ante hos diios annos haec Josephi uolumina excudi coepta
te et
ab Alfredo
Gutschmid
petii,
ut mihi uestro
nomine
in aca-
en mscribere liceret; id qiiod uos concessistis.
nam
ecc
quo
demiam KiUenscm ueni uos mihi persaepe beneuolentiae maxima exhibuistis documenta semperque postea non mei solum sed etiam huius losephi fautores Juistis. cum iijitur de me optime essetis meriti, uestrum potissimum jiomen in huius operis fronte extare uolui, quod
m;
ita fieret,
ut institueram, obstitit flebilis Gutschmidi mors,
doctrhiae copia ita instructum, ut inter aequales facile principem lo-
cum obtineat. fuit Gulschmidius iudicii acrimonia insignis, nulli tamen iudex acrior quam sibi; nec facile sibi salis faciebat, nec quicquam
atiingebat,
quhi exhaiirire cuperet; quo facium est, ut viulio plura
elaboraret,
quam
ederet.
Huius
igiiur tanti uiri
mortem cum
merita.
lugeas
,
me quoque
ei
doloris
et
participem habes.
neque enim ignoras, quid ego
in
debeam
quot
tunc
qucmtaque eius
sini
me
qui
primum me
consilio
docuit ,
commendatione adiuuare numquam destitit. Gutschmidi auctoritate commotus, id quod maxime hoc loco commemorandum est, ad losephum edendum accessi; is de/iique maximo fuii adminiculo, ut opiis inceptum ad hunc finem perducere possem; eius igitur uirtutis humanitatisque hoc est monumentum. quod si quis postea ex hac editione utilitatem aliquam perceperity Gutschmidi is memor esto.
beneficiis
exaclo studiorum legitimo cursu
Tu
accipe.
uero, uir illustris, uale et eo quo soles fauore hunc
losephum
PRAEFATIO.
§
AntiqTiitatum ludaicarum libri
1.
/.],
XX,
qui inscribuntur
partem aDtiquitatum esse scriptor uoluit, quare eam cum antiquitatibus aut iion multo post editam esse necesse est.-) et nimc quoque in libris manu scriptis uita semper antiquitatum ludaicarum
1)
()
losephi
aut
alosepbo') ludaeo editi et Epaphrodito Domitiani liberto missi siint Romae imperante Uomitiano anno imperii tertio decimo, b. e. anno post Cbristiim natum fere nonagesimo tertio, cum scriptor aDniim ageret quinquagesimum sextura, ut ipse testatur in fine libri uigesimi. cum hoc opere quam maxime coniuncta est losepbi uita ab ipso conscripta, quam tamquam appendicem et
nomen moneo graece
et
rarius
scribunt ex librorum sacrorum consuetudine
aliosque cognomines appellant,
numquam quod
.,
esse 'lcoarjnog,
quod saepe scribitur
quo nomine
-
postea scriptores
Christiani saepe
filium lacobi
sciam scriptorem nostrum; ab
deriuatum
Latiiii
interdum in codicibus losephi recentioribus extat.
antiquiores
factum est. codes losaepi habet in losepi correctum.
inde ortum est Hegesippi uel Egesippi.
dicunt losepns losejipiis losippus , unde Italicum Giuseppe in Minucii Felicis Octauio (33. 4) Halmius edidit Flaui losephi, sed
in uersionis Latinae,
quae a
S.
Am-
brosio facta dicitur, codice antiquissimo Ambrosiano extat et extitit losippi;
denique uersionis Latinae Cassiodoreae codex antiquissimus Ambrosianus aliique loseppi scribere solent. sed losephus iam iu codicibus saeculi IX reperitur et tunc temporis in usu fiiisse uidetur, quamquam ne tunc quidem antiquius nomen ex codicibus euanuit. illud postea inualuit et nunc in usu est, quare ego quoque ne quid hac in re inutiliter nouare uidear retiniii. 2) non me fugit difficultatem quandam inde oriri, quod in uita c. 65 Agrippa ita memoratur, ut mortuum eum esse appareat, quem postea demum anno p. Chr. 100 obiisse Photius narrat (cod. 33). sed certum est uitam scriptam esse imperante Domitiano, nec eam ab antiquitatibus longo spatio diuelli posse eo cernitur, quod prooemio carens incipit a uerbis 6h nec usquam memoratur Epaphroditus, cui uita quoque dedicata est, ante finem hunc: d' ,
/.
, &
?}.
.-
)
Praefatio.
libro uigesimo adiuncta est; semel in codice Parisino gr. 1423 bello ludaico additam repperi, id quod libidini librarii tribuenduin est.
Acriore
studio losephiis
lectitatus est praecipue
ab bomiuibus
CbristiaDis iude ab eo tempore, quo religione latius propagata opi-
busque melius instructa
conserere
coeperunt.
litteris
studere et
cum
aduersariis certamina
eius
autiquissimi igitur
scriptores Cbristiaui
mentionem fecerunt lustinus in cobortatione ad Graecos, Tbeophilus ad Autolycum, Clemens Alexandrinus, Minucius Felix, Tertullianus, Dec minus eo usus est lulius Africauus in condendo chronico etiam
;
a Porpbyrio nominatur de abstin. IV, II,
toribus
et
postea a multis scripfere
usurpatus est
^).
probabile autem est eo
tempore
lo-
sephi bistoriam belli ludaici et antiquitates iu
'. '.
/.)]
ludaeorum
et deinceps.
^'
collectas esse;
unum corpus bistoriae uidemus enim utmmque opus in codicibus
alterum
sit
ita inscribi, ut
quod
belli Iiulaici
paene omnes codices
quibus singuli
libri inscribuntur:
{\•/.)~
et
antiquitatum autem libris, quibus breuis rerum index
acccdimt testes antiquiores Tbeopbilus ad Autol.
bist.
III p. 253,
Euscbius
qui aut
eccles. I 5. G, II 6. 4,
Stepbanus Byz.
(s.
aut
aiit
opus illud appcllant. denique idem
iu
titiilus
optimo codice Parisiuo 1425
bis extat.
ergo a Cbristianis, qiiibus
illo
HieiOsolymorum
Iiulaico.
excianti-
diiim crat,
(|uitates
modo
p.
inscripti uideutur libri
de bello
uero a
Io.sci)bo ipso
uocantur: eariim
exbibet lustinus
10 bunc:
in
' ( , ( • /. . . /
fere
eademque
calce singulorum
librorum olini extitisse
/. titulum
I.
1
uidc tcstimonia quao congcsta sunt ante Iludsoni loscphum uol.
I
2)
loscphus Ant.
203
§ 4
—
XVIII §
11
(c.
.
§
§ 2) xtd
cf,
contra
.
c
9,
,
1.
<?r
rj/
tSn-
rraciatio.
VII
anti(juiorc.s
ita
liiilcntur.
apparet
ojjus
igitiir
lios
titulos
niutatos
id
esse,
ut
utrumqiic
luaioris
corpoiis
csse
pars essc uidcatur.
(|iiod
satis autiipio
(iiir. illustr. e.
tcmi)ore factum
co ccrnitui•,
quod Hierouymus
scri-
psisse dicit,
snnt.
Inisse.
(
\')
losephum dc
caijtiiiitate h. e.
jctu}
alii
nomiiie et alibi IJieiOnymus et multi
i)aullo post
saepe usi
uidetur
igitiir
Eusebii tempore hoc iionien inua-
Etiam aliud passi sunt losephi libri, quod quidem fortasse confuit cum eorum collectione et transnominatione, de qua inodo dixi. nani pro certo statuimus losephum ex more ueterum libros ita edidisse, ut singuli libri singulis uolummibus continereniiinctnm
tur
'),
aiiti([uitatuni igitur libros uiginti
cum
uita fuisse in uolumini-
bus uigiuti
et
uno,
et
eadem
ratione cetera.
sed eo fere tempore,
quo losephus a doctis Cbristiauis diligenter legi coeptus est, mos inualuit, ut ex uoluminibus papyraceis codiccs componerentur, qui erant ex membrauis complicati eo modo, ut plura uolumina in singulos codices transeriberentur
noua quae fortasse cum ea de qua modo diximus collectione coniuncta fuit; neque enim temere
'-),
quales etiam nunc habemus.
hinc orta est losephi diuisio uel editio,
facta est, sed certa ratione instituta per
omnes losephi
libros pro-
non solum dmisionem nouam sed etiam recensionem losephi librorum tunc factam esse. haec igitui• diuisio iiel editio maximi fuit momenti, cum ea effectum sit, ut in eam (lua nuuc sunt formam losepbi opera redigerentur. cum enim losephi corpus in plura disiceretur membra, factum est, ut non omnia eandem iiiam tenerent, sed separatim tradita in diuersas
pagata
est; id
quoque
conici potest,
partes abirent et sua quaeque pars sibi baberet fata.
septem semper uidentur singulis codicibus nunc quoque sunt, nec minus contra Apionem siue contra Graecos de iietustate ludaeorum libri duo suum corpiis et imum a prima illa diuisione seruasse. aliter uero antiquitatibiis
belli ludaici libri
Ac
traditi esse, ut
nam tam grande opus cum in unum codicem coarnon posset, diuidi necesse fuit; id quod in libris superstitibus plenimqiie ita factum est, ut antiquitates bipartitae sint utrique parti
ludaicis eueuit;
tari
denis libris attributis, uita uero libro uigesimo addita.
1) id quod losephus ipse testatur uit. 65; miserat enim Agrippae regi librum de bello ludaico, Agrippa rescripsit:
2)
uide Birt, das antike Buchwesen p. 371,
,'
&
1. e. reliqua belli ludaici
uolumina.
.
sed olim
Praefatio.
luisse
conicio
diuisionem aliam
disponeretur
,
ita
institutam
tres
,
ut totum
opus
in
quattuor
codices
quorum
fuerint librorum
qui-
uorum, quartus, cui uita superaddebatur, senorum. nam hodieque extat codex Leidensis et is quidem integer, qui continet libros XI XV nec quicquam praeterea. eodem spectat Laurentianus pl. 69
—
cod. 20, in
libris
quo
in
libri
I— XV
insuiit,
quos coaluisse apparet ex duobus
fuisse igitur necesse
altero
decem
quibus
altero quinque librorum.
soli libri
est alios,
etiam libros decem priores,
olim
bipertitos
XVI — XX cum uita ineranc. deinde qui hodie numquam non coniuncti sunt,
quod
in
fuisse eo demonstratur,
optimis codicibus
paullo alia est condicio librorum quinque priorum atque
eorum qui
sequuntur.
ueluti
per libros VI
—X
nomen
Leuitariim,
quod uu]go
I
plerumque
scribitur
libris
boc uoluerit losepbus.
sed in
)], —V
—
scribi solet
nec dubito, quin
solum regnat
ex bis igitur ea qua losepbus usus est scriptura fuuditus euulsa est, illic plerumqiie suum locum retinuit.') id quod inde ortum esse
puto,
pari
, .
quod decem librorum corpus olim dimidiatum extabat nec
modo unum quodque dimidium
correcturis aflfectum est.
acoedit
quod codex Vaticanus 1301, in quo libri I X insunt, compositus esse uidetur ex duobus quinorum librorum codicibus. nam ei codici, ex quo transcriptus est, deerat liber V et quarti pars extrema, quae
facilius interire poterant in codice quinario
quain denario, siquidem
ea quae
in
fine
extant facilius excidere solent
quam media.
quod
deniqiie losephi
antiquitatum codices
antiquissimos conieci quinos
libros comprebendisse, id aliis
quoque scriptoribus contigisse scimus,
uelut Polybio, cuiiis (luinque libri prinii scruati simt, Diodoro, cuius
libiOriim supcrsunt tres quinioues (I
— V, XI — XX).
babcmus
doccnt,
toriuii
libros
tere inde a
XXXVI
Dioni Cassio, cuius usque ad LV. quae exempla
quauti fuerit momenti ad
tali.s
oonseruanda.s antiquorum scrip-
reliqnias
diuisio.
sed nunc codiecs plurimi, iuter qiios
gr.
oamium
omnes
auti(|uissinuis Palatinus
M,
binis
corporil)us
qiiinariis
compositis dcuus libros continent.
atquc adeo
ali(|Uot saeculis
post
autiiiiiitatum libros siugulis codicibus contiueri librarii uole-
bant, (luibus iuterdum etiara belluni ludaicum
additum
est.
id
quod
non antc saeculum
iiario
XIV
ita factura
cst,
ut biuos aut ternos codices
modo
in
unum componcrent.
colligeret libros
XV;
alius
fiiit cnim, qui antiquitatimi codicem librorum XI— XX initio mutilum
1)
allud cxempliim est
scribi solct
libroa
I— V
,
nomcn Simeonis, quod
in librie
VI— X
.
in codicibus racliorihus pcr
rraefatio.
supplcuit ct additis libris
I
—X
duplicauit; alius libros
I
— X ex
cpi-
toma
petiuit,
rcli(iuos
ex intcgriore losepbi exemplari addito bello
fere
ludaico,
ut
commode
omuia losepbi
facto
in
unum locum
collecta
haberentur.
accessit deniquc typotbetarum iDdiistria, a quibus reli-
qua conquisita sunt, quo
diu separata losephi
membra
in
uniim corpus denuo coalucrunt.
Ciim igitur losepbi anti(iiiitatum
libri
non commune
iter fecerint
sed primu.ii quadrii)crtiti dein bipertiti saecula pcragrarint, apparet
qui de eis aliisiiuc editionis subsidiis dicturus est, id quod mibi Duuc propositiim est, non simul de omnibus referre posse; sed pro rei natura ita opus instituenduin est, ut seorsum de priore dimidio losepbi antiquitatum, seorsum de altera parte, seorsum de codicibus, (iiiibus bellum ludaicum continetur, seorsum de libris contra Apionem disputetur. et bic qiiidem de eis subsidiis quae ad libros I X antiquitatum pertinent dicam de ceteris disputaturus, cum ad eos edendos accessero.
eum
—
Ac primum
tur,
codices,
quibus antiquitatum
;
libri I
—X
continen-
mibi simt enumeraudi
eis
quibus in bac editione adornanda
usus
litteram, qua in apparatu critico significatur: E. codex Eegius Parisinus bibliotbecae maximae inter graecos no. 14211) foliorum 310 bombycmus, scriptus litteris bene expressis manu saeculi fere XIV. paginae sunt uersuum uicenorum senorum; mutum raro adscriptum est, rarissirae subscriptum. paucae notae /
1.
sum adponam
extant in margine baud
uarias lectiones.
tinet libros I
memorabiles praeter capitum numeiOS
est.
et
—X antiquitatum ludaicarum.
in
et
correcturas nec multas nec graues passus
con-
nunc tamen integer non
est,
sed
antequam
(I
bibliothecam regis Francogallorum ueniret
et
male habitus
p. 6, 21
initium
finem amisit, ut nunc incipiat uol. I
§ 13) a uerbis
alia
duo
folia exciderunt p. 16, 8 (I
(
§ 92)
,
. 21, 20 § 66) ut appareat quaternionis primi dimidium exdesinit in uoce
)..
'
mox
—
deinde
terius, h. e. fol. 1. 2. 7. 8 interiisse.
(X 274)
uol. II p. 390, 11,
sed iam in
folio
ultimo et paene ultimo multa
ita simt
folia
euanida, ut uix intellegi possint.
etiam in medio codice
quaedam arrosa
sunt; aliorum margini, quo
compago foliorum
firmior sit,
cbarta inducta est, qua factum est, ut litterae quoque
1)
olim no.
DCCCLXI,
deinde 1051, postea 2253.
Praefatjo.
quaedam in extremis uersibus obtegerentur. huius codicis collatio facta cum editione principe Arleniana extat in appeudice editionis . 424 sqq.; nam hic est quem ille appellat R. b.\ Hauerkampi uol. praeterea iuterdum ab HudsoDO et Hauerkampo in adnotationibus laudatur nomine Gallici (Gall.) 2. in huius editionis usum ipse totiim coutuli cum essem Parisiis anno MDCCCLXXV, praeterea multos
locos
denuo inspexi Vratislauiae, quo codex a bibliothecae Parisinae
2.
praefecto missus est.
0.
codex Oxoniensis bibliothecae Bodleianae miseell. graec.
I
no. 1S6 (Auct.
S) saeciilo fere
XV
nitide scriptus in charta; in
singulis paginis binae sunt
columuae iiersuum plerumque tricenorum quiuoriim, iuterdnm tricenorum octouorum. litterae sunt satis bonae diligenter exaratae, rarus usus compendiorum, l mutum abest. olim continuisse uidetur antiquitatum libros aut omnes aut quindecim; nunc parte posteriore recisa desinit in uerba initio deest libri XII cap. 2 § 3 uersus finem.
nihil, ut
antiquitatum
)
\^.
folia
locum mutauerunt; nam quod nunc
—
9,
fol.
15
— . 42, 12 ')
(p. 32,
16
) )
libri
\\
(-
X
priores integri extent.
est fol.
tria libri
(p. 6,
primi
65
G
-
— . 38,
inter
folia 2
7
inter folia 8 et
gine sunt scriptae paucae iiariae lectiones,
indiculi reriim gestarum,
quae nunc sunt et 64 (, 38, 7 9 olim extabant. in marnumeri capitum, interdum
et 3,
8unt nunc septem folia ex codice Libanii, qui in cbarta bombycina
trita
(
oratio
cipit:
erat scriptus sacculo XIII aut
est: in
Reiske).
n.
377, ut legitiir in foHo
' , : /. .
/.
"c
denique alia uix memorabilia.
adiuncta
XIV.
eorum pagina prima ualde
y.ai
ima pagina
'
legitur
/. /
(]'
)"
^.
e. q. S.
^. . /.^
de(?)
|
-
fol.
4':
-{-
'
^
(i.
marg.
p.
e. q. s.
(uid.
Liban. uol. IV
,
47
pracmissura est codici ioliiim
litteris
ad uirgincm Mariam
nnum pergamcuum in quo saecnli XI sciii)ta est, qiiae in-
'
/.^,
fnit
desinit:
fuit bic
codex
iu bibliotbcca
Mccrmanni tom.
4
scopi
Montcpcssiilani;
I
(
priiiio.
antea
csset
Guilclmi Pcllicicri cpi1.");{•.)
cuin
aiinis
— 1512
lcgatns
Francisci
legit
regis Franciae
aut
sibi
apud Vcuctos multos codiccs graccos coltranscribcndos curauit. fortasse codex noster cx biblio-
Pracfatio.
XI
tlieca
Grinuuiiiiua
ortiis
cst,
(luae
erat
apud Vcnetos ad Sancti
Autonii;
:{.
nam
3()S,
binc miilta PcUicicr Hurapsit.')
.y.
loliorum
codex bibliotbecae Marcianae Venetae graecus no. 381 scriptus in cbarta bombycina saeculo fere XIII a duoscnbis."^)
bu8 ut uidetur
et in iuitio et in fine mutilus est;
cnim
I p. 21,
12 (§ 01) a uerbis
receuti, sed
'/. ;
V7cb
incipit peri-
crimt arguiiicnta et initium libri primi suppleta sunt in cbarta sordidiorc
(§
manu
14,
58 170
.
.
10).
42, 7
—
paullo
( 200 ,
375,
7;
nou
inlra
9).
ultra
uerba
l/ci
excidit
iolium
unum
( (;
et
quac
§ 183
,
45, 4).
desinit in
scriptus est
manu
diligenti litteris crassiori-
bus; / mutum saepe ita appositum est, ut dubites, utrum subscriptum an adscriptum sit. correctus est primum manu codici ipsi aequali, deinde alia multo recentiore. eisdem manibus in margine passim adnotationes uariae adscriptae sunt.
per librum
primum
manus prima numeros capitum
•,
tis
libri
semel eadem ex argumenprimi caput secimdura adiecit; saepe uoces uelut breuesue rerum indices ab ipso scriba adpictae sunt,
adscripsit,
iol. lOS^ ad IV 281 manus interdum adnotauit.
aut interpretamenta, uelut
& & . , , : -:
'/.
&. ^ &. ,
quae post
lib.
.
similia etiam receutior
, .
exarauit:
secundum
paullo plura sunt
IX legimus
scripta
^'
/.
ab
eo, qui fol. 43^'
— 74
. /.^
d
libri
, ^)
--
,
^)
-/.
3)
^.
/.
.
.
'/.
/. . 3^. ^/.: .
d-ebv
--
-v/.
memorabile
est
etiam id, quod in calce
et insequentis
secundi additum est;
sunt,
ibi
nam
bic
una
pagina
possent argumenta
libri tertii,
duo uersus uacui relicti quae absunt.
quo nimc
in loco scribi
legitur
manu
alia sed aequali fere ei, qui cetera scripsit:
1)
uide
uol.
fol.
bibliothecae Pellicieri
cbartes.
2)
XLVI, 1S85
43^
— 74"
p. 45
if.
catalogum in bibliotheque de i'ecole des nostrum codicem habes ibi p. 78 no. 126.
cod.
5)
alius scripsisse uidetur ac cetera.
4)
3)
supra additum.
cod.
:
XII
(ex
y.al
Praefatio.
haec scribarum sunt miienta. ad editorem magis spectant uariae lectioues, quae sat multae in margine extant praemissis coniiinctis
litteris,
^
corr.)
vovv h•
Y.scpalaiov
^
-/.
3^
..
-/.
/.
'/.
•/.•
^
.
II
-
/,
sed
quae
legi
solent.
qiiae
earum
scriptae sunt
alias addidit
manu prima ex codicis archetypo manasse manus secunda; eadem etiam inter uersus
adscripsit.
4.
uidentur;
discrepantias
quasdam
19,
ego primus coDtuli Romae.
5.
codex
bibliotbecae
-),
Caesareae Vindobonensis
bistoricus Graecus no. 2
scriptus saeculo fere
XI
elegantissime in
membranis formae maioris foliorum 336, quorum milliim deest; paginae sunt tricenomm uersuum. continet antiquitatum Iiidaicarum
libros I
—X
in
integros.
erat bic liber, ut in fronte eius legitur, anteueniret,
quam
i.
bibliotbecam Caesaream
Sebastiani TeDgnagelii
u. d. s.
Caes. majestatis consiliario ac bibliotbecario, antea Sambuci,
15 coronatis Constantinopoli attulit.
qui
eum emptum
fuerit profiteutur
scripti
/;
duo uersus sub argumentis
/;
quibus subiecta sunt baec:
/.scriptiim)
sunt,
y.cu
ffi/.ojv
/.
ipsc
{
,
eras.)
, ,
d\
e
\
/.
.
libri
ibi
quoram
s.
}]
\
^:/.'
^
.
. ] ^
primi
mauu
XV
y.cai-
^'
capvta
'.
,
(sic
compeudio
_
codicis litterae eae
mutum plerumque omissum quae solent esse illius saeculi. quod tffely.vorr/.ov dicitur saesicubi ponitiir scmper adscribitur. pissime atque adeo plcruuique etiani consouante littera inseciuente positum crat, sed diligcntcr erasiim est; nani ab bomiuc docto codex correctorum habuit geuera tria: primus et scriptus et correctiis est.
fuit
aut
libraiins
aut
acqualis;
altcr
paullo
reccntior
fiiisse
uidctiir, ut
ex colore atramcuti,
([
iisus est,
colligi potcst.
taineu
ferc nihil correxerint, fere
sacpe bi correctores uix discerui possunt, nec multiim iutcrest, cum quod alicuius sit momenti. tertium saeculo
XV
1)
correcturae
quaedam
inlatae sunt.
huius quoque codicis
dubium
cst.
\i
2)
uide Lambccii comraeiitatioucs dc bibliothcca Cacsnr. Vindobou. VIII
ac uariae lectiones raro extant, quae omnes in apparatu critico memorabimtur. plura sunt iuterpretameuta: uelut V 1(30 ad .cqoloyiLovoiv adnotatuin:
sapit:
tur,
TiJG
^ . ' : /^. ) -) ^(luod etiam in codice
.
non
P.
([
L
ad VII
ycQotvtOQtvovOLV.
(/
est
aliud
grammaticum
ad
III
§ 12G positum,
extat.
alia sacros libros collatos esse testau-
uelut
in sacris
]
'V.
5.
quod ad II 2()1 adscriptum ad VI 212 habemus:
6:
et infra
(ex
/;
corr.)
nam
loquitur losephus
extant.
postremo memoratur quod ad VIII 405 sqq.
6 6
habemiis:
7clavt]0
mum
Bosius, deiude ego Gottingae anno 1876.
^ &• .
I
de carminibus Dauidae, quae
contulit pri-
codex Parisinus
gr. do.
1419, foliorum 295 saeculo
XI
nitidissime scriptus pergamenus, codici
Sambuci aetate
indole suppar,
fol.
continet libros
antiquitatum
—X
forma et integros. solum
et
primum, in quo Hbri primi argiimenta inerant, interiit. hic quoque codex correctrices manus passus est maxime duas, alteram
scribae ipsius aut aequalis (m.
1),
alteram recentiorem (m.
2).
haec
manus
recentior addidit iota
falso.
mutum a
scriba plerumque omissuin
interdum
denique manus saeculi fere
XV
aut
XVI quaedam
uon multa correxit. ut in codice Sambuci, sic in hoc v.ov ante consonantem litteram plerumque positum diligenter erasum Dotas margmales apposuit man. 2, rerum narratarum indiculos est. alia et maxime interpretamenta aliaue, quae nihil ad rem faciunt. adscripsit manus recentior saeculi fere XV parum digna de quibus
uerba faciamus.
in ras.
^)
/:
1)
2)
3)
duo afferam exempla, quae doctioris hominis uidentur esse
'
?. .
.. ]
in ras.
-.
&: ^.
ad VI §
11
et
XIV
6.
Praefatio.
L. codex Laurentianusplut. C9 cod. 20, bombycinus foliorum 198 XIV scriptus litteris minutissimis; multis librarius usus est compendiis. continet antiquitatum ludaicarum libros a primo usque ad quintum decimum. additus est appendicis loco liber qui uulgo diciMaccabaeorum quartus siue
saeculo fere
-.
tur:
folia
1—3 (—
suppleta sunt; ceterum codex totus scriptus est a scriba uno et ne correctorem quidem alium uidetur passus esse. cum tamen a biblio-
. .
eodem tempore
12, 1)
manu
recentiore
pega circumcideretur marginis particulae quaedam exsectae sunt. bic liber non tam propter fidem, qua losephi uerba in eo seruata sunt, memorabilis est quam propter adnotationiim copiam, ut losephi tamquam editionem criticam tenere uideamur. baec notae, quae
quidem plurimae
iu
margiDe, paucae inter uersus scriptae suut, omnes
cetera, et
scriptae
manu eadem, qua
sisse apparet.
aliis libris
sunt,
quai'e
librarium eas non ipsum adiecisse sed ex exemplari suo trausscrip-
quae in qaa diligentia libri sacri ex uersione septuaginta uirorum cum losepho collati sint, quo in genere quaedam ei cum codice Sambuci (S) communia sunt'); quod enim in S prima manus ad V 204 adnotauit
saepius hiiius in margine scripta sunt ea,
etiam nunc inueniuntur.
maxime
uero memorabile
est,
^
rectius
infra,
^
,
id paullo
eodem
loco extat in
nomiuibiis uirorum
sacri exhibet, saepissime addituni est, quid
uelut ad VII § 46 (p. 99, 19), ubi iu textu
margine sunt:
'
1)
: ' ^. : ^
aiit
).
L
sic:
ceterimi
L
,
multo uberior est,
et
imprimis
ac
libri
feminaruni
si
quae losepbus
aliter
babeant sacra uolumina.
extat,
-^
y.al
'
baec in
ct
,
codice
7<>
est,
in
margine
^).
---).
VII 66 (. 103, 24) paullo deinde
ubi §
Dauidae regis
filii
enumerantur, haec in margine
ctiam ad
2.
III
2.
l-">
idoin in
S
(
iii
L adnotatum
esso siipra niomii.
2)
Rcg. IV
3) legitur
nuno marginc circumciso:
potcst inUur fuisso
,
/Jl>t(ii • •
eed alterum magis probo.
.
, . . . , . ^^ , . , ..
,:
\.
.,
: : : : : : :
rraefatio.
.simt
ouiuia
cudem maim
«cripta:
Ji
&:
vci&uv
in
_
d
ilirpala&
adnotatur
marg.
§ 309
.
<^{(
(.
(nisi
^: /..
•
72, 3)
i.
h(fii
(^
kl(fu).UT
: (:
§ 319
loco
infra
XV
^. VII 105 (.
G4, 10)
112, 22) est ^iOu-
VI 274 (.
textu est
-
§ 280 (. 65, 17) . marg. ,
. marg.
(.
74, 14) est
m textu,
marg.
§ 320 (. 74, 17)
et in
(pro
^),
i. i.
,
margine ascriptum i. marg.
marg.
'/.
§ 322 (. 74, 24) in textu § 323 (. 75, 8) in textu
§ 324 (. 75, 11) in textu
marg.
. marg.
§ 374 (. 86, 18) in textu rrja VII § 127 (. 118, 5) in textu
uoluit librarius).
. marg.
118, 6
in textu
/.,
textu
in
§ 128
in
(p. 118, 13) in
alius adnotationis generis
textu est
solis
notatio
est.
(,—
libris I
-,
i.
marg.
/?
i.
mox eodem
paullo
marg.
-.
XV
,
denique ut
(p. 120, 6)
unum exemplum addam, VII
margine
contigit:
X
-/.. —
librorum
135
sed buiusmodi adcondicio
alia
XI
non sunt; extant uero in margine uariae lectiones quaedam et libranorum adnotamenta quorum ea quae ad XIV 7. 3 de Herode dicta sunt mentione digna uidentur; sunt enim haec: 6 vibo 6
libri sacri
nam
collati
-9- (& '
d
:
. . ,. ^
(sic)
.•
.76
)
6
'
. /
6
'
^ ^.
redeam,
-)
— sed ut ad libros —
in
illis
hoc memorabile esse apparet,
,0
1)
quod
adnotamentis interdum
cod.
2) cf.
Syncellum p. oS6 Bonn.
XVI
Praefatio.
uon modo unum sed duo nomina uni loco adscripta esse reperimus,
alterum ex libris sacris depromptum et Ebraico alterum Graeco more inde deriuatum, uelut
modo
constitutum
ur.v,
/.
•/.
alia.
nam
eo facilius talia
adnotamenta
inter
uerba lo-
sephi recipi poterant, quo magis erant graecae liuguae accommodata.
accedit quod interdum haec adnotamenta non in margine sed
inter uersus extant, ueluti VII § 46 (p. 99, 19),
dixi secundi libri
Regum locum appositum
quod supra scriptum est ex libro Regiim sumptum est. nil igitur mirum, quod bac uia nomina quaedam sacra in losepbum recepta quod ex libro Resunt, quod mox factum esse uidemus altcro gum illatum est; ceteri eDim codices losepbi aliud babeut. sed de hac re mox pluribus diceudum est. Laurentiaui locos quosdam non
^
media ad quem locum supra
_
^
esse, in codice est:
r.v
,
ubi
,
paucos ipse inspexi; deinde librum decimum totum librosque quin-
que prinios contulerunt partim Hieronymus
Vitelli
partim Guilelmus
Rostagno Florentini.
7.
sed redeo ad codices enumerandos,
4*^
V.
codex Vaticauus graecus no. 147 bombycinus forma
aut
mai.
saeculo XIII
oribus
libros
III
ct
XIV
scriptus
satis
saepe abbreuiatis.
incipit
olini
libri
uidetur continuisse antiquitatum
I.
— XV;
8.
omnes, nunc excidenmt
enim a uerbis
selectas ipse inspexi, librum
decimum
euoluit.
II et
diligenter
sed
litteris
minuti-
XVI — XX;
restant libri
.
157, 11.
partes
contulit
Augustus Mau; idem
locos complures
meo rogatu
codex Vaticanus graecus 1304 membranaceus foliorum 262, saeculo fere XIV scriptus una manu; paucae sunt correcturae; notas quasdam marginales adiecit manus receotior. paginae tricenos senos habuut uersus. incipit ab argumentis libri primi et continet libros I II III et quartum usque ad uerba (§ S7)
folio 91
^
medio.
iol.
reliquum
sunt rclicta.
94 incipit liber VI, qucra excipiuut VII VIII
dcsinit in uerba ultinia libri
libcr totus intcriit.
ct
practcrca in libro qiiarto, sexto, scptimo, nono decimo a scriba niultac lacuiiac indicatae suut, uude apparct ex corrupto excmplari codiccm buiic transscriptum csse. quae ex eo habeo debeo Augusto Mau. 9. codcx Marcianiis gr. no. 3S0 mcmbranaccus forma maxima pul-
3 4 /. ^;
\\
-
folii et
insequentia duo
(f.
quae sunt in 92. 93) uacua
IX X;
X: rrv
qiiintus igitur
maxirae
in
cherrinie
scriptus.
contiiict loscpbi
antiquitatuni
libros
XX
oinncs
Praefatio.
XVII
sit,
/ 7
y.ai
tiir
cum
uita.
(lui
a
(luo et
tius libri subscriptio
bacc:
jcuq'
-/.
, /.' /. /.
est liber a
10.
•.
dicitur
/.^)'' /.. ([^ ,?%' .
y.ad
Ti:
• &.' ^ quo tcnipore scriptus
itt).t{c'>i/i^
i]
docet in finc
to-
^U{i'/.oa
u<)Oi]jCov
J
'
y.at
y.j
(h. e.
.)' '.
/.
y.iovoTavTivov-
scriptus igi-
Georgio sacerdote iussu Bessarionis.
plut.
codcx Laurcntianus
69 cod. 10
cbartaceus
continet
antiquitatiim ludaicarum
libros
cabaeorum
(incipit
codex quattuor est partium primae sunt partis 226 (Antiq. lud. I XII 2. 8 init. 6 folia 1 233 (Ant. lud. XII 2. 8 alterius sunt fol. 227 XII 4. 7 med.), tertiae fol. 234—434'', in quibus sunt reliqui
—
?.( ),
qui
XX
sine
cum
uita;
quartus
//./^
inscriptione,
,
:
sequitur liber Mac-
ceterum integer
finit
—
'
—
—
),
cum
uita.
libri
antiquitatum (inde a XII
4. 7
barum secunda tertia et quarta pars iu cbarta eiusdem generis diuersis manibus scriptae simt saeculo fere XV. pars prima, quae continet undecim libros priores
quartae partis est liber de Maccabaeis.
)
cum
fere
parte duodecimi, multo post in alia cbarta scripta est saeculo
XVI. uude apparet olim in codice solam extitisse antiquitatum partem posteriorem cum uita adiecto praeterea libro de Maccabaeis, sed postea initio reciso ita suppletam esse, iit omnia inde a libro primo repeterentur et totum corpus antiquitatum in eo comprenderetur. et de parte et posteriore et antiquiore tunc dicendum erit, cum libris XI XX praefabimur; ad bosce losepbi libros sola pars
—
recentioi• spectat.
11. codex Parisinus graecus no. 1602 foliorum 384 cbartaceus, male exaratus manu saeculi XV aut XVI. fuit olim antiquitatum librorum I X, nimc primum folium, in quo argumenta et titulus inerant, male babitum est ct in fine desunt folia complura, ut nunc pars libri noui et decimus totus interierit. 12. codex Escorialensis no. 304 in folio cbartaceus, de quo rettulit E. Miller continet antiquitatum ludaicarum libros I XX
—
'-),
—
1) solito
compendio scriptum.
E. Miller, catalogue des manuscrits grecs de la bibliotheque de rEscurial. Paris 1S48 p. 266 sq.
2)
losepbus
I.
cum
1542;
correctionibus in margine.
nam
siibscriptum est:
/.
.
Hi sunt codices, quos quidem noui,
.
Praefatio.
scriptus est Venetiae
anno
p.
)]
'
()
Chr.
quibiis antiquitatum libri
I— X
mtegri traditi sunt.
,
sed praeter eos habemus epitomam
de qua nunc mihi dicendum estJ) quae a quo et quando facta sit, nescimus; hoc scimus eam a lohanne Zonara ad componendum chronicon adhibitam esse scriptum post mortem
antiquitatum
unde conicio decimo aut quicumque fecit, certe non fuit bomo insipidus aut barbarus: nam et graecum ita callet, ut paene inter atticistas numerari possit, et satis diligenter munere suo omisit plerumque orationes, quas losepbus inseruit functus est. satis prolixas, bistoricorum testimonia et multa alia: interdum baud
Alexii
Comneui imperatoris
fere saeculo
(p.
Chr. 1117).
esse.
undecimo
eam factam
inepte losepbi
mmiam
gaiTulitatem reccidit,
aliis locis
eius uerba
leniter immutauit.
uitam losepbi omnino omisit. buius igitur epitomae
codices qui extaut coraplures nunc
mum
nam
eos memorabo, qui
enumerandi sunt. quoruni priepitomam aut totam aut solam coutinent;
est.
ea quoque olim bipartita tradita
Primum commemoiO codicem
saeculo fere XIV, foliorum 317.
bibliotbecae
'-),
Caesareae Vindo-
bonensis inter historicos graecos no. 22
nitide scriptum in cbarta
incipit
a uerbis
-
6?.•/.'
.
53, 19), desinit:
rjdv
lib.
litterae
euanuerunt)
nisi
XX
iit
/*
mutilatus
in
est.
§ 224 * * * (ultimae
(
in fine.
continet igitur antiquitates lu-
daicas totas,
quod
initio
ultima
quoque
folia
madore
iiix
1
ita
corrupta sunt,
multa
eis
omnino
legi Dequeaut, alia
jjiiore
appareaut.
ex duabus partibiis compositus
est,
foliorum
— 112,
;
altera alia
I
tinet
librorum
— X epitoniam, altcra reliquorum.
iu i)arte priore
mauu
scripta folioriiin
113—317; pars
prior con-
alterius quatcrniones
ab
iuitio libri
XI numerantur,
quatcmionuiu uimieri non
babcnt
uersiis,
cxtant
partis prioris paginae trecenos singulos
partis
alterius in paginis priniis sunt iiersus triccni terni,
tum
triceni,
de-
indc uiceni noui,
codiccs
in
crgo singulas partes scparatiiu transcriptas duosquc
fonlni-isi' nidiMnii^.
ununi
«orrecturac, quas codex expertus
1)
cam cJorc cocpi
iu
libcllo
acadcmico Marburgi ad inipcratoris diem
Caosar. Vindobon. VIII
p.
natalicium cclcbrandum cdito anno 18S7.
2)
uidc Lambcccium, comra. do biblioth.
ln.
Praelatio.
XIX
ipsi
(iol.
rius ciim
. .^
qaali, altcro rccentiorc.
siint
est
uon
luultas,
a duobus iactae
siint librarii.s, altcro
scribac ac-
prioris dimidii
margo passim adnotamentis
codicc scripta
cs.se
niinio pictis distinetus cst, (piae iina
plerumque rerum narratarum indices, uelut ad libri 99') yc€Qi OTQcaevouo' /.
l/ci
aiceioaoihaL
pauUo memorabiliora sunt uotulae
losepho litigare uidetur; primum ad finem
legimus:
libri III (§ 8)
^
ij
(sic)
III
recentiore scriptum esse:
'71?
',
antequam
. '
b.
95sqq.
^ ,^*^ueru
tres, in
-^ /. '
cum
apparet.
X
init.
7/
de
libri II (§
quibus libra347)
]
'.
(sic),
et
mox ad
,
ov
/.-
initium
deinde ad
170'
denique
memorandum
///}v
est
in
margine
()
^-
fol.
manu
-
quod
in
lortasse Busbeckius adnotauit.
nam
huius
fuit
codex
bibliotbecam Caesaris deferretur, ab
eo sine dubio
collatus est a Bosio, cuius opera usi sunt Constantiuopoli emptus. Bernard Hudson Hauerkamp. denuo ipse totum contuli Vratislauiae, quo mihi codex bis Vindobona missus est,
Sequitur codex Laurentianus plut.
LXIX
cod. 23 saeculi
XIV
aiit
XV
chartaceus , qui a Bandinio describitur in catalogi uol. II
p.
642
sq. continet
genter scriptam.
bus
fiiisse
,
epitomam antiquitatum libiOrum uiginti satis diliuudecimo inscribitur quo confirmatur epitomam olim binis uoluminitraditam. hunc codicem Manuel quidam scripsit, ut docet
libro
:
-
subscriptio baec:
buius quoque in margine notae sunt
liiti
, 7 ,, .
-d-L
manu prima
minio pictae, ue-
ad
eadem manus eodem
3.
3, ubi de lesu Christo agitur, adscripsit:
'
,
III §
95 idem extat, quod in Busbeckiano,
colore
&^
addo ea, quae ad locum celebeiTimum Ant. lud. XVIII
6
(? -/.
*
XX
praeterea quae in partem ex hoc suppleuit collega doctissimus Theodorus Birt meo partes quasdem addidit Pliilippus Braun, rogatu librorum XI oliin Marburgensis nunc Weilburgae constitutus. membrauaceus continet antiquitatum c. codex Parisinus 1601
selectos;
;
.
.
XV
^^
. ^ -/.
Praefatio.
..
-/..
scriptus
est
/.
/.
?.-
/.
liunc
codicem totum contuli sed locos initio Busbeckiano desunt maximam
— XX
ludaicarum epitomam totam.
apparet ex subscriptione bac:
6
anno
salutis
1323, ut
^/.
coj/.a.
d.
^
+.
gr. 1418,
{
].
)^):
totius
inspexi sed nihil contuli.
codex Parisinus
olim 2254, antea 1407 membranaantiquitatum
ceus saeculi
operis.
in
forma 4° continet epitomain
in primis foliis (1
— 10)
uigiuti libiOrum
omnium argumenta
unum locum
collecta sunt,
quae
in codicibus integris singula sin-
gula singulis
libris praeraitti solent.
lectiones ex hoc excerptae exuol.
p.
tant in appendice losephi
Hauerkampiaui
424sq. ipse
in-
spexi, ut cuius generis esset iutellegerem, ceterum nihil coutuli.
p.
codex Parisinus 1424 chartaceus saeculi
18.
/.
+
+ +
quod
subscribitur in fine:
/.
76
^ & /. . ./: < ^
-/. /
/.
ir
\'/.
'&.
>.
C
XV
idem continet
iov-
..
,r
/
fi
/.
6
/-
/
/.
Htt]v
1)
clrcellis
(
)
inclusa erasa sunt.
rraefatio.
XXI
plura dc eo
tv
nibil
^:
codcx Vaticanus 9s
l
habeo,
cum
cx eo contulerim.
f. codex Parisinus graecus M22 sacculi fcre XVI. Agnieu claiulaut duo codices, iii (iiiibus librorum I
inest:
ij.
—X
epitome
membranaceus formae
minoris, qui conbreiiiatoH, libros
tinet losephi antiquitatimi
ludaicarum libros
et
fol.
I— X
XI— XX
fol.
ciim nita integriores
bellum ludaicum.
post
iiitara in
185 et ISu iteratur quae
iiltima
subscriptione:
sequitur continuo in
titulo
clauditur codex his uerbis:
(
X
a uerbis Iv
/.
)]
.
/
73 et 74 scripta erat
(§
libri
233
.
3S7, 1S) addita
eadem pagina
/.
est
/.
saeculo
erant.
fol.
ita
belli ludaici liber I
•/.
est,
?.€
praemisso
.
X
pars
^
.
,gto^
totus rescriptus uel ut di-
,
b, e.
anno
Cbr. 1354.
cere
solemus palimpsestus
institutus,
ut ueterum
membra-
narum singula
folia duplicata sint,
quo factum
ut losepbi uerba
per antiquiores litteras transuersa agerentur.
litterae
antiquiores
ut uidetur exaratae binis per paginas columnis inscriptae
in
quarum Dunc extant pauca maxime
S4 alterius columnae legi possunt haec:
'/.
fol. 116''
columnae
titulus:
summa baec
' .^- \ .
extant:
|
\
\
. ^ /. 7 ''
margine losephi, uelut
;
\
fol.
\
140' columna priore
y.al
;
'/.
.
.
.
fol. 395"^:
^).
u
\
^)
praeterea extant quaternio-
num mimeri
multi, ex quibus apparet folia 169. 170
quae nunc sunt
antiqui codicis fuisse exordium inscriptum
.
fuit igitur in
codice olim menologium siue martyrologium.
162. 168. 171 aliunde
sola folia quattuor 157.
adsumpta
sunt,
non modo semel sed
bis inscripta
sunt,
quae quidem ante losepbum et ita quidem, ut litterae
1)
V
•
av dubia sunt.
2)
t
dubium.
Praefatio.
autiquiores utriusque generis
eodem
derigereDtur et eaclem regione
et antiquissima scriptura, cuius
decurrerent ac nunc losephi uersus.
pauca extant, binas per singulas paginas columnas habebat, litterae erant maiusculae dextrorsum incliuatae quales saeculo VII, ut ex
exemplis coustat, scribi solebaut.
imo,
in losepbi fol. 162
summo, olim
litteris
nam boc
iolium
muersum
est,
leguutur quattuor uersus
uncialibus rectis scripti in hunc modura:
TLVov
. -/.
_
')
. .
y.aL-)
a quodam Constantinopolitano conscriptae bic fuit in medio folio extet, apparet codicem fiiisse miscellaneum ex pluribus scriptis compositum. buic scripturae antiquissimae alia saeculo fere XII inducta est, quae columnis neglectis
orationis alicuius
titulus.
qui
cum
per totum folium
fol.
uersus
170 legitur
.
unde pbysica aut medica in eis scripta me non ita codicem hunc palimpsestum tractasse, ut omnia quae couspici posseut perlegerem, sed ita tantum me eum excussisse, ut certior iierem me non tbesaurum repperisse; possunt tamen ea quoque, quae sub losepbo latent, alicuius utilitati iuseruire. losephi coutuli qiiaedam ex libris XI XX, ex epitoma alia addidit A. Mau. h. codex Ilennebergensis, iiunc bibliotbecae gymnasii Scbleusingensis, cbartaceiis, saeculo fere XV nitide scriptus, sed male babitus, ut Dunc mutilus sit, continet primum autitiuitatum librorum I— X epitomam, ciii in margine alia manu adscripta sunt ea quae in Busbekiano aliter leguntur, deinde integrioris losepbi libros XI
,
(
perduxit.
eius
seruata
sunt
perpauca:
luisse conici potest.
ceterum moneo
—
— XIX
4 § 2
fin.:
..
'/./. 7•/.:
\.
finis
mauu cadem
§
1
ludaici incst; a ucrbis f/»'«/
med.) lisque ad
io)oi]7cov
/. 7 ([ ^. /., ^.
litteris
i)aiillo
sequiintur duo folia
belli
maioribus scripta, in qiiibus
6
]
(VII 9
;raaav
ergo et
auti(iuitatiuii
pars cxtrema
1
)
nihil ai)i)arct.
2)
dubium.
;
rracfatio.
ct
bcllum ludaicum pacne
olim
et
totiini
iiitercidit.
nam
apjjarct
huuc co-
(licem
antuiuitates
ct
hcllum
ludaicum
liahuisse
eodem
modo
collecta
quo
uti
siint
in
codicc Vaticano iiSl,
cui hic per libros
et
XI— XX
simillinius est.
boc libro ut ad .supplendiim
effeeit libcralitas
corrigendum
Busbekianum
possem,
Scbmicderi gymnasiarcbi
et
Scblcusingensis, qui eiim buc transmisit,
Hi suDt epitomac codices, quos noui.
moneo
in
oDinibus
eandem epitomani
discrepantias,
ut
inesse, nec
graucs uidcri inter eos intercedere
omnium eommune
uoruni, qui in
guli.s
omnes api)areat ex uno arcbctypo deriuatos esse. est, quod argiimenta omittuntiir ') numerique ancodicibus integris argumcnta sequi soleut, libris sincoiistat
snbiccti sunt.
Ciim cpitoma coniungcnda est mentio ZoDarae, quem
omnes
antiiiuitatum lud. libros in
componendo chronico adhibuisse
eiiis
neque enim integrum losepbum habuit, sed epitomam, ut ipse primus
eius tcstis et cbronicon antiquissimi id
codicis loco
babendum
p.
sit.
quod uerum esse primum demonstratur eo, quod Zonaras Bonn. losephi baec uerba laudat, quae sunt epitomae:
29
\'&/ '/ ,,
Zonaras;
p. 29.
7C£q\
,. •/. ." - .
.
.
'
- ^, S
nam
in cod. Parisino 1418 ea
-
'
'
-vtc^
epitome loseph.
1
§
10 sq.
-
'
.
9^-)
, . . ^) \, (
/.
,^
-/
6
'-
6
1)
ex
alio codice superaddita esse apparet.
2) n?.jjS-7j cod.
Henneb.
3)
Eenneb.
XXIV
quibuscum
ex
si
Praefatio.
^ /. &. -^ ?. ^, /. ^ '& ', 2^( '
plura sunt,
comparaueris quae loseplius ipse dedit, quae quidem
breuiato loseplio
ubi
Zonaram
alio loco apparet,
:
de originibus Cypri haec Zonaras habet
6
p. 31 sq.
Ttctq
KvTtOLv
/..
--
. &
-/.^
mox
(p.
usum
esse intelleges.
idem
Ttaq^
d^tov
epitoma uero
§ 128:
nam
a losepho ipso bic locus de Cypro a Cypride uocata
est.
abest et sine dubio ab epitomatore male curioso adiectus
^^ /.
eificitur eis
quae apud Zonaram
,
sic extant
(
138):
!^&
. ,
arp'
nisi
-/.
idera
32) sequuntur:
40•\
apud losepbum ipsum Ptolemaeorum aut Ptolemaei nulla mentio, habeat, quo referaet apparet interpolatam eam esse, ut codicum deteriorum est; meliores, cum quibus tur. sed exhibent, quo quidem HieiOnymus quoque facere uidetur, interpolationem losepbi manus et facillime et optime restituitur. igitur epitomatoris a Zonara paullum exornatam esse ceruimus. et eodem modo per omnes libros Zonaras cum epitoma ita consentit, iit niimquam losepbo usus sit nisi eo, qui est in epitoma. nec iu
singiilis uerbis
si
'
1
'
^^^ '/.., 40^ -/.,
quae in epitoma
(5'
^)
.
fit,
. -
umquam ab
ea discedit
in
rebus leuissimis aut
aut
quid aut ipse ex suo iDgemo immutauit, quod non raro
libris
Vetus Testamentum secutus, cuius
id
praeter loseplium usus est;
quod mox, cum epitomam edidero qni uoluerit oculis ipse inut tamen etiam iucredulis persuadeam addidi ex Zonarae et epitoma hunc de Gedeone lociim:
spicere poterit.
,
- - /. ^. /. -7 ^ .
Zonaras
p. bT.
epitome Ant.
V
§
222—227.
'
-
/.
/.
/.
.
-
oi
/.
1) sic
Henn.
in
marg.
in textu,
^
Laurent.
rraefatio.
. ,. 7/ . 7 7 . ^ . 7, 7 , .
7
-/.
Zoiiaras
1
p. S7.
't/.uatov
'/.
/.
(. ^ ; '7€€ epitomc Ant.
^
XXV
V
§
222—227.
')
., //£
/ /
?.7 .-
7-
•\. '/. -/.
T/y
?.7 -/.
',
*
•/.
losephum
§ 16sqq. Zonaras cum epitoma hoc
&/. 7, & . ^ . , , , . ' ' . ' ] ^ . ] , & 0,
76
.
.
--'
V7t6 V7C0
^
'-
y.ai
-
- &.
6
]
.
%\
utriinique uidcs habere elegantius
est
quod apud
et
utrumque
losepho addidisse.
denique libro
modo
consentit;
Zonaras
.
196.
epitome
d-.
[]
]
'^' ^- '" . - , -. .
omittit losephus.
/.
!-
-'
S
6
§ 16.
7]
^•\ -
-
-
1)
XXVI
Zonaras -/.
I
Praefatio.
?!
- '& -^, 2 '^ ^ ! /. . /. & ^.
rvycTi
.
96.
/. /
\•/.
, ^ . ,. • '
^
/.
-/.
6
-
epitome
§ 18.
!(§ 21)
/.
6
6
•
'^-
..,
]
--
']
^
y.ai
e. q. S.
uerba _)
—
est,
tomatoris sunt, sumpta ex 4
^
&
vtxQu.
]
.
.
iiain
-
7\
35
•).
e. q. S.
quae apud loscpliiim desunt
epi-
Regum XIX
quae ideo adiecisse
ea euim, quae
putaudus
quamquam mox eadem
iterum relaturus erat, quia libro-
rum sacrorum uarrationem
mox
sequuntur (§21sq.) a losepbo ex
uec mirum, cum autea legerit iam uero epitomatoris supplementum cum eodem loco apud Zonaram extet, non dubito, quiu ab eo ex epitoma suniptiim sit, ita tameu, ut epitomatorem, qui libri sacri uerba miuus eleganter dicta ciim fide recepit, emendaret et pcrpoliret.
iiibil
Beroso narrata esse opinatus est de lacuna
^
desiderari existimabat.
libris
Regum
—
.
xcd
excerpta, a
suspicatus,
Probasse uidcor Zonaram usiim esse cpitoma;
argumcnta, ut dubitaii non possit, neque eo
talia sunt
iufriugi possunt, qiiod
intcrdum Zonaram nou cum epitoma aut epitomae nostris codicibus,
).^ {>,
1)
xul
iyhtTO
kxazbv oyAotjxovTcmkvzs
?.(,
) '^
ry
(>'&>
:
l'raol;itio.
XXVII
uclut eo
Bcd cuiu luseplio
transcripsi loeo
aiit
cius codicibus
in
lacit;
(X § 21)
habet
losepbi
coclice
•/..
est
epitoma
est
potest
cpitomac exemplari, quo usus
j)otius
Zonaras,
Zonaram ex semet
et
ipso hoc
uerbum miiiime rarum pro
coDsentirc dices.
/.
,
qucm ultimum Zonaras cum
in
enim
antiquiore
fnisse, nisi
altero
repo.siiisse
casu
ciini lo.scpbi
cod.
nam Zo-
iiarani teiienduni est
I)leriiiiuiuc
sacpe epitoinae uerba consulto immuta.sse et
practerea, ut dixi,
eorum auctoritate inprimis nomina ea exbiberet, quae tum erant uulgaria, uelut
^'
alia;
quare
in
bis
est
nuUa, neque eorum in apparatu
critico
adornando
rationem babui.')
Practer codices, quos recensui, et cpitomam ad loscpbi uerba
rcstitucuda adbibenda est uersio Latina antiqua
pore, quo uostra religio
{J^at)•^
nam
eo tem-
imperium Romauum totum inuasit, losephus paene totus iu latinam linguam conuersus est, sed neque ab uno, primuni enim belli ludaici libri septem latina iieque uuo tempore. facta suut, ut uulgo creditur, ab Rufino Aquileiensi Hieronymi aetot scripta graeca iu latinum conuertit. mulo et aequali, ab hac uersione diuersum est opus Hegesippi qui uulgo dicitur hoc est belli ludaici historia libris V conscripta, quae testibiis codicibus-) ab Ambrosio Mediolanensi ex losepho facta est; ea namque est
(
uersio latina,
qiiae
losephi nec uerba uec libros
cum
fide seruet,
sed multa omittat, alia addat.
quitates libri
deinde post bellum ludaicum antilatine translati sunt
litt.
1
XX
et libri
duo contra Apionem
iussu Cassiodorii, qui baec scribit (de institutione diuiuarum
7)
ut est losephus paene secundus Liuius
^
in libris antiquitatum ludai-
ca7'um late (liffiisus quem pater Hieromjmus scribens ad Lucinum Baeticmn propier magnitudinem prolixi operis se perhibet non potuisse transferri. hunc iamen ab am}cis nostris qiioniam est subtilis
omnino (Uctionis eximiae merila declarantur. nam uiginti duo quos memorat libri sunt antiquitatum uiginti cum libris contra Apionem duobus, qui etiara nunc extant latine; nam iiita sola neque extat latina neque tunc uersionem latinam adepta esse uidetur. Et ad nos quidem ea uersio, quae Cassiodorio auctore facta
bitur
est, attinet.
cuius codices extant
tot,
ut hic enumerari
uon possint;
nam
fuit,
etiam latinus losephiis a multis lectitatus est. mihi id curae ut adbibitis uno uel pluribus bonis codicibus sciam, quid fere
iiel
dederint Cassiodorii librarii et quo usi sint exemplari graeco, quod ex uno codice bono plerunique satis potest perspici, cum ad
id
cognoscendum
firniissimo
siibsidio
utamui•
et
losepho ipso.
usus
igitur suni codice
omnium
antiquissimo
louge optirao Ambrosiano
papyraeco saeculi VI Cassiodorio
ginariiin
ipsi fere aequali,
Augustus Reifferscheid in bibliotbeca patrum
Italica.
quem descripsit duarum pacodex
imaginem optimam dedit
ita certis
societas palaeographica.
diligentissimc scriptus uitia fere nulla habet, ortbographiam sequitur
ut
non incorruptam
legibus definitam, quare in omnibus
erit
illius
aeui scriptoribus
edendis usus eius
haud exiguus.
certe
erit.
losepbi uersio Cassiodoriana ad buius codicis
est
normam edenda
euim codex rarae fidei raraeque uirtutis, qui omnes reliquos, quos quidem noui, etiam antiquissimos longe superat. sed idem multas iniurias passus est, quibus factum est, ut nuuc partem tantum
sui seruarit.
cessit,
enim a uerbis: booz et hereditatem et uccoreni V 334, finit X § 204 uerbis: quam pro nobis sed ipsis uitae tennino te hibente muUutis sollicitus eram dum etiam eorum quae interiacent non pauca aut omnino exciderunt, aut eorum autem, quae huic desunt, ita aflfecta sunt, ut uix legi possint.
incipit
quae suut Ant.
.
.
.
bibliothecae Guclferbytanae, saeculo fere
testem in subsidium uocaui eodicem WizenburgeDsem no. 22, qui est XI (aut XII) scriptum.
hunc non temcre
stituta
elegi,
et
sed qiiia
cum Ambrosiano comparatioue
coguoueram.
in
in-
eum bonum
ipse, (luae
utilem esse
huius libros
I—
contuli
libris
VI— X
AmbiOsiano deerant,
contulit
Carolus Boysen.• dcinde codicis Bcrnensis uo, IIS auti(iuissimi, qui nono saeculo scriptus uidctur, libruiu primimi et secundi partem
priorem nieum
aetate
est,
in
usum
cxciissit
Riulolpbus Beer. sed Bcrncnsis ut
ita
multuni supcrat Wizeuburgeiiscm,
in eo intcrpolata
siut.
uirtute
lougc interior
ali(iuid
ualiiit
cum multa
uihilo
miuus
ad Wizenburgensis corruptelas agnoscendas
1)
et ei
qui losephi latiui
uclut in lordane.
Praefatio.
XXIX
scd ad gracca uerba rccen-
cditioncm parabit ncglegcndas non
scnda ierc
niliil
cx co rcduiulauit.
spexi codiccni,
(lui
V
F. ;U
iornia
niaxima saeeulo IX aut
pliitci
loscplii aiiti(iiutiim
dicitiir,
iu
(
et codiceni
eadem
insimt
'
at(iiie
iii
ciit,
practcrea (luibu.sdam locis in-
cst in biljliotlieca iiiusci Neaj)olitani inter latinos
X
cxaratus,
iiui
continet
ludaicarum librosl— XVI adiuncto Egcsippo qui
LXVI
cod.
1
saeculi lere XI,
utcrqiie per se
Neai)olitano.
horum
tamcn Ambrosiano par aut suppar. ceteros libros, qui iinilti sunt et antiqui, Don ciiraui; nani bnic quoque operi certi sunt iines ct cauendum mihi erat, ne in immensum crescerct labor, ex quo ad hanc editionem adornandara aut nibil aut pauca prouenire possent. nam ideo uersionem latinam ad losephum rcceuscndum adbiberi apparet, ut sciamus qualem interpres babuerit losepbum graecum. at latinus quae passus sit quibusque iisus sit fatis, id qiiod ex codicum uario gcncre cemitur, non est operis buius. Postquam de eis libris dixi, qui losepbi antiquitates continuas dedita opera tradunt, nunc ad eos transeo, qui partem earum dederunt, quorum primus memorandus est J. codex bibliotbecae Ambrosianae Mediolanensis D superiore 50
mcmorabilis
cst; ncutcr
scriptus saeculo fere XI, qui continet belliira ludaicum.
est autiquitatum libri
'
.
123, 9)
usque ad fiuem
.
cum
ei siibiecta
pars posterior boc initio:
(
196
libri
subiuncta siibscriptione:
'.
Plurima ex losepbo excerpsit Constantinus Porpbyi-ogenitus in componendo magno excerptorum corpore, et nunc supersunt losepbi excerpta in titulo de legationibus et in codicis Turonensis
siue Peiresciani excerptis
de
iiirtutibus
et uitiis.
sed excerpta de
legationibus coraplura ex libris posterioribus petieruut,
unum solum
multo
locum ex pnoribus decem VII. 117
plura extant in codice Turonensi.
— 120
ualde breuiatum.
mam
tuli.
lulius
WoUenberg
edidit
quorum collationem diligentissi(programme d'invitation a rexamen
est,
public du college royal frangais, Berlin 1871), inde ego biic trans-
ac contulit
WoUenberg cum losepbo Bekkeri, quo factum
fugit, id
quod interdum ceteris codicibus comparatis suspicari licet, excerptorum esse uideantur quae re uera simt editionis Bekkerianae. baec excerpta plerumque
ut
si
quid eius accuratam diligentiam
losepbi uerba ipsa
sulis
fide
transscripserunt solis
initiis
et
clau-
immutatis; rarius in mediis excerptis ea quae ad excerptorum
sunt.
argumentum minus apta uidebantur omissa aut breuiata
in
XXX
Praefatio.
confiniis igitur excerptorum minor est fides, plerumque losephi ipsius uerbis usa sint.
ut
tamen etiam
in his
Praeter Constantiniana excerpta alia in codicibus extaut, quo-
rum quae inueni nunc breuiter memorabo. Codex bibliothecae musei Neapolitani gr. III, B. 8 bombyciuus, saeculi fere XIV, foliorum 93, coutinet excerpta ex Antiquitatum
1
libris
incipit
XVIII et belli ludaici libris II sqq. enim a uerbis quae sunt Antiqq. IV § 96.
§3.
Postquain codices enumeraui et descripsi, dudc quomodo intcr
se coniuncti
sint
et
quanti
quisque aestiniandus
sit
dicenduiu
est.
ac
primum ne
quaedam
id
uniis quidein est, qui losephi
uerba iuconiipta tradat.
legi coeptus
.statim
est,
enim postquam losepbus inaxime a Cbristianis
in
eo cousulto et de industria niutata simt, quoniam
eiim cimi libris sacris in linguam graecam olim conuersis couseutire
uolel)ant,
coDspicuum
cssc,
quod praecipue in nominibus Ilebraeorum hominum quo intcrpolationis geuere omnes codices iulectos cx uno insigni Bcrosi loco apparet, qni cst Antiquit. X §2I9sqq.
est.
rcpetitiis ille in
libro cont.
Ap.
I
19; ubi dc
audit.
ct
co
rcge
uerba sunt,
qui in libris sacris
idem nomen
J
Praefatio.
XXXI
etiaQi
in
loscphi codieibus omnibiis ct in uersione La-
tina inuciiitur. at liiinc
p.
If)
sq.) ct
ex Eusebio Syncellus
sed
\(/.
locum ex losepbo sumpsit Eusebius (cbron. I (p. IIG Bonn.) qui non Nujiovrcgis
riiissc
(|ui
nomen ex losepbo
cx Megastbene
sj
proferunt,
quod (luidom apud Giaecos in usu idem lu.scphum dedisse, scimu.s.
post Berosuni
Abydeno') 227 Mcgastbeet
uem
unde apparet omnes codices id quod boc loco ex libiOrum sacruriim auctoritate mutatos esse. eo certius est, (luod in autiqiiitatibus simul cum Nabocodrosoro
laudat, pro certo baberi potest
'),
"-)
etiam patrem Nabopolassariim eodeni
(luippe qui § 220 in
omnibus codicibus graecis cum latinis et huiiis qiioque uerum nomen apud Euseuocetiu•. bium est, ad quem propius accedit codex libri I contra Apionem, qui tradit. quod si quis ex eis quae disputaui eificere uoluerit, codicum nostrorum arcbetypou quod dicitur post Eusebium ortum esse, potest quidem recte iudicasse. sed quoniam fieri potest, ut iam Euscbii tempore fuerint codices interpolati, nec tamen omnes ceterum moneo non solum in hac antiluerint, certius nibil affirmo
;
^
Omnium
qui per libium
catur
cidit
*),
modo nomen
uertisse uidemus,
^-
quitatum parte,
sed etiam
in
altera et in
bello
ludaico
similes
Domina passa esse
correcturas.
et uersionis latinae
uero codicum
unum archetypum
uelut non soluin
luisse etiam alia uitia
omnibus communia docent.
est,
si
nomen Nabocodrosori mutatum
/.
ut
X
;
(§
98 sqq.),
bonos sequimur codices, semper uoextat
^)
sed uno loco § 229
est lib.
moratum quidem, quod apparet ex
in
omnibus codicibus
—
roso, sed
ex ludaeorum
,
libris sacris
'
sed
;
etiam regis ludaeorum, antea ne me-
inlatum esse.
X
post § 20
—
lacuna
nam quae
sequuntur
sunt ex Be-
bistoriis sacris
Hudson
fr.
recte intellexit.
sumpta Berosi igitur locus exidem lib. IX ante § 51 in historia
1) 2)
MuUer
hist. gr. II 416;
IV
283.
etiam ceteris locis, ubicumque Nabocodrosorus memoratur, hoc
nomen
restituendum esse mihi persuasi.
primiim enim uix quidquam interest utrum uno loco an pluribus hoc nomen immutatum esse statuamus, cum nominis
fides ceteris locis
non
sit
maior,
quam
eo de quo diximus.
deinde non dicit losephus alio usum esse nomine regem illum apud Berosum ac
apud
erat
se neque erat cur alio uteretur atque eo, quod tunc apud Graecos in usu quodque etiam in Ebraicis litteris olim obtinuisse probabile est; nam a Graecis legi uoluit losephus, nec raro alia nomina exhibet ac LXX uiri. 3) Latinus habet lechoniam qui et loachim. 4) idem accidit fortasse X § 34.
;
Praefatio.
Elissaei
proplietae
corruptelae genus
quaedam interiisse recte demonstrauit. aliud omnes inuasit libros cum uersione latina VII 67,
- /. /. ''' ^'^
,
ubi de HieiOSolymis dicuntur haec: k/d
'
6
(,
4,'^
/.
.
quae
sic
in
om-
nibus feruntur libris, nisi quod in quibusdam ordo uerborum alius
est
').
ac quid losephus uoluerit ex I § 180 et
bell. lud.
V
c.
9 cer-
tempore Abrabae fiiisse uomen Solymis, sed mox a Melcbisedeco uocatam esse Hierosolyma. praeterea Homeri mentio facta est, quam spectare apparet ad Solyma non, iit in nam apud Homerum Solymi sunt (lliad. libris est, ad Hierosolyma
nitur, ubi urbi narrat
;
VI 184 sq.) et montes Solymi uel Solymorum (Od. V 283). quare non dubium est, quin hic locus grauiter turbatus sit. ac primum Homeri testimonium sic uidetur restituendum esse:
.
in
margine
""
apposita
6
et
deinde
quae a curioso lectore inter losepbi uerba delata esse
quibus
eiectis ea,
,
libros
(,
existimo; nibil enim ad bunc lociim pertinent."-)
quae ex aliis locis losepbum dicere uolaisse supra effecimus restant, ' ita tamen ut quaedam excidisse uideantur:
]
quae
[)/./.
ludaici
,'
loco supra
si
.
aliter exposita
quae pauUo
sunt,
^-/
eum
atque in belli
memorato, ubi Melcbisedecam primum templum
referre
aedificasse tradit.
sed talia apparet iu antiquitatibus
secutus
non potuisse, in quibus Hebraeorum
nullum nouit
alias cormptelas baud paucas, omnibus codieibus et in uersioue latiua inueniuntur; sufficiunt enim ea quae attiili ad demonstraudum omues libros ex uuo
templum ante Solomonem. omitto
in
exemplari origincm duxisse.
lam
ad codices nostros accedimus
ct
eorum gcuera dispiccrc
Regiiim et Oxoniensem
rcliquis
IX 2S4 locus est ex historiis Menaadri, quo quod Salmanassar Assyriorum rex, qui apud loSalniauasscs, cum Elulaeo Tyriorum rege gessit. ubi
libio
>;
cdcbautiii• baec:
e7cfj?.0^e
, /.]
oLiog
l/ci
M8PLV
(luem
cerunt
exbibent, ncc aliter legisse uidetur interpres latinus, apud
est contra fjt/os
i/fi
bistoriarum Pbocuicicarum
/
^/ ^) /
6
ara/c/.tiaag ^rQoa-
-
etc.
ita
enini
codices
— insuryeris.
nostrates
binc effe-
scriptores
Mouers
et
Duucker Assyrioruni rcgem cum
CiticDsibus se coniunxisse,
prius-
quam ipsam Phoenicen
sanum
et
adgrederetar.
sed fugit eos hunc locum
'- '/..
uel liti
-)
esse non posse; neque enim cobaerent
hd
quid enim rex Citiensibus misisse putandus
estV et cur ad eos misit? poterat scribi
ita conlbrmata,
cum uerbum
at iu
si
per se iutellegitur quid mittatur, uelut uuntius aut
omitti solet.
:
7€
/saepe
potest.
,
nam
sentenria
eodem
spectat quo insequentia,
senteDtia
qualis baec
est omitti
accedit quod,
legatos
aut litteras missas esse dicere
nam krcl sed Menander, non scripsisset hci non est ad lios, sed ut recte Latinus uertit contra hos, ut nuiltis exemplis demoustratur. denique ipsius losepbi testimonio corruptum esse bunc locum confirmare possumus; disit enim paullo
supra (§ 283) nomen
regis
;
qui
litterae, et
uon
uoluisset
Assyriorum
in
Tyriorum
litteris,
quas
Graecum conuerterit, extare, unde appai-et apud Menandrum fuisse regis Domen; nam Tyriorum litteras non nouit loseplius nisi ex Menaudro. sed in codicibus, quos siipra memoraui, nomeu
Menander
in
non
htl
extat.
solus
7'e.v
Latinus dedit:
cojitra
quos denuo Salainanassis
Assyi^ot^um
cunctam Phoenicem
bellis imiasii.
cum
legerit
quoque habuisse uideatur, nomen regis non in graecis iuuenisse sed ipse ex se addidisse existimandus est. sed succurmnt codices RO, in quibus pro corruptis htl traditur nam quin haec R babuerit, in quo litterae maximam partem erosae sunt, dubitari non potest; in antileuiter corruptum extat; sed
et
;
nander
2)
Menander
loseplius
.
dicit.
1)
lege
;
V
et
antiquitus Phoenicum fuit, Menam Graecus erat non potest esse idem quod Graecis scripsit; eorum igitur usum sequi putandus est.
nam hanc urbem, quae
:,
ut Ant. lud.
153
ovv
.
C
his igitur
quitus traditum esse ceterorum codicum auctoritate confirmatui•. ex elementis aliter compositis efficitur 1;
quo facto id adepti sumus, quod desiderasententiam bonam; nam optime hoc dicit regis Elulaei tempore Selampsam Assyriorum regem omnem Phoeniciam bello inuasisse. quod cum RO soli seruarint omni laude
batur, et regis
,
nomen
ceteri uero
Praefatio.
et
digni sunt.
^ ^^
quo Salmanassem
cent.
, .
esse uidetur nisi coniectura,
MSPLVE cum
Latino quod habent uibil aliud
librarii
cum enim
ceterum
et
reposuerunt
significari
lib.
losepbus
§ 266
—
Alius locus est
X
pbetae laudes
persequitur
hisce:
•/.
/
/.
7?.3•,
-/.
haec uulgo eduntur ut babent codices SPLV), uidetur Latinus, nec Tbeodoretus in Danielem
Paris.), nisi
reperitur. sed quod apud bunc non sed banc sententiam stare non posse neminem fugiet, quoniam altera eius pars omniuo claudet et eo caret uerbo, quo carere nou potest. accedit quod parum apte Dauieli laudi ducitur, quod ei omnia bene cessis.sent ut uni e maximis propbetis, cum ipse fuerit summus propheta. quam oflfensam remouent codices RO. in quibus non extant
/-^.
' ^ -. testatur
et
nouum
uon intellegereut est nomen,
litterae
dopro-
ubi losepbus
Danieiis
*
Dam
ita
nec aliud legisse
(uol.
U
p.
697 ed.
uerba
turbae excitari uidentur, tamen facile recuperabimus, quod uolumus,
si
restituitur talis: a/cavTce
-7 .
in
quibus
omissis
quamquam maiores
commutabimus
y.a)
/.)
—
— /.
,
quo facto sententiae ordo
qualem losephum dedisse
illa
&^ ([)] ^^ ([
puto.'-)
,
et hic
et
Oxoniensi omittuntur, a
in
sibi uidebautur.
quani enini
emendare
initio
7
uel
quoque nou dubito quin quae in Regio
,
,
librariis
ex couiectura addita
siut; post-
abiit
corruptam sententiam eo modo
Mcmorabilis est libro
niundi usque
I
§ S2 sqq.
et
annorum computatio
,
qui ab
ad diluuium
tempora Noae fueruut; quorum
1
)
iu
haec non extant.
ucrbis
)
restat corruptela in
;
hvl iivi
non possum.
,
liuac
emcndare
Praofatio.
XXXV
teni-
loscpbus primiim summam ponit (leindc singulorura hominum pora dcscrihit, quihu.s coniputati.s sumniam cfiici dicit (§ 8S 7c).i^Qol ouvayoufvcc tu
'
quae uulgo traditur
summa annorum 2056
latiiia,
^'
numcri cum
in
).
sed
(§ 82),
quam
haljent co-
dices plurimi et uersio
non ([uadrat nec uUa arte cffectum
est aiit cflici potest, ut singuli
summa
coeant'); quare
est, uerum omnia plana
aut
si
liaiic
aut
illos
aut utrosquc corruptos esse nece.sse
codicem
sequimur,
nam
est
R
hoc folium
interiit,
sunt; in eo enim
summa
annorum
22()2, singuli nuraeri hi:
Adae
anni 230, Sethi
2()),
Anosi 190, Cainae 170, Malaeli 1G5, laredi 162,
Anochi 165, Mathusalae 187, Lamechi 188, Noae 600, qui recte efficiunt annos 2262, qui numeras proxime accedit ad libros sacros graecos.-) eiim igitur qiiin losepbus dederit non dubito. alter uero
numeriis annorum 265(5, quem ceteri codices cum Latino exbibent Don data opera aiit consulto scriptus esse uidetur, sed errore scribavum. uoluerunt enim, ut uidetur, correctores reponere eum, qui iu geueseos bebraica recensione traditur, aunorum 1656, quem ita receptum esse puto, iit restaret numerus millenarius Flauianus, unde quae coniectura eo confirmatur, quod in epiorti sunt anni 2656. toma quam secutus est ZoDaras^) re iiera anni 1656 computantur uon 2656. similiter se habet I § 148 sqq., ubi tempus, quod inter diluuium et Abrabae annum natalem praeteriit, refertur; singuli enim numeri in omnibus codicibus traditi sunt hi: Semae 12, Ar phaxadi 135, Salae 130, Eberi 134, Pbalegi 130, Ragaui (Rumi) 130, Serugi 132, Nachorae 120, Thern 70 anni, qui omnes summam efficiunt annorum 993. sed in codicibus MSPLE una cum Latino
sunt (§ 148) anni 292,
scripta.
quot habet genesis hebraicis
litteris
con-
sed apparet a losepbo hunc
numerum
scribi
nou potuisse,
sed solum eura quem habent
ergo hic quoque codices
recti siint.
RO,
in
quibus traduntur anni 992.
Latino ex
libris sacris cor-
MSPLE cum
Id quoque saepius accidit, ut Hebraeorum nomina in
sint,
RO
alia
atque in ceteris
libris
omnibus, ueluti ut pauca exempla ex
Destinon, die Chronologie des
(Sync.
1)
postremus de his numeris disputauit
Kiel ISSO.
I. v.
losephus.
2)
pp.
1.
22.
eundem annorum 2262 numerum lulium Africanum dedisse scimus
saepe losepho usus
est.
p. 35 Bonn), qui
3)
nam
in
Zonarae codicibus antiquissimis sunt anni 1656, in editionibus
2242, qui numerus ex genesi graeca sumptus est. epitomae codices aimos exhibent 1056, cum librariorum errore sexcenti omissi sint.
C*
XXXVI
Praefatio.
multis proferam, reginae Hierosolymitarum Achabi
filiae in
uibus (praeter unum) locis
nomen
est.
est 'Od^/Ua,
in
ceteris
quod apud
LXX
in
interpretes
regisque Dauidae
libris plurimis et in
uersione Latina
aut
extat,
4-)
scribitur,
ut
uetere testamento
Graecorum
se
^4
filius,
^'
RO
omqui in
ratione
iu
RO
aliter
audit.
nam
in bis et aliis per
ueri simile esse apita
paret, ea nomina, ut
non a
librariis
quae a ueteris testamenti auctoritate corrupta sed ex litteris bebraicis
recedimt,
alia
transcripta uideantur, a losepbo scripta esse, uulgaria a correctori-
per libros VI
quod ipsorum codicum condicione confirmatur; uelut quod in in RO non raro extat nomen mutatum est, etiam eis locis, ubi non ceteris codicibus in Hebron dicitur, sed Gibeon, uelut VIII 22, quo indicio correctorem seruauit (ut VII interdum tamen certe deprebendimus. 34. 36), rarius S (ut VII 60), numquam P; quibus discrepantiis corbus inducta.
—X
,
'
recturae suspicionem
Deinde multis locis solos RO uerum seruasse uidemus, quorum pauca adferam eiusmodi exempla, ut omnem dubitatiouem tollant. MExc, 3•-/. RO, SPL,• eoII 73
dem
§ 122
libro § 121
&, &
—
6
maxime
augeri apparet.
&•/.
abest a
RO
'/.
quae sine dubio interpolata
—
/.
y.al
R0
recte;
inepta sunt; neque enim Beniamin, qui praesens
aderat, sed patrem superstitem esse losepbus audiuerat.
§ 61
egerit. recte
y.at
3) /
R0
IV 242
est.
7
y.al
/.
exbibeut multo
ava:cavoag,
meliora,
^, 3/. ^•
6
sunt. paullo post
nam
ceterorum
porro
lU
6
quam reliquorum
Moyses
tamquam
soliis
interpolatum
RO
7{77) ^ /.
est
in
RO, quod
reliqui
optime VII 125 in
RO:
.^ -;
adduut
reliqui ex-
/
ferias
hibent
corrupta et interpolata.
, /,
bcnt:
minus uera sunt quae IX § 259 contra omnes reliquos testes
,
babent:
^
/
reficta sunt.
(p.
(juae
a corrcctorc
S2
aperte corrupta et inter-
. ,/
/,
ceteri ha-
polata liabcnt
MSPELat IX
285, 10). deuique egregium cst (luod
Pracfatio.
XXXVII
§ 20)
(liiod
RO cxhibcnt 7co).iovtui pro rcliiiuoriini monstro :ca).uioiiai, non uereor, nc quem defensorem adeptuium sit, similiter interaiit
polationcs
corruptelae sublatac sunt in
locis.
KO
I
^, 3
1
;
IX, S2,
9*J,
20)
iniiltis((uc aliis
Vt igitur breuiter dicam (luod res cst, codiccs
RO
apparet om-
uiiim lon^c optinios esse ct niaximc liberos ab intcrpolationibus et
oninium libroriim arclictypo
sepbi
locis
.siinillimos;
hos igitur imprirai.s
est,
ad
lo-
iierba
rcstitucuda adhibcri neccsse
ceteros uero multis
iutcrpolatos et correctorura temeritate uitiatos esse cognoui; quare sacpe eos ne tum quidem sine haesitatione sequendos esse
existimaiii
,
cum meliora
aut probabiliora
est,
aut elegantiora exhibere
ut
uidebantur.
neque enim raro factum
RO
quamuis corrupti
tamen a
quippe qui saepe nou e codicibus melioiibus, sed coiTectorum libidiue emendati sint: ueluti
ueritate propius absint
ceteri,
quam
VI 251, 302 corrupta simt, sed ex solis RO emendari possunt, et libri VII § 390 minime sana siint quae ex RO in textum recepi; caue tamen ne gcuuina credas, quae in reliquis codicibus
sub finem
sunt
-/ca
-
/.
quae coniectando potius ex illis mere omissae sunt in RO uoces
alieno
loco
effecta sunt.
()
extant,
ut appareat
eas in archetypo omissas postea
,
etiam VI 279 non
^
te-
quae
in reliquis
non recte suppletas esse. ea igitur quae RO omittunt plerumque suspecta habenda sunt praeter ea quae aperto librariorum errore omissa simt, sicut interdum homoeoteleutis factum est, ut qiiaedam uerba interirent, iieluti I §§ 94, 130, V §§ 150, 194, X 51 aliisque locisJ) nec desuDt ommum generum uitia, qualia uulgo in codicibus
.;
ab
esse solent, uelut, ut ununi
RO
coiTuptum est in
simt, ut
/.
RO
exemplum adferam, IV §251
imprimis interpolationes quaedam
memorandae
186, ubi in
RO
recte
enim
est.
ab
et
interpolatum est
ceteri
V
60 in
omittunt superuacaneum
;
est
aliis libris abest,
manifesto
nam
,
II
quae in
solis
RO
est,
traduntur, sine dubio msiticia sunt.
217
commissum
I
ubi
ex
-
[]
V
231 xal
aliiid
quod
'
uerba
in
RO
factam
RO.
est
1)
255 dubitari potest, utriim genuina sint necne quae omittunt
-'
habeut
sicut
^. 7\ /.
^
in
Praefatio.
simile
obseruatur
(h. e.
), .
IX
,
9 sq., ubi codd.
contra
RO
alius generis errore
RO
.
dum
et
RO
est
IX 192 cum
codices
MSP
icaoav
,
—
ortura Ulud ex
recte habeant
postremum addo locum memorabilem
omissa sunt uerba
aliquo
accedit quod etiam modo expleretur additum est nomina Hebraica in RO minime iutacta relicta sunt, cum non solum communem omnium libiOrum coiTectorem experti sint, sed etiam uunc alii codices interdum babeaut meliora. id uero tenenest intei-polatiouem,
, .
in
horum arcbetypo
fuisse uidetur
. , ,
MSPE
IV lOS pro
III 65, ubi in
RO
sed ut sententiae
hiatiis
quam RO
passi sunt, multo esse rariorem
plerumqiie multo minus doctam quam eam, quae in ceteris codicibus obseruatur. ciim igitur codices RO nec nimis uetusti sint
et multis corruptelis referti, ita eos buius editionis
fundamenta esse
uolui,
cipui,
ut
non
soli
losepbi iierborum fontes babeudi siut, sed prae-
nec sint neglegendi reliqui quamuis magis interpolati. simillimi sunt, ut eos ex uno foute maCeterum codices R et nasse certum sitJ) et ne quis tanta similitudine commotus Oxoniensem putet ex Regio transcriptum esse, loci quidam proferendi iiam sunt, ex quibus appareat non omnia eorum esse communia.
I
.
—
lata
, }
expiessit.
sit;
R cum ceteris babet 262 solus quod cum ceteris IV 2b0 solus R recte omittit non cuiu cum aliis libris legitur exhibet. III 54 in R, et similiter IV 19, 'Sl 38 Domina seditiosorum alia dat ac R. addit cum eodem VIII 245 omittit iv infra IV S4 cum
,
, , ,
,
est
utrumque contra auctoritatem Regii.
babet,
R cum
ceteris
,
III
259 solus
et
plerumque
R
ut
antiquior ita
mclior est et comniime arcbctypum maiore
accidit euim, ut corruptis Regii litteris in
uelut I
29
correctum
dum:
1)
.
.
'
in
.. 7•{(,
in
R
II
quae
hioiet
,
in
(b. e.
§ 20 babeinus
R
corriipta sunt in
), ,'
in
efifecit:
cmu
tide
mcdela ad-
buuc mo-
uude
.
ht)
qui fortasso fuit libcr minusculis ut aiunt litteris
conscriptus, qualo
eacculis
IX— XII
scril)i
solcbant;
id
quod co
cffici
potcst,
quod
I
§
!>:<
Kcgii
Oxoniensi cst KoQvrrdon•.
naQovoiu
,
adi).(/or.
corrcxit
JcAiji^o^
reposuit
iii
/.. .^)
,/
1 uerba
./ ], /
similiter
i'raolatio.
IV
2i)5
{)
tulit
XXXIX
iii
in
abiit
c^aiitaO^ui]
paullo
in
post § :U()sq. uerba:
/..
/
bis
R
sic coalueruut:
..
jc).fj&og
ideni
,
iicnim nou
sed docte
VI § 72
iu senteutia
'
nianus 2 sic
locis
7,
in
et
id
ipsum
temere cx couiectura correctas esse patet. uerum non semper Oxoniensis Kegio inferior est; est ubi ei palma defercnda sit, uelut II § 50 solus
litteras in
omnibus arcbctypi
R cum
€7
R)
corrupta sunt, quae correxit
exhibet.
fide seruatas in
sententiani ab interpolatione
puram
memorabilis est
baec 0:
log
finis libri
.
V, ubi mors sacerdotis Heli narratur;
l/ci
(om. R)
77'.'
quae
quae
('>
7('/.
MSPL traduut, in R leguntui•.
et
,
/. /. ^
'
{
scruaiiit.
maximc
iiero in
hac re
quae
modo multo meliora
sed etiam piOi)ius ad ueritatem accedunt,
iam enim apparet
bendum
sententiam sic fere refingendam esse:
7
deraonstratum est codicem OxonieDsem quamuis Regio non parem,
.
ut
fora.
R)
/.
nam
/.
sunt,
quam quam
esse scri-
igitur
supparem ei tamen existimandum esse nec facile nos altero utro eorum carere posse. Dixi de recensione ea, quae codicibus RO continetur; uunc de reliquis disputandum est, qui sunt MSPLVE (epitoma) et uersio Latina; de excerptis ceterisque codicibus separatim dicetur. iam uero ex eis quae supra scripsi apparet eos omnes ut oppositos Kegio et
commuui uinculo coniunctos esse, cum multis omnes losepbi uerba eodem modo cornipta tradant; eidem tamen saepe inter se diflferunt. ac primum quidem singularem mentionem postulat codex Marcianus (M), qui quidem plerumque cum reliquis
Oxoniensi, ita inter se
locis
eiusdem geueris
dat.
libris
imprimis
edidi
soli
ipse aetate minor est ad
cum SP ita facit, communem tamen originem
uelut I 113 ex
sed addunt og
{^)
RO
SP
^,
3,
quamquam
cum SP;
propius acce-
omittit ovv
ML
ex coniectura, ut uidetur.
dedimus
RO
auctoribus:
^
V
292
1)
similes loci extant
33, 226, 333.
243.
XL
Praefatio.
/./
/.
ubi
cog
y.r^oia
/;.
quorum omisit quaedam
-/.
-/.,
,
cum habeat
—
haec:
plura dant
SPL
—
'/.
/.,
.
quae orta sunt ex
aliud
: ^-',
supplemento ex §2S8.')
exemplum
est
^
tur
RO
optime habent
pro
/,
autem ex coniectura grammatici repositum uidetur, qui
repperit aperte
simili.
', \
eis
quae
habet, addito
est
¥11226
in
(p. 139, 14),
]]
SP
corruptum;
ergo
codice usus
generis
loci
esse uide-
Marciano
aliique
sunt huius
non pauci.
omittunt
interdum adiunguntur
/.'/.
^ '
saepe tamen
reliquis aduersatus
cum RO
uelut
et §
consentit, ut appareat
communem
que
recte.
EOM
auctorem habuisse.
2S0
cum Latino
quod habent
ceteri II
335
.,
ROM,
II
utrumquibus
compluriens eadem uerba excidemnt iu
L
et Lat;
ueluti
IV 16S uerba
/.al
absunt ab
ROM
cum Lat,
306
ab ROM, quae quidem omissa sunt quoniam librarius simili uerborum exitii deceptus est. inter reliqua exempla maxime memorabile est III 65, ubi legitur /.ai
orj
sed in
est in
ROM
eisdem
post
accedit
:ۥ
— 3 ( ^, ., 3 -,
^^ ^^ /. ^,/.
—
extat,
in
/
nam haec
recte
exhibent
SPL;
omissa sunt, quo facto additum
quod etiam
audit,
quod quoniam in RO post in olim iu margine adscriptum esse uidetur. nominibus hebraicis efiferendis multis locis
cum RO
et
facit; uelut
ubique
cum
eis seruauit
-),
plurieiis
pro
',
RO
seruauit
adeo interdum solus genuinas formas ubi RO cum ceterorum grcge iu
librorum auctoritate comriiendari uidebatur.
^
iv
pro uulgari
^, 'qui iu
aliis
pro
couseutiunt,
retinuit, uelut
§ l-lSsq., atque V 127
^,
quod sacrorum
loci, in
dcc desimt
qui-
.
1)
bus quae
babct cum
ita
coiiseutiaut, ut autiquiora esse ap-
&
ixsivov
qiiod
evvov-
2)
raemorabile est
fidei,
\\' in
extare
satis
^/,
ait:
quaniquam apud
sephum minoris ost quod Theophilus ad
/•.
tamen
l".t
antiquum uidctur.
hinc cnim cxplicatur
Autol. III
dc
Noa
'
ubi
>.cribendum esse puto.
pareat,
,
RO
ut
V
di'
2)9,
RO
uero ex
]
per
Praefatio.
ubi ciim
nam
'
SP
legeiulum est
ex
'
,
XLI
cxhibet
/'
iactum est; hoc
solita corruptela
in
ex
est
,
.,
quod
corruptum csse uidetur, deniqae ortum cst. et VIII 32S (p. 248, 2) quod id coniectura factum esse apparet ex exhibet corruptum ex
uvO-Qvircovg
cer-
nain sententia cst
tuui igitur est,
intcrdum non solum SPL, sed etiam
codice satis antiquo descriptum
] .
RO
ad Marcura enim
solent
in
cianum
in eo
redire.
nec umitteiKluin est, quod argumentis qiiibusdam
esse;
euincitur
eum ex
saepe desint accentus aliaeque prosodiae, multo plures iu eo codice, ex qiio trauscriptus est, uidcntur defuisse, cum elementis
male compositis interdum
in eo ineptiae ortae sint.
')
autem
in his rebus saeculi decimi et
undecimi
et
iusequentium
librarii ac-
curatiores esse, ut his temporibus antiquiorem esse codicis Marciani
originem conicere possis.
ergo codicem
mediiim quandem inter
RO
ceterosque locuni tenere uidemus et ita quidem, ut Don raro
ad archetypum omnium proxime accedat.
Multa uero Maicianus
feram,
soliis
tradit.
paullo plura
/./. :—
/.
mutatum
31 non
II
§ 79 est in
libris:
/.
. .
in
/..
primum
est,
()
nam, ut pauca exempla pror/.OLOiv
ubi
esse uides, cetera addidisse correctorem. ut in ceteris,
; sed
sed
et
V
alium uerborum ordinem plerumque minus recte; est tamen ubi turbato ordine corruptela indicetur, velut IV 251 plurimi habent
praeterea
est saepius in eo
memorandum
.
IV 156
tradi ac in ceteris libris,
/.,
quo demonstratur
in editione principe
solus
'
ex iterato
ortum esse; recte
est.
.
I
,
igitur
/.
uitium
legitur
ab Arlenio omissum
/.
est
nec facile tolerari potest
6
m
ceteris
iuncta
additio.
qua
&,
in
in
,, 3•
et
V
114
in JM traditur, iu ceteris-)
nam
re uera hic
quoque haeret
95 in
paullo aliter
6
aliiul
ubi cum transpositione mentem reuocatur, quod
saepius accidit, ut binae lectiones coniunctae extent,
1)
uelut
158 ex
factum est
2)
praeter L, in quo
?.?..
/
,
in
con-
uelut
V
205
.
XLII
pro
Praefatio.
,
XavaraUov legitur quorum alterum apparet olim
(p.
(;
)
simili
modo adscriptum
aliisque locis.
iuisse,
ac factum est VI 324
75, 12)
' /. /. () ^^
ceteri libri
Recensui aliquot locos, quos Marcianus exhibet corruptos. minime uero esse spernendam eius auctoritatem eis intellegitnr, qui in eo solo sine uitio traduutur; id quod maxime lib. IX 291 cemitur, ubi
de Samaritis habent corrupta in hunc
modum:
q.
s.;
di
v.aX
e.
Marcianus
recte haec:
e.
q. s.
quorum corniptelam
in
inde
ortam esse uidemus, quod
abiit;
tum secuta sunt
cetera uitia. similiter I 146
cum
non cum ceteris. V 309 nisi quod postunon restitui poterat Iv (cum L) seruasset quam ceteri. latur: etiam IX 179 nescio an meliora praebeat
(et
L) scribeudum
est,
multique praeterea loci codicis tereimdum non est, V §§ 35. 45
uirtutem testantur.
sq. in
denique prae-
nomine
et
l':lvva
unum
Marcia-
num
1)
consentire ciim Stepbano Bjzautio.
Correctores Marciauus habuit duos.
nescio quis librario aequalis (man.
1),
plurima quidem correxit
'-)
uitia quae codicem adbibuisse uidetur. ex praeterea margini quaedam inscripta suut praemisso signo archetypo sine diibio transcripta, quae potius menda correcta quam
qui coniectaudo
putabat emeudasse nec usquam alium
uariae lectiones habendae suut. sed qui postea saeculo fere XIV MarciaDum tractauit (man. 2) maxime per libros VIII— X iianas lectiones quasdam aut in margine aut inter uersus aspersit promptas
ex codice nunc deperdito, qui fuit similis Regio et Oxoniensi, ut demoustratur IX 291, X IG. Nunc uenio ad codices SP iuter se aetate et uirtute fere pares, ita similes, ut pacne pro gemellis fratibus haberi ])ossiut, qui qiiamqiiam
omnium codicum,
in
qiiibus antiquitatimi libri
decem
iioii
priores
traduDtur, antiquissimi simt, taiuen non sunt optimi, scd
solum
communem
adiecerunt
cuni ^I suut passi iuterpolatiouem, sed ctiam noua uiulta
uitia.
id
quod
facillime conspicitur in noininibus
Hebraeo-
rum, quae iu
eLs
saepe ex libiOrum sacrorum auctoiitate immutata
1)
et semel L.
2)
uclut
rV 200 ei
(h. e.
'
vlaan')
efifccit
.
sunt.
iielut
scmpcr
siiuilia.
seribitur
'^
est
,
non gcDuiDum esse eo probatiii•, quod ubicunuiuc Noa extra 8ua tempora racuioratur '), omnes libri habeiit; hi euim loci correctorem iiigerunt. etiam apertiora
aliaque
nam
\ ,
Pracfatio.
.
non
2:V-
noii
eius uestigia
VIII
his
10
adscriptis
et II
17S quod in
scnbitur,
rector
factum est. ex his igitur similibusque exemplis satis elucet, in his nominibus tradendis codicum 8P fidem perexiguam esse. sed non solum nomina, sed etiam alia losephi uerbis immixta esse repperi aliena, id quod nunc uno insigni exemplo demonstrandum est. nam lib. X § IS losephus narrat Sanacharibum Assyriorum regem Pelusium obsedisse, sed cum Aethiopum exercitum appropinquare audisset, recedere coactum esse. cuius rei testis laudatur Herodotus (II 141) hisce:
librariorum errore
, , ^ , ' ,
babemus
talibus locis qualis cst
V
'22'^
ubi Zt;ii]r
-),
y.cu
extant regum Madiauitarum nomina in
in
L
apud
LXX
,
RO
/.
in
/
ROM
scd in S
ludic.
/.
/.
;
cum enim
interpretes
sit
y.ui
apparet
esse.
et
uario
modo
est
2:
intrusis
in
losephi
uerba mutata
id in
SP
quod ortum esse apparet ex iioluit enim corquod ex Genes. XLVI 10 receptum est in L, sed
«;
>}
.
^^
oiv
1)
6
y.al
haec enim extant in RO, quibuscum et Latinus fere consentiunt nec dubitari potest, quin corrupta sint; nam Herodotus qui nunc in extremis extat multo aute erat nominandus, nec scimus,
e. q. s.
cur laudetur aut quid
iiidentur SP, in quibus haec:
, .' , /, \ . 9,
' ' ^' '
y.ai
^ /. '
6
6
'^, 7•/
.
'/. ^/.^
6
.-
eum
testari uelit losephus.
sed meliora habere
6
Ant. lud. III 87;
XX
c.
2 § 3, cont.
.
19.
2)
eadem
et
Latinus daut.
;
XLIV
.
id
&
7\
^
6
Praefatio.
'/.
'^ ;
e. q. s.
;
/;
'
si
sed falleretur
quis haec a losepho scripta esse crederet
sunt enim a librariis ex
intellegitiir,
coniectura inuecta.
nam primum
nullo
modo
quomodo
Lat habent ex his oriri potuerint, quomam in SP non modo suppletum, sed aliud recisum aliud suppletum est. deinde ex eis quae seqiiuntur apparet non liaec losepbum scripsisse; cum enini necesse est etiam alium Herodoti y.uv dicat errorem memoratum esse, cuius in SP nulla meutio. tum uerba siip-
quod
ROM
et
pleta eiusmodi sunt, ut facile ex senteutiis uicinis corrogari potuerint paullo supra erat § 17, Herodoti autem nonam
men ex
.
,
)]
insequentibus sumptiim
est.
quod
ita aifertur, ut
a loscphi
consuetudine haud mediocriter abhorreat. primum euim monendum est, eis locis ubi Herodoti uerba ipsa laudantur a losepho HeiOdotum
Halicarnasensem uocari solitiim esse ^) at bic habemiis Herodotum sine gentili. deinde considerandum est, quomodo aliis locis scriptorum graecorum cum Hebraeorum libris consensum pronuntiet: I 93
3^/.
107
/./.
. (,
;
y.al
/
118
'
\)
' (,
.
').
y.al
/.
3•etc.
-/.
etc.
etc.
158 sqq.
— "/.
.
C.
— /. /. ^ . . /. '/. . — ."^)
'/.
—
etc
/.
VIII 144
6
VIII 324
^ld
/.
219
157
'^ ^
e. q. s.
VIII 2G0
22
ovAh
ubicumfiue sine gentili Ilerodotus meraoratur cont. Ap. I cc. 3. 12. 14, II c. ubi ad VIII 200 prospicitur, uerba eius non referuntur. denique .\nt. VIII
'?
^
6
'^^
'
]. .
VII 101
6
IX 283
—
.
q. s.
cont.
tO
- ..,
q. s.
2,
21 cf.
VIII 157.
}]
XII
C.
1
XIV .
1.
misquam
inducere uidemus.
/
6
solum exiliter dicta sunt, sed ne losephum scripsissc
6
, ' ,
?./.<
de
/ < ^/^
uec aliter
libris
,
r/*
Praefatio.
XL"
insequentibus:
/.
cf.
XIII
c. S.
4;
c.
11. 3;
igitur siuc grauitate
quid uero hic?
tv
'
hu
u-ir/vycTUDv
recte quidem; quis
?,?
')
ergo dubitari
sit
potest, quin
et
^
^
.
aliud est
est:
quadam losepbum
inquit
testes
(,
quae
^avvaojg
euim crederet
et statim
-
codicum SP supplelonge alia losepbus
7 ' ^ -) ,
mentum uon
dederit,
losepbi
sed iuterpolatoris
ceterum hunc interpolatorem apparet minime fuisse iudoctum, cum ab eo Herodotus ad losepbum corrigeudum adhibitus 6 aliud interpolationis exemplum est I § 258 sit.
SP
addant:
/.
^)
quae a losepbo
explicatur.
scribi
potuerunt;
]
,
/
post
cum
neque enim
./
ubi legitur
Seir scd
Esau nomen
ubi
,
-^
minus graue
in
SP factum
in
est
-/. /., quod
est uitium III 222,
tamen ex
/
—
insequentibus male inrepsisse potest.
VI 2S0, ubi
SP
;
y.ai
—
aTCod
-
sic
auctum
denique
quod pro
quamquam
elegantius
facile
uidetur nihilominus spurium
dum
est,
quoniam
ex § 103
{
IX
lOi
^
— -/.
--
SP babent
-
/.)
baben-
notas ad h.
anovdy
.'^ '^ ] , [ && , %^ ^, , ^ . .
1)
quid losephus scripserit
corrupta esse possunt.
1.)
quae Scaliger suppleuit (uide Hudsoni et Hauerkampi probari non possunt, ego haec fere losephum dedisse suspicor:
6
ovv vnb
6
'
difficile
est dictu;
nam
etiam tradita uerba
[/.
/.&.
?]
etc.
6 possunt etiam plura excidisse.
],
^
2) 3) cf.
MSPLE.
336.
XLVI
sumi poterat.
pictis,
Praefatio.
i
et
a docto librario bos codices emendatos esse etiam
proditur.
mmoribus rebus
et
resplendent
litteris
diligenter et accurate
rara sunt uitia
scribamm incultorum
et
barbarorum, spiritus
accentus
^),
perraro
sunt
omissa aut peruersa, iota
mutum saepe
ascribitur
lcfu.y.ioTLy.ov ubi
superfluum esse uidebatur in utro-
que codice eisdem
bus,
locis diligenter
erasum
est;
succunitur legentiaut
ut
dum
saepius scribitur kaiTov similia non
facilius caueatur.
ab errore
habemus
,
tersissimos codices,
legi uolebant.
quorum
saecu-
librarii losephi
uerba sine meDdis
facile
nos uero
eos pluris facere solemus, qui tradita seruant, licet
omnium
lorum barbariem induerint.
Eidem tamen codices quamuis
temeraria
et Latino
his aliisque locis satis docta et
manu
uerimt; iam supra enim locos attuli,
plura exciderunt,
historia
locum ex
&€
/,
/.
ircivevoe
quae uncis inclusi addunt SPV-), mea quidem sententia necessana non minus genuinum est IV 277 a/cod-avtov, et ab losepho scripta.
& ,]
quae
Balami;
correcti
non raro
soli
losephi uerba integra serua-
quibus casu aliquo ex
recte supplent.
ROM
nam IV
/.
'' ,
124 sq.
SP
^
&
[0-
^/.
addo alium
y.ai
/.-
quod SP (cum L) exhibent, omittunt ROMELat. ex eis tamen, quae ante dixi, apparet non omnia illa additamenta pari loco babenda esse; nam multa addiderunt SP spuria. uelut I § 258 quae modo dixi adiecta esse in SP poterant facile a librario igitur non sine praeterita esse; nihilominus defendi non possunt. iudicio ea dona, quae SP mittunt, accipienda esse apparet; sed iDterdiim iudieium iialde impeditum incertumque esse iateudum est.
lam uero
8unt
,
etiaiu
codices
interdum tamen
habet
yevfoi/ui.
29.S solus
in
locis,
quos nunc adfcram;
in
aliter
adscriptum est
1)
7, ;
pauUo
habot
X 94 in S est /rotfoat, S cum aliis ac de harum diserepantiarum origine docemur aliis
nam
est
I
,
in diuersas partes abirc
S
cum
utrumque
man.
2.
, ; .
SP,
inter
quamquam
se
simillimi
,
uidemus.
uelut
II
16
ROM
habent
.'^)
cui
paullo
2»;>
aliis libris
S habet,
in
iiiargiDC
111
recepit
ISO
sacpius in
adiccit
alitcr L.
2) et
3)
L
(\•).•.
Praefauo.
tradit 8 ideiu quoil quod eum ROL ctiam
),
hibet P.
or/., sed
habet.
id
in
margiue
in
IV 80
(p.
ut iu
est;
corrcctum est
S manu.s prima scripsit in quod excuni
et
, /.^ , .
accidit, ut
eadeni ratione Vll :no
157. 17) VIII 217 (p. 223. 17)
, ,
est
XLVII
VI 221
iu
S manu piiraa cum M, manu secunda S est t/ii
tv
at in
lej^itur t-ii
consentiat.
adscriptum
margiDe
lojrov tv
^)
eis locis
-),
spirare uidcmus
fuisse
deinde apj)aret
siio
onmibus primiim S ciim Marciano plerumque conin Sambueani et Parisini arcbctypo
qui.sque niodo usus est.
in
in
aduotamenta, quibus
nibil
et Parisinus
quidem
restiterunt et uariae lectiones et alia, uelut VII 6
arcbetypo fiierunt adnotata,
lapsa
sint.
,
fere
si
borum
margmem
recepit,
at in
S complura
quae antiquitus etiam
Regii Oxoniensisque
cum
iu eis inter losepbi ipsius
uerba deaesti-
quod
codicem codici comparamus, paullo pluris
mandus
accedit
in
esse uidetiir S, cuin arcbetypum maiore
cum
fide expresserit.
quod
correctoris libidiuem paullo miniis sensit;
quaedam enim
babet^) in quod S factum est x.«i ly quod etsi non probamiis, tamen multo minus adde quod in reposuit temerarium est quam quod paullo post codicem exaratum secunda manus noua superinduxit, uelut V 63, ubi haec habent S et manu prima P: y.ai
solo interpolata sunt.
uelut
V
106 ex
/.
..
^)
vaiOL -/.
Ijc'
ol
intellegeret stare
—
^'/.
non posse Parisini
qui
igitur
hominem haud ineptum,
,
^librarius
e. q. S.
emendauit
quidem rem
.sic:
quae cum
babes
-
facilius et ut uide-
tur
gessisset, si ante uoculam y.al insermagis insigne huius temeritatis exemplum extat X 246, ubi losepbus de regis Baltasari in Danielem piOphetam animo
melius
uisset.
loquitur: ov
-3•
1)
/] ,
.'/.
/
omittunt
' '^) '
consentiat, ut II 111
,
2)
uerba
.
RO
idem in Vaticano 1304. ceterum non desunt loci, in quibus
3)
4)
)
/
—
.
cum
hunc locum omittunt.
ceteri. ceteri.
XLYm
/.
/.,
uiri
,/./)
Praefatio.
fugit Parisini librarium ultima
uerba corrupta esse, cum desit
. ,sine
ubi
uerbum, quo
losephus regem
referatur;
nam
dubio dixerat
boni et iusti existimasse fidem seruare et pro-
missa facere.
ita
facilis
ceterum haec seutentia beue se habet quamuis Don
iutellectu.
iam uero corrector omnia menda radicitus
post
inseruit
tollere
studuit;
primum euim
deinde antiqua scriptura
,
erasa reposuit haec:
y.ai
, /.,
iu
'
postremo
/.
/.
deleuit.
et et
y.ad
memorabile
-^
Jav,
est, ita
:-
baec
Dindorfio placuisse, ut ea in textum reciperet, imde etiam
Bekkems
suam editiouem
transtulit.
re uera
lepide sunt excogitata,
;
iierum tamen pro Flauiauis haberi non possuut
iierba restitui. ac doceut baec,
quare ego codicum
quo processerit
in libris corrigendis
librariorum audacia. ceterae in
SP
correcturae primae aut secimdae
manus manus
i)lurimae nullius
tertia saeculi fere
suut momenti,
nec quae iu
iiero
emendauit
XV; memoraudum
est,
eiusdem fere
')
temporis correctorem in S (man. b) ex epitoma quaedam intulisse.
Singularem inter codices losepbi locum obtiuent Laurentianus plut. 60. cod. 20 {L) et Vaticanus 147 () qui quidem miuus faciunt ad losephi uerba
iudolem
et
originem cognoscendam.
emendauda, quam ad ceterorum codicum sunt ei coniuuctissimi cum M,
multis
,
saepe etiam
cum RO
faciunt,
quae SP babeiit ambo alterue
tenuisse uideantur. et ut
ut
denique locis ea referunt, mediuin inter omnes cursum
R
et 0,
S
et P, sic
L
et
V
plerumque
ita
concordaut, ut ex uuo autiquiore libro utrumquc pctitum esse appareat.
multo autcm melior
et
est
ginem
(ij
uirtutcm utilior,
cum
etiam marginem transcripserit.
IS)
ad coguosceudam eorum orimodo textum, sed ac primum ad eum locum libri X
et
L
arcbetypi uou
me
in
conucrto, qiiem supra dixi in
sit;
ut ex Herodoto lacuua expleta
ubi
SP ita iuterpolatum esse, cum eadem in LV legautur
atquc
SP, consensum eoruni
in re in
grauissima babemus. sed eidem
ut in aliis cst § 19
paullo infra dissentiunt
.
.
;
uam
SP
sed
in
LV:
i'/j')nnit
,
),
22)
x}'fvdtai
^ ,
cx
1)
urlut VI 2<>
(]).
quod
liabet
factiim cst.
uu
apud
).(a
/Mi u/uft.ifiy. (luod quid sihi uelit ex Herodoto explicaudum est,
non esse acconimodata, cum solum Arabiim rcx dicatur Sanacbanl)us uulla ratione habita Assyriorum. uibilominus baec (iiioqne correctura nou est ferenda; priiimm enlm
feruntur ad
obstat
codicuiii
nielioruni
auctoritas,
si
Herodotum
in
eo impellimur,
y.ci)
insiticia sint
igitur
correctores
iu
quod nunc more iiostro paucis exemplis illustremus: I 253, quem idem in S et in locum supra memoraui, iu ROM est -/. iu L margine adscriptum in extat interpolatum pro IV 134 in SP
siniile
! , . , ; / /.
erroris
iiisimulare,
eius codicibus extant (laoiKia
ut
ab Herodoto qualem losephus habuit uerba aiuisse credamus; neque ego quidem dubito, qniii et ex sacrorum librorum auctoritate Herodoto intrusa.i)
pertectuni
ita aliis
^
aliis
deiude losepbus uix poterat
apud eum repperisset quae nunc
/.
!.
iu
immo
iu
LV
;
quodammodo
extent"-)
est,
quod
SP
coeperuut
id
et
qiioque locis res est, ut iuterpolatioues quae
SP
sunt
etiam iu
praeterea superadditis
,
in L;
factum illud ex
;
X 91 itidem cum X 53 LV cum SP
alio ordine
in
LV
est
/.ai
exbibent
ac
ROM. ibidem
§ 51
, ^^ in solo
SPLV,
ROM, quod
(p. 12.
in
margine
L
habet.
III
L
lib. I
49
est,
ceptum
miilta
cum ceteri omnes LV cum RO commimia habere iam supra
loco
modo memoraui
omissa sunt
in
LV, quae causa
'
[]
RO
cum
est.
/
L
I
[]
omisit
§§ 130, 2r)5sq.
^ , ,
exliibeant.
20)
ex Genesi
dixi
IS re-
alia uero
,
uelut eo
X
§ 51 propter homoeoteleuton post
y.ai
ut in
quem
RO
sic
fuit
Vaticano, ut cetera sic interpolaret
/
^
:
cum
nihili
additis eis quas uncis inclusi.
alia
quibus
L
aut
et
LV cum RO
est eius
nec pauca sunt singula uerba, in consentiant, nelut IV 114 egregie L
ROE
1) id
Latino
tradunt non
cum MSP
, quod
tenendum uero
LV
esse codicum generis, cuius sunt
gloss. crit. qiiaest. II p. 9f.,
qnod iam Beckius perspexit de
1. 1.
quem
Baehrius ad Herodoti
2)
adfert, sed nec ipse curauit nec alii editores.
I
non tamen omnes, uelut
I.
25S non exhibet
L
quae interpolarunt SP.
-L'
losephus
L
Praefatio.
MSP
/. ^,
uelut I 146
ciim
et
Latino et
omnium quidem maxime
ML
V
212
^-,
habent,
non
,
consentire
reliqui,
V
31
cum
reliquis;
denique, id qiiod grauissimum
,
cum
;
idem IV 86
est,
libri
lU argumenta absunt ab ML. ^) lam uero uidendum est, quomodo hos
credamus.
libros mixtos ortos esse
indagemus usui esse potest IV 124, ubi iam dixi solos SP seutentiae partem uecessariam in reliquis ROM cum epitoma et Latino casu omissam conseruasse. nam eadem L vetinuit, sed paullo infra alieno loco inseruit. -) unde apparet haec uerba in margine fuisse suppleta et olim eis caruisse eum librum, ex quo
quod
ut
quare ita rem natus est L, ut hodieque carent ROME et Latiuus. gestam esse conicio, ut losephi exemplar Marciano simillimum cum ut quae in hoc alio eius generis, cuius sunt SP, ita compararetur aliter legerentur iu margiue adscriberentur, quae postea non omnia sed magna pars in codices LV•') recepta siint, quo factum est, ut
,
non solum interpolationes sed etiam bona quaedam et utilia his cum SP sint communia. Nunc commemorandum est non raro LV consentire primum
in cum Latino; ueluti X 234, ubi quod in ceteris est abiit in LELat; m est; X 194 LVLat Dam V hic cum ceteris facit. his exemplis intellegimus quam anti-
-^
sint
(uam
qua saepe
illis
est similitudo, est
148
153 7talg
et
paullo
ceteri
inuerterunt:
;
RO
.
ante
^,
X
78
quae inter
§ 84
/. , /. •].
LV
ceteris
ea, quae in
LV
et
comparentJ)
intercedit;
magis memorabilis
]
X
69
X
124
ceteris
recte
LVE cum
Latino; idem
;
commune
recte,
19(>
. .
.
LVE;
complurieas
et similiter
,
LVE
quod
illc
uerborum ordinem paullo
ut
ceteri
iu ceteris est
§§ 87. 89. 93.
.
-
LVE,
haec enim
1)
2)
''•)
extant tamen in V, in quo quidem postea suppleta esse possunt. contra V suo loco exhibet ut SP. etiam V hic nomino, quaraquam illo loco non cum L sed eum SP con-
sentit;
nam LV
separari non possunt;
autem locus
in
V
postea emendatus
es3e uidetur a corrcctorc,
l)
dixi saepius
LV
1»')3
quem complura alia mutasse t^cimus. cum RO conscntire. sed etiain V solus intcrdum cum
sed
in
facit.
uelut
tur ex 71000
,,
X
non quod V cxhibet.
RO
est,
ortum ut uide-
Praefatio.
LI
natura potius ortae esse
iiiutationcs ciu.smodi suut,
ut ex cpitoniae
iiideantur;
sacpe eniui
aliud
sit,
in
epitoma aut uerborum ordo mutatus aut
synonyiniiin posituin
est.
pro
alio
iicrbo
lere
(juare nescio
an statuendiini esse, siciit ex
necessc est
soliini
ex epitoma has di.screpantias
in
;
LV
translatas
SP multa translata csse omnia ad ummi archctypon
coniuncti
siint,
couiecimus
reierri.
ncijue
ceterum
LV
enim Don
ciim
id
sed
mtcrduni alium comitem asciubi
ucrunt,
quod
X
2 10
obseruatur,
pro Flauiano
a/.Qtiitiug
aliud a).t]^ficeg extat in
PLE, quod quidem etiam Parisino ex
epi-
toma instillatum esse potest. nihil enim obstat, quin decimo fere saeculo, quo tempore multi nouo impetu ad litteras antiquas ferebantiir, et epitomam confectam esse et interpolationem illam, quae et SP et LV inuasit, ortam esse putemus; iu bis enim interpolata coninumi ratione contineri neminem fugiet, ut eodem fere tempore quod si recte dissiniul in plures codices inlata esse uideantur. putatum est, coDsentaneum est, eam similitudinem, quae inter LV et Latinum iutercedit, alias causas babere aliaque ratiocinatione explicandam
esse.
Qiiod uero supra codices
LV
ex duobiis diuersi geueris
libris
conflatos esse couieci, id nescio an eo confirmetur,
fere codicibus
quod
iu
omnibus
bodieque extant notae ex antiquioribus exemplaribus
in Laurentiani
sumptae,
et
maxime
§ 9
(p.
lectiones aliaeque adnotationes, de quibus supra dixi (p. XIII sq.).
cum enim
in
\
X
332, 15)
L
in textu babeat
margine
('
MSP
similia
in
locis.
ortum
sit
quod exhibent
aliisque
ex utroque conflatum.
uidemiis
idem I 16 Vaticani arcbetypum adnotamenta
in
,
L
est
margine supersunt multae uariae
inde discimus
quomodo
babuisse uidetur,
uerba delapsa
et
, & 4 ^ ;
margine ascriptum
et
,:/; '4 1-,
sint.
cum
Vaticano ipso talia saepius inter losepbi
'4y\
uelut
VI 319
^),
m V
extat
iafra
rentiaui extat,
iu
m
textu Vaticani.
eodem
V ')
legitur
•
quoque § 322 in margme Lauredit quod VI 360 (p, 83, 9) xal et VI 369
-
/.
qui in reliquis libris tres sunt
v.ai
y.ai
cum enim non
S,
habeant SP, sed
1304, in
,
Vatic.
V
ex uaria lectione
ubi in
nouum nomen
1)
efifectum esse uides.
itidem VII 46
(p. 99, 19),
quid
L
habeat nescio.
D*
—
LII
L
est
^,
in
in
V
sunt talia;
nam V 323 quod
&
et
Praefatio.
in plurimis libris
.
V
i
nec Laurentiano deaut
,
tum
in
est, id in L !k).€Big scriautem denique aliud eiusdem generis exemplum passim per librum bitur. X extat, ubi rex Sedecias in optimis codicibus semper audit -«/quod etiam iu L plerumque ita extat, iit in margine adscrip-
aut
sit
luilgare
{06:/.; hoc
uero in
ubique obtinet,
apparet
iu
igitur ex
bis exemplis
nomiuum interpolationem incobatam
saepe
ita,
SP,
LV
iialde
auctam esse,
ut geaiiiui noniiuis uulla
relinquerentur uestigiai); id
quod non ad nomina solum, sed etiam
docui.
ad
alia pertinere
enumerauerim tacere non possum quaedam etiam m eis rectius extare, quam in reliquis omnibus. quamquam perpauca ea sunt et plerumque talia, ut magis librariorum couiecturis quam ipsorum codicum uirtuti iDgenitae debeii uideantur.
,
iam supra Sed cum uitia codicum
uelut
V
55
arridet,
quod que memorabile
et
']
factum esse
^ivaqov
libri I
perantiqua sunt.
seruatum a losepho scriptum esse uidetur; in solo V rectius est V 186
etc, quae fortasse ex coDiectura emendata sunt.
Berosi loco
ceteri
habeant
nem
tur,
I,
, illud
^ ^ ^ ,
LV
recte in
L
est,
uon
et
ualde
deni-
in
LV
omittitur
V
325
(p.
355, 9),
est I
110 et 119 pro
in
L
extare ^ivagov
nara
quamuis suspicari liceat, a ^l-iyyovGog ut ex ortum esse, quod ex
librario
ex
et alia, potest
in
tamen
solis
argumentis
nam argumenta
cum
in ceteris sit roi?
X
§ 222 solus
V
seruauit
., quod mibi quidem ex libro contia Apioubi eadem Berosi uevba iterum extant, correctiim csse uide-
,
yn)
()
denique in
opiis
cum
nisi
])ent
ex coniectura ortum esse credcre raauis. cetcra quae LV babona longe pluriraa eis cum aliis sunt conimiinia. qua de causa
non
totos
LV
coiiierri
et
in
apparatii
et
critico
exhiberi
csse
putaui, scd ex
L
libros 1
V
si
dcciimmi, ex
V
libruni
decimum,
C(|uidem
ex utroque dcnique selectos libronim
babui.
iecerit,
VI— IX
locos
dcdisse satis
ea
quac restant
qiiis
cnntulcrit,
laiulabilitcr
ad losepbum tamen cmcndandnm baiul niulta indc rcdiindabunt. postremo intcr corrccturas, qiias L ])a8SU8 cst, mcntione digiia cst una I Sl, ubi aunorum numcrus imniutatus est; ceteras practerco.
(
1)
uelut
,
X
23 in solis
LV
filii
Sanacharibi sunt
iii
ut
apud
LXX
intcrprotns,
roliiniis
^
xal
-
-/.•^}.
rraefatio.
LIII
Niinc
(le
iiitcrprete
latino iicrlKi
«iiiit
1;,
iu (jiio id
comlibros
si
mode
iiceiilit
<|Uod
eius aetatem nouimus,
iiiole!>te
(ina inter
omnes
est,
graecos
excellit,
coutra
id,
quod
latinus
cuius
excmplar babercimis
ea euim est
et
iisus,
liiigiiae
jjraeeimi, mclius iortana
de nobis consuluisset.
latinae iiatiira,
id
porro iuterpretis ingeniuni
pos.sit.
ut
saepcuiinieiO (|uid in graecis habuerit dici non
')
geucra uerbi modos teiiipora
accnrate eouiieitere aut noii
latinitatis et uiilgari
iielut .sif/ti/i/cm
iititur
.scntentiariini
compaginem
interpres
est
potiiit
aut iieglexit;
nam
dici
iniimae
sermoiie.
coniunctiones minus discernit,
cnim niitcm
((iiod
aliaiie sintue
an
non
-),
j)Otest;
saepe male distinxit '); quare non raro in eo alia siint atquc iu graecis, nec tamen alia inuenisse putandus est ac nos habemns. multa Latinus omisit aut in breuius coegit, cum non satis intellegeret aiit re uera corrupta essent. ^) contra non raro accidit, ut aliquid adderet aut supplendi causa aut quia facilius intellectu lore uideretur aut alia de causa.•^) talia igitur cum interpreti non losepbo siut iiuputanda plerumque eraut omitteuda et ea tantum in
qiio accedit,
saepe paullo libcrius graeca transtulit
male
intellexit aiit
apparatu
critico
memorauda, quae
certe aut
probabiliter
dici pos-
sent ab interprete alia reperta esse ac iu losepho uostro. saepius interpres a graecis
uerbis sponte deflectebatur,
cum
in
re tritissima
uersaretur ex libris sermonibusque sacris uulgo Dota.
ergo interdum
graecum
h.
e.
'/ctQ
3•6
conuertit doininiis,
alienkfenus (VI 2S2)
^,
j
ut exhibent interpretes
ov
ritii
7•
LXX;
VI 354
adiciebant
1)
uelut aoristum. uelut VII 322
2)
idderetur,
rdiquis uero esset angustia.
3)
populi quos fabricae praeposuerat filium adiuuare.
\]
corrupta haberet.
5)
apud Latinum
euexerat.
& ^ &
conuertit interpres: qitia
si
,
qaando
3-11
,
sacro sic expressa sunt:
/
eligeret contra
,
ipse
hoc facere quidem hahens multa frumenla non paterelw inopiam,
alios
famem
VII
cum
in
Latiuo sunt: praecepit autem
et
principes
ut VIII 2S3
ov
omisit
uelut VII 95
est:
tanta regni magnitudine sublvnarat et
etVin65
et
'
ad gloriae culmen
iit
Latino est: iuwi
tur
ingressus earum ita fecit adimdcem,
ex
alia intrare-
ad aliam.
:
LIV
Praefatio.
uutem: nonne hic est Daiiid, de quo cantabant uirqines Hebrueorum quare factum est, ut nomina (juia multa denu milia peremisset? ^) sacra loDge plurima eo modo efferantur, quo erant in litteris sacris habemus igitur Adam, Setli, Abraha?/i, Isaac Oebbora, Samuhel,
,
Suul, Bauid, loachim;
cum
libris
LV
ubique ascitum est Sedechias
aut Sedectas,-) apud Latinum igitur idem factum est, quod in codicibus Graecis multis locis fieri noluerimt librarii. paucis locis bina
nomina reposuit interpres: VI 325 lachin apud Latinum est; IX 54 Ader qui
codices graeci,
losephus scripserat;
codices graeci, sed
loachim,
iibi
'^ X '/.
et
iu graecis,
Anchits siue
Adadus Latinus, "AdeQ
229 lechonia qui
et
losepbus scrip-
sisse uidetur.^) his igitur
multisque similibus rebus iuterpretis fidem
satis accurate
utilitatemque in recensendo losepbi opere minui apparet.
Ceterum plerumque pro ingenio captuque
ut melius
et
iu in-
terpretando uersatus est et saepe uerbum uerbo reddere solet. quod
intellegatur
unum locum
sicut prae-
graece expressum:
Palestinis
igiliir,
dinimiis, castra metantibus et
siiujulas (jeiites et reges
per
et satra- r/.cu
pas exercitum
dispofientibus ,
ad
\
y.ai
ultimum
citu
iieniebut
rex Anchiis
et
cum suo exerpost euvi Da-
uid
cum
el
sexcentis sequebatur ar-
, , & , &
adtero VI § 351 sq.
et
latine
viutis.
cum duces Palestmor^um
eum,
iinde
uidcrciit
essent mter
^ .^.
y.ai
. & ^) '^)
'/.
,
eos Hebraci et quibus aduenisserit
tunc cuocantibus percontabanlur
'
?•[.
qui dixit Ihii/id
.,
/.
qui
fuijej^at
Suul dominum suum, quem
iienientcm
uelle
et
ud
et
se
ipse susccperai,
sibt
niinc
cum
beneficia
repensare
1) uid.
Saul mterficere et
Reg.
ctc.
^) /, -''),
7
XIX
:
lib.
2) 3)
semel in argum.
X .
VI
:V29,
:Ult)
eodem
fortasse pertinet
pretem sunt acfjyplium (jcnere actiopcm.
4) {iaai/.fiu.;
5)
'.
}
Jccvid
7)
^ / /.'
-/.
'./.
6
&-
remansit Suchiam.
,
quao apiul
iiUer-
codd.
SP.
6)
x(u codd.
^'
Epit.
'
nr/u.ssr.
l'raetatic
LV
h.iiaui
[ioi /.oittvov
in
solitcio
//j.s/us
(td-
'^^
(tuoifii^y
Gracca dedi
epitoinae.
i^at
;
,
ct
probabilc e«t re
auteiu
iu ultimis
fuisset auTifi,
quod
( ;
iiiim
y.ul
uaytiv atioi^.
legisise
Latinu.s
iiidetur
partiiu
.similliuia
iiera lo,sei)hiini
dedis.se oy
—
in
ita traii.sferri uidetur,
tamquam
uides.
^
graecis
est.
re iicra habuerit interpres,
satis igitur aceiirate hiinc locuoi
tiebatur.
quae
/
hoc
123
tina
expressum esse
uerbis
?te
maiorc intcrduin leligione gracca trauslata suut, quam
quod lactum
dicta
est
VI
1 1
]
latine conuersis
sequcnU^s mutribus i/npedirent.
interpres.
^/
atque adeo
latinitas pa-
incertum
latiue
uou esse nou sensisse uidetur
in
etiam
caisus
iiominum graecos
latmum
traustulit, uelut
VJII 2S3
li(iia
uertit exervitiiin
autem Abiu,
et VIII
2S7 /mI
7cat/./fav:
modo Abian filii Roboam iiobis (je.sla .smil tradila ('/'(jo tamquam hoc nomen ut multa alia hebraica declinatiouem non ad,
] /. 6/.
sunt:
constiluta
esse
mitteret. alibi in alios errores delatus est, qualis est I 95, ubi l/cl
guofum auxiliatorum quidem manus
uidebatur
')
,
/. )
uertit:
in moiitis
Ocilue summitalejii
xad^'
^,
in
,
et
VII
la-
quae
campo Curico
et
VIII 307
hpd^aod^ri
interpres dedit peremptus ost enim
Creone.
interpretationem
habes religiosam hominis parum cordati nec graecae uec latinae
linguae nimis periti,
')
His praemissis eo accedo, ut exponam, quo fuerit geuere interpretis
codex graecus
ac
et
quo
loco
is
iuter
reliquos
libros Flauianos
liabendus.
maxime quidem
sunt
MSPLV, oppositam Regio
VII 125, ubi mjeret
corruptum ex
est in
RO,
et latenter
unum
^
in
latino:
,
est
quoque eam sectam
et Oxoniensi.
sequitur, cuius
illis
cum
enim
in
ttniuei-su in
Latino est
exhibent.
quod
ex
RO
VII 276
in
MSP, unde
prouinciae Lat. VII 277 occulte
xai
sumptum
MSP
exhibent. VII 317 ia
RO
^;
ot
.
MSP,
facit
nam RO
extat
,
•
1)
contrarie accidit, ut
nomen hominis
etiaiii
in appellatiuum abiret
XIX
c. 1
§ 18,
ubi in libris est:
,
y.cd
-
deinde
staluas aruntius et loca singula circumibat
esse debebat
reuocuns geniiaitos ; naiu
^/
Arruntius, quod
cum ne
nostrates quidem editores inteliexerint, interpreti ignoscamus.
LVI
cui in Lat ex § 307
Praefatio.
adiectum est
,
cum
ex archetypo codicum
SP
et
v.ai cum MSP, non CQm RO eodem tamen loco cum RO legit lethra, quorum cum uertat et Amasa MSP habent viortem defende; pro ^U&oa denique § 340 sub finem libri VII, qui locus maxime memorabilis est, cum
^'^ /.., ^'^ -./., —
Latino, § 364
cum eisdem
§ 3S6
.
RO
et religui trnfinta et tres, id
MSP sumptum
est,
exbibeut; § 363
habuit
, ^ ^
quorum
>
/
quod
omittunt
nou quod
MSP RO
^4\ '^ &, — "&.
est
recte
MSPL
quam
iu
interpolatis consentit. etiam VIII 217
potius codicis
/.)]
extat:
percussi.
,
certe
MSP
habuit Latinus, in quo
loci,
/..
codicum
ubi babet seueritatem,
quod
in
SP factum
/.^,
similia
transtulit.
nec minus VIII 219, ubi
'
est
/ ^.
eius
sennonibus vehit opere iam
paullo post § 220 idem
agnoscit quod MSP adduut quod abest ab RO, aliaque mulla buiusmodi extant
exempla.
maxime uero omnium cum
quod pro
III
couiuuctus est interpres,
id in Latino est domi.
ueluti I 316
/}
babet
or/.oi,
sed non desunt
sentiat:
iu quibus
nam
80 -/Mtijuov Latinus uertit tinJique ferebantur,
in
quod proxime accedit ad
diximus codicum
poscit b.
.^
V
Lat
cum SP
aut eorum altero utro cou-
SPL
eodem
redit cadente Latini.
ei
&
e.
.
SP archetypon
babuisse
IV 99 PL exhibent
54 quae in
/lis
,;
traditum.
I 253,
ubi
in Latino est
pro
SP
sunt
eadem
uertit
tributa ferrc (jratari;
nam
uel aliud simile essc uisum est; scd
interpola-
tum abest ab ML '). deinde multis locis cum RO eonseutit, sicut iam supra dixi lacunas quasdam ex scribarum erroribiis ortas eis esse communes, quales sunt I 94, 130, 255, IV 16•'», VIII 2S4 neque usquam ea quae SP supplet agnoscit, sed iu aliisquc locis.
his rebus
plerumque cum
RO
aut
ROM
h.
facit.
e.
quod habeut reliquorum. ad eosdem proxime aut RO, non accedit in loco corrupto VII 287; naui Latina et cum quadnm defuncti misericordia mirarctur non ex codieum MSP,
sed potius ex
VII 226 recte uertit sumpsisse potum
,
acceduut alia:
uelut
RO
^^ ^)•1
uel
similibiis
trauslata
simt.
1)
nam KO
haiic senteiitiam omittunt.
Praefatio.
LVII
Vlll
"iG'.)
cuni Kcgio omittit ifurttg ct
babiiit
cum KO
iu solis
/,
Latino
cum
maxiiiie nertit; Vlll is
denKiiic est ratio
non txetv qiiod iii M.SP extat; ea multorum locoruni. deniquc ouiittendum non est
')
RO cum
per omnes bo8 libros decem in margine
esse et eisdem lere locis
adpoui capitum numeros,
qui
et
qui
ad argupaullo
extant,
meuta
alitcr
siugulis libris praeniissa spectant,
dispositi
quideiu in
pcr solos
libros
absiint.
pniuiim
sccunduin
a
cetcris ueiO libris
omuiuo
Fraecipue uero ea affercnda simt, quae Latiuus solus integra
seruauit, ueliit eo qacui sii})ra attuli loco
VI
'llui
Latinus
quaedam
est,
babcre uidetur nieliora
\ II 298
qiuiiu libri graeci,
nee dubitandum
quiu
scribcDduni
7co'/,iv
VII 334 ad uerum propius accedit quod Latinus uertit area totias populi cum codiees habeant quod
.^
ex
sit
latiuis
fion
multu posl lcmpore
ov 7co).vv
',
cum
editiuue priucipe
non quod
iu codicibus est
nibil est,
aute
'^
iu
,
quo
latere videtur a?Mv.
memorandum
,
est VIII
224
certe
a Latiuo addi diuiso siquidcni regno;
nam
eo loco iu graecis lacuna est;
quamquam num loscpbus ea
scripserit,
saepe ex se additamenta fecisse scimus; uelut paullo supra VIII 223 per proplwtam Sanieam babet, quod iu graecis est
sereudum esse putes. at certum est X § 111 ex solo latino uerum restitui posse, in quo baec sunt: deceperuiit fulsi prophetae Sedecliiam dicentes, qiiia neque Babylonius deniio coiitra cuni pugnaret el contribuli eorum, (juos de prouincia ad Babyloiiiam demujrauerat, cum dei uasis oinnibus quae rex tulerat de teinplo reuericventur,
1)
utitur his numeris Cassiodorius exposit.
in psalmos
terlio
XV
p. 46^
de quo
dili-
{tahernaculo)
(jcnti
eiiam loscphus
disseruit,
iii
Ubro anliqnUaiuin
titulo
septbno
narraiwnc
qiio
numero hodieqiie
ille
locus est.
apparet igitur
iu uersione Latina
superadditi sint,
dubitari
numcros capitum esse genuinos. contra libris graecis qiiin non potest. antiqua qiiidem sunt argumenta siue
rerum indices,
glutinabantur.
diuidei-entur
;
qiii
tamquam
singulis uoluminibus a librariis ad-
qui non ideo facti suiit, ut ad eorum
normam
libri
articulatim
primum enim partes
;
aliae praegrandes
tuin
iii
impares aliae perbreues argumentis multa a losepbo narrata omittuntur, quaeita factae nimis sunt
dam adduntur, quae nou
esse, ut
sunt apud losephiim; denique alium interdum insti-
tuunt ordiuem rerum, ac losephus (uide arg. V. IX).
lecturis aut empturis
uude apparet ea facta breuem rerum memorabilium, quae in libro in-
eraut, conspcctum darent et postea
demum ad
ea iustitutam esse libroriun di-
uisiouem, quae
m
RULatiiio
et
partim in
hodie extat.
LYIII
Quae graece
]
Latinus habet poscebant probum
fere
Latini moneret sententiae
uel
si
^ , ^ , ] '
Praefatio.
sic
extant scripta:
no/.eur^osLv
/.
/.
6
]%
y.al
] /.
/.
etc.
quae cum corrupta
sint,
apparet ex Latino restituendum esse ouo-
—
ubi codices graeci
aut
stituit
Cocceji; graeci babent
/
sunt
est,
quod
eodem
loco
librorum graecorum nihili
suificit,
quem
]. /] /^
secutus
etiam § 119,
habent solum quod
est,
in graecis fuisse uidetur
sed
conieci,
re-
mauis.
§ 121
7cr^).oc
optime ex interpretis luto
§ 125
/>1&.
c/ata
restituendum est;
Dam
id
etiam bic corrupte graeci
), ^.
'^interpretis
in
ex latiuoruin
prae-
terea
quod iam supra tetigi, libro IX solum LatiDum passim') seruasse uerum - nomen regis Syriae Adadum, quod
monendum
est,
)
in codicibus graecis litterarum sacraruin auctoritate in
muta-
tum
est.
lam uero
exemplari
pretis
in
apparatu
critico
compouendo
latiui ita
rationem habendam esse existimaui, ut ea
aliter scripta
memorarem quae
graeco
inueuisse uideretiir.
quare ea quae mter-
propria quaeque suo ingenio
indulgens aut omisit aut
adiecit aut mutauit
plerumque uou curaui, nisi quae ad eius auctorem graecum pertinere uiderentur, qua in re ducibus usus sum maxime libris graecis. multa tamen adieei aut ambigua aut talia quae ad iuterpretis ingenium cognoscendum utilia esse posseut et imi)nmis nomina dedi quam plurima. quamuis igitur iu excerpenda
uersione latina minime uidear
fiiisse
parcus, taineu apparet
ut
eam
in
apparatu critico nou
sint ipsa interpietis
fidei;
ila exbauriri potuisse,
uon saepe adeunda
et
uolumina.
libris
quae utinam esseut meliora
maioris
omnia enim ex
est
corruptis et iuteipolatis deriuata sunt
ipsique codices etiam antiqui saepe sunt
parum emendati. id quoque exemplarium impressorum uullum usui esse posse citra editioneiu eam, quae Basileae prodiit apiul lo. Frobeuium auno MDXXIIII mense Septembri, cum post bauc editam latiua ex graecis
monendum
iuterijolaii
in
tali
coepta
sint.
re,
babenda
est;
baec auteiu Basilccusis oumiuiii optiiiia, ut coutra editio priuccps, quae auuo 1470
ex ea
ita
Augustae Vindelicorum
prodiit, et leliquae
maxime
deriuatae
multo minoiis sunt babeudae.
quae ciun
sint
nou potest non
1)
uclut
IX
52.
utrumque ader qui
cl
adudus IX 04
oxtat.
2)
uido VII lOOsqq. VIII 303 aqq.
Iirobari
aciideiniae
Viudoboncnsifi
c(tnsilium,
(juae
etiaiii
liane lo-
sepbi
iiersionem
inter ecclesiae patres
latinos
extare
uoluit;
naui
sepaiata editio
paranda
opus
est
uoii iu
nou
cuiu
losepbo
graeco
coniuncta.
aliis
litteris
quam
qui fecerit,
losepho solum sed etiani
utilc feeerit.
latent
enim
ea reeonditi nec a quoquaui couspecti
(|uae hodie tanto studio adamatur.
et recensendiini
flosculi aliqiiot latiuitatis iiulgariii,
etiaui
ad losepbum eiueiidaiuluui
ex noua editioue
excerpere potui,
fortas.se
plum eucuient
(|iiaiu
ej^o
ex
libris
iiieis
qiuini(|uam niulta iude aecessiira esse nou crediderim.
Traiiseo
maxima
elficitur.
est,
iiuuc ad epitomam {E\ cuius auctoritatein, etisi uon tameu uon spernendam esse eis quae disputaturus suni atque eo siiuilis epitonia est Latiuo, qiiod nou ipsa scrieis
ptoris
uerba tiadit, sed ex
ueliit
deriuata.
nec soluni niulta iu ea
loci
omittimtiir,
orationes
alioriiiu
scriptoruiii
aliaque
quae
abimdare uidebantur, sed etiam sententiarum ordo siogulaque uerba mutata sunt, qiiaedam uero etiam adiecta. ^) quare epitomae quoque ea tantum iu bac editione memoranda siint, quae ex codice
quo usus
est epitomator sunipta esse uideantur aut
ad eum cogno-
scendum facere possint. qui talis fuit, ut baud inutilis sit ad losepbum emendaudum; sunt euim, quae sola epitome mcorrupta seruarit. ut I 44 codices uitiose ooov dant aut quod intellegi non potest, uerum in est. eidem III SU debemiis •/.(>] iu omuibus reliqnis uario modo corruptum. partem ueri babet VI 87, cum uerba jc^o^caovy quae sine dubio
,
spuiia suut,
/. — /.'
est
paiillo
quam reliquorum
)]
). ,
alio ordine
exbibeat ac
ceteri.
VI 2S9
quod
est,
habet quodque coniecerat Naber.
;
et
quod epitoma babet, multo melius
VII 235 codices cum Latiuo rod^eis
deuique
sed magis aptum esse apparet
^irTfg, quod editores recentiores recte receperunt, ex
quacum
consentit Latinus; codices graeci
eius
IX 290 sumptum ad imum omues
{ -
-
d-eiTig
exbibent.
MSPLVLat, quod
1)
cernitui•
quidem codicum generis est E, cuius in loco supra memorato VII 390 aliisfasciculo
cf.
praefationem editionis epitoniae
(ad celebrandum imperatoris diem natalem Marburgi editam anno 1SS7).
memorabilia sunt, quae addidit epitomator I 128. 138. Vlll 87, ubi in epitoma est: oe
sunt quae
, . .
habet
primo praemissam p. I maxiine
paullo aliter se habet
apud losephum uero: VI 140
exhibet
,
&quibus suppleta
LX
que, ueliit VI S7 ubi
Praefatio.
omittunt
contra
raro
RO
in
autem cum proximum RO,
. . ,
faciunt;
RO; VI 22 uroh MSPE MSPE; VI 371 itidem MSPE uno animo
VII 134
solo
MSPE
uelut III SO
ei
facit.
est
Marciani, qiiod
alii loci,
in
SPL.
accedunt
II
reliqui;
192
alio ordiue ac reliqui;
>;
ceteri;
7
tomam
reliqui;
SP facit aut eorum altero utro: VI 120 ROM. imprimis ROM; VII lib y.aioov SPE SPE memorandum est in nomiuibus hebraicis plerumque cum SP epiconsentii"e.
'
VII
35
^
.'
a7t
311
..' //./.] , uelut I 152 olvs-
/.
RO. quod habet
non
est
saepius uero
^
pro
cum
ceteri
IX 199
'
cuni Parisino solo
VI 221
79
/./,
habet, ubi
exbibent;
item
IX
7;/.'^^
ac iam supra monui
'
reliqui.
in deuenisse ueque ad communem (. Ll) talia fortasse ex eorum auctorem spectare. eius uero consensus, qui cum Latino epitomae est, iam supra (p. L) exempla quaedam prolata suut; addantur haec: VI 30S (p. 71, 26), ubi qiiod Latinus uertit ciiin omni est apparalu propHo nenit etiam in )]
ELat, reliqui; II 229 Moysis geuealogia ab Latino ad epitomae uerba expressa est. denique memorabilis est lociis VII 22S, ubi cum Latino
in
est,
;
in
nam a
ceteiis
abest;
in
VIII 2S6 ubi
^
io
maiwh
Lat;
VIII 266
{)^
^
couicio.
-
3/-
epitoma uon
ita
exhibet, sed
est,
'/.^. quod
aut
coDiunctum
ut
MiSP cum altero extet, unde
archetypo alterum utrum inter uersus scriptum fuisse
habuisse putauda
est,
sicut etiam I 82 id
munis corrector uoluit, quidem in SPLLat est 2656,
quod codicum SPL comcuni exbibeat numerum anuorum 1656 ^), qui
in
RO
2262.
cum
igitur
epitoma cum
hoc librorum genere iiiaxime couseutiat, non desiiDt loci, quibus Regiuru ct Oxuuiensem i)iOxime attingat, per omnes libros passim
dispersi, uelut
in
ceteris
];
VI 321
et
(p.
75, 19) in
RO
est
paullo
post
§ 330
tradit.-)
et
interdum alia cimi RO, alia
nomeu cum reliqiiis
/. Jo
in
ei
/./.
cum RO
simt com-
munia, ut medium iuter utrumque genus luciim babere uideatur, id
eaim ex epitoma Zonaras dcdit epitomae testis anuquissimus. (i) cum solus Zonaras ;(>«/'«^' exhibet non dxoiX lOtj (p. auq\ sed cpitoma ucrbum illud omittit, <iUod potest a Zonara ex coniectura additum cssc.
1)
tot
2)
semel
',
Praefatio.
LXI
sq.,
qiiod factum csse iiidemus VII 217,
ciiis
2S3
347
sq.
denique qiiae
euni
LV
sit
similitiulo, siipra (p.
iit
L) exposui.
His di.sputatis restat,
de
eis codicibiis
ad
iiostra
saccula
(.1),
perucuit.
inter
quos priniuni
dicam, quoruni pars meraorandus est
is
AmbiOsianus
est ac
II
in (jiio
Hbri secundi
pars posterior tradita est ex-
cerpta ex codice integro,
ut docct .subscriptio,
et
ii)se
MSPLV
et
'),
nisi
quod
quaedani habet
siio
§ 214 in loco corrupto
addidit
periculo
77
etiam
eiusdem generis
ot y.cu
.singularia, uelut
/.,
ovr
§ 250 uerum esse uidetur quod solus exhibet quod quidem etiam Latinus habuisse uidetur,
accedere
dixi,
solet, iielut
ceterum
proxime ad de quo modo
idcm quod
alteroue eorum, quibus iuterdiim adiungitur L.
SPA
habent, quae coniectura est pro
y.ai
/;
§ 275
,
dunt
et
eandem corruptelam babet locis cum S solo coniimctus
SA,
et
^
pro
7 . ^
ML
§ 214 praeter interpolameutum, habet. nec rarius facit cum SP
itaque § 322
eidem § 318
§ 225
ad-
exhibent pro
est
in
SPLA;
ac
SP
paullo aliter intrusam.
aliis
est, ut
§ 225 ante
/.ai
quae § 216 omittit ea etiam in S olim deerant, niinc
qui
/,
]et uitiis,
in
margine suppleta sunt.
de uirtutibus
Sequuntiir excerpta Peiresciaaa {Exc.)
quae ex losepbo adfert ex his aliisque excerptorum Constantinianorum partibus sumpsit. ac codex, quo excerptores usi sunt, ex genere erat deteriore. id quod demonstratur
qiiibuscum coniungo iSuidam,
maxime
libri
VII
fine (§ 310), in
quem locum
E.
et
-)
excerpta
inter hos
autem uiilli tam similia sunt excerpta quam Marciano, quocum plerumque consentiunt. iielut II 79 babent ex corruptum MExc. VII 59 ex in Exc factum est unde magis coiTuptum in VII 92 y.cu abest ab MExc, quare in Exc est. additum est. VIII 173 errore librane sententia concideret rioriim eadem uerba omissa sunt in Exc atque in M. at raro cum SP solis Exc faciimt, id quod accidit VIII 192 (p. 218, 14); paullo
uero saepius
uelut
' , .'/. .
cum RO
ut
Suidas talem tradunt, qualis est
MSPLLat cum
^-
aut solis aut
cum
coniunctis consentiunt,
IX
221
ROMLat
omittunt
y.al
VIII IS partim
cum RO
1)
consociata sunt partim
cum MSP,
similique ratione VIII 245
quibuscum
cf.
250 (. 13,
371, 11), ubi
4)
habet,
2)
189
(.
cum eisdem
post
/^
cum
addit
.
LXII
Praefatio.
non
dant sed quod in
est
^.
X
ordinem tamen uerborum
eum habeut, quem RO.
traduut sed auctius f/.eysr
sunt,
interdum factum est, ut excerpta ab om-
nibus ceteris testibus discrepent, uelut
excerptum
rationi
dici
-
quoniam excerptorum
.
incipit;
solent
,
;
.
104 non solum
quaedam tamen addita
ratio postulabat, ut
X 1S9 uerba /.sumpta ex § 187; nam ab § 1S9
initia
si
autem horum excei-ptorum
et fines
paullo liberius compoui et etiam in medio interdum
quid eorum
parum conueniebat praeteriri. talia igitur excerptorum coimputanda non sunt. sed in eis quoque est ubi dubitare possis, uelut VII 95 non incommode abessent, quae excerptor omisit nihilominus excerptorem ipsum ea consulto
—
omisisse puto.
His adiungo reliquorum excerptonmi nientionem, inter quos codex Neapolitanus supra memoratns losephi operum partes selectas tradit, quae ab exceri)tis Coustantinianis eo differunt, quod ex solo loseplio sumpta siint neque ex alio quidquam scriptore admixtum quare casu factum esse uidetur, quod semel idem locus isest.
dem
finibus circurascriptus (IV 140 p. 252, 26
—§
156
p.
256, 5) in
is
excerptis Peirescianis et Neapolitanis extat.
accedit quod
liber,
ex quo Neapolitana piOfluxeruut, simillimus fuit Don Marciano (M), sed Laurentiano plut. 69, 20 (L) et Vaticano 147 (V), a quibiis uihil
fere dififert nisi nouis et corruptelis et interpolamentis.
')
nam
satis
multa ex
eis
habui exscripta ab Augusto Mau, nec quicquam
iitilitatis
iniieni
quod
alicuius
sit,
quare
in
apparatu
132,
critico
componendo
136,
Neapolitana praeterii.
reperta,
nec pluris facienda sunt excerpta in codicis
tbliis
HcidelbergeDsis gr. no. 129
quinque
133,
135,
137
quae ex epitomae codice sumptas esse cognoui. denique de codicis Barocciani excerptis niliil comperi, quare nnnc quidem
sint
neque quae exbibeant nec quanti
facienda dicere possiini.
Nunc de
paratii
critico
eis codicil)i]s subsidiisque
pauca dicam, quoriim
,
iii
ap-
ratinncni
lial)ui
nullani
cum
uix digna uideantiir,
quibus editio sua raolc sat grauis oneretnr.
ac primum Vaticanura
1304 Domino, qui cum
SP
et
maximo cum
qui bos habet illum quoque habere uideatur.-)
tam arcte cobaeret, ut id quod non ita dico
1) 2)
unum exemplum
attuli
IV 97
p. 243, 18.
quod ut melius intellcgatur discrepantias Vaticani ac mea cditionc VIII § 144— 14• descripsi asterisco apposito eis (|aao in SP ambolnis alterouc eorum * /»] ;,)•{<• 8) \\^\• alitcr feruntiir•. p. 2t»7, II ///7"''/'""'
''^•
'^•
Praefatio.
.
cum
eis
tamciiiani
Vaticanus in omnibus etiam rainutissimis rebus
euini raro aecidit,
JiUQi;>
coiisciiliat;
§
;i;{0
uon
1((
(|ui
iit
cuni
KO
eonspiret, uelut recte
terpolatorem iianctus est,
doceut.
(f
X
§ 227 sq.
^Jijiitig
'
•/«/
]
]
haec
,
pressa
(&'
stinctius
. ' ' / -7 '^^ ' -. . /7 /. .
(
y.ai
) '/.
siint
/.^ /.. ^^ /. /. ([, /,^ ^
quid
sibi
dedit.
praeterca audacissiraum
adro^auerit baec exempla
exhibet:
\\
/.
y.ai
^viiiovfitL
y.ai
^
ubi di-
in-
dtxa etc, quorum quae
litteris
diductioribus ex-
addidit Vaticanus 13U4.
item paullo infra § 228 haec:
ayad-ov.
6
6
etc,
'
excusa propria
siint
Vaticani; ceteri enim babent:
]
(.
3S2, 11)
inseruit
nec multo post § 235 post coniecturae haec
simt hominis
baud
inepti
similis
illi,
quem
X
246 alibique
in
losepbi uerba recensuisse supra demonstrauimus, codicumque
,
SPLV
qui quidem ne Herodotum quidem ad emendandum correctoribus losepbum euocare dubitauenmt quorum numero etiam VaticaDus 1304 adsignandus est. quo magis mirum accidit, quod uno loco II 147 (p. 112, 22) solus uernm seruasse uidetur, ubi cum libri exbibeant:
,
/.
Dindorfiiis
Hauerkampus
x/Joa cum
S>P)
( , ],] * { , ] ] [ ]
,
,
.
y.ad•
,
recte
pro
reposuit
quod
in
Vaticano extare
tradit:
/.a\
adnotarat.
sed Vaticanus
1304
haec
.
3
-
sqq.,
quae apparet ex more arbitrioque
librarii
OV
l4.f}(h'iiiovog]
.
209,1
^]
*
.*
SP)
7
-i
]
2
16
*?. .
om.
* 11
208, 2
*{-
cum 0V
12
5
om.
10
om.
13
]
rf'
*\-
SP)
*
(cum Eusebio)
4
;
LXrV
immiitata esse;
Praefatio.
probabile igitur est etiam
'
esse diuinatum non in libris repertura. quare ne bic
ab eo coniectura quidem ceteris
codicibus praestat Vaticanus,
dum momenti
ad losepbum emendanqui tamen uitiis meruit, ut suo loco paullo pluribiis commemoraretnr. De codice Parisino graeco 1G02 pudet nie uix babere quod quibuscum libris SP similliraum esse uideri nisi eum dicam 95 consentit; § 93 cum Parisini manu secunda babet -/.j g 93 codicum SP proxime quod ad § 107
liber nullius
critico
et in
apparatu
praetermittendus,
accedit;
, ,
—
,
^^
,
plura ex eo non coutuli.
quod ne facerem
deterritus
sum
etiam eo quod aetas eius, nam saeculo XV aut XVI scriptus est, snadet, ut eum ex codice adbuc superstite descriptum esse putemus
idem enim ceteris eiusdem aetatis libris accidisse uidemus, de quibus nunc paucis disserendum est. Eorum maxime insignis est codex Marcianus 3S0, quem certum est descriptum esse ex Marciano 3S1 (M), id quod multis argumentis efficitur. ea enim quae extant in libro I § 17u (p. 42 quae in secundi § 183 (. 4, 9 quaternionis foliura extremum nunc amissum olim obtiuuisse supra dixi, in Marciano 3S0 non ima cum ceteris descripta sed postea suppleta esse ex certis indiciis apparet; in arcbetypo igitur non fuisse uidentur; desunt autem in M. tum iibique Marcianus 380 consentiunt, uelut VIII 163 uterque ordinem uerborum eodem et
)
in
—
^),
—
/
modo turbatum
diflferunt.
exhibet et
est,
nec mirum
X 17 20 eisdem a reliquis codicibiis uerum retiquod IX 291, ubi solum
deteriora extant
y.ai
Duisse dixi, in Maifiano
est:
;*.8o
siciit
oi
76
desunt
avYytrsiuv^)
habeat
accurate
expressit,
/.
quem quidem
in exitii
i?
,
///';
in reliquis.
nam
cum
alter uero
'-)
correctorem
saepius secutus
est.
quae uero
in
Marciano 3S1
libri
X
(inde a § 206) ex Vaticano
147 (V)•^) petita csse cognoui
219—228
comparatis.
ciano 380 talia sunt, qualia leguntur iu V; (luaedani Marciani proiicliit § 219 pria ex Vaticani scribcndi gcncrc cxplicari possnnt.
.
in
omnes codices exbibcnt
omnibus
1)
/.at
^/..
V
babet
in
transcriptum ex eo quod
est
elxoat
2. xcct
,
Marciano
,
Marcianus
itideiiKiue
quae
Mar-
§ 221
in
V
/«';
supra scripsit man.
(il
2) 3)
/((•
'
cssc
/ny
reliiiui
libri.
Marcianum ''> ecriptum
moneo llomac.
Pracfatio.
LXV
Marcianus,
it
§ 225 oiune.s
.ctyif/.uidir/.a,
iiitia
ot/.ic.iivti
eodem
tria
esse debet
^^,
pro
Marciani
orta 8unt:
§ 223
/^ 7,
Vaticanus.
vj
ex
222 extat [iaoLTijog, quod
pro
§ 22(3
et
.
quem
decimo
;
nam
in
Vscriptasunt:
ac V,
Irci-
§ 223 c7co babct et 221 7ctoi(io?.aiu pro jctQi^olovg et 225 ntyu-
quae uero
aliter tradit
nam
uia. piO
est.
)').,
aut eiTores aut coniecturas esse librarii iatendum
deui(iue quae in iuitio desunt Marciano 381
unde suppleta
sint
quamquam ex ipso non quaesiui, tamen ratione babita editionis principis, quam ex eo ortam esse existimo, ex Laurentiano 69. 20 (L)
trauscripta esse couicio.
Cum
cod.
iu
Marciano oSO prorsus concinit codex Laurentianus
et
eis
commemoro, quem quidem niimquam uidi nec quicquam ex eo excerptum habeo iierum tamen cum fuerit Mendozae, Mendozae autem maxime librum in editione principe ab Arleuio expressum esse sciamiis, ex hac de illo certiores fieri poterimus. unde huius quoque auctorem esse apparet; cum autem loco supra memorato libri defecit, editio princeps cum Marciano 3S0 (et (X 219 sq.), ubi
;
Laurentiano 69. 10)
147 orta receperit,
ita consentiat, ut
etiam uitia eius ex Vaticano
Mendozae codicem ex Marciano 380 transcriptum esse iudicabimus eo probabilius quod apud Venetos anno 1542 eum exaratum esse scimus. hoc quoque ex editione principe efficieudum est, codicem Meudozae similliinum esse Laureutiano 69. 10 eademque manu coiTectum esse. nam VIII 154 (p. 210, 11) codices
ROSPLV
.'/.
habent,
restitutum est id quod losephus uoluit
principe paullo aliter scriptum
pretis latiui
palmiram]
nam sciendum
7, /,
est
]
sed in Laurentiano
^)
idern in editione
illud
sumptum
ex
inter-
losephum Latinum anno
in Italia
1470 Augustae
primo
impressum postea etiam
pluriens
pr.
editum
esse.
etiam VIII 163 et in Laurentiano et in ed.
/.
1)
legimtur: fV
07
'/.
,
haec
quid in Marciano 3SD
I.
sit,
nescio.
losephus
)
LXYI
Dec
aliter
Praefatio.
exhibet quod cum quae in Laureutiano et editione principe ex conieciura mutata esse apparet. et hic ciuoque ex uersioue latiua sumptum esse uidetur, cuius exemhaec plaria impressa omnia asiofujaber aut us//o/i(/(ibe/• -) exhibent. quae inter Laureutianiim et Escorialeusem interuero similitudo cedere uidetur, unde orta sit decerni non potest priusquam in Esconalensem dedita opera iuquiratur; ueque enim scimus, utrum ea quae ex editioue principe attuli ex Eseorialeusi petita siut, an ab Laurentiauum cum ipsa et hoc si probabitur Arlenio diuinata. editione maxime coliaerere necesse est. ceterimi ad ea prouoco,
Marcianus 3S0
et
'),
nisi
et
*;
vir
,
,
,
quae de ea editione infra diceutur. Postquam codicum egi recensum, de scriptoribus dicendum
qui losephi locos
riiDt,
est,
quosdam aut accurate descripseruut aut excerpsemulto
siut antiquiores, do-
qui
cum
pleriqiie codicibus uostris
cere possunt quae fuerit losepbi coudicio ante codices couscriptos.^)
atque
omuium quidem autiquissimus Eusebius complura uerba
lo-
sephi ex bis autiquitatum libris accuratius descripsit iu demonstratione et in praeparatioue euaugelica,
in cbronico et iu ouomastico.
cum Eusebio autem commode
coDiuugi possimt ceteri cbronographi
cbronograpbisque similes, qui aut Eusebio usi suut aut Africauo,
ex quibus etiam losepbi locos plurimos sumpsisse putaudi simt.
pri-
mus
est Eustatbius
Autiocbenus
deinde
is
iu
commentario
iu
bexaemeiOn auc-
tore Africano
usus,
qui cbronicon
pascbale conscripsit
saeculo VII, denique
ex losepbo
extiteruutue.
attulit
homo saeculi VIII Georgius Syncellus, qui quae eadem maximam partem apud Eusebium extant
ut supra (p.
iam uero,
XXXI)
dixi, soli
Eusebius et
fuisse intert]?.iov
Syncellus regis Nabocodrosori
oinnibus mutatum,
polatos
tit,
nomeu seruaruut
in nosiris codicibus
quam
uostros. solns Eusebius
unde apparet eorum codices luinus IX 225 (p. 314, 4)
omit-
recte ut uidetur,
idem meliora
tradit I
16S
(p. 42, 1) 7cq6
1
2)
alium et meliorem ucrboriun ordinem in reliquis codicibu8 tradi moueo. quod intcrpolatum est ex litteris sacris; nam mcliores codices cum
graecis r/nsion ijabcl praebcnt.
II)
monco tamen non codcm
non tam
id agunt,
loco
essc
scriptorum testimonia ac codicum.
dcscribant, quaui ut
nam
illi
ut scriptoris ucrba accuratc
scntentiam referant.
a codicibus nostris discrepant, eorum solum rationem habendam esse apparet, quac ex codicibus orta esso iiideautur. ueluti bi nomine llubraeorurn, id quod plerumquc factum cst, ad cxomplum potius
igitnr
cum
litterarinn ijacrarnm dlerimt, id ad
loscphum
noii pertinct.
)
' 1^{)
reliiiuis
liO ininus recte
cimi Latino
/' ^/-,
tiaiit,
prupiiis abesse uidetur
' ^; / ^ 7 ': ,
rracfatio.
LXVII
^liyi vinni
nani in
legitur, in
omnibus uero
tig
utrumquc coniuncturn
CX
ftg
est
lo-
,
oituni
aut
quod
et si-
ab Eusebio
id
(iiiam id
quod
RO
tradiint.
militer Eusebius et Syncellus qiiaiuquam est,
ubi
cum RO consenuideutur,
cuins
plcriinique
tamen
librorum genus sequi
I
il4
simt
MSPLE
et Latinus.
iieliit.
(p. 22, s)
sephi uerba iiitegra suut uec est lacuna quae est in
tino; I 105 (p. 24, 17)
I
»^
habent cum
est apiid
I
MSPL
106
(p. 2), 1)
iit
Eusebiuiu ut iu SPLatino, non
40, 1)
in
ROML;
159
(p.
iam Eusebii tempore codicum duo genera fuisse uidentur. de Eiistatbio Antiocbeno nibil fere constat. qui losepho usus est maxime in populorum recensu (I 122 sqq,), ubi id saltem affirmare licet eum non babuisse nomina qualia in SP extant,
')
/..
babet
cuiii
M8PLELatino; nam
ergo
RO
recte ut uidetur
^
non
apiid
Eusebium
ROLE et Lacum RO ur^dtva;
Janao/.ov
omittunt
Ja-
sed
quamquam
in
eis
tradendis litteras
iiidetur
sacras
maxime
sequitur,
apud losepbum tamen ea
'
ad
iuter
redit.
quae sunt communia ROM. id memorandum est I § 143 (p. 35, 7) apud eum non extare sed nam ad idem etiam Latini seorsum sed I 230 (p. 55, 11) babet, quod in SP repositum est
repperisse,
-/.
iit
^
;
pro a;coO-avi,Q,
tisse cerDimus.
iinde
buius loci corraptelas ante Eustathium exti-
idem paullo
RO
propiiis aecedit,
communia habeat.
quo solo ex Ant.
neque aliter se babet cbronicon paschale, in 313 (. 149, 6) extat quod plerumque scribitur t'7C£^/io;a/«. -) sed boc leuissimum est, paullo grauius, quod IX 213 recte legit cum MSP, cum RO exbibeant
/./.^.
, &
infra
sit.
;
§ 23S in quibusdam nomiuibus
cum utroque codicum genere quaedam
sed ne hoc quidem miiltum ualet, cum co-
dicum
RO
uitium haud graue fortasse non ex antiquo fonte manarit,
sed postea librariorum incuria obortum
paschalis uerba proxime ad
deDique
sed
IX 2So
chronici
RO
accedimt
cum
cbiOuici scriptor
piO suo consilio hunc locum mutarit, ne binc quidem indicium certius
promere
1
licet.
considerandum enim est haec esse uerba Nicolai siimpta ex loco qui de
erat,
Damasco
quam
in praecedeutibus
nominatam
est,
esse probabile est.
2) id
quod
in notis
praetermissum
cxun
hunc chronici locum sero
cognoscerem.
E*
LXVIII
Praefatio.
Vnum locum maiorem X §§ 269 276 transcripsit lohaunes Chrysostomus saeculi IV scriptor, nec tamen ita, ut non quaedam et uisi fallor codice usus est maxime simili Laurenipse mutaret.
tiora
—
tiano (L) et Vaticano (V) eique ex quo epitoma excerpta est. cerde Theodoreto Cyri episcopo affirmari licet, qui in commen-
tariis
losepho interdum
similiter
iisus est
');
nam
in
ut supra
et
diximus
Latino-),
X
affert
interpolata
ac suut
SPLVE
codicem ab eo adhibitum esse apparet, alium locum miuus grauem VII 347 (p. 165, 13), ubi eadem ratione at loncum SP et Latino -^riji]}• habet, paullo corruptum
generis interpolati
266 unde addo
,
gius
remotum 7tili]v RO. Etiam Stephanus Byzantius hoc loco memorandus est, cum mina aliquot urbium populorumque ex losepho excerpserit. qui
nopri-
mum
SP.
II 3
(p. S3, 14)
cum
est,
ROMLE
;
habet,
cum
quod V 35 Ikvva babuit praeterea iu solo quod testatur contra gentile et partim in L seruatum Stepbanus, uusquam iu codicibus reperitur.'') deinde VS7 (p. 309, 17) cum MSPL coutra RO iacit. deuique VI 330 cum ROVE Jiooo) et uel Endor^ quod MSP cum et JvjQov babet, Don Stepbani oVf potius ex uoce Lat. exbibent; ibidem tamen p. 77, quae in MSPExc est, quam ex eo quod RO habeut arooag
maioris momenti
,
—
^
1
^.
corruptum uidetur.
quod
si
uerum
est,
boc loco a nominum
inter;
polatione immiinis iu ceteris id genus sequitur cuius sunt
quod mirum non est, quoniam nominum immutatio cum alia interpolatione non necessario couiungeuda est, sed alias causas babuit.
lobannes Antiocbenus in parallelis sacris unurn locum^) ex his
libris
losepbi
exscripsit
el
non cum
RO
Restant duo, quornm testimouia passim extant iu aduotationibus,
.
')
I§
14, ubi
cum SPL
"^)
{
49.
MSP
id
dedit
lohannes Ccdreuus
saeculi
XI
ct
Micbael Glycas, qui paullo post
est libro geueris deterioris.
Zonaram
1)
scripsit,
quorum uterque usus
scd dubitari potest, utrum ipse Iosei)hi uerba lcgerit an aliundc
mu-
tuatus
sit.
hoc ut statui
possit, faclunt
ita
quae
uol. II p. tilG ed. Paris.
oxhibet ex
losepho Ant. lud.
uideatur.
2)
X
232. 24S.
cxcorpta. ut nou ipsum losephum habuisse
hic defecit.
3)
ccncaujv
4)
quem
ex
in
in est §§ 35. urcanovo et adnotatione omissum in addcndis posui.
4i>.
)
0)
haec exciderunt.
ceterum dubitari potest,
num Cedrenus
ipse
losophum
uidcrit
et ex-
cerpserit.
Pracfatio.
LXIX
consentit qnamqiiaiii inte-
et Cedrcniis fiuidcni saepius
cum epitoma
griore loscplio
ii.su.s
est;
nec procul ab ea aberat Glycae codex, ut
tameu ad LV piOximc accedere uideatur ab SP longius remotus. lam iiero, ut breuiter coiuplcctar, (luae loDga disputatioue effei'isse iiideor,
umim
fuisse indetur
omnium
buius losepbi partis codi-
cum
quotiinot extaiit
arcbetypum
scriptiim
et fous primarius,
quem
sed
altero aut
in
tertio post Cbr. saeculo
esse conicio.
')
mox
duo
genera codices discesserunt alterum melius et sincerius, quod libris RO contiuctur, alterum deterius, cuius sunt ceteri. quae ante Eu-
tempora in diuersas partes abiisse uidentur, si bimc recte statuimus genere deteriore u.suni esse. certe saeculo (luinto Tbeodorctus buius generis testis est et sexto eiusdera exemplar Cassiodorii iiissu in latinum conuersum est. sed ueutrum genus piiriim seruatum est, neque alterius utrius exprimiim enim RO ex libro saeculi fere decimi tat testis iuteger.
sebii Caesariensis
quideni
non solum corrupielas multas sed cum altero genere communia passi sunt. hoc uero deterius multo plures et antiquiores testes babet; omnes enim fere scriptores, qui losepho usi sunt, eo usi esse uidentur; sed coiTectorem expertum est, qui recensionem quandam et editionem nouam facere uoluit multa igitur corrupta scilicet eniendauit, imprimis nomina bebraica ad auctoritatem sacri
descripti
per saeculorum
uices
etiam interpolamenta partim propria partim
codicis mutauit,
baec recensio
in plures libros translata
non eodem
sit
modo omnes
sincerum.
id
affecit,
quo tactum
est ut
ne ea quidem nacta
testem
quod eo praecipue effectum uidetur, quod in antiquissimis exemplaribus multa in margine erant adnotata, quibus
alius
aliter usi sunt.
,
librarii
accessit
mutuum cum
altero
genere
meliore
ex quo eiusdem generis uariae ortae sunt iigurae gentiliumque aucta est dissimilitudo. unde explicandum esse
commercium
quod
uidetur,
LV modo cum RO modo cum MSP
M,
consentiunt,
et
quod
interdum propius accedit ad
aliaeqiie aliorum
codicum
adfinitates.
deinde saeculo ut uidetur fere decimo illius recensionis exemplar multis uirtutibus msigne denuo est recognitum et emendatum a grammatico baud indocto, iinde orti sunt SP codices ciim Vaticano 1304 et Parisino 1602. sed tam acri stiulio losephus legequo tempore orti sint codices nostri, ex testimonio de Christo fortasse quod Ant. lud. XVIII c. 3 § 3 in omnibus codicibus graecis et latinis extat. nam dubitari non potest, iiuin totiim interpolatum sit; quod primus liabet Eusebius, contra Origines non cognouisse iiidetur. ergo post Originem ante Eusebium in loseptium inlatum esse uidetur.
1)
effici
potest,
LXX
batur, ut ne
Praefatio.
tum quidem
cessaret eoriim industria,
qiii
losepbiim
et
emendare
cupiebant.
et
ad ueteris testamenti uormam qiiam maxime redigere quod enim iu SP iactum erat auctum est in LV et alio
modo
iu
Vaticauo 1304.
erit
multa
igitur
passus est losepbus nec facile
antiquorum scriptorum, cuius fata ex ipsis libris melius cognoscere possimus, quam losepbi, ut eo quoque nomine bominibus eruditioribus commendari possit. simul id docemur, quam exiguum
quisquam
quam omnis uis enim solos codices LV aut Vaticanum 130-4 ad iiostra saecula seruata esse, qualem tunc haberemus losepbumV quis autem couiectando speraret eum uel mediosit
quod nos
ipsi
emendando
proficere possimus et
artis reposita sit
iii
libris scriptis.
fac
criter restitui
posse?
§4.
Haec librariomm
et
grammaticoriim Graecorum curae cessaue-
runt postquam losepbi opera
primum
typis expressa suut.
ac
primum
uersio Latiua a typotbetis edita est
Augustae Viudelicorum anuo 147o,
quae continet antiquitates ludaicas; secuta est alia edita Venetiis anno, si typotbetae fidcs, 1400 a Raynaldo Nouimageusi, deiude alia Veneta curata ab Albertino Vercellensi anno 1499 die 23 Octobris,
in
daicum.
qua insunt antiquitates, contra Apionem libri, et bellum lutum editio noua prodiit apud Parisios recognita a magistro
Roberto Goullet sacrae paginae professore impressa a loanue Barbier sumptibus bibliopolarum loanuis Petit et Francisci Regnault,
anno domini 1513 kal. dccembribus,
ludaico et libris contra
cessit
et
editio
qua antiquitates cuni bello postremo anno 1524 acBasileensis a Frobenio ciirata omiHuui et nitidissima
in
Apionem
msuiit.
optima.
reliquae losepbi
altera,
latiui
editiones,
imi)rimis Basileensis
Frobeniana
quae anno 1534 prodiit, non simt sincerae, ciim latina ex graecis emeudata sint. uec latinam uersionem curauerimt uiri docti postquam eiusdem Frobenii sunii)tibiis primum losepbus graecis et suis litteris editus est Basileae anno 1544 ab Arnoldo
Peraxylo Arlenio uno uolumine, quo omiiia losepbi contiuebantur, ciim uita, belli ludaici libii Vll, de autiquiantiqiiitatum libri
XX
tate contra
Apiouem
libri II
et oiatio in
sit
Maccabaeos, quae losepbi
Martias anno
apiid
esse credebatiir.
ac quibiis usus
Arleniiis subsidiis ipse breuiter
exponit in
et
praetatiouc
Iliirtado
data Vcnetiis IV non.
1544
Uicgo
Mcndozae Caroli
in
V
iiuperatoris
Venetos
confitetiir
legato
inscripta,
cuius
utebatur Arlcuius familiaritatc.
igitur sc usiini csse eodice (|ui
Mcudozac
l)ibliotbcca crat, (|ucni
Praefatio.
LXXI
sed ad solas an-
quidcni hodie in Escoriali extare supia diximus,
tiquitates
illo
hoc pcrtinerc apparet, cum cctera losephi uolumina in codice ncc cxtcnt nequc uiiHiuam extiterint. quae igitur insedc editioue Arlenii diccmus
cst.
quentibiis
siniul
de hoc codice
principis
dici
posse
i)n>l)al)ilc
es.sc
iain ucio ccrtuin est
lisi,
editioni.s
auc-
torem
,
o\'otiy
est.
il'
Maiciauuiu
cuni (luae in boc corrupta aut a iiescio
ueluti III §
(p.
quo correcta sunt
in eani dcueiierint. in
120
tf(f)j.nr extat
libris'),
in cd. pr.
71)
/./.
tivai
litteris:
ita,
quac male coirecta esse apparet ex Mareiaui
o'iotirc(iui/J.or
,
quarum
f
manu
recentiore supra scriptum
III
1S9
dti codices exhibent, solus
'
ut et
in rasura sit et
onf duariim triumue litterarum dcletarum locum
ideui luisse putandiim est atque
in
reli-
obtineat, quare olim in
quis;
sed
(p. 77).
/,
sinit
ex correctis IV 260 iu ed.
ortum
pr. (p.
est
'
editionis
111) leguntur:
/.
/.
fons
Arlenianae
1:coiTectum
dr
/.'),
' /.
enim pagiua
reposuit
ex iipiiaoLv, id quod hp' V 261 y.ai bent.
omissum
in
adde quae de Veneto 3So
/
est
6),
in
uero traditur
legendum
in
;
]
erat, ut ceteri libri ba-
7( paginarum
;
confinio
de-
inde suo marte Arlenius aliusue
et
Laurentiano 69. 10
semper consentit. babendus sit, tameu non ex boc ipso, sed ex apograpbo eius Marciano 3S0 codicem Mendozae transcriptum iiideri iam supra dixi. finis enim libri nec nunc superest neque Arlenii tempore superdecimi, qui iu luit, ut in altero Marciano ex Vaticauo 147 petitus est etiam errosupra diximus,
igitur
cum quibus
editio princeps fere
cum
editionis Arlenianae libiOrum I
—X
ribus quos Marciani librarius comraisit traDSScriptis.
libri
quae uero
initio
primi ex
exciderimt petita simt ex Laurentiano 69. 10 (L),
qui I
ut efficitur
maxime numerorum comparatione,
oificit
53—87
suut.
nec
dis-
huic iudicio
quod
uhv
in editione
Arleniana quaedam ab
L
63
— exbibet,
sed
crepaut, uelut I 49 editio priuceps (p.
,
sed
'
)
non cum
ovv.
',
L
nec
-
quo nomine utitur L paullo post §§ 79. 84. haec enim correcta sunt duce epitoma, ex cuius exemplari, ut Arlenius in praefatione (p. 6) ait, Romae comparato multa codicis
(.
1)
recte
RO.
2)
eadem
in Laur. 69. 20.
LXXII
Praefatio.
Mendozae meuda non solum, quod
se
ipse dicit, iu autiquitatum parte
qua in re maxime usum esse profitetur Sigismundi Gelenii opera. ex epitoma igitur quod in ceteris libris est sumptum est V § 149 uaposteriore, sed etiam per hos libros correcta sunt,
Qoiviav,
V
323 in
corrupte 7iaQd-evEiav legitnr. quod spreuit quia in ed. pr. ex epitoma sumptum est; nam ceteri libri exhibent. ex eadem ascitum est IX 162
lectu qiiam
{ ^
f
i]
],
]
)
(. 2S0),
pliiriens
id
qiiod
facilius
uidebatur
intel-
Marciani aliommque.
sed etiam uersionem Laipse in praefatione
tinam eo tempore iam
hibuisse et
eius
editam Arleuius passim uidetur ad-
quaedam ex ea emendasse, quamuis
meutionem non fecerit. praeterea accessit editoris eiTor aut couiectura, qua loci complures affecti sunt. uelut VI 230 optime in
libiis
legitur
/-; &]
temeraria.
traii.seo,
/.
at Arlenius dedit:
y.al
ceterum de Arlenii opera non recte iadicari poterit antequam perspectum erit, quae intercedat ratio inter eius editionem et codicem Meudozae aliaue Marciaui apographa.
et et
pessima
\ ^
est
is
•
iu
^
coniectura
quare boc loco relicto eo
elaborata sint exponara.
ut
quae post Arlenium
losepbo
Secimdo losepbus graecis typis impressus
Colouiae Allobro-
gum anno
se
1611 aPetro Roueriano typograpbo.
et
in praelatioue dicit
uactum esse beneficio laui Gruteri
scriptos
manu
ex bibliotbeca Palatiua, sed quouiam timc
Marquaidi Freberi codices iu excudendo
losepbo longius processisset nec editiouem morari uoluisset,
lectiones ex his libris excerptas
peculiai-i
Dam
qiio
Basileensis Dullum superesse exemplar, coustituisse uotas et uarias
uoliimine emittere.
factum
uoua subsidia adbibita sint uulla, sed editio Basileensis iterata; quod uero promissuiu est uolumeu niimquam apparuit. editio Roueriana anuo 1631 deuuo typis maudata est a lobanne Crispiuo uullis oruata noiiis subsidiis. Interim uon cessamut uiri docti losepbo operam dare, erantque, qui editioncm uouis copiis auctam et uotis illiistratam moest,
ut in bac editione
lireutur,
de quibus diligenter refert Thomas
')
Ittig iu praelatioue
1.
I.
ad
editionem Lipsiensem.
erat iuter eos etiaui
Scaliger,
a quo
tamen
est
in
nibil tanto ingcnio
dignum factum
qui
est.
acrius reui adgressus
Galliis
Samuel
Petitus,
per Nicolaum
Fabricium Pci-
1)
fiuam Ilauerkamp in appendice uoluminis
II
exhibet.
Pracfatio.
LXXIII
resciiim tniini librorum
impetraiiit.
tiuein
clie
Vaticanorum collationcs ab Luca Holstenio
iiui)erl'ectuiu reliquit;
sed rctitus moriens opus
qiii
nec magis
attigit Eniericus Bigotius,
codiccm
Ke{;iiini
Parisinum (ho-
no. 111*.•) et
(iiicm
duos Florentinos contulit sed uon ultra collatioDem
in Galliis
piOccssit.
iu
cxcepit Stej)hanii.s Monachiiis
Hu.siiis
de Moyne),
Gcrmania loliannes Audreas
liistoriae
professor Icoensis,
qui ab imp. Lcopoldo iini)etrauit, ut codiecs Vindobonen.ses quattuor
graeci tres latini sibi niitterentur; graeci erant
prinmm codex Sam-
buci (S), alter Busbekianus, tertius bellum ludaicum habebat, quartus librum
Maccabaeorum.
alteriira
praeterea babuit codices Lipsienses duos
alterum Latiuuni,
sem
belli ludaici graecum, librum PortenHennebergensem (Scbleusingensem) aliosqiie, quo accesserunt ea quae Bigotius collegerat, ut Bosius quidem omuium optime uerum buiiis quoque uiri consilia anno instructus esse iiideretnr. 1074 mors abscidit. sed quod alii uolueriint fecenmt Angli, apud quos coemptis eis quae Petitus et Bosius collegerant ') aliisque additis maxima congesta est subsidiorum copia, quibus usus Eduardus Bernardus losephum edere coepit. prodieruut igitur Oxonii e tbeatro
et
Sbeldoniano auno
lihiT primiis et
16S7
/7.
-
losephi
),
liistoj^urwn
de
hello
Iiidaico
purs secundi
quibus ea su?nmat/m continentur qiiae
losephus fusius prosequitur postremis
nouem antiquiUitum
est.
lihris.
qui-
bus editis Stepbaniis Monacbius consilium losepbum edendi abiecit.
sed a Bernardo iuceptum opus perfectum non
retur, praeter
libri IIII
cum enim more-
et
specimen editum perfecti erant antiquitatum ludaicarum pars quinti•^) et postea anno 1700 una cum belli ludaici
iu
specimine Oxonii piOdierunt.
iimcta sunt
iectae
latina
quibus
cum
graecis uerbis
con-
ex codicibus denuo edita; in commeutario adlectiones ex codicibus
et graecis et latinis
sunt uariae
ex-
cerptae;
denique comparatio
est instituta inter
losepbum
et sacras
Talmudicasque litteras. quibus congestis Bernardus composuit opus doctissimum et omui laude dignum. ipsa tamen uerba in editione piincipe propagata uou ita attigit, ut uouam ex codicibus iustitueret
recensionem, sed ut passim
menda obuia
corrigeret.
Beruardi opus
quodammodo
suppleuit lobannes HudsoD, a quo editus est losephus
1)
etiam nuuc Bosii schedae extare uidentur Oxonii in codice Bodleiano
miscell. 167 (uide Coxii
2)
catalogum
I p. 716).
usque ad
c.
14 §
.
c.
().
3) liber
quintus editus est usque ad
I §
27 uvaouoaoQ-ai
LXXIV
Praefatio.
Oxonii 1720 duobus uoluminibus.
nardi,
^)
usus est Hudson subsidiis Berin-
quem accurate secutus est, alia tamen ratione editionem stituit, cum adnotationum mole omissa solas uanas lectiones
Interim
ex-
hiberet.
Thoma
num
uersionem Latiuam dedit uon antiquam, sed a se correctam. in Germania anuo 1691 iioiia parata erat editio a Ittigio professore Lipsiensi sumptibus Mauritii Georgii Weid-),
mauni Lipsiensis
loseplii
iu
qua laudanda
persequitiir
,
est Ittigii praefatio,
qua
editio-
historiam
ceterum nuUa subsidia noua
contentiis.
parauerat editiones priores iterasse
Bernardi editionis
specimen extare audierat, sed ipse non uiderat. denique Bernardi Hudsoui Ittigii uolumina comprehendit Sigebertus Hauerkamp Batauus, cuius editio Lugduni Batauorum duobus uoluminibus maximis
prodiit
anno 1726.
qua
et coutextus
uerbomm
et uersio
latina
et
notae repetitae sunt ex
mentariis;
editione
Hiidsoui adiectis Bernardi
com-
nam
ipse
Hauerkampus, quod ad hanc antiquitatum parpraestitit,
iit
tem pertmet, id solum
lohannis Coccei,
uirorum doctorum, imprimis
coniec-
Ezechielis Spaiihemi aliorumque notas et
turas commentariis insereret.
accepit praeterea a lacobo Philippo
codicum Regiorum ParisiDorum, iuter quos R usus in appendice addidit; quo factum est, cum igitur apud eum omnia ut a posteris quoque neglegerentur. quae ad losepbum enieudandum et explicandum utilia uidebantur iu unum locum congesta baberentur, exiude eo maxirae usi sunt homines docti, inter quos eminet lob. Aiig. Ernesti, qui baud pauca
dOruille
et
collatioues
est,
sed nibil
eis
leliciter
in
Arislophunis nubes
emendauit, collecta ea in ea-prcUationilnis phi/olotjivo-cnticis et Flauii losephi antiquitates Judaicas, editis
Lipsiae 1795.
coDsilio
factae
imprimis uero insequentes editiones. quae quidem eo sunt, ut niodica pecunia losepbus emi posset, ex
curauit Fran-
deinde sex uolumiua Caroii Eruesti Richter exciisa Lipsiae
in
17S2— So, 1S26— 27,
datum esse
/.
1)
quibus fere uibil iiouatum aut eiiiciulatuni imienies, iiisi tbrte emendices quod Kichterus non y.ay.eivoQ et similia sed
/
multo melior cst ,ea editio quae Parisiis apud Didotium anno 1845 prodiit cuiante Ludouico Diudorfio, qui apparatu Hauerkampiano usus multa emeDdauit, nec pauca uitia ex couiectiira
edi maluit.
lata suiit; paucis eiiiiu uostra actate curae crat lo.scphiis.
I.
quos
H. Ilolwerda Batauus auno IS
17
eiiiendationum Flauianarum speci-
men
siuit.
cdidit laudabile nec sine IVuctu de losephi genere dicendi quae-
aliud
egit
Ludouicus Diudorf, qui
id
iu
aunalibus Fleckeiseni
(uol.
99
p.
821 sqq.) losephum ad Atticorum
reuocare
uoliiit;
genus dicendi quod non uitupero, sed antequam libri mauusciii)toruiii
scripti excussi essent
de hoc uihil decerni posse dico.
denique ho-
noris caiisa Fridericns Ritschelius
tus
nominandus
est,
qui cimi ad seua-
coDsulta aliaque
dccreta a losepho tradita aniiuum attenderet
intellexit,
quam
esset desideranda
noua losepbi receusio, codicum
fuit,
lectiones collegit Mendelssobnioque auctor
et
ut decreta illa ederet
commentario
illustraret.'-)
Eodem
fere
tempore ego suasu Alfredi de Gutschmid ad edi-
tiouem losephi parandam accessi, quod ut perficerem anni 1873
autumno iu Italiam profectus sum et exinde per duos annos et dimidium bibliothecas Italicas et Parisinam adii codicesque qui ibi erant contnli. codices VindoboDenses Oxoniensem Leidensem Wizenburgensem postea Gottingae Marburgi et Vratislauiae, quo mihi missi suDt, exegi. alia suppleuit amicorum beneuoleiitia, ut nuuc omues
codices graecos qui extant nouisse eosque, qui alicuius sunt momeuti,
coutulisse
uidear.
quibus usus subsidiis
nouam
egi losephi recen-
sionem, cui in adnotationis loco subieci ea quae codices aliter habent
hoc uero potissimum egi, ut id codicum genus, quod melius esse cognoueram, cuius superstites sunt libri RO, maxime exprimerem. etiam in crasi apbaeresi aliisque rebus minuatque ego dedi.
tioribus hos codices secutus sum, ita tamen, ut
Marcianum (M)
se-
querer, sicubi aut solus aut
talia
cum L
crasiu et aphaeresin praebet,
cum
saepe codex
ille
diligenter
ex antiqiiiore exemplari seruasse
uideatur.
ceterum non eram nescius minime codices
testes,
et
RO
incorruptos
libris
esse
losepbi uerborum
esse
et
multa
in
alterius
generis
melius tradita
magis placere,
si
quare saepenumero utrum
quaestioue opus
erit,
losephus scripserit
ut
diibitari potest,
et diutina
dubium
tollatur.
sed
expectare uoluissem,
dum omnes
loci
1)
praetereo enim editionem Tauchnitzianum anno 1851 emissam.
2) uid.
Museum Ehen. XXVIII
p.
5S6sqq.
LXXVI
Praefatio.
ad liquidum perducti essent, diu liaec uolumina in scriniis retinere debebam, cum losepbi tot libri diutino labore uix ab uno homine ad puluisculum excuti possent. quare id potius mibi piOpositum
esse existimaui, ut copias a
doctis traderem, quibus usi
me
collectas et ordine dispositas uiris
et
ad losepbum explicandum
si
emendan-
dum
accederent, nec grauiter feram,
quis in restituendis uerbis errores multo magis ex-
losepbi
me
saepe errasse putauerit.
et solent.
alii
timescendi sunt, qui in excutiendis codicibus et in paranda editione
committi et possunt
ficiant, aut, id
fieri potuit,
dum enim
codices perscrutamur,
facile oculi et
ali-
quid interdum delitescit et praeteritur,
cum
mens
de-
quod in bis codicibus plerumque lectu facillimis minus male legitur, aut non recte in editionem refertui• qiiod
in
ex codicibus
a
scbedas enotatiim
est.
a quibus erroribus qiiauium
aiit
potui caiiere studni,
cura multos codicum locos
ipse aut amici
nou solum ad exemplar typotbetis traditum, sed etiaiii ad scbedas primarias semper recurrerem, denique non raro Beinardi ant Hiidsoni aut Hauerkampi apparatus auxilio uocarem. In notis uarias codicum lectiones ita apposui, ut quid in codidiscrepantias autem cibus sit quoue loco sit dubitari non possit. codicum dedi omnes ne minutioribus quidem rebus aut uitiis ortbographicis exceptis. omisi tamen correcturas uitiorum leuissimorum, et pei-mutatorum aut litterae omissae '), ab uelut elementorum
rogati denuo inspicerent, et in corrigendis plagulis
i]
me
ipso librario iuter scribendum aut paullo post
uerum
si
plures libri in
tali
correctione consentiebant,
mauu prima factas. memorandum
ante cousonan-
esse duxi.
omisi etiam
r
hfi/./.vGTi/.OY
quod
dicitui•
tem adniissum, sicubi
aut in eis
in
SP
solis extabat, id
ambobus alteroue erasum erat; non extat, nisi aliam ob quidem plerumque in codicibus praeter causam memorandum erat. omisi praeterea spiritus aut accentiis aut omissos aut correctos aut uitiosos, ut quod in R saepius est rjflod-at ex ryeioO^ai coiTectuni, et in non et et et quae in omnibus libris uulgo tradimtur et et saepius rarius non non binis accentibus ornata, et quod Marciaui lil)rariLis sacpiiis ]^ et
quod saepe iactum est, nec curaui mutum, quod
]
scripsit
'^
,
]€
/.'/.7
enclisin
et
aut plurium codicum cousensu aut alia de caiisa incniorabilc uidcbatur.
,
]
.
fcre
(
/.,
aliaque biiiusmndi multa. nisi (|uid
quoque aut neglectam aut mutatam
sempcr non
praeterii, uelut
1
)
uclut quod Mib libri II finem in
/./
sed
/.
scribitur.
rraeiatio.
i-XXVII
(^
irequcntis.sinium est
iu
ct
ctsi uoii
intcnOgatur,
et
(luod
ROM
et
orthotouumena, aut aitiivai
Tf
iii
(I
210
.
50, 21), aut cuni
solet,
est.
inaxime
iu IIO fieri
uelut .ctZa
in solis
((/.
ctiain
cei)tis
seuij)ci•
ot scriptum
prosodias
noininibus
sacj)C
uariatas
liiscc
et
inlra
' ^
2(>
iu
paijsim exhibcnt.
scribitur, iii aliquotiens O.SPL interdum iu R et in S saepe ex interdum coiTectum. "Hoavog ex "Hoavog aut in S. correctum in ex plerumque 0, ML SP. plcrumiiec raro prima raanus SP, saepe corrector haec igitur discrepautiae omissae sunt. denique (lue SP semper E. moueo iu semper extare idque me post uol. II p. 55
—
:
aut
— ',-: — scmper.
')
SP
exhibeut.
saepe
^ ^:: ^ : :
6\
d' ,
'
et rarius
inclinatur,
'
quod d\
ex-
nominibus hominum
ct
locorum
leuissimas
scriptis:
-
correcturas memoraui,
—
solent
SP.
—
SPE, semper
—
et
RO
et
SP
Mioioi^q:
—
—
'^.
in
est,
saepe
—
Ja^
adnotare desiisse.
Vt euoluentibus subueuirem, loseplium totum in cola diuisi nupraeterea ueterem losephi diuisionem ab Hudsono et Hauerkampo institutam seruaui. sub textu indicaui sacrarum litterarimi uersionis graecae eos locos, quibus losephus usus est, quos nisi aliud aduotatur ad summam paginam spectare scias. cum in media
meris adiectis
;
pagiua ad alium locum
iiit,
transiit
losephus aut alio ordine res narra-
quoque quautum fieri potuit adnotatum habes. in his locis reperiendis Bernardi et Hudsoni copiis saepe me usum esse moneo. Restat ut eis, qui de losepho hoc bene meruerunt meque in edendo aut consilio aut opera adiuuerunt, gratias referam. primum ei memorandi sunt, qui imperatoris et regis iussu res sacras et scholasticas apud nos administrauerunt aut uimc administrant. a quibus
id
nisi
saepius
uiatico aliaque pecimia
instructus
essem, ue iucohari
quidem potuisset haec editio. deinde laudandi sunt curatores bibliothecarum AmbiOsiauae Marcianae Laurentianae Vaticauae Neapolitanae Parisinae Oxouiensis Bodleianae Viudobonensis Heidelbergensis
Guelierbytanae Schleusingensis, per quos mihi loseplii codicibus
uti
1)
in his et similibus rationi conueniens uidetur
tum
in antepaenultima habere,
ultima, ut 'PovfiFj).og
.
nomina composita accensimplicia in paen-
ut
Jcahp.og,
:
LXXYIII
licuit.
alii
Praefatio.
me
suo labore in iuuestigaudis aut excutieudis
libris adiu-
uomiuatim affero Carolum Dziatzko, IsiJorum Hilberg, Francisciim Ruebl, imprimis uero Augustum Mau, Hierouymum Vitelli cum Henrico Rostagno, Rudolfum Beer, Ottonem Rossbacb,
uerunt, qiiorum
Tbeodorum
utilissimam
Birt,
operam
Pbilippum Brauu, CaiOlum Boyseu. idem Boyseu in corngeudis typothetarum plagulis praestitit
et
= codex Bodleianus 1S6 XV. X. XXXII. 3Si XIII. M= codex Marciauus XI. XXXIX. S = codex Vindobonensis no. 2 XI. XII. XLII. = codex 1419 saec. XI. XIII. XLII. 20 XIV. L = codex Laurentianus XIV. XLVm. V = codex Vaticauus no. 147 saec. XIV. XVI. XLVIII. = epitome antiquitatum. XVIII, LIX. XXVII. eius uerba Lat = uersio Latiua. expressa XXlil. Zon = Zonarae chrouicon. XXIX. LXI. Exc = Excerpta Peiresciana. princeps ab Arlenio cuiata. princ.) = pr.
saec,
uid. p.
gr. no.
uid. p. IX.
XXXII.
saec.
uid. p.
histor. gr.
saec.
uid. p.
Pai-isinus gr.
uid. p.
plut.
69.
saec.
uid. p.
gr.
iiid. p.
uid. p.
uid. p.
LIII.
incUnati.s
littcris
sunt.
nid.
p.
uid. p.
ed.
(^siue
ed.
editio
uid.
praef. p.
LXX.
extant
in
Ernesti couiecturae
criticis
eius
obseruationibus
loscphi
])bilologico-
iu
Aristopbanis
niibes
et Flauii
aiitiquitates
ludaicas (Lipsiae 1795).
Holwerdu
coiiieetiuas emisit iu emendationuin ilauiaiianini speci-
mine Gonncbeaii 1S47.
L. T)in(h))'f in annalibus Flcckeiseui
eniendauit;
si
uol.
'.»9
cditio Parisiua, (iiiam
p. 2S1 a(\(\. losepbum idcm curauit DiDdorfius,
intellegenda
est,
solum Dindorf
pouitiir.
cctcrae euicndatio-
nes, uisi aliud dicitur, editorum suut losepbi aut cx Hiulsoni
et
Hauercampi editiouibus
fcci,
petitae.
ego earum tantum lucn-
tioncm
qiiac alicuius utilitatis forc uidcl)aiitur.
Praelatio.
LXXIX
ut
j)iiiciiii.s.su
Coiiiiucutiiiiiiin critk-iiiu
ita
conipotiiii,
ceteroriiui testiiim iiulice eos
tantuni
uerbis
tieutes
di.sseutiiiiit;
paucis locis,
testes.
uuminarem, ab impressis ubi utile uisum est, etiam consenpaullo alia est
(
codiciim et
nominautur
euni
queai igitur codiccni inter disseutientes
uou
rcttuli,
cum
liac editioiie consentire dieo.
coudicio epitomac nersionis latinae scriptorumque, qui losephi uerba
miuus accurate laudaueruut, quorum ca
couseusiis ne(iue
dis.seusus
*
est uatura, ut baepe
possit.
neque
certe aftinnari
miuima
sit
obscuritas,
asterisco
(luam adnotamentis apposito tcstatus
ut tameii
sum eum locum,
consentire.
cui a.steriscus praefixiis eut, in
epitoma
cuiii
editis
sacpe
maxime
si
plurcs
uni loco ad.scriptae .simt dis-
crepantiac iu lcmmatcj adposui uerba editiouis meae, quorum loco
in codicc
uno phiribusue alia traduutiu•, ad quae omnia eiu.sdem
relerri uolo.
eis
loci
adnotamcnta
uelut
uero,
quae per se
iutellegi possunt,
cum
et
'
aliaue
eius
modi uariantur, lemma non addidi.
iuterdum lemma sequitur non discrepantia, sed adnotatio aliqua;
timc idem quod iu lcmmate est in codice esse
cum
plures discrepantiae uni loco ascriptae sunt,
matis loco
ut litterae,
putandum est. alibi earum prima lemhabenda est. diuersae codicum manus ita distiuctae sunt, quae codicem designat, numerus adponatur (/t!'i^-) sim.).
nisi aliud dicetur,
exemplo addito ea quae dixi explanem, si in uotis legitur: s. S, om. P" iutellege iu RO aut iu ROLV pluribusue iu iu S plures testes adscripti sunt, extare uon
,
,
,
in uersu
sed supra scriptum, iu
constare.
sin
toma
* * *
I
nihil
R
toma esse
initio
uersus trium elementorum iacturam fecisse et solum
, ,
denique
nihil eo loco legi,
deuique de epi-
adnotatum habebis: ',.*a//wr]
corr.
/.
cum
ex
",
scias in
MS
pluribusue
epi-
in
et post
unam
ut
litteram erasam,
R
in
supercorrec-
esse, in
extare
ita,
ex
manu prima
tum
sit.
Scriptoruin testimonia et locos ad
dedi, qiiibus uulgo
iiti
eorum exemplarium uormam
solemus.
ChiOnici pascbalis Syncelli Cedreni
Zonarae ^ Glycae secutus sum editionem Bonnensem corporis scriptorum bistoriae Byzantiuae. Tbeodoreti comttieutariorum eam editionem laudaui, quae Parisiis prodiit anno 1642 in fol., Eustatbium Antiocbenura ex recensione Leonis Allatii editae Lugduni 1G29. Postquam longa praefationis spatia emeusus sum, unum reliquum est, ut faustis ominibus baec uolumiDa piOsequar, quae spero
fore ut
doctorum uirorum usui inseruiant
erraui
et
plausu digua babeautur.
1)
quod inde a
I.
dum
erat Zonaras
sit.
laudaui Zonaram II; nam ubique scribenlib. cum uoluminuni non librorum quos editores fecerunt ratio
habenda
ADDENDA ET CORRIGENDA.
Non mc
collecta,
iit
iiigit
iii
hac cditionc subsidia critica
non
ita
esse
nihil desidcrctur.
inipiimis testes eos, qui praeter co-
dices
torc,
manu
exaratos losephi uerba tradiderunt eoque usi sunt auc-
confiteor
me uou
dedita opera collegisse; quodsi uuluissem om-
nium
fere scriptorum ecclesiasticornm
sed eos ex Bernardi Hudsonique copiis sumpsi additis
horiim quoque
uolumina percensenda erant; eis quae aut
sed
igitur
ipse iniiestigaui aut ab aliis comperi aut forte fortuna inueni.
quaedam
in
editione paranda praeterii
;
omissa
addantur simulque alia peccata corrigantur.
VOL.
praef. p. XIII u.
,.
I.
1<5
repone: memoretur.
XX,
19 errore iteratum singula
„
„
XX
adde
U.
in Parisiuo
„
„
„
„
XXX
12 repone: antiquitatibus.
.
etiam
141S libro
XI inscriptum
esse
^
-eov
XLIII,
'J— 11 in
ab imo post consentiunt pone comma.
p. 3 u.
possunt: 9 6
10
„
4,
10 in cod. Laur. pl. 66,1 extat: continel aulcm hic Uber tempus
]
4
quartum caput infra
in
margine extat, unde haec enotari
.
^
etiam
annorum
duum milium
..
triginta trium Lat.
,
6,
in
Hennebergeusi est; quare nescio an
sit.
^^ haud recte epitomae
attributum
„
2d
—,
48
exscripsit loh.
(tom. II p.
ed. Paris.
'
losephus
] .
1712),
Damascenus unde enotaui: 26
'^
]
parall. sacr.
. 7,
L
LXXXII
p. 8 u. 22
— 24
editis
/)
ab
„
,.
discrepans nisi u. 23, ubi
';
VI
coni.
Addenda
et corrigenda.
laudat Isidorus Pelusiota epist. III
exhibet.
10, nihil
9,
9
?/]
10, 3 in notis
„
14, 12
'
()?/ etiam repone: *
tradit.
—4
om.
.
Laur.
et
/.ei
habuisse uidetur.
21 § 92, non p. 22 § 93.
tradit,
„ „
„
16, 8 in notis lege: p.
17,
22 et 21, S teste Hennebergensi
21 § 92 usi sunt Theophilus
ad Autolyc.
p.
29()
IIT p.
234 (Otto)
lohaimes Chrys.
de perfecta
„ „
29 u. 17 in notis repone:
31, 10 lege
„
„
32, 3
42 testium numero insere
81
, . \]
carit. uol.
losepho non laudato.
Eustath.
non
„
in
subscriptione latina scribendum erat
politanus et Laurentianus habent.
„
. „
109 u. 19 in notis lege: 6]
120, 6
120, 7
„ „ „
„
125 § 205 usus est Syncellus p. 22S Bonn.
]]
XI
Lat
(ut
s.
(ROMSP
etc).
MSPLELatExc. ROML).
LIllI
130
u.
16 usus est Hesychius
'.
132, 6
L, non
„ „
„
140 sub textu repone: § 270 Exodus III 11. 142 § 2S4 ad u. 22 adscribendum erat.
=
149 u. 6
157, 14 repone
176, 11
:
testatur Chron. Paschale p. 427 Boan.
tv
rj/
„
cum Zonara etiam Henn.
codicis Busb.
.
.
XXXVII
16,
ioseppi
,
quod
libri
Nea-
in Latino est,
non
.17.
dat; hoc igitur in
fuit
,
non
„ „
178 sq. § 105 laudat Syncellus p. 255. 180 sub textu repone: § 111 Exodus
=
XXVII
16; § 115
= Exo31,
dus
„
XXVI
3.
15.
182 sub textu repoue: § 120
= Exodus XXVI
2;
§ 122
= Exodus
XXVI
XXXVII
„
„ „ „
183 sub textu repone: § 124, non § 123. 194 sub textu repone; § 179sq. cf. bell. lud. V 5. § 197 errore praeteritus est paragraphi numcrus 195.
19S § 201 laudat Syncellus p. 250.
4.
„ „
..
217
u.
228, 4 repone: 24
231»,
Latinus uertit: conucmcntesque paritcr coram omni populo incensum
facite.
„
„
^ &]
21
L
codex Henn. E. etc, non 23. habet cum RMSP, non
235, 11
in L• est,
noa
238 sub textu addc: § 75
„ „ „
„
240 8ub textu rcpone: § 247 u. 20 in
254, 15 reponc
257,
1(1
= Num. XVIII s 85 = Num. XXI 13,
L
, .
11.
—
csse testatur VitclUus.
/)1
:
^/.
est etiam in L.
"
271 sub tcxtu reponc: § 234
= Deut.
XXIV
1.
Addonda
272
•272,
et corriKcnda.
LXXXIII
u.
.'5
jioi).o/tn()o L,
non
({'/.^.
cst.
22
It)
otiam L.
post xuTtihTo distinguendum
Idc
liber
i'A\.
285,
292, 12 continet
tempus
1.
cod. Laur. plut.
:}09,
14 melius erat adnotare
haec
:
327 sub textu reponc: § 17s Iudic. XVIII 1. H28 u. 24 cod. Vat. 147 teste Mau.
338, 331» sub textu repono:
=
^]
cst,
quddriiigcntos sei>tuafjinta scx
cc!hoytoaSP.
350
350 u.
]
7
coai.
ad
in notis repone:
*
i}
233, § 23h.
u. 2
adnotandura
non ad
u.
1.
ROML.
VOL.
II.
Scriptoribus qui losepho usi sunt, hos adde:
p.
100. 150.
U12.
163.
171.
186sq.
222. 338
(VII §§ 01 sq. 31S.
VUI
„
§§
44—47
(p.
ISO, 3
—.
187, 1
')')
333. 337. 378
§ 211;
§ 33) usus est Cedrenus I
.
123 sq. Bonn.
175 (VII 392 sqq.) usus est Cedrenus I p. 173.
„
214
(Vm
174) usus est
Cedrenus
I p.
I p.
167.
„
„
336 testibus adde: Zonaras 388 u. 15 anavxic
16
196 sq.
381. 385 (X 232. 24S) usus est Theodoretus in
Dan.
„
usus est Theodoretus
om.
20
.
Alia corrigenda sunt haec:
.
„ „
44
77,
u.
repone:
16 post
. .
22
et u. 26
—
—.
17
.
616.
1
389,
^?]
om.
.
22
389,
]
697
«'/
sq.,
qui ab impressis his discrcpat: u. 15
(ante
26
] ?.() —
tr.
1
tolle
comma.
103, 20 in notis repone:
SP
(non P').
] ]&]
1)
13
om.
& ^ ] ] ] & ] . ]
ubi haec sunt Cedreni ab impressis discrepantiae: p. 186, 4
6
—
om.
7
8
—
om.
11—12
12
14
— 15
om.
15
?.1
tr.
16
17
18
20
21
22
187,
LXXXIV
p.
„ „ „
„ „
Addenda
ct corrigenda.
109 u. 10 in notis dele:
192, 17 in notis
23", 25 in notis lege: ov 238, 18
336, 1 in notis Isgendum: 366, 9 repone:
.
reponendum:
/. .
om. Lat.
&,
'&
LV
ROSP; RO
i.
errore omissi erant.
etc.
marg. m.
1
(delendum Zon).
Scripsi Marburgi a. d.
XII kalendas lunias 1887.
Benedicttts Niese.
FLAVn lOSEPHI
IVDAICARYM
LIBKI
I—V.
losephus
I.
ANTIQ. lUD.
I.
ARGUMENTA
(
Ir
<;
', ',
',
5
10
, , ,
',
. , . .
I.
y iv
fj
^I
(^
: , ?]
^
y.al
'
'
.
15
,
fhf
'. ',
& ^. '
7}&?].
20
om. Lat, in quo argumenta post prooemium 4 «'] numeri plurimi euan. L (post § 26) extant SL noe Lat SL senaar Lat 9 7 8 sit ad iniuriam dei quemadmodum ab eius fiiiis turris uedificata 10 SL ed. pr. 6 et quomodo uoces eoriim miitatae sint Lat
mutili
1
Eusebius praep. eu. IX . 414, onom. sacra Eustathius hexaem. p. 49. p. 83. Euseb. onom.) MSPLEuseb. utroque
Zon
2 r«]
L
L
.«•/« ROS-PLE
4 *rcy)•]
-i
circa motilem
cordyeum Lat
R
*
{post
5 d']
MSPLEuseb. utroquc loco 7 ROEEuscb. onom. phoeniciae Lat
ra.a.
8
9 10
om.
ROSP
in
Hieronymus 13 montis ocUae summilalcm Lat
heris
R
]
i.
manaseas Lat
om.
sic
R0'
ROL
12
14
Euseb. pracp. fin. Kuscbii uterquc locus
ROMS'P
^] &
L
17
-]
16
tr.
MSPL
*
S
20
« , ] ] ^ ]^ ^/]
S'P'
*
ROLELatZon
Is.
Euseb. onomast
Vossius
] ) *\
L
*
**6
MSP
L
om.
L
R0
6
^2 —
13
^/] 1 *'/]
18
/&?]
R0
ex
/
corr.
L
6
SP twc Lat
*]
SPL fana Lat
*
ANTIQ. lUD.
(fiyfiv
y.t/.Qiiifvu)v'
I
'JH-Hil
(III 7.
S)
5
10
/ . /7
yeiQio
y.cty.iav
•
,
yal
t/j
//, , ^^ 7^ ^^. , . ?. Y.ciy.oouiuoviOTiQovg
y.avaory.aoO^fVTag, ii
' <')
]
. ( .tataO^uL
7cavT().eg
y.ai
23
97
y.ul
98
y.ai
, ^/.(^
/.]
8.
•.
20
,
§ 97
^^' ^
Gen.
, 77 ^
a7ci?.aiov
7
7]
y.at
.
!}
6
&7
y.a/.ia
99
.,
/.,
,
y.ai
-R0
,
100
101
ROMSPLELatZonaras
{
1
. ras. Lat
' - ^ ] &=
Vm
L
20.
.
2S.
-]
ML
)
ex
corr.)
'
] ,
3
L
essent ab
iUis
Lat
2
rfe
ML
8
4
MSPLLat
coni.
]
L
1-1
*
(euan.
MSP
SP'L
ex peruenturi Lat
R MSP
10
(sic)
9
om. Lat
ed. pr.
,
12
] ] ]]
eius ojferibus Lat,
] ]'
S-P
6
& ,&^
MSPL
ROL
unde
om.
S'L
ed. pr.
11
add. rubricator
7ioe
Lat
13
]
18
R0
SP
S-P
S^
S'
S'
tr.
MSPE
1
]
17 19
m.
deinde deletum
ta'roic]
corr. uid.
ras.
ex
i.
m.
2
S'
L
] ] ]
SPE
ex
corr.
SP
'
Naber
, •15
SP
16
MSPL
post hanc iram Lat
, -, ]
s.
20
24
ei
102
/..-'
(5'
103
" ,
?..
104
.
.'
'.
, ^ &.,
AXTIQ. lUD.
I
101—106
(III s.
9)
&
/
6
] . /.&
'/.
'/.
ytal
,
^^ ,
.
.
5
-/.
/. ^''
^
9.
y.al
106
' -^
§ 101
=
&
Gen.
.
*
.
. . .
]
.
y.al
'
y.a]
;
10
/.. \\ 1•'
y.ai
'.
49
sq.
/./.y.ai 20
d
y.ai
-
acfr/d-ai.
'
21.
ROMSPLELatZonaras
IX
erit
.
1
41.
2
Eustathius hexacm.
Lat
5
4
m. 1 Wiz)
quaecumque uolatilcm habent motum (modum cod. et in aiire uegctaniur Lat 7 MSPL ex corr. SP S ROME designo Lat 9 MSPE et ut uid. Lat 10 12 incip. L sihiit Lat llOMLESync SP noe Lat om. Lat SynceUus 13 Sync RO 14 *trcJi'] !^ »' Sync 15 S^L om. incip. Eusebius
L
&,—
RO
oaa
*\
ini
finale
]
ROM'
i.
/] €€€•1.
.
tn,
ex
aut
punituriis Lat
ras.
.
2S sq. Syncellus
.
77 sq.
Eusebius praep. euang.
corr.
RP
*\ ^,
S
. *
cu
i.
ras.
opus L' m. 2
s.
6
tr.
L
7 (fOQav]
Sync
* ] , '^ ]
/?]
(]
Sync
^]
*, '
uid.
]
RMP•
20
^
*]
Lat
*
17
18
om.
deleuit m. 2)
]
Sync
]
»•] R0 MSPLEusobSync et iit /;;(] /<>; ROSPLSync
10
nominum sit imus, ultimas tamen nommum sijllabas aliter illi declinant; * noe namque nochus apud eos appellatur et ahram ahramus Lat 11 MPLE, fort. recte SP MSPLE add. m. 1
13
iterat
17 *
—
corr.
19
* * &^,&- &-, .
]
L
* *] *
L
om.
1
-] * ** —
om.
10
&
corr.
*
SPLE
11
] ]
R0
3
cithis
)
5
. & . 52.
Hieronymus
SP
Lat
& '&
MSPLE
L L
]
MSPL
MSPL
licet
iafed Lat
RM
sed
imum quidem schema
EO
14
Eustath
*6 RO
*
,
Eustath
ex
RO^MLELat
m. Eustath
corr.
ex
ut uid.
* {
SP
ex
R1MPLE
L
corr. S)
] ,Eustath
18
in
ROMLE
SP chuso Lat
132
133
/ '^ . ^' .. . . ^ 7 , ,
32
ANTIQ. lUD.
I
131—134
(vi 2)
.
6
] jloia
XovguIol
y.a
/..
-/.
-9']
y.ai
134
. ^, , ^^ -',
§ 131
. & ^
^
^
. /. .
5
-/.
'/.
, .. -/. /. '
6.
'
10
/.
'4/.
/.,
.
,
2 *AOr-
15
=
.
Gen.
ROMSPLELatZonaras
quaest. gen.
]
om.
tr.
952 Migne.
tr.
1
v/ovaulOL
SP
*y.ai
Eustath
tania Lat
Eustath
R
PLZon
chanancam Lat
*] * ] , ' , ' *] * ] ]
ivoa S
] ] 'Eustath
se
om.
6
Lat
8
*\
] * * / ] ' ] *( * *]
Michael Glycas 2 *supra
p. 242.
s.
L /;//« Lat S utrumque < i. ras. m. 2 fi opltir Lat SL Euseb Lat SPL ^/ incip. Euseb h et iolm! L&t SP Euseb. . 2".to, 71 >?«< cophino Lat 7 /;] ?;^ ct ]>osilae circa cam syriae Lat usqHC ad eum iocum qui uocalur Hieria Hieron. avTt', «i'r/,»• onom. p. 117 cf. p. 144. 140 quaest. gen. p. 95)
6<,
/7
RO
^;
SPL
SP av atjQian Euseb. . 290, 71 coni. cum Bocharto '.>', Bekkcr SPL tfa/.ayov falcch Lat
ISaccurate transcripsit Eustath om. Eustath
Eustath
6
*, ^
r']
*]
EExc
^ ] /.SPExc
ex corr. SP
]
'
SP
«. / & '. - &^] &]
7
/,) om. Eustath
*
om. EEustath
om. Eustath
, ,
*
10
L
R
Exc
Eustath
*7/^/«] «^??,« Eustath
S
Eustath
10
9
Q^avoly sic
hanc uitam egrediens Lat 13 tr. Eustath 14 RO MSPLExcEustath sed Lat om. Eustath 15 Eustath 16 om. Eustath ROLEustath ' OP^ Eustath 17 OMSPExc R S'P'ExcEustath om. Eustath L OEustath Eustath 18
s.
ex signo commatis corr. m. 2 sed mater 6 amplius illiiis cofjnalionc (cognallonem cod. Bern.) meluens ita mihi prospfxit, qnod utigue solum iminimcn mcae pracsentiae iudicauit. undc deum rcspiciens
1
ada Lat 'Aoaq Hudson * * • Lat Lat 2 y.uL '^Haav SP' i)aicvov P-L
non fuerunl Lat, euan. R 29% in quo ultimorum trium uerSPLE eliphat Lat suum partes abscissae sunt 3 SPL thymaii Lat ex Tcaioto MSPIj corr. uid. R SPL omyr cod. Wiz. oiner cod. Bern. Lat SP Bernard SP L SPL iotham Lat 4 P'L
''] ^] ]^
*
eliphas Lat
R
|)
<(
\
^ < ^^
}[ '^
'»•]
MSPL
—
hieus quidem
^&
ExcPeiresc.
Steph. Byz.
filii
s.
'/.
Adaar-] abscissum in R MSPL raguel abscissum R SPL bnsamaih
fol.
abundantiamque i)otiti sunt magnorum clarorumquc bonoritm, quae suis laboribus habuerunt; deuincentes namque exercitum hoslium Lat MSPL et ut uid. Lat 10 RMSPLLat
7
'
i.
OMSPL
-?]
L
SPL om. L ROMSLLat
20
ras.
,-,
14 16
) ] ']
—9
15
ed. pr.
] & ]
3
suppl. m.
1
.
ras.
R
RMS*PLE
'
]
^]
om.
SPL
ex
ex corr. S
corr.
17
/
19
•
L
]
(?)
21
]
'
R'SP*
] ],
'^
22
S'
-
ML
S
18
tr.
SP
170
59
5.
ANTIQ. lUD.
Tfi
III
59-64
(115.
III)
'
60 i^taag
61
62
& ! & ^ , 3
'/
y.ai
,
£
^ .'-
/. /.
^- '^
vr/.alov
icp^
.
5
^•
.
/.
III.
63
64 og
ROM-'L
6
xuiov
Lat
10
' ^ , - -, ' * ] * & ] & * ] ^ &] ] , ^ ] ] •
-/.
/..
', ' -= Exodus
ML
L
XVII
*(ft
y.ai
6
([, d
'
,
^^
-
,
10
ht
'
15
20
d
?.]0^ -/.
XVIII
1.
§ 60
14; § 62
= Exodus
XIX
1 ;
§
fi3
= Exodus
ROMSPLELatZonaras
1
.
61.
]
]
8
'
SP
*•,
—
RO
R
rt om.
LE
4
2
om.
ROML
3
finale
*^•• R
R
i.
ras.
m.
2
ivya
OS-P-LE
f^i'-
om.
SP
5 *
R
quod dei
»)
itictoriam nominauit
Lat
»•/-
SPLE
7
?.(}
yifj]
SPL
nihil
RO
13
,
'bli
«rfA«//,?«J'M•
MS'P'
6
b
M'S'P'
15
17
SPLE
R
/// Lat
*
om.
20
suam
* ).
el ftlios
moyses accipicns cum eo saphoram ua-cmn om. SPLE om. L 21 22 delcclatus esl Lat MSPL pcr cognationcs Lat 23 xatu s. L
el
ex laterihus autem erant tahulae numero uiginii, quarum habebat latitudo mensuram unius et dimidii cubiti dtiludo tertiam partem palmae Lat, 13 Bernard MS'P' quare lacuna statuenda est :'] .' SP _ 14 L R om.
] ]
S'
— -qoav
10
si
deessent, cetera melius procederent
]
12
)1
S'
tr.
R0
tr.
L
eras.
L
SPL
11
17 viova RO habebant aiireos per exteriores frontes eminentes uelut quibusdam radicibus conftxos per ordinem ad inuicem per circuitnm respicientes Lat
o/Jov] initinsecus autem eius /oiujiitidiiifm tripcrlitc dhtisit, id est decem quihus dimensis in medio cubilos ad interiorem partcm profuluros dislribuit quatluor tabulas similiter operatas stattiH pnululum ahinuicem deiunctas allernreliquis Lat /<fra] >r«ra tris, quae separarent decem cubitos na
(eras.
2 quae hic incip. 4 corr. ex corr. L) LHesych ampleclens
? ] gr. I p. 244.
PL
MSP
R
omnem
pectoris locum
Hesych
OL
9
SP
epliod Lat
litt.
*, { .,
7
lexica,
quae hic fin. ex corr.
essiii {et sinis,
R
ex
corr. S) corr.
SPL
ex
L
10
SP
11
,
ras. 2
13
anulorum
et raiionalis
Lat
14
ovv
i.
ras. 2
litt.
1
OSP
tates circellos
per singulos humeros auro clausi habentes per aureos, in quibiis suscipiuiit ralionalis ligaiuras Lat
oo SP
Oi
extretni-
L
17 *
IS
ROE
*
SP
19
20
>
M'S'P'
in
essin
Lat
*] " R
21
R0
192
,
168 169
y.al
, ,
. . , , -, .,
ANTIQ. luD.
III
167—171
(vil 5)
'
/.
/.
'/.
y.al
170
& .
'—
— 10
10 *
17
1
, ./.
-/.
.
171 '/.
, € ^ & . ^, , ,, ] ,
..
.-
, ,
avd-/.
^•/.)]
/. .
^/. ^
,j/;oi7.-
/..
}]^
10
]
.^
/.
-
\
-
15
§ 167
KOMSPLELat
&, ^ * * * * ] ] ^] ^ * & ]
S-PLE
3 om. R0 *iopadius Lat
*
* ] £ *
17,
=
Exodus
XXXVI
17, cf.
Bellum lud.
V 5. 7.
*
R
2
RO
4 «(>-
5 *iuoniv
ROM
L
hiaspidem Lat
6
saphyrum Lat
S ligyrius Lat
corr. uid.
S *d'
R
]
MSPL
trva-
-
-
L
7
/.
RO RO
MS'P
ante
*
amitestus Lat
OE
OM
9 *y.al om.
L
situjulis iitique lapidibus
eorum nomina refcrentibus Lat
S
MSPE
L
11 ;fa&'
MSPL
12
—
duos maiores anutos in extremitate rationalis , quac nspicil ad collum, eminentes ipsam lexturam faciunt, qui suscipiant catenas uureas opere plectili uenienlcs per fistulas quasdam ab extremitatibus hutiurorum
alios
qiiarum calenarum summitas ascctidens perducilur postcrgxnn R est ad dorsum in superhumcrali conseritnr Lat
et
in
circulo qui
]
ed. pr.
codd. Lat
13
s.
m.
2
14
15
'/.
R R
]
R
S
^(^'"
18*•7/
*7^ *}^
MS'P'
S-P*L
L
L
L
17
*
16
^
^'-
S'
MS'P'
xai
, /.
'
/.
6.
5
tay.ivd-ov
\
10
1
' , ( ], ^
.
'
,
^ .
7«'
§ 172
/./..
7//.
^ . / / ,. ' ^7, . ]
ANTIQ.
]
lUI). III
— 176
(Mls.
o)
198
*'
i.ci
]
octfff,
ly.kafiovaai
v/c'
07'
.76
^ 7. . , /. , ( . ^ /. ' ^ /.
'
iyc
7€
/.
,
'/./.
;.'.\)
v.ui^' t/.u/y
172
/.^
173
f/voiv
07^^
174
07
-/.
^-.'
32, cf.
=
Exodus
Bellum lud.
.
.
/.
7.
/..
17
ROMSPLELat
1
*
quae ex utroque latere circumducta et iterum reuoluta ante pectiis ex ambabus summitatibus pendere dimittitur et habet quasdam fimbrias ex anreis fistelUs niiro decore cornpositas in ulraque zonae summitate pendentes Lat
*
cf.
'
2
VII § 239 4 nllov\ MSPLE autem priori similiter operatum habet pontifex, sicut reliqui sacerdotes, *'] consuluin cx iacittto uariatum hsLt ?}i'] //tvMSPLE
latet corruptela *
ei
3 et liunc sacerdotem nobis credidit iustiorein sciens quia *xui dignus induetur stola Lat R' ex Lat codd. tr. ML 3 ex // corr. m. 2 R L MSPL uel 5 6 6 corr. ex S RMSP '] MPL i. marg. SP 7 S
abeuntcm lucrimis currenlibus intucntes Lat euan. 16 *' MSP'L semetipsos Lat *f»' euan. ' MSPLE Lat (genet.) Glyc corr. R ex 18 SP L (ante 20 habet Glycas 19 21
P^
'
i.
LEGIyc
]
—
MSLLatGlyc
ras.
21
«]
' *,
om.
17 *ahari
MSP
20
MEGlyc
19
loseplins
.
290
ANTIQ. lUD. IV 326-331
(vill 48.
'
.
/.
327
49.
328
329
& /.\
/.
^
'
,
'/
330
331
., , , * /.& & '/. /. , , ^-. -9- /.
, ^ ]
/.
,
... . 3-/. -/.
,
^, ^
/.
49)
Ol
&,
d-.
•^
,
^ [' /.
6
(5'
^-4 ,
5
10
/.
?.?.
15
'/.
?
/,
'/.
§ 326
=
Deuteroa.
ROMSPLELatZonaras
1
] ^
R0 '
*]* ,
4
qui
macedonibus uocatur dislrus
itium est Lat
SPE
aciaVojSPE
s.
8 y.al (post rf )
— 10
quoque cunclis abstinens passionibus Lat Lat 10
^ ] ] ] /] ] ] ,
XXXIV .
?-9^.
-/.
20
.
75.
scriptum
\.
— / Lat
R
,
*
ras.
uel
coni.
7ios
6
* ^—
5
codd.
']
7
tvoa
apud
autem adari mensis
7
rfs
*
avvf,S7j
.
R
*7008
in-
-
SPE
R
9
el alia miilta
\•'
ed. pr.
11
ROMSP»L
]
20
13*Jt]f)'S
om.
16
—
SP
Subscriptiones
^] ]^
S
6
*]
12
bona possidendo nhnis idoncus, sic * om. RO et ut uid. suppl. m. 2 S L
grauissimorum malorum Lat S om. R0 10 gahaonitis Lat hic
ed. pr.
MSPL
*
)
22
]
]
]
t/f<]
]
MSPE
* silo et infra
Lat
] ] ] ] *
«vrovROM
*
kav-
—9
15
^tntayai S'
13 affitr-
p/fiv
16
L
omnibus
24
ut jn-o
?.!>]
crant autcm nimis instructi et super aliax tribus industrii dcspcxentntque
cl
, > , ]
ROSL
(bonum)
— esse
"
. MSPL
\.
Lat
]
18
litt.
]
om.
21
&»'
illos
L
ras.
1
.
.
illi
Lat
i.
ras.
1
litt.
ML
//"•
—.
323, 2
indignad
suiit c
diucrso
coinprcssuri tnoloitiam facicntcs Lat
/.
5
10
, ^/07 . 7 ;• , /.//. 7 7. ,7 7/ 7 '/.
10.
7 '
/-^ /. (. 7] 7 7}^,
(II 0.
ANTIQ. lUD. V 154-159
,
lO)
(f
323
155
-^
crr'
irc
156
/.
07/.6
/. 1
,?.
§ 154
1(^)\
20
^
]
9
uid.
1
07. /. ,/
^,
ludic.
, -^ ^^ /.
7,
/.
//]
-/.
-/. 157
7,
/.
^
7/. . &^
/.
XX
14.
^
.
/.
om.
-
158
7-
159
=
] ) — ] ] ] ] *] , ,* ^ ?] *
ROMSPLELatZonaras
]
.
Cocceji
ex Lat
(h.
codd.
4
om.
MSPLE
codd. et ut ed. pr. Lat 8 xui uid. Lat, in quo chananeos quos hebrei saepius expugnassent \Q beniamitae uero habuerunt idginti qidnque milia armatorum et aliorum sexcentormn qui sinistris manibus ad fundibulas uidebantur L experli Lat om. MSPL
aduersos
e.
& * ]
82 sq.
3
Dindorf
MSPLE
5
L
L
6
6\
-
,
rf'
SP
S
ex corx.
'
*
17
om.
-?.
dotem Lat
* ^ ] '^ *] ^
ante
suppl.
11
ML
10
?.
rf'
L
R0
corr.
ex
ex corr.
12
*]
de
ML
L
13 d'
L
15
iterat
18
om. LLat
19 *
L
behlem Lat
*
R
20
] ^ *]
R0
21*
R
sacer-
324
ANTIQ. lUD. V 159—164
y.ai
160
& /. '^
aQy.eod-ivTa
11.
161
162
163
. /. [^ ^
'
. & , ('
y.ai
,
. . , ^
.
(II
lo. ii)
-/.
6
'
,
/.
]
?.. ',
-
10
/..
/.
^
9-
,
y.ai
'
,
y.ai
164
&— ]
aut
8
* ] -& &] ] , , & , ^ * ] ]ROMSPLELatZonaras
1
§ 159
=
,
/.~
28.
^-. ^. /. , y.ai
/..
/.,
^
y.ai
15
ludic.
XX
,
corr. S)
(3
\
20
*?']
R0
4
aut
•• '
S'P
13
.
2
]
3
83.
,
om. Lat ex
{
/
SP
] •
SL
(\
!
Dindorf
lacunam statuo 7 post tSf?.om. Lat ab urbe protrahcre, qiws quasi fitgientcs inscjuebantur heX