Equine Colic III
Comments
Content
EQUINE
1
COLIC กวางกวาง
แกะเทปวั นจ นจั นทร ั ท ท
3
ก นยายน ั
2555
COLIC
Types of GI disease
Spasmodic/ Tympanic Impaction Ulcers Displacement Torsion/ Volvulus Hernia Enterolithiasis Enteritis Enterocolitis (diarrhea) Cecal Impaction
2
COLIC
Types of GI disease
Spasmodic/ Tympanic Impaction Ulcers Displacement Torsion/ Volvulus Hernia Enterolithiasis Enteritis Enterocolitis (diarrhea) Cecal Impaction
2
CLASSIFYING COLIC
Intestinal dysfunction : The most common category, includes spasms, gas distention, impaction, and decrease motility. motility. Often responds well to medical treatment. treatment.
Intestinal accidents : These occur less frequently and include twist and entrapment as well as infractions, emboli and clots, clots, which may restrict blood flow to certain parts of the intestine. This category almost always requires surgery. surgery.
Inflammation or ulceration : This category is name according to the bowel segment involved. Cause by stress, medication, infection and parasites.. Medical treatment is generally parasites required.
3
การทางานท ผดไปท ทา ใหเ ก ด colic ไดม จะม spasms (พบไดบ อยหลังจากท ถาจาแนกตามฟังคช ันท สญเสย ไปก เจาของพามาไปออกก าลังกาย หร อ หลังจากพามาไปว ายน า กลับมาแลวมา แสดงอาการเสยด พวกมาแข งเวลาท ซอมเสรจ เขาก จะใหอาหารใหหญา คนเล ยงก จะเร มสังเกตอาการว ามาไม กนอาหาร ไม กนหญา) ,gas distention (เปนปัญหามาจากอาหารพวกหญาสด มักพบอบต ั การณการเก ด ในช วงฤดฝน มหญาเก ดใหม ๆ เยอะ), impaction(มักเก ดในช วงหนาแลง อากาศหนาว มาจะสบายไม ค อยก นน า ก นแต อาหารและหญา โดยปกตมา จะดดซมน าท cecum , colon กนอาหารมากๆ เขาร างกายก จะดดซมน าปกต ก จะแหง แลวเก ดการ impactiomได ในมาจงจาเปนตองมการเสรม ใหมา ก นน า), and decrease motility พวกน รักษา electrolyte เพ อกระตน ทาง Med ได 4
ปัญหา accidents ท ไม อยากใหเ ก ดแต ก เ ก ดข นไดโดยทั วไป ทางเดนอาหารของมาโดยเฉล ย 30-40เมตร ซ งยาวมาก มโอกาสท จะบดหม น หรอเคล อนท ผดตแหน ง หรอ infractions(เก ดจาก อาจเก ดจากการบดหมนท ทา ใหเ กดการขาดเลอดได เก ดจากพยาธ strongyโดยท ไม ตอ งมการบดหมนก ขาดเลอดได) หรอกรอ ดตัน หนๆจก Enterolith ตอง surgery หร อถารนแรงมากก put เ ก ดไดแลว) เจอ Inflammation หรอ ulceration(แค มา เครยดก ไดมาก แก ทาง med ได ไม ตอ งถงก ับศัลยกรรม
5
Clinical signs Not eating
ไมกนอหร
Looking at his/her belly Pawing
มองสวป เตะทอง
ตะก ยพน
Curling the upper lip Laying down Rolling
นอน
กลง
Restless behavior, getting up and down
ผ ดล กผ ดนั ง เหง อแตก
Decreased manure production High heart rates Decrease gut sound
เกดขน แนนอน 6
มบงตัวยนลักษณะ stress ยนยดเหยยดขหนเหยยดขหลัง บง ตัวปกเผยอ บงตัวซม แลวแตลักษณะอกรในแตละตั
COLIC
Heart rate:
30 – 40 (เปนอัตราการเตนของหัวใจมาปกต) low – moderate pain
40 – 60 elevated – be aware เฝาระวัง เพราะมันอาจจะดาเนนโรคต อไป
> 60
high – severe pain
ตองรบแก ไขโดยด วน
Respiratory rate: usually elevated by pain and metabolic acidosis 38 ๐C หรอ 99.5-101.5 F Rectal temperature: 37 –
Elevated by inflammatory and sepsis – severe sign
บอกว ามไขจาก endotoxin จาก inflame เช น colitis หรอ anterior enteritis
Mucous membrane
บอกภาวะ
blood perfusion
หรอ salmon pink , เร มซด blood perfusion เร มแย ,ส Color (ปกตส pale pink แดง อาจเก ดจาก endotoximia หรอ acidosis,ส ม วง
)
Capillary refill time(< 1.5 sec normal ,1.5 – 3 sec impaired circulationเร มมปัญหา cerculation, > 3 sec shock)
7
จาไดม ยั ค ะ มาเคสแรก มาถงก หัวใจเตนประมาณ 70 มั ง อันดับแรกเราก ทา การสอดท อเพ อระบาย gas reflux พอหลังจาก สอดท อ ปปมาก จะอาการดข น HR ก จะลดลง เพราะ HR บอกถง ภาวะความเจบปวด ร วมก ับ RR ซ ง RR ก จะบอกภาวะ metabolic acidosis ไดดว ย
8
Abdominal auscultation
left Ascending colon Small intestine & colon
right
dorsal
dorsal
ventral
ventral
Ileo-caecal junction, caecum & colon Colon
9
กรฟังทอง ฟังเสยง gut sound ฟัง 4 สวน ซย (บนลง ),ขว (บนลง) ซยบนไดยนเสยง colon อาจไดยนเสยงลาไสเลกดวย ส วนใหญ ไสเลก ส วน jejunum จะไดยนทางดานล าง ทงดนซยลงก จะไดยนลาไสเลกก ับ colon ขวบนไดยนเสยง caecum ถาชัวรจะฟังเสยง ileo-caecal junction ได ดนขวลง ไดยนเสยง colon มันเปนแค การบอกว ามปัญหาอย บรเวณนั น
10
การฟังเสยง gut sound จะประเมนเปน 4 เกรด เกรด 0 คอไม มเสยงเลย เกรด 1 ไดยนเลกนอย ไดยนเฉพาะเสยง short sound เปนเสยงคลกเคลาของ อาหาร เกรด 2 เร มมข นมานดนงถอว าอย ในระดับท ยอมรับได ไดยนท เสยง short sound และ long sounsd เกรด 3 ปกต ไดยนท เสยง short sound และ long sounsd เกรด 4 ทองเสย เปนลักษณะของ hyper motility - โดยปกตแลวเราจะไดยนเสยง short sound ประมาณ 2-3 ครั ง/นาท เสยง long sound จะไดยน 1ครั ง/3-4นาท เพราะฉะนั นบางท จะแนะนาใหฟังเสยง gut sound ประมาณ 5 นาท เราจงตองฟังในซอง(ใหมา อย น ง ๆ) อาจจะตงใช ประสบการณ 11
COLIC
Nasogastric intubation
Negative reflux – situation OK
or gastric rupture Positive – obstruction or ileus
12
Nasogastric intubation
วธการ คอสอดผ านจมก ลงส กระเพาะ การสอดบางทอาจลงหลอดลม ถา ลงหลอดลมจะพบมลมออกพรอมก ับจังหวะการหายใจ มาอาจจะไอ เวน บางทในลกมามันจะไม ไอ หรอบางทมา ด อฉดยาซมมมาก ไม ไอ ตองระวัง นะ หลอดอาหารจะอย ดา นซาย เราอาจใชมอคลาทางดานซายของคอมาดได ถามันลงหลอดอาหารป บจะเหนท อไหลไปตามคอเลย หรอ บางทเวลาสอด ท อมันจะตดตรง larynx เราอาจจะเปาลม ใหเคากลน หรอใชท อกระทง เบาๆ พอกลนเขาไปแลวท อก จะมาท ดา นซายของคอ เชคโดยการเปาลมเขาไป แลวเหนคอมันพองตรงปลายท อ พอหมั นใจแลวค อนสอดลงกระเพาะ อาหาร 13
ส งท เราตองเชคหลังลงส กระเพาะแลว กล นเหมนเปร ยว จากท มแก สสะสม มันจะดันออกมา หรอบางทเราไม หมั นใจว าลงกระเพาะ เพราะว าในกระเพาะก มลม ออกมาดวย ตองแยกลมจากทางเดนหายใจและลมจากกระเพาะ อาหาร โดยดจงั หวะของลมท ออกมาว าพรอมก ับจังหวะการ หายใจมั ย ถาออกมาพรอมจังหวะการหายใจแสดงว าผดร ถา อากาศท ออกมามันคนละจังหวะก ับการหายใจก แสดงว าถกมันลง ไปท กระเพาะแลว อาจจะดโดย เอาถังน ามาแลวเอาปลายท อจ มใน น าแลวดฟองอากาศ 14
โดยปกตแลวถามันไม มการสะสมเราจะไม พบ gastric reflux ออกมาทันท เราจะตองทากาลักน า อ ซ งเราจะตองทาการตวงน าดวย ใส ไป เท าไหร ใหออกมาเท านั น แต ถา ไม มอะไรออกมาเลยก อาจจะเปน gastric ด positive ก อาจจะมปัญหาเก ยวก ับการ obstruction หรอ ileus rupture ถาเก เก ดข น ถา positive จานวน gastric reflux มากกว า 4 ลตรข นไป เราจะไม ทา การใส อะไรลงไปจนกว าจะไม ม gastric reflux ออกมาแลว มันจะมบางท ทค นเล ยงหรอเทรนเนอรทา เอง เขาจะสอดท อดดออก ปบ ขาจะกรอกยาธาตน า แดงก ับ liquid paraffin ตามทันทเลย ซ งบางทมนั ผด เพราะมันยังไม ไดรับการแก ไขในส งอดตันนั น 15
COLIC
Rectal palpation: Diagnosis or better evaluation
Faeces – absent, amount, smell, dry, sand, fibrin, blood Impaction of colon or caecum Gas distention of colon or caecum Tighness of bands/tenia of colon and caecum – pain by palpation Possible to palpate small intestine – paralytic ileus or vulvulus – depending on palpation Displacement of colon, left, dorsal, right 16
ก เปนส วนนงท ใชในการวนจฉัยโรคไดคร าวๆ ว าน าจะมา จากสาเหตอะไร เช น ลวงเขาไปเจอ fecese มั ย ลักษณะเปนไง แขง แหง ถาสมมต ว า ภาวะ ileus เก ดข น ก ับ gut stasis เปนระยะเวลานาน ลักษณะของเย อบ GI จะเร ม หลดลอก มลกั ษณะของ fibrin อออกมาเร มมแลว จะส งผลใหเ กดภาวะลาไสอกั เสบ ตามมา ได ดลักษณะของการ impaction ว ามการ impaction ท caecum colon หรอ เปล า ileo-caecal obstruction หร อเปล า gas distension สามารถบอกได ลวงเขาไป แลวตดแน นบวมตง นอกจากนั นก ลว งดแบนของ colon ของ caecum ว าตงมั ยแน นมั ย ถาตงแน น อาจบอกถงภาวะของการสะสมแก ส ม gas distension หรอมการ diaplacement ของ colon ได ในพวก small intestine โดยปกตเราจะคลาไม เจอแต ถา เก ดการ obstruction อย างร นแรง หร อ เก ดการ strangulation มากๆ ก จะทาใหเ กดการสะสมแก สในส วน ดานหนาท มันเก ดการ obstruction ได พอมแก สมันก เร มขยายตัว ดันมาดานหลัง เราก จะสามารถคลาเจอได Reatal palpation
17
18
วธการคลา พอเราลวงมอเขาไป ถาเราเบ ยงมอมาทางดนซย ส งท จะสัมผัสไดก คอ lobe ของมาม พอเราถอยไปดาน caudal หน อยเราจะเจอลักษณะของ colon โดยจะจับ ไดในส วนของ pelvic flexer ของ colon พอเราหงายมอข น เราจะเจอ portal vein และ artery ไปขางหนานดนงคลาเจอ pulse ของ artery จะบ งช ว าบรเวณยนั นคอ root ของ ดการบดหมน หร อ strangulation ของ mesentery mesentery เราสามรถดไดว ามันเก หรอปาว พอพลกมอมาทางดนขว ก จะเจอ caecum ซ งโดยปกตโดยทั วไปแลวเน ย เราคลาเขาไปแลวจะไม พบอะไรเลย เราจะรสกว ามันยย ๆหย นๆ แต ถา มัน distension หรอ impaction เราก จะพบลักษณะเปนลา แขงเปนลา หรอ มแก สแน น จับเจอแบน เจอ 19
ULTRASOUND (TRANSRECTAL OR TRANSABDOMINAL) TO EVALUATE ABDOMINAL ORGAN
สามารถช วยบอกความผดปปกตได
20
A BDOMINOCENTESIS
lowest point of the abdomen either on the midline or slightly to the right.
hair is clipped and a surgical prep is completed local anesthetic is injected subcutaneously
21
Abdominocentesis
วธการเจาะ Abdominocentesis ตาแหน งท เจาะคอจดท ต า ท สดของช องทอง ปกตแลวก คอจดกลาง จะเจาะท linear alba หรอเบ ยงมาทางดานขวาเลกนอย เวลาเรา จะเจาะตองโกนขน สครับใหเรยบรอย บางทไม จา เปนจะตอง stab ใช catheter เบอร 14 แทงเลย หรอ ถาจะ stab ใหฉก Lidocaine ก อน แลวใชใบมดสะก ดใหขาดชั น skin ก ับ ใช toca แทงเขาช องทอง แลวเก บ fluid มตรวจ SC เขาไป แลวก ซ งน าในช องทองท ปกตจะมค า total protein < 2.5 g/dl WBC < 10,000 cell แต ถา เก ดว าเร มเก ดภาวะ peritonitis เจอ WBC 50-100,000 cell ดทส ถาเก ด displacement หรอ strangulation สจะเปน serosanguineous ถา เก ดเปนเน อตายเก ดข นสท พบก จะเปน serosanguineous เหมอนก ัน WBC เพ มมากข น ดการ rupture ก จะเจอเศษหญาเศษอาหารร วมดวย RBC เพ มมากข น ถาเก 22
A BDOMINOCENTESIS
Normal has a TP < 2.5 g/dl WBC < 10,000/mm3, Obvious peritonitis (WBC>5075,000/mm3)
Displaced or strangulated bowel: the peritoneal fluid can increase in volume and protein content due to lymphatic or venous obstruction.
Necrotic bowel: red cells and hemoglobin are present in the fluid due to vascular occlusion.
Strangulation: increased numbers of rbcs plus increased wbc count of the fluid.
Iatrogenic, abdominal abscesses or thromboembolism: increase in wbc and protein content without and increase in rbc/Hb.
Obstruction of bowel without vascular strangulation or necrosis: No changes in peritoneal fluid.
Ruptured bowel: increased wbcs, protein and fecal material.
23
MEDICAL TREATMENT OF COLIC
The aim of treatment is:
Relieve pain – analgesics Restore normal motility – analgesics Treat endotoxemia – NSAID Soften ingesta – laxatives Improve cardiovascular function – fluids Antihelmintics Antibiotics
24
แนวทางการรักษา 1. ลดปวด โดยใช NSAID เปน 2. Control motility ใหกลับมาทาหนาท ไดเหมอนเดม ซ ง analgesics ก ตัวช วย หรอเปนพวก gut motility อ นๆ ดข นได ก ใช NSAID 3. รักษา endotoximia ในกรณท จะเก 4. ทาให impaction มันน มข น โดยใช laxatives 5. Improve พวก blood circulation cardiovascular โดยใช fluids therapy 6. ในกรณท เ กดการ impaction ของ threadworm หรอ ascaris ใชยาถ าย พยาธ 7. Antibiotics ในกรณของ postcare หร อ พวก colitis Enterocolitis เวลาเรา จะใชตอ งประเมนสภาพใหดเพราะ แทนท มันจะฆ าเช อท ก อโรค มันจะไป ฆ าเช อท จา เปนดวย เก ด microbial imbalance อันตรายนะ หรอ ถา surgery ก จะใชแค 2-3 วันเท านั น
25
MEDICAL TREATMENT OF COLIC
Flunixin meglumine (ใชก ันมาก เปน drug of chioce): 0.25 – 1.1 mg/kg
Good pain relieve
Give low dose if diagnosis unsure
ใหไปแลวมันอาจจะไปกดอาการ ความเจบปวด ทาใหไม ไดรับการรักษา ทาใหเ กด การดาเนนไปของโรคได เวลาเราจะใช จะใช โดสต าๆ ก อน เพ อควบคมความ เจบปวดใหไดแค น ัน แลวดการตอบสนองของมาต อยาท เราให
Xylazine hydrochloride: 0.2 – 1.1 mg/kg
ใหเพ อตองการใหมา สงบดวย ลดปวดไดดว ย แต ส วนใหญ ถา ตองการลดปวดอย าง เดยว Flunixin meglumine ก พอ ขอเสยคอ GI motility ลดลง
Good pain relieve, good sedation, minor hypotensive
26
Detomidine hydrochloride: 10 – 40 µg/kg
Good pain relieve, good sedation, more hypotensive effect and decrease gut motality
Butorphanol tartrate: 0.05 – 0.075 mg/kg
แก ปวดไดด อาจจะใหร วมดวยถาทั งหมดทั งมวนมันเอาไม อย Good pain relieve
27
MEDICAL TREATMENT OF COLIC
Fluid therapy
Fast injection for the first 20 liters (6 – 10 L/hour ) Sodium chloride – 20-50 liters (500 kg)
Ringer acetate – 20-50 liters (500 kg)
ต างจากหมานะ ชั วโมงแรกให 6-10 ลตรเลยนะ บางท เส ยบไป 4 สายเลย เปดเตมท เพ อก ัน มา shock สารน าท ให อันดับแรกเลยคอ aceta ส วนใหญ ใน colic จะใหสาร น าพวก overhydration ถาเก ดใหไปแลว มาเร ทมแสดงอาการเจบปวดลดลง กนน าได ฉ ไดเราจะเลกใหทนั ท แต ถา มันเปนแบบเร อรังเราก จะ maintain ได fluid ให 30 – 60 ml/kg/day หร อ อาจจะมากถง 120 ml/kg/day เลยก
If horse is urinating and drinking – no need to continue fluid treatment If no oral intake, especially prolonged impaction colic: 28
30 – 60 ml/kg/day
36 liters/horse/day
MEDICAL TREATMENT OF COLIC
Estimating Fluid deficit BDW deficit (%)
Liter deficit 500 kg
Clinical sign
Mild dehydration
5 – 7
25 – 35
Decreased skin elast.
Moderate dehydration
8 – 10
40 – 50
Sunken eyes – depression
Severe dehydration
> 10
> 50
Cold legs, lying down
29
การประเมน ก ประเมนจากภาวะ dehydrate dehydrate 5-7% ในมา 500 kg เราจะใหสารน า 25-35 ลตร ประเมนไดจากหนังเร มไม ยดหย น ปกตเราดงข นมามันจะยบกลับ ทันท dehydrate 8-10% เราจะใหน า เกลอ 40-50 ลตร จะเร มซ ม เย อ เมอกแหง CRT >3 sec dehydrate >10% เร ม shock แลว ปลายหปลายขาเยน ตองใหสาร น า > 50 ลตร เวลาใหอย าไปฟังเสยงรอบขางนะ เขาอาจทักว าปอดจะบวมน ามั ย -
-
-
-
30
The body needs to maintain a balance of fluids going into and out of the GI tract for proper flow of ingesta and prevent colic. Figures shown here in liters and gallons are the normal inflows/outflows in 24 hours. .TheHorse.com/AAEP
31
มาไดรับน าเขาไปประมาณ 136 ลตร/วัน Caecum ดดน าเขาไปใช 92 ลตร Colon ดดน าเขาไป 24 ลตร Small colon ดดน าเขาไป 12 ลตร น าออกมาก ับอ 8 ลตร เพราะฉะนั น การเสยด หร อ impaction อาหารไม ไปไหน แต ร างกายตองดดซมน าตลอดเวลา ทาใหอแขง อย าไดกลัวคะ ในน าเกลอไปเลย (พ เจ ยบ)
32
MEDICAL TREATMENT OF COLIC
Laxative therapy:
Impaction in colon or caecum
Mineral oil – liquid paraffin 5 – 10 ml/kg, 1 -2 times/day Epson salt (magnesium sulfate) 0.5 – 1 g/kg dissolved in 4 liters of warm water by nasogastric tube. Not if the horse is dehydrated.
Sand colic
Psyllium hydrophilic mucilliod – bulk forming laxative: 1 g/kg dissolved in water by nasogastric tube. Very fast. 33
สารหล อล นท ใชมอะไรบาง ดว ามัน impaction แลวไม Mineral oil หรอ luquid paraffin โดยปกตให 5-10 ml/kg ถาเก ไปไหนเลย ถาเราใหเขาไปก จะไม ไปไหนก จะไหลกลับเหมอนเดม เพราะฉะนั นใชได ก ับการimpaction ท ยงั น มอย เช น การ impaction จากพวกอาหารหญา อะไรพวกน เปน ลักษณะ mild-moderate อย magnesium sulfate ใชไดแต อน ั ตรายมาก เราจะไม ใหในมาท dehydrate อย
Impaction -
-
Sand colic -
-
-
ให Psyllium ใหโดยการ 1. ถาใหโดย stomach tube ตองละลายน าแลวกรอกทันท เพราะ พองเรวมาก 2. ใหโดยการผสมก ับอาหารให กน การใหจะให 1 g/kg ในปกตฟารมไหนท มโอกาสเส ยงท จะเก ด sand colic จะมการจัดการโดยให Psyllium เปนประจาทกป โดยใหต อเน องก ัน 5 วัน ก อนท จะใหอาจจะตองมการเชคทรายก อน โดยลวงเอา อออกมาใส น า แลวก ท งไว แลวด ว าทรายตกตะกอนอย รเปล า งมวนถ 34
Sponsor Documents