การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
An Innovative Industry of Aesthetic Surgery Growth for Establishing a Thai Wave:
A Temporal Analysis
Suwannee Watthanavanichsat*, Kumthon Nimitpatr**, Assistant Professor Dr.Shayut Pavapanunkul***,
Dr.Amorn Thoongsuwan**** and Dr.Nasarun Mahittichatkul*****
Abstract
The objective of the research is to study the history of aesthetic surgery by operation from past to present. Since
nowadays, the status of aesthetic surgery in Thailand is in positive tone and gains popularity in boarder arena with escalating
growth from various factors. The main benefit of the research is to create model to build the popularity for Thai aesthetic
surgery business in the next future. The authors have collected literatures and documents from textbooks, articles, and other
information in the related website regarding an innovative industry of aesthetic surgery growth to set a basic framework.
Obviously, there is a model to build the popularity for Thai aesthetic surgery business or Thai wave. From the literature
reviewing, an innovative industry of aesthetic surgery for Thailand or Thai wave is to apply theories and create into the model of
the popularity for Thai aesthetic surgery business, consisting of:
1. DONE Theory; Dstands for Diamond (Theory of Diamond of National Advantage by Michael E. Porter) depicts factors
that create national competitive advantages; Ostands for Onion Diagram (The Difference of Cultural Dimensions by Hofstede) is
the theory explaining about value and cultural difference to be applied to create the popularity for Thai aesthetic surgery
business; Nstands for Nation Branding Theory is the theory describing the processes promoting selected images of a geographical
location to another countries. Estands for Element of Culture is the theory explaining dimensions that make up a person's entire
way of life and these dimension can be used as tools in creating national image.
2. Service Marketing Mix Theory (7 P’s of Phillip Kotler) consists of Product, Price, Place, Promotion, People, Process
and Physical Evidence.
3. Total Perceived Quality Model consists of 3.1 Expected Quality is the expected quality from the customers in terms
of Marketing Communication, Selling, Images, Word of Mouth, Public Relation and Customers' Demand. 3.2 Experienced Quality
is the experience that customers received after using the services and the experience received during using services. If the
customers impress the quality of services, they will contribute through words of mouth and be back to consume the services
again. By reviewing the literature, the authors construct the model to build the popularity for Thai aesthetic surgery business
with concept of DONE 7 P&T Model by Synthesizing Success Factors with DONE Theory which consists of Diamond (by Porter),
Onion Diagram (by Hofstede), Nation Branding Theory, and Element of Culture as Theoretical Framework Inputs. While
transformational criticis Service Marketing Mix Theory (7 P’s of Phillip Kotler) which can be applied to achieve targeted
objectives of aesthetic surgery and results from Service Marketing Mix Theory can be total perceived quality to obtain outcome
regarding Thai wave in aesthetic surgery.
*
Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail:
[email protected]
Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail:
[email protected]
***
Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail:
[email protected]
****
Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail:
[email protected]
*****
Master of Art in Dhamma Communication Program, Mahachulalongkornrajavidyalaya University; E-mail:
[email protected]
**
[1]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Aesthetic Surgery, Thai Wave, DONE Theory, Service Marketing Mix, Total Perceived Quality
Introduction
Studies in Thailand and other country revealed that the number of customers has increased willing to consider
aesthetic surgery. As evidence, the market value of beauty and aesthetic surgery in 2011 was up to 14,000 million baht with the
average growth rate of 10 percent per year. From the survey of 5,000 people indicate that 57.7 percent want to make a
aesthetic surgery. The age range between 18-22 years is interested most, constituting 68.88 percent and teenagers want to make
a rhinoplasty, palpebral surgery and oral surgery constituting 59.25 percent, 46.82 percent and 10.12 percent respectively this
shows that Thai people prefer beauty surgery in younger age and the popularity is increasing. The driving force behind the
increasing demand for beauty surgery is the desire of people to stay young and to have a good social image. (Boyle, 2012;
Pinyopornpanich, 2012) The reasons why most of people who prefer aesthetic surgery are to reduce their weak point, better
their personality, including rhinoplasty, chin surgery, breast surgery, palpebral surgery and oral surgery. While group of surgery
preference has been increasing not only in adult group but also in student group as well, the aesthetic surgery industry has
been in severe competition in full services, sale promotion, and various propaganda approaches.
Most of the reason why people prefer aesthetic surgery are to decrease their weak point and enhance the personality.
Currently, surgery began to expand more broadly, not only does adult in working age but also students in their teenage as well.
As a result, aesthetic surgery businesses have increased their promotional competition in term of providing integrated services,
coupons, sweepstakes, contests, product samples, rebates, tie-ins, self-liquidating premiums, trade shows, trade-ins, and
exhibitions, including surgery tourism that agency will bring their customers in group to make a surgery sometimes refer to
medical tourism therefore, this is a channel for criminals to lurk in a aesthetic surgery business in many forms such as illegal
non-standard clinic and surgeon without medical license. These non-standard approaches can cause a great loss to property,
physical and sentimental health, generating a great number of social problems such as hurting one’s self, committing suicide,
etc. (Sunanta, 2012) However, the volume of the surgery tourism does not decrease any more. From the past to present, the
evolution of femenine’s beauty has varied with social context. From the study of Kojchakorn Sereechantalerk (2008) depicts that
beauty standard of Thai women can be classified into 3 ages; namely 1) Custom Age (before 1868) the beauty depended on
social status of elites and commoners from the religious belief of India; 2) Civilized Age (from 1868-1945) from the reign of King
Rama V to King Rama IX, the cultural dimension played an important role in deciding beauty because of trading with the West;
and 3) Globalization Age (from 1945-present), it is the age of capitalism, liberalism, and consumerism. The advance of
technology and communication, and the rapid growth of the industry play a vital role to the consumption of the customers.
The producers keep emphasizing the pros of doing aesthetic surgery through mass communication media. As a result, the
customers jump into making aesthetic surgery.
Aesthetic surgery was not just popular in Thailand, it also gained popularity in other countries as well. Since there are
advances in medical technology, especially perceived safety in customers' opinion comparing to the past, a lot of people pay
increasing attention to aesthetic surgery and this pattern is likely to expand more and more. In 2013, a government-approved
medical tourism agency in Korea, named "Seoul TouchUp" has ranked the top country who prefers doing surgery and it showed
that Korea is the country whose people prefer doing surgery the most, as shown in graph below.
[2]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Source: www.seoultouchup.com (2013)
Thailand is another country that has been ranked in the top 22 surgeries because of the global trend of aesthetic
surgery. It has been in line with other countries in Asia, such as Singapore, Korea, Taiwan, China, the popularity of aesthetic
surgery to fix minority complex, are escalating increasing. The surgical business grew dramatically. (Julietta, 2014)
Source: www.seoultouchup.com (2013)
Thailand now has a rapidly growing trend as evidence from the popularity of aesthetic surgery among Thai people,
but foreigners also began to do aesthetic surgery in Thailand, especially foreigners in Asian countries, including Cambodians,
Laotians, and Vietnameses. The reasons behind the famous of aesthetic surgery in Thailand are the reputation of reconstructive
surgery of Thai surgeon and reasonable prices. Consequently, aesthetic surgery market in Thailand has continuously expanded.
These brings to the question that Thailand can, in the future, bring this aesthetic surgery trend to create national advantages like
Korea, Japan and other countries used to do. The answer of this question depends on success factors from the literature review
and comprehensively create the model to build the popularity for Thai aesthetic surgery in the next future.
Research Methods
The authors have collected literatures and documents from textbooks, articles, and other information in the related
website regarding an innovative industry of aesthetic surgery growth. The author synthesized such knowledge to set the basic
framework and then build model in creating popular trend in doing aesthetic surgery to be Thai wave.
Literature Review
Aesthetic surgery should consist of specific features such as transformation of original structure either with or without
operation. There should be frequency in using new technologies and never been tested anywhere before and techniques
should accelerate the change. The new processes have been used in aggressive surgery technique and reduce the usage of
anesthetic agents and sedative. The main specific features of surgery is the beginning of surgery might occur from the consumers
want to improve their appearance. Other medical processes are used to cure diseases, while surgery is used to improve the
[3]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
personality. Aesthetic surgery might cover 1) processes with operation such as breast upsizing, rhinoplasty, face lifting,
abdominoplasty, and lip surgery, etc. 2) processes without operation such as chemical peeling, collagen injection, skin treatment
by laser, hair removing and so on 3) dental process is considered a part of aesthetic surgery. Tattooing, piercing and eye lasik are
not considered as aesthetic surgery. (Walton, 1999: 4)
Surgery in present is not only very popular in teenager group but also in senior citizen group for anti-aging. Because
beauty is with women for thousands of years. But in the globalization era, not only female prefers aesthetic surgery, but also
male does as well and it becomes normal at present. Basically, preferring aesthetic surgery is in line with Theory of Hierarchy of
Health Care Needs by Maslow, especially in the third level of health enhancement which is in higher level as shown following:
Theory of Hierarchy of Health Care Needs
Runnels & Carrera (2012) used Theory of Hierarchy of Health Care Needs by Maslow to be a main framework to rank
the Hierarchy of Health Care Needs and depicted that people have different health care needs as seen the below figure.
Maslow’s Hierarchy of Needs is a motivational theory that argues that while people aim to meet basic needs, they
seek to meet successively higher needs in the form of a hierarchy with the main assumption that a person does not feel a
higher need until the needs of the current level have been satisfied.
Maslow's Theory has been applied in health care services to guide the prioritization of patient care needs follows:
1) Basic Healthcare refers to customers who want the minimum degree of health care considered to be necessary to maintain
adequate health and protection from disease such as checkup, dental care, immunization and preventive diagnosing.
2) Medically-Necessary Treatment refers to customers who want health care services that a physician, exercising
prudent clinical judgment, would provide to a patient for the purpose of evaluating, diagnosing or treating an illness, injury,
disease or its symptoms, and that are in accordance with the generally accepted standards of medical practice; clinically
appropriate, and not primarily for the convenience of the patient or physician, or other physician, and not more costly than an
alternative service or sequence of services.
3) Health Enhancement refers to customers who want additional medical services such as lasik, aesthetic surgery,
weight losing, transgender and so on. The customers in this group might focus mainly on healthcare service more than
recreation in travelling. But such recreation might be the byproduct from the medical tourism.
4) Optimum Healthcare refers to healthy customers who want to either maintain or improve their good health. They
want some supplemental medical services such as spa, massage, acupuncture, traditional medicine, detoxification, and
comprehensive health care.
Currently, people in many rich countries such as Korean, Japan and any other prefers aesthetic surgery more because
they needs the health enhancement that their own country has a competitive advantage, and they believe that personality can
be improved and created, not just let it be naturally, complying with Theory of Diamond of National Advantage.
[4]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Theory of Diamond of National Advantage
Porter (2004: 166) used a diamond shape diagram to illustrate the determinants of national advantage. Each element
represent the national arena that countries establish for their industries: 1) Factor condition 2) Demand condition 3) Related and
support industries and 4) Firm strategy and rivalry. Each element plays an important role in competition and also affect each
other in term of the availability of resources and skills, information to decide the right opportunities tracking with resources and
skills, the goals of individual in companies, and the pressure on companies to innovate and invest. And finally these become
the national competitive advantage. The elements of diamond are described as follows:
1) Factor Conditions the country creates its own success factors such as the beauty and picturesque of the places, the
warm climate that is suitable for medical service, economic development with reasonable cost of living, political and law
condition and so on, while adverse factors forces firms to find innovation and these innovation often lead to a national
competitive advantage.
2) Demand Conditions when the market for a particular product is larger locally than in foreign markets, the local firms
devote more attention to that product than do foreign firms, then the local firms exporting the product leading to a
competitive advantage. As a result, a convincing trend-setting local markets helps local market forestall global trends.
3) Related and Supporting Industries when related and supporting industries are competitive, firms appreciate more
cost effective and innovative inputs such as tourism representative, hotel, airline, traveling, entertainment business, restaurant
and any other related business.
4) Firm Strategy, Structure and Rivalry local condition affects firm strategy. Such strategy and structure help to
determine in which type of industries a nation’s firm will excel. While high local rivalry will cause less global rivalry. The
strategies and rivalry in medical tourism might be in these areas: quality and standard of medical services, expertise of
surgeon/medical professionals, rapid service, excellent service emphasizing, value-added services such as interpreter, credit card
payment, currency exchange, sales promotion, advertising in various media, offshoring branch, alliance with international hotel,
life assurance, alliance with foreign government, and any cooperation with airlines and agencies.
Pavinee Potipan & Nantaphorn Worrawutteerakul (2010: 9) has studies about A study of Korean wave in order to be a
lesson to Thailand for establishing a Thai wave by using Theory of Diamond of National Advantage to analyze Japanese and
Korean wave and then apply to gain competitive advantage for Thai wave.
Jitmanee Pullawan & Kantara Sinhaneti (2010: 4) has studies about Thailand a beauty club for everyone?
(Internationalizing Thai Aesthetic Surgery) by using Theory of Diamond of National Advantage to analyze the possibility to gain
competitive advantage for beauty industry of Thailand.
[5]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
The popularity in surgery causes medical tourism business, especially in Korea. Medical tourism can be defined as the
process of traveling outside the country of residence for the main purpose of receiving medical care and typically combine with
vacationing or other forms of tourism, which is in line with theory of medical tourism.
Theory of Medical Tourism
As described above, medical tourism refers to people who receiving medical care and recreation in traveling at the
same time (Cohen, 2008) Therefore this concept comes from 2 sub-concepts of Tourism Theory and Medical Service Theory.
The authors will analyze these two theories to find the drives and factors affecting receiving medical services for Thai tourists
which can be a competitive advantage and help aesthetic surgery to be successful in global market.
Kucukusta & Song (2010: 236-251) have studied about A Conceptual Model of Medical Tourism: Implications for
Future Research. The research is about medical tourism by developing model from current situation from customer's demand
perspective in both qualitatively and quantitatively. The author used the tool named systematic for testing and investigating for
future research and also preparing useful information for researchers regarding medical tourism industry.
From the study of Influence of positive body image indicators on attitudes toward aesthetic surgery among Thai
women by Nattsha Intasoon (2014) depicted that Thai women tried to create attractive images because they were forced by
social drive about the standard of perfect beauty. This standard myth was supported by the jargon if you are beautiful, you will
be successful then Saisangian’s (2010). The results from the research show that the beauty of the face is not only the vital
element of perfect standard of beauty in Thai society, but also related to personality that affect the behavior judgement of
women in Thailand. The result reveals that Thai women are willing to pay for aesthetic surgery for the eyelid, nose and breast
the most in order to improve their personality. (Jinchang, 2010; Muttiko, 2001)
Moreover, there still be conceptual framework model of Pavinee Potipan & Nantaphorn Worrawutteerakul (2010)
which is the gathering 4 theories to study the trend of aesthetic surgery to build the Thai Wave by using Japan and Korea as
case studies.
The Conceptual Framework Model
From the figure above can be classified the 4 theories as follows:
1) Nation Branding Theory is the process of brand building by linking to the outstanding landmark that can be used as
marketing tool to enhance the image of the country to other country.
2) Element of Culture which consists of: 1) cultural material composing of two main parts: manufacturing technology
and economics. This theory is directly related to customers’ demand and quality of the products 2) social Institution is the
[6]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
relationship between one group and other groups such as family institution and similar preference groups 3) aesthetics such as
arts, music and dance 4) Belief system such as religion, supernatural belief, etc. 5) education. For example, education might
affect marketing communication and strategies that marketer chooses 6) language can be used in sales promotion and
advertisement in various countries.
3) Onion Diagram (Hofstede) refers to diagram showing the cultural difference in many dimensions; that is Symbols
used as tools in cultural communicating, Hero can be a fictive person, but has influence on the culture. It also can be national
heroes, photo-models or scientists-all people, who play a role-model in that society, rituals can be the way of personal hygiene
and those rituals are changing slowly. The values of a certain culture, which is not moving a lot. It mostly remains the same.
Even if something seems to be outdated, it still can subconsciously play a role in the present. That includes individuals as well
as groups. All three layers can be trained and learned through practices except for the core value.
4) Diamonds (Porter, 2008) is the model used to analyze the competition consisting of 1) Factor condition 2) Demand
condition 3) Related and support industries 4) Firm strategy and rivalry. Each element play an important role to competition and
affect each other as well.
On the conclusion, the conceptual framework model can be used to analyze the building model in creating popular
trend in doing aesthetic surgery for Japan comparing with Korea to show how Korean trend can replace of the Japanese and
bring the same pattern to create the popular trend for Thailand.
In addition, Service Marketing Mix Theory (7Ps) can be used to identify the success factory for aesthetic surgery as
well.
Marketing Mix for Service Business (7Ps)
The management of service product should concern many factors affecting customers' satisfaction.
1) Product refers to an object or service an organization produces on a large scale in a specific volume of units
delivered to fulfill customer's needs.
2) Price is the most important factor for marketing. The price of a product or service is determined by all factors that
an organization invests during the preparation of the product and may go up or go down depending on time and the price of a
manufacturing resources and market developments. Normally, the consumers needs reasonable price and the price also set the
marketing status in the market.
3) Place represents the location where the product is available for the customers. It also covers the efficiency in
distribution in order to on-time deliver precise products to the consumers.
4) Promotion comprises all the efforts the organization makes to stimulate the popularity of their product in the
market, for instance by advertising, promotional programs, etc.
[7]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
5) People include people who are directly or indirectly involved in the trade of the product or service. These are
mainly customer contact employees who are the face of the organization and they translate the quality into a service. They
deliver a physical service with a visible result.
6) Process represents the activities, procedures, protocols and more by which the service in question is eventually
delivered to the customer, comprising all activities and services in which the people involved play an important role.
7) Physical Evidence refers to an environment in which a service comes about from an interaction between an
employee and a customer which is combined with a tangible commodity and the consumers should assess the service quality
from them. For example, good environment will help create good image to the organization (Pullawan & Sinhaneti, 2008)
I-Lada Boonchai (2013: 52) has studied about Consumers Behaviors and Factors Affecting Demand for Korean Style
Plastic Surgery: A case of Mueng Chiang Mai. He found that factors affecting aesthetic surgery in Korean style in Amphurmuang
Chiang Mai, Thailand consisting of marketing mix in term of price, product, process, and marketing promotion.
Jittiya Sririttipradit & Benjaporn Pongpanich (2011: 57) has studied about Behavior and Factors affecting of college
students choose to determine about plastic surgery in Silpakorn University. The finding showed that marketing mix that
students of Silpakorn University preferred are product, physical evidence, employees, processes, marketing promotion, places
and price.
In Surgery business, consumers will have perceived quality of services both before and after have services. Therefore,
business can impress the consumers by its quality and make the consumers come back to have services again in the future.
These are in line with Theory of Total Perceived Quality Model.
Total Perceived Quality Model
Figure 1: Total Perceived Quality Model (Gronroos, 2007: 77)
Total Perceived Quality Model refers to consumer's opinion of a product's (or a brand's) ability to fulfill his or her
expectations. Service and product quality is one of important factors affecting customers' decision in choosing goods and
services. The service quality that impress the consumers consists of
1) Expected Quality refers to the quality that customers expect to receive from using goods or services such as
marketing communication, selling, image, word of mouth, public relation and customers' needs.
2) Experienced quality refers to actual quality that customers received from using goods or services. The experienced
quality might create from fundamental image of quality of that company such as technical quality, experience that customers
received after using products or services, and functional quality refers to experiences that customer received during utilizing
services (Gronroos, 2007: 77)
[8]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Rungroj Songsaboon (2014) has studied about Perceived Service Quality and Factors Affecting Word of Mouth Communication of
Private Hospitals. The finding showed that each and every element of perceived service quality affecting word of mouth
communication of private hospitals in important level. Because if the customers perceived the excellent service quality, the
customers might strongly want to tell and share others about this excellent quality, and perceived service quality of
receptionist in private hospital affected word of mouth communication of private hospitals in most important level.
Consequently, the management of private hospital should take the service quality of receptionist into consideration that the
receptionists should provide services with polite and smiling face in order to create an impression to the customers and ignite
the word of mouth mechanism to motivate others to receive services from private hospital.
Aurathai Lertwannawit & Nak Gulid (2011: 155) has studied about International Touritst's Service Quality Perception
and Behavioral Loyalty Toward Medical Tourism in Bangkok Metropolitan Area. The research presented the reliance in loyalty
model in service and provided empirical evidence about the relationship between the understanding of tourists about service
quality, service value perception, brand confidence, satisfaction and loyalty.
On the conclusion, total perceived quality refers to all customers' perceived quality, which consists of 1) expected
quality affected by marketing communication, selling, image, word of mouth, public relation; and 2) experienced quality or
quality from customers or service receivers affected by organizational image, technical quality, and functional quality. The
customers will assess the quality received from the organization by comparing expected quality and experienced quality if there
is any gap between the two quality and when putting together, this makes a total perceived quality.
Research results
By reviewing the literature about an innovative industry of Aesthetic Surgery Growth: A Temporal Analysis, the authors found
that to build the popularity for Thai aesthetic surgery business or Thai wave can be achieved by applying many theories as
follows:
1. DONE Theory;
1.1 Dstands for Diamond. (Theory of Diamond of National Advantage by Michael E. Porter)
1.2 Ostands for Onion Diagram. (The Difference of Cultural Dimensions by Hofstede)
1.3 Nstands for Nation Branding Theory.
1.4 Estands for Element of Culture.
2. Theory of Service Marketing Mix (7Ps) of surgery business consisting of: Product, Price, Place, Promotion, People,
Process and Physical Evidence.
3. Total Perceived Quality Model comprises of: Expected Quality and Experienced Quality
Conclusion and Discussion
This literature review concerns An Innovative Industry of Aesthetic Surgery Growth: A Temporal Analysis can be
concluded to the theoretical framework, which be brought to analyze regarding the creation of the popularity for aesthetic
surgery business in many countries such as Japan, Korea, etc. Thailand is one of the countries who is successful in building the
popularity for aesthetic surgery business. Fundamentally, the authors proposed the following DONE 7P&T Model for Thailand.
[9]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
From the figure above showing DONE 7P&T Model used to analyze to build the popularity for Thai aesthetic surgery
business or Thai wave by combining DONE Theory, which consists of Theory of Diamond of National Advantage by Michael E.
Porter, Onion Diagram Presenting The Difference of Cultural Dimensions by Hofstede, Nation Branding Theory, and Element of
Culture. The authors proposed DONE Theory as an inputs in the theoretical framework. For Transformational Critical, we used
Service Marketing Mix (7Ps) to set marketing strategy in order to attain targeted objectives in aesthetic surgery business, and then
the results from this 7Ps to analyze total perceived quality to gain final outcome for building the popularity for Thai aesthetic
surgery business or Thai wave further.
Suggestions for Further Study
The study in the future would to study about the futuristic globalization of aesthetic surgery in the next decade. The
research is the qualitative research and uses EDFR (Ethnographic Delphi Futures Research) as a statistical background.
Reference
Boyle, C. (2012). Forecasting addictive consumer behaviour in plastic surgery: A case study in Vietnam: 3.
BoonchaiI, (2013). Consumers behaviors and factors affecting demand for Korean style plastic surgery: A case of Mueng Chiang
Mai: 52.
Cohen, E. (2008). Medical tourism in Thailand. AU-GSB E-Journal: 24-37.
Gronroos, C. (2007). Service management and marketing. John Wiley & Son, Ltd. (3rd ed.). England.
Intasoon, I. (2014). Influence of positive body image indicators on attitudes toward aesthetic surgery among Thai Women: 55-56.
Jinchang, K. (2010). Effects of perfectionism on attitudes toward aesthetic surgery: The mediating roles of perfectionistic selfpresentation and sociocultural internalization (Unpublished Master's Thesis). Chulalongkorn University, Bangkok.
Retrieved April 29, 2016, from http://thesis.grad.chula.ac.th/readfile1.php?Fn=ab5178142938.pdf
Julietta, (2014). Korea the most champion of cosmetic surgery of the world and Thailand the first of Asean, from
http://women.mthai.com/women-variety/178782.html
Kucukusta D., & Song H. (2010). A Conceptual Model of medical tourism: Implications for future research: 236-251.
[10]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Lertwannawit, A., & Gulid, N. (2011), International Touritsts’ Service Quality Perception and behavioral loyalty toward medical
tourism in Bangkok metropolitan area. Graduate School, Suandusit Rajabhat University, Faculty of Social Science,
Srinakarinwirot University: 155.
MGRONLINE.com. (2012). Psychology. Chulalongkorn University is revealing popular surgery in Thailand. First page of
Manageronline. Retrieved April 29, 2016, from http://astv.mobi/AzmIWyR.(2012)
Muttiko, M. (2001). Facial surgery: The reconstruction of beauty for Thai women. Mahidol University, Bangkok. Available from
thaithesis.org. Retrieved April 29, 2016, from www.thaithesis.org/detail.php?id=45557
Porter, M. (2004). On competition, A Harvard Business review book, USA: 166.
Potipan P., & Worrawutteerakul, N., (2010). A Study of the Korean wave in order to be a lesson to Thailand for establishing a
Thai wave. Mälardalen University: 9.
Pullawan, J., & Sinhaneti, K. (2010). Thailand a beauty club for everyone? (Internationalizing Thai aesthetic surgery). Mälardalen
University: 4.
Potipan P., & Worrawutteerakul N. (2010). Mälardalen University, School of Sustainable Development of Society and Technology:
4.
Poter, M. (2008). On Competition. Boston: Harvard Business Review Book.
Pullawan J., & Sinhaneti K. (2008). Thailand, A beauty hub for everyone? (Internal marketing Master Thesis). p.7.
Runnels, V., Carrera: M. (2012). Why do patients engage in medical tourism? Maturitas, from http://doi.org/10.1016/j.maturitas.201
2.08.011
Saisangjan, R. (2010). Relationships among facial dissatisfaction, media influence and peer and family influence with the desire to
undergo facial aesthetic surgery of early adult females (Unpublished Master's Thesis).
Sareechantalerk, K. (2008). A discussive study of Thai female beauty: Multi dimensional approach (Thesis). College of
Interdisciplinary Studies, Thammasat University.
Songsaboon, R. (2014). Perceived service quality and factors affecting word of mouth communication of private hospitals,
Panyapiwat Journal (Vol.5 No.2 January-June 2014): 26-27.
Sririttipradit J., & Pongpanich N. (2011). Behavior and factors affecting of college students choose to determine about plastic
surgery in Silpakorn University. Silpakorn University: 57.
Sunanta, (2012). Information indicator popular in cosmetic surgery of Thai people. Cause illegal clinics around city, Health
matters: Healthy Article: 1.
Walton, M. (1999). The Aesthetic surgery report, The NSW Minister for health: October 1999: 4.
[11]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
A Motor for Growth of the Creative Industries
That Need Creative Finance-Innovative Financing Framework
*
**
Dr.Parinya Maglin , Assistant Professor Dr.Shayut Pavapanunkul and Dr.Thanatas Tupmongkol
***
Abstract
The aim of this article is to present a board overview of the concept of the new concept of creative industries and its
weight in the "War for Creativity". The new concept of creative industries in financing solution extends the broader scope of
creative financing, which soon becomes used to idolize the growing more popularly "Global Talent Management" (GTM).
Global Talent Management has become a vital strategy for new-fashioned creative industries organizations and
creative-finance-innovative financing framework. GTM refers to the advance by which the organization identifies human resource
practitioner and creative industries entrepreneurs and chief financial executives or officers (CFEs or CFOs) who achieve to play
the larger business or industry picture of leadership or celebrity endorsement in terms of brand asset as financial asset role in
forthcoming (in this discussion and conclusion called "Creativity Endorser"). For global talent management, it combines talent of
valuation resources (financial, creative ecologies, and human resource).
According to talent of valuation resources, it creates a purposeful management structure, and develops creative
finance innovative framework. With respect to the conceptual framework about this innovative scenario are proposed, and the
term creative finance innovative financing framework is coined to describe it in a buzz word. The creative conspiracy process of
talent of valuation resources could be understood as an innovative big shift from the classical creative industries and financial
and human resource practitioners.
Looking into the innovative concept of creative industries and creative finance, authors of the article came a
conclusion that a sustainable creative conspiracy between creative ecologies of creative industries and financing science is a
vital tool for change development of innovative concepts of creative industries, creative corporate finance and human resource
practitioners (Creativity Endorser).
This article is inspired and adapted from the project Leistung for Berlin: Investitionsbank Berlin by Keuper, Frank,
Prof.Dr.rer.pol.habil.,Dipl.-Kfm., Puchta, Dieter, Prof.Dr.rer.soc.,Dipl.-Vw., and MBE®, Diplom-Betriebswirt (BA), Roder, Stefan.
Steinbeis Hochschule-Berlin and Investitionsbank Berlin. "Creative Industries Benötigen Creative-Innovative Finanzierungslösungen
für die Filmwirtschaft, in Hulsmann, M.Grapp, J. (eds), Strategisches Management für Film und Fernschproduktionen:
Herausforderungen, Optionen, Kompetenzen, Oldenbourg Wissenschaftsverlag. München et.al. 2008.
Keywords: Creative Industries, Creative Finance-Innovative Financing Framework, Global Talent Management Creative
Conspiracy, Talent of Valuation Resources.
*
Dean, Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail:
[email protected]
D.B.A. Programme, Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail:
[email protected]
***
Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail:
[email protected]
**
[12]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Introduction
The concept of creativity is currently fashionable in every business and industry. Surpassing mere innovative creation,
one should note the new concept developed by John Howkins, 2007 and 2010. According to Howkins (2010), the creative
ecology theory as innovative basis to learning and understand the creative conspiracy as the new rules of breakthrough
collaboration in natural environment (health ageing society), economy (organization and individual survival) and the gravity of
creativity and human resource practitioners (from the "War for Talent" to the "War for Creativity" as "Global Talent Management"
(GTM)), (adapted from Howkins, 2007 and 2010, Augustinaitis, 2010: 170-189., Thompson, 2013., Frank, Dieter and Stefan, 2008.,
As Augustinaitis, (2010): 189; Strazdas and zabielavičiencë, (2006): 80-89 are underlines the significance of the concept
of globalized creativity that/ is the use of ideas to establish innovative ideas in every business and creative industry.
Leadbeater (2005) claims the concept "Creation" or working creativity. According to Leadbeater includes other experts.
Authors can analyse a much broader meaning that includes industries managing industrial production (Creative Production),
medicine (preparing to Healthy Ageing Society) and creative ecologies (serve as the background to study human ecologies as an
eco-system), especially as Howkins (2010): 59-61. Claims, "Large populations can satisfy more of an individual's needs on a more
regular basis" (applied to communities is presumption of microfinance adaptation) this content adapted from Hindes, 2004: 1,
Vong, and I. Song, chapter 1 and 2; and FPO Symposium, 2015).
According to these above concepts linking to the groundbreaking work of British Economist, Alfred Marshall who first
sparkling wrote about the novel concept of demand and supply in his book "Principles of Economics" (1890), the concept
moving through growth of both a business firm and baby boomers. From a macroeconomic perspective, experts predict the
echo boom of baby boomers that geographical expansion will bring growth to healthy ageing society in the global world could
be global risk at personal wealth, business and industries growth and nation building.
The most frightening aspect of global risk wave statement was that it really comes down to need more creative
finance elements for risk resolution:
1. Costs (return on investment).
2. Revenue (income for earning and nexus poverty).
3. Earnings (an equillibrium of the forces of life, decay and death).
(adapted from Osenton, 2004; Lambert, Cooper and Pagh 1998: 7-8; nine management components for successful
supply network management; and Lerner, 2004 Gate 1994 and Tufano, 2003, financial innovation and ingrid statesman, Terese
Otte-Trojel for Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklarung (BZgA)).
So in this article authors would like to 1) review several important achievements of innovative creation frameworks
that define the field of Howkins (2010), the creative ecology theory to be explored and developed global talent management
and a macroeconomic perspective; 2) review the major academic and practitioner work to describe the relationship of creative
industries and creative finance for an extensive set of utility come-hitcher in the innovative framework preparation of this
synthesize review that is found at the end. 3) offer some innovative blending models on the future navigations of creative
finance-innovative financing management for creative industries entrepreneures, human resource academics, human resource
practitioners, microfinance institutions, healthy and active ageing practitioners and Chief Financial Officers (CFOs).
Purposes of the study
[13]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
This study focuses on objective finding out the feasible solutions of the innovative financing framework of creative
industries that need creative finance.
Review of Literature
The conceptual framework of innovative creation
The conceptual framework of review of literature "Innovative Creation" as the startup of this thesis in terms of
"Innovative Creation" should be understood with by the new one, not classic or old fashionable framework and model because
of a matter of human fact, The significant and survival conditions of the 21st century era that authorized for such a solitary
growth energetic were:
1) Ageing society growth needs health and active ageing.
2) The developments of more products and services in more categories than at any other time in history.
3) The ability to actively convey with global management an increasing number of global talent practitioners, creative
products and services and consumers everywhere.
4) The judgement of financial fabrications involving the rate of revenue growth.
In the large picture, a business, or an industry and a personal are usually thought of as an association of valuation
resources because they value the actual assets everywhere. It is a vital that the contents being valued are conciliated to the
individuals, businesses and industries’ success or wealth approach. It often has to be broken down in terms of risk into
individual and organization accounting elements, generally by the cost approach i.e. a loan portfolio (financial asset) an
individual loan (Financial Asset), all the interests in a privately owned entity (Financial Asset), governmental capital in the good
practice projects indicate the significance of social and economic capital activity i.e. transforming projects into healthy ageing
programmes and cooperation by low income or poor people throughout the microfinance institutions (Financial Liabilities)
including a brand that defines celebrity endorsement (Financial Asset). (adapted from the Healthy Ageing Project, Project
Partners: AGE, European Older People's Platform; WHO, World Health Organization Ageing and Life Course; Austrian Health
Promotion Foundation, Austria; The Health Development Agency, England etc., Catty, 2012 and Sheu, 2010)
The conceptual framework of creative conspiracy and deep ecology
Beyond thinking about the most value creation of business and industry success that is facing every task and
management today. Talent collaborative terms that combine to commit creative and innovative tasks are engaged in a creative
conspiracy.
Authors point, by using hybrid, interactive meeting the new pattern of creative ecologies: a deep ecology movement
has turned into a very ultimate framework movement that gave risk to the innovative creation theory of creative ecologies. Thus
according to Howkins (2010) that uses the creative ecologies theory to present human creativity and performance to create that
served in creative industries, using four aspects (Diversity, Change, Learning and Adaptation) of ecological thinking are analysed
as directly concerned to creativity, innovation, economical, human survival that Howkins references to the theory of evolution
proposed by Charles Darwin (1859), Alfred Russell Wallace (1860) and evolutionary biologist Richard Dawkins, a professor at
Oxford University (cited in Stankevicienc, Levickaite, Braškute, and Noreikaite, 2011: 285).
[14]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
On the other hand, since Arne Naess is Norwegian philosopher who wrote the term "Deep Ecology" (1973), Kumar
(2011), who eventually guide to Warwick Fox (2003): 252. Nowadays, deep creative ecologies are relevant to extremely
influencing to any innovative organization seeking leadership or celebrity endorsement (Brand Asset as Financial Asset) in
creative industries. Here some important ideas on presented deep creative ecologies elements apply to innovative creation (see
Figure 1.)
FOUR ASPECTS OF DEEP CREATIVE ECOLOGIES
Applied to
FOUR ASPECTS OF CREATIVE ECOLOGIES
(According to Howkins 2010)
Creativity is in
and around us all.
Diversity
The source of change
a matter of human
fact and survival
conditions of the 21st
century era
Creativity is a tool that help
reaching/The most varied aims.
Creativity means the process of an idea taking a
tangible form (celebrity endorsement as
brand asset and financial asset)
Learning
Change
The creative
environment has
a public policy
personal-managed a
gravity of the force
of life, decay and
death, and personal
financed.
Rethink The "war
for talent" to the
"war for creativity".
The concept of
globalized creativity
to establish global
talent management.
Ageing society growth need healthy
active ageing.
The developments of more products
and services in more categories than
at any other time in history.
The ability to actively convey with
global management an increasing
number of global talent practitioners,
creative products and services and
consumers everywhere.
The judgement of financial
fabrications involving the rate of
revenue growth in the large picture,
as an association of valuation resources.
This can be achieved
through handle ideas,
talent collaborative
teams are engaged in
a creative conspiracy.
Adaptation
Imitation
as one of the easiest
and fastest forms of
of creative is more
like copying.
Communities
people feel his/her
belong to the same
community are relevant
to create quality of life
of the low income or
poor people and elderly
population i.e.
microfinance institutions
and healthy active ageing.
Collaboration
A relationship of a
creative ecology that
is leaned and explicit,
deliberately cohabit and
share for innovative creation.
[15]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Competition
Figure 1. Four aspects of deep creative ecologies
applied to four aspects of creative ecologies
(According to Howkins 2010; and adapted
from Leadbeater, 2005, Naess, 1973,
Levickaite, 2010, Parrish, 2007).
Everyone business and industries
explain in a creative ecology,
takes the risk off any real creative
sense of and industries need
creative finance for diversity,
change, learning and adaptation.
Conclusion
The conceptual framework of creativity endorsement: Hierachieal architecture for assessing creativity endorser
performance as an innovative framework to assessment in the conclusion and discussion item of result outcome of this article,
respectively.
Bouysson et. al. (2000) created the proposed conceptual framework of celebrity endorsement construct for assessing
endorsement performance. Particularly this conceptual framework is grass rooted in individual decision context, based on
consumer perceptions that can involve multiple criterion assessment, such as credibility and attractiveness in qualitative
domains. According to Fuzzy-AHP, a method carefully suited to connecting with decision-making issues with multiple criteria in
qualitative domains and a finite number of decision alternatives are evaluated via a finite number of performance criteria (Sheu,
2010) which are derived in Figure 2.
Attributed Performance of Celebrity Endorser
Ekij (n)
Layer 1
W2cre
W2att
Endorser Credibility
Endorser Attractiveness
k
ATTki (n)
CRE i (n)
W3tru
W3exp
Perceived
Trustworthiness
W3lik
W3sim
W3fam
Likeability
Similarity
Familiarity
LIK i (n)
SIM i (n)
k
k
TRU i (n)
Layer 2
k
FAMki (n)
Layer 3
Perceived Expertise
EXPki (n)
Figure 2. Hierachical architecture for assessing celebrity endorser performance (According to Bouysson et.al.2000 and Sheu,
2010).
[16]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
According to Bonysson et.al. (2000), the mathematical form of the hierachical celebrity endorser construct (Ekij (n)) is
given by
Ekij (n)
=
W2cre
x
CREki (n) +W2att
x
=
W2cre
x
W3tru
+ W3exp x
=
W2att
x
W3lik x LIKki (n)+ W3sim x SIMki (n) +W3fam x FAMki (n)
x TRUki (n)
ATTki (n)
EXPki (n)
Based on Bouysson et.al. (2000), assessing the celebrity endorsement using the fuzzy analytical hierarchy process
(Fuzzy-APH) is a method using credibility and attractiveness as the two primary criteria for assessing celebrity endorser
performance (i.e. Eki (n)). This study accepts the celebrity endorsement that considers the direct and indirect effects of celebrity
endorsement on consumer attitudes. This study uses perceived trustworthiness and expertise of an endorser as two-sub-criteria
to criticize endorser credibility in the cognitive domain and attractiveness in the affective domain. Hence, three related subcriteria-likeability, similarity and familiarity are used to assess a three-layer analytical hierarchy (Figure 2.)
As a result, increasing value of this study to continues on Bouysson et.al.2000, Fuzzy-AHP-Conceptual Framework
applied creative industries need creative finance attributed that constructs the instantaneous creative finance that attributed
performance of creative industries endorsers. This study uses credibility as creativity endorsement and expertise of an endorser
performance as two sub-criteria in talent endorser characteristic in the cognitive and affective domain. Details of the process
assessment are given in Figure 3.
Instantaneous Creative Finance
Attributed Performance of
Creative Industries Endorsers
Layer 1
fkij (n)
Talent Endorser Characteristic
W2cre
The Cognitive Domain
Endorsers Credibility Construct for Creativity
Endorsement Through Innovative Creation
Assessment in the Cognitive Domain
CREki (n)
W3pce W3fep
Perceived Creativity
Endorsement
PCEki (n)
The Affective Domain
Endorsers Attractiveness Construct for Deep
Ecologies Assessment in the Affective
Domain
k
FEP i (n)
Layer 2
ATEki (n)
W3act
Perceived Creative
Finance Expertise
W2ate
W3asc
Acceptance
k
ACT i (n)
W3evl
Association
ASCki
(n)
Evaluation
EVLki (n)
Layer 3
Figure 3. Hierachical architecture for assessing creative industries need creative finance. (Adapted from Bouysson et.al.2000,
Research methodology of Sheu, 2010, Vong and Song, 2015 and Cafferata and Tybout, 1989).
[17]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Intuitively, this conceptual framework model is to analyze the creative industries that need creative finance from
creativity endorser (denote by i). That constructs the instantaneous creative finance that attributed performance of creative
industries endorsers (fkij (n)). This study considers credibility and attractiveness affect is assessed based on creativity
endorsement (denote by J) perceived by creativity endorsement (k) on a given need or using creative finance occasion in
ceative industries (n).
However, some endorsements of fkij (n) depend on instantaneous creative finance perception assessment of fkij (n).
Therefore, talent endorser characteristic of credibility and attractiveness assessing to the cognitive (Credibility) and affective
(Attractiveness) domain such as assessment of creativity endorser credibility (construct for deep ecologies) ATEki (n).
Furthermore, this study uses perceived endorsement and expertise of a creative finance as two sub-criteria to
innovative creativity endorser (both creative industries and creative finance) credibility in the cognitive domain on the other
hand, attractiveness is judged by the main criterion for assessing a creativity endorser in the affective domain; Obviously, three
related sub-criteria-acceptance-association-evaluation-are used to assess instantaneous creative finance that attributed
performance of creative industries endorsers in the affective domain. Consequently, a three layer rational hierachy (Figure 3) is
created; the top layer (Layer 1) is the instantaneous creative finance attributed performance of creative industries endorsers (i.e.,
fkij (n)); the second layer (Layer 2) conducted of the two main criteria, i.e. credibility and attractiveness; and third layer (Layer 3)
consists of subcriteria combined with the main criteria.
Thus, the mathematical form of the hierachical creativity endorser for creativity endorsement construct (fkij (n)) is given
by according to Bouysson et.al.2000.
fkij (n)
=
W2cre
x
CREki (n) x ATEki (n)
=
W2cre
x
W3pec
=
W2ate
x
W3act x ACTki (n)+ W3asc x ASCki (n) +W3evl x EVLki (n)
x PCEki (n) + W3fep x
FEP 3ki (n)
Where ATEki (n) and CREki (n) are evaluated by creativity endorser refer to human resource practioners, entrepreneurs
creative industries and chief financial executives or officers (CFEs or CFOs) i of the attractiveness and credibility k on a given
need or using creative finance occasion in creative industries n: W2ate are the relative weight for ATEki (n) and CREki (n) inserted in
layer 2 of the proposed endorser assessment hierachy; PCEki (n) and FEP 3i (n) are the evaluations of creativity endorser i
(Adapted from consumer in Bouyssou conceptual framework) of the credibility of creativity endorser k in terms of creativity
endorsement and expertise on given need or using creative finance occasion in creative industries n: ACTki (n), ASCki (n) and EVLki
(n) are the evaluations of deeply ecologies assessment in the attractiveness of creativity endorser i in terms of acceptance,
association and evaluation on a given need or using creative finance occasion in creative industries n ; and W 3pce, W3fep, W3act,
W3asc, W3evl are the relative weights of PCEki (n), FEP kj (n), ACT ki (n), ASCki (n) and i EVLki (n) inserted in Layer 3 of the proposed
endorser assessment hierachy, relatively.
Finally, to estimate the value of the relative weights (i.e. W2cre and W2ate) of criteria in Layer 2 and sub-criteria (i.e. W2*)
in Layer 3 are estimated using Fuzzy-AHP to access the performance of creativity endorser (fkij (n)). Details of the mathematical
process of the hierachy creativity endorser construct for estimating and analyzing these relative weights to solve resolution of
creative industries that need creative finance mathematical process of the hierachy creativity endorser construct creativity
[18]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
endorsement and creative finance expertise for estimating and analyzing these relative weights to solve resolution of creative
industries that need creative finance belong to innovative financing framework, W2*, also need next future research of authors
task responsibility to continue a greater success of this study on the play role as innovative think tank, regards and respectly.
Reference
Augustinaitis, A. (2010). Creative Knowledge in Complex Environments: Substantialising Mediation and Visualisation of
Creativity. Philosophy Sociology 21 (3) pp..189-202.
Bouyssou, D. M., Pirlo, T.M., Pery:, & Tsoukias, Vincke, A. (2000). Evaluation Model: A Critical Perspective. Kluwer, Boston.
Cafferata: & Tybout, A. M. (1989). Cognitive and Affective Response to Advertising. Canada: Lexington Books: D.C. Heath and
Company/Lexington/Massachusetts/Toronto.
Catty, J. P. (2012). The Professional's Guide to Fair Value: The Future of Financial Reporting. Hoboken, New Jersey: John
Wiley & Sons. Inc.
Fox, W. (2003). Deep Ecology: A New Philosophy of Our Time?. Environmental Ethics. Blackwell Publishing, Oxford. Prentice
Hall Financial Times, U.S.A.
Greenlight. (2011). TV ads With Celebrity Endorsement Rise 500% From Last Year's Oscars. Retrieved From Film Industry.
Network, February 28.
Harley, J. (2008). Creative Industries. Malden, M.A. U.S.A. Blackwell Publishing.
Howkins, J. (2007). Creative Economy. London: Penguin Books.
Howkins, J. (2010). Creative Ecologies. New Brunswick, London: Transaction Publishers.
Kumar, S. (2011). An Overview of Reverential Ecology. (Online, Cited 03 April 2011). Available from Internet:
http://www.reverentialecology.org/kyoto_interview.htm.
Leabeater, C. (2008). We-Think: The Power of Mass Creativity. London: Profile Books.
Levickaite, R. (2010). Phenomenon of Creativity as Evolution of Integrated Phenomenon. Logos 63: 201-212.
Naess, A. (1973). The Shallow and The Deep. (Online, Cited 22 February 2011). Available from Internet:
http://www.alamut.com/subj/ideologies/pessimism/Naess_deepEcology.html.
Nilsen, N. V., & Evald, S. S. (2013). Celebrity Endorsement: Can Personality Help Solve The Puzzle. Copenhagen Business
School.
Osenton, T. (2004). The Death of Demand. U.S.A. Financial Times Prentice Hall.
Parrish, D. (2007). T-Shirts and Suits. Electronic Book. (Online, Cited 17 April 2011). Available from Internet:
http://www.davidparrish.com/dp/uploads/TShirts And Suits_Abuide To The Business of Creativity_DavidParrish.pdf.
Sheu, J. B. (2010). A Hybrid Dynamic Forcast Model for Analyzing Celebrity Endorsement Effects on Consumer Attitudes
(2010.06.020). Mathematical and Computer Modelling, November. Elsevier Ltd.
Stankevičiene, J., Levickaite, R., Braškute, M. & Noreikaite, E. (2011). Craetive Ecologies: Developing and Managing New
Concepts of Creative Economy. Business Management and Education, 9(2), 277-294.
Stegeman, I., Otta T., Costongs, C., & Considine, J. (2012). Healthy and Active Ageing. A Report Commissioned by
Bundeszentrale für Gesundheitliche Aufklärung (BZgA).
Strazdas, R., & Zabielavičiene I. (2006). Methodical Aspects of Innovation Costs Calculation System. Verslas: Teorija ir Praktika
(Business Theory and Practice) 7(2): 89-97-doi: 10.3846/173.
[19]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Tarigue, I., & Schuler, R. (2012). Global Talent Management Literature Review. Zurich: Foundation Shaping The Future of HR.
September 15th.
Thompson, L. (2013). Creative Conspiracy: The New Rules of Breakthrough Collaboration. Boston, Massachussetts: Harvard
Business School Publishing.
Tufano, Peter. (2002). Financial Innovation. Harvard Business School: The Division of Research of the Harvard Business School,
June 16.
Vong, J. & Song, I. (2015). Emerging Technologies for Emerging Markets. Singapore: Springer Science+ Business Media.
Wallas, G. (1926). The Art of Thought. London: Cape.
[20]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Avant-garde of Paradigm Shift from
Management to Content Leadership: A Review of Literature
*
**
***
Laksamee Thungwha , Assistant Professor Dr.Shayut Pavapanunkul , Dr.Pavin Chinachoti ,
Dr.Amorn Thoongsuwan
****
and Dr.Nasaran Mahittichatkul
*****
Abstract
Content is a key challenge in the 21st century for administrator and manager to conquering charismatic leadership
characteristic. It is identifying to understand what is follows to satisfy among management or content. The common question
not common indicated that the authors was to establish the significance of paradigm shift from fashionable management
included with traditional and old management concept towards the authentic avant-garde management. Now many business
and industry organization or individual assuming that to found decrement to learning and gadget this paradigm shift of a
“Administrator or Manager" to a content leader. Because most recent literature and professionals have designate a administrator
manager just a performer who maintain a routine job but a content as the competencies results to transform him in the
direction of through to a leader charismatic leader and supremacy leader. Extremely, this paradigm shift in this paper shall
conjointly to learn the vital concept of content leadership and integral of comely a cutting edge leader. Finally, several previous
research on this issue have been proved in this paper to authorize authors to cultivate a conceptual framework of Avant-Garde
Element Model of paradigm shift. Avant-Garde Element Model of studies have shown that talent model of maturity,
management and transformational leadership and ways in which advance in the best practice of the content leadership that
linkage the business or industry information infrastructure in the theoretical discourse should on progress.
Keywords: Paradigm Shift, Avant-Garde Concept, Content Leadership, Charismatic Leader, Cutting-Edge Leader
Introduction
In the scenario of agile shift based on hypothesis framed by Kuhn’s (1970) has established exploitable as well as
articulation to beyond the sphere of academic community and classic science. In the act of a conventional business and
industry leaders today have to shift paradigm which is a leading to journey avant-garde and proceed.
Whenever an analysis of a business cultivation, research in administrators and manager discriminates per se by its affair
with the reciprocal action between management or administration previously. When the process was denoted as the loop of
value creation were going to connecting opportunity phenomenon recognition resource acquirement and aggregation, and
application such as new product introductions and business and industry launches. It begins with the blending of business and
*
Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail:
[email protected]
Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail:
[email protected]
***
Sukhothai Thammathirat Open University; E-mail:
[email protected]
****
Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail:
[email protected]
*****
Master of Art in Dhamma Communication Program, Mahachulalongkornrajavidyalaya University; Email:
[email protected]
**
[21]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
industry content from human creativity technological paradigm shift and human resource management paradigm shift. It is
cultivated the encounter and endowment of avant-garde style to create the business and industry information infrastructure
and state-of-the-art business and industry configuration, and governing to avant-garde outcomes as enterprise growth and new
enterprise management for get rich quick. New enterprise growth is a explanation of distinguishing of expanding business and
industry content of Avant-Garde Paradigm Shift (explanation of Gardner, 1990, Kuhn, 1970 and Phan, Zhou and Abraham son,
2010).
According to those theories must be shared idiosyncratic and were integrated with administration or management, in
this paper has been declared as just only human resource management, and recognize the potential and talent human
resources management experts of avant-garde ways (Avant-garde leadership as charismatic leadership). This way to shift content
of showing their (his or her) ability to shift business and industry gears on content management and the business and industrial
information infrastructure to make a profit, and came to the conclusion that a sustainable competitive advantage relationship
between management and avant-garde content creativity and technological science. (Adaptation from Rosenfeld, 2004,
Leonard, 2010, Collis, Freebody, and Flew, 2013: 148-160).
Purposes of the Study
The purpose of writing this paper was to establish The Avant-Garde Paradigm Shift in term of the significance of
innovation. It is a paradigm shift which is a synthesis of content axiom that take advantage to establish avant-garde content
advantage to transform "Administrator and Manager" to a avant-garde leader as content leader of becoming a avant-garde
leader (cutting edge leader).
Review of Literature
1. Talent Management to Human Resource Management
The classical literatures have fashionable appropriate purposes such as 1) present a fundamental perceptive of what
and why talent management strategy is imperative to employees in business organization and industry. 2) array why and how
business and industry organizations should measure the best practices of their (his and hers) talent management strategy. 3)
show the talent management of enterprise learning increasing strategic human resource systems. 4) demonstrate approach to
support a talent management strategy for leadership development. 5) show performance and talent management with
technology that can reinforcement to achieve competitive advantage. Further, since avant-garde approach advises numerous
discerning and show significance of talent management for human resource executives maturity and best practice measure the
effectiveness manager included with enterprise advantage. Here this aims to make the new trends in term of avant-garde trends
in the field of management as well as to arouse and drive them to convey A Avant-Garde Paradigm Shift in their content
management to going on behavior and approach.
In order to get the best outcome from above for more clearly, the Figure 1. present the structure of the avant-garde
of talent management content model of the maturity and effectiveness.
[22]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Figure 1. The structure of the avant-garde content of talent model of the maturity and management
Source: Leonard, 2010: P.4
2. Manager to Leader
Hyden (1994) has challenge and commented that leaders are not increasing number of leaders but too many manager
are there. The performance outcomes like core competencies, such as communication, empowerment, vision, strategic thinking
and patience have played a great role of content management is one of the most challenging tasks in creating more leaders.
There is establishing a real model to learning understand, and implement steps for paradigm shifts if managers and
organizations are require to leader. In the present manager who fail to bring a significance model of transformational, laissezfaire and transactional leadership explain the both i.e. old paradigm of the bureaucratic organizational and new paradigm for the
near future which is twenty-first century. Here this aims to deal the managers understand about the new trends in the field of
management and leadership as well as to arouse and to bring a new paradigm shift as Avant-Garde Paradigm Shift in their
behavior and approach (adapted from Burns, 1978, Smith 2005, Tangue and Schuler, 2010: 122-133)
3. Laissez-faire to transformation
To address present and future leadership needs a model of content leader also must boost anticipate competencies
and skills to learning and understand as well as gadget steps toward Avant-Garde Paradigm Shift, for examples Levine, Pitt and
Douglas (1998) contribute "Leadership and Organizations for the New Millennium in Journal of Leadership Studies Vol.5" which in
hindsight became a classic advised that the leadership development theory and organization for the future theory. This model
like transformational, as Avant-Garde Paradigm Shift for explains the both i.e. old paradigm of the bureaucratic organization and
content reinforce the organization. The bureaucratic organization is approach to the concept of laissez-faire or individualism
leadership and the transactional in a work-related task on liberal, activity. Hence, the transactional as a word in present avantgarde for the desired and necessary content leadership roles as well as behavior and attitude of new paradigm shifts for the
[23]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
future leadership. (Adapted from Gardner, Avolio, Luthans, May and Walumbwa, 2005: 343-272, Duke and Udono, 2012: 158-161,
and Ali, 2012: 50).
Finally, and on more positive note, Marg (2007) found that globalization and liberalization and liberization (or avantgarde in this research) revolution in communication technology can better describe content desired results and expectations
which through focusing on technology increasing importance of knowledge and paradigm shift in the scientific world view. There
is a critical need of the new paradigm shift in the fields of management and leadership.
A world definition of globalization simply builds up on Didner (2015) global content is the process of developing and
sharing relevant valuable and engaging content with target audiences with the goal of acquiring new customers or increasing
business and management from existing customer "Globally" because of content is everywhere, Erin Kissane, author of "The
Elements of Content Strategy" defined anything that conveys meaningful information to humans is called content. Thus, in turn
of this research, implies a need to apply content as convincingly demonstrated by presenting the results of a survey which
shows how the manager to leader especially content leadership. Here it will be analyzed that how the model of laissez-faire
and transactional leadership and transformational leadership which have appear as result outcome of Burn’s ideas and Peter F.
Drucker (1996) has also rightly pointed out in his book "Managing in The Next Millennium" should show the both i.e. old
organizational paradigm as well as build up the future organizational paradigm for the field of management and leadership.
4. Charismatic Leader Attribute to Talent Content Leader
In order to be the best outcome from contemporary changing the paradigm shift about management and leadership
for the coming millennium. Traditionally idea of content leadership has been largely overlooked by organizational theorist. In
part, the problem can be attributed to the lack of a content systematic conceptual framework and recognized it’s important to
assess the future content strategy moving into new leadership paradigm shift. In order to grow and plan to better support
charismatic leadership needs of new concept. All leadership and organizational theorist address to drawing leadership theory
from Jago’s typology for leadership shown in Figure 3.
Leader Attribute
Traits
Universal
Type Ⅰ
Behavior
Type Ⅱ
Contingent
Type Ⅲ
Type Ⅳ
Figure 2. Degree of Generalizability
Source: Nelson and Quick (2002)
From Figure 2. The Authors will discuss how to create a leadership role and performance management using Jago’s
typology are 1) the leader attribute i.e. personality trait or behavior beyond situations or contexts. Universal theorist not context
in which the leader acts more powerful, because contingency theories accept that the characteristic.
Direction or context is important. Depending on the aspect of degree of generalizability of Jago theory. The four
categories of leadership theories that result outcome when these two dimensions are considered together are Type I universal
trait theories, Type II universal behavior theories, Type III situational trait theories, and Type V situational behavioral theories.
The four theories within this four category framework offer the manager a toolkits of tyranny of choices or alternatives for
[24]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
fulfilling traditional charismatic leadership especially Type I (adapted from Willner, 1984, Conger and Kanungo, 1987; Howell,
1988 and Offermann) Kennedy Jr. and Wirtz (1994) and Sosik and Dinger, 2007: 134-153).
According to the conceptualization shared by Lockwood (2006) Talent Management comprises of different
conceptions which are as follows (a) effective leaders have a clear understanding of what driver value in their leadership and
organizations (b) factor of influential leadership, unified and compassionate workplace cultures will be crucial for successful
talent management (C) connecting for the best talent on an as requited support will become prevalent keeping benefit
leadership content from the knowledge, skills capabilities and looking to the future.
Thus, the need for talent creates for content leadership in terms of globalization applied to managing global talent. In
sync with the trend challenges and significant implications for transformational leadership as content leadership based on the
new paradigm shift. Key finding show that the most important determination of Avant-Garde Paradigm Shift is concerned about
global talent management success in the degree of involvement by new charismatic leadership. The study of new charismatic
leadership that as content charismatic leadership. Recent studies on talent management reveal on content systematic
conceptual framework, going ahead of designing systems about control and reward through displaying, Jago’s typology for
leadership not just individual character. The backbone of the structure of the avant-garde content of talent model of the
maturity and management which have appear as result outcome of Leonard (2010: 4) need to elevate global talent
management to content talent management has been prioritized in life cycle of modern teaching about management and
leadership. Kouzes and Posner (1995) has greater emphasis is on creating the shared vision, concept and value "…Leader don’t
command and control they serve and support..."
Althrough recent research has clearly demonstrated the implicit theories of leadership (ILTS) and effective leaders
were typically more favorable than for supervisors these findings suggest that the importance of leadership beyond more
awareness of the essence of such theories toward a considered of change in both the content and the structure of Jago’s
typology for leadership. (adapted from Offermann, Kennedy Js., and Wirtz 1994, Nilsson, 2012 and Dhanabhakyam and
Kokilambal, 2014: 23-26).
Conclusion
Whenever an analysis of adaptation in both the management and leadership content analysis is a method for
analyzing which is used in new talent management methodology toolbox and reviews. What content analysis its and how it has
affected management and leadership .i.e. its use in leadership research; the collection of analysis technique for which the result
are suitable for globalization and liberalization (or Avant-Garde) revolution in communication technology can better
demonstrated content desired result and through focusing on recent organizational revolution has denied traditional
bureaucratic approach and cradle appraise and formative transformational leadership technique. All the great academic
acknowledges in this paper has completely advocated to adopt this paradigm shift of management toward leadership in order
to journey with the content.
In summary, the role of content analysis in future leadership research is considered. Same way, to depict this process
using, parts of the Avant-Garde Element Model of Paradigm Shift is shown in Figure 3.
[25]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Figure 3. Talent Model of Maturity, Management and Transformational Leadership
Source: (adapted from Offermann, Kennedy Js, and Wirtz 1994, Nilsson 2012 and Dhanabhakyam and Kokilambal, 2014: 23-26)
Reference
Burns, J. M. (1978). what makes a difference in leaders Harper Torchbooks: New York, Harper & Row, U.S.A, 162.
Collis, C., Freebody, S., & Flew, T. (2013). Seeing the outer suburbs: Addressing the urban bias in creative place thinking. Regional
Studies, 47(2), 148-160.
Duke II, J., & Udono, E. N. (2012). A New Paradigm in Traditional Human Resource Management Practices. Journal of
Management and Sustainability, 2(2), 158.
Gardner, W. L., Avolio, B. J., Luthans, F., May, D. R., & Walumbwa, F. (2005). “Can you see the real me?” A self-based model of
authentic leader and follower development. The Leadership Quarterly, 16(3), 343-372.
Gartner, W. B. (1990). What are we talking about when we talk about entrepreneurship?. Journal of Business venturing, 5(1), 1528.
Howell, J. M. (1988). Two faces of charisma: Socialized and personalized leadership in organizations.
Kuhn, T. S. (1970), The structure of sciencetific revolutions, International Encyclopedia of Limited Science, (Vol.2, No.5), The
University of Chicago Press.
O’Leonard, K. (2010). Talent Management: benchmarks, trend, and best practice. Bersinx Associates Principle Analyst, June.4
Offermann, L. R., Kennedy, J. K., & Wirtz: W. (1994). Implicit leadership theories: Content, structure, and generalizability. The
Leadership Quarterly, 5(1), 43-58.
Phan:, Zhou, J., & Abrahamson, E. (2010). Creativity, innovation, and entrepreneurship in China. Management and Organization
Review, 6(2), 175-194.
Rosenfeld, S. (2004). Art and design as competitive advantage: A creative enterprise cluster in the Western United States.
European Planning Studies, 12(6), 891 -903.
Sosik, J. J., & Dinger, S. L. (2007). Relationships between leadership style and vision content: The moderating role of need for
social approval, self-monitoring, and need for social power. The Leadership Quarterly, 18(2), 134-153.
[26]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Schuler, R.S., & Tarique, I.R. (2010). Global talent management: Literature review, Integrative framework and suggestions for
further research: Global Talent Management, (Vol.45, issue 2), April, 122-133.
[27]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Human Resource Management (HRM): Discussed Research Areas
Applied to Hospitality and Tourism Careers-A Literature Review
Kununya Benjawan*, Assistant Professor Dr.Shayut Pavapanunkul**, Dr.Amorn Thoongsuwan***,
Professor Dr.Tin Prachyaphth**** and Dr.Kalyanon Kamolyabut*****
Abstract
Human Resource Management: Research areas is still in its evolutionary applied to describe of hospitality and tourism
crystal clean perspective framework. Advantageous literature demonstrates that Human Resource Management (HRM) is a mode
that struggles to capture a circle balance between the hospitality and tourism model of professional realities and the
professional development model. In this study all these perspective were kept under prominent literature focus. Catalysts of
the literature unisoning to several perspectives permit the research to prove modern areas that are not sufficiently conceal in
the literature. Seriously this study is a formation sketch screening critical aspects. It was based on Human Resource Management
(HRM) applied to hospitality and tourism careers that persisting to awaken a lot of relatively of the question are significant in
need of further research. Of empirical agent in order to prove the powerful of the praising fabricate statements.
Keywords: Human Resource Management, Human Resource Practices, Hospitality and Tourism Careers.
Introduction
The field of Human Resource Management (HRM) shows the best achievable utilization in the hospitality and tourism
organizational. In late twentieth century many researchers were developed the definition about judicious administration and
management concerned to employee motivation and job satisfaction (adapted from Hartel Fujimoto, Strybosh and Fitz Patrick,
2007). The paradigm of human resource strategies can be utilized as a vibrant implement basic towards achievement. Base on
davenport theory of human capital strategy can best be fortuned through powerful Human Resource (HR) practice. After the
concept of personnel management, in the paradigm shift context that emphatic human resource policies agenda are being
adjust mended with hospitality and tourism careers. According to Lado and Wilson (1994) and Baker (1999) based on view
organization applied to this research is hospitality and tourism organization are considered vital toward hospitality and tourism
careers as a blueprint of human resource management for success of sustainable competitive advantage resolution of
accessible, literature on the accountable methodize analytical judgments and appearance that Human Resource (HR) practices.
Hence, most of the literature in the area of human resource strategies are formed and established rather on the exclusive
human resource policies and practices. In this study researcher will foresee on accessible literature in assorted Human Resource
*
Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; Email:
[email protected]
** Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; Email:
[email protected]
*** Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; Email:
[email protected]
**** Political Science and Public Administration Program, Chulalongkorn University; Email:
[email protected]
***** Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; Email:
[email protected]
[28]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
(HR) practices and organizational performance with a view to promote future research by analyzing indicative areas and reveals
that Human Resource Management (HRM) is absolute system of hospitality and tourism concerning to Human Resource
Management (HRM) and practices as values policies and established conceptual framework of impact of Human Resource
Management (HRM) and practices as on model that vision, encourage hospitality and tourism career.
Literature Review
This branch of study literature review includes feasible research disclose to the amplitude analyzed in introduction
content. The actual integrated in this part. Is appropriated from altered resources Compelling crack outs from research at
present done affiliated to raised specified affair are duplicated underneath:
Author
Year
Tharenou and 2007
Other
Source/ journal
Human Resource
Management
Review
Katou and
Budhwar
2010
European
Management
Journal
Human Resource
Management
Review
Steinmetz
2011
Minbaeva
2008
International
Business Review
Tuner
Huemann
and Keegan
2008
International
Journal of Project
Management
Gooderham 2010
and Nordhaug
Human Resource
Management
Review
Findings and conclusion
Study concluded that research on training and a function of organizational level
outcomes which are categorized as:
1. Human Resource (HR) outcomes.
2. Organizational performance outcomes.
3. Financial of accounting outcomes.
4. In case of publicity listed companies stock market outcomes.
Business strategies managerial style and organizational culture moderate Human
Resource Management (HRM) policies that impact is absolutely arbitrate by
employee skills, mindset, and action.
Human Resource Research need to standardize develop the process of
questionnaire administration of questionnaire and structuring of comparable
measures should follow the same way. Result of such a research which is close to
uniformity.
Study concluded that are firm specific and used to develop competencies. The
creation of organizational knowledge. It can also contribute to sustained
competitive advantage.
Human Resource Management (HRM) practice in current organizations for
optimum performance should be liked with career development and overlook
needs of stake holders in accommodation of the organizations. Fairness and
justice assume added significance towards Human Resource Management (HRM)
(Greenwood, 2002)
Study concluded that Human Resource Management (HRM) practice framework is
important desired which should be capable to absorb circus stantial factors in
question. Few suggested are:
1. Culture
2. Legistration
3. Role of the state
[29]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Author
Year
Source/ journal
Werbel and
DE Maric
2005
Human Resource
Management
Review
Lengnick-Hall
and Other
2009
Human Resource
Management
Review
Mcginnicle
2000
Employee
Relation journal
Maxwell and
Farquharson
2007
Employee
Relation Journal
Harris
2007
Employee
Relations Journal
Othman and
Poon
2007
Employee
Relations Journal
Tissen and
Others
2010
The International
journal of Human
Resource
Management
Danny Guedi
and Hatt
2008
Luoma
The International
Journal of Human
Resource
Management
2008
Management
Decisions
Findings and conclusion
4. Trade union representation institutional context
Human Resource Management (HRM) practices including performance evaluation
compensation selection practices and training and development practices can be
clustered as a means to communicate to the employees in relation to different
skill and behaviors needs to actualize and assist a competitive advantage.
Collins and Smith (2006) concluded that Human Resource Management (HRM)
practice have a great impact towards organizational effectiveness is becoming
more significant to knowledge exchange resulting into improved organization
performance.
Organizations embarking upon the correct Human Resource Management (HRM)
approach shall tend to recruit and selection procedures get desirable behavior
relevant in the context. Training and development program can further
supplement the commitment.
Bowen and Ostroff’s (2004) concluded that the strength of the HRM system affect
organizational effectiveness. Human Resource Management (HRM) is said to have
a central role in business performance as per the theory (Richard and Broun
Johnson, 2001) Thus HRM strategies are deep rooted in business needs with a firm
integration with business strategy.
Developing HR Practices meant to accorded significance concerned about the
most of individual performance. There are various levels and specializations earth
with different perspectives about Human Resource (HR) responsibilities of
managers based on ill-defined boundaries.
Human Relationship Management practices is comparatively stronger than
competitive strategy. Strategy manipulated or changed and Human Resource
Management (HRM) practices can contribute orientation towards organizational
performance to remains in the right direction.
Adoption of the majority suggested a positive relationship between Human
Resource Management (HRM) and the organizational performance. It is important
to continually management orientation focus on these research such as Guest ;
1989, Clark 1993; Paauwe and Richardson 1997; Guest 1997; Gelade and Ivery
2003.
Human Resource Management (HRM) specialists in consultation with line
managers to link between Human Resource Management (HRM) and performance
decision making and should be judicious distribution of role and responsibilities.
Human Resource (HR) practices need more advocates of resource based theory
popular emphasis on develop and maintain the requisite competencies and
behavior as essential towards creating competiveness.
[30]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Author
Zanko
Year
2008
Source/ journal
The International
Journal of Human
Resource
Management
Findings and conclusion
A key theme in modern critical approaches to Human Resource Management
(HRM) imply the need for these factors as followings: asepticism about the
purpose of the global transferability of Human Resource (HR) ideas and practices
included the barriers to transfer or how work is designed for managed to achieve
the organizational control economic and societal contexts (Based on Delbridge
Idea, 2009).
Gellatly and 2009 The International Various Human Resource Management (HRM) Literature are possible to achieve
Others
Journal of Human Human Resource Management (HRM) elaboration of responsibilities of managers
Resource
especially in project oriented in contemporary organizations can increase
Management
performance at each level manifolds.
Moideen lutty 2009
Management
The organizational means can be identified high-involvement Human Resource
Al-Lamki and
Decision
Management (HRM) practices that implement highly selective staffing realistic
Murthy
training performance positive relationship with subjective and quantitative
measurement and employee empowerment to increase higher performance.
Shen and
2011 The International Human Resource Management (HRM) practice policies and practices to improve
Zhu
Journal of Human both the firm’s strategic needs and the interests of internal and external
Resource
stakeholders due to the importance of Corporate Social Responsibility (CSR) to
Management
achieve organizational performance.
Tool, Clere 2011 The International Simply matching investment in Human Resource (HRs) through embracing Human
and Galany
Journal of Human Capital Enhancing (HCE) Human Resource Management (HRM) System is positively
Resource
connected to organizational performance. More clear and especially in front line
Management
employees are strategically significant and essential to competitive advantage
source.
Armi
2011 The International Human Resource (HR) practice for effectiveness of Human Resource Management
Journal of Human (HRM) function is invaluable to exploit organizational performance in four
resource
dimensions these fits.
Management
1. Fit between Human Resource Management
(HRM) and corporate strategy.
2. Fit between Human Resource (HR) roles and
position .
3. Fit within Human Resource (HR) function.
4. Fit between Human Resource Management
(HRM) and other functional areas.
Source: Quoted and adapted from all available researchers in review and Hussein and Ahmad, 2012: Prepositions.
Based on the above literature review the following propositions before conclusion will be Applied to hospitality and
tourism careers such as
[31]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
P1. Effectiveness of Human Resource Management (HRM) can be associated to particular perspectives of Human
Resource Practices (HRP) fit.
1. Fit between Human Resource Management (HRM) and Corporate Strategy.
2. Fit between Human Resource (HR) Roles and Position.
3. Fit with Human Resource Management (HRM) Structure and Function.
4. Fit between Human Resource Management (HRM) and Other Functional Areas.
5. Fit with Organizational, Economic and Social Contexts.
6. Fit between Human Resource Policies Practice and Corporate Social Responsibility. (CCR)
P2. Business performance hospitality and tourism performance will be accomplished between strategy and Human
Resource (HR) practices.
P3. Career development hospitality and tourism careers development is critically associated to staff intention.
P4. Linking employee goals with career path planning to performance.
P5. Identifying oneness skills and competencies for employee learning and development towards performance gaps.
Conclusion and Conceptual Framework
After reviewing literatures by the researcher and discussing the above propositions challenges of the Human Resource
Management (HRM) practices and also to emphasizes the importance of Human Resource Management (HRM) in the
organization and that impact on hospitality and tourism organization due to several career factors as discussed earlier. Finally,
the research establish findings in research prescribe to share a vision for conceptual framework components outlined (see Figure
1.) consists of the independent variables which are the causal factors, the next effect which is the Human Resource
Management (HRM) practices and encourage hospitality and tourism careers.
[32]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Dependent Variables
Independent variables
Source: Adapted from Long, Perumal and Ajagbe, 2012.
References
Baker, D. (1999). Strategic human resource management: performance, alignment, management. Library Caeer
Development, 7(5), 51-63.
Gellatly, I. R., Hunter, K. H., Currie, L. G., & Irving: G. (2009). HRM: Practices and organizational commitment profiles. The
International Journal of Human Resource Management, 20(4), 869-884.
Gooderham:, & Nordhaug, O. (2010). One European model of HRM? Cranet empirical contributions. Human Resource
Management Review, 21, 27-36.
Hartel, C. E., Fujimoto, Y. Strybosch, V. E., & Fitzpatrick. K. (2007). Human Resource Management: Transforming Theory into
innovative practice. Frenchs Forest, NSW: Pearson Education Australia.
Hirris, L. (2007). The changing nature of the HR function in UK local government and Tts role as employee. Employee
Relations Journal, 30(1), 34-47.
[33]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Katou, A., & Budhwar: (2010). Causal relationship between HRM policies and organizational performance. Evidence from
the Greek Manufacturing Sector Eropean Management Journal, 28, 25-39.
Lado, A. A., & Wilson, M. C. (1994). Human Resource System and Sustained Competitive Advantage: A. Academiy of
Management Review, 19(4), 699-727.
Mcginnicle, J. P., & Jameson, S. M. (2000). HRM in hotels: Focus on commitment. Employee Relations Journal, 22(4), 403-422.
Minbaeva, D. (2008). HRM practices affecting extrinsic and intrinsic motivation of knowledge receivers. International
Business Review, 17, 703-713.
Othman, R. B., & P. J. (2000). What shapes HRM? A multivariate examination. Employee Relations journal, 22(7), 467-484.
Shen, J., & Zhub, C. Z. (2011). Effects of socially responsible Human Resource Management on employee. The International
Journal of Human Resource Management, 22(15), 3020-3035.
Steinmetz, H., S. C., W. M., & K. R. (2011). Conceptual and methodological issues. Human Resource Managment Review, 21, 1626.
Tharenou:, Saks, A., & Moore, C. (2007). A review and critique of research on training. Human Resource Management Review,
17, 251-273.
Tissen, R. J., Deprez, F. R. E., Burgers, R. G. B. M., & Montfort, V. K. (2010). Change or hold: Reexamining HRM to meet new
challengers and demands: The future of people at work: A reflection on diverging Human Resource
Management policies and practices in Dutch organizations. The International Journal of Human Resource
Management, 21(5), 637-652.
Turner, R., Huemann, M., & Keegan. (2008). A Human Resource Management in the project-oriented. International journal of
Project Management, 26, 577-585.
Werbel, J. D., & Demarie, S. M., (2005). Aligning strategic Human Resource Management and person- evoronment fit. Human
Resource Management Review, 15, 247-262.
Zanko, M., Badham, R., Couchman:, & Schubert, M. (2008). Innovation and HRM: Absences and politics. The International
Journal of Human Resource Management, 19(4), 562-581.
[34]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Embarking Model on a Key Performance Indicators to Balanced Scorecard
of Celebrity Endorsement
Anchaleeporn Thananchaitaveechote*,*Assistant Professor Dr.Shayut Pavapanunkul**, Thunyakarn Popat***,
Kumthon Nimitpatr**** and Dr.Nasaran Mahittichatkul*****
Abstract
This research is to develop, implement, and use performance measures including KRI, PPIs and KPIs: Key Performance
Indicators are defined a celebrity endorser. PPIs: People Practice Indicators can be used to describe the ability of any celebrity
endorser to persist the best-practice path to celebrity endorsement performance improvement is decided by the productive of
its people practices. KPI: Key Performance Indicators are now characterized as either past-current, or future-focused measures
applied to celebrity endorsement thus helps the celebrity a company choose to endorse its brand, is associated with
appropriate celebrity qualities closely a potential celebrity is defining brands by used of the concept of stardom where for a
popular entrepreneur personality trait applied to celebrity endorsement measure. This paper introduces the concept of
embarking model and discusses its relevance and entangle in the celebrity endorsement. Besides, it seeks to forward a model
highlighting celebrity endorsement as a critical individual capability in terms of celebrity endorse capability affecting celebrity
endorsement encounters for leveraging variety in bridging gap in the wake of recognition of.
Keywords: Embarking Model, Celebrity Endorsement, Key Performance Indicators, Balance Scorecard
Introduction
In the business and industry world today entrepreneur or business and industry owner are increasingly “Bombarded”
with celebrity endorsement on a daily groundwork. As celebrity endorsement is significant perspective and need to know how
suitable such endorser will be their characteristic company and brand.
This is however a countenance that the prevalent celebrity endorsement literature within marketing research has
looked into describing brands by use of human personality traits applied to celebrity endorser personality traits can be
measures for recognizing personal brand. (elaborated concept from Aaker, 1997, Geuens 2009, to this research Anchaleeporn
Thananchaitaveechote, Shayut Pavapanunkul and Nasaran Mahittichatkul, 2015 and Shimp 2007, Greenting, 2011).
On a bright examining the everyday celebrity endorsement was interaction with on 2 continual linking see a multitude
to foundation stones for implementing Key Performance Indicators to Balanced Scorecard. It is momentous to perpetually hub
on these personal brand and celebrity endorsement (adapted from applied to celebrity endorse Peters, 1985; Lead Better,
2008; Hartley, 2008; Phelps, 2011 and Kirstein, 2010). Quiet simply, the best-practice path to Performance Indicators to Balanced
* Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail:
[email protected].
** Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail:
[email protected].
*
** Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail:
[email protected].
*
*** Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail:
[email protected].
***** Master of Art in Dhamma Communication Program, Mahachulalongkornrajavidyalaya University; E-mail:
[email protected].
[35]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Scorecard. There are three types of performance measures such as KRI: Key Resource Indicators describes the overall celebrity
endorser ability, PPIs: People Practices Indicators is focusing a celebrity endorser.
The last type of performance measures to success is KPI: Key Performance Indicators represent a set of measures
focusing on the scorecard countenance of celebrity endorser. Performance that are the most delicate for the present and future
success of the celebrity endorsement. The role of Key Performance Indicators (KPI) are extra ordinary modern to the celebrity
endorsement. Key Performance Indicators (KPI) can be illustrated by embarking model dealing with Balanced Scorecard of
Celebrity Endorsement.
Problem Statement
The authors identified that due to the common misunderstanding that exist in relations to Key Performance Indicators
(KPIs) to the Balance Scorecard (BSC) of Celebrity Endorsement. It is important that all celebrity endorser in business and
industry organizations are aware of the structure and content of the balanced scorecard work of embarking model.
Research Objective and Aim
The research objective is to recognize in term of the related literature demonstrated that the celebrity endorsement
and using performance measures including KPIs, PPIs and KPIs in order to be successful in embarking model, associated with the
KPIs need to be prefer to endorse personal brand.
Research Method
The review of the theoretical world class meet literature shall afford an cleverness about the conceptual framework
of celebrity endorsement, its present implementation and usage, the understanding of three types of performance measures
are KPIs, PPIs and KPIs is the really monitor of embarking model can used to describe the relationship of three measures and
the balance scorecard and the core of celebrity endorse including celebrity endorsement and personal brand.
Results
The results from literature review give the researcher embarking model on Key Performance Indicators to Balanced
Scorecard of Celebrity Endorsement. The reason is that many literature books and texts have explored that a KPI is actually
(Parmenter, 2007; Kaplan & Norton, 1996; Have, S. Have, W., Stevens, F., Elst, M., & Pol-Coyne, 2003). In order to be successful
the researcher need to fulfill the following correlative.
1) Based on three types of performance measures.
1.1) Key Result Indicators. (KPIs)
1.2) People Practices Indicators. (PPIs)
1.3) Key Performance Indicators. (KPIs)
2) Performance ensures are linked to the balanced scorecard. (BSC)
3) Developing and Using KPIs: Its implications for the celebrity endorsement.
[36]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Key Result Indicators
Peel the skin concept of correlative
performances are linked to PPIs
People Practices Indicators (PPIs)
Peel to the core of KPIs and
PPIs to critical for KPIs
Developing and Using KPIs: Its
Implications for the Celebrity
Peel to an onion analogy can be used to
Endorsement
describe the relationship of KRI, PPIs and
KPIs to BSC
Key Performance Indicators (KPIs)
are Linked to the Balanced
Exhibit 1. The correlative performance of Embarking Model on Key Performance Indicators to Balanced Scorecard of Celebrity
Endorsement
Source: Adapted from Parmenter (2007: 2)
Key Result Indicators
Key Result Indicators (KPIs) rehabilitate outcome measures, with mainly review at “Lead and Lag Indicators” base on
crowded management books and texts that envelope Key Performance Indicators (KPIs) dispute. Using the terms “Lag”
(Outcome) and “Lead” (Performance Motorist) Indicators. Clearly, Key Result Indicators (KPIs) rehabilitate Lag (Outcome)
measures, which mainly review at key performance motorist indicators or “Lead” measures.
This is simply mainstream characterized as either Standard, Modern, or Planned-Focused Measures (see Exhibit 2.)
Exhibit 2. Standard/Modern/Planned-Focused Measures Analysis
Standard Measures
Modern Measures
Planned-Focused Measures
Last/Latest week/A few
weeks/Month/Quarter.
24/7, daily, or perhaps weekly for some.
(Updated continuously)
Next day/Week/Month/Quarter.
For example, number of past indicators
measuring events of the latest
week/latest month or quarter.
For example, an improvement in a key
measures with in service standards. 27/4
daily, or perhaps weekly for some.
(Updated continuously)
For example, number of plannedfocused on ambition to be initiated in
the next month/two months to
prospect spheres that are creating
last/latest service standards measures.
Source: Adapted from Exhibit 2. of Paramenter (2007: 8)
People Practices Indicators (PPIs) from extensive analysis and from Standard/Modern/Planned-Focused Measures
Analysis shown in Exhibit 2. and then restate the measure in the Key Result Indicators (KPIs) with the terms Lag (Outcome) and
Lead (Performance Motorist) Indicators.
[37]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
It is essential that measurement integral to all elements of the best practice. It is affecting People Practices Indicators
(PPIs). The direction method of people practices at the midpoint of all organizations is considered. Hence, the organizational
ability leads to best-practice that leading by the effectiveness of its people practices (see Exhibit 3.)
Organizational Strategy
Customer Focus
Technology
People practices
Quality
indicators
Measurement and Improving
Leadership
Performance
Exhibit 3 People Practice Indicators
Source: Adapted from Exhibit 3. of Paramenter (2007: 14)
Key Performance Indicators
Key Performance Indicators (KPIs) report a set of measures showing for on the following of the model content
perspectives of organization performance towards the celebrity endorser. A celebrity endorser is describe an entrepreneur who
user the public limelight awareness on behalf of a personality goods by appearing with it in celebrity endorsement effectiveness
may be powerful by congruence between Management Models that have a profound impact on Key Performance Indicators
(KPIs) base on Kapan and Norton’s “Six-Perspective Balanced Scorecard" (see Exhibit 4.).
Exhibit 4 Six-Perspective Balanced Scorecard
FINANCIAL
COSTOMERS
Utilization of assets optimization Increase customer satisfaction, key account
of working capital.
customer who generate the most profit.
INTERNAL
EMPLOYEE SATISFACTION
Effective relationships with key
Positive organizational culture, increased
stakeholders and customers.
recognition.
Source: Adapted from Exhibit 4. of Kaplan and Norton (1996)
ENVIRONMENT COMMUNITY (EXTERNAC)
Supporting local businesses, linking with
future perspective leadership
LEARNING AND GROWTH
Increasing expertise, and adaptability
Developing and using Key Performance Indicators (KPIs), its implications for the celebrity endorsement as discussion
and suggestion in responding to the above people practices indicators the starting point for linking both people practices
indicators and Key Performance Indicators (KPIs) to be relevant to that particular The Balanced Scorecard (BSC) management. It
should explain the celebrity endorser, the ability of any celebrity endorser to persist the best-practice path to celebrity
[38]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
endorsement performance improvement is decided by the productive of the people practices. The ultimate success of a
developing embarking model on a Key Performance Indicators (KPIs) implemented and utilized of The Balanced Scorecard (BSC)
in the celebrity endorser is determined by the presence or absence of four foundation stones called TARP Model adapted from
Freeman & Chen, 2015: 673 and Parameter, 2007 (see Exhibit 5.).
Effective Trustworthiness (T)
Personality Attractiveness (A)
TARP Model
Respect to the Staff, Stakeholders (R)
Respect to the Staff, Stakeholders (P)
Exhibit 5. TARP Model
Source: Adapted from Freeman & Chen (2015: 673) and Parameter (2007)
1) Partnership with the staff, stakeholders (Respect).
2) Transfer of personality goods (In terms of celebrity endorser characteristic) to the celebrity endorsement on
personality attractiveness (Attractiveness).
3) Integration of added value measurement sign deals with celebrities in the hope and expectation that relevant
position in the mind of consumers and stakeholders (Temperle & Tangen, 2006) (Relevant position).
4) Linkage of performance and balanced scorecard measures to celebrity endorsement strategies and requires
commitment to the establishment and maintenance of effective trustworthiness.
Conclusion
Finally, TARP Model complements the existing celebrity endorsement literature by positing business and industry frim
as salient dimension of celebrity endorser effects. Its endorsers using winning Key Performance Indicators (KPIs) and Balanced
Scorecard (BSC) promote their celebrity endorsement. (see Exhibit 6.)
[39]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Key Result Indicators (KRIs)
People Practices Indicators (PPIs)
Celebrity Endorser
TRUSWORTNESS
Linkage of performance
and balanced scorecards
measures to celebrity
endorsement strategies
and requires commitment
to the establishment and
maintenance activities
of effective
Celebrity-related
trustworthiness
they become “Transported”
ATTRACTIVENESS
Transfer of personality
goods
(in terms of entrepreneur
personality to celebrity
endorsement. It examines
the impact of celebrity
endorsement
on personality
Emotional investment
and
attractiveness).
fandom, which is indicative
and immerse in the physical
social and emotional
presences of the celebrity
(Green, Brock and Kaufman,
2004; Tan 2008)
of their commitment and
interdependence in the
relationship (Rusblt, Martz
and Agnew 1998, Rancy
(Green Light, 2011)
RESSPECT
Partnership with the
staff stakeholders
customer.
RELEVANT POSITION
Integration of added
value measurement sign
deals with celebrities in
the hope and
expectation that
relevant positon in the
mindRelevant
of consumers
and
as purchase
Respect refers to the
intentions are also a
quality of endorser’s an stakeholders.
component of
accomplishment
consumer cognitive
celebrities are respected
ability, athletic, the overall behaviour. i.e. how and
why (Kwek, 2010;
attractiveness attribute
Forber, 2011; Roy,
(Bryhe, Whitehead &
2006).
Breen, 2003; Eeric &
Sejung, 2005).
Exhibit 6. Embarking Model of Celebrity Endorsers Using Wining Key Performance Indicators (KPIs) and Balance Scorecard (BSC).
References
Aaker, J. (1997). Dimensions of brand personality. Journal of Marketing Research, 34 (3), 347-356.
Freeman, K. S. (2015). Wither the impact of celebrity endorsement. International Conference on Communication, Media,
Technology and Design, May 16-18, Dubai, United Arab Emirates.
Gan, W. B. A. (2006). Effectiveness of celebrity endorsement advetising in Chiness market place (A dissertaion presented in
part consideration for the degree of MA marketing).
GreenLight. (2011). TV ads with celebrity endorsements rise 500% from last year's Oscars. retrieved from
Filmindustrynetwork http//www.filmindustrynetwork.biz/tv-ads-with-celebrity-endorsements-rise-500-from-last-yeareoscars/8469
Have, S., Have, W., Stevens, F., Elst, M., & Pol-Coyne, F. (2003). Key Management Models: The management tools and
practices that will improve your business. London: Financial Times
Prentice Hall.
Hung, K., Chan, K. W., & Tse, C. H. (2011). Assessing celebrity endorsement effects in China: A consumer-celebrity relational
approach. Journal of Advetising Research, 6-21.
Kaplan, R. S., & Norton, D.P. (1996). The Balanced Scorecard: Translation stategy into action. Boston: Haruard Business School
Press.
Kaplan, S.R., & Norton, & D.P. (2007). Balanced Scorecard: Strategický systém merení vykonnosti podniku. Praha:
Management Press.
[40]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Kaplan, R. S., & Norton, D. P. (2007). Using the balanced scorecard as a strategic management system. Boston: Haruard
Business School Press.
Moyer-Guse, E., Chung, A. H., & Jain: (2011). Identification with characters and discussion of taboo topics after exposure to
an entertainment narrative about sexual health. Journal of Communication, 61, 387-406.
Nikolas, V-N., & Sebastian Skov, E. (2013). Celebrity endorsement (Graduate Thesis). Copenhagen Business School. CBS.
Shimp, T.A. (1997). Advertising promotion and supplemental aspects of integgrated marketing communications. (4th ed.).
Fort Worth. Texas: The Dryden Press.
Shimp, T. A., & Andrews, J. C. (2013). Advertising promotion and other aspects of integrated marketing communications. (9th
ed.). South Wester: Cengage Learning.
Shue, J. B. (2010). A hybrid dynamic forecast model for analyzing celebrity endorsement effects on consumer attitudes.
Mathematical and Compute Modelling, Journal Homepage, from www.elsevier.com/locate/mcm, 1554-1569
Velimirovica, D., Velimirovićb, M., & Stankovića, R. (2011). Role and importance of Key Performance Indicators Measurement.
Serbian Journal of Management, 6(1), 63-72.
[41]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Successive Model of Thai Traditional Medicine in Elderly Society
*
Assistant Professor Varapun Moongvicha
Abstract
The study of "Successive Model of Thai Traditional Medicine in Elderly Society" aims for study the relationship of
factors that affect the model as well as factors level and pattern of successive Thai traditional medicine in elderly society.
Research methodology using gather and compose data from literature reviewed, summarized and analyst for independent
variables from strategic plan; the sources are such as national, department, division, institute’s that relevant to Thai traditional
medicine strategic plans together with lecture from symposium and by depth interview. The outcome showed that there are 5
groups variables those are: 1) knowledge 2) personnel & standard 3) Herbal 4) local wisdom protection 5) consumer approach
that affect in elderly society in: 1) promoting, supporting and preventive for health 2) develop in health services system 3)
gearing for stakeholders, community participation, while other relevant impact factors are such as government supportive,
budgeting, and legal enactment. Moreover suggestions for successive Thai traditional medicine model are further literature
review on elderly society’s disease in muscle and skeleton area, where considered most popular among Thai traditional
medicine, and the successive model should have adopted and follow Chinese traditional medicine for pattern applied to Thai
traditional medicine system.
Keyword: Successive strategic model, Thai traditional medicine, Elderly society
Introduction
Thai traditional medicine is a science among one of eastern traditional medical style, which are the same as others
Asian countries traditional medical treatment knowledgebase style but vary according to regions, territories, cultures, traditions
and lifestyles. Traditional medicine is a knowledgebase inherited pass generation to generation, but within the past Thai history
has evidenced that it was a mistake during transferred process of traditional medical treatment, and due to inadequate
knowledge of folk medicine caused fatal to patients so Thai turned their medical treatment into modern western medical style.
In this way Thai traditional medicine treatise disappeared then lost their inherit. Recently when Thais aim for moving back taking
traditional medicine into main stream treatment, it was found out that folk traditional knowledgebase medicine are lost, no
heir, less skill practice, inadequate treatment all have to be retrieved when compared with Chinese traditional medicine who
are successor with continuous approach, with systematically treatment under government supportive. Thailand got several
typical medical sciences vary by dwellings and regions which are adaptable appropriate to local culture, moreover its cheaper
and providers are from small and medium business entrepreneur which can incur income for their lives of living. Currently
Thailand has high health expenditure with the trend of rising annually, under modern medicinal treatment, charges are very
expensive and are rapidly increasing since year 2523 worth 25,315 million baht then increase to year 2548 worth 434,974 million
baht with its increasing rate 17.2 times, and 7.7 percent yearly increasing in medical treatment charges. Pharmaceutical
*
Rajamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail;
[email protected]
[42]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
expenditure accounted to be 42.8 percent of the whole expenditure amount paid to health expenditure; according to National
Health assembly no. 2, year 2552 Agenda Item 3.6. More over the estimated budget for Assurance Fund Agent for health
coverage (UC) in years 2545-2559. The estimated expenditure by World Development Indicators (World Bank, 2015) identified
that health expenditures were 4.6 % of GDP with the rise of 7.7 percent per year, the amount were up to 614,532.4 million baht
in year 2558 which were the large amounts of 56% of government spending on health expenditure.
For reasons of government spending in health expenditure which climbing up every years such as Health Insurance
system, Officer Welfare system and Social Security Services system (Kamoltham, 2557) summarized 6 problems among Thais
towards modern medical system those are: 1) Thai citizen have an unfair treatment when approach to modern medical services
due to high price charges, service providers are also lack of medical staff 2) modern medicine cannot treat chronic diseases
effectively 3) imported drugs selling in high price 4) most local community have low-income and are insecure when earn their
living of growing herbal medicinal crops 5) modern medicine emphasizes on further education while they are lack or shortage of
medical staff in primary care. 6) health system rely on pills and food cause health deteriorated. Statistic report in Health and
Statistic Development in year 2557-2558 mentioned that the estimated death in year 2562 which was predicted from between
year 2537 to 2552, most Thais death most will be from traffic accidents, liver cancer and stroke. Thai women death most will be
from diabetes, stroke and cancer which all death are not from transmitted disease, most cases are chronic disease. Especially
cardiovascular, cancer, diabetes chronic disease which can be preventive, but actually these disease increased throughout in the
past 20 years. The government are solving problem of prevention from chronic disease and high price charges from health
expenditure by applying traditional medicine into government system. Department of Developmental Medicine and Alternative
Medicine under Ministry of Health has developed traditional medicine in health systems service provider applied parallel along
with modern medicine to outpatient (OPD) emphasis on promoting health and prevention for chronic diseases program with
high quality standard, long term, simple for accessibility. The program emphasized on 6 chronic diseases, they are: 1) diabetes 2)
High-blood pressure. 3) high-cholesterol 4) disorder paralysis 5) allergy 6) liver cancer. It was found out that Traditional medicine
gained most popularity for muscular and skeletal system, traditional medicine has low-cost, deploy local resources which fit to
regional life-style, culture and also can generate revenue to the local.
Purposes of the Study
The purpose of the research was to study the relationship of independent variable which affect dependent variable in
order to get a successive model for Thai traditional medicine in elderly society.
1) Analyst for factors lead to a successive model of Thai traditional medicine in elderly society.
2) Examine for level of factors affected to a successive model of Thai traditional medicine in elderly society.
3) Synthesize for pattern of a successive model of Thai traditional medicine in elderly society.
Methods
Population, Sample, and Sampling: This research has studied for successive traditional medicine by composed
strategies of traditional medicine, indigenous medicine and alternative medicine which link to elderly society compiled with
various levels of national, corporate and specific issues of Corporate Plan Developed for Thai local wisdom be healthy by Thai
style 2nd issued (year 2555-2559), Strategic Plan for be Healthy by Thai Style, Strategic Plan for Department of Developed Thai
[43]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Traditional and Alternative Medicine in operating plan and its implementation, Institute of Thai Traditional Medicine, Institute of
Indigenous Medicine, Institute of Alternative Medicine, Strategic Plan for Development of Potential in Elderly by Ministry of
Health issued in target and KPI factor, Institute of Intellectual Thai Local Wisdom Protection, Traditional Medicine and
Alternative Medicine Department Policy for Direction of Moving ahead, Revolution of Thai Traditional Medicine, Strategic in
Developed Thai Traditional Medicine Integrated with Health Care Service Provider System support for ASEAN community,
Department of Development in Thai Traditional and Alternative Medicine, Health Care Council, Thai Traditional Medicine in
ASEAN: Opportunity and Impact, Chinese Traditional Medicine Style, Institute of Applied Traditional Medicine. Most collective
problem are collected in macro and micro framework done by Ministry of Health.
Data collection Procedures:
1) Depth-interviews Panel of experts from Dr.Nathat Panichan, Deputy-head Institute of Applied Thai Traditional
Medicine, faculty of Medical, Thammasart University, Council Committee
2) Special Lecture in topic of The sustainability of Thai Traditional Medicine in Health Care Systems, The 12th Annual
National Exhibition of Thai Traditional & Complementary & Alternative Medicine, on September 6, 2558.
3) Strategic information gathering from government agencies in the relevant sectors since the Ministry of Health,
Department of Developed Thai Traditional and Alternative Medicine, Institute of Complementary Medicine, Health Council
Including Chinese Traditional Medicine.
Data Analysis:
Qualitative analysis from depth-interview after reviewed from tape recorder and meeting with manuscript, special
lectures from traditional medicine conferences. Categorization and content analysis in order to relate relationship between
variables in form of model. Analyzed by canonical method in form of strategic successive model in traditional medicine in area
of muscle and skeletal diseases in the elderly.
Results
Thai Traditional Medicine means by enactment of Thai traditional medicine profession by year 2556 refers to process
of medical diagnosis, treatment or prevention of disease, promoting and restoring human health, midwife, massage including the
preparation of pharmaceutical, manufacture for medical equipment that was transferred and development knowledge through
textbooks continuously. Traditional medicine under Thai Local Wisdom & Healthy by Thai Style means 3 Thai style medical
treatments: 1) Thai traditional medicine 2) indigenous medicine 3) alternative medicine.
Thai Traditional medicine consists of 4 groups of medical treatment: 1) medical treatment 2) pharmaceutical 3)
midwife 4) massage.
Indigenous medicine divided into two groups: 1) local wisdom in indigenous medicine in health upon daily basis
divided into 1.1) local food 1.2) midwife 1.3) herbal medicine 2) local wisdom in indigenous medicine for local disease
treatment combining with supernatural powers, cultural, religious experience divided into 2.1) experience knowledge indigenous
medicine 2.2) rituals indigenous medicine in Buddhism, Brahmanism and ghost beliefs.
Alternative medicine refers to the use of the medical treatment to be replaced in mainstream medical treatment,
divided into two forms: 1) alternative medicine using for supplement of modern medicine treatment so call complementary
[44]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
medicine, which is used to balance the biological balance of: 1.1) food balance 1.2) muscles, massage balance 1.3) energy,
physical, mental and concentration balance 2) alternative Medicine applied for completely alternate modern medicine.
Figure 1. shows relationship in success model of Thai traditional medicine in elderly society.
Thai traditional medicine, indigenous medicine and alternative medicine would develop medical care system since
upstream, mainstream and downstream which focus on the development of two parts: 1) medicine system development and
value in herbal product 2) manpower development begin with upstream-raw material, local wisdom, data preservative,
community connection and self-reliance. For main stream development is to further increase reliability, connecting service on
herbal safety standards, development of pill, academic promoting, medical plant set up, small herbal medical plant set up,
knowledge management, indigenous medical standard and medical academic system. And for downstream is to develop
hospital prototype, majority drugs listed for standard and safety and products excellence.
Under health policies followed by Ministry of Health Strategic Plan issue in the Development Plan for the Elderly
stated that elder is a person whose age is 60 years and over. Strategic for elderly health policy got 3 main goals: 1) promoting
elderly health, elderly should maintain in good health with average age of life span 80 years or more, senior citizen can perform
daily activities (ADL) in the average age of 72 years old, the policy is under the supportive, promoting and prevention policy
issued by screening 2) Improving in health system by connect to community service provider 3) community development
associated with clinic and local families.
[45]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Figure 2. represents relationship between variables of Thai traditional medicine and elderly society.
By analyst variables associated with strategic and policy plans, implementation plan, conference data, in-depth
interviews for a successive model of Thai traditional medicine, the relationship of model shown in figure 1) above which stated
the relationship of Thai traditional medicine variables of success model in elderly society.
When the analyzed variables both Thai traditional medicine and elderly society will get relationship model shown in
figure 2) exhibits the relationship between variables on successive model of Thai traditional medicine toward aging society. Refer
to the issue of the potential development in elderly, data under Ministry of Health strategic plan year 2558 under targets and
key success factors indicate setting reflect elderly current situation that elderly mainly live outside the municipality area, consist
of females more than males, aged 60-69 years, the common diseases are, running by most case, high blood pressure, diabetes,
depression, bone loss, heart disease. The target for health is to live with the average life span of at least 80 years old, be
healthy at least 72 years.
After analyst the relationship the variables outcome are: 1) Knowledge factors are such as research, culture, Buddhist,
superstition, life style, astrology, course, indigenous medicine, education system 2) Personnel factors are such as standards,
expertise, service standard, skills development, massage skill, language, reliability, general standard 3) herbal factors are such as
[46]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
plantation production, medical system, medical plantation standard, prescribe certified herbal listed, herbal institute, recipe 4)
Wisdom intellectual protection factors are such as consumer protection, legal, enactment for drug 5) Consumer access factors
are such as community management, diet/family community consumption/self-consumption, hospital/Coordination center
network/structure/ related agencies/ parallel with system of modern medicine.
After compose relationship between variables by analyzing issue by issue in order to separate for all variables shown
as table below, variable related to each strategic and expertise in term of comparison list by specialist and strategic. Thai
traditional medicine variables come from: 1) P. MD. Pravet vasi 2) Institute of Applied Thai Traditional medicine 3) National
Health Committee 4) Department of Thai Traditional Medicine 5) Revolution Thai Traditional Medicine 6) Thai Traditional
Institution 7) Office Thai Alternative Medicine 8) National Health Council 9) Division of Medical Professions 10) King’s Project Plan
in order to compile for successive model of Thai traditional medicine toward aging society
All sources given weight of variables can be classified into 5 parameters: 1) Knowledge base factors are such as
research, culture, Buddhist, superstition, life style, astrology, course, indigenous medicine, education system 2) Personnel factors
are such as standards, expertise, service standard, skills development, massage skill, language, reliability, general standard 3)
Herbal factors are such as plantation production, medical system, medical plantation standard, prescribe certified herbal listed,
herbal institute, recipe 4) Wisdom intellectual protection factors are such as consumer protection, legal, enactment for drug 5)
Consumer access factors are such as community management, diet/family community consumption/self-consumption,
hospital/Coordination center network/structure/ related agencies/ parallel with system of modern medicine. Figure 3. below
shows sources & variables of Thai traditional medicine.
Figure 3. Shows sources & variables of Thai traditional medicine.
[47]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Discussion
Success model in term of variables of Thai traditional medicine in elderly society in this research can be classified into
group of variable; 5 variable groups in Thai traditional medicine and 3 variable groups in elderly society. 5 groups variable are
knowledge, people, herbal, wisdom protection, access to consumers. 3 groups variable are 1) supportive & promoting & health
protection 2) health services development and 3) participation. While knowledge refers to 1) Knowledge base factors are such
as research, culture, Buddhist, superstition, life style, astrology, degree & course, indigenous medicine, education system 2)
Personnel factors are such as standards, expertise, service standard, skills development, massage skill, language, reliability,
general standard 3) Herbal factors are such as plantation production, medical system, medical plantation standard, prescribe
certified herbal listed, herbal institute, recipe 4) Wisdom intellectual protection factors are such as consumer protection, legal,
enactment for drug 5) Consumer access factors are such as community management, diet/family community consumption/selfconsumption, hospital/Coordination center network/structure/ related agencies/ parallel with system of modern medicine.
Variables consider to be most important in the first group are knowledgebase, research & development and
indigenous medicine. Popular variables among the second group are personnel, standard, standard system, and in the third
group is growing and producing herbal product. In group 4, popular variable is local wisdom and intellectual protection, and in
group 5 are community and participation. These will be compiled based on variables and perform statistical tests with canonical
method in order to confirm the relationship for further reviewed.
Suggestions
1) Follow history of Thai traditional medicine, Thailand lacks of knowledge base in continue to inherit for tradition
medicine whereas different from Chinese traditional medicine whose pattern of traditional Chinese medicine are successful with
the implementation with a reliable system. The research should follow and use for applications such as Chinese traditional
medicine system and its product.
2) Due to the changing in trend of health disease in elderly society, the latter patient has increased number of chronic
patients caused by an imbalance diet and lifestyle. Moreover Thailand is entering an aging society with digital economy driven
the occurring of bone and muscle disease due to office syndrome. In order for the elderly can perform and engage in tasks of
daily activities much better, Thai traditional medicine has evidence shown that Thai traditional are expertise in muscle and
skeleton area with number of visitors for curing in this area were up to 59 percent compare with other area of chronic disease.
For this reason this research aims for study further more for successive Thai traditional medicine in elderly society for muscular
and bone area, which will search for and do more for consolidate in order to synthesize for proper variable related to
successive Thai traditional medicine model.
References
Pravet Vasi: MD. (2558). Sustainability in Thai Traditional Medicine in Health Care System. Department of Thai Traditional
Medicine. Ministry of Health. Thai Traditional Medicine for Country Development. Bangkok Annual Symposium in Thai
Traditional Medicine, Indigenous Medicine and Complementary Medicine. The 12th National Herb Expo at Mueng Thong
Thani. September 2-6, 2015.
[48]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Nathat Panichan, M.D., Deputy-head Institute of Applied Thai Traditional Medicine, (2559). Faculty of Medical. Thammasart
University. Council Committee of Thai Traditional Medicine.
Department of Thai Traditional Medicine and Complementary medicine, Ministry of Commerce, (2557). Summarize in
Government Performance Report.
Ratchata Ratchatanavin: MD., (2558). Minister in Ministry of Health. Report on Policy Implementation of Ministry of Health.
Department of Thai Traditional Medicine and Complementary Medicine since September 12, 2557-March 31, 2558.
Enactment of Thai Traditional Profession, (2556). http://www.tmc.or.th/psb_doc/5-law_thaidoctor.pdf
National Health Council, (2552). Development in Thai Traditional Medicine, Indigenous Medicine and Complementary Medicine
become to be Country Mainstream Health Service Provider parallel with
Modern Medicine Department of Thai Traditional Medicine and Complementary Medicine, (2559). Vision Mission Strategic.
www.dtam.moph.go.th. Vision under Strategic 5-year Plan (2555-2559). www.203.157.181.2/.../Vision%20 follow
Strategic.
Pramote Satienrat, M.D., Director of Institute of Thai Traditional Medicine, (2556). The Development of Thai Traditional Medicine
Blending into Health Service Providing for ASEAN. February 26, 2556
Health Assembly, (2557). The Development of Thai Traditional Indigenous Medicine and Complementary Medicine to be Service
Provider. http://en.natinalhealth.or.th/Health Assembly.
National Plan Committee in the Development of Thai Local Wisdom Health in Thai Style 2nd Edition (2555-2559). (2555).
www.thaihof.org/.../aephnyuththsaastrchaati_chbabthii
Chanchai Charoensuwan, Pol. Gen. Member of National Reform. President of Regenerative Thai Traditional Medicine. (2557).
Regenerative Thai Traditional Medicine.
Ministry of Health, (2558). Strategic Target and KPI Issue in Potential Development Plan in Elderly Society.
www.hpc4.go.th>data.plan58>ip5-elderly
Dhawatchai Kamoltham, Assist. Prof. Dr.M.D., Rector Department of Thai Traditional Medicine and Complementary Medicine,
(2557). Thai Traditional Policy in ASEAN: Opportunity and Impact. Policy Direction for Department of Thai Traditional
Medicine and Complementary medicine.
Somchai Nitpanich, M.D., Rector Department of The Development of Thai Traditional Medicine and Alternative Medicine. (2556).
CEO Performance Report of KPI/Problem and Threat.
Bureau of Information Assessment. Department the Development of Thai Traditional Medicine and Alternative Medicine. Ministry
of Health. (2556). Report of Public Health for Thai Traditional Medicine Indigenous Medicine and Complementary
Medicine year 2554-2556. www.oie.dtam.moph.go.th/index.php?option...
Subcommittee on Health Statistics, Statistic Development Plan for Health 1st Edition Year 2557-2558. (2558).
www.osthailand.nic.go.th.
[49]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ดาระอัง้ ผูถูกทํารายจากการบังคับใชกฎหมาย
Dara-Ang: the Victim of the Law Enforcement
กมลพร วุฒนิ นั ทสุระสิทธิ์
Kamonporn Wutthinunsurasit
บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาปญหาการบังคับใชหลักกฎหมายที่ม ีตอชาวดาระอั้งในพื้นที่ปางแดง อําเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม
เพื่อคนหาถึงปญหาของสาเหตุในการบังคับใชกฎหมายในพื้นที่ดังกลาว โดยการศึกษาไดใชวิธีการวิจัย เชิงคุณ ภาพในการคน ควางานการศึกษาวิจัย ที่
เกี่ย วของกับชาวดาระอั้งในทางมนุษยศาสตรเพื่อนํามาเขาใชตอกระบวนการบังคับใชกฎหมายดังกลาวรวมกัน ผลการศึกษาพบวาปจจัย ที่ม ีผลตอการ
ปญ หาการบังคับใชกฎหมายที่มีตอชาวดาระอั้งในพื้น ที่ปางแดงนั้น มีความเกี่ยวขอ งกับทั้งเจาหนาที่ปาไม เจาหนาที่ตํารวจ องคกรศาลและเจาหนาที่
อําเภอ ปญหาที่เกิดขึ้นคือการขาดจุดเกาะเกี่ยวรวมกันในการบังคับใชกฎหมายที่เชื่อมตอกัน ดังเชน กฎหมายสิทธิมนุษยชนในเรือ่ งของการใหความสําคัญ
ตอสิทธิในศักดิ์ศรีของความเปนมนุษยและการดํารงอยูภายใตสิทธิพื้นฐานในกติกาเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม ในหลากหลายประเด็น คือ เรื่องที่อ ยู
อาศัยที่ปลอดภัย ปราศจากภยัน ตราย หรือสิทธิในการไมถ ูกเลือ กปฏิบัติจากการบัง คับ ใชกฎหมาย และปญ หาที่เกิ ดขึ้น อีก ประการคือ การบังคับใช
กฎหมายที่ข าดการคํานึงถึงความสัม พันธของมนุษ ยกับธรรมชาติ ที่เปนขอเท็จจริงที่เกิดขึ้น ในการดํารงชีวิตของชาวดาระอัง้ ดังนัน้ การบังคับใชกฎหมายที่
ไมไดพิจารณาถึงความเขาใจดังกลาวจะไมสามารถบังคับใชกฎหมายไดสอดคลองกับพื้น ฐานที่เปนจริงตอสังคม
คําสําคัญ: การบังคับใชกฎหมาย, กฎหมายสิทธิมนุษยชน, ชาวดาระอั้ง ปางแดง
Abstract
This research purports to study law enforcement of human rights principles on the Dara-Ang case at Pang Dang, Chiang
Dao District, Chiang Mai Province. The study also aims to analyse contributing factors which may have led to the problems on
law enforcement within this particular area. The research employs a qualitative method with the use of surveys together with
an ethnographic study of relevant laws. The results reveal that the influential factors of law enforcement can be linked to
forestry officials, the police, judges and district officials. In the other words,whilst forestry officials use forest law, the police deal
mainly with criminal law, judges concern for only matters of jurisdiction, and district officials apply mainly their ministerial
regulations. The major problems in this area can be said to have stem from fragmented law enforcement and no coordination
amongst the working state officials. For example, the implementation of ICESCR on housing rights, which highlights the rights to
safety and non-discrimination treatment by state officials, in the unfortunate case of Dara-Ang, the people in Pang Dang were
unlawfully arrested in their own home and were evicted by force. Such event represents the insecurity of housing right. Last but
not least, there is an issue of law enforcement that is arguably being misunderstood and misrepresented vis-a-vis the human
relationship with the nature. Such matter is crucial in order to understand Dara-Ang life, of which would allow those who
enforce the law to be able to apply the law effectively in the real world.
Keywords: Law Enforcement, Human Rights Law, Dara-Ang Pang Dang
[50]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
ความจําเปน ในการศึกษาปญหาการบังคับใชกฎหมายเปนสิ่งที่มีความสําคัญในกระบวนการศึกษาทางดานนิติศาสตร อัน เปนสิ่งที่สรางความ
กังวลตอการบังคับใชกฎหมาย ดังนั้นการพิจารณาแตเพียงการออกกฎหมายมากมายขึ้น มา เพื่อใหแ กไขปญหาที่เกิดขึ้น การศึกษาในเรื่องของการบังคับ
ใชกฎหมายก็เปนสิ่งที่มีความสําคัญเชนเดียวกัน เพราะเปน การศึกษาปญหาที่เกิดขึ้น ในการใชกฎหมาย และประหยัดงบประมาณในการสรางกฎหมาย
ขึ้น มามากมาย ฉะนั้น การศึกษาเรื่องการบังคับใชกฎหมายในงานชิ้น นี้จึงเปน สิ่งที่ช วยใหเห็นถึงปญหาที่เกิดขึ้นของการใชกฎหมายในสังคม ชาวดาระอัง้
เปน กลุมชาติพันธุที่อพยพมาจากพมา แลวเริ่มเขามาอยูอาศัย ในประเทศไทยเมื่อประมาณป พ.ศ.2525 (สกุณี ณัฐพูลวัฒน, 2545: 22)
คําวา ดาระอั้ง มีความหมายตามภาษาของกลุม คําวา “ดา” หมายถึง คน คําวา “ระอั้ง” หมายถึง ภูเขา ดังนั้น ดาระอั้ง จึงหมายถึง “คนที่
อยูบนดอย” ดาระอั้งมีอีกชื่อเรีย กวา ปะหลอง ชาวดาระอั้งที่อพยพเขามาในไทยมีการตั้งรกรากอยูใน 3 อําเภอ คือ อําเภอเชีย งดาว อําเภอฝาง และ
อําเภอแมอาย (สุจริตลักษณ ดีผดุง, 2548) เปน กลุม ชาติพันธุกลุมหนึ่งที่อาศัยอยูในอําเภอเชียงดาวในที่พื้นที่ปางแดง ซึ่งถูกแบงออกเปน สองพื้นที่ คือ
พื้น ที่ปางแดงในสําหรับชาวดาระอั้งที่อพยพเขามาอยูกอน และพื้นที่ปางแดงนอก ซึ่งเปนพื้นที่ของชาวดาระอั้งที่อพยพเขามาอยูในภายหลัง (นนทวรรณ
แสนไพร, 2554: 79) การบังคับใชกฎหมายที่เกิดขึ้นในพื้นที่ดังกลาวมีความนาสนใจที่วา เหตุใดจึงมีการบังคับใชกฎหมายที่เกิดขึ้นในการจับกุมชาวบาน
ถึงสามครั้งใหญคือ ครั้งที่1 พ.ศ.2532 ครั้งที่ 2 พ.ศ.2541 และครั้งที่ 3 พ.ศ.2547 (ธีรัช สีหะกุลัง, 2551: 16) แนวความคิดของการบังคับใชก ฎหมาย
ของรัฐที่เกี่ย วของกับทรัพยากร“อคติทางชาติพันธุ” กับปญหาในเรื่องผูผลิตและคายาเสพติด ปญหาเรื่องความมั่น คง ความเชื่อในเรื่อง “ชาวเขา” หรือ
การบังคับใชกฎหมายของเจาหนาที่ตํารวจที่ไมไดใหความสําคัญตอหลักสิทธิมนุษยชน และละเลยตอเรื่องกระบวนการบังคับใชกฎหมายตามขัน้ ตอนของ
กฎหมาย (วิรุญ ปลีจุน,2558) องคกรศาลและองคกรราชการที่เกี่ยวของ อันเปน ภาพสะทอนปญหาของการบังคับใชกฎหมายที่กระทบตอกลุมชาติพันธุ
ดาระอั้ง ที่ไดรับผลกระทบ และความเปลี่ยนแปลงในสังคมหมูบานของชาวดาระอั้งอยางใหญหลวงในการปรับเปลี่ยนตนเอง ตามความเปลี่ย นแปลงที่
เกิดขึ้น ในหมูบานจากการบังคับใชกฎหมาย(ธีรัช สีหะกุลัง,2551:157) นอกจากนี้ผลกระทบของการบังคับใชกฎหมายยังแสดงใหเห็น ในงานการศึกษา
เรื่องความเปนชายขอบของชาวดาระอั้ง ผานการกระทําและความสัม พัน ธเชิง อํานาจของรัฐ เชน ชาวดาระอั้งตอรองการเขาถึงทรัพยากร ผานการ
นําเสนอตัวตน “คนรักปา” หรือการตอรองในการเขาถึงสถานะพลเมือง ผานการเปน “ชาวเขาที่ดี” เพื่อ ตอรองความสัม พัน ธอํานาจกับรัฐในการถูก
กระทําหรือสรางความเปนอื่น อันทําใหพวกเขาตกอยูในภาวะของความเปนชายขอบ (วาสนา ละอองปลิว, 2546: 119-124)
การบังคับใชกฎหมายที่เกี่ย วของกับการจัดการทรัพยากรธรรมชาติเปน สิ่งที่มีความสําคัญในสังคมยุคปจจุบัน ของรัฐไทย ดังนั้น แมรัฐจะใชสิท ธิในการ
บังคับใชกฎหมายในการจัดการทรัพยากรของรัฐตนอยางมาก เชน นโยบายการหาพื้นที่ปาเพิ่มมากขึ้น และเขม งวดขึ้น (จตุรงค ดําดี, 2559) อยางไรก็
ตาม หากความเขาใจเกี่ย วกับกลุมชาติพัน ธุ สิทธิในเรื่องของความเปนมนุษยที่ตองไดรับความคุม ครองตามหลักการสิทธิมนุษยชน ไมไดถกู นํามาพิจารณา
รวมดวยกับการบังคับใชกฎหมาย ยอมสงผลกระทบตางๆมากมายที่เกิดขึ้นตอกลุมชาติพัน ธุตางๆ ที่อาศัยอาศัยอยูในรัฐไทย
วิธีในการวิจยั
การศึกษาเปนงานวิจัยเอกสาร และการวิจัยพื้น ที่ โดยจะเลือกพื้น ที่ในการวิจัย ที่หมูบานปางแดงในและหมูบานปางแดงนอก ทีต่ งั้ ถิน่ ฐานของ
ชาวดาระอั้ง อําเภอเชีย งดาว จังหวัดเชียงใหม ดังนี้
ระเบียบวิธีวิจัย
การวิจ ัยเอกสาร (Documentary Research)
การศึกษาวิจัยนี้เปนการศึกษาวิจัยในเชิงคุณภาพ อัน เปนการศึกษาขอมูลจากเอกสารที่เกี่ย วของกับหลักสิทธิมนุษ ยชนในดานตางๆ ควบคูไ ป
กับงานวิจัยในเชิงมนุษยศาสตร ที่ไดกลาวถึงผูไมม ีสัญชาติไทยในเชิงมนุษ ยศาสตร วิถีช ีวิต และวัฒนธรรม
[51]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การวิจ ัยภาคสนาม (Field Research)
งานวิจัยนี้เลือกสถานที่ในการศึกษา ที่ หมูบานปางแดงนอก และหมูบานปางแดงใน อําเภอเชีย งดาว จัง หวัด เชีย งใหม และกลุม บุค คลที่
ทําการศึกษา คือ ชาวดาระอั้ง โดยมีขั้นตอนของการวิจัย แบงเปน 3 สวนคือ
1. การรวบรวมปญ หาที่เกิดขึ้น ในพื้นที่ซึ่งทําการศึกษา เพื่อใหทราบภาพรวมของปญหาในเกิดขึ้น ในเขตพื้นที่ศึกษาดังกลาว
2. รวบรวมเอกสาร อนุสัญญา และกติกา ที่เปน กฎหมายระหวางประเทศ ของหลักสิทธิมนุษยชน
3. นําขอมูลที่ไดจากขอ ก และ ข มาวิเคราะหประกอบกับบทบัญญัติรัฐธรรมนูญป 2550 และหลักสิทธิม นุษ ยชน (กฎหมายสิทธิมนุษยชน)
ประกอบกับกฎหมายที่เกี่ย วของ
ผลการวิจัย
การบังคับใชกฎหมายที่มีตอชาวดาระอั้ง หมูบานปางแดง อําเภอเชียงดาว จังหวัดเชีย งใหม ในการบังคับใชหลักสิทธิม นุษยชนไดเกิดปญหาที่
อุปสรรคตอการบังคับใชกฎหมายในเรื่องที่เกี่ยวของกับบุคคลที่บังคับใชกฎหมายดังนี้
1. ในสวนที่เกี่ย วของกับรัฐ เปนเรื่องเกี่ยวกับแนวความคิดที่เปนอคติ อันมีตอกลุม ชาติพันธุดาระอั้ง กับความเชื่อในเรื่องของ “ชาวเขาเปนผู
ตัดไมทําลายปา” การอยูน อกเขตแผนที่ข องรัฐคือการกระทําที่ผิดกฎหมายและมีสถานภาพเปน ผูบุกรุก (เสนห จามริก และ ยศ สัน ตสมบัติ, 2536)
ดังนัน้ การบังคับใชกฎหมายจึงเปน แบบแยกสวน และไมน ําเหตุการณในครั้งกอนเขามาพิจารณาหรือประวัติศาสตร
2.การบังคับใชกฎหมายของเจาหนาที่รัฐที่เกี่ยวของ เชน เจาหนาที่ตํารวจ ในกรณีของการจับกุมที่ไมช อบดวยกฎหมาย เพราะไมมีหมายจับ
และไมเขาเหตุย กเวน ที่กฎหมายอนุญาตในการจับกุม แบบไมม ีหมายจับได (องอาจ เดชา, 2553) หรือกรณีก ารรายงานของสื่อออนไลน ตอ เหตุก ารณ
ดังกลาวในสวนของการจับกุม ในการอางถึงประเด็นเรื่องความมั่น คง (องอาจ เดชา, อางแลว) อัน เปนเรื่องของคําสั่งทางดานนโยบาย ดังนัน้ จึงสะทอนให
เห็น วากลไกในการบังคับใชกฎหมายที่คํานึงถึงสิทธิ เสรีภาพของประชาชน เปน สิ่งที่ในทางปฏิบัติไมไดเกิดขึ้นจริงตอชาวดาระอั้ง เพราะการจับ กุม เปน
เรื่องที่กระทบตอสิทธิในเนื้อตัว รางกายและเสรีภาพของบุคคล ดังนั้น การจับจึงตองกระทําตามขั้นตอนทางกฎหมายที่เครงครัด
3. ในสวนของชาวดาระอั้ง ไมไดย อมจํานนตอการบังคับใชกฎหมายของรัฐแตเพียงอยางเดียว และเครื่องมือของการไมย อมจํานนของชาวดา
ระอั้งไมใชการหยิบอาวุธขึ้นตอสู แตเปนลักษณะของการปรับเปลี่ย นอัตลักษณที่เกิดขึ้น (ธีรัช สีหะกุลัง, 2551) การสรางสัญลักษณในการตอสู เพื่อหา
พื้น ที่ตัวตนในการสรางความรับรูในความเปนชาวดาระอั้งที่ดี ในพื้น ที่ปางแดง ในขณะเดียวกัน เชน การเขามาเปน แรงงานรับจางในการปลูก ปาของรัฐ
(วาสนา ละอองปลิว, 2546: 119) สิ่งที่เกิดขึ้นดังกลาวจึงเปนการสรางเครื่องมือการตอสูการบังคับใชกฎหมายของรัฐของชาวดาระอั้ ง โดยวิธีการที่ไม
รุนแรงและยอมรับไดในการใชสิทธิตามการปกครองในระบอบประชาธิปไตย
อภิปรายผลการวิจัย
การศึกษาการบังคับใชกฎหมายที่มีผลตอชาวดาระอั้ง หมูบานปางแดงอําเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหมเกิดขึน้ เนือ่ งจากการหาเหตุผลของการ
หาสาเหตุที่วาเหตุใดการบังคับใชกฎหมายสิทธิมนุษยชนจึงไมเกิดขึ้นในพื้นที่ดังกลาว ในกระบวนการบังคับใชกฎหมายของรัฐ และจากการศึก ษาการ
บังคับใชกฎหมายที่เกี่ยวของกับทรัพยากรในการจัดการปาไมของรัฐ ที่ตองเกี่ย วของกับกลุมชาติพัน ธุอื่นๆ ก็มีการบังคับใชกฎหมายที่เกิด ขึ้น ในปญ หา
เดีย วกัน คือการกระทําที่ไปละเมิดตอหลักการสิทธิมนุษ ยชน เชน การบังคับไลรื้อ การเผาทําลายที่อยูอาศัย การเขายึดพื้น ที่ (ศูน ยปฏิบัติก ารรวมเพื่อ
แกไขปญหาประชาชนบนพื้นที่สูง, 2558) เชน กรณีบานเลาวู ตําบลเวียงแหง อําเภอเวียงแหง จังหวัดเชีย งใหม โดยการถูกขูไลรื้อพื้นที่อยูอาศัย
การศึกษานิติศาสตรไดม ีการศึกษานิติศาสตรหลากหลายวิธี (ปรีดี เกษมทรัพย, 2526: 21) คือการศึกษานิติศาสตรในแบบโดยแท คือเนนใน
สวนของเนื้อหากฎหมายและการบังคับใชกฎหมายเปนหลัก เปน ไปตามสิ่ง ที่ก ฎหมายบัญ ญัติแ ตผ ลที่ออกมาคือ ชาวบ านกระทําผิด กฎหมาย ดังนั้น
การศึกษาในแบบนิติศาสตรโดยแทจะใหเหตุผลสิ้น สุดที่ไมเปน ไปตามกฎหมาย คือผิดกฎหมาย แตตอบคําถามอื่นๆหรือหาเหตุผลวาเพราะอะไรไมได จึง
ตองนํามาสูการศึกษานิติศาสตรในแบบที่วา การศึกษานิติศาสตรในแบบขอเท็จจริงซึ่งเปน การศึกษาเชิง ประวัติศ าสตรเขามาพิจารณารวมดว ยหรือ ที่
เรีย กวาการศึกษาประวัติศาสตรกฎหมาย กลาวคือการยอนไปดูถ ึงความมุงหมายในการออกกฎหมายปาไมม ากมายหลายฉบับ เนือ่ งดวยวัตถุประสงคเปน
เช น ไร เชน ประวัติ ก ารออกกฎหมายป าไม แ รกเริ่ม นั้น มาจากในชว งนั้ น เปน ชว งของการดึง อํา นาจเข าสู สว นกลาง และการปกครองในระบอบ
[52]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สมบูรณาญาสิทธิราชย ดังนั้น กฎหมายปาไมจึงถูกใชมานานมาก ในขณะที่การปกครองในแบบปจจุบัน เปนแบบประชาธิปไตย ทีเ่ นนการกระจายอํานาจสู
ทองถิ่น สภาพของกฎหมายดังกลาวอาจไมสอดคลองตอความเปลี่ย นแปลงของสังคมที่เกิดขึ้น และในอีกสว นหนึ่ง คือ การศึกษาในแบบสังคมวิทยา
กฎหมายที่ศึกษากฎหมายประกอบกับขอเท็จจริงที่เปนปรากฏการณที่เกิดขึ้นในสังคมวามีเหตุและผลกระทบกันอยางไร เชนชาวดาระอั้งปางแดงถูกจับ
ในขณะที่ชาวเขาที่อื่นก็โดนจับเชนเดีย วกันในขอหาการบุกรุกพื้น ที่ปา สวนขอเท็จจริงจากการเก็บขอมูลในพื้นที่ เกี่ย วกับชาวบานปางแดง กับผลกระทบ
จากการใชกฎหมาย
- ประเด็น สัญชาติ จากการลงพื้น ที่ปางแดงพบวา ยังคงมีชาวดาระอั้งที่ยังไมไดรับสัญชาติไทยอยู และไดรับผลกระทบจากการไมมสี ญั ชาติใน
การดําเนินชีวิตประจําวัน อาทิเชนในเรื่อง การเดิน ทางออกนอกพื้น ที่ ชาวดาระอั้งเลาใหฟงวาบางกรณีตอ งมีการพาแมเฒาไปรัก ษาที่โรงพยาบาลที่
เชีย งใหม ดังนั้น จึงตองเจอปญ หาเมื่อ ระยะเวลาที่กฎหมายกําหนดนั้น ในบัตรผานทาง ไมเพียงพอและมักเกินกําหนดที่กําหนดไว นอกจากนีก้ ารทีช่ าวดา
ระอั้งสวนใหญยังไมไดรับสัญชาติไทยนั้น เพราะการที่ชาวดาระอั้งไมใชกลุมชาติพันธุดั้งเดิม เพราะแผนแมบทการพัฒ นากลุม ชาติพัน ธในประเทศไทย
(พ.ศ.2558-2560) สงผลตอโอกาสในการไดสิทธิในเรื่องสัญ ชาติไทยยังเปนสิ่งที่ลางเลือน
- เรื่องที่อยูอาศัย และที่ทํากิน ที่อยูอาศัย ของชาวดาระอั้งปางแดงนั้น แบงออกเปนสองพื้น ที่คือปางแดงในและปางแดงนอก พืน้ ทีอ่ ยูอ าศัยมี
อยูอยางจํากัด ในขณะที่ประชากรมีการเพิ่ม จํานวนมากขึ้น การไมม ีสัญชาติ มีผลกระทบตอการถือครองกรรมสิทธิ์ในที่ดิน ซึ่งชาวดาระอั้งไมมีโอกาสถือ
ครองทรัพยสิน ในแบบสวนตัว กฎของหมูบานคือหามใหคนนอกเขามาอยูอาศัย เพิ่มในหมูบานอีก หามคนในหมูบานทะเลาะกัน และหามยุงเกี่ย วกับยา
เสพติด ดังนั้นการศึกษากฎหมายเชิงสังคมวิทยาจึงสะทอนใหเห็นวามีกฎหรือกติกาของรัฐที่เรียกวากฎหมายในเรื่องการถือครองกรรมสิทธิใ์ นทีด่ นิ ตองมี
สัญ ชาติไทยและกฎจารีตของกลุมชาติพัน ธที่หามนําคนนอกเขามาอยูในพื้นที่ ในพื้นที่ปางแดงจึงมีการซอนทับกัน ของกฎหมายและกฎจารีต ในเรือ่ งทีอ่ ยู
อาศัยและที่ทํากิน ที่เขม ขน เพราะพื้นที่ม ีขอจํากัด และไมเพีย งพอตอการดํารงชีวิตโดยเฉพาะพื้น ที่ทํากิน
- เรื่องครอบครัว อาชีพ การศึกษา การอยูอาศัย มีลักษณะเปน ครอบครัวใหญ นับถือผูอาวุโสเปนผูมีอํานาจในบานหากมีเรื่องทะเลาะกันจะให
ผูอาวุโสของบานเปน ผูตัดสิน การอยูอาศัยกันเปน ครอบครัวใหญ ทําใหมีแรงงานในการผลิตทางการเกษตร การเพาะปลูกจะเปน ขาวโพด เมล็ดถั่วชนิด
ตางๆ อาชีพเสริมที่สรางรายไดคอนขางดีรองลงมาคือ การทําบานพัก โฮมเสตย ใหน ักทองเที่ย วตางชาติเขามาเที่ย วชม หรือการผลิตสิน คาทางดาน
หัตถกรรม การศึกษาชาวดาระอั้งสวนใหญไมไดเรียนหนังสือสูง เนื่องจากนิย มแตงงานหลังเรีย นจบมัธยม นโยบายจะมีการสนับสนุนเรื่องการศึกษาฟรี
แตในความเปน จริงที่เกิดขึ้นการคุม คาใชจายที่เปน รายจายที่เกิดขึ้น ภายหลังการเรียนเปนเรื่องที่คอนขางยากและไมฟรี เชน การเดินทาง หรือ การจาย
เบ็ดเตร็ดในการเรียนหนังสือ ดังนั้น กฎหรือนโยบายของรัฐที่สรางขึ้น ในความเปน จริงจึงตองเผชิญกับระเบีย บหรือกฎเกณฑจากทางโรงเรียน ซึง่ แตกตาง
ไป สงผลตอการสรางอุปสรรคทางการศึกษาตอโอกาสในการเรีย นฟรี ที่สามารถเกิดขึ้นไดจริง
- ประเพณี วัฒนธรรม ประเพณีเปน สิ่งที่ม ีความสําคัญตอการดํารงชีวิตของชาวดาระอั้ง ชาวดาระอั้ง มีทั้ง ที่น ับถือศาสนาพุทธและคริส ต
ศาสนาพุทธจะมีการทําบุญ และไหวผี มีผูประกอบพิธีดังกลาวจึงเปน ที่เคารพของชาวบานเรียกวาหมอเมิง ประเพณีแ ละวัฒนธรรมของชาวดาระอั้ง ใน
เรื่องการแตงงานนั้น ไมสนใจตอการจดทะเบียนสมรส การแตงงานในความรับรูของชาวดาระอั้งจึงเปน การแตงงานตามประเพณี และการทําพิธกี รรมทาง
ศาสนาเพื่อเปน การประกาศใหคนในชุมชนไดรับรูวามีการแตงงานเกิดขึ้น ดังนั้น จากขอเท็จจริงที่เกิดขึ้นชี้ใหเห็น วา ประเพณีหรือวัฒนธรรมมีสว นตอการ
เขาใจหรือกําหนดแบบแผนในการดําเนิน ชีวิตของชาวดาระอั้ง บางครั้งชาวดาระอั้งเลือกที่จะทําตามกฎประเพณีข องกลุม ชาติพัน ธต นเองหรือชุม ชน
มากกวาที่ทําตามสิ่งที่กฎหมายไดกําหนดไว วาการแตงงานถูกตองตามกฎหมายคือการจดทะเบีย นสมรส อีกทั้งสวนหนึ่งของการจะทะเบียนสมรสก็ไมได
เปดชองทางในการเขาถึงสิทธิไดตามปรกติเนื่องจากการไมมีสัญชาติไทย ในขณะที่กฎของวัฒนธรรมและประเพณีสามารถเขาถึงไดงา ยและเปนทีย่ อมรับ
ในชุมชน
ขอเสนอแนะ
1. การบังคับใชกฎหมายไมควรแยกสวนจากการบังคับใชหลักสิทธิม นุษยชน เพื่อปองกัน การบังคับใชกฎหมายทีไ่ มสอดคลองตอหลักการสิทธิ
มนุษยชนที่มุงคุมครองสิทธิ เสรีภาพ และการดํารงอยูอยางมีศักดิ์ศรีข องความเปน มนุษ ย
2. การบังคับใชกฎหมายในเรื่องที่เกี่ยวของกับการจัดการทรัพยากรปา และเกี่ย วของกับกลุมชาติพัน ธุนั้น ควรพิจารณาหลัก ฐานในสวนที่
เกี่ย วของกับประวัติศาสตรในพื้น ที่ รวมทั้งการดํารงชีวิตของกลุม ชาติพันธุดังกลาวดวย เนื่องจากจะทําใหเขาใจถึงประเพณี วัฒนธรรมและตัวตนของชาว
ดาระอั้ง การบังคับใชกฎหมายจึงจะเกิดประสิทธิผลที่ดี ยกตัวอยางเชน การกลาวถึง ระบบการทําไรหมุน ในการดํารงชีวิตของกลุม ชาติพัน ธุ มีค วาม
[53]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สลับซับซอนมากกวาการทําไรเลื่อนลอย (ชูศักดิ์ วิทยาภัค, 2543: 142) การบังคับใชกฎหมายที่ปราศจากการใหความสําคัญ ตอ ระบบคุณ คา ในเรื่อง
ศัก ดิ์ ศ รีค วามเป น มนุ ษ ย สิท ธิ และเสรี ภาพ กฎหมายจะเป น เครื่อ งมื อของการปกครองของระบบทรราชย มากกว าระบบการปกครองในแบบ
ประชาธิปไตย และการที่ผดุงคุณ คาในการเขาถึงสิทธิความยุติธรรมทางกฎหมายก็จะเปนเรื่องที่ย ากลําบากสําหรับกลุม ชาติพนั ธุ และมีความเปนชายขอบ
ในสังคม
เอกสารอางอิง
เครือขายนักกฎหมายสิทธิมนุษยชน. 2555. รายงานขาว “ปากับคน”: ในมุม มองของศาล บทเรียนจากคําพิพ ากษาคดีแ มอ มกิ ”. สืบคน วัน ที่ 19
เมษายน 2559จาก https://voicefromthais.wordpress.com.
เงาศิลป คงแกว.2537. ชีว ิตบนเสน ดายของสิบสามชนเผาไทย, กรุงเทพมหานคร.
จตุรงค ดําดี. “ชาวบานกวา 8 พันหมูบาน ถูกทวงคืน ผืน ปา เจาหนาที่หาเปน “นายทุน ” แตตัวจริง ลอยนวล” สืบ คน วัน ที่ 28 เมษายน 2559 จาก
http://tcijthai.com/tcijthainews/view.php?ids=5659 ().
จําลอง อินทะวงษ. 2548. สถานการณการละเมิดสิทธิมนุษยชนของชนเผาและชาติพ ันธุบนพื้นที่ส ูงในประเทศไทย สมาคมศูนยรวมการศึกษาและ
วัฒนธรรมชาวไทยภูเขาในประเทศไทย(ศ.ว.ท.).
ชูศักดิ์ วิทยาภัค. 2543. ใน อานันท กาญจนพัน ธุ บรรณาธิการ. พลวัติข องชุม ชนในการจัด การทรัพ ยากรสถานการณในประเทศไทย. สํานักงาน
กองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)
ธีรัช สีหะกุลัง. 2551. ผลกระทบของการจัดการทรัพ ยากรปาของรัฐไทยตอ การปรับเปลี่ยนอัตลักษณข องชาวดาระอั้ง หมูบา นปางแดงนอก จังหวัด
เชียงใหม. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัย ศิลปากร.
นนทวรรณ แสนไพร. 2554. การเคลื่อ นยาย การตั้งถิ่นฐาน และการเปลี่ยนแปลงวิถีช ีวิตดานเศรษฐกิจ ของชาวดาระอั้งในอําเภอเชียงดาว จังหวัด
เชียงใหม วิทยานิพนธ วิทยาศาสตรมหาบัณ ฑิต, มหาวิทยาลัยเชียงใหม.
ปรีดี เกษมทรัพย. 2526. เอกสารประกอบการศึกษาวิช านิติปรัชญาชั้นปริญญาตรี ภาคหนึ่ง: บทนําทางทฤษฎี. กรุงเทพมหานคร: โรงพิม พเจริญผล.
ผู จั ด การออนไลน .2557. “แกะรอย “บิล ลี่ ” ล อ งหน คาดจากปมคดี เ ผาหมู บ า นกะเหรี่ ย ง. สื บ ค น วั น ที่ 19 เมษายน 2559 จาก
http://www.manager.co.th/Local/ViewNews.aspx?NewsID=9570000046220.
มูล นิธิ ผ สานวัฒ นธรรม ศูน ยป ฏิ บั ติก ารร ว มเพื่อ แกไ ขปญ หาประชาชนบนพื้ น ที่ สูง (ศปส.). 2558. รายงานการประชุ ม สมัย การประชุ ม ที่ 55
คณะกรรมการวาดว ยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม. กรุงเทพมหานคร: ศูน ยพิทักษและฟนฟูสิทธิช ุมชนทองถิ่น.
วาสนา ละอองปลิว. 2546. ความเปนชายขอบและการสรางพื้น ที่ทางสังคมของคนพลัดถิ่น กรณีศึกษาชาวดาระอั้งในอําเภอเชียงดาว. วิทยานิพนธ
ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัย เชีย งใหม.
วิ รุ ญ ปลี จุ น . 2558. ทางการไทยผิ ด หวั ง หลั ง มติ ส ภายุ โ รปชี้ “สิ ท ธิ ม นุ ษ ยชน ”ไทยตกต่ํ า สื บ ค น วั น ที่ 28 เมษายน 2559 จาก
http://news.voicetv.co.th/thailand/269109.html.
สกุณี ณัฐพูลวัฒน. 2544. กลยุท ธในการเขาถึงทรัพยากรของชุมชนตั้งถิ่นฐานใหมทามกลางบริบทของการปดลอมพืน้ ทีป่ า .วิทยานิพนธศลิ ปศาสตรม
หาบัณฑิต, มหาวิทยาลัย เชียงใหม.
เสนห จามริก และ ยศ สัน ตสมบัติ,(บก.). 2536. ปาชุมชนในประเทศไทย:แนวทางการพัฒนา เลมที่ 1: ปาฝนเขตรอนกับภาพรวมของปาชุมชนใน
ประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: สถาบันชุมชนทองถิ่นพัฒนา.
องอาจ เดชา. 2553. ถอดบทเรียนกรณีช าวบานปางแดงกับผืน ปา: มองหาสิท ธิ เสรีภาพ เสมอภาค ในสัง คมไทย(1) และ (2) สืบ คน วัน ที่ 8
พฤศจิกายน 2558 จาก http://www.prachatai.com/journal/2010/02/27592.
[54]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การเปลีย่ นแปลงคําภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมทองถิ่นอีสาน*
Changes in Sanskrit and Pali words in IsanLiterary Works
**
***
****
*****
จํารัส สุขแป , ดร.สิงหคํา รักปา , ผูชวยศาสตราขารย ดร.วรวรรธน ศรียาภัย และ ดร.ชมพูน ุท ธารีเธียร
Chamrat Sukpae, Dr.Singkam Rakpha, Assistant Professor Dr.Warawat Sriyabhaya and Dr.Chomphoonuch Thareethian
บทคัดยอ
บทความนี้ม ีวั ตถุป ระสงค เพื่อ วิเคราะหคํ าภาษาบาลีแ ละสัน สกฤตมาตรฐานที่ ปรากฏในวรรณกรรมอีส านเพื่อวิ เคราะหลัก ษณะการ
เปลี่ยนแปลงของคําภาษาบาลีและสัน สกฤตในวรรณกรรมอีสานซึ่งมีลักษณะที่เปลี่ย นแปลงไปจากคําภาษาบาลีและสันสกฤตมาตรฐาน ขอมูลทีใ่ ชในการ
วิเคราะหครั้งนี้ ไดแก คําภาษาบาลีและสันสกฤตที่ปรากฏในวรรณกรรมลายลักษณอีส าน 5 เรื่อง การศึกษาในครั้ง นี้ไดใชก ารเก็บคําภาษาบาลีแ ละ
สัน สกฤตจากวรรณกรรมอีสานทั้ง 5 เรื่อง ไดแก 1)เรื่องพระยาคํากองสอนไพร 2) เรื่องธรรมดาสอนโลก 3) เรื่องนางผมหอม 4) เรื่องเสีย วสวาด และ5)
เรื่องสังขศิลปช ัย ผลการวิเคราะหพบวา คําภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมอีสานมีการเปลี่ยนแปลง 2 ลักษณะ คือ 1) ดานสระ เชน สูรยสอ งแจง
เฮืองฮุงบัวระพาพุนเยอ สระ อุแ ละอู ในภาษาบาลีและสันสกฤตเปลี่ย นเปน สระ อัว เมื่อนํามาใชวรรณกรรมอีสาน (บ. ปุพฺพ, ส. ปูรฺว /นางผมหอม) 2)
ดานพยัญ ชนะ เชน อยากฮุงเฮืองชวยพากัน ฮักษาไว เปลี่ย นสียง ร เปน ฮ ทั้งนี้เนื่องจากในภาษาถิ่นอีสานไมมีเสีย ง ร (บ.รกฺข , ส. รกฺษ /พระยาคํากอง
สอนไพร) นอกจากนี้การศึกษายังพบการเปลี่ยนแปลงเสียงของคําภาษาบาลีและสันสกฤตมาตรฐานที่ปรากฏในวรรณกรรมอีสานหลายลักษณะ ทัง้ นีเ้ ปน
เพราะอิทธิพลทางเสียงของภาษาถิ่น ซึ่งออกเสียงไดงายและสะดวกกวา บางคํามีการปรับเปลี่ยนจนแทบไมเหลือเคาของคําในภาษาเดิม
คําสําคัญ: คําภาษาบาลีและสันสกฤต, การเปลีย่ นแปลงเสียงสระและพยัญชนะ, วรรณกรรมทองถิน่ อีสาน
Abstract
This article aimed at studying standardPali and Sanskrit forms in Isanliterary worksin which the changesof the vowels
and consonants sound occur. The data used for analysis consist of 5 Isanliterary works namely; Nangphomhom, Sangsinchai,
Siawsawad, Phrayaokhamkongsonprai and Thammadasonlok.Findings show that Standard Pali and Sanskrit reveal some changes
in sound of vowels and consonants in accordance with local sounds in the local language that are easier and more convenient
to articulate and the such pronunciation is deviated from the standard Pali and Sanskrit and in some cases, no original form of
Pali and Sanskrit is found due to the influence of the local sound language system.
Keywords: Loanwords of the Sanskrit and Pali, Sound Change of vowels and consonants, Isan Literary Works
*
บทความนี้เปนสวนหนึ่งของดุษฎีนิพนธเรื่อง “การปรับเปลี่ยนและการใชคํายืมภาษาบาลีสันสกฤตในสังคมอีสาน” หลักสูตรศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย คณะศิลป
ศาสตร มหาวิทยาลัยพะเยา
**
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยพะเยา และคณะมนุษยศาสตรและลังคมศาสตร มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม: Email:
[email protected]
***
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยพะเยา
****
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยพะเยา
*****
คณะมนุษยศาสตรและสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยอุบล
[55]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
ภาษาเปน สมบัติทางวัฒนธรรมของมนุษย ทั้งนี้มนุษยสรางภาษาขึ้น เพื่อประโยชนในการสื่อสารความรูสึกนึกคิดของตนกับคนในสังคม แตละ
ภาษาอาจมีความเหมือน คลายคลึงหรือแตกตางกันไป ในแตละภาษามีความเปนลักษณะเฉพาะ ทั้งดานเสียง คํา และความหมาย ซึง่ เปนระบบของแตละ
ภาษา (อมรา ประสิทธิรัฐสินธุ, 2548) กลาวไววา ในโลกยุคปจจุบันจะหาสังคมหนึ่งภาษาไดยากมาก เพราะการติดตอสื่อสารเปน ไปอยางสะดวกและ
งายดาย ผูคนในสังคมจึงสามารถติดตอกับคนนอกสังคมและเรีย นรูภาษาวัฒนธรรมของผูอื่น ซึ่งในที่สุดก็รับเอาภาษากับวัฒนธรรมนัน้ มาอยูใ นสังคมของ
ตนดวยภาษาไทยมีคําภาษาตางประเทศปนอยูมากมายหลายภาษา โดยเฉพาะภาษาบาลีสันสกฤต ซึ่งเปน ภาษาที่ไทยเรารับมาใชมากกวาภาษาอื่น การ
ยืม คําภาษาบาลีสันสกฤตในภาษาไทยมีม าตั้งแตอดีตดังปรากฏพบวามีคําภาษาบาลีสันสกฤตในศิลาจารึก วรรณกรรมราชสํานักและวรรณกรรมทองถิน่
เหนือ อีสานและใต (ธวัช ปุณโณทก, 2553) กลาวไววา การยืม คําภาษาตางประเทศมาใชพูดจากันในภาษาไทย เปนการพัฒนาทางดานคําไทยอยางหนึ่ง
(บรรจบ พัน ธุเมธา, 2523) กลาวไววาในบรรดาภาษาตางประเทศที่ม ีความสัม พัน ธเกี่ย วของกับเรา เห็นจะไมม ีภาษาใดเกินภาษาบาลีสัน สกฤต (พระมหา
ทองสุข นาชัยดี, 2541) ไดศึกษาเรื่อง คําภาษาบาลีแ ละสัน สฤตในวรรณกรรมทอ งถิ่น อีส านประเภทนิทานและคําสอนสรุปไดวา คําภาษาบาลี แ ละ
สัน สกฤตที่ปรากฏในวรรณกรรมทองถิ่นอีสานมีการเปลี่ยนแปลงทั้งดานเสีย งและความหมาย การเปลี่ยนแปลงนี้ บางสวนมีเคาของศัพทเดิม พอที่จะ
สังเกตรูไดทั้งดานเสีย งและความหมาย แตบางสวนก็เปลี่ย นไปโดยสิ้นเชิงจนไมมีเคาเดิม เหลืออยู
ภาษาไทยรับคําภาษาบาลีสันสกฤตมาใชมากมายตั้งแตอดีตจนกระทั้งปจจุบันทั้งในภาษาทั่วไปและภาษาในวรรณกรรม การนําคําภาษาบาลี
และสันสกฤตมาใชในวรรณกรรมพื้นบานหรือวรรณกรรมระดับชาวบานอาจจะมีลักษณะที่แตกตางจากวรรณกรรมราชสํานักตรงทีผ่ แู ตงมุง เนนเรือ่ งความ
อลังการของภาษา สวนวรรณกรรมพื้น บานจะมีภาษาถิ่น ปนอยูดวยภาษาถิ่น อีสานที่ใชเขีย นในวรรณกรรมทองถิ่น มีคําภาษาบาลีและสันสกฤตปะปนอยู
เปน จํานวนมาก หากแตคําเหลานี้ม ีลักษณะเสีย งและคํา เปลี่ย นแปลงไปจากภาษาเดิม เชน คําวา ฮีต มาจากคําวาจารีต, บุญผะเหวค มาจากคําวา บุญ
พระเวสส คําเหลานี้สามารถสืบสาวหาเคาของคําเดิม ได หากศึกษาอยางละเอีย ดก็จะทําใหทราบถึงความเปลี่ยนแปลงและที่ม าของคําได
จากการศึกษาในเบื้องตน พบวาในวรรณกรรมอีสานซึ่งมีแนวคิดและที่มาจากพุทธศาสนา จึงหลีกไมพน ที่จะใชคํายืมภาษาบาลีและสันสกฤต
แตทั้งนี้ผูแตงก็ไดเลือกใชคําภาษาบาลีสัน สกฤตตามที่เห็นวาสะดวกและงายตอ การออกเสีย งโดยเฉพาะอยางยิ่ง วิธีการที่ผูเขีย นนําคําภาษาบาลีแ ละ
สัน สกฤตมาปรับเปลี่ยน ผสมกลมกลืน ใหเขากับภาษาถิ่นอีสาน และสามารถสื่อความหมายไดอยางเขาใจบทความนีม้ งุ ศึกษาการเปลีย่ นแปลงเสียงของคํา
ภาษาบาลีและสัน สกฤตมาใชในวรรณกรรมอีสาน
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงดานเสีย งสระและพยัญ ชนะของคําภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมอีสาน
2. เพื่อศึกษาลักษณะการใชคําภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมอีสาน
วิธีการวิจัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเก็บคําภาษาบาลีแ ละสัน สกฤตที่ปรากฏในวรรณกรรมลายลักษณอีสาน 5 เรื่อง ไดแก 1. นางผมหอม 2.
สังขศิลปชัย 3. เสียวสวาด 4. พระยาคํากองสอนไพร5. ธรรมดาสอนโลก เพื่อวิเคราะหการเปลี่ยนแปลงดานเสีย งสระและพยัญชนะและเปรียบเทียบคํา
ภาษาบาลีและสัน สกฤตในวรรณกรรมอีสานกับคําภาษาบาลีแ ละสัน สกฤตมาตรฐาน โดยใชกรอบแนวคิด เรื่องการเปลี่ย นแปลงดานเสีย งของคําฃอง
ภาษาบาลีและสัน สกฤต ในภาษาถิ่นอีสาน โดยผูวิจัย ปรับประยุกตใชแ นวคิดของ บรรจบ พัน ธุเมธา(2489), พัฒน เพ็งผลา (2538), และ ธวัช ปุณโณทก
(2553) อธิบายโดยสรุปไดวา คําภาษาบาลีแ ละสัน สกฤตที่ปรากฏและวรรณกรรมอีสานมีลักษณะการเปลี่ย นแปลงดานเสีย งสระและพยัญ ชนะ ทั้ง นี้
เพื่อใหเขากับระบบเสียงของภาษาถิ่นอีสานและงายตอการออกเสีย งของคนอีสาน จากแนวคิดดังกลาวผูวิจัยไดกําหนดกรอบแนวคิดที่จะใชเปนฐานใน
การวิเคราะห ดานการเปลี่ยนแปลงทางดานเสีย ง(sound change) ดังนี้
1. การเปลี่ย นแปลงทางดานเสีย ง (sound change) มี 4 ลักษณะไดแ ก
[56]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1.1 การเพิ่ม เสียงหมายถึง การเติมเสีย งจากคําเดิม โดยการเพิ่มเสียงสระใหย าวขึ้น การเพิ่ม พยางคทั้ง พยางค หนา กลาง หลัง
และการเพิ่ม ตัวสะกดเขาไป แตความหมายเหมือนเดิม
1.2 การลดเสีย ง หมายถึง เสีย งของคําหดสั้น สงจากคําเดิม โดยการลดเสีย งสระใหสั้น ลงและการตัดพยางคทั้งพยางค หนา กลาง
หลัง แตความหมายเหมือนเดิม
1.3 การสับเสีย ง หมายถึง การสลับตําแหนงของเสีย งภายในหนวยคํามีความหมายเหมือนกัน หรือคลายคลึงกัน
1.4 การกลมกลืนเสีย ง หมายถึง การเปลี่ยนรูปเสียงไปตามเสียงขางเคียง ทําใหเสียงมีความเหมือนกัน หรือคลายคลึงกัน
ผลการวิจัย
การเปลี่ย นแปลงทางดานเสีย งของคําภาษาบาลีและสัน สกฤตที่ปรากฏในวรรณกรรมอีสานสวนใหญม ีการเปลี่ย นแปลงเสียงทัง้ เสียงสระและ
เสีย งพยัญชนะ ดังนั้นผูแตงจึงปรับเปลี่ยนเสียงของคําภาษาบาลีและสันสกฤตมาตรฐานตามเสีย งที่มีอยูในภาษาถิน่ ซีง่ ออกเสียงไดงา ยและสะดวกกวา ซึง่
มีลักษณะการเปลี่ยน ดังนี้
1. การเปลี่ย นแปลงเสีย งสระคําภาษาบาลีและสัน สกฤตที่น ํามาใชในภาษาไทยมีลักษณะการเปลี่ยนเสียงสระในสวนพยางคหรือคําโดยไมทาํ
ใหความหมายเปลี่ยนไปดังนี้
1.1 การเพิ่ม เสียงคือสระเสียงสั้น ของภาษาบีและสันสกฤตกลายเปนสระเสีย งยาวในวรรณกรรมอีสานโดยเฉพาะเสียงสระทายคํา
เพื่อสะดวกในการออกเสีย งอะ เปน อา เชน เทพ เปน เทพา ดังขอความวา ...เวรบังบาบควรเรารอน ตามแตเทพาเพี้ย งแสนไตรตรองซอยโทษสองเราพี่
นองสีน ไดแ ตเวรนั้น แลว..(บ. ส. เทว /สังขศิลปช ัย)
อิ เปน อี เชน คติ เปนคะดี ดังขอความวา ..โยธาแททั้งแดนโดยลูกเราแทแ ลว ใผหากผิดฮีตแทจอมเจาอยาโดย เทีย รยอมคึดแนว
นาวมาสั่งสอนคดี..(บ. ส. คติ /สังขศิลปช ัย)
นอกจากนี้ในวรรณกรรมอีสานยังมีการเปลี่ย นแปลงเสีย งสระโดยการแทรกเสีย งสระลงไประหวางพยัญชนะซอนในภาษาบาลีและ
สัน สกฤตเพื่อสะดวกในการออกเสีย ง การแทรกเสียงสระที่ปรากฏในวรรณกรรมอีสาน มีการแทรกเสีย งสระ อะ, อิ และ อุ ดังขอความวา ...สะแบงเบาตก
คะมาทวงทั้งคาย อุทิยานรอนคือไฟเผาผาน เสียงโหไหระงมเราฮอดเสียง (บ. อุยฺย าน, ส. อุทฺย าน /สังขศิลปชัย )
ในการเปลี่ย นแปลงเสีย งคําภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมอีสานยังพบวามีการเปลีย่ นแปลงคุณสมบัตขิ องเสียงในกลุม สระ
ที่อยูในพวกเดีย วกัน คือเสียงสระในกลุม ของสระหนาดวยกัน หรือสระหลังดวยกัน ซึ่งจะกลายเสียงไดหลายลักษณะ ดังนี้
กลุมสระหนา ไดแ ก สระ อิ,อี จะกลายเปนเสียงสระ เอ เชน สืมา เปน เสมา, วีส เปน เพด และ สระอิ,อี กลายเปน เสียงสระ เอีย
เมื่อมี ร ตามหลังคํานัน้ เมื่อนํามาใชในวรรณกรรมอีสาน ดังขอความวา
...ฝูงผูขาเปน เดียระฉานลิ้น ต่ํา
ลือจักฮม ฮม เจาจอมซอยบควรเจาเอย
มิใชพงษพัน ธุประสงคเสมอกาแพงเอย... (บ.ติรจฺฉาน, ส. ติรศฺจีน /สังขศิลปชัย ) กลุ ม สระหลั ง ได แ ก สระอุ, อู จะกลายเป น
สระ โอ และสระ อัว เมือนํามาใชในวรรณกรรมอีสาน ดังขอความวา
...ลมพัดตอง ผีเขาซอยซื่นพุน เยอ
เดือนดวนขึ้น ควงฟาฮุงจวง
สูรยสองแจง เฮืองฮุงบัวระพาพุน เยอ... (บ. ปุพฺพ, ส. ปูรฺว /นางผมหอม)
นอกจากการเปลี่ย นแปลงภายในกลุมสระเดียวกัน แลว ในวรรณกรรมอีส านนิย มการเปลี่ย นสระอะ และ อา เปน สระ อัว ดัง
ขอความวา
...ฝูงหมูสาวสํานอย สงวนเลน นีน ัน
สีดานอยนางงามชมชื่น
ยัวระยาตรยาย ไปพรอมพร่ํามวล... (ส. ยาตรา /นางผมหอม)
...ใหคอยผาผีกเวน ตมสิกลั่วเมื่อลุน
[57]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ใหคอยบัวระบัดผัวเจาผัวแพงเพียงเนตร
ยิน สนุกอยูสรางเงินลานมั่งมีเจาเอย... (บ. ปฏิปตฺติ, ส. ปฺรนิปตฺติ /นางผมหอม)
เปลี่ยนเสียงสระ อ, อา เปน อุ การเปลี่ยนเสียงลักษณะนี้ม ีมากในคําภาษาบาลีและสันสกฤตที่น ํามาใชในวรรณกรรมอีสานเชน
...ใหมีมดสม พรอมดําแดงมาอยู ลํานั้น มีทั้งนกพรําพรอมมาอยูน อนคอน ลํานี้เปน มุงคุน ประเสริฐดีเสาแกว ลํานี้ใหเอามาเปน
เสาเอก...(บ, ส, มงฺคล /ธรรมดาสอนโลก) ...เฮืองๆมาวประดับดีเดีย นดาด แกวกายลอมคุลีสวยสอดแหวน เนื้อออนเพี้ย งกุททะลีดลมไหว คือคูหงสคํา
เหิน เมื่อลีลายาย...(บ, ส, กทลิ /สังขศิลปชัย )
...หญิงโครพสกุลเชื้อผัวตนจักเรืองรุง ก็จึงสมตอนตื้อแพงลานยอดหญิงไดแลว แนวผูหญิงนี้อยาไดทําทางรายมิสสาจารทางชัว่ แท
เนอ... (บ. คารว, ส. เคารว/พระยาคํากองสอนไพร)
1.2 การลดเสีย งคือ การทําใหสระเสียงยาวในภาษาบาลีและสันสกฤตกลายเปน เสียงสั้น เพื่อใหออกเสีย งงายขึ้น ในเมื่อสระเสียง
ยาวที่มีตัวสะกดไมมีคําใชในภาษาถิ่นอีสาน เชน อา เปน อะ สามเณร (บ.) เปน สัมมะเนน, โกลาหล เปน โกละหน (บ.) อี เปน อิ เชน วีช เปน พิดชะ
(บ.ส. วีช), สีล (บ.) เปน สิน 3. อู เปน อุ เชน จูฬา เปน จุลลา, สูกร (บ.ส.) เปน สุกอน
1.3 การสับเสีย งเปนการสลับตําแหนงของเสียงภายในหนวยคํามีความหมายเหมือนกันหรือคลายคลึงกัน เชน หฤทย เปน หือละ
ไท ปเทเส เปน ปะเสเท
1.4 การกลมกลืนเสีย งคือการที่เสีย งพยัญ ชนะเปลี่ยนไปตามเสีย งขางเคีย ง โดยสวนมากพยัญชนะเสียงออนจะถูกกลืนเสียงไปตาม
พยัญชนะเสียงที่แ ข็งกวาสิเนรุราช เปน สิเนโนลาด, สิน เนโนลาด และ สุเมรุราช เปน สะเมนโนลาด
2. การเปลี่ย นแปลงเสีย งพยัญ ชนะ
คําภาษาบาลีและสัน สกฤตที่น ํามาใชในวรรณกรรมอีสาน มีทั้งเสียงที่คงเสียงพยัญชนะตามเดิม เชน อาภรณ ปตา มาตา บุญ หากมีเสีย งตรง
กับภาษาถิ่น อีสานมักไมมีการเปลี่ย นแปลงแตถ าจะมีการเปลี่ย นแปลงสวนมากจะนํามาใชเปลี่ยนใหเขากับระบบเสียงพยัญชนะในภาษาถิน่ อีสาน ซึง่ จะไม
สะกดตามหลักการสะกดหรือตัวสะกดตัวตามในภาษาบาลีและสันสกฤตมาตรฐาน เชน คําภาษาบาลีวา กุกฺกุโฏ (ไก) ในวรรณกรรมอีส านใช กุดโต,
อาทิจจ เปน อาทิด, สิทธิ เปน สิดทิ เปนตน การเปลี่ย นแปลงพยัญชนะของคําภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมอีสานนั้น จึงมีหลายลักษณะ ดงนี้
2.1 การเปลี่ยนแปลงเสียงพยัญชนะเดี่ยวคําภาษาบาลีละสันสกฤตมาตรฐานที่สะกดดวยพยัญ ชนะวรรค ฏ (ฏ ฐ ฑ ฒ) วรรค ต (ต
ถ ท ธ) และ พยัญ ชนะเศษวรรค ไดแ ก ศ ษ ส เมื่อ นํามาใชในวรรณกรรมอีส าน ไมวาจะเปน พยัญ ชนะตน หรือตัวสะกด(ตัว ตาม) โดยสวนมากจะ
เปลี่ยนเปน ด เชน
ภูวะนาดเจาใจสลั่งฮุงหลัง เยื้อยยากทาวทั้งแหงโฮยแฮง (บ.,ส. ภูวนาถ/สังขศิลปช ัย)
บัดนี้จักกลาวเถิงกุมภัณเขาหิมะพานไพยะมาด (ส. มาศ /สังขศิลปช ัย)
เปลี่ยน ป เปน ผ เชน
โอนอ พระบาททาว เอาเผตนางโผงเปนเมีย ขวัญ กอดนอนลืม นอง (บ. เปต, ส. เปฺรต /นางผมหอม)
เปลี่ยน ร เปน ล และ ฮ ทั้งนี้เนื่องจากในภาษาถิ่น อีสานไมมีเสีย ง ร เมื่อรับคําภาษาบาลีและสันสกฤตมาใชในวรรณกรรมอีสาน
จึงมีการเปลี่ยนแปลงเสียงพยัญชนะ ร เปน ล
และ ฮ
...คันบิดาแกวมาดาพอแมเขานั้น ยังพร่ําพรอมทั้งสองก็ควรแทแ ตงดอง ฮีตหากมีสันใดแทใหทําตามทุกสิ่ง... (บ. ส. จาริต /พระยา
คํากองสอนไพร)
..เพิ่นยังวา ฮีตสิบสองคองสิบสี่ ฮีตยี่คองเจีย ง อยากฮุงเฮืองชวยพาพัน ฮักษาไว...(บ.รกฺข , ส. รกฺษ /พระยาคํากองสอนไพร)
2.2 การเปลี่ยนแปลงเสียงพยัญชนะซอน เสียงพยัญชนะซอนของภาษาบาลีและสันสกฤตหรือพยัญ ชนะควบนั้นเมื่อนํามาใชใน
วรรณกรรมอีสานทําใหไมสะดวกในการออกเสียงจึงมีการเปลี่ยนแปลงเสียงพยัญชนะอักษรควบในหลายรูปแบบ โดยเฉพาะคําภาษาบาลีและสันสกฤตทีม่ ี
พยัญชนะ ร ควบกล้ํา เมื่อนํามาใชในวรรณกรรมอีสานมีการปรับเปลี่ย นโดยไมมีการควบและเปลี่ย นเปน พยัญชนะตัวอื่นแทนเนื่องจากวาในภาษาถิ่น
อีสานไมม ีเสียง ร ควบกล้ํา เชน ปฺรารฺถนา (ส.) เปน ปาดถะหนา, ปราสาท (ส.) เปน ผาสาด, เปรต (ส.) เปน เผต เปนตน
[58]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การอภิปรายผล
การศึกษาเรื่องคําภาษาบาลีและสัน สกฤตในวรรณกรรมอีสานดานการเปลี่ย นแปลงเสีย งของคํา พบวา คําภาษาบาลีแ ละสันสกฤตที่นํามาใช
ในวรรณกรรมอีสานมีการเปลี่ยนแปลง 2 ลักษณะ คือ การเปลี่ย นแปลงดานเสียงสระ และการเปลี่ย นแปลงดานพยัญชนะ ซึ่งสอดคลองกับงานวิจยั ของ
พระมหาทองสุข ชัยนาดี (2541) ที่ศึกษาเกี่ย วกับคําภาษาบาลีและสัน สกฤตในวรรณกรรมทองถิ่นอีสาน ประเภทนิทานและคําสอน ไดก ลาวไววาการ
เปลี่ยนแปลงคําภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมอีสานเนื่องจากธรรมชาติที่แ ตกตางกันของระบบการออกเสียงของชาวพืน้ เมือง เสาวภา เจริญขวัญ
(2538) ไดศึกษาเรื่อง ภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมคาวซอของลานนา พบวา ในวรรณกรรมคาวซอของลานนามีคําที่รับมาจากภาษาบาลีแ ละ
สัน สกฤตปะปนอยูเปนจํานวนมาก โดยเฉพาะอยางยิ่งวิธีการที่กวีน ําคําบาลีสันสกฤตมาปรับเปลี่ยน ใหผสมกลมกลืน เขาภาษาลานนา
ทั้งนี้ปจัย สําคัญ ของการเปลี่ย นแปลงคําภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมทองถิ่นอีสานก็เพือ่ ความสะดวกและงายในการออกเสียงและให
เขากับระบบการออกเสียงของภาษาถิ่นอีสาน ทําใหเกิดความไพเราะ ตลอดจนสามารถสื่อความหมายไปยังผูอานและผูฟงไดช ัดเจน
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. งานวิจัยนี้เปนการวิจัยที่มุงใหเกิดองคความรูดานการใชคําภาษาบาลีและสัน สกฤตในวรรณกรรมอีสาน
2. ควรสนับสนุนนักวิชาการใหความสนใจในวรรณกรรมทองถิ่นใหม ากขึ้น เพราะวรรณกรรมทองถิ่น เปนภูมิปญ ญาของชุมชนในทองถิน่ นัน้ ๆ
3. ควรสนับสนุนใหม ีการศึกษาวรรณกรรมทองถิ่น ในทุกมิติ
ขอ เสนอแนะในการศึกษาตอ ไป
การวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะการเปลี่ย นแปลงเสีย งสระและเสีย งพยัญ ชนะของคําภาษาบาลีและสันสกฤตทีป่ รากฏในวรรณกรรมอีสาน
เทานั้น หากมีการศึกษาครั้งตอไปผูวิจัยมีขอเสนอแนะดังตอไปนี้
1. ควรศึกษาลักษณะคําภาษาบาลีแ ละสัน สกฤตที่ปรากฏในเอกสารประเภทอื่น ๆ เชน เอกสารใบลานหรือสมุดขอย
2. ควรศึกษาเกี่ยวกับวัฒนธรรมทางภาษาและประวัติศาสตรข องภาษาบาลีแ ละสัน สกฤตในเอกสารอื่น ๆ
3. ควรศึกษาเปรีย บเทีย บคําภาษาบาลีและสันสกฤตที่ปรากฏในวรรณกรรมถิ่น เหนือ ใต อีสานวามีลักษณะแตกตางกันอยางไร
4, ควรศึกษาภาษาอื่นๆ ที่ปรากฏในวรรณกรรมอีสานวามีลักษณะการใชคําอยางไร
เอกสารอางอิง
จินดา ดวงใจ. 2506. นิทานสังขศิล ปชัย. ขอนแกน: คลังนานาวิทยา.
ธวัช ปุณโณทก. 2553. วิว ัฒนาการภาษาและอักษรไทย. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพจุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
__________. 2537. วรรณกรรมภาคอีส าน. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิม พมหาวิทยาลัย รามคําแหง.
บรรจบ พันธุเมธา. 2489. ภาษาบาลีแ ละสัน สกฤตที่เกี่ยวขอ งกับภาษาไทย. วิทยานิพนธ อ.ม. คณะอักษรศาสตร, จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย.
__________. 2523. ภาษาบาลีและสันสกฤตในภาษาไทย. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยรามคําแหง.
ปรีชา ทิช ินพงษ. 2534. บาลี-สันสกฤตที่เกี่ยวกับภาษาไทย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิม พโอเดียนสโตร.
พัฒน เพ็งผลา. 2538. ภาษาบาลีสันสกฤตในภาษาไทย. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพมหาวิทยาลัยรามคําแหง.
พระมหาทองสุข นาชัย ดี. 2541. ภาษาบาลีส ัน สกฤตในวรรณกรรมทอ งถิ่น อีส าน ประเภทนิท านและคําสอน. วิทยานิพนธ อ.ม., จุฬาลงกรณ
มหาวิทยาลัย ,
พระอริยานุวัตร. 2513. พระยาคํากองสอนไพร. ขอนแกน : สิริพภัณฑการพิมพ.
__________. 2513. ธรรมดาสอนโลก. มหาสารคม: อักษรทองการพิมพ.
[59]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
__________. 2523. นางผมหอม. มหาสารคม: อภิช าตการพิมพ.
__________. 2523. เสียวสวาด. มหาสารคม: อภิช าตการพิมพ.
สุภาพร มากแจง. 2535. ภาษาบาลี-สันสกฤตในภาษาไทย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพโอเดียนสโตร.
เสาวภา เจริญขวัญ. 2538. รําลึกพระคุณ. เชีย งใหม: โรงพิมพมิ่งเมือง.
อมรา ประสิทธิ์รัฐสิน ธุ. 2548. ภาษาในสัง คมไทย ความหลากหลาย การเปลี่ย นแปลง การพัฒ นา. กรุง เทพมหานคร: โรงพิม พแ หงจุฬาลงกรณ
มหาวิทยาลัย .
[60]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทบาทของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซียชวงป พ.ศ.2550-2555:
กรณีศึกษากลุมแนวรวมเพื่อการเลือกตั้งที่บริสุทธิ์และยุติธรรม
กองกําลังปฏิบัตกิ ารเรียกรองสิทธิชาวอินเดีย และองคกรเสียงประชาชน
The Roles of People’s Politics in Malaysia during 2007-2012:
The Case of Coalition for Clean and Fair Elections,
Hindu Rights Action Forcel, and Voice of the Malaysian People
*
เฉลิมชัย โชติสุทธิ์
ChalermchaiChotisut
บทคัดยอ
การศึกษาบทบาทและการขยายตัวของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซียระหวางชวงป พ.ศ.2550-2555 ผานกลุมกรณีศึกษา ไดแ ก แนว
รวมเพื่อการเลือกตั้งที่บริสุทธิ์และยุติธรรม (Bersih) กองกําลังปฏิบัติการเรีย กรองสิทธิช าวอิน เดีย (HINDRAF) และองคกรเสีย งประชาชน (SUARAM)
จากการศึกษาพบวากลุม ขบวนการเคลื่อนไหวเหลานี้ไดสงเสริมใหเกิดการตระหนักรูเกี่ย วกับความสําคัญของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซีย และ
ประสบความสําเร็จในการสรางบทบาทของการเมืองภาคประชาชนดวยการชุมนุม ประทวงเพื่อเสนอขอเรียกรองตอรัฐบาล ซึ่งเห็นไดจากประสิทธิภาพใน
การระดมมวลชนจากชาวมาเลเซียผูสนับสนุนไดเปน จํานวนมาก ปจจัย สําคัญที่มีผลตอการขยายตัวของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซียประกอบดวย
ปจจัย หลัก 4 ประการไดแกการสนับสนุน จากกลุม พรรคการเมืองฝายคาน องคกรภาคประชาสังคม และองคกรพัฒนาเอกชนซึ่งมีความไมพอใจตอการ
บริหารงานของรัฐบาลแนวรวมแหงชาติ การผลักดันขอเรีย กรองทั้งที่เปน ประเด็นรวมของทุกกลุมในสังคมและประเด็นเฉพาะกลุมการสรางเครือขายกับ
องคกรทั้งในและตางประเทศ และการรณรงคข อเรีย กรองผานทั้งชองทางของสื่อสิ่งพิมพแ ละสื่อสังคมออนไลนสมัยใหม
คําสําคัญ : การเมืองมาเลเซีย, การเมืองภาคประชาชน, การชุมนุมประทวง
Abstract
This study purports to examine the roles and proliferation of the people’s politics in Malaysia during 2007-2012. Its
findings show that the people’s politics in Malaysia has been triggered by three political groups namely the Coalition for Clean
and Fair Elections (Bersih), the Hindu Rights Action Force (HINDRAF), and the Voice of the Malaysian People (SUARAM). Their
strenuous and continuing political movements stimulate the public consciousness with regards to the importance of the
people’s politics and accordingly have successfully organized several mass protests of Malaysian people against the
government. Key factors involving the expansion of the people’s politics in Malaysia are arguably the encouragement of
opposition parties, the civil society organizations, and the non-government organizations all of which have been manifested in
the forms of the administration of the incumbent BN coalition government, pushing requirements involving both inclusive and
*
หลักสูตรรัฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการเมืองและการจัดการปกครอง ภาควิชาการปกครอง คณะรัฐศาสตร จุฬ าลงกรณมหาวิทยาลัย, E-mail:
[email protected]
[61]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
exclusive issues, joining forces and networking with organizations within and outside the country, and launching campaigns
through printing and online media.
Keywords: Politics in Malaysia, People’s politics, Demonstrations
บทนํา
สถานการณทางการเมืองของมาเลเซีย ที่คอนขางมีเสถีย รภาพสูงเกิดจากการนําของรัฐบาลแนวรวมแหงชาติ (National Front) ซึ่ง ประสบ
ความสําเร็จในการสรางความมั่น คงทางการเมืองจนครองตําแหนงเปนรัฐบาลเดียวมากวาหาทศวรรษ ทั้งยังสามารถควบคุมพรรคการเมืองฝายคานไมใหมี
อํานาจมากเกิน ไปจนทาทายอํานาจของรัฐบาลไดทําใหการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซียไมคอยไดตื่น ตัวมากนักในชวงที่ผา นมา ถึงแมวา การเคลือ่ นไหว
ของภาคประชาชนในมาเลเซียจะปรากฏใหเห็น อยูบางในชวงกอนหนา พ.ศ.2550 แตการที่รัฐบาลมาเลเซียไดม ีการควบคุม การแสดงออกทางการเมือง
อยางเขม งวดจึงไมไดเปดโอกาสใหข บวนการเคลื่อนไหวภาคประชาชนขยายตัวมากนัก อยางไรก็ตามในชวงป พ.ศ.2550-2555 บทบาทของการเมืองภาค
ประชาชนในมาเลเซียมีความเปลี่ยนแปลงที่ตางไปจากเดิม เนื่องจากไดปรากฏการเคลื่อนไหวของภาคประชาชนหลายกลุม ที่ออกมาเดินขบวนประทวง
ตอรัฐบาลแนวรวมแหงชาติบอยครั้งและมีความตอเนื่องมากขึ้นโดยไดรับการสนับสนุนจากชาวมาเลเซียจํานวนมากจากปรากฏการณความเปลีย่ นแปลง
ดังกลาวบทความนี้จึงมีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาบทบาทของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซีย ในชวงป พ.ศ.2550-2555 และนําเสนอปจจัย ที่ทําใหเกิด
การขยายตัวของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซีย ผานการศึกษาการเคลื่อนไหวของกลุม กรณีศึกษา 3 กลุม ไดแ ก แนวรวมเพื่อการเลือกตั้งที่บริสุทธิ์
และยุติธรรม (Bersih) กองกําลังปฏิบัติการเรีย กรองสิทธิช าวอินเดีย (HINDRAF) และองคกรเสีย งประชาชน (SUARAM) โดยการใชระเบียบวิธีวิจัย เชิง
คุณ ภาพในการเก็บขอมูลจากการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของซึ่งในชวงแรกจะเปน การกลาวถึง ปรากฏการณข องบทบาทของการเมืองภาค
ประชาชนในชวงป พ.ศ.2550-2555 หลังจากนั้นจะเปน การอธิบายถึงความเปน มาและบทบาทการเคลื่อ นไหวของแตล ะกรณีศึกษา รวมทั้ งวิเคราะห
ปจจัย ที่สงผลใหเกิดการขยายตัวของการเมืองภาคประชาชนของมาเลเซีย ในชวงเวลาดังกลาวซึ่งปจจัย สําคัญ ที่ มีผ ลตอการขยายตัวของการเมืองภาค
ประชาชนในมาเลเซียประกอบดวยปจจัย หลัก 4 ประการไดแ ก การสนับสนุนจากกลุมพรรคการเมืองฝายคาน องคกรภาคประชาสัง คม และองคกร
พัฒนาเอกชนที่มีความไมพอใจตอการบริหารงานของรัฐบาลแนวรวมแหงชาติ การผลักดัน ขอเรีย กรองทั้งที่เปน ประเด็น รว มของทุกกลุม ในสั ง คมและ
ประเด็นเฉพาะกลุม การสรางเครือขายกับองคกรทั้งในและตางประเทศ และการรณรงคขอเรีย กรองผานทั้งชองทางของสือ่ สิง่ พิมพและสือ่ สังคมออนไลน
สมัยใหม นอกจากนี้ก็ยังมีปจจัย เสริมอื่นๆ ที่แตกตางกัน ไปในแตละกรณีศึกษาเพื่อเปนการสรางแรงกดดันตอรัฐบาลในการตอบสนองตอขอเรียกรองของ
กลุมขบวนการเคลื่อนไหว
บทบาทของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซียชวงป พ.ศ.2550-2555
แมวาบทบาทของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซีย ในชวงป พ.ศ.2550-2555 จะปรากฏใหเห็น ถึงความตื่น ตัวขึ้น อยางชัด เจน ทั้ง นี้ก าร
ออกมาเคลื่อนไหวและแสดงความไมเห็น ดวยกับรัฐบาลในมาเลเซีย ไมไดเพิ่งปรากฏขึ้นในชวงเวลาดังกลาวเทานั้นแตไดมีบทบาทอยูเปน ระยะมาตั้งแต
หลังจากไดรับเอกราชจากอาณานิคมอังกฤษ กลุม ขบวนการเคลื่อนไหวในชวงดังกลาวของมาเลเซีย มักจะมีความเกี่ย วของสัม พัน ธกับผลประโยชนข อง
กลุมเชื้อชาติและศาสนา เชน ขบวนการ Dongjiaozong เกิดขึ้น ตั้งแต พ.ศ.2493 เปนขบวนการเคลื่อนไหวทางการศึกษาของชาวมาเลเซียเชื้อชาติจีน
(Chinese Educationist Movement) เพื่อปกปองสิทธิในการศึกษาภาษาจีนในมาเลเซีย และขบวนการ Dakwahเกิด ขึ้น ในชวงทศวรรษ 2500เพื่อ
รณรงคแ ละสนับสนุน การฟนฟูศาสนาอิสลาม (Govindasamy, 2015) หลังจากนั้น กิจกรรมการเคลื่อนไหวในมาเลเซียไดพัฒนาไปมากกวาประเด็น เรือ่ ง
ผลประโยชนทางเชื้อชาติแ ละศาสนา โดยกลุมเคลื่อนไหวเหลานี้ไดใหความสําคัญ กับประเด็น การตอ สูท างการเมืองและขยายไปสูป ระเด็น ดานสิทธิ
พลเมืองและสิทธิทางการเมืองมากขึ้น การเคลื่อ นไหวภาคประชาชนในมาเลเซีย ไดมีบ ทบาทสําคัญ อีกครั้ง หนึ่งจากการเกิด ขึ้น ของขบวนการปฏิรูป
(Reformasi)ในชวงป พ.ศ.2540-2542 โดยมีสาเหตุม าจากความขัด แยงของผูนําทางการเมือ งระหวางนายกรัฐมนตรีม หาเธรม ูฮัม หมัด กับ นายอัน วา
อิบราฮิม รองนายกรัฐมนตรีแ ละรัฐมนตรีวาการกระทรวงการคลังซึ่งมีความขัดแยงกันหลายประเด็นโดยเฉพาะการแกไขปญหาวิกฤตทางเศรษฐกิจและ
[62]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การเมืองความขัดแยงในครั้งนี้เปน เหตุใหน ายอัน วาตอ งออกจากตําแหนง ในรัฐบาลโดยถูกดําเนิน คดีดวยขอ กลาวหาการทุจริตคอรัป ชั่น และการมี
ความสัมพัน ธกับเพศเดียวกัน (Moten, 2011)
จากเหตุการณดังกลาวทําใหน ายอัน วาไดรับการสนับสนุนจากประชาชนจํานวนหนึ่งที่เชื่อวาเขาเปน ผูบริสุทธิ์ที่ย ึดมั่นในหลักศาสนาอิส ลาม
อยางเครงครัดและเปนนักการเมืองที่ใสสะอาด การเคลื่อนไหวของขบวนการปฏิรูปไดเริ่มกอตัวขึ้นจากการที่นายอันวาไดออกไปปราศรัยตามรัฐตางๆ ทัว่
ประเทศโดยสาระสําคัญ ของการปราศรัยเกี่ย วของกับความจําเปนในการปฏิรูปทางการเมืองและการโจมตีนโยบายของนายกรัฐมนตรีม หาเธรม ูฮัม หมัด
จนนําไปสูการชุมนุม ใหญข องขบวนการปฏิรูปในวันที่ 20 กันยายน พ.ศ.2541 ซึ่งรัฐบาลไดมีการสลายการชุม นุมและนายอันวาก็ถกู จับดําเนินคดีหลังจาก
การเคลื่อนไหวของขบวนการปฏิรูปไดนําไปสูการรวมตัวกัน ของกลุมพรรคฝายคานในชื่อ แนวรวมทางเลือก(Barisan Alternative-BA) ในป พ.ศ.2542
และไดมีการทํางานรวมกับองคก รพัฒนาเอกชน (NGOs) เพื่อสรางการสนับสนุน จากประชาชนทั้งนี้หากพิจารณาตามตัวชี้วัด โครงสรางโอกาสทาง
การเมืองซึ่งอธิบายถึงความขัดแยงและความแตกแยกในหมูช นชั้นนําทางการเมือง กลุม องคกร หรือสถาบัน ทางการเมือง ซึ่งจะเปน การเปดโอกาสให
กลุมหรือขบวนการเคลื่อนไหวนําเสนอเปาหมายหรือขอเรีย กรองของพวกเขาขึ้นมาเพื่อเปนทางเลือกใหมใหกับการเมืองและสังคมได นอกจากนัน้ ความ
ขัดแยงในหมูช นชั้นนํายังทําใหสาธารณชนผูเฝามองที่ไมเคยกลาออกมาเคลื่อนไหวและแสดงความคิดเห็นทางการเมืองมีจาํ นวนเพิม่ มากขึน้ (ประภาส ปน
ตบแตง, 2552)
แมวามาเลเซียจะมีความมั่นคงทางการเมืองและมีเสถีย รภาพสูงแตสภาพทางการเมืองในแตละชวงเวลามีความแตกตางกันเนือ่ งจากมีสภาวะ
แวดลอมที่ม ามีอิทธิพลไมเหมือนกัน เชน ลักษณะและนโยบายของผูน ําทางการเมืองในแตละยุคสมัย เสถียรภาพทางการเมือง ความเขมแข็งของรัฐ และ
บริบททางเศรษฐกิจและสังคมในขณะนั้น ปจจัยเหลานี้ม ีผลกับการเกิดขึ้น และขยายตัวของการเมืองภาคประชาชนไดเชนเดียวกัน เมือ่ เปรียบเทียบบริบท
ทางการเมืองในชวงกอนหนาทศวรรษ 2540 ซึ่งเปนยุคสมัย ของนายกรัฐมนตรีมหาเธรม ูฮัม หมัด เปนยุคที่รัฐบาลคอนขางมีเสถียรภาพและชนชัน้ นําทาง
การเมืองมีเอกภาพสูง กลุม ขบวนการเคลื่อนไหวตางๆ จึงไมสามารถออกมาชุม นุม เรีย กรองหรือเคลื่อนไหวทางการเมืองไดมากนัก อีกทัง้ ยังมีอปุ สรรคใน
การสรางและรวบรวมพันธมิตรหรือเครือขายจนทําใหไมสามารถเปนกลุม ที่ม ีความเขมแข็ง พอในการออกมาเคลื่อ นไหวเรีย กรอ งและตอ รองกับรัฐได
หลังจากนั้นรัฐบาลแนวรวมแหงชาติก็เริ่ม ประสบกับสภาวะขาดเสถียรภาพทางการเมืองตั้งแตในชวงปลายของรัฐบาลอับดุลละห บาดาวี และตอเนือ่ งมา
จนถึงสมัยของนายกรัฐมนตรีนาจิบ ราซัคโดยเฉพาะปจจัยจากความลม เหลวในการบริหารงานของรัฐบาลอับดุลละห บาดาวี จากที่เคยใหสัญ ญาไวกับ
ประชาชนกอนเขามาบริหารประเทศวาจะเขามาแกไขปญหาอาชญากรรม ปญหาการทุจริตคอรัปชั่น และการปฏิรูปตํารวจกับกระบวนการยุติธรรมแตก็
ไมประสบความสําเร็จเทาที่ควร อีกทั้งปญ หาความสัม พันธทางเชื้อชาติก็กลับแยลงอีกเนื่องจากรัฐบาลของนายอับดุลละห บาดาวี ไดกลับไปใชนโยบายให
ความสําคัญกับชาวมาเลเซียเชื้อชาติม ลายูม ากวากลุมเชื้อชาติอื่น ๆ และการพยายามสรางสังคมมุสลิม ในมาเลเซีย (Lee Hock Guan, 2008)ทําใหรฐั บาล
ขาดความเชื่อมั่นจากชาวมาเลเซียเพิ่ม มากขึ้น
ความขัดแยงของผูนําทางการเมือง ความลม เหลวในการบริหารงานของรัฐบาลแนวรวมแหงชาติ และการขยายตัวของภาคประชาสังคมและ
องคก รพั ฒนาเอกชนจึงเป น ปจจัย สําคัญ ที่มี อิทธิพลและกระตุน ใหเกิ ด ปรากฏการณก ารเคลื่อ นไหวของภาคประชาชนในชวงป พ.ศ.2550-2555
โดยเฉพาะการชุมนุม ประทวงใหญข อง 3 กลุม คือกลุมแนวรวมเพื่อการเลือกตั้งที่บริสุทธิ์แ ละยุติธรรม (Bersih) เพื่อเรีย กรองใหมีก ารปฏิรูป ระบบการ
เลือกตั้งของมาเลเซีย ที่ไมม ีความเปนธรรม อันเนื่องมาจากการแทรกแซงของรัฐบาลในกระบวนการเลือ กตั้งหลัง จากนั้น ไมน านกองกําลัง ปฏิบัติก าร
เรีย กรองสิทธิช าวอิน เดีย (HINDRAF) ก็ไดออกมาประทวงเพื่อปกปองสิทธิแ ละผลประโยชนข องเชื้อชาติอินเดีย ในมาเลเซีย การประทวงนี้ของกลุมนี้ได
บอกเปนนัย วาไดวารัฐบาลแนวรวมแหงชาติไมไดสนใจเกี่ย วกับสถานะความเปนอยูข องชาวมาเลเซียเชื้อชาติอินเดียนอกจากนี้ก็ยังมีการชุมนุม ครัง้ ใหญ
ของกลุม องคกรเสียงประชาชน (SUARAM) เพื่อเรียกรองใหรัฐบาลมาเลเซีย ยกเลิกการบังคับใชกฎหมายความมั่น คงภายใน (Internal Security ActISA)และการสงเสริมประเด็นดานสิทธิมนุษยชนในประเทศมาเลเซีย การเคลื่อนไหวของทั้งสามกรณีศึกษาขางตนจึงมีความสําคัญตอการศึกษาบทบาทของ
การเมืองภาคประชาชนของมาเลเซียในชวงเวลาดังกลาว โดยในแตละกรณีศึกษาจะแสดงใหเห็น ถึง ความเปน มาและพัฒนาการการเติบ โตของแตล ะ
ขบวนการเคลื่อนไหว การสรางบทบาทและปรากฏการณในการเคลื่อนไหว รวมทั้งวิเคราะหปจจัย การขยายตัวของการเมืองภาคประชาชาชนในมาเลเซีย
แนวรวมเพื่อการเลือกตั้งที่บริส ุทธิ์และยุติธรรม (Coalition for Clean and Fair Elections) หรือ เบอรเซะห(Bersih)เกิดขึ้นจากความ
รวมมือกันระหวางพรรคการเมืองฝายคาน กลุม ภาคประชาสังคมและองคกรที่สนับสนุน การปฏิรูประบบการเลือกตัง้ ของมาเลเซีย แนวรวมเบอรเซะกอตัง้
อยางเปน ทางการในวันที่ 23 พฤศจิกายน พ.ศ.2549 โดยมีเปาหมายเพื่อเรีย กรองใหม ีการปฏิรูประบบการเลือกตั้ง เนื่องจากที่ผานมากลุม เหลานี้ม องวา
ระบบการเลือกตั้งของมาเลเซียนั้นมีความไมเปนธรรม ทั้งนี้กลุม แนวรวมเบอรเซะไดมีการชุม นุม ประทวงอยางตอเนื่องมาแลวถึง3 ครั้ง การเดิน ขบวน
ประทวงครั้งแรกเกิดขึ้น ในวัน ที่ 10 พฤศจิกายน พ.ศ.2550 โดยไดรับการสนับสนุนหลักจากพรรคการเมืองฝายคาน (Pakatan Rakyat) แนวรว มเบอร
[63]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เซะหไดเดินขบวนไปยื่น ขอเรียกรองตอสมเด็จพระราชาธิบดีแ หงมาเลเซีย เพื่อใหม ีการปฏิรูประบบการเลือกตั้งโดยเสนอการปฏิรปู ใน 4 ประเด็นสําคัญคือ
1) ใหใชหมึกที่ลบไมออกสําหรับผูที่ลงคะแนนเลือกตั้งเรียบรอยแลว 2) จัดทําทะเบีย นผูมีสิทธิ์เลือกตั้งใหมใหบริสุทธิ์ยุติธรรม 3) ยกเลิกการลงทะเบีย น
ทางไปรษณีย และ 4) อนุญาตใหพรรคการเมืองไดมีสิทธิในการรณรงคหาเสีย งผานสื่อสิ่งพิม พแ ละสื่อ อิเล็ก ทรอนิก ส (Lee, 2010) อยางไรก็ตามการ
ชุม นุม ของแนวรวมเบอรเซะหยังไดเกิดขึ้นอีกสองครั้ง คือ การชุม นุมของแนวรวมเบอรเซะ2.0 ซี่งเกิดขึ้นในวันที่ 9 กรกฎาคม พ.ศ.2554 โดยการชุมนุม
ในครั้งนี้ไดรับการขนานนามวาเปน การเดินประชาธิปไตย (Walk for Democracy) และหลังจากนั้น ก็ตามมาดวยการชุม นุมครั้งที่สามหรือ เบอรเซะ3.0
ในวันที่ 28 เมษายน พ.ศ.2555 ซึ่งการชุม นุมในครั้งนี้นับวาเปนการประทวงที่ใหญที่สุดจากการชุมนุมประทวงที่ผานมา
สําหรับปจจัยที่ทําใหเกิดการขยายตัวของการเมืองภาคประชาชนในกรณีข องกลุม แนวรวมเบอรเซะไดแ ก การผลัก ดัน ขอเรีย กรอ งที่เปน
ประเด็นรวมของทุกกลุมในสังคมซึ่งขยายออกไปมากกวาประเด็นทางเชื้อชาติโดยแนวรวมเบอรเซะมีเปาหมายสําคัญ ในการปฏิรปู ระบบการเลือกตัง้ ของ
มาเลเซีย ซึ่งถือเปนประเด็นที่มีข อบเขตกวางและเกี่ย วของกับสิทธิข องคนสวนใหญที่ไมไดจํากัดเฉพาะอยูที่ผ ลประโยชนข องกลุม ใดกลุม หนึ่ง ทําให
สามารถสรางแรงสนับสนุน จากประชาชนไดจํานวนมากโดยแนวรวมเบอรเซะไดเปดเผยถึงความไมยุติธรรมของระบบการเลือกตั้งเชน การขัดขวางการ
เขาถึงสื่ออยางเทาเทียมกัน การนําคนที่ไมม ีสิทธิ์เลือกตั้งมาลงคะแนนเสีย งจํานวนมาก (phantom voters) การลงคะแนนเสียงทางไปรษณียที่ไมเปน
ธรรม การเปลี่ย นแปลงเขตการเลือกตั้งใหมเพื่อเอื้อประโยชนใหแนวรวมแหงชาติไดเปรียบในการเลือกตั้ง และรัฐบาลแนวรวมแหงชาติยัง ไดเขาไปมี
อิทธิพลเหนือคณะกรรมการเลือกตั้งอีกดวย (Funston, 2001) ประการตอมาคือการปรับเปลี่ย นบทบาทผูน ําของแนวรว มเบอรเซะใหม ีลักษณะเปน
ขบวนการที่ไดรับการยอมรับจากคนหลากหลายกลุม จะเห็นไดวาในการชุมนุมของแนวรวมเบอรเซะครั้งแรกที่อยูภายใตการนําของพรรคการเมืองฝาย
คานนั้นยังมีผูเขารวมไมมากนักเนื่องจากเปน ขบวนการที่ไมไดเปดกวางและยังคงยึดติดกับฐานเสียงของพรรคฝายคานจึงทําใหผเู ขารวมชุมนุมสวนใหญมา
จากกลุมผูสนับสนุนพรรคการเมืองฝายคานเทานั้น แตการชุม นุม ในครั้งตอๆ มามีการเปลี่ย นบทบาทของผูน ําไปเปน องคกรภาคประชาสังคมอยางเชน
การใหนาง AmbigaSreenivasanซึ่งเปนนักกฎหมายที่ไดรับการยอมรับจากบรรดานักเคลื่อนไหวภาคประชาสังคมมาเปนแกนนําเบอรเซะ2.0แทนผูนํา
ที่ม าจากพรรคการเมืองทําใหแ นวรวมเบอรเซะกลายเปน ขบวนการเคลื่อนไหวที่นาเชื่อถือและเปนที่ยอมรับของประชาชนทั่วไปมากขึน้ โดยมีผสู นับสนุน
ที่ม าจากทุกเชื้อชาติแ ละทุกแนวคิดทางการเมืองซึ่งจะเห็นไดจากจํานวนของผูเขารวมชุม นุมที่เพิ่มมากขึ้น ในการชุมนุมครั้งตอๆ มานอกจากนี้แ นวรว ม
เบอรเซะยังประสบความสําเร็จในการใชสื่อสังคมออนไลนและเทคโนโลยีการสื่อสารสมัยใหมเพือ่ สรางการสนับสนุนจากประชาชนและการระดมมวลชนที่
มีประสิทธิภาพโดยสื่อสังคมออนไลนม ีบทบาทสําคัญ ในการวิพากษวิจารณการทํางานของรัฐบาลและเปน สื่อกลางในการเผยแพรขอเรียกรองของกลุม ผู
ชุม นุม ซึ่งแตกตางจากในชวงกอนหนานี้ที่สื่อกระแสหลักถูกควบคุม โดยรัฐบาลทําใหก ลุม ขบวนการไมคอ ยมีพื้น ที่ในการแสดงความคิด เห็น ทั้งนี้ก าร
แพรกระจายของอินเทอรเน็ตและสื่อสังคมออนไลนโดยเฉพาะ Blogs และ YouTube ไดม ีอิทธิพลและบทบาทสําคัญตั้งแตการชุมนุมของแนวรวมเบอร
เซะในป พ.ศ.2550 และหลังจากนั้น ในการชุมนุมเมื่อป พ.ศ.2554 สื่อสังคมออนไลนอยางFacebook และ Twitter ไดกลายมาเปน พื้นที่ขนาดใหญใน
การวิพากษวิจารณและการแสดงความคิดเห็นของชาวมาเลเซีย
กองกําลังปฏิบัติการเรียกรองสิทธิชาวอินเดีย (Hindu Rights Action Force)หรือที่รูจักกันในชื่อ ฮิน ดราฟ(Hindraf) กอตั้งขึ้นในเดือ น
มกราคม พ.ศ.2549 เกิดจากการรวมตัวของกลุม องคก รพัฒนาเอกชน(NGOs)ของชาวมาเลเซีย เชื้อ ชาติอิน เดีย กวา 30 กลุม โดยผูนําคนสําคัญ คือ
WathayamoortyPonnusamyและ UthayakumarPonnusamyมีวัตถุประสงคเพื่อปกปองสิทธิแ ละผลประโยชนทั้งทางเศรษฐกิจและการเมืองรวมทัง้
การรักษาวัฒนธรรมและดํารงอัตลักษณข องของชาวมาเลเซีย เชื้อชาติอินเดีย (Farish Ahmad Noor, 2008)สําหรับการเคลื่อนไหวของกลุม ฮิน ดราฟได
เกิดขึ้น หลายครั้งโดยเฉพาะการออกมาชุม นุมตอตานการรื้อถอนวัดฮิน ดูตามสถานที่ที่มีการรื้อถอนและการรองเรีย นไปยังหนวยงานตางๆ เชน รัฐสภา
อังกฤษรัฐบาลแหงชาติอินเดีย และองคกรชาวฮิน ดูอ เมริก า เปน ตน หลัง จากที่มีค วามชัด เจนวาการรณรงคตอตานการรื้อถอนวัด ฮิน ดูประสบความ
ลม เหลว กลุมฮินดราฟจึงไดม ีการเคลื่อนไหวครั้งใหญในกรุงกัวลาลัมเปอรในวัน ที่ 25 พฤศจิกายน พ.ศ.2550 นับเปน การเดินขบวนที่ใหญที่สุดของชาว
มาเลเซีย เชื้อชาติอินเดีย
ปจจัย ที่ทําใหเกิดการขยายตัวของกลุม ฮิน ดราฟไดแกการถูกผลักใหเปนชายขอบของชาวมาเลเซียเชื้อชาติอินเดียโดยเฉพาะประเด็นความไม
เทาเทียมทางเศรษฐกิจ ชาวมาเลเซียเชื้อชาติอินเดียดูเหมือนจะมีสถานะทางสังคมและเศรษฐกิจที่ดอยกวาชาวมาเลเซีย เชื้อชาติมลายูและชาวมาเลเซีย
เชื้อชาติจีน ทั้งนี้สาเหตุที่สําคัญมาจากการดําเนินนโยบายของรัฐบาลที่ไมไดใหความสําคัญกับกลุมคนเชื้อชาติอินเดีย ในมาเลเซีย ไมวา จะเปนความไมเทา
เทีย มกันของสังคมมาเลเซียจากการแบงแยกและเลือกปฏิบัติกับชาวมาเลเซียเชื้อชาติอินเดีย โดยเฉพาะจากนโยบายภูมิบุตรา (Bumiputera)ซึ่ง เปน
นโยบายที่ม ีวัตถุประสงคเพื่อการแกไขสถานะทางเศรษฐกิจที่แตกตางกัน ระหวางชาวมาเลเซีย เชื้อชาติมลายูกับ ชาวมาเลเซียเชื้อชาติอื่นๆ โดยรัฐบาลให
ความสําคัญในการสงเสริม ชาวมาเลเซียเชื้อชาติมลายูใหเขามามีบทบาททางเศรษฐกิจมากขึ้นดวยมาตรการตางๆ นําไปสูการไมไดใหความสําคัญ ทาง
[64]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เศรษฐกิจกับกลุมเชื้ออื่น ๆ ประการตอมาคือ แรงกระตุนที่มาจากการละเมิดสิทธิทางวัฒนธรรมและศาสนาจากรัฐบาลมาเลเซีย ที่มีเพิ่ม มากขึ้น ซึ่งชาว
มาเลเซีย เชื้อชาติอินเดีย มองวาพวกเขาถูกครอบงําโดยกลุม เชื้อชาติมลายูมุสลิม โดยหลังจากทศวรรษ 2523 รัฐบาลมาเลเซียใหความสําคัญกับการกาวสู
การเปนอิสลามหรืออิสลามานุวัตร (Islamization) และมีการนําหลักปฏิบัติทางศาสนาอิสลาม (Islam Hadhari) มาเปน ใชเปนแนวทางปฏิบัติในสังคม
มาเลเซีย ซึ่งไมเพีย งนํามาปฏิบัติเฉพาะกับสังคมของมุสลิมเทานั้น แตยังนํามาใชจํากัด สิทธิข องกลุม ที่ไมไดเปน มุส ลิม อีกดวย จนนําไปสูความขัด แยง
ระหวางรัฐบาลกับกลุมเชื้อชาติอินเดีย โดยเฉพาะเหตุการณการรื้อถอนวัดฮิน ดูแ ละศาสนาสถานทางศาสนาฮินดูจํานวนมากในชวงรัฐบาลของนายอับดุล
ละห บาดาวี และความขัดแยงที่เกิดจากกรณีการฝงศพชาวฮิน ดูตามประเพณีข องศาสนาอิสลามอยางไรก็ตามความขัดแยงในประเด็น เหลานี้ไดนําไปสู
ความไมพอใจตอพรรคสภาชาวอินเดีย มาเลเซีย (Malaysian Indian Congress-MIC) ซึ่งเปนพรรคการเมืองตัวแทนของชาวมาเลเซียเชือ้ ชาติอนิ เดียและ
เปน พรรครวมรัฐบาลที่อยูในแนวรวมแหงชาติแ ตก็ไมไดทําหนาที่เปนปากเปนเสียงใหชาวมาเลเซียเชื้อชาติอินเดียไดม ากนัก เนื่องจากผูน าํ ของพรรคสภา
ชาวอิน เดียมาเลเซียมีอํานาจในรัฐบาลนอยมาก (Osman, 2007)
กลุมฮินดราฟไดพยายามทําใหประเด็น การการถูกผลักใหเปนชายขอบของกลุม เชื้อชาติอิน เดียในมาเลเซียนัน้ เปนประเด็นระหวางประเทศเพือ่
ทําใหการเรีย กรองของพวกเขาไดรับความสนใจและเปน การกดดันรัฐบาลมาเลเซีย ในการแกไขปญหาแกนนําของกลุม ฮินดราฟไดหนั ไปเรียกรองและสราง
การสนับสนุนจากองคกรระหวางประเทศอยางเชน ในวันที่ 31 สิงหาคม พ.ศ.2550 วาระครบรอบ 50 ป แหงการไดรับเอกราชจากอังกฤษ นักกฎหมาย
ที่เปนตัวแทนของกลุมฮินดราฟไดฟองรองตอศาลของอังกฤษเพื่อเรียกรองใหม ีการชดเชยคาเสีย หายตอการที่อังกฤษไดนาํ ชาวอินเดียจากประเทศอินเดีย
มาอยูในมาเลเซีย ซึ่งปจจุบันกลุมเชื้อชาติอิน เดียไดกลายเปนประชากรสวนหนึ่งในมาเลเซีย แตองั กฤษก็ไมไดมกี ารปกปองและดูแลสถานะความเปนอยูท ี่
ดีแ กช าวมาเลเซีย เชื้อชาติอิน เดีย หลังจากที่ม าเลเซีย ไดรับเอกราชหลัง จากนั้น ในวัน ที่ 15 พฤศจิก ายน พ.ศ.2550 ยังไดมีการสงขอรองเรีย นถึ ง
นายกรัฐมนตรีของอังกฤษ(Gordon Brown)โดยมีการกลาวโทษตอรัฐบาลมาเลเซียวามีพฤติกรรมในการ“กวาดลางเชื้อชาติอินเดีย ”(ethnic cleansing
of Indian) รวมทั้งไดมีการรองเรียนประเด็น ดังกลาวไปยังศาลโลกและศาลอาญาระหวางประเทศ ในขอรองเรีย นไดม ีก ารอางวาชาวมาเลเซีย เชื้อ ชาติ
อิน เดีย ถูกละเมิด โดยรัฐบาลที่ดําเนิน นโยบายอิสลามแบบสุดโตง และชาวมาเลเซีย เชื้อ ชาติอิน เดีย ยัง มัก จะถูกมองวาเปน กลุม กอ การรายอีก ดว ย
(AshaRathinaPandi,2014)การที่จะทําใหการเคลื่อนไหวเรียกรองสิทธิของกลุม กลุม ฮิน ดราฟไดรับความสนใจและพัฒนาไปเปนประเด็นระหวางประเทศ
ไดน ั้นกลุมฮินดราฟไดใชเครื่องมือที่สําคัญ คือ อินเทอรเน็ตและสื่อสังคมออนไลนสมัย ใหมในการเผยแพรการเรีย กรอ งของพวกเขาทั้ง ในประเทศและ
ตางประเทศทั้งนี้กลุม ฮิน ดราฟไดใชประโยชนจากทั้งสื่อแบบใหม เชน Blogs WebsiteYouTube และสื่อแบบเกา เชน วีซีดีใบปลิว เครื่องขยายเสีย ง
เพื่อสรางการตระหนักรูและความเขาใจเกี่ยวกับประเด็น ขอเรียกรองของชาวมาเลเซีย เชื้อชาติอิน เดีย ตัวอยางเชน ในเดือนกุม ภาพันธ พ.ศ.2550 กลุม
ฮินดราฟไดการผลิตวีซีดีขอมูลเกี่ยวกับการรื้อถอนวัดอิน เดียจํานวน 50,000 แผน เพื่อแจกจายใหกับประชาชนทั่วไปและอัปโหลดขอมูลดังกลาวบนสือ่
อิน เทอรเน็ต อีกดวย(Susan Leong, 2009)นอกจากนี้กลุม ชาวมาเลเซีย เชื้อชาติอิน เดีย ยัง มีก ารใชพื้น บนอิน เทอรเน็ตอยางblogs ในการตั้งกระทู
สนับสนุน การเคลื่อนไหวของกลุมฮินดราฟ โดยมีการเชิญชวนใหเขามารวมในการชุม นุม ประทวงการจัดตั้งกลุม แสดงความคิดเห็นบนพืน้ ทีส่ งั คมออนไลน
และมีการอัพเดทสถานการณและขอมูลขาวสารอยางตอเนื่อง
อยางไรก็ตามกลุม ฮิน ดราฟไดแสดงใหเห็น ถึงขบวนการเคลื่อนไหวในประเด็น ที่เกี่ย วของกับความขัดแยงทางสังคมและวัฒนธรรมทีเ่ กิดขึน้ ใน
สังคมมาเลเซีย การเคลื่อนไหวของกลุมฮินดราฟจึงมีบทบาทที่คอนขางแตกตางจากแนวรวมเบอรเซะเนื่องจากเปนประเด็น ที่เกี่ย วของกับ สิทธิทางเชื้อ
ชาติและศาสนาทําใหมีข อจํากัดในการสรางการสนับสนุนจากชาวมาเลเซียเชื้อชาติอื่น การขยายการสนับสนุน ของกลุม ฮิน ดราฟจึงตองพึ่ง พิง องคกร
ระหวางประเทศเพื่อกดดัน รัฐบาลในการแกไขปญหาโดยเฉพาะรัฐบาลอังกฤษ รัฐบาลอิน เดียและกลุมคนอิน เดียพลัดถิ่น ในประเทศตางๆ นอกจากนีก้ าร
เคลื่อนไหวของกลุมฮินดราฟยังไดทําใหเกิดการเปลี่ย นแปลงที่สําคัญเกี่ยวกับการสรางความตระหนักรูของชาวมาเลเซีย เชื้อชาติอินเดีย ตอพรรคสภาชาว
อิน เดีย มาเลเซียเมื่อชาวมาเลเซีย เชื้อชาติอิน เดียสวนใหญเลิกสนับสนุนพรรคสภาอิน เดียชาวมาเลเซียเนื่องจากไมสามารถปกปองผลประโยชนของกลุม
เชื้อชาติอินเดีย ได
องคกรเสียงประชาชน (Voice of the Malaysian People)หรือที่รูจักกัน ในชื่อ SUARAM (Suara Rakyat Malaysia) กอตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ.
2532 ประกอบดวยนักเคลื่อนไหวขององคกรพัฒนาเอกชนผูที่เคยไดรับผลกระทบจากกฎหมายความมั่น คงภายใน (Internal Security Act-ISA)และ
สมาชิกในครอบครัวของผูที่เคยไดรับผลกระทบจากกฎหมายดังกลาว ซึ่งถูกจับกุม ใน พ.ศ.2530 จากเหตุการณปฏิบัติก ารลาลัง (Operation Lalang)
(AzeemFazwan Ahmad Farouk, 2004)มีเปาหมายเพื่อปกปองและสนับสนุนประเด็น ทางดานสิทธิม นุษยชนตามหลักสิทธิมนุษยชนสากล กระตุน ให
รัฐปรับปรุงแกไขการละเมิดสิทธิมนุษยชนที่มีความเกี่ยวของกับสิทธิพลเมือง สิทธิทางการเมือง วัฒนธรรม เศรษฐกิจ และสิง่ แวดลอม โดยเฉพาะอยางยิง่
การรณรงคใหย กเลิกการบังคับใชกฎหมายความมั่นคงภายใน เนื่องจากกฎหมายฉบับนี้มีลักษณะของการใหอํานาจรัฐบาลและเจาหนาทีด่ า นความมัน่ คง
[65]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สูงมากในการรักษาความมั่นคงของชาติ ซึ่งสิทธิพิเศษที่สําคัญ 3 ประการ ไดแก 1) การคุมขังโดยปราศจากการไตสวน 2) การคุมขังโดยไมจํากัดเวลาและ
ปราศจากไตสวนอยางเปดเผย 3) เจาหนาที่ข องรัฐไมจําเปนตองพิสูจนใหเห็นวา บุคคลที่ถูกจับกุมไดกระทําความผิดตามขอกลาวหาในระยะเวลาตอมา
กฎหมายความมั่น คงภายในไดกลายเปนเครื่องมือสําคัญ ของรัฐบาลในการควบคุม ฝายตรงขามทางการเมือง และควบคุม การใชสิทธิและเสรีภาพทางการ
เมืองของประชาชนอีกดวย ตลอดระยะเวลากวาสองทศวรรษที่ผานมาองคกรเสียงประชาชนมีกิจกรรมการเคลือ่ นไหวทีแ่ บงออกเปนสองชวงคือ ชวงแรก
พ.ศ.2532-2540 ซึ่งเปน ชวงวางรากฐานขององคก รและพัฒนาแนวคิดสิทธิม นุษ ยชนในมาเลเซีย และชว งที่สอง พ.ศ.2540-2552 ซึ่ง เปน ชวงที่ก าร
เคลื่อนไหวทางการเมืองกวางขวางและเขมขึ้นมากขึ้น (อภิเชษฐ กาญจนดิฐ, 2556) ในชวงแรกของการกอตั้ง องคกรเสีย งประชาชนไดใหความสําคัญกับ
ประเด็นสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง โดยเฉพาะการปกปองประชาชนจากการบังคับใชกฎหมายความมั่น คงภายใน ตอมาไดม ีการขยายเปาหมาย
ใหกวางขึ้นครอบคลุม ประเด็น ทางดานสิทธิม นุษยชนดวย
ปจจัย สําคัญ ที่ทําใหองคกรเสีย งประชาชนขยายตัวและไดรับการยอมรับอยางแพรหลายคือการสรางเครือขายกับองคกรในประเทศและระดับ
นานาชาติองคกรเสีย งประชาชนไดเคยทํางานรวมกับขบวนการปฏิรูปโดยทําหนาที่ในการเผยแพรข อมูลทางดานสิทธิมนุษยชน การเขารวมเปนเครือขาย
กับขบวนการปฏิรูปซึ่งตอมาไดพัฒนาเปน แนวรวมทางเลือก ทําใหองคกรเสียงประชาชนไดรับการสนับสนุน อยางใกลชิดจากพรรคการเมืองฝายคานและ
มีเครือขายผูสนับสนุนในประเทศมากขึ้น นอกจากนี้องคกรเสียงประชาชนยังไดมีการทํางานรวมกับองคกรพัฒนาเอกชนและองคกรภาคประชาสังคมตางๆ
เนื่องจากองคกรเหลานี้มีลักษณะที่ยืดหยุนและไมไดเปน ทางการจึงทําใหมีประสิทธิภาพเมื่อมีการทํางานรวมกัน ตัวอยางเชน มีการรวมกับองคกรพัฒนา
เอกชนอื่นๆ ในมาเลเซีย กอตั้ง คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติข องมาเลเซีย ซึ่งมีบทบาทสําคัญในการเคลือ่ นไหวเรือ่ งสิทธิมนุษยชนในมาเลเซียและ
ทําใหไดรับการยอมรับจากภาครัฐและภาคเอกชนมากขึ้น และเพื่อใหสามารถทํางานไดครอบคลุมมากขึ้น องคก รเสีย งประชาชนมีการขยายสาขาจาก
สํานักงานใหญในรัฐสลังงอรไปยังรัฐปนังและรัฐยะโฮรอีกดวย นอกจากนี้ไดม ีการทํางานรวมกับองคกรทั้งระดับภูม ิภาคและในระดับนานาชาติ โดยเฉพาะ
อยางยิ่ง ในภูม ิภาคเอเชีย ตะวัน ออกเฉีย งใต ดว ยการทํา งานผ านเครือ ขา ยที่เป น องค กรระดับภูมิ ภ าค เชน Forum for Human Rights and
Development (FORUM Asia) และ Asian Human Rights Commission (AHRC) (HooiKhoo, 2015)
การเผยแพรขอมูลทางดานสิทธิม นุษยชนผานกิจกรรมและสื่อ สิ่ง พิม พตางๆ ก็เปน บทบาทสําคัญ ที่ทําใหองคกรเสีย งประชาชนไดรับการ
ยอมรับและเปนที่รูจักอยางแพรหลาย โดยเฉพาะการตีพิมพรายงานประจําปดานสิทธิมนุษ ยชนและเอกสารอื่น ๆ ที่เกี่ยวของกับสิทธิมนุษ ยชน ซึ่งอยูใ น
กรอบของกฎบัตรสิทธิม นุษยชนมาเลเซีย พ.ศ.2536 โดยเริ่มจากการประชุม ขององคกรพัฒนาเอกชนมาเลเซียที่ไดจัดขึ้นในวัน ที่ 24 เมษายน พ.ศ.2537
ที่กรุงกัวลาลัมเปอรเพื่อเปนการรายงานเกี่ย วกับสิทธิมนุษยชนในมาเลเซีย ซึ่งในระยะแรกจะเปน การประมวลสถานการณที่เกี่ย วกับ การละเมิด สิทธิ
มนุษยชน ตอมาก็เปนสรางการตระหนักรูทางดานสิทธิม นุษยชนใหกับชาวมาเลเซียดวย ตั้งแตนั้นมาก็ไดกลายเปนรายงานประจําปทมี่ กี ารตีพมิ พทกุ ปโดย
ผูม ีหนาที่หลักคือองคกรเสียงประชาชน ในขณะเดียวกัน ก็ยังทําหนาที่ในการเฝาระวังใหกับคณะกรรมการสิทธิม นุษยชนแหงมาเลเซีย (Human Right
Commission of Malaysia-SUHAKAM) เพื่อสนับสนุน และปกปองสิทธิมนุษ ยชนในมาเลเซีย (HooiKhoo, 2015) องคกรเสีย งประชาชนยังมีกลุม
เครือขายยอยคือ“เพื่อนของ SUARAM” (Friend of SUARAM-FOS) ซึ่งมีสมาชิกเปนประชาชนอาสาสมัครที่ตอ งการมีสวนรว มในการตอ สูเพื่อ สิทธิ
มนุษยชน นอกนจากนี้ย ังไดใชสื่อสังคมออนไลนแ ละอิน เทอรเน็ตเปนเครื่องมือหลักในการทําขอมูลใหเปนปจจุบัน การเผยแพรแถลงการณ การเสนอขอ
รองเรียน การระดมมวลชนและการเผยแพรประชาสัมพันธประเด็น ทางดานสิทธิม นุษ ยชนอิน เทอรเน็ตและเครือขายสังคมออนไลนจงึ เปนเครือ่ งมือทีท่ รง
พลังในการสนับสนุน การทํางานกลุมองคกรเคลื่อนไหวภาคประชาชนอยางมากในการสงเสริม การตระหนักถึงสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง
สรุปผลการศึกษา
จากการศึกษาพบวาบทบาทของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซีย ในชวงป พ.ศ.2550-2555 ไดมีการขยายตัง อยางชัด เจนโดยเฉพาะการ
ขยายตัวของขบวนการเคลื่อนไหวที่มีข นาดใหญแ ละมีค วามตอเนื่อ งหลายครั้ง ในชว งเวลาดังกลาวโดยไดรับอิท ธิพ ลมาจากการเคลื่อนไหวของของ
ขบวนการปฏิรูป (Reformasi) ในชวงทศวรรษ 2540 ที่ออกมาเคลื่อนไหวเรียกรองการปฏิรูปทางการเมืองความขัดแยงของผูนําทางการเมือง และการ
สนับสนุน จากกลุม พรรคการเมืองฝายคาน องคกรภาคประชาสังคม และองคกรพัฒนาเอกชน ซึ่งมีความไมพอใจตอการบริหารงานของรัฐบาลแนวรว ม
แหงชาติ ทั้งนี้ในแตละกรณีศึกษาก็มีบทบาทและปจจัยที่สงเสริม การขยายตัวของการเมืองภาคประชาชนทีม่ คี วามแตกตางกัน กรณีศกึ ษาแรกคือแนวรวม
เบอรเซะ ปจจัย สําคัญที่ทําใหขบวนการเคลื่อนไหวของแนวรวมเบอรเซะเติบโตไดแก การผลักดัน ขอเรียกรองที่เปนประเด็น รวมของทุกกลุม ในสังคมซึ่ง
ขยายออกไปมากกวาประเด็น ทางเชื้อชาติและการปรับเปลี่ยนบทบาทผูน ําของแนวรวมเบอรเซะ ทัง้ สองปจจัยนีส้ ง ผลใหเกิดการขยายตัวของผูส นับสนุนที่
[66]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เพิ่ม มากขึ้นจากทุกกลุม ในสังคมไมยึดติดกับเชื้อชาติและการเลือกขางทางการเมืองดวยการเปนขบวนการเคลื่อนไหวที่เรีย กรองเพือ่ ชาวมาเลเซียทัง้ มวล
สําหรับกลุม ฮิน ดราฟซึ่งมีเปาหมายสําคัญคือการปกปองสิทธิข องชาวมาเลเซียเชื้อชาติอินเดียจากการถูกผลักใหเปนชายขอบในมาเลเซีย โดยเฉพาะใน
ประเด็นความไมเทาเทีย มทางเศรษฐกิจและการละเมิดสิทธิทางวัฒนธรรมและศาสนา ถึงแมวาจะเปนขบวนการเคลื่อนไหวที่ม ีขอ จํากัดเฉพาะเชือ้ ชาติแต
ก็ไดมีการผลักดันขอเรีย กรองดังกลาวใหไปเปน ประเด็น ระหวางประเทศทําใหไดรับความสนใจจากรัฐบาลมากขึน้ และกลุม สุดทายในกรณีขององคกรเสียง
ประชาชนมีลักษณะเดน ที่สําคัญคือการสรางแนวรวมและเครือขายกับองคกรทั้งในประเทศและระดับนานาชาติ เพือ่ เผยแพรขอ มูลทางดานสิทธิมนุษยชน
ใหประชาชนรับ ทราบในวงกวางผานทั้ง การรณรงคใหความรูแ ละกิจกรรมการเคลื่ อนไหวซึ่งทําใหช าวมาเลเซีย เห็น ความสําคัญ ของสิทธิม นุษ ยชน
โดยเฉพาะสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมืองนอกจากนี้ทั้งสามกรณีศึกษายังไดใชประโยชนจากความแพรหลายของสื่อสังคมออนไลนเปน เครื่อ งมือ
สําคัญในการสรางความตระหนักรูเกี่ยวกับบทบาทของการเมืองภาคประชาชนใหกับชาวมาเลเซีย สื่อสังคมออนไลนไดทําหนาที่ในการสงผานวาทกรรม
ทางการเมืองใหแพรกระจายออกไปสูประชาชนและเปน การเปดพื้น ที่ทางการเมืองใหมๆ มีบทบาทสําคัญในการเปดกวางการเขาถึง ขอมูลขาวสารการ
แลกเปลี่ย นแสดงความคิดเห็นและยังมีประโยชนในการระดมมวลชน เพราะสามารถเขาถึงประชาชนทั่วไปไดอยางแพรหลาย นอกจากนี้ปรากฏการณ
จากสื่อสังคมออนไลนสามารถสะทอนใหเห็น ถึงการพัฒนาของการกาวสูการเปนประชาธิปไตยในมาเลเซีย เนื่องจากความลืน่ ไหลของขอมูลขาวสารทีเ่ ปน
อิสรเสรีเปน ตัวแสดงที่ม ีบทบาทสําคัญในการสรางความเขมแข็งใหกับระบอบประชาธิปไตยปจจัย เหลานี้ลว นมีความเกี่ย วของสัม พัน ธกัน ในการชว ย
กระตุนและสงเสริมใหเกิดการขยายตัวของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซีย
เอกสารอางอิง
ประภาสปน ตบแตง. (2552). กรอบการวิเคราะหการเมือ งแบบทฤษฎีข บวนการทางสัง คม.เชีย งใหม: มูลนิธิไฮนริค เบิลลสํานัก งานภูม ิภาคเอเชีย
ตะวันออกเฉียงใต.
อภิเชษฐกาญจนดิฐ (2556). “ความเคลื่อนไหวทางการเมืองขององคกร SUARAM ในการตอตานกฎหมายความมั่นคงภายในของมาเลเซีย (ค.ศ.19892009)”.มนุษยศาสตรส ังคมศาสตร มหาวิท ยาลัยทักษิณ7(2): 4.
Abdul Rashid Moten. (2011). “Changing political culture and electoral behavior in Malaysia”.Asian affairs: an american review,
38(1), 39-56.
Anantha Raman Govindasamy. (2015). “Social movements in contemporary Malaysia: the cases of BERSIH, HINDRAF and
Perkasa”. In M. Weiss (Ed.), Routledge handbook of contemporary Malaysia(pp. 116-126): London: Routeldge.
AshaRathinaPandi. (2014). “Insurgent space in Malaysia: Hindraf movement, new media and minority Indians”. International
Development Planning Review, 36(1), 73-90.
AzeemFazwan Ahmad Farouk. (2004). “Social Capital, Civil Society and Democracy: The Case of Selected Malaysian Civil Society
Organizations”. Kajian Malaysia, 22(2), 1-22.
Farish Ahmad Noor. (2008). The Hindu Rights Action Force (HINDRAF) of Malaysia: communitarianism across borders?.: S.
Rajaratnam School of International Studies, Nanyang Technological University.
Funston, N. J. (2001). “Malaysia Developmental State Challenged”. In N. J. Funston (Ed.), Government & politics in Southeast
Asia (pp. 160-202). Singapore: ISEAS.
Julian C. H. Lee. (2010). Islamization and activism in Malaysia. Singapore: ISEAS Pubications, Institute of Southeast Asian
Studies.
Lee Hock Guan. (2008). “Malaysia in 2007: Abdullah administration under siege”. Southeast Asian Affairs, 2008(2008), 187-206.
Mohamed Nawab Mohamed Osman. (2007). “Marginalisation and the Indian community in Malaysia”.RSIS Commentaries, 3.
Susan Leong. (2009). “The Hindraf saga: media and citizenship in Malaysia”. Paper presented at the Communication, Creativity
and Global Citizenship: Refereed Proceedings of the Australian and New Zealand Communications Association
Annual Conference, edited by Terry Flew, Brisbane.
[67]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Ying HooiKhoo. (2015). “Human Rights Advocacy Groups in Malaysia: The Case of the Suara Rakyat Malaysia (SUARAM)”.
Malaysian Journal of International Relations, 2(1), 130-150.
[68]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การวิเคราะหนโยบายสาธารณะในเชิงพัฒนาความคิดทางสังคม
Public Policy Analysis in the Context of the Development of Social Ideas
*
ดร.รัษฎากร วินิจกุล
Dr.Russadakorn Vinijkul
บทคัดยอ
บทความวิช าการนี้ แสดงถึงแนวทางการวิเคราะหกระบวนการเรียนรูที่เกิดขึ้นจริงจากปญหาและความตองการของทองถิ่น ภายใตการผสาน
พลังทางสังคมและความรูรวมกับภาควิชาการ เพื่อเสริม สรางนโยบายสาธารณะดานสุขภาพ ที่ไดจากการทํางานของภาคประชาสังคม ผูน าํ องคกร ชุมชน
ระดับทองถิ่น รวมทั้งการปฏิบัติเพื่อพัฒนาทองถิ่น จากเครือขายภาคประชาชนของจังหวัดกําแพงเพชร จนนําไปสูประเด็นสาธารณะเพือ่ พัฒนาทองถิน่ ใน
การจัดการตนเอง โดยประเด็นศึกษานโยบายสาธารณะที่เกิดขึ้น นี้ ภาคประชาชนและภาควิช าการมีสว นรวมนอ ย ยอ มถือเปน จุดออนของนโยบาย
สาธารณะ จึงอาศัยทฤษฏีพื้นฐานเปนสากลและเขาใจงาย อาทิ ทฤษฎีระบบ แนวคิดและทฤษฎีนโยบายสาธารณะไทยเปน กรอบศึกษา ซึ่งแสดงปญหา
สาธารณะและความตองการรวมกัน ของประชาชนในพื้น ที่ ภายใตการเปลี่ยนแปลงตามบริบททองถิ่น ทั้งนี้ป ระโยชนที่ไดน อกจากเปน แนวทางศึกษา
นโยบายสาธารณะแลว ขอเสนอแนะที่ไดสามารถนํามาวิเคราะห ทําความเขาใจและเชื่อมโยงศาสตรที่ศึกษาในการวางแผนกลยุทธ ประชาสังคมและการ
มีสวนรวม โดยบูรณาการสําหรับแกปญหาและพัฒนาสังคม เพื่อกําหนดประเด็นที่เปนปญหาและความตองการสาธารณะ อัน เปน กระบวนการพัฒนา
นโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีสวนรวมและสรางสังคมสุข ภาวะที่ดีทุกระดับอยางยั่งยืน
คําสําคัญ: การวิเคราะหนโยบายสาธารณะ, นโยบายสาธารณะ, ความคิดทางสังคม
Abstract
This study presents an analysis of the learning process from promoting a Public Health Policy, withinthe collaboration
of civil society, leaders in corporate society, local public network, and local community. As this has led to a number of public
issues in various aspects including education issues and practical ways towards the local developments such as those of politics,
social, economics, educational, tourism, and environmental services. The research is based on the theoretical system that
shows the public problems and common needs of the citizens as their basis fundamentalconcerns underthe current changes
according to the local context. In particular, such health public policy is considered as another dimension of the studies with
respect to the analysis of public policies upondeveloping relevant ideas. This is essentially a method of learning which covers
various interdisciplinary studies for problem solving and for further sustainable development.
Keywords: Public Policy Analysis, Public Policy, Social Ideas
*
คณะมนุษยศาสตรและสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยราชภัฎกําแพงเพชร
[69]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
การวิเคราะหนโยบายสาธารณะโดยการเชื่อมโยงถึงความสําคัญของปญหาและความตองการสาธารณะตางๆ อันมีผลกระทบตอสังคมโดยรวม
เปน แนวทางพัฒนาระบอบประชาธิปไตยแบบมีสวนรวมในการสรางนโยบายสาธารณะที่ไดจากการขยายเครือขายความรวมมือ ซึง่ ถือสวนสําคัญของการ
สรางเสริมสุขภาพดานสุขภาพ โดยนําทฤษฏีที่สอดคลองและสามารถอธิบายปญหาสาธารณะและความตองการของประชาชนตามสภาพความจริง จาก
การที่ผูเขียนมีความเกี่ย วของ เปนคณะทํางานภาควิช าการในการสนับสนุนการทําขอมูลจังหวัด ศูน ยประสานงานภาคีพัฒนาจัง หวัดกําแพงเพชร เพื่อ
สงเสริมการสรางนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ โดยขอเท็จจริงและประสบการณข องเรื่องดังกลาว ประชาชนมักทราบวาเปนเรื่องสุขภาพทีเ่ กีย่ วของกับ
เฉพาะดานการแพทย การพยาบาล ระบบสาธารณสุข ประกอบกับเปน สวนนอ ยที่บุค คลหรือ ใครจะปฏิเสธวาไมทราบเรื่อ งทํานองนี้ ประชาชนไมได
ตระหนักและมีความเขาใจเปนภาพรวม (สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดกําแพงเพชร, กลุม งานพัฒนายุทธศาสตรสาธารณสุข, 2559) ซึง่ นับเปนจุดออนของ
ระบบนโยบายสาธารณะในสังคม ที่ไมใชเฉพาะจังหวัดกําแพงเพชร และถึงแมวารัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2550 ระบุในมาตรา 87(1) แลว
ก็ตาม คือวางหลักวา “รัฐตองสงเสริมใหประชาชนมีสวนรวมในการกําหนดนโยบายและวางแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสัง คมทั้งในระดับชาติแ ละระดับ
ทองถิ่น” รวมถึงการรับทราบขอมูลจากสื่อสาธารณะในดานสุขภาพ ผูเขีย นจึงมีความประสงคชี้ความสําคัญของในการเชื่อมโยงหลายดานหลายวิช าเชิง
สังคมศาสตร อาทิ นิติศาสตร รัฐศาสตร รัฐประศาสนศาสตรฯลฯ ความสัมพันธเชิงทฤษฎีทางรัฐศาสตรและรัฐประศาสตรในวิชาการที่ศึกษาเชน แนวคิด
และทฤษฎีน โยบายสาธารณะ ประชาสังคมและการมีสวนรวม เศรษฐศาสตรการเมือง พื้นฐานการเมืองการปกครองไทย โดยเฉพาะนโยบายสาธารณะ
และการวางแผนที่เปนผลกระทบจากสภาพความจริงโดยตรงสอดรับกับสถานการณปจจุบันที่สังคมโดยรวมมีทศิ ทางเดียวกันเกีย่ วของกับเรื่องสุขภาพ ซึง่
เห็น ไดจากการจัดเวทีระดมความคิดการจัดทําเปาหมายในการพัฒนาภายในยี่สิบ ปขางหนาของทุกจังหวัด การขับ เคลื่อ นเปาหมายรว มของจัง หวัด
กําแพงเพชรและจังหวัดใกลเคียง ตามบริบทของแตละชุมชนเปนภาพรวม เพื่อสรางนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีสวนรวม
กระบวนการสรางนโยบายสาธารณะแบบมีสวนรวมของทองถิ่น
การวิเคราะหจุดเริ่มตนดังกลาวตั้งอยูบนพื้นฐานความตองการของมนุษย โดยนําแนวคิดทฤษฎีแ รงจูงใจเรื่องลําดับความตองการ (hierarchy
of needs) ของ abrahamh.maslowหนังสือ motivation and personality ของ maslowพ.ศ.2497 ที่ลําดับขั้น ตอนความตองการของมนุษยออกมา
เปน ขั้นเจ็ดดังนี้ ขั้นแรก ความตองการทางกายภาพ ขั้นที่สอง ความตองการดานความปลอดภัย ขั้น ที่สาม ความตองการพวกพองและไดรบั ความรัก ขัน้ ที่
สี่ ความตองการไดรับการยกยองจากสังคม ขั้น ที่หา ความตองการที่เปนตัวเอง ขั้น ที่หก ความตองการที่จะเรียนรูแ ละเขาใจ และขัน้ ทีเ่ จ็ด ขัน้ สุดทายของ
ความตองการ ขั้น ความตองการทางสุน ทรียภาพ (โกวิท วงศสุรวัฒน, 2551) แนวคิดเกี่ย วกับแรงจูงใจของ Maslow เปน แนวคิดสะทอนความสําคัญของ
การจัดการในกลุม พฤติกรรมศาสตร Maslow ที่ศึกษาความตองการของบุคคลที่ม ีความตองการเปน ลําดับขั้น เริ่ม จากความตองการดานกายภาพ เมื่อ
บุคคลไดรับการสนองความตองการนั้น ยอมมีความตอ งการในลําดับ ที่สูง ขึ้น ตอ ไป จนกระทั่ง ถึง ความตอ งการขั้น สูง สุด คือ ขั้น ความตองการทาง
สุน ทรียภาพ จากนั้น วิเคราะหนโยบายสาธารณะ Policy Analysis คือ Prescriptive Approach เปนการวิเคราะหการใหสารสนเทศสําหรับการกําหนด
นโยบาย และใหการสนับสนุน นโยบาย ซึ่งหลักการดังกลาวเปนการศึกษาที่ตองการผนวกทฤษฎีและการปฏิบัติดวยกัน เพื่อหานโยบายสาธารณะทีด่ กี วา
โดยครอบคลุม ทั้งกระบวนการกําหนดนโยบายและการนํานโยบายไปปฏิบัติ อันเปนการศึกษาสหวิทยาการที่นําแนวคิดหลายศาสตรเขามาใชแ ละนําไป
ปฏิบัติ (จุมพล หนิมพานิช, 2549) นอกจากนี้เมื่อพิจารณารัฐธรรมนูญทั้งสองฉบับที่สนับสนุนแนวคิดนี้คือ รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2540
และ รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2550 ที่ระบุสิทธิและเสรีภาพของบุคคลไดกลาวถึง ศัก ดิ์ศ รีข องความเปน มนุษ ย สิทธิ เสรีภาพ เห็น วามี
คุณ คาทางวิชาการ สงเสริม ทฤษฎีแ ละสิทธิม นุษ ยชน (Human rights) เปนสิ่งจําเปน สําหรับทุกคนตองไดรับในฐานะที่เกิดเปน มนุษ ยเพือ่ ใหเกิดความอยู
รอด ความมั่นคงในชีวิตและการพัฒนาตนเอง สิทธิม นุษ ยชนนี้ รวมสิทธิที่ติดตัวและสิทธิที่ติดตาม สิทธิที่ติดตัว ไดแก สิทธิในรางกายและสิทธิในชีวิต
ตนเอง สวนสิทธิที่ติดตามเปน สิทธิตามกฎหมายในฐานะเปนพลเมืองของประเทศ ไดแก สิทธิทางการศึกษา สิทธิดานสุข ภาพเปนตน และพระราชบัญญัติ
คณะกรรมการสิทธิม นุษ ยชนแหงชาติ พ.ศ.2542 วางหลักวา สิทธิม นุษ ยชน คือศักดิ์ศรีความเปน มนุษ ย สิทธิ เสรีภาพ และความเสมอภาคที่ไดรับการ
รับรอง หรือความคุม ครองตามรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย เชน สิทธิมนุษยชนดานพลเมือง โดยพลเมืองหมายความถึงประชาชนที่อยูรวมกันใน
สังคม มีสัญญาประชาคมเพื่อประโยชนสวนรวมและปกปองคุมครองพลเมืองเกี่ยวกับชีวิต สิทธิทางการเมือง เชน การมีสวนรวมทางการเมือง การชุมนุม
รวมตัวเปนสมาคม สิทธิเสรีภ าพแสดงความเห็น (อมรา พงศาพิช ญ, คณะกรรมการสิทธิม นุษ ยชน, 2558) สิ่ง เหลานี้เปน ปญ หาและความตอ งการ
[70]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สาธารณะที่สอดคลองกับทฤษฎีเชิงระบบ (systems theory) ของ Easton (1965) เปน แนวคิดที่พัฒนามาจากความคิด เปน ระบบ คํานึง ระบบของ
สิ่งมีชีวิตที่ทํางานเปน ระบบ การมีปฏิสัมพัน ธกับสิ่งแวดลอมตางๆมาอธิบายระบบการเมืองวา วงจรชีวิตการเมืองดํารงอยูเปนระบบ การกําหนดนโยบาย
ในทฤษฎีระบบนี้ Dye (1995) สรุปเปนตัวแบบระบบของการกําหนดนโยบาย แนวคิดดังกลาวเชื่อมโยงสูการกําหนดนโยบายและการวางแผนพัฒนา
ระดับตางๆ รัฐบาลไทยสงเสริมใหประชาชนมีสวนรวมมาตั้งแต พ.ศ.2540 กําหนดใหเปนหนาที่รัฐ และรัฐธรรมนูญ แหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2550 ทํา
ใหประเทศไทยปจจุบั น มีองค ก ร เครือขาย ภาคประชาชน ภาคประชาสังคมมากมาย และการเขาไปมีสว นร วมในการบริ หารจัด การปญ หาและ
ผลประโยชนสาธารณะ หลักการดังกลาวในตางประเทศมีการนํากระบวนการประชาเสวนาหาทางออกไปใชแ ลวมาตั้งแต พ.ศ.2533 มีก ารนําแผน
สาธารณสุขรวมกับรูปแบบตางๆ เพื่อเสวนาหาทางออกเปน ขอตกลง ลดขอขัดแยงดานสิ่งแวดลอมหรือแกปญหาขอพิพาทเปนทางเลือ ก (วัน ชัย วัฒ น
ศัพท, 2557) วิธีวิเคราะหย ึดแนวทางที่อาจจําแนกเปนการศึกษาพฤติกรรมและจิตสํานึกของทองถิ่น แบบสหวิท ยาการ ประกอบดว ยวิช า สังคมวิทยา
มานุษ ยวิทยา ภูมิศาสตร นิเวศวิทยามนุษ ย และการศึก ษาที่เนน ระบบสหวิทยาการ เชน สังคมศาสตร เศรษฐศาสตรก ารเมือง นโยบายสาธารณะ
นิเวศวิทยาสุข ภาพฯลฯ (โกวิทย พวงงาม, 2553) การศึกษานโยบายนี้นําแนวคิด เชิง เสนอแนะที่ไดรับอิทธิพลมาจากวิท ยาการจัดการสมัย ใหมมี
วัตถุประสงควานโยบายถูกกําหนดขึ้นอยางไร การเก็บและรวบรวมขอมูลเพื่อประกอบการตัดสิน ใจสูผูกําหนดนโยบายเปน หัว ใจสําคัญ ของนโยบาย
สาธารณะ (รัษฎากร วิน ิจกุล, 2554) ปจจุบัน ขั้น ตอนกําหนดนโยบายเปนการพัฒนาแนวทางนโยบายสาธารณะของทองถิ่น ไทย และถือเปนกระบวนการ
นโยบายสาธารณะ (ศุภชัย ยาวะประภาษ, ปย ากร หวัง มหาพร, 2555) เปน พื้น ฐานสําคัญ ของระบอบประชาธิปไตย และวิเคราะหจากผลงานของ
เครือขายภาคประชาสังคมประกอบกับการจัดเวทีและสื่อสารรณรงคทางสังคม เหตุผลจากหลักการนี้มาจากกระแสโลกาภิวฒ
ั นอนั เปนแรงผลักดันอยางหนึง่
ทําให เกิด การตื่ นตัว ในการปรับโครงสร างของภาครั ฐและองค กรธุ รกิ จในภาคเอกชนของประเทศที่ กําลั งพั ฒ นาโดยการร ว มมื อ ผลั กดั น ขับ เคลื่ อ น
พระราชบัญญัติสุข ภาพแหงชาติและประกาศใชในราชกิจจานุเบกษา มีหลายจังหวัดประสบความสําเร็จและบางจังหวัดอยูระหวางดําเนินการ ซึ่งจังหวัด
กําแพงเพชรมีศูนยประสานงานภาคีพัฒนาจังหวัดกําแพงเพชร (ศปจ.กพ.) เปนตัวกลางสนับสนุน การทําขอมูลจังหวัด ใหเปนกระบวนการทีใ่ หประชาชน
และหนวยงานของรัฐไดรวมแลกเปลี่ย นเรียนรูอยางเปน ระบบและสมานฉัน ท นําสูการเสนอแนะนโยบายสาธารณะเพื่อ สุข ภาพ หรือ สุข ภาพดีข อง
ประชาชน การประชุมเปน ระบบและเปน สัดสวนเฉพาะประเด็นสาธารณะไดนํามาเปนขอบเขตดําเนินงาน การขอความรว มมือ จากภาคราชการ ภาค
วิชาการ ภาคธุรกิจ และภาคประชาสัง คม ภายในจัง หวัดใหรวมมือกัน กําหนดวิสัย ทัศ นใหมเพื่อออกจากวิก ฤติ ตางๆ การเขาไปแลกเปลี่ย นเรีย นรู
กรณีศึกษาบนฐานขอมูลที่ใชกําหนดเปาหมายรวมจังหวัด และสอดคลองเปนประเด็น เดียวกับที่นําเขาสูระเบียบวาระการประชุมสมัชชาสุขภาพแหงชาติ
ที่จัดขึ้น เพื่อแสดงเจตนารมณและความตองการของประชาชนในพื้นที่ โดยเนนการมีสวนรวม ทุกภาคสวนของสังคม ผลักดัน ใหเกิดองคความรู ทักษะ
และสรางจิตสํานึก พรอมใหม ีความรวมมือสนับสนุน และแกปญหาอยางบูรณาการโดยเมื่อวัน ที่ 9 มีน าคม 2559 ณ หอ งประชุม มหาวิท ยาลัย ราชภัฎ
กําแพงเพชร ไดมีผูแ ทนเครือขายภาคประชาสังคมรวมกับคณะผูบริหารและคณาจารยจากคณะภาควิช าที่เกี่ยวของกับเครือขายที่ตองการความรูดาน
วิชาการ ไดแ ก (1) เครือขายเด็กและครอบครัว (2) เครือขายกองทุน สวัสดิการชุมชน (3) เครือขายอาหารปลอดภัย (4) เครือขายทรัพยากรธรรมชาติ ดิน
น้ํา ปา (5) เครือขายการศึกษาเพื่อชีวิต และ (6) เครือขายการคุม ครองผูบริโภค และวัน ที่ 24-25 พฤษภาคม 2559จัง หวัดนครสวรรค กําแพงเพชร
พิจิตร อุทัยธานี ไดม ีการประชุมเชิงปฏิบัติการผสานพลังสังคมและพลังความรูสูก ารจัด การตนเอง (หนัง สือ ศพม.กพ. 009/2559 ลงวัน ที่ 2 มีน าคม
2559) ดังภาพที่ 1 และ 2
ภาพ 1 และ ภาพ 2: การประชุม เชิงปฏิบตั ิการผสานพลังสังคมและพลังความรูส ูการจัดการตนเองของเครือขายตางๆ
[71]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
นอกจากนี้ตวั อยางรูปธรรม เชน ดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ถือวาเปน ปญหาประเด็นหนึ่งของสุขภาพหรือสุขภาวะในการทําหลายปาไม ทํา
ใหผูเขียนทราบปญ หาดานสิทธิ์ทํากิน (สทก.) สูการบูรณการงานวิจัย ที่ไดรบั ทุนจากสกอ. HERP บนความหลากหลายทางชีวภาพในป 2558 และนํา
ผลงานนําไปเผยแพรการเรียนรูใหกับทองถิน่ ของจังหวัดกําแพงเพชร ดังภาพที่ (3) และ(4) อัน เปนผลที่ไดจากการจัดระดมเวทีแสดงความคิดของ
ประชาชนที่เดือดรอนในการมีสวนรวมของกระบวนการนโยบายสาธารณะ
ภาพ 3 การนําเสนอผลงานวิจยั โดยสํานักบริหารโครงการสงเสริม การวิจยั ในอุดมศึกษา รวมกับมหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี และเครือขาย
มหาวิทยาลัยของรัฐ ครั้งที่ 4 (HERP CONGRESS IV) วัน ที่ 8-10 กุมภาพัน ธ 2559
ภาพ 4 การนําเสนอผลงานวิจยั ในการประชุมวิช าการระดับนานาชาติ (I-SEEC 2015) สถาบันวิจยั และพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบลู สงครามวันที่
24-26 พฤศจิกายน 2558
อยางไรก็ดี การกําหนดนโยบายสาธารณะดานสุขภาพเพื่อพัฒนาทางความคิดเชิงสังคมนั้นแมมีรายละเอีย ดครบถวนทั้งตัวบุคคลและสถานที่
ติดตอเพื่อชวยประสานงานการลงพื้นที่สําหรับหนวยงานอิสระสวนกลาง อาทิ สปพส. สช. สสส.ฯลฯ เพื่อสนับสนุนการเคลือ่ นงานภาคประชาชน เรียกวา
ภาคพลเมือง ดําเนิน การรวมเวทีวิสัยทัศนจังหวัด ตองมีการจัดทําขอเสนอในการพัฒนาตอทองถิ่นโดยการมีสวนรวมทั้งภาครัฐ ภาคธุรกิจ ทองถิ่น ภาค
ประชาสังคมใหครอบคลุมทุกพื้น ที่ จากที่กลาวเปนสวนหนึ่งในการเริ่ม ตน ที่ไดจากการระดมความคิด ถึงแมองคกรมีข อมูลและสารสนเทศมากมาย ทวา
พบป ญ หาซ้ํ าซาก เช น การทวงคื น ผืน ป า จากความตอ งการของประชาชนในการจั ด ระดมเวที แ สดงความคิ ด ของประชาชนที่เ ดื อ ดร อ นด า น
ทรัพยากรธรรมชาติแ ละสิ่งแวดลอ ม ทําใหทราบปญ หาสิทธิ์ทํากิน หรือ สทก. และประเด็น ตางๆ ที่ไดจากเวทีระดมความคิดเพื่อ กําหนดประเด็น
สาธารณะและเปาหมายรวมกัน จังหวัดกําแพงเพชรอยูลําดับที่ 56 ขอมูลที่ไดจากจังหวัดเปนขอมูลจริง ตามสถานการณที่จัดทําเปาหมายรวมของจังหวัด
ไดแ ก ดานเศรษฐกิจ ดานสังคม ดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ดานการเมืองการปกครอง ดานความมั่นคงภายใน ดานคุณ ธรรมจริยธรรมและ
ธรรมาภิบาล และดานอื่นเปน การเฉพาะ เชน ดานสิ่งแวดลอมที่มีม ลพิษจากการเผาพืชไรปลูกพืชเชิงเดี่ย ว เปน ตน ทั้งนี้มีการรณรงคการขับเคลื่อนเชิง
นโยบายในการเชื่อมโยงประเด็น สําคัญ เพื่อสรางนโยบายสาธารณะเพื่อสุข ภาพ ภายใตกระบวนการสมัชชาสุขภาพจังหวัดกําแพงเพชรมาตั้งแตป 2557
ถึงปจจุบัน ซึ่งมีแบบขอมูลประกอบการพิจารณาเสนอประเด็นนโยบายสาธารณะเพื่อสุข ภาพเชิงหลักการ กาวเขาสูการขับเคลื่อนแนวคิดสุข ภาพดี การ
สรางนโยบายเพื่อสุข ภาพ อาศัยการมีสวนรวมเริ่ม จากเชื่อมโยงดานการเมืองและภาคราชการ ภาควิช าชีพและภาควิช าการ ภาคประชาชนและภาค
ประชาสังคม โดยองคความรูนโยบายสาธารณะสุข หรือนโยบายสุขภาพหรือนโยบายสุข ภาวะเปน สวนหนึ่งของกระบวนการนโยบายสาธารณะนําไปสู
กระบวนการกําหนดนโยบายที่ตองคํานึงขั้นตอนของการดําเนินกิจกรรมที่เชื่อมโยงใหเกิดพลังที่สามารถบริหารจัดการเพือ่ แกปญ หาและพัฒนาเรือ่ งตางๆ
[72]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ของทองถิ่นอยางมีประสิทธิภาพ อาศัย การมองภาพรวมหลายมิติและบูรณาการดวยการเปดใจยอมรับใหความรวมมือและไมมีก ารเมือ งเขาแทรกแซง
โดยเฉพาะนโยบายสุขภาพนี้ตองอาศัย การพัฒนาฐานขอมูลระบบกํากับติดตามดวยขอมูลถูกตอง นับวามีความสําคัญอยางยิ่งที่สนับสนุน การวิเคราะห
นโยบายสาธารณะ
บทสรุป
จากปญหาและความตองการของสังคมที่กลาวในระดับทองถิ่นของจังหวัดกําแพงเพชร ไดผานการศึกษาวิเคราะหแ ละผลกระทบที่เกิดขึ้น
จากการระดมความคิดเห็น หลายครั้งลวนเปนเรื่องสุข ภาพ รวมทั้งการมีองคกรและกลไก เพื่อใหเกิดการดําเนินงานใหมีความตอเนื่องและการมีสวนรวม
จากทุกฝาย อัน จะนําไปสูเปาหมายการเสริม สรางสุข ภาพและแกปญหาสุขภาพของประชาชนเปนองครวมและครอบคลุมทั้งการสง เสริม เกษตรปลอด
สารพิษ อาหารปลอดภัย การรวมตัวเพื่อลดขอพิพาทเรื่องสิทธิ์ทํากิน สูการดูแ ลปาชุมชน ซึ่งเปนผลประโยชนที่ช ุมชนตองทราบและใชสิทธิทางกฎหมาย
บทความนี้น ําเสนอหลักคิดอีกดานหนึ่งเพื่อเปน ภาพสะทอนในการแสวงหาความรู การยอมรับฟงความคิดเห็นโดยสรางความเขาใจกระบวนการนโยบาย
สาธารณะเพื่อใหประชาชนมีสวนรว ม มีค วามเขาใจกระบวนการกําหนดนโยบายสาธารณะ และเปน การวางรากฐานพลเมืองในการพัฒนาระบอบ
ประชาธิปไตย อัน มีพระมหากษัตริย ทรงเปน ประมุข ตลอดจนสิทธิม นุษยชนในมิติทางสังคมเพิ่ม เติม จากมิติทางดานกฎหมาย การสงเสริมใหประชาชนมี
จิตสํานึกเรื่องสิทธิตนเองและผูอื่นโดยใหความสําคัญในประเด็นสาธารณะบนพื้นฐานสิทธิประโยชน เมื่อแนวคิดนี้สงผานมายังความรับรูข องประชาชน
แสดงใหเห็น เปนพื้นฐานของประชาสังคมในลําดับตอไป คือการทําเพื่อสวนรวมไมใชทําเพื่อตนเอง การกระตุนจิตสํานึกระดับประชาชน การหลีก เลี่ย ง
ประเด็นที่นําไปสูการเมือง หรือมองอยางแคบวาเฉพาะการเจ็บ ปว ย เพราะทุกสิ่งที่เกิดขึ้น คือ สภาพแวดลอ มที่รวมหลายปญ หาและความตอ งการ
สาธารณะซึ่งเปนจุดเริ่มแหงปรากฏการณนี้ นําไปสูการแกปญหารวมกันมากกวาการขัดแยง การสงเสริมการมีสวนรวมเพื่อประโยชนตอการนําไปปฏิบัติ
คือคําตอบโดยทุกจังหวัดไมตองรอถึงยี่สิบปขางหนาใน พ.ศ.2575 เพื่อใหทองถิ่นจัดการตนเองหรือพึ่งพาตัวเองได อัน เปนหนทางแหงการพัฒนาความคิด
ทางสังคมเพื่อประโยชนของประเทศชาติตอไป
เอกสารอางอิง
โกวิทย พวงงาม. (2553). การจัดการตนเองของชุมชนและทองถิ่น.กรุงเทพมหานคร: บ. บพิธการพิม พจํากัด
โกวิท วงศสุรวัฒน. (2551). อยาเพิ่งปลงใจเชื่อ.กรุงเทพมหานคร: สํานักพิม พอักษรขาวสวย.
พลเดช ปนประทีป และคณะ. (2558). วิสัยทัศน 2035: หนึ่งศตวรรษ อภิวัฒนประเทศไทย. นนทบุรี: สํานักงานประสานการพัฒนาสังคมสุขภาวะ.
วันชัย วัฒนศัพท, สํานักงานสภาพัฒนาการเมือง สถาบันพระปกเกลา (2557).ประชาธิปไตยแหงการสานเสวนาหาทางออกประชาธิป ไตยแห ง การ
ปรึกษาหารือ Deliberative Democracy. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิม พคณะรัฐมนตรีแ ละราชกิจจานุเบกษา.
ประเวศ วะสี. (2547).กระบวนการนโยบายสาธารณะ. มูลนิธิสาธารณสุข แหงชาติ,
สํานักงานปฏิรูประบบสุขภาพ. (2546).ธรรมนูญสุขภาพคนไทย: รางพ.ร.บ. สุขภาพแหงชาติ ฉบับปรับปรุงพ.ศ.2545
ศุภชัย ยาวะประภาษ, ปยากร หวังมหาพร (2555) นโยบายสาธารณะระดับทอ งถิ่นไทย. บริษัท จุดทอง จํากัด: กรุงเทพฯ
ศูน ยประสานงานภาคีพัฒนา จังหวัดกําแพงเพชร และ สมัชชาสุขภาพจังหวัดกําแพงเพชร. (258). ขอมูล -สารสนเทศ. (เอกสารเผยแพรการประชุม)
ศูน ยประสานงานภาคีพัฒนา จังหวัดกําแพงเพชร และ สมัชชาสุขภาพจังหวัดกําแพงเพชร. (2559).การประชุม เชิงปฏิบัติการผสานพลังความรู สูก าร
จัดการตนเองที่ ศพม.กพ. 009/2559ลงวันที่ 8 กุมภาพันธ 2559
รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540
รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
รัษฎากร วิน ิจกุล. (2554). การนํานโยบายไปสูการปฏิบัต:ิ โครงการเขื่อนปาสักชลสิทธิ.์ มหาวิทยาลัยรามคําแหง
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน. (2554). (ครั้งที่ 2).กรุงเทพมหานคร: นานมีบุคพับลิเคชัน่ จํากัด
พระราชบัญญัติสุข ภาพแหงชาติ พุทธศักราช 2550
[73]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
อมรา พงศาพิช ญ. (2558). แนวคิดหลักการทํางานในเรื่อ งสิทธิมนุษยชนสํานักงานคณะกรรมการสิทธิม นุษ ยชนแหง ชาติ . กรุง เทพมหานคร: ศูน ย
ราชการเฉลิม พระเกีย รติ. อําพล จิ น ดาวัฒนะ, สํ านัก งานคณะกรรมการสุข ภาพแหง ชาติ (2556).การสรางนโยบายสาธารณะเพื่ อ
สุข ภาพแบบมีสว นรวม. (ครั้งที่ 4). นนทบุรี: สํานักงานประสานการพัฒนาสังคมสุข ภาวะ.
Easton, D. (1965). A framework for political analysis. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
T. R. Dye. (1995). Understanding Public Policy. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
เครื อ ขา ยความร ว มมื อ จากทุ ก ภาคส ว น ปลุ ก พลั ง เปลี่ ย นไทยปลุ ก พลั ง คนไทย http://www.inspiring.org/site/about
สภาหอการคาแหงประเทศไทย "ปลุกพลัง เปลี่ยนไทย"สูว ิสัยทัศนชาติ 2575. http://www.thaichamber.org/scripts/detail.asp?nNEWSID=142
27.
สํานักงานประสานการพัฒนาสังคมสุข ภาวะ โครงการปลุกพลังเปลี่ยนไทย. http://www.reform.or.th/2014/?page id=5621
สํานักงานสาธารณสุข จังหวัดกําแพงเพชร, กลุม งานพัฒนายุท ธศาสตรสาธารณสุข ลงวัน ที่ 4 มีน าคม 2559, การแตง ตั้ง คณะกรรมสมัช ชาสุข ภาพ
จังหวัดกําแพงเพชร.
[74]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
พัฒนาการทางนโยบายในการสงเสริมและสนับสนุนผูสงู อายุในประเทศไทย*
The Development of Policies to Promote and Support Elderly in Thailand
วรรณรัตน เธียรพจีกลุ **
Wannarat Tianpajeekul
บทคัดยอ
ในปจจุบันประเทศไทยเปน สังคมผูสูงอายุและจะเปน สังคมผูสูงอายุโดยสมบูรณในอีก 20 ปขางหนา การเพิม่ ขึน้ ของประชากรสูงอยางรวดเร็ว
อายุทําใหรัฐบาลเห็น ความสําคัญ ของผูสูงอายุรัฐบาลไดใหการคุม ครอง สงเสริม และสนับสนุนผูสูงอายุผานกลไกการบัญญัติกฎหมาย นโยบายและแผน
ตางๆ การศึกษานี้มีวัตถุประสงคเพื่อทบทวนพัฒนาการทางนโยบายดานผูสูงอายุข องประเทศไทยตั้งแตปพ.ศ.2475 จนถึงปจจุบนั แบงออกเปน 2 ยุค ใน
ยุคแรก 2475-2539 และในยุคหลัง 2540-ปจจุบัน และทิศทางการดําเนิน นโยบายดานผูสูงอายุในอนาคตโดยใชการวิจัย เอกสารและการสัม ภาษณ
หนวยงานของรัฐที่เกี่ยวของผลการศึกษาพบวา ในยุคแรกรัฐบาลใหความสนใจนโยบายผูสูงอายุนอยกวานโยบายอืน่ ๆ เนือ่ งจากจํานวนประชากรผูส งู อายุ
ยังไมม าก ผูสูงอายุถูกมองเปน บุคคลชายขอบนโยบายจึงเปนลักษณะการสงเคราะหแ กผูสูงอายุที่ยากไร ในยุคหลังรัฐบาลใหความสนใจกับผูสูงอายุมาก
ขึ้น ผูสูงอายุถูกมองวาเปน ผูทําประโยชนใหกับประเทศ นโยบายเปนลักษณะการสงเสริมและสนับสนุนศักยภาพผูส งู อายุเพือ่ ใหผสู งู อายุมคี ณ
ุ ภาพชีวติ ที่ดี
โดยยึดแผนผูสูงอายุแหงชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ.2545-2564) เปน แนวทางในการดําเนินงานในอนาคตทิศทางนโยบายผูสูงอายุของประเทศไทยจะครอบคลุม
3 ประเด็น ไดแ ก 1) ความมั่น คงทางสังคม 2) การดูแ ลสุขภาพผูสูงอายุ และ3) การใหบริการทางสังคม
คําสําคัญ : นโยบาย, ผูสูงอายุ, พัฒนาการของนโยบายผูสูงอายุ
Abstract
In the present, Thailand has become aging society and will eventually become aged society in 20 years. The rapid
increase of older people made government realize the importance of elderly.The government has given protection, promotion
and support to elderly through its legislation, national plans and policies statement of the Council of Ministers.The propose of
this paper is toreview the development ofelderly policies in Thailand from 1932 tothe present. Divided into 2 eras which
include 1) the early period (1932-1997) 2) the later period (1998-present), as well aselderly policies trends in the future. This
paper used documentary research andinterviews with government agencies. The study found thatin the early period, the
government paid attention to elderly policies less than other policies due to a fewer number of aging population at the time.
The elderly people were seen as marginal people; therefore, the policies were aimed to mainly relieve their poverty. In the
later period, the government paid more attention to elderly policiesthan before. The elderly people were seen as contributors
to the country. Policies were then aimed topromote and support their potential and their well-being by applying the 2nd
National Plan on the elderly (2002-2021) as guidelines in implementation. In the future, it’s expected that elderly policies in
Thailand would cover 3 issues which are 1) social security 2) elderly health care, and 3) social services.
*
บทความนี้ เปนสวนหนึ่งของวิทยานิพนธเรื่อง “นโยบายในการสงเสริ มและสนับสนุนการจัดสวัสดิการดานที่ พักอาศัยสําหรับผูสูงอายุในเขตเมื อง” หลักสู ตรรัฐประศาสนศาสตร
มหาบัณฑิต คณะรัฐศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย ป 2558
**
หลักสูตรรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต คณะรัฐศาสตร จุฬ าลงกรณมหาวิทยาลัย; E-Mail:
[email protected]
[75]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Policy, Elderly, Development of elderly policies
บทนํา
ผูสูงอายุคือใคร ผูสูงอายุเปนคําเรีย กบุคคลที่มีอายุมาก พระราชบัญ ญัติผูสูงอายุ พ.ศ.2546 ไดใหความหมายของคําวา “ผูสูงอายุ” หมายถึง
บุคคลที่ม ีอายุ 60 ปบริบูรณข ึ้นไปและมีสัญชาติไทย ประเทศไทยจึงไดใชเกณฑอายุ 60 ปใหถ ือวาเปนผูสูงอายุ จากการเปลีย่ นแปลงโครงสรางประชากร
ไทยในชวงระยะเวลาที่ผานมา ทําใหประเทศไทยเขาสูย ุคที่อัตราการเจริญ เติบโตของประชากรลดต่ําลง ในขณะที่ม ีอัตราการเพิ่ม ของประชากรสูงอายุที่
สูงกวาประชากรรวม ทั้งนี้องคการสหประชาชาติไดใหคําจํากัดความประเทศที่เขาสูสังคมผูสูงอายุวา ประเทศที่มีสัดสวนของประชากรที่ม ีอายุตั้งแต 60
ปข ึ้นไปมากกวารอยละ10 หรือมีประชากรอายุ 65 ปขึ้น ไปมากกวารอยละ 7 ของจํานวนประชากรทั้งประเทศ หมายความวาประเทศนั้น ไดกาวเขาสู
สังคมผูสูงอายุ (aging society)ทั้งนี้ จากขอมูลของสํานักงานสถิติแ หงชาติพบวา มีสัดสวนและจํานวนของผูสูงอายุเพิม่ ขึน้ อยางตอเนื่องในป พ.ศ.2545 มี
สัดสวนของผูสูงอายุคิดเปนรอยละ 9.4 ในป พ.ศ.2550 คิดเปนรอยละ 10.7 ในปพ.ศ.2554 คิดเปนรอยละ 12.2 และในปพ.ศ.2557 คิดเปนรอยละ 14.9
(สํานักงานสถิติแหงชาติ, 2557) จากขอมูลดังกลาวแสดงใหเห็นวา ประเทศไทยไดกาวเขาสูสังคมผูสูงอายุแลว
การกาวเขาสูสังคมผูสูงอายุ ทําใหประเด็น ผูสูงอายุเปนวาระแหงชาติ รัฐบาลในฐานะที่ม ีสวนในการกําหนดนโยบายและหนวยงานของรัฐนํา
โยบายไปปฏิบัติ ตองเตรีย มแนวทางในการรับมือกับปญ หาการเพิ่ม ขึ้น ของประชากรผูสู ง อายุ ทั้ง ดานการวางแผนบุค คลากรที่จะเตรีย มตัว เกษีย ณ
ผูสูงอายุที่ยังมีศักยภาพสามารถทํางานได และการดูแ ลผูสูงอายุที่อยูในภาวะพึ่งพิง ซึ่งนโยบายผูสูงอายุในอดีตไมไดรับความสนใจจากรัฐบาลมากเทาใด
นัก เนื่องจากในขณะนั้น ประเทศไทยยังมีจํานวนประชากรนอยและมีจํานวนประชากรผูสูงอายุไมม ากนัก จนกระทัง่ ในรัฐบาลจอมพลแปลก พิบลู สงคราม
ไดม ีนโยบายในการใหความชวยเหลือผูสูงอายุข ึ้น หลังจากนั้น ในปพ.ศ.2525 องคการสหประชาชาติไดจัดการประชุม สมัชชาโลกวาดวยเรือ่ งผูส งู อายุ โดย
ประเทศไทยเปนภาคีเครือขายสงผลใหมีการนําแนวคิดมาใชเปน แนวทางในปฏิบัติงานดานผูสูงอายุ รัฐบาลในขณะนั้น ไดจัดทําแผนระยะยาวสําหรับ
ผูสูงอายุแ หงชาติข ึ้นเปน ฉบับแรก นับเปน จุดเริ่มตนที่นโยบายผูสูงอายุเริ่มไดรับความสนใจจากรัฐบาลจนถึงปจจุบัน
บทความนี้จะมุงวิเคราะหพัฒนาการทางนโยบายในการสงเสริมและสนับสนุนผูสูงอายุข องประเทศไทย ตั้งแต พ.ศ.2475 ถึงปจจุบนั นับตัง้ แต
ประเทศไทยมีรัฐบาลแรกจนกระทั่งรัฐบาลในปจจุบัน โดยผูวิจัยไดแ บงพัฒนาการทางนโยบายผูสูงอายุออกเปน 2 ยุค คือ นโยบายผูสูงอายุในยุค แรก
พ.ศ.2475-2539 และนโยบายผูสูงอายุในยุคหลัง พ.ศ.2540-ปจจุบัน และทิศทางนโยบายผูสูง อายุในอนาคต โดยมีข อบเขตการศึก ษาที่กฎหมายที่
เกี่ย วของกับผูสูงอายุคําแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรีและแผนผูสูงอายุแ หงชาติ
พัฒนาการทางนโยบายผูสูงอายุในยุคแรก (พ.ศ.2475-2539)
นับตั้งแตการเปลี่ย นแปลงการปกครองของประเทศไทยใน พ.ศ.2475 จนถึง ปจจุบัน ประเทศไทยมีคณะรัฐมนตรีทั้ง สิ้น 61 คณะ และ
นายกรัฐมนตรีทั้งสิ้น 29 คน (สํานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี, 2559) ในยุคแรกนโยบายผูสูงอายุย ังไมไดรับความสนใจ เนื่องจากนโยบายในยุคหลังจาก
การเปลี่ย นแปลงการปกครองมุงเนนในเรื่องของการดํารงรักษาเอกราช นโยบายดานเศรษฐกิจ อุตสาหกรรมและการตางประเทศเปน สําคัญ นโยบาย
ผูสูงอายุจึงยังไมปรากฏ จนกระทั่งรัฐบาลจอมพลแปลก พิบูล สงคราม (พ.ศ.2485-2487 สมัย ที่ 2 และ พ.ศ.2491-2500 สมัย ที่ 3-8) ไดมีน โยบาย
ผูสูงอายุโดยใหการสงเคราะหและอุปการะคนชราโดยเฉพาะดานที่อยูอาศัย และไดมีก ารประกาศนโยบายรัฐนิย ม ฉบับ ที่ 12 เพื่อใหการชว ยเหลือ
คุม ครองคนชราในป พ.ศ.2496 มีการจัดตั้งสถานสงเคราะหคนชราบานบางแคขึ้นเปน สถานสงเคราะหคนชราแหงแรกของประเทศไทย(ปยากร หวังมหา
พร, 2554)
ในปพ.ศ.2525 ประเด็น ผูสูงอายุไดรับความสนใจมากขึ้น จากแรงกระตุนจากองคการสหประชาชาติที่ไดจัดการประชุม สมัชชาโลกวาดวยเรือ่ ง
ผูสูงอายุ (World Assembly on Ageing) ณ กรุงเวีย นนา ประเทศออสเตรีย ไดกําหนดแผนปฏิบัติการนานาชาติวาดวยผูสูงอายุ (International-Plan
of Aging) เพื่อเปนแนวทางใหแตละประเทศนําไปประยุกตใชในประเทศของตน (วิพรรณ ประจวบเหมาะ[บรรณาธิก าร], 2555)ตรงกับรัฐบาลพลเอก
เปรม ติณ สูลานนท (พ.ศ.2523-2526 สมัยที่ 1) คณะรัฐมนตรีไดมีม ติใหแ ตง ตั้ง คณะกรรมการผูสูง อายุแ หง ชาติเพื่อ ทําหนาที่ในการกําหนดนโยบาย
วางแผน และดําเนิน กิจกรรมที่เกี่ยวของกับผูสูงอายุแ ละเกิดแผนระยะยาวสําหรับผูสูงอายุแหงชาติ ฉบับที่ 1 (พ.ศ.2525-2544) ขึ้น นับเปนแผนแมบ ท
ผูสูงอายุแ รกของประเทศไทย
[76]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
นโยบายผูสูงอายุย ังคงปรากฏในรัฐบาลสมัย ถัดมาแมจะมีการเปลี่ย นแปลงรัฐบาลคณะใหมประเด็น หลักยังคงมุง เนนเรือ่ งหลักประกันสุขภาพ
และการสงเคราะหผูสูงอายุเปนสําคัญ มีข อสังเกตวา ประเด็น ผูสูงอายุถูกบัญ ญัติในรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2534 เปนฉบับแรกใน
หมวด 5 แนวนโยบายพื้นฐานแหงรัฐ เพื่อใหความชวยเหลือและสงเคราะหผูสูงอายุใหสามารถดํารงอยูไดตามสมควรในรัฐบาลนายอานัน ท ปน ยารชุน
(พ.ศ.2534-2535 สมัยที่ 1) นโยบายผูสูงอายุมีประเด็นใหมๆ ในดานการพัฒนาศักยภาพและสุขภาพผูสูงอายุม ีการปราบปรามกลุม ที่แ สวงหาประโยชน
จากผูสูงอายุรัฐบาลไดออกนโยบายและมาตรการสําหรับผูสูงอายุระยะยาว(พ.ศ.2535-2554) เพื่อสงเสริม ใหผูสูงอายุมีการเรีย นรู สามารถปรับตัวใหเขา
กับสภาพแวดลอม ไดรับการดูแลจากครอบครัว และไดรับการสงเคราะหตามความจําเปน เปน จุดเริ่มตนที่ทําใหเกิดโครงการเพื่อผูสูงอายุตางๆ เชน การ
จัดตั้งชมรมผูสูงอายุ การจายเบี้ย ยังชีพใหกับผูสูงอายุที่ยากไร 200 บาทตอเดือน (ปย ากร หวังมหาพร, 2554)สอดคลอ งกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและ
สังคมแหงชาติ ฉบับที่ 7 (พ.ศ.2535-2539) ในดานการยกระดับคุณภาพชีวิตของประชากร มุงเนนใหผูสูงอายุที่ไรที่พึ่งหรือถูกทอดทิง้ ไดรบั สวัสดิการและ
บริการทางสังคมพื้นฐานที่จําเปน ตอการดํารงชีวิต (พีรสิทธิ์ คํานวณศิลป, 2542)หลังจากนั้น รัฐบาลในสมัย ถัดมา นโยบายผูสูงอายุยังคงเปนประเด็นเดิม
ตอเนื่องจากรัฐบาลในสมัย กอนหนา จนเกิดวิกฤตทางเศรษฐกิจพลเอกชวลิต ยงใจยุทธ (พ.ศ.2539-2540) จึงไดลาออกจากตําแหนง และเกิดรัฐธรรมนูญ
แหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 กําหนดใหผูสูงอายุที่ม ีรายไดไมเพียงพอมีสิทธิไดรับความชวยเหลือจากรัฐ และรัฐตองสงเคราะหค นชราใหมี
คุณ ภาพชีวิตที่ดีและพึ่งตนเองได
พัฒนาการทางนโยบายผูสูงอายุในยุคหลัง พ.ศ.2540- ปจจุบัน
ในยุคหลังรัฐบาลนายชวน หลีกภัย (พ.ศ.2540-2543 สมัยที่ 2) มีนโยบายในการดูแล ฟนฟู สนับสนุนการศึกษา ฝกอาชีพ นัน ทนาการใหแ ก
ผูสูงอายุ และขยายสาธารณสุขมูลฐานในสวนของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 8 (พ.ศ.2540-2544) ไดสงเสริมในดานการจัดสวัสดิการ
เพิ่ม เบี้ยยังชีพ การรักษาพยาบาลโดยไมคิดเงิน ลดหยอนคาโดยสารสาธารณะ สงเสริมใหครอบครัวเอาใจใสดูแลผูสูงอายุ รวมถึงสนับสนุนสถานพยาบาล
ขององคกรภาคเอกชน องคกรศาสนาและชุมชน เขามามีสวนชวยเหลือดูแลผูสูงอายุ (พีรสิทธิ์ คํานวณศิลป และคณะ, 2542)ในปพ.ศ.2542 องคก าร
สหประชาชาติไดประกาศใหเปน ปสากลวาดวยผูสูงอายุ (The International Year of The Older Persons) ประเทศไทยจึงไดป ระกาศใชป ฏิญ ญา
ผูสูงอายุไทยเปนพันธกรณีเพื่อใหผูสูงอายุไดมีคุณภาพชีวิตที่ดี ไดรับการคุมครองและพิทักษสิทธิ (วิพรรณ ประจวบเหมาะ [บรรณาธิการ], 2555)
ในรัฐบาลพัน ตํารวจโททักษิณ ชินวัตร (พ.ศ.2544-2548 สมัยที่ 1 และ พ.ศ.2548-2549 สมัย ที่ 2)ในสมัย ที่ 1 นโยบายผูสูงอายุในสมัย นี้จะ
เนน การสรางครอบครัวอบอุน จัดใหมีหลักประกัน ผูสูงอายุ สรางโครงขายความปลอดภัยทางสังคมใหกับผูสูงอายุ พัฒนาบริการทางสุข ภาพและอนามัย
สนับสนุน การนําภูมิปญญาของผูสูงอายุม าใชในการพัฒนาสังคม และมีนโยบายดานการศึกษาที่ใหโอกาสแกผสู งู อายุไดฝก อาชีพในรัฐบาลนีไ้ ดมมี กี ารถาย
โอนภารกิจสถานสงเคราะหคนชราและเบี้ยยังชีพผูสูงอายุใหกับองคกรปกครองสวนทองถิ่นตามพระราชบัญ ญัติกําหนดแผนและขั้น ตอนการกระจาย
อํานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น พ.ศ.2542 นอกจากนี้ไดเกิดการปฏิรูประบบราชการ จากพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ.
2545 มีการจัดตั้งกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย (วิพรรณ ประจวบเหมาะ [บรรณาธิการ], 2555) และมีก ารจัด ทําแผนผูสูง อายุ
แหงชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ.2545-2564) ในปพ.ศ.2546 ไดม ีการประกาศใชพระราชบัญญัติผูสูงอายุ พ.ศ.2546 โดยใหมีคณะกรรมการผูสูงอายุแ หงชาติ ทํา
หนาที่กําหนดนโยบายและแผนเกี่ย วกับการคุม ครอง การสงเสริม และการสนับสนุนสถานภาพ บทบาท และกิจกรรมของผูสูงอายุ โดยใหการสนับสนุน
ชว ยเหลือกิจกรรมของภาครัฐและเอกชนที่เกี่ย วกับการสงเคราะหแ ละพัฒนาผูสูงอายุ และกํา หนดสิทธิที่ผูสูงอายุพึง ได รับ จากรัฐ สอดคลอ งกั บ
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 9 (พ.ศ.2545-2549) ที่ใหความสําคัญ กับสังคมผูสูง อายุ มุง เนน การจัด สวัสดิก ารดานสุข ภาพและ
หลักประกัน สุข ภาพทางสังคมใหแกผูสูงอายุในสมัยที่ 2 มีน โยบายสังคมในการสงเสริมการเตรียมความพรอมสําหรับสังคมผูสูงอายุ ใหผูสูงอายุเปนผูท มี่ ี
สุข ภาพกายและจิตใจที่ดี โดยจัดใหมีหลักประกันดานรายไดแ ละการออมในวัย ทํางานใหเพียงพอสําหรับวัยชรา ยกเวนภาษีเงินไดผสู าํ หรับผูส งู อายุทอี่ ายุ
เกิน 65 ป สนับสนุน ครอบครัวในการดูแลผูสูงอายุ และสงเสริมผูอายุในการใชประสบการณเพื่อพัฒนาประเทศหลัง จากนั้น ไดม ีการเปลี่ย นแปลงทาง
การเมืองและมีรัฐธรรมนูญ แหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 ซึ่งไดเพิ่ม เติม สิทธิในกระบวนการยุติธรรมใหกับผูสูงอายุ และการจัดใหมีการออม
อยางทั่วถึง
ในรัฐบาลพลเอกสุรยุทธ จุลานนท (พ.ศ.2549-2551) นโยบายผูสูงอายุยังคงตอเนื่องจากรัฐบาลในสมัย กอนหนา แตม ีการปรับเพิม่ เบีย้ ยังชีพ
ของผูสูงอายุเปน 500 บาท ตอเดือนสอดคลองกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 10 (พ.ศ.2550-2554) ในประเด็น สนับสนุนการพัฒนา
ศักยภาพในการประกอบอาชีพ การเขาถึงบริการสังคมสําหรับผูสูงอายุการเสริม สรางสุข ภาพ สงเสริมการออมและการเรียนรูตลอดชีวิตในรัฐบาลนาย
[77]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สมัคร สุน ทรเวช (พ.ศ.2551) และรัฐบาลนายสมชาย วงศสวัสดิ์ (พ.ศ.2551)เปน รัฐบาลในระยะเวลาสั้น ๆ นโยบายผูสูงอายุจึงมีทิศทางเดีย วกัน กลาวคือ
สนับสนุน บทบาทและขยายงานอาสาสมัครดูแ ลผูสูงอายุ สรางหลักประกันความมั่นคงดานสังคมโดยสนับสนุนชุมชนใหมบี ทบาทรวมดําเนินงานกับองคกร
ปกครองสวนทองถิ่น ในการจัดกิจกรรมที่ครอบครัวมีสวนรวมประสานการดําเนินงานจากกลุม ตางๆ เชน กองทุนผูสูงอายุ กองทุน การสรางเสริม สุข ภาพ
กองทุนพัฒนาชุมชน และกองทุนสนับสนุนการวิจัยเพื่อชวยพัฒนาสังคมอยางมีประสิทธิภาพ มีการเตรีย มความพรอมใหกบั ผูส งู อายุโดยยึดหลักผูส งู อายุ
เปน ทรัพยากรที่ม ีคุณ คาของสังคมสรางหลักประกันทางรายไดและสงเสริมการออม ขยายเบี้ย ยังชีพใหผสู งู อายุทไี่ มมรี ายไดอยางทัว่ ถึง สงเสริมสุขภาพคน
ในชุมชนเพื่อลดคาใชจายในการรักษาพยาบาล เสริม สรางสวัสดิการทางสังคมแกผูสูงอายุสงเสริม การมีงานทําและขยายโอกาสในการทํางานใหผสู งู อายุที่
มีความชํานาญเฉพาะดาน และสงเสริม การใชภูมิปญญาและประสบการณของผูสูงอายุในการพัฒนาประเทศ
ในรัฐบาลนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ (พ.ศ.2551-2554) นโยบายผูสูงอายุถ ูกจัดอยูในนโยบายเรงดวนที่รัฐบาลจะเริ่มดําเนินการในปแรก โดยการ
สรางหลักประกันรายไดใหกับผูสูงอายุ จัดสรรเบี้ย ยังชีพใหแกผูสูงอายุที่ข ึ้นทะเบีย นขอรับการสงเคราะห และขยายเพดานการใหกูยืม เงิน จากกองทุน
ผูสูงอายุเปน 30,000บาทตอราย สงเสริม บทบาทอาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมูบาน (อสม.) โดยปฏิบัติงานเชิงรุก ในการสงเสริม สุข ภาพในทอ งถิ่น
สงเสริมการมีงานทําของผูสูงอายุ เสริม สรางความมั่น คงทางเศรษฐกิจและสังคมโดยเนน บทบาทสถาบันทางสังคม ชุมชน เปน เครือขายในการคุมครอง
และจัดสวัสดิการสังคมใหกับผูสูงอายุ สงเสริมศักยภาพผูสูงอายุเพื่อชวยในการพัฒนาประเทศ สงเสริม การออม และระบบประกันชราภาพเพื่อเตรีย ม
ความพรอมสูวัยผูสูงอายุ ในรัฐบาลนี้ไดม ีการปรับ ปรุงแผนผูสูง อายุแ หง ชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ.2545-2564) ครั้งที่ 1 พ.ศ.2552 เพื่อ ใหสอดคลอ งกับ
สถานการณที่เปลี่ยนแปลงในปจจุบัน ไดกําหนดประเด็น มาตรการใหม เชน การสรางวิน ัยการออม การสนับสนุนการดูแ ลระยะยาว การสรางเครือขายใน
การบริหารและพัฒนาในระดับจังหวัดและทองถิ่น เปนตน ประกอบดวย 5 ยุทธศาสตร คือ ยุทธศาสตรที่ 1 ดานการเตรีย มความพรอมของประชากรเพือ่
วัยสูงอายุที่มีคุณภาพ ยุทธศาสตรที่ 2 ดานการสงเสริมและพัฒนาผูสูงอายุ ยุทธศาสตรที่ 3 ดานระบบคุมครองทางสังคมสําหรับผูสูงอายุ ยุทธศาสตรที่ 4
ดานการบริหารจัดการเพื่อการพัฒนางานดานผูสูงอายุอยางบูรณาการระดับชาติ และการพัฒนาบุคลากรดานผูสูงอายุ ยุทธศาสตรที่ 5 ดานการประมวล
พัฒนา และเผยแพรองคความรูดานผูสูงอายุ และการติดตามประเมินผลการดําเนินการตามแผนผูสูงอายุแหงชาติ สําหรับแผนผูส งู อายุแหงชาติ ฉบับที่ 2
(พ.ศ.2545-2564) ไดมีการติดตามประเมินผลการดําเนิน งานตามเพื่อปรับปรุงและพัฒนานโยบายดังกลาวดวย และมีการแกไขพระราชบัญญัติผูสูงอายุ
ฉบับที่ 2 พ.ศ.2553 เพื่อเพิ่ม เติม อํานาจหนาที่ ข องคณะกรรมการผูสูง อายุ และสิทธิเบี้ย ยังชีพ ของผูสูง อายุเพื่ อ ใหสอดคลองกั บ รัฐธรรมนูญ แห ง
ราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2550
ในรัฐบาลนางสาวยิ่งลักษณ ชินวัตร (พ.ศ.2554-2557) นโยบายผูสูงอายุอยูในนโยบายเรงดวนที่เรงดําเนิน การในปแรก ดานการหลักประกัน
ทางเศรษฐกิจโดยการใหเบี้ยยังชีพรายเดือนแบบขั้นบันไดแกผูที่มีอายุ 60-69ป จะไดรับ 600บาท อายุ 70-79 ป จะไดรับ700 บาท อายุ 80-89ป จะ
ไดรับ 800บาท อายุ 90ขึ้น ไป จะไดรับ1,000 บาท รัฐบาลไดสนับสนุน โครงการจัดตั้งศูน ยสงเสริม คุณ ภาพชีวิต ผูสูงอายุโดยใหเขาถึงการบริการที่มี
คุณ ภาพ รวมถึงมีระบบฟน ฟูสุขภาพในชุมชน จัดสิ่งอํานวยความสะดวกรองรับผูสูงอายุ เตรีย มความพรอมกับสังคมผูสูงอายุ พัฒนาบริการดานสุข ภาพ
อนามัย ใหการศึกษา การสังเคราะห การจัดสวัสดิการและสนับสนุนใหผูสูงอายุเปนพลังขับเคลื่อนสังคม สอดคลองกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม
แหงชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ.2555-2559) ไดเห็นความสําคัญของการกาวเขาสูสังคมผูสูงอายุ จึงมุงสงเสริมการสรางรายไดแ ละการทํางานในกลุม ผูสูง อายุ
สงเสริมและสนับสนุนการนําความรูและประสบการณข องผูสูงอายุมาใชประโยชนในการพัฒนาชุมชน ทองถิ่น และประเทศ สงเสริมใหผสู งู อายุสามารถ
พึ่งตนเอง พัฒนาระบบการดูแ ลผูสูงอายุในรูปแบบที่หลากหลายทั้งในดานการจัดบริการสุข ภาพและสวัสดิการสังคมอยางบูรณาการ โดยการมีสวนรวม
ของทุกภาคสวนอยางตอเนื่อง รวมถึงพัฒนาชุม ชนที่มีศักยภาพและความพรอมใหเปนตนแบบของการดูแลผูสูงอายุเพื่อขยายผลไปยังชุม ชนอื่น
ในรัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา (พ.ศ.2557-ปจจุบัน) ไดมีน โยบายลดความเลื่อมล้ําของสังคมและการสรางโอกาสการเขาถึงบริการของ
รัฐ โดยพัฒนาระบบการคุม ครองทางสังคม ระบบการออม และระบบสวัสดิการชุม ชนใหมีประสิทธิภาพ ใหการคุม ครองและพิทักษสิทธิ จัด สวัสดิก าร
ชวยเหลือและพัฒนาคุณภาพชีวิตใหกับผูสูงอายุ สงเสริมคุณภาพชีวิตและการมีงานทําโดยไมเกิดภาระตอสังคมในอนาคต โดยการจัดใหมรี ะบบการดูแล
ในบาน สถานที่พักฟนและโรงพยาบาล เปน ความรวมมือของภาครัฐ ภาคเอกชน ชุม ชน และครอบครัว รวมถึงพัฒนาระบบการเงิน การคลังในการดูแ ล
ผูสูงอายุ
[78]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
อภิปราย: นโยบายผูสูงอายุจากอดีตสูทิศทางในอนาคต
จากนโยบายผูสูงอายุทั้ง 2 ยุค ไดฉายภาพของพัฒนาการที่ป ระเด็น ผูสูง อายุไดเขาไปอยูในวาระนโยบาย จากในยุค แรกรัฐบาลไมไดให
ความสําคัญกับกลุมผูสูงอายุม ากนัก นโยบายผูอายุปรากฏชัดเจนในสมัย จอมพลแปลก พิบูลสงคราม แตก็หายไปในชวงระยะเวลาหนึ่งเนือ่ งจากเกิดการ
เปลี่ยนแปลงทางการเมือง จนกระทั่งในปพ.ศ.2525 อัน เปนปแหงการเปลี่ยนแปลงดานผูสูงอายุของตางประเทศและประเทศไทย การเปนภาคีเครือขาย
ของประเทศไทยนั้นทําใหตองรับเอาแนวความคิดในการปฏิบัติงานดานผูสูงอายุมาดําเนินงาน ทําใหเกิดแผนระยะยาวสําหรับผูสูงอายุแหงชาติ ฉบับที่ 1
(พ.ศ.2525-2544) แตก็ไมไดน ําไปปฏิบัติอยางจริงจัง สอดคลองกับ ปย ากร หวังมหาพร ที่ใหความคิดเห็นวา ไมม ีหลักประกันที่รัฐบาลจะดําเนินนโยบาย
ผูสูงอายุอยางจริงจังจนกวาจะมีกฎหมายกําหนด และ พีรสิทธิ์ คํานวณศิลป และคณะที่ใหความคิดเห็น วา นโยบายผูสูงอายุถูกมองวาเปนเรือ่ งไมเรงดวน
และมีความสําคัญเปนอันดับรองเมื่อเทียบกับประชากรกลุมอื่นๆจะเห็นไดกวาในยุคแรกนโยบายผูสูงอายุไมเดนชัดและมีลกั ษณะเปนภาพกวาง นโยบาย
เปน เพียงนโยบายที่ไมถ ูกนําไปปฏิบัติ มุม มองของภาครัฐที่มีตอกลุมผูสูงอายุคือ บุคคลดอยโอกาสและไมสามารถชวยเหลือตนเองได จําเปน ตองไดรับ
ความชวยเหลือจากรัฐ ดังนั้นนโยบายผูสูงอายุจะเปน ในรูปแบบใหการสงเคราะหแ กกลุม ผูสูงอายุที่ยากไร ในมิติข องการชวยเหลือในการดํารงชีวิต การ
รักษาพยาบาล และหลักประกัน สุข ภาพ มีข อสังเกตไดวาหลังจากปพ.ศ.2525 เริ่ม มีการศึกษาวิจัยในประเด็น ผูสูงอายุเชน งานวิจัยเรื่องคนชราไทยของ
นิศา ชูโต และมีงานวิชาการดานผูสูงอายุของนักวิชาการทานอื่น ๆ เพิ่ม ขึ้นดวย
ในยุคหลังตั้งแตปพ.ศ.2540 รัฐบาลทุกสมัยยังคงใหความสนใจในนโยบายผูสูงอายุ ในยุคนี้ไดมีการผลักดัน ใหเกิด พระราชบัญ ญัติผูสูง อายุ
พ.ศ.2546 เปน กฎหมายที่ช วยคุมครอง สงเสริม และพิทักษสิทธิข องผูสูงอายุ เพื่อกําหนดใหรัฐบาลตองดําเนินงาน และแผนผูสูงอายุแ หงชาติ ฉบับที่ 2
(พ.ศ.2545-2564) ไดมีการติดตามและประเมิน ผลการดําเนินงาน ในระยะที่ 2 (พ.ศ.2550-2554) และในปพ.ศ.2559 นี้อยูในระหวางการติดตามและเมิน
ผลการดําเนินงานในระยะที่ 3 ในปพ.ศ.2548 ประเทศไทยไดกาวเขาสูสังคมผูสูงอายุ ประเด็น ผูสูงอายุจึง เปน วาระสําคัญ เรง ดว น การดําเนิน งานดาน
ผูสูงอายุข องประเทศไทยใชแ ผนผูสูงอายุอายุแ หงชาติ ฉบับที่ 2 เปน หลัก จากขอมูลขางตน จะเห็นไดวา กฎหมาย นโยบายรัฐบาล แผนผูสูงอายุแหงชาติ
รวมถึงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสัง คมแหง ชาติม ีเปาหมายเดีย วกัน กลาวคือ มุง เนน ใหผูสูง อายุม ีคุณ ภาพชีวิตที่ดีดํารงชีวิตอยางมีความสุ ข เขาถึง
หลักประกัน สุข ภาพ และเตรีย มพรอมในวัย ผูสูงอายุโดยการออมนโยบายในยุคหลังนี้นอกจากการใหความชวยเหลือผูสูงอายุ รัฐบาลไดส นับสนุน ดาน
การศึกษาใหกับผูสูงอายุที่ม ีศักยภาพโดยการใชภูม ิปญญาและประสบการณของผูสูงอายุ ดานสาธารณสุข มีการสงเสริมการดูแ ลสุขภาพทั้งทางรางกาย
และจิตใจ การเขาถึงหลักประกัน สุข ภาพ ดานแรงงานในการสงเสริม ใหผูสูงอายุมีงานทําโดยการฝกอาชีพ การเขาถึงกระบวนการยุติธรรม การลดหยอน
ทางดานภาษี นโยบายในยุคหลังนี้จะเห็น ไดวานโยบายผูสูงอายุม ีการพัฒนาจากเดิมมากขึ้น มีการสงเสริม และสนับสนุน ในดานอืน่ ๆ ของผูส งู อายุ รัฐบาล
ไมไดม องวาผูสูงอายุเปน บุคคลดอยโอกาสแตม องวาผู สูงอายุเปน ทรัพยากรที่มีคุณ คาของสังคมที่เคยทําประโยชนใหแ กป ระเทศชาติ การใหค วาม
ชวยเหลือไมไดอยูในกลุมผูยากไรเพียงอยางเดีย ว ดังนั้น นโยบายผูสูงอายุจะเปนในรูปแบบใหการสงเสริม และสนับสนุน ศักยภาพของผูส งู อายุ ทัง้ นีผ้ วู จิ ัย
ไดตั้งขอสังเกตวา นโยบายผูสูงอายุเปนนโยบายที่มีลักษณะตอเนื่องจากรัฐบาลในสมัยกอนหนา แมจะมีการเปลี่ย นแปลงทางการเมืองแตยัง ปรากฏ
นโยบายผูสูงอายุอยูเชน นโยบายจายเบี้ย ยังชีพใหผูสูงอายุเริ่ม มีขึ้น ในปพ.ศ.2536 รัฐบาลนายอานัน ท ปน ยารชุนแตจายเฉพาะกลุม ผูสูงอายุที่ย ากไร ใน
รัฐบาลพลเอกสุรยุทธ จุลานนท ไดปรับเพิ่มเบี้ย ยังชีพ เปน 500 บาท รัฐบาลนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ มีการจายเบี้ย ยังชีพใหกับผูสูงอายุที่ม าขึ้นทะเบีย น
และรัฐบาลนางสาวยิ่งลักษณ ชิน วัตร ไดปรับเบี้ยยังชีพเปนแบบขั้น บันได
การดําเนินนโยบายในปจจุบัน เปนไปตามแผนผูสูงอายุแ หงชาติ ฉบับที่ 2 ซึ่งเปนแผนระยะยาว 20 ป มีประเด็น หลักๆ ที่รัฐบาลพยายาม
ดําเนิน การอยูในปจจุบัน และวางรากฐานตอเนื่องไปในอนาคต ประกอบดวย 5 ยุทธศาสตร ไดแก 1)การเตรีย มความพรอมเพื่อวัย สูงอายุอยางมีคุณภาพ
ในดานหลักประกันรายได การสงเสริม การออม การสงเสริม การเรีย นรู การปลูกจิตสํานึกใหคนในสังคมตระหนักถึงคุณคาของผูส งู อายุ 2)การสงเสริมและ
พัฒนาผูสูงอายุ สงเสริม การดูแลสุข ภาพและปองกันโรคการรวมกลุมจัดกิจกรรม การหารายไดโดยสนับสนุน ใหภาคเอกชนจางงานผูสูงอายุ สนับ สนุน
ผูสูงอายุที่มีศักยภาพในการเผยแพรความรู สนับสนุน การเขาถึงขอมูลขาวสาร สนับสนุน ใหมีที่อยูอาศัยที่เหมาะสมโดยการใหเงิน ชวยซอมแซมบานหลัง
ละ 2,500 บาท ตามความเหมาะกับสภาพของบาน (สัม ภาษณ ผูอํานวยการกลุมสงเสริม ระบบการดูแลและคุม ครองทางสังคม กรมกิจการผูสูงอายุ, 11
พฤษภาคม 2559)3)คุม ครองทางสังคมสําหรับผูสูงอายุ สงเสริมการตั้งกองทุน การเขาถึงบริการทางสุข ภาพสงเสริมการอยูกับครอบครัวใหไดน านที่สุด
ปรับปรุงบริการสาธารณะทุกระบบเพื่ออํานวยความสะดวกใหแกผูสูงอายุ โดยมีสํานักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษยจังหวัด (พมจ.) ในการ
ปรับปรุง การจัดระบบการดูแ ลผูสูงอายุระยะยาวในชุมชนรวมกับองคกรปกครองสวนทองถิ่น ดูแลดานสุขภาพและสังคมควบคูกัน โดยอาสาสมัครใน
ชุม ชน 4)พัฒนางานดานผูสูงอายุอยางบูรณาการระดับชาติสรางความเขม แข็งใหกับคณะกรรมการผูสูงอายุแ หง ชาติในการผลักดัน นโยบายผูสูง อายุ
[79]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สนับสนุน การพัฒนาบุคลากรดานผูสูงอายุใหมีมาตรฐาน 5)เผยแพรองคความรูดานผูสูงอายุ โดยการสนับสนุนการวิจัยและองคความรูด า นผูส งู อายุ และ
การติดตามประเมินผลการดําเนินการตามแผนผูสูงอายุแหงชาติ
จากการคาดการณวาในอีก 20 ป ประเทศไทยจะกาวเขาสูสัง คมผูสูงอายุโดยสมบูรณ แนวทางในการดําเนิน งานนโยบายผูสูง อายุจ ะ
ประกอบดวย 3 ประเด็นหลักๆ ไดแ ก 1)ความมั่นคงทางสังคม เชน การใหความชวยเหลือดานการเงิน 2)การดูแลสุข ภาพ การปองกัน รักษา และฟน ฟู
สุข ภาพ 3)การใหบริการสังคม การใหความชวยเหลือดานสิ่งอํานวยความสะดวก การดูแ ลผูสูงอายุที่บาน (ปย ากร หวัง มหาพร, 2554) สอดคลอ งกับ
รายงานสถานการณผูสูงอายุไทย พ.ศ.2554 ที่เห็น วา ควรสงเสริม และสนับสนุน บทบาทในทองถิ่นใหดูแลผูสูงอายุในชุมชนของตนเอง จากขอมูลดังกลาว
ผูวิจัยเห็น วา ในอนาคตจะมีผูสูงอายุที่อยูในภาวะพึ่งพิงมากขึ้น นอกจากระบบหลักประกัน สุข ภาพ รัฐบาลควรมีนโยบายสงเสริม และสนับสนุน การดูแล
ผูสูงอายุระยะยาวในชุม ชน และการดูแลระยะยาวในสถาบันสําหรับผูสูงอายุที่สามารถซื้อบริการไดการสงเสริมองคกรแกครองสวนทองถิน่ ภาคเอกชน ที่
มีความสามารถในการจัดบริการ โดยเปน การดูแลดานสุขภาพและสังคมควบคูกัน สงเสริม สุข ภาพอนามัย ในกลุมผูสูง อายุที่ย ัง ชวยเหลือ ตนเองไดเพื่อ
ชะลอการเปนผูสูงอายุที่ตองพึ่งพิง รวมถึงสงเสริม และสนับสนุน การผูดูแ ลผูสูงอายุ ประเด็นนี้เปนสิ่งสําคัญเพราะในอนาคตประเทศไทยจะขาดแคลน
ผูดูแลผูสูงอายุและรัฐบาลควรพัฒนาระบบและกลไกในการดําเนินงานดานผูสูงอายุอยางยั่งยืนและบูรณาการ
บทสรุป
พัฒนาการนโยบายในการสงเสริมและสนับสนุนผูสูงอายุในยุคแรก พ.ศ.2475-2539 นั้น ไมไดใหความสําคัญกับผูสงู อายุ เพราะประเทศไทยใน
ขณะนั้นมุงเนน ที่การพัฒนาดานเศรษฐกิจ จนกระทั่งในสมัยจอมพลแปลก พิบูลสงคราม ไดม ีน โยบายเพื่อใหก ารช ว ยเหลือผูสูง อายุ จากการประชุม
สมัชชาโลกวาดวยเรื่องผูสูงอายุข องสหประชาชาติ ทําใหป ระเทศไทยนําแนวคิดของสหประชาชาติม าปรับ ใช จึงเกิดแผนระยะยาวสําหรับผูสูง อายุ
แหงชาติข ึ้นเปน ฉบับแรก นโยบายรัฐบาลในยุคนี้ม ุงเนน ในเรื่องสาธารณสุข การดูแ ลสุขภาพและหลักประกันสุขภาพสําหรับผูส งู อายุ ในลักษณะชวยเหลือ
ผูสูงอายุในรูปแบบของการสงเคราะหเฉพาะกลุมผูสูงอายุที่ยากไร นโยบายในยุคนี้ถูกมองวาไมไดถ ูกนํามาปฏิบัติอยางจริง จัง ในยุค หลัง ปพ.ศ.2539ปจจุบัน มีพระราชบัญญัติผูสูงอายุ พ.ศ.2546 และแผนผูสูงอายุแหงชาติ ฉบับที่ 2 เปนแนวทางหลักในการดําเนิน งานดานผูสูงอายุ นโยบายในยุค นี้ได
สนับสนุน และสงเสริมผูสูงอายุในดานอื่น ๆ เชน ดานเศรษฐกิจคือการออม ดานสาธารณสุข ในการดูแ ลสุข ภาพและประกัน สุข ภาพของผูสูง อายุ ดาน
การศึกษาในการสงเสริมดานศักยภาพผูสูงอายุ ดานแรงงานในการสงเสริมและสนับสนุนใหผูสูงอายุมีงานทํา นโยบายในยุคนี้ไดไดสง เสริม เฉพาะกลุม
ผูสูงอายุที่ยากไรเพีย งอยางเดียว แตย ังสงเสริม การใชศักยภาพที่มีอยูข องผูสูงอายุโดยมองวาผูสูงอายุคือทรัพยากรที่มีคุณ คาตอ สัง คมทิศ ทางนโยบาย
ผูสูงอายุข องประเทศไทยในอนาคตจะครอบคลุม 3 ประเด็น ไดแก 1)ความมั่น คงทางสังคม 2)การดูแลสุข ภาพผูสูงอายุ และ3)การใหบริการทางสังคม
เอกสารอางอิง
คณะกรรมการผูสูงอายุแหงชาติ และกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่น คงของมนุษย. 2553. แผนผูสูงอายุแหงชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ.2545-2564)
ฉบับปรับปรุง ครั้งที่ 1 พ.ศ.2552. กรุงเทพฯ: โรงพิมพเทพเพ็ญวานิสย.
วิพรรณ ประจวบเหมาะ [บรรณาธิการ]. 2555. รายงานประจําป สถานการณผูสูงอายุไทย พ.ศ.2554. กรุงเทพ: บริษัท พงษพาณิชยเจริญผล จํากัด.
ปย ากร หวังมหาพร. 2554. ผูสูงอายุไทย: พัฒนาการเชิงนโยบายภาครัฐจากอดีตสูปจจุบันและแนวโนม ในอนาคต. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีปทุม .
พีรสิทธิ์ คํานวณศิลป และคณะ. 2542. การประเมินดานนโยบายและแผนงานดานสุข ภาพของผูสูงอายุ กระทรวงสาธารณสุข. ขอนแกน : มหาวิทยาลัย
ขอนแกน .
สํานักงานสถิติแหงชาติ. สํานักสถิติพยากรณ. 2557. รายงานการสํารวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ.2557. กรุงเทพฯ: บริษัท เท็กซ แอนดเจอร
นัล พับลิเคชั่น จํากัด.
สํ า นั ก งานคณะกรรม การพั ฒ นาการเศรษฐกิ จ และสั ง คมแห ง ชาติ . แผนพั ฒ นาเศรษฐกิ จ และสั ง คมแห ง ชาติ . [ออน ไล น ].แ หล ง ที่ ม า:
http://www.nesdb.go.th/ewt_w3c/main.php?filename=develop_issue[28 มีนาคม 2559]
สํานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี.การแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรี.[ออนไลน].แหลง ที่ม า: https://www.soc.go.th/bb_main01.htm[28มีน าคม
2559]
[80]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลกระทบของแรงจูงใจในงานที่มีตอการพัฒนาตนเองและผลการปฏิบัตงิ าน:
กรณีศึกษา บริษัท ออปอเรชั่นนอล เอ็นเนอรยี่ กรุป จํากัด
The Effects of Job Motivation on Self Development and Performance:
The Case of Operational Energy Group Co., Ltd.
*
**
บูช ิต ชลเขตต และ ผูช วยศาสตราจารย ดร.สมบูรณ สาระพัด
Boochit Chonlaket and Assistant Professor Dr.SomboonSaraphat
บทคัดยอ
การวิจัยในครั้งนี้ม ีจุดประสงคดังนี้ 1) เพื่อศึกษาความคิดเห็นเกี่ย วกับ แรงจูงใจในงาน การพัฒนาตนเอง และผลการปฏิบัติงาน 2) เพือ่ ศึกษา
ผลกระทบของแรงจูงใจในงาน ที่สงผลตอการพัฒนาตนเอง 3) เพื่อศึก ษาผลกระทบของแรงจูง ใจในงาน ที่สง ผลตอผลการปฏิบัติงาน 4) เพื่อศึกษา
ผลกระทบของการพัฒนาตนเอง ที่สงผลตอผลการปฏิบัติงาน กลุม ประชากรเปนพนักงานระดับปฎิบัติการ ในแผนกเดิน เครื่อง และแผนกซอ มบํารุง
บริษัท ออปอเรชั่น นอล เอ็นเนอรย ี่ กรุป จํากัด ในจังหวัด ชลบุรี ราชบุรี และอยุธยา จํานวนทั้งสิ้น 167 คน สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอ มูล ไดแ ก
คาเฉลี่ย รอยละ สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะหการถดถอยพหุคูณแบบขั้น ตอน ผลการวิจัย พบวา 1) ระดับแรงจูงใจในงาน การพัฒนาตนเอง
และผลการปฏิบัติงานในภาพรวมอยูในระดับมาก 2) แรงจูงใจในงานสามารถทํานายการพัฒนาตนเองไดรอยละ 74.93) แรงจูงใจในงานสามารถทํานาย
ผลการปฏิบัติงานไดรอยละ 65.24) การพัฒนาตนเองสามารถทํานายผลการปฏิบัติงานไดรอยละ 61.5
คําสําคัญ : แรงจูงใจ, ผลการปฏิบัติงาน, การพัฒนาตนเอง
Abstract
The objectives of this research are to study, first and foremost,: 1) the Levels of job motivation, self-development and
job performances, 2) the effects of job motivation on self-development, 3) the effects of job motivation on job performance, 4)
The effect of job motivation on job performance. The research samples are drowned from the total of 167 employees working
in operation and maintenance department of Operational Energy Group Co., Ltd., specifically the Chonburi, Ratchaburi and
Ayutthaya sites. The statistic tools employed to describe and represent the data analysis of this study are namely Percentage,
Mean, Standard Deviation, and Stepwise Multiple Regression Analysis. The research findings reveal that firstly 1) the employees
possess job motivation, self-development and job performances in high level, 2) job motivation could predict self-development
of employees roughly at 74.9 percent, 3) job motivation could predict job performances of employees at an estimated figure of
65.2 percent, and last but not least, 4) Self-development could predict job performances of employees at approximately 61.5
percent.
Keywords: Job Motivation, Self-Development, Job Performance
*
**
หลักสูตรการบริหารและพัฒนาอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขตศรีราชา; E-mail:
[email protected]
คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขตศรีราชา; E-mail:
[email protected]
[81]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
ปจจุบันพลังงานเปนสิ่งสําคัญอยางมากในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ และความมั่นคงของชาติ อีกทั้งยังเปน ปจจัย ในการดํารงชีวิตประจําวันอีก
ดว ย โดยเฉพาะพลั ง งานไฟฟา ซึ่ง แผนพัฒ นาการเพิ่ม ผลิต ไฟฟาใหม สงผลให อุต สาหกรรมผลิตไฟฟามีการเติบ โตอย างรวดเร็ ว การเติ บโตทําให
ผูประกอบการทุกองคกรในอุตสาหกรรมจะตองวางแผนในการบริหารจัดการใหมีความพรอมในการรองรับ โอกาสในการขยายธุรกิจที่จะเกิดขึ้น สําหรับ
อุตสาหกรรมผลิตไฟฟาขบวนการผลิตจะตองมีความเสถียรภาพสูง ทางเทคนิค จึง ถูก ออกแบบใหเครื่องจัก รและอุป กรณมีค วามทัน สมัย เนน การใช
อุปกรณที่มีเทคโนโลยีสูง ระบบการทํางานจะเปนแบบอัตโนมัติเปน สวนใหญ ดวยเหตุผลทางเทคนิค ทําใหผูปฏิบัติงานจะตองมีความรูค วามเขาใจ ในการ
ทํางานกับเครื่องจักรเปนอยางดี จึงจะสามารถปฏิบัติงานใหระบบการผลิตไฟฟามีความมั่นคง ปลอดภัย และมีประสิทธิภาพสูงสุด โดยเฉพาะพนักงานใน
ระดับปฏิบัติการที่ทํางานใกลชิดกับเครื่องจักรองคกรตางๆจึงเล็งเห็นความสําคัญในการพัฒนาศักยภาพผูปฏิบัติงานใหม ีความพรอมในการทํางานเพราะ
ทรัพยากรมนุษ ยเปน ปจจัย พื้นฐานที่จะขาดไมไดเนื่องจากมนุษยเปนปจจัยการผลิตที่สําคัญ ที่สุดนั่น เององคกรจึงจําเปน ตองเสาะแสวงหาและเมื่อ ไดม า
แลวก็ตองระวังรักษาพัฒนาใหมีความรูความสามารถและใชค วามรูความสามารถนั้น ใหเปน ประโยชนแ กอ งคกร (อภิญ ญา พิม พะ, 2556: 14) ความ
จําเปน ที่ตองพัฒนาเกิดจากปญ หา 2 ดานหลัก ๆ คือ การเตรีย มบุค ลากรใหพรอมกับการทํางานในสวนของการขยายโรงไฟฟาใหม และการเตรีย ม
บุคคลากรใหสามารถทํางานทดแทนบุคคลากรที่ม ีโอกาสลาออกจากงานซึ่งเปน สิ่งยากที่จะควบคุม เนื่องจากมีความตองการในตลาดแรงงานสูงตามการ
เติบโตของอุตสาหกรรมผลิตไฟฟา ตามที่กลาวมาจึงเห็น ไดวาบุคคลากรในระดับปฏิบัติการเปนกําลังขับเคลื่อนที่สําคัญ ซึ่ง หากองคการใดที่บุค ลากรมี
ความรูความสามารถองคการนั้น ยอมมีโอกาสที่จะบริหารงานไดประสบความสําเร็จดวยเหตุนี้ทุกองคกรจึงตอ งการใหบุค ลากรของตนเปน ผูที่ม ีความรู
ความสามารถสูงและวิธีการที่จะชวยเพิ่มความรูความสามารถก็คือการพัฒนาบุคลากร (กุลธน ธนาพงศธร, 2532: 169)
บริษั ท ออปอเรชั่น นอล เอ็น เนอรย ี่ กรุป จํา กัด เป น บริ ษัท ที่ให การบริก ารด านการบํารุ ง รั ก ษาเครื่อ งจัก รและเดิน เครื่ องจักร ใหกั บ
อุตสาหกรรมผลิตไฟฟา โดยมีการดําเนินธุรกิจมานานกวา 15 ป จนไดรับความไววางใจอยางตอเนื่องจากผูใชบริการ ในปจจุบันพบวาบริษัท มีข อจํากัด
ทางดานบุคลากร เนื่องจากบุคลากรในอุตสาหกรรมผลิตไฟฟายังมีอยูอยางจํากัด การสรรหาบุคลากรทําไดย ากหรือมีคาใชจายสูง ทําใหยังมีข อบกพรอง
ในการใหบริการในดานตางๆ จากขอมูลการประเมินผลการปฏิบัติงานบํารุงรักษาและเดินเครื่องจักรของ ดังนั้น ในการพัฒนาบุคลากร เปน สิ่งที่องคก ร
จะตองหาปจจัย ตางๆที่จะใหการพัฒนาประสบความสําเร็จ ปจจัย ดานแรงจูงใจในงาน และการพัฒนาบุคลากรนับเปน สิ่งที่สําคัญที่สง ผลตอประสิทธิภาพ
ในการทํางานเพราะลวนแตมีอิทธิพลตอการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของมนุษยใหตองการทํางานหรือเกิดความเบื่อหนายในการทํางานไดทั้งสิ้น (ชนัดดา
ยังสี, 2549: 1-2) ถาองคกรสามารถที่จะสรางแรงจูงใจในงาน ใหตอบสนองกับพนักงานได ก็จะทําใหพนักงานสามารถพัฒนาศักยภาพในการทํางานไดดี
ยิ่งขึ้นเพราะสภาพแวดลอมที่แตกตางกัน จะสงผลตอความสามารถในการทํางานและการเรียนรูที่แตกตางกัน (ธิญารัตน ชวยรักษ, 2551: 3) นอกจากนี้
สภาพแวดลอมในการทํางานเปน องคประกอบที่สําคัญที่อาจจะกอใหเกิดผลกระทบตอพนักงานทั้งในแงข องความสามารถแรงจูงใจสุขภาพอนามัย และ
ประสิทธิภาพของงานที่ทํา (อมรรัตน สวางอารมย, 2549: 22) เมื่อ พนักงานสามารถพัฒนาศัก ยภาพในการทํางานไดดีย ิ่งขึ้น ก็จะทําใหองคก รบรรลุ
เปาหมายตามที่ตั้งไวดวยเชนกัน
จากปญหาและเหตุผลที่ไดกลาวขางตน ผูวิจัยจึงเห็นความสําคัญและสนใจที่จะศึกษา พนักงานระดับปฏิบัติการ ของบริษัท ออปอเรชั่น นอล
เอ็น เนอรยี่ กรุป จํากัด ซึ่งเปน บริษัทที่ใหบริการในการเดินเครื่องจักรและบํารุงรักษาโรงไฟฟา เปนบริษ ัทที่ใหบริการในอุตสาหกรรมผลิตไฟฟา โดยสนใจ
ที่จะศึกษาถึง ผลกระทบของแรงจูงใจในงานที่ม ีตอการพัฒนาตนเองและผลการปฏิบัติงาน ในดานตางๆของการทํางาน ทําใหบริษัท เกิดภาพลักษณใน
การใหบริการที่ดี นาเชื่อถือ เกิดความเชื่อมั่น กับผูใชบริการ และเมื่อผูใชบริการมีความเชื่อมั่น จะทําใหมีโอกาสในการที่จะขยายธุรกิจไดม ากขึ้น ตามมา
อีกทั้งการศึกษายังเปนแนวทางในการวางแผนการพัฒนาบุคคลากรใหมีความรูความสามารถ เมื่อพนักงานมีความรู ความสามารถ จะสง ผลตอ ผลการ
ปฏิบัติงานที่ดี ซึ่งจะชวยใหลดตนทุนในการผลิตไฟฟา และเกิดผลกําไรที่สูงขึ้น ไดอีกดวย
วัตถุประสงคการวิจัย
1. เพื่อศึกษาความคิดเห็นเกี่ย วกับ แรงจูง ใจในงาน การพัฒนาตนเอง และผลการปฏิบัติงาน ของพนัก งานระดับปฏิบั ติการ บริษัท ออ
ปอเรชั่นนอล เอ็น เนอรยี่ กรุป จํากัด
[82]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. เพื่อศึกษาผลกระทบของแรงจูงใจในงาน ที่สงผลตอการพัฒนาตนเองของพนักงานระดับปฏิบัติการ บริษัท ออปอเรชั่น นอล เอ็น เนอรยี่
กรุป จํากัด
3. เพื่อศึกษาผลกระทบของแรงจูงใจในงาน ที่สงผลตอผลการปฏิบัติงานของพนักงานระดับปฏิบัติการ บริษ ัท ออปอเรชั่นนอล เอ็น เนอรยี่
กรุป จํากัด
4. เพื่อศึกษาผลกระทบของการพัฒนาตนเอง ที่สงผลตอผลการปฏิบัติงานของพนักงานระดับปฏิบัติการ บริษัท ออปอเรชั่นนอล เอ็นเนอรยี่
กรุป จํากัด
วิธีการวิจัย
การวิจัยครั้งนี้เปน การศึกษาเชิงสํารวจ ประชากรที่ทําการคนหาวิจัย ครั้งนี้ ไดแก พนักงานระดับปฏิบัติการในบริษ ัท ออปอเรชั่น นอล เอ็น
เนอรย ี่กรุป จํากัด เปนบริษ ัทที่ใหบริการ เดินเครื่องจักร และบํารุงรักษาเครื่องจักร ในอุตสาหกรรมผลิตไฟฟา รวมจํานวนประชากรทั้ง สิ้น 167 คนที่
ทํางานอยูในจังหวัด ชลบุรี ราชบุรี และ อยุธยา (ขอมูลเมื่อวัน ที่ 1 มกราคม พ.ศ.2558) ซึ่งกลุมตัวอยางในการศึก ษาวิจัย ในครั้ง นี้จะใชเทากับ จํานวน
ประชากรทั้งหมดของการทําการวิจัยแบงเปนพนักงานที่ปฏิบัติงานในจังหวัดชลบุรีจํานวน 43 คน พนักงานที่ปฏิบัติงานในจังหวัดราชบุรีจํานวน 28 คน
และพนักงานที่ปฏิบัติงานในจังหวัดอยุธยาจํานวน 96 คนโดยในการเก็บรวบรวมขอมูลครั้งนี้โดยเปนแบบคําถามปลายปด ใชเกณฑการใหคะแนนแบบ
มาตรสวนประเมิน คา 5 ระดับ ใชวิธีประมวลผลทางหลักสถิติเชิงพรรณนา โดยนําขอมูลมาวิเคราะหหาคาทางสถิติ ซึ่งประกอบดวย การหาคาความถี่ คา
รอยละ สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน คาความแปรปรวน คาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธแ บบเพียรสันและสถิติการวิเคราะหความถดถอยเชิงพหุเชิงเสน
การทบทวนวรรณกรรม
การวิจัยเรื่องผลกระทบของแรงจูงใจในงานที่มีตอการพัฒนาตนเองและผลการปฏิบัติงาน ซึ่งผูวิจัยไดทําการเก็บรวบรวมขอมูล ศึกษา คนควา
และตรวจสอบเอกสารที่เกี่ยวของตามลําดับดังนี้ดังตอไปนี้
1. แนวความคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับแรงจูงใจ หมายถึง ปจจัยที่เปนสิ่งกระตุน จูงใจใหเกิดการปฏิบัติงานเกิดความพยายามที่จะทําผลงานให
สําเร็จเปนปจจัยที่มีความเกี่ยวของกับงานโดยตรงซึ่งผูวิจัย ไดเลือกใชทฤษฎีสองปจจัยของเฮอรซเบอรกมาใชในการวัดความพึงพอใจในงานในการวิจยั ใน
ครั้งนี้เนื่องจากทฤษฎีสองปจจัยมีการนําไปใชอยางแพรหลาย ครอบคลุม มีความเขาใจไดอยางชัดเจนในตัวแปรในแตละดาน ทําใหการตีความในการทํา
แบบสอบถามนั้นมีความชัดเจนในตัวเองในแตละดานในสองปจจัยสามารถนําไปประยุกตเปน แบบสอบถามไดโดยตรงไดแ ก ความสําเร็จในการทํางาน
การยอมรับนับถือ ลักษณะงาน ความรับผิดชอบ และความกาวหนา
2.แนวความคิดและทฤษฎีเกี่ย วกับการพัฒนาตนเองหมายถึง การที่แตละบุคคลมีความมุงมั่น ที่จะเปลี่ยนแปลงตนเอง ในทางที่ดีขึ้น มีก าร
พัฒนาทั้งดานพฤติกรรม และความคิด ใหสามารถบรรลุวัตถุประสงคตอตัวเองที่ตั้งไว อันจะเกิดการพัฒนาทําใหเกิดผลดีตอความกาวหนาและมั่น คงใน
ชีวิตซึ่งผูวิจัย ไดเลือกใชทฤษฎีการพัฒนาตนเองตามกรอบแนวคิดของ ดนัย เทียนพุฒ, 2543ที่ไดบอกขอบเขตของการพัฒนาทรัพยากรมนุษยในองคการ
จะครอบคลุมองคประกอบ 2 ดานคือการฝกอบรม การศึกษา
3.แนวความคิดและทฤษฎีเกี่ย วกับผลการปฏิบัติงานหมายถึง ผลของการทํางานของบุคคล เพื่อใหบรรลุวัตถุประสงคที่หนวยงานหรือองคกร
ไดตั้งไว โดยปฏิบัติงานดวยความรูความสามารถที่แสดงใหเห็น ถึงความมีศักยภาพของผูปฏิบัติงาน โดยสามารถวัดไดทงั้ ในแงของคุณภาพงานและปริมาณ
งาน เพื่อแสดงถึงความมีคุณคาและความสําเร็จของบุคคลในการปฏิบัติงานที่ไดรับมอบหมาย ซึ่งในการประเมิน ผลการปฏิบัติงานไดมแี นวทางทีแ่ ตกตาง
กัน ไป ทางผูวิจัยไดทําการประยุกตใชตัววัดในการศึกษาครั้งนี้เพื่อใหเกิดความเหมาะสม โดยผลการปฏิบัติงาน ในการศึกษาวิจัย ครั้งนี้ใชตามกรอบ
แนวคิดของ Granholm, 1988ไดเสนอปจจัย ที่ใชในการประเมิน 4 ดาน ไดแ ก ปริม าณงาน คุณ ภาพ ความรูแ ละทักษะในงาน และความคิด ริเริ่ม
สรางสรรค เนื่องจากตัวแปรมีความเหมาะสมกับนโยบายบริษ ัทที่ใชในการประเมิน ผลการปฏิบัติงาน
[83]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กรอบแนวคิดในการวิจัย
ตัวแปรอิสระ
ตัวแปรตาม
ปจจัยจูงใจ
-ความสําเร็จในการทํางาน
-การไดรับการยอมรับนับถือ
-ความรักในงาน
-ความรับผิดชอบ
-ความกาวหนาในงาน
(Herzberg, 1959)
ผลการปฏิบตั ิงาน
-ปริมาณงาน
-คุณภาพ
-ความรูแ ละทักษะในงาน
-ความคิดริเริ่มสรางสรรค
(Granholm, 1988)
การพัฒนาตนเอง
-การฝกอบรม
-การศึกษา
(ดนัย เทียนพุฒ, 2543)
สรุปผลการวิจัย
ลักษณะทางประชากรของพนักงานระดับปฏิบตั ิการในบริษทั ออปอเรชัน่ นอล เอ็นเนอรยี่กรุป จํากัด
ผลการวิจัยพบวา กลุมตัวอยางที่ตอบแบบสอบถามเปน เพศชาย อายุสวนใหญอยูระหวาง 21-30 ประดับ การศึกษาสวนใหญจบการศึกษา
ระดับปริญญาตรี ตําแหนงงานดานตําแหนงพนักงานเดินเครื่อง และดานระยะเวลาที่ทํางานในบริษ ัทสวนใหญม ีอายุการทํางานระหวาง 1-3 ปม ากที่สุด
ระดับแรงจูงใจในงาน การพัฒนาตนเองและผลการปฏิบตั ิงานของพนักงานระดับปฏิบตั กิ ารในบริษทั ออปอเรชัน่ นอล เอ็นเนอรยกี่ รุป จํากัด
จากการวิจัย พบวา ระดับแรงจูงใจในงานการพัฒนาตนเองและผลการปฏิบัติงานโดยรวมของพนักงานระดับปฏิบัติการในบริษ ัท ออปอเรชัน่
นอล เอ็น เนอรยี่กรุป จํากัดอยูในระดับมาก โดยมีคาเฉลี่ย เรีย งตามลําดับดังนี้ 3.86 3.77 3.66 และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานเรีย งตามลําดับ ดัง นี้ 0.35
0.38 0.37
อิทธิพลของแรงจูงใจในงานตอการพัฒนาตนเองของพนักงานระดับปฏิบตั กิ ารในบริษทั ออปอเรชัน่ นอล เอ็นเนอรยกี่ รุป จํากัด
จากผลการวิเคราะหความถดถอยพบวา ปจจัยดานแรงจูงใจในงานของพนักงานมีอิทธิพลตอการพัฒนาตนเองโดยรวมของพนักงานนั้น มี 5
ดาน ไดแ ก แรงจูงใจในงานดานความสําเร็จในการทํางานแรงจูงใจในงานดานการไดรับการยอมรับนับถือแรงจูงใจในงานดานลักษณะงานแรงจูงใจในงาน
ดานความรับผิดชอบและแรงจูงใจในงานดานความกาวหนาในงานซึ่งมีคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พันธพหุคูณระหวางการพัฒนาตนเองโดยรวมของพนักงานกับ
ปจจัย ดานแรงจูงใจในงานของพนักงานทั้ง 5 ดาน เทากับ 0.870 มีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยแรงจูงใจในงานของพนักงานทั้ง 5 ดานนี้รวมกัน
ทํานายการพัฒนาตนเองโดยรวมของพนักงานไดรอยละ 74.9 มีคาความคลาดเคลื่อนของการทํานายเทากับ 0.188
อิทธิพลของแรงจูงใจในงานตอผลการปฏิบตั ิงานของพนักงานระดับปฏิบตั กิ ารในบริษทั ออปอเรชัน่ นอล เอ็นเนอรยกี่ รุป จํากัด
จากผลการวิเคราะหความถดถอยพบวา ปจจัยดานแรงจูงใจในงานของพนักงานมีอิทธิพลตอผลการปฏิบัติงานโดยรวมของพนักงานนั้น มี 2
ดาน ไดแ ก แรงจูงใจในงานดานการไดรับการยอมรับนับถือและแรงจูงใจในงานดานความรับผิดชอบซึ่งมีคาสัมประสิทธิ์สหสัมพัน ธพหุคูณระหวางผลการ
[84]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปฏิบัติงานโดยรวมของพนักงานกับปจจัย ดานแรงจูงใจในงานของพนักงานทั้ง 2 ดาน เทากับ 0.810 มีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยแรงจูง ใจใน
งานของพนักงานทั้ง 2 ดานนี้รวมกันทํานายผลการปฏิบัติงานโดยรวมของพนักงานไดรอยละ 65.2มีคาความคลาดเคลื่อนของการทํานายเทากับ 0.217
อิทธิพลของการพัฒนาตนเองตอผลการปฏิบตั ิงานของพนักงานระดับปฏิบตั ิการในบริษทั ออปอเรชัน่ นอล เอ็นเนอรยกี่ รุป จํากัด
จากผลการวิเคราะหความถดถอยพบวาปจจัยการพัฒนาตนเองมีอิทธิพลตอผลการปฏิบัติงานโดยรวมของพนักงานนั้นมี 2 ดาน ไดแ ก การ
พัฒนาตนเองดานการฝกอบรมและการพัฒนาตนเองดานการศึกษา ซึ่งมีคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธพหุคูณ ระหวางปจ จัย ผลการปฏิบัติงานโดยรวมกั บ
ปจจัย ดานการพัฒนาตนเองของพนักงานทั้ง 2ดาน เทากับ 0.787 มีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยปจจัย การพัฒนาตนเองทั้ง 2 ดาน นี้รว มกัน
ทํานายผลการปฏิบัติงานโดยรวมของพนักงานไดรอยละ 61.5 มีคาความคลาดเคลื่อนของการทํานายเทากับ 0.228
การอภิปรายผลการวิจัย
จากการศึกษาถึงความคิดเห็น ของพนักงานที่มีตอแรงจูงใจในงานโดยรวมของพนักงานระดับปฏิบัติการมีภาพรวมอยูในระดับ มาก โดยหาก
พิจารณาเปน รายดานพบวาทุกดานมีความคิดเห็นอยูในระดับมาก สอดคลองกับ ณัฎฐกฤตา อภิโชติภพนิพิฐ (2554) ศึกษาความสัม พันธระหวางคุณภาพ
ชีวิตในการทํางานกับแรงจูงใจในการทํางานและผลการปฏิบัติงานของพนักงาน พบวากลุม ตัวอยางมีระดับความคิดเห็น เกี่ย วกับ แรงจูงใจในงานอยูใน
ระดับมากเชนกัน ผูวิจัย มีความเห็น วาองคการของกลุมตัวอยางนั้นอาจมีการสรางการรับรู และกลยุทธในการสรางแรงจูงใจใหกับพนักงานอยางชัดเจนที่
สามารถชวยสรางแรงจูงใหพนักงานได จึงทําใหพนักงานมีความคิดเห็น ในดานดังกลาวอยูในระดับมาก
จากการศึกษาถึงความคิดเห็น ของพนักงานที่มีตอการพัฒนาตนเองโดยรวมของพนักงานระดับปฏิบัติการมีภาพรวมอยูในระดับมากโดยหาก
พิจารณาเปน รายดานพบวาการพัฒนาตนเองดานการศึก ษาและดานการฝก อบรมมีความคิด เห็น อยูในระดับมาก ผลการวิจัย ดัง กลาวสอดคลอ งกับ
ปราณีต แตงออน (2545) ไดศึกษาเรื่องการพัฒ นาตนเองของพนัก งานที่ปฏิบัติง านในฟารม เครือ เบทาโกร พบวากลุม ตัวอยางมีระดับ ความคิด เห็น
เกี่ย วกับการพัฒนาตนเองอยูในระดับมากเชนกัน ผูวิจัย มีความเห็นวาองคการใหความสําคัญพัฒนาศักยภาพของพนักงานใหมคี วามเชีย่ วชาญมากขึน้ โดย
ในดานการศึกษาพนักงานใหความสําคัญกับซักถามผูรูเกี่ยวกับงานที่ทําเมื่อ มีปญ หาในการทํางานและศึกษาแนวทางและวิธีการทํางานซึ่ง จะชว ยให
พนักงานมีความรูมากขึ้น และการฝกอบรมใหแ กพนักงานโดยเฉพาะการฝกอบรมการทํางานจริงกับผูม ีระสบการณหรือหัวหนางาน ทีช่ ว ยตอยอดความรู
และเพิ่มพูลทักษะในการทํางานมากขึ้น จึงทําใหระดับความคิดเห็นในดานการพัฒนาตนเองอยูในระดับมาก
จากการศึกษาถึงความคิดเห็น ของพนักงานที่มีตอผลการปฏิบัติงานโดยรวมของพนักงานระดับปฏิบัติการมีภาพรวมอยูในระดับมาก โดยงานวิจัย
เปน ไปในทิศทางเดีย วกับ จักรพงษ กิตติพงศพิทยา (2551) ทําการวิจัย เรื่อง ความสัม พัน ธระหวางการรับรูความมั่น คงในการทํางานกับผลการปฏิบตั งิ าน
และความทุมเทในการทํางานของพนักงาน พนักงานบริษัทฮิตาชิอิน ดัสเตรีย ลเทคโนโลยี (ประเทศไทย) จํากัดและบริษัทฮอนดาออโตโมบิล (ประเทศ
ไทย) ผูวิจัยมีความเห็นวาพนักงานฝายปฏิบัติการ มีความคิดเห็น เกี่ย วกับผลการปฏิบัติงานที่ม ุงเนน ไปในดานดานความรูแ ละทักษะในงานมากทีส่ ดุ โดยมี
คาเฉลี่ยอยูในระดับที่สูงที่สุด นั่น แสดงใหเห็นถึงความตระหนักและความเอาใจใสข องพนักงานในการปฏิบัติตามนโยบาย และขัน้ ตอนการปฏิบตั งิ านของ
องคการ มีความเขาใจในงานที่รับผิดชอบอยู ทั้งนี้อาจสืบเนื่องมาจากนโยบายของบริษัทที่เนน ใหพนักงานมีความสามารถทีจ่ ะปฏิบตั งิ านไดเอง โดยมีการ
ควบคุมของหัวหนานอยที่สุด
ขอเสนอแนะจากการวิจัย
1. ผูบริหารควรใหความสําคัญ ในการใหรางวัล หรือสื่อ สารใหพนัก งานทุกคนไดทราบเมื่อ พนักงานมีก ารทํางานที่ทําใหองคก ารประสบ
ความสําเร็จในงาน เชน งานปรับระบบการทํางานของเครื่องจักรเพื่อใหองคการลดตน ทุนการผลิต หรือพนักงานสามารถแกไขปญ หาของงานที่สงผลกับ
ประสิทธิภาพการทํางาน เปนตน เพื่อใหพนักงานเกิดความภาคภูมิใจกับงานที่พนักงานไดทําสําเร็จ อีกทั้งพนักงานยังเห็น วาองคการ ผูบริหาร หัว หนา
งาน ใหความสําคัญในงานที่พนักงานไดทําสําเร็จ ซึ่งสงผลใหเกิดแรงจูงใจในการทํางานตอๆไปและเปน ตัวอย างใหกับพนัก งานในองคการ นอกจากนี้
การศึกษายังพบวา แรงจูงใจในงานดานการไดรับการยอมรับนับถือ และดานความรับผิดชอบ ของพนักงานมีอทิ ธิพลตอผลการปฏิบตั งิ านโดยรวมดังนัน้ การ
ยอมรับความคิดเห็นหรือมอบหมายงานอื่นๆเพิ่มเติม ของหัวหนางาน ก็ยังชวยใหพนักงานเกิดแรงจูงใจและมีความภาคภูมิใจเชน กัน
[85]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. ผูบริหารและหนวยงานบริหารทรัพยากรบุคคล ควรวางแผนในการใหความรู ฝกอบรมพนักงานใหตรงกับกับงานที่พนักงานไดรับผิดชอบ
อยู และเปน หลักสูตรที่พนักงานเห็นความสําคัญ ตองการที่จะไดรับการฝกอบรม โดยอาจมีการสํารวจความตองการและจัดทําแผนการฝกอบหาวิทยากร
ภายนอกเขามาฝกอบรมในองคการตามหัวขอที่ตรงกับความตองการของหนักงาน เพื่อใหเกิดความสอดคลองมากขึ้น นอกจากนีค้ วรจัดใหมกี ารฝกอบรม
พื้น ฐานที่ชวยสนับสนุน ในการทํางานประจําที่รับผิด ชอบอยู เชน การฝกอบรมการใชคอมพิว เตอร การฝกอบรมโปรแกรมที่องคก ารตอ งใชในการ
มอบหมายงานประจําวัน หรือสงเสริมใหศึกษาดูงานภายนอกองคการ เปนตน
3. ผูบริหารควรเนนการฝกอบรมในเชิงวิเคราะห ซึ่งการที่จะสามารถใหพนักงานสามารถวิเคราะหงานเพื่อใหเกิดการพัฒนาผลการปฏิบตั งิ าน
จะตองมีความรูเฉพาะทางเชิงลึกในงานที่รับผิดชอบ โดยอาจมีการสงไปอบรมภายนอก เฉพาะทางในดานตางๆ หรือ ใหพนักงานในองคก ารที่ม ีความรู
ประสบการณสูงเปนผูสอนงานแบบตัวตอตัวพรอมทั้งมีการทดสอบวัดผลความเขาใจ จากนั้นอาจมีชองทางในการสงเสริมใหพนักงานเสนอแนวคิดใหมๆ
ในการปรับปรุงผลการปฏิบัติงานโดยอาจใหเปน รางวัลตอบแทนหรือการใหโอกาสในการเลื่อนตําแหนงงานในอนาคต หรือเปน เกณฑทใี่ ชในการพิจารณา
การปรับเงิน เดือน เปนตน ทั้งนี้เกณฑในการพิจารณาจะตองมีความชัดเจน มีการสื่อสาร เพื่อใหพนักงานเห็น ประโยชนจากการเสนอความคิด
4. ผูบริหารระดับหัวหนางานควรมีการผลักดัน และกระตุนใหพนักงานภายใตบังคับบัญ ชา ทํางานใหไดปริมาณงานตามทีว่ างแผนไวประกอบ
กับงานนั้นจะตองมีคุณภาพ โดยวางแผนปริมาณงานใหเหมาะสมกับพนักงาน มีการติดตามงานเปน ระยะ และงานที่สําเร็จนั้น เสร็จโดยสมบูรณไมมีการ
ทํางานซ้ําหรือตองมีการแกไขงานตามมา ทั้งนี้ผลการปฏิบัติงานอาจเปนเกณฑในการเลื่อนตําแหนงงานหรือการปรับเงิน เดือนประจําป เพื่อใหพนักงาน
เห็น ความสําคัญของผลการปฏิบัติงาน
เอกสารอางอิง
การไฟฟาฝายผลิตแหงประเทศไทย. 2557. สถิติปริม าณการใชไฟฟาสูงสุด (Demand) ของประเทศไทย (Online). www.egat.co.th. 30มกราคม
2558.
กุลธน ธนาพงศธร.2532. เอกสารการสอนชุดวิชา การบริหารบุคคล. พิมพครั้งที่ 8. นนทบุรี: มหาวิทยาลัย สุโขทัยธรรมธิราช.
จักรพงษ กิตติพงศพิทยา. 2551. ความสัมพัน ธระหวางการรับรูความมั่นคงในการทํางานกับผลการปฏิบัติง านและความทุม เทในการทํางานของ
พนักงาน. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรมและองคการ, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ.
ธิญารัตน ชวยรักษ. 2551. ความสัมพันธระหวางสภาพแวดลอ มการทํางานภาวะผูนําเชิงกลยุทธของหัว หนาหอผูปว ยกับผลผลิตของหอผูปว ย
โรงพยาบาลชุม ชนเขตภาคใต. วิทยานิพนธพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย .
ชนัดดา ยังสี. 2549. การรับรูสภาพแวดลอ มในการทํางานและความเหนื่อ ยหนายกับการตั้งใจลาออกของพนักงาน.วิทยานิพนธศิล ปศาสตรมหา
บัณฑิตสาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรมและองคการ, มหาวิทยาลัย เทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ.
ณัฏฐกฤตา อภิโชติภพนิพิฐ. 2550. ความสัม พันธระหวางคุณ ภาพชีว ิตในการทํางานกับแรงจูงใจในการทํางานและผลการปฏิบัติงานของพนักงาน:
ศึกษาเฉพาะกรณีพนักงานของบริษัท ไทยตาบูช ิ อิเล็คทริค จํากัด. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาจิตวิทยาอุตสาหกรรมและ
องคการ, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ.
ดนัย เทีย นพุฒ. 2543.การจัดทําแผน HRD สูสหัสวรรษหนาสําหรับมืออาชีพ.พิมพครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร: ดิเอ็นทีคอนซิแ ตนท.
ปราณี ต แตงอ อ น. 2545. การพัฒ นาตนเองของพนัก งานที่ ป ฏิ บัติ ง านในฟารม เครือ เบทาโกร. วิ ท ยานิ พ นธวิ ท ยาศาสตร ม หาบั ณ ฑิ ต ,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
อภิญญา พิม พะ. 2556. การศึกษาความตอ งการพัฒนาทรัพยากรมนุษยของนักบริหารกรณีศึกษา: กรมบัญชีกลาง.วิทยานิพนธรัฐประศาสนศาสตร
มหาบัณฑิต สาขาวิช าวิทยาการจัดการ, มหาวิทยาลัย สุโขทัยธรรมาธิราช.
อมรรัตน สวางอารมณ.2549. ปจ จัยสวนบุคคลสภาพแวดลอมในการทํางานและความพึงพอใจในงานกับความตั้งใจลาออกจากงานของพนักงาน
ฝายผลิตกรณีศึกษา โรงงานผลิตขนมปงตัวอยาง. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต,สถาบัน เทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ.
Granholm, A.R. 1988. Human Resource Director’s Portfolio of Personnel Forms. New Jersey: Prentice Hall, Inc.,.
Herzberg, F.,Mansner, B. AndSynderman, B.B. 1959. The motivation of work.New York: John Wiley Andersons.
[86]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กิจกรรมดานความรับผิดชอบตอสังคมกับการพัฒนาชุมชน
Corporate Social Responsibility Activities and Community Development
รวิวรรณ เลาหะนันท*, ดร.ภัทรพรรณ ทําดี** และ ผูช ว ยศาสตราจารย ดร.วรชัย วิรยิ ารมภ***
Raviwan Laohanun, Dr.Patrapan Tamdee and Asistant Professor Dr.Worachai Wiriyaromp
บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษากระบวนการดําเนิน กิจกรรมดานความรับผิด ชอบตอสังคมขององคก รธุรกิจ และผลของการจัด
กิจกรรมดานความรับผิดชอบตอสังคมขององคกรธุรกิจที่ม ีตอการพัฒนาชุมชนในมุม มองของประชาชน โดยใช วิธีวิจัยเชิงคุณ ภาพ แบบกรณีศึกษาใน
ชุม ชนแหงหนึ่งในจังหวัดนครราชสีมาโดยเก็บขอมูลดวยการสัมภาษณแบบเจาะลึกและการสังเกตการณแบบไมมสี ว นรวมกับผูแ ทนกลุม องคกรธุรกิจและ
ตัวแทนคนในชุมชน ผลการศึกษาพบวาการเขามาดําเนินกิจกรรมดานความรับผิดชอบตอสังคมกับการพัฒนาชุมชนมีหลายมิติ ไดแกการศึกษา เศรษฐกิจ
และสิ่งแวดลอม โดยมีรูปแบบการดําเนิน การ 2 ลักษณะ คือ 1) การบริจาคและการสงเคราะห เชน การสรางหองสมุดโรงเรีย น การบริจาคอุปกรณการ
เรีย น และการใหทุนการศึกษา 2) การรวมมือระหวางองคกรและชุม ชน สงเสริม ใหคนในชุม ชนรวมคิดรวมทํา สําหรับมุม มองของคนในชุมชนนัน้ ตองการ
มีสวนรวมในกิจกรรมมากกวาจะเปนผูรอรับความชวยเหลือในลักษณะของการบริจาค หรือ การสงเคราะหช วยเหลือแบบใหเปลา ซึง่ องคกรธุรกิจมีหนาที่
คอยสนับสนุนกิจกรรมและแนะแนวทางการพัฒนาใหเกิดประสิทธิภาพ
คําสําคัญ: กิจกรรมดานความรับผิดชอบตอสังคม, การพัฒนาชุมชน
Abstract
Purpose of this study is to identify Corporate Social Responsibility (CSR) process of business sector and result of CSR in
aspect of community development from community perspective. This research utilized qualitative approach by using case study
in Nakorn Ratchasima province. In-depth interview and non-participant observation were used for data collection with
representatives of business agency and community people. The study found that CSR made impact on community
development in aspects of education, economic and environment. There are two types of CSR 1) donation and support activity
e.g. library building, stationary donation and scholarship 2) coordination between business and community. In community
perspective, CSR activities affect on the development in their area, but they want more participation in CSR activities, not only
receiving assistance in the form of donations or relief grant. The businesses have a duty to support and guide their development
effectiveness.
Keywords: Corporate Social Responsibility Activities, community development
*
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสังคมวิทยาประยุกต ม.เกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร ม.เกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
***
ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร ม.เกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
**
[87]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
ปจจุบันองคกรธุรกิจมีการแขงขัน กันสูงมากขึ้น แนวคิดทางการตลาด การแสวงหากําไรสูงสุดไมใชปจจัยความสําเร็จเพียงอยางเดียวของธุรกิจ
อีกตอไป การดําเนิน ธุรกิจใหประสบความสําเร็จจึง ตอ งมีการปรับ ตัว เรีย นรูแ ละพัฒนาองคกรอยางตอ เนื่องตลอดเวลา เพื่อ ใหเขากับ สภาพสังคม
เศรษฐกิจ และสิ่งแวดลอมที่เปลี่ยนแปลงไป แนวทางที่จะทําใหธุรกิจอยูรอดไดก็คือความรับผิดชอบพื้นฐานที่องคกรธุรกิจตองมีตอ สังคม และตองเรียนรู
ที่จะทําสิ่งดีๆ เพื่อสังคม ดวยเหตุผลนี้ แนวคิดความรับผิดชอบตอสังคม หรือ Corporate Social Responsibility (CSR) จึงถูกนํามาใชเปนหนึง่ ในกลไก
สําคัญในการดําเนินธุรกิจ (พรชัย ศรีประไพ และ พรอมบุญ พานิชภักดิ์, 2555)
ในป ค.ศ.2000 องคการสหประชาชาติไดมีการประกาศเรื่องนี้อยางเปนทางการที่สํานักงานใหญข ององคการสหประชาชาติที่น ครนิวยอรค
โดยมีลักษณะเปน กรอบที่สงเสริมการพัฒนาที่ย ั่งยืนดวยความเปนพลเมืองดีของธุรกิจที่มีผูนําที่สรางสรรค และยอมรับพัน ธสัญญาดวยความสมัครใจจน
เกิดเปนกระแสแนวคิด ความรับ ผิด ชอบตอ สัง คมขององคกรธุรกิจหรือที่รูจัก ในชื่อ สั้น ๆวา CSR กระแสความรับผิดชอบตอสังคมนี้ไดเกิดขึ้น อยาง
กวางขวางทั่วโลก ซึ่งสรางความตื่นตัวใหแ กบรรดากลุมองคกรธุรกิจทั้งระดับนานาชาติแ ละระดับชาติ ในการแสวงหาแนวทางในการดําเนินธุรกิจทีม่ คี วาม
รับผิดชอบตอสังคมและใหความสําคัญ กับการขับเคลื่อนภารกิจ CSR ในองคกรอยาจริงจัง นอกจากนั้น แนวคิดดังกลาวยังเปนเครือ่ งมือทีโ่ ลกตะวันตกคิด
ขึ้น เพื่อใชควบคุม หรือถวงดุลลัทธิทุนนิย มสุดขั้ว มุงกําไรสูงสุด จนหยอนดานคุณธรรมจริย ธรรม และเปน กลไกควบคุมธุรกิจขนาดใหญ ใหดําเนินงานใน
ลักษณะที่แสดงความรับผิดชอบตอสังคมในหลากหลายมิติ หลักการของธุรกิจกับความรับผิดชอบตอสังคม จึงอยูบนพื้น ฐานของความเชื่อที่วา ธุรกิจกับ
สังคมจะตองอยูรวมกัน ชวยเหลือเกื้อกูลและเอื้อประโยชนซึ่งกัน และกัน รวมถึงชวยกัน ลดจุดออนตอกัน การดําเนินธุรกิจนอกเหนือจากการเปนองคกรที่
มีความเกงในการบริหารงานเพื่อผลตอบแทนดานผลกําไรขององคกรแลว ยังจะตองเปน องคกรที่มีความดี โดยเขาไปมีสวนรว มสรางสรรคสิ่งดีๆ ใหกับ
สังคมอยางยั่งยืนดวย CSR จึงเปนรากฐานของการดําเนินธุรกิจที่ตองใสใจและรับผิดชอบตอกลุม คนตางๆ รวมถึงสิ่งแวดลอมรอบตัว และสังคมทีเ่ ราอยู
(กระแส ชนะวงศ, 2555)
อยางไรก็ตาม ถึงแมวา CSR แบบที่กลาวมาจะสามารถสรางประโยชนใหกับสังคมไดไมน อย แตอยางไรก็ตาม ยังมีการตั้งคําถามจากสังคม
โดยผูบริโภคเขาใจวาการดําเนินกิจกรรมดังกลาวเปน เพียงการสรางภาพลักษณขององคกร เปนแคการบริจาคเงิน หรือวัตถุสิ่งของใหกบั คนดอยโอกาสใน
สังคม ตองการประชาสัมพันธ และหวังผลกําไรทางการตลาด ไมไดมีเจตนาชวยเหลือสังคมดวยความตั้งใจจริง โดยเฉพาะองคกรธุรกิจขนาดใหญ จาก
ปรากฏการณดังกลาว ผูศึกษาจึงสนใจศึกษากระบวนการดําเนินกิจกรรมดานความรับผิดชอบตอสังคม วามีกระบวนการดําเนินการอยางไร นอกจากนัน้
ในมุมมองของคนในชุม ชนเอง กิจกรรมดังกลาวสงผลตอการพัฒนาชุม ชนหรือไม โดยเลือกศึกษาชุมชนแหงหนึ่งในจังหวัด นครราชสีม า เนื่อ งจากเปน
ชุม ชนที่องคกรธุรกิจเขามาจัดกิจกรรมความรับผิดชอบตอสังคมตลอดระยะเวลา 20 ปที่ผานมา ผลจากการศึกษาในครัง้ นีส้ ามารถนําไปใชเปนแนวทางใน
การปรับปรุง พัฒนาประยุกตใชแ นวคิดความรับผิดชอบตอสังคม ทราบถึงลักษณะกิจกรรมที่เปน ประโยชนข ององคกรธุรกิจ และชุมชนสามารถนําความรู
ที่ไดจากการศึกษาไปตอยอดความรูเพื่อแกไขปรับปรุงใหการพัฒนาเกิดประโยชนสูงสุด ตลอดจนสามารถนําไปเปนตนแบบการดําเนินความรับผิดชอบตอ
สังคมใหกับองคกรธุรกิจอื่น เพื่อนําไปปรับใชใหเหมาะสมกับสภาพชุมชนและสังคมได
วัตถุประสงคการวิจัย
1) เพื่อศึกษากระบวนการดําเนิน กิจกรรมดานความรับผิดชอบตอสังคมขององคกรธุรกิจ
2) เพื่อศึกษาผลของการจัดกิจกรรมดานความรับผิดชอบตอสังคมขององคกรธุรกิจที่มีตอการพัฒนาชุม ชนในมุมมองของคนในชุมชน
การทบทวนวรรณกรรม
แนวคิดเกี่ยวกับความรับผิดชอบตอสังคม หมายถึง การประกอบกิจการดวยความดูแ ลใสใจตอผูมีสวนไดเสีย เศรษฐกิจ สังคมและสิง่ แวดลอม
อยางมีคุณธรรม จริย ธรรม และจรรยาบรรณ ตลอดจนมีธรรมาภิบาลเปนเครื่องกํากับใหการดําเนินกิจกรรมตางๆ เปน ไปดวยความซื่อสัตยสจุ ริต โปรงใส
และยุติธรรม มีความตระหนักถึงผลกระทบทางลบตอเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดลอม โดยพรอมจะแกไขเพื่อ ลดผลกระทบดัง กลาว กับการนําหลัก
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มาบูรณาการใหเกิดการดําเนิน กิจการเปน การสรางความสําเร็จและประโยชนสุข อีกทั้ง เพิ่ม ขีดความสามารถในการ
[88]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แขงขันทุกเวทีการคา ซึ่งจะเปนผลดีตอความยั่งยืนของกิจการผูมีสวนไดเสีย เศรษฐกิจ สังคม และสิ่ง แวดลอมอยางแทจริง (สถาบัน ธุรกิจเพื่อสังคม,
2555) ทั้งนี้เพื่อใหเกิดการดําเนิน ธุรกิจภายใตหลักจริยธรรมและการกํากับดูแ ลกิจการที่ดีควบคูการนําไปไปพัฒนาชุม ชนใหมีคุณภาพ สงเสริมใหเกิดการ
เรีย นรูจากการมี่สวนรวม เปน การดําเนินกิจกรรมภายในและภายนอกองคกรที่คํานึงถึงผลกระทบตอสังคม ทั้ง ในระดับ ใกลแ ละไกล ซึ่ง ผลของความ
รวมมือจะนําไปสูการพัฒนาอยางยั่งยืน ของชุมชนและการยอมรับในการดําเนิน ธุรกิจขององคกร (พิพัฒน นนทนาธรณ, 2553) ซึง่ ตามขอกําหนดของ ISO
26000 (2551) กิจกรรมเพื่อความรับผิดชอบตอสังคมตองมีองคประกอบที่สําคัญ 7 ประการ ไดแก มีการกํากับกิจการที่ดี คํานึงถึงสิทธิม นุษ ยชน มีข อ
ปฏิบัติดานแรงงาน มีการดูแลสิ่งแวดลอม มีการดําเนินธุรกิจอยางเปน ธรรม ใสใจตอผูบริโภค และมีการแบงปน สูสังคมและชุมชน
การพัฒนาชุมชนมีปรัชญาพื้น ฐานสําคัญ คือ มนุษ ยม ีศักดิ์ศรีเทาเทียมกัน มีศักยภาพสามารถพัฒนาไดตามบริบทและโอกาสที่เอื้ออํานวย มี
แนวคิดพื้นฐานวา เปนการพัฒนาที่อยูบนพื้น ฐานการมีสวนรวม การพึ่งตนเอง มีความคิดริเริ่ม มีความตองการมาจากประชาชนที่เปนการศึกษาตอเนือ่ ง
ตลอดทั้งชีวิต โดยมีหลักการดําเนิน งาน คือ การยึดหลักเคารพศักดิ์ศรีแ ละศัก ยภาพของมนุษ ยหลักการพึ่งตนเอง หลักการมีสว นรวมและหลักการ
ประชาธิปไตย ซึ่งจะเห็น ภาพของงานพัฒนาชุม ชนใน 4 ลักษณะ คือ การพัฒนาที่เปนกระบวนการ มุงเนนความตอเนื่อ งการพัฒนา การพัฒนาที่เปน
วิธีการ มุงเนนรูปแบบการนํามาใชเพื่อการพัฒนา การพัฒนาที่เปนโครงการ ซึ่งยึดหลักวิธีการมาใชในการพัฒนา การพัฒนาที่เปน ขบวนการ ทีม่ งุ เนนการ
ขับเคลื่อนโดยอาศัยแกนนํา อยางไรก็ตาม จะเห็น ไดวา จากผลการศึกษากิจกรรมเพื่อความรับผิดชอบตอสังคมในหนวยงานตางๆ จะเห็นไดวา โดยสวน
ใหญการดําเนิน งานความรับผิดชอบตอสังคมขององคกร เปนแนวคิดกระบวนการสรางภาพลักษณข องผูประกอบการในการดําเนินธุรกิจหรือกิจกรรมอัน
กอใหเกิดประโยชนแ ละคุณคาทางสังคมโดยมีรูปแบบผสมผสานผลประโยชน ระหวางธุรกิจกับการพัฒนาสังคมและสิ่งแวดลอ มใหเปน ไปในทิศทาง
เดีย วกัน (จิรัชญา โยธาอภิรักษณ, 2551; ปนัด ดา ตัน ตระกูล , 2551; กัญ ญารัตน ชิระวานิช ผล, 2551) ดัง นั้น เพื่อ ใหการดําเนิน กิจกรรมดานความ
รับผิดชอบตอสังคมสามารถนําไปสูการพัฒนาชุมชนแบบยั่งยืนได โดยไมใชการหยิบยื่น ความชวยเหลือใหกับชุมชนแคเพีย งครั้งคราว แตเปนการรวมมือ
กัน พัฒนาชุมชนตามความตองการจําเปน ของชุมชนอยางแทจริงโดยชุมชนสามารถพึ่งตนเองไดในระยะยาวจึงควรเปดโอกาสใหชุม ชนไดมีสวนรว มใน
กระบวนการดําเนินการตางๆ อยางตอเนื่อง
วิธีการศึกษา
การศึกษาครั้งนี้ ใชวิธีวิจัยเชิงคุณ ภาพ (Qualitative Research) โดยวิธีการศึกษาแบบรายกรณี (Case study) โดยเลือกศึกษาในชุม ชนแหง
หนึ่งในจังหวัดนครราชสีมา โดยการเลือกแบบเฉพาะเจาะจง (purposive sampling) เนื่องจากเปน พื้น ที่ซึ่ง มีอ งคกรเขามาจัดกิจกรรม CSR มาอยาง
ตอเนื่องในชวง 20 ปที่ผานมา เก็บขอมูลจากกลุมตัวอยาง 2 กลุม ไดแ ก ผูแทนกลุมองคกรธุรกิจ ซึ่งเปนผูที่ม ีประสบการณที่เกี่ยวของกับการจัดกิจกรรม
CSR ใหกับหนวยงานมาไมนอยกวา 5 ป จํานวน 6 คน โดย ผูบ ริหารระดับ สูง 2 คน ประธานการจัด กิจกรรมความรับผิ ดชอบตอสังคม 2 คน และ
พนักงานจัดกิจกรรมความรับผิดชอบตอสังคม 2 คน กลุมที่ส องคือ ผูแ ทนคนในชุม ชนที่ไดม ีโอกาสเขารวมในกิจกรรม CSR และไดมีโอกาสเขารว ม
กิจกรรมมาตลอดเวลา 5 ป จํานวน 14 คน ซึ่งประกอบไปดวย ผูนําชุม ชน 1 คน ขาราชการครู 2 คน เจาอาวาส 1 คน ประชาชนทั่วไป 10 คน รวมกลุม
ตัวอยางทั้งสิ้น 20 คน เก็บขอมูลดวยวิธีการสัม ภาษณแ บบเจาะลึก (in-depth interview) และการสังเกตการณแ บบไมมีสว นรวม (non-participant
observation) โดยมีเครื่องมือในการวิจัย คือ แนวคําถามที่ผูศึกษาสรางจากแนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวของ โดยแบง เนื้อหาออกตามขอบเขต
การศึกษา และแบบจดบัน ทึกภาคสนาม (Field Note) ซึ่งผูศึกษาใชบันทึกเหตุการณขณะลงพื้น ที่เพื่อเก็บขอมูล
ผลการวิจัย
รูปแบบการดําเนินกิจกรรมเพื่อ ความรับผิดชอบตอ สังคม
จากการศึกษา พบวา การเขามาดําเนิน กิจกรรมรับผิดชอบตอสังคมขององคกรธุรกิจไดพยายามสงเสริมสนับสนุน ใหชุม ชนเขามามีสวนรว มใน
การดําเนินกิจกรรม สําหรับรูปแบบและกระบวนการดําเนิน กิจกรรมขององคกรธุรกิจ นั้น มีรูปแบบการดําเนิน การ 2 ลักษณะ คือ 1) การสรางให
หมายถึง การดําเนินการในลักษณะของการบริจาค หรือ การสงเคราะหชวยเหลือแบบใหเปลา เพื่อใหปญหาชุมชนหมดหรือลดนอยลงในระยะแรก และ
2) การใหสราง หมายถึง การเสริมสรางใหชุม ชนมีการเรียนรูแ ละการมีสวนรวม สงเสริม ใหชุม ชนเปนผูรวมคิดรวมทํา โดยมีก ระบวนการที่เปน ไปตาม
แนวคิดของการพัฒนาชุมชนและมีการประยุกตใชภูมิปญญาซึ่งครอบคลุมวิธีคิดของชุม ชนโดยเฉพาะการจัดการความสัม พัน ธทางสังคม กระบวนการ
[89]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ดําเนิน กิจกรรมนั้น มีรูปแบบการดําเนิน กิจกรรมที่อาศัย พลังการขับเคลื่อนจากคนภายนอกสูคนภายใน โดยการดําเนินการในระยะแรกนัน้ บริษทั หรือคน
ภายนอกดําเนินการในลักษณะของการชวยเหลือสงเคราะห เชน การใหทุน การสรางอาคารสถานที่หรือ การสนับ สนุน ในกิจกรรมของชุม ชน ทั้ง ดาน
นโยบาย และความรู ตอมาจึงมีการสงเสริมกระบวนการเรียนรูแ ละใหชุม ชนมีสวนรวมในการดําเนิน การในกิจกรรมที่ทํารวมกันโดยคนภายนอกยังใหการ
สนับสนุน และเปน ผูน กระบวนการในดานตางๆ ในเวลาที่ผานไปพลังการขับเคลื่อนเลื่อนทั้งของบริษัทและชุมชนเริ่ม เขาสูการพัฒนาตามแนวคิดของการ
พัฒนาชุม ชน ที่เนนการพัฒนาโดยการกําหนดจากคนในชุม ชนเองโดยมีคนนอกคอยชวยเหลือสนับสนุน เชื่อมโยงกับฝายตางๆ ซึง่ ขบวนการดังกลาวเปน
ในลักษณะของการขับเคลื่อนโยบายแนวคิดและกระบวนการเพื่อใหชุมชนพัฒนาศักยภาพของตนเอง
กระบวนการดําเนินกิจ กรรมเพื่อความรับผิดชอบตอสังคมขององคกร
หากพิจารณาในประเด็น เรื่องการมีสว นรวมของชุม ชนในการดําเนิน กิจกรรม พบวา กระบวนการดําเนิน การนั้น ยัง มีช องวางในเรื่องของ
กระบวนการมีสวนรวมในการตัดสิน ใจอยูบาง โดยเฉพาะการมี สวนรว มในการตัด สิน ใจที่เกิด จากการคิดริเริ่ม ในการแกปญ หาของคนในชุม ชน เมื่อ
ตรวจสอบแลวพบวาการเขามาของโครงการบางครั้งนั้นไมไดเกิดจากความตองการของคนในชุมชนโดยแทจริง โดยสวนใหญแลวคนในชุมชนเขาไปมีสว น
รวมในกิจกรรมลักษณะการเขารวมหรือสนับสนุน กิจกรรมที่ทางองคกรธุรกิจที่ม ีการคิดโครงการกอนที่จะเขามาในชุม ชน คนในชุมชนไมไดรวมคิด รว ม
ดําเนิน กิจกรรมตั้งแตแรกเริ่ม อยางไรก็ตาม หากมองในรายละเอียดเชิงลึกลงไปอีก อาจกลาวไดวา ความตองการที่แทจริงของคนในชุม ชนอาจมีอยูแลว
แตเนื่องจากวา ชุม ชนยังขาดทุน ขาดความรู และขาดโอกาส ทําใหกิจกรรมตางๆ ที่ช ุมชนอยากดําเนิน การจึง ไมส ามารถเกิด ขึ้น ได จึงกลาวไดวาการ
สงเสริมกระบวนการในการพัฒนาชุมชนของบริษัทองคกรธุรกิจจึงเปน ที่ย อมรับไดในงานพัฒนาชุมชน แตไมใชทั้งหมด เพราะกระบวนการดําเนิน งาน
ดานการพัฒนาชุม ชนที่แทจริงนั้น มุงเนน การมีสวนรวมทุกขั้น ตอนของการพัฒนา โดยเริ่ม ตั้ง แตการมีสว นรวมในการศึกษาชุม ชน การวางแผน การ
ดําเนิน การพัฒนาสนับสนุน การติดตามและประเมินผล ความสําเร็จในการพัฒนาอยางยั่งยืนขององคกรธุรกิจที่ดําเนิน กิจกรรมในดานความรับผิดชอบตอ
สังคมในลักษณะของการพัฒนาชุม ชนจะมีม ากนอยเพีย งใด หรือกระบวนการดําเนิน กิจกรรมจะถูกหรือผิด การที่องคก รธุรกิจเขามามีสว นรวมในการ
รับผิดชอบตอสังคม โดยเฉพาะในดานการพัฒนาชุมชน ซึ่งดูเหมือนวาจะขัดแยงกันอยูในตัว เนื่องจากตลอดระยะเวลาจะเห็น ไดวาการพัฒนาชุม ชน
สําหรับภาคองคกรธุรกิจนั้น อยางมากก็เพียงการบริจาค หรือ ชวยเหลือวัสดุอุปกรณตางๆ เทานั้น ในขณะเดีย วกัน องคกรธุรกิจสว นใหญม ักคิดวาการ
พัฒนาชุม ชนเปนเรื่องที่นอกเหนือจากหนาที่ แมถ าจะคิดถึงเรื่องการบริจาคก็เพื่อการพัฒนาที่อยูในมุม ผลประโยชนจากการประชาสัมพันธเพือ่ เสริมสราง
ภาพลักษณ องคกรเสีย เปนสวนมาก ดังนั้น การที่องคกรธุรกิจจะเขามาสงเสริม สนับสนุนชุมชนในลักษณะการพัฒนาชุมชนตอไปองคกรจะตองมองใน
ทุกๆ มิติ
ผลการดําเนินกิจ กรรมที่ม ีตอ การพัฒนาชุม ชนในมุมมองของคนในพื้น ที่
สําหรับมุมมองของคนในชุมชนนั้นตองการมีสวนรวมในกิจกรรมมากวาจะเปนผูรอรับความชวยเหลือในลักษณะของการบริจาค หรือ การ
สงเคราะหช วยเหลือแบบใหเปลา เนื่องจากชุมชนตองการการเรีย นรูและการมีสวนรวม สงเสริมใหช ุมชนเปนผูรวมคิดรวมทํา องคกรธุรกิจมีหนาที่คอย
สนับสนุน กิจกรรมและแนะแนวทางการพัฒนาใหเกิดประสิทธิภาพ โดยจําแนกการพัฒนาชุมชนในมิติตางๆ ดังนี้
มิติทางดานเศรษฐกิจ องคกรธุรกิจเขามารับทราบปญหาของชุม ชนมีการระดมความคิดเห็น สนับสนุน และเปน ที่ปรึกษาในการจัดตัง้ สถาบัน
การเงินชุมชนเพื่อชวยเหลือชุมชนจากการเปนหนี้นอกระบบ และสงเสริม กระตุนเศรษฐกิจจากการกูย ืมเงินดอกเบี้ย ต่ําเพื่อ ประกอบกิจการการลงทุน
สรางรายไดในครัวเรือน ใหความรูเพื่อสงเสริมงานอาชีพเพื่อสรางรายไดแ ละลดตน ทุน การผลิตทางการเกษตร ใหกับชาวบานในชุมชน เชน การทําน้ํายา
ลางจาน การทําการเกษตรตามแนวพระราชดําริเศรษฐกิจพอเพีย ง โดยมีการจําหนายสิน คาและผลผลิตภายในหมูบาน ทําใหเกิด เงิน หมุน เวีย นภายใน
ชุม ชน จากการที่องคกรธุรกิจเขามาดําเนินกิจกรรม สิ่งที่ทําใหชุม ชนไดรับไมใชเพีย งแคผลสําเร็จจากการดําเนิน กิจกรรมเทานั้น แตสามารถเปลีย่ นแปลง
ทักษะทางดานความรู และความสามารถของคนในชุมชนเพิ่ม ขึ้น ดวย ซึ่งในมุมมองของคนในชุม ชนไมไดตองการแคการไดรับความชวยเหลือทางการเงิน
แบบชั่วครั้งชั่วคราวเทานั้น แตตองการสรางความรวมมือกับภาคธุรกิจเพื่อการประกอบอาชีพอยางยั่งยืน ดวย ดังที่คนในชุม ชนรายหนึ่งไดแ สดงความ
คิดเห็น ตอกิจกรรมดังกลาวไววา “...ตอนแรกๆบริษัทก็เอาเงิน เขามาให แตก็ไมไดสงเสริมในระยะยาว ทําใหเงินที่ไดรับการสนับสนุน ไดม าแลวก็หมดไป
โดยที่ไมเห็น ผลลัพธม ากนัก เมื่อมีบริษัทติดตอเขามาดําเนินกิจกรรมอีก เราก็ไดคุยกับทางตัวแทนบริษัทวาเราตองการสงเสริม อาชีพ อยางยั่งยืน ทุกคน
สามารถมีอาชีพหลัก และอาชีพเสริม เพื่อที่จะมีรายไดเพียงพอ ลดปญหาหนี้สิน ชาวบานและองคก รธุรกิจไดม ีการระดมความคิด ทําใหเกิดการสราง
อาชีพขึ้น ถึงจะไมไดมีรายไดที่ทําใหเรารวยได แตปญหาหนี้สิน ก็ลดลง และมีเงิน หมุน เวียนใหช ุมชน แลวสามารถนําเงินสวนนี้ไปพัฒ นาดานอื่น ๆได...”
[90]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
(ลุงเชิด (นามสมมุติ), สัม ภาษณ, 13 กุมภาพันธ 2559) จะเห็น ไดวา การดําเนินกิจกรรมลักษณะนี้จะสามารถปองกันแกไขปญหาในระยะยาวไดเปนอยาง
ดีกวา ทั้งนี้ย ังสามารถพัฒนาคุณภาพชีวิตใหกับชุม ชนไดอยางยั่งยืน อีกดวย
มิติทางดานการศึกษา จะเห็น ไดวา องคกรธุรกิจเขามาดําเนิน กิจกรรมความรับผิดชอบตอสังคมทางดานการศึกษาในชุมชนกอนดานอืน่ ๆ ทัง้
ในรูปแบบของการกอตั้งกองทุนโรงเรีย น เพื่อชวยเหลือนักเรีย นและการบริหารงานการจัดการเรียนการสอนของโรงเรีย น โดยนําดอกเบี้ย เงิน ฝากจาก
ธนาคารไปใชสนับสนุนโครงการอาหารกลางวัน สําหรับนักเรีย น นําเงิน ดอกเบี้ย จากกองทุน มาใชปรับปรุงพัฒนาโรงเรียน อยางไรก็ตาม การสนับสนุนใน
ระยะแรกดูเหมือนใหความชวยเหลือคนในชุมชนไดคอนขางจํากัด และไมไดรับประโยชนอยางตอเนื่อง ดังนั้นในระยะหลังจึงมีการปรับเปลี่ยนรูป แบบ
เพื่อใหเกิดการตอยอดการพัฒนา เชน มีการจัดตั้งกองทุนกูยืม เงินเพื่อการศึกษาใหกับนักเรียนที่เรีย นจบชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 และตองการศึกษาตอใน
ระดับที่สูงขึ้นแตม ีฐานะยากจน สามารถกูยืม เงินจากกองทุนโดยปลอดดอกเบี้ย จนจบการศึกษาระดับปริญญาตรี หรือมีการจัดตั้งกองทุน โรงเรีย นเพื่อ
กอใหเกิดเปนกองทุน หมุนเวีย นในการใชประโยชน ซึ่งคนในชุมชนเห็น วากิจกรรมในลักษณะนี้สงผลตอการพัฒนาชุม ชนที่ยั่งยืนมากกวา ดังตัวอยางของ
กิจกรรมตางๆ ที่คนในชุมชนคิดวาสงผลตอการพัฒนาในมิติดานการศึกษา ดังนี้ “...ตอนแรกๆ ก็ม าใหเปลา ทั้งในเรื่องของทุน การศึกษา การบริจาค
สิ่งของ และการสรางอาคารเรียน เมื่อเขามาทุกปๆ ทําใหเห็นปญหาของชุมชนในหลายๆดาน องคกรธุรกิจจึงมองวาการใหเปลาครั้งเดียวไมใชการพัฒนา
ที่ยั่งยืน สําหรับชุม ชน จึงเปลี่ยนวิธีการคือจัดตั้งกองทุนโรงเรียนทําใหมีเงิน หมุนเวียน ระหวางปดเทอมก็สงเสริม อาชีพ โดยที่ใหนักเรียนเขาไปฝกอาชีพ
นักเรียนคนไหนอยากเรียนหนังสือระดับมหาวิทยาลัยก็เขาโครงการสงเสริมของทางบริษัท เชน โครงการ 3 ม. มีทุน มีงาน มีเงิน สําหรับดานการศึกษา
ถือวาประสบความสําเร็จมากที่สุด มีการพัฒนาในทุกปและมีความตอเนื่องมามากวา 20 ป...” (ลุงศักดิ์ (นามสมมุติ), สัม ภาษณ, 14 กุม ภาพันธ 2559)
มิติทางดานสิ่งแวดลอม ในชวงที่ผานมาชุม ชนไดมีโอกาสเขาทําการสํารวจรวมกับองคกรธุรกิจในการตรวจสอบคุณภาพอากาศ และแตงตั้ง
คณะกรรมการสิ่งแวดลอมในการกํากับดูแลชุม ชน ใหมีม ลพิษ นอยที่สุด เนื่องจากพื้น ที่ในชุมชนใกลกับโรงงานอุตสาหกรรม ทัง้ นี้เนื่องจากชุมชนอยูใ กล
โรงงานผลิตเหล็ก โรงงานปุย โรงงานอาหารสัตว ทําใหน้ําเสีย และอากาศเปน พิษ ทําใหองคก รธุรกิจที่เกี่ย วของตอ งออกมารับ ผิด ชอบ โดยมีการ
แลกเปลี่ย นความรูกันในเรื่องของการบริหารจัดการ ซึ่งคนในชุมชนเห็นวาองคกรธุรกิจเหลานี้ควรมีสว นร วมในการรับผิดชอบผลกระทบที่เกิดขึ้น กับ
ชาวบานและชุมชน โดยไมตองการใหเกิดเปนประเด็นความขัดแยง ดังนั้น เมื่อองคกรธุรกิจมีทาทีที่จะแสดงความรับผิดชอบในเรื่องดังกลาวผานการจัด
กิจกรรมที่แ สดงความรับผิดชอบตอสังคมจึงเห็นวาเปนเรื่องที่ควรดําเนินการอยางตอเนื่อง ไมควรจะละทิ้ง ซึ่งสะทอนผานทางความคิดเห็นของพระภิกษุ
ซึ่งเปน ที่เคารพและศรัทธาของคนในชุมชน ดังนี้ “...แตกอนตางคนก็ตางอยู เมื่อมีการรองเรียนโรงงานก็ตองออกมาแสดงความรับผิดชอบ สําหรับปญหา
สิ่งแวดลอมเปน อะไรที่ยากมากที่จะทําใหหมดไป ทางชุม ชนและโรงงานก็มีการประชุม รวมกันใหม ีคณะกรรมการสิ่งแวดลอมในการกํากับดูแลชุมชน ใหมี
มลพิษนอยที่สุด ซึ่งผลที่ไดมาเปนที่นาพอใจ ดีข ึ้นกวาสมัยกอน แตก็ตองปรับปรุงพัฒนากัน ไปเรื่อยๆ...” (พระภิกษุ, สัม ภาษณ, 14 กุม ภาพัน ธ 2559)
ในมุมมองของคนในชุม ชน จะเห็นไดวา จากกิจกรรมทั้ง 3 มิติผลการดําเนินกิจกรรมมีความตอเนื่องจนมาถึงปจจุบนั ทําใหชมุ ชนมีแนวโนมที่
จะสามารถพัฒนาตอยอดจากการดําเนินกิจกรรมใหม ีความยั่งยืน ได โดยภาพรวมของการดําเนิน กิจกรรม ทั้ง 3 มิติ ลว นมีความสําคัญ และมีค วาม
สอดคลองเชื่อมโยงกัน แตคนในชุม ชนเล็งเห็นวามิติดานการศึกษาเปน มิติรากฐานสําคัญ ซึ่งสามารถชวยพัฒนาสูความยั่งยืนไดมากทีส่ ดุ เพราะการศึกษา
เปน รากฐานของการพัฒนา เมื่อคนในชุม ชนมีความรู ความเขาใจ ก็จะบูรณาการพัฒนาในมิติอื่น ๆ ได ดังนั้น เมื่อมีอ งคกรธุรกิจเขามาดําเนิน กิจกรรม
เกี่ย วกับการศึกษา จะมีผูเขารวมและมีความตอเนื่องมากทีสุด
อภิปรายผลการวิจัย
จากผลการศึกษาในครั้งนี้พบวากิจกรรมเพื่อความรับผิดชอบตอสังคมซึ่งองคกรธุรกิจทั้งหลายไดพยายามดําเนินการอยู คือ การบริจาคในเชิงกล
ยุทธเพื่อเพิ่ม ประสิทธิผลในการบริจาคและการชวยเหลือ นั่นคือการสรางคุณ คาใหกับชุม ชนในการสานตอการใหในแบบยั่งยืน มากกวาการใหในครัง้ เดียว
จบ แตการสงเสริม ลักษณะการดําเนินงานนั้นยังคงเกิดจากปจจัย ภายนอก โดยสมมติฐานที่วาชาวบานยากไร ไมมีความรู ขาดทุน และโอกาส ตอมาจึงมี
การสงเสริมกระบวนการเรียนรูแ ละใหชุม ชนเขามามีสวนรวมในการดําเนินการในลักษณะทํารวมกัน โดยคนภายนอกยังใหการสนับ สนุน และเปน ผูนํา
กระบวนการในดานตางๆ พลังการขับเคลื่อนทั้งของบริษัทและชุมชนจึงเริ่มเขาสูการพัฒนาตามแนวคิดของการพัฒนาชุมชน ที่ม ุงเนนความตองการของ
ชุม ชนเองเปนฐาน (พิพัฒน นนทนาภรณ, 2553)
อยางไรก็ตาม การดําเนินกิจกรรมจะใหประสบผลสําเร็จตองสอดคลองกับเปาหมายของบริษัทและความสนใจ ที่สําคัญชุม ชนตองสนใจและมี
ความตองการดวย นอกจากการดําเนิน กิจกรรม CSR ขององคกรธุรกิจจะประสบผลสําเร็จแลวนั้น สิ่งนี้อาจกระตุน ใหเกิดการพัฒนาเพื่อสรางชุม ชนให
[91]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เขม แข็งนําไปสูความสามารถในการชวยเหลือตนเองไดอยางยั่งยืนในอนาคต หากเปน การทํางานบนฐานของกระบวนการพัฒนาชุม ชนทีม่ งุ เนนการสราง
การเรียนรูที่สามารถทําใหช ุมชนเกิดการมองเห็นและตระหนักถึงปญหา คิดหาแนวทาง เรีย นรูการทําเพื่อ การแกไขปญ หา และทบทวนในสิ่งที่ทําเพื่อ
นําไปปรับปรุงบนฐานของกระบวนการมีสวนรวมที่เปนการทํางานบนฐานการสรางความรวมมือ ของคนในชุม ชนไมวาจะเปน การคิด การทํ า การรับ
ผลประโยชน ซึ่งเปน การเสริม สรางพลังชุมชนที่สามารถพัฒนาไปสูกระบวนการอื่นๆ ตอไปได
นอกจากนั้น ยังเปนที่น าสังเกตวาตนกําเนิดที่ทําใหองคกรธุรกิจจําเปน ตองหันมาใหความสนใจในเรื่องความรับผิดชอบตอสังคมขององคกรธุรกิจ
ประกอบไปดวยปจจัยหลัก อยางนอย 3 ประการ คือ 1) การถูกบีบคั้นจากกระแสสังคม 2) การเกิดขึ้นจากจิตสํานึกแหงการใหภายในองคกรเอง และ 3)
ในระยะหลังๆ อาจกลาวไดวาถูกบีบจากมาตรการกีดกัน ทางการคาจากกลุมธุรกิจในประเทศที่พัฒนาแลว สิ่งที่ผลักดัน ทําใหเกิดแนวคิด กระบวนการ
รับผิดชอบตอสังคมนั้น เนื่องมาจากเพื่อตองการลดผลกระทบตอสภาพปญหาสิ่งแวดลอมซึ่งเกิดจากกระบวนการดําเนินงานการผลิตขององคกรธุรกิจเปน
ประเด็นหลัก ในระยะตอมาแนวคิดนี้ไดถ ูกขยายผลไปสูชุม ชนอยูจํานวนไมนอยที่ไดรับ ผลกระทบจากการดําเนิน การทางธุรกิจนั้น จากสภาพปญ หา
ดังกลาวจึงเปน เงื่อนไขใหองคกรธุรกิจเริ่ม ตระหนักถึงปญหาเรื่องนี้ นอกจากนี้ในสวนภาคสังคมก็เริ่ม เรียกรองแลววาองคกรธุรกิจตางๆ ควรตองหันมาให
ความสนใจและควรรับผิดชอบตอสังคมมากยิ่งขึ้น เพราะ “ธุรกิจไมสามารถประสบผลสําเร็จไดในสังคมที่ลม เหลว” (Business cannot succeed in a
society that fails) ซึ่งเปน คํากลาวของ Bjorn Stringson ประธานสภาธุรกิจโลกเพื่อการพัฒนาที่ย ั่งยืน (คณะทํางานสงเสริม ความรับผิดชอบตอสังคม
และสิ่งแวดลอมของบริษัทจดทะเบียน, 2552) ฉะนั้น การสรางจุดกึ่งกลางระหวางความอยูรอดของธุรกิจกับการสรางคุณคาทางสัง คม (Social Value)
จึงจําเปน ตองเดินเปน เสนขนานไปดวยกัน
ในการจัดกิจกรรมความรับผิดชอบตอสังคม ชุม ชนและองคกรจึงควรมีการบูรณาการทุกมิติเขาดวยกัน มีเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรูท งั้ ภายในชุมชน
และนอกชุม ชนอยางเปนระบบ เพื่อใหชุม ชนตระหนักถึงปญหาของตนเองในทุก ๆ ดาน เกิด การเปลี่ย นแนวคิด และสามารถปรับปรุง ประสิทธิภาพ
รวมทั้ง ขอความสนับสนุน ใหองคกรปกครองทองถิ่นใหเขามามีสวนรวมในทุกขั้นตอนของการดําเนินกิจกรรมกับชุมชน นอกจากนั้น รัฐบาลควรมีก าร
กําหนดนโยบายใหชัดเจนในการสนับสนุนองคกรที่ทําดีและสงเสริม สนับสนุนใหหนวยงานรัฐในพื้น ที่เขาไปมีสวนรวมในการดําเนิน การรับภาคองคกร
ธุรกิจเพื่อเอื้อใหเกิดความตอเนื่องของการดําเนินงาน ในขณะเดีย วกัน สํานักงานคณะกรรมการกํากับหลักทรัพยแ ละตลาดหลักทรัพยควรมีการสงเสริม
การดําเนินกิจกรรม CSR ใหครอบคลุม ในทุกมิติและควรมีขยายผลออกไปสูสาธารณชนเพื่อเปนตัวอยางแกองคกรธุรกิจอื่น ๆ
เอกสารอางอิง
กัญ ญารัตน ชิระวานิชผล. (2551). ความสัม พัน ธระหวางความรับผิดชอบตอสังคม กลยุทธกิจ การ และผลประกอบการของวิสาหกิจขนาดกลางและ
ขนาดยอ มในประเทศไทย. วิทยานิพนธปริญญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาบริหารธุรกิจ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
กระแส ชนะวงศ. (2553). CSR เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน. กรุงเทพฯ: มูลนิธิรักษไทย.
คณะทํางานสงเสริมความรับผิดชอบตอสังคมและสิ่งแวดลอมของบริษ ัทจดทะเบีย น. (2552). เข็มทิศธุรกิจเพื่อสังคม. กรุงเทพฯ: ไอคอนพรินติ้ง.
จิรัช ญา โยธาอภิรักษ. (2551). ปจจัยที่ม ีอิท ธิพ ลตอ ภาพลัก ษณดานความรับผิดชอบตอ สัง คมของบริษัท ปตท. จํากัด (มหาชน) และผลของ
ภาพลักษณตอ ทัศนคติที่ม ีตอ ตราสินคา ปตท. วิทยานิพนธปริญ ญาเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ บัณฑิตมหาวิทยาลัย
มหาวิทยาลัย หอการคาไทย.
ปนัดดา ตันตระกูล . (2551). ประสิท ธิผลของการใชแนวคิดความรับผิดชอบตอสังคมขององคกรในการสรางภาพลักษณของ บริษทั ไทยเบฟเวอเรจ
จํากัด (มหาชน). วิทยานิพนธปริญญานิเทศศาสตรมหาบัณฑิต สาขาประชาสัม พันธ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
พิพัฒน นนทนาธรณ. (2553). การจัดการความรับผิดชอบตอ สังคมขององคกรการสรางขอไดเปรียบในการแขงขัน อยางยัง่ ยืน. นนทบุร:ี ธิงค บียอนด
บุกส.
พรชัย ศรีประไพ และ พรอมบุญ พานิชภักดิ์. (2555). วาดวยเรื่อง CSR. กรุงเทพฯ: มูลนิธิรักษไทย.
สถาบั น ธุรกิ จเพื่ อ สั ง คม. (2555). CSR ป 2555 วาระการเสริม สร างความแข็ ง แกร ง CSR องค ก ร. ค น เมื่ อ 17 ธั น วาคม 2559. จาก
http://www.thaicsr.com/2012/02/csr-2555-csr.html
ISO 26000. (2551). มาตรฐาน แ น วท างค วามรั บ ผิ ด ช อบ ต อ สั ง ค ม ISO 26000. ค น เมื่ อ 17 ธั น วาคม 2559. จาก
http://www.thaicsr.com/2012/01/iso-26000.html
[92]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน: กรณีศึกษาธนาคารออมสิน สํานักงานใหญ
Corporate Social Responsibility of Government Savings Bank:
A Case Study of Government Savings Bank Head Office
ธัญพิสิฐ โมศรี* และ ผูช วยศาสตราจารย ดร.ณัฐวีณ บุนนาค**
Tanpisit Mosri and Assistant Professor Dr.Nadhawee Bunnag
บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาความคิดเห็นของพนักงานธนาคารออมสินเกี่ย วกับความรับผิดชอบตอ สัง คม ศึกษาความสัม พัน ธ
ระหวางปจจัยการบริหารองคกรกับความรับผิดชอบตอสังคม ศึกษาความสัม พัน ธระหวางปจจัยภาวะผูนําการเปลี่ย นแปลงกับความรับผิดชอบตอสังคม
กลุมตัวอยางที่ใชในการศึกษา คือ พนักงานธนาคารออมสิน สํานักงานใหญ จํานวน 369 คน เครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอ มูล ไดแ ก แบบสอบถาม
และคาสถิติที่ใชในการวิเคราะหข อมูล ไดแก รอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน คาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธเพีย รสัน โดยกําหนดคานัยสําคัญทางสถิติ
ที่ระดับ 0.05 ผลการศึกษาครั้งนี้พบวา ความคิดเห็นของพนักงานธนาคารออมสินเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารอยูในระดับมาก โดยพบวา
กลุมตัวอยางมีความคิดเห็นมากที่สุดในดาน การใสใจตอผูบริโภค และกลุมตัวอยางมีความคิดเห็นนอยที่สุดในดานการจัดทํารายงานดานสังคมและสิง่ แวดลอม
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวาปจจัย การบริหารองคกรของธนาคารออมสิน มีความสัม พันธทางบวกในระดับมากกับความรับผิดชอบตอ สัง คมอยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 และพบวา ปจจัย ภาวะผูนําการเปลี่ย นแปลงของธนาคารออมสิน มีความสัม พัน ธทางบวกในระดับ มากกับความ
รับผิดชอบตอสังคมอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยมีข อเสนอแนะที่สําคัญ ดังนี้ ผูบริหารควรใหความสําคัญกับการจัดทํารายงานดานสังคมและ
สิ่งแวดลอมที่สะทอนใหเห็นการปฏิบัติตามแนวทางความรับผิดชอบตอสังคม และที่สะทอนการใหความสําคัญของวัตถุประสงคทางสังคม เศรษฐกิจและ
สิ่งแวดลอมเทาๆกัน และควรใหความสําคัญกับพนักงาน โดยเฉพาะการสงเสริม ความรูความเขาใจดานความรับผิดชอบตอสังคมอยางถูกตอง รวมถึงการ
เพิ่ม ชองทางและเปดโอกาสใหพนักงานไดเสนอความคิด เห็น หรือขอรองเรีย นตางๆ ใหกับผูบริหารไดรับทราบไดอ ยางสะดวกและรวดเร็วขึ้น อีกทั้ง
ผูบริหารควรเพิ่มการดูแลเอาใจใสพนักงานเปนรายบุคคล เพื่อทําใหพนักงานรูสึกมีคุณ คาและมีความสําคัญตอองคกร
คําสําคัญ: ความรับผิดชอบตอสังคม, บริหารองคกร, ภาวะผูนําการเปลีย่ นแปลง
Abstract
This study aims to analyze the Government Savings Bank employee’s perspective of the level of corporate social
responsibility of the bank. The research also intends to observe the relationship between organizational management factors
and the level of corporate social responsibility, and that between transformational leadership factors and the level of corporate
social responsibility. The sample was 369 employees at head office of the bank. The data was collected using questionnaires.
The statistical tools employed to identify the data included percentage, average, standard deviation, and Pearson’s Productmoment Correlation Coefficient at a 0.05 level of statistical significance. The results of this study found that the employee had
a high level of opinion on the bank’s level of corporate social responsibility. The results also shown that the sample had the
highest level of opinion on customer focus, while the lowest on social and environment reporting. The hypothesis test results
revealed that both the organizational management factors and the transformational leadership factors had a high level of
*
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; Email:
[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
**
[93]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
positive correlation with the bank’s level of corporate social responsibility at 0.05 level of statistical significance. There were two
important suggestions. First, the bank executives should pay attention to the provision of the bank report on social and
environment, which clearly reflects the bank commitment to corporate social responsibility objectives and the bank balanced
emphasis on social, economic and environmental objectives. Second, the executives should put an emphasis on their
employees, in particular in assisting them to develop their correct knowledge on corporate social responsibility. The executives
should also provide the employee with wider range of channels and opportunities to voice their opinions and complaints. They
should also increasingly take care of each employee for making them feel worth for their organization.
Keywords: Corporate Social Responsibility, Organization Management, Transformational Leadership
บทนํา
แนวความคิดความรับผิดชอบตอสังคมขององคกร หรือ “Corporate Social Responsibility” (CSR) เริ่ม ไดรับความนิยมพรอมๆกับแนวคิด
การพัฒนาที่ยั่งยืน ซึ่งปรากฎในการประชุมสุดยอดของโลกดานสิ่งแวดลอม (Earth Summit) ณ กรุงริโอ เดอ จาเนโร สหพัน ธสาธารณรัฐบราซิล พ.ศ.
2535 ซึ่งทําใหประเทศทั่วโลกตางเริ่มตระหนักถึงการพัฒนาที่ไมยั่งยืน และผิดทิศทางเนื่องจากการที่มุงเนนแตเพีย งการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจแตเพียง
อยางเดีย ว การประชุมครั้งนั้น ทําใหเกิดการตื่น ตัวในเรื่องของ “การพัฒนาที่ยั่งยืน หรือ “Sustainable Development” โดยมีการเรีย กรอง ใหประเทศ
ตางๆ มีการพัฒนาที่ใสใจในเรื่องของสิ่งแวดลอมและให ความสําคัญกับภาคสังคมควบคูกัน ไปดวย โดยเฉพาะองคกรภาคธุรกิจอุตสาหกรรมที่เปน แรง
ขับเคลื่อน ทางเศรษฐกิจไมควรจะมุงทํากําไรเพียงอยางเดีย ว แตตองคํานึงถึงปญหาสังคมและสิ่ง แวดลอ ม ควบคูกัน ไปดว ย (ณัฏฐพัน ธ เขจรนัน ทน,
2552)
สําหรับในประเทศไทยแนวคิดเรื่องความรับผิดชอบตอสังคม โดยองคกรทางธุรกิจใชในสัง คมไทยเกิดขึ้น เปน เวลายาวนาน ในรูปของการ
ทําบุญ การบริจาคเพื่อการกุศล หรือการอาสาชวยเหลืองานสวนรวมที่เรีย กวา “การลงแขก” เปน ตน เพีย งแตคนไทยยังมิไดเรียกกิจกรรมเหลานี้ดว ยคํา
วาความรับผิดชอบตอสังคม อยางไรก็ดี กระแสความรับผิดชอบตอสังคมในรูปแบบใหมหรือสากล ก็ไดถูกจุดประกายขึน้ ในประเทศไทยอยางเปนรูปธรรม
ใน พ.ศ.2549 และไดถูกบรรจุเปนแนวปฏิบัติที่ผนวกเขากับการดําเนิน ธุรกิจ นอกเหนือไปจากการดําเนิน ความรับผิดชอบตอสังคมในรูปแบบที่อยูน อก
กระบวนการทางธุรกิจ เชน การบริจาค หรือการอาสาชวยเหลือสังคม (สถาบันธุรกิจเพื่อสังคม, 2556)
องคกรธุรกิจในประเทศไทยมีวัตถุประสงคม ุงจัดกิจกรรมความรับผิดชอบตอสังคมและพบไดในหลายองคกรดําเนินกิจกรรมดังกลาวโดย (1)
ใชเพื่อการประชาสัม พัน ธองคกร ที่มีการดําเนิน การดานความรับผิดชอบตอสังคม โดยเนนการทํากิจกรรมในรูป แบบการจัดกิจกรรมตางๆ เชน การแจก
ของใหผูประสบภัย การใหทุน การศึกษาแกเด็กยากไร การจัดระดมทุน เพื่อชวยซื้ออุปกรณการศึกษาใหเด็กในชนบท เปนตน เพื่อเปนการประชาสัมพันธวา
ธุรกิจไดทํากิจกรรมเพื่อสังคมผานสื่อตางๆ ควบคูไปดวย (2) ใชเพื่อพัฒนาชื่อเสียง ภาพลักษณ และตราสินคา ขององคกร การดําเนินงานดานความรับผิดชอบ
ตอสังคม ดว ยแรงจูง ใจในลัก ษณะนี้ มีจุดประสงคค ลายกับขอ แรก แตแ ตกตางกัน ที่การดําเนิน กิจกรรม ที่ตอเนื่องมากกวา มักเปน โครงการในระยะ
ยาว เชน การจัดติวนักเรีย นที่จะสอบเขามหาวิทยาลัยโครงการเนนการใหทุน การศึกษาและใหบัณฑิตกลับไปทํางานพัฒนาทอ งถิ่น ของตน เปน ตน ซึ่ง
บริษัทก็จะไดทั้งการประชาสัม พันธ และการเขาไปชวยเหลือ หรือแกปญหาบางอยางในสังคม โครงการในลักษณะนี้ใหประโยชนตอเนื่องมากกวาในลักษณะ
แรก ลักษณะสุดทายคือ (3) ใชเพื่อลดความเสี่ยงในการทําธุรกิจ มักเปนองคกรที่ก ารดําเนิน ธุรกิจอาจสง ผลกระทบเชิง ลบตอชุม ชนและสิ่งแวดลอ ม
คอ นขางสูง ทัศนคติหรือ ความคาดหวั ง ของผู มี ส ว นได ส ว นเสี ย ที่ ม ี ต อ บริ ษั ท จึ ง มี ผ ลอย า งมากต อ การยอมใหบริษัท ดําเนิน ธุรกิจในชุม ชนนั้น ได
(เกรี ย งศั ก ดิ์ เจริ ญ วงษศั ก ดิ์ , 2550)
ธนาคารออมสิ น ได ใ ห ค วามสํา คั ญ และมุ ง มั่ น ในการส ง เสริม ความรั บ ผิ ด ชอบต อ สั ง คม แตในการดําเนิน งานดานความรับผิด ชอบตอ
สั ง คมนั้ น กลั บ พบปญ หาในการปฏิ บั ติ เพราะพนั ก งานของธนาคารออมสิ น เกิ ด ความไมเขาใจถึง การดําเนิน งานดานความรับผิดชอบตอสังคม
อย างแท จริ ง โดยเข าใจเพื่ อ เป น การประชาสั ม พั น ธ อ งค ก ร การดําเนิ น งานส ว นใหญจึง เนน การทํากิจกรรมในรูป แบบของการจัดกิจกรรมตางๆ
เช น การแจกของให ผู ป ระสบภั ย การให ทุ น การศึ ก ษาแก เด็ ก ยากไร การจั ด ระดมทุ น เพื่ อ ช ว ยซื้อ อุป กรณการศึกษาใหแ กเด็กในชนบทเปน ตน
โดยจะเนน เพื่ อ การประชาสั ม พั น ธ ว าองคก รได ทํากิ จกรรมเพื่ อ สั ง คมโดยผ า นสื่อ ต า งๆ แต เ มื่ อ กิจกรรมสิ้น สุ ด ถือเปน การเสร็จสิ้น ภาระกิจ ทํา
[94]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ให ป ญ หาสั ง คมไม ไ ด รั บ การแก ไขอย า งแท จ ริ ง (ฝ ายพั ฒ นาสัง คมและสิ่ง แวดล อ ม, 2558) ด ว ยเหตุ ผ ลและความสํา คั ญ ของป ญ หาดั ง กล า ว
การศึ ก ษาเรื่ อ งความรั บ ผิ ด ชอบต อ สั ง คมของธนาคารออมสิ น : กรณี ศึ ก ษาธนาคารออมสิ น สํา นั ก งานใหญ น ั้ น จะเป น ประโยชน เพื่อ นําไปใช
เป น แนวทางการปรั บ ปรุ ง การวางแผนการดํา เนิ น งาน รวมถึ ง การเสริ ม สร า งความรู ค วามเข าใจให กั บพนักงานดานความรับผิดชอบตอสังคม
ของธนาคารออมสิ น ให เ หมาะสมและมี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ
วั ต ถุป ระสงค ของการวิ จัย
1. เพื่อศึกษาความคิดเห็นของพนักงานธนาคารออมสิน สํานักงานใหญ เกี่ยวกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน
2. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัยการบริหารองคกรกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัยภาวะผูนําการเปลี่ยนแปลงกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน
วิ ธี ก ารวิ จัย
ประชากรและตัว อย า ง
ประชากรที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ คือ พนักงานธนาคารออมสิน สํานักงานใหญ จํานวน 4,629 คน (อัตรากําลัง ฝายพัฒนาองคกร ขอมูล ณ วันที่ 31 เดือน
ตุลาคม 2558) ตัวอยางที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ คือ พนักงานธนาคารออมสิน สํานักงานใหญ จํานวน 369 คน จาก 10 กลุมสายงาน โดยใชวิธีการสุมตัวอยางแบบ
สัดสวนของชั้นภูมิ (Proportional Stratified Random Sampling)
เครื่อ งมือ ที่ใช ในการวิจัย
เครื่ อ งมื อ ที่ ใช ในการวิ จัย ครั้ ง นี้ เป น แบบสอบถาม ซึ่ ง ผู วิ จัย ได ส ร างขึ้ น จากการศึกษาทฤษฎีแ ละแนวคิด ตางๆ แบง ออกเปน 5 สว น
ได แ ก ส ว นที่ 1 ป จ จั ย ส ว นบุ ค คลของกลุ ม ตั ว อย าง ส ว นที่ 2 ป จจัย การบริ ห ารองค ก ร ส ว นที่ 3 ปจ จั ย ภาวะผู นํา การเปลี่ ย นแปลง ส ว นที่ 4
ความรั บ ผิ ด ชอบต อ สั ง คมของธนาคารออมสิ น ส ว นที่ 5 ข อ เสนอแนะเพิ่ ม เติ ม
การทดสอบเครื่อ งมือ ที่ใช ในการวิจัย
1. การหาค าความเที่ย งตรง โดยนําแบบสอบถามที่ผูวิ จัย สร า งขึ้น ไปเสนอผูเชี่ย วชาญ เพื่อ ทําการตรวจสอบความถู กตองหาความ
เที่ย งตรงเชิง เนื้อ หา (Content Validity) ของคําถามในแตล ะขอว า ตรงตามวัต ถุป ระสงคข องการศึกษาหรือ ไมแ ละนําขอ เสนอแนะมา
ปรับปรุง แกไขใหดีข ึ้น เพื่อ ดํา เนิน การหาความเชื่อมั่น ตอ ไป
2. การหาความเชื่อ มั่น โดยผูศึกษานําแบบสอบถามที่แ ก ไขปรับ ปรุง ไปทํา การทดสอบ(Try-out) เพื่อ หาความเชื่อมั่น กั บตัว อย างที่
มีลักษณะใกลเ คีย งกลุม ที่ วิจัย จํา นวน 30 ชุด คือพนักงานธนาคารออมสิน สาขา ในพื้น ที่จัง หวั ด กรุ ง เทพมหานครฯ จํา นวน 30 คน เมื่อ เดือ น
มีน าคม พ.ศ.2559 ซึ่ง มิ ใช เปน กลุม ตัว อย าง จากนั้น ไดนําขอ มูล มาวิ เคราะห ห าค าความเชื่อ มั่น โดยใช ค าสัม ประสิท ธิ์ ความเชื่อมั่น ของ
Cronbach’s alpha (Cronbach’s Reliability Coefficient Alpha) ได ค าสัม ประสิ ท ธิ์แ อลฟาของแบบสอบถามรวมทั้ง ฉบับ เท ากับ .904
สถิตทิ ี่ใชในการวิเคราะหขอ มูล
ในการวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยใชสถิติในการวิเคราะหขอมูล ดังนี้ 1) คารอยละ (Percentage) 2) คาเฉลี่ย (Mean) และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard
Deviation) 3) คาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธของเพียรสัน (Pearson’s Correlation Coefficient) โดยกําหนดคานัยสําคัญทางสถิติที่ใชวิเคราะหครั้งนี้ไวที่ระดับ 0.05
[95]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การทบทวนวรรณกรรม
แนวคิดและทฤษฏีเกี่ยวกับความรับผิดชอบตอสังคม คือ การสรางประโยชนแกองคกรและสวนรวมบนพืน้ ฐานของการไมเบียดเบียนกัน รวมถึงการ
สงเคราะหใหความชวยเหลือสวนรวมตามกําลังและความสามารถขององคกร อันจะนําไปสูค วามยัง่ ยืนของกิจการในระยะยาว ผูว จิ ยั จึงไดนาํ แนวคิดของ สํานักงาน
คณะกรรมการกํากับหลักทรัพยและตลาดหลักทรัพย (2551) มาใชเปนกรอบแนวคิด ซึ่งประกอบดวย องคประกอบหลัก 8 ประการ ไดแก การกํากับดูแลกิจการที่
ดี การคํานึงถึงสิทธิมนุษยชน การเผยแพรนวัตกรรมจากการดําเนินความรับผิดชอบตอสังคม การดูแลสิ่งแวดลอม การดําเนินงานอยางเปนธรรม การใสใจตอ
ผูบริโภค การรวมพัฒนาสังคมและชุมชน และการจัดทํารายงานดานสังคมและสิ่งเเวดลอม
แนวคิดและทฤษฏีเกี่ยวกับปจจัยการบริหารองคกร คือ ผูบริหารในองคกรจะตองมีการพิจารณาวาสภาพแวดลอมยอมมีผลกระทบตอการตัดสินใจ
และกิจกรรมตางๆ ขององคกร เพื่อจะไดมีโอกาสดําเนินการปองกันเกี่ยวกับภัยคุกคามที่อาจจะเกิดขึ้น ผูบริหารควรตระหนักถึงโอกาสและการวางแผนสําหรับ
อนาคต เพราะถาผูบริหารไมเอาใจใสตอสภาพแวดลอมยอมแสดงวาองคกรอาจดําเนินการไมบรรลุเปาหมาย ผูวจิ ัยจึงนําแนวคิดของ วีรชัย ตันติวรี วิทยา (2543)
และสถาบันพัฒนานโยบายและการจัดการ (2546) มาใชเปนกรอบแนวคิด ซึ่งประกอบดวย องคประกอบหลัก 7 ประการ ไดแก โครงสรางขององคกร กลยุทธของ
องคกร ระบบภายในองคกร รูปแบบการบริหารองคกร พนักงานในองคกร ทักษะขององคกร และคานิยมรวมขององคกร
แนวคิดและทฤษฏีเกี่ยวกับปจจัยภาวะผูนําการเปลี่ยนแปลง คือ กระบวนการที่ผูบริหารขององคกรมีอิทธิพลตอพนักงาน ในการเปลีย่ นแปลงให
พนักงานมีความพยายามมากยิ่งขึ้น และจูงใจใหเกิดการพัฒนาความรูความสามารถของพนักงานใหม ีศักยภาพมากขึ้น ผูวิจัยจึงนําแนวคิดของ Bass & Avolio
(1994) มาใชเปนกรอบแนวคิด ซึ่งประกอบดวยองคประกอบ 4 ประการ ไดแก การมีอิทธิพลอยางมีอุดมการณ การสรางแรงบันดาลใจ การกระตุน ทางปญญาและ
การคํานึงถึงความเปนปจเจกบุคคล
ตัวแปรอิสระ
ตัวแปรตาม
ปจจัยการบริห ารองคกร
ความคิดเห็นเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของ
ธนาคารออมสิน
- ดานการกํากับดูแลกิจการที่ดี
- ดานการดําเนินงานอยางเปน ธรรม
- ดานการคํานึงถึงสิทธิมนุษยชน
- ดานการใสใจตอผูบ ริโภค
- ดานการรวมพัฒนาชุมชนและสังคม
- ดานการดูแลสิง่ แวดลอม
- ดานการเผยแพรนวัตกรรมจากการดําเนินความ
รับผิดชอบตอสังคม
- ดานการจัดทํารายงานดานสังคมและสิ่งเเวดลอม
- ดานโครงสรางขององคกร
- ดานกลยุทธขององคกร
- ดานระบบภายในองคกร
- ดานรูปแบบการบริหารองคกร
- ดานพนักงานขององคกร
- ดานทักษะขององคกร
- ดานคานิยมรวมขององคกร
ปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลง
- ดานการมีอิทธิพลอยางมีอุดมการณ
- ดานการสรางแรงบันดาลใจ
- ดานการกระตุน ทางปญญา
- ดานการคํานึงถึงความเปนปจเจกบุคคล
[96]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลการวิจัย
ขอมูลเกีย่ วกับปจจัยสวนบุคคลของตัวอยาง
กลุมตัวอยางสวนใหญ เปน เพศหญิง จํานวน 210 คน คิดเปน รอยละ 56.91 และเปน เพศชาย จํานวน 159 คน คิดเปนรอยละ 43.09 โดยมีอายุ 3140 ป จํานวน 189 คน คิดเปนรอยละ 51.22 รองลงมา คือ มีอายุระหวาง 20-30 ป จํานวน 98 คน คิดเปนรอยละ 26.56 มีอายุระหวาง 41-50 ป จํานวน 56 คน คิดเปนรอย
ละ 15.18 และมีอายุระหวาง 51-60 ป จํานวน 26 คน คิดเปนรอยละ 7.05 รายไดพ บวากลุม ตัวอยางต่ํากวาหรือเทากับ 20000 บาท/เดือ น จํานวน 145 คน
คิด เปน รอยละ 39.30 รองลงมารายได 20,001-30,000 บาท/เดือน จํานวน 36 คน คิดเปนรอยละ 9.76 และนอยที่สุดมากกวา 50,000 บาท / เดือน จํานวน 25 คน
คิดเปน รอยละ 6.78 ระดับการศึกษาพบวากลุมตัวอยางสวนใหญสําเร็จการศึกษาในระดับปริญ ญาตรี จํานวน 215 คน คิ ด เป น ร อ ยละ 58.27 รองลงมา
คื อ สํา เร็ จ การศึ ก ษาสู ง กว าปริ ญ ญาตรี จํา นวน 152 คน คิ ด เปนรอยละ 41.19 และนอยที่สุดคือ ต่ํากวาปริญญาตรี จํานวน 2 คน คิดเปน รอ ยละ
0.54 ระยะเวลาที่ปฏิบัติงาน พบวากลุมตัวอยางประมาณครึ่ง หนึ่งมีระยะเวลาปฏิบัติง าน 0-9 ป จํานวน 183 คน คิด เปน รอยละ 49.59 รองลงมามี
ระยะเวลาปฏิบัติงาน 10-19 ป จํานวน 122 คน คิดเปน รอยละ 33.06 และมีระยะเวลาปฏิบัติงานนอ ยที่สุด คือ 30-39 ป จํานวน 26 คน คิด เปน
รอยละ 7.05 และสังกัดสายงานพบวาสายงานที่กลุมตัวอยางปฏิบัติงานอยูมากที่สุด คือ กลุมลูกคาบุคคล จํานวน 99 คน คิดเปนรอยละ 26.83 รองลงมาเปนกลุม
ปฏิบัติการ จํานวน 51 คน คิดเปนรอยละ 13.82 และนอยที่สุดเปน กลุมลงทุน และบริหารการเงิน จํานวน 16 คน คิดเปนรอยละ 4.34
ขอมูลเกีย่ วกับปจจัยการบริห ารองคกร
แสดงระดับความคิดเห็น ที่มีตอปจจัยการบริหารองคกรในภาพรวมของกลุมตัวอยาง ซึ่ง ระดับ ความคิด เห็น อยูในระดับมาก มีคาเฉลี่ย รวม
เทากับ 3.91 หมายความวา เมื่อ พิจารณาโดยรวมแลว กลุม ตัว อยางมีค วามคิดเห็น วา ปจจัย ที่เกี่ย วของกับการบริหารองคก รของธนาคารออมสิน
เอื้ออํานวยตอการทํางานเปนอยางดี เมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา กลุมตัวอยางมีความคิดเห็นมากที่สุดในดานรูปแบบการบริหารองคกร (คาเฉลี่ย
4.04) รองลงมาไดแกดานกลยุทธขององคกร (คาเฉลี่ย 3.95) และกลุม ตัวอยางมีความคิดเห็นนอยที่สุดในดานพนักงานขององคกร (คาเฉลี่ย 3.74)
ตารางที่ 1 คาเฉลี่ย คาเบีย่ งเบนมาตรฐาน และระดับความคิดเห็นทีม่ ตี อปจจัยการบริหารองคกรในภาพรวม
ปจจัยการบริห ารองคกร
x
3.88
3.95
3.92
4.04
3.74
3.94
3.91
3.91
ดานโครงสรางขององคกร
ดานกลยุทธขององคกร
ดานระบบภายในองคกร
ดานรูปแบบการบริหารองคกร
ดานพนักงานขององคกร
ดานทักษะขององคกร
ดานคานิยมรวมขององคกร
คาเฉลีย่ รวม
S.D.
ระดับความคิดเห็น
0.72
0.73
0.71
0.68
0.89
0.74
0.72
0.75
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
ขอมูลเกีย่ วกับปจจัยภาวะผูน ําการเปลี่ยนแปลง
แสดงระดับความคิดเห็น ที่มีตอปจจัยภาวะผูนําการเปลี่ย นแปลง ในภาพรวมของกลุมตัวอยาง ซึ่งระดับความคิดเห็นในระดับมาก มีคาเฉลีย่ รวม
เทากับ 3.92 หมายความวา เมื่อพิจารณาโดยรวม กลุมตัวอยางมีความคิดเห็นวา ปจจัยที่เกี่ยวของกับภาวะผูน ําการเปลี่ย นแปลง เอื้ออํานวยตอการทํางานเปน
อยางดี เมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา กลุมตัวอยางมีความคิดเห็นมากที่สุดในดานการมีอิทธิพลอยางมีอุดมการณ (คาเฉลี่ย 3.96) รองลงมาไดแ กดานการ
สรางแรงบัน ดาลใจ (คาเฉลี่ย 3.94) และกลุม ตัวอยางมีความคิดเห็น นอยที่สุดในดานการคํานึงถึงความเปนปจเจกบุคคล (คาเฉลี่ย 3.88)
[97]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางที่ 2 คาเฉลี่ย คาเบีย่ งเบนมาตรฐาน และระดับความคิดเห็นทีม่ ตี อปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลงในภาพรวม
ปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลง
x
3.96
3.94
3.91
3.88
3.92
ดานการมีอทิ ธิพลอยางมีอุดมการณ
ดานการสรางแรงบันดาลใจ
ดานการกระตุน ทางปญญา
ดานการคํานึงถึงความเปนปจเจกบุคคล
คาเฉลีย่ รวม
S.D.
ระดับความคิดเห็น
0.66
0.73
0.70
0.72
0.73
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
ขอมูลเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน
แสดงระดับความคิดเห็น ที่มีตอความรับผิดชอบตอสังคมของพนักงานธนาคารออมสินในภาพรวมของกลุม ตัวอยางซึง่ ระดับความคิดเห็นอยูใ น
ระดับมาก มีคาเฉลี่ย รวมเทากับ 3.89 หมายความวา เมื่อพิจารณาเปน รายดาน พบวา กลุม ตัวอยางมีความคิดเห็น มากที่สุดในดานการใสใจตอผูบริโภค
(คาเฉลี่ย 4.03) รองลงมาไดแ กดานการรวมพัฒนาชุม ชนและสังคม(คาเฉลี่ย 4.00) และกลุมตัวอยางมีความคิดเห็น นอยที่สุดในดานการจัดทํารายงาน
ดานสังคมและสิ่งเเวดลอม (คาเฉลี่ย 3.58)
ตารางที่ 3 คาเฉลีย่ คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน และระดับความคิดเห็นเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน
ความคิ ดเห็น เกี่ยวกับ ความรั บผิด ชอบตอ สั ง คม
S.D.
ระดับความคิดเห็น
x
ดานการกํากับดูแลกิจการที่ดี
ดานการดําเนินงานอยางเปน ธรรม
ดานการคํานึงถึงสิทธิมนุษยชน
ดานการใสใจตอผูบ ริโภค
ดานการรวมพัฒนาชุมชนและสังคม
ดานการดูแลสิ่งแวดลอม
ดานการเผยแพรน วัตกรรมจากการดําเนินความรับผิดชอบตอสังคม
ดานการจัดทํารายงานดานสังคมและสิ่งเเวดลอม
คาเฉลีย่ รวม
3.89
3.99
3.91
4.03
4.00
3.84
3.88
3.58
3.89
0.74
0.73
0.72
0.69
0.74
0.74
0.73
0.86
0.74
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
ปานกลาง
มาก
สมมติฐานที่ 1 ปจจัยการบริหารองคกรมีความสัมพันธกับความคิดเห็นเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน
ตารางที่ 4 การทดสอบความสัมพัน ธของปจจัยการบริหารองคกรมีความสัมพันธกับความคิดเห็นเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน
ปจจัยการบริห ารองคกร
Pearson Correlation
Sig.
ดานโครงสรางขององคกร
ดานกลยุทธขององคกร
ดานระบบภายในองคกร
ดานรูปแบบการบริหารองคกร
ดานพนักงานขององคกร
ดานทักษะขององคกร
ดานคานิยมรวมขององคกร
ปจจัยการบริห ารองคกรในภาพรวม
.617
.697
.673
.693
.654
.711
.719
.779
[98]
.000*
.000*
.000*
.000*
.000*
.000*
.000*
.000*
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แสดงผลการทดสอบความสัมพันธของปจจัยการบริหารองคกรมีความสัมพันธกบั ความคิดเห็นเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออม
สิน ผลการทดสอบในภาพรวมพบวาคา Sig. = .000 นัน่ คือ ปจจัยการบริหารองคกรมีความสัมพันธกนั มากและไปในทิศทางเดีย วกันกับความคิดเห็น เกีย่ วกับ
ความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสินอยางมีนยั สําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
สมมติฐานที่ 2 ปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลงมีความสัมพันธกบั ความคิดเห็นเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน
ตารางที่ 5 การทดสอบความสัมพัน ธของปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลงมีความสัมพันธกับความคิดเห็นเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคม ของธนาคาร
ออมสิน
ปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลง
Pearson Correlation
Sig.
ดานการมีอทิ ธิพลอยางมีอุดมการณ
ดานการสรางแรงบัน ดาลใจ
ดานการกระตุน ทางปญญา
ดานการคํานึงถึงความเปนปจเจกบุคคล
ปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลงในภาพรวม
.747
.718
.784
.705
.791
.000*
.000*
.000*
.000*
.000*
แสดงผลการทดสอบความสัมพัน ธของปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลงมีความสัมพันธกับความคิดเห็นเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของ
ธนาคารออมสิน ผลการทดสอบในภาพรวมพบวาคา Sig. = .000 นัน่ คือ ปจจัยการบริหารองคกรมีความสัมพันธกนั มากและไปในทิศทางเดียวกันกับความ
คิดเห็น เกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสินอยางมีนยั สําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
ตารางที่ 6 สรุปผลการทดสอบสมมติฐาน
สมมติฐาน
คานัยสําคัญ
.000*
.000*
ปจจัยการบริหารองคกร
ปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลง
ผลการทดสอบสมมติฐาน
เปนไปตามสมมติฐาน ไมเปนไปตามสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 1 ปจจัยการบริหารองคกรมีความสัมพัน ธกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน อยางมีนยั สําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
สมมติฐานที่ 2 ปจจัยภาวะผูนําการเปลีย่ นแปลงมีความสัมพันธกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน อยางมีนยั สําคัญทางสถิติทรี่ ะดับ .05
อภิปรายผลการวิจัย
1. ความคิดเห็นเกี่ยวกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน พบวา ความคิดเห็น เกี่ยวกับความรับผิดชอบตอสังคม ของธนาคาร
ออมสิน อยูในระดับมาก มีคาเฉลี่ยเทากับ 3.89 ซึ่งหมายความวาพนักงานธนาคารออมสินสํานักงานใหญม ีความคิดเห็นวาธนาคารออมสินมีระดับความรับผิดชอบ
ตอสังคมมากโดยพิจารณาในรายละเอีย ดดังนี้ ดานการจัดทํารายงานดานสังคมและสิ่งแวดลอม จากการพิจารณารายดานพบวาพนัก งานมีความคิด เห็น
เกี่ย วกับความรับผิดชอบตอสังคม ของธนาคารออมสินนอยที่สุดคือ ดานการจัดทํารายงานดานสังคมและสิ่งแวดลอม เมื่อเปรียบเทียบกับดานอืน่ ๆ ทัง้ 8
ดาน ซึ่งมีคาเฉลี่ย 3.58 อยูในระดับปานกลาง เพราะธนาคารออมสินเนนใหความสําคัญดานเศรษฐกิจเปน หลัก สว นดานสังคมและสิ่ง แวดลอ มอาจให
ความสําคัญเปนลําดับรอง ดังนั้น ผูบริหารของธนาคารออมสิน ควรใหความสําคัญดานสังคมและสิ่งแวดลอมใหม ากกวานี้ ซึ่ง สอดคลองกับผลการศึกษา/
ทฤษฏีข องพิพัฒน พรอ มมูล (2553) ทําการศึกษาเรื่อ ง ความรับผิดชอบตอสังคมขององคกรกับการจัดการทรัพยากรมนุษย ของธนาคารไทยพาณิชย
พบวานโยบายความรับผิดชอบตอสังคม ของธนาคารไทยพาณิชย มีความจําเปนอยางมากที่ตองใหความสําคัญเปน อันดับแรก ดังนั้นความรับผิดชอบตอ
สังคมของธนาคารออมสิน จึงควรใหความสําคัญ โดยอาศัย รูปแบบกิจกรรมที่ผูบริหารไดดําเนินนโยบาย
[99]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. ปจ จัยการบริห ารองคกร พบวา พนักงานธนาคารออมสิน สํานักงานใหญ มีความคิดเห็นตอปจจัย การบริหารองคกรอยูในระดับมาก มี
คาเฉลี่ยเทากับ 3.91 ซึ่งหมายความวาพนักงานธนาคารออมสินสํานักงานใหญมีความคิดเห็นวา ธนาคารออมสินมีระดับปจจัยการบริหารองคกรเอือ้ อํานวยตอ
การทํางานระดับมากโดยจะพิจารณาในรายละเอียด ไดดังนี้ ดานพนักงานขององคกร จากการพิจารณารายดานพบวา พนักงานมีความคิดเห็นเกีย่ วกับความ
รับผิดชอบตอสังคม ของธนาคารออมสินนอยที่สุดคือ ดานพนักงานขององคกรเมื่อเปรีย บเทีย บกับดานอื่นๆ ทั้ง 7 ดาน ซึ่งมีคาเฉลี่ย 3.74 อาจเปนเพราะ
พนักงานตองการใหผูบริหารเล็งเห็น ถึงความสําคัญ ของพนักงาน เพราะพนักงานถือเปน สิ่งสําคัญ ที่มีผลตอการดําเนินงานของธนาคารออมสินและการ
ตอบแทนสังคม ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษา/ทฤษฏีข องชนัญ ญา ใหญพงษ (2555) ทําการศึกษาเรื่อง ปจจัย ที่ม ีผลตอ ระดับการปฏิบัติตามความ
รับผิดชอบตอสังคมขององคกร ในประเด็นแรงงานของโรงงานอุตสาหกรรมไฟฟาและอิเล็กทรอนิกสในเขตภาคตะวัน ออกพบวาปจจัย ทางการบริหาร
องคกร มีอิทธิพลที่สําคัญตอการปฏิบัติตามความรับผิดชอบตอสังคมขององคกรในประเด็น แรงงาน เพราะทุกๆปจจัยตางเปนตัวสนับสนุนกัน ดังนัน้ ปจจัย
การบริหารองคกรจึงมีความสําคัญที่จะสามารถชวยทําใหความรับผิดชอบตอสังคมใหประสบความสําเร็จได
3. ปจจัยภาวะผูนําการเปลี่ยนแปลง พบวา พนักงานธนาคารออมสิน สํานักงานใหญ มีความคิดเห็นที่มีตอปจจัยภาวะผูนําการเปลี่ยนแปลงอยูในระดับ
มาก มีคาเฉลี่ยเทากับ 3.92 ซึ่งหมายความวา พนักงานธนาคารออมสินสํานักงานใหญ มีความคิดเห็นวาธนาคารออมสินมีระดับปจจัยภาวะผูนําการเปลี่ยนแปลง
เอื้ออํานวยตอการทํางานระดับมากโดยพิจารณาในรายละเอียด ไดดังนี้ ดานการคํานึงถึงความเปนปจเจกบุคคล จากการพิจารณารายดานพบวา พนักงานมี
ความคิดเห็น เกี่ยวกับความรับผิดชอบตอสังคม ของธนาคารออมสิน นอยที่สุดคือ ดานการคํานึงถึงความเปน ปจเจกบุคคล เมื่อเปรีย บเทีย บกับดานอื่น ๆ
ทั้ง 4 ดาน ซึ่งมีคาเฉลี่ย 3.88 อาจเปน เพราะผูบริหารเนนใหความสําคัญกับพนักงานในภาพรวมของกลุม มากกวาการใหค วามสําคัญ กับ พนักงานเป น
รายบุคคล ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษา/ทฤษฏีข อง อุดมศักดิ์ กุละครอง (2553) ไดศึกษาเรื่อง ภาวะผูนําการเปลีย่ นแปลงกับความรับผิดชอบตอสังคม
ของผูบริหารสถานศึกษา ผลการศึกษาพบวา ภาวะผูนําการเปลี่ย นแปลงของผูบริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสํานักงานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษานครปฐม
เขต 2 โดยภาพรวมและรายดานอยูในระดับมาก เพราะการที่ผูบริหารสถานศึกษาแสดงออกถึงความเอาใจใสตอผูใตบังคับบัญชา ทําใหผูใตบงั คับบัญชามี
ที่ย ึดเหนี่ยวจิตใจ และจะสามารถสงเสริม งานดานความรับผิดชอบตอสังคมได
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะสําหรับงานวิจยั
จากการศึกษาเรื่อง ความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน : กรณีศึกษาธนาคารออมสิน สํานัก งานใหญ ผูศึก ษาใครข อเสนอความ
คิดเห็น และขอเสนอแนะซึ่งอาจจะเปน ประโยชนตอการแกไขหรือปรับปรุงในการพัฒนาการดําเนินงานดานความรับผิดชอบตอสังคม ของธนาคารออมสิน
ใหดียิ่งขึ้น ดังนี้
1. ความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน พบวา ดานการจัดทํารายงานดานสังคมและสิ่งแวดลอม พนักงานมีความคิดเห็นนอยที่สุด
เมื่อเปรีย บเทีย บกับดานอื่น ๆ ทั้ง 8 ดาน ดังนั้นผูบริหารควรใหความสําคัญ กับการจัดทํารายงานดานสังคมและสิ่งแวดลอมทีส่ ะทอนใหเห็นการปฏิบตั ติ าม
แนวทางความรับผิดชอบตอสังคม เพื่อเปนประโยชนตอผูม ีสวนไดสวนเสีย ทุกฝายแลว ยัง ชวยในการสอบทานใหท ราบถึงการดําเนิน งานดานความ
รับผิดชอบตอสังคมวาตรงกับเปาหมายที่วางไวหรือไม และที่สะทอนการใหความสําคัญของวัตถุประสงคทางสังคม เศรษฐกิจและสิ่งแวดลอมเทาๆ กัน
2. ปจจัยการบริหารองคกร พบวา ดานพนักงานขององคกร พนักงานมีความคิดเห็นนอยที่สุด เมื่อเปรีย บเทีย บกับดานอื่นๆ ทั้ง 7 ดาน ดังนัน้
ผูบริหารควรใหความสําคัญ กับพนักงาน โดยเฉพาะการสงเสริมความรูความเขาใจดานความรับผิดชอบตอสังคมอยางถูกตอง รวมถึงการเพิม่ ชองทางและ
เปดโอกาสใหพนักงานไดเสนอความคิดเห็นหรือรองเรียนตางๆ ใหกับผูบริหารไดรับทราบ ทั้ง นี้ผูบ ริหารจะตอ งรับฟงและแกไขปญ หาตางๆที่เกิดกับ
พนักงานดวย
3. ปจจัยภาวะผูนําการเปลี่ยนแปลง พบวา ดานการคํานึงถึงความเปนปจเจกบุคคลพนักงานมีความคิดเห็นนอยทีส่ ดุ เมือ่ เปรียบเทียบกับดาน
อื่น ๆ ทั้ง 4 ดาน ดังนั้นผูบริหารควรเพิ่มการดูแ ลเอาใจใสพนักงานเปนรายบุคคล เพื่อทําใหพนักงานรูสึกมีคุณคาและมีความสําคัญตอองคกร และการมี
อิทธิพลอยางมีอุดมการณเปน สิ่งที่ผูบริหารของธนาคารออมสินควรมี เพราะเปนตนแบบที่สําคัญใหกับพนักงาน ในการนําวิสยั ทัศนของธนาคารออมสินไป
ใชในการปฏิบัติงานอีกดวย
[100]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอเสนอแนะในการศึกษาครั้งตอ ไป
1. ศึกษาถึงกิจกรรมความรับผิดชอบตอสังคม ของธนาคารออมสินที่ดําเนินการอยู วาแตละกิจกรรมมีความเหมาะสมมากนอยเพีย งใด เพื่อนํา
ขอมูลที่ไดม าปรับใชในการพัฒนากิจกรรมความรับผิดชอบตอสังคม โดยชี้ใหเห็นวากิจกรรมไหนควรพัฒนาหรือปรับปรุงเพื่อเปน ตน แบบของกิจกรรม
ความรับผิดชอบตอสังคมที่ดีได
2. ศึกษาตัวแปรหรือปจจัยอื่นที่มีผลตอความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน เพื่อขยายขอบเขต การศึกษาใหครอบคลุม ตัวแปรอิสระ
อื่น ๆ เชน ดานสิ่ง แวดลอ มดานผูบริโภคดานการพัฒนาสังคมและชุม ชนดานการบริหารงานอยางเปน ธรรมเปนตน
3.ควรนําเทคนิควิธีการวิจัย เชิงคุณภาพมาใชในการศึกษา โดยการเก็บรวบรวมขอมูลดวยวิธีการสัมภาษณแบบเจาะลึก และสัม ภาษณแ บบ
กลุม เพื่อใหไดขอมูลเชิงลึก และสามาถนําไปใชในการกําหนดความรับผิดชอบตอสังคม ของธนาคารออมสิน ใหดียิ่งขึ้น
เอกสารอางอิง
เกรีย งศัก ดิ์ เจริญ วงศศักดิ์. 2550 . การสรางความยั่ง ยืน ขององคก รธุรกิจ . วัน ที่คน ขอ มูล 20 ธัน วาคม 2558. เขาถึง ไดจาก http://www.
oknation.net.
ชนัญญา ใหญพงษ. 2555. ปจจัยที่ม ีผลตอระดับการปฏิบัติตามความรับผิดชอบตอสังคมของ องคกร ในประเด็นแรงงานของ โรงงานอุตสาหกรรมไฟฟาและ
อิเล็กทรอนิกสในเขตภาคตะวันออก วิทยานิพนธรัฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐประศาสน ศาสตร, มหาวิทยาลัยเชียงใหม.
ณัฏฐพันธ เขจรนันทน. 2552 . พฤติกรรมองคการ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท วี.พริ้นท จํากัด. เทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรี.
พิพัฒน พรอมมูล. 2553. ความรับผิดชอบตอสังคมขององคกรกับการจัดการทรัพยากรมนุษย ของธนาคารไทยพาณิชย. การคนควาอิสระบริหารธุรกิจ
มหาบัณฑิต สาขาการจัดการ, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ฝายพัฒนาสังคมและสิ่งแวดลอม. 2558. รายงานประจําปความรับผิดชอบตอสังคมและสิ่งแวดลอม พ.ศ.2557. กรุงเทพมหานครฯ: รวีวรรณปริน้ ติง้ แอนด แพ็จ
เก็จจิ้ง.
วีรชัย ตัน ติวีระวิทยา. 2543. ดั้น ดน หาความเปนเลิศ ประสบการณจ ากบริษัทอเมริกาชั้นนาของโลก.กรุงเทพมหานครฯเอช-เอน การพิมพ.
สถาบัน ธุ รกิ จเพื่ อ สัง คม. 2556 . ประเภทของ CSR (ออนไลด ). วัน ที่ คน ข อ มู ล 4 กุ ม ภาพัน ธ 2559, เข าถึ ง ได จาก http://www.csri.or.th/
khowledge/csr/192.
สถาบันพัฒนานโยบายและการจัดการ. 2546. โครงการจัดทําแผนกลยุท ธแ ละแผนงบประมาณแบบมุงเนน ผลงานตามยุท ธศาสตร และการคํานวณ
ตนทุน ผลผลิตของกรมสงเสริม สหกรณ. กรุงเทพมหานครฯ: คณะรัฐศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
สํานักงานคณะกรรมการกํากับหลักทรัพยและตลาดหลักทรัพ ย . 2551. เข็ม ทิศธุรกิจ เพื่อ สัง คม. กรุงเทพมหานคร: สานัก งานคณะกรรมการกํากับ
หลักทรัพยแ ละตลาดหลักทรัพย.
อุดมศักดิ์ กุลครอง. 2553. ภาวะผูนําการเปลี่ยนแปลงกับความรับผิดชอบตอ สังคมของผูบริห ารสถานศึกษา. วิทยานิพนธศึกษาศาสตรมหาบัณ ฑิต
สาขาวิชาการบริหาร, มหาวิทยาลัยศิลปากร.
Bass, Bernard M. and Bruce J. Avolio.1994. Improving Organizational Effectiveness
[101]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความคิดเห็นของบุคลากร กรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ ตอแผนแมบท
เทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สาร กรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ พ.ศ.2555-2559
The Opinionsof Officers of Department of International Trade Promotion
for the Master Plan of Information Technology and Communication,
Department of International Trade Promotion (2012 -2016)
เชาวนนท เกตุแกว* และ รองศาสตราจารย ดร.โกวิท วงศสุรวัฒน**
Chaowanon Ketkeaw and Associate Professor Dr.KowitWongsurawat
บทคัดยอ
การศึกษาวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ศึกษาระดับความคิดเห็น ของบุคลากรกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศตอแผนแมบทเทคโนโลยี
สารสนเทศและการสื่อสาร กรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ 2) เพื่อศึกษาเปรียบเทียบความคิดเห็นกับปจจัย สวนบุคคล กลุม ตัวอยางทีใ่ ชในการศึกษา
คือ บุคลากร กรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ จํานวน 200 คน รวบรวมขอมูลโดยใชแบบสอบถาม วิเคราะหข อมูลดวยคารอยละ คาเฉลี่ย คาสว น
เบี่ย งเบนมาตรฐาน คา t-testคาการวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว โดยกําหนดคานัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการศึกษาวิจัยพบวา ระดับความ
คิดเห็น ของบุคลากร กรมสงเสริม การคาระหวางประเทศ ตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของ กรมสงเสริม การคาระหวางประเทศอยู
ในระดับมาก ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ปจจัย สวนบุคคลตางกัน มีความคิดเห็นตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กรมสงเสริม
การคาระหวางประเทศแตกตางกันในดานระยะเวลาการปฏิบัติงานอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05เพศ อายุ ระดับการศึก ษา และประเภทของ
ตําแหนง มีความคิดเห็น แผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กรมสงเสริมการคาระหวางประเทศไมแตกตางกัน
คําสําคัญ : ความคิดเห็น , เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร, แผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
Abstract
The objectives of the research were to study 1) to study the level of opinions of officers of Department of
International Trade Promotion for The Master Plan of Information Technology and Communication, Department of International
Trade Promotion (2012 -2016) and 2) to compare the opinions of officers and personal factors. Sample size composed of 200
persons, selected from officers of Department of International Trade Promotion. Data were collected by questionnaires and
analyzed by statistical software.Statistical tools used for data analysis were percentage, mean, standard deviation, t-test and
One-Way ANOVA at the .05 level of significance. The results of research found that the opinions of officers of Department of
International Trade Promotion for The Master Plan of Information Technology and Communication, Department of International
Trade Promotion (2012 -2016) were at high level. Hypothesis testing revealed that personal factors concerning period of
workingcaused the difference of the opinions, at the .05 level of significance. Gender, age, level of education and type of
position had the opinions not different.
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; Email:
[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
[102]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Opinion, Information Technology and Communication, Master Plan for Information Technology and Communication
บทนํา
ในปจจุบัน เทคโนโลยีส ารสนเทศและการสื่อการมีสวนสําคัญ ในการปฏิบัติง านของคนในปจจุบัน ซึ่งในหนว ยงานราชการเองก็มีก ารใช
เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อชวยในการปฏิบัติรวมไปถึงการอํานวยความสะดวกใหผูปฏิบัติงานในหนวยงานและพรอมที่จะใหบริการแกป ระชาชนดว ย
เชน กัน (วราวรรณธนะกิจรุงเรือง. 2546.) ซึ่งการใชเทคโนโลยีสารสนเทศในหนวยงานราชการจําเปนตองมีการกําหนดแผนยุทธศาสตรหรือแผนแมบ ท
ดานเทคโนโลยีสารสนเทศในการดําเนินการ เพื่อกําหนดเปาหมายของการดําเนิน งานดานเทคโนโลยีสารสนเทศของหนว ยงาน (ถวิล เพิ่ม เพีย รสิน .
2549.) และเปนการคาดหวังตอผลสัมฤทธิ์ที่มีตองานดานเทคโนโลยีสารสนเทศของหนวยงานไดเชน เดียวกัน
กรมสงเสริม การคาระหวางประเทศเปนหนวยงานที่ม ีภารกิจเกี่ยวกับการสงเสริมการสงออก การขยายตลาด สิน คาและธุรกิจบริการของไทย
เปน การพัฒนาเพื่อเพิ่มมูลคาของสินคาและธุรกิจการสงออก ใหบริการขอมูลการคาเพิ่ม ศักยภาพของการแขงขันของผูประกอบกาไทยในตลาดโลก เพือ่
เพิ่ม มูลคาและปริมาณการสงออกของประเทศไทย (กระทรวงพาณิช ย. 2554.) ซึ่ง ดว ยภารกิจที่เกี่ย วกับการคาระหวางประเทศ เพิ่ม ศัก ยภาพของ
ผูประกอบการ และการแสวงหาตลาดใหมใหกับผูประกอบการนั้น จึงเปน ภารกิจที่ตองมีการติดตอสื่อสารอยางตลอดเวลาทั้งในประเทศและตางประเทศ
ซึ่งกรมฯ ไดจัดทําแผนแมบทดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารขึ้น เพื่อสนับสนุนและเพิ่มศักยภาพผูประกอบการไทยสูเวทีการคาโลกดวย ICT
แบบครบวงจร ดังนั้น ในการดําเนินงานดาน ICT จึงมีสวนสําคัญอยางมากในการสนับสนุนการปฏิบัติงานของเจาหนาที่ข องหนวยงาน (ธนพร งามเสาวรส.
2543.) โดยที่จะมีหนวยงานที่รับผิดชอบคือ สํานักพาณิชยดิจิตอล เปน หนวยงานที่ดําเนินการตามแผนแมบทใหเกิดประโยชนสงู สุด ตามทีไ่ ดวางแผนการ
ดําเนิน การไวแลว(กรมสงเสริม การคาระหวางประเทศ. 2554.)
ผูวิจัยในฐานะที่เปนการหนึ่งสมาชิกขององคการ ไดม ีขอคิดเห็นวาการปฏิบัติงานตามแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สารของกรม
ฯ นั้นไดสรางความพึงพอใจตอเจาหนาที่ข องกรมฯ หรือมีความคิดเห็น ตอการดําเนินการตามแผนแมบทดานเทคโนโลยีสารสนเทศของกรมฯ จึงมีความ
สนใจที่จะศึกษาวาการดําเนิน การตามแผนแมบทไดสรางความพอพึงใจใหกับเจาหนาที่ม ากหรือนอยเพียงใด และมีปจ จัยทีม่ คี วามสัมพันธตอ ความคิดเห็น
ของเจาหนาที่การดําเนิน การตามแผนแมบทฯ อยางไร เพื่อที่จะนําเอาผลที่ไดจากวิจัย ไปปรับใชกับการรางแผนแมบทที่จะเกิดขึ้น ในอีกไมชา ซึง่ ผูว จิ ยั จะ
ไดน ําเอาผลการศึกษาวิจัยมาใชเพื่อปรับปรุงใหดีข ึ้นตอไป
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาความคิดเห็นของบุคลากรกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สค.
2. เพื่อเปรีย บเทีย บความคิดเห็น ของบุคลากรกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศตอตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สค.
จําแนกตามปจจัย สวนบุคคล
วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรมสงเสริม การคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิช ย
กลุมตัวอยาง
กลุมตัวอยางประชากรผูตอบแบบสอบถามบุคลากร กรมสงเสริม การคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิชย จํานวนทัง้ สิน้ 200คนโดยใชการสุม
ตัวอยางแบบแบงชั้น ภูม ิ (Stratified Random Sampling)และ การสุมตัวอยางของแตละสํานัก โดยการแจกแบบสอบถามใหกับบุคลากร กรมสงเสริม
การคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิชย
[103]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ แบบสอบถามที่ผูศึกษาสรางขึ้น เพื่อเก็บรวบรวมขอมูล โดยสรางขึน้ จากการศึกษาแนวคิด ทฤษฎี เอกสาร
และงานวิจัย ที่เกี่ย วของ ซึ่งแบบสอบถามที่สรางขึ้นไดแ บงออกเปน 3 สวนดังนี้สวนที่ 1 ขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถามสวนที่ 2 แบบสอบถามถึง
ความคิดเห็น ตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ พ.ศ.2555-2559สวนที่ 3 ขอเสนอแนะเพิม่ เติม
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติแ ละในการศึกษาครั้ง นี้ ผูวิจัย ไดใชสถิติในการวิเคราะหข อมูลซึ่ง ประกอบดว ยคาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) เพื่อทดสอบสมมุติฐาน
ผลการวิจัย
ขอมูลทัว่ ไปของกลุม ตัวอยาง
ขอมูลทั่วไปของกลุม ตัวอยาง ในการศึกษาวิจัย ครั้งนี้ คือ บุคลกร กรมสงเสริมการคาระหวาประเทศ กระทรวงพาณิชย จํานวน 200 คน เพศ
กลุมตัวอยางในการวิจัย ครั้งนี้ สวนใหญเปนเพศหญิงมากกวาเพศชาย คิดเปนรอยละ 62.0 และรอยละ 38.0 ตามลําดับ อายุ ผูตอบแบบสอบถามใน
การศึกษาครั้งนี้กลุมที่ม ีจํานวนมากที่สุดคือกลุม ที่มีอายุ 20-30 ป รอยละ 39.0 และกลุมที่มี อายุ 41-50 ประดับการศึกษาพบวา กลุม ที่มีจํานวนมาก
ที่สุด มีการศึกษาในระดับปริญญาตรี คิดเปน รอยละ 55.5 รายไดในปจจุบันพบวา กลุมที่มีจํานวนมากที่สุด มีรายไดตั้งแต 10,001-20,000 บาท คิดเปน
รอยละ 57.5 ประเภทตําแหนง กลุม ที่มีจํานวนมากที่สุดเปนกลุม ขาราชการ คิดเปนรอยละ45.5ระยะเวลาการปฏิบัติงาน พบวา กลุม ทีม่ จี าํ นวนมากทีส่ ุด
กลุมที่มีระยะเวลาการปฏิบัติงานต่ํากวา 5 ป คิดเปน รอยละ50.5กลุมทีม่ ีระยะเวลาการปฏิบัติงานระหวาง 15 ป-19 ป คิดเปน รอยละ9.5
ขอ มูล ดานความคิดเห็นตอแผนแมบทดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อ สารของกรมฯ
ขอมูลดานความคิดเห็นตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิช ยโดย
แบงเปน 3 ดาน ประกอบดวย ดานความสําเร็จในการปฏิบัติงาน ดานการใหบริการ และดานการเพิ่มประสิทธิภาพการปฏิบัติงาน ความคิดเห็น ตอแผน
แมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิชยเปนรายขอนัน้ คําถามทีม่ คี า เฉลีย่ สูงสุด คือประเด็น
ดานความสําเร็จในการปฏิบัติงานที่วา ทานตองการใชคอมพิวเตอรในการปฏิบัติงานโดยอยูในระดับมาก มีคาเฉลี่ย 4.37 เมื่อแยกวิเคราะหขอ มูลเกีย่ วกับ
ระดับความคิดเห็น ตอการปฏิบัติงานตาม แผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิชย โดย
แบงเปน 3 ดาน โดยภาพรวม อยูในระดับมาก โดยมีคาเฉลี่ย 4.06 โดยแบงเปน ดานความสําเร็จในการปฏิบัติงาน(X = 4.15)ดานการใหบริการ (X =
3.92)และดานการเพิ่มประสิทธิภาพการปฏิบัติงาน(X = 4.00) ตามลําดับ ซึ่งทั้ง 3 ดานขางตน ลวนแตมีระดับความคิดเห็นในระดับมาก
ผลการทดสอบสมมติฐาน
การวิเคราะหเปรีย บเทีย บความแตกตางของปจจัย สวนบุคคลกับความคิดเห็นตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อ สารของกรม
สงเสริมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิช ย สรุปผลการศึกษาไดวา บุคลากร กรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ ที่ม ีระยะเวลาในการปฏิบัติงาน
ตางกัน มีความคิดเห็น ตอการปฏิบัติงานตามแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิช ย
แตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
[104]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางแสดงสรุปผลการทดสอบสมมติฐาน
ตัวแปรอิสระ
คานัยสําคัญ
ปจจัยสวนบุคคลดานระยะเวลาการปฏิบัตงิ าน
.003
ผลการทดสอบ
เปนไปตามสมมติฐาน
ไมเปน ไปตาสมมติฐาน
การอภิปรายผลการวิจัย
ความคิดเห็น ของบุคลากรกรมสงเสริม การคาระหวางประเทศที่ม ีตอแผนแมบทดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกรมฯ จากการ
ผลการศึกษาแสดงใหเห็นวาปจจัยสวนบุคคลของบุคลากรกรมฯ มีความคิดเห็น ที่แ ตกตางกันในดานระยะเวลาในการปฏิบัติงาน เนื่องจากการปฏิบตั งิ าน
ของบุคลากรกรมฯนั้น มีการใชอุปกรณเทคโนโลยีสารเทศและการใชระบบเทคโนโลยีสารสนเทศในการปฏิบัติเพื่อใหบริการและอํานวยความสะดวกแก
ประชาชนตอการรับการจากกรมฯ จากการวิจัย ดังกลาวไดแบงความคิดเห็นตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกรมฯ ออกเปน 3
ดาน คือ ดานการความเสร็จในการปฏิบัติงาน ดานการใหบริการ และดานการเพิ่มประสิทธิภาพการดําเนิน งาน ซึ่งระดับความคิดเห็น ของบุคลากรทีม่ ตี อ
แผนแมบทนั้นอยูในระดับมาก ซึ่งแสดงใหเห็นวาบุคลากรของกรมฯ มีความสนในเรื่องของการใชเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารอยางมาก เพราะ
เปน การชวยการปฏิบัติงาน ลดขั้นตอนการปฏิบัติ และเปน การอํานวยความสะดวกใหแ กผูใชงานทั้งภายในและภายนอกหนว ยงาน (อรทัย เลื่อนวัน .
2555.)
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากการศึกษา
จากผลการศึกษาวิจัย เรื่องความคิดเห็น ของบุคลากร กรมสงเสริม การคาระหวางประเทศตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สาร
ของกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิช ย ในครั้งนี้ ผูวิจัย ไดรับขอเสนอแนะบางประการที่อยากจะเสนอแนะ เพื่อเปน แนวทางในการ
แสดงความคิดเห็น ที่มีตอแผนแมบทดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สค. ผูวิจัยจึงเห็นควรมีขอเสนอแนะ โดยเห็น วาการจัด ยุท ธศาสตรดาน
เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของหนวยงานงานราชการ ควรคํานึงถึงประโยชนในการปฏิบัติงาน หรือชวยใหการปฏิบัติงานสําเร็จไดโดยใชระบบ
เทคโนโลยีสารสนเทศและระบบสื่อสารเปนเครื่องมือ
ขอ เสนอแนะในการทําวิจ ัยครั้งตอ ไป
1. ในการศึกษาความคิดเห็นของบุคลากร กรมสงเสริมการคาระหวางประเทศตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อ สารของกรม
สงเสริมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิช ย ในการศึกษาครั้งตอไปควรมีการศึกษาเพิ่มเติม ในเรื่อง การนําเทคโนโลยีสารสนเทศของหนวยงานไปใช
ในทางปฏิบัติอยางไร และสามารถชวยในการปฏิบัติงานไดมากหรือนอย เพราะการศึกษาครั้งนี้เปนการศึกษาความคิดเห็นในเบื้องตน เพือ่ นําไปปรับปรุง
และแกไขในการจัดทําแผนบทดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารตอไปในอนาคต
2. ในการศึกษาครั้งตอไปควรศึกษาถึงปจจัย อื่น ๆ เชน ปจจัยที่มีการใชงานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อ สาร ประโยชนจากการใชง าน
ระบบสารสนเทศ เปนตน
เอกสารและสิ่งอางอิง
วราวรรณธนะกิจรุงเรือง. 2546. ความคิดเห็นของขาราชการกรมปาไมที่ม ีตอการใชระบบสารสนเทศของกรมปาไม. วิทยานิพนธวิยาศาสตรม หาบัณ ฑิต
(การบริหารทรัพยากรปาไม) สาขาการบริหารทรัพยากรปาไม โครงการสหวิทยาการระดับบัณฑิตศึกษา. มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
ธนพร งามเสาวรส. 2543. ปจจัย ที่อิทธิผลตอความสําเร็จของการใชระบบสารสนเทศในกรมสรรพสามิต. วิทยานิพ นธศิลปศาสตรม หาบัณ ฑิต (พัฒนา
สังคม) สาขาพัฒนาสังคม โครงการสหวิทยาการระดับบัณฑิตศึกษา. มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
[105]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
อรทัย เลื่อนวั น . 2555. ปจจัย ที่ม ีผลต อ การยอมรับ เทคโนโลยีส ารสนเทศ: กรณีศึก ษา กรมพัฒนาชุม ชน ศูน ยราชการแจงวัฒนะ. วิทยานิพนธ
บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต วิช าเอกการจัดการทั่วไป คณะบริหารธุรกิจ. มหาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรี
วรวร สกุลทับ. 2553. ปจจัยทางดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารที่ผลตอการจัดการความรูดานการสงเสริมการเกษตรของบุคลากร กรมสงเสริม
การเกษตร. วิทยานิพนธวิทยาศาสตรม หาบัณฑิต (สงเสริมการเกษตร) สาขาวิช าสงเสริม การเกษตร ภาควิช าสง เสริม การเกษตรและนิเทศ
ศาสตรเกษตร. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วิบูลย คําสมบัติ. 2552. ระบบฐานขอ มูลความรูภารกิจงานดานเทคโนโลยีส ารสนเทศของกรมสรรพากร. ศึกษาคน ควาอิสระวิทยาศาสตรบัณ ฑิต
(วิทยาการคอมพิวเตอร) สาขาวิทยาการคอมพิวเตอร ภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอร. มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
กระทรวงพาณิชย. 2554. แผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกระทรวงพาณิชย พ.ศ.2555-2559. นนทบุรี: กระทรวงพาณิชย
กรมสงเสริม การคาระหวางประเทศ. 2554. แผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกรมสง เสริม การสง ออก พ.ศ.2555-2559. นนทบุรี:
กระทรวงพาณิชย
[106]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความคิดเห็นของผูรบั บริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
Clients' Opinion toward Service Quality of Ophthalmology Department, Banphaeo Hospital
*
**
ทศพร ไทยวัฒนธรรม และ รองศาสตราจารย สุพัตรา จุณณะปยะ
Tossaporn Thaiwattanatam and Associate Professor Supatra Chunnapiya
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นและปจจัย ที่มีความสัมพันธกับความคิดเห็นของผูรับบริการตอคุณ ภาพการบริก าร
ของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ตัวอยางที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ คือ ผูปวยนอกซึ่งมารับบริการการรักษากับทางแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว จํานวน 367
คน ใชแบบสอบถามเปน เครื่องมือในการเก็บรวบรวมขอมูล วิเคราะหข อมูลโดยใชโปรแกรมคอมพิวเตอรสําเร็จรูป สถิติที่ใชในการวิเคราะห คือ รอยละ
คาเฉลี่ย คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน การวิเคราะหการผันแปร และการวิเคราะหจําแนกพหุ โดยกําหนดคานัยสําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการวิจัย พบวา
ความคิดเห็น ของผูรับบริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว อยูในระดับ มาก ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา อายุ ระดับ
การศึกษา การรับรูขาวสาร และความรูความเขาใจเกี่ย วกับการบริการ มีความสัมพันธกับความคิดเห็น ของผูรับบริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ
โรงพยาบาลบานแพว อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สวน เพศ อาชีพ รายได ลักษณะการเจ็บปวย และระยะเวลาที่มาใชบริการไมม ีความสัมพัน ธกับ
ความคิดเห็นของผูรับบริการ
คําสําคัญ: คุณภาพการบริการ, แผนกจักษุ
Abstract
The objectives of this thesis were to study the clients' opinion level toward service quality of Ophthalmology
Department, Banphaeo Hospital. The samples consisted of 367 Clients'. Questionnaire was an instrument in collecting data and
analyzing by the statistical packaging program. Statistical tools used in data analysis were Percentage, Mean, Standard Deviation,
Analysis of Variance and Multiple Classification Analysis. The level of statistical significance was set at .05. The result indicated
that clients' opinion toward service quality of ophthalmology Department was at high level. The hypothesis testing founded that
age, education, perception and knowledge about service were related to clients' opinion at significance level of 0.05. But sex,
occupation, income, nature of illness and duration of service using were not related to clients' opinion.
Keywords: Service Quality, Ophthalmology, Department
บทนํา
โรงพยาบาลเปนสถานบริการทางการรักษาพยาบาลซึ่งประชาชนมุงหวัง ที่จะไดรับบริ ก ารอยางมีคุณ ภาพตามความตองการ ปจจุบัน โรค
เกี่ย วกับตา หรือ โรคทางตา (Eye disease) คือ ความผิดปกติตางๆที่เกิดขึ้น กับดวงตา และอาจสงผลถึงการมองเห็นไดซึ่งเปน โรคที่เกิดไดในทุกเพศทุก
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร (ภาคพิเศษ) คณะศิลปศาสตรและวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[107]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วัย ตั้งแตเด็กแรกเกิดไปจนถึงผูสูงอายุ ไมวาผูหญิงหรือผูชายพบโรคไดใกลเคียงกัน แพทยเฉพาะทางที่ใหการรักษาโรคตาโดยเฉพาะ คือ จักษุแพทย หรือ
ที่คนทั่วไปเรียกวา หมอตา
โรงพยาบาลบานแพวไดเล็งเห็นและใหความสําคัญ กับโรคทางตาอยางมากจึงจัดตั้งแผนกจักษุ ขึ้นในป พ.ศ.2538 โดยเริ่มจากแผนกเล็กๆ มี
จักษุแ พทยจากที่อื่น มาตรวจเพีย งเดือนละครั้ง เมื่อ มีผูปวยจํานวนเพิ่ม ขึ้น จึงไดม ีจัก ษุแ พทยประจําโรงพยาบาล ในป พ.ศ.2546 แผนกจักษุข อง
โรงพยาบาลบานแพว ไดเปนที่รูจักกัน มากขึ้น โรงพยาบาลจึงไดพัฒนาศักยภาพโดยการออกหนวยผาตัด ตอ กระจกเคลื่อนที่ รวมถึง พัฒ นาเครื่อ งมือ
เครื่องใชในการผาตัดตอกระจกเคลื่อนที่จากหนวยที่มีกลองผาตัดเพียง 1 ตัว เครื่องสลายตอกระจกเพียง 1 เครื่อง ปจจุบัน มีกลองผาตัด 13 ตัว และ
เครื่องสลายตอกระจก 14 กลอง รวมทั้งรถผาตัดเคลื่อนที่ 1 คัน (โรงพยาบาลบานแพว 2558)
ดังนั้น ในฐานะผูวิจัย ที่เปน ประชาชนที่อยูในอําเภอบานแพว ซึ่งไดม ีโอกาสใชบริการจากโรงพยาบาลบานแพว กลาวคือไดพาญาติผใู หญทปี่ ว ย
เกี่ย วกับโรคทางตามารับการรักษาที่โรงพยาบาลแหงนี้ ผูวิจัยพบวาผูรับบริก ารจากแผนกจักษุจํานวนไมน อ ย มิใชค นในพื้น ที่หากแตมีภูม ิลําเนาจาก
จังหวัดอื่นๆ จึงมีความสนใจศึกษาเกี่ย วกับแผนกจักษุของโรงพยาบาลบานแพว ในดานการใหบริการเกี่ยวกับ การรักษาโรคทางดานตา โดยทําการศึกษา
ความคิดเห็น ของผูรับบริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุโรงพยาบาลบานแพว ซึ่งขอมูล จากการศึกษาอาจเปน แนวทางใหแกโรงพยาบาลในการ
วางแผนพัฒนาคุณ ภาพการบริการ ใหมีประสิทธิภาพ และสอดคลองกับความตองการของประชาชนมากยิ่งขึ้น
วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นของผูรับบริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
2. เพื่อศึกษาปจจัยที่มีความสัมพันธกับความคิดเห็นของผูรับบริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
ขอบเขตการวิจัย
การวิจัยครั้งนี้เปน การศึกษาความคิดเห็นของผูรับริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ใน 5 ดาน ไดแ ก ความ
เปน รูปธรรมในการใหบริการ ความนาเชื่อถือไววางใจตอการใหบริการ การตอบสนองตอความตองการของผูรับบริการ ความเชื่อมั่นในการรักษาพยาบาล
การเขาถึงความรูสึกของผูรับบริการ โดยทําการศึกษาผูปวยนอกที่ม ารับบริก ารรัก ษาจากแผนกจัก ษุ จํานวนทั ้งสิ้น 367 คน ใชแ บบสอบถามเปน
เครื่องมือการวิจัย ทําการเก็บขอมูลในชวงเดือนมีนาคม พ.ศ.2559
วิธีการวิจัย
1. ประชากรและกลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัย คือ จํานวนผูปวยนอกที่ม ีรายชื่ออยูในเวชระเบีย รทางแผนกจักษุ จํานวน 4,383 คน จากนั้น
นํามาหากลุมตัวอยางโดยคํานวณดวยสูตร Yamane (1975 อางใน สุพัตรา จุณ ณะปยะ, 2546: 112) ไดจํานวนกลุมตัวอยาง 367 คน
2. การเก็บรวบรวมขอ มูล และเครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย คือ แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณเชิงลึก ซึ่ง สรางขึ้น จากการศึก ษาแนวคิด
ทฤษฎีและผลงานวิจัยที่เกี่ยวของ สําหรับแบบสอบถามแบงเปน 5 ดานดังขอบเขตสวนการสัมภาษณเชิงลึก ไดทําการสัมภาษณผูรับบริการที่ม ารับการ
รักษาที่แ ผนกจักษุโรงพยาบาลบานแพวไมน อยกวา1ป จํานวน 6ทาน ใน 5 ประเด็นหลัก
3. การวิเคราะหข อมูล การวิเคราะหข อมูลใชโปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ กําหนดความมีน ัยสําคัญ ที่ระดับ 0.05 โดยกําหนดการวิเคราะห
ขอมูลใชรูปแบบตารางโดยใชสถิติอยางงายเปรียบเทียบเปนคารอยละ (Percentage of frequency) คํานวณหาคาเฉลี่ย (Mean) และสวนเบี่ย งเบน
มาตรฐาน (S.D.) เปน รายดาน และโดยรวม สวนขอมูลจากการสัมภาษณเชิงลึก นํามาวิเคราะหเชิงเนื้อหา และพรรณาขอมูล โดยใชกรอบแนวคิด เปน
แนวทางในการวิเคราะห
[108]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การทดสอบเครื่อ งมือที่ใชในการวิจัย
1. การตรวจสอบความตรงตามเนื้อหา (Content validity) เพื่อตรวจสอบแบบสอบถามที่สรางขึ้น สามารถวัดไดตรงตามความตองการและ
ครอบคลุมขอบเขตเนื้อหาหรือไม โดยนําแบบสอบถามไปปรึกษาอาจารยที่ปรึกษาวิทยานิพนธ เพื่อตรวจสอบความตรงตามเนื้อหา จากนั้น จึงปรับปรุง
แกไข แบบสอบถามตามที่อาจารยแ นะนํา ใหสรุป กอนนําไปทดสอบตอไป
2. การหาความเชื่อมั่น (Reliability) แบบสอบถามโดยนําแบบสอบถามที่ผานการตรวจสอบแลว ไปทดสอบกับกลุม ตัวอยางที่มีลัก ษณะ
ใกลเคียงกับกลุมที่จะศึกษาคือผูปวยที่มิไดเปนกลุมตัวอยาง จํานวน 30 คน จากนั้น นําแบบสอบถามที่ไดมาวิเคราะหเพื่อหาคาความเชื่อมั่น เปนรายขอ
(Item Analysis) โดยใช การทดสอบค าสัม ประสิท ธิ์ ค วามเชื่อ มั่ น ของCronbach สําหรั บกรณีที่มีตั้งแต 2คําตอบขึ้ น ไป และใช วิธีก าร Kuder &
Richardson (KR20) สําหรับกรณีที่มี 2 คําตอบเพื่อทดสอบหาคาสัมประสิทธิ์ความเชื่อมั่น ของมาตรวัดตัวแปรแตละตัว
ซึ่งผลการวิเคราะหความเชือ่ มัน่ มีดังนี้
2.1 การรับรูขาวสารเกีย่ วกับการบริการ ไดคาความเชือ่ มัน่ เทากับ .8569
2.2 ความรูความเขาใจ ไดคาความเชื่อมัน่ เทากับ 0.7215
2.3 ความคิดเห็นของผูรบั บริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุไดคาความเชือ่ มัน่ เทากับ .9472
การวิเคราะหขอ มูล
ผูวิจัยนําแบบสอบถามที่ไดมาทั้งหมดไปดําเนิน การวิเคราะหประมวลทางสถิติ โดยใชโปรแกรมคอมพิวเตอรสําเร็จรูป สว นขอมูล จากการ
สัม ภาษณเชิงลึก นํามาวิเคราะหเชิงเนื้อหา และพรรณาขอมูล โดยใชกรอบแนวคิดเปนแนวทางในการวิเคราะห
สถิติท ี่ใชในการวิเคราะหข อมูล
1. รอยละ (Percentage) ใชสําหรับอธิบายขอมูลปจจัยสวนบุคคลของกลุมตัวอยาง ไดแ ก เพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ รายได ลัก ษณะ
การเจ็บปวย และปจจัย ดานการใชบริการของผูรับบริการ (ระยะเวลาที่มาใชบริการรับการรักษา)
2. คาเฉลี่ย (Mean) และคาเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) ใชอธิบายดานการใชบริการ การรับรูขาวสาร และความรูความเขาใจ
เกี่ย วกับการบริการ และความคิดเห็นตอคุณภาพการบริการ
3. การวิเคราะหความผันแปร (Analysis of variance: ANOVA) ใชทดสอบสมมติฐานการวิจัย
4. การวิเคราะหจําแนกพหุ (Multiple Classification Analysis: MCA) ใชอธิบายความสัม พัน ธระหวางตัวแปรอิสระกับตัวแปรตาม
สําหรับคานัยสําคัญทางสถิติที่ใชในการวิเคราะหครั้งนี้ กําหนดไวที่ระดับ .05
การตรวจเอกสาร/ทบทวนวรรณกรรม
แนวคิดเกี่ยวกับคุณภาพบริการ
ความหมายของการบริการ การบริการ หมายถึง กิจกรรมซึ่งถูกเสนอโดยบุคคลหนึ่งใหกับบุคคลหนึ่ง ซึง่ เปนกิจกรรมทีม่ ลี กั ษณะจับตองไมได
และไมสามารถเปนเจาของผลลัพธที่เกิดขึ้นได การบริการเปน กิจกรรมทางธุรกิจที่สรางคุณคา และใหประโยชนแกผรู บั บริการในเวลาและสถานทีท่ เี่ ฉพาะ
(Lovelock, 1996: 6)
ความหมายของคุณภาพการบริการ คุณภาพบริการ หมายถึง ระดับความดีเลิศที่สอดคลองกับมาตรฐานของวิชาชีพและความตองการหรือ
ความคาดหวังของผูใชบริการ (อรชร อาชาฤทธิ,์ 2541: 15)
คุณภาพการบริการทางการแพทย ไดใหความหมายของคุณภาพบริการทางการแพทย ไววาคุณลักษณะที่เปน ไปตามมาตรฐานที่เหมาะสม
ปราศจากขอผิดพลาด ทําใหเกิดผลลัพธที่ดี และตอบสนองความตองการของผูใชบริการเปน ทีพ่ ึงพอใจ (เบญจพร พุฒคํา, 2547:16)
องคประกอบของคุณภาพการบริการ Korler (1997: 467) กลาวถึงองคประกอบของคุณภาพบริการไว 5 ประการ คือ
1. ความนาเชื่อถือ (Reliability) ไดแก ความสามารถในการปฏิบัติงานใหเปน ไปตามสัญญาอยางถูกตองแมน ยํา
2. การสนองตอบตอผูรับบริการ (Responsiveness) ไดแก ความเต็มใจจะชวยเหลือผูรับบริการ และใหบริการไดทัน ที
[109]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3. ความเชื่อมั่น (Assurance) ไดแก ความรูแ ละการมีม นุษ ยสัม พัน ธที่ดีข องผูใหบริการ และความสามารถที่ทําใหผูรับบริการเกิดความ
ไววางใจ
4. การเขาถึงความรูสึกของผูรับบริการ (Empathy) ไดแ ก การแสดงความสนใจเอาใจใสผูรับบริการ
5. ความเปน รูปธรรมในการใหบริการ (Tangibility) ลักษณะภายนอกที่ปรากฏของสถานที่ เครื่องมือ บุคคลิกของผูใหบริการ และเครื่องมือ
ติดตอสื่อสาร
การประเมิน คุณภาพบริการ Lovelock (1996: 6) กลาววา การประเมินคุณ ภาพบริการ มีแนวทางดังนี้
1. ความเป น รูป ธรรมในการให บริก าร (Tangibility) ไดแ ก ลั กษณะภายนอกของอาคารสถานที่ เครื่อ งมือ บุ ค คลากร และอุป กรณ
ติดตอสื่อสาร
2. ความนาเชื่อถือ (Reliability) ไดแกความสามารถที่จะปฏิบัติตามสัญญาที่ใหไวอยางถูกตองแมนยําและสม่ําเสมอ
3. การสนองตอบตอผูรับบริการ (Responsiveness) ไดแก ความเต็มใจจะชวยเหลือผูรับบริการ และใหบริการไดทันที
4. ความเชื่อมั่น (Assurance) ไดแก
4.1 ความสามารถ (Competence) ไดแก ความรู ทักษะ ที่ผูใหบริการตองมีเพื่อสามารถใหบริการไดตามสัญ ญา
4.2 อัธยาศัย ไมตรี (Courtesy) ไดแ ก ความสุภาพ การใหเกีย รติ ความสนใจ และเปน มิตรของผูใหบริการ
4.3 ความนาเชื่อถือ (Credibility) ไดแ ก ความไววางใจ ซื่อสัตยข องผูใหบริการ
4.4 ความปลอดภัย (Security) ไดแ ก ความรูสึกปราศจากอันตราย ความเสี่ยง ขอสงสัย
5. การเขาถึงความรูสึกของผูรับบริการ (Empathy)
5.1 การเขาถึงผูรับบริการ (Access) ไดแก ความสะดวกและงายตอการติดตอ
5.2 การติดตอสื่อสาร (Communication) ไดแ ก การสนใจฟงคําสนทนาจากผูรับบริการ และสามารถอธิบายขอ มูล ในภาษาที่
สามารถเขาใจไดงาย
5.3 ความเขาใจในผูรับบริการ (Understanding The Customer) ไดแก ความพยายามที่จะรูจักผูรับบริการและทราบถึงความ
ตองการของผูรับบริการ
แนวคิดเกี่ยวกับความคิดเห็น
ความหมายของความคิดเห็น สุพตั รา สุภาพ (2545: 5-6) ไดใหแนวคิดเกีย่ วกับความคิดเห็นไววา ความคิดเห็นเปนการแสดงออกของบุคคล
หรือกลุม คนทีม่ ีตอ สิ่งใดสิง่ หนึง่ โดยเฉพาะการพูดหรือการเขียน ซึ่งในการแสดงออกนี้จะตองอาศัย พืน้ ความรู ประสบการณ และพฤติกรรมระหวางบุคคล
กอนที่จะมีการตัดสิน ใจแสดงออก ซึ่งการแสดงออกนี้อาจไดรับการยอมรับหรือปฏิเสธจากผูอนื่ ก็ได
Oskamp (1991: 12) อธิบายคําวา ความคิดเห็นเปนแนวคิดที่ใกลเคียงกับแนวคิดของทัศนคติ ในบางครั้งใชเหมือนกันแตคําวาความคิดเห็น
มักใชในของเขตทีแ่ คบ เปน เรือ่ งของการรับรูเบื้องตนมากกวาที่จะเปนรับรูด านอารมณและความคิดเห็นมักเกีย่ วของกับความพึงพอใจในเหตุการณใน
ขณะที่ทัศนะคติเกีย่ วของกับความรูส ึกหรืออารมณที่เกีย่ วกับเหตุการณ
ปจจัยทีท่ ําใหเกิดความคิดเห็น Oskamp (1991: 85-87) ไดสรุป ถึงปจจัย ทีม่ ผี ลตอการเกิดความคิดเห็นไว 5 ขอดังนี้
1. ปจจัยทางพันธุกรรมและรางกาย (Gene and Physiological Factors)
2. ประสบการณโดยตรงของบุคคล (Direct Personal Experience)
3. อิทธิพลจากครอบครัว (Parental Influence)
4. เจตคติและความคิดเห็นของกลุม (Group Determinants of Attitude)
5. สื่อมวลชน (Mass Media)
[110]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กรอบแนวคิดของการวิจัย
ตัวแปรอิสระ
ตัวแปรตาม
ปจจัยสวนบุคคล
- เพศ
- อายุ
- ระดับการศึกษา
- อาชีพ
- รายได
- ลักษณะการเจ็บปวย
1.ความคิดเห็นของผูรบั บริการตอคุณภาพการบริการของ
แผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพวในดาน
-ความเปน รูปธรรมในการใหบริการ
-ความนาเชือ่ ถือ ไววางใจตอการใหบริการ
-การตอบสนองตอความตองการของผูรบั บริการ
-ความเชือ่ มัน่ ในการรักษาพยาบาล
-การเขาถึงความรูส ึกของผูรบั บริการ
ปจจัยดานการใชบริการ
- ระยะเวลาทีม่ าใชบริการ
- การรับรูขาวสารเกีย่ วกับการบริการ
- ความรูความเขาใจเกี่ยวกับการบริการ
ปรับจากแนวคิดของ Oskamp (1991) Lovelock (1996) Korler (1997)
ผลการวิจัย
ลักษณะสว นบุคคลของกลุม ประชากรตัวอยาง
ผูรับบริการสวนใหญเปนเพศหญิง รอยละ 56.90 มีอายุมากกวา 65 ปขึ้น ไป รอยละ 27.20 รองลงมา คือ กลุม ที่มีอ ายุ 36- 45 ป รอ ยละ
20.70 มีการศึกษาระดับประถมศึกษา รอยละ 33.50 รองลงมามีการศึกษาระดับมัธยมศึกษา/ปวช. รอยละ 21.30 ผูรับบริการสวนใหญม ีอาชีพรับจาง
รอยละ 23.20รองลงมา คือ กลุม ที่มีอาชีพรับราชการ/รัฐวิสาหกิจ/พนักงานบริษัทเอกชน รอยละ 22.30 มีรายไดตอเดือนไมเกิน 10,000 บาท รอ ยละ
45.20 รองลงมา คือ กลุมที่มีรายไดตอเดือน 10,001-15,000 บาท รอยละ 22.30 และผูรับบริการสวนใหญเปน กลุมที่เปนโรคตอกระจก/โรคตอเนือ้ /โรค
ตอหิน /โรคตอลม รอยละ 44.40
ปจ จัยดานการใชบริการของผูรับบริการ
ผลการวิเคราะหระดับปจจัยดานการใชบริการของผูรับบริการ ประกอบดวย ระยะเวลาที่มาใชบริการ(รับการรักษา) การรับรูขาวสารเกีย่ วกับ
การบริการ ความรูความเขาใจเกี่ยวกับการบริการ สรุปไดดังนี้
ระยะเวลาที่มาใชบริการ ผูรับบริการสวนใหญเปน กลุมที่มีระยะเวลาที่มาใชบริการ (รับการรักษา) นอยกวา 1 ป รอยละ 33.50 รองลงมา คือ
กลุมที่มีระยะเวลาที่ม าใชบริการ (รับการรักษา) 1-2 ป รอยละ 28.60 และกลุม ที่ม ีจํานวนนอยที่สุด คือ กลุม ที่มีระยะเวลาที่ม าใชบริการ (รับการรักษา)
3 ปขึ้น ไป รอยละ 14.20
การรับรูข าวสารเกี่ยวกับการบริการ ผูรับบริการมีการรับรูข าวสารเกี่ยวกับการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว (องคการมหาชน)
จากสื่อตางๆโดยผูรับบริการมีการรับรูขาวสารเกี่ย วกับการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ดานแหลงขาวสาร ผูรับบริการมีการรับรูขาวสาร
จากแหลงขาวสารในระดับปานกลาง โดยผูรับบริการมีการรับรูขาวสารจากแหลงขาวสารบุคคลในครอบครัว / ญาติ มากที่สุด และ นอยที่สุด คือ ระบบ
อิน เตอรเน็ต และผูรับบริการมีการรับรูขาวสารเกี่ย วกับการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพวดานหัวขอ ขาวสารที่รับรูอยูใ นระดับมาก โดย
ผูรับบริการมีการรับรูขอหัวขอขาวสาร อาคารที่ตั้งของ แผนกจักษุ มากที่สุด นอยที่สุด คือ เบอรโทรศัพทที่สามารถติดตอได
[111]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความรูความเขาใจเกี่ยวกับการบริการ ผูรับบริการกลุมตัวอยางมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
โดยรวมระดับมาก หมายความวา ผูรับบริการมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการบริการของแผนกจักษุมาก ผูรับบริการกลุมตัวอยางมีความรูความเขาใจวา
แผนกจักษุใหบริการรักษา โดยยึดหลักจรรยาบรรณของแพทย มากที่สุด และนอยที่สุด คือ แผนกจักษุใหบริการเกี่ย วกับ โรคทางตา ความผิดปกติที่
เกี่ย วกับตา และโรคทั่วไป
คุณ ภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพวโดยรวมอยูในระดับมาก เมื่อ พิจารณาเปน รายดาน
ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุดานความนาเชื่อถือไววางใจตอการใหบริการมากที่สุด และมีความคิดเห็นตอคุณภาพการ
บริการดานการตอบสนองตอความตองการของผูรับบริการนอยที่สุด
ดานความเปน รูปธรรมในการใหบริการ ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณ ภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพวดานความเปน
รูปธรรมในการใหบริการอยูในระดับมาก เมื่อพิจารณาเปนรายขอพบวา เครื่องมือและอุปกรณตางๆทัน สมัย มากที่สุด และนอยที่สุด คือ สิง่ อํานวยความ
สะดวก เชน น้ําดื่ม เกาอี้น ั่งรอ มีเพียงพอ
ดานความนาเชื่อ ถือ ไววางใจตอ การใหบริการ ผูรับบริการมีความคิดเห็น ตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ดาน
ความนาเชื่อถือไววางใจตอการใหบริการอยูในระดับมาก เมื่อพิจารณาเปน รายขอพบวา ผูรับบริการรูสึกปลอดภัยเมื่อมารับการรักษาที่แผนกจัก ษุ มาก
ที่สุด และนอยที่สุด คือ ไววางใจในคุณ ภาพของยาที่ใชในการรักษา
ดานการตอบสนองตอความตอ งการของผูรับบริการ ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
ดานการตอบสนองตอความตองการของผูรับบริการ อยูในระดับมาก เมื่อพิจารณาเปนรายขอพบวา ผูรับบริการไดรับการรักษาตรงตามคิว มากทีส่ ดุ และ
นอยที่สุด คือ ลดเวลาการรอคอย เชน การรอพบแพทย การรอรับยา
ดานความเชื่อมั่น ในการรักษาพยาบาล ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณ ภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ดานความ
เชื่อมั่น ในการรักษาพยาบาล อยูในระดับมาก เมื่อพิจารณาเปนรายขอพบวา แพทยม ีความรูความเชี่ยวชาญเกี่ย วกับ ตา โดยเฉพาะ มากที่สุด และนอย
ที่สุด คือ มั่น ใจวาแพทยจะทําใหทุเลาจากโรคหรือหายจากโรค
ดานการเขาถึงความรูส ึกของผูรับบริการ ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณภาพการบริก ารของแผนกจัก ษุ โรงพยาบาลบานแพวดานการ
เขาถึงความรูสึกของผูรับบริการ อยูในระดับมาก เมื่อพิจารณาเปนรายขอพบวา ไดรับขอมูลเกี่ยวกับการเจ็บปวยและแนวทางในการรักษา มากทีส่ ดุ และ
นอยที่สุด คือ แพทยออกตรวจคนไขตรงตอเวลา
ผลการทดสอบสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 1 ปจจัย สวนบุค คลของผูรับบริก ารมีค วามสัม พัน ธกับ ความคิด เห็น ของผูรับบริ ก ารตอ คุณ ภาพการบริการของแผนกจัก ษุ
โรงพยาบาลบานแพว
จากการทดสอบสมมุติฐานพบวา อายุแ ละระดับการศึกษามีความสัม พันธกับความคิดเห็นของผูรับบริการตอคุณ ภาพการบริการ และตัวแปร
อิสระทุกตัวรวมกันของปจจัย สวนบุคคลของผูรับบริการมีความสัมพัน ธกับความคิดเห็นของผูรับบริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาล
บานแพว อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 2 ปจจัย ดานการใชบริการ มีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ของผูรับบริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาล
บานแพว
จากการทดสอบสมมุติฐานพบวา การรับรูขาวสารเกี่ย วกับการบริการ และความรูความเขาใจเกี่ย วกับ การบริก ารมีค วามสัม พัน ธกับความ
คิดเห็น ของผูรับบริการตอคุณภาพการบริการ และตัวแปรอิสระทุกตัวรวมกัน ของปจจัยดานการใชบริการมีความสัมพันธกับความคิดเห็นของผูร บั บริการ
ตอคุณ ภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว อยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
ผลการสัมภาษณเชิงลึก
[112]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จากการสัมภาษณผูรับบริการที่ม ารับการรักษาที่แ ผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพวทั้ง 6 ทาน สรุปไดวา สวนใหญที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลแหง นี้
เพราะทราบมาวาจักษุแ พทยม ีความเชี่ยวชาญมากในการรักษาโรคเกี่ย วกับทางตา และมีชื่อเสียงที่โดงดัง จากการบอกตอๆกันของคนไขทมี่ ารับการรักษา
แลวหายกลับไป สวนใหญคนไขที่ม าหาแลวหายจากการเปนโรคดังกลาวแลว แพทยไมไดน ิ่งนอนใจเฉยๆยังมีการนัดดูดวงตาเปน ระยะๆ เผื่อตรวจดูวา จะ
มีโอกาสกลับมาเปนซ้ําไดอีกมั้ย หรือดูความผิดปกติอื่นๆ
ความเชื่อมั่นตอแพทยผูใหการรักษา ผูใหสัมภาษณมีความเห็น วามีความเชื่อมั่นเปน อยางมากตอแพทยวาแพทยทใี่ หการรักษานัน้ ตองทําให
เราหายไดอยางแนนอน และเชื่อมั่น วาแพทยที่ใหการรักษานั้น เกง เชี่ยวชาญ เปน อยางมาก
ความเชื่อมั่นเกี่ยวกับวิธีการรักษา ผูใหสัมภาษณพูดเปนเสีย งเดียวกัน วา เชื่อมั่นในวิธีการรักษาของแพทย ทุกอยางอยูใ นการดูแลของแพทย
และวิธีการรักษาของแพทยนั้นตองรักษาอยางเต็ม ความสามารถอยางแนนอน
ความเชื่อมั่นเกี่ยวกับอุปกรณแ ละยาที่ใชในการรักษา ผูใหสัมภาษณมีความเห็น วาอุปกรณ เครื่องมือของแพพยนั้น ใหมและทันสมัย มาก
สะอาด ยารักษาโรคก็ดี ใชแลวหายไมเกิดผลกระทบและ ระคายเคืองแตอยางใด
ความคาดหวังเกี่ยวกับผลการรักษา ผูใหสัมภาษณทุกทานคาดหวังวา ตองหายขาดจากโรคที่เปนอยางแนน อน เพราะเชื่อวาหลายๆคนทีม่ า
รับการรักษาก็หาย ตนเองก็นาจะหายขาดเชนเดีย วกัน
คุณ ภาพโดยรวมของแผนกจักษุ ผูใหสัม ภาษณประเมินวาอยูในเกณฑที่ดีถ ึงดีมาก โดยเฉพาะแพทยที่ใหการรักษานั้น ดีม าก ใสใจคนไขดี
สิ่งที่ตองการใหทางโรงพยาบาลปรับปรุง สวนใหญตองการใหข ยายแผนก เพราะมองวาเล็กเกิน ไปไมเพียงพอตอ ความตอ งการของคนไข
เกาอี้สําหรับนั่งรอพบแพทย ก็มีนอยไมเพียงพอตอญาติผูปวยและตัวผูปวยเองดวย ขั้นตอนการพบแพทยมีหลายขั้น ตอน และตองรอคิวนานพอสมควร
อยากใหลดขั้นตอนกอนพบแพทยแ ละใหเร็ว ขึ้น กวานี้ บางทานมีค วามเห็น วาพยาบาลไมคอ ยยิ้ม แยม พูด จาไมไพเราะเทาที่ค วร บางทานถูกขโมย
โทรศัพทมือถือจึงเสนอแนะใหมีการรักษาความปลอดภัยที่เขมงวดมากกวานี้
อภิปรายผลการวิจัย
ปจ จัยดานการใชบริการ
ดานการรับรูข าวสารเกี่ยวกับการบริการ ผูรับบริการมีการรับรูข าวสารเกี่ยวกับการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว (องคก าร
มหาชน) จากสื่อตางๆระดับปานกลาง โดยผูรับบริการมีการรับรูข าวสารเกี่ยวกับการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ดานแหลงขาวสารอยูใ น
ระดับปานกลาง โดยขอ ที่ม ีคาเฉลี่ย นอ ยกวาขออื่น ๆ คือ ระบบอิน เตอรเน็ต และผูรับ บริการมีก ารรับรูขาวสารเกี่ย วกับ การบริการของแผนกจัก ษุ
โรงพยาบาลบานแพว ขอที่มีคาเฉลี่ยนอยกวาขออื่นๆ คือ เบอรโทรศัพทที่สามารถติดตอได ดังนั้น โรงพยาบาลบานแพวจึงควรประชาสัม พัน ธข อมูล
ขาวสารเกี่ย วกับการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ผานทางชองทางตางๆ อยางสม่ําเสมอ โดยเฉพาะบุคคลในครอบครัว / ญาติ และเพือ่ น
โดยอาจใชแ ผน พับ หรือการติดปายประชาสัมพันธ
ความรูความเขาใจเกี่ยวกับการบริการ ผูรับบริการมีความรูความเขาใจเกี่ย วกับการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพวอยูใ นระดับ
มาก และเมื่อพิจารณาเปน รายขอ พบวา ขอที่ม ีคาเฉลี่ย นอยกวาขออื่น ๆ คือ แผนกจักษุใหบริการเกี่ยวกับ โรคทางตา ความผิดปกติทเี่ กีย่ วกับตา และโรค
ทั่วไป ดังนั้น โรงพยาบาลบานแพวจึงควรประชาสัมพันธเรื่องการใหบริการที่ชัดเจนเจาะจงเฉพาะทาง
คุณ ภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
ดานความเปน รูปธรรมในการใหบริการ ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณ ภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพวดานความเปน
รูปธรรมในการใหบริการอยูในระดับมาก โดยขอที่มีคาเฉลี่ยนอยกวาขออื่นๆ คือ สิ่งอํานวยความสะดวก เชน น้ําดื่ม เกาอี้น ั่งรอ มีเพีย งพอ อยูในระดับ
ปานกลาง ดังนั้น โรงพยาบาลบานแพวจึงควรปรับปรุงสิ่งอํานวยความสะดวกตางๆ ใหเพีย งพอและเหมาะสมมากกวานี้
ดานความนาเชื่อ ถือ ไววางใจตอ การใหบริการ ผูรับบริการมีความคิดเห็น ตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ดาน
ความนาเชื่อถือไววางใจตอการใหบริการอยูในระดับมาก ในรายขอพบวาขอที่ม ีคาเฉลี่ยนอยกวาขออื่น ๆ คือ ไววางใจในคุณ ภาพของยาที่ใชในการรักษา
ดังนั้น โรงพยาบาลบานแพวจึงควรใหข อมูล /คําปรึก ษาดานยาแกผูม ารับบริก ารเพื่อสรางความเชื่อมั่น ตอ คุณ ภาพยาที่ใชในการรัก ษา ควรเพิ่ม การ
ประชาสัม พันธวายาของทางโรงพยาบาลใหม สะอาดอยูตลอดเวลา
[113]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ดานการตอบสนองตอความตอ งการของผูรับบริการ ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
ดานการตอบสนองตอความตองการของผูรับบริการ อยูในระดับมาก ในรายขอพบวา ทุกขออยูในระดับมาก โดยขอที่มีคาเฉลี่ยนอยกวาขออื่นๆ คือ ลด
เวลาการรอคอย เชน การรอพบแพทย การรอรับยา ดังนั้น โรงพยาบาลบานแพวจึงควรปรับปรุง การลดเวลาการรอคอยใหรวดเร็วยิ่งขึ้น หรือใหท าง
เจาหนาทีพ่ ยาบาลประชาสัมพันธวาทุกทานรอคิวตรงเวลาแตแพทยผูใหการตรวจรักษาวินิจฉัย คนไขในแตละเคส อาจจะใชเวลาไมเทากันจึงทําใหเกิดการ
รอที่น านและคาดเคลื่อนจากคิวของตัวเองได
ดานความเชื่อมั่น ในการรักษาพยาบาล ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณ ภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ดานความ
เชื่อมั่น ในการรักษาพยาบาล อยูในระดับมาก ในรายขอพบวา ทุกขออยูในระดับมาก โดยขอที่มีคาเฉลี่ยนอยกวาขออื่นๆ คือ มัน่ ใจวาแพทยจะทําใหทเุ ลา
จากโรคหรือหายจากโรค ดังนั้น โรงพยาบาลบานแพวจึงควรสรางความมั่นใจวาแพทยจะทําใหทุเลาจากโรคหรือหายจากโรค ใหข อมูล เกี่ย วกับ ผูปวยที่
ไดรับการรักษาจนหายแลวผานทางชองทางตางๆ เชน ทางสื่อวีดิทัศนระหวางรอพบแพทย หรือ แผน พับประชาสัม พัน ธหรือ ทําเปน หนัง สือ สําหรับให
ผูรับบริการอานระหวางรอรับบริการ
ดานการเขาถึงความรูส ึกของผูรับบริการ ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณภาพการบริการของแผนกจัก ษุ โรงพยาบาลบานแพวดานการ
เขาถึงความรูสึกของผูรับบริการ อยูในระดับมาก ในรายขอพบวา ทุกขออยูในระดับมาก โดยขอที่ม ีคาเฉลี่ยนอยกวาขออื่น ๆ คือ แพทยออกตรวจคนไข
ตรงตอเวลา ดังนั้น โรงพยาบาลบานแพวจึงควรใหขอมูลเกี่ยวกับการรักษาและการใหบริการผานสื่อตางๆระหวางการรอพบแพทยเพื่อสรางความเขาใจ
ตอการใหบริการ และการรักษาของแพทย
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะในการวิจ ัยครั้งตอ ไป
1. ควรศึกษาปจจัย อื่น ๆ ที่สงผลตอคุณภาพการบริการของแผนกจัก ษุ โรงพยาบาลบานแพว โดยศึก ษากับ กลุม เจาหนาที่โรงพยาบาล
ไดแ ก แพทย พยาบาล และเจาหนาที่
2. ควรศึกษาแนวทางการสรางรูปแบบคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
3. ควรศึกษาแนวทางการพัฒนาคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว โดยศึกษาทั้ง เชิง ปริม าณและคุณ ภาพ กับ กลุม
ประชากรตางๆ กัน เชน กลุม ผูรับบริการ พยาบาล แพทย และกลุมผูบริหารโรงพยาบาล
เอกสารและสิ่งอางอิง
เบญจพร พุฒคํา. 2547. ความพึงพอใจของผูปว ยตอคุณภาพบริการแผนกผูปว ยนอกในโรงพยาบาลจัน ทรุเบกษา. วิท ยานิพนธเภสัช ศาสตรมหา
บัณฑิต สาขาการคุมครองผูบริโกคดานสาธารณสุข , มหาวิทยาลัย ศิลปากร.
โรงพยาบาลบานแพว. 2558. ขอ มูลทั่วไป. โรงพยาบาลบานแพว(องคการมหาชน).
สุพัตรา จุณณะปย ะ. 2556. คู มือ การวิจัยทางรัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร. กรุงเทพมหานคร: โรงพิม พช ุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย
จํากัด.
สุพัตรา สุภาพ. 2545. สังคมวิทยา. พิมพครั้งที่ 22, กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช .
อรชร อาชาฤทธิ์. 2541. ตัว ประกอบคุณ ภาพการบริการของโรงพยาบาลศูน ยแ ละโรงพยาบาลทั่ว ไปตามความคาดหวัง ของผูปว ยในภาคใต .
วิทยานิพนธพยาบาลศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาการบริหารการพยาบาล, จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
Korler Phillip. 1997. Merketing Management: Analysis, Planing, Implementation and Control. USA: Prentice Hall International
Inc.
Lovelock. 1996. Service Marketing: An European Perspective. USA: Prentice Hall InternationalInc.
Oskamp, S. 1991. Attitudes and Opinions. Englewood Cliffs. New Jersey: Prentice-Hall.
[114]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
นโยบายการสงเสริมการเกษตรดานขาวของรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา: ศึกษาความคิดเห็นของเกษตรกรตําบลโคกตะบองจังหวัดกาญจนบุรี
The Agricultural Extension Rice Policy of Genural Prayut Chan-ochaGovernment:
A Study of Agriculturists’Opinion in KhokTabong Sub-district, Kanchanaburi Province
*
**
ยืนยง แตมแผน และ รองศาสตราจารย สุพัตรา จุณณะปยะ
YuenyongTaempan and Associate Professor SupatraChunnapiya
บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับความคิดเห็น ของเกษตรกรตําบลโคกตะบอง จังหวัดกาญจนบุรี กลุม ตัวอยางที่ใชในการศึกษา
ครั้งนี้ คือ เกษตรกรผูลงทะเบียนชาวนาของตําบลโคกตะบอง จังหวัดกาญจนบุรี จํานวน 235 คน ใชแ บบสอบถามเปน เครื่อ งมือในการเก็บรวบรวมขอมูล
วิเคราะหขอมูลโดยใชโปรแกรมคอมพิวเตอรสําเร็จรูป สถิติที่ใชในการวิเคราะห คือ รอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน การวิเคราะหก ารแปรผัน
และการวิเคราะหจําแนกพหุ โดยมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05ผลการวิจัย พบวา ความคิดเห็นของนโยบายการสงเสริม การเกษตรดานขาวของรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา โดยรวมอยูในระดับ ปานกลาง ผลการทดสอบสมมติฐานพบวา อายุ ระดับการศึกษา ความคิดเห็นของเกษตรกร การรับรู
ขาวสารความรูความเขาใจเกี่ย วกับการสงเสริมการเกษตร มีความสัมพันธกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สวน เพศ สถานภาพสมรส รายไดตอ เดือน
ประเภทการทํานา การมีสวนรวมและความคาดหวังจากนโยบายไมมีความสัมพันธกับความคิดเห็นของเกษตรกร
คําสําคัญ: นโยบายสงเสริมการเกษตร, เกษตรกรผูปลูกขาว
Abstract
This study aimed to investigate the opinion level of farmers and factors related to the farmers’opinion in
KhokTabongKanchanaburi. The samplesconsisted of 235 farmers. Questionnaires was an instrument in collecting data and
analyzed by a computer program. The statistics used to analyze were the percentage,mean,standard deviation, Analysis of
variance (ANOVA) and Multiple Classitication Analysis (MCA) with significance at level .05. The results showed that the opinion of
farmers on the agrieulturalextension rice policy of general Prayut Chan-ochagoverment was at moderate level.Hypothesis testing
found that age, education, perception of information, knowledge and understanding about agriculturel extension related to the
opinion offarmers at significance levelat .05. But gender, married status, income, type of rice farming, the participation and
expectation did not relate to the opinion of farmers.
Keywords: Agricultural Extension Policy, Agriculturists (Farmers)
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร (ภาคพิเศษ) คณะศิลปศาสตรและวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[115]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
การเกษตรยังคงมีบทบาทสําคัญตอระบบเศรษฐกิจของประเทศ เพราะนอกจากจะกอใหเกิดรายไดแ ลว คนสวนใหญข องประเทศยังมีอาชีพ
ทําการเกษตร และผลการพัฒนาการเกษตรที่ผานมา พบวารายไดแ ละความเปน อยูข องเกษตรกร โดยรวมดีข ึ้น แมแตในชวงวิกฤตเศรษฐกิจทีผ่ า นมาภาค
การเกษตรไดรับผลกระทบนอยกวาภาคอื่นๆ ของประเทศ เปนผลมาจากการดําเนินนโยบายหลายดาน รวมทั้งการสงเสริม และสนับสนุนใหเกษตรกรทํา
การเกษตรในแนวทฤษฎีใหม ซึ่งเปนแนวทางหนึ่งของปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย งมาบางแลว
อยางไรก็ตามในชวงที่ประเทศไทยไดป ระสบกับปญ หาภาคการเกษตรอยางตอเนื่อง ทั้งการเติบโตของประชากรโลก ทั้งการเติบ โตของ
ประชากรโลก ความไมม ั่นคงทางอาหาร รวมทั้งเงื่อนไขทางการคาและการสงออกภาคการเกษตร ทําใหเกษตรกรเกือบทั้งประเทศอยูในสภาพปรับตัวไม
ทัน กับการเปลี่ยนแปลง เนื่องจากสถานการณโลกปจจุบันมีความสลับซับซอนและเปลี่ย นเร็วมาก เมื่อปรับตัวไมทัน ก็เสียสมดุล แกปญหาไดไมตรงจุด
จัดการปญหาไมได โดยเฉพาะอยางยิ่งเรื่องตนทุนการผลิต และถูกซ้ําเติม ดวยภัยพิบัติธรรมชาติ ผลลัพธคือขาดทุน และขายที่ดิน ทํากินในทายที่สุด จึง
จําเปน ตองมีการทบทวนเปาหมายการพัฒนา ความสําเร็จของการพัฒนาการเกษตร ตองวัดผลสัมฤทธิ์ที่คุณภาพชีวิตของเกษตรกร
ดังนั้นคณะรัฐบาลปจจุบันซึ่งมีพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา เปนนายกรัฐมนตรี ไดเล็งเห็นถึงความสําคัญในนโยบายการสง เสริม การเกษตร
อาทิ การชวยเหลือเกษตรกรผูปลูกขาว การสงเสริมดานการเกษตรอิน ทรีย มาตรการลดตน ทุนเกษตรกร โครงการหมูบานตน แบบลดตนทุน ผลิตขาวสู
ชาวนา จากการดําเนินนโยบายดังกลาว ผูวิจัยจึงสนใจศึกษาความคิดเห็น ของเกษตรกรตอนโยบายการสง เสริม การเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอก
ประยุทธ จัน ทรโอชา ใน 4 มาตรการ ไดแ ก 1. ดานโครงการจายเงิน ชวยเหลือชาวนา (ไรละ 1,000 บาท ครอบครัวละไมเกิน15 ไร) 2. ดานมาตรการลด
ตน ทุน การผลิต 3. ดานสงเสริมการตลาด 4. ดานสงเสริมการผลิตรวมถึงปญหาอัน เกิดจากนโยบายดังกลาว ซึ่งผลจากการศึกษาสามารถนําไปเปน แนว
ทางการสงเสริม การเกษตรอยางยั่งยืน ตอไป
วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นของเกษตรกรตอนโยบายการสงเสริมการเกษตรของรัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา
2. เพื่อศึกษาปจจัยที่มีความสัมพันธกับนโยบายการสงเสริมการเกษตรของรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา
3. เพื่อศึกษาปญหาและอุปสรรคของนโยบายการสงเสริมการเกษตรของรัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา
ขอบเขตการวิจัย
จากการวิจัย ครั้งนี้เปนการศึกษาระดับความคิดเห็น ตอนโยบายการสงเสริมการเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา ใน 4
ดาน คือ ดานการรับรูขาวสาร ดานความรูความเขาใจเกี่ยวกับการสงเสริม การเกษตร ดานการมีสวนรวมในนโยบาย และดานความคาดหวังจากนโยบาย
โดยประชากรเปาหมายที่จะทําการวิจัย คือ เกษตรกรผูที่ทํานาจํานวนทั้งสิ้น 235 คนโดยใชแบบสอบถามเปนเครื่องมือการวิจัย ทําการเก็บขอมูลในชวง
เดือนมีนาคม พ.ศ.2559
วิธีการวิจัย
การวิจัยครั้งนี้ เปน การศึกษาความคิดเห็น ของเกษตรกรตอนโยบายการสงเสริม การเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชาโดย
นําประชากรทั้งหมดคํานวณดวยสูตร Yamane (สุพัตรา จุณณะปย ะ, 2546: 112) ไดจํานวน 235 ตัวอยาง แตเพื่อความสะดวกในการกําหนดจํานวน
ตัวอยาง ในการดําเนินกระบวนการวิจัย จึงขอใหจํานวนกลุมตัวอยางในการวิจัย ครั้งนี้ เปน 240 คน เครื่องมือที่ใชในการวิจัย คือ แบบสอบถาม ซึ่งสราง
ขึ้น จากการศึกษาแนวคิดทฤษฎีแ ละผลงานวิจัย ที่เกี่ย วของโดยแบง เปน 4 ดาน ไดแ ก 1. ดานโครงการจายเงิน ชวยเหลือ ชาวนา (ไรละ 1,000 บาท
ครอบครัวละไมเกิน15 ไร) 2. ดานมาตรการลดตน ทุน การผลิต 3. ดานสงเสริมการตลาด 4. ดานสงเสริมการผลิต
[116]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การทดสอบเครื่อ งมือที่ใชในการวิจัย
1. การตรวจสอบความตรงตามเนื้อหา (Content validity) เพื่อตรวจสอบแบบสอบถามที่สรางขึ้น สามารถวัดไดตรงตามความตองการและ
ครอบคลุมขอบเขตเนื้อหาหรือไม โดยนําแบบสอบถามไปปรึกษาอาจารยที่ปรึกษาวิทยานิพนธ เพื่อตรวจสอบความตรงตามเนื้อหา จากนั้น จึงปรับ ปรุง
แกไข แบบสอบถามตามที่อาจารยแ นะนํา ใหสรุป กอนนําไปทดสอบตอไป
2. การหาความเชื่อมั่น (Reliability) แบบสอบถามโดยนําแบบสอบถามที่ผานการตรวจสอบแลว ไปทดสอบกับกลุม ตั วอยางที่มีลักษณะ
ใกลเคียงกับกลุมที่จะศึกษา จํานวน 30 คน จากนั้น นําแบบสอบถามที่ไดมาวิเคราะหเพื่อหาคาความเชื่อ มั่น เปน รายขอ (Item Analysis) โดยใชก าร
ทดสอบคาสัมประสิทธิ์ความเชื่อมั่น ของคอนบาด สําหรับกรณีที่มีตั้งแต 2คําตอบขึ้นไป และใชวิธีการ Kuder& Richardson (KR20) สําหรับกรณีที่ม ี 2
คําตอบเพื่อทดสอบหาคาสัมประสิทธิ์ความเชื่อมั่น ของมาตรวัดตัวแปรแตละตัว
2.1 ผลการวิเคราะหหาคาความเชือ่ มัน่ ของแบบสอบถาม นโยบายสงเสริมการเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทร
โอชาดวยสัมประสิทธิ์อลั ฟาไดคาความเชือ่ มัน่ และรายดานดังนี้
2.1.1. โครงการจายเงินชวยเหลือชาวนา (ไรละ 1,000 บาท ครอบครัวละไมเกิน15 ไร) ไดคาความเชือ่ มัน่ เทากับ
.9247
2.1.2. มาตรการลดตนทุนการผลิต ไดคาความเชือ่ มัน่ เทากับ .9559
2.1.3. สงเสริมการตลาด ไดคาความเชือ่ มัน่ เทากับ .8753
2.1.4. สงเสริมการผลิต ไดคาความเชือ่ มัน่ เทากับ .9567
2.2 ผลการวิเคราะหความเชื่อมัน่ แบบสอบถาม ปจจัย เกีย่ วกับนโยบายสงเสริมการเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอกประยุทธ
จันทรโอชา ดวยสัมประสิทธิ์อลั ฟาไดคาความเชื่อมัน่
2.2.1.ดานการรับรูขาวสาร ไดคาความเชื่อมัน่ เทากับ.8069
2.2.2.ดานความคาดหวังจากนโยบาย ไดคาความเชื่อมัน่ เทากับ.9494
2.2.3.ดานความคิดเห็นตอนโยบาย ดาความเชือ่ มัน่ เทากับ .9777
3. แบบสัมภาษณจะประกอบไปดวย แนวคําถามที่เปนความคิดเห็น ของเกษตรกรตอนโยบายสงเสริมการเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอก
ประยุทธ จัน ทรโอชาวามีความคิดเห็นอยางไร ประกอบกับคําถามเชิงลึกวาทานมีความคิดเห็น อยางไรตอนโยบายสงเสริมการเกษตร
การตรวจเอกสาร/ทบทวนวรรณกรรม
แนวคิดเกีย่ วกับนโยบายสาธารณะ
ความหมายของนโยบายสาธารณะ
Dye (1984: 1) นโยบายสาธารณะคือ สิ่งที่รัฐบาลเลือกจะกระทําหรือไมกระทําในสวนที่จะกระทําครอบคลุมกิจกรรมตางๆ ทัง้ หมดของ
รัฐบาล ทัง้ กิจกรรมที่เปนกิจวัตรและกิจกรรมที่เกิดขึน้ ในบางโอกาส
ศุภชัย ยาวะประภาษ (2533: 1) ไดกลาววา กิจกรรมทุกประเภทไมวาจะเปน ระดับใดในหนวยงานใด ลวนมีกําเนิดมาจากความคิดอัน เปน
กรอบนําทาง จากนัน้ คอยๆ พัฒนาชัดเจนขึน้ กลายเปนกรอบกําหนดทิศทางและแนวทางการดําเนินกิจกรรมตางๆ ของรัฐบาล ซึ่งในความหมายกวางๆ
คือ นโยบายของรัฐบาลหรือนโยบายสาธารณะ
แนวคิดเกีย่ วกับการสงเสริมการเกษตร
ความหมายของการสงเสริมการเกษตร
บุญ ธรรม (2536: 28) “การสงเสริม การเกษตร หมายถึง การนําความรู วิธีก าร และเทคนิคใหม ๆ ทางเกษตรไปแนะนําเผยแพรใหแ ก
ประชาชนโดยเฉพาะอยางยิ่งเกษตรกร แลวติดตามใหคําแนะนําชวยเหลือจนบังเกิดผลสําเร็จ ขณะเดีย วกันก็น ําเอาปญหาตางๆ ทางเกษตรมาวิเคราะห
หาหนทางแกไข
[117]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แนวคิดเกีย่ วกับความคิดเห็น
ความหมายของความคิดเห็น
สุพัตรา สุภาพ (2545: 5-6) ไดใหแนวคิดเกี่ย วกับความคิดเห็น ไววา ความคิดเห็น เปนการแสดงออกของบุคคลหรือกลุมคนที่มีตอสิ่งใดสิง่ หนึง่
โดยเฉพาะการพูดหรือการเขีย น ซึ่งในการแสดงออกนี้จะตองอาศัย พื้น ความรู ประสบการณ และพฤติก รรมระหวางบุคคล กอนที่จะมีการตัดสิน ใจ
แสดงออก ซึ่งการแสดงออกนี้อาจไดรับการยอมรับหรือปฏิเสธจากผูอื่นก็ได
Oskamp (1991: 12) อธิบายคําวา ความคิดเห็นเปนแนวคิดที่ใกลเคียงกับแนวคิดของทัศนคติ ในบางครั้งใชเหมือนกันแตคําวาความคิดเห็น
มักใชในของเขตที่แคบ เปนเรื่องของการรับรูเบื้องตน มากกวาที่จะเปน รับรูดานอารมณแ ละความคิดเห็นมักเกี่ย วของกับความพึง พอใจในเหตุก ารณใน
ขณะที่ทัศนะคติเกี่ยวของกับความรูสึกหรืออารมณที่เกี่ย วกับเหตุการณ
ผลการวิจัย
ลักษณะสว นบุคคลของกลุม ประชากรตัวอยาง
จากการศึกษาพบวา กลุมตัวอยาง จํานวน 235 คน สวนใหญเปน เพศหญิงมากกวาเพศชาย คือ รอยละ 52.30 และรอยละ 47.70 ตามลําดับ
เปน กลุมอายุ 25-40 ป มากที่สุด รอยละ 41.30 รองลงมาคือ 41-55 ป รอยละ 29.40 สวนอายุต่ํากวา 25 ป นอยที่สุด รอยละ 14.50 มีระดับการศึกษา
ระดับมัธยมศึกษา มากที่สุด รอยละ 46.40 รองลงมาคือ ประถมศึกษา รอยละ 36.60 สวนระดับการศึกษาสูงกวาปริญญาตรี นอยที่สุด รอ ยละ 0.90
สถานภาพสมรส มากที่สุด รอยละ 65.10 รองลงมาคือ โสด รอยละ 26.80 สวนหมายและแยกกันอยู นอยที่สุด รอยละ 2.60 มีรายไดนอยกวา 20,000
บาท มากที่สุด รอยละ 48.10 ทํานาป มากที่สุด รอยละ 81.30 รองลงมาคือ ทํานาปรัง รอยละ 18.70
ผลการทดสอบสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 1 ปจจัย ดานบุคคลของเกษตรกร มีความสัมพันธกับความคิดเห็นตอนโยบายการสงเสริมการเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอก
ประยุทธ จัน ทรโอชา
จากการทดสอบสมมุติฐานพบวา อายุแ ละระดับการศึกษามีความสัมพันธกับความคิดเห็นของเกษตรกรตอนโยบายสงเสริมการเกษตร อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 มีความสัมพันธกับนโยบายการสงเสริม การเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา อยางมีนัย สําคัญทาง
สถิติที่ระดับ 0.05
สมมติฐานที2่ ปจจัย ที่เกี่ยวของกับนโยบาย มีความสัมพันธกับความคิดเห็นตอนโยบายการสง เสริม การเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอก
ประยุทธ จัน ทรโอชา
จากการทดสอบสมมุติฐานพบวา การรับรูขาวสารเกี่ย วกับนโยบายและความรูความเขาใจเกี่ย วกับนโยบายมีความสัม พัน ธกบั ตอนโยบายการ
สงเสริมการเกษตรอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 เกี่ย วกับนโยบายมีความสัม พันธกับนโยบายการสงเสริม การเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอก
ประยุทธ จัน ทรโอชา อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
ผลการสัมภาษณเชิงลึก
ผูวิจัยไดน ําแบบสัมภาษณไปทําการสัม ภาษณเกษตรกรผูประกอบอาชีพทํานาที่อาศัย อยูในเขตพื้น ที่องคการบริหารสว นตําบลโคกตะบอง
อําเภอทามะกา จังหวัดกาญจนบุรี รวม 5 ทาน ซึ่งผลการสัมภาษณสรุปไดดังนี้
1. โครงการจายเงินชวยเหลือชาวนา (ไรละ 1,000 บาท ครอบครัวละไมเกิน 15 ไร)ผูใหสัมภาษณกลาววา ไดรับการชวยเหลือเงิน ชดเชยจาก
โครงการจายเงินชวยเหลือชาวนา ไรละ 1,000 บาท นั้น เปน การชว ยเหลือเกษตรกรที่ม าลงทะเบีย นไว เปน โครงการที่ดีแ ตคิด วานาจะชว ยเหลือให
มากกวานี้ เนื่องจากเกษตรกรสวนใหญทํานาเกิน 15 ไร ซึ่งเงินที่ไดรับไมเพีย งพอตอการใชจาย
2. มาตรการลดตน ทุนการผลิต ผูใหสัม ภาษณกลาววามาตรการลดตนทุน การผลิต ที่รัฐบาลออกมาเปน เรื่องที่ดี แตย ัง ไมไดรับประโยชนที่
ชัดเจนจากโครงการนี้
[118]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3. สงเสริมการตลาดผูใหสัม ภาษณกลาววาไดเขารวมกับโครงการ ไดรับความรูเพื่อนํามาเปรียบเทียบตนทุนการผลิตของตนเองและหาวิธกี าร
ในการลดตน ทุนการผลิตแตน าไมไดทําเลยหยุดไป
4. สงเสริมการผลิตผูใหสัม ภาษณกลาววา เปนโครงการที่ดีเนื่องจากเปนการสนับสนุน ใหเกษตรกรไดใชประโยชนจากตลาดสิน คาเกษตร
ลวงหนาและยังใหความรูเกี่ยวกับการสงเสริมการผลิตและวิธีการตางๆ ทําใหเกษตรกรสามารถพึ่งตนเองไดอยางยั่งยืน
ความคิดเห็น เกี่ยวกับการชวยเหลือชาวนาของรัฐบาลโดยภาพรวม ผูใหสัม ภาษณกลาววานโยบายการสงเสริมการเกษตรดานขาวของรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา ยังไมสามารถเห็นผลดีที่ตามมาในรูปธรรม เพราะชาวนายังไมไดรับการชวยเหลือจากภาครัฐอยางจริงจัง มีพียงแคนโยบาย
ออกมา และการชวยเหลือตางๆในรูปธรรม รัฐบาลยังหาวิธีที่จะทําใหช าวนามีชีวิต ความเปน อยูที่ดีข ึ้น ไมได ชาวนาตองการใหช วยเหลือ มากกวานี้
เนื่องจากทํานาไมไดเปน ระยะเวลานาน แตม ีคาใชจายและไมมีเงินลงทุนเพิ่ม ตองการใหชวยเหลือมากกวานี้
ปญ หาและอุปสรรคอันเกิดจากนโยบายผูใหสัม ภาษณกลาววา การปฏิบัติตามโครงการบางอยางยุงยาก ทําใหตองลาชาบางครั้ง เสีย สิทธิ์ใน
บางเรื่องนอกจากนี้ข ั้นตอนยุงยาก ทําใหบางครั้งพลาดโอกาสบางอยาง
ขอเสนอแนะจากผลการวิจัย
ดานโครงการจายเงิน ชวยเหลือชาวนา (ไรละ 1,000 บาท ครอบครัวละไมเกิน 15 ไร) โดยขอที่ม ีคาเฉลี่ยนอยกวาขออื่นๆ คือการจายเงิน ให
เกษตรกรที่ม าขึ้นทะเบีย นไวกับกรมสงเสริม การเกษตร ดังนั้น รัฐบาลควรที่จะรับฟงปญหาและแกไขปญหาการจายเงินชวยเหลือชาวนา เพราะการปฏิบตั ิ
ตามโครงการบางอยางยุงยาก หลายขั้นตอน ทําใหตองลาชาบางครั้งเสียสิทธิ์ในบางเรื่อง
ดานการลดตนทุน การผลิต โดยขอที่ม ีคาเฉลี่ยนอยกวาขออื่นๆ คือลดราคาจําหนายเมล็ดพันธุขาว ทั้งของกรมการขาวและของภาคเอกชน
ดังนั้น การที่ชาวนาทํานาไดปละครั้ง ชาวนาจึงมองวาไมจําเปนที่จะตองลดราคา แตควรที่จะหันมาแกไขปญหาในชวงที่ไมไดทํานาจะดีกวา
ดานการสงเสริมการตลาดโดยขอที่มีคาเฉลี่ย นอยกวาขออื่นๆ คือสงเสริม ใหเกษตรกรผูปลูกขาวอินทรียแ ละขาวคุณภาพพิเศษ เชนขาวหอม
นิล ขาวไรซเบอรี่ ไดทําสัญ ญาซื้อขายกับโรงสี / ผูประกอบการขาวถุง / ผูสงออก เพื่อใหเกษตรกรไดรับราคาที่เปนธรรม ดังนั้น รัฐบาลควรที่จะกําหนด
หรือประกัน ราคาขาวใหแนนอน เพราะโรงสีมักจะกดราคาขาวใหต่ําลง ถารัฐบาลไมไดเขามาจัดการตรงจุดนี้ ชาวนาก็จะไดรับราคาที่ไมเปนธรรม
ดานการสงเสริมการผลิต โดยขอที่ม ีคาเฉลี่ย นอยกวาขออื่น ๆ คือสงเสริมการผลิตเมล็ดพันธุขาวในครัวเรือน ดังนั้น รัฐบาลควรที่จะเขามาให
ความรูหรือคําแนะนําแกเกษตรกร เพื่อที่จะไดม ีการจัดการไดดีข ึ้น
เอกสารและสิ่งอางอิง
บุญ ธรรม จิตตอนันต. 2536. สงเสริมการเกษตร: หลักและวิธีการ. กรุงเทพมหานคร.มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ศุภชัย ยาวะประภาษ. 2533. นโยบายสาธารณะ. กรุงเทพมหานคร. จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
สุพัตราจุณณะปย ะ. 2556. คู มือการวิจัย ทางรัฐศาสตรแ ละรัฐประศาสนศาสตร.
กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพชุม นุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จํากัด.
สุพัตรา สุภาพ. 2545. สังคมวิทยา. พิม พครั้งที่ 22, กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช.
Dye, T. R. 1984.Understanding public policy. California: Prentice-Hall.
Oskamp, S. 1991. Attitudes and Opinions.Englewood Cliffs. New Jersey: Prentice-Hall.
[119]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจจัยที่มีความสัมพันธกับการเปนองคการแหงความสุขของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
The Factor Related to Happiness in the Workplace of The Secretariat Senate’s Officers.
แสงจันทร มานอย*, ดร.เกวลิน ศีลพิพฒ
ั น** และ ผูช วยศาสตราจารย ดร.ศรีรัฐ โกวงศ***
Sangjun Manoy, Dr.Kevalin Silphiphat and Assistant Professor Dr.Srirath Gohwong
บทคัดยอ
การศึ กษาวิจัย ครั้ง นี้ มีวัต ถุ ป ระสงคเ พื่อ ศึ กษาระดั บ ความสุข ในการทํางานของบุ ค ลากรสํา นั ก งานเลขาธิ การวุ ฒิ ส ภา และปจจัย ที่ มี
ความสัมพัน ธกับการเปนองคการแหงความสุขของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัย คือ บุคลากรสํานักงานเลขาธิก าร
วุฒิสภา จํานวน 293 คน เครื่องมือที่ใชในการเก็บขอมูล คือ แบบสอบถาม และสถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูลไดแก คาความถี่คารอยละ คาเฉลี่ย คา
เบี่ย งเบนมาตรฐาน การทดสอบสมมติฐานใชการทดสอบที การวิเคราะหความแปรปรวนแบบจําแนกทางเดีย ว (ANOVA) และคาสัม ประสิทธิ์สหสัมพันธ
ของเพียรสัน ผลการศึกษาวิจัย พบวา บุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา มีระดับความสุขโดยรวมอยูในระดับมีความสุข โดยความสุขดานการมีน้ําใจ
เอื้ออาทรตอกัน อยูในระดับมีความสุข อยางยิ่ง ทั้งนี้ เพศ รายได และตําแหนงประเภทงานตางกันมีความสุข ในการทํางานแตกตางกัน สวนปจจัย ดาน
คุณ ลัก ษณะของงานมีค วามสัม พัน ธกับการเปน องคก ารแหงความสุข ของบุค ลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภามากที่สุด รองลงมาคือ ปจจัย ดา น
ความสัมพัน ธระหวางบุคคล และปจจัย ดานภาวะผูนํา อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ตามลําดับ
คําสําคัญ : ความสุข, องคการ, บุคลากร, ภาวะผูน ํา
Abstract
The objectives of the research were to study 1) Happiness in the Workplace of the Secretariat Senate’s officers 2)
Factor Related to Happiness in the Workplace of the Secretariat Senate’s officers. Sample size composed of 293 persons
selected from the Senate’s officers. Data were collected by questionnaires together with analyzed by statistical software.
Statistical tools used for data analysis were percentage, mean, standard deviation, T-test, One Way Anova analysis and Pearson
product moment correlation coefficient. The results of the research found that the happiness level of the Secretariat Senate
personnels was at happy level (by the generosity was at very happy level). The difference of sex, revenue, job position of
Personnels relate to the difference happiness in the work life. Hypothesis testing revealed that factor related to Happiness in
the Workplace were Job characteristics factor, personal relationship factor and leadership factor were respectively related with
the happiness in the workplace at the .05 level of significance
Keywords: Happiness, Organization, Personnel, Leadership
*
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
***
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
**
[120]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
สํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา มีภารกิจในการสนับสนุนการปฏิบัติงานดานนิติบัญ ญัติข องสมาชิก วุฒิสภา กรรมาธิก ารและบุคคลในวงงาน
รัฐสภา ซึ่งปจจัยสําคัญตอการปฏิบัติตามภารกิจดังกลาวใหเกิดผลสัมฤทธิ์ ไดแกบุคลากรของสํานักงานฯ ที่จะตองเปนผูที่ม ีความรูทักษะ และสมรรถนะ
ในการปฏิบัติงาน สามารถสนับสนุน การดําเนิน งานของสํานักงานฯ ไดอยางมีประสิทธิภาพซึ่งองคกรจะประสบความสําเร็จได ปจจัย สําคัญ อยางหนึ่ง ที่
ชวยผลักดัน และจะมองขามไปไมไดคือ ความสุข ของบุคลากร ซึ่งโดยสภาวะปจจุบัน องคกรตอ งเผชิญ กับ กระแสวิกฤติแ ละความเปลี่ย นแปลงของ
เศรษฐกิจ การเมือง และสังคมซึ่งมีความผัน แปรอยางรวดเร็ว ทั้ง ในระดับประเทศและระดับโลก และมีผ ลเชื่อ มโยงถึง บุคลากรในองคกรซึ่ง ไดรับ
ผลกระทบจากเหตุ ก ารณดั ง กลาวจนทํ าใหเกิดภาวะความตึงเครีย ดอัน เห็น ไดจากบุคลากรมี สถิติก ารลาป ว ยเนื่ องจากปญ หาทางด านสุข ภาพอั น
เนื่องมาจากการทํางานภายใตภาวะความตึงเครียดนั้น
ดวยเหตุน ี้ทําใหตองมีความพยายามหาวิธีการตางๆ ที่จะทําใหองคกรกาวขามสถานการณอันเปน ผลกระทบกับประสิทธิภาพการปฏิบัติง าน
ของบุคลากร และแสวงหาการพัฒนาที่นําไปสูองคกรที่ประสบความสําเร็จ ซึ่งแนวคิดที่สําคัญ อยางหนึ่งที่จะชว ยใหอ งคกรบรรลุผ ลลัพธที่สําคัญ นี้คือ
แนวคิดองคกรแหงความสุข หรือ Happy workplace ซึ่งเปน แนวคิดที่เกิดขึ้นเพื่อมุงสรางคนในองคกรใหเปนคนที่ม ีความสุข โดยสํานักงานเลขาธิก าร
วุฒิสภา รวมกับสํานักงานกองทุนสนับสนุนการสรางเสริมสุขภาพ (สสส.) ไดดําเนินการจัดโครงการสรางเสริม และพัฒนาคุณ ภาพชีวิต การทํางานของ
บุคลากรภายในสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2557-2559 ในเรื่อง "นักสรางสุของคกร” ซึ่งมาจากความเชื่อที่วาคนหรือพนักงานใน
องคกรนั้นๆ เปนทรัพยากรที่มีชีวิตจิตใจ มีความรูสึกนึกคิด การสรางความสัมพันธข องคนในองคกรใหมีความสุข ทําใหมีความผูกพัน มีความรักในงานและ
มีความศรัทธาตอองคกร จึงจะทําใหมีความสุขในการทํางาน และพรอมที่จะทุม เทแรงกายแรงใจอยางเต็ม ความสามารถในการทํางานใหกับองคกร
นิสิตจึงสนใจที่จะศึกษาความสุข ในการทํางานของบุคลากรในสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา เพื่อใหทราบถึงระดับ ความสุข ในการทํางานของ
บุคลากร และทราบถึงปจจัยที่มีความสัมพัน ธกับความสุขในการทํางานของบุคลากร ซึ่งปจจัย เหลานี้ทําใหองคกรไดรับรูขอมูลและตระหนักถึงปจจัยและ
องคประกอบที่จะทําใหการทํางานในองคกรมีความสุข มีคุณภาพชีวิตที่ดี โดยนําผลจากการศึกษาครั้งนี้ไปใชปรับเปลี่ยนปจจัยและองคประกอบบางประการที่
สามารถแกไขได ตลอดจนนําไปใชปรับปรุงพัฒนาองคกรใหเปน สถานที่ทํางานที่น าอยูนาทํางาน และเปนองคกรแหงความสุข เพื่อใหเกิดดุลยภาพระหวาง
ความสุขในการทํางานกับความสุขในชีวิตดานอื่นๆ โดยจะนําขอ มูล จากผลการศึกษาที่ไดรับ ไปใชเปน แนวทางใหกับผูบริหารในการวางแผนบริหาร
พนักงาน และสามารถนําไปตอยอดในการกําหนดกลยุทธ หรือนโยบายในการพัฒนาดานความสุขและคุณภาพชีวิตในการทํางานของพนักงานตอไป
วัตถุประสงคการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับความสุข ในการทํางานของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
2. เพื่อศึกษาเปรียบเทียบการเปนองคการแหงความสุขของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภาตามปจจัยสวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัม พัน ธระหวางปจจัยดานคุณ ลักษณะของงาน ดานความสัมพัน ธระหวางบุคคลและดานภาวะผูนาํ กับการเปนองคการแหง
ความสุขของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
วิธีการวิจัย
การศึกษาวิจัยครั้งนี้เปน การศึกษาเชิงปริม าณดวยการสํารวจโดยใชแบบสอบถามปลายปด ชนิด เลือกตอบ และมาตรวัดทัศนคติ 5 ระดับ
ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข องบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา จากจํานวน 293 ตัวอยาง คํานวณโดยใชสูตร Yamane จากบุคลากรสังกัดสํานักงาน
เลขาธิการวุฒิสภา จํานวนทั้งหมด 1,090 คน ทั้งนี้สํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา ไดแบงประเภทตําแหนงงานออกเปนทั้งหมด 4 ประเภท โดยใชการสุม
ตัวอยางแบบสัดสวนของชั้นภูมิ (Proportional Stratified Random Sampling) ดําเนินการวิเคราะหขอมูลดวยคาสถิติ จํานวน รอยละ คาเฉลี่ย สวน
เบี่ย งเบนมาตรฐาน วิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว และวิเคราะหสัมประสิทธิ์สหสัมพัน ธข องเพีย รสัน
โดยผูวิจัย ไดศึกษาตัวแปร ตามแนวคิดองคกรแหงความสุข หรือ Happy workplace ซึ่งเปนแนวคิดที่เกิดขึ้น เพื่อมุงสรางคนในองคกรใหเปน
คนที่ม ีความสุข
[121]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การทบทวนวรรณกรรม
การวิจัยปจจัยที่มีความสัมพัน ธกับความสุขของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา มีการศึก ษาแนวคิด เอกสารและงานวิจัย ที่เกี่ย วของ
ดังตอไปนี้
1. แนวคิดทฤษฎีข อง Hackman and Oldham (1975) ซึง่ นําเสนอทฤษฎีเกีย่ วกับคุณลักษณะของงานทีจ่ ะชวยอธิบายถึงแรงจูงใจในการทํางาน
ขึ้น มา โดยมีความคิดเห็นวาหากพนักงานมีแ รงจูงใจภายในงาน พนักงานจะสามารถแสดงออกซึง่ พฤติกรรมการปฏิบตั งิ านทีด่ อี อกมา และจะเปนการผลักดัน
ใหพนักงานมีพฤติกรรมที่ดีเชนนั้นตอไป
2. แนวคิดทฤษฎีข อง Manion (2003) ซึ่งหนึ่ง ในองคป ระกอบของความสุข ในการทํางาน คือ การเปน ที่ย อมรับ (Recognition) รับรูวา
ตนเองไดรับความเชื่อถือจากผูรวมงาน ไดรับยอมรับจากผูรวมงาน และผูบังคับบัญชาในการทํางาน ไดรับความคาดหวัง ที่ดี และความไววางใจในการ
ทํางาน
3. แนวคิดทฤษฎีข อง Blake and Mouton แบงลักษณะของผูนําแบบทํางานเปนทีม (Team Management) ผูบริหารแบบนี้เชื่อวา ตนเปน
เพีย งผูเสนอแนะหรือใหคําปรึกษาแกผูใตบังคับบัญชาเทานั้น อํานาจการวินิจฉัยสั่งการและอํานาจการปกครองบังคับบัญชายังอยูที่ผูใตบังคับบัญ ชา มี
การยอมรับความสามารถของแตละบุคคล กอใหเกิดความคิดสรางสรรคในการทํางาน และเปนการสงเสริมแรงบัน ดาลใจแกผูใตบังคับบัญ ชา
4. แนวคิดทฤษฎีข อง Rensis Likert แบงลักษณะผูน ําแบบใชอํานาจเชิงเมตตา (Benevolent-Authoritative) ปกครองแบบพอปกครองลูก
ใหความไววางใจผูใตบงั คับบัญ ชา จูงใจโดยการใหรางวัล ซึ่งเปนลักษณะการใสใจและปรารถนาดีตอผูอื่น และการมีศีลธรรมในการปฏิบตั งิ าน รวมถึงการ
เปดกวางยอมรับสิ่งตางๆ
5. แนวคิดทฤษฎี ของ Burns ไดเสนอ ทฤษฎีความเปนผูน ํ าเชิงปฏิ รูป (Transformational Leadership Theory) การแสดงความเปน ผูน ํ าที่ มี
ประสิทธิภาพสําหรับสถานการณปจจุบัน คือ การแสดงพฤติกรรมความเปนผูนําในเชิงปฏิรูปซึ่งตองมีความสามารถในการคิดเชิงกลยุทธ โดยมีลักษณะของผูน ํา คือ
1. ผูนําการแลกเปลี่ยน (Transactional Leadership) 2. ผูนําการเปลี่ยนแปลง (Transformational Leadership) 3. ผูนําจริยธรรม (Moral Leadership) ซึ่งเปนการ
สรางจิตที่ดีสํานึกตอสังคม
6. แนวคิดการสรางองคกรแหงความสุข ของสํานักกองทุนสนับสนุน การเสริมสรางสุข ภาพ (2552) ไดใชแ นวคิดการทํางานอยางมีความสุข นี้
เปน แนวทางในการดําเนินงานเพื่อการมีคุณภาพชีวิตที่ดีเกิดเปนองคประกอบแหงความสุข ของคนทํางานขึ้น มา เรียกวา Happy 8 หรือความสุข ทั้งแปด
นําไปสูก ารมีคุณ ชีวิต ที่ดีอ ยางยั่งยืน ซึ่ง ประกอบดว ย 1. Happy Body (สุข ภาพดี) 2. Happy Heart (น้ําใจงาม) 3. Happy Society (สัง คมดี) 4.
Happy Relax (ผอนคลาย) 5. Happy Brain (หาความรู) 6. Happy Soul (ทางสงบ) 7. Happy Money (ปลอดหนี้) 8. Happy Family (ครอบครัวดี)
ผลการวิจัย
ลักษณะทางประชากรของตัวอยาง
จากผลการวิจัย พบวา กลุมตัวอยางในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ สวนใหญคือ เพศหญิง (รอยละ 68.9) ชวงอายุ 36-45 ป (รอ ยละ 43) สถานภาพโสด
(รอยละ 58.4) ระดับการศึกษาปริญ ญาตรีหรือเทีย บเทา (รอยละ 60.1) รายไดเฉลี่ย 20,001-30,000บาท (รอยละ 51.5) ชวงอายุงาน 5-10 ป (รอ ยละ
35.5) รองลงมาคือชวงอายุงาน 10 ปข ึ้นไป (รอยละ 34.5) ตําแหนงประเภทงานทั่วไป (รอยละ 49.5) รองลงมาคือตําแหนงประเภทงานวิช าการ (รอยละ
48.5)
ความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณลักษณะของงานของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
จากผลการวิจัย พบวา ระดับความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณลักษณะของงานของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภาอยูในระดับมาก ( = 3.95)
เมื่อพิจารณาเปนรายดานพบวา ดานความสําคัญของงานอยูในระดับมาก ( = 4.24) รองลงมาคือ ดานความหลากหลายของทัก ษะอยูในระดับ มาก
รองลงมา ( = 3.90) สวนอันดับสุดทายคือดานการทราบผลสะทอนกลับจากงานอยูในระดับปานกลาง ( = 3.45)
[122]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความคิดเห็นเกี่ยวกับความสัมพัน ธระหวางบุคคลของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
จากผลการวิจัย พบวา ระดับความคิดเห็นเกี่ยวกับความสัม พันธระหวางบุคคล อยูในระดับ ปานกลาง ( = 3.60)เมื่อ พิจารณาเปน รายดาน
พบวา ดานความสัมพันธกับเพื่อนรวมงาน อยูในระดับมาก ( = 3.86) รองลงมาคือ ดานการไดรับการยอมรับอยูในระดับมาก ( = 3.49) และอันดับ
สุดทายคือ ดานความสัมพันธกับผูบังคับบัญชาอยูในระดับปานกลาง ( = 3.43)
ความคิดเห็นเกี่ยวกับภาวะผูนําของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิส ภา
จากผลการวิจัย พบวา ระดับความคิดเห็นเกี่ยวกับภาวะผูน ํา อยูในระดับปานกลาง ( = 3.58) เมื่อ พิจารณาเปน รายดานพบวา ดานการมี
ศีลธรรมในการปฏิบัติงาน อยูในระดับมาก ( = 3.67) รองลงมาคือดานการสงเสริม แรงบัน ดาลใจแกผูใตบัง คับ บัญ ชาอยูในระดับปานกลาง ( =
3.62) และอันดับสุดทายคือ การเปดกวางยอมรับสิ่งตางๆ อยูในระดับปานกลาง ( = 3.51)
การเปรียบเทียบความความสุขในการทํางานของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
จากผลการวิจัย โดยการทดสอบความแปรปรวนทางเดีย ว (One-way ANOVA) ที่มีเพศ รายได และประเภทตําแหนง แตกตางกัน จะมี
ความสุขในการทํางานแตกตางกัน อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 แตบุคลากรสํานัก งานเลขาธิก ารวุฒิส ภาที่ม ี อายุ สถานภาพสมรส ระดับ
การศึกษา อายุงาน แตกตางกันจะมีความสุข ในการทํางานไมแ ตกตางกัน
ความสัมพันธระหวางปจจัยดานคุณลักษณะของงานกับความสุขในการทํางานของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
จากผลการวิจัย โดยการวิเคราะหดวยสถิติ Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient พบวาปจจัย ดานคุณลักษณะของงานมี
ความสัมพัน ธกับความสุขในการทํางาน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 โดยมีคาสัมประสิทธิ์สหสัมพัน ธเทากับ 0.32 โดยมีความสัม พัน ธทิศทาง
เดีย วกันในระดับปานกลาง
ความสัม พันธระหวางปจจัยดานความสัมพัน ธระหวางบุคคลกับความสุข ในการทํางานของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
จากผลการวิจัย โดยการวิเคราะหดวยสถิติ Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient พบวาปจจัย ดานความสัมพันธระหวาง
บุคคล มีความสัมพัน ธกับความสุขในการทํางาน เทากับ 0.36 โดยมีความสัมพันธในทิศทางเดียวกันในระดับปานกลาง
ความสัม พันธระหวางปจจัยดานภาวะผูนํากับความสุขในการทํางานของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิส ภา
จากผลการวิจัย โดยการวิเคราะหดวยสถิติ Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient พบวา ปจจัย ดานภาวะผูนํา มีความสัม พัน ธกับ
ความสุขในการทํางานเทากับ 0.30 โดยมีความสัมพันธในทิศทางเดีย วกันระดับนอย
อภิปรายผลการวิจัย
บุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภาที่มีเพศตางกัน มีความสุข ในการทํางานแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไว ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของ ศิรินธร สายสุนทร (2557) ที่พบวาเพศแตกตางกันมีความสุข ในงานแตกตางกัน โดยบุคลากรสํานักงาน
เลขาธิการวุฒิสภาเพศหญิง มีความสุข สูง กวาเพศชาย ทั้ง นี้อ าจเปน เพราะสํานัก งานเลขาธิก ารวุฒิส ภามีลักษณะงานหลักในการสนับ สนุน งานดาน
เลขานุการใหกบั สมาชิกวุฒิสภาซึ่งเปน งานที่ใชความละเอีย ดและออนโยน จึงอาจทําใหเพศหญิงมีความสุขในการทํางานมากกวาเพศชาย
บุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภาที่มีรายไดตางกัน มีความสุข ในการทํางานแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติทรี่ ะดับ .05 ซึง่ เปนไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไวซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ ศูน ยวิจัย ความสุข ชุม ชน (2551) ที่พบวาความสุข ในการทํางานมีความแตกตางกัน ไปตามรายไดที่ตางกัน
เมื่อเปรีย บเทีย บความสุขรายดานจําแนกตามรายได พบวา บุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภาที่ม ีรายไดตางกัน มีความสุขในการทํางานแตกตางกัน ใน
ดานสุขภาพรางกาย และดานการเงิน อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งพบวาบุค ลากรที่ม ีรายไดเฉลี่ย 40,001-500,000 บาทมีคาเฉลี่ย ของ
[123]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความสุขสูงกวาบุคลากรที่ม ีรายไดน อยกวา ทั้งนี้อาจเนื่องมาจากบุคลากรที่ม ีรายไดสูง จะมีเงิน เพื่อใชในการบํารุงรักษาสุขภาพ และยังมีเงินเหลือเพือ่ เก็บ
ออมทําใหฐานะทางการเงิน มั่นคง
บุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภาที่มีตําแหนงประเภทงานตางกัน มีความสุข ในการทํางานแตกตางกันอยางมีนยั สําคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05
ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของศูนยวิจัยความสุข ชุม ชน (2551) ที่พบวาความสุขในการทํางานมีความแตกตางกัน ไปตาม
ตําแหนงงานที่ตางกัน เมื่อเปรียบเทียบความสุข รายดานจําแนกตามประเภทตําแหนง พบวา บุคลากรที่มปี ระเภทตําแหนงตางกัน มีความสุขในการทํางาน
แตกตางกันในดานสุข ภาพ ดานการเปดรับสิ่งใหมๆ ดานการเงิน ดานความสุขในสถานที่ทํางาน อยางมีนัยสําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งพบวาบุคลากร
ประเภทตําแหนงบริหาร มีคาเฉลี่ยของความสุข สูงกวาบุคลากรที่มีประเภทตําแหนงอื่นๆ ทัง้ นีอ้ าจเนือ่ งมากจากบุคลากรประเภทตําแหนงบริหารเปนระดับ
ผูบริหารสูงสุดขององคกรทําใหตองมีการวางแผนและขับเคลื่อนองคกรในภาพรวมทุกดาน จึงทําใหตองมีการเปดรับสิ่งใหมๆ เพื่อพัฒนาสมองอยูตลอดเวลา
และมีระดับรายไดที่สูงประกอบกับมีประสบการณและสรางฐานะจึงทําใหมีความมั่นคงทางการเงิน และมีประสบการณการทํางานในองคกรเปนระยะเวลาที่
ยาวนานจนทําใหเกิดความรักและผูกพันกับองคกรมากตามไปดวย
ปจจัย ดานคุณลักษณะของงานมีความสัม พัน ธกับการเปนองคการแหงความสุข ซึง่ เปนไปตามสมมติฐานทีต่ งั้ ไว โดยมีความสัมพันธไปในทิศทาง
เดีย วกันในระดับปานกลาง ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของ นภาพร มงคลสิน (2555) ที่พบวาปจจัย ที่ม ีความสัม พันธทางบวกกับความสุข ในการทํางานของ
ครูโรงเรีย นเอกชนจังหวัดนครปฐมเขต 1 ไดแก คุณลักษณะของงานดานคุณลักษณะของงานในภาพรวม ซึง่ คุณลักษณะของงานดานความหลากหลายของ
ทักษะ ดานความสําคัญของงานดานความมีเอกสิทธิ์ข องงาน และดานการทราบผลสะทอนกลับจากงานมีความสัมพันธกบั ความสุขของบุคลากรสํานักงาน
เลขาธิการวุฒิสภา โดยมีความสัม พันธในทิศทางเดียวกัน ในระดับนอย ทั้งนี้อาจเปนเพราะบุคลากรไดปฏิบตั งิ านภายใตกรอบอํานาจหนาทีข่ องสํานักทีส่ งั กัด
โดยมีการทํางานเฉพาะดาน ซึ่งหากมีการสับเปลี่ย นหมุน เวียนหรือไดม ีการจัดโครงการทํางานภายใตความรวมมือระหวางสํานักมากยิ่งขึ้น อาจทําใหเกิด
ความหลากหลายของทักษะที่มีความสัมพันธกับการเปน องคการแหงความสุขในระดับที่สูงขึ้น หากองคกรมีการเชิดชูหรือยกยอ งคุณ คาในผลงานของ
บุคลากรอาจทําใหความสัม พันธดานความสําคัญของงานอยูในระดับที่สูงขึ้น ซึ่งหากเพิ่ม การระบุผลการปฏิบัติงานใหชัดเจนเปนรายบุค คล อาจทําใหมี
ความรูสึกเปนเจาของในผลงานมากยิ่งขึ้น และควรมีการเพิ่มในดานการสรุปและประเมินผลในงานประจําทีไ่ ดดาํ เนินการแลวเสร็จเพือ่ ทําใหเกิดความสุขใน
การทํางานในระดับที่สูงขึ้น ตามไปดวย
ปจจัย ดานความสัมพันธระหวางบุคคลมีความสัมพันธกับการเปน องคการแหงความสุข ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานทีต่ งั้ ไว โดยมีความสัมพันธไปใน
ทิศทางเดียวกันในระดับปานกลาง ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของ นภาพร มงคลสิน (2555) ที่พบวาปจจัยที่มีความสัมพันธทางบวกกับความสุข ในการทํางาน
ของครูโรงเรียนเอกชนจังหวัด นครปฐมเขต 1 ไดแ ก สัม พัน ธภาพระหวางบุค คล ซึ่งปจจัย ความสัม พัน ธระหวางบุคคลดานการไดรับการยอมรับ มี
ความสัมพัน ธกับความสุขของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา โดยมีความสัมพันธในทิศทางเดียวกันในระดับปานกลาง จึง ควรมีการพัฒ นารว มกัน
ทุกฝายทั้งตัวบุคลากรและเพื่อนรวมงานหรือผูบังคับบัญ ชา ตองมีการพัฒนาความรูความสามารถดานตางๆ เพื่อใหเกิดการยอมรับจากคนรอบขาง สวน
ปจจัย ดานความสัมพันธกับผูบังคับบัญ ชามีความสัมพันธกับความสุขในการทํางาน โดยมีค วามสัม พัน ธในทิศทางเดีย วกัน ในระดับ นอย จึง ควรมีก าร
ติดตอสื่อสารแบบไมเปนทางการใหมากยิ่งขึ้น เพื่อสงเสริม ใหเกิดบรรยากาศที่ผอนคลายและเกิดความเขาใจอัน ดีสงผลใหเกิดความสัมพันธทตี่ อ กัน และ
ปจจัย ดานความสัมพันธกับเพื่อนรวมงานพบวามีความสัมพันธกับความสุขในการทํางาน โดยมีความสัมพันธในทิศ ทางเดีย วกัน ในระดับนอ ย จึงควรมี
การสนับสนุนโครงการเสริมสรางการทํางานเปนทีมใหเกิดขึ้นอยางตอเนื่อง
ปจจัยดานภาวะผูนํามีความสัมพันธกับการเปนองคการแหงความสุข ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยมีความสัมพันธไปในทิศทางเดียวกัน
ในระดับนอย ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ ยุพาวรรณ ทองตะนุนาม, ดวงเนตร ธรรมกุล (2558) ที่พบวา ปจจัย พัฒนาองคกรแหงความสุข ไดแ ก ภาวะ
ผูน ําของผูบริหารองคกร ซึ่งปจจัยภาวะผูนําดานการสง เสริม แรงบัน ดาลใจ ดานการใสใจและปรารถนาดี ดานการมีศีลธรรมในการปฏิบัติง าน ดาน
ความสามารถในการคิดเชิงกลยุทธ ดานการเสริมสรางจิตสํานึกตอสังคม และดานการเปดกวางยอมรับสิ่งตางๆ มีความสัมพันธกับความสุขของบุคลากร
สํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา โดยมีความสัมพันธในทิศทางเดีย วกันในระดับนอย ดังนั้นเพื่อเปนการเพิ่ม ระดับความสุข มากยิ่งขึ้น จึงควรมีการเปดโอกาสให
ผูใตบังคับบัญชาไดม ีการแสดงความสามารถของตนเองมากยิ่งขึ้น มีการแสดงออกซึ่งกัน และกัน ในการรักษาน้ําใจ และรักษาผลประโยชนของบุคลากรใน
องคกรตามหลักธรรมาภิบาล ควรสงเสริม กิจกรรมหรือโครงการตางๆ ที่ไดปฏิบัติม าใหมีอยางตอเนื่องและขยายกลุมเปาหมายใหครอบคลุมมากยิง่ ขึน้ มี
การจัดโครงการฝกอบรมดานการวางแผนและการคิดเชิงกลยุทธใหมากยิ่งขึ้น ควรมีการดําเนินโครงการดานการทําประโยชนใหกับสังคมนอกเหนือจาก
โครงการที่สํานักงานไดม ีการจัดอยูในปจจุบัน และควรมีการจัดกิจกรรมในการแลกเปลี่ย นความคิดเห็น และทัศนคติที่ดีตอกัน เพือ่ เสริมสรางจิตใจทีส่ ดใส
และความมั่นคงทางอารมณเพื่อเปน ประโยชนตอการปฏิบัติงาน
[124]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางปจ จัยที่มีความสัมพัน ธกับความสุข ของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
ปจจัยทีม่ ีความสัมพันธกบั ความสุข
มีความสัมพันธกับความสุข รายดาน
ปจจัยสวนบุคคล
1. เพศ
ดานสุขภาพ, ดานผอนคลาย, ดานใฝรู,ดานการงาน
2. รายได
ดานสุขภาพ, ดานการเงิน
3. กลุม ตําแหนงงาน
ดานสุขภาพ, ดานใฝร,ู ดานการเงิน
ปจจัยดานคุณลักษณะของงาน
1. ความหลากหลายของทักษะ
ดานน้ําใจ, ดานจิตวิญญาณ,ดานใฝรู
2. ความสําคัญของงาน
ดานผอนคลาย, ดานน้ําใจ, ดานครอบครัว, ดานสังคม, ดานใฝร,ู ดานการงาน
3. ความมีเอกสิทธิข์ องงาน
ดานสุขภาพ, ดานผอนคลาย, ดานจิตวิญญาณ, ดานครอบครัว,ดานการงาน
4. การทราบผลสะทอนกลับ
ดานน้ําใจ, ดานจิตวิญญาณ, ดานครอบครัว, ดานสังคม,ดานการงาน
ปจจัยดานความสัมพันธ
1. การไดรับการยอมรับ
ดานผอนคลาย, ดานน้ําใจ, ดานจิตวิญ ญาณ, ดานครอบครัว, ดานสังคม,ดานการงาน
2. ความสัมพัน ธกบั ผูบ ังคับบัญชา
ดานผอนคลาย, ดานน้ําใจ, ดานจิตวิญ ญาณ, ดานครอบครัว, ดานสังคม, ดานการงาน
3. ความสัมพัน ธกบั เพื่อนรวมงาน
ดานน้ําใจ, ดานจิตวิญญาณ, ดานครอบครัว, ดานสังคม, ดานใฝรู, ดานการงาน
ปจจัยดานภาวะผูน ํา
1. การสงเสริมแรงบันดาลใจ
ดานผอนคลาย, ดานน้ําใจ, ดานจิตวิญ ญาณ, ดานครอบครัว, ดานสังคม, ดานการงาน
2. การใสใจและปรารถนาดี
ดานผอนคลาย, ดานน้ําใจ, ดานจิตวิญ ญาณ, ดานครอบครัว, ดานสังคม, ดานการงาน
3. การมีศีลธรรม
ดานสังคม, ดานการงาน
4. ความสามารถเชิงกลยุทธ
ดานผอนคลาย, ดานน้ําใจ, ดานสังคม, ดานการงาน
5. การเสริมสรางจิตสํานึก
ดานผอนคลาย, ดานน้ําใจ, ดานครอบครัว, ดานสังคม, ดานการงาน
6. การเปดกวางยอมรับสิ่งตางๆ
ผอนคลาย, ดานครอบครัว, ดานสังคม, ดานการงาน
ขอเสนอแนะ
1. ควรมีการสํารวจความคิดเห็นของบุคลากรในความตองการพัฒนาทักษะดานตางๆ ที่สนใจและเปนประโยชนตอการปฏิบัติงาน และควรมี
การสนับสนุนในการโยกยายสับเปลี่ยนตําแหนงหนาที่ในสายงานเดียวกัน เพื่อเปน การเพิ่มพูน ทักษะในการปฏิบัติงานใหรอบรูและรอบดานมากยิ่งขึ้น
2. ควรมีการยกยองเชิดชูบุคลากรที่มีผลงานเปนที่ประจักษอันเปนสวนสําคัญตอผลสําเร็จของหนวยงานเพือ่ เปนขวัญและกําลังใจทําใหเห็นถึง
ความสําคัญของงานที่ไดปฏิบัติดวยความตั้งใจ
3. ควรสงเสริม ใหบุคลากรไดม ีการวางแผนการทํางานดว ยตนเองโดยมี ผูบัง คับ บัญ ชาคอยเปน ที่ปรึก ษาและมีการตัดสิน ใจในงานที่ไดรับ
มอบหมายเพื่อทําใหบุคลากรรับรูไดถึงการเปนเจาของผลงานอยางภาคภูมิใจ
4. ควรมีการประชุมสรุปผลการดําเนินงานในทุกโครงการหรือกิจกรรมทีไ่ ดปฏิบัติสําเร็จลุลวงไปแลว เพื่อประเมินผลและสรุปปญหาและอุปสรรคที่
พบในการปฏิบัติงานอันจะนําไปสูการวางแผนการทํางานที่ดีย ิ่งขึ้นในครั้งตอไป
5. ควรมีการติดตอสื่อสารแบบไมเปนทางการมากยิ่งขึ้น เพื่อสงเสริมใหเกิดบรรยากาศที่ผอนคลายและเกิดความเขาใจอัน ดีที่สงผลใหเกิด
ความสัมพัน ธที่ตอกัน
6. ควรมีการสนับสนุนโครงการเสริม สรางการทํางานเปน ทีมใหเกิดขึ้นอยางตอเนื่อง เชน โครงการสัมมนาเพื่อเสริม สรางความสัม พัน ธในการ
ปฏิบัติงาน 18 สํานัก “การสัม มนาเพื่อเสริม สรางสัมพัน ธภาพและการทํางานเปนทีม ” และจัดใหมีกิจกรรมสันทนาการตางๆ เพื่อใหเกิดความสัมพันธที่ดี
กับเพื่อนรวมงาน
[125]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
7. ควรสงเสริมกิจกรรมหรือโครงการเกี่ยวกับการพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรมที่ไดปฏิบัติมาใหเกิดขึ้นอยางตอเนื่องและขยายกลุมเปาหมายให
ครอบคลุมมากยิ่งขึ้น เชน โครงการจิตสบายใจเปนสุข โครงการพัฒนาบุคลากรตามประมวลจริยธรรมขาราชการรัฐสภา เปนตน
เอกสารอางอิง
นภาพร มงคลสิน. 2555. ปจจัยที่สัมพันธกับความสุข ในการทํางานของครูโรงเรียนเอกชนจังหวัดนครปฐมเขต 1. วิทยานิพนธศึกษาศาสตรมหาบัณ ฑิต
สาขาบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัย พิษณุโลก
ยุพ าวรรณ ทองตะนุ น าม และ ดวงเนตร ธรรมกุล . 2558. ป จ จัยพั ฒนาองคก รแหงความสุข (ภาครั ฐ): การทบทวนวรรณกรรมอย างเป น
ระบบ. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตรสุข ภาพ. ปที่ 9 ฉบับที่ 1
ศิรินธร สายสุน ทร. 2557. ความสุข ในการทํางานของพนักงานบริษัท แกล็กโซสมิทไคลน (ประเทศไทย) จํากัด. ครุศาสตรอุตสาหกรรมมหาบัณ ฑิต
สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจาคุณ ทหารลาดกระบัง
ศู น ย วิ จัย ความสุ ข ชุ ม ชน . 2551. ประเมิ น ความสุ ข ของคน ทํ า งาน (Happiness at Workplace): กรณี ศึ ก ษาประชาชน อายุ
18-60 ป ที่ทํางานในสถานประกอบการ และองคกรธุรกิจในเขตกรุงเทพมหานคร. มหาวิทยาลัย อัสสัมชัญ.
สถาบั น วิ จัย ประชากรและสั งคม มหาวิ ทยาลั ย มหิ ด ล. คู มื อ การวั ด ความสุ ข ด ว ยตนเอง. แหล งที่ ม า http://www.happinometer.ipsr.mahidol.
ac.th/pdf/Happinometer_Manual.pdf สืบคนเมื่อ มิถ ุนายน 2558
สํานักกองทุนสนับสนุนการเสริม สรางสุข ภาพ. 2552. รายงานประจําป พ.ศ.2552: 27-38.
สํ า นั ก งานเลขาธิ ก ารวุ ฒิ ส ภา. ประวั ติ สํ า นั ก งาน เลขาธิ ก ารวุ ฒิ ส ภา. แหล ง ที่ ม า http://www.senate.go.th/w3c/senate/secretariat.
php?url=content&id=2 สืบคนเมื่อ พฤษภาคม 2558
Blake, R. R., & Mouton, J. S. 1964. The Managerial Grid. Houston: Gulf.
Burns, James, M. 1987. Leadership. New York: Harper & Row.
Hackman, J. R., & Oldham, G. R. 1975. Development of the Job Diagnostic Survey. Journal of Applied Psychology, 60(2), 159170
Manion, Jo. (2003). Joy at Work: Creating a Positive Work Place. Journal of Nursing Administration, 33(12), 652-655.
Rensis Likert, New Patterns of Management. (New York: Mc Graw-Hell Book Co., 1961), 27.
[126]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความคิดเห็นของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยตอการทองเที่ยววิถีไทย
The Opinion of Tourism Authority of Thailand Employees toward Discover Thainess
*
**
ชัญญาภัค ธัญญเจริญ และ รองศาสตราจารย สุพตั รา จุณณะปยะ
Chanyaphak Thunyacharoen and Associate Professor Supattra Junnapiya
บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับความคิดเห็น ของพนักงานการทองเที่ย วแหงประเทศไทยตอการทองเที่ยววิถ ีไทย และศึกษา
ปจจัย ที่ม ีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ของพนักงานการทองเที่ย วแหงประเทศไทยตอการทองเที่ยววิถไี ทย รวมทัง้ ศึกษาปญหาอุปสรรคของการทองเทีย่ ว
วิถีไทย จํานวน 165 คน ใชแบบสอบถามเปนเครื่องมือในการเก็บรวบรวมขอมูลทําการประมวลผลและวิเคราะหข อมูลดวยคอมพิวเตอร โดยใชโปรแกรม
สําเร็จรูป สถิติที่ใชในการวิเคราะหข อมูล ไดแก รอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน การทดสอบคา t-test และการวิเคราะหค วามแปรปรวนทาง
เดีย ว (One way: ANOVA) โดยกําหนดคานัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการศึกษาพบวา พนักงานมีความคิดเห็นตอการทองเทีย่ ววิถไี ทยโดยรวมและ
รายดาน ไดแก ดานรูปแบบ ดานกิจกรรม/โครงการ ดานเสริม สรางการรักทองถิ่น และดานการกระจายรายไดสูทองถิ่น ระดับมาก ผลการทดสอบ
สมมติฐาน พบวา พนักงานที่ม ีระดับการศึกษาแตกตางกัน มีความคิดเห็น ตอการทองเที่ย ววิถีไทยตางกัน และพนักงานที่มีความรูความเขาใจเกีย่ วกับการ
ทองเที่ยววิถ ีไทยแตกตางกัน มีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยตางกัน สวนพนักงานที่มี เพศ อายุ ตําแหนง หนวยงานที่สังกัด และระยะเวลาในการ
ปฏิบัติงานแตกตางกัน มีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยไมตางกัน และพนักงานที่มีความเกี่ยวของของงานทีร่ บั ผิดชอบกับการทองเทีย่ ววิถไี ทยและ
ประสบการณในงานดานการทองเที่ยวแตกตางกัน มีความคิดเห็นตอการทองเที่ยววิถ ีไทยไมตางกัน
คําสําคัญ : การทองเที่ย ววิถ ีไทย, การทองเที่ยวแหงประเทศไทย, ความคิดเห็น, พนักงาน
Abstract
The purpose of this study is to investigate the level of Tourism Authority of Thailand’s employees viewpoints and the
factors that affect differently to the TAT’s employees opinion toward discover Thainess. The sample consists of 280 people.
Questionnaires are used as a tool for data collection. The statistics that is used to analyze the data was percentage, mean,
standard deviation, T-test, and One way: ANOVA. All the test is statistically significant at 0.05 level. The result of this study
showed that the overall TAT’s employees opinion and the separation of TAT’s employees which is divided into four parts ;
pattern, activity (project), local reinforcement, and income distribution to local found at high level. Hypothesis testing revealed
that the difference of education level and comprehension about Discover Thainess impact differently on opinion about Discover
Thainess significant at 0.05 level whereas the personal factors-sex, age, position, affiliation, and the duration of performancehave no different toward the Discover Thainess. Moreover, the involvement of the work with Discover Thainess and experience
in tourism area are not different toward the opinion employees.
Keywords: Discover Thainess, Tourism Authority of Thailand, Opinion, Employees
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[127]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
สืบเนื่องจากการชะลอตัวของจํานวนนักทองเที่ยวซึ่งเปนผลกระทบจากเหตุการณความไมสงบทางการเมืองทีเ่ กิดขึน้ ในประเทศไทย เปนผลให
รายไดหลักของประเทศที่ม าจากภาคอุตสาหกรรมทองเที่ย ว ตองถดถอยไมบรรลุตามเปาหมาย การทองเที่ย วแหงประเทศไทย (ททท.) ในฐานะหนวยงาน
รัฐวิสาหกิจที่มีบทบาทในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคม ตระหนักถึงความจําเปนที่จะเรงขับเคลื่อนการตลาด และการประชาสัมพันธภาพลักษณสราง
ความเชื่อมั่น แกนักทองเที่ย ว รวมทั้งสงเสริม และฟนฟูการทองเที่ยวใหคึกคักอยางตอเนื่อง ประกอบกับนโยบายการบริหารราชการแผนดินภายใตรฐั บาล
พลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา นายกรัฐมนตรี มีแ นวทางการทํางานที่มุง แกปญ หาเรงดวนเฉพาะหนาทั้ง งานดานความมั่น คง เศรษฐกิจ สังคม และ
วัฒนธรรมภายใตแ นวคิด “คืน ความสุข ใหกับประชาชน” และเปนที่นายิน ดีวาบรรยากาศทางการทองเที่ย วเริ่มฟน กลับคืนสูภาวะปกติจึงเปน ชวงเวลาที่
เหมาะสมยิ่งตอการกระตุน การทองเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวตางชาติ อันสงผลใหเศรษฐกิจของประเทศขยายตัวตอไป ดังนั้น คณะกรรมการนโยบายการ
ทองเที่ยวแหงชาติ (ท.ท.ช.) จึงมีม ติอนุม ัติเห็น ชอบใหประกาศ “ปทองเที่ย ววิถีไทย 2558” เปน วาระแหงชาติ (การทอ งเที่ย วแหง ประเทศไทย, ป
ทองเที่ยววิถ ีไทย 2558)
จากนโยบายของรัฐบาลจึงไดกําหนดแคมเปญใหป 2558 เปน “ปทองเที่ย ววิถีไทย 2558 (2015 DISCOVER THAINESS) ” เพื่อสรางการ
รับรูถึงภาพลักษณดานบวกจากความสงบเรียบรอยของบานเมือง ความรัก ความสามัคคี ความปลอดภัยและมิตรไมตรีข องคนไทย โดยเฉพาะความสุข
ความรื่นเริง ความเปนอยูแ บบไทยที่พบเห็นไดทุกถิ่น ทั่วไทยที่เชื่อมโยงความรูสึกของนักทองเที่ย วใหเขาถึงวิถีไทย (Thainess) อันจะเปน การดํารงไวซึ่ง
วัฒนธรรมอยางยั่งยืน ควบคูกับการกระตุนใหเกิดบรรยากาศการเดิน ทางทองเที่ยวที่สนุกสนานและเบิกบานใจรวมถึง การเปด ประสบการณใหม ๆ ของ
ชาวตางชาติ ทั้งนักทองเที่ย วกลุมเดินทางซ้ํา (Re-Visit) ที่รูจักประเทศไทยดีอยูแ ลว และกลุม ที่ไมเคยรูจัก ประเทศไทย (First Visit) ไดเขามาเรีย นรู
สัม ผัสเอกลักษณ วิถ ีความเปนอยูแ บบไทย ผานสินคาและบริการทางการทองเที่ย วที่ใหทั้งคุณ คาและมูลคา มุงเนนการเพิ่ม จํานวนนักทองเที่ยวในกลุม
ตลาด Quality Leisure ซึ่งเปนตลาดนักทองเที่ยวหลักของไทยให เดินทางเขามาประเทศไทยมากขึ้น
อยางไรก็ตาม ปทองเที่ย ววิถีไทย 2558 จะเกิดขึ้น ไมไดนั้น หากขาดการรวมมือระดมปญ ญาความคิดเห็นตางๆ ของบุคลากรในองคกร เนื่อง
ดวย พนักงานการทองเที่ย วแหงประเทศไทย เปน แรงขับเคลื่อนหลักที่สําคัญของนโยบายดังกลาว ผูศึกษาจึงมีความสนใจที่จะศึกษาความคิดเห็น ของ
พนักงานการทองเที่ย วแหงประเทศไทยตอการทองเที่ยววิถ ีไทย เพื่อนําขอมูลที่ไดมาเปนขอมูลเพิ่ม เติม ใหแ ก การทองเที่ย วแหงประเทศไทย ในการ
กําหนดแนวทางเพื่อเสริมสรางการทองเที่ยวใหมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เนื่องจากในป 2559 ก็ย ังคงสืบสานการทองเที่ยววิถ ีไทยตอไปอีก
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยตอการทองเที่ย วแบบวิถีไทย
2. เพื่อศึกษาปจจัยที่มีความสัมพันธกับความคิดเห็นของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยตอการทองเที่ย วแบบวิถีไทย
วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาครั้งนี้ ผูศึกษาไดศึกษาเฉพาะพนักงานที่ซึ่งปฏิบัติงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทย สํานักงานใหญ
ตัว อยาง
ประชากรผูตอบแบบสอบถาม คือ พนักงานการทองเที่ย วแหงประเทศไทย จํานวน 165 คน จากจํานวน พนักงานที่ปฏิบัติงานการทองเที่ยว
แหงประเทศไทย สํานักงานใหญ ทั้งสิ้น 280 คน
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
1. แบบสอบถาม เปนการสํารวจขอมูลตางๆ ประกอบดวย ปจจัยสวนบุคล
[128]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. แบบสอบถามเกี่ย วกับปจจัยดานงาน
3. แบบสอบถามความคิดเห็น ของพนักงานการทองเที่ย วแหงประเทศไทยตอการทองเที่ยววิถ ีไทย
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูศึกษาทําการวิเคราะหขอมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดมาวิเคราะหและประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ และในการศึกษาครั้งนี้ ผูศึกษาไดใชสถิติในการวิเคราะหขอ มูล ซึ่ง ประกอบดว ย คาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) การทดสอบคา t-test และการวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว (One way: ANOVA) เพื่อ
ทดสอบสมมติฐาน
ผลการวิจัย
ขอ มูล ปจ จัยสวนบุคคล
ปจจัย สวนบุคคลของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทย ที่ทําการศึกษาในครั้งนี้คือ พนัก งานการทองเที่ย วแหง ประเทศไทย จํานวน
ทั้งหมด 165 คน พบวา ประชากรในการศึกษาครั้งนี้เปน เพศหญิง มีอายุ 26-30 ป มีระดับการศึกษาปริญญาตรีมากที่สุด ระดับตําแหนง 3-5 หนวยงาน
ที่สังกัดดานสื่อสารการตลาดมากที่สุด ระยะเวลาในการปฏิบัติงาน เฉลี่ย 41.2 ป
ปจ จัยดานงาน
ความเกี่ยวขอ งของงานที่รับผิดชอบกับการทองเที่ยววิถ ีไทย พนัก งานมีความเกี่ย วขอ งของงานที่รับ ผิดชอบกับ การทองเที่ย ววิถ ีไทย
โดยตรงมากที่สุด
ประสบการณในงานดานทองเที่ยว พนักงานมีประสบการณในงานดานทองเที่ยวระดับปานกลาง เมื่อพิจารณาเปนรายขอพบวา พนักงานมี
ประสบการณในการจัดกิจกรรมดานการทองเที่ยวใหสอดคลองกับการตลาด มากที่สุด และมีประสบการณในการกําหนดแผนกลยุทธดานการตลาดการ
ทองเที่ยวในประเทศ และกําหนดทิศทางและการดําเนิน งานดานความรวมมือดานการตลาดทางการทองเที่ย วระหวางประเทศ นอยที่สุด
ความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทอ งเที่ยววิถีไทย พนักงานมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทองเที่ยววิถ ีไทยระดับมาก เมือ่ พิจารณาเปนราย
ขอพบวา พนักงานมีความเขาใจวาการทองเที่ย ววิถีไทยมีความสัมพันธใกลช ิดกับการทองเที่ย วรัฐบาลจึงประกาศวาระแหงชาติใหป พ.ศ.2558 เปน ”ป
ทองเที่ยววิถ ีไทย” มากที่สุด และมีความเขาใจนอยที่สุดคือ ราชบุรี เชื่อมโยงกับนครปฐม เปน การแนะนําเสนทางทองเทีย่ วเชือ่ มโยงแหงใหมของโครงการ
“เมืองตองหามพลาด....PLUS” ซึ่งที่ถูกตองคือ ราชบุรี มีความเชื่อมโยงกับสุพรรณบุรี
ความคิดเห็นตอการทอ งเที่ยววิถีไทยของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
ในการศึกษาครั้งนี้ ผูศึกษาไดศึกษาความคิดเห็นของพนักงานการทองเที่ย ววิถีไทยตอการทองเที่ย ววิถ ีไทย ใน 4 ดาน ประกอบดว ย ดาน
รูปแบบ ดานกิจกรรม/โครงการ ดานเสริม สรางการรักทองถิ่น และดานการกระจายรายไดสูทองถิ่น ผลการศึกษาพบวา พิจารณาโดยรวม พนักงานการ
ทองเที่ยวแหงประเทศไทย มีความคิดเห็น ตอการทองเที่ยววิถ ีไทยอยูในระดับมาก โดยมีความเห็นดวยกับการทองเทีย่ ววิถไี ทยดานรูปแบบ มากทีส่ ดุ และ
ดานกิจกรรม/โครงการ นอยที่สุด
ดานรูปแบบ พนักงานมีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยดานรูปแบบโดยรวมระดับมาก เมื่อพิจารณาเปนรายขอพบวา พนัก งานมีความ
คิดเห็น วาการทองเที่ยววิถีไทยเปนการทองเที่ย วที่ใหความสําคัญกับขนบธรรมเนีย มประเพณีแ ละวัฒนธรรม มากที่สุด และเปน รูปแบบหนึ่ง ของการ
ทองเที่ยวเชิงวัฒนธรรม นอยที่สุด
ดานกิจกรรม/โครงการ พนักงานมีความคิดเห็นตอการทองเที่ยววิถ ีไทยดานกิจกรรม/โครงการ โดยรวมระดับมาก เมื่อพิจารณาเปน รายขอ
พบวา พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทย มีความคิดเห็น ตอการทองเที่ยววิถีไทยวา อาหารการกิน การแตงกายแบบไทยเปน กิจกรรมที่สามารถ
เชื่อมโยงความรูสึกของนักทองเที่ย วใหเขาถึงวิถีไทย มากที่สุด และ“วันธรรมดานาเที่ยว” เปนโครงการที่สามารถสรางการรับรู ภาพลัก ษณดานบวก
เกี่ย วกับความสงบเรียบรอยของบานเมือง ความรัก ความสามัคคีของคนไทยใน 5 ภูมิภาค ใหแกนักทองเที่ย ว นอยที่สุด
[129]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ดานเสริม สรางการรักทองถิ่น พนักงานมีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยดานเสริม สรางการรักทองถิ่นโดยรวมระดับมาก เมื่อพิจารณา
เปน รายขอพบวา พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทย มีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยวา คนในทองถิ่นใหความสนใจในการอนุรักษวฒ
ั นธรรม
ประเพณีของทองถิ่น มากที่สุด และนักทองเที่ยวชาวไทยมีความรักทองถิ่นมากขึ้น นอยที่สุด
ดานการกระจายรายไดสูท องถิ่น พนักงานมีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยดานการกระจายรายไดสูทอ งถิ่น โดยรวมระดับมาก เมื่อ
พิจารณาเปน รายขอพบวา พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทย มีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยวา ทําใหคนในทองถิ่นมีรายไดเพิม่ ขึ้น จากการ
ขายสินคาที่ระลึก ขายอาหารและเครื่องดื่มแกนักทองเที่ยว และชวยเพิ่ม มูลคาใหแกแหลงทองเที่ย วในทองถิ่น และภูมิภาคตางๆ มากที่สุด และคนใน
ทองถิ่นมางานทําเพิ่ม ขึ้น เชน ลูกจางโฮมสเตยตางๆ และเกิดอาชีพใหมๆ ในทองถิ่น เชน หัตถกรรมพื้นบาน การจัดการแสดงแบบวิถีไทย (รําไทย มวย
ทะเล ฟน ดาบ) นอยที่สุด
ผลการทดสอบสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 1 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่ม ีปจจัย สวนบุคคลแตกตางกัน มีความคิดเห็น ตอการทองเที่ยววิถีไทยตางกัน
จากการทดสอบสมมติฐานพบวา ระดับการศึกษา มีความคิดเห็น ตอการทองเที่ยววิถีไทยตางกัน อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 จึง
เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว สวนเพศ อายุ ตําแหนง หนวยงานที่สังกัด และระยะเวลาในการปฏิบัติงาน มีความคิดเห็นตอการทองเที่ยววิถไี ทยไมตา งกัน
จึงไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 2 ปจจัยดานงานที่เกี่ย วของกับพนักงานการทอ งเที่ย วแหง ประเทศไทย ไดแ ก ความเกี่ย วขอ งของงานที่รับผิดชอบกับการ
ทองเที่ยววิถ ีไทย ประสบการณในงานดานการทองเที่ยว และความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทองเที่ย ววิถ ีไทย มีค วามคิดเห็น ตอ การทองเที่ย ววิถ ีไทย
ตางกัน
จากการทดสอบสมมติฐานพบวา ความรูความเขาใจเกี่ย วกับการทอ งเที่ย ววิถีไทย มีความคิด เห็น ตอการทองเที่ย ววิถีไทยตางกัน อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ .05 จึงเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว สวนความเกี่ย วของของงานที่รับผิดชอบกับการทองเที่ยววิถ ีไทยและประสบการณในงานดาน
การทองเที่ย ว มีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยไมตางกัน จึงไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
อภิปรายผลการวิจัย
สมมติฐานที่ 1.1 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่มีเพศแตกตางกัน มีความคิดเห็น ตอการทองเที่ยววิถ ีไทยตางกัน จากการทดสอบ
สมมติฐาน พบวา เพศของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยมีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยไมตางกัน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติ .05 จึง ไม
เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 1.2 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่มีอายุแตกตางกันมีความคิดเห็นตอการทองเที่ยววิถ ีไทยตางกัน จากการทดสอบ
สมมติฐาน พบวา อายุข องพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยมีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยไมตางกัน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติ .05 จึง ไม
เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 1.3 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่ม ีระดับการศึกษาแตกตางกันมีความคิดเห็นตอการทองเที่ยววิถ ีไทยตางกัน จาก
การทดสอบสมมติฐาน พบวา ระดับการศึกษาของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยมีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยตางกัน อยางมีนยั สําคัญ
ทางสถิติ .05 จึงเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว กลาวคือ พนักงานที่ม ีระดับการศึกษาแตกตางกัน หรือมีการศึกษาในระดับสูงขึ้น อาจทําใหมีการรับรูใ น
เรื่องของการทองเที่ย ววิถีไทยกวางขึ้น ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษาของ นิสิตโครงการศิลปศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขารัฐศาสตร (ภาคพิเศษ) รุน ที่ 11
(2558) ไดศึกษาเรื่องความสนใจการทองเที่ย ววิถีไทยของบุคลากรภาครัฐและภาคเอกชน พบวา ระดับการศึกษาแตกตางกัน มีความสนใจการทองเที่ยว
วิถีไทยตางกัน
สมมติฐานที่ 1.4 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่มีตําแหนงแตกตางกัน มีค วามคิดเห็น ตอการทอ งเที่ย ววิถีไทยตางกัน จากการ
ทดสอบสมมติฐาน พบวา ตําแหนงของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยมีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยไมตางกัน อยางมีนยั สําคัญทางสถิติ
.05 จึงไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
[130]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สมมติฐานที่ 1.5 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่มีหนวยงานที่สังกัดแตกตางกัน มีความคิดเห็น ตอการทองเทีย่ ววิถไี ทยตางกัน จาก
การทดสอบสมมติฐาน พบวา หนวยงานที่สังกัดของพนักงานการทองเที่ย วแหงประเทศไทยมีความคิด เห็น ตอการทองเที่ย ววิถีไทยไมตางกัน อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติ .05 จึงไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 1.6 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่ม ีระยะเวลาในการปฏิบัติงานแตกตางกันมีความคิดเห็นตอการทองเที่ยววิถ ีไทย
ตางกัน จากการทดสอบสมมติฐาน พบวา ระยะเวลาในการปฏิบัติงานของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยมีความคิดเห็นตอการทองเทีย่ ววิถไี ทย
ไมตางกัน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติ .05 จึงไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 2.1 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่มีความเกี่ย วของของงานที่รับผิดชอบกับการทองเที่ยววิถ ีไทยแตกตางกันมีความ
คิดเห็น ตอการทองเที่ยววิถ ีไทยตางกัน จากการทดสอบสมมติฐาน พบวา ความเกี่ย วของของงานที่รับผิดชอบกับการทองเที่ยววิถ ีไทยมีความคิดเห็นตอ
การทองเที่ย ววิถีไทยไมตางกัน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ .05 จึงไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 2.2 พนัก งานการทอ งเที่ย วแหง ประเทศไทยที่มีประสบการณในงานดานการทองเที่ย วแตกตางกัน มีค วามคิดเห็น ตอการ
ทองเที่ยววิถ ีไทยตางกัน จากการทดสอบสมมติฐาน พบวา ประสบการณในงานดานการทองเที่ยวมีความคิดเห็น ตอการทองเทีย่ ววิถไี ทยไมตา งกัน อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ .05 จึงไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 2.3 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่มีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทองเทีย่ ววิถไี ทยแตกตางกันมีความคิดเห็นตอการ
ทองเที่ยววิถ ีไทยตางกัน จากการทดสอบสมมติฐาน พบวา ความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทองเที่ยววิถ ีไทยมีความคิดเห็นตอการทองเที่ยววิถ ีไทยตางกัน
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ .05 จึงเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงวากลุม ตัวอยางที่ม ีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทองเที่ยววิถไี ทยแตกตางกัน จึงมี
ความคิดเห็น ตอการทองเที่ยววิถ ีไทยตางกัน เนื่องจากกลุม ตัว อยางที่ม ีความรูค วามเขาใจเกี่ย วกับ การทองเที่ย ววิถ ีไทยจากแนวคิดตางๆ ทําใหกลุม
ตัวอยางเห็น ภาพอยางชัดเจนและเขาใจในเรื่องของการทองเที่ยววิถ ีไทยมากกวากลุม ตัวอยางที่ม ีความรูความเขาใจนอย ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษา
ของ พีรกาน ศิริรักษ (2554) ไดศึกษาเรื่อง ปจจัยที่มีผลตอพฤติกรรมการทองเที่ยวเชิงนิเวศของนักทองเที่ยวในจังหวัดภูเก็ต ซึ่งพบวา ความรูค วามเขาใจ
มีผลตอพฤติกรรมการทองเที่ยวเชิงนิเวศของนักทองเที่ยวในจังหวัดภูเก็ต ในดานระยะเวลาที่เดินทางทองเที่ยวโดยเฉลี่ย ที่ไมแ ตกตางกัน
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
ผลการศึกษาเกี่ยวกับความคิดเห็น ของพนัก งานการทอ งเที่ย วแหง ประเทศไทยตอการทองเที่ย ววิถีไทย ผูศึก ษาขอเสนอแนะที่อาจเปน
ประโยชนตอการทองเที่ยวแหงประเทศไทย ดังตอไปนี้
ปจ จัยดานงาน
ความเกี่ยวขอ งของงานที่รับผิดชอบเกี่ยวบการทอ งเที่ยววิถีไทย พบวาพนักงานมีความเกีย่ วของของงานทีร่ บั ผิดชอบเกีย่ วกับการทองเทีย่ ว
วิถีไทยนอยมาก อาจเปนเพราะงานที่แ ตละคนรับผิดชอบเปน งานที่แตกตางจากลักษณะงานที่เกี่ยวของกับการทองเทีย่ ววิถไี ทย ผูศ กึ ษาจึงไมเสนอแนะใน
ประเด็นนี้
ประสบการณในงานดานการทอ งเที่ยว พบวาพนักงานมีประสบการณน อยที่สุด คือ กําหนดแผนกลยุท ธดานการตลาดการทองเที่ย วใน
ประเทศ และกําหนดทิศทางและดําเนินงานดานความรวมมือ ดานการตลาดทางการทองเที่ยวระหวางประเทศ ดัง นั้น การทอ งเที่ย วแหง ประเทศไทย
ควรมีการสนับสนุนใหพนักงานรุนใหมมีศักยภาพในการรวมกันพัฒนากําหนดแผนกลยุทธตางๆ ดานการทองเที่ยวใหมีประสิทธิภาพมากขึ้น เพื่อชวยให
การดําเนินงานขององคกรประสบความสําเร็จและตรงตามเปาหมายยิ่งขึ้น
ความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทอ งเที่ยววิถีไทย พบวาพนักงานมีความรูความเขาใจนอยที่สุด คือ ราชบุรี เชื่อมโยงกับนครปฐม เปน การ
แนะนําเสนทางทองเที่ย วเชื่อมโยงแหงใหมข องโครงการ “12 เมืองตองหามพลาด...PLUS” อาจเปน เพราะ โครงการ “12 เมืองตองหามพลาด....PLUS”
เปน โครงการตอเนื่องจาก โครงการ “12 เมืองตองหามพลาด” ที่มีแ หลงทองเที่ยวที่น าสนทั้งหมด 12 จังหวัด ซึ่งจากเดิม แลวอาจจะยังไมทราบทัง้ หมดวา
มีจังหวัดใดบาง ตอมาในปปจจุบัน (2559) ทางการทองเที่ย วแหงประเทศไทยไดประกาศเพิ่มแหลงทองเที่ยวอีก 12 จังหวัดใหม “12 เมืองตองหามพลาด
....PLUS” ที่มีความเชื่อมโยงกับ 12 จังหวัดเดิม “12 เมืองตองหามพลาด” จึงอาจทําใหเกิดความสับสนขึ้น ดังนั้น การทองเที่ย วแหงประเทศไทยจึงควร
[131]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปรับรูปแบบการนําเสนอตามสื่อตางๆ เพื่อใหเกิดการจดจํามากขึ้น พรอมทั้งประชาสัมพันธภาพที่เปน Highlight ของจังหวัดตางๆ ที่อยูในโครงการ “12
เมืองตองหามพลาด....PLUS” เพื่อเกิดการรับรูที่ดี มีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทองเที่ยววิถีไทยของคนในองคกร
ความคิดเห็นตอการทอ งเที่ยววิถีไทยของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
ดานรูปแบบ พนักงานมีความเห็นเกี่ย วกับการทองเที่ยววิถ ีไทยเปน รูปแบบหนึ่งของการทองเที่ย วเชิง วัฒ นธรรมนอยที่สุ ด อาจเปน เพราะ
พนักงานยังไมเขาถึงหรือรับรูเกี่ย วกับรูปแบบของการทองเที่ย ววิถีไทย ดังนั้นการทองเที่ยวแหงประเทศไทย ควรมีการประชาสัมพันธใหพนักงานรับรูแ ละ
เขาใจเกี่ย วกับกิจกรรม/โครงการตางๆ ของการทองเที่ย ววิถีไทยซึ่งจัดตามรูปแบบของการทองเที่ยวเชิงวัฒนธรรม
ดานกิจกรรม/โครงการ พบวาพนักงานมีความเห็น วา “วัน ธรรมดานาเที่ย ว” เปน โครงการที่สามารถสรางการรับรู ภาพลัก ษณดานบวก
เกี่ย วกับความสงบเรียบรอยของบานเมือง ความรัก ความสามัค คีข องคนไทยใน 5 ภูม ิภาค ใหแ กนัก ทองเที่ย วนอ ยที่สุด อาจเปน เพราะพนักงานมี
ความเห็น วา โครงการดังกลาวมีสวนใหนักทองเที่ย วรับรูถึงเหตุการณความสงบของบานเมือง ความรัก ความสามัคคี ไมมากนัก ดังนั้นการทองเที่ยวแหง
ประเทศไทยจึงควรปรับโครงการดังกลาวใหมีศักยภาพในการทําใหน ักทองเที่ยวไดรับรูถ ึงความสงบเรีย บรอยของบานเมือง ความรัก ความสามัคคีของคน
ไทยใน 5 ภูมิภาค ใหแกนักทองเที่ย วตามเจตนารมณของรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ จันทรโอชา
ดานเสริม สรางการรักทองถิ่น พบวาพนักงานมีความเห็นวาการทองเที่ยววิถ ีไทยทําให นักทองเที่ยวชาวไทยมีความรักทองถิ่น มากขึ้น นอ ย
ที่สุด ผูศึกษาจึงขอเสนอแนะใหการทองเที่ย วแหงประเทศไทยเพิ่มกิจกรรมที่เจาะลึกถึงวิถ ีชีวิต หรือคุณคาวิถีช ีวิตในทองถิ่นนั้นมากขึ้น
ดานการกระจายรายไดสูท องถิ่น พบวาพนักงานมีความเห็นวาการทองเที่ยววิถ ีไทยทําให คนในทองถิ่นมีงานทําเพิม่ ขึน้ เชน ลูกจางโฮมสเตย
ตางๆ และเกิดอาชีพใหมๆ ในทองถิ่น เชน หัตถกรรมพื้นบาน การจัดการแสดงแบบวิถีไทย (รําไทย มวยทะเล ฟนดาบ) นอยทีส่ ดุ ผูศ กึ ษาจึงขอเสนอแนะ
ใหการทองเที่ย วแหงประเทศไทยมุงเนนกิจกรรมที่เพิ่มรายได หรือเพิ่ม อาชีพทางเลือก ซึ่งสอดคลองกับการทองเที่ยววิถ ีไทยมากกวานี้
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. ควรศึกษาถึงปจจัย ดานอื่นๆ เชน สินคาที่ระลึก การบริการจากแหลงทองเที่ยว ดานสิ่งอํานวยความสะดวกทางการทองเที่ย ว การขนสง
และระบบความปลอดภัย
2. ควรศึกษากลุมนักทองเที่ย วที่เดิน ทางไปทองเที่ยวในกิจกรรม/โครงการตางๆ ของการทองเที่ย ววิถีไทย เชน 12 เมืองตองหามพลาด, วัน
ธรรมดานาเที่ย วฯลฯ ทั้งในเชิงปริม าณและเชิงลึก
3. ควรศึกษาการรับรูขาวสารจากสื่อตางๆ ของประชาชนเกี่ยวกับการทองเที่ยววิถ ีไทย เพื่อ นํามากําหนดกลยุทธ ดานการทอ งเที่ย วทั้งเชิง
นโยบายและปฏิบัติการ เพื่อใหการทองเที่ยววิถ ีไทยไดรับการยอมรับจากประชาชน สมกับเปนวาระแหงชาติและเจตนารมณข องรัฐบาล พลเอกประยุทธ
จันทรโอชา
เอกสารอางอิง
การทองเที่ย วแหงประเทศไทย. 2541. “ปท องเที่ยวไทย 2541-2542”. การทองเที่ยวแหงประเทศไทย: (สําเนา).
การทองเที่ย วแหงประเทศไทย. 2558. การทองเที่ยววิถ ีไทย. (ONLINE) WWW.TATREVIEWMAGAZINE.COM
กรุณา บุญมาเรือน. 2546. ปจ จัยที่มีผ ลตอการเดินทางเขามาทองเที่ยวในประเทศไทยของนัก ทอ งเที่ยวชาวตางชาติ. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตร
มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเชีย งใหม.
นิคม จารุมณี. 2535. การทองเที่ยวและการจัดอุตสาหกรรมการทองเที่ยว. กรุงเทพมหานคร: โรงพิม พการศาสนา.
นงนุช รุจิรังสิม ันตุกุล . 2549. ความคิดเห็นของนักทองเที่ยวที่ม ีตอคุณภาพในการบริการดานการทองเที่ยว กรณีศึกษาอุท ยานแหงชาติเขาชะเมาเขาวง. วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ. มหาวิทยาลัย บูรพา
ประมุข เจีย มสถิตย. 2547. ความพึงพอใจของนักทองเที่ยวที่มีตอกิจกรรมนันทนาการดานการทอ งเที่ยวเชิงอนุรักษในอุท ยานแหง ชาติบ างสีด า
จังหวัดสระแกว. (วิทยานิพนธปริญ ญามหาบัณ ฑิต),มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
พัช รา ลาภลือชัย. 2546. ความพึงพอใจของนักทองเที่ยวชาวไทยตอ การจัดการทอ งเทีย่ วตลาดน้ําดําเนิน สะดวก จังหวัดราชบุรี และตลาดนาทาคา
จังหวัดสมุท รสงคราม. (วิทยานิพนธปริญ ญามหาบัณ ฑิต), มหาวิทยาลัยศรีน ครินทรวิโรฒ.
[132]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความผูกพันตอองคการของพนักงาน บริษัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด
Organization Commitment of Bangkok Mitsubishi UFJ Lease Co.,Ltd. to Staff
ศาสตราจารย ดร.วัลลภ รัฐฉัตรานนท* และ สิรีธร แสงวันลอย **
Professor Dr.Wanlop Rathachatranon and SireethonSaengwanloy
บทคัดยอ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงคเพื่อ 1)เพื่อศึกษาระดับความผูกพันตอองคการ ของพนักงาน บริษ ัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด 2)เพื่อ
เปรียบเทียบความผูกพันตอองคการของพนักงาน บริษัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัดจําแนกตามปจจัยสวนบุคคล3) เพื่อศึกษาความสัม พัน ธ
ระหวางความพึงพอใจในการทํางานกับความผูกพันตอองคการ ของพนักงาน บริษ ัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัดกลุมตัวอยางเปน พนักงานตาม
แผนกตางๆ ของบริษ ัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัดจํานวน 270 คนโดยใชวิธีสุม ตัว อยางแบบชั้น ภูม ิ เครื่องมือ ที่ใชในการวิจัย ครั้ง นี้ ไดแ ก
แบบสอบถาม การวิเคราะห ขอมูลใชคาสถิติรอยละ คาเฉลี่ย คาสวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน การทดสอบคาที t การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว และ
วิเคราะหหาความแตกตางของคาเฉลี่ย รายคูโดยวิธีของ LSD และคาสัม ประสิทธิ์สหสัมพันธเพียรสัน
ผลการวิจัยพบวา กลุมตัวอยาง ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ คือ พนักงาน บริษ ัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด จํานวน 270 คน พบวา
1. เพศ กลุม ตัวอยางในการวิจัยครั้งนี้ สวนใหญเปนเพศชายมากกวาเพศหญิง คิดเปน รอยละ 54.4 และรอยละ 45.6 ตามลําดับ
2. อายุ ผูตอบแบบสอบถามในการศึกษาครั้งนี้กลุมที่มีจํานวนมากที่สุดคือกลุมที่ม ีอายุ 26-35 ป รอยละ40.0รองลงมาเปนกลุม ทีม่ อี ายุ36-45
ป รอยละ 27.4 กลุม ที่ม ีอายุไมเกิน 25 ปรอยละ13.3 กลุม ที่ม ีอายุ46-55 ป รอยละ 11.1 สวนกลุมที่ม ี อายุ มากกวา 55 ปเปน กลุมที่ม ีจํานวนนอยที่สุด
คิดเปน รอยละ 8.1
3. สถานภาพสมรส พบวา ผูตอบแบบสอบถามในการศึกษาครั้งนี้กลุม ที่ม ากที่สุดคือสมรส รอยละ69.6รองลงมาเปนกลุม โสดรอยละ28.9และ
กลุมที่หยาราง รอยละ1.5
4. ระดับการศึกษาพบวา กลุม ที่ม ีจํานวนมากที่สุด มีการศึกษาในระดับปริญญาตรี คิดเปนรอยละ 72.6 รองลงมาเปน กลุมทีม่ กี ารศึกษาระดับ
ปริญญาตรีโทคิดเปน รอยละ 19.6 กลุม ที่มีการศึกษาในระดับปริญญาเอก คิดเปนรอยละ 4.1 และกลุม ที่ม ีการศึกษาระดับต่ํากวาปริญญาตรี คิดเปนรอย
ละ 3.7
5. อายุการทํางาน พบวา กลุม ที่มีจํานวนมากที่สุด มีอายุการทํางาน 6-10 ป คิดเปนรอยละ47.8 รองลงมาเปนกลุมที่มีอายุการทํางาน 1-5ป
คิดเปน รอยละ30.7 กลุมที่มีอายุการทํางาน 11-15 ป คิดเปน รอยละ 16.7 ป และกลุมที่มีอายุการทํางานมากกวา 16 ป คิดเปนรอยละ4.8
ความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานบริษัทบางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด เปน รายขอ พบวา คําถามที่มีคาเฉลี่ยสูงสุด คือประเด็น
ดานคาตอบแทนที่วา เงินเดือนที่ทานไดรับในปจจุบัน อยูในระดับที่นาพอใจและเหมาะสมกับระดับคาครองชีพของทาน อยูในระดับมาก โดยมีคาเฉลี่ย
4.84 สวนคําถามที่มีคาเฉลี่ยนอยที่สุดแตยังคงอยูในระดับความพึงพอใจที่มาก
ดานความผูกพันตอองคการของพนักงานบริษ ัท บางกอก มิสซูบชิ ิ ยู เอฟเจ ลิส จํากัด โดยแบงเปน 3 ดาน ประกอบดวย ดานความเชือ่ มัน่
และการยอมรับในเปาหมายและคานิยมขององคการ ดานความเต็มใจที่จะใชความพยายามอยางเต็มที่ในการทํางานเพื่อประโยชนขององคการ และดาน
ความปรารถนาอยางแรงกลาที่จะคงไวซึ่งความเปนสมาชิกภาพขององคการโดยความผูกพันตอองคการของพนักงานโดยภาพรวม อยูในระดับมาก โดยมี
คาเฉลี่ย 4.50
คําสําคัญ : ความพึงพอใจ, ความผูกพัน ตอองคการ
*
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
**
[133]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Abstract
The purposes of this study were to: 1) To study the organizational commitment of the employees of the Bangkok
Mitsubishi UFJ Lease Co., Ltd. 2) To study the organizational commitment of the employees of the Bangkok Mitsubishi UFJ
Lease Co., Ltd. classification list. by personal factors, and 3) To study the relationship between satisfaction and organizational
commitment to work with the staff of Bangkok Mitsubishi UFJ Lease Co., Ltd. the group's employees under the department the
number of 270 people as service receivers of department of intellectual property. Data were collected by questionnaires and
analyzed by statistical software. Statistical tools used for data analysis were percentage, mean, standard deviation, t-test, One
way (LSD), and Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient, at the .05 level of significance.
The results showedthat
Overview of the sample In this study are employees of angkok Mitsubishi UFJ Lease Co., Ltd. the number of 270
people found.
1. sex samples in this research is mostly male, rather than female, 54.4 percent and 45.6 percent, respectively.
2. the age of respondents in this study, the largest group is the Group of aged 26-35 year of 40.0 percent, followed by
the group aged 36-45. 27.4 percent a year, groups that are younger than 25 years, 13.3 percent. 46-55 age group. Section 11.1
percent a year over the age of 55 years old group is a group that has the least amount of 8.1%
3. marital status found that respondents in this study group is married. 69.6 percent to 28.9 percent, singles, groups
and groups at 1.5 percent of divorce.
4. the study found that the largest group. Have a Bachelor's degree, representing 72.6 percent followed by a group
with a Bachelor's degree, master, representing 19.6 percent of the Ph.d. study, representing 4.1 per cent and a group that has a
lower level of Education Bachelor's 3.7 percent.
5. the Working Group found that there are many. Aged 6-10 years of work, representing 47.8 percent. The second is
the group aged 1-5 years of work, representing 30.7 percent. The working age group 11-15 years and 16.7 percent group aged
over 16 years, representing 4.8 percent.
Job satisfaction of employees of Bangkok counter u F J. Limited item, it was found that the question with the highest
mean. The compensation that is The salary you are currently in a satisfactory and appropriate levels of persons living in the high
level. The average 4.84 questions with an average minimum but remain in the level of satisfaction that comes.
Commitment of the employee organization, Bangkok, Miss Sue UFJ, Ltd. a 3 sided with the confidence and
acceptance of the goals and values of the Organization side willing to do our best to work for the benefit of the Organization
and the strong desire to maintain your membership of the WTO by the commitment of all employees, Organization overview by
level average 4.50.
Keywords: Satisfaction, Organization Commitment
บทนํา
ชาริณี แสงสี (2535: 3) กลาวไววา ผูบริหารหรือเจาของธุรกิจทุกแหงยอมตองการใหองคการของตนเองประสบความสําเร็จ โดยเฉพาะอยาง
ยิ่งในยุคปจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็วของสังคม เศรษฐกิจ การเมือ ง และเทคโนโลยี ตลอดจนการแข ง ขัน ที่สูง ขึ้น สง ผลใหผู บริหารตอง
วางแผนกลยุทธและนํานโยบายไปปฏิบัติใหมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลมากที่สุด การที่องคก ารจะประสบผลสําเร็จไดนั้น ปจจัย หนึ่งที่สําคั ญ คือ
[134]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บุคลากร องคการจําเปน ตองอาศัยบุคลากรที่มีความรู ความสามารถในการดําเนิน งานเพื่อใหบรรลุเปาหมายตามที่กําหนดไว การที่ผูบริหารจะสามารถ
ทําใหบุคลากรปฏิบัติงานอยางเต็มความสามารถ โดยผลการปฏิบัติงานที่ดีนั้น จะประกอบไปดวย ระดับของแรงจูงใจ ความรูความสามารถ และความ
เขาใจบทบาทหนาที่ข องตนเอง อีกทั้งสิ่งสําคัญอีกปจจัย หนึ่งก็คือ ความพึงพอใจในการทํางานซึ่งก็ม ีผลตอความสําเร็จขององคก ารนอกจากนี้ค วามพึง
พอใจในการทํางานที่ผูบริหารควรใหความสนใจเพื่อสรางใหเกิดขึ้น กับ พนัก งานของตนเองแลว ยังมีอีก ปจจัย หนึ่ง ที่สําคัญ ไมแ พกัน คือ การสรางให
พนักงานเกิดความผูกพันกับองคการ การรักษาพนักงานที่ม ีประสิทธิภาพไวกับองคการเพื่อความสําเร็จขององคการ
ดังจะเห็น ไดวาความพึงพอใจในการทํางานและความผูกพัน กับองคการนั้น ลวนเปน ปจจัยที่มีความสัมพันธกัน ทางบวกกับองคการและผลการ
ปฏิบัติงานของพนักงาน กลาวคือ ถาพนักงานมีความพึงพอใจในการทํางานและความผูกพันกับองคการสูง ผลการปฏิบ ัติงานก็จะออกมาในทางที่ดี ซึ่ง
ในทางตรงกันขามหากพนักงานมีความพึงพอใจในการทํางานหรือมีความผูกพัน กับองคการต่ํา จะแสดงพฤติกรรมในการทํางานในทางลบ ซึ่งสิ่ง เหลานี้
ลวนสงผลเสียตอองคการทั้งสิ้น
วัตถุประสงค
1) เพื่อศึกษาระดับความผูกพันตอองคการ ของพนักงาน บริษัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด
2) เพื่อเปรีย บเทีย บความผูกพันตอองคการของพนักงาน บริษ ัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัดจําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
3) เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางความพึงพอใจในการทํางานกับความผูกพันตอองคการ ของพนักงาน บริษัท บางกอก มิสซูบชิ ิ ยูเอฟเจ ลิส
จํากัด
วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจยั ไดศึกษาเฉพาะกรณีของ บริษทั บางกอก มิสซูบชิ ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด
ตัว อยาง
กลุมตัวอยางประชากรผูตอบแบบสอบถามคือ พนัก งานบริษ ัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด จํานวนทั้ง สิ้น 270คนโดยใชการสุม
ตัวอยางแบบแบง ชั้น ภูมิ (Stratified Random Sampling)และ การสุม ตัว อยางของแตละแผนก โดยการแจกแบบสอบถามใหกับ พนัก งานบริษ ัท
บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ แบบสอบถามที่ผูศึกษาสรางขึ้น เพื่อเก็บรวบรวมขอมูล โดยสรางขึน้ จากการศึกษาแนวคิด ทฤษฎี เอกสาร
และงานวิจัย ที่เกี่ย วของ ซึ่งแบบสอบถามที่สรางขึ้นไดแ บงออกเปน 4 สวนดังนี้ สวนที่ 1 ขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม สวนที่ 2 ความพึงพอใจใน
การทํางานของพนักงาน บริษ ัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด สวนที่ 3 ความผูกพันตอองคการของพนักงาน บริษ ัท บางกอก มิสซูบชิ ิ ยูเอฟเจ ลิส
จํากัด สวนที่ 4 ขอเสนอแนะ
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติและในการศึกษาครั้งนี้ ผูวิจัยไดใชสถิติในการวิเคราะหขอมูลซึ่ง ประกอบดวยการวิเคราะห ขอมูลใชคาสถิติรอยละ คาเฉลี่ย
คาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาที t การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว (One-Way ANOVA) และวิเคราะหหาความแตกตางของคาเฉลี่ย
รายคูโดยวิธีของ LSD และคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พันธเพีย รสัน
[135]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลการวิจัย
ระดับความผูกพัน ตอองคการของพนักงาน บริษัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัดอยูในระดับปานกลาง ผลการทดสอบสมมติฐาน ปจจัย
สวนบุคคลตางกัน มีความผูกพัน ตอองคการแตกตางกัน และความพึงพอใจในการทํางานดานคาตอบแทนและความผูกพันตอองคการมีความสัมพันธกนั
โดยมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐาน แตกลุมตัวอยางที่มีเพศ อายุ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา อายุการทํางานที่ตางกัน มี
ความผูกพัน ตอองคการแตกตางกัน และความพึงพอใจในการทํางานดานคาตอบแทนและความผูกพัน ตอองคการมีความสัมพันธกัน
อภิปรายผลการวิจัย
1. บุคลากรบริษัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด ที่ม ีปจจัย สวนบุคคลตางกัน มีความผูกพัน ตอองคการแตกตางกัน ซึ่งผลการวิจยั พบวา
พนักงานบริษัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด ที่ม ีปจจัย สวนบุคคลตางกัน มีความผูกพันตอองคการแตกตางกันโดยแบงเปน เพศ อายุ สถานภาพ
สมรส ระดับการศึกษา และอายุการทํางาน
2. ความพึงพอใจในการทํางานมีความสัม พัน ธทางบวกกับ ความผูกพัน กับองคก ารซึ่ง ผลการวิจัย พบวาความพึง พอใจในการทํางานดาน
คาตอบแทนและความผูกพันตอองคการมีความสัมพันธกัน ซึ่งความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานบริษ ัทบางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด เปน
รายขอ โดยพิจารณาจําแนกเปน รายดาน 5 ดาน คือ ดานคาตอบแทน ดานการรับรูโอกาสในการกาวหนาในการทํางาน ดานการรับ รูก ารมีสวนรว มใน
กิจกรรมขององคการ ดานการรับรูภาพลักษณข ององคการ และดานการรับรูการสนับ สนุน ขององคการ คําถามที่มีคาเฉลี่ย สูงสุด คือ ประเด็น ดาน
คาตอบแทนที่วา เงิน เดือนที่ทานไดรับในปจจุบันอยูในระดับที่นาพอใจและเหมาะสมกับระดับ คาครองชีพ อยูในระดับ ปานกลางและความผูกพัน ตอ
องคการของพนักงานบริษัท บางกอก มิสซูบิชิ ยู เอฟเจ ลิส จํากัด โดยแบงเปน 3 ดาน ประกอบดวย ดานความเชื่อมั่นและการยอมรับในเปาหมายและ
คานิยมขององคการ ดานความเต็มใจที่จะใชความพยายามอยางเต็ม ที่ในการทํางานเพื่อประโยชนขององคการ และดานความปรารถนาอยางแรงกลาทีจ่ ะ
คงไวซึ่งความเปนสมาชิกภาพขององคการโดยความผูกพันตอองคการของพนักงานโดยภาพรวม อยูในระดับมาก
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากการศึกษา
จากผลการศึกษาวิจัย เรื่องความผูกพัน กับองคการของพนักงาน บริษัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัดในครั้งนี้ ผูวิจยั ไดรบั ขอเสนอแนะ
บางประการที่อยากจะเสนอแนะ เพื่อเปน แนวทางในการสรางความผูกพันกับองคการผูวิจัยจึงเห็นควรมีข อเสนอแนะดังนี้
ดานความผูกพันกับองคการของพนักงาน บริษัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด มีความเชื่อมั่นอยูในระดับปานกลาง ซึง่ จากระดับความ
เชื่อมั่น ดังกลาวควรเพิ่ม ระดับความเชื่อมั่น โดยการปรับปรุงทั้ง 3 ดาน เพื่อเปน การเพิ่ม ความเชื่อมั่นใหสูงขึ้น
- ดานการบริหารงาน ตองปรับปรุงประสิทธิภาพการทํางานของพนักงาน และประสิทธิผลในการจัดการบริหารองคการโดยการประเมิน ผล
การปฏิบัติงานของพนักงานเพื่อใหไดประสิทธิภาพและประสิทธิผลออกมา
- ดานบุคลากรตองยกระดับบุคลากร โดยใหบุคลากรแสดงความสามารถ แสดงผลงานที่โดดเดนออกมา เพื่อใหเปนผูที่ม ีความรูค วามสามารถ
เพีย งพอในการทํางาน
- ดานสวัสดิการ และความเชื่อมันที่จะทําใหพนักงานทํางานอยูในองคการเปนเวลานาน เชน การใหโบนัส เพิ่มเงินเดือน เปนตนเพื่อเปนการ
สรางความพึงพอใจที่ดีแ กกันอยูเสมอ
ขอ เสนอแนะในการทําวิจ ัยครั้งตอ ไป
1. ในการศึกษาความผูกพัน กับองคการของพนักงาน บริษัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด ในการศึกษาครั้งตอไปควรเพิ่ม เติมในดาน
อื่น ๆ เชน การเก็บขอมูลโดยการสัม ภาษณ และสังเกตแบบมีสวนรวม เพื่อใหไดกลุม ตัวอยางที่ครอบคลุม และแมนยํา
[136]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. ในการศึกษาครั้งตอไปควรศึกษาถึงปจจัย อื่น ๆ เชน ความเครียดในการทํางาน คุณ ภาพชีวิต ในการทํางาน ผลตอบแทนที่อ ยากจะไดรับ
เปน ตน
เอกสารอางอิง
กาญจนา สายทิพย 2546. ความหมายความผูกพันตอ องคการ.วิทยานิพนธปริญ ญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิตมหาวิทยาลัย ธุรกิจบัณ ฑิตย.
กรองแกว สรนันท2537. ความผูกพัน ตอ องคการของบุคลากร กรมประชาสัมพัน ธ .วิทยานิพ นธปริญ ญามหาบัณ ฑิตคณะศิลปศาสตร (รัฐศาสตร)
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร,2556.
จิระ จิตตราคา2525. ปจจัยความเชื่อ มั่น ที่มีอ ิทธิพลตอความผูกพัน ของพนักงานปตท. การคนควาอิสระบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาบริหารธุรกิจ,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
ชาริณี แสงสี 2535. การศึกษาความพึงพอใจของพนักงานการบิน ไทย. การคนควาอิสระบริหารธุรกิจมหาบัณ ฑิต สาขาบริหารธุรกิจ, ม.ป.ท.
เนื้อทิพย นวมถนอม 2547. สื่อสารมวลชน: ทฤษฎีและแนวทางการศึกษา(พิมพครั้งที่ 2).กรุงเทพมหานคร: บริษัทเอดิสันเพรสโพรดักสจํากัด.
นพคุณ นิศามณี 2547. ความสัม พันธระหวางความผูกพัน ตอองคกรและพฤติกรรมการทํางานในพนักงานระดับปฏิบัติการ. วิทยานิพนธวทิ ยาศาสตร
มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเชีย งใหม.
บริษัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด. 2555. ความรูเกี่ยวกับบริษ ัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด. กรุงเทพมหานคร.
__________. 2558. รายงานประจําป 2558. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพคัลเลอรไอเดียอินโนเวชั่น .
บุญ มั่น ธนาศุภวัฒน2537. ความสัมพันธระหวางความพึงพอใจในการทํางานและความผูกพันธตอ องคกรกับการไมมาทํางานของพนัก งานสถานี
วิทยุโทรทัศน. กรุงเทพฯ: วิทยานิพนธปริญญาบริหารธุรกิจมหาบัณ ฑิตมหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
บูช านัน 2542. วัฒนธรรมองคการลักษณะผูน ําที่มีประสิท ธิภาพและพฤติกรรมการเปนสมาชิกที่ดีข องพนักงานระดับจัดการในธุรกิจ คาปลีกขนาด
ใหญ. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณ ฑิตมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.
ประกายดาว นาคมาก 2536. ปจ จัยที่มีผ ลตอความผูกพัน ของพนักงานธนาคารทหารไทยจํากัด (มหาชน).สารนิพนธปริญญามหาบัณฑิตคณะสังคม
สงเคราะหศาสตรม หาวิทยาลัย ธรรมศาสตร.
ปรียากร นาชัย 2535.ปจจัยหรือ องคประกอบที่ใชเปน เครื่องมือบงชี้ถึงปญหาที่เกี่ยวกับความพึงพอใจในการทํางาน สารนิพนธปริญญามหาบัณฑิต
คณะสังคมสงเคราะหศาสตรม หาวิทยาลัย ธรรมศาสตร.
เสาวรส เกีย รตินาถ 2534. ความสัม พันธระหวางทัศนะตอ วัฒนธรรมองคการกับความผูกพันของพนักงานธนาคารไทยพาณิชยจาํ กัด (มหาชน). สาร
นิพนธปริญญามหาบัณฑิตคณะสังคมสงเคราะหศาสตรม หาวิทยาลัย ธรรมศาสตร.
Applewhite 1965.The use of pledges to build and sustain commitment in distribution channels.Journal of Marketing
Research, Vol. 29 No. 1: 18-34.
Becker 1993. Handbook on Formative andSummative of Student Learning.New York: McGraw Hill Book. Company.
Jacob and Solomon 1977.An examination of the nature of trust in buyer-seller Relationships.Journal of Marketing, Vol. 61
No. 2: 35-51.
Kohler and Mathieu 1993.The commitmenttrust theory of relationship marketing.Journal of Marketing, Vol. 58 No. 3: 20-34.
Maslow 2001. Gaining customer trust: a conceptual guide for thesalesperson.Journal of Personal Selling and Sales
Management, Vol.5 No.2: 113-114.
Robert & Neale 1990, 144 Commitmenttrust Theory of Relationship. Journal of Marketing, Vol. 58 No. 3: 144.
Stear 1990.Quality and Trust: Inter-firm Relations in Britain and Japan. Journal of Marketing,Cambridge University Press,
Cambridge.
[137]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความคิดเห็นของประชาชน ที่มีตอ นักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี
People’s Opinions towards Local Politicians InSaraburi Province
ทิพวรรณ สุข ีรตั น และ ผูช ว ยศาสตราจารย ดร.อรนันท กลันทปุระ
TippawanSukeerut and Assistant Professor Dr.OranunGluntapura
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคหลัก 2 ประการ ประการแรก เปน การศึก ษาระดับ ความคิดเห็น ของประชาชนที่มีตอนักการเมืองทอ งถิ่น ใน
จังหวัดสระบุรี และประการที่สอง เปน การศึกษาเพื่อเปรียบเทียบความคิดเห็นของประชาชนที่มีตอนักการเมืองทองถิน่ ในจังหวัดสระบุรจี าํ แนกตามปจจัย
สวนบุคคล กลุมตัวอยางในการวิจัย ครั้งนี้ คัดเลือ กมาจาก ประชาชนในจัง หวัดสระบุรี จํานวน 400 คน เครื่องมือ ที่ใชในการรวบรวมขอ มูล ไดแ ก
แบบสอบถามและวิเคราะหขอมูลโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ สถิติที่ใชในการวิเคราะห ไดแก คารอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน คา t-test
และการวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว โดยมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการศึกษาครั้ง นี้พบวา ระดับความคิดเห็น ของประชาชนที่มีตอ
นักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี อยูในระดับนอย ในการทดสอบสมมติฐาน พบวา ตัวแปรดานระดับการศึกษา อาชีพ และรายไดตอ เดือน ทีแ่ ตกตาง
กัน มีผลทําใหความคิดเห็นที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรีแ ตกตางกัน โดยมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05
คําสําคัญ : นักการเมืองทองถิ่น, จังหวัดสระบุรี, ความคิดเห็น
Abstract
The research had two objective, Which were to study people’s opinions towards local politicians in Saraburi province.,
And to compare people’s opinions towards local politicians in Saraburi province which classified by personal factors. The
sample size compose of 400 people in Saraburi province. The data were collected by questionnaires and analyzed by statistical
software. Statistical tools used for data analysis were percentage, mean, standard deviation, t-test, and Anova, at the .05 level
of significance. The results of this study showed that people’s opinions towards local politicians in Saraburi province was at low
level. The result of hypothesis found that level of education, Career, and monthly income caused the difference in people’s
opinions towards local politicians in Saraburi province, at .05 level of significance.
Keywords: Local politicians, Saraburi, Opinion
บทนํา
ในอดีตองคกรปกครองสวนทองถิ่น อยูภายใตการควบคุม กํากับ ดูแ ลของราชการสวนกลางและสวนภูมิภาค แตภายหลังที่รัฐธรรมนูญ แหง
ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 ไดระบุใหทองถิ่นบริหารปกครองตนเองได ประกอบกับมีการตราพระราชบัญ ญัติแ ผนและขั้น ตอนการกระจาย
อํานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น พ.ศ.2542 ทําใหองคกรปกครองสวนทองถิ่นมีอํานาจอิสระในการบริหารจัดการทองถิ่น ตนเอง ผูน ําการเมือง
ทองถิ่นจะตองเปน ผูมีศักยภาพเพีย งพอที่จะรองรับภารกิจที่ไดรับถายโอนสงมาจากราชการสวนกลาง ทั้งนี้เพื่อใหองคกรปกครองสวนทองถิ่นมีอิสระใน
การตัดสินใจในการกําหนดนโยบายเปาหมายในการปกครอง การบริหารงาน บริหารบุคคล บริหารการเงิน และการคลัง ไดดว ยตนเอง ซึ่งจะเห็น ไดวา
นักการเมืองทองถิ่น หรือผูแทนองคกรปกครองสวนทองถิ่นมีบทบาทและความสําคัญ อยางมาก เนื่องจากผูนําการเมืองทองถิน่ เปนบุคคลทีม่ คี วามสําคัญ
[138]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
และความสําเร็จของทองถิ่นหรือกลุมผูบริหารทองถิ่น ขึ้นอยูกับผูนําการเมืองทองถิ่นนั้น ซึ่งถาองคก รปกครองสว นทองถิ่น ใดที่ม ีค วามสามารถในการ
บริหารจัดการหรือจัดการตนเองไดอยางเกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผล ไมวาจะนําพาองคกรปกครองสวนทองถิ่นไปในทิศทางใด นักการเมืองทองถิน่
จึงเปน องคป ระกอบหลักที่สําคัญ เพราะถือ ไดวานัก การเมือ งทองถิ่น เปน หลักของการบริหารในทอ งถิ่น และเปน หัวหนากลุม ผูบริหารทอ งถิ่น นั้น
(ประหยัด หงษทองคํา, 2523: 10)
การบริหารกิจการขององคกรปกครองสวนทองถิ่น นอกจากนักการเมืองทองถิ่น แลว ประชาชนในทองถิ่น จะตองมีสว นรวมทางการเมือง
โดยตรง ในการปกครองถิ่น ของตนเองดวย เพราะวาประชาชนรูและเขาใจเกี่ยวกับปญหาของทองถิ่นตนเองวามีปญ หาอะไร ปญหาอะไรเรงดวน ดังนั้น
จะตองรวมกันแกไขและพัฒนาทองถิ่น ของตนเองใหตอบสนองความตองการของประชาชนในพื้นที่ และยังเปน การติดตามการบริหารงานของเจาหนาที่
องคกรปกครองสวนทองถิ่น และการมีสวนรวมในการไปใชสิทธิเลือกตั้ง สมาชิกสภาองคการบริหารสวนทองถิ่น และผูน ําทางการเมืองทองถิ่น ซึ่งการ
เลือกตั้งผูนําทองถิ่นปจจุบันนี้เปนการเลือกตั้งโดยตรง ซึ่งในอดีตเปนการเลือกตั้งโดยออมเพราะวามีการแบงอํานาจหนาที่อยางชัดเจน ระหวางสมาชิก
สภาองคกรปกครองสวนทองถิ่น หรือฝายนิติบัญญัติ กับฝายบริหารดังนั้น จึงศึกษาความคาดหวังของประชาชนที่ม ีตอบทบาทของนักการเมืองทองถิน่ ใน
จังหวัดสระบุรี (อุทัย หิรัญโต, 2523: 2)
วัตถุประสงค
1.เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นของประชาชนที่มีตอนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี
2.เพื่อเปรียบเทียบความคิดเห็นของประชาชนที่มีตอนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรีจําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
กรอบแนวคิดในการศึกษา
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูศกึ ษาไดกําหนดตัวแปรอิสระ (Independent Variables) ไดแก ขอมูลทัว่ ไปของผูต อบแบบสอบถาม และตัวแปร
ตาม (Dependent Variables) ไดแก ความคิดเห็นของประชาชนทีม่ ีตอ นักการเมืองทองถิน่
(กองวิจยั และประเมินผล. 2528)
ตัวแปรตาม
ความคิดเห็นของประชาชนทีม่ ตี อ
นักการเมือ งทองถิน่ ในจังหวัดสระบุรี
1. คุณ ธรรมและจริย ธรรม
2. ดานความรูความสามารถ
3. ดานการบริหารงาน
ตัวแปรอิสระ
ปจจัยสวนบุคคล
1. อายุ
2. เพศ
3. การศึกษา
4. อาชีพ
5. รายไดตอ เดือน
วิธีการวิจัย
พืน้ ที่ในการวิจยั
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข อง ความคิดเห็นของประชาชนที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี
ประชากรที่ใชในการศึกษา
ประชากร ที่ใชในการวิจัยครั้งนี้คือ ประชาชนในเขตการปกครองทั้ง 13 อําเภอของจังหวัดสระบุรี ซึ่งมีจํานวนทั้งหมด 476,714 คน
[139]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตัวอยาง
กลุมตัวอยางประชากรผูตอบแบบสอบถาม คือ ประชาชนในเขตการปกครองทั้ง 13 อําเภอของจังหวัดสระบุรี จํานวนทั้งสิ้น 400 คน โดยใช
กลุมตัวอยางแบบชั้น ภูม ิ (Stratified Random Sampling) และการสุมตัวอยางของแตละอําเภอ โดยการแจกแบบสอบถามใหกับ ประชาชนเขตการ
ปกครองทั้ง 13 อําเภอของจังหวัดสระบุรี
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
เครื่องมือที่ใชใน การเก็บรวบรวมขอมูล ที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ เปน แบบสอบถามที่สรางขึ้น จากการทบทวนวรรณกรรม และงานวิจัย ที่
เกี่ย วของแบงออกเปน 2 สวนดังนี้สวนที่ 1 เปนคําถามเกี่ย วกับปจจัยสวนบุคคลของผูตอบแบบสอบถามในเรื่อง อายุ เพศ การศึกษา อาชีพ รายไดตอ
เดือนสวนที่ 2 เปนคําถามเกี่ย วกับ วัดระดับความคิดเห็น ที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี เปนคําถามปลายป ด มีลัก ษณะของคําถามเปน
ขอความ โดยใหเลือกไดคําตอบเดีย วใช ซึ่งการสรางแบบทดสอบผูวิจัย ใชมาตรวัดของ Likert’s Scale เปนมาตรวัด
การวิเคราะหขอ มูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ ผูศึกษานําแบบสอบถามทั้งหมด มาวิเคราะหและประมวลผลดว ยเครื่อ งคอมพิวเตอรโดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปและในการศึกษาครั้งนี้ผูวิจัย ไดใชสถิติในการวิเคราะหขอมูลประกอบดวยคาสถิติรอยละ (Percentage) คาเฉลี่ย (Mean) คาเบีย่ งเบน
มาตรฐาน (Standard Deviation) คา t-test การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว (One Way ANOVA) เพื่อทดสอบสมมติฐาน
ผลการวิจัย
ขอมูลทัว่ ไปของกลุม ตัวอยาง
1. เพศ พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญเปน เพศหญิง คิดเปน รอยละ 55.8 และเปนเพศชาย คิดเปนรอยละ 44.3
2. อายุ พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญจํานวนมีอายุอยูในชวงต่ํากวา 18 ป คิดเปนรอยละ 28.2 รองลงมาคือ ชวงอายุ 29-38 ป คิดเปนรอยละ
17.5 รองลงมาคืออายุ 19-28 ป คิดเปนรอยละ 12.3 ถัดมาคือ อายุ 39-48 ป คิดเปน รอยละ 11.8 ถัดมาอีกคือ 49-58 ป คิดเปน รอยละ 11.5 ถัดมาอีก
คืออายุ 59-68 ป คิดเปนรอยละ 8.5 และอายุม ากกวา 69 ป คิดเปนรอยละ 6.3 ตามลําดับ
3. ระดับการศึกษา พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญม ีระดับการศึกษาระดับมัธยมศึกษา คิดเปนรอยละ 37.7 รองลงมาคือ ระดับปริญญาตรีหรือ
สูงกวา คิดเปน รอยละ 31.5 ระดับประถมศึกษา คิดเปน รอยละ 16.5 และระดับ ปวช. ปวส. อนุปริญญา คิดเปนรอยละ 14.8 ตามลําดับ
4. อาชีพ พบวา กลุม ตัวอยางสวนใหญมีอาชีพนักศึกษา นักเรียน คิดเปน รอยละ 33.3 รองลงมาคือ อาชีพรับราชการ รัฐวิสาหกิจ คิด เปน
รอยละ 26.3 รองลงมาคืออาชีพเกษตร คิดเปน รอยละ 16.8 รองลงมาคืออาชีพรับจาง คิดเปนรอยละ 11.5 รองลงมาคืออาชีพคาขายธุรกิจสวนตัว คิด
เปน รอยละ 7.5 และอาชีพอื่น ๆ คิดเปนรอยละ 4.8 ตามลําดับ
5. รายไดตอ เดือน พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญม ีรายไดตอเดือน ต่ํากวา 10,000 บาทบาท คิดเปน รอยละ 44.8 รองลงมามีรายไดตอเดือ น
10,001-20,000 บาท คิดเปน รอยละ 19.8รองลงมามีรายไดตอเดือน 20,001-30,000 บาท คิดเปนรอยละ 16.0รายได 30,001-40,000 บาทคิดเปน รอย
ละ 10.0 รายได 40,001-50,000 บาท คิดเปนรอยละ 5.8 และรายไดม ากกวา 50,001 บาท คิดเปน รอยละ 3.8 ตามลําดับ
ระดับความคิดเห็นของประชาชน ทีม่ ตี อ นักการเมือ งทองถิน่ ในจังหวัดสระบุรี
ผลการวิเคราะหระดับความคิดเห็นของประชาชนในจังหวัดสระบุรีที่มีตอนักการเมืองทองถิ่น เปนการวิเคราะหขอมูลดานความความคิดเห็น
ของประชาชนที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่น 3 ดาน ประกอบดวย ดานคุณธรรมและจริยธรรม ดานความรูความสามารถ ดานการบริหารงาน จากผลการ
วิเคราะหสารถสรุปได ดังนี้
ความคิดเห็น ของประชาชนในจังหวัดสระบุรีที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่น ดานคุณ ธรรมจริยธรรม ประชาชนมีความคิด เห็น ที่เห็น ดวยนอยวา
นักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี แสดงความรับผิดชอบตามควรแกกรณี เมื่อปฏิบัติหนาที่บกพรองหรือปฏิบัติหนาที่ผิดพลาดอยางรายแรง โดยมี
คาเฉลี่ยสูงสุด 2.19 รองลงมามีระดับคาเฉลี่ย ที่เทากัน คือ เห็น ดวยนอยนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี เคารพสิทธิเสรีภาพสวนบุคคลของผูอื่น ไม
[140]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แสดงกิริย าหรือใชวาจาอัน ไมสุภาพอาฆาตมาดรายหรือใสรายหรือเสียดสีบุคคลใด และนักการเมืองทอ งถิ่น ในจังหวัด สระบุรี เคารพสิทธิเสรีภ าพสว น
บุคคลของผูอื่น ไมแสดงกิริยาหรือใชวาจาอันไมสุภาพอาฆาตมาดรายหรือใสรายหรือเสีย ดสีบุคคลใด โดยมีคาเฉลี่ย เทากัน 2.12 ถัดมา คือ เห็นดวยนอย
กับนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรีเปน แบบอยางที่ดีในการเปนพลเมืองดี การเคารพและปฏิบัติตามกฎหมายอยางเครง ครัด โดยมีคาเฉลี่ย 2.09
ความคิดเห็น ในระดับถัดมา พบวา กลุมตัวอยางเห็นดวยนอย นักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี ปฏิบัติตนอยูในกรอบจริยธรรมคุณธรรมและศีลธรรม
ทั้งโดยสวนตัวและโดยหนาที่ความรับผิดชอบตอสาธารณชนทั้งการวางตนใหเปนที่เชื่อถือศรัทธาของประชาชน โดยมีคาเฉลี่ย 2.08 รองลงมามีระดับ
คาเฉลี่ยที่เทากันคือ เห็น ดวยนอย นักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี มีการบําเพ็ญ สาธารณะประโยชนสม่ําเสมอชอบชวยเหลือผูต กทุกขไดยากมีความ
เอื้ออาทรตอผูอื่น และนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี ไมประพฤติตนอันอาจกอใหเกิดความเสื่อมเสียตอเกีย รติภูม ิของชาติรูจักควบคุม อารมณมี
ความสุขุมรอบคอบ โดยมีคาเฉลี่ยเทากัน 2.07 ความคิดเห็นในระดับถัดมา เห็น ดวยนอย นักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี ไมใหการสนับสนุน แกผู
ประพฤติผิดกฎหมายหรือผูมีความประพฤติหรือมีชื่อในทางเสื่อมเสียโดยมีคาเฉลี่ย 2.06 ความคิดเห็นในระดับถัดมา เห็นดวยนอย นักการเมืองทองถิน่ ใน
จังหวัดสระบุรี เปนแบบอยางที่ดีในการรักษาไวและปฏิบัติ ตามซึ่งรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทยทุกประการ โดยมีคาเฉลี่ย 2.04 และ ความคอดเห็น
ของกลุม ตัวอยางเห็น ดวยนอย นักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี มีความจงรักภักดีตอชาติศาสนาและพระมหากษัตริยแ ละเปนแบบอยางที่ดีในการ
เคารพและรักษาระบอบประชาธิปไตยอัน มีพระมหากษัตริยทรงเปน ประมุขตามลําดับ โดยมีคาเฉลี่ย 1.94 ตามลําดับ
ความคิดเห็น ของประชาชนในจังหวัดสระบุรีที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่น ดานความรูความสามารถสวนใหญประชาชนมีความคิดเห็นทีเ่ ห็นดวย
นอย วานักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี มีความรอบรูเกี่ย วกับเทคโนโลยีสมัย ใหมแ ละนํามาใชไดอยางเหมาะสม โดยมีคาเฉลีย่ สูงสุด 2.19 รองลงมา
มีระดับคาเฉลี่ย ที่เทากัน คือ เห็นดวยนอยนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี มีอุดมการณในการทํางานเพื่อประเทศชาติแ ละถือเอาผลประโยชนข อง
ประเทศชาติและประชาชนเปนสิ่งสูงสุดและนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี จบการศึกษาสาขาที่ชว ยในการพัฒนาทองถิ่น ไดเปน อยางดี โดยมี
คาเฉลี่ยเทากัน 2.16 ถัดมา คือเห็น ดวยนอย นักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี ติดตามประเมิน ผลการดําเนิ น งานโครงการ อยางตอเนื่อ ง โดยมี
คาเฉลี่ย 2.15 รองลงมามีระดับคาเฉลี่ย ที่เทากัน 3 ขอคือ เห็น ดวยนอยนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี เปนผูที่เขาใจลึกซึ้งถึงหลักการปกครองแบบ
ประชาธิปไตยและแผนการดําเนินงานองคการปกครองสวนทองถิ่น และนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี สามารถตัดสินใจสัง่ การไดอยางเด็ดขาดและ
ชัดเจนเมื่อเกิดสถานการณวิกฤต และนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี วางแผนพัฒนาการดําเนินงาน โครงการ ภายใตกฎระเบียบ ขอบัง คับ ของ
องคการปกครองสวนทองถิ่น อยางเครงครัด โดยมีคาเฉลี่ย เทากัน 2.14 ถัดมามีระดับคาเฉลี่ย ที่เทากัน 3 ขอคือ เห็น ดว ยนอย นักการเมืองทอ งถิ่น ใน
จังหวัดสระบุรี มีความสามารถในการพัฒนาทองถิ่น และแกไขปญหาที่เกิดขึ้นในทองถิ่น ไดอยางดี และนักการเมืองทองถิน่ ในจังหวัดสระบุรี มีแนวคิดและ
วิธีปฏิบัติที่จัดเจน ในการวางแผนพัฒนาทองถิ่น เพื่อสําเร็จตามเปาหมาย และตรงตามความตองการของประชาชน และนักการเมืองทองถิ่น ในจัง หวัด
สระบุรี มีวุฒิการศึกษาสูงเพีย งพอกับการพัฒนาทองถิ่น โดยมีคาเฉลี่ย เทากัน 2.13 ถัดมา คือ เห็นดวยนอยนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี เปนผูม ี
วิสัย ทัศนกวางไกลมีความรอบรูทันสมัยอยูเสมอโดยมีคาเฉลี่ย 2.11 ถัดมา คือ เห็นดวยนอยนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี และความคิดเห็น ใน
ลําดับสุดทาย เห็น ดวยนอย นักการเมืองทอ งถิ่น ในจังหวัด สระบุรี มีค วามรูเกี่ย วกับ การวางแผนพัฒ นาทองถิ่น หลัก การปฏิบัติง านตามกฎหมายมี
ความสามารถในการติดตอสัม พัน ธกับบุคคลอื่น ไดเปนอยางดี มีม นุษยสัม พัน ธแ ละสามารถประสานกับหนวยงานตางๆไดเปนอยางดีโดยมีคาเฉลี่ย 2.05
ตามลําดับ
ความคิดเห็น ของประชาชนในจังหวัดสระบุรีที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่น ดานการบริหารงานสวนใหญประชาชนมีความคิดเห็นที่เห็นดวยปาน
กลาง นักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี ใชอํานาจในทางที่ผิดเสียหายตอเจาหนาที่ผูรับผิดชอบ โดยมีคาเฉลี่ยสูงสุด 3.27 รองลงมามีระดับคาเฉลี่ย ที่
เทากัน เห็นดวยนอย นักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี ไมเรีย กรองของขวัญ ของกํานัลหรือประโยชนอนื่ ใดจากบุคคลอืน่ เพือ่ ประโยชนตา งๆอันอาจจะ
เกิดขึ้น จากการปฏิบัติหนาที่ และการบริหารงาน และนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี มีกระบวนการทํางานที่โปรงใส โดยมีคาเฉลี่ยที่เทากัน 2.31
รองลงมามีระดับคาเฉลี่ย ที่เทากัน เห็น ดวยนอ ยนัก การเมืองทองถิ่น ในจัง หวัดสระบุ รี มีการบริหารงานที่กอ ใหเกิดประโยชนสุข แกป ระชาชนและ
ประเทศชาติโดยรวม รักษาทรัพยสินของราชการและใชทรัพยสินของราชการใหเปนไปตามวัตถุประสงคนั้น ๆเทานั้น และนักการเมืองทองถิ่นในจัง หวัด
สระบุรี ไมใชสถานะหรือตําแหนงการเปน ขาราชการการเมือง เขาไปกาวกายหรือแทรกแซงการบรรจุแ ตงตั้งยายโอนเลื่อนตําแหนงและเลือ่ นขัน้ เงินเดือน
ของขาราชการซึ่งมีตําแหนงหรือเงิน เดือนประจําและมิใชข าราชการการเมือง พนักงานหรือลูกจาง ของหนวยราชการ หนวยงานของรัฐรัฐวิสาหกิจกิจการ
ที่รัฐถือหุนใหญหรือราชการสวนทองถิ่น หรือใหบุคคลดังกลาวพนจากตําแหนงทั้งนี้เวนแตเปน การปฏิบัติตามอํานาจหนาที่ตามกฎหมาย โดยมีคา เฉลีย่ ที่
เทากัน 2.25 ถัดมามีระดับคาเฉลี่ย นักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี เปดโอกาสใหประชาชนเขามามีสว นรับรูในการบริหารงานใชท รัพยากรโดย
ยึดถือประชาชนเปน เปาหมายสูงสุด โดยมีคาเฉลี่ย 2.23 รองลงมามีระดับคาเฉลี่ย ที่เทากัน เห็นดวยนอยนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี ไมใชหรือ
[141]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ยิน ยอมใหผูอื่น ใชสถานะหรือตําแหนงการเปนขาราชการการเมือง ไปแสวงหาประโยชนที่ม ิควรได โดยชอบดวยกฎหมายสําหรับตนเองหรือผูอ นื่ ไมวา จะ
เปน ประโยชนในทางทรัพยสิน หรือไมก็ตามและนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี เปดโอกาสใหผูใตบังคับบัญชาไดแลกเปลีย่ นความคิดเห็น ซึง่ กันและ
กัน เพื่อเกิดความรวมมือรวมใจในการปฏิบัติงาน โดยมีคาเฉลี่ย ที่เทากัน 2.21 ถัดมามีคาเฉลี่ย เห็นดวยนอยนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี พบปะ
เยี่ย มเยีย นประชาชนอยางสม่ําเสมอเอาใจใสทุกขสุข และรับฟงเรื่องราวรองทุกขข องประชาชนและรีบหาทางชวยเหลืออยางเรงดวนอยางเทาเทียมกันโดย
ไมเลือกปฏิบัติ โดยมีคาเฉลี่ย 2.16 และความคิดเห็น ในลําดับ สุดทายมีคาเฉลี่ย ที่เทากัน เห็น ดวยนอ ย นัก การเมือ งทองถิ่น ในจัง หวัดสระบุรี มีก าร
บริหารงานที่เปดเผยถูกตองเปนธรรมและสามารถตรวจสอบได และนักการเมืองทอ งถิ่น ในจังหวัด สระบุรี มีก ารสรางวัฒ นธรรมในหนวยงานเพื่อให
ขาราชการเกิดจิตสํานึกรับผิดชอบ ซื่อสัตยสุจริต โดยมีคาเฉลี่ยนอยที่สุด 2.13 ตามลําดับ
อภิปรายผลการวิจัย
ประชาชนในจังหวัดสระบุรีมีความคิดเห็น เกี่ยวกับนักการเมืองทองถิ่นจังหวัดสระบุรีอยูในระดับนอย (xˉ = 2.17) ซึ่งหมายความวาประชาชน
ในจังหวัดสระบุรีม ีความคิดเห็นอยูในระดับนอย ไมวาจะเปนดานคุณธรรมและจริย ธรรม ดานความรูความสามารถ และดานการบริหารงาน
1.1 ดานคุณธรรมและจริยธรรมประชาชนในจังหวัดสระบุรีมีความคิดเห็น เกี่ยวกับนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี อยูใ นระดับนอย (xˉ =
2.08) ซึ่งหมายความวาประชาชนในจังหวัดสระบุรีมีความคิดเห็น ตอนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรีนอย โดยอาจจะเกิดจากนักการเมืองทองถิน่ บาง
กลุมที่เขามาเพื่อแสวงหาผลประโยชนโดยมิชอบก็มักจะเปนนักการเมืองที่ไดรับความนิย มชมชอบจาก ประชาชนส วนใหญ ซึ่ง จากเหตุผลดัง กลาวนี้
กระบวนการตั้งแตเริ่ม ต น นั้น ไมรัด กุม เทาที่ค วร ขาดความซื่อ สัต ยตั้งแตเ ลือ กตั้ง แต งตั้ง เขามาดํารงตําแหนงบริหารงาน ประโยชนสูงสุดตกกั บ
นักการเมืองทองถิ่นเนื่องจากไมไดตั้งใจพัฒนาจังหวัด ประเทศชาติบานเมืองอยางจริงจัง ทําผลงานสรางภาพพจนใหกับ ตนเอง แตปญ หาดัง กลาวเปน
ปญ หาที่แ กไขไมไดในการเมืองไทย เพราะนักการเมืองที่ดีในมักจะไมไดรับการเลือกตั้งมาดํารงตําแหนงทางการเมือง หรือดํารงตําแหนงทางการเมืองได
ไมน าน เพราะอาจจะยึดกฎระเบียบเกินไป (ลิข ิต หมูด,ี 2538)
1.2 ดานความรูความสามารถ ประชาชนในจังหวัดสระบุรีม ีความคิดเห็นเกี่ย วกับนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี อยูในระดับนอย (xˉ =
2.13) ซึ่งหมายความวาประชาชนในจังหวัดสระบุรีมีความคิดเห็น เกี่ยวกับ นัก การเมือ งทองถิ่น ในจัง หวัดสระบุรีน อย โดยอาจจะเกิดจากนักการเมือ ง
ทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี เปน ทายาทนักการเมืองทุกคน ทําใหวุฒิการศึกษาที่จบมาไมตรงกับการทํางาน การดํ ารงตําแหนง ทางการเมืองจึง ขาดทักษะ
ความรูความสามารถในการทํางาน ทํางานไดอยางไมเต็ม ความสามารถ ไมทราบถึงกฎระเบียบ ขั้นตอน กระบวนการในการทํางาน
1.3 ดานการบริหารงานประชาชนในจังหวัดสระบุรีมีความคิดเห็น เกี่ยวกับนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรีอยูในระดับ นอ ย (xˉ = 2.31)
ซึ่งหมายความวาประชาชนในจังหวัดสระบุรีมีความคิดเห็นเกี่ย วกับนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรีน อย โดยอาจจะเกิดจากการทีน่ กั การเมืองทองถิน่
ยังบริหารงานไมสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนในพื้นที่ไดตรงตามความตองการ หรืออาจจะบริหารงานลาชา กระบวนการขั้น ตอนการ
ทํางานมีข ั้นตอนที่ซับซอน ทําใหการดําเนินการลาชา แกปญหาในพื้นที่ลาชา เชน ประชาชนในพื้นที่ตองการถนนลาดยาง ขั้น ตอนในการดําเนินการขอ
งบประมาณ การจัดสรรงบประมาณมีความซับซอน ทําใหการกอสรางถนนลาดยางใชระยะเวลานาน ประชาชนในพื้น ที่ได รับ ผลกระทบจากถนนเปน
ขรุข ระเปนเวลานาน เปนตน
การจัดทําวิจัย เรื่องความคิดเห็น ของประชาชนที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี ทําในชวงการปกครองของคณะรัก ษาความสงบ
แหงชาติ (คสช.) โดยมี พลเอก ประยุทธ จัน ทรโอชา เปนนายกรัฐมนตรี ผลการทดสอบสมมติฐานทั้ง 3 ดานมีผลการทดสอบระดับนอย และกลุม
ประชากรสวนใหญม ีชวงอายุต่ํากวา 18 ป ซึ่งเปนเยาวชน ขณะจัดทําวิจัย ฉบับนี้การปกครองเปน ของคณะรักษาความสงบแหงชาติ ทําใหประชาชนกลาที่
จะแสดงความคิดเห็น อยางเต็มที่ โดยเฉพาะประชากรตัวอยางในชวงอายุต่ํากวา 18 ป เยาวชนของประเทศชาติ กลาแสดงออกถึงความคิดเห็นของตนเอง
ที่ตอนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรีอยางเต็มที่ พรอมขอเสนอแนะในการแสดงออกถึงแนวทางในการปรับปรุงแกไข คุณธรรมและจริยธรรม ความรู
ความสามารถ และการบริหารงานของนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี
[142]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากการศึกษา
จากผลการศึกษาวิจัย เรื่องความคิดเห็น ของประชาชนในจัง หวัดสระบุรีที่มีตอนักการเมืองทอ งถิ่น ในจังหวัดสระบุรี ในครั้งนี้ ผูวิจัย ขอ
เสนอแนะบางประการ เพื่อเปนแนวทางในเสนอความคิดเห็น ใหกับนักการเมือ งทองถิ่น ในจัง หวัดสระบุรีในดานคุณ ธรรมและจริย ธรรม ดานความรู
ความสามารถ และดานการบริหารงาน ดังนี้
ความคิดเห็น ของประชาชนในจังหวัดสระบุรีที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี มีระดับความคิดเห็น นอยทั้ง 3 ดาน ประกอบดว ย
ดานคุณธรรมและจริยธรรม ดานความรูความสามารถ และดานการบริหารงาน ซึ่งจากระดับความคิดเห็น ดัง กลาว ควรเพิ่ม ระดับความคิดเห็น ใหม าก
ยิ่งขึ้น โดยการปรับปรุงทั้ง 3 ดาน
ดานคุณธรรมและจริยธรรมควรสงเสริมใหนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี มีคุณ ธรรมและจริย ธรรมเพิ่ม มากขึ้น โดยกรมสงเสริม การ
ปกครองสวนทองถิ่น ควรจัดหลักสูตรอบรมคุณธรรมจริย ธรรมใหกับนักการเมืองทองถิ่น เพิ่ม ขึ้น และควรมีก ารสรางหลักเกณฑที่จะสงเสริม คุณ ธรรม
รวมถึงกําหนดบทลงโทษตอการละเมิดตอคุณธรรม จริย ธรรมใหชัดเจน และนําไปสูการปฏิบัติอยางเปนรูปธรรม
ดานความรูความสามารถ ตองยกระดับนักการเมืองทองถิ่น ใหเปนผูที่ม ีความรูความสามารถเพียงพอในการดําเนิน งาน การปฏิบัติหนาที่เพื่อ
ตอบสนองความตองการของประชาชนในพื้นที่ไดมากที่สุด
ดานการบริหารงาน ตองปรับปรุงประสิทธิภาพ และประสิทธิผลในการจัดการ การดําเนินงาน ตองเนน การบังคับใชกฎหมาย กฎระเบีย บใน
การปฏิบัติหนาที่ ความซื่อสัตย สุจริต การประสานงานตามลําดับขั้นตอนถูกตอง
ขอ เสนอแนะในการทําวิจ ัยครั้งตอ ไป
1) ควรมีการศึกษาเกี่ยวกับระดับความคิดเห็นของประชาชนในจังหวัดสระบุรีที่มีตอนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรีเพิ่ม การศึกษาเชิง
คุณ ภาพเขาไปเปน สวนหนึ่งของวิธีการศึกษา เพื่อใหเกิดขอมูลที่หลากหลาย และเปน การยืนยันผลการศึกษาระหวางกัน
2) ควรมีการประเมิน ผลการปฏิบัติงาน การทํางานของนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรีทุกๆป เพื่อศึกษาวาการปฏิบตั งิ านมีประสิทธิภาพ
หรือไม การปฏิบัติงานมักขาดการประเมินผลการปฏิบัติงาน ทําใหไมสามารถทราบไดวาการปฏิบัติงานนั้น บรรลุเปาหมาย ตอบสนองความตองการของ
ประชาชนในพื้นที่ไดมากนอยเพียงใด หรือตองปรับปรุงแกไขอยางไรบางประชาชนในพื้นที่มีความตองการสิ่งใดเพิ่มเติม
เอกสารอางอิง
ประหยัด หงษทองคํา. (2523). การพัฒนาประเทศโดยกระบวนการปกครองทองถิ่น. กรุงเทพฯ:โรงพิม พจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
อุทัย หิรัญโต. (2523). การปกครองทองถิ่น. กรุงเทพฯ: โอเดีย นสโตร.
ลิข ิต หมูด.ี (2538). การมีส วนรวมของประชาชนตอการดําเนินงานพัฒนาทองถิ่นของสภาตําบล:ศึกษาเปรีย บเทีย บระหวางจังหวัด หนองบัว ลําภู และ
จังหวัดปทุม ธานี. ภาคนิพนธปริญ ญาพัฒนบริหารศาสตรมหาบัณฑิต สาขาพัฒนาสังคม, คณะพัฒนาสังคม สถาบัน บัณฑิตบริหารศาสตร.
กองวิ จั ย และประเมิ น ผล. (2528). รายงานผลวิ จั ย เรื่ อ ง ป จ จั ย ที่ มี ผ ลต อ ความแตกต า งใน ความสํ า เร็ จ ในการพั ฒ นาชนบทใน เข ต
จังหวดชายแดนภาคใต. กรุงเทพฯ: กระทรวงมหาดไทย.
[143]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทบาทของสือ่ มวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา:
กรณีศึกษา สือ่ โทรทัศนประเภทฟรีทวี ี
Role of Mass Media towards Political Affairs in Thailand in the Time of Prime Minister
General Prayut Chan-O-Cha: A Case Study of Free Television
*
**
จีรนันท ศักดิ์คําดวง และ ผูช วยศาสตราจารย ดร.อรนันท กลันทปุระ
Jeeranan Sakkhumduang and Assistant Professor Dr.Oranun Gluntapura
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ศึกษาความคิดเห็น ตอบทบาทของสื่อมวลชนที่ม ีตอการเมืองไทย กรณีศึกษาสื่อ โทรทัศนประเภทฟรีทวี ี
2) เปรียบเทียบความคิดเห็นของประชาชนตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทย กรณีศึกษาสื่อโทรทัศนประเภทฟรีทีวี จําแนกตามปจจัย สว น
บุคคล 3) ศึกษาความสัมพันธระหวางความฝกใฝทางการเมืองกับบทบาทสื่อมวลชนในสื่อโทรทัศ นประเภทฟรีทีวี กลุม ตั ว อยางที่ใชในการศึก ษา คือ
ประชาชนเขตบางกอกนอยผูรับ ชมขาวสารทางการเมืองผานทางฟรีทีวี รวมทั้ง กลุม ผูช มที่รับ ชมขาวการเมืองของฟรีทีวีผานทางหนาเว็บไซตข อง
สถานีโทรทัศนนั้น ๆ จํานวน 399คน เครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอมูล คือ แบบสอบถาม การวิเคราะหข อมูลใชคาสถิติรอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ย งเบน
มาตรฐาน คาสถิติ t-Test และการวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว และคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธเพียรสัน โดยกําหนดคานัยสําคัญ ทางสถิติที่ระดับ
.05ผลการศึกษา พบวา ภาพรวมกลุมตัวอยางมีความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัย รัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชาใน
ระดับปานกลาง โดยเห็นดวยกับบทบาทการเปนผูคัดกรองขาวสารมากที่สุด รองลงมาคือ บทบาทในการตรวจสอบการทํางานของรัฐบาล บทบาทการ
เปน สื่อที่เอื้อประโยชนทางการเมือง บทบาทการเปน ผูม ีอิทธิพลทางความคิดและการชี้น ําทางการเมือง และบทบาทการนําเสนอขาวสารทางการเมืองทีม่ ี
ผลกระทบเชิงบวกหรือลบ ตามลําดับ และพบวากลุม ตัวอยางมีความฝกใฝทางการเมืองในระดับปานกลาง สําหรับผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา กลุม
ตัวอยางที่มีเพศ อาชีพ และรายไดตางกัน มีความความคิดเห็น ตอบทบาทของสื่อมวลชนแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ 0.05 ซึง่ เปนไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไว แตกลุมตัวอยางที่มีอายุและระดับการศึกษาที่ตางกัน มีความความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนไมแ ตกตางกัน ซึ่ง ไมเปน ไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไว นอกจากนั้น ยังพบวาความฝกใฝทางการเมืองมีความสัม พันธในทิศทางเดียวกันกับบทบาทของสือ่ มวลชนในภาพรวมทีม่ ตี อ การเมืองไทย
ในสมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา อยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
คําสําคัญ: บทบาทของสือ่ มวลชน, การเมืองไทย, ฟรีทวี ี
Abstract
The objectives of the study were to 1) investigate the opinion of role of mass media towards political affairs in
Thailand a case study of free television. 2) compare the opinion of role of mass media towards political affairs in Thailand a
case study of free television classifying by personal factors. 3) study the relationship between the political concentration and
role of mass media towards free television. The 399 people in Bangkoknoi District which perceived the political news via all free
television were the sample of the study. The questionnaire was the instrument of the study for collecting data. The percentage,
mean, standard deviation, t-Test, one way ANOVA, and Pearson Correlation Coefficient were the statistical analysis at .05 level
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[144]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
of statistical significance. The result of the study found that majority of the sample agreed in moderate level concerning role of
mass media towards political affair in Thailand in the time of Prime Minister General Prayut Chan-O-Cha. Most of them agreed
on the role of screening news, the rest were the role of job investigation of government, the role of political interest, the role of
influencing and political leader, and positive or negative effecting the political news presentation, respectively. The sample was
moderate level concerning the political concentration. The hypothesis testing found that the different sex, profession and
income of sample effected to the different role of mass media at .05 level of statistical significance which accepted the
hypothesis. But, the different age and education of the sample effected to the nondifferent role of mass media which rejected
the hypothesis. Moreover, the political concentration related to the role of mass media in the same direction towards political
affairs in Thailand in the time of Prime Minister General Prayut Chan-O-Cha at .05 level of statistical significance which accepted
the hypothesis.
Keywords: Role of Mass Media, Political Affairs in Thailand, Free Television
บทนํา
ความกาวหนาทางเทคโนโลยีการสื่อสาร เปน ฐานรากที่สําคัญ ประการหนึ่งที่จะทําใหสัง คมมีค วามเทาเทีย มกัน ในดานการรับรูขาวสาร
เหตุการณ ตลอดจนสามารถแสวงหาองคความรูเพื่อยืนยัน ความถูกตองของขอมูลขาวสารจํานวนมหาศาลทีเ่ กิดขึน้ พัฒนาการของสือ่ สารมวลชนประเภท
โทรทัศนในระบบแอนะล็อก หรือฟรีทีวี (Free-to-air) ก็ขนานมากับพัฒนาการทางการเมืองบนพื้นฐานเดียวกัน คือความตองการรับ-สงขาวสารออกไปสู
ประชาชนในวงกวาง ความพยายามกอตั้งสถานีโทรทัศนในประเทศไทยเกิดจากฝายการเมือง โดยสามารถกอตั้งสถานีวิทยุโทรทัศนไทยทีวชี อ ง 4 บางขุน
พรหมขึ้น ได ในวัน ที่ 24 มิถุน ายน พ.ศ.2498สมัยของจอมพล ป. พิบูลสงคราม เพื่อเปน เครื่องมือทางการเมือง จากนั้นในตนป พ.ศ.2501 ก็มีการกอตั้ง
สถานีวิทยุโทรทัศนกองทัพบกชอง 7 มีการขยายสัญญาณรวมทั้งตั้งสถานีโทรทัศนภูม ิภาคขึ้น เพื่อเปนปากเสียงของ จอมพล สฤษดิ์ธนะรัชต ในการตอสู
ทางการเมืองกับ จอมพล ป. จนมาถึงยุคปจจุบันที่ประเทศไทยเขาสูยุคแหงการปฏิวัติทางเทคโนโลยีการสื่อสาร ประชาชนชาวไทยสามารถรับโทรทัศ น
สาธารณะไดถึง 6 ชอง ประกอบไปดวย ชอง 3 ชอง 5 ชอง 7 เอ็มคอต (ชอง 9) เอ็น บีที (ชอง 11) และไทยพีบีเอสตลอดจนสามารถรับชมผานหนา
เว็บไซตข องสถานีโทรทัศนนั้น ๆ และกาวเขาสูย ุคแหงการสื่อสารที่ฉับไวมากยิ่งขึ้น
หลายยุคสมัยการวิพากษวิจารณการเมืองของนักสื่อสารมวลชนดานวิทยุโทรทัศน มักสรางความไมพึงพอใจใหกบั ผูน าํ รัฐบาล โดยเฉพาะอยาง
ยิ่งในชวงหลังการทํารัฐประหารของ พลเอก ประยุทธ จันทรโอชาอดีตผูบัญชาการทหารบกผูกลายมาเปน หัวหนาคณะรัก ษาความสงบแหง ชาติ และ
นายกรัฐมนตรีคนที่ 29 ของประเทศไทยที่ใชการรักษาความสงบมั่น คงเรียบรอยของชาติม าเปนเทีย บเชิญคณะบุคคล รวมถึง นัก สื่อสารมวลชนเขาไป
รายงานตัวหรือปรับทัศนคติม ีการใชขอกฎหมายที่สอไปในทางจํากัดสิทธิ เสรีภาพ การแสดงออกของประชาชน จึงนาสนใจวาบทบาทของสือ่ มวลชนทีม่ ี
ตอการเมืองไทย โดยเฉพาะอยางยิ่งสื่อฟรีทีวี ตามความหมายของ ราชกิจจานุเบกษา (2555: 46) ซึ่งเปนสื่อกระแสหลัก (สุรสิทธิ์ วิทยารัฐ.2552.) จะยัง
สามารถรักษาความเปน มืออาชีพรวมทั้งจริย ธรรมสื่อมวลชนอยูไดหรือไมในฐานะสถาบันทางสังคมที่สําคัญซึ่งการศึกษาระดับความคิดเห็นของประชาชน
ผูรับชมขาวสารทางการเมืองผานฟรีทีวีเปนประจํา ก็เปนสวนสําคัญ ของการสะทอนบทบาทการทําหนาที่ของสื่อมวลชนในสมัยรัฐบาล พลเอกประยุทธ
จันทรโอชา ไดเปน อยางดี จึงเปน ที่มาของการกําหนดกรอบแนวคิดการวิจัยในครั้งนี้
วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทย กรณีศึกษาสื่อโทรทัศนประเภทฟรีทีวี
2. เพื่อเปรีย บเทีย บความคิดเห็น ของประชาชน ตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทย กรณีศึกษาสื่อโทรทัศนประเภทฟรีทีวี จําแนก
ตามปจจัยสวนบุคคล ไดแก เพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ และรายได
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางความฝกใฝทางการเมือง กับบทบาทสื่อมวลชนในสื่อโทรทัศนประเภทฟรีทีวี
[145]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วิธีการวิจัย
พืน้ ที่ในการศึกษา
ผูวิจยั ไดทําการศึกษาในเชิงปริมาณกับประชาชนในเขตกรุงเทพมหานคร เฉพาะกรณีของสือ่ โทรทัศนประเภทฟรีทีวี
ตัวอยาง
ผูวิจยั ใชวิธี การสุม กลุม ตัวอยางแบบสุม แบบกลุม (Cluster or Area Sampling) (วัลลภ รัฐฉัตรานนท, 2556:144-155) จากจํานวนเขตพืน้ ที่
กรุงเทพมหานครจํานวน 50 เขต ไดเขตพืน้ ที่บางกอกนอยเปนพืน้ ที่เก็บขอมูล แลวสุม แบบชัน้ ภูมิเพื่อใหไดตัวอยางตามจํานวนที่ตอ งการ โดยใชสูตรของ
Yamaneคํานวณหาขนาดกลุม ตัวอยางที่เหมาะสมได 399 ราย จากนัน้ คํานวณหาสัดสวนการแจกแบบสอบถามตามสัดสวนของประชาเขตบางกอกนอย
ทั้ง 5 แขวง โดยแทนคาระดับความเชือ่ มัน่ ที่ 95%
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
ใชแบบสอบถามซึ่งแบงเปน 7 สวน ประกอบดวย ปจจัยสวนบุคคล ความฝกใฝทางการเมือง บทบาทสือ่ มวลชน 5 ดานคือ การตรวจสอบการ
ทํางานของรัฐบาล การเปนผูม อี ิทธิพลทางความคิดและการชีน้ ําทางการเมือง การเปนผูค ัดกรองขาวสาร การนําเสนอขาวสารทางการเมืองที่มผี ลกระทบ
เชิงบวกหรือลบ และการเปนสือ่ ที่เอื้อประโยชนทางการเมือง
การวิเคราะหขอ มูล
วิเคราะหขอมูลโดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผลโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ (SPSS) โดยเลือกใชสถิติ คารอยละ
คาเฉลี่ย และคาเบี่ยงเบนมาตรฐาน t-Test, One-way ANOVA และคาสัม ประสิทธิส์ หสัมพันธเพียรสนั ในการวิเคราะหข อมูล
ผลการวิจัย
1. ปจจัยดานลักษณะสวนบุคคลของกลุม ตัวอยางกลุมตัวอยางสวนใหญเปน เพศหญิง อายุระหวาง 37-47 ป มีการศึกษาในระดับปริญญาตรี
สวนใหญเปนพนักงานบริษ ัทเอกชน มีรายได 15,000-19,999 บาท รับชมขาวการเมืองทางชอง 3 เปนประจําทุกวัน และรับชมขาวการเมือง 1 ชัว่ โมงตอ
ครั้ง โดยสวนใหญไมเปนสมาชิกทางการเมือง
2. ความฝกใฝทางการเมืองในภาพรวมกลุมตัวอยางมีความฝกใฝทางการเมืองในระดับปานกลาง ( x =2.54) เมื่อพิจารณาเปน รายขอคําถาม
พบวา ความฝกใฝทางการเมืองประเด็นทานสนับสนุนพรรคการเมืองที่บริหารประเทศแบบประชาธิปไตย กลุม ตัว อยางเห็น ดวยมากที่สุด ( x =3.92)
รองลงมา คือ ประเด็นทานผูกพันกับพรรคการเมืองที่สมาชิกพรรคมีคุณสมบัติที่ดีดานการศึกษา สังคม และเศรษฐกิจ มากกวาพรรคการเมืองที่สมาชิก
พรรคขาดคุณสมบัติดังกลาว ( x =3.11) สําหรับประเด็นทานสนับสนุนทุกกิจกรรมของพรรคการเมืองที่ทานชื่น ชอบแมวาบางกิจกรรมจะเขาขายผิด
กฎหมายเลือกตั้งก็ตาม กลุมตัวอยางเห็น ดวยนอยที่สุด ( x =1.50)
3. บทบาทของสือ่ มวลชนทีม่ ีตอ การเมืองไทยในสมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา กรณีศกึ ษา สื่อโทรทัศนประเภทฟรีทีวีในภาพรวม
กลุม ตัวอยางเห็นดวยตอบทบาทของสื่อมวลชนทีม่ ตี อการเมืองไทยในสมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา ในระดับปานกลาง ( x =3.06) ในรายดาน
พบวา กลุม ตัวอยางมีความเห็นดวยตอดานบทบาทของการเปน ผูค ัดกรองขาวสารมากทีส่ ดุ ( x =3.15) รองลงมาคือ ดานบทบาทในการตรวจสอบการ
ทํางานของรัฐบาล( x =3.11) ดานบทบาทของการเปนสือ่ ที่เอือ้ ประโยชนทางการเมือง( x =3.04) ดานบทบาทของการเปนผูม ีอทิ ธิพลทางความคิดและ
การชีน้ ําทางการเมือง( x =2.99)และดานบทบาทในการนําเสนอขาวสารทางการเมืองทีม่ ผี ลกระทบเชิงบวกหรือลบ ( x =2.98) ตามลําดับ
อภิปรายผลการวิจัย
[146]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1. การศึกษาระดับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทย กรณีศึกษาสื่อโทรทัศนประเภทฟรีทวี ี ในภาพรวม กลุม ตัวอยาง
เห็น ดวยตอบทบาทของสื่อมวลชนที่ม ีตอการเมืองไทยในสมัย รัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา ในระดับปานกลาง ( x =3.06) ในรายดาน พบวา กลุม
ตัวอยางมีความเห็นดวยตอดานบทบาทของการเปนผูคัดกรองขาวสารมากที่สุด ( x =3.15) รองลงมา ดานบทบาทในการตรวจสอบการทํางานของ
รัฐบาล( x =3.11) ดานบทบาทของการเปนสื่อที่เอื้อประโยชนทางการเมือง( x =3.04) ดานบทบาทของการเปนผูมีอิทธิพลทางความคิดและการชีน้ าํ ทาง
การเมือง( x =2.99)และดานบทบาทในการนําเสนอขาวสารทางการเมืองที่ม ีผลกระทบเชิงบวกหรือลบ ( x =2.98) ตามลําดับ เปนไปไดวาผูรับ ชมขาว
จากฟรีทีวีไมไดใหน้ําหนักการรับรูข าวสารจากฟรีทีวีเพีย งดานเดีย ว เนื่องจากปจจัย แวดลอมและเทคโนโลยีในปจจุบัน ซึ่งผูบริโภคสามารถรับรู รับทราบ
ขาวตางๆ ไดในทัน ทีทัน ใดผานเครื่องรับโทรศัพท ในอีกดานหนึ่งก็เปน สิ่งที่ทําใหเห็นภาพวาสื่อกระแสหลักอยางฟรีทีวีน ั้น จะตองยกระดับการรายงาน
ขาวเพื่อรักษากลุม ผูช ม รวมทั้งตอสูกับความถดถอยในเชิงธุรกิจ อีกประการหนึ่งก็คือขาวเชิงลบของสื่อมวลชนในการนําเสนอ หรือการเลือกขางทาง
การเมืองจนถูกดึงเขาไปสูความขัดแยงอาจเปน มูลเหตุสําคัญทําใหประชาชนพิจารณาการรับขาวสารจากฟรีทีวี โดยเปดรับขอมูลจากแหลงอื่นประกอบ
ทําใหระดับความเห็น ดวยของบทบาทสื่อมวลชนประเภทฟรีทีวีปรากฏคาปานกลางในภาพรวม โดยเมื่อศึกษาบทบาทรายดานปรากฏวา
1.1 ดานบทบาทในการตรวจสอบการทํางานของรัฐบาลในภาพรวมกลุม ตัว อยางเห็น ดวยในระดับ ปานกลาง ( x =3.12) และ
พบวาประเด็นการโยกยายขาราชการที่ไมสนองนโยบาย หรือการจัดวางนายทหารเพื่อกํากับดูแลงานในหนว ยงานรัฐฟรีทีวีไมจําเปน ตองนําเสนอข าว
เพราะเปนอํานาจของรัฐบาลที่แตะตองไมได กลุม ตัวอยางเห็น ดวยมากที่สุด ( x =3.53) สวนนี้เปนไปไดวาแมในชวงเวลาที่ประเทศมีการเลือกตั้ง ตาม
ระบอบประชาธิปไตย การสั่งโยกยายขาราชการที่ไมสนองตอนโยบายก็เกิดขึ้นได การจัดวางขาราชการเพือ่ สนองนโยบายเพือ่ สรางคะแนนนิยมกับรัฐบาล
นั้น ๆ จึงเปน เหตุการณที่เกิดขึ้นเปน ประจํา คําสั่งโยกยายขาราชการไมไดสงผลกระทบกับการดําเนินชีวิตประจําวัน ของประชาชนทั่วไป นอกจากนั้น ยัง
สามารถอธิบายไดถึงประเด็นที่เห็นดวยรองลงมาคือ ประเด็นทานเห็นวาการที่ฟรีทีวีตั้งขอสังเกต หรือทักทวงการทํางานของรัฐบาลจากภาคประชาชน
เปน การตรวจสอบการทํางานของรัฐบาลอีกทางหนึ่ง ( x =3.32) สําหรับประเด็นทานเห็นวาฟรีทีวีในยุครัฐบาลทหารถูกลิดรอนเสรีภาพในการนําเสนอ
ขาว กลุม ตัวอยางเห็นดวยนอยที่สุด ( x =2.86)เปนไปไดวาแมวาสื่อจะเสนอรายงานเกี่ย วกับคําสั่ง หรือการตําหนิการทํางานของสื่อจากรัฐบาลอยาง
ตอเนื่อง แตภาพการตรวจสอบการทุจริตของภาครัฐที่มีกลุมนายทหารเขามาเกี่ยวของก็มีรายงานเชนเดีย วกัน จึงเปนประเด็นทีป่ ระชาชนสะทอนบทบาท
การตรวจสอบการทํางานของรัฐบาลของสื่อวาไมไดถ ูกลิดรอนเสรีภาพจนปฏิบัติหนาที่ไมได
1.2 ดานบทบาทการเปน ผูมีอิทธิพลทางความคิดและการชี้นําทางการเมืองในภาพรวมกลุม ตัวอยางเห็น ดวยในระดับ ปานกลาง
( x =2.99) ประเด็นทานเห็นวารายการขาวการเมืองในฟรีทีวีทําใหทานเขาใจสถานการณทางการเมืองไดดี กลุม ตัวอยางเห็น ดวยมากที่สุด ( x =3.27)
ชี้ใหเห็นวาการเผยแพรข าวสารที่เกี่ยวของกับผูนํารัฐบาลในสภาวะที่ไมปรกติอยางตอเนื่องและสม่ําเสมอทําใหประชาชนเขาใจและยึดติ ดกับ “ความ
ถูกตอง” จนรูสึกวาไมไดถูกครอบงําหรือชี้นํารองลงมา คือ ประเด็นทานติดตามรับชมรายการเดิน หนาประเทศไทย เพราะชื่นชอบพลเอกประยุทธ จันทร
โอชา ( x =3.12) ก็เกิดจากการเผยแพรข าวสารอยางตอเนื่องและสม่ําเสมออัน มีผลตอการปรับเปลี่ยนทัศนะคติข องผูรับขาวสารจนไมเกิดความรูส กึ เชิง
ลบหรือการตอตานขัดขืน สําหรับประเด็น จากการรายงานขาวผานฟรีทีวี ทานเห็น วาบรรยากาศการเมืองไทยดีขึ้น หลังการเขามาของรัฐบาลทหาร กลุม
ตัวอยางเห็น ดวยนอยที่สุด ( x =2.71)ซึ่งเปน ไปไดวาแมวารัฐบาลทหารจะสามารถใชอํานาจยับยั้งคูขัดแยงลงได แตก็เปนเพีย งการยับยัง้ ไมใชการยุตโิ ดย
สิ้น เชิง ประกอบกับการใชอํานาจที่สอไปในทางลิดรอนสิทธิเสรีภาพประชาชนทําใหประเด็นความขัดแยงถูกซุกไวใตพรม และสรางปมปญ หาใหมคอื การ
คัดคานการใชอํานาจของรัฐบาลตอผูที่เห็นตางซึ่งทําใหประชาชนรูสึกวาบรรยากาศทางการเมืองดีข ึ้นนอยมาก
1.3ดานบทบาทการเปน ผูคัดกรองขาวสารในภาพรวมกลุมตัวอยางเห็น ดวยในระดับปานกลาง ( x =3.15) ประเด็นฟรีทวี มี กี ารคัด
กรองขาวสารกอนการนําเสนอเพื่อลดความขัดแยงในสังคม กลุม ตัวอยางเห็นดวยมากที่สุด ( x =3.44) ซึ่งเปนสิ่งที่อยูในใจของผูรับ สารที่วาตนเองนั้น
เปดรับขาวสารรอบดานและมีขอมูลมากพอในการตัดสินใจเห็นพองกับกลุมการเมืองใดกลุมหนึ่ง เห็นไดจากระดับความเห็นดวยในประเด็นรองลงมาคือ
ประเด็ น ทานเห็น วา สื่อ ฟรี ทีวีในยุคเสรี ประชาธิปไตยไมจําเปน ตองคัด กรองขาว เนื่องจากประชาชนสามารถตรวจสอบไดเองจากหลายชอ งทาง
( x =3.43) ซึ่งยืนยัน วาแมสื่อกระแสหลักจะรายงานขาวอยางไร ประชาชนก็ยังมีช องทางในการตรวจสอบอื่นๆ ได สําหรับประเด็นทานเห็นวาสื่อฟรีทีวี
จะตองนําเสนอขาวที่ทัน เหตุการณอยางรวดเร็วที่สุด แมขอเท็จจริงของเหตุการณจะขาดไปบางก็เปนสิ่งที่ทานยอมรับได กลุม ตัวอยางเห็น ดวยนอยทีส่ ดุ
( x =2.78) จริงอยูวาแมในทางปฏิบัติประชาชนสามารถตรวจสอบขาวสารไดจากแหลงขอมูลหรือชองทางอื่นๆ ไดอยางรวดเร็ว แตก็ย ังคาดหวังวาสื่อ
[147]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กระแสหลักอยางฟรีทีวีควรจะระมัดระวังการนําเสนอขาวสารที่ถ ูกตองตามขอเท็จจริง เพื่อใหเกิดความชัดเจน เปนแหลงขอมูลที่ประชาชนสามารถใช
ประกอบการตัดสินใจไดอยางถูกตองมากยิ่งขึ้น
1.4 ดานบทบาทการนําเสนอขาวสารทางการเมืองที่ม ีผลกระทบเชิงบวกหรือลบในภาพรวมกลุม ตัว อยางเห็น ดวยในระดับ ปาน
กลาง ( x =2.97) อาจตีความไดวาไมวาสื่อกระแสหลักจะนําเสนอขาวอยางไร ผูรับชมก็มีช องทางตรวจสอบความถูกตองของขอเท็จจริงผานชองทางการ
รับรูขาวสารอื่น จึงเปนกรณีศึกษาสําหรับนักสื่อสารมวลชนเชนกันที่จะตองรักษา รวมทั้งยกระดับการนําเสนอขาวสารใหมีความเที่ย งตรง รอบคอบ รอบ
ดาน เปน กลางปราศจากอคติ สําหรับประเด็นทานเห็นวาการนําเสนอขาวการทุจริตของนักการเมืองอยางตอเนื่องทางฟรีทีวี จะทําใหประชาชนไมเลือ ก
นักการเมืองรายนั้นเขาสูสภาอีก กลุมตัวอยางเห็น ดวยมากที่สุด ( x =3.28) สวนนี้ชัดเจนวาประชาชนมีทางเลือกที่หลากหลายในการตรวจสอบการ
ทํางานของนักการเมืองมากกวาที่จะเชื่อถือรายงานขาวของสื่อกระแสหลักเพีย งดานเดีย ว รองลงมาคือ ประเด็น ทานเห็น วาการนําเสนอภาพการตอบรับ
ของประชาชนตอการทํารัฐประหารสงผลใหประชาชนรูสึกดีกับการกระทําของกองทัพ ( x =3.16) สวนประเด็น ทานเห็น วารัฐบาลทหารไมจําเปนตองให
อดีตพรรคการเมืองที่เปนคูขัดแยงกันมานําเสนอแนวทางในการแกไขขอขัดแยงผานฟรีทีวี เพราะรังแตจะกอปญหายืดเยือ้ ไปอีก กลุม ตัวอยางมีความเห็น
ดวยนอยที่สุด ( x =2.77) เปนไปไดวาประชาชนเห็น วา การใชอํานาจเพื่อปดกั้นหรือยับยั้งความขัดแยงนั้นอาจไมสามารถยุติความขัดแยงลงไดเทากับ
การที่เปดโอกาสใหคูขัดแยงไดมีเวทีสาธารณะเพื่อถกอภิปราย นอกจากนั้นยังเปน การผอนคลายบรรยากาศทางการเมืองภายใตขอ จํากัดสิทธิเสรีภาพของ
รัฐบาลทหารอีกดวย
1.5 ดานบทบาทการเปน สื่อที่เอื้อประโยชนทางการเมืองในภาพรวมกลุมตัวอยางเห็น ดวยในระดับปานกลาง ( x =3.04) เชื่อ วา
ประชาชนในยุคแหงการปฏิวัติข อมูลขาวสารยอมรับรูถึงดุลยแหงอํานาจในฐานะการเปนผูกุม บังเหียนของประเทศ รวมทั้งมีความเขาใจในขอจํากัดและ
เงื่อนไขการทํางานของสื่อมวลชนโดยเฉพาะสื่อฟรีทีวีที่ม ีหนาที่สราง “ภาพลักษณที่ดีแกรัฐบาล” จึงเปนคําอธิบายในประเด็นทีว่ า สือ่ มวลชนไมควรเสนอ
ขาวที่ข ัดแยงกับรัฐบาล เพื่อที่จะสามารถใกลชิดกับแหลงขาวระดับสูงในรัฐบาลได กลุม ตัวอยางเห็น ดว ยมากที่สุด มากที่สุด ( x =3.51) รองลงมา คือ
ประเด็นเห็น ดวยที่วาอาจมีการแลกรับผลประโยชนระหวางรัฐบาลและนักสื่อสารมวลชนบางรายเพื่อใหเสนอขาวเชิง บวกแกรัฐบาลทหาร ( x =3.43)
สําหรับประเด็น รัฐบาลที่ดีควรใหการอุดหนุน แกสื่อมวลชนเพื่อเปน กระบอกเสีย งใหรัฐบาล กลุม ตัว อยางเห็น ดวยนอ ยที่สุด ( x =2.48)เปน ไปไดวา
ประชาชนไมไดไวใจสื่อฟรีทีวีในการตรวจสอบและรายงานผลในทุกดาน และเมื่อมีเรื่องการอุดหนุน ของรัฐเขามาเกี่ยวของอาจเปนเหตุใหการทํางานของ
สื่อไมสามารถดํารงไวซึ่งความเปนกลางได
2.การเปรียบเทียบความคิดเห็นของประชาชน ตอบทบาทของสื่อมวลชนที่ม ีตอการเมืองไทย กรณีศึกษาสื่อโทรทัศนประเภทฟรีทีวี จําแนก
ตามปจจัยสวนบุคคล ไดแก เพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ และรายได พบวา
2.1 ในภาพรวม ดานบทบาทในการตรวจสอบการทํางานของรัฐบาล ดานบทบาทของการเปน ผูม ีอิทธิพลทางความคิดและการ
ชี้น ําทางการเมือง และดานบทบาทในการนําเสนอขาวสารทางการเมืองที่มีผลกระทบเชิงบวกหรือลบ ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวี ที่มีเพศที่ตางกัน มีค วาม
คิดเห็น ตอบทบาทของสื่อมวลชนแตกตางกัน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับความเชื่อมั่น .05 เปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยพบวา ผูรบั ชมขาวสาร
ในฟรีทีวีเพศชายมีความเห็นดวยตอบทบาทของสื่อมวลชนในภาพรวม ดานบทบาทในการตรวจสอบการทํางานของรัฐบาล และดานบทบาทในการ
นําเสนอขาวสารทางการเมืองที่ม ีผลกระทบเชิงบวกหรือลบ มากกวา ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวีเพศหญิง แตผูรับชมขาวสารในฟรีทีวีเพศชายมีความเห็น
ดวยตอบทบาทของสื่อมวลชนดานบทบาทของการเปนผูม ีอิทธิพลทางความคิดและการชี้น ําทางการเมือง นอยกวา ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวีเพศหญิง
สอดคลองกับการศึกษาของ สุชาติ เวโรจน (2521) ซึ่งไดทําการศึกษาในสารนิพนธเรื่อง ความรูสึกสัมฤทธิ์ผลทางการเมือง และ ความสนใจทางการเมือง
ซึ่งระบุวาเพศชายมีระดับความสนใจทางการเมืองมากกวาเพศหญิง
2.2 ในภาพรวม และดานบทบาทในการนําเสนอขาวสารทางการเมืองที่มีผลกระทบเชิงบวกหรือลบ ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวี ทีม่ ี
อายุที่ตางกัน มีความคิดเห็น ตอบทบาทของสื่อมวลชนไมแตกตางกัน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว เปน ไปไดวาทุก ชว งอายุข องประชาชนมีความ
ใกลชิดกับขาสารมากยิ่งขึ้น ไมจําเปนตองพึ่งพาหรือรอรับขาวสารจากฟรีทีวีเพีย งดานเดียว การรับรูขาวสารที่สรางผลกระทบนัน้ ประชาชนในทุกชวงอายุ
อาจพิจารณาขอเท็จจริงจากแหลงขาวอื่น ประกอบ จึงไมคิดวาการนําเสนอขาวสารของฟรีทีวีจะสามารถสรางผลกระทบในเชิงบวกหรือลบ ยกเวน ดาน
บทบาทในการตรวจสอบการทํางานของรัฐบาล ดานบทบาทของการเปนผูมีอิทธิพลทางความคิดและการชี้น ําทางการเมือง ดานบทบาทของการเปนผูค ดั
กรองขาวสาร และดานบทบาทของการเปนสื่อที่เอื้อประโยชนทางการเมืองที่ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวี ที่ม ีอายุที่ตางกัน มีค วามคิดเห็น ตอบทบาทของ
สื่อมวลชนแตกตางกัน อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว จึงทําการทดสอบรายคูดวยวิธีการของ LSD ตอไป
[148]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2.3 พบวา ในภาพรวม และดานบทบาทในการตรวจสอบการทํางานของรัฐบาล ดานบทบาทในการนําเสนอขาวสารทางการเมือง
ที่ม ีผลกระทบเชิงบวกหรือลบ ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวีที่มีระดับการศึกษาที่ตางกันมีความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนไมแตกตางกัน ซึ่งไมเปนไป
ตามสมมติฐานที่ตั้งไว ยกเวน ดานบทบาทของการเปนผูมีอิทธิพลทางความคิดและการชี้นําทางการเมือง ดานบทบาทของการเปนผูค ดั กรองขาวสาร และ
ดานบทบาทของการเปนสื่อที่เอื้อประโยชนทางการเมืองที่ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวี ที่มีระดับการศึกษาที่ตางกัน มีความคิดเห็น ตอบทบาทของสือ่ มวลชน
แตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว จึงทําการทดสอบรายคูดวยวิธีการของ LSD ตอไป
2.4 พบวา ทั้งภาพรวมและรายดาน ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวี ที่ม ีอาชีพที่ตางกัน มีความคิดเห็น ตอบทบาทของสื่อมวลชนแตกตาง
กัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว จึงทําการทดสอบรายคูดวยวิธีการของ LSD ตอไป
2.5 พบวา ทัง้ ภาพรวมและรายดาน ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวี ทีม่ ีรายไดที่ตางกันมีความคิดเห็นตอบทบาทของสือ่ มวลชนแตกตาง
กัน อยางมีนยั สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตงั้ ไว จึงทําการทดสอบรายคูดวยวิธีการของ LSD ตอไป
3. การศึกษาความสัม พันธระหวางความฝกใฝทางการเมือง กับบทบาทสื่อมวลชนในสื่อ โทรทัศนประเภทฟรีทีวี ทั้ง ภาพรวมและรายดาน
ปรากฏผลดังนี้
3.1 คาความสัม พันธระหวางความฝกใฝทางการเมืองกับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา ภาพรวมมีคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธเทากับ 0.184 (คา sig 0.000 นอยกวา 0.05) แสดงวาความฝกใฝท างการเมืองมี
ความสัมพัน ธในทิศทางเดีย วกันกับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทย ในสมัย รัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา ภาพรวม อยาง
มีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว นั่น คือ เมื่อผูรับชมขาวสารในฟรีทีวีม ี ความฝกใฝทางการเมืองเพิ่ม มากขึ้น ก็จะมี
ความเห็น ดวยตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัย รัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา ภาพรวมเพิ่มมากขึ้นเชนกัน
3.2 คาความสัม พันธระหวางความฝกใฝทางการเมืองกับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา ดานบทบาทในการตรวจสอบการทํางานของรัฐบาลมีคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พันธเทากับ 0.045 (คา sig 0.372 มากกวา 0.05)
แสดงวาความฝกใฝทางการเมือง ไมมีความสัมพัน ธกับความคิดเห็น ตอบทบาทของสื่อมวลชนที่ม ีตอการเมืองไทยในสมัย รัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทร
โอชา ดานบทบาทในการตรวจสอบการทํางานของรัฐบาล ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
3.3 คาความสัม พันธระหวางความฝกใฝทางการเมืองกับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา ดานบทบาทของการเปน ผูม ีอิทธิพลทางความคิดและการชี้นําทางการเมืองมีคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธเทากับ 0.288 (คา sig
0.000 นอยกวา 0.05) แสดงวาความฝกใฝทางการเมืองมีความสัมพันธในทิศทางเดียวกันกับความคิดเห็นตอบทบาทของสือ่ มวลชนทีม่ ตี อ การเมืองไทยใน
สมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา ดานบทบาทของการเปนผูมีอิทธิพลทางความคิดและการชี้นําทางการเมือ ง อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ
0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว นั่น คือ เมื่อผูรับชมขาวสารในฟรีทีวีมีความฝก ใฝทางการเมือ งเพิ่ม มากขึ้น ก็จะมีความเห็น ดวยตอบทบาทของ
สื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา ดานบทบาทของการเปนผูมีอิทธิพลทางความคิดและการชี้นาํ ทางการเมืองเพิม่
มากขึ้นเชนกัน
3.4 คาความสัม พันธระหวางความฝกใฝทางการเมืองกับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา ดานบทบาทของการเปน ผูคัดกรองขาวสารมีคาสัม ประสิทธิ์สหสัมพันธเทากับ 0.199 (คา sig 0.000 นอยกวา 0.05) แสดง
วาความฝกใฝทางการเมืองมีความสัมพันธในทิศทางเดีย วกันกับความคิดเห็น ตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ
จันทรโอชา ดานบทบาทของการเปนผูคัดกรองขาวสาร อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้ง ไว นั่น คือ เมื่อ ผูรับชม
ขาวสารในฟรีทีวีม ีความฝกใฝทางการเมืองเพิ่ม มากขึ้น ก็จะมีความเห็น ดวยตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัย รัฐบาลพลเอกประยุทธ
จันทรโอชา ดานบทบาทของการเปนผูคัดกรองขาวสารเพิ่ม มากขึ้นเชน กัน
3.5 คาความสัม พันธระหวางความฝกใฝทางการเมืองกับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา ดานบทบาทในการนําเสนอขาวสารทางการเมืองที่มีผลกระทบเชิงบวกหรือลบ มีคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธเทากับ 0.032
(คา sig 0.525 มากกวา 0.05) แสดงวาความฝกใฝทางการเมืองไมม ีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมือ งไทยในสมัย
รัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา ดานบทบาทในการนําเสนอขาวสารทางการเมืองที่ม ีผลกระทบเชิงบวกหรือลบซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
3.6 คาความสัม พันธระหวางความฝกใฝทางการเมืองกับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา ดานบทบาทของการเปน สื่อที่เอื้อประโยชนทางการเมืองมีคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธเทากับ -0.099 (คา sig 0.047 นอยกวา
[149]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
0.05) แสดงวาความฝกใฝทางการเมืองมีความสัมพัน ธในทิศทางตรงกัน ขามกับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา ดานบทบาทของการเปน สื่อที่เอื้อประโยชนทางการเมือง อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐาน
ที่ตั้งไว นั่นคือ เมื่อผูรับชมขาวสารในฟรีทีวีม ีความฝกใฝทางการเมืองเพิ่ม มากขึ้น ก็จะมีความเห็นดวยตอบทบาทของสื่อมวลชนที่ม ีตอการเมือ งไทยใน
สมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา ดานบทบาทของการเปน สื่อที่เอื้อประโยชนทางการเมืองลดลง
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะสําหรับงานวิจยั
1) ภาครัฐตองปลูกจิตสํานึกทางการเมืองตามหลักประชาธิปไตยใหแ กประชาชน อาทิ การสนับสนุน การดําเนินกิจกรรมทางการเมืองทีถ่ กู ตอง
ประชาสัม พันธใหประชาชนสอดสองตรวจสอบการดําเนินงานของพรรคการเมืองรวมทั้งเปดชองทางการแจงขอมูลเบาะแสการกระทําผิดทางการเมืองที่
สะดวก รวดเร็ว ปลอดภัยตอผูแ จงเบาะแส
2) สื่อมวลชนควรตองเขมงวดในการนําเสนอขาวสารทางการเมืองยึดมั่นหลักวิชาชีพอยางเครงครัด เปนกลาง ถูกตองครบถวน ปองกันการ
ละเมิดสิทธิสวนบุคคล ไมตกเปน เครื่องมือฝายหนึ่งฝายใด ในสถานการณความขัดแยงยิ่งตองระมัดระวังการทํางานมากยิ่งขึ้น ตองสะทอนขอเท็จจริงไม
แฝงอคติเพื่อสรางบรรยากาศทางการเมืองใหดีย ิ่งขึ้น
3) ในกรณีที่สื่อมวลชนตกเปน เปาการวิพากษวิจารณการทํางานสื่อมวลชนตองตรวจสอบประเด็น ปญ หาทั้ง ของตนเองและภายในองคกร
วิชาชีพเดียวกัน แลวดําเนิน การแกไขอยางทันทวงที
4) สื่อมวลชนตองสงเสริมกิจกรรมฝกอบรมคุณธรรมจริยธรรมในองคกรอยูเสมอ รวมทั้งเปดโอกาสใหสังคมไดตรวจสอบและลงโทษสือ่ ทีไ่ มมี
คุณ ภาพหรือไมมีจริย ธรรม
5) การทําหนาที่ข องสื่อมวลชนแมจะตองรายงานขาวดวยความรวดเร็ว ถูกตอง ชัดเจนทันตอสถานการณ ระมัดระวังการสอดแทรกความ
คิดเห็น ลงไปในการนําเสนอขาว มุงเนนการใหความรูและขอเท็จจริง เปดโอกาสใหประชาชนไดใชวิจารณญาณไตรตรอง เพื่อไมใหสงผลตอทัศนคติข อง
บุคคล หรือเปน เหตุแ หงความขัดแยงรุนแรงตอไป
6) สื่อมวลชนและสถาบันทางการเมือง ตองสรางความเชื่อมั่น ในระบบการเมืองใหแ กผูหญิง เพื่อใหเขามีสว นร วมทางการเมืองมากขึ้น
ตลอดจนเพื่อใหเกิดความเทาเทีย มกันทางการเมืองของชายและหญิง
7) สื่อมวลชนควรพัฒนาและปรับปรุงการปฏิบัติหนาที่ใหเขาถึงกลุม ผูรับชมทุกระดับเพื่อทําใหประชาชนเขาใจบริบททางการเมืองไดอยาง
ถูกตอง สงเสริมสิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นแกประชาชนตามระบอบประชาธิปไตย
8) องคกรภาครัฐ สื่อมวลชน และสถาบัน ทางการเมืองตองสรางและสงเสริม บรรยากาศทางสังคมเพื่อจรรโลงไปสูสัง คมประชาธิปไตยเปด
โอกาสใหประชาชนไดแ สดงออกทางการเมือง สนับสนุน กิจกรรมทางการเมืองภาคประชาชน เพื่อใหประชาชนไดม ีสวนรวมทางการเมือง อัน จะนําไปสู
การพัฒนาระบบการเมืองแบบประชาธิปไตยตอไป
ขอเสนอแนะในการศึกษาครั้งตอ ไป
1. ควรใชวิธีการศึกษาเชิงคุณภาพ ดวยวิธีการสัมภาษณโดยแลกเปลีย่ นความคิดเห็นกับผูรับชมขาวสารในฟรีทีวที ั้งเปน รายบุคคล การสนทนา
กลุม ยอย หรือการจัดสัมมนาเชิงปฏิบตั กิ าร โดยการใชคําถามปลายเปดตั้งเปนประเด็น หัวขอในการสนทนา ขอมูลที่ไดจากการศึกษาเชิงคุณภาพนี้จะเปน
ผลดีตอการสรางความตระหนักรูถ งึ บทบาทของสือ่ มวลชน โดยเฉพาะสือ่ โทรทัศนประเภทฟรีทีวี
2. การศึกษาวิจัยครั้งนี้ ไดศึกษาถึงบทบาทของสื่อมวลชนทีม่ ีตอ การเมืองไทยในสมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา กรณีศึกษา สื่อ
โทรทัศนประเภทฟรีทวี ี ของประชาชนในเขตบางกอกนอย เพีย งสวนเดียว ดังนัน้ การศึกษาวิจัยครั้งตอไปควรศึกษาในเขตอืน่ ๆ ของกรุงเทพมหานคร
เพื่อใหไดขอ มูลโดยรวมมากขึน้ และควรมีการศึกษาเปรียบเทียบระหวางประชาชนในเขตตางๆ รวมดวย
[150]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เอกสารอางอิง
กาญจนา แกวเทพ. 2541. สื่อ มวลชน: ทฤษฎีและแนวทางการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: ภาพพิม พ.
กิติมา สุรสนธิ.2548. ความรูทางการสื่อสาร. กรุงเทพมหานคร: คณะวารสารศาสตรและสื่อสารมวลชนมหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร.
สภาวิช าชีพขาววิทยุและโทรทัศนไทย. 2553. ขอ บังคับสภาวิชาชีพขาววิท ยุแ ละโทรทัศนไทย วาดว ยจริยธรรมแหงวิช าชีพขาววิทยุและโทรทัศ น
พ.ศ.2553 (Online).www.newsbroadcastingcouncil.or.th., 2 พฤศจิกายน 2558.
ขวัญเรือน กิติวัฒน. 2531.สื่อ มวลชนกับการสรางความเปน จริงทางสังคม. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย
ชัย ฤทธิ์ ยนเปย ม. 2558.ปากคํา “ชัย ราชวัตร” กับภารกิจสุดทาย(Online).www.tja.or.th.,3 มิถุน ายน 2558.
ชัย อนันต สมุทวณิช. 2524.การเลือ กตั้ง พรรคการเมือ ง รัฐสภา และคณะทหาร. กรุงเทพมหานคร: บรรณกิจ.
บุปผา บุญสมสุข, เปยมศักดิ์ คุณ ากรประทีป และ ประกายดาว แบงสันเทียะ. 2558. ปฏิวัติคนขาว ทุน-อุดมการณ การปรับตัวของนักนิเทศศาสตรยคุ
ดิจิทัล (Online).www.tja.or.th.,22มิถุน ายน 2558.
บุ ญ ธรรม จิ ต ต อ นั น ท . 2536. ก ารวิ จั ย ทางสั ง คมศาส ตร แน วคิ ด หลั ก ก ารวิ ธี ก าร.กรุ ง เทพม หานคร: สํ า นั ก ส ง เสริ ม และฝ ก อบรม
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
ปรมะ สตะเวทิน. 2526. หลักนิเทศศาสตร. พิมพครั้งที่ 7. กรุงเทพมหานคร.
ประสงค เลิศรัตนวิสุทธิ์. 2554. อีเมลฉาว “เลี้ยงนักขาว” พน พิษ ปชป.ยื่น กกต.หวัง ยุบ เพื่อ ไทย (Online). www.isranews.org., 22 มิถุน ายน
2558.
ประสงค เลิศรัตนวิสุทธิ์. 2558. รายงานประจําปสมาคมนักขาวนักหนัง สือ พิม พแ หง ประเทศไทย: อภิว ัฒนส ื่อ (Media Revolution) (Online).
www.tja.or.th., 5 มิถุนายน 2558.
ปรียาภรณพงษสังข. 2554.ความเปน กลางทางการเมือ งของหนังสือ พิม พไทย ศึกษากรณีห นังสือ พิม พไทยรัฐ เดลินิว ส มติช น และสยามรัฐ .
วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร, มหาวิทยาลัยรามคําแหง.
พงษปกรณ กรองใจ. 2542. วิทยานิพนธเรื่อ ง ความผูกพันตอพรรคการเมืองไทยของสมาชิกชุมชนบานพักตํารวจสวนกลาง. วิทยานิพนธศลิ ปศาสต
รมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ราชกิจจานุเบกษา. 2555. เลมที่ 129 ตอนพิเศษ 192ง. หนา 46.
ลิข ิต ธีรเวคิน. 2541. การเมือ ง การปกครองของไทย. พิม พครั้งที่ 4 แกไขเพิ่ม เติม. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.
วัลลภ รัฐฉัตรานนท. 2556. วิธีแ ละเทคนิคในการวิจ ัยทางรัฐศาสตร. พิมพครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: เสมาธรรม
ศศิชา อิสระศรีโรจน. 2558.เสวนากลุมนักหนังสือพิมพอ าวุโส -“อุดมการณคนขาวอดีต -ปจจุบัน -อนาคต สมาคมนัก ขาว นัก หนัง สือ พิม พแ หง
ประเทศไทย (Online).www.tja.or.th.,22 มิถ ุนายน 2558.
สุภา ศิริม านนท. 2529. จริยธรรมของหนังสือ พิม พ. กรุงเทพมหานคร: อมรินทร พริ้นติ้ง กรุป จํากัด.
สมเกีย รติ ออนวิม ล. 2558. ทุน-อุดมการณสื่อ ยุคดิจิท ัล(Online). www.isranews.org.,11 ตุลาคม 2558.
สุกัญญา สุดบรรทัด. 2544. งานวิจ ัยพัฒนาการการถายทอดขาวสาร ความรู และอุดมการณ ของหนังสือ พิม พไทย ภายใตแรงกดดันของกลุม ชนชัน้
นําและกลุม ผลประโยชน. กรุงเทพมหานคร: สถาบัน วิทยบริการ, จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
สุรพงษ โสธนะเสถีย ร. 2534. การสื่อสารกับการเมือ ง. กรุงเทพมหานคร: ประสิทธิ์ภัณฑแ อนดพริ้น ติ้ง.
สุรสิทธิ์วิทยารัฐ.2552. “ศัพทแสง”...วาดว ยสารพัดคําเรียก “สื่อ”(Online). http://www.matichon.co.th.,25มิถุน ายน 2558.
สํ า นั ก ง าน ป ลั ด ก ร ะ ท ร ว ง ก ล าโ ห ม . 2557. ก ร อ บ ค ว า ม เ ห็ น ร ว ม ป ฏิ รู ป ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ด า น ก า ร สื่ อ ส าร ม ว ล ช น (Online) .
http://library2.parliament.go.th.,25 พฤศจิกายน 2558.
[151]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม
Organization Commitment of Officials of Office the Permanent Secretary, Ministry of Culture
ชิวดี เอมระดี*และ รองศาสตราจารย เชีย่ วชาญ อาศุวัฒนกูล**
Shivadee Emradee and Associate Professor Chiocharn Arsuwattanakul
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม เพือ่ เปรียบเทียบความผูกพันตอ
องคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม จําแนกตามปจจัยสวนบุคคลเพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางบรรยากาศองคการกับความผูกพันตอ
องคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม กลุมตัวอยางที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ ขาราชการสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม จํานวน 331 คน
เครื่องมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูล คือ แบบสอบถาม สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูลไดแก คารอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน คา t-test One-way
ANOVA และคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธแบบเพียร- สัน โดยมีระดับนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการวิจัย พบวา ขาราชการสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมมี
ความผูกพัน องคการอยูในระดับมาก ปจจัยสวนบุคคล ไดแ ก อายุราชการ ตางกันมีความผูกพันองคการแตกตางกัน บรรยากาศองคการมีความสัม พัน ธ
กับความผูกพัน ตอองคการอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ.05
คําสําคัญ: ความผูกพันตอองคการ, สํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม, บุคลากร
Abstract
The objectives of the research were to study organization commitment of officials of Office the Permanent Secretary, Ministry
of Culture, to compare organization commitment classified by personal factors, and to study the relationship between organizational
climate and organization commitment. Sample size composed of 331 persons selected from officials of Office the Permanent
Secretary, Ministry of Culture. Data were collected by using questionnaires. Statistieal tools used for data analysis were percentage,
mean, standaed deviation, t-test, One way ANOVA and Pearson Product Moment Correlation Coefficient at the .05 level of significance.
The results of the research found that organization commitment of Officials of Office the Permanent was at high level. Hypothesis
testing revealed that personal factor concerning working tenure could classified the difference of organization commitment and
organizational climate was associated with organization commitment at the .05 level of significance.
Keywords: Organization Commitment, Officials, Office the Permanent Secretary, Ministry of Culture
บทนํา
ปจจุบันการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดลอมภายนอกและสภาพแวดลอ มภายในมีการเปลี่ย นแปลงอยางรวดเร็ว อัน เนื่องมาจากสภาพ
เศรษฐกิจของประเทศที่อยูในสภาวะตกต่ํา ความผันผวนทางการเมืองการเปลี่ย นทางสังคม รวมถึงสภาพแวดลอมในการทํางานที่เปลี่ย นแปลงไป จึง
สงผลใหองคการตางๆ ตองมีการปรับเปลี่ยนนโยบาย รูปแบบการบริหารโครงสรางองคการ เพื่อใหสอดคลองและทันตอสถานการณการเปลี่ยนแปลงใน
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตรมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[152]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจจุบัน การปรับเปลี่ยนดังกลาวสงผลโดยตรงตอ บุคลากรผูปฏิบัติง านที่จําเปน ตอ งปรับ ตัว ใหสามารถปฏิบั ติง านภายใตน โยบายและการบริหารที่
เปลี่ยนแปลงไป ซึ่งบางครั้งการเปลี่ยนแปลงดังกลาวก็สงผลในดานบวกและดานลบ ผลที่มีตอ องคก ารในดานบวกคือ องคการมีก ารบริหารงานที่มี
ประสิทธิภาพ บุคลากรผูปฏิบัติงานมีความกระตือรือรน ในการทํางาน มีเปาหมายในการทํางานรวมกัน การที่องคก ารตางๆ ไมวาจะเปน ภาครัฐเอกชน
สถาบันอุดมศึกษา จะสามารถรักษาบุคลากรที่มีคุณภาพใหอยูกับองคการ จําเปนที่จะตองสรางแรงจูงใจรวมถึงการสรางความผูก พัน ในองคการ ซึ่งผล
ดังกลาวจะสงผลใหคนและงานจะเอื้อประโยชนตอกัน เพราะคนเปนผูสรางงาน ในขณะที่งานเปนสิ่งที่ใชควบคุมพฤติกรรมของคนใหสอดคลองกันในการ
ทํางานรวมกัน ซึ่งจากความสัมพันธดังกลาวจะเห็น ไดวาหากบุคลากรในองคการไดรับการจูงใจในการทํางานใหเขาเหลานั้นไดบรรลุถ ึงความตองการของ
ตนแลวก็จะกอใหเกิดประสิทธิภาพในการทํางานแประสิทธิผลโดยรวมขององคการ รวมถึงสามารถนําการจูงใจดังกลาวมาสรางความผูกพัน ในองคก าร
ใหกับคนในองคการ (สถาพร ปน เจริญ, 2547: 45)
ความผูกพัน ตอองคการของพนักงานจะคงอยูคูกับองคการและ เปน สวนสนับสนุน ใหเกิดสินคาและบริการ รวมไปถึงการทําใหองคการประสบ
ความสําเร็จมีกําไรสูงสุด ซึ่งเปนมากกวาการสรางแรงจูงใจในการทํางานใหเกิดขึ้นกับพนักงานความผูกพัน ตอองคการของพนักงานจึงเปนสิง่ สําคัญทีท่ กุ ๆ
องคการตองรักษาไว (สวณีย แกวมณี. 2549: 12)
จากความสําคัญ ดังกลาวทําใหผูวิจัย ตองการที่จะศึกษาความผูกพันตอองคการของบุคลากร สํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม เนื่องจาก
ความผูกพัน องคการเปน รูปแบบพฤติกรรมองคการแบบหนึ่ง ซึ่งแสดงใหเห็น ถึงประสิทธิผลขององคการ ความพึงพอใจของสมาชิกและเปนทีพ่ งึ ประสงค
ขององคการทั่วไป โดยเฉพาะอยางยิ่งอัตราการเปลี่ย นงาน สมาชิกที่มีความผูกพัน ตอองคการมีแ นวโนมที่จะอยูกับองคการนานกวา และเต็มใจอยางยิง่ ที่
จะทํางานอยางเต็มความสามารถของตน เพื่อใหองคการบรรลุเปาหมาย สวนบุคลากรที่ขาดความรูสึกผูกพัน ตอองคการ ผลที่ตามมาคือความสูญเสียของ
องคการ เชน คาใชจายที่เพิ่มขึ้น จากการสมัครงาน การฝกอบรมและการพัฒนาบุคลากร และการลดลงของความมั่น ใจของบุคลากรในองคการ เปนตน
สํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมเปน หนวยงานในสังกัดกระทรวงวัฒนธรรมที่เกี่ยวของทางดานเศรษฐกิจ โดยมีภารกิจในการสรางสรรควัฒนธรรมซึ่ง
เปน รากฐานของความสามัคคีและความมั่นคงของประเทศชาติ เนื่องจากประเทศไทยมีวัฒนธรรมที่เจริญรุงเรือง ปรากฏเปนเอกลักษณอัน โดดเดน ซึ่ง
ประกอบไปดวย ภาษา วรรณกรรม ศิลปกรรม นาฏศิลป ดนตรี โบราณสถาน โบราณวัตถุ ตลอดจนขนบธรรมเนีย มประเพณีที่เปนแบบแผน และวิถชี วี ติ
อัน ดีงามที่สืบทอดกัน ตอมาจนถึงปจจุบัน แตปญหาที่เกิดขึ้นเกี่ย วกับการบริหารงานบุคคล ของสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม คือ ความอบอุน ในการ
ทํางาน และการสนับสนุนใหบุคลากรในดานตางๆ ยังไมเต็มที่ สงผลใหเกิดความรูสึกไมพอใจ และมีการลาออก และโอน ยาย จากป 2555-2558 โดย
เฉลี่ยป ละ 5- 10 คนซึ่งเปนบุคลากรในสายงานหลัก ในตําแหนงที่ม ีผลตอความสําเร็จขององคการ ในสภาวะที่องคการตองเรงรัดดําเนินการตามภารกิจ
และตามนโยบายของรัฐบาล เมื่อมีบุคลากรลาออก โอน ยาย ก็ตองมีการพัฒนาบุคลากรใหมม าทดแทนอยูเสมอ ซึ่งตองใชเวลาจึงจะมีทกั ษะและความรู
ในการปฏิบัติงานอยางมีประสิทธิภาพได จึงเปน ปญหาสําหรับองคการ ถาหากสมาชิกในองคการไมมีความผูกพันตอองคการหรือ มีค วามผูก พัน นอ ยลง
ปรากฎการณเชนนี้จะสงผลตอพฤติกรรมการทํางานและประสิทธิภาพขององคการเพราะจะทําใหสมาชิกไมทํางานหรือทํางานอยางไมเต็มทีผ่ ลทีต่ ามมาก็
คือการสูญเสียขององคการในหลายๆดานไมวาจะเปน คาตอบแทนเงินเดือนหรือสวัส ดิก ารตางๆและเวลาในการฝกอบรมพัฒนาสวนดานบรรยากาศ
องคการสมาชิกจะขาดความสัมพันธที่ดีในการทํางานรวมกันเกิดการสูญเสีย คุณ คาและเปาหมายที่องคการวางไวเนื่องจากสมาชิกไมสามารถปฏิบตั งิ านให
บรรลุเปาหมายได (Oscar อางถึงในอรพิน ท, 2542)
ดังนั้นผูวิจัยจึงมีความสนใจที่จะศึกษาความผูก พัน ของบุค ลากรในองคก าร ซึ่ง จะชวยใหองคก ารสามารถปรับเปลี่ย นวิธีการบริหาร การ
วางแผนกําลังคน และสรางแรงจูงใจใหบุคลากรมีความรักและความผูกพันองคการ อันจะสงผลใหองคการบรรลุผลสําเร็จตามเปาหมายที่กําหนดไว
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาระดับความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม
2. เพื่อเปรีย บเทีย บความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางบรรยากาศองคการกับความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม
[153]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วิธีการวิจัย
ประชากรและตัว อยาง
ประชากรที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ บุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมที่เปนขาราชการ จํานวนทั้งสิ้น 1,919 คน (ขอมูลณ วันที่ 1
มีน าคม 2558) ตัวอยางที่ใชในการวิจัย ครั้งนี้คือ ขาราชการสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมจํานวน 331 คน โดยใชสูตรของ Taro Yamane ในการ
กําหนดขนาดของกลุมตัวอยาง
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือที่ใชในการวิจัย ครั้งนี้ เปนแบบสอบถามซึ่งผูวิจัยไดสรางขึ้นจากการศึกษาทฤษฎีแ ละแนวคิดตางๆ แบงออกเปน 3 สวน ไดแกสว นที่
1 ขอมูลทั่วไปของกลุมตัวอยาง สวนที่ 2 แบบสอบถามเกี่ย วกับความคิดเห็น ตอบรรยากาศองคการของสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม 9 มิติ คือ มิติ
โครงสรางองคการ มิติความรับผิดชอบ มิติรางวัล มิติความเสี่ยงภัย มิติความอบอุน มิติการสนับสนุน มิติมาตรฐานการปฏิบัติงาน มิติความขัดแยง มิติ
ความเปน อัน หนึ่งอัน เดีย วกัน สวนที่ 3 เปนแบบสอบถามเกี่ย วกับความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม
การวิเคราะหข อมูล
ในการวิจัยครั้งนี้ เปน การวิเคราะหเชิงปริมาณ ผูวิจัย ใชสถิติในการวิเคราะหขอ มูล ดังนี้ 1) คารอยละ (Percentage) 2) คาเฉลี่ย (Mean)
และสวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 3) คา t-test 4)การวิเคราะหค วามแปรปรวนทางเดีย ว (One Way ANOVA)โดยกําหนดคา
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ใชวิเคราะหครั้งนี้ไวที่ระดับ .05
กรอบแนวคิดในการวิจ ัย
ปจจัยสวนบุคคล
1. เพศ
2. อายุ
3. สถานภาพสมรส
4. ระดับการศึกษา
5. อายุราชการ
บรรยากาศองคการ
1. มิตโิ ครงสรางองคการ
2. มิตคิ วามรับผิดชอบ
3. มิติรางวัล
4. มิตคิ วามเสีย่ งภัย
5. มิตคิ วามอบอุน
6. มิตกิ ารสนับสนุน
7. มิตมิ าตรฐานการปฏิบัตงิ าน
8. มิตคิ วามขัดแยง
9. มิตคิ วามเปนอันหนึ่งอัน เดียวกัน
ความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวง
วัฒนธรรม
1. ความเชื่อมั่น อยางแรงกลาในการยอมรับเปาหมาย และยอมรับ
คานิยมขององคการ
2. ความเต็ม ใจที่จะทุมเทความพยายามอยางมากเพื่อประโยชนข อง
องคการ
3. ความปรารถนาอยางแรงกลาในการคงไวซึ่งการเปน สมาชิกภาพ
องคการ
ทีม่ า:
[154]
Steers (1977)
Litwin and Stringer (1968)
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลการวิจัย
ขอ มูล เกี่ยวกับปจ จัยสวนบุคคลของตัว อยาง
ตัวอยางสวนใหญเปน เพศหญิง จํานวน 187 คน คิดเปนรอยละ 56.5 ที่เหลือเปนเพศชาย จํานวน 144 คน คิดเปนรอยละ 43.5 โดยสวนใหญ
มีกลุม อายุระหวางนี้ สวนใหญกลุมอายุระหวาง 36-45 ป มีมากที่สุด รอยละ 34.7 รองลงมา คือ กลุม อายุระหวาง 25-35 ป รอ ยละ 21.5 ป สําหรับ
กลุมอายุ ต่ํากวา 25 ป มีน อยที่สุด รอยละ 1.2 โดยมีสถานภาพสมรส รอยละ 54.7 รองลงมา โสด รอยละ 45.3 โดยมีระดับการศึกษาปริญญาตรี รอย
ละ 49.8 รองลงมาคือ ปริญญาโท รอยละ 48.0 และนอยที่สุด ต่ํากวาปริญญาตรี รอยละ 2.1 โดยอายุราชการ 16 ป ขึ้น ไป มีม ากที่สุด รอ ยละ 33.2
รองลงมา คือ อายุราชการระหวาง 6-10 ป รอยละ 28.1 มีอายุราชการระหวาง 11-15 ป รอยละ 20.5 สําหรับ กลุม ตัวอยางที่ม ีอายุราชการ 1-5 ป มี
นอยที่สุด
ขอ มูล เกี่ยวกับบรรยากาศองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม
ตัวอยางมีบรรยากาศองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม โดยรวมอยูในระดับมาก โดยมีมิติความเปนอันหนึง่ อันเดียวกัน
มากเปนอันดับ 1 ในดานมิติความเสี่ยงภัยและมิติความขัดแยง รองลงมาอัน ดับ 2 ในมิติม าตรฐานการปฏิบัติงาน รองลงมาอัน ดับ 3 ในมิติรางวัล มิติ
ความรับผิดชอบและมิติโครงสรางองคการ รองลงมาอัน ดับ 4 ในมิติความอบอุน รองลงมาอัน ดับ 5 และนอยที่สุดไดแก มิติการสนับสนุน
ขอ มูล เกี่ยวกับความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม
ตัวอยางมีความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม โดยรวมอยูในระดับมาก โดยความปรารถนาอยางแรงกลาที่
จะคงไวซึ่งความเปนสมาชิกภาพขององคการมากเปน อัน ดับ1 ในดานความเต็มใจที่จะใชความพยายามอยางเต็มทีใ่ นการทํางานเพือ่ ประโยชนขององคการ
และความเชื่อมั่นอยางแรงกลาในการยอมรับเปาหมาย และยอมรับคานิย มขององคการ รองลงมาเปน อัน ดับ 2
ผลการทดสอบสมมติฐาน
ในการศึกษางานวิจัย ครั้งนี้ ผูวิจัยไดทําการศึกษาความผูกพันองคการของบุคลากร สํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม โดยแบงเปน 3 ดาน คือ
ความเชื่อมั่น อยางแรงกลาในการยอมรับเปาหมาย และยอมรับ คานิย มขององคการความเต็ม ใจที่จะใชความพยายามอยางเต็ม ที่ในการทํางานเพื่อ
ประโยชนขององคการและดานความปรารถนาอยางแรงกลาที่จะคงไวซึ่งความเปน สมาชิกภาพขององคการ ซึ่งเปน ตัวแปรตาม โดยทําการเปรีย บเทีย บ
กับตัวแปรอิสระ ไดแ ก ปจจัย สวนบุคคลและบรรยากาศองคการ โดยมีสมมติฐานดังนี้
สมมติฐานที่ 1 สํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมที่มีปจจัยสวนบุคคลตางกัน มีความผูกพัน ตอ องคก ารแตกตางกัน พบวาปจจัย สว นบุคคล
ไดแ ก เพศ อายุ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา ที่ตางกัน ทําใหความผูกพัน ตอองคการไมแตกตางกัน อยางมีน ัยยะสําคัญทางสถิตทิ ี่ 0.5 และสมมติฐาน
ที่ 2คือ บรรยากาศองคการของสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม มีค วามสัม พัน ธกับความผูกพัน ตอ องคการของบุค ลากรสํานัก งานปลัด กระทรวง
วัฒนธรรม ผลการทดสอบสมมติฐานพบวา บรรยากาศของบุคลากร สํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมมีความสัม พัน ธเชิงบวกกับความผูกพันองคก าร
โดยรวม มีคาสัม ประสิทธสหสัม พัน ธ (r = 787)อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.5 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว หมายถึง ยิ่งบรรยากาศองคการ
เอื้ออํานวยตอการทํางานมากเทาใด ยิ่งทําใหเกิดความผูกพันตอองคการเพิ่มมากขึ้นเทานั้น
[155]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สรุปผลการทดสอบสมมติฐาน
สมมติฐาน
เปนไปตาม
สมมติฐาน
สมมติฐานที1่ บุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมทีมปี จจัยสวนบุคคลตางกันมีความผูกพัน
ตอองคการแตกตางกัน
1.1 บุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมทีม่ ีเพศตางกันมีความผูกพันตอองคการไมแตกตาง
กัน
1.2 บุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม ทีม่ ีอายุตางกันมีความผูกพันตอองคการไมแตกตาง
กัน
1.3 บุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม ทีม่ สี ถานภาพสมรสตางกันมีความผูกพัน ตอ
องคการไมแตกตางกัน
1.4 บุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม ทีม่ ีระดับการศึกษาตางกันมีความผูกพัน ตอองคการ
ไมแ ตกตางกัน
1.5 บุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม ทีม่ ีอายุราชการตางกันมีความผูกพันตอองคการ
แตกตางกัน
สมมติฐานที่ 2 บรรยากาศองคการของสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมมีความสัมพันธกับความ
ผูกพันตอองคการของบุคลากร สํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม
ไมเปนไปตาม
สมมติฐาน
อภิปรายผลการวิจัย
จาการศึกษาความคิดเห็นเกี่ย วกับความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม พบวา ในภาพรวมกลุม ตัวอยางมี
ความคิดเห็น เกี่ยวกับความผูกพันตอองคการ ของบุคลากร สํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมในระดับมาก เมื่อพิจารณาเปนรายดานพบวา ดานความ
เชื่อมั่น อยางแรงกลาในการยอมรับเปาหมาย และยอมรับคานิยมขององคการ ดานความเต็ม ใจที่จะทุม เทความพยายามอยางมากเพื่อประโยชนข อง
องคการ และดานความปรารถนาอยางแรงกลาในการคงไวซึ่งการเปน สมาชิกภาพองคก าร อยูในระดับสูง ทั้ง นี้เนื่อ งมาจากองคก ารสามารถสราง
ความกาวหนา ความมั่น คงในการทํางาน รวมทั้งยังมีการพัฒนาองคการและสงเสริมพนักงานใหเกิดการพัฒนาทักษะความรู ความเชี่ยวชาญ โดยการเขา
รวมการฝกอบรมสัมมนา เพื่อใหไดรับการพัฒนาความรู ความชํานาญ ใหทัน ตอ สภาวการณในปจจุบัน ตลอดจนมีก ารสรางขวัญ และกําลังใจในดาน
สวัสดิการ ทําใหพนักงานมีความเชื่อมั่นในความมั่นคงขององคการ ซึ่งเปน สิ่งสําคัญที่ทําใหบุคลากรมีความผูกพันกับองคกรอยูใ นระดับมาก สอดคลองกับ
งานวิจัย ของ อาทิตยต ยา แสนสํ าราญ (2549)ไดศึกษาปจจัย สว นบุคคลที่ม ีอิ ท ธิพ ลตอ ความผูก พัน ต อองคการของขาราชการในสัง กั ด สํานัก งาน
คณะกรรมการขาราชการพลเรือนและจากการศึก ษาพบวา บุคลากรสํานักงานปลัด กระทรวงวัฒนธรรม มีระดับความคิดเห็น ที่เกี่ย วกับบรรยากาศ
องคการของสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมอยูในระดับมาก พบวา ในภาพรวมกลุมตัวอยางมีความคิดเห็นเกี่ย วกับบรรยากาศในองคกรของสํานักงาน
ปลัดกระทรวงวัฒนธรรมในระดับมาก ทั้งนี้อาจเนื่องมาจากสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม มีก ารใหความสําคัญ กับ การพัฒ นาบรรยากาศภายใน
องคการใหเอื้อตอการปฏิบัติงาน และสงเสริมใหบุคลากรในสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม บุค ลากรในหนวยงาน ใหความชว ยเหลือและมีค วาม
ไววางใจซึ่งกันและกัน รวมทั้งมีองคการมีการกําหนดมาตรฐานการปฏิบัติงานอยางชัดเจน ตรงตามเปาหมายที่องคการกําหนด รวมทั้ง สามารถควบคุม
ปจจัย ที่ทั้งหมดที่เกี่ย วกับบรรยากาศองคการและความขัดแยงที่อาจเกิดขึ้นจากการปฏิบัติงานรวมกันของบุคลากร ดังนัน้ จึงสงผลใหความคิดเห็นเกีย่ วกับ
บรรยากาศองคการในสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมอยูในระดับมาก ปจจัย สวนบุคคลที่ม ีผลตอความผูกพันของบุคลากรสํานัก งานปลัดกระทรวง
วัฒนธรรมนั้น คือ อายุราชการ จากการวิเคราะหทางสถิติพบวา บุค ลากรที่ม ีอ ายุราชการมากจะมีความผูก พัน กับองคการมากกวา บุค ลากรที่ม ีอายุ
ราชการนอย ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ รอยตํารวจเอกภาสกร เนตรทิพยวัลย (2548) ศึก ษาความผูก พัน ตอองคการของขาราชการตํารวจ สังกัด
โรงพยาบาลตํารวจ พบวา ขาราชการตํารวจที่ม ีระยะเวลาในการปฏิบัติงานตางกัน มีความผูกพัน องคการโดยรวมแตกตางกัน
[156]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะในงานวิจ ัย
ผลการวิ จัย ครั้ง นี้ พบว า ปจจั ย ลัก ษณะสว นบุค คลของบุคลากรสํานัก งานปลัด กระทรวงวัฒนธรรม ที่ ม ีความแตกตา งกัน นั้น ผูวิจัย มี
ขอเสนอแนะวา ควรใหความสําคัญกับกลุมอายุไมเกิน 35 ป ซึ่งมีระยะเวลาในการรับราชการนอยกวา 10 ป เนื่องจากบุคลากรกลุม นี้ถ ือเปน ทรัพยากร
บุคคลที่จะสามารถปฏิบัติงานใหสําเร็จดวยดี เพราะมีศักยภาพ เปน คนรุน ใหม มีความคิดสรางสรรค ซึ่งมีความเปน ไปไดวาบุคลากรกลุมนี้จะลาออกหรือ
ยายไปหนวยงานอื่นๆไดงายกวาบุคลากรกลุมอื่น ดังนั้น ถาทําใหเกิดความรูสึกวาตนเองมีความสําคัญตอองคการ อาจจะทําใหระดับความผูกพัน องคการ
สูงขึ้น จึงควรใหอิสระในการตัดสินใจ ในการคิด การสรางสรรคสิ่งใหมๆ และควรจัดบุคลากรใหเหมาะสมกับ งาน รวมทั้งผูบัง คับบัญ ชาควรปฏิบัติตอ
บุคลากรอยางเทาเทีย มกัน สนับสนุนใหม ีการกาวหนาในอาชีพ เพื่อเปนแรงผลักดัน แรงจูงใจใหปฏิบัติงานไดอยางเต็มกําลังความสามารถของตนรวมไป
ถึงตองการที่จะคงอยูเปนสมาชิกตลอดไป
ผลการวิจัยครั้งนี้ พบวา ความคิดเห็นที่มีตอบรรยากาศองคการอยูในระดับมาก แตผูวิจัย พบวามีตัวแปรบางตัวที่ม ีผลตอความผูกพันองคการ
ไดแ ก มิติการสนับสนุน เนื่องจากงานราชการเปนงานที่ม ักจะใชแ นวคิดและยึดติดกับกรอบเดิมที่มีอยู ถามีการสนับสนุนใหบคุ ลากรขาราชการในองคการ
ใหม ีการนําเสนอแนวคิดใหมๆ ในการทํางาน ใหมีความสรางสรรคในผลงานขึ้น มาใหม ซึ่งแตกตางจากการทํางานหรือแนวคิดรูปแบบเดิม เพื่อใหมีก าร
พัฒนาไปในทิศทางที่ดีย ิ่งขึ้นไป และนอกจากนี้ในดานมิติความอบอุน นั้น ผูบังคับบัญ ชา ควรที่จะหาโอกาสเพื่อที่จะพูดคุยกับบุคลากรในหนวยงาน เพือ่
รับทราบความตองการและสามารถขอความชวยเหลือไดเสมอ เพื่อใหการทํางานมีความราบรื่นยิ่งขึ้น เนื่องจากผูบังคับบัญชารูค วามตองการของบุคลากร
ของตนในหนวยงาน นั่น เอง
เนื่องจากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา บรรยากาศองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม มีความสัมพันธกบั ความผูกพัน
องคการ ดังนั้น ถาใหความสําคัญ ในดานมิติการสนับสนุน จะทําใหบรรยากาศองคก ารอยูในระดับ ที่ดีย ิ่งขึ้ น ไป เพราะจะทําใหขาราชการมี ค วามคิด
สรางสรรค มีความกระตือรือรน มีการปฏิบัติงานที่มีประสิทธิภาพ มีความสุข และมีกําลังใจในการปฏิบัติงาน สงผลใหเกิดความผูกพันกับองคการมากขึน้
ผลการวิจัยครั้งนี้ พบวา ความคิดเห็นที่มีตอความผูกพัน องคการอยูในระดับมาก แตผูวิจัยพบวามีบางตัวแปรทีม่ ผี ลตอความผูกพันองคกร คือ
ความเชื่อมั่น อยางแรงกลาในการยอมรับเปาหมาย และยอมรับคานิยมขององคการ และความเต็มใจที่จะใชความพยายามอยางเต็ม ที่ในการทํางานเพื่อ
ประโยชนขององคการ
องคการควรเห็นถึงความสําคัญดานความเต็มใจที่จะใชความพยายามอยางเต็มที่ในการทํางานเพื่อประโยชนขององคการ โดยปลูกฝง ทําให
เห็น ถึงความสําคัญ ขององคการ และใหบุคลากรมีความรูสึกหวงใยตออนาคตของสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมวาจะเปลี่ย นแปลงไปในทิศทางใด
รวมทั้งใหขาราชการมีการทุมเทความพยายามอยางเต็ม ที่ในการปฏิบัติงานที่ไดรับมอบหมายใหดีที่สุด และพรอมเสมอที่จะทําทุกอยางเพือ่ ความกาวหนา
ของหนวยงาน เพื่อใหสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมบรรลุเปาหมาย เมื่อขาราชการไดรูสึกเห็นถึงความสําคัญและเปนสวนหนึ่งขององคการมากขึ้น
ยอมทําใหเกิดการปฏิบัติงานอยางเต็ม ที่ ความผูกพัน องคการในดานความเต็มใจที่จะใชความพยายามอยางเต็ม ที่ในการทํางานเพือ่ ประโยชนขององคการ
ก็จะเพิ่มขึ้น
องคการควรเห็นความสําคัญในดานความเชื่อมั่นอยางแรงกลาในการยอมรับเปาหมาย และยอมรับคานิยมขององคการ เชน ควรจัดการดาน
การสื่อสารกับขาราชการในองคการไดรับทราบถึงนโยบายวิสัยทัศน เปาหมาย และคานิยมขององคการอยางทั่วถึงและสม่าํ เสมอ และควรใหมกี ารสือ่ สาร
กับระดับผูบริหารเพื่อสรางความเขาใจในเปาหมายการดําเนิน งานขององคการที่ชัดเจนและใหมีสวนรวมโดยเปดโอกาสใหขา ราชการไดแสดงความคิดเห็น
เพื่อชวยในการพัฒนาและปรับปรุงการบริหารจัดการและการทํางานใหดีย ิ่งขึ้น และทําใหบุคลากรรูสึกภาคภูมิใจที่ไดเปนสวนหนึ่งของหนวยงานและมี
ความรูสึกยอมรับวาปญหาหนวยงานเปน เปนหาของตนเองที่จะตองแกไขใหดีย ิ่งขึ้น ซึ่งสิ่งเหลานี้จะทําใหเกิดความเชื่อมั่น อยางแรงกลาในการยอมรับ
เปาหมาย และยอมรับคานิยมขององคการ ทําใหบุคลากรเกิดความผูกพัน กับองคการมากยิ่งขึ้น
ขอ เสนอแนะในการวิจ ัยครั้งตอ ไป
การศึกษาวิจัยในครั้งตอไป ควรขยายขอบเขตการศึกษา และควรเพิ่มตัวแปรอื่นที่มีอิทธิพลหรือมีความสัมพันธตอความผูกพัน องคการ เชน
ลักษณะงาน ประสบการณทํางาน คุณภาพชีวิตในการทํางาน และภาวะผูนําของผูบริหาร เพื่อใหมีกรอบแนวคิดที่กวางและครอบคลุม มากยิ่งขึ้น
[157]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ในการศึกษาครั้งตอไป ควรศึกษาเรื่องการบริหารทรัพยากรมนุษย เพื่อใหไดผลการศึกษาในเชิงลึก และเปนแนวทางในการปรับปรุงบุคลากร
ใหม ีทัศนคติที่ดีตอองคการตอไป
เอกสารอางอิง
สถาพร ปนเจริญ. (2547). การบริหาร:การสรางแรงจูงใจในที่ทํางาน. วารสาร มฉก. วิชาการ7, 14,หนา 45 -50.
สวนีย แกวมณี. (2549). ความผูกพันตอองคการของพนักงาน. วารสารการบริหารสําหรับนักบริหารงานบุคคลมืออาชีพ, 27 (3), หนา 10-16.
ภาสกร เนตรทิ พ ย วัล ย, 2548. ความผู ก พั น ต อ องค ก ารของข าราชการตํา รวจ สั ง กั ด โรงพยาบาลตํ ารวจ.วิ ท ยานิ พนธป ริ ญ ญามหาบัณ ฑิ ต
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
อรพิ น ท สุ ข สถาพร. 2542. ความผู ก พั น ต อ องค ก าร:กรณี ศึ ก ษากรมส ง เสริ ม การเกษตร.กรุ ง เทพมหานคร: วิ ท ยานิ พ นธป ริ ญ ญาโท,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
อาทิตยตยา แสนสําราญ. (2549). ความผูกพันตอองคการของขาราชการในสังกัดสํานักงานคณะกรรมการขาราชการพลเรือ น. วิทยานิพนธบริหารธุรกิจ
มหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารธุรกิจ กลุมวิชาการจัดการทั่วไป, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร.
Litwin GH, Stringer RA. Motivation and organization climate [Research]. Boston: Havard University
Graduate School of Business Adminstration; 1968.
Steers, R.M. 1977.Antecedents and Outcomes of Organizational Commitment. Administrative Science Quarterly, 22 (March
1977): 28 L 56
[158]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความคิดเห็นของนักเรียนโรงเรียนธัญบุรีตอ การสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน
Opinion of Thanyaburi School’s students toward Promoting Democracy in School
*
**
ดวงกมล บวนกีย าพันธ และ ผูช วยศาสตราจารย ดร.อรนันท กลันทปุระ
Duangkamon Buangiyapun and Assistant Professor Dr.Oranun Gluntapura
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ศึกษาระดับความคิดเห็น ของนักเรีย นโรงเรีย นธัญบุรีตอการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรีย น และ 2)
เปรียบเทียบความคิดเห็นของนักเรียนโรงเรียนธัญ บุรีตอการสงเสริม ประชาธิปไตยในโรงเรียนตามปจจัย สวนบุคคลกลุม ตัว อยางที่ใชในการศึก ษา คือ
นักเรีย นโรงเรีย นธัญบุรีระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 1-3 จํานวน 200 คนและระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4-6 จํานวน 200 คน เครื่องมือที่ใชในการรวบรวม
ขอมูล คือแบบสอบถามการวิเคราะหข อมูลใชคาสถิติรอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน คาสถิติ t-test และการวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว
โดยกําหนดคานัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการวิจัย ยังพบวาภาพรวมนักเรียนโรงเรียนธัญบุรีม ีระดับการสงเสริม ประชาธิปไตยในโรงเรีย นในระดับ
มากโดยมีการสงเสริม การปกครองระบอบประชาธิปไตยของโรงเรีย นมากที่สุด รองลงมามีการสงเสริมการมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียนการสอนตามวิถี
แหงประชาธิปไตย และมีการสงเสริมความรูความเขาใจในเนื้อหาของประชาธิปไตยของทางโรงเรียนนอยที่สุดสําหรับผลการทดสอบสมมติฐานพบวา
นักเรีย นที่มีเพศตางกันมีความคิดเห็นตอการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรีย นไมแ ตกตางกันแตน ักเรีย นที่มีอายุและระดับชัน้ เรียนทีต่ า งกันมีความคิดเห็น
ตอการสงเสริม ประชาธิปไตยในโรงเรีย นแตกตางกันอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
คําสําคัญ: ความคิดเห็น, นักเรียน, โรงเรียนธัญบุร,ี การสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน
Abstract
The objectives of the study were 1) to investigate the opinion of Thanyaburi School’s students toward promoting
democracy in school and 2) to compare the opinion of Thanyaburi School’s students toward promoting democracy in school
classify by personal factors. The 400 students of Thanyaburi School were the sample of this study, 200 students from
Mathayomsuksa 1-3 as well as 200 students from Mathayomsuksa 4-6. The questionnaire was the instrument of this study for
collecting data. The percentage, mean, standard deviation, t-test, and one way ANOVA were used as the statistical analysis at
.05 statistical significance. The result of the study found that the whole student of Thanyaburi School has high level of
promoting democracy in school. Majority of the students believed in promoting democracy in school, the rest were the
participation promoting in instruction activities concerning in promoting democracy in school, and the knowledge of the
promoting democracy in school. The hypothesis testing found that the different sex of students effected to the non different
opinion of Thanyaburi School’s students toward promoting democracy in school. On the other hand, the different age ad class
of students effected to the different opinion of Thanyaburi School’s students toward promoting democracy in School at .05
level of statistical significance.
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected].
[159]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Opinion, Students, Thanyaburi School, Promoting Democracy in School
บทนํา
หลักการของการปกครองระบอบรัฐธรรมนูญจะยึดเอาหลักการและวิธีการในการปกครอง โดยใหความสําคัญกับประชาชนเปน อัน ดับแรก ซึ่งมี
พื้นฐานอยูบนหลักการ 3 ประการ (จรูญ สุภาพ, 2549) กลาวคือ หลักการประการแรกที่วาดวยอํานาจการปกครองสูงสุดของประเทศนั้น ไดมาจากประชาชน
ซึ่งถือวาเปนเจาของอํานาจสูงสุดของประเทศ และอํานาจนี้จะตองไดรับการยินยอมจากประชาชนเปนอันดับแรกกอนที่จะมีการประกาศใชอํานาจอยางเปน
ทางการ ไมวาจะเปนทางตรงหรือทางออมก็ตาม หรืออาจไดรับอํานาจนี้ผานทางตัวแทนของประชาชนอีกทางหนึ่ง ทวามีเพียงประชาชนเทานัน้ ที่อนุญาตใหใช
สิทธิของอํานาจสูงสุดนี้ไดภายใตหลักแหงความเสมอภาคกัน ประการที่สอง จําเปนที่จะตองมีกิจกรรมที่กอใหเกิดระบบการปกครองเพื่อประชาชนโดยทางใด
ทางหนึ่ง เชน มีการเลือกตั้งโดยยึดหลักแนวทางแหงประชาธิปไตยภายใตระบบการปกครองโดยรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทยโดยยึดหลักเสียงขางมาก
เพื่อแกไขปญหาตางๆรวมดวยการบังคับใชกฎหมายเพื่อความสงบสุขของประเทศ และประการที่สามก็คือ การเนนที่ความเสียสละของผูปกครองทําหนาทีเ่ ปน
ตัวแทนของประเทศโดยยึดเอาผลประโยชนของประชาชนเปนที่ตั้งเนื่องดวยสามหลักการสําคัญดังที่กลาวมาที่เนนความสําคัญของประชาชนในฐานะที่เปน
เจาของประเทศ ดังนั้นจะเห็นไดวา ระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตย เปนระบอบการปกครองที่ดีที่สุดระบอบหนึ่งของโลก
จากการศึกษางานวิจัยเกี่ยวกับพฤติกรรมการเลือกตั้งพบวามีปจจัยและตัวแปรอีกหลากหลายที่ม ีความซับซอนและมีอิทธิพลตอพฤติกรรมการ
เลือกตั้งของประชาชนทั้งสิ้น กลาวโดยรวมแลวปจจัยหรือตัวแปรตางๆเหลานี้ ไดแก ปจจัยที่เกี่ยวกับตัวบุคคลซึ่งรวมทั้ง อายุ เพศ การศึกษา อุปนิสยั ความคิด
ความเชื่อ เหตุผล ทรรศนะคติ คานิยม สถานะครอบครัว สถานะทางการเงินและสถานะทางสังคม นอกจากนี้ย ังรวมถึงปจจัยทางดานสภาพแวดลอมตางๆ อาทิ
เชน พฤติกรรมรวมทางสังคม ระดับการพัฒนา ความทันสมัยทางสังคม เศรษฐกิจ ในภาพรวมการกระทําโดยการเขาไปมีสวนรวมทางกิจกรรมของสังคมโดย
กอใหเกิดปฏิกิริยาการมีสวนรวมทางสังคมของประชาชนผานการชักนําโดยผูนําทางการเมืองหรือผูแทนที่ไดรับความไววางใจใหเขามาบริหารบานเมืองในนาม
ตัวแทนของประชาชน(นัฐพล หนูสวี, 2553 และนุชปภาดา ธนวโรดม, 2557)
สถาบันการศึกษา ถือเปนองคประกอบที่สําคัญในสังคมที่ชวยหลอหลอมใหเยาวชนไดเห็นความสําคัญและปฏิบัติตามหลักประชาธิปไตย โดยการ
ปลูกฝงใหยึดหลักการใชเหตุผล หลักความเสมอภาคโดยยึดเอาเสียงขางมากแตยังรับฟงความเห็นจากเสียงขางนอยดวยเชนกัน เพื่อใหสอดคลองกับหลักสูตร
แกนกลางของการศึ กษาขั้ นพื้น ฐานที่ เน น ปลู กฝ ง ความรูคูคุ ณธรรมให กับนักเรี ย นใหย ึ ดมั่ น ในหลั กการของการปกครองระบอบประชาธิปไตยโดยมี
พระมหากษัตริย ทรงเปนประมุข โดยนํามาประยุกตใชกับการอยูรวมกันในสังคมใหความเคารพในสิทธิของผูอื่น การปลูกฝงหลักการของประชาธิปไตยใหแ ก
นักเรียนจะชวยใหเกิดเจตคติที่ดีตอการศึกษาตลอดชีวิต รวมทั้งการประกอบอาชีพที่สุจริตในภายภาคหนาในฐานะของพลเมืองดี แตทวาเทาที่ผานมาระบบ
การศึกษาของไทยยังมีข อบกพรองตรงที่การมุงเนนไปที่หลักสูตรทางวิชาการแทนที่จะมุงเนน ไปที่ภาคปฏิบัติ อันกอใหเกิดความตระหนักตอคุณคาของ
ประชาธิปไตยอยางแทจริง (สํานักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแหงชาติ, 2540) ทางโรงเรียนยังขาดในจุดทีม่ ีการสงเสริมใหน ักเรีย นไดเรียนรูควบคูไป
กับการปฏิบัติในชีวิตจริงตามแนวทางของระบอบประชาธิปไตย อีกทั้งยังขาดการนําแนวทางแหงประชาธิปไตยมาปรับใชกับทางโรงเรียนเพื่อชวยใหนกั เรียนได
พัฒนาตนเองตามแนวทางแหงประชาธิปไตยอยางแทจริง เนื่องดวยปญหาเหลานี้จึงมีความจําเปน อยางยิ่งที่จะตองทําการศึกษาในดานความคิดเห็นของ
นักเรียนที่มีตอการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน โดยมีสถาบันการศึกษาที่เปนเปาหมายหลัก คือโรงเรียนธัญบุรี เพื่อผลที่ไดจะนํามาวิเคราะหอันจะนําไปสู
ขอเสนอแนะที่เปนประโยชนแกผูบริหารของโรงเรียนและผูที่มีสวนเกี่ยวของกับการบริหารของสถาบันการศึกษา เพื่อที่จะไดนําไปปรับปรุงหลักสูตรการเรียน
การสอนที่มุงเนนการสงเสริมใหเด็กนักเรียนไดฝกการเรียนรูควบคูไปกับการปฏิบัติในชีวิตจริงตามวิถ ีแหงประชาธิปไตยอยางแทจริง เพื่อที่ในอนาคตเยาวชน
เหลานี้จะไดกลายเปนพลเมืองดีของประเทศและของโลก
วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นของนักเรียนโรงเรียนธัญบุรตี อการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน
2. เพื่อเปรียบเทียบความคิดเห็นของนักเรียนโรงเรียนธัญบุรีตอ การสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน ตามตัวแปรปจจัยสวนบุคคล
[160]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กรอบแนวคิดที่ใชในการวิจัย
การศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนโรงเรียนธัญ บุรีตอการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน จากการตรวจเอกสารแนวคิดและทฤษฎี ผูศ กึ ษา
ใชแ นวคิดของ 1) คณะกรรมการการประถมศึกษาแหงชาติ (2540: 7-8) มากําหนดเปนกรอบแนวคิดดานการสงเสริม ความรูค วามเขาใจในเนื้อ หาของ
ประชาธิปไตยตามหลักสูตรการศึกษาระดับมัธยมของกระทรวงศึกษาธิการของทางโรงเรียน 2) แนวคิดของคณะกรรมการการเลือกตัง้ และมูลนิธคิ อนอรา
เดนาวร (2548: 3-4) มากํา หนดกรอบแนวคิด ดานการส ง เสริ ม การมี สว นรว มในกิ จกรรมการเรี ย นการสอนตามหลั ก สูต ร และ 3) แนวคิด ของ
กระทรวงศึกษาธิการ (2551: 132,148) มากําหนดกรอบแนวคิดดานการสงเสริมความเขาใจในการปกครองในระบอบประชาธิป ไตยตามหลักสูตรกระ
กระทรวงศึกษาธิการจากทางโรงเรีย น
ตัวแปรอิสระ
ปจจัยสวนบุคคล
1. เพศ
2. อายุ
3.ระดับชั้นเรียน
ตัวแปรตาม
ความคิดเห็นของนักเรียนโรงเรียนธัญบุรตี อ การสงเสริมประชาธิปไตยใน
โรงเรียน
1. ดานความคิดเห็นตอการสงเสริมความรูความเขาใจในเนื้อหาของ
ประชาธิปไตยตามหลักสูตรการศึกษาระดับมัธยมของกระทรวงศึกษาธิการของ
ทางโรงเรียน
2. ความคิดเห็นตอการสงเสริมการมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียนการสอน
ตามหลักสูตรกระทรวงศึกษาธิการตามแนวทางแหงประชาธิปไตยจากทาง
โรงเรียน
3. ความคิดเห็นตอการสงเสริม ความเขาใจในการปกครองในระบอบ
ารวิจยั กสูตรกระกระทรวงศึกษาธิการจากทางโรงเรียน
ประชาธิวิปธกี ไตยตามหลั
วิธีการวิจัย
ประชากรและกลุมตัวอยาง
ประชากรที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ ไดแ ก นักเรีย นระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1-6ปการศึกษา 2557 จํานวน 3,312 คน โดยกลุม ตัวอยางที่ใชใน
การศึกษา คือ นักเรีย นโรงเรีย นธัญบุรีระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่1-3 จํานวน 200 คนและระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 4-6 จํานวน 200 คน
การกําหนดขนาดตัวอยาง (Sample Size) โดยการกําหนดขนาดกลุมตัวอยางตามสูตรของทาโร ยามาเน (Taro Yamane, 1973: 727) แทน
คาในสูตร (Taro Yamane) ดังนี้
n
=
N
1+N (e) 2
n
=
ขนาดของกลุม ตัวอยาง
N
=
ขนาดของประชากร
E
=
ความคลาดเคลือ่ นของกลุม ตัวอยางซึง่ กําหนดใหผดิ พลาดไดไมเกิน 0.5
n
=
3,312
1+3,312(0.05)2
n
=
400
[161]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
สวนที่ 1 แบบสอบถามเกีย่ วกับปจจัยดานคุณลักษณะสวนบุคคล ไดแก เพศ อายุ และระดับชัน้ เรียน คําถามเปนคําถามแบบปลายปด
(Close ended Question)
สวนที่ 2 แบบสอบถามเกีย่ วกับการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน ประกอบดวย ดานความรูความเขาในในเนื้อหาของประชาธิปไตยตาม
หลักสูตรของกระทรวงศึกษาธิการ ดานการมีสว นรวมในกิจกรรมการเรียนการสอนของหลักสูตรกระทรวงศึกษาธิการตามวิถแี หงประชาธิปไตย และดาน
การสงเสริมความเขาใจตอระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยตามหลักสูตรของกระทรวงศึกษาธิการ โดยลักษณะคําถามเปนแบบคําถามมาตราสวน
ประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดับแสดงระดับความคิดเห็นทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตย โดยผลการทดสอบความเชือ่ มัน่ ของแบบสอบถามได
คาสัมประสิทธิ์อัลฟาของแบบสอบถามการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนในภาพรวม = .942
การเก็บรวบรวมขอมูล
ผูวิจยั แจกแบบสอบถามใหแกนกั เรียนระดับชัน้ มัธยมศึกษาปที่ 1-3 ปการศึกษา 2557 จํานวน 200 คน และนักเรียนระดับชัน้ มัธยมศึกษาปที่
4-6ปการศึกษา 2557 จํานวน 200 คนโดยใชวิธีการจับฉลากรายชือ่ นักเรียนแตละระดับชัน้ โดยไมมกี ารใสฉลากกลับคืนจนครบจํานวน 400 คน ตามที่
ตองการ
การวิเคราะหข อมูล
ผูวิจัยไดใชโปรแกรมสําเร็จรูป SPSS/PC ในการวิเคราะหขอมูลที่เก็บรวบรวมไดทั้งหมด เพื่อนํามาตรวจสอบความเรีย บรอยแลวนํามาลงรหัส
Computer เพื่อประมวลผลโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูป SPSS for Windowsโดยใชคาสถิติรอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน คาสถิติ t-test และ
การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว (One-Way ANOVA) โดยกําหนดคานัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05
ผลการวิจัย
คุณ ลักษณะสว นบุคคล
กลุม ตัวอยางเกินครึ่งหนึ่งเปนเพศชาย สวนใหญมีอายุระหวาง 14-16 ป รองลงมามีอายุระหวาง 17-19 ป และอายุต่ํากวา 13 ป พบนอย
ที่สดุ โดยสวนใหญเปนนักเรียนในระดับมัธยมศึกษาตอนตน
การสงเสริม ประชาธิปไตยในโรงเรียน
ภาพรวมกลุม ตัวอยางมีการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนในระดับมาก โดยมีการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนดานการสงเสริมการปกครอง
ระบอบประชาธิปไตยของโรงเรียนมากทีส่ ุดรองลงมา คือ ดานการสงเสริมการมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียนการสอนตามวิถแี หงประชาธิปไตยและดานการ
สงเสริมความรูความเขาใจในเนื้อหาของประชาธิปไตยของทางโรงเรียนตามลําดับ
ตารางที่ 1 คาเฉลีย่ และระดับของการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนรวมทุกดานเรียงตามลําดับ
การสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน
x
1. ดานการสงเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยของโรงเรียน
2. ดานการสงเสริมการมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียนการสอนตามวิถแี หงประชาธิปไตย
3. ดานการสงเสริมความรูค วามเขาใจในเนื้อหาของประชาธิปไตยของทางโรงเรียน
รวมทุกดาน
[162]
4.02
3.98
3.84
3.95
ระดับการสงเสริมประชาธิปไตยใน
โรงเรียน
มาก
มาก
มาก
มาก
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ดานการสงเสริมความรูค วามเขาใจในเนือ้ หาของประชาธิปไตยของทางโรงเรียน
ภาพรวมกลุม ตัวอยางมีการสงเสริมในระดับมาก โดยประเด็นโรงเรียนสงเสริม ใหนกั เรียนมีความรูความเขาใจเกีย่ วกับการปกครองในระบบ
ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุขมีการสงเสริมมากทีส่ ุด รองลงมา คือ ประเด็นโรงเรียนจัดกิจกรรมทําความดีที่ตอ งบัน ทึกลงสมุดบันทึก
ความดีใหกับนักเรียนทุกคนสําหรับประเด็นโรงเรียนจัดกิจกรรมอบรมคุณธรรมและจริยธรรมใหกบั นักเรียน เชน การสวดมนตในเย็นวันศุกรทุกสัปดาหม ี
การสงเสริมนอยทีส่ ดุ
ดานการสงเสริมการมีสว นรวมในกิจกรรมการเรียนการสอนตามวิถแี หงประชาธิปไตย
ภาพรวมกลุม ตัวอยางมีการสงเสริมในระดับมาก โดยประเด็นโรงเรียนจัดกิจกรรมแขงขันการโตวาทีภายในโรงเรียนเพือ่ ใหนกั เรียนมีสวนรวม
ในการแสดงความคิดเห็นมีการสงเสริมมากทีส่ ุด รองลงมา คือประเด็นโรงเรียนเปดโอกาสใหนกั เรียนมีสวนรวมในการคัดเลือกคณะกรรมการนักเรียนและ
คณะทํางานกิจกรรมตางๆของโรงเรียนเปนประจําทุกปสําหรับประเด็นโรงเรียนจัดกิจกรรมอนุรักษพลังงานและสิ่งแวดลอมภายในและภายนอกโรงเรียน
อยางสม่ําเสมอมีการสงเสริมนอยทีส่ ดุ
ดานการสงเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยของโรงเรียน
ภาพรวมกลุม ตัวอยางมีการสงเสริมในระดับมากโดยประเด็นทางโรงเรียนไดสงเสริม ระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยในชัน้ เรียนดวย
การรับฟงเสียงขางมากและใหความสําคัญกับเสียงขางนอยมีการสงเสริมมากทีส่ ดุ รองลงมา คือ ประเด็นทุกชัน้ เรียนมีการสงเสริมใหนกั เรียนทํางานเปน
กลุม เพือ่ วิเคราะหขาวสารและประมวลเหตุการณตางๆ โดยการแสดงความคิดเห็นของสมาชิกภายในกลุม และประเด็น โรงเรียนไดเปดโอกาสใหนกั เรียน
ไดปกครองกันเองดวยระบบประธานนักเรียน และรองประธานนักเรียนสําหรับประเด็นทางโรงเรียนไดเปดโอกาสใหนกั เรียนแสดงความคิดเห็นตอนโยบาย
ของฝายปกครอง โดยการจัดตูรับฟงความคิดเห็นของนักเรียนเพือ่ รวบรวมปญหาและขอคิดเห็นตางๆมีการสงเสริมนอยทีส่ ุด
ผลการทดสอบสมมติฐาน
นักเรียนทีม่ ีเพศตางกันมีความคิดเห็นตอการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนไมแตกตางกัน ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แตนกั เรียนทีม่ ี
อายุและระดับชัน้ เรียนที่ตางกัน มีความคิดเห็นตอการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนแตกตางกัน อยางมีนยั สําคัญ ทางสถิตทิ ี่ระดับ .05ซึ่งเปนไปตาม
สมมติฐานที่ตงั้ ไว
ตารางที่ 2 สรุปผลการทดสอบสมมติฐาน
ตัวแปรอิสระ
1. เพศ
2. อายุ
3. ระดับชั้นเรียน
* มีนยั สําคัญ ทางสถิตทิ ี่ระดับ.05
คานัยสําคัญ
.219
.000*
.015*
การสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนธัญบุรี
เปนไปตามสมมติฐาน
ไมเปนไปตามสมมติฐาน
อภิปรายผลการวิจัย
ผลการวิจยั ความคิดเห็นของนักเรียนโรงเรียนธัญบุรีตอ การสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนในภาพรวมอยูในระดับมาก ซึง่ สอดคลองกับแนวคิดของ
กรมวิชาการ (2541:61) ทีก่ ลาวถึงความสําคัญของการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน คือ ประชาธิปไตยเปนเรือ่ งทีม่ คี วามสําคัญอยางยิง่ สําหรับคนไทยทุกคน
เพราะการดํารงชีวติ ตามวิถที างการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยเปนประมุขนัน้ เหมาะสมสําหรับประเทศไทย ทัง้ นี้อาจเปนเพราะโรงเรียน
ธัญบุรตี ระหนักวาการสรางประชาธิปไตยในโรงเรียน จะเปน
[163]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การสงเสริมใหน ักเรียนไดตระหนักถึงความสําคัญของระบอบประชาธิปไตยซึ่งเปนพื้นฐานสําหรับการนําไปใชกับสังคมและชุมชน เปนการเตรีย มความพรอม
นักเรียนใหเติบโตเปนผูใหญที่ดีในอนาคต เปนการสรางลักษณะนิสัยใหนักเรียนไดรูจักระเบียบ ขอบังคับ กฎเกณฑและกติกาของสังคม ตลอดจนรูจ กั รับผิดชอบ
หนาที่ของตน ทีมงาน การรับผิดชอบชุมชนและสังคมไดอยางเหมาะสม โดยโรงเรียนมีการนํารูปแบบประชาธิปไตยมาใชในโรงเรียนเพือ่ พัฒนานักเรียนใหมคี วาม
เปนประชาธิปไตย รูจักปฏิบัติตนใหถ ูกตองตามภาระหนาที่ และมีวิถีช ีวิตตามหลักประชาธิปไตย สามารถดํารงตนใหอยูในสังคมไดอยางมีความสุข
ผลการวิจัยการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนดานการสงเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยของโรงเรียนมากที่สุดซึ่งสอดคลองกับแนวคิด
ของสํานักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแหงชาติ(2540: 7-8) ที่กลาวถึงความสําคัญของการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนไววา การปลูกฝงพฤติกรรม
ประชาธิปไตยใหเกิดกับนักเรียน เพื่อที่จะใชเปนวิถีช ีวิตในโรงเรียนแลวยังสามารถเผยแพรไปยังผูปกครองนักเรียนหรือชุมชนนัน้ ๆอีกดวย โดยไดเห็นแบบอยาง
พฤติกรรมที่ถูกตองจากบุตรหลานและในอนาคต เมื่อนักเรียนจบการศึกษาและออกไปอยูในสังคมภายนอกโรงเรียนก็จะนําพฤติกรรมที่ไดฝกฝนอยางดีแลวไป
ใชในชีวิตประจําวัน ทั้งนีอ้ าจเปนเพราะโรงเรียนธัญบุรตี ระหนักถึงความสําคัญของภารกิจในการสงเสริมประชาธิปไตยใหแกผูเรียนซึ่งโรงเรียนถือเปนสวนหนึง่
ของสังคมและชุมชนจึงตองมีบทบาทในการเตรียมความพรอมผูเรียนใหเปนผูใหญที่ดีในสังคม สรางลักษณะนิสัยใหนักเรียนรูจักระเบียบ ขอบังคับ กฎเกณฑ
และกติกา ตลอดจนรูจักรับผิดชอบหนาที่ที่ตนพึงมีตอหมูคณะชุมชนและสังคมไดอยางเหมาะสม จากการดําเนินงานที่ผานมาโรงเรียนไดมีการจัดกิจกรรมการ
เรียนการสอนใหสอดคลองกับความตองการของนักเรียนและชุมชนโดยการนําแผนงานโครงการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรีย นบรรจุลงในแผนปฏิบัติก าร
ประจําป มีการจัดทําระเบียบ การดําเนินงานกิจกรรมสภานักเรียนมีการแตงตั้งคณะกรรมการและครูที่ปรึกษากิจกรรมประชาธิปไตยในโรงเรียน เปนตน
ผลการวิจัย การสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนดานการสงเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยของโรงเรียนมากที่สุดในประเด็นทางโรงเรียนได
สงเสริมระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยในชั้นเรียนดวยการรับฟงเสียงขางมากและใหความสําคัญกับเสียงขางนอย ซึ่งสอดคลองกับแนวคิดของสุข ุม
นวลสกุล (2553: 12) ที่อธิบายวา การปกครองแบบประชาธิปไตยอํานาจสูงสุดในการกําหนดการปกครองอยูที่ประชาชน การเลือกตั้งจะตองใหสิทธิกับพลเมือง
ทุกคนโดยเสรีและการปกครองโดยเสียงขางมาก แตสิทธิข ั้นพื้นฐานและเสียงขางนอยจะตองไดรับการเคารพจะละเมิดหรือกาวกายไมได และสอดคลองกับ
แนวคิดของจรูญ สุภาพ (2554, 6-27) ที่เสนอหลักการใชเสียงขางมากประกอบดวยเกณฑตางๆไว ดังนี้ ถือเสียงขางมากเปนบรรทัดฐานในการทํางาน ถือเสียง
ขางมากเป น บรรทั ดฐานในการตั ดสิน ปญ หา ถือเสีย งข างมากเปน บรรทัดฐานในการแก ข อขัดแยง ใช เสี ยงข างมากเป นหลั กในกระบวนการปกครอง
ประชาธิปไตยใชเสียงขางมากโดยยึดหลักความเสมอภาค ทุกคนมีความสําคัญเทาเทียมกันและมีคุณคาเทากัน เสียงขางมากตองเคารพเสียงขางนอยและเมื่อ
เสียงขางมากลงมติอยางไรแลว เสีย งขางนอยจะตองยอมรับและปฏิบัติทั้งนี้อาจเปน เพราะนักเรียนไดรับการปลูกฝงและเรีย นรูหลักการปกครองแบบ
ประชาธิปไตยและหลักที่สําคัญที่ตองยึดถือปฏิบัติ คือ หลักการปฏิบัติตามเสียงขางมากควบคูไปกับการเคารพในสิทธิของเสียงขางนอย ซึ่งจากทํากิจกรรม
ตางๆที่ผานมาเมื่อนักเรียนตองตัดสิน ใจใดๆที่สงผลกระทบตอนักเรีย นตางๆจํานวนมาก ไมวาจะเปน การเลือ กตั้งหัวหนาหอง หรือการตัดสิน ใจเลือกทํา
โครงการ/กิจกรรมตางๆยอมตองถือเอาเสียงขางมากที่ม ีตอเรื่องนั้นๆ เปนเกณฑหลักในการตัดสินทางเลือก
ผลการวิจัยการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนดานการสงเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยของโรงเรียนที่มีคาเฉลี่ยนอยที่สุดคือประเด็น
ทางโรงเรียนไดเปดโอกาสใหนักเรียนแสดงความคิดเห็น ตอนโยบายของฝายปกครองโดยการจัดตูรับฟงความคิดเห็น ของนักเรีย นเพื่อรวบรวมปญ หาและ
ขอคิดเห็นตางๆ ซึ่งสอดคลองกับแนวคิดในการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนของสํานักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งและมูลนิธิคอนอรา เดนาวร (2548: 34)ที่ไดกลาวถึง การสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนจะตองกระตุนและเปดโอกาสใหน ักเรียนกลาที่จะแสดงความคิดเห็นในเรื่องตางๆ ฝกหัดใหนกั เรียนยอมรับ
ฟงความเห็นและเหตุผลของผูอื่นพยายามโนมนาวใจใหนักเรียน เขาใจถึงเหตุผลในกฎระเบียบตางๆมากกวาที่จะใชอํานาจบังคับแตเพียงอยางเดียว พยายาม
จัดกิจกรรมตางๆที่เปดโอกาสใหน ักเรียนไดแสดงออกและมีความรับผิดชอบในการทํางานเปนกลุม ฝกหัดใหน ักเรียนยอมรับในขอตกลงรวมกันของกลุม และ
ปฏิบัติตามหนาที่ที่ไดรับมอบหมายทั้งนี้อาจเปนเพราะจากประสบการณที่ผานมา พบวาโรงเรียนใหความสําคัญกับการรับฟงความคิดเห็นของนักเรียนในระดับ
นอยโดยเฉพาะอยางยิ่งการติดตั้งตูรับฟงความคิดเห็นภายในโรงเรียนยังมีจํานวนนอยไมทั่วถึง สงผลใหนักเรียนไมม ีชองทางที่จะนําเสนอปญหาหรือขอคิดเห็น
ใหฝายปกครองไดอยางสะดวก รวดเร็ว นอกจากนี้ที่ผานมาการกําหนดนโยบายของฝายปกครองสวนใหญกําหนดมาจากผูบริหาร และคณาจารย แตย ังขาดการ
มีสวนรวมและความคิดเห็นในระดับนักเรียน จึงสงผลใหนโยบายบางเรื่องไมไดรับความรวมมือ ความสนใจหรือการปฏิบัติตามจากนักเรียนเทาที่ควร
[164]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากผลการวิจยั
1. ดานการสงเสริมความรูความเขาใจในเนื้อหาของประชาธิปไตยของทางโรงเรียนคณาจารยควรจัดกิจกรรมเพื่อชวยใหนักเรียนเขามามีสวนรวมใน
กิจกรรมและเรียนรูคุณธรรมและจริยธรรมผานตัวอยางตางๆไดดียิ่งขึ้น เชน กิจกรรมสนุกกับเกมหรรษา กิจกรรมศิลปะ การใชเทคโนโลยีเขามาชวยในการ
ถายทอดความรู และการใหนักเรียนโตวาที เปนตน
2. ดานการสงเสริมการมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียนการสอนตามวิถ ีแหงประชาธิปไตยคณาจารยควรปรับปรุงรูปแบบการจัดกิจกรรมเพื่อให
นักเรียนใหความสนใจ และรวมกันทํากิจกรรมเพิ่มมากขึ้นเชน การแขงขันวาดภาพเพื่อแสดงความคิดสรางสรรคในการอนุรักษพลังงานและสิง่ แวดลอมการเดิน
รณรงคใหประชาชนในพื้นที่รอบโรงเรียนรวมกันประหยัดพลังงาน และอนุรักษสิ่งแวดลอมเปนตน
3. ดานการสงเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยของโรงเรียนโรงเรียนควรติดตั้งตูรับฟงความคิดเห็น จัดทําเว็บบอรดของโรงเรียน ทั้งนี้เพื่อให
นักเรียนไดม ีชองทางในการแสดงความคิดเห็นตอนโยบายในการบริหาร และการจัดการเรียนการสอนของโรงเรียน เพื่อการปรับปรุงการดําเนินงานของโรงเรียน
ตอไป
ขอเสนอแนะในการวิจัยครั้งตอไป
1.ควรมีการเก็บรวบรวมขอมูลโดยวิธีการอื่นๆนอกจากการใชแบบสอบถาม เชน การสัมภาษณ การสังเกตแบบมีสวนรวม เพื่อใหไดขอมูลและกลุม
ตัวอยางที่ครอบคลุมและมีความแมนยํามากยิ่งขึ้น
2. ควรทําการศึกษาความรู ความเขาใจเกี่ยวกับการเมืองการปกครองระบอบประชาธิปไตยของนักเรียนเพิ่ม เติม เพื่อนํามาใชเปนแนวทางในการ
สงเสริมและรณรงคประชาธิปไตยในโรงเรียนใหเพิ่มมากขึ้น
3. ควรทําการศึกษาระดับของผลลัพธหรือผลสัมฤทธิ์จากการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน
เอกสารอางอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. 2551. หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551.กรุงเทพมหานคร: ชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.
กรมวิชาการ. 2541. รายงานการวิจัยเรื่อง การศึกษาสภาพความคาดหวั ง สภาพปจ จุบันและปญหาของกระบวนการจัดการเรียนการสอนระดั บ
ประถมศึกษาและมัธยมศึกษาในวิชาภาษาไทยภาษาอังกฤษ คณิตศาสตรวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี. กรุงเทพมหานคร: กองวิจยั ทางการศึกษา
กระทรวงศึกษาธิการ.
จรูญ สุภาพ. 2549. ระบบการเมืองเปรียบเทียบ (ประชาธิปไตย: เผด็จการ) และหลักการวิเคราะหการเมืองแผนใหม. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพไทย
วัฒนาพานิช.
__________. 2554. การเมือง. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพไทยวัฒนาพานิช.
นัฐพล หนูสวี. 2553. พฤติกรรมการเลือ กตั้งสมาชิกสภาผูแทนราษฎร: ศึกษากรณีเลือ กตั้งซอมสมาชิกสภาผูแทนราษฎร เขต 6 กรุงเทพมหานคร.
ปริญญาโทรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร บัณฑิตวิทยาลัย. มหาวิทยาลัยเกริก.
นุชปภาดา ธนวโรดม.2557. พฤติกรรมการเลือกตั้งของผูมีส ิทธิเลือกตั้งในเขตเทศบาลนครสวรรค จังหวัดนครสวรรค. ปริญ ญาพุทธศษสตรมหาบัณฑิต
สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร บัณฑิตวิทยาลัย. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สุข ุม นวลสกุล. 2553. การเมืองการปกครองไทย, กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยรามคําแหง.
สํานักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแหงชาติ. 2540. แนวทางการดําเนินงานโรงเรียนมาตรฐานสากล. กรุงเทพมหานคร: ชุมนุมสหกรณการเกษตรแหง
ประเทศไทย
สํานักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งและมูลนิธิคอนอรา เดนาวร. 2548. คูมือประกอบการเรียนการสอนประชาธิปไตย ตามหลักสูตรการศึกษาขั้น พื้น ฐาน
พุทธศักราช 2544. กรุงเทพมหานคร: ม.ป.พ.
Yamane, Taro.1973. Statistics: An Introductory Analysis. Third edition Newyork: Harper and Row Publication.
[165]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน)
Job Satisfaction of Employees of TOT Public Company Limited
*
**
***
ทิพยมาศ ลดานนท , รองศาสตรจารย ดร.วัชรินทร ชาญศิลป , ผูช วยศาสตราจารย ดร.ลลิตา นิพิฐประศาสน สุนทรวิภาต
Tipama sLadanont, Asoociate Professor Dr.Vacharin Chansilp and Assistant Professor Dr.Lalita Soonthorruipart
บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้ มีจุดประสงคเพื่อศึกษา 1.)ระดับความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) 2.)เปรีย บเทีย บ
ความพึงพอใจในการทํางานของของบุคลากรภายในบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) จําแนกตามปจจัย สวนบุคคล 3.)ความสัม พัน ธระหวางบรรยากาศ
องคการกับความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานบริษัททีโอที จํากัด (มหาชน) กลุม ตัวอยางที่ใชในการศึกษา คือ พนัก งานบริษัท ทีโอที จํากัด
(มหาชน) จํานวน 349 คน เครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอมูลคือ แบบสอบถาม การวิเคราะหขอมูล คาสถิติรอยละ, คาเฉลี่ย คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน การ
ทดสอบที การวิเคราะหการแปรปรวนทางเดียว เมื่อพบความแตกตางจึงทําการวิเคราะหหาความแตกตางของคาเฉลี่ย รายคูโดยวิธีข อง LSD และคา
สัม ประสิทธิ์สหพัน ธเพีย รสัน ผลการศึกษาพบวาในภาพรวมพนักงานบริษ ัททีโอที จํากัด (มหาชน) มีความพึงพอใจระดับปานกลางในการทํางาน เมื่อ
พิจารณาในแตละดานพบวาความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานเรียงลําดับจากมากสุดไปนอยที่สุดดังนี้ ความสําเร็จในการทํางาน, คาตอบแทนที่
ไดรับและสวัสดิการ, ดานโอกาสและความกาวหนาและมีความพึงพอใจระดับปานกลางตอบรรยากาศองคการ เมื่อพิจารณาในแตละดานพบวาความพึง
พอใจในการทํางานของพนักงานเรีย งลําดับจากมากสุดไปนอยที่สุดดังนี้ การไดรับการยอมรับ, โครงสรางองคการ และ การยิน ยอมใหม ีความขัดแยง ใน
องคการและอิสระในการทํางาน สําหรับ ผลการทดสอบสมมติฐานพบวา 1.) อายุ 2.)ตําแหนง งาน 3.)รายได สวน 4.) เพศ 5.)ระดับการศึกษา 6.)
สถานะภาพสมรส ไมมีความพึงพอใจแตกตางกันจึงไมเปนตามสมมติฐานที่ตั้งไว บรรยากาศองคการมีความสัมพัน ธกับความพึงพอใจ
คําสําคัญ: ความพึงพอใจในการทํางาน, พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน)
Abstract
This research aimed to 1) investigate level of job satisfaction of employees of TOT Public Company Limited 2)
compare job satisfaction of personnel of TOT Public Company Limited according to personal factors and 3) explore the relation
between organization atmosphere and job satisfaction of employees of TOT Public Company Limited. The sample group
included 349 employees of TOT Public Company Limited. The tool used for collecting data was a questionnaire. Data was
analyzed and presented in Percentage, Mean, Standard Deviation, t-test, One-way ANOVA, least significant different and Pearson
Product Moment Correlation Coefficient. Findings found that employees of TOT Public Company Limitedhighly satisfied with the
job. Considering each aspect, it found that the employees’ satisfaction was ranked from highest to the lowest level by the
following item: job achievement, Compensation and welfares, career path and opportunity and job security. Upon testing of
statistical significance level at 0.5, it revealed that difference in 1) age 2) job position 3) income 4) gender 5) education level and
6) marital status showed no difference in satisfaction level. This was therefore not in line with hypothesis.
*
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร มหาวิทยาเกษตร; E-mail:
[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตร; E-mail:
[email protected]
***
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตร; E-mail:
[email protected]
**
[166]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Job Satisfaction of Employees, TOT Public Company Limited
บทนํา
ในภาษาอังกฤษ Satisfaction หมายถึงความพึงพอใจ ตามความหมายของพจนานุกรม ราชบัณฑิตสถาน(2546) ไดใหความหมายของคําวา
ความพึงพอใจดังนี“้ พึง”เปนคํากริย าอื่น หมายความวายอมตาม เชนพึงใจและคําวา“พอใจ”หมายถึงสมชอบชอบใจ ความพึงพอใจจะศึกษากัน ทั้งหมด
สองมิติคือมิติความพึงพอใจในการทํางานและความพึงพอใจในการรับบริการ ในการศึกษาครั้งนี้ผูศึกษาไดศึกษาความพึงพอใจในการทํางานมีนกั วิชาการ
ใหคํานิยามไวม ากมายเชน คํานิย ามของ Wallerstein (1971) กลาววาความพึงพอใจเปนความรูสึกที่เกิดขึ้น เมื่อไดรับผลสําเร็จตามความมุง หมายหรือ
เปน ความรูสึก ขั้น สุด ทาย(end state in feeling) ที่ไดรับ ผลสําเร็จตามวัต ถุป ระสงคแ ละคํานิย ามของWolman (1973,94) กลาววาความพึง พอใจ
หมายถึง ความรูสึก (feeling) มีค วามสุข เมื่อ คนเราไดรับผลสําเร็จตามจุดมุงหมาย (goals) ความตอ งการ (wants) หรือแรงจูงใจ (motivation)
ความรูสึกทางลบ ความรูสึกทางบวกและความสุข มีความสัมพันธกัน อยางสลับซับซอนและระบบความสัมพันธของความรูส กึ ทัง้ สามนี้เรียกวา ระบบความ
พึงพอใจ โดยความพึงพอใจจะเกิดขึ้นเมื่อระบบความพึงพอใจมีความรูสึกทางบวกมากกวาทางลบ
บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) (TOT Public Company Limited) เปนรัฐวิสาหกิจประเภทสื่อสารโทรคมนาคม และถือเปนกิจการโทรศัพท
แหงชาติข องไทย ดําเนิน กิจการเกี่ย วกับโทรศัพทแ ละการสื่อสาร แปรรูปมาจาก องคการโทรศัพทแหงประเทศไทย ซึ่งกอตั้งในป พ.ศ.2497 ปจจุบนั ยังคง
มีสถานะเปนรัฐวิสาหกิจ ในสังกัดกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร โดยมีกระทรวงการคลังเปนผูถือหุน ทั้งหมด ทีโอที ทําหนาที่ใหบริการ
สื่อสารโทรคมนาคมทุกประเภท ทั้งในและระหวางประเทศ ผานบริการตางๆ ทั้งทางสายโทรศัพท อิน เทอรเน็ต โทรศัพทเคลื่อนที่ ซึ่ง ประกอบดว ย
ใบอนุญาตแบบที่ 3 (ที่ม ีโครงขายของตนเองเพื่อใหเชาใช) เดิมเปนองคกรที่ทั้งควบคุมการใหบริการโทรคมนาคม และเปนผูใหบริการวิทยุสื่อสาร แตใน
ปจจุบัน โอนหนาที่กํากับดูแลไปยัง คณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน และกิจการโทรคมนาคมแหงชาติ (กสทช.) เมื่อไมนานมานีท้ โี อที
ไดทําการเปลี่ย นแปลงโครงสรางใหมเนื่องจากสภาพโลกาภิวัตนแ ละการแขงขัน ที่รุนแรงมากขึ้นทางองคก ารจึง ตอ งปรับ เปลี่ย นวิธีการบริหารใหมเพื่อ
ความอยูรอดและใหกาวทัน ยุคสมัย จึงสงผลใหบุคคลากรบางกลุมเกิดความตื่น ตระหนกในการเปลี่ย นแปลงครั้งนี้เนื่องจากมีการโยกยายพนักงาน ยุบ
หนวยงานบางหนวยงานลงเพื่อประหยัดงบประมาณรายจาย ลดสวัสดิการที่ไมจําเปน บางสวนและ ลดจํานวนอัตราการจางลูกจางรายวันลง จึงทําใหเกิด
ความวุนวายขึ้น เนื่องจากพนักงานเกิดความวิตกกังวลและรูสึกไมมั่นคงในหนาที่การงาน ซึ่งปญหาเหลานี้ก็ถ ือวาเปนสวนหนึง่ ของบรรยากาศองคการดวย
เชน กัน องคการจึงตองหาทางแกปญหาดังกลาวเพื่อกูขวัญและกําลังใจในการทํางานของบุคคลากรกลับมา
จากความสําคัญดังกลาวทําใหผูศึกษาตองการที่จะศึกษาความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) เพื่อที่จะนํา
ปจจัย ตางๆที่ศึกษาไดมาใชประโยชนในการสรางเสริมและปรับปรุงแกไขสวนดีสวนเสียใหแ กองคการ เพื่อชวยลดปญ หาตางๆ ภายในองคการ
วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานในบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน)
2. เพื่อเปรีย บเทีย บความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานภายในบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธของบรรยากาศองคการที่สงผลตอความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน)
วิธีการวิจัย
กลุมตัวอยาง
กลุมตัวอยางประชากรผูตอบแบบสอบถาม คือ คือ บุคลากรภายในบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) แยกตามจํานวนผูป ฏิบตั งิ าน 349 คนโดยใช
การสุม ตัวอยางแบบแบงชั้นภูมิ (Stratified Random Sampling) และ การสุม ตัวอยางของแตละคณะ โดยการแจกแบบสอบถามใหกับพนักงายแตละ
แผนกในบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน)
[167]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือที่ใชในการวิจัย คือ แบบสอบถามที่ผูวิจัย ไดสรางขึ้น จากการศึกษาแนวความคิดทฤษฎีตา งๆตลอดจนผลงานวิจยั ทีเ่ กีย่ วของ โดยแบง
ออกเปน 2 สวน ดังนี้สวนที่1เปน แบบสอบถามเกี่ยวกับขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถามสวนที่2เปนแบบสอบถามเกีย่ วกับความคิดเห็นตอบรรยากาศ
องคการของบริษัททีโอที จํากัด (มหาชน)
การวิเคราะหขอ มูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ และในการศึกษาครั้งนี้ ผูวิจัย ไดใชส ถิติในการวิเคราะหขอ มูล ซึ่ง ประกอบดว ย คาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) การทดสอบที (t-test),การวิเคราะหก ารแปรปรวนทางเดีย ว (One-way ANOVA) และคา
สัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธเพีย รสัน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) เพื่อทดสอบสมมุติฐาน
ผลการวิจัย
ขอที่1 การวิเคราะหความพึงพอใจในการความพึงพอใจในการทํางานของพนักงาน บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) จากการวิเคราะหข อมูลสถานภาพสวน
บุคคลของกลุม ตัวอยางดังนี้
เพศ กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญจะเปน เพศหญิง 277 คน คิดเปน รอยละ 65.0 สวนกลุม ตัวอยางที่เหลือคือเพศชาย 122 คน
คิดเปน รอยละ 35.0
อายุ กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้อยูที่ชวงอายุ 41-50 ป จํานวน 126 คน คิดเปนรอยละ 36.1 มากเปนอันดับที่สองคือชวงอายุ 50 ปข ึ้น
ไป จํานวน 104 คน คิดเปนรอยละ 29.8 และกลุมตัวอยางที่มีจํานวนนอยที่สุดคือ ชวงอายุ 20-30 ป จํานวน 56 คน คิดเปน รอยละ 16.0
การศึกษากลุมตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญจะอยูที่คุณวุฒิปริญ ญาตรีจํานวน 237 คน คิดเปน รอ ยละ 67.9 รองลงมา คือ คุณ วุฒิ
ปริญญาโทจํานวน 97 คน คิดเปนรอยละ 27.8 และกลุม ตัวอยางที่น อยที่สุด คือ คุณวุฒิปริญญาเอก ซึ่งมีจํานวนเพียงแค 1 คน เทานั้น คิดเปนรอยละ0.3
สถานภาพสมรส กลุมตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญจะอยูที่โสดจํานวน 185 คน คิดเปนรอยละ 53.0 รองลงมาคือสมรสจํานวน 147
คน คิดเปนรอยละ 42.1 และกลุมตัวอยางที่นอยที่สุดคือหยารางจํานวน 17 คน คิดเปน รอยละ 4.9
ตําแหนงงานกลุมตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้เกือบครึ่งจะอยูในระดับ 4-6 มากที่สุด จํานวน 169 คน คิดเปนรอยละ 48.4 รองลงมาคือระดับ 7 ขึ้น ไป
จํานวน 125 คน คิดเปน รอยละ 35.8 และกลุม ตัวอยางที่ม ีจํานวนนอยที่สุด คือระดับ 1-3 จํานวน 20 คน คิดเปน รอยละ 5.7
รายได กลุม ตัวอยางในการศึก ษาครั้ง นี้รายไดจะอยูที่ 30,001 บาทขึ้น ไปจํานวน 129 คน คิด เปน รอยละ 37.0 มากเปน อัน ดับ สองคือ
25,001-30,000 บาท จํานวน 78 คน คิดเปน รอยละ 22.3 และกลุม ตัวอยางที่ม ีจํานวนนอยที่สุดคือต่ํากวา 5,000 บาท จํานวน 6 คน คิดเปนรอยละ 1.7
ขอที่ 2 ปจจัยดานความสัม พัน ธข องบรรยากาศองคการตอความพึงพอในในการทํางาน ในภาพรวมกลุมตัวอยางมีความคิดเห็น ในทางบวก (r = .494)กับ
ความพึงพอใจในการทํางานในการทํางานของพนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน)อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05(sig.=.000) ซึ่งเปน ไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไว หมายความวาบรรยากาศองคการเอื้ออํานวยตอการทํางาน ทําใหพนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) มีความพึงพอใจในการทํางาน
ในภาพรวมและทุกรายดานมากใน ดานโครงสรางองค ดานอิสระในการปฏิบัติงาน และ ดานการยิน ยอมใหม ีความขัดแยงในองคการ แตม ีความสัม พันธ
ในระดับนอยสุดสําหรับดานการไดรับความยอมรับ (คา r อยูระหวาง 0.00-0.50) นั้นกลับมีความสัม พัน ธในระดับปานกลาง (คา r อยูระหวาง0.51-0.80)
ซึ่งมีรายละเอีย ดรายดานดังตอไปนี้
1. บรรยากาศดานบรรยากาศองคการ พบวา บรรยากาศองคการดานโครงสรางองคการมีค วามสัม พัน ธในทางบวก(r = .457) กับความพึง
พอใจในการทํางานในการทํางานของพนักงาน บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05(Sig.=.00) ซึ่ง เปน ไปตามสมมติฐาน
ที่ตั้งไว
2.บรรยากาศดานอิสระในการทํางานพบวา บรรยากาศองคการดานอิสระในการปฏิบัติงานมีความสัมพันธในทางบวก(r =.328) กับความพึง
พอใจในการทํางานในการทํางานของพนักงาน บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 (Sig.=.00) ซึ่งเปนไปตามสมมติฐาน
ที่ตั้งไว
[168]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3.บรรยากาศดานการยิน ยอมใหมีค วามขัดแยงในองคการพบวาบรรยากาศองคการดานดานการยิน ยอมใหมีค วามขัดแยง ในองคก ารมี
ความสัมพัน ธในทางมาก (r =.310) กับความพึงพอใจในการทํางานในของพนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
(Sig.=.00) ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
4.บรรยากาศดานการไดรับการยอมรับพบวา บรรยากาศองคการดานการไดรับการยอมรับมีความสัมพันธในทางบวก(r = .754) กับความพึง
พอใจในการทํางานของพนักงาน บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) อยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่.05 (Sig.=.00) ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
อภิปรายผลการวิจัย
1. จากสมมติฐานที่ 1 ของการวิจัยเรื่องปจจัยสวนบุคคลของพนักงาน บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) มีความพึงพอใจในการทํางานตางกัน
1.1 พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีเพศตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานแตกตางกัน ผลการศึกษา พบวา ทั้ง
ภาพรวมและรายดาน พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีเพศตางกันมีความพึงพอใจในการทํางานที่ไมแ ตกตางกันจึงไมเปนไปตามสมมุตฐิ านทีต่ งั้
ไว
1.2 พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่มีระดับอายุตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานแตกตางกัน ผลการศึกษา พบวา
ทั้งภาพรวมและรายดาน พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีระดับอายุตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานแตกตางกัน อยางมีนัย ยะสําคัญ
ทางสถิติที่ระดับ 0.5 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยการศึกษาครั้งนี้ พบวา กลุม ตัวอยางในชวงอายุ 41- 50 มีความพึงพอใจในการทํางานมากกวา
ในชวงอายุ 31-40 ป ทั้งนี้เนื่องจากกลุมอายุชวง 41 -50 ปนั้น มีตําแหนง งานที่สูงกวาจึงไดรับผลตอบแทนสวัส ดิ์แ ละการเคารพยอมรับในที่ทํางาน
มากกวาชวงอายุ 31 -40 ป
1.3 พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีระดับการศึกษาตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานแตกตางกัน ผลการศึกษา
พบวา ทั้งภาพรวมและรายดาน พนักงานบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่มีระดับการศึกษาตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานไมแ ตกตางกัน ซึ่ง ไม
เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไวทั้งนี้เนื่องจากบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) มีคาตอบแทนและสวัสดิการสูงในชวงแรกๆกอนการปรับโครงสรางองคการจึงทํา
ใหระดับการศึกษาไมสงผลตอความพึง พอใจของพนักงานนัก เนื่อ งจากพนักงานรุน แรกๆที่เขามาจะไดรับ เงิน เดื อ นที่สูง ขึ้น ตามระดับ ตําแหนง ที่ได
1.4 พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีสถานะภาพตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานไมแตกตางกัน ผลการศึกษา
พบวา ทั้งภาพรวมและรายดาน พนักงานบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีสถานะภาพตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานไมแตกตางกันซึง่ ไมเปนไป
ตามสมมติฐานที่ตั้งไวทั้งนี้เนื่องจากถึงแมสถานภาพจะตางกัน แตบุคคลากรภายในองคการยึดมั่น ในหนาที่และมีความรับผิดชอบในภาระงานที่ตนไดรับ
มอบหมาย ปจจัย นี้จึงไมสงผลตอความพึงพอใจในการทํางานมากนักเพราะพนักงานมีความพึงพอใจในการทํางานอยูแลว
1.5 พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีตําแหนงงานตางกัน จะมีค วามพึง พอใจในการทํางานแตกตางกัน ผลการศึกษา
พบวา ทั้งภาพรวมและรายดาน พนักงานบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีตําแหนงงานตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานแตกตางกันอยางมีนยั ยะ
สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.5 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยการศึกษาครั้งนี้ พบวา กลุมตัวอยางชวงระดับตําแหนงงานระดับ 7 ขึ้น ไปจะมีค วามพึง
พอใจในการปฏิบัติงานมากกวาลูกจางรายวัน เนื่องจากลูกจางรายวันไมใชพนักงานจึงไมไดรับสวัสดิการใดๆทั้งสิ้น ซึ่งไมมีความมัน่ คงในการทํางานเทาใด
นักหากหมดสัญ ญา
1.6 พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่มีรายไดตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานแตกตางกันผลการศึกษา พบวา ทั้ง
ภาพรวมและรายดาน พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีรายไดตางตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานแตกตางกันอยางมีนัย ยะสําคัญทาง
สถิติที่ระดับ 0.5 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยการศึกษาครั้งนี้ พบวา กลุมตัวอยางในชวงรายไดที่ 30,001 ขึ้น ไป มีความพึง พอใจในการทํางาน
มากกวาชวงรายไดที่ 10,001-15,000 บาท เนื่องจากชวงรายได 10,001-15,000 คือชวงเงินเดือนของลูกจางรายวัน ซึ่ง มีค วามมั่น คงในหนาที่การงาน
นอยกวาพนักงานจึงทําใหม ีความพึงพอใจนอยกวาชวงเงินเดือน 30,001 ขึ้น ไป ซึ่งเปนชวงของพนักงานระดับสูงตั้งแตระดับ 4 ขึ้นไป
2.จากสมมติฐานที่ 2 จากการศึกษา ความคิดเห็นเกี่ย วกับบรรยากาศองคก ารของบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) พบวา ในภาพรวมกลุม
ตัวอยางมีความคิดเห็นเกี่ย วกับบรรยากาศองคของบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน)อยูในระดับปานกลางทั้งนี้อาจเนื่องมาจากทางบริษ ัทใหความสําคัญกับ
การพัฒนาบรรยากาศองคการใหเอื้อตอการปฏิบัติงาน และสงเสริม ใหพนักงานในองคการสามารถสรางสรรคผลงานไดอยางเต็มความสามารถแตเนือง
[169]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จากองคการเปน องคการขนาดใหญแ ละมีพ นักงานจํานวนมากดัง นั้น กฎระเบีย บและขอ บัง คับจึงมากตามไปดวยจึง สง ผลใหความคิด เห็น เกี่ย วกับ
บรรยากาศองคการของบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน)อยูในระดับปานกลางเทานั้น
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะจากสําหรับงานวิจ ัย
1.จากการศึกษา พบวา กลุมตัวอยางมีความพึงพอใจในการทํางานดานความมั่น คงในอาชีพ นอยที่สุด ดังนั้น องคการจําเปน ตองดึงขวัญ และ
กําลังใจของพนักงานกลับมาอีกครั้ง
2.จากการศึกษา พบวา กลุมตัวอยางมีความเห็นดวยกับบรรยากาศองคก ารของบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ในระดับปานกลาง ดังนั้น
องคการควรพัฒนา และปรับปรุงบรรยากาศองคการ โดยเฉพาะการชวยเหลือในการแกไขปญ หาความขัดแยงภายในองคการกอนเปนอัน ดับแรก
3. จากการศึกษาพบวา บรรยากาศองคการที่มีความสัมพัน ธกับความพึงพอใจในการทํางานของพนัก งาน บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) มี
ความสัมพัน ธสอดคลองกัน ซึ่งหมายถึงบรรยากาศองคการเอื้ออํานวยตอการทํางาน ดังนั้น องคการจึงจําเปน ตองรักษาระดับของความพึงพอใจนี่ไวและ
พัฒนาใหพนักงานมีความพึงพอใจมากขึ้น กวาเดิม โดยเพิ่มแรงจูงใจใหกับพนักงาน
ขอ เสนอแนะในการศึกษาถัดไป
1.การศึก ษาในครั้งตอไป ควรมีการเก็บ รวบรวมขอ มูลแบบอื่น บางที่น อกเหนือ จากการเก็บจากแบบสอบถาม เชน การสัม ภาษณ การ
สังเกตการณแบบมีสวนรวม
2.ในการศึกษาครั้งถัดไป ควรจะศึกษาถึงปจจัย ที่อาจสงผลตอความพึงพอใจในการทํางาน เชน คุณภาพชีวิตในการปฏิบัติง าน ความผูกพัน
ภายในองคการ เปนตน เพื่อจะไดน ําปจจัยลาสุดนั้นไปปรับปรุงใหสอดคลองกับการปฏิบัติงาน
3. ในการศึกษาครั้งถัดไป ควรจะศึกษาถึงปจจัย ที่ม ีอิทธิพลตอบรรยากาศองคการ เชน วัฒนธรรมองคการมีการสง ผลตอ การทํางานภายใน
องคการ
เอกสารอางอิง
กัณ หา แดงอาจ. 2556.ความผูกพันตอองคการของบุคลากร กรมประชาสัมพันธ. วิทยานิพนธปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต(รัฐศาสตร) สาขาวิช า
รัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
จิตตรัตน รื่น ระวัฒน. 2552.บรรยากาศองคการกับความผูกพัน ตอ องคการของพนัก งานบริษ ัท สามารถ ไอ-โมบาย จํากัด (มหาชน).การศึกษา
คนควาอิสระปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (รัฐศาสตร) สาขารัฐศาสตร ภาควารัฐศาสตรแ ละรัฐประศาสนศาสตร.
ชุลีพร เพ็ชรศรี. 2557. คุณ ลักษณะของผูตามและบรรยากาศองคกรที่ม ีอิทธิพลตอ ประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของพนักงานกรณีศึกษากลุมธุรกิจ
เทคโนโลยีส ารสนเทศและการสื่อสาร.วิทยานิพนธ ปริญญาโท สาขาการจัดการทั่วไป, มหาวิทยาลัยราชมงคลธัญบุรี.
ชาริณี. (2535). ทฤษฎีการแสวงหาความพึงพอใจไวว า บุคคลพอใจจะกระทําสิ่งใดๆที่ใหม ีความสุขและจะหลีกเลี่ยงไมกระทําในสิ่งที่เขาจะไดรับ
ความทุกขห รือ ความยากลําบาก.พิมพครั้งที่ 2 .กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาสน
ดวงใจ วุฒิประเสริฐ. 2550. ปจจัยที่ม ีผลตอประสิท ธิภาพในการปฏิบัติงานของพนัก งานสํานักขายและบริการลูกคาองคก รบริษ ัท ทีโอที จํากัด
(มหาชน).การศึกษาคน ควาอิสระปริญ ญาโท สาขาบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยธนบุร.ี
นงเยาว แกวมรกต. (2542). ผลของการรับรูบรรยากาศองคการที่มีตอความผูกพัน ตอ องคการ ของพนัก งานบุค คลในเขตกรุง เทพมหานครและ
ปริมณฑล. วิทยานิพนธศิลปศาสตร มหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร, บัณ ฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร.
เบญจวรรณ คลายปาน. 2550. ความคิดเห็น ดานภาวะผูน ําของพนักงานทีม่ ผี ลตอความพึงพอใจในการปฏิ บั ติ ง าน ข อ งพ นั ก ง าน บ ริ ษั ท ก ส ท
โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) สํานักงานใหญ. ปริญญา บริหารธุรกิ จมหาบัณ ฑิต สาขา บริ หารธุรกิจ โครงการปริญ ญาโทบริหารธุรกิ จ
(สุพรรณบุรี).
[170]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
พรรณราย ทรัพยะประภา. 2548. จิตวิทยาประยุกตในชีว ิตและในการทํางาน.กรุงเทพฯ: โรงพิมพแหงจุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย
เรืองศักดิ์ วิทวัสการเวช. 2542. การรับรูข องพนักงานบริษ ัท เทเลคอมเอเชีย คอรปอเรชั่น จํากัด (มหาชน) ตอ บรรยากาศองคการ และทัศนคติของ
พนักงานตอ การปฏิบัติงาน. ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต(จิตวิทยาอุตสาหกรรม) สาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรม ภาควิชาจิตวิทยา.
ลัดดา พัช รวิภาส. 2550. บรรยากาศองคกรที่ม ีผลตอ แรงจูงใจในการทํางานและประสิทธิภาพในการทํางานกรณีศึกษา: พนักงานชัว่ คราว บริษทั ทรู
คอรปอเรชั่นจํากัด (มหาชน).สารนิพนธวิทยาศาสตรม หาบัณ ฑิต สาขาการพัฒนาทรัพยากรมนุษยและองคการคณะพัฒนาทรัพยากรมนุษย
และองคการ. สถาบัน บัณฑิตพัฒนาบริหารศาสตร.
วารุณี จิต ตธรรม. 2551. ความพึงพอใจในการปฏิบั ติง าน ของพนัก งานสายงานบริห ารทรัพ ยส ิน บริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) กรุงเทพฯ:
มหาวิทยาลัย ราชภัฏพระนคร,
สิริน ใจหาญ. 2550. ความสัม พันธระหวางภาวะผูน ํา บรรยากาศองคการ ความยุติธรรมในองคการ และความพึงพอใจในการทํางาน.ปริญญาวิทยา
ศาสตรมหาบัณฑิต(จิตวิทยาอุตสาหกรรม) สาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรม ภาควิชาจิตวิทยา
สุดาพร ลิ้มสุวรรณเกสร. 2543. ความสัม พันธระหวางความพึงพอใจในการทํางานบุคลิกภาพและความเครียดของพนักงานธุรกิจโทรคมนาคม เครือ
ยูคอม. ปริญ ญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต(จิตวิย าอุตสาหกรรม) สาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรม ภาควิชาจิตวิทยา.
สุม ิตรา เนาวนัย. 2549. ความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของพนักงานสวนบริการลูกคาจังหวัดสกลนคร บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน).ปริญ ญา
บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาวิช าบริหารธุรกิจ โครงการ ปริญ ญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต.
อักษราภัค เครือสุวรรณ. 2553. ความสัม พันธระหวางแรงจูงใจในการทํางาน บรรยากาศองคการและความยุติธรรมในองคการ. วิทยานิพนธปริญญา
การจัดการมหาบัณ ฑิตสาขาวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย, มหาวิทยาลัยบูรพา.
อัจฉรา เฉลยสุข . 2556. อิทธิพลของบรรยากาศองคการที่สงผลตอความผูกพันตอองคกรคุณภาพการใหบริการและความพึงพอใจของลูกคาตอพนักงาน.
คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
อัจฉรา ปนเวหา. 2555. ปจจัยที่มีความสัม พัน ธกับความพึงพอใจในงานของพนักงานบริษ ัทประกันชีวิตแหงหนึ่ง.วิทยานิพนธปริญญาการจัด การ,
มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ
Alderfer, C.P.(1972). Existence Relatedness and Growth. New York: Free Press.
Atkinson, John W .1966 . Motive in Fantasy, Action and Society . New Delhi: Affiliated East West Press, Pvt . Ltd .
Brown, W. B.,&Moberg, D. J. (1980). Organization Theory and Management: Approach. New York: John Wiley and Sons.
K. Downey, D. Hellriegel, and J. Slocum, "Congruence Between Individual Needs, Organizational Climate, Job Satisfaction
and Performance," Academy of Management Journal, 1975, 18, 149-155.
[171]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความเชือ่ มั่นของผูใชบริการที่มีตอ การปองปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญญา
กรมทรัพยสินทางปญญา กระทรวงพาณิชย
Client Trust Toward The Prevention And Suppression Of Intellectual Property Rights
Violation, Department Of Intellectual Property, Ministry Of Commerce
นฤพน สุปน นุช* และ รองศาสตราจารย เชีย่ วชาญ อาศุวฒ
ั นกูล**
Naruepon Supannut and Associate Professor Chiocharn Arsuwattanakul
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคหลัก 3 ประการ ประการแรก เปนการศึกษาระดับความเชื่อมั่นของผูใชบริการที่มีตอการปองปรามการละเมิด
ทรัพยสิน ทางปญญา กรมทรัพยสิน ทางปญญา กระทรวงพาณิชย ประการที่สอง เปน การศึกษาเปรียบเทียบความเชื่อมั่นของผูใชบริการที่มีตอการปอง
ปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญญา กรมทรัพยสินทางปญญา กระทรวงพาณิชย จําแนกตามปจจัย สวนบุคคล และประการสุดทาย เปน การศึกษา
ความสัมพัน ธระหวางความรูเกี่ย วกับการปอ งปรามการละเมิดทรัพ ยสิน ทางปญ ญากับ ความเชื่อมั่น ของผูใชบริ การที่มีตอการปองปรามการละเมิด
ทรัพยสิน ทางปญญา กรมทรัพยสิน ทางปญญา กระทรวงพาณิชย กลุม ตัวอยางในการวิจัยครั้งนี้ คัดเลือกมาจาก ประชาชนผูม าติด ตอ ใชบริการที่กรม
ทรัพยสิน ทางปญญา จํานวน 388 คน เครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอมูล ไดแก แบบสอบถามและวิเคราะหข อมูลโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ สถิติ
ที่ใชในการวิเคราะห ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน คา t-test การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว และคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธ
แบบเพีย รสัน โดยมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการวิจัย พบวา ระดับความเชื่อมั่น ของผูใชบริการที่มีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทาง
ปญ ญา กรมทรัพยสิน ทางปญญา อยูในระดับปานกลาง ในการทดสอบสมมติฐาน พบวา ตัวแปรดานอายุ ระดับการศึกษา และประเภทผูม าใชบริการ ที่
แตกตางกันมีผลทําใหความเชื่อมั่นของผูใชบริการที่ม ีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา แตกตางกัน และความรูเ กีย่ วกับการปองปรามการ
ละเมิดทรัพยสินทางปญ ญา ในดานทรัพยสิน ทางปญญา ดานการละเมิดทรัพยสินทางปญญาและดานการปองปรามการละเมิดทรัพ ยสิน ทางปญ ญา มี
ความสัมพัน ธกับความเชื่อมั่น ของผูใชบริการที่มีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา โดยมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
คําสําคัญ: ความเชือ่ มั่นของผูใชบริการ, การปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา, ทรัพยสนิ ทางปญญา
Abstract
This research had 3 main objectives. Firstly, to study the level client trust toward the prevention and suppression of
intellectual property rights violation, Department of intellectual property, Ministry of commerce. Secondly, to compare the
client trust classified by personal factors. Finally, to study the relationship between the knowledge concerning the prevention
and suppression of intellectual property rights violation and client trust toward the prevention and suppression of intellectual
property rights violation. Sample size composed of 388 people as service receivers of department of intellectual property. Data
were collected by questionnaires and analyzed by statistical software. Statistical tools used for data analysis were percentage,
mean, standard deviation, t-test, One way ANOVA, and Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient, at the .05 level of
significance. The results of this study found that the level client trust toward the prevention and suppression of intellectual
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; Email:
[email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
[172]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
property rights violation, Department of intellectual property was at moderate level. For hypothesis testing found that age,
education and type of service caused the difference in their trust. Knowledge about the prevention and suppression of
intellectual property rights violation. Intellectual property rights had relationship with client trust toward the prevention and
suppression of intellectual property rights violation, at the .05 level of significance.
Keywords: Client Trust, Prevention and Suppression of Intellectual Property Rights Violation, Intellectual Property
บทนํา
การละเมิดทรัพยสินทางปญญาถือไดวาเปนปญ หาที่สงผลกระทบตอเศรษฐกิจ ซึ่งไดทวีความรุนแรงขึ้น อยางตอเนื่อง ทําใหรัฐสูญ เสียรายได
มหาศาล ทําลายธุรกิจการคาที่ถูกกฎหมาย รวมทั้งเปนอาชญากรรมที่ไรพรมแดน จนอาจนําไปสูการเชื่อมโยงอาชญากรรมอื่น ได อีก ทั้ง ยัง คุก คามตอ
สุข ภาพและความปลอดภัย ของสาธารณะชนที่เกิดจากการบริโภคสินคาที่ละเมิดทรัพยสินทางปญญา ซึ่งปญหาเหลานีท้ างรัฐบาลและเจาหนาทีผ่ เู กีย่ วของ
ก็ไดพยายามวางมาตรการตางๆเพื่อแกไขปญ หาแตก็ดูเหมือนวาปญ หาสิน คาละเมิดทรัพยสินทางปญญาของไทยจะเปนปญ หาที่หาจุดจบไดย าก
รัฐบาลไทยไดตระหนักถึงความสําคัญของปญหาดังกลาววาเปนปญหาสําคัญที่จะตองเรงแกไขเปนอันดับแรก โดยไดจัดตั้งกรมทรัพยสินทาง
ปญ ญาขึ้นในป พ.ศ.2535 ศาลทรัพยสินทางปญญาและการคาระหวางประเทศกลาง ในป พ.ศ.2540 และตลาดกลางทรัพ ยสิน ทางปญ ญา ในป พ.ศ.
2548 รวมทั้งปรับปรุงเกี่ยวกับกฎหมายที่เกี่ยวกับทรัพยสิน ทางปญญา คือ พระราชบัญญัติเครื่องหมายการคา พ.ศ.2534 และพระราชบัญ ญัติลิข สิทธิ์
พ.ศ.2537 ซึ่งไดทบทวนการยกเวน ความผิดในกรณีข องละเมิดเครื่องหมายการคาและลิขสิทธิ์ที่ม ีปริมาณเล็กนอย การขยายขอบเขตการคุม ครองใหแ ก
งานอัน มีลิข สิทธิ์ และการปรับปรุงบทลงโทษตลอดจนสภาพบังคับอื่นๆในทางอาญาใหรุนแรงยิ่งขึ้น อีกทั้งยังมอบหมายใหหนวยงานที่เกี่ยวขอ ง ไดแ ก
สํานักงานตํารวจแหงชาติ กรมสอบสวนคดีพิเศษ และกรมศุลกากรในการใหการคุมครองดานทรัพยสิน ทางปญญามากขึ้น รวมถึงการใหความสําคัญกับ
นโยบายการปองกันและปราบปรามการละมิดทรัพยสิน ทางปญญาอยางตอเนื่อง (อัสรีน า รัตนวงศเจริญ, 2554)
กรมทรัพยสินทางปญ ญาเปนหนวยงานที่มีบทบาทสําคัญในการสงเสริมการสรางสรรคกระตุน ใหผูประกอบการเห็นถึงประโยชนทางเศรษฐกิจ
และตระหนักถึงความสําคัญของทรัพยสิน ทางปญญาในฐานะเปนเครื่องมือในการสรางมูลคาเพิ่ม ใหแกสิน คาและบริการรวมถึงจัดใหมีระบบการปกปอง
คุม ครองสิทธิในทรัพยสินทางปญ ญาเพื่อสนับสนุน ใหสิน คาและบริการของไทยสามารถแขงขันไดทั้งในตลาดภายในประเทศและตางประเทศ เปนภารกิจที่
ตองเชือ่ มโยงและบูรณาการกับผูเกี่ยวของในมิติที่หลากหลายซึ่งเปนความทาทายยิ่งกรมทรัพยสินทางปญ ญา ไดดําเนินการสนับสนุนนโยบายรัฐบาลใน
การคุม ครองทรัพยสินทางปญ ญามาโดยตลอด ซึ่งการปองกันและปราบปรามการละเมิดในทรัพยสินทางปญญาถือไดวาเปนหนึง่ ในพันธกิจและเปาหมาย
หลักของกรมทรัพยสินทางปญญา ที่กําหนดใหมีการบูรณาการดานการปองกันและปราบปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา และเพิม่ ประสิทธิภาพการ
ปองกันและปราบปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญาซึ่งสํานักปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา เปนสํานักหนึ่งของกรมที่เขามาบริหารจัดการ
เรื่องนี้โดยตรง และมีอํานาจหนาที่ ในการดําเนินการเพื่อใหการบังคับใชกฎหมายทรัพยสิน ทางปญญามีประสิทธิภาพ ดําเนินการปกปองและประสานการ
ปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญาตามกฎหมายทรัพยสิน ทางปญญาและกฎหมายอื่นที่เกี่ยวของ ตลอดจนใหคําปรึกษาและแนะนําเกี่ย วกับการ
ปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา เปนตน (กรมทรัพยสิน ทางปญญา, 2557)
ดวยความสําคัญของพัน ธกิจดังกลาวมานี้ ผูวิจัย ในฐานะที่เปน บุคลากรของกรมทรัพยสินทางปญญาจึงไดเห็นวา ความเชือ่ มัน่ ของผูใ ชบริการที่
มีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญาถือเปนเรื่องที่สําคัญมาก โดยเฉพาะอยางยิ่งในทางเศรษฐกิจของประเทศ อันเนื่องมาจากผูใชบริก าร
เกือบทั้งหมดลวนแลวแตเปน ผูประกอบการในภาคเอกชน ที่ดําเนิน ธุรกิจใหสอดคลองตามกฎหมายที่เกี่ย วของตางๆ หากหนวยงานทีเ่ กีย่ วของปลอยปละ
ละเลยใหมีการละเมิดทรัพยสินทางปญ ญา ก็จะสงผลเสียตอความเชื่อมั่น ในการลงทุนของผูประกอบการในภาคเอกชนที่ทําตามกฎหมาย ดวยเหตุผ ล
ขางตน นี้ผูวิจัยจึงสนใจที่จะศึกษา ความเชื่อมั่น ของผูใชบริการที่มีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา กรมทรัพยสิน ทางปญญา กระทรวง
พาณิช ย เพื่อเปนแนวทางในการพัฒนา และสงเสริมการปองปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญ ญา ของกรมทรัพยสนิ ทางปญญา กระทรวงพาณิชย ใหเกิด
ประสิทธิภาพอยางแทจริง
[173]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับความเชือ่ มัน่ ของผูใชบริการทีม่ ีตอ การปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา กรมทรัพยสนิ ทางปญญา กระทรวง
พาณิชย
2. เพื่อเปรีย บเทียบความเชือ่ มัน่ ของผูใชบริการทีม่ ีตอ การปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา กรมทรัพยสนิ ทางปญญา กระทรวง
พาณิชย จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางความรูเกีย่ วกับการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญากับความเชือ่ มัน่ ของผูใชบริการทีม่ ีตอ การปอง
ปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา กรมทรัพยสนิ ทางปญญา กระทรวงพาณิชย
วิธีการวิจัย
ประชากรและตัวอยาง
ประชากรที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดกําหนดจากสถิติผูม าใชบริการในเวลาราชการที่กรมทรัพยสินทางปญ ญา กระทรวงพาณิชย ในป พ.ศ.
2557 (กรมทรัพยสิน ทางปญญา, 2557) ซึ่งมีจํานวนทั้งหมด 12,675 คนตัว อยางที่ใชในการวิจัย ครั้ง นี้ คือ ผูม าติดตอ ใชบริการที่ กรมทรัพยสิน ทาง
ปญ ญา กระทรวงพาณิช ย ในวันจัน ทร-ศุกร ระหวางเวลา 08.30-16.30 น. จํานวน 388 คน ใชวิธีการสุมตัวอยางแบบบังเอิญ (Accidental Sampling)
โดยใชสูตรของ Taro Yamane ในการกําหนดขนาดของกลุม ตัวอยาง
เครือ่ งมือที่ใชในการวิจยั
เครื่องมือที่ใชในการวิจัย ครั้งนี้ เปนแบบสอบถาม ซึ่งผูวิจัยไดสรางขึ้นจากการศึกษาทฤษฎีแ ละแนวคิดตางๆ แบงออกเปน 3 สวน ไดแก สวน
ที่ 1 ขอมูลทั่วไปของกลุมตัวอยาง สวนที่ 2 ความรูเกี่ยวกับการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา กรมทรัพยสิน ทางปญญา และสวนที่ 3 ความ
เชื่อมั่น ของผูใชบริการที่มีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญ ญา กรมทรัพยสินทางปญ ญา
การทดสอบเครื่องมือที่ใชในการวิจยั
1. การหาคาความเทีย่ งตรง โดยนําแบบสอบถามทีผ่ ศู ึกษาสรางขึน้ ไปเสนอผูเชีย่ วชาญเพือ่ ทําการตรวจสอบความถูกตองหาความเทีย่ งตรงเชิง
เนือ้ หา (Content Validity) ของคําถามในแตละขอวาตรงตามจุดประสงคของการศึกษาหรือไมและนําขอเสนอแนะมาปรับปรุงแกไขใหดขี นึ้ เพือ่
ดําเนิน การตอไป
2. การหาความเชือ่ มัน่ โดยผูวิจยั จะนําแบบสอบถามไปทําการทดสอบ (tryout) กับกลุม ตัวอยางทีม่ ลี ักษณะใกลเคียงกับผูใชบริการ กรม
ทรัพยสนิ ทางปญญา กระทรวงพาณิชย จํานวน 30 คน จากนัน้ นําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหเพื่อหาความเชือ่ มัน่ เปนรายขอ (Item Analysis) การหา
ความสอดคลองภายใน (internal consistency medthod) โดยใชสตู ร Pearson’ product moment correlation และหาคาความเชือ่ มัน่ รวม โดย
ใชวิธีการของ Cronbach’s alpha (Cronbach’s Reliability Coefficient Alpha) ไดคาสัมประสิทธิ์แอลฟาของแบบสอบถามรวมทัง้ ฉบับเทากับ .95
สถิตทิ ี่ใชในการวิเคราะหขอ มูล
ในการวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยใชสถิติในการวิเคราะหข อมูล ดัง นี้ 1) คารอ ยละ (Percentage) 2) คาเฉลี่ย (Mean) และสว นเบี่ย งเบนมาตรฐาน
(Standard Deviation) 3) คา t-test 4) การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว (One Way ANOVA) 5) คาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธข องเพีย รสัน
(Pearson’s Correlation Coefficient) โดยกําหนดคานัย สําคัญ ทางสถิติที่ใชวิเคราะหครั้งนี้ไวที่ระดับ .05
[174]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กรอบแนวคิดในการวิจยั
1.แนวคิดและทฤษฎีเกีย่ วกับความเชือ่ มัน่ เปนปจจัย ปจจัยหนึ่งทีส่ ามารถจะกอใหเกิดเปน ความจงรักภักดี จากความเชือ่ มัน่ ดังกลาว ไมม ี
ใครตองการสรางความสัมพันธกบั องคกรที่ไมนาเชือ่ ถือ ความเชือ่ มัน่ จึงเปน เกณฑอยางหนึ่งในการวัดคุณ คาของหนวยงาน องคกร (Doney and
Cannon, 1997)
2.แนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับความรู ความรูเปน ความสามารถในการคิด เขาใจขอเท็จจริง นําไปแกปญ หาใหเหมาะสมกับสถานการณ
ขณะนั้น บวกกับประสบการณเดิมที่เกิดจากการเรียนรูแ ลวตัดสินใจประเมิน คาเปน เรื่อ งใดเรื่องหนึ่ง ซึ่ง มีค วามชัดเจนและมีคุณ ภาพ (ศุภ กนิตย พล
ไพรินทร, 2540)
3. แนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับทรัพยสิน ทางปญญา ทรัพยสินทางปญญา หมายถึง ผลงานอันเกิดจากการประดิษฐคิดคน หรือ สรางสรรค
ของมนุษ ย ซึ่งเนน ที่ผลผลิตของสติปญ ญาและความชํานาญ โดยไมคํานึงถึงชนิดของการสรางสรรคหรือวิธีในการแสดงออก ทรัพยสินทางปญญาอาจจะ
แสดงออกในรูปแบบของสิ่งที่จับตองได เชน สินคาตางๆ หรือในรูปของสิ่งที่จับตองไมได เชน บริการ แนวคิดในการดาเนิน ธุรกิจ กรรมวิธีการผลิตทาง
อุตสาหกรรม เปน ตน
4.แนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับการปอ งปรามการละเมิดทรัพยส ินทางปญญา หมายถึง การปองกัน และปราบ ปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทาง
ปญ ญา และใหหมายความรวมถึงการเสริมสรางความรูแ ละจิตสํานึกใหแกประชาชนเพื่อไมกระทําละเมิดทรัพยสิน ทางปญญาและไมใชสิ่ง ของที่ละเมิด
ทรัพยสิน ทางปญญารวมทั้งเสริม สรางวินัยทางการคาของผูประกอบการ (กรมทรัพยสิน ทางปญญา, 2553)
ตัวแปรอิสระ
ตัวแปรตาม
ปจจัยสวนบุคคล
1. เพศ
2. อายุ
3. ระดับการศึกษา
4. ประเภทของผูม ารับบริการ
ความเชือ่ มัน่ ของผูใชบริการทีม่ ตี อ
การปองปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญญา
กรมทรัพยสนิ ทางปญญา กระทรวงพาณิชย
1. ดานการบริหารงาน
2. ดานกฎหมายและระเบียบที่เกีย่ วของ
3. ดานบุคลากร
4. ดานเทคโนโลยีสารสนเทศ
ความรูเกีย่ วกับการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทาง
ปญญา
1. ดานทรัพยสนิ ทางปญญา
2. ดานการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา
3. ดานการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทาง
ปญญา
ผลการวิจัย
ขอมูลเกีย่ วกับปจจัยสวนบุคคลของตัวอยาง
ตัวอยางสวนใหญเปน เพศชาย จํานวน 207 คน คิดเปนรอยละ 53.4 ที่เหลือเปนเพศหญิง จํานวน 181 คน คิดเปนรอยละ 46.6 โดยมีอายุ
ระหวาง 23-31 ป รอยละ 36.6 เปนสวนใหญ รองลงมาเปน กลุม ทีม่ อี ายุ 32-39 ป รอยละ 35.8 กลุม ทีม่ อี ายุ 40-47 ป รอยละ 20.6 สวนกลุม ทีม่ ี อายุ
48-56 ป เปนกลุม ทีม่ ีจํานวนนอยทีส่ ุด คิดเปนรอยละ 7.0 มีระดับการศึกษาในระดับปริญญาตรีหรือเทียบเทา รอยละ 70.4 เปนสวนใหญ รองลงมาเปน
กลุม ทีม่ กี ารศึกษาระดับต่ํากวาปริญญาตรี รอยละ 15.5 และ กลุม ทีม่ กี ารศึกษาระดับสูงกวาปริญญาตรี รอยละ 14.2 มีประเภทของผูม ารับบริการ สวน
[175]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ใหญจะเปนกลุม ที่เปน เจาของทรัพยสนิ ทางปญญา คิดเปนรอยละ 44.6 รองลงมาเปน กลุม ที่เปนบริษ ัทตัวแทนที่รบั จดทะเบียนทรัพยสนิ ทางปญญา คิด
เปน รอยละ 33.0 และกลุม ที่เปนผูรับมอบอํานาจจากเจาของทรัพยสนิ ทางปญญา คิดเปน รอยละ 22.4
ขอมูลดานความรูเกีย่ วกับการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา
พิจารณาจําแนกเปนรายดาน 3 ดาน คือ ดานทรัพยสนิ ทางปญญา ดานการละเมิดทรัพยสินทางปญญา และดานการปองปรามการละเมิด
ทรัพยสนิ ทางปญญา ดังตอไปนี้
ตารางที่ 1 คาเฉลีย่ สวนเบีย่ งเบนมาตรฐาน และระดับความรูข องผูม าใชบริการ จําแนกเปน รายดาน 3 ดาน
ความรู
S.D.
xˉ
ดานทรัพยสนิ ทางปญญา
.69
.222
ดานการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา
.70
.167
ดานการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา
.83
.153
รวม
.74
.10
ระดับความรู
มาก
มาก
มาก
มาก
จากตาราง แสดงใหเห็น วา ความรูเกีย่ วกับการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา โดยภาพรวม อยูในระดับมาก (xˉ = .74) โดย
แบงเปนดานการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา (xˉ = .83) ดานการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา (xˉ = .70) และดานทรัพยสนิ ทางปญญา (xˉ=
.69) ตามลําดับ ซึง่ ลวนแลวแตมีระดับความรูเกีย่ วกับการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา อยูในระดับมาก
ขอมูลดานความเชือ่ มัน่ ของผูใชบริการทีม่ ีตอ การปอ งปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา
พิจารณาจําแนกเปนรายดาน 4 ดาน คือ ดานการบริหารงาน ดานกฎหมายและระเบีย บที่เกี่ย วของ ดานบุค ลากร และดานเทคโนโลยีส ารสนเทศ
ดังตอไปนี้
ตารางที่ 2 คาเฉลี่ย สวนเบีย่ งเบนมาตรฐาน และระดับความเชือ่ มัน่ ของผูใชบริการ จําแนกเปน รายดาน 4 ดาน ดังตอไปนี้
ความเชือ่ มัน่
S.D.
xˉ
ดานการบริหารงาน
3.48
.713
ดานกฎหมายและระเบียบที่เกีย่ วของ
3.47
.707
ดานบุคลากร
3.40
.723
ดานเทคโนโลยีสารสนเทศ
3.52
.698
รวม
3.47
.647
ระดับความเชือ่ มัน่
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
จากตาราง แสดงใหเห็น วา ความเชื่อมั่นของผูใชบริการที่ม ีตอการปองปรามการละเมิดทรัพ ยสิน ทางปญ ญาโดยภาพรวม อยู ในระดับ ปาน
กลาง (xˉ = 3.47) โดยแยกเปนดานเทคโนโลยีสารสนเทศ (xˉ = 3.52) ดานการบริหารงาน (xˉ = 3.48) ดานกฎหมายและระเบีย บที่เกี่ยวขอ ง (xˉ = 3.47)
และดานบุคลากร (xˉ= 3.40) ตามลําดับ ซึ่งลวนแลวแตมีระดับความเชื่อมั่นที่ม ีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญญา อยูในระดับปานกลาง
อภิปรายผล
ความรูเกีย่ วกับการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา กรมทรัพยสนิ ทางปญญา กระทรวงพาณิชย
พบวา ประชาชนผูมาติดตอใชบริการ มีความรูเกี่ย วกับการปองปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญ ญา กรมทรัพยสิน ทางปญญา โดยรวมอยูใ น
ระดับมาก ไมวาจะเปนดานทรัพยสินทางปญ ญา ดานการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา และดานการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา ดังตอไปนี้
[176]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1. ดานทรัพยสินทางปญ ญา ประชาชนผูมาติดตอใชบริการมีความรู เรื่องทรัพยสิน ทางปญญาเปนอยางดี โดยอาจจะเกิดจากการศึกษา หา
ความรูที่เปน ประโยชนในการดําเนิน การทางดานทรัพยสินทางปญญา เพื่อรักษาสิทธิประโยชนดานการคุมครองทรัพยสิน ทางปญ ญาในผลงานของตน
หรือองคกร
2. ดานการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา ประชาชนผูม าติดตอใชบริการมีความรู เรื่องการละเมิดทรัพยสินทางปญ ญาเปนอยางดีโดยอาจจะเกิด
จากการศึกษา หาความรูเกี่ยวกับกฎหมายตางๆ ที่เกี่ยวของกับการละเมิดทรัพยสินทางปญ ญา เพื่อ ปกปองผลประโยชนที่เกิดจากผลงานที่ไดรับการ
คุม ครองทรัพยสิน ทางปญญาตามกฎหมาย
3. ดานการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา ประชาชนผูม าติดตอใชบริการมีความรู เรื่องการปองปรามการละเมิด ทรัพยสิน ทาง
ปญ ญาเปนอยางดีโดยอาจจะเกิดจากการรับรู รับทราบ ขอมูลขาวสาร จากสื่อประชาสัม พัน ธตางๆ ของกรมทรัพยสิน ทางปญญา กระทรวงพาณิชย อัน
ไดแ ก เว็บไซต โฆษณารณรงคทางวิทยุ โทรทัศน ปายโฆษณา เอกสาร คูม ือ สื่อสิ่งพิม พ การจัดประชุม สัมมนาใหความรูประชาชน เปนตน
ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษา/ทฤษฎีข อง วราภรณ ไตรรักษฐาปนกุล (2557) ไดศึกษาเรื่อ งแนวทางการพัฒนาการใหบริการในการจด
ทะเบีย นทรัพยสิน ทางปญญา ผลการศึกษาพบวา ระดับความรูความเขาใจของผูที่มาติดตอขอจดทะเบียนทรัพยสินทางปญ ญา อยูในระดับมาก เพราะมี
แนวทาง ในการพัฒนาการใหบริการการจดทะเบีย นทรัพยสิน ทางปญญา ในดานตางๆ ไมวาจะเปน กระบวนการและขั้น ตอนในการใหบ ริก าร ดานสิ่ง
อํานวยความสะดวก มีเอกสารแผน พับ เพื่อใหความรูความเขาใจในการจดทะเบียนทรัพยสินทางปญ ญา โดยใชภาษาที่เขาใจไดงาย มีเครื่องคอมพิวเตอร
ใหสืบคน ขอมูล รวมทั้งการบรรยายหรือจัดฝกอบรมเกี่ย วกับทรัพยสิน ทางปญญา โดยการเปดโอกาสไดแ ลกเปลี่ย นแสดงความคิดเห็น
ความเชือ่ มัน่ ของผูใชบริการทีม่ ตี อ การปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา กรมทรัพยสนิ ทางปญญา
พบวา ประชาชนผูมาติดตอใชบริการ มีความเชื่อมั่นตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญญา โดยรวมอยูในระดับปานกลาง ไมวา จะ
เปน ดานการบริหาร ดานกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวของ ดานบุคลากร และดานเทคโนโลยีสารสนเทศ ดังตอไปนี้
1. ดานการบริหารงาน ประชาชนผูมาติดตอใชบริการ มีความเชื่อมั่นอยูในระดับปานกลาง เนื่องจากกรมทรัพยสิน ทางปญญามีการวางแผน
และออกแบบกระบวนการบริหารงานที่เปนระบบ มีข ั้นตอนที่กระชับ ดําเนิน การสะดวก รวดเร็ว สามารถตอบสนองความตองการของประชาชนผูม าใช
บริการไดพอสมควร รวมทั้งมีการสนับสนุนการสรางเครือขาย การปองกัน และปราบปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญญา กับหนวยงานตางๆ ทัง้ ภาครัฐ
ภาคเอกชน และภาคประชาชน
2. ดานกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวของ ประชาชนผูมาติดตอใชบริการ มีความเชื่อมั่น อยูในระดับ ปานกลาง เนื่องจากกรมทรัพยสิน ทาง
ปญ ญา มีการบังคับใชกฎหมายตางๆ ที่เกี่ยวของอยางจริงจัง เนน ใหเกิดความเสมอภาค และเปน ธรรม รวมทั้งบูรณาการการทํางานรวมกับหนวยงานทีม่ ี
ความเชี่ย วชาญดานกฎหมายและระเบียบที่เกี่ย วของ
3. ดานบุคลากร ประชาชนผูม าติดตอใชบริการ มีความเชื่อมั่น อยูในระดับปานกลาง เนื่องจากบุคลากรของกรมทรัพยสนิ ทางปญญา มีความรู
ความสามารถในการปฏิบัติงานของตน สามารถใหคําปรึกษา ตอบปญหา และขอหารือที่ชัดเจนเกี่ย วกับกฎหมายดานการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ
ทางปญญา รวมถึงมีความเชี่ย วชาญในการตรวจสอบสิน คาที่ละเมิดทรัพยสิน ทางปญญากับสินคาที่ไมละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญาไดอยางถูกตอง อีกทัง้ ยัง
ปฏิบัติงานดวยความโปรงใส ยุติธรรมและเสมอภาค
4. ดานเทคโนโลยีสารสนเทศ ประชาชนผูมาติดตอใชบริการ มีความเชื่อมั่นอยูในระดับปานกลาง เนื่อ งจากกรมทรัพ ยสิน ทางปญ ญาไดใช
เทคโนโลยีสารสนเทศที่มีความทันสมัย ชวยในการปฏิบัติงาน มีระบบสารสนเทศในการเก็บขอมูล และเชื่อมโยงฐานขอมูลกับหนวยงานอื่น ๆ เพื่อ เปน
ประโยชนในการปฏิบัติงาน รวมถึงใชเทคโนโลยีสารสนเทศ เปน ชองทางหนึ่งในการแจงเบาะแสการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา
ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษา/ทฤษฎีข อง ปภาศรี บัวสวรรค (2549) ไดศึกษาเรื่องมาตรการทางกฎหมายและบทบาทขององคการผูมีอํานาจ
คุม ครองสิทธิ์ในประเทศไทย ผลการวิจัยพบวา รัฐบาลใหความสําคัญกับนโยบายการคุม ครองปองกันและการปราบปรามการละเมิดลิขสิทธิด์ แี ลว แตยงั มี
ประเด็นทางดานมาตรการทางดานกฎหมาย และการดําเนินงานของเจาพนักงานในการปองกันและปราบปรามการละเมิดลิข สิทธิ์ข องประเทศไทยบาง
ประการ ที่ย ังตองมีการปรับปรุงแกไขในดานมาตรการทางกฎหมาย ปรับปรุง กลไกการดําเนิน งานของหนวยงานและเจาพนักงานในภาคปฏิบัติให
เหมาะสมและสอดคลองกับนโยบาย กฎหมาย ระเบียบ
[177]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากผลการวิจยั
ดานความเชื่อมั่นของผูใชบริการที่ม ีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา กรมทรัพยสินทางปญญา มีความเชือ่ มัน่ อยูใ นระดับปาน
กลาง ซึ่งจากระดับความเชื่อมั่นดังกลาวควรเพิ่มระดับความเชื่อมั่น โดยการปรับปรุงทั้ง 4 ดาน เพื่อเปนการเพิ่มความเชื่อมั่นใหสูงขึ้น
1. ดานการบริหารงาน ตองปรับปรุงประสิทธิภาพ และประสิทธิผลในการจัดการ การปองกันและปราบปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา
2. ดานกฎหมายและระเบีย บที่เกี่ยวของ ตองเนนการบังคับใชกฎหมาย การประสานงานดานการปราบปรามการละเมิด มาตรการในการ
บังคับใชกฎหมายในการปองกันและปราบปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญ ญา ใหม ากขึ้น
3. ดานบุคลากร ตองยกระดับบุคลากรใหเปนผูที่ม ีความรูความสามารถเพีย งพอ ในการปองกัน และปราบปรามการละเมิด ทรัพยสิน ทาง
ปญ ญา
4. ดานเทคโนโลยีสารสนเทศ ตองพัฒนาเทคโนโลยีใหมีความทัน สมัยมากพอ รวมไปถึงการพัฒนาเทคโนโลยี ในการเปน ชอ งทาง ในการแจง
เบาะแสการละเมิดทรัพยสินทางปญ ญา
ขอ เสนอแนะในการทําวิจ ัยครั้งตอ ไป
1. ในการศึกษา เกี่ยวกับความรูข องผูใชบริการที่ม ีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญญา ในการศึกษาครั้งตอไปควรเพิม่ เติมในดาน
อื่น ๆ เชน ดานการแกไขปญหากรณีถูกละเมิดทรัพยสินทางปญญา ดานการกระทําที่ถ ือวาเปน การละเมิดทรัพยสิน ทางปญญาของผูอื่น เปนตนเพือ่ จะได
ผลการวิจัยที่กวางขึ้น นําไปสูแนวทางในการสรางความรูแกผูมาติดตอ
2. ควรศึกษาเกี่ย วกับการประเมิน ผลการปฏิ บัติงานในการปอ งปรามการละเมิดทรัพ ยสิ น ทางปญ ญาและการใหบริการประชาชนของ
เจาหนาที่ กรมทรัพยสิน ทางปญญา เพื่อศึกษาวาการปฏิบัติงานมีประสิทธิภาพหรือไมเพราะการปฏิบัติงานมักขาดการประเมิน ผลการปฏิบตั งิ าน ทําใหไม
สามารถทราบไดวาการปฏิบัติงานนั้นบรรลุเปาหมายหรือตองปรับปรุงแกไขอยางไรบาง
3. ควรเปลี่ย นประชากรที่ใชในการศึก ษาจากหนวยงานในสวนกลางเปน สวนภูมิภ าค หรือ อาจใช บุคลากรในหนว ยงานที่เกี่ย วขอ งเปน
ประชากรในการศึกษา เพื่อใหไดขอมูลที่รอบดานมากขึ้น
4. ควรเปลี่ย นวิธีการศึกษาจากเดิมใชการศึกษาเชิงปริมาณเพียงอยางเดีย ว อาจเปลี่ย นเปน การศึก ษาเชิงคุณ ภาพ หรือเพิ่ม การศึกษาเชิง
คุณ ภาพเขาไปเปน สวนหนึ่งของวิธีการศึกษา เพื่อใหเกิดขอมูลที่หลากหลาย และเปน การยืนยันผลการศึกษาระหวางกัน
เอกสารอางอิง
กรมทรัพยสินทางปญ ญา. 2553. ความรูเบื้องตน ดานทรัพ ยสิน ทางปญญา. นนทบุรี: สานักพิม พบางกอกบล็อก.
__________. 2557. รายงานประจําป 2557. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพคัลเลอรไอเดียอินโนเวชั่น .
ปภาศรี บั ว สวรรค . 2549. มาตรการทางกฎหมายและบทบาทขององคก ารผู ม ีอํานาจคุ ม ครองสิ ท ธิ์ในประเทศไทย. นิติ ศ าสตรดุ ษ ฎีบั ณ ฑิต ,
มหาวิทยาลัย รามคําแหง.
วราภรณ ไตรรักษฐาปนกุล . 2557. แนวทางการพัฒนาการใหบริการในการจดทะเบีย นทรัพ ยสิน ทางปญ ญา. วารสารวิช าการ Veridian E-Journal,
7(2), 910-922.
ศุภกนิตย พลไพรินทร. 2540. เทคนิคการประเมินผล. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพแพรวิทยา.
อัสรีนา รัตนวงศเจริญ. 2554. ความคิดเห็นที่มีตอการปฏิบัติงานดานการปองปรามสินคาละเมิดทรัพยสิน ทางปญญาของเจาหนาที่ศุลกากร สังกัดสํานัก
สืบสวนและปราบปราม กรมศุลกากร. การศึกษาคนควาอิสระ, มหาวิทยาลัย ศิลปกร.
Doney: M. and Cannon, J.P. 1997. An examination of the nature of trust in buyer-seller Relationships. Journal of Marketing,
Vol. 61 No. 2: 35-51.
[178]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
Customer’s Satisfaction toward the Service of Kasikornthai Bank, Silom Branch
*
**
***
พีรญา คําใฮ , รองศาสตราจารย เชีย่ วชาญ อาศุวัฒนกูล และ รองศาสตราจารย สุพัตรา จุณณะปย ะ
Peraya Kamhai, Associate Professor Chiewchan Arsuwattanakul and Associate Professor Supatra Chunnapiya
บทคัดยอ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงคเพื่อ เพื่อศึกษาระดับความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานัก สีลม เพื่อ
เปรียบเทียบความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม จําแนกตามปจจัย ดานบุคคล และศึกษาความสัม พัน ธ
ระหวางปจจัยดานสวนสวนประสมทางการตลาด กับความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม กลุมตัวอยางที่
ใชในการศึก ษาครั้ ง นี้ คือ ลู กคามาใชบ ริ ก าร ของธนาคารกสิก รไทย สาขาสํานัก สีล ม จํา นวน 398 คน เครื่องมือ ที่ ใชในการรวบรวมขอ มู ล คื อ
แบบสอบถาม สถิติที่ใชใน การวิเคราะหข อมูล ไดแก คาสถิติรอยละ คาเฉลี่ย คาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน คา t-test การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว
และการหาคาสัมประสิทธิ์สัม พัน ธแ บบเพีย รสัน โดยมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ผลการศึก ษา พบวา 1) ความพึงพอใจของลูก คาที่ม ีตอการ
ใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม อยูในระดับมาก 2) ลูกคาที่ม าใชบริก ารที่ม ีเพศและสถานภาพสมรสตางกัน มีความพึงพอใจตอการ
ใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ไมแตกตางกัน สวนลูกคาที่มาใชบริการที่มีอายุ ระดับการศึกษา อาชีพ และรายไดเฉลี่ยตอเดือนตางกัน มี
ความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม แตกตางกัน และ 3) ปจจัยดานสวนประสมทางการตลาดของธนาคารกสิกรไทย
สาขาสํานักสีลม มีความสัม พันธกับความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
คําสําคัญ : ความพึงพอใจของลูกคา, การใหบริการ, ธนาคารกสิกรไทย
Abstract
The purposes of this research were to study the level of customer’s satisfaction toward the service of Kasikornthai
Bank, Silom Branch, to compare the customer’s satisfaction according to their personal factors, and the relationship between
marketing mix factors and customer’s satisfaction toward the service of Kasikornthai Bank, Silom Branch. The sample composes
of 398customer’s of Kasikornthai Bank, Silom Branch. Data was collected by questionnaires, and analyzed by statistical software.
Statistical tools used for data analysis were percentage, mean, standard deviation, t-test, One Way ANOV, and Pearson Product
Moment Correlation Coefficient at the 0.05 level of significance. The results were presented as follows: customer’s satisfaction
toward the service of Kasikornthai Bank, Silom Branch was at high level, that personal factors concerning sex, and marriage
status caused the no difference of their the satisfaction whereas that personal factors concerning ages, education, career,and
revenue caused difference of their satisfaction at the 0.05 level of significance, and the marketing mix factors had relationship
with the customer’s satisfaction toward the service of Kasikornthai Bank, Silom Branch with the .05 level of statistical
significance.
Keywords: Customer’s Satisfaction, Service, Kasikornthai Bank
*
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร,E-mail:
[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ; E-mail:
[email protected]
***
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ; E-mail:
[email protected]
**
[179]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
จากสภาวะที่ไมแนนอนทางสังคม อาทิ ความขัดแยงทางการเมือง ความผันผวนในดานเศรษฐกิจ รวมถึง ภัย พิบัติจากธรรมชาติ กอใหเกิด
สภาวะเศรษฐกิจตกต่ํา ธนาคารหลายแหงประสบปญ หาหนี้ที่ไมกอใหเกิดรายได ธนาคารบางแหงประสบภาวะขาดทุน จนตอ งเลิก กิจการ เปน เหตุให
ธนาคารพาณิช ยตองปรับกลยุทธเพื่อใหสอดคลองกับภาวะเศรษฐกิจและมี การบริหารจัดการความเสี่ย งโดยมุงเนนของการบริการที่มีคุณ ภาพโดดเดน
กวาคูแ ขงซึ่งจะเห็นไดจากวิวัฒนาการของ การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการใหบริการใหลูกคาไดเลือกใชมาอยางตอเนื่อง เชน การ Re-Engineering ปรับเปลี่ย น
รูปแบบ การใหบ ริก ารเปน One stop service ซึ่งเปน การใหบ ริก ารแบบครบวงจรการใหบ ริการธุรกิจธนาคารผานระบบเครือขายอิน เตอรเน็ ต
(Internet-Banking) หรือผานสื่ออิเล็ก ทรอนิก ส (Mobile-Banking หรือ E-banking) ปจจุบัน ธนาคารไดม ี การพัฒ นารูปแบบการใหบ ริก ารที่ลูกคา
สามารถทํารายการไดดวยตัวเอง โดยผานเครือขายผูใหบริการโทรศัพท ซึ่งปรับเปลี่ยน/พัฒนารูปแบบการใหงายตอการใชบริการ ซึ่งเปนการปรับเปลีย่ น
นวัตกรรมทางการเงิน รวมถึงการออกผลิตภัณฑทางการเงินใหมๆ เพื่อสรางแรงจูงใจใหลูกคามาใชบริการและถือครองผลิตภัณฑตางๆ ของธนาคารมาก
ขึ้น ภายใตระบบรักษาความปลอดภัย ที่ม ีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ นโยบายดานการลงทุน ประเทศไทยเปด โอกาสใหธนาคารจากตางประเทศเขามา
ดําเนิน กิจการในประเทศไทยได ซึ่ง จากสถานการณพัฒนาผลิต ภัณ ฑบริการใหม ๆ ของธนาคารพาณิช ย รวมทั้งการเขามาลงทุน ของธุรกิจธนาคาร
ตางประเทศอาจกลาวไดวาการแขงขัน ของธนาคารพาณิชยในประเทศคอนขางรุนแรงพิจารณาไดจากจํานวนของธนาคารพาณิชยในประเทศไทยที่เปน
สํานักงานใหญปจจุบันมีทั้งสิ้น 36 ธนาคารแบงเปนธนาคารของไทย จํานวน 19 แหง เชน ธนาคารกสิกรไทย ธนาคารกรุงเทพ ธนาคารกรุงไทย ธนาคาร
ไทยพาณิชยฯลฯ ธนาคารตางประเทศ จํานวน 17 แหง เชน ธนาคารซิตี้แ บงก ธนาคารสแตนดารต ชารเตอร ธนาคารดอยซแบงก ธนาคารแหงโตเกีย วมิตซูบิชิ ยูเอฟจีฯลฯ (ธนาคารแหงประเทศไทย, 2553) ฉะนั้น ธุรกิจของธนาคารกสิกรไทย (มหาชน) จึงจําเปน ตอ งมี การปรับตัวใหเขากับ สภาพการ
แขงขันในปจจุบัน
ฉะนั้น การที่ธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลมจะสามารถดึงดูดลูกคาใหเขามาใชบริการจําเปนอยางยิ่งที่จะตองมีก ารปรับปรุงคุณ ภาพการ
ใหบริการใหมีจุดเดนเหนือกวาคูแ ขงตอบสนองตอความตองการของลูกคาสูงสุด ซึ่งการที่จะสามารถตอบสนองความตอ งการของลูกคาไดน ั้น จะตอง
เขาใจถึงปจจัยที่ม ีอิทธิพลตอการตัดสิน ใจใชบริการของลูกคา เพื่อจะนําขอมูลที่ไดไปปรับ ปรุงและพัฒนาการบริการใหม ีประสิทธิภาพยิ่ง ขึ้น เพื่อให
สอดคลองกับความกาวหนาของวิวัฒนาการดานการเงิน ของโลกที่ม ีการเปลี่ย นแปลงไปอยางรวดเร็วและเปน การเพิ่ม ขีดความสามารถในการแขงขันกับ
ธุรกิจอื่นภายใตการเปลี่ยนแปลงสภาวะการณทางเศรษฐกิจทางการเงิน ซึ่งตองสอดคลองกับมาตรการควบคุมการดําเนินงานธุรกิจธนาคารของธนาคาร
แหงประเทศไทย ดังนั้น ผูศึกษาจึงเห็น วาการศึกษาเกี่ยวกับปจจัยทางดานการตลาดที่มีผลตอการใชบริการของลูกคา จะนําไปสูการปรับปรุงปจจัยตางๆ ใน
การใหบริการใหสอดคลองกับความตองการของลูกคาเพื่อเปน การรักษาลูกคาฐานเดิม เพิ่ม กลุม ลูกคาใหม ซึ่งทําใหลูกคาเกิด ความมั่น ใจและถือครอง
ผลิตภัณฑตางๆ ของธนาคารมากขึ้น
วัตถุประสงคของการศึกษา
1. เพื่อศึกษาความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
2. เพื่อเปรีย บเทีย บความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม จําแนกตามปจจัยดานบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัยดานสวนสวนประสมทางการตลาด กับความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอ การใหบริการของธนาคาร
กสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
วิธีการศึกษา
ประชากรและกลุมตัวอยาง
ประชากรที่ใชในการวิจัย ครั้ง นี้ คือ ลูกคาที่เขามาใชบริการทําธุรกรรมทางการเงิน ที่ธนาคารกสิก รไทย สาขาสํานัก สีล ม โดยประมาณ
120,000 คนตอป การคํานวณหาขนาดตัวอยางจากสูตร Yamane (1967: 886-887) ไดจํานวน 398 คน และผูวิจัย ไดใชวิธีการสุมตัวอยางแบบบัง เอิญ
(Accidental Sampling)
[180]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
ผูวิจัยใชแบบสอบถามเปนเครื่องมือในการเก็บรวบรวมขอมูล โดยแบงเปน 3 สวน ไดแก 1) ปจจัยสวนบุคคลของลูกคาที่เขามาใชบริการของธนาคาร
กสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ประกอบดวย เพศ อายุ ระดับการศึกษา สถานภาพสมรส อาชีพ และรายไดเฉลี่ยตอเดือน เปน คําถามลักษณะคําถามเปน
แบบเลือกตอบ 2) ความคิดเห็นตอปจจัย ดานสวนประสมการตลาดของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม เปนคําถามแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating
Scale) 5 ระดับ ไดแก มากที่สุด มาก ปานกลาง นอน และนอยที่สุด และ 3) ความพึงพอใจตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม เปนคําถาม
แบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดับ ไดแก มากที่สุด มาก ปานกลาง นอน และนอยที่สุด
การทดสอบเครื่องมือที่ใชในการวิจยั
1. การหาความเที่ยงตรง (Validity) โดยนําแบบสอบถามที่ผูศึกษาสรางขึ้นไปเสนอคณะกรรมการที่ปรึกษาวิทยานิพนธ เพื่อทําการตรวจสอบ
ความถูกตองเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (Content Vaildity) ของขอคําถามในแตละขอ วาตรงตามจุดมุงหมายของการศึกษาครั้งนี้หรือไม หลังจากนั้น ก็นํามา
แกไขปรับปรุงเพื่อดําเนินการในขั้น ตอไป
2. การหาความเชื่อมั่น (Reliability) ผูศึกษาจะหาความเชื่อมั่น โดยนําแบบสอบถามไปทดสอบกับประชากรในกลุมที่มีลักษณะใกลเคีย งกับ
กลุมที่จะศึกษา จํานวน 30 ราย โดยการวิเคราะหความเชื่อมั่น เปนรายขอ (Item Analysis) โดยวิธีการหาความสอดคลองภายใน (Internal Consistency
Method)โดยสูตรของ Pearson Product Moment Correlation Coefficient ซึ่งไดคาสัมประสิทธิ์อัลฟา ดังนี้
2.1 ปจจัยดานสวนประสมการตลาด มีคา Alpha = 0.914
2.2 ความพึงพอใจตอการบริการ มีคา Alpha = 0.953
การวิเคราะหขอ มูล
ผูศึกษานําแบบสอบถามความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ที่ไดม าวิเคราะหประมวลผลโดย
เครื่องคอมพิวเตอร ดวยโปรแกรมสําเร็จรูป
สถิตทิ ี่ใชในการวิเคราะหขอ มูล
การวิเคราะหเชิงปริม าณ สถิติเชิงพรรณนาเพื่อใชอธิบายลักษณะตัวแปร ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ย และคาเบี่ย งเบนมาตรฐาน สถิติเชิง
อนุมาน คือ t-test F-test และการหาคาสัม ประสิท ธิ์สัม พัน ธแ บบเพีย รสัน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) เพื่อ ทดสอบ
สมมติฐาน
ผลการศึกษา
ปจ จัยสว นบุคคล
กลุมตัวอยางสวนใหญเปนเพศหญิง อายุ 20-30 ป การศึกษาระดับปริญ ญาตรี ประกอบอาชีพพนักงานบริษัทเอกชน รายไดเฉลี่ย ตอเดือ น
10,001-20,000 บาท และมีสถานภาพโสด
ความคิดเห็นตอปจจัยดานสวนประสมการตลาดของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีล ม
กลุมตัวอยางมีระดับความคิดเห็น ตอปจจัย ดานสวนประสมการตลาดของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม อยูในระดับมาก ( X = 3.69)
เมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา กลุมตัวอยางมีความคิดเห็นตอดานผลิตภัณฑมากที่สุด ( X = 3.99) รองลงมา คือ ดานสงเสริมการตลาด ( X = 3.65) และ
ดานทีม่ ีระดับความคิดเห็นนอยที่สุด คือ ดานราคา ( X = 3.43) (ดังตารางที่ 1)
[181]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางที่ 1 คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานและระดับความคิดเห็น ตอปจจัย ดานสวนประสมการตลาดของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม เปนรายดาน
X
S.D.
ระดับความคิดเห็น
3.99
3.65
3.43
3.69
0.65
0.77
0.75
0.63
มาก
ปานกลาง
ปานกลาง
มาก
ปจจัยดานสวนประสมการตลาด
1. ดานผลิตภัณ ฑ
2. ดานสงเสริม การตลาด
3. ดานราคา
คาเฉลีย่ รวม
ความพึงพอใจตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
กลุมตัวอยางมีระดับความพึงพอใจตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม อยูในระดับมาก ( X = 4.01) เมื่อพิจารณาเปนรายดาน
พบวา กลุมตัวอยางมีความพึงพอใจตอดานเจาหนาที่มากที่สุด ( X = 4.11) รองลงมา คือ ดาน การบริการ ( X = 3.99) และดานที่มีระดับความพึง พอใจ
นอยที่สุด คือ ดานสถานที่ ( X = 3.94) (ดังตารางที่ 2)
ตารางที่ 2 คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานและระดับความพึงพอใจตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม เปนรายดาน
ความพึงพอใจตอการบริการ
X
S.D.
ระดับความพึงพอใจ
คาเฉลีย่ รวม
4.11
3.99
3.94
4.01
0.56
0.68
0.58
0.55
มาก
มาก
มาก
มาก
1. ดานเจาหนาที่
2. ดานการบริการ
3. ดานสถานที่
ผลการทดสอบสมมติฐาน
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ลูกคาที่ม าใชบริการที่ม ีเพศและสถานภาพสมรสตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย
สาขาสํานักสีลม ไมแตกตางกัน สวนลูกคาที่ม าใชบริการที่มอี ายุ ระดับการศึกษา อาชีพ และรายไดเฉลี่ย ตอเดือนตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการ
ของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม แตกตางกัน นอกจากนี้ย ังพบวา ปจจัย ดานสวนประสมทางการตลาดของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มี
ความสัมพัน ธกับความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
อภิปรายผลการศึกษา
สมมติฐานที่ 1 ลูกคาที่มาใชบริการที่ม ีปจจัยสวนบุคคลตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํ านัก สีล ม
แตกตางกัน
สมมติฐานที่ 1.1 ลูกคาที่ม าใชบริการที่มีเพศตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม แตกตางกัน
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ลูกคาที่ม าใชบริการที่ม ีเพศตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
ไมแ ตกตางกัน ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ทั้งนี้อาจเปนเพราะเจาหนาทีธ่ นาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลมใหบริการลูกคาทั้งเพศชายและเพศหญิง
อยางเทาเทีย มกัน และดูแลเอาใจใส มีความกระตือรือรนในการใหบริการดวยความเต็มใจแกลูกคาทั้งเพศชายและเพศหญิง ซึ่งผลการศึกษาสอดคลองกับผล
การศึกษาของอานนต ฉลูศ รี (2554) ไดศึกษาเรื่อ งความพึง พอใจของลูกคาในการใชบ ริการสิน เชื่อ กับ ธนาคารออมสิน ในเขตอําเภอเมือง จัง หวัด
อุบลราชธานี ผลการศึกษาพบวา ลูกคาที่มีเพศตางกัน มีความพึงพอใจในการใชบริการสินเชื่อกับธนาคารออมสิน ในเขตอําเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี
ไมแ ตกตางกัน
สมมติฐานที่ 1.2 ลูกคาที่ม าใชบริการที่มีอายุตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม แตกตางกัน
[182]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ลูกคาที่ม าใชบริการที่ม ีอายุตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
แตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยลูกคาที่ม าใชบ ริก ารที่ม ีอายุ 20-30 ป มีความพึง พอใจตอ การ
ใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม นอยกวา ลูกคาที่มาใชบริการที่ม ีอายุ 31-40 ป ทั้งนี้อาจเปนเพราะในบางชวงเวลามีลูกคามาใชบริการเปน
จํานวนมาก จึงทําใหลูกคาที่มาใชบริการตองรอรับบริการเปนเวลานาน จึงทําใหลูกคาที่มาใชบริการที่มีอายุ 20-30 ป ซึ่งเปน ชวงอายุวัยรุน ทีต่ อ งการความ
รวดเร็ว รูสึกวาการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ไมคอยมีความรวดเร็ว ทัน ตอเวลาเทาที่ควร สวนลูกคาที่ม าใชบริการที่ม ีอายุ 31-40
ป ซึ่งเปน ชวงอายุที่ม ีวุฒิภาวะสูงและมีความเขาใจในสถานการณ จึงมีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มากกวา
ลูกคาที่ม าใชบริการที่มีอายุ 20-30 ป ซึ่งผลการศึกษาสอดคลองกับ ผลการศึกษาของชัชรา ทองไทย (2554) ไดศึกษาเรื่องความพึงพอใจของลูกคา ทีม่ ตี อ
การใหบริการของธนาคารออมสิน สาขาวังนอย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ผลการศึกษาพบวา ลูกคาที่ม ีอายุตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของ
ธนาคารออมสิน สาขาวังนอย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา แตกตางกัน
สมมติฐานที่ 1.3 ลูกคาที่ม าใชบริการที่มีระดับการศึกษาตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานัก สีล ม
แตกตางกัน
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ลูกคาที่ม าใชบริการที่ม ีระดับการศึกษาตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขา
สํานักสีลม แตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยลูกคาที่ม าใชบริการที่มีการศึกษาระดับต่าํ กวาปริญญา
ตรี มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มากกวา ลูกคาที่ม าใชบริการที่ม ีการศึกษาระดับปริญ ญาตรีและลูกคาทีม่ าใช
บริการที่ม ีการศึกษาระดับปริญญาโท ทั้งนี้อาจเปนเพราะลูกคาที่ม าใชบริการที่ม ีการศึกษาระดับต่ํากวาปริญญาตรี รูสึกวาธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสี
ลม มีอุปกรณแ ละเครื่องมือที่ทัน สมัยในการใหบริการและมีเจาหนาที่เพีย งพอกับการใหบริการ มากกวา ลูกคาที่มาใชบริการที่มีการศึกษาระดับปริญญา
ตรีแ ละลูกคาที่มาใชบริการที่ม ีการศึกษาระดับปริญญาโท ซึ่งจะมีความคาดหวังตอการใหบริการในอยางมาก ซึ่งผลการศึกษาสอดคลองกับผลการศึกษา
ของปุณยภาพัช ร อาจหาญ (2555) ไดศึกษาเรื่องความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการใหบริการของธนาคารทหารไทย จํากัด (มหาชน) สาขาจัน ทบุรี
จังหวัดจัน ทบุรี ผลการศึกษาพบวา ลูกคาผูใชบริการที่ม ีระดับการศึกษาตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารทหารไทย จํากัด (มหาชน)
สาขาจันทบุรี แตกตางกัน
สมมติฐานที่ 1.4 ลูกคาที่มาใชบริการที่มีอาชีพตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม แตกตางกัน
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ลูกคาที่มาใชบริการที่ม ีอาชีพตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
แตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยลูกคาที่ม าใชบริการที่ม ีอาชีพนักเรียน/นักศึกษาอาชีพพนักงาน
บริษัทเอกชน อาชีพพนักงานรัฐวิสาหกิจ และอาชีพอื่นๆ มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม นอยกวา ลูกคาที่มาใช
บริการที่ม ีอาชีพขาราชการ อาชีพคาขาย และอาชีพแมบาน ทั้งนี้อาจเปนเพราะลูกคาที่มาใชบริการที่มีลูกคาที่ม าใชบริการที่มีอาชีพ นัก เรีย น/นักศึกษา
อาชีพพนักงานบริษัทเอกชน อาชีพพนักงานรัฐวิสาหกิจ และอาชีพอื่น ๆ เปน กลุมอาชีพที่ม ีความเรงรีบ เห็นคุณคาและความสําคัญของเวลาเปนอยางมาก
จึงเปน กุลมอาชีพที่ข อจํากัดในเรื่องของเวลา จึ งทําใหรูสึก วาเวลาเปด -ปด การใหบ ริก ารของธนาคารกสิก รไทย สาขาสํานักสีลม ยังไมคอยมีค วาม
เหมาะสมเทาที่ควร สวนลูกคาที่มาใชบริการที่ม ีอาชีพขาราชการ อาชีพคาขาย และอาชีพแมบาน เปน กลุม อาชีพที่ไมคอยมีขอ กําจัดเรือ่ งเวลา จึงมีความพึง
พอใจตอเวลาเปด-ปดการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานัก สีล ม มากกวา ลูกคาที่ม าใชบริการที่มีลูก คาที่ม าใชบ ริก ารที่ม ีอาชีพนักเรีย น/
นักศึกษาอาชีพพนักงานบริษัทเอกชน และอาชีพพนักงานรัฐวิสาหกิจ และอาชีพอื่นๆ ซึ่งผลการศึกษาสอดคลองกับผลการศึกษาของผลการศึกษาของชัช
รา ทองไทย (2554) ไดศึกษาเรื่องความพึงพอใจของลูกคา ที่ม ีตอการใหบริการของธนาคารออมสิน สาขาวังนอย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ผลการศึกษา
พบวา ลูกคาที่ม ีอาชีพตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารออมสิน สาขาวังนอย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา แตกตางกัน
สมมติฐานที่ 1.5 ลูกคาที่มาใชบริการที่มีรายไดเฉลี่ยตอเดือนตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
แตกตางกัน
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ลูกคาที่มาใชบริการที่ม รี ายไดเฉลี่ย ตอเดือนตางกัน มีความพึงพอใจตอการให บริการของธนาคารกสิกรไทย
สาขาสํานักสีลม แตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยลูก คาที่ม าใชบ ริก ารที่มีรายไดเฉลี่ย ตอเดือ น
10,001-20,000 บาท รายไดเฉลี่ยตอเดือน 30,001-40, 000 บาท และรายไดเฉลี่ย ตอเดือน 40,001-50, 000 บาท มีความพึงพอใจตอการใหบริการของ
ธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มากกวา ลูกคาที่มาใชบริการที่มีรายไดเฉลี่ยตอเดือนมากกวา 50, 000 บาท ทั้งนี้อาจเปนเพราะลูกคาที่ม าใชบริการที่มี
ลูกคาที่ม าใชบริการที่มีรายไดเฉลี่ยตอเดือน 10,001-20,000 บาท รายไดเฉลี่ย ตอ เดือน 30,001-40, 000 บาท และรายไดเฉลี่ย ตอเดือน 40,001-50,
[183]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
000 บาท รูสึกวาธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มีความนาเชื่อถือและสามารถรักษาขอมูลที่เปนความลับของลูกคาไดเปนอยางดี สวนลูก คาที่ม าใช
บริการที่ม ีรายไดเฉลี่ยตอเดือนมากกวา 50, 000 บาท จะรูสึกเปนกังวลเกี่ยวกับความสามารถในการรักษาขอมูลที่เปนความลับของลูกคา ซึ่งผลการศึกษา
สอดคลองกับผลการศึกษาของปยฉัตร วรนิติกุล (2553) ไดศึกษาความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอการบริการของธนาคารกรุง เทพ จํากัด (มหาชน) สาขา
คลองหลวง ปทุมธานี จังหวัดปทุมธานี ผลการศึกษาพบวา ลูกคาที่ม ีเงินเดือนตางกัน มีความพึงพอใจตอการบริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน)
สาขาคลองหลวง ปทุมธานี จังหวัดปทุมธานีแตกตางกัน พอใจตอการใหบริการของธนาคารทหารไทย จํากัด (มหาชน) สาขาจันทบุรี แตกตางกัน
สมมติฐานที่ 1.6 ลูกคาที่ม าใชบริการที่มีสถานภาพสมรสตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานัก สีล ม
แตกตางกัน
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ลูกคาที่มาใชบริการที่ม ีสถานภาพสมรสตางกัน มีค วามพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย
สาขาสํานักสีลม ไมแ ตกตางกัน ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ทั้งนี้อาจเปนเพราะเจาหนาทีธ่ นาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มีความรอบรูในงานที่
ใหบริการเปนอยางดี สามารถใหคําแนะนําชวยแกไขปญ หา หรือชี้แจงขอมูลใหแกลูกคาที่มาใชบริการไดเปนอยางดีทงั้ ลูกคาทีม่ สี ถานภาพโสดและลูกคาทีม่ ี
สถานภาพสมรส (รวมทั้งหยาราง,แยกกัน อยู) ดังนั้น ในการศึกษาครั้งนี้จึงพบวา ลูกคาที่มาใชบริการที่มีสถานภาพสมรสตางกัน มีความพึงพอใจตอการ
ใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ไมแ ตกตางกัน ซึ่งผลการศึกษาสอดคลองกับผลการศึกษาของอานนต ฉลูศรี (2554) ไดศึกษาเรื่องความ
พึงพอใจของลูกคาในการใชบริการสินเชื่อกับธนาคารออมสิน ในเขตอําเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี ผลการศึกษาพบวา ลูกคาที่มี สถานภาพตางกัน มี
ความพึงพอใจในการใชบริการสิน เชื่อกับธนาคารออมสิน ในเขตอําเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี แตกตางกัน
สมมติฐานที่ 2 ปจจัย ดานสวนประสมทางการตลาดของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มีความสัม พัน ธกบั ความพึงพอใจของลูกคาทีม่ ตี อ
การบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
สมมติฐานที่ 2.1 ปจจัย ดานผลิตภัณฑ มีความสัมพัน ธกับความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ปจจัยดานผลิตภัณ ฑ มีความสัมพัน ธกับความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย
สาขาสํานักสีลม อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ทั้งนี้อาจเปนเพราะธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มีประเภท
ของผลิตภัณ ฑและบริการหลากหลายใหเลือกใชบริการ และลักษณะสมุดเงินฝาก บัตรเอทีเอ็มมีความสวยงาม จึงทําใหลูก คาที่ม าใชบ ริก ารมีค วามพึง
พอใจตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
สมมติฐานที่ 2.2 ปจจัย ดานการสงเสริมการตลาด มีความสัมพันธกับความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขา
สํานักสีลม
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ปจจัยดานการสงเสริมการตลาด มีความสัมพันธกับความพึงพอใจของลูก คาที่ม ีตอการบริการของธนาคาร
กสิกรไทย สาขาสํานักสีลม อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ทั้งนี้อาจเปนเพราะธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
มีการประชาสัม พันธโดยใชสื่อตางๆ เชน แผนพับ โปสเตอร ปายผา จดหมายเชิญชวน และมีการจัดกิจกรรมสงเสริมการขายนอกสถานที่ จึงทําใหลูกคา
ที่ม าใชบริการมีความพึงพอใจตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
สมมติฐานที่ 2.3 ปจจัย ดานราคา มีความสัม พัน ธกับความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ปจจัยดานราคา มีความสัม พัน ธกับความพึงพอใจของลูก คาที่ม ีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขา
สํานักสีลม อยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ทั้งนี้อาจเปนเพราะธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มีอตั ราดอกเบี้ย
เงิน กูสินเชื่อและอัตราคาธรรมเนียมในการใหบริการตางๆ ที่เหมาะสม จึงทําใหลูกคาที่ม าใชบริการมีความพึงพอใจตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย
สาขาสํานักสีลม
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. ปจจัย ดานสวนประสมการตลาดของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
1.1 ดานผลิตภัณฑ ธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ควรจัดการประชุมเพื่อพิจารณาปรับปรุงผลิตภัณ ฑแ ละบริก ารตางๆ ใหมี
ความเหมาะสมมากยิ่งขึ้น เชน บัญชีเงินฝากออมทรัพยดอกเบี้ยพิเศษ ตั๋วเงินลงทุนที่มีเงื่อนไขพิเศษ สินเชื่อบุคคลอัตราดอกเบี้ย ต่ํา เปนตน รวมทั้งควร
[184]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จัดการประชุมเพื่อพิจารณาหลักเกณฑการฝาก ถอน และชําระคาสาธารณูปโภค ใหมีความเหมาะสมมากยิ่งขึ้น เชน การเพิ่ม วงเงิน การถอนเงินผานเครือ่ ง
เอทีเอ็ม การเพิ่มวงเงินสําหรับการใชบริการหักบัญ ชีอัตโนมัติเพื่อชําระคาสาธารณูปโภค เปนตน
1.2 ดานสงเสริมการตลาด ธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ควรเพิ่มจํานวนของที่ระลึกที่แจกในเทศกาลตางๆ ใหเพียงพอกับจํานวน
ลูกคาที่ม าใชบริการและควรเพิ่ม มูลคาของรางวัลที่แจกสําหรับลูกคาที่มาใชบริการตามหลักเกณฑที่ธนาคารกําหนด
1.3 ดานราคา ธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ควรจัดการประชุม เพื่อพิจารณาเกี่ยวกับอัตราผลตอบแทนของดอกเบี้ย เงิน ฝาก
ของธนาคารใหเหมาะสมยิ่งขึ้น เชน การเพิ่ม อัตราดอกเบี้ยเงิน ฝากใหเหมาะสมกับสถานการณปจจุบันหรือสูงกวาหรือเทียบเทากับอัตราดอกเบีย้ เงินฝาก
ของธนาคารอื่น ๆ และควรพิจารณาอัตราคาธรรมเนีย มในการชําระคาสาธารณูปโภคและโอนเงินตางจัง หวัดใหเหมาะสมยิ่ง ขึ้น เชน การปรับลดอัต รา
คาธรรมเนีย มหรือยกเวนอัตราคาธรรมเนียมในการชําระคาสาธารณูปโภคและโอนเงิน ตางจังหวัด
2. ความพึงพอใจตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
2.1 ดานเจาหนาที่ ธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ควรจัดสัมมนาเชิงปฏิบัติการเกี่ย วกับการใหบริการตางๆ ใหแ กเจาหนาทีท่ กุ
คน รวมทั้งควรจัดการประชุม อยางนอยสัปดาหละ 1-2 ครั้ง เพื่อใหเจาหนาที่ไดแลกเปลี่ยนประสบการณ และปญหาที่เกิดจากการปฏิบตั งิ าน เพือ่ หาแนว
ทางแกไขและขอปฏิบัติรวมกัน
2.2 ดานบริการ ธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ควรเพิ่ม เจาหนาที่ประจําจุดบัตรบัตรคิว เพือ่ ชีแ้ จงเกีย่ วกับจํานวนผูร อรับบริการ
และเวลาที่ใชในการรอรับบริการ และชี้แ จงขอสงสัย อื่น ๆ แกลูกคาที่ม าใชบริการ รวมทั้งควรจัดใหม ีเจาหนาที่ประจําทุกเคานเตอร เพื่อใหการใหบริการ
เปน ไปรวดเร็ว ทัน ตอเวลา มากยิ่งขึ้น
2.3 ดานสถานที่ พบวา ธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ควรจัดสรรสถานที่จอดรถเพิ่ม เติมและควรดูแลสถานทีจ่ อดรถใหมคี วาม
สะอาดเปนระเบีย บเรียบรอยตลอดเวลา
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. ควรขยายขอบเขตเครื่องมือที่ใชในการศึกษาใหกวางขึ้น นอกเหนือจากการใชแบบสอบถาม เชน การสัมภาษณ ซึง่ เปนการเก็บขอมูลเชิงคุณภาพมา
ประกอบกับขอมูลเชิงปริมาณ เพื่อใหทราบถึงความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ไดชัดเจนขึ้น และทําให
สามารถทราบถึงปญหาที่ควรปรับปรุงไดตรงจุดมากยิ่งขึ้น
2. ควรศึกษาเปรีย บเทีย บความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม กับธนาคารกสิกรไทย สาขาอื่น ๆ
ในจัง หวัดกรุง เทพมหานคร เพื่อ นําข อมูลที่ ไดม าปรับ ปรุงและพัฒ นาการให บริการของของธนาคารกสิ กรไทย ใหมีค วามสะดวก รวดเร็ว และมี
ประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
เอกสารอางอิง
ชัช รา ทองไทย. 2554. ความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอ การใหบ ริก ารของธนาคารออมสิน สาขาวังนอ ย จังหวัด พระนครศรีอ ยุธยา. วิทยานิพนธ
บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาบริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา.
ธนาคารกสิกรไทย. 2548. รายงานการพัฒนาความยั่งยืน ธนาคารกสิกรไทย. กรุงเทพมหานคร: ธนาคารกสิกรไทย.
ธนาคารแหงประเทศไทย. 2553. แผนพัฒนาระบบสถาบันการเงิน . กรุงเทพมหานคร: ม.ป.พ.
ปย ฉัตร วรนิติกุล. 2553. ความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอ การบริการของธนาคารกรุง เทพ จํากัด (มหาชน) สาขาคลองหลวง ปทุม ธานี จัง หวัด
ปทุมธานี. การศึกษาคน ควาอิสระ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ปุณ ยภาพัชร อาจหาญ. 2555. ความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการใหบริการของธนาคารทหารไทย จํากัด (มหาชน) สาขาจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี.
รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการจัดการภาครัฐและภาคเอกชน, มหาวิทยาลัยบูรพา.
อานนต ฉลูศรี. 2554. ความพึงพอใจของลูกคาในการใชบริการสินเชื่อ กับธนาคารออมสิน ในเขตอําเภอเมือง จังหวัดอุบ ลราชธานี. วิทยานิพนธ
บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาการจัดการทั่วไป, มหาวิทยาลัย ราชภัฏอุบลราชธานี.
Yamane, T. 1967. Statistic and Introductory Analysis. New York: Harper and row.
[185]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด
Farmer’s opinion toward the Promotion Small and Micro Community Enterprises,
Land Reform Area, Roi Et Province
วิภาวี เปย มศิริ* และ รองศาสตราจารย เชีย่ วชาญ อาศุวฒ
ั นกูล**
Wipawee Peamsiri and Associate Professor Chiocharn Arsuwattanakul
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ศึกษาความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสง เสริม วิส าหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูป ที่ดิน จัง หวัดรอยเอ็ด 2)
เปรียบเทียบความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดร อยเอ็ด จําแนกตามปจจัย สวนบุค คล และ 3) ศึกษา
ความสัมพัน ธระหวาง ความรูความเขาใจของเกษตรกรเกี่ย วกับวิสาหกิจชุมชน กับ ความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรปู
ที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด กลุม ตัวอยางที่ใชในการวิจัย ครั้งนี้ คือ เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ดที่เปน สมาชิก วิส าหกิจชุม ชน จํานวน 222 คน
เครื่องมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูล คือ แบบสอบถาม แลวนําไปวิเคราะหข อมูลโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูป สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูล คือ คารอย
ละ คาเฉลี่ย คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน คา t-test การวิเคราะหความแปรปรวนทาง และคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธเพีย รสัน โดยมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ
.05 ผลการวิจัย พบวา เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดรอยเอ็ดที่เปน สมาชิกวิสาหกิจชุมชนมีความคิดเห็นตอ การสงเสริม วิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรปู
ที่ดินจังหวัดรอยเอ็ดในระดับสูง การทดสอบสมมติฐานพบวา ความรูเกี่ยวกับวิสาหกิจชุม ชนมีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสงเสริม
วิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05
คําสําคัญ: ความรูเกีย่ วกับวิสาหกิจชุมชน ความคิดเห็นของเกษตรกร การสงเสริมวิสาหกิจชุมชน
Abstract
The objectives of the research were to study farmer’s opinion toward the Promotion Small and Micro Community
Enterprises, Land Reform Area, Roi Et Province, to compare their opinion classified by personal factors and to study the
relationship between knowledge concerning community enterprises and their opinion The sample size consisted of 222 persons
selected from farmers in Small and Micro Community Enterprises, Land Reform Area, Roi Et Province. Data were collected by
questionaires and analysized by statistical software. Statistical tools used for data analysis were percentage, mean, standard
deviation, t-test, One Way ANOVA, and Pearson Product Moment Correlation Coefficient at the .05 level of significance. The
results of the research found that the farmer’s opinion toward the promotion of this project were at high level. Hypothesis
testing revealed that knowledge concerning community enterprises was associated with their opinion at the .05 level of
significance.
Keywords: Knowledge concerning community enterprises, Farmer’s opinion, The Promotion Small and Micro Community
Enterprises
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; Email:
[email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
[186]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
กระทรวงเกษตรและสหกรณมีแ ผนปรับโครงสรางและพัฒนาการผลิต โดยเนน ใหเกษตรกรรายยอยมีศักยภาพในการผลิต การแขง ขัน ทาง
การตลาดที่สูงขึ้น สงเสริมใหม ีการผลิตในสถานการณที่เปลี่ยนแปลงไป โดยเนนกระบวนการสรางองคความรู ซึ่งกระบวนการเรีย นรูตองเชื่อมโยงกับ
ขอมูลที่ใชในการตัดสินใจ กระบวนการผลิต และตลาด สงเสริมใหม ีรวมกลุม ของเกษตรกรรายยอยหรือการจัดตั้งเปนกลุม วิสาหกิจชุมชน เพือ่ ทําแผนการ
ผลิต เพิ่ม ประสิทธิภาพการผลิต และสรางมูลคาเพิ่มใหกับสิน คาภายในชุม ชน ซึ่ง เปน การเนน การพัฒ นาธุรกิจ ภาคประชาชน เพื่อแกไขปญ หาความ
ยากจนใหแกเกษตรกร สํานักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) เปน หนวยงานในกระทรวงเกษตรและสหกรณ ซึ่งมีหนาที่ในการปรับ ปรุง
เกี่ย วกับสิทธิและการถือครองที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ทําใหเกษตรกรผูเชาที่ดิน ผูไรที่ทํากิน และผูประสงคจะเปนเกษตรกร ไดมีโอกาสเปน เจาของที่ดิน
หรือมีที่ดินสําหรับทําการเกษตรเปน ของตนเองอยางถาวรแลว ยังมีหนาที่ในการพัฒนาอาชีพเกษตรกรรม และใชทรัพยากรที่ดิน ใหมีประสิทธิภาพดว ย
การปรับปรุงปจจัย การผลิต ใหบริการดานสินเชื่อและการตลาดเพื่อใหเกษตรกรมีรายไดสูงขึ้น ส.ป.ก. มีแ นวนโยบายการพัฒนาภาคเกษตรไทย สูความ
ยั่งยืน สรางเศรษฐกิจชุม ชน ซึ่งเปน พื้น ฐานของการพัฒนาเศรษฐกิจแบบพอเพียง สนับสนุนและพัฒนาอาชีพเพื่อเพิ่มรายไดใหกบั เกษตรกร มุง การเรียนรู
ยึดถือการพึ่งตนเองและใชทรัพยากรอยางคุมคา ทั้งนี้ เพื่อเปนการสนองแนวนโยบายดังกลาว และสรางความมัน่ คงทางเศรษฐกิจชุมชน ภายใตพระราชบัญญัติ
สงเสริมวิสาหกิจชุมชน พ.ศ.2548 และพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดิน เพื่อเกษตรกรรม พ.ศ.2518 รวมทั้งความสอดคลองกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและ
สังคมแหงชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ.2555-2559) ที่ย ังคงยึดหลักปฏิบัติตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ควบคูกับกระบวนทัศนการพัฒนาแบบบูรณาการ เปน
องครวมที่มีคนเปนศูนยกลางการพัฒนาที่เนนการเสริมสรางความเขมแข็งของฐานการผลิตภาคการเกษตร ส.ป.ก.จึงไดสนับสนุนใหเกษตรกรในเขตปฏิรปู
ที่ดิน รวมตัวกัน จัดตั้งกลุมวิสาหกิจชุม ชน ใหความสําคัญกับการพัฒนาองคความรูและภูม ิปญญาทองถิ่น การนําทรัพยากรทองถิ่นมาใชในการผลิตสินคา การ
แปรรูป และการบริการ รวมทั้งสรางโอกาสและกิจกรรมทางธุรกิจอยางครบวงจร อยางไรก็ตาม ในชวงที่ผานมาการดําเนินการพัฒนากลุม วิสาหกิจชุมชน
ในเขตปฏิรูปที่ดิน ยังไมม ีการประเมินความประสบความสําเร็จของโครงการ ในฐานะที่ผูวิจัย ทํางานอยูในกลุม พัฒนาสถาบันและธุรกิจชุมชน สํานักพัฒนา
และถายทอดเทคโนโลยี สํานักงานการปฏิรูปที่ดิน เพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) ซึ่งทําหนาที่ที่เกี่ย วกับการพัฒนากลุม วิสาหกิจชุม ชน สถาบัน เกษตรกร จึงมี
ความสนใจที่จะศึกษาความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน เพื่อที่จะเปนประโยชนตอสํานักงานการปฏิรปู ทีด่ นิ เพือ่
เกษตรกรรม (ส.ป.ก.) ในการพัฒนางานขององคการใหสามารถบริการเกษตรกรในเขตพื้นที่ของตนเองไดอยางทั่วถึง และสามารถชวยพัฒนาศักยภาพ
เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน ใหอยูไดดวยตนเองและยั่งยืนตอไป
วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดนิ จังหวัดรอยเอ็ด
2. เพื่อเปรีย บเทียบความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดนิ จังหวัดรอยเอ็ด จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวาง ความรูความเขาใจของเกษตรกรเกี่ยวกับวิสาหกิจชุม ชน กับความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสง เสริม
วิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด
[187]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กรอบแนวคิดในการวิจัย
ปจจัยสวนบุคคล ไดแก
- เพศ
- อายุ
- การศึกษา
- ประเภทของที่ดนิ
- ระยะเวลาการถือครองทีด่ นิ
ความคิดเห็นของเกษตรกรตอ
การสงเสริมวิส าหกิจชุมชน
ในเขตปฏิรูปทีด่ นิ จังหวัดรอยเอ็ด
- ดานการพัฒนาองคความรู
- ดานการบริหารจัดการภายในกลุม
- ดานการสนับสนุนเงินทุนของ ส.ป.ก.
ความรูค วามเขาใจของเกษตรกรเกีย่ วกับวิสาหกิจ
ชุมชน
- ความหมายของวิสาหกิจชุมชน
- ลักษณะของวิสาหกิจชุมชน
- ประเภทของวิสาหกิจชุมชน
- การดําเนิน งานวิสาหกิจชุมชน
- เครือขายวิสาหกิจชุมชน
วิธีการวิจัย
ประชากรและตัวอยาง
ประชากรที่ใชในการวิจยั ครั้งนี้ คือ เกษตรกรในเขตปฏิรปู ที่ดนิ จังหวัดรอยเอ็ดทีเ่ ปนสมาชิกวิสาหกิจชุมชน ศึกษาในเดือนมีน าคม 2559 ซึ่งมี
จํานวนทั้งหมด 500 ราย ตัวอยางที่ใชในการวิจัยครัง้ นี้ คือ เกษตรกรในเขตปฏิรปู ทีด่ นิ จังหวัดรอยเอ็ดที่เปนสมาชิกวิสาหกิจชุมชน จํานวน 222 คน โดย
ใชสูตรของ Taro Yamane ในการกําหนดขนาดของกลุม ตัวอยาง
การสุมกลุม ตัวอยาง
1. กลุม ตัวอยางที่ใชในการวิจัย ครัง้ นี้ คือ เกษตรกรในเขตปฏิรปู ทีด่ นิ จังหวัดรอยเอ็ด ที่เปนสมาชิกวิสาหกิจชุมชน โดยไดแบงออกเปน 21
กลุม โดยวิธีการสุม ตัวอยางแบบสัดสวนของชัน้ ภูมิ (Proportional Stratified Random Sampling)
2. ใชวิธีสมุ ตัวอยางแบบงาย (Simple Random Sampling) โดยวิธีการจับฉลาก แบบไมมกี ารทดแทน (Without Replacement)
เครือ่ งมือที่ใชในการวิจยั
เครื่องมือที่ใชในการวิจัย ครั้งนี้ เปนแบบสอบถาม ซึ่งผูวิจัยไดสรางขึ้นจากการศึกษาทฤษฎีแ ละแนวคิดตางๆ แบงออกเปน 3 สวน ไดแก สวน
ที่ 1 ปจจัยสวนบุคคลของกลุมตัวอยาง สวนที่ 2 ความรูความเขาใจของเกษตรกรเกี่ย วกับวิสาหกิจชุมชน สวนที่ 3 ความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการ
สงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด
การทดสอบเครื่องมือที่ใชในการวิจยั
1. การหาความตรง โดยผูวิจัย นําแบบสอบถามที่สรางขึ้น ไปเสนอตอประธานกรรมการที่ปรึกษาและอาจารยที่เกี่ยวของ เพือ่ ทําการตรวจสอบ
ความถูกตองหาความตรงตามเนื้อหา (Content Validity) ของคําถามในแตละขอวาตรงตามวัตถุประสงคของการวิจัย หรือ ไม หลัง จากนั้น นํามาแกไข
ปรับปรุงเพื่อดําเนินการหาความเชื่อมั่นตอไป
[188]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. การหาความเชื่อมั่น โดยผูวิจัย นําแบบสอบถามที่แ กไขปรับปรุงไปทําการทดสอบ(Try-out) เพื่อหาความเชื่อ มั่น กับตัวอยางที่มีลักษณะ
ใกลเคียงกลุมที่วิจัย จํานวน 30 ชุด คือ เกษตรกรที่เปน สมาชิกวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูป ที่ดิน กลุม วิส าหกิจชุม ชนศูน ยขาวชุม ชนบานโนนสวรรค
อําเภอสุวรรณภูมิ จังหวัดรอยเอ็ด จํานวน 30 คน เมื่อเดือนกุมภาพันธ พ.ศ.2559 ซึ่งมิใชเปน กลุมตัวอยาง จากนั้นไดนําขอมูลมาวิเคราะหหาคาความ
เชื่อ มั่น โดยใชคาสัม ประสิทธิ์ความเชื่อมั่น ของ Cronbach’s alpha (Cronbach’s Reliability Coefficient Alpha) ไดคาสัม ประสิท ธิ์แ อลฟาของ
แบบสอบถามรวมทั้งฉบับเทากับ .876
สถิตทิ ี่ใชในการวิเคราะหขอ มูล
ในการวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยใชสถิติในการวิเคราะหข อมูล ดัง นี้ 1) คารอ ยละ (Percentage) 2) คาเฉลี่ย (Mean) และสว นเบี่ย งเบนมาตรฐาน
(Standard Deviation) 3) คา t-test 4) การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว (One Way ANOVA) 5) คาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธข องเพีย รสัน
(Pearson Product Moment Correlation Coefficient) โดยกําหนดคานัย สําคัญทางสถิติที่ใชวิเคราะหครั้งนี้ไวที่ระดับ .05
ผลการวิจัย
ปจจัยสวนบุคคลของกลุมตัวอยาง
กลุมตัวอยาง สวนใหญเปน เพศหญิง จํานวน 139 คน คิดเปนรอยละ 62.6 และเพศชาย จํานวน 83 คน คิดเปน รอยละ 37.4 โดยมีอายุสวน
ใหญม ีอายุตั้งแต 60 ปข ึ้นไป จํานวน 79 คน คิดเปนรอยละ 35.6 รองลงมาตามลําดับคือ กลุม อายุระหวาง 50-59 ป จํานวน 69 คน คิดเปนรอยละ 31.0
กลุมอายุระหวาง 40-49 ป จํานวน 51 คน คิดเปน รอยละ 23.0 และกลุม ที่ม ีอายุต่ํากวา 40 ป จํานวน 23 คน คิดเปน รอยละ 10.4 โดยมีการศึกษาสวน
ใหญอยูในระดับการศึกษาต่ํากวามัธยมศึกษา จํานวน 167 คน คิดเปน รอยละ 75.2 รองลงมาตามลําดับ คือ ระดับการศึก ษามัธยมศึก ษา-อนุปริญ ญา
จํานวน 45 คน คิดเปนรอยละ 20.3 และระดับการศึกษาปริญ ญาตรีขึ้นไป จํานวน 10 คน คิดเปน รอ ยละ 4.5 มีประเภทของที่ดิน สวนใหญถ ือครอง
เอกสารสิทธิ์ ส.ป.ก.4-01 จํานวน 204 คน คิดเปนรอยละ 35.6 รองลงมาตามลําดับ คือ ถือครอง น.ส.3 จํานวน 10 คน คิดเปน รอยละ 4.5 และถือครอง
ที่ดินประเภทอื่นๆ จํานวน 8 คน คิดเปนรอยละ 3.6 และมีระยะเวลาการถือครองที่ดิน สวนใหญอยูในระยะเวลาการถือครองที่ดิน ระหวาง 26-35 ป
จํานวน 79 คน คิดเปนรอยละ 35.6 รองลงมาไดแ ก ระยะเวลาการถือครองที่ดิน ระหวาง 16-25 ป จํานวน 71 คน คิดเปน รอยละ 32.0 ระยะเวลาการ
ถือครองที่ดินระหวาง 1-15 ป จํานวน 59 คน คิดเปนรอยละ 26.6 และระยะเวลาการถือครองที่ดิน 36-45 ป จํานวน 9 คน คิด เปน รอยละ 4.0 และ
ระยะเวลาการถือครองที่ดิน ตั้งแต 46 ปขึ้น ไป จํานวน 4 คน คิดเปนรอยละ 1.8
ความรูค วามเขาใจของเกษตรกรเกีย่ วกับวิสาหกิจชุมชน
ภาพรวมของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดรอยเอ็ด มีความรูความเขาใจเกี่ยวกับวิสาหกิจชุมชน อยูในระดับมาก (xˉ = .89) โดยแยกเปนความรูความ
เขาใจดานความหมายของวิสาหกิจชุมชน (xˉ = .94) ดานลักษณะของวิสาหกิจชุมชน (xˉ = .93) ดานประเภทของวิสาหกิจชุมชน (xˉ = .92) ดานการดําเนินงานวิสาหกิจ
ชุมชน (xˉ = .77) และดานเครือขายวิสาหกิจชุมชน (xˉ = .92) ซึ่งมีคาเฉลี่ยอยูในระดับ มาก
ความคิดเห็นของเกษตรกรตอ การสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปทีด่ นิ จังหวัดรอยเอ็ด
ภาพรวมของความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริม วิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จัง หวัดรอยเอ็ด อยูในระดับ สูง (xˉ = 2.70) เมื่อ
พิจารณารายดาน พบวา ระดับความคิดเห็นสูงที่สุด ไดแ ก ดานการบริหารจัดการภายในกลุม (xˉ = 2.82) ระดับ ความคิด เห็น รองลงมา ไดแ ก ดานการ
พัฒนาองคความรู (xˉ = 2.78) และระดับความคิดเห็น นอยที่สุด ไดแ ก ดานการสนับสนุน เงิน ทุนของ ส.ป.ก. (xˉ = 2.31) ซึง่ มีระดับความคิดเห็นอยูใ นระดับ
ปานกลาง
ผลทดสอบสมมติฐาน
1. ปจจัยสวนบุคคลของเกษตรกรในเขตปฏิรปู ที่ดนิ จังหวัดรอยเอ็ดทีม่ ีความตางกัน จะมีความคิดเห็นของเกษตรกรตอการเสริมวิสาหกิจชุมชนใน
เขตปฏิรูปที่ดนิ จังหวัดรอยเอ็ด แตกตางกัน
[189]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1.1 เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดรอยเอ็ด ที่ม ีเพศตางกัน จากการวิเคราะหดวยสถิติ t-test จากการวิเคราะห พบวา มีความ
คิดเห็น ตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด ไมแ ตกตางกัน ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ดังรายละเอีย ดในตารางที่ 1
ตารางที่ 1 การเปรียบเทียบความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดนิ จังหวัดรอยเอ็ด จําแนกตามเพศ
เพศ
จํานวน
ความคิดเห็นของเกษตรกร
S.D.
t
xˉ
ภาพรวม
ชาย
83
2.71
.246
.456
หญิง
139
2.69
.239
P
.649
1.2 เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดรอยเอ็ด ที่ม ีอายุ การศึกษา ประเภทของที่ดิน และระยะเวลาการถือ ครองที่ด ิน ตางกัน
จากการวิเคราะหดวยสถิติ การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว (One Way ANOVA) จากการวิเคราะห พบวา มีความคิดเห็นตอการสงเสริมวิสาหกิจ
ชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด ไมแตกตางกัน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ดังรายละเอียดในตารางที่ 2
ตารางที่ 2 การวิเคราะหความแปรปรวนของความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูป ที่ดิน จัง หวัดรอยเอ็ด จําแนกตามอายุ
การศึกษา ประเภทของที่ดิน และระยะเวลาการถือครองที่ดิน
ความคิดเห็นของเกษตรกร
ปจจัยสวนบุคคล
แหลงของความแปรปรวน
df
SS
MS
F
P
1. อายุ
ระหวางกลุม
3
.113
.038
.646
.586
ภายในกลุม
218
12.707
.058
รวม
221
12.820
2. การศึกษา
ระหวางกลุม
2
.105
.053
.907
.405
ภายในกลุม
219
12.715
.058
รวม
221
12.820
3. ประเภทของทีด่ นิ
ระหวางกลุม
2
.180
.090
1.562
.212
ภายในกลุม
219
12.640
.058
รวม
221
12.820
4. ระยะเวลาการถือครองที่ดนิ
ระหวางกลุม
4
.235
.059
1.015
.400
ภายในกลุม
217
12.585
.058
รวม
221
12.820
2. ความรูความเขาใจเกี่ยวกับวิสาหกิจชุม ชนในภาพรวม มีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสงเสริม วิสาหกิจชุม ชนในเขต
ปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 นั่นหมายความวา เกษตรกรมีความรูความเขาใจเกี่ย วกับวิสาหกิจชุมชนมากเทาใด ยิง่ มี
ความคิดเห็น ตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด มากขึ้น เทานั้น ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐาน และเมื่อ พิจารณาเปน รายดาน
พบวา ความรูความเขาใจเกี่ยวกับวิสาหกิจชุมชนดานความหมายของวิสาหกิจชุมชน ดานประเภทของวิสาหกิจชุม ชน และดานการดําเนิน งานวิสาหกิจ
ชุม ชน ไมมีความสัมพัน ธกับความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดิน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานทีต่ งั้ ไว แตความรูค วาม
เขาใจเกี่ย วกับวิสาหกิจชุมชนดานลักษณะวิสาหกิจชุมชน และดานเครือขายวิสาหกิจชุม ชน มีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสงเสริม
วิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดิน อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 โดยมีคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธ (r =.319 และ .217 ตามลําดับ ) โดยมี
ความสัมพัน ธในระดับต่ํา ทิศทางบวก หมายถึง ความรูความเขาใจเกี่ยวกับลักษณะของวิสาหกิจชุมชนมากขึ้น ความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสงเสริม
วิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด สูงขึ้น ตามไปดวย ซึ่งเปนไปตามสมมติฐาน ดังรายละเอียดในตารางที่ 3
[190]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางที่ 3 คาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธระหวางความรูความเขาใจของเกษตรกรเกีย่ วกับวิสาหกิจชุมชนกับความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจ
ชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด
ความคิดเห็นของเกษตรกร
ความรูค วามเขาใจเกีย่ วกับวิส าหกิจชุมชน
r
P
1. ดานความหมายของวิสาหกิจชุมชน
-.022
.749
2. ดานลักษณะของวิสาหกิจชุมชน
.319
.000*
3. ดานประเภทของวิสาหกิจชุมชน
.125
.062
4. ดานการดําเนิน งานวิสาหกิจชุมชน
.048
.480
5. ดานเครือขายวิสาหกิจชุมชน
.217
.001*
รวม
.264
.000*
อภิปรายผล
ผลการศึกษาวิจัยเรื่อง ความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสงเสริม วิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด สามารถวิเคราะหไดดังนี้
1. ความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสงเสริม วิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ดในภาพรวม พบวา มีระดับ ความคิดเห็น สูง มี
คาเฉลี่ยเทากับ 2.70 อาจจะเปนเพราะวา ในการสงเสริม วิสาหกิจชุม ชนนั้น ตองมาจากความตองการของกลุมวิสาหกิจชุมชน สอดคลองกับงานวิจัยของ
ราตรี โหพึ่งจู (2550) ที่ศึกษา ความคิดเห็นของเกษตรกรในจังหวัดนครปฐมตอนโยบายเกี่ย วกับมาตรฐานการผลิตพืช อินทรีย ที่วา เกษตรกรเห็น ดว ย
อยางมากตอนโยบายเกี่ยวกับมาตรฐานการผลิตพืชอินทรีย ในดานเมล็ดพัน ธุแ ละการจัดการแปลง ดานการจัด การดิน น้ํา และปุย และดานการออก
ใบรับรอง
2. ความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสงเสริม วิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด จําแนกตามปจจัย สวนบุคคล พบวา ไมมคี วาม
แตกตางกันเลย สอดคลองกับงานวิจัย ของ ราตรี โหพึ่งจู (2550) ที่ศึกษา ความคิดเห็น ของเกษตรกรในจังหวัดนครปฐมตอนโยบายเกี่ยวกับมาตรฐานการ
ผลิตพืชอินทรีย พบวา เกษตรกรที่ม ี ปจจัยเรื่อง เพศ อายุ รายได และความรูความเขาใจตอนโยบายเกี่ยวกับมาตรฐานการผลิตพืชอินทรีย ทีต่ า งกัน ไมมี
ผลตอระดับความคิดเห็นตอนโยบายเกี่ยวกับมาตรฐานการผลิตพืชอินทรีย และสอดคลองกับงานวิจัย ของ อัง คณา พวงสุดรัก (2552) ที่ศึกษา ความ
คิดเห็น ของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดนครปฐมตอสํานักงานการปฏิรูปที่ดินจังหวัดนครปฐม พบวา ตัว แปรดานเพศ อายุ รายได การศึก ษาที่
ตางกัน ไมทําใหความคิดเห็นของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดนครปฐมแตกตางกัน
3. ความรูความเขาใจของเกษตรกรเกี่ยวกับวิสาหกิจชุมชน มีความสัมพันธกับความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปทีด่ นิ
จังหวัดรอยเอ็ด เพราะเกษตรกรมีความรูความเขาใจมาก ทําใหเกษตรกรรูเกี่ยวกับการดําเนินงานสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดินไดอยางถูกตอง และตรงตอ
ความตองการของเกษตรกร ซึ่งเปนการพัฒนาสงเสริมที่ตรงจุด จึงทําใหเกษตรกรเห็นดวยตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน สอดคลองกับงานวิจัยของ
พรรณี สามนเสน (2548) ที่ศึกษา ความคิดเห็นของเกษตรกรชาวสวนยางตอโครงการแปลงสวนยางเปนทุน พบวา การรับรูขาวสารเกี่ยวกับโครงการ ความรูความ
เขาใจเกี่ยวกับโครงการ มีความสัมพันธกับความคิดเห็นของเกษตรกรชาวสวนยางตอโครงการแปลงสวนยางเปนทุนอยางมีนัยสําคัญทางสถิติ และสอดคลองกับ
งานวิจัยของ ศุภสิทธิ์ ปรีชาพันธุ (2549) ที่ศึกษา ความคิดเห็นของขาราชการในสํานักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมตอนโยบายแปลงสินทรัพยใหเปนทุน
พบวา ความรูในเรื่องนโยบายแปลงสินทรัพยใหเปนทุนมีความสัมพันธทางบวกกับความคิดเห็นตอนโยบายแปลงสินทรัพยใหเปนทุน
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากผลการวิจยั
จากผลการวิจัย เรื่อง ความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด ผูวิจัยขอเสนอขอเสนอแนะ
ดังตอไปนี้
[191]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1. ความรูความเขาใจเกี่ยวกับวิสาหกิจชุม ชน ผลการวิจัย พบวา เกษตรกรมีความรูความเขาใจอยูในระดับมาก ดังนั้น ตองรักษาระดับความรู
ของเกษตรกรใหคงอยู และตองไดรับการพัฒนาความรูอยางตอเนื่อง โดยการจัดใหม ีการฝกอบรม และศึกษาดูงานอยางสม่ําเสมอ
2. ความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสงเสริม วิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดรอยเอ็ด ผลการวิจัยพบวา เกษตรกรเห็นดวยอยางมาก
ในการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนของสํานักงานการปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด ดังนั้น จึงควรรักษาระดับความคิดเห็นของเกษตรกรใหอยูอยางถาวร โดยการ
ติดตามการดําเนิน งานของวิสาหกิจชุม ชน และชวยเหลือเมื่อวิสาหกิจชุมชนตองการ
3. ขอเสนอแนะเกี่ยวกับสมมติฐาน ผลการวิจัย พบวา เกษตรกรยิ่งมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับวิสาหกิจชุมชนมาก ยิ่งเห็นดวยตอการสงเสริม
วิสาหกิจชุมชนมาก ดังนั้น ตองทําใหเกษตรกรไดรับการพัฒนาความรูอยางตอเนื่อง เพื่อทําใหเกิดความคิดเห็นที่มปี ระโยชนตอ การสงเสริมวิสาหกิจชุมชน
ตอไป
ขอ เสนอแนะในการทําวิจ ัยครั้งตอ ไป
1. ควรมีการศึกษาความคิด เห็น ของเกษตรกรตอการสง เสริม วิส าหกิจ ชุม ชนในเขตปฏิ รูป ที่ ดิน ในพื้น ที่ อื่น ที่ ม ีค วามใกลเคีย งกัน เพื่ อ
ทําการศึกษาความแตกตาง
2. ควรมีการศึกษาเรื่องปจจัย การมีสว นรวม ความคาดหวังของเกษตรกรที่เปน สมาชิกวิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ ดิน จัง หวัดรอยเอ็ด
เพิ่ม เติม เพื่อนําขอมูลมาใชในการพัฒนาวิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ดตอไป
3. ควรมีการเก็บรวบรวมขอมูลที่นอกเหนือจากการใชแ บบสอบถาม อาจจะเปนการใชแ บบสัมภาษณ หรือทําการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ
เอกสารอางอิง
พรรณี สามนเสน. 2548. ความคิดเห็น ของเกษตรกรชาวสวนยางตอ โครงการแปลงสวนยางเปน ทุน . กรุง เทพมหานคร: วิท ยานิพนธป ริญ ญาโท,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
ราตรี โหพึ่งจู. 2550. ความคิดเห็นของเกษตรกรในจังหวัดนครปฐมตอนโยบายเกี่ยวกับมาตรฐานการผลิตพืชอินทรีย. กรุงเทพมหานคร: การศึกษาคนควาอิสระ
ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ศุภ สิท ธิ์ ปรีช าพั น ธุ . 2549. ความคิด เห็น ของข าราชการในสํา นั ก งานการปฏิ รูป ที่ดิ น เพื่ อ เกษตรกรรมต อ นโยบายแปลงสิ น ทรั พ ย เ ป น ทุ น .
กรุงเทพมหานคร: วิทยานิพนธปริญ ญาโท, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
อังคณา พวงสุดรัก. 2552. ความคิดเห็นของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัด นครปฐมตอ การใหบริก ารของสํานักงานการปฏิรูป ที่ดิน จัง หวัด
นครปฐม. กรุงเทพมหานคร: การศึกษาคนควาอิสระปริญญาโท, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
[192]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
คุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน)
ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ
Quality of Work Life of Thailand Public Company Limited Employees,
Suvarnabhumi Airport
ศิริศักดิ์ ประจันตะเสน และ รองศาสตราจารย ดร.วัช ริน ทร ชาญศิลป
Sirisak Prachantasen and Associate Professer Vacharin Chansilp
บทคัดยอ
การศึกษาวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับคุณภาพชีวิตการทํางาน และเพื่อศึกษาปจจัย ที่ม ีความสัม พันธกับคุณ ภาพชีวิตการทํางาน
ของพนักงานบริษ ัททาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ กลุมตัวอยางที่ใชในการศึกษาวิจัย คือ พนักงานของบริษัท ทาอากาศ
ยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูม ิ จํานวน 241 คน เครื่องมือที่ใชในการเก็บขอมูล คือ แบบสอบถาม สถิติที่ใชในการวิเคราะหข อมูล
ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน คาไคสแควร คาแกมมา และคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธข องเพียรสัน โดยกําหนดคานัยสําคัญทางสถิตทิ ี่
ระดับ .05 ผลการศึกษาวิจัย พบวา พนักงานบริษ ัททาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ มีระดับคุณภาพชีวิตการทํางานอยูใน
ระดับปานกลาง และมีความคิดเห็น ดานบรรยากาศองคการในระดับดี เพศ อายุ ระดับการศึกษา ระยะเวลาในการปฏิบัติงาน และระดับรายไดตอเดือน
ไมม ีความสัม พันธกับคุณ ภาพชีวิตการทํางาน อยางไรก็ตาม ปจจัยดานบรรยากาศองคการมีความสัม พันธทางบวกกับคุณ ภาพชีวิตการทํางานในภาพรวม
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติ
คําสําคัญ : คุณภาพชีวิตการทํางาน, พนักงานบริษ ัท ทาอากาศยานไทย จํากัด มหาชน
Abstract
The objectives of this research were 1) to study the level of quality of work life 2) and to study related factors with
Quality of Work Life of Thailand Public Company Limited Employees, Suvarnabhumi Airport. The sample consisted of 241
employees of Airport of Thailand Public Company Limited Suvarnabhumi Airport. Data were collected by a using questionnaire.
Statistical tools were analyzed by Percentage, Mean, Standard Deviation, Chi-square, Gamma and Pearson Product Moment
Correlation Coefficient, at the .05 level of significance. The research result indicated that the employees of Airport of Thailand
Public Company Limited Suvarnabhumi Airport had moderate level of quality of work life and had high level of organizational
climate. Gender, age, level of education, period of working and income per month did not relate to quality of work life.
However, there was a significantly positive correlation between quality of work life and organizational climate.
Key Word: Quality of Work Life, Thailand Public Company Limited Employees
บทนํา
ปจจุบันองคการตางๆ มีแนวคิดเกี่ย วกับการพัฒนาทรัพ ยากรมนุษ ย ไมวาจะเปน การพัฒ นาดานทัก ษะความสามารถ ดานรางกาย ดาน
แรงจูงใจในการทํางาน หรือดานศักยภาพที่ม ีอยูในชีวิตอยางเหมาะสม ซึ่งการทํางานในปจจุบันนั้น องคการจึงใหความสําคัญกับทรัพยากรมนุษย รวมไป
[193]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ถึงความสัมพัน ธระหวางบุคลากรและองคการ ซึ่งบุคลากรผูปฏิบัติงานหากมีสภาพแวดลอมการทํางานที่ดี ยอมสงผลใหเกิดความตั้งใจในการทํางาน มี
คุณ ภาพชีวิตการทํางานที่ดีขึ้น ทําใหองคการประสบความสําเร็จ ตามวัตถุประสงคที่ตั้งไว โดยทรัพยากรมนุษ ยนั้น จะเปน ตัวชี้วัดความสําเร็จขององคการ
วามีประสิทธิภาพมากนอยเพียงใด (เพ็ญลักษณ ปาละกุล, 2553) ดังนั้น ถาหากบรรยากาศในการทํางานขององคการไมสามารถสรางความพึงพอใจใหกบั
พนักงานไดแ ลว อาจสงผลตอตัวพนักงานและองคการในภาพรวม (ศกลวรรณ กัลยาณมิตร, 2553) เพราะจะทําใหพนักงานในองคการขาดความพึงพอใจ
ในการทํางาน ขาดงานบอยขึ้น สุขภาพจิตตกต่ํา ซึ่งจะมีผลกระทบตอประสิทธิภาพในการทํางานขององคการ
บริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) เปน บริษัทที่เกี่ย วกับดานธุรกิจการบิน โดยทาอากาศยานสุว รรณภูม ิ จะมีลัก ษณะการทํางาน
เกี่ย วกับงานบริการที่ตอบสนองความตองการเพื่อใหเกิดความพึงพอใจของผูมาใชบริการสนามบิน โดยมีพนักงานทํางานตลอด 24 ชั่วโมง ขั้น ตอนการ
ทํางานยังคงมีรูปแบบเนนสายการบังคับบัญชา รวมทั้งพนักงานสวนใหญอาศัย อยูไกลจากที่ทํางาน ซึ่ง อาจทําใหพ นักงานเกิด ความเหนื่อ ยลาจากการ
ทํางาน ความเครีย ดจากการทํางาน เพิ่มคาครองชีพในชีวิตประจําวัน ทําใหพนักงานมีความพึงพอใจในการทํางานลดนอ ยลง ทําใหทํางานไดอยางไมมี
ประสิทธิภาพ ไมเกิดการมีปฏิสัม พัน ธกับผูบังคับบัญชา เพื่อนรวมงาน เกิดการโยกยายงานขาดความตอเนื่องในการทํางาน ซึง่ ลักษณะการทํางานดังกลาว
มีผลกระทบตอคุณภาพชีวิตการทํางานและสงผลตอการพัฒนาขององคการในอนาคต
จากสภาพปญหาดังกลาวผูวิจัยในฐานะที่เปน พนักงานของบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูม ิ จึงเปนสาเหตุ
ที่น ําไปสูการศึกษาคุณภาพชีวิตการทํางานและปจจัย ที่ม ีความสัม พันธตอคุณ ภาพชีวิตการทํางาน ทั้งนี้ขอมูลที่ไดจะเปนแนวทางในการปรับปรุงแกไขและ
ยกระดับคุณ ภาพชีวิต การทํางานเพื่อเพิ่ม ประสิทธิภาพในการทํางานของบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ ตอไป
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาระดับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ
2. เพื่อศึกษาระดับบรรยากาศองคการของพนักงานบริษ ัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูม ิ
3. เพื่อศึกษาปจจัย ที่มีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณ
ภูม ิ
กรอบแนวคิดในการวิจัย
จากการตรวจเอกสารแนวคิดและทฤษฎีบ รรยากาศองคการ (Forehand, G. and V.H. Gilmer,1964) และคุณ ภาพชีวิตการทํางาน
(Walton, R., 1973) ผูวิจัย ไดนํามากําหนดเปน กรอบแนวคิดในการวิจัย ดังนี้
ตัวแปรอิสระ
ตัวแปรตาม
ปจจัยสวนบุคคล
1. เพศ
2. อายุ
3. ระดับการศึกษา
4. ระยะเวลาในการปฏิบตั ิงาน
5. ระดับรายไดตอ เดือน
บรรยากาศขององคการ
1. โครงสรางขององคการ
2. ความเปนผูน ํา
3. การติดตอสื่อสาร
คุณภาพชีวติ การทํางานของพนักงานบริษทั ทาอากาศยาน
ไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูม ิ
1. คาตอบแทนที่เพียงพอและยุติธรรม
2. สภาพการทํางานทีด่ มี ีความปลอดภัยและสงเสริมสุขภาพ
3. ความมัน่ คงและความกาวหนาในการทํางาน
4. โอกาสในการพัฒนาความรูแ ละความสามารถของบุคคล
5. ประชาธิปไตยในองคการ
6. ความสมดุลระหวางงานและชีวิตสวนตัว
7. ความเกีย่ วของและเปนประโยชนตอ สังคม
[194]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วิธีการวิจัย
กลุม ตัวอยาง
ประชากรผูต อบแบบสอบถาม คือ พนักงานบริษ ัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ ซึง่ มีจํานวนทัง้ หมด 605 คน
โดยใชสูตรของ Yamane ในการกําหนดขนาดของกลุม ตัวอยางไดจํานวน 241 คน และใชการสุม ตัวอยางจําแนกตามกลุม งาน ดวยวิธีแบบแบงชัน้ ภูมิ
(Stratified Random Sampling)
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
เครื่องมือที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ แบบสอบถามทีผ่ ูศกึ ษาสรางขึน้ เพือ่ เก็บรวบรวมขอมูล โดยสรางขึน้ จากการศึกษาแนวคิด ทฤษฎี เอกสาร
และงานวิจยั ที่เกีย่ วของ ซึ่งแบบสอบถามทีส่ รางขึน้ ไดแบงออกเปน 3 สวน
1.เปนแบบสอบถามเกีย่ วกับขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม
2.เปนแบบสอบถามเกีย่ วกับบรรยากาศองคการของพนักงานบริษทั ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ
3.เปนแบบสอบถามเกีย่ วกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูม ิ
การวิเคราะหขอ มูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจยั ทําการวิเคราะหขอมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดมาวิเคราะหและประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ และในการศึกษาครั้งนี้ ผูว ิจัยไดใชสถิติในการวิเคราะหขอ มูลซึง่ ประกอบดวย คาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) คา Chi-Square Gamma และคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธแ บบเพียรสนั (Pearson’s Product
Moment Correlation Coefficient) เพื่อทดสอบสมมติฐาน
ผลการวิจัย
เพศ กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญเปน เพศหญิง จํานวน 139 คน คิดเปนรอยละ 57.7 และเปนเพศชาย จํานวน 102 คน คิดเปน
รอยละ 42.3
อายุ กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญอยูในกลุมอายุระหวาง 25-35 ป จํานวน 120 คน คิดเปน รอยละ 49.8 รองลงมาคือ อายุ
ระหวาง 36-45 ป จํานวน 69 คน คิดเปน รอยละ 28.6 สําหรับกลุม ที่ม ีอายุต่ํากวา 25 ป พบนอยที่สุด จํานวน 23 คน คิดเปน รอยละ 9.5
ระดับการศึกษา กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญมีการศึกษาในระดับปริญญาตรี จํานวน 134 คน คิดเปน รอยละ 55.6 รองลงมาคือ
กลุมที่มีการศึกษาในระดับสูงกวาปริญญาตรี จํานวน 94 คน คิดเปน รอยละ 39 สําหรับกลุม ตัวอยางที่ม ีการศึกษาต่ํากวาปริญญาตรี พบนอยทีส่ ดุ จํานวน
13 คน คิดเปน รอยละ 5.4
ระยะเวลาในการปฏิบัติงาน กลุมตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญปฏิบัติงานในระยะเวลา 5-10 ป จํานวน 103 คน คิดเปนรอยละ 42.7
รองลงมาคือ นอยกวา 5 ป จํานวน 65 คน คิดเปน รอยละ 27 สําหรับกลุมตัวอยางที่ปฏิบัติงานในระยะเวลา 11-15 ป พบนอยที่สุด จํานวน 24 คน คิด
เปน รอยละ 10
ระดับรายไดตอ เดือน กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญม ีระดับรายไดม ากกวา 20,000 บาทตอเดือน จํานวน 182 คน คิดเปนรอยละ
75.5 รองลงมาคือ ระดับรายได 15,001-20,000 บาทตอเดือน จํานวน 46 คน คิดเปนรอยละ 19.1 สําหรับกลุมตัวอยางที่มีรายไดไมเกิน 15,000 บาท
ตอเดือน พบนอยที่สุดจํานวน 13 คน คิดเปนรอยละ 5.4
คุณ ภาพชีว ิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุว รรณภูม ิ ในภาพรวมกลุม ตัว อยางมี
ความคิดเห็น ในระดับปานกลาง (xˉ = 3.63) และเมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา กลุม ตัว อยางมีความคิด เห็น ตอคุณ ภาพชีวิต การทํางานดานความ
เกี่ย วของและเปน ประโยชนตอสังคมมากที่สุด (xˉ = 3.96) รองลงมา คือ ดานสภาพการทํางานที่ดีมีค วามปลอดภัย และสงเสริม สุข ภาพ (xˉ = 3.70)
สําหรับดานคาตอบแทนที่เพีย งพอและยุติธรรมกลุมตัวอยางมีความคิดเห็นตอคุณภาพชีวิตการทํางานดานนี้นอ ยที่สุด (xˉ = 3.64)
[195]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บรรยากาศองคการของพนักงานบริษ ัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุว รรณภูม ิในภาพรวมกลุม ตัว อยางมีค วาม
คิดเห็น ในระดับดี (xˉ = 3.68) และเมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา กลุมตัวอยางมีความคิดเห็นตอบรรยากาศองคการดานการติดตอสื่อสารมากทีส่ ดุ (xˉ
= 3.75) รองลงมา คือ ดานความเปนผูนํา (xˉ = 3.67) สําหรับดานโครงสรางองคการกลุมตัวอยางมีความคิดเห็น ตอบรรยากาศองคก ารดานนี้น อยที่สุด
(xˉ = 3.64)
ปจ จัยที่ม ีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ
ปจจัย สวนบุคคลกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษ ัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ ในภาพรวม
พบวา เพศ อายุ ระดับการศึกษา ระยะเวลาในการปฏิบัติงาน และระดับรายไดตอเดือนไมม ีความสัม พันธกับคุณ ภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษทั
ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติที่ 0.05
ปจจัย ดานบรรยากาศขององคการมีความสัม พันธในทางบวก (r = 0.687) กับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย
จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูม ิ อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 (Sig. = .000) ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้ง ไวซึ่งหมายความวายิ่ง
บรรยากาศขององคการเอื้อตอการทํางานมากเทาใด ยิ่งสงผลใหคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทา
อากาศยานสุวรรณภูมิ เพิ่ม มากขึ้นเทานั้น โดยในภาพรวม ดานโครงสรางองคการ (r = .531) และดานความเปน ผูน ํา (r = .627) มีความสัม พันธในระดับ
ปานกลาง (คา r = อยูระหวาง 0.51-0.80) แตดานการติดตอสื่อสารมีความสัมพันธในระดับนอย (r = .506) (คา r = อยูระหวาง 0.00-0.50) อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ ระดับ .05 (Sig. =.000) ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
อภิปรายผลการวิจัย
จาก สมมติฐานที่ 2 บรรยากาศขององคการมีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน)
ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ ผลการศึกษา พบวา ทั้งภาพรวมและรายดาน บรรยากาศองคการของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทา
อากาศยานสุวรรณภูมิ มีความสัมพันธในทิศทางบวกกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยาน
สุวรรณภูมิ เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว สอดคลองกับงานวิจัยของ นพรัตน รุจนกานต (2547) ที่ศึกษาคุณ ภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริก าร
ผูโดยสาร ในฝายการโดยสารของบริษ ัทไทย แอรพอรต กราวด เซอรวิสเซส จํากัด และสอดคลองกับงานวิจัย ของ ศกลวรรณ กัลยาณมิตร (2553) ที่
ศึกษาคุณ ภาพชีวิตในการทํางานของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทย โดยมีรายละเอีย ดในแตละดาน ดังนี้
ดานโครงสรางองคการ มีความสัมพัน ธในทิศทางบวกกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทา
อากาศยานสุวรรณภูมิ เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว อาจเปนเพราะหนวยงานมีการจัดแบงโครงสรางขององคการ กําหนดลักษณะงานและหนาที่ค วาม
รับผิดชอบที่ชัดเจน รวมถึงใหโอกาสในการทําความรูจักกัน ของพนักงานในทุกระดับใหม ากขึ้น ก็จะทําใหคุณ ภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษทั ทา
อากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิในดานตางๆดีข ึ้นตามไปดวย
ดานความเปน ผูน ํา มีความสัมพันธในทิศทางบวกกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทา
อากาศยานสุวรรณภูมิ เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว อาจเปนเพราะผูบังคับบัญชาใหความไววางใจ มีการสรางแรงจูงใจในการปฏิบัติง าน ใหคําปรึกษา
และขอเสนอแนะในการปฏิบัติงาน รวมถึงยอมรับฟงความคิดเห็นของผูรวมงานมากขึ้น ก็จะทําใหคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษทั ทาอากาศ
ยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิในดานตางๆดีขึ้นตามไปดวย
ดานการติดตอ สื่อ สาร มีความสัมพันธในทิศทางบวกกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทา
อากาศยานสุวรรณภูมิ เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว อาจเปนเพราะหนวยงานมีการติดตอสื่อสารภายในองคการมากขึ้น และชัดเจน ทั้งในเรือ่ งของขอมูล
ขาวสารทั่วไป นโยบายการทํางานตางๆ รวมถึงพนักงานภายในองคการมีการแลกเปลี่ยนความรูแ ละความคิดเห็นซึ่งกันและกัน ทําใหการทํางานรวมกันดี
มากขึ้น ก็จะสงผลใหคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูม ิในดานตางๆดีขึ้น ตามไป
ดวย
[196]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ทั้งนี้เนื่องจากบรรยากาศขององคการ เปนปจจัยสําคัญที่มีอิทธิพลตอพฤติกรรม และการปฏิบัติงานของพนักงานภายในองคการ โดยมีสวน
ชวยในการสงเสริม และสนับสนุนใหพนักงานสามารถทํางานไดอยางมีประสิทธิภาพ สําเร็จตามเปาหมายที่กําหนดไว สงผลตอความกาวหนา และความ
มั่น คงในหนาที่การงาน ทําใหพนักงานมีคุณภาพชีวิตการทํางานที่ดีข ึ้นตอไป
ขอเสนอแนะในการวิจัย
ขอเสนอแนะจากการศึกษาครั้งนี้
จากการศึกษาเรื่องคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ เห็น ควรให
พัฒนาองคการในภาพรวมใหดีข ึ้น เชน ควรมีการแบงโครงสรางของหนวยงานและแบงแยกหนาที่ความรับผิดชอบ ในงานแตละตําแหนงใหมคี วามชัดเจน
รวมทั้งควรมีการปรับเปลี่ย นปริม าณของงานใหเกิด ความเหมาะสมกับกําลังคน ผูบัง คับ บัญ ชาควรรับฟง ความคิด เห็น ของผูใตบังคับบัญ ชา เพราะ
ผูปฏิบัติงานยอมมีความรูถ ึงปญหาในการทํางาน ซึ่งผูบังคับบัญชาควรมีวิจารณญาณและมีความยุติธรรม และชวยแกปญหาใหผูรวมงานทั้งในเรื่อ งงาน
และเรื่องสวนตัวเทาที่จะเปนไปได อีกทั้งควรใหความสําคัญ ในเรื่องของการติดตอสื่อสารภายในองคการ หากพนักงานภายในองคการรับรูเปาหมายการ
ปฏิบัติงานอยางชัดเจน องคการก็จะสามารถประสบความสําเร็จตามวัตถุประสงคที่ตั้งไว สงผลใหพนักงานภายในองคการมีคุณ ภาพชีวิต ที่ดีขึ้น ตามไป
ดวย
ขอเสนอแนะในการศึกษาครั้งตอ ไป
ผูศึกษาขอเสนอแนะแนวทางสําหรับผูสนใจที่จะทําการศึกษาในครั้งตอไป ดังนี้
1.การศึกษาในครั้งตอไป ควรมีการเก็บรวบรวมขอมูลโดยวิธีการอื่น ๆ เชน การสัมภาษณ เปนตน และอาจวิเคราะหสมมติฐานโดยใชสถิติตัว
อื่น ๆ เพื่อใหไดขอมูลที่ม ีความหลากหลายมากขึ้น
2. ในการศึกษาครั้งตอไป ควรศึกษาถึงปจจัย อื่น ๆ ที่ค าดวาจะมีค วามสัม พัน ธกับคุณ ภาพชีวิต การทํางาน เชน ความผูกพัน ตอองคก าร
ลักษณะงาน ปญหาในการปฏิบัติงาน เปนตน เพื่อจะไดนําปจจัย เหลานั้น ไปปรับปรุงใหสอดคลองกับการทํางานที่เกี่ย วของกับคุณภาพชีวิตการทํางาน
เอกสารอางอิง
นพรัตน รุจนกานต. 2547. คุณภาพชีว ิตการทํางานของพนักงานบริการผูโดยสาร ในฝายการโดยสารของบริษัท ไทย แอรพ อรต กราวด เซอรวสิ เซส
จํากัด. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
เพ็ญ ลักษณ ปาละกุล . 2553. คุณ ภาพชีวิต การทํางานของขา ราชการกรมสรรพากร. การศึกษาคน ควาอิสระ สาขารัฐศาสตร , มหาวิทยาลั ย
เกษตรศาสตร.
ศกลวรรณ กัลยาณมิตร. 2553. คุณ ภาพชีว ิตในการทํางานของพนักงานการทอ งเที่ย วแหง ประเทศไทย. การศึก ษาคน ควาอิสระ สาขารัฐศาสตร,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
Forehand, G. and V.H. Gilmer.(1964). Environmental Variation and Studies of Organizational Behavior.New York: Psychological
Bulletin.
Walton, R. (1973). Quality of Worklife: What is It?.Slone Management. Review 15:11-12.
[197]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การมีสว นรวมในการพัฒนาทองถิ่นของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม
The Participation in Local Development of People in Chiang Mai Municipality,
Chiang Mai Province
*
**
พรพรหมมา แปน ทอง และ ผูช วยศาสตราจารย ดร.อรนันท กลันทปุระ
Pornpromma Paenthong and Assistant Professor Dr.Oranun Gluntapura
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ศึกษาระดับการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชีย งใหม จัง หวัด
เชีย งใหม 2) เพื่อเปรียบเทียบการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชีย งใหม จังหวัด เชีย งใหม จํ าแนกตามปจจัย สว น
บุคคล และ 3) ศึกษาความสัม พัน ธระหวางการรับรูขอมูลขาวสารเกี่ยวกับการพัฒนาทอ งถิ่นกับการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่นของประชาชนในเขต
เทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม กลุม ตัวอยางที่ใชในการศึกษา คือ ประชาชนผูม ีสิทธิเลือกตั้งที่มีภูมิลําเนาอยูในเขตเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัด
เชีย งใหม จํานวน 399 คน เครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอมูล คือ แบบสอบถาม การวิเคราะหข อมูลใชคาสถิติรอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
คาสถิติ t-test และการวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว และคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธเพีย รสัน โดยกําหนดคานัย สําคัญ ทางสถิ ติที่ระดับ .05 ผล
การศึกษา พบวา กลุมตัวอยางมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น ของเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชีย งใหมในระดับ ปานกลาง โดยมีสว นรวมในการรับ
ผลประโยชนม ากที่สุด รองลงมามีสวนรวมในการปฏิบัติ มีสวนรวมในการประเมิน และมีสวนรวมในการวางแผน ตามลําดับ และมีสวนรวมในการรับรู
ขอมูลขาวสารในการพัฒนาทองถิ่น ในระดับปานกลาง สําหรับผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา กลุม ตัวอยางที่ม ีอายุ ระดับการศึกษา และอาชีพหลัก ที่
ตางกัน มีสวนรวมในการพัฒนาทอ งถิ่น เทศบาลนครเชีย งใหม จัง หวัดเชีย งใหม แตกตางกัน อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปน ไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไว แตกลุมตัวอยางที่มีเพศ และรายไดเฉลี่ย ตอเดือนที่ตางกัน มีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น เทศบาลนครเชีย งใหม จังหวัดเชียงใหม ไม
แตกตางกัน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว นอกจากนั้น ยังพบวาการรับ รูข อมูลขาวสารในการพัฒนาทองถิ่น ของเทศบาลนครเชีย งใหม จัง หวัด
เชีย งใหมมีความสัมพันธในทิศทางเดีย วกันกับการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่นของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหม จัง หวัดเชีย งใหม อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
คําสําคัญ: การมีสว นรวม, การพัฒนาทองถิน่ , เทศบาลนครเชียงใหม, องคกรปกครองสวนทองถิน่
Abstract
The objectives of the study were to 1) investigate the participation level in local development of people in Chiang Mai
Municipality, Chiang Mai Province, 2) compare the participation in local development of people in Chiang Mai Municipality,
Chiang Mai Province, and 3) find out the relationship between information awareness in local development and participation in
local development of people in Chiang Mai Municipality, Chiang Mai Province. The 399 people who has the right for election in
Chiang Mai Municipality, Chiang Mai Province were the sample of the study. The questionnaire was the instrument for the study.
The percentage, mean, standard deviation, t-test, one way ANOVA and Pearson’s Coefficient Correlation were the statistical
analysis at 0.5 level of statistical significance. The result of the study found that the sample has moderate level in participation
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[198]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
in local development in Chiang Mai Municipality, Chiang Mai Province. Majority of sample agreed in the benefit, the rest were
the practical participation, evaluation participation and planning participation, respectively. There was moderate level in
information awareness concerning the local development in local development. The hypothesis testing found that the different
age, education and profession of sample effected to the different participation in local development in Chiang Mai Municipality,
Chiang Mai Province at .05 level of statistical significance which accepted the hypothesis. On the other hand, the different sex
and income / month of sample effected to the non-different participation in local development in Chiang Mai Municipality,
Chiang Mai Province which rejected the hypothesis. Moreover, the information awareness in local development of people in
Chiang Mai Municipality, Chiang Mai province related to the same direction of the participation in local development of people
in Chiang Mai Municipality, Chiang Mai Province at .05 level of statistical significance which accepted the hypothesis.
Keywords: Participation, Local Development, Chiang Mai Municipality, Local Governments
บทนํา
การปกครองส ว นทอ งถิ่ น ในอดีต ถึ ง ปจ จุ บั น ของประเทศไทยกล า วได ว ามี ค วามสํ า คัญ อย างยิ่ ง ตอ การพั ฒ นาการเมื อ งการปกครอง
ภายในประเทศไทย โดยที่การพัฒนาการเมืองการปกครองสวนทองถิ่น ของไทยนั้น ไดมีการพัฒนามาตั้งแตการเปลี่ยนแปลงการปกครองเมือ่ ป พ.ศ.2475
แตการพัฒนาในสวนของการเมืองการปกครองทอ งถิ่น นั้น กลับตองประสบกับ ปญ หาการดําเนิน งานในหลายๆดาน ยกตัวอยางเชน ปญ หาเมื่อ ป
พ.ศ.2476 มีการตราพระราชบัญญัติเทศบาลซึ่งเปนรูปแบบจําลองของการปกครองแบบระบบรัฐสภา แตการจัดตั้งขึ้น ของพระราชบัญญัติฉบับนี้ก็ยังไม
ประสบความสําเร็จในการจัดตั้งขึ้นมาก เนื่องจากประชาชนอาศัยกันอยูกระจัดกระจายไมสามารถที่จะรวมตัวกัน จัด ตั้ง เปน เทศบาลได และปญ หาอีก
อยางหนึ่งที่เห็น ไดชัดคือประชาชนขาดการมีสวนรวมภายในทองถิ่น ของตน และการพัฒนาทองถิ่นตางๆโดยสวนใหญกลับไดรบั นโยบายมาจากสวนกลาง
ไมใชจากสวนทองถิ่น ของชุมชนนั้น ๆอยางแทจริง ซึ่งตอมา ไดมีการตราพระราชบัญญัติระเบีย บบริหารราชการสว นจังหวัดเกิดขึ้น เพื่อจัดตั้ง องคก าร
บริหารสวนจังหวัดในป พ.ศ.2498 โดยสงผลใหองคการบริหารสวนจังหวัดนั้นเปนรูปแบบการปกครองทองถิ่นอีกรูปแบบหนึ่ง แตปญหาที่เกิ ดขึ้น คือใน
การบริหารงานรูปแบบองคการบริหารสวนจังหวัดนั้น ยังมีลักษณะรูปแบบการปกครองทั้งสวนภูม ิภาคและสวนทอ งถิ่น เขามาเกี่ย วขอ งกัน โดยทั้ ง สอง
รูปแบบ ดวยเหตุวาผูวาราชการจังหวัดนั้น ตองรับหนาที่เปน ฝายบริหาร อีกทั้งขาราชการสวนภูมิภาคนั้นยังเปนเจาหนาที่ขององคการบริหารสวนจังหวัด
อีกดวย ดวยเหตุผลที่ยกตัวอยางมานี้เองทําใหประชาชนภายในทองถิ่น ของตนนั้น ยังไมสามารถที่จะเขาไปมีสวนรวมในการบริหารและพัฒนาทองถิน่ ของ
ตนเองไดมากนัก
หากจะกลาวถึงการสนับ สนุน ทางนโยบายหรือ กฎหมายในการพัฒ นาการเมือ งสวนทองถิ่ น ของประเทศไทยนั้น เราสามารถเห็น ไดจาก
รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2540 ซึ่งถือวาเปน รัฐธรรมนูญที่ใหความสําคัญกับการปกครองสว นทอ งถิ่น มากที่สุด นับ ตั้ง แตป ระเทศไทยมี
รัฐธรรมนูญมา 16 ฉบับ (โกวิทย พวงงาม. 2552) ซึ่งรัฐธรรมนูญฉบับนี้เองเปนจุดเริ่มตนของการที่รัฐตองใหดําเนิน การในสวนของการกระจายอํานาจแก
องคกรปกครองสวนทองถิ่นของประเทศ โดยมีการกําหนดผานกฎกติกาตางๆ ซึ่งเราจะยกตัวอยางใหเห็น ไดชัดดังนี้ คือ หมวด 5 แนว นโยบายพื้นฐาน
แหงรัฐ และหมวด 9 การปกครองสวนทองถิ่น โดยมี รายละเอีย ดไลเรียงตามลําดับดังนี้ หมวดแนวนโยบายพื้น ฐานแหงรัฐมาตรา 78 บัญ ญัติวา รัฐตอง
กระจายอํานาจใหทองถิ่นพึ่งตนเองและตัดสินใจในกิจการทองถิ่น ไดเอง พัฒนาเศรษฐกิจทองถิ่น และระบบสาธารณูปโภคและสาธารณูปการ ตลอดทั้ง
โครงสรางพื้นฐานสารสนเทศในทองถิ่น ใหทั่วถึงและเทาเทียมกัน ทั่วประเทศ รวมทั้งพัฒนาจังหวัดที่มีความพรอมใหเปน องคกรปกครอง สวนทอ งถิ่น
ขนาดใหญ โดยคํานึงถึงเจตนารมณของประชาชนจังหวัดนั้น การกําหนดดังกลาว ถือไดวาเปน กติกาสําคัญ ที่เปดโอกาสใหรัฐทําการ กระจายอํานาจใหแก
องคกรปกครองสวนทองถิ่น
จากที่ไดกลาวมาขางตน จะเห็นไดวาการเมืองการปกครองสวนทองถิ่นของประเทศไทยนั้นยังประสบปญหาตางๆอยูม ากไมวาจะเปน ในดาน
ของการมีสวนรวมโดยตรงของประชาชนโดยปราศจากการชัก จูง ของกลุม ผูนําชุม ชนหรือ ผูม ีอิท ธิพลในทอ งถิ่น ซึ่ ง ถือ วาเปน หัวใจสําคัญ ขององคกร
ปกครองสวนทองถิ่น หากมองในแงวิช าการแลวนั้นถือวาจุดหลักของการสรางองคกรปกครองสวนทองถิ่น คือ การสรางประชาธิปไตยทองถิ่น และตอง
เนน การปกครองทองถิ่น ที่ประชาชนมีสวนรวมและรับผิดชอบโดยตรงใหมากที่สุด(เอนก เหลาธรรมทัศ น. 2550) และหากมองในสภาพสัง คมปจจุบัน
[199]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตามที่ผูศึกษาวิจัย ไดศึกษาการปกครองสวนทองถิ่นของประเทศไทยในบริบทตางๆ ก็จะเห็นไดวาการปกครองสวนทองถิน่ ของไทยสวนใหญยงั ประสบกับ
ปญ หาตางๆขางตนอยางชัดเจนในทองถิ่น เนื่องจากประชาชนในทองถิ่นเองขาดความรูและความเขาใจในการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น อีกทั้ง ยัง
ตองพบกับปญหาการคอรัปชั่นภายในทองถิ่นของตนอีกดวยทําใหการมีสวนรวมของประชาชนในการพัฒนาทองถิ่นอยูในระดับนอ ย ซึ่ง สอดคลอ งกับ
งานวิจัยของ จิระพัฒน หอมสุวรรณ (2539) ไดศึกษาการมีสวนรวมของประชาชนในกิจกรรมของสภาตําบลในเขตจังหวัดแมฮองสอน พบวา ประชาชนมี
สวนรวมในกิจกรรมของสภาตําบลโดยรวมและเปนรายดานอยูในระดับนอย ซึ่งปญหาความรูความเขาใจของประชาชนเกีย่ วการมีสว นรวมดังกลาวจึงตอง
ไดรับการแกไขตอไปในอนาคต
ดังนั้นผูศึกษาวิจัย จึงเลือกที่จะศึกษาการมีสวนรวมของประชาชนในการพัฒนาทองถิ่น โดยเลือกพื้น ที่ในเขตเทศบาลนครเชีย งใหม จัง หวัด
เชีย งใหม เนื่องจากเทศบาลนครเชีย งใหมเปนเมืองที่มีความเจริญ รุงเรืองทางเศรษฐกิจ สังคม และการทองเที่ยวเปนอยางมาก อีกทั้งขาวสารการมีสว น
รวมภายในทองถิ่น ยังมีใหเห็น ไดชัด เชนการเคลื่อนไหวเรีย กรองการจัดตั้งจังหวัดจัดการตนเอง หรือการรณรงคก ารรัก ษาวัฒนธรรมประเพณีภายใน
ทองถิ่นของตนที่จัดขึ้นอยูบอยครั้ง จึงทําใหผูศึกษาวิจัย มีความสนใจที่จะเลือกพื้น ที่แ หงนี้เปน พื้นทีใ่ นการวิจยั โดยพิจารณาปจจัยสวนบุคคลของประชาชน
ในเขตเทศบาลเปนสวนประกอบการวิจัย
วัตถุประสงคของการวิจัย
1.เพื่อศึกษาระดับการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิน่ ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชีย งใหม
2. เพื่อเปรียบเทียบการมีสว นรวมในการพัฒนาทองถิน่ ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม จําแนกตามปจจัยสวน
บุคคล ไดแก เพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ รายได และการรับรูข อมูลขาวสาร
3. เพื่อศึกษาความสัมพัน ธระหวางการรับรูขอ มูลขาวสารเกีย่ วกับการพัฒนาทองถิน่ กับการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิน่ ของประชาชนใน
เขตเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม
วิธีการวิจัย
พืน้ ที่ในการวิจยั
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ผูวิจัยไดเลือกพื้นที่ในเขตเทศบาลนครเชีย งใหม จังหวัดเชีย งใหม ทั้งหมด 4 แขวง ไดแก แขวงนครพิงค แขวงกาวิละ
แขวงเม็งราย และแขวงศรีวิช ัย
กลุม ตัวอยาง
กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ คือ ประชาชนผูมีสิท ธิเลือกตั้งที่มีภูมิลําเขาอยูในเขตเทศบาลนครเชีย งใหม จัง หวัดเชีย งใหม จํานวน
132,085 คน ซึ่งกําหนดขนาดกลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัย ไดจากการใชสูตรการคํานวณของทาโร ยามาเน (Taro Yamane, 1973: 727-728) กําหนด
ขนาดตัวอยางโดยใชสูตรการคํานวณของทาโร ยามาเน (Taro Yamane, 1973: 727-728) โดยใหม ีความคาดเคลื่อนที่ระดับ .05 และแทนคาตามสูตร
จะไดกลุม ตัวอยางทั้งหมด 399 คน จึงทําใหการศึกษาครั้งนี้ไดกลุมตัวอยางที่จะแจกแบบสอบถามจํานวน 399 คน
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
เครื่องมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูล คือแบบสอบถามเกี่ยวกับการมีสวนรวมของประชาชนในการพัฒนาทองถิ่น เทศบาลนครเชีย งใหม
จังหวัดเชียงใหม โดยแบงเปน 3 ตอน คือ
ตอนที่ 1 เปนแบบสอบถามขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม เกี่ยวกับ เพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ รายไดเฉลีย่ ตอเดือน ลักษณะของ
คําถามเปนคําถามแบบเลือกตอบ (Check List) จํานวน 5 ขอ
ตอนที่ 2 เปนแบบสอบถามเกี่ยวกับการรับรูขอมูลขาวสารในการพัฒนาทองถิ่น ของประชาชน จํานวน 9 ขอโดยแบบสอบถามเปน มาตร
ประมาณคา (Rating Scale)โดยใหคะแนนเปน 5 ระดับโดยใช Likert Scale เปนตัวแบงระดับ
[200]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตอนที่ 3 เปนแบบสอบถามเกี่ยวกับการวัดระดับการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชีย งใหม จัง หวัด
เชีย งใหม ลักษณะคําถามเปน แบบมาตรประมาณคา (Rating Scale) จํานวน 30 ขอ โดยแบงออกเปน 4 ดาน คือการมีสวนรวมในดานการวางแผน การ
มีสวนรวมในการปฏิบัติ การมีสวนรวมในการรับผลประโยชน และการมีสวนรวมในการประเมิน โดยมีหลักเกณฑการใหคะแนนตามแบบ Likert Scale
การวิเคราะหขอ มูล
การวิเคราะหเชิงปริม าณ สถิติเชิงพรรณนาเพื่อใชอธิบายลักษณะตัวแปร ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ย และคาเบี่ย งเบนมาตรฐาน สถิติเชิง
อนุม าน คือ คาสถิติT-Test การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย วOne-Way ANOVA และ การหาคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธเพีย รสัน (Person
product-moment correlation coefficient) ใชศึกษาทิศทางและความสัมพันธของตัวแปร
ผลการวิจัย
ขอ มูล สถานภาพทั่ว ไปของกลุม ตัวอยาง
กลุมตัวอยางสวนใหญเปนเพศหญิง อยูในกลุมอายุ 50 ปขึ้นไป มีการศึกษาในระดับปริญ ญาตรี สวนใหญรับราชการ/ลูกจางหนวยงานของรัฐ
และมีรายไดเฉลี่ย ตอเดือน 10,001-15,000 บาท
การรับรูข อ มูลขาวสารของประชาชนเกีย่ วกับการพัฒนาทองถิน่ ในเขตเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม
ภาพรวมกลุมตัวอยางมีการรับรูข อมูลขาวสารในระดับปานกลาง โดยรับรูประเด็นทานไดรับขอมูลขาวสารเกีย่ วกับทองถิน่ ของทานจากปายผา
(ปายไวนิล) มากที่สุด รองลงมา คือ ประเด็น ทานไดรับรูขอมูลขาวสารเกี่ย วกับทองถิ่นของทานจากการพูดคุยสื่อสารกับบุคคลอื่น สําหรับประเด็น ทาน
ไดรับขอมูลขาวสารเกี่ย วกับทองถิ่น ของทานจากเว็บไซตของเทศบาล กลุมตัวอยางมีการรับรูนอยที่สุด
การมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิน่ ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม
จากการพิจารณาภาพรวม พบวา กลุมตัวอยางมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่นของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม ใน
ระดับปานกลาง ( x = 2.91) และเมื่อพิจารณาในรายดาน พบวา กลุมตัวอยางมีสวนรวมดานการรับผลประโยชนมากที่สุด ( x = 3.34) รองลงมา มี
สวนรวมดานการปฏิบัติ ( x = 2.91) ดานการประเมิน ( x = 2.80) และดานการวางแผน ( x = 2.59) ตามลําดับ
อภิปรายผลการวิจัย
จากการศึกษาวิจัย การมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชีย งใหม จังหวัดเชีย งใหม พบวา กลุม ตัวอยางมีสว น
รวมในการพัฒนาทองถิ่นของเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชียงใหมในระดับปานกลาง โดยมีสวนรวมในการรับผลประโยชนมากที่สุด รองลงมามีสว น
รวมในการปฏิบัติ มีสวนรวมในการประเมิน และมีสวนรวมในการวางแผน ตามลําดับ ซึ่งสอดคลองกับผลงานวิจัย ของชาลี ทรงศิริ (2546) ไดศกึ ษาการมี
สวนรวมของประชาชนในการปกครองสวนทองถิ่น กรณีศึกษาเทศบาลเมืองนครนายก อําเภอเมืองนครนายก จังหวัดนครนายก พบวา ประชาชนโดยรวม
มีสวนรวมในการปกครองสวนทองถิ่น อยูในระดับปานกลาง
ในดานของปจจัยสวนบุคคลของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหมที่มีเพศ และรายไดเฉลี่ยตอเดือนที่ตางกัน มีสว นรวมในการพัฒนา
ทองถิ่นเทศบาลนครเชีย งใหม จังหวัดเชีย งใหม ไมแตกตางกัน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว สอดคลองกับ น้ําฝน สมศรีน วล (2547) ไดศึกษาการมี
สวนรวมของประชาคมในการดําเนินกิจการสาธารณะดานโครงสรางพื้นฐาน เขตพื้นที่อําเภอนางรอง องคการบริหารสว นจังหวัด บุรีรัม ย ผลการศึกษา
พบวา สมาชิกประชาคมที่มีความแตกตางกันในเรื่องเพศ อาชีพ มีสวนรวมกับองคการบริหารสวนจังหวัดในการดําเนิน กิจการสาธารณะ ดานโรงสราง
พื้น ฐานโดนรวมและรายดานไมแ ตกตางกัน สวนปจจัยสวนบุคคลในดาน อายุ ระดับการศึกษา และอาชีพ จากการทดสอบสมมติฐานพบวา ประชาชนใน
เทศบาลนครเชียงใหมที่มี อายุ ระดับการศึกษา และอาชีพที่แ ตกตางกันมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่นเทศบาลนครเชีย งใหม จังหวัดเชีย งใหมแตกตาง
กัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ .05 ซึ่งสอดคลองกับผลงานวิจัยของ จิรศักดิ์ สีใจเจริญ (2543) ไดศึกษาการมีสวนรวมของประชาชนในการบริหารงานของ
[201]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
องคการบริหารสวนตําบล: ศึกษาเฉพาะกรณีบานโฮง จังหวัดลําพูน ผลการศึกษา พบวา ประชาชนมีสวนรวมในการบริหารองคการบริหารสวนตําบลโดย
ผลรวมและรายดาน อยูในระดับปานกลาง เมื่อเปรีย บเทีย บความแตกตางระหวาง อายุ อาชีพ ระดับการศึกษา ของประชาชนในพื้นที่ พบวา โดยรวม
และรายไดแ ตกตางกันอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
ในดานของการรับรูข อมูลขาวสารเกี่ยวกับการพัฒนาทองถิ่นของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหมกบั การมีสว นรวมในการพัฒนาทองถิน่
ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหม พบวา การรับรูขอมูลขาวสารและการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่นนั้นมีความสัมพันธกัน อยางมีน ัยสําคัญ
ทางสถิติที่ .05 ซึ่งสอดคลองกับผลงานวิจัยของ ปวีณ า วีรยางกูร (2554) ไดศึกษาการมีสวนรวมของประชาชนในการพัฒนาทองถิ่น: กรณีศึกษาองคการ
บริหารสวนตําบลออมเกร็ด อําเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี พบวา ระดับการมีสวนรวมของประชาชนโดยภาพรวมอยูในระดับนอ ย และเมื่อ ทดสอบ
สมมติฐานแลวจึงพบวาประชาชนที่มีการรับรูข อมูลขาวสารโดยภาพรวมมีความแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ .05
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากผลการวิจยั
1. ควรมีการสนับสนุนใหประชาชนในเทศบาลมีสวนรวมการพัฒนาทองถิ่นมากยิ่งขึ้น ทั้ง 4 ดาน โดยเฉพาะในดานการวางแผน เพราะทาง
เทศบาลจะทราบไดวาประชาชนมีปญหาอยางไรและสมควรที่จะออกแผนงานในการแกไขอยางไรเพื่อ แกไขปญ หาและตอบสนองความตองการของ
ประชาชนในทองถิ่น
2. ทางเทศบาลควรใหการสนับสนุน ในดานการกระจายขาวสารในการพัฒนาทองถิ่นของเทศบาล ใหประชาชนรับทราบโดยทั่วกันโดยเลือ ก
แนวทางที่เหมาะสมแกประชาชนทุกกลุม และทุกวัย
3. ทางเทศบาลควรจัด อบรมความรูเกี่ย วกับการมีสว นรวมในการพัฒนาทอ งถิ่น ใหแ กประชาชนทั่วไปไดท ราบถึง เพื่ อ ที่จะสามารถให
ประชาชนเขาใจในการมีสวนรวมและนําความรูที่ไดม าพัฒนาทองถิ่นของตนตอไปในอนาคต
ขอเสนอแนะในการวิจยั ครั้งตอไป
1. ควรมีการศึกษาวิจัยเกี่ย วกับปญหา และอุปสรรคในการมีสวนรวมของประชาชนเกี่ยวกับโครงการพัฒนาทองถิน่ ของเทศบาลนครเชียงใหม
เนื่องจากการมีสวนรวมของประชาชนในการพัฒนาทองถิ่น ของตนนั้น มีความสําคัญอยางยิ่ง เพราะรากฐานของการปกครองสวนทองถิน่ นัน้ คือประชาชน
ซึ่งประชาชนในที่นี้เองกลาวไดวาเปนตัวขับเคลื่อนการปกครองสวนทองถิ่นของตนใหกาวหนาอยางตอเนื่อง ซึ่งหากเกิดปญ หาที่สงผลตอการมีสวนรวม
ของประชาชนในทองถิ่นแลวนั้น กลาวไดวา การมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น ของประชาชนก็อาจจะมีสว นรวมไดไมเต็มทีส่ ง ผลการมีสว นรวมในทองถิน่
ของตนก็เปนได
2. การศึกษาวิจัยครั้งนี้ ไดศึกษาวิจัย เกี่ยวกับการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชีย งใหม จังหวัดเชียงใหม
ดังนั้นการศึกษาวิจัยครั้งตอไปควรศึกษาในเทศบาลเมืองอื่น เพื่อใหไดข อมูลที่ครอบคลุม มากยิ่งขึ้น และควรมีการศึกษาเปรียบเทียบระหวางประชาชนใน
เขตตางๆ รวมดวย เพื่อที่จะไดน ําผลการวิจัย สําหรับเทศบาลขางเคีย งมาใชประโยชนในการวิเคราะหหรือ สรุปขอมูล ที่จําเปน ตอ การพัฒนาทอ งถิ่น ใน
อนาคตภายหนาสืบตอไป
เอกสารอางอิง
โกวิทย พวงงาม. 2552. มิติใหมการปกครองทองถิ่น :วิสัยทัศนกระจายอํานาจ และ การบริหารงานทอ งถิ่น. กรุงเทพฯ: วิญ ูชน.
จีรศักดิ์ สีใจเจริญ. 2543. การมีส วนรวมของประชาชนในการบริห ารงานขององคการบริหารสวนตําบล ศึกษาเฉพาะกรณีบานโฮง จังหวัด ลําพูน .
วิทยานิพนธ รป.ม., มหาวิทยาลัย เชียงใหม.
จิระพัฒน หอมสุวรรณ. 2539. การมีส วนรว มของประชาชนในกิจ กรรมของสภาตําบล: ศึกษากรณีส ภาตําบลในเขตจังหวัดแมฮอ งสอน. วิทยานิพนธ
ศศ.ม., มหาวิทยาลัยเชีย งใหม.
[202]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ชาลี ทรงศิร.ิ 2546. การมีส วนรวมของประชาชนในการปกครองทองถิ่น: ศึกษากรณีเทศบาลเมืองนครนายก อําเภอนครนายก จังหวัดนครนายก.
วิทยานิพนธ รป.ม., มหาวิทยาลัย บูรพา.
น้ําฝน สมศรีนวล. 2547. การมีส วนรว มของประชาคมในการดําเนินกิจ การสาธารณะดานโครงสรางพื้นฐาน เขตพื้นทีอ่ าํ เภอนางรอง องคการบริหาร
สวนจังหวัดบุรีรัม ย. วิทยานิพนธ รป.ม. นโยบายสาธารณะ, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ปวีณา วีรยางกูร. 2554. การมีสว นรวมของประชาชนในการพัฒนาทองถิ่น : กรณีศึกษาองคการบริห ารสว นตําบลออมเกร็ด อําเภอปากเกร็ด จังหวัด
นนทบุรี. วิทยานิพนธ รป.ม., มหาวิทยาลัยศิลปากร
เอนก เหลาธรรมทัศน. 2550. การเมือ งของพลเมือง. กรุงเทพฯ: โครงการจัดพิมพคบไฟ.
Likert. 1932. Technique for the measurement of attitudes archives of psychology. NewYork: McHraw Hill International Book
Company.
Yamane, Taro.1973. Statistics: An Introductory Analysis. Third editio. Newyork: Harper and Row Publication.
[203]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิน่ ในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี
Working Efficiency of the Local Administrative Organizations
in Thongphaphum District, Kanchanaburi Province
พิสิฏฐ ตั้งปณิชยกุล* และ รองศสตราจารย ดร.นันทนา เลิศประสบสุข**
Pisit Tangpanitchayakul and Asoociate Professor Dr.Nuntana Lertprasopsuk
บทคัดยอ
การศึกษาวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษา 1) ประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทอ งถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จัง หวัด
กาญจนบุรี 2) ปจจัย การทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี กลุม ตัว อยางที่ใชในการศึก ษา คือ ขาราชการ
และเจ าหน าที่ ข ององค กรปกครองสว นทอ งถิ่น ในอํ าเภอทองผาภู มิ จั ง หวั ด กาญจนบุรี จํา นวน 355 คน เครื่อ งมื อ ที่ใช ในการเก็บ ขอ มู ล คื อ
แบบสอบถาม และคาสถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูล คือ คาความถี่ คารอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน และคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธเพีย ร
สัน โดยมีคาระดับความเชื่อมั่นที่ 0.05 ผลการศึกษา พบวา 1) ขาราชการและเจาหนาที่ข ององคกรปกครองสวนทอ งถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จัง หวัด
กาญจนบุรี มีความคิดเห็นเกี่ย วกับประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรีโดยภาพรวม อยูใ น
ระดับเห็น ดวยมาก เมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา ดานที่มีคาเฉลี่ย มากที่สุด คือ ดานการจัดระเบีย บสังคมและรักษาความสงบเรีย บรอย รองลงมา คือ
ดานการสงเสริมคุณภาพชีวิต สวนดานที่ม ีคาเฉลี่ย นอยที่สุด คือ ดานการวางแผน การสงเสริม การลงทุนพานิชกรรมและการทองเที่ยว 2) ขาราชการและ
เจาหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี มีความคิดเห็นเกี่ย วกับปจจัยการทํางานโดยภาพรวม อยูในระดับเห็น
ดวยมาก เมื่อพิจารณาเปน รายดาน พบวา ดานที่ม ีคาเฉลี่ยมากที่สุด คือ ดานการกําหนดบทบาทของสมาชิกอยางชัดเจน รองลงมา คือ ดานความสัมพันธ
ที่ดีระหวางกลุม สวนดานที่มีคาเฉลี่ยนอยที่สุด คือ ดานการพัฒนาตนเอง สําหรับผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ปจจัยการทํางานของขาราชการและ
เจาหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี ทั้งในภาพรวมและรายดาน ไดแก ดานภาวะผูน ําที่เหมาะสม ดานการ
พัฒนาตนเอง ดานความสัม พันธที่ดีระหวางกลุม และดานการกําหนดบทบาทของสมาชิกอยางชัดเจน มีความสัมพันธกับประสิทธิภาพในการทํางานของ
องคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
คําสําคัญ : ประสิทธิภาพในการทํางาน, องคกรปกครองสวนทองถิ่น
Abstract
The purposes of this research were to study 1) working efficiency of the local administrative organizations in
Thongphaphum District, Kanchanaburi Province and 2) factors affecting working efficiency of the local administrative
organizations in Thongphaphum District, Kanchanaburi Province. The sample size was composed of 355 persons who were
officers and officials of the local administrative organizations in Thongphaphum District, Kanchanaburi Province. The instrument
used to collect the data was a questionnaire and the statistics used to analyz the data were frequency, percentage, mean,
standard deviation and Pearson product moment correlation coefficient at 0.05 level of significance. The results of the research
showed that 1) overall, officers and officials of the local administrative organizations in Thongphaphum District, Kanchaburi
Province had opinions on working efficiency of the local administrative organizations in Thongphaphum District, Kanchaburi
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
คณะศิลปศาสตรและวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[204]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Province at a high level. When each aspect was considered, it was found that the social oder aspect was the highest, followed
by the quality of life promotion aspect and commercial investment and tourism promotion aspect, respectively. 2) overall,
officers and officials of the local administrative organizations in Thongphaphum District, Kanchaburi Province had opinions on
working factors at a high level. When each aspect was considered, it was found that the obvious specification of roles of
members aspect was the highest, followed by the sound inter-group relation aspect and self development aspect, respectively.
The hypothesis testing showed that overall, the working factors of officers and officials of the local administrative organizations
in Thongphaphum District, Kanchaburi Province, which were the appropriate leadership, self development, sound inter-group
relation and obvious specification of roles of members aspects, significantly correlated with working efficiency of the local
administrative organizations in Thongphaphum District, Kanchaburi Province at 0.05 level of statistical significance, which agreed
with the hypothesis.
Keywords: Working Efficiency, the Local Administrative Organizations
บทนํา
ปจจุบันประเทศไทยยึดหลักการปกครองตามกฎหมายรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พ.ศ.2557 (รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักร
ไทย (ฉบับชั่วคราว) พ.ศ.2557, 12 พฤษภาคม 2558) บัญญัติไววาประเทศไทยมีการปกครองตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยท รงเปนประมุข และ
จัดระเบียบการปกครองการบริหารราชการแผนดินตามพระราชบัญญัติ ระเบียบการบริหารราชการแผนดิน พ.ศ.2534 (พระราชบัญญัติ ระเบียบการบริหาร
ราชการแผนดิน พ.ศ.2534, 12 พฤษภาคม 2558) แบงการบริหารออกเปน 3 สวน ดังนี้ 1) การบริหารราชการแผนดิน สวนกลาง 2) การบริการราชการสวน
ภูม ิภาค 3) การบริหารสวนทองถิ่น โดยในดานการกระจายอํานาจสูทองถิ่นนั้น ไดกําหนดใหมีกฎหมายกําหนดแผนโดยคํานึงถึงการกระจายอํานาจเพิม่ ขึน้ ใหแก
ทองถิ่นเปนสําคัญ ซึ่งองคกรปกครองสวนทองถิ่นจะมีบทบาทสําคัญในการใหบริการสาธารณะและพัฒนาทองถิ่นใหนาอยู เพื่อตอบสนองตอความตองการของ
ประชาชนและประชาชนไดรับประโยชนสูงสุด
สําหรับการศึกษาวิจัยครั้งนี้ เปนการศึกษาประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิน่ ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี โดยผาน
ความคิดเห็นของขาราชการและเจาหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี เพือ่ ศึกษาแนวทางและปจจัยทีช่ ว ยสงเสริมการ
พัฒนาองคกรปกครองสวนทองถิ่นใหมีประสิทธิภาพ อันนําไปสูความแข็งแกรงในการปฏิบัติงาน โดยศึกษาเฉพาะองคกรปกครองสวนทองถิน่ ในอําเภอทองผาภูมิ
จังหวัดกาญจนบุรี
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี
2. เพื่อศึกษาปจจัยการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี
วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะองคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี จํานวนทั้ง หมด 8 แหง คือ
เทศบาลตําบลทองผาภูมิ เทศบาลตําบลทาขนุน เทศบาลตําบลสหกรณนิคม เทศบาลตําบลลิ่น ถิ่น องคการบริหารสวนตําบลหินดาด องคการบริหารสวน
ตําบลชะแล องคการบริหารสวนตําบลหวยเขยง และองคการบริหารสวนตําบลปล็อก
[205]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กลุมตัวอยาง
ประชากรผูตอบแบบสอบถาม คือ ขาราชการและเจาหนาที่ข ององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี จํานวน
355 คน
ตัว แปรที่วิจ ัย
ตัวแปรอิสระ หมายถึง ตัวแปรที่คาดวาจะสงผลตอประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จัง หวัด
กาญจนบุรี ในงานวิจัยนี้ผูวิจัย ไดสรุปและปรับแนวคิดของ วูดคอซ (Woodcoch, 1989: 116) เปน กรอบแนวคิดปจจัยการทํางาน ประกอบดวย ภาวะ
ผูน ําที่เหมาะสม การพัฒนาตนเอง ความสัม พัน ธที่ดีระหวางกลุม และการกําหนดบทบาทของสมาชิกอยางชัดเจน
ตัวแปรตาม หมายถึง ประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จัง หวัดกาญจนบุรี โดยผูวิจัย วัด จาก
ภารกิจตามแผนและขั้น ตอนการกระจายอํานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น พ.ศ.2542 (พระราชบัญ ญัติกําหนดแผนและขั้น ตอนการกระจาย
อํานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น พ.ศ.2542, 12 พฤษภาคม 2558) ประกอบดวย ดานโครงสรางพื้น ฐาน ดานการสงเสริม คุณภาพชีวิต ดานการ
จัดระเบีย บสังคมและรักษาความเรียบรอย ดานการวางแผน การสงเสริมการลงทุน พานิชกรรมและการทองเที่ย ว ดานการบริหารจัดการ และการอนุรกั ษ
ทรัพยากรธรรมชาติแ ละสิ่งแวดลอม และดานการศาสนา ศิลปวัฒนธรรม จารีตประเพณีและภูม ิปญ ญาทองถิ่น ซึ่งสามารถเขียนไดเปน แผนภาพกรอบ
แนวคิดในการวิจัย ตามภาพขางลางนี้
กรอบแนวคิดการวิจ ัย
ตัว แปรอิสระ
ปจจัยการทํางาน
- ภาวะผูน ําที่เหมาะสม
- การพัฒนาตนเอง
- ความสัมพันธที่ดีระหวางกลุม
- การกําหนดบทบาทของสมาชิก
อยางชัดเจน
ตัว แปรตาม
ประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิน่
ในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี
- ดานโครงสรางพืน้ ฐาน
- ดานการสงเสริมคุณภาพชีวิต
- ดานการจัดระเบียบสังคมและรักษาความเรียบรอย
- ดานการวางแผน การสงเสริม การลงทุนพานิชกรรม และการ
ทองเทีย่ ว
- ดานการบริหารจัดการและการอนุรักษ ทรัพยากรธรรมชาติ
และสิง่ แวดลอม
- ดานการศาสนา ศิลปวัฒนธรรม จารีตประเพณีและภูมิ
ปญญาทองถิน่
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือที่ใชในการวิจัย ผูวิจัย ใชแบบสอบถาม (Questionnaire) โดยสรางจากแนวความคิดและทฤษฏี และผลงานวิจัยที่เกี่ย วขอ งใชเปน
แนวทางในการสรางแบบสอบถาม โดยแบบสอบถามแบงเปน 3 สวน ดังนี้
สวนที่ 1 เปนแบบสอบถามขอมูลทั่วไปของขาราชการและเจาหนาที่ข ององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี
ประกอบดวย เพศ อายุ สถานภาพ การศึกษา ประเภทบุคลากร และรายได โดยใชคําถามแบบกําหนดตอบ
สวนที่ 2 เปนแบบสอบถามเกี่ยวกับปจจัย การทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี ประกอบดว ย
ภาวะผูนําที่เหมาะสม การพัฒนาตนเอง ความสัมพัน ธที่ดีระหวางกลุม และการกําหนดบทบาทของสมาชิกอยางชัดเจน
[206]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สวนที่ 3 เปนแบบสอบถามเกี่ยวกับ ประสิท ธิภ าพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทอ งถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จัง หวัด กาญจนบุรี
ประกอบดวยภารกิจสําคัญ 6 ดาน ไดแก ดานโครงสรางพื้นฐาน ดานการสงเสริมคุณภาพชีวิต ดานการจัดระเบียบสังคมและรักษาความเรียบรอย ดาน
การวางแผน การสงเสริมการลงทุนพานิช กรรมและการทองเที่ยว ดานการบริหารจัดการ และการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ดานการ
ศาสนา ศิลปวัฒนธรรม จารีตประเพณีและภูมิปญ ญาทองถิ่น
การวิเคราะหข อมูล
1. คาเฉลี่ย (Mean) และสวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
2. คาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธเพีย รสัน (pearson’s product moment correlation coefficient) เพื่อทดสอบความสัม พัน ธระหวางตัวแปร
อิสระและตัวแปรตาม โดยกําหนดคานัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และกําหนดระดับความสัมพันธเปน 5 ระดับ (Hinkle D.E., 1998: 118) คือ สูงมาก
สูง ปานกลาง ต่ํา และต่ํามาก
ผลการวิจัย
1. ขาราชการและเจาหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัด กาญจนบุรี สวนใหญเปน เพศชาย คิดเปน รอ ยละ
55.77 สวนใหญม ีอายุ 31-50 ป คิดเปนรอยละ 59.15 สวนใหญมีสถานภาพแตงงาน คิดเปนรอยละ 52.39 สวนใหญมีการศึกษาระดับปริญ ญาตรี คิด
เปน รอยละ 54.93 สวนใหญเปน บุคลากรลูกจางชั่วคราว คิดเปน รอยละ 63.66 และสวนใหญมีรายได 9,000-15,000 บาท คิดเปนรอยละ 50.99
2. ระดับความคิดเห็น เกี่ยวกับประสิทธิภาพในการทํางานขององคก รปกครองสว นทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูมิ จัง หวัดกาญจนบุรี พบวา
ขาราชการและเจาหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี สวนใหญมีความคิด เห็น เกี่ย วกับประสิท ธิภาพในการ
ทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี โดยภาพรวม ( X =3.636, S.D.= .588) อยูในระดับเห็น ดวยมากทุกดาน
โดยดานทีข่ าราชการและเจาหนาที่ข ององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี มีความคิดเห็นเกี่ย วกับประสิท ธิภาพในการ
ทํางานมากกวาดานอื่นๆ คือ ดานการจัดระเบีย บสังคมและรักษาความสงบเรีย บรอย ( X =3.710, S.D.= .692) รองลงมา คือ ดานการสงเสริม คุณ ภาพ
ชีวิต ( X =3.696, S.D.= .609) สวนดานที่ม ีคาเฉลี่ย นอยกวาดานอื่น ๆ คือ ดานการวางแผน การสงเสริม การลงทุน พานิช กรรมและการทองเที่ย ว
( X =3.509, S.D.= .669) ตามลําดับ
3. ระดับความคิดเห็น เกี่ยวกับปจจัย การทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี พบวา ขาราชการและ
เจาหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี สวนใหญมีความคิดเห็น เกี่ย วกับปจจัย การทํางานขององคก รปกครอง
สวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี โดยภาพรวม ( X =3.875, S.D.= .486) อยูในระดับเห็น ดวยมากทุกดาน โดยดานที่ข าราชการและ
เจาหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี มีความคิดเห็นเกี่ย วกับปจจัยการทํางานมากกวาดานอื่นๆ คือ ดานการ
กําหนดบทบาทของสมาชิกอยางชัดเจน ( X =3.907, S.D.= .521) รองลงมา คือ ดานความสัม พันธที่ดีระหวางกลุม ( X =3.892, S.D.= .546) สวนดาน
ที่ม ีคาเฉลี่ยนอยกวาดานอื่นๆ คือ ดานการพัฒนาตนเอง ( X =3.811, S.D.= .585) ตามลําดับ
4. ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ปจจัย การทํางานโดยภาพรวม มีความสัมพันธกับประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสว น
ทองถิ่นในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรีโดยภาพรวม ในระดับปานกลาง (r= .658, Sig.= .000) ที่ระดับความเชื่อมั่น 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐาน
ที่ตั้งไว โดยพบวา ปจจัย การทํางานโดยภาพรวม มีความสัม พันธกับประสิทธิภาพในการทํางาน ดานการสงเสริม คุณภาพชีวิต ที่ระดับความเชื่อมั่น 0.05
มากที่สุด โดยมีความสัม พันธในทิศทางเดียวกัน ในระดับปานกลาง (r= .650, Sig.= .000) รองลงมา คือ ดานโครงสรางพื้น ฐาน โดยมีความสัม พัน ธใน
ทิศทางเดียวกัน ในระดับปานกลาง (r= .632, Sig.= .000) และนอยที่สุด คือ ดานการวางแผน การสงเสริม การลงทุนพานิชกรรมและการทองเที่ยว โดยมี
ความสัมพัน ธในทิศทางเดีย วกันในระดับต่ํา (r= .461, Sig.= .000) ตามลําดับ แสดงใหเห็น วา ปจจัย การทํางานของขาราชการและเจาหนาที่ขององคกร
[207]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี มีความสัม พัน ธกับประสิทธิภาพในการทํางาน ซึ่งสงผลตอการดําเนินงานขององคกรปกครอง
สวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี ดวย
อภิปรายผลการวิจัย
จากการวิจัย เรื่องประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสว นทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี พบประเด็น ที่สําคัญ
สมควรนํามาอภิปรายผล ดังนี้
1. ระดับความคิดเห็น เกี่ยวกับประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี โดยภาพรวม
และรายดานอยูในระดับเห็นดวยมาก ทั้งนี้เนื่องจากองคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี มีประสิทธิภาพในการทํางานดาน
โครงสรางพื้นฐาน ดานการสงเสริมคุณภาพชีวิต ดานการจัดระเบียบสังคมและรักษาความเรียบรอย ดานการวางแผน การสงเสริม การลงทุนพานิช กรรม
และการทองเที่ยว ดานการบริหารจัดการ และการอนุรักษ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม และดานการศาสนา ศิลปวัฒนธรรม จารีตประเพณีและ
ภูม ิปญ ญาทองถิ่น ดวยเหตุผลดังกลาวจึงทําใหระดับความคิดเห็น เกี่ยวกับประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิน่ ในอําเภอทองผาภูมิ
จังหวัดกาญจนบุรี โดยภาพรวมและรายดานอยูในระดับเห็นดวยมาก สอดคลองกับงานวิจัย ของสุพรรณี สรรคน ิกร (2554: บทคัดยอ) ไดศึกษาปจจัยทีม่ ี
ความสัมพัน ธตอประสิทธิภาพการปฏิบัติงานตามความคิดเห็น ของขาราชการกรมสงเสริมการปกครองทอ งถิ่น (สว นกลาง) ผลการศึก ษาพบวา ระดับ
ประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานตามความคิดเห็น ของขาราชการกรมสงเสริมการปกครองทองถิ่น (สวนกลาง) โดยภาพรวมอยูในระดับเห็น ดวยมาก
2. ระดับความคิดเห็น เกี่ยวกับปจจัย การทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี โดยภาพรวมและราย
ดานอยูในระดับเห็นดวยมาก ทั้งนี้เนื่องจากองคก รปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัด กาญจนบุรี มีปจจัย การทํางานดานภาวะผูนําที่
เหมาะสม ดานการพัฒนาตนเอง ดานความสัมพัน ธที่ดีระหวางกลุม และดานการกําหนดบทบาทของสมาชิกอยางชัด เจน ดวยเหตุผลดัง กลาวจึง ทําให
ระดับความคิดเห็น เกี่ยวกับปจจัย การทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี โดยภาพรวมและรายดานอยูใ นระดับ
เห็น ดวยมาก สอดคลอ งกับงานวิจัย ของสุรีพร สงหมื่น ไวย (2551: บทคัด ยอ) ไดศึก ษาปจจัย ที่มีผ ลตอประสิทธิภาพการปฏิบัติง านของบุคลากร:
กรณีศึกษาองคการบริหารสวนจังหวัดนครราชสีมา ผลการศึกษาพบวา ปจจัยการปฏิบัติงานของบุคลากรองคการบริหารสว นจัง หวัดนครราชสีม า โดย
ภาพรวมและรายดานอยูในระดับมาก
3. ปจจัย การทํางานโดยภาพรวม มีความสัม พัน ธกับประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จัง หวัด
กาญจนบุรีโดยภาพรวม ในระดับปานกลาง ที่ระดับความเชื่อมั่น 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงใหเห็นวา ปจจัยการทํางานของขาราชการ
และเจาหนาที่ข ององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี มีความสัม พัน ธกับ ประสิทธิภาพในการทํางาน ซึ่ง สง ผลตอการ
ดําเนิน งานขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี ดังที่ปยะนุช เงินคลายและคณะ (2547: 49) กลาววา องคกรปกครอง
สวนทองถิ่น ที่ม ีประสิทธิภาพในการบริหารงานจะตองมีปจจัย การทํางานที่ดี
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. ควรใหขาราชการและเจาหนาที่ข ององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี มีสวนรวมแสดงความคิดเห็นในการ
ปรับปรุงการทํางาน
2. ควรเปดโอกาสใหขาราชการและเจาหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี ไดมีก ารพัฒนาตัวเอง
อยางตอเนื่อง เชน ศึกษาดูงานนอกสถานที่ การใหโอกาสพนักงานไปพัฒนาตนเองในหลักสูตรที่ตนเองสนใจ เปนตน
3. ควรจัดใหมีการประชุมทุกครั้งเมื่อมีการเปลี่ย นแปลงเปาหมายขององคกรหรือนโยบาย เพื่อใหผูบริหารไดชี้แ จงตอขาราชการและเจาหนาที่
ไดอยางถูกตอง
[208]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. ควรศึกษาปจจัยอื่นๆ ที่สงผลตอประสิทธิภาพการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี
2. ควรทําการศึกษาวิจัย เชิงคุณภาพโดยการสัม ภาษณ เพื่อ ใหทราบถึง ปญ หาอุปสรรคและขอเสนอแนะในการเสริม สรางการทํางานของ
องคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี ทั้งนี้เพื่อเปนการขยายแนวคิดในการศึกษาวิจัย ใหกวางมากยิ่งขึ้น
เอกสารอางอิง
ปย ะนุช เงิน คลาย. 2547. “การประเมินประสิทธิภาพการบริหารงานขององคกรปกครองสวนทอ งถิ่น”. วารสารวิจัย (ฉบับพิเศษ).
__________. 2558. พระราชบั ญ ญั ติ กํ าหนดแผนและขั้ น ตอนการกระจายอํา นาจให แ ก อ งค ก รปกครองส ว นท อ งถิ่ น พ.ศ.2542 (Online).
http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2542/A/114/48.PDF, 12 พฤษภาคม 2558.
__________. 2558. พระราชบัญญัติ ระเบียบการบริหารราชการแผนดิน พ.ศ.2534 (Online). http://regu.tu.ac.th/quesdata/Data/A81.pdf, 12
พฤษภาคม 2558.
__________. 2558. รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ แ ห ง ร า ช อ า ณ า จั ก ร ไ ท ย ( ฉ บั บ ชั่ ว ค ร า ว ) พ . ศ . 2 5 5 7 ( Online) .
http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2557/A/055/1.PDF, 12 พฤษภาคม 2558.
สุพัตรา จุณณะปยะ. 2551. คูม ือการวิจ ัยทางรัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร. นครปฐม: โรงพิมพศนู ยสง เสริมและฝกอบรมการเกษตรแหงชาติ สํานักสงเสริม
และฝกอบรมกําแพงแสนมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรวิทยาเขตกําแพงแสน.
สุพรรณี สรรคน ิกร. 2554. ปจ จัยที่มีความสัมพัน ธตอประสิท ธิภาพการปฏิบัติงานตามความคิดเห็น ของขาราชการกรมสงเสริมการปกครองทองถิน่
(สว นกลาง). การคน ควาแบบอิสระรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิช าวิทยาการจัดการ, มหาวิทยาลัย เกริก.
สุรีพร สงหมื่นไวย. 2551. ปจ จัยที่มีผ ลตอ ประสิท ธิภาพการปฏิบัติงานของบุคลากร: กรณีศึก ษาองคการบริห ารสว นจังหวัดนครราชสีม า. รัฐ
ประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแกน.
Hinkle, D.E, William, W. and Stephen G. J. 1998. Applied Statistics for the Behavior Sciences. New York: Houghton Mifflin Company, NY.
WoodCock, Mike. 1989. Team development manual. Worcester: Billing and Sons.
[209]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
พฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง อําเภออูทอง จังหวัดสุพรรณบุรี
Waste Management Behaviors of People in U Thong District, SuphanBuri Province
ธัญ ญพร ศรีธรรมรัชต* และ รองศาสตาจารย ดร.นัน ทนา เลิศประสบสุข **
Tanyaporn Sritsmmarat and Associate Professor Dr.Nuntana Lertprasopsuk
บทคัดยอ
การศึกษาวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ศึกษาพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองอําเภออูท อง จังหวัด
สุพรรณบุรี 2) เปรียบเทียบพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง จําแนกตามสถานภาพสวนบุค คล และ 3) ศึกษา
ความสัมพัน ธระหวางความรูเกี่ย วกับการจัดการขยะ และทัศนคติเกี่ยวกับการจัดการขยะกับพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบล
ทาวอู ทอง กลุม ตั วอยา งที่ใช ในการศึกษาคือ ตัวแทนครัว เรือ นที่อาศั ย อยูใ นเทศบาลตํ าบลทาวอูท องจํานวน 372คน เก็ บ รวบรวมข อ มูลโดยใช
แบบสอบถาม สถิติที่ใช คือ รอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาที การวิเคราะหค วามแปรปรวนแบบทางเดีย ว และสัม ประสิทธิ์
สหสัม พัน ธแ บบเพียรสัน ผลการศึกษาพบวา 1) พฤติก รรมการจัด การขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง อยูในระดับ ปานกลาง 2)
ประชาชนที่มีระดับการศึกษา อาชีพ การรับรูขาวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะ ตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะแตกตางกันอยางมีนัย สําคัญทางสถิตทิ ี่
ระดับ .05 สวนเพศ อายุ รายไดเฉลี่ยตอเดือนของครัวเรือน จํานวนสมาชิก ระยะเวลาที่อยูอาศัย ในทองถิ่น ไมแ ตกตาง 3) ความรูเกีย่ วกับการจัดการขยะ
มีความสัมพันธทางบวกในระดับต่ํามากกับพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองและทัศนคติเกี่ยวกับการจัดการขยะมี
ความสัมพัน ธทางบวกในระดับต่ํากับพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
คําสําคัญ: พฤติกรรม, ความรู, ทัศนคติ, การจัดการขยะ
Abstract
The objectives of this research were to study 1) waste management behaviors of people in Thao U Thong Subdistrict
Municipality area 2) compare the waste management behaviors by the personal factors and 3) study relationship between waste
management knowledge and waste management Attitude with waste management behaviors. The sample size was composed
of 372 persons selected from the representative household live in Thao U Thong Subdistrict Municipality area. The data were
collected by questionnaires and the statistical tools used for data analysis were percentage, mean, standard deviation, t-test,
One-way analyses of variance and Pearson product Moment correlation coefficient. The result showed that: 1) waste
management behaviors of people in Thao U Thong Subdistrict Municipality area in “moderate” level 2) the people which
different education, occupation, perception about waste management had the different waste management behaviors at the
significant difference level of 0.05, while there was no different between gender, age, the average monthly income of the
household, number of household members and duration stay local 3) waste management knowledge had positive relationship
at very low level with waste management behavior of people in Thao U Thong Subdistrict Municipality area, waste management
attitude had positive relationship at low level with waste management behavior of people in Thao U Thong Subdistrict
Municipality area at the significant difference level of 0.05.
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (รัฐศาสตร)มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
คณะศิลปศาสตรและวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ; E-mail:
[email protected]
[210]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Behaviors, knowledge, attitude, waste management
บทนํา
จากสถานการณขยะมูลฝอยในป 2556 ประเทศไทยมีปริมาณขยะมูลฝอย ถึง 26.77 ลานตัน ไดรับการจัดการอยางถูกตองเพียง 7.2 ลานตันทีเ่ หลือ
เปนการกําจัดขยะมูลฝอยที่ไมถูกตองตามหลักวิชาการ ซึ่งสามารถนํากลับมาใชประโยชนไดเพียง 5.1 ลานตัน ในป 2557 ตามรายงานประจําปของกรมควบคุม
มลพิษ (2558: 6-3) มีขยะมูลฝอยเกิดขึ้นทั่วประเทศ จํานวน 26.2 ลานตัน ลดลงจากป 2556 ประมาณ 0.6 ลานตัน อัตราการผลิตขยะตอคน 1.11 กิโลกรัมตอ
คนตอวัน ขยะที่ถูกนําไปกําจัดตามขั้นตอนอยางถูกตองมีเพียง 14.7 ลานตันเทานั้น ในสถานกําจัดขยะมูลฝอย 2,450 แหงทัว่ ประเทศ ถึงแมวา ตัวเลขขยะใหม จะ
ลดลง แตยังมีขยะเกาสะสม ที่รอการกําจัดอีกประมาณ 15 ลานตันซึ่งปญหาดังกลาวกอใหเกิดปญหาสิ่งแวดลอม และสงผลกระทบตอสุขอนามัยของประชาชน
ขยะมูลฝอยจะกอใหเกิดปญหาตอสภาพแวดลอมเปนอยางมาก และมีผลกระทบตอสุขภาพอนามัยของมนุษย ทั้งโดยทางตรงและทางออม การ
ปองกันและการแกไขปญหาขยะมูลฝอยจะสําเร็จไดหรือไมนั้น สิ่งที่ควรพิจารณา คือ ตนเหตุที่กอใหเกิดขยะมูลฝอย ไดแก ประชาชนหรือผูสรางขยะมูลฝอย
นั่นเอง
เทศบาลตําบลทาวอูทอง เปนองคกรปกครองสวนทองถิ่น ประเภทเทศบาลตําบล ตั้งอยูในเขตอําเภออูท อง จังหวัดสุพรรณบุรี ขึน้ เปนองคการบริหาร
สวนตําบล เมื่อวันที่ 19 มกราคม พ.ศ.2539 ตอมาในป พ.ศ.2550 ที่ประชุมสภาองคการบริหารสวนตําบลอูท องมีมติใหยกฐานะขึน้ เปนเทศบาลตําบลอูท อง โดยมี
ผลตั้งแตวันที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ.2551 แบงเปน 12 หมูบาน มีจํานวนประชากร 15,658 ครัวเรือนทั้งหมด 5,190 ครัวเรือน เปนชุมชนกึ่งเมืองกึ่งชนบท การ
ประกอบอาชีพในเขตชุมชนชนบทกึ่งชุมชนเมืองจะประกอบอาชีพคาชาย รับจาง สวนชุมชนชนบทจะประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทํานา ทําไร ปลูกพืช เลีย้ งสัตว
มีปริมาณขยะที่เก็บประมาณ 18 ตัน/วัน หรือประมาณ 540 ตัน/เดือน มีรถที่ใชในการจัดเก็บขยะ 3 คัน จัดการกําจัดขยะโดยการฝงกลบตามหลักสุขาภิบาล โดย
ใชพื้นที่ของกรมปาไม ขนาด 17 ไร ระยะทางขนสงประมาณ 1 กิโลเมตร แตช ุมชนมีการขยายตัวและมีปริมาณขยะเพิ่มขึ้นโดยตลอด ซึง่ จะกอใหเกิดปญหาและ
ผลกระทบตอประชาชนและสิ่งแวดลอมในพื้นที่ตอไปในอนาคต (เทศบาลตําบลทาวอูทอง, 2558: 7)
ผูวิจัยจึงมีความสนใจศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองอําเภออูท อง จังหวัดสุพรรณบุรที งั้ นีเ้ พือ่
ศึกษาถึงพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองอําเภออูทอง จังหวัดสุพรรณบุรแี ละปจจัยทีม่ สี ว นเกีย่ วของ เพือ่ เปนประโยชนใน
การปรับปรุง สงเสริม การดําเนินงานดานการจัดการขยะและสิ่งแวดลอมของเทศบาลตําบลทาวอูทองใหมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผล ลดปญหาขยะมูลฝอยและ
ผลกระทบดานสิ่งแวดลอมในพื้นที่ตําบลอูทองอยางยั่งยืน
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองอําเภออูทอง จังหวัดสุพรรณบุรี
2. เพื่อเปรียบเทียบพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง จําแนกตามสถานภาพสวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางความรูเกี่ยวกับการจัดการขยะ และทัศนคติเกี่ยวกับการจัดการขยะกับพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนใน
เขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง
วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง อําเภออูทอง จังหวัดสุพรรณบุรี โดยศึกษาจากอําเภอในเขต
เทศบาลตําบลทาวอูทอง อําเภออูทอง จังหวัดสุพรรณบุรี มีทั้งหมด12 หมูบาน คือ หมูบานนาลาว หมูบานดอนพรหม หมูบานโคก หมูบานหนองตาสาม
หมูบานเขาพระ หมูบานอูทอง-ทาพระ หมูบานทามา หมูบานหนองเสือ หมูบานศรีสรรเพชร หมูบานดงเย็น หมูบานปฐมพร หมูบานเนินพลับพลา สวน
พลู โดยพิจารณาการมีสวนรวมในการทํางาน และความสามารถในการติดตอประสานงานผูนําของแตละหมูบาน
[211]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กลุมตัวอยาง
ประชากรผูตอบแบบสอบถาม คือ ตัวแทนครัวเรือนที่อาศัยในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง อําเภออูทอง จัง หวัดสุพรรณบุรี ทั้ง หมด 12
หมูบาน จํานวน 5,190 คน กําหนดขนาดของกลุม ตัวอยางโดยใชสูตรยามาเน (Yamane, 1970: 886) ไดก ลุม ตัวอยางจํานวน 372คน ใชวิธีการสุม
ตัวอยางแบบแบงชั้น ภูม ิ
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ แบบสอบถาม ที่สรางขึ้น จากการศึกษาทฤษฎี แนวคิด ผลงานวิจัยและเอกสารตางๆ ที่เกี่ย วของ แบง
ออกเปน 4 สวน ดังนี้ สวนที่ 1 สถานภาพสวนบุคคล เปน แบบตรวจสอบรายการ (Checklist) สว นที่ 2 ความรูเกี่ย วกับ การจัดการขยะโดยจะเปน
คําถามแบบถูกหรือผิด จํานวน 20 ขอ หาคาความเชื่อมั่น(Reliability) โดยวิธีการ KR 20 = 0.864 สว นที่ 3 ทัศนคติเกี่ย วกับการจัด การขยะ โดยใช
มาตรวัดทัศนคติแ บบของลิเคอรตโดยมีตัวเลือ ก 5 ระดับ จํานวน 15 ขอ หาคาความเชื่อมั่น (Reliability) โดยวิธีสัม ประสิทธิ์แ อลฟาของครอนบัค
(Cronbach, 1990: 204) = 0.883 สว นที่ 4 พฤติกรรมการจัดการขยะ แบงออกเปน 6 ดาน จํานวน 30 ขอ โดยใชม าตรวัด แบบ Rating Scale โดย
เกณฑการใหค ะแนนแบง ออกเปน 5 ระดับ หาคาความเชื่อ มั่น (Reliability) โดยวิธีก ารหาคาสัม ประสิทธิ์แ อลฟาของครอนบัค = 0.909สว นที่ 5
ขอเสนอแนะในการจัดการขยะในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ลักษณะเปนคําถามปลายเปด
การวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหเชิงปริม าณ สถิติเชิงพรรณนาเพื่อใชอธิบายลักษณะตัวแปร ไดแก คารอยละ คาเฉลี่ย และคาเบี่ยงเบนมาตรฐาสถิติเชิงอนุมาน
คือ T-test เดีย ว (One-way Analysis of Variance) และ LSD
การวิเคราะหเชิง คุณ ภาพ สถิติที่ใชวิเคราะหคือ คาสัม ประสิท ธิ์ส หสัม พัน ธข องเพีย รสัน (Pearson’s Product Moment Correlation
Coefficient) กําหนดคานัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
ผลการวิจัย
1. สถานภาพสวนบุคคลของกลุมตัวอยาง กลุมตัวอยาง สวนใหญเปนเพศหญิง คิดเปนรอยละ 52.20 สวนใหญม ีอายุ 41- 50 ป คิดเปน รอยละ
47.60 สวนใหญมีการศึกษาระดับมัธยมศึกษา คิดเปนรอยละ 44.40 มีอาชีพคาขาย/กิจการสวนตัว คิดเปนรอยละ 31.70 และอาชีพเกษตรกรรม คิดเปน รอย
ละ 25.5 สวนใหญมีรายไดเฉลี่ยตอเดือน 15,001-30,000 บาท คิดเปนรอยละ 42.50 สวนใหญมีจํานวนสมาชิกในครัวเรือน 4-6 คน คิดเปนรอยละ 68.50
และอยูอาศัยในทองถิ่น16 ปข ึ้นไป คิดเปนรอยละ 60.50 สวนใหญไดรับรูขาวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะ คิดเปนรอยละ 83.90 โดยไดรับรูขาวสารเกี่ย วกับ
การจัดการขยะจากเทศบาล คิดเปนรอยละ 50.80 รองลงมา คือ ไดรับรูข าวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะจากโทรทัศน คิดเปน รอยละ 47.90 และที่ม ีจํานวน
นอยที่สุด คือ ไดรับรูขาวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะจากเพื่อน/ญาติ คิดเปนรอยละ 16.00
2. ผลการวิเคราะหระดับความรูเกี่ยวกับการจัดการขยะ ทัศนคติเกี่ย วกับการจัดการขยะ และพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขต
เทศบาลตําบลทาวอูทอง
2.1ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองมีความรูเกี่ยวกับการจัดการขยะ อยูในระดับปานกลาง (=12.85, S.D.= 3.78) 2.2
ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองมีทัศนคติเกี่ย วกับการจัดการขยะอยูในระดับมาก (=3.95, S.D.= 0.44) 2.3พฤติก รรมการจัด การขยะของ
ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ประชาชนมีพ ฤติกรรมการจัดการขยะโดยภาพรวมอยูในระดับปานกลาง (=3.36, S.D.= 0.67) รายดาน
อยูในระดับ มาก 5 ดาน ระดับปานกลาง 1 ดาน
3. ผลการทดสอบสมมติฐาน
3.1 ผลการทดสอบสมมติฐานที่ 1
3.1.1 ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง เพศชายและเพศหญิงมีพฤติกรรมการจัดการขยะไมแตกตางกัน อยางมี
นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ทั้งในภาพรวมและรายดาน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
[212]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3.1.2 ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีอายุตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะ ไมแตกตางกัน อยางมี
นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ทั้งในภาพรวมและรายดาน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
3.1.3 ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่ม ีระดับการศึกษาตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดยภาพรวม
แตกตางกัน อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ในรายดาน พบวา ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีระดับ
การศึกษาตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะดานการลดปริมาณขยะที่แหลงกําเนิด และดานการหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑอันตรายแตกตางกัน อยางมีนยั สําคัญทาง
สถิติที่ระดับ 0.05 โดยพบวา ประชาชนที่ม ีระดับการศึกษาอนุปริญญา (= 3.12, S.D.= 0.75) มีพฤติกรรมการจัดการขยะโดยภาพรวม นอยกวาประชาชนที่มี
ระดับการศึกษาประถมศึกษา (= 3.47, S.D.= 0.74) ระดับการศึกษามัธยมศึกษา (=3.39, S.D.= 0.60) และระดับการศึกษาปริญ ญาตรี (= 3.37, S.D.= 0.65)
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
3.1.4 ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีอาชีพตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดยภาพรวมแตกตางกัน
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ในรายดาน พบวา ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่ม ีอาชีพตางกัน มี
พฤติกรรมการจัดการขยะดานการลดปริมาณขยะที่แหลงกําเนิด ดานการนํากลับมาใชซ้ํา ดานการหมุนเวีย นกลับมาใชใหม ดานการหลีกเลี่ยงผลิตภัณ ฑ
อันตราย และดานการไดประโยชนกลับคืน แตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยพบวา ประชาชนที่มีอาชีพพนักงานเอกชน (= 2.90, S.D.=
0.52) มีพฤติกรรมการจัดการขยะโดยภาพรวม นอยกวาประชาชนที่มีอาชีพเกษตรกรรม (= 3.53, S.D.= 0.61) อาชีพรับราชการ/รัฐวิสาหกิจ (=3.37, S.D.=
0.50) อาชีพคาขาย/กิจการสวนตัว (= 3.28, S.D.= 0.72) และอาชีพรับจาง (= 3.38, S.D.= 0.70) อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.5 และประชาชนที่มี
อาชีพคาขาย/กิจการสวนตัว (= 3.28, S.D.= 0.72) มีพฤติกรรมการจัดการขยะโดยภาพรวม นอยกวาประชาชนที่มีอาชีพเกษตรกรรม (= 3.53, S.D.= 0.61)
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.5
3.1.5 ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีรายไดเฉลี่ยตอเดือนของครัวเรือนตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะ
โดยภาพรวมและรายดานไมแตกตางกัน ที่นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
3.1.6 ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีจํานวนสมาชิกในครอบครัวตางกันมีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดย
ภาพรวมและรายดานไมแตกตางกัน ที่น ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
3.1.7 ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีระยะเวลาที่อยูอาศัยในทองถิ่นตางกันมีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดย
ภาพรวมไมแตกตางกัน ที่นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
3.1.8 ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองที่ไดรับรูขาวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะมีพฤติกรรมการจัดการขยะสูงกวา
ประชาชนไมไดรับรูขาวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะ อยางมีนยั สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ทั้งในภาพรวมและรายดาน ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
3.2 ผลการทดสอบสมมติฐานที่ 2 ความรูเกี่ยวกับการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองมีความสัม พัน ธกับ
พฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองโดยภาพรวม (r=-.149, Sig.= .004) อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไว
3.3 ผลการทดสอบสมมติฐานที่ 3 ทัศนคติเกี่ยวกับการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองมีความสัม พัน ธกันใน
ระดับต่ํากับพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองโดยภาพรวม (r=-.312, Sig.= .000) อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
อภิปรายผลการวิจัย
1.ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง เพศชายและเพศหญิงมีพฤติกรรมการจัดการขยะไมแตกตางกัน ทั้งในภาพรวมและรายดาน ซึ่งไม
เปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไวแสดงวาทั้งเพศชายและเพศหญิงมีพฤติกรรมการจัดการขยะใกลเคียงกัน อาจเนื่องจากอยูในชุม ชนเดียวกัน จึงมีพฤติกรรมการ
ปฏิบัติที่ใกลเคียงกัน ซึ่งสอดคลองกับการวิจัยของ ชัยพร แพภิรมยรัตน (2552) นภาภรณ แวงโสธร (2553) เอกนรินทร กลิ่นหอม (2553) และ ปรเมศร นิวาส
ประกฤติ (2554) พบวา ประชาชนที่ม ีเพศตางกันมีพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยโดยภาพรวมไมแตกตางกัน
2. ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีอายุตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะ ไมแตกตางกัน ทั้งในภาพรวมและรายดาน ซึ่งไมเปน ไป
ตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงวาอายุไมมีผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะ อาจเนื่องจากอยูในชุมชนเดียวกันจึงมีพฤติกรรมการปฏิบตั ทิ ใี่ กลเคียงกัน สอดคลองกับ
[213]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การวิจัยของ พิภัทร แสงสินธุศร (2549) นภาภรณ แวงโสธร (2553) และ เอกนรินทร กลิ่นหอม (2553) พบวา ประชาชนที่มีอายุที่แตกตางกันมีพฤติกรรมใน
การจัดการขยะมูลฝอยไมแตกตางกัน
3. ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีระดับการศึกษาตางกันมีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดยภาพรวมแตกตางกัน อยางมีนัยสําคัญทาง
สถิติที่ระดับ 0.05 แสดงวาระดับการศึกษามีผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะ สอดคลองกับผลการวิจัย ของ เอกนริน ทร กลิ่น หอม (2553) ปรเมศร นิวาส
ประกฤติ (2554) และ อุดม บุญหอม (2554) พบวา ประชาชนที่มีระดับการศึกษาที่ตางกันจะมีพฤติกรรมการกําจัดขยะมูลฝอยแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญ
ทางสถิติที่ระดับ 0.05
4. ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีอาชีพตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดยภาพรวมแตกตางกัน อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่
ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงวาอาชีพมีผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะ สอดคลองกับการวิจัยของ ชัยพร แพภิรมยรัตน (2552) ปรเมศร
นิวาสประกฤติ (2554) และอุดม บุญหอม (2554) พบวา ประชาชนที่ม ีการประกอบอาชีพตางกันจะมีพฤติกรรมการกําจัดขยะมูลฝอยแตกตางกันอยางมี
นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
5. ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีรายไดเฉลี่ยตอเดือนของครัวเรือนตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดยภาพรวมและรายดานไม
แตกตางกัน ที่น ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไวแสดงวารายไดเฉลี่ยตอเดือนของครัวเรือนไมมีผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะ
สอดคลองกับการวิจัยของ พิภัทร แสงสินธุศร (2549) นภาภรณ แวงโสธร (2553) เอกนรินทร กลิ่นหอม (2553) และ ปรเมศร นิวาสประกฤติ (2554) พบวา
ประชาชนที่ม ีรายไดตางกันมีพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยโดยภาพรวมไมแตกตางกัน
6. ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่ม ีจํานวนสมาชิกในครอบครัวตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดยภาพรวมและรายดานไม
แตกตางกัน ที่น ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงวาจํานวนสมาชิกในครอบครัวไมมีผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะ
สอดคลองกับการวิจัยของ พิภัทร แสงสินธุศร (2549) พบวา ประชาชนในเขตเทศบาลนครภูเก็ตที่มีจํานวนสมาชิกในครอบครัวตางกันมีพฤติกรรมการจัดการ
ขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลนครภูเก็ต ไมแตกตางกัน
7. ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีระยะเวลาที่อยูอาศัยในทองถิ่นตางกันมีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดยภาพรวมไมแตกตางกัน ที่
นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงวาระยะเวลาที่อยูอาศัยในทองถิ่นไมมีผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะโดยภาพรวม
สอดคลองกับผลการวิจัยของ พิภัทร แสงสินธุศร (2549) พบวา ประชาชนในเขตเทศบาลนครภูเก็ตที่มี ระยะเวลาที่อยูอาศัยในชุมชนตางกัน มีพฤติกรรมการ
จัดการขยะมูลฝอยไมแตกตางกัน
8. ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองที่ไดรับรูขาวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะมีพฤติกรรมการจัดการขยะสูงกวาประชาชนไมไดรับรูขาวสาร
เกี่ยวกับการจัดการขยะ อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ทั้งในภาพรวมและรายดาน ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงวาไดรับรูข าวสารเกีย่ วกับการ
จัดการขยะมีผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะ สอดคลองกับผลการวิจัยของ พิภัทร แสงสินธุศร (2549) พัช รี ไกรแกว (2550) และ ปรเมศร นิวาสประกฤติ
(2554) พบวา ประชาชนที่ม ีการไดรับขอมูลขาวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะมูลฝอยจากสื่อแตกตางกันมีพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยโดยภาพรวมแตกตาง
กันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
9. ความรูเกี่ยวกับการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองมีความสัมพันธกับพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขต
เทศบาลตําบลทาวอูทองโดยภาพรวม (r=-.149, Sig.= .004) อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงวาถาหากประชาชนใน
เขตเทศบาลตําบลทาวอูทองมีความรูเกี่ยวกับการจัดการขยะที่ดีก็จะทําใหมีพฤติกรรมการจัดการขยะที่ดีตามไปดวยในเกือบทุกดาน ยกเวน ดานการได
ประโยชนกลับคืนเพราะพฤติกรรมการจัดการขยะในดานนี้ขึ้นอยูกับองคประกอบอื่นๆ มากกวา สอดคลองกับผลการวิจัยของ พัชรี ไกรแกว (2550) นภาภรณ
แวงโสธร (2553) และ เอกนรินทร กลิ่นหอม (2553) พบวา ความรูในการจัดการขยะมูลฝอยมีความสัมพันธกับพฤติกรรมในการจัดการขยะมูลฝอย อยางมี
นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
10. ทัศนคติเกี่ยวกับการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองมีความสัมพันธกันในระดับต่ํากับพฤติกรรมการจัดการขยะของ
ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองโดยภาพรวม (r=-.312, Sig.= .000) อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงวาถา
หากประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองมีทัศนคติเกี่ยวกับ การจัดการขยะที่ดีก็จะทําใหมีพ ฤติกรรมการจัดการขยะที่ดีตามไปดวย สอดคลองกั บ
ผลการวิจัยของ เอกนรินทร กลิ่นหอม (2553) และ นิภาภรณ พรหมศรี (2556: 96-100) พบวา ปจจัยดานทัศนคติตอการจัดการขยะมูลฝอยมีความสัม พันธ
ทางบวกกับพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยอยางมีนัยสําคัญทางสถิติ 0.05
[214]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากผลการวิจยั
1. หนวยงานที่เกีย่ วของควรสงเสริมการรับรูขาวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะใหกับประชาชนอยางทั่วถึง โดยผานชองทางที่หลากหลาย
2. หนวยงานที่เกีย่ วของควรใหความรูเรื่องการจัดการขยะอันตราย และการคัดแยกขยะใหกบั ประชาชน รวมถึงใหการสนับสนุนถังขยะทีม่ กี ารแยก
ประเภทไวใหกับชุมชนอยางเพียงพอ และสรางชองทางในการรับซื้อขยะใหกับชุมชนเพือ่ กระตุน ใหเกิดการคัดแยกขยะ
3. หนวยงานที่เกีย่ วของควรประชาสัมพันธ จัดกิจกรรมเพื่อสรางความตระหนัก ปลูกฝงจิตสํานึกและสรางเสริมทัศนคติเชิงบวกตอการคัดแยกขยะ
การลดปริมาณขยะทีแ่ หลงกําเนิด และการนํากลับมาใชซ้ํา เพื่อลดปญหาขยะในชุมชน และควรจัดโครงการรับซอมแซมเฟอรน ิเจอรเกาใหกับคนในชุมชน และ
สรางชองทางในการรับบริจาคขยะ
ขอเสนอแนะในการวิจยั ครั้งตอไป
1. ควรศึกษาปจจัยอืน่ ๆ ทีส่ งผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง อําเภออูทอง จังหวัดสุพรรณบุรี
2. ควรศึกษาแนวทางการสงเสริมพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูท อง อําเภออูท อง จังหวัดสุพรรณบุรี
3. ควรศึกษาความพึงพอใจและความตองการในการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ตอการดําเนินการดานขยะของ
เทศบาลตําบลทาวอูทอง
เอกสารอางอิง
กรมควบคุมมลพิษ, กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม. (2558). รายงานสถานการณม ลพิษของประเทศไทย ป 2557. กรุงเทพฯ: กรมควบคุม
มลพิษ.
ชัชพล โพธิ์สุวรรณ. (2542). ปจจัยที่มีอ ิทธิพลตอพฤติกรรมการจัดการของเสียอันตรายจากบานเรือน: กรณีศึกษาประชาชนที่ม ีบานพักอาศัยอยูตําบลสุ
เทพ อําเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการจัดการมนุษยกับสิ่งแวดลอม มหาวิทยาลัยเชียงใหม.
ชัยพร แพภิรมยรัตน. (2552). พฤติกรรมการคัดแยกขยะและแนวทางการสงเสริมการคัดแยกขยะมูลฝอยของประชาชนชุมชนบานชากแงวเทศบาลตําบล
หวยใหญ อําเภอบางละมุง จังหวัดชลบุร.ี ปญหาพิเศษรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขานโยบายสาธารณะ มหาวิทยาลัยบูรพา
เทศบาลตําบลทาวอูทอง. (2558). แผนพัฒนาสามป (พ.ศ.2559-2561). สุพรรณบุร:ี เทศบาลตําบลทาวอูทอง.
นภาภรณ แวงโสธร. (2553). ความสัมพันธระหวางความรูและการมีส วนรวมของประชาชนในการจัดการขยะมูลฝอยชุมชนกับพฤติกรรมการจัดการขยะ
มูล ฝอย กรณีศึกษา เทศบาลตําบลบานแพง จังหวัดนครพนม. วิทยานิพนธ รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขารัฐประศาสนศาสตร
มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
นิภาภรณ พรหมศรี. (2557). ปจจัยที่มีผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลฮางโฮง อําเภอเมือง จังหวัดสกลนคร.
วิทยานิพนธรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐประศาสนศาสตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
ปรเมศร นิวาสประกฤติ. (2554). พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลกุส ุมาลย อําเภอกุส ุมาลย จังหวัดสกลนคร.
วิทยานิพนธรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐประศาสนศาสตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
ปรเมษฐ หวงมิตร. (2550). พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตลาดพราว กรุงเทพมหานคร. ปญหาพิเศษรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาวิชาการบริหารทั่วไป วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา.
พิภัทร แสงสินธุศร. (2549). พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลนครภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต . ปญหาพิเศษรัฐประศาสนศาสตร
มหาบัณฑิต สาขาการบริหารทั่วไป วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา.
พัชรี ไกรแกว. (2550). พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือนของแมบาน กรณีศึกษา: แมบานเขตเทศบาลตําบลบางปู อําเภอเมือง จังหวัด
สมุทรปราการ. วิทยานิพนธสังคมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสิ่งแวดลอม มหาวิทยาลัยมหิดล.
[215]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
อุดม บุญหอม. (2554). การศึกษาพฤติกรรมการกําจัดขยะมูล ฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองพิบูล มังสาหาร อําเภอพิบูล มังสาหาร จังหวั ด
อุบลราชธานี. วิทยานิพนธ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสังคมศาสตรเพื่อการพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
เอกนรินทร กลิ่นหอม. (2553). การศึกษาความรู ทัศนคติและพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลจันจวา อําเภอแมจ ัน
จังหวัดเชียงราย. วิทยานิพนธวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสาธารณสุขศาสตรสิ่งแวดลอม มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย.
Cronbach, Lee. J. (1990). Essentials of Psychology Testing. 5th ed. New York: Harper Collins Publishers Inc.
Yamane Taro. 1970. Statistic: An Introductory Analysis. Tokyo: Harper International Edition.
[216]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความเปนพลเมืองในระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส
Democratic Citizenship of People in Narathiwat Municipality, Narathiwat Province
วสพล กิตติโชควัฒนา* และ รองศาสตราจารย ดร.วัช ริน ทร ชาญศิลป**
Wassphon Kittichokwattana and Associate Professor Dr.VacharinChasilp
บทคัดยอ
การวิจัยในครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาความเปนพลเมืองในระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในเขตเทศบาลเมือ งนราธิว าส จัง หวัด
นราธิวาส และเพื่อศึกษาปจจัยที่มีความสัมพัน ธกับความเปน พลเมืองในระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในเขตเทศบาลเมือ งนราธิว าส จัง หวัด
นราธิวาส กลุม ตัวอยางที่ใชในการศึกษาในครั้งนี้คือ ประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส จํานวน 395 คน ซึ่งไดม ีวิธีการสุมตัวอยางแบบชั้น ภูม ิและ
วิธีการสุม ตัวอยางแบบงาย เก็บรวบรวมขอมูล โดยใชแบบสอบถาม การวิเคราะหข อมูลโดยใชโปรแกรมคอมพิวเตอรสําเร็จรูป สถิตทิ ใี่ ชในการวิจยั ในครัง้
นี้คือ คาสถิติรอยละ, คาเฉลี่ย , สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน, การทดสอบคาที, การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว, และคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธแ บบ
เพีย รสัน โดยคานัยสําคัญทางสถิติที่ใชในการวิจัยในครั้งนี้ ไดกําหนดไวที่ระดับ 0.05 ผลการวิจัย ในครั้งนี้พบวาประชาชนในเขตเทศบาลเมือ งนราธิวาส
จังหวัดนราธิวาส มีระดับความเปนพลเมืองอยูในระดับปานกลาง ( x = 3.51) จากการทดสอบสมมติฐานพบวาตัวแปรทางดานรายได, ระดับการศึกษา,
และการกลอมเกลาทางการเมืองมีผลตอความเปน พลเมืองในระบอบประชาธิปไตย และตัวแปรทางดานเพศ, อายุ, ศาสนา, ไมมีผลตอความเปนพลเมือง
ในระบอบประชาธิปไตย
คําสําคัญ : ประชาธิปไตย, ความเปน พลเมือง
Abstract
The object of this research were to study the level of democratic citizenship of people in Narathiwat municipality,
Narathiwat province and to determine factors affected their the democratic citizenship. The samples composed of 395 people
in Narathiwat municipality, Narathiwat province. Proportional Stratified random sampling and sample random sampling method
were end. The data were collected by using questionnaires and analyzed by using the packaging computer programe. Statistical
tools employed in data analysis and presented through Percentage, Mean, Standard Deviation, T-test, One-Way ANOVA and
Pearson Product-Moment Correlation Coefficient. The level of significance for statistical testing was 0.05. The research findings
are as follow. The level of democratic citizenship of people in Narathiwat municipality, Narathiwat province was moderate level
( x = 3.51). According to the hypothesis income, level of education, and political socialization caused difference in the attitudes.
However, gender, age, religious did not caused any difference in the attitudes
Keywords: Democratic, Citizenship
*
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
**
[217]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
ตั้งแตศตวรรษที่ 20 เปนตนมา ระบอบประชาธิปไตยเปนระบอบการปกครองที่ไดรับความนิย มสูงสุดโดยมีประเทศสหรัฐอเมริกา และกลุม
ประเทศในยุโรปเปนแบบอยาง ซึ่งประเทศไทยก็ไดม ีการเปลี่ย นระบอบการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชยม าเปน ระบอบประชาธิปไตย จาก
การปฏิวัติสยามในป พ.ศ.2475 ซึ่งทําใหประเทศไทยไดกาวเขาสูความเปน ประชาธิปไตย มีการเปดโอกาสใหประชาชนเขามามีสวนรวมทางการเมือง แต
การพัฒนาประชาธิปไตยในประเทศไทยก็ประสบปญหาบอยครั้งทําใหการพัฒนาตองหยุดชะงักลง เนื่องจากเกิดการเผชิญหนากันทางการเมืองหลายครัง้
จากกลุมตางๆ เชนกลุม อํานาจเกา กลุมทหาร หรือแมกระทั่งประชาชนดวยกัน เอง ซึ่งนับตั้งแตช วงหลัง พ.ศ.2500 เปนตน มานั้น เกิดการเผชิญ หนากัน
ของประชาชนบอยครั้ง ทําใหการเมืองไทยตองตกอยูในภาวะหยุดชะงัก ซึ่งกระทบตอภาคสวนอื่นๆ และในที่สุดก็นํามาสูการรัฐประหารของกองทัพเพื่อ
รักษาความสงบในเหตุการณความขัดแยงที่เกิดขึ้น (โกวิท วงศสุรวัฒน, 2553: 50)
ในการที่เปน ใดประเทศหนึ่งจะสามารถพัฒนาประเทศใหมีความเจริญรุงเรืองไดนั้น มีปจจัยหลักอยูที่ทรัพยากรของแตละประเทศ ซึง่ ประเทศ
ที่ม ี ท รั พ ยากรที่ พ ร อ มและสมบู ร ณ ก วา ย อ มได เ ปรี ย บกว า ประเทศอื่ น โดยทรั พ ยากรนั้ น เราสามารถแบ งออกได เ ป น สองประเภทใหญ ๆ คื อ
ทรัพยากรธรรมชาติ ไดแ กปาไม แรธาตุ ดิน และอีกประเภทหนึ่งคือทรัพยากรมนุษ ยซึ่งก็คือประชาชนของประเทศๆ การทีป่ ระชาชนมีคณ
ุ ภาพสูงยอมทํา
ใหประเทศพัฒนาใหเจริญรุงเรืองไดงาย แมวาจะมีทรัพยากรธรรมชาติที่ไมเอื้ออํานวยก็ตาม(โกวิท วงศสุรวัฒน,2551) ซึ่งการพัฒนาระบอบประชาธิปไตย
ก็เชนเดีย วกัน การที่ประชาธิปไตยจะเกิดผลอยางมีประสิทธิภาพหรือไมน ั้นก็ขึ้น อยูกับคุณภาพของทรัพยากรมนุษย เนือ่ งมาจากระบอบประชาธิปไตยนัน้
เปน อุดมการณทางการเมืองใหความสําคัญที่ประชาชนเปน หลัก ซึ่งประชาชนจะมีประสิทธิภาพในการพัฒนาประชาธิปไตยหรือไมน ั้น เราสามารถวัด ได
จากความเปนพลเมือง(Citizenship)ของประชาชน(ปริญญา เทวานฤมิตรกุล ,2555: 48-49)
จากที่กลาวในขางตน นั้น จะเห็นไดวาหลังจากการปฏิวัติสยาม พ.ศ.2475 เปน ตน มานั้นระบอบประชาธิปไตยในประเทศไทยประสบปญหาใน
ดานตางๆเปน อยางมาก แมวาในชว ง 20 ป ที่ผานมาการเมืองภาคพลเมืองของประเทศจะเติบ โตขึ้น ก็ต ามแต ก็ปญ หาตางๆก็ยัง คงเกิ ด ขึ้น ทําให
ประชาธิปไตยในประเทศไมสามารถที่จะพัฒนาไดอยางที่ควรจะเปน ซึ่งบอยครั้งที่ภาคพลเมืองไดนําปญ หามาสูประชาธิปไตยในไทยเนื่องจากมีก าร
เผชิญหนากันของกลุมตางๆในสังคม ซึ่งเมื่อเกิดเหตุการณความขัดแยงขึ้นทหารก็จะเขาแทรกแซงทางการเมือง และแทบทุกครัง้ ก็จะมีการพยายามปฏิรปู
ประเทศ แตทายที่สุดประเทศไทยก็กลับเขามาสูรูปแบบวงจรความครั้งแยงเดิม ซึ่งปญหาที่เกิดขึ้นเหลานี้นั้น อาจไมไดมาจากโครงสรางของสถาบันตางๆ
ในสังคมเพีย งอยางเดียว แตอาจรวมถึงตัวประชาชนเองดวยวามีความพรอม หรือมีคุณภาพเพียงพอที่จะทําใหประชาธิปไตยในประเทศเดินหนาไปได
ดังนั้นผูวิจัย จึงมีความสนใจที่จะศึกษาถึงระดับความเปน พลเมืองของประชาชน และปจจัย ที่สงผลตอระดับความเปน พลเมืองในเขตเทศบาล
เมืองนราธิวาส โดยผูศึกษาคาดหวังวาขอมูลที่ไดทําการศึกษานั้น จะเปนประโยชนการกําหนดนโยบายในการพัฒนาความเปนพลเมืองในเขตพืน้ ทีเ่ ทศบาล
เมืองนราธิวาส และเปน แนวทางใหกับผูที่สนใจในการศึกษาเรื่องความเปนพลเมือง
วัตถุประสงค
1.เพื่อศึกษาระดับความเปนพลเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส
2.เพื่อศึกษาถึงปจจัย สวนบุคคล และการกลอมเกลาทางการเมืองที่มีผลตอความเปน พลเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส
วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข อง ประชาชนในเขตเทศบางเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส
[218]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตัว อยาง
กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัย คือ ประชาชนในเขตเทศบางเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส จํานวน 395 คน จากประชาชนที่ม ีสิทธิเลือ กตั้ ง
ทั้งหมดทั้งหมด 12,202คนโดยผูวิจัยไดกําหนดขนาดของกลุม ตัวอยางตามหลักการคํานวณของWanlop (วัลลภ รัฐฉัน ตรานนท, 2556: 142) โดยใช
ระดับความเชื่อมั่น ที่รอยละ 95 และยอมใหมีความคลาดเคลื่อนที่ รอยละ 5
วิธีการสุมตัวอยาง
1.ในการวิจัย ครั้งนี้จะศึกษาจากประชาชนเฉพาะในชุมชน ภายในเขตเทศบาลเมือนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส จํานวน 35 ชุม ชน จึงหาจํานวน
ของกลุม ตัวอยางจากแตละชุมชน โดยการใชการสุมเลือกตัวอยางแบบชั้นภูมิ (Proportional Stratified Sampling) (ธานินทร ศิลปจารุ,2555: 159)
2.เมื่อไดจํานวนของตัวอยางจากแตละชุม ชนแลว ผูวิจัย จึงไดทําการสุม ตัวอยางของแตละชุมชน โดยการแจกแบบสอบถามใหกับประชาชน
ของแตละชุมชนตอไป
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
1. แบบสอบถาม เปนการสํารวจขอมูลตางๆ ประกอบดวย ปจจัยสวนบุคล
2. แบบสอบถามเกี่ย วกับการกลอมเกลาทางการเมือง
3. แบบสอบถามเกี่ย วกับความเปนพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ และในการศึกษาครั้งนี้ ผูวิจัย ไดใชส ถิติในการวิเคราะหขอ มูล ซึ่ง ประกอบดว ย คาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) สวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน, การทดสอบคาที(T-test), การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว(OneWay ANOVA), และคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พันธแบบเพีย รสัน(Pearson Product-Moment Correlation Coefficient)เพื่อใชในการทดสอบสมมุติฐาน
ผลงานวิจัยที่เกี่ยวของ
ลําดับ
1
2
3
4
5
6
ตัวแปร
เพศ
อายุ
ศาสนา
รายได
ระดับการศึกษา
การกลอมเกลา
มีความสัมพันธ
ประภัสสร(2553),ธัญ ธัช (2556)
ลัดดาวรรณ(2551),วีรพงษ(2546)
สุณยี (2537)
ลัดดาวรรณ(2551)
ลัดดาวรรณ(2551)
ประภัสสร(2553),ธัญ ธัช (2556)
วันเพ็ญ(2520),จัน ทนา(2549)
[219]
ไมมคี วามสัมพันธ
ลัดดาวรรณ(2551),ทรงสิร(ิ 2556) วันชนะ(2557)
วันชนะ(2557)
จีรศักดิ์(2529)
ธัญญัช (2556),ทรงสิริ(2556)ประภัสสร(2553)
วันเพ็ญ (2520)
ทรงสิริ(2556)
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กรอบแนวคิดในการวิจยั
ตัวแปรอิสระ
ปจจัยสวนบุคคลไดแกอายุเพศศาสนารายไดระดับการศึกษา
ตัวแปรตาม
ความเปนพลเมือง
1.ดานการมีสวนรวมทางการเมืองและสังคม
2.ดานสิทธิ เสรีภาพ และความเสมอภาค
3.ดานการเคารพความแตกตาง
4..ดานการเคารพในกฎเกณฑหรือกฎหมาย
การกลมเกลาทางการเมือง
1.การกลอมเกลาทางการเมืองจากครอบครัว
2.การกลอมเกลาทางการเมืองจากสถาบัน การศึกษา
3.การกลอมเกลาทางการเมืองจากกลุม เพือ่ น
4.การกลอมเกลาทางการเมืองสือ่
ผลการวิจัย
1. เพศ กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญเปน เพศชาย จํานวน 208 คน คิดเปนรอยละ 52.7 และเปนเพศหญิง จํานวน 187 คน คิด
เปน รอยละ 47.3
2. อายุ กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญอยูในกลุมอายุระหวาง 32-45 ป จํานวน 181 คน คิดเปนรอยละ 45.8 รองลงมาคือ อายุ
ระหวาง 18-31 ป มีจํานวน 112 คน คิดเปน รอยละ 28.4 สําหรับกลุม ตัวอยางที่ม ีอายุ 60 ปข ึ้นไป พบที่น อยที่สุด มีจํานวน 24 คน คิดเปนรอยละ 6.1
3. ศาสนา กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญน ับถือศาสนาพุทธ จํานวน 267 คน คิดเปนรอยละ 67.6 รองลงมาคือ ศาสนาอิสลาม มี
จํานวน 126 คน คิดเปน รอยละ 31.9 สําหรับกลุม ตัวอยางที่อื่นๆ พบนอยที่สุด มีจํานวน 2 คน คิดเปนรอยละ 0.5
4. รายได กลุ ม ตัว อย างในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญอ ยูในกลุม ที่มีร ายได 10,001-20,000 บาท จํานวน 171 คน คิ ดเปน ร อ ยละ 43.3
รองลงมาคือ กลุม ที่ม ีรายได 20,001-30,000 บาท จํานวน 109 คน คิดเปนรอยละ 27.6 สําหรับกลุมตัวอยางที่มีรายไดมากกวา 30,001 บาท พบนอ ย
ที่สุด มีจํานวน 48 คน คิดเปน รอยละ 12.2
5. ระดับการศึกษา กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญม ีการศึกษาในระดับปริญญาตรี หรือเทียบเทาจํานวน 203 คน คิดเปน รอ ยละ
51.4 รองลงมาคือ มีการศึกษาต่ํากวาปริญญาตรี มีจํานวน 168 คน คิดเปนรอยละ 42.5 สําหรับกลุมตัวอยางที่มีระดับการศึกษาสูง กวาปริญ ญาตรีพ บ
นอยที่สุด มีจํานวน 24 คน คิดเปนรอยละ 6.1
6. พบวา ในภาพรวมของกลุม ตัวอยางความเปนพลเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาสอยูในระดับปานกลาง ( x =3.51) และ
เมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา กลุมตัวอยางมีความเปนพลเมืองดานความเสมอภาคมากที่สุด ( x =3.99) รองลงมาคือ ความเปน พลเมือ งดานสิทธิ
( x =3.89) และนอยที่สุดคือความเปน พลเมืองดานการเคารพในความแตกตาง ( x =3.13) แสดงใหเห็น วาประชาชนในเขตเทศบาลเมือ งนราธิว าส
จังหวัดนราธิวาส มีระดับความเปนพลเมืองอยูในระดับปานกลาง
7. ปจจัยที่ม ีผลตอความเปนพลเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมือ งนราธิว าส จังหวัด นราธิวาส ไดแ ก ตัว แปรทางด านรายได, ระดับ
การศึกษา, และการกลอมเกลาทางการเมือง โดยมีระดับนัยสําคัญทางสถิติเทากับ .01, .00 และ .00 ตามลําดับ ซึ่งเปน ไปตามสมมตุฐานที่ตั้งไว
อภิปรายผลการวิจัย
การศึกษาวิจัยเรื่อง ความเปน พลเมืองในระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส จากผลการวิจัย
สามารถอภิปรายผลไดดังนี้
[220]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สมมติฐานที่ 1 การเปรีย บเทีย บการเปรีย บเทีย บความเปนพลเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส จําแนกตามเพศ โดยการ
ทดสอบคา t พบวาคา Sig ที่คํานวนไดเทากับ 0.623 ซึ่งมากกวาระดับคานัย สําคัญ ทางสถิติ ที่ 0.05 สรุปไดวา เพศตางกันมีระดับความเปนพลเมืองที่ไม
แตกตางกัน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 2 การเปรีย บเทีย บการเปรีย บเทีย บความเปนพลเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส ที่ม ีอายุแ ตกตางกัน โดยการ
ทดสอบหาคาความแปรปรวนทางเดียว(One-Way ANOVA) พบวาคา Sig ที่คํานวนไดเทากับ 0.166 ซึ่งมากกวาระดับคานัย สําคัญทางสถิติ ที่ 0.05 สรุป
ไดวา ประชาชนในเขตเทศบางเมืองนราธิวาสที่มีอายุตางกันมีระดับความเปนพลเมืองที่ไมแ ตกตางกัน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 3 การเปรีย บเทีย บการเปรีย บเทีย บความเปนพลเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส ที่นับถือศาสนาแตกตางกัน
โดยการทดสอบหาคาความแปรปรวนทางเดียว(One-Way ANOVA) พบวาคา Sig ที่คํานวนไดเทากับ 0.221 ซึ่งมากกวาระดับ คานัย สําคัญ ทางสถิติ ที่
0.05 สรุปไดวา ประชาชนในเขตเทศบางเมืองนราธิวาสที่นับถือศาสนาตางกันมีระดับความเปนพลเมืองที่ไมแตกตางกัน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานทีต่ งั้
ไว
สมมติฐานที่ 4 ประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส ที่ม ีรายไดตางกันมีระดับความเปนพลเมืองที่แตกตางกัน เปน ไปตามสมมติฐาน ผล
การทดสอบสมมติฐาน พบวา ประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาสที่ม ีรายไดแตกตางกัน มีระดับความเปนพลเมืองที่แตกตางกัน อยางมีนยั สําคัญทาง
สถิติที่ระดับความเชื่อมั่น .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยที่กลุมตัวอยางที่มีรายไดมากกวา 30001 บาท มีระดับความเปนพลเมืองทีส่ งู กวา กลุม
ตัวอยางที่มีที่ม ีรายได10,000-20,000 บาท และ ประชาชนที่มีรายได 20,001-30,000 บาท ทั้ง นี้อ าจเนื่องมาจากการที่ป ระชาชนมีรายไดที่สูง ทําให
โอกาสเขาถึงปจจัยขั้นพื้นฐาน และมีเวลาวางที่มากกวาประชาชนที่มีรายไดนอย ซึ่งเปน ผลมาจากการที่ประชาชนเมื่อมีฐานะที่ดีขึ้น ก็ไมจําเปนตองเปน
หวงในเรื่องปากทองของตัวเองและครอบครัว ทําใหประชาชนกลุมนี้เริ่มหันไปใหความสําคัญในประเด็นทางสังคมตางๆมากขึ้น ซึง่ ตางจากกลุม ทีม่ รี ายได
นอยที่ใชเวลาสวนมากในการทํางานเพื่อหาเงินเลี้ย งชีพ ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของลัด ดาวรรณ สุข ใหญ (2551) ศึกษาเรื่อ งความเปน พลเมืองตาม
ระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในจังหวัดเชีย งใหม: ศึกษาเปรีย บเทีย บประชาชนที่อาศัยอยูในเขตอําเภอเมือง กับ อําเภอดอยสะเก็ด พบวารายได
ของประชาชนมีความสัมพันธกับความเปนพลเมือง
สมมติฐานที่ 5 ประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส ที่ม ีรายไดตางกันมีระดับความเปนพลเมืองที่แตกตางกัน เปน ไปตามสมมติฐาน ผล
การทดสอบสมมติฐาน พบวา ประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาสที่ม ีแตกตางกัน มีระดับการศึกษาที่แตกตางกัน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ
ความเชื่อมั่น .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยพบวาประชาชนที่ไดรับการศึกษาในระดับสูงมีระดับความเปนพลเมืองที่สูงกวาประชาชนที่ไดรับ
การศึกษาในระดับที่ต่ํากวา ทั้งนี้ก็เนื่อ งมาจากการที่สถาบัน การศึก ษาคือ แหลง ในการสรางและเพิ่ม พูน ความรู และความคิด ของบุค คล ทําใหเมื่อ
ประชาชนมีระดับการศึกษาที่สูงขึ้น ก็จะทําใหประชาชนมีความรูความเขาใจในประเด็นตางๆ รวมถึงการสถานที่ที่สรางระเบียบวินยั ทางสังคมตางๆใหกบั
ประชาชน ทําใหเมื่อประชาชนมีระดับการศึกษาที่สูงขึ้น ก็จะทําใหประชาชนมีระดับความเปน พลเมืองที่สูงขึ้นตามไปดวย ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของ
ลัดดาวรรณ สุข ใหญ (2551) ศึกษาเรื่องความเปนพลเมืองตามระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในจังหวัดเชียงใหม: ศึกษาเปรีย บเทีย บประชาชนที่
อาศัยอยูในเขตอําเภอเมือง กับ อําเภอดอยสะเก็ด พบวาระดับการศึกษาของประชาชนมีความสัมพันธกับความเปนพลเมือง
สมมติฐานที่ 6 การกลอมเกลาทางการเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส มีความสัม พัน ธกับความเปน พลเมือ ง เปน ไปตาม
สมมติฐาน ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาสที่ม ีแ ตกตางกัน มีระดับความเปน พลเมืองที่แ ตกตางกัน อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับความเชื่อมั่น .05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ที่เปนเชน นี้ก็เพราะวาการกลอมเกลาทางการเมืองนัน้ เปนกระบวนการในหลอ
หลอมบุคคลในสังคม ซึ่งกระบวนการนี้เกิดขึ้นตั้งแตการที่บุคคลเกิด และสิ้น สุดตอเมื่อบุคคลนั้น ไดตายลงไป โดยเกิดจากการเรียนรูเ พือ่ ใหเกิดวัฒนธรรม
ทัศนคติ และพฤติกรรมบางประการในการทางเมืองผานสถาบันทางสังคม ซึ่งระดับของการกลอมเกลาทางการเมืองของแตละบุคคลยอมมีความแตกตาง
กัน ออกไปตามประสบการณที่แตละคนไดประสบพบเจอมา ซึ่งเหตุนี้ย อมสงผลให สิ่งเหลานี้ย อมสงผลใหระดับความเปนพลเมืองของประชาชนมีความ
แตกตางกันดวย ซึ่งสอดคลองกับผลงานวิจัย ของ วั น เพ็ญ คําเมือ ง (2520) ศึกษาเรื่อ งลักษณะของพลเมืองดีในทัศนะของนักเรีย นมัธยมศึกษาใน
กรุงเทพมหานคร พบวา การกลอมเกลาที่แตกตางกัน จะทําใหนักเรียนมีลักษณะของพลเมืองดีในทัศนะที่แ ตกตางกัน , จัน ทนา บุญ ญานุวัตร (2549)
ศึกษาเรื่ององคประกอบที่สัมพัน ธกับคุณลักษณะของความเปนพลเมืองดีของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 เขตพื้นที่การศึกษาพัทลุงพบวา การกลอ ม
เกลามีความสัม พันธกับคุณ ลักษณะของความเปน พลเมืองดีข องนักเรีย น, ประภัสสร ไพบูลยฐิติพรชัย (2553) ศึกษาเรื่องการศึกษาความเปนพละเมืองดี
ของนักเรียนโรงเรียนพาณิชยการบางบัวทอง จังหวัดนนทบุรี พบวาการกลอมเกลานั้นมีความสัม พัน ธกับความเปน พลเมืองดี และธัญธัช วิภตั ภิ มู ปิ ระเทศ
[221]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
(2556) ศึกษาเรื่องความเปนพลเมืองในระบอบประชาธิปไตยของนักศึกษามหาวิทยาลัย ธุรกิจบัณ ฑิตย พบวา ปจจัยในเรือ่ งการกลอมเกลาทีแ่ ตกตางกันมี
ความเปน พลเมืองที่แ ตกตางกัน,
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1.จากการวิจัยในครั้งนี้พบวาระดับความเปน พลเมืองในระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาสอยู
ในระดับปานกลาง ดังนั้นหนวยงานทั้งภาครัฐ เอกชน และสถาบันการศึกษาควรที่จะสงเสริมแนวคิดเกี่ยวกับความเปนพลเมืองโดยเฉพาะในดานการมี
สวนรวมทางการเมือง ดานเสรีภาพ และดานการเคารพความแตกตาง เนื่องจากประเด็น ทั้ง 3 ดานนั้น มีระดับความคิดเห็น หรือการปฏิบัติในระดับ ปาน
กลาง เชน การจัดอบรม จัดนิทรรศนการ หรือสัมนาวิชาการ การเขาไปใหความรูแกประชาชนในชุม ชนตางๆ ซึ่งการสงเสริม ในประเด็น เหลานีจ้ ะตองการ
ทําอยางสม่ําเสมอ มีความตอเนื่อง และนอกนี้จะตองเริ่มปลูกฝงตั้งแตเด็กผานสถาบันครอบครัว และสถาบันการศึกษา
2.จากผลการศึกษาพบวาการกลอมเกลาทางการเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส มีผลตอระดับความเปน
พลเมืองในระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส ดังนั้นจึงควรสงเสริมสถาบัน ทางสังคม และบุคคล หรือ
กลุมบุคคลที่มีอิทธิพลตอการกลอมเกลาทางการเมือง โดยเฉพาะในดานของสถาบันการศึกษา กลุม เพื่อน และจากสือ่ ตางๆ ทีย่ งั คงมีระดับการกลอมเกลา
ในระดับปานกลาง เชน การจัดกิจกรรมกลุม สัม พัน ธข ึ้นในสถาบันการศึกษา หรือจัดเสวนาพูดคุย ประเด็น ทางสังคมตางๆในชุม ชน หรือการเพิม่ แหลงสือ่
ตางๆเพื่ อให ประชาชนสามารถข อ ถึง ขอ มูล และความรูต างๆที่ถู ก ตอ งได งายขึ้น เช น ปา ยประชาสัม พัน ธ ในชุ ม ชนตางๆ การจัด สถานี วิทยุ หรื อ
สถานีโทรทัศนทองถิ่น
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
งานวิจัยนี้ยังมีจํากัดทั้งในดานงบประมาณและประสบการณข องผูวิจัย ที่ไมสามารถศึก ษาใหครอบคลุม ทั้ง จัง หวัดสุพรรณบุรี และอาจไม
ครอบคลุมในเรื่องของเนื้อหาสาระสําคัญ การวิจัย นี้จึงเปนการศึกษาและวิเคราะหเบื้องตน หากผูสนใจจะศึกษาในลักษณะนี้ตอไป ผูวิจัยมีขอเสนอแนะ
ดังนี้
1.ในการวิจัย ในครั้งตอไปควรมีการปรับปรุงขอคําถามในแบบสอบถามในสวนของการกลอมเกลาทางการเมือง และความเปน พลเมือง ใหมี
ความหลากหลายมีคําถามเชิงบวกและเชิงลบเพิ่มมากขึ้น ในแตดานควรประกอบไปดวยคําถามเชิงลบและเชิงบวกเพื่อใหแ บบสอบถามมีคุณ ภาพมาก
ยิ่งขึ้น
2.ในการวิจัย ในครั้งตอไป นอกจากใชวิฑีการรวบรวมขอมูลแบบการใชแบบสอบถามแลว การรวบรวมขอมูลแบบอื่น อีก เชน การสัมภาษณ
แบบเจาะลึก การสังเกตแบบมีสวนรวม ซึ่งจะชวยสนับสนุนขอมูลใหม ีความหนาเชื่อถือและมีความสมบูรณมากยิ่งขึ้น
3.ในการวิจัย ในครั้งตอไป ควรศึกษาตัวแปรอื่นๆเพิ่ม เติม นอกเหนือจากที่ไดศึกษามาแลว เพื่อพิจารณาวาปจจัย ใดบางที่มีผ ลตอระดับความ
เปน พลเมืองในระบอบประชาธิปไตย เชน ปจจัยดานอาชีพ ปจจัยดานการรับรูขาวสารทางการเมือง เปนตน
4.ในการวิจัย ในครั้งตอไปควรทําการศึกษาเปรีย บเทีย บกลุม ตัวอยางอื่น ๆ เพื่อศึกษาวาในพื้นที่อื่น ประชาชนมีความเหมือนหรือแตกตางกัน
อยางไร
เอกสารอางอิง
โกวิท วงศสุรวัฒน. 2551. หลักรัฐศาสตร. กรุงเทพฯ: กรุงเทพฯ: โรงพิมพตะวันออก
โกวิท วงศสุรวัฒน. 2551. การเมืองการปกครองไทย: หลายมิติ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพตะวันออก
จันทนา บุญญาวัตร. 2549. องคประกอบที่สัม พัน ธกับคุณ ลักษณะของความเปนพลเมือ งดีของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที 3 เขตพื้น ที่การศึกษา
พัท ลุง. วิทยานิพนธปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิช าการวัดผลการศึกษา, มหาวิทยาลัยทักษิณ
[222]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จีระศักดิ์ นาคเสวี. 2529. การศึกเปรียบเทียบความสํานึกในความเปนพลเมือ งดีตามวิถีชีว ิตประชาธิปไตย ระหวางนักเรียนไทยพุทธและนักเรียนไทย
มุสลิม ชั้นมัธยมศึกษาปท ี่ 3 ใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต. วิทยานิพนธ ปริญ ญาศิล ปศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาการสอนสัง คมศึกษา,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
จีรังลักษณ ศกุนตะลักษณ. 2520. มโนทัศนเกี่ยวกับความเปนพลเมือ งดีของนักเรียนอาชีว ศึกษา. วิทยานิพนธปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชา
มัธยมศึกษา, จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
ดวงใจ เขมวิรัตน และคณะ. 2556. การศึกษาลักษณะความเปนพลเมือ งดีของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร. มหาวิทยาลัย
เทคโนโลยีราชมงคลพระนคร
ถวิลวดี บุรีกุล และ รัชวดี แสงมหะหมัด. 2555. ความเปนพลเมือ งในประเทศไทย. รายงานวิจัยสํานักวิจัย และพัฒนา สถาบันพระปกเกลา.
ทรงสิริ วิชิรานนท. 2556. คุณ ลักษณะพลเมืองดีของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล พระนคร. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร
ธัญธัช วิภัติภูม ิประเทศ. 2556. ความเปนพลเมือ งในระบอบประชาธิปไตยของนักศึกษามหาวิทยาลัยธุรกิจบัณ ฑิตย. มหาวิทยาลัย ธุรกิจบัณ ฑิตย.
ธานนิทร ศิลปจารุ. 2547. คูม ือการวิจ ัยและวิเคราะหข อมูลดว ยโปรแกรม SPSS. นนทบุรี: โรงพิม พนิดาการพิม พ.
ปริญญา เทวานฤมิตรกุล. 2555. การศึกษาเพื่อสรางพลเมือง. กรุงเทพฯ: บริษ ัท นานมีบุคพับลิเคชั่น ส จํากัด.
ปภัสสร ไพบูลยฐิติพรชัย. 2553. ความเปนพลเมืองดีข องนักเรียนโรงเรียนพณิช ยการบางบัวทองจังหวัดนนทบุรี. วิทยานิพนธรัฐศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาวิชาการจัดการภาครัฐและภาคเอกชน, มหาวิทยาลัยศิลปากร
ลัดดาวรรณ สุข ใหญ. 2551. ความเปน พลเมือ งตามระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในจังหวัดเชียงใหม: ศึกษาเปรียบเทียบประชาชนทีอ่ าศัยอยู
ในเขตอําเภอเมือ ง กับ อําเภอดอยสะเก็ด. การคนควาอิสระ รัฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการเมือ งและการปกครอง บัณ ฑิตวิทยาลัย
มหาวิทยาลัย เชียงใหม.
วันเพ็ญ คําเมือง. 2522. ลักษณะของพลเมืองดีในทัศนะของนักเรียนมัธยมศึกษาในกรุงเทพ. วิทยานิพนธปริญ ญาครุศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาวิช า
มัธยมศึกษา, จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
วันชนะ วุฒิวัย. 2557. ความเปน พลเมือ งดีของนักเรียนในระดับมัธยมศึกษาตอนตนโรงเรียนวัดสระประทุม จังหวัดสุพรรณบุร.ี วิทยานิพนธปริญญา
ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
วัลลภ รัฐฉัตรานนท. 2556. วิธีแ ละเทคนิคในการวิจ ัยทางรัฐศาสตร. กรุงเทพฯ: สํานักพิม พเสมาธรรม.
วีรพงษ นกนอย. 2546. ลักษณะความเปนพลเมืองดี: กรณีศึกษานิส ิตระดับอุดมศึกษามหาวิท ยาลัยเกษตรศาสตร. วิทยานิพนธปริญญาศิลปศาสตร
มหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
สุณ ี ย ช ว ยออก. 2537. ความสํ านึ ก ตอ ความเปน พลเมื อ งดี ใ นวิ ถี ช ีว ิ ต ประชาธิ ป ไตยของนัก เรี ย นชั้ น ประถมศึ ก ษาปที่ 6 เขตหนองจอก
กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธปริญญาศิลปะศาสตร มหาบัณ ฑิต สาขาสอนสังคมศึกษา, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
[223]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความคิดเห็นของผูทาํ ประกันภัยรถยนตตอ การทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1
ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง
Opinion of the assured for the voluntary insurance type 1 policy of Viriyah insurance
public company limited Donmueang branch
ปยนาถ วัฒนอุไร**และ รองศาสตราจารย ดร.โกวิท วงศสุรวัฒน*
Piyanat Wattanaurai and Associate Professor Dr.Kowit Wonglurawat
บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค 1.) เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นที่ม ีตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจ ประเภท 1 ของบริษทั วิรยิ ะประกันภัย จํากัด
(มหาชน) สาขาดอนเมือง 2.) เพื่อเปรียบเทียบความคิดเห็นที่ม ีตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจ ประเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขา
ดอนเมือง จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล 3.) เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัยดานรถยนตนั่งสวนบุคคล กับความคิดเห็นที่ม ีตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัคร
ใจประเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมืองโดยกลุมตัวอยางที่ใชในการศึกษา คือ ผูทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1 ของบริษทั
วิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง จํานวน 235 ตัวอยาง เครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอมูล คือ แบบสอบถาม การวิเคราะหขอมูลใชคาสถิติรอยละ
คาเฉลี่ย คาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคา t-test การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว เมื่อพบความแตกตางจึงทําการวิเคราะหหาความแตกตางของคาเฉลี่ย
รายคูโดยวิธีของ LSD และทดสอบความสัมพันธจากคา Chi-Square test ผลการศึกษาพบวา ระดับความคิดเห็น ที่มีตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจ
ประเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกัน ภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง อยูในระดับมาก ในการทดสอบสมมติฐาน พบวา ปจจัยลักษณะสวนบุคคล ดาน
เพศ รายไดเฉลี่ยตอเดือนและอาชีพ ที่ตางกัน มีผลตอความคิดเห็นในการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1 ของบริษัทวิรยิ ะ แตกตางกัน และ
การใชรถยนตน ั่งสวนบุคคล มีความสัม พันธกับความคิดเห็นในการทําประกัน ภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1 ของบริษัทวิริยะ โดย ยี่หอรถยนตที่ทํา
ประกันภัยและประเภทรถยนตที่ทําประกันภัย รถยนตม ีขนาดความสัม พันธสูงสุดกับดานราคา ดานราคารถยนตที่ทําประกันภัยและและอายุการใชงาน
รถยนตม ีขนาดความสัม พัน ธสูงสุดกับดานการสงเสริมการตลาด
คําสําคัญ : ความคิดเห็น , ประกัน ภัย รถยนต, ประเภท 1, วิริย ะประกัน ภัย
Abstract
The objectives for study Opinion level of assured towards the voluntary insurance type 1 policy of Viriyah Insurance
Public Company Limited Donmueang branch. 2.) .Compare opinion of the assured towards voluntary insurance type 1 policy of
Viriyah Insurance Public Company Limited Donmuang branch. Classified by personal fector. 3.) Study the relationships between
car factors and opinion of assured towards the voluntary insurance type 1 policy of Viriyah Insurance Public Company Limited
Don Mueang branch.The data of this study was collected by 235 assured who make the voluntary insurance type 1 policy of
Viriyah Insurance Public Company Limited Don Mueang branch. Data collection instruments is questionnaire. Data analysis using
percentage, mean, standard deviation, t-test, The one-way analysis of variance (One-Way ANOVA). When found difference then
analysis for difference of average paired by LSD method. And correlation test of Chi-Square. The result of the study indicated
**
*
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
[224]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
that opinion level of the assured towards voluntary insurance type 1 policy of Viriyah Insurance Public Company Limited
Donmueang branch are high levels. Hypothesis testing indicated that personal fector about different of gender, the average
revenue per month and career affect to the opinion towards making for the voluntary insurance type 1 policy and car usage
relation to opinion towards voluntary insurance type 1 policy aslo brand and type of car have supreme relation with car price
that make an insurance and car lifetime have supreme relation with promotion
Keywords: Opinion, insurance, type 1, Viriyah Insurance
บทนํา
การดํารงชีวิตของมนุษยในปจจุบันนอกเหนือจากปจจัย 4 ซึ่งไดแ ก อาหาร เครื่องนุงหม ที่อยูอาศัย และยารักษาโรค ยานพาหนะประเภท
รถยนตน ับวาเปนอีกปจจัย หนึ่งที่มีความสําคัญในชีวิตประจําวัน มากอยางหนึ่ง เนื่องจากยานพานะกอใหเกิ ดความสะดวกสบาย และรวดเร็วในการ
เดิน ทาง และในปจจุบัน ประชาชนสวนใหญนิย มความสะดวกสบาย เพื่อตอบสนองความตองการของตนเอง รถยนตนับ วาเปน ปจจัย อยางหนึ่งที่ผูค น
ตองการเพราะสามารถเดิน ทางไปตามที่ตนเองตองการ และเปนสิ่งจําเปน ของคนในปจจุบัน ทําใหจํานวนรถยนตม ีเพิ่มขึ้นอยางตอเนื่องในแตละป
เมื่อมนุษ ยม ีความตอ งการที่จะแสวงหาความสะดวกสบายใหกับตนเองมากยิ่ง ขึ้น การบริโภครถยนตก็ย อมเพิ่ม มากขึ้น ทําใหเกิดการ
เปลี่ยนแปลงจากภาวะคลองตัว นําไปสูการเจรจาที่แ ออัดรีบเรง และไมคลองตัวเทาที่ควร ทําใหเกิด อุบัติ เหตุท างรถยนตเพิ่ม สูง ขึ้น รัฐบาลจึง มีความ
พยายามที่จะหาทางปองกันการเกิดอุบัติเหตุหรือพยายามลดการเกิดอุบัติเหตุดังกลาวอัน เกิด จากการใชรถยนต ไมวาจะอาศัย เทคโนโลยีในการผลิต
รถยนต การสรางถนนที่ถูกตองตามหลักวิศวกรรมจราจร และการควบคุม ผูใชย านยนตใหปฏิบัติตามกฎจราจร รวมทั้งตั้งหนวยงานตางๆ ขึ้น เพื่อใหทํา
หนาที่รับผิดชอบในการปองกันการเกิดอุบัติเหตุนั้น แตก็ย ังไมส ามารถปองกัน และลดการเกิดอุบัติเหตุรวมถึงความเสีย หายที่เกิดขึ้น ไดทั้งหมดการ
ประกันภัยรถยนตจึงเปนทางเลือกหนึ่งที่ชวยบรรเทาความเสียหาย และทรัพยสินของผูเอาประกันภัย รวมถึงความรับผิดของผูเ อาประกันภัยในกรณีทเี่ กิด
อุบัติเหตุกับบุคคลภายนอก ซึ่งจะตองเปนการรับผิดตามกฎหมายโดยประกันภัยนั้น จะแบงเปนประกันภัยภาคบังคับ และประกันภัยภาคสมัครใจ ซึง่ การ
ประกันภัยภาคบังคับ ที่เรีย กวา พรบ. หรือพระราชบัญญัติคุม ครองผูประสบภัย จากรถ พ.ศ.2535 ซึ่งออกโดยรัฐบาล
ดวยเหตุน ี้จึงทําใหการศึกษาในครั้งนี้ มีความตองการทราบถึงสาระสําคัญตลอดจนปจจัย ตางๆ ที่มีผลกระทบตอการตัดสิน ใจทําประกัน ภัย
ภาคสมัครใจ โดยเฉพาะการประกัน ภัย รถยนตประเภท 1 รวมถึงความคิดเห็นของผูบริโภคที่ม ีตอการทําประกัน ภัย รถยนตประเภท 1 เพื่อที่จะไดพัฒนา
และปรับปรุงใหสามารถตองสนองความตองการของผูบริโภคไดอยางตรงความตองการ และยังสามารถใชขอมูลนี้เพื่อประโยชนตอทุกฝายที่เกี่ยวของ
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นที่ม ีตอการทําประกัน ภัย รถยนตภาคสมัครใจ ประเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขา
ดอนเมือง
2. เพื่อเปรีย บเทีย บความคิดเห็น ที่ม ีตอการทําประกัน ภัย รถยนตภาคสมัครใจ ประเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขา
ดอนเมือง จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัยดานรถยนตนั่งสวนบุคคล กับความคิดเห็นที่มีตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจ ประเภท 1
ของบริษัทวิริย ะประกัน ภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง
วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะบริษัท วิริย ะประกัน ภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง
[225]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กลุมตัวอยาง
กลุมตัวอยางประชากรผูตอบแบบสอบถามลูกคาที่เขาทําประกัน ภัย รถยนต ที่บริษ ัทวิริย ะประกันภัย สาขาดอนเมือง จํานวนทัง้ สิน้ 235คนโดย
ใชการสุม ตัวอยางแบบแบงชั้น ภูมิ (Stratified Random Sampling)โดยการแจกแบบสอบถามใหกับลูก คาที่เขาทําประกัน ภัย รถยนต ที่บ ริ ษ ัทวิริย ะ
ประกันภัย สาขาดอนเมือง
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
การศึกษาความคิดเห็นตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1 ของผูทที่ ําประกันภัยรถยนตกบั บริษทั วิรยิ ะประกันภัย สาขาดอน
เมืองโดยใชแ บบสอบถาม เปน เครือ่ งมือในการเก็บขอมูล ซึง่ แบงออกเปน 3 สวน ดังตอไปนี้
สวนที่ 1 เปนคําถามเกีย่ วกับขอมูลสวนบุคคลของกลุม ตัวอยาง ซึ่งใชคําถามแบบเลือกตอบเพือ่ เก็บขอมูลมาแจกแจงความถีแ่ ละหาคารอยละ
สวนที่ 2 เปนคําถามเกีย่ วกับรถยนตนงั่ สวนบุคคลของกลุม ตัวอยาง ซึ่งใชคําถามแบบเลือกตอบเพื่อเก็บขอมูลมาแจกแจงความถีแ่ ละหาคา
รอยละ
สวนที่ 3 แบบสอบถามความคิดเห็น ตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1 ของของบริษ ัทวิริย ะประกัน ภัย จํากัด (มหาชน)
สาขาดอนเมือง ผูวิจัยไดสรางแบบสอบถามโดยใชมาตราสวนประมาณคาของ Likert’s Scale
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติและในการศึกษาครั้งนี้ ผูวิจัยไดใชสถิติในการวิเคราะหขอมูลซึ่ง ประกอบดวยคารอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย (Mean), คา
เบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation), คา t-test, การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว (One Way ANOVA) และการหาความสัม พัน ธโดยใช
Chi-Square testเพื่อทดสอบสมมุติฐาน
ผลการวิจัย
ขอมูลทัว่ ไปของกลุม ตัวอยาง
ขอมูลทั่วไปของกลุม ตัวอยาง ในการศึกษาวิจัย ครั้งนี้ คือ ผูทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1 ของบริษัทวิริย ะประกัน ภัย จํากัด
(มหาชน) สาขาดอนเมือง จํานวน 235 คน เพศกลุมตัวอยางสวนใหญเปน เพศหญิง จํานวน 124 คน คิดเปน รอยละ 52.77 และ เพศชาย จํานวน 111
คน คิดเปนรอยละ 47.23 อายุ ผูตอบแบบสอบถามในการศึกษาครั้งนี้กลุมที่มีจํานวนมากที่สุดกลุมที่ม ีอายุม ากกวา 35-45 ป จํานวน 77 คน คิดเปนรอย
ละ 32.77 สถานภาพ พบวา กลุมตัวอยางที่มีจํานวนมากที่สุด มีสถานภาพโสด จํานวน 117 คน คิดเปนรอยละ 49.79 รองลงมา สมรส จํานวน 93 คน
คิดเปน รอยละ 39.57 การศึกษา พบวา กลุม ตัวอยางที่ม ีจํานวนมากที่สุด มีการศึกษาในระดับปริญญาตรี จํานวน 148 คน คิดเปนรอยละ 62.98 รายได
เฉลี่ยตอเดือน พบวา กลุมตัวอยางที่มีจํานวนมากที่สุด มีรายได 30,001- 40,000 บาท จํานวน 81 คน คิดเปนรอยละ 34.47 อาชีพ พบวา กลุม ตัวอยาง
ที่ม ีจํานวนมากที่สุด มีอาชีพพนักงานบริษ ัทเอกชน จํานวน 89 คน คิดเปนรอยละ 37.87
ขอมูลดานรถยนตนั่งสวนบุคคล
ขอมูลดานรถยนตนั่งสวนบุคคลของกลุม ตัวอยาง ยี่หอรถยนตที่ทําประกันภัยรถยนตชนั้ 1 พบวา กลุม ตัวอยางใชมากทีส่ ุด ยี่หอ HONDA
จํานวน 59 คน คิดเปนรอยละ 25.11 ประเภทรถยนตที่ทําประกันภัยรถยนตชนั้ 1 พบวา กลุมตัวอยางใชม ากทีส่ ดุ รถเกง จํานวน 166 คน คิดเปนรอย
ละ 70.64 . จํานวน ซี.ซี. ของรถยนตทที่ ําประกันภัยรถยนตชนั้ 1 พบวา กลุม ตัวอยางใชมากทีส่ ุด จํานวน 1,500 ซี.ซี. จํานวน 63 คน คิดเปน รอยละ
26.81 ราคารถยนตที่ทําประกันภัยรถยนตชนั้ 1 พบวา กลุม ตัวอยางซือ้ มากทีส่ ดุ ราคา 500,001-700,000 บาท จํานวน 67 คน คิดเปน รอยละ 28.51
อายุการใชงานรถยนตที่ทําประกันภัยรถยนตชนั้ 1 พบวา กลุม ตัวอยางทําประกันมากทีส่ ดุ ต่ํากวา 1 ป จํานวน 83 คน คิดเปนรอยละ 35.32
ความคิดเห็นของผูต อบแบบสอบถามทีม่ ตี อ การตัดสินใจทําประกันภัยรถยนตประเภทที่ 1
[226]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จากการศึกษาความคิดเห็นของผูทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1 ของบริษ ัทวิรยิ ะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง
พบวา มีความคิดเห็น โดยรวมอยูในระดับมาก มีคาเฉลีย่ 3.82 คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน 0.58 โดยสูงสุดในดานชองทางการจัดจําหนาย รองลงมา ดาน
ผลิตภัณฑ ดานการสงเสริม การตลาด ดานบุคลากร และใหความสําคัญในระดับปานกลาง ไดแก ดานบุคลากร และดานราคา ตามลําดับ
อภิปรายผลการวิจัย
1. ความคิดเห็น ที่มีตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจ ปะเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง จําแนก
ตามปจจัยสวนบุคคล พบวา ปจจัยสวนบุคคล ดานเพศ รายไดเฉลี่ย ตอเดือนและอาชีพ ที่ตางกัน มีผลตอความคิดเห็นในการทําประกันภัยรถยนตภาค
สมัครใจประเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง แตกตางกัน
2. ความคิดเห็น ที่ม ีตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจ ปะเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง จําแนก
ตามขอมูลการใชรถยนตนั่งสวนบุคคล พบวา การใชรถยนตน ั่งสวนบุคคล ไดแก ยี่หอรถยนตที่ทําประกันภัย ประเภทรถยนตทที่ าํ ประกันภัย ราคารถยนต
ที่ทําประกัน ภัย และอายุการใชงานรถยนตที่ทําประกันภัย มีความสัมพัน ธกับความคิดเห็น ที่ม ีตอการทําประกัน ภัย รถยนตภาคสมัครใจ ปะเภท 1 ของ
บริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง โดยผลการศึกษา พบวา ยี่หอรถยนตที่ทําประกันภัย และประเภทรถยนตที่ทําประกัน ภัย รถยนต
มีข นาดความสัมพันธสูงสุดกับดานราคา และอายุการใชงานรถยนตมีข นาดความสัมพันธสูงสุดกับดานการสงเสริม การตลาด
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะจากการศึกษา
จากการศึกษา ขอมูลการใชรถยนตในดานยี่หอรถยนตที่ทําประกันภัยและประเภทรถยนตที่ทําประกัน ภัย รถยนตมีข นาดความสัมพันธสงู สุด
กับดานราคา ดังนั้น ผูประกอบการจึง ควรใหค วามสําคัญ กับ อัต ราคาเบี้ย ประกัน ภัย รถยนตอยูในเกณฑที่เหมาะสม และมีบริการผอนชําระคาเบี้ย
ประกันภัย ควรมีสัญ ญาและเงื่อนไขในการตกลงจายคาสิน ไหมที่ชัดเจนและเปนธรรม ควรมีการอํานวยความสะดวกใหแกลูกคาที่ใชบริการ เชน การมี
ศูน ยบริการลูกคาผานโทรศัพทสายตรง ควรมีระบบการชําระเงิน ที่สะดวกและปลอดภัย มีความทันสมัย ในการรับชําระกรมธรรมประกันภัย
ผูทําประกัน มีความคิดเห็น ตอการทําประกัน ภัย รถยนตภาคสมัครใจ ประเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง
ในดานชองทางการจัดจําหนายสูงสุด ดังนั้น ผูประกอบการจึงควรใหความสําคัญกับสถานที่ตั้งบริษัทอยูในที่ชุม ชนเดิน ทางสะดวกมีที่จอดรถเพีย งพอ
สํานักงานเปดใหบริการทุกวัน นอกจากนี้ควรใหความสําคัญกับความนาเชื่อถือและไววางใจของสํานักงานนายหนาประกัน ภัย มีชอ งทางการติดตอ ได
หลายชองทาง เชน สามารถติดตอสอบถามขอมูล ทางโทรศัพท, website, ทาง line เปนตน
ขอ เสนอแนะในการทําวิจ ัยครั้งตอ ไป
1. การศึกษาครั้งตอไปผูวิจัยไดเสนอแนะใหมีการศึกษาความคิดเห็น ทัศนคติและความพึงพอใจในการใหบริการของผูทําประกันภัย รถยนต
ภาคสมัครใจประเภท 1 ของบริษ ัทวิริย ะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง เพื่อ ผลการศึกษาจะใชเปน แนวทางในการพัฒ นากระบวนการ
พัฒนาการใหบริการการใหมีความสอดคลองกับความตองการของผูใชบริการ
2. การศึกษาครั้งตอไปควรศึกษาเปรีย บเทียบความคิดเห็นของผูทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1 ของบริษ ัทวิริย ะประกัน ภัย
จํากัด (มหาชน) จําแนกตามประเภทผูใชรถยนตและยี่หอรถยนต เพื่อผลการศึกษาจะสามารถนํามาใชในการวางแผนเชิงกลยุทธทางการตลาดและการจัด
กิจกรรมใหดียิ่งขึ้น
เอกสารอางอิง
กฤษณะธัมวาสร. 2545. ปจจัยที่มีผลตอการเลือกทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจของผูใชรถยนต. กรุง เทพมหานคร: การศึก ษาคน ควาดวยตนเอง
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
กรมการประกันภัย. 2546. รายงานธุรกิจประกันภัยในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพชวนพิมพ.
[227]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
นพมาศ ธีรเวคิน. 2538. จิตวิทยาสังคม (พิม พครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.
ศิริวรรณ เสรีรัตน. 2551. กลยุทธการตลาดการบริหารการตลาดและกรณีศึกษา. กรุงเทพฯ: ธีระฟลมและไซเท็กซ.
สายไหม ดีอํามาตย. 2547. พฤติกรรมและปจจัยที่มีผลตอการทําประกัน ภัย รถยนตภาคบังคับ กรณีศึกษา รถยนตน ั่งสวนบุค คลในกรุง เทพมหานคร.
คนควาอิสระเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สุช า จันทรเอม และสุรางค จันทรเอม. 2520. จิตวิทยาสังคม. กรุงเทพฯ: โรงพิมพแพรวิทยา.
อุทัย หิรัญโต. 2529. สังคมวิทยาประยุกต. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร.
Applewhite, Phillip B. 1965. Organization and Behavior.New York; Prentice Hall.
Campbell, R. F. 1976. Administration Behavior in Education. New York: McGraw Hill.
Kotler, Philip. 1997. Marketing management: analysis, planning, implementation and control. 9th ed. New Jersey:Asimon&
Schuster Company.
Mark S. Dorfman. 1991. Introduction to Risk Management and Insurance. 6th edition, Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall.
Nunally Jum C. 1950.Test and Measurements Assessment and Prediction. New York: McGraw Hill Book Co., Inc.
[228]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
คุณภาพชีวิตในการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
Quality of Work Life of Government Officers'
Office of the National Economic and Social Development Board
ศาสตราจารย ดร.วัลลภ รัฐฉัตรานนท* และ กฤตวิช พิชญาภรณ**
Professor Dr.Waniop Rathachatranon and Krittawich Pichayaporn
บทคัดยอ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิตการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
2) เพื่อเปรีย บเทีย บระดับคุณภาพชีวิตการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
ไดแ ก อายุ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา อายุการทํางาน และตําแหนงงาน 3) เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัย ทางดานบรรยากาศองคการกับ
ระดับคุณ ภาพชีวิตทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติกลุม ตัวอยางเปน ขาราชการสํานักงานคณะกรรมการ
พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติจํานวน 221 คน โดยใชวิธีสุม ตัวอยางแบบชั้นภูมิตามสัดสวน เครื่องมือที่ใชในการวิจัยครัง้ นี้ ไดแกแบบสอบถาม สถิติ
ที่ใชในการวิเคราะหข อมูล ไดแก รอยละ คาเฉลี่ย ( ) สวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบการทดสอบคาที การวิเคราะหความแปรปรวนทาง
เดีย ว และคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธของเพีย รสัน ผลการวิจัย พบวา 1. คุณภาพชีวิตการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจ
และสังคมแหงชาติ ในระดับปานกลาง 2. ปจจัยสวนบุคคลของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติที่แ ตกตางกัน มี
คุณ ภาพชีวิตในการทํางานไมแ ตกตางกัน 3. ปจจัย ทางดานบรรยากาศองคการที่มีความสัมพัน ธกับคุณภาพชีวิตในการทํางานของขาราชการสํานักงาน
คณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติมากที่สุด ไดแก ดานการติดตอสื่อสาร รองลงมา ไดแก ดานเปาหมายองคก าร และนอ ยที่สุด ไดแ ก
ดานแบบความเปนผูนํา
คําสําคัญ : คุณภาพชีวิตในการทํางาน, ขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
Abstract
The purposes of this study were to1) Quality of Work Life of Government officers' Office of The national economic and
social development board2) to compare the Quality of Work Life among Government officers' factors are different3) to study
the relationship between the quality of work life and organization climate. The samples are 221persons fromGovernment
officers' Office of The national Economic and Social Development Board andusingproportional stratified random
samplingmethod. The research instrument used inthis researchwas questionnaire. The statistics usedfor data analysis
werepercentage, mean, standard deviation (S.D.),Analysis of variance (t-test and one-way ANOVA) and Pearson Product Moment
Correlation Coefficient. The results showedthat 1) Quality of Work Life of Government officers' Office of The National Economic and
Social Development Boardwasmoderate. 2) The difference in individual factors has no influence on level of Quality of Work Life 3) The
overall quality of work life has a positive relationship with the level of organization climate at .05.
Keywords: Quality of Work Life, Government officers' Office of The National Economic and Social Development Board
*
**
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[229]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
การมีคุณภาพชีวิตที่ดีมีบทบาทสําคัญทั้งในการเสริมสรางความผาสุกของบุคลากรในการดํารงชีวิตและการสรางผลงานทีม่ ปี ระสิทธิภาพ เรือ่ ง
ความสุขและคุณภาพชีวิต (Happiness and Quality of Life) จึงเปน ปจจัย สําคัญในการบริหารทรัพยากรบุคคลภาครัฐในปจจุบันที่ม ุงเนน การพัฒนา
ทุน มนุษย (Human Capital) ใหเปนทรัพยากรที่สําคัญและมีคุณ คา สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ (สศช.) ไดตระหนัก
ถึงความสําคัญของการพัฒนาคุณ ภาพชีวิตการทํางาน โดยที่ผานมาไดพัฒนานโยบายในการเสริม สรางคุณ ภาพชีวิตการทํางานของบุคลากร สศช. มีการ
กําหนดกิจกรรม/แผนงาน/โครงการที่ใหความสําคัญและสนับสนุนตอคุณภาพชีวิต สิ่งแวดลอม ความสะดวกและความปลอดภัย ในการทํางาน การจัด
สวัสดิการตางๆ ใหแกบุคลากร สศช. และครอบครัว รวมถึงการเสริมสรางปจจัยที่สรางแรงจูงใจในการทํางานแกบุคลากร สศช. อยางตอเนื่อ งมาโดย
ตลอด
คุณ ภาพชีวิตในการทํางาน (Quality of Work Life) หมายถึง การปรับปรุงคุณภาพชีวิตของการทํางานจะมีจุดเนนหนักอยูที่การเพิ่ม ความพึง
พอใจในการทํางานใหกับพนักงาน โดยใหความสําคัญ กับความเปนมนุษย ความเจริญเติบโตและการมีสวนรวม ทั้งนี้เพื่อนําไปสูประสิทธิผลขององคการ
และคุณภาพในการทํางานของพนักงาน (เชี่ย วชาญ, 2530)นอกจากนี้ย ังเปน ลักษณะของการทํางานที่ตอบสนองความตองการและความปรารถนาของ
บุคคล โดยพิจารณาคุณลักษณะแนวทางความเปน บุคคล สภาพตัวบุคคลหรือสังคม เรื่องสังคมขององคการที่ทําใหงานประสบผลสําเร็จ ซึง่ สามารถวัดได
จากเกณฑช ี้วัด 8 ดาน คือ คาตอบแทนที่เปนธรรมและเพีย งพอ สิ่ง แวดลอ มที่ถูก ลักษณะและปลอดภัย เปด โอกาสใหผูปฏิบัติง านไดพัฒ นาความรู
ความสามารถไดเปนอยางดีนําไปสูความกาวหนา สงเสริมความเจริญ เติบ โตและความมั่น คงใหแ กผูป ฏิบัติง าน สงเสริม ดานบูรณาการทางสัง คมเกิด
ความสัมพัน ธระหวางผูปฏิบัติงาน งานตั้งอยูบนฐานของกฎหมายหรือกระบวนการยุติธรรม ความสมดุลระหวางชีวิต กับการทํางานโดยสวนรวม งานมี
สวนเกี่ยวของและสัม พันธกับสังคมโดยตรง (Walton, 1974)ซึ่งในการการวิจัย ครั้งนี้จะใชแ นวความคิดของ Walton มาเปนกรอบในการศึกษาวิจัย
ทั้งนี้ สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติถ ือไดวาเปนหนวยงานของรัฐที่ ถือไดวาเปนถังความคิด (Think tank)
ของประเทศ จึงกลาวไดวา ภาระงานทั้งในดานการวางแผนยุทธศาสตรพัฒนาประเทศในดานเศรษฐกิจและสังคม เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแขงขัน
ของประเทศ รวมไปถึงการติดตามประเมินผลการดําเนิน งานตามแผนโครงตางๆ ซึ่งถือไดวาเปนหนวยงานที่ไดรับการยอมรับจากสูงจากทุกภาคสวน เชน
การประกาศตัวเลข GDP รายไตรมาส หรือรายป อีกทั้งการเปนหนวยงานกลางที่คณะรัฐมนตรีใหความเชื่อมั่น และคาดหวังสูง ดวยการให สศช. เสนอ
ความเห็น ประกอบในเรื่องตางๆของการพิจารณาในวาระการประชุม คณะรัฐมนตรี จึงอาจเปน สาเหตุใหขาราชการเกิดความเครีย ดในการทํางาน อาจทํา
ใหเกิดผลตางๆตามมาเชน อุบัติเหตุ สุขภาพไมดี นอกจากนี้ลักษณะงานของ สศช. จากที่ไดกลาวขางตนแลว ในการเปน หนว ยงานกลางที่ไดรับความ
เชื่อมั่น จากทุกภาคสวนทําให ผลงานแตละชิ้นที่ถูกสงออกไปยังผูรับบริการมีความจําเปนอยางมากที่จะตองมีความถูกตอง แมนยํา และมีประสิทธิภาพ
มากที่สุด อีกทั้งยังตองเปน การทํางานแขงกับเวลาที่จํากัดตามภารกิจที่ไดรับมอบหมายจากรัฐบาลเปน การเรงดวน เพื่อใหผูรับบริการสามารถนําผลผลิต
ของ สศช. ไปใชประโยชนตอไป
ดังนั้นจะเห็น ไดวาบรรยากาศองคการจัดไดวาเปนปจจัย ตอสิ่งแวดลอมขององคการที่มีผลตอคุณ ภาพชีวิต การทํางาน ถือไดวา บรรยากาศ
องคการเปน ปจจัย ที่สําคัญ ตอ บุค ลากรในองคการ บรรยากาศองคการที่ดีจะสง ผลใหบุค คลมีก ารทํางานที่ดียิ่ ง ขึ้น สิ่ง ที่จะสรางใหเกิด บรรยากาศที่
เหมาะสมแกการทํางาน ไดแก การขนาดโครงสรางที่เหมาะสม มีความเปนผูนําของการบังคับบัญ ชาที่ดี องคการมีเปาหมายที่ช ัดเจน มีการติดตอสื่อสาร
ระหวางสมาชิกในองคการที่ประสานงานกัน อยางดี ก็จะเปนการเสริมใหเกิดบรรยากาศองคการมีอิทธิพลตอบุคคลในองคการ ซึ่งองคการใดมีบรรยากาศ
ที่ เอื้ออํานวยตอการปฏิบัติงาน จะทําใหบุคคลในองคการบรรลุความเจริญเติบโตทางดานจิตใจ มีผลทําใหบุคคลปฏิบัติงานไดอยางมีความสุข มีอิสระใน
การตัดสินใจ นําไปสูความคิดสรางสรรค และรับรูถ ึงคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ดวย ซึ่งการวิจัยครั้งนี้จะใชแ นวความคิดของ Forehand มาปรับใชกบั บรรยากาศ
องคการของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ โดยเพื่อ ใหสามารถศึก ษาไดอยางเหมาะกับองคการ จึง จะได
ทําการศึก ษาใน 4 มิติ ประกอบดว ย ดานขนาดและโครงสร างขององคก าร แบบความเปน ผูนํ า เปาหมายขององคก าร และการติด ตอ สื่อ สาร
(Forehand,1964)
จากเหตุผลดังกลาวผูวิจัยจึงสนใจที่จะศึกษาการรับรูคุณภาพชีวิตการทํางานกับบรรยากาศองคการของสํานักงานคณะกรรมการพัฒ นาการ
เศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ วาเปน อยางไร ปจจัย ใดบางที่มีผลตอคุณภาพชีวิต เพื่อนําผลการศึกษาเปนแนวทางสําหรับผูบริหารในองคการ พิจารณา
และสามารถนํามาเปนขอมูลในการปรับกลยุทธ เพื่อการพัฒนางานและสรางเสริม คุณภาพชีวิตการทํางานตอไป
[230]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาระดับคุณภาพชีวิตการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
2. เพื่อเปรีย บเทีย บระดับคุณภาพชีวิตการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสัง คมแหงชาติ จําแนกตาม
ปจจัย สวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัม พันธระหวางปจจัยทางดานบรรยากาศองคการกับระดับคุณภาพชีวิต ทํางานของขาราชการสํานัก งานคณะกรรมการ
พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข อง สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
ตัว อยาง
ประชากรในการศึกษาครั้งนี้ คือขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติจํานวน494คนคํานวณหากลุม
ตัวอยางโดยใชสูตร Wanlop’sจะไดกลุม ตัวอยางผูตอบแบบสอบถามจํานวน 221 คน และใชการสุมตัวอยางแบบแบบชัน้ ภูมติ ามสัดสวน (proportional
stratified random sampling)โดยการแจกแบบสอบถามใหกับขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ แบบสอบถามที่ผูศึกษาสรางขึ้น เพื่อเก็บรวบรวมขอมูล โดยสรางขึน้ จากการศึกษาแนวคิด ทฤษฎี เอกสาร
และงานวิจัย ที่เกี่ย วของ ซึ่งแบบสอบถามที่สรางขึ้นไดแ บงออกเปน 3 สวนดัง นี้สวนที่ 1 แบบสอบถามปจจัย ดานบุค คลของกลุม ตัวอยาง สวนที่ 2
แบบสอบถามเรื่องบรรยากาศองคการ และสวนที่ 3 แบบสอบถามเรื่องคุณภาพชีวิตในการทํางาน
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติแ ละในการศึกษาครั้ง นี้ ผูวิจัย ไดใชสถิติในการวิเคราะหข อมูลซึ่ง ประกอบดว ยคาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)การทดสอบการทดสอบคาที (t-test) การวิเคราะห ค วามแปรปรวนทางเดีย ว (one-way
ANOVA) และคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธข องเพียรสัน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) เพื่อทดสอบสมมุติฐาน
ผลการวิจัย
ขอ มูล ทั่ว ไปของกลุมตัวอยาง
ขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสัง คมแหงชาติที่ใชเปน กลุม ตัว อยาง สว นใหญม ีอายุ 31-40 ป (รอยละ 31.2)
สถานภาพโสด (รอยละ 58.4) มีระดับการศึกษาระดับปริญญาโท (รอยละ 67.9) และมีประสบการณการทํางานต่ํากวา 5 ป (รอยละ 32.1) โดยทํางานใน
ตําแหนงระดับปฏิบัติการ (รอยละ 33.5)
[231]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บรรยากาศองคการของสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจ และสังคมแหงชาติ
ภาพรวมปจจัย บรรยากาศองคการของสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสัง คมแหงชาติจากกลุม ตัวอยางที่ใช มีคาเฉลี่ย อยูใน
ระดับสูงที่ 3.79เมื่อพิจารณาในแตละดาน สามารถเรียงตามลําดับ ดังนี้ คือ มีเปาหมายองคกรมีคาเฉลี่ยมากที่สุด รองลงมาคือ ดานความเปนผูนํา ดาน
การติดตอสื่อสาร และดานขนาดและโครงสรางองคกรนอยที่สุด โดยมีคาเฉลี่ยอยูที่3.94, 3.9, 3.67 และ 3.61 ตามลําดับ
คุณ ภาพชีว ิตในการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
ภาพรวมคุณ ภาพชีวิตในการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสัง คมแหงชาติ มีคาเฉลี่ย อยูในระดับ ปาน
กลางที่ 3.61เมื่อพิจารณาในแตละดาน สามารถเรียงตามลําดับ ดังนี้ คือ การบูรณาการทางสังคมมีคาเฉลี่ย มากที่สุดที่ 3.86 รองลงมา คือ ความเกีย่ วของ
และเปนประโยชนตอสังคม สภาพการทํางานที่คํานึงถึงความปลอดภัย และสงเสริมสุขภาพ โอกาสในการพัฒนาสมรรถภาพของบุคคล ประชาธิปไตยใน
องคการ ความมั่น คงและความกาวหนาในการทํางาน ความสมดุลระหวางงานกับชีวิต โดยมีคาเฉลี่ย อยูที่3.80, 3.70, 3.70, 3.64, 3.62, 3.20 ตามลําดับ
และคาตอบแทนที่เพียงพอและยุติธรรมมีคาเฉลี่ย ที่ต่ําที่สุดที่ 3.16
ปจ จัยที่ม ีผลตอคุณภาพชีวิตในการทํางาน
จากการวิเคราะหดวยสถิติ t-test และ one way anova ระหวางปจจัยสวนบุคคล พบวา ปจจัยสวนบุคคล ทั้งในดาน อายุ สถานภาพสมรส
ระดับการศึกษา อายุการทํางาน และตําแหนงงานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติทแี่ ตกตางกัน มีคณ
ุ ภาพชีวติ
ในการทํางานไมแตกตางกันอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ 0.05
ปจ จัยทางดานบรรยากาศองคการที่ม ีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตในการทํางาน
จากการวิเคราะหดว ยสถิติ คาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธข องเพีย รสัน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) พบวา
บรรยากาศองคการมีความสัม พัน ธกับคุณ ภาพชีวิตในการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสัง คมแหง ชาติ โดยมี
ความสัมพัน ธในทิศทางบวก และอยูในระดับปานกลาง (r = 0.50) เมื่อพิจารณารายดาน เห็นไดวา บรรยากาศองคการดานที่ม ีความสัม พันธกับคุณ ภาพ
ชีวิตในการทํางานของขาราชสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติม ากที่สุด ไดแ ก ดานการติด ตอสื่อสาร (r = 0.55) รองลงมา
ไดแ ก ดานเปาหมายองคการ (r = 0.51) และนอยที่สุด ไดแก ดานแบบความเปนผูนํา(r = 0.25) อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ 0.05
อภิปรายผลการวิจัย
1. จากสมมติฐานที่ 2.2 ของการวิจัย ที่วา ความเปน ผูน ํามีความสัม พัน ธกับ ระดับ คุณ ภาพชีวิต ในการทํางานของขาราชการสํานักงาน
คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ เอื้ออารี เพ็ช รสุวรรณ (2555) ที่ศึกษาคุณ ภาพชีวิต การทํางานของ
พยาบาลโรงพยาบาลเอกชนแหงหนึ่ง โดยบรรยากาศองคการโดยรวมและรายดานของพยาบาล โรงพยาบาลเอกชนที่ศึกษานี้อ ยูในระดับที่ดี และ มี
ความสัมพัน ธเชิงบวกกับคุณภาพชีวิตการทํางาน และสอดคลองกับงานวิจัย ของ กิมบวย เพ็ช รพัน ธ (2551) ที่ศึก ษาความสัม พัน ธระหวางปจจัย ส ว น
บุคคล บรรยากาศองคการ ภาวะผูน ําของหัวหนาหอผูปวย กับคุณภาพชีวิตการทํางานของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลชุม ชน ภาคตะวันออกเขตจังหวัด
ชายแดน ไทย-กัม พูช า พบวา มีความสัมพัน ธท างบวกระดับสูง และจากการศึกษาครั้ง นี้จึง พบวา เมื่อผูนํามีความยุติธรรมในการแกปญ หา ชมเชย
บุคลากรที่ม ีผลที่ปฏิบัติงานดีทั้งในและนอกหนวยงาน สงเสริมใหมีโอกาสพัฒนาความรูความสามารถ ประเมินผลการปฏิบัติงานอยาง กํากับดูแลทานให
ปฏิบัติหนาที่ตามที่มอบหมาย และสนับสนุน ใหมีความกาวหนาในการทํางานจะเปนปจจัยที่สงผลตอคุณภาพชีวิตในการทํางานของกลุมตัวอยางโดยตรง
ทั้งนี้ อาจเนื่องมาจากการเปน หนวยงานหลักที่ม ีความสําคัญตอการวางแผนยุทธศาสตร เพื่อการพัฒนาประเทศ ผูบริหารหรือผูบังคับบัญชาจึงจําเปนตอง
มีประสิทธิภาพ พรอมทั้งคุณวุฒิ วัย วุฒิ ประสบการณทํางาน เปนคนดี คนเกง มีความยุติธรรม สนับสนุนและใหโอกาสแกทุกคน เพื่อจะสามารถบริหาร
จัดการ พรอมทั้งแกปญหาเฉพาะหนาที่เกิดขึ้นอยางรวดเร็วและเปน ประจํา แตทั้งนี้การเปน ผูน ําในหนวยงานราชการเปน เรื่องยาก เนื่องจากมีแ รงกดดัน
จากสภาพแวดลอมหลายฝายสูง ดังนั้น จึงเห็นไดวาความเปนผูนํามีผลตอระดับคุณ ภาพชีวิตในทิศทางตามกัน นอ ยที่สุด ในดานตางๆ ของบรรยากาศ
องคการ
[232]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. จากสมมติฐานที่ 2.3 ของการวิจัย ที่วา เปาหมายขององคการมีความสัมพันธกับระดับคุณภาพชีวิตในการทํางานของขาราชการสํานักงาน
คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ อรุณี เอกวงศตระกูล (2545) ที่ศึกษาความสัม พัน ธระหวาง ปจจัย
สวนบุคคล การมีสวนรวมในงาน บรรยากาศองคการกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพยาบาลประจําการ โรงพยาบาลศูน ย เขตภาคใต. โดยบรรยากาศ
องคการ และการมีสวนรวมในงาน มีผลตอคุณภาพชีวิตการทํางานของพยาบาลประจําการและจากการศึกษาครั้ ง นี้พบวา หนว ยงานมีเปาหมายและ
วิสัย ทัศนที่เหมาะสมกับการเปนหนวยงานหลักในการวางแผน มีความชัดเจน มีแผนงานและโครงการที่สอดคลองกับเปาหมายและวิสัย ทัศ น จึง ทําให
ผูปฏิบัติงานทราบถึงเปาหมายในการทํางานของตนที่จะมีสวนสนับสนุนบรรลุผลสําเร็จตามเปาหมายขององคก าร ซึ่งจะทําใหเกิด การยอมรับในตัวเอง
และองคการในทิศทางที่ดีข ึ้น อัน จะสงผลตอคุณภาพชีวิตในการทํางานเชนเดีย วกัน
3. จากสมมติฐานที่ 2.3 ของการวิจัย ที่วา การติดตอสื่อสารมีความสัม พัน ธกับ ระดับ คุณ ภาพชีวิตในการทํางานของขาราชการสํานักงาน
คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ ประสพ อิน สุวรรณ(2557) ที่ศึกษาบรรยากาศองคการกับคุณ ภาพ
ชีวิตการทํางานของพยาบาลวิชาชีพ กลุม การพยาบาล โรงพยาบาลศรีรัตนะ จังหวัดศรีส ะเกษที่สรุปไดวา บรรยากาศองคการหรือ สภาพแวดลอ มทั้ ง
ภายในและภายนอกขององคการมีความเกี่ย วของกัน กับคุณภาพชีวิตในการทํางานของผูปฏิบัติงาน ซึ่งบงชี้ถ ึงความสัมพันธกนั หากมีการปรับปรุงพัฒนา
ใหองคประกอบบรรยากาศ องคการเหมาะสมยอมจะสงผลตอการเปลี่ยนแปลง ระดับคุณภาพชีวิตของการ นอกจากนี้ย ังสอดคลองกับงานวิจัย ของ ชัท
เมืองโคตร (2550) ที่ไดศกึ ษาปจจัย ดานบรรยากาศ องคก ารที่ม ีผลตอคุณ ภาพชีวิต การทํา งานบุคลากร สาธารณสุข ศูน ยสุข ภาพชุม ชนในจัง หวัด
ขอนแกน พบวาบรรยากาศองคการมีความสัมพัน ธกับคุณภาพ ชีวิตการทํางานและจากการศึกษาครั้งนี้พบวา การติดตอสื่อสารที่ดีนั้น จะทําใหเกิดการ
ประสานงานและบรรยากาศการทํางานที่เปนมิตร รวมทั้งการติดตอสื่อสารจากระดับผูบริหารสูระดับปฏิบัติการ และจากระดับ ปฏิบัติก ารขึ้น สูระดับ
ผูบริหารลวนแตสงผลตอคุณภาพชีวิตในการทํางาน ประกอบกับการเปนหนวยงานราชการที่ม ีสายการบังคับบัญชายาว และมีปริมาณงานทีเ่ พิม่ ขามาอยู
ตลอดเวลาจากขอสั่งการของคณะรัฐมนตรี จึงทําใหการติดตอสื่อสารที่ดีย อมมีผลตอคุณ ภาพชีวิตในการทํางานที่ดีขึ้น ของผูปฏิบัติงานอยางแนนอน
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะสําหรับงานวิจยั
1. จากผลการศึกษาพบวา บรรยากาศองคการของสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ อยูในระดับสูง แตทั้งนี้
ผูบริหารระดับสูงหรือผูบงั คับบัญชาควรมีการกําหนดโครงสรางในการบริหารตั้งแตระดับสูงสุด จนถึงระดับลางสุดใหมคี วามชัดเจนขึน้ กวาเดิม สนับสนุน
ใหผูใตบงั คับบัญชามีแรงจูงใจในการทํางานเพื่อเพิม่ ความกาวหนา และมีการกําหนดแผนงานใหมคี วามชัดเจนมากขึน้ โดยการเพิ่ม รายละเอียดโครงการ/
แผนงานประจําป ใหตอ งสอดคลองกับวิสยั ทัศนและเปาหมายขององคการทีแ่ ทจริง ไมมุงเนนแตงานพิเศษอืน่ ๆที่ไดรับมอบหมาย ตลอดจนมอบนโยบาย
ใหช ัดเจนสําหรับการติดตอประสานในการปฏิบตั ิงานในแตละเรื่องวามีความสําคัญและชัน้ ความลับมากนอยเพียงใด เพื่อใหงานนัน้ สําเร็จลุลวงและลด
ความขัดแยงที่อาจเกิดขึน้ ในการปฏิบัตงิ าน
2. จากผลการศึกษาพบวา คุณภาพชีวิตการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสัง คมแหงชาติ อยูในระดับ
ปานกลาง ดังนั้นสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติจึงควรมีการปรับปรุงอัตราคาตอบแทน ใหมคี วามเหมาะสมกับปริมาณงานที่
ไดรับมอบหมาย ใหม ีความเทาเทียมกันหนวยงานอื่น ๆ ที่ม ีลักษณะงานเดียวกัน มีนโยบายที่ช ัดเจนในการประเมิน ผลการปฏิบัติงาน เพื่อเพิ่มเงิน เดือ น
ใหแ กบุคลากรในลักษณะที่เปน ธรรม รวมทั้งควรมอบหมายงานใหมีความเหมาะสมกับสถานการณ ความเปน จริง รวมไปถึง ขีด ความสามารถของ
ผูปฏิบัติงานนอกจากนี้ย ังจําเปน ตองพิจารณาบริบทตางๆ และใหความสําคัญกับการทํางานเปนทีมมากยิ่งขึ้น
ขอเสนอแนะในการศึกษาครั้งตอ ไป
1.ควรศึกษาเชิงคุณภาพ เชน สัม ภาษณแ บบเจาะลึกกับขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติในทุกกลุม
ตําแหนงเกี่ย วกับการพัฒนาระดับคุณภาพชีวิตในการทํางาน
2.ศึกษาเปรียบเทีย บคุณ ภาพชีวิตการทํางานของขาราชการหนวยงานกลางอื่น ๆ หรือหนว ยงานที่ม ีภารกิจที่ค ลายคลึ ง กัน ทั้ง ในภาครัฐ
รัฐวิสาหกิจ องคกรอิสระ องคกรมหาชน หรืออาจรวมไปถึงภาคเอกชนดวย
[233]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เอกสารอางอิง
กิม บวย เพ็ช รพันธ. 2551. ความสัม พันธระหวาง ปจจัย สวนบุคคล บรรยากาศองคก าร ภาวะผูนํา ของหัว หนาหอผูปว ย กั บ คุณ ภาพการทํางานของ
พยาบาลวิชาชีพโรงพยาบาลชุมชนภาค ตะวันออกเขตจังหวัดชายแดนไทย-กัม พูช า. วิทยานิพนธปริญญาพยาบาลศาสตรมหา บัณฑิต, คณะ
พยาบาลศาสตร จุฬาลงกรณ มหาวิทยาลัย
ชัท เมืองโคตร. (2550). ปจจัย ดานบรรยากาศองคการ ที่มีผลตอคุณ ภาพชีวิตการทํางานของบุคลากร สาธารณสุขศูนยสุขภาพชุมชนในจังหวัด ขอนแกน.
วิทยานิพนธปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต, คณะสาธารณสุข,มหาวิทยาลัย ขอนแกน
เชี่ย วชาญ อาศุวัฒนกูล. 2530. มิติใหมของการบริหารงานบุคคลในภาครัฐบาล. กรุงเทพมหานคร: โอเอสพรินติ้งเฮาส.
ประสพ อินสุวรรณ. 2557. บรรยากาศองคการกับคุณ ภาพชีวิตการทํางานของพยาบาลวิชาชีพ กลุม การพยาบาล โรงพยาบาลศรีรัตนะ จังหวัดศรีสะเกษ.
วิทยานิพนธปริญญาโท, มหาวิทยาลัยขอนแกน
ภูษ ณิศ า เมธาธรรมสาร. 2548 คุณ ภาพชีวิ ต ในการทํางานของนั ก บิน บริ ษ ัท ไทยแอร เอเชี ย จํ ากั ด .กรุง เทพมหานคร: วิท ยานิ พนธป ริ ญ ญาโท,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
สมหวัง โอชารส. 2542. คุณ ภาพชีวิต การทํางานของพยาบาลวิช าชีพในโรงพยาบาลตํารวจ สํานัก งานแพทยใหญ กรมตํารวจ. กรุง เทพมหานคร:
วิทยานิพนธปริญญาโท มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
อรุณี เอกวงศตระกูล . (2545). ความสัม พันธระหวาง ปจจัย สวนบุคคล การมีสวนรวมในงาน บรรยากาศองคการกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพยาบาล
ประจําการ โรงพยาบาลศูน ย เขต ภาคใต. วิทยานิพนธปริญ ญาพยาบาลศาสตร มหาบัณฑิต, คณะพยาบาลศาสตร, จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย
อัม เรศน ชาวสวนกลวย. 2534. ความสัม พัน ธระหวางบรรยากาศองคการ ความรูสึกวาเหวกับความสามารถในการปฏิบัติง านของพยาบาลประจําการ
โรงพยาบาลสังกัดทบวงมหาวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: วิทยานิพนธปริญญาโท จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
เอื้อ อารี เพ็ช รสุว รรณ. 2555. คุ ณ ภาพชีวิต การทํางานของพยาบาลโรงพยาบาลเอกชนแหง หนึ่ง . วิท ยานิพนธหลัก สูตรวิท ยาศาสตรมหาบัณ ฑิ ต
(สาธารณสุข ศาสตร),คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัย มหิดล.
Forehand, D.A. (1964). “Environmental Variation in Studies of Organization Behavior,”Psychological Bulletin. 6 (2): 162.
Walton, R. (1974). QWL indicators-Prospects and problems. In A. Portigal (Ed.). Measuring the quality of working life. (pp.57-70).
Ottawa: Department of Labour.
[234]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความคิดเห็นของบริษัทลูกคาตอคุณภาพการใหบริการของ
บริษัท บอส เอาทซอรสซิง่ เซอรวิส จํากัด
The Opinion of the Company Customers on the Quality of the
Boss Outsourcing ServiceCo.,Ltd
ผูชวยศาสตราจารย ดร.อรนัน ทกลัน ทปุระ*และ จิราภรณ รอดปาน **
Assistant Professor Dr.Oranun Gluntapura and Jiraporn Rodparn
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคหลัก 2 ประการ ประการแรก เปนการศึกษาระดับความความคิดเห็นของบริษัทลูกคาตอคุณภาพการใหบริก าร
ของบริษัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด ประการที่สอง เปนการศึกษาเปรีย บเทีย บความคิดเห็น ของบริษัท ลูก คาตอคุณ ภาพการใหบริการของ
บริษัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด จําแนกตามปจจัยพื้นฐานสวนบุคคล กลุม ตัวอยางในการวิจัยครั้งนี้ คัดเลือกมาจาก บริษ ัทลูก คาของบริษ ัท
บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด จํานวน 200 คน เครื่อ งมือที่ใชในการรวบรวมขอมูล ไดแ ก แบบสอบถามและวิเคราะหข อมูลโดยใชโปรแกรม
สําเร็จรูปทางสถิติ สถิติที่ใชในการวิเคราะห ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน คา t-test การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว และคา
สัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธแ บบเพีย รสัน โดยมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการศึกษาครั้งนี้พบวา ระดับความความคิดเห็น ของบริษัทลูกคาตอคุณภาพ
การใหบริการของบริษัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด อยูในระดับพึงพอใจมาก ในการทดสอบสมมติฐาน พบวา ความแตกตางของเพศ มีความ
คิดเห็น ในดานการดูแ ลเอาใจใสตอ ความตองการของลูกคาแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญที่ระดับ 0.05 สวนความคิดเห็นในดานอื่นๆ ไมแ ตกตางกันอยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติความแตกตางระหวางรายได มีความคิดเห็น ตอการใหบริการใน 3 ดานที่แ ตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ไดแก ดาน
ความนาเชื่อถือในการใหบริการ ดานการตอบสนองความตองการของลูกคา และดานการดูแ ลเอาใจใสตอความตองการของลูก คาความแตกตางของ
ชองทางการติดตอ มีความคิดเห็นตอการใหบริการในดานความนาเชื่อถือในการใหบริการ และดานการดูแ ลเอาใจใสตอความตองการของลูกคาทีแ่ ตกตาง
กัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และ ตัวแปรดาน อายุ ระดับการศึกษา ตําแหนาหนาที่ อายุการทํางานและระยะเวลาการเปนลูกคา ประเภทผู
มาใชบริการ ในแตละดานไมแ ตกตางกันอยางมีนัย สําคัญ
คําสําคัญ : ความคิดเห็น ของบริษ ัทลูกคา, คุณภาพการใหบริการ
Abstract
This research is aimed primarily two reasons first, the study of the opinions of its customers for the quality of services
of Boss Outsourcing ServiceCo., Ltd.The second study compared the opinions of its customers for the quality of service. The
Boss Outsourcing service by personal factors.The sample in this research. Selected from The Company’s customer Boss
Outsourcing Service 200 people used to gather the data were analyzed using statistical software. The statistics used in the
analysis were percentage, mean, standard deviation, the t-test, ANOVA analysis. Pearson’s Product Moment Correlation
Coefficient, at the .05 level of significance. The results of this study found that the level of the company's customer reviews on
the quality of service and the company Boss Outsourcing Service. To test the hypothesis that the difference of sex. Opinions in
the field of care for the needs of different customers.And suppression of intellectual property rights violation, at the .05 level of
significance.The Opinion on the other side. Not significantly different statistically the difference between the revenue. Reviews of
service in three different sides. And suppression of intellectual property rights violation, at the .05 level of significance.Including:
[235]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
In response to the needs of customers. And take care of the needs of customers. The difference of channel of contact.Opinions
on the service reliability in service. The attention to the needs of different customers., at the .05 level of significance.and the
age, education level, in your face function, age, work experience, duration of customers. The type of users, each were not
significantly different.
Keywords: Opinions of its Customers, Quality of Services
บทนํา
จากสภาพแวดลอมที่เปลี่ย นแปลงไปอยางรวดเร็ว ทําใหองคการตางๆ นําแนวคิดหรือเทคนิคการบริหารจัดการในรูปแบบตางๆ เขามาปรับใช
เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการดําเนิน งาน โดยแนวคิดในการบริหารจัดการรูปแบบใหมซึ่งเปน ที่นิย มและไดรับความสนใจอยางกวางขวางจากองคการตางๆ
ทั่วโลก ก็คือ การจางงานภายนอก (Outsourcing) ดังนั้นประเทศไทยจึงไดม ีการนําแนวคิดการในการทําธุรกิจใหบริการจางเหมาแรงงาน (Outsourcing)
เพิ่ม มากขึ้น จึงเปนหนาที่แ ละความพยายามของธุรกิจจางเหมาแรงงานที่จะตองเพิ่มขีดความสามารถในการแขงขัน เพิ่ม ประสิทธิภาพในการทํางานของ
ตนเพื่อใหสามารถแขงขันกับธุรกิจประเภทเดีย วกันในตลาดได
จากขอมูลดังกลาวขางตน บริษัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด เปน หนึ่ง ในบริษัท ที่ใหบ ริก ารจางเหมาแรงงาน ซึ่งประกอบธุรกิจให
คําปรึกษาทางดานการบริหารงาน กฎหมาย เทคโนโลยี ใหแก คณะบุคคล นิติบุคคล และประกอบกิจการสรรหา คัดเลือกบุคลากรใหแ ก นิติบุคคลและ
องคกรเอกชน โดยเฉพาะอยางยิ่งในรูปแบบของการจางเหมาแรงงาน
ดังนั้น การบริการในปจจุบันนี้ นับวาเปนสิ่งที่ดีและเปนประโยชนสูงสุดตอลูกคาเพราะการบริการถือวาเปนวาสิ่งสําคัญมาก เพราะหากลูกคา
ไดรับการบริการที่ดีม ีคุณภาพจากทางบริษัท จนสามารถสรางความประทับใจจากลูกคาไดจะทําใหลูกคากลายมาเปนลูกคาประจํา และภาพลักษณข อง
ทางบริษัทในทางที่ดี กอใหเกิดผลที่ดีตามมา ซึ่งจะทําใหบริษัทมีความมั่น คง ในเรื่องของการใหบริการพัฒนาบุคลากรใหมีคุณภาพ เพื่อตอบสนองความ
ตองการและความพึงพอใจใหไดมากที่สุด ดังนั้น เพื่อเพิ่ม ศักยภาพและรักษาลูกคาที่ม ีอยู ผูศึกษาจึงมีความสนใจที่จะศึกษา ความคิดเห็นของบริษทั ลูกคา
ตอคุณ ภาพการใหบริการของ บริษัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด เพื่อเปน แนวทางในการพัฒนาและปรับ ปรุงการบริการตางๆของทางบริษ ัท
เพื่อใหตอบสนองความตองการของลูกคาใหไดม ากที่สุดรวมทั้งเปนการสรางภาพพจนที่ดีใหกับองคการและเปน ผูน ําในดานธุรกิจการจางงานภายนอก
(Outsourcing) ตอไป
วัตถุประสงคในการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับความความคิดเห็นของบริษัทลูกคาตอคุณภาพการใหบริการของบริษ ัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด
2. เพื่อศึกษาเปรีย บเทีย บความคิดเห็น ของบริษ ัทลูกคาตอคุณ ภาพการใหบริการของ บริษัท บอสเอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด จําแนกตาม
ปจจัย พื้น ฐานสวนบุคคล
วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข อง บริษ ัทลูกคาของบริษัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด
[236]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตัว อยาง
กลุมตัวอยางประชากรผูตอบแบบสอบถามคือ พนักงาบริษ ัทลูกคาของ บริษ ัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัดจํานวนทัง้ สิน้ 200 คนโดยใช
การสุม ตัวอยางแบบแบงชั้นภูมิ (Stratified Random Sampling)และ การสุม ตัวอยางของแตละแผนก โดยการแจกแบบสอบถามใหกับพนักงาบริษ ัท
ลูกคาของ บริษ ัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ แบบสอบถามที่ผูศึกษาสรางขึ้น เพื่อเก็บรวบรวมขอมูล โดยสรางขึน้ จากการศึกษาแนวคิด ทฤษฎี เอกสาร
และงานวิจัย ที่เกี่ย วของ ซึ่งแบบสอบถามที่สรางขึ้นไดแ บงออกเปน 2 สวนดังนี้1.ขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม2.ความความคิดเห็น ของบริษ ัท
ลูกคาตอคุณ ภาพการใหบริการของ บริษัท บอสเอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติแ ละในการศึกษาครั้ง นี้ ผูวิจัย ไดใชสถิติในการวิเคราะหข อมูลซึ่ง ประกอบดว ยคาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) เพื่อทดสอบสมมุติฐาน
ผลการวิจัย
ขอมูลทัว่ ไปของกลุม ตัวอยาง
1. เพศ พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญเปน เพศหญิง คิดเปน รอยละ 63.5 และเปนเพศชาย คิดเปนรอยละ 36.5
2. อายุ พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญจํานวนครึ่งหนึ่งมีอายุอยูในชวง 26-35 ป คิดเปนรอยละ 51.0 รองลงมามีจํานวนใกลเคียงกัน คือ ชวง
อายุ 36-45 ป คิดเปนรอยละ 22.0 และอายุไมเกิน 25 ป คิดเปนรอยละ 20.5 ถัดมาคือ อายุ 46 ปขึ้น ไป คิดเปนรอยละ 6.5 ตามลําดับ
3. รายไดตอ เดือน พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญมีร ายไดตอเดือ น 15,001- 20,000 บาท คิดเปน รอ ยละ 31.0 รองลงมารายไดน อยกวา
15,000 บาทคิดเปน รอ ยละ 27 รายได 20,001- 25,000 บาท คิดเปน รอ ยละ 24.5 ถัด มาคือ รายไดม ากกวา 25,001 บาท คิดเปน รอ ยละ 17.5
ตามลําดับ
4. ระดับการศึกษา พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญเกิน ครึ่งมีระดับการศึกษาระดับปริญ ญาตรีหรือเทีย บเทา คิดเปนรอยละ 65.5 รองลงมาคือ
ระดับอนุปริญญาหรือเทียบเทา คิดเปนรอยละ 18.0 และระดับปริญญาโทหรือสูงกวา คิดเปน รอยละ 16.5 ตามลําดับ
5. ตําแหนงหนาที่ พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญเกินครึ่งมีตําแหนงหนาที่อื่น ๆ คิดเปน รอยละ 66.5 ไดแก ตําแหนงผูประสานงาน ธุรการ ฝาย
บุคคล ฝายบัญ ชี ฝายการตลาด เปนตน รองลงมาคือ ตําแหนงผูจัดการแผนก คิด เปน รอยละ 18.0 ตําแหนงผูจัดการฝาย คิดเปน รอ ยละ 10.0 และ
ตําแหนงผูจัดการโรงงานหรือผูจัดการทั่วไป คิดเปนรอยละ 5.5 ตามลําดับ
6. อายุการทํางาน พบวากลุม ตัวอยางสวนใหญมีอายุการทํางาน 4-6 ป คิดเปน รอยละ 40.0 รองลงมาคือ อายุการทํางานไมเกิน 3 ป คิดเปน
รอยละ 36.0 และอายุการทํางาน 7-9 ป คิดเปนรอยละ 24.0 ตามลําดับ
7. ระยะเวลาการเปนลูกคาพบวา กลุมตัวอยางสวนใหญเปน ลูกคามาเปน ระยะเวลา 4-6 ป คิดเปน รอยละ 48.0 รองลงมาคือ เปนลูกคามา
เปน ระยะเวลาไมเกิน 3 ป คิดเปนรอยละ 37.0 และ 7-9 ป คิดเปน รอยละ 15.0 ตามลําดับ
8. ชอ งทางการติดตอ พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญเกือบทั้งหมดติดตอกับทางบริษัทผานทางโทรศัพท คิดเปน รอยละ 38.1 รองลงมาคือ
ติดตอผานทางอีเมล คิดเปนรอยละ 29.9 ติดตอดวยตนเองกับทางบริษัท คิดเปนรอยละ 21.8 ติดตอผานทางโทรสาร คิด เปน รอยละ 28.7 และผาน
ชองทางอื่นๆ เชน Facebook, Line คิดเปน รอยละ 1.5 ตามลําดับ
[237]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ระดับความคิดเห็นของบริษัทลูกคาตอคุณภาพการใหบริการของบริษัท บอส เอาทซ อรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด
ระดับความคิดเห็น ของบริษัทลูกคาตอคุณ ภาพการใหบริการ โดยแบงดานคุณภาพการบริการ 5 ดาน ประกอบดวย รูปลักษณสิ่งที่จับตองได
ความนาเชื่อถือ การตอบสนอง การทําใหเกิดความมั่นใจ และการดูแลเอาใจใสงานบริการโดยภาพรวม อยูในระดับพึงพอใจมาก มีคาเฉลี่ย 4.30 โดย
แบงเปนดานความนาเชื่อถือในการใหบริการ (X = 4.51) ดานรูปลักษณของบริษัทฯที่มีตอลูกคา (X = 4.47)ดานการดูแลเอาใจใสตอความตอ งการ
ของลูกคา(X = 4.43)ดานความมั่นใจของลูกคาตอการใหบริการ(X = 4.41)และดานการตอบสนองความตองการของลูกคา (X = 3.70)ตามลําดับ
อภิปรายผลการวิจัย
1. ลูกคาที่ม ีปจจัย สวนบุคคลตางกัน มีความคิดเห็น ตอการใหบริการแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
สมมติฐานที่ 1.1 ลูกคาที่ม ีเพศตางกัน มีความคิดเห็น ตอ การใหบ ริก ารแตกตางกัน ผลการทดสอบ พบวา ความแตกตางของเพศ มีค วาม
คิดเห็น ในดานการดูแ ลเอาใจใสตอความตองการของลูกคาแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญที่ระดับ 0.05 สวนความคิดเห็นในดานอื่นๆ ไมแ ตกตางกันอยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติ
สมมติฐานที่ 1.2 ลูกคาที่ม ีอายุตางกัน มีความความคิดเห็น ตอการใหบริการแตกตางกันผลการทดสอบ พบวา ความแตกตางระหวางอายุ มี
ความคิดเห็น ตอการใหบริการในแตละดานไมแตกตางกันอยางมีนัย สําคัญ
สมมติฐานที่ 1.3 ลูกคาที่มีรายไดตางกัน มีความความคิดเห็นตอการใหบริการแตกตางกันผลการทดสอบ พบวา ความแตกตางระหวางรายได
มีความคิดเห็นตอการใหบริการใน 3 ดานที่แ ตกตางกัน อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ไดแ ก ดานความนาเชื่อถือในการใหบริการ ดานการ
ตอบสนองความตองการของลูกคา และดานการดูแลเอาใจใสตอความตองการของลูกคา
สมมติฐานที่ 1.4 ลูกคาที่ม ีระดับการศึกษาตางกัน มีความคิดเห็น ตอการใหบริการแตกตางกันผลการทดสอบ พบวา ความแตกตางระหวาง
ระดับการศึกษา มีความคิดเห็นตอการใหบริการในแตละดานไมแ ตกตางกันอยางมีนัย สําคัญ
สมมติฐานที่ 1.5 ลูกคาที่ม ีตําแหนงตางกัน มีความคิดเห็น ตอ การใหบริก ารแตกตางกัน กัน ผลการทดสอบ พบวา ความแตกตางระหวาง
ตําแหนงหนาที่ มีความคิดเห็น ตอการใหบริการในแตละดานไมแตกตางกันอยางมีนัย สําคัญ
สมมติฐานที่ 1.6 ลูกคาที่มีอายุการทํางานตางกัน มีความคิดเห็นตอการใหบริการแตกตางกันผลการทดสอบ พบวา ความแตกตางระหวางอายุ
การทํางาน มีความคิดเห็นตอการใหบริการในแตละดานไมแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญ
สมมติฐานที่ 1.7 ลูกคาที่ม ีระยะเวลาการเปน ลูกคาตางกัน มีความคิดเห็น ตอการใหบริการแตกตางกันผลการทดสอบ พบวา ความแตกตาง
ระหวางชวงระยะเวลาของการเปนลูกคา มีความคิดเห็น ตอการใหบริการในแตละดานไมแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญ
สมมติฐานที่ 1.8 ลูกคาที่ม ีชองทางการติดตอตางกัน มีความคิดเห็น ตอการใหบริการ แตกตางกัน ผลการทดสอบ พบวา ความแตกตางของ
ชองทางการติดตอ มีความคิดเห็นตอการใหบริการในดานความนาเชื่อถือในการใหบริการ และดานการดูแ ลเอาใจใสตอความตองการของลูกคาทีแ่ ตกตาง
กัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
เมื่อทําการทดสอบเปนรายคูข องคุณภาพการบริการดานความนาเชื่อถือในการใหบริการ ผลปรากฏวาไมพ บคูที่แ ตกตางและสําหรับการ
ทดสอบรายคูข องคุณ ภาพการบริการดานการดูแลเอาใจใสตอความตองการของลูกคา พบวา มีจํานวน 1 คู ที่ตางกัน ไดแก กลุม ที่ติดตอกับ ทางบริษ ัท
โดยใชชองทางผานอีเมล มีความคิดเห็นตางกับกลุมที่ติดตอกับทางบริษัทดวยตนเอง
ผลการศึกษาครั้งนี้พบวา ระดับความความคิดเห็น ของบริษ ัทลูกคาตอคุณภาพการใหบริการของบริษ ัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวสิ จํากัด อยู
ในระดับพึงพอใจมาก ในการทดสอบสมมติฐาน พบวา ความแตกตางของเพศ มีความคิดเห็นในดานการดูแลเอาใจใสตอความตองการของลูกคาแตกตาง
กัน อยางมีน ัยสําคัญที่ระดับ 0.05 สวนความคิดเห็นในดานอื่น ๆ ไมแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติความแตกตางระหวางรายได มีความคิดเห็น ตอ
การใหบริการใน 3 ดานที่แ ตกตางกันอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ไดแ ก ดานความนาเชื่อถือในการใหบริการ ดานการตอบสนองความตองการ
ของลูกคา และดานการดูแ ลเอาใจใสตอความตองการของลูก คาความแตกตางของชอ งทางการติดตอ มีค วามคิดเห็น ตอ การใหบ ริก ารในดานความ
นาเชื่อถือในการใหบริการ และดานการดูแลเอาใจใสตอความตองการของลูกคาที่แ ตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และ ตัวแปรดาน
อายุ ระดับการศึกษา ตําแหนาหนาที่ อายุการทํางานและระยะเวลาการเปนลูกคา ประเภทผูม าใชบริการในแตละดานไมแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญ
[238]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากการศึกษา
จากผลการศึกษาเรื่อง ความคิดเห็น ของบริษ ัทลูกคาตอ คุณ ภาพการใหบ ริก ารของบริษ ัท บอส เอาทซอรส ซิ่ง เซอรวิส จํากัด ผูวิจัย ไดรับ
ขอเสนอแนะบางประการที่อยากจะเสนอแนะ เพื่อเปนแนวทางในการสรางความพึง พอใจตอ คุณ ภาพการบริการใหกับบริษ ัทลูกคา ผูวิจัย เห็น ควรมี
ขอเสนอแนะดังนี้
ดานคุณภาพการใหบริการของบริษัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด มีระดับความพึงพอใจอยูในระดับพึงพอใจมาก ซึ่งจากระดับความ
พึงพอใจดังกลาวควรเพิ่มระดับความพอใจใหเพิ่มมากยิ่งขึ้น โดยการปรับปรุงทั้ง 5 ดาน ประกอบดวย รูปลักษณสิ่ง ที่จับตองได ความนาเชื่อ ถือ การ
ตอบสนอง การทําใหเกิดความมั่นใจ และการดูแลเอาใจใสงานบริการ เพื่อเปนการเพิ่มความพึงพอใจตอคุณภาพการบริการใหสูงขึ้น มากยิ่งขึ้น
ดานรูปลักษณสิ่งที่จับตองได ควรมีการปรับปรุงในดานใชอุปกรณแ ละเครื่องมือที่ทัน สมัยในการใหบริการตางๆ กับลูกคาและรวมถึงดานการ
แตงกายดวยชุดยูนิฟอรมของพนักงาน ควรตองมีการปรับปรุงใหมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
ดานความนาเชื่อถือ ควรมีการพัฒนาในดานการจัดหาพนักงานที่มีคุณภาพใหกับลูกคาใหม ีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
ดานการตอบสนอง ควรมีการพัฒนาในเรื่องของการหาพนักงานที่มีความเชี่ย วชาญตรงตามที่ลูกคาตองการ และในเรื่องของการใหคาํ ปรึกษา
ทั้งกอนและหลังการใหบริการแกลูกคา
ดานการทําใหเกิดความมั่น ใจ ควรมีการปรับ ปรุง ในเรื่อ งของการรูสึก ปลอดภัย ในการรัก ษาความลับ และมีค วามเชื่อ มั่น ในการใชในการ
ใหบริการของบริษ ัทและในเรื่องของการสามารถหาพนักงานไดตรงตามความตองการของลูกคารวมถึงการใหคําแนะนําและตอบขอ สงสัย ของลูก คาได
อยางถูกตอง ควรมีการปรับปรุงเพื่อใหมีประสิทธิภาพที่ดีม ากยิ่งขึ้น
ดานการดูแลเอาใจใสงานบริการ ควรมีการปรับปรุงและพัฒนาในเรื่องของการสนทนากับลูกคาดวยน้ําเสียงยิ้ม แยมแจม ใสและในเรื่องของ
การสํารวจความตองการของลูกคาอยางสม่ําเสมอใหดีแ ละมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
ขอ เสนอแนะในการทําวิจ ัยครั้งตอ ไป
1. ควรมีการศึกษาเกี่ยวกับระดับความเชื่อมั่นของผูใชบริการที่ม ีตอบริษัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด
2. ควรมีการประเมิน ผลการปฏิบัติงานในการการทํางานของพนักงานบริษ ัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด เพื่อศึกษาวาการปฏิบตั งิ านมี
ประสิทธิภาพหรือไมเพราะการปฏิบัติงานมักขาดการประเมินผลการปฏิบัติงาน ทําใหไมสามารถทราบไดวาการปฏิบัติง านนั้น บรรลุเปาหมายหรือ ตอง
ปรับปรุงแกไขอยางไรบาง
3. ควรเปลี่ย นวิธีการศึกษาจากเดิมใชการศึกษาเชิงปริมาณเพียงอยางเดีย ว อาจเปลี่ย นเปน การศึก ษาเชิงคุณ ภาพ หรือเพิ่ม การศึกษาเชิง
คุณ ภาพเขาไปเปน สวนหนึ่งของวิธีการศึกษา เพื่อใหเกิดขอมูลที่หลากหลาย และเปน การยืนยันผลการศึกษาระหวางกัน
เอกสารอางอิง
กรรณิการ โสมา. (2551). การศึกษาการสงมอบคุณภาพบริการของความแตกตางระหวางการรับรูแ ละความคาดหวังคุณภาพบริการของผูโดยสาร
รถไฟฟามหานคร (MRTA).วิทยานิพนธปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยนเรศวร.
จิระพงษ ปาลานุสรณ. 2539. ปจ จัยที่ทําใหลูกคารูส ึกพึงพอใจในงานบริการของศูนยบริการรถยนต. วิทยานิพนธรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิตสาขา
รัฐประศาสนศาสตร,จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
จําเรีย ง ภาวิจิตร, สาธารณมติ, เอกสารในการประกอบการสอนชุดวิชาสังคมศึกษา 4 (เลม 2), (นนทบุรี: มหาวิทยาลัย สุโขทัย ธรรมาธิราช, 2536),
หนา 248-249.
จําลอง เงินดี, เอกสารคําสอนวิชาจิตวิท ยาสังคม, (กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, 2534), หนา 2
นวม สงวนทรัพย, สารัตถจิตวิท ยาสังคม, (กรุงเทพมหานคร: โอ.เอส.พริ้นติ้งเฮา, 2535), หนา77.
นีออน กลิ่น รัตน, จิตวิท ยาเบื้องตน,.(ขอนแกน .:.ภาควิชาจิตวิทยาการศึกษาคณะศึกษาศาสตรม หาวิทยาลัย ขอนแกน, 2525), หนา 15-16
[239]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บุญ ธรรม กิจปรีดาบริสุทธิ์. 2549. ระเบียบวิธีการวิจ ัยทางสังคมศาสตร. พิมพครั้งที่ 9. กรุงเทพมหานคร: จามจุรีโปรดักท.
บุญ เรียง ขจรศิลป. 2543. “การสรางแบบวัดเจตคติ”. วารสารศึกษาศาสตรปริทัศน. 15 หนา21-22.
ประภา เพ็ญ สุวรรณ, ความคิดเห็น : การวัดการเปลี่ยนแปลงและพฤติกรรมอนามัย, (กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพพีระพัธนา, 2526), หนา 1.
ประภา เพ็ญ สุวรรณ, ทัศนคติ.:.การวัดการเปลี่ยนแปลงและพฤติกรรมอนามัย, (กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช 2540), หนา 50.
พรรณี สินธุประภา. 2548. การพัฒ นาการใหบริการของสํานัก งานประกัน สังคม: กรณีศึก ษา สํานัก งานประกัน สังคมในเขตกรุงเทพมหานคร.
วิทยานิพนธสังคมสงเคราะหศาสตรมหาบัณฑิตสาขาการบริหารและนโยบายสวัสดิการสังคม, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.
พรเพ็ญ เพชรสุขศิร,ิ การวัดทัศนคติ, (กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัย มหิดล, 2531), หนา 3.
พิพัฒน กองกิจกุล . 2546. คูม ือปฏิบัติ...วิธีวัดความพึงพอใจของลูกคา. กรุงเทพมหานคร:สํานักพิมพ Be Bright Books.
พิศ าล บุญ ผูก. 2545. “การบริหารจัดการ” เอกสารการสอนชุด วิช าจิตวิท ยาการบริก าร.หนว ยที่ 8-15. นนทบุรี: สํานัก พิม พม หาวิทยาลั ย
สุโขทัย ธรรมาธิราช.
ลัดดา กิตติวิภาค, ความคิดเห็นทางสังคมเบื้อ งตน, (กรุงเทพมหานคร: แสงจัน ทรการพิมพ, 2525), หนา 1.
วิทยา ดานธํารงกูล . 2547. การบริการสูความสําเร็จ . กรุงเทพมหานคร: ซีเอ็ดยูเคชั่น .
วีรพงษ เฉลิมจิระรัตน. 2539. คุณภาพในงานบริการ. สมาคมสงเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุน). พิมพครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพบริษทั ประชาชน
จํากัด.
วีรพงษ เฉลิมจิรรัตน. (2542). คุณภาพในงานบริการ (Quality in service).พิมพครั้งที่ 3.กรุงเทพฯ: ประชาชน.
วัลลภ รัฐฉัตรานนท. 2556. วิธีแ ละเทคนิคในการวิจ ัยทางรัฐศาสตร. พิมพครั้งที่2. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพเสมาธรรม.
สงวน สุทธิเลิศอรุณ, ทฤษฎีแ ละปฏิบัติการทางจิตวิทยาสังคม, (กรุงเทพมหานคร: อักษรบัณฑิต, 2529), หนา 92.
สงวน สุทธิเลิศอรุณ และคณะ, สถิติส าหรับการวิจัยทางสังคมศาสตร, (กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร, 2522), หนา 103.
สมชาติ กิจยรรยง. (2545). ยุทธวิธีบริการครองใจลูกคา (Customer service satisfaction strategy). พิม พครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: ธรรกมลการพิม พ.
สุดาดวง เรืองรุจิระ. 2543ก. หลักการตลาด.พิมพครั้งที่ 7.กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพประกายพรึก.
สมิต สัชฌุกร. (2550). การตอนรับและบริการที่เปน เลิศ (Excellence service).พิมพครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ: สายธาร.
[240]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สภาพปจจุบันและความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการ
สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีภายใตบริบทของประชาคมอาเซียน
Current Conditions and Needs for Academic Training of Civil Servant,
the Secretariat of the Prime Minister Office within ASEAN Context
*
อัชณัฐ หมวกนวม
Autchanut Muagnuam
บทคัดยอ
การวิจัยเรื่อง สภาพปจจุบันและความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิช าการสํานัก เลขาธิการนายกรัฐมนตรี : ภายใตบริบทของ
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น มีวัตถุประสงค 1.เพื่อศึกษาลักษณะการฝกอบรมของสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี2. เพื่อเปรียบเทียบสภาพปจจุบัน และ
ความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี 3. เพื่อเปรียบเทียบความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภท
วิชาการจําแนกตามปจจัยสวนบุคคล 4. เพื่อเสนอแนวทางการฝกอบรมใหกับขาราชการประเภทวิช าการของสํานักเลขาธิก ารนายกรัฐมนตรี โดยกลุม
ตัวอยางที่ศึกษา คือ ผูเ ชี่ยวชาญและทรงคุณ วุฒิ ระดับชํานาญการพิเศษระดับชํานาญการ ระดับปฏิบัติการ จํานวน 127คน ผลการวิจัยพบวา
1. ลักษณะของการฝกอบรมที่มีคาเฉลี่ยสูงสุด คือ งบประมาณเวลาในการฝกอบรม มีระดับความคิดเห็น อยูในระดับปานกลาง มีคาเฉลี่ย
3.27 รองลงมาเปน การกําหนดนโยบายเปาหมายกลยุทธการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย 3.14สวนดานอื่น จะเรีย งลําดับ จากคาเฉลี่ย มากไปนอ ย คือ การ
ประเมินผลการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย 3.11 โครงสรางของแผนการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย 3.09เทคนิคในการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย 3.03
2. สภาพปจจุบันของการฝกอบรม ที่ม ีคาเฉลี่ยสูงสุด คือ ดานทัศนคติ มีการปฏิบัติอยูในระดับนอย คาเฉลี่ย 2.52 รองลงมาเปน ความรูดาน
ทักษะ มีคาเฉลี่ย 2.32 และอันดับสุดทายเปนดานการเรียนรู มีคาเฉลี่ย 2.16
3. ความตองการฝกอบรม มีคาเฉลี่ยสูงสุด คือ ความรูดานทักษะ มีความตองการอยูในระดับมากมีคาเฉลี่ย 4.05 รองลงมาเปนดานทัศนคติ
คาเฉลี่ย 4.04 และอันดับสุดทายเปนดานการเรียนรู มีคาเฉลี่ย 3.84
4. ผลการศึกษา ครั้งนี้ช ี้วา สภาพปจจุบัน และความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการสํานักเลขาธิก ารนายกรัฐมนตรีภายใต
บริบทประชาคมอาเซียนจะตองมีกระบวนการดังตอไปนี้คือ 4.1 ลักษณะของการฝกอบรม ที่ม ีคาเฉลี่ย สูง สุด คือ งบประมาณเวลาในการฝกอบรม
งบประมาณ มีความคิดเห็น อยูในระดับปานกลาง มีคาเฉลี่ย 3.28 รองลงมาเปน กําหนดนโยบายเปาหมายกลยุทธการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย 3.14 สวนดาน
อื่น จะเรีย งลําดับจากคาเฉลี่ยมากไปนอย คือ การประเมินผลการฝก อบรม โครงสรางของแผนการฝก อบรม และเทคนิค ในการฝกอบรม 4.2 สภาพ
ปจจุบันของการฝกอบรม ที่ม ีคาเฉลี่ยสูงสุด คือ ดานทัศนคติ มีการปฏิบัติอยูในระดับนอย คาเฉลี่ย 2.52 รองลงมาเปนความรูดานทักษะ มีคาเฉลี่ย 2.32
และอันดับสุดทายเปนดานการเรียนรู มีคาเฉลี่ย 2.16 4.3 ความตองการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย สูงสุด คือ ความรูดานทักษะ มีความตองการอยูในระดับมาก
มีคาเฉลี่ย 4.05 รองลงมาเปน ดานทัศนคติ คาเฉลี่ย 4.04 และอัน ดับสุดทายเปนดานการเรียนรูม ีคาเฉลี่ย 3.84
คําสําคัญ : ดานความรู, ดานทัศนคติ, ดานทักษะ, เทคนิคในการฝกอบรม, การประเมินผลการฝกอบรม
Abstract
This research aims to (1) study the training of the Secretariat of the Prime Minister Office, (2) Conduct a comparative
study on the current training needs of the academic officials working under this Office, (3) Run an analysis vis-a-vis the demand
*
วิทยาลัยบัณฑิตศึกษาดานการจัดการ มหาวิทยาลัยศรีปทุม; Email:
[email protected]
[241]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
for civil servant trainings classified by academic factors, and (4) To provide recommendations regarding the training for academic
officials of the Secretariat of the Prime Minister Office. The research subjects are drawn from a range of experts and qualified
personnel including the specialist and the operative specialists, all of which amount to the total of 127 study samples. The
findings reveal the following results: 1. With respect to the nature of the training, the one with the highest average mean
concerns issues of the training hours and its budgetary expenses, of which contain a moderate perspective at = 3.27, followed
by = 3.14 on policy planning and strategic goals. Other issues can be viewed, from highest to lowest average mean, namely
an evaluation of the training ( = 3.11), the training’s strategic framework ( = 3.09), and training techniques ( = 3.03). 2. The
current state of training with the highest average mean is presented to be about the aspect of attitudes, containing = 2.52,
followed by a matter of skills ( = 2.32), and the learning aspect, of which contains the lowest ranking of = 2.16. 3. Concerning
the need for the Training, it is found that this particular issue holds the highest average mean with a high demand of = 4.05, a
= 4.04 for attitudes aspect, and and = 3.84 on learning aspect, respectively. 4. The results of this study indicates that, with
regards to the current conditions and the training needs of civil servants under the Secretariat of the Prime Minister Office,
within ASEAN context, the followings steps should be carried out: 4.1 Regarding the nature of the training, the one with the
highest average mean concerns issues of the training hours and its budgetary expenses, of which contain a moderate
perspective at = 3.28, followed by = 3.14 on policy planning and strategic goals. Other issues can be viewed, from highest
to lowest average mean, namely an evaluation of the training, the training’s strategic framework, and training techniques. 4.2
The current state of training with the highest average mean is presented to be about the aspect of attitudes, containing = 2.52,
followed by a matter of skills ( = 2.32), and the learning aspect, of which contains the lowest ranking of = 2.16. 4.3 Vis-a-vis
the need for the Training, it is found that the knowledge on skills holds the highest average mean with a high demand of =
4.05, a = 4.04 for attitudes aspect, and = 3.84 on learning aspect, respectively.
Keywords: Knowledge, Attitudes, Skills, Technical Training, Evaluation Training
ความเปนมาและความสําคัญของปญหา
การเปลี่ย นแปลงตอการจัดระเบียบโลกทั้งทางการเมือง เศรษฐกิจ สังคม และเทคโนโลยี มีการเปลี่ย นแปลงอยางตอเนือ่ งและเปนรูปธรรม ไม
เวน แมแตกลุม ประเทศอาเซีย นที่ตองมีการปรับตัว มีการจัดระเบียบใหมสรางความรวมมือใหมๆ รวมทั้งการรวมตัวกันทีเ่ รียกวา ประชาคมเศรษฐกิจ ในป
พ.ศ.2558ซึ่งสงผลกระทบกับไทยในหลายๆดานรวมถึงดานทรัพยากรมนุษยในภาพรวม ระดับประเทศ และระดับ บุค คล (กองอาเซีย น กระทรวงการ
ตางประเทศ, 2556)
ในปจจุบันองคการภาครัฐและเอกชนตางเห็น ความสําคัญ คือ “คน” หรือ “ทรัพ ยากรมนุษ ย” เปน สิ่ง สําคัญ ที่จะทําใหองคก ารสามารถ
ขับเคลื่อนไปขางหนา ทั้งนี้เพราะมนุษยเปนทรัพยากรในองคการการพัฒนาคุณ ภาพการบริหารการจัดการภาครัฐ ซึ่งเปน เปาหมายสําคัญของการพัฒนา
ระบบราชการไทยสํานักงาน ก.พ.ร. ไดสงเสริมใหม ีการพัฒนาระบบราชการอยางตอเนื่อง เพื่อใหมีการปรับปรุง การทํางานยกระดับ การบริหารจัดการ
โดยนําเทคนิคและเครื่องมือบริหารจัดการสมัย ใหมมาใช ไดมีการออกเกณฑคุณ ภาพจัดการภาครัฐ ซึ่งในแตละหมวดเปน แนวทางในการบริหารจัดการที่
นําสวนราชการไปสูองคการแหงความเปน เลิศ ซึ่งเกณฑคุณ ภาพการบริหารจัดการภาครัฐประกอบดวย 7 หมวด และในหมวด 5 การมุงเนน ทรัพยากร
บุคคล เปนการตรวจประเมินวาระบบงาน ระบบการเรีย นรูของบุคลากรและการสรางแรงจูงใจ ชวยใหบุคลากรพัฒนาตนเองและใชศักยภาพอยางเต็มที่
เพื่อใหมุงไปในแนวทางเดีย วกันกับเปาประสงคแ ละแผนปฏิบัติการโดยรวมของสว นราชการอยางไร รวมทั้ง ตรวจความใสใจในการสรางและรักษา
สภาพแวดลอมในการทํางาน สรางบรรยากาศที่เอื้อตอการปฏิบัติงาน (สํานักงาน ก.พ.ร.,2556)
สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ในฐานะหนวยงานภาครัฐไดมีหลัก การใหข าราชการปฏิบัติราชการอยางมือ อาชีพ มี คุณ ธรรม จริย ธรรม
คุณ ภาพชีวิต และพรอมเขาสูประชาคมอาเซียน เพื่อผลสัม ฤทธิ์ข องประเทศชาติ และประโยชนสุขของประชาชน โดยเปนความรวมมือกันระหวางภาครัฐ
[242]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ภาคเอกชน และภาคประชน (สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี,2554) ไดมีการกําหนดยุทธศาสตรในการพัฒนาขาราชการ ใหมีคุณภาพในการปฏิบตั งิ านที่
ดีแ ละเปน คนดี มีผูน ําการเปลี่ยนแปลง เสริม สรางศักยภาพขาราชการใหมีความพรอมในการปฏิบัติงานในบริบทของอาเซีย นและสรางวัฒนธรรมของ
องคกรและไดม ีการสํารวจความตองการจําเปน ในการฝกอบรมของบุคลากรภาครัฐเกี่ยวกับอาเซีย นประกอบดวย ดานความรู ดานทัศนคติ และดาน
ทักษะ (สํานักงาน ก.พ., 2557)
ผูวิจัยไดเล็งเห็น ความสําคัญในการพัฒนาทรัพยากรมนุษ ยของสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี เพื่อเสริมสรางศักยภาพขาราชการใหมีค วาม
พรอมในการกาวเขาสูประชาคมอาเซีย น เศรษฐกิจอาเซียน ในการวิจัย ครั้งนี้ จึงมุงหวัง ศึก ษาความตอ งการฝ ก อบรมของขาราชการสํานัก เลขาธิการ
นายกรัฐมนตรี เพื่อพัฒนาขาราชการใหม ีความรู ทักษะ สมรรถนะที่จําเปนสําหรับการปฏิบัติงานที่เหมาะสมกับภารกิจและลักษณะงานในบริบทอาเซียน
และนําผลจากการวิจัยมาเปน ขอมูลในการกําหนดแนวทางการพัฒนาทรัพยากรมนุษ ยข องสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี อัน จะสงผลใหการปฏิบัติงาน
ของบุคลากรเปนไปอยางมีประสิทธิผลและประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาลักษณะการฝกอบรมของสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี
2. เพื่อเปรีย บเทีย บสภาพปจจุบันและความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิช าการสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี
3. เพื่อเปรีย บเทีย บความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการจําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
4. เพื่อเสนอแนวทางการฝกอบรมใหกับขาราชการประเภทวิช าการของสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี
วิธีดําเนินการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
1.ประชากรเปน ขาราชการประเภทวิช าการสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี (ระดับเชี่ย วชาญและผูทรงคุณวุฒิ ระดับชํานาญการพิเศษ ระดับ
ชํานาญการ และระดับปฏิบัติการ) ซึ่งประกอบดวยสํานักบริหารกลางสํานักการตางประเทศสํานักโฆษกสํานักประสานงานการเมือ งสํานักพิธีก ารและ
เลขานุการสํานักสถานที่และรักษาความปลอดภัย ศูน ยเทคโนโลยีสารสนเทศการสื่อสารกลุมพัฒนาระบบบริหารกลุม ตรวจสอบภายใน และสว นกลาง
จํานวน 127 คน
2. กลุมตัวอยาง ไดแ ก ไดแ กข าราชการประเภทวิช าการสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี (ระดับผูเชี่ย วชาญและทรงคุณวุฒิ ระดับชํานาญการ
พิเศษ ระดับชํานาญการ และระดับปฏิบัติการ) ซึ่งผูวิจัย ไดเอามาโดยแบบเจาะจง จํานวน 127คน โดยกลุมตัวอยางจําแนกรวม10 แหง จํานวนประชากร
ทั้งสิ้น 185คนนํามาคํานวณกลุม ตัวอยางโดยใชแนวคิดกําหนดขนาดตัวอยาง ทาโรยามาเน, (Taro Yamane, 1973: 125) และกําหนดคาความคลาด
เคลื่อนที่ .05จากกลุมตัวอยางจํานวน 127คน
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เปน แบบสอบถามซึ่งมีข ั้น ตอนในการสราง เพื่อเครื่องมือ ใชในการเก็บขอ มูล ที่ใชในการวิจัย ภาคสนาม คือ แบบสอบถามโดยการตอบ
แบบสอบถามในการรวบรวมขอมูลที่ม ีลักษณะแบบปลายเปด (Open-ended Question) ซึ่งแบบสอบถามจะประกอบไปดวยคําถาม 4ตอนคือ
ตอนที่ 1แบบสอบถามเกี่ย วกับขอมูลพื้น ฐานของผูตอบแบบสอบถามประกอบดวย เพศ อายุ วุฒิการศึกษาปจจุบันอยูในระดับใดในองคการ
ประสบการณการทํางาน
ตอนที่ 2แบบสอบถามเกี่ย วกับลักษณะการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิช าการ
ตอนที่ 3แบบสอบถามเกี่ย วกับความคิดเห็น ตอสภาพปจจุบัน และความตองการฝกอบรมประกอบดวย 3 ดาน ประกอบดวย ดานความรูด า น
ทัศนคติดานทักษะ
ตอนที่ 4 ขอเสนอแนะ
[243]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การวิเคราะหขอ มูล
1. การวิเคราะหขอ มูล ทั่ว ไป การศึ กษาสภาพปจจุบั น และความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิช าการ สํานัก เลขาธิก าร
นายกรัฐมนตรีภายใตบริบทของประชาคมอาเซียนของตัวอยางที่ใชศึกษาโดยใชความถี่ และคารอยละ
2. การวิเคราะหข อมูลลักษณะของการฝกอบรม การศึกษา “สภาพปจจุบันและความตอ งการฝก อบรมของขาราชการประเภทวิช าการ
สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีภายใตบริบทของประชาคมอาเซีย น” ตัวแปรตน ประชาคมอาเซียน โดยใชความถี่ คารอยละ คาเฉลี่ย และคาเบี่ย งเบน
มาตรฐานคา T-test และ ANOVAสําหรับตัวแปรตนโครงสรางของแผนการฝกอบรม กําหนดนโยบายเปาหมายกลยุทธการฝกอบรม งบประมาณเวลาใน
การฝกอบรม เทคนิคในการฝกอบรม การประเมิน ผลการฝกอบรม
3. วิเคราะหขอ มูล สภาพปจ จุบันและความตองการฝกอบรม การศึกษา “สภาพปจจุบัน และความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภท
วิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีภายใตบริบทของประชาคมอาเซีย น” ในครั้งนี้จะวิเคราะหข อมูลตัวแปรตาม สภาพปจจุบัน และความตอ งการ
ฝกอบรม โดยใชความถี่ คารอยละ คาเฉลี่ย และคาเบี่ย งเบนมาตรฐาน สําหรับตัวแปรตาม ดานความรู ดานทัศนคติ และดานทักษะ
สรุปผลการวิจัย
จากผูตอบแบบสอบถามทั้งหมดจํานวน 127 คน พบวา เปนเพศหญิง คิดเปนรอยละ 76.4 มีอายุตั้งแต 35-44 ป คิดเปนรอยละ 38.6 มีวุฒิ
การศึกษาสูงสุดคือระดับปริญ ญาตรี จํานวนรอยละ 60.6 ระดับในองคการคือระดับชํานาญการ คิดเปน รอยละ 40.2 และประสบการณในการทํางาน 1-5
ป คิดเปน รอยละ 26.8
ผลการวิเคราะห ความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการจําแนกตามปจจุบัน สวนบุคคล พบวา เพศชายมีความตองการมาก
และเปน กลุม อายุ 35-44 ป วุฒิก ารศึก ษาในระดับ ปริญ ญาโทมีค วามตอ งการมาก โดยระดับ เชี่ย วชาญและทรงคุณ วุฒิ ม ีความตองการมาก และ
ประสบการณการทํางาน 11-15 ป มีความตองการมาก
1. ลักษณะของการฝกอบรม ที่ม ีคาเฉลี่ยสูงสุด คือ งบประมาณเวลาในการฝกอบรม งบประมาณ มีค วามคิดเห็น อยูในระดับ ปานกลาง มี
คาเฉลี่ย 3.28 รองลงมาเปนกําหนดนโยบายเปาหมายกลยุทธการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย 3.14 สวนดานอื่นจะเรียงลําดับจากคาเฉลี่ย มากไปนอ ย คือ การ
ประเมินผลการฝกอบรม โครงสรางของแผนการฝกอบรม และเทคนิคในการฝกอบรม
2. สภาพปจจุบันของการฝกอบรม ที่ม ีคาเฉลี่ยสูงสุด คือ ดานทัศนคติ มีการปฏิบัติอยูในระดับนอย คาเฉลี่ย 2.52 รองลงมาเปน ความรูดาน
ทักษะ มีคาเฉลี่ย 2.32 และอันดับสุดทายเปนดานการเรียนรู มีคาเฉลี่ย 2.16
3. ความตองการฝกอบรม มีคาเฉลี่ยสูงสุด คือ ความรูดานทักษะ มีความตองการอยูในระดับมากมีคาเฉลี่ย 4.05 รองลงมาเปนดานทัศนคติ
คาเฉลี่ย 4.04 และอันดับสุดทายเปนดานการเรียนรู มีคาเฉลี่ย 3.84
4. ผลการศึกษา การศึกษาครั้งนี้พบวา สภาพปจจุบัน และความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมน
สตรีภายใตบริบทประชาคมอาเซียนปรากฏผลการวิจัย ดังนี้
ผลการวิเคราะหระดับความคิดเห็นเกี่ย วกับลักษณะของการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี พบวา
โดยภาพรวมแลวกลุมตัวอยางมีระดับความคิดเห็น เกี่ยวกับลักษณะของการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการ ในระดับปานกลาง และเมือ่ พิจารณา
ในแตละดาน ปรากฏวากลุมตัวอยางเห็นดวยกับงบประมาณเวลาในการฝกอบรม รองลงมาคือการกําหนดนโยบายเปาหมายกลยุทธในการฝกอบรมการ
ประเมินผลการฝกอบรม โครงสรางของแผนการฝกอบรม เทคนิคในการฝกอบรม ตามลําดับคาเฉลี่ย โดยสามารถสรุปผลการวิจัยในแตละดาน ไดดังนี้
1. ดานโครงสรางของแผนการฝกอบรมพบวา โดยภาพรวมแลวกลุม ตัวอยางมีความคิดเห็น เกี่ยวกับลักษณะของการฝกอบรมของขาราชการ
ประเภทวิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ดานโครงสรางของแผนการฝกอบรม ในระดับเห็นดวยปานกลาง และเมื่อพิจารณาในแตละดาน ปรากฏ
วา กลุมตัวอยางเห็นดวยกับการมีโครงสรางการฝกอบรมที่กอใหเกิดการสรางนวัตกรรมใหมๆ มีคาเฉลี่ย 3.27 รองลงมาคือการมีโครงสรางการฝกอบรมที่
มีลักษณะการประสานงานที่ดี มีคาเฉลี่ย 3.13 อัน ดับ ที่ส ามโครงสรางหนวยงานเปน หนาที่ม ีการแบง งานกัน ทําชัดเจน มีคาเฉลี่ย 3.11 อัน ดับที่สี่
โครงสรางการฝกอบรมที่ย ืดหยุน คลองตัวเกื้อหนุน ตอการปรับตัวไดมาก มีคาเฉลี่ย 3.09 และลําดับ สุด ทายโครงสรางการฝก อบรมในลัก ษณะที่ทําให
ทีม งานมีความสุข มีคาเฉลี่ย 3.03 ตามลําดับ
[244]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. การกําหนดนโยบายเปาหมายกลยุทธในการฝกอบรมพบวา โดยภาพรวมแลวกลุม ตัวอยางมีความคิดเห็นเกีย่ วกับลักษณะของการฝกอบรม
ของขาราชการประเภทวิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี การกําหนดนโยบายเปาหมายกลยุทธในการฝกอบรม ในระดับเห็นดวยปานกลาง และ
เมื่อพิจารณาในแตละดาน ปรากฏวากลุม ตัวอยางเห็น ดวยกับการผูเขารับการฝกอบรมไว 3 ดานคือความรูเพิ่มขึ้น ทัศนคติดีขึ้นทักษะเพิ่ม ขึ้น มีคาเฉลี่ย
3.26 รองลงมาคือการนํากลยุทธในการฝกอบรมบุคลากรภายในองคการ มีคาเฉลี่ย 3.20 อันดับที่สามการกําหนดเปาหมายกลยุทธทมี่ คี วามสอดคลองกับ
ความจําเปน ในการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย 3.17 อัน ดับที่สี่การกําหนดเปาหมายของการเรีย นรูพฤติกรรมบุคลากรที่เขารับการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย3.14 และ
ลําดับสุดทายกําหนดเปาหมายกลยุทธในการฝกอบรมใหเกิดการเปลี่ย นแปลงทักษะในลักษณะใดลักษณะหนึ่งโดยรวมถึงทัศนคติแ ละทักษะเขาดวยกัน
เรีย กวาความสามารถมีคาเฉลี่ย 2.93 ตามลําดับ
3. งบประมาณเวลาในการฝกอบรมพบวาโดยภาพรวมแลวกลุม ตัวอยางมีความคิดเห็น เกี่ย วกับ ลัก ษณะของการฝก อบรมของขาราชการ
ประเภทวิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี งบประมาณเวลาในการฝกอบรม ในระดับเห็นดวยปานกลาง และเมื่อพิจารณาในแตละดาน ปรากฏวา
กลุมตัวอยางเห็นดวยกับการเปดโอกาสใหมีเสนอแผนงบประมาณในการฝกอบรมในแตละป มีคาเฉลี่ย 3.41 รองลงมาคือคํานึงถึงเรื่องของเวลาในการ
ฝกอบรมโดยดูตามความเหมาะสมของเนื้อหาสถานการณปจจุบัน มีคาเฉลี่ย 3.40 อัน ดับที่สามการวางแผนจัดทํางบประมาณในการฝก อบรมเปน แผน
รายป มีคาเฉลี่ย 3.28 อันดับที่สี่การงบประมาณในการฝกอบรมแบบผูกพันดําเนิน การตอเนื่อง มีคาเฉลี่ย3.16 และลําดับสุดทายการออกแบบตารางการ
ฝกอบรมโดยยึดหลักการจัดตามลําดับเหตุการณงายไปยากสวนใหญไป มีคาเฉลี่ย 3.13 ตามลําดับ
4. เทคนิคในการฝกอบรมพบวาโดยภาพรวมแลวกลุม ตัวอยางมีความคิดเห็น เกี่ยวกับลักษณะของการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการ
สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีพบวา เทคนิคในการฝกอบรมในระดับเห็น ดวยปานกลาง และเมื่อพิจารณาในแตละดาน ปรากฏวากลุม ตัวอยางเห็น ดวย
กับเทคนิคในการฝกอบรมที่ทันสมัย เพื่อพัฒนาบุคลากรภายใน มีคาเฉลี่ย 3.10 รองลงมาคือใชเทคนิคในการฝกอบรมแนวใหมที่เรีย กวา "กระบวนการ
กลุม Group-Process" มีคาเฉลี่ย 3.02 อันดับที่สามการใชเทคนิค (Training-needs) มากําหนดรายละเอียดของเนื้อหาวัตถุประสงควธิ กี ารฝกอบรมของ
บุคลากรภายในองคการ มีคาเฉลี่ย 3.01 และการปรับเทคนิคในการฝกอบรมในดานรูป แบบวิธีการฝกอบรมโดยเนน ผูเรีย นเปน ศูน ยก ลางกับการใช
เทคนิคในการฝกอบรมที่ทันสมัย เพื่อพัฒนาสุน ทรียภาพและลักษณะนิสัย มีคาเฉลี่ยเทากับ 3.00 ตามลําดับ
5. การประเมิน ผลการฝกอบรม พบวา โดยภาพรวมแลวกลุมตัวอยางมีความคิดเห็นเกี่ย วกับลักษณะของการฝกอบรมของขาราชการประเภท
วิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี การประเมิน ผลการฝกอบรมในระดับเห็น ดวยปานกลาง และเมื่อพิจารณาในแตละดาน ปรากฏวากลุม ตัวอยาง
เห็น ดวยกับตองการทราบขอดีขอบกพรองความเหมาะสมปญ หาอุปสรรคตางๆของการฝกอบรมเพื่อนําไปแกไขในครั้งตอไป มีคา เฉลีย่ 3.25 รองลงมาคือ
เล็งเห็นถึงความสําคัญของการประเมิน ผลการฝกอบรมที่สําคัญยิ่งตอการเปลี่ยนแปลงประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานของผูเขารับการฝกอบรมมีคา เฉลี่ย
3.20 อันดับที่สาม การประเมินผลการฝกอบรมเปนขอมูลพื้นฐานในการตัดสินใจของผูบริหาร มีคาเฉลี่ย 3.06 อันดับที่สี่การตรวจสอบการดําเนินงานการ
ฝกอบรมวาเปน ไปตามแผนที่ไดกําหนดไว มีคาเฉลี่ย 3.03 และอันดับสุดทาย ใชรูปแบบการประเมิน ผลแบบ (CIPP-Model) คือประเมิน สาระสําคัญ
ปจจัย เบื้องตนกระบวนการผลิต มีคาเฉลี่ยเทากับ 3.01 ตามลําดับ
ผลการวิเคราะห สภาพปจจุบันและความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิช าการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ภายใตบ ริบ ท
ประชาคมอาเซียน พบวา ความคิดเห็น ของสภาพปจจุบันของการเรียนรู มีความคิดเห็นอยูในระดับนอย ความคิดเห็น ดานทัศนคติ ดานทักษะ ดานการ
เรีย นรู ตามลําดับคาเฉลี่ย สําหรับความคิดเห็นความตองการของการฝกอบรมในบริบทของประชาคมอาเซีย น อยูในระดับ ปานกลาง ดานทักษะ ดาน
ทัศนคติ ดานการเรีย นรู
ขอเสนอแนะ
จากผลการศึกษาครั้งนี้ในภาพรวมพบวา สภาพปจจุบันและความตองการฝกอบรมภายใตบริบทประชาคมอาเซีย น ทั้ง 3 ดาน ไดแ ก ดาน
ความรู ดานทัศนคติ และดานทักษะ และการเปรีย บเทีย บสภาพปจจุบันและความตองการฝกอบรมของบุคลากรจําแนกตามปจจัยสวนบุคคลพบวาอายุ
ระยะเวลาปฏิบัติงานระดับตําแหนงมีผลตอระดับสภาพปจจุบันและความตองการฝกอบรมภายใตบริบทประชาคมอาเซียนดังนัน้ จึงสามารถกําหนดหัวขอ
ในการเสนอแนะสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ใหม ีความตองการการฝกอบรม เพื่อประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นในองคการ ผูวิจัย จึงใครข อเสนอแนะ
ประเด็นที่ควรดําเนิน การตอไปดังนี้
[245]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอ เสนอแนะเชิงนโยบาย
1. จากผลการศึกษาพบวาขาราชการประเภทวิช าการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีแสดงความตองการดานการเรียนรูดวยตนเองโดยเรื่อง
การแสวงหาความรูข อมูลขาวสารตางๆดังนั้น ผูวิจัย มีขอเสนอแนะดังนี้ผูบริหารควรจัดสรรงบประมาณในการสงเสริม หรือสนับสนุน เพื่อการเรีย นรูดว ย
ตนเองของบุคลากรนอกจากนี้ควรมีการจูงใจใหบุคลากรไดพัฒนาความรูดว ยตนเองตามความเหมาะสมโดยการจัดสรางแหลงการเรีย นรูใหมีความ
ทัน สมัยที่เอื้อตอการเรีย นรูหรือการคน ควาของบุคลากรภายในหนวยงานมีการจัดซื้อเครื่องคอมพิวเตอรระบบเครือขายอิน เตอรเน็ตตําราวารสารหนังสือ
ที่หลากหลายไวเพื่อบริการแกบุคลากรที่ม ีความสนใจในการศึกษาหาความรูเพราะการพัฒนาตนเองจะชวยกระตุน ใหบุคลากรมีความรอบรูท นั ตอขาวสาร
หรือเหตุการณบานเมืองที่ม ีการเปลี่ยนแปลงอยูตลอดเวลาอัน จะสงผลใหบุคลากรสามารถปฏิบัติงานบรรลุเปาหมายขององคกร
2. จากผลการศึกษาพบวาขาราชการประเภทวิช าการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีชวงอายุ 35-44 ประดับชํานาญการพิเศษและระยะเวลา
ปฏิบัติงาน 1-5 ปมีความตองการฝกอบรมภายใตบ ริบ ทประชาคมอาเซีย นมากที่สุดดังนั้น ผูวิจัย มีข อเสนอแนะดังนี้ผูบ ริหารควรจัดทําแผนพัฒนา
ขาราชการประเภทวิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีเพื่อจัดใหบุคลากรไดรับการฝกอบรมที่เกี่ยวของกับงานอยางตอ เนื่องเพื่อเสริม สรางความรู
และทักษะในการปฏิบัติงานใหม ีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
3. ผูวิจัยมีขอเสนอแนะดังนี้ควรสงเสริมใหข าราชการประเภทวิช าการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีเขารับการศึกษาตอในระดับทีส่ งู ขึน้ ตาม
ความเหมาะสมและความพรอมของบุคลากรมีการมอบทุน การศึกษาสาหรับบุคลากรที่ม ีผลการศึกษาดีเพื่อเปน ขวัญและกําลังใจใหบุคลากรนาความรูม า
พัฒนางานใหดียิ่งขึ้น
ขอ เสนอแนะเชิงวิช าการ
1. ควรทําการศึกษาเกี่ย วกับปญหาและอุปสรรคที่สงผลตอความตองการฝกอบรมภายใตบริบทประชาคมอาเซีย นของขาราชการประเภท
วิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี
2. ควรทําการศึกษาตัวแปรหรือปจจัยอื่นๆที่เกี่ยวกับความตองการฝกอบรมภายใตบริบทประชาคมอาเซีย นของขาราชการประเภทวิช าการ
สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี
3. ควรทําการศึกษาเกี่ย วกับรูปแบบที่เหมาะสมในความตองการฝกอบรมภายใตบริบทประชาคมอาเซีย นของบุคลากรขาราชการประเภท
วิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี
4. การศึกษาวิจัยในครั้งตอไปควรมีการเก็บรวบรวมขอมูลโดยวิธีการอื่นๆนอกจากการใชแบบสอบถามเชนการสัมภาษณการสังเกตแบบมีสว น
รวมและควรมีการเพิ่มระยะเวลาในเก็บรวบรวมขอมูลใหสูงขึ้นเพื่อใหไดกลุม ตัวอยางที่ครอบคลุมและมีค วามแมน ยํามากยิ่งขึ้น
เอกสารอางอิง
กรมอาเซี ย น, ก ระทรวงการต า งประเทศ, 2556.การเตรี ย ม ความพ ร อ มของไทยสู ก ารเป น ประชาคมอาเซี ย น (ออนไลน ) แหล ง ที่ ม า:
http://www.mfa.go.th/asean/contents/files/other-20140102-103348-182352.pdf (9มกราคม 2558)
สํานักงาน ก.พ. โครงการพัฒนาหลักสูตรและจัดฝกอบรมความรูเกี่ย วกับอาเซีย นของบุคลากรภาครัฐในสวนภูม ิภาค, 2557
สํา นั ก งาน ก.พ.ร., (2556).แผนยุ ท ธศาสตรก ารพัฒ นาระบบราชการไทย (พ.ศ.2556-พ.ศ.2561) ครั้ง ที่ 1. บริษ ั ท วิ ช ั่ น พริ้ น ท แอนด มี เดี ย :
กรุงเทพมหานคร.
สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี, 2554.แผนยุทธศาสตรข อง สลน. 2552-2556.
Yamane, Taro.1973 Statistics: An Introductory Analysis. Third edition. Newyork: Harper and Row Publication.
[246]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
พฤติกรรมการออมของเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา
The Saving Behaviour of The Farmers within Amphoe Ban Pho Chachoengsao Province
อนุชิต บุญบรรจง*, รองศาสตราจารย จุฑ าทิพ คลายทับทิม** และ รองศาสตราจารย วลัยภรณ อัตตะนันทน***
Anuchit Boonbunjong, Associate Professor Juthatip Khaitabtim and Associate ProfessorValaiporn Attanandana
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ศึกษาพฤติกรรมการออมของเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัด ฉะเชิงเทรา 2) ศึกษาความสัม พัน ธ
ระหวางพฤติกรรมการออมของเกษตรกร ในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัด ฉะเชิงเทรากับปจจัย ดานบุค คล และปจจัย ดานเศรษฐกิจ 3) เพื่อศึกษาระดับ
ความสําคัญของปจจัยในการเลือกรูปแบบ การออม กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัย คือ เกษตรกรที่อาศัย อยูในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา จํานวน
365 คน เครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอมูล ไดแก แบบสอบถาม และคาสถิติที่ใชในการวิเคราะหขอ มูล ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ย ถวงน้ําหนัก และ
คาสถิติไคสแควรโดยกําหนดนัยสําคัญทางสถิติไวที่ระดับ .05 ผลการวิจัย พบวา เกษตรกรสวนใหญเปนเพศชาย อายุ 41-50 ป สถานภาพสมรสแลว มี
การออมเงิน และมีการวางแผนการออม สวนใหญออมในรูปแบบเก็บเงินสด รองลงมาฝากเงิน ไวกับธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณก ารเกษตร (ธ.
ก.ส.) เพื่อไวใชในยามเจ็บปวยหรือมีเหตุฉุกเฉิน โดยมีเงินออมเฉลี่ย ปล ะ 10,001-20,000 บาท สําหรับความสัม พัน ธระหวางพฤติกรรมการออมของ
เกษตรกรกับปจจัยสวนบุคคลพบวา ดานวัตถุประสงคในการออมมีความสัม พัน ธกับ อายุ ระดับการศึกษา จํานวนปที่ประกอบอาชีพการเกษตร จํานวน
คนในความอุปการะ และรูปแบบการทําการเกษตร ลักษณะการออมเงิน มีความสัม พัน ธกับ จํานวนคนในความอุป การะ สวนความสัม พัน ธระหวาง
พฤติกรรมการออมของเกษตรกรกับปจจัยดานเศรษฐกิจ พบวาการ วางแผนการออมมีความสัมพันธกับหนี้สิน และขนาดการถือครองที่ดิน รูปแบบการ
ออมมีความสัม พัน ธกับ ทรัพยสิน หนี้สิน และขนาดการถือครองที่ดิน วัตถุประสงคก ารออมมีค วามสัม พัน ธกับ รายได และหนี้สิน สําหรับปจจัย ที่มี
ความสําคัญมากที่สุดในการเลือกรูปแบบการออมไดแ ก ความมั่น คง รองลงมาไดแ ก ปจจัย ดานผลิตภัณฑ และฐานะทางการเงินตามลําดับ
คําสําคัญ: พฤติกรรมการออม, การออมของเกษตรกร, เกษตรกรในอําเภอบานโพธิ,์ รูปแบบการออมเงิน, วัตถุประสงคการออมเงิน
Abstract
The objectives of the study are to investigate the farmers’ saving behaviourwithin Amphor Ban Pho, Chachoengsao
province and the relationship between these specified farmers’ saving behaviour by conducting an assessment upon personal
and economic factors as well as the significance level of factors affecting different types of saving. The research samples are
casted upon the total number of 365 farmers residing within Amphor Ban Pho. Designed questionnairesare utilised as this
study’s research tool.The Percentage, Mean, Standard Deviation, and Chi-square Test are used as the study's statistical analysis
tools, all of which are based on the statistical significance of .05. The findings reveal that the majority of studied farmers are
male, who are 41-50 years of age, married, and have savings and saving plans. Majority of their savings are kept in the form of
cash deposit with BAAC, for the purposes of particularly in the event of sickness and emergency. The total savingsamountrange
between anaverage of 10,001-20,000 Baht per year. With regards to the relationship between savingsbehaviour of the farmers
and the personal factors, it is found that the saving objectives are related and depended upon factors of age, education, year of
* หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (โลกาภิวัตนศึกษา) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
**
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
***
คณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[247]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
agricultural occupation, the number of patronages, and the model of agriculture. The saving characteristics are noted to be
related to the number of patronage in particular. However, the relationship between the farmers’ saving behaviour and the
economic factors reveals that saving plans arelinked to the amount of debts and the sizes of land owned by the landowners.
The saving model is said to be correlated withthe property, the debts, and the size of land possession. The saving objectives,
arguably, areassociated with the income earnings and the debts. The most important factor is said to concernthe saving model
selection such as security, other relevant factors are namely the products and the financial status respectively.
Keywords: Savings Behaviour, Farmers, Amphor Ban Pho, Type of Savings, Purpose of Savings
บทนํา
การออม มีความสําคัญตอการลงทุน และการพัฒนาระบบเศรษฐกิจของประเทศเนื่องจากการออมเปน ปจจัย ที่สําคัญ ตอ การสนับสนุน การ
ลงทุน การผลิต และการจางงานของประเทศ ถาในประเทศมีอัตราเงิน ออมสูง จะทําใหการลงทุน ในประเทศไมตองกูยืม เงิน จากตางประเทศ นอกจากนี้
การออม ยัง จะสรางความมั่ น คงใหกับบุคคลและครอบครั ว โดยปจจัย ในการออมนั้น ขี้ น อยูกับ รายได คาใชจาย ภาระหนี้ส ิน เป าหมายการออม
ผลตอบแทนในการออม และพฤติกรรมของแตละบุคคล ในป พ.ศ.2541 รัฐบาลในสมัยนั้น ไดมองเห็นถึงความสําคัญในการออม จึงไดมีมติคณะรัฐมนตรี
เมื่อ วัน ที่ 20 ตุลาคม พ.ศ.2541 ไดกําหนดใหวัน ที่ 31 ตุลาคม ของทุก ๆ ปเปน “วันออมแหงชาติ” เพื่อสงเสริม ใหคนไทยมีนิสัย รักการออม รวมทั้ง
เพื่อใหประชาชนตระหนักถึงความสําคัญ และประโยชนของการออม
รัฐบาลในฐานะหนวยงานหลักที่จะกําหนดนโยบายและสงเสริมใหเกิดการออมไดม ีการกําหนดพระราชบัญญัติ “กองทุน ออมแหง ชาติ” ขึ้น
เมื่อวัน 9 พฤษภาคม พ.ศ.2554 เพื่อสงเสริม การออมและสนับสนุน การออม ใหมีระบบการออมเพื่อการดํารงชีพในยามชราภาพที่ครอบคลุม ประชาชน
ทุกกลุม โดยเฉพาะประชากรภาคแรงงานนอกระบบ แรงงานภาคการเกษตร ที่ไมมีสวัสดิการเมื่ออายุม ากขึ้น จึงทําใหบุคคลเหลานี้มีความเสียงที่จะตก
อยูในความอยากจนในวัยสูงอายุ อันเนื่องมาจากไมม ีชองทางหรือโอกาสเขาถึงระบบการออมเงิน ในขณะที่อยูในวัยทํางาน ดังนั้น เพือ่ สรางความมัน่ คงใน
บั้น ปลายชีวิตตลอดจนเพื่อการสรางวิน ัยในการออมของประชาชนคนไทยในวัย ทํางาน รัฐบาลจึงไดมีการตั้งกองทุนเงินออมขึ้นมา เพื่อเปนชองทางการ
ออมขั้นพื้นฐานใหแกผูที่ยังไมไดรับความคุม ครองเมื่อชราภาพ
ปจจุบันการออมในประเทศไทยอยูที่คนเพีย งบางกลุมโดยเฉพาะกลุมคนที่มีฐานะ ในป พ.ศ.2557 ครัว เรือนที่ม ีเงิน ออมทั้ง สิ้น 14.98 ลาน
ครัวเรือน คิดเปนรอยละ 74.30 ของครัวเรือนทั้งหมด โดยมีเงินออมเฉลี่ย ครัวเรือนละ 115,445 บาท อยางไรก็ดี พบวาครัวเรือนยังมีม ูลคาเงินออมที่ไม
สูงนัก โดยครัวเรือนที่ม ีเงิน ออมไมเกิน 100,000 บาทตอป มีจํานวนมากถึง 11.4 ลานครัวเรือน หรือคิดเปน รอ ยละ 56.70 ของครัวเรือ นรวม ขณะที่
ครัวเรือนที่ม ีเงินออมมากกวา 500,000 บาท มีเพีย ง 7 แสนครัวเรือนหรือคิดเปนรอยละ 3.70 ของจํานวนครัวเรือนรวมเทานั้น (สํานักงานคณะกรรมการ
เศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ, ภาวะสังคมไทยไตรมาสหนึ่งป พ.ศ.2557) ภาคเกษตรยังคงมีบทบาทสําคัญตอระบบเศรษฐกิจของประเทศ เพราะนอกจาก
จะกอใหเกิดรายไดแลว คนสวนใหญข องประเทศยังมีอาชีพทําการเกษตร รวมถึงสินคาทางดานการเกษตรก็เปน สินคาที่มีม ูลคาการสง ออกลําดับ ตน ๆ
ของประเทศ อาชีพเกษตรกรเปน อาชีพที่มีรายไดไมแ นน อน เพราะราคาของสิน คาทางการเกษตรเกษตรกรจะไมสามารถกําหนดราคาได ราคาจะขึ้นอยู
กับกลไกของตลาด บางปราคาสูง บางปราคาต่ํา จึงทําใหบางปขาดทุน บางปไดกําไร การออมเงิน ของผูประกอบอาชีพเกษตรกรจึงมีความจําเปน เพื่อวา
การออมจะชวยใหเกษตรกรนํามาใชซื้อสินคาอุปโภคและบริโภคในยามที่ราคาผลผลิตตกต่ํา และเปนทุนสําหรับการประกอบอาชีพในรอบการผลิตตอไป
นอกจากนี้การออมถือเปน ตัวชี้วัดตัวหนึ่งที่แ สดงถึงความมั่นคงทางดานครัวเรือนของเกษตรกร
จังหวัดฉะเชิงเทรา มีเนื้อที่รวมทั้งหมด 3,344,375 ไร พื้นที่ถือครองเพื่อการเกษตร 2,002,798 ไร คิดเปน รอยละ 59.88 ของพื้นที่ทั้งจังหวัด
และมีครัวเรือนเกษตรกรรวม 59,558 ครัวเรือน (แผนปฏิบัติราชการประจําปของจังหวัดฉะเชิงเทรา ประจําป พ.ศ.2556) ประชากรรอยละ 70 ประกอบ
อาชีพทางดานการเกษตร โดยมีการประกอบอาชีพดานการเกษตรที่หลากหลาย ทั้งดานการเกษตร ดานปศุสัตว และดานการประมง สําหรับปริมาณเงิน
รับฝาก และเงินใหสินเชื่อตั้งแตป พ.ศ.2553 ถึงป พ.ศ.2558 (ขอมูลถึงเดือนสิง หาคม) ปริม าณเงิน รับ ฝากในจังหวัด ฉะเชิงเทรา มีจํานวนเงิน รับ ฝาก
เพิ่ม ขึ้นทุกป ยกเวนป พ.ศ.2558 ที่ปริมาณเงินรับฝากลดลงจากป พ.ศ.2557 โดยลดลงรอยละ 0.85 เมื่อเปรียบเทียบการกับปริม าณเงินใหสนิ เชือ่ ทีม่ กี าร
[248]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เพิ่ม ขึ้นทุกๆ ป เชนเดียวกัน แตการเพิ่มขึ้นรอยละของเงินรับฝากจะนอยกวารอยละการเพิ่มขึ้นของเงินใหสินเชื่อ ยกเวนป พ.ศ.2555จากขอมูลดังกลาวจึง
แสดงใหเห็นวาการออมในจังหวัดฉะเชิงเทรามีอัตราที่ลดลง (ธนาคารแหงประเทศไทย พ.ศ.2558)
ดวยเหตุผลตามที่ไดกลาวมาในขางตน จึงทําใหผูศึกษาสนใจศึกษาพฤติกรรมการออมของเกษตรกร เพื่อนําขอมูลที่ไดจากการศึก ษามาเปน
ขอมูลใหกับสวนงานที่เกี่ยวของนําไปใชในการวางแผน และสงเสริม การออมใหกับเกษตรกร จัดรูปแบบการออมใหตอบสนองความตองการของเกษตรกร
เพื่อวาเกษตรกรจักนําขอมูลที่ไดไปปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการออมใหเหมาะสมกับตนเอง เพื่อใชเปน แนวทางในการวางแผนการเงิน ของครอบครัว สราง
ความมั่นคงทางการเงินใหกับครอบครัวเกษตรกร มีเงินออมเพื่อใชจายในเวลาจําเปน และเปน ทุนในการพัฒนาอาชีพใหมีความเจริญกาวหนา
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาพฤติกรรมการออมของเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา
2. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางพฤติกรรมการออมของเกษตรกร ในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรากับ ปจจัย ดานบุคคล และปจจัย
ดานเศรษฐกิจ
3. เพื่อศึกษาระดับความสําคัญของปจจัยในการเลือกรูปแบบการออม
วิธีการวิจัย
ขอบเขตการวิจยั
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาพฤติกรรมการออมของเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา ซึ่งอําเภอบานโพธิ์ม ีทั้งหมด 17
ตําบล โดยจะเก็บขอมูลในพื้น ที่ตําบลที่มีความหลากหลายในการทําอาชีพทางการเกษตร ไดแ ก เกษตรกรผูทํานา เลี้ย งกุง เลี้ย งปลา และเลี้ย งไกไข ทัง้ ที่
มีการออมเงิน และไมมี การออมเงิน ในจํานวน 9 ตําบล ประกอบดวย ตําบลเกาะไร ตําบลคลองบานโพธิ์ ตําบล คลองประเวศ ตําบลเทพราช ตําบล
หนองตีน นก ตําบลหนองบัว ตําบลแหลมประดู ตําบลสนามจันทร และตําบลสิบเอ็ดศอก ซึ่งมีเกษตรกรรวม 2,733 คน ในการหากลุม ตัวอยางใชสตู รการ
คํานวณของ Taro Yamane (1973) ไดกลุม ตัวอยางจํานวน 365 คน โดยเก็บขอมูลในชวงเดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2557 ถึงเดือนมิถ ุนายน พ.ศ.2558
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
เครื่องมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูลในการวิจัย ครั้งนี้ เปน แบบสอบถาม (Questionnaires)ซึ่ง ผูวิจัย ไดสรางขึ้น จากทฤษฎี และแนวคิด
ผลงานวิจัยที่เกี่ยวของ โดยแบบสอบถามจะแบงเปน 4 สวน ดังนี้
สวนที่ 1 คําถามเกี่ยวกับขอมูลดานบุคคลของเกษตรกร ไดแก เพศ อายุ สถานภาพ ระดับการศึกษา จํานวนปที่ประกอบอาชีพการเกษตร
จํานวนคนที่อุปการะ รูปแบบการทําเกษตร
สวนที่ 2 คําถามเกี่ยวกับขอมูลดานเศรษฐกิจของเกษตรกร ไดแก รายได ทรัพยสิน หนี้สิน ขนาดการ ถือครองที่ดิน
สว นที่ 3 คําถามเกี่ย วกับดานพฤติกรรมการออมของเกษตรกร ไดแ ก จํานวนเงิน ออม การวางแผน การออม รูปแบบในการออมเงิน
วัตถุประสงคในการออมเงิน ลักษณะการออมเงิน
สว นที่ 4 คําถามเกี่ย วกับ ปจ จัย ในการเลือ กรูปแบบการออมของเกษตรกร ลัก ษณะเปน คํ าถามแบบ ปลายปด คําถามแบบจัดลําดั บ
ความสําคัญ โดยใชเกณฑการวัดระดับแบบ Likert Scale
การวิเคราะหขอ มูล
ขอมูลที่ไดจากการเก็บแบบสอบถามกลุม ตัวอยางที่ใชในการวิจัย จะนํามาวิเคราะหโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูปสําหรับการวิจัย ทางสังคมศาสตร
เพื่อทดสอบความสัม พัน ธของตัวแปรตามวัตถุประสงคของการวิจยั ดังนี้
1. การศึกษาพฤติกรรมการออมของเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทราโดยใชข อมูลปฐมภูมิ และอาศัยวิธีการวิเคราะหทางสถิติ
เชิงพรรณนา และนําเสนอในรูปแบบรอยละ (Percentage) และคาเฉลี่ย ถวงน้ําหนัก (
[249]
)
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. การศึกษาความสัม พันธระหวางพฤติกรรมการออมของเกษตรกร ในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา กับปจจัย ดานบุคคล และปจจัย
ดานเศรษฐกิจ ดวยวิธีวิเคราะหทางสถิติเชิงอนุม าน โดยใชตัวทดสอบไคสแควร (Chi-square Test) 2ที่ระดับนัย สําคัญ 0.05
3. การศึกษาระดับความสําคัญของปจจัย ในการเลือกรูปแบบการออมของเกษตรกรในอําเภอ บานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา ดวยวิธีวิเคราะห
ทางสถิติเชิงอนุมาน โดยใชคาเฉลี่ยถวงน้ําหนัก (
)
กรอบแนวคิดที่ใชในการวิจยั
จากการศึกษาแนวคิดทฤษฎีความพึงพอใจในสภาพคลอง (Liquidity-Preference Theory of Interest) Keynes (1936) จะเห็นวาการถือ
เงินของบุคคล และหนวยธุรกิจ มีปจจัย คือ อัตราดอกเบีย้ (Rate of Interest) สภาพคลอง (Liquidity) และปริม าณเงิน (Quantity of Money) และ
แบงความตองการถือเงิน เปน 3 ประเภท คือ 1) ความตองการถือเงินเพื่อจับจายใชสอย (Transection Demand for Money) 2) ความตองการถือเงิน
เพื่อสํารองไวใชจายยามฉุกเฉิน (Precautionary Demand for Money) 3) ความตองการถือเงินเพือ่ เก็งกําไร (Speculative Demand for Money)
และทฤษฎีสมมติฐานวัฏจักรชีวิต (The Life Cycle Hypothesis) Albert Ando and Franco Modigliani (1963) เชื่อวาการออมมีความสัม พันธกบั
ชวงอายุ กลาวคือในชวงอายุนอยบุคคลยังมีรายไดต่ํา มีระดับการบริโภคสูงกวารายได มีการออมเปนลบ แตเมื่อบุคคลทีม่ อี ายุม ากขึน้ คืออยูในวัยชวง
กลางคนจะมีรายไดสูงขึน้ มีระดับรายไดสูงกวาระกับการบริโภคทําใหสามารถออมได เมือ่ เขาสูวยั สูงอายุ รายไดของบุคคลจะลดลงการออมก็จะติดลบอีก
ครั้ง แตบคุ คลยังคงมีการบริโภคอยูจึงจะมีการนําเงิน ออมในชวงวัยกลางคนมาใชในการบริโภค ผูวิจยั ไดน ําแนวคิดดังกลาว มากําหนดกรอบแนวคิดใน
การวิจัย เพื่อใชเปนแนวทางในการศึกษาพฤติกรรมการออมของเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา
ตัวแปรอิสร
ตัวแปรตาม
ปจจัยดานบุคคล
1. เพศ
2. อายุ
3. สถานภาพ
4. ระดับการศึกษา
5. จํานวนปทปี่ ระกอบอาชีพ
การเกษตร
6. จํานวนคนทีอ่ ุปการะ
7. รูปแบบการทําเกษตร
ปจจัยดานเศรษฐกิจ
1. รายได
2. ทรัพยสนิ
3. หนีส้ นิ
4. ขนาดการถือครองที่ดนิ
พฤติกรรมการออม
1. จํานวนเงินออม
2. การวางแผนการออม
3. รูปแบบในการออมเงิน
4. วัตถุประสงคในการออมเงิน
5. ลักษณะการออม
ปจจัย ในการเลือก
รูปแบบการออมเงิน
[250]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลการวิจัย
ปจ จัยดานบุคคลของเกษตรกร
เกษตรกรกลุมตัวอยางสวนใหญเปนเพศชาย มีอายุระหวาง 41-50 ป มีสถานภาพสมรสแลวมีการศึกษาในระดับประถมศึกษา สวนใหญประกอบ
อาชีพการเกษตร 5-10 ป และมีคนที่อุปการะในความรับผิดชอบ 1-2 คน โดยกลุมตัวอยางสวนใหญประกอบอาชีพเลี้ย งปลา
ขอ มูล ดานเศรษฐกิจ ของเกษตรกร
เกษตรกรกลุมตัวอยางสวนใหญมีรายไดเฉลี่ยตอป 100,000-200,000 บาท และสวนใหญ มีทรัพยสิน ซึ่งทรัพยสินที่มีคือ บาน ที่ดินที่ใชใน
การทําการเกษตรสวนใหญเปนที่ดิน เชา และมีเนื้อที่ในการทําการเกษตรนอยกวา/เทากับ 10 ไร ซึ่งกลุมตัวอยางสวนใหญม ีหนี้สนิ โดยจํานวนหนีส้ นิ สวน
ใหญที่มีคือนอยกวา/เทากับ 100,000 บาท แหลงหนี้สิน ที่กลุมตัวอยางมีมากที่สุดคือ จากธนาคารของรัฐ (ธ.ก.ส., ออมสิน, ธอส.)
พฤติกรรมการออมของเกษตรกร
เกษตรกรกลุมตัวอยางสวนใหญมีการออมเงิน ซึ่งสาเหตุที่ไมม ีการออมเนื่องจากมีรายไดนอยไมเพีย งพอทีจ่ ะออม กลุม ตัวอยางสวนใหญมกี าร
วางแผนการออม โดยมีการออมแบบมีการใชจายเงิน อยางประหยัดเพื่อจะใหมีเงิน ออมมากที่สุด ซึ่งสวนใหญออมเงิน แบบเงินสดเปนลําดับที่ 1 ลําดับที่ 2
ฝากเงิน กับธนาคาร และลําดับที่ 3 ซื้อกรรมธรรมประกัน ชีวิต สําหรับ ธนาคารที่ใชบ ริก ารฝากเงิน บอ ยที่สุด ลําดับที่ 1 คือ ธ.ก.ส. ลําดับที่ 2 คือ
ธนาคารกรุงไทย และลําดับที่ 3 คือ ธนาคารกรุงเทพ โดยสวนใหญม ีวัตถุประสงคในการออมเงินไวเพื่อไวใชจายยามเจ็บปวย หรือมีเหตุฉุกเฉิน โดยออม
เมื่อมีรายได และออมเงินเฉลี่ย 10,001-20,000 บาทตอป
ความสัม พันธระหวางพฤติกรรมการออมของเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา กับปจจัยดานบุคคลและปจจัยดานเศรษฐกิจผูว จิ ยั ได
ทําการทดสอบสมมติฐานผลปรากฏ ดังนี้
พฤติกรรมการออมของเกษตรกรมีความสัมพัน ธตอปจจัยดานบุคคล ไดแ ก เพศ อายุ สถานภาพ ระดับการศึกษา จํานวนปที่ประกอบอาชีพ
การเกษตร จํานวนคนที่อุปการะ และรูปแบบการทําเกษตร จากการวิจัยพบวา วัตถุประสงคการออม มีความสัม พันธกับ อายุ ระดับการศึกษา จํานวนป
ที่ประกอบอาชีพการเกษตร จํานวนคนที่อุปการะ รูปแบบการทําเกษตร และดานลักษณะการออมเงิน มีความสัมพันธกับ จํานวนคนที่อุปการะ
พฤติกรรมการออมของเกษตรมีความสัมพัน ธตอปจจัยดานเศรษฐกิจ ไดแ ก รายได ทรัพยสิน หนี้สิน และขนาดการถือครองทีด่ นิ จากการวิจยั
พบวา การวางแผนการออมมีความสัม พัน ธกับ หนี้สิน และขนาดการถือครองที่ดิน ดานรูปแบบการออมมีความสัม พันธกับ ทรัพยสิน หนี้สิน และขนาด
การถือครองที่ดิน และดานวัตถุประสงคการออมมีความสัม พันธกับ รายได และหนี้สิน
ปจ จัยในการเลือกรูปแบบการออม
ภาพรวมเกษตรกรกลุมตัวอยางใหความสําคัญกับปจจัย ในการเลือกรูปแบบการออมในระดับมาก โดยใหความสําคัญกับปจจัยดานความมัน่ คง
มากที่สุด รองลงมาใหความสําคัญกับดานผลิตภัณ ฑ ดานฐานะทางการเงินสวนบุคคล ดานเศรษฐกิจและการเมือง และดานผลตอบแทน ตามลําดับ
ปจ จัยดานฐานะทางการเงินสว นบุคคลเกษตรกรกลุมตัวอยางใหความสําคัญในระดับมาก โดยใหความสําคัญกับประเด็น ภาระหนี้สิน มาก
ที่สุด และรองลงมาใหความสําคัญปริม าณเงินออมในระดับปานกลาง
ปจ จัยดานเศรษฐกิจ และการเมืองภาพรวม เกษตรกรกลุม ตัวอยางใหความสําคัญ ในระดับมาก โดยใหความสําคัญกับประเด็นภาวะเศรษฐกิจ
มากที่สุด รองลงมาใหความสําคัญกับอัตราเงินเฟอ และสถานการณดานการเมือง ในระดับมากตามลําดับ
ปจ จัยดานผลิตภัณฑภาพรวมเกษตรกรกลุมตัวอยางใหความสําคัญ ในระดับมาก โดยใหความสําคัญกับการมีสภาพคลอง (เปลีย่ นเปนเงินสด
ไดงาย และสะดวก) มากที่สุด รองลงมาใหความสําคัญกับภาพลักษณแ ละความนาเชื่อถือ สามารถนําไปเปน หลักประกันไดใหความสําคัญ ในระดับ มาก
และสามารถนําไปลดหยอนภาษีไดใหความสําคัญในระดับปานกลาง
[251]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจ จัยดานผลตอบแทนภาพรวมเกษตรกลุมตัวอยางใหความสําคัญ ในระดับปานกลาง โดยใหความสําคัญกับอัตราผลตอบแทน เชน ดอกเบี้ย
เงิน ปน ผลในระดับมาก รองลงมาใหค วามสําคัญ กับ ระยะเวลาที่จะไดรับผลตอบแทน และความแนน อนในการรับผลตอบแทนในระดับ ปานกลาง
ตามลําดับ
ปจ จัยดานความมั่น คงภาพรวม เกษตรกรกลุม ตัวอยางใหความสําคัญ ในระดับมากที่สุด โดยใหค วามสําคัญ กับ การบริหารและจัดการที่
โปรงใสมากที่สุด รองลงมาใหความสําคัญ กับการคุมครองหรือรับประกันระหวางทําธุรกรรม และระดับความเสี่ยงตามลําดับ
อภิปรายผลการวิจัย
พฤติกรรมการออมของเกษตรกร
จากผลการวิจัย พบวา เกษตรกรสวนใหญมีการออมเงินในรูปแบบเก็บเงิน สด เพราะการเก็บเงินสดเปน รูปแบบการออมเงิน ที่งายที่ส ุดและมี
สภาพคลองสูง ดังนั้น หากมีความจําเปน หรือเหตุฉุก เฉิน สามารถนําเงิน สดดัง กลาวไปใชในการแกไขปญ หา หรือ การรัก ษาพยาบาลไดอยางรวดเร็ว
สอดคลองกับผลการศึกษาของเสาวลักษณ ธรรมทีปกุล (2539) ซึ่งทําการศึกษาพฤติกรรมการออมของครัวเรือนเกษตรกรลูกคา ธ.ก.ส. เกษตรกรสว น
ใหญก็มีการวางแผนการออม โดยมีการใชจายอยางประหยัด รวมถึงเมื่อมีรายไดก็จะมีการจัดสรรเงินเปนสวนๆ สําหรับเปน คาใชจาย และสําหรับการ
ออม แตเกษตรกรยังมีการจัดทําบัญ ชีรายรับ รายจายนอย อาจเนื่องจากเกษตรกรยังไมเห็น ความสําคัญ ของการจัดทําบัญ ชีรับจาย สอดคลอ งกับผล
การศึกษาของ รัช นีบูลย ลิ้มปญญาเลิศ (2553) ซึ่งทําการศึกษาพฤติกรรมการออมของประชากรในเขตชุมชนเขตเทศบาลเมืองลพบุรี นอกจากนั้น ยัง
พบวา เกษตรกรมีวัตถุประสงคในการออมเพื่อไวใชในยามเจ็บปวยหรือมีเหตุฉุกเฉิน สอดคลองกับผลการวิจัยของ วรรณรา ชื่นวัฒนา และคณะ (2552)
ซึ่งไดศึกษารูปแบบการออมและแนวทางการสงเสริม การออม และสวนใหญเกษตรกรฝากเงิน ไวกับ ธ.ก.ส. เนื่องจา ธ.ก.ส. เปนธนาคารที่มีความใกลช ิด
กับเกษตรกร มีสาขาอยูในพื้น ที่ และเปน แหลงสิน เชื่อเพื่อการเกษตร ดังนั้นเกษตรกรจึงมีความไววางใจที่จะฝากเงินไว ธ.ก.ส. สอดคลองกับผลการศึกษา
ของ พงษศักดิ์ เพ็ชรเกิด (2551) ซึ่งทําการศึกษาพฤติกรรมการออมของครัวเรือนเกษตรกร กรณีศึกษาอําเภอ นาโยง จังหวัดตรัง
ความสัมพันธพฤติกรรมการออมของเกษตรกรกับปจจัยดานบุคคล และปจจัยดานเศรษฐกิจ
พฤติกรรมการออมดานจํานวนเงินออมของเกษตรกรไมมีความสัมพันธ กับ เพศ อายุ จํานวนคนที่อุปการะ และรูปแบบการทําการเกษตร
สอดคลองกับผลการศึกษาของ รัช นี ลิ้ม ปญ ญาเลิศ (2553) ไดทําการศึกษาพฤติกรรมการออมของประชากรในเขตชุม ชนเขตเทศบาลเมือ งลพบุรี
นอกจากนี้เกษตรกรที่ม ีรายไดที่แ ตกตางกันจะมีวัตถุประสงคในการออมเงิน ตางกัน โดยเกษตรกรที่มีรายได 400,000 บาท ขึน้ ไปจะมีวตั ถุประสงคในการ
ออม มากที่สุด เนื่องจากเกษตรกรกลุม นี้เปน เกษตรกรรายใหญ ที่ทําการเกษตรขนาดการถือครองที่ดิน มาก ทําใหสามารถจัดการการผลิต รวมถึงควบคุม
ตน ทุน ในการผลิตได เพราะการลงทุนในจํานวนที่ม ากจะทําใหตน ทุนการผลิตตอหนวยถูกลง สอดคลองกับ ผลการศึกษาของ จาคีนี เรือ งธรรมสวัส ดิ์
(2551) ซึ่งไดศึกษาการบริโภคและการออมไวใชจายยามฉุกเฉินของครัวเรือนไทย ภายใตความไมแนน อนของรายได
ปจจัยในการเลือกรูปแบบการออม
เกษตรกรใหความสําคัญ กับปจจัยดานความมั่น คงในประเด็นการบริหารและจัดการที่โปรงใสในระดับมากที่สุด แสดงวาเกษตรกรตอ งการ
ความมั่นใจวาเงินที่ออมไวจะไมสูญหาย และใหความสําคัญ กับปจจัยดานผลตอบแทนระดับนอยที่สุดเมื่อเทียบกับปจจัย ดานอื่นๆ ไมส อดคลอ งกับผล
การศึกษาของ นพแสน พรหมอิน ทร (2554) ซึ่งทําการศึกษาพฤติกรรมการออมเพื่อการดํารงชีพยามชราภาพของหัวหนาครัวเรือนเกษตรกรลูกคา ธ.ก.ส.
เมื่อนํามาเปรีย บเทีย บแลวจะเห็นวาเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์จะมีวัตถุประสงคการออมเพื่อไวใชจายเมื่อยามเจ็บปวย หรือมีเหตุฉุกเฉิน ซึ่งไมใชเปน
การออมระยะยาว คือเมื่อมีเหตุจําเปน ก็จะถอนเงินดังกลาว แตการออมของหัวหนาครัวเรือนเกษตรกรลูกคา ธ.ก.ส. จะเปนการออมระยะยาวเพื่อไวใช
ยามชรา จึงเนน ที่ผลตอบแทน
[252]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอเสนอแนะ
1. จากการวิจัย พบวาเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์ มีพฤติกรรมในการออมในรูปแบบของเงินสดอันดับหนึ่ง อันดับสองออมในรูปแบบของเงิน
ฝากธนาคาร ธนาคารที่เกษตรกรใชบริการบอยที่สุด คือ ธ.ก.ส. ซึ่งเปน ธนาคารของรัฐบาล และเกษตรกรมีวัตถุประสงคในการออมเพื่อ ไวใชจายยาม
เจ็บปวย หรือมีเหตุฉุกเฉินมากที่สุด จากพฤติกรรมดังกลาวจะเห็นวาเกษตรกรตองการเก็บเงิน เพื่อไวใชจายเมื่อ เจ็บปวยหรือมีเหตุฉุกเฉิน นั่น แสดงวา
เกษตรกรใหความสําคัญ ดานสุข ภาพ ดัง นั้น ธ.ก.ส. ที่เปน ธนาคารของรัฐบาลควรจะกําหนดผลิต ภัณ ฑที่ม ีความสัม พัน ธกับพฤติกรรมการออมของ
เกษตรกร
2. กองทุนหมูบาน ซึ่งเปนหนวยการออมที่ใกลช ิดกับเกษตรกรในชุม ชนมากที่สุด และการเขาถึงการออมก็เปนเรื่องงายและไมซบั ซอน ดังนัน้
สวนงานภาครัฐที่ดูแลรับผิดชอบกองทุนหมูบาน เชน พัฒนาการอําเภอ สถาบัน การเงิน ของรัฐ ควรเขาไปสนับสนุน สงเสริมการออม และปรับ เปลี่ย น
พฤติกรรมของเกษตรกร จากออมในรูปแบบของเงินสด เพราะไมม ีความปลอดภัย มีการปรับเปลี่ย นใหเกษตรกรมาออมในรูปของการฝากเงิน กับ กลุม
สัจจะออมทรัพยกองทุน หมูบาน จะทําใหมีความปลอดภัย และไดรับผลตอบแทนดานดอกเบี้ย นอกจากนี้คณะกรรมการดําเนินงานก็เปนคนในชุมชน ที่
คนในชุม ชนคัดเลือกเขามาเพื่อบริหารงาน และมีการตรวจสอบจากชุม ชน ซึ่งจะทําใหการดําเนิน งานมีความโปรงใส
ขอเสนอแนะสําหรับการวิจยั ครั้งตอไป
การศึกษาครั้งตอไปควรเพิ่มจํานวนกลุมตัวอยาง และมีการเก็บขอมูลโดยวิธีอื่น ๆ เชน การสัม ภาษณ สอบถาม เพื่อใหไดขอมูลที่หลากหลาย
และควรมีการศึกษาในพื้นที่อื่นๆ ของประเทศเพื่อนําผลการศึกษามาเปรียบเทียบวามีความเหมือน หรือความแตกตางอยางไร จะไดเปนแนวทางในการ
ปรับปรุง เปลี่ย นแปลง และสงเสริม พฤติกรรมการออมเงิน ของเกษตรกรใหมีการออมเพิ่มขึ้น สรางความมั่น คงดานการเงิน ใหดีย ิ่งขึ้นไป
เอกสารอางอิง
จาคินี เรืองธรรมศัก ดิ์. 2551. พฤติกรรมการบริโภคและการออมไวใชในยามฉุก เฉิน ของครัว เรือ นไทย ภายใตความไมแ น น อนของรายได .
วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเศรษฐศาสตร, จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
กลุมงานขอมูลและสารสนเทศ จังหวัดฉะเชิงเทรา. 2556. ขอ มูล จังหวัด, อําเภอบานโพธิ์ (Online). http://www.province.chachoengsao.go.th/
index.php/2013-04-24-07-04-27/2013-06-10-02-45-45/244-2013-06-12-04-19-58, 25มกราคม 2558.
ธนาคารแหงประเทศไทย. 2558. สถิ ติ, สถิ ติส ถาบัน การเงิ น , ธนาคารพาณิช ย , เงิน รับ ฝาก และเงิน ให สิน เชื่อ รายจัง หวัด (Online).
http://www2.bot.or.th/statistics/ReportPage.aspx? reportID=703&language=th. 10 กันยายน 2558.
นพแสน พรหมอิน ทร. 2554. พฤติกรรมการออมเพื่อการดํารงชีพ ยามชราภาพของหัวหนาครัวเรือน เกษตรกรลูกคาธนาคารเพื่อ การเกษตรและ
สหกรณการเกษตร สาขาพระนครศรีอยุธยา. วิทยานิพนธวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรเกษตร, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
พงษศักดิ์ เพ็ชรเกิด. 2551. พฤติกรรมการออมของครัวเรือนเกษตรกร กรณีศึกษา อําเภอนาโยง จังหวัดตรัง. การศึกษาคน ควาอิส ระวิท ยาศาสตร
มหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรเกษตร, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
รัชนีบูลย ลิ้ม ปญญาเลิศ. 2553. พฤติกรรมการออมของประชากรในชุม ชนเขตเทศบาลเมือ งลพบุรี. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสังคม
ประยุกตวิทยา, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
วรรณรา ชื่น วัฒนา และคณะ. 2552. รายงานวิจัย ฉบับสมบูรณ, รูปแบบการออมและแนวทางการสง เสริม การออม สําหรับ ประชาชนในภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือตอนลาง 4 จังหวัด (ยโสธร อุบลราชธานี นครราชสีมา และชัยภูมิ). สํานักงานกองทุน สนับสนุนการวิจัย.
เสาวลักษณ ธรรมทีปกุล . 2539. พฤติกรรมการออมของครัว เรือนเกษตรกรลูกคา ธ.ก.ส..วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาเศรษฐศาสตร,
มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร.
สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ. 2554. บัญชีเศรษฐกิจ เงินทุนของประเทศไทย พ.ศ.2548-2552. ฉบับป พ.ศ.2554.
สํานักงานสถิติแหงชาติ. 2558. การออม ตามราคาประจําป จําแนกตามประเภทการออม อนุกรมใหม พ.ศ.2533-2555 (Online). http://service.
nso.go.th/nso/web/statseries/statseries15.html, 1กุมภาพันธ 2558.
[253]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
__________. 2557. ภาวะสังคมไทย ไตรมาสหนึ่งป 2557. ปที่ 11, ฉบับที่ 2, เดือนพฤษภาคม 2557.
Ando, A. and F. Modigliani. 1963. The Life-cycle Hypothesis of Saving: Aggregate Implications and Tests, The American
Economic Review March, 1963 vol. 53 no.1pp 55-84.
Keynes, J.M. 1936. The General Theory of Employment, Interest, and Money. New York:the Polygraphic Company of America.
Yamane, T. 1973. Statistics: An Introductory Analysis. New York: Harper and Row.
[254]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความพรอมของนักศึกษา สาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี
ตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
The Readiness of the Hotel and Resort Management Students (International Program)
DusitThani College enter toward the ASEAN Economic Community
ศิริสุข คุณารักษ* และ รองศาสตราจารย จุฑ าทิพ คลายทับทิม**
Sirisuk Khunaraksa, Associate Professor Juthatip Khaitabtim
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับความพรอมของนักศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย
ดุสิตธานี ตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น ศึกษาเปรีย บเทีย บความพรอ มของนัก ศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลัก สูตร
นานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี ตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น จําแนกตามปจจัย สวนบุคคล ศึกษาความสัม พันธระหวางองคประกอบดานความรู
เกี่ย วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนกับความพรอมของนักศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสติ ธานี ตอการ
เขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ศึกษาความสัมพันธระหวางความคิดเห็น ตอการจัดการเรียนการสอนของสถาบัน การศึกษากับความพรอมของนักศึกษา
สาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี ตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน กลุมตัวอยางทีใ่ ชในการวิจยั คือ
นักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี จํานวน 187 คน เก็บรวบรวมขอมูลโดยใชแบบสอบถาม สถิตทิ ี่
ใชในการวิจัย ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ยและคาเบี่ย งเบนมาตรฐาน สถิติทดสอบ t-test การวิเคราะหการแปรปรวนแบบทางเดีย ว และคาสัม ประสิทธิ์
สหสัม พัน ธเพีย รสัน ผลการวิจัย พบวา นักศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสติ ธานี มีความรูพ นื้ ฐานเกีย่ วกับ
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นอยูในระดับปานกลาง (คาเฉลี่ย เทากับ 0.63) มีการรับรูขอมูลเกี่ยวกับขอตกลงยอมรับรวมสาขาวิช าการทองเที่ย ว สาขาการ
โรงแรมและที่พัก และการเคลื่อนยายเสรีอยูในระดับมาก (คาเฉลีย่ เทากับ 0.70) มีความคิดเห็นตอการจัดการเรียนการสอนของสถาบันการศึกษาอยูใน
ระดับมาก (คาเฉลี่ยเทากับ 4.28) มีความพรอมดานความรูความสามารถและทักษะภาษาอยูในระดับ มาก (คาเฉลี่ย เทากับ 4.26) มีความพรอมดาน
คุณ สมบัติของผูประกอบวิชาชีพการโรงแรมอยูในระดับมาก (คาเฉลี่ยเทากับ 4.34) ชั้นปที่ศึกษาตางกันมีความพรอมตอการเขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจ
อาเซีย นแตกตางกันอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.5
คําสําคัญ : ความพรอม, ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น, นักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี
Abstract
The objectives of the study are to study the readiness level of the Hotel and Resort Management Student
(International Program)DusitThani College towards entering the ASEAN Economic Community and to conduct acomparative
study of the their readiness upon entering into the AEC era, which will be determined using personal assessment factors. The
research also aims to explore the relationship between the elements of AEC knowledge and awareness of the students and
their readiness for the AEC as well as to examine the links between the student’s perceptions on the College’s programme and
the students’ readiness for joining the AEC. Within this study, 187 Hotel and Resort Management Students (International
* หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (โลกาภิวัตนศึกษา) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
**
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[255]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Program) attending DusitThani College are selected as the study samples. Questionnaires are used as a research tool for the
purpose of data collection. The statistical tools used in this study are namelyPercentage, Mean, Standard Deviation, t-test,
statistical hypothesis testing One-way analysis of variance (One-Way ANOVA or F-test), and Pearson Correlation Coefficient. The
result reveals that the level of knowledge on the AEC, as held by the students, is fairly moderate ( = 0.63) while the level of
awareness concerning the merging agreements between the departments of Tourism and the Hotel and Resort, and freedom of
movement is ranked as High ( = 0.70). Also, the attitudes towards the management of the programme are considerably High
( = 4.28) and the readiness concerning the language skills and efficiency is fairly High ( = 4.26). Lastly, the findings indicate that
the readiness of those who are qualified to work in the field of Hotel and Resort is placed as High ( = 4.34) while it should be
noted that the difference in the student’s years and classes conveys significant different results when it comes to the issue of
the student’s readiness upon entering the AEC era, of which the statistic significance value is marked as .05.
Keywords: Readiness, ASEAN Economic Community, Hotel and Resort Management Student (International Program) DusitThani
College
บทนํา
สมาคมประชาชาติเอเชียตะวันออกเฉียงใต (Association of South East Asian Nations) หรือ ASEAN เปนองคการความรวมมือระหวาง
ประเทศ โดยมีแนวทางมุงสูการเปน ประชาคมอาเซีย น หรือที่เรีย กกันวา ASEAN Community เปน โอกาสสําคัญที่จะทําใหทุกประเทศในภูม ิภาคเอเชีย
ตะวันออกเฉียงใตแสวงหาจุดรวมระหวางกัน ทุกดาน เพื่อสงเสริม ความเขมแข็งของภูมิภาค
ประชาคมอาเซียนประกอบดวยความรว มมือ 3 เสาหลัก ไดแ ก 1. ประชาคมการเมือ งและความมั่น คงอาเซีย น (ASEAN Political and
Security Community: ASPC) 2. ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น (ASEAN Economic Community: AEC) 3. ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซีย น
(ASEAN Socio-Cultural Community: ASCC)
การประชุมสุดยอดอาเซียน (ASEAN Summit) ครั้งที่ 12 ระหวางวันที่ 10-14 ธัน วาคม พ.ศ.2549 ณ เมืองเซบู ประเทศฟลิปปนส มติข อง
ผูน ําประเทศสมาชิกอาเซีย น 10 ประเทศ กําหนดใหเรงวัน ระยะเวลาจากเดิมใหบรรลุผลในป 2563 (ค.ศ.2020) เปน ป พ.ศ.2558 (ค.ศ.2015) ซึ่งมุงให
อาเซีย นรวมตัวกัน ในทุกๆ มิติ ซึ่งเปนไปตามแถลงการณผูนําอาเซีย น “Bali Concord II” ในป พ.ศ.2546 และวิสัยทัศนอาเซียน 2020 โดยเฉพาะเสา
หลักดานประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น(ASEAN Economic Community: AEC) และจากการประชุม สุด ยอดผูนําอาเซีย น ครั้ง ที่ 21 ที่กรุงพนมเปญ
ประเทศกัมพูช า ทางผูน ําชาติอาเซีย น มีการตัดสิน ใจประกาศเลื่อนกําหนดการเปดประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น (ASEAN Economic Community:
AEC) ออกไปอีก 12 เดือน จากเดิม วัน ที่ 1 มกราคม พ.ศ.2558 เปน เปดวันที่ 31 ธัน วาคม พ.ศ.2558 เนื่องจากขอตกลงและขั้น ตอนตางๆ อีกหลาย
ขั้น ตอน ยังไมสามารถตกลงกันได เชน เรื่องการตรวจตรา ภาษีอากรสินคา กฎระเบีย บวาดวยการลงทุนระหวางกัน
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นเปน หนึ่งในสามเสาหลัก ซึ่งยุทธศาสตรที่สําคัญ นั้น คือ การเปน ตลาดและการผลิตเดีย วกัน ประกอบดวย 5
องคประกอบหลัก คือ การเคลื่อนยายสิน คา บริการ การลงทุน แรงงานฝม ือ และเงินทุน อยางเสรีขึ้น จะทําใหอาเซียนมีความสามารถในการแขงขันสูงขึน้
โดยอาเซียนไดกําหนดกลไกและมาตรการใหมๆ ที่จะชวยเพิ่ม ประสิทธิภาพการดําเนินมาตรการดานเศรษฐกิจที่มีอยูแ ลว เรงรัดการรวมกลุม เศรษฐกิจใน
สาขาที่มีความสําคัญลําดับแรก อํานวยความสะดวกในการเคลื่อนยายบุคคล แรงงานฝม ือและผูเชี่ย วชาญ และเสริมสรางความเขมแข็งของกลไกสถาบัน
ในอาเซีย น ปจจุบันอาเซียนมีจํานวนประเทศ 10 ประเทศ ประชากรเกือบ 500 ลานคน ดังนั้นถือวาเปนเศรษฐกิจภูม ิภาคขนาดใหญ จึงควรรวมมือกัน
เพื่อทําใหอาเซียนมีความเขมแข็งในดานตางๆ มากขึ้น โดยจะมีตลาดและฐานการผลิตรวมกัน และจะมีการเคลื่อนยายสินคา บริการ การลงทุน เงินทุน
และแรงงานมีฝมืออยางเสรี ซึ่งจะทําใหอาเซียนมีความสามารถในการแขงขัน สูง ขึ้น โดยอาเซีย นไดกําหนดกลไกและมาตรการใหมๆ ที่จะชวยเพิ่ม
ประสิทธิภาพการดําเนิน มาตรการดานเศรษฐกิจที่มีอยูแ ลว เรงรัดการรวมกลุม เศรษฐกิจในสาขาที่มีค วามสําคัญ ลําดับ แรก อํานวยความสะดวกการ
เคลื่อนยายบุคคล แรงงานฝม ือ และผูเชี่ย วชาญ และเสริมสรางความเขม แข็งของกลไกสถาบันในอาเซียน โดยมีการจัดทําความตกลงยอมรับรวมวิชาชีพ
ของอาเซียน หรือ เอ็มอารเอ (Mutual Recognition Arrangement: MRA) เพื่อเปนคุณสมบัติขั้น ตน ของแรงงานฝม ือใน 8 สาขา ไดแ ก วิศ วกรรม
[256]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แพทย สถาปตยกรรม การสํารวจ ทันตแพทย พยาบาล บัญชี และการทองเที่ย ว หากแรงงานในประเทศใดที่มีคุณสมบัติทั้งดานหลักสูตรการศึกษาอบรม
และประสบการณการทํางานตามที่มีการตกลงไวใน MRA ก็จะไดรับการยอมรับจากทุกประเทศสมาชิกและสามารถไปทํางานในประเทศสมาชิกใดก็ไดได
งายขึ้น โดยไมตองผานขั้น ตอนการตรวจคุณ สมบัติขั้นพื้นฐาน แตย ังตองดําเนิน การตามขั้น ตอนเขาเมืองอยางถูกกฎหมายของประเทศนั้นๆ
การเปดประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) ป 2558 จะทําใหมีการเคลื่อนยายแรงงานอยางเสรี ทําใหตลาดแรงงานมีความยืด หยุน มากขึ้น
และแรงงานจากทั้ง 10 ประเทศสมาชิกประชาคมอาเซีย น (AEC) มีการแขงขันกัน สูง ซึ่งในสวนของแรงงานไทยมีจุดเดน ในเรื่องการมีอธั ยาศัยทีด่ ี มีใจรัก
งานบริการ ปรับตัวและเรีย นรูงานตางๆ ไดเร็ว แตมีจุดออนดานทักษะภาษาอังกฤษ เทคโนโลยีสารสนเทศ (ไอที) ระเบียบวิน ัยและการบริหารงาน ไม
กลาตัดสินใจและขาดการวางแผนอยางเปนระบบ โดยหากมองในดานบวก พบวาจะสามารถแกปญหาขาดแคลนแรงงานได เนื่องจากแรงงานตางชาติที่
ฝม ือจะเขามาทํางานในไทยไดสะดวกขึ้น และทําใหแ รงงานไทยมีการพัฒนาศักยภาพเพราะมีการแขงขันมากขึ้น สวนมุมมองในดานลบพบวา แรงงาน
ฝม ือไทยซึ่งมีการจัดทําขอตกลงยอมรับรวมในคุณสมบัตินักวิชาชีพของอาเซียน (MRAs) ใน 8 สาขา ไดแก แพทย ทัน ตแพทย พยาบาล วิศวกร สถาปนิก
นักบัญ ชี ชางสํารวจ และการทองเที่ยว อาจจะถูกแยงงาน รวมทั้งการเขามาทดแทนของแรงงานที่ม ีคาตอบแทนต่ํากวา ดัง นั้น กระทรวงแรงงานและ
หนวยงานที่เกี่ย วของจึงตองเตรีย มความพรอมใหแกแรงงานไทยทั้งดานภาษาตางประเทศ และไอที พรอมกับการเรีย นรูวัฒนธรรมของประเทศสมาชิก
อาเซีย นควบคูไปดวย จากการวิเคราะหสิ่งที่คนไทยจะไดจากการเปดเสรีอาเซีย นของกรมอาเซียน กระทรวงการตางประเทศ มีขอที่นาสนใจ คือ การเปด
ตลาดเสรีอาเซีย นนั้น ทําใหเกิดตลาดขนาดใหญขึ้น สินคาไทยและธุรกิจไทยที่ม ีความชํานาญ เชน ทองเที่ยว โรงแรม รานอาหาร และสุขภาพ จะมีโอกาส
มากขึ้น ซึ่งอาเซีย นจะเปนฐานการสงออกสําคัญไปยังตลาดภายนอก ไมวาจะเปนตลาดจีน ญี่ปุน เกาหลีใตฯลฯ ดวย ดังนั้น ธุรกิจการใหบริการดานการ
โรงแรมจึงเปนอีกสาขาวิชาชีพหนึ่งที่ม ีความนาสนใจ และจากการขยายตัวของอุตสาหกรรมการทองเที่ยวและการบริการของประเทศไทยที่เจริญเติบโต
และเพิ่มขึ้นอยางตอเนื่อง ทําใหธุรกิจนี้กลายเปนหนึ่งในอุตสาหกรรมที่ใหญและสรางมูลคาไดมากที่สุดในโลก
ผูศึกษามีความสนใจศึกษาในสาขาการทองเที่ย ว กลุมธุรกิจโรงแรม ซึ่ง เปน หนึ่งในสาขาวิช าชีพที่อ นุญ าตใหม ีการเคลื่อนยายแรงงานเสรี
เพราะเมื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น จะทําใหมีการแขงขันที่สูงขึ้น ดังนั้นบัณฑิตควรมีการเตรีย มความพรอม ดานความรู และทักษะตางๆ เพื่อ
เปน การเพิ่ม โอกาสใหตนเองในการทํางานทั้งในและตางประเทศ และสามารถปรับตัวใหทัน ตอรูปแบบการปฏิบัติงานใหมๆ ที่เปน สากล โดยเฉพาะอยาง
ยิ่งตอความเคลื่อนไหวและการเปลี่ยนแปลงในหลากหลายดานที่เกิดขึ้น อยางรวดเร็วและตอเนื่องในกระแสโลกาภิ วัตน การศึก ษาความพรอมของ
นักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี เพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนนัน้ ผูศ กึ ษามีความคิดเห็น
วา วิทยาลัย ดุสิตธานีเปนสถาบัน การศึกษาเอกชนที่กอตั้งและเปนบริษ ัทในเครือของโรงแรมดุสิตธานี ซึ่งเปน กลุมธุรกิจที่ดําเนินงานในอุตสาหกรรมการ
บริการและการทองเที่ย วและขยายไปในระดับนานาชาติอยางตอเนื่อง ถือเปนสถาบันที่มุงเนนทางดานความเปน เลิศ ในอุตสาหกรรมบริการและผลิต
บุคลากรคุณ ภาพใหกับโรงแรมและธุรกิจการทอ งเที่ย วโดยตรง โดยหลักสูตรการศึกษาทั้ง หมดไดรับการรับ รองโดยสํานัก งานคณะกรรมการ การ
อุดมศึกษา กระทรวงศึกษาธิการของประเทศไทย โดยเฉพาะหลักสูตรปริญญาตรี(หลักสูตรนานาชาติ) ในสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท ทีไ่ ดรบั
การรับรองจากโรงเรีย นการโรงแรมโลซาน สวิตเซอรแลนด ดังนั้น นักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิต
ธานี ควรมีการเตรียมความพรอม ดานความรู และทักษะตางๆเพื่อเปน การเพิ่มโอกาสใหตนเองในการทํางานทั้งในและตางประเทศ และสามารถปรับตัว
ใหทันตอรูปแบบการปฏิบัติงานใหมๆ ที่เปน สากล โดยเฉพาะอยางยิ่งตอความเคลื่อนไหวและการเปลี่ย นแปลงในหลากหลายดานที่เกิดขึ้นอยางรวดเร็ว
และตอเนื่องในกระแสโลกาภิวัตน อีก ทั้ง ในอนาคตจะมีก ารลงทุน จากตางชาติในประเทศไทยและในภูมิภาคอาเซีย นเพิ่ม สูง ขึ้น ผูศึก ษาเล็งเห็น วา
การศึกษาความพรอมของนักศึกษา สาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี ตอการเขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจ
อาเซีย นนั้น จะชวยใหน ักศึกษาและบุคลากรที่เกี่ย วของรับทราบขอมูลเกี่ยวกับสภาพความรู ความเขาใจ และทักษะที่จําเปนของนักศึกษาเพือ่ กอใหเกิด
ความรวมมือ ความเขาใจอันดีระหวางกัน และนํามาสูการพัฒนาทรัพยากรมนุษ ยอยางมีศักยภาพ
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาความพรอมของนักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี ตอการเขาสูป ระชาคม
เศรษฐกิจอาเซียน
2. เพื่อเปรีย บเทีย บความพรอมของนักศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี ตอการเขาสู
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นจําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
[257]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3. เพื่อศึกษาความสัม พันธระหวางองคประกอบดานความรูพื้น ฐานเกี่ย วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนกับความพรอมของนักศึกษาสาขาวิชา
การจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี ตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
4. เพื่อศึกษาความสัม พันธระหวางการรับรูข อมูลเกี่ย วกับขอตกลงยอมรับรวมสาขาวิชาการทองเที่ย ว สาขาโรงแรมและที่พักกับความพรอม
ของนักศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี ตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
5. เพื่อศึกษาความสัม พันธระหวางความคิดเห็น ตอการจัดการเรีย นการสอนของสถาบันการศึกษากับความพรอมของนักศึกษาสาขาวิช าการ
จัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี ตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น
วิธีการวิจัย
ประชากรที่ใชในการวิจยั
นักศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี ชั้นปที่ 1-4 ปการศึกษา 2557 จํานวน 187 คน
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
แบบสอบถามที่สรางขึ้น โดยอาศัยแนวคิด ทฤษฎี ตลอดจนผลงานที่เกี่ยวของ โดยแบงเนื้อหาแบบสอบถามออกเปน 4 สวน ดังนี้
สวนที่ 1 ขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม
สวนที่ 2 องคประกอบความรูความเขาใจ
2.1 ความรูเกี่ย วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
2.2 การรับรูขอมูลเกี่ยวกับขอตกลงยอมรับรวม สาขาวิชาการทองเที่ย ว สาขาโรงแรมและที่พัก และการเคลื่อนยายแรงงานเสรี
สวนที่ 3 ความเห็นตอการจัดการเรียนการสอนของสถาบัน การศึกษา
สวนที่ 4 ความพรอมของนักศึกษาสาขาวิชาการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี ตอการเขาสูป ระชามคมเศรษฐกิจ
อาเซีย น
การเก็บรวบรวมขอมูล
การเก็บรวบรวมขอมูลในการวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดรวบรวมขอมูลตางๆ จากตําราเรีย น บทความในวารสาร ผลงานวิจัยที่เกี่ยวของมาวิเคราะห
สวนขอมูลจากแบบสอบถาม ผูวิจัย ไดทําการแจกและเก็บขอมูลระหวางเดือนมิถุน ายน 2558
การวิเคราะหขอ มูล
1. สถิติเชิงพรรณนา ใชวิเคราะหขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม โดยใชคาเฉลี่ย (Mean) คารอยละ (Percentage) และสวนเบี่ย งเบน
มาตรฐาน (Standard Deviation)
2. สถิติวิเคราะห เพื่อทดสอบหาความแตกตางของตัวแปรตาม ใชสถิติ t-test, One Way ANOVA และคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธแบบเพียร
สัน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient)
ผลการวิจัย
ขอมูลทัว่ ไปของตัวอยาง
กลุมตัวอยางในการวิจัย ครั้งนี้ สวนใหญเปนเพศหญิง คิดเปนรอยละ 64.7, ศึก ษาชั้น ปที่ 4, ผลการเรีย นแฉลี่ย 3.01-3.50 คิดเปน รอ ยละ
56.7 และมีความตองการประกอบอาชีพในประเทศสมาชิกอาเซียน รอยละ 77.5
[258]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
องคประกอบดานความรูเกีย่ วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
จากการวิจัย พบวา กลุม ตัวอยางมีความรูพื้น ฐานเกี่ยวกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน อยูในระดับปานกลาง ( = 0.63, S.D. = .113) และ
การรับรูข อมูลเกี่ย วกับขอตกลงยอมรับรวม สาขาวิช าการทองเที่ยว สาขาโรงแรมและที่พัก และการเคลื่อนยายแรงงานเสรี อยูในระดับมาก ( = 0.70,
S.D. = .203)
ความคิดเห็นตอการจัดการเรียนการสอนของสถาบันการศึกษา
จากการวิจัย พบวา กลุม ตัวอยางมีความคิดเห็นตอการจัดการเรียนการสอนของสถาบันการศึกษา อยูในระดับมาก ( = 4.28, S.D. = .194)
ความพรอมตอ การเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
จากการวิ จัย พบวา กลุม ตัว อย างมีค วามพรอ มตอ การเข าสู ประชาคมเศรษฐกิจอาเซี ย น ในการวิจัย ครั้ง นี้ป ระกอบด วย ด านความรู
ความสามารถและทักษะภาษา อยูในระดับมาก ( = 4.23, S.D. = .193) และดานคุณสมบัตขิ องผูประกอบวิช าชีพการโรงแรม อยูในระดับมาก ( =
4.34, S.D. = .152)
ผลการทดสอบสมมติฐาน
พบวา เพศและผลการเรียนเฉลี่ย ที่แ ตกตางกันมีความพรอมตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนเหมือ นกัน ชั้น ปที่ศึกษาแตกตางกัน มี
ความพรอมตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นแตกตางกัน การรับรูข อมูลเกี่ย วกับขอตกลงยอมรับรวมสาขาวิชาการทองเที่ยว สาขาโรงแรมและที่
พัก และการเคลื่อนยายเสรี ไมม ีความสัม พัน ธที่ไปในทิศทางเดียวกันกับความพรอมของนักศึกษาตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ความคิดเห็น
ตอการจัดการเรียนการสอนของสถาบันการศึกษาไมมีความสัมพันธกับความพรอมของนักศึกษาตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น
อภิปรายผลการวิจยั
1. ความรูพื้นฐานเกี่ย วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนพบวาอยูในระดับปานกลาง ซึ่งหมายความวา นักศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรม
และรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานีม ีความรูพื้นฐานเกี่ยวกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นพอสมควร เนื่องจากสถาบันการศึกษามิไดเนน
หรือนําหลักสูตรเกี่ยวกับอาเซียนศึกษาเขาไปเสริม ในการเรียนการสอน นักศึกษาสวนมากจะไดรับความรูพื้น ฐานเกี่ยวกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนจาก
แผนปายโฆษณา หรือจากสื่อตางๆภายนอก
2. ความพรอมของนักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี ตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจ
อาเซีย น แบงเปน 2 ดาน คือ ดานความรูความสามารถและทักษะภาษาและดานคุณสมบัติของผูประกอบวิช าชีพการโรงแรม ซึง่ ในแตละดานพบวาอยูใ น
ระดับมาก ซึ่งหมายความวา นักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี มีความพรอมเปนอยางมากตอการ
เขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน โดยเฉพาะดานคุณสมบัติของผูประกอบวิช าชีพการโรงแรม ซึ่งมีความสําคัญตอการประกอบวิช าชีพและในดานภาษา
นักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี มีความพรอมและมีความมั่นใจในดานการใชภาษาอัง กฤษใน
การสื่อสาร การแนะนําแหลงทองเที่ยว การใหบริการชาวตางชาติ เนื่องจากเรียนหลักสูตรนานาชาติ แตอยางไรก็ตาม นักศึกษายังขาดทักษะและใหความ
สนใจดานภาษาเพื่อนบานในกลุมอาเซียนนอย จึงควรสงเสริม ใหนักศึกษาไดรับการฝกฝนทักษะการใชภาษาเพื่อนบาน
3. ชั้น ปที่ศึก ษาตางกัน จะมีค วามพรอ มตอ การเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นที่แ ตกตางกัน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติ ซึ่ง เปน ไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไว โดยพบวา นักศึกษาที่กําลังศึกษาชั้นปที่ 2 มีความพรอมตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนนอยกวาชั้นปที่ 1,3และ4 เนื่อ งจาก
นักศึกษาชั้น ปที่ 2 เปนชั้นปที่กําลังเริ่ม เขาสูการเรียนในวิช าชีพ ซึ่งยังไมเนน มากนัก สวนนักศึกษาชั้นปที่ 1 จะมีความกระตือรือรนมากเนื่องจากยังเปน
นักศึกษาใหม และนักศึกษาชั้นปที่3 และ4 เปน ปที่น ักศึกษาจะตองมีความเตรียมพรอมตอการปฏิบัติงานและการฝกประสบการณวิชาชีพ
4. ในภาพรวมนักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี มีความพรอมตอการเขาสูประชาคม
เศรษฐกิจอาเซียนอยูในระดับมาก มีความคิดเห็นตอการจัดการเรียนการสอน ความสามารถของอาจารยผูสอน ความพรอมและการสงเสริมทักษะตางๆ
จากสถาบันการศึกษาอยูในระดับมาก ยกเวน สถานที่ หองสมุด หองปฏิบัติการ และเครื่องมืออุปกรณทางการเรีย นมีความทัน สมัยและเพียงพอตอความ
[259]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตองการของผูเรียนอยูในระดับปานกลาง สถาบันการศึกษาจึงควรเปดโอกาสใหนักศึกษามีสวนรวมในการแสดงความคิดเห็นในการใชสถานที่ หองสมุด
หองปฏิบัติการ เครื่องมืออุปกรณการเรีย นการสอนใหสอดคลองกับความตองการของนักศึกษา และควรเปดโอกาสใหน ักศึกษามีสวนรวมในการบริหาร
การจัดการเพื่อสามารถใชสถานที่ หองสมุด เครื่องมืออุปกรณการเรียนการสอนอยางเต็ม ศักยภาพและมีประสิทธิภาพสูง สุด รวมไปถึง ใหมีสัดสวนที่
เหมาะสมกับจํานวนของนักศึกษา
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะเชิงนโยบาย
1. ความรูพื้น ฐานเกี่ย วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนพบวาอยูในระดับปานกลาง ดังนั้น สถาบันควรมีการเพิ่มรายวิช าที่สอนเกี่ยวกับประคม
เศรษฐกิจอาเซียน เพื่อเพิ่ม พูน ความรูแ ละความตื่น ตัวใหนักศึกษามีความพรอมเตรียมเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นไดในอนาคต
2. สถาบันโดยเฉพาะสาขาวิช าควรเพิ่ม เติมความรูดานขอมูลเกี่ย วกับขอตกลงยอมรับ รว มสาขาวิช าการทองเที่ย ว สาขาโรงแรมและที่พัก
(Hotel and Accommodation Service) และการเคลื่อนยายแรงงานเสรี เพื่อใหนักศึกษาทราบเพื่อเปน ขอมูลใหนักศึกษาไดรูเทาทันเหตุการณเพือ่ การ
วางแผนการทํางานในอนาคต
3.จากผลการวิจัย นักศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี มีความพรอมและมีความมัน่ ใจใน
ดานการใชภาษาอังกฤษในการสื่อสารเปน อยางดี แตควรเพิ่มเติม หลักสูตรดานภาษาเพื่อนบานเพื่อใหคลอบคลุมและเตรียมพรอมตอการเปดประชาคม
เศรษฐกิจอาเซียน
ขอเสนอแนะในการศึกษาครั้งตอ ไป
1. ควรมีการศึกษาถึงความพรอมของนักศึกษาสถาบันอื่นๆ ในการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน เพื่อทราบถึงศักยภาพของนักศึกษาใน
ฐานะเยาวชนผูเปนแรงงานสําคัญในอนาคต
2. หลังจากประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนมีผลบังคับใช ควรมีการศึกษาถึงการลงทุน เกี่ย วกับสถาบันการศึกษาสาขาการทองเที่ยวและการโดรง
แรม การสนับสนุนจากภาครัฐและผลกระทบ เพื่อเปนแผนในการพัฒนาดานการศึกษาตอไป
เอกสารอางอิง
เดือนเพ็ญ ทองนวม และวิจิตรา จามจุร.ี (ม.ป.ป.). การรับรูเรื่องเปดเสรีอ าเซียนและความรูทั่ว ไปเกี่ยวกับประเทศในกลุมอาเซีย นของนักเรีย นชั้น
มัธยมศึกษาปท ี่ 6 ในเขตกรุงเทพมหานครและปริม ณฑล.
ธัญญลักษณ วีระสมบัติ. 2555. การเตรียมความพรอมของนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษาเพื่อรองรับการเปนประชาคมอาเซียน.เอกสารประกอบการ
บรรยาย วัน ที่ 12 กุม ภาพันธ 2555 สาขาพัฒนาแรงงานและสวัสดิการ คณะสังคมสงเคราะหศาสตร มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร, 2555.
นงนภัส ชื่อพัฒนพงศ. ทัศนคติแ ละการเตรียมความพรอมของนักศึกษามหาวิท ยาลัยเชียงใหมท ี่มีตอการเปดเสรีอาเซียน กรณีเปดเสรีแ รงงาน 7
อาชีพ รายงานวิจัยคณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยเชีย งใหม.
นฤมล ศรีออน และคณะ. 2555. การเตรียมความพรอ มของนักศึกษามหาวิท ยาลัยราชภัฏ อุดรธานีกับการเขาสูตลาดแรงงานประชาคมอาเซีย น.
บทความวิจัยสาขาวิช านิเทศศาสตร คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี.
สมใจ กงเติม . 2555. การศึกษาความพรอมในการเขาสูประชาคมอาเซียนของนักศึกษามหาวิท ยาลัยราชภัฏ เพชรบูรณ . งานวิจัย ทุน อุดหนุน จาก
สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ.
สุน ทร ชัย ยินดีภูม ิ. 2554.ทิศทางการศึกษาเพื่อรองรับการเขาสูประชาคมอาเซียน. สืบคนจาก: www.mfa.go.th/asean
ไอรั ก ตุ ย สมุ ท ร. 2556. ป จ จั ย ที่ มี ค วามสั ม พั น ธ กั บ ความรู เ กี่ ย วกั บ ประชาคมเศรษฐกิ จ อาเซี ย นของนิ สิ ต ปริ ญ ญาตรี คณะเกษตร
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร. วิทยานิพนธวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสงเสริมการเกษตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
[260]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
เพื่อเขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
The Readiness of the Engineering Students at Thanyaburi Rajamangala Technology
University Entering tothe ASEAN Economic Community
พวงรัตน ดําสงค* และ รองศาสตราจารย จุฑ าทิพ คลายทับทิม**
Puangrat Damsong and Associate Professor Juthatip Khaitabtim,
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรีเพื่อ เขาสู
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นและศึกษาปจจัย ที่มีความสัมพันธกับความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
เพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นกลุม ตัวอยางที่ใชในการวิจัย คือนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี จํานวน 344
คน เครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอมูลไดแกแบบสอบถามและคาสถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูลไดแกคาสถิติรอยละคาเฉลี่ยคาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
การวิเคราะหการผัน และการวิเคราะหการจําแนกพหุ ผลการวิจัยพบวานักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรีมีความ
พรอมเพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นในระดับปานกลางโดยมีความพรอมดานมาตรฐานรวมสําหรับวิช าชีพมากที่สุดนอกจากนี้ผลการศึกษาพบวา
ปจจัย สวนบุคคลไดแ กเพศอายุช ั้นปที่ศึกษาคะแนนเฉลี่ยสะสมภูมิลําเนาเปาหมายในการศึกษาและอาชีพหลักของบิดามารดาไมมีความสัมพันธกบั ความ
พรอมของนักศึกษาเพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนแตความตองการที่จะเดิน ทางไปทํางานประเทศกลุมอาเซียนมีความสัมพัน ธกับความพรอมของ
นักศึกษาเพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
คําสําคัญ: ความพรอม, ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน, นักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
Abstract
The objectives of the study are to investigate the readiness level of the Engineering Students at Thanyaburi
Rajamangala Technology University enteringto the ASEAN Economic Community (AEC) and to find out the factors relating to the
readiness of Engineering Students, at Thanyaburi Rajamangala Technology University upon entering the AEC. In this study, 344
Engineerstudents at Thanyaburi Rajamangala Technology University are the samples of this study. Questionnaires are used as a
research tool for data collection. The Percentage, Mean, Standard Deviation, One Way ANOVA and Multiple Classification
Analysis are selected and employed as statistical analysis for the study. The findings indicates that the students’ readiness, of
those who attend Thanyaburi Rajamangala Technology University, is at moderate level. Majority of the students has high level
of readiness with regards to professional standards. The students’ awareness with respect to the AEC issue are at high level. The
study also shows that the majority of them needs to work at Singapore. Personal factors which have no relations vis-a-vis the
readiness of the students entering to the AEC are namely sex, age, years of study, GPA, domicile, educational goal, and the
* หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (โลกาภิวัตนศึกษา) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
**
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[261]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
parent’s occupation. On the other hand, the need for work locating in the AEC countries has certain correlation with the
readiness of the students for the approaching AEC era, which is levelled at .05 on the statistical significance scale.
Keywords: Readiness, ASEAN Economic Community, Engineering Students at Thanyaburi Rajamangala Technology University
บทนํา
ปพุทธศักราช 2558 ประเทศในภูมิภาคอาเซียนทั้งหมด 10 ประเทศ จะรวมกัน เปนหนึ่งภายใตช ื่อประชาคมอาเซีย น (Asian Community:
AC) เพื่อสรางความรวมมือใหเกิดความเจริญ มั่นคงของประชากรทรัพยากรและเศรษฐกิจซึ่งการรวมตัวเปนประชาคมอาเซีย นจะทําใหการเคลื่อนยาย
กําลังคนนักศึกษาและบุคลากรทางการศึกษาเปนไปโดยสะดวกขึ้นสงผลใหเกิดการเคลื่อนยายองคความรูดานภาษาและวัฒนธรรมระหวางกันเกิดการให
ความรวมมือและชวยเหลือกันในดานการศึกษาและการวิจัยในภูมิภาคเอเชีย ตะวันออกเฉีย งใตดังนั้นการศึกษาในระดับอุดมศึกษาจึงมีความสําคัญในการ
สรางความรวมมือในดานการศึกษาขั้น สูงและการพัฒนาหลักสูตรการเรีย นการสอนในมหาวิทยาลัย ใหเปน มาตรฐานสากลมากยิ่งขึ้น ตลอดจนการพัฒนา
บุคลากรอุดมศึกษาใหม ีความรูความสามารถเพื่อผลิตบัณฑิตที่มีความพรอมสําหรับสถานการณที่เปลี่ย นแปลงไปเมื่อมีก ารรวมตัวกัน เปน ประชาคม
อาเซีย น (ศูน ยสารสนเทศยุทธศาสตรภาครัฐสํานักงานสถิติแหงชาติ, 2556: 1)
การปรับตัวดานการเตรียมความพรอมของนักศึกษาระดับอุดมศึกษานั้นหลีกเลี่ยงไมไดที่จะตองเรียนรูป รับตัวและเตรียมความพรอมรับมือกับ
สถานการณในอนาคตเชนนักศึกษาตองมีความสนใจและตระหนักถึงผลที่เกิดขึ้นอันเนื่องมาจากการรวมตัวของประเทศตางๆสูป ระชาคมอาเซียนในสวน
ของขอดีและขอเสียอยางเขาใจการเกิดขึ้นของประชาคมอาเซียนซึ่งสังคมยุคใหมจะสะทอนความเปน สัง คมพหุวัฒ นธรรมเพิ่ม มากขึ้น การเรีย นรูข อง
นักศึกษายุคใหมจึงจําเปนตองปรับทั้งกระบวนการเรียนรูปรับทัศนคติที่จะตองตระหนักถึงความเปน ชาติก ารปรับกระบวนทัศ นการเรีย นรูย ุคใหมควร
เปน ไปอยางมีเปาหมายอยางคนรูเทาทันสถานการณการสรางความสามารถในการทํางานรวมกับผูอื่นที่ตางวัฒนธรรมไดและเรียนรูป ระเทศเพื่อนบานทัง้
ในดานประวัติศาสตรและวัฒนธรรมเพื่อใหเกิดความเขาใจอัน ดีระหวางกัน พรอมกับ ไดสรางโอกาสเรีย นรูภาษาตางประเทศตองเพิ่ม ทักษะทางดาน
ภาษาอังกฤษใหมากขึ้นใหสามารถสื่อสารไดเปนอยาง
การเปนประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนมีขอตกลงที่กลุม สมาชิกอาเซีย นยอมรับรวมกันในเรื่องคุณสมบัติหรือมาตรฐานในแตละวิชาชีพ (Mutual
Recognition Arrangement: MRA) อยูดวยทั้งนี้เพื่ออํานวยความสะดวกในการเคลื่อนยายนักวิชาชีพหรือแรงงานเชี่ยวชาญหรือผูม ีความสามารถพิเศษ
ของอาเซียนไดอยางเสรีซึ่งสาขาบัญ ชีเปน หนึ่งใน 8 สาขาวิชาชีพที่ม ีการเปดโอกาสในการเคลื่อนยายแรงงานไดอยางเสรีจงึ ถือเปนโอกาสทีน่ กั วิชาชีพของ
อาเซีย นสาขาบัญชีจะไดพันธมิตรวิช าชีพเดีย วกันในภูมิภาคในการถายทอดองคความรูประสบการณและเทคโนโลยีรวมถึงการรวมทุนขณะเดีย วกัน ทุก
สาขาวิชาชีพที่ถ ูกกําหนดตองปรับตัวพัฒนาวิชาชีพเชี่ยวชาญเพิ่ม ทักษะดานภาษาอังกฤษภาษาไทยภาษาอาเซีย นรวมถึงการเขาใจเรื่องสัง คมและคน
อาเซีย นเพื่อใหสามารถอยูรวมกันไดและใชประโยชนจากประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนไดอยางสูงสุด (นิพัน ธ วิเชียรนอย, 2555)
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นเปน เปาหมายดานเศรษฐกิจหลักที่สําคัญในการขับเคลื่อนความรว มมือระหวางประเทศอาเซีย นโดยมุง หวัง จะ
จัดตั้งประชาคมเศรษฐกิจในป พ.ศ.2558 เพื่อใหอาเซียนมีการเคลื่อนยายสิน คาบริการการลงทุน แรงงานฝม ือและเงิน ทุนอยางเสรีแ ละเพื่อตระหนักตอ
การเตรีย มความพรอมของประเทศไทยในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย สูความเปน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นผูวิจัย จึง มีความสนใจที่ จะศึกษาความ
พรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีเพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นซึง่ ผลการศึกษาสามารถนําไปปรับ
ใชเปน แนวทางในการพัฒนาการจัดการเรียนการสอนของคณาจารยและคณะผูบริหารของคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
เพื่อสรางความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรีเพื่อเขาสูประชาคมอาเซียนตลอดจนเปนการสรางโอกาส
ใหแ กนักศึกษาในการแขงขันเขาทํางานในกลุม ประเทศอาเซีย นเมื่อจบการศึกษา
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาระดับความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรีเพื่อเขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจ
อาเซีย น
[262]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. เพื่อศึกษาปจจัยที่มีความสัมพันธกับความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
วิธีการวิจัย
พืน้ ที่ในการวิจยั
วิจัยความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีเพือ่ เขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนคณะ
วิศวกรรมศาสตรเนือ่ งจากมหาวิทยาลัยมีขอ จํากัดในการสมัครวุฒผิ ูเขาศึกษาระดับปริญญาตรีซึ่งมีหลักสูตร 4 ปและนักศึกษาชัน้ ปที่ 1 ยังเปนวิชาเรียน
พืน้ ฐานทั่วไปซึ่งยังไมเนนเนือ้ หาหลักสูตรทางสาขาวิศวกรรมผูวิจยั จึงเก็บตัวอยางทีก่ ําลังศึกษาอยูช นั้ ปที่ 2, 3 และ 4 จํานวนทั้งสิน้ 2,436 คนเปนการ
วิจัย เชิงสํารวจในการหากลุม ตัวอยางผูวิจยั ใชสูตรการคํานวณของ Taro Yamane (1973) ไดกลุม ตัวอยางจํานวน 344 คน
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
ใชแบบสอบถามโดยแบงเนื้อหาออกเปน 3 ตอน
ตอนที่ 1 เปนขอคําถามเกี่ยวกับปจจัย สวนบุคคลของนักศึกษาประกอบดวยเพศอายุชั้น ปที่ศึกษาคะแนนเฉลี่ย สะสมภูม ิลําเนาเปาหมายใน
การศึกษาและอาชีพหลักของบิดา-มารดา
ตอนที่ 2 เปนขอคําถามเกี่ยวกับความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรีเพื่อเขาสูประชาคม
เศรษฐกิจอาเซียน
2.1 ความรูเกี่ย วกับประชาคมเศรษฐกิจเศรษฐกิจอาเซีย น
2.2 ความตองการในการเคลื่อนยายแรงงานเสรีเพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
ตอนที่ 3 เปนขอคําถามเกี่ยวกับความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรีเพื่อเขาสูประชาคม
เศรษฐกิจอาเซียน
การวิเคราะหขอ มูล
1. คารอยละ (Percentage) ใชสําหรับอธิบายขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถามซึ่งประกอบดวยเพศอายุชั้น ปที่ศึกษาภูมิลําเนาคะแนน
เฉลี่ยสะสมเปาหมายในการศึกษาและอาชีพหลักของบิดา-มารดา
2. คาเฉลี่ย (Mean) และสวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation = S.D.) ใชอธิบายคาเฉลี่ย และแสดงระดับความรูการเตรีย มความ
พรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีเพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น
3. การวิเคราะหค วามผัน แปร (Analysis of Variance: ANOVA) เพื่อใชก ารทดสอบสมมติฐานและการวิเคราะหจําแนกพหุ (Multiple
Classification Analysis: MCA) ใชในการวิเคราะหความสัมพันธระหวางปจจัย ตางๆที่เปน ตัวแปรอิสระและตัวแปรตาม
ผลการวิจัย
ขอมูลทัว่ ไปของกลุม ตัวอยาง
ตัวอยางในการวิจัยครั้งนี้สวนใหญเปน เพศชายคิดเปนรอยละ 70.1 ปม ีอายุ 22 ปคิดเปน รอยละ 24.7 อยูชั้น ปที่ 3 คิดเปน รอยละ 38.7 มี
คะแนนเฉลี่ย สะสมต่ํากวา 2.50คิดเปน รอ ยละ 46.5 มีภูม ิลําเนาอยูภ าคกลางคิด เปน รอยละ 61.0 มีเปาหมายในการศึกษาคือ ทํางานพนัก งาน
บริษัทเอกชนคิดเปน รอยละ 36.9 และอาชีพหลักของบิดา-มารดาคือรับราชการ/หนวยงานของรัฐคิดเปน รอยละ 25.0
[263]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจ จัยที่เกี่ยวของกับความพรอ มของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิท ยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรเี พือ่ เขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
ความรูเกีย่ วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
จากการวิจัย พบวาตัวอยางมีระดับความรูเกีย่ วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนระดับสูงมีคาเฉลี่ย รวม ( = 0.85) ตัวอยางมีความรูวาอาชีพที่
สามารถเคลื่อนยายแรงงานไดเสรี 8 อาชีพไดแกวิศวกรพยาบาลสถาปนิกชางสํารวจแพทยนกั บัญชีทนั ตแพทยกลุม วิชาชีพโรงแรมและการทองเทีย่ วมาก
ที่สดุ มีคาเฉลีย่ ( =0.95) รองลงมาคือประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนจะทําใหเกิดตลาดใหญในภูมภิ าคและสามารถสรางอํานาจตอรองทางเศรษฐกิจในเวที
ระดับโลกและนอยทีส่ ดุ คือการเคลื่อนยายแรงงานเสรีทําใหม าตรฐานแรงงานต่ําลงมีคาเฉลีย่ ( =0.62)
ความตอ งในการเคลือ่ นยายแรงงานเสรีเพือ่ เขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
จากการวิจัย พบวาตัวอยางมีความตองการเดินทางไปทํางานประเทศกลุม อาเซียนมากทีส่ ดุ คิดเปนรอยละ 52.0 รองลงมากลุม ตัวอยางไมแนใจ
แลวแตโอกาสคิดเปน รอยละ 39.6 และนอยที่สดุ คือกลุม ตัวอยางไมตอ งการเดินทางไปทํางานประเทศกลุม อาเซียนคิดเปน รอยละ 8.4 กลุม ประเทศ
อาเซียน 3 ประเทศที่ตวั อยางตองการเดิน ทางไปลําดับที่ 1 ตัวอยางตองการเดินทางไปประเทศสิงคโปรม ากทีส่ ดุ คิดเปน รอยละ 59.1 ลําดับที่ 2 ตัวอยาง
ตองการเดิน ทางไปประเทศมาเลเซียมากทีส่ ุดคิดเปนรอยละ 22.7 ลําดับที่ 3 กลุม ตัวอยางตองการเดินทางไปประเทศอินโดนีเซียมากทีส่ ุดคิดเปนรอยละ
26.5
ความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีเพือ่ เขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
จากการวิจัย พบวาตัวอยางโดยภาพรวมมีความพรอมในการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นอยูในระดับปานกลาง ( = 3.28, S.D = 0.50)
เมื่อพิจารณาเปนรายดานตัวอยางมีความพรอมในดานมาตรฐานรวมสําหรับวิชาชีพมากที่สุด ( = 3.84, S.D = 0.61) ใน 3 ดานที่เหลือไดแ กดานการ
รับรูขาวสารเกี่ย วกับขอมูลพื้น ฐานดานเศรษฐกิจสังคมการเมืองและวัฒนธรรมของประเทศสมาชิกอาเซียนดานทักษะความสามารถและดานการเขารวม
กิจกรรมเกี่ยวกับประชาคมอาเซียนมีความพรอมอยูในระดับปานกลาง ( = 3.29, S.D = 0.68, 3.02, S.D = 0.66 และ 2.90, S.D = 0.85ตามลําดับ)
ผลการทดสอบสมมติฐาน
จากการทดสอบสมมติฐานผลการวิจัย พบวาปจจัย ดานบุคคลของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรใี นทุก
ตัวแปรไมมีความสัมพัน ธกับความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีแ ตปจจัยที่เกี่ยวของกับความพรอม
ของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมีความสัมพันธความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีโดยเฉพาะตัว
แปรความตองการในการเคลื่อนยายแรงงานเสรีเพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนมีค วามสัม พัน ธค วามพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตร
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีสวนปจจัย ดานความรูเกี่ยวกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นไมม ีความสัม พันธกับความพรอมของนักศึกษาคณะ
วิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
อภิปรายผลการวิจัย
ความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีเพือ่ เขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
จากการวิจัย พบวาตัวอยางมีความพรอมในการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนในระดับปานกลางโดยตัวอยางมีความพรอมในดานมาตรฐาน
รวมสําหรับวิชาชีพมากที่สุดโดยเฉพาะในประเด็นการปฏิบัติตามหลักคุณธรรมและจริย ธรรมจรรยาบรรณวิช าชีพ วิศ วกรรมรองลงมาคือ ดานการรับรู
ขาวสารเกี่ย วกับขอมูลพื้นฐานดานเศรษฐกิจสังคมการเมืองและวัฒนธรรมของประเทศดานทักษะความสามารถและดานการเขารว มกิจกรรมเกี่ย วกับ
ประชาคมอาเซียนตามลําดับซึ่งสอดคลองกับผลงานวิจัย ของนงนุช จวงตระกูล (2555) เรื่องความพรอมตอการเปดเสรีดานแรงงานในประชาคมเศรษฐกิจ
อาเซีย นของวิศวกรรไทยที่ทํางานอยูในกลุม บริษัทอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรผลการศึกษาพบวาความพรอมดานความรูเ กีย่ วกับประชาคมเศรษฐกิจ
อาเซีย นทักษะในการปฏิบัติงานและภาษาตางประเทศพบวาโดยภาพรวมแลววิศวกรไทยมีความพรอมอยูในระดับปานกลาง
[264]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจจัยทีม่ คี วามสัมพันธกบั ความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
จากการวิจัย พบวาความรูเกี่ยวกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนโดยรวมตัวอยางมีระดับความรูเกี่ย วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นระดับสูง
ตัวอยางมีความรูวาอาชีพที่สามารถเคลื่อนยายแรงงานไดเสรี 8 อาชีพไดแ กวิศวกรพยาบาลสถาปนิกชางสํารวจแพทยน ักบัญชีทัน ตแพทยก ลุม วิช าชีพ
โรงแรมและการทองเที่ย วมากที่สุดความตองในการเคลื่อนยายแรงงานเสรีเพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนตัวอยางมีความตองการเดินทางไปทํางาน
ประเทศกลุม อาเซียนมากที่สุดกลุม ประเทศอาเซีย น 3 ประเทศที่ตองการเดิน ทางไปลําดับที่ 1 กลุมตัวอยางตองการเดินทางไปประเทศสิงคโปรมากทีส่ ดุ
ลําดับที่ 2 กลุม ตัวอยางตองการเดิน ทางไปประเทศมาเลเซียมากที่สุดและลําดับที่ 3 กลุม ตัวอยางตองการเดินทางไปประเทศอินโดนีเซียมากทีส่ ดุ ซึง่ ความ
สอดคลองกับผลงานวิจัย ของเพ็ญ ประภาเจริญ สุข และอนุวัตเจริญ สุข (2554) ศึกษาเรื่อ งภาษาอังกฤษกับการขับ เคลื่อ นเศรษฐกิจไทยสูความเปน
ประชาคมอาเซียน 2015 มีวัตถุประสงคเพื่อนําเสนอขอพึงตระหนักตอการเตรีย มความพรอมของประเทศไทยในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทยสูค วามเปน
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น 2015 ที่ม ีเปาหมายเพื่อสงเสริมอาเซียนใหเปนตลาดและฐานผลิตเดียวที่ม ีการเคลือ่ นยายสินคาบริการการลงทุนแรงงานฝมือ
และเงินทุนอยางเสรีภายในปพ.ศ.2558 (ค.ศ.2015) ผลการศึกษาพบวาในอีก 4 ปข างหนาจะเกิดการเปลี่ย นแปลงของเศรษฐกิจไทยในรูปแบบของความ
เปน ประชาคมอาเซีย นแรงงานไทยจะเปน กลุมที่ไดรับผลกระทบอยางเห็น ไดชัดการสรางความเขาใจและตระหนักตอความเปลีย่ นแปลงทางเศรษฐกิจของ
ไทยควรเริ่ม ตั้งแตกลุมนักเรีย นและนักศึกษาซึ่งจะเปนกลุม แรงงานหลักใน 4 ปอัน ใกลน ี้ดังนั้น พวกเคาจึงควรเตรียมตัวใหพรอมและวางพืน้ ฐานของตนเอง
ใหดีอัน ดับแรกตองมีความพรอมในสาขาวิชาหลักที่ม ีความตองการคือ 7 สาขาที่ไดจัดทําขอตกลงยอมรับรวมกันไวคือวิศวกรรมพยาบาลสถาปตยกรรม
การสํารวจแพทยทันตแพทยแ ละนักบัญชีในขณะเดีย วกันตองมีการเตรีย มความพรอมดานภาษาอังกฤษสําหรับใชสื่อสารและการทํางาน
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากผลการวิจยั
การเตรีย มความพรอมในการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน มหาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรีควรดําเนิน การดังนี้
1. ปรับปรุงหลักสูตรและรายวิชาตางๆใหมีค วามทัน สมัย เนน การพัฒนาศัก ยภาพของนัก ศึก ษาเพื่อรองรับการเขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจ
อาเซีย นและการเพิ่ม จํานวนรายวิชาที่เปดสอนโดยใชภาษาอังกฤษในการสื่อสารรวมทั้งการใชหนังสือและตําราภาษาอังกฤษเปน สื่อในการสอนเพิม่ มาก
ขึ้น นอกจากนี้ม หาวิทยาลัย ตองจัดโครงการ/กิจกรรมเพื่อพัฒนาและฝกอบรมการใชภาษาอังกฤษเพื่อพัฒนาทักษะทางดานภาษาใหแกนักศึกษาในชั้นป
สุดทายเพื่อใหสามารถแขงขัน กับนักศึกษาจากมหาวิทยาลัยตางๆ ได
2. สรางเครือขายและลงนามความรวมมือ ทางวิช าการ (Memorandum of Understanding: MOU) กับมหาวิท ยาลัย ตางประเทศ
โดยเฉพาะมหาวิทยาลัย ในกลุมประเทศอาเซียนเพื่อแลกเปลี่ย นนักศึกษาระหวางกันกอใหเกิด การแลกเปลี่ย นทางดานภาษาศิล ปวัฒ นธรรมและองค
ความรูใหมใหแ กน ักศึกษา
3. สนับสนุน ทุน ใหแกคณาจารยแ ละนักศึกษาในการเขารวมโครงการประชุม /สัมมนาวิช าการในระดับชาติและนานาชาติรวมทัง้ การสนับสนุน
ใหม ีการนําเสนอผลงานวิช าการ/ผลงานวิจัย ในการประชุมดังกลาว
4. มอบหมายงานใหน ักศึกษาทําการศึกษาวิจัยในการเคลื่อนไหวหรือการเปลี่ย นแปลงทางดานเศรษฐกิจสัง คมการเมือ งของประเทศสมาชิก
อาเซีย นเพื่อใหนักศึกษารับทราบขอมูลความเปนไปในแงม ุมตางๆมากยิ่งขึ้น และสรุป ขอมูลขาวสารที่เกี่ย วขอ งกับกลุม ประเทศสมาชิก อาเซีย นและ
เผยแพรประชาสัม พันธผานสื่อตางๆเชนเว็บไซตม หาวิทยาลัย อีเมลของนักศึกษาและการติดประกาศในบริเวณโดยรอบของมหาวิทยาลัยซึ่งจะชวยเพิ่ม
การรับรูข าวสารใหแกนักศึกษาไดม ากยิ่งขึ้น
5. การจัดทดสอบเพื่อวัดความรูข องนักศึกษาโดยจําลองแบบทดสอบการขึ้น ทะเบียนวิช าชีพหรือการสอบใบอนุญาตประกอบวิช าชีพซึ่ง จะ
ชวยใหนักศึกษามีการเตรีย มความพรอมและพยายามศึกษาหาความรูม ากยิ่งขึ้น
นักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรควรดําเนินการดังนี้
1. สรางโอกาสเรีย นรูภาษาตางประเทศตองเพิ่ม ทักษะทางดานภาษาอัง กฤษใหม ากขึ้น ใหส ามารถสื่อสารไดเพราะปจจุบัน การสื่อ สารทาง
อิน เตอรเน็ตติดตอประสานงานทางธุรกิจถือวาเปน สิ่งที่ทุกคนตองรูเพื่อเพิ่มศักยภาพใหแกตนเองสามารถติดตอเชื่อมโยงกับประเทศในกลุมสมาชิกและ
สรางโอกาสใหตนเองสามารถทํางานในประเทศตางๆไดดวย
[265]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. พัฒนาความสามารถในการใชเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อใหสามารถใชเทคโนโลยีในสารสนเทศเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทํางานไดอยาง
เหมาะสมมีความสามารถติดตอสื่อสารผานระบบเครือขายตางๆโดยเฉพาะอยางยิ่งหากตองทํางานอยูใน Cluster or Network Organisation
3. ติดตามขอมูลขาวสารความเคลื่อนไหวของประเทศในกลุมสมาชิกเรียนรูประวัติศาสตรแ ละวัฒนธรรมของประเทศเพื่อนบานเพื่อใหเกิด
ความเขาใจอันดีระหวางกัน และนําไปสูความรูเทาทัน การปรับตัวและเตรีย มพรอมใหแกตนเอง
4. สรางความสามารถในการทํางานรวมกับผูอื่น ตองพัฒนาตนเองใหแนใจไดวาสามารถทํางานกับผูคนตางวัฒนธรรมไดแ ละพัฒนาตนเองให
เปน คนมีวิน ัยและสามารถดําเนิน ชีวิตภายใตสังคมพหุวัฒนธรรม
ความรูเกี่ยวกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีควรจัดทําโครงการสรางความรูค วามเขาใจใหแกนักศึกษา
ถึงความสําคัญของการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนเชนความเปนมาวัตถุประสงคประโยชนที่จะไดรับโดยเฉพาะอยางยิ่งการเคลื่อนยายแรงงานเสรี
จะกอใหเกิดผลกระทบตอประเทศไทยทั้งในเชิงบวกและลบนักศึกษาควรมีการเตรียมความพรอมอยางไรจึงจะสามารถไปทําปฏิบัติงานในกลุมประเทศ
สมาชิกอาเซียนซึ่งมีม าตรฐานกําหนดรวมกัน หรือขอตกลงยอมรับรวม (Mutual Recognition Arrangement) ซึ่งคุณสมบัติภายใต MRAs ในการขึ้น
ทะเบีย นเปน นักวิชาชีพอาเซีย นจะทําใหม ีมาตรฐานแรงงานที่สูงขึ้น
ขอ เสนอแนะสําหรับการวิจัยครั้งตอไป
ผูวิจัยขอเสนอแนะแนวทางสําหรับผูสนใจที่จะทําการวิจัยในครั้งตอไปดังนี้
1. ในการวิจัยครั้งตอไปควรวิจัยบทบาทของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีแ ละหนวยงานภาครัฐในการสงเสริม และสนับสนุน การ
เตรียมพรอมในการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนเนื่องจากบทบาทของมหาวิทยาลัย และหนวยงานตางๆจะชวยเสริมสรางความพรอมของนักศึกษาใน
การเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นตลอดจนเปน การสรางโอกาสใหแ กน ักศึกษาในการแขงขันเขาทํางานในกลุม ประเทศอาเซียนเมือ่ จบการศึกษาไดมาก
ยิ่งขึ้น
2. ในการวิจัยครั้งตอไปควรมีการวิจัยในทํานองเดียวกัน นี้กับประชากรที่เปน นักศึกษาในคณะตางๆเพื่อเปนแนวทางในการพัฒนาหลักสูตรให
เหมาะสมและเพื่อเปนแนวทางในการพัฒนาและแกไขปญหาการเรียนการสอนทั้งนี้เพื่อสรางความพรอมเพื่อรองรับประชาคมอาเซียนตอไปในอนาคต
กิตติกรรมประกาศ
ขอขอบคุณศูนยเทคโนโลยีชีวภาพเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรทสี่ นับสนุนทุน ในการวิจัยครั้งนี้
เอกสารอางอิง
กนกวรรณ สมรักษ. 2555. พฤติกรรมการเปดรับขาวสารความรูทัศนคติแ ละแนวโนม พฤติกรรมตอเรื่องประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน AEC. วิทยานิพนธ
วารสารศาสตรมหาบัณฑิตสาขาการจัดการการสื่อสารองคกร, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.
กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. 2554. ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงพาณิชย.
กรมอาเซียนกระทรวงการตางประเทศ. 2553. ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น(Online). www.mfa.go..th/web/1732.php, 28 มกราคม 2558.
จุฑาทิพ คลายทับทิม . 2555. ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นกับประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร:
ชุมนุม สหกรณแ หงประเทศไทย.
นงนุช จวงตระกูล . 2555. ความพรอมตอการเปดเสรีดานแรงงานในประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นของวิศวกรไทยที่ทํางานอยูในกลุมบริษ ัทอิเล็กทรอนิกส
และคอมพิวเตอร. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิตสาขาการพัฒนาทรัพยากรมนุษย, มหาวิทยาลัย รามคําแหง.
นิพันธ วิเชีย รนอย. 2555. ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นกับขอตกลงยอมรับรวมคุณ สมบัติ. (Online). www.daiynews.co.th/businesss/232000, 30
มกราคม 2558.
เพ็ญประภา เจริญสุข และ อนุวัต เจริญ สุข. 2554. “ภาษาอังกฤษกับการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทยสูความเปน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน 2015”.วารสาร
นักบริหาร 31(6): 34.40.
[266]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ศูน ยสารสนเทศยุทธศาสตรภาครัฐสํานักงานสถิติแ หงชาติ. 2556. มหาวิทยาลัย ของไทยกับการเขาสูประชาคมอาเซีย น.กรุงเทพมหานคร: สํานักงานสถิติ
แหงชาติ.
Yamane, T. 1973. Statistics: An Introductory Analysis. 3rd ed. New York: Harper and Row Publication.
[267]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโรงสีขาวในจังหวัดนครศรีธรรมราช
A Feasibility Study of Investment on Rice Mill Factory in Nakhon Si Thammarat Province
*
**
***
****
พิชญสนิ ี พรประสิทธิ์ , ดร.ฆนัทนันท ทวีวัฒน , ดร.พิษณุวฒ
ั น ทวีวัฒน และ รองศาสตราจารย ศรีอร สมบูรณทรัพย
Pitsinee Pornprasit, Dr.Kanatnan Thaweewat, Dr.Bhisanuwat Thaweewat and Associate Professor Sri-on Somboonsup
บทคัดยอ
การศึกษามีวัตถุประสงคเพื่อ (1) สํารวจสภาพตลาดทั่วไปของอุตสาหกรรมการทําโรงสีขาวในจังหวัดนครศรีธรรมราช (2) ศึกษารูปแบบและทางเลือก
ทางดานเทคนิคของโครงการลงทุนโรงสีขาว และ (3) ศึกษาความเปนไปไดทางการดานเงิน การศึกษาใชข อมูลปฐมภูมิที่ไดจากการสังเกตแบบมีสว นรวมและจาก
การสัมภาษณเชิงลึก และขอมูลทุติยภูม ิที่ไดจากเอกสาร หนังสือ และ เว็บไซตของหนวยงานตางๆทีเ่ กีย่ วของ ขอมูลที่ไดถกู นํามาใชวเิ คราะหเชิงพรรณนาและเชิง
ปริมาณ เครื่องมือทางการเงินที่ใชไดแก มูลคาปจจุบันสุทธิ, ดัชนีกําไร, อัตราผลตอบแทนภายใน อัตราผลตอบแทนภายในทีม่ กี ารปรับคาแลว และ การทดสอบคา
ความแปรเปลี่ยนผลการศึกษาพบวาจังหวัดนครศรีธรรมราช มีปริมาณผลผลิตขาวเปลือก และจํานวนโรงสีมากที่สุดในภาคใต อยางไรก็ตามในพืน้ ทีอ่ าํ เภอเชียร
ใหญย ังคงประสบปญหา เนื่องจากอําเภอเชียรใหญม ีปริมาณผลผลิตขาวเปลือก 64,542 ตัน มีกําลังการผลิตของโรงสีขาวเพียง 10,000 ตัน ทําใหม ีผลผลิต
สวนเกิน 54,542 ตัน เพียงพอตอการตั้งโรงสีใหม ผลการศึกษาดานเทคนิคพบวาโครงการลงทุนโรงสีข าวขนาดใหญ มีขนาดกําลังการผลิต 100 ตันขาวเปลือกตอ
วัน มีความเหมาะสมมากกวาโครงการลงทุนโรงสีขาวขนาดเล็ก ที่มีขนาดกําลังการผลิต 60 ตันขาวเปลือกตอวัน โดยใชเทคโนโลยีการสีขาวดวยไฟฟา ตาม
มาตรฐานอุตสาหกรรม ผลการศึกษาดานการเงินพบวา โรงสีข าวขนาดใหญที่ขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน จะมีผลตอบแทนที่ดีทสี่ ุดโดยเมื่อ
กําหนดอายุโครงการ 11 ป อัตราคิดลดที่รอยละ 9.37 โครงการมีมูลคาปจจุบันสุทธิเทากับ 106,848,170 บาท อัตราผลตอบแทนภายในเทากับรอยละ 19.14
อัตราผลตอบแทนภายในที่ม ีการปรับคาแลว เทากับรอยละ 14.39 ดัชนีกําไร เทากับ 1.60 ผลการทดสอบคาความแปรเปลีย่ น พบวาผลตอบแทนลดลงไดรอ ยละ
28.87 หรือ ตนทุนรวมเพิ่มขึ้นไดรอยละ 40.60
คําสําคัญ : การศึกษาความเปนไปได, โรงสีข าว
Abstract
The study are aimed to (1) explore the marketing environment of rice mill factory in ChangwatNakhon Si Thammarat. (2) study
technical aspects of rice mill factory to be invested in AmphoeChianYai.(3) perform financial feasibility. The study used primary data
obtained from participatory observation and in-depth interviews used secondary data obtained from academic papers of various
sources including the internet. Both types of data were used in descriptive and quantitative analyses. Financial tools were net
present value (NPV), profitability index (PI), internal rate of return (IRR), modified IRR (MIRR) and switching value test (SVT).The
study result revealed that in 2014 ChangwatNakhon Si Thammarat produced most of rice production and had highest number of
rice mills in southern Thailand. However AmphoeChianYai produced 64,542 tons of rice but there were only 3 rice mills with
production capacity of 10,000 tons. The oversupply of 54,542 tons was adequate to set up a new rice mill with capacity of 100
tons perday. The technical study indicated that an investment on large rice mill using certified electrical machine was more
*
คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email:
[email protected]
ภาควิชาเศรษฐศาสตรประยุกต คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email:
[email protected]
***
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
****
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
**
[268]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
appropriate than the small one. The financial result on BOI case under project life of 11 years and WACC as discounted rate of
9.37percent, showed that the project was feasible since NPV was 106,848,170 baht, IRR was 19.14 percent, MIRR was
14.39percent, and PI was 1.60. The SVT indicated that revenue could be down 28.87 percent or total cost could be up 40.60
percent.
Keywords: Feasibility Study, Rice Mill Factory
บทนํา
ขาวเปนธัญพืช ทางเศรษฐกิจ ซึ่งมีการปลูกมากที่สุดเปน อัน ดับสองทั่วโลกรองจากขาวโพด และเปน สิน คาสงออกที่สําคัญ ของประเทศในกลุม
ทวีปเอเชีย โดยเฉพาะประเทศไทยซึ่งมีมูลคาการสงออกมากเปน อัน ดับหนึ่งของโลก ดังนั้น จึงทําใหขาวเปนพืชเศรษฐกิจทีส่ าํ คัญสรางรายไดใหแกประเทศ
เปน อยางมาก (สํานักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร,2558)
ในป 2557 ประเทศไทยมีพื้นที่ปลูกขาวทั้งสิ้น 77.805 ลานไร ใหผลผลิตปริม าณ 36.836 ลานตัน ซึ่งโดยภาพรวมพื้นที่ปลูกขาวของไทยสวน
ใหญอยูทางภาคตะวันออกเฉีย งเหนือ คิดเปนรอยละ 50.99ของพื้น ที่ปลูกขาวในประเทศ รองลงมา คือ ภาคเหนือ ภาคกลาง และภาคใต ตามลําดับ
สําหรับภาคใตม ีพื้นที่ปลูกขาวทั้งสิ้น 1,187,883 ไร คิดเปนรอยละ 1.54ของพื้นที่ปลูกขาวทั้งประเทศ และปริมาณผลผลิตขาวเปลือ ก 623,836 ตัน คิด
เปน รอยละ 1.69 ของปริม าณผลผลิตขาวเปลือกทั้งประเทศ ซึ่งเปน ภาคที่มีพื้น ที่ปลูกและปริมาณผลผลิตนอยที่สุดแตก็ยังคงมีบางจังหวัดที่สามารถให
ผลผลิตขาวสารที่ผานการแปรสภาพจากขาวเปลือกไดอยางมีคุณ ภาพ โดยเฉพาะการผลิตขาวสารของจังหวัดนครศรีธรรมราชซึ่งเปนจังหวัดที่ม ีปริม าณ
ผลผลิตขาวสารสูงที่สุด ในภาคใตคิดเปน รอ ยละ 32.89ในขณะที่จังหวัด สงขลา และจังหวัด พัทลุง มีผ ลผลิต รองลงมาตามลําดับ (ศูน ยส ารสนเทศ
การเกษตร สํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร,2558)
จากขอมูลของสํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร พบวาจังหวัดนครศรีธรรมราช มีศักยภาพในการผลิตขาวสารมากที่สุดของภาคใต คือมีปริมาณ
พื้น ที่ปลูกขาว 390,686 ไร ใหผลผลิตขาวเปลือก226,031 ตัน ตอป(ศูน ยสารสนเทศการเกษตร สํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร, 2558)มีจํานวนโรงสีข าว
ทั้งสิ้นจํานวน 37 แหงมีขนาดกําลังการผลิต224,600ตัน ขาวเปลือก (สหกรณการเกษตรเพื่อการตลาดลูกคา ธ.ก.ส., 2557) ทําใหมีผลผลิตมากกวากําลัง
การผลิตของโรงสีที่ม ีอยูในจังหวัดนครศรีธรรมราช สงผลใหเกษตรกรชาวนาในพื้น ที่อําเภอเชียรใหญ ไดรับผลกระทบมากที่สุด เนื่องจากในอําเภอเชียร
ใหญโรงสีขาวจํานวน 3 แหง กําลังการผลิตของโรงสีรวม 10,000ตัน ขาวเปลือก แตม ีปริม าณผลผลิต ขาวเปลือกมากถึง 64,542ตัน ทําใหเกิด ผลผลิต
สวนเกินจากกําลังการผลิตทั้งสิ้น 54,542ตัน ซึ่งเห็นไดช ัดวากําลังการผลิตของโรงสีข าวในอําเภอไมเพีย งพอตอผลผลิตที่ผลิตไดในพื้นที่ สงผลใหช าวนา
บางสวนจึงตองเสียคาใชจายในการขนสงไปที่โรงสีขาวที่ตั้งอยูในอําเภอหรือจังหวัดอื่นซึ่งหางไกลออกไป เปน เหตุใหโรงสีขาวภายในจังหวัดหรือพอคาคน
กลางสามารถกําหนดราคาซื้อขาวเปลือกจากชาวนาไดในราคาที่ต่ํากวาตลาด สรางความเดือ ดรอนใหแ กเกษตรกรชาวนาเปน จํานวนมากในปจจุบัน
(สํานักงานเกษตรจังหวัดนครศรีธรรมราช, 2557)โดยในป 2558 รัฐบาลไดกําหนดแนวทางในการแกไขปญหาขาวทั้งระบบ คือ การปรับโครงสรางการ
ผลิต กระบวนการบริหารจัดการขาว โดยมีการจัดทําแผนขับเคลื่อนยุทธศาสตรเพื่อเขามาแกไขปญ หาราคาขาวตกต่ํา และขาวลน ตลาด หนึ่ง ในแผน
ยุทธศาสตรดังกลาวคือ การนําเทคโนโลยีสมัยใหมเขามาชวยลดตนทุน และเพิ่ม ประสิทธิภาพใหผูประกอบการโรงสีขาวปรับปรุงการสีแปรสภาพใหไดตาม
หลักเกณฑ หรือมาตรฐาน GMP (Good Manufacturing Practice) (รัฐบาลไทย, 2558)
ดังนั้นจึงเห็น โอกาสวา มีความจําเปนอยางยิ่งที่จะตองเพิ่มจํานวนโรงสีขาวเพื่อรองรับปริมาณผลผลิตที่มีเพิ่ม มากขึ้นในพื้นที่อําเภอเชียรใหญ
จะกอใหเกิดประโยชนตอนักลงทุน และเกษตรกรชาวนาในพื้นที่อําเภอเชียรใหญ แตอยางไรก็ตามการลงทุน จําเปนตองใชเงินลงทุนจํานวนสูงมาก จึงเห็น
ควรวามีความจําเปนตองทําการศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุน โรงสีขาวในจัง หวัด นครศรีธรรมราชใหละเอีย ดรอบคอบกอนการตัดสิน ใจลงทุน ใน
โครงการ และในการศึกษายังสามารถพิจารณาไดอีกวาควรจะสรางโรงสีข าวขนาดใดระหวางโรงสีขาวขนาดเล็กหรือโรงสีขาวขนาดใหญ จึง จะสามารถ
สรางรายได และกําไรที่เหมาะสมที่สุดตอการลงทุนในโครงการดังกลาว
วัตถุประสงค
[269]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโรงสีข าวในจังหวัดนครศรีธรรมราช มีวัตถุประสงคการศึกษาเพื่อ (1) สํารวจสภาพตลาดทั่ว ไปของ
อุตสาหกรรมการทําโรงสีข าวในจังหวัดนครศรีธรรมราช (2) ศึกษารูปแบบและทางเลือกทางดานเทคนิคของโครงการลงทุนโรงสีข าว และ (3) ศึกษาความ
เปน ไปไดทางการดานเงิน
ขอบเขตการวิจัย
การศึกษาครั้งนี้กําหนดพื้น ทีศ่ ึกษาการลงทุน โรงสีขาว เปน พื้น ที่ซึ่งตั้งอยูใน ตําบลการะเกด อําเภอเชีย รใหญ จังหวัด นครศรีธรรมราช โดย
โรงสีข นาดเล็ก และโรงสีข นาดใหญ ใชพื้นที่ในการกอสรางประมาณ 20 ไร โดยพื้น ที่ติดกับทางหลวงแผน ดิน หมายเลข 408 เนื่อ งจากเปน พื้น ที่ที่มี
ศักยภาพในการปลูกขาวสูงกวาพื้นที่อื่น และเปนพื้น ที่ที่สามารถคมนาคมขนสงวัตถุดิบไดสะดวก คือสามารถรับวัตถุดิบจากอําเภอเชียรใหญ, อําเภอปาก
พนัง และอําเภอหัวไทร ในระยะทางไมเกิน 40 กิโลเมตร โดยการศึกษาความเปนไปไดข องโครงการในครั้งนี้แบงการศึกษาออกเปน 3 ดานคือ 1) ดาน
ความเปน ไปไดทางดานตลาด2) ดานความเปนไปไดทางดานเทคนิคและ 3) ดานความเปนไปไดทางการดานเงิน ระยะเวลาในการดําเนิน การศึก ษาและ
รวบรวมขอมูลของการศึกษาครั้งนี้ดําเนิน การระหวางเดือนสิงหาคม พ.ศ.2558 ถึงเดือนกุม ภาพัน ธพ.ศ.2559
ขอสมมติของการวิจัย
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโรงสีข าวในจังหวัดนครศรีธรรมราชมีข อสมมติที่ใชในการวิจัยดังนี้
1. การศึกษาครั้งนี้ไดกําหนดใหม ีระยะเวลาดําเนิน โครงการ 11 ปโดยมีระยะเวลาในการกอสรางและติดตั้งเครื่องจักรและอุปกรณระยะเวลา
1 ป
2. กําหนดอัตราคิดลด (Discount rate) โดยใชวิธีตน ทุน เงินทุนเฉลี่ยถวงน้ําหนัก (WACC) และภาษีเงินไดน ิติบุคคลเทากับอัตรารอยละ 20
3. ผลตอบแทนและตนทุน ตลอดอายุโครงการใหเปน จํานวนคงที่ (Real Cash Flow) โดยตนทุน และผลตอบแทนไมเปลี่ยนแปลงตามอัตรา
เงิน เฟอ
4. การคํานวณคาเสื่อมราคาของโครงการในสวนของเครื่องจักรและอุปกรณเปน แบบเสนตรงตามกฎหมายสรรพากร (พระราชกฤษฎีกา (ฉบับ
ที่ 145))
5. จํานวนวัน ทํางานของเครื่องจักรของโรงสีขาว 300 วัน ตอปเปน วันทางานจันทร -เสารเปนจํานวนวัน หยุดวันอาทิตยและวันหยุดนักขัตฤกษ
จํานวน 65 วันตอปโดยคิดจํานวนวันเดิน เครื่องจักรของโรงสีข าวเทากันทุกปตลอดอายุข องโครงการ
6. กําลังการผลิตของโรงสีข นาดเล็ก 18,000 ตันขาวเปลือกตอป และกําลังการผลิตของโรงสีข นาดใหญ 30,000 ตัน ขาวเปลือกตอ ป และ
กําหนดใหปริมาณกําลังการผลิตเฉลี่ยตอปเทากันทุกปตลอดอายุโครงการ ทั้งนี้ในผลการศึกษาจะเปรีย บเทีย บผลตอบแทนเฉพาะในสวนการสีขา วเทานัน้
ไมน ําผลตอบแทนสวนอื่นจากการดําเนิน ธุรกิจโรงสีข าวมาประกอบ
7. กําหนดตนทุนในการดําเนิน งาน (Operation Cost) ไดแ กคาแรงในการดําเนินการผลิต (เงิน เดือนคาจาง), คาใชจายผันแปรอืน่ ๆกําหนดให
คงที่ตลอดอายุโครงการ
8. เปรียบเทียบความคุม คาในการลงทุน กรณีการยื่น ขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน และการไมขอยื่น รับสิทธิประโยชนจาก
การสงเสริมการลงทุน
วิธีการวิจัย
วิธกี ารเก็บรวบรวมขอมูล
การเก็บขอมูลปฐมภูมิ โดยการสังเกตแบบมีสวนรวมจากโรงสีขาวที่ตั้งอยูในจังหวัดนครศรีธรรมราช จํานวน 2แหง คือ โรงสีอุปถัมภ ซึ่งเปน
โรงสีข าวขนาดเล็ก และโรงสีพัฒนโสภณเจริญพานิช ย ซึ่งเปน โรงสีข าวขนาดใหญเพื่อศึกษาถึงกระบวนการผลิต กระบวนการแปรรูปขาวสารและการ
[270]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สัม ภาษณเชิงลึกกับผูบริหารโรงสีจํานวน จํานวน 2ทานคือ นายจรวย ขาวอุปถัมภ เจาของโรงสีอุปถัมภ และนายสุทธิพร กาฬสุวรรณ เจาของโรงสีพฒ
ั น
โสภณเจริญพานิช ย เพื่อรวบรวมขอมูลดานเทคโนโลยีในการผลิต รวมถึงตน ทุน คากอสรางและผลตอบแทนในการลงทุนโรงสีขา ว รวมถึงสัมภาษณเชิงลึก
กับผูเชี่ยวชาญของสํานักงานเกษตรจังหวัดนครศรีธรรมราช เพื่อหาขอมูลดานปริม าณวัตถุดิบ และผลผลิตขาวสารของจังหวัดนครศรีธรรมราช สวนการ
เก็บขอมูลทุติย ภูม ิ ไดจากการรวบรวมขอมูล จากเอกสาร หนัง สือ วิทยานิพ นธ (จุระพงษ ขวัญ แกว,2549;ไพบูล ย ชมศร,2548) และเว็บไซตข อง
หนวยงานตางๆ ที่เกี่ยวของ
วิธีการวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหเชิงพรรณนาเปน การสํารวจตลาดของโรงสีขาว โดยศึกษากระบวนการแปรรูปขาว ผลผลิตจากการแปรรูปขาว ปริม าณวัตถุดิบ
สภาพตลาดคาขาวในจังหวัดนครศรีธรรมราช การศึกษารูปแบบและทางเลือกทางดานเทคนิค โดยศึกษาสถานที่ตั้ง ขนาดของโครงการ เทคโนโลยีก าร
ผลิตที่ใช และการออกแบบวางผังของโครงการ การประมาณการผลตอบแทนและตนทุนของโครงการ
การศึกษาการวิเคราะหข อมูลเชิงปริมาณเปน การวิเคราะหความเปน ไปไดทางดานการเงิน โดยใช(1) การประมาณการงบกระแสเงิน สด (2)
การคํานวณตน ทุน ถัวเฉลี่ย ถวงน้ําหนัก (WACC) (3) การหามูลคาปจจุบันสุทธิของผลตอบแทน (NPV)(4) อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) (5)
อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการที่ม ีการปรับแลว (MIRR) (6) ดัช นีกําไร (PI) (7) การวิเคราะหความเสี่ย งและการวิเคราะหความสามารถในการรับ
ความแปรเปลี่ย น(Switching Value Test) (ประสิทธิ์ ตงยิ่ง ศิริ, 2542; หฤทัย มีน ะพัน ธ, 2550; จุไร ทัพ วงษ และคณะ, 2555; Lin. S.A.Y, 1976;
Annie Koh, Ser-KengAng, Micheal C. Ehrhardt and Eugene F. Brigham, 2014)รวมถึงการเปรียบเทียบความคุม คาในการลงทุนในกรณีที่ข อรับ
สิทธิประโยชนจากคณะกรรมการสงเสริม การลงทุน และกรณีที่ไมข อรับสิทธิประโยชนจากคณะกรรมการสงเสริมการลงทุน (ภัทรพงศ วงศสวุ ฒ
ั น, 2558)
ผลการวิจัย
จากการศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุน โรงสีขาวในจังหวัดนครศรีธรรมราช สามารถสรุปผลการศึกษาได ดังนี้
สภาพตลาดคาขาวในจังหวัดนครศรีธรรมราช
จากการศึก ษาสภาพตลาดคาข าวในจัง หวัด นครศรีธรรมราชมีพื้น ที่ปลู กขา วประมาณ 390,686ไรซึ่ง ใหผ ลผลิ ตประมาณ 226,031ตั น
ขาวเปลือ ก มี โรงสีข าวทั้ง สิ้น 37 แหง มี กําลั ง การผลิ ต 224,600ตั น ขาวเปลือ กทําใหมีผ ลผลิ ต มากกวากําลั งการผลิ ตของโรงสีที่ ม ีอยู ในจั ง หวั ด
นครศรีธรรมราช โดยอําเภอที่มีปริม าณผลผลิตสวนเกิน ที่ม ากที่สุดอยูในพื้นที่อําเภอเชีย รใหญ โดยผลผลิตสวนเกินทัง้ สิน้ 54,542ตันขาวเปลือก ซึง่ สูงกวา
ผลผลิตสวนเกินเมื่อเปรียบเทียบกับผลผลิตสวนเกินของจังหวัดนครศรีธรรมราช จากสถานการณดังกลาวกอใหเกิดอุปทานสว นเกิน ในตลาดคาขาวใน
จังหวัดนครศรีธรรมราช สงผลใหโรงสีข าวในจังหวัดมีอํานาจในการกําหนดราคาซื้อขาวเปลือกไดต่ํากวาราคาตลาด ทําใหเกษตรกรชาวนาบางสวนตองนํา
ขาวเปลือกไปจําหนายในพื้นที่จังหวัดใกลเคียง กอใหเกิดตนทุนในการขนสงซึ่งเปน ภาระของเกษตรกรจะเห็น ไดวาถามีการลงทุน โรงสีข าวเพิ่ม ขึ้น ใน
อําเภอเชียรใหญจะทําใหเกษตรกรไดรับผลประโยชน จากการขายขาวเปลือกใหแกโรงสีขาวในราคาตลาด และยังสามารถลดคาใชจายในการขนสงไดอีก
ประการหนึ่ง ในสวนของผูประกอบการที่จะมาลงทุน ในโรงสีข าวดังกลาว ก็จะมีวัตถุดิบเพีย งพอตอขนาดกําลังการผลิตของโรงสี ซึง่ เปนการลดความเสีย่ ง
จากการดําเนิน งานผูประกอบการในอนาคต
รูปแบบและทางเลือ กทางดานเทคนิคของโครงการ
รูปแบบและทางเลือกดานเทคนิคของโครงการ พบวา ทําเลที่ตั้ง ของโครงการควรตั้ง อยูในพื้น ที่ตําบลการะเกด อําเภอเชีย รใหญ จัง หวัด
นครศรีธรรมราช บนทางหลวงแผน ดิน หมายเลข 408 เนื่องจากเสน ทางดังกลาวเปนเสน ทางคมนาคมขนสงในพื้นที่ภาคใต สงผลใหลดตน ทุน การขนสง
ซึ่งโรงสีข าวขนาดเล็ก และโรงสีขาวขนาดใหญ จะสรางบนเนื้อที่ประมาณ 20 ไร และเทคโนโลยีที่เหมาะสมกับกระบวนการสีขาวในปจจุบัน คือ
เทคโนโนโลยีการสีขาวแบบไฟฟา การออกแบบวางผังโครงการ ไดกําหนดรูปแบบ อาคารสํานักงาน อาคารโรงสี โกดังเก็บขาวเปลือก โกดังเก็บขาวสาร
และลานขาว ดังแสดงขอมูลในภาพที่ 1
[271]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ภาพที่ 1 รูปแบบแผนผังของโรงสีขาว
ทีม่ า: กรมโรงงานอุตสาหกรรม (2558)
สวนการเลือกเทคโนโลยีในการผลิตจะพิจารณาจากความสอดคลอ งของขนาดกําลัง การผลิต และคุณ ภาพของผลผลิต ที่ตอ งการ มีค วาม
เหมาะสมตอปริมาณวัตถุดิบ โดยในกระบวนการการสีข าว เริ่ม ตั้งแตขั้นตอนการรับซื้อวัตถุดิบ คือขาวเปลือก ผานขั้น ตอนการทําความสะอาดขาวเปลือก
เพื่อแยกแยกสิ่งแปลกปลอม แลวใชล มเปาดว ยเครื่องจัก รที่เรีย กวา Grain Separator เพื่อแยกสิ่ง แปลกปลอมที่ มีข นาดใกลเคีย งกับขาวเปลือ ก
ตอจากนั้นในขั้นตอนการกะเทาะเปลือก เพื่อที่จะแยกเอาเปลือกหุม เมล็ด ซึ่งเรียกวา แกลบ (Husk) ออกจากเมล็ดขาว ในขั้นตอนนี้จะใชเครื่องกะเทาะ
(Huller) ซึ่งเปนลูกยางสองลูกหมุน เขาหากัน ดวยความเร็วตางกัน หรือใชเครื่องกะเทาะที่ทําดวยแผนโลหะสองแผนบุดว ยหินหยาบ เพือ่ ใหเกิดการเสียดสี
กะเทาะใหแ กลบหลุดออกจากตัวเมล็ดขาว ขาวที่ไดจากขั้น ตอนนี้วา ขาวกลองซึ่งยังมีเยื่อหุมเมล็ดและคัพภะติดอยู จากนัน้ จึงแยกแกลบและขาวเปลือก
ยังไมถ ูกกะเทาะออกจากขาวกลอง ตอจากนั้นจะผานกระบวนการขัดขาวและขัดมัน (Whitening and Polishing) เปนการขัดชั้นรํา (Rice Bran) ซึง่ เปน
เยื่อหุม เมล็ด ออกจากขาวกลอง ใหเหลือเฉพาะสวนของเอนโดเสปอรม และขัดมัน เพื่อใหผิวเรีย บเปน เงาสะอาด แลวจึงทําการคัดขนาดขาวสาร โดยใช
ตะแกรงขนาดที่ม ีรูเปดที่มีความยาวแตกตางกัน เพื่อแยกขาวสารเต็มเมล็ดตนขาว (Head Rice) ออกจากขาวหัก และปลายขาว แลวจึงทําการบรรจุขา ว
ดวยระบบสุญญากาศและเตรียมจัดจําหนายตอไปตามการรับรองมาตรฐานขององคการอาหารและยา รวมทั้งมาตรฐานอุตสาหกรรม ดังแสดงขอมูลใน
ภาพที่ 2
การวิเคราะหท างดานการเงิน
การวิเคราะหทางดานการเงินออกเปน 2 กรณี คือ กรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุนเสียภาษีเงินไดนติ บิ คุ คลอัตรารอยละ
20 และกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน จากคณะกรรมการสงเสริมการลงทุน (Board of Investment: BOI)โดยไดรับสิทธิประโยชน
ดานภาษีอากร คือ การยกเวน ภาษีเงิน ไดนิติบุคคลเปนระยะเวลา 8 ป เนื่องจากเปนโครงการที่มีข นาดการลงทุน สูงกวา 10 ลานบาท (ไมน ับคาที่ดิน และ
[272]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เงิน ทุน หมุน เวีย น) นับจากปที่เริ่ม ดําเนินโครงการโดยการศึกษาในครั้งนี้จะอยูภายใตเงื่อนไขตางๆที่กําหนดคือโครงการมีอายุ 11 ปโดยผลตอบแทนและ
ตน ทุน ตลอดอายุโครงการใหเปน จํานวนคงที่ (Real Cash Flow) เนื่องจากตนทุนและผลตอบแทนไมเปลี่ยนแปลงตามอัตราเงินเฟอและในการประมาณ
การกระแสเงิน สดในสวนของตน ทุน จะรวมไวในตอนตน ปสวนผลตอบแทนและตน ทุนในการดําเนิน งานจะรวมไวตอนทายปโดยผลตอบแทนของโครงการ
ไดม าจากผลตอบแทนสุทธิอัน เกิดจากสวนตางราคาจําหนายสินคาและราคาตน ทุน วัตถุดิบมาใชในการวิเคราะห
อภิปรายผลการวิจัย
จากผลการศึกษาสามารถสรุปไดวาการลงทุน โรงสีขาวขนาดใหญใหผลตอบแทนที่ดีกวาการลงทุน โรงสีขาวขนาดเล็ก เนือ่ งจากโรงสีขา วขนาด
ใหญม ีความคุม คาในการลงทุน มากกวาไมวาจะเปน กรณีไมขอรับ BOI หรือ กรณีข อรับ BOI ดังแสดงขอมูลในตารางที่ 1
ตารางที่ 1 ผลการวิเคราะหความเปนไปไดทางดานการเงิน และการทดสอบความสามารถในการรับความเปลี่ย นแปลง
โรงสีขาวขนาดเล็ก
โรงสีข าวขนาดใหญ
(60 ตันขาวเปลือ กตอวัน)
(100 ตันขาวเปลือกตอวัน)
ขอรับ BOI
ไมขอรับ BOI
ขอรับ BOI
ไมขอรับ BOI
WACC
9.37
9.44
9.37
9.44
NPV
51,344,553
30,622,047
106,848,170
67,506,693
IRR
16.80
13.99
19.14
15.83
MIRR
13.25
11.91
14.36
12.85
PI
1.43
1.26
1.60
1.38
SVTB
23.13
13.85
28.87
18.38
SVToc
98.25
42.44
123.74
54.89
SVTIC
43.38
25.88
60.42
38.17
SVTc
30.09
16.08
40.60
22.51
ขอเสนอแนะ
การศึกษาพบวาโครงสรางตนทุน ของธุรกิจโรงสีขาวมีความผัน ผวนคอนขางสูงโดยเฉพาะหากมีการแขงขัน กัน ซื้อขาวเปลือก และอาจทําให
ธุรกิจขาดทุน จากการดําเนินงานไดซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของอรวรรณ ศรีโสมพันธ และคณะ (2557) ที่พบวาโรงสีกลายเปน ผูมีบ ทบาทสําคัญ ทั้งตอ
การรับซื้อขาวในตลาดขาวเปลือกและการกระจายผลผลิตในตลาดขาวสารโดยกลยุทธที่ผูประกอบการใชสวนใหญไมใชกลยุทธดานราคาเพราะเกษตรกร
สวนใหญจะตรวจสอบราคารับซื้อขาวของโรงสีแตละแหงกอนนําไปขายหากราคาตางกัน มากก็จะพิจารณาคาขนสงประกอบการตัดสินใจดังนั้นโรงสีข าว
จะเนน กลยุทธที่ไมใชราคาไดแ กการตั้งโรงสีหรือจุดรับซื้อใกลแ หลง ผลิต หรือการจายคานายหนาใหกับรถรับจางบรรทุกขาวรวมทั้ง การจายเงิน และ
กระบวนการรับซื้อที่รวดเร็วเปนตน และในสวนของรัฐบาล ควรกําหนดนโยบายการสงเสริม การผลิตขาวใหครบวงจร โดยกําหนดแผนงานทั้งระยะสั้น
และระยาว โดยเนน การลดตน ทุน เพิ่ม ผลผลิต และพัฒนาคุณ ภาพ รวมถึง ดานการตลาดเพื่อเปน การชวยเหลือ เกษตรกร และผูประกอบการใน
อุตสาหกรรมขาวของไทยในอนาคต อยางเปนรูปธรรมและจากการศึกษาพบวาโครงการโรงสีข าวขนาดใหญม ีความสามารถรองรับการเปลี่ยนแปลงของ
โครงการในการรับความเสี่ยงทั้งในดานของผลตอบแทนที่ลดลง ตน ทุน จากการลงทุน ที่เพิ่ม ขึ้น และตน ทุนในการดําเนิน งานไดดีกวาโรงสีขาวขนาดเล็ก
เมื่อพิจารณาผลตอบแทนที่ไดจากการดําเนิน ธุรกิจโรงสีข าวเทานั้น เนื่องจากขอบเขตในการศึกษาในครั้งนี้ใชปริม าณวัต ถุดิบสวนเหลือในพื้น ที่จัง หวัด
นครศรีธรรมราชเปน ตัวกําหนดกําลังการผลิตของโรงสี ซึ่งหากเปนการศึกษาในพื้น ที่อื่นกําลังการผลิตของโรงสีขนาดใหญอาจจะกําหนดใหสูงกวา 100
ตัน ขาวเปลือกตอวัน ตามปริม าณวัตถุดิบจริงของแตละพื้น ที่ซึ่งอาจจะใหผลการศึกษาที่แตกตางกับการศึกษาในครั้งนี้สวนโครงการลงทุน โรงสีขา วขนาด
ใหญที่ขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน มีความสามารถในการรองรับความเสี่ย งที่เกิดจากความออนไหวของสถานการณที่สงผลกระทบตอ
[273]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การดําเนินงานของโครงการไดเปนอยางดี ซึ่งเปนสิ่งที่สามารถยืน ยันหรือเพิ่ม ความเชื่อมั่นใหแ กผูที่สนใจลงทุนไดวาโครงการนี้สามารถดําเนินการไดจริง
อยางมีประสิทธิภาพ
เอกสารอางอิง
จุระพงษ ขวัญแกว. 2549. ศึกษาการวิเคราะหตน ทุนและผลตอบแทนของโรงสีขาว กรณีศึกษาโรงสีข าวขนาดใหญในจังหวัดพัทลุง. วิทยานิพนธ
เศรษฐศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาเศรษฐศาสตร, มหาวิทยาลัยรามคําแหง.
จุไร ทัพวงษ, วิชญะ นาครักษ, วิโรจน นรารักษ, สมศักดิ์ มีทรัพยหลาก, สุภาสิน ี ตันติศรีสุข . 2555. การวิเคราะหโครงการและแผนงาน (Project and
Program Analysis). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยสุโขทัย ธรรมาธิราช สาขาวิชาเศรษฐศาสตร.
ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ. 2542. การวางแผนและการวิเคราะหโครงการ. กรุงเทพมหานคร: ซีเอ็ดยูเคชั่น .
ไพบูลย ชมศร. 2548. ศึกษาการวิเคราะหผลการดําเนิน งานและความคุมคาทางการเงินของการลงทุน ทําโรงสีช ุมชน ในตําบลไผตา่ํ อําเภอหนองแค
จังหวัดสระบุรี. วิทยานิพนธวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรเกษตรและทรัพยากร, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ภัทรพงศ วงศสุวัฒน. 2558. การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุน โรงงานแปรรูปไมยางพาราในจังหวัดบุรีรัมย. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
รั ฐบาลไทย. 2558. “นายกรั ฐมนตรี เ ร ง ขั บ เคลื่ อ นยุ ท ธศาสตร ข า ว 7 ด านหลั ก พร อ มสร างความมั่ น ใจในคุณ ภาพข า วแก ช าวโลก”
( Online) . http://www.thaigov.go.th/index.php?option=com_k2&view=item&id=92103:92103&Itemid=339&lang=th, 20
พฤษภาคม 2558.
ศูน ยสารสนเทศการเกษตร สํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร. 2558. “ขาวนาป: เนื้อที่เพาะปลูก ผลผลิต และผลผลิตตอ ไร รายอําเภอ ปเพาะปลูก
2556/57” (Online). http://www.oae.go.th/download/prcai/DryCrop/amphoe/majorrice-amphoe56.pdf, 30กันยายน 2558.
ศูน ย ส ารสนเทศการเกษตร สํ านั ก งานเศรษฐกิ จการเกษตร. 2558. “สั ด สว นพื้น ที่ ปลู ก ขาวในภาคใต” (Online). http://www.oae.go.th/
download/prcai/DryCrop/amphoe/majorrice-amphoe56.pdf, 30กันยายน 2558.
สํ า นั ก งานพั ฒ น าก ารวิ จั ย การเกษตร. 2558. “ประวั ติ ค วามเป น มาของข า ว ” (Online). http://www.arda.or.th/kasetinfo/rice/ricehistories.html,15 สิงหาคม 2558.
สหกรณ ก ารเกษตรเพื่ อ การตลาดลู ก ค า ธ.ก.ส.. 2557. “รายชื่ อ โรงสี ข า วทั่ ว ประเทศ ”(Online). http://www.sktbaacmarket.com/
advertise/detail/290/ pdf, 25 สิงหาคม 2558.
สหกรณ การเกษตรเพื่ อการตลาดลู ก คา ธ.ก.ส.. 2557.“รายชื่ อ โรงสี ข าวภาคใต ” (Online). http://www.sktbaacmarket.com/announce/
detail/50/, 25สิงหาคม 2558.
หฤทัย มีนะพัน ธุ. 2550. หลักการวิเคราะหโครงการ:ทฤษฎีแ ละวิธีปฏิบัติเพื่อ ศึกษาความเปนไปไดข องโครงการ. กรุงเทพมหานคร: เท็กซ แอนด เจอร
นัล พับลิเคชั่น.
อรวรรณ ศรีโสมพันธ, ทัตพิช า เจริญรัตน, น้ําฟา ทิพยเนตร. 2557. งานวิจ ัยโครงสรางการผลิตและการตลาดขาวหอมมะลิไทย.รายงานการวิจัย
ตุลาคม 2557, สํานักประสานงานวิจัย เชิงนโยบายเกษตรและการเสริม สรางเครือขายงานวิจัย เชิงนโยบาย กองทุน สนับสนุนการวิจัย (สกว.)
และสถาบัน คลังสมองของชาติ.
Annie Koh, S. K. Ang, E. F. Brigham, and M. C. Ehrhardt. 2014. Financial Management Theory and Practice. An Asia edition.
Singapore.
Lin, S. A. Y. 1976. “The modified rate of return and investment criterion.” The Engineering Economist 21 (4): 237-247.
ปจจัยที่มีผลตอการออมและการลงทุนของประเทศไทยในชวงสังคมผูสงู อายุ
Factors Affecting Saving and Investment of Thailand in Aging Society
[274]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กัณณิภา สุน ทรสุวรรณ, รองศาสตราจารย ศรีอร สมบูรณทรัพย และ ดร.พัฒน พัฒนรังสรรค
Kannipa Soontonsuwan, Associate Professor Sri-on Somboonsup and Dr.Pat Pattanarangsun
บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาปจจัยที่ม ีผลตอการออมและการลงทุน ของประเทศไทยในชวงสังคมผูสูงอายุ โดยใชข อมูลทุติย ภูมิ
แบบรายป ตั้งแต 2536 ถึง 2558 รวมทั้งสิ้น 23 ป นํามาวิเคราะหโดยใชแ บบจําลองทางเศรษฐมิติประเภทตัวแบบสมการตอเนือ่ งกําลังสองนอยทีส่ ดุ สอง
ชั้น ที่ประกอบไปดวยสมการการลงทุน ภาครัฐ การลงทุนภาคเอกชน การออมภาครัฐ และ การออมภาคเอกชน ผลการศึกษาที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ
0.10 พบวา ปจจัย ที่ม ีผลตอการลงทุนภาครัฐ ไดแ ก อัตราดอกเบี้ยเงิน กู วิกฤตสังคมผูสูงอายุ และ วิกฤตการเมือง สวนปจจัย ที่มีผ ลตอการลงทุน ของ
ภาคเอกชน ไดแก อัตราการเติบโตของเศรษฐกิจโลก ดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไป อัตราดอกเบี้ยเงินกู และ วิกฤตสังคมผูส งู อายุ ในขณะทีป่ จ จัยทีม่ ผี ลตอการ
ออมภาครัฐ ไดแก อัตราดอกเบี้ย เงินฝากเฉลี่ยของธนาคารออมสิน รายไดประชาชาติ ดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไป และ รายจายรัฐบาล สวนปจจัยที่มผี ลตอ
การออมของภาคเอกชน ไดแ ก ดัชนีราคาผูบริโภคทั่วไป การสงออก วิกฤตสังคมผูสูงอายุ อัตราแลกเปลี่ย น และ รายไดประชาชาติ
คําสําคัญ : การออม, การลงทุน, สังคมผูสูงอายุ
Abstract
This study aimed to identify factors affecting saving and investment of Thailand in aging society. Yearly secondary data
were collected from 1993 to 2015, totally 23 years. This study applied simultaneous equation model and analyzed by two-stage
least squares (2SLS) which composed of four equations: public investment, private investment, public saving and private saving.
The results at a statistical significance level of 0.10, showed that factors affecting Thailand’s public investment were Interest rate
of loan, aging society and political crisis. Factors affecting Thailand’s private investment were growth rate of world economics,
headline consumer price index, interest rate of loan and aging society. Factors affecting Thailand’s public saving were interest rate of
deposit, national income, headline consumer price index and government expenditure. Finally, factors affecting Thailand’s private saving
were headline consumer price index, export, aging society, exchange rate and national income.
Keywords: Saving, Investment, Aging Society
บทนํา
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสัง คมแหง ชาติ ฉบับที่ 11 กลาววาป จจุบัน ทั่วโลกกําลัง เขาสู สัง คมผูสูงอายุ โดยในช ว ง ป พ.ศ.2555-2559
ประชากรสูงอายุจะเพิ่ม ขึ้น อีก 81.9 ลานคน และการเปนสังคมผูสูงอายุข องประเทศสําคัญๆตอระบบเศรษฐกิจในโลก มีผลกระทบตอการเปลี่ย นแปลง
โครงสรางประชากรอยางรวดเร็ว ขณะเดียวกัน ประเทศที่เขาสูสังคมผูสูงอายุรัฐบาลจะมีรายจายดานสุขภาพเพิ่มขึ้น ทําใหงบประมาณสําหรับการลงทุน
พัฒนาดานอื่นๆ ลดลง โดยประเทศไทยไดเริ่มเขาสูสังคมผูสูงอายุตั้งแต ป พ.ศ.2548 โดยมีประชากรสูงอายุมากกวารอยละ 10 ของจํานวนประชากร
ทั้งหมด สงผลใหทั้งภาครัฐบาลและภาคเอกชนตองมีมาตรการรองรับตอการขาดแคลนแรงงานที่กําลังเกิดขึ้นในปจจุบัน ภาครัฐบาลจึงมีน โยบายรองรับ
คณะเศรษฐศาสตร ศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, E-mail:
[email protected]
อาจารยประจําคณะเศรษฐศาสตร ศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, E-mail:
[email protected]
อาจารยประจําคณะเศรษฐศาสตร ศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, E-mail:
[email protected]
[275]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
อาทิ การจัดตั้งกองทุนเงินทดแทนชราภาพ เบี้ย ยังชีพคนชรา สวนภาคเอกชนนั้นจะไดรับผลกระทบตอการผลิตภาคอุตสาหกรรม เนือ่ งจากมีการลงทุนใน
เครื่องจักรมากขึ้น เพื่อทดแทนแรงงานที่ขาดแคลน และการโยกยายขามประเทศของแรงงาน ทําใหป ระเทศไทยไดรับผลกระทบจากการเคลื่อนยาย
แหลงเงิน ทุน ทําใหเล็งเห็น ความสําคัญ ของการออมและการลงทุนของประเทศไทย จากการศึกษาพบวาระดับการออมรวมของประเทศไทยมีแนวโนมที่
ลดลงอยางตอเนื่อง ทําใหรัฐบาลตองแบกรับภาระคาใชจายที่มากขึ้น แตรายรับกลับลดลง เมื่อเทีย บกับผลิต ภัณ ฑม วลรวม (GDP) เศรษฐกิจไมมีก าร
เติบโต ยังคงอยูในระดับเดียวกับปที่ผานมา พ.ศ.2558 สวนการลงทุนในภาคอุตสาหกรรมเปน ภาคที่มีบทบาทสูงตอเศรษฐกิจ แสดงใหเห็นวาการลงทุน
โดยตรงจากตางประเทศมีบทบาทสําคัญตอการขยายตัวของระบบเศรษฐกิจไทย แตเนื่องจากเศรษฐกิจโลกที่ซบเซาทําใหการลงทุนมีแ นวโนมลดลง ทั้ง
การออมและการลงทุนสงผลกระทบตอดุลบัญชีเดินสะพัดใหเกิดชองวางระหวางการออมและการลงทุน ซึ่งถาดุลบัญ ชีเดิน สะพัดมีคาเปน บวกดังป พ.ศ.
2549-2554 แสดงวาประเทศไทยมีการออมมากกวาการลงทุน ซึ่งสงผลตอการเติบโตทางเศรษฐกิจลดลงจากอัตราเงินฝด สวนดุลบัญชีเดินสะพัดมีคา เปน
ลบดังป พ.ศ.2555-2556 แสดงวาประเทศไทยมีการลงทุน มากกวาการออม ซึ่งการลงทุนนี้อาจจะมีการเขามาลงทุนโดยตรงจากตางประเทศ และการ
กูย ืมเงินจากตางประเทศมาลงทุน เพื่อพัฒนาสาธารณูปโภคตางๆแกประชาชน หรือใชในการพัฒนาหลายๆดานที่ประเทศไทยขาดแคลน อาทิ เทคโนโลยี
สารสนเทศ การพัฒนาการระบบการศึกษา เปน ตน ทําใหรัฐบาลตองมีภาระดานรายจายเพิ่มมากขึ้น การลงทุนที่เพิ่มมากขึ้นจะเปนการกระตุนเศรษฐกิจ
สรางความเชื่อมั่น ตอผูที่จะเขามาลงทุนแสดงถึงการพัฒนาของประเทศ
ภาพที่ 1 แสดงการออม การลงทุน ชองวางระหวางการออมและการลงทุนของประเทศไทยป พ.ศ.2537-2557
ที่ม า: ธนาคารแหงประเทศไทย พ.ศ.2559
ในชวงหลังป พ.ศ.2548 เปนตนมาพบวาระดับการออมเฉลี่ยรอยละ 7 ตอป ขณะที่อัตราการขยายตัวของระดับการลงทุนเฉลีย่ รอยละ 8 ตอป
การขยายตัวของการลงทุน มีม ากกวาการออม ในอนาคตการลงทุนจะขยายตัวมากขึ้น แตการออมไมเพีย งพอตอ การลงทุน ภาครัฐบาลควรพิจารณา
นโยบายกระตุน การออมเงินมากขึ้น เพื่อการระดมทุนในการพัฒนาประเทศไทยและเตรียมพรอมรับการเปลี่ยนแปลงโครงสรางประชากรทีส่ ง ผลกระทบ
ตอระบบเศรษฐกิจทางดานรายจาย และดานสังคม สําหรับงานวิจัย ที่เกี่ย วของกับการออม การลงทุน โดย นิภ าพร โชติพฤกษวัน (2554) ไดกลาวถึง
นโยบายทางดานการเงิน วาธนาคารกลางอาจใชมาตรการทางการเงินเพื่อลดปริมาณเงิน ที่หมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจ มีผลใหอัตราดอกเบี้ย สูงขึ้น การ
ใชจายรวมและการลงทุนของประเทศลดลง หรืออาจใชวิธีควบคุมการใหสินเชื่อของธนาคารพาณิชย การปรับอัตราดอกเบี้ย เงินฝากเปนอีกวิธหี นึง่ ทีจ่ ะจูง
ใจใหประชาชนลดการบริโภคและเพิ่ม การออม ทําใหอุปสงครวมลดลง ตอมามีผูศึกษาเกี่ย วกับปจจัย ที่กําหนดการออมไทย โดย พสิษ ฐ รัตนมณีว งศ
(2555) ทําการศึกษาเรื่องปจจัยที่กําหนดการออมของประเทศไทย พบวาผูวิจัย ไดตั้งสมมติฐานใหมูลคาผลิตภัณ ฑม วลรวมภายในประเทศหลัง จากหัก
ภาษีในไตรมาสกอนหนาและอัตราดอกเบี้ยเงิน ฝากประจําเฉลี่ย 3 เดือนของธนาคารพาณิช ยจะมีความสัม พันธกับปริมาณการออมของประเทศไทยใน
ทิศทางเดียวกัน สวนอัตราเงิน เฟอจะมีความสัม พัน ธกับ ปริม าณการออมของประเทศไทยในทิศทางตรงขามกัน ซึ่งจากการศึกษาพบวาเปน ไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไว และงานวิจัยที่เกี่ย วของกับนโยบายรัฐบาลที่ชวยสงเสริมการลงทุน ภายในประเทศ ก็มีสวนชวยกระตุน เศรษฐกิจของประเทศใหเติบโต
เพิ่ม มากขึ้น เนื่องจากการที่นักลงทุนเขามาลงทุนจะทําใหม ีเงินหมุน เวีย นภายในประเทศมากขึ้น ซึ่ง Luo (1988) ไดศึกษาเรือ่ งพฤติกรรมการออมของนัก
[276]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ลงทุนรายยอยในประเทศไตหวัน ผลการศึกษาพบวา รายไดพึ่งจับจายใชสอย เปน ปจจัย ที่กําหนดใหการออมของนักลงทุน รายยอยเปลี่ย นแปลงไปใน
ทิศทางเดียวกัน ในขณะที่ข นาดของครัวเรือนและสิน ทรัพย เปน ปจจัย ที่กําหนดใหการออมของนักลงทุนรายยอยเปลีย่ นแปลงไปในทิศทางตรงกันขามทัง้
ใน แถบชนบท ชาญเมือง และ เขตเมือง นอกจากนี้ยังพบวา อายุข องผูที่เปนหัวหนาครอบครัว ก็เปนอีกปจจัย หนึ่งที่กําหนดการออมของนักลงทุนราย
ยอยในแถบชาญเมือง ใหเปน ไปในทิศทางเดียวกัน แตไมม ีนัย สําคัญ ตอการออมของนักลงทุน รายยอยในแถบชนบท และ เขตเมือง จาการศึกษาทําใหสรุป
ไดวานักลงทุนรายยอยจะมีอัตราการออมที่สูงกวาผูบริโภค เนื่องจากนักลงทุนจําเปน จะตองออมเงินเพื่อใชในการลงทุน โดยเฉพาะอยางยิ่ง ในประเทศ
กําลังพัฒนาที่สถาบัน ทางการเงิน ยังไมไดรับการพัฒนาใหกาวหนามากนัก นักลงทุนก็จะตองออมเงินเพื่อใชลงทุนในอนาคตดวยตนเอง
วัตถุประสงค
เพื่อศึกษาปจจัยที่มีผลตอการออมและการลงทุนของประเทศไทยในชวงสังคมผูสูงอายุ โดยแบงเปนการออมและการลงทุน ประเภทตางๆ
ไดแ ก การออมภาครัฐ การออมภาคเอกชน การลงทุนภาครัฐ และ การลงทุนภาคเอกชน
วิธีการวิจัย
การศึกษาครั้งนี้ใชขอมูลประเภททุติยภูม ิ ที่เก็บรวบรวมขอมูลตั้งแต 2536 ถึง 2558 รวมทั้งสิ้น 23 ป จากแหลงขอมูลของหนวยงานตางๆ
ไดแ ก ธนาคารแหงประเทศไทย สํานักนโยบายการออมและการลงทุน กรมสรรพกร กรมศุลกากร สํานักงานสถิติแ หงชาติ กระทรวงพาณิชย เปนตน โดย
ใชข อมูลทางสถิติแบบรายปที่รวบรวมไดมาทดสอบความสัมพันธดวยวิธีการทางเศรษฐมิติในรูปแบบสมการที่ม ีการประมาณแบบจําลองดวยวิธกี าํ ลังสอง
นอยที่สุดสองชั้น (Two-Stage Least Squares; 2SLS) ซึ่งเปน การประมาณสมการในระบบสมการพรอมกัน (Simultaneous Equations) เพื่อปองกัน
ปญ หาความสัม พัน ธระหวางตัวแปรอิสระและคาคลาดเคลื่อ น ทั้ง นี้หากทําการประมาณระบบสมการดว ยวิธีกําลังสองนอ ยที่สุด (Ordinary Least
Squares; OLS) โดยไมคํานึงถึงปญหาดังกลาว จะทําใหไดตัวประมาณคาที่ไมม ีความแนบนัย (Inconsistency) สงผลใหแบบจําลองไมมีความนาเชื่อถือ
ทั้งนี้ผูวิจัยไดกําหนดรูปแบบฟงกชัน เปนแบบ Log Linear ซึ่งสามารถแสดงคาความยืดหยุนของอุปสงคตอตัวแปรอิสระคงที่ มีรายละเอีย ดดังนี้
แบบจําลองที่ 1: แบบจําลองอธิบายปจ จัยที่มีผ ลตอการลงทุน ของภาครัฐบาล
ln (GI) = β7 + β1 ln(IL) + β2 ln(NI) + β3 ln(P) + β4 ln(AS) + ε1
แบบจําลองที่ 2: แบบจําลองอธิบายปจ จัยที่มีผ ลตอการลงทุน ของภาคเอกชน
ln (PI) = β8 + β1 ln(W) + β2 ln(IL) + β3 ln(NI) + β4 ln(HCPI) + β5 ln(CA) + β6 ln(AS) + ε2
แบบจําลองที่ 3: แบบจําลองอธิบายปจ จัยที่มีผ ลตอการออมของภาครัฐ
ln (GS) = β9 + β1 ln(HCPI) + β2 ln(ID) + β3 ln(NI) + β4 ln(GE) + β5 ln(AS) + ε3
แบบจําลองที่ 4: แบบจําลองอธิบายปจ จัยที่มีผ ลตอการออมของภาคเอกชน
ln (PS) = β10 + β1 ln(EX) + β2 ln(NI) + β3 ln(EXP) + β4 ln(HCPI) + β5 ln(ID)+ β6 ln(AS) + ε4
โดยที่
GI
หมายถึง การลงทุนภาครัฐของประเทศไทย (รอยละ)
PI
หมายถึง การลงทุนภาคเอกชนของประเทศไทย (รอยละ)
GS
หมายถึง การออมภาครัฐของประเทศไทย (รอยละ)
PS
หมายถึง การออมภาคเอกชนของประเทศไทย (รอยละ)
AS
หมายถึง วิกฤตสังคมผูสูงอายุ (กําหนดให 1 = วิกฤต ชวงป 2548-2558 0 = ปกติ ชวงป 2536-2547)
CA
หมายถึง ดุลบัญ ชีเดิน สะพัด (ลานบาท)
HCPI
หมายถึง ดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไป (ปฐาน 2554)
ID
หมายถึง อัตราดอกเบี้ยเงิน ฝากเฉลี่ย ของธนาคารออมสิน (รอยละ)
IL
หมายถึง อัตราดอกเบี้ยเงิน กูเฉลี่ย ของธนาคารแหงประเทศไทย (รอยละ)
[277]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
EX
EXP
GE
W
NI
P
εi
หมายถึง อัตราแลกเปลี่ย นเฉลี่ย (บาทตอดอลลารสหรัฐฯ)
หมายถึง มูลคาการสงออกสินคาของประเทศไทย (ลานบาท)
หมายถึง รายจายภาครัฐบาล (ลานบาท)
หมายถึง ผลการเติบโตเศรษฐกิจโลกของกองทุนการเงิน ระหวางประเทศ (รอยละ)
หมายถึง รายไดประชาชาติตอหัว (บาทตอหัว)
หมายถึง วิกฤตการเมือง (กําหนดให 1 = วิกฤต ชวงป 2548-2557 0 = ปกติ ชวงป 2536-2547, 2558)
หมายถึง คาคลาดเคลื่อนของแบบจําลอง i เมื่อ i = 1-4
ผลการวิจัย
ผลการวิจัยปจจัยที่ม ีผลตอการออมและการลงทุน ของประเทศไทยในชวงสังคมผูสูงอายุเขียนแสดงแบบจําลองในรูปแบบสมการไดดังนี้
แบบจําลองที่ 1: แบบจําลองปจจัยที่มีผลตอ การลงทุนของภาครัฐในชวงสังคมผูสูงอายุ
ln (GI) =
10.02 + 0.0650 ln(IL) + 0.2623 ln(NI)-0.2854 (P) + 0.5371 (AS)
(1.73)* (0.87) (-2.59)** (1.98)*
R-Squared =
0.9287
แบบจําลองที่ 2: แบบจําลองปจจัยที่มีผลตอ การลงทุนของภาคเอกชนในชวงสังคมผูส ูงอายุ
ln (PI) =
-17.06 + 0.0150 ln(W) + 0.0869 ln(IL)-0.3181 ln(NI) + 7.8343 ln(HCPI) + 0.0420 ln(CA)-1.6321 (AS)
(2.82)** (2.60)* (-0.78) (2.90)** (1.42) (-2.39)*
R-Squared =
0.9973
แบบจําลองที่ 3: แบบจําลองปจจัยที่มีผลตอ การออมของภาครัฐในชว งสังคมผูส ูงอายุ
ln (GS) =
14.52-16.8579 ln(HCPI) + 0.6122 ln(ID) + 3.3994 ln(NI)-2.4188 ln(GE)-0.0102 (AS)
(-2.65)** (2.66)** (3.33)** (-2.59)** (-0.03)
R-Squared = 0.8790
แบบจําลองที่ 4: แบบจําลองปจจัยที่มีผลตอ การออมของภาคเอกชนในชว งสังคมผูสูงอายุ
ln (PS) =
25.67-3.3715 ln(EX)-3.4771 ln(NI) + 1.7393 ln(EXP) + 2.9021 ln(HCPI)-0.1418 ln(ID) + 0.2840 (AS)
(-3.87)** (-2.88)** (2.05)* (2.30)** (-1.40) (1.76)*
R-Squared = 0.9543
หมายเหตุ: 1) คาแสดงในวงเล็บคือ คา t-Statistic
2) ** แสดงถึง มีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05
3) * แสดงถึง มีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10
4) แบบจําลองทั้งหมดไดผานการทดสอบและแกไขปญหา Multicollinearity, Heteroscedasticity และ Autocorrelation
จากการวิจัย ปจจัย ที่ม ีผลตอการออมและการลงทุนของประเทศไทยในชวงสังคมผูสูงอายุ ผลการศึกษา พบวาปจจัยที่มีผลตอการลงทุนของ
ภาครัฐในทิศทางเดีย วกัน ไดแ ก อัตราดอกเบี้ย เงิน กู และ วิกฤตสังคมผูสูงอายุ โดยมีระดับนัย สําคัญทางสถิติ 0.10 สวนปจจัย ที่มีผลตอการลงทุน ของ
ภาครัฐในทิศทางตรงกัน ขาม ไดแ ก วิกฤตการเมือง โดยมีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05
ปจจัย ที่ม ีผลตอการลงทุนของภาคเอกชนในทิศ ทางเดีย วกัน ไดแ ก อัตราการเติบ โตของเศรษฐกิจโลก ดัช นีราคาผูบริโภคทั่ว ไป ที่ระดับ
นัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 และ อัตราดอกเบี้ย เงินกู ที่ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.10 สวนปจจัย ที่ม ีผลตอการลงทุนของภาคเอกชนในทิศทางตรงกัน ขาม
ไดแ ก วิกฤตสังคมผูสูงอายุ โดยมีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10
[278]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจจัย ที่ม ีผลตอการออมของภาครัฐในทิศทางเดียวกัน ไดแ ก อัตราดอกเบี้ยเงินฝากเฉลี่ย ของธนาคารออมสิน และ รายไดประชาชาติ ทีร่ ะดับ
นัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 สําหรับปจจัย ที่ม ีผลตอการออมของภาครัฐในทิศทางตรงกัน ขาม ไดแ ก ดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไป และ รายจายรัฐบาล ที่ระดับ
นัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05
ปจจัย ที่ม ีผลตอการออมของภาคเอกชนในทิศทางเดียวกัน ไดแก ดัชนีราคาผูบริโภคทั่วไป ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 และ การสงออก
วิกฤตสังคมผูสูงอายุ ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10 สําหรับปจจัยที่มีผลตอการออมของภาคเอกชนในทิศทางตรงกัน ขาม ไดแก อัตราแลกเปลี่ยน และ
รายไดประชาชาติ ที่ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05
อภิปรายผลการวิจัย
จากผลการศึกษาปจจัยที่ม ีผลตอการลงทุนของภาครัฐ พบวา ปจจัย ที่ม ีผลตอการลงทุนของภาครัฐในทิศทางเดียวกัน ไดแ ก อัตราดอกเบี้ย
เงิน กู และ วิกฤตสังคมผูสูงอายุ โดยมีระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.10 สวนปจจัย ที่ม ีผลตอการลงทุนของภาครัฐในทิศทางตรงกันขาม ไดแก วิกฤตการเมือง
โดยมีระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 เมื่อพิจารณาคาสัมประสิทธิ์ข องตัวแปร พบวา อัตราดอกเบี้ย เงินกู วิกฤตสังคมผูสูงอายุ และ วิกฤตการเมือง มีคา สัม
ประสิทธเทากับ 0.0650 0.5371 และ -0.2854 ตามลําดับ สามารถอธิบายไดดังนี้
1. เมื่ออัตราดอกเบี้ย เงิน กูเพิ่ม ขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหการลงทุนของภาครัฐเพิ่มขึ้น รอยละ 6.50 ที่ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.10 ซึ่ง จาก
การศึกษางานวิจัย ดลนุสรณ วรไพบูลย (2552) พบวา ปจจัยที่มีผลตอการกําหนดสวนตางอัตราดอกเบี้ยเงิน ฝากและเงิน กูข องธนาคารพาณิชยไทย ไดแก
อํานาจตลาด ปริม าณสิน เชื่อของแตละธนาคาร ตนทุนการดําเนิน งาน และหนี้ที่ไมกอใหเกิดรายได ซึ่งหนี้ที่ไมกอใหเกิดรายได จะสงผลใหรัฐตองแบก
รับภาระการลงทุน เพิ่มมากขึ้น แตอัตราดอกเบี้ยเงินกูก็จะเพิ่ม ขึ้น ในทิศทางเดีย วกัน
2. วิกฤตสังคมผูสูงอายุ จะสงผลใหการลงทุนของภาครัฐเพิ่มขึ้น รอยละ 71.10(†) ที่ระดับนัยสําคัญสถิติ 0.10 ซึ่งสอดคลองกับบทความของ
ชมพูน ุท พรหมภักดิ์ (2556) กลาววา รัฐบาลมีการดําเนิน นโยบายเรงดวนในการยกระดับคุณภาพชีวิต โดยจัดใหมีเบี้ย ยังชีพคนชรา ซึง่ ถือเปนเงินโอนโดย
ไมไดรับผลตอบแทน จึงถือเปนการลงทุน ที่ไมไดรับผลตอบแทน
3. วิกฤตการเมือง จะสงผลใหการลงทุนของภาครัฐลดลง รอยละ 24.83 ที่ระดับนัยสําคัญสถิติ 0.05 เนื่อ งจากรัฐบาลขาดเสถีย รภาพดาน
ความมั่นคง ทําใหรายไดในประเทศลดลง เนื่องจากประชาชนไมมั่น ใจในสถานการณจึงเลือกออมมากกวาใชจาย รวมทั้งนักลงทุน ไมม ีความมั่น ใจที่จะ
ลงทุน ดังนั้น รัฐบาลจึงขาดรายไดในการบริหารประเทศ
ปจจัย ที่ม ีผลตอการลงทุนของภาคเอกชนไทย พบวา ปจจัย ที่ม ีผลตอการลงทุนของภาคเอกชนในทิศทางเดีย วกัน ไดแ ก อัตราการเติบโตของ
เศรษฐกิจโลก ดัชนีราคาผูบริโภคทั่วไป ที่ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 และ อัตราดอกเบี้ย เงิน กู ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10 สวนปจจัยทีม่ ผี ลตอการ
ลงทุนของภาคเอกชนในทิศทางตรงกัน ขาม ไดแก วิกฤตสังคมผูสูงอายุ โดยมีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10 เมื่อพิจารณาคาสัมประสิทธิข์ องตัวแปร พบวา
อัตราการเติบโตของเศรษฐกิจโลก ดัชนีราคาผูบริโภคทั่วไป อัตราดอกเบี้ย เงินกู และ วิกฤตสัง คมผูสูง อายุ มีคาสัม ประสิท ธิ์เทากับ 0.0150, 7.8343,
0.0869 และ -1.6321 ตามลําดับ สามารถอธิบายไดดังนี้
1. อัตราการเติบโตของเศรษฐกิจโลกเพิ่ม สูงขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหการลงทุน ของภาคเอกชนเพิ่ม ขึ้น รอยละ 0.02 ที่ระดับนัย สําคัญ สถิติ
0.05 ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ณชา อนัน ตโชติกุล (2559) กลาววา ความผันผวนทางตลาดการเงิน โลกเปนผลพวงจากความไมแ นน อนของการฟน ตัว
เศรษฐกิจโลก สงผลตอการเปลี่ย นแปลงกระแสเงินทุนเคลื่อนยายโดยเฉพาะในตลาดหลักทรัพย ซึ่งถือวามีความเสี่ย งสูงตอนักลงทุนชาวตางชาติ และ
ปจจัย ที่เปนตัวกําหนดการเคลื่อนยายเงิน ทุน ที่สําคัญ คือ ปจจัยภายในประเทศเปนปจจัยดึงดูดการลงทุน ที่ม ีความยั่งยืน
2. เมื่อดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไปปรับราคาสูงขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหน ักลงทุนของภาคเอกชน ลงทุนเพิ่ม ขึ้น รอยละ 7.83 ที่ระดับนัยสําคัญ
สถิติ 0.05 กลาวคือ ดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไป ซึ่งจะเปนคาเดีย วกับอัตราเงินเฟอ จากงานวิจัย พัฒน จิรธนากิจ (2014: 4 อางถึง Ahmed and Roger
(†)
ตัวอยางการคํานวณผลกระทบของตัวแปรหุน (Dummy Variable) อธิบายวิกฤตสังคมผูสูงอายุ (AS)
จากแบบจําลองที่ประมาณได เมื่อพิจารณาสัมประสิทธิ์หนาตัวแปร AS ในแบบจําลองปจจัยที่มีผลตอการลงทุนของภาครัฐ (GI)
ln ( )AS=1 - ln ( )AS=0 = 1 - 0.5371 จะได ln (( )AS=1 / ( )AS=0) = 0.5371
ดังนั้น (( )AS=1/ ( )AS=0) = 1.7110 หรือ (( )AS=1- ( )AS=0)/ ( )AS=0 = 1.7110 – 1 = 0.7110
นั่นคื อในขณะที่มีวิกฤตสังคมผูสูงอายุ จะทําใหรัฐบาลลงทุนเพิ่มขึ้น รอยละ 71.10
[279]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2000 Rapach 2003 และ Rapach and Wohar 2005) ผลการศึกษาพบวาความสัมพันธของเงินเฟอและการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจเปนในทิศทาง
เดีย วกัน มีพื้นฐานตามแนวคิดหรือทฤษฎีของ Tobin (1965) เนื่องจาก Tobin ใหความสําคัญในเรื่องของสินทรัพยที่ใหผลตอบแทน เชน สถานการณ
ของทองคํา ในขณะเกิดเงิน เฟอขึ้นนั้น จะทําใหประชาชนทําการออมมากขึ้นและเกิดการสะสมทุน สุดทายทําใหการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจเพิ่มขึ้น
3. อัตราดอกเบี้ยเงิน กูเพิ่ม ขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหม ีการลงทุนเพิ่ม ขึ้น รอยละ 0.09 ที่ระดับนัย สําคัญ สถิติ 0.10 กลาวไดวาอัตราดอกเบี้ย
นโยบายการเงินมีการปรับเพิ่มขึ้น เนื่องจากมีเงินเฟอที่เกิดขึ้น ในระบบเศรษฐกิจมากเกิน ไป เพื่อเปน การรักษาสมดุล จึงมีการปรับอัตราดอกเบีย้ เงินกูใ ห
สูงขึ้น ใหปลอยสินเชื่อนอยลง เพื่อปองกันปญหาคาเงิน ออนคามากจนเกินไป
4. เมื่อเขาสูสังคมผูสูงอายุตังแตป 2548 จะสงผลใหการลงทุน ของภาคเอกชนลดลง รอยละ 80.44 ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10 กลาวคือ
ประเทศไทยไดมีการเปลี่ยนแปลงโครงสรางทางประชากรมาสูสังคมผูสูงอายุ จึงสงผลตอการลงทุนในอนาคต เพราะ ประเทศไทยจะมีวัยแรงงานนอยลง
ทําใหน ักลงทุนจากชาวตางชาติน ําเงินไปลงทุนยังประเทศที่มีกําลังการผลิต ทักษะ คาแรงถูก และเทคโนโลยี พรอมตอการพัฒนาอุตสาหกรรม
ปจจัย ที่ม ีผลตอการออมของภาครัฐ พบวา ปจจัยที่มีผลตอการออมของภาครัฐในทิศ ทางเดีย วกัน ไดแ ก อัตราดอกเบี้ย เงิน ฝากเฉลี่ย ของ
ธนาคารออมสิน และ รายไดประชาชาติ ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 สําหรับปจจัยที่มีผลตอการออมของภาครัฐในทิศทางตรงกัน ขาม ไดแ ก ดัช นี
ราคาผูบริโภคทั่วไป และ รายจายรัฐบาล ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 เมื่อพิจารณาคาสัมประสิทธิ์ข องตัวแปร พบวา อัตราดอกเบี้ย เงิน ฝากเฉลี่ยของ
ธนาคารออมสิน รายไดประชาชาติ ดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไป และ รายจายรัฐบาล มีคาสัม ประสิทธิ์เทากับ 0.6122, 3.3994, -16.8579 และ -2.4188
ตามลําดับ สามารถอธิบายไดดังนี้
1. อัตราดอกเบี้ยเงิน ฝากเฉลี่ย ของธนาคารออมสิน เพิ่มขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหการออมของภาครัฐเพิ่มขึ้น รอยละ 0.61 ที่ระดับนัยสําคัญ
ทางสถิติ 0.05 สอดคลองกับงานวิจัยของ สุธิน ี สหนันทพร (2555) พบวา ตัวแปรอัต ราดอกเบี้ย เงิน ฝากประจําเฉลี่ย 3 เดือนของธนาคารพาณิช ย มี
ความสัมพัน ธในทิศทางเดีย วกันกับการออมของประเทศที่ระดับความเชื่อมั่น รอยละ 95 โดยคาสัม ประสิทธิ์มีคาเทากับ 70,704.04 สามารถอธิบายไดวา
เมื่ออัตราดอกเบี้ย เงิน ฝากประจําเฉลี่ย 3 เดือนของธนาคารพาณิชยเพิ่มขึ้นรอยละ 1 จะทําใหการออมของประเทศเพิ่มขึ้น 70,704.04 ลานบาท
2. เมื่อรายไดประชาชาติเพิ่มขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหภาครัฐมีเงินออมเพิ่มขึ้น รอยละ 3.40 ที่ระดับนัย สําคัญทางสถิติ 0.05 ซึง่ สอดคลองกับ
งานวิจัยของ ศุภชัย ธํารงสกุล (2536) ไดศึกษาเรื่อง ปจจัย ที่มีผลตอ พฤติกรรมการออมของประเทศไทย พบวา อัต ราการออมของประเทศไทยมี
ความสัมพัน ธทิศทางเดีย วกับ รายไดประชาชาติ และ อัตราดอกเบี้ย ซึ่งเมื่ออัตราการออมเพิ่ม สูงขึ้น รายไดประชาชาติ และ อัตราดอกเบีย้ เพิม่ สูงขึน้ ตาม
ไปดวย
3. ดัชนีราคาผูบริโภคทั่วไปปรับราคาเพิ่ม ขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหภาครัฐมีเงินออมลดลง รอยละ 16.86 ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 ซึ่ง
สอดคลองกับงานวิจัยของ สุธินี สหนัน ทพร (2555) พบวา ตัวแปรอัตราเงินเฟอ (Inflation) จะมีความสัมพัน ธในทิศทางตรงขามกับการออมของประเทศ
ที่ระดับความเชื่อมั่น รอยละ 95 โดยคาสัมประสิทธิ์ม ีคาเทากับ 6,430.11 สามารถอธิบายได วาเมื่ออัตราเงิน เฟอเพิ่มขึ้น รอยละ 1 จะทําใหการออมของ
ประเทศลดลง 6,430.11 ลานบาท
4. เมื่อรัฐบาลมีรายจายเพิ่ม ขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหเงิน ออมภาครัฐลดลง รอยละ 2.42 ที่ระดับ นัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 สอดคลองกับ
ทฤษฎีมหภาคของเคนส กลาวคือ รายไดหักดวยรายจาย เทากับ เงินออม ยิ่งรายจายเพิ่มมากขึ้น เงินออมจะลดลง
ปจจัย ที่ม ีผลตอการออมของภาคเอกชน พบวา ปจจัย ที่มีผลตอการออมของภาคเอกชนในทิศทางเดียวกัน ไดแ ก ดัชนีราคาผูบริโภคทั่วไป ที่
ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 และ การสงออก วิกฤตสังคมผูสูงอายุ ที่ระดับนัย สําคัญทางสถิติ 0.10 สําหรับปจจัย ที่มีผลตอการออมของภาคเอกชนใน
ทิศทางตรงกันขาม ไดแ ก อัตราแลกเปลี่ย น และ รายไดประชาชาติ ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 เมื่อพิจารณาคาสัมประสิทธิ์ข องตัวแปร พบวา ดัช นี
ราคาผูบริโภคทั่วไป การสงออก วิกฤตสังคมผูสูงอายุ อัตราแลกเปลี่ย น และ รายไดประชาชาติ มีคาสัม ประสิทธิ์เทากับ 2.9021, 1.7393, 0.2840, 3.3715 และ -3.4771 ตามลําดับ สามารถอธิบายไดดังนี้
1. เมื่อดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไปปรับราคาสูงขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหภาคเอกชนมีเงินออมเพิ่มขึ้นรอยละ 2.90 บาท ที่ระดับนัย สําคัญ ทาง
สถิติ 0.05 กลาวคือ ถาดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไปที่เกี่ย วของกับสิน คาที่ใชเปน วัตถุดิบในการผลิต เมื่อมีการปรับราคาสูงขึ้น ทําใหผูผลิตมีตนทุนที่เพิ่มขึ้น
จึงทําใหตองปรับราคาขายสูงขึ้น สงผลใหมีกําไร และ เงินออมลดลง นอกจากนี้การปรับราคาสินคาสูงขึ้นยังสงผลใหเกิดเงิน เฟอในระบบเศรษฐกิจ ทําให
มีสวนเกี่ย วของกับภาคครัวเรือนทางดานรายได เนื่องจากสงผลใหม ีการปรับคาครองชีพใหสูงขึ้น เชน รายได คาแรงขั้นต่ํา เปนตน ทําใหเศรษฐกิจขยายตัวได
จากอุปสงคภายในประเทศ จึงมีเงินออมของภาคเอกชนเพิ่มขึ้น
[280]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. เมื่อมูลคาการสงออกเพิ่มขึ้นรอยละ 1 จะสงผลใหภาคเอกชนมีเงินออมเพิ่มขึ้น รอยละ 1.74 ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10 ซึง่ สอดคลอง
กับงานวิจัย สุวิไล ศรีคคนานตกุล, 2534 ไดศึกษาเรื่องปจจัยที่ม ีผลตอการออมของภาคเอกชนไทย พบวา การออมของภาคครัวเรือนมีความสัม พันธใน
ทิศทางเดียวกัน กับรายไดสุทธิของครัวเรือนที่แ ทจริง และ จํานวนสาขาของธนาคารพาณิชย มีความสัม พันธในทิศทางตรงกันขามกับอัตราดอกเบี้ย เงิน
ฝากที่แทจริง ในขณะที่การออมของภาคธุรกิจเอกชน มีความสัม พัน ธในทิศทางเดียวกัน กับผลกําไรสุทธิข องภาคธุรกิจเอกชน เพราะ เงินออนคาลง การ
สงออกจึงขยายไดดี
3. วิกฤตสังคมผูสูงอายุ จะสงผลใหภาคเอกชนมีการออมเพิ่ม ขึ้น รอยละ 32.84 ที่ระดับ นัย สําคัญ ทางสถิติ 0.10 เพื่อเปน การสรางรายได
ใหกับผูสูงอายุในอนาคต รัฐบาลควรจะใชนโยบายเชิงรุก สอดคลองกับงานวิจัย ของ สุดารัตน สุดสมบูรณ (2557) กลาววา การจัดสวัสดิการสังคมสําหรับ
ผูสูงอายุม ีการพัฒนาการมาอยางตอเนื่อง และมีการบูรณาการในหลายภาคสวนไมวาจะเปน ภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน ทั้ง นี้เพื่อ รองรับ
จํานวนผูสูงอายุที่จะมีจํานวนเพิ่ม มากขึ้นเรื่อยๆ ในขณะเดียวกัน ภาครัฐจะตองมีการปรับเปลี่ยนนโยบายจากเชิงรับมาเปน เชิงรุก เชน การสรางความ
ตระหนักใหคนในชาติเห็นความสําคัญของผูสูงอายุวาเปนบุคคลที่ทรงคุณคาตอสังคม มิใชภาระของสังคม
4. เมื่ออัตราแลกเปลี่ยนมีคาเพิ่ม ขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหภาคเอกชนมีเงิน ออมลดลง รอยละ 3.37 ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 ซึ่งอัตรา
แลกเปลี่ย นจะเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงไปตามอุปสงคและอุปทานของเงิน ตราตางประเทศในแตละชวงเวลา ถาอุปสงคมาก แตอปุ ทานนอย คาเงินจะออน
คา การออมลดลง แตถ าอุปสงคนอย อุปทานมาก คาเงินจะแข็งคาลง เงิน ออมมากขึ้น สอดคลองกับทฤษฎีความเสมอภาคของอํานาจซื้อ
5. เมื่อรายไดประชาชาติเพิ่มขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหภาคเอกชนมีเงิน ออมลดลงรอยละ 3.48 ที่ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 ในภาคเอกชน
รายไดประชาชาติมีสวนเกี่ยวของการลงทุนของภาคธุรกิจ ถามีการลงทุนเพิ่มมากขึ้น เศรษฐกิจขยายตัวเพิ่ม ขึ้น สงผลใหรายไดประชาชนภาคครัวเรือ น
เพิ่ม สูงขึ้น จึงนํามาจับจายใชสอย เปน เงินหมุน เวีย นในระบบเศรษฐกิจ จึงสงผลใหในภาคครัวเรือนออมเงินลดลง
จากผลการศึกษา สรุปไดวา วิกฤตสังคมผูสูง อายุในประเทศไทยสง ผลกระทบตอ การลงทุ น ของภาครัฐเพิ่ม ขึ้น เนื่องจากตองมีก ารสราง
โครงสรางสาธารณูปโภคใหเหมาะสมกับผูสูง อายุ เรง พัฒนาทางดานเทคโนโลยี เพื่อลดการใชแ รงงานที่กําลังจะขาดแคลน แตเพิ่ม ทักษะในการใช
เทคโนโลยีในการทํางานแทน และ การออมของภาคเอกชนจะเพิ่มขึ้น เนื่องจากมีการผลิตสินคาเพื่อใชในการอุปโภค บริโภคเพิ่ม ขึ้น เนือ่ งจากในปจจุบนั
มีแ นวโนมของประชากรที่รักษาสุข ภาพมากขึ้น จึงมีสิน คาเพื่อสุขภาพออกมากระตุน การใชจายไดดี นอกจากนี้คนสูงอายุจําเปนตองบริโภคอาหารเพื่อ
สุข ภาพ จึงเปน การขยายตัวของภาคธุรกิจ ในขณะที่สงผลกระทบตอการลงทุนของภาคเอกชนลดลง เนื่องจากสวนใหญจะเนน การขยายกิจการมากกวา
การเขามาลงทุนทําธุรกิจใหม เพราะ มีการยายฐานการผลิตไปยังประเทศที่ม ีอัตราคาแรงงานขั้นต่ําถูก เปนการลดตน ทุน การผลิต ทําใหม ีแ นวโนม ของ
การเคลื่อนยายแรงงานไปทํางานยังตางประเทศสูง ซึ่งเปนผลกระทบมาจากประชากรวัย แรงงานขาดแคลน ภาคธุรกิจมีการเคลื่อ นยายเงิน ทุน ไปยัง
ประเทศอื่น ทําใหเศรษฐกิจชะลอตัวลง เงินออมจึงลดลง แตวิกฤตสังคมผูสูงอายุไมสงผลตอการออมของภาครัฐบาล เนื่องจากจะไปเกีย่ วของในดานของ
รายจายภาครัฐบาล เชน นโยบายเบี้ยยังชีพผูสูงอายุ การพัฒนาโครงสรางสาธารณูปโภค เปน ตน
ขอเสนอแนะ
จากการศึกษา พบวา ในชวงสังคมผูสูงอายุ การลงทุน ภาครัฐของประเทศไทยสูงขึ้น ควรเรงการลงทุนเชิงรุก โดยการจัดสรรงบประมาณเพื่อ
รองรับรายจายที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต ดวยการสรางสิ่งอํานวยความสะดวกคนสูงอายุ พัฒนาระบบการขนสง สนับสนุน ใหมีก ารระดมทุน มากกวาการ
กูย ืมเงินจากตางประเทศมาลงทุน จัดหาโครงการรวมทุน ระหวางรัฐบาลไทยกับภาคเอกชน โดยไดประโยชนในแงส าธารณะประโยชน แตการลงทุน
ภาคเอกชนลดลง ควรเรงดานการพัฒนาเทคโนโลยี เพื่อใชเทคโนโลยีในการทํางานแทนจํานวนประชากรวัย แรงงานที่ลดจํานวนลง ในขณะที่ก ารออม
ภาครัฐของประเทศไทยลดลง รัฐบาลจึงควรเรงภาคการสงออกเพิ่ม ขึ้น เปนการสรางรายไดอีกทางหนึ่ง และ พัฒนาระบบการออมเงิน เพื่อ วัย เกษีย ณ
อยางยั่งยืน โดยดูตน แบบจากประเทศที่พัฒนาแลว และอยูในสังคมผูสูงอายุเชนกัน อาทิ ญี่ปุน เพื่อนํามาปรับใชในการพัฒนาระบบการออม กองทุน
นอกจากนี้ในชวงสังคมผูสูงอายุ การออมของภาคเอกชนเพิ่มขึ้น เนื่องจากมีการขยายกิจการเพื่อรองรับการลงทุนภาครัฐทีเ่ พิม่ มากขึน้ และจัดหาสินคาให
ตรงตามความตองการของตลาด
แบบจําลองนี้สามารถนําไปใชในการพยากรณการออม และ การลงทุน ประเภทตางๆ ซึ่งสามารถทําใหท ราบการออมรวม การลงทุน รวม
และ ชองวางระหวางการออมและการลงทุน ซึ่งสามารถนําไปใชในการวิเคราะหดุลบัญชีเดินสะพัด เพื่อปรับการออมและการลงทุน ใหอ ยูในสัดสวนที่
เหมาะสมตอการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศไทย
[281]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เอกสารอางอิง
ชมพูน ุท พรหมภักดิ์. 2556. การเขาสูสังคมผูส ูงอายุของประเทศไทย. บทความวิชาการ. สํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
ณชา อนันตโชติกุล. 2559. Roller coaster ride ไปกับกระแสเงินทุนตางชาติ. บทความวิช าการ. สถาบัน วิจัยเศรษฐกิจปวยอึ๊งภากรณ
ดลนุสรณ วรไพบูลย. 2552. ปจ จัยกําหนดสว นตางอัตราดอกเบี้ยเงินฝากและเงินกูข องธนาคารพาณิชยไทย. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ มหาวิทยาลัย นิดา.
ธนาคารแหงประเทศไทย. 2559. รายงานภาวะเศรษฐกิจ ไทย รายป. (Online). www.bot.or.th/Thai/MonetaryPolicy/EconomicConditions/Annual
Report/Pages/default.aspx, 24 เมษายน 2559.
นิภาพร โชติพฤกษวัน. 2554. การศึกษาปจ จัยที่ม ีผลตออัตราแลกเปลี่ยนคาเงิน บาทตอดอลลาร สหรัฐคาเงินบาทตอ ยูโรและคาเงินบาทตอ หยวน.
การศึกษาคน ควาดวยตนเองบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาการเงิน มหาวิทยาลัยหอการคาไทย.
พัฒน จิรธนากิจ. 2557. ความสัมพันธระหวางเงินเฟอ กับการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ . วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาเศรษฐศาสตร
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
พสิษฐ รัตนมณีวงศ. 2555. ปจจัยที่กําหนดกํารออมของประเทศไทย. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ มหาวิทยาลัย
หอการคาไทย.
ศุภ ชัย ธํารงสกุลศิริ. 2536. ปจจัย ที่ม ีผลตอพฤติกรรมการออม ศึกษากรณีข องประเทศไทยในชวงป พ.ศ.2513-2532. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตร
มหาบัณฑิต, สถาบัน เทคโนโลยีสังคม (เกริก).
สุดารัตน สุดสมบูรณ. 2557. สวัสดิการสังคมของผูสูงอายุในประเทศไทย. วิทยานิพนธป รัช ญาดุษ ฎีบัณ ฑิต สาขาการพัฒนาที่ย ั่งยืน มหาวิทยาลัย
ทักษิณ .
สุธินี สหนันทพร. 2555. ปจ จัยที่กําหนดการออมของประเทศไทย. สารนิพ นธเศรษฐศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ มหาวิทยาลัย
หอการคาไทย.
สํานัก นโยบายการออมและการลงทุน . 2559. ขอ มูล การออมและการลงทุน ในภาพรวม. (Online). www.fpo.go.th/S-I/Data.php?DBIndex
=mysql&Language=Thai, 24 เมษายน 2559.
สุวิไล ศรีคคนานตกุล . 2534. ปจ จัยที่มีผ ลตอพฤติกรรมการออมของภาคเอกชนไทย. ภาคนิพนธมหาบัณฑิต สถาบัน บัณฑิตพัฒนาบริหารศาสตร.
Jar Der Luo. 1998. The Savings Behavior of Small Investors: A Case Study of Taiwan. Economic Development and Cultural
Change 46 (4): 771-788.
ปจจัยที่สง ผลตอการใชประโยชนสงู สุดและดีที่สุด
บนที่ดินทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยในเขตกรุงเทพมหานครชั้นใน
[282]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Factors Effectingthe Highest and Best Use of the Lands
within the Crown Propertyin Central Business District of Bangkok
พงศธร มนุญวัฒนพงศ*, ดํารงศักดิ์ รินชุมภู** และ อภิชาต โมฬีช าติ***
Pongsatorn Manoonwattanapong, Damrongsak Rinchumphu and Apichart Moleechart
บทคัดยอ
เนื่องจากการคมนาคมมีการพัฒนา เชื่อมตอ และครอบคลุมมากขึ้น ในเขตกรุงเทพมหานครชั้นใน จึงทําใหที่ดิน ที่ม ีศักยภาพมีมูล คาสูง และ
เหลือจํานวนนอยลง แตที่ดินทรัพยสิน สวนพระมหากษัตริยที่มีศักยภาพสูงยังไมถ ูกพัฒนา ทั้งนี้เปน ที่ทราบกันวาเงื่อนไขปจจัยของการพัฒนาที่ดิน บน
พื้น ที่ดังกลาวมีขอแตกตางจากการพัฒนาบนที่ดิน ประเภททั่วไป การศึกษานี้จึงศึกษาปจจัย ที่สงผลตอการใชประโยชนสงู สุดและดีทสี่ ดุ บนทีด่ นิ ทรัพยสนิ
สวนพระมหากษัตริย ในเขตกรุงเทพมหานครชั้น ใน โดยใชหลักแนวคิดการใชประโยชนสูงสุดและดีที่สุดเปนแนวทฤษฎีหลักในการสรุปตัวแปรทีใ่ ชในการ
สรางแบบสัมภาษณแ ละเก็บขอมูลจากผูเชี่ย วชาญการพัฒนาโครงการอสังหาริม ทรัพย จํานวน 4 ทาน โดยศึกษาขอมูลผานความเห็นตอทีด่ นิ ทรัพยสนิ ฯ
เขตเมืองชั้น ใน แปลงหมายเลข 1 สี่แยกราชเทวี ติดถนนสองดานระหวางถนนเพชรบุรีแ ละถนนพญาไทโดยผลการวิจัยสรุปไดวา ปจจัยทีส่ งผลตอการใช
ประโยชนสูงสุดและดีที่สุดบนที่ดินทรัพยสิน ฯมีทั้งหมด 9 ปจจัย แบงเปน ปจจัยเฉพาะของที่ดินทรัพยสิน ฯ 4 ปจจัย ไดแ ก ปจจัย วัสดุกอ สราง การขอ
อนุญาตกอสราง การคํานวณการเงิน และสิทธิการครอบครอง และมีปจจัย ที่เหมือนกัน กับที่ดิน ทั่วไป 5 ปจจัย ไดแ ก ปจจัย รูปแบบเชา ความเสี่ย ง
กฎหมาย จํานวนหอง และกลุมลูกคา และผลการวิจัย พบวาในกรณีของการพัฒนาบนที่ดิน ทั่วไปซึ่งที่ดินขายขาดได จึงควรพัฒนาเปนคอนโดมิเนียมเพือ่
ขาย แตสําหรับการพัฒนาที่ดินบนที่ดินทรัพยสินฯซึ่งที่ไมสามารถขายขาดได จึงทําใหควรพัฒนาเปนคอนโดมิเนียมเพื่อเชาระยะยาว 30 ป ผลทีไ่ ดจะเปน
ประโยชนตอนักพัฒนาโครงการ และสํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยที่จะทราบแนวทางการพัฒนา และสรางมูลคาสูงสุดใหกับที่ดิน
คําสําคัญ: การใชประโยชนสงู สุดและดีทสี่ ดุ , ที่ดนิ ทรัพยสนิ สวนพระมหากษัตริย, เขตกรุงเทพมหานครชัน้ ใน
Abstract
Transportation has led to an improvement inthe connectivity and wider coverage within the central business district of
Bangkok, which ultimately renders the lands’ worth yetlessen the number of the available land. Nevertheless, the land with
high potentialmarked as the Crown Property is experiencing an ineffective development as It is argued that there are various
distinctive conditions and restrictions with regards to the usage and development of such particular land. This studypurports to
explore the contributing factors of the highest and best use of land owned by the Crown Property specifically amongst the
central business district of Bangkok. The concept of the highest and best use is the study’s main conceptual framework so as to
arrive at the conclusions of the concerning variables, which will then be utilised to create the interview questionnaires. This
research consists of series of interviews conducted upon four experts working in real estate development and review as well as
assess their given comments with regards to the issue of the land owned by the Crown Property, which is plot number 1 at
Ratchathewi intersection. The findings indicate that there are 9 factors for the highest and best use of theCrown Property’s land.
In essence, there are 4 relevant factors which are namely construction material, construction permits, financial calculations, and
* นักศึกษา หลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร; E-mail:
[email protected]
**
อาจารย คณะสถาปตยกรรมศาสตรและการผังเมือง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร; E-mail:
[email protected]
***
กรรมการผูจัดและผูอํานวยการฝายการลงทุน กลุ ม บริ ษัท ณ รั ก ษ จํา กั ด ; E-mail:
[email protected]
[283]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
possession rights. In addition, there are 5 general land factors concerning lease model, business risks, legal, amount of room,
and customers. Also, the results presented in the case of development on general land (Free hold) indicate thatit should be
developed as condominium for sale. None the less, in the case of development on the Crown Property’s land (Lease hold), it
should be developed as condominium for rent with the specified period of 30 years. Accordingly, the result will be beneficial to
the project developers and the Crown Property Bureau upon developingsuitable guidelines and generating maximum value for
the land.
Keywords: Highest and Best Use, Crown Property, Central Business District of Bangkok
บทนํา
ภาวะราคาที่ดินในปจจุบันของเขตกรุงเทพฯและปริมณฑล ปรับขึ้นเฉลี่ยรอยละ 4.8 ตอป แตในเขตเมืองชั้นในมีการปรับขึ้น เฉลี่ย รอยละ 10-20
ตอป (วสันต คงจันทร, 2553) อันเนื่องมาจากการพัฒนาทางดานกายภาพในเขตเมืองชั้นในซึ่งเปนแหลงธุรกิจที่สําคัญของประเทศมีม ากขึ้น การคมนาคมที่
เชื่อมถึงกันอยางสะดวกสบายมากขึ้น ไดแก รถไฟฟามหานครสายเฉลิมพระเกียรติ (BTS) รถไฟฟามหานครสายเฉลิมรัชมงคล (MRT) และระบบรถไฟฟาเชื่อม
ทาอากาศยานสุวรรณภูม ิ (Airport Rail Link) หรือ เห็นไดจากอัตราการเพิ่มขึ้นของหางสรรพสินคา คอนโดมิเนีย ม โรงแรมหรู เปนตน สงผลใหที่ดินในเขต
เมืองชั้นในไดรับความนิยมเพิ่มสูงขึ้น ทั้งจากนักลงทุน และนักพัฒนาอสังหาริมทรัพย ซึ่งสวนทางกับจํานวนแปลงที่ดินที่ม ีศักยภาพ กลับมีจาํ นวนลดลง สงผล
ใหราคาที่ดินในเขตเมืองชั้นในปรับตัวเพิ่มสูงขึ้นดวยเหตุดังกลาวขางตน เปนผลใหที่ดินที่มีศักยภาพไดถ ูกครอบครองโดยนักลงทุนทัง้ ในและตางประเทศ ทีด่ นิ
ที่ม ีศักยภาพถูกพัฒนาจากนักพัฒนาอสังหาริมทรัพยแลวเปนจํานวนมาก ในปจจุบันที่ดินในเขตเมืองชัน้ ในที่ดินที่ม ีศักยภาพเหลือจํานวนนอยลง หรือบางทีถ่ ูก
พัฒนาจนหมดแลว
ทามกลางปญหาดังกลาวจึงทําใหที่ดินทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยจึงเปนอีกทางเลือกหนึ่ง เนื่องจากสํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยไ ด
มีนโยบายใหเชาที่ดินเพื่อการใชประโยชนในเชิงพาณิชย โดยมีการเปดประมูลใหเชาระยะยาวแกผูที่สนใจ ซึ่งที่ดินดังกลาวมีจํานวนแปลงที่ดิน จํากัด แตเปน
ที่ดินที่มีศักยภาพสูง อยูในทําเลใจกลางเมือง ยกตัวอยางเชน ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ.2558 ที่ผานมาสํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย ไดทําการเปด
ประมูลที่ดินแปลงหมายเลข 1 บริเวณสี่แยกราชเทวี เนื้อที่ 2-3-98 ไร ปลอยใหเชาระยะเวลา 30 ป ซึ่งผูที่เขารับการประมูลจะตองเสนอแผนพัฒนาโครงการ
ขั้นตน เชน แนวคิดเบื้องตนในการออกแบบ รูปแบบโครงการ สิ่งอํานวยความสะดวกภายในโครงการ ระยะเวลาในการกอสราง รายละเอียดของพื้นที่ใชสอย
และผลตอบแทนของโครงการ โดยการประมูลนี้ม ีบริษัท เอกชนใหความสนใจและเขารวมการประมูลเปนจํานวนมาก (สํานักงานทรัพยสนิ สวนพระมหากษัตริย,
2558) เพราะที่ดินแปลงนี้เปนที่ดินที่อยูในทําเลธุรกิจ มีศักยภาพในการพัฒนาสูง ใกลจุดขึ้นลงสถานีรถไฟฟาราชเทวี และในอนาคตทางรัฐบาลมีแ ผนการ
ลงทุนรถไฟฟาสายสีสม (ตลิ่งชัน-มีนบุรี) ที่จะตัดผานบริเวณสี่แยกราชเทวี
ดังนั้น การศึกษานี้จึงเล็งเห็นความสําคัญของรูปแบบโครงการบนที่ดินทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย ที่อยูในเขตเมืองชั้นในของกรุงเทพมหานคร
โดยศึกษาถึงปจจัยการหามูลคาสูงสุดโดยใชหลักการการใชประโยชนสูงที่สุดและดีที่สุด (Highest and best use) เปนแนวคิด ในการประเมิน โครงการ
อสังหาริม ทรัพยเพื่อแสดงใหเห็น มูลคาสูงสุดของทรัพยสินนั้น โดยพิจารณาความเปน ไปไดของโครงการในดานตางๆ อัน ไดแ ก การใชประโยชนสูงสุด
ภายใตเงื่อนไขทางกฎหมาย (Legally permissible) การใชประโยชนสูงสุดภายใตเงื่อนไขทางกายภาพ (Physically possible) การใชประโยชนสูงสุด
ภายใตกรอบทางการตลาด (Market possible)การใชประโยชนภายใตกรอบทางการเงิน (Financially feasible)และการใชประโยชนที่ทําใหเกิด
ประสิทธิภาพสูงที่สุด (Maximally productive) (Anthony J. Luce, 2012)เพื่อใหเกิดการใชประโยชนที่มีประสิทธิภาพ และคุมคาแกการลงทุนบนที่ดินทีม่ ี
ศักยภาพสูง ประโยชนที่ไดรับจะสงผลดีตอนักพัฒนาโครงการที่ตองการลงทุน และนักออกแบบรูปแบบของโครงการ จะทราบถึงแนวทางในการพัฒนาโครงการ
และปจจัยที่ตองคํานึงถึงเมื่อไดรับคัดเลือกใหพัฒนาที่ดิน รวมถึงสํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยเองที่จะทราบถึงผลตอบแทน และมูลคาสูงสุดของ
ที่ดิน
วัตถุประสงค
[284]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1. เพื่อศึกษาปจจัย ทีส่ งผลตอการใชประโยชนสงู สุด และดีทสี่ ดุ บนที่ดนิ ทรัพยสนิ สวนพระมหากษัตริย ในเขตเมืองชัน้ ในของกรุงเทพมหานคร
2. เพื่อศึกษาการเปรียบเทียบปจจัย ที่เหมือนและแตกตางกันระหวางที่ดนิ ทรัพยสนิ สวนพระมหากษัตริยแ ละที่ดนิ เอกชน
วิธีการวิจัย
งานวิจัยที่เกี่ยวของ
ฉัตรเฉลิม นิพนธเจริญศรี, ธีรพัฒน จิตรามัย กุล และณพัชรทา ประเสริฐวุฒิวัฒนา. (2548) ศึกษาเรื่องการหา highest and best use แบบ
Site looking for use ของที่ดิน ในซอยสุขุม วิท 1: โครงการ Service apartment เปน การจําลองการศึกษาความเปน ไปไดในการพัฒนาที่ดิน แปลง
ดังกลาว เพื่อกอใหเกิดประโยชนสูงสุดตามหลักการการใชประโยชนสูงสุดและดีที่สุด เมื่อพิจารณาถึงทางเลือกพบวา มีความเปน ไปไดในการพัฒนาใน 6
กรณี โดยจะพิจารณาถึงความเปนไปไดของแตละกรณีโดยใชการศึกษาภาพรวมสถานการณทางเศรษฐกิจ วิเคราะหการตลาด วิเคราะหค วามเปน ไปได
ทางกายภาพของที่ดิน การวิเคราะหคูแ ขง การกําหนดกลยุทธทางการตลาด และวิเคราะหความเปน ไปไดทางการเงิน
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดทําการศึกษาถึงที่ดินที่อยูในการดูแลของสํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยโ ดยใชเกณฑการคัดเลือกคือ
ตองเปนที่ดินที่อยูในเขตกรุงเทพมหานครชั้น ใน มีขนาดพื้นที่ 2-5 ไร และมีศักยภาพในการลงทุนเชิงพาณิช ยกรรม
ดังนั้น ผูวิจัย จึงเลือกทําการศึกษาที่ดิน ทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย ผานที่ดิน แปลงหมายเลข 1 สี่แ ยกราชเทวีเพราะมีคุณ สมบัติต ามเกณฑในการ
คัดเลือก และประกอบกับสํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยเปดประมูลใหเอกชนเขามาเชาที่ดิน แปลงนี้เพื่อการพาณิช ย
รายละเอียดของที่ดิน แปลงนี้ไดแ ก ที่ดินตั้งอยูบริเวณสี่แ ยกราชเทวี ติดถนนเพชรบุรีและถนนพญาไท โดยอยูหางจากรถไฟฟาสถานีราชเทวีเปนระยะทาง
210 เมตรที่ดิน มีลักษณะเปน รูปสี่เหลี่ยมคางหมูม ีพื้น ที่ 2-3-97 ไร โดยกําหนดสัญ ญาเชาเปนเวลา 30 ป ดังรูปที่ 1
รูปที่ 1 แผนที่สงั เคปและขนาดของทีด่ นิ แปลงหมายเลข 1 โดย สํานักงานทรัพยสนิ สวนพระมหากษัตริย, 2558
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
การวิจัยนี้เก็บขอมูลผานความเห็นของผูเชี่ย วชาญ 4 ทาน โดยมีเกณฑในการคัดเลือกผูเชี่ย วชาญ ดังนี้
1. เปน ผูเชี่ย วชาญดานการวางรูปแบบโครงการอสังหาริมทรัพยอยางนอย 10 ป
2. เปน ผูเชี่ย วชาญดานการลงทุน บนที่ดิน ในเขตกรุงเทพมหานครชั้นในอยางนอย 10 ป
3. เปน ผูเชี่ย วชาญดานการหามูลคาสูงสุดของที่ดิน ในเขตกรุงเทพมหานครชั้นในอยางนอย 10 ป
[285]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แบบสัมภาษณประกอบดวยคําถามเพื่อครอบคลุม ตัวแปรอันไดแ ก รูปแบบของโครงการ ความเหมาะสมของราคาขาย/เชา แนวโนม ราคา
ขาย/เชา อัตราการขาย/เชา กฎหมายและขอบังคับในการพัฒนาโครงการ และระเบีย บขอกําหนดของที่ดินทรัพยสิน สวนพระมหากษัตริย
การวิเคราะหขอ มูล
หลังจากสัมภาษณผูเชี่ย วชาญครบทั้งหมด จากนั้น จึงนําขอมูลมารวบรวม และถอดขอมูลจากสัม ภาษณในประเด็น คําถามเดียวกัน เพือ่ นํามา
เปรียบเทียบโดยมีแนวทางการวิเคราะหดังนี้ ความเห็นของขอมูลที่เหมือนกัน 2 ใน 4 จะนํามาพิจารณา ในกรณีที่ความเห็น ของผูเชี่ย วชาญบอกเปน
ลําดับ จะนํามาวิเคราะหรวมกับลําดับที่ไดจากผูเชี่ยวชาญทั้ง 4 ทาน กรณีที่ความเห็น เปนตัวเลข จะนํามาพิจารณาเพื่อหาชวงขอมูลที่เหมาะสม และใน
กรณีข องความเห็นเพิ่มเติม ซึ่งอาจจะมาจากความเชี่ย วชาญเฉพาะของผูเชี่ยวชาญ ผูวิจัย จะนํามาสรุปเพิ่ม เติมในประเด็น นั้นๆ ดวย
จากการวิเคราะหข อมูลขางตน จึงไดทําการเก็บขอมูลดวยวิธีการสัม ภาษณผูเชี่ย วชาญ โดยขอมูลคุณลักษณะของผูใหสมั ภาษณ สามารถสรุป
ไดในตารางที่ 1
ตารางที่ 1 คุณลักษณะของผูใหสมั ภาษณ
คุณลักษณะของผูใหสมั ภาษณ
ผูใหสมั ภาษณ 1
ผูใหสมั ภาษณ 2
ผูใหสมั ภาษณ 3
ผูใหสมั ภาษณ 4
ตําแหนง
รองประธาน
กรรมการ
กรรมการผูจัดการ
กรรมการผูจัดการและ
ผูอ ํานวยการฝายการลงทุน
กรรมการบริหาร
ประสบการณดานการพัฒนา
โครงการอสังหาริมทรัพย/ป
มากกวา 10 ป
15 ป
มากกวา 10 ป
มากกวา 10 ป
หนาที่รับผิดชอบ
วางแผนกลยุทธ
พัฒนาโครงการและที่ปรึกษา
ดานการศึกษาความเปน ไปได
พัฒนาโครงการ
อสังหาริมทรัพย
ที่ปรึกษาดานการตลาด
และบริหารงานขาย
ผลการวิจัย
หลักจากสัม ภาษณผูเชี่ย วชาญ 4 ทาน ผูวิจัย ไดทําการสรุปความเห็น ของผูเชี่ยวชาญในคําถามแบบเดีย วกัน โดยสรุป ขอ มูล เปรีย บเทีย บใน
ประเด็นตางๆ และสามารถวิเคราะหข อมูลตามทฤษฎีการใชประโยชนสูงสุดและดีที่สุด ดังตารางที่ 2
ตารางที่ 2 ระเบีย บและขอกําหนดดานกฎหมาย
ระเบียบและขอกําหนด
ดานกฎหมาย
ผูใหสมั ภาษณ 1
ผูใหสมั ภาษณ 2
ผูใหสมั ภาษณ 3
กฎหมายขอบังคับทีส่ ําคัญ กฎหมายสิ่งแวดลอม (EIA)
กฎพืน้ ที่หามสราง
FAR Bonus
ขอใดที่ควรคํานึงถึงเมือ่ มี กฎหมายควบคุมอาคารทั่วไป กฎหมายผังเมือง ขอกําหนด
กฎหมายความสูงและ
การพัฒนาโครงการบน
FAR OSR
เสน ทางวิทยุการบินกฎหมาย
ที่ดนิ แปลงนี้
FAR Bonus
โรงแรม
กฎหมายสิ่งแวดลอม (EIA)
ระเบียบและขอกําหนด
ดานกฎหมาย
ผูใหสมั ภาษณ 1
ผูใหสมั ภาษณ 2
[286]
ผูใหสมั ภาษณ 3
ผูใหสมั ภาษณ 4
กฎหมายควบคุมอาคาร
กฎหมายการเชา
กฎหมายโรงแรม
ผูใหสมั ภาษณ 4
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
รูปแบบของโครงการที่จะ
เกิดขึน้ จากการพัฒนา
ที่ดนิ แปลงนี้ โดยพิจารณา
ทั้งโครงการประเภทขาย
ขาดและประเภทใหเชา
1.คอนโดมิเนียม (ขาย)
2คอนโดมิเนียม (เชา30ป)
3.สํานักงาน (ขาย)
4.เซอรวสิ อพารทเมนท
5.โรงแรม
1.คอนโดมิเนียม (ขาย)
2.โรงแรม (เชา)
3.คอนโดมิเนียม (เชา30ป)
4.เซอรวสิ อพารทเมนท
(เชา)
5.สํานักงาน (เชา)
1.คอนโดมิเนียม (ขาย)
2.คอนโดมิเนียม (เชา30ป)
3.โรงแรม (เชา)
4.สํานักงาน (เชา)
5.เซอรวสิ อพารทเมนท
(เชา)
คอนโดมิเนียมทีม่ ชี วง
ราคา 150,000-240,000
บาท/ตรม.
หรือราคาเฉลี่ยอยูที่
180,000 บาท/ตรม.
คอนโดมิเนียม เกรด A- ชวง
ราคา 150,000-200,000
บาท
คอนโดมิเนียมทีม่ ชี วงราคา
150,000-240,000 บาท/
ตรม.
ขึน้ อยูก ับปจจัยดานราคา
ที่ดนิ
1.คอนโดมิเนียม (ขาย)
2.คอมมูลนิตมี้ อลล
3.โรงแรม
4.สํานักงาน
5.เซอรวสิ อพารทเมนท
ความเปนไปไดดานอัตรา Presale ตองขายไดม ากกวา คอนโดมิเนียมสามารถขายได
การขายตอเดือน
40% ใน 6 เดือน
20-30 หองตอเดือน
ขายเดือนละ 4%-5% ตอ ขึน้ อยูก ับปจจัยดานราคา
เดือน = 20-24 เดือน
ที่ดนิ
ขาย 150,000 บ./ตรม. หมด
ใน 20 เดือน
ขาย 180,000 บ./ตรม. หมด
ใน 24 เดือน
ขาย 200,000 บ./ตรม. หมด
ใน 36 เดือน
ความเหมาะสมของคาเชา ราคาขายคอนโดมิเนียมแบบ
และแนวโนมของราคา
ใหเชาระยะยาว Discount
30% จากราคาขาย
คอนโดมิเนียม
ราคาขายคอนโดมิเนียมแบบ
ใหเชาระยะยาว จะมีราคา
80% จากราคาขาย
คอนโดมิเนียม
ความเปนไปไดดานอัตรา
การเชา
ความแตกตางระหวาง
ที่ดนิ ทัว่ ไป และทีด่ นิ
ทรัพยสนิ สวน
พระมหากษัตริย
คาเชาโรงแรม 1,000-1,500
บาท/หอง/เดือน
สํานักงานใหเชา 600-700
บ./ตรม./เดือน
โรงแรมมีอตั ราการเชาตอ
เดือน 72%
ขึน้ อยูก ับปจจัยดานราคา
ที่ดนิ และระยะเวลาใน
การเชา
ขึน้ อยูก ับปจจัยดานราคา
ที่ดนิ
ที่ดนิ ทัว่ ไปตองศึกษาการเงิน
ไมตอ งยืน่ ขออนุญาตกับ
ระเบีย บการเชา การไดมาใน สัญญาเชา 30 ปแลวตอได
ปที่1-ปท1ี่ 6 (มูลคาตึก) แต กรุงเทพมหานคร แตสามารถ
สิทธิการครอบครอง
ไหม
ที่ดนิ ทรัพยสนิ ฯตองศึกษา
สงแบบใหกับสํานักงาน
ทีด่ นิ สวนใหญแปลงใหญ
การเงินตัง้ แต ปแรก-ปที่หมด ทรัพยสนิ ไดเลย แตตอ งถูก
จึงทําใหใชเงินคอนขาง
สัญญา (30ป)
กฎหมาย
เยอะ
และการเลือกใชวสั ดุตอ ง
สามารถใหเชาตอได
จากข อ มู ล ที่ได จากการสั ม ภาษณ ผู เ ชี่ ย วชาญเพื่ อ ศึ ก ษาถึ ง ป จจั ย ด านต างๆที่ สง ผลต อ รู ป แบบของโครงการบนที่ดิ น ทรั พ ย สิ น ส ว น
พระมหากษัตริย ผูวิจัยสามารถสรุปปจจัย จากคําตอบโดยใชแ นวคิดทฤษฎีการใชประโยชนสูงสุดและดีที่สุด ดังตอไปนี้
[287]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจ จัยดานกฎหมาย
1. ปจจัย ดานกฎหมาย พบวา ตองเริ่ม พิจารณาจาก พื้นที่หามสราง กฎหมายควบคุม อาคาร ระยะรน ความสูงของอาคาร กฎหมายผัง เมือง
สัดสวนพื้นที่โครงการตอพื้นที่ดิน (F.A.R.) สัดสวนพื้น ที่วางตอพื้น ที่อาคาร (O.S.R.) รวมไปถึงกฎหมายรูปแบบโครงการที่มีความเฉพาะตัวเชน กฎหมาย
โรงแรมเปนตน แตสิ่งที่ตองคํานึงถึงจากความเห็น ของผูเชี่ยวชาญ 3 ทาน ไดแก ขอกําหนดสิ่งแวดลอม (EIA) และการไดเพิ่มสัด สว นพื้น ที่โครงการตอ
ที่ดิน (F.A.R. bonus) จากการที่โครงการอยูบริเวณแนวรถไฟฟา
2. ปจจัยดานการขออนุญาตกอสราง พบวา การขออนุญ าตกอสรางบนที่ดินทรัพยสิน สวนพระมหากษัตริยสามารถยื่น ขออนุญาตกอสรางกับ
สํานักงานทรัพยสินไดเลย โดยไมตองไปขออนุญาตกอสรางที่สํานักงานเขตกรุงเทพมหานคร
3. ปจจัย ดานสิทธิการครอบครอง พบวา การกอ สรางอาคารบนที่ดิน ทรัพ ยสิน สวนพระมหากษัต ริย แ ลว เสร็จ ถือ วา อาคารนั้น เปน ของ
สํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยเปน ผูถ ือครอง
ปจ จัยดานกายภาพ
1. ปจจัย ดานความเสี่ยง พบวา คอนโดมิเนีย มเปน ธุรกิจที่ม ีความเสี่ยงต่ํา อัตราการคุมทุนเร็ว จึงเหมาะกับ ที่ดิน ในเขตเมืองชั้น ในแบบนี้
2. ปจจัย ดานจํานวนหองพักอาศัย พบวา จํานวนหองคอนโดมิเนียมจากการพัฒนาโครงการบนที่ดิน นี้คือ 400 หอง คิดจากพื้น ที่ข าย 60%
ของพื้นที่อาคารทั้งหมด
3. ปจจัยดานวัสดุภายในโครงการ พบวา วัสดุที่เหมาะสมกับการพัฒนาโครงการบนที่ดิน ของทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย มีหลักเกณฑใหใช
วัสดุที่มีความแข็งแรงทนทาน เพื่อสามารถนําไปปลอยเชาตอไดเมื่อหมดสัญญา
ปจ จัยดานการตลาด
1. ปจจัยดานรูปแบบโครงการ จากความเห็น ของผูเชี่ยวชาญในการศึกษาตลาด ความเปนไปได อุปสงค และอุปทาน สามารถพัฒนาโครงการ
ไดดังนี้
1.1 ในกรณีที่ดินทั่วไปรูปแบบโครงการที่เหมาะสมคือ โครงการแบบขาย โดยความเห็นจากผูเชี่ย วชาญ 4 คน เลือกพัฒนารูปแบบ
โครงการคอนโดมิเนีย ม
1.2 ในกรณีที่ดินทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย รูปแบบโครงการที่เหมาะสมคือ โครงการแบบเชาระยะยาว โดยความเห็น จาก
ผูเชี่ยวชาญ เลือกรูปแบบของโครงการ โดยผูวิจัยไดจัดลําดับตามคะแนนไดดังนี้ รูปแบบของโครงการที่เหมาะสมมากที่สุดคือ คอนโดมิเนียมใหเชาระยะ
ยาว 30 ป รูปแบบรองลงมาคือ โรงแรม และรูปแบบตอมาคือ สํานักงาน
2. ปจจัยดานกลุม ลูกคา พบวา โครงการที่จะพัฒนาบนที่ดิน บริเวณแยกราชเทวีนี้ จะไดกลุม ลูกคาระดับกลางบน และถาเปนลูกคาตางชาติจะ
เปน กลุมลูกคาชาวเอเชีย
3. ปจจัย ดานราคาขาย พบวา ระดับราคาขายของคอนโดมิเนียมที่เหมาะสมอยูในชวง 150,000-200,000 บาทตอตารางเมตร
4. ปจจัย ดานราคาเชา พบวา ระดับราคาขายของคอนโดมิเนีย มแบบเชาระยะยาว 30 ปที่เหมาะสมคือ รอยละ 70-80 ของราคาขาย
คอนโดมิเนีย มในลักษณะเดีย วกัน
ปจ จัยดานการเงิน
1. ปจจัย ดานอัตราการขายตอเดือน พบวา การพัฒนาคอนโดมิเนีย มบริเวณนี้สามารถมีอัตราการขายตอเดือนเปน 20-26 หองตอเดือน
2. ปจจัย ดานการคํานวณการเงิน พบวา การพัฒนาในรูปแบบใหเชาบนที่ดิน ทรัพยสิน สวนพระมหากษัตริย ผูเชี่ยวชาญเห็น วา การคํานวณ
เพื่อหารายรับรายจาย หรือการความเปนไปไดทางการเงิน ตอนคํานวณตั้งแตปที่เริ่มสัญญาจนถึงปที่หมดสัญ ญา 30 ป ในขณะที่การคํานวณการพัฒนา
ในรูปแบบใหเชาบนที่ดินเอกชนจะเปน การคํานวณตั้งแตปที่ 1 ถึงปที่ 16 เทานั้น
จากนั้นผูวิจัยไดนําปจจัย ที่ศึกษาขางตนมาวิเคราะหหาความเหมือนและแตกตางกันของที่ดินทรัพยสิน สวนพระมหากษัตริย และที่ดินเอกชน
ดังรูปที่ 2
[288]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
รูปที่ 2 แสดงปจจัยที่เหมือนและแตกตางกันของที่ดนิ ทรัพยสนิ สวนพระมหากษัตริยแ ละทีด่ นิ เอกชน
อภิปรายผลการวิจัย
จากการวิเคราะหปจจัยที่ม าจากความเห็น ของผูเชี่ยวชาญสามารถสรุปไดวา มีปจจัยที่สงผลตอการใชประโยชนสงู สุดและดีทสี่ ดุ บนทีด่ นิ ทัว่ ไป
มีทั้งหมด 7 ปจจัย แตปจจัยที่สงผลตอการใชประโยชนสูงสุดและดีที่สุดบนที่ดินทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย มีทั้งหมด 9 ปจจัยดวยกัน ในการพัฒนา
โครงการบนที่ดินทรัพยสิน สวนพระมหากษัตริย โดยทั้ง 9 ปจจัย แบงเปน ปจจัย ที่เปน ปจจัย เฉพาะของที่ดินทรัพยสิน สวนพระมหากษัตริย 4 ปจจัยไดแก
ปจจัย วัสดุ การขออนุญาตกอสราง การคํานวณการเงิน และสิทธิการครอบครอง และมีปจจัยที่เหมือนกันกับที่ดินทั่วไป 5 ปจจัยอันไดแ ก ปจจัย รูปแบบ
เชา ความเสี่ยง กฎหมาย จํานวนหอง และกลุม ลูกคา
จากขอมูลขางตนสามารถสรุปแนวทางการพัฒนาที่ดินตามการใชประโยชนสูงสุดและดีที่สุด บนที่ดินทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยด งั นี้ เปน
โครงการคอนโดมิเนีย มใหเชาระยะยาว 30 ป เพราะความเสี่ย งของธุรกิจคอนโดต่ํา มีการคืนทุนเร็ว มีจํานวนหองทั้ง หมดในโครงการ 400 ยูน ิต กลุม
ลูกคาชาวไทยเปน ลูกคาระดับกลางบน ลูกคาชาวตางชาติจะเปน กลุมลูกคาชาวเอเชีย ดานกฎหมายควรคํานึงถึงกฎหมายสิ่งแวดลอม และการเพิ่ม ของ
สัดสวนพื้นที่โครงการ (F.A.R bonus) ดานการขออนุญาตกอสรางสามารถยื่นขออนุญาตกับสํานักงานทรัพยสนิ สวนพระมหากษัตริย แตแบบกอสรางตอง
มีความถูกตองตามกฎหมาย ดานวัสดุกอสรางตองเปนวัสดุที่ม ีความแข็งแรงทนทานมีอายุการใชงานที่ยาวนาน โดยเมื่อมีการกอสรางแลวเสร็จอาคารนัน้
จะตกเปน ทรัพยสินของสํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย ทัน ที ดานการคํานวณการเงิน ของโครงการตองคํานวณรายรับรายจายของโครงการตัง้ แต
ปที่ 1 จนถึงปที่ 30 ปที่หมดสัญญา แตสําหรับการพัฒนาที่ดิน ตามหลักการใชประโยชนสูงสุดและดีที่สุดบนที่ดินทั่วไป สามารถพัฒนาเปนคอนโดมิเนียม
ขายขาด โดยชวงราคาขายคอนโดมิเนียมอยูที่ 150,000-200,000 บาทตอตารางเมตร และมีอัตราการขายหองพักที่ 20-30 หองตอเดือน
ขอเสนอแนะ
[289]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. บทสรุปของงานวิจัยนี้เปนมุม ของนักพัฒนาโครงการอสังหาริม ทรัพยเทานั้น ดังนั้น จึงเปนแนวทางในการตัดสิน ใจลงทุนบนที่ดนิ ทรัพยสนิ
สวนพระมหากษัตริย ผานปจจัยของผูลงทุนเปน หลัก
2. งานวิจัยนี้ไดใชกรณีตัวอยางจากที่ดินเพีย งแปลงเดียว ซึ่งเปนที่ดินที่มีสภาพแวดลอม และบริบทที่ช ัดเจน ดังนั้น ขอมูลทีไ่ ดจงึ มีความเห็นที่
เปน เฉพาะบนที่ดินแปลงนี้เปนสําคัญ
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1.เนื่องจากที่ดินทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย ยังมีหลายบริเวณ ที่แตกตางกัน ในแตละพื้น ที่ การวิจัย ครั้งตอไปอาจเพิ่ม การเปรีย บเทีย บ
ระหวางที่ดิน ทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยที่ไมไดอยูในเขตเมืองชั้น ใน เพื่อวิเคราะหหาการพัฒนาที่เหมาะสมกับทําเลอื่นๆ
เอกสารอางอิง
Anthony J. Luce. 2012. Highest and best use analysis for a site in Arlington. A practicum thesis submitted to Johns Hopkins
University.
ฉัตรเฉลิม นิพนธเจริญศรี, ธีรพัฒน จิตรามัย กุล และณพัชรทา ประเสริฐวุฒิวัฒ นา. 2550. การหา highest and best use แบบ site looking for
use ของที่ดินในซอยสุขุม วิท 1: โครงการ serviced apartment. วิทยานิพนธ ปริญ ญามหาบัณ ฑิต คณะพาณิชยศาสตรแ ละการบัญ ชี,
มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร.
ประชาชาติธุรกิจ. 2558. เอกชนรุม ประมูล ที่ดิน ทรัพ ยสิน 3 ไรราชเทวี. สืบคน วัน ที่ 15 ตุลาคม 2558 จาก http://www.prachachat.net/
news_detail.php?newsid=1432613459.
วสันต คงจันทร. 2553. อดีต-ปจจุบัน-อนาคต ราคาที่ดินกรุงเทพฯและปริมณฑล. สืบคนวันที่ 15 ตุลาคม 2558 จาก http://www.m-property.co.th
/PDF/articles/บทความ-อดีต%20ปจจุบัน%20อนาคต%20ราคาที่ดิน %20กทม.และปริม ณฑล.
สํานักงานทรัพยสนิ สวนพรมหากษัตริย. (2558). เปดสรรหาและคัดเลือกผูไดส ิทธิ์เชาเพื่อพัฒนาโครงการในที่ดินแปลง หมายเลข 1 แขวงทุงพญาไท เขต
ราชเทวี. สืบคนวันที่ 15 ตลคม 2558 จาก http://www.crownproperty.or.th/ post/สํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยเปดประมูล
การเชาและพัฒนาโครงการในที่ดินแปลงหมายเลข 1
การประเมินผลการดําเนินงานของพาณิชยอิเล็กทรอนิกส
ในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครือ่ งแตงกายและเครือ่ งประดับ
[290]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Performance Assessment of Electronic Commerce
in Fashion Accessories and Jewelry Industry
ภัทรียา อ่ําเกตุสกุล*, รองศาสจราตารย ดร.ปรีย านุช อภิบณ
ุ โยภาส** และ ผผูช ว ยศาสตราจารย ดร.สิริจนิ ต วงศจารุพรรณ ***
Patthareeya Amketsakul, Associate Professor Preeyanuch Apibunyopas and Assisistant Professor Dr.Sirijin Wongjarupun
บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค 1) เพื่อ ประเมิน ผลการดําเนิน งานของพาณิช ยอิเล็ก ทรอนิก สในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและ
เครื่องประดับ 2) เพื่อประเมิน ผลการดําเนิน งานของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ จําแนกตามประเภท
สิน คาที่จัดจําหนาย และ 3) เพื่อเปรียบเทียบผลการดําเนิน งานของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นเครือ่ งแตงกายและเครือ่ งประดับ จําแนก
ตามประเภทสินคาที่จัดจําหนาย โดยการวิจัยเชิงปริม าณ ดวยแบบสอบถามจากกลุม ตัวอยางซึ่งเปน ผูประกอบการพาณิชยอิเล็กทรอนิกสที่จดทะเบีย น
เปน ผูประกอบการพาณิชยอิเล็กทรอนิกสและขอเครื่องหมายรับรองการจดทะเบีย น DBD Register กับกรมพัฒนาธุรกิจการคา กระทรวงพาณิช ยใน
อุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่อ งประดับ จํานวน 298 รายและนําขอมูลมาวิเคราะหโดยใชก ารแจกแจงความถี่ รอ ยละ คาเฉลี่ย สว น
เบี่ย งเบนมาตรฐานและการวิเคราะหสถิติแบบ One-way ANOVA ผลการวิจัย พบวา 1) ผลการดําเนินงานโดยรวมของทั้งอุตสาหกรรมอยูในระดับคง
เดิม เมื่อพิจารณาเปน รายดานพบวาดานการเงินและดานการเรีย นรูและเติบโตมีผลการดําเนิน งานอยูในระดับคงเดิม สวนผลการดําเนิน งานดานลูกคา
และกระบวนการภายในมีผลการดําเนินงานอยูในระดับที่เพิ่ม ขึ้น เมื่อเทีย บกับปที่ผานมา 2) ผลการดําเนิน งานของการจัดจําหนายสินคาทั้ง 3 ประเภทมี
ผลการดําเนินงานโดยรวมอยูในระดับคงเดิม 3) ประเภทสินคาที่จัดจําหนายแตกตางกันมีผลการดําเนิน งานดานการเรียนรูแ ละเติบโตทีแ่ ตกตางกัน อยาง
มีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 เนื่องจาก การพัฒนาทักษะและความเชี่ยวชาญ และคาใชจายในการพัฒนาระบบเทคโนโลยีภายในองคการ
คําสําคัญ : การประเมินผลการดําเนินงาน, พาณิชยอิเล็กทรอนิกส, อุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกาย, เครื่องประดับ
Abstract
The objectives of this research were 1) Performance assessment of electronic commerce in Fashion, Accessories and
Jewelry Industry. 2) Performance assessment of electronic commerce by type of product and 3) Performance comparing of
electronic commerce by type of product. The quantitative method was applied by using questionnaire collected from sample
of 298 electronic commerce who registered in Fashion, Accessories and Jewelry Industry, Department of Business Development.
Data were analyzed by frequency, percentage, mean, standard deviation and One-Way ANOVA. The result showed that 1) The
overall performance of the industry is stable. Performance assessment in the customer and the learning and growth
perspectives are increasing. 2) If considering by type of product found 3 type have overall performed at stable rate. 3) The
differentiate of product types have differed learning and growth perspective at 0.05 level of significant because the
development of skills and expertise and the cost of developing technology systems within the organization.
Keywords: Performance Assessment, Electronic Commerce, Fashion, Accessories, Jewelry
*
หลักสูตรบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
**
คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
**
[291]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
ปจจุบันสังคมและการดํารงชีวิตของคนไดเปลี่ย นแปลงไป เนื่องมาจากการวิวัฒนาการทางทางดานเทคโนโลยีและระบบเครือขายอินเตอรเน็ต
ทําใหเกิดการคาแบบไรพรมแดน จากการพัฒนาอยางรวดเร็วของเทคโนโลยีและระบบเครือขายอิน เตอรเน็ต นั้น สงผลใหผูผลิต และผูบริโภคสามารถ
ติดตอสื่อสารสะดวกรวดเร็วและทําการคาขายไดโดยตรง การทําการคาผานเครือขายอิน เตอรเน็ตหรือพาณิช ยอเิ ล็กทรอนิกสนนั้ ไดกา วเขามามีบทบาทตอ
การทําธุรกิจมากขึ้น และเกิดเปน การทําธุรกิจในรูปแบบใหมที่แตกตางจากการทําธุรกิจแบบเดิม
จากสถิติการออกเครื่องหมายรับรองการจดทะเบีย นพาณิช ยในป 2546 ถึงเดือนธันวาคม 2558 พบวา ในภาพรวมของพาณิชยอเิ ล็กทรอนิกส
เมื่อแยกตามประเภทของธุรกิจหลัก สวนใหญอยูในกลุม ธุรกิจประเภท แฟชั่น /เครื่องแตงกาย/เครื่องประดับ (รอยละ 16.38) (กรมพัฒนาธุรกิจการคา
กระทรวงพาณิชย, 2559) และยังเปนอุตสาหกรรมที่ม ีการแขงขัน สูง โดยอุตสาหกรรมแฟชั่นไทยเปนกลุม อุตสาหกรรมที่มีความสําคัญตอระบบเศรษฐกิจ
และสังคมของประเทศ เนื่องจากมีบทบาทตอการจางงานและสามารถสรางรายไดใหกับ ประเทศมากกวาปละ 5 แสนลานบาท (กระทรวงอุตสาหกรรม,
2557) นอกจากนี้ รัฐบาลไดม ีนโยบายผลักดันใหประเทศไทยเปน ศูนยกลางแฟชั่น อาเซียน โดยกรมสงเสริมอุตสาหกรรมไดใหการสนับสนุนและพัฒนา
อุตสาหกรรมแฟชั่น เพื่อผลักดัน การรวมกลุมเครือขายอุตสาหกรรมแฟชั่น (Fashion Cluster) และมุงพัฒนาศักยภาพอุตสาหกรรมแฟชั่นของไทย ซึ่ง
นับเปนกลยุทธในการสงเสริม สนับสนุนและพัฒนาอุตสาหกรรมแฟชั่น ไทยใหเติบ โตกาวทัน สอดคลองกับ แนวโนม กระแสแฟชั่น โลก (กรมสง เสริม
อุตสาหกรรม, 2558)
จากการที่พาณิชยอิเล็กทรอนิกสสวนใหญอยูในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและเครื่องประดับ อีกทั้งรัฐบาลยังไดมกี ารสนับสนุนและมี
การผลักดันใหประเทศไทยกลายเปนศูนยกลางแฟชั่น อาเซียน ดังนั้นการแขงขันในอุตสาหกรรมดังกลาวมีความรุน แรง จึงตองมีการวัดผลการดําเนินงาน
ของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและเครื่องประดับ และนําผลการประเมิน มาปรับปรุง และพัฒ นาอุตสาหกรรม เพื่อ
กอใหเกิดประสิทธิภาพและความไดเปรีย บทางการแขงขันใหแ กพาณิช ยอิเล็กทรอนิกส ในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและเครื่องประดับอยาง
ยั่งยืน
การศึกษาวิจัยเรื่องการประเมินผลการดําเนินงานของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและเครื่องประดับ ทําให
ทราบถึงสภาพการดําเนินงานของพาณิชยอิเล็กทรอนิกส ในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและเครื่องประดับ และภาครัฐสามารถนําไปวางแผนเพือ่
พัฒนาและสงเสริมศักยภาพผูประกอบการไดอยางมีประสิทธิภาพมากขึ้น
วัตถุประสงค
1. เพื่อประเมิน ผลการดําเนินงานของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและเครือ่ งประดับโดยใชการประเมินผลการ
ดําเนิน งานแบบสมดุล
2. เพื่อประเมิน ผลการดําเนิน งานของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่อ งประดับ จําแนกตามประเภท
สิน คาที่จัดจําหนาย
3. เพื่อเปรีย บเทีย บผลการดําเนิน งานของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ จําแนกตามประเภท
สิน คาที่จัดจําหนาย
วิธกี ารวิจยั
ประชากร
[292]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ประชากรที่ใชในการศึกษาครั้งนี้คือ ผูประกอบการพาณิชยอิเล็กทรอนิกส ที่ทําการจดทะเบียนเปนผูประกอบการพาณิชยอเิ ล็กทรอนิกสและ
ขอเครื่องหมายรับรองการจดทะเบีย น DBD Register กับกรมพัฒนาธุรกิจการคา กระทรวงพาณิชย ซึ่งอยูในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและ
เครื่องประดับ จํานวน 1,162 ราย
กลุมตัวอยาง
การวิจัยครั้งนี้เก็บรวบรวมขอมูลกลุมตัวอยางในกรณีที่ทราบประชากร โดยวนิดา สุวรรณนิพนธ (2553 อางถึง Yamane, 1967) ในการใช
สูตรการคํานวณหาขนาดของกลุมตัวอยางในกรณีที่ทราบจํานวนประชากรที่ระดับความเชื่อมั่น 95% และสัดสวนความคลาดเคลื่อ นเทากับ 0.05 เมื่อ
ประชากรมีจํานวน 1,162 รายและการศึกษาครั้งนี้ไดกําหนดใหความ คลาดเคลื่อนของการสุม ตัวอยางรอยละ 5 หรือ 0.05 ไดก ลุม ตัว อยาง ดังนี้ 298
ราย การสุม ตัวอยางใชวิธีการสุม ตัวอยางแบบตามสะดวก (Convenience Sampling)
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
แบบสอบถาม เปน การสํารวจขอมูลตางๆ ประกอบดวย ขอมูลทั่วไปของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกส ผลการดําเนินงนของพาณิชยอิเล็กทรอนิกส
ในอุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ
การวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหเชิงปริม าณ สถิติเชิงพรรณนาเพื่อใชอธิบายลักษณะตัวแปร ไดแ ก การแจกแจงความถี่ รอ ยละ คาเฉลี่ย และสวนเบี่ย งเบน
มาตรฐาน สถิติเชิงอนุม าน คือ F-test One-way ANOVA เพื่อทดสอบสมมติฐาน กรณีที่พบความแตกตางอยางมีนัย สําคัญทางสถิติจะทําการทดสอบ
ดวย Least Significant Difference (LSD) ที่ระดับนัยสําคัญ 0.05
ผลการวิจัย
1. ลักษณะทั่วไปของพาณิชยอิเล็กทรอนิกส สวนใหญม ีรูปแบบการจดทะเบียนแบบเจาของคนเดีย ว เปน ธุรกิจประเภทธุรกิจกับผู บริโภค
(B2C) ประเภทสิน คาที่จัดจําหนายสวนใหญเปน เครื่องแตงกาย รองลงมาเปน เครื่องประดับ และนอยที่สุดเปนเครื่องแตงกายและเครือ่ งประดับ มีเว็บไซต
เพีย งอยางเดียวมีพนักงาน 1-5 คนและมีระยะเวลาการดําเนินธุรกิจอยูระหวาง 1-2 ป
2. ผลการวิจัยเกี่ย วกับภาพรวมของผลการดําเนินงานของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและเครือ่ งประดับ การ
ประเมินผลการดําเนินงานสามารถแบงเปนดาน ไดแ ก ดานการเงิน ดานลูกคา ดานกระบวนการภายในและดานการเรีย นรูและเติบโต ซึ่งมีรายละเอีย ด
ดังนี้
2.1 ดานการเงิน โดยภาพรวมทั้งอุตสาหกรรมมีระดับผลการดําเนินงานอยูในระดับคงเดิม เมื่อเทียบกับปทผี่ า นมา หากเรียงลําดับ
ผลการดําเนินงานจากมากไปนอย ไดแ ก รายไดจากการขายสินคาผานอิน เตอรเน็ต รองลงมาเปน กําไรจากการขายสิน คาและตนทุน ของสินคาเมื่อเทีย บ
กับปที่ผานมา มีคาเฉลี่ย อยูในระดับคงเดิม
2.2 ดานลูกคา โดยภาพรวมทั้งอุตสาหกรรมมีผลการดําเนิน งานดานลูกคาที่ดี เนื่องจากระดับของผลการดําเนิน งานอยูในระดับที่
เพิ่ม ขึ้น เมื่อเรีย งลําดับผลการดําเนินงานจากมากไปนอย ไดแ ก รอยละของสินคาตีกลับ จํานวนลูกคาใหม จํานวนขอรองเรียนเกี่ยวกับการจัดสงสินคาไม
ตรงตามเวลาที่กําหนด จํานวนขอรองเรีย นเกี่ย วกับสินคาและบริการ มีคาเฉลี่ย อยูในระดับเพิ่มขึ้น จํานวนลูกคาประจําและอัตราการซื้อ ซ้ําของลูกคา
ประจํามีคาเฉลี่ยอยูในระดับคงเดิม
2.3 ดานกระบวนการภายใน โดยภาพรวมทั้งอุตสาหกรรมมีระดับผลการดําเนิน งานอยูในระดับที่เพิ่มขึ้น เมื่อเรียงลํ าดับ ผลการ
ดําเนิน งานจากมากไปนอย ไดแก จํานวนขอผิดพลาดที่เกิดจากการสงมอบสินคา จํานวนสินคาที่ชํารุดเสีย หายเนื่องจากการผลิตและเก็บรักษา จํานวน
ครั้งในการจัดสงสินคาลาชากวากําหนด มีคาเฉลี่ยอยูในระดับที่เพิ่มขึ้น องคการมีการนําเทคโนโลยีที่ทันสมัย มาใชเพื่อลดตนทุนและคาใชจา ย เทคโนโลยี
สารสนเทศภายในองคกรที่สงผลตอการดําเนินธุรกิจ ระดับการรักษาความปลอดภัยของฐานขอมูลภายในองคกรเมื่อเทียบกับปทผี่ า นมา จํานวนบุคลากร
[293]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ภายในองคกรที่มีความเชี่ย วชาญดานเทคโนโลยีสารสนเทศสงผลใหการทํางานมีประสิทธิภาพ ตนทุนในการจัดเก็บสินคาคงคลัง มีคาเฉลีย่ อยูใ นระดับคง
เดิม
2.4 ดานการเรียนรูแ ละเติบโต โดยภาพรวมทั้งอุตสาหกรรมมีระดับผลการดําเนินงานอยูในระดับ คงเดิม เมื่อเรีย งลําดับ ผลการ
ดําเนิน งานจากมากไปนอย ไดแก พนักงานมีการพัฒนาทักษะและความเชี่ย วชาญ เชนการตอบรับคําสั่งซื้อ การจัดเตรีย มและการจัดสงสินคาไดอยางมี
ประสิทธิภาพ การพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศใหมๆ กอใหเกิดความไดเปรีย บทางการแขง ขัน มีคาเฉลี่ย อยู ในระดับที่เพิ่ม ขึ้น อัต ราการลาออกของ
พนักงาน คาใชจายในการพัฒนาระบบเทคโนโลยีภายในองคกร ระยะเวลาการฝกอบรมพนักงานภายในองคกรและคาใชจายสําหรับการพัฒนาบุคลากร
มีคาเฉลี่ย อยูในระดับคงเดิม
3. ผลการดําเนินงานของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่ อ งแตง กายและเครื่อ งประดับ จําแนกตามประเภทสิน คาที่จัด
จําหนาย
3.1 การจัดจําหนายสิน คาประเภทเครื่อ งแตง กาย โดยรวมมีผ ลการดําเนิน งานในระดับ คงเดิม เมื่อ เทีย บกับ ปที่ผานมา เมื่อ
พิจารณาผลการดําเนินงาน (1)ดานการเงินอยูในระดับคงเดิม ในเรื่องของรายได ตนทุนและกําไรจากการขายสิน คา (2)ดานลูกคามีผลการดําเนิน งานที่ดี
เนื่องจาก ระดับการดําเนิน งานที่เพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับปที่ผานมา ในเรื่องของจํานวนขอรองเรีย นเกี่ย วกับสินคาและบริการที่ลดลง ขอรองเรีย นเกี่ย วกับ
การจัดสงสิน คาลดลง จํานวนลูกคาใหมเพิ่มขึ้น และรอยละของสินคาตีกลับลดลง (3)ดานกระบวนการภายในมีผลการดําเนินงานที่ดี เนื่องจาก ระดับผล
การดําเนินงานที่เพิ่ม ขึ้น ในเรื่องของจํานวนสิน คาที่ช ํารุดเสียหายที่ลดลง จํานวนครั้งในการจัดสงสิน คาลาชาลดลง จํานวนขอผิดพลาดจากการสง มอบ
ลดลง (4)ดานการเรีย นรูและเติบโตมีผลการดําเนิน งานในระดับคงเดิม แตมีการดําเนินงานที่ดีในเรื่องของพนักงานมีการพัฒนาทักษะและความเชีย่ วชาญ
ที่เพิ่มขึ้น และมีการพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศเพิ่ม ขึ้น
3.2 การจัดจําหนายสินคาประเภทเครื่องประดับ โดยรวมมีผลการดําเนินงานในระดับคงเดิมเมื่อเทีย บกับปที่ผานมา เมือ่ พิจารณา
ผลการดําเนินงาน (1)ดานการเงิน อยูในระดับคงเดิม ในเรื่องของ รายไดและกําไรจากการขายสินคา แตมีผลการดําเนินงานทีล่ ดลง ในเรือ่ งของตนทุนของ
สิน คาที่เพิ่มขึ้น (2)ดานลูกคามีผลการดําเนิน งานที่ดี เนื่องจากระดับผลการดําเนิน งานที่เพิ่มขึ้นเมื่อเทีย บกับปที่ผานมา ในเรื่องของจํานวนขอรองเรีย น
เกี่ย วกับสินคาและบริการที่ลดลง ขอรองเรีย นเกี่ย วกับ การจัดสงสิน คาลดลง จํานวนลูก คาใหมเพิ่ม ขึ้น และรอ ยละของสิน คาตีกลับลดลง (3)ดาน
กระบวนการภายในมีผลการดําเนิน งานที่ดี เนื่องจาก ระดับผลการดําเนิน งานที่เพิ่มขึ้น ในเรื่องของจํานวนสินคาที่ชํารุดเสีย หายที่ลดลง จํานวนครั้ง ใน
การจัดสงสิน คาลาชาลดลง จํานวนขอผิดพลาดจากการสงมอบลดลง เทคโนโลยีสารสนเทศภายในองคกรเพิ่มขึ้นและมีการนําเทคโนโลยีที่ทันสมัย มาใช
ลดตน ทุน และคาใชจายเพิ่มขึ้น (4)ดานการเรียนรูแ ละเติบโตมีผลการดําเนิน งานที่ดี เนื่องจากมีระดับผลการดําเนินงานที่เพิ่มขึ้น ในเรื่องของพนักงานมี
การพัฒนาทักษะและความเชี่ยวชาญที่เพิ่มขึ้น การพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศเพิ่มขึ้นและมีการใชจายในการพัฒนาระบบเทคโนโลยีภ ายในองคกร
เพิ่ม ขึ้น
3.3 การจัดจําหนายสินคาประเภทเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ โดยรวมมีผลการดําเนินงานในระดับคงเดิม เมื่อเทียบกับปที่
ผานมา (1)ดานการเงินอยูในระดับคงเดิม ในเรื่องของ รายไดแ ละกําไรจากการขายสินคา แตม ีผลการดําเนิน งานที่ลดลง ในเรื่องของตนทุนของสิน คาที่
เพิ่ม ขึ้น (2)ดานลูกคามีผลการดําเนินงานที่ดี เนื่องจากระดับผลการดําเนิน งานที่เพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับปที่ผานมา ในเรื่องของจํานวนขอรองเรีย นเกี่ย วกับ
สิน คาและบริการที่ลดลง ขอรองเรีย นเกี่ย วกับการจัดสงสิน คาลดลง จํานวนลูกคาใหมเพิ่มขึ้น และรอยละของสินคาตีก ลับ ลดลง (3)ดานกระบวนการ
ภายในมีผลการดําเนินงานที่ดี เนื่องจาก ระดับผลการดําเนินงานที่เพิ่ม ขึ้น ในเรื่องของจํานวนสิน คาที่ช ํารุดเสียหายที่ลดลง จํานวนครัง้ ในการจัดสงสินคา
ลาชาลดลง จํานวนขอผิดพลาดจากการสงมอบและมีการนําเทคโนโลยีที่ทัน สมัยมาใชลดตนทุนและคาใชจายเพิ่ม ขึ้น (4)ดานการเรียนรูแ ละเติบโตมีผล
การดําเนินงานในระดับคงเดิม แตม ีการดําเนิน งานที่ดีในเรื่อ งของพนักงานมีการพัฒนาทัก ษะและความเชี่ย วชาญที่เพิ่ม ขึ้น การพัฒนาเทคโนโลยี
สารสนเทศเพิ่ม ขึ้น และอัตราการลาออกของพนักงานลดลง
4. การเปรีย บเทีย บผลการดําเนิน งานของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ จําแนกตามประเภท
สิน คาที่จัดจําหนาย พบวา ผลการดําเนินงานมีความแตกตางกันในดานการเรียนรูแ ละเติบโต อยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยการจัดจําหนาย
สิน คาประเภทเครื่องแตงกายจะมีคาเฉลี่ย สูงกวาการจัดจําหนายสิน คาประเภทเครื่องประดับ ในเรื่องเกี่ยวกับการพัฒนาทักษะและความเชี่ย วชาญของ
พนักงาน และคาใชจายในการพัฒนาระบบเทคโนโลยีภายในองคการของการจัดจําหนายสินคาประเภทเครื่อ งแตง กายและเครื่อ งประดับ และเมื่อนํา
คาเฉลี่ยมาเปรีย บเทีย บเปน รายคูพบวาดานการเงินในเรื่องของตนทุนสินคามีความแตกตางกัน ระหวางการจัดจําหนายสินคาประเภทเครื่องแตง กายกับ
เครื่องแตงกายและเครื่องประดับ โดยเครื่องแตงกายมีคาเฉลี่ย สูงกวา และดานกระบวนการภายในในเรื่อ งของตน ทุน การจัด เก็บสิน คาคงคลัง มีค วาม
[294]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แตกตางกันระหวางการจัดจําหนายสิน คาประเภทเครื่องประดับกับเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ โดยเครื่องแตงกายและเครื่องประดับมีคาเฉลี่ย สูง
กวา
อภิปรายผลการวิจัย
1. การประเมิน ผลการดําเนินงานของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและเครื่องประดับ โดยใชการประเมิน ผล
การดําเนินงานแบบสมดุล พบวา ภาพรวมของอุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่องประดับมีผลการดําเนินงานที่คงเดิม เมื่อเทียบกับปทผี่ า นมา
เนื่องจากผลการดําเนินงานดานลูกคาและดานกระบวนการภายในมีการดําเนิน งานที่ดี ในสวนของผลการดําเนินงานในดานการเงินและดานการเรีย นรู
และเติบโตที่มีผลการดําเนินงานคงเดิม สงผลใหภาพรวมของอุตสาหกรรมอยูในระดับที่คงเดิม เมื่อ นําไปเปรีย บเทีย บกับงานวิจัย ของ วนิดา สุว รรณ
นิพนธ (2553) ศึกษาเรื่อง การวัดผลสําเร็จของพาณิช ยอิเล็ก ทรอนิก สในประเทศไทย พบวามีผลการวิจัย ไปในทิศทางเดีย วกัน ในเรื่อ งของผลการ
ดําเนิน งานดานการเงิน ดานลูกคาและดานกระบวนการภายใน แตแ ตกตางกันในเรื่องของผลการดําเนินงานการเรียนรูแ ละเติบโตทีเ่ พิม่ ขึน้ หากพิจารณา
เปน รายดาน พบวา แมวาภาพรวมดานการเงินจะอยูในระดับคงเดิม แตเมื่อนํามาพิจารณาแลวพบวา คาเฉลี่ยดานตน ทุน ของสินคามีคาเฉลี่ย นอยที่สุด
เนื่องจากสภาพเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชีย ตะวัน ออกที่ช ะลอตัว ลงต่ํากวาที่คาดการณ (ธนาคารโลก, 2559) และสภาอุต สาหกรรมแหง ประเทศไทย
(2559) ยังไดกลาวอีกวา อุตสาหกรรมเครื่องนุงหม มีการผลิตที่ลดลง สงผลใหตนทุนของสิน คาภายในอุตสาหกรรมเพิม่ สูงขึน้ แตยงั ไมอยูใ นระดับทีร่ นุ แรง
มากเพียงพอที่จะทําใหผลการดําเนินงานดานการเงิน ลดลง ดานลูกคามีการดําเนิน งานที่ดี ลูกคามีความพึงพอใจเกี่ย วกับสิน คาและบริก ารเพิ่ม ขึ้น ซึ่ง
สามารถเห็น ไดจากจํานวนขอรองเรียนและรอยละของสินคาตีกลับที่ลดลงเมื่อเทีย บกับปที่ผานมา และสามารถดึงดูดลูกคาใหมใหเขามาซือ้ สินคาไดมาก
ขึ้น สวนการรักษาลูกคาเดิมนั้นอยูในระดับคงเดิม เมื่อเทียบกับปที่ผานมา ดานกระบวนการภายในมีการบริหารงานทีด่ ีเกีย่ วกับกระบวนการดานการจัดสง
สิน คา ทําใหสามารถสงสินคาไดตรงตอเวลามากขึ้น ลดขอผิดพลาดในการสงมอบสินคาและมีจํานวนสินคาที่ชํารุดเสีย หายลดลง แตควรปรับปรุงในดาน
ของตนทุนการจัดเก็บสินคาคงคลังที่เพิ่มขึ้น ดานการเรีย นรูแ ละเติบโต พนักงานมีการพัฒนาทักษะและความเชี่ยวชาญทําใหสามารถทํางานไดอยางมี
ประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น และมีการพัฒนาเทคโนโลยีใหมๆ กอใหเกิดความไดเปรียบทางการแขงขัน ซึ่งสอดคลองกับงานวิจยั ของ ภัทรวดี เพิม่ วนิชกุล (2557)
ศึกษาเรื่อง รูปแบบความสําเร็จในการดําเนิน งานของผูประกอบการพาณิช ยอิเล็ก ทรอนิกส กิจการเจาของคนเดีย วในประเทศไทย ที่ม ีระดับ ผลการ
ประเมินงานดานการเรีย นรูและเติบโตอยูในระดับคงเดิม
2. การประเมินผลการดําเนินงานของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชัน่ เครือ่ งแตงกายและเครื่องประดับ จําแนกตามประเภท
สินคาที่จัดจําหนาย พบวา การจัดจําหนายสินคาประเภทเครื่องแตงกาย เครื่องประดับ และเครือ่ งแตงกายและเครื่องประดับมีระดับผลการดําเนินงาน
โดยรวมในระดับคงเดิมเมือ่ เทียบกับปทผี่ านมา หากพิจารณาตามประเภทสินคาที่จัดจําหนาย พบวา
การจัดจําหนายสิน คาประเภทเครื่องแตงกายมีผลการดําเนินงานที่ดีขึ้น เมื่อเทีย บกับปที่ผานมาในเรื่องของจํานวนขอรองเรียนเกีย่ วกับสินคา
และบริการลดลง จํานวนขอรองเรีย นเกี่ย วกับการจัดสงสิน คาและรอยละของสิน คาตีก ลับ ที่ลดลง รวมทั้ง มี จํานวนลูก คาใหมที่เพิ่ม ขึ้น ทําใหผลการ
ดําเนิน งานดานลูกคาอยูในระดับที่เพิ่ม ขึ้น และในสวนของการดําเนิน งานดานกระบวนการภายในมีระดับผลการดําเนิน งานที่ดีข ึ้น เนื่องจาก มีก าร
ดําเนิน งานเกี่ย วกับการจัดสงสินคาไดอยางมีประสิทธิภาพเพิ่ม ขึ้น เมื่อเทีย บกับปที่ผานมา เชน จํานวนสิน คาที่ช ํารุดเสียหายจากการผลิตและเก็บรักษา
จํานวนครั้งในการจัดสงสิน คาลาชา และจํานวนขอผิดพลาดจากการสงมอบที่ลดลง สําหรับการประเมินผลดานการเรียนรูแ ละเติบโต พบวา พนักงานมี
การพัฒนาทักษะและความเชี่ยวชาญ รวมถึงมีการพัฒนาเทคโนโลยีสารเทศเพิ่มขึ้น แตโดยรวมแลวผลการดําเนิน งานดานการเรียนรูแ ละพัฒนายังอยูใ น
ระดับคงเดิม
การจัดจําหนายสิน คาประเภทเครื่องประดับ พบวา มีความสอดคลองกับ Kaplan and Norton (1996) ที่ไดก ลาวถึงการประเมิน ผลแบบ
สมดุลวาทั้ง 4 มุมมองมีความสอดคลองสัมพันธกัน ในเชิงเหตุแ ละผล โดยผลการดําเนินงานของสินคาประเภทเครื่องประดับมีผลการดําเนินงานดานการ
เรีย นรูและเติบโตอยูในระดับเพิ่ม ขึ้น เนื่องจาก องคการใหความสําคัญเกี่ยวกับการพัฒนาระบบเทคโนโลยีแ ละเทคโนโลยีสารสนเทศเพิ่ม ขึ้น รวมทั้ง
พนักงานยังมีการพัฒนาทักษะและความเชี่ย วชาญ จากผลการดําเนินงานดานการเรีย นรูและพัฒนาที่เพิ่ม ขึ้น สงผลใหดานกระบวนการภายในมีระดับผล
การดําเนินงานที่เพิ่ม ขึ้น สังเกตไดจากมีการใชเทคโนโลยีสารสนเทศภายในองคกรเพิ่มขึ้นและมีการนําเทคโนโลยีม าใชลดตน ทุน และคาใชจาย ทําให
จํานวนสินคาที่ชํารุดเสีย หายลดลง นอกจากนี้ข อผิดพลาดและความลาชาในการจัดสงสินคาลดลงเมื่อเทีย บกับปที่ผานมา สว นผลการดําเนิน งานดาน
[295]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ลูกคามีจํานวนขอรองเรียนเกี่ยวกับสิน คาและบริการลดลง จํานวนขอรองเรียนเกี่ยวกับการจัดสงสินคาและรอ ยละของสิน คาตีกลับที่ลดลง รวมทั้ง มี
จํานวนลูกคาใหมที่เพิ่มขึ้น แตในสวนของตน ทุนสินคาที่เพิ่มขึ้นจึงทําใหผลการดําเนิน งานดานการเงินนั้น อยูในระดับคงเดิม
การจัดจําหนายสิน คาประเภทเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ พบวา ตน ทุนของสิน คาเพิ่มขึ้นสงผลใหผลการดําเนิน งานดานการเงินอยูใน
ระดับคงเดิม และมีผลการดําเนิน งานที่ดีข ึ้น เมื่อเทียบกับปที่ผานมาในเรื่องของจํานวนขอรองเรีย นเกี่ย วกับสินคาและบริการลดลง จํานวนขอรองเรีย น
เกี่ย วกับการจัดสงสิน คาและรอยละของสินคาตีกลับที่ลดลง รวมทั้งมีจํานวนลูกคาใหมที่เพิ่มขึ้น ทําใหผลการดําเนินงานดานลูกคาอยูใ นระดับที่เพิ่มขึ้น
และในสวนของการดําเนิน งานดานกระบวนการภายในมีระดับผลการดําเนิน งานที่ดีข ึ้น เนื่องจาก มีการดําเนิน งานเกี่ย วกับการจัด สง สิน คาได อยางมี
ประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น เมื่อเทียบกับปที่ผานมา เชน จํานวนสิน คาที่ช ํารุดเสีย หายจากการผลิต และเก็บ รัก ษา จํานวนครั้งในการจัด สง สิน คาลาชาและ
ขอผิดพลาดจากการสงมอบที่ลดลง นอกจากนี้ยังมีการนําเทคโนโลยีม าใชลดตนทุนและคาใชจายสําหรับการประเมิน ผลดานการเรียนรูแ ละเติบโต พบวา
อัตราการลาออกของพนักงานลดลง พนักงานมีการพัฒนาทักษะและความเชี่ยวชาญเพิ่มขึ้น รวมถึงมีการพัฒนาเทคโนโลยีสารเทศ แตโดยรวมแลวผลการ
ดําเนิน งานดานการเรียนรูแ ละพัฒนายังอยูในระดับคงเดิม
3. การเปรีย บเทีย บผลการดําเนิน งานของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ จําแนกตามประเภท
สิน คาที่จัดจําหนาย พบวา ดานการเงิน ดานลูกคาและดานกระบวนการภายในมีผลการดําเนิน งานที่ไมแตกตางกัน ณ ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 แต
อุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่องประดับมีผลการดําเนินงานแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ในดานการเรีย นรูแ ละเติบโต
เนื่องมาจากการพัฒนาทัก ษะและความเชี่ย วชาญ และคาใชจายในการพัฒนาระบบเทคโนโลยีภ ายในองคก าร โดยการจัดจําหนายสิน คาประเภท
เครื่องประดับมีคาเฉลี่ย สูงกวาและอยูในระดับที่เพิ่มขึ้น ซึ่งแตกตางจากการจัดจําหนายสิน คาประเภทเครื่องแตงกายและการจัดจําหนายสินคาประเภท
เครื่องแตงกายและเครื่องประดับที่อยูในระดับคงเดิม
นอกจากนี้ดานการเงินและดานกระบวนการภายใน แมวาในภาพรวมนั้นจะมีผ ลการดําเนิน งานที่ไมแ ตกตางกัน แตเมื่อพิจารณาโดยการ
เปรียบเทียบคาเฉลี่ย เปนรายคูจะพบวามีความแตกตางกันของผลการดําเนิน งานดานการเงินในเรื่องของตนทุนสิน คาระหวางการจําหนายสิน คาประเภท
เครื่องแตงกายกับเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ ในเรื่องของตนทุน สิน คา อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และดานกระบวนการภายในมีความ
แตกตางกันในเรื่องของตน ทุน การจัดเก็บสิน คาคงคลังระหวางการจัดจําหนายสินคาประเภทเครื่องประดับกับเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. ผูประกอบการพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่องประดับควรใหความสําคัญกับการเรียนรูแ ละเติบโตให
มากขึ้น เนื่องจากการเรียนรูแ ละเติบโตเปนพื้น ฐานในการทําใหองคกรสามารถเติบโตไดอยางยั่งยืน เชน การพัฒนาบุคลากรโดยการฝกอบรมและการ
พัฒนาระบบเทคโนโลยีภายในองคกร ดานกระบวนการภายในควรเพิ่ม จํานวนบุคลากรภายในองคกรที่มีความเชี่ย วชาญดานเทคโนโลยีแ ละระดับการ
รักษาความปลอดภัย ของฐานขอมูลภายในองคกร ควรมีการนําเทคโนโลยีที่ทัน สมัยมาใชเพื่อลดตน ทุน และคาใชจาย อีกทั้งยังสามารถชวยลดตนทุนใน
การจัดเก็บสินคาคงคลัง ดานลูกคานอกการมีลูกคาใหมเพิ่ม ขึ้นแลว ควรใหค วามสําคัญ กับ การรักษาลูกคาเดิม และดึง ดูดลูก คาใหเกิดการซื้อซ้ํา ดาน
การเงินหากองคกรมีเพิ่มจํานวนบุคลากรที่เชี่ยวชาญดานเทคโนโลยีและนําเทคโนโลยีที่ทัน สมัยมาใชจะชวยลดตน ทุนและคาใชจายขององคกรได
2. ผูประกอบการพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสที่จัดจําหนายสินคาประเภทเครื่องแตงกายควรใหความสําคัญกับเทคโนโลยีสารสนเทศภายในองคกร
และเทคโนโลยีใหมๆ มาใชเพื่อลดตนทุนและคาใชจายขององคกร ลดอัตราการลาออกของพนักงานโดยใหการสนับสนุน การเรีย นรูแ ละเติบ โต รวมทั้ง
ความสามารถของพนักงาน
3. ผูประกอบการพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสที่จัดจําหนายสินคาประเภทเครื่อ งประดับควรรลดอัตราการลาออกของพนัก งาน แมวาจะมีก าร
พัฒนาเทคโนโลยีภายในองคกรเพิ่ม ขึ้น แลว แตควรใหความสําคัญกับการพัฒนาความสามารถของพนักงานใหเพิ่ม ขึ้น
4. ผูประกอบการพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสที่จัดจําหนายสิน คาประเภทเครื่องแตง กายและเครื่องประดับ ควรใหค วามสําคัญ กับ เทคโนโลยี
สารสนเทศภายในองคกร และสนับสนุนการเรียนรูแ ละเติบโตของพนักงานโดยการฝกอบรมใหเพิ่ม มากขึ้น
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
[296]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1. ควรมีการศึกษาโดยใชวิธีวิจัยเชิงปริมาณควบคูไปกับการวิจัยเชิงคุณ ภาพจะชวยใหผูประกอบการมีแ นวทางในการดําเนิน งานของพาณิชย
อิเล็กทรอนิกสไดดียิ่งขึ้น
2. ควรมีการศึกษาเกณฑในการดําเนิน งานของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกส เพื่อใหไดผลของการประเมินผลการดําเนินงานที่ม ีความเปนมาตรฐาน
ยิ่งขึ้น
เอกสารอางอิง
กรมพัฒนาธุรกิจการคา. 2559. สถิติขอมูลการออกเครื่องหมายรับรองการจดทะเบียนพาณิชยอิเล็กทรอนิกส (Online). http://www.trustmarkthai
.com, 15 มกราคม 2559.
กรมสงเสริม อุตสาหกรรม. 2558. ปลุกพลังสรางสรรค พัฒนาศักยภาพนักออกแบบไทย (Online). www.dip.go.th, 19 พฤศจิกายน 2558.
กระทรวงอุตสาหกรรม. 2557. ผนึกอุตสาหกรรมแฟชั่นไทย มุงเพิ่มขีดความสามารถในการแขง ขัน ที่ยั่ง ยืน (Online). www.industry.go.th, 19
พฤศจิกายน 2558.
ธนาคารโลก. 2559. เศรษฐกิจ โลกปพ.ศ.2559 จะไดรับผลกระทบอยางหนักจากการฟน ตัว ทางเศรษฐกิจ อยางชาๆของกลุมประเทศตลาดเกิดใหม
(Online). www.worldbank.org, 19 เมษายน 2559.
ภัทรวดี เพิ่ม วณิชกุล. 2557. รูปแบบความสําเร็จในการดําเนินงานของผูประกอบการพาณิชยอิเล็กทรอนิกส กิจการเจาของคนเดียวในประเทศไทย.
บริหารธุรกิจบัณฑิต สาขาบริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัย ขอนแกน .
วนิดา สุวรรณนิพนธ. 2553. การวัดผลพาณิชยอ ิเล็กทรอนิกสในประเทศไทย. ปรัช ญาดุษฎีบัณฑิต บริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัย รามคําแหง.
พสุ เดชะริน ทร. 2544. เสน ทางจากกลยุท ธสูก ารปฏิบัติดว ย Balanced Scorecard และ Key Performance Indicator. กรุง เทพมหานคร:
จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
สมคิด บางโม. 2558. องคการและการจัดการ. พิมพครั้งที่ 6. กรุงเทพมหานคร: จูน พับลิซซิ่ง.
สภาอุตสาหกรรมแหงประเทศไทย. 2559. ภาวะอุตสาหกรรม (Online). www.fti.or.th, 19 เมษายน 2559.
สุรพัน ธ ฉันทแดนสุวรรณ. 2553. หลักการบริห ารธุรกิจ . พิมพครั้งที่ 5. กรุงเทพมหานคร: จุดทอง.
สํานักงานสถิติแหงชาติ. 2552. วิเคราะหสถิติ e-commerce เปรียบเทียบกับตางประเทศ. กรุงเทพมหานคร: บางกอกบล็อก.
Kaplan, R. S. and Norton, D. P. 1996. The balanced scorecard: translating strategy into action. United States of America:
Harvard University.
ความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นและเครื่องแตงกาย
[297]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Profitability of E-Commerce in Clothing Industry
*
**
***
วิลาสินี กีรตินนั ทวฒ
ั นา , รองศาสตราจารย ดร.ปรียานุช อภิบณ
ุ โยภาส และ ผูช วยศาสตราจารย ดร.สิริจนิ ต วงศจารุพรรณ
Wilasinee Keeratinanwattana, Associate Professor Preeyanuch Apibunyopas and Assistant Professor Dr.Sirijin Wongjarupun.
บทคัดยอ
การวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาความสามารถในการทํากําไรของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นและเครือ่ งแตงกายของ
สิน คาประเภทระดับราคาต่ํากับสินคาประเภทระดับราคาสูง และเปรีย บเทีย บความสามารถในการทํากําไรระหวางสิน คาทั้ง 2 ประเภท โดยใชระเบียบวิธี
วิจัย เชิงปริม าณและเชิงคุณ ภาพ ดวยแบบสอบถามจากผูประกอบการพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสที่ไดรับเครื่องหมายรับรองการจดทะเบียนจากกรมพัฒนา
ธุรกิจ จํานวน 232 ราย และใชแ บบสัมภาษณเชิงลึกสําหรับหนวยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และตัว แทนผูป ระกอบการพาณิช ยอิเล็ก ทรอนิกสในการ
วิเคราะหเชิงคุณภาพเพื่อนําไปสนับสนุนขอมูลเชิงปริมาณ วิเคราะหขอมูลโดยใชคาความถี่ คารอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ย งเบนมาตรฐานและสถิติ t-test
ผลการวิจัย พบวา (1) พาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกายมีคาเฉลี่ย รวมของแรงผลักดันทัง้ 5 ดานอยูใ นระดับปานกลางทัง้ ใน
ภาพรวมและในสินคาแตละประเภท สงผลใหพาณิชยอิเล็กทรอนิกสม ีความสามารถในการทํากําไรในระดับ ปานกลาง (2) พาณิช ยอิเล็กทรอนิก สใน
อุตสาหกรรมแฟชั่นและเครื่องแตง กายระหวางสิน คาระดับราคาต่ําและสิน คาระดับ ราคาสูง มีคาเฉลี่ย รวมของแรงผลักดัน ที่แ ตกตางกัน สง ผลใหมี
ความสามารถในการทํากําไรแตกตางกัน โดยสินคาระดับราคาต่ํามีคาเฉลี่ย รวมของแรงผลักดัน นอยกวาสินคาระดับราคาสูงเล็กนอย จึงมีความสามารถใน
การทํากําไรมากกวา
คําสําคัญ : ความสามารถในการทํากําไร, พาณิช ยอิเล็กทรอนิกส, อุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกาย
Abstract
The objectives of this research were to study the profitability of E-Commerce in clothing industry in Low-end and
Better classification and to compare the profitability between Low-end classification and Better classification. The research
methods are quantitative and qualitative. The research questionnaire collected from sample of 232 out of E-Commerce who
registered in Department of Business Development were utilized for quantitative analysis. The interview with personnel in
government, individual and entrepreneur were conducted for qualitative analysis. Data were analyzed by frequency, percentage,
mean, standard deviation and independent sample t-test. The result showed that (1) The 5 competitive forces of E-Commerce
in clothing industry are at medium level which affect their profitability level at medium level (2) The 5 competitive forces of ECommerce in clothing industry in Low-end and Better classification are different which affect the profitability of them to be
differed. E-Commerce in clothing industry in Low-end classification has level of competitive forces less than E-Commerce in
clothing industry in Better classification which makes E-Commerce in clothing industry in Low-end classification is more
profitability.
Keywords: Profitability, E-Commerce, Clothing industry
*
หลักสูตรบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
***
คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
**
[298]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
ในโลกปจจุบันนับเปนยุคแหงการสื่อสารไรพรมแดน อิน เทอรเน็ตไดเขามามีบทบาทในชีวิตประจําวันเปน อยางมาก การเขาถึง และชอ งทาง
การรับสงขอมูลขาวสารเปนไปไดงาย อีกทั้งยังสะดวกรวดเร็วไมวาจะเปน การใชเพื่อคน ควาขอมูลดานวิช าการรวมถึงดานการบัน เทิง สามารถใชงานเพื่อ
แลกเปลี่ย นขาวสารและความคิดเห็นตางๆ มากไปกวานั้นผูที่มองเห็นโอกาสทางธุรกิจยังใชเปนชองทางในการซือ้ ขายสินคาและบริการ หรือเรียกอีกอยาง
วา “พาณิชยอิเล็กทรอนิกส” ซึ่งธุรกิจดังกลาวมีคาใชจายในการริเริ่มธุรกิจรวมถึงคาใชจายที่เกิดขึ้นระหวางการดําเนิน ธุรกิจคอนขางต่ํา ทําการคาขายได
ตลอดเวลาและลดปญหาในเรื่องของการเดิน ทาง ที่สําคัญยังสามารถประชาสัม พัน ธเกี่ย วกับสินคาหรือบริการรวมถึง ขอ มูลขาวสารที่ตอ งการสง ไปยัง
กลุมเปาหมายหรือผูบริโภคไดทั่วโลก
ภาพรวมของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสสวนใหญอยูในกลุม อุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกาย อัญมณีและเครื่องประดับ ซึง่ คิดเปนรอยละ 26.4
(สํานักงานสถิติแหงชาติ, 2557) โดยขอมูลจากกลุมอุตสาหกรรมดังกลาวนั้น พบวา รอยละ 27.37 จัดอยูในกลุม อัญมณีและเครือ่ งประดับ สวนทีเ่ หลืออีก
รอยละ 72.63 จําแนกออกเปนแฟชั่นและเครื่องแตงกายซึ่งนับเปน สัดสวนที่มากเมื่อเทียบกับอัญมณีแ ละเครื่องประดับ (กรมพัฒนาธุรกิจการคา, 2559)
ดังนั้นผูวิจัย จึงมีความสนใจและตองการที่จะ
ศึกษาและวิเคราะหถ ึงความสามารถในการทํากําไรของกลุม อุตสาหกรรมดังกลาว การที่อุต สาหกรรมแฟชั่น และเครื่ องแตงกายรวมอยูใน
อุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกาย อัญมณีแ ละเครื่องประดับซึ่งอยูในอัน ดับหนึ่งจากกลุมอุตสาหกรรมทั้งหมดตามขอมูลของสํานักงานสถิติ ดังนั้นการ
แขงขันยอมทวีความรุน แรงมากขึ้น ผูประกอบการพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกายตอ งคํานึงถึงปจจัย ตางๆ ที่สงผล
กระทบตอธุรกิจ
โดยทั่วไปแลวพบวาตลาดแฟชั่น และเครื่องแตงกายนั้น สิน คาโดยสวนใหญจะอยูในกลุม สิน คาระดับราคาต่ํา (Low-end Classification) ซึง่ มี
การตั้งราคาจําหนายที่ต่ํา การตั้งราคาในลักษณะดังกลาวจัดเปนจุดที่ใชในการแขงขัน ทางการตลาด นอกจากนี้ย ังสามารถใชในการควบคุม วัตถุดิบ และ
การผลิตไดดวย ในทางตรงขามสินคาที่มีราคาจําหนายคอนขางสูง เปน สิน คาที่มีก ลุม เล็ก ๆ ในสวนแบงทางการตลาด ที่เนน เรื่องตราสิน คา คุณ ภาพ
รูปแบบ ความพอดีตัว การใชวัตถุดิบและวัสดุตกแตงที่ม ีลักษณะเฉพาะตัว รวมถึงการใชเทคนิควิธีการตัดเย็บทีห่ ลากหลายรวมกัน หรือเรียกวากลุมสินคา
ระดับราคาสูง (Better Classification) (Glock and Kunz, 2005) จะเห็นไดวาทั้ง 2 กลุมขางตน มีการตั้งราคารวมถึงลักษณะของสิน คาที่แ ตกตางกัน
ซึ่ง ความสามารถในการทํ ากํ าไรก็อาจมีค วามแตกตางเช น กั น ดัง นั้น ผู วิจัย จึงไดเล็ง เห็น ถึ ง ประเด็ น ความสํ าคัญ ดัง กลาว และต อ งการที่ จะศึ กษา
ความสามารถในการทํากําไรของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นและเครื่องแตงกาย เพื่อนําไปใชในการประเมินความสามารถในการทํากําไร
ในอุตสาหกรรม รวมถึงเพื่อเปนแนวทางในการตัดสิน ใจลงทุน สําหรับผูที่ตองการกาวเขาสูอุตสาหกรรมแฟชั่นและเครื่องแตงกาย
วัตถุประสงค
1. เพื่อวิเคราะหความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกาย
2. เพื่อวิเคราะหความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกายในสินคาระดับราคาต่ํา
3. เพื่อวิเคราะหความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกายในสินคาระดับราคาสูง
4. เพื่อเปรีย บเทีย บความสามารถในการทํากําไรของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกายระหวางสินคาระดับราคา
ต่ํากับสิน คาระดับราคาสูง
วิธีการวิจัย
[299]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ประชากร
ประชากรในการวิจัย ครั้งนี้ คือ ผูประกอบการพาณิชยอิเล็กทรอนิกส ที่ไดจดทะเบียนพาณิชยอิเล็กทรอนิกส (DBD Register) ในอุตสาหกรรม
แฟชั่น และเครื่องแตงกาย ทั้งสิ้น จํานวน 549 ราย สิ้นสุดเดือนมกราคม 2559
กลุมตัวอยาง
1. ในกรณีที่ทราบจํานวนประชากร ที่ระดับความเชื่อมั่น 95% และสัดสวนความคลาดเคลื่อนเทากับ 0.05 (วนิดา สุวรรณิพนธ, 2553 อางถึง
Yamane, 1967) การวิจัย ครั้งนี้จึง มีก ารเก็บรวบรวมขอมูลของกลุม ตัว อยางทั้ง สิ้น จํานวน 232 ราย โดยจะใชวิธีการสุม ตัว อยางแบบตามสะดวก
(Convenience Sampling) แบงเปนกลุม สิน คาระดับราคาต่ํา (Low-end Classification) จํานวน 116 ราย และกลุม สิน คาระดับราคาสูง (Better
Classification) จํานวน 116 ราย
2. ผูใหขอมูลในการสัมภาษณเชิงลึก คือ (1) นักวิชาการพาณิชยชํานาญการ กรมพัฒนาธุรกิจการคา (2) ผูอํานวยการศูน ยอบรมแพ็ทเทิรน
อุตสาหกรรม แพ็ทเทิรน ไอที สถาบันพัฒนาแพทเทิรนอุตสาหกรรมและการออกแบบเสื้อผาสําเร็จรูป (3) ผูประกอบการพาณิช ยอิเล็กทรอนิกส ราน
สมหมายขายกางเกง
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
1. แบบสอบถาม เปนขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม ขอมูลเกี่ยวกับสินคา พาณิช ยอิเล็กทรอนิกสแ ละสถานการณปจจุบัน เกี่ย วกับ
แรงผลักดัน 5 ดาน (Five Forces Model) ที่พาณิชยอิเล็กทรอนิกสประสบอยูอันจะสงผลตอความสามารถในการทํากําไร โดยแบงเปน (1) อุปสรรคจาก
คูแ ขงขัน ที่เขามาใหม (2) การแขงขันระหวางธุรกิจที่มีอยูในอุตสาหกรรม (3) อํานาจการตอรองของผูซื้อ (4) อุปสรรคจากผลิตภัณฑหรือบริการทดแทน
(5) อํานาจการตอรองของผูขายปจจัยการผลิต
2. การสัม ภาษณเชิงลึก ซึ่งเปนลักษณะของคําถามปลายเปด โดยยึดวัตถุประสงคของงานวิจัย ทั้งนี้ขอมูลที่ไดจากการสัมภาษณเชิงลึกเพื่อ
นําไปสนับสนุน ขอมูลเชิงปริม าณ
การวิเคราะหข อมูล
ผูวิจัยทําการวิเคราะหขอมูลที่เก็บไดจากตัวอยางโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูปเพื่อการวิจัย ทางสัง คมศาสตร ซึ่ง มีก ารประมวลผลเปน ขั้น ตอน
หลังจากตรวจสอบความสมบูรณของแบบสอบถามที่ไดรับคืน มาจากกลุม ตัวอยางเรีย บรอยแลว จึงนําขอมูลมาวิเคราะหทางสถิติ ซึ่งแบงออกเปน 3 สวน
มีวิธีดําเนินการดังนี้
แบบสอบถามตอนที่ 1 การวิเคราะหข อมูลทั่วไปของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสใชวิธีประมวลผลทางสถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics)
โดยนําขอมูลที่รวบรวมไดม าทําการวิเคราะหหาคาทางสถิติ ซึ่งประกอบดวย การแจกแจงความถี่ (Frequency) และรอยละ (Percentage) โดยนําเสนอ
ขอมูลในรูปแบบตารางควบคูกับการบรรยาย
แบบสอบถามตอนที่ 2 การวิเคราะหข อมูลสภาพความเปน จริงที่ธุรกิจเผชิญเกี่ย วกับแรงผลักดัน 5 ดาน ซึง่ จะสะทอนถึงความสามารถในการ
ทํากําไรของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกส ใชวิธีประมวลผลทางหลักสถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) โดยนําขอมูลที่รวบรวมไดม าทําการวิเคราะหหา
คาทางสถิติ ซึ่งประกอบดวย คาเฉลี่ย (Average) และสวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยนําเสนอขอมูลในรูปแบบตารางควบคูกับการ
บรรยายและสรุปผลการวิจัย
การเปรีย บเทีย บความสามารถในการทํากําไรระหวางสิน คาประเภทระดับราคาต่ํา (Low-end Classification) และ สิน คาระดับ ราคาสูง
(Better Classification) นั้นจะใชการวิเคราะหสถิติแ บบ Independent samples t-test เพื่อเปรีย บเทีย บระดับของแรงผลักดัน ทั้ง 5 ดานซึง่ จะสะทอน
ถึงความสามารถในการทํากําไรของสิน คาทั้ง 2 ประเภท
ผลการวิจัย
[300]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1. การวิเคราะหความสามารถในการทํากําไรของพาณิช ยอิเล็ก ทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่อ งแตง กาย พบวา โดยรวมแลว
แรงผลักดันทั้ง 5 ดานมีคาเฉลี่ยอยูในระดับปานกลาง สงผลใหพาณิชยอิเล็กทรอนิกสมีความสามารถในการทํากําไรในระดับปานกลาง และเมื่อพิจารณา
เปน ดานๆ แลวพบวา แรงผลั ก ดัน ดานอุป สรรคจากผลิต ภัณ ฑ หรือ บริก ารทดแทนมีค าเฉลี่ย อยูในระดั บนอ ย ส งผลใหพ าณิช ย อิเ ล็กทรอนิ กส มี
ความสามารถในการทํากําไรมาก แตอยางไรก็ตามแรงผลักดัน ดานการแขงขันระหวางธุรกิจที่ม ีอยูในอุตสาหกรรมและดานอํานาจการตอรองของผูข าย
ปจจัย การผลิตมีคาเฉลี่ย อยูในระดับมาก สงผลใหพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสม ีความสามารถในการทํากําไรนอย
2. การวิเคราะหความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกายประเภทสินคาระดับราคาต่าํ
และสิน คาระดั บราคาสูง พบว า โดยรวมแลว แรงผลั กดัน ทั้ง 5 ดา นของสิน คาทั้ ง 2 ประเภทมีคาเฉลี่ ย อยูใ นระดับ ปานกลาง ส งผลให พาณิช ย
อิเล็กทรอนิกสมีความสามารถในการทํากําไรในระดับปานกลาง และเมือ่ พิจารณาเปน ดานๆ แลวพบวา แรงผลักดันดานการแขงขันระหวางธุรกิจทีม่ อี ยูใ น
อุตสาหกรรมและดานอํานาจการตอรองของ
ผูข ายปจจัย การผลิตของสินคาทั้ง 2 ประเภทนั้นมีคาเฉลี่ยอยูในระดับมาก สงผลใหพาณิชยอิเล็กทรอนิกสมีความสามารถในการทํากําไรนอย
นอกจากนี้แ รงผลักดันดานอุปสรรคจากผลิตภัณฑหรือบริการทดแทนของสินคาระดับราคาสูงมีคาเฉลี่ยอยูในระดับนอย สงผลใหพาณิชยอเิ ล็กทรอนิกสมี
ความสามารถในการทํากําไรมาก
3. การเปรีย บเทีย บความสามารถในการทํากําไรของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกายระหวางสินคาระดับราคา
ต่ําและสินคาระดับราคาสูง พบวา โดยรวมแลวแรงผลักดัน ทั้ง 5 ดาน ของสิน คาระดับราคาต่ําและสิน คาระดับราคาสูง มีความแตกตางกัน อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 เนื่องจากมีคา Sig. เทากับ 0.04 ซึ่งสิน คาระดับราคาต่ํามีคาเฉลี่ย รวมของแรงผลัก ดัน นอยกว าสิน คาระดับ ราคาสูง
เล็กนอย สงผลใหมีความสามารถในการทํากําไรมากกวา แตเมื่อพิจารณาเปนดานพบวาสิน คาระดับราคาต่ํามีคาเฉลี่ย ของแรงผลักดันดานอุป สรรคจาก
ผลิตภัณฑหรือบริการทดแทนมากกวาสิน คาระดับราคาสูง สงผลใหพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในสินคาระดับราคาต่ํามีความสามารถในการทํากําไรนอยกวา
พาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในสินคาระดับราคาสูง
อภิปรายผลการวิจัย
1. ผลการศึกษาความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่อ งแตง กาย พบวา แรงผลักดัน ที่มี
คาเฉลี่ยมากที่สุด 2 อันดับแรก ไดแ ก แรงผลักดัน ดานการแขงขันระหวางธุรกิจที่ม ีอยูในอุตสาหกรรม และ ดานอํานาจการตอรองผูขายปจจัยการผลิต
ตามลําดับ ซึ่งทําใหความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับนอย สวนแรงผลักดันที่มีคาเฉลี่ยนอยที่สุด ไดแก แรงผลักดันดานอุปสรรคจากผลิตภัณฑหรือ
บริการทดแทน ทําใหความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับมาก
แรงผลักดันดานการแขงขันระหวางธุรกิจที่ม ีอยูในอุตสาหกรรมนั้นเกี่ย วของกับ จํานวนคูแ ขงที่ม าก รวมถึงความยืดหยุนในการปรับเปลี่ย น
และใชกลยุทธเพื่อความไดเปรียบทางการแขงขันของคูแ ขงที่ทําใหแ รงผลักดันดังกลาวมีคาเฉลี่ย อยูในระดับที่ม าก ทําใหความสามารถในการทํากําไรของ
พาณิช ยอิเล็กทรอนิกสอยูในระดับนอย ซึ่งสอดคลองกับณัฏฐพัน ธ เขจรนันทน (2557) ที่กลาววา ยิ่งมีคูแขงขันอยูใ นอุตสาหกรรมเดียวกันจํานวนมาก แต
ละองคการยิ่งตองมีการพัฒนากลยุทธใหมๆ ออกมาตอสูแขงขันเพื่อสรางความไดเปรียบในการแขงขัน ใหตนเอง การตอสูแ ขงขันก็ยงิ่ ทวีความรุนแรงมาก
ขึ้น ทําใหระดับความสามารถในการทํากําไรนอย
แรงผลักดันดานอํานาจการตอรองผูขายปจจัยการผลิตนั้น ณัฏฐพัน ธ เขจรนันทน (2557) ไดกลาววา ปจจัยการผลิตที่มีเอกลักษณแ ละความ
เฉพาะ ทําใหไมมีปจจัยการผลิตชนิดใดที่ผูประกอบการจะสามารถหาทดแทนได สงผลใหผูขายปจจัยการผลิตเกิดความไดเปรีย บหรือมีอาํ นาจการตอรอง
สูงโดย หากมีอํานาจการตอรองสูงหรือมีอํานาจผูกขาดในตลาดแลว ผูประกอบการอาจซื้อวัตถุดิบไดในราคาที่คอนขางสูงทําใหตนทุนสูงขึน้ ดวย องคการ
ตองปรับเพิ่ม ราคาสิน คาซึ่งอาจมีผลกระทบไปยังปริม าณความตองการซื้อของลูกคาโดยปริมาณความตองการซือ้ จะลดลงอยางมาก ทําใหยอดขายและผล
กําไรขององคการอยูในระดับที่ต่ําลง ซึ่งแสดงใหเห็นถึงระดับความสามารถในการทํากําไรก็จะนอย รวมถึงภัทรวดี เพิ่มวณิช กุล (2557) ไดทําการศึกษา
วิจัย เกี่ยวกับองคประกอบดานสภาพแวดลอมทางการแขงขันที่สงผลความสําเร็จในการดําเนิน งานของผูประกอบการพาณิชยอเิ ล็กทรอนิกส พบวาอํานาจ
ตอรองของผูขายปจจัยการผลิตมีคาคะแนนน้ําหนักองคประกอบมากที่สุด ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษาวิจยั ซึง่ เกีย่ วของกับความแตกตางของสินคา และ
[301]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
หากวัตถุดิบของผูขายปจจัยการผลิตเปนสิ่งจําเปน ตอกระบวนการผลิต รวมถึงการที่ผูขายปจจัย การผลิตสามารถกําหนดราคาตน ทุนใหเพิ่มหรือลดลงได
จะทําใหผูขายปจจัยการผลิตมีอํานาจการตอรองสูง ทําใหระดับความสามารถในการทํากําไรนอย
แรงผลักดันดานอุปสรรคจากผลิตภัณฑหรือบริการทดแทนนั้น จากผลการศึกษาวิจัยพบวา การที่สิน คามีความแปลกใหม ทัน สมัย และโดด
เดน ตางจากคูแ ขง รวมถึงมีการรับประกัน คุณภาพของสินคา ทําใหแ รงผลักดันดังกลาวมีคาเฉลี่ยอยูในระดับนอย ทําใหความสามารถในการทํากําไรของ
พาณิช ยอิเล็กทรอนิกสอยูในระดับมาก ซึ่งสอดคลองกับอํานาจ ธีระวนิช (2544) ที่กลาววาผลิตภัณฑข ององคกรที่มีความแตกตางไปจากคูแ ขง อยางเชน
มีเทคโนโลยีที่ทันสมัยกวาหรือรูปลักษณที่โดดเดน และสวยงามกวา อาจกลาวไดวามีความแตกตางเหนือคูแ ข ง จะทําใหอัต ราการทดแทนกัน ไดข อง
ผลิตภัณฑน อยลง ซึ่งจะสงผลใหกิจการนั้นมีอํานาจการตอรองและการผูกขาดมากขึ้น รวมถึงณัฏฐพัน ธ เขจรนันทน (2557) ไดกลาวเพิม่ เติมอีกวาการให
รับประกันคุณภาพของสินคา โดยอาจมุงเนน ไปในเรื่องของการใหบริการหลังการขาย จะทําใหระดับความสามารถในการทํากําไรมาก
2. ผลการศึกษาความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็ก ทรอนิก สในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่อ งแตง กายในสิน คาระดับ ราคาต่ํา
พบวา แรงผลักดัน ดานการแขงขันระหวางธุรกิจที่มีอยูในอุตสาหกรรม และอํานาจการตอรองของผูขายปจจัยการผลิตมีคา เฉลีย่ อยูใ นระดับมาก เนือ่ งจาก
คูแ ขงมีความยืดหยุน ในการปรับเปลี่ย นและใชกลยุทธเพื่อความไดเปรียบทางการแขงขัน รวมถึงจํานวนคูแขงที่มาก ซึง่ สอดคลองกับรพีพรรณ งามพรอม
วงษ (2554) ที่ไดระบุผลการวิจัย วา สภาพแวดลอมทางการแขงขัน นั่น คือคูแ ขงขัน เปนปจจัยที่ม ีผลตอความสําเร็จของธุรกิจ นอกจากนีช้ นะชัย พฤกษชัต
(2559) ไดกลาววา สินคาประเภทระดับราคาต่ํา ซึ่งเปนสิน คาที่ม ีอยูทั่วไปและมีลักษณะคลายๆ กัน นั้น มีจํานวนมาก และสามารถหาไดงาย ซึ่งนับ วามี
ความรุนแรงเปนอยางมาก ทําใหความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับนอยที่สุด นอกจากนี้การที่วัต ถุดิบของผูข ายปจจัย การผลิตเปน สิ่ง จําเปน ตอ
กระบวนการผลิต และการที่ผูขายปจจัยการผลิตสามารถกําหนดราคาตน ทุน ใหเพิ่มหรือลดลงไดจะทําใหผูขายปจจัยการผลิตมีอาํ นาจการตอรองสูง ทําให
ความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับนอย ซึ่งเปนไปในทิศทางเดียวกับชนะชัย พฤกษชัต (2559) วาจํานวนผูข ายปจจัยทีใ่ ชในการผลิตสินคาในปจจุบนั
มีน อยมากๆ แทบจะผูกขาด เพราะจะตองพิจารณาในหลายๆ เรื่อง เชน ความนาเชื่อถือได วัตถุดิบไมม ีตําหนิ มีคุณภาพการสงงานตรงเวลา เปนตน ทํา
ใหผูขายปจจัยการผลิตมีอํานาจการตอรองสูง
3. ผลการศึกษาความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็ก ทรอนิก สในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่อ งแตง กายในสิน คาระดับราคาสูง
พบวา แรงผลักดัน ดานการแขงขันระหวางธุรกิจที่มีอยูในอุตสาหกรรม และ ดานอํานาจการตอรองผูขายปจจัยการผลิตมีคาเฉลี่ย อยูในระดับทีม่ าก ทําให
ความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับน อย ส วนแรงผลัก ดัน ด านอุป สรรคจากผลิตภั ณ ฑหรื อบริก ารทดแทนมีคาเฉลี่ย อยูในระดับ นอ ย ทําให
ความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับมาก สินคาระดับราคาสูง สําหรับแรงผลักดัน ดานการแขงขันระหวางธุรกิ จที่มีอ ยูในอุตสาหกรรมเกี่ย วขอ งกับ
จํานวนคูแขงขันในอุตสาหกรรมที่เพิ่มขึ้น รวมถึงการปรับเปลี่ยนกลยุทธข องคูแ ขงที่ม ีความยืดหยุน ทําใหความสามารถในการทํากําไรอยูใ นระดับนอย ซึง่
สอดคลองกับกนกลักษณ ดูการณ (2559) ซึ่งกลาวถึงการนํากลยุทธมาใชในการแขงขัน สําหรับสินคาระดับราคาสูงมักจะใชกลยุทธการผสมผสานทาง
การตลาดแบบองครวม และเปน ไปในทิศทางเดียวกับ ชนะชัย พฤกษชัต (2559) ที่วาผูประกอบการจะนํากลยุทธตางๆ มาใช ไมวาจะเปน กลยุทธท าง
การตลาด เชน การลดราคา หรือในดานอื่นๆ ซึ่งมีการตอบโตกัน คอนขางมาก ทําใหความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับนอย
แรงผลักดันดานอํานาจการตอรองผูขายปจจัยการผลิต เกี่ย วของกับการที่ผูข ายปจจัย การผลิตสามารถกําหนดราคาตนทุนใหเพิม่ หรือลดลงได
วัตถุดิบที่มีความแตกตางกันรวมถึงเปนสิ่งจําเปนตอกระบวนการผลิต ดังนั้น ผูข ายปจจัย การผลิตมีอํานาจการตอรองสูง ทําใหความสามารถในการทํา
กําไรอยูในระดับนอย ซึ่งสอดคลองกับกนกลักษณ ดูการณ (2559) ที่วาวัตถุดิบจะมีความแตกตางและมีลักษณะเฉพาะ เนื่องจากการผลิตสิน คาระดับ
ราคาสูงวาตองผานการเลือกสรรวัสดุแ ละวัตถุดิบอยางพิถีพิถัน เพื่อใหเหมาะกับคุณภาพและความมีเอกลักษณเฉพาะตัว
กนกลักษณ ดูการณ (2559) และ ชนะชัย พฤกษชัต (2559) ระบุวาสินคาระดับราคาสูงนั้น จะมีเอกลักษณเฉพาะตัวที่แ ตกตางจากคูแขงขัน
ทําใหม ีสินคาทดแทนไดนอยหรือแทบไมม ีเลย ทําใหระดับความสามารถในการทํากําไรมาก ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษาวิจยั เกีย่ วกับสินคาระดับราคาสูง
วา สิน คามีความแปลกใหม ทันสมัย โดดเดน รวมถึงมีเอกลักษณเฉพาะตัวซึ่งแตกตางจากคูแขง รวมถึงมีนวัตกรรมทางเทคโนโลยี และการรับ ประกัน
คุณ ภาพ ทําใหระดับความสามารถในการทํากําไรมาก นอกจากนี้ยังสอดคลองกับงานวิจัยของกัลยา เลพล (2553) เรื่องผลกระทบของประสิทธิภาพการ
บริหารการเปลี่ยนแปลงเทคโนโลยีที่ม ีตอการตอบสนองตลาดและความไดเปรีย บทางการแขงขัน ของพาณิชยอเิ ล็กทรอนิกสในประเทศไทย ซึง่ ผลการวิจยั
พบวา การสรางความแตกตางในสิน คาจะทําใหพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสมีความไดเปรีย บในการแขงขัน ซึ่งจะสงผลใหความสามารถในการทํากําไรอยูใน
ระดับมาก
[302]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
4. ผลการศึกษาการเปรียบเทียบความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกายระหวาง
สิน คาระดับราคาต่ําและสิน คาระดับราคาสูง พบวา แรงผลักดันดานอุปสรรคจากผลิตภัณฑหรือบริการทดแทนของสินคาระดับราคาต่ําและสินคาระดับ
ราคาสูงมีความแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญที่ระดับ 0.05
สิน คาระดับราคาสูงนั้น สิน คาจะมีน วัตกรรมทางเทคโนโลยี มีความโดดเดนและมีความเปน เอกลักษณที่ไมสามารถลอกเลียนได รวมถึงสินคา
มีความแปลกใหม ทันสมัย และมีการรับประกัน คุณภาพสิน คา มากกวาสิน คาระดับราคาต่ํา ดังนั้น จึงมีคาเฉลี่ยของแรงผลักดันดานอุปสรรคจากผลิตภัณฑ
หรือบริการทดแทนนอยกวา ทําใหความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับที่มากกวา ซึ่งสอดคลองกับกนกลักษณ ดูการณ (2559) และชนะชัย พฤกษชัต
(2559) ระบุ วาสิน คาระดับราคาสู งนั้น จะมีเอกลัก ษณเฉพาะตัวที่แ ตกตางจากคูแ ขง ขัน จึงมีสิน คาทดแทนไดน อยหรื อแทบไมม ีเลย ทําใหระดั บ
ความสามารถในการทํากําไรมาก แตสําหรับสิน คาระดับ ราคาต่ําเปน สิน คาที่มีอยูทั่ว ไปและมีลักษณะคลายๆ กัน นั้น มีจํานวนมาก หาไดงาย ทําให
ความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับนอยกวา และจากคํากลาวของณัฏฐพัน ธ เขจรนันทน (2557) ที่วากิจการควรหลีกเลี่ยงจุดแข็งของสินคาทดแทน
เชน การใหรับประกัน คุณภาพของสินคา หรือ รูปลักษณของสินคาที่มีความหลากหลายแตกตาง เปนตน เพื่อใหพาณิชยอิเล็กทรอนิกสมคี วามสามารถใน
การทํากําไรที่ม ากขึ้น
คาเฉลี่ยของแรงผลักดัน ดานอํานาจการตอรองของผูซื้อของสินคาระดับราคาต่ําและสินคาระดับราคาสูงไมมคี วามแตกตางกันอยางมีนยั สําคัญ
แตหากพิจารณาเปนรายขอจะพบวา โดยทั่วไปลูกคามักจะใชเงิน ในการซื้อสินคาสินคาระดับราคาสูงตอครั้งมากกวาสินคาระดับราคาต่ํา ผูซื้อจึงมีอาํ นาจ
การตอรองมากกวา ทําใหความสามารถในการทํากําไรของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสอยูในระดับนอยกวา แตอยางไรก็ตามสําหรับสินคาระดับราคาสูงนัน้ การ
ที่ลูกคาจะหาซื้อสินคาประเภทดังกลาวจากรายอื่น ๆ นั้น คอนขางยากกวาสิน คาระดับราคาต่ํา ซึ่งสอดคลองกับชนะชัย พฤกษชัต (2559) ทีก่ ลาววาสินคา
ประเภทระดับราคาต่ําเปนสิน คาที่ม ีอยูทั่วไปและมีลักษณะคลายๆ กัน ปจจุบัน มีเปน จํานวนมากและสามารถหาไดงาย ดังนั้นผูซื้อสินคาระดับราคาสูงจึง
มีอํานาจการตอรองนอยกวา ทําใหความสามารถในการทํากําไรของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในสินคาระดับราคาสูงอยูในระดับที่มากกวาสิน คาระดับราคา
ต่ํา ดังนั้น ทําใหแรงผลักดัน ดานอํานาจการตอรองของผูซื้อโดยรวมของสิน คาทั้ง 2 ประเภทไมมีความแตกตางกัน
นอกจากนี้คาเฉลี่ย ของแรงผลักดันดานอํานาจการตอรองของผูข ายปจจัย การผลิตของสินคาระดับราคาต่ําและสินคาระดับราคาสูงไมม ีความ
แตกตางกันอยางมีนัยสําคัญ แตหากพิจารณาเปน รายขอจะพบวา สําหรับสิน คาระดับราคาสูง การที่วัตถุดิบของผูข ายปจจัย การผลิตเปน สิ่ง จําเปน ตอ
กระบวนการผลิต ผูข ายปจจัย การผลิตจึงมีอํานาจการตอรองที่สูง ทําใหม ีความสามารถในการทํากําไรนอยกวาสินคาระดับราคาต่ํา ซึ่งสอดคลองกับชนะ
ชัย พฤกษชัต (2559) ที่ไดกลาววา สิน คาระดับราคาสูงนั้น ในดานปจจัยการผลิต เนื่องจากสินคาที่มีเอกลักษณ ทําใหวัตถุดิบและวัสดุที่ใชตองผานการ
คัดสรรเพื่อใหเหมาะกับสิน คา ผูข ายปจจัย การผลิตนอยรายที่จะมีวัตถุดิบตรงตามที่ตองการ ดังนั้นอํานาจการตอรองของผูขายปจจัยการผลิตคอนขางสูง
ทําใหความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับนอยกวาสินคาระดับราคาต่ํา
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. ผูประกอบการพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นและเครื่องแตงกายในสิน คาระดับ ราคาต่ําควรมีการพัฒ นาสิน คาใหมีค วาม
นาสนใจ โดดเดนและแตกตางจากคูแขงขัน รวมถึงควรพัฒนานวัตกรรมทางเทคโนโลยีใหม ากยิ่งขึ้น เชน มีการดัดแปลงสิน คาเดิม เพื่อใหเกิดเปนสินคา
ใหมที่ทําใหเกิดการพัฒนาดานคุณภาพและประสิทธิภาพของสินคามากยิ่งขึ้น ทั้งนี้เพื่อใหม ีความสามารถในการทํากําไรเพิ่ม มากขึ้น
2. ผูประกอบการพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นและเครื่องแตงกายในสิน คาระดับราคาสูงควรวางกลยุทธการบูรณาการไปขาง
หลังหรือการขยายกิจการในลักษณะยอนกลับ โดยการผลิตวัตถุดิบขึ้น เองเพื่อใหสามารถควบคุม ตน ทุนได และที่ส ําคัญ จะชว ยลดปญ หาในเรื่อ งผูข าย
ปจจัย การผลิต ลดความเสี่ยงของการผูกขาดดานราคาและการขาดแคลนวัตถุดิบที่จําเปนตอกระบวนการผลิตสินคา หรือมีการวางแผนจัดการระบบการ
ผลิต รวมถึงการซื้อวัตถุดิบและวัสดุตางๆ จากผูขายปจจัยการผลิต โดยซื้อในปริม าณที่คอนขางมากและขณะเดียวกันตองเหมาะสมกับการผลิต เพื่อให
สามารถตอรองกับผูข ายปจจัย การผลิตได ซึ่งเปนปจจัยหนึ่งที่จะสามารถทําใหความสามารถในการทํากําไรเพิ่มมากขึ้น
[303]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. ควรมีการศึกษาวิจัยตัวแปรอื่น เกี่ยวกับสภาพแวดลอมภายในองคการ เพื่อใหพ าณิช ยอิเล็กทรอนิก สม ีป ระสิท ธิ ภ าพมากยิ่ง ขึ้น รวมถึง
ความสามารถในการทํากําไรที่เพิ่มมากขึ้น
เอกสารอางอิง
กระทรวงอุตสาหกรรม. 2557. รายงานสรุปภาวะเศรษฐกิจ อุตสาหกรรมป 2557 และแนวโนม ป 2558 (Online). www.oie.go.th, 10 ธัน วาคม
2558.
กนกลักษณ ดูการณ. 2559. ผูอํานวยการศูน ยอบรมแพ็ทเทิรนอุตสาหกรรม แพ็ทเทิรน ไอที สถาบันพัฒนาแพ็ทเทิรน อุตสาหกรรม และการออกแบบ
เสื้อผาสําเร็จรูป. สัมภาษณ, 5 เมษายน 2559.
กัลยา เลพล. 2553. ผลกระทบของประสิท ธิภาพการบริห ารการเปลี่ยนแปลงเทคโนโลยีที่มีตอ การตอบสนองตลาดและความไดเปรีย บทางการ
แขงขันของธุรกิจ พาณิชยอิเล็กทรอนิกสในประเทศไทย. วิทยานิพนธบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาการจัดการเชิงกลยุทธ, มหาวิทยาลัย
มหาสารคาม
จักร ติงศภัทิย. 2549. Kellogg สุดยอดกลยุทธ แนวคิด ทฤษฎี เครื่อ งมือ และวิธีการที่ส ําคัญสําหรับนักปฏิบัติ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท เอ็กซเปอร
เน็ท จํากัด. แปลจาก Dranove and Marciano. 2011. Kellogg on strategy: concepts, tools, and frameworks for practitoners.
American: John Wiley and Sons.
ชนะชัย พฤกษชัต. 2559. สัม ภาษณ, 8 เมษายน 2559.
ณัฏฐพันธ เขจรนันทน. 2552. การจัดการเชิงกลยุทธ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ซีเอ็ดยูเคชั่น จํากัด(มหาชน)
ณัฐยา สิน ตระการผล. 2557. หลักคิดเรื่อ งกลยุทธและการแขงขัน . กรุงเทพมหานคร: บริษัท เอ็กซเปอรเน็ท จํากัด. แปลจาก Joan Magretta. 2011.
Understanding Michael Porter: The Essential Guide to Competition and Strategy. England: Harvard Business Review
Press.
ภัทรวดี เพิ่ม วณิชกุล. 2557. รูปแบบความสําเร็จในการดําเนินงานของผูประกอบการพาณิชยอิเล็กทรอนิกสกิจ การเจาของคนเดียวในประเทศไทย.
วิทยานิพนธบริหารธุรกิจดุษฎีบัณ ฑิต สาขาบริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัย ขอนแกน
มยุรี สุขปราโมทย. 2559. นักวิช าการพาณิช ยช ํานาญการ กรมพัฒนาธุรกิจการคา. สัมภาษณ, 1 เมษายน 2559.
รพีพรรณ งามพรอมวงษ. 2554. ปจจัยที่มีผ ลตอ ความสําเร็จของอุตสาหกรรมเสื้อ ผาสําเร็จ รูปขนาดกลางและขนาดใหญ : กรณีศึก ษา Original
equipment manufacturers (OEMs). วิทยานิพนธบริหารธุรกิจมหาบัณ ฑิต สาขาการตลาด, มหาวิทยาลัย รามคําแหง.
วิเชียร วิทยอุดม. 2554. การจัดการสมัยใหม Modern Management. 1,000 เลม. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ธนธัช การพิมพ จํากัด
สมชาย หิรัญกิตติ. 2542. การบริหารธุรกิจขนาดยอ ม. 1,000 เลม . กรุงเทพมหานคร: บริษัท ธีระฟลม และไซเท็กซ จํากัด
สุดใจ ดิลกฑรรศนนท. 2558. การจัดการเชิงกลยุทธ. พิมพครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: หางหุนสวนจํากัด สามลดา
สํานัก งานสถิติ แ หง ชาติ. 2557. สรุ ปผลที่ส ําคัญ การสํารวจสถานภาพการพาณิ ช ยอ ิ เ ล็ก ทรอนิกส ข องประเทศไทย พ.ศ.2557 (Online).
www.nso.go.th, 10 ธันวาคม 2558.
อํานาจ ธีระวนิช. 2544. การจัดการธุรกิจ ขนาดยอม. 2,000 เลม. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Glock, R. E. and Kunz, G. I. 2005. Apparel Manufacturing Sewn Product Analysis. 4th ed. New Jersey: Prentice Hall.
[304]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
อุปสงคการทองเที่ยวเพือ่ การวิเคราะหระบบเตือนภัยลวงหนาทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ยว
Tourism Demand for Economic Early Warning System Analysis of Tourism
*
อัครพล อารียปอ ม และ ดร.พัฒน พัฒนรังสรรค**
Akkarapol Areepom and Dr.Pat Pattanarangsun
บทคัดยอ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงคเพื่อนําเสนอวิธีการประมาณอุปสงคการทองเที่ยวเพื่อใชเปน เครื่องมือสําหรับการวิเคราะหระบบเตือ นภัย ลวงหนา
ทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ย ว ครอบคลุมในสวนของกรอบแนวคิดในการวิจัย และการศึกษาเชิงประจักษกรณีศึกษาอุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมู
เกาะเสม็ด โดยใชขอมูลอนุกรมเวลารายไตรมาสตั้งแตไตรมาส 4 ป 2550 ถึง ไตรมาส 3 ป 2558 รวมทั้งสิ้น 32 ไตรมาส และนํามาวิเคราะหอุปสงคการ
ทองเที่ยวจากการประมาณแบบจําลองทางเศรษฐมิติดวยวิธีกําลังสองนอยที่สุดสามชั้น (3SLS) ทั้งนี้ ไดมีการกําหนดแบบจําลองอุปสงคการทองเทีย่ วเปน
ระบบสมการที่ประกอบไปดวยอุปสงคนักทองเที่ย วชาวไทย และอุปสงคนักทองเที่ยวชาวตางชาติ ซึ่งอางอิงตามทฤษฎีพฤติกรรมผูบริโภค เพื่อใหก าร
ประมาณฟงกช ันอุปสงคการทองเที่ยวมีความเหมาะสม ทําใหสามารถนําไปวิเคราะหระบบเตือนภัย ลวงหนาทางเศรษฐกิจไดอยางมีประสิทธิภาพตอไป
ผลการศึกษาอุปสงคการทองเที่ย วกรณีศึกษาอุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด พบวาปจจัยที่มีผ ลตอจํานวนนักทองเที่ย วชาวไทยที่ระดับ
นัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 ไดแก ผลิตภัณ ฑมวลรวมภายในประเทศของไทยตอหัวประชากร นโยบายกระตุนการทองเที่ยวของภาครัฐ วิกฤตการณนา้ํ ทวม
วิกฤตการณแฮมเบอรเกอร และฤดูกาล (ไตรมาสที่สอง) ในขณะที่ปจจัยที่มีผลตอจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 ไดแก
ดัช นีผลิตภัณฑมวลรวมภายในประเทศของโลก ดัชนีราคาผูบริโภคโดยเปรีย บเทีย บ (ไทย-โลก) ปริมาณนักทองเที่ยวรวมในไตรมาสกอนหนา ราคาดิบ
น้ํามัน ดูไบ วิกฤตการณน้ําทวม และฤดูกาล (ไตรมาสที่สอง)
คําสําคัญ : อุปสงคการทองเที่ยว, ระบบเตือนภัยลวงหนา
Abstract
This research aims to present how to estimate tourism demand as a tool for early warning system analysis of tourism
according to economic perspectives. Not only is a conceptual framework proposed, but also an empirical study is done on
National park khaoLaemYa-Mu KoSamet. The tourism demand is analyzed by econometric model using time series data
collected from the fourth quarter of 2007 to the third quarter of 2015, totally 32 quarters, and estimated by three-stage least
squares (3SLS) method. To obtain the appropriate demand function, the model is specified based on consumer behavior theory
as a system of two equations which are Thai tourists’ and foreign tourists' demands so that it can be efficiently applied for
economic early warning system analysis. The study resultof tourism demand analysis for National park khaoLaemYa-Mu KoSamet shows
that factors affecting Thai tourists’ demand at a statistical significance level of 0.05 are Thai Gross Domestic Product (GDP)per capita,
flooding crisis, hamburger crisis, policy of stimulating the tourism sector and season (2nd quarter). In addition, factors affecting foreign
tourists’ demand at a statistical significance level of 0.05 are world GDP, relative consumer price index (Thai to world), number of total
tourists in a previous quarter, crude oil price (Dubai), flooding crisis and season (2nd quarter).
*
คณะเศรษฐศาสตร ศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email:
[email protected]
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตร ศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email:
[email protected]
**
[305]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Tourism Demand, Early Warning System
บทนํา
ปจจุบันเศรษฐกิจโลกเริ่มขยายตัวแตกลับไมทําใหการสงออกสิน คาของไทยซึ่ ง เคยเปน เครื่องยนตหลักในการขับ เคลื่อ นเศรษฐกิจไทยให
ขยายตัวเหมือนเชนในอดีต ประกอบกับปจจุบันอุปสงคของเศรษฐกิจโลกยังฟน ตัวแบบเปราะบาง ขณะที่ภาคเอกชนชะลอการลงทุนเพือ่ รอความชัดเจน
ของภาวะเศรษฐกิจโดยรวมและสถานการณการเมือง สวนการใชจายภาครัฐมีข อจํากัดอยูบาง เนื่องจากอยูในชวงของการปฏิรูป เศรษฐกิจและการลด
นโยบายประชานิย ม โดยปจจุบัน มีเพีย งภาคการทองเที่ย วที่ย ังคงเติบ โตอยางแข็งแกรง ซึ่งแมจะมีสัดสวนเพีย งรอ ยละ 11.6 ของ GDP ในป 2558
(สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ 2558) แตกลับทําหนาที่เปน เครื่องยนตสํารองที่ชวยพยุงเศรษฐกิจไทยใหป ระคองตัว
ตอไปได ภาคการทองเที่ยวจึงมีผลกระทบอยางมากตอระบบเศรษฐกิจ ที่ปจจุบันภาครัฐใหความสําคัญที่จะพัฒนาศักยภาพการทองเที่ย วใหกลายมาเปน
เครื่องยนตหลักในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทยตอไป
หากพิจารณาแหลงทองเที่ย วตามลักษณะของการทองเที่ย ว พบวาสามารถแบงไดออกเปน ประเภทตางๆ ไดแ ก แหลง ทอ งเที่ย วเชิง นิเวศ
แหลงทองเที่ยวเชิงศิลปะ แหลงทองเที่ยวเชิงวัฒนธรรม แหลงทองเที่ย วเชิงธรรมชาติ แหลงทองเที่ยวเชิงนัน ทนาการ เปนตน (กระทรวงการทองเที่ย ว
และกีฬา 2557) โดยแหลงทองเที่ย วบางแหลงอาจสอดคลองกับการทองเที่ย วไดหลายลักษณะ เชน การทองเที่ยวภูเขาและทะเล ซึ่ง เขาขายทั้งแหลง
ทองเที่ยวเชิงนิเวศ เชิงธรรมชาติ และเชิง นัน ทนาการ เปน ตน อยางไรก็ตาม ผูศึกษาไดเลือ กศึกษามุง เนน แหลงทองเที่ย วเชิงนิเวศ(‡)เนื่องจากการ
ทองเที่ยวแหงประเทศไทยใหความสําคัญเปนอยางยิ่งและแหลงทองเที่ยวที่สําคัญของประเทศลวนเปน แหลงทองเทีย่ วเชิงนิเวศแทบทัง้ สิ้นนอกจากนัน้ ยัง
สอดคลองกับแผนยุทธศาสตรป 2555-2559 ของกระทรวงการทองเที่ยวและกีฬาที่เนน การพัฒนาอยางยั่งยืนและการทองเที่ยวเชิงอนุรักษเพื่อใหเกิด
ความสมดุลทั้งดานคน สังคม เศรษฐกิจและสิ่งแวดลอม(กระทรวงการทองเที่ย วและกีฬา 2557)
ทั้งนี้ เมื่อพิจารณาในแงของสิ่งแวดลอมและความสามารถในการรองรับนักทองเที่ยว (Carrying Capacity) จะพบไดวา จํานวนนักทองเทีย่ วที่
สูงขึ้นกลายเปน ปญหาตอแหลงทองเที่ยวในแงของความแออัด ความเสื่อ มโทรมของทัศนีย ภาพ รวมทั้ง ปญ หาทางดานมลพิษ สิ่ง แวดลอมเนื่องจาก
กิจกรรมตางๆจากการทองเที่ยวไดกอใหเกิดผลกระทบอยางมากตอทรัพยากรสิ่งแวดลอมอยางตอเนื่อง ทําใหม ีความเสี่ย งสูง ในการเผชิญ ปญ หาความ
เสื่อมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม เกิดความไมสมดุลในดานคน สังคม เศรษฐกิจและสิ่งแวดลอม ซึง่ ขัดแยงกับแผนยุทธศาสตรทมี่ งุ เนน
การพัฒนาการทองเที่ยวอยางยั่งยืน เชน ปญ หาภูทับเบิก ที่ปจจุบัน ไดรับความนิย มและมีน ักทองเที่ยวจํานวนมาก ถึงแมจะสรางรายไดจาํ นวนมากใหกบั
คนในพื้น ที่ แตในชวงหลังรายไดสวนใหญกับตกอยูกับนายทุน นอกพื้น ที่อีกทั้งในปจจุบัน ทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอมถูกทําลายลงอยางมากและยัง
มีการบุกรุกพื้น ที่ปาไมเพื่อสรางที่พักในการรองรับนักทองเที่ย วที่เดินทางมาพักผอนจํานวนมาก ซึ่งปญ หาดังกลาวหากไมไดรบั การแกไขจะทําใหภทู บั เบิก
กลายเปน แหลงทองเที่ย วเสื่อมโทรมและสงผลในทางลบดานคน สังคมและเศรษฐกิจตอไป ทั้งนี้ หากภาครัฐหรือหนวยงานทีเ่ กีย่ วของสามารถคาดการณ
หรือรูลวงหนาไดวาวิกฤตการณทองเที่ยวจะเกิดขึ้น เมื่อใด ไมวาจะเปนวิกฤติดานจํานวนนักทองเที่ย วที่นอยเกินไปจนสงผลตอเม็ดเงินและระบบเศรษฐกิจ
หรือวิกฤติดานจํานวนนักทองเที่ยวมากเกินไปจนสงผลตอ สิ่ง แวดลอม จะทําใหหนว ยงานที่เกี่ย วขอ งสามารถเตรีย มตัว รับมือ วางแผนหรือ กําหนด
มาตรการเพื่อใหปญหาที่คาดวาจะเกิดขึ้น ในอนาคตนั้นบรรเทาลง จึงเปนที่ม าของการศึกษาระบบเตือนภัยลวงหนา (Early Warning) ซึ่ง การวิจัย ชิ้น นี้
เปน การนําเสนอขั้นตอนของการศึกษาระบบเตือนภัย ลวงหนาทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ยว โดยมุงเนน ขั้น ตอนของการศึกษาอุปสงคการทองเทีย่ วซึง่
ถือเปน องคประกอบเริ่ม แรกที่สําคัญตอการวิเคราะหระบบเตือนภัย ลวงหนาเนื่องจากการพยากรณอุปสงคการทองเที่ย วที่มีแ มน ยําจะทําใหระบบการ
เตือนภัยดังกลาวมีประสิทธิภาพและใกลเคีย งความเปน จริง
(1)
แหลงทองเที่ยวเชิงนิเวศคื อแหลงทองเที่ยวที่มีลักษณะทางธรรมชาติที่เปนเอกลักษณเฉพาะทองถิ่น โดยอาจมีเรื่องราวทางวัฒนธรรมที่เกี่ยวเนื่องกับระบบนิเวศที่เกี่ยวของโดยการ
จัดการการทองเที่ยวในแหลงนั้ น จะตองมีกระบวนการเรียนรูรวมกันของผูที่เกี่ยวของมีกิจ กรรมที่สงเสริมใหเกิดการเรี ยนรูเกี่ยวกับระบบนิเวศนั้น มี การจัดการสิ่งแวดลอมและการ
ทองเที่ยวอยางมีสวนรวมของทองถิ่น เพื่อมุงเนนใหเกิดจิตสํานึกตอการรักษาระบบนิเวศอยางยั่งยืน (สมชัย เบญจชย 2549)
[306]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วัตถุประสงค
งานวิจัยชิ้นนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อนําเสนอวิธีการประมาณอุปสงคการทองเที่ย วเพื่อใชเปน เครื่องมือสําหรับการวิเคราะหระบบเตือนภัยลวงหนา
ทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ย ว โดยครอบคลุม ทั้งในสวนของกรอบแนวคิดทางทฤษฎีแ ละการศึกษาเชิงประจักษ
วิธีการวิจัย
งานวิจัยชิ้นนี้แ บงการศึกษาออกเปนสองสวน สวนที่หนึ่งเปนการนําเสนอกรอบแนวคิดในการวิจัยเกี่ย วกับการสรางแบบจําลองอุปสงคก าร
ทองเที่ยวเพื่อใชสําหรับการพัฒนาระบบเตือนภัยลวงหนาทางเศรษฐกิจ โดยแสดงใหเห็นทฤษฎีอุปสงคการทองเที่ยว การกําหนดแบบจําลอง และการ
เชื่อมโยงสูระบบเตือนภัยลวงหนาทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ย ว ในขณะที่สวนที่สองเปน การศึกษาเชิงประจักษซึ่งมุงเนน การประมาณฟงกชันอุปสงค
การทองเที่ย ว ทั้งนี้ ผูวิจัยไดเลือกกรณีศึกษาอุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด เนื่องจากเปนหนึ่งในอุทยานแหงชาติที่ม ีบทบาทกับภาคการ
ทองเที่ยวไทยที่มีนักทองเที่ยวจํานวนมากและเขาขายลักษณะการทองเที่ย วเชิงนิเวศที่เนน การพัฒนาอยางยั่งยืน ตามแผนการพัฒนาเศรษฐกิจของ
ประเทศ
สวนที่ 1 กรอบแนวคิดทางการวิจยั
ภาพที่ 1: กรอบแนวคิดทางการวิจัย ดานระบบเตือนภัยลวงหนาทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ย ว
ทีม่ า: รวบรวมและออกแบบโดยผูวิจยั
ระบบเตือ นภัยลว งหนาทางเศรษฐกิจ
จากภาพที่ 1 อธิบายไดวา การเตือนภัยลวงหนาทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ยวในงานวิจัย นี้ จะใชตัว ชี้วัดเปน จํานวนนัก ทอ งเที่ย ว โดยมี
ขั้น ตอนการพัฒนาระบบฯ ดังนี้
1) การประมาณฟงกชัน อุปสงคการทองเที่ยวตามแบบจําลองทางเศรษฐมิติ (Econometric Model)โดยคํานึงถึงปจจัยทีเ่ กีย่ วของทัง้ ทางดาน
ภาวะทางเศรษฐกิจ ดัชนีช ี้นํา รวมถึงเหตุการณผิดปกติที่เกิดขึ้นในชวงที่ผานมา (มิ่งสรรพ ขาวสอาด และคณะ, 2555)
[307]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2) การพยากรณจํานวนนักทองเที่ย วโดยอาศัยฟงกช ันอุปสงคที่ประมาณไดผานกระบวนการวิเคราะหอนุกรมเวลา (Time Series Analysis)
ที่คํานึงองคประกอบทั้ง 4 สวน ไดแ ก แนวโนม วัฏจักรความผันแปรตามฤดูกาล (Seasonal Variations) และความผันผวนจากเหตุการณไมปกติ(Song,
H. and Li, G. 2008.)
3) การศึกษาระดับนัก ทอ งเที่ย วที่เหมาะสม(Clayton, A. 2002)โดยพิจารณาถึง ความสามารถในการรองรับ นักทองเที่ย ว (Carrying
Capacity)และตน ทุน ผูประกอบการทองเที่ย วรวมกับการสัมภาษณเชิงลึก (In Depth Interview) ของผูม ีสวนไดสว นเสีย รวมถึงการสํารวจแบบสอบถาม
นักทองเที่ยว ผูประกอบการทองเที่ยว และหนวยงานภาครัฐ
4) การสรางแบบจําลองระบบเตือนภัย ลวงหนาทางเศรษฐกิจโดยอาศัย ผลการวิจัย ในขอ (1) ถึง (3) เพื่อคาดการณช วงเวลาที่เกิดวิกฤตการณ
ทองเที่ยวทั้งในฝงจํานวนนักทองเที่ยวมากเกินไปและจํานวนนักทองเที่ยวนอยเกินไป (สมศจี ศิกษมัต และนภดล บูรณะธนัง. 2543)
อุปสงคการทอ งเที่ยว
งานวิจัยนี้ไดพิจารณาการศึกษาอุปสงคก ารทอ งเที่ย ว ที่วัดจากจํานวนนักทองเที่ย ว แบง เปน อุปสงคน ักทองเที่ย วชาวไทย และอุป สงค
นักทองเที่ยวชาวตางชาติ โดยการศึกษาและกําหนดแบบจําลองอุปสงคการทองเที่ยวนี้ไดอาศัยแนวคิดทางเศรษฐศาสตรจุลภาค ไดแก ทฤษฎีพฤติกรรม
ผูบริโภค ซึ่งพิจารณาการทองเที่ย วเปน สินคาและบริการประเภทหนึ่ง ซึ่งมีน ักทองเที่ยวเปนผูบริโภคสินคานั้นๆ โดยกําหนดใหผูบริโภคเปนผูที่มีเหตุผล
(Rational) และตัดสินใจบริโภคเพื่อใหตนไดรับความพึงพอใจสูงสุด (Maximal Utility) ภายใตข อจํากัดทางดานรายได (Budget Constraint) ซึ่งไดแ ก
งบประมาณที่จัดสรรเพื่อการทองเที่ยวนั่น เอง (Song, H. and Li, G. 2008.)
สว นที่ 2 การศึกษาเชิงประจักษ
การศึกษาเชิงประจักษในงานวิจัย ชิ้นนี้เปนการประมาณแบบจําลองอุปสงคก ารทอ งเที่ย ว กรณีศึกษาแหลง ทอ งเที่ย วอุทยานแหง ชาติเขา
แหลมหญา-หมูเกาะเสม็ดโดยการรวบรวมขอมูลทุติย ภูม ิในลักษณะอนุกรมเวลารายไตรมาส ระยะเวลาตั้งแตไตรมาสที่ 4 ป 2550 ถึง ไตรมาส 3 ป 2558
รวมทั้งสิ้น 32 ไตรมาส เพื่อมาวิเคราะหแ บบจําลองทางเศรษฐมิติในรูปแบบระบบสมการที่มีการประมาณแบบจําลองดวยวิธีกําลังสองนอยที่สุดสามชั้น
(Three-Stage Least Squares; 3SLS) ซี่ง เป น การประมาณสมการในระบบสมการพรอ มกัน (Simultaneous Equations) เพื่อปองกัน ปญ หา
ความสัมพัน ธระหวางตัวแปรอิสระและคาคลาดเคลื่อน รวมทั้งความสัมพันธระหวางคาคลาดเคลื่อนในแตละแบบจําลอง ทั้งนี้หากทําการประมาณระบบ
สมการดว ยวิธีกําลัง สองนอยที่สุด (Ordinary Least Squares; OLS) โดยไมคํานึงถึงปญ หาดัง กลาว จะทําใหไดตัวประมาณคาที่ไมมีความแนบนัย
(Inconsistency) สงผลใหแบบจําลองที่ไดไมมีความนาเชื่อ ถือ ทั้งนี้ผูวิจัย ไดกําหนดรูป แบบฟง กช ัน เปน แบบ Log Linear ซึ่งสามารถแสดงคาความ
ยืดหยุนของอุปสงคตอตัวแปรอิสระที่คงที่ โดยแยกเปน แบบจําลองอุปสงคการทองเที่ยวสําหรับนักทองเที่ยวชาวไทยและชาวตางชาติ มีรายละเอียดดังนี้
กําหนดให
QT
QD
QF
RGDP
WGDP
POP
CPI_H
WCPI
EX
DUBAI
FISCAL
FLOOD
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
จํานวนนักทองเที่ยวทั้งหมดที่มาเที่ยวอุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด (คน)
จํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยที่มาเที่ยวอุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด (คน)
จํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติที่ม าเที่ย วอุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด (คน)
ผลิตภัณฑม วลรวมภายในประเทศไทย ณ ราคาคงที่ป 2545 (ลานบาท)
ดัช นีผลิตภัณฑมวลรวมภายในประเทศที่แทจริงของโลก (ป 2543 =100)
จํานวนประชากรของประเทศไทย (คน)
ดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไปของประเทศไทย (ป 2554 =100)
ดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไปของโลก (ป 2554 =100)
อัตราแลกเปลี่ย น (อัตราอางอิง: บาทตอดอลลารสหรัฐ)
ราคาดิบน้ํามันดูไบ (ดอลลารสหรัฐตอบารเรล)
นโยบายกระตุน การทองเที่ยวของภาครัฐ (=1 ในไตรมาส 4 ป 2557 ถึง ไตรมาส 1 ป 2558)
วิกฤตการณน้ําทวม ป 2554 (=1 ในไตรมาส 3 ป 2554 ถึง ไตรมาส 2 ป 2555)
[308]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
CRISIS
SS
1 .2
t
=
=
=
=
วิกฤตการณแฮมเบอรเกอร (=1 ในไตรมาส 4 ป 2551 ถึง ไตรมาส 4 ป 2552)
ฤดูกาล (=1 สําหรับทุกไตรมาสที่ 2 ของป)
คาความคลาดเคลื่อนของแบบจําลองที่ 1 และ 2 ตามลําดับ
ชวงเวลา t (ไตรมาสที่)
แบบจําลองที่ 1: อุปสงคส ําหรับนักทองเที่ยวชาวไทย
ln(QDt) =
0 + 1 ln(RGDPt/POP t) + 2 ln(CPI_H t) + 3 ln(QTt-1) +4 ln(DUBAIt) +5 FISCALt+
6 FLOODt+7 CRISISt +8 SSt+ 1t
แบบจําลองที่ 2: อุปสงคส ําหรับนักทองเที่ยวชาวตางชาติ
ln(QFt) =
0 + 1 ln(WGDPt) + 2 ln(CPI_Ht/WCPIt) + 3 ln(EXt) + 4 ln(QT t-1) + 5ln(DUBAIt) +
6 FLOODt+ 7 CRISISt+ 8 SSt+ 2t
โดยที่ QT =
QD + QF
ผลการวิจัย
ผลการประมาณแบบจําลองอุป สงคก ารทองเที่ย วอุท ยานแหง ชาติ เขาแหลมหญา -หมู เกาะเสม็ด สามารถแยกเปน แบบจําลองสําหรั บ
นักทองเที่ยวชาวไทยและชาวตางชาติ ดังนี้
แบบจําลองที่ 1: แบบจําลองสําหรับนักทอ งเที่ยวชาวไทยที่ม าอุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด
ln( t) =
30.661+ 4.574ln(RGDPt/POP t)-0.531ln(CPI_H t)-0.135ln(QT t-1)-0.095ln(DUBAIt)
(3.326)** (4.516)** (-0.335) (-0.823) (-0.544)
-0.542FISCALt + 0.259FLOODt + 0.337CRISISt + 0.662SSt
(-2.361)* (2.685)* (2.202)* (5.402)**
R-Squared = 0.7022
แบบจําลองที่ 2: แบบจําลองสําหรับนักทอ งเที่ยวชาวตางชาติที่มาอุท ยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด
ln( t) =
38.637-7.936ln(WGDPt)-27.007ln(CPI_H t/WCPIt) + 1.950ln(EXt)-0.650ln(QTt-1)
(3.874)** (-4.893)** (-5.649)** (1.079) (-4.001)**
+ 1.849ln(DUBAIt)-0.495FLOODt + 0.422CRISISt- 0.221SSt
(4.627)** (-2.699)* (1.594) (-2.293)*
R-Squared = 0.6636
หมายเหตุ: 1) ตัวเลขในวงเล็บคือ คา t-statistic
2) * และ ** แสดงถึงมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และ 0.01 ตามลําดับ
3) แบบจําลองนี้ไดผานการทดสอบและแกไขปญหา Multicollinearity, HeteroscedasticityและAutocorrelation
จากผลการศึกษา พบวาแบบจําลองที่ 1 สามารถอธิบายความผัน แปรของจํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยที่ม าเที่ยวที่อุทยานแหงชาติเขาแหลม
หญา-หมูเกาะเสม็ดไดรอยละ 70.22 โดยปจจัย ที่สง ผลตอ จํานวนนัก ทอ งเที่ย วชาวไทย ที่ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 ไดแ ก ผลิตภัณ ฑม วลรวม
ภายในประเทศของไทยตอหัวประชากร นโยบายกระตุน การทองเที่ยวของภาครัฐ วิกฤตการณน้ําทวม วิกฤตการณแฮมเบอรเกอร และฤดูกาล (ไตรมาสที่
สอง) ในขณะที่แบบจําลองที่ 2 สามารถอธิบายความผัน แปรของจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติที่มาเที่ย วที่อุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะ
[309]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เสม็ดไดรอยละ 66.36 โดยปจจัย ที่สงผลตอจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติ ที่ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 ไดแ ก ผลิตภัณฑมวลรวมภายในประเทศ
ของโลก ดัช นีราคาผูบริโภคโดยเปรียบเทียบไทย-โลก ปริม าณนักทองเที่ย วรวมในไตรมาสกอนหนา ราคาดิบน้ํามัน ดูไบ วิกฤตการณน้ําทวม และฤดูกาล
(ไตรมาสที่สอง)
อภิปรายผลการวิจัย
จากผลการศึกษาเชิงประจักษ สามารถอภิปรายผลการวิจัย จากแบบจําลองที่ประมาณไดโดยพิจารณาคาสัม ประสิท ธิ์หนาตัว แปรตางๆ ที่
เกี่ย วของ ซึ่งแสดงถึงผลกระทบของปจจัยตางๆ ตออุปสงคการทองเที่ยว ณ อุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ดไดดังนี้
1) ผลิตภัณฑมวลรวมภายในประเทศไทยที่แ ทจริงตอหัวประชากร (GDP per capita)สามารถอธิบายจํานวนนักทองเทีย่ วชาวไทยไดอยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.01 ในทิศทางเดียวกัน สอดคลองกับผลงานการศึกษาอุปสงคการทองเที่ยวของอัครพงษ อั้น ทอง และมิ่งสรรพ ขาวสะอาด
(2556) โดยเมื่อผลิตภัณ ฑมวลรวมภายในประเทศไทยตอหัวประชากร เพิ่มขึ้นรอยละ 1 จะสงผลใหจํานวนนัก ทอ งเที่ย วชาวไทยเพิ่ม ขึ้น รอ ยละ 4.57
กลาวไดวาความยืดหยุน ของอุปสงคนักทองเที่ย วชาวไทยตอรายไดมีคาเทากับ 4.57 ซึ่งมีคาเปนบวกที่ม ากกวา 1 แสดงใหเห็นวาการทองเทีย่ วทีเ่ ขาแหลม
หญา-หมูเกาะเสม็ด จัดอยูในกลุมสินคาปกติ (Normal Good) ประเภทสินคาฟุม เฟอย (Luxury Good) สอดคลองกับผลงานการศึกษาของ Crouch,
G.I. (1994) ที่ศึกษาผลของรายไดตออุปสงคการทองเที่ย วและพบวาคาความยืดหยุน ของอุปสงคการทองเที่ย วตอรายไดมีคาอยูระหวาง 1 และ 2 ทําให
สรุปไดวาการทองเที่ย วเปน สินคาฟุมเฟอย
2) ผลิตภัณฑมวลรวมภายในประเทศของโลกสามารถอธิบายจํานวนนักทองเที่ย วชาวตางชาติไดอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.01 ใน
ทิศทางตรงกันขาม โดยเมื่อผลิตภัณ ฑมวลรวมภายในประเทศของโลกเพิ่มขึ้นรอยละ 1 จะสงผลใหจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติลดลงรอ ยละ 7.94
กลาวไดวาความยืดหยุน ของอุปสงคนักทองเที่ย วชาวตางชาติตอรายไดมีคาเทากับ -7.94 ซึ่งมีคาเปนลบ แสดงใหเห็น วาการทองเที่ย วที่เขาแหลมหญาหมูเกาะเสม็ด จัดอยูในกลุมสินคาดอย(Inferior Good)ทั้งนี้เปนไปไดวาเมื่อนักทองเที่ยวตางชาติมีรายไดมากขึ้น อาจหันไปทองเที่ยวทีอ่ ื่นแทน เชน เกาะ
พีพี หรือภูเก็ต รวมทั้งอาจหัน ไปทองเที่ย วที่ประเทศอื่น เชน ยุโรป ญี่ปุน เปนตน
3) ดัชนีราคาผูบริโภคของไทยไมสามารถอธิบายจํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยไดอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ในทิศทางตรงขามใน
ขณะที่ดัช นีราคาผูบริโภคโดยเปรียบเทียบ (Relative Price) ระหวางดัชนีราคาผูบริโภคของไทยตอโลกสามารถอธิบายจํานวนนักทองเทีย่ วชาวตางชาติได
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ในทิศทางตรงขาม โดยเมื่อดัชนีราคาผูบริโภคโดยเปรีย บเทีย บเพิ่ม ขึ้นรอยละ 1 จะสงผลใหจํานวนนักทองเที่ยว
ชาวตางชาติลดลงรอยละ 27.01 เนื่องจากเมื่อราคาเปรียบเทียบสูงขึ้น จะสะทอนคาครองชีพรวมถึง ตน ทุน การทอ งเที่ย วที่สูง ขึ้น สงผลใหอุปสงคก าร
ทองเที่ยวลดลงนั่นเอง
4) อัตราแลกเปลี่ย นไมม ีผลตอจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ทั้งนี้เนื่องจากอัตราแลกเปลี่ย นใน
ชวงเวลาที่ทําการศึกษามีการผันผวนอยูในระดับคอนขางต่ํา
5) จํานวนนักทองเที่ย วรวมในไตรมาสกอนหนาไมสามารถอธิบายจํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยอยางมีนัยสําคัญทางสถิ ติที่ระดับ 0.05 แต
กลับสงผลตอจํานวนนักทองเที่ย วชาวตางชาติอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 ในทิศทางตรงกัน ขาม โดยหากจํานวนนักทองเที่ย วรวมในไตรมาส
กอนหนาเพิ่มขึ้นรอยละ 1 จะสงผลใหจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติลดลงรอยละ 0.65 ทั้งนี้ การที่น ักทองเที่ยวไดรับขอมูลวามีจํานวนนักทองเที่ย ว
มาก อาจทําใหนักทองเที่ย วชาวตางชาติม ีความกังวลในเรื่องความแออัดหรือความเสื่อมโทรมของสภาพแวดล อ มในระยะเวลาถัดมา เชน ขยะ ทําให
นักทองเที่ยวชาวตางชาติอาจเลือกไปเที่ย วที่อื่น สอดคลองกับงานวิจัย ของ Allen, D. and Yap G. (2009) ที่พบวาอุปสงคการทองเที่ย วในชวงเวลากอน
หนามีผลตอการทองเที่ย วในชวงเวลาปจจุบันในทิศทางตรงขาม แสดงใหเห็น วาอุปสงคการทองเที่ย วมีลักษณะของความลาชา (Lag) มาเกี่ย วของ
6) ราคาดิบน้ํามันดูไบไมมีผลตอจํานวนนักทองเที่ย วชาวไทยอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 แตสามารถอธิบายจํานวนนักทองเทีย่ ว
ชาวตางชาติไดอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ในทิศทางเดีย วกัน โดยเมื่อราคาดิบน้ํามันดูไบเพิ่มขึ้นรอยละ 1 จะสงผลใหจํานวนนัก ทองเที่ย ว
ชาวตางชาติเพิ่มขึ้นรอยละ 1.85 ซี่งผลการศึกษานี้ตรงขามกับงานวิจัย ของ Min C. (2013) ที่ไดผลการประมาณแบบจําลองอุปสงคการทองเที่ย วทีใ่ ชตวั
แปรระดับ (at Level) พบวาราคาน้ํามันสงผลตออุปสงคการทองเที่ยวในทิศทางตรงขาม เนื่องจากราคาน้ํามันสะทอนถึงคาใชจายในการเดินทางซึง่ แสดง
ถึงตัวแทนของราคาของการทองเที่ยวนั่น เอง อยางไรก็ตามการที่ราคาน้ํามัน ดิบดูไบปรับตัวสูงขึ้น อาจจะไปสะทอนตน ทุนการทองเที่ยวประเภทอื่น เชน
[310]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การทองเที่ย วเชิงนันทนาการ การจับจายใชสอยสินคาตามเมืองการทองเที่ย วใหญๆมากกวาการมาทองเที่ยวเชิงนิเวศที่อุทยานแหงชาติเขาแหลมหญาหมูเกาะเสม็ด ทําใหสงผลในทิศทางบวกตอจํานวนนักทองเที่ย วตางชาติ
7) นโยบายกระตุน การทองเที่ย วของภาครัฐสามารถอธิบายจํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยไดอยางมีนัย สําคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ 0.05 ในทิศทาง
ตรงกัน ขาม โดยเมื่อมีน โยบายกระตุนการทองเที่ย วของภาครัฐจะสงผลใหจํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยลดลงรอยละ 41.84§(2)กลาวไดวาเมื่อ มีน โยบาย
กระตุนการทองเที่ยวของภาครัฐเชนการลดภาษีจากคาใชจายในการทองเที่ย วนักทองเที่ยวอาจหันไปสนใจการทองเที่ยวประเภทอืน่ ไดแก การทองเทีย่ ว
เชิงนัน ทนาการ การจับจายใชสอยสินคาตามเมืองทองเที่ย วใหญๆจึงทําใหจํานวนนักทองเที่ยวที่อุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ดมีจํานวน
ลดลง
8) วิกฤตการณน้ําทว มสงผลตอ จํานวนนักทอ งเที่ย วชาวไทยอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิ ติที่ระดับ 0.05 ในทิศทางเดีย วกัน โดยเมื่อเกิด
วิกฤตการณน้ําทวมจํานวนนักทองเที่ย วชาวไทยจะเพิ่มขึ้นรอยละ 29.56 เนื่องจากปญหาน้ําทวมเกิดขึ้นในพื้นที่บริเวณภาคกลางเปนหลัก ทําใหมคี นยาย
ออกมาในภูมิภาคอื่น มากขึ้น โดยเฉพาะภาคตะวัน ออกซี่งอยูใกล ซี่งอาจเปน เหตุผลหนึ่งใหการทองเที่ย วในภูม ิภาคนี้ เชน อุทยานแหงชาติเขาแหลม
หญา-หมูเกาะเสม็ดกลับมีความคึกคักในชวงเวลาดัง กลาว อยางไรก็ต าม วิกฤตการณน้ําทว มกลับ สง ผลตอจํานวนนัก ทองเที่ย วชาวตางชาติอยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ในทิศทางตรงกันขามโดยเมื่อเกิดวิกฤตการณน ้ําทวมจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติจะลดลงรอยละ 39.04 เนื่องจาก
นักทองเที่ยวชาวตางชาติอาจกังวลในเรื่องความสะดวกการเดินทางมายังประเทศไทย เชน การเดินทางจากสนามบิน รวมถึงอาจไมมั่น ใจในเรื่อ งความ
ปลอดภัย เปนตน
10) ชวงเวลาในไตรมาสที่สองของแตละปสามารถอธิบายจํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยไดอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 ในทิศทาง
เดีย วกัน โดยเมื่อถึงชวงเวลาในไตรมาสที่สองของแตละปจะสงผลใหจํานวนนักทองเที่ย วชาวไทยเพิ่มขึ้นรอยละ 93.87 กลาวไดวา ในชวงดังกลาวเปนชวง
ที่ม ีการปดเทอมภาคฤดูรอนและตรงกับชวงที่ม ีวัน หยุดยาวจึงทําใหชวงดังกลาวมีน ักทองเที่ยวชาวไทยเพิ่มขึ้นจํานวนมากในขณะที่ช วงเวลาในไตรมาสที่
สองของแตละปจะสงผลตอจํานวนนักทองเที่ย วชาวตางชาติอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05ในทิศทางตรงกันขามโดยเมื่อถึงชวงเวลาในไตรมาสที่
สองของแตละปจํานวนนักทองเที่ย วชาวตางชาติจะลดลงรอยละ 19.83 กลาวไดวานักทองเที่ย วชาวตางชาติอาจมีความกังวลเรื่องสภาพอากาศเนือ่ งจาก
เปน ชวงที่เริ่มจะเขาฤดูฝนอาจจะเกิดความไมปลอดภัยตอนักทองเที่ยว
11) วิกฤตการณแฮมเบอรเกอรสงผลตอจํานวนนักทองเที่ย วชาวไทยอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ในทางเดีย วกัน โดยในชวง
วิกฤตการณแฮมเบอรเกอร พบวาจํานวนนักทองเที่ย วชาวไทยจะเพิ่มขึ้นรอยละ 40.07 ทั้งนี้ อาจเปนผลมาจากการที่ในชวงวิกฤติดังกลาว นักทองเที่ย ว
ชาวไทยอาจตองการลดแรงตึงเครีย ดจากภาวะเศรษฐกิจที่ตกต่ําดวยการหาสถานที่พักผอนทางธรรมชาติ ซี่งการทองเที่ย วที่อุทยานแหงชาติเขาแหลม
หญา-หมูเกาะเสม็ดถือเปน ทางเลือกหนึ่งที่ไดรับความนิย ม เนื่องจากอยูใกล คาครองชีพ ไมสูง มาก และมีความสวยงามทางธรรมชาติแ ตวิกฤตการณ
แฮมเบอรเกอรกลับไมม ีผลตอจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05เนื่องจากวิกฤตการณแฮมเบอรเกอรนสี้ ง ผลกระทบ
ตอเศรษฐกิจของประเทศตางๆ ทั่วโลกมากนอยแตกตางกัน เชน ในขณะที่ประเทศแถบยุโรปมีเศรษฐกิจที่หดตัว แตประเทศจีนกลับมีทิศทางเศรษฐกิจที่
รอนแรง ทําใหโดยรวมแลว วิกฤตการณแ ฮมเบอรเกอรไมม ีผลตอจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติที่จะมาทองเที่ย วที่อุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมู
เกาะเสม็ดแตอยางใด
ขอเสนอแนะ
จากการศึกษาแบบจําลองอุปสงคการทองเที่ยว โดยพิจารณาจํานวนนักทองเที่ย วรวม กรณีศึกษาเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด พบวาปจจัยที่
สงผลตอจํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยและชาวตางชาติที่มาเที่ยวในแหลงทองเที่ยวดังกลาว มีความแตกตางกัน หรือแมแตปจ จัยเดียวกันก็สง ผลในทิศทาง
(2)
ตัวอยางการคํานวณผลกระทบของตัวแปรหุน (Dummy Variable) ที่อธิบายนโยบายกระตุนการทองเที่ยวของภาครัฐ(FISCAL)
จากแบบจําลองที่ประมาณไดเมื่อพิจารณาสัมประสิทธิ์หนาตัวแปร FISCAL
ln(
)FISCAL = 1 – ln(
ดังนั้น
)FISCAL = 0 = - 0.542 จะได ln(
= 0.5816 หรือ
) = - 0.542
= 0.575 – 1 = - 0.4184
นั่นคื อหลังดําเนินนโยบายการกระตุนการทองเที่ยว จํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยจะลดลงรอยละ 41.84
[311]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ที่ตางกันเชน จํานวนนักทองเที่ย วโดยรวมในไตรมาสกอนหนา และ อิทธิพลของฤดูกาลดังนั้น ในการพัฒนาแบบจําลองอุปสงคการทองเทีย่ วเพือ่ นําไปใช
ในการวิเคราะหระบบเตือนภัย ลวงหนาทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ย วควรแยกเปน สมการอุป สงคสําหรับนักทองเที่ย วชาวไทย และนัก ทองเที่ย ว
ชาวตางชาติ นอกจากนี้ หากภาครัฐหรือหนวยงานที่เกี่ย วของมีความตอ งการศึก ษาระบบเตือนภัย ลวงหนาทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ย วที่แ หลง
ทองเที่ยวใด ควรมีการวางแผนการจัดเก็บขอมูลใหครอบคลุม ถึงปจจัย ตางๆ ที่อาจเกี่ยวของ เชน คาใชจายในการเดิน ทาง ราคาที่พักโรงแรม รวมทัง้ การ
เก็บขอมูลแยกประเภทระหวางนักทองเที่ยวชาวไทยและชาวตางชาติ เปนตน
จากผลการศึกษาเชิงประจักษของแบบจําลองอุปสงคการทองเที่ยว พบวานโยบายกระตุนการทองเที่ย วของภาครัฐสงผลใหนักทองเทีย่ วชาว
ไทยที่มาเที่ย วอุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด มีจํานวนลดลง เนื่องจากนโยบายดังกลาวอาจเอื้อตอกิจกรรมหรือการทองเทีย่ วประเภทอืน่ ที่
แตกตางกันออกไป เชน การทองเที่ยวที่ม ุงเนน สัน ทนาการ รานอาหาร หรือการพักแรมในยานใจกลางเมือง ดังนั้น หากหนว ยงานหรือผูที่เกี่ย วของที่
ตองการกระตุน การทองเที่ยวที่เขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด ควรตองมีการเสริมนโยบายหรือสิ่งจูงใจอื่นเพื่อดึงใหนักทองเที่ยวมาเที่ยวที่เขาแหลมหญาหมูเกาะเสม็ดแทนการไปเที่ยวประเภทอื่นที่แหลงทองเที่ยวอื่น
เอกสารอางอิง
กระทรวงการท อ งเที่ ย วและกี ฬ า.2557. ยุ ท ธศาสตร ก ารท อ งเที่ ย วไทย พ.ศ.2558-2560. (Online).http://www.mots.go.th/ewt_dl_link.
php?nid=7114, 4 ตุลาคม 2558.
มิ่งสรรพ ขาวสอาด และคณะ.2555. เศรษฐมิติวาดว ยการทองเที่ยว.โครงการเมธีวิจัยอาวุโส. สํานักงานกองทุนสนับสนุน การวิจัย (สกว.)
มิ่งสรรพ ขาวสอาด และคณะ.2556. เศรษฐศาสตรว าดวยการทองเที่ยว.โครงการเมธีวิจัย อาวุโส. สํานักงานกองทุน สนับสนุนการวิจัย (สกว.)
สมชัย เบญจชย.2549. การบริห ารจัดการปาชุมชนและการพัฒนาอาชีพดานปาไม. สํานักบริหารพื้น ที่อนุรักษที่ 16 (เชีย งใหม) กรมอุทยานแหง ชาติ
สัตวปา และพัน ธุพืช.
สมศจี ศิกษมัตและนภดล บูรณะธนัง. 2543. ระบบสัญญาณเตือ นภัยลว งหนาทางเศรษฐกิจ . เอกสารประกอบการประชุมและสัม มนาทางวิชาการของ
ธนาคารแหงประเทศไทยประจําป 2543. ธนาคารแหงประเทศไทย.
สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ. 2558. รายงานภาวะเศรษฐกิจ ไทยป 2558. (Online). http://www.nesdb.go.th/
Portals/0/eco_datas/economic/eco_state/4_58/PressEngQ4-2015.pdf, 10 พฤศจิกายน 2558.
Allen, D. and Yap G. 2009. Modelling Australian Domestic Tourism Demand: A Panel Data Approach. Working Paper 0910.
School of Accounting, Finance and Economics, Faculty of Business and Law, Edith Cowan University.
Clayton, A. 2002. Strategies for Sustainable Tourism Development: the Role of the Concept of Carrying Capacity. Social
and Economic Studies, 51 (1), 61-98.
Crouch, G.I. 1994. The Study of International Tourism Demand: A Review of Findings. Journal of Travel Research Vol.33 (1):
pp. 41-54.
Min C. 2013. Instrumental Variable Estimation of Tourism Demand: Comparing Level versus Change-rate Models.
International Review of Business Research Papers. Vol.9 (3): 114-126.
Song, H. and Li, G. 2008. Tourism Demand Modelling and Forecasting-A Review of Recent Research. Tourism Management
Vol.29 (2): pp. 203-220.
[312]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลของการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน และการสอนแบบเดิมที่มีตอ ความเขาใจในการ
อานภาษาอังกฤษ และเจตคติตอ การอานภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6
The Effects of Reading Teaching Based on Genre- Based and the Traditional Approaches
of Grade 6 Students’ Reading Comprehension and Attitudes towards Reading English
*
นุสรา โกศล
Nusara Kosol
บทคัดยอ
การวิจัยในครั้งนี้ม ีความมุงหมาย1) เพื่อเปรีย บเทีย บความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษของนักเรีย นชั้นประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอน
อานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐานกับ การสอนแบบเดิม 2) เพื่อ เปรีย บเทีย บเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษของนัก เรีย นของนักเรีย นชั้น
ประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐานกับการสอนแบบเดิม 3) เพื่อ เปรีย บเทีย บความเขาใจในการอาน
ภาษาอังกฤษกอนและหลังการทดลองของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน4)เพือ่ เปรียบเทียบ
เจตคติตอการอานภาษาอังกฤษกอนและหลังการทดลองของนักเรีย นของนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีก ารสอน
แบบอรรถฐานกลุมตัวอยางในการวิจัย ไดแกนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 โรงเรีย นวัดราษฎรบํารุง (งามศิริวิทยาคาร) สํานัก งานเขตบางแค สังกัด
กรุงเทพมหานคร ที่เรียนรายวิชาภาษาอังกฤษหลัก ภาคเรียนที่ 1 ปการศึกษา 2558 จํานวน 2 หองเรียน รวมทั้งสิ้น 50 คน สุม อยางงายโดยใชวิธีจับ
ฉลาก จากนั้นเลือกกลุม ทดลอง และกลุม ควบคุม (Random Assignment) กลุมทดลอง จํานวน 25 คน ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบ
อรรถฐาน กลุม ควบคุม จํานวน 25 คน ไดรับการสอนแบบเดิมเครื่องมือที่ใชในการวิจัย ไดแกแผนการจัดการเรียนรูตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถ
ฐาน จํานวน 3 แผน แผนการสอนแบบเดิม จํานวน 3 แผน แบบทดสอบวัดความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษ และ แบบสอบถามวัดเจตคติตอ การอาน
ภาษาอังกฤษ ระยะเวลาที่ใชในการทดลอง 20 คาบเรียน สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูลไดแก คาเฉลี่ย สวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน และสถิติที่ใชในการ
ทดสอบสมมติฐาน ไดแ ก t-test for dependent samples และ t-test for independent samples ผลการวิจัยปรากฏ ดังนี้ 1. นักเรียนที่ไดรับการ
สอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษสูงกวานักเรีย นที่ไดรบั การสอนแบบเดิมอยางมีนยั สําคัญทางสถิตทิ ี่
ระดับ .01 2. นักเรีย นที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษสูงกวานัก เรีย นที่ไดรับ การสอน
แบบเดิม อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .01 3. นัก เรีย นที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีค วามเขาใจในการอาน
ภาษาอังกฤษหลังการทดลองสูงกวากอนการทดลองอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .01 4. นักเรีย นที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบ
อรรถฐาน มีเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษหลังการทดลองสูงกวากอนการทดลองอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .01 โดยสรุป การสอนอานตามแนว
ทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน เปน กระบวนการสอนที่ม ีลําดับขั้นตอนที่เปน ระบบทําใหผูเรียนมีพัฒนาการทางดานความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษ
และสงเสริม ใหเกิดเจตคติที่ดีตอการอานภาษาอังกฤษ และเหมาะสมที่จะนําไปใชเพื่อพัฒนาการเรีย นการสอนภาษาอังกฤษตอไป
คําสําคัญ: ทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน, ความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษ, เจตคติตอ การอานภาษาอังกฤษ
Abstract
The study aims to 1) Compare the English reading comprehension of the grade 6 students who are taught through an
Instruction base of genre-based approach and the traditional approaches; 2)Compare the attitudes upon reading English of the
*
หลักสูตรการศึกษามหาบัณฑิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; E-mail:
[email protected]
[313]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
grade 6 students who are taught through an Instruction based of genre-based approach and the traditional approaches;3)
Compare the English reading comprehension of grade 6students before and after the experiment,and 4) Compare the Attitudes
towards reading English of grade 6students before and after the experiment. The samples of this study are drowned from 2
classrooms of grade 6during the first semester of the 2015 academic year at Watratbumrung School in Bangkok Metropolitan
Administration. The research design of the study is the randomised controlled group pretest-posttest design. Each group is
taught with lessons of the same contents for twenty periods, of which contain 50 minutes for each period. Twenty-five students
are assigned to each of the experimental and controlled groups. The experimental group is taught using the Instruction based of
genre-based approach whereas the controlled group is taught through the traditional approaches. The instruments are namely
lesson plans, English reading comprehension test, and questionnaires on attitudes towards reading English for both groups. The
data are analyzed using an analysis of t-test for Dependent Samples and Independent Samples. The results of the study reveals
the following: 1. English reading comprehension of grade 6students taught through an Instruction based of genre-based
approach is significantly higher than the traditional approaches at the .01 level. 2. Attitudes towards reading English ofgrade
6students taught through an Instruction based of genre-based approach are significantly greater than those of the traditional
approaches at the .01 level. 3. English reading comprehension of grade 6students after the experiment is considerablyhigher
before the experiment at the .01 level. 4. Attitudes towards reading English ofgrade 6students after the experiment arecrucially
greater before the experiment at the .01 level. In conclusion, Teaching English based of Genre-Based Approach is theprocess
that consist of systematic procedure that encourage the development of students in the English reading comprehension and
supports the attitude towards English reading. This method is suitable for developing English learning and teaching.
Keywords: Genre-Based Approach, English Reading Comprehension, Attitudes,English Reading
บทนํา
ในปจจุบันคงไมอาจปฏิเสธไดวาภาษาอังกฤษเปนภาษาสากลของโลกที่ใชกัน อยางแพรหลาย และเขามามีบทบาทสําคัญ ในวิถ ีชีวิตของผูค น
จํานวนมาก จากอิทธิพลของความกาวไกลทางดานเทคโนโลยีและการสื่อสาร สงผลใหภาษาอังกฤษยิ่งทวีความสําคัญ มากยิง่ ขึน้ เพราะถือเปนเครือ่ งมือที่
ใชในการติดตอสื่อสาร กับประเทศอื่นๆ ตลอดจนทําความเขาใจขนบธรรมเนียมประเพณี วัฒนธรรม และวิถ ีความเปนอยูข องตางประเทศ ซึ่งจะตองใช
ภาษาอังกฤษเปนเครื่องมือสื่อสารระหวางกันทั้งสิ้น อีกทั้งยังเพื่อการศึกษาคนควาแสวงหาความรูจากแหลง เรีย นรูที่หลากหลาย รวมถึง การประกอบ
อาชีพ อีก ดว ย (ฟาฏิน า วงศเลขา, 2553: ออนไลน) ดัง นั้น ผูที่ตอ งการแสวงหาขอมูลขาวสารไดอยางมีประสิทธิภาพ จําเปน ตองเปน ผูที่ม ีค วามรู
ความสามารถในการอานภาษาอังกฤษไดอยางมีประสิทธิภาพเชน กัน อีกทั้งภาษาอังกฤษยังทําใหชวยสรางสัมพันธอัน ดีระหวางชนชาติไทยและชนชาติ
อื่น ๆ ทําใหม ีความเขาใจในวัฒนธรรมที่แตกตางกัน ของแตละชนชาติ มีความเขาใจภาคภูม ิใจในภาษาและวัฒนธรรมของกัน และกัน สามารถถายทอด
วัฒนธรรมนั้น ๆ ไปสูสังคมโลกไดเปน อยางดี
ทักษะการอานนับวาเปนทักษะที่มีความจําเปน และมีความสําคัญ มากกวาทักษะอื่นเพราะมีการใชในชีวิตประจําวัน และจําเปน มากที่สุดใน
สังคมปจจุบันเนื่องจากความรูขอมูลขาวสารวิทยาการใหมๆ เกิดขึ้น อยางตอเนื่องและมีการเปลี่ย นแปลงอยูเสมอทําใหผูเรีย นตองแสวงหา ความรูอ ยู
ตลอดเวลาจากแหลงความรูตางๆอันไดแกหนังสือพิม พวารสารนิตยสารบทความตําราเรียนประกาศฉลากและการสื่อสารผานทางระบบอิน เตอรเน็ตซึ่ง
ลวนแตอาศัยทักษะการอานเพื่อใหเกิดความเขาใจยิ่งขึ้นดังที่ Richards and Rogers (1985) กลาววาการอานเปนกระบวนการที่ทําใหเกิดการรับรูข อมูลซึ่ง
เปนสิ่งจําเปนอยางยิ่งที่ผูเรียนภาษาตางประเทศสามารถใชทักษะการอานเพื่อเพิ่มเติม ความรูข องตนเองซึ่งสอดคลองกับ Wright (1995) ที่ไดกลาววาคน
สวนใหญมีจุดประสงคหลัก 3 ประการในการอานคือประการแรกอานเพื่อความอยูร อดเชนการอานเพื่อทําความเขาใจกับสิ่งที่ไดพบเห็น ในชีวิต ประจําวัน
ถึงแมการอานจะเปน ทักษะที่สําคัญ ที่สุดในการเรีย นภาษาอังกฤษของนักเรีย นทั่วโลก แตก็เปนทักษะที่ถ ูกละเลยมากที่สุด เห็นไดจากขอ มูล งานวิจัย ที่
เกี่ย วของกับการอานภาษาอังกฤษพบวานักเรีย นไทยสวนมากยังมีทักษะการอานภาษาอังกฤษอยูในเกณฑที่ไมนาพอใจแสดงใหเห็นวานักเรียนไทยยังไม
[314]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สามารถพัฒนาทักษะในดานการอานภาษาอังกฤษใหอยูในเกณฑที่ดีสอดคลองกับขอมูลจากงานวิจัย ของ ผกาภรณ ผดุงกิจ(2552) และ จรรยา ชาญ
สมุทร (2550) ที่พบวาทักษะการอานภาษาอังกฤษของนักเรีย นไทยสวนใหญอยูในระดับที่ต่ํา เนื่องจากผูเรีย นไมเขาใจและไมสามารถสรุปองคค วามรู
และจับใจความสําคัญจากเรื่องที่อานได โดยปญ หาการอานภาษาอังกฤษนั้นเกิดขึ้นจากหลายสาเหตุ สวนหนึ่งเกิดจากการเรียนการสอนยังยึดผูส อนเปน
ศูน ยกลางการเรีย นการสอนที่เนน ไวยกรณ และทอ งศัพท ครูข าดทักษะในการสอนภาษาอัง กฤษ ไมมีก ารจัดกิจกรรมเพื่อสงเสริม การใชภาษาใน
สถานการณจริงที่นําไปใชในชีวิตจริง ครูม ีความรูความเขาใจในหลักสูตรไมช ัดเจนครูข าดเทคนิควิธีการสอนใหมๆ มาปรับใชในการเรีย นการสอน ครูมี
ภาระงานพิเศษมากตลอดทั้งปญหาสื่อการเรียนการสอนไมเพียงพอ(กรมวิชาการ,2546) และสาเหตุประการหนึ่งที่เปนอุปสรรคในการพัฒ นาผูเรีย นใน
ดานทักษะการอานคือผูเรีย นมีเจตคติที่ไมดีตอการอาน อีกทั้งสํานักทดสอบทางการศึก ษา (2557: ออนไลน) รายงานการประเมิน คุณ ภาพการศึกษา
ระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ของผูเรีย นระดับประถมศึกษาปที่ 6 ปการศึกษา 2557 กลุมสาระภาษาตางประเทศ (ภาษาอังกฤษ) โดยสํานัก ทดสอบ
ทางการศึกษา รวมทุกสังกัด จํานวนนักเรียน731,106 คน ไดคะแนนคาเฉลี่ยรอยละ 36.02 ซึ่งอยูในเกณฑต่ํากวาทุกกลุมสาระ
ดวยเหตุผลและความสําคัญดังกลาวขางตน ผูวิจัย จึงสนใจที่จะแกปญหาการอานภาษาอังกฤษของนักเรีย นโดยใชวิธีการสอนอานตามแนว
ทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน (Genre Based Approach) แนวทฤษฎีนี้จะยึดหลักเดียวกับทฤษฎีภาษาศาสตรเชิงระบบ(Systemic Linguistic Theory)
ของHalliday (เสาวลักษณ รัตนวิช ช, 2550) ซึ่งจะชวยใหผูเรียนเกิดความเขาใจในการอานจากขอมูลที่เปนประสบการณหรือสิ่งใกลตัวเมื่อนัก เรีย นได
เรีย นรูและเขาใจชนิดของเนื้อความตามอรรถลักษณะซึ่งมีจุดมุงหมายที่แ นน อนในการสื่อความหมาย ทําใหสามารถเขาใจในเรื่องทีอ่ า น สงผลใหผเู รียนมี
เจตคติที่ดีตอการอาน และเปนแนวทางในการนําผลการศึกษาที่ไดไปพัฒนาการจัดการเรียนการสอนใหมีประสิทธิภาพมากยิง่ ขึน้
วัตถุประสงค
1. เพื่อเปรีย บเทีย บความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบ
อรรถฐานกับการสอนแบบเดิม
2. เพื่อเปรีย บเทีย บเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษของนักเรีย นของนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการ
สอนแบบอรรถฐานกับการสอนแบบเดิม
3. เพื่อเปรีย บเทีย บความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษกอนและหลังการทดลองของนักเรีย นชั้น ประถมศึกษาปที่ 6 ทีไ่ ดรบั การสอนอานตาม
แนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน
4. เพื่อเปรีย บเทีย บเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษกอนและหลังการทดลองของนักเรีย นของนักเรีย นชั้น ประถมศึกษาปที่ 6 ทีไ่ ดรบั การสอน
อานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน
วิธีการวิจัย
การกําหนดประชากรและกลุม ตัวอยาง
ประชากรที่ใชในการวิจัยครั้งนี้คือนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 ภาคเรีย นที่ 1 ปการศึกษา 2558โรงเรีย นวัด ราษฎรบํารุง (งามศิริวิทยา
คาร) สํานักงานเขตบางแค สังกัดกรุงเทพมหานคร จํานวน 4 หองเรีย น จํานวนนักเรียน 160 คน
กลุม ตัวอยางที่ใชในการวิจัย ครั้งนี้คือนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 ภาคเรีย นที่ 1 ปการศึกษา 2558โรงเรีย นวัด ราษฎรบํารุง (งามศิริ
วิทยาคาร) สํานักงานเขตบางแค สังกัดกรุงเทพมหานครจํานวน 2 หองเรียน รวมทั้ง สิ้น 50 คน สุม อยางงายโดยใชวิธีจับฉลาก (Random Selection)
จากนั้นเลือกกลุมทดลอง และกลุมควบคุม (Random Assignment) กลุมทดลอง จํานวน 25 คน ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน
กลุมควบคุม จํานวน 25 คน ไดรับการสอนแบบเดิม
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
1. แผนการจัดการเรียนรูตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน จํานวน 3 แผนแผนละ 7 คาบเรียน เวลา 20 ชัว่ โมง
2. แผนการสอนแบบเดิม จํานวน 3 แผน แผนละ 7 คาบเรียน เวลา 20 ชั่วโมง
[315]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3. แบบทดสอบวัดความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษ เปนแบบทดสอบเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จํานวน 30 ขอมีคาอํานาจจําแนก (r) รายขอ
ตั้งแต .28 ถึง .65 มีคาความยากงาย (p) รายขอตัง้ แต .27 ถึง .80 มีคาความเชือ่ มัน่ เทากับ .887
4. แบบสอบถามวัดเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษเปนแบบมาตราสวนประเมินคา(Rating Scale) ตามแนวของลิเคิรท(Likert) จํานวน 20
ขอ มีคาอํานาจจําแนก rxyตั้งแต 0.22 ถึง 0.77 และมีคาความเชื่อมัน่ เทากับ .927
ขัน้ ตอนการวิจยั
1. แจงจุดประสงคการเรียนการสอน ทําความเขาใจกับนักเรียนถึงวิธีการเรียน บทบาทผูเรียน และวิธีประเมินผลการเรียนรู
2. ทดสอบกอ นเรีย น (Pre-test) ทั้ง กลุ ม ทดลองและกลุ ม ควบคุม โดยใชแ บบทดสอบวั ด ความเข าใจในการอา นภาษาอั ง กฤษ และ
แบบสอบถามวัดเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษที่ผูวิจัย สรางขึ้น
3. ดําเนิน การทดลองโดยผูว ิจัยเปนผูสอนทั้ง 2 กลุมกลุม ทดลองใชแ ผนการจัดการเรีย นรูการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน
และกลุม ควบคุมสอนโดยใชแ ผนการสอนแบบเดิม ผูวิจัย ใชเวลาในการสอนกลุม ละ 20 คาบคาบละ 60 นาที
4. ใหผูเรียนทดสอบหลังเรียน (Post-test) โดยใชแ บบทดสอบวัดความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษ และแบบสอบถามวัดเจตคติตอ การอาน
ภาษาอังกฤษที่ผูวิจัย สรางขึ้นซึ่งเปน ชุดเดียวกับการทดสอบกอนเรีย นในสัปดาหสุดทายของการทดลอง
5. ตรวจใหคะแนนการทําแบบทดสอบ และแบบสอบถาม แลวนําผลที่ไดมาวิเคราะหดวยวิธีการทางสถิติเพื่อทดสอบสมมติฐาน
การวิเคราะหขอ มูล
ในการวิเคราะหขอมูลผูวิจยั ไดดําเนินการตามขัน้ ตอนดังตอไปนี้
1. เปรียบเทียบความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบ
อรรถฐาน กับการสอนแบบเดิมโดยใช t-test for independent samples
2. เปรียบเทียบเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษของนักเรีย นชั้นประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถ
ฐาน กับการสอนแบบเดิมโดยใช t-test for independent samples
3. เปรียบเทียบความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบ
อรรถฐาน กอนและหลังการทดลองโดยใช t-test for dependent samples
4. เปรียบเทียบเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถ
ฐาน กอนและหลังการทดลองโดยใช t-test for dependent samples
ผลการวิจัย
1. นักเรียนที่ไดรบั การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษสูงกวานักเรียนที่ไดรบั การสอน
แบบเดิมอยางมีนยั สําคัญทางสถิตทิ ี่ระดับ .01 ผลดังตารางที1่
ตารางที่ 1 การเปรียบเทียบคะแนนความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนที่ไดรับการ สอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน กับการ
สอนแบบเดิม
กลุม ตัวอยาง N
S.D
t
p
กลุม ทดลอง 25
กลุม ควบคุม 25
X
6.32
1.76
3.45
4.88
3.81**
.000
จากตาราง1พบวา นักเรียนที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษสูงกวานักเรียนที่
ไดรับการสอนแบบเดิมอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ .01
[316]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. นักเรียนที่ไดรบั การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษสูงกวานักเรียนที่ไดรับการสอน
แบบเดิมอยางมีนยั สําคัญทางสถิตทิ ี่ระดับ .01 ผลดังตารางที2่
ตารางที่ 2 การเปรียบเทียบคะแนนเจตคติตอ การอานภาษาอังกฤษของนักเรียนที่ไดรบั การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน กับการสอน
แบบเดิม
กลุม ตัวอยาง N
S.D
t
p
กลุม ทดลอง 25
กลุม ควบคุม 25
X
12.12
7.28
5.56
3.60**
.001
3.78
จากตาราง2พบวา นักเรียนที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีเจตคติตอการอานภาษาอัง กฤษสูงกวานัก เรีย นที่
ไดรับการสอนแบบเดิมอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ .01
3. นักเรียนที่ไดรบั การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษหลังการทดลองสูงกวากอนการ
ทดลองอยางมีนยั สําคัญทางสถิติที่ระดับ .01ผลดังตารางที่ 3
ตารางที่ 3 การเปรียบเทียบความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนกอนและ หลังไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน
กลุม ตัวอยาง N
S.D
t
p
คะแนนกอนการทดลอง 25
คะแนนหลังการทดลอง 25
X
10.40
16.72
2.71
3.87
9.16**
.000
จากตาราง3พบวา นักเรียนที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษหลังการทดลอง
สูงกวากอนการทดลองอยางมีนยั สําคัญ ทางสถิตทิ ี่ระดับ .01
4. นักเรียนที่ไดรบั การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษหลังการทดลองสูงกวากอนการ
ทดลองอยางมีนยั สําคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ผลดังตารางที่ 4
ตารางที่ 4 การเปรียบเทียบเจตคติตอ การอานภาษาอังกฤษกอนและหลังการทดลองที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน
กลุม ตัวอยาง N
S.D
t
p
คะแนนกอนการทดลอง 25
คะแนนหลังการทดลอง 25
X
74.00
86.12
4.92
4.27
10.91**
.000
จากตาราง 9พบวา นักเรียนที่ไดรบั การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีเจตคติตอ การอานภาษาอังกฤษหลังการทดลองสูง
กวากอนทดลองอยางมีนยั สําคัญทางสถิตทิ ี่ระดับ .01
อภิปรายผลการวิจัย
จากการศึกษาผลของการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน และการสอนแบบเดิม ที่ม ีตอความเขาใจในการอานภาษาอัง กฤษ
และเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษของนักเรีย นชั้นประถมศึกษาปที่ 6สามารถอภิปรายผลไดดังนี้
[317]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1.นักเรียนที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษสูงกวานักเรียนที่ไดรับการสอน
แบบเดิมอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .01 การที่ผลปรากฏเชน นี้อาจเนื่องจากการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐานสามารถพัฒนา
ความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษของนักเรีย นเนื่องจาก เปนกระบวนการสอนที่มีลําดับขั้นตอนเปน ระบบในขั้นตอนการสอนแบงออกเปนสามขัน้ ตอน
ไดแ ก ขั้น ตอนที่ 1 การใหรูปแบบ(Modeling) เพื่อเนนใหน ักเรีย นไดเตรีย มความพรอมกอ นการอานและเห็น ถึง บริบทของเรื่อ งที่อาน การอธิบายให
ผูเรียนเห็นถึงบริบทกับภาษา เชน เรื่องที่จะอานตอไปนี้เปนเรื่องเกี่ยวกับอะไร มีตัวละครใดบาง สถานที่เกิดขึ้น ที่ใด เปน ตน ขั้น ตอนที่ 2 ขั้น การฝก
(Practice) เปน ขั้น ที่สงเสริมใหผูเรีย นไดสังเกตเกี่ย วกับโครงสรางของเนื้อความ รูปแบบของภาษา และโครงสรางการดําเนินเนื้อเรื่องที่ทําใหผูเรียนไดใช
ความคิดในการวิเคราะหลักษณะเนื้อความ การตีความ การคาดเดาความจากเนื้อเรื่องดวยตนเอง สงเสริม กระบวนการคิดในขณะที่อา น สงผลใหการอาน
มีประสิทธิภาพ และมีจุดมุงหมายในการอานที่ช ัดเจนสังเกตไดจากที่ผูเรีย นสามารถเขียนตอบบอกสวนประกอบตางๆของโครงสรางการดําเนินเรือ่ งและ
เขีย นบอกลักษณะของภาษาไดอยางถูกตอง และขั้นตอนที่ 3 อานโดยอิสระ (Independent Study) เปน ขั้น ตอนสุดทายของกระบวนการสอน ซึง่ ผูว จิ ยั
ใหน ักเรีย นไดทํากิจกรรมที่เปดโอกาสใหน ักเรีย นไดสรางเนื้อความใหมโดยใชตัวละครใหม ทําใหผูเรีย นเกิดความเขาใจในการอานมากยิ่งขึ้น อีกทั้ง ยัง
สามารถเชื่อมโยงทักษะการอานไปสูทักษะการเขีย นไดอีกดวย และมีการประเมิน ผลในขั้น ตอนนี้โดยครูม ีการตรวจใบงาน แบบฝกหัด และผลงานกลุม
พิจารณาจากผลงานที่สมบูรณแลว ตรวจใหคะแนน และแสดงผลงานของนักเรียน เชนติดผลงานบนบอรดผลงานนักเรีย น เก็บเขาแฟมสะสมผลงานของ
นักเรีย น
จากผลดังกลาวไดสอดคลองกับChristie (2005,อางถึงใน เสาวลักษณรัตนวิช ช, 2550: 54) กลาววาการศึกษารูปแบบของภาษาจากเนือ้ ความ
ประเภทตางๆจนเกิดความเขาใจจะทําใหการอานชัดเจนขึ้น การจับใจความสําคัญ ของเรื่องการหารายละเอีย ดของเรื่องรวมถึงการแสดงความคิด เห็น
เกี่ย วกับเนื้อความที่อานจะทําไดงายขึ้นเพราะผูอานทราบจุดมุงหมายในการสื่อสารที่แนนอนชัดเจนรวมทั้งสามารถลําดับความคิดตามเนื้อความไดงาย
เนื่องจากเนื้อความแตละประเภทจะมีลําดับ โครงสรางการดําเนิน เนื้อความอยางเปน ขั้น เปน ตอนโดยมีก ระบวนการปฏิสัม พัน ธระหวางผูอานและ
เนื้อความการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนภาษาแบบอรรถฐานจึงชวยใหผูเรีย นไดรับความสนุกสนานมีความสุข จากกิจกรรมการเรีย นการสอนทุก
ขั้น ตอน และยังสอดคลองกับงานวิจัย ของณิช าภัทร วัฒนพานิช (2543) พบวานักเรียนที่ไดรับการสอนตามแนวทฤษฎีอรรถฐานดวยสื่อหนังสือพิมพมี
ความเขาใจในการอานและความสนใจในการเรียนภาษาอังกฤษแตกตางกับนักเรีย นที่ไดรับ การสอนตามคูม ือครูอ ยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ.01
สอดคลองกับจิตมณี อะเมกอง (2545) ไดศึกษาความเขาใจในการอานและความสนใจในการเรียนภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1 ทีไ่ ดรบั
การสอนแบบมุง ประสบการณ ภาษา (รูปแบบที่ 1) กับการสอนแบบเดิม ผลการศึก ษาพบวาความเขา ใจในการอานและความสนใจในการเรีย น
ภาษาอังกฤษที่ไดรับการสอนแบบมุงประสบการณภาษา (รูปแบบที่ 1) แตกตางจากนักเรีย น ที่ไดรับการสอนแบบเดิม อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ.
01
2. นักเรีย นที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีเจตคติตอการอานสูงกวานักเรีย นที่ไดรับการสอนแบบเดิม อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .01การที่ผลปรากฏเชน นี้อาจเนื่องจากการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีกระบวนการสอนทีเ่ อือ้ อํานวยให
ผูเรียนเกิดการเรีย นรูที่ดีมีข ั้นตอนที่ไมนาเบื่อสงเสริม ใหผูเรียนเรียนรูดวยความสนุกสนานโดยเนื้อหาที่เปนนิทานอาเซีย นนั้นซึ่งถือเปน เรื่องใกลตวั และ
นาสนใจทําใหผูเรียนอานแลวสนุกสนาน เพลิดเพลิน เกิดความกระตือรือรนอยากอานมากขึ้น ขั้นตอนการสอนยังสงเสริมใหผเู รียนมีความสามารถในการ
วิเคราะหเนื้อความที่อานแตละประเภทไดดวยตนเองซึ่งเมื่อผูเรีย นสามารถจับประเด็น สําคัญ ในเนื้อความแตล ะประเภทไดดวยตนเองผูเรี ย นจะรูสึก
ประสบความสําเร็จในการอาน สามารถเขาใจเรื่องที่อานจึงทําใหการอานครั้งตอไปผูเรีย นเกิดความมั่นใจในการอานสงผลใหผูเรีย นสามารถทํากิจกรรม
โดยการสรางเนื้อความใหมในลักษณะโครงสรางเดิมแลว นําเสนอหนาชั้น เรีย นพบวาผูเรีย นสามารถนําเสนอเรื่อ งราวไดอยางสนุกสนาน มีค วามคิด
สรางสรรคแ ละมีความสุขสนุกกับการเรีย นมีพัฒนาการทางดานสังคมในขั้นตอนการทํางานกลุมรวมกัน การปรึกษาหารือระหวางกัน รูจัก คิด แกปญ หา
วิเคราะหและตัดสินใจสามารถเรียงลําดับเหตุการณข องเรื่องที่อานเกิดบรรยากาศที่ดีในหองเรียน ไมตึงเครีย ด
จากผลดังกลาวไดสอดคลองกับแนวคิดของNolasco and Arthur (1987) กลาววา การจัดกิจกรรมควรเปดโอกาสใหผูเรียนไดแสดงออกดาน
ทัศนคติความรูสึกและอารมณดวยตนเองมิใชถ ูกบังคับใหทําและแนวคิดของOxford(1990) กลาววาการเรีย นการสอนทีค่ าํ นึงถึงบรรยากาศในการเรียนที่
สนุกสบายไมเครงเครียด การใหผูเรียนผอนคลายทั้ง ทางรางกายและทางอารมณ ถือวาเปนการทําใหผูเรียนมีสมาธิ จูงใจใหอยากเรียน เรียนไดดี และมี
เจตคติที่ดีตอการอานการสอนแบบเดิม ที่เนนกระบวนการสอนโดยครูถ ายทอดความรูสูผูเรียนฝายเดีย วผูเรีย นที่เปนฝายรับ นักเรียนใชเวลาสวนใหญกบั
การฟงบรรยายอธิบายและสรุปความโดยครูนักเรีย นไมมีอิสระในการแสดงความคิดเห็น ผูเรียนมีโอกาสในการคิดดวยตนเองนอยกวาจึงเปนผลใหผเู รียน
ขาดความตอเนื่องในการสรางประสบการณและการวิเคราะหเนื้อความดวยตนเองเมื่อ ผูเรีย นตองอานเนื้อ ความใหมในครั้ง ตอ ๆไปผูเรีย นไมประสบ
[318]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลสําเร็จในการอานดวยตนเองจึงทําใหผลของเจตคติตอการอานกลุม ควบคุม นอ ยกวากลุม ทดลองสอดคลอ งกับ พรเพ็ญ พุม สะอาด (2543) พบวา
นักเรีย นที่ไดรับการสอนอานดวยเทคนิคการสรางผังโยงความสัม พัน ธความหมายกับการสอนตามคูมือครูมีเจตคติตอการอานและการเขียนภาษาอังกฤษ
แตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3. นักเรีย นที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐานมีความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษหลังการทดลองสูงกวากอนการ
ทดลองอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .01 การที่ผ ลปรากฏเชน นี้อ าจเนื่องจากแนวการสอนอานตามแนวทฤษฎีก ารสอนแบบอรรถฐาน เป น
กระบวนการสอนที่ม ุงเนนใหน ักเรีย นอานอยางมีจุดมุงหมายในการอานนักเรียนจะไดใชประสบการณหรือ ความรู เดิม ในเรื่องเนื้อหาในการชว ยใหเกิด
ความเขาใจในการอานรวมทั้งไดรูและเขาใจรูปแบบโครงสรางอรรถลักษณะของภาษาในเนื้อความชวยใหการอานมีความเขาใจมากยิ่งขึ้น
จากผลดังกลาวไดสอดคลองกับ Urquhart and Weir (1988,อางถึงใน Carrell, 1983: a-b) กลาววา เมื่อผูเรียนพบกับเนื้อความทีม่ ลี กั ษณะ
คลายเดิม แมจะมีการเปลี่ย นรายละเอียดเรื่องราวหรือหัวขอเรื่องที่แ ตกตางไปจากเดิม แตเนื่องดวยผูเรียนมีประสบการณทางโครงสรางแลวจึงทําใหก าร
อานในครั้งตอไปผูเรีย นสามารถตีความคาดเดาความและวิเคราะหเนื้อ ความไดดว ยตนเองเร็ว ขึ้น และเปน ไปอยางมีประสิทธิภาพมากขึ้น ดวยเหตุผ ล
ดังกลาวนี้ทําใหเห็นถึงประสิทธิภาพของการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน ที่สงเสริม การสรางประสบการณเกี่ย วกับ โครงสรางใหกับ
ผูเรียนสงผลใหความเขาใจในการอานหลังการทดลองสูงกวากอนการทดลอง สอดคลองกับปญชรี ทองวิสุทธ (2541) ไดเปรีย บเทีย บความเขาใจและ
ความสนใจในการอานภาษาอังกฤษของนัก เรีย นชั้น มัธยมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามกลวิธีการเรีย นรูท างภาษากั บการสอนตามคูม ือครู
ผลการวิจัยพบวานักเรีย นที่ไดรับการสอนอานตามกลวิธีการเรียนรูทางภาษามีความเขาใจและความสนใจในการอานภาษาอังกฤษแตกตางกับนักเรียนที่
ไดรับการสอนตามคูม ือครูอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ.05
4. นักเรีย นที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐานมีเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษหลัง การทดลองสูง กวากอนการ
ทดลองอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .01 การที่ผลปรากฏเชนนี้อาจเนื่องจากการจัดการเรียนการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน
เปน การสอนที่เปดโอกาสใหผูเรีย นไดทํางานอยางอิสระทั้งการทํางานกลุม งานเดี่ย ว และการนําเสนอผลงานหนาชั้นเรีย น อีกทั้งผูวิจัย ใชอรรถลักษณะ
เกี่ย วกับนิทานซึ่งเปน เรื่องใกลตัวทําใหผูเรีย นเกิดความกระตือรือรน และสนุกสนานในการทํากิจกรรมมากยิ่งขึ้น กระบวนการสอนทั้ง 3 ขั้น ตอนมุง เนน
ใหผูเรียนไดแสดงความคิดเห็น ตอบคําถาม แสดงทาทางประกอบเรื่องราวในขั้นการอานเรื่องรวมกัน และยังไดคติธรรมสอนใจจากนิทานอาเซีย นที่อาน
ทําใหผูเรียนรักการอาน เห็นประโยชนและเห็น คุณ คาของการอาน จึงทําใหผูเรีย นสนุกสนานและไมรูสึกวาการอานนาเบื่อจึงทําใหนกั เรียนมีเจตคติทดี่ ตี อ
การอาน
จากผลดังกลาวไดสอดคลองกับHarris and Smith (1980) ที่กลาววาเจตคติที่ดีตอการอานเปน องคประกอบของความเขาใจในการอาน ดวย
เหตุผลดังกลาวจึงทําใหเห็น ถึงประสิทธิภาพของ การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน ที่ม ีตอเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษซึ่งสงผลให
ผูเรียนมีเจตคติตอการอานหลังการทดลองสูงกวากอนการทดลอง สอดคลอ งกับศศิกาญจน ชีถ นอม (2553) ไดเปรีย บเทีย บความเขาใจในการอาน
ภาษาอังกฤษ และเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1 ที่ไดรับการสอนแบบ มุงประสบการณภาษา (รูปแบบที่ 1) ที่ใชสื่อการ
สอนซึ่งเนนวัฒนธรรมทองถิ่น กับการสอนแบบเดิม ผลการวิจัยพบวานักเรียนที่ไดรับการสอนแบบมุงประสบการณภาษา (รูปแบบที่ 1) ทีใ่ ชสอื่ การสอนซึง่
เนน วัฒนธรรมทองถิ่นมีความเขาใจในการอานและเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษแตกตางกับนักเรียนที่ไดรับการสอนแบบเดิมอยางมีนยั สําคัญทางสถิติ
ที่ระดับ .01
ดังนั้นจึงสามารถสรุปไดวา การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน สามารถพัฒนาความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษและเจต
คติตอการอานภาษาอังกฤษไดอยางมีประสิทธิภาพ และเหมาะสมที่จะนําไปใชเพื่อพัฒนาการเรีย นการสอนในกลุม สาระภาษาตางประเทศตอไป
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1.การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน ควรเริ่มจากเรื่องที่มีเนื้อหาไมยากมากเพื่อใหผูเรียนมีความรูส กึ วาสามารถเรียนได และ
มีกําลังใจในการเรียนเนื้อหาอื่นอีกตอไป
2.ในการทํางานกลุมควรใหมีสมาชิกกลุมไมม ากหรือนอยจนเกินไปเนื่องจากผูเรียนจะทํางานไดไมทั่วถึง บางคนทํามากไป บางคนทํานอยไป
ผูสอนควรปรับเปลี่ย นเพื่อความเหมาะสม หมุน เวียนกลุมบางเพื่อใหน ักเรียนไดแลกเปลี่ยนเรียนรูประสบการณในการทํางานกลุมกับเพื่อนแตละคน
[319]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3.การใชสื่อประกอบการจัดการเรีย นรู ควรมีความเหมาะสมกับวัย มีค วามชัดเจน กระตุน การเรีย นรู หรือเปน สื่อที่เคลื่อ นไหวได มีเสีย ง
ประกอบ สื่อที่เปนของจริง การใชภาพนิ่ง หรือสื่อที่เปน แผนรูปภาพอยางเดียวอาจทําใหผูเรีย นเกิดความเบื่อหนาย
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1.ควรทําการศึกษาตัวแปรในดานอื่นๆ เชน ความสามารถในการอาน ความคงทนในการอานภาษาอังกฤษ ความคิดสรางสรรคความสามารถ
ในการคิดวิเคราะห เปน ตน
2.ควรทําการศึกษาวิจัยโดยนําวิธีการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐานในการเรีย นการสอนอานภาษาอื่น ๆเชน ภาษาไทย
ภาษาจีนภาษาญี่ปุนภาษาฝรั่งเศสเปนตน
3.ควรทําการศึกษาวิจัย โดยนําวิธีการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐานไปทดลองสอนกับนักเรีย นเพื่อพัฒนาทักษะทางภาษา
ทักษะอื่น ๆ เชนทักษะการฟงทักษะการพูดและทักษะการเขีย น
เอกสารอางอิง
กรมวิช าการ.2546. การจัดสาระการเรีย นรู กลุม สาระภาษาตางประเทศตามหลักสูตรการศึ กษาขั้น พื้น ฐาน พุท ธศักราช 2544.กรุง เทพฯ:กรม
วิชาการ.
จรรยา ชาญสมุทร. 2550.การศึกษาการใชเอกสารจริงเพื่อพัฒนาความสามารถในการอานภาษาอัง กฤษของนัก เรีย นชั้น มัธ ยมศึกษาปท ี่ 3. สาร
นิพนธการศึกษามหาบัณ ฑิต สาขาวิชาการสอนภาษาอังกฤษในฐานะภาษาตางประเทศ, มหาวิทยาลัยศรีน ครินทรวิโรฒประสานมิตร.
จิตมณี อะเมกอง. 2545. การศึกษาความเขาใจในการอานและความสนใจในการเรียนภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้น มัธยมศึกษาปที่ 1 ที่ไดรับการ
สอนแบบมุ งประสบการณภ าษา (รูปแบบที่ 1) กับ การสอนแบบเดิม . ปริญ ญานิ พนธก ารศึ ก ษามหาบัณ ฑิต สาขาการมัธ ยมศึกษา,
มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร.
ณิช าภัทร วัฒนพานิช . 2543. การเปรียบเทียบความเขาใจในการอานและความสนใจในการเรียนภาษาอังกฤษ
ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท ี่ 3 ที่ไดรับการสอนตามแนวทฤษฎีอ รรถฐานดว ยสื่อ หนังสือพิม พกับการ
สอนตามคูมือ ครู.ปริญญานิพนธการศึกษามหาบัณฑิต สาขาการมัธยมศึกษา,
มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร.
ปญ ชรี ทองวิสุทธ. 2541. การเปรียบเทียบความเขาใจและความสนใจในการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6 ทีไ่ ดรบั การสอนอาน
ตามกลวิธีการเรียนรูทางภาษากับการสอนตามคูม ือครู.ปริญญานิพนธการศึกษามหาบัณ ฑิต สาขาการมัธยมศึกษา,มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิ
โรฒ ประสานมิตร.
ผกาภรณ ผดุงกิจ.2552.การพัฒนาความสามารถในการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาโดยวิธีการสอนอานเพื่อการศึกษา. ปริญญานิพนธ
ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการสอนภาษาอังกฤษในฐานะภาษาตางประเทศ, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร.
พรเพ็ญ พุมสะอาด. 2543.การเปรียบเทียบความเขาใจในการอาน ความสามารถในการเขียนเจตคติตอการอานและการเขียนภาษาอังกฤษของนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 ที่ไดรับการสอนดวยเทคนิคการสรางผังโยงความสัม พันธความหมาย (Semantic Mapping) กับการสอนตาม
คูมือครู.ปริญญานิพนธการศึกษามหาบัณฑิต สาขาการมัธยมศึกษา,มหาวิทยาลัยศรีน ครินทรวิโรฒ ประสานมิตร.
ฟาฏิน า วงศเลขา. 2553. พัฒนาภาษาอังกฤษเตรียมเด็กไทยสูเวทีโลก.สืบคน วัน ที่8 สิงหาคม 2556, จาก http://www.dailynews.co.th
ศศิกาญจน ชีถ นอม. 2553.การเปรียบเทียบความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษและเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปที่
1 ที่ไดรับการสอนแบบมุงประสบการณภาษา (รูปแบบที่ 1) ที่ใชสื่อ การสอนซึ่งเนนวัฒ นธรรมทอ งถิ่น กับการสอนแบบเดิม .ปริญ ญา
นิพนธการศึกษามหาบัณ ฑิต สาขาการมัธยมศึกษา, มหาวิทยาลัย ศรีนคริน ทรวิโรฒ ประสานมิตร.
สํานักทดสอบทางการศึกษา. 2557. คาสถิติ พื้นฐานผลการทดสอบทางการศึ กษาระดับชาติข ั้นพื้น ฐาน(O-NET). สืบคน วันที่8 มิถุนายน 2558, จาก
http://www.oneresult.niets.or.th/.../Login.aspx.
[320]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เสาวลักษณ รัตนวิชช. 2550. การสอนแบบมุงประสบการณภาษา: กลยุทธสูความสําเร็จ ในการพัฒนาการรูห นังสือเพื่อ ปวงชน. กรุงเทพฯ: มูลนิธิโร
ตารีแหงประเทศไทย.
Harris, Larry.,& Carl B. Smith. 1980.Reading Instruction.Holt: Rinehart and Winston.
Nolasco, R. & Arthur, L. 1987.Conversation.HongKong: Oxford University.
Oxford, R. 1990. Language Learning Strategies.New York: New Bury House.
Richards, & T. S. Rogers, 1985. Approached and Methods in Language Teaching.Cambridge
University Press.
Urquhart, A. H.; & Weir, C. J. 1988. Reading in a Second Language: Process, Product and Practice. 1st ed. Malaysia: Addison
Wesley Longman.
Wright, A. 1995. Story Telling with Children.New York: Oxford University Press.
[321]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจจัยที่มีผลตอการมีสว นรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี
Factors Affecting Political Participation of People in Sing Buri Province
ปรียาภรณ คุณสิทธิเพชร* และรองศาสตราจารย ดร.วัชรินทร ชาญศิลป**
Preeyaporn Khunsittipetch and Associate Professor Dr.Vacharin Chansilp
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับของการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรีและเพื่อศึกษาปจจัย ที่มีผ ลตอ
การมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี ไดแก เพศ อายุ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา รายได อาชีพ อุดมการณทางการเมืองแบบ
ประชาธิปไตยความสนใจทางการเมือง และบทบาทของหัวคะแนน กลุมตัวอยางคือ ประชาชนผูมีสิทธิเลือกตั้งในจังหวัดสิงหบุรี จํานวน 400 คน และใช
แบบสอบถามเปน เครื่องมือในการศึกษา ขอมูลที่ไดจากการตอบแบบสอบถามของกลุม ตัวอยางนํามาประมวลผลดว ยโปรแกรมคอมพิว เตอร สําหรับ
คาสถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูลประกอบดวย คาสถิติรอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะหก ารผัน แปร และการวิเคราะหจําแนกพหุ
ผลการวิจัยพบวา ประชาชนที่อยูในจังหวัดสิงหบุรี มีอุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตยในระดับสูง มีความสนใจทางการเมืองและมีความคิดเห็น
เกี่ย วกับบทบาทของหัวคะแนนในระดับปานกลาง สําหรับการมีสวนรวมทางการเมือง พบวา อยูในระดับปานกลาง การวิเคราะหความสัมพันธของปจจัย
ดานบุคคล กับการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี พบวา ปจจัย สวนบุคคลไดแ ก เพศ สถานภาพสมรส ระดับ การศึกษา และ
อาชีพ มีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี สําหรับปจจัย ที่เกี่ยวของกับการมีสวนรวมทางการเมือง พบวา อุดมการณทาง
การเมืองและความสนใจทางการเมือง มีความสัมพัน ธกับการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี อยางมีน ัยสําคัญ ทางสถิติที่ระดับ
.05
คําสําคัญ : การมีสวนรวมทางการเมือง, ประชาธิปไตย, จังหวัดสิงหบุรี
Abstract
The objectives of the study were to factors affecting people to political participation at Sing Buri Province, and study
the factor related to people political participation at Sing Buri Province such as sex, age, marital status, education, income,
occupation, political ideology, the political interest and role of election campaigner. The 400 people who entitle the voting
residing in Sing Buri Province were the sample of the study. The questionnaire was the instrument of collecting data. The
percentage, mean, standard deviation, ANOVA and Multiple classification Analysis (MCA) were used as the statistical analysis.The
result of the study found that the people in Sing Buri Province has the Democratic Political Ideology were high level. The
opinion of role of the leader were moderate level. The political Interest and the election political participation the activities in
political participation were moderate level. The analysis of the relationship between socialThe political participation were
moderate level.The analysis of the relationship between people and people political participation in Sing Burifound that the
personal factor such as sex, marital status, education and occupation related to the people political participation in Sing Buri.
The political factor found that political participation found that political ideology and political participation has related to the
people political participation in Sing Buriat .05 level of statistical significance.
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[322]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Political Participation, Democratic, Sing Buri Province
บทนํา
นับตั้งแตป พ.ศ.2475 ประเทศไทยไดม ีการเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชยเปนระบอบประชาธิปไตย ภายใตการ
นําของคณะราษฎรพระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัวทรงพระราชทานรัฐธรรมนูญฉบับแรกของไทย ในวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ.2475 ถือเปนการเปด
โอกาสใหประชาชนผูเปนเจาของประเทศเขาไปมีบทบาทในการกําหนดทิศ ทางของประเทศทั้ง ทางตรงและทางออม เพื่อ ใหส อดคลอ งกับหลักการ
ปกครองดวยระบอบประชาธิปไตยที่อํานาจอธิปไตยอันเปน อํานาจสูงสุดในการปกครองประเทศโดยประชาชนจะใชอํานาจออกกฎหมายผานรัฐสภา ใช
อํานาจบริหารผานรัฐบาลและใชอํานาจตุลาการผานศาล จนทําใหระบอบประชาธิปไตยเปน ระบอบการปกครองในอุดมคติข องหลายๆประเทศ (ทินพันธ
นาคะตะ, 2543: 1-2)สะทอนลักษณะที่เห็นไดอยางชัดเจนของประชาธิปไตยที่วา รัฐบาลไดอํานาจมาจากประชาชน หรือโดยความยินยอมของประชาชน
ดังนั้นประชาชนตองมีสวนรวมในการปกครองประเทศตลอดเวลา ผานกลไกตางๆที่กําหนดไว ใหสิทธิ์ที่จะแสดงบทบาทตางๆไดโดยตรงและการกระทํา
ของรัฐบาลทุกอยางตองรับผิดชอบตอประชาชน
การมีสวนรวมทางการเมืองถือไดวาเปนองคประกอบสําคัญ ประการหนึ่งของการปกครองระบอบประชาธิปไตย เพราะการปกครองระบอบ
ประชาธิปไตยไดเปดโอกาสใหประชาชนมีสวนรวมโดยเสรีในการปกครองประเทศ ดังนั้น การเขามีสวนรวมทางการเมืองจึงถือเปนพฤติกรรมทางการเมือง
ที่สําคัญในการปกครองระบอบประชาธิปไตย การจะพัฒนาระบอบประชาธิปไตยใหเขม แข็งขึ้นไดน ั้น ทางหนึ่ง ก็คือการใหประชาชนเขามามีสวนรว ม
ทางการเมืองมากขึ้น แตในปจจุบันประชาชนสวนใหญม ีความรูทางการเมืองนอย ยังไมม ีการเขาไปพัฒนาการเมืองไดอยางทั่วถึง ทําใหประชาชนขาดการ
เขาไปมีสวนรวมทางการเมือง รวมทั้งยังขาดการสงเสริม เผยแพรความรู ความเขาใจในระบอบประชาธิปไตยจากภาครัฐ ทําใหประชาชนไมม ีความเขาใจ
ในระบบการเมืองไทย และมักพยายามปลีกตัวไมเขายุงเกี่ย วกับเรื่องของการเมือง เพราะฉะนั้นการจะทําใหระบอบประชาธิปไตยมีเสถียรภาพ ควรเริ่ม
จากการเสริมสรางใหประชาชนมีสวนรวม มีความรู ความเขาใจ เพื่อใหประชาชนมีโอกาสที่จะแสดงเจตนารมณตามความตองการของตนเองวาตองการ
อะไร บุคคลหรือกลุม ใดเปนตัวแทนในการตัดสินใจทางการเมืองตางๆ สามารถสนับสนุน ผูที่เขาเห็น วาเหมาะสมที่จะเปน ผูปกครอง ผูบ ริหารประเทศตอง
มีโอกาสที่จะติดตามขาวสารการเมืองตางๆ มีโอกาสที่จะแสดงความคิดเห็น เสนอขอเรีย กรอง และมีโอกาสที่จะทักทวงหรือประทวงเมื่อไมเห็น ดว ยกับ
นโยบาย มาตรการหรือการดําเนินงานตางๆของผูบริหาร กระบวนการเหลานี้ คือการมีสวนรวมทางการเมือง
ดังนั้นในงานวิจัยชิ้นนี้ผูวิจัยมีความสนใจที่จะศึกษาปจจัยที่มีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชน โดยมุงเนน ที่จะศึกษาถึงระดับ
การมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี รวมถึงปจจัยอื่นๆที่มีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชน การวิจัย ในครัง้ นีเ้ ลือก
เก็บขอมูลจากประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี ดวยเหตุที่วา
จังหวัดสิงหบุรีเปน จังหวัดที่มีลักษณะที่พิเศษกวาจังหวัดอื่น ๆในพื้นที่ภาคกลาง เนื่องมาจากวาจังหวัดสิงหบุรีนั้น เปนจังหวัดทีไ่ มไดถกู ครอบงํา
จากพรรคการเมืองใดพรรคการเมืองหนึ่ง ซึ่งจากสถิติผลการเลือกตั้งสมาชิกสภาผูแทนราษฎรประจําจังหวัดที่ผานมาพบวาสมาชิกสภาผูแ ทนราษฎรมี
การหมุนเวีย นจากพรรคตางๆ พรรคละไมเกิน 2 สมัย รวมถึงการที่เปนจังหวัดที่ปราศจากการครอบงําของตระกูล นัก การเมือ งใหญๆ ในจังหวัด (วัลลภ
และคณะ, 2557) ดวยเหตุผลขางตนทําใหผูวิจัย มีความสนใจที่จะศึกษาการมีสวนรวมทางการเมือง รวมถึงปจจัยตางๆมีผลตอการมีสว นรวมทางการเมือง
ของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี
วัตถุประสงค
1.เพื่อศึกษาระดับของการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี
2. เพื่อศึกษาปจจัยที่มีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี ไดแก เพศ อายุ สถานภาพสมรส ระดับ การศึกษา
รายได อาชีพ อุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตยความสนใจทางการเมือง และบทบาทของหัวคะแนน
[323]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข องจังหวัดสิงหบุรี
ตัว อยาง
กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัย คือ ประชาชนที่อาศัย ในจังหวัดสิงหบุรี จํานวน 400คน จากประชาชนที่ม ีสิทธิเลือกตั้งทั้งหมดทั้งหมด 211,491
คน
วิธีการสุมตัวอยาง
ในการวิจัยครั้งนี้จะศึกษาจากประชาชนใน จังหวัดสิงหบุรี จํานวน 13 เขตการปกครอง จึงหาจํานวนประชาชนแตละเขตการปกครอง โดย
การใชการสุมเลือกตัวอยางแบบชั้น ภูม ิ (Proportional Stratified Sampling) (ธานินทร ศิลปจารุ. 2555: 159)
ทําการสุม ตัวอยางแบบบัง เอิญ (Accidental Sampling) โดยการสุม ตัวอยางตามความสะดวกของผูวิจัย ในการเก็บ ขอมูล โดยการนํา
แบบสอบถามไปสอบถามตามจํานวนที่ไดทําการสุมตัวอยางแบบชั้น ภูมิไว
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
1) แบบสอบถามเปน การสํารวจขอมูลตางๆ ประกอบดวย ปจจัย ดานบุคล
2) แบบสอบถามเกี่ย วกับปจจัยที่เกี่ยวของกับการมีสวนรวมทางการเมือง
3) แบบสอบถามเกี่ย วกับ การมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ และในการศึกษาครั้งนี้ ผูวิจัย ไดใชส ถิติในการวิเคราะหขอ มูล ซึ่ง ประกอบดว ย คาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และการวิเคราะหจําแนกพหุ (Multiple Classification Analysis) เพื่อทดสอบสมมุติฐาน
ผลงานวิจัยที่เกี่ยวของ
ลําดับ
ตัวแปร
1.
เพศ
2.
อายุ
3.
สถานภาพสมรส
4.
ระดับการศึกษา
5.
รายไดตอ เดือน
6.
อาชีพ
7.
อุดมการณทางการเมืองแบบ
ประชาธิปไตย
8.
ความสนใจทางการเมือง
9.
บทบาทของหัวคะแนน
มีความสัมพันธ
ภูสิทธิ์ (2553)
อารีวรรณ(2557), อสิตรา (2540)
ภูสิทธิ์ (2553)
อารีวรรณ(2557)
อารีวรรณ(2557), ฤทัย รัตน(2543)
อารีวรรณ(2557)
แดน (2546), วิทยา (2542)
ไมมคี วามสัมพันธ
อารีวรรณ(2557), ดอกไม(2540)
จเร (2552)
ฤทัยรัตน กากิ่ง(2543)
สุรพลกระแสรัตน(2544)
สุรพลกระแสรัตน(2544)
ภูสิทธิ์ (2553), ภาชกร(2547)
อารีวรรณ(2557)
[324]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กรอบแนวคิดในการวิจยั
ตัว แปรอิสระ
ตัว แปรตาม
ปจจัยสวนบุคคลไดแกเพศอายุสถานภาพสมรสระดับ
การศึกษารายไดตอ เดือนอาชีพ
การมีสว นรวมทางการเมือ งของประชาชนใน
จังหวัดสิงหบุรี
ปจจัยทีเ่ กี่ยวของกับการมีสว นรวมทางการเมือง
1. อุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตย
2. ความสนใจทางการเมือง
3. บทบาทของหัวคะแนน
ผลการวิจัย
1. ระดับการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรีอยูในระดับปานกลาง ( x = 1.82)
2. ปจจัยที่ม ีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี ไดแ ก เพศ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา อาชีพ อุดมการณ
ทางการเมืองแบบประชาธิปไตย และความสนใจทางการเมือง โดยมีระดับนัยสําคัญทางสถิติเทากับ .00.00 .00 .00 .00 และ .00 ตามลําดับ ซึ่งเปนไป
ตามสมมติฐานที่ตั้งไว
อภิปรายผลการวิจัย
การศึกษาวิจัยเรื่อง การมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี จากผลการวิจัยสามารถอภิปรายผลไดดังนี้
การมีสว นรวมทางการเมือง
เปนไปตามสมมติฐาน
ไมเปนไปตามสมมติฐาน
ผลการทดสอบสมมติฐานตัวแปรอิสระ
ปจจัยดานบุคคล
เพศ
อายุ
สถานภาพสมรส
ระดับการศึกษา
รายไดตอ เดือน
อาชีพ
ปจจัยทีเ่ กี่ยวของกับการมีสว นรวมทางการเมือง
อุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตย
ความสนใจทางการเมือง
บทบาทของหัวคะแนน
√
√
√
√
√
√
√
√
√
[325]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สมมติฐานที่ 1 ปจจัย ดานบุคคลของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี มีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองเปน ไปตามสมมติฐาน ผลการทดสอบ
สมมติฐานพบวาปจจัยดานบุคคลของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรีมีผลตอการมีสวนรวมทางการเมือง อยางมีนัย สําคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 โดยพบวา เพศ
มีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี โดยพบวาเพศชายมีสวนรวมทางการเมืองมากกวาเพศหญิงทั้งนี้อาจเพราะเพศชายมี
ความรูสึกวาตนเองมีคุณ สมบัติเพีย งพอและมีประสิทธิภาพที่จะเกี่ย วของกับความซับซอนทางการเมืองไดมากกวาเพศหญิง ซึง่ สอดคลองกับงานวิจยั ของ
เอื้ออารีย เศรษฐวานิช (2553) ศึกษาเรื่องการมีสวนรวมทางการเมืองของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล ธัญ บุรี
สถานภาพสมรสมีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรีโดยประชาชนที่มีสถานภาพสมรส (รวมถึง หยาราง หมาย
และแยกกัน อยู) มีสวนรวมทางการเมืองมากกวาประชาชนที่ม ีสถานภาพโสดซึ่งสอดคลองกับผลการวิจัยของ สุธาทิพย ฉั่วสกุล (2541) ศึกษาเรือ่ ง การมี
สวนรวมทางการเมืองของผูนําทองถิ่น : ศึกษาเฉพาะกรณีอําเภอเมือง จังหวัด ภูเก็ต ผลการศึกษาพบวา ปจจัย ภูม ิหลังดานสถานภาพสมรส ของผูน ํา
ทองถิ่นที่มีสวนรวมทางการ เมืองดานความสนใจทางการเมือง การไปใชสิทธิเลือกตั้ง การดํารงตําแหนงทางการเมือง การเขา รวมกิจกรรมทางการเมือง
และการติดตามขาวสารทางการเมืองมีความแตกตางกัน
ระดับการศึกษามีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรีโดยในงานวิจัยครั้งนี้พบวา ประชาชนที่มีการศึกษาระดับ
ปริญญาตรีข ึ้นไปมีสวนรวมทางการเมืองสูงกวาประชาชนที่มีการศึกษาระดับต่ํากวาปริญ ญาตรี ทั้งนี้อาจเปน เพราะประชาชนที่สําเร็จการศึกษาในระดับ
ปริญญาตรีข ึ้นไป ยอมมีความรู ความเขาใจ และมีวิจารณญาณในการรับขาวสารทางการเมือง สามารถวิเคราะห และมีสวนรวมทางการเมืองในระดับ ที่
มากกวา โดยตองการใหการเมืองไทยมีการพัฒนา มีน ักการเมืองที่ดี มีผูน ําที่ดีม ีความรูความสามารถ มีคุณธรรม จริย ธรรมในการบริหารบานเมือ ง ซึ่ ง
สอดคลองกับแนวคิดของ ติน ปรัช ญาพฤทธิ์ (2535) หนังสือเรื่อง ภาวะผูนําและการมีสวนรวม.พฤติกรรมมนุษ ยในองคกร
อาชีพมีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจัง หวัดสิงหบุรีโดยพบวาประชาชนที่มีอ าชีพ ขาราชการ/พนัก งานรัฐวิสาหกิจ/
พนักงานบริษัทเอกชน มีสวนรวมทางการเมืองมากกวาประชาชนที่มีอาชีพธุรกิจสวนตัว/คาขาย และรับจางและอื่นๆทั้ง นี้อ าจเปน เพราะ อาชีพแตล ะ
อาชีพนั้น มีกิจกรรมที่ตองทํา ระยะเวลาในการทํางาน คาตอบแทนที่แตกตางกัน ในการจะออกไปใชสิทธิเลือกตั้ง หากตรงกับวันและเวลาที่ตอ งทํางาน ก็
จะทําใหประชาชนไมตองการที่จะออกไปเลือกตั้งและไมสะดวก ในสวนของนโยบายและผลประโยชน ประชาชนก็ตองการพรรคการเมืองและผูส มัครรับ
เลือกตั้งที่ดี มีความรู และมีน โยบายที่เอื้อประโยชนแ กตน อาทิเชน ชาวเกษตรกรก็ตองการนโยบายที่เอื้อประโยชนดานการเกษตร เพราะฉะนั้น
เกษตรกรก็จะออกไปใชสิทธิเลือกตั้งเพื่อลงคะแนนเสียงใหกับพรรคการเมืองนั้นๆซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของอารีว รรณพลจัน ทร (2557)ศึก ษาเรื่อง
ปจจัย ที่ม ีความสัม พัน ธกับการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนที่อยูในเขตเทศบาลเมืองราชบุรีพบวาอาชีพมีความสัม พันธกบั การมีสว นรวมทางการ
เมือง สวนปจจัยดานบุคคลดานอายุ และ รายไดตอเดือนนั้นไมม ีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี
สมมติฐานที่ 2ปจจัยที่เกี่ยวของกับการมีสวนรวมทางการเมืองมีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรเี ปนไปตาม
สมมติฐาน ผลการทดสอบสมมติฐานพบวาปจจัยที่เกี่ยวของกับการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรีมีผ ลตอการมีสว นรวมทางการ
เมืองพบวา อุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตยและความสนใจทางการเมืองสงผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองอยางมีนยั สําคัญทางสถิติทรี่ ะดับ
.05 โดยพบวา อุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตย โดยในงานวิจัย พบวาประชาชนที่มีอุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตยระดับมาก มีสว น
รวมทางการเมืองมากกวาประชาชนที่ม ีอุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตยระดับนอยทั้งนี้อาจเปน เพราะประชาชนที่ม ีอุด มการณทางการเมือง
แบบประชาธิปไตยระดับนอย มีความรู ความเขาใจเกี่ย วกับการเมืองตามระบอบประชาธิป ไตยนอย สงผลใหป ระชาชนไมทราบถึงอุดมการณท าง
การเมืองแบบประชาธิปไตยที่แทจริงวา อุดมการณประชาธิปไตยคือความเชื่อในหลักพื้น ฐานวาดวยความเสมอภาค ภราดรภาพ และเสรีภาพรวมถึงเปน
ความเชื่อเกี่ยวกับกติกาของการเมืองในระบอบประชาธิปไตยเกี่ย วกับที่ม าของอํานาจ การใชอํานาจ ใชสิทธิของประชาชนและผลลัพธที่เกิดจากการใช
อํานาจในการปกครอง รวมถึงไมทราบวาตนเองนั้น มีสิทธิในดานใดบาง สามารถทําอะไรไดมากนอยเพียงใดซึ่งสอดคลองกับงานวิจยั ของ แดน สวางวัฒน
(2546) ศึกษาเรื่องอุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตยของสมาชิกสภาองคการบริหารสวนตําบล จังหวัดพิษ ณุโลก
ความสนใจทางการเมืองมีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี โดยในงานวิจยั พบวาประชาชนที่มคี วามสนใจทาง
การเมืองระดับมาก มีสวนรวมทางการเมือง มากกวาประชาชนที่มีความสนใจทางการเมืองในระดับนอย อาจเปน เพราะประชาชนที่ม ีความสนใจทาง
การเมืองในระดับมาก ยอมตองการมีสวนรวมทางการเมือง ไมวาจะดวยเพราะผลประโยชนที่ตนจะได การทํางานของรัฐบาล นโยบายตางๆ เพราะหาก
พรรคการเมืองไหน มีนโยบายที่ดี เอื้อประโยชน ประชาชนที่ม ีความสนใจทางการเมืองในระดับมาก ก็ยอมออกไปใชสิทธิเพื่อใหไดม าซึ่งพรรคการเมืองที่
ตนตองการ รวมถึงกิจกรรมตางๆที่รัฐบาลไดจัดขึ้น ประชาชนก็มกั จะสนใจเกี่ย วกับผลที่จะไดจากกิจกรรมนั้นๆ ตองการทราบถึงรายละเอีย ดตางๆ ซึ่ง
[326]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เปน ที่มาของกิจกรรมซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของภาชกร ศรีภูม ิพฤกษ (2547)ศึกษาเรื่องการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในเขตองคการบริหาร
สวนตําบลบางไผ อําเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี สวนปจจัยในดานบทบาทของหัวคะแนนไมม ีผลตอการมีสวนรวมทางการเมือง
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. ปจจัย ที่เกี่ยวของกับการมีสวนรวมทางการเมือง
1.1 ปจจัย ดานอุดมการณทางการเมือง แบบประชาธิปไตย จากการศึกษาพบวา ประชาชนมีอุดมการณทางการเมืองแบบ
ประชาธิปไตยดาน หลักเสรีภาพ หมายถึงการที่บุคคลทําอะไรก็ไดโดยไมจําเปน ตองสนใจวาจะไปละเมิดผูใด นอยที่สุด ดังนั้น หนวยงานภายในจัง หวัด
สิงหบุรีควรจัดใหม ีการสงเสริม และใหความรูแกประชาชนในเรื่องหลักเสรีภาพตางๆของประชาชนใหม ากยิ่งขึ้น เชน เสรีภาพในการพูดเกีย่ วกับการเมือง
นักการเมือง เปนตน เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นในการบริหารงานของรัฐบาล เปนตน ซึ่งจากการลงพื้นที่เก็บขอมูลนั้น ผูวิจัย ไดม ีโอกาสพบปะ
พูดคุย กับประชาชนในพื้นที่จังหวัดสิงหบุรีพอสมควรพบวาประชาชนจํานวนมากนั้นไมกลาที่จะแสดงความคิดเห็น เกี่ยวกับการเมืองในปจจุบนั เลย ดังนัน้
แมวาในระดับประเทศรัฐบาลนั้น จะเปนเผด็จการแตองคกรในพื้น ที่นั้น ก็สามารถเปนประชาธิปไตยได ดัง นั้น การจัดการประชุม และเชิญ ประชาชนมา
แสดงความคิดเห็น ในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น หรือองคกรตางๆ ก็เปนการสนับสนุน หลักเสรีภาพซึ่งนับวาเปน องคประกอบที่สําคัญ
หลักหนึ่งของการปกครองแบบประชาธิปไตย ซึ่งจะสงผลใหประชาชนมีความมั่นใจในการมีสวนรวมทางการเมือง
1.2 ปจจัยดานความสนใจทางการเมือง จากการศึกษาพบวาประชาชนมีความสนใจทางการเมืองดานเขารว มเปน สมาชิกพรรค
การเมือง นอยที่สุด ดังนั้น เมื่อรูปแบบการปกครองของประเทศไทยกลับเขาสูรูปแบบการปกครองแบบประชาธิปไตยเมื่อไหรนั้น องคกรตางๆในจังหวัด
สิงหบูรีจะตองใหความสนใจกับการเลือกตั้งของหนวยงานที่บริหารงานโดยรูปแบบประชาธิปไตยโดยเร็ว เพื่อสนับ สนุน ใหม ีค วามตื่น ตัวในการเขารว ม
พรรคการเมืองทองถิ่น เพื่อแขงขันกัน เปนสมาชิกสภาผูแทนองคกรปกครองสวยทองถิ่นตางๆ เปน ตน
1.3 ปจจัย ดานบทบาทของหัวคะแนน
จากการศึกษาพบวาประชาชนมีความคิดเห็น เกี่ยวกับประเด็น ทานลงคะแนนเสียงเลือกผูสมัครเพราะมีความคุน เคยกันกับหัวคะแนน ดังนัน้
ในชวงการเลือกตั้งสมาชิกองคกรปกครองสวนทองถิ่นในระดับตางๆของจังหวัดสิงหบุรีน ั้น จะตั้งเปดโอกาสใหผูสมัครรับเลือกตัง้ หรือทีมงานของผูส มัคร
รับเลือกตั้งไดพูดคุยกับประชาชนในเรื่องของนโยบายของพรรคในที่สาธารณะ ซึ่งเปน วิธีที่จะทําใหประชาชนเขาถึงนโยบายของพรรคการเมืองนัน้ ๆ และ
สารมารถตัดสิน ใจเลือกพรรคการเมืองไดดวยตนเองซึ่งเปน สิ่งที่สําคัญสําหรับการมีสวนรวมทางการเมือง
2. การมีสวนรวมทางการเมือง
จากการศึกษาพบวาประชาชนในจังหวัดสิงหบุรีมีสวนรวมทางการเมือ งในระดับปานกลาง ดังนั้น องคกรปกครองสวนทอ งถิ่น ตางๆ และ
จังหวัดสิงหบุรีเองนั้น ควรมีการกระตุน ประชาชนใหม ีการตื่นตัวกับการมีสวนรวมทางการเมือง เชน ในเรื่องของการเลือกตั้ง ไมวาจะเปน ระดับ ทอ งถิ่น
หรือระดับชาติก็ตาม โดยในระหวางการหาเสียงเลือกตั้ง หรือกอนการเลือกตั้งนั้นองคกรปกครองสวนทอ งถิ่น หรือจังหวัด สิง หบุรีเองนั้น จะตอ งมีก าร
รณรงคใหมีการไปฟงนโยบายตางๆของแตละพรรคการเมืองที่ลงสมัครรับเลือกตั้ง ชี้ใหเห็น ประโยชนข องการเลือกตั้งและนโยบายทีพ่ รรคการเมืองนํามา
เสนอ ปลูกฝงใหประชาชนนั้น ใชสิทธิในการเลือกฟงและสนับสนุนนโยบายที่ตนเองเลือก เพื่อกอใหเกิดประโยชนในระยะยาวตอประชาชนในรูปแบบการ
ปกครองแบบประชาธิปไตย และสําหรับประชาชนทั่วไป องคกรปกครองสวนทองถิ่น และจังหวัดสิงหบุรี ควรมีการรณรงคใหมีผูส นใจการเมืองทั้ง ใน
ระดับทองถิ่นและระดับชาติจะทําใหป ระชาชนรูสึกอยากเขาไปมีสวนรว มทางการเมือ งในประเด็น ตางๆมากยิ่ ง ขึ้น เชน เพิ่ม ความหนาเชื่อ ถือ ของ
หนวยงานในการนําหลักธรรมาภิ บ าลมาใชในหน ว ยงานจนไดรับ รางวัลจากสถาบั น ตางๆ เชน สถาบัน พระปกเกลาที่มั ก จะใหรางวัล เกี่ย วกับการ
บริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลอยูเสมอๆ
3. ผลการทดสอบสมมติฐาน
3.1 ปจจัยสวนบุคคล จากการศึกษาพบวาปจจัยดาน เพศ สถานภาพสมรส ระดับ การศึกษา และอาชีพมีผ ลตอการมีสวนรว ม
ทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี ดังนั้น องคกรปกครองสวนทองถิ่น รวมถึงจังหวัดสิงหบุรีควรขอความรว มมือ กับ สถานศึกษาในการให
ขอมูลหรือปรับหลักสูตรในการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนใหเปนมาตรฐานเดียวกัน ในการสงเสริม การมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชน
อีกทั้งขอความรวมมือกับบริษ ัทหรือโรงงานตางๆหรือหนวยงานตางๆที่ประชาชนประกอบอาชีพนั้น ใหมีก ารสง เสริม การมีสว นรวมทางการเมือ ง เชน
[327]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ในชวงที่ม ีสารหาเสีย งเลือกตั้ง หรือเลือกตั้งนั้นอาจจะใหพนักงานหยุดการทํางานเพื่อใชเวลาในการมีสวนรวมทางการเมืองมากขึ้น มีหนวยงานที่คอยให
ความรูในการมีสวนรวมทางการเมืองแกประชาชนเปนระยะๆตลอดทั้งป อาจจะเปนการตั้งหนวยงานประชาสัม พันธหรือใหความรูเ กีย่ วกับสิทธิหรือการมี
สวนรวมทางการเมืองของประชาชนไปในแตล ะหมูบาน หรือในระดับอําเภอ เพื่อใหประชาชนมีความตื่น ตัวในการมีสวนรว มทางการเมืองซึ่ง เปน
องคประกอบหนึ่งของรูปแบบการปกครองแบบประชาธิปไตย
3.2 ปจจัยที่เกี่ย วของกับการมีสวนรวมทางการเมือง จากการศึกษาพบวาปจจัย ดานอุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตย
และความสนใจทางการเมืองมีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี ดังนั้น องคกรปกครองสวนทองถิ่น รวมถึงจังหวัดสิงหบรุ ี
ควรมีการสงเสริมอุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตยใหแ กประชาชนไมวาจะเปน ในระดับสถานศึกษา ที่ทํางาน หรือตามพื้น ที่สาธารณะตางๆไม
วาจะเปน การปดปายใหความรู แจกใบปลิว หรือการใชรถกระจายเสียงใหประชาชนไดรับรูถึงอุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิป ไตยเปน ระยะเพื่อ
ไมใหประชาชนนั้น ขาดความรูเรื่องอุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตย อีกทั้งควรมีก ารพัฒนาสื่อการรับ รูตางๆเพื่อ สนับสนุน การมีสวนรว ม
ทางการเมืองของประชาชนใหทันสมัย และสามารถเขาถึงไดงายเขาใจงายเพื่อรองรับประชาชนในทุกเพศทุกวัย ทุก ระดับการศึกษา และทุกสายอาชีพอีก
ดวย
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
งานวิจัยนี้ยังมีจํากัดทั้งในดานงบประมาณและประสบการณข องผูวิจัย อาจไมครอบคลุม ในเรื่องของเนื้อ หาสาระสําคัญ การวิจัย นี้จึง เปน
การศึกษาและวิเคราะหเบื้องตน หากผูสนใจจะศึกษาในลักษณะนี้ตอไป ผูวิจัยมีขอเสนอแนะดังนี้
1. การวิจัยครั้งตอไปควรมีการพิจารณาถึงปจจัยอื่นๆที่น าจะมีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองใหม ีความหลากหลายยิ่งขึ้น เชน ประเด็น
ความกดดัน ทางการเมืองในปจจุบัน กฎหมาย หรือประเทศคําสั่งของคณะรัฐประหาร(หากในบริบทนั้น มีการรัฐประหาร)
2. การวิจัยครั้งตอไปควรมีการเก็บขอมูลโดยใชวิธีการอื่นเพื่อใหงานวิจัยนั้นครอบคลุมทุกประเด็นมากขึ้น และมีความหนักแนนในผลการวิจยั
มากขึ้น เชน การสัมภาษณ การสังเกตแบบมีสวนรวม เปน ตน
3. การวิจัยครั้งตอไปควรมีการศึกษาวิจัยเปรียบเทียบประชากรกลุม ตัวอยางทั้งในดานพื้น ที่ และดานบริบทในระยะเวลาที่แ ตกตางกัน ใน
รูปแบบการปกครอง
เอกสารอางอิง
จเร บินลอย. 2552. การมีสว นรวมทางการเมือ งของประชาชนผูมีส ิท ธิเ ลือ กตั้งในเขตเทศบาลตําบลคลองใหญ อําเภอแหลมงอบ จัง หวัดตราด.
วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัย ราชภัฏรําไพพรรณี.
ชาญวิทยเกษตรศิริ. 2543. 2475:ปฏิว ิติสยาม. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิโครงการตําราสังคมศาสตรและมนุษยศาสตร
แดน สวางวัฒน. 2546. อุดมการณทางการเมือ งแบบประชาธิปไตยของสมาชิกสภาองคการบริหารสวนตําบล จังหวัดพิษณุโลก.วิทยานิพนธปริญญา
ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต,มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ดอกไม บุญศิลป. 2540.การมีสว นรวมของประชาชนในการสนับสนุนเจาพนักงานตํารวจในการควบคุมอาชญากรรมของสถานีตํารวจภูธรอําเภอศรี
สวาสดิ์จ ังหวัดกาญจนบุรี.วิทยานิพนธปริญ ญาศิลปศาสตรมหาบัณ ฑิต,มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
ติน ปรัชญาพฤทธิ์. 2535. ภาวะผูน ําและการมีสว นรวม. เอกสารการสอนชุดวิชาพฤติกรรมมนุษยในองคกร, มหาวิทยาลัยสุโขทัย ธรรมาธิราช
ทิน พัน ธ นาคะตะ. 2543. การเมืองการบริห ารไทย: ภาระของชาติ. กรุงเทพฯ:สหายบล็อกและการพิม พ.
ธานินทร ศิลปจารุ. 2547. คูม ือการวิจ ัยและวิเคราะหข อมูลดว ยโปรแกรม SPSS.นนทบุรี: โรงพิม พน ิดาการพิมพ
ภูสิทธขัน ติกุล. 2553. รูปแบบการมีส วนรว มทางการเมือ งของประชาชนเขตดุส ิตกรุงเทพมหานคร. มหาวิทยาลัย ราชภัฏสวนสุน ันทา.
ภาชกร ศรีภูมิพฤกษ. 2547. การเรื่องการมีสว นรวมทางการเมืองของประชาชนในเขตองคการบริห ารสวนตําบลบางไผ อําเภอเมือง จังหวัดนนทบุร.ี
วิทยานิพนธปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
ฤทัยรัตนกากิ่ง. 2543. การมีสว นรวมทางการเมือ งของประชาชนในการปกครองสวนทองถิ่นศึกษากรณีเทศบาลตําบลพระสมุทรเจดียอ ําเภอพระ
สมุทรเจดียจังหวัดสมุท รปราการ.วิทยานิพนธรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต,มหาวิทยาลัยรามคําแหง.
[328]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วัลลภ และคณะ. 2557. รายงานความกาวหนา โครงการสํารวจเพื่อ ประมวลขอ มูลนักการเมืองถิ่น จังหวัดสิงหบุรี. สํานัก วิจัย และพัฒนา สถาบัน
พระปกเกลา.
วิทยา บุณยะเวชชีวิน . 2542. การมีสว นรวมทางการเมืองของประชาชนตอ การปกครองทอ งถิ่น :ศึกษาเฉพาะกรณีเทศบาลตําบลบางปูจัง หวัด
สมุทรปราการ. ปญหาพิเศษ, มหาวิทยาลัยบูรพา
สุธาทิพย ฉั่วสกุล.2541. การมีสว นรว มทางการเมืองของผูน ําทองถิ่น : ศึกษาเฉพาะกรณีอําเภอเมือง จังหวัด ภูเก็ต.วิทยานิพนธปริญญาศิลปศาสตรม
หาบัณฑิต (รัฐศาสตร), มหาวิทยาลัยรามคําแหง.
สุรพล กระแสรัตน. 2544. การมีสว นรวมของประชาชนในการเลือ กตั้ง: ศึกษาเฉพาะ กรณีเทศบาล ตําบลปะลุรู อําเภอสุไหงปาดี จังหวัด นราธิวาส.
วิทยานิพนธ, มหาวิทยาลัย สงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี.
อสิตรา รัตตะมณี. 2540. เรื่องการมีสว นรว มทางการเมืองของประชาชนในระดับทองถิ่น ของสภาองคการบริห ารสว นตําบลในอําเภอเมือง จังหวัด
ฉะเชิงเทรา. วิทยานิพนธปริญ ญาศิลปศาสตรมหาบัณ ฑิต,มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
อารีวรรณ พลจันทร. 2557. ปจจัยที่ม ีความสัมพันธกับการมีสวนรว มทางการเมือ งของประชาชนที่อ ยูในเขตเทศบาลเมือ งราชบุรี .วิทยานิพนธ
ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
เอื้ออารีย เศรษฐวานิช . 2553. การมีสว นรวมทางการเมืองของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล ธัญบุรี. วารสารการเมือง การบริหาร และ
กฏหมาย, 3(3), 317-323
[329]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความคาดหวังของประชาชนในชุมชนเขตสายไหมตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร
Expectation of Residents in Saimai Districttowards Development of Bangkok
*
**
***
ศักดา นิตพิ ัฒนะศักดิ์ , รองศาสตราจารย ดร.โกวิท วงศสุรวัฒน และ ศาสตราจารย ดร.วัลลภ รัฐฉัตรานนท
Sakda Nitipattanasa, Associate Professor Dr.Kovit Wongsurawat and Professor Dr.Wanlop Rathachatranon
บทคัดยอ
การศึกษาครั้ง นี้ มี วัตถุประสงคเพื่อศึ กษาระดับ ความคาดหวัง ของประชาชนในชุม ชนเขสายไหมตอการพัฒนากรุ ง เทพมหานคร และ
เปรียบเทียบความคาดหวังของประชาชนในชุม ชนเขตสายไหมตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล โดยมุง เนนความคาดหวังของ
ประชาชนในชุมชนเขตสายไหมตอการพัฒนากรุงเทพมหานครใน 6 ดาน ไดแ ก ดานการพัฒ นาโครงสรางพื้น ฐาน ดานการพัฒนาอนุรักษแ ละฟน ฟู
สิ่งแวดลอม ดานการพัฒนาศักยภาพเศรษฐกิจและสังคม ดานการพัฒนาอนุรักษแ ละฟน ฟูคุณ ภาพชีวิต ดานการพัฒนาอนุรกั ษและฟน ฟูวฒ
ั นธรรมชุมชน
และดานการพัฒนาบริหารและใหบริการของกรุงเทพมหานคร กลุม ตัวอยางที่ใชในการศึกษา คือ ประชากรในชุมชนเขตสายไหมที่ไดจัดตั้งตามระเบีย บ
กรุง เทพมหานคร จํานวน 78 ชุ ม ชน ได ก ลุ ม ประชากรตัว อย าง จํา นวน 399 คน เครื่ องมื อ ที่ใ ชในการในการศึกษาและเก็บรวบรวมข อ มูล คื อ
แบบสอบถาม การวิเคราะหใชสถิติหาคาความถี่ รอ ยละ คาเฉลี่ย คาสว นเบี่ย งเบนมาตรฐาน กรณีเปรีย บเทีย บ 2 กลุม ใชส ถิติทดสอบคาที กรณี
เปรีย บเที ย บมากกวา 2 กลุม ใชก ารวิเคราะหค วามแปรปรวนแบบทางเดีย ว และในกรณีที่พบความแตกต างอยางมี นัย สําคัญ ทางสถิติ จึง นํา ไป
เปรียบเทียบเปนรายคูตามวิธีของ LSD ผลการศึกษา พบวา ในภาพรวมกลุม ตัวอยางมีความคาดหวังตอการพัฒนากรุงเทพมหานครในระดับมาก โดย
กลุมตัวอยางมีความคาดหวังตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร ดานการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานมากที่สุด รองลงมาคือ ดานการพัฒนาศักยภาพเศรษฐกิจ
และสังคม และดานการพัฒนาคุณภาพชีวิต ดานการพัฒนาบริหารและใหบริการของกรุงเทพมหานคร ดานการพัฒ นาอนุรั กษแ ละฟน ฟูสิ่งแวดลอ ม
ตามลําดับ สําหรับดานการพัฒนาอนุรักษและฟนฟูวัฒนธรรมชุม ชน กลุม ตัวอยางมีความคาดหวังตอการพัฒนากรุงเทพมหานครนอยทีส่ ดุ สําหรับผลการ
ทดสอบสมมติฐาน พบวา กลุมตัวอยางที่มีระดับการศึกษา ระยะเวลาอยูอาศัย และประเภทชุมชน ตางกันมีความคาดหวังตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร
แตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แตกลุมตัวอยางที่มี เพศ อายุ สถานภาพสมรส อาชีพ และรายไดตอ
เดือน ตางกันมีความคาดหวังตอการพัฒนากรุงเทพมหานครไมแ ตกตางกัน ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
คําสําคัญ : ความคาดหวัง, การพัฒนา, กรุงเทพมหานคร
Abstract
The objective of this study is to study the level expectation of residents in Saimai District towards development of
Bangkok and compare expectation of residents in Saimai District towards development of Bangkok by personal factors. Such
expectation are divided into the following six aspects; infrastructure development, environmental development, conservation
and rehabilitation, social and economic development, quality of life development, preservation, and rehabilitation, communal
culture development, preservation and rehabilitation, and improvement in Bangkok Metropolitan Administration’s (BMA)
administration and service. The sample size in question is 399 residents of Saimai District from 78 communities (as set up by
BMA regulations), with the following tools being employed in data collection and analysis: questionnaire, statistical analysis
*
หลักสูตรรัฐศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
***
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
**
[330]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
(frequency, percentage, and standard deviation analysis, t-Test (for comparison between two groups), one-way ANOVA (for
comparison amongst three or more groups. If any statistically significant differences are detected, Fisher’s Least Significant
Difference (LSD) technique is employed to analyse relevant pairs of data. The results of the study show that overall, the sample
group has high expectations towards development of Bangkok, with infrastructure development being the area with highest
expectations, followed by social and economic development and quality of life development, improvement in BMA’s
administration and service, environmental development, conservation and rehabilitation, and communal culture development,
preservation and rehabilitation respectively. Hypothesis testing also shows that differences in educational level, length of stay in
the community, and type of community also cause expectations towards development of Bangkok to differ at .05 level of
statistical significance. This concurs with initial hypothesis. However, differences in gender, age, marital status, occupation, and
monthly income do not cause expectations towards development of Bangkok to differ, the result which does not follow the
initial hypothesis.
Keywords: Expectation, Development, Bangkok
บทนํา
กรุงเทพมหานคร มีฐานะเปนเมืองหลวงของประเทศไทย และเปนองคกรปกครองสวนทองถิ่น รูปแบบพิเศษ ระดับมหานคร ซึง่ มีผวู า ราชการ
กรุงเทพมหานครและสภากรุงเทพมหานครที่มาจากการเลือกตั้ง (กรุงเทพมหานคร, 2556: 3) การเจริญเติบโตขึ้นเปน มหานครของกรุงเทพมหานคร ใน
แตละชวงเวลามีกรอบแหงการพัฒนาซึ่งไดรับการปรับปรุงใหทัน สมัยอยูเสมอ จึง เปน ศูน ยรวมของประชาชนทุก อาชีพ ทุกระดับรวมกัน อยางแออัด
(จั ก รกฤษณ คั น ธานนท , 2556: 1) ในป พ.ศ.2554 กรุ ง เทพมหานครมี ชุม ชน 2,009 ชุ ม ชน ประชาชนที่ อ ยู อาศั ย ในชุ ม ชน 2,003,793 คน
(กรุงเทพมหานคร, 2555: 20) จากจํานวนชุมชนและจํานวนประชาชนที่อยูอาศัยในชุมชนเพิ่ม ขึ้นอยางรวดเร็ว ซึ่งเกิดจากสภาพการเปลี่ย นแปลงของ
สัง คมย อ มส ง ผลให เ กิ ด ป ญ หาต า งๆทั้ ง ป ญ หาทางด า นเศรษฐกิ จ สั ง คม การเมื อ ง สิ่ ง แวดล อ มและอื่ น ๆ ซึ่ ง ป ญ หาต า งๆ เหล านี้ เป น ปญ หาที่
กรุงเทพมหานครจะตองเรงแกไขและพัฒนากรุงเทพมหานครใหเหมาะสมและสามารถสนองความตองการของประชาชนไดอยางทั่วถึง
พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ.2528 มาตรา 89กําหนดใหกรุงเทพมหานครมีอํานาจหนาที่ดําเนินกิจการในเขต
กรุงเทพมหานคร เชนการรักษาความสะอาดและความเปน ระเบียบเรีย บรอยของเมือง การผังเมือง การจัดใหม ีและบํารุงรักษาทางบก ทางน้ําและทาง
ระบายน้ํา การวิศวกรรมจราจร การขนสง การดูแ ลรักษาที่สาธารณะ การปรับปรุงแหลงชุม ชนแออัดและการจัดการเกี่ย วกับที่อยูอาศัย การพัฒนาและ
อนุรัก ษสิ่งแวดลอม บํารุง รัก ษาศิลปะจารีตประเพณี ภูม ิปญ ญาทอ งถิ่น และวัฒนธรรมอัน ดีข องทองถิ่น การสาธารณูปโภค การสาธารณสุข การ
รักษาพยาบาล การควบคุม ความปลอดภัย การจัดการศึกษา การสาธารณูปการ การสังคมสงเคราะห การสง เสริม การประกอบอาชีพ และหนาที่อื่น ๆ
ตามที่กฎหมายระบุ (กรุงเทพมหานคร, 2551: 26-27) เห็น ไดวากรุงเทพมหานครมีอํานาจหนาที่ดําเนิน กิจการตางๆ ไวอยางกวางขวางหลายดาน ซึ่ง
สามารถดําเนิน การใหบริการและสนองตอความตองการของประชาชนทําใหประชาชนในกรุงเทพมหานครมีคุณ ภาพชีวิตที่ดีแ ละเปนเมืองนาอยู
เมื่อพิจารณาสภาพแวดลอมของกรุงเทพมหานครแลว ยอมมีผลกระทบตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร อาทิการขยายตัว ทางเศรษฐกิจใน
ภูม ิภ าคเอเชีย และความกาวหนา ทางเทคโนโลยี การบริห ารจัด การภาครัฐ ยัง ขาดประสิทธิ ภาพ การเมือ งไรเสถีย รภาพและประชาชนในพื้น ที่
กรุงเทพมหานครจํานวนมากยังขาดความเขาใจเกี่ยวกับสิทธิ หนาที่และความเปน พลเมือง รวมทั้ง การมีองคค วามรูดานตางๆ ที่เปน พื้น ฐานของการ
ดํารงชีวิตทั้งเพื่อปจจุบัน และอนาคต ซึ่งเปน พลังสําคัญที่จะทําใหการพัฒนากรุงเทพมหานครเติบโตไปดวยกันอยางสมดุล (กรุงเทพมหานคร,2556: 4-5)
อยางไรก็ตามประชาชนที่อาศัยอยูในกรุงเทพมหานครจํานวนไมนอยที่เปนกลุม บุคคลซึ่งเปนผูมีความรู มีฐานะทางสังคมและเศรษฐกิจทีด่ มี าก ขณะทีย่ งั มี
ผูดอยโอกาสตองการบริการจากภาครัฐเพิ่มมากขึ้น
การพัฒนากรุงเทพมหานครที่สามารถสนองความตองการของประชาชนไดเปน อยางมีประสิทธิภาพนั้น จะตองมีการวางแผนการพัฒนาและ
นําแผนไปปฏิบัติ เพื่อใหเกิดเปน รูปธรรมตอไป (จิรศักดิ์ คงทอง, 2550: 2-3) เขตสายไหมเปน พื้น ที่มีลักษณะเปนเขตชั้น นอกสภาพทองถิ่นเปน แบบกึ่ง
เมืองกึ่งชนบทประชาชนดั้งเดิมประกอบอาชีพเกษตรกรรม ปจจุบัน พื้น ที่ไดม ีเปลี่ย นแปลงและการเจริญ เติบ โตของเมือ งเปน ไปอยางรวดเร็ว จนมี
[331]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ประชากรมากที่สุดของกรุงเทพมหานคร เกิดชุมชนที่หลากหลาย ไดแก ชุมชนแออัด ชุม ชนเมือง ชุมชนหมูบานจัดสรร ชุม ชนชานเมือง และเคหะชุมชน
(สํานักงานเขตสายไหม, 2558: 1-5) ดังนั้นเพื่อใหการพัฒนากรุงเทพมหานคร มีความเจริญที่สอดคลองและเหมาะสมกับความตองการของประชาชนใน
ชุม ชนซึ่งเปนพื้นฐานที่สําคัญของสังคมจึงเห็นความสําคัญที่ศึกษาความคาดหวังของประชาชนในชุม ชนเขตสายไหมตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร เพือ่
จะไดวางแผนพัฒนากรุงเทพมหานครใหเหมาะสมกับสภาพพื้นที่ตอไป จึงเปนเรื่องจําเปนอยางยิ่ง
วัตถุประสงค
1.เพื่อศึกษาระดับคาดหวังของประชาชนในชุม ชนเขตสายไหมตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร
2.เพื่อเปรียบเทียบความคาดหวังของประชาชนในชุม ชนเขตสายไหมตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
กรอบแนวคิดในการศึกษา
การศึกษาเรื่อง ความคาดหวังของประชาชนในชุม ชนเขตสายไหมตอการพัฒนากรุง เทพมหานคร จากการตรวจสอบเอกสารแผนพัฒนา
กรุงเทพมหานคร แนวคิด ทฤษฎีความคาดหวัง การปกครองทองถิ่น การกระจายอํานาจการปกครอง การพัฒนาทองถิ่น และงานวิจัย ที่เกี่ยวของนํามา
กําหนดเปนกรอบแนวคิดการศึกษาดังนี้
ตัว แปรอิสระ
ตัว แปรตาม
ความคาดหวังของประชาชนในชุมชนเขตสาย
ไหมตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร
1. ดานการพัฒนาโครงสรางพืน้ ฐาน
2. ดานการพัฒนาอนุรกั ษ
และฟน ฟูสิ่งแวดลอม
3. ดานการพัฒนาศักยภาพเศรษฐกิจและสังคม
4. ดานการพัฒนาคุณภาพชีวิต
5. ดานการพัฒนาอนุรกั ษ
และฟน ฟูวัฒนธรรมชุมชน
6. ดานการพัฒนาบริหารและใหบริการของ
กรุงเทพมหานคร
ปจจัย สวนบุคคล
1. เพศ
2. อายุ
3. ระดับการศึกษา
4. สถานภาพสมรส
5. อาชีพ
6. รายไดตอเดือน
7. ระยะเวลาอยูอาศัย
8. ประเภทชุม ชน
วิธีการศึกษา
พื้น ที่ในการศึกษา
ในการศึกษาครั้งนี้ ผูศึกษาไดศึกษาเฉพาะกรณีของชุมชนเขตสายไหม กรุงเทพมหานคร
ประชากรและกลุมตัวอยาง
ประชากรผูตอบแบบสอบถาม คือ ประชาชนในชุม ชนเขตสายไหม จํานวน 399 คน การสุม ตัวอยางแบบแบง ชั้น ภูม ิ โดยอาศัย สัด สว น
(Proportional Stratified Sampling) และการสุมตัวอยางของแตละประเภทชุม ชน
[332]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เครื่องมือ ที่ใชในการศึกษา
1. แบบสอบถามเกี่ย วกับปจจัยสวนบุคคลของประชาชนไดแก เพศ อายุระดับการศึกษาสถานภาพสมรสอาชีพรายไดตอเดือน ระยะเวลาอยู
อาศัยและประเภทชุมชน
2. แบบสอบถามเกี่ย วกับ ความคาดหวังของประชาชนในชุมชนเขตสายไหมตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร
การวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหเชิงปริม าณ สถิติเชิงพรรณนา เพื่อใชอธิบายตัวแปรไดแกคาความถี่ (Frequency) รอยละ (Percentage)คาเฉลี่ย (Mean) และ
สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation s.d.) สถิติเชิงอนุมาน คือ T-test และการวิเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดีย ว (one-way ANOVA)
เพื่อทอสอบสมมติฐาน
ผลการศึกษา
ความคาดหวังของประชาชนในชุมชนเขตสายไหมตอ การพัฒนากรุงเทพมหานคร
ประชาชนในชุมชนเขตสายไหมมีความคาดหวังตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร อยูในระดับมาก โดยพบวาดานการพัฒนาโครงสรางพื้น ฐานมี
ความคาดหวังมากที่สุด รองลงมาคือ ดานการพัฒนาศักยภาพเศรษฐกิจและสังคม และดานการพัฒนาคุณ ภาพชีวิต ดานการพัฒนาบริหารและใหบริการ
ของกรุงเทพมหานคร ดานการพัฒนาอนุรักษและฟน ฟูสิ่งแวดลอม ตามลําดับ สําหรับดานการพัฒนาอนุรักษและฟน ฟูวัฒนธรรมชุม ชน มีความคาดหวัง
ตอการพัฒนากรุงเทพมหานครนอยที่สุด โดยมีรายละเอียดในแตละดานดังนี้
1. ดานการพัฒนาโครงสรางพื้นฐาน พบวาประชาชนมีความคาดหวังตอดานการพัฒนาระบบจราจรใหมีความสอดคลองและปลอดภัย มาก
ที่สุด รองลงมาคือ การกอสรางและปรับปรุงถนน ตรอก ซอย และการติดตั้งและซอมแซมไฟฟาสาธารณะสําหรับการพัฒนาที่ดนิ เพือ่ ประโยชนสาธารณะ
ประชาชนมีความคาดหวังนอยที่สุด
2. ดานการพัฒนาอนุรักษแ ละฟนฟูสิ่งแวดลอม พบวาประชาชนมีความคาดหวังตอการกอสรางแนวปองกันน้ําทวม มากที่สุด รองลงมาคือ
การบังคับใชกฎหมายอยางเขมงวดกับผูประกอบการซึ่งเปนตนเหตุใหเกิดปญหามลพิษ สําหรับการกอสรางโรงบําบัดน้ําเสีย ประชาชนมีค วามคาดหวัง
นอยที่สุด
3. ดานการพัฒนาศักยภาพเศรษฐกิจและสังคม พบวาประชาชนมีความคาดหวังตอการติดตั้งกลอง cctv ในพื้นที่เสี่ยงอาชญากรรม มากทีส่ ุด
รองลงมาคือ การกอสรางที่พักอาศัย เพื่อ ประชาชนผูม ีรายไดนอยและการควบคุม ราคาสิน คาที่จําหนายใหเปน ธรรม สําหรับ การอนุรักษแ ละฟน ฟู
ทรัพยากรการทองเที่ยวประชาชนมีความคาดหวังนอยที่สุด
4. ดานการพัฒนาคุณ ภาพชีวิต พบวาประชาชนมีความคาดหวังตอการสนับสนุนใหเด็กและเยาวชนหางไกลยาเสพติด มากที่สุด รองลงมาคือ
การใหบริการทางดานการแพทยฉุกเฉิน เพื่อใหผูปวยหรือผูประสบอุบัติเหตุไดรับความปลอดภัย สําหรับการตรวจสารพิษ ปนเปอนในอาหารประชาชนมี
ความคาดหวังนอยที่สุด
5. ดานการพัฒนาอนุรักษแ ละฟนฟูวัฒนธรรมชุมชน พบวาประชาชนมีความคาดหวังตอการพัฒนาและปรับปรุงชุมชน มากทีส่ ดุ รองลงมาคือ
การสงเสริมใหช ุมชนและองคกรศาสนาไดเขามามีสวนรวมในการจัดกิจกรรมเนื่องในวัน สําคัญ ตางๆ สําหรับการจัดตั้งพิพธิ ภัณฑทอ งถิน่ ประชาชนมีความ
คาดหวังนอยที่สุด
6. ดานการพัฒ นาบริหารและใหบ ริก ารของกรุง เทพมหานคร พบวาประชาชนมีค วามคาดหวังตอการแกไขปญ หาความเดือ ดรอ นของ
ประชาชนไดรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ มากที่สุด รองลงมาคือ การจัดตั้งศูน ยบริการรวมหรือการจัดบริก ารแบบเดีย วเบ็ด เสร็จ (One Stop Service)
เพื่อใหประชาชนไดรับความสะดวกและรวดเร็ว สําหรับการจัดทําคูมือใหบริการประชาชนประชาชนมีความคาดหวังนอยที่สุด
การทดสอบสมมติฐาน
ปจจัย สวนบุคคลกับความคาดหวังของประชาชนในชุมชนตอ การพัฒนากรุง เทพมหานคร จากการวิเคราะหดวยสถิติ t-testและ one-way
ANOVA พบวา เพศ อายุ สถานภาพสมรส อาชีพ และรายไดตอเดือน ที่ตางกัน มีความคาดหวัง ตอ การพัฒนากรุง เทพมหานครไมแ ตกตางกัน อยางมี
[333]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ .05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แต ระดับการศึกษา ระยะเวลาอยูอาศัย และประเภทชุมชนที่ตางกัน มีความคาดหวังตอการ
พัฒนากรุงเทพมหานครแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
อภิปรายผลการศึกษา
ความคาดหวั ง ของประชาชนในชุ ม ชนเขตสายไหมต อ การพั ฒ นากรุ ง เทพมหานคร พบว า ประชาชนมี ค วามคาดหวั ง ต อ การพั ฒ นา
กรุงเทพมหานครอยูในระดับมาก โดยพบวาดานการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานมีความคาดหวังมากที่สุด รองลงมา คือ ดานการพัฒนาศักยภาพเศรษฐกิจ
และสังคม และดานการพัฒนาคุณภาพชีวิต ดานการพัฒนาบริหารและใหบริการของกรุงเทพมหานคร ดานการพัฒนาอนุรักษและฟนฟูสงิ่ แวดลอม และ
ดานการพัฒนาและฟนฟูวัฒนธรรมชุม ชน ตามลําดับ ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษาของ พระบรรพต ตยานนฺโท (2556) ที่ทําการศึกษาความคาดหวังของ
ประชาชนตอการพัฒนาสังคมของเทศบาลนครปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรีโดยประชาชนมีค วามคาดหวังตอการพัฒนาสังคมดานการพัฒ นาโครงสราง
พื้น ฐานมากที่สุด ทั้งนี้อาจเนื่องมาจากการบริการสาธารณะไมวาจะเปน ระบบสาธารณูป โภคและระบบสาธารณูป การ เชน การกอ สรางและปรับ ปรุง
ถนน ตรอก ซอย การติดตั้งและซอมแซมไฟฟาสาธารณะ การกอสรางและพัฒนาระบบขนสงสาธารณะฯลฯ ประชาชนตอ งการใหรัฐไดเรง พัฒ นาเปน
ลําดับแรกๆ เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในทองถิ่นใหดีขึ้น รองรับความเจริญเติบโตของเมืองในอนาคต
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะจากการศึกษาครั้งนี้
1. กรุงเทพมหานครควรเรงรัดการพัฒนาโครงสรางพื้นฐาน
2. กรุงเทพหมานครควรพัฒนาและปรับปรุงดานการพัฒนาอนุรักษและฟนฟูวัฒนธรรมชุม ชน โดยการสงเสริมใหประชาชนเห็นความสําคัญ
และรูสึกหวงแหน ขนบธรรมเนีย ม จารีตประเพณีที่ดีงาม ภูม ิปญ ญาทองถิ่น และแหลงเรีย นรูทางวัฒนธรรมของชุมชน
3. กรุงเทพมหานครควรตระหนักและใหความสําคัญในปญหาความปลอดภัย ในชีวิตและทรัพยสินของประชาชน ปญหายาเสพติด การแกไข
ปญ หาความเดือดรอนของประชาชน และการใหบริการดานการแพทย
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. การศึกษาครั้งตอไป ควรมีการเก็บรวบรวมขอมูลโดยวิธีอื่น ๆ เชน การสัมภาษณเปนตนเพื่อไดกลุมตัวอยางทีค่ รอบคลุมและมีความแมนยํา
มากยิ่งขึ้น
2. การศึกษาครั้งตอไป ควรศึกษาความตองการหรือความคาดหวังของคนกรุงเทพฯ ตอบุคคลที่จะเขามาบริหารงานกรุง เทพหมานคร และ
บทบาทสํานักงานเขตสายไหมที่มีตอความคาดหวังของประชาชนในชุม ชนในการพัฒนากรุงเทพมหานคร
เอกสารอางอิง
โกวิทย พวงงาม. 2550. การปกครองทองถิ่น .กรุงเทพมหานคร: เอ็กซเปอรเน็ท.
กรมสงเสริม การปกครองทองถิ่น . 2548. คูม ือการจัดทําแผนพัฒนาทองถิ่น. กรุงเทพมหานคร: กรมสงเสริมการปกครองทองถิ่น.
กรุงเทพมหานคร.2551. รวมกฎหมายและระเบียบเกี่ยวกับงานดานเทศกิจ. สํานักเทศกิจ,กรุงเทพมหานคร
__________. 2555. แนวโนม การเติบโตของชุมชนในเขตกรุงเทพมหานคร ป พ.ศ.2554. สํานักผังเมือง, กรุงเทพมหานคร.
__________. 2556. แผนพัฒนากรุงเทพมหานคร 12 ป ระยะที่ 2 (พ.ศ.2556-2559). สํานักยุทธศาสตรและประเมิน ผล, กรุงเทพมหานคร.
จักรกฤษณ คัน ธานนท. 2556. การปฏิรูปองคกรปกครองสวนทองถิ่นในรูปแบบพิเศษของกรุงเทพมหานคร: ศึกษากรรณีการปฏิรูปโครงสรางเพื่อการมี
สวนรวมของประชาชน.วิทยานิพนธนิติศาสตรมหาบัณฑิต คณะนิติศาสตร, สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร.
โฆสิต ปน เปยมรัษ ฎ. 2536 . การพัฒนาประเทศไทยแนวความคิดและทิศทาง. พิม พครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: ดอกเบี้ย
[334]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
พิช ยากร กาศสกุล . 2545. ความคาดหวังดานคุณภาพบริก ารของผูม ารับ บริการในโรงพยาบาลราชวิถี . วิท ยานิพ นธรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณ ฑิต
สาขาวิชานโยบายสาธารณะ, มหาวิทยาลัยบูรพา.
พระบรรพต ตยานนฺโท (ปนแสง). 2556. ความคาดหวังของประชาชนตอการพัฒนาสังคม. วิทยานิพนธพุทธศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาการพัฒนาสังคม,
มหาวิทยาลัย มหาจุฬาลงกรราชวิทยาลัย.
วัลลภ รัฐฉัตรานนท. 2554. หลักการปกครองทองถิ่น . กรุงเทพฯ: ทองกมล.
สัน สิทธิ์ ชวลิตธํารง. 2546. หลักการบริหารรัฐกิจกับระบบราชการไทย.กรุงเทพฯ: อมริน ทร พริ้น ติ้งแอนดพับลิชชิ่ง
สํานักงานเขตสายไหม. 2558. ทะเบียนการจัดตั้งชุมชนเขตสายไหม. กรุงเทพมหานคร: ฝายพัฒนาชุมชนและสวัสดิการสังคม เขตสายไหม.
Victor H. Vroom,V. 1970. “Industrial Social Psychologe”. pp.99-103. Management andMotivation.New York: McGraw-Hill Book
Company.
[335]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความคิดเห็นของประชาชนตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ขององคการบริหารสวนตําบลดอนตาล
อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี
People’s Opinions on the Administration Applying Good Governance of Don-Tan Subdistrict Administrative Organization in Mueang Suphan Buri District Suphan Buri Province
*
สุเชาว ชยมชัย และ ศาสตราจารย ดร.วัลลภ รัฐฉัตรานนท**
Suchao Chayomchai and Professor Dr.Waniop Rathachatranon
บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อ ศึกษาระดับความคิดเห็นของประชาชนในการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบ าลขององคการบริหารสว น
ตําบลดอนตาล อําเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี และเพื่อศึกษาปจจัย ที่มีผลตอความคิดเห็น ของประชาชนในการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบ าลของ
องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี ซึ่งกลุม ตัวอยางที่ใชในการศึกษา คือ ประชาชนในพื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลดอน
ตาล อําเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี ไดกลุม ระชากรตัวอยาง จํานวน 348 คน เครื่องมือที่ใชในการศึกษาและเก็บรวบรวมขอมูล คือแบบสอบถาม การ
วิเคราะหวิเคราะหขอมูลใชสถิติหาคาความถี่ รอยละ คาเฉลี่ย คาสวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน ใชก ารวิเคราะหจําแนกพหุ ผลการศึก ษาพบวา ระดับความ
คิดเห็น ของประชาชนตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ขององคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี อยูใน
ระดับมาก ( x = 3.72) และจากผลของการทดสอบสมมติฐานพบวา อายุ และอาชีพ ของกลุม ตัว อยาง มีผลตอ ความคิดเห็น ของประชาชนตอการ
บริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ขององคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตามสมติฐานที่ตั้ง ไว แตกลุม
ตัวอยางที่มี เพศ ระดับการศึกษา รายได สถานภาพสมรส และการรับรูขอมูลขาวสารเกี่ยวกับการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลของประชาชนในเขต
พื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล ไมม ีผลตอความคิดเห็นของประชาชนตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลขององคการบริหารสวนตําบลดอน
ตาล ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐาน
คําสําคัญ : ความคิดเห็น , การบริหารงาน, ธรรมาภิบาล
Abstract
This research aimed to explore people’s opinions on the administration applying good governance of Don-Tan Subdistrict Administrative Organization in Mueang Suphan Buri District Suphan Buri Province and to examine relevant factors
effecting people’s opinions of Don-Tan Sub-district Administrative Organization in Mueang Suphan Buri District Suphan Buri
Province vis-a-vis the good governance based management system. The samples of this study were 348 people from Don-Tan
Sub-district Administrative Organization in Mueang Suphan Buri District Suphan Buri Province. Proportional Stratified Sampling
was employed together with the use of questionnaires chosen as a research tool. The statistics used in this research analysis
comprises of Percentage, Mean, Standard Deviation (SD), and Multiple Classification Analysis (MCA). The results of the study
showed that, the opinions of the people of Don-Tan Sub-district administrative organization in Mueang Suphan Buri District
Suphan Buri Province on the administration applying good governance were, overall, ranked as high ( x = 3.72); and hypothesis
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[336]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
testing also showed that age and career effecting People's Opinions on the administration applying good governance of Don-Tan
Sub-district Administrative Organization at .05 level of statistical significance. This concurred with initial hypothesis. However,
gender, educational level, monthly income, marital status and interesting in information of the administration applying good
governance did not any effecting people's opinions. The result which did not follow the initial hypothesis.
Keywords: Opinions, Administration, Good Governance
บทนํา
องคกรปกครองสวนทองถิ่นของประเทศไทยในอดีตนั้น มีอุปสรรคหลายประการ เชน ปญหาดานอํานาจทองถิ่น ปญ หาดานโครงสรางของ
ทองถิ่น และปญหาดานการบริหารงานของทองถิ่น เปน ตน (รสคนธ รัตนเสริมพงศ. 2547: 123-138) อีกทั้งปญ หาเรื่อง วัฒนธรรมระบบอุป ถัม ภ กลุม
อิทธิพล และกลุม ผลประโยชนตางๆที่ตองการรักษาสถานภาพดั้งเดิมไว (บุษ บง ชัยเจริญ วัฒนะ และบุญมี ลี้, 2544: 1) แมในปจจุบนั องคกรปกครองสวน
ทองถิ่นจะพัฒนาไปมาก ปญหาดังที่กลาวมาขางตนนั้นยังคงมีใหเห็นอยูโดยทั่วไป เชน ปญ หาการคลั้งทองถิ่นที่ สัดสวนรายไดขององคกรปกครองสว น
ทองถิ่นนั้นสะทอนใหเห็นวาทอถิ่นไมสามารถพึ่งตัวเองได มือดูตัวเลขสัดสวนของการจัดเก็บรายไดของตนเอง ระหวาง พ.ศ.2542-2556 พบวา องคก ร
ปกครองสวนทองถิ่น มีอัตราการเก็บภาษีสูงที่สุดคือ พ.ศ.2543 รอยละ 19.51 ของรายได และมาถึง พ.ศ.2556 กลับพบวาอยูที่ระดับต่ําสุดของชวงเวลา
ดังกลาวคือ รอยละ 8.78 เทานั้น เอง ซึ่งทําใหเห็นวาประสิทธิผลขอการจัดเก็บรายไดดวยตัวเองนั้นลดลง(รศ.วุฒิสาร ตันไชยและเอกวีน มีสขุ ,2557: 173)
และประเด็น ที่ความความสําคัญไมแ พกัน ปญหาในสวนของการปกครองทองถิ่น ก็คือการมีสวนรวมของประชาชน(รศ.วุฒิสาร ตัน ไชยและเอกวีน มีสุข
,2557: 195)ซึ่งแมวาภาคประชาชนนั้น จะมีบทบาทในการกํากับดูแลการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ตามรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2550 มาตรา 285287 (รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550) ไดใหอํานาจประชาชนในการถอดถอนสมาชิกสภาทองถิ่น การเสนอขอบัญญัติทองถิ่น แต
ในความเปน จริงนั้นประชาชนมักจะเขาไปรองเรีย นกับ นายอําเภอ และผูวาราชการจังหวัด หรือหนวยงานที่รับผิดชอบตอปญหาตางๆ โดยตรง ซึ่งทําให
กระบวนการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในทองถิ่นไมเกิดขึ้น เปน ตน ซึ่งอุปสรรคทั้งหลายเหลานี้ทําใหการพัฒนาองคกรปกครองสวนทองถิ่น
นั้น เปนไปไดยาก ทั้งนี้อาจสงผลใหประชาชนในพื้นที่ทองถิ่นนั้นไมไวใจตอคณะผูบริหาร และหมดศรัทธาในระบบการปกครองแบบประชาธิปไตย ทําให
การบริหารงานในระดับทองถิ่นนั้นไมเปน ที่ไวใจใหดูแ ลผลประโยชนของประชาชนอีกตอไปได
การนําหลักธรรมาภิบาล(Good Governance) มาใชใหเกิดประสิทธิภาพขึ้น ในองคกรปกครองสวนทองถิ่น ซึ่ง ขอ หนึ่งไดกําหนดใหองคกร
ปกครองสวนทองถิ่น นั้น อํานวยความสะดวก และตอบสนองความตองการของประชาชน(พระราชกฤษฎีกา วาดวยหลักเกณฑและวิธีการบริหารกิจการ
บานเมืองที่ดี พ.ศ.2546: มาตรา 52) นั้นจึงเปน สิ่งสําคัญ ที่จะทําใหประชาชนในพื้นที่กลับมาไววางใจในระบบการปกครองทองถิ่น และทําใหประชาชน
สนใจเรื่องการปกครองทองถิ่นของตัวเองมากขึ้น สนใจในเรื่องสวนรวมมากขึ้น องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี เปน
องคกรปกครองสวนทองถิ่นขนาดเล็ก บุคลากรนอยกวาองคกรปกครองสวนทองถิ่นที่เปนระดับเทศบาล หรือระดับจังหวัด อีกทัง้ ยังมีรายไดนอ ย และยัง
ไมม ีพื้นที่และงบประมาณในการสรางอาคารที่ทําการองคการบริหารสวนตําบลดอนตาลเปนของตนเอง ตองเชาพื้น ที่วัดเปน ที่ทําการ ดังนั้นการทีอ่ งคกร
ปกครองสวนทองถิ่น ที่ม ีขนาดเล็ก อยางองคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี อาจจะเปนพื้นที่ที่รายไดนอย บุคลากรนอย
แตก็ม ีความใกลชิดกับประชาชนมาก การนําหลักธรรมาภิบาลมาใชอาจจะทําใหการบริหารองคกรปกครองสวนทองถิ่นที่มีข นาดเล็กที่ม ีความใกลช ิดกับ
ประชาชนนี้ มีการบริหารงานที่ม ีประสิทธิภาพกวาองคกรปกครองสวนทองถิ่นขนาดใหญแ ละมีรายไดม ากกวา ก็เปนได และสามารถเปนตัวอยางสําหรับ
องคการบริหารสวนตําบลขนาดเล็กในอนาคตตอไป ซึ่งผลของงานวิจัย ชิ้น นี้จะสามารถเปน แนวทางและขอเสนอแนะในการพัฒนาองคกรปกครองสวน
ทองถิ่นที่มีลักษณะใกลเคีย งกับองคกรปกครองสวนทองถิ่นที่เปนกรณีตัวอยางใหมีการบริหารงานที่เปนไปตามหลักธรรมาภิบาลไดพอสมควร
วัตถุประสงค
1.เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นของประชาชนในการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลขององคการบริหารสว นตําบลดอนตาล อํ าเภอเมือง
จังหวัดสุพรรณบุรี
[337]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2.เพื่อศึกษาปจจัย สวนบุคคลและการรับรูขาวสารทางการเมือง ที่มีผลตอความคิดเห็นของประชาชนในการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล
ขององคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี
วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข อง องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล จังหวัดสุพรรณบุรี
ตัว อยาง
กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัย คือ ประชาชนที่อาศัย ในเขตพื้น ที่ องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล จ.สุพ รรณบุรี จํานวน 348 คน จาก
ประชาชนที่มีสิทธิเลือกตั้งทั้งหมดทั้งหมด 2,672 คนซึ่งไดกําหนดขนาดของกลุม ตัวอยางตามหลักการคํานวณของ Wanlop (วัลลภ รัฐฉัน ตรานนท,
2556: 142) โดยใชระดับความเชื่อมั่นที่รอยละ 95 และยอมใหม ีความคลาดเคลื่อนที่รอยละ 5
วิธีการสุมตัวอยาง
1.ในการวิจัย ครั้งนี้จะศึกษาจากประชาชนเฉพาะในหมูบาน ภายในเขตองคการบริหารสวนตําบลดอนตาล จัง หวัดสุพ รรณบุรี จํานวน 5หมู
บาน จึงหาจํานวนของกลุม ตัวอยางจากแตละหมูบาน โดยการใชการสุมเลือกตัวอยางแบบชั้น ภูม ิ (Proportional Stratified Sampling) (ธานินทร ศิลป
จารุ,2555: 159)
2.เมื่อไดจํานวนของตัวอยางจากแตละหมูบานแลว ผูวิจัยจึงไดทําการสุมตัวอยางของแตละหมูบา น โดยการแจกแบบสอบถามใหกบั ประชาชน
ของแตละหมูบานตอไป
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
1. แบบสอบถามเปน การสํารวจขอมูลตางๆ ประกอบดวย ปจจัย สวนบุคล
2. แบบสอบถามเกี่ย วกับการรับรูข าวสารเกี่ยวกับการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล
3. แบบสอบถามเกี่ย วกับ การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลขององคการบริหารสวนตําบลดอนตาล จังหวัดสุพรรณบุรี
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ และในการศึกษาครั้งนี้ ผูวิจัย ไดใชส ถิติในการวิเคราะหขอ มูล ซึ่ง ประกอบด ว ย คาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 3.การวิเคราะหก ารผัน แปร (Analysis of Variance: ANOVA) ใชเพื่อการทดสอบสมมติฐาน
และการวิเคราะหจําแนกพหุ (Multiple Classification: MCA) ใชในวิเคราะหความสัมพัน ธระหวางปจจัย ตางๆที่เปน ตัวแปรอิสระและตัวแปรตาม โดย
คานัย สําคัญ ทางสถิติที่ใชในการวิเคราะหครั้งนี้ กําหนดไวที่ระดับ .05
[338]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กรอบแนวคิดในการวิจยั
ตัวแปรอิสระ
ตัวแปรตาม
ปจจัยสวนบุคคลไดแก
1.เพศ
2.อายุ
3.ระดับการศึกษา
4.ประกอบอาชีพ
5.รายได
6.สถานภาพสมรส
การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลขององคการ
บริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมือง จังหวัด
สุพรรณบุรี
1. หลักนิติธรรม
2. หลักคุณธรรม
3. หลักความโปรงใส
4.หลักความรับผิดชอบ
5. หลักการมีสว นรวม
6. หลักความคุม คา
7.การรับรูข าวสารทางการเมือง
ผลการวิจัย
1. เพศของกลุม ตัวอยางในการศึกษานี้ สวนใหญเปน เพศหญิง จํานวน 245 คน คิดเปนรอยละ 70.4
2. อายุของกลุม ตัวอยางในการศึกษานี้ มีอายุระหวาง 46-55 ป มากที่สุด จํานวน 108 คน คิดเปน รอยละ 31.0 รองลงมาไดแก อายุ 56 ปขนึ้
ไป จํานวน 87 คน คิดเปน รอยละ 25.0 และอายุระหวาง 18-30ป นอยที่สุด จํานวน 74 คน คิดเปนรอยละ 21.3 สําหรับคามัธยฐานของอายุไดแก 4555 ป
3. ระดับทางการศึกษาของกลุมตัวอยางในการศึกษานี้ สําเร็จการศึกษาในระดับที่ต่ํากวาปริญญาตรีมากที่สุด จํานวน 264 คน คิดเปนรอยละ
75.9 รองลงมาไดแก ปริญญาตรีหรือเทีย บเทา จํานวน 77 คน และสําเร็จการศึกษาในระดับปริญ ญาโทนอยที่สุด จํานวน 7 คน คิดเปนรอยละ 2.0
4. อาชีพของกลุม ตัวอยางในการศึกษานี้ ประกอบอาชีพเกษตรกรรม มากที่สุด จํานวน 167 คน คิดเปน รอ ยละ 48.0 รองลงมาประกอบ
อาชีพคาขาย/ธุรกิจสวนตัว จํานวน 71 คน คิดเปนรอยละ 20.4 และประกอบอาชีพ แมบาน นอยที่สุด จํานวน 12 คน คิดเปนรอยละ 3.4
5. รายไดของกลุม ตัวอยางในการศึกษานี้ มีรายไดต่ํากวา 15,000 บาท จํานวน 203 คน คิดเปนรอยละ 58.3 รองลงมาคือ มีรายไดระหวาง
15,000-30,000 บาท จํานวน 113 คน คิดเปน รอยละ 32.5 และมีรายได สูงกวา 30,000 ขึ้น ไป พบนอยที่สุด จํานวน 32 คน คิดเปนรอยละ 9.2
6. สถานภาพสมรสของกลุมตัวอยางในการศึกษานี้ มีสถานภาพสมรสมากที่สุด จํานวน 227 คน คิดเปนรอยละ 65.2 รองลงมามีสถานภาพ
โสด จํานวน 101 คน คิดเปนรอยละ 29.0 และนอยที่สุดมีสถานภาพหยาราง จํานวน 20 คน คิดเปนรอยละ 5.7
7. สนใจรับรูขอมูลขาวสารเกี่ยวกับการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลของประชาชนในพื้น ที่อ งคการบริหารสว นตําบลดอนตาล อําเภอ
เมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี พบวากลุมตัวอยางสนใจรับรูขอมูลขาวสารจากทุกสื่อในระดับปานกลาง โดยใชเวลาติดตามจากสื่อโทรทัศนมากทีส่ ดุ
รองลงมา คือ การพบปะพูดคุยแลกเปลี่ย นความคิดเกี่ย วกับเรื่องการเมืองกับบุคคลอื่น และวารสารนอยที่สุด
ผลการบทสอบสมมุติฐาน
สมมติฐานที่ 1 เพศของของประชาชนในพื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จัง หวัดสุพรรณบุรี มีผ ลต อความ
คิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ไมเปนไปตามสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 2 อายุข องของประชาชนในพื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จัง หวัดสุพรรณบุรี มีผ ลตอความ
คิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล เปนไปตามสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 3 ระดับการศึกษาของของประชาชนในพื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี มีผล
ตอความคิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ไมเปนไปตามสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 4 อาชีพของประชาชนในพื้น ที่องคการบริหารสว นตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพ รรณบุรี จัง หวัดสุพรรณบุรี มี ผ ลตอความ
คิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล เปนไปตามสมมติฐาน
[339]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สมมติฐานที่ 5 รายไดของประชาชนในพื้นที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพ รรณบุรี จัง หวัดสุพรรณบุรี มีผ ลต อความ
คิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ไมเปนไปตามสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 6 สถานภาพสมรสของประชาชนในพื้นที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี มีผลตอ
ความคิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ไมเปนไปตามสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 7 ระดับการรับรูขอมูลขาวสารเกี่ย วกับการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลของประชาชนในพืน้ ทีอ่ งคการบริหารสวนตําบลดอน
ตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี มีผลตอความคิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ไมเปนไปตามสมมติฐาน
ตารางสรุปผลการวิจ ัย
ตัวแปรอิส ระ
1. เพศ
2. อายุ
3. ระดับการศึกษา
4. อาชีพ
5. รายได
6.สถานภาพสมรส
7. การรับรูข อมูลขาวสารเกีย่ วกับการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล
เปนไปตามสมมติฐาน
ไมเปนไปตามสมมติฐาน
อภิปรายผลการวิจัย
การศึกษาวิจัยเรื่อง ความคิดเห็น ของประชาชนตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ขององคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมือง
สุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี จากผลการวิจัยสามารถอภิปรายผลไดดังนี้
สมมติฐานที่ 2 อายุข องของประชาชนในพื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จัง หวัดสุพรรณบุรี มีผ ลตอความ
คิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล เปนไปตามสมมติฐาน
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา อายุข องของประชาชนในพื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี
มีผลตอความคิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับความเชื่อมั่น .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยที่
กลุมตัวอยางที่มีอายุ 56 ปขึ้น ไป มีความคิดเห็น ตอการบริหารงานขององคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรีตาม
หลักธรรมาภิบาล สูงกวา อายุต่ํากวา 56 ป ทั้งนี้ อาจเปนเพราะวา ผูที่อายุตั้งแต 56 ปข ึ้นไปนั้นเปน ประชากรที่เรียกไดวาเปน ผูที่กําลังเขาสูผูสูงวัย ซึ่ง
แนนอนวาประสบการณในการดํารงชีวิต และเปน ผูที่อาศัย อยูในเขตพื้นที่เปนเวลานาน จึงทําใหคลุกคลีกบั องคกรปกครองสวนทองถิน่ มากกวากลุมอาชีพ
อื่น ๆ อีกทั้งในพื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาลนั้นสวนใหญจะประกอบอาชีพเกษตรกรรม ซึ่ง อาชีพเกษตรกรรมนั้น มีสว นใกลชิด กับ องคก ร
ปกครองสวนทองถิ่น มากกวาคนที่เปนวัยหนุม สาว หรือคนวัยผูใหญ ประชาชนเหลานี้จึงมีความผูกพัน ไมวาจะเปนทางตรงหรือทางออมตอ นโยบายที่
องคกรปกครองสวนทองถิ่นจะทําอยางยิ่ง ไมวาจะเปนเรื่องของ ไฟฟา น้ําประปาจากองคกรปกครองสวนทองถิ่น และโครงการถนนลาดยาง สิง่ เหลานีท้ ี่
เรีย กวาเปนการพัฒนาโครงสรางพื้น ฐานของพื้น ที่นั้น สงผลไมทางตรงก็ทางออมตอประชาชนที่ทําการเกษตร ดังนั้นจึงทําใหประชาชนที่ม ีอายุ 56 ขึน้ ไป
นั้น มีผลตอความคิดเห็น ในการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ขององคการบริหารสวนตําบลดอนตาล มากกวาประชาชนที่ม ีอายุน อยกวา 56 ป อีกทัง้
อาจเปนเพราะวาประชาชนที่อายุต่ํากวา 56 ปน ั้นยังไมม ีเวลาวางมากพอที่จะสนใจเรื่องการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น เพราะวุน อยูกับการ
ทํางานสวนตัวก็แทบจะไมมีเวลาทําอยางอื่น แลวก็เปนไดจึงทําใหคนกลุมหลังนี้มีระดับความคิดเห็น ตอการบริหารงานขององคการบริหารสวนตําบลตอน
ตาลอยูในระดับที่ต่ํา ซึ่งมีความสอดคลองกับงานวิจัย ของ พิศสมัย หมกทอง ที่ไดศึกษาเรื่อ ง การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบ าลของสํานัก งานเขต
บางกอกนอย กรุงเทพมหานคร ผลการวิจัยพบวาอายุที่แตกตางกันนั้น มีความคิดเห็น ในการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลของสํานักงานเขตบางกอก
นอยแตกตางกัน (พิศสมัย หมกทอง, 2554)
[340]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สมมติฐานที่ 4 อาชีพของประชาชนในพื้น ที่องคการบริหารสว นตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพ รรณบุรี จัง หวัดสุพรรณบุรี มีผ ลตอ ความ
คิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล เปนไปตามสมมติฐาน
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา อาชีพของประชาชนในพื้นที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี มี
ผลตอความคิดเห็นตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล มีผลตอความคิดเห็นตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่.05
ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยที่กลุมตัวอยางที่ทําอาชีพเกษตรกรรม มีความคิดเห็นตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลขององคการบริหารสวน
ตําบลดอนตาล สูงวากลุมตัวอยางที่ทําอาชีพ ลูกจาง/พนักงานบริษัท รับราชการ/พนักงาน คาขาย/ธุรกิจสวนตัว และนักเรีย น/นักศึก ษา ทั้งนี้ อาจ
เนื่องมาจากเหตุผลเดียวกัน กับขอวิจารยข างตน เพราะในพื้นที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล ประชาชนสวนใหญประกอบอาชีพเกษตรกรรม ซึง่ เปน
อาชีพที่ทําในพื้นที่ ไมตองออกไปทํางานตางจังหวัดหรือนอกเขตพื้น ที่เหมือนกับอาชีพอื่นๆที่กลาวมาขางตน จึงทําใหม ีความผูก พัน ใกลชิด กับ องคกร
ปกครองสวนทองถิ่น มากกวากลุมอื่นๆ ซึ่งตางจากนักเรียนหรือนักศึกษาที่เปนบุตรหลานของประชาชนในเขตพื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลที่มีระดับ
ความคิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลต่ํา เนือ่ งจากนักเรียนหรือนัก ศึก ษาเหลานี้น ั้น แทบจะไมม ีสว นเกี่ย วของกับองคกรปกครองสว น
ทองถิ่นโดยตรงเลยนอกจากชวงการเลือกตั้งสถาชิกสภาองคการบริหารสวนตําบล อีกทั้งมีสถานศึกษาอยูตางอําเภอ ตางตําบล หรือแมกระทัง่ ตางจังหวัด
ซึ่งทําใหการรับรูเกี่ยวกับการบริหารงานขององคกรปกครองสวนทองถิ่นนอยมาก ซึ่งสอดคลองกับผลการวิจัยของ พระครูธีรสุตคุณ เรื่องการบริหารงาน
ตามหลักธรรมาภิบาลขององคกรปกครองสวนทองถิ่น กรณีศึกษา: เทศบาลนครสงขลา อําเภอเมืองสงขลา จังหวัดสงขลามหาวิทยาลัย หาดใหญ พบวา
อาชีพที่แ ตกตางกันมีผลตอความคิดเห็นของประชาชนตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลขององคกรปกครองสวนทองถิ่น(พระครูธรี สุตคุณ, 2556:
74-95)
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. ประเด็นหลักนิติธรรม ผูบริหารองคการบริหารสวนตําบลดอนตาล ควรมีการประชาสัมพันธ หรือทําการประกาศใหประชาชนมีสิทธิในการ
ออกขอบัญญัติตางๆของอบต.ใหกระจายทั่วถึงมากขึ้น และ มีการทําประชาพิจารณข ึ้น ซึ่งการทําประชาพิจารณนั้นก็เปนการทําใหประชาชนมีความรูส กึ
วาไดเขามามีสวนรวมในการปกครองตนเองอีกดวย
2. ประเด็นหลักคุณธรรม ผูบริหาร, สมาชิก และพนักงานองคก ารบริหารสวนตําบลควรกระทําตนใหเปน แบบอยางที่ดีตอ สาธารณะชน
เนื่องจากทั้งผูบริหาร สมาชิก และพนักงานในอบต.นั้นถือวาเปน บุคคลสาธารณะ ซึ่ง ตอ งยอมรับวาการเปน บุคคลสาธารณะนั้น เปน ที่จับตามองของ
ประชาชน ดังนั้นตองยอมรับในฐานะทางสังคมของตัวเอง และควรประพฤติตนใหเปนแบบอยางของประชาชนในพื้น ที่
3. ประเด็นหลักความโปรงใส ผูบริหารองคการบริหารสวนตําบลดอนตาลจะตองมีการเปดโอกาสใหประชาชนสามารถตรวจสอบแผนงาน
โครงการตางๆ รวมถึงการใชงบประมาณของอบต. หรือแมแตการประกาศใหประชาชนรูอยางทั่วถึงใหมากที่สุด เพราะถึงแมวาจากการทีผ่ วู จิ ยั ไดลงพืน้ ที่
และไดสัม ผัสกับความคิดเห็นของสมาชิกสภาองคการบริหารสวนตําบลตอนตาลเอง และตองมีการพัฒนาการกระจายขาวตางๆใหทั่วถึง
4. ประเด็นหลักการมีสวนรวม ผูบริหารควรใหประชาชนเขามามีสวนรวมในการประชุมแผนตางๆของพนักงานดวยในบางครั้งในการประชุม
5. ประเด็นหลักความรับผิดชอบองคกรปกครองสวนทองถิ่นนั้นจําเปน ที่จะตองปฏิบัติตอสังคมทุกสังคมอยางเทาเทีย ม เชน การประกาศขาว
ตางๆนั้น องคกรปกครองสวนทองถิ่นมีหนาที่รับผิดชอบที่จะประกาศขาวใหมีความทั่วถึงทุกหมูบาน หรือทุกเขตพื้นที่ เพื่อใหประชาชนไดรับรูก ารทํางาน
ขององคกรปกครองสวนทองถิ่น มากขึ้น และมีความรับผิดชอบตอสังคมมากขึ้น
6. ประเด็นหลักความคุม คาองคกรปกครองสวนทองถิ่นจําเปน ทีจะตองสํารวจความพึงพอใจของพนักงานในการปฎิบัติงานของผูบริหารหรือ
แมแตตนเองดวย และอาจมีการเผยแพรใหประชาชนรับทราบโดยทั่วถึง
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
งานวิจัยนี้ยังมีจํากัดทั้งในดานงบประมาณและประสบการณข องผูวิจัย ที่ไมสามารถศึก ษาใหครอบคลุม ทั้ง จัง หวัดสุพรรณบุรี และอาจไม
ครอบคลุมในเรื่องของเนื้อหาสาระสําคัญ การวิจัย นี้จึงเปนการศึกษาและวิเคราะหเบื้องตน หากผูสนใจจะศึกษาในลักษณะนี้ตอไป ผูวิจัยมีขอเสนอแนะ
ดังนี้
[341]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1. การศึกษาวิจัยในครั้งตอไป นอกจากการใชแ บบสอบถามแลว ควรมีการสํารวจในเชิงลึกเพื่อใหเปนขอมูลที่เปนคุณ ภาพเพิ่ม มากขึ้น เชน
การสัม ภาษณแ บบเจาะลึก พรอมทั้งควรมีการสังเกตแบบมีสวนรวมมากยิ่งขึ้น ซึ่งจะทําใหรับรูความคิดเห็นของประชาชนในพื้นที่ม ากยิ่งขึ้น ซึ่งจะชว ย
สนับสนุน ขอมูลเชิงปริม าณใหมีความหนาเชื่อถือมากยิ่งขึ้น อีกดวย รวมถึงควรมีการเพิ่ม ระยะเวลาในการรวบรวมขอมูลใหมากขึน้ เพือ่ ใหไดกลุม ตัวอยาง
ที่ครอบคลุม และมีความแมนยํามากยิ่งขึ้น
2. การศึกษาวิจัยในครั้งตอไป ควรศึกษากับตัวแปรอื่นๆ เพิ่มเติม เชน ระดับวัฒนธรรมทางการเมืองแบบประชาธิปไตยซึ่ง จําทําใหรูถึง ควม
เปน ประชาธิปไตยของประชาชนในพื้น ที่มากยิ่งขึ้น และจะทําใหสามารภนําขอมูลดังกลาวมาประกอบการอธิบายระดับความคิดเห็น ตอการบริหารงาน
ตามหลักธรรมาภิบาลไดเปนอยางดีในประเด็น หลักการมีสวนรวมของประชาชน หลักนิติธรรม และหลัก ความโปรงใส เปน ตน อีกทั้งปจจัย เกี่ย วกับ
ความรูความเขาใจตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ซึ่งจะเปน ปจจัย ที่ดีในการนําขอมูลมาวิเคราะหคูไ ปกับตัวแปลตามคือ ระดับ ความคิด เห็น
เกี่ย วกับการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลในพื้นที่ เพราะความรูความเขาใจนี้อาจจะเปน ตัวชี้วัดไดวา ในระดับความคิด เห็น นั้น ประชาชนมีความรู
ความเขาใจเกี่ย วกับหลักธรรมาภิบาลหรือไม
3. ควรทําการศึกษาวิจัย ครั้งตอไปควรศึกษาศึกษาเปรียบเทียบระหวางองคการบริหารสวนตําบลที่เปน ชุม ชนเมือง กับองคการบริหารสว น
ตําบลที่เปนชนบท วามีระดับความคิดเห็นเกี่ยวกับการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลแตกตาง หรือเหมือนกัน อยางไร
เอกสารอางอิง
ธานนิทร ศิลปจารุ. 2547. คูม ือการวิจ ัยและวิเคราะหข อมูลดว ยโปรแกรม SPSS. นนทบุรี: โรงพิม พนิดาการพิม พ.
บุษ บง ชัยเจริญ วัฒนะ และบุญมี ลี้. 2544. ตัว ชี้ว ัดธรรมาภิบาล. กรุงเทพมหานครฯ: สถาบัน พระปกเกลา.
พระครูธีร สุตคุณ. 2556.การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลขององคกรปกครองสว นทองถิ่น กรณีศึกษา: เทศบาลนคร
สงขลา อําเภอเมืองสงขลา จังหวัดสงขลามหาวิทยาลัยหาดใหญ. การประชุมหาดใหญวิชาการ ครั้งที่ 4.
พระราชกฤษฎีกาวาดวยหลักเกณฑและวิธีการบริหารกิจการบานเมืองที่ดี พ.ศ.2546. 2546. ราชกิจจานุเบกษา 120 (9
ตุลาคม พ.ศ.2546), ตอนที่ 100 ก
พิศสมัย หมกทอง.2554. การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลของสํานักงานเขตบางกอกนอยกรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธพุทธศาสตรมหาบันฑิต
สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร, มหาวิทยาลัย มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย .
รสคนธ รัตนเสริม พงศ. 2547. การบริห ารทอ งถิ่น , ใน เอกสารการสอนชุด วิช าการบริหารภาครัฐ . หนว ยที่ 7 หนา 105,114,135-136. นนทบุรี:
มหาวิทยาลัย สุโขทัยธรรมาธิราช.
รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550. 2550.ราชกิจจานุเบกษา 124 (24 สิงหาคม พ.ศ.2550), 1.
วุฒิสาร ตันไชย. 2557. ระบบการปกครองทองถิ่นประเทศสมาชิกประชาคมอาเซียน: ราชอาณาจักรไทย. กรุงเทพมหานครฯ: สถาบัน พระปกเกลา.
วัลลภ รัฐฉัตรานนท. 2556. วิธีแ ละเทคนิคในการวิจ ัยทางรัฐศาสตร. กรุงเทพฯ: สํานักพิม พเสมาธรรม.
[342]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การศึกษาความเปนไปได ในการลงทุนนําความรอนเหลือทิ้งจากกระบวนการเชือ่ ม
มาใชในกระบวนการอบพลาสติกของ บริษัท เอ็ม จํากัด จังหวัดระยอง
A Feasibility Study of Investment on Waste Heat Recovery from Furnace Brazing Process to
use in Plastic Heating Process of M Company Limited Rayong Province
*
**
***
ฉัตรชัย จันทโพธิ์ , ดร.พิษณุวัฒน ทวีวัฒน และ ดร.ฆนัทนันท ทวีวัฒน
Chatchai Chantapo, Dr.Bhisanuwat Thaweewat and Dr.Kanatnan Thaweewat
บทคัดยอ
การศึกษาความเปนไปได ในการลงทุนนําความรอนเหลือทิ้งจากกระบวนการเชื่อม มาใชในกระบวนการอบพลาสติกของ บริษ ัท เอ็ม จํากัด จังหวัด
ระยอง มีวัตถุประสงคเพื่อ (1) สํารวจสภาพทั่วไปของกระบวนการเชื่อมแบบเตาของกระบวนการผลิตทอน้ํามันในเครื่องยนต และกระบวนการอบพลาสติกของ
กระบวนการผลิตทอน้ํามันเชื้อเพลิง (2) ศึกษาขอมูลดานเทคนิค ในการติดตั้งอุปกรณในการนําความรอนที่เหลือทิ้งจากการเชื่อมมาใชในการอบพลาสติก (3)
วิเคราะหความคุมคาทางดานการเงิน ในการลงทุนเพื่อนําความรอนจากการเชื่อม มาใชในการอบพลาสติก (4) ทดสอบความสามารถในการรับความเปลีย่ นแปลง
ของโครงการลงทุนดังกลาว การศึกษาใชขอมูลปฐมภูม ิจากการสังเกตแบบมีสวนรวมและการสัมภาษณแบบเจาะลึก สวนขอมูลทุตยิ ภูมไิ ดจากการคนควา เอกสาร
ทางวิชาการที่เกี่ยวของ ขอมูลที่ไดนํามาใชวิเคราะหเชิงพรรณนาและวิเคราะหเชิงปริมาณ เครื่องมือทางการเงินที่ใช ไดแก ตนทุนเงินทุนเฉลีย่ ถวงน้าํ หนัก,มูลคา
ปจจุบันสุทธิ, อัตราผลตอบแทนภายใน, อัตราผลตอบแทนภายในที่มีการปรับคาแลว, ดัชนีความสามารถในการทํากําไร และการทดสอบคาความแปรเปลี่ยน
ผลการศึกษาสภาพทั่วไปและความเปนไปไดทางดานเทคนิค พบวาสามารถติดตั้งอุปกรณนําพาความรอนเหลือทิ้งจากกระบวนการเชื่อมทีม่ คี วามรอน 800 องศา
เซลเซียส มาใชซ้ําเพื่อใชเปนความรอนแกเครื่องอบพลาสติก ที่ตองการความรอน 120 องศาเซลเซียส เปนจํานวน 3 เครื่อง เพื่อลดตน ทุนคาไฟฟาในการอบ
พลาสติก ผลการศึกษาทางดานการเงินที่ระยะเวลาของโครงการ เทากับ 10 ป พบวา 1.กรณีที่ไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน จะไดอตั ราคิดลด
จากตน ทุนเงินทุนเฉลี่ยถวงน้ําหนักรอยละ 6.39 โครงการมีความคุมคาในการลงทุนเพราะมีม ูลคาปจจุบัน เทากับ 858,941 บาท อัตราผลตอบแทนภายใน
โครงการ เทากับรอยละ 11.7 อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่ม ีการปรับคาแลว เทากับรอยละ 8.97 ดัช นีกําไร เทากับ 1.27 สวนการทดสอบคาความ
แปรเปลี่ยนพบวาผลตอบแทนลดลงไดรอยละ 15.46 ตนทุนรวม ตนทุนการลงทุนและตนทุนการดําเนินงานเพิ่มขึ้นไดรอยละ 18.28, 27.10, 56.18 ตามลําดับ
2.กรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน จะไดอัตราคิดลดจากตนทุนเงินทุนเฉลี่ยถวงน้ําหนักรอยละ 7.45 โครงการมีความคุม คาในการลงทุนเพราะ
มีม ูลคาปจจุบันเทากับ 1,087,459 บาท อัตราผลตอบแทนภายในโครงการเทากับรอยละ 14.02 อัตราผลตอบแทนภายในโครงการทีม่ กี ารปรับคาแลวเทากับรอย
ละ 10.43 ดัชนีกําไรเทากับ 1.34 สวนการทดสอบคาความแปรเปลี่ยนพบวาผลตอบแทนลดลงไดมากที่สุดเทากับรอยละ 20.36 ตนทุนรวม ตนทุนการลงทุนและ
ตนทุนการดําเนินงานเพิ่มขึ้นไดรอยละ 25.56, 34.32, 100.20 ตามลําดับ
คําสําคัญ : การศึกษาความเปนไปได, ลดตนทุน , ความรอน
Abstract
A feasibility study of investment on waste heat recovery from brazing process to use in plastic heating process of M Company
Limited in Rayong Province was aimed to (1) explore general condition of furnace brazing process and plastic heating process of fuel tube.
*
คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email:
[email protected]
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
***
ภาควิชาเศรษฐศาสตรประยุกต คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
**
[343]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
(2) study technical aspects of installation waste heat recovery system from brazing process to use in plastic heating process. (3) perform
financial investment analysis in waste heat recovery from welding process to use in plastic heating process. (4) test the ability to sustain
change of the project. The study used primary data obtained from participant observation and in-depth interviews and secondary data
obtained from academic papers concerned Both types of data were used in descriptive and quantitative analysis. Financial instruments
were Weighted Average Cost of Capital (WACC) Net Present Value (NPV), Internal Rate of Return (IRR), Modified Internal Rate of Return
(MIRR), Profitability Index (PI) and Switching Value Test (SVT). Results of the study revealed that the company could install waste heat
recovery equipment and transfer 800°C of heat from brazing process to plastic heating process which required 120°C. for each of 3 ovens
for reducing electricity cost in plastic heating process by 10 years project studied. The financial result based on 10 years of project life that
showed; 1. In the Non-BOI case the discount rate from WACC was 6.39 percent NPV was 858,941 baht IRR was 11.7 percent MIRR was 8.97
percent, PI was 1.27 Hence, the project was feasible period SVT indicated that revenue could be down15.46 percent, total cost investment
cost and operating cost 18.28, 27.10, 56.18 percent respectively. 2. In BOI project case the discount rate from WACC was 7.45 percent NPV
was 1,087,459 baht, IRR was 14.02 percent MIRR was 10.43 percent, PI was 1.34 hence, the project was feasible period SVT indicated that
revenue could be down 20.36 percent, total cost investment cost and operating cost 25.56, 34.32, 100.20 percent respectively.
Keywords: Feasibility Study, Cost Reduction, Heat
บทนํา
อุตสาหกรรมยานยนตแ ละชิ้น สวนยานยนตเปนอุตสาหกรรมที่สําคัญตอการพัฒนาประเทศทั้งทางดานเศรษฐกิจและสังคม ของประเทศไทย
เนื่องจาก เปนอุตสาหกรรมที่สรางงานและรายไดใหกับประชากร และยังเปนอุตสาหกรรมตน น้ําสําหรับการผลิตของอุตสาหกรรมอื่นดวย อีกทั้งภาครัฐ
เองไดมีการผลักดันและสงเสริมอุตสาหกรรมยานยนตอยางตอเนื่อ ง โดยมีวัตถุประสงคเพื่อ อุต สาหกรรมยานยนต ข องประเทศไทย ใหเปน 1 ใน 8
อุตสาหกรรมนํารองของประเทศไทย (กระทรวงอุตสาหกรรม,2554) จากขอมูลของหนวยงาน The Organization International des Constructers
d’Automobiles (OICA) พบวาประเทศไทยเปนผูผลิตรถยนตรายใหญข องโลก โดยในป 2557 ประเทศไทยมีปริม าณการผลิตรถยนตทั้งสิ้น 1.88 ลาน
คัน มากเปน อัน ดับที่ 12 ของโลก และเปนอันดับที่ 1 ของภูม ิภาคเอเชียตะวัน ออกเฉีย งใต ขอมูลของกระทรวงพาณิช ยพบวามูล คาการสงออกของ
อุตสาหกรรมยานยนต และชิ้นสวนยานยนต ในป 2557 มีมูลคาการสงออกเปนอันดับที่ 1 ของอุตสาหกรรมทั้งหมดของประเทศ ซึ่ง เกิดจากการขยาย
ฐานการผลิตของผูผลิตชิ้น สวนของคายรถยนตรายใหญจากตางประเทศ ซึ่งสงผลใหม ีการผลิตที่จัดหาวัตถุดิบจากผูผลิตในไทย มีจํานวนผลิต 2,000,000
คัน ตอป เพื่อทําการผลิตรถยนตจําหนายทั้งในภูมิภาคอาเซียน และตลาดสงออกอื่นๆจึงสงผลใหเกิดการแขงขัน ในบรรดาผูผลิตชิ้นสวน ทั้งดานคุณภาพ
และราคา
แตอยางไรก็ตามบริษ ัทผลิตรถยนตก็ไมสามารถผลิต ชิ้น สว นทุก ชิ้น สว นไดเองทั้ง หมด จึง ตอ งใชผูรับ เหมาชว ง ในระดับตางๆเขามาผลิต
ชิ้น สวนตามที่ตองการโดย มีหวงโซอุปทาน โดยมีการแบงระดับชั้นของผูผลิตดังนี้(สถาบันยานยนต, 2557) ผูจัดหาวัตถุดิบลําดับที่ 1 หรือผูผลิตชิ้น สวน
ลําดับที่ 1 (First tier) เปนผูผลิตชิ้น สวนประเภทอุปกรณปอนโรงงานประกอบรถยนตโดยตรง (Original Equipment Market: OEM) สวนในกลุม ผลิต
ชิ้น สวนยานยนตลําดับที่ 2 (Second Tier) เปนผูผลิตชิ้นสวนยอยหรือจัดหาวัตถุดิบเพื่อสงใหแกผูผลิตชิ้นสวนลําดับ 1 ผูผลิตชิ้น สวนลําดับ 3 (Third
Tier) เปน ผูผลิตหรือจัดหาวัตถุดิบสงใหแ กผูผลิตชิ้นสวนลําดับ 1 หรือ 2 (Replacement Equipment Manufacturer: REM)
บริษัท เอ็ม จํากัด เปนผูผลิตชิ้นสวนยานยนตลําดับที่ 1 กอตั้งในประเทศไทยเมื่อป 2541 ตั้งอยูในนิคมอุตสาหกรรมอิสเทิรนซีบอรด จังหวัด
ระยอง ทําการผลิตและสงมอบชิ้นสวนยานยนต ใหกับโรงงานผูประกอบ โดยมีการแบงกลุมของผลิตภัณฑออกเปน 4 กลุม คือ (1) งานเหล็กขึน้ รูป (Press
Part) เชน ยางรองแทน เครื่องยนต เครื่องจักรหลักในการผลิตคือ เครื่องปม โลหะ (2) งานทอน้ํามัน ในเครื่องยนต (Brazing Pipe) เชน ทอสงน้ํามัน
เครื่องยนต เครื่องจักรหลักในการผลิตคือ เครื่องเชื่อมใหเหล็กหลอมละลายติดกัน (3) ทอนําอากาศ (Porous Duct) เชน ทอ พลาสติกนําอากาศเขาสู
ระบบเผาไหมข องเครื่องยนต เครื่องจักรหลักในการผลิตคือ ปมพลาสติก (4) งานทอน้ํามันเบรคและน้ํามัน เชื้อเพลิง (Brake Tube, Fuel Tube) เชนทอ
เหล็กสงน้ํามันเบรค ทอเหล็กสงน้ํามัน เชื้อเพลิง
[344]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สถานการณของธุรกิจอุตสาหกรรมยานยนตในปจจุบันมีการแขงขัน อยางสูง ทั้งทางดานราคาและคุณภาพ แตสิ่งหนึ่งที่ผูประกอบการจะชวง
ชิงความไดเปรียบในการทํากําไร ก็คือ การลดตนทุนในการผลิตใหไดม ากที่สุด จึงทําใหผูประกอบการตางๆ พยายามศึกษาหาแนวทางในการลดตน ทุน
เพื่อสรางความไดเปรียบในการแขงขัน ใหแกธุรกิจ จากสํารวจของฝายการตลาดของ บริษัท เอ็ม จํากัด พบวาผลิตภัณฑทที่ าํ การผลิตอยูน นั้ มีคแู ขงในการ
ผลิตดวย ซึ่งมีความจําเปน ตอง หากลยุทธในการผลิต เพื่อที่จะทําให ราคาตนทุนต่ํา โดยพิจารณาจากสัดสวนของผลิตภัณฑ พบวา กลุม งานทอน้ํามัน
เบรคและน้ํามัน เชื้อเพลิง (Brake Tube, Fuel Tube) มีสัดสวนการจําหนาย มากที่สุดคือ รอยละ 45 ของการจํานวนผลิต
ขอมูลขางตน หากสามารถทําการปรับปรุงกระบวนการผลิต ใหเกิดประโยชนสูงสุด จึงมีแนวคิดที่จะนําพลังงานความรอนจากกระบวนการ
เชื่อม มาใชซ้ําในกระบวนการอบพลาสติก เพื่อเปน การลดคาไฟฟาในการใหความรอ นแกเครื่องอบพลาสติก จากการสํารวจพบวา ความรอนจาก
กระบวนการเชื่อมนั้น ใชพลังงานความรอนที่ 1,100 องศาเซลเซีย ส และ กระบวนการอบพลาสิ ก ใชพลังงานความรอ นที่ 120 องศาเซลเซีย ส โดย
หลังจากทําการเชื่อมแลวนั้น ความรอนจะถูกปลอยทิ้ง จากการวัดความรอนที่ปลองทิ้งความรอน จะมีความรอ นทิ้ง ที่ 800 องศาเซลเซีย ส และ เมื่อ
พิจารณาเครื่องอบพลาสติกที่มีอยูปจจุบัน มีจํานวน 3 เครื่อง ซึ่งหากนําความรอน มาใชทั้งหมดเทากับ 360 องศาเซลเซียส จะมีพลังงานที่เหลือใชอีก
440 องศาเซลเซีย ส โดยรวมแลวอาจจะเกิดการสูญเสียไประหวาง นําพาความรอนเขาสูกระบวนการอบพลาสติก ดังนั้นจึงมีเปนไปไดในการลงทุนติดตัง้
อุปกรณเพื่อทําใหคาใชจายทางดานคาไฟฟาใหลดลงโดยนําความรอนที่ถูกทิ้งออกไปกลับเขามาใชใหมเพื่อที่จะทําใหตนทุน ในการผลิตลดลง แตอยางไรก็
ตาม การลงทุน ดังกลาวเปน การลงทุนที่ใชเงินทุนสูง อีกทั้งอาจมีความผันผวนในอุตสาหกรรมยานยนตที่อาจสงผลกระทบตอตนทุนและผลตอบแทนของ
การลงทุน ดังนั้น จึงตองทําการศึกษาความคุมคาของโครงการลงทุน ใหชัดเจนเพื่อใชเปน ขอมูลประกอบการพิจารณากอนการตัดสิน ใจลงทุน ในโครงการ
ขอบเขตการวิจัย
ในการศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุน ติด ตั้ง อุปกรณนําพาความรอนจากเตาเชื่อ มมาสูเตาอบพลาสติก ของ บริษ ัท เอ็ม จํากัด นิค ม
อุตสาหกรรม อีสเทิรนซีบอรด จังหวัดระยอง โดยทําการวิเคราะหความเปนไปไดข องโครงการ 2 ดานคือ วิเคราะหดานเทคนิคและดานการเงิน กําหนด
อายุโครงการเทากับ 10 ป โดยพิจารณาจากอายุข องเครื่องจักรเปน เกณฑ ระยะเวลาในการดําเนิน การศึกษาและรวบรวมขอมูลของการศึกษาครั้ง นี้
ดําเนิน การระหวางเดือนสิงหาคม พ.ศ.2558 ถึงเดือนมกราคม พ.ศ.2559
วิธีการวิจัย
วิธีเก็บรวบรวมขอมูล
การศึกษาขอมูลปฐมภูม ิใชการสังเกตแบบมีสวนรวมและการสัม ภาษณแบบเจาะลึก จากวิศวกรผูชํานาญงาน และผูช ํานาญการณฝา ยผลิต ที่
เกี่ย วของในสวนตางๆของบริษัท เอ็ม จํากัด เพื่อใหไดข อมูลที่เกี่ยวขอ งกับกระบวนการเชื่อมและกระบวนการอบพลาสติก รวมถึง ทําการสัม ภาษณผู
จําหนายและติดตั้งเพื่อ ใหทราบราคา ผัง โครงการ และลักษณะเฉพาะของอุปกรณ สวนขอมูลทุติย ภูมิไดจากการศึกษา คน ควา รวบรวมจากงาน
วิทยานิพนธ และเอกสารทางวิช าการตางๆที่เกี่ยวของ
วิธีการวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหขอมูลเชิงพรรณนา (Descriptive Analysis) เปน การวิเคราะหความเปน ไปไดทางเทคนิค (ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ, 2542; หฤทัย มี
นะพัน ธ,2550; จุไร ทัพวงษ และคณะ, 2555) โดยเปนการอธิบายถึงสภาพทั่วไปของบริษัท เอ็ม จํากัด กระบวนการผลิต และเทคนิค การผลิต ชิ้น งาน
ประเภททอสงน้ํามัน เบรค รวมทั้งอธิบายถึงรูปแบบและลักษณะทั่วไปของเครื่องเชื่อม และเครื่องอบพลาสติก นอกจากนี้ ยังไดศึกษาและเปรีย บเทีย บ
ขอมูลดานเทคนิคที่จะนํา อุปกรณน ําพาความรอนจากเตาเชื่อมมาใชในการอบพลาสติก
วิเคราะหขอมูลเชิงปริมาณ (Quantitative Analysis) เพื่อวิเคราะหความเปนไปไดทางการเงิน ตามวัตถุประสงคข องการศึก ษาในการหัก
คาใชจายและผลตอบแทนทางการเงิน โดยอาศัยเครื่องมือทางการเงินอัน ไดแก มูลคาปจจุบันสุทธิ (NPV), อัตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR), อัตรา
ผลตอบแทนภายในที่มีการปรับคาแลว (MIRR) (Lin. S. A. Y, 1976) และดัช นีกําไร (PI) โดยมีหลักเกณฑตัดสิน ใจในการลงทุน คือ คา NPV ตองมีคา
มากกวาหรือเทากับศูนย คา IRR และ MIRR ตองมีคามากกวาหรือเทากับ WACC และคา PI ตองมีคามากกวาหรือเทากับหนึ่ง จึงจะตัดสิน ใจลงทุน ใน
[345]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
โครงการดังกลาว และใชการทดสอบคาความแปรเปลี่ย น (Switching Value Test) เพื่อทดสอบความสามารถในการพิจารณาวาตัว แปรที่สําคัญ จะ
เปลี่ยนแปลงเพิ่มขึ้น หรือลดลงไดม ากที่สุดเทาไร โดยที่โครงการยังสามารถยอมรับไดในระดับต่ําที่สุด (ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ, 2542; หฤทัย มีน ะพัน ธ,
2550; Koh, Ang, Brigham and Ehrhardt., 2014)
ผลการวิจัย
จากการศึกษาความเปน ไปไดการศึกษาความเปนไปได ในการลงทุนนําความรอนเหลือทิ้งจากกระบวนการเชื่อม มาใชในกระบวนการอบ
พลาสติกของ บริษ ัท เอ็ม จํากัด สามารถสรุปผลการศึกษาได ดังนี้
สภาพและลักษณะทั่วไปของโครงการ
1. กระบวนการเชื่อมทอน้ํามันในเครื่องยนต การผลิตทอน้ํามันในเครื่องยนตข องบริษัท เอ็ม จํากัด ไดทําการจัดหาทอและชิ้น สว นตางๆมา
ประกอบกัน โดยอาศัยความรอนจากการเชื่อมใหช ิ้นสวนตางๆติดเขากัน และลวดเชื่อมแบบเหลวติดตามจุดทีต่ อ งการ การประสานกันของชิน้ งาน จากนัน้
ใหความรอนเพื่อเชื่อมในเตาอบ ลักษณะของการเชื่อมนั้นใชการเชื่อมแบบเตาอบความรอน ซึ่งการทํางานใช กาซปโตรเลี่ย มเหลว(LPG) รว มกับไฟฟา
เปน พลังงานในการกําเนิดความรอน ที่อุณหภูม ิ 1,100 องศาเซลเซียสโดยจะมีการปลอยความรอนอุณ หภูม ิ 800 องศาเซลเซีย สทิ้งหลัง การผลิต และ
เครื่องจักรมีการทํางานตลอด 24 ชั่วโมงโดยไมปดเครื่อง เนื่องจากตองใชพลังงานมากในการเริ่ม เปดเครื่องจักรใหม
2. กระบวนการกระบวนการอบพลาสติกเคลือบทอน้ํามันเบรก เปน กระบวนการอบพลาสติกใหหลอมละลายติดทอน้ํานัน เบรคและน้ํามัน
เชื้อเพลิงซึ่งทอเปนเหล็ก เพื่อใชปองกันการขีดขาวจากการใชงาน โดยอาศัย ไฟฟาเปนแหลงกําเนิดความรอน ที่อุณหภูม ิ 120 องศาเซลเซีย ส ปจจุบัน
เครื่องอบพลาสติกมีจํานวน 3 เครื่องและเครื่องอบพลาสติกมีการทํางานตลอด 24 ชั่วโมง ในการศึกษาผูวิจัยได มุงเนน การลดตน ทุน ทางการผลิต ซึ่ง
ตองการนําความรอนที่ถ ูกปลอยออกจากกระบวนการเชื่อมโลหะในกลุมของงานทอในเครื่องยนต (Brazing Pipe)ซึ่งใชอณ
ุ หภูมขิ ณะเชือ่ มที่ 1,100 องศา
เซลเซียส หลังจากปลอยความรอนทิ้งจะมีความรอนอยูที่ 800 องศาเซลเซีย ส นําเขามาใชใหมใชในกระบวนอบพลาสติกในกลุม ผลิตภัณฑทอสงน้ํามัน
เชื้อเพลิง (Fuel Tube) และทอน้ํามัน เบรค (Brake Tube) ซึ่งใชความรอนในการอบพลาสติกที่ 120 องศาเซลเซียส จึงเปน ที่ม าของการศึกษา ความ
เปน ไปในการลงทุนดังกลาว โดยสามารถอธิบายลักษณะการทํางานของการผลิตอยางของเครื่องจักรทั้งสองปญ หาหลักคือเรื่องคาไฟฟา ในการทําความ
รอนที่เครื่องเชื่อมตองปลอยทิ้งไป แตในขณะเดีย วกัน เครื่องอบพลาสติกก็จําเปน ตองใชไฟฟาในการใหความรอนเพื่อใชงาน
ความเปนไปไดดานเทคนิค
จากการศึกษาทางดานเทคนิค บริษัท เอ็ม จํากัด จะทําการนําความรอนที่เหลือทิ้งจากการเชื่อม โดยมีความรอนใชงาน 1,100 องศาเซลเซียส
และเหลือทิ้ง 800 องศาเซลเซียส มาใชในกระบวนการอบพลาสิกที่ตองการความรอน 120 องศาเซลเซียส โดยมีเครื่องอบพลาสติก รวมทัง้ หมด 3 เครือ่ ง
ความรอนที่ตองการ เปนจํานวน 360 องศาเซลเซียส ซึ่งอุปกรณหลัก ในการนําพาความรอนมาใชงาน คือ เครื่องแลกเปลี่ย นความรอนแบบทอ (Heat
Exchanger) ซึ่งการสูญเสีย พลังงานต่ํา(มหาวิทยาลัย พระจอมเกลาธนบุรี. 2558) โดยทําการเลือกใชทอนําความรอ น รุน AI13-03 ขนาด 13 กิโลวัต ต
ของบริษัท เอ็น เอ็น ที จํากัด ซึ่งมีข นาดและประสิทธิภาพที่เหมาะสมและเพีย งพอตอการใชงาน
ความเปนไปไดดานการเงินและความสามารถในการรับความแปรเปลี่ยนของโครงการ
การศึกษาความเปนไปไดดานการเงินสําหรับการลงทุนโครงการนี้สามารถแบงการวิเคราะหทางการเงิน ออกเปน 2 กรณี คือ กรณีไมข อรับ
สิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน และกรณีข อรับ สิท ธิป ระโยชนจากการสง เสริม การลงทุน โดยการศึ ก ษาจะอยูภายใตอายุโครงการ 10 ป
ผลตอบแทนจะคํานวณจากสวนตางของคาไฟฟาของเครื่องอบพลาสิกในกรณีที่ไมติดตั้งอุปกรณนําความรอนมาใชซ้ําเทียบกับกรณีทลี่ งทุนติดตัง้ อุปกรณ
นําความรอนมาใชซ้ํา การกําหนดตนทุนเงินทุน เฉลี่ยถวงน้ําหนักกรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการส งเสริม การลงทุน มีคารอยละ 6.39 และ ตน ทุน
เงิน ทุน เฉลี่ย ถวงน้ําหนักกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุนมีคาเทากับรอยละ 7.22
ผลจากการศึกษาสามารถสรุปไดวาการลงทุน ติดตั้งอุปกรณนําความรอนเหลือทิ้งจากกระบวนการเชื่อม มาใชในกระบวนการอบพลาสติกของ
บริษัท เอ็ม จํากัด จังหวัดระยอง มีความคุมคาในการลงทุน ทั้งในกรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน และกรณีขอรับสิทธิประโยชนจาก
[346]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การสงเสริมการลงทุน ซึ่งเกณฑในการตัดสิน ใจลงทุน มีดังนี้ มูลคาปจจุบัน สุทธิข องผลตอบแทน (NPV) มีคามากกวาศูน ย อัตราผลตอบแทนภายใน
โครงการ (IRR) และอัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่มีการปรับคาแลว (MIRR) มีคามากกวาตนทุนเงินทุน ถัวเฉลี่ยถวงน้ําหนัก (WACC) และดัชนีกาํ ไร
มีคามากกวา 1 โดยในกรณีไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน พบวา (1) มูลคาปจจุบันสุทธิของผลตอบแทนเทากับ 35,835,395 บาท (2)
อัตราผลตอบแทนภายในโครงการเทากับรอยละ 8.33 (3) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่มีการปรับคาแลวเทากับรอยละ 7.48 และ (4) ดัช นีกาํ ไรมี
คา 1.16 สวนในกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน พบวา (1) มูลคาปจจุบันสุทธิของผลตอบแทนเทากับ 44,803,481 บาท (2) อัต รา
ผลตอบแทนภายในโครงการเทากับรอยละ 9.33 (3) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่ม ีการปรับคาแลวเทากับรอยละ 8.19 และ (4) ดัช นีกําไรมีคา
1.20
ผลของการทดสอบความสามารถในการรับความแปรเปลี่ย นของโครงการสามารถแบง ออกไดเปน 2 กรณีเชน กัน คือ กรณีไมข อรับ สิทธิ
ประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน และกรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน โดยแตละกรณีจะทําการวิเคราะหใน 4 หัวขอ เพื่อการ
คาดการณตนทุนและผลตอบแทนในอนาคตซึ่งเปนสิ่งที่ไมแนนอน คือ การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนทางดานผลตอบแทน(SVTB), การทดสอบคาความ
แปรเปลี่ย นดานตนทุนรวม (SVTC), การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนทางดานตนทุนในการลงทุน (SVTIC) และการทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดาน
ตน ทุน ในการดําเนินงาน (SVTOC) โดยในกรณีไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน พบวา (1) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดาน
ผลตอบแทนพบวามูลคาปจจุบัน ของผลตอบแทนสามารถลดลงไดม ากที่สุดเทากับรอยละ 9.49 (2) การทดสอบคาความแปรเปลีย่ นดานตนทุนรวม พบวา
มูลคาปจจุบันของตน ทุน รวมสามารถเพิ่ม ขึ้น ไดมากที่สุดเทากับรอยละ 10.48 (3) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดานตนทุนในการลงทุนพบวามูลคา
ปจจุบัน ของตน ทุน ในการลงทุน สามารถเพิ่ม ขึ้น ไดม ากที่สุด เทากับรอยละ 15.68 และ (4) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดานตน ทุน ในการ
ดําเนิน งาน พบวามูลคาปจจุบันของตน ทุนในการดําเนิน งานสามารถเพิ่มขึ้นไดม ากที่สุดเทากับรอยละ 31.62 สวนในกรณีข อรับสิทธิประโยชน จากการ
สงเสริมการลงทุน พบวา (1) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดานผลตอบแทนพบวามูลคาปจจุบัน ของผลตอบแทนสามารถลดลงไดม ากทีส่ ดุ เทากับ
รอยละ 12.46 (2) การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนดานตน ทุน รวม พบวามูลคาปจจุบันของตน ทุนรวมสามารถเพิ่ม ขึ้น ไดมากที่สุดเทากับรอยละ 14.23
(3) การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนทางดานตน ทุน ในการลงทุนพบวามูลคาปจจุบันของตน ทุน ในการลงทุน สามารถเพิ่ม ขึ้น ไดม ากที่สุดเทากับ รอ ยละ
19.61 และ (4) การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนทางดานตน ทุนในการดําเนิน งาน พบวามูลคาปจจุบันของตน ทุน ในการดําเนินงานสามารถเพิ่มขึน้ ไดมาก
ที่สุดเทากับรอยละ 51.90
อภิปรายผลการวิจัย
ผลการศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนติดตั้งอุปกรณน ําความรอนเหลือทิ้งจากกระบวนการเชื่อ ม มาใชในกระบวนการอบพลาสติก ของ
บริษัท เอ็ม จํากัด จังหวัดระยอง เปนการศึกษาโดยมีจุดประสงคในการนําความรอนกลับมาใชใหมสอดคลองกับงานวิจัย ของ จิณ าภา แซเหีย (2556) ที่
ศึกษาความเปน ไปไดในการนําพลังงานความรอนที่สูญเสีย ของหมอไอน้ํากลับมาใชใหมวาคุมคาในการลงทุน รวมถึงมีความเปนไปไดในการลําเลียงความ
รอนและสามารถที่จะปรับปรุงคุณภาพของลมรอนที่เหลือทิ้งใหม ีคุณภาพดีสอดคลองกับงานวิจัย ของ ไพบูลย โกวิทเจริญกุล (2550) โดยใชพลังงานความ
รอนจากแหลงความรอนเหลือทิ้งคุณภาพต่ําเขาไปปรับปรุงแลวนํามาใชงาน จากนั้นพิจรณาความเปนไดทางการเงินสรุปไดวามีความคุมคาในการลงทุน
ทั้ง 2 กรณี คือ กรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน และ กรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน ซึ่งสอดคลองกับงานวิจยั
ของ ภัทรพงศ วงศสุวัฒน (2558) ศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุน โรงงานแปรรูปไมย างพารา พบวามีความคุม คาในการลงทุน ทั้ง 2กรณีเนื่องจาก
โครงการมีผลตอบแทนที่สูงโดยผลของ กรณีไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน และกรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน
เนื่องจากเมื่อนําเกณฑในการพิจารณาความคุม คาในการลงทุน พบวามูลคาปจจุบัน สุทธิ (NPV) มีคามากกวาศูนย อัตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR)
และอัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่ม ีการปรับคาแลว (MIRR) มีคามากกวาตน ทุน เฉลี่ยถวงน้ําหนัก (WACC) (6.39 และ 7.22 ตามลําดับ) และดัชนี
กําไร (PI) มีคามากกวา 1 และทดสอบความสามารถในการรับความแปรเปลี่ย นซึ่งเปน การพิจารณาวาตัวแปรที่จะสงผลกระทบตอโครงการลงทุนสามารถ
เปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่ไมพึงประสงคไดมากนอยเพียงใดที่จะยังสามารถยอมรับโครงการได ประกอบดวยการทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดาน
ผลตอบแทน การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดานตน ทุน รวม การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นดานตน ทุน ในการลงทุน การทดสอบคาความ
แปรเปลี่ย นดานตนทุนในการดําเนิน งานซึ่งเครื่องมือทางการเงินเหลานี้สอดคลองกับงานวิจัยของ สิทธา วิทยพันธ (2558) ศึกษาความเปน ไปไดในการ
ลงทุนแขนกลอัตโนมัติในสายการผลิตฝาถังน้ํามัน เชื้อเพลิงของบริษ ัท พีพี จํากัด เนื่องจากมีการนําวิธีการคํานวณทางการเงิน ประเภทเดีย วกัน ในการ
[347]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วิเคราะหความคุม คาในการลงทุน โดยการศึกษาพบวากรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการสง เสริม การลงทุน จะไดรับยกเวน ภาษีเงิน ไดนิติบุค คลเปน
ระยะเวลา 8 ป และมีสิทธิไดรับการลดหยอนภาษีเงิน ไดนิติบุคคลสําหรับกําไรสุทธิที่ไดจากการลงทุนในอัตรารอยละ 50 ของอัตราปกติเปนระยะเวลา 5
ป นับจากวัน ที่พน กําหนดระยะเวลาการยกเวน ภาษีเงินไดน ิติบุคคล สงผลใหผูประกอบการไดรับมูลคาปจจุบันสุทธิมากกวากรณีไมข อรับสิทธิประโยชน
จากการสงเสริม การลงทุนเทากับ 546,795 บาท นอกจากนั้น กรณีข อรับสิท ธิป ระโยชนจากการสง เสริม การลงทุน ยังทําใหอัตราผลตอบแทนภายใน
โครงการ (IRR), อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่มี ก ารปรับคาแลว (MIRR), ดัช นีกําไร (PI) และผลการทดสอบความสามารถในการรับความ
เปลี่ยนแปลงก็มีคาที่สูงกวากรณีไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน
ขอเสนอแนะ
1.ผลการศึกษาพบวาการลงทุนเพื่อติดตั้ง อุปกรณนําความรอน จากการเชื่อมมาใชซ้ําในกระบวนการอบพลาสติก นั้น มีผลตอบแทนคุม คาใน
การลงทุน ทุกดานทางการเงิน ทั้ง 2 กรณี ทั้งกรณีไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน และกรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การ
ลงทุน ดังนั้น ทางบริษ ัท เอ็ม จํากัด ควรดําเนินการลงทุน โดยเร็ว เพื่อผลกําไรขององคกรที่สงู ขึ้น
2.ผลการศึกษาคาความแปรเปลี่ยนเพื่อทดสอบความเสี่ยงที่จะเกิดขึ้น โครงการสามารถรองรับทางดานรายรับและรายจายของโครงการได
มากกวารอยละ 15 แสดงวาโครงการมีความเสี่ยงต่ํา ดังนั้น จึงเปนประโยชนตอบริษัทในการนําเสนอเพื่อขออนุมัติโครงการจากสาวนที่เกี่ยวของ
3. ผลการศึกษาพบวาในกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน จะมีข ั้นตอนดําเนินการดานเอกสารกับหนวยงานราชการและใช
เวลาดําเนินการมาก แตผลประโยชนที่ไดรับก็สูงกวา ดังนั้น ทางบริษ ัทควรเลือกใชวิธีข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน เพือ่ ใหผลตอบแทน
สูงขึ้น
4. จากการศึกษาพบวาในการขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน เปนประโยชนแกการเงิน ลงทุน มาก ดังนั้น ขั้น ตอนการทํางาน
ตางๆ ในชวงกอนการผลิต ควรจะมีการทํางานที่รวดเร็วและควรเพิ่ม ปริมาณการผลิต ในชวงที่ไดรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน เพือ่ ทําใหมี
ตน ทุน ตน ที่ต่ํากวาปกติทางดาน ภาษี ดังนั้น ควรดําเนินการโดยเร็วเพื่อจะไดสิทธิ์ประโยชนทางภาษีที่น านขึ้น
5. จากการศึกษาทางดานเทคนิค พบวา พลังความรอนที่น ํามาใช ยังคงมีสวนเหลืออีก 400 องศาเซลเซีย ส ทางบริษ ัท เอ็ม จํากัด จึงควร
พิจารณาในการลงทุน เพิ่มเครื่องอบพลาสติก เพื่อนําความรอนที่เหลือมาใชอีกเพื่อเพิ่มการลดตน ทุน
เอกสารอางอิง
กระทรวงพาณิชย. 2558. “ปริมาณการผลิตรถยนตในประเทศ” (Online). http://www.dft.go.th/Default.aspx?tabid=164, 1 พฤศจิกายน 2558.
กระทรวงอุตสาหกรรม. 2558. “แผนแมบทการพัฒนาอุตสาหกรรมไทย พ.ศ.2555-2574” (Online).http://www.oie.go.th/sites/default/files/
attachments/industry_plan/National_Industrial_Development_Master_Plan.pdf, 18 พฤศจิกายน 2558.
จิณาภา แซเหีย . 2556. การศึกษาความเปน ไปไดในการนําพลังงานความรอนที่ส ูญเสียของหมอไอน้ํากลับมาใชใหม กรณีศกึ ษาโรงงานทูนา กระปอง.
วิทยานิพนธปริญญาวิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาวิศวกรรมอุตสาหการ, สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจาคุณทหารลาดกระบัง.
จุไร ทัพวงษ, วิช ญะ นาครัก ษ, วิโรจน นรารัก ษ, สมศักดิ์ มีทรัพยหลาก, สุภาสิน ี ตัน ติศรีสุข .2555. “การวิเ คราะหโครงการและแผนงาน”.
กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยสุโขทัย ธรรมาธิราช สาขาวิชาเศรษฐศาสตร.
ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ. 2542. “การวางแผนและการวิเคราะหโครงการ”. กรุงเทพมหานคร: ซีเอ็ด ยูเคชั่น .
ไพบูลย โกวิทเจริญกุล. 2550. การพัฒนาเครื่อ งกําเนิดไฟฟาจากพลังงานความรอนเหลือทิ้งดวย อุปกรณเทอรโมอิเ ล็ก ทริก. วิทยานิพนธปริญ ญา
วิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชานิวเคลีย รเทคโนโลยี, จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
ภัทรพงศ วงศสุวัฒน . 2558. การศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุนโรงงานแปรรูปไมยางพาราในจังหวัดบุรีรัมย. วิทยานิพนธปริญญาเศรษฐศาสตร
มหาบัณฑิต (เศรษฐศาสตรธุรกิจ) สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
มหาวิทยาลัย พระจอมเกลาธนบุรี. 2558. “การนําความรอ นเหลือ ทิ้ง กลับมาใชใหม ” (Online).แhttp://mte.kmutt.ac.th/elearning/Energy_
Conservation_in_Industrial_Plant/5_3.html, 19 ตุลาคม 2558.
[348]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สถาบันยานยนต. 2558. “รายงานการศึกษาโครงสรางการผลิตชิ้น สว นของอุตสาหกรรมยานยนตไทย”,ปริม าณการผลิตรถยนตภายในประเทศไทย”
(Online). http://www.thaiauto.or.th, 1 พฤศจิกายน 2558.
สิทธา วิทยพันธ . 2558. ศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุนแขนกลอัตโนมัติในสายการผลิตฝาถังน้ํามัน เชื้อ เพลิงของบริษัท พีพ ี (ประเทศไทย)
จํากัด. วิทยานิพนธปริญ ญาเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต (เศรษฐศาสตรธุรกิจ) สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
หฤทัย มีนะพัน ธุ. 2550. “หลักการวิเคราะหโครงการ: ทฤษฎีและวิธีปฏิบัติเพื่อศึกษาความเปนไปไดข องโครงการ”. กรุงเทพมหานคร: เท็กซ แอนด
เจอรน ัล พับลิเคชั่น.
Annie Koh, S. K. Ang, E. F. Brigham, and M. C. Ehrhardt. 2014. “Financial Management Theory and Practice”. An Asia edition.
Singapore.
International Organization of Motor Vehicle Manufacturers (OICA). 2558. “ปริม าณการผลิต รถยนตข องตลาดโลก” (Online).
http://www.oica.net/category/production-statistics/, 15 พฤศจิกายน 2558.
Lin, S. A. Y. 1976. “The modified rate of return and investment criterion.” The Engineering Economist 21 (4): 237-247.
[349]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโครงการออนเซ็น ในอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี
A Feasibility Study of Investment on Onsen In Si Racha District, Chon Buri Province
ชนาธิป อมรชีวนิ *, รองศาสตราจารย ศรีอร สมบูรณทรัพย***และ ดร.ฆนัทนันท ทวีวฒ
ั น****
Chanatip Amorncheewin, Associate Professor Sri-on Somboonsup and Dr.Kanatnan Thaweewat
บทคัดยอ
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโครงการออนเซ็นในเขตอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี มีวัตถุประสงคเพือ่ (1) ศึกษาความเปน ไปได
ทางดานตลาด (2) ศึกษาความเปนไปไดทางดานเทคนิค (3) ศึกษาความเปนไปไดทางดานการเงิน การศึกษาใชขอ มูลปฐมภูม ิจากการสังเกตแบบไมมสี วน
รวม การสัมภาษณเชิงลึก และใชขอ มูลทุตยิ ภูมิจากหนวยงาน เอกสาร และเว็บไซตตางๆ เพือ่ นํามาวิเคราะหเชิงพรรณนาและเชิงปริมาณ โดยใช
เครื่องมือทางการเงิน คือ มูลคาปจจุบนั สุทธิ อัตราผลตอบแทนภายในโครงการ อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่มกี ารปรับแลว ดัชนีกําไร และ
ทดสอบคาความแปรเปลีย่ น ผลการศึกษาพบวาทีย่ โู นะโมริ ออนเซ็น แอนดสปา ซึ่งเปนออนเซ็นที่เปดใหบริการอยางเต็ม รูปแบบเพีย งแหงเดีย วในเขต
สุขมุ วิท กรุงเทพมหานคร มีลกู คามาใชบริการอยางหนาแนน เกิน ความสามารถในการรองรับลูกคาในชวงเวลาหลังเลิกงานและวัน หยุด จึงมีความเปนไป
ไดทางดานตลาด ที่จะนําโครงการในลักษณะเดียวกันมาเปดในเขตอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ซึ่งมีชาวญี่ปนุ พักอาศัยอยูม ากเปนอันดับสองรองจาก
กรุงเทพมหานคร และยังไมมีออนเซ็นเปดใหบริการ โดยใชขนาดพืน้ ที่ รูปแบบ และการใหบริการใกลเคียงกับยูโนะโมริ ออนเซ็น แอนดสปา กําหนดอายุ
โครงการ 20 ป มีตน ทุน เงินทุนเฉลีย่ ถวงน้ําหนักรอยละ 10.31 พบวามูลคาปจจุบนั สุทธิเทากับ 27,457,947 บาท อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ
ไมสามารถอานคาได เนือ่ งจากมีการลงทุนซ้ําในบางประหวางอายุโครงการ จนทําใหกระแสเงินสดเปนแบบไมปกติ ซึง่ ทําใหไมเปน ไปตามขอสมมติของ
เครื่องมือ อัตราผลตอบแทนภายในที่ปรับคาแลวเทากับรอยละ 13.42 และดัชนีกําไรเทากับ 1.69 สรุปไดวาโครงการมีความคุม คาในการลงทุน และเมือ่
ทดสอบคาความแปรเปลีย่ นพบวา ผลตอบแทนลดลงไดมากสุดรอยละ 18.15 ตนทุนในการดําเนิน งาน ตน ทุนในการลงทุน และตนทุน รวม สามารถ
เพิม่ ขึน้ ไดรอยละ 32.67, 68.99 และ 22.17 ตามลําดับ โดยที่โครงการยังมีความคุม คาในการลงทุน
คําสําคัญ: การศึกษาความเปนไปได, ออนเซ็น
Abstract
A Feasibility Study of Investment on Onsen in AmphoeSi RachaChangwat ChonBuri aims to (1) explore marketing feasibility; (2)
study technical aspects; and (3) perform financial feasibility. The study uses primary data obtained from non-participant observation, indepth interviews and secondary data gathered from academic papers of various sources including internet websites. Both types of data are
used in descriptive and quantitative analysis. The analytical tools employed are, namely,NetPresent Value (NPV), Internal Rate of Return
(IRR), Modified Internal Rate of Return (MIRR), Profitability Index (PI), and Switching Value Test (SVT). The study result reveals
thatYunomoriOnsen and Spa on Sukhumvit areawithinBangkok, are crowded with Japanese customers on weekdays afterworking hours and
on weekends. Thus, the project is marketing feasible in Amphoe Si RachaChangwat ChonBurias the venueis likely packed with the Japanese
and is considered to host second highest number of Japanese people in Thailand, particularly with no onsen services available within the
area. The project follows the scale, design and services similar to those offered by YunomoriOnsen and Spa. The financial feasibility is
* คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email:
[email protected]
***
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email:
[email protected]
****
ภาควิชาเศรษฐศาสตรประยุกต คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email:
[email protected]
[350]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
based on the project life of 20 years and the Weighted Average Cost of Capital (WACC) of 10.31 percent. This shows that the project is
feasible since NPV is27,457,947 baht, MIRR is 13.42 percent and PI is 1.69,even though IRR is not applicable in this case. The SVT indicates
that the revenue could be down by 18.15 percent and the operating cost, investment cost, and total cost could be up by32.67, 68.99,
and 22.17 percent respectively; hence, the project could be considered to bare very low risk.
Keywords: Feasibility Study, Onsen
บทนํา
การคาระหวางประเทศนั้น เกิดจากความแตกตางของชนิด และปริม าณของทรัพยากรในแตละแหง จึง เกิด การซื้อขายแลกเปลี่ย นสิน คา
ระหวางประเทศขึ้นมา เพื่อจัดหาสิน คาที่ขาดแคลนและนําสิน คาที่ม ีมากเกิน ความตองการในประเทศออกไปขาย ซึ่ง สง ผลใหเกิดการผลิตเพิ่ม ขึ้น เพื่อ
ตอบสนองอุปสงคจากตางแดน แตเนื่องจากปจจัย การผลิตที่ม ีอยูมีอยูอยางจํากัดนั้น เหลือปริมาณนอยลงจนมีผลกระทบกับกระบวนการผลิต จึ ง ตอง
แสวงหาทรัพยากรและปจจัยการผลิตจากแหลงอื่นๆ ที่ม ีความอุดมสมบูรณม ากกวาเพื่อใชเปน ฐานการผลิตแหงใหม ซึ่งประเทศไทยไดรบั ความสนใจและ
มีการลงทุนทางตรงจากตางชาติมาอยางตอเนื่อง จากความไดเปรียบทางดานตางๆ เชน ตําแหนงประเทศ ซึ่งตั้งอยูใจกลางเอเชีย สามารถเชื่อมโยงกับ
ประเทศอื่นๆ ทั้งใกลและไกลไดสะดวก ความอุดมสมบูรณของทรัพยากรธรรมชาติ โครงสรางพื้น ฐานที่แ ข็งแกรง ทั้ง ดานพลัง งาน สาธารณูปโภค การ
คมนาคม การสื่อสาร และ โลจิสติกส ที่เอื้ออํานวยตอการขนสงสินคาและปจจัย การผลิตในภาคอุตสาหกรรม อีกทั้งภาครัฐยังมีน โยบายการสงเสริมการ
ลงทุนจากตางประเทศและใหสิทธิประโยชนตางๆแกนักลงทุน เปนตน (สํานักงานคณะกรรมการสงเสริมการลงทุน , 2559)
ประเทศญี่ปุนถือเปน ชาติที่เขามาลงทุนในประเทศไทยเปน อัน ดับที่หนึ่ง โดยมีม ูลคารวมกวารอยละ 40 เมื่อเทีย บกับประเทศอื่นๆ เนื่องจาก
เหตุผลหลายประการ เชน ประเทศไทยมีคาแรงถูกเมื่อเทีย บกับคุณภาพฝมือ และสวนใหญอยูในวัย ทํางาน มีระบอบการปกครองที่เสริมบรรยากาศใน
การลงทุน มากกวาประเทศอื่น ในภูม ิภาค และความสัมพันธอัน ดีที่ม ีตอกัน (สํานักงานคณะกรรมการสงเสริมการลงทุน, 2559) ดังนัน้ จึงเกิดการอพยพของ
แรงงานชาวญี่ปุนเขามาทํางานในประเทศไทยเพิ่ม ขึ้น ตามปริม าณการลงทุนที่เพิ่มขึ้น ตลอดมา โดยแรงงานสวนมากนิยมพักอาศัยอยูในเขตพื้นที่ใกลกบั
สถานที่ทํางาน มีการคมนาคมและสิ่งอํานวยความสะดวกเพีย บพรอม แตสิ่งหนึ่งที่เปนเอกลักษณของชาวญี่ปุน ที่แ ตกตางกับชาติอื่น คือนิยมอยูรวมกัน
เปน สังคมชาวญี่ปุนขนาดใหญในเขตพื้นที่เดียวกัน ดังเชนเขตสุข ุมวิท กรุงเทพมหานคร มีช าวญี่ปุนอาศัย อยูสูงเปนอันดับที่หนึ่ง จํานวนกวา 46,000 คน
และบริเวณเขตอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี มีช าวญี่ปุน พักอาศัย อยูกวา 5,000 คน ตามมาเปนอันดับที่สอง สงผลใหเกิดการขยายตัวของธุรกิจที่รองรับ
ความตองการของชาวญี่ปุน โดยเฉพาะ เชน รานอาหารญี่ปุน รานขายสินคานําเขาจากญี่ปุน ซุปเปอรม ารเก็ตและหางสรรสินคาสไตลญ ี่ปุน อาคารหอง
เชาพรอมสิ่งบริการ คาราโอเกะและสถานบันเทิงสําหรับชาวญี่ปุน จนกระทั่งเมื่อป พ.ศ.2556 ไดมีออนเซ็น ซึ่งเปน สวนหนึ่งในวัฒนธรรมการอาบน้ําที่มี
ชื่อเสีย ง และเปนที่น ิยมของชาวญี่ปุน เปดใหบริการอยางเต็ม รูปแบบเปน แหงแรก ขึ้นในเขตสุข ุมวิท กรุงเทพมหานคร และไดรับความนิยมจากทั้งชาว
ญี่ปุน และชาวไทย มาเขาใชบริการกัน อยางหนาแนน (สถานเอกอัครราชทูตญี่ปุน ประจําประเทศไทย, 2559, ผูจัด การออนไลน, 2559, ศูน ยข อมูล
อสังหาริม ทรัพย, 2556)
ในเขตอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ซึ่งมีจํานวนชาวญี่ปุนพักอาศัยอยูเปน จํานวนมากรองจากกรุงเทพมหานคร มีธุรกิจตางๆ เกิด ขึ้น เพื่อ
ใหบริการชาวญี่ปุนในลักษณะเดียวกัน ทวายังไมม ีออนเซ็น เปดใหบริการอยางเต็ม รูปแบบ จึงเปนไปไดในการลงทุนในธุรกิจออนเซ็น แตเนื่องจากธุรกิจ
ออนเซ็นเปน สิ่งแปลกใหมสําหรับประเทศไทย มีรายละเอีย ดดานตางๆ ที่ตองศึกษามากมาย อีกทั้งยังตองใชเงินลงทุนสูง และเพือ่ ใหโครงการนีต้ อบสนอง
ความตองการของชาวญี่ปุน ไดอยางครบถวน จึงตองมีการศึกษาลักษณะการใหบริการ วางแผนงานดานตางๆ พรอมทั้งพิจารณาความคุม คาและความ
เสี่ย งในการลงทุนอยางละเอีย ดรอบคอบ เพื่อใชเปนขอมูลในการตัดสินใจในการลงทุนโครงการ
วัตถุประสงค
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโครงการออนเซ็น ในเขตอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรีครัง้ นี้ มีวตั ถุประสงคเพือ่
1. เพื่อศึกษาความเปนไปไดทางดานตลาด
[351]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. เพื่อศึกษารูปแบบและทางเลือกทางดานเทคนิค
3. เพื่อศึกษาความเปนไปไดทางดานการเงิน
ขอบเขตการวิจัย
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโครงการออนเซ็น ในเขตอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรีครั้งนี้ ใชระยะเวลาในการศึกษาและเก็บรวบรวม
ขอมูลระหวางเดือน ตุลาคม พ.ศ.2558 ถึงเดือนเมษายน พ.ศ.2559 โดยใชทฤษฎีการวิเคราะหโครงการ ไดแ ก การศึกษาความเปนไปไดท างดานตลาด
การศึกษารูปแบบและทางเลือกดานเทคนิค และการศึกษาความเปนไปไดทางดานการเงิน
ขอสมมติในการวิจัย
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโครงการออนเซ็น ในเขตอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรีครั้งนี้ มีขอสมมติของการวิจัยดังนี้
1. กําหนดโครงการที่ 20 ป นับจากปแ รกที่กอสรางเสร็จและเริ่ม ดําเนินการ
2. กําหนดสัดสวนเงิน ทุน สวนของเจาของรอยละ 85 และจากการกูยืม รอ ยละ 15 โดยเทีย บเคีย งจากบริษัท สยามเวลเนสกรุป จํากัด
(มหาชน) (SPA) ซึ่งเปน บริษัทจดทําเบียนอยูในตลาดหลักทรัพยและที่ดําเนินธุรกิจบริการสปา
3. อัตราดอกเบี้ยกูยืม เปน อัตราดอกเบี้ย สําหรับลูกคารายยอ ยชั้น ดีป ระเภทเงิน กูแ บบมีระยะเวลา (MRR) มีอัต ราดอกเบี้ย รอ ยละ 7.87
(ธนาคารกสิกรไทย, 2559)
4. กําหนดใหผลตอบแทนและตน ทุนในการดําเนิน งานตลอดอายุโครงการเปนจํานวนคงที่ (Real Cash Flow) การประมาณการกระแสเงิน
สดในสวนของตน ทุน จะรวมไวในตอนตน ป สวนผลตอบแทนและตนทุน ในการดําเนินงานจะรวมไวในตอนปลายป
5. โครงการเปดใหบริการ 365 วันตอป
วิธีการวิจัย
การเก็บรวบรวมขอมูล
เก็บขอมูลปฐมภูม ิ โดยใชวิธีการสังเกตแบบไมม ีสวนรวมจากยูโนะโมริ ออนเซ็น แอนดสปา เพื่อใหทราบถึงจํานวนลูกคาที่มาใชบริการ และ
การสัม ภาษณเชิงลึกกับพนักงานยูโนะโมริ ออนเซ็น แอนดสปา จํานวน 2 คน เพื่อยืนยันขอมูลจํานวนลูกคา สว นการเก็บขอมูล ทุติย ภูมิ ไดจากการ
รวบรวมขอมูลจํานวนชาวญี่ปุนที่พักอาศัยอยูในจังหวัดตางๆในประเทศไทย จากสถานเอกอัครราชทูต ญี่ปุน ประจําประเทศไทย และคาใชจายในการ
กอสราง จากมูลนิธิประเมินคาทรัพยสินแหงประเทศไทย และขอมูลคาใชจายอื่นๆ จากแหลงขอมูลอื่น ๆ เชน วารสาร และเว็บไซต
การวิเคราะหขอ มูล
การวิเคราะหขอมูลเชิงพรรณนา ในสวนของความเปนไปไดทางดานตลาด รูปแบบและทางเลือกดานเทคนิค (ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิร,ิ 2542; ชูชพี
พิพัฒนศิถี, 2544) ของโครงการออนเซ็นในเขตอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี การวิเคราะหข อมูลเชิงปริมาณ ในสวนของความเปนไปไดทางดานการเงิน
โดยใชเครื่องมือทางการเงิน ในการวิเคราะหดังนี้ (เริงรัก จําปาเงิน , 2544) โดยใชเครื่องมือทางการเงินดังนี้ (1) การหามูลคาปจจุบันของผลตอบแทนสุทธิ
(NPV) (2) อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) (3) อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการที่มีก ารปรับแลว (MIRR) (4) ดัช นีกําไร (PI) (5) การ
ทดสอบคาความแปรเปลี่ย นเพื่อวิเคราะหความเสี่ย งและความไมแนนอน (Switching Value Test) และอัตราคิดลดจากการคํานวณดวยวิธีตน ทุนเงินทุน
เฉลี่ยถวงน้ําหนัก (WACC)
[352]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลการวิจัย
ความเปน ไปไดทางดานตลาดของธุรกิจออนเซ็น
จากการศึกษาพบวาปจจุบันมีออนเซ็น ที่เปดใหบริการอยางเต็มรูปแบบอยูเพียงแหงเดีย ว คือยูโนะโมริ ออนเซ็น แอนดสปา ซึ่งตั้งอยูใ นเขต
สุข ุมวิท 26 กรุงเทพมหานคร จากการสังเกตแบบไมมีสวนรวม และการสัมภาษณเชิงลึกกับพนักงานจํานวน 2 คน มีทั้งชาวญี่ปุนและชาวไทยเขามาใช
บริการกัน อยางหนาแนน โดยเฉพาะในชวงเวลาหลังเลิกงาน และในวัน หยุด ที่มีลูกคาเพศชายมากเกิน กวาที่ทางออนเซ็นออกแบบไวใหรองรับ ไดที่ 35
คนพรอมกัน ในแตละฝงชายและหญิง (ผูจัดการออนไลน, 2559) ซึ่งลูกคาแตละคนจะใชเวลาอยูในออนเซ็นเฉลี่ยประมาณ 2 ชั่วโมง ในวันธรรมดาเวลา
18.00-22.00 น. ฝงชายมีลูกคาเขามาใชบริการเต็ม ตลอดเวลา และมีการรอคิวเพื่อเขาใชบริการในบางสวนของออนเซ็น สวนในวันเสาอาทิตย ชวงเวลา
14.00-22.00 น. มีลูกคามาใชบริการหนาแนนมากขึ้นกวาในวันธรรมดาจนเกิดความแออัด และมีคิวยาวกวาในวัน ธรรมดา แตในฝงเพศหญิงจะมีลูกคา
นอยกวา คือเฉลี่ย เพียงประมาณครึ่งหนึ่งของฝงชาย และมีลูกคากระจายกัน ไปในชวงเวลาอื่น ๆ ซึ่งสรุปไดด ังขอมูลในตารางที่ 1
ตารางที่ 1 จํานวนเฉลีย่ ของลูกคาทีม่ าใชบริการยูโนะโมริ ออนเซ็น แอนดสปา ในแตละวัน
ชวงเวลา
คาใช
วันจันทร-ศุกร
วันเสาร-อาทิตย
บริการ
ชาย (คน)
หญิง (คน)
รวม (คน)
ชาย (คน)
หญิง (คน)
รวม (คน)
10.00 น.-13.59 น.
450
10
10
20
30
30
60
14.00 น.-17.59 น.
450
35
35
70
80
60
140
18.00 น.-23.00 น.
450
70
36
106
80
60
140
115
81
196
190
150
340
รวม
ผูศึกษาจึงประมาณการใหม ีลูกคาที่คาดวาจะมาใชบริการของทางโครงการในชวงเวลาที่ลูกคาเต็ม ความสามารถในการรองรับ คือ 35 คนตอ
รอบในฝงเพศชาย สวนชวงเวลาอื่น ที่ลูกคาไมเต็มใชการเทียบเคียงอัตราสวนรอยละ 12 จากของกรุงเทพมหานคร ซึ่งคํานวณจากจํานวนชาวญี่ปุน ที่พัก
อาศัยอยูในจังหวัดชลบุรี 5,024 คน คิดเปนรอยละ 12 ของกรุงเทพมหานครที่มี 42,577 คน สรุปจํานวนลูกคาที่คาดวาจะใชบริการของโครงการไดดัง
ตารางที่ 2
ตารางที่ 2 จํานวนเฉลีย่ ของลูกคาที่คาดวาจะมาใชบริการออนเซ็นของโครงการในแตละวัน
ชวงเวลา
คาใช
วันจันทร-ศุกร
วันเสาร-อาทิตย
บริการ
ชาย (คน)
หญิง (คน)
รวม (คน)
ชาย (คน)
หญิง (คน)
รวม (คน)
10.00 น.-13.59 น.
450
2
2
4
4
4
8
14.00 น.-17.59 น.
450
5
5
10
70
8
78
18.00 น.-23.00 น.
450
70
5
75
70
8
78
77
12
89
144
20
164
รวม
[353]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
รูปแบบและทางเลือกทางดานเทคนิคของโครงการ
จากการสัมภาษณชาวญี่ปุน จํานวน 2 คน ที่เคยใชบริการที่ยูโนะโมริ ออนเซ็น แอนดสปา พบวามีความชื่นชอบในรูปแบบการใหบริการ และ
การออกแบบตกแตงสถานที่ เนื่องจากมีรูปแบบใกลเคีย งกับออนเซ็นที่ประเทศญี่ปุน ผูศึกษาจึงกําหนดขนาด การตกแตง และรูปแบบการใหบริการของ
ทางโครงการ ใหม ีความใกลเคียงกัน เนื่องจากรูปแบบดังกลาวประสบความสําเร็จในการเปดใหบริการไดตรงตามความตองการของลูกคาชาวญี่ปุน และ
ชาวไทยเปน อยางดี และกําหนดใหโครงการตั้งอยูในซอยภัตตาคารไตฮี้ ถนนสุข ุมวิท อําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี มีพื้นที่ข นาด 2 ไร เนื่องจากเปน พื้น ที่
ใกลกับโรบิน สันศรีราชา มีรานอาหารญี่ปุน โรงพยาบาล รานคา และสถานบันเทิง ที่ช าวญี่ปุนนิย มแวะเวีย นมาใชบริการอยูในบริเวณนี้ อีกทัง้ ทีพ่ กั อาศัย
ที่ช าวญี่ปุนนิยมพักอาศัยสวนใหญแ ทบทุกแหงมีรถบริการรับสงจากที่พักมายังโรบินสัน ศรีราชา ซึ่งสามารถเดิน ทางตออีกเปน ระยะทาง 900 เมตร เพื่อ
มายังโครงการ โดยใชเวลา 11 นาทีดวยการเดิน หรือ 4 นาทีดวยรถยนตสวนบุคคล
ความเปน ไปไดทางดานการเงินและความสามารถในการรับความเปลี่ยนแปลงของโครงการ
จากการประมาณการจํานวนลูกคา โดยใชราคาคาบริการเทากับยูโนะโมริ ออนเซ็น แอนดสปา คือ 450 บาทตอคนตอครั้ง คิด ผลตอบแทน
ของโครงการไดเทากับ 18,137,250 บาทตอป
การประมาณการตนทุน แบงเปน (1) ตนทุน ในการลงทุน และลงทุนซ้ําตลอดอายุโครงการ เทากับ 45,765,000 บาท และ (2) ตนทุนในการ
ดําเนิน งาน 10,551,168 บาทตอป
จากขอสมมติข างตน การศึกษาความเปน ไปไดทางการเงินของโครงการ ใชอัตราคิดลดเพื่อปรับมูลคาเงินในแตละชวงเวลาตลอดอายุโครงการ
โดยคํานวณจากวิธีตน ทุนเงินทุน เฉลี่ยถวงน้ําหนัก (WACC) ไดเทากับรอยละ 10.31 ซึ่งตนทุนเงิน ทุน สวนของเจาของ (Ke) เทากับรอยละ 10.74 จากการ
คํานวณดวยวิธี Capital Asset Pricing model (CAPM) ใชอัตราผลตอบแทนที่ปราศจากความเสี่ย ง (Rf) รอยละ 3 (กระทรวงการคลัง , 2559) อัต รา
ผลตอบแทนของตลาดหลักทรัพยโดยเฉลี่ย (Rm) รอยละ 12 และคาเบตาของหลักทรัพย (β) 0.86 (ตลาดหลักทรัพยแหงประเทศไทย, 2559)
การศึกษาความเปนไปไดทางการเงิน ของโครงการครั้งนี้ ไดผลการศึกษาดังนี้ (1) มูลคาปจจุบัน สุทธิข องโครงการ (NPV) เทากับ 27,457,947
บาท (2) อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) ไมส ามารถอานคาได เนื่อ งจากมีก ารลงทุน ซ้ําเปน จํานวนเงิน ลงทุน ที่สูงในบางประหวางอายุ
โครงการ จึงทําใหกระแสเงินสดเปน แบบไมปกติ ซึ่งทําใหไมเปนไปตามขอสมมติข องเครื่องมือ IRR (3) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่ม ีการปรับคา
แลว (MIRR) มีคาเทากับรอยละ 13.42 (4) ดัชนีกําไร มีคาเทากับ 1.69 (5) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย น พบวา ผลตอบแทนสามารถลดลงไดมากสุด
รอยละ 18.15 ตน ทุน ในการดําเนิน งาน ตนทุนในการลงทุน และตน ทุน รวม สามารถเพิ่ม ขึ้น ไดรอ ยละ 32.67, 68.99 และ 22.17 ตามลําดับ โดยที่
โครงการยังมีความคุมคาในการลงทุน
อภิปรายผลการวิจัย
จากการวิเคราะหความเปน ไปไดทางการเงินของโครงการดวยเครื่องมือทางการเงิน ตางๆ พบวาโครงการมีความคุม คาทางดานการเงิน และ
เมื่อพิจารณาถึงคาความแปรเปลี่ยนที่ทดสอบได โครงการมีความสามารถในการรองรับ ความความเสี่ย งและความไมแ นน อนที่อาจเกิด ขึ้น ได ดังนั้น
โครงการนี้จึงมีความนาสนใจในการลงทุน
ขอเสนอแนะ
1.จากผลการศึกษาทั้งความเปนไปไดทางดานตลาด มีอุปสงคและยังขาดอุปทานอยูอยางชัดเจน ดานเทคนิคที่สามารถใชดําเนิน งานไดจริง
ดานการเงิน ที่ม ีความคุม คาในการลงทุน และความสามารถในการรับความเปลี่ย นแปลงไดคอนขางสูง ผูศึกษาจึงมีความเห็นวาควรลงทุนในโครงการนี้
2.ถึงแมช าวญี่ปุนที่พักอาศัยอยูในจังหวัดชลบุรีจะมีจํานวนนอ ยกวาในกรุงเทพมหานคร อีกทั้ง ยัง ประมาณการวาลูกคาเพศหญิง จะมาใช
บริการนอยกวาก็ตาม แตจากการสอบถามสถาปนิก พบวาหากลดขนาดของโครงการลง จะไมไดทําใหตนทุน ในการลงทุนลดลงอยางมีนัย สําคัญ และจะ
ทําใหคุณภาพการใหบริการลดลง ซึ่งจะกระทบกับความพึงพอใจของลูกคาที่มาใชบริการ ผูศึกษาจึงมีความเห็นวาไมควรลดขนาดของโครงการ หรือลด
ขนาดของโครงการเพียงแคในฝงเพศหญิงก็ตาม
[354]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เอกสารอางอิง
ชูช ีพ พิพัฒนศิถี. 2544. เศรษฐศาสตรการวิเคราะหโครงการ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท เท็กซ แอนดเจอรน ัล พับลิเคชั่น จํากัด.
ตลาดหลักทรัพยแ หงประเทศไทย. 2558. พัน ธบัตรรัฐบาล ในปง บประมาณ พ.ศ.2559 (Online). http://marketdata.set.or.th/tfx/bond
profile.do?locale=th_TH&symbol=LB366A. 2 เมษายน 2559.
ตลาดหลัก ทรัพ ยแ หง ประเทศไทย. 2559. “บริ ษ ัท สยามเวลเนสกรุป จํากั ด (มหาชน)” (Online). http://www.set.or.th/set/company
highlight.do?symbol=SPA&ssoPageId=5&language=th&country=TH. 2 เมษายน 2559.
ตลาดหลักทรัพยแ หงประเทศไทย. 2559. ราคาดัช นีผลตอบแทนรวม (Online). http://www.set.or.th/th/market/tri.html. 22 กุม ภาพัน ธ
2559.
ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ. 2542. การวางแผนและการวิเคราะหโครงการ.กรุงเทพมหานคร: บริษัท ซีเอ็ดยูเคชัน่ จํากัด (มหาชน).
ผูจัดการออนไลน. 2559. “ยูโนะโมริฯ ออนเซนแทใจกลางกรุง ฯ แหงแรกผอ นคลายสไตลญี่ปุน ผสมไทย” (Online). http://www.manager
.co.th/iBizChannel/ViewNews.aspx?NewsID=9560000037273&Page=ALL. 22 กุม ภาพัน ธ 2559.
ภัท รพงศ วงศสุวัฒน. 2558. การศึก ษาความเปน ไปไดในการลงทุน โรงงานแปรรูปไมย างพารา ในจังหวัง บุรีรัม ย . วิทยานิพนธเศรษฐศาสตร
มหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เริงรัก จําปาเงิน . 2544. การจัดการการเงิน .กรุงเทพมหานคร: บริษัท บุคเน็ท จํากัด. แปลจาก Eugene F.Brigham, and Joel F.Houston. 2001.
Fundamentals of Financial Management. Florida: Harcourt College Publishers.
ศิริรัตน สงางาม. 2556. การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนธุรกิจ อาคารชุดหอ งเชาพรอ มสิ่ง บริการ ในเทศบาลเมือ งศรีราชา จังหวัด ชลบุรี.
วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรม หาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ศูน ยข อมูลอสังหาริม ทรัพย. 2556. ขาวจากสื่อ สิ่งพิม พ (Online). http://www.reic.or.th/News/NewsPaper_Detail.aspx?newsid=45169. 18
กุมภาพัน ธ 2559.
สถานเอกอัครราชทูตญี่ปุน ประจําประเทศไทย. 2559. ชาวญี่ปุ น ในประเทศไทย (Online). http://www.th.emb-japan.go.jp/th/relation/
others.htm, 2 เมษายน 2559.
Lin, S.A. 1976. “The modified internal rate of return and investment criterion.” The Engineering Economist 21 (4): 237-247
[355]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปลูกกระถินยักษเพือ่ ใชเปนเชือ้ เพลิงของโรงไฟฟาชีมวล
บริษัท พีพีซี จํากัด ในอําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
A Feasibility Study of Investment on Leucaena Plantation for Biomass
Power Plant PPC Companyin Tharua, Phra Nakhon Si Ayutthaya
*
**
***
ดุสติ สุวรรณ , ดร.ฆนัทนันท ทวีวัฒน และ ดร.พิษณุวัฒน ทวีวัฒน
Dusit Suwan, Dr.Kanatnan Thaweewat and Dr.Bhisanuwat Thaweewat
บทคัดยอ
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปลูกกระถินยักษเพื่อใชเปน เชื้อเพลิงของโรงไฟฟาชีวมวล บริษัท พีพีซี จํากัด ในอําเภอทาเรือ จังหวัด
พระนครศรีอยุธยามีวัตถุประสงคการศึกษาเพื่อ (1) สํารวจสภาพทั่วไปและศึกษาความเปน ไปไดทางเทคนิคการปลูกกระถิน ยักษ และการนํากระถินยักษ
มาใชเปน เชื้อเพลิงชีวมวล (2) ศึกษาความคุม คาทางดานการเงิน การศึกษาใชขอมูลปฐมภูม ิที่ไดจากการสังเกตแบบมีสวนรวม การสัมภาษณเชิงลึก และ
การจัดสนทนากลุม ขอมูลทุติยภูมิไดจากการรวบรวมขอมูลจากวารสาร หนังสือ และเวปไซตของหนวยงานตางๆ ที่เกี่ย วของ ขอมูลทั้ง หมดถูกนํามา
วิเคราะหเชิงพรรณนาและเชิงปริมาณ เครื่องมือทางการเงิน ที่ใชในการวิเคราะห คือ มูลคาปจจุบันสุทธิ (NPV)อัตราผลตอบแทนภายใน(IRR) และอัตรา
ผลตอบแทนภายในที่มีการปรับคาแลว (MIRR) ดัชนีความสามารถในการทํากําไร (PI) และการทดสอบคาความแปรเปลี่ย น(SVT) ผลการศึกษาพบวา
โรงไฟฟามีความตองการผลิตกระแสไฟฟา 6,000 กิโลวัตตตอชั่วโมง ตองใชเชื้อเพลิงกระถินยักษจํานวน 68,904 ตันตอป โดยในการปลูกกระถินยักษ 1 ไรจะให
ผลผลิตเทากับ 17.5 ตันตอสองป การปลูกครั้งหนึ่งมีอายุตอประมาณ 15 ป ดังนั้นจึงตองมีพื้นที่สําหรับการปลูกกระถินยักษทงั้ หมด 8,000 ไร ผานการสงเสริมให
เกษตรกรในพื้นที่ปลูก โดยใชพื้นที่ที่ไมไดใชประโยชน และพื้นที่คันนาเปนหลัก ซึง่ ไมกระถินยักษที่ไดจะผานการแปรรูปเพือ่ ลดขนาดใหมขี นาด1×1 นิว้ เหมาะสม
กับการใชงาน และเมื่อศึกษาความเปนไปไดทางดานการเงิน กําหนดอายุโครงการ 15 ป ที่ตนทุนเงินทุนเฉลี่ยถวงน้าํ หนัก (WACC) รอยละ 10.80 พบวาโครงการมี
มูลคาปจจุบันสุทธิ 85,604,103 บาท อัตราผลตอบแทนภายในเทากับรอยละ 40.25 อัตราผลตอบแทนภายในที่ม ีการปรับคาแลวเทากับรอยละ 22.40 ตอป และ
ดัชนีความสามารถในการทํากําไรเทากับ 4.45 ดังนั้น สามารถสรุปผลการศึกษาไดวา โครงการมีความคุมคาในการลงทุน ผลการทดสอบคาความแปรเปลีย่ นพบวา
ผลตอบแทนลดลงไดเทากับรอยละ 13.64 ดานตนทุนในการดําเนินงานสามารถเพิ่มขึ้นไดรอยละ 16.56 โดยที่โครงการยังมีความคุมคาในการลงทุน สรุปไดวา
โครงการนี้มีความสามารถรับกับการเปลี่ยนแปลงของความไมแนนอนในตนทุนและผลตอบแทน สําหรับเกษตรกรทีป่ ลูกขาวมีความสนใจเขารวมโครงการโดยแบง
พื้นที่มาปลูกกระถินยักษ หากราคาขายขาวเปลือกในตลาดต่ํากวา 10.67 บาทตอกิโลกรัม การหันมารวมโครงการจะทําใหเกษตรกรมีผลตอบแทนที่สูงกวา
คําสําคัญ : การศึกษาความเปนไปได, ชีวมวล, กระถิน ยักษ
Abstract
TheFeasibility Study of an Investment on Leucaena Plantation for Biomass Power Plant PPC Company in
AmphoeTharuaChangwatPhra Nakhon Si Ayutthaya aimsto (1) explore the general conditions and technical aspects of Leucaena plantation
and its uses as biofuel, and (2) perform financial feasibility. The study usesprimary data obtained from participant observation, in-depth
interviews and focus group,and secondary data gathered from academic documents and internet websites. Both types of data are
*
คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email:
[email protected]
ภาควิชาเศรษฐศาสตรประยุกต คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email:
[email protected]
***
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
**
[356]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
employed in descriptive and quantitative analysis. The analytical tools are accordingly Net Present Value (NPV), Internal Rate of Return (IRR),
Modified Internal Rate of Return (MIRR), Profitability Index (PI), and SwitchingValue Test (SVT).The power plant has to produce 6,000 kWh of
electricity, ofwhich it would requirebiomassinput of 68,904 tons per year. Planting Leucaena 1 rai yieldes 17.5 tons per 2 year;
consequently, this wouldrequire a total of 8,000 rai,of which the Leucaenacan be harvested for 15 years without replanting. Such proposal
can be achieved by encouraging farmers to grow the specified plant. The wood from the farm will be processed into the size of 1 × 1 inch
for biomass usage.The financial feasibility, basing on the project life of 15 years andtheWeighted Average Cost of Capital (WACC)of10.80
percent, indicates that the project is worth the investment, in particular for famers who may be interested in Leucaena contract farming,
due to the following data where it shows NPV to be85,604,103baht, IRR at40.25percent, MIRR at22.40percent and PI to be4.45.The SVT
indicates that the revenue could be down furthest by13.64 percent and the operating cost could be up by16.56 percent. Such
arrangements should be made when the market price of rice is lower than 10.67baht per kilogram, of which would accordingly render the
participating farmers with higher returns.
Keywords: Feasibility Study, Biomass, Leucaena
บทนํา
บริษัท พีพีซี จํากัด เปน ผูผลิตกระแสไฟฟาจากเชื้อเพลิงชีวมวล ภายใตการสนับการลงทุนจากรัฐบาลกอตั้งเมื่อป พ.ศ.2547 ในพื้นที่ อําเภอ
ทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ใชแ กลบเปน เชื้อเพลิงหลักในการผลิต โดยใชแกลบจากโรงสีผูถือหุน จํานวนรอยละ 20 และซื้อจากผูข ายภายนอก
จํานวนรอยละ 80 เริ่ม ขายไฟเขาระบบสง จาย 28 ธัน วาคม 2552 การขาดแคลนวัต ถุดิบ และการเพิ่ม ขึ้น ของราคาวัตถุดิบ เริ่ม สง ผลกระทบต อ
กระบวนการผลิตพลังงานไฟฟาในป พ.ศ.2556 ซึ่งมีจํานวนชั่วโมงการหยุดเดิน เครื่อง 552 ชั่วโมง และผลกระทบรุนแรงขึ้นในป พ.ศ.2557 ที่ม ีจํานวน
ชั่วโมงหยุดเดิน เครื่อง 6,240 ชั่วโมง ดังแสดงในภาพที่ 1 ทําใหเกิดคาเสีย โอกาส และความมั่น คงของระบบสงจายกระแสไฟฟาของประเทศลดลง
บาท
ชั่วโมง
ภาพที่ 1 ราคาวัตถุดิบ และชั่วโมงหยุดเดินเครื่อง
ที่ม า: แผนกผลิตกระแสไฟฟา บริษ ัท พีพีซี จํากัด (2558)
สาเหตุที่ปริม าณวัตถุดิบขาดแคลนจนสงผลทําใหราคาวัตถุดิบเพิ่มขึ้นเนื่องจากภาคกลางเปนพื้นที่ที่เหมาะสมกับการปลูกพืชเกษตรกรรม เชน
ขาว ออย เปนตน จึงทําใหมีวัสดุเหลือทิ้งจากการแปรรูปผลิตภัณฑดังกลาว ผูประกอบการโรงไฟฟาชีวมวลจึงเห็นโอกาสในการเพิม่ มูลคาวัสดุเหลือทิง้ โดย
การนํามาผลิต กระแสไฟฟา ทํา ใหมีก ารกอ สรางโรงไฟฟาเพิ่ม ขึ้น โดยเฉพาะในกลุม จังหวัด ภาคกลางตอนกลาง ไดแ ก สระบุรี ปทุม ธานี สิง หบุรี
สุพรรณบุรี อางทอง ชัย นาท ลพบุรี นครปฐม และพระนครศรีอยุธยา ซึ่งมีกําลังการผลิตไฟฟารวม 318.94 เมกะวัตต คิดเปน รอยละ 39 จากกําลังการ
ผลิตของภาคกลางทั้งหมด สวนใหญจะใชแกลบ กากออยเปน แหลงพลังงานผลิตไฟฟา พบวามีการขยายกําลังการผลิตเพิ่ม ขึ้น อยางตอเนื่อ ง แตพื้น ที่
เพาะปลูกมีเทาเดิมทําใหแนวโนม ของวัสดุเหลือทิ้งไมเพียงพอตอความตอ งการใชงาน แสดงดัง ภาพที่ 2 สง ผลใหผูประกอบการมีความตองการเปน
[357]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เจาของวัตถุดิบ เพื่อความมั่นคงในการผลิตพลังงานไฟฟาขาย และการที่ผูประกอบการที่เปนเจาของวัตถุดิบ เชนโรงสี โรงน้ําตาล ไดสรางโรงไฟฟาเอง
หรือเพิ่มกําลังการผลิตไฟฟา เปน สวนสําคัญที่ทําใหปริม าณวัตถุดิบที่จะขายใหลูกคาภายนอกลดลง ทําใหผูประกอบการที่พึ่งพาวัตถุดบิ จากผูค า ภายนอก
ประสบปญหาขาดแคลนวัตถุดิบและวัตถุดิบราคาสูงจากการแขงขัน ดานราคาเพื่อเปน เจาของวัต ถุดิบ ซึ่ง บริษัท พีพีซี จํากัด เปน ผูผ ลิต ไฟฟาที่ไดรับ
ผลกระทบโดยตรง
เมกะวัตต
ตัน
ภาพที่ 2 ปริมาณแกลบ กากออย และกําลังการผลิตไฟฟากลุมจังหวัดภาคกลางตอนกลาง พ.ศ.2552- พ.ศ.2557
ที่ม า: กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษพลังงาน กระทรวงพลังงาน (2558)
เมื่อเกิดคาเสียโอกาสในการผลิต พลังงานไฟฟา เพราะตอ งพึ่งพาวัตถุดิบ จากผูข ายภายนอกสูง ถึง รอ ยละ 80 ทําใหบ ริษ ัทไดต ระหนักถึง
ความสําคัญในการจัดหาเชื้อเพลิงที่สามารถสงเขาโรงไฟฟาไดอยางเพีย งพอและตอเนื่อง เพื่อเพิ่ม เสถีย รภาพของกระบวนการผลิต จึง มีแ นวคิดในการ
ปลูกไมโตเร็วเพื่อเปน เชื้อเพลิง
กระถินยักษ (Leucaena) เปน ไมโตเร็วตระกูลถั่วเหมาะสําหรับปลูกเพื่อบํารุงดินและชวยปรับปรุงปาที่เสื่อมโทรมใหกลับเปนสภาพปาทีอ่ ดุ ม
สมบูรณได เพราะกระถินยักษเติบโตเร็ว มีความทนทานตอสภาพแวดลอม และสามารถนํามาใชประโยชนไดหลากหลาย (ชิงชัย วิริยะบัญ ชาและคณะ,
2550) ปจจุบัน ไดมีการศึกษาการนํากระถินยักษม าใชเปนแหลงทดแทนพลังงานอยางยั่งยืน ซึ่งพบวากระถิน ยักษสายพันธุทารัม บามีความเหมาะสมใน
การปลูกเปน พืชพลังงาน (สายัณห ทัดศรีและคณะ, 2552) และมีการปลูกกระถิน ยักษเพื่อจําหนายเปนเชื้อเพลิงโรงไฟฟาชีวมวลขนาด 1 เมกะวัตต ใน
พื้น ที่อําเภอหนองมวง จังหวัดลพบุรี มีเกษตรกรใหความสนใจแพรหลาย เนื่องจากปลูกหนึ่งครั้ง จะมีอายุตอประมาณ 15 ป และยังไดมีการศึกษาความ
เปน ไปไดในการผลิตไฟฟาระดับชุม ชนโดยใชพลังงานจากไมโตเร็ว (ณัฐวรยศและคณะ, 2551) พบวาไมโตเร็ว ที่เหมาะสมกับการใชเปน เชื้อเพลิงคือ
กระถินยักษ ที่มีคาความรอนที่ไดรับการยืนยัน อยูในชว ง 15.91-20.10 เมกกะจูลตอกิโลกรัม และผลผลิต ถึง 15.84 ถึง 17.92 ตัน ตอไร ที่อ ายุ 3 ป
นอกจากนี้ไมกระถินยักษสามารถปรับตัวใหเขากับสภาวะแวดลอมตางๆไดงาย มีลักษณะการปลูก และการดูแลรักษาไมยุงยาก และทีส่ าํ คัญใบและยอด
ของกระถินยักษย ังสามารถเปนสวนผสมในอาหารสัตวไดอีกดวยจากเหตุผลดังกลาว การศึกษาครั้งนี้จึงกําหนดใหพื้น ที่โครงการปลูกกระถินยักษ ตัง้ อยูท ี่
อําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เพื่อศึกษาการนําไมกระถิน ยักษมาใชเปน เชื้อเพลิงในโรงไฟฟาชีวมวลทดแทนเชื้อเพลิงแกลบ โดยบริษ ัทเปน ผู
ลงทุนในการจัดหาเมล็ดพัน ธุ การแปรรูปไมกระถิน ยักษ ผานการทําสัญ ญาสงเสริม การปลูกกับเกษตรกรในพื้นที่ซึ่งสวนใหญใชพนื้ ทีส่ าํ หรับปลูกขาว แตมี
บางพื้นที่ที่ระบบชลประทานไมทั่วถึง ที่ดินไมใชประโยชน และพื้นที่คันนา สามารถนํามาใชเปนพื้น ที่เพาะปลูก เพื่อเปน รายไดเสริม สําหรับเกษตรกรที่
จะใชพื้นที่ปลูกขาวมาปลูกกระถินยักษ เนื่องจากประสบปญหาราคาขายขาวไมแนนอน ตน ทุนการผลิตที่สูงขึ้น รวมถึงปญหาภัยพิบตั ทิ างธรรมชาติ ทําให
เกษตรกรมีความเสี่ย ง การหัน มาปลูกกระถินยักษจะชวยลดความเสี่ยง เนื่องจากโรงไฟฟาประกันราคาการรับซื้อ และในกรณีที่ราคาขาวกลับมาสูงขึ้น
การปรับเปลี่ยนจากพื้นที่ปลูกกระถินยักษเปนการปลูกขาว สามารถทําไดไมยาก เนื่องจากรากแกวของกระถิน ยักษไมลึกมาก
[358]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วัตถุประสงค
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปลูกกระถิน ยักษเพื่อใชเปนเชื้อเพลิงของโรงไฟฟาชีวมวล บริษัท พีพีซี จํากัด ในอําเภอทาเรือ จังหวัด
พระนครศรีอยุธยา มีวัตถุประสงคการศึกษาเพื่อ (1) สํารวจสภาพทั่วไปและศึกษาความเปน ไปไดทางเทคนิคการปลูกกระถินยักษ และการนํากระถินยักษ
มาใชเปน เชื้อเพลิงชีวมวล (2) ศึกษาความคุมคาทางดานการเงิน
ขอบเขตการวิจัย
การศึกษาครั้งนี้กําหนดพื้น ที่ศึกษาการลงทุน ปลูกกระถินยักษ เปนพื้น ที่ อําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โรงไฟฟามีค วามตอ งการ
ผลิตกระแสไฟฟา 6,000 กิโลวัตตตอชั่วโมง โดยใชเชื้อเพลิงกระถินยักษจํานวน 68,904 ตัน ตอป ในการปลูกกระถินยักษ 1 ไรจะใหผลผลิตเทากับ 17.5
ตัน ตอสองป ดังนั้นจึงตองมีพื้นที่สําหรับการปลูกกระถิน ยักษทั้งหมด 8,000 ไร โดยการศึกษาความเปน ไปไดของโครงการในครัง้ นีแ้ บงการศึกษาออกเปน
2 ดานคือ 1) ดานความเปน ไปไดทางดานเทคนิคของการปลูกกระถินยักษ และการใชกระถินยักษเปนเชื้อเพลิงทดแทนการใชแกลบ 2) ดานความเปนไป
ไดดานเทคนิคและดานการเงิน ระยะเวลาในการดําเนินการศึกษาและรวบรวมขอมูลของการศึกษาครั้งนี้ ดําเนินการระหวางเดือน สิงหาคม พ.ศ.2558
ถึงเดือนกุมภาพัน ธ พ.ศ.2559
ขอสมมติของการวิจัย
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปลูกกระถิน ยักษเพื่อใชเปนเชื้อเพลิงของโรงไฟฟาชีวมวล บริษัท พีพีซี จํากัด ในอําเภอทาเรือ จังหวัด
พระนครศรีอยุธยา มีขอสมมติที่ใชในการวิจัย ดังนี้
1.การศึกษาครั้งนี้กําหนดใหม ีระยะเวลาดําเนินโครงการรวม 15 ป โดยมีระยะเวลาในการประชาสัม พัน ธโครงการ กอสรางอาคาร และติดตั้ง
เครื่องแปรรูปชีวมวล เปนระยะเวลา 2 ป
2. กําหนดอัตราคิดลด (Discount rate) โดยใชวิธีตน ทุน เงินทุนเฉลี่ยถวงน้ําหนัก (WACC) และภาษีเงินไดน ิติบุคคลเทากับอัตรารอยละ 20
3. ผลตอบแทนและตนทุน ตลอดอายุโครงการใหเปน จํานวนคงที่ (Real Cash Flow) โดยตนทุน และผลตอบแทนไมเปลี่ยนแปลงตามอัตรา
เงิน เฟอ
4. เครื่องจักรที่ใชในการแปรรูปชีวมวลใชไดตลอดอายุโครงการและมีม ูลคาเทากับศูน ยในปที่ครบอายุโครงการ
5. จํานวนวัน ทํางานของ บริษัท พีพีซี จํากัด จํานวน 330 วัน ตอ ป ดําเนิน การผลิต 8 ชั่ว โมงตอกะ มีก ารทํางาน 3 กะตอ วัน และมี
ประสิทธิภาพการผลิตรอยละ 90 ของเวลาในการทํางานทั้งหมด โดยคิดจํานวนวัน เดินเครื่องจักรของโรงงานเทากันทุกปตลอดอายุข องโครงการ
วิธีการวิจัย
วิธเี ก็บรวบรวมขอมูล
การเก็บรวบรวมขอมูลที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ เก็บขอมูลปฐมภูมิ จากการสังเกตแบบมีสวนรวมกับเกษตรกรผูปลูกกระถินยักษทอี่ าํ เภอหนอง
มวง จังหวัดลพบุรี จํานวน 10 ราย สัม ภาษณเชิงลึกกับผูเชี่ยวชาญกระถิน ยักษที่โครงการธรรมรักษนิเวศน 2 จํานวน 1 ราย จัดสนทนากลุม กับเกษตรกร
ผูทํานาในอําเภอทาเรือ จํานวน 3 ตําบล ไดแก ตําบลวังแดง ตําบลปากทา และตําบลจําปา สัมภาษณกรรมการผูจัดการโรงไฟฟาชีวมวล บริษ ัท พีพ ีซี
จํากัด สวนขอมูลทุติยภูมิไดจากการรวบรวมขอมูลจากวารสาร หนังสือ และเวปไซตข องหนวยงานตางๆ ที่เกี่ย วของ
[359]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วิธกี ารวิเคราะหขอ มูล
การวิเคราะหขอมูลเชิงพรรณนา เปนการวิเคราะหความเปนไปไดทางเทคนิค (ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิร,ิ 2542; ชูชีพ พิพัฒนศิถ ี, 2544; หฤทัย มีน ะ
พัน ธ, 2550; จุไร ทัพวงษ และคณะ, 2555) โดยอธิบายถึงกระบวนการปลูกกระถินยักษ และการนํากระถิน ยักษม าใชเปนวัตถุดิบในการผลิตไฟฟาของ
โรงไฟฟาชีวมวล ความเหมาะสมของเครื่องจักรเมื่อเปลี่ยนชนิดเชื้อเพลิงจากแกลบมาเปนกระถิน ยักษ
การวิเคราะหเชิงปริม าณ เปน การวิเคราะหโดยใชเครื่องมือทางการเงิน (เริงรัก จําปาเงิน,2544;Koh, Ang, Brigham and Ehrhardt., 2014)
แบงออกเปน (1) การหามูลคาปจจุบันสุทธิข องผลตอบแทน (2) อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (3) อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการทีม่ กี าร
ปรับคาแลว (Lin, S.A.,1976) (4) ดัช นีความสามารถในการทํากําไร (5) การวิเคราะหความเสี่ยงและความไมแ นน อนดวยการทดสอบคาความแปรเปลีย่ น
ผลการวิจัย
สภาพทัว่ ไปของการปลูกกระถินยักษและความเปนไปไดดานเทคนิค
จากการศึกษาสภาพทั่วไปของการปลูกกระถินยักษพบวา กระถิน ยักษมีการเจริญเติบโตเร็ว ใหผลผลิต 15-20 ตันตอไรตอ สองป การปลูกครัง้
หนึ่งมีอายุตอประมาณ 15 ป โดยไมตองปลูกใหมหลังการตัดฟน มีคุณ สมบัติทางชีวภาพสามารถนําไปใชเปนเชื้อเพลิงสําหรับผลิตไฟฟาได
การศึกษาความเปนไปไดทางเทคนิคการปลูกกระถินยักษ พบวาโครงการตอ งการพื้น ที่สําหรับการปลูกกระถิน ยักษ ทั้ง หมด 8,000 ไร ซึ่ง
ปจจุบันมีพื้น ที่ไมไดใชประโยชน ประมาณ 6,500 ไร รัศมีไมเกิน 50 กิโลเมตรจากพื้น ที่ตั้งโรงไฟฟาสามารถสงเสริมใหมีการปลูกกระถินยักษได และอีก
ประมาณ 1,500 ไรตองมีการจูงใจเกษตรกรซึ่งเดิม ใชพื้น ที่สําหรับปลูกขาวสายพัน ธุที่ปลูกคือขาวขาวธรรมดา ไดแ ก กข.47 กข.51 และสุพ รรณบุรี 1
สามารถปลูกได 2 ครั้งตอป คือนาปรังและนาป ไดผลผลิตเฉลี่ยตอไร 800 กิโลกรัม (สํานักงานเกษตรอําเภอทาเรือ, 2559) ราคาขายขาวเปลือกที่คา
ความชื้นรอยละ 15 อยูที่กิโลกรัมละ 8,500 บาท (บริษัท โรงสีไฟนครหลวง จํากัด, 2559)เมื่อหักตนทุนการทํานาเกษตรกรจะมีกําไรเฉลี่ย ครั้งละ400
บาทตอไรใหหัน มาเขารวมโครงการและแบงพื้น ที่ม าปลูกกระถินยักษที่มีผลผลิตเนื้อไมแ ละใบรวมตอไร 18.67 ตัน ตอสองป (โครงการธรรมรักษนเิ วศน 2,
2559) โรงไฟฟาประกันราคารับซื้อราคาตันละ 750 บาท เมื่อเปรียบเทียบผลตอบแทนของการปลูกกระถินยักษจะใหผลตอบแทนสูงกวาการปลูกขาวที่
ระยะเวลา2 ปเทากัน แสดงดังตารางที่ 1
ตารางที่ 1 เปรียบเทียบตน ทุน และรายไดการปลูกขาวและกระถิน ยักษ ระยะเวลา 2 ป
หนวย: บาทตอไร
จํานวนเงิน
รายละเอียด
ปลูกขาว
- รายได
- ตน ทุน
- กําไร
27,200.00
25,600.00
1,600.00
- รายได
- ตน ทุน
- กําไร
14,000.00
9,700.00
4,300.00
ปลูกกระถินยักษ
และเมื่อเกษตรกรตองการปรับเปลี่ยนจากการปลูกกระถิน ยักษกลับไปปลูกขาวดังเดิมก็สามารถทําได เนื่องจากระบบรากของกระถินยักษมี
ความลึกประมาณ 25 -30 เซนติเมตรสามารถจัดการไดงาย ไมทําใหความอุดมสมบูรณข องดิน หมดไป
[360]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความเปน ไปไดดานการเงินและความสามารถในการรับความเปลีย่ นแปลงของโครงการ
การศึกษาความเปนไปไดดานการเงินสําหรับการลงทุนครั้งนี้ โดยโครงการเสียภาษีเงิน ไดน ิติบุคคลอัต รารอ ยละ 20 โครงการมีรายไดเปน
ระยะเวลา 13 ป การกําหนดอัตราคิดลดที่เหมาะสม คํานวณไดจากตน ทุน เงินทุนเฉลี่ยถวงน้ําหนัก (WACC) ตน ทุนในสวนของเจาของ (Ke) เทากับรอ ย
ละ 17.83 คํานวณมาจากสมการ Capital Asset Pricing Model (CAPM) โดยอัตราผลตอบแทนที่ไมม ีความเสี่ย ง (R f) มีคารอยละ 4.87 (ตลาด
หลักทรัพยแ หงประเทศไทย, 2559) อัตราผลตอบแทนของตลาดหลักทรัพยโดยเฉลี่ย (R m) เทากับรอยละ 14.69 (ตลาดหลัก ทรัพยแ หง ประเทศไทย,
2558)คาเบตาของหลักทรัพย (β) เทากับ 1.32 ดังนั้นตนทุนเงิน ทุน เฉลี่ย ถวงน้ําหนักมีคาเทากับรอยละ 10.80 ดังแสดงในตารางที่ 2
ตารางที่ 2การคํานวณตนทุนเงินทุน เฉลี่ยถวงน้ําหนัก (WACC)
รายการ
สัดสวนเงินลงทุนของเจาของโครงการ (We)
อัตราสวนลด
40.59%
ตนทุนเงินลงทุนในสวนของเจาของโครงการ (Ke)
สัดสวนเงินลงทุน จากการกูย มื (Wd)
ตนทุน เงินลงทุน ในสวนของจากการกูย มื (Kd)
อัตราภาษีเงินไดน ิตบิ ุคคล (Tax)
ตนทุนเงินทุนเฉลีย่ ถวงน้ําหนัก (WACC)
17.83%
59.41%
7.50%
20.00%
10.80%
การประมาณการตนทุน แบงออกเปน 2 สว นคือ ตน ทุน ในการลงทุน เทากับ 24,805,500 บาท ดังแสดงในตารางที่ 3และตน ทุน ในการ
ดําเนิน งานเทากับ 93,099,661 บาทตอป ดังแสดงในตารางที่ 4 และไดทําการประมาณผลตอบแทน ซึ่งใชอัตราคิดลดจากการหาตน ทุน เงินทุนเฉลี่ยถวง
น้ําหนัก อัตรารอยละ 10.80 เพื่อใหมูลคาเงินแตละชวงเวลาเปน มูลคาเงิน ปจจุบัน โดยทําการวิเคราะหเพื่อใชเปนเกณฑในการตัดสินใจลงทุนโครงการ
ตารางที่ 3 ตนทุน ในการลงทุน
รายการ
คากอสรางอาคารโกดัง
รวม (บาท)
15,630,000
คาชุดแปรรูปชีวมวล
คาระบบดับเพลิง
คางานแสงสวาง
คาเมล็ดพันธุ
คาใชจายกอนดําเนินงาน
รวมตนทุนในการลงทุน
ที่ม า: แผนกจัดซื้อ บริษ ัท พีพีซี จํากัด (2558)
5,215,500
120,000
100,000
1,000,000
2,740,000
24,805,500
ตารางที่ 4 ตนทุน ในการดําเนินงาน
รายการ
คาแรง
คาวัตถุดิบ
คาใชจายในการขาย
คาภาษีเงิน ไดนิตบิ ุคคล
รวมตนทุน ในการดําเนินงาน
ที่ม า: แผนกบัญชีและการเงิน บริษ ัท พีพีซี จํากัด (2558)
รวม (บาท/ป)
9,735,000
76,434,340
2,259,640
4,670,681
93,099,661
[361]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การศึกษาความเปน ไปไดทางการเงิน มีผ ลการศึ กษาดังนี้ (1) มูล ค าปจจุบัน สุท ธิข องผลตอบแทนเท ากับ 85,604,103 บาท (2) อัต รา
ผลตอบแทนภายในของโครงการเทากับรอยละ 40.25 (3) อัต ราผลตอบแทนภายในของโครงการที่ม ีการปรับคาแลว เทากับรอยละ 22.40 (4) ดัช นี
ความสามารถในการทํากําไรเทากับ 4.45
การทดสอบความสามารถในการรับความเปลี่ย นแปลงดวยวิธีการทดสอบคาความแปรเปลี่ย น โครงการสามารถรับความแปรเปลี่ย นดาน
ผลตอบแทนลดลงไดเทากับรอยละ 13.64 ดานตน ทุนในการดําเนิน งานสามารถเพิ่มขึ้น ไดเทากับรอยละ16.56 ที่ทําใหโครงการยังมีความคุม คาในการ
ลงทุน
อภิปรายผลการวิจัย
จากการศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุน ปลูกกระถินยักษเปนเชื้อเพลิงโรงไฟฟาชีวมวลในอําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เมือ่ มีการ
ลงทุนในโครงการจะทําใหบริษ ัท พีพีซี จํากัด สามารถเดินเครื่องผลิตกระแสไฟฟาได จากการศึกษาความเปน ไปไดทางดานการเงิน ของโครงการพบวา
มูลคาปจจุบันสุทธิของผลตอบแทน (NPV) เทากับ 85,604,103 บาท แสดงใหเห็น วาเมื่อมีก ารลงทุน ปลูกกระถิน ยักษเปน เชื้อ เพลิง โครงการลงทุน
สามารถใหผลตอบแทนที่สูงกวาคาใชจายทั้งหมดตลอดระยะเวลาโครงการ อัต ราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เทากับรอยละ 40.25 มีคา
มากกวาตนทุน เงิน ทุนเฉลี่ย ถวงน้ําหนักที่รอยละ 10.80 และอัตราผลตอบแทนภายในของโครงการที่มีการปรับคาแลวเทากับรอยละ 22.40 มีคา มากกวา
ตน ทุน เงินทุนเฉลี่ยถวงน้ําหนัก และดัช นีความสามารถในการทํากําไร (PI) เทากับ 4.45 ซึ่งมีคามากกวา 1 ผลจากการคํานวณทางดานการเงิน ทั้ง 4 วิธี
ใหผ ลที่ส อดคลอ งกัน จึง สามารถสรุป ได วา โครงการนี้ม ี ความคุ ม คาในการลงทุ น สอดคลอ งกับงานวิจัย ของพัสตราภรณ ว รรณอาภา (2553)ซึ่ ง
ทําการศึกษาความเปนไปไดทางการเงินและเศรษฐกิจของโครงการผลิตไฟฟาจากชีวมวลโดยใชกระถิน ยักษเปน เชื้อเพลิง และเมือ่ ทําการทดสอบคาความ
แปรเปลี่ย นโดยกําหนดใหปจจัยอื่น ๆ มีคาคงที่ พบวาผลตอบแทนสามารถลดลงไดเทากับรอยละ 13.64 หรือตน ทุนในการดําเนิน งานสามารถเพิ่มขึ้น ได
เทากับรอยละ16.56 ที่ทําใหโครงการยังมีความคุม คาในการลงทุนสาเหตุหลักที่ทําใหผลตอบแทนของโครงการมีคาสูงเนื่องมาจาก ตนทุนสวนใหญทใี่ ชใน
การผลิตกระแสไฟฟาเปนตนทุน จมไปแลว ถาไมม ีการสนับสนุนใหม ีการปลูกกระถินยักษเปน เชื้อเพลิง โครงการก็จะไมมีผลตอบแทนใดๆ เกิดขึ้น
สําหรับเกษตรกรที่สนใจเขารวมโครงการโดยแบง พื้น ที่จากการปลูกขาวมาปลูกกระถิน ยักษ เพื่อเปน ขอมูลเปรีย บเทีย บในการตัดสิน ใจ
การศึกษาครั้งนี้ ไดคํานวณราคารับซื้อไมกระถิน ยักษที่ราคาตางกัน ที่ทําใหโครงการยังนาลงทุน และเกษตรกรใชสําหรับการตัดสินใจในการแบงพืน้ ทีจ่ าก
การปลูกขาวมาปลูกกระถินยักษ โดยเทีย บจากราคาขายขาวเปลือกในทองตลาด ไดผลการศึกษาตามตารางที่ 5
ตารางที่ 5ผลการวิเคราะหการเปลีย่ นแปลงราคารับซือ้ ไมกระถินยักษ
ราคารับซื้อไมกระถินยักษ
NPV
IRR
(บาทตอกิโลกรัม )
(บาท)
(รอยละ)
0.75
85,604,103
40.25
0.80
70,298,735
36.44
0.85
54,993,366
32.25
0.90
39,687,998
27.56
0.95
24,382,630
22.16
1.00
9,077,261
15.61
MIRR
(รอยละ)
22.40
21.19
19.78
18.09
15.98
13.13
PI
4.45
3.83
3.22
2.60
1.98
1.37
ราคาขายขาวเปลือก
(บาทตอกิโลกรัม)
9.34
9.61
9.87
10.14
10.40
10.67
ผลการศึกษาในตารางที่ 5จากราคารับซื้อไมกระถินยักษที่ราคาตางกันโดยตัวแปรอื่นๆ มีคาคงที่ พบวาโรงไฟฟาสามารถรับซือ้ ไมกระถินยักษ
ไดสูงสุดที่ราคา 1.00 บาทตอกิโลกรัม โดยที่โครงการยังมีความคุมคาในการลงทุน เมื่อเปรียบเทียบราคาขายขาวเปลือกในทองตลาด หากราคาต่ํากวา
10.67 บาทตอกิโลกรัม เกษตรกรสามารถแบงพื้นที่จากการปลูกขาวมาปลูกกระถินยักษ โดยที่ผลตอบแทนไมแ ตกตางกัน และยังเปนการลดความเสีย่ ง
ในกรณีที่ไมสามารถปลูกขาวได
[362]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอเสนอแนะ
1.จากผลการศึกษาความเปนไปได บริษทั พีพซี ี จํากัด ควรพิจารณาลงทุนในโครงการนี้เพราะวามีความคุม คาในการลงทุน และความเสีย่ ง
นอย เพื่อที่จะมีเชือ้ เพลิงนํามาใชเดินเครื่องผลิตกระแสไฟฟาไดอยางตอเนื่อง
2. ในกรณีทมี่ กี ารประชาสัม พันธการเขารวมโครงการแกเกษตรกรแลว แตเกษตรกรยังใหความสนใจนอยเนื่องจากขาดความเชื่อมัน่ โครงการ
สามารถเพิม่ แรงจูงใจโดยปรับเพิม่ ราคารับซือ้ สูงสุดอยูท ี่ 1 บาทตอกิโลกรัม โดยที่โครงการยังมีความนาลงทุน
3. บริษัทตองแจงเกษตรกรที่เขารวมโครงการในปที่ 13 ของอายุโครงการเนือ่ งจากเปน รอบตัดฟนกอนครั้งสุดทาย เมือ่ อายุโครงการครบ 15
ป เพือ่ เปนขอมูลใหเกษตรกรใชในการปรับเปลีย่ นพื้นทีก่ ารปลูก
เอกสารอางอิง
กรมพั ฒนาพลัง งานทดแทนและอนุรัก ษ พ ลั งงาน กระทรวงพลั งงาน. 2558. “รายงานพลั งงานทดแทนของประเทศไทย 2557” (Online).
http://www4.dede.go.th/dede/images/stories/stat_dede/sit_58/Thailand% 20Alternative% 20 Energy% 20Situation% 2
02014.pdf., 21 กันยายน 2558.
โครงการธรรมรักษนิเวศน 2. 2559. ผลผลิตกระถินยักษ. ตําบลดงดิน แดง อําเภอหนองมวง จังหวัดลพบุรี
จุไร ทัพวงษ, วิชญะ นาครักษ, วิโรจน นรารักษ, สมศักดิ์ มีทรัพยหลาก และสุภาสินี ตัน ติศรีสุข. 2555. การวิเคราะหโครงการและแผนงาน (Project
and Program Analysis).กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยสุโขทัย ธรรมาธิราช สาขาวิช าเศรษฐศาสตร.
ชิงชัย วิริยะบัญ ชา, สมิต บุญเสริมสุข, วีรชัย อาจหาญ, สาวิตรี คําหอม, ณัฐพงษ ประภาการ, ทิพยสุภิณฑ หินซุย และ จิราวัฒน วงษม าศจัน ทร. 2550.
“การศึกษาตน แบบโรงไฟฟาชีว มวลขนาดเล็กสําหรับชุม ชน-การศึกษาการปลูกไมโตเร็ว สําหรับใชผ ลิต กระแสไฟฟาในชุม ชน.”การ
สัมมนาเผยแพรงานวิจัย โรงไฟฟาตนแบบชีวมวลขนาดเล็กสําหรับชุมชนแบบครบวงจร 164-216.
ชูช ีพ พิพัฒนศิถี. 2544. เศรษฐศาสตรการวิเคราะหโครงการ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท เท็กซ แอนดเจอรน ัลพับลิเคชั่น จํากัด.
ณัฐวรยศ,ทนงเกีย รติ เกียรติศิริโรจน, นคร ทิพยาวงศ, ณัฐวุฒิ ดุษฎี, ชูรัตน ธารารัตน, อติพงศ นันทพันธุ. 2551.
การศึกษาความเปนไปไดในการผลิตไฟฟาระดับชุม ชนโดยใชพลังงานจากไมโตเร็ว. รายงานการวิจยั . สํานักงานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ.
ตลาดหลักทรัพ ยแ หง ประเทศไทย. 2558. พัน ธบัตรรัฐบาล ในปงบประมาณ พ.ศ.2559 (Online). http://marketdata.set.or.th/tfx/bondpro
file.do?locale=th_TH&symbol=LB366A, 22 กุม ภาพัน ธ 2559.
ตลาดหลักทรัพยแ หงประเทศไทย. 2559. ราคาดัชนีผลตอบแทนรวม (Online). http://www.set.or.th/th/market/tri.html, 22 กุมภาพัน ธ 2559.
บริษัท พีพีซี จํากัด. 2558. แผนกจัดซื้อ. ตําบลศาลาลอย อําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.
บริษัท พีพีซี จํากัด. 2558. แผนกบัญชีแ ละการเงิน. ตําบลศาลาลอย อําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.
บริษัท พีพีซี จํากัด. 2558. แผนกผลิตกระแสไฟฟา. ตําบลศาลาลอย อําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.
บริษัท โรงสีไฟนครหลวง จํากัด. 2559. ราคารับซื้อวัตถุดิบ. ตําบลศาลาลอย อําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.
ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ. 2542. การวางแผนและการวิเคราะหโครงการ. กรุงเทพมหานคร: บริษ ัท ซีเอ็ดยูเคชั่น จํากัด (มหาชน).
พัสตราภรณวรรณอาภา. 2553. การศึกษาความเปนไปไดทางการเงินและเศรษฐกิจของโครงการผลิตไฟฟาจากชีวมวลโดยใชกระถิน ยักษเปน เชื้อเพลิง.
วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
เริงรัก จําปาเงิน . 2544. การจัดการการเงิน. กรุงเทพมหานคร: บริษัท บุคเน็ท จํากัด. แปลจาก Eugene F.Brigham, and Joel F.Houston. 2001.
Fundamentals of Financial Management. Florida: Harcourt College Publishers.
สายัณห ทัดศรี, ประภา ศรีพิจิตต, ณรงคฤทธิ์ วงศสุวรรณ และ กานดา นาคมณี. 2552. การศึก ษามวลชีว ภาพของกระถิน เพื่อ ใชเปน แหลง ทดแทน
พลังงานอยางยั่งยืน. รายงานการวิจัย คณะเกษตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
สํานักงานเกษตรอําเภอทาเรือ. 2559. รายงานผลผลิตการเกษตรประจําป2 558.ตําบลทาเรือ อําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
[363]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
หฤทัย มีนะพัน ธ. 2550. หลักการวิเคราะหโครงการ: ทฤษฎีแ ละวิธีปฏิบัติเพื่อ ศึกษาความเปน ไปไดของโครงการ. กรุงเทพมหานคร: เท็กซ แอนดเจอร
นัล พับลิเคชั่น.
Annie Koh, S. K. Ang, E. F. Brigham, and M. C. Ehrhardt.2014. Financial Management Theory and Practice. An Asia edition.
Singapore.
Lin, S.A. 1976. “The modified internal rate of return and investment criterion.” The Engineering Economist 21 (4): 237-247.
[364]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนผลิตเพลาสําหรับเครื่องอัดอากาศ
ของบริษัทเค จํากัด ในจังหวัดชลบุรี
A Feasibility Study of Investment on In-house Shaft Production for Turbocharger
of K Company Limited in ChonBuri Province
ธนิศา แพรเมตตา*, ดร.พิษณุวฒ
ั น ทวีวัฒน** และ ดร.ฆนัทนันท ทวีวัฒน***
Thanisa Praemetta, Dr.Bhisanuwat Thaweewat and Dr.Kanatnan Thaweewat
บทคัดยอ
การศึกษามีวัตถุประสงคเพื่อ (1) สํารวจสภาพทั่วไปของโรงงานสามของบริษ ัท เค จํากัด จังหวัดชลบุรี และกระบวนการผลิตเพลาของเครือ่ ง
อัดอากาศ (2) ศึกษาความพรอมดานเทคนิคของโครงการจัดตั้งสายการผลิตเพลา (3) วิเคราะหความเปนไปไดดานการเงิน การศึกษาใชขอมูลปฐมภูม ิที่
ไดจากการสังเกตแบบมีสวนรวมกัน การสัมภาษณเชิงลึกกับผูจัดการและวิศวกรของบริษ ัท และขอ มูล ทุติย ภูม ิที่ไดจากเอกสารวิช าการที่เกี่ย วของ
วิทยานิพนธ ขอมูลที่ไดถูกนํามาใชวิเคราะหเชิงพรรณนาและเชิงปริมาณ เครื่องมือทางการเงิน ที่ใช คือ ตน ทุนเงินทุนเฉลี่ยถวงน้าํ หนัก มูลคาปจจุบนั สุทธิ
อัตราผลตอบแทนภายในกอนและหลังปรับคา ความสามารถในการทํากําไร และการทดสอบคาความแปรเปลี่ย น ผลการศึกษาพบวามีความเปนไปไดที่
จะจัดตั้งสายการผลิตเพลาของเครื่องอัดอากาศในพื้น ที่ข องโรงงานสาม ของบริษัทเค ซึ่งปจจุบันยังมีพื้นที่เหลือซึ่งสามารถนํามาใชประโยชนไดถงึ 4,000
ตารางเมตร ในการผลิตเพื่อทดแทนการวาจางบุคคลภายนอก โดยทําการติดตั้งเครื่องจักรทั้งหมด 15 เครื่อง ในกระบวนการผลิตงานกลึงและงานชุบแข็ง
ผิวทั้งหมด 13 ขั้น ตอน ซึ่งใชพื้น ที่เพีย ง 240 ตารางเมตร ผลการศึกษาทางดานการเงิน พบวาที่อายุโครงการ 7 ป ในกรณีที่ไมขอรับสิทธิประโยชนจาก
การสงเสริมการลงทุน และขอรับสิทธิประโยชน จะไดอัตราคิดลดที่รอยละ 10.14 และ 10.63 โดยทั้งสองกรณีมีความคุมคาในการลงทุน เพราะมีม ูลคา
ปจจุบันสุทธิเทากับ 20,810,721 และ 32,676,593 บาท อัตราผลตอบแทนภายในเทากับ 16.53 และ 19.79 อัตราผลตอบแทนภายในที่มีก ารปรับคา
แลวเทากับ 13.95 และ 16.01 และดัช นีกําไรเทากับ 1.27 และ 1.42 ผลทดสอบคาความแปรเปลี่ย นพบวาผลตอบแทนสุทธิลดลงไดม ากที่สุดเทากับ
21.16 และ 29.65 และตน ทุน ในการดําเนิน การเพิ่มขึ้นไดม ากที่สุดเทากับ 27.16 และ 50.45 ดังนั้นกรณีขอรับสิทธิป ระโยชนม ีความคุม คาและความ
เสี่ย งนอยกวากรณีไมขอรับสิทธิประโยชน
คําสําคัญ : การศึกษาความเปนไปได, เพลา, เครื่องอัดอากาศ
Abstract
The study aims to (1) explore the general condition of 3rd factory and the turbocharger shaft production process of K
Company Limited in ChonBuri Province; (2)study technical aspects of the new shaft production line; (3) perform financial
feasibility. The study utilises primary data obtained from participant observation with in-depth interviews constructing with
company managers and engineers and secondary data obtained from various academic documents of various sources including
the internet. Both types of data are used in descriptive and quantitative analysis focusing on technical and financial feasibility.
The analytical tools employed are Weighted Average Cost of Capital (WACC), Net Present Value (NPV), Internal Rate of Return
*
คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email :
[email protected]
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email :
[email protected]
***
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรประยุกตศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email :
[email protected]
**
[365]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
(IRR), Modified IRR (MIRR), Profitability Index (PI), and Switching Value Test (SVT). The results indicate that it is technically feasible
to establish the turbocharger shaft production process for G4 and G5 model in the 3rd factory of K Company, of which usable
area of more than 4,000 m2 is available. All of 15 machines are installed in production line consisting of 13 operations with 2
major processes of machining and heat treatment. The production line requires area of only 240 m2. The financial results with
BOI supporting under project life of 7 years and WACC as discounted rate of 10.14 and 10.63 shows that NPV are 20,810,721 and
32,676,593 baht, IRR are 16.53 and 19.79 percent, MIRR are 13.95 and 16.01 percent and PI are 1.27 and 1.42. Thus, the project
is feasible. The SVT shows that the net benefit could mostly diminish to 21.16 and 29.65 percent and the operating cost could
mostly rise up to 27.16 and 50.45 percent; hence, the project risk of BOI case is less than non-BOI case.
Keywords: A Feasibility Study, Shaft, Turbocharger
บทนํา
อุตสาหกรรมยานยนต นับเปนอุตสาหกรรมหลักที่มีความสําคัญตอประเทศไทยสามารถสรางรายไดใหประเทศไทยในอัตราขยายตัว อยาง
ตอเนื่องมาตลอดจนกระทั่งปพ.ศ.2557 มีมูลคาการสงออกรถยนต อุปกรณและสวนประกอบสูงเปนอันดับหนึ่งถึง 789,234.78 ลานบาท (การคาไทย,
2558) บริษัทเค จํากัด ซึ่งเปน ผูผลิตชิ้นสวนยานยนตลําดับ 1 (First Tier) สัญชาติญี่ปุน ทําการผลิตเครื่องอัดอากาศ (Turbocharger:T/C) ดังแสดงใน
รูปที่ 1 เพื่อจําหนายใหกับโรงงานผูประกอบการรถยนตชั้น นําทั้งในและตางประเทศ ไดแก โตโยตา อีซูซุ และมิตซูบิชิ
รูปที่ 1 เครื่องอัดอากาศ
ทีม่ า: ฝายวิศวกรรม บริษทั เค จํากัด, 2558
บริษัทเค จํากัด เปดดําเนิน การกอตั้งสายการผลิตเครื่องอัดอากาศในประเทศไทย ที่น ิคมอุตสาหกรรมอมตะนคร จังหวัดชลบุรี บนพื้นที่ 35
ไร เมื่อพ.ศ.2545 ตามวัตถุประสงคของบริษ ัทแม (Lead Firm) นั่นคือเปน ฐานการผลิตเครื่องอัดอากาศ และชิ้น สวนยอยของเครื่องอัดอากาศ สนองตอ
ความตองการของโรงงานผูประกอบการรถยนตที่ขยายกําลังการผลิตรถยนตเครื่องยนตดีเซลเขามาในประเทศไทย โดยการติดตั้ง เครื่องอัด อากาศใน
เครื่องยนต เพื่ออัดปริม าณอากาศใหเพิ่ม ขึ้น โดยไมตอ งเพิ่ม ความจุเครื่องยนต ทําใหเกิด การเผาไหมที่ สมบูรณขึ้น เปน การลดมลพิษ จากไอเสีย ให
สอดคลองกับมาตรฐานไอเสีย ยูโรที่เขม งวดขึ้น ซึ่งเปน ขอ ไดเปรีย บของคายรถยนตเกี่ย วกับการอนุรัก ษสิ่ง แวดลอม ผลัก ดัน ใหในปจจุบัน รถยนต
เครื่องยนตดีเซล ตองติดตั้งเครื่องอัดอากาศในทุกรุนที่ออกจําหนาย และกําลังขยายตัวไปสูรถยนตเครื่องยนตเบนซิน
บริษัทเคไดม อบหมายใหผูผลิตชิ้นสวนลําดับ 2 (Second Tier) ทําการผลิตและจัดสงชิ้นสวนยอยทั้งหมดกวา 70 รายการให แตถึง อยางไร
ปจจุบันบริษ ัทเค ยังประสบกับปญหาที่เกิดจากการวาจางบุคคลภายนอกผลิตและเปนผูจัดหาชิ้น สวนในประเทศ (ฝายควบคุม คุณภาพ บริษัท เค จํากัด,
2558) ในเรื่องของคุณภาพงานไมเปนไปตามมาตรฐาน แมวาจะสงมอบทันเวลาก็ตาม โดยมีผูจัดหาชิ้น สวน 10 ราย จาก 35 ราย ที่ม ีสถิติจํานวนงานเสีย
ในลานสวน (Part Per Million: PPM) เกินกวากําหนดที่ 3 PPM โดยมี 8 ราย เปน ผูผลิตชิ้นสวนงานหลอทั้งเหล็กหลอและอะลูม ิเนียมหลอ ซึ่งเปนงาน
เฉพาะดาน ตองอาศัย ความเชี่ยวชาญและตองใชเงินลงทุน สูงมาก บริษ ัทเค ยังคงจําเปน ตองวาจางบริษัทดังกลาว สวนผูจัด หาชิ้น สวนอีก 2 ราย คือ ผู
จัดหาชิ้นสวนบริษ ัทเอ ซึ่งมีจํานวนงานเสียสูงถึง 43.63 PPM และผูจัดหาชิ้นสวนบริษัทบี มีจํานวนงานเสียเทากับ 11.96 PPM เปนผูผลิตงานกลึงชิ้น
สวนยอย ไดแก “เพลา” ดังแสดงในรูปที่ 2 โดยชิน้ สวนดังกลาวมีความสําคัญมากกับเครื่องอัดอากาศ เพราะเปนแกนกลางรับแรงหมุนอัดอากาศ โดย
[366]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจจุบันบริษ ัทเคไดวาจางผูจัดหาชิ้น สวนเพีย งสองรายนี้เทานั้น จากปญหาคุณภาพดังกลาวขางตนประกอบกับบริษัทเค มีบุค ลากรที่ม ีความเชี่ย วชาญ
เกี่ย วกับกระบวนการงานกลึงเปนพิเศษ เนื่องจากมีประสบการณกวา 10 ป จากการผลิตงานกลึงชิ้น สวนยอย ไดแ ก เสื้อกลาง (Bearing Housing: B/H)
เพลากังหัน ไอเสีย (Turbine Shaft:T/S) และกัง หัน ไอดี (Compressor Impeller: C/I) ดัง แสดงในรูปที่ 2 ซึ่ง เปน งานกลึงที่ย ากและซับซอนกวา
บริษัทเคจึงตองการศึกษาความเปน ไปไดในการจัดตั้งสายการผลิตเพลาในพื้น ที่โรงงานสามซึ่งยังมีพื้นที่รองรับอยู เพื่อใชประกอบเครื่องอัดอากาศรุน G4
และ G5 ซึ่งเพิ่งทําสัญญาซื้อขายระหวางบริษัทเค กับโรงงานผูประกอบรถยนตในตางประเทศ ทั้งนี้เพื่อใหส อดคลองกับแนวคิด การขยายกิจการแนว
ยอนหลังของบริษ ัท (Backward Integration) คือบริษัทพยายามจะเปนเจาของกิจการชิ้นสวนที่จําเปน ในการผลิต เพื่อรักษาคุณภาพผลิตภัณฑ และเพิม่
ขีดความสามารถในการแขงขัน
เพลา
(B/H)
(T/S)
(C/I)
รูปที่ 2 ชิน้ สวนยอยของเครือ่ งอัดอากาศ
ทีม่ า: ฝายวิศวกรรม บริษทั เค จํากัด, 2558
โดยจากการศึกษางานวิจัย ที่เกี่ยวของกับการศึกษาความเปนไปไดในการลงทุน โครงการตางๆทั้ง การปรับ ปรุง สายการผลิต จํานวน 3 ทาน
ไดแ ก จัน ทรพิม พ สมพงษ (2554) วิจัย เรื่องวิเคราะหความเปน ไปไดในการลงทุนปรับปรุงกระบวนการผลิตและลดตนทุนการผลิตดวยระบบการผลิตแบบ
โตโยตาของบริษัทผลิตชิ้นสวนรถยนตในนิคมอุตสาหกกรรมอีสเทิรนซีบอรด จังหวัดระยอง สิทธา วิทยพันธ (2558) วิจัย เรื่องการศึกษาความเปนไปไดใน
การลงทุน แขนกลอัตโนมัติในสายการผลิตฝาถังน้ํามันเชื้อเพลิงของบริษัท พีพี (ประเทศไทย) จํากัด ในนิคมอมตะนคร จังหวัดชลบุรี และณัฐพงศ ลิม ป
พานิช กุล (2558) วิจัยเรื่องศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปรับปรุงสายการผลิตยอยในการประกอบลอและยางรถยนตข องบริษัท เอเอฟ จํากัด และ
การกอตั้งโรงงานใหมจํานวน 2 ทานไดแก ดวงใจ จีน านุรักษ (2557) วิจัย เรื่อง การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุน โรงไฟฟาชีวมวลจากหญาเนเปย ร
ปากชอง 1 อําเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี และภัทรพงศ วงศสุวัฒน (2558) วิจัย เรื่องการศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโรงงานแปรรูป
ไมย างพาราในจังหวัดบุรีรัม ย ทั้ง 5 ทาน ไดทําการศึกษาโดยใชทฤษฎีการวิเคราะหความเปนไปไดเหมือนกัน โดย 4 ทานไดศึกษาเฉพาะดานเทคนิค และ
การเงิน ยกเวน ภัทรพงศ ที่ทําการศึกษาความเปน ไปไดข องโครงการดานตลาดเพิ่ม เติม อีกทั้งดานการเงิน ไดพิจารณาการขอรับสิทธิประโยชนจากการ
สงเสริมการลงทุน ดวย สําหรับการศึกษาความเปน ไปไดทางดานเทคนิค จะประกอบดวยการเลือกเทคโนโลยีและเครือ่ งจักรทีเ่ หมาะสมในการผลิต รวมถึง
คาใชจายในการลงทุนและบํารุงรักษาเครื่องจักรที่ใชในการผลิต การวิเคราะหความเปนไปไดทางดานการเงิน จะศึกษาเกี่ยวของกับตนทุน ผลตอบแทน
การคิดตนทุนเงินทุน ถัวเฉลี่ยถวงน้ําหนัก โดยใชหลักเกณฑประเมิน ความคุม คาของโครงการโดยอาศัย การปรับคาของเวลา ดังนี้ ศึกษามูลคาปจจุบนั สุทธิ,
อัตราผลตอบแทนภายใน, อัตราผลตอบแทนภายในที่มีการปรับคาแลว, ดัชนีการทํากําไร และการวิเคราะหความเสี่ย งและความไมแ นนอนของโครงการ
การศึกษาความเปนไปไดทางดานตลาด จะศึกษาเกี่ย วกับการคาดคะเนอุปสงคผลผลิตของโครงการ เพื่อนําขอมูลดังกลาวมาวางแผนขนาดการผลิต หรือ
กําหนดขนาดโครงการ สําหรับการศึกษาความเปน ไปไดในการจัดตั้งสายการผลิตเพลา ของบริษัทเค จํากัด ครั้งนี้ จะทําการศึกษาทฤษฎีการวิเคราะห
ความเปน ไปไดดานเทคนิค และการเงินเทานั้น ไมไดทําการศึกษาดานตลาด เพราะบริษัทเคไดรับคําสั่งซื้อแนนอนจากโรงงานผูประกอบการรถยนตแลว
วัตถุประสงค
การศึกษาเรื่องความเปน ไปไดในการลงทุนผลิตเพลาสําหรับเครื่องอัดอากาศ ของบริษัท เค จํากัด ในจังหวัด ชลบุรี มีวัตถุประสงคเพื่อ (1)
สํารวจสภาพทั่วไปของโรงงานสามของบริษัท เค จํากัด จังหวัดชลบุรี และกระบวนการผลิตเพลาของเครื่องอัดอากาศ (2) ศึกษาความพรอมดานเทคนิค
ของโครงการจัดตั้งสายการผลิตเพลา (3) วิเคราะหความเปนไปไดดานการเงิน
[367]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอบเขตการวิจัย
การศึกษาครั้งนี้เปนการเปรียบเทียบตนทุนการผลิตเพลาของเครื่องอัดอากาศ ระหวางการวาจางบุคคลภายนอกผลิต (Outsourcing) และ
การดําเนิน การผลิต เองภายในบริษัท ดวยการศึกษาความเปน ไปไดทั้งหมด 2 ดา น คือ 1) ศึก ษาความเป น ไปไดดานเทคนิค ของโครงการจัดตั้ ง
สายการผลิตเพลาเพิ่มขึ้นในบริษ ัทเค จํากัด 2) ศึกษาความเปนไปไดดานการเงิน เพื่อคํานวณความคุมคาระหวางการจางผลิตภายนอกกับการลงทุนจัดตัง้
สายการผลิตเอง โดยใชระยะเวลาในการศึกษาและรวบรวมขอมูลตั้งแตเดือนกันยายน พ.ศ.2558 ถึงเดือนเมษายน พ.ศ.2559
ขอสมมติในการวิจัย
การศึกษาเรื่องความเปน ไปไดในการลงทุน ผลิตเพลาสําหรับเครื่องอัดอากาศ ของบริษ ัทเค จํากัด ในจังหวัดชลบุรี มีข อสมมติที่ใชในการวิจัย
คือ (1) อายุโครงการ 7 ป โดยมีระยะเวลาการสั่งซื้อ ติดตั้ง และทดลองเครื่องจักร 1 ป และผลิตเพลาจํานวน 6 ป ตั้งแต ปพ.ศ.2560 ถึง 2565 อางอิง
ปริมาณการสั่งซื้อของลูกคาลวงหนา 6 ป (2) ผลตอบแทนและตนทุนตลอดอายุโครงการใหเปนจํานวนคงที่ (Real Cash Flow) โดยผลตอบแทนและ
ตน ทุน ไมเปลี่ย นแปลงตามอัตราเงิน เฟอ (3) กําหนดอัตราคิดลด (Discount rate) โดยใชวิธีตนทุนเงินทุน เฉลี่ย ถวงน้ําหนัก (WACC) และภาษีเงินไดน ิติ
บุคคลคํานวณในอัตรารอยละ 20 (4) เครื่องจักรที่ใชในกระบวนการผลิตเพลาใชไดตลอดอายุโครงการ และมีม ูลคาเทากับศูนยในปที่ครบอายุโครงการ
(5) จํานวนวัน ทํางานของเครื่องจักรของสายการผลิต เพลาเทากับ 264 วัน ตอ ป โดยดําเนิน การผลิต 8 ชั่ว โมงตอกะ ทํางาน 2 กะตอ วัน และมี
ประสิทธิภาพการผลิตรอยละ 85 ของเวลาในการทํางานทั้งหมด โดยกําหนดใหวัน ทํางานเทากันทุกปตลอดอายุโครงการ (6) ตน ทุน ในการดําเนิน งาน
(Operation Cost) ไดแ ก คาจางแรงงานมีคาคงที่ตลอดอายุโครงการ คาวัตถุดิบหลัก กําหนดใหผันแปรตามปริม าณการผลิตในแตละป สวนคาน้าํ ประปา
คาไฟฟา คาใชจายในการบํารุงรักษาเครื่องจักร ไดแก คาน้ํายาหลอเย็น เครื่องจักร คาอะไหลทดแทน และคาตรวจสอบเครื่องจักร รวมถึงคาบําบัดน้ําเสีย
กําหนดใหคงที่ตลอดอายุโครงการ
วิธีการดําเนินการวิจัย
วิธีการเก็บรวบรวมขอ มูล
การเก็บขอมูลปฐมภูมิ โดยการสังเกตแบบมีสวนรวมกับ วิศวกรจากฝายผลิตงานกลึง 1 ทาน และฝายควบคุมคุณภาพ 1 ทาน เพื่อใหทราบ
รายละเอียดกระบวนการผลิต จํานวนแรงงานที่ใชผลิต และเวลาในการผลิตตอชิ้น และทําการสัม ภาษณเชิงลึกหัวหนาฝายวิศวกรรม 1 ทาน และหัวหนา
ฝายซอมบํารุง 1 ทาน เพื่อใหทราบขอมูลขนาดพื้น ที่ใชสอยและแผนผังโรงงาน การเลือกชนิดเครื่องจักรที่ใชในการผลิต วิธีการคํานวณจํานวนเครือ่ งจักร
ที่ใชในการผลิต รายละเอีย ดเครื่องจักร รายละเอีย ดการบํารุง รัก ษา ราคาเครื่องจัก ร คาติดตั้ง สาธารณูปโภค คาบํารุง รัก ษาเครื่อ งจักร คาไฟฟา คา
น้ําประปา และคาบําบัดน้ําเสีย ผูจัด การฝายวางแผนการผลิต 1 ทาน เพื่อใหท ราบปริม าณการคําสั่ง ซื้อ เพลาลว งหนา ตน ทุน การดําเนิน งานโดย
บุคคลภายนอก ตนทุนวัตถุดิบ และราคาของเพลาที่บริษัทเค ซื้อจากบุคคลภายนอก ผูจัดการฝายบัญชี 1 ทาน เพื่อใหทราบขอมูลทางบัญชีของบริษ ัท
และแหลงเงินกูของบริษ ัท และผูจัดการฝายบุคคล 1 ทาน เพื่อใหทราบขอมูลคาจางแรงงานและสวัสดิการของบริษัท สวนการเก็บขอมูลทุติยภูมิ ไดจาก
การรวบรวมขอมูล จากเอกสาร หนังสือ วิทยานิพนธ และเว็บไซตข องหนวยงานตางๆ ที่เกี่ยวของ
วิธีการวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหขอมูลเชิงพรรณนา เปนการวิเคราะหความเปนไปไดดานเทคนิค (ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ, 2542) วิเคราะหข อมูลที่รวบรวมมาได ผาน
การเขียนบรรยายแบบมีรูปภาพประกอบ โดยอาศัยเครื่องมือทางสถิติ ไดแก การวัด แนวโนม เขาสูสว นกลาง โดยศึกษาสภาพทั่ว ไปของพื้น ที่ภายใน
โรงงานที่ใชจัดตั้ง โครงการ กระบวนการผลิตเพลาของเครื่อ งอัดอากาศ ตน ทุน ประเภทตางๆ ราคาซื้อ ขายเพลาของบริษัทเค จากผูผ ลิตภายนอก
ผลตอบแทนของโครงการ การเลือกขนาดโครงการ การเลือกเทคโนโลยีที่ใชในการผลิต และการออกแบบวางผังโครงการ
การวิเคราะหขอมูลเชิงปริม าณ เปน การวิเคราะหความเปน ไปไดทางดานการเงิน โดยผูวิจัย เลือกใชเกณฑการตัดสิน ใจแบบปรับคาเงิน ตาม
เวลา มีก ารศึก ษาแบงออกเปน (1) การประมาณการงบกระแสเงิน สด (2) การหาตน ทุน ถัว เฉลี่ย ถว งน้ําหนัก (3) การหามูลคาปจจุบัน สุทธิข อง
[368]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลตอบแทน (4) อัตราผลตอบแทนภายในที่ไมปรับคา (5) อัตราผลตอบแทนภายในที่มีการปรับคาแลว (6) ดัชนีกําไร (7) วิเคราะหความเสี่ย งและความ
ไมแ นนอนโดยการทดสอบคาความแปรเปลี่ยน (Switching Value Test) (ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิร,ิ 2542; หฤทัย มีน ะพัน ธ, 2550; Lin. S.A., 1976; Annie
Koh. and others, 2014; Paul G.Keat. and others, 2014)
ผลการวิจัย
สภาพทั่ว ไปของโรงงานสามของบริษ ัทเค จํากัด
จากการสํารวจสภาพพื้น ที่โรงงานสามของบริษ ัทเค จํากัด มีทั้ง หมด 2 ชั้น มีพื้น ที่ใชส อยรวมเทากับ 10,944 ตารางเมตร ชั้น ละ 5,472
ตารางเมตร โดยแบงเปนพื้นที่จัดตั้งสายการผลิตเทากับ 4,221 ตารางเมตรตอชั้น สําหรับพื้นที่ช ั้นหนึ่ง เปน ที่จัดตั้งสายการผลิต กระบวนการงานกลึง
ปจจุบันมีพื้น ที่ซึ่งไมถ ูกใชประโยชนอยูประมาณ 2,000 ตารางเมตร และสวนพื้นที่ชั้น สอง เปนที่จัดตั้งสายการผลิตกระบวนการงานประกอบ ปจจุบัน มี
พื้น ที่ซึ่งไมถ ูกใชประโยชนอยูประมาณ 2,110 ตารางเมตร
กระบวนการผลิตเพลาของเครื่องอัดอากาศ
กระบวนการผลิตเพลาของเครื่องอัดอากาศ มี 13 ขั้น ตอน ไดแก 1) การรับวัตถุดิบนําเขา (Materials Receiving Process) คือ เหล็ก กลา
ผสมชนิด SCM435 ประเภทแทงกลมยาว 3 เมตร เสนผาศูนยกลาง 20 และ 22 มิลลิเมตร เพื่อตรวจสอบชนิดวัสดุแ ละขนาดใหเปน ไปตามเกณฑที่
กําหนด 2) ขั้นตอนการกลึงขั้น กลาง (Middle Turning Process) เพื่อกลึงตัดแทงเหล็กใหสั้นลงตามความยาวของเพลาทีต่ อ งการและกลึงปอกตามขนาด
คราวๆที่ตองการเชน กัน 3) ขั้นตอนการอบคลายความเคน (Stress-relief Annealing Process) เพื่อปรับโครงสรางภายในของเหล็ก โดยการทําลาย
ความเคน จากการขึ้น รูปเย็น เพื่อลดการคด งอ และลดความเสี่ย งตอการแตกหักระหวางการชุบแข็งผิว 4) ขั้นตอนการการชุบแข็งผิวดวยการเหนี่ยวนํา
ของไฟฟา (Induction Hardening Process) เพื่อเพิ่ม ความแข็งใหกับผิวชิ้นงาน ใหทนทานตอการสึกหรอโดยการใหความรอนผิวชิ้น งานอยางรวดเร็ว
ภายในเวลา 3-5 วินาที ดวยกระแสไฟฟาความถี่สูง จากนั้น ทําใหเย็นตัวดวยการพนละอองน้ํามัน 5) ขั้นตอนการอบคืนตัว (Tempering Process) เพื่อ
ลดความเคน สะสมจากการเย็นตัวอยางรวดเร็ว และเพิ่ม คุณ สมบัติความเหนีย วแกช ิ้น งาน 6) ขั้น ตอนการกลึงปอกขึ้น รูป กานเพลา (Shaft Turning
Process) และ 7) ขั้น ตอนการกลึงปอกขึ้นรูปรองเพลา (Groove Turning Process) เพื่อกลึงกานเพลาและรองเพลาใหไดขนาดที่ตองการ 8) ขั้น ตอน
การเจียระไนกานเพลาแบบไรศูน ย (Center less Grinding Process) เพื่อปรับแตงผิวเพลาใหไดความละเอีย ดตามกําหนด 9) ขั้น ตอนการรีดเกลีย ว
(Thread Rolling Process) เพื่อ ทําเกลีย วภายนอกที่ป ลายเพลา ที่จะใชย ึดติดกับแหวนสลัก (Nut) 10) ขั้น ตอนการลบลางความเปน แมเหล็ก
(Demagnetization Process) เพื่อลบลางสภาพแมเหล็กของเพลาที่เกิด จากการเจีย ระไนผิว 11) ขั้น ตอนการตรวจสอบคุณ ภาพชิ้น งานขั้น สุด ทาย
(Final Inspection) 12) ขั้นตอนการบรรจุ (Packing) และ 13) ขั้น ตอนการจัดสงไปยังสวนงานถัดไป (Delivery)
ความเปนไปไดทางดานเทคนิค
การศึกษาความเปนไปไดดานเทคนิค พบวาการจัดตั้งสายการผลิตเพลาในพื้นที่โรงงานสามของบริษ ัทเค จํากัด จะตองใชพื้น ที่รวมเทากับ
235.36 ตารางเมตร แบงเปนพื้น ที่สวนงานกลึงเทากับ 125.41 ตารางเมตร และพื้นที่สวนงานชุบแข็งผิวเทากับ 109.95 ตารางเมตร ซึ่งบริษัทเคตองการ
กําลังการผลิตเพลารุน G4 และ G5 สูงสุดรวมกันเทากับ 395,356 ชิ้น ตอป หรือ 32,946 ชิ้นตอเดือน หรือ 1,498 ชิ้นตอวัน อางอิง ขอมูลปริม าณการ
สั่งซื้อเครื่องอัดอากาศลวงหนาสูงสุดในปพ.ศ.2563 โดยนํามาคํานวณจํานวนเครื่องจักรที่ใชในการผลิตไดจํานวน 15 เครื่อง คือ เครื่องจัก รการกลึงขั้น
กลาง จํานวน 3 เครื่อง เครื่องจักรชุบแข็งผิวดวยการเหนี่ยวนําของไฟฟาและเครื่องจักรอบคืน ตัวอยางละจํานวน 1 เครื่อง เครื่องจักรการกลึงปอกขึน้ รูป
กานเพลาและรองเพลา จํานวน 7 เครื่อง เครื่องจักรเจียระไนกานเพลาแบบไรศูนย เครื่องจักรรีดเกลียว และเครื่องจักรลบลางความเปนแมเหล็กอยางละ
1 เครื่อง ซึ่งสามารถจัดวางแผนผังการผลิตตามขั้น ตอนในกระบวนการผลิตเพลาไดอยางเหมาะสม
ความเปนไปไดทางดานการเงิน และความสามารถในการรับการเปลี่ยนแปลงของโครงการ
การศึกษาความเปนไปไดดานการเงินของโครงการ แบงการวิเคราะหเปน 2 กรณี คือ กรณีที่ไมข อรับ สิท ธิป ระโยชน จากการสงเสริม การ
ลงทุน และกรณีข อรับสิทธิประโยชน โดยไดรับสิทธิประโยชนทางดานภาษีอากร คือ การยกเวนภาษีเงิน ไดน ิติบุค คลเปน ระยะเวลา 6 ปนับจากที่เริ่ม
[369]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ดําเนิน โครงการ กําหนดอายุโครงการ 7 ป ผลตอบแทนของโครงการไดมาจากตนทุนที่ประหยัดไดจากมูลคาการสั่งซื้อเพลาจากผูผ ลิตภายนอกซึง่ แปรผัน
ตามปริมาณการผลิตเพลาในแตละป โดยโครงการมีตนทุนในการลงทุน เทากับ 77,532,900 บาท สวนตนทุน ในการดําเนินงานตลอดอายุข องโครงการใน
กรณีไมข อรับสิทธิประโยชนเทากับ 117,539,290 บาท และกรณีขอรับสิทธิประโยชนเทากับ 99,182,484 บาท โดยผลการศึกษาโครงการลงทุน จัดตั้ง
สายการผลิตเพลาในกรณีไมข อรับ สิทธิประโยชน มีรายละเอีย ดดัง นี้ (1) มูล คาปจจุบัน สุทธิข องผลตอบแทนเทากับ 20,810,721 บาท (2) อัต รา
ผลตอบแทนภายในโครงการเทากับรอยละ 16.53 (3) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่มีการปรับคาแลวมีเทากับรอยละ 13.95 (4) ดัช นีการทํากําไร
เทากับ 1.27 (5) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นของโครงการซึ่งโครงการสามารถรองรับตอผลตอบแทนลดลงไดม ากที่สุดถึงรอยละ 11.89 สามารถ
รองรับตอผลตอบแทนสุทธิลดลงไดมากที่สุดถึงรอยละ 21.16 สามารถรองรับตอตนทุนในการลงทุน ที่เพิ่ม ขึ้นไดจากเดิม มากที่สุดถึงรอยละ 26.84 และ
สามารถรองรับตอตน ทุนในการดําเนิน งานที่เพิ่มขึ้นไดจากเดิม มากที่สุดถึงรอยละ 27.16 และผลการศึกษาในกรณีขอรับสิทธิประโยชน มีรายละเอียดดังนี้
(1) มูลคาปจจุบันสุทธิข องผลตอบแทนเทากับ 32,676,593 บาท (2) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการเทากับรอยละ 19.79 (3) อัต ราผลตอบแทน
ภายในโครงการที่มีการปรับคาแลวมีเทากับรอยละ 16.01 (4) ดัช นีการทํากําไรเทากับ 1.42 (5) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นของโครงการซึ่งโครงการ
สามารถรองรับตอผลตอบแทนลดลงไดม ากที่สุดถึงรอยละ 18.67 สามารถรองรับตอผลตอบแทนสุทธิลดลงไดม ากที่สุดถึงรอยละ 29.65 สามารถรองรับ
ตอตน ทุน ในการลงทุนที่เพิ่มขึ้นไดจากเดิม มากที่สุดถึงรอยละ 42.15 และสามารถรองรับตอตนทุนในการดําเนิน งานที่เพิ่มขึ้นไดจากเดิมมากที่สดุ ถึงรอย
ละ 50.45
อภิปรายผลการวิจัย
จากการศึกษาการลงทุน จัดตั้งสายการผลิตเพลาของบริษัทเค จํากัด อายุโครงการ 7 ป มีค วามคุม คาในการลงทุน ทั้ง กรณีไมข อรับ สิทธิ
ประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน และกรณีข อรับสิทธิประโยชนในการยกเวนภาษีเงิน ไดนิติบุคคลเปนเวลา 6 ปนับจากที่เริ่มดําเนินโครงการ โดยกรณี
ขอรับสิทธิประโยชนจะไดรับมูลคาปจจุบันสุทธิ (NPV) มากกวากรณีไมขอรับสิทธิประโยชนเทากับ 11,865,872 บาท และกรณีข อรับสิทธิประโยชนจาก
การสงเสริมการลงทุน จะทําใหอัตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR), อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่มีการปรับคาแลว (MIRR) และดัชนีการทํา
กําไร (PI) สูงกวากรณีไมขอรับสิทธิประโยชน สอดคลองกับงานวิจัย ของภัทรพงศ วงศสุวัฒน (2558) ที่ศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโรงงานแปรรูป
ไมย างพาราในจังหวัดบุรีรัม ย อายุโครงการ 10 ป ซึ่งผลการศึกษาชี้ใหเห็น วากรณีข อรับสิทธิประโยชนในการยกเวนภาษีเงิน ไดน ิติบุคคลเปน เวลา 8 ป
และลดหยอนภาษีเงินไดน ิติบุคคลสําหรับกําไรสุทธิ ที่ไดจากการลงทุน ในอัตรารอยละ 50 ของอัตราปกติ เปน ระยะเวลา 5 ป นับจากวัน ที่พน กําหนด
ระยะเวลาการยกเวน ภาษีเงิน ไดนิติบุคคล มีความคุม คาในการลงทุน มากกวากรณีไมข อรับสิทธิประโยชน โดยพิจารณาจากหลักเกณฑการตัดสินใจลงทุน
ทั้ง NPV, IRR, MIRR และ PI ของกรณีข อรับสิทธิประโยชนม ีคามากกวากรณีไมข อรับสิทธิประโยชน
แตมีข อยกเวนในบางกรณีที่แ มโครงการลงทุนจะขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน และไดรับสิทธิประโยชนอนื่ แตผลการศึกษา
ชี้ใหเห็นวาไมคุมคาในการลงทุน ไดแก งานวิจัย ของดวงใจ จีน านุรักษ (2557) ที่ศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโรงไฟฟาชีวมวลจากหญาเนเปยรปาก
ชอง 1 อําเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี อายุโครงการ 26 ป โดยไดรับการยกเวนภาษีเงิน ไดนิติบุคคลเปนเวลา 7 ปนับจากที่เริ่มดําเนิน โครงการ อีกทั้ง
ไดรับอัตราสวนเพิ่มราคารับซื้อไฟฟา (Adder) 0.50 บาทตอกิโลวัตตชั่วโมง เปน ระยะเวลา 7 ป ตามมติคณะกรรมการนโยบายพลังงานแหงชาติ ชีใ้ หเห็น
ไดวาแมโครงการลงทุนโรงไฟฟาชีวมวลเปนโครงการที่รัฐบาลสนับสนุน เนื่องจากตองการกระตุน ใหใชพลังงานหมุนเวียนในประเทศไทย แตการสนับสนุน
ดวยวิธีการขางตน ยังไมเพีย งพอใหโครงการคุมคาในการลงทุน ได ดังนั้น โครงการที่ตองใชเงินลงทุนสูง ควรประเมิน ความคุม คากอนตัดสินใจลงทุนทุกครัง้
แมจะไดรับการสนับสนุนสิทธิประโยชนจากรัฐบาลก็ตาม
อุปสรรคของโครงการที่ขอรับสิทธิประโยชน คือโครงการจะตองปฎิบัติตามเงื่อนไขการสงเสริมการลงทุนอยางเครงครัด ทั้ง เรื่องระยะเวลา
และการดําเนิน การผลิตจริงดวยเครื่องจักรใหม เพื่อจําหนายผลิตภัณ ฑแ กลูกคาในรอบปบัญ ชีที่ประสงคจะใชสิทธินั้น โดยสํานัก งานคณะกรรมการ
สงเสริมการลงทุน จะเขามาตรวจสอบตามแนวทางดังนี้ 1) ตรวจสอบการลงทุน เครื่องจักรใหมจริง โดยไมไดนําเครื่องจักรเดิมมาใชผลิตตามบัตรสงเสริม
ใหม 2) ตรวจสอบปริมาณการผลิตของเครื่อ งจักรแตละเครื่อ งตามบัตรสง เสริม แตละฉบับ และเปรีย บเทีย บกับกําลังผลิต ที่ระบุในบัต รสง เสริม 3)
ตรวจสอบปริม าณการจําหนายและมูลคาการจําหนาย วาเปนไปตามเงื่อนไขของบัตรสงเสริม และไมเกินกวาสิทธิที่ไดรับ จะเห็น ไดวารายละเอีย ดการ
ตรวจสอบจะเขมงวดมาก ดังนั้นเจาของโครงการ ตองพิจารณาขีดความสามารถของตนเองวาสามารถปฏิบัติตามเงื่อนไขการขอรับสิทธิประโยชนได กอน
ตัดสิน ใจขอรับการสงเสริม การลงทุน
[370]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
นอกจากนี้การศึกษาการลงทุนจัดตั้งสายการผลิตเพลาของบริษัท เค จํากัด ซึ่ง เปน การปรับปรุง สายการผลิตโดยการเลือ กใชเครื่อ งจักรที่
ทัน สมัยในการผลิตทุกขั้นตอน จะมีความคุม คาทางดานการเงินแลว ยังชวยลดความสูญ เสียแฝงจากการจางบุคคลภายนอกผลิตชิ้น สวน ทั้งในดานการ
ควบคุมคุณภาพชิ้นสวน และการประหยัดเวลาจากการขนสง อีกทั้งเปนการลดความสูญ เปลาจากพื้นที่ซึ่งไมถูกใชประโยชนในโรงงานอีกดวย สอดคลอง
กับงานวิจัยของณัฐพงศ ลิมปพานิช กุล (2558) ที่ศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุนปรับปรุงสายการผลิต ยอ ยในการประกอบลอและยางรถยนตข อง
บริษัท เอเอฟ จํากัด โดยเลือกดําเนินการผลิตเอง โดยใชเครื่องจักรที่ทันสมัยทั้งหมดไมวาจางบุคคลภายนอกผลิต ผลการศึกษาชี้ใหเห็น วานอกจาก
โครงการจะมีความคุมคาทางดานการเงินแลว ยังสงผลดีตอการบริหารจัดการสายการผลิต กลาวคือ การใชสายการผลิตเดีย วชวยลดความซับซอนในการ
ผลิต สายการผลิตทํางานไดอยางตอเนื่อง ไมตองหยุดรอคอยการยกลอและยางรถยนตที่สงเขามาจากภายนอก นอกจากนี้ยังสอดคลองกับงานวิจัยของ
จันทรพิม พ สมพงษ (2554) วิจัย เรื่องวิเคราะหความเปน ไปไดในการลงทุนปรับปรุงกระบวนการผลิตและลดตน ทุนการผลิตดวยระบบการผลิต แบบโต
โยตาของบริษัทผลิตชิ้น สวนรถยนตในนิคมอุตสาหกกรรมอีสเทิรนซีบอรด จังหวัดระยอง และสิทธา วิทยพัน ธ (2558) วิจัย เรื่องการศึกษาความเปนไปได
ในการลงทุน แขนกลอัตโนมัติในสายการผลิตฝาถังน้ํามัน เชื้อเพลิงของบริษัท พีพี (ประเทศไทย) จํากัด ในนิคมอมตะนคร จังหวัดชลบุรี โดยงานวิจยั ของ
ทั้ง 2 ทาน เปน การปรับปรุงสายการผลิตเดิม ดวยการนําเทคโนโลยีแ ละเครื่องจักรที่ทันสมัย มีความแมนยําสูงมาปรับใชในกระบวนการผลิตใหเหมาะสม
ทดแทนการใชแรงงานคนในบางสว น นอกจากจะมีความคุม คาทางการเงิน แลว ยัง ชว ยเพิ่ม ประสิท ธิภ าพการผลิต ลดป ญ หาชิ้น งานไมเปน ไปตาม
มาตรฐาน และลดเวลาในการผลิต สงผลดีตอการบริหารจัดการการผลิต
ขอเสนอแนะ
1. บริษัทเค จํากัดควรเลือกลงทุน ในโครงการจัดตั้งสายการผลิตเพลา โดยการขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน โดยไดรบั ยกเวน
ภาษีเงินไดน ิติบุคคลสําหรับกําไรสุทธิเปน เวลา 6 ป ซึ่งจะทําใหบริษ ัทเค ไดรับผลตอบแทนสุทธิจากโครงการมากกวากรณีไมข อรับสิทธิประโยชน
2. จากการศึกษาคาความแปรเปลี่ย นของโครงการ พบวาตนทุนการดําเนินงานของโครงการกรณีข อรับ สิทธิประโยชนจากการสงเสริม การ
ลงทุน (PVOC) สามารถเพิ่มขึ้นไดม ากสุดเทากับรอยละ 50.45 โดยที่โครงการยังมีกําไรจากการดําเนินธุรกิจ ดังนั้น โครงการจึงมีความเสี่ยงอยูใ นระดับต่าํ
แมจะเปน กรณีไมขอรับสิทธิประโยชนซึ่งมีม ูลคาต่ํากวา แตโครงการก็ย ังนาลงทุนอยู
3. เนื่องจากการยื่นขอรับสิทธิประโยชนจากสํานักงานคณะกรรมการสงเสริม การลงทุน ซึ่ง เปน หนวยงานราชการ มักมีค วามลาชาในการ
ดําเนิน งาน ดังนั้น บริษัทเค จึงควรเตรีย มหลักฐานและขอมูลตางๆที่จะใชประกอบการขอรับสิทธิประโยชนใหพรอมกอนการยื่นขออนุมัติ
เอกสารอางอิง
การค าไทย. 2558. “มู ล ค าการส ง ออกรถยนต อุ ป กรณ แ ละส ว นประกอบ” (Online). http://www.ops3.moc.go.th/infor/menucom
th/stru1_export/export_topn_re/report.asp, 6 ตุลาคม 2558.
จันทรพิม พ สมพงษ. 2554. วิเคราะหความเปนไปไดในการลงทุนปรับปรุงกระบวนการผลิตและลดตน ทุนการผลิตดวยระบบการผลิตแบบโตโยตา
ของบริษ ัทผลิตชิ้น สว นรถยนตในนิคมอุต สาหกกรรมอีส เทิรน ซีบ อรด จัง หวัดระยอง. วิท ยานิพ นธเศรษฐศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขา
เศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ณัฐพงศ ลิม ปพานิชกุล. 2558. ศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปรับปรุงสายการผลิตยอยในการประกอบลอ และยางรถยนตข องบริษัท เอเอฟ
จํากัด. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
ดวงใจ จีนานุรักษ. 2557. การศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุนโรงไฟฟาชีวมวลจากหญาเนเปยรปากชอ ง 1 อําเภอมวกเหล็ก จัง หวัด สระบุรี.
วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
บริษัท เค จํากัด. 2558. ฝายวิศวกรรม. นิคมอุตสาหกรรมอมตะนคร อําเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี.
บริษัท เค จํากัด. 2558. ฝายควบคุมคุณภาพ. นิคมอุตสาหกรรมอมตะนคร อําเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี.
ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ. 2542. การวางแผนและการวิเคราะหโครงการ. กรุงเทพมหานคร: ซีเอ็ดยูเคชั่น .
[371]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ภัทรพงศ วงศสุวัฒน. 2558. การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุน โรงงานแปรรูปไมยางพาราในจังหวัดบุรีรัมย. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
สิทธา วิทยพันธ. 2558. การศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุนแขนกลอัตโนมัติในสายการผลิตฝาถังน้ํามันเชื้อ เพลิงของบริษ ัท พีพี (ประเทศไทย)
จํากัด ในนิคมอมตะนคร จังหวัดชลบุร.ี วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
หฤทัย มีนะพัน ธุ. 2550. หลักการวิเคราะหโครงการ: ทฤษฎีแ ละวิธีปฏิบัติเพื่อศึกษาความเปนไปไดของโครงการ. กรุงเทพมหานคร: เท็กซ แอนด เจอร
นัล พับลิเคชั่น.
Annie Koh, Ser-Keng Ang, Micheal C. Ehrhahardt and Eugene F. Brigham. 2014. Financial Management: Theory and Pratice, An
Asia Edition. Singapore: Cengage Learning Asia Pte Ltd.
Lin, S. A. 1976. “The modified internal rate of return and investment criterion.” The Engineering Economist 21 (4): 237-247.
Paul G.Keat, Philip K. Y. Young, Stephen E. Erfle. 2014. Managerial Economics: Economic Tool for Today's Decision Makers.
England: Pearson Education Limited.
[372]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปรับปรุงกระบวนการผลิตชิ้นสวนยานยนตของ
บริษัท เอ จํากัด จังหวัดระยอง
A Feasibility Study of the Investment on Automotive Parts Production Process
Improvement of A Company Limited Rayong Province
*
**
***
อมรรัตน หนูโยม , ดร.พิษณุวัฒน ทวีวัฒน และ ดร.ฆนัทนันท ทวีวัฒน
Amornrat Hnuyome, Dr.Bhisanuwat Thaweewat and Dr.Kanatnan Thaweewat
บทคัดยอ
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปรับปรุงกระบวนการผลิตชิ้นสวนยานยนตของบริษัท เอ จํากัด จังหวัดระยองมีวตั ถุประสงคการศึกษาเพือ่ (1)
สํารวจสภาพทั่วไปของกระบวนการผลิตชิ้นสวนยานยนตของบริษัท เอ จํากัดและศึกษาความเปนไปไดทางดานเทคนิคของเครือ่ งจักรทีใ่ ชในการผลิตชิน้ สวนยาน
ยนตขนาดใหญทดแทนเครื่องจักรในสายการผลิต อี (2) วิเคราะหความเปนไปไดทางดานการเงิน การศึกษาใชขอ มูลปฐมภูมจิ ากการสังเกตแบบมีสว นรวมและการ
สัมภาษณแบบเจาะลึกสวนขอมูลทุติยภูมิไดจากการคนควา รวบรวมเอกสารทางวิชาการที่เกี่ยวของ ขอมูลที่ไดน ํามาใชวิเคราะหเชิงพรรณนาและวิเคราะหเชิง
ปริมาณ เครื่องมือทางการเงินที่ใชในการวิเคราะห ไดแก มูลคาปจจุบันสุทธิ, อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ, อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการทีม่ กี าร
ปรับคาแลว, ดัชนีความสามารถในการทํากําไร และการทดสอบคาความแปรเปลี่ยนผลการศึกษาสภาพทั่วไปและความเปนไปไดทางดานเทคนิค พบวาเพือ่ ความ
เหมาะสมในการผลิตชิ้นสวนยานยนตขนาดใหญที่ทางบริษ ัท เอ จํากัด ไดรับการทาบทามจากบริษ ัท ออโตอัลลายแอนซ (ประเทศไทย) จํากัด ทางบริษทั เอ จํากัด
ควรเปลี่ยนเครื่องปมขึ้นรูปแบบชิ้นงานเคลื่อนที่ในสายการผลิต อี ใหเปนเครื่องปมขึ้นรูปแบบเรียงตามกันซึ่งประกอบดวย เครื่องปมขึ้นรูปแรงกด 1200 ตัน,
1000 ตัน และ 800 ตัน จํานวน 2 เครื่อง โดยมีแขนกลอัตโนมัติจํานวน 6 ตัว ทําการสงตอชิ้นสวนยานยนตระหวางกระบวนการผลิต ผลการศึกษาทางดาน
การเงินพบวาที่อายุโครงการ 20 ป ในกรณีที่ไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุนและกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน จะไดอตั รา
คิดลดที่รอยละ 6.73 และ 7.26 โครงการมีความคุมคาในการลงทุนเพราะมีม ูลคาปจจุบัน (NPV) เทากับ 35,835,395 บาท และ 44,803,481 บาท อัตรา
ผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR) เทากับรอยละ 8.33 และ 9.33 อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่ม ีการปรับคาแลว (MIRR) เทากับรอยละ 7.48 และ 8.19
ดัชนีกําไร (PI) เทากับ 1.16 และ 1.20 สวนการทดสอบคาความแปรเปลี่ยนพบวาผลตอบแทนลดลงไดม ากที่สุดเทากับรอยละ 9.49 และ 12.46 ตน ทุนรวม
สามารถเพิ่มขึ้นไดมากที่สุดรอยละ 10.48 และ 14.23 ตนทุนในการลงทุนสามารถเพิ่มขึ้นไดมากที่สุดรอยละ 15.68 และ 19.61 ตนทุนในการดําเนินงานสามารถ
เพิ่มขึ้นไดมากที่สุดรอยละ 31.62 และ 51.90 ตามลําดับ
คําสําคัญ: การศึกษาความเปนไปได, ปรับปรุงกระบวนการ, ชิน้ สวนยานยนต
Abstract
This research purports to, firstly, survey the general automotive part production process of A Company Limited and perform
technical of machine for large automotive part production in line. Secondly, the study attempts to perform financial feasibility investigation
and test the ability to sustain change of investment on process improvement automotive part of A Company Limited. The study utilizes
primary data collected from participatory observations and in-depth interviews together with secondary data obtained from thesis and
*
คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email:
[email protected]
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
***
ภาควิชาเศรษฐศาสตรประยุกต คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
**
[373]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
academic papers. Both types of data are analysed using Net Present Value (NPV), Internal Rate of Return (IRR), Modified IRR (MIRR),
Profitability Index (PI), and Switching Value Test (SVT). The research findings vis-a-vis the suitability in large automotive parts production is
spotted by the Auto Alliance (Thailand) Company Limited. Ultimately, it reveals that it would be possible and suitable for the A Company
to change Transfer Press in E line to Tandem press line composed of 4 press machine are 1200 ton, 1000 ton and 800 ton respectively for
2 units, of which shall be employed together with robot for 6 units for forward automotive parts during the production process. Considering
the financial results with non-BOI case under project life cycle of 20 years and the WACC as discounted rate of 6.73 percent, the project is
accordingly worth investing, determining upon the following figures, of which represent NPV equals 35,835,395 Baht, IRR at 8.33 percent,
MIRR at 7.48 percent, and PI values at 1.16. The SVT indicates that the benefits could be brought down by 9.49 percent, the total cost
could be risen up by 10.48 percent, the investment cost could be decreased by 15.68 percent, and the operating cost could be lessen by
31.62 percent. In BOI case with the same project life cycle, WACC represents the discounted rate of 7.26 percent, NPV at 44,803,481 Baht,
IRR at 9.33 percent, MIRR equals 8.19 percent, and PI values of 1.20. Ultimately, the SVT reveals that the benefits could be struck down by
12.46 percent, whist the total cost, the investment cost and the operating cost could be lowered down by 14.23, 19.61 and 51.90 percent
respectively.
Keywords: Feasibility Study, Process Improvement, Automotive Part
บทนํา
อุตสาหกรรมยานยนตน ับเปน อุตสาหกรรมหลักที่มีความสําคัญ ในการสรางรายได การจางงาน การเพิ่ม มูลคาทางการคาและอัตราการเติบโต
ทางเศรษฐกิจของประเทศไทยไดอยางตอเนื่อง การเติบโตของอุตสาหกรรมยานยนตเกิดจากปจจัยหลายอยาง อาทิเชนอุปสงคทั้งภายในและภายนอก
ประเทศ อัตราภาษี วัตถุดิบ ทําเลที่ตั้งของภาคการผลิต การขนสง และคาจางแรงงาน รวมทั้งนโยบายของภาครัฐ ปจจัยเหลานีช้ ว ยสนับสนุนและผลักดัน
ใหอุตสาหกรรมยานยนตข องประเทศไทยมีความโดดเดนขึ้นมา โดยในป พ.ศ.2557 ประเทศไทยมีปริม าณการผลิตรถยนตมากเปนอันดับที่ 12 ของโลก
และเปนอันดับที่ 1 ของภูม ิภาคเอเชีย ตะวัน ออกเฉีย งใต (สํานักวิจัย ธุรกิจ, 2558)
การเติบโตของอุตสาหกรรมยานยนตทําใหอุตสาหกรรมยานยนตมีความตองการใชชิ้นสวนยานยนตเพิม่ มากขึน้ อุตสาหกรรมผลิตชิ้นสวนยาน
ยนตจึงเติบโตตามไปดวยนอกจากนั้นอุตสาหกรรมผลิตชิ้น สวนยานยนตย ังไดรับการสนับสนุน จากรัฐบาลเพื่อ ใหสามารถแขงขัน ในตลาดโลกได โดย
รัฐบาลมีนโยบายผลักดันใหไทยเปน ฐานผลิตชิ้นสวนยานยนตที่ไดม าตรฐาน และการเปดเสรีการคาระดับทวิภาคีข องภาครัฐที่มีม ากขึ้น มีการเจรจาเปด
เสรีการคากับประเทศจีน อินเดีย และออสเตรเลีย ซึ่งเปนตลาดขนาดใหญเพื่อ ทยอยลดภาษีนําเขาสิน คาประเภทชิ้น สวนยานยนตจากประเทศไทย
เพื่อใหชิ้น สวนยานยนตของประเทศไทยมีโอกาสขยายตัวในตลาดดังกลาวเพิ่มขึ้น (ธนาคารโลก, 2553)
อุตสาหกรรมผลิตยานยนตและอุตสาหกรรมผลิตชิ้นสวนยานยนตม ีความสัม พันธระหวางกัน โดยโครงสรางของอุตสาหกรรมยานยนตน ั้น
ประกอบดวยกลุม ผูประกอบยานยนตและผูผลิตชิ้นสวนยานยนตที่สามารถจําแนกตามโครงสรางการผลิตและลําดับขัน้ ตอนการผลิต ไดแกผจู ดั หาวัตถุดบิ
ลําดับที่ 1 หรือผูผลิตชิ้น สวนลําดับที่ 1 (First tier) เปน ผูผลิต ชิ้น สวนประเภทอุป กรณปอ นโรงงานประกอบรถยนตโดยตรง (Original Equipment
Market: OEM)สวนในกลุม ผลิตชิ้น สวนยานยนตลําดับที่ 2 (Second Tier) เปน ผูผลิตชิ้นสวนยอยหรือจัดหาวัตถุดิบเพื่อสงใหแกผูผลิตชิ้นสวนลําดับ 1
ผูผลิตชิ้น สวนลําดับ 3 (Third Tier) เปนผูผลิตหรือจัดหาวัตถุดิบสงใหแกผูผลิตชิ้น สวนลําดับ 1 หรือ 2 (Replacement Equipment Manufacturer:
REM) (สถาบัน ยานยนต,2557)
บริษัท เอ จํากัด เปน หนึ่งในผูดําเนิน ธุรกิจผลิตชิ้นสวนยานยนตในลําดับที่ 1 (First Tier) กอตั้งขึ้น เมื่อปพ.ศ.2546 ตั้งอยูในนิคมอุตสาหกรรม
อีสเทิรนซีบอรด จังหวัดระยอง การผลิตชิ้นสวนยานยนตข องบริษัท เอ จํากัดจะเปน การขึ้น รูปโลหะแผน ประเภทกลุม ตัวถัง (Body) ไดแ ก ชิ้น สว น
ประกอบฝาปดถังน้ํามัน , ชิ้นสวนประกอบปกนก, ชิ้น สวนประกอบแผนเหล็กกันฝุนจานเบรค และชิ้นสวนประกอบแผน เหล็กยึดแผนปายทะเบียน เปน
ตน ซึ่งชิ้น สวนประกอบเหลานี้ถือเปนชิ้น สวนที่มีข นาดเล็กเมื่อเทียบกับชิ้นสวนยานยนตประเภทกลุม ตัวถังทั้งหมดจากสภาพการแขงขันในอุตสาหกรรม
ผลิตชิ้นสวนยานยนตจังหวัดระยองพบวามีผูผลิตชิ้น สวนยานยนตในลําดับที่ 1 จํานวน 41 ราย แตมีคูแขงขันทางตรงของบริษ ัท เอ จํากัด เนือ่ งจากผลิต
[374]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ชิ้น สวนกลุม ตัวถัง (Body) เหมือนกันประมาณ 10 ราย หรือคิดเปน รอยละ 24 ของผูผลิตชิ้นสวนลําดับที่ 1 ทั้งหมดในจังหวัดระยองสภาพการแขงขันใน
การเปนผูผลิตชิ้นสวนลําดับที่ 1 โดยทั่วไปนั้นมีการแขงขัน สูง เนื่องจากมีขอกําหนดของบริษ ัทผลิตยานยนตจํานวนมากซึ่งผูผลิตชิ้นสวนจะตองปฏิบัติ
ตาม ดังนั้นผูผลิตชิ้น สวนยานยนตทุกรายตองเรงพัฒนาศักยภาพของตนขึ้น เพื่อใหเปนที่ยอมรับของผูผลิตยานยนตแ มวาจะมีขอกําหนดจํานวนมากที่
ผูผลิตชิ้น สวนยานยนตจะตองปฏิบัติก็ตาม แตบริษัท เอ จํากัดก็ยังสามารถดําเนิน กิจการไดตรงตามขอกําหนดจนทําใหลูกคาหลัก คือ บริษัท ออโตอัล
ลายแอนซ (ประเทศไทย) จํากัด จึงเสนอใหบริษ ัท เอ จํากัดผลิตชิ้นสวนยานยนตในสวนอื่น ๆของยานยนตเพิ่มเติม โดยเฉพาะชิ้นสวนยานยนตที่มีข นาด
ใหญข ึ้น ไดแ ก ชิ้น สวนประกอบกันชนรถยนต, ชิ้น สวนประกอบแผงกั้นเครื่องยนต, ชิ้นสวนประกอบซุมลอและชิ้นสวนประกอบพื้นหองโดยสารรถยนต
เนื่องจากในปจจุบันบริษ ัทที่ทําการผลิตชิ้นสวนเหลานี้ไมสามารถผลิตชิ้นสวนใหตรงตามมาตรฐานและเวลาที่บริษ ัท ออโตอัลลายแอนซ (ประเทศไทย)
จํากัดกําหนดได แตเทคโนโลยีและประสิทธิภาพของเครื่องจักรที่บริษัท เอ จํากัดมีอยูในปจจุบันไมเอื้ออํานวย เพราะการผลิตชิน้ สวนยานยนตขนาดใหญ
จะตองใชเครื่องจักรที่ใหแรงกดสูงถึง 1200 ตัน เพื่อใหไดความลึกและความละเอีย ดของชิ้น งานที่เหมาะสมซึ่งบริษ ัทยังไมม ีเครื่องจักรที่เหมาะสมในการ
ผลิตชิ้นสวนเหลานี้
บริษัท เอ จํากัดมีสายการผลิตจํานวน 6 สายการผลิต ไดแ ก สายการผลิต เอ บี ซี ดี อี และ เอฟมีเพีย งสายการผลิต อี ที่เปนเครื่องจักรที่ให
แรงกดสูงที่สุดถึง 1700 ตัน แตดวยลักษณะของเครื่องจักรที่เปน แบบเครื่องกดปม ขึ้น รูปแบบชิ้น งานเคลื่อนที่ (Transfer Press)ทําใหม ีขอจํากัดในเรื่อง
ของขนาดแมพิมพเพราะการผลิตชิ้นสวนขนาดใหญตองใชแมพิม พที่ม ีขนาดใหญน อกจากนั้น เครื่องจักรในสายการผลิต อี ยังเปนเครือ่ งจักรทีม่ อี ายุการใช
งานที่ย าวนานทําใหเกิดการชํารุดและตองซอมแซมอยูบอยครั้งซึ่งคาใชจายในการซอมแซมเครื่องจักรสายการผลิต อี มีคาใชจายที่สูง ทําใหกระทบตอ
ตน ทุน การผลิตสูงขึ้น และสงผลไปยังกําไรของบริษ ัทที่ลดลงเปนอยางมากบริษัท เอ จํากัดจึงหยุดการผลิตในสายการผลิต อีเพื่อหลีกเลี่ยงการซอมแซม
เครื่องจักร
จากสาเหตุดังกลาว ทําใหบริษ ัท เอ จํากัดมีความตองการศึกษาความเปนไปไดในการเปลี่ยนเครื่องจักรเพื่อปรับปรุงกระบวนการผลิตชิน้ สวน
ยานยนต โดยการนําเครื่องจักรจํานวน 4 เครื่องที่มีแ รงกด 1200 ตัน , 1000 ตัน , 800 ตัน และ 800 ตัน ตามลําดับ เพื่อดําเนินการผลิตแบบเรียงตามกัน
(Tandem Press Line) และใหเหมาะสมกับกระบวนการผลิตชิ้นสวนที่ม ีขนาดใหญซึ่งจะใหความแมน ยําสูงและมีความยืด หยุน ในการผลิต ชิ้น สว นได
ดีกวา เขามาติดตั้งแทนเครื่องจักรเดิมในสายการผลิต อี ที่ชํารุด เพื่อใหบริษ ัทไมเสียโอกาสในการรับผลิตชิ้น สวนที่มีขนาดใหญต ามความตองการของ
ลูกคาและเพื่อการพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตพรอมทั้งยกระดับคุณภาพการผลิตใหสูงขึ้น
ขอบเขตการวิจัย
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปรับปรุงกระบวนการผลิตชิ้น สวนยานยนตข องบริษัท เอ จํากัด จังหวัดระยองเปน การวิเคราะหตนทุน
และผลตอบแทนที่จะไดรับจากการนําเครื่องจักรใหมมาใชในการดําเนินการผลิต โดยจะทําการวิเคราะหความเปนไปไดข องโครงการ 2 ดานคือ วิเคราะห
ดานเทคนิคและดานการเงิน กําหนดอายุโครงการเทากับ 20 ป โดยพิจารณาจากอายุของเครื่องจักรเปนเกณฑ ระยะเวลาในการดําเนิน การศึก ษาและ
รวบรวมขอมูลของการศึกษาครั้งนี้ดําเนิน การระหวางเดือนกัน ยายน พ.ศ.2558 ถึงเดือนกุม ภาพันธ พ.ศ.2559
วิธีการวิจัย
วิธีเก็บรวบรวมขอมูล
การศึกษาขอมูลปฐมภูม ิใชการสังเกตแบบมีสวนรวมและการสัม ภาษณแบบเจาะลึก จากวิศวกรผูชํานาญงาน และหัวหนางานที่เกี่ย วของใน
สวนตางๆของบริษัท เอ จํากัด เพื่อใหไดข อมูลที่เกี่ยวของกับกระบวนการผลิตชิ้นสวนยานยนต และทําการสัมภาษณตัวแทนจําหนายเพื่อใหทราบราคา
รูปแบบ และลักษณะทั่วไปของเครื่องจักรใหม สวนขอมูลทุติย ภูมิไดจากการศึกษา คนควา รวบรวมจากงานวิทยานิพนธ และเอกสารทางวิชาการตางๆที่
เกี่ย วของ
[375]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วิธีการวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหข อมูลเชิง พรรณนา (Descriptive Analysis) เปน การวิเคราะหค วามเปน ไปไดทางเทคนิค (ประสิท ธิ์ ตงยิ่ง ศิริ, 2542; ชูช ีพ
พิพัฒนศิถี, 2544)โดยอธิบายถึงกระบวนการผลิตชิ้น สวนยานยนตแ ละลักษณะและรูปแบบที่เหมาะสมของเครื่องจักรที่ใชในการผลิตชิ้นสวนยานยนต
ขนาดใหญ
การวิเคราะหเชิงปริม าณ (Quantitative Analysis) จะใชการวิเคราะหขอมูลโดยอาศัยเครื่องมือทางดานการเงิน มาใชวิเคราะหไดแ กม ูลคา
ปจจุบันสุทธิ (NPV), อัตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR), อัตราผลตอบแทนภายในที่ม ีการปรับคาแลว (MIRR) และดัช นีกําไร (PI) โดยมีหลักเกณฑ
ตัดสิน ใจในการลงทุน คือ คา NPV ตอ งมีคามากกวาหรือเทากับศูน ย คา IRR และ MIRR ตองมีคามากกวาหรือ เทากับ WACC และคา PI ตองมีคา
มากกวาหรือเทากับ หนึ่ง จึง จะตัด สิน ใจลงทุน ในโครงการดังกลาว และใชก ารทดสอบคาความแปรเปลี่ย น(Switching Value Test)เพื่อ ทดสอบ
ความสามารถในการพิจารณาวาตัวแปรที่สําคัญ จะเปลี่ย นแปลงเพิ่ม ขึ้น หรือลดลงไดมากที่สุดเทาไร โดยที่โครงการยังสามารถยอมรับไดในระดับต่าํ ทีส่ ดุ
(ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ, 2542; หฤทัย มีนะพันธ, 2550)
ผลการวิจัย
สภาพและลักษณะทัว่ ไปของโครงการและความเปน ไปไดดานเทคนิค
กระบวนการผลิตชิ้น สวนยานยนตข องบริษัท เอ จํากัดประกอบดวย 4 กระบวนการหลักเริ่มจากการรับวัตถุดบิ ประเภทแผนโลหะทีส่ งั่ ซือ้ จาก
ภายนอกเขามารอไวที่จุดพักวัตถุดิบเพื่อรอเขาสูกระบวนการผลิต ซึ่งแผน โลหะจะมีข นาด รูปราง และความหนาที่แตกตางกัน ขึ้น อยูกับรูปแบบชิ้น สวน
ยานยนตที่จะทําการผลิต หลังจากนั้นจะนําแผนโลหะที่จะทําการผลิตเขาสูกระบวนการที่สอง ไดแกการปมขึ้นรูปชิน้ สวนยานยนต กระบวนการปม ขึน้ รูป
ชิ้น สวนยานยนตเปน การเปนการใชกําลังทางกลไกไปกระแทก ตัดเฉือนโลหะ(ชิ้นงาน) ใหข าดออกจากกัน หรือใหเปน รูปรางหรือ รูป ทรงตางๆตามแบบ
แมพิม พที่กําหนด โดยกระบวนการขึ้น รูปชิ้น สวนยานยนตของบริษ ัท เอ จํากัด ประกอบดวย 6 สายการผลิต คือ เอ บี ซี ดี อี และ เอฟ สายการผลิต อี
เปน สายการผลิตแรกและเปน สายการผลิตเดีย วที่ใชเครื่องปม ขึ้น รูปชิ้นงานเคลื่อนที่ที่ม ีแรงกดมากที่สุด คือ 1700 ตัน สวนอีก 5 สายการผลิตใชเครือ่ งปม
ขึ้น รูปแบบเรีย งตามกัน การขึ้นรูปชิ้นสวนยานยนตสามารถแบงออกไดเปน 4 ขั้นตอนหลัก ไดแก การตัดรูป เปนการนําแผนโลหะมาทําการตัดเปนรูปราง
คราวๆ, การขึ้น รูป เปนการนําแผนโลหะที่ผานการตัดเปนรูปรางที่ตองการแลวมาขึ้นรูปเปนรูปรางที่ตองการ, การตัดขอบ เปน การนําแผน โลหะที่ข ึ้นรูป
แลวไปตัดขอบใหไดตามขนาดที่ตองการ และการเจาะรู เปนการนําแผนโลหะที่ตัดขอบแลวมาทําการเจาะรู เมื่อผานกระบวนปม ขึน้ รูปแลวจะนําชิน้ สวน
ไปเขากระบวนการประกอบเพื่อใหออกมาเปนชิ้นสวนยานยนตที่สมบูรณเปนขั้นตอนที่สาม จากนั้น เปนกระบวนการสุดทายของการตรวจสอบคุณภาพ
กอนนําไปจัดเก็บเพื่อรอสงมอบใหลูกคาตอไป
เนื่องจากบริษัท เอ จํากัด ไดรับการทาบทามใหผลิตชิ้นสวนยานยนตข นาดใหญที่ตองใชแรงกด 1200 ตันเพิ่ม เติมจากการผลิตชิ้น สวนขนาด
เล็ก ซึ่งบริษ ัท เอ จํากัดไดรับคําสั่งซื้อเพิ่ม ขึ้น อยางตอเนื่องมาโดยตลอด ทางบริษัทมีเพีย งสายการผลิต อี ที่เครื่องจักรมีแ รงกดถึง 1700 ตัน แตก็เปน
เครื่องจักรแบบเครื่องปมขึ้นรูปชิ้นงานเคลื่อนที่ ซึ่งใชเครื่องจักรตัวเดีย วในทุกขั้นตอน จึงมีขอจํากัดเรื่องขนาดของแมพิมพ ไมสามารถผลิตชิน้ สวนขนาด
ใหญได อีกทั้งเครื่องจักรเครื่องนี้ใชงานมาเปน เวลา 34 ปแ ลว จึง เสื่อมสภาพลง เกิด การชํารุดและซอ มแซมอยูบอยครั้ง ทําใหตน ทุน การผลิตสูงขึ้น
นอกจากนี้ช ิ้นงานเสีย จากสายการผลิต อีในชวง 5 ปที่ผานมาเพิ่มสูงขึ้นถึง 3 เทาจากรอยละ 2.03 ในป พ.ศ.2553 เปน รอยละ 7.47 ในป พ.ศ.2557
บริษัท เอ จํากัดจึงตองการปรับปรุงกระบวนการผลิตดวยการเปลี่ย นเครื่องจักรในสายการผลิต อี เปน เครื่องปม ขึ้น รูปแบบเรีย งตามกัน ผลการศึกษา
ทางดานเทคนิคภายใตคําสั่งซื้อที่บริษัท เอ จํากัดไดรับทาบทามไว สรุปไดวาบริษัท เอ จํากัดควรทําการปรับปรุงกระบวนการผลิตชิ้น สว นยานยนตใน
สายการผลิต อีใหเปนสายการผลิตที่ใชเครื่องปมขึ้นรูปแบบเรียงตามกัน (Tandem Press Line) ประกอบดวยเครื่อ งปม ขึ้น รูปสายการผลิต 4 เครื่อง
ทํางานตอเนื่องกัน เชนเดีย วกับสายการผลิตอื่น โดยเครื่องปม ขึ้น รูปที่บริษ ัท เอ จํากัดเลือกใช คือ เครื่องปมขึ้นรูปรุน DL4P ของบริษทั ซิมแพค (ประเทศ
ไทย) จํากัด ประกอบดวยเครื่องปม ขึ้น รูปแรงกด 1200 ตัน จํานวน 1 เครื่อง แรงกด 1000 ตัน จํานวน 1 เครื่อง และแรงกด 800 ตัน จํานวน 2 เครื่อง
โดยมีแ ขนกลอัตโนมัติเปน ตัวหยิบจับชิ้นงานจากกระบวนการกอนหนาสงไปยังกระบวนการผลิตถัดไปจํานวน 6 ตัว แขนกลอัตโนมัตทิ ที่ างบริษทั เลือกใช
คือรุน IRB 6660-130/3.1 ของบริษ ัท เอบีบี (ประเทศไทย) จํากัด เนื่องจากมีข นาดและประสิทธิภาพที่เหมาะสมกับการใชงาน
[376]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความเปน ไปไดดานการเงิน
การศึกษาความเปนไปไดดานการเงินสําหรับการลงทุนโครงการนี้สามารถแบงการวิเคราะหทางการเงิน ออกเปน 2 กรณี คือ กรณีไมข อรับ
สิทธิป ระโยชนจากการสง เสริม การลงทุน และกรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน โดยการศึกษาจะอยูภ ายใตอายุโครงการ 20ป
ผลตอบแทนจะคํานวณจากสวนตางของรายไดจากการขายชิ้น สวนยานยนตขนาดใหญที่ผานกระบวนการปมขึ้นรูปและตนทุนการผลิตทีเ่ กิดขึน้ โดยสวน
ตางของรายไดในแตละปจะมีมูลคาที่ไมเทากัน ขึ้น อยูกับปริมาณชิ้น สวนยานยนตที่ฝายวางแผนการผลิตไดพยากรณไวลว งหนา นอกจากนัน้ โครงการยังมี
ผลตอบแทนจากการประเมินราคาเครื่องจักรเกาในราคา 2,500,000 บาท การกําหนดตนทุนเงิน ทุน ถัวเฉลี่ย ถวงน้ําหนักในกรณีไมข อรับสิทธิประโยชน
จากการสงเสริม การลงทุนมีคารอยละ 6.73 และในกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน มีคารอยละ 7.26
ผลจากการศึกษาสามารถสรุปไดวาการลงทุน ปรับปรุงกระบวนการผลิตชิ้นสวนยานยนตบริษัท เอ จํากัด จังหวัดระยองมีความคุมคาในการ
ลงทุนทั้งในกรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน และกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน ซึง่ เกณฑในการตัดสินใจลงทุน
มีดังนี้ มูลคาปจจุบันสุทธิข องผลตอบแทน (NPV) มีคามากกวาศูนย อัตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR) และอัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่มี
การปรับคาแลว (MIRR) มีคามากกวาตนทุน เงิน ทุนถัวเฉลี่ย ถวงน้ําหนัก (WACC) และดัชนีกําไรมีคามากกวา 1 โดยในกรณีไมขอรับสิท ธิป ระโยชนจาก
การสงเสริมการลงทุน พบวา (1) มูลคาปจจุบันสุทธิของผลตอบแทนเทากับ 35,835,395 บาท (2) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการเทากับรอยละ 8.33
(3) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่ม ีการปรับคาแลวเทากับรอยละ 7.48 และ (4) ดัช นีกําไรมีคา 1.16 สว นในกรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการ
สงเสริมการลงทุน พบวา (1) มูลคาปจจุบันสุทธิของผลตอบแทนเทากับ 44,803,481 บาท (2) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการเทากับรอยละ 9.33 (3)
อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่มีการปรับคาแลวเทากับรอยละ 8.19 และ (4) ดัชนีกําไรมีคา 1.20
ผลของการทดสอบความสามารถในการรับความแปรเปลี่ย นของโครงการสามารถแบง ออกไดเปน 2 กรณีเชน กัน คือ กรณีไมข อรับ สิทธิ
ประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน และกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน โดยแตละกรณีจะทําการวิเคราะหใน 4 หัวขอ เพื่อการ
คาดการณตนทุนและผลตอบแทนในอนาคตซึ่งเปนสิ่งที่ไมแนนอน คือ การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนทางดานผลตอบแทน(SVTB), การทดสอบคาความ
แปรเปลี่ย นดานตนทุนรวม (SVTC), การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดานตนทุนในการลงทุน (SVTIC) และการทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดาน
ตน ทุน ในการดําเนินงาน (SVTOC) โดยในกรณีไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสง เสริม การลงทุน พบวา (1) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดาน
ผลตอบแทนพบวามูลคาปจจุบัน ของผลตอบแทนสามารถลดลงไดม ากที่สุดเทากับรอยละ 9.49 (2) การทดสอบคาความแปรเปลีย่ นดานตนทุนรวม พบวา
มูลคาปจจุบันของตน ทุน รวมสามารถเพิ่ม ขึ้น ไดมากที่สุดเทากับรอยละ 10.48 (3) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดานตนทุนในการลงทุนพบวามูลคา
ปจจุบัน ของตน ทุน ในการลงทุน สามารถเพิ่ม ขึ้น ไดม ากที่สุด เทากับรอยละ 15.68 และ (4) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดานตน ทุน ในการ
ดําเนิน งาน พบวามูลคาปจจุบันของตน ทุนในการดําเนิน งานสามารถเพิ่มขึ้นไดม ากที่สุดเทากับรอยละ 31.62 สวนในกรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการ
สงเสริมการลงทุน พบวา (1) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดานผลตอบแทนพบวามูลคาปจจุบัน ของผลตอบแทนสามารถลดลงไดม ากทีส่ ดุ เทากับ
รอยละ 12.46 (2) การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนดานตน ทุน รวม พบวามูลคาปจจุบันของตน ทุนรวมสามารถเพิ่ม ขึ้น ไดมากที่สุดเทากับรอยละ 14.23
(3) การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนทางดานตน ทุน ในการลงทุนพบวามูลคาปจจุบันของตน ทุน ในการลงทุน สามารถเพิ่ม ขึ้น ไดม ากที่สุดเทากับ รอ ยละ
19.61 และ (4) การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนทางดานตน ทุนในการดําเนิน งาน พบวามูลคาปจจุบันของตน ทุน ในการดําเนินงานสามารถเพิ่มขึน้ ไดมาก
ที่สุดเทากับรอยละ 51.90 สามารถสรุปผลการศึกษาทางดานการเงินและการทดสอบความสามารถในการรับความเปลี่ย นแปลงไดดังแสดงในตารางที่ 1
[377]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางที่ 1 ผลการวิเคราะหความเปนไปไดทางดานการเงิน และการทดสอบความสามารถในการรับความเปลีย่ นแปลง
โครงการปรับปรุงกระบวนการผลิตชิน้ สวนยานยนต
กรณีไมขอรับสิทธิ BOI
กรณีขอรับสิทธิ BOI
WACC
6.73
7.26
NPV
35,835,395
44,803,481
IRR
8.33
9.33
MIRR
7.48
8.19
PI
1.16
1.20
SVTB
9.49
12.46
SVTC
10.48
14.23
SVTIC
15.68
19.61
SVTOC
31.62
51.90
อภิปรายผลการวิจัย
การลงทุน ปรับปรุงกระบวนการผลิตชิ้นสวนยานยนตของบริษ ัท เอ จํากัด จังหวัดระยองแบงการวิเคราะหความคุม คาในการลงทุนออกเปน 2
กรณี คือ กรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน และกรณีข อรั บสิทธิป ระโยชนจากการสง เสริม การลงทุน จากผลการวิจัย จะเห็น วา
โครงการที่ไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุนจะคํานวณตน ทุนเงินทุน ถัว เฉลี่ย ถว งน้ําหนัก (WACC) ไดรอยละที่ต่ํากวากรณีข อรับ สิทธิ
ประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน (6.73 และ 7.26 ตามลําดับ) เนื่องจากกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน จะไดรับยกเวนภาษีเงินได
นิติบุคคลเปนระยะเวลา 8 ป และมีสิทธิไดรับการลดหยอนภาษีเงินไดน ิติบุคคลสําหรับกําไรสุทธิที่ไดจากการลงทุน ในอัตรารอยละ 50 ของอัตราปกติเปน
ระยะเวลา 5 ป นับจากวัน ที่พนกําหนดระยะเวลาการยกเวน ภาษีเงิน ไดนิติบุค คล จึงไมตองนําอัต ราภาษีเงิน ไดนิติบุคคล (รอ ยละ 20) มาใชในการ
คํานวณตนทุนเงิน ทุน ถัวเฉลี่ย ถวงน้ําหนัก ซึ่งไมสอดคลองกับงานวิจัยของ ภัทรพงศ วงศสุวัฒน (2558) ที่ศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโรงงานแปร
รูปไมย างพาราในจังหวัดบุรีรัม ย แบงการวิเคราะหความคุม คาในการลงทุนออกเปน 2 กรณีเชนกัน แตผลการคํานวณตน ทุนเงินทุน ถัวเฉลี่ยถวงน้ําหนัก
เปน ไปในทิศทางตรงกัน ขาม ตน ทุน เงินทุนถัวเฉลี่ย ถวงน้ําหนักสามารถนํามาใชคํานวณมูล คาปจจุบัน สุทธิ (NPV), อัตราผลตอบแทนภายในโครงการ
(IRR), อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่ม ีการปรับ คาแลว (MIRR) และดัช นีกําไร (PI) นอกจากนั้น ยัง มีการทดสอบความสามารถในการรับความ
แปรเปลี่ย น เปนการพิจารณาวาตัวแปรที่จะสงผลกระทบตอโครงการลงทุนสามารถเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่ไมพึงประสงคไดม ากนอยเพียงใดทีจ่ ะยัง
สามารถยอมรับโครงการได ซึ่งเครื่องมือทางการเงินเหลานี้สอดคลองกับงานวิจัยของณัฐพงศ ลิม ปพานิชกุล (2558) ที่ศึกษาความเปนไปไดในการลงทุน
ปรับปรุงสายการผลิตยอยในการประกอบลอและยางรถยนตของบริษัท เอเอฟ จํากัด และงานวิจัยของ สิทธา วิทยพันธ (2558) ทีศ่ กึ ษาความเปนไปไดใน
การลงทุน แขนกลอัตโนมัติในสายการผลิตฝาถังน้ํามันเชื้อเพลิงของบริษัท พีพี (ประเทศไทย) จํากัด ในนิคมอมตะนคร จังหวัดชลบุรี ที่ใชเครื่องมือทาง
การเงินประเภทเดียวกัน ในการวิเคราะหความคุมคาในการลงทุน ผลการวิจัย จากการใชเครื่องมือทางการเงิน ขางตน พบวามูล คาปจจุบัน สุท ธิม ากกว า
กรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุนเทากับ 8,968,086 บาท นอกจากนั้น กรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน ยังทําให
อัตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR), อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่ม ีการปรับคาแลว (MIRR), ดัชนีกําไร (PI) และผลการทดสอบความสามารถ
ในการรับความเปลี่ย นแปลงก็มีคาสูงกวากรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน
[378]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอเสนอแนะ
1. ผลการศึกษาทางดานการเงินภายใตเกณฑที่กําหนดไว พบวา ผลตอบแทนของโครงการผานเกณฑตามดัช นีช ี้วัดทุกตัวทั้ง 2 กรณี ไมวาจะเปน
กรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุนและกรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน แสดงใหเห็น วาโครงการมีความเหมาะสม
ในการลงทุน บริษ ัทควรพิจารณาลงทุน โดยเร็ว
2. จากผลการศึกษาคาความแปรเปลี่ย น สามารถรองรับความเปลี่ย นแปลงทางดานรายรับและรายจายของโครงการไดรอยละ 10 แสดงวาโครงการ
มีความเสี่ยงไมสูงนัก บริษัทสามารถชี้แจงตอผูที่เกี่ยวของไดอยางมั่นใจ และสามารถหาเงิน ลงทุนไดไมยากนัก
3. การศึกษาพบวาแมวากรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน อาจจะตองใชเวลาและตองดําเนินการดานเอกสารติดตอกับหนวยงาน
ราชการ แตผลประโยชนที่ไดรับก็สูงกวากรณีไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน ดังนั้นทางบริษัทควรเรงดําเนิน การขอรับสิทธิประโยชน
จากการสงเสริม การลงทุน เพื่อใหผลตอบแทนสูงขึ้น
เอกสารอางอิง
ชูช ีพ พิพัฒนศิถี. 2544. เศรษฐศาสตรการวิเคราะหโครงการ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท เท็กซ แอนดเจอรน ัล พับลิเคชั่น จํากัด.
ณัฐพงศ ลิม ปพาณิชกุล. 2558. การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุน ปรับปรุงสายการผลิตยอ ยในการประกอบลอ และยางรถยนตของบริษทั เอเอฟ
จํากัด. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
ธนาคารโลก. 2553. ตามติดเศรษฐกิจ ไทย (Online). http://www.worldbank.org, 16 พฤศจิกายน 2558.
ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ. 2542. การวางแผนและการวิเคราะหโครงการ. กรุงเทพมหานคร: ซีเอ็ดยูเคชั่น .
ภัท รพงศ วงศสุวัฒน. 2558. การศึก ษาความเปน ไปไดในการลงทุน โรงงานแปรรูปไมย างพารา ในจัง หวัด บุรีรัม ย. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตร
มหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สถาบันยานยนต. 2557. “รายงานการศึกษาโครงสรางการผลิตชิ้น สว นของอุตสาหกรรมยานยนตไทย” (Online). http://www.thaiauto.or.th, 18
พฤศจิกายน 2558.
สิทธา วิทยพันธ. 2558. การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนแขนกลอัตโนมัติในสายการผลิตฝาถังน้ํามันเชื้อ เพลิงของบริษ ัท พีพี (ประเทศไทย)
จํากัด ในนิคมอมตะนคร จังหวัดชลบุรี. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
สํานักวิจัย ธุรกิจ สายงานบริหารความเสี่ย ง. 2558. “อุตสาหกรรมชิ้นสวนยานยนต” (Online). http://www.lhbank.co.th, 27 พฤศจิกายน 2558.
หฤทัย มีนะพัน ธุ. 2550. หลักการวิเคราะหโครงการ: ทฤษฎีแ ละวิธีปฏิบัติเพื่อ ศึกษาความเปน ไปไดของโครงการ. กรุงเทพมหานคร: เท็กซ แอนดเจอร
นัล พับลิเคชั่น.
[379]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจจัยที่มีผลตอการตัดสินใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพย สหภาพแรงงานฮิตาชิแหงประเทศไทย จํากัด
Factors Affecting the Decision upon Joining the Membership
of Hitachi Union Saving and Credit Cooperative, Limited
ณัฏฐณี ดวงจันทร และ ดร.พัฒน พัฒนรังสรรค
Nuttanee Doungchan and Dr.Pat Pattanarangsun
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาปจจัย ที่เกี่ย วของกับการตัดสินใจเปน สมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิแหงประเทศไทย
จํากัด ขอมูลที่ไดจากการศึกษาเปน แบบปฐมภูมิที่ไดจากการเก็บแบบสอบถามจากกลุม ตัว อยาง คือ พนักงานบริษัท ฮิตาชิ คอนซูม เมอรโปรดัก ส
ประเทศไทยจํากัด จํานวน 400 ตัวอยาง ระหวางเดือนมกราคม พ.ศ.2559 ถึง เดือนกุมภาพัน ธ พ.ศ.2559 โดยใชแ บบสอบถามเปนเครื่องมือในการเก็บ
ขอมูล สถิติที่ใชในการวิเคราะห คือ คารอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะหสมการถดถอยเชิงพหูคูณดวยแบบจําลองโลจิต รว มกับคา
Marginal Effect ผลการวิเคราะหข อมูลพบวา ผูตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญิง มากกวาเพศชาย มีอายุชวง 31-40 ป วุฒิการศึกษาต่ํากวา
ม.6 ตําแหนงงานระดับ 4-6 สถานที่ทํางานภายนอกสํานักงาน รายไดข องครอบครัว เฉลี่ย ตอ เดือนในชว ง 15,001-30,000 บาท สวนใหญมีหนี้สิน
200,001-300,000 บาทและมีบัตรเครดิต ในดานปจจัย สว นประสมทางการตลาดที่มีผ ลตอการเปน สมาชิกสหกรณอ อมทรัพย ฯ ดานผลิตภัณ ฑ ให
ความสําคัญกับการฝาก-ถอนเชน เดียวกับธนาคารพาณิช ย ดานราคา ใหความสําคัญกับเงินปน ผล ดานสถานที่ ใหความสําคัญกับการติดตอไดงาย สะดวก
ดานการสงเสริมการตลาด ใหความสําคัญกับการแจกของสมนาคุณ ดานกายภาพ ใหความสําคัญกับความกระตือรือรน การใหความชวยเหลือการตอบขอ
คําถามและการใหคําแนะนําในการใชบริการ ดานกระบวนการ ใหความสําคัญ กับ การรักษาความลับของสมาชิก ผลการทดสอบสมมติฐาน ที่ระดับ
นัย สําคัญ ที่ 0.10 พบวา ลักษณะขอมูลสวนบุคคล ไดแก เพศ อายุ วุฒิการศึกษา ประสบการณการทํางาน ตําแหนง งาน ลักษณะงานที่ปฏิบัติ รายได
เฉลี่ยของครอบครัวตอเดือน และปจจัยดานพฤติกรรม ไดแ ก การถือบัตรเครดิต การมีโรคประจําตัว ภาระหนี้สิน รวมทั้งปจจัย สวนประสมทางการตลาด
ในดานราคา และดานกระบวนการ มีผลตอตัดสิน ใจเปน สมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิแ หงประเทศไทย จํากัด
คําสําคัญ: สหกรณออมทรัพย,การตัดสินใจ,ปจจัยสวนประสมการตลาด
Abstract
The objective of this research is to study the factors affecting the decision to becomea member of Hitachi union
saving and credit cooperative, Limited.The primary data obtained through the use of questionnaire is collected from the total
number of 400employeesof Hitachiconsumer Product (Thailand) Co., Ltd. during January 2016 to February 2016, of which is later
analysed with the Logit model. The result reveals that the factors affecting the decision upon joining membership of Hitachi
union saving and credit cooperative, Limited, considering the statistical significance level of 0.10,are namelygender, age,
education, experience, position, average monthly income, and consumer behaviour, of which concerns with the issue of holding
credit, congenital disease, debt responsibility including marketing mixes in terms of price and process.
Keyword: Saving and Credit Cooperative, Decision, Marketing Mixed Factors
[380]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
การดําเนินชีวิตสภาวะปจจุบัน ของผูที่มีรายไดประจํานอย และราคาสิน คาที่สูงขึ้น ทําใหรายไดไมเพียงพอกับรายจายที่เปน เงาตามตัว ทําใหมี
การแกปญหาโดยการไปกูย ืมเงิน จากสถาบัน การเงินนอกระบบหรือบุคคลภายนอก ซึ่งมีการคิดอัตราดอกเบี้ยที่สูงวาสถาบันการเงิน ในระบบ ทําใหเกิด
ภาระหนี้สิน ผูกพัน ตามมา กอใหเกิดความเดือดรอนแกตนเองและครอบครัว เพราะไมสามารถชําระคืน ไดหมด ดังนั้น ผูที่ประสบปญ หาดังกลาวจึงแกไข
ปญ หาดวยการรวมตัวกัน เพื่อบรรเทาความเดือดรอนโดยมีจุดมุงหมายในการชวยเหลือ ซึ่ง และกัน สหกรณจึง เขามามีบทบาทสําคัญ ของผูที่มีรายได
ประจํานอย เนื่องจากสหกรณมีหนาที่สําคัญอยู 2 ดานคือ การสงเสริม การออม และเปน แหลงเงินกูยืม ที่ใหความชวยเหลือแกสมาชิกในอัตราดอกเบี้ย ที่
ต่ํา จึงสงตัวแทนของสหภาพแรงงานฮิตาชิฯ ไปอบรมศึกษาความรูจากองคกรภายนอกและเปนอีกหนึ่งแนวทางความคิดที่จะชวยใหเกิดการพัฒนา และ
ยกระดับคุณ ภาพชีวิตของพนักงานบริษัทฮิตาชิใหมีความเปนอยูที่ดีขึ้น จากสาเหตุดังกลาวเปนจุดเริ่มตนของการจัดตัง้ สหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงาน
ฮิตาชิแ หงประเทศไทย จํากัดขึ้น ในป 2552 มีสมาชิก 26 คน ทุน ในการจดทะเบีย นครั้งแรก 61,000 บาท ทุน เรือนหุน 592,400 บาท จนกระทั่ง ถึง
ปจจุบันสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิแ หงประเทศไทย จํากัด ไดดําเนิน การมาแลว 8 ป มีจํานวนสมาชิก 736 คน แยกเปนชาย 421 คน เปน
หญิง 315 คน จากจํานวนพนักงานประจําทั้งหมด 2,705 คน ซึ่งจํานวนสมาชิกลดลงจาก 2558 จํานวน 7 คน มีทุนเรือนหุน 47,319,600 บาท และทุน
ดําเนิน งาน 50,114,833.33 บาท ณ วันที่ 31 มกราคม 2559 (รายงานกิจการดําเนินงานประจําป 2558) สหกรณมีความสําคัญ อยางยิ่งในการสง เสริม
การออมทรัพย การถือหุน และการใหสิน เชื่อแกสมาชิกในกรณีที่ประสบปญ หาทางดานการเงินซึ่งเปน การชวยเหลือกันระหวางสมาชิกในดานการออม
และการกูยืม นอกจากนี้ยังมีการชวยเหลือในดานตางๆ เชน ทุน การศึกษาบุตร เงินสงเคราะหฌาปณกิจศพของสมาชิก เปนตน
จากขอมูล ป 2557 เงิน ใหกูแ กสมาชิก 31,496,955 บาท อัตราการเพิ่มรอยละ 38 ทุนเรือนหุน 30,678,100 อัตราการเพิ่ม รอยละ 61 ในป
2558 เงิน ใหกูแ กสมาชิก 37,880,630 บาท อัตราการเพิ่มรอยละ 20 ทุน เรือ นหุน 38,667,500 อัต ราการเพิ่ม รอ ยละ 26 และในป 2559 เงิน ใหกูแ ก
สมาชิก 52,670,293.00 บาท อัตราการเพิ่ม รอ ยละ 39 ทุน เรือ นหุน 47,319,600 บาท อัตราการเพิ่ม รอยละ 22 จะเห็น ไดวาอัต ราการเพิ่ม ขึ้น ของ
จํานวนเงินกูสูงขึ้น ทุกป และเมื่อไดทําการศึกษารายงานประจําปของสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ พบวาสมาชิกสหกรณมแี นวโนมกูย มื มากวา
การออมและจากขอมูลดังกลาวจะเห็น ไดวาจํานวนสมาชิกสหกรณฯ มีไมถึงรอยละ 50 จํานวนพนักงานประจําทั้งหมด 2,705 คน ผูว จิ ยั มีความสนใจทีจ่ ะ
ศึกษาเรื่องปจจัยที่มีผลตอการตัดสินใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิแหงประเทศไทย จํากัดโดยทําการศึกษาปจจัย สว นบุคคล
พฤติกรรมการออม การลงทุน ภาระหนี้สิน และปจจัยสวนประสมการตลาด เพื่อที่จะนําขอมูลที่ไดจากการศึกษา ปจจัย ใดบางที่ผลตอการตัดสินใจเปน
สมาชิกสหกรณออมทรัพย สหภาพแรงงานฮิตาชิ แหงประเทศไทย จํากัด สามารถนําไปประโยชนได ดังนั้นการศึกษาครั้งนี้จึงมุงที่จะใชข อมูลที่ไดเปน
แนวทางในการนําไปวางแผนกลยุทธการเพิ่ม จํานวนสมาชิกสหกรณ และหาแนวทางสงเสริมการออมของสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ
แหงประเทศไทย จํากัด ใหมีความมั่นคงและยั่งยืน ตอไป
วัตถุประสงคของการศึกษา
เพื่อศึกษาศึกษาปจจัยที่มีผลตอการตัดสิน ใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิแหงประเทศไทย จํากัด ประกอบดวยปจจัย
สวนบุคคล พฤติกรรมออม การลงทุน ภาระหนี้สิน และปจจัย สวนประสมทางการตลาด
วิธีการวิจัย
พืน้ ที่ในการวิจยั
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยมุงศึกษาพนักงานบริษัทฮิต าชิฯ ที่เปน สมาชิก และไมเปน สมาชิก ซึ่ง ในปจจุบัน มีจํานวนทั้ง หมด 5,296 คน
คํานวณขนาดกลุม ตัวอยางโดยใชสูตร Taro Yamane (Yamane,1973 หนา 125) ไดกลุม ตัวอยาง 372 ตัวอยาง
[381]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
ผูวิจยั ไดเก็บรวบรวมขอมูลดําเนิน การในชวงวันที่ 1 มกราคม 2559 ถึง 28 กุมภาพัน ธ 2559 โดยนําแบบสอบถามแจกใหกลุม ตัวอยางที่เปน
พนักงานบริษทั ฮิตาชิ จํานวน 400 ชุด ดวยวิธีการสุม แจกอยางงาย (Simple Random Sampling) ขอมูลแบบสอบถาม มีลกั ษณะเปนแบบสอบถาม
ปลายปด ประกอบดวย สวนที1่ . ปจจัยสวนบุคคล สวนที่ 2.พฤติกรรมการออม การลงทุนและภาระหนี้สนิ สวนที่ 3.ปจจัยสวนประสมทางการตลาด
การวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหขอมูลเชิงพรรณนา เพื่อใชอธิบายลักษณะตัวแปร ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะหสมการถดถอย
เชิงพหูคูณดวยแบบจําลองโลจิตรวมกับคา Marginal Effect เพื่ออธิบายความสัมพันธของตัวแปร จากแนวความคิดและทฤษฎีตางๆ ทฤษฎีสวนประสม
ทางการตลาด ทําใหผูศึกษาสามารถสรางแบบจําลองโดยการกําหนดตัวแปรตางๆ ที่ประกอบดวยลักษณะสวนบุคคล พฤติกรรมการออม พฤติกรรมการ
ออม การลงทุน ภาระหนี้สิน และหลักแนวคิดสวนประสมทางการตลาด (Marketing หรือ 7Ps) แลวนํามาทําการวิเคราะหปจจัย ที่ม ีผลตอการตัดสิน ใจ
เปน สมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิแ หงประเทศไทย จํากัดดวยแบบจําลองโลจิต (Logit Model)ดังมีรูปแบบสมาการดังตอไปนี้
=
0+
+ 2age2 + 3age3 + 4education2 + 5education3 + 6status2
+ 7status3 + 8experience + 9position2 + 10position3 + 11position4 + 12income2
+ 13income3 + 14income4 + 15creditcard1+ 16disease+ 17debit+ 18debit2
+ 19debit3 + 20debit4 + 21debit5 + 22debit6 + 23debit7 + 24product1
+
1gender2
25price3
+
26place1
-
27promotion1
+
28person 2
+
29physical3
+
30process4
+
โดยกําหนดตัวแปรความนาจะเปนของปจจัย ทีม่ ผี ลตอการตัดสินใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิแหงประเทศไทย
จํากัด ดังนี้
ตัว แปร
Y
P
Genderi
Agei
ความหมาย
การตัดสินใจเปนสมาชิก
0 = ไมเปน
1 = เปน
การตัดสิน ใจเปนสมาชิกสหกรณ
(Base Group =ชาย)
2 = หญิง
(Base Group = ไมเกิน 30 ป)
2 = 31-40 ป
3 = 41-50 ป
4 = 51 ปขนึ้ ไป
(Base Group = ต่ํากวา ม.6)
2 = ปวส./อนุปริญญา
3 = ปริญญาตรี
4 = สูงกวาปริญญาตรี
(Base Group = โสด)
เมือ่ i = 2 , 3
2 = สมรส
(Base Group = ระดับ 1-3)
เมือ่ i = 2 , 3
2 = ระดับ 4-6
Prob (Y = 1)
เพศ
เมือ่ i = 2
อายุ
เมือ่ i = 2 , 3, 4
Educationi
วุฒิการศึกษา
เมือ่ i = 2 , 3, 4
Statusi
สถานภาพการสมรส
Positioni
หมายเหตุ
ตําแหนงงาน
[382]
3 = หยาราง
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Incomei
รายไดของครอบครัวเฉลีย่
Depti
ภาระหนีส้ ิน
Creditcard
บัตรเครดิต
Disease
โรคประจําตัว
1
คาคลาดเคลื่อน (Error Term)
3 = ระดับ 7/ระดับ 7 ขึน้ ไป
(Base Group = ไมเกิน 20,000 บาท)
ตอเดือน 2 = 20,001-30,000 บาท
เมือ่ i = 2 , 3, 4
3 = 30,001-40,000 บาท
4 = 40,000 บาทขึน้ ไป
(Base Group = ไมม)ี
เมือ่ i = 2 , 3, 4, 5, 6
2 = ไมเกิน 50,000 บาท
3 = 50,001-100,000 บาท
4 = 100,001-150,000 บาท
5 = 150,001-200,000 บาท
6 = 200,001-250,000 บาท
1 = มี
0 = ไมมี
1 = มี
0 = ไมมี
ผลการวิจัย
จากการศึกษากลุม ตัวอยางแบบสอบถามจากกลุม ตัวอยางจํานวน 400 ชุด พบวาผูตอบแบบสอบถามสวนใหญเปน เพศหญิงจํานวน 219 คน
คิดเปน รอยละ 54.8 และเพศชายจํานวน 181 คน คิดเปนรอยละ 45.3 ที่มีอายุ 31-40 ป จํานวน 205 คนคิดเปนรอยละ 51.3 วุฒิการศึกษาในระดับต่ํา
กวา ม.6 จํานวน 248 คน คิดเปนรอยละ 62.0 สถานภาพสมรสจํานวน 282 คนคิดเปน รอยละ 70.5 มีจํานวนบุตร 1 คน จํานวน 127 คน คิดเปน รอย
ละ 31.8 สวนใหญจะมีสมาชิกในครอบครัว 4 คนจํานวน 135 คน คิดเปน รอยละ 33.8 ประสบการทํางาน 18 ป จํานวน 29 คน คิด เปน รอยละ 7.3
ตําแหนงงานที่มีระดับ 4-6 มีจํานวน 140 คน คิดเปน รอยละ 35.0 ลักษณะงานทํางานภายนอกสํานักงานจํานวน 276 คน คิดเปนรอยละ 69.0 มีรายได
ชวง 15,001-20,000 บาท จํานวน 145 คน คิดเปนรอยละ 36.3 รายไดข องครอบครัวเฉลี่ยชวง 20,001-30,000 บาท จํานวน 125 คน คิดเปน รอ ยละ
31.3 มีบัตรเครดิตจํานวน 204 คน คิดเปนรอยละ 51.0 มีโรคประจําตัว จํานวน 64 คน คิดเปน รอ ยละ 16.0 มีภ าระหนี้สิน 250,001-300,000 บาท
จํานวน 16 คน คิดเปนรอยละ 4.1
ในสวนของการวิเคราะหปจจัย ที่มีผ ลตอการตัดสิน ใจเปน สมาชิกสหกรณอ อมทรัพ ย ส หภาพแรงงานฮิตาชิแ หง ประเทศไทย จํากัด ดว ย
แบบจําลองโลจิต ไดผลการประมาณสมการถดถอยดังตอไปนี้
=
-2.435-0.788gender2 +0.161age2 -1.555age3 -1.416education2
(-1.83)*
(0.28)
(-1.85)*
(-2.4)*
[-1.874] [0.384] [-0.370] [-0.337]
-1.608education3 +0.221status2 +0.753status3 +0.143experience
(-1.88)*
(0.4)
(0.61)
(3.11)
[-0.379] [0.053] [0.161] [0.034]
+1.823position2 +0.439 position3 -0.929position4 -1.186income2
(2.92)*
(0.6)
(-0.97)
(-1.93)*
[0.392] [0.100] [-0.227] [-0.283]
- 0.444income3-1.177income4 +1.013creditcard1 +1.087disease1
(-0.67) (-1.67)*
(2.07)*
(1.78)*
[383]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
[-0.107] [-0.285] [0.239] [0.228]
-0.742debit1 -1.333debit2 +0.299debit3 +0.367debit4
(-1.07)
(-1.63)
(0.32)
(0.33)
[-0.179] [-0.321] [0.068] [0.083]
-2.654debit5 +3.097debit6 +0.675debit7 +0.668product1
(-1.96)*
(1.82)*
(0.93)
(2.2)*
[-0.522] [0.377] [0.152] [0.1588]
+0.579price3 +0.027place1 -0.731promotion1 +0.217person2
(1.77)*
(0.88)
(-2.29)*
(0.68)*
[0.137] [0.006] [-0.173] [0.051]
+0.475physical3 -0.605process4
(1.45)*
(-1.76)*
[0.112] [-0.143]
2
LR chi = 137.67
Prob (chi2) = 0.0000
Overall Percentage Correct = 80.17
หมายเหตุ: * หมายถึง มีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10
ตัวเลขในวงเล็บ () และ [ ] คือคา Z-stat และ คา Marginal Effect ตามลําดับ
อภิปรายผลการวิจัย
จากการศึกษา เมื่อพิจารณาคา LR chi2 = 137.67 และ Prob (chi2) = 0.0000 อธิบายไดวาแบบจําลองนี้ส ามารถอธิบ ายปจจัย ที่มีผ ลตอ
การตัดสินใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ แหงประเทศไทย จํากัด ไดอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.10 นั่น คือ สามารถใช
แบบจําลองนี้ประมาณการความนาจะเปนในการตัดสินใจเปน สมาชิกของพนักงานบริษัทฮิตาชิ นอกจากนี้ Overall Percentage Correct เทากับ 80.17
อธิบายไดวาแบบจําลองนี้สามารถประมาณคาการตัดสิน ใจจะเปนและไมเปน สมาชิกสหกรณออมทรัพยทั้งตัดสินในและไมตดั สินใจ คิดเปนรอยละ 80.17
ปจจัย ที่ม ีผลตอการตัดสินใจเปน สมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ ประเทศไทย กํากัด ไดอยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ
0.10 ไดแ ก เพศ อายุ การศึกษา ประสบการณทํางาน ตําแหนงงาน รายไดครอบครัวเฉลี่ยตอเดือน บัตรเครดิต โรคประจําตัว ภาระหนี้สิน รามทั้งปจจัย
สวนประสมทางการตลาดดานผลิตภัณ ฑ ราคา การสงเสริม การขาย และดานกระบวนการ วิภาวี มงคลบริรักษ (2555) ความพึงพอใจของสหกรณแ ละ
ปจจัย ที่ม ีผลตอการออมของสมาชิกสหกรณออมทรัพยกรมปาไม พบวาอายุ ระดับการศึกษา ตําแหนงงาน รายไดรวมของครอบครัว ภาระหนี้สิน และ
ปจจัย ทางดานการใหบริการของสหกรณม ีผลตอการตัดสินใจเปน สมาชิกเชน เดียวกัน วรชัย สิงหฤกษ (2549) ไดศึกษาปจจัยทีม่ ผี ลตอพฤติกรรมการออม
ของสมาชิกสหกรณออมทรัพย มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร จํากัดเครื่องมือที่ใชในการศึกษาเปนแบบสอบถาม การวิเคราะหขอมูลเชิงสถิติไดแก คารอย
ละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน คาไคสแควร และคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธ ที่สงผลตอพฤติกรรมการออม นอกจากนี้ยัง สอดคลอง วราพร ดอก
เทีย น (2550) ที่พบวาสมาชิกสหกรณที่มีเพศ อายุ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา รายไดตอเดือน และระยะเวลาการเปน สมาชิก แตกตางกันมีคา เฉลีย่
ปจจัย ที่ม ีผลตอการตัดสินใจเลือกใชสินเชื่อสหกรณออมทรัพยไมแตกตางกัน
การศึกษาปจจัย สวนประสมทางตลาดสอดคลองกับ วิจิตรา จริยะปญญา (2544: 40-47) กลาววาสวนประสมทางการตลาด เปนกิจกรรมทาง
การตลาดที่จะตองติดตอ สื่อสาร เกี่ยวกับขอมูลตางๆ ที่เกี่ยวกับสิน คาและบริการระหวางผูซื้อและเพื่อสรางทัศนคติ และพฤติกรรมการซื้อ เพื่อ แจง
ขาวสาร และชักจูงผูซื้อหรือผูบริโภคที่มีศักยภาพ เกี่ย วกับสิน คาและบริการขององคกร กิจกรรมการสงเสริม การตลาดมีวัตถุประสงคสาํ คัญ เพือ่ เรียกรอง
ใหตลาดสนใจในสินคาและบริการ รักษาความสนใจใหคงที่ เพิ่มพูน รําลึก จดจํา ยอมรับและเชื่อถือในตราสิน คาและบริการ และเพื่อกระตุน ใหผูบริโภค
เกิดพฤติกรรมและการตอบสนองโดยการตัดสิน ใจซื้อสิน คานั้น ทันที เชน การลดราคาสินคา การใหสิน คาตัวอยาง การสาธิตสินคา ของแถม สวนลด การ
โฆษณา การขายโดยพนักงานขายและการประชาสัม พัน ธ ในสวนของปจจัย ดานราคาสมาชิกใหความสําคัญ กับ เงิน ปญ ผลมากที่สุด สอดคลองกับ แข
พิลาส สุวรรณกนิษฐ (2553) ไดทําการศึกษาเรื่อง “ ปจจัยที่มีอิทธิพลตอการออมของสมาชิกสหกรณเครดิตยูเนี่ยน มหาวิทยาลัย ราชภัฎเชีย งใหม จากัด
[384]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จังหวัดเชียงใหม ” โดยมีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาพฤติกรรมการออมและปจจัยที่มีผลตอการออมของสมาชิกสหกรณเครดิต ยูเนี่ย นมหาวิทยาลัย ราชภัฎ
เชีย งใหม จํากัด ผลการวิจัยพบวาสมาชิกสหกรณเครดิตยูเนี่ย นใหความสําคัญกับเงิน ปน ผลในระดับมากที่สุด
จากการพิจารณาแบบจําลองโลจิต ที่ประมาณไดรว มกับคา Marginal Effect สามารถวิเคราะหผลที่ไดดังนี้ จากการการศึก ษาผลการ
วิเคราะหสมการถดถอยเชิงพหุแ บบโลจิต (Logit Model) สามารถอธิบายปจจัยที่มีผลตอการตัดสิน ใจเปน สมาชิก สหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงาน
ฮิตาชิ ไดอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10 โดยพบวาเพศชายมีโอกาสในการตัดสิน ใจเปน สมาชิก สหกรณไดม ากกวาเพศหญิงรอยละ 18.7 อายุ
สามารถอธิบายการตัดสินใจเปน สมาชิกสหกรณฯ ไดอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10 โดยพนักงานที่ม ีอายุ 14-50 ปจะมีโอกาสในการตัดสินใจเปน
สมาชิกสหกรณฯ ไดนอยกวาคนที่ม ีอายุไมเกิน 30 รอยละ 37 วุฒิการศึกษา สามารถอธิบายการตัดสิน ใจเปนสมาชิกสหกรณฯ ไดอยางมีนัย สําคัญ ทาง
สถิติที่ระดับ 0.10 โดยพนักงานที่มีวุฒิการศึกษาระดับ ปวส/อนุปริญญา จะมีโอกาสในการตัดสิน ใจเปนสมาชิกสหกรณฯ ไดน อยกวาคนทีม่ วี ฒ
ุ กิ ารศึกษา
ต่ํากวา ม.6 รอ ยละ 33.7 ประสบการณทํางานสามารถอธิบายการตัด สิน ใจเปน สมาชิก สหกรณ ฯ ไดอยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.10 โดย
ประสบการณทํางานมีผลตอโอกาสในการตัดสินใจเปนสมาชิก สหกรณฯ รอ ยละ 3.4 สถานภาพการสมรสของพนัก งานฮิตาชิไมส ามารถอธิบายการ
ตัดสิน ใจการเปนสมาชิกสหกรณฯ ได ตําแหนงงานสามารถอธิบายการตัดสิน ใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ แหง ประเทศไทย
จํากัด ไดอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10 โดยตําแหนงงานระดับ 4-6 มีโอกาสที่จะตัดสินใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ ได
มากกวาผูที่มีตําแหนงระดับ 1-3 อยูรอยละ 39.2 รายไดของครอบครัวเฉลี่ย ตอ เดือนสามารถอธิบายการตัดสิน ใจสมาชิก สหกรณออมทรัพยสหภาพ
แรงงานฮิตาชิ แหงประเทศไทยจํากัด ไดอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10 โดยพนักงานที่มีรายไดเฉลี่ย ตอเดือน 20,001-30,000 บาท จะมีโอกาส
ในการตัดสิน ใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยฯ ไดน อยกวาพนักงานที่มีรายไดเฉลี่ยตอเดือน 20,000 บาท อยูรอยละ 28.3 บัตรเครดิตสามารถอธิบาย
การตัดสินใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยฯ ไดอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.10 โดยผูที่มีบัตรเครดิตจะมีโอกาสในการตัดสินใจเปนสมาชิกสหกรณ
ออมทรัพยม ากกวาผูที่ไมบัตรเครดิต อยูรอยละ 51 โรคประจําตัวสามารถอธิบายการตัดสิน ใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ แหง
ประเทศไทย จํากัด ไดอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.10 รอยละ 16 ภาระหนี้สิน ของพนักงานบริษัทฮิตาชิ สามารถอธิบายการตัดสิน ใจเปน สมาชิก
สหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ แหงประเทศไทย จํากัด ไดอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10 พนักงานที่ม ีภาระหนี้สิน 250,001-300,000
บาท จะมีโอกาสในการตัดสิน ใจเปน สมาชิกสหกรณออมทรัพยฯ มากกวาพนักงานที่ไมม ีหนี้สิน อยูรอยละ 37.7
ในสวนของปจจัยสวนประสมทางการตลาดที่มีผลตอการเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานสหภาพแรงงานฮิตาชิแหงประเทศไทย
พบวา ผูที่มีโอกาสในการตัดสินใจเปนสมาชิกใหความสําคัญกับกับการแจกของสมนาคุณเปนอยางมาก แตสหกรณไมมีการแจกของสมนาคุณเพือ่ จูงใจให
มีการสมัครสมาชิกเพิ่ม และผูที่จะตัดสินใจเปน สมาชิกใหความสําคัญกับการรักษาความลับของสมาชิกมาก ซึ่งสหกรณอาจจะตองเพิ่ม ในสวนการรักษา
ความลับของสมาชิกใหมากขึ้น เพื่อสรางความไววางใจและนาเชื่อถือ ไมสอดคลองกับ ผลการวิจัยของ สิทธิพร สุภาคม (2552: 79) ไดศกึ ษาเรื่อง ความ
พึงพอใจของสมาชิกสหกรณออมทรัพยที่มีตอการดําเนิน งานของสหกรณออมทรัพย ตํารวจกระบี่ จํากัด พบวาการบริการของสหกรณออมทรัพยมคี วาม
พึงพอใจอยูในระดับปานกลาง
ตัวแปรอื่นๆ อันไดแก สถานที่ตั้งของสหกรณ สามารถติดตอไดสะดวก ดานบุคคล ความรวดเร็วในการฝาก ถอน ดานกายภาพ การแตงกาย
ของเจาหนาที่ ไมสามารถอธิบายการตัดสินใจในการเปน สมาชิกสหกรณออมทรัพย สหภาพแรงงานฮิตาชิ ประเทศไทย กําจัด ไดที่ระดับนัยสําคัญ 0.10
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
จากผลการศึกษาแบบจําลองโลจิต จะเห็น ไดวา ผูที่จะตัดสินใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยใหความสําคัญกับการแจกของสมนาคุณมาก ซึง่
สหกรณออมทรัพยไมมีการแจกของสมนาคุณเพื่อจูงใจใหม ีการสมัครสมาชิก และผูที่จะตัดสิน ใจเปนสมาชิก ใหความสําคัญ กับการรัก ษาความลับ ของ
สมาชิก สหกรณควรที่จะเพิ่มในสวนของการรักษาความลับของสมาชิกใหมากขึ้น เพื่อจะไดเกิดความไววางใจในสหกรณแ ละจะไดเปน การเพิ่ม จํานวน
สมาชิกใหมากขึ้นดวย สหกรณควรวางแผนปรับปรุงการพัฒนาการใหบริการใหตอบสนองกับความตองการตองการของสมาชิก
[385]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
ควรศึกษาถึงการดําเนิน การดานสิน เชื่อของสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮาชิตาชิ แหงประเทศไทย จํากัด เพื่อเปน แนวทางในการวาง
แผนการปลอยสิน เชื่อแกสมาชิกใหเหมาะสม ควรทําการวิจัยและพัฒนาการสงเสริมการออมใหกับสมาชิก เพื่อเปนแนวทางในการสงเสริมการออมใหกบั
สมาชิก
เอกสารอางอิง
กัลยา วานิช ยบัญชา. 2555. การใช SPSS for Windows ในการวิเคราะหขอมูล. พิม พครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย
กรมสงเสริม สหกรณ.(2551). พระราชบัญ ญัติสหกรณ พ.ศ.2542 (Online). http://www.cpd.go.th/cpd/cpdinter, 26 พฤษภาคม 2559.
แขพิล าส สุวรรณกนิษ ฐ. (2553). ปจจัย ที่มีตอการออมของสมาชิด สหกรณเครดิตยูเนี่ย น จํากัด จังหวัด เชีย งใหม . วิทยานิพนธ บัณ ฑิตวิทยาลัย
,มหาวิทยาลัยเชีย งใหม
วรชัย สิงหฤกษ. (2549). ปจจัยที่มีผลตอพฤติกรรมการออมของสมาชิกสหกรณออมทรัพย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร จํากัด. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตร
มหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
วันรักษ มิ่งมณีนาคิน . (2550). หลักเศรษฐศาสตรมหภาค. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.
วิภาวี มงคลบริรักษ. (2555). ความพึงพอใจของสหกรณแ ละปจจัย ที่ม ีผลตอการออมของสมาชิก : กรณีศึกษา สหกรณอ อมทรัพ ยก รมปาไม จํากัด .
วิทยานิพนธปริญญาศิลปศาตรมหาบัณ ฑิต, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
วราพร ดอกเทียน. (2550). ปจจัยที่มีผลตอการตัดสิน ใจเลือกใชสินเชื่อของสมาชิกสหกรณออมทรัพยครูลพบุรี จํากัด . ปริญญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต
(การจัดการทั่วไป). ลพบุร:ี บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี.
วิจิตรา จริยะปญา.(2544). หลักการตลาด. คณะวิทยาการจัดการ สถาบัน ราชภัฎหมูบานจอมบึง.
ศิริวรรณ เสรีรัตน. (2541). แนวคิดสวนประสมทางการตลาด (Online). http://thesisavenue.blogspot.com/2008/09/marketing-mix-7ps.html,
14 กัน ยายน 2558.
ศิริว รรณ เสรีรัตน (2541). ความหมายของพฤติก รรมผูบริโภค (Online). http://poundtv5.blogspot.com/2014/10/theory-of-consumerbehavior.html, 14 กัน ยายน 2558.
สหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ แหงประเทศไทย จํากัด. (2556). รายงานกิจการการดําเนิน งานประจําป 2556. ประชุม ใหญส ามัญ ประจําป
ครั้งที่ 6/2557.
สหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ แหงประเทศไทย จํากัด. (2557). รายงานกิจการการดําเนิน งานประจําป 2557. ประชุม ใหญส ามัญ ประจําป
ครัง้ ที่ 7/2558.
สหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ แหงประเทศไทย จํากัด. (2558). รายงานกิจการการดําเนิน งานประจําป 2558. ประชุม ใหญส ามัญ ประจําป
ครั้งที่ 8/2559.
สหกรณเครดิตยูเนี่ยน, ชุม ชนสหกรณเครดิตยูเนี่ย นแหงประเทศไทยจํากัด (2524). สํานักพิม พวีรธรรม
Yamane, Taro. (1973 หนา 125). Statistics: an introductory analysis. New York: Harper and Row.
[386]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การเขาถึงสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ.2533 มาตรา 33 ของแรงงาน
เมียนมา ในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ
The Access of Insured Person to the Social Security Act B.E. 2533 Section 33 of Myanmar
Workers in Phra Pradaeng District, Samut Prakan Province
เพ็ญพิมพ นุชนารถ*, รองศาสตราจารย สิรกิ ร กาญจนสุน ทร** และ ดร.ชัยรัตน วงศกิจรุงเรือง***
Penpim Nuchanart, Associate Professor Sirikorn Kanjanasuntorn and Dr.Chairat Wongkitrungruang
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาขอมูลพื้นฐาน การรับรู ความรู และการเขาถึง สิทธิประโยชนข องผูป ระกัน ตนตามพระราชบัญ ญัติ
ประกันสังคม พ.ศ.2533 มาตรา 33 ของแรงงานเมียนมา โดยการเก็บรวบรวมขอมูลจากการสนทนากลุมและการสัมภาษณเชิงลึก จากแรงงานเมียนมาที่
อาศัยอยูในจังหวัดสมุทรปราการ จํานวน 9 คน ผลการวิจัย พบวา การรับรูเรื่องสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามพระราชบัญ ญัติประกัน สังคม พ.ศ.
2533 มาตรา 33 ของแรงงานเมียนมา แบงออกเปน 2 กลุม คือ กลุมที่รับรูจากนายจาง และกลุมที่รับรูจากเพื่อนหรือคนรอบขาง สวนความรูเกี่ย วกับ
สิทธิประโยชนฯ แรงงานเมียนมีความรูนอย สําหรับการเขาถึงสิทธิประโยชนฯที่แ รงงานเมีย นมาสามารถเขาถึง ได คือ กรณีประสบเหตุอัน ตรายหรือ
เจ็บปวย ซึ่งเปน ทั้งการเจ็บปวยทั่วไปและการไดรับอุบัติเหตุจากการทํางาน และกรณีคลอดบุตร โดยการไดรับคาคลอดบุตรแบบเหมาจาย ขอเสนอแนะ
ในการวิจัยครั้งนี้ ควรใหความสําคัญ ในการประชาสัม พัน ธในเรื่องสิทธิแ ละการเขาถึงสิทธิประโยชนข องผูประกัน ตนตามพระราชบัญ ญัติประกั น สังคม
พ.ศ.2533 มาตรา 33 ใหแกแ รงงานตางดาว และควรสรางกิจกรรมที่สง เสริม ความรูความเขาใจในสิทธิข องผูประกัน ตน เพื่อ นําไปสูก ารเขาถึง สิทธิ
ประโยชนฯของแรงงานตางดาว ที่จะไดรับการคุม ครองอยางมีประสิทธิภาพมากขึ้น
คําสําคัญ : แรงงานเมียนมา, การเขาถึง, พ.ร.บ.ประกันสังคม พ.ศ.2533 มาตรา 33
Abstract
The purposes of this qualitative research were to study the access of insured person to the Social Security Act B.E.
2533 Section 33 of Myanmar workers in Phra Pradaeng District, Samut Prakan Province. The purposive sampling of the
population consisted of 9 Myanmar workers who lived in Samut Prakan Province. The data collections were conducted through
the use of focus group discussion and In-depth interview. The result of the study found that the beneficial perception of
Myanmar workers came from 2 sources; from employer and friends or acquaintances. They had a little knowledge regarding the
Social Security Act B.E. 2533 Section 33. For the use of the Social Security Act, the Myanmar worker could get the benefits from
the sickness and accidents while working by getting compensation from the Act, and getting money from giving a birth. For
recommendation of this research, it is important to give information concerning their rights according to the Social Security Act
B.E. 2533 Section 33 among Myanmar workers. Furthermore, it is recommend setting up activities to strengthen their
understanding of the Act, and ascertain their rights more efficiently.
*
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
***
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
**
[387]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keyword: Myanmar Workers, The Access, Social Security Act B.E. 2533 section 33
บทนํา
แรงงานเมีย นมาเปนแรงงานที่มีก ารยายถิ่นเขามาสูประเทศไทยมากที่สุด จากจํานวนแรงงานตางดาวที่ยา ยถิน่ ขามชาติจากประเทศเพือ่ นบาน
ทั้งจากเมียนมา กัมพูชา และลาว โดยหลั่งไหลเขามาหางานทํากันมานานหลายสิบปแ ลว ซึ่งในแตละปก็ม ีแนวโนม เพิ่ม สูงขึ้น รัฐบาลจึงมีน โยบายการ
จัดการแรงงานตางดาวทั้งระบบ โดยใหแรงงานตางดาวที่ทํางานในประเทศไทยทั้ง หมดรวมทั้งครอบครัว และผูติดตาม มาขึ้น ทะเบีย นรายงานตั วตอ
กระทรวงมหาดไทย และไดเอกสารประจําตัว คือ ทร. 38/1 มีเลข 13 หลัก (สํานักบริหารแรงงานตางดาว, 2559)
สํานักงานประกันสังคมไดออกสิทธิคุม ครองแรงงานตางดาวเชนเดีย วกันกับแรงงานไทย ซึ่งเรื่องนี้สํานักงานประกันสังคม และกรมการจัดหา
งานไดผลักดันใหน ําแรงงานตางดาวมาขึ้น ทะเบียนกับประกัน สังคมใหเร็วที่สุด โดยใหนายจางที่ม ีแรงงานตางดาวสัญชาติลาว กัม พูช า และเมีย นมา ที่
เดิน ทางเขามาทํางานในประเทศไทย ตองผานการพิสูจนสัญ ชาติ และมีเอกสารใบอนุญ าตทํางาน (Work Permit) หนังสือเดิน ทาง (Passport) หรือ
เอกสารแสดงตัวแทนหนังสือเดิน ทาง แจงขึ้นทะเบียนเปนลูกจางตามพระราชบัญญัติเงินทดแทน พ.ศ.2537 และเปน ผูประกันตนตามพระราชบัญ ญัติ
ประกันสังคม พ.ศ.2533 ภายใน 30 วันนับแตวันที่ลูกจางไดรับหลักฐานเอกสารครบถวน โดยตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ.2533 หากลูกจาง
นําสงเงิน สมทบครบตามเงื่อนไขแลวจะไดรับความคุม ครอง 7 กรณี ไดแก กรณีประสบอันตรายหรือเจ็บปว ย กรณีค ลอดบุต ร กรณีทุพพลภาพ กรณี
เสีย ชีวิต กรณีสงเคราะหบุตร กรณีชราภาพ และกรณีวางงาน (สํานักงานประกันสังคม, 2558)
การเปนผูประกันตนนั้น สํานักงานประกันสังคมมีวัตถุประสงคเพื่อใหหลักประกัน ในการดํารงชีวิตแกผปู ระกันตนใหเกิดความมัน่ คง ตัง้ แตเกิด
จนวาระสุดทายของชีวิต และเสริมสรางสังคมและประเทศชาติใหม ีเสถียรภาพเปน ปกแผน ผูประกันตนจะไดรับการคุมครองเมือ่ เจ็บปวยหรือประสบเหตุ
ที่ทําใหเดือดรอนโดยจะใหในรูปตัวเงิน (in cash) และบริการทางการแพทย (in kind) เพราะฉะนั้นจึงกลาวไดวา ระบบประกัน สังคม เปน หนึ่งในบริการ
ดานสวัสดิการสังคม เพื่อที่จะคุม ครองปองกันประชาชนที่มีรายไดประจํา ไมใหไดรับ ความเดือดรอ นในความเปน อยูข องชีวิต เมื่อ ตอ งสูญ เสีย รายได
ทั้งหมดหรือบางสวน หรือมีรายไดไมเพียงพอแกการครองชีพ (สํานักงานประกันสังคม, 2558)
โดยที่ “ประกัน สังคม” ไมใชแ คเพีย งเรื่อง “ประกันสุขภาพ” เทานั้น อยางที่หลายๆ คนยังเขาใจผิดอยู แตประกันสังคม คือ หลักประกันทาง
สังคมในวัยทํางานและเมื่อพน เกษีย ณอายุการทํางาน ที่เกิดการมีสวนรวมของแรงงานที่เปนผูประกันตน ไมใชการสงเคราะหจากรัฐ เพราะเงินรอยละ 5
ที่แ รงงานตางดาวถูกหักทุกเดือน ไดถูกแบงสมทบใน 3 กองทุน คือ กองทุน แรกรอยละ 1.5 สมทบในกองทุน เจ็บปวย คลอดบุต ร ทุพ พลภาพ และ
เสีย ชีวิต กองทุนที่สองรอยละ 0.5 สมทบในกองทุนวางงาน และกองทุนที่สามรอยละ 3 สมทบในกองทุน ชราภาพและสงเคราะหบุตร ซึ่งการสมทบเงิน
ของนายจางก็เปน ลักษณะเดีย วกับลูกจาง โดยแรงงานจากประเทศเมีย นมา ลาว และกัม พูชา เมื่อผานการพิสจู นสญ
ั ชาติและมีใบอนุญาตทํางานในกิจการ
ที่กฎหมายประกัน สังคมไดระบุไว จะตองเขาสูการคุม ครองตาม พ.ร.บ.ประกันสังคม พ.ศ.2533 ในมาตรา 33 โดยผานการจายเงินสมทบจํานวนรอยละ 5
ในทุกๆเดือน รวมกับนายจางอีกรอยละ 5 และสมทบจากรัฐรอยละ 2.75 (บุษยรัตน กาญจนดิษ ฐ, 2558)
อยางไรก็ตาม แรงงานเมียนมาเมื่อเขาสูระบบของประกันสังคม และกลายเปนผูประกัน ตนตามมาตรา 33 ตามพระราชบัญญัติประกันสังคม
พ.ศ.2533 แลว การเขาถึงสิทธิประโยชนของผูประกันตนหรือการใชสิทธิในแตละกรณีข องแตละบุคคล ก็จะมีความแตกตางกันไป ซึ่งทําใหแรงงานเมียน
มาอาจจะยังไมสามารถเขาถึงสิทธิไดอยางเต็มที่
ผูวิจัยจึงสนใจที่จะศึกษาเกี่ยวกับแรงงานเมีย นมาที่เปนผูประกัน ตนมาตรา 33 ในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ ซึ่งเปนพืน้ ทีห่ นึง่
ที่ม ีแรงงานเมีย นมาเขามาอยูอาศัยและทํางานเปน จํานวนมากแหงหนึ่ง ดังนั้นการศึกษาในการเขาถึงสิทธิประโยชนของผูป ระกันตนของแรงงานเมียนมาที่
อาศัยอยูในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ นี้ จะเปนประโยชนในการพัฒนาและเขาถึงสิทธิของแรงงานตางดาว เพื่อเปน การตอบสนองตอ
ความตองการของผูเขารับการคุม ครอง เพราะการเขาสูระบบประกันสังคมของแรงงานตางดาวนั้น นอกจากจะทําใหแ รงงานตางดาวไดรับสิทธิเทาเทีย ม
กับแรงงานไทยทั้ง 7 กรณีดังที่กลาวมาในขางตนแลว ยังถือเปนกาวสําคัญ ของระบบประกันสังคมของไทย ที่จะชวยลดปญ หาทางดานสังคม สาธารณสุข
และความมั่นคงไปพรอมๆ กัน
[388]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาขอมูลพื้นฐาน การรับรู และความรูในสิทธิประโยชนข องผูประกัน ตนตามพระราชบัญญัติประกัน สังคม พ.ศ.2533 มาตรา 33
ของแรงงานเมียนมา ในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ
2. เพื่อศึกษาการเขาถึงสิทธิประโยชนข องผูประกันตนตามพระราชบัญ ญัติประกัน สังคม พ.ศ.2533 มาตรา 33 ของแรงงานเมียนมา ในอําเภอ
พระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ
วิธีการวิจัย
การวิจัยครั้งนี้เปน การวิจัยเชิงคุณ ภาพ (Qualitative Research) เพื่อศึกษาขอมูลพื้นฐาน การรับรู ความรู และการเขาถึง สิทธิประโยชนของ
ผูประกัน ตนตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ.2533 มาตรา 33 ของแรงงานเมีย นมา ในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ ซึ่งวิธีการวิจัย มี
รายละเอียด ดังนี้
พื้น ที่ในการวิจ ัย
อําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ
กลุมประชากรที่ใชในการวิจ ัย
แรงงานสัญชาติเมียนมาที่ข ึ้นทะเบียนอยางถูกกฎหมาย ในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ สามารถพูดไทยได และเปนผูไ ดรบั การ
คุม ครองตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ.2533 มาตรา 33 จํานวน 9 คน
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
การสนทนากลุม (Focus Group Discussion) ผูวิจัย สรางแนวคําถามจากการศึกษาแนวคิดทฤษฎีและงานวิจัย ที่เกี่ย วขอ ง ใหแ นวคําถาม
ครอบคลุมเนื้อหาตามวัตถุประสงคและกรอบแนวคิดของการวิจัย โดยเฉพาะการเขาถึงสิทธิประโยชนข องผูประกันตนตามพระราชบัญ ญัตปิ ระกันสังคม
พ.ศ.2533 มาตรา 33 แลวนําไปปรึกษาอาจารยที่ปรึกษา เพื่อตรวจสอบความถูกตองและความเหมาะสมกอน จึงนําไปเก็บรวบรวมขอมูลจากการสนทนา
ของผูใหข อมูล และในสวนของการสัม ภาษณเชิงลึก (In-depth Interview) แนวคําถามในการสัม ภาษณจะเจาะลึกในเรื่องของการเขาถึงสิทธิประโยชนฯ
ใน 7 กรณี ประกอบดวย กรณีประสบอัน ตรายหรือเจ็บปวย กรณีคลอดบุตร กรณีทุพพลภาพ กรณีเสีย ชีวิต กรณีสงเคราะหบุตร กรณีช ราภาพ และกรณี
วางงาน
การวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหเชิงคุณภาพ โดยถอดเทปการสนทนากลุมและการสัมภาษณเชิงลึก รวบรวมขอมูลที่บันทึก นํามาจัดหมวดหมูข อ มูล และทําการ
วิเคราะหขอมูลแบบวิเคราะหเนื้อหาเพื่อหาความสัมพันธ และความเชื่อมโยงของขอมูล
ผลการวิจัย
ขอ มูล พื้นฐานของแรงงานเมียนมา
แรงงานเมีย นมาที่เปนผูประกันตนตามมาตรา 33 มีข อมูลพื้น ฐานประกอบดวย ชื่อ เพศ อายุ ประเภทแรงงาน การอยูในประเทศไทย และ
การรูภาษาไทย ดังตารางที่ 1
[389]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางที่ 1 ขอมูลพื้น ฐานของแรงงานเมีย นมาในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ
ชือ่
เพศ
อายุ (ป)
ประเภทแรงงาน
ปลา
หญิง
34
พิสูจนสญั ชาติ
หมอง
ชาย
31
พิสูจนสญั ชาติ
พร
ชาย
36
MOU
ออ
หญิง
30
พิสูจนสญั ชาติ
วี
ชาย
22
พิสูจนสญั ชาติ
อามิน ะ
หญิง
21
พิสูจนสญ
ั ชาติ
บี
หญิง
24
พิสูจนสญั ชาติ
มะลิ
หญิง
22
พิสูจนสญั ชาติ
เล็ก
ชาย
35
พิสูจนสญั ชาติ
การอยูในประเทศไทย (ป)
8
11
6
10
3
3
5
5
15
การรูภาษาไทย
พูด/ฟง
พูด/ฟง
พูด/ฟง
พูด/ฟง/อาน
พูด/ฟง
พูด/ฟง
พูด/ฟง
พูด/ฟง/อาน
พูด/ฟง
จากตารางที่ 1 ปลา อายุ 34 ป อยูประเทศไทยมา 8 ป เปนแรงงานที่ผานการพิสูจนสัญ ชาติ ทํางานในโรงงานอุตสาหกรรม หมอ ง อายุ 31
ป อยูประเทศไทยมาตั้งแตตัวเองอายุ 20 ป เปน แรงงานที่ผานการพิสูจนสัญชาติเชนเดีย วกัน เนื่องจากตอนแรกเขาเมืองไทยมาอยางผิดกฎหมาย ตอนนี้
ทํางานเปนคนงานในโรงงานผลิตแผนเหล็ก พร อายุ 36 ป อยูประเทศไทยมา 6 ป ซึ่งพรเปนแรงงานเมียนมาคนเดียวที่เปน แรงงานประเภท MOU สวน
วี อายุ 22 ป เปนแรงงานประเภทพิสูจนสัญชาติ อยูประเทศไทยไดประมาณ 3 ป ทํางานรับเหมา อามินะ อายุ 21 ป เปน แรงงานประเภทพิสูจนสัญชาติ
เขามาอยูประเทศไทยได 3 ป ทํางานในโรงงานอุตสาหกรรม บี อายุ 24 ป อยูประเทศไทยมา 5 ป แตเพิ่งไดพิสูจนสัญชาติแ ละขึ้น ทะเบียนแรงงานเมื่อป
กอน จากการที่รัฐบาลมีการผลักดัน ใหนายจางพาลูกจางของตนมาขึ้นทะเบีย น และเล็ก อายุ 35 ป อยูประเทศไทยมา 15 ป ซึ่งเปนแรงงานเมียนมาทีอ่ ยู
ในประเทศไทยมานานที่สุดในจํานวนผูใหสัม ภาษณ โดยกอนหนานี้เปนแรงงานที่เขามาประเทศไทยอยางผิดกฎหมาย แตในภายหลังไดพสิ จู นสญั ชาติและ
ขึ้น ทะเบียนแรงงานเรีย บรอยแลว ซึ่งทุกคนที่กลาวถึงในเบื้องตน นั้นสามารถพูดและฟงภาษาไทยได สวนอีก 2 คน คือ ออ อายุ 30 ป อยูประเทศไทย
ประมาณ 10 ป แตเพิ่งพิสูจนสัญ ชาติเมื่อไมกี่ปมานี้ กับ มะลิ อายุ 22 ป อยูประเทศไทยมา 5 ป และเพิ่งไดพิสูจนสัญชาติแ ละขึน้ ทะเบียนแรงงานเมือ่ ปที่
แลว เพราะเพิ่งมีน ายจางประจําเชน เดียวกัน กับบี ซึ่งทั้งสองคนนี้สามารถอานภาษาไทยไดดวย
การรับรูในสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33
จากการสัมภาษณแรงงานชาวเมีย นมาในเบื้องตน ในเรื่องการรับรูในสิทธิข องผูประกัน ตนตามมาตรา 33 สามารถแบง ผลการศึกษาได
ออกเปน 2 กลุม คือ กลุมที่รับรูสิทธิประโยชนฯ จากนายจาง ไดแก ปลา หมอง พร วี อามินะ บี เล็ก และออ และกลุมที่รับรูสิทธิประโยชนฯ จากเพื่อน
หรือคนรอบขาง เพีย ง 1 คน คือ มะลิ โดยทั้ง 2 กลุ ม มีความเหมือ นกัน คือ ไมรูถ ึงสิทธิป ระโยชน ฯของตน จะรับรูถึง สิท ธิประโยชน ฯ ก็ตอเมื่อ มี
ประสบการณในการใชสิทธินั้น
ความรูในสิทธิประโยชนข องผูประกัน ตนตามมาตรา 33
ในเรื่องความรูสิทธิประโยชนข องผูประกันตนตามมาตรา 33 ของแรงงานเมีย นมา ที่ไดม าจากการสัมภาษณนนั้ เกิดในลักษณะเชนเดียวกันกับ
การรับรูในสิทธิประโยชนฯ เพราะแรงงานเมียนมาใชประสบการณที่เกิดขึ้นกับตนในการใชสิทธิประโยชนฯ มาปรับเปน ความรู นอกจากนี้ยัง เกิด จาก
ความสนใจในการซักถามขอสงสัยของแรงงานเมีย นมากับนายจางของตน หรือ กับเพื่ อนและคนรอบขาง ที่สามารถบอกหรือตอบขอสงสัย จากการ
สัม ภาษณพบวา ในจํานวนแรงงานเมีย นมา 9 คน มีเพีย ง 2 คน ที่ม ีความรูในสิทธิประโยชนฯ มากกวาคนอื่น เนื่องจากมีทักษะการใชภาษาไทย การพูด
การฟง และการอาน ซึ่งสามารถอธิบายไดโดยคําสัมภาษณของ ออ และ มะลิ ดังนี้
ออ กลาววา “ที่ตนเองอานไดก็เพราะความอยากรู และเมื่ออยากรูก็เลยไปถามเพื่อนคนไทย เลยทําใหสามารถอานภาษาไทยได แตถา คําไหน
อานไมได ก็จะถามใหเขา ใจ ซึ่ง เรื่ องสิท ธิป ระโยชนข องผูป ระกัน ตนตามมาตรา 33 ก็ รับรูสิ ทธิประโยชนฯ จากนายจาง และจากการอานข าวใน
หนังสือพิมพ”
[390]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สวน มะลิ สามารถพูดและฟง รวมถึงอานภาษาไทยไดเชนเดีย วกัน ซึ่งมะลิกลาววา “ตนเองอยากรูภาษาไทยเลยพยายามทีจ่ ะศึกษาจากเพือ่ น
คนไทยที่รูจักกัน เวลาดูขาวเห็นตัววิ่งในทีวีก็พยายามที่อาน โดยการถาม ซึ่งก็ไดรับความชวยเหลือเปน อยางดี เพราะอยากรู และถาเปน ประโยชนกับ
เพื่อนชาวเมียนมาดวยกัน ก็จะรีบไปบอกตอ ” สวนของเรื่องประกัน สังคมหรือสิทธิประโยชนข องผูประกันตนตามมาตรา 33 นั้น มะลิรับรูม าบางจาก
เพื่อนคนไทย ซึ่งตอนนั้นยังเปนแรงงานผิดกฎหมาย แตปจจุบันเปน แรงงานที่ถ ูกกฎหมายและเปนผูประกัน ตนตามมาตรา 33 แลว จึงหวัง วาการเปน
ผูประกัน ตนตามมาตรา 33 นี้ จะสามารถชวยเหลือตนเวลาเกิดเหตุตามสิทธิได
การเขาถึงสิทธิประโยชนข องผูประกันตนตามมาตรา 33
จากการสนทนากลุม ดวยการสัมภาษณเชิงลึก เพื่อใหไดผลการวิจัยในการเขาถึงสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33 พบวา แรงงาน
เมีย นมา 9 คน สามารถเขาถึงสิทธิตามพระราชบัญ ญัติประกัน สัง คม พ.ศ.2533 มาตรา 33 จากแรงงานเมีย นมา 9 คน ได 6 คน และเขาถึง สิทธิ
ประโยชนฯ จาก 7 กรณี ไดเพียง 2 กรณี คือ กรณีประสบอัน ตรายหรือเจ็บปวย และกรณีคลอดบุตร โดยมีผลการวิจัยดังนี้
1) กรณีประสบอัน ตรายหรือเจ็บปวย ปลา ใชสิทธิประโยชนข องผูประกัน ตนตามมาตรา 33 กรณีประสบอัน ตรายหรือเจ็บ ปว ย โดยการใช
บริการทางการแพทย ซึ่งไดรับสิทธิประโยชนฯที่ไดรับเปนไปตามสิทธิข องผูประกัน ตน นอกจากนี้ยังใชสิทธิประโยชนฯในการทําทันตกรรม ทีส่ ามารถทัน
ตกรรมกับสถานพยาบาลใดก็ได แลวนําใบเสร็จกับใบรับรองแพทยม าเบิกเงิน คืน ไดครั้งละไมเกิน 300 บาท ไมเกิน 2 ครั้ง ตอ ป ปลา กลาวถึง สิทธิ
ประโยชนฯวา “ตนเองรูสึกสบายใจที่เปน ผูประกัน ตนตามมาตรา 33 เพราะทําใหไมตองเสียเงินกอนเวลาไปหาหมอ สวนการเบิกเงินนัน้ ครัง้ แรกนายจาง
เปน คนพาไป แตหลังจากนั้นก็สามารถทําเรื่องเองได ไมไดลําบาก เพราะขั้นตอนไมย ุงยาก”
หมอง ใชสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33 ในกรณีประสบอันตรายหรือเจ็บปวย เชนเดียวกัน ซึ่งนอกจากการไดรับบริการทาง
การแพทยตามสิทธิประโยชนฯ ยังเคยไดรับเงิน ทดแทนการขาดรายได จากการเกิดอุบัติเหตุข ณะทํางาน ทําใหไดรับเงิน รอยละ 60 ของรายได ตาม
ระยะเวลาที่หยุดงานไมเกิน 180 วัน เปน ไปตามสิทธิประโยชนฯที่พึงจะไดรับ สําหรับขั้น ตอนในการเบิกเงินทดแทน หมองกลาววา “การไปยื่น เอกสาร
กับสํานักงานประกัน สังคมมีความสะดวกสบาย โดยครั้งแรกนายจางเปนผูพาไป ตอนนี้ก็สามารถไปเองไดแ ลว เพราะไมไกลจากที่ทํางาน และเคยไป
บอยครั้ง ขั้น ตอนไมย ุงยาก เอกสารที่ใชตองนําไปใหครบ และเจาหนาที่ก็ใหความชวยเหลืออยางดี”
วี ใชสิทธิประโยชนข องผูประกัน ตนตามมาตรา 33 ในกรณีประสบอันตรายหรือเจ็บปวย เชน เดีย วกัน แตไมบอยครั้ง ซึ่ง ตอนนี้ไดใชสิทธิ
ประโยชนฯในการรับบริการทางการแพทยเทานั้น โดยบริการทางการแพทยที่ไดรับเปนไปตามสิทธิข องผูประกันตน นอกจากนี้หากตองทําเรือ่ งเบิกเงินที่
สํานักงานประกันสังคม วี กลาววา “ไมเคยทําเรื่องเบิกคาอะไร เลยยังไมเคยไปสํานักงานประกัน สังคม แตก็รูวาสํานักงานประกัน สังคมอยูที่ไหน ถาเกิด
เหตุใหตองใชสิทธิของผูประกันตน ก็สามารถไปเองได เนื่องจากเดิน ทางสะดวก”
เล็ก ใชสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33 ในกรณีประสบอันตรายหรือเจ็บปวย เพียงกรณีเดีย ว โดยการรับบริการทางการแพทย
เมื่อเจ็บปวยทั่วไป ซึ่งไดรับสิทธิประโยชนฯตามสิทธิข องผูประกัน ตน และการเบิกเงิน คืนหลังจากทําทันตกรรม เล็ก กลาววา “เปน คนไมคอ ยเจ็บ ปว ย
อะไร เวลาไปหาหมอก็ไปรับการรักษาและกินยาตามที่หมอสั่ง ที่ใชสิทธิเกือบทุกปก็คือเรื่องฟน ไปเบิกคาอุดฟน ถอนฟน ซึ่งก็สะดวกดี แคตอ งเตรีย ม
เอกสารที่ตองใชไปใหครบ พอไปถึงก็ย ื่นเอกสารทําตามขั้น ตอน เจาหนาที่ก็พรอมที่จะใหบริการเปน อยางดี”
2) กรณีคลอดบุตร พร ใชสิทธิประโยชนข องผูประกัน ตนตามมาตรา 33 ในกรณีประสบอุบัติเหตุหรือเจ็บปวย เชนเดีย วกันกับคนอืน่ ซึง่ ไดรบั
สิทธิประโยชนฯตามสิทธิข องผูประกัน ตน นอกจากนี้ยังใชสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33 ในกรณีคลอดบุตร รับคาคลอดบุตรแบบเหมา
จาย เนื่องจากภรรยาของพรไมสามารถใชสิทธิข องผูประกันตนได เพราะเพิ่งเขามาเมืองไทย และยังไมไดเปนผูประกันตนตามมาตรา 33 โดย พร กลาว
วา “ไดรับความชวยเหลือจากนายจางในการบอกถึงสิทธิที่ตนสามารถใชได รวมถึง เอกสารที่จําเปน ตองใช โดยนําเอกสารที่ตอ งใชไปยื่น ที่สํานักงาน
ประกันสังคม เพื่อรับคาคลอดบุตร” ซึ่งคาคลอดบุตรแบบเหมาจายที่ไดรับไดรับเปนไปตามสิทธิ พร กลาวทิ้งทายวา “ตนเองรูสึกดีใจมาก เพราะคาคลอด
บุตรที่ไดรับ สามารถแบงเบาภาระเรื่องคาใชจายได”
ออ ใชสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33 ในกรณีประสบอุบัติเหตุหรือเจ็บปวย และใชสิทธิประโยชนของผูประกัน ตนตามมาตรา
33 กรณีคลอดบุตรเชนเดีย วกัน แตเปนการใชสิทธิของผูประกันตนโดยตนเอง ซึ่งสิทธิข องผูประกัน ตนที่ไดรับคือคาคลอดบุตรแบบเหมาจาย นอกจากนี้
ยังไดรับสิทธิในการรับเงินสงเคราะหการหยุดงานเพื่อคลอดบุตรรอยละ 50 ของคาจางเฉลี่ย เปน ระยะเวลา 90 วัน โดย ออ กลาววา “ตนเองรูสึกดีใจ
มากเชนเดีย วกัน เพราะเงิน ที่ไดรับสามารถแบงเบาภาระครอบครัวไดจริง ๆ” โดยการทําเรื่องเบิกเงิน ทดแทน ออ กลาววา “ขอเพีย งเอกสารครบ ก็
สามารถเบิกไดตามสิทธิ เพราะนายจางกับเจาหนาที่ประกัน สังคมพรอมใหความชวยเหลือ ”
[391]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
นอกจากนี้ อามินะ และ บี ไดใหสัม ภาษณถ ึงการเปน ผูประกันตนตามมาตรา 33 ไว โดย อามินะ กลาววา “มาประเทศไทยแรกๆ หวังแควาสามารถสง
เงิน กลับไปที่บานไดก็พอ แตเมื่อไดทํางานแลวนายจางบอกวาตองเขาประกันสังคม ตอนแรกก็ไมคอยเขาใจ พอนายจางไดบอกวาทําไมตองเขา และจะ
ไดรับสิทธิอะไร รวมถึงเพื่อนที่ทํางานก็ทํากัน ก็รูสึกเบาใจ” สวน บี กลาววา “กอนหนานี้ตอนที่ตนเองยังไมมีประกัน สังคม และยังไมม ีน ายจางประจํา
ตองเสียคาใชจายเองเวลาไปหาหมอ พอมีประกันสังคมและไดรับสิทธิข องผูประกันตน ก็ช วยใหตัวเองไมตองเสียเงินกอนเวลารักษาพยาบาล”
อภิปรายผลการวิจัย
จากการสนทนากลุม และสัมภาษณในเชิงลึก ทําใหทราบวา แรงงานเมียนมาที่เขามาทํางานอยางถูกกฎหมาย มีใบอนุญ าตทํางาน ทั้ง แบบ
พิสูจนสัญ ชาติ และ MOU นั้น สามารถเขาถึงสิทธิขั้นพื้นฐานและสวัส ดิก ารสัง คมไดดีก วาเดิม เนื่องจากไดรับ การคุม ครองตามสิทธิป ระโยชนฯ ของ
ผูประกัน ตน เมื่อเขาสูระบบของประกันสังคม ซึ่งแสดงใหเห็น วา แรงงานเมียนมาในปจจุบันเขาถึงสิทธิประโยชนฯ ไดดีกวา ศิระศักดิ์ คชสวัส ดิ์ และ
จันทรา ธนะวัฒนาวงศ (2555) ที่พบวาปญหาการเขาถึงสิทธิข ั้นพื้นฐานและสวัสดิการสังคมของคนไรรัฐไรสัญชาติในมิติแรงงานนั้น คนไรรัฐไรสัญ ชาติ
สวนใหญเปนผูที่ทํางานโดยไมขออนุญ าต และลักลอบเดินทางออกนอกเขตพื้น ที่ควบคุม โดยไมไดรับอนุญ าต เนื่องจากมองวาเปนกระบวนการที่ย ุงยาก
ซับซอน ตองเสียคาธรรมเนียมและคาใชจายจํานวนมาก การไมข ออนุญาตทํางานจึงสงผลใหไมสามารถเขาถึงสิทธิและหลัก ประกัน ในการทํางาน ตอง
ทํางานอยางหลบซอน มีโอกาสถูกจับกุมดําเนิน คดีตามกฎหมาย ในเวลาเดีย วกันก็ตองประสบปญหาการเขาถึงสิทธิข ั้นพืน้ ฐานตางๆ เนือ่ งจากการเปนคน
ไรรัฐไรสัญชาติซึ่งไมไดรับการยอมรับวาเปนพลเมืองของประเทศไทย ไมสามารถเขาถึงหลักประกัน สุข ภาพไดอยางทั่วถึง รวมไปถึงการเขาถึงสิทธิแ ละ
**
สวัสดิการจากการทํางาน และสอดคลองกับงานวิจัยของ สิริรัฐ สุกัน ธา (2553) ที่ศึกษาคุณภาพชีวิตในการทํางานของแรงงานพมา ในเขตภาคเหนือ
ตอนบน พบวา ในดานการทํางาน แรงงานพมาสวนใหญอยากไดใบอนุญาตทํางาน รองลงมา คือ ตองการสวัส ดิก ารคารัก ษาพยาบาล และตองการมี
ประกันสังคม
การรับรูเรื่องสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33 ของแรงงานเมียนมา ในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ แบงออกเปน 2
กลุม คือ กลุมที่รับรูสิทธิประโยชนฯ จากนายจาง และกลุม ที่รับรูสิทธิประโยชนฯ จากเพื่อ นหรือ คนรอบขาง สวนความรูเกี่ย วกับ สิท ธิป ระโยชนข อง
ผูประกัน ตนตามมาตรา 33 แรงงานเมียนมามีความรูนอย ตองมีประสบการณในการใชสิทธิประโยชนฯของผูประกันตนกอน จึงจะเกิดความรู โดยการรู
ภาษาไทยของแรงงานเมียนมาและนายจางเปน องคประกอบสําคัญ ที่จะทําใหแ รงงานเมีย นมา สามารถรับรูแ ละมีค วามรูความเขาใจเกี่ย วกับ สิทธิ
ประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33 ไดอยางมีประสิทธิภาพมากขึ้น ทั้งนี้แ รงงานเมีย นมาที่ไมรูวาตนเองมีสิทธิอะไร ไมก ลาซักถาม หรือไมส นใจ
เพราะยังไมมีประสบการณที่จะตองใชสิทธิน ั้น สอดคลองกับงานวิจัยของ ขวัญชีวัน บัวแดง (2552) ที่กลาวถึงปญหาสําคัญที่ทําใหแ รงงานที่แ มจะมีบตั ร
แตยังเขาไมถึงบริการได เพราะการสื่อสารระหวางบุคคลที่ม ีขอจํากัด เนื่องจากความแตกตางกันในดานภาษาและวัฒนธรรม และการศึกษาของบุษยรัตน
กาญจนดิษฐ (2558) ที่กลาววาเมื่อแรงงานขามชาติจะเขาสูป ระกัน สัง คมแลว ในทางปฏิบัติก็ย ังพบปญ หามากมายที่เปน ชองวางในการเขาถึง สิทธิ
ประโยชนและการรับบริการไดจริงไมวาจะเปน ปญหาจากตัวแรงงานขามชาติ ที่ย ังขาดความรูความเขาใจสิทธิ ที่พึงมีพึง ไดตามกฎหมาย และเงื่อ นไข
หลักเกณฑที่เกี่ยวของ เขาใจวาการประกันสังคมคือสิทธิรักษาพยาบาล ที่เปลี่ย นจากประกันสุขภาพแบบเดิม หรือเปนเรื่องทีร่ ฐั บาลหรือนายจางบังคับให
แรงงานตองจายเงินเพื่อมีสวัสดิการมากกวาการรักษาพยาบาล แตไมรูมีอะไรบาง ขณะเดีย วกันก็ตอ งเผชิญ ขอ จํากัด ในการดํารงชีวิต และเงื่ อนไขการ
ทํางานมากมาย การไมม ีเจาหนาที่หรือพนักงานติดตอสื่อสารในภาษาของแรงงาน ทําใหแรงงานขามชาติไมสามารถเขาถึงสิทธิประโยชนแ ตละกรณีทพี่ งึ่
ไดตามกฎหมายประกัน สังคมอยางถูกตองรวดเร็วและเปนธรรม และปญหาของฝายนายจางหรือผูประกอบการ ที่นายจางบางรายไมแจงแรงงานขามชาติ
ขึ้น ทะเบียนประกันสังคม หรือไมนําสงเงินสมทบ หรือไมสงตอเนื่องตอสํานักงานประกัน สังคม นอกจากนี้ยังพบวา ผูประกันตนบางคนที่รูถึงสิทธิทตี่ นมี
แตไมใช ในกรณีที่คิดวาตอนเองเจ็บปวยเพีย งเล็ก นอ ย เพราะคิดวาจะเสีย โอกาสเรื่องรายไดจากการทํางาน หากตองหยุด งานเพื่อ ไปใชบริ การทาง
การแพทยตามสิทธิประโยชนฯของผูประกัน ตน ซึ่งความตองการในการหารายไดเปน เรื่องสําคัญของแรงงานเมียนมา ที่ตองการทํางานเพื่อเก็บเงิน สงไป
ใหครอบครัว
การเขาถึงสิทธิประโยชนของผูประกัน ตนตามมาตรา 33 ของแรงงานเมีย นมา ในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ พบเพียง 2 กรณี
จาก 7 กรณี ตามที่สํานักงานประกัน สังคมไดเคยประกาศไว โดยยังไมม ีในกรณีอื่น ๆ ไดแ ก กรณีตาย กรณีสงเคราะหบุตร กรณีทุพพลภาพ กรณีชราภาพ
**
พมาเปนชื่อเดิมของเมียนมา
[392]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
และกรณีวางงาน สวนการเขาถึงสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33 ของแรงงานเมียนมา ใน 2 กรณีขางตน คือ กรณีประสบเหตุอนั ตรายหรือ
เจ็บปวย ซึ่งแรงงานเมีย นมาสามารถเขาถึงสิทธิของผูประกันตนไดโดยการใชบริการทางการแพทยแ ละการเบิกเงิน ทดแทน ทั้งในดานของการเจ็บ ปว ย
ทั่วไป การไดรับอุบัติจากการทํางาน และการทําทันตกรรม และกรณีคลอดบุตร สามารถใชสิทธิข องผูประกัน ตนในกรณีนี้ไดทั้งการเปน ผูประกัน ตนชาย
และหญิง โดยการไดรับคาคลอดบุตรแบบเหมาจาย และการไดรับเงินสงเคราะหการหยุดงานเพื่อคลอดบุตร (ในกรณีเปนผูประกัน ตนหญิง) ทําใหชว ย
แบงเบาภาระทางการเงินของครอบครัวของผูประกัน ตนได ซึ่งแรงงานเมีย นมาทุกคนไดรับสิทธิประโยชนฯ เปน ไปตามสิทธิที่ใช สอดคลองกับสํานักงาน
ประกันสังคม (2558) ที่มีวัตถุประสงคเพื่อใหหลักประกันในการดํารงชีวิตแกผูประกัน ตนใหเกิด ความมั่น คง ตั้งแตเกิด จนวาระสุด ทายของชีวิต และ
เสริมสรางสังคมและประเทศชาติใหมีเสถียรภาพเปน ปกแผน ผูประกัน ตนจะไดรับการคุมครองเมื่อเจ็บปวยหรือประสบเหตุที่ทําใหเดือดรอนโดยจะใหใน
รูปตัวเงิน (in cash) และบริการทางการแพทย (in kind) เพราะฉะนั้น เราจะกลาวไดวา ระบบประกัน สังคม เปน หนึ่ง ในบริการดานสวัสดิการสังคม
เพื่อที่จะคุมครองปองกันประชาชนที่ม ีรายไดประจํา ไมใหไดรับความเดือดรอนในความเปน อยูของชีวิต เมื่อตองสูญเสียรายไดทงั้ หมดหรือบางสวน หรือมี
รายไดไมเพีย งพอแกการครองชีพ
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. สํานักงานประกันสังคมและนายจาง ควรประชาสัมพันธในสิทธิแ ละการเขาถึงสิทธิประโยชนข องผูประกัน ตนตามมาตรา 33 ใหแกแรงงาน
ตางดาว
2. สรางกิจกรรมเพื่อสงเสริมความรูในสิทธิข องผูประกัน ตน เพื่อใหเกิดการรับรูและความรูความเขาใจของสิทธิของผูประกันตนทั้ง 7 กรณี
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. ศึกษาการเขาถึงสิทธิประโยชนของผูประกัน ตนตามมาตรา 33 ของแรงงานตางดาวในกรณีตางๆ ใหครบทุกกรณี
2. ศึกษาปจจัย ที่ม ีผลตอการเขาถึงสิทธิประโยชนข องผูประกัน ตนตามมาตรา 33 ของแรงงานตางดาว
เอกสารอางอิง
ขวัญชีวัน บัวแดง. 2552. สิท ธิดานการรับ บริการสุข ภาพของแรงงานขามชาติ : กรณีศึก ษาแรงงานจากประเทศพมาในจัง หวัดเชีย งใหมแ ละ
แมฮอ งสอน. ภาควิช าสังคมวิทยาและมานุษ ยวิทยา คณะสังคมศาสตร, มหาวิทยาลัยเชียงใหม.
บุ ษ ยรั ต น กาญจนดิ ษ ฐ . 2558. 25 ป ประกั น สั ง คม: มองให ไกลกว า “แยก-ไม แ ยก กองทุ น ผูป ระกั น ตนแรงงานข า มชาติ ” (Online).
http://www.prachachat.net/. 6 พฤศจิกายน 2558.
ศิระศักดิ์ คชสวัสดิ์ และ จันทรา ธนวัฒนาวงศ. 2555. ปญหาการเขาถึง สิท ธิขั้น พื้น ฐานและสวัส ดิการสังคมของคนไรรัฐไรส ัญชาติในมิติแ รงงาน.
กรุงเทพมหานคร: สถาบันวิจัยสังคม, จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
สิริรัฐ สุกันธา. 2553. คุณภาพชีวิตในการทํางานของแรงงานพมาในเขตภาคเหนือ ตอนบน. คณะบริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเชียงใหม
สํานัก งานประกัน สัง คม. 2558ก. ความคุม ครองแรงงานตางดาวที่เขาเมือ งอยางถูกตอ งตามกฎหมาย (Online). http://www.sso.go.th/. 16
กันยายน 2558.
__________. 2558ข. การเปนผูประกันตน (Online). http://wp.doe.go.th/. 16 กัน ยายน 2558.
สํานักบริหารแรงงานตางดาว. 2559. ขาวประชาสัมพัน ธ (Online). http://wp.doe.go.th/. 8 มีน าคม 2559.
[393]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจจัยที่มีผลตอการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญของผูบ ริโภคในเมืองพัทยา
Factors Affecting Consumer Purchase Decision of Big Bike Motorcycles inPattaya City
*
สมรเดช นาคสมบุญ , รองศาสตราจารย ศรีอร สมบูรณทรัพย**และ ดร.พัฒน พัฒนรังสรรค***
SmorndechNarksomboon, Assoc.Prof.Sri-on SomboonsupandDr.PatPattanarangsun
บทคัดยอ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาปจจัยที่มีผลตอการตัดสิน ใจซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญข องผูบริโภคในเมือ งพัทยาโดยการรวบรวม
ขอมูลปฐมภูมิจากแบบสอบถามกลุมตัวอยางจํานวน 400 ตัวอยางและทําการวิเคราะหขอ มูล ดว ยแบบจําลองโลจิต ผลการศึก ษาพบวา ตัวแปรเพศ
ขนาดของรถจักรยานยนตขนาดใหญที่เลือกซื้อ ยี่หอรถจักรยานยนตข นาดใหญ จํานวนครั้งที่เขาชมงานแสดงรถโชวรมู รวมทั้งปจจัยสวนประสมการตลาด
ดานผลิตภัณ ฑ ดานการสงเสริมการตลาด และดานบุคคล สามารถอธิบายการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญของผูบริโภคในเมืองพัทยาไดอยางมี
นัย สําคัญ ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10
คําสําคัญ: การเลือกซือ้ ของผูบ ริโภค,รถจักรยานยนตขนาดใหญ, สวนประสมทางการตลาด
Abstract
The objective of this study aimed to determine factors affecting consumer purchase decision of Big Bike motorcycles
in Pattaya city.The primary data from 400 samples were collected and analyzed by logit model. The study result showed that
gender, stroke capacity of engine, brand, the number of attending motor show events and marketing mixes in terms of product,
promotion and personal could significantly explain consumer purchase decision of Big Bike motorcycles in Pattaya city at a
statisticalsignificance level of 0.10
Keywords: Consumer Purchase Decision, Big Bike Motorcycles, Marketing Mix Factors
บทนํา
รถจักรยานยนตเปนพาหนะที่มีจํานวนเพิ่มขึ้นเรื่อยๆในประเทศไทย เนื่องจากมีความสะดวกมากเมื่อเทียบกับยานพาหนะแบบอืน่ โดยเฉพาะ
อยางยิ่งการเดินทางภายในเมืองที่ปจจุบัน ในชั่วโมงเรงดวนรถจะติดมาก จักรยานยนตจึงเปนทางเลือกหนึ่งที่คนไทยนิยมใชมาก อีกปจจัยหนึง่ ทีส่ าํ คัญคือ
จักรยานยนตใหความประหยัดกวายานพาหนะที่ใชเครื่องยนตชนิดอื่น กลาวคือประหยัดทั้งราคาของรถจักรยานยนต เชื้อเพลิง คาซอมบํารุงดูแ ลรักษา
ภาษี และประหยัดพื้นที่ที่ใชจอดแตในอีกแงมุม หนึ่งจักรยานยนตรก็คือยานพาหนะที่ประสบอุบัติเหตุม ากที่สุดในประเทศไทยและเนือ่ งดวยลักษณะทาง
กายภาพทําใหรถจักรยานยนตเปนยานพาหนะที่ม ีจํานวนผูขับขี่หรือผูโดยสารบาดเจ็บและตายในสัดสวนที่สูงที่สุดเมื่อเปรีย บเทีย บกับการเดินทางดว ย
วิธีการอื่น ดวยเชน กัน แตก็ย ังมีจักรยานยนตอีกประเภทหนึ่งที่มีข นาดเครื่องยนตใหญ ตั้งแต151ซีซีขึ้น ไปจักรยานยนตข นาดใหญเหลานี้ไมไดป ระหยัด
*
คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; Email:
[email protected]
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
**
คณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรวิทยาเขตศรีราชา; Email:
[email protected]
**
[394]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
น้ํามัน อีกทั้ง ยังมีข นาดใหญ ไมคลองแคลว รวมทั้งราคาซื้อและคาบํารุงรักษาที่สูงมากกวาจักรยานยนตขนาดเล็กทัว่ ไปมาก แตกลับมีจาํ นวนเพิม่ ขึน้ อยาง
ตอเนื่อง
ปจจุบันปริม าณรถจักรยานยนตขนาดใหญม ีการเติบโตอยางตอเนื่องประกอบกับมีผูผลิตบางรายไดเขามาตั้งฐานการผลิตในประเทศไทยเพือ่
ประโยชนในดานการลดภาษีน ําเขา และในป พ.ศ.2560 นี้ขอตกลงทางเศรษฐกิจไทย-ญี่ปุน หรือ JTEPA จะประกาศใช ซึ่ง จะสง ผลใหรถจัก รยานยนต
ขนาดความจุกระบอกสูบใหญกวา 250 ซีซีจากประเทศญี่ปุน สามารถนําเขาโดยไมเสียภาษีทําใหปริมาณรถจักรยานยนตประเภทนีจ้ ะเพิม่ ขึน้ ไดอยางกาว
กระโดด มีราคาจําหนายที่น าสนใจกวาเดิม ดวยเหตุผลดานการแขงขัน ที่เพิ่ม สูงขึ้น จึงเชื่อวาผูบริโภคจะไดรับผลประโยชนในดานราคาและตัวเลือกทีเ่ พิม่
มากขึ้นเชนกัน อีกประการหนึ่งที่มีสวนเพิ่มปริมาณรถจักรยานยนตประเภทนี้คือ มีบริการสิน เชื่อจากสถาบันการเงิน ตางๆเขามาชวยผูบ ริโภคในการเชา
ซื้อรถจักรยานยนต ทั้งการสงเสริมการตลาดที่ม ีเงินดาวนน อย ผอนนานที่สถาบัน การเงิน แตละแหงตางมีก ารแขงขัน กัน มากขึ้น สําหรับในสวนของ
ผูบริโภคที่เพิ่มมากขึ้นสวนหนึ่งมาจากการชอบในเรื่องของความเร็ว ความแรงของรถจักรยานยนตป ระเภทนี้ ประกอบกับ ดารานัก แสดงทั้ง ในและ
ตางประเทศตางก็ขับขี่รถจักรยานยนตขนาดใหญนี้กันมากขึ้น ซึ่งจะเปนสวนหนึ่งที่เยาวชน กลุม วัย รุน หรือผูส นใจ เกิดพฤติกรรมเลียนแบบ อยากมีอยาก
ขับขี่ทั้งๆ ที่รถประเภทนี้กอนจะขับขี่ไดตองผานการฝกอบรมการขับขี่อยางถูกวิธีกอนจะใชงานจริง ดวยเหตุผลขางตนจึงเชือ่ ไดวา ปริมาณรถจักรยานยนต
ขนาดใหญน ี้นาจะมีปริม าณเพิ่มขึ้นอยางตอเนื่อง รวมถึงผลกระทบทางสังคมที่นาจะเพิ่ม ขึ้นตามไปดวย ซึ่งหนวยงานราชการที่เกีย่ วของ รวมถึงตัวผูข บั ขี่
ผูปกครอง ตองเขามามีสวนรวมในการรับผิดชอบตอสังคมเชน กัน
จากสถิติการจดทะเบียนของรถจักรยานยนตขนาดใหญทั่วประเทศที่จดทะเบีย นตั้งแตเดือนมกราคมพ.ศ.2543-ธันวาคม พ.ศ.2557เปนตนมา
พบวามีจํานวนเพิ่มมากขึ้น เรื่อยๆอยางตอเนื่อง (กรมการขนสงทางบก, 2558) มีเพียงป พ.ศ.2557 ที่ม ีจํานวนลดลงอยางมีนัย สําคัญ ซึ่งเปน ผลมาจาก
สภาพเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศตกต่ํา ความไมสงบทางการเมือง ความไมม ีเสถีย รภาพทางการเมืองภายในประเทศ และเงิน บางสวนก็ถ ูกใชไปกับ
การซื้อรถยนตคัน แรกในป พ.ศ.2556 ที่ตองมีภาระผูกพันผอนชําระตอไปอีกหลายป การลงทุนภาคเอกชนและภาครัฐยังไมฟนตัว อันเนื่องจากกําลังซือ้
โดยรวมยังไมดีขึ้น ซึ่งสงผลใหหลายๆบริษัทตองมีมาตรการการลดตนทุน ตามมา
ดวยเหตุผลที่ไมมีความสัมพัน ธหรือความเชื่อมโยงใดๆระหวางยอดจดทะเบีย นรถจักรยานยนตข นาดใหญ เทียบกับ GDP จํานวนประชากร
รายไดถัวเฉลี่ยของประชากร จึงเปน แรงกระตุน ใหวิทยานิพนธเลมนี้เลือกที่จะศึกษาถึงพฤติกรรมของผูขับขี่รถจักรยานยนตขนากใหญ โดยเจาะจงในเขต
พื้น ที่เมืองพัทยา ดวยเหตุผลดังตอไปนี้
เมืองพัทยาเปน เมืองหนึ่งในจังหวัดชลบุรีที่รถจักรยานยนตขนาดใหญม ีความนิย มมากสังเกตไดจากจํานวนรถที่วิ่งอยูบนทองถนน ตามซอก
ซอย เมืองพัทยายังเปนแหลงทองเที่ยวที่เปน ที่นิย มติดอันดับของโลกซึ่งทุกๆปจะมีจํานวนนักทองเทีย่ วทีแ่ วะเขามาเปนจํานวนมากเมืองพัทยายังเปนเมือง
ที่ม ีศักยภาพทางดานเศรษฐกิจที่ดีจะเห็นไดจากจํานวนนักทองเที่ยวที่เพิ่ม ขึ้น ทุกป ซึ่งประชากรแฝงที่ไมไดมีทะเบีย นบานอยูในพัทยาก็มจี าํ นวนมากและ
เนื่องจากพัทยาเปนเมืองติดทะเลและใกลภูเขา มีถนนหลวงใหญไดมาตรฐานผาน มีทางดวน มีทางเลี่ย งเมืองขามไปภูม ิภาคจังหวัด อื่น ไดอยางสะดวก
เหมาะแกการที่จะขับขี่รถจักรยานยนตขนาดใหญทองเที่ยวมีถนนที่เชื่อมตอเลียบจังหวัดและเมืองชายทะเลที่น ิยมของเมืองไทย อยางเชน อําเภอสัตหีบ
จังหวัดระยอง จังหวัดจัน ทบุรี และจังหวัดตราด เปนตนนอกจากนี้ ยังมีเสนทางเชื่อมที่สามารถวิ่งตอไปจนถึงเขาใหญจังหวัดนครราชสีมาได วิง่ ตอขึน้ ไปสู
ภาคเหนือไดซึ่งก็เปน แหลงทองเที่ย วทางธรรมชาติที่ผูขับขี่รถจักรยานยนต ข นาดใหญมีความนิย มไปทองเที่ย วกัน อยางสม่ําเสมอ ดัง นั้น จะเห็น วา มี
นักทองเที่ยวตางชาติขับรถจักรยานยนตข นาดใหญในเมืองพัทยาอยางหนาแนน รวมถึงผูใหบริการรถเชาก็ม ากขึ้น ตามไปดวย
ศูน ยบริการและโชวรูมจําหนายรถจักรยานยนตขนาดใหญในจังหวัดชลบุรีตั้งอยูไนเมืองพัทยาทั้งหมดประกอบไปดวยยีห่ อ Ducati, Kawasaki,
BMW, KTM, Yamaha, Honda, Triumph, Benelli, Suzuki, SYM และ GPXซึ่งทุกยี่หอตางไดรับความนิย มในกลุม ลูกคาที่แตกตางกันออกไปในดาน
ตางๆไมวาจะเปนการออกแบบรูปทรงสมรรถนะความหรูหราความนิยมเปนตน ดังนั้น การที่จะเลือกขับขี่รถจักรยานยนตขนาดใหญสักคัน จะตองเลือกให
เปน ไปตามความตองการของผูข ับขี่ใหไดมากที่สุดเพราะในแตละยี่หอจะมีรูปทรงใหเลือ กที่หลากหลายและยัง มีค วามจุกระบอกสูบของเครื่อ งยนตที่
แตกตางกันออกไปผูขับขี่ควรที่จะศึกษาเปน อยางดีเพื่อที่จะไดเหมาะแกความตองการของผูบริโภคใหไดม ากที่สุดเพราะวารถจักรยานยนตข นาดใหญมี
ราคาที่คอนขางสูงถือไดวาเปน สินคาฟุมเฟอยและเมื่อเลือกซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญแ ลวสิ่งที่จะตองตามมาก็คอื เครือ่ งปองกันเพราะรถจักรยานยนต
ประเภทนี้มีสมรรถนะมากกวารถจักรยานยนตทั่วไปหลายเทาความปลอดภัยจึงตองตามมาไมวาจะเปน หมวกนิรภัยเสือ้ แจ็คเก็ตสําหรับขับขีจ่ กั รยานยนต
ถุงมือกางเกงและรองเทาเปน ตน
จากการที่ตลาดรถจักรยานยนตข นาดใหญม ีการเติบโตคอนขางสูงในหลายปที่ผานมาและมีแนวโนม จะสูงขึ้น ไปเรื่อยๆ ในเมือ งพัทยาก็เปน
เมืองที่ผูประกอบการรถจักรยานยนตข นาดใหญเลือ กที่จะเขามาทําตลาดมากกวาตัวอําเภอเมืองชลบุรีการที่จะศึกษาวาทําไมคนถึงเลือกที่จะขับ ขี่
[395]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
รถจักรยานยนตข นาดใหญทั้งๆ ที่ม ีราคาแพงกวารถจักรยานยนตป กติอยางมากและการที่ผูบริโภคตัดสิน ใจเลือ กยี่หอ ใดยี่หอ หนึ่งแลว สิ่งที่ทุก ฝาย
ตองการจะทราบตามมาคือ ผูซื้อตัดสิน ใจเลือกซื้อดวยการพิจารณาจากอะไร
วัตถุประสงค
เพื่อศึกษาปจจัยที่มีผลตอการตัดสิน ใจซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญของผูบริโภคในเมืองพัทยา
วิธีการวิจัย
ในการศึกษาปจจัย ที่มีผลตอการตัดสิน ใจซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญของผูบริโภคในเมืองพัทยาทําการศึกษาโดยการใชข อมูลปฐมภูม ิดวย
วิธีการเก็บแบบสอบถามจากผูที่มีความสนใจจะตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญในเมืองพัทยาการกําหนดตัวอยางของการศีกษาครัง้ นีใ้ ชวธิ หี ลักการ
คํานวณของ W.G. Cochran จากการคํานวณนํามาวิเคราะหสมการความนาจะเปนในการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญในเขตเมือ งพัทยา ได
ดังนี้จํานวนกลุมตัวอยางเปน384.16 ตัวอยางแตเพื่อความสะดวกในการประเมินผลและการวิเคราะหข อมูลผูวิจัยจึงใชข นาดกลุม ตัวอยางทั้งหมด 400
ตัวอยางซึ่งเก็บมาจากศูนยบริการและโชวรูม รถจักรยานยนตข นาดใหญ และงานมอเตอรโชวที่จัดขึ้นตามหางสรรพสินคาในเมืองพัทยานํามาวิเคราะห
แบบจําลองโลจิต (Logit Model) โดยการกําหนดตัว แปรสวนบุคคล พฤติก รรมการเลือกซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญแ ละปจจัย ดานสวนประสม
การตลาดที่ม ีผลตอการตัดสิน ใจซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญแลวนํามาวิเคราะหสมการความนาจะเปนในการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญ ได
ดังตอไปนี้
ln
= ß0 + ß1gen + nß2nsizenn + pß3pbrandp + xß4xshoevx + ß5prod1 + ß6prom4 + ß7peop5 + U
โดยไดกําหนดตัวแปรของสมการความนาจะเปนดังนี้
ตัวแปร
ความหมาย
Y
การตัดสินใจซือ้ รถจักรยานยนตขนาดใหญในเขตเมืองพัทยา
P
Gen
Prob (Y=1) ความนาจะเปนของการตัดสิน ใจซื้อ
รถจักรยานยนตขนาดใหญในเขตเมืองพัทยา
เพศ
sizenn
ขนาดความจุกระบอกสูบของเครื่องยนตรถจักรยานยนตขนาด
ใหญ
เมือ่ n = 2,3,4,5,6
brandp
ยี่หอ รถจักรยานยนตขนาดใหญ
เมือ่ p = 2,3,4,5,6,7,8,9,10,11
[396]
หมายเหตุ
1 = ซื้อ
0 = ไมซอื้
1 = ชาย
2 = หญิง
(Base Group = 150-250 ซีซ)ี
2 =251-400 ซีซี
3 =401-650 ซีซี
4 = 651-900 ซีซี
5 = 901-1300 ซีซี
6 =มากกวา 1,300 ซีซี
(Base Group = BMW)
2 =Ducati
3 =Harley Davidson
4 = Honda
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตัวแปร
ความหมาย
หมายเหตุ
shoevx
จํานวนครัง้ ที่เขาชมงานแสดงรถโชวรมู
เมือ่ x = 2,3,4
prod1
คุณภาพของยี่หอรถจักรยานยนตขนาดใหญ ไมจกุ จิกไมเสียงาย
เปนยี่หอ ที่ไดรับความนิยมในทองตลาด
มีบริการแจงรายการสงเสริม การขายประจําเดือนแกลกู คาเปน
ประจําและตอเนื่อง
พนักงานสามารถใหคําแนะนํารถรุน ใหมไดดี
คาคลาดเคลื่อน (Error Term)
prom4
peop5
U
[397]
5 = Kawasaki
6 =KTM
7 = Suzuki
8 = Triumph
9 = Vespa
10 = Yamaha
11 = อื่นๆ
(Base Group = 1-3 ครั้ง)
2 = 4-6 ครั้ง
3 = 7-9 ครั้ง
4 = มากกวา 9 ครั้ง
ตามคะแนนความคิดเห็น 1-5
ตามคะแนนความคิดเห็น 1-5
ตามคะแนนความคิดเห็น 1-5
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กรอบแนวคิดการวิจัย
กลุม ตัวอยาง
ผูบริโภคทีส่ นใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญในเมืองพัทยา
400 ราย
ประชากร
ผูบ ริโภคทีส่ นใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญในเมืองพัทยา
ขอมูลทั่วไปของ
กลุม ตัวอยาง
1. เพศ
2. อายุ
3. สถานภาพ
สมรส
4. ระดับการศึกษา
5. รายรับเฉลีย่ ตอ
เดือน
6. อาชีพ
พฤติกรรมการเลือกซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญของกลุม ตัวอยาง
1. ประเภทของรถจักรยานยนตขนาดใหญทสี่ นใจเลือกซื้อ
2. ขนาดของเครือ่ งยนตรถจักรยานยนตขนาดใหญทสี่ นใจเลือกซือ้
3. ยี่หอรถจักรยานยนตขนาดใหญที่สนใจเลือกซือ้
4. ราคาของรถจักรยานยนตขนาดใหญทสี่ นใจเลือกซื้อ
5. คุณลักษณะเดนของรถทีส่ นใจเลือกซือ้
6. ความเร็วสูงสุดของรถทีส่ นใจเลือกซื้อ
7. รถจักรยานยนตขนาดใหญมือหนึ่ง หรือมือสอง ทีส่ นใจ
8. สถานที่ ที่เลือกซือ้ รถจักรยานยนตขนาดใหญ
9. บุคคลทีม่ ีอทิ ธิพลตอการตัดสินใจในการเลือกซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญ
10.จะแตงรถแนวไหน
11. จะเปลี่ยนทอไอเสีย ไหม
12. เหตุการณใดทีก่ ลัวมากทีส่ ุดที่อาจทําใหเกิดอุบัติเหตุ
13. จะเขากลุม รถขี่ทองเทีย่ วไหมหรือขับคนเดียวไปเรื่อยๆ
14. ใสหมวกกันน็อคทุกครั้งทีข่ ี่ไหม
15. ในชวงทีผ่ านมาไดเขาชมงานแสดงรถ หรือโชวรมู กีค่ รั้ง
16. รูปแบบการชําระเงินที่สะดวก 17. ภายใน 1 เดือนหลังจากนี้จะซือ้ รถ หรือไมซอื้
ปจจัยทีม่ ผี ลตอการ
ตัดสิน ใจซือ้
รถจักรยานยนตขนาด
ใหญ ของกลุม ตัวอยาง
1. ปจจัยดานผลิตภัณฑ
2. ปจจัยดานราคา
3. ปจจัยดานชอง
ทางการจัดจําหนาย
4. ปจจัยดานการ
สงเสริมทางการตลาด
5. ปจจัยดานบุคคล
Logit Model
การตัดสิน ใจซือ้ รถจักรยานยนตขนาดใหญ
ซื้อ
ไมซอื้
กรอบแนวคิดพัฒนามาจาก วิชยา ตั้งมีลาภ
ผลการวิจัย
ผลการวิจัยปจจัยที่ม ีผลตอการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญข องผูบริโภคในเมืองพัทยา เขียนแสดงแบบจําลองในรูปแบบสมการได
ดังนี้
[398]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ln
=
-2.24 + 0.61gen +0.02sizen2 + 0.01sizen3 + 0.83sizen4- 0.00sizen5 + 1.83sizen6-0.23brand2
(-2.23) (2.11)* (0.06) (0.02) (1.85)* (-0.00) (3.09)* (-0.56)
[0.10] [0.00] [0.00] [0.16] [-0.00] [0.41] [-0.03]
+0.00brand3-0.03brand4-0.48brand5 + 1.56brand6-0.60brand7-1.05brand8- 1.02brand9
(0.00) (-0.08) (-1.04) (2.03)* (-0.86) (-1.47) (-1.30)
[0.00] [-0.00] [-0.07] [0.35] [-0.08] [-0.13] [-0.13]
- 0.50brand10 + 0.73shoev2 + 0.68shoev3 + 0.83shoev4 + 0.66prod1- 0.09prom4- 0.61peop5
(-0.89) (2.49)* (1.30) (0.86) (3.53)* (-0.59) (-3.44)*
[-0.07] [0.13] [0.13] [0.17]
[0.11] [-0.01] [-0.10]
โดยที่ LR Chi2 = 74.96
Prob (Chi2) = 0.0000Overall Percentage Correct = 79.25
หมายเหตุ: * หมายถึง มีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10
ตัวเลขในวงเล็บ () หมายถึง คา Z-stat
ตัวเลขในวงเล็บ [ ] หมายถึง คา Marginal Effect
ผลการศึกษา เมื่อพิจารณาคา LR Chi2 = 74.96และ Prob (Chi2) = 0.0000 อธิบายไดวาแบบจําลองนี้สามารถอธิบายปจจัย ที่ม ีผลตอการ
ตัดสิน ใจซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญของผูบริโภคในเมืองพัทยาไดอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ0.10 คือสามารถใชแบบจําลองนีป้ ระมาณการความ
นาจะเปน ของผูตัดสินใจเลือกซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญน อกจากนี้ พิจารณา Overall Percentage Correct = 79.25 อธิบ ายไดวาแบบจําลองนี้
สามารถพยากรณการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญทั้งกรณีที่ตัดสิน ใจซื้อหรือไมซื้อ ไดถ ูกตองคิดเปนรอยละ 79.25
ผลจากการทดสอบแบบจําลองโลจิต พบวาตัว แปรที่ส ามารถอธิบ ายไดอยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.10 ไดแ กเพศ ขนาดความจุ
กระบอกสูบ ของเครื่องยนตรถจักรยานยนตข นาดใหญ ยี่หอรถจักรยานยนตข นาดใหญ จํานวนครั้ง ที่เขาชมงานแสดงรถโชวรูม คุณ ภาพของยี่หอ
รถจักรยานยนตข นาดใหญไมจุกจิกไมเสีย งายเปน ยี่หอที่ไดรับความนิย มในทองตลาด มีบริการแจง รายการสงเสริม การขายประจําเดือนแกลูก คาเปน
ประจําและตอเนื่อง พนักงานสามารถใหคําแนะนํารถรุน ใหมไดดี
อภิปรายผลการวิจัย
ปจจัย ที่ม ีผลตอการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญของผูบริโภคในเมืองพัทยาที่ม ีความแตกตางอยางมีน ัยสําคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ 0.10
ไดแ ก เพศขนาดความจุกระบอกสูบของเครื่องยนตรถจักรยานยนตขนาดใหญ ยี่หอรถจักรยานยนตขนาดใหญจํานวนครั้งที่เขาชมงานแสดงรถโชวรูม
ปจจัย สวนประสมการตลาดดานผลิตภัณฑ และดานบุคคลจากการพิจารณาแบบจําลองโลจิตที่ประมาณไดรวมกับคา Marginal Effect สามารถวิเคราะห
ผลไดดังนี้
1. ปจจัย ที่เปนขอมูลสวนบุคคลของการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญของผูบริโภคในเมืองพัทยา
1.1 ตัวแปรดานเพศ สามารถอธิบายความนาจะเปนในการตัดสิน ใจซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญที่ระดับนัยสําคัญ 0.10 โดยเพศ
ชาย จะมีโอกาสในการเลือกซื้อมากกวาเพศหญิง รอยละ10.00ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ จิราภรณ เพียรทอง(2551) พบวา เพศชายมีโอกาสในการ
เลือกซื้อมากกวาเพศหญิง
2. ปจจัยที่เปนพฤติกรรมการเลือกซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญของผูบริโภคในเมืองพัทยา
2.1 ตัวแปรดานขนาดความจุกระบอกสูบของเครื่องยนตรถจักรยานยนตขนาดใหญ สามารถอธิบายความนาจะเปนในการเลือ ก
ซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญ ที่ระดับนัย สําคัญ 0.10 โดยรถจักรยานยนตขนาดใหญที่ม ีขนาดความจุกระบอกสูบของเครือ่ งยนต 651-900 ซีซมี โี อกาสใน
การเลือกซื้อมากกวารถจักรยานยนตที่มีข นาดความจุกระบอกสูบของเครื่องยนต150-250 ซีซีรอยละ 16.00 ซึ่งสอดคลองกับงานวิจยั ของวิชยา ตัง้ มีลาภ
(2556)พบวา ขนาดความจุกระบอกสูบของเครื่องยนต 800-1000 ซีซี มีโอกาสในการเลือกซื้อมากที่สุด
[399]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2.2 ตัวแปรดานยี่หอรถจักรยานยนตข นาดใหญสามารถอธิบายความนาจะเปนในการเลือกซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญ ทีร่ ะดับ
นัย สําคัญ 0.10 โดยรถจักรยานยนตขนาดใหญยี่หอ KTM มีโอกาสในการเลือกซื้อมากที่สุดโดยมากกวารถจักรยานยนตข นาดใหญยี่ หอ BMW ที่เปน
Base group ถึงรอยละ 35.00
2.3 ตัวแปรดานจํานวนครั้งที่เขาชมงานแสดงรถโชวรูมสามารถอธิบายความนาจะเปนในการเลือกซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญ
ที่ระดับนัยสําคัญ 0.10 โดยผูที่เคยเขาชมงานแสดงรถโชวรูม4-6 ครั้งมีโอกาสในการเลือกซื้อ มากกวาผูที่เคยเขาชมงานแสดงรถโชวรูม 1-3 ครั้งรอ ยละ
13.00
3. ปจจัยที่เปนสวนประสมการตลาดที่มีผลตอการตัดสิน ใจซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญ
3.1 ตัวแปรปจจัยสวนประสมการตลาดดานผลิตภัณฑสามารถอธิบายความนาจะเปน ในการเลือกซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญที่
ระดับนัย สําคัญ 0.10 โดยผูซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญที่ใหความสําคัญเกี่ยวกับคุณ ภาพของยี่หอรถจักรยานยนตขนาดใหญไมจกุ จิกไมเสียงายเปนยีห่ อ
ที่ม ีคนนิย มใชในทองตลาดจะสงผลใหผูซื้อมีโอกาสเลือกซื้อ มากขึ้น ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ ปฏิญญา ลาภเจริญวงศ(2550) และ นพคุณ แซพุย
(2556)พบวา คุณภาพของยี่หอรถจักรยานยนตขนาดใหญ ยี่หอที่มีคนนิย มใชในทองตลาดเปน ปจจัยสําคัญที่สุดที่ผูบริโภคตัดสิน ใจเลือกซื้อ
3.2 ตัวแปรปจจัยสวนประสมการตลาดดานบุคคล สามารถอธิบายความนาจะเปน ในการเลือกซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญ ที่
ระดับนัย สําคัญ 0.10 โดยผูซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญที่ใหความสําคัญ เกี่ยวกับการที่พนักงานสามารถใหคําแนะนํารถรุนใหมไดดี จะสงผลใหผูซื้อ มี
โอกาสเลือกซื้อนอยลง ซึ่งขัดแยงกับงานวิจัยของ วิช ยา ตั้งมีลาภ(2556) ที่พบวา พนักงานแนะนําลูกคาไดดีมีผลตอการตัดสิน ใจซื้อ
4. สําหรับตัวแปรอื่น ไดแ ก ตัวแปรดานขนาดของเครื่องรถจัก รยานยนต 251-400 ซีซี 401-650 ซีซี 901-1300 ซีซี ตัว แปรดานยี่ห อ
รถจักรยานยนตข นาดใหญที่สนใจยี่หอ Ducati Harley-Davidson Honda Kawasaki Suzuki Triumph Vespa Yamaha และยี่หออื่น ๆตัวแปรดาน
จํานวนครั้งที่เขาชมงานแสดงรถโชวรูม 7-9 ครั้ง มากกวา 9 ครั้ง และตัวแปรปจจัย สวนประสมการตลาดดานการสงเสริม การตลาด ทีเ่ กีย่ วกับการมีบริการ
แจงรายการสงเสริมการขายประจําเดือนแกลูกคาเปน ประจําและตอเนื่องไมสามารถอธิบายความนาจะเปนในการเลือกซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญ ที่
ระดับนัย สําคัญ 0.10
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
จากผลการศึกษาปจจัยที่ม ีผลตอการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญข องผูบริโภคในเมืองพัทยา ชี้ใหเห็น วา ผูเลือกซือ้ รถจักรยานยนต
ขนาดใหญไดใหความสําคัญ กับรถจักรยานยนตที่ม ีความจุกระบอกสูบที่สูงมากๆ และเปนยี่หอที่มีช ื่อเสียงนําเขาจากตางประเทศดังนัน้ จึงเปนการสะทอน
ใหเห็น วาผูข ับขี่สวนใหญในเมืองพัทยาอาจจะไดรับอิทธิพลการขับขี่ลักษณะรถมาจากนักขับขี่ชาวยุโรปที่นิย มรถจักรยานยนตทมี่ คี วามจุกระบอกสูบสูงก็
เปน ไดซึ่งปจจัย นี้หากในอนาคตมีผูทําการสํารวจและวิจัยเกี่ยวกับนักขับขี่ที่เปน นักทองเที่ย วชาวยุโรปดวย จะทําใหไดรปู แบบของการพยากรณในอนาคต
มีประสิทธิภาพออกมาดีมากขึ้น เพื่อผูที่เกี่ยวของจะไดน ําไปใชเปนขอมูลเพื่อกอเกิดประโยชนไดมากขึ้น เชน การวางกฏระเบีย บจราจร การคาขายธุรกิจ
ระหวางประเทศ หรือการสรางอุปนิสัย การเปนนักขับขี่ที่ดี เปนตน
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
เนื่องจากเปนการศึกษาจากกลุม ตัวอยาง 400 ตัวอยางของผูตัดสินใจซื้อหรือไมซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญข องผูบริโภคในเมือ งพัทยาซึ่ง
เปน ลักษณะรูปแบบที่เปน Binary Logistic เทานั้น ดังนั้น หากในอนาคตมีผูสนใจทําการวิเคราะหในรูปแบบของMultinomial Logistic ยกตัวอยางเชน
โอกาสของผูมีรถแลวและตองการจะซื้อเพิ่ม โอกาสของผูม ีรถแลวและไมตองการซื้อ โอกาสของผูทยี่ งั ไมมรี ถและตองการซือ้ และโอกาสของผูท ยี่ งั ไมมรี ถ
และไมตองการซื้อ เปนตน เพื่อจะไดผลของกลุมการวิเคราะหเจาะจงและลงลึกไดมากขึ้น
[400]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เอกสารอางอิง
กรมการขนสงทางบก.-2558.-สถิติการจดทะเบียนของรถจักรยานยนตขนาดใหญทั่ว ประเทศ(online).http://www.dlt. go.th/th/., 10 กุม ภาพันธ
2559.
จิราภรณ เพียรทอง. 2551.ปจ จัยการตลาดที่ม ีผลตอ กระบวนการตัดสิน ใจซื้อ รถจักรยานยนต ยามาฮาในเขตอําเภอ เมืองจังหวัดสมุทรปราการ. การ
คนควาอิสระบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารธุรกิจ,มหาวิทยาลัยศรีปทุม วิทยาเขตชลบุรี.
นพคุณ แซพุย . 2556. ปจ จัย ที่มีอ ิท ธิพ ลตอ การตัด สิน ใจซื้อ รถจักรยานยนตข องประชากรในกรุงเทพมหานคร. การคน ควาอิสระบริหารธุรกิจ
มหาบัณฑิต สาขาวิช าการบริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัย กรุงเทพ.
ปฏิญญา ลาภเจริญวงศ. 2550. ปจ จัยที่ม ีผลตอการซื้อ รถจักรยานยนตของผูบริโภคในจังหวัดปทุม ธานี. การคนควาอิส ระบริหารธุรกิจมหาบัณ ฑิต
สาขาวิชาการบริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี.
วิชยา ตั้งมีลาภ. 2556.ปจจัยที่ม ีผลตอการเลือ กซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญข องจังหวัดเชียงใหม.แบบฝกหัดการวิจัย เศรษฐศาสตรมหาบัณ ฑิต
สาขาเศรษฐศาสตร, มหาวิทยาลัยเชียงใหม.
[401]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความคิดเห็นของบุคลากรตอประสิทธิผลในการปฏิบัตงิ านประชาสัมพันธ
ของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร
The personnel of the effectiveness of PR practitioners
the Secretariat of the House of Representatives
*
**
วนิดา อานามวัฒน และ รองศาสตราจารย สุพัตรา จุณณะปย ะ
Wanida Arnamvat and Associate Professor Supattra Junnapiya
บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึก ษาระดับ ความคิด เห็น ของบุคลากรตอประสิทธิผลในการปฏิบัติง านประชาสัม พัน ธข องสํานักงาน
เลขาธิการ สภาผูแ ทนราษฎร และศึกษาปจจัยที่มีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ของบุคลากรตอประสิทธิผลในการปฏิบตั งิ านประชาสัมพันธของสํานักงาน
เลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร กลุมตัวอยางที่ใชในการศึกษา คือ บุคลากรสํานักประชาสัม พันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร จํานวน 115 คน
ใชแ บบสอบถามเปน เครื่องมือในการเก็บรวบรวมขอมูล ทําการประมวลผลและวิเคราะหขอมูลดวยคอมพิวเตอรโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูป สถิตทิ ใี่ ชในการ
วิเคราะหขอมูล ไดแก รอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน การวิเคราะหการผันแปร และการวิเคราะหจําแนกพหุ โดยกําหนดคานัยสําคัญทางสถิตทิ ี่
ระดับ .05 ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวาอายุ ระยะเวลาการทํางาน การมีสวนรวมของบุคลากรในงานดานประชาสัม พัน ธ และความเกี่ย วของกับงาน
ประชาสัม พันธของบุคลากรมีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพัน ธข องสํานัก งานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สวนเพศ ระดับการศึกษา ตําแหนง ประสบการณงานประชาสัม พัน ธดานตางๆ และความรูความเขาใจในงาน
ประชาสัม พันธ ไมมีความสัมพัน ธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
คําสําคัญ : ประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัม พันธ
Abstract
The objectives of this research were to study the level of the personnels’ opinion and the factors related to the
personnels’ opinion on the effectiveness in public relations office of the Secretary General of Parliament. The samples
consisted of 115 personnels in the Office of Public Relations, the secretariat of the houseof representative.Questionnaireswere
used to collect data and then analyzed by computer packaging program. The statistics used for data analysis were percentage,
mean, standard deviation. Analysis of Variance (ANOVA) and Multiple Classification Analysis (MCA.) with statistical significance
level at .05. This study aimed to examine the effectiveness of personnel. In the practice of public relations of Secretariat. House
of representatives And factors Relating to comment on the effectiveness of personnel in the public relations office of the
Secretary General of Parliament. As well as studythe problems in the practice of public relations of Secretariat of the House of
Representatives of 115 people. Questionnaires were used to collect data. Processed and analyzed by computer. Using software
The statistics used for data analysis were percentage, mean, standard deviation. Analysis of variance And multiple discriminant
analysis The significance The statistical level of .05.The results showed that The effectiveness of personnel in the public
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[402]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
relations office of the Secretary General of Parliament. At a high level The hypothesis testing found that the age of the working
period. The participation of personnel in public relations. And relevance to public relations personnel. Is associated with a
comment on the effectiveness of PR practitioners of the Secretariat of the House of Representatives. The level of statistical
significance. 05. For sex, education, position, experience inthe field of public relations. And a better understanding of public
relations. No relation The effectiveness of operational relations of Secretariat. House of representatives.
Keyword: Effectiveness in practice of public relations
บทนํา
ปจจุบันสภาพสังคมมีความเจริญ กาวหนามากยิ่งขึ้นทําใหเกิดปญ หาตางๆ ตามมาทั้ง ดานการศึก ษาที่เปดโอกาสใหคนไดรับ การศึกษาที่มี
มาตรฐานสูงขึ้น ดานการแสดงความคิดเห็นที่กอใหเกิดความขัดแยงผลประโยชนที่ไมล งตัวรวมทั้ง ภาคอุตสาหกรรมที่ข ยายตัว ไปตามสภาวะกระแส
เศรษฐกิจโลก จนทําใหเกิดองคการตางๆ หลายสาขาตามมา ตลอดจนกระแสวัฒนธรรมตางชาติไดแ พรขยายมาในสังคม ทําใหเกิดวัฒนธรรมยอยตางๆ
และกอใหเกิดชองวางระหวางประชาชนและหนวยงาน รวมทั้งระหวางประชาชนและประชาชนดวยกันเอง การประชาสัมพัน ธจึงเปนแนวความคิดหนึ่ง
ดานการสื่อสารที่ม ีวัตถุประสงคในการเสริมสรางความสัมพันธและความเขาใจอันดีระหวางองคการ สถาบันกับกลุมประชาชนที่เกี่ย วของเพื่อหวังผลใน
ความรว มมือ และการสนับ สนุน จากประชาชน รวมทั้ งมีส วนชว ยเสริ ม สร างภาพลั กษณ (Image) ที่ดี ใหแ กห นว ยงาน องคก าร สถาบัน ซึ่ง การ
ประชาสัม พันธนั้น เปนงานในระดับนโยบาย และเปน กิจกรรมซึ่งสืบเนื่องมาจากนโยบายขององคการ
สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรซึ่งเปนหนวยงานอิสระ มีฐานะเทีย บเทากรมโดยมีอํานาจหนาที่สนับสนุน ภารกิจดานกระบวนการนิติ
บัญ ญัติ โดยไดกําหนดยุทธศาสตร (พ.ศ.2557-2560) ไวทั้งหมด 6 ยุทธศาสตร ซึง่ ยุทธศาสตรที่ 3 คือ สง เสริม และสนับ สนุน ใหประชาชนมีความเปน
พลเมืองในระบอบประชาธิปไตยและการปฏิรูปประเทศไทยใหย ั่งยืน สํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎรในฐานะของตัวแทนประชาชนชาวไทยในการ
ทําหนาที่สงเสริมเผยแพรค วามรูเกี่ย วกับ ประชาธิปไตยและบทบาทอํานาจหนาที่ข องสภาผูแ ทนราษฎร ใหประชาชนเกิด ความรูค วามเขาใจอยาง
แพรหลาย และกระตุนใหเกิดการมีสวนรวมของประชาชนในการปฏิรูปประเทศอยางแทจริง
ทั้งนี้ ในการตอบสนองเจตนารมณ เปาประสงค พันธกิจ และยุท ธศาสตรข องสํานักงานเลขาธิก ารสภาผูแ ทนราษฎรตามยุทธศาสตรที่ 3
สํานักประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร ไดพิจารณาเห็น วา งานประชาสัม พันธเปน งานที่มีความสําคัญและมีความจําเปนอยางยิง่
ตอสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร สมควรที่จะตองดําเนิน งานอยางเปน ระบบและตอเนื่องดวยการเพิ่ม ประสิทธิภาพและประสิท ธิผ ลใหเปน ที่
ยอมรับตอองคการและสาธารณชน เพราะเปนสื่อสําคัญ ของงานนิติบัญญัติที่เผยแพรขอ มูลขาวสารในวงงานรัฐสภา ความเคลื่อนไหวทางการปฏิรูป
ประเทศและทางการเมือง รวมถึงกระบวนการยกรางรัฐธรรมนูญ ใหกลุม เปาหมายไดรับขอ มูลขาวสารที่ถูก ตอ งมี คุณ ภาพ ทัน ตอเหตุการณ เพื่อ เปน
สื่อกลางในการสรางความปรองดอง สมานฉันท ใหสัมฤทธิ์ผลตามยุทธศาสตรข องสํานักงานฯ
ดังนั้น สํานักประชาสัมพัน ธจึงมีความจําเปน ตองพัฒนาการดําเนินงานดานประชาสัม พัน ธใหเปน ไปตามยุทธศาสตรทวี่ างไวขา งตน ในฐานะใน
ผูศึกษาเปนบุคลากรซึ่งปฏิบัติงานอยูในสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎรจึงสนใจทําการศึก ษาความคิดเห็น ของบุคลากรตอประสิทธิผล ในการ
ปฏิบั ติงานประชาสัม พัน ธ ข องสํานั ก งานเลขาธิการสภาผู แ ทนราษฎร เพื่ อนํา ผลการศึ กษาไปเปน แนวทางการปฏิ บัติง านและปรับ ปรุง งานดา น
ประชาสัม พันธ เพื่อใหงานประชาสัมพันธมีบทบาทในการสงเสริมใหประชาชนเกิดการรับรู มีสว นรวมในการปฏิรูปประเทศอยางมีประสิท ธิภ าพและ
ประสิทธิผลตอไป
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นของบุคลากรตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพัน ธข องสํานักงานเลขาธิการ สภาผูแทนราษฎร
2. เพื่อศึกษาปจจัย ที่มีความสัมพันธกับความคิดเห็นของบุคลากรตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพัน ธของสํานักงานเลขาธิการสภา
ผูแ ทนราษฎร
[403]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วิธีการศึกษา
ประชากรที่ใชในการศึกษา
ประชากรที่ ใชในการศึก ษาในครั้ง นี้ คือ ข าราชการ พนัก งานราชการและลูก จา งสํ า นัก ประชาสั ม พัน ธข องสํ านั กงานเลขาธิ ก ารสภา
ผูแ ทนราษฎร จํานวนทั้งสิ้น 115 คน
เครื่องมือ ที่ใชในการศึกษา
การศึกษาครั้งนี้ ผูศึกษาไดสรางเครื่องมือที่ใชในการศึกษา คือแบบสอบถาม โดยอาศัยแนวคิด ทฤษฎี ตลอดจนผลงานวิจยั ทีเ่ กีย่ วของ ซึง่ แบง
ออกเปน 3 สวน ดังตอไปนี้
สวนที่ 1 แบบสอบถามขอมูลสวนบุคคลไดแ ก เพศ อายุ ระดับการศึกษา ตําแหนง และระยะเวลาการทํางาน
สวนที่ 2 แบบสอบถามปจจัย ดานงาน
สวนที่ 3 แบบสอบถามประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
การวิเคราะหข อมูล
การศึกษาครั้งนี้ ผูศึกษาไดทําการเก็บรวบรวมขอมูลที่ไดจากการกรอกแบบสอบถามของประชากรทีศ่ กึ ษาทีต่ อบแบบสอบถาม และสงกลับมา
ตรวจสอบความถูกตองสมบูรณข องขอมูล จากนั้น นําขอมูลจากแบบสอบถามที่ตรวจสอบความถูกตองสมบูรณเรียบรอยแลว มาจัดระเบียบและทําการลง
รหัส เพื่อใชในการประมวลผล และนําขอมูลที่ไดจากการลงรหัสเรีย บรอยแลว มาทําการประมวลผลดวยโปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ ตอมานําคาขอมูล
ทางสถิติที่ไดจากการประมวลผล มาทําการวิเคราะหโดยแยกวิเคราะหตามวัตถุประสงคและสมมติฐานในการศึกษา และขัน้ ตอนสุดทายคือ นําขอมูลทีไ่ ด
จากการวิเคราะหทางสถิติ มาอภิปรายและสรุปผลการศึกษาและขอเสนอแนะ
ผลการศึกษา
1. ขอมูลสวนบุคคล พบวา บุคลากรสวนใหญเปน เปน เพศหญิง รอ ยละ 71.3 มีก ลุม อายุ 41-50 ป รอยละ 39.1มีระดับ การศึกษาระดับ
ปริญญาตรี รอยละ 53.9 มีตําแหนงขาราชการ รอยละ 81.7 และมีระยะเวลาการทํางาน กลุม 20 ปข ึ้นไป รอยละ 32.2
2. ปจจัย ดานประสบการณงานประชาสัม พัน ธดานตางๆ พบวา บุคลากรสวนใหญม ีป ระสบการณงานประชาสัม พัน ธระดับ ปานกลาง มี
คาเฉลี่ย .52
3. ปจจัย ดานความรูความเขาใจในงานประชาสัมพันธ พบวา บุคลากรสวนใหญมีความรูความเขาใจเกี่ย วกับงานประชาสัมพันธระดับมาก มี
คาเฉลี่ย .71
4. ปจจัยดานการมีสวนรวมในงานประชาสัม พัน ธ พบวา บุคลากรสวนใหญม ีสวนรวมในงานประชาสัม พัน ธระดับปานกลาง มีคาเฉลี่ย 1.08
5. ปจจัยดานความเกี่ยวของกับงานประชาสัมพันธ พบวา บุคลากรสวนใหญมีความเกี่ยวของกับงานประชาสัมพันธระดับมาก มีคาเฉลี่ย .95
6. ความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร พบวา บุคลากรสว นใหญมีค วาม
คิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรระดับมาก มีคาเฉลี่ย 3.35
อภิปรายผลการศึกษา
การศึกษา เรื่อง ความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร จากผลการศึกษา
สามารถอภิปรายผลไดดังนี้
สมมติฐานที่ 1 ขอมูลสวนบุคคล ไดแก เพศ อายุ ระดับการศึกษา ตําแหนง และระยะเวลาการทํางาน มีความสัม พัน ธกับ ความคิด เห็น ตอ
ประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
[404]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จากการทดสอบสมมติฐาน พบวา ตัว แปรอิส ระไดแ ก อายุ และระยะเวลาการทํางานของบุคลากรมีความสัม พัน ธกับ ความคิด เห็น ต อ
ประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่
วางไวสวนตัวแปรอิสระเพศ ระดับการศึกษา และตําแหนงของบุคลากรไมมีความสัมพัน ธกับความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบตั งิ านประชาสัมพันธ
ของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่วางไว
สมมติฐานที่ 1.1เพศของบุคลากรมีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภา
ผูแ ทนราษฎร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา เพศของบุคลากรไมม ีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพัน ธข อง
สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่วางไวทั้งนี้อาจมีสาเหตุมาจากไมวา เพศชายหรือ
เพศหญิงตางมีความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎรไมแ ตกตางกัน จึง ทําใหเพศไมมี
ความสัมพัน ธกับความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร ซึง่ สอดคลองกับผลการศึกษาของ
ศัน สนีย ถาวรบุตร (2548) ไดศึกษาเรื่อง ความคิดเห็น ของผูรองเรียนที่มีตอการดําเนินงานของสํานักงานผูตรวจการแผน ดิน ของรัฐสภา ซึง่ พบวา เพศไมมี
ความสัมพัน ธกับความคิดเห็น ของผูรองเรียนที่มีตอการดําเนิน งานของสํานักงานผูตรวจการแผนดิน ของรัฐสภา
สมมติฐานที่ 1.2 อายุของบุคลากรมีความสัม พันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภา
ผูแ ทนราษฎร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา อายุของบุคลากรมีความสัม พันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติง านประชาสัม พัน ธข อง
สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่วางไวทั้งนี้อาจเปนเพราะกลุมอายุที่แ ตกตางกัน
อาจสงผลกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร ซึง่ สอดคลองกับผลการศึกษาของ กร
ภัทร สรอยแกว, วรุณี เชาวนสุข ุม และภิรมณ ศรีธาตุ (2554) ไดทําการศึกษาเรื่อง ความคิดเห็น ของบุค ลากรที่ม ีตอ การบริหารงานคลัง ขององคก าร
บริหารสวนตําบลในจังหวัดปทุม ธานี ซึ่งพบวา อายุ มีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ของบุคลากรที่มีตอการบริหารงานคลังขององคการบริหารสวนตําบล
ในจังหวัดปทุมธานี
สมมติฐานที่ 1.3 ระดับการศึกษาของบุคลากรมีความสัมพันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัม พันธข องสํานักงาน
เลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ระดับการศึก ษาของบุคลากรไมมีค วามสัม พัน ธกับความคิดเห็น ตอ ประสิท ธิผ ลในการปฏิบัติง าน
ประชาสัม พันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่วางไว ทั้งนี้อาจมีสาเหตุมา
จากไมวา บุคลากรจะสําเร็ จการศึก ษาในระดั บใด จะมีความคิ ดเห็น ตอ ประสิทธิผ ลในการปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานัก งานเลขาธิก ารสภา
ผูแ ทนราษฎรไมแ ตกตางกัน ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษาของศันสนีย ถาวรบุตร (2548) ไดศึกษาเรื่อง ความคิดเห็นของผูรองเรีย นทีม่ ตี อ การดําเนินงาน
ของสํานักงานผูตรวจการแผน ดิน ของรัฐสภา ซึ่งพบวา ระดับการศึกษามีความเห็น ไมแตกตางกัน ในการดําเนินงานของสํานักงานผูตรวจการแผน ดินของ
รัฐสภา
สมมติฐานที่ 1.4 ตําแหนงของบุค ลากรมีความสัม พัน ธกับความคิด เห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติง านประชาสัม พัน ธข องสํานักงาน
เลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ตําแหนงของบุคลากรไมมีความสัมพันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธ
ของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ว างไว ทั้งนี้อาจมีสาเหตุม าจากไมวา
บุคลากรจะอยูตําแหนงใด การแสดงความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎรก็ไมแตกตาง
กัน ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษาของ กัญกวฬาภรณ กลิ่น นิ่ม นวล (2554) ไดทําการศึกษาวิจัยเรื่องประสิทธิภาพการบริหารจัดการสํานักงาน จัง หวัด
พิษ ณุโลก ตามหลักอิทธิบาท 4 ซึ่งพบวา ตําแหนงที่ตางกัน มีทัศนะตอประสิทธิภาพการบริหารจัดการสํานักงานจัง หวัด พิษ ณุโลกตามหลักอิทธิบ าท 4
โดยภาพรวมไมแตกตางกัน
สมมติฐานที่ 1.5 ระยะเวลาการทํางานของบุคลากรมีค วามสัม พัน ธกับความคิดเห็น ตอ ประสิท ธิผ ลในการปฏิบัติง านประชาสัม พัน ธข อง
สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร
[405]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ระยะเวลาการทํางานของบุคลากรมีค วามสัม พัน ธกับความคิดเห็น ตอ ประสิท ธิผ ลในการปฏิบัติง าน
ประชาสัม พันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ว างไว ทั้ง นี้อ าจเปน เพราะ
ระยะเวลาการทํางานสงผลใหบุคลากรมีความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิก ารสภาผูแ ทนราษฎร ซึ่ง
สอดคลองกับผลการศึกษาของกรภัทร สรอยแกว, วรุณี เชาวนสุขุม และ ภิรมณ ศรีธาตุ (2554) ไดทําการศึกษาเรื่อง ความคิดเห็นของบุคลากรที่มีตอ
การบริหารงานคลังขององคการบริหารสวนตําบลในจังหวัดปทุมธานี ซึ่งพบวา ระยะเวลาในการทํางาน มีความสัมพันธกบั ความคิดเห็นของบุคลากรทีม่ ตี อ การ
บริหารงานคลัง ขององคการบริหารสวนตําบลในจังหวัดปทุมธานี
สมมติฐานที่ 2 ปจจัย ดานงานของบุคลากรมีความสัม พันธกับความคิด เห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติง านประชาสัม พัน ธข องสํานั กงาน
เลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
จากการทดสอบสมมติฐาน พบวา ตัวแปรอิสระไดแก การมีสวนรวมและความเกี่ย วของมีความสัมพันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการ
ปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่วางไวสวนตัวแปร
อิสระเพศ ระดับการศึกษา และตําแหนงของบุคลากรไมมีความสัมพัน ธกับความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติง านประชาสัม พัน ธข องสํานัก งาน
เลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่วางไว
สมมติฐานที่ 2.1ประสบการณของบุคลากรในการทํางานดานประชาสัม พันธมีความสัมพันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงาน
ประชาสัม พันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ประสบการณในการทํางานดานประชาสัม พัน ธข องบุคลากรไมม ีความสัม พัน ธกับ ความคิด เห็น ตอ
ประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐาน
ที่วางไว ทั้งนี้ อาจมีสาเหตุมาจากไมวาบุคลากรจะมีประสบการณในการทํางานดานประชาสัมพัน ธม ากนอยเพีย งใด จะมีความคิดเห็นตอประสิท ธิผ ลใน
การปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎรไมแ ตกตางกัน ซึ่ง สอดคลองกับ ผลงานวิจัย ของวัน วิส าข เกิดผล (2546) ได
ทําการศึกษาเรื่อง ปจจัย ที่มีอิท ธิพ ลตอการทํางานที่ป ระสิท ธิภ าพของทีม งานของบริษัทในอุตสาหกรรมผลิตชิ้น สว นประกอบยานยนตในจัง หวั ด
สมุทรปราการ ผลการศึกษาพบวา ประสบการณในการทํางาน แตกตางกันมีความเห็นตอการทํางานที่ประสิทธิภาพของทีม งานไมแ ตกตางกัน
สมมติฐานที่ 2.2ความรูความเขาใจของบุคลากรเกี่ยวกับการประชาสัม พัน ธม ีความสัม พันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติง าน
ประชาสัม พันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ความรูความเขาใจของบุค ลากรเกี่ย วกับ การประชาสัม พัน ธ ไมม ีความสัม พัน ธกับ ความคิด เห็น ตอ
ประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐาน
ที่วางไวทั้งนี้ อาจมีสาเหตุม าจากไมวาบุคลากรจะมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการประชาสัม พันธมากนอยเพียงใด จะมีความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการ
ปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎรไมแ ตกตางกัน ซึ่ง สอดคลองกับ ผลการวิจัย ของ วิช ัย ทศพรทรงชัย (2549) ได
ทําการศึกษาวิจัย เรื่อ ง ปจจัย ที่ม ีผลตอการเพิ่ม ผลการปฏิบัติง านที่ม ีประสิทธิภาพ ศึกษาเฉพาะสาขารังสีวิท ยาวินิจฉัย ฝายรังสีวิท ยา โรงพยาบาล
จุฬาลงกรณ สภากาชาดไทย ผลการศึกษาพบวาความรูความเขาใจไมม ีผลตอการเพิ่ม ผลการปฏิบัติงานที่มีประสิทธิภาพ
สมมติฐานที่ 2.3การมีสวนรว มของบุค ลากรในงานดานประชาสัม พัน ธม ีค วามสัม พัน ธกับความคิดเห็น ตอ ประสิท ธิผ ลในการปฏิบัติงาน
ประชาสัม พันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา การมีสวนรวมของบุคลากรในงานดานประชาสัมพันธม ีความสัม พันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการ
ปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่วางไวทั้งนี้แสดงวา
ประชากรที่มีสวนรวมในงานดานประชาสัมพันธแตกตางกัน จะมีความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัม พันธข องสํานักงานเลขาธิก าร
สภาผูแทนราษฎรที่แ ตกตางกัน ซึ่งสอดคลองกับผลการวิจัยของวิช ัย ทศพรทรงชัย (2549) ไดทําการวิจัยเรื่องปจจัยที่มีผลตอการเพิม่ ผลการปฏิบตั งิ านที่
มีประสิทธิภาพ ศึกษาเฉพาะสาขารังสีวิท ยาวิน ิจฉัย ฝายรังสีวิท ยา โรงพยาบาลจุฬ าลงกรณ สภากาชาดไทย เพื่อ ศึก ษาระดับประสิท ธิภาพในการ
ปฏิบัติงานและศึกษาปจจัย ตางๆ ที่มีผลตอการเพิ่มผลการปฏิบัติงานที่มีประสิทธิภาพ ผลการศึกษาพบวาการมีสวนรวมในกิจกรรมมีความสัมพันธกบั ผล
การปฏิบัติงานที่ม ีประสิทธิภาพในระดับสูง
สมมติฐานที่ 2.4 ความเกี่ย วข อ งกับ งานประชาสัม พัน ธข องบุคลากรมี ความสั ม พัน ธ กับ ความคิดเห็น ตอ ประสิทธิผ ลในการปฏิ บัติงาน
ประชาสัม พันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
[406]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ความเกี่ยวของกับงานประชาสัมพัน ธข องบุคลากรมีความสัมพันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการ
ปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่วางไวทั้งนี้แสดงวา
ประชากรที่มีความเกี่ยวของกับงานประชาสัมพันธแตกตางกัน จะมีความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิการ
สภาผูแทนราษฎรที่แ ตกตางกันซึ่งสอดคลองกับผลการวิจัย ของกิติภัส เพ็งศรี (2545) ไดทําการศึก ษาวิจัย เรื่อ ง ปจจัย ที่ม ีผลตอประสิท ธิภาพในการ
ปฏิบัติงานของเจาหนาที่พัฒนาชุมชน ผลการศึกษาพบวาความเกี่ย วของในงานมีความสัมพันธเชิงบวกกับประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานของเจาหนาที่
พัฒนาชุม ชน
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับการศึกษา
ผลการศึกษาเกี่ยวกับความคิดเห็นของบุคลากรตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร ผู
ศึกษาขอเสนอแนะที่อาจเปนประโยชนตอบุคลากรสํานักประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร ดังตอไปนี้
ปจ จัยดานงาน
1. ประสบการณงานประชาสัมพันธดานตางๆ จากผลการศึกษาพบวา ประสบการณงานประชาสัมพันธดานตางๆ อยูในระดับปานกลาง ถา
พิจารณาในแตละขอเกี่ย วกับประสบการณงานประชาสัมพันธดานตางๆ พบวามีป ระสบการณในการประชาสัม พัน ธข าวสาร ผานเสีย งตามสายของ
สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรนอยที่สุด ดังนั้น ควรมีการกระจายงาน หรือสลับสับเปลี่ย นใหบุคลากรในสํานักประชาสัม พัน ธคนอื่นๆ ไดม ีสว น
รวมในการประชาสัม พัน ธข าวสารผานเสีย งตามสายของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรดวย เพื่อเปน การเรียนรูในการทํางานในเรื่องใหมๆ เพิ่ม
มากขึ้น
2. ความรูความเขาใจในงานประชาสัมพัน ธ จากผลการศึกษาพบวา ความรูความเขาใจในงานประชาสัม พันธ อยูในระดับมาก ถาพิจารณาใน
แตละขอเกี่ย วกับความรูความเขาใจในงานประชาสัม พัน ธ พบวามีความรูความเขาใจในเรื่องการประชาสัม พัน ธ มีวัตถุป ระสงคเพื่อ สรางความรู ความ
เขา ใจแกป ระชาชน แตไ มใช การคาดการณ ล วงหนานอ ยที่สุ ด ดังนั้ น บุคลากรควรศึ ก ษาหาความรูเ พิ่ม เติม ในเรื่อ งความรูเบื้ องตน เกี่ย วกับ การ
ประชาสัม พันธ ซึ่งมีเนื้อหารายละเอียดที่คอนขางมาก ในบางครั้งอาจศึกษาไดไมครบถวนเทาที่ควร ทั้งนี้ ความรูในเรื่องการประชาสัมพัน ธเบื้อ งตน นั้น
เปน เรื่องที่สําคัญมากและเปน เรื่องที่นักประชาสัม พัน ธจําเปนตองทราบอยางยิ่ง
3. การมีสวนรวมในงานประชาสัมพันธ จากผลการศึกษาพบวา การมีสวนรวมในงานประชาสัม พันธ อยูในระดับปานกลาง ถาพิจารณาในแต
ละขอเกี่ย วกับการมีสวนรวมในงานประชาสัมพันธ พบวามีสวนรวมในการติดตาม ตรวจสอบขาวสารที่คลาดเคลื่อนจากความเปนจริงพรอ มดําเนิน การ
แกไขใหถ ูกตองนอยที่สุด ดังนั้น ควรมีการกระจายงาน หรือสลับสับเปลี่ย นใหบุค ลากรในสํานักประชาสัม พัน ธคนอื่น ๆ ไดมีสวนรว มในการติด ตาม
ตรวจสอบขาวสารที่คลาดเคลื่อนจากความเปน จริง พรอมดําเนิน การแกไขใหถูกตอง เพื่อเปนการเรียนรูในการทํางานในเรื่องใหมๆ เพิ่มมากขึ้น
4. ความเกี่ย วของกับงานประชาสัม พัน ธ จากผลการศึกษาพบวา ความเกี่ย วของกับงานประชาสัม พันธ อยูในระดับมาก ถาพิจารณาในแตละ
ขอเกี่ย วกับความเกี่ย วของกับงานประชาสัม พัน ธ พบวามีความเกี่ยวของกับการประสานงานและอํานวยความสะดวกงานดานพระราชพิธี รัฐพิธีและพิธี
การตางๆ ของรัฐสภา และสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎรนอ ยที่สุด ดังนั้น ควรมีการกระจายงาน หรือ สลับสับ เปลี่ย นใหบุคลากรในสํานัก
ประชาสัม พันธคนอื่น ๆ ไดมีโอกาสไดรวมประสานงานและอํานวยความสะดวกงานดานพระราชพิธี รัฐพิธีและพิธีการตางๆ ของรัฐสภา และสํานักงาน
เลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร เพื่อเปนการเรีย นรูในการทํางานในเรื่องใหมๆ เพิ่ม มากขึ้น
5. ดานการเผยแพรขอ มูล ขาวสาร จากการศึกษาพบวาความคิดเห็น ของบุค ลากรตอ ประสิท ธิผ ลในการปฏิบัติง านประชาสั ม พัน ธข อง
สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรในดานการเผยแพรข อมูลขาวสาร อยูในระดับมาก ถาพิจารณาในแตละขอ พบวามีความเห็น ดวยเกี่ยวกับการจัด
กิจกรรมตามโครงการเผยแพรประชาธิปไตยทั้งในสวนกลางและสวนภูมิภาคนอยที่สุด ทั้งนี้ อาจเปน เพราะบุค ลากรไมคอ ยใหค วามรวมมือในการจัด
โครงการเผยแพรประชาธิปไตยเทาที่ควร เนื่องจากเปน กิจกรรมที่ตองมีก ารเดิน ทางไปยัง จัง หวัดตางๆ พื้น ที่ ตางๆ จึง สง ผลใหประสิทธิ ผลในการ
ดําเนิน งานดังกลาวไมดีเทาที่ควร
6. ดานกิจกรรมหลักเกี่ย วกับหองประชุมรัฐสภาและการนําชมรัฐสภา จากการศึกษาพบวาความคิดเห็น ของบุค ลากรตอ ประสิทธิผลในการ
ปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรในดานกิจกรรมหลักเกี่ยวกับหองประชุม รัฐสภาและการนําชมรัฐสภา อยูในระดับ
[407]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
มากถาพิจารณาในแตละขอพบวามีความเห็น ดวยเกี่ย วกับการจัดหาเครื่องมือและอุปกรณโสตทัศนูปกรณในดานการประชาสัม พัน ธแ ละสัม มนาของ
รัฐสภาสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ คณะกรรมาธิการ คณะกรรมการรางรัฐธรรมนูญ และสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรนอยที่สุด ทั้งนีอ้ าจ
เปน เพราะ บุคลากรที่เปนเพศหญิงอาจมีความถนัดในเรื่องการจัดหาเครื่องมือ และอุปกรณโสตทัศนูปกรณคอนขางนอย และประชากรสวนใหญเปนเพศ
หญิงมากกวาเพศชาย สงผลใหการดําเนิน งานดังกลาวมีประสิทธิผลคอนขางนอย ดังนั้น จึงควรจัดโครงการฝก อบรมเกี่ย วกับ การจัดหาเครื่อ งมือ และ
อุปกรณในดานการประชาสัม พัน ธ และสัมมนาของรัฐสภาสภาขับเคลื่อนการปฏิรูป ประเทศ คณะกรรมาธิการ คณะกรรมการรางรัฐธรรมนูญ และ
สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรแกบุคลากรของสํานักประชาสัม พัน ธเพิ่ม เติม
ขอ เสนอแนะในการทําวิจ ัยครั้งตอ ไป
เพื่อใหการศึกษาเกี่ย วกับเรื่อ ง ความคิด เห็น ของบุค ลากรตอ ประสิท ธิผ ลในการปฏิบัติง านประชาสัม พัน ธข องสํา นัก งานเลขาธิก ารสภา
ผูแ ทนราษฎรเปน ไปอยางครอบคลุม และสามารถนําผลการศึกษาไปใชเปนแนวทางในการปรับปรุง และพัฒนาความรูค วามเขาใจของบุคลากรสํานัก
ประชาสัม พัน ธเกี่ย วกับ การปฏิบั ติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิก ารสภาผูแ ทนราษฎรมากยิ่ง ขึ้น ผูศึ ก ษาขอเสนอแนะแนวทางในการ
ทําการศึกษาในครั้งตอไป ดังนี้
1. ควรศึกษาเรื่องความคิดเห็น ของบุคลากรของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎรที่มีตอ ประสิทธิผลในการปฏิบัติ งานของสํานัก งาน
เลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร เพื่อจะไดทราบถึงความคิดเห็นของบุคลากรในสวนงานอื่นๆ ภายในสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรเพิ่มเติม ดวย
2. ควรศึกษาในเชิงคุณภาพ ดวยการเพิ่มแบบสอบถามในแบบสอบถาม เพื่อศึกษาขอมูลในเชิงลึก เพื่อจะไดรายละเอียดที่เพิ่มมากขึ้น
เอกสารอางอิง
ฟาดาว คงนคร. 2557. สํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร. กรุงเทพมหานคร: สํานักการพิม พ สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร.
วิรัช ลภิรัตนกุล . 2540. การประชาสัม พันธ. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิม พแ หงจุฬาลงกรณ.
เสรี วงษมณฑา. 2542. การประชาสัม พันธ: ทฤษฎีแ ละปฏิบัติ. กรุงเทพมหานคร: Diamond in Business World.
อภิชัจ พุกสวัสดิ์. 2556. การประชาสัมพันธเพื่อการสรางภาพลักษณ. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิม พแหงจุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
[408]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การรับรูความเสีย่ งและการปรับตัวตอภัยน้ําทวมของครัวเรือนในเทศบาลนครหาดใหญ
Household’s Risk Perception and Adaptation to Flooding in Hat Yai City Municipality
ชลธิรา สุขสงวน*, ผูช วยศาสตราจารย ดร.ชนิษฎา ชูสขุ ** และ ดร.สมพร คุณวิชติ ***
CholtiraSuksawuan, Assistant Professor Dr.ChanisadaChoosuk and Dr.SompornKhunwishit
บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาผลกระทบ การรับ รูค วามเสี่ย ง และการปรับตัวตอภัย น้ําทว มของครัว เรือ นในเขตเทศบาลนคร
หาดใหญ โดยทําการศึกษา 12 ชุมชน แบงออกเปน 3 กลุม ชุม ชน ไดแ ก กลุมชุมชนที่เปนพื้นที่เสี่ยงมาก ชุม ชนที่เปน พื้นที่เสี่ยงปานกลาง และชุม ชนที่
เปน พื้นที่เสี่ยงนอย ศึกษาโดยใชระเบีย บวิธีวิจัย เชิงคุณภาพ สัมภาษณแบบกึ่งโครงสรางจากกลุม ผูใหข อมูลหลัก จํานวน 43 คน และวิธีวิจัยเชิงปริมาณ
เก็บแบบสอบถามจากหัวหนาครัวเรือน จํานวน 400 ชุด ผลการศึกษาพบวา (1) แตละกลุม ชุม ชนไดรับผลกระทบจากภัยน้ําทวมในระดับที่แ ตกตางกัน
โดยกลุมชุม ชนที่ตั้งอยูบนพื้น ที่เสี่ย งมากไดรับผลกระทบระดับมาก กลุมชุมชนที่ตั้งอยูบนพื้นที่เสี่ยงปานกลางสวนใหญไดรบั ผลกระทบระดับมากเชนกัน
สวนกลุม ชุม ชนที่ตั้งอยูบนพื้น ที่เสี่ย งนอย โดยเฉลี่ยประชาชนไดรับผลกระทบในระดับปานกลาง (2) ประชาชนมีการรับรูความเสี่ยงตอภัย น้ําทวมอยูใน
ระดับมาก ทั้ง 3 ชุมชนทั้งในมิติความรุนแรง มิติดานผลกระทบหรือความเสียหาย และมิติโอกาสการเกิดซ้ํา และ (3) การปรับตัวของประชาชน แบง
ออกเปน 5 ดาน ไดแ ก ดานที่อยูอาศัย ดานอาหารการกิน ดานเครื่องนุงหม ดานสุขภาพและสุข ลักษณะ และดานการประกอบอาชีพ โดยประชาชนมี
การปรับตัวอยูในระดับปานกลาง ทั้ง 3 ชุมชนซึ่งการปรับตัวที่เห็นไดชัดเจนที่สุด คือ ดานที่อยูอาศัย และดานอาหารการกิน โดยดานทีอ่ ยูอ าศัยประชาชน
มีการปรับปรุงบาน ขนยายสิ่งของมีคาไวบนที่สูงหรือชั้น สองของบาน ปลอยใหชั้น หนึ่งเปน พื้น ที่โลงวาง สวนดานอาหารการกินประชาชนเตรียมซือ้ อาหาร
สดหรืออาหารแหง และน้ําดื่ม มากักตุนเอาไว ในปริม าณที่เหมาะสม ในสวนการปรับตัวดานเครื่องนุงหม ดานสุขภาพและสุขลักษณะ นั้น ประชาชนหัน
มาใสใจดูแลตนเองมากขึ้น โดยการสวมเสื้อผาที่สวมใสสบายสะดวกตอการขนยายสิ่งของ พกรม พกหมวกกอนออกนอกบาน และดานการประกอบ
อาชีพ ประชาชนไมไดม ีอาชีพเสริมหรืออาชีพสํารอง เพราะน้ําทวมในเวลาสั้นๆ ประชาชมองวาภาวะน้ําทว มเชน นี้ มิไดม ีผลทําใหข าดรายไดม ากนัก
เพราะไมตองหยุดงานหรือประกอบกิจการเปนระยะเวลานาน นั่นเอง
คําสําคัญ : การรับรูความเสี่ยง, การปรับตัว, ภัย น้ําทวม
Abstract
The main purpose of this study is to examine the impacts, risk perception and adaptation to flooding of households in
Hat Yai City Municipality. The areas of study are 12 communities which are labeled as high-risk, medium-risk, and low-risk
communities. Both qualitative and quantitative methodologies were employed for data collection and analysis. A semi-structure
interview was used to collect data from 43 key informants and survey questionnaires were distributed to 400 respondents. The
primary findings are as follows. First, the impacts of flooding on households in different communities are different. Householders
living in high-risk communities reported that they were highly affected,most of the householders living in medium-risk
communities reported that they were highly affected as well, and householders living in low-risk communities reported that
they were moderately affected. Second, residents of all three groups of communities perceive the risk of flooding as high for all
*
หลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร; E-mail:
[email protected]
คณะการจัดการสิ่งแวดลอม มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร; E-mail:
[email protected]
***
คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร; E-mail:
[email protected]
**
[409]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
three dimensions including perceived dread, perceived impact, and perceived likelihood. Third, adaptation to flooding of Hat Yai
residents lies in three patterns or dimensions: housing/lodging, food, clothing, health/medicine, and career. Adaptations to
flooding in all three groups of communities are at the medium level. In terms of housing adaptation, Hat Yai people lift up their
belongings and elevate their houses leaving the ground level empty so that the pressure of the floodwater can be reduced.
They also store fresh and dried food and drinking water (food adaptation), wear clothes that are comfortable so that it is easy
when they need to lift up belongings and evacuate in case of emergency, and often bring umbrellas or wear waterproof
hats/caps when going out of their residences (clothing and health adaptation). Finally, it is interesting to find that people in our
study areas do not have or intend to pursue a second career. They seem not to worry about gaining additional income if
flooding occurs. They perceive that flooding in Hat Yai comes fast and goes fast and that it is no need to have another job as a
second source of income.
Keywords: Disaster Risk Perception, Adaptation, Flooding
บทนํา
ประเทศไทย จากสถิติในชวงป พ.ศ.2532-2554 ที่ผานมาพบวา ประเทศไทยมีความเสี่ย งตอ การเกิด น้ําทว มสูง เมื่อเกิดขึ้น ไดสรางความ
เสีย หายทั้งในระดับพื้นที่แ ละสภาพเศรษฐกิจและสังคมโดยรวมของประเทศ สงผลกระทบสูงเปนอันดับตนๆ เมื่อเปรียบเทียบกับภัยพิบัติประเภทอื่น ๆ
(กรมปองกัน และบรรเทาสาธารณภัย, 2554) เนื่องจากการพัฒนาเมืองที่ไรการวางแผน มีอาคารบานเรือน สิ่งปลูกสรางมากมาย รวมทัง้ จํานวนประชากร
ที่เพิ่มสูงขึ้นอยางรวดเร็ว จึงเปน สาเหตุทําใหเมื่อฝนตกหนักมากขึ้น น้ําไมสามารถระบายไปไหนไดจึงเออลน เขาทวมในพื้นที่บ ริเวณกวาง ความรุน แรง
และความเสียหายที่เกิดขึ้น จึงมีม ูลคามหาศาล (คํานาย อภิปรัชญาสกุล , 2554)
เมืองหาดใหญเปน พื้น ที่หนึ่งที่เกิดน้ําทวมอยูบอยครั้ง เนื่องจากสภาพภูมิประเทศมีลักษณะเปนแองกระทะ ที่ราบลุมต่ํา ทําใหเกิดน้ําทวมขัง
เมื่อฝนตกหนัก ประกอบกับปริม าณน้ําฝนที่ไหลมาจากอําเภอสะเดา อําเภอคลองหอยโขงและอําเภอนาหมอม ไหลมาบรรจบกันทีเ่ มืองหาดใหญ กอนจะ
ไหลลงสูทะเลสาบสงขลา หากชวงเวลานั้นเกิดน้ําทะเลหนุน ก็จะทําใหปริม าณน้ําดัน กลับ เขาทวมเมืองหาดใหญไดเชน กัน นอกจากนั้น เกิดจากการ
ขยายตัว ของเมือ งที่ไรทิศ ทาง เนื่อ งจากหาดใหญเปน เมืองพื้น ที่เศรษฐกิ จมีก ารคาการลงทุน สูง ทําใหมีก ารถมคูคลองเปน ถนน หรือ สิ่ง ปลูก สราง
คอนโดมิเนีย ม และบานจัดสรร เพื่อรองรับการขยายตัวของเมือง ซึ่งสิ่งเหลานี้ลวนสงผลใหพื้นที่รองรับน้ําที่ไหลบาลดนอยลง ทางระบายน้ําถูก ปดกั้น
เมื่อฝนตกหนักติดตอกัน เปนเวลานานในบริเวณนั้นจะทําใหน ้ําระบายไหลลงสูคลองธรรมชาติไดช าและเกิดน้ําทวมขังนานขึ้น (กัลยา คงทอง, 2555)
ดังนั้นงานวิจัยเรื่องการรับรูความเสี่ยงและการปรับตัวตอภัยน้ําทวม ที่ผูวิจัย จะทําการศึกษามีความแตกตางจากงานวิจยั ของทีอ่ นื่ ในลักษณะ
เชิงพื้น ที่ ระบบนิเวศ ระบบเศรษฐกิจ และสังคม ซึ่งพื้น ที่ที่ผูวิจัย ทําการศึกษา คือ ชุม ชนในเขตเทศบาลนครหาดใหญ ซึ่ง ไดรับ ผลกระทบและความ
เสีย หายจากภัย น้ําทวม โดยสภาพบริบททั่วไปของชุม ชนที่ผูวิจัย จะทําการศึกษาเปนชุมชนเมือง มีการตั้งถิ่น ฐานที่อยูอาศัย เปลี่ย นแปลงไปจากอดีต มี
อาคารสิ่งปลูกสราง จากการขยายตัวของเมืองอยางรวดเร็วทําใหเมืองหาดใหญกลายเปน พื้นที่เปราะบางเสี่ย งตอการเกิดน้ําทว ม สว นหนึ่งเกิดจากการ
กระทําของมนุษย ทําใหการแกปญหาที่เกิดขึ้นทําไดคอนขางลําบาก ผูวิจัยจึงมีความสนใจศึกษาการรับรูความเสี่ยงและการปรับตัวของครัวเรือนตอภัยน้าํ
ทวมในเขตเทศบาลนครหาดใหญ อําเภอหาดใหญ จังหวัดสงขลาซึ่งการที่ประชาชนมีการรับรูความเสี่ย งและการปรับตัวทําใหเกิดการเตรีย มความพรอม
ในการรับมือตอการภัยน้ําทวมของเมืองหาดใหญที่อาจจะเกิดขึ้น ในอนาคตไดอยางมีประสิทธิภาพ รวมทั้งชวยลดความเสีย หายตอครัวเรือน ชุมชน และ
ภาระหนาที่ของเทศบาลนครหาดใหญ
วัตถุประสงค
1) เพื่อศึกษาผลกระทบจากภัยน้ําทวมของครัวเรือนในเขตเทศบาลนครหาดใหญ
2) เพื่อศึกษาการรับรูความเสี่ยงตอการเกิดภัยน้ําทวมในเขตเทศบาลนครหาดใหญ
[410]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3) เพื่อศึกษาการปรับตัวของครัวเรือนตอภัย น้ําทวมในเขตเทศบาลนครหาดใหญ
วิธีดําเนินการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะพื้น ที่เขตเทศบาลนครหาดใหญ จํานวน 12 ชุม ชน เนื่องจากภัยน้ําทวมเปนภัยธรรมชาติทเี่ กิดขึน้
บอยในเมืองหาดใหญ จึงใชแผนที่แ สดงระดับน้ําทวมเมื่อป พ.ศ.2553 เปนเกณฑในการแบงพื้นที่ โดยแบงออกเปน 3 ชุมชนใหญ ไดแก 1)ชุมชนทีม่ คี วาม
เสี่ย งระดับมาก โดยมีระดับน้ําตั้งแต 2.5 เมตรขึ้นไป รวม4ชุม ชน ไดแก ชุมชนริมทางรถไฟชุม ชนบานพักรถไฟ ชุม ชนไทยโฮเต็ล และชุมชนโชคสมาน 2)
ชุม ชนที่ม ีความเสี่ยงระดับปานกลาง โดยมีระดับน้ําอยูที่ 1.5-2.5 เมตร รวม5 ชุมชน ไดแก ชุม ชนหนาสนามกีฬากลาง ชุมชนทงเซีย เซี่ยงตึ้ง ชุม ชนหลัง
ที่วาการอําเภอ ชุม ชนหาดใหญใน และชุม ชนรัตนอุทิศ 3)ชุมชนที่ม ีความเสี่ย งระดับนอย โดยมีระดับน้ําต่ํากวา 1.5 เมตร รวม3 ชุมชน ไดแก ชุมชนหนา
สวนสาธารณะ ชุม ชนจิระนคร และชุม ชนอูญี่ปุน
กลุมตัวอยาง
1)ผูตอบแบบสอบถาม คือ หัวหนาครัวเรือน ทั้ง 12 ชุมชน โดยนําบัญชีครัวเรือนจํานวน 7,628 ครัวเรือน ของเทศบาลนครหาดใหญ มาเปน
ตน แบบในการสุม ตัวอยาง โดยการใชวิธีข อง Taro Yamane ดังนี้
n = 381 ครัวเรือน
เมื่อแทนคาสูตรแลวพบวา ประชากรกลุม ตัวอยางตองมีไมต่ํากวา 381 ครัวเรือน เพื่อใหมีข นาดมากพอที่จะนําผลการวิจัยไปใชอางอิง ในทีน่ ี้
ผูวิจัยกําหนดกลุม ตัวอยางที่ตองใชในการเก็บขอมูล คือ 400 ครัวเรือน
2)กลุม ผูใหข อมูลหลักเพื่อการสัม ภาษณแ บบกึ่งโครงสราง ไดแ ก ตัวแทนคณะกรรมการชุม ชน และผูรูในชุมชน จํานวน 36 คน และเจาหนาที่
หนวยงานที่เกี่ย วของ เชน เทศบาลนครหาดใหญ สํานักงานทรัพยากรน้ําภาค 8จํานวน 7 คน
เครื่องมือ และวิธีการที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย คือแบบสอบถาม เปนการสํารวจขอมูลตางๆ ประกอบดวย ขอมูลประชากร สถานการณแ ละผลกระทบจากภัยน้าํ
ทวม การรับรูความเสี่ยงภัย น้ําทวม และการปรับตัวตอภัยน้ําทวม
วิธีการวิจ ัย ไดแก 1) การสัมภาษณแบบกึ่งโครงสราง กําหนดประเด็น คําถามที่เกี่ยวของกับประวัติความเปน มาของชุมชน สถานการณก าร
เกิดภัย น้ําทวม การบริหารจัดการเมื่อเกิดภัย น้ําทวม การใหความชวยเหลือ เพื่อประกอบการอธิบายผลการวิเคราะหข อมูลเชิงปริมาณ2)การสังเกตแบบ
ไมม ีสวนรวม เปน การสังเกตสภาพความเปน อยู การใชช ีวิตของประชากรกลุมตัวอยาง ในชวงลงพื้น ที่เก็บขอมูล เพื่อเปนขอมูลประกอบการอธิบายใน
หัวขอการปรับตัวของประชาชน
การวิเคราะหข อมูล
1)การวิเคราะหขอมูลเชิงปริม าณ โดยสถิติเชิงพรรณนาเพื่อใชอธิบายลักษณะตัวแปร ไดแก คารอยละ คาเฉลี่ย และคาเบี่ย งเบนมาตรฐาน
2)การวิเคราะหเชิงคุณภาพ โดยถอดเทปการสัม ภาษณ จัดหมวดหมูขอมูล และทําการวิเคราะหข อมูลเพื่อหาความสัมพันธและความเชือ่ มโยง
ของขอมูล
[411]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลการวิจัย
จากเหตุการณภัยน้ําทวมที่เกิดขึ้นในเมืองหาดใหญ โดยเฉพาะน้ําทวมครั้งใหญเมื่อป พ.ศ.2531, 2543 และ พ.ศ.2553 ที่ผานมาไดสรางความ
เสีย หายแกทรัพยสิน ของประชาชนเปนจํานวนมาก ทั้งนี้เนื่องจากลักษณะภูมิประเทศของเมืองหาดใหญเปน ที่ราบลุม แองกระทะมีการขยายตัวของเมือง
เกิดขึ้น อยางรวดเร็ว จากสภาพอากาศและสภาพบานเมืองที่เปลี่ยนแปลงไปทําใหเมืองหาดใหญตองประสบภัยน้ําทวมอยูบอ ยครัง้ โดยผลการศึกษาเมือง
หาดใหญกับภัย น้ําทวม แบงออกเปน 3 สวน คือผลกระทบ การรับรูความเสี่ยง และการปรับตัวตอภัย น้ําทวม โดยมีรายละเอียดดังนี้
1. ผลกระทบจากภัยน้ําทวม
ผลกระทบจากภัย น้ําทวมที่เกิดขึ้นในแตละชุมชนมีความแตกตางกัน โดยชุม ชนความเสี่ยงนอย ไดผลกระทบที่เกิดขึ้นอยูในระดับปานกลาง
โดยผลกระทบสามลําดับแรก ไดแก ความเสี่ยงที่จะไดรับโรคภัย ตางๆ เชน โรคฉี่หนู น้ํากัดเทา ตาแดง ทองรวง เปนตน รองลงมา คือ ความเสี่ยงไดรับ
อัน ตรายจากสัตวม ีพิษที่มากับน้ํา เชน งู ตะขาบ แมงปอง เปนตน และไมมีที่สําหรับขับถายอยางถูกสุขลักษณะ สวนชุ ม ชนความเสี่ย งปานกลางและ
ชุม ชนความเสี่ย งมากไดรับผลกระทบในระดับมาก โดยผลกระทบในลําดับแรกทั้งสองชุม ชนเหมือนกัน นั้น คือ ขาวของเครื่องใชไดรับความเสีย หาย
บานเรือนชํารุดทรุดโทรม และทําใหสูญเสียรายไดในการทํามาหากิน โดยเฉพาะพอคาแมคา คนทํางานหาเชากิน ค่ําตางๆเนื่องจากไมมีรายไดจากการคา
ขายในแตละวัน แลว เครื่องมือทํามาหากินบางสวนก็ไดรับความเสีย หายอีกดวย รวมทั้งชุมชนความเสี่ย งมาก ผลกระทบที่เกิดขึ้น ทําใหมีคาใชจายในการ
ซอมแซมเครื่องใชไฟฟา บานเรือน เพราะหลังจากน้ําลดประชาชนตองซื้อของเขาบานใหมเกือบหมด ของใชเกาที่มีอยูกอนหนาโดนน้ําทว มไดรับความ
เสีย หาย เชน เครื่องใชไฟฟาเฟอรน ิเจอรตางๆ เปน ตน ทั้งนี้จากการสัม ภาษณข องนายไพโรจน แซดาน (สัมภาษณ 4 เมษายน 2559) กลาววา “ความ
เสีย หายภาพรวมน้ําทวมเมืองหาดใหญ พ.ศ.2553 ที่ผานมา ความเสียหายไดลดลงจากป พ.ศ.2531 และ พ.ศ.2543 เนื่องจากคนมีการเตรียมความพรอม
เพิ่ม มากขึ้น”โดยรายละเอียดดังแสดงในตารางที่ 1 ดังนี้
ตารางที่ 1 ผลกระทบจากภัย น้ําทวม
ผลกระทบจากภัยน้ําทวม
ชุมชนความเสีย่ งนอย
คาเฉลีย่
เครียด วิตกกังวล
นอนไมหลับ พักผอนไมเพียงพอ
ขับถายไมถูกสุขลักษณะ
ความเสี่ย งโรคภัย
ไดรับอันตรายจากสัตวม ีพิษ
สิ่งของเครื่องใชเสียหาย บานเรือนเสีย หาย
เสีย คาใชจายซอมแซมบานเรือน
ขาดแคลนอาหาร น้ําดื่ม
สูญ เสียรายได
รวม
2.80
2.89
3.18
3.38
3.20
3.14
2.98
2.68
3.11
3.04
ระดับ
ผลกระทบ
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ชุมชนความเสีย่ งปาน
กลาง
คาเฉลีย่
ระดับ
ผลกระทบ
3.36
ปานกลาง
3.45
มาก
3.75
มาก
3.83
มาก
3.77
มาก
4.05
มาก
3.79
มาก
3.55
มาก
3.80
มาก
3.70
มาก
ชุมชนความเสีย่ งมาก
คาเฉลีย่
3.63
3.54
3.84
3.72
3.76
3.96
3.84
3.34
3.69
3.70
ระดับ
ผลกระทบ
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
ปานกลาง
มาก
มาก
2.การรับรูความเสี่ยงภัยน้ําทวม
การรับรูความเสี่ย งภัยน้ําทวม โดยการรับรูความเสี่ยงแบงออกเปน 3 ดาน ไดแก ดานความรุน แรง ดานผลกระทบและความเสียหาย และดาน
โอกาสการเกิดซ้ํา ซึ่งการรับรูความเสี่ย งภัยน้ําทวมประชาชนรับรูอยูในระดับมากทั้ง 3 ดานและทั้ง 12ชุม ชน เนื่องภัย น้ําทวมเปนภัยธรรมชาติที่เกิดขึ้น
บอยในเมืองหาดใหญ ประชาชนตางรับรูถ ึงความรุนแรง ผลกระทบ และโอกาสที่จะเกิดน้ําทวม เพราะสภาพเมืองหาดใหญไดเปลี่ยนแปลงไปจากในอดีต
บานเมืองมีการขยายตัว สรางบานเรือนขวางทางน้ํา หากเกิดน้ําทวมขึ้นสิ่งเหลานี้ลวนสงผลใหการระบายน้ําของเมืองหาดใหญเปน ไปอยางลาชา และ
[412]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความเสีย หายจะเพิ่ม มากขึ้น แตทั้งนี้ประชาชนบางสวนไดใหเหตุผลวา ในอนาคตหากเกิดน้ําทวมขึ้นอีก ผลกระทบและความเสีย หายอาจจะลดนอยลง
กวาน้ําทวมที่เคยเกิดขึ้น ทุกครั้งที่ผานมา ดัง คําสัม ภาษณข องนายสมโชติ พุท ธชาติ (สัม ภาษณ 25 มีน าคม 2559) “เปน เพราะหนวยงานทุกฝายที่
เกี่ย วของไดมีการวางแผนและบริหารจัดการน้ําที่ม ีประสิทธิภาพเพิ่ม มากขึ้น รวมทั้งตัวประชาชนมีการตื่น ตัวมากขึ้น และใหความรวมมือกับทางเทศบาล
นครหาดใหญ ในการเขารวมประชุม ติดตามสถานการณ เพื่อเตรียมความพรอมรับมือภัยน้ําทวม”โดยรายละเอียดดังแสดงในตารางที่ 2 ดังนี้
ตารางที่ 2 การรับรูความเสี่ย งภัยน้ําทวม
การรับรูความเสีย่ งภัยน้ําทวม
ชุมชนความเสีย่ งนอย
คาเฉลีย่
ดานความรุนแรง
ดานผลกระทบและความเสียหาย
ดานโอกาสเกิดซ้ํา
3.69
3.53
3.60
ระดับการ
รับรูความ
เสี่ยง
มาก
มาก
มาก
ชุมชนความเสีย่ งปาน
กลาง
คาเฉลีย่
ระดับการ
รับรูความ
เสี่ยง
3.77
มาก
3.68
มาก
3.65
มาก
ชุมชนความเสีย่ งมาก
คาเฉลีย่
3.77
3.69
3.48
ระดับการ
รับรูความ
เสี่ยง
มาก
มาก
มาก
3. การปรับตัว ตอ ภัยน้ําทวม
การปรับตัวตอภัย น้ําทวมทั้งหมดมี 5 ดาน ไดแ ก ดานที่อยูอาศัย ดานอาหารการกิน ดานเครื่องนุงหม ดานสุขภาพและสุขลักษณะ และดาน
การประกอบอาชีพ โดยมีผลการศึกษาดังนี้
3.1 การปรับตัวดานที่อยูอาศัยผลการศึกษาพบวา ชุม ชนความเสี่ยงปานกลางและชุม ชนความเสี่ยงมาก มีการปรับปรุงบานเรือนขนยายของที่
มีคาไวบนชั้นสองของบาน โดยจะปลอยใหพื้นที่ชั้นหนึ่งเปนที่โลง มีเพียงโตะและเกาอี้ไมข นาดใหญตั้งไวเพื่อรับแขก สวนการอพยพยายถิน่ ไปอาศัยทีอ่ นื่
ชวงเกิดน้ําทวมพบวา ประชาชนยังคงอาศัย อยูบานของตนเอง ยกเวน ในกรณีที่เกิดน้ําทวมอยางรุน แรง เชน จมหลังคาบานจนไมสามารถอาศัย ในบาน
ของตนเองได เปน ตน
3.2 การปรับตัวดานอาหารการกิน เปน การเตรียมอาหารสด อาหารแหง อาหารสําเร็จรูปพรอมรับประทาน และน้ําดื่ม สะอาดมากักตุนเอาไว
โดยเมื่อเขาสูฤดูฝนหรือเกิดฝนตกหนักติดตอกันหลายวันประชาชนจะมีการซื้ออาหารสดมาเก็บไวในชองฟรีซแชแ ข็ง เอาไว หากไฟฟาดับ อาหารที่แ ช
เอาไวในตูเย็นก็สามารถนํามาประกอบอาหารไดทันที นอกจากนั้นประชาชนมีการถนอมอาหารเอาไว โดยเฉพาะการทําหมูเค็ม เพราะสามารถเก็บ ไว
รับประทานไดหลายวัน รวมทั้งน้ําดื่มสวนมากประชาชนจะซื้อน้ํามาเปนถังดื่มขนาดใหญ สํารองไว 1-2 ถัง บางบานใชน ้ําประปาสําหรับดื่มกินแตมีก าร
ติดตั้งเครื่องกรองน้ําเอาไว ระหวางที่เกิดน้ําทวมแตละชุมชนไดรับการชวยเหลือจากทุกภาคสวน เขามาใหค วามชวยเหลือ จําพวกอาหารแหง อาหาร
สําเร็จรูปตางๆ น้ําดื่ม บางครั้งก็เปน อาหารปรุงสุกพรอมรับประทาน เชน ขาวผัด หมี่ผัด ขาวตม เปนตน ซึ่งสิ่งเหลานี้ชวยบรรเทาในเรื่องการเตรีย มตัว
ดานอาหารการกิน ไดเปนอยางดีสวนประชาชนที่ไมไดเตรีย มอาหารไว เนื่องจากไมมีเงินซื้ออาหารมากักตุนเอาไวในปริมาณมาก และบางชุมชนระดับน้าํ ก็
ไมไดทวมสูงมาก มีตลาดอยูบริเวณโดยรอบ การคมนามคมสะดวกในการเดินทางออกหาของกิน จึงไมจําเปนตองเตรียมเอาไว
3.3 การปรับตัวดานเครื่องนุงหม โดยศึกษาในเรื่องการแตงกาย การใสใจดูแ ลตนเอง ชวงเกิดน้ําทวมประชาชนใสเสื้อผาที่สวมใสสบายเพื่อ
สะดวกในการขนยายสิ่งของ เนื้อผาไมหนาเพราะเปน ชวงฤดูฝน หากซื้อผาไมแ หงอาจทําใหมีกลิ่นอับ และเวลาเดิน ทางออกนอกบานมีการพกรม หมวก
ติดตัวเอาไวตลอด เนื่องดวยเหตุผลที่วา อากาศแปรปรวนบอย แมวาจะไมใชฤ ดูกาลนั้น ก็ตาม เหมือนเปน กระแสใหคนดูแ ลตัวเองมากขึ้น ในเรื่องของ
สุข ภาพ ผิวพรรณและความสวยความงาม
3.4 การปรับตัวดานสุขภาพและสุข ลักษณะ โดยศึกษาในเรื่องสุข ภาพอนามัย การระมัดระวังตนเอง โดยเมื่อเกิดน้าํ ทวมประชาชนทีม่ บี า นชัน้
เดีย วหองน้ําไมสามารถใชงานไดตามปกติ ประชาชนจะเตรียมถุงดําหรือภาชนะที่ม ิดชิดเอาไวเพื่อขับถายของเสีย และในพื้นที่ที่น ้ําไมไดทวมสูงมากทาง
เทศบาลนครหาดใหญจะนํารถสุข าเคลื่อนที่ม าจอดไวใหบริการจนกวาระดับน้ําจะกลับสูสภาพปกติ นอกจากนั้น ประชาชนระมัดระวังตัวเองมากขึ้น โดย
การสังเกตระดับน้ําที่เพิ่มขึ้นเพื่อเตรียมตัวอพยพ สังเกตทิศทางลมเพื่อหลบอยูในที่ปลอดภัย รวมทั้งพวกสัตวม ีพิษ ตางๆ และนอกจากนัน้ เกือบทุกบานมี
การเตรีย มยาสามัญประจําบานเอาไว เชน ยาแกปวด ยาธาตุ ยาแดง เพื่อรักษาอาการเจ็บปวยในเบื้องตน
[413]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3.5 การปรับตัวดานการประกอบอาชีพผลการศึกษาพบวาประชาชนไมมีการประกอบอาชีพเสริม หรืออาชีพสํารอง แตม ีการรับมือเพือ่ เตรียม
ความพรอม โดยเฉพาะอาชีพคาขาย พอคาแมคาจะซื้อของมากักตุน เอาไวเปนจํานวนมาก เพราะชวงใกลเกิดน้ําทวมประชาชนจะออกมาซื้อของกินของ
ใชกักตุนเอาไว เชน พวกไข ขาวสาร นม ถานไฟฉาย เทียน เปนตน
การปรับตัวของประชาชนจากการสัมภาษณคณะกรรมการชุม ชนในแตละชุมชนสวนใหญ กลาววา “ประชาชนจะมีก ารตื่น ตัว เตรีย มความ
พรอมในชวงเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน ซึ่งเปนชวงฤดูฝนและเกิดน้ําทวมอยูเปนประจําโดยเฉพาะดานอาหารการกิน ประชาชนจะซื้อกักตุน เอาไวใน
ปริมาณมากแตหลังจากพน ชวงฤดูฝนการตื่น ตัวและการเตรีย มความพรอมของประชาชนก็จะลดนอยลง เพราะคิดวาโอกาสที่จะเกิดน้ําทวมมีนอ ยแลว”
โดยรายละเอีย ดดังแสดงในตารางที่ 3 ดังนี้
ตารางที่ 3 การปรับตัวตอภัย น้ําทวม
การปรับตัวตอภัยน้ําทวม
ผลการปรับตัวโดยรวมทั้ง 5 ดาน
ชุมชนความเสีย่ งนอย
คาเฉลีย่
ระดับการ
ปรับตัว
2.14
ปานกลาง
ชุมชนความเสีย่ งปานกลาง
คาเฉลีย่
ระดับการ
ปรับตัว
2.10
ปานกลาง
ชุมชนความเสีย่ งมาก
คาเฉลีย่
ระดับการ
ปรับตัว
2.16
ปานกลาง
อภิปรายผลการวิจัย
การศึกษาการรับรูความเสี่ย งภัยน้ําทวมของประชาชน ขึ้นอยูกับหลายปจจัย ที่สงผลใหประชาชนมีการรับรูความเสี่ยง โดยการศึกษาพบวา
เมืองหาดใหญซึ่งเปน พื้น ที่รับน้ํามาจากอําเภอสะเดา กอนไหลลงสูทะเลสาบสงขลาประชาชนที่อาศัยอยูใกลริม คลองอูตะเภา และคลองระบายน้ําที่ 1
หากปริมาณน้ํามีจํานวนมากน้ําจะเออลน เขาทวมชุมชน ทําใหประชาชนที่อาศัย อยูในบริเวณพื้น ที่ดังกลาวมีการรับรูความเสี่ย งสูง กวาประชาชนที่อ ยู
หางไกลออกไป ซึ่งคลายกับการศึก ษาของ Heitza, C., et al. (2009) พบวา ประชาชนที่อาศัย อยูบ ริเวณพื้น ที่ต น น้ํามีการรับ รูค วามเสี่ย งนอยกวา
ประชาชนที่อยูปลายน้ํา เนื่องจากความเสียหายที่เกิดขึ้น มีเพีย งลักษณะการกัดเซาะของริม ตลิ่งแตบริเวณพื้นที่ปลายน้าํ มีนา้ํ ไหลเชีย่ วและดินตะกอนเปน
จํานวนมาก ทําใหมีความเสี่ยงตอการเกิดน้ําทวมทั้งนี้การเกิดน้ําทวมของเมืองหาดใหญน อกจากลักษณะภูมิประเทศที่เปนแองกระทะแลว การขยายตัว
และเติบโตของเมืองอยางรวดเร็วเปนสวนหนึ่งที่ทําใหเกิดน้ําทวมอยูเปนประจํานอกจากนั้น แลวความรูความเขาใจและประสบการณการเกิดภัยธรรมชาติ
ของแตละบุคคลมีผลตอการรับรูความเสี่ย ง โดยภัยน้ําทวมเปนภัยธรรมชาติที่เกิดขึ้น บอยในเมืองหาดใหญ ทําใหประชาชนสามารถนําความรูค วามเขาใจ
และประสบการณที่เคยเกิดขึ้นกับตนเองมาเปน แนวทางในการปองกัน ตนเองจากภัย น้ําทวม ซึ่งคลายกับงานวิจัยของ Martin, W.E., et at. (2009)พบวา
ประชาชนที่มีความรูความเขาใจจะมีการรับรูความเสี่ยงและมีความตระหนักตอภัย ธรรมชาติที่เกิดขึ้น เพื่อดิ้น รนเอาตัวรอด ซึ่งจะเห็นไดวาภัยน้ําทวมที่
เกิด ขึ้ น ในป พ.ศ.2553 ผลกระทบและความเสี ย หายไดล ดนอ ยลงเมื่อเทีย บกับป พ.ศ.2543 ที่ ผานมา เนื่อ งจากประชาชนมีการเรีย นรูแ ละนํ า
ประสบการณในอดีตมาเปนแนวทางเพื่อลดความเสี่ย ง ในขณะเดียวกันผลกระทบและความเสีย หายก็เปนปจจัยหนึ่งที่ทําใหคนมีการรับรูความเสีย่ งมาก
ขึ้น โดยเฉพาะบุคคลที่ม ีรายไดน อย ซึ่งผลกระทบและความเสียหายที่เกิดขึ้น ในมุมมองของพวกเขาคือ เงิน ที่ตองสูญ เสียไป เชน การขาดรายไดในชวง
เกิดน้ําทวม เครื่องมือทํามาหากิน จมน้ําเสียหาย เปนตน
สวนการปรับตัวของประชาชนผูวิจัยดําเนินการศึกษาใน 5 ดาน ไดแ ก ดานที่อยูอาศัย ดานอาหารการกิน ดานเครื่องนุงหม ดานสุขภาพและ
สุข ลักษณะ และดานการประกอบอาชีพ โดยการปรับตัวดานที่อยูอาศัย ประชาชนจะมีการปรับปรุงบานซอมแซมบานใหมคี วามแข็งแรง โดยชัน้ หนึง่ ของ
บานใหเปนพื้นที่โลงวาง และจะเก็บของมีคาไวบนชั้น สองของบาน ซึ่งแตกตางจากกงานวิจัยของอุไรวรรณสืบซุย (2555) พบวา ประชาชนจะขนยายของ
ไวบนที่สูงเฉพาะชวงที่เกิดน้ําทวมเทานั้น หลังจากน้ําลดก็จะขนของกลับไวที่เดิมเนื่องจากเมืองหาดใหญตั้งอยูในพื้นที่ราบลุมต่ํา ซึ่งทําใหเกิดน้ําทวมอยู
บอยครั้ง บางชุมชนแมวาจะเกิดฝนตกเพียงเล็กนอยก็เกิดน้ําทวมขังได ประชาชนจึงตัดสิน ใจเก็บทรัพยสินมีคาไวบนที่สูงหรือ ชั้น บนบาน สวนชั้น ลาง
เหลือไวเพีย งเกาอี้ไม ชุดโซฟา ไวเพื่อรับแขกเล็กนอยรวมทั้งการถมที่ดินและยกบานในระดับที่สูงขึ้นเพื่อไมใหนา้ํ เขาทวมบานของตนเอง วิธกี ารนีอ้ าจชวย
บรรเทาปญหาน้ําทวมไดในระดับหนึ่ง แตเปนวิธีการไมถ ูกตอง ซึ่งเมืองหาดใหญพบวา มีการถมที่เพื่อสรางบานจัดสรร อาคารตางๆ เปนจํานวนมาก ทํา
ใหพื้นที่รับน้ําลดนอยลง โดยจากการสัมภาษณนายสมโชติ พุทธชาติ(สัมภาษณ 25 มีนาคม 2559)กลาววา “เมืองหาดใหญจากที่เคยเปนแกมลิง ทุกวันนี้
ลิงไมม ีแกมแลว เพราะคนถมที่สรางบานเพื่อเอาตัวรอดแคชั่วคราว แตจะกลายเปน ปญ หาสะสมในระยะยาว” สวนการอพยพยายที่อ ยูอ าศัย พบวา
[414]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ประชาชนจะยายไปอาศัยอยูที่อื่นก็ตอเมื่อน้ําทวมที่เกิดขึ้น มีความรุนแรงจริงๆ จนไมสามารถที่จะอาศัยอยูบานของตนเองได ซึง่ แตกตางจากงานวิจยั ของ
Khailania and Perera (2013) พบว าหลัง จากเกิด น้ําทว มประชาชนมีแ นวโนม เปลี่ย นที่อ ยูอ าศัย มากขึ้น เนื่อ งจากความลําบากในการดําเนิ น
ชีวิตประจําวัน เพื่อความปลอดภัยและคุณภาพชีวิตที่ดี ทั้งนี้เหตุผลที่ประชาชนยังอาศัย อยูในเมืองหาดใหญไมยายไปไหนแมวาจะเปน พื้น ที่เกิดน้ําทว ม
ซ้ําซาก เนื่องจากหาดใหญเปน เมืองเศรษฐกิจศูนยกลางของภาคใต มีงานรองรับเปนจํานวนมาก สามารถทํามาคาขายไดทุกธุรกิจ อีก ทั้ง ภัย น้ําทวมที่
เกิดขึ้น แค 2-3 วัน ก็สามารถระบายกลับสูสภาพปกติ จึงไมจําเปนที่จะตองยายไปอาศัย ในพื้น ที่อื่น
การปรับตัวดานอาหารการกิน พบวา ประชาชนมีทั้งเตรีย มอาหารและไมเตรีย มอาหารเอาไว ซึ่งประชาชนที่เตรีย มอาหารเอาไว ไดแก อาหาร
สด อาหารแหง และน้ําดื่ม แตทั้งนี้อาหารที่เตรียมเอาไวก็ไมสามารถนํามาประกอบอาหารได เนื่องจากหองครัวอยูชั้น หนึ่งโดนน้ําทวม ทําใหตองรอ
อาหารที่หนวยงานนํามาแจก ซึ่งแตกตางจากงานวิจัย ของอุไรวรรณ สืบ ซุย (2555) พบวาบานเรือนสว นใหญในพื้น ที่ยัง สามารถประกอบอาหารได
เหมือนเดิม เนื่องจากระดับน้ําไมไดทวมสูงมาก แตทวมนาน 1-2 เดือน ทําใหตองหุงหาอาหารทุกวัน หากรอการชวยเหลือตองใชเวลานานและไมทั่ว ถึง
และประชาชนในเขตเทศบาลนครหาดใหญอีกสวนหนึ่งที่ไมไดเตรีย มอาหารเอาไวโดยมี 2 เหตุผล คือ ไมมีเงิน และอยูใกลต ลาด เนื่อ งจากความเปน
ชุม ชนเมือง ทําใหมีรานคาและหางสรรพสินคาที่สามารถจําหนายสิน คาไดปกติอยูเปน จํานวนมาก ซึ่งคลายกับงานวิจัย ของเมตตา ผิว ขํา(2549) พบวา
ประชาชนไมไดเตรียมอาหารเอาไว เนื่องจากชุม ชนอยูใกลตลาดและระดับน้ําไมไดทวมสูงมาก สามารถเดินทางไปซื้ออาหารไดสะดวก ในขณะทีก่ รณีของ
เมืองหาดใหญแ มวาระดับน้ําจะทวมสูง แตในชวงเวลา2-3 วัน น้ําก็สามารถระบายลงสูทะเลสาบสงขลาไดหมด
สวนดานเครื่องนุงหม งานวิจัย ที่เกี่ย วของมีน อยมาก ซึ่งผูวิจัยพบวาปจจุบันประชาชนเลือกสวมเสื้อผาที่ใสสบายไมรอนมาก และนิย มพกรม
พกหมวกติดตัวเอาไว ซึง่ มีลักษณะการปรับตัวคลายกับดานสุขภาพและสุขลักษณะที่ประชาชนมีการดูแลใสใจตนเองมากขึน้ โดยเฉพาะผูห ญิงจะมีการทา
ครีม ทาโลชั่น กอนนอกบาน สวนชวงเกิดน้ําทวม ประชาชนมีการระมัดระวังตนเอง โดยการสังเกตระดับน้ํา ทิศทางลม ซึ่งคลายกับงานวิจยั ของเมตตา ผิว
ขํา (2549) พบวาประชาชนมีการเพิ่มความระมัดระวังในการสัญจรทางน้ํา เชน บริเวณน้ําลึกใกลทอระบายน้ํา รวมถึงสัตวอัน ตรายที่ม ากับน้ํา และการ
ปรับตัวดานการประกอบอาชีพ เนื่องจากภัย น้ําทวมที่เกิดขึ้นเปน ชวงเวลาสั้น ๆ ทําใหประชาชนไมไดมีอาชีพเสริมหรือสํารองเอาไว ซึง่ มีความแตกตางจาก
งานวิจัยอื่นในเชิงพื้น ที่ โดยงานวิจัย การปรับตัวดานอาชีพที่พบสวนใหญเปน อาชีพประมงและอาชีพเกษตรกรรม จากงานวิจยั ของนุจนาจยงดิ ชัยภูม ิ และ
บุศรา ลิ้ม นิรันดรกุล (2555) พบวาหลังจากฝนทิ้งชวง เกษตรกรมีการประกอบอาชีพเสริมเพื่อเพิ่มรายไดใหกับครัวเรือน เชน ทอผาไหม เลี้ยงสุกร ทําจัก
สาน เปน ตน เนื่องจากหาดใหญเปนชุม ชนเมืองอาชีพที่พบสวนใหญ ไดแก คาขาย ธุรกิจสวนตัว และรับจาง เปน ตน แตทั้งนี้ประชาชนก็มกี ารเตรียมความ
พรอมรับมือตอภัย น้ําทวมที่เกิดขึ้น โดยเฉพาะอาชีพคาขาย เชน มีการลงสิน คากักตุน ไวเพื่อจําหนายชวงน้ําทวมเพิ่ม มากขึ้น เปน ตน
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับครัวเรือ นประชาชนควรมีการตื่นตัวตอภัยน้ําทวมไมใชเฉพาะฤดูฝนเทานั้น เพราะปจจุบัน สภาพอากาศไดเปลีย่ นแปลง
ไป ประชาชนจึงตองมีการเตรียมความพรอมอยูตลอดเวลา เชน ปรับปรุงบานใหม ีความแข็งแรง ไมกีดขวางทางน้ํา เตรีย มอาหารน้ําดื่ม ใหพ รอ มมีก าร
ติดตามขาวสารอยูตลอด เปน ตน
ขอ เสนอแนะสําหรับชุมชนคณะกรรมการชุมชนควรทําหนาที่เปนคนกลางในประชาสัม พันธขอมูลขาวสารระหวางเทศบาลนครหาดใหญกบั
ประชาชน ใหเต็มที่แ ละเหมาะสมเพื่อผลประโยชนของสมาชิกในชุมชน
ขอ เสนอแนะสําหรับหนว ยงานที่เกี่ย วขอ งควรใหค วามรูแ กชุม ชนในเรื่องของภัย ธรรมชาติตางๆ ไมเพีย งแตเฉพาะภัย น้ําทวม เพื่อให
ประชาชนมีความรู สามารถชวยเหลือตนเองและเอาตัวรอดได หากเกิดภัยธรรมชาติข ึ้น
กิตติกรรมประกาศ
ผูวิจัยขอขอบคุณผูใหขอมูลในเขตเทศบาลนครหาดใหญ และเจาหนาที่หนวยงานที่เกี่ยวของทุกทานที่กรุณาสละเวลาและอนุเคราะหข อมูล
[415]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เอกสารอางอิง
กัลยา คงทอง. 2555. ความตองการของผูประสบอุทกภัยน้ําทว มในเขตเทศบาลนครหาดใหญ. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิตสาขาพัฒนามนุษย
และสังคม, คณะศิลปะศาสตร,มหาวิทยาลัย สงขลานครินทร.
กรมปองกัน และบรรเทาสาธารณภัย . 2554. สรุปสถานการณอุท กภัยของประเทศไทย.(ออนไลน)
แหลงที่ม า:http://61.19.100.58/public/group4/disaster01/data20y/flood20y_5.pdf. [11 ธันวาคม 2557].
คํานาย อภิปรัช ญาสกุล. 2554. วิกฤตการณน้ําทว มประเทศไทย ป 2554 วิเคราะหสาเหตุแ นวทางปอ งกันและลดความเสียหายจากน้ําทว ม. พิม พ
ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ:โฟกัสมีเดียแอนดพับลิช ชิ่ง.
นุจนาจยงิดชัย ภูม ิ และ บุศรา ลิ้มนิรัน ดรกุล . 2555. การปรับ ตัว ของเกษตรกรรายยอ ยในการลดตน ทุน การผลิต ขาวนาน้ําฝน อําเภอบานเขวา
จังหวัดชัยภูมิ.วิทยาศาสตรเกษตร, 43(2), พฤษภาคม-สิงหาคม 2555.
เมตตา ผิวขํา. 2549. การปรับตัว ของผูประสบอุท กภัยซ้ําซาก: กรณีศึก ษาชุม ชนบานหาดสวนยา อําเภอวาริน ชําราบ จัง หวัดอุบลราชธานี .
วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาสังคมศาสตรเพื่อการพัฒนา,มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.
สมชาย ศรีสันต, เกศริน ทรศิวิลัย และเฉลิมเกียรติ ตะดวงดี. 2555. รายงานการวิจ ัยโครงการการใชชีว ิตรวมกับน้ํา: การตอบสนองของผูป ระสบภัยตอ
ภัยพิบัติน ้ําทว ม. กรุงเทพฯ:สํานักบัณฑิตอาสาสมัครมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.
อุไรวรรณ สืบซุย. 2555. ผลกระทบตอ สุขภาพและการปรับตัวของประชาชนที่ป ระสบอุทกภัยในตําบลลาดพัฒนา อําเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม.
วิทยานิพนธสาธารณสุข ศาสตรมหาบัณ ฑิต, สาขาอนามัยสิ่งแวดลอม, มหาวิทยาลัยขอนแกน.
Heitz, C., Spaeter, S., Auzet, A.V. and Glatron, S. 2009. Local stakeholders’ perception of muddy flood risk and implications
for management approaches: A case study in Alsace (France). Land Use Policy. 26, 443-451.
Khailani, D.K. and Pererab, R. 2013. Mainstreaming disaster resilience attributes in local development plans for the
adaptation to climate change induced flooding: A study based on the local plan of Shah Alam
City,
Malaysia. Land Use Policy. 30, 615-627.
Miceli, R., Sotgiu, I. and Settanni, M. 2008. Disaster preparedness and perception of flood risk: a study in an alpine valley in
Italy.Environmental Psychology. 28, 164-173.
[416]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัต:ิ ศึกษากรณี หมูบานโภคาภิวฒ
ั น
ตําบลบางน้าํ เชีย่ ว อําเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงหบุรี
The Implementation of the Sufficiency Economy Concept: A Case Study
of Phokaphiwat Village, Bangnumcheaw Sub-district, Promburi District, Sing Buri Province
*
**
ปญ จะ สังขทิพย และ รองศาสตราจารย ดร.นันทนา เลิศประสบสุข
Panja Sungthip, Associate Professor Dr.NuntanaLertprasopsuk
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน และศึกษาปจจัยทีม่ คี วามสัมพันธ
กับผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน ตัวอยางที่ใชในการวิจัยครั้ง นี้คือ ประชาชนที่อ าศัย อยูในหมูบานโภคาภิวัฒ น
จํานวน 223 คน ใชแ บบสอบถามเปนเครื่องมือในการเก็บรวบรวมขอมูลทําการประมวลผลและวิเคราะหขอมูลดวยคอมพิวเตอรโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูป
สถิติที่ใชในการวิเคราะห ไดแ ก รอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และคาสัมประสิทธิ์สหสัมพัน ธเพีย รสันผลการศึกษาพบวาการปฏิบัติตามหลัก
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในภาพรวมอยูในระดับมาก และผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติในหมูบ า นโภคาภิวฒ
ั นในภาพรวมอยูใ นระดับมาก
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา การปฏิบัติตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงโดยภาพรวมมีความสัมพันธทางบวกในระดับต่ํากับผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจ
พอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน ในภาพรวม ภาวะผูนําในหมูบานมีความสัมพันธทางบวกในระดับปานกลางกับผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไป
ปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน แตการติดตอสัมพันธระหวางชาวบานกับขาราชการของรัฐกับการฝกอบรมมีความสัมพันธทางลบในระดับต่าํ กับผลการนําแนวคิด
เศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒนโดยภาพรวม อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
คําสําคัญ: เศรษฐกิจพอเพียง,การนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัต,ิ หมูบานโภคาภิวัฒน
Abstract
The objectives of this thesis were to study the implementation of the sufficiency economy concept and to study
factors related to the implementation of the sufficiency economy concept in Phokaphiwat Village.The samples consisted of 223
persons selected from people in Phokaphiwat Village. Questionnaire was an instrument in collecting data and analyzing were
Percentage, Mean, Standard Deviationand Pearson product Moment correlation coefficient through computer program. The
level of statistical significance was set at .05.The result indicated that practice in accordance with the sufficiency economic
philosophy was at a high level, the implementation of the sufficiency economy concept in Phokaphiwat Village was at a high
level. The hypothesis testing showed that overall practice in accordance with the sufficiency economic philosophy had
positively correlated with low level, Leadership in the village had positively correlated with moderate level, but the contact
between residents and government officials and training had negative correlation at a low level with the implementation of the
sufficiency economy concept in Phokaphiwat Village significantly at .05 level of significance.
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร;E-mail:
[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[417]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Sufficiency Economic, Implementation of the Sufficiency Economy Concept, Phokaphiwat Village
บทนํา
พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวภูม ิพลอดุลยเดช ไดพัฒนาหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อที่จะใหพสกนิกรชาวไทยไดเขาถึง ทางสายกลาง
ของชีวิตและเพื่อคงไวซึ่งทฤษฏีข องการพัฒนาที่ย ั่งยืน “3 หลัก 2 เงื่อนไข” ซึ่งประกอบดวย “หลักความพอประมาณ หลักความมีเหตุผล หลักความมี
ภูม ิคุม กัน ” บนเงื่อนไข “ความรู” และ “คุณ ธรรม”ปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย งไดถูกเริ่มตนใหความสําคัญอยางจริงจังก็เปนผลสืบเนือ่ งจากวิกฤติเศรษฐกิจ
พอเพียงในประเทศไทยกลางป พ.ศ.2540 ทําใหแนวคิดการฟนฟูเศรษฐกิจของประเทศเกิดขึ้น “เศรษฐกิจพอเพียง”ไดจุดประกายความหวังในการพัฒนา
ประเทศและไดมีการระดมความคิด มีการจัดทําแผนพัฒนาเศรษฐกิจแลสังคมแหงชาติฉบับที่ 9 จนถึงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติฉบับที่ 11
(พ.ศ.2555-2559)ไดกําหนดแนวคิดและทิศทางการพัฒนาประเทศที่ยึดหลักการปฏิบัติตาม “ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูห วั
และแนวคิดการพัฒนาแบบบูรณาการเปนองครวมที่มี “คนเปนศูนยกลางการพัฒนา” มีการเชื่อมโยงทุกมิติการพัฒนาอยางบูรณาการ ทัง้ มิตติ วั คน สังคม
เศรษฐกิจ สิ่งแวดลอ มและการเมืองเพื่อสรางภูมิคุม กัน ใหพ รอ มเผชิญ การเปลี่ย นแปลงที่เกิด ขึ้น ทั้งในระดั บปจเจกครอบครัว ชุม ชน สังคม และ
ประเทศชาติ ใหความสําคัญกับการมีสวนรวมของทุกภาคทุกสวนในสังคมในกระบวนการพัฒนาประเทศ ทิศทางการบริหารจัดการประเทศเพื่อ รับรอง
การเปลี่ย นแปลง ใหความสําคัญกับการพัฒนาเศรษฐกิจภายในประเทศ หนวยงานราชการทุกหนวยนําหลักคิดของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมากําหนด
เปน นโยบายในการปฏิบัติงาน กรมการพัฒนาชุมชนซึ่งไดข ับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงสูช ุมชนมาตั้ง พ.ศ.2548 จนถึง ปจจุบัน โดยจัดกิจกรรม
โครงการพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพียงอยูเย็นเปน สุข จนกระทั่งถึงโครงการหมูบานเศรษฐกิจพอเพีย งตนแบบ (อุดมพร อมรธรรม, 2549)
หมูบานโภคาภิวัฒนตําบลบางน้ําเชี่ยว อําเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงหบุรี เปนอําเภอที่ไดรับคัดเลือกใหรวมโครงการหมูบานเศรษฐกิจพอเพีย ง
ตน แบบของพัฒนาชุมชนอําเภอพรหมบุรี และไดเขารับการคัด เลือกเปน หมูบานที่จัด การเรีย นรูตามหลัก ปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย งดีเดน ของศูน ย
การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอําเภอพรหมบุรีโดยหมูบานโภคาภิวัฒนไดนําหลักปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย ง ของพระบาทสมเด็จพระ
เจาอยูหัวมาใชในการดําเนินชีวิต ภายใต 3 หลัก 2 เงื่อนไข ประกอบดวย หลักความพอประมาณ ความพอดีไมม ากไมน อยเกิน ไป เชน การ ผลิต การ
บริโภคที่อยูในระดับพอประมาณ หลักความมีเหตุผล การตัดสินใจระดับความพอเพีย งจากการกระทํามีความรอบคอบ หลักความมีภมู คิ มุ กัน เตรียมตัวให
พรอมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงดานตางๆ ที่เกิดขึ้นในอนาคตทั้งใกลแ ละไกลเงื่อนไข ความรู ความรอบรูเกี่ย วกับวิชาการตางๆ ทีเ่ กีย่ วของอยาง
รอบดาน ความรอบคอบ นําความรูมาเชื่อมโยงประกอบการวางแผน และความระมัดระวังในขั้น ปฏิบัติ เงื่อนไขคุณธรรม ตอ งตระหนักในคุณ ธรรม มี
ความซื้อสัตยสุจริต มีความอดทน มีความเพียร ใชสติปญญาในการดําเนินชีวิต
ดังนั้นผูวิจัย จึงมีความสนใจศึกษาถึงผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒนตําบลบางน้ําเชี่ยว อําเภอพรหมบุรี
จังหวัดสิงหบุรี และศึกษาถึงปจจัยที่มีความสัมพัน ธกับผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติขอมูลจากการศึกษาจะใชเปนแนวทางใหแก ชุมชน
ชาวบานผูนําชุมชนกลุม องคกรในชุมชน และหนวยงาน องคกรที่เกี่ยวของในการพัฒนาชุม ชน ในการวางแผนพัฒนาคุณ ภาพของหลักปรัชญาเศรษฐกิจ
พอเพียงใหม ีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน
2. เพื่อศึกษาปจจัย ที่มีความสัมพันธกับผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน
วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข อง หมูบานโภคาภิวัฒน ตําบลบางน้ําเชี่ยว อําเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงหบุรี
[418]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ประชากรและกลุมตัวอยาง
1. ประชากรที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ ประชากรในหมูบานโภคาภิวัฒนตําบลบางน้ําเชี่ยว อําเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงหบุรี จํานวน 501 คน
2.กลุม ตัวอยาง คํานวณดวยสูตรของYamane (1970 อางใน สุพัตราจุณณะปย ะ, 2546) ที่ระดับความเชื่อมั่น 95% ไดกลุมตัวอยางจํานวน
223 คน ใชวิธีการสุม ตัวอยางแบบงาย (Simple Random Sampling) ตามจํานวนกลุม ตัวอยาง
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมื อ ที่ใชใ นการวิ จัย คือ แบบสอบถาม ซึ่ง สร างขึ้น จากการศึก ษาแนวคิด ทฤษฎีแ ละผลงานวิจัย ที่ เกี่ย วข อ งโดยแบงเป น 3 สว น
ประกอบดวย สวนที่ 1 ขอมูลสวนบุคคล สวนที่ 2การปฏิบัติตามหลักปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย งสวนที่ 3 ปจจัยสนับสนุน การปฏิบัติ และสวนที่ 4 ผลการ
นําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติหมูบานโภคาภิวัฒนแบบสอบถามทั้งฉบับมีคาความเชื่อมั่น ตามสูตรสัม ประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาช (Cronbach
Alpha Coefficient) เทากับ 0.902
การวิเคราะหข อมูล
ผูวิจัยนําแบบสอบถามที่ไดมาทั้งหมดไปดําเนิน การวิเคราะหประมวลทางสถิติ โดยใชโปรแกรมคอมพิวเตอรสําเร็จรูปสถิติเชิงพรรณนาเพือ่ ใช
อธิบายลักษณะตัวแปร ไดแก คารอยละ คาเฉลี่ย และคาเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติเชิงอนุมาน คือสัม ประสิทธิ์สหสัม พันธของเพียรสนั (pearson product
moment correlation coefficient)เพื่อทดสอบสมมติฐาน
การตรวจเอกสาร/ทบทวนวรรณกรรม
การประยุกตใชหลักเศรษฐกิจพอเพียง (สํานักงานคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง, 2550: 12-17) ตามแนวคิด 3หวง 2 เงือ่ นไข
หวงที่ 1 คือ หลักความพอประมาณ หมายถึง การวางแผนการผลิต/หรือการบริโภคการวางแผนการใชเงินในครัวเรือนโดยสามารถดํารงชีวิต อยูโดยไม
เดือดรอนหวงที่ 2 คือ หลักความมีเหตุผล หมายถึง การตัดสินใจโดยใชหลัก เหตุแ ละผลพิจารณาถึงขอดีขอเสีย กอ นการตัดสิน ใจมีก ารใชจายอยาง
รอบคอบและพิจารณาอยางระมัดระวังในการลงทุนประกอบอาชีพหวงที่ 3 คือ มีภูมิคุม กัน ที่ดีในตัวเอง หมายถึง การเตรียมตัวใหพรอมรับผลกระทบและ
การเปลี่ย นแปลงดานการตางๆ ที่จะเกิดขึ้นโดยคํานึงถึงความเปนไปไดของสถานการณตางๆ ที่คาดวาจะเกิดขึ้น ในอนาคตทั้งใกลและไกล2 เงือ่ นไข ตาม
แนวเศรษฐกิจพอเพีย ง ไดแ กเงื่อนไขที่ 1 เงื่อนไขความรอบรู หมายถึง ความสนใจที่จะศึกษาหาความรูเกี่ยวกับการประกอบอาชีพการใชความรูในการ
ประกอบอาชีพอยางระมัดระวังและการดึงคนที่มีความสามารถทั้งในและนอกหมูบานมาชวยพัฒนาชุม ชนเงื่อนไขที่ 2 เงื่อนไขคุณ ธรรม หมายถึง การ
ชวยเหลือซึ่งกัน และกัน ชวยทําใหคนในหมูบานมีความสุขเพิ่ม ขึ้น เกิดการมุม านะที่จะลดหนี้สิน/คาใชจายที่ไมจําเปนและความพยายามทีจ่ ะหารายไดเพิม่
ความรูความเขาใจ
ทฤษฎีการแพรกระจายนวัตกรรม (The Diffusion Innovation Theory)(ภูษิตา วงศธรรมวัฒน, 2552)ทฤษฎีนี้ผ สมผสานระหวางความรู
ทางสังคมวิทยาและมานุษวิทยามีส าระโดยยอ วาการรับนวัต กรรมอยางใดอยางหนึ่งขึ้น อยูกับ บุค คล ระบบสัง คม ระบบสื่อสาร ตัวนวัต กรรมและ
ระยะเวลา ทฤษฎีนี้กลาวถึงการที่ประเทศ หรือสังคมและชุมชนหนึ่งชุมชนใดจะมีการพัฒนาหรือเจริญกาวหนานั้น ตองมีปจจัย หลายอยางสนับสนุน เชน
ปจจัย ภาวะผูน ําในหมูบาน และปจจัยการติดตอสัมพันธระหวางชาวบานกับขาราชการของรัฐกับการฝกอบรม
การพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพีย งสํานักเสริม สรางความเขม แข็งของชุม ชน กรมการพัฒนาชุม ชน กระทรวงมหาดไทย(2552) กําหนดเกณฑ
ชี้วัดที่ใชประเมินหมูบานตามหลักปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย ง ใชเกณฑการประเมิน 6 ดาน 1) ดานลดรายจาย ครัว เรือ นทําสวนครัว ครัวเรือ นปลอด
อบายมุข 2) ดานเพิ่ม รายไดครัวเรือนมีอาชีพเสริม ครัวเรือนใชเทคโนโลยีที่เหมาะสม 3) ดานประหยัด (ออม)ครัวเรือนมีการออมทรัพย ชุมชนมีกลุม ออม
ทรัพยฯ 4) ดานการเรียนรู (การดํารงชีวิต)ชุม ชนมีการสืบทอดและใชภูมิปญญาทองถิ่น ครัวเรือนมีการเรีย นรูปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพียงในชีวติ ประจําวัน
5) ดานการใชแ ละอนุรักษทรัพยากรฯ ชุม ชนใชวัตถุดิบอยางยั่งยืนในการประกอบอาชีพ และชุม ชุน ปลูกตนไมใหรม รืน่ เปนหมูบ า นนาอยู และ 6) ดานการ
เอื้ออารีตอกันชุมชนมีการดูแ ลชวยเหลือ คนจนคนดอยโอกาส และคนประสบปญ หา ชุมชนมีการมีการจัดทําแผนชุม ชนและนําแผนไปสูการปฏิบตั เิ พือ่
การแกไขปญหาชุมชนรวมกัน
[419]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กรอบแนวคิดของการวิจยั
ตัวแปรอิสระ (X)
การปฏิบตั ติ าม
หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
1.หลักความพอประมาณ
2.หลักความมีเหตุผล
3.หลักความมีภมู ิคมุ กันทีด่ ี
4.เงื่อนไขความรู
5.เงื่อนไขคุณ ธรรม
ปจจัยดานการสนับสนุนการปฏิบตั ิ
1.ดานภาวะผูน ําในหมูบ าน
2.ดานการติดตอสัมพันธระหวางชาวบานกับขาราชการ
ของรัฐกับการฝกอบรม
ตัวแปรตาม (Y)
ผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง
ไปปฏิบตั ิในหมูบ านโภคาภิวัฒน
1.ดานการลดรายจาย
2.ดานการเพิม่ รายได
3.ดานการประหยัด
4.ดานการเรียนรู
5.ดานการอนุรกั ษสิ่งแวดลอมและใชทรัพยากรธรรมชาติ
อยางยั่งยืน
6.ดานการเอื้ออารีตอกัน
ผลการวิจัย
1. สถานภาพสวนบุคคลของกลุมตัวอยางกลุม ตัวอยาง สวนใหญเปน เพศหญิง คิดเปน รอยละ 58.30 สวนใหญเปนกลุมที่มีอายุ 31- 45 ป
คิดเปน รอยละ 37.70 รองลงมา คือ กลุม ที่ม ีอายุ 46- 60 ป คิดเปน รอยละ 25.10 มีการศึกษาระดับมัธยมศึกษา/ปวช. คิดเปนรอยละ 32.70 รองลงมา
คือ การศึกษาระดับปริญญาตรี คิดเปน รอยละ 27.80 สวนใหญม ีรายไดเฉลี่ย ตอเดือน 10,001-20,000 บาท/เดือน คิดเปน รอยละ 35.40 รองลงมา คือ
กลุมที่มีรายไดเฉลี่ยตอเดือนไมเกิน 10,000 บาท/เดือน คิดเปนรอยละ 23.80 มีอาชีพขาราชการ/รัฐวิสาหกิจ คิดเปนรอยละ 26.90 รองลงมา คือ กลุม ที่
มีอาชีพเกษตรกร คิดเปนรอยละ 22.40
2. การปฏิบัติตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงการปฏิบัติตามหลักปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย งโดยภาพรวมประชาชนมีการปฏิบัติอ ยูใน
ระดับมาก และเมื่อพิจารณาเปน รายดาน พบวา ประชาชนมีการปฏิบัติตามหลักปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย ง อยูในระดับมากทุกดาน โดยดานที่ม ีคาเฉลี่ย
มากกวาดานอื่น ๆ คือ ดานเงื่อนไขคุณธรรม รองลงมาคือ ดานหลักความมีเหตุผล ดานที่มีคาเฉลี่ยนอยกวาดานอื่น ๆ คือ ดานเงื่อนไขความรู
3. ปจจัยสนับสนุนการปฏิบัตปิ ระชาชนเห็นวาภาวะผูน ําในหมูบานอยูในระดับมาก และประชาชนเห็นวาการติดตอสัมพันธระหวางชาวบาน
กับขาราชการของรัฐกับการฝกอบรมอยูในระดับปานกลาง
4. ผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒนประชาชนเห็นวาผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพี ย งไปปฏิบัติใน
หมูบานโภคาภิวัฒนโดยรวม อยูในระดับปานกลาง รายดาน ทุกดานอยูในระดับมาก โดยดานที่ม ีคาเฉลี่ยมากกวาดานอื่น ๆ คือ ดานตัวชีว้ ดั การเรียนรู อยู
ในระดับมากที่สุด รองลงมาคือ ดานตัวชี้วัดอนุรักษ สวนดานที่ม ีคาเฉลี่ยนอยกวาดานอื่นๆ คือ ดานตัวชี้วัดเพิ่ม รายได
5. ผลการทดสอบสมมติฐาน ดังตารางที่ 1-2
[420]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางที่ 1 ความสัมพัน ธระหวางการปฏิบัติตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกับผลของการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบตั ใิ นหมูบ า นโภคาภิวฒ
ั น
(n=223)
การปฏิบตั ติ ามหลักปรัชญา
ผลของการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบตั ิในหมูบ านโภคาภิวัฒน
เศรษฐกิจพอเพียง
คาใชจาย
เพิม่ รายได
ประหยัด
การเรียนรู
อนุรักษ
เอื้ออารี
โดยรวม
หลักความพอประมาณ
หลักความมีเหตุผล
หลักความมีภมู ิคมุ กัน ทีด่ ี
เงื่อนไขความรู
เงื่อนไขคุณธรรม
โดยรวม
r
.400**
.147*
.582**
.447**
.403**
.094
.383**
Sig.
.000
.028
.000
.000
.000
.162
.000
r
.360**
.208**
.537**
.448**
.423**
.269**
.429**
Sig.
.000
.002
.000
.000
.000
.000
.000
r
.516
**
.429
**
.461
**
.448
**
**
**
.567**
Sig.
.000
.000
.000
.000
.000
.000
.000
r
-.281**
-.407**
-.055
-.242**
-.232**
-.391**
-.336**
Sig.
.000
.000
.411
.000
.000
.000
.000
**
**
.333
.167
*
.311**
.000
r
.202
**
**
.031
.454
.471
Sig.
.002
.485
.515
.644
.000
.000
.000
.012
r
.338
**
.104
**
.567
.438
**
**
.394
.158
*
Sig.
.000
.120
.000
.000
.000
.018
.373 **
.000
5.1 การปฏิบัติตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพีย งโดยภาพรวมมีค วามสัม พัน ธท างบวกในระดับต่ํากับผลของการนําแนวคิด
เศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน ตําบลบางน้ําเชี่ย ว อําเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงหบุรีโดยภาพรวม อยางมีน ัยสําคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ 0.05
เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
ตารางที่ 2 ความสัมพัน ธระหวางปจจัย สนับสนุนการปฏิบัติกับผลของการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน
(n=223)
ปจจัย
สนับสนุนการปฏิบตั ิ
ภาวะผูน ําในหมูบ าน
ผลของการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบตั ิในหมูบ านโภคาภิวัฒน
คาใชจาย
เพิม่ รายได
ประหยัด
การเรียนรู
อนุรักษ
เอื้ออารี
โดยรวม
r
.601**
.607**
.218**
.262**
.548**
.323**
.507**
Sig.
.000
.000
.001
.000
.000
.000
.000
-.233**
-.224**
-.442**
-.555**
-.393**
.-387**
-.439**
.000
.000
.000
.000
.000
.000
.000
การติดตอสัมพันธระหวาง
r
ชาวบานกับขาราชการของรัฐกับ Sig.
การฝกอบรม
5.2 ภาวะผูน ําในหมูบานมีความสัมพันธทางบวกในระดับปานกลางกับผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภ
คาภิวัฒนโดยภาพรวม อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 เปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
5.3 การติดตอสัมพันธระหวางชาวบานกับขาราชการของรัฐกับการฝกอบรมมีความสัมพันธทางลบในระดับต่ํากับผลการนําแนวคิด
เศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒนโดยภาพรวม อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 เปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
[421]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
อภิปรายผลการวิจัย
1. ประชาชนมีการปฏิบัติตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงโดยภาพรวม อยูในระดับมาก แสดงวา ประชาชนสวนใหญมกี ารปฏิบตั ติ ามหลักปรัชญา
เศรษฐกิจพอเพียง แตพบวาครัวเรือนยังขาดการวางแผนการอาชีพ เชน การเพาะปลูก การลงทุน การกูเงินและการใชจายเงินในครอบครัว การพิจารณาอยาง
ระมัดระวังในการลงทุนประกอบอาชีพ การวางแผนระยะยาว สอดคลองกับงานวิจัยของ ภูษ ิตา วงศธรรมรัตน (2552) ที่พบวา หมูบานเศรษฐกิจพอเพียงอยูเ ย็น
เปนสุขตนแบบสามารถนํา 3 หลัก 2 เงื่อนไขมาใชไดอยูในระดับมากทุกขอ
2. ผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน อยูในระดับปานกลาง และเมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา ผลการนําแนวคิด
เศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน ทุกดานอยูในระดับมาก พบวาครัวเรือนสามารถลดคาใชจายในการดํารงชีวิตประจําวัน แสดงวา ชาวบาน
ดํารงชีวติ อยางมีคุณภาพ การขับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงใหเปนรากฐานของชีวิตประชาชนในหมูบานประสบความสําเร็จ สอดคลองกับผลการวิจยั ของ
ธนากร เหลาอารยะ (2553) พบวา ปจจัยดานการเอื้อตอกันดานการดํารงชีวิต ดานการออม ดานการลดรายจาย ดานการอนุรักษและใชทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดลอม และดานการเพิ่มรายได อยูในระดับมาก ตามลําดับ และผลการวิจัยของ ปราณี บัววังโปง (2554) พบวา พฤติกรรมการดําเนินชีวิต 6 ดาน คือ ดาน
การลดรายจาย ดานการเพิ่มรายได ดานการประหยัด ดานการเรียนรู ดานการอนุรักษสิ่งแวดลอมและใชทรัพยากรธรรมชาติอยางยัง่ ยืน และดานการเอือ้ อารีตอ
กัน ในภาพรวมอยูในระดับสูง และสอดคลองกับผลการวิจัยของ นิสรา ใจซื่อ (2557) ที่พบวา ความสําเร็จในการเปนหมูบานเศรษฐกิจพอเพียงในภาพรวมอยูใ น
ระดับมาก
3. การปฏิบัติตามหลักปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย งมีความสัม พัน ธทางบวกกับผลของการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติในหมูบานโภ
คาภิวัฒน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไวแสดงวา ประชาชนในหมูบา นโภคาภิวฒ
ั น มีการนําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมา
ใชในการปฏิบัติมากทําใหผลของการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบตั ิในหมูบานโภคาภิวัฒนมากตามกัน ไป สอดคลองกับผลการวิจัย ของ ภูษ ิตา วงศ
ธรรมรัตน (2552) พบวา ตัวแปรที่สามารถอธิบายประสิทธิผลของการพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพีย งอยูเย็น เปนสุข คือ หลักความมีเหตุผล หลักความ
พอประมาณ เงื่อนไขคุณธรรม และเงื่อนไขความรอบรู อธิบายรวมกันไดรอยละ 57.7
4. ภาวะผูนําในหมูบานมีความสัมพันธทางบวกในระดับปานกลางกับผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบตั ใิ นหมูบ า นโภคาภิวฒ
ั นโดยภาพรวม
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 เปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไวแสดงวาถาภาวะผูนําในหมูบานสูงผลของการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติใน
หมูบานโภคาภิวัฒนก็จะสูงตาม สอดคลองกับทฤษฎีการแพรกระจายนวัตกรรม การที่ประเทศ หรือสังคมและชุม ชนหนึ่งชุม ชนใดจะมีการพัฒนาหรือ
เจริญกาวหนานั้น ภาวะผูนําในหมูบาน เปนปจจัยสนับสนุนการพัฒนาหรือความเจริญกาวหนา (ภูษิตา วงศธรรมวัฒน, 2552) และสอดคลองกับผลการวิจัย
ของ นิสรา ใจซื่อ (2557) พบวา ปจจัยดานผูนําหมูบานมีความสัมพันธทางบวกในระดับสูงกับความสําเร็จในการเปนหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง อยางมีนยั สําคัญ
ทางสถิติที่ระดับ 0.01 (r = 0.594, Sig.= 0.000)
5. การติดตอสัมพันธระหวางชาวบานกับขาราชการของรัฐกับการฝกอบรมมีความสัมพันธทางลบในระดับต่าํ กับผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไป
ปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒนโดยภาพรวม อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 เปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไวจากผลการวิจัยพบวา การติดตอสัมพันธระหวาง
ชาวบานกับขาราชการของรัฐกับการฝกอบรมอยูในระดับปานกลาง และเมื่อพิจารณาเปนรายขอ พบวา ทุกขอ อยูในระดับปานกลาง แสดงวาหนวยงานเขามา
ดําเนินกิจกรรมกับประชาชนนอยสอดคลองกับแนวคิดของ สํานักเสริมสรางความเขมแข็งของชุมชน(2552) ที่กลาววา ในการทํางานการขับเคลื่อนปรัชญา
เศรษฐกิจพอเพียงใหเปนรากฐานของชีวิตประชาชนในหมูบาน โดยมีหลักการคือ ไดใชหลักการพัฒนาแบบมีสวนรวมที่ยึดประชาชนเปนศูนยกลางในการพัฒนา
ยึดการทํางานรวมกันและหลักการเรียนรูจากการปฏิบัติเปนหลักสําคัญ โดยใชช ุดปฏิบัติการ ที่ประกอบไปดวย พัฒนากร ผูน ํา อาสาสมัครพัฒนาชุมชน ผูนํา
ชุมชน เปนหลัก ขาราชการจะเขามาดําเนินการโดยตรงนอยมาก
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะจากผลการวิจัย
1. สง เสริม และใหขอมูลในดานการวางแผนการพัฒนาอาชีพ แหลง เงิน ทุน สง เสริม ใหม ีก ารแลกเปลี่ย นความรูก ับ คน ในหมูบ านที่
ประกอบอาชีพ เดีย วกัน และใชสติปญ ญาในการดํารงชีวิต
[422]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. ควรใหค วามรูเรื ่อ งการจัด การกลุม วิส าหกิจ ชุม ชน และรวมกลุ ม ออมทรัพ ยเ พื ่อ เปน แหลง เงิน ทุน และสรา งรายได ควรสรา ง
กระบวนการแลกเปลี่ย นเรีย นรูกับหมูบานอื่น ๆ เพื่อมาพัฒ นาหมูบานใหดีข ึ้น
3. ใหค วามรูแ ละสง เสริม การพัฒนาวัตถุดิ บ ในชุม ชนเพื่อ สรา งรายไดโ ดยสง ผลกระทบตอ สภาพแวดลอ มนอ ยที่สุด รวมถึง การจัด
กิจกรรมเพื่อสรางความตระหนัก ปลูกฝงจิตสํานึกและสรางเสริม ทัศนคติเชิงบวกตอ ดูแ ลสิ่ง แวดลอมของชุม ชน
4. ควรประสานงานกับ ทางโรงเรีย นและรว มกัน จัด ทําหลักสูตรสถานศึกษาโดยชุม ชนเขาไปมีสวนร ว ม
5. เปด โอกาสใหส มาชิกในชุม ชนมีสว นรวมในการตัด สิน ใจมากขึ้น
6. ขาราชการของรัฐควรปรับ ปรุง ในดานการสรางความสัม พัน ธกับชุม ชน การทํางานรว มกับ ชุม ชนใหม ากยิ่ง ขึ้น
7. พัฒ นาความรูเกี่ย วกับการประกอบอาชีพการและใชค วามรูในการประกอบอาชีพ อยางระมัด ระวัง ใหส อดคลอ งกับ การประกอบ
อาชีพ และหลัก การเศรษฐกิจพอเพีย ง
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. ควรศึกษาปจจัย อื่นๆ ที่สงผลตอการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในพื้นที่มีบริบทแตกตางกัน เชน เขตชุม ชนเมือ ง เขตชุม ชน
ชนบท เขตชุมชนกึ่งเมืองกึ่งชนบท
2. ควรศึกษาแนวทางการสรางการมีสวนรวมระหวางภาครัฐกับประชาชนในการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติ
3. ควรศึกษาการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติในหนวยงาน องคกรตางๆ
เอกสารอางอิง
ธนากร เหลาอารยะ.2553. ปจจัยที่ส งผลตอการพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพียงในจังหวัดนาน.วิทยานิพนธรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิช าการ
บริหารและการพัฒนาประชาคมเมืองและชนบท, มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ.
นิสรา ใจซื่อ. 2557. ปจจัยที่มีความสัมพันธกับความสําเร็จในการเปนหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง.กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย.
ปราณี บัววังโปง.2554. พฤติกรรมการดําเนิน ชีว ิตตามแนวทางปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพียงและคุณภาพชีวติ ของประชาชนในหมูบ า นเศรษฐกิจพอเพียง
“อยูเย็นเปนสุข” จังหวัดอุตรดิตถ.วิทยานิพนธรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณ ฑิตสาขาวิชาการบริหารและการพัฒนาประชาคมเมืองและชนบท
, มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ.
ภูษ ิตา วงศธรรมรัตน. 2552.ประสิท ธิผ ลการพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจ พอเพียงอยูเย็นเปน สุข ตนแบบ จังหวัดปทุมธานี.วิทยานิพนธรฐั ประศาสนศาสตร
มหาบัณฑิตแขนงวิชาบริหารรัฐกิจสาขาวิชาวิทยาการจัดการ, มหาวิทยาลัยสุโขทัย ธรรมาธิราช.
สมพจน กรรณนุช . 2551. เศรษฐกิจพอเพียงสูการพัฒนาที่ยั่งยืน การเปลี่ยนแปลงกระบวนทัศนการพัฒนา.กรุงเทพมหานคร: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริ
หารศาสตร.
สุพัตราจุณณะปย ะ. 2546. คูมือ การวิจัยทางรัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร.กรุงเทพมหานคร: ศูน ยสงเสริม
และฝกอบรมการเกษตรแหงชาติ.
สํานักงานคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพีย ง. 2550.กรณีศึก ษาชุม ชนเศรษฐกิจ พอเพียง.กรุงเทพมหานคร: สํานัก งานคณะกรรมการ
พัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ.
สํานักเสริมสรางความเขมแข็งของชุมชน กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย.2552. หมูบานเศรษฐกิจพอเพียงตนแบบ.กรุงเทพมหานคร: กรม
พัฒนาชุม ชน.
อุดมพร อมรธรรม. 2549. ปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียงพระเจาอยูห ัว.กรุงเทพมหานคร: แสงดาว.
[423]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การประกันภัยรถยนตภาคบังคับของอาเซียน
ASEAN Scheme of Compulsory Motor Vehicle Insurance
พวงทิพย วิเศษสิงห* และ รองศาสตราจารย ไฉไล ศักดิวรพงศ**
Puangthip Wisessingha and Associate Professor Chailai Sakdivorapong
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาความรู ปญหาอุปสรรค และ แนวทางการพัฒนาดานการประกัน ภัย รถยนตภาคบังคับของอาเซียนและ
การประกันภัย รถยนตผานแดนภาคบังคับของประเทศไทย แลวนําผลการศึกษาที่ไดนําเสนอตอหนวยงานที่เกี่ย วของ เพื่อเตรียมความพรอมในการกาวสู
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น เนื่องจากการประกันภัย รถยนตภาคบังคับของอาเซีย นและการประกัน ภัย รถยนตผานแดนภาคบังคับของประเทศไทยยังมี
ปญ หาอุปสรรคหลายประการที่ไมสามารถพัฒนาใหกวางขวางได ผูวิจัย จึงดําเนินการศึกษาจากหนวยงานที่เกี่ยวของ เพื่อนําขอมูลมาใชวิเคราะหแ ละหา
แนวทางแกไขโดยใชระเบีย บวิธีวิจัย เชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมขอมูลปฐมภูมิโดยการสัมภาษณเชิงลึก และขอมูลทุติยภูมิจากบทความ งานวิจยั ทีเ่ กีย่ วของ
โดยการใชท ฤษฎีการยอมรับ นวัต กรรม ทฤษฎีแ บบจําลองการยอมรับ เทคโนโลยี และการวิเคราะหทฤษฎี PESTLE analysis ผลการวิจัย พบวา
หนวยงานที่เกี่ย วของทั้งประเทศไทยและ สปป.ลาว รวมถึงประชาชนที่ตองขับรถผานแดนรับรูถงึ ประโยชนของโครงการความรวมมือนีน้ อ ยมาก สวนดาน
การยอมรับนวัตกรรม พบวา มีเพียงประเทศไทยและ สปป.ลาวเทานั้น ที่อยูในขั้นทดลองใชระบบโปรแกรมประกัน ภัยผานแดนภาคบังคับ (ACMI) แตก็
นอยมากในชวงเริ่มตน และลาวหยุดการออกกรมธรรมผานระบบไปตั้งแตป 2555 สวนบริษัทประกันภัยของไทยก็เปนไปในทิศทางเดียวกันคือมีปริมาณ
การทําประกันภัย ผานระบบลดลงเรื่อยๆทุกป ดานปจจัยภายนอกที่มีผ ลตอโครงการนี้ม ากที่สุดคือกฎหมายการประกันภัยรถยนตภาคบังคับทีแ่ ตกตางกัน
รองลงมาคือเศรษฐกิจที่แตกตางกัน ของประเทศตางๆในภูมิภาคอาเซีย น
คําสําคัญ : การประกันภัยรถยนตภาคบังคับของอาเซียน, โปรแกรมประกันภัย ผานแดนภาคบังคับ
Abstract
The purpose of the present study is to study examine the obstacles and direction of the compulsory motor insurance
in Asian as well as the cross-border compulsory motor insurance in Thailand. The findings would be presented to the related
agencies to prepare to participate with the Asian Economics Community (AEC). The qualitative research method is used for data
collection. The in depth interview is used for collecting the primary data. The analysis of the relevant researches using PESTLE
analysis, Innovation Adoption Theory and the Technology Acceptance Model (TAM) is used for collecting the secondary data.
The result shows that there is less recognition of this cooperative project by the related agencies in Thailand and Lao PDR,
including the drivers who have to drive across the border. Only Thailand and Lao PDR, who are using the Asain Compulsory
Motor Insurance Program (ACMI) at the experimental phase, welcome the innovation. There is less acceptance to the innovation
at the beginning by both countries. Lao PDR has ceases to issue the policy through the system since 2012, whereas the Thai
non-life insurance. Likewise, the policies issued by the Thai non-life insurance companies have also been declining steadily
every year. The differences in the motor insurance law and the economies among the Asian countries respectively are the most
considerable factors that impact this project.
*
**
หลักสูตรศิลปศาตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
คณะสังคมศาตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[424]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Compulsory Motor Insurance in Asian, Asian Compulsory Motor Insurance Program
บทนํา
เมื่อ 16 ธันวาคม 2541 สมาชิกในกลุม ประเทศ ASEAN จํานวน 10 ประเทศไดรวมลงนามในกรอบความตกลงวาดว ยการอํานวยความ
สะดวกในการขนสงสินคาระหวางประเทศสมาชิกอาเซีย น (The ASEAN Framework Agreement on the Facilitation of Goods in Transit: The
GIT Agreement) มีเปาหมายเพื่อใหเปน การสนับสนุนสงเสริมการคาระหวางประเทศในกลุม ASEAN และทําใหเกิด การรวมตัว กัน ทางเศรษฐกิจของ
ประเทศในภูมิภาคนี้ใกลชิดยิ่งขึ้น (สํานักความรว มมือระหวางประเทศ สํานัก งานปลัด กระทรวงคมนาคม, 2555) โดยสนธิสัญ ญาฉบับที่ 5 วาดว ย
โครงการประกัน ภัย รถยนตภ าคบัง คับ ของอาเซีย น (Protocol 5: ASEAN Scheme of Compulsory Motor Vehicle Insurance) มีวัต ถุประสงค
เพื่อใหความคุม ครองแกประชาชนที่เดินทางผานแดนเขาไปในประเทศอื่น ๆ ในภูม ิภาคอาเซียน โดยสาระสําคัญ กําหนดใหสมาชิกภาคีคูสัญญาตองจัดตัง้
National Bureau ของแตละประเทศขึ้น มา ทําหนาที่ออก Blue Card ที่ถ ือเปนเครื่องหมายแสดงการทําประกัน ภัย ภาคบังคับ ปจจุบันประเทศมาชิก
อาซียนไดทําการแตงตั้งองคกรหรือหนวยงานใหทําหนาที่เปนสํานักงานประกัน ภัย ขามแดนแหงชาติ(National Bureau of Insurance) ครบถวนทั้ง 10
ประเทศแลว สําหรับประเทศไทยไดแตงตั้ง บริษัท กลางคุมครองผูประสบภัยจากรถ จํากัด (บ.กลางฯ) เปนสํานัก งานประกัน ภัย รถขามแดนแหง ชาติ
(บริษัท กลางคุมครองผูประสบภัยจากรถ จํากัด, มปป.)
อยางไรก็ตามจากการสัม ภาษณผูบริหารของหนวยงานที่เกี่ยวของและจากขอมูลที่ปรากฎในสื่อตางๆ พบวา พิธสี ารดังกลาวไมไดระบุระเบียบ
ขั้น ตอนการนําไปปฏิบัติที่ช ัดเจนจึงทําใหยากตอการดําเนิน งาน ประกอบกับ พื้น ที่ข องประเทศสมาชิก อาเซีย นไมไดมีอ าณาเขตเชื่อมโยงตอเนื่อ งกัน
ทั้งหมด จึงสงผลใหประเทศสมาชิกอาเซีย นไมไดดําเนินการตามพิธีสารอยางจริงจัง และจากการศึกษาขอมูลพบวาการดําเนินงานดานการประกันภัยรถ
ผานแดนของประเทศสมาชิกอาเซีย นเปน แนวนโยบายในเชิงนามธรรมมากกวาการกําหนดขอปฏิบัติงานที่เปนรูปธรรมแมจะมีการลงนามความรว มมือ
ระหวางประเทศ CLMV และไดม ีการระบุรายละเอียดในเชิงปฏิบัติเกี่ย วกับการจัด ทําประกัน ภัย รถผานแดนไวเรีย บรอ ยแลว แตในทางปฎิบัติก็ไมมี
ประเทศใดเริ่มปฎิบัติตามขอกําหนดของพิธีสาร(ชูฉัตร ประมูลผล, สัม ภาษณ 2558) จนกระทั่งตอมาประเทศไทยและ สปป.ลาว ไดลงนามรวมกัน ที่จะ
ปฏิบัติตามพิธีสาร บ.กลางฯ ซึ่งทําหนาที่เปน สํานักงานประกัน ภัยแหงชาติไดคิดคนระบบ “ACMI” ซึ่งเปนระบบคอมพิวเตอรแบบ Real-time Online
เพื่อทําการออกกรมธรรม โอนเงิน และ รายงานผลการดําเนิน การใหหนว ยงานตางๆที่เกี่ย วขอ งไดรับทราบ รวมถึง ไดออกแบบเครื่อ งหมาย “Blue
Card” เพื่อเปน เครื่องหมายแสดงถึงการมีประกันภัย (ประยูร ภูแส,สัม ภาษณ 2558) แตหากพิจารณาจากสถิติการออก Blue Card ของทั้งประเทศไทย
และลาว จะเห็นวามีจํานวนนอยมากเมื่อเทีย บกับปริมาณรถที่ผานแดนจริง (นพดล สันติภากรณ, สัมภาษณ 2558)
จากปจจัย ตางๆ ขางตน ผูวิจัย จึงสัน นิษ ฐานในเบื้องตนไดวารูปแบบและกลไกดานการประกันภัย รถยนตภ าคบัง คับ ผานแดนของไทยอาจมี
ชองวางและจุดบกพรองบางประการที่ไมสามารถทําใหการขับเคลื่อนดานประกันภัยรถผานแดนเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ และไมไดรบั ความรวมมือใน
การติดเครื่องหมาย Blue Card ที่ถ ือเปน เครื่องหมายแสดงการทําประกัน ภัยภาคบังคับตามขอตกลงของพิธีสาร ผูวิจัยจึงตองการศึกษาถึง ปญ หาและ
อุปสรรคที่สงผลใหการประกัน ภัยรถยนตภาคบังคับของอาเซียนไมไดรับการขับเคลื่อนเทาที่ควรจากหนวยงานที่เกี่ยวของของไทย เพื่อประโยชนตอ การ
พัฒนาประกันภัยขามแดนภาคบังคับของไทย และเพื่อรองรับการเขารวมเปนสมาชิกประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น (AEC) ของประเทศไทย
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาและความรูดานการประกันภัยรถยนตภาคบังคับของอาเซียน และการประกัน ภัย รถยนตผานแดนภาคบังคับของประเทศไทย
2. เพื่อวิเคราะหปญหาและอุปสรรคในการทํางานของหนวยงานที่เกี่ยวของกับการประกันภัย รถยนตภาคบังคับของอาเซียน
3. เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาโครงการประกันภัยรถยนตภาคบังคับของอาเซียนและการประกันภัย ผานแดนภาคบังคับของประเทศไทย
[425]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วิธีการวิจัย
การรวบรวมขอมูลและเครื่อ งมือที่ใชในการวิจัย
การวิจัยครั้งนี้ เปน การวิจัย เชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ที่ศึกษาขอมูลของการประกันภัยรถภาคบังคับของอาเซีย น เพื่อใหทราบถึง
ถึงปญหาและอุปสรรคที่สงผลใหการทําประกัน ภัย รถยนตภาคบังคับของอาเซีย นไมเปน ไปตามกรอบขอตกลงที่ผูแ ทนของประเทศสมาชิกอาเซียนไดรว ม
กัน ลงนามไว โดยจะมุงเนน การดําเนิน การดาการประกัน ภัยภาคบังคับผานแดนของประเทศไทยกับประเทศสาธารณรัฐสังคมนิย มประชนลาวเปน หลัก
เนื่องจากเปนประเทศนํารองของแผน ตลอดจนศึกษาแนวทางการแกไขปรับปรุงของหนวยงานที่เกี่ยวของทั้งในระดังอาเซียนและของไทย ดังนัน้ เพือ่ ให
การวิจัยครั้งนี้เปน ไปตามวัตถุประสงค ผูวิจัย จึงไดกําหนดวิจัย ไว 2 แหลง ดังนี้
1. วิจัย ขอมูลทุติย ภูม ิ (Secondary Data) ผูวิจัยไดทําการศึกษาขอมูล สถิติ บทความและงานวิจัยดานการประกัน ภัย รถยนตภาคบังคับของ
ประเทศสมาชิกอาเซียน จากหนวยงานที่เกี่ย วของทั้งในและตางประเทศ
2. วิจัย ขอมูลปฐมภูม ิ (Primary Data) ผูวิจัย ไดใชการสัมภาษณ แบบกึ่งโครงสราง (Semi-Structured Interview) ซึ่งเปนการสัม ภาษณที่มี
การวางแผนการสัมภาษณไวกอนลวง แตขณะเดีย วกัน ในขณะสัม ภาษณขอซักถามก็อ าจยืด หยุน ไดตามสถานการณหรือตามความคิด เห็น ของผูให
สัม ภาษณ หรือที่เรียกวา การสัม ภาษณมีโครงสรางแบบหลวม (Loosely structure) ผสมอยูดวย โดยกลุมตัวอยางที่สัม ภาษณเปนผูท รี่ ขู อ มูลทีเ่ กีย่ วของ
เปน อยางดีในฐานะผูนําองคกรที่รับผิดชอบโครงการหรือ ผูแทนหนวยงานที่เกี่ย วของ จํานวน 5 ทาน
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ผูวิจัย จึงไดแบงวิธีวิเคราะหข อมูลออกเปน 2 ขั้น ตอน เพื่อใหก ารวิเคราะหข อมูลเปน ไปอยางครอบคลุ ม ขอบเขตและ
วัตถุประสงคของการซึกษาที่ไดกําหนดไวมากที่สุด ดังนี้
1. ศึกษาประวัติความเปนมา การดําเนินการในปจจุบัน และแนวโนมในอนาคตของการประกันภัยผานแดนภาคบังคับของอาเซียน โดยใชการ
วิเคราะหเชิงพรรณนา จากขอมูลปฐมภูม ิ ที่ไดจากการสัมภาษณ และขอมูลทุติยภูมิที่เก็บรวบรวมจากเอกสาร ขอ มูลสถิติ บทวิจารณ บทความ และ
งานวิจัยตางๆ
2. วิเคราะหขอมูลที่ไดรับโดยใชทฤษฎี PESTLE analysis, ทฤษฎีการยอมรับ นวัตกรรม และ ทฤษฎีแ บบจําลองการยอมรับ เทคโนโลยี
วิเคราะหผลที่ไดจากการสัม ภาษณผูเกี่ยวของและเอกสารตางๆ
ผลการวิจยั
1. การวิเคราะหแนวคิดการยอมรับนวัตกรรม การประกันภัยผานแดนภาคบังคับ ถือเปนเรื่องใหมที่เปนแนวคิดรวมกันของกลุมประเทศใน
อาเซีย น อัน จะเปนสวนหนึ่งของการอํานวยความสะดวกในเรื่องของการเดิน ทางเพื่อการทองเที่ย วและการขนสงของคนในภูม ิภาคอาเซีย น จึง ถือ ไดวา
เปน นวัตกรรมใหมอยางหนึ่ง ผูวิจัย ไดวิเคราะหตามแนวความคิดการยอมรับนวัตกรรม ซึ่งแนวคิดนี้แบงออกเปน 5 ขั้น คือ ขั้น การรับรู ขั้น สนใจ ขั้น
ประเมินคา ขั้น ทดลอง และสุดทายคือขั้น ยอมรับ ไดดังนี้
1.1 การยอมรับในระดับประเทศของอาเซียน หนวยงานที่เกี่ย วของและรับผิดชอบโครงการ “ประกันภัย รถภาคบังคับอาเซียน”
ทุกประเทศในอาเซีย น “รับรู” โครงการ และใหความ “สนใจ”ที่จะเขารวมโครงการ ดังจะเห็น ไดชัดวาภายใตกรอบความตกลงอาเซียนวาดวยการอํานวย
ความสะดวกในการขนสงสินคาผานแดน ซึ่งมีความตกลงทั้งหมด 9 พิธีสาร แตมีเพีย งพิธีสารที่ 5 วาดวยเรื่อง แผนการประกัน ภัยรถภาคบังคับอาเซีย น
เพีย งพิธีสารเดียวเทานั้น ที่ทุกประเทศลงนามในพิธีสารครบถวนทุก ประเทศแลว แมวาบางประเทศ จะไมมีอ าณาเขตติดตอกับประเทศใดเลย เชน
ฟลิปปนส เปน ตน
อยางไรก็ตามหากพิจารณาไปถึงขั้น ”ประเมิน คา” “ขั้น ทดลอง” และ “ขั้น ยอมรับ” แลว พบวา มีเพีย ง ประเทศไทยและ
ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวเทานั้นที่มาถึงขั้น นี้ เพราะไทยและ สปป.ลาว ไดเริ่มทดลองการออกกรมธรรมและจําหนายประกัน ภัย
ผานแดนภาคบังคับ ใหกับประชาชนที่ตองการเดิน ทางเขาประเทศของทั้งสองประเทศแลว ประเทศอื่น ๆยังไมไดเริ่มโครงการ ดังนั้น จึงสามารถสรุปไดวา
[426]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แนวคิดการยอมรับนวัตกรรมของหนวยงานที่เกี่ย วของนั้น ทุกประเทศสนใจและยอมรับ แตม ีเพียงไทยและ สปป.ลาวเทานั้น ที่ ประเมินคา ทดลอง และ
ยอมรับนวัตกรรม
1.2 การยอมรับของหนวยงานตางๆที่เกี่ย วของกับการประกัน ภัย ผานแดนภาคบังคับในประเทศไทย ทุกหนวยงานใหการยอมรับ
นวัตกรรมนี้ และใหความรวมมือเปนอยางดี เห็นไดจากที่ คปภ.ใหการสงเสริมและสนับสนุโครงการเปนอยางตอเนื่อง สมาคมก็ทําหนาที่เปน ตัวกลางใน
การประสานบริษัทประกัน ภัย ใหเขารวมโครงการ นอกจากนี้ย ังไดรับการยอมรับจากบริษัทประกันภัยที่เขารวมโครงการถึง 20 บริษ ัท
1.3 การยอมรับของประชาชน ในสวนของประชาชนคนไทยโดยทั่วไปนั้น เมื่อ วิเคราะหถึง ความรับรูน วัตกรรมของประชาชน
พบวา ประชาชนรับรูถึงโครงการนี้ในปริม าณที่นอยมาก หรือแทบไมรูเลยวามีโครงการนี้เกิดขึ้น
2. การวิเคราะหแนวคิดและทฤษฎีเกี่ย วกับแบบจําลองการยอมรับเทคโนโลยี ผูวิจัยเนน ศึกษาเกี่ยวกับปจจัย ที่สงผลตอการยอมรับเทคโนยี
หรือนวัตกรรมใหมๆของผูใช ภายใตสมมุติฐานที่วา การยอมรับเทคโนยีข องแตละบุคคลมาจากปจจัย หลัก 2 ประการ คือ 1.การรับ รูวามีประโยชน
(Perceived Usefulness: PU) และ 2.การรับรูถึงความงายตอการใชงาน (Perceived Ease of Use) โดยวิเคราะหจากสถิติการออกใบรับรองและการ
ทําBlue Card ผานระบบ ACMI พบวา
2.1 การรับรูวามีประโยชน (Perceived Usefulness: PU) ผลการวิจัย พบวา หนวยงานที่เกี่ยวของทั้งประเทศไทยและ สปป.ลาว
รวมถึงประชาชนที่ตองขับรถผานแดนรับรูถ ึงประโยชนของโครงการความรวมมือนี้น อยมาก ทั้งนี้เนื่องจากภายใตกรอบความตกลงอาเซีย นวาดวยการ
อํานวยความสะดวกในการขนสงสิน คาผานแดน คณะทํางานจะตองทําตามขอกําหนดในพิธีสารแนบทายทั้งหมด 9 ฉบับ แตแ ผนการประกัน ภัยรถผาน
แดนเปน เพีย งพิธีสารเดีย วที่รับ ไดการลงนามครบทุกประเทศ ทําใหข าดความสีบเนื่อ งและเชื่อมโยงของแผนการดํา เนิน การ จึงสงผลใหแ ผนการ
ประกันภัยรถผานแดน ไมสามารถเดิน หนาไดอยางเต็มรูปแบบ เพราะจําเปน ตองรอพิธีสารตัวอื่น ๆที่เกี่ยวของมารองรับดวย
2.2 การรับรูถ ึงความงายตอการใชงาน จากการวิจัย ในประเด็นนี้พบวา ผูที่เกี่ย วของยังเห็นวาระบบ ACMI ยังเปน ระบบยากตอ
การใชงาน และไมตอบสนองความตองการของผูเกี่ย วของ ผูเกี่ย วของยังไมย อมรับเทคโนโลยีที่ใช ดวยเหตุที่ตองทํางานซ้ําซอน ถึง 3 ขั้น ตอน และไม
เหมาะสมกับสถานที่ปฏิบัติจริงบางพื้น ที่ที่ไมมีสัญญาณ Internet รองรับ และตองการใหทําการปรับปรุงใหม ีงาย สะดวก และรวดเร็วมากยิ่ง ขึ้น ดัง จะ
เห็น ไดจากขอมูลการออกกรมธรรมประกันภัยภาคบังคับผานระบบ ACMI ของทั้งฝงไทยและลาว
จํานวนการทําประกันภัย รถผานแดนผานระบบ ACMI ระหวางไทย-สปป.ลาว
(หนวย: ฉบับ)
สปปลาว.
ไทย
ป
2553
จําหนาย ก/ธ ของไทยใหกบั ผูเ อาประกันภัย สปป.ลาว
ผานระบบ ACMI
23
จําหนาย กลาวใหกบั ผูเ อาประกันภัยไทย.ธ ของสปป/
ผานระบบ ACMI
342
2554
24
544
2555
-
327
2556
-
236
2557
-
125
ทีม่ า: บริษทั กลางคุม ครองผูประสบภัย จากรถ จํากัด (2558)
3. วิเคราะหทฤษฎี PESTLE Analysis
3.1 ดานการเมือง (Political: P) ประเทศในกลุมภูมิภาคอาเซีย นทั้ง 10 ประเทศ มีน โยบายดานการเมืองที่แ ตกตางกัน และ
เปลี่ยนรัฐบาลบอย โดยเฉพาะของประเทศไทยเอง ทําใหข าดการสงเสริม และสนับสนุน นโยบายอยางตอเนื่อง จึงสงผลใหกรอบความตกลงเดิน ไปไดชา
ขณะเดีย วกัน หนวยงานที่เกี่ย วของกับโครงการยังขาดความชัดเจนในการดําเนินนโยบายตอเรื่องการประกัน ภัยรถผานแดน
3.2 ดานเศรษฐกิจ (Economic: E) ดานเศรษฐกิจเปน ปจจัย ตัวหนึ่งที่ผลตอการพัฒนาประกันภัย ขามแดนภาคบังคับของอาเซียน
เนื่องจากประเทศในอาเซีย นมีตัวเลขอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจของแตละประเทศและรายไดตอหัวที่หางกัน มาก คาเงิน ที่ใชก็แตกตางกัน ดังนั้นการ
[427]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จะพัฒนาใหอัตราคาเบี้ย ประกันภัย และความคุมครองเทากันทุกประเทศจึงเปน เรื่องยาก นอกจากนี้ เรื่องอัตราคาตอบแทน (คอมมิชชัน) มีผลตอยอดการ
จําหนายกรมธรรมประกันภัยขามแดนของทั้งไทยและลาว เนื่องจากประกัน ภัย ภาคบังคับของไทยใหอัตราคาตอบแทนในการจําหนายประกัน ภัย ภาค
บังคับไวที่รอยละ 12 ของเบี้ย ประกันภัย ซึ่งถือวานอยมากเมื่อเทีย บกับกรมธรรมภาคสมัครใจ บริษัทประกัน ภัย ของลาวจึงรับกรมธรรมจากบริษ ัท
ประกันภัยของไทยไปจําหนายโดยตรงควบกันทั้งภาคบังคับและภาคสมัครใจเพื่อใหไดคาตอบแทนที่มากกวา โดยไมผานระบบ ACMI
3.3 ดานสังคมวัฒนธรรม (Social: S) จากการศึกษาขอมูลพบวาดานสังคมและวัฒนธรรมไมมีผลตอโครงการประกันภัยขามแดน
ภาคบังคับของอาเซีย น เพราะประชาชนในภูม ิภาคอาเซีย น โดยเฉพาะประเทศไทยและ สปป.ลาวซึ่งเปน ประเทศเริ่ม ทดลองคุน ชิน การกับ การทํา
ประกันภัยอยูแ ลว และยิน ดีที่จะทําประกันภัย เพื่อเปนหลักประกัน หากเกิดอุบัติเหตุไมคาดคิด ขึ้น (ชูฉัตร ประมูลผล, สัมภาษณ 2558)
3.4 ดานระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ (Technology: T) การประกัน ภัยรถภาคบังคับอาเซีย น ถือวา มีเทคโนโลยีที่ทัน สมัย คือ
ระบบ ACMI รองรับอยูแลว เพีย งแตย ังตองไดรับการพัฒนาปรับปรุงเพื่อใหตอบสนองความตองการของผูใช โดยปรับระบบปฏิบัติการใหมีความสะดวก
งายตอการใชงาน และลดความซ้ําซอน รวมถึงตองเชื่อมโยงกับเทคโนโลยีของหนวยงานอื่น ๆที่เกี่ย วของดว ย (ประยูร ภูแ ส, สัม ภาษณ 2558) ซึ่ง ใน
ประเด็นนี้นับวาประเทศไทยมีความพรอมในการพัฒนาเนื่องจาก บริษ ัทฯ ซึ่งทําหนาที่เปนสํานักงานประกัน ภัย ผานแดนเปนหนว ยงานที่มีค วามพรอ ม
และมีบุคลากรที่ม ีความสามารถในรองรับการพัฒนา อยางไรก็ตามยังขาดความพรอมดานการประสานกับเทคโนโลยีของหนวยงานที่รับผิดชอบหลักอืน่
โดยเฉพาะ กรมศุลกากรที่รับผิดชอบระบบ National Single Window (NSW) จึงจะทําใหประชาชนและหนวยงานที่เกี่ยวของยังไมเห็นประโยชนของ
แผนงานนี้ (ชูฉัตร ประมูลผล, สัมภาษณ 2558)
3.5 ดานกฎหมาย (Legal: L) จากการวิจัยพบวาในดานกฎหมายและกฎระเบีย บของไทยที่เกี่ย วขอ งกับการประกัน ภัย รถภาค
บังคับซึ่งเปน เรื่องเกี่ย วเนื่องกับการประกันภัยรถผานแดนตามกรอบอาเซียน ยังมีขอ กําหนดที่ไมช ัดเจนเกี่ย วกับ การประกัน ภัย ยานพาหนะตางชาติ
เนื่องจากผูกไวใหเปน เชนเดีย วกับการประกันภัยยานพาหนะในประเทศ แตโดยหลักการแลวเมื่อประเมินความเสีย่ งดวยการเปรียบเทียบในเชิงสัดสวน จะ
พบวาพาหนะตางชาติดังกลาวอาจมีอัตราความเสี่ย งที่สูงหรือเทีย บเทากับพาหนะในประเทศ เนื่องจากมีความแตกตางดานกฎหมายจราจร ความไม
ชํานาญเสนทาง (นพดล สันติภากรณ, สัม ภาษณ 2558)เปนตน
การกําหนดให “Blue Card Sticker” เปนตราสัญ ลักษณแ สดงการมีประกัน ภัย ภาคบังคับเปน เพีย งความรวมมือ และขอตกลงระหวาง
ประเทศ ไมไดบังคับโดยกฎหมาย จึงทําใหม ีการฝาฝน แตหากไดกําหนดแนวทางปฏิบัติและตรวจสอบอยางเครง ครัด ก็จะเปน การบีบบังคับทําใหรถ
ตางชาติทุกคันมีการทําประกันภัย (นพดล สันติภากรณ, สัมภาษณ 2558)
ปจจุบันทั้งบริษัทประกัยภัยของไทยและลาวที่เขารวมโครงการไดน ํากรมธรรมภาคสมัครใจของตางชาติเขามาจําหนายในราชอาณาจักรไทย
ควบคูกับประกันภัยภาคบังคับซึ่งถือเปนเรื่องไมถ ูกตองตาม พ.ร.บ.ประกันวินาศภัย พ.ศ 2535 มาตรา 31(13) ซึ่งกําหนดวา “หามมิใหบริษัทประกันภัย
ตั้งหรือมอบหมายบุคคลอื่น นอกเหนือจากตัวแทนประกันวินาศภัย นายหนาประกันวินาศภัย หรือพนักงานของบริษ ัทเปน ผูรับชําระเบี้ย ประกัน ภัย ”
(สํานักงานคณะกรรมการกํากับและสงเสริมการประกอบธุรกิจประกันภัย , 2558)
สิทธิประโยชนความคุม ครองในกรมธรรมภาคบังคับของแตละประเทศไมเทาเทีย มกัน โดยในสวนของไทยกฎหมายระบุความคุมครองภาค
บังคับไวเฉพาะคาเสีย หายตอชีวิตและรางกายเทานั้น ไมรวมความเสียหายตอทรัพยสิน จึงสงผลตอปริมาณการทําประกันภัยตามโครงการ แมปจ จุบันจะ
ทําการแกไขดวยการรวมลงนามระหวางไทยกับ สปป.วาจะขายภาคสมัครใจควบกับภาคบังคับแลวก็ตาม แตก็ไมม ีผลบังคับใชทางกฎหมาย (ประสิทธิ คํา
เกิด, สัมภาษณ 2558)
3.6 ดานสภาพแวดลอม (Ecological: E) โครงการนี้ยังขาดการประสานความรวมมือ จากหนวยงานอื่น ๆ นอกเหนือจากธุรกิจ
ประกันภัย สงผลใหแ ผนงานไมประสบผลสําเร็จเทาที่ควร เนื่องจากขาดการพัฒนา และ ตรวจสอบ บังคับ จากหนวยงานที่เกี่ยวของ เชน กรมศุลกากร
และ สํานักงานตํารวจแหงชาติ กระทรวงคมมนาคม เปนตน
อภิปรายผลการวิจัย
ประกันภัยผานแดนภาคบังคับของอาเซีย น เปนความรวมรวมมือกันของประเทศสมาชิกในภูมิภาคอาเซียน 10 ประเทศในการทีจ่ ะปฏิบตั ติ าม
พิธีสารที่ลงนามรวมกัน แตจากการวิจัยขอมูลพบวามีเพียง 2 ประเทศ คือ ประเทศไทยและ สปป.ลาวเทานั้นที่ไดเริ่ม ดําเนินการตามโครงการ และจาก
การวิจัยผลการดําเนินการของทั้งสองประเทศพบวา ผูข ับขี่รถขนสงสิน คาผานแดนและหนวยงานที่เกี่ย วของรับ รูถ ึงโครงการและทําประกัน ภั ย ผาน
[428]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
โครงการในปริม าณที่นอยมาก เมื่อเทีย บกับปริมาณรถที่ผานแดนของทั้งสองประเทศ นอกจากนี้ในสวนของประเทศไทยยังมีปริมาณตัวเลขปริมาณการ
จัดทําที่ลดลงเรื่อยๆ ในขณะที่ประเทศ สปป.ลาว ไมมีการจัดทํากรมธรรมประกันภัย ภาคบังคับผานระบบ ACMI เลย ปญหาที่เกิดขึ้นดังกลาว จากการ
วิจัย พบวา ปญหาที่ทําใหโครงการไมประสบผลสําเร็จ เกิดจากประชาสัมพันธของหนวยงานที่นอ ยเกิน ไป การขาดความรวมมือ จากหนวยงานอื่น ๆที่
เกี่ย วของ ทําใหไมเกิดภาพของความเชื่อมโยงและงายตอการใชงาน ผูขับ ขี่รถผานแดนอละหนวยงานที่รับ ผิ ด ชอบจึง ไมเห็น วาเปน ประโยชน ความ
คุม ครองตามกรมธรรมที่แตกตางกัน ของแตละประเทศ กฎหมายดานตางๆที่ยังไมรองรับ และไมมีการระบุการตรวจสอบจับ และบังคับใชอ ยางจริง จัง
เชน กฎหมายจราจร พรบ.ประกันวินาศภัย เปนตน ระบบ ACMI ยังเปนระบบที่ซ้ําซอน ใชงานยาก และไมเหมาะสมกับบางพื้นที่ นอกจากนี้ยังเกิดจาก
อัตราคาเบี้ย ประกันภัยและอัตราตอบแทนที่ยังไมเปนที่พอใจของตัวแทนที่เขารวมโครงการดวย
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. จากกรณีที่บริษ ัทประกันภัยที่เขารวมโครงการทั้งไทยและลาว ไมออกกรมธรรมผานระบบACMI ผูวิจัย เห็น วา สํานัก งานคณะกรรมการ
กํากับและสงเสริม ธุรกิจประกันภัย (คปภ.) ควรออกคําสั่งนายทะเบียน ให Blue Card เปน สวนหนึ่งของกรมธรรม เพื่อใหม ีผลบังคับบริษัทประกันภัยให
ออกกรมธรรมผานระบบ ACMI เทานั้น หากไมออกผานระบบจะไมมีผลความคุมครองตามกฎหมาย และควรออกกฎหมายที่กําหนดบทลงโทษผูที่ไม
ปฎิบัติตาม รวมทั้งควรตองประสานหนวยงานอื่นที่เกี่ยวของ เชน กรมการขนสงทางบก กรมศุลกากร สํานักงานตํารวจแหงชาติ เพื่อขอความรวมมือใน
การควบคุมและตรวจสอบการทําประกันภัย ของรถตางประเทศที่ขับขามแดนเขามาในประเทศไทย โดยดูจาก Blue Card เปน หลัก หากไมติด Blue
Card ควรจับ-ปรับ อยางจริงจัง ก็จะสงผลใหไดสถิติการทําประกันภัย รถผานแดนภาคบังคับที่ครบถวน ตรงกับความเปนจริง
2. ประเด็นการทําประกันภัยผานระบบACMI ไมจูงใจ เนื่องจากยังไมม ีเชื่อมตอระบบการตรวจสอบกับหนวยงานอื่นๆที่เกีย่ วของโดยเฉพาะศุ
ลการกรนั้น สํานักงาน คปภ.ควรรวมกับบริษ ัทกลางฯ เปน แกนนําในการประสานกับ กรมศุลกากร เพื่อนําระบบ ACMI ไปบูรณาการรวมกับระบบกระจก
บนเดีย ว(NSW) เพื่อใหเกิดภาพลักษณของการเดิน ทางขามแดนที่รวดเร็วอยางเปน รูปธรรมอยางแทจริง
3. ในสวนของระบบโปรแกรมการออกกรมธรรมที่ผูเกี่ย วของบางสวนใหความเห็น วายังไมส ะดวกแกการใชง านนั้น ผูวิจัย มีค วามเห็น วา
สํานักงานประกันภัย รถผานแดนแหงชาติ (บริษ ัทกลางฯ) ตองปรับรูปโฉมระบบโปรแกรมการรับประกันภัยรถผานแดน (ACMI) ใหมคี วามสะดวก รวดเร็ว
และหลากหลายชองทางมากขึ้น พรอมทั้งรองรับการทําประกัน ภัย แบบออนไลน หรือ ผาน Application บนโทรศัพ ทเคลื่อนที่ ในลักษณะที่ผูเอา
ประกันภัย สามารถดําเนิน การไดดวยตนเองอยางงายดาย (Insurance Self-Service) โดยไมตองผานตัว แทนเพีย งอยางเดีย ว รวมถึง ตองเรง สราง
กระบวนการเรียนรูใหกับประชาชน
4. กรณีข องความคุม ครองตาม พ.ร.บ.คุม ครองผูประสบภัย จากรถ พ.ศ.2535 ของไทย ไมม ีความคุมครองตัวทรัพยสินรวมดวย ซึ่งแตกตาง
จากประเทศเพื่อนบานนั้น ผูวิจัย เห็นวาสํานักงานประกันภัยรถผานแดนแหงชาติ (บริษัทกลางฯ) ควรออกแบบกรมธรรมประกันภัย ใหมีความคุมครองที่
ครอบคลุมความคุมครองทรัพยสินเพิ่ม ขึ้น จากเดิม ที่คุมครองเฉพาะชีวิตและรางกายเทานั้น ทั้งนี้เพื่อใหเหมือนกับหลายๆประเทศในอาเซียน และสราง
หลักประกัน ที่ม ั่นคงมากขึ้น ของผูขับรถผานแดน อยางไรก็ตามในประเด็น การเพิ่ม ความคุม ครองทรัพยสิน นี้ ตอ งระวังไมใหก ระทบการจายคาสิน ไหม
ทดแทนแกผูประสบภัย ซี่งปจจุบันกําหนดไวตองจายคาเสียหายเบื้องตนภายใน 7 วัน โดยไมตองรอการพิสูจนความรับผิด ในขณะที่การจายคาสินไหม
ความเสีย หายตัวทรัพยสินจะทําการจายก็ตอเมื่อพิสูจนความรับผิดแลว ดังนั้นหนวยงานที่เกี่ย วของจึงตองคํานึงถึงประเด็น นี้ และมีแผนรองรับทีช่ ดั เจน
5. ควรทบทวนอัตราคาตอบแทนของตัวแทน เมื่อมีการเพิ่ม ความคุมครองของประกันภัยภาคบังคับแลว คปภ. ควรศึกษาและกําหนดอัต รา
คาตอบแทนของตัวแทนนายหนาใหม เพื่อใหสอดคลองกับภาวะเศรษฐกิจในปจจุบัน และเปน แรงจูงในใหตัวแทน-นายหนา และบริษัทประกันภัย อยาก
เขารวมโครงการ
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
การวิจัยในครั้งนี้ม ีขอจํากัดของเวลาและงบประมาณการวิจัย สงผลใหไมสามารถเก็น รวบรวมขอมูลไดครบทุกหนวยงานที่เกี่ย วของกับการ
ประกันภัยรถภาคบังคับของอาเซียน อาธิ สํานักงานตํารวจแหงชาติ, สํานักงานตรวจคนเขาเมือง, กรมศุลกากร, กรมการขนสงทางบก และ ผูขับรถผาน
[429]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แดน ณ จุดผานแดนบริเวณชายแดนเปน ตน จึงไดทําการเก็บขอมูลเฉพาะหนวยงานในธุรกิจประกัน ภัย เทานั้น หากมีระยะเวลาและงบประมาณมากขึ้น
จะใหไดผลการวิจัยเรื่องการประกัน ภัย รถภาคบังคับอาเซีย นที่สมบูรณยิ่งขึ้น ผูวิจัยจึงมีข อเสนอแนะ ดังนี้
1. เนื่องจากในการวิจัยครั้งนี้พ บวาหนวยงานที่เกี่ย วของอยูระหวาวดําเนิน การพัฒ นาในหลายๆประเด็น ซึ่ง ลว นแลวแตเปน เรื่องที่สําคัญ
ดังนั้นในการทําวิจัยครั้งตอไป จึงเห็นควรศึกษาเรื่องแนวทางการปรัปปรุงและพัฒนาแผนการประกันภัยรถภาคบังคับอาเซียน หลังจากทีอ่ าเซียนไดเขาสู
ประชามเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) แลว
2. ควรศึกษาเรื่องความรูความเขาใจของผูขับขี่รถผานแดนตอแผนการประกันภัยรถภาคบังคับอาเซียน เพื่อจะไดท ราบถึงระดับความรู ความ
เขาใจ ของประชาชน และนําผลการวิจัยที่ไดไปพัฒนาไดอยางถูกตองตอไป
เอกสารอางอิง
กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. 2554. ประชาคมเศรษฐกิจ อาเซียน. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงพาณิชย.
กรมอาเซียน กระทรวงการตางประเทศ. 2555. ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น. (Online). http://www.mfa.go.th/asean/th/customize/30641.,12
ธันวาคม 2557.
ชูฉัตร ประมูลผล. 2558. ผูชวยเลขาธิการ สายบริหาร สํานักงานคณะกรรมการกํากับและสงเสริมการประกอบธุรกิจประกันภัย (คปภ.). สัมภาษณ, 11
สิงหาคม 2558
ดํารง วัฒนา. 2554. การวิเคราะห SWOT เบื้อ งตน. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
นฤมล ทองปลิว. 2550. การศึกษาพฤติกรรมการยอมรับนวัตกรรมการเรียนการสอนผานสื่อ อิเล็กทรอนิกส (e-learning) ของอาจารยผ ูสอนระดับ
มัธ ยมศึ ก ษาโรงเรีย นรั ตนโกสิน ทรส มโภชบางเขน. วิ ทยานิ พนธครุ ศาสตรมหาบัณ ฑิ ต สาขาเทคโนโลยีแ ละการสื่อ สารการศึก ษา,
มหาวิทยาลัย ราชภัฎจันทรเกษม.
นพดล สันติภากรณ. 2558. กรรมการผูจัดการบริษัท กลางคุม ครองผูประสบภัย จากรถ จํากัด ในฐานะผูอํานวยการสํานัก งานประกัน ภัย ขามแดน
แหงชาติ และ The Vice-Chairman of Council of Bureaux (COB). สัมภาษณ, 16 กัน ยายน 2558
บริ ษั ท กล างคุ ม ครอ งผู ป ระสบภั ย จากรถ จํ า กั ด . มปป . การทํ า หน า ที่ เ ป น สํ า นั ก งาน ป ระกั น ภั ย รถ ผ า น แดน แห ง ชาติ (Online).
http://www.rvp.co.th/service_position.php. 20 กันยายน 2558
ประสิทธิ คําเกิด. 2558. รองประธานคณะอนุกรรมการประกัน ภัยยานยนต สมาคมประกัน วิน าศภัย ไทย. สัม ภาษณ, 9 ตุลาคม 2558
ประยูร ภูแส. 2558. ผูอํานวยการฝายเทคโนโยและสารสนเทศ บริษัท กลางคุม ครองผูประสบภัยจากรถ จํากัด. สัมภาษณ, 20 ตุลาคม 2558
วิชัย พัฒนพล. 2555. รูจักระเบียงเศรษฐกิจ อนุภูมิภาคลุมแมน ้ําโขง"GMS Economic Corridors" . นครพนม: มหาวิทยาลัย นครพนม.
ศูน ยความรูประชาคมเศรษฐฏิจอาเซีย น. มปป. องคความรูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน. (Online). http://www.thai-aec.com, 20 ตุลาคม 2558
สํา นั ก งานคณะกรรมการกํ า กั บ และส ง เสริม การประกอบธุ ร กิ จประกัน ภั ย . 2551. สาระสํ าคั ญ การประกั น ภั ย รถยนต ภ าคบัง คั บ . (Online).
http://www.oic.or.th/th/consumer, 25 ตุลาคม 2558
สํานักความรวมมือระหวางประเทศ สํานักงานปลัดกระทรวงคมนาคม. 2555. กรอบความตกลงอาเซียนวาดว ยการอํานวยความสะดวกในการขนสง
สินคาผานแดน. (Online) http://vigcollab.mot.go.th/gm/document, 20 ตุลาคม 2558
Infoqination. มปป. PEST Analysis เครื่อ งมือวิเคราะหปจ จัยภายนอกในการธุรกิจ. (Online). http://incquity.com/articles/pest-analysis, 20
ตุลาคม 2558
[430]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
The Role of Thailand’s Defence Diplomacy in ASEAN Community Integration: An
Explorative Study
Ektewan Manowong *
Abstract
The role of defence diplomacy is receiving greater public attention whether the defence sector is performing
responsively in the changing world. The ASEAN Political and Security Community (APSC) is one of three ASEAN pillars ASEAN
Community Integration. Understanding roles and practices of defence diplomacy would significantly create better understanding
of the public towards roles of defence sector. The purposes of this descriptive study were therefore: (1) to explore theoretical
and practical aspects of defence diplomacy within international communities, and (2) to investigate evidence of role and
practices of Thailand’s defence diplomacy practiced in the process of ASEAN community integration, particularly in the context
of the Royal Thai Armed Forces Headquarters and the Ministry of Defence (MOD) of Thailand. As an exploratory empirical study,
it was carried out through comprehensive literatures reviews and data analysis. Primary and secondary data were collected from
published documents and archival records in the field of defence diplomacy and international relations. Such data was
qualitatively analyzed by the method of content analysis. Results and findings in this study include grounding knowledge of
defence diplomacy as well as Thailand’s defence diplomacy practical approaches towards the integration of the ASEAN
Community. Major finding of this study include significance of Thailand’s role in defence diplomacy, which is illustrated through
ASEAN’s cooperative framework and practical mechanisms practiced among ASEAN countries.
Keywords: ASEAN Community, Defence Diplomacy, International Relations, Thailand
Introduction
The term “Defence diplomacy” was first used by the United Kingdom’s Ministry of Defence (MOD, 2000) as a means of
consolidating a series of cooperative military activities. Muthanna (2011) views defence diplomacy as constructing sustainable
cooperative relationships, which builds trust and facilitating conflict prevention; introduces transparency into defence relations;
builds and reinforces perceptions of common interests; changes the mind-set of partners; and introduces cooperation in other
areas. Similarly, defence diplomacy can be described as the collective application of pacific and/or cooperative initiatives by
national defence establishments and military practitioners for confidence building, trust creation, conflict prevention, and/or conflict
resolution (Morgenthau, 1973 and Tan and Singh, 2012). According to Winger (2014), defence diplomacy is a nonviolent use of
military forces through activities to further a country’s international agenda. Activities such as officer exchanges, ship visits, training
missions, and joint military exercises have all been denoted as practices of defence diplomacy (ACDFIM, 2011 and AMIIM, 2012).
There are studies by scholars who wish to gain deeper understanding of defence diplomacy in their surrounding contexts. Fris
(2013) analyzed New Zealand’s defence diplomacy practices and explained that New Zealand has used defence diplomacy in
the sense that the military forces of a state can have a role in peacetime diplomacy and in conflict prevention and resolution
*
Institute of Diplomacy and International Studies (IDIS), Rangsit University; Email:
[email protected]
[431]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
(SIIA, 2007). However, Fris (2013) also pointed that there are key dilemmas and problems of defence diplomacy that have arisen
in the development of key relationships with countries in Asia and it was concluded that the foreign affairs and defence officials
of New Zealand, which is now one of eight Plus Countries of ASEAN, see military ties as supporting broader foreign policy
objectives. Similarly, Gindarsah (2015) studied Indonesia’s defence diplomacy and revealed that Indonesian policymakers assert
that diplomacy is the country’s first line of defence. It was also argued that diplomacy serves two agenda of strategic
engagement and military modernization. As such, Indonesian defence and security officials seek to moderate the impact of
geopolitical changes whilst maintaining the country’s defensive ability against regional uncertainties.
Defence Diplomacy and Regional Integration. From its establishment in 1967, the Association of Southeast Asian Nations
(ASEAN) has very much relied on international diplomacy (Ewing-Chow and Hsien-Li, 2013). Political relations were managed by
consultation and consensus and declaratory statements. Throughout its evolution, ASEAN has consistently maintained its attachment
to the full respect of national sovereignty and the principle of non-interference in internal affairs, which translates into consensual
decision-making, political rather than legally-binding agreements and the lack of sanctions for non-compliance (Portela, 2013). In 1997,
the ten ASEAN member states proclaimed their vision for closer integration as a region with the goal of becoming a community which
would resolve disputes peacefully, forge closer economic integration, and be bound by a common regional identity by 2020. This was
eventually laid out as the ASEAN Political and Security Community (APSC), the ASEAN Economic Community (AEC), and the ASEAN
Socio-Cultural Community (ASCC). At the 13th ASEAN Summit in January 2007, the ASEAN Charter was signed to accelerate the
formation of the ASEAN Community by 2015 (ASEAN Charter, 2008).
This study aims to serve as an important step for further comprehensive research, by developing initial evidence
about major role and practices of Thailand’s defence diplomacy. In addition, it is also intended to provide information useful
for interested readers in familiarizing with principles of defence diplomacy as an important political tool employed in the ASEAN
community integration process. The specific purposes of the research are given below:
Purposes of the study
1. To explore theoretical and practical aspects of defence diplomacy within international communities.
2. To investigate evidence of role and practices of Thailand’s defence diplomacy practiced in the process of ASEAN
community integration, particularly in the context of the Royal Thai Armed Forces Headquarters and the Ministry of Defence
(MOD) of Thailand.
Methods
This study is an initial exploration into the contexts of defence diplomacy. As such, it is mainly based on empirical study of
primary and secondary data available. Comprehensive literatures reviews was first carried out, in order to find relevant theories of
defence diplomacy, and followed by collection of primary and secondary data which were then qualitatively analyzed by the method
of content analysis, which allows for both quantitative and qualitative operations and can provide valuable insights through analysis of
texts (Busch et al., 1994). As an initial exploration, theoretical and practical aspects of Thailand’s defence diplomacy are studied
through published documents and archival records in the field of defence diplomacy and international relations, particularly from
available sources within the Royal Thai Armed Forces Headquarters and the Ministry of Defence. In addition, interviews with potential
key informants as well as direct participation and observation in defence diplomacy practices were also conducted in this study.
[432]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
The analytical framework of this research focuses on reviewing the relevant grounding theories of international
relations, specifically related to defence diplomacy perspectives, and also the defence diplomacy for ASEAN Community
Integration. Then, results of such reviews lead to gain of knowledge in dimension, forms, and key causes of defence cooperation
outside and within the region. Further investigation in this research will examine deeper into objectives and defence diplomacy
activities performed by Thailand and ASEAN member countries. Data analysis, using the content analysis technique together
with the derived analytical framework had helped draw conclusion and make recommendations based on findings of this
explorative study. The analytical framework is illustrated in Figure 1.
Content Analysis / Interviews / Direct Participation and Observation
ASEAN Defence Diplomacy
Dimensions of Defence Diplomacy
Objectives
Domestic / International
Strengthening regional defence and security
Peace / Violence
cooperation
Forms of Defence Diplomacy
Enhancing existing practical cooperation
Bilateral
promoting enhanced ties with Dialogue Partners
Multilateral
Shaping and Sharing of norms
Key Causes of Defence Cooperation
Activities
Perception of security challenges
ADMM/ADMM-Plus Expert Working Groups
Defence gaps among member states
Military Operations / Exercises / Exchanges /
Level of regional integration
Delegation Visits
External factors
Civil-Military/Peacekeeping Operations
Efficiency/Effectiveness
Strategy
Practices
Related Theories
Defence Diplomacy
International Relations
Figure 1. Research Analytical Framework
Results
Based on comprehensive literature reviews and documental investigation, there are important findings that concerns
the roles of Thailand’s defence diplomacy practices, described as follows.
Thailand’s Defence Diplomacy for ASEAN Integration. Thailand’s Ministry of Defence (MOD) has an important role on
the realization of the oncoming ASEAN Community (ASEAN, 2014). In the advancement of Thailand towards the realization of an
ASEAN Community in 2015, the Ministry of Defence has been a primary organization in the ASEAN Political Security Community
(APSC) in two distinctive dimensions:
[433]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Serving as a domestic cooperative organization in carrying out government policies to prepare Thailand towards the
realization of an ASEAN Community,
Serving as an organization to cooperate with international agencies to integrate Thailand and other ASEAN Member
States into the ASEAN Community.
Regarding domestic dimension, the MOD has been operating under the mechanism of “The Supervising Committee of
the Centre for the Readiness of Thailand towards ASEAN Community” which was established by the Prime Minister in November
2014. Subsequently, the Chairman of the Supervising Committee (Deputy Prime Minister and Minister of Foreign Affairs) also
established an “Ad hoc Committee Centre for Readiness of Thailand towards the ASEAN Political-Security Community” in
February 2015. This Ad hoc Committee is chaired by the Deputy Prime Minister for Security Affairs with high level officers of the
Ministry of Defence as members of the Ad hoc Committee, while the Ministry of Defence and the Ministry of Foreign Affairs
serve as joint secretariats for the Ad hoc Committee (ASEAN, 2014).
The MOD has been involved with activities on every level, whether it is at the Ministerial level, Senior Officials’
Meeting (Permanent Secretary or equivalent) or the Working Group level. As for the Royal Thai Armed Forces Headquarters and
Armed Services, there are also continuous and extensive participation in activities. For instance, there are ASEAN Chief of
Defence Forces Informal Meeting (ACDFIM), ASEAN Chief of Services meetings, ASEAN Military Intelligence Informal Meeting
(AMIIM), and the ASEAN Military Operations Information Meeting (AMOIM).
For international dimension, an important element is the cooperation with international organizations. Thus far, the
MOD has continuously participated with the Ministry of Defence of other nations in preparing towards an ASEAN Community on
every level and in every aspect. Among the 10 Member States of ASEAN, there have been activities in the ASEAN Defence
Ministers’ Meeting (ADMM) mechanisms, established in 2006. The ADMM is the highest defence consultative and cooperative
mechanism in ASEAN, aiming to promote mutual trust and confidence through greater understanding of defence/security
challenges as well as enhancement of transparency and openness with the following Objectives (ACDFIM, 2011; AMIIM, 2012; and
ASEAN, 2014).
To promote regional peace and stability through dialogue and cooperation in defence and security;
To give guidance to existing senior defence and military officials dialogue and cooperation in the field of defence and
security within ASEAN and between ASEAN and dialogue partners;
To promote mutual trust and confidence through greater understanding of defence and security challenges as well as
enhancement of transparency and openness; and
To contribute to the establishment of an ASEAN Security Community (ASC) as stipulated in the Bali Concord II and to
promote the implementation of the Vientiane Action Program (VAP) on ASC.
Similarly, cooperation in the area of peacekeeping operations and defence industry has moved apace with the
adoption of the Concept Paper on the Establishment of ASEAN Peacekeeping Centers Network and on ASEAN Defence Industry
Collaboration in 2011. Initiatives on establishing ASEAN Defence Interaction Program and an ADMM Logistics Support Framework
were adopted in 2013. Implementation of these initiatives is currently underway. Another important ADMM initiative is Direct
Communications Link, which was established in 2014. The Link is a practical confidence and security-building measure aiming to
promote quick response cooperation in emergency situation, in particular relating to maritime security.
ASEAN Community and Dialogue Partners. Beside the 10 Member States of ASEAN, the ASEAN militaries also have
cooperation with eight dialogue partners which are Global and Regional Powers, namely Australia, China, India, Japan, New
Zealand, South Korea, Russia and the United States of America. The cooperation is under the ASEAN Defence Ministers’ Meeting-
[434]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Plus (ADMM-Plus) mechanisms, which is a biennial meeting which was first established in 2010. This cooperation is to jointly
build military capacity, enhance security and stability in ASEAN and regions beyond ASEAN. The objectives of the ADMM-Plus, as
outlined in the ADMM-Plus Concept Paper (ASEAN, 2014), which include:
To benefit ASEAN member countries in building capacity to address shared security challenges, while cognizant of the
differing capacities of various ASEAN countries;
To promote mutual trust and confidence between defence establishments through greater dialogue and transparency;
To enhance regional peace and stability through cooperation in defence and security, in view of the transnational
security challenges the region faces;
To contribute to the realization of an ASEAN Security Community which, as stipulated in the Bali Concord II, embodies
ASEAN’s aspiration to achieve peace, stability, democracy and prosperity in the region where ASEAN member countries live at peace
with one another and with the world at large;
To facilitate the implementation of the Vientiane Action Program, calling for ASEAN to build a peaceful, secure and
prosperous ASEAN, and to adopt greater outward-looking external relation strategies with friends and Dialogue Partners.
The ADMM-Plus has evolved into an effective platform for practical cooperation among the participating countries’
defence establishments. Currently, cooperation under ADMM-Plus covers six areas including Military Medicine (MM), Maritime
Security (MS), Humanitarian Assistance and Disaster Relief (HADR), Peacekeeping Operations (PKO), Humanitarian Mine Action
(HMA), and Counter Terrorism (CT). Each area is co-chaired by an ASEAN Member Country and a Dialogue Partner. Meetings and
exercises are organized accordingly by co-chairs during the chairmanship period (ASEAN, 2014).
From these findings, it can be seen that the ADMM is the only defence body in the APSC sphere and serves as a
forum to enhance transparency and build confidence. In recognition of the key role played by external powers in the security of
the region, the ADMM-Plus was put in place, aiming to engage ASEAN Dialogue Partners in cooperation on defence and security
matters. In this regards, the ADMMM and ADMM-Plus forums are stages where defence diplomacy accumulates its importance in
engaging into the regional political and security cooperation.
The above findings from this exploratory study are summarized as illustrated in Figure 2.
[435]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ASEAN Community
Three Pillars
APSC
AEC
ASCC
Roles and Responsibility
To ensure that countries in the
region live at peace with one
another Three
and with
the world in a
Key Characteristics
A Rules-based Community of
shared values and norms.
A Cohesive, Peaceful, Stable
and Resilient Region with
shared responsibility for
comprehensive security.
A Dynamic and Outwardlooking Region in an
increasingly integrated and
interdependent world.
Remarks
RTARF : Royal Thai Armed
Forces Headquarter
RTA : Royal Thai Army
RTN : Royal Thai Navy
Implementation & Mechanisms
ASEAN Ministers Responsible for
Information (AMRI)
ASEAN Law Ministers Meeting (ALAWMM)
ASEAN University Network (AUN)
Treaty of Amity and Cooperation in
Southeast Asia (TAC)
Southeast Asia Nuclear Weapon Free
Zone (SEANWFZ) Treaty
ASEAN
Regional
Forum of(ARF)
Declaration
on the Conduct
Parties in the
South
China
Sea
(DOC)
ASEAN Defence Ministers Meeting
(ADMM)
o ASEAN Defence Senior Officials’
Meetings (ADSOM)
ASEAN Chiefs of Defense Forces
Informal Meeting (ACDFIM)
o ASEAN Military Intelligence
Informal Meeting (AMIIM)
o ASEAN Military Operations
Information Meeting (AMOIM)
ARF Heads of Defense Universities,
Colleges and Institutions Meeting
(ARF HDUCIM)
ASEAN Convention on Counter ASEAN Defence Ministers
Terrorism (ACCT)
Meeting-Plus (ADMM-Plus)
ASEAN Agreement on Disaster
o ASEAN Defence
Senior Officials’
Management
and Emergency
Meetings-Plus
(ADSOM
-Plus)
Response
ASEAN-UN(AADMER)
Memorandum of
Understanding (MOU)
Figure 2. Roles of Thailand’s Defence Diplomacy in ASEAN’s Cooperation Mechanisms
[436]
Defence Diplomacy Roles
ASEAN Secretariat
Ministry of Foreign Affairs (MOFA)
Ministry of Defence (MOD)
ARF Joint/Combined Exercises on
HADR
MOD Flagship Projects
o Activities under ADMM Framework
Cooperation with Civic
Organization
Cooperation on utilization of
ASEAN military resources and
potential for HADR
Cooperation on ASEAN defence
industry
Establishment of ASEAN
Peacekeeping Network
Cooperation on ASEAN military
interaction
Cooperation on ASEAN joint
logistics support
Cooperation on ASEAN security
communications
ADMM-Plus Expert Working Groups
(EWGs)
o Maritime Security (MS by RTN)
o Humanitarian Assistance and Disaster
Relief (HADR by RTARF)
o Peacekeeping Operations (PKO by
RTARF)
o Military Medicine (MM by RTA)
o Counter Terrorism (CT by RTARF)
o Human Mine Action (HMA by RTARF)
ASEAN Education and Research
Facilities
Strategies and Guidelines on Security
Cooperation (with ASEAN, Superpower,
and friendly nations)
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Discussion
Concerning the ASEAN Integration and Regional Defence Diplomacy, one of the aims and purposes of ASEAN Community
is to promote regional peace and stability through abiding respect for justice and the rule of law in the relationship among
countries of the region and adherence to the principles of the United Nations Charter (Ewing-Chow and Hsien-Li, 2013). In addition,
ASEAN seek to maintain close and beneficial cooperation with existing international and regional organizations with similar aims and
purposes, and explore all avenues for even closer cooperation among themselves (Acharya, 1990 and Gindarsah, 2015). Recognizing
the strong interconnections among political, economic and social realities, the APSC acknowledges the principle of comprehensive
security, and commits to address the broad political, economic, social and cultural aspects of building an ASEAN Community. The
idea of regional security can be attained by established regional community structure was previously explained by Buzan and
Waever (2003).
Focusing on ASEAN’s idea of Regional Integration, it was found that this approach lead to greater regional security. This is
in line with Singaporean research scholars who consider ASEAN, as a regional grouping, has been successful in reducing and
minimizing regional conflicts particularly inter-state conflicts among its members (SIIA, 2007). The ASEAN Regional Forum (ARF)
provides a venue for multilateral and bilateral dialogue and cooperation including the networking and exchange of information
relating to defense policy and publication of defense white papers. Thailand and Malaysia also exhibit their strong collaboration,
such as military-to-military cooperation in Exchange of Information, Transparency in Defense and Military Affairs, Joint Exercise and
Training, Defence Technology, and Defence Industry (Saicheua, 2012). Such collaborations are significant actions within the ASEAN
Political-Security Community (APSC).
Achievement of multilateral cooperation, as aimed by ASEAN Community integration plan, can therefore be accelerated
by several forms of bilateral defence cooperation among ASEAN states (Tao, 2015) including border security arrangements,
intelligence sharing, joint military exercise/training, and also defence industry cooperation (Saicheua, 2012). In light of the changing
security context, ASEAN has therefore promoted multilateral defence cooperation through gradual, institutionalized approaches,
such as the ADMM, in which Thailand has also been a key actor of the cooperation. In order to guide the ADMM cooperation
process, the ADMM Work Programs have been consistently adopted, incorporating four areas: strengthening regional defence and
security cooperation; enhancing existing practical cooperation and developing possible cooperation; promoting enhanced ties with
Dialogue Partners; and shaping and sharing of norms (ASEAN, 2014). Concept papers, cooperation on the issues of humanitarian
assistance and disaster relief has been progressing significantly in the ADMM. The ACDFIM, AMIIM, and AMOIM meetings are
organized to enhance practical cooperation among defence forces. Meanwhile, the ADMM-Plus meetings and activities, which bring
together Defence Ministers from ten ASEAN members and eight major regional powers, has laid a strong foundation for the ADMM
to cooperate with Dialogue Partners. Similarly, the country outside ASEAN also seeks regional security via strengthened relationship
with ASEAN (Fris, 2013).
Defence diplomacy, regarded as nonviolent use of military forces, is generally seen as one of the tools in the conduct of
a country’s diplomacy and international agenda, including specific national foreign and security policy objectives by managing
defence foreign relations and supporting other diplomatic initiatives of the government (MOD, 2000). It has been observed that
Thailand’s defence diplomacy has an important role in supporting ASEAN Community integration process. Domestically, the Ministry
of Defence actively operates under the mechanism of the Supervising Committee. Internationally, the cooperation with
international organizations and Ministry of Defence of other nations, on every level and in every aspect.
[437]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Suggestions
The present research explored theoretical and practical aspects of defence diplomacy, together with investigation on the
roles of Thailand’s defence diplomacy practiced along the ASEAN Community integration process. This study highlights on relevant
evidences of defence diplomacy as a supporting sector of the ASEAN Political-Security pillar through defence collaboration
programs. Activities under ADMM and ADMM-Plus framework have been identified with an aim to further assess their efficiency and
effectiveness in future research. It is already found by this initial exploratory study that defence relations among ASEAN nations
have been adjusted from anti-subversion cooperation to transparency-oriented cooperation, mainly aiming to gain mutual
understanding and, eventually, trust among ASEAN nations. Besides the strengthening of intra-region defence cooperation, at the
same time, ASEAN also attempts to strengthen regional security with other countries outside ASEAN, through several multilateral
arrangements, mainly powerful countries in terms of both military and economy strength, through ASEAN-Plus mechanisms.
However, achieving ideal results of defence diplomacy is highly challenging because there are several existing gaps,
such as economic and development gaps, among ASEAN nations. It is suggested that these significant gaps should be effectively
overcome in order to strengthen confidence-building measures, promote greater transparency and understanding of defence
policies and security perceptions, build up the necessary institutional framework to strengthen the cooperative process in
support of the APSC. Eliminating the hindering factors would strengthen efforts in maintaining mutual respect and unity of
ASEAN Member States, and promote the development of norms that further enhance ASEAN defence and security cooperation,
which would eventually make ASEAN Community completely integrated.
In addition, as primary and secondary data in this study was mainly collected by means of published documents and archival
records as well as direct participation and observation. In order to gain in-depth information on ASEAN Defence Diplomacy at
policy level, it is suggested that more interviews with higher-level executives should be conducted in order to gain better indepth information on defence diplomacy at policy-level.
References
ASEAN Charter. 2008. ASEAN Secretariat.
ASEAN. 2014. Overview of ASEAN Defence Ministers Meeting (ADMM) and ADMM-Plus [Online]. Available from:
http://www.asean.org/communities/asean-political-security-community/category/overview-5 [2015, September 11]
Acharya, A. 1990. “A Survey of Military Cooperation Among the ASEAN States: Bilateralism or Alliance?”, Center for International
and Strategic Studies, Occasional Paper No. 14, May 1990: 6.
ADSOM (2008). Report of the ADSOM (25-26 November 2008, Hua Hin, Prachuab Khiri Khan, THAILAND) [Online]. Available from:
http://en.qdnd.vn/vietnam-and-asean/report-of-the-adsom-25-26-november-2008-hua-hin-prachuab-khiri-khanthailand/107194.html [2015, September 17]
ASEAN Chief of Defence Force Informal Meeting (ACDFIM). 2011. Joint Declaration of the ASEAN Defense Ministers on
Strengthening Defense Cooperation of ASEAN in the Global Community to Face New Challenges [Online].
Available from: http://www.aseansec.org/26304.htm [2015, September 17]
ASEAN Defence Ministers’ Meeting (ADMM), 2011. ASEAN Defence Ministers’ Meeting Three-Year-Work Program 2011-2013
[Online]. Available from: http://www.aseansec.org/19539.htm [2015, September 17]
[438]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ASEAN Military Intelligence Informal Meeting (AMIIM), 2012. ASEAN military intelligence meeting opens. [Online]. Available
from:
http://en.vietnamplus.vn/Home/ASEAN-military-intelligence-meeting-opens/20123/25150.vnplus
[2015,
September 17]
Buzan, B. and Waever, O. 2003. Regions and Powers: The Structure of International Security. Cambridge Books.
Ewing-Chow, M. and Hsien-Li, T. 2013. “The Role of the Rule of Law in ASEAN Integration”. European University Institute, Robert
Schuman Centre for Advanced Studies, Global Governance Programme, EUI Working Paper RSCAS 2013/16
Fris, J. 2013. “Neither staunch friends nor confirmed foes” new Zealand’s defence diplomacy in Asia”. Master Degree
Thesis, Victoria University of Wellington.
Gindarsah, L. 2015. “Indonesia’s Defence Diplomacy: Harnessing the Hedging Strategy against Regional Uncertainties”. The RSIS
Working Paper NO. 293. S. Rajaratnam School Of International Studies. Singapore.
Michaela, C. 2011. Regional Security Complex Theory: Southeast Asia and the South Pacific. [Online Thesis, the University of
Waikato,
New
Zealand].
Available
from:
http://researchcommons.waikato.ac.nz/bitstream/handle/10289/6046/thesis.pdf?sequence=4 [2015, September 17]
Ministry of Defence (MOD). 2000. Defence Diplomacy, Policy Paper No. 1. London: United Kingdom Ministry of Defense.
Morgenthau, H. 1973. Politics Among Nations: The Struggle for Power and Peace. New York: Alfred Kopf.
Muthanna, K. A. 2011. “Military Diplomacy.” Journal of Defence Studies, 5(1): 1-15.
Portela, C. 2013. The Association of Southeast Asian Nations (ASEAN): Integration, Internal Dynamics and External Relations.
Briefing Paper. Singapore Management University, Singapore.
Singapore Institute of International Affairs (SIIA). 2007. “Regional Integration, Trade and Conflict in Southeast Asia”. International
Institute
for
Sustainable
Development
(IISD),
Manitoba,
Canada.
Available
from:
https://www.iisd.org/pdf/2007/tas_rta_se_asia.pdf [2015, September 13]
Saicheua, S. 2012. Thailand and Malaysia in the ASEAN Integration Process. Minister and Deputy Head of Mission Royal Thai
Embassy, Kuala Lumpur. Thailand-Malaysia Think Tank and Scholar Network (TMTT)’s “Socio-Economic Cooperation in
the Border Area” Seminar. 13-14 September 2012, Bangkok, Thailand.
Tan, S. S. and Singh, B. 2012. “Introduction.” Asian Security 8.3: 221-231.
Tao, H. 2015. From Bilateralism to Multilateralism: Evolution and Prospects of ASEAN Defense Cooperation. China Institute
of International Studies [Online]. Available from: http://www.ciis.org.cn/english/2015-03/10/content_7733810.htm
[2015, September 12]
Winger, G. 2014. The Velvet Gauntlet: A Theory of Defense Diplomacy. In: What Do Ideas Do?, ed. A. Lisiak, N. Smolenski, Vienna:
IWM Junior Visiting Fellows’ Conferences, Vol. 33.
[439]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
คุณภาพชีวิตของเกษตรกรในเทศบาลตําบลทุง คลี อําเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี
Quality of Life of the Agriculturists in Thungkhli Sub-district Municipality,
Doembang Nangbuat District, Suphan Buri Province
กมลชนก สวัสดี* และ รองศาสตราจารย สุพตั รา จุณ ณะปยะ**
Kamolchanok Sawasdee and Associate Professor Supatra Chunnapiya
บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับคุณภาพชีวิตและปจจัย ที่ม ีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกรในเขตเทศบาลตําบลทุง คลี
อําเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี ตัวอยางที่ใชในการวิจัยครั้งนี้คือ เกษตรกรที่เปน หัวหนาครัวเรือน ในเขตเทศบาลตําบลทุงคลี อําเภอเดิมบาง
นางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี จํานวน 330 คน ใชแ บบสอบถามเปน เครื่องมือ ในการเก็บรวบรวมขอ มูล ทําการประมวลผลและวิเคราะหขอ มู ล ดว ย
คอมพิวเตอรโยใชโปรแกรมสําเร็จรูป และสถิติที่ใชในการวิเคราะห ไดแ ก รอ ยละ คาเฉลี่ย สว นเบี่ย งเบนมาตรฐาน การวิเคราะหการผัน แปร การ
วิเคราะหจําแนกพหุ ผลการวิจัยพบวาคุณ ภาพชีวิตของเกษตรกร อยูในระดับดี ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ปจจัยสวนบุคคล ไดแก เพศ อายุ ระดับ
การศึกษา การออม/ภาวะหนี้สิน ลักษณะการถือครองที่ดิน แหลงเงินทุนที่ใชในการทําการเกษตร ปจจัยเสริมสรางคุณภาพชีวิต ไดแก ลักษณะครอบครัว การ
ดําเนินชีวิตในชุมชน การดําเนินชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ประสบการณในอาชีพ และการใชเวลาวางมีความสัมพันธกบั คุณภาพชีวติ ของเกษตรกร อยางมี
นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สวนจํานวนสมาชิกในครัวเรือนไมมีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกร
คําสําคัญ : คุณภาพชีวิต, เกษตรกร
Abstract
The objectives of this thesis were to study the quality of life of the agriculturists in Thungkhli Sub-district Municipality,
Doembang Nangbuat District, Suphan Buri Province. The samples consisted of 330 Agriculturists in Thungkhli Sub-district
Municipality, Doembang Nangbuat District, Suphan Buri Province Questionnaire was an instrument in collecting data and
analyzing by the statistical packaging program. Statistical tools used in data analysis were Percentage, Mean, Standard Deviation,
Analysis of Variance and Multiple Classification Analysis. The level of statistical significance was set at .05. The result indicated
that quality of life of the agriculturists was at high level. The hypothesis testing showed that sex, age, status, education, Savings
and Debt, land holdings source of funds family characteristics, community way of life, sufficiency economy way of life,
occupational experience and leisured life. were significant with the quality of life of the agriculturists at level of .05. But
member of family did not relate to quality of life of the agriculturists
Keywords: Quality of Life, Agriculturists
*
**
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
[440]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
การเกษตรเปน อาชีพหลักของประเทศไทย ประชาชนสวนใหญประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทําใหการเกษตรมีความสําคัญเปน อยางยิง่ ในการ
พัฒนาเศรษฐกิจและการพัฒนาประเทศ เนื่องจากรายไดสวนใหญข องประเทศมาจากสิน คาเกษตร ผลิตผลทางการเกษตรเปน ปจจัย สนับสนุน ใหเกิด
สิน คา อาหาร ผลิตภัณฑอุตสาหกรรมที่ใชภายในประเทศและสงจําหนายเปนสินคาออก (ศูนยประสานงานพัฒนาชนบทแหงชาติ, 2532)
คุณภาพชีวิตที่ดีนับเปนสิ่งสําคัญและเปนจุดหมายปลายทางของบุคคล ชุมชนและประเทศชาติโดยสวนรวม ประเทศใดหากประชากรในชาติโดยสวนรวมดอย
คุณภาพ แมวาประเทศนั้นจะมีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณเพีย งใด ก็ไมอาจทําใหป ระเทศชาตินั้น เจริญ และพัฒ นาใหทัน หรือ เทาเทีย มกับประเทศที่มี
ประชากรที่มีคุณภาพได คุณภาพของประชากรจึงเปนปจจัยที่สําคัญ และชี้วา การพัฒ นาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศใดจะเจริญ กาวหนากวาอีก
ประเทศ (ศูนยประสานงานการพัฒนาชนบทแหงชาติ, 2532) ความสําเร็จของการพัฒนาการเกษตร ตอ งวัดผลสัม ฤทธิ์ที่คุณ ภาพชีวิตของเกษตรกร
ขณะนี้เกษตรกรเกือบทั้งประเทศอยูในสภาพปรับตัวไมทัน กับการเปลี่ยนแปลง เนื่องจากสถานการณโลกปจจุบันมีความสลับซับซอนและเปลีย่ นเร็วมาก
เมื่อปรับตัวไมทัน ก็เสีย สมดุล แกปญหาไดไมตรงจุด จัดการปญหาไมได โดยเฉพาะอยางยิ่งเรื่องตน ทุน การผลิต และถูก ซ้ําเติม ดวยภั ย พิบัติธรรมชาติ
ผลลัพธคือขาดทุน และขายที่ดิน ทํากิน ในทายที่สุด (ประทีป วีรพัฒนนิรัน ดร, ม.ป.ป.)
ผูวิจัยในฐานะที่เปนบุตรของเกษตรกรที่ม ีภูม ิลําเนาอยูในตําบลทุงคลี อําเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี และเคยไดปฏิบัติงานอยูใ น
สํานักงานเทศบาลตําบลทุงคลีในตําแหนงนักพัฒนาชุมชน จึงสนใจที่จะศึกษาถึงคุณภาพชีวิตเกษตรกรในเขตเทศบาลตําบลทุง คลี อําเภอเดิมบางนางบวช
จังหวัดสุพรรณบุรี ซึ่งประชากรสวนใหญ รอยละ 80 ของผูมีงานทําประกอบอาชีพเกษตรกรรมอาชีพที่ทํารายไดใหกับประชากรภายในตําบลมากที่สุด
โดยนิย มปลูกขาว (เทศบาลตําบลทุงคลี, 2558) เพื่อใหไดขอมูลที่เปนประโยชน เปนแนวทางใหแ กภาครัฐ ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของเกษตรกรผูเ ปน
กระดูกสันหลังของชาติใหม ีความกินดีอยูดี อันจะทําใหรากฐานของเศรษฐกิจแข็งแกรงและยั่งยืน ตอไป
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาระดับของคุณภาพชีวิตของเกษตรกรในเทศบาลตําบลทุงคลี อําเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี
2. เพื่อศึกษาปจจัยที่มีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกรในเทศบาลตําบลทุงคลี อําเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี
วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข อง เทศบาลตําบลทุงคลี อําเภอเดิม บางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี โดยศึกษาจากหมูบาน
ที่อยูในเขตเทศบาลตําบลทุงคลี 8 หมูบาน คือ หมูบ านดอนสนวน หมูบานคูเมือง หมูบานดอนตาลเสี้ยน หมูบานขุย โพธิ์ หมูบานกุมโคก หมูบานกราง
สามยอด หมูบานกน วุง และหมูบานคลองยอ โดยพิจารณาจากความสามารถในการติดตอประสานงานของผูนําแตละหมูบาน
ตัว อยาง
ประชากรผูตอบแบบสอบถาม คือ หัวหนาครัวเรือนของเกษตรกร ทั้ง 8 หมูบาน จํานวน 330 คน
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
แบบสอบถาม ซึ่งสรางขึ้นจากการศึกษาแนวคิดทฤษฎีแ ละผลงานวิจัย ที่เกี่ย วของโดยแบงเปน 3 สวน ประกอบดวย ขอมูลสวนบุคคล ปจจัย
เสริมสรางคุณภาพชีวิต ไดแก ลักษณะครอบครัว การดําเนินชีวิตในชุม ชน การดําเนิน ชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ประสบการณในอาชีพ และการใช
เวลาวาง และคุณภาพชีวิตของเกษตรกรในเขตเทศบาลตําบลทุงคลี อําเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี ใน 4 ดาน ไดแ ก ดานชีวติ การทํางาน ดาน
ชีวิตครอบครัว ดานสุขภาพอนามัย ดานสิ่งแวดลอมและความปลอดภัย
[441]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การวิเคราะหข อมูล
ผูวิจัย นําแบบสอบถามที่ไดมาทั้งหมดไปดําเนิน การวิเคราะหประมวลทางสถิติ โดยใชโปรแกรมคอมพิวเตอรสําเร็จรูป
สถิติที่ใชในการนําเสนอและวิเคราะหขอมูลเพื่อทําการทดสอบสมมติฐานครั้งนี้ประกอบดวย
1. รอยละ (Percentage) ใชสําหรับอธิบายขอมูลปจจัย สวนบุคคลของกลุมตัวอยาง ไดแก เพศ อายุ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา จํานวน
สมาชิกในครัวเรือน การออม/ภาวะหนี้สิน ลักษณะการถือครองที่ดิน และแหลงเงินทุนที่ใชในการทําการเกษตร
2. คาเฉลี่ย (Mean) และคาเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) ใชอธิบายระดับของคุณภาพชีวิต ระดับปจจัย ที่เสริมสรางคุณภาพชีวิต
3. การวิเคราะหความแปรผัน (Analysis of variance: ANOVA) ใชทดสอบสมมติฐานการวิจัย
4. การวิเคราะหจําแนกพหุ (Multiple Classification Analysis: MCA) ใชอธิบายความสัม พันธระหวางตัวแปรอิสระกับตัวแปรตาม
สําหรับคานัยสําคัญทางสถิติที่ใชในการวิเคราะหครั้งนี้ กําหนดไวที่ระดับ .05
แนวคิดคุณภาพชีวิต
ความหมายของคุณภาพชีวิต
คุณ ภาพชีวิตหมายถึง ชีวิต ที่ไมเปน ภาระและกอปญ หาทางสัง คม เปน ชีวิตที่ม ีค วามสมบูรณทั้ ง ทางรางกายและจิต ใจ มีความคิด และ
ความสามารถที่จะดํารงสภาพทางเศรษฐกิจ สังคม การเมือ งไดอ ยางถูกตอง แกปญ หาเฉพาะหนาที่ส ลับซับซอนได สามารถหาวิธีก ารอัน ชอบธรรม
เพื่อใหไดมาซึ่งสิ่งที่ตนเองพึงประสงค ภายใตเครื่องมือและทรัพยากรที่มีอยู (สุมาลย รอดนางบวช, 2551)
ลักษณะของคุณภาพชีวิตที่ดี
การที่บุคคลมีคุณภาพชีวิตที่ดีนั้น ตองมีคุณลักษณะดังที่ นิศารัตน ศิลปเดช (2540) กลาวไวดังนี้
1. บุคคลจะมีการดํารงชีวิตในแนวทางชีวิตที่ดี โดยใชวิธีการอับชอบธรรมในการตอบสนองความตองการในดานตางๆของตน ที่ไมกอใหเกิด
ความเดือนรอนแกตนเองและผูอื่น
2. บุคคลจะตองมีการสรางสรรคพัฒนา คิดปรับปรุงตนเอง สังคมและสิ่งแวดลอมที่ดีขึ้น อยูเสมอ
3. บุคคลจะใชภูมิปญ ญา เหตุผล และวิธีการแหงสันติในการแกปญหาตางๆ
4. บุคคลจะมีการยอมรับในคุณคาและความสําคัญ ของตนเอง ผูอื่น สังคมและสิ่งแวดลอมทําใหการอยูรว มกัน ในสัง คมมีปญ หาและความ
ขัดแยงต่ํา
5. บุคคลจะเปน พื้นฐานของครอบครัวและสังคมที่มีความสุข มีความเจริญกาวหนา มีเสถีย รภาพ ความปลอดภัย ความเปน ปกแผน มั่น คง
และความเปนระเบีย บเรียบรอย
องคประกอบของคุณภาพชีว ิต
สํานักคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ (สรรเสริญ วงศช อุม , 2546) ยังไดกําหนดองคประกอบของคุณภาพชีวติ หรือความอยู
ดีม ีสุข นั้น มี 7 ดาน ดังนี้
องคประกอบที่ 1 คือ ดานสุข ภาพและโภชนาการ
องคประกอบที่ 2 คือ การศึกษา
องคประกอบที่ 3 คือ ชีวิตการทํางาน
องคประกอบที่ 4 คือ ชีวิตครอบครัว
องคประกอบที่ 5 คือ การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ความยากจน การกระจายรายได และสวัสดิการ องคประกอบที่ 6 คือ สิ่งแวดลอ ม
และความปลอดภัย
องคประกอบที่ 7 คือ ดานประชารัฐ
[442]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจ จัยที่ม ีอิทธิพลตอ คุณภาพชีวิต
กรรณิการ สุขเกษม (2544) ไดอธิบายถึงปจจัย ที่ม ีผลตอคุณภาพชีวิตเกษตรกร ประกอบดวยปจจัย ดานประชากร ปจจัย ดานเศรษฐกิจ และ
สังคม สรุปไดดังนี้
ปจจัย ดานประชากร ไดแก เพศ อายุ สถานภาพสมรส และศาสนา
ปจจัย ดานเศรษฐกิจ ไดแก รายได
ปจจัย ดานสังคม ไดแ ก ระดับการศึกษา
ทฤษฎีคุณภาพชีวิต
Sharma, R.C. (1975) ไดเสนอ Sharma’s Hierarchy Human Needs and Quality of Life ที่มีระดับความพึงพอใจ (Satisfaction) เปน
ดัช นีวัดระดับคุณภาพชีวิต (Quality of life) โดยแบงระดับตามการไดรับการตอบสนองตอสิ่งที่ตองการ 3 ประเภทคือ ระดับที่หนึ่ง ไดแก ความตองการ
เชิงชีวกายภาพ (Bio-physical needs) ระดับสอง คือ ความตอ งการเชิงจิตสังคม (Psycho-social need) และระดับสาม คือ ความตองการบรรลุ
อุดมการณข องชีวิต (Individual aspiration needs) ถาบุคคลไดรับสิ่งที่ตองการระดับหนึ่ง ระดับสองและระดับสาม ก็จะเกิดความพึงพอใจระดับต่ํา
ระดับกลางและระดับสูง ตามลําดับและความพึงพอใจ จะสัมพัน ธกับคุณภาพชีวิต ระดับหนึ่ง ระดับสองและระดับสามดวยตามลําดับ เชนกัน
ตัว ชี้ว ัดคุณภาพชีวิต
สุพรรณี ไชยอําพร และ สนิท สมัครการ (2534) ไดทําการวิจัย เรื่องการพัฒนาเครื่องชี้วัดคุณภาพชีวิตของคนไทย โดยมีการปรับปรุงเครื่องชี้
วัดคุณภาพชีวิตใหมีความครบถวนและสมบูรณขึ้น โดยจําแนกออกเปน 13 ดานดังนี้
1. ครอบครัว ความสัมพันธของคนในครอบครัว สิ่งแวดลอมภายใน / ภายนอกครอบครัว และความสะดวกในการเดินทางไปที่อื่นๆ
2. สังคม ความสัม พันธกับเพื่อน เพื่อนบาน ผูคุนเคย การมีสวนรวมในสโมสร องคกร สังคม ความสะดวกสบายในการพบปะสังสรรค
3. การงานมีความมั่น คง อิสระ โอกาสในการแสดงความสามารถ โอกาสที่จะกาวหนาในการทํางาน คาตอบแทน ความสัม พัน ธข องเพื่อ น
รวมงาน และสภาพของสถานที่ทํางาน
4. สุขภาพอนามัย ความแข็งแรง ของสุข ภาพรางกาย และการออกกําลังกาย
5. เวลาวางและการพักผอนหยอนใจ การใชเวลาวางในการเลนกีฬา ทํางานอดิเรก ชมรายการบัน เทิงตางๆ และความสะดวกในการเดินทาง
ไปพักผอนหยอนใจ
6. ความเชื่อและศาสนา เสรีภาพในการนับถือ ในการประกอบพิธีกรรมทางศาสนา ความศรัทธาตอหลักธรรมในศาสนา และการปฏิบัติธรรม
ของพระสงฆ
7. ตนเอง มีความภูม ิใจในตนเอง เกี่ยวกับความสําเร็จในชีวิตดานการงาน การศึกษา และความสัม พัน ธกับ คนอื่น รวมทั้ง ความเชื่อมั่น ใน
ตนเอง
8. สาธารณสุข การใหบริการของสถานพยาบาล ความสามารถของแพทยและพยาบาล คาใชจายในการรักษาพยาบาล
9. การบริโภคสินคาและการบริการตางๆ ความหลากหลายของสินคา คุณ ภาพสิน คา ราคาสิน คา และการใหบริการรานคา
10. ทรัพยสิน บาน เฟอรน ิเจอร สิ่งอํานวยความสะดวก ยานพาหนะ เครื่องแตงกาย และเครื่องประดับตางๆ
11. ทองถิ่น การใหบริการของชุมชนทางดานสาธารณสุข สาธารณภัย สาธารณูปโภค การศึกษา การขนสงและสวัสดิการอื่นๆ
12. รัฐบาลไทย นโยบายและการบริหารงานดานเศรษฐกิจ สังคม ความสัมพันธกับตางประเทศ
13. ชีวิตในเมืองไทย สิทธิพื้น ฐานในการไดรับฟงขาวสาร ความมั่นคงปลอดภัย ในชีวิตและทรัพยสิน ความยุติธรรมในกระบวนการยุติธรรม
คุณ ภาพการศึกษา การเลื่อนฐานะทางสังคมและการอนุรักษสภาพแวดลอมธรรมชาติ
[443]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลการวิจัย
ปจ จัยสว นบุคคลของกลุม ประชากรตัว อยาง
กลุมตัวอยางสวนใหญ เปน เพศหญิงมากกวาเพศชายรอยละ 57.9 และ 42.1 ตามลําดับ มีอายุระหวาง 50-59 ป รอ ยละ 41.8 สมรสแลว
รอยละ 86.1 การศึกษาระดับชั้น ประถมศึกษา รอยละ 68.2 สมาชิกในครัวเรือ นจํานวน 3-4 คน รอยละ 54.2 มีการออมและมีหนี้สิน รอ ยละ 51.5
ลักษณะการถือครองที่ดินเปน ของตนเอง รอยละ 42.1 แหลงเงิน ทุนในการทําการเกษตรกร คือ กูธนาคารพาณิชย รอยละ 45.5 และระยะเวลาในการ
ประกอบอาชีพ 20-49 ป รอยละ 63.0
ปจ จัยเสริม สรางคุณ ภาพชีว ิต
1. ลักษณะครอบครัว เกษตรกรสวนใหญมีลักษณะครอบครัวเปนครอบครัวขยาย (ประกอบดวย ตัวเกษตรกร คูสมรส บุตรธิดา บิดามารดา
ของเกษตรกร/หรือของคูสมรส และญาติพี่น อง) มากกวาครอบครัวเดี่ยว(ประกอบดวย ตัวเกษตรกร คูสมรส และบุตรธิดา)
2. การดําเนินชีวิตในชุม ชน เกษตรกรมีการดําเนิน ชีวิตในชุมชนอยูในระดับมาก โดยเกษตรกรมีการเขารวมโครงการในหมูบานเปน ประจํา
มากที่สุด สวนการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น เชน ขุดถนน ลอกคลอง ซอมสะพาน หรืออื่น ๆ นอยที่สุด
3. การดําเนินชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพีย ง พิจารณาโดยรวม ระดับความคิดเห็น ของเกษตรกรมีการดําเนิน ชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง
โดยรวมอยูในระดับมาก โดยเลือกใชสินคาที่มีราคาเหมาะสมกับ คุณ ภาพ ตามหลักความพอประมาณ มากที่สุด สว นกอ นการตัด สิน ใจทําสิ่ง ใดทาน
พิจารณาปจจัย ตางๆที่เกี่ยวของอยางมีเหตุผลและรอบคอบ ตามหลักความมีเหตุผล และใชจายนอยกวารายไดที่ไดรับ เพื่อเปนเงิน ออมของครอบครัว
ตามหลักการมีภูม ิคุม กัน นอยที่สุด
4. ประสบการณในอาชีพ เกษตรกรมีประสบการณในอาชีพโดยรวมระดับมาก โดยไดสืบทอดอาชีพ เกษตรกรมาจากบรรพบุรุษ มากที่สุด
สวนเมื่อเครื่องมือในการทํานาชํารุดเสียหายทานสามารถปรับปรุงแกไขไดดวยตนเอง นอยที่สุด
5. การใชเวลาวาง เกษตรกรมีการใชเวลาวางโดยรวมระดับมาก โดยอาชีพเกษตรกรทําใหม ีเวลาวางในการพักผอนอยางเพีย งพอมากที่สุด
สวนการใชเวลาวางในการติดตามขาวสารจากสื่อตางๆ นอยที่สุด
คุณ ภาพชีว ิตของเกษตรกรในเขตเทศบาลตําบลทุงคลี อําเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพ รรณบุรี
คุณ ภาพชีวิตโดยรวมและรายดานอยูในระดับดี 4 ดาน คือ ดานชีวิตการทํางาน ดานชีวิตครอบครัว ดานสุขภาพอนามัย และดานสิ่งแวดลอม
และความปลอดภัยอยูในระดับดีเชนกัน โดยมีคุณ ภาพชีวิตดานชีวิตการทํางานและดานสุข ภาพอนามัยดีกวาดานอืน่ ๆ รองลงมา คือ ดานสิง่ แวดลอมและ
ความปลอดภัย และดานชีวิตครอบครัว ตามลําดับ เมื่อพิจารณารายขอในแตละดาน พบวา ดานชีว ิตการทํางาน อาชีพเกษตรกรทําใหมคี วามมัน่ คงและ
เปน หลักประกันใหกับครอบครัวได มากที่สุด สวนอาชีพเกษตรกรตองทํางานหนักกวาอาชีพอื่นๆ นอยที่สุด ดานชีวิตครอบครัว คือครอบครัว มีค วาม
อบอุน และมีความพึงพอใจในอาชีพเกษตรกร มากที่สุด สวนคือการทะเลาะเบาะแวงกัน ระหวางสมาชิกในครอบครัว นอยทีส่ ดุ ดานสุขภาพอนามัย เมื่อ
เจ็บปวยจะไปเขารับการรักษาที่โรงพยาบาล มากที่สุด สวนมีการออกกําลังกายเปนประจํา นอยที่สุด ดานสิ่งแวดลอ มและความปลอดภัย มีความพอใจ
กับสภาพแวดลอมรอบๆบาน เชน อากาศ กลิ่น เสียง มากที่สุด สวนชุมชนที่พักอาศัยไมม ีปญ หายาเสพติด นอยที่สุด
[444]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลการทดสอบสมมติฐาน
ตารางที่ 1 สรุปผลการทดสอบสมมติฐานคุณภาพชีวติ ของเกษตรกรโดยรวมกับปจจัยสวนบุคคล
ตัวแปรอิสระ
ปจจัยสวนบุคคล
เพศ
อายุ
ระดับการศึกษา
จํานวนสมาชิกในครัวเรือน
การออม/ภาวะหนี้สิน
ลักษณะการถือครองที่ดิน
แหลงเงินทุนที่ใชในการทําการเกษตร
*ระดับนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
นัยสําคัญทางสถิติ
.000
.089
.024
.013
.505
.026
.001
.000
คุณภาพชีวติ โดยรวม
เปนไปตามสมมติฐาน
ไมเปนไปตามสมมติฐาน
จากการทดสอบสมมติฐานพบวา อายุ ระดับการศึกษา การออม/ภาวะหนี้สิน ลักษณะการถือครองที่ดิน แหลงเงินทุนที่ใชในการทําการเกษตร มี
ความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกร อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว มีเพียง เพศ และจํานวนสมาชิกในครัวเรือนไม
มีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกร
ตารางที่ 2 สรุปผลการทดสอบสมมติฐานคุณภาพชีวติ ของเกษตรกรโดยรวมกับปจจัยเสริมสรางคุณภาพชีวิต
คุณภาพชีวิตโดยรวม
ตัวแปรอิสระ
นัยสําคัญทางสถิติ
เปนไปตามสมมติฐาน
ปจจัยเสริมสรางคุณภาพชีวิต
.000
ลักษณะครอบครัว
.185
การดําเนินชีวิตในชุมชน
.032
การดําเนินชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง
.000
ประสบการณในอาชีพ
.012
การใชเวลาวาง
.113
*ระดับนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
ไมเปนไปตามสมมติฐาน
จากการทดสอบสมมติฐานพบวา ปจจัยเสริมสรางคุณภาพชีวิต คือ การดําเนิน ชีวิตในชุมชน การดําเนิน ชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง และ
ประสบการณในอาชีพ มีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกร อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 จึงเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว มีเพีย ง ลักษณะ
ครอบครัว และการใชเวลาวางไมม ีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกร
อภิปรายผลการวิจัย
ปจจัยเสริมสรางคุณภาพชีวติ
1. การดําเนินชีวิตในชุม ชน เกษตรกรมีการดําเนิน ชีวิตในชุมชนในระดับมาก เมื่อพิจารณาเปน รายขอ เกษตรกรไดเขารวมโครงการตางๆใน
หมูบานเปน ประจํา มากที่สุด อาจเปนเพราะ ในชุม ชนๆหนึ่งจะมีสถานที่แ ละบุคคลที่ทําหนาที่ในการบริการและพัฒนาคุณภาพชีวติ ของคนในชุมชน และ
[445]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ภายในชุม ชนมีสถานที่ที่ทําใหเกิดประโยชนแกผูที่อาศัย ภายในชุมชน ในการดํารงชีพของสมาชิกในสัง คม ทําใหค นในชุม ชนมีคุณ ภาพชีวิต ที่ดี แมวา
เกษตรกรไดมีสวนรวมพัฒนาทองถิ่น เชน ขุดถนน ลอกคลอง ซอมสะพาน หรืออื่นๆ นอยที่สุดก็ตาม
2. การดําเนินชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพีย ง เกษตรกรมีการดําเนิน ชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงในระดับ มาก เมื่อพิจารณาเปน รายขอ
เกษตรกรเลือกใชสิน คาที่ม ีราคาเหมาะสมกับคุณภาพ มากที่สุด อาจเปนเพราะจากการดําเนิน ชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงนั้น จะนําไปสูการดํารงชีวติ
ที่สมดุล มีความสุขตามอัตภาพ การอยูรวมกันในสังคมเกิดความเอื้ออาทรซึ่งกันและกัน
3. ประสบการณในอาชีพ เกษตรกรมีประสบการณในอาชีพระดับมาก เมื่อพิจารณาเปน รายขอ เกษตรกรไดสืบทอดอาชีพเกษตรกรมาจาก
บรรพบุรุษ และพอใจในอาชีพเกษตรกร มากกวาขออื่น ๆ โดยมีม ีความรูความเขาใจเกี่ย วกับความปลอดภัยในการใชสารเคมีแ ละอุปกรณเครื่องทุน แรง
ตางๆในการประกอบอาชีพพอสมควรอยางไรก็ตามยังมีความสามารถปรับปรุงแกไขเมื่อเครื่องมือในการทํานาชํารุดเสียหายไดดวยตนเอง และสามารถ
แกไขปญหาเฉพาะหนาที่เกิดในพื้นที่ทําการเกษตรไดนอยกวาขออื่น ๆ ทั้งนี้อาจเปนเพราะ การไดรับความรูจนกอใหเกิดประสบการณแ ละความชํานาญ
ในการเกษตร เปน ปจจัย ที่มีผลตอคุณภาพชีวิตของเกษตรกร เนื่องจากประสบการณในอาชีพ คือ การมีทักษะ การสังเกต หรือการไดรับ รูค วามเขาใจ
โดยตรงจากการทํากิจกรรมหรือการทํางานนั้นๆมาเปนระยะเวลาหนึ่งจนเกิดความชํานาญนั้น ขึ้น อยูกับอายุงานตั้งแตเริ่มจนถึงปจจุบัน มากนอยเพียงใด
ถาอายุงานมากก็จะสามารถสะสมความรูจนเกิดความชํานาญได ซึ่งจะทําใหเรามีประสบการณในอาชีพที่สูงและทําใหคุณภาพชีวิตอยูในระดับที่ดี (ปอง
หทัย ชื่นฉ่ํา, 2553)
4. การใชเวลาวาง เกษตรกรมีการใชเวลาวางในระดับมาก เมื่อพิจารณาเปนรายขอ เกษตรกรมีความเห็นวาอาชีพเกษตรกรทําใหม ีเวลาวางใน
การพักผอนอยางเพีย งพอ มากที่สุด รองลงมาคือ ใชเวลาวางในการประกอบอาชีพอื่นดวย หรือเพื่อทํากิจกรรมทางศาสนา เชน ไปวัด นั่ง สมาธิ อาน
หนังสือธรรมะ สวดมนต พาสมาชิกในครอบครัวไปเที่ยวพักผอนในสถานที่ตางๆ และรวมกลุม สังสรรคตามอัธยาศัยกับเพือ่ นบานหรือคนรูจ ักซึง่ สิง่ เหลานี้
ทําใหเกษตรกรไดผอนคลายความเครีย ดจากการประกอบอาชีพ และชวยทําใหสุข ภาพจิตดีขึ้น สวนนอยที่สุดคือใชเวลาวางในการติดตามขาวสารจากสื่อ
ตางๆนอยที่สุด อาจเปน เพราะวาเกษตรกรใชเวลาวางในการพักผอนโดยการนอนหลับ หรือออกไปนอกบานมากกวาการนั่งติดตามขาวสารจากสื่อตางๆ
คุณ ภาพชีว ิตของเกษตรกรในเขตเทศบาลตําบลทุงคลี
คุณ ภาพชีวิตในดานตางๆโดยรวมอยูในระดับดี เมื่อพิจารณาแตละดานดังนี้
1. ดานชีวิตการทํางาน อยูในระดับที่ดี มากกวาดานอื่นๆ อาจเปนเพราะเกษตรกรสว นใหญคิดวาอาชีพเกษตรกรทํ าใหมีค วามมั่น คง เปน
หลักประกัน ใหกับครอบครัวได และไดอยูใกลช ิดกับครอบครัว แมวาอาชีพเกษตรกรตองทํางานหนักกวาอาชีพอื่น ๆก็ตาม
2. ดานสุขภาพอนามัย จากการวิจัย พบวา อยูในระดับคุณภาพชีวิตที่ดี รองลงมา เมื่อพิจารณารายขอพบวาเมื่อเกษตรกรเจ็บปว ยจะเขารับ
การรักษาที่โรงพยาบาล และมีความเห็นวาอาชีพเกษตรกรจะตองทํางานหนักแตก็ทําใหรางกายแข็งแรง สวนการออกกําลังกายเปน ประจํานอยกวาขอ
อื่น ๆอาจเปนเพราะวา เกษตรกรเห็นวาการทําการเกษตรนั้นก็เหมือนกับการไดออกกําลังกายเปน ประจําอยูแ ลว
3. ดานสิ่งแวดลอมและความปลอดภัย อยูในระดับคุณภาพชีวิตที่ดี ในลําดับตอมา กลาวคือเกษตรกรมีความพอใจกับสภาพแวดลอมรอบๆ
บาน เชน อากาศ เสีย ง กลิ่น ในชุมชนมีตนไมใหญ สวนหยอมใหความรม รื่น แกชุม ชนเพียงพอ น้ําประปาในเขตเทศบาลตําบลทุงคลีสามารถดืม่ ไดอยาง
ปลอดภัย อยางไรก็ตามแมวาเกษตรกรมีความเห็น วาชุม ชนที่พักอาศัย มีความปลอดภัยก็ตามแตก็ย ังไมแนใจในปญหายาเสพติด
4. ดานชีวิตครอบครัว แมวาอยูในระดับคุณภาพชีวิตที่ดี ต่ําที่สุดแตเกษตรกรก็ยัง มีค รอบครัว ที่อ บอุน มีค วามพึง พอใจในอาชีพ เกษตรกร
สมาชิกในครอบครัวมีเวลาอยูพรอมหนากัน สมาชิกมีความตั้งใจในการประกอบอาชีพ และสมาชิกในครอบครัวมีสวนรวมในการปรึกษาหารือเพื่อแกไข
ปญ หาตางๆ สวนมีการทะเลาะเบาะแวงระหวางสมาชิกในครอบครัว ก็มีคาเฉลี่ยต่ําสุด แสดงวาการทะเลาะเบาะแวงระหวางสมาชิกในครอบครัวมีนอ ย
คุณ ภาพชีวิตของเกษตรกรจึงยังอยูในระดับที่ดี
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. ใหการสนับสนุนดานตางๆที่หนวยงานภาครัฐสามารถทําไดอยางเต็ม ที่เพื่ออํานวยความสะดวกในการประกอบอาชีพเกษตรกรรมเพื่อ ให
เกษตรกรสามารถประกอบอาชีพไดอยางตอเนื่อง และมีคุณภาพชีวิตที่ดี
[446]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. สนับสนุน ดานความรูใหกับเกษตรกรอยางสม่ําเสมอ เชน การอบรมดานตางๆ การศึกษาดูงานนอกพื้น ที่
3 หนวยงานที่เกี่ย วของกับการจัดการทรัพยากรธรรมชาติแ ละสิ่งแวดลอมควรมีนโยบายดานสิ่งแวดลอมและใหความสําคัญตอเกษตรกร
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. การวิจัย ครั้งนี้ ทําการศึกษาเฉพาะประชากรที่เปนเกษตรกรอยูในเขตเทศบาลตําบลทุงคลีเทานั้น ซึ่งนิย มปลูก ขาวโดยไม รวมประชากรที่
ประกอบอาชีพเกษตรกรรมดานอื่น ๆ เชน ทําไร ทําสวน เลี้ยงสัตว จึงไมครอบคลุม ประชากรทั้งหมดของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทุง คลี อําเภอเดิม
บางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี ดังนั้น ควรมีการขยายผลการศึกษาไปยังประชากรที่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมดานอื่น ๆ ดวย
2. การวิจัย ครั้งนี้ ควรที่จะทําการศึกษาประชากรในเขตเทศบาลตําบลทุงคลีที่ประกอบอาชีพอื่นๆ นอกเหนือจากอาชีพเกษตรกรรมดวย เชน รับ
ราชการ คาขาย รับจาง เพื่อนําผลที่ไดมาศึกษาเปรียบเทียบและสงเสริมการประกอบอาชีพเกษตรกรรมและอื่น ๆตอไป
3. การศึกษาครั้งตอไป ควรมีการเก็บรวบรวมขอมูลในเชิงลึก เชน การสัมภาษณ การสังเกตแบบมีสวนรวม และเพิ่มเวลาเก็บขอมูลมากขึ้น เพือ่ ใหได
ขอมูลที่ครอบคลุมประชากรทั้งหมด
เอกสารอางอิง
กรรณิการ สุขเกษม. 2544. “ปจจัย ที่ม ีอิทธิพลตอคุณ ภาพชีวิตของประชากรในเขตเมืองภาคกลาง.” วารสารพัฒ นบริห ารศาสตรปที่ 38, ฉบับ ที่ 4,
หนา 140.
เทศบาลตําบลทุงคลี, สํานักงาน. 2558. แผนพัฒนาสามป (2559-2561). สํานักงานเทศบาลตําบลทุงคลี (อัดสําเนา).
นิศารัตน ศิลปเดช. 2540. ประชากรกับการพัฒนาคุณภาพชีวิต. กรุงเทพมหานคร: พิศิษฐ การพิมพ.
ประที ป วี ร พั ฒ นนิ รั น ดร . (ม.ป.ป.). พั ฒ นาเกษตรประเทศไทยอย างไรให เ กษตรกรมี ค วามสุ ข . สื บ ค น วั น ที่ 25 พฤษภาคม 2559 จาก
www.banrainarao.com/column/agriculture_farmer.
ปองหทัย ชื่ น ฉ่ํา. 2553. ปจ จัย ที่มีผ ลตอ คุ ณ ภาพชีวิต ของเกษตรกรในอํ าเภอเมือ ง จังหวัด ลพบุรี. ปริญ ญาเศรษฐศาสตรมหาบั ณ ฑิต สาขา
เศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ศูน ยป ระสานการพัฒนาชนบทแหงชาติ , สํานัก งานคณะกรรมการพัฒ นาเศรษฐกิจและสังคมแหง ชาติ . 2532. คูมือ ระบบบริห ารพัฒนาชนบท.
กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ ยูไนเต็ด โปรดักชั่น .
สรรเสริญ วงศชอุม. 2546. การพัฒนาประเทศ. กรุงเทพฯ: สํานักงานคณะกรรมการการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ.
สุพรรณี ไชยอําพร และสนิท สมัครการ. 2534. “คุณภาพชีวิตของคนไทย ศึกษาเปรีย บเทีย บระหวางชาวเมืองกับชาวช น บ ท . ” ร าย ง า น ก า ร วิ จั ย
กรุงเทพมหานคร: สถาบันบัณ ฑิตพัฒนบริหารศาสตร.
สุม าลย รอดนางบวช. 2551. การจัดการงานบุคคลเพื่อ สงเสริมคุณ ภาพชีว ิตการทํางานของพนักงาน. กรุงเทพมหานคร.
Sharma, R.C. 1975. “Population and Socio-Economic Development.” Population Trans Resources and Environment: Hand
Book on Population Education. New York: McGraw Hill, Inc.
[447]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความสัมพันธระหวางพฤติกรรมการสือ่ สาร การมีสว นรวมในการทํางาน
และพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานของพนักงานระดับปฏิบัติการ
โรงงานประกอบรถยนตแหงหนึง่ ในนิคมอุตสาหกรรมอีสเทิรนซีบอรด (ระยอง)
Relationships between Communication Behaviors, Work Participation, and Behaviors
Conducive to Work Success of Employees in the Automotive Manufacturers Company in
Eastern Seaboard Industrial Estate (Rayong)
**
การัณยภาส ลือวิมล และ ดร.ภัสรา พงษสขุ เวชกุล
Karunyapas Luevimol and Dr.Patsara Pongsukvajchakul
บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนีม้ ีวัตถุประสงคเพื่อ (1) เพื่อศึกษาพฤติกรรมการสื่อสาร การมีสวนรวมในการทํางาน และพฤติกรรมการสรางความสําเร็จใน
การทํางาน (2) เพื่อศึกษาเปรียบเทียบพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน โดยมีปจจัย สวนบุคคลแตกตางกัน ไดแ ก เพศ อายุ การศึกษา
ตําแหนง งาน (3) เพื่อศึกษาความสัม พัน ธระหวางพฤติกรรมการสื่อสารในองคก ารกับ พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน (4) เพื่อศึกษา
ความสัมพัน ธระหวางการมีสวนรวมในการทํางานกับ พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน กลุม ตัวอยางในการศึก ษานี้เปน พนัก งานระดับ
ปฏิบัติการโรงงานประกอบรถยนตแ หงหนึ่ง ในนิคมอุต สาหกรรมอีส เทิรน ซีบ อรด (ระยอง) จํานวน 377 คน เครื่องมือ ที่ใชในการวิจัย ครั้ง นี้ ไดแ ก
แบบสอบถามปจจัยสวนบุคคล แบบวัดพฤติกรรมการสื่อสาร แบบวัดการมีสวนรวมในการทํางาน และแบบวัดพฤติก รรมการสรางความสําเร็จในการ
ทํางาน วิเคราะหข อมูลโดยใชโปรแกรมประมวลผลสําเร็จรูป เพื่อคํานวณหารอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาที (t test) ทดสอบ
คาเอฟ (f test) และคาสัมประสิทธิสหสัม พัน ธข องเพียรสัน (Pearson’s product-moment correlation) ผลการวิจัย พบวา (1) พนัก งานที่มีปจจัย
สวนบุคคลแตกตางกัน ประกอบดวย เพศ อายุ ระดับการศึกษา และตําแหนง งานมีพฤติก รรมการสรางความสําเร็จในการทํางานไมแ ตกตางกัน (2)
พฤติกรรมการสื่อสารมีความสัมพัน ธเชิงบวกกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 (3) การมีสวนรวม
ในการทํางานมีความสัม พัน ธเชิงบวกกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01
คําสําคัญ : พฤติกรรมการสื่อสาร, การมีสวนรวมในการทํางาน, พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน
Abstract
In this thesis, the researcher investigate (1) communication behaviors, work participation, and behaviors conducive to
success in the work (2) behaviors conducive to success in the work of the employee under study who differ in the
demographical factors of gender, age, Education level, and position level (3) the relationship between communication behaviors
and behaviors conducive to success in the work (4) the relationships between work participation and behaviors conducive to
success in the work. The sample population in this research consisted of 377 employees from employees in the Automotive
Manufacturers Company in Eastern Seaboard Industrial Estate (Rayong). The instruments of research were four in number: a
**
หลักสูตรการบริหารและพัฒนาอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขตศรีราชา; E-mail:
[email protected]
คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขตศรีราชา; E-mail:
[email protected]
[448]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
questionnaire regarding demographical factors, a form used to measure communication behaviors, a form utilized to measure
work participation, and form designed to measure behaviors conducive to success in work. Data analysis was conducted using
the Statistical Package for the Social Sciences (SPSS for Windows) to find percentages, means and standard deviations in the
data collected by the researcher. In addition, the techniques of t test, f test and Pearson’s product moment correlation
coefficient method. The result shown that (1) The employees who differed in the demographical factors of gender, age,
Education level and position level did not exhibit parallel differences in behaviors conducive to success in work at a statistically
significant level. (2) Communication behaviors were found to be positively correlated with behaviors conducive to success in
work at the statistically significant level of .01. (3) Work participation was determined to be positively correlated with behaviors
conducive to success in work at the statistically significant level of .01.
Key Word: Communication Behaviors, Work Participation, Behaviors Conducive to Work Success.
บทนํา
ปจจุบันโลกธุรกิจมีอัตราการแขงขัน ทั้งดานการคาและการทํางานสูงขึ้น องคการตางๆจึงตองปรับตัวและพัฒนาอยางตอเนื่อ งเพื่อ เพิ่ม ขีด
ความสามารถในการบริหารจัดการองคการใหสามารถดําเนินการตอไปไดแ ละเกิดความไดเปรีย บในการแขงขันเพื่อความเปนผูนําที่กาวนําองคก ารอื่น ๆ
ทําใหองคการธุรกิจตางๆ ทั้งภาครัฐ และเอกชน ตางตองปรับเปลี่ยนกลยุทธ รวมถึงแนวทางการดําเนิน งาน เพื่อใหองคการประสบความสําเร็จ ซึ่งระบบ
การสื่อสารในองคการและการมีสวนรวมในการทํางานของพนักงาน จัดวาเปนปจจัยที่มีบทบาทสําคัญอยางยิ่งในการที่จะพัฒนาองคการใหเปนองคการที่
ประสบความสําเร็จ อุตสาหกรรมยานยนตไทยมีความสําคัญตอเศรษฐกิจของประเทศเปนอยางมากโดยในป 2556 อุตสาหกรรมยานยนตไทยมีมลู คาเพิม่
ขึ้น ถึง 326 พัน ลานบาท คิดเปน รอยละ 9 ของ GDP ภาคการผลิตมีอัตราการขยายตัวรอยละ 1 เมื่อเปรียบเทีย บกับป 2555 และจากการสํารวจและ
ประมาณโดยสถาบัน ยานยนตในป 2557 พบวาในภาคอุตสาหกรรมยานยนต มีจํานวนแรงงานทั้งสิ้น 525,000 คน โดยในกลุม อุตสาหกรรมการประกอบ
รถยนต ซึ่งมีอยู 18 บริษ ัท มีการจางงานจํานวน 100,000 ราย ปจจุบันอุตสาหกรรมยานยนตและชิ้นสวนกลายเปนสินคาสงออกทีม่ มี ลู คาการสงออกมากเปนอันดับที่
1 จากอันดับการสงออกที่สําคัญของสินคาไทย โดยมีมูลคาการสงออกในป 2558 อยูที่ 864,367.5 ลานบาท (รายงานขอมูลการคาระหวางประเทศของไทย, 2558)
ทามกลางการแขงขัน ในตลาดโลก อุตสาหกรรมหลักที่ข ับเคลื่อนเศรษฐกิจประเทศอยางอุตสาหกรรมยานยนต จึงตองมีความสามารถในการ
ตอบสนองตอสภาพแวดลอมที่ผันผวน ปจจัยหนึ่งที่ช วยใหอุต สาหกรรมนี้เติบโตไดคือ แรงงานและบุคลากรที่ม ีคุณ ภาพพรอมตอการตอบสนองตอ
สถานการณตางๆ ถือเปนหัวใจสําคัญในการที่องคการดําเนินธุรกิจไปสูเปาหมาย โดยการที่องคการจะประสบความสําเร็จทางธุรกิจนั้นเปนผลเนือ่ งจากสมาชิกของ
องคการแสดงพฤติกรรมที่สรางความสําเร็จใหองคการ
จากที่กลาวขางตน ผูวิจัย ไดเห็นถึงความสําคัญพฤติกรรมการสื่อสาร การมีสวนรวมในการทํางาน และพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการ
ทํางานของพนักงานในโรงงานผลิตรถยนตระดับปฏิบัติการ เนื่องจากพนักงานในระดับดังกลาวมีอัตราสวนมากที่สุดเมื่อเทียบกับพนักงานในระดับอื่น ๆ
ทั้งนี้ผูวิจัยมีความสนใจที่จะศึกษากลุม ตัวอยางจากโรงงานผลิตรถยนตแ หง หนึ่งในนิคมอุตสาหกรรมอีส เทิรน ซีบอรด จัง หวัดระยอง เนื่อ งจากนิค ม
อุตสาหกรรมอีสเทิรน ซีบอรด จังหวัดระยองตั้งอยูบนพื้น ที่กวา 17,838 ไร มีโรงงานมากกวา 646 แหงโดยมีนักลงทุน 397 ราย ซึ่งลงทุน มากกวา 13.5
พัน ลานเหรีย ญสหรัฐ มีผูผลิตอุปกรณ อะไหลแ ละชิ้น สวนรถยนต 187 ราย และจากจํานวนผูผลิตชิ้นสวนยานยนตชั้นนําของโลก 50 ราย ผูผ ลิต 25 ราย
มีฐานการผลิตอยูในนิคมอุตสาหกรรมแหงนี้ (บริษ ัทเหมราชพัฒนาที่ดิน, 2558) กลายเปนศูน ยรวมอุตสาหกรรมยานยนตครบวงจรที่ใหญที่สุดแหงหนึ่ง
และมีโรงงานผลิตรถยนตที่มีชื่อเสีย งระดับโลกตั้งอยู อยางบริษัทเจเนรัลมอเตอรแ ละออโต อัลลายแอนซ (ประเทศไทย) (บริษ ัทลงทุนรวมระหวางฟอรด
และมาสดา) โดยองคการที่ผูวิจัย สนใจศึกษานี้เปน โรงงานผลิตรถยนตที่ม ีชื่อเสียงและมาตรฐานการผลิต ระดับ สากล กอตั้ งขึ้น จากการรวมทุน ของ 2
บริษัทใหญที่มีช ื่อเสีย งระดับโลก ผลิตรถกระบะและรถยนตสวนบุคคลสําหรับตลาดในประเทศและสงออกไปมากกวา 130 ประเทศ ซึง่ องคการดังกลาวมี
จํานวนพนักงานมากที่สุดเมื่อเทีย บกับโรงงานผลิตรถยนตอื่นในนิคมอุตสาหกรรมเดีย วกัน จึงเปนที่นาสนใจวาพนักงานมีความสัมพันธระหวางพฤติกรรม
การสื่อสาร การมีสวนรวมในการทํางาน และพฤติกรรมการสรางความสําเร็จใหกับองคการอยางไร
[449]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วัตถุประสงค
1. เพื่อศึก ษาพฤติกรรมการสื่อสาร การมีสวนรว มในการทํางาน และพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานของพนัก งานระดับ
ปฏิบัติการโรงงานผลิตรถยนตแหงหนึ่งในนิคมอุตสาหกรรมอีสเทิรน ซีบอรด (ระยอง)
2. เพื่อศึกษาเปรีย บเทีย บพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานของพนักงานระดับปฏิบัติการ โดยมีปจ จัยสวนบุคคลแตกตางกัน ไดแก
เพศ อายุ การศึกษา ตําแหนงงาน
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางพฤติก รรมการสื่อ สารในองคการกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานของพนัก งานระดับ
ปฏิบัติการโรงงานผลิตรถยนตแหงหนึ่งในนิคมอุตสาหกรรมอีสเทิรน ซีบอรด (ระยอง)
4. เพื่อศึกษาความสัม พันธระหวางการมีสวนรวมในการทํางานกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานของพนักงานระดับปฏิบตั กิ าร
โรงงานผลิตรถยนตแ หงหนึ่งในนิคมอุตสาหกรรมอีสเทิรนซีบอรด (ระยอง)
วิธีการวิจัย
วิจัย ครั้งนี้เปนการวิจัยเชิงปริมาณ ประชากรผูตอบแบบสอบถาม คือ ประชากรเปน พนักงานระดับปฏิบัติการโรงงานผลิตรถยนตแหงหนึ่งใน
นิคมอุตสาหกรรมอีสเทิรน ซีบอรด (ระยอง) จํานวน 377 คน คํานวณไดข นาดกลุม ตัวอยางต่ําที่สุด ที่ย อมรับความคลาดเคลื่อนที่ระดับ 0.05 ไดจาก
จํานวนทั้งหมด 6,488 คน และใชวิธีสุมตัวอยางแบบแบงชั้น ภูม ิตามสัดสวน (Proportion Stratified Random Sampling) เพื่อ แบงตามระดับ ของ
พนักงานฝายปฏิบัติการ ไดแก ผูควบคุมงาน (Supervisor) พนักงานฝายวิเคราะห (Analyst) หัวหนาคุมงาน (Leader) ชาง (Technician) และ พนักงานฝาย
ปฏิบัติ (Operator)
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
แบบสอบถาม เปนการสํารวจขอมูลตางๆ ประกอบดวย ปจจัยสวนบุคล แบบวัดพฤติกรรมการสื่อสาร แบบวัดการมีสวนรวมในการทํางาน
และแบบวัดพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในองคการ
การวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหขอมูลดวยคาสถิติ ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ย และคาเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติเชิงอนุมาน คือ t-test, f-test และการวิเคราะหคา
สัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธข องเพียรสัน (Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient)
กรอบแนวคิดในการวิจัย
1. ตัวแปรอิสระ ไดแ ก ปจจัย สวนบุคคล ไดแก เพศ อายุ ระดับการศึกษา และตําแหนงงาน การสื่อสารในองคการตามแนวคิดของ Devito
(1983) ซึ่งประกอบดวย การเปดเผย การเขาใจความคิดและความรูสึกตามที่ผูอื่นรับรู การสนับสนุน เกื้อกูล การสื่อสารในแบบสรางสรรค ความเทาเทียม
ในการติดตอสื่อสาร การมีสวนรวมในการทํางานตามแนวคิดของ Chapin (1997) ประกอบดวยการ ตัดสินใจ การทํางานในองคการ ผลประโยชนข อง
องคการ การประเมิน การทํางาน
2. ตัวแปรตาม ไดแก พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในองคการ ตามแนวคิดของ Pedler, Burgoyne, and Boydell (1997) ประกอบดวย
การประสารเปาหมาย การแลกเปลี่ยนขอมูล การปรับปรุงและเปลี่ยนแปลงวิธีการทํางาน การใชเทคโนโลยี ความรวมมือกัน ความสามารถตรวจสอบ
การทํางานเปน ทีม
[450]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลการวิจัย
ผลการวิเคราะหข อมูล สว นบุคคล
จากผลการวิจัย พบวากลุมตัวอยางสวนใหญเปน เพศชายจํานวน 259 คน คิดเปนรอยละ 68.7 รองลงมาเปนเพศหญิงจํานวน 118 คน คิดเปน
รอยละ 31.3 เมื่อจําแนกตามอายุ พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญมีอายุ 31-40 ป จํานวน 141 คน คิดเปนรอยละ 37.4 รองลงมาคือ อายุ 21-30 ป จํานวน 139
คน คิดเปนรอยละ 36.9 อายุ 41-50 ป จํานวน 69 คน คิดเปนรอยละ 18.3 และอายุต่ํากวา 21 ป จํานวน 28 คน คิดเปนรอยละ 7.4 ตามลําดับ เมื่อจําแนก
ตามระดับการศึกษาพบวา กลุมตัวอยางสวนใหญมีการศึกษาต่ํากวาปริญญาตรี จํานวน 332 คน คิดเปนรอยละ 88.1 รองลงมาคือ ปริญญาตรีหรือเทีย บเทา
จํานวน 37 คน คิดเปนรอยละ 9.8 และสูงกวาปริญญาตรี จํานวน 8 คน คิดเปนรอยละ 2.1 ตามลําดับ และเมื่อจําแนกตามตําแหนงงาน พบวา กลุม ตัว อยาง
สวนใหญมีตําแหนงงานเปนพนักงานฝายปฏิบัติ จํานวน 302 คน คิดเปน รอยละ 80.1 รองลงมาคือ หัวหนาคุมงาน จํานวน 34 คน คิดเปนรอยละ 9.0 ชาง
จํานวน 17 คน คิดเปนรอยละ 4.5 พนักงานฝายวิเคราะห จํานวน 14 คน คิดเปน รอ ยละ 3.7 และผูควบคุม งาน จํานวน 10 คน คิด เปน รอยละ 2.7
ตามลําดับ
ผลการวิเคราะหระดับพฤติกรรมการสื่อ สาร การมีส วนรว มในการทํางาน และพฤติกรรมการสรางความสําเร็จ ในการทํางาน
1. พฤติกรรมการสื่อสารโดยรวมอยูในระดับมาก เมื่อพิจารณาในแตละองคประกอบพบวามี 4 ดานอยูใ นระดับมาก โดยเรียงลําดับไดดงั นี้ การเสมอ
ภาคในการติดตอสื่อสาร การสนับสนุน เกื้อกูล การติดตอสื่อสารในแบบสรางสรรค และการเปดเผยตนเอง โดยมีคาเฉลี่ยเทากับ 4.01 3.99 3.96 และ 3.89
ตามลําดับ สวนการเขาใจความคิดและความรูสึกตามที่ผูอื่นรับรูอยูในระดับปานกลาง โดยมีคาเฉลี่ยเทากับ 3.28
2. พฤติกรรมการมีสวนรวมในการทํางานโดยรวมอยูในระดับมาก เมื่อพิจารณาในแตละองคประกอบพบวา มี 3 ดานอยูในระดับมาก โดย
เรีย งลําดับไดดังนี้ การมีสวนรวมในการประเมิน ผล การมีสวนรวมในการทํางาน และการมีสวนรวมในผลประโยชนโดยมีคาเฉลี่ย เทากับ 3.83 3.77 และ
3.73 ตามลําดับ สวนการตัดสินใจอยูในระดับปานกลางมีคาเฉลี่ย 3.27
3. พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมอยูในระดับมาก เมื่อพิจารณาในแตละองคประกอบพบวา มี 6 ดานอยูในระดับมาก
โดยเรีย งลําดับ ไดดัง นี้ ความสามารถตรวจสอบ การใชเทคโนโลยี การทํางานเปน ทีม ความรว มมือ การแลกเปลี่ย นขอมูล และการปรับปรุง และ
เปลี่ยนแปลงวิธีการทํางาน โดยมีคาเฉลี่ย เทากับ 3.83 3.78 3.72 3.71 3.70 และ 3.70 ตามลําดับ สวนการประสานเปาหมายอยูในระดับปานกลาง โดย
มีคาเฉลี่ย เทากับ 3.32
ผลการทดสอบสมมติฐาน
1. พนักงานที่ม ีปจจัย สวนบุคคลแตกตางกัน ประกอบดวย เพศ อายุ ระดับการศึกษา ตําแหนงงาน มีพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการ
ทํางานแตกตางกัน
1.1 พนักงานที่มีเพศแตกตางกัน มีระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมแตกตางกัน จากผลการวิจัยพบวา
ระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมมีคา Sig. เทากับ .918 ซึ่งมากกวา 0.05 สรุป ไดวาเพศแตกตางกัน มีระดับพฤติก รรมการ
สรางความสําเร็จในการทํางานทั้ง 7 ดานไมแ ตกตางกันที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 พบวาเพศชายมีระดับ พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการ
ทํางานโดยรวม (X =3.68, S.D.=.35) มากกวาเพศหญิงซึ่งมีระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวม (X =3.67, S.D.=.38)
1.2 พนักงานที่มีอายุแตกตางกัน มีระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมไมแ ตกตางกัน จากผลการวิจัย
พบวา ระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมมีคา Sig. เทากับ .690 ซึ่งมีคามากกวา 0.05 หมายความวาอายุแ ตกตางกัน มีระดับ
พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานไมแตกตางกัน ที่ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 และพบวาในชว ง อายุต่ํากวา 21 ป มีพฤติก รรมการสราง
ความสําเร็จในการทํางานโดยรวมสูง สุด (X =3.72, S.D.=.34) รองลงมา ไดแ ก ชว งอายุ 31-40 ป (X = 3.69, S.D.=.37) ชวงอายุ 21-30 ป
(X =3.67, S.D.=.36) และชวงอายุ 41-50 ป (X = 3.65, S.D.=.54) ตามลําดับ
1.3 พนัก งานที่ม ี การศึ กษาแตกตางกั น มีระดับ พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํ างานโดยรวมไมแ ตกตางกัน จาก
ผลการวิจัยพบวา ระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมมีคา Sig. เทากับ .683 ซึ่ง มีคามากกวา 0.05 หมายความวาการศึกษา
แตกตางกันมีระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานไมแ ตกตางกันที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 และพบวาพนักงานที่มีการศึกษาระดับสูง
[451]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กวาปริญญาตรี (X =3.74, S.D.=.43) มีพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมสูงสุด รองลงมา ไดแ ก พนักงานที่ม ีการศึกษาระดับต่ํา
กวาปริญญาตรี (X =3.68, S.D.=.36) และพนักงานที่มีการศึกษาระดับปริญญาตรีหรือเทียบเทา (X =3.64, S.D.=.35) ตามลําดับ เมื่อพิจารณาใน
รายดานพบวาดานการประสานเปาหมายมีคา Sig. เทากับ .024 ซึ่งมีคานอยกวา 0.05 หมายความวาการศึกษาแตกตางกัน มีระดับพฤติก รรมการสราง
ความสําเร็จในการทํางานในดานการประสานเปาหมายแตกตางกันที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05
1.4 พนักงานที่มีตําแหนงงานแตกตางกัน มีระดับ พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมไม แตกตางกัน จาก
ผลการวิจัยพบวา ระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมมีคา Sig. เทากับ .956 ซึ่งมีคามากกวา 0.05 หมายความวาตําแหนงงาน
แตกตางกันมีระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานไมแ ตกตางกันที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 และพบวา ชาง มีระดับพฤติกรรมการ
สรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมสูงสุด (X =3.72, S.D.=.36) รองลงมา ไดแ ก พนัก งานฝายวิเคราะห (X = 3.68, S.D.=.31) พนักงานฝาย
ปฏิบัติ (X =3.68, S.D.=.36) หัวหนาคุม งาน (X = 3.66, S.D.=.35) และผูควบคุมงาน(X = 3.61, S.D.=.43) ตามลําดับ
2. พฤติกรรมการสื่อสารมีความสัมพัน ธเชิงบวกกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน จากผลการวิจัย พบวา ความสัมพันธระหวาง
พฤติกรรมการสื่อสารในภาพรวมกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานมีคา Sig. เทากับ .000 ซึ่งนอยกวา 0.01 หมายความวาพฤติกรรมการ
สื่อสารในภาพรวมมีความสัมพัน ธเชิงบวกกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.01 และพฤติกรรมการสื่อสารใน
ภาพรวมมีคาสัมประสิทธิ์ส หสัมพันธเทากับ .840 ซึ่งถือวามีความสัม พันธในเชิงบวกที่ระดับสูง เมื่อพิจารณาในแตละดานพบวาพฤติกรรมการสื่อสารใน
ดานการเขาใจความคิดในและความรูสึกตามที่ผูอื่น รับรูอยูในระดับสูงมีคาสัม ประสิท ธิ์ส หสัม พัน ธเทากับ .738 สวนพฤติกรรมการสื่อสารในดานการ
สนับสนุน เกื้อกูล การสื่อสารแบบสรางสรรค ความเทาเทีย มในการติดตอสื่อสาร และการเปดเผยอยูในระดับปานกลาง โดยมีคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พันธ
เทากับ .663 .650 .626 และ .586 ตามลําดับ
3. การมีสวนรวมในการทํางานมีความสัม พัน ธเชิงบวกกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานจากผลการวิจัย พบวา ความสัม พัน ธ
ระหวางการมีสวนรวมในการทํางานในภาพรวมกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานมีคา Sig. เทากับ .000 ซึ่งนอยกวา 0.01 หมายความวา
การมีสวนรวมในการทํางานในภาพรวมมีความสัม พัน ธเชิงบวกกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.01 และการมี
สวนรวมในภาพรวมมีคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธเทากับ .814 ซึ่งถือวามีความสัม พัน ธในเชิงบวกที่ระดับสูง เมื่อพิจารณาในแตละดานพบวา การมีสว นรวม
ในการทํางานในดานผลประโยชนข ององคการมีความสัม พันธเชิงบวกอยูในระดับสูงเพีย งดานเดีย ว โดยมีคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พันธเทากับ .779 สวนการ
มีสวนรวมในการทํางานในดานการทํางานในองคการและการประเมินการทํางาน มีความสัมพันธอยูในระดับปานกลาง โดยมีคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธ
เชิง บวกเทากับ .685 และ .670 ตามลําดับ และการมีสว นรว มในการทํางานในดานการตัดสิน ใจ มีค วามสัม พัน ธเชิงบวกอยูในระดับต่ํา โดยมีคา
สัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธเทากับ .477
อภิปรายผลการวิจัย
1. พนักงานที่ม ีปจจัย สวนบุคคลแตกตางกัน ประกอบดวย เพศ อายุ ระดับการศึกษา ตําแหนงงาน มีพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการ
ทํางานแตกตางกัน
1.1 พนักงานที่มีเพศตางกัน มีระดับพฤติก รรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมไมแ ตกตางกัน ซึ่งแสดงใหเ ห็น วา
พนักงานไมวาเพศชายหรือหญิงตางก็ม ีความมุงมั่น ในการปฏิบัติหนาที่เพื่อใหบรรลุเปาหมายของบริษัท ซึ่งพบวาสอดคลองกับงานวิจัย ของ มนัสวรรณ
จิตรเกษมสุข (2553) ไดศึกษาเรื่อง การสื่อสารในองคการที่มีผลตอความสําเร็จในการทํางานของพนักงาน ศึกษาเฉพาะกรณี พนักงานของบริษ ัทโซนี่ ดี
ไวซ เทคโนโลยี (ประเทศไทย) จํากัด ที่พบวา พนักงานที่ม ีเพศแตกตางกันมีความสําเร็จในการทํางานไมแ ตกตางกัน
1.2 พนักงานที่มีอายุตางกัน มีระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมไมแ ตกตางกัน เนื่องจากบริษัทใหสิทธิ
ในการทํางานภายในบริษ ัทมีการทํางานกัน ในลักษณะมีสิท ธิเทาเทีย มกัน ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ Kim (2002) ที่ศึก ษาเรื่อ งเปาหมายดาน
ความสําเร็จของพนักงานเกาหลีแ ละการใหความสําคัญกับการแทรกแซงองคการที่มีผลตอการพัฒนาอาชีพของพนักงาน ผลการศึกษาพบวา พนักงานทีม่ ี
อายุแตกตางกัน มีความสําเร็จในการทํางานไมแ ตกตางกัน
[452]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1.3 พนักงานที่มีตําแหนงงานตางกันมีระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมไมแตกตางกัน ซึ่งแสดงใหเห็น
วา พนักงานมีความเขาใจในตําแหนงงานหรือความรับผิดชอบหนาที่ของตนนั้น ไดเปน อยางดี ไมวาจะมีตําแหนงหน าที่ความรับ ผิด ชอบที่แ ตกตางกัน
(อัจฉราลักษณ วงศช นะมาศ, 2540: 47)
1.4 พนักงานที่มีการศึกษาตางกัน มีระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมไมแ ตกตางกัน เนื่องจากมีการใช
การสื่อสารในรูปแบบไมเปนทางการ โดยไมพิจารณาถึงระดับการศึกษาที่ตางกัน ซึ่งเกิด ขึ้น จากความสนิทสนมคุน เคยและจากความสัม พัน ธระหวาง
บุคคลในทางสวนตัวมากกวา ไดแก การพบปะพูดคุย สนทนากัน เปนตน (อัจฉราลักษณ วงศช นะมาศ, 2540: 46) และเลือกใชภาษาที่ผูรับสารเขาใจได
งาย สามารถตีความสารนั้น ในลักษณะที่ตรงกับความตองการของผูสงสารเพื่อความเขาใจที่ถูกตองชัด เจนยิ่งขึ้น (ขวัญ เรือ น กิติวัฒน และภัส วลี นิติ
เกษตรสุน ทร, 2544)
2. พฤติกรรมการสื่อสารในภาพรวมมีความสัมพัน ธเชิงบวกกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานที่ระดับนัยสําคัญ ทางสถิติ 0.01
เนื่องจากองคการที่ม ีการสื่อสารที่ดีเปน สิ่งที่สําคัญอยางยิ่งตอบุคคลทุกระดับภายในองคการ ยอมสงผลใหการปฏิบัติงานมีประสิทธิภาพ (มัลลิกา คณานุ
รักษ, 2547: 11) การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพจะชวยใหการทํางานมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น Robbins (2007: 325) ซึ่งสอดคลองกับ สุมมนา สุนทรเวช
พงษ (2554) ศึกษาเรื่อง พฤติกรรมการสื่อสาร และการมีสวนรวมในการทํางานกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน ของครูโรงเรีย นสังกัด
กรุง เทพมหานคร สํานักงานเขตวัฒ นา กรุงเทพมหานคร ผลการวิ จัย พบวา พฤติกรรมการสื่อสารมีค วามสั ม พัน ธเชิง บวกกับพฤติก รรมการสราง
ความสําเร็จในการทํางาน อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .01
3. การมีสวนรวมในการทํางานในภาพรวมมีความสัม พัน ธเชิงบวกกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ
0.01 เนื่องจากการมีสวนรวมในการทํางานในดานตางๆอยางเต็ม ที่ ถือเปนสิ่งสําคัญในการใสใจในหนาที่รับผิดชอบของตนและเต็มใจปฏิบัติเพื่อองคการ
สงผลตอพฤติกรรมการสรางความสําเร็จใหกับองคการ Organ (1997) สอดคลองกับงานวิจัยของ เอกชัย บูรณธน (2550) ที่ไดศึกษาวิจัยเรื่อง ภาวะผูนาํ
ทัศนคติตองาน การมีสวนรวมในงาน และพฤติกรรมการเปนสมาชิกที่ดีข ององคก าร: ศึกษาเฉพาะหัว หนางานระดับตน ของธนาคารเอกชนแหง หนึ่ง
พบวาการมีสวนรวมในงานของหัวหนางานระดับตนมีความสัม พันธเชิงบวกกับพฤติกรรมการเปน สมาชิกทีด่ ขี ององคการอยาง มีนยั สําคัญทางสถิติทรี่ ะดับ
.01 และยังสอดคลองกับ ธีราลักษณ ฉิมพาลี (2546) ที่ศึกษาวิจัยเรื่อง อิทธิพลของประสิทธิผลในการสื่อ สารระหวางบุคคลและความพึงพอใจในการ
ทํางานที่ม ีตอพฤติกรรมการเปนสมาชิกที่ดีข ององคการของพนักงานคนไทยในบริษัทขามชาติญี่ปุน พบวาการมีสวนรวมในการทํางานถือเปนปจจัยสําคัญ
ที่สงผลตอประสิทธิภาพในการทํางานเปน ทีม ของบุคลากรอีกดวย
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. องคการควรจัดอบรมเกี่ยวกับกับพฤติกรรมการสื่อสารดานการเขาใจความคิดและความรูสึกตามที่ผูอื่น เนื่องจากพบวามีความสัม พัน ธกับ
พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานเชิงบวกอยูในระดับสูง และองคการควรจัดอบรบเกี่ยวกับพฤติกรรมการสื่อสารดานการเปด เผย ดานการ
สนับสนุน เกื้อกูล ดานการสื่อสารแบบสรางสรรค และดานความเทาเทียมกัน ซึ่งมีความสัม พัน ธกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานระดับ
ปานกลาง อันจะเปน การชวยเพิ่มประสิทธิภาพในการทํางานรวมกัน ไดมากขึ้น
2. การมีสวนรวมดานการตัดสินใจ เปดโอกาสใหพนักงานไดเสนอความคิดเห็นและรับฟงความคิดเห็น ซึ่งจะเปนโอกาสที่ผูบริหารไดแนวคิด
ใหมๆ เพื่อนําไปสูความสําเร็จขององคการ และดานการทํางานในองคการ การประเมินการทํางาน ควรเปดโอกาสใหพนักงานไดมีสว นรวมในการการ
ประเมิน ทํากิจกรรม เพื่อใหพนักงานรูสึกเปนสวนหนึ่งขององคการ
3. ผูบริหารในองคการควรใหความสําคัญกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานดานการประสานเปาหมายเพิ่ม มากขึ้น โดยกําหนด
เปาหมายในการทํางานใหช ัดเจน เพื่อใหพนักงานสามารถปฏิบัติงานใหสําเร็จไดตามเปาหมาย
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. ควรมีการศึกษาเพิ่มเติม ถึงปจจัย ดานอื่นๆที่อาจสงผลตอพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน เชน ปจจัยดานแรงจูงใจ ปจจัยการเปน สมาชิก
ที่ดีขององคการ หรือปจจัย ดานความพึงพอใจในการทํางาน เปนตน
[453]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. ควรศึกษาถึงอิทธิพลของปจจัยพฤติกรรมการสื่อสาร ที่สงผลตอพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน และปจจัย การมีสวนรวมในการทํางานที่
สงผลตอพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน
เอกสารอางอิง
ขวัญเรือน กิติวัฒน และคณะ. 2544. พฤติกรรมการสื่อ สาร. พิม พครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัย สุโขทัยธรรมาธิราช.
ธีราลักษณ ฉิมพาลี. 2546. อิท ธิพลของประสิท ธิผ ลในการสื่อ สารระหวางบุคคลและความพึงพอใจในการทํางาน ทีม่ ตี อ พฤติกรรมการเปนสมาชิกทีด่ ี
ขององคก าร ของพนักงานคนไทยในบริ ษั ท ขามชาติญี่ปุน . วิทยานิพ นธวิท ยาศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาวิช าจิต วิทยาอุต สาหกรรม,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
มนัสวรรณ จิตรเกษมสุข . 2553. การสื่อสารในองคการที่ม ีผลตอ ความสําเร็จในการทํางานของพนักงาน ศึกษาเฉพาะกรณีพนักงานของบริษัท โซนี่
ดีไวซ เทคโนโลยี (ประเทศไทย) จํากัด. สารนิพนธศิลปศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาวิช าจิต วิท ยาอุต สาหกรรมและองคการ, มหาวิทยาลัย
เทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ.
มัลลิกา คณานุรักษ. 2547. จิตวิทยาการสื่อ สารของมนุษ ย. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพโอเดียนสโตร.
สุม มนา สุนทรเวชพงษ. 2554. พฤติกรรมการสื่อ สาร และการมีสว นรวมในการทํางาน กับพฤติก รรมการสรางความสําเร็จ ในการทํางาน ของครู
โรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร สํานักงานเขตวัฒนา กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรม
และองคการ, มหาวิทยาลัย รามคําแหง.
อัจฉราลักษณ วงศชนะมาศ. 2540. การสือ่ สารเพื่อการบริหารในสํานักงานสลากกินแบงรัฐบาล ศึกษากรณี: การสื่อสาร
สองทางกับความพึงพอใจในการทํางานของพนักงาน. วิทยานิพนธวารสารศาสตรม หาบัณฑิต สาขาวิช าสื่อสารมวลชน, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.
เอกชัย บูรณธน. 2550. ภาวะผูนํา ทัศนคติตอ งาน การมีสว นรว มในงาน และพฤติก รรมการเปน สมาชิกที่ดีข ององคการ: ศึก ษาเฉพาะหัว หนา
พนั ก งานระดั บ ต น ของธนาคารเอกชน แห ง หนึ่ ง . วิ ท ยานิ พ นธ วิ ท ยาศาสตรมหาบั ณ ฑิ ต สาขาวิ ช า จิ ต วิ ท ยาอุ ต สาหกรรม,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
Chapin, F. S. 1997. Social participation and social intelligence 3 rd ed. New York: Longman.
Devito, J. A. 1983. The interpersonal communication Book. New York: Harper & Row Publishers.
Kim, Namhee. 2002. Career Success Orientation of Korean Employees and Their Preferred Organizational Interventions Influencing Employee Career
Development. Foundations faculty-School of Business San Jose, Calif, University of Minnesota Human Resource Development.
Organ, D. W. 1997. Organization citizenship behavior: It’s construct cleanup time. School of Business Indiana University,
Human Performance, 10(2), 85-97.
Pedler, M., Burgoyne, J., & Boydell, T. 1997. The learning company: A strategy for sustainable development 2 nd ed. New
York: McGraw-Hill.
Robbins, S. P. 2007. Organization behavior 12 th ed. New York: Pearson Prentice Hall.
[454]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจจัยที่เปนตัวกําหนดการตัดสินใจของผูบริโภคในการเลือกใชบริการเครือขายโทรศัพทเคลือ่ นที่ของ
บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน)
Determinants of Consumer Decision to Use CAT Mobile Phone Network
ธิษ ณิน บุญชูวทิ ย*, รองศาสตราจารย ศรีอร สมบูรณทรัพย** และ ดร.พัฒน พัฒนรังสรรค***
Titsanin Boonchuvit, Associate Professor Sri-on Somboonsup and Dr.Pat Pattanarangsun
บทคัดยอ
การศึกษามีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาปจจัย ที่เปนตัวกําหนดการตัดสิน ใจของผูบริโภคในการเลือกใชบริการเครือ ขายโทรศัพทเคลื่อ นที่ข อง
บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) โดยรวบรวมขอมูลปฐมภูมิจากแบบสอบถามกลุมตัวอยางจํานวน 400 ตัวอยาง ในเขตกรุงเทพมหานคร และ
ทํา การวิ เคราะห ขอ มู ล ด ว ยแบบจํ าลองโลจิ ต ผลการศึก ษาพบวา ตัว แปรระดั บ รายได เ ฉลี่ ย ตอ เดื อ น อาชี พ ค าใช จายเฉลี่ ย ต อ เดื อ นในการใช
โทรศัพทเคลื่อนที่ ชองทางในการชําระคาบริการ ปญ หาที่พบในการใชโทรศัพทเคลื่อนที่ รวมทั้งปจจัย สวนประสมการตลาดดานราคา ดานชองทางการ
จัดจําหนาย ดานการสงเสริมการตลาด ดานบุคลากร และดานการสรางลักษณะทางกายภาพ สามารถอธิบายการตัด สิน ใจเลือกใชบริการเครือ ขาย
โทรศัพทเคลื่อนที่ของ บริษ ัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ไดอยางมีนัย สําคัญ ที่ระดับนัย สําคัญทางสถิติ 0.10
คําสําคัญ: การตัดสิน ใจของผูบริโภค, เครือขายโทรศัพทเคลือ่ นที่
Abstract
The objective of this study was to find factors determining consumer decision to use CAT mobile phone network. The
primary data from 400 samples were collected in Bangkok area. Statistics for data analysis were done using logit model. The
study exposed that average monthly income, occupation, average cost per month, channel of payment for mobile phone,
problems from using mobile phone including market mixes in terms of price, channel distribution, promotion, personal and
physical evidence were able to explain the consumer decision to use CAT mobile phone network at the statistical significance
level of 0.10
Keywords: Consumer Decision, Mobile Phone Network
บทนํา
จากการที่โลกไดม ีการนําเครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่ม าใหบ ริก ารในชว งตน ทศวรรษ ป ค.ศ.1980s ซึ่งถือวาเปน โทรศัพทเคลื่อนที่ย ุคที่ 1
(1 Generation หรือ 1G) เปนจุดสําคัญในการเปลี่ย นแปลงแนวทางการสื่อสารของผูคน และตอมาเมื่อไดม ีการพัฒนาระบบโทรศัพทเคลื่อนที่เปน ยุค
ที่ 2 (2G) ยุคที่ 3 (3G) และยุคที่ 4 (4G) ทําใหระบบสื่อสารประเภทนี้กลายมาเปน ปจจัย การดํารงชีพของมนุษยอยางในปจจุบัน ซึ่งมีผูเขามาใชบริก าร
มากกวา 4.6 พันลานคน (ITU, 2011) และมียอดขายเพิ่มขึ้น 1.1 พันลานในป ค.ศ.2009
st
*
คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
***
คณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขตศรีราชา; E-mail:
[email protected]
**
[455]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจจุบันประเทศไทยไดกาวเขาสูยุคเทคโนโลยีอยางเต็มตัว ทําใหระบบการติดตอสื่อสารมีความสําคัญ จึงตองมีการพัฒนาเทคโนโลยีอยางตอเนื่อง เพื่อ
ตอบสนองความตองการของมนุษ ยที่มีอ ยูอ ยางไมจํากัด เทคโนโลยีข องโทรศัพทเคลื่ อนที่มีก ารพัฒ นาไปอยางรวดเร็ว สง ผลใหจํานวนผูใชบริก าร
โทรศัพทเคลื่อนที่มีอัตราเพิ่มขึ้น อยางตอเนื่อง จนสามารถเรีย กไดวาโทรศัพทเคลื่อนที่กลายมาเปนปจจัยที่ 5 ในการดํารงชีพ เพื่อใชในการติดตอสื่อสาร
แบบไรพรมแดนอยางในปจจุบัน ทําใหอัตราการเติบโตของจํานวนผูใชโทรศัพทเคลื่อนที่ในประเทศไทยเพิ่มสูงขึ้นตลอดชวงหลายปที่ผานมา
เมื่อพิจารณาระดับการแขงขัน ในตลาดโทรศัพทเคลื่อนที่ในประเทศไทย พบวา คาดัช นี Herfindahl-Hirschman Index (ยอ: HHI) ของตลาด
โทรศัพทเคลื่อนที่ในประเทศไทย ณ สิ้นไตรมาส 3 ป พ.ศ.2558 อยูที่ 3,462 ลดลงจากไตรมาสกอนหนา 18 จุด หรือ คิดเปน รอยละ 0.51 (สํานัก งาน
คณะกรรมการกิจ การกระจายเสียง กิจการโทรทัศนและกิจการโทรคมนาคมแหงชาติ, 2558) แสดงใหเห็น วา ลักษณะของตลาดโทรศัพทเคลื่อนที่ใน
ประเทศไทยเปนตลาดแบบผูแ ขงขันนอยราย ซึ่งถือวาตลาดมีการกระจุกตัวสูงและอาจมีผูมีอํานาจเหนือตลาดอยางมีนัยสําคัญ และพรอมกันนี้ บริการ
โทรศัพทเคลื่อนที่ของ บริษ ัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ภายใตช ื่อแบรนด “My by CAT” ไดเริ่ม เขามามีบทบาทในตลาดเพิ่ม ขึ้น และเริ่ม ไดรบั
สวนแบงในตลาด จนกระทั่งในป พ.ศ.2558 คา HHI มีคาลดต่ําลง นั่น แสดงวา ตลาดเริ่มมีการแขงขันกัน มากขึ้น บริการ My by CAT เริ่มมีบทบาทใน
การทําใหตลาดที่กําลังจะเปนตลาดผูกขาด ไดกลายมาเปนตลาดที่ม ีการแขงขัน มากขึ้น ดังนั้น เพื่อการแยงชิงสวนแบงทางการตลาด ผูประกอบการราย
ตางๆ จึงมีกลยุทธและวิธีตางๆ ทางดานการตลาดมากขึ้น เชน การลดราคาสินคาและคาบริการ, การจัดกิจกรรมสงเสริมการตลาดอยางตอเนือ่ ง และการ
เพิ่ม รูปแบบบริการเสริม เปนตน ซึ่งในป พ.ศ.2558 สํานักงาน กสทช. ไดระบุวา ตลาดบริการโทรศัพทเคลื่อ นที่ในประเทศไทย ณ สิ้น ป พ.ศ.2558 มี
จํานวนผูใหบริการทั้งสิ้น 5 ราย คือ AIS, DTAC, TRUE, CAT และ TOT โดยมี AIS เปนผูใหบริการที่มีสวนแบงทางการตลาดมากที่สุด รองลงมา คือ
DTAC, TRUE, CAT และ TOT ซึ่งมีสวนแบงการตลาดรอยละ 45.5, 29.9, 22.2, 1.4 และ 1.0 ตามลําดับ
บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) เปน หนวยงานรัฐวิสาหกิจ ภายใตก ารกํากับ ดูแ ลของกระทรวงเทคโนโลยีส ารสนเทศและการ
สื่อสาร โดยมีกระทรวงการคลังเปน ผูถ ือหุน 100% กอ ตั้ง ขึ้น เพื่อใหม ีสํานัก งานบริการสาขาครอบคลุม ทั่ว ประเทศ ทําการประกอบธุรกิจใหบริก าร
ทางดานการสื่อสารโทรคมนาคม เชน บริการ Internet Gateway, บริการโทรศัพทเคลื่อนที่, บริการ Internet Broadband, บริการสื่อสารขอมูล และ
บริการโทรศัพทระหวางประเทศ เปนตน โดยบริษ ัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ไดใหบริการโทรศัพทเคลื่อนที่ 3G ตามนโยบายจากภาครัฐและ
หนวยงานกํากับดูแลในปจจุบันที่ตองการเปลี่ย นแปลงลักษณะของกิจการโทรคมนาคมที่ม ีลักษณะเปน ตลาดผูกขาดใหกลายเปน ลักษณะตลาดที่มีก าร
แขงขันกันมากขึ้น เพื่อสนับสนุน การเปดเสรีการใหบริการโทรคมนาคมและเตรียมความพรอมในการรองรับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) ในป พ.ศ.
2558 (แผนธุรกิจเพื่อพลิกฟน ฐานะทางการเงิน กสท ป 2557-2561)
สํา หรับ ข อ ได เ ปรี ย บที่เ ป น จุด แข็ง ของบริ ษั ท กสท โทรคมนาคม จํ า กัด (มหาชน) ที่ ม ี ตอ การให บริ ก าร My นั้น คื อ การมี เครือ ข า ย
โทรศัพทเคลื่อนที่ (Mobile Network) ครอบคลุม ทั่วประเทศทั้ง 77 จังหวัด ทําใหก ารใชบริการสามารถทําไดทุกที่ ทุกเวลา แตเนื่องจากตลาดการ
แขงขันเปนตลาดที่ม ีการแขงขัน สูง ดังนั้น เพื่อเปนการแยงชิงลูกคา บริษ ัทสวนใหญจึงมีการปรับเปลี่ย นมาใชบริการบนเครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่ของ
ตนเองมากขึ้น ตลอดจนมีการขยายเครือขายใหครอบคลุม พื้น ที่ใหบริการที่กวางขึ้น ทําการพัฒนาคุณภาพของสัญ ญาณ สงเสริม กิจกรรมทางการตลาด
เพื่อสนับสนุนการขาย และรวมถึงการแขงขันดานราคาอีกดวย (แผนยุทธศาสตรกลุม โทรศัพ ทเคลื่อนที่ บริษ ัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน)
(2558))
ในปจจุบันมีระบบบริการของเครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่ใหผูบริโภคเลือกตามความตองการ สงผลทําใหเกิดการแขงขันทางดานราคา กลยุทธ
ตางๆ เพื่อใหผูบริโภคหันมาใชเครือขายของบริษัทตนเองใหมากขึ้น อีกทั้งบริษัทยังจําเปนตองคอยหากลยุทธหรือแกไขปญหาเพือ่ ทีจ่ ะรักษาฐานลูกคาทีม่ ี
อยู ใหพึงพอใจกับระบบที่ผูบริโภคเลือกอยู ไมวาจะเปน ปญหาที่ไมสามารถติดตอสื่อสารผานระบบสื่อสารได ปญหาการติดตอ ระบบสื่อสารผานระบบ
อิน เทอรเน็ต ปญหาเรื่องการใหบริการที่ศูนยชําระเงิน ปญหาเรื่องการครอบคลุมเครือขายสัญญาณในพื้นที่ตางๆ ดังนั้น คุณ ภาพของการใหบริการจึงเปน
ปจจัย สําคัญ ที่จะคอยสรางความแตกตางจากคูแขงขันของผูใหบริการ (พิเชษ เมฆขาว, 2552)
จากที่กลาวมาขางตน ปญ หาของบริการโทรศัพ ทเคลื่อนที่ ข องบริษ ัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) นั้น มีผลกระทบมาจากการ
ปรับเปลี่ย นโครงสรางขององคกร การจัดรูปแบบการบริหารจัดการ และการปรับปรุงเทคโนโลยีที่ใชงาน อันมีผลทํ าใหก ารใหบริการโทรศัพ ทเคลื่อนที่
ขาดความเชื่อมั่นของลูกคาตอการใหบริการ ดวยเหตุนี้ งานวิจัยครั้งนี้จึงมุงศึกษา ปจจัย ที่เปน ตัวกําหนดการตัดสิน ใจของผูบริโภคในการเลือกใชบริการ
เครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่ของ บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ซี่งขอมูลที่ไดจากงานวิจัยครั้งนี้ จะทําใหทราบวาในปจจุบัน นี้การเลือก “ใช”
บริการโทรศัพทเคลื่อนที่ My ของ บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ไดต อบสนองความตองการของผูใชบ ริก ารไดม ากนอยเพีย งใด และ
ผูใชบริการมีความพึงพอใจตอสิ่งที่บริษ ัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) นําเสนอหรือไม นอกจากนี้ย ังสามารถใชเปนแนวทางในการพัฒนา ปรับปรุง
[456]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
และกําหนดทิศทาง ของบริษัทได เพื่อการเพิ่มสวนแบงตลาดและปรับปรุงกระบวนการการใหบริการใหทันตอการเปลีย่ นแปลงของเทคโนโลยีทเี่ กิดขึน้ ใน
ปจจุบันและใหตรงกับความตองการของผูใชบริการใหมากที่สุด
วัตถุประสงค
เพื่อศึกษาปจจัยที่มีผลตอการตัดสิน ใจเลือกใชบริการโทรศัพทเคลื่อนที่ของ บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน)
วิธีการวิจัย
ในการศึกษาปจจัย ที่เปน ตัวกําหนดการตัดสินใจของผูบริโภคในการเลือกใชบริการเครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่ข องบริษัท กสท โทรคมนาคม
จํากัด (มหาชน) ครั้งนี้ ทําการศึกษาโดยการใชข อมูลปฐมภูมิ ดวยวิธีการสํารวจแบบสอบถามจากผูที่ใชบริการเครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่ทั้ง 50 เขตของ
กรุงเทพมหานคร แลวจําแนกเปน 3 เขตพื้น ที่ คือ เขตพื้นที่เมืองชั้น ใน เขตตอเมือง และเขตชานเมือง
การกําหนดตัว อยางของการศึก ษาครั้งนี้ใชวิธีหลักการคํานวณของ William G. Cochran เนื่องจากไมทราบจํานวนประชากร จากการ
คํานวณไดจํานวนกลุมตัวอยางเปน 384.16 ตัวอยาง แตเพื่อปองกัน ความผิดพลาดและความไมสมบูรณข องแบบสอบถามจึงทําการเก็บขอมูลจากกลุม
ตัวอยางจํานวน 400 ตัวอยาง นํามาวิเคราะหข อมูลเชิงพรรณา เพื่อใชอธิบายลักษณะตัวแปร ไดแ ก ความถี่ รอยละ ดวยโปรแกรม SPSS และ สราง
แบบจําลองโลจิต (Logit Model) โดยการกําหนดตัวแปรอิสระ ไดแ ก ปจจัย สวนบุคคล พฤติกรรมการใชโทรศัพทเคลื่อนที่ และปจจัย ดานสวนประสม
การตลาดที่ม ีผลตอการใชโทรศัพทเคลื่อนที่ ดวยโปรแกรม STATA แลวนํามาวิเคราะหสมการความนาจะเปนในการเลือกใชบริการโทรศัพทเคลือ่ นทีข่ อง
บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ไดดังตอไปนี้
ln
= ß0 + mß1mincm + nß2noccn + pß3pcosalp + xß4xpaychx + ß5promo4 + ß6pric1 + ß7chan2 + ß8prom4 + ß9pers1 +
ß10phys2 + U
โดยไดกําหนดตัวแปรในแบบจําลอง ดังนี้
ตัวแปร
ความหมาย
Y
การตัดสินใจใชบริการเครือขายโทรศัพทเคลื่อนทีข่ องบริษ ัท
กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน)
P
Prob (Y=1) ความนาจะเปนของการตัดสิน ใจเลือกใชบริการ
เครือขายโทรศัพทเคลื่อนทีข่ องบริษทั กสท โทรคมนาคม จํากัด
(มหาชน)
incm
รายไดเฉลีย่ ตอเดือน
เมือ่ m = 2,3,4
occn
อาชีพ
เมือ่ n = 2,3,4,5,6
[457]
หมายเหตุ
1 = ใช
0 = ไมใช
(Base Group = ไมเกิน 10,000 บาท)
2 = 10,001-20,000 บาท
3 = 20,001-30,000 บาท
4 = มากกวา 30,000 บาท
(Base Group = นักเรียน / นักศึกษา)
2 = ขาราชการ / พนักงานของรัฐ
3 = พนักงานบริษทั เอกชน
4 = พนักงานรัฐวิสาหกิจ
5 = ธุรกิจสวนตัว/คาขาย
6 = อื่นๆ
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตัวแปร
cosalp
ความหมาย
คาใชจายเฉลีย่ ตอเดือนในการใชโทรศัพทเคลื่อนที่
เมือ่ p = 2,3,4,5,6,7
paychx
ชองทางการชําระคาบริการ
เมือ่ x = 2,3,4
promo4
ปญหาที่พบในการใชโทรศัพทเคลือ่ นที่
pric1
chan2
prom4
pers1
phys2
U
อัตราคาบริการหลักที่ทานใช มีคาโทรที่เหมาะสม
มีชอ งทางการชําระคาบริการหลายชองทาง
มีกิจกรรมลด แลก แจก แถม
พนักงานพูดจาสุภาพออนนอมและเต็มใจใหบริการ
ศูนยบริการมีการตกแตงสวยงาม
คาคลาดเคลื่อน (Error Term)
หมายเหตุ
(Base Group = ไมเกิน 500 บาท)
2 = 501-1,000 บาท
3 = 1,001-1,500 บาท
4 = 1,501-2,000 บาท
5 = 2,001-2,500 บาท
6 = 2,501-3,000 บาท
7 = มากกวา 3,000 บาท
(Base Group = สํานักบริการลูกคา)
2 = เคานเตอรเซอรวิส
3 = ธนาคาร (ตัดบัญชี / ATM)
4 = อื่นๆ
1 = โฆษณาแฝงเปนปญหา
0 = โฆษณาแฝงไมเปนปญหา
ตามคะแนนความคิดเห็น 1-5
ตามคะแนนความคิดเห็น 1-5
ตามคะแนนความคิดเห็น 1-5
ตามคะแนนความคิดเห็น 1-5
ตามคะแนนความคิดเห็น 1-5
[458]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กรอบแนวคิดการวิจัย
ปจจัยสวนบุคคล
เพศ
อายุ
สถานภาพสมรส
ระดับการศึกษาสูงสุด
ระดับรายไดเฉลีย่ ตอเดือน
อาชีพ
พฤติกรรมการใชโทรศัพทเคลื่อนที่
คาใชจายเฉลีย่ ตอเดือนในการใชโทรศัพทเคลื่อนที่
ชวงเวลาในการใชงานดานเสียง
ชวงเวลาในการใชงานดานขอมูลหรืออิน เทอรเน็ต
วัตถุประสงคหลักในการใชโทรศัพทเคลือ่ นที่
วัตถุประสงคหลักในการใชอนิ เทอรเน็ต
บุคคลทีม่ สี วนในการตัดสินใจ
ประเภทการชําระคาบริการ
ชองทางการชําระคาบริการ
รูปแบบที่ใชงานโทรศัพทเคลือ่ นที่
ปญหาที่พบในการใชโทรศัพทเคลือ่ นที่
ปจจัยดานสวนประสมการตลาด
ดานผลิตภัณฑและบริการ
ดานราคา
ดานชองทางการจัดจําหนาย
ดานการสงเสริมการตลาด
ดานบุคลากร
ดานการสรางลักษณะทางกายภาพ
ดานกระบวนการใหบริการ
Logit Model
การตัดสิน ใจเลือกใช My
ใช
ไมใช
ทีม่ า: ชัยยุทธ โรจนพิทยากุล
ผลการวิจัย
ผลการวิจัยปจจัยที่เปนตัวกําหนดการตัดสินใจของผูบ ริโภคในการเลือกใชบริการเครือขายโทรศัพทเคลื่อนทีข่ องบริษทั กสท โทรคมนาคม
จํากัด (มหาชน) เขียนแสดงแบบจําลองในรูปแบบสมการได ดังนี้
ln
=
0.75 + 1.14inc2 + 3.47inc3 + 3.38inc4-0.28occ2-3.65occ3 + 0.68occ4-3.19occ5
(0.55) (1.15) (3.11)* (3.15)* (-0.35) (-4.06)* (0.84) (-2.55)*
[0.25] [0.69]
[0.64] [-0.05] [-0.55] [0.15] [-0.33]
- 3.64occ6-0.99cosal2-1.63cosal3 + 0.04cosal4 + 1.23cosal5 + 1.02cosal6 + 0.97cosal7
(-2.22)* (-2.28)* (-2.31)* (0.04) (0.93) (0.49) (0.72)
[-0.31] [-0.20] [-0.26] [0.01] [0.29] [0.24] [0.23]
- 1.41paych2-1.48paych3-1.88paych4-0.53promo4 + 0.75pric1-0.44chan2-0.59prom4
(-3.19)* (-2.63)* (-1.95)* (-1.18) (3.09)* (-1.86)* (-2.58)*
[459]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
[-0.27] [-0.25] [-0.25] [-0.10]
+ 0.56pers1-0.74phys2
(1.97)* (-2.57)*
[0.12] [-0.15]
[0.16]
[-0.09] [-0.12]
โดยที่ LR Chi2 = 342.28
Prob (Chi2) = 0.0000Overall Percentage Correct = 89.75
หมายเหตุ: * หมายถึง มีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10
ตัวเลขในวงเล็บ () หมายถึง คา Z-stat
ตัวเลขในวงเล็บ [ ] หมายถึง คา Marginal Effect
จากการศึกษากลุม ตัวอยางจํานวน 400 คน พบวา ผูตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศชายจํานวน 187 คน คิดเปน รอยละ 46.75 และเพศ
หญิงจํานวน 213 คน คิดเปนรอยละ 53.25 อายุ 21-30 ป จํานวน 189 คน คิดเปนรอยละ 47.25 สถานภาพโสดจํานวน 249 คน คิดเปนรอยละ 62.25
ระดับการศึกษาปริญญาตรีจํานวน 287 คน คิดเปนรอยละ 71.75 รายไดเฉลี่ยตอเดือนมากกวา 30,000 บาท จํานวน 190 คน คิด เปน รอยละ 47.50
และประกอบอาชีพพนักงานรัฐวิสาหกิจจํานวน 151 คน คิดเปน รอยละ 37.75
ผลจากการทดสอบแบบจําลองโลจิต พบวา เมื่อพิจารณาคา LR Chi2 = 342.28 และ Prob (Chi2) = 0.0000 อธิบ ายไดวาแบบจําลองนี้
สามารถอธิบายปจจัย ที่เปน ตัวกําหนดการตัดสินใจของผูบริโภคในการเลือกใชบริการเครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่ข อง บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด
(มหาชน) ไดอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10 และเมื่อพิจารณาคา Overall Percentage Correct มีคาเทากับ 89.75 จึงอธิบายไดวาแบบจําลองนี้
สามารถพยากรณการตัดสินใจเลือกใชบริการโทรศัพทเคลื่อนที่ ทั้งกรณีที่ตัดสิน ใจใช หรือ ไมใช ไดถูกตอง คิดเปน รอยละ 89.75 ทั้งนี้ปจจัย ที่ส ามารถ
อธิบายการตัดสินใจใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT ไดอยางมีนัย สําคัญ ที่ระดับ 0.10 ไดแ ก รายไดเฉลี่ย ตอเดือน อาชีพ คาใชจายเฉลี่ยตอเดือนในการ
ใชโทรศัพทเคลื่อนที่ ชองทางในการชําระคาบริการ รวมทั้งปจจัย สว นประสมการตลาดทางดานราคา ดานชอ งทางการจัดจําหนาย ดานการสง เสริม
การตลาด ดานบุคลากร และดานการสรางลักษณะทางกายภาพ
อภิปรายผลการวิจัย
ปจจัย ที่เปนตัวกําหนดการตัด สิน ใจของผูบริโภคในการเลือกใชบริการเครือขายโทรศัพทเคลื่อ นที่ข องบริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด
(มหาชน) อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10 ไดแ ก รายไดเฉลี่ยตอเดือน อาชีพ คาใชจายเฉลี่ยตอเดือนในการใชโทรศัพทเคลื่อนที่ ชองทางการชําระ
คาบริการ และปจจัย ดานสวนประสมทางการตลาดในดานราคา ดานชองทางการจัดจําหนาย ดานการสงเสริมการตลาด ดานบุคลากร และดานการสราง
ลักษณะทางกายภาพ จากการพิจารณาแบบจําลองโลจิตที่ประมาณไดรวมกับคา Marginal Effect สามารถวิเคราะหผลได ดังนี้
1. ปจจัย ที่เปนขอมูลสวนบุคคลของผูใชโทรศัพทเคลื่อนที่ในพื้นที่เขตกรุงเทพมหานคร
1.1 ตัวแปรดานรายได สามารถอธิบายความนาจะเปนในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT ที่ระดับนัย สําคัญ 0.10 โดย
ผูที่มีรายไดเฉลี่ยตอเดือน 20,001-30,000 บาท จะมีโอกาสในการเลือ กใชโทรศัพ ทเคลื่อนที่ My by CAT มากกวาผูที่ม ีรายไดเฉลี่ย ตอเดือนไมเกิน
10,000 บาท รอยละ 69.08 และผูที่ม ีรายไดเฉลี่ย ตอเดือน มากกวา 30,000 บาท จะมีโอกาสในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT มากกวาผูที่
มีรายไดเฉลี่ยตอเดือนไมเกิน 10,000 บาท รอยละ 64.35
1.2 ตัวแปรดานอาชีพ สามารถอธิบายความนาจะเปน ในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT ที่ระดับนัย สําคัญ 0.10 โดยผู
ที่ประกอบอาชีพพนักงานบริษัทเอกชน มีโอกาสในการเลือกใชโทรศัพ ทเคลื่อนที่ My by CAT นอยกวานักเรีย น/นัก ศึก ษา รอยละ 55.43 และผูที่
ประกอบอาชีพธุรกิจสวนตัว/คาขาย มีโอกาสในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT นอยกวานักเรีย น/นักศึกษา รอยละ 33.61 และอาชีพอื่น ๆ
เชน อาชีพอิสระ Freelance Designer เปนตน มีโอกาสในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT นอยกวาผูที่เปนนักเรีย น/นักศึกษา รอยละ 31.42
2. ปจจัยที่เปนพฤติกรรมการใชโทรศัพทเคลื่อนที่ข องผูที่สัญจรในพื้นที่เขตกรุงเทพมหานคร
[460]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2.1 ตั ว แปรด า นค า ใช จา ยเฉลี่ ย ต อ เดื อ นในการใช โ ทรศั พ ท เคลื่ อ นที่ สามารถอธิ บ ายความน า จะเป น ในการเลื อ กใช
โทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT ที่ระดับนัยสําคัญ 0.10 โดยผูที่ม ีคาใชจายเฉลี่ย ตอเดือน 501-1,000 บาท มีโอกาสในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My
by CAT นอยกวาผูที่มีคาใชจายเฉลี่ยตอเดือน ไมเกิน 500 บาท รอยละ 20.57 และผูที่มีคาใชจายเฉลี่ย ตอ เดือน 1,001-1,500 บาท มีโอกาสในการ
เลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT นอยกวาผูที่ม ีคาใชจายเฉลี่ย ตอเดือน ไมเกิน 500 บาท รอยละ 26.10 ซึ่งไมสอดคลองกับงานวิจัย ของ ภัทราวุธ
โตธนายานนท (2555) พบวา ผูเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่สวนใหญม ีคาใชจายในการใชโทรศัพทเคลื่อนที่ 501-1,000 บาทตอหนึ่งเดือน
2.2 ตัวแปรดานชองทางในการชําระคาบริการ สามารถอธิบายความนาจะเปนในการเลือ กใชโทรศัพ ท เคลื่อนที่ My by CAT ที่
ระดับนัย สําคัญ 0.10 โดยผูที่ใชช องทางในการชําระคาบริการที่เคานเตอรเซอรวิส มีโอกาสในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อ นที่ My by CAT นอยกวาผูที่
ชําระคาบริการที่สํานักบริการลูก คา รอยละ 27.06 และผูที่ใชช องทางในการชําระคาบริการผานธนาคาร (ตัดบัญ ชี/ATM) มีโอกาสในการเลือกใช
โทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT นอยกวาผูที่ชําระคาบริการที่สํานักบริการลูกคา รอยละ 25.36 และผูที่ใชชองทางในการชําระคาบริก ารชอ งทางอื่น ๆ
เชน Application on Mobile สิทธิใชฟรีจากหนวยงาน เปน ตน มีโอกาสในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT นอยกวาผูที่ช ําระคาบริการที่
สํานักบริการลูกคา รอยละ 25.39 สอดคลองกับงานวิจัย ของ ชัย ยุทธ โรจนพิทยากุล (2550) พบวา ชองทางการชําระคาบริการที่สะดวกที่สุด ไดแ ก
สํานักบริการลูกคา รองลงมาคือเคานเตอรเซอรวิส
3. ปจจัยที่เปนสวนประสมการตลาดที่มีผลตอการตัดสิน ใจในการเลือกใชเครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่
3.1 ตัวแปรปจจัยสวนประสมการตลาดดานราคา สามารถอธิบายความนาจะเปนในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT ที่
ระดับนัย สําคัญ 0.10 โดยผูใชโทรศัพ ทเคลื่อนที่ที่ใหค วามสําคัญ เกี่ ย วกับการมีอัต ราคาบริการหลัก หรือคาใชโทรศัพ ทที่เหมาะสม จะสง ผลใหผูใช
โทรศัพทเคลื่อนที่มีโอกาสเลือกใช My by CAT มากขึ้น สอดคลองกับ ผลงานวิจัย ของ พชรา ภูตะกูล (2554) พบวา ปจจัย ที่ม ีผลตอการเลือกใช
โทรศัพทเคลื่อนที่เกิดจากปจจัยคุณภาพ การมีบริการหลังการขายที่ดี การมี Application ใหเลือกมากมาย และราคาที่เหมาะสมกับฟงกชั่น ที่ม ี
3.2 ตั ว แปรป จ จั ย ส ว นประสมการตลาดด า นช อ งทางการจั ด จํ าหน า ย สามารถอธิ บ ายความน า จะเป น ในการเลื อ กใช
โทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT ที่ระดับนัยสําคัญ 0.10 โดยผูใชโทรศัพทเคลื่อ นที่ ที่ใหค วามสําคัญ เกี่ย วกับการมีช อ งทางการชําระคาบริการหลาย
ชองทาง จะสงผลใหผูใชโทรศัพทเคลื่อนที่มีโอกาสเลือกใช My by CAT นอยลง
3.3 ตัวแปรปจจัยสวนประสมการตลาดดานการสงเสริม การตลาด สามารถอธิบายความนาจะเปน ในการเลือกใชโทรศัพทเคลือ่ นที่
My by CAT ที่ระดับนัย สําคัญ 0.10 โดยผูใชโทรศัพ ทเคลื่อนที่ ที่ใหความสําคัญ เกี่ย วกับ การมีกิจกรรมการลด แลก แจก แถม จะสง ผลใหผูใช
โทรศัพทเคลื่อนที่มีโอกาสเลือกใช My by CAT นอยลง ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของ Shahzad Khan และคณะ (2013) พบวา ปจจัย ที่สําคัญ 3 ปจจัย
ที่เกี่ยวกับประสิทธิภาพของกิจกรรมการสงเสริมการตลาดคือ คุณภาพ ภาพลักษณของบริษัท และการแนะนําจากครอบครัวและเพื่อน จะเปนปจจัยทีม่ ี
อิทธิพลตอการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ในกลุม เยาวชน
3.4 ตัวแปรปจจัยสวนประสมการตลาดดานบุคลากร สามารถอธิบายความนาจะเปน ในการเลือ กใชโทรศัพ ทเคลื่อนที่ My by
CAT ที่ระดับนัยสําคัญ 0.10 โดยผูใชโทรศัพทเคลื่อนที่ ที่ใหความสําคัญเกี่ย วกับพนักงานพูด จาสุภ าพออ นนอ มและเต็ม ใจใหบ ริก าร จะสง ผลใหผูใช
โทรศัพทเคลื่อนที่มีโอกาสเลือกใช My by CAT มากขึ้น
3.5 ตัวแปรปจจัย สว นประสมการตลาดดานการสรางลัก ษณะทางกายภาพ สามารถอธิ บายความนาจะเปน ในการเลือ กใช
โทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT ที่ระดับนัยสําคัญ 0.10 โดยผูใชโทรศัพทเคลื่อนที่ ที่ใหความสําคัญเกี่ยวกับการมีศูนยบริการตกแตงสวยงาม จะสงผลให
ผูใชโทรศัพทเคลื่อนที่มีโอกาสเลือกใช My by CAT นอยลง
4. สําหรับตัวแปรอื่น ไดแก ตัวแปรรายไดเฉลี่ย ตอเดือน 20,001-30,000 บาท อาชีพขาราชการ/พนักงานของรัฐ อาชีพพนักงานรัฐวิสาหกิจ
คาใชจายเฉลี่ยตอเดือนในการใชโทรศัพทเคลื่อนที่มากกวา 1,500 บาท และปญ หาการมีโฆษณาแฝงในการใชโทรศัพทเคลื่อนที่ ไมสามารถอธิบายโอกาส
ในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT ที่ระดับนัยสําคัญ 0.10
[461]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
จากผลการศึก ษา ปจจัย ที่เปน ตัว กําหนดการตัด สิน ใจของผูบริโภคในการเลือกใชบ ริการเครือขายโทรศัพทเคลื่อ นที่ ข อง บริษ ัท กสท
โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ในเขตพื้นที่กรุงเทพมหานคร มีขอเสนอแนะ ดังนี้
1. บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) สามารถเพิ่ม สวนแบงตลาดได ดวยการใหความสําคัญ กับกลุมลูกคาที่ม ีรายไดอยูในระดับปาน
กลางและสูง, ควรรักษาระดับราคาคาบริการในการใชโทรศัพทที่เหมาะสม และรักษาการมีพนักงานที่พูดจาสุภาพออนนอมและเต็ม ใจใหบริการเชนนี้
2. บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ควรใหค วามสําคัญ ในการปรับ ปรุงและพัฒนาประสิทธิภาพของปจจัย ชองทางในการจัด
จําหนายใหดีมากขึ้น เพื่อใหโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT เปนที่รูจักมากขึ้น เชน เดียวกันกับปจจัย ดานชองทางในการชําระคาบริการ ควรใหม ีการเพิ่ม
ชองทางใหม ากขึ้น จากที่มีอยูเดิม รวมไปถึงปจจัยสวนประสมการตลาดดานการสรางลักษณะทางกายภาพในการจัดสถานที่ การตกแตงศูน ยบ ริก ารให
สวยงาม ควรสรางใหเปนที่ประทับใจแกกลุม ลูกคาที่ใชบริการใหเปน รูปธรรมมากขึ้น
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
เนื่องจากเปนการศึกษาจากกลุม ตัวอยาง 400 ตัวอยางของผูใชโทรศัพทเคลื่อนที่ที่สัญจรในเขตพื้นที่กรุงเทพมหานคร ซึ่งอาจจะมีข อจํากัด
สภาพแวดลอม และประเพณีปฏิบัติที่แตกตางกัน ไป ดังนั้น แบบจําลองที่วิเคราะหไดนี้ หากตองการนําไปใชพยากรณการตัดสินใจของผูบริโภคในการ
เลือกใชบริการเครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่ของ บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ทั่วประเทศ ควรมีการเก็บขอมูลที่กระจายคลอบคลุม ทุกพื้น ที่
ทุกจังหวัดของประเทศไทย และควรนําการใหบริการโทรศัพทเคลื่อนที่ยุคที่ 4 (4G) มาเปน ขอมูลในการวิจัย ตอไป
เอกสารอางอิง
ชัย ยุทธ โรจนพิทยากุล. 2550. กลยุทธสว นประสมทางการตลาดของโทรศัพทเคลื่อ นที่ ระบบ CAT CDMA. สารนิพนธบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขา
การตลาด, มหาวิทยาลัย ราชภัฎภูเก็ต.
บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน). 2556. แผนธุรกิจ เพื่อพลิกฟนฐานะทางการเงิน ป 2557-2561.
บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน). 2558. แผนยุท ธศาสตรกลุมโทรศัพทเคลื่อ นที่ ป 2558.
พชรา ภูตะกูล. 2554. ปจจัยที่ม ีผลตอการเลือ กใชโทรศัพ ทเคลื่อนที่ของนักศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม วิเคราะหดวยแบบจําลอง Multinomial
Logit. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตร, มหาวิทยาลัย เชียงใหม.
พิ เ ชษ ฐ-เม ฆขาว.-2552.-พั ฒ น าการเค รื อ ข า ยโทรศั พ ท เ ค ลื่ อ น ที่ -จ ากยุ ค -1G-จ น ถึ ง-3G-(Online). http://3g.siamphone.com/
articles/2009/3g/page.htm., 7 มกราคม 2559.
ภัทราวุธ โตธนายานนท.-2555.-ปจ จัยดานประชากรศาสตรที่ส งผลตอพฤติกรรมการเลือ กใชบริการเครือขายโทรศัพ ทเคลื่อนที่ True Move ของ
ผูบริโภคในเขตกรุงเทพมหานคร (กรณีศึกษาเฉพาะเพศหญิงวัย 25-35 ป ที่อาศัยอยูในเขตบางรักเทานั้น ).-วิท ยานิพ นธบริหารธุรกิจ
มหาบัณฑิต สาขาบริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัย กรุงเทพ.
สํานักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสีย ง กิจการโทรทัศน และกิจการโทรคมนาคมแหงชาติ. 2558. รายงานสภาพตลาดโทรคมนาคม ประจําไตร
มาสที่ 3 ป 2558 (Online). https://www.nbtc.go.th/., 1 กุมภาพันธ 2559.
International-Telecommunication-Union-(ITU).-2011.-The-Fourth-United-Nations-Conference-on-the-Least-Developed
Countries-(UNLDC-IV)-in-Istanbul,-Turkey-(Online).-https://www.itu.int/net/itu news/issues/2011/06/16.aspx. February
12, 2016.
Shahzad-Khan-and-Sobia-Rohi.-2013.-Investigating-the-factors-affecting-youth-brand-choice-for-mobile phones-purchase--A-study-of-private-universities-students-of-Peshawar.-Management-&-Marketing, Challenges for the Knowledge
Society Vol.8, No. 2: 369-384.
[462]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Working Motivation of Personnel at Faculty of Social Sciences, Kasetsart University
สาวิณี ภูภ สู ิทธิ์*, ศาสตราจารย ดร.วัลลภ รัฐฉัตรานนท** และ ศาสตราจารย นวลจันทร ทัศนชัยกุล***
SavineePu-pu-sit, Professor Dr.WanlopRathachatranon and Professor NaunjunTasanachaikul
บทคัดยอ
งานวิจัยเรื่อง “แรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร” มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับแรงจูงใจใน
การทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร เปรียบเทีย บแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร จําแนกตาม
ปจจัย สวนบุคคล และศึกษาปจจัยที่มีความสัมพัน ธกับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร โดยใชระเบียบ
วิธีวิจัย เชิงปริม าณเก็บรวบรวมขอมูลดวยแบบสอบถามจากกลุม ตัวอยาง คือ บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร จํานวน 114 คน
ผลการวิจัยพบวา 1) บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตรม ีแรงจูงใจในการทํางานของอยูในระดับมาก 2) ระดับแรงจูงใจในการทํางาน
แตกตางกันตามอายุ อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ ระดับ .05และ 3) ปจจัย ดานงานมีความสัมพันธกับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ที่ระดับปานกลาง
คําสําคัญ : แรงจูงใจในการทํางาน, คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
Abstract
This research aimedto study the level of working motivation of personnel at Faculty of Social Sciences, Kasetsart
University, to compare working motivation of personnel at Faculty of Social Sciences, Kasetsart Universityby personal
characteristics, and to studyworking factors related to working motivation of personnel at Faculty of Social Sciences, Kasetsart
University. The research was done quantitative method by using questionnaire collected from 114 participants. The research
shown that 1) working motivation of personnel at Faculty of Social Sciences, Kasetsart Universityare overall in high levels; 2)
when compared by age, the level of working motivation is statistically different at 0.05 percent; 3)the working factor has
medium influence on the working motivation of personnel at Faculty of Social Sciences, Kasetsart University.
Keywords: Working Motivation, Faculty of Social Sciences at Kasetsart University
*
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]
***
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]@hotmail.com
**
[463]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
ปจจุบัน สถานการณบานเมืองและสภาวะเศรษฐกิจมีการแขงขัน กัน สูง ไมวาจะเปนระดับประเทศและระดับ นานาชาติ เพื่อใหตอสูกับการ
แขงขันที่เพิ่มสูงขึ้น องคการจึงจําเปนตองมีการปรับตัวใหเขากับสถานการณที่เปลี่ยนแปลงไปอยางรวดเร็ว เพื่อรับมือกับการแขงขันของตลาดที่สูงขึ้น
เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิตบัณฑิตออกสูสังคมและเพิ่มความสามารถในการใชทรัพยากรใหเกิดประโยชนสูงสุด
การบริหารงานในองคกรจะบรรลุ ผลสํา เร็จตามวั ต ถุป ระสงคหรื อเป าหมายที่ตั้ งไว ได น ั้น ตอ งอาศั ย ทรั พยากรที่สํ าคัญ โดยองค ก รจะ
ประกอบดวยองคประกอบที่สําคัญอยู 2 สวน คือ องคประกอบดานทรัพยากรบุคคลและองคประกอบของงาน คนถือวาเปนองคประกอบทีส่ าํ คัญทีส่ ดุ ที่
จะนําพาใหองคกรเดินหนาไปสูเปาหมาย เพราะคนทุกคนมีความรูที่จะสามารถพัฒนาไดตลอดเวลาโดยไมมีที่สิ้นสุด ทั้งนี้องคกรจะตองกําหนดกลยุท ธ
ตางๆเพื่อใหสมาชิกในองคกรรับทราบและดําเนินงานไปในทิศทางเดียวกัน ซึ่งแรงจูงใจเปน เรื่องที่สําคัญมาก เพราะจะชวยสรางทัศนคติ ความรูส กึ ที่ดตี อ
การทํางาน ชวยผลักดัน ใหบุคลากรเกิดความพึงพอใจในงานและมีความสุขในการทํางาน ถาบุคลากรเกิดแรงจูงใจในการทํางาน จะทําใหเกิด ผลดีหลาย
ดาน เชน ทําใหเกิดความคิดริเริ่ม สรางสรรค ทําใหทํางานดวยความตั้งใจ เต็ม ใจ และทํางานอยางเต็มที่ พรอมอุทิศเวลาใหกับองคกร ดังนั้น การบริหาร
ทรัพยากรบุคคล ผูบริหารจึงควรกําหนดกลยุทธในการจูงใจใหสอดคลองกับความตองการของบุคลากร นอกจากนี้ยังควรสรางขวัญกําลังใจในการทํางาน
ใหบุคลากร เพื่อรักษาบุคลากรที่เกง มีความรูความสามารถ ความเชี่ย วชาญใหคงอยูในหนวยงานตลอดไปเพื่อนําพาองคกรหรือหนวยงานใหพัฒนา
ความกาวหนาอยางตอเนื่อง องคประกอบอีกดานหนึ่งที่จะพูดถึง คือ องคประกอบของงาน เปน สิ่ง ที่ผูบริหารสามารถกําหนดเองไดวา ตอ งการให
หนวยงานหรือองคกรเปนไปในทางใด งานแตละตําแหนงมีขอบเขตกวางแคไหน ใครรับผิดชอบงานอะไรบาง ผูบริหารสามารถปรับเปลีย่ นโครงสรางของ
งานและองคกรได
ดังนั้น การสรางแรงจูงใจใหเกิดขึ้นในการทํางาน จึงควรใหความสําคัญกับทรัพยากรมนุษ ย เพราะถือวาเปนการนําคนทีม่ ศี กั ยภาพและมีความ
เชี่ย วชาญในงานดานตางๆมาใชใหเกิดประโยชนสูงสุด เพื่อ ใหการทํางานของบุค ลากรในหนวยงานดําเนิน ไปอยางมีทิศทางและทํางานไดอยางมี
ประสิทธิผล ทั้งนี้เพื่อใหองคกรสามารถอยูรอดไดในสถานการณที่คับขันและมีการแขงขันกันสูง ผูบริหารตองดึงกลยุทธตา งๆมาปรับใชในองคการเพือ่ ชวย
ใหองคการหรือหนวยงานกาวสูความสําเร็จตามวัตถุประสงคที่วางไว
จากการศึกษาแนวคิดและทฤษฏีเกี่ยวกับแรงจูงในการปฏิบัติงานGibson, Ivancewichและ Ponnelly(1991:80) ไดใหความเห็น ไววา สิ่ง
สําคัญซึ่งจะชวยในการกระตุน ใหบุคคลเพิ่มความพยายามในการทํางาน คือ แรงจูงใจ บุคคลที่ถูกจูงใจจะมีแ นวทางในการทํางานที่แ นน อน ระดับ การ
ทํางานจะสม่ําเสมอ ผลการปฏิบัติงานจะสูงกวาเมื่อไมม ีการจูงใจ อยางไรก็ตาม แรงจูงใจในการทํางานแตกตางกัน กลาวคือ ถาคนใดมีแ รงจูงใจในการ
ทํางานแลวคนนั้น จะตั้งใจทํางานใหเกิดผลดีได และแรงจูงใจทําใหบุคคลมีการกระทําเพื่อบรรลุเปาหมาย (Hilgard, 1967) ดังนั้น การสรางแรงจูงใจเปน
องคประกอบที่สําคัญ ในการทํางาน ในทุกหนวยงาน เนื่องจากแรงจูงใจมีสวนชวยบําบัด ความตอ งการของบุคคลในองคก ารได อีก ทั้ง เสริม สรางขวัญ
กําลังใจในการปฏิบัติงานใหดีขึ้น มีกําลังใจในการปฏิบัติงานอาจแยกกลาวถึงประโยชนข องการจูงใจการบริหารงาน (สุพัตรา สุภาพ, 2541: 125-126)
ผลการศึกษาวิจัยเกี่ย วกับดานแรงจูงใจของบุคลากรในสถาบัน อุดมศึกษา (โชติกา ระโส อัจฉรา วัฒนาณรงคแ ละสุวพร ตั้ง สมวรพงษ 2554) ยังพบวา
บุคลากรในสถาบันอุดมศึกษามีแ รงจูงใจในการปฏิบัติงานโดยรวมอยูในระดับมาก ยกเวนดานการยอมรับนับถือ ที่มีแ รงจูงใจอยูในระดับปานกลาง และ
บุคลากรที่ม ีลักษณะการปฏิบัติงานแตกตางกัน มีแ รงจูงใจในการปฏิบัติงานโดยรวมไมแ ตกตางกัน และงานวิจยั เรือ่ ง แรงจูงใจและความผูกพันตอองคการ
ของบุคลากรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรี (ฉัตรปารี อยูเย็น ,2555) พบวา แรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรโดยรวมอยูในระดับ มาก และ
บุคลากรฯ มีความคิดเห็นเกี่ย วกับความผูกพันตอองคการ โดยรวมอยูในระดับมากเชนกัน และบุคลากรฯ ที่มีข อมูล สว นบุคคลที่แ ตกตางกัน มีค วาม
คิดเห็น เกี่ย วกับปจจัยแรงจูงใจในการทํางาน ความผูกพันตอองคการความผาสุกในชีวิตการทํางานแตกตางกัน และ ปจจัย แรงจูงใจในการทํางานมี
ความสัมพัน ธกับความผูกพันตอองคการ
ดังนั้น จากแนวคิดและงานวิจัย ที่เกี่ย วของ ผลของงานวิจัย ชิ้น นี้สามารถนํามาเปน แนวทางในการปรับปรุง และพัฒ นาการทํางานใหมี
ประสิทธิภาพ บรรลุประสิทธิผลขององคกร และเพื่อตอบสนองกลยุทธ รวมถึงความตองการหลักของคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรตอ ไป
วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
[464]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. เพื่อเปรีย บเทียบแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาปจจัย ดานงานทีม่ คี วามสัมพันธกับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วิธีการวิจัย
การศึกษาวิจัยครั้งนี้เปน การวิจัยเชิงปริมาณ ศึกษาเฉพาะกรณีของ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตรแ ละใชการเก็บขอ มูล ดว ย
แบบสอบถามจากบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร จํานวน 114 คน ซึ่งไดกําหนดขนาดของกลุมตัวอยางตามหลักการคํานวณของ
Wanlop ’s (วัลลภ รัฐฉัตรานนท, 2556: 142) โดยใชระดับความเชื่อมั่นที่รอยละ 95 และการสุม กลุมตัวอยางใชวิธีการสุมกลุมตัวอยางแบบแบงเปนชัน้
ภูม ิตามสัดสวน (Proportional Stratified Random Sampling)(ธานิน ทร ศิล ปจารุ, 2555: 159) ตามสายงานและใชวิธีการสุม ตัวอยางแบบงาย
(Simple Random Sampling) โดยการสุม เลือกรายชื่อบุค ลากรตามสายงาน ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใชโปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ
ประกอบดว ย คาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย (Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) การทดสอบที (t-test), One-way
ANOVA และสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธข องเพียรสัน (Pearsons Product Moment Correlation Coefficient)
กรอบแนวคิดในการวิจัย
ปจจัยสวนบุคคล
1.
เพศ
2.
อายุ
3.
สถานภาพสมรส
4.
ระดับการศึกษา
5.
อายุงาน
6.
รายได
ปจจัยดานงาน
1.
ลักษณะงาน
2.
สัมพัน ธภาพในการทํางาน
3.
ความพึงพอใจในรายไดและสวัสดิการ
4.
สภาพแวดลอมในการทํางาน
5.
ความกาวหนาในงาน
แรงจูงใจในการทํางานของบุคลากร
คณะสังคมศาสตร
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลการวิจัย
1. เพศของกลุม ตัวอยางในการศึกษานี้ สวนใหญเปน เพศหญิง จํานวน 79 คน คิด เปน รอยละ 69.3โดยสว นใหญมีอายุระหวาง 25-30 ป
จํานวน 48 คน และมีสถานภาพโสด จํานวน 68 คน คิดเปนรอยละ 59.6 ระดับทางการศึกษาของกลุม ตัวอยางในการศึกษานี้ สวนใหญสําเร็จการศึกษา
ในระดับปริญญาตรี จํานวน 66 คน คิดเปนรอยละ 57.9 สําหรับอายุการทํางานสวนใหญมีอายุการทํางานระหวาง 1-5 ป จํานวน 34 คน คิดเปน รอยละ
29.8 และมีรายไดไมเกิน 15,000 บาท จํานวน 46 คน คิดเปนรอยละ 40.3
การทดสอบสมมติฐานในการวิจัย ครั้งนี้ ปรากฏผลดังนี้
1. การเปรีย บเทีย บแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร จําแนกตามปจจัย สวนบุคคล
[465]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางที่ 1 สมมติฐานการเปรียบเทียบแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร จําแนกตามปจจัย สวนบุคคล
สมมติฐาน
เปนไปตามสมมติฐาน ไมเปนไปตามสม
บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ที่มปี จ จัยสวนบุคคลตางกันมีแรงจูงใจในการ
ติฐาน
ทํางานแตกตางกัน
บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ทีม่ ีเพศตางกันมีแรงจูงใจในการทํางานแตกตางกัน
√
บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ทีม่ ีอายุตางกันมีแรงจูงใจในการทํางานแตกตางกัน
√
บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ทีม่ สี ถานภาพสมรสตางกันมีแรงจูงใจในการ
√
ทํางานแตกตางกัน
บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ทีม่ ีระดับการศึกษาตางกันมีแรงจูงใจในการทํางาน
√
แตกตางกัน
บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ทีม่ ีอายุงานตางกันมีแ รงจูงใจในการทํางาน
√
แตกตางกัน
บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ทีม่ ีรายไดตางกันมีแรงจูงใจในการทํางานแตกตาง
√
กัน
ความสัม พันธระหวางปจจัยดานงานกับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางที่ 2 สมมติฐานปจจัยดานงานมีความสัม พัน ธกับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
สมมติฐาน ปจจัยดานงานมีความสัมพันธกับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร
เปนไปตามสมมติฐาน ไมเปนไปตามสม
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ติฐาน
ลักษณะงานมีความสัมพันธกับแรงจูงใจในการทํางาน
√
สัมพัน ธภาพในการทํางานมีความสัมพัน ธกับแรงจูงใจในการทํางาน
√
ความพึงพอใจในรายไดและสวัสดิการมีความสัม พัน ธกบั แรงจูงใจในการทํางาน
√
สภาพแวดลอมในการทํางานมีความสัม พัน ธกบั แรงจูงใจในการทํางาน
√
ความกาวหนาในงานมีความสัมพันธกับแรงจูงใจในการทํางาน
√
สรุปและอภิปรายผลการวิจัย
การศึกษาวิจัยเรื่อง แรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร จากผลการวิจัย สามารถอภิปรายผลได
ดังนี้
1. ปจจัย ดานงาน พบวา ทุกดานมีระดับความคิดเห็น มากทุกรายขอ โดยดานปจจัยสัมพันธภาพ มีระดับความคิดเห็น มากที่สุด ทั้งนี้อาจเปน
เพราะการทํางานในมหาวิทยาลัย นั้นตองมีการติดตอประสานงาน ระหวางคณะตางๆ การแสดงปฏิกิริย าหรือวาจาที่แ สดงถึง ความสัม พัน ธอัน ดีตอกัน
สามารถทํางานรวมกันมีความเขาใจกัน ไดเปนอยางดี สอดคลองกับ Barnard (1962) ไดสรุปถึงปจจัยที่ทําใหคนอยากทํางานไววา สิ่งจูงใจเกี่ย วกับเพื่อน
รวมงาน การมีสัม พัน ธฉันทมิตรกับบุคคลภายในหนวยงาน ความผูกพันกับสถาบัน และการมีสวนรวมกับกิจกรรมสถาบัน รองลงมา ไดแ ก ปจจัย ดาน
ลักษณะงาน และปจจัย ดานสภาพแวดลอมในการทํางาน ตามลําดับ เนื่องจากบุคลากรแตละคนมีความรู ความสามารถที่แตกตางกัน รวมถึงมีความสนใจ
ในลักษณะงานตามที่ตนเองถนัด ดังนั้นพนักงานไดทํางานตรงกับลักษณะงานที่ตนเองชอบหรือถนัด ยอมมีผลทําใหพนักงานมีความกระตือรือรนและมี
ความภาคภูมิใจเมื่องานที่รับผิดชอบบรรลุเปาหมาย นอกจากนี้จากสภาพแวดลอมในการทํางานที่เอื้อประโยชนในการทํางาน ถาบุคลากรมีความรูส กึ ที่ดี
ตองาน ทุมเทกําลังใจ กําลังความคิดและกําลังกายทํางานรวมกัน และชวยกันแกไขปญหาในการทํางาน การทํางานก็จะมีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น
[466]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. แรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตรในภาพรวมอยูในระดับ มากเกือ บทุก ขอ ไดแ ก ความ
สัม พัน ธภาพกับบุคลากรในหนวยงาน การไดรับการยอมรับจากผูรวมงานมีคาเฉลี่ย สูงสุด ความภาคภูม ิใจที่ไดเปนสวนหนึ่งขององคกร บรรยากาศการ
ทํางานของหนวยงานที่สงเสริมความผูกพันระหวางบุคลากร อีก ทั้ง แผนการปฏิบัติง านของหนว ยงานแบง สายงานรับ ผิด ชอบอยางเปน ระบบ ทําให
ปฏิบัติงานไดคลองตัว และหนวยงานเปดโอกาสใหบุคลากรเสนอขอมูลและขอคิดเห็นตอผูบริหารในการพัฒนาและปรับปรุงการบริหารงาน ซึ่งเปนสวน
หนึ่งในความสําเร็จของหนวยงาน
3. การเปรีย บเทีย บแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิท ยาลัย เกษตรศาสตร จําแนกตามปจจัย สว นบุคคล จาก
การศึกษาพบวา บุคลากรที่มีเพศ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา อายุงาน และรายไดที่แ ตกตางกันมีแรงจูงใจในการทํางานไมแ ตกตางกัน แตบคุ ลากร
ที่ม ีอายุแ ตกตางกันมีแรงจูงใจในการทํางาน แตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ 0.05
4. ความสัมพัน ธระหวางปจจัย ดานงานกับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร มีความสัม พันธ
กัน อยางมีน ัยสําคัญที่ 0.05 ในการทํางานในทิศทางเดียวกัน โดยปจจัย ดานความพึงพอใจในรายไดแ ละสวัสดิการ ปจจัยดานสภาพแวดลอมในการทํางาน
และปจจัยดานความกาวหนาในงานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร มีความสัม พันธกับแรงจูงใจระดับความสัมพันธปานกลาง
สวนปจจัยดานลักษณะงานและปจจัย ดานสัมพันธภาพในการทํางานของบุค ลากรคณะสัง คมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร มีค วามสัม พัน ธกับ
แรงจูงใจ ระดับความสัม พันธต่ํา
ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะจากผลการวิจัย
1. หนวยงานที่เกี่ย วของควรพิจารณาปรับปรุงเกี่ย วกับเงินเดือนหรือคาตอบแทนของบุคลากร รวมทั้งสวัสดิการตางๆ เชน 1. ขยายวงเงินการ
ใหกูของคณะ 2. จัดตั้งกองทุน สวัสดิการตางๆ 3. มีการใหทุนการศึกษาแกผูที่สนใจศึกษาตออยางทั่วถึง 4. มีเงิน ชว ยเหลือในการคลอดบุตร 5. ปรับ
ตําแหนงใหดีขึ้นกวาเดิม แกพนักงานที่ทํางานมาเปนระยะเวลานานเพื่อใหมีความมั่นคงตออนาคตของบุคลากร
2. สภาพแวดลอมในการทํางานควรเสริมสรางบรรยากาศในการทํางาน เพื่อเอื้ออํานวยใหบุคลากรทํางานไดอยางมีประสิทธิภาพ เชน อาคาร
สถานที่ม ีความสะอาด อุปกรณปฏิบัติงานมีจํานวนเพียงพอเพื่อความสะดวกและรวดเร็วในการปฏิบัติงานและการติดตอประสานงาน
3. ผูบริหารหรือผูม ีสวนเกี่ย วของควรมีนโยบายจัดใหมีการประชุมอยางตอเนื่อง เพื่อชี้แ จงทําความเขาใจในเรื่องนโยบายและขอบังคับตางๆ
ของหนวยงาน รวมทั้งเปดโอกาสใหบุคลากรไดแสดงความคิดเห็นเพื่อสรางความเขาใจและสรางความสัมพัน ธที่ดีในการทํางาน อาจจะทําในรูปแบบการ
จัดสัม มนาและการจัดใหมีตูแ สดงความคิดเห็นในบริเวณคณะ
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. การศึกษาครั้งตอไปควรศึกษาเปรีย บเทียบแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรในคณะอื่นๆทั้งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร เพื่อ ใหปจจัย ที่
สงผลตอแรงจูงใจในการปฏิบัติงาน และทําใหทราบถึงวาบุคลากรแตละคณะมีระดับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานแตกตางกันในลักษณะใด
2. การศึกษาครั้งตอไป ควรทําการวิจัย เชิงคุณ ภาพหรือ สัม ภาษณแ บบเจาะลึก กับหัวหนาฝายตางๆ เกี่ย วกับ แรงจูงใจในการทํางานของ
บุคลากรทางการศึกษา เพื่อใหไดขอมูลที่สะทอนภาพของแรงจูงใจและความคิดเห็นในเชิงลึก อัน ทําใหไดความรูที่รอบดานมากยิ่งขึ้น
เอกสารอางอิง
ธานินทร ศิลปจารุ. 2555. คูม ือการวิจ ัยและวิเคราะหข อมูลดว ยโปรแกรม SPSS. นนทบุรี: โรงพิม พนิดาการพิม พ.
ฉัตรปารี อยูเย็น. 2555.แรงจูงใจและความผูกพัน ตอองคการของบุคลากรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยี ราชมงคลธัญบุรี. วารสารวิชาการบริหารธุรกิจและ
เศรษฐศาสตรคณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี. 7(2).
โชติกา ระโส อัจฉรา วัฒนาณรงคและสุวพร ตั้งสมวรพงษ . 2554. แรงจูงใจในการปฏิบัติงานของบุคลากรมหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค. วารสาร
บัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัย ราชภัฏวไลยอลงกรณ. 6(2).
[467]
การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วัลลภ รัฐฉัตรานนท. 2556. วิธีแ ละเทคนิคในการวิจ ัยทางรัฐศาสตร. กรุงเทพฯ: สํานักพิม พเสมาธรรม.
สุพัตรา สุภาพ. 2541. สังคมและวัฒนธรรมไทย คานิยม ครอบครัว ศาสนา ประเพณี. กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช.
Barnard, C.I. 1962. The Functions of The Executive. Cambridge: Havard University Press.
Hilgard, E.R. 1967. Introduction to Psychology. 14thed. New York: Harcourt Brace & World.
Gibson, J.L., J.M. Ivancewich andPonnelly, JR. 1991 Organization: Structure Processes, Behavior.(7thed.). Boston: Richard D.
Irwing Inc.
[468]
การประชุมวิชาการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
[469]