The 8th National Graduate Conference

Published on December 2016 | Categories: Documents | Downloads: 43 | Comments: 0 | Views: 821
of 469
Download PDF   Embed   Report

Comments

Content

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

An Innovative Industry of Aesthetic Surgery Growth for Establishing a Thai Wave:
A Temporal Analysis
Suwannee Watthanavanichsat*, Kumthon Nimitpatr**, Assistant Professor Dr.Shayut Pavapanunkul***,
Dr.Amorn Thoongsuwan**** and Dr.Nasarun Mahittichatkul*****

Abstract
The objective of the research is to study the history of aesthetic surgery by operation from past to present. Since
nowadays, the status of aesthetic surgery in Thailand is in positive tone and gains popularity in boarder arena with escalating
growth from various factors. The main benefit of the research is to create model to build the popularity for Thai aesthetic
surgery business in the next future. The authors have collected literatures and documents from textbooks, articles, and other
information in the related website regarding an innovative industry of aesthetic surgery growth to set a basic framework.
Obviously, there is a model to build the popularity for Thai aesthetic surgery business or Thai wave. From the literature
reviewing, an innovative industry of aesthetic surgery for Thailand or Thai wave is to apply theories and create into the model of
the popularity for Thai aesthetic surgery business, consisting of:
1. DONE Theory; Dstands for Diamond (Theory of Diamond of National Advantage by Michael E. Porter) depicts factors
that create national competitive advantages; Ostands for Onion Diagram (The Difference of Cultural Dimensions by Hofstede) is
the theory explaining about value and cultural difference to be applied to create the popularity for Thai aesthetic surgery
business; Nstands for Nation Branding Theory is the theory describing the processes promoting selected images of a geographical
location to another countries. Estands for Element of Culture is the theory explaining dimensions that make up a person's entire
way of life and these dimension can be used as tools in creating national image.
2. Service Marketing Mix Theory (7 P’s of Phillip Kotler) consists of Product, Price, Place, Promotion, People, Process
and Physical Evidence.
3. Total Perceived Quality Model consists of 3.1 Expected Quality is the expected quality from the customers in terms
of Marketing Communication, Selling, Images, Word of Mouth, Public Relation and Customers' Demand. 3.2 Experienced Quality
is the experience that customers received after using the services and the experience received during using services. If the
customers impress the quality of services, they will contribute through words of mouth and be back to consume the services
again. By reviewing the literature, the authors construct the model to build the popularity for Thai aesthetic surgery business
with concept of DONE 7 P&T Model by Synthesizing Success Factors with DONE Theory which consists of Diamond (by Porter),
Onion Diagram (by Hofstede), Nation Branding Theory, and Element of Culture as Theoretical Framework Inputs. While
transformational criticis Service Marketing Mix Theory (7 P’s of Phillip Kotler) which can be applied to achieve targeted
objectives of aesthetic surgery and results from Service Marketing Mix Theory can be total perceived quality to obtain outcome
regarding Thai wave in aesthetic surgery.
*

Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail: [email protected]
Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail: [email protected]
***
Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail: [email protected]
****
Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail: [email protected]
*****
Master of Art in Dhamma Communication Program, Mahachulalongkornrajavidyalaya University; E-mail: [email protected]
**

[1]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Aesthetic Surgery, Thai Wave, DONE Theory, Service Marketing Mix, Total Perceived Quality

Introduction
Studies in Thailand and other country revealed that the number of customers has increased willing to consider
aesthetic surgery. As evidence, the market value of beauty and aesthetic surgery in 2011 was up to 14,000 million baht with the
average growth rate of 10 percent per year. From the survey of 5,000 people indicate that 57.7 percent want to make a
aesthetic surgery. The age range between 18-22 years is interested most, constituting 68.88 percent and teenagers want to make
a rhinoplasty, palpebral surgery and oral surgery constituting 59.25 percent, 46.82 percent and 10.12 percent respectively this
shows that Thai people prefer beauty surgery in younger age and the popularity is increasing. The driving force behind the
increasing demand for beauty surgery is the desire of people to stay young and to have a good social image. (Boyle, 2012;
Pinyopornpanich, 2012) The reasons why most of people who prefer aesthetic surgery are to reduce their weak point, better
their personality, including rhinoplasty, chin surgery, breast surgery, palpebral surgery and oral surgery. While group of surgery
preference has been increasing not only in adult group but also in student group as well, the aesthetic surgery industry has
been in severe competition in full services, sale promotion, and various propaganda approaches.
Most of the reason why people prefer aesthetic surgery are to decrease their weak point and enhance the personality.
Currently, surgery began to expand more broadly, not only does adult in working age but also students in their teenage as well.
As a result, aesthetic surgery businesses have increased their promotional competition in term of providing integrated services,
coupons, sweepstakes, contests, product samples, rebates, tie-ins, self-liquidating premiums, trade shows, trade-ins, and
exhibitions, including surgery tourism that agency will bring their customers in group to make a surgery sometimes refer to
medical tourism therefore, this is a channel for criminals to lurk in a aesthetic surgery business in many forms such as illegal
non-standard clinic and surgeon without medical license. These non-standard approaches can cause a great loss to property,
physical and sentimental health, generating a great number of social problems such as hurting one’s self, committing suicide,
etc. (Sunanta, 2012) However, the volume of the surgery tourism does not decrease any more. From the past to present, the
evolution of femenine’s beauty has varied with social context. From the study of Kojchakorn Sereechantalerk (2008) depicts that
beauty standard of Thai women can be classified into 3 ages; namely 1) Custom Age (before 1868) the beauty depended on
social status of elites and commoners from the religious belief of India; 2) Civilized Age (from 1868-1945) from the reign of King
Rama V to King Rama IX, the cultural dimension played an important role in deciding beauty because of trading with the West;
and 3) Globalization Age (from 1945-present), it is the age of capitalism, liberalism, and consumerism. The advance of
technology and communication, and the rapid growth of the industry play a vital role to the consumption of the customers.
The producers keep emphasizing the pros of doing aesthetic surgery through mass communication media. As a result, the
customers jump into making aesthetic surgery.
Aesthetic surgery was not just popular in Thailand, it also gained popularity in other countries as well. Since there are
advances in medical technology, especially perceived safety in customers' opinion comparing to the past, a lot of people pay
increasing attention to aesthetic surgery and this pattern is likely to expand more and more. In 2013, a government-approved
medical tourism agency in Korea, named "Seoul TouchUp" has ranked the top country who prefers doing surgery and it showed
that Korea is the country whose people prefer doing surgery the most, as shown in graph below.

[2]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Source: www.seoultouchup.com (2013)
Thailand is another country that has been ranked in the top 22 surgeries because of the global trend of aesthetic
surgery. It has been in line with other countries in Asia, such as Singapore, Korea, Taiwan, China, the popularity of aesthetic
surgery to fix minority complex, are escalating increasing. The surgical business grew dramatically. (Julietta, 2014)

Source: www.seoultouchup.com (2013)
Thailand now has a rapidly growing trend as evidence from the popularity of aesthetic surgery among Thai people,
but foreigners also began to do aesthetic surgery in Thailand, especially foreigners in Asian countries, including Cambodians,
Laotians, and Vietnameses. The reasons behind the famous of aesthetic surgery in Thailand are the reputation of reconstructive
surgery of Thai surgeon and reasonable prices. Consequently, aesthetic surgery market in Thailand has continuously expanded.
These brings to the question that Thailand can, in the future, bring this aesthetic surgery trend to create national advantages like
Korea, Japan and other countries used to do. The answer of this question depends on success factors from the literature review
and comprehensively create the model to build the popularity for Thai aesthetic surgery in the next future.

Research Methods
The authors have collected literatures and documents from textbooks, articles, and other information in the related
website regarding an innovative industry of aesthetic surgery growth. The author synthesized such knowledge to set the basic
framework and then build model in creating popular trend in doing aesthetic surgery to be Thai wave.

Literature Review
Aesthetic surgery should consist of specific features such as transformation of original structure either with or without
operation. There should be frequency in using new technologies and never been tested anywhere before and techniques
should accelerate the change. The new processes have been used in aggressive surgery technique and reduce the usage of
anesthetic agents and sedative. The main specific features of surgery is the beginning of surgery might occur from the consumers
want to improve their appearance. Other medical processes are used to cure diseases, while surgery is used to improve the

[3]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
personality. Aesthetic surgery might cover 1) processes with operation such as breast upsizing, rhinoplasty, face lifting,
abdominoplasty, and lip surgery, etc. 2) processes without operation such as chemical peeling, collagen injection, skin treatment
by laser, hair removing and so on 3) dental process is considered a part of aesthetic surgery. Tattooing, piercing and eye lasik are
not considered as aesthetic surgery. (Walton, 1999: 4)
Surgery in present is not only very popular in teenager group but also in senior citizen group for anti-aging. Because
beauty is with women for thousands of years. But in the globalization era, not only female prefers aesthetic surgery, but also
male does as well and it becomes normal at present. Basically, preferring aesthetic surgery is in line with Theory of Hierarchy of
Health Care Needs by Maslow, especially in the third level of health enhancement which is in higher level as shown following:
Theory of Hierarchy of Health Care Needs
Runnels & Carrera (2012) used Theory of Hierarchy of Health Care Needs by Maslow to be a main framework to rank
the Hierarchy of Health Care Needs and depicted that people have different health care needs as seen the below figure.

Maslow’s Hierarchy of Needs is a motivational theory that argues that while people aim to meet basic needs, they
seek to meet successively higher needs in the form of a hierarchy with the main assumption that a person does not feel a
higher need until the needs of the current level have been satisfied.
Maslow's Theory has been applied in health care services to guide the prioritization of patient care needs follows:
1) Basic Healthcare refers to customers who want the minimum degree of health care considered to be necessary to maintain
adequate health and protection from disease such as checkup, dental care, immunization and preventive diagnosing.

2) Medically-Necessary Treatment refers to customers who want health care services that a physician, exercising
prudent clinical judgment, would provide to a patient for the purpose of evaluating, diagnosing or treating an illness, injury,
disease or its symptoms, and that are in accordance with the generally accepted standards of medical practice; clinically
appropriate, and not primarily for the convenience of the patient or physician, or other physician, and not more costly than an
alternative service or sequence of services.
3) Health Enhancement refers to customers who want additional medical services such as lasik, aesthetic surgery,
weight losing, transgender and so on. The customers in this group might focus mainly on healthcare service more than
recreation in travelling. But such recreation might be the byproduct from the medical tourism.
4) Optimum Healthcare refers to healthy customers who want to either maintain or improve their good health. They
want some supplemental medical services such as spa, massage, acupuncture, traditional medicine, detoxification, and
comprehensive health care.
Currently, people in many rich countries such as Korean, Japan and any other prefers aesthetic surgery more because
they needs the health enhancement that their own country has a competitive advantage, and they believe that personality can
be improved and created, not just let it be naturally, complying with Theory of Diamond of National Advantage.

[4]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Theory of Diamond of National Advantage

Porter (2004: 166) used a diamond shape diagram to illustrate the determinants of national advantage. Each element
represent the national arena that countries establish for their industries: 1) Factor condition 2) Demand condition 3) Related and
support industries and 4) Firm strategy and rivalry. Each element plays an important role in competition and also affect each
other in term of the availability of resources and skills, information to decide the right opportunities tracking with resources and
skills, the goals of individual in companies, and the pressure on companies to innovate and invest. And finally these become
the national competitive advantage. The elements of diamond are described as follows:
1) Factor Conditions the country creates its own success factors such as the beauty and picturesque of the places, the
warm climate that is suitable for medical service, economic development with reasonable cost of living, political and law
condition and so on, while adverse factors forces firms to find innovation and these innovation often lead to a national
competitive advantage.
2) Demand Conditions when the market for a particular product is larger locally than in foreign markets, the local firms
devote more attention to that product than do foreign firms, then the local firms exporting the product leading to a
competitive advantage. As a result, a convincing trend-setting local markets helps local market forestall global trends.
3) Related and Supporting Industries when related and supporting industries are competitive, firms appreciate more
cost effective and innovative inputs such as tourism representative, hotel, airline, traveling, entertainment business, restaurant
and any other related business.
4) Firm Strategy, Structure and Rivalry local condition affects firm strategy. Such strategy and structure help to
determine in which type of industries a nation’s firm will excel. While high local rivalry will cause less global rivalry. The
strategies and rivalry in medical tourism might be in these areas: quality and standard of medical services, expertise of
surgeon/medical professionals, rapid service, excellent service emphasizing, value-added services such as interpreter, credit card
payment, currency exchange, sales promotion, advertising in various media, offshoring branch, alliance with international hotel,
life assurance, alliance with foreign government, and any cooperation with airlines and agencies.
Pavinee Potipan & Nantaphorn Worrawutteerakul (2010: 9) has studies about A study of Korean wave in order to be a
lesson to Thailand for establishing a Thai wave by using Theory of Diamond of National Advantage to analyze Japanese and
Korean wave and then apply to gain competitive advantage for Thai wave.
Jitmanee Pullawan & Kantara Sinhaneti (2010: 4) has studies about Thailand a beauty club for everyone?
(Internationalizing Thai Aesthetic Surgery) by using Theory of Diamond of National Advantage to analyze the possibility to gain
competitive advantage for beauty industry of Thailand.

[5]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
The popularity in surgery causes medical tourism business, especially in Korea. Medical tourism can be defined as the
process of traveling outside the country of residence for the main purpose of receiving medical care and typically combine with
vacationing or other forms of tourism, which is in line with theory of medical tourism.
Theory of Medical Tourism
As described above, medical tourism refers to people who receiving medical care and recreation in traveling at the
same time (Cohen, 2008) Therefore this concept comes from 2 sub-concepts of Tourism Theory and Medical Service Theory.
The authors will analyze these two theories to find the drives and factors affecting receiving medical services for Thai tourists
which can be a competitive advantage and help aesthetic surgery to be successful in global market.
Kucukusta & Song (2010: 236-251) have studied about A Conceptual Model of Medical Tourism: Implications for
Future Research. The research is about medical tourism by developing model from current situation from customer's demand
perspective in both qualitatively and quantitatively. The author used the tool named systematic for testing and investigating for
future research and also preparing useful information for researchers regarding medical tourism industry.
From the study of Influence of positive body image indicators on attitudes toward aesthetic surgery among Thai
women by Nattsha Intasoon (2014) depicted that Thai women tried to create attractive images because they were forced by
social drive about the standard of perfect beauty. This standard myth was supported by the jargon if you are beautiful, you will
be successful then Saisangian’s (2010). The results from the research show that the beauty of the face is not only the vital
element of perfect standard of beauty in Thai society, but also related to personality that affect the behavior judgement of
women in Thailand. The result reveals that Thai women are willing to pay for aesthetic surgery for the eyelid, nose and breast
the most in order to improve their personality. (Jinchang, 2010; Muttiko, 2001)
Moreover, there still be conceptual framework model of Pavinee Potipan & Nantaphorn Worrawutteerakul (2010)
which is the gathering 4 theories to study the trend of aesthetic surgery to build the Thai Wave by using Japan and Korea as
case studies.
The Conceptual Framework Model

From the figure above can be classified the 4 theories as follows:
1) Nation Branding Theory is the process of brand building by linking to the outstanding landmark that can be used as
marketing tool to enhance the image of the country to other country.
2) Element of Culture which consists of: 1) cultural material composing of two main parts: manufacturing technology
and economics. This theory is directly related to customers’ demand and quality of the products 2) social Institution is the
[6]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
relationship between one group and other groups such as family institution and similar preference groups 3) aesthetics such as
arts, music and dance 4) Belief system such as religion, supernatural belief, etc. 5) education. For example, education might
affect marketing communication and strategies that marketer chooses 6) language can be used in sales promotion and
advertisement in various countries.
3) Onion Diagram (Hofstede) refers to diagram showing the cultural difference in many dimensions; that is Symbols
used as tools in cultural communicating, Hero can be a fictive person, but has influence on the culture. It also can be national
heroes, photo-models or scientists-all people, who play a role-model in that society, rituals can be the way of personal hygiene
and those rituals are changing slowly. The values of a certain culture, which is not moving a lot. It mostly remains the same.
Even if something seems to be outdated, it still can subconsciously play a role in the present. That includes individuals as well
as groups. All three layers can be trained and learned through practices except for the core value.

4) Diamonds (Porter, 2008) is the model used to analyze the competition consisting of 1) Factor condition 2) Demand
condition 3) Related and support industries 4) Firm strategy and rivalry. Each element play an important role to competition and
affect each other as well.
On the conclusion, the conceptual framework model can be used to analyze the building model in creating popular
trend in doing aesthetic surgery for Japan comparing with Korea to show how Korean trend can replace of the Japanese and
bring the same pattern to create the popular trend for Thailand.
In addition, Service Marketing Mix Theory (7Ps) can be used to identify the success factory for aesthetic surgery as
well.
Marketing Mix for Service Business (7Ps)
The management of service product should concern many factors affecting customers' satisfaction.
1) Product refers to an object or service an organization produces on a large scale in a specific volume of units
delivered to fulfill customer's needs.
2) Price is the most important factor for marketing. The price of a product or service is determined by all factors that
an organization invests during the preparation of the product and may go up or go down depending on time and the price of a
manufacturing resources and market developments. Normally, the consumers needs reasonable price and the price also set the
marketing status in the market.
3) Place represents the location where the product is available for the customers. It also covers the efficiency in
distribution in order to on-time deliver precise products to the consumers.
4) Promotion comprises all the efforts the organization makes to stimulate the popularity of their product in the
market, for instance by advertising, promotional programs, etc.

[7]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
5) People include people who are directly or indirectly involved in the trade of the product or service. These are
mainly customer contact employees who are the face of the organization and they translate the quality into a service. They
deliver a physical service with a visible result.
6) Process represents the activities, procedures, protocols and more by which the service in question is eventually
delivered to the customer, comprising all activities and services in which the people involved play an important role.
7) Physical Evidence refers to an environment in which a service comes about from an interaction between an
employee and a customer which is combined with a tangible commodity and the consumers should assess the service quality
from them. For example, good environment will help create good image to the organization (Pullawan & Sinhaneti, 2008)
I-Lada Boonchai (2013: 52) has studied about Consumers Behaviors and Factors Affecting Demand for Korean Style
Plastic Surgery: A case of Mueng Chiang Mai. He found that factors affecting aesthetic surgery in Korean style in Amphurmuang
Chiang Mai, Thailand consisting of marketing mix in term of price, product, process, and marketing promotion.
Jittiya Sririttipradit & Benjaporn Pongpanich (2011: 57) has studied about Behavior and Factors affecting of college
students choose to determine about plastic surgery in Silpakorn University. The finding showed that marketing mix that
students of Silpakorn University preferred are product, physical evidence, employees, processes, marketing promotion, places
and price.
In Surgery business, consumers will have perceived quality of services both before and after have services. Therefore,
business can impress the consumers by its quality and make the consumers come back to have services again in the future.
These are in line with Theory of Total Perceived Quality Model.
Total Perceived Quality Model

Figure 1: Total Perceived Quality Model (Gronroos, 2007: 77)
Total Perceived Quality Model refers to consumer's opinion of a product's (or a brand's) ability to fulfill his or her
expectations. Service and product quality is one of important factors affecting customers' decision in choosing goods and
services. The service quality that impress the consumers consists of
1) Expected Quality refers to the quality that customers expect to receive from using goods or services such as
marketing communication, selling, image, word of mouth, public relation and customers' needs.
2) Experienced quality refers to actual quality that customers received from using goods or services. The experienced
quality might create from fundamental image of quality of that company such as technical quality, experience that customers
received after using products or services, and functional quality refers to experiences that customer received during utilizing
services (Gronroos, 2007: 77)

[8]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Rungroj Songsaboon (2014) has studied about Perceived Service Quality and Factors Affecting Word of Mouth Communication of
Private Hospitals. The finding showed that each and every element of perceived service quality affecting word of mouth
communication of private hospitals in important level. Because if the customers perceived the excellent service quality, the
customers might strongly want to tell and share others about this excellent quality, and perceived service quality of
receptionist in private hospital affected word of mouth communication of private hospitals in most important level.
Consequently, the management of private hospital should take the service quality of receptionist into consideration that the
receptionists should provide services with polite and smiling face in order to create an impression to the customers and ignite
the word of mouth mechanism to motivate others to receive services from private hospital.
Aurathai Lertwannawit & Nak Gulid (2011: 155) has studied about International Touritst's Service Quality Perception
and Behavioral Loyalty Toward Medical Tourism in Bangkok Metropolitan Area. The research presented the reliance in loyalty
model in service and provided empirical evidence about the relationship between the understanding of tourists about service
quality, service value perception, brand confidence, satisfaction and loyalty.
On the conclusion, total perceived quality refers to all customers' perceived quality, which consists of 1) expected
quality affected by marketing communication, selling, image, word of mouth, public relation; and 2) experienced quality or
quality from customers or service receivers affected by organizational image, technical quality, and functional quality. The
customers will assess the quality received from the organization by comparing expected quality and experienced quality if there
is any gap between the two quality and when putting together, this makes a total perceived quality.

Research results
By reviewing the literature about an innovative industry of Aesthetic Surgery Growth: A Temporal Analysis, the authors found
that to build the popularity for Thai aesthetic surgery business or Thai wave can be achieved by applying many theories as
follows:
1. DONE Theory;
1.1 Dstands for Diamond. (Theory of Diamond of National Advantage by Michael E. Porter)
1.2 Ostands for Onion Diagram. (The Difference of Cultural Dimensions by Hofstede)
1.3 Nstands for Nation Branding Theory.
1.4 Estands for Element of Culture.
2. Theory of Service Marketing Mix (7Ps) of surgery business consisting of: Product, Price, Place, Promotion, People,
Process and Physical Evidence.
3. Total Perceived Quality Model comprises of: Expected Quality and Experienced Quality

Conclusion and Discussion
This literature review concerns An Innovative Industry of Aesthetic Surgery Growth: A Temporal Analysis can be
concluded to the theoretical framework, which be brought to analyze regarding the creation of the popularity for aesthetic
surgery business in many countries such as Japan, Korea, etc. Thailand is one of the countries who is successful in building the
popularity for aesthetic surgery business. Fundamentally, the authors proposed the following DONE 7P&T Model for Thailand.

[9]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

From the figure above showing DONE 7P&T Model used to analyze to build the popularity for Thai aesthetic surgery
business or Thai wave by combining DONE Theory, which consists of Theory of Diamond of National Advantage by Michael E.
Porter, Onion Diagram Presenting The Difference of Cultural Dimensions by Hofstede, Nation Branding Theory, and Element of
Culture. The authors proposed DONE Theory as an inputs in the theoretical framework. For Transformational Critical, we used
Service Marketing Mix (7Ps) to set marketing strategy in order to attain targeted objectives in aesthetic surgery business, and then
the results from this 7Ps to analyze total perceived quality to gain final outcome for building the popularity for Thai aesthetic
surgery business or Thai wave further.

Suggestions for Further Study
The study in the future would to study about the futuristic globalization of aesthetic surgery in the next decade. The
research is the qualitative research and uses EDFR (Ethnographic Delphi Futures Research) as a statistical background.

Reference
Boyle, C. (2012). Forecasting addictive consumer behaviour in plastic surgery: A case study in Vietnam: 3.
BoonchaiI, (2013). Consumers behaviors and factors affecting demand for Korean style plastic surgery: A case of Mueng Chiang
Mai: 52.
Cohen, E. (2008). Medical tourism in Thailand. AU-GSB E-Journal: 24-37.
Gronroos, C. (2007). Service management and marketing. John Wiley & Son, Ltd. (3rd ed.). England.
Intasoon, I. (2014). Influence of positive body image indicators on attitudes toward aesthetic surgery among Thai Women: 55-56.
Jinchang, K. (2010). Effects of perfectionism on attitudes toward aesthetic surgery: The mediating roles of perfectionistic selfpresentation and sociocultural internalization (Unpublished Master's Thesis). Chulalongkorn University, Bangkok.
Retrieved April 29, 2016, from http://thesis.grad.chula.ac.th/readfile1.php?Fn=ab5178142938.pdf
Julietta, (2014). Korea the most champion of cosmetic surgery of the world and Thailand the first of Asean, from
http://women.mthai.com/women-variety/178782.html
Kucukusta D., & Song H. (2010). A Conceptual Model of medical tourism: Implications for future research: 236-251.

[10]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Lertwannawit, A., & Gulid, N. (2011), International Touritsts’ Service Quality Perception and behavioral loyalty toward medical
tourism in Bangkok metropolitan area. Graduate School, Suandusit Rajabhat University, Faculty of Social Science,
Srinakarinwirot University: 155.
MGRONLINE.com. (2012). Psychology. Chulalongkorn University is revealing popular surgery in Thailand. First page of
Manageronline. Retrieved April 29, 2016, from http://astv.mobi/AzmIWyR.(2012)
Muttiko, M. (2001). Facial surgery: The reconstruction of beauty for Thai women. Mahidol University, Bangkok. Available from
thaithesis.org. Retrieved April 29, 2016, from www.thaithesis.org/detail.php?id=45557
Porter, M. (2004). On competition, A Harvard Business review book, USA: 166.
Potipan P., & Worrawutteerakul, N., (2010). A Study of the Korean wave in order to be a lesson to Thailand for establishing a
Thai wave. Mälardalen University: 9.
Pullawan, J., & Sinhaneti, K. (2010). Thailand a beauty club for everyone? (Internationalizing Thai aesthetic surgery). Mälardalen
University: 4.
Potipan P., & Worrawutteerakul N. (2010). Mälardalen University, School of Sustainable Development of Society and Technology:
4.
Poter, M. (2008). On Competition. Boston: Harvard Business Review Book.
Pullawan J., & Sinhaneti K. (2008). Thailand, A beauty hub for everyone? (Internal marketing Master Thesis). p.7.
Runnels, V., Carrera: M. (2012). Why do patients engage in medical tourism? Maturitas, from http://doi.org/10.1016/j.maturitas.201
2.08.011
Saisangjan, R. (2010). Relationships among facial dissatisfaction, media influence and peer and family influence with the desire to
undergo facial aesthetic surgery of early adult females (Unpublished Master's Thesis).
Sareechantalerk, K. (2008). A discussive study of Thai female beauty: Multi dimensional approach (Thesis). College of
Interdisciplinary Studies, Thammasat University.
Songsaboon, R. (2014). Perceived service quality and factors affecting word of mouth communication of private hospitals,
Panyapiwat Journal (Vol.5 No.2 January-June 2014): 26-27.
Sririttipradit J., & Pongpanich N. (2011). Behavior and factors affecting of college students choose to determine about plastic
surgery in Silpakorn University. Silpakorn University: 57.
Sunanta, (2012). Information indicator popular in cosmetic surgery of Thai people. Cause illegal clinics around city, Health
matters: Healthy Article: 1.
Walton, M. (1999). The Aesthetic surgery report, The NSW Minister for health: October 1999: 4.

[11]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

A Motor for Growth of the Creative Industries
That Need Creative Finance-Innovative Financing Framework
*

**

Dr.Parinya Maglin , Assistant Professor Dr.Shayut Pavapanunkul and Dr.Thanatas Tupmongkol

***

Abstract
The aim of this article is to present a board overview of the concept of the new concept of creative industries and its
weight in the "War for Creativity". The new concept of creative industries in financing solution extends the broader scope of
creative financing, which soon becomes used to idolize the growing more popularly "Global Talent Management" (GTM).
Global Talent Management has become a vital strategy for new-fashioned creative industries organizations and
creative-finance-innovative financing framework. GTM refers to the advance by which the organization identifies human resource
practitioner and creative industries entrepreneurs and chief financial executives or officers (CFEs or CFOs) who achieve to play
the larger business or industry picture of leadership or celebrity endorsement in terms of brand asset as financial asset role in
forthcoming (in this discussion and conclusion called "Creativity Endorser"). For global talent management, it combines talent of
valuation resources (financial, creative ecologies, and human resource).
According to talent of valuation resources, it creates a purposeful management structure, and develops creative
finance innovative framework. With respect to the conceptual framework about this innovative scenario are proposed, and the
term creative finance innovative financing framework is coined to describe it in a buzz word. The creative conspiracy process of
talent of valuation resources could be understood as an innovative big shift from the classical creative industries and financial
and human resource practitioners.
Looking into the innovative concept of creative industries and creative finance, authors of the article came a
conclusion that a sustainable creative conspiracy between creative ecologies of creative industries and financing science is a
vital tool for change development of innovative concepts of creative industries, creative corporate finance and human resource
practitioners (Creativity Endorser).
This article is inspired and adapted from the project Leistung for Berlin: Investitionsbank Berlin by Keuper, Frank,
Prof.Dr.rer.pol.habil.,Dipl.-Kfm., Puchta, Dieter, Prof.Dr.rer.soc.,Dipl.-Vw., and MBE®, Diplom-Betriebswirt (BA), Roder, Stefan.
Steinbeis Hochschule-Berlin and Investitionsbank Berlin. "Creative Industries Benötigen Creative-Innovative Finanzierungslösungen
für die Filmwirtschaft, in Hulsmann, M.Grapp, J. (eds), Strategisches Management für Film und Fernschproduktionen:
Herausforderungen, Optionen, Kompetenzen, Oldenbourg Wissenschaftsverlag. München et.al. 2008.
Keywords: Creative Industries, Creative Finance-Innovative Financing Framework, Global Talent Management Creative
Conspiracy, Talent of Valuation Resources.

*

Dean, Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail: [email protected]
D.B.A. Programme, Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail: [email protected]
***
Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail: [email protected]
**

[12]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Introduction
The concept of creativity is currently fashionable in every business and industry. Surpassing mere innovative creation,
one should note the new concept developed by John Howkins, 2007 and 2010. According to Howkins (2010), the creative
ecology theory as innovative basis to learning and understand the creative conspiracy as the new rules of breakthrough
collaboration in natural environment (health ageing society), economy (organization and individual survival) and the gravity of
creativity and human resource practitioners (from the "War for Talent" to the "War for Creativity" as "Global Talent Management"
(GTM)), (adapted from Howkins, 2007 and 2010, Augustinaitis, 2010: 170-189., Thompson, 2013., Frank, Dieter and Stefan, 2008.,
As Augustinaitis, (2010): 189; Strazdas and zabielavičiencë, (2006): 80-89 are underlines the significance of the concept
of globalized creativity that/ is the use of ideas to establish innovative ideas in every business and creative industry.
Leadbeater (2005) claims the concept "Creation" or working creativity. According to Leadbeater includes other experts.
Authors can analyse a much broader meaning that includes industries managing industrial production (Creative Production),
medicine (preparing to Healthy Ageing Society) and creative ecologies (serve as the background to study human ecologies as an
eco-system), especially as Howkins (2010): 59-61. Claims, "Large populations can satisfy more of an individual's needs on a more
regular basis" (applied to communities is presumption of microfinance adaptation) this content adapted from Hindes, 2004: 1,
Vong, and I. Song, chapter 1 and 2; and FPO Symposium, 2015).
According to these above concepts linking to the groundbreaking work of British Economist, Alfred Marshall who first
sparkling wrote about the novel concept of demand and supply in his book "Principles of Economics" (1890), the concept
moving through growth of both a business firm and baby boomers. From a macroeconomic perspective, experts predict the
echo boom of baby boomers that geographical expansion will bring growth to healthy ageing society in the global world could
be global risk at personal wealth, business and industries growth and nation building.
The most frightening aspect of global risk wave statement was that it really comes down to need more creative
finance elements for risk resolution:
1. Costs (return on investment).
2. Revenue (income for earning and nexus poverty).
3. Earnings (an equillibrium of the forces of life, decay and death).
(adapted from Osenton, 2004; Lambert, Cooper and Pagh 1998: 7-8; nine management components for successful
supply network management; and Lerner, 2004 Gate 1994 and Tufano, 2003, financial innovation and ingrid statesman, Terese
Otte-Trojel for Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklarung (BZgA)).
So in this article authors would like to 1) review several important achievements of innovative creation frameworks
that define the field of Howkins (2010), the creative ecology theory to be explored and developed global talent management
and a macroeconomic perspective; 2) review the major academic and practitioner work to describe the relationship of creative
industries and creative finance for an extensive set of utility come-hitcher in the innovative framework preparation of this
synthesize review that is found at the end. 3) offer some innovative blending models on the future navigations of creative
finance-innovative financing management for creative industries entrepreneures, human resource academics, human resource
practitioners, microfinance institutions, healthy and active ageing practitioners and Chief Financial Officers (CFOs).

Purposes of the study
[13]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

This study focuses on objective finding out the feasible solutions of the innovative financing framework of creative
industries that need creative finance.

Review of Literature
The conceptual framework of innovative creation
The conceptual framework of review of literature "Innovative Creation" as the startup of this thesis in terms of
"Innovative Creation" should be understood with by the new one, not classic or old fashionable framework and model because
of a matter of human fact, The significant and survival conditions of the 21st century era that authorized for such a solitary
growth energetic were:
1) Ageing society growth needs health and active ageing.
2) The developments of more products and services in more categories than at any other time in history.
3) The ability to actively convey with global management an increasing number of global talent practitioners, creative
products and services and consumers everywhere.
4) The judgement of financial fabrications involving the rate of revenue growth.
In the large picture, a business, or an industry and a personal are usually thought of as an association of valuation
resources because they value the actual assets everywhere. It is a vital that the contents being valued are conciliated to the
individuals, businesses and industries’ success or wealth approach. It often has to be broken down in terms of risk into
individual and organization accounting elements, generally by the cost approach i.e. a loan portfolio (financial asset) an
individual loan (Financial Asset), all the interests in a privately owned entity (Financial Asset), governmental capital in the good
practice projects indicate the significance of social and economic capital activity i.e. transforming projects into healthy ageing
programmes and cooperation by low income or poor people throughout the microfinance institutions (Financial Liabilities)
including a brand that defines celebrity endorsement (Financial Asset). (adapted from the Healthy Ageing Project, Project
Partners: AGE, European Older People's Platform; WHO, World Health Organization Ageing and Life Course; Austrian Health
Promotion Foundation, Austria; The Health Development Agency, England etc., Catty, 2012 and Sheu, 2010)
The conceptual framework of creative conspiracy and deep ecology
Beyond thinking about the most value creation of business and industry success that is facing every task and
management today. Talent collaborative terms that combine to commit creative and innovative tasks are engaged in a creative
conspiracy.
Authors point, by using hybrid, interactive meeting the new pattern of creative ecologies: a deep ecology movement
has turned into a very ultimate framework movement that gave risk to the innovative creation theory of creative ecologies. Thus
according to Howkins (2010) that uses the creative ecologies theory to present human creativity and performance to create that
served in creative industries, using four aspects (Diversity, Change, Learning and Adaptation) of ecological thinking are analysed
as directly concerned to creativity, innovation, economical, human survival that Howkins references to the theory of evolution
proposed by Charles Darwin (1859), Alfred Russell Wallace (1860) and evolutionary biologist Richard Dawkins, a professor at
Oxford University (cited in Stankevicienc, Levickaite, Braškute, and Noreikaite, 2011: 285).

[14]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
On the other hand, since Arne Naess is Norwegian philosopher who wrote the term "Deep Ecology" (1973), Kumar
(2011), who eventually guide to Warwick Fox (2003): 252. Nowadays, deep creative ecologies are relevant to extremely
influencing to any innovative organization seeking leadership or celebrity endorsement (Brand Asset as Financial Asset) in
creative industries. Here some important ideas on presented deep creative ecologies elements apply to innovative creation (see
Figure 1.)

FOUR ASPECTS OF DEEP CREATIVE ECOLOGIES
Applied to
FOUR ASPECTS OF CREATIVE ECOLOGIES
(According to Howkins 2010)
Creativity is in
and around us all.

Diversity
The source of change
a matter of human
fact and survival
conditions of the 21st
century era

Creativity is a tool that help
reaching/The most varied aims.

Creativity means the process of an idea taking a
tangible form (celebrity endorsement as
brand asset and financial asset)

Learning

Change
The creative
environment has
a public policy
personal-managed a
gravity of the force
of life, decay and
death, and personal
financed.

Rethink The "war
for talent" to the
"war for creativity".

The concept of
globalized creativity
to establish global
talent management.

 Ageing society growth need healthy
active ageing.
 The developments of more products
and services in more categories than
at any other time in history.
 The ability to actively convey with
global management an increasing
number of global talent practitioners,
creative products and services and
consumers everywhere.
 The judgement of financial
fabrications involving the rate of
revenue growth in the large picture,
as an association of valuation resources.

This can be achieved
through handle ideas,
talent collaborative
teams are engaged in
a creative conspiracy.

Adaptation
Imitation
as one of the easiest
and fastest forms of
of creative is more
like copying.

Communities
people feel his/her
belong to the same
community are relevant
to create quality of life
of the low income or
poor people and elderly
population i.e.
microfinance institutions
and healthy active ageing.

Collaboration
A relationship of a
creative ecology that
is leaned and explicit,
deliberately cohabit and
share for innovative creation.

[15]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Competition
Figure 1. Four aspects of deep creative ecologies
applied to four aspects of creative ecologies
(According to Howkins 2010; and adapted
from Leadbeater, 2005, Naess, 1973,
Levickaite, 2010, Parrish, 2007).

Everyone business and industries
explain in a creative ecology,
takes the risk off any real creative
sense of and industries need
creative finance for diversity,
change, learning and adaptation.

Conclusion
The conceptual framework of creativity endorsement: Hierachieal architecture for assessing creativity endorser
performance as an innovative framework to assessment in the conclusion and discussion item of result outcome of this article,
respectively.
Bouysson et. al. (2000) created the proposed conceptual framework of celebrity endorsement construct for assessing
endorsement performance. Particularly this conceptual framework is grass rooted in individual decision context, based on
consumer perceptions that can involve multiple criterion assessment, such as credibility and attractiveness in qualitative
domains. According to Fuzzy-AHP, a method carefully suited to connecting with decision-making issues with multiple criteria in
qualitative domains and a finite number of decision alternatives are evaluated via a finite number of performance criteria (Sheu,
2010) which are derived in Figure 2.
Attributed Performance of Celebrity Endorser

Ekij (n)

Layer 1

W2cre

W2att

Endorser Credibility

Endorser Attractiveness

k

ATTki (n)

CRE i (n)
W3tru

W3exp

Perceived
Trustworthiness

W3lik

W3sim

W3fam

Likeability

Similarity

Familiarity

LIK i (n)

SIM i (n)

k

k

TRU i (n)

Layer 2

k

FAMki (n)
Layer 3

Perceived Expertise

EXPki (n)

Figure 2. Hierachical architecture for assessing celebrity endorser performance (According to Bouysson et.al.2000 and Sheu,
2010).
[16]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
According to Bonysson et.al. (2000), the mathematical form of the hierachical celebrity endorser construct (Ekij (n)) is
given by
Ekij (n)

=

W2cre

x

CREki (n) +W2att

x

=

W2cre

x

W3tru

+ W3exp x

=

W2att

x

W3lik x LIKki (n)+ W3sim x SIMki (n) +W3fam x FAMki (n)

x TRUki (n)

ATTki (n)
EXPki (n)

Based on Bouysson et.al. (2000), assessing the celebrity endorsement using the fuzzy analytical hierarchy process
(Fuzzy-APH) is a method using credibility and attractiveness as the two primary criteria for assessing celebrity endorser
performance (i.e. Eki (n)). This study accepts the celebrity endorsement that considers the direct and indirect effects of celebrity
endorsement on consumer attitudes. This study uses perceived trustworthiness and expertise of an endorser as two-sub-criteria
to criticize endorser credibility in the cognitive domain and attractiveness in the affective domain. Hence, three related subcriteria-likeability, similarity and familiarity are used to assess a three-layer analytical hierarchy (Figure 2.)
As a result, increasing value of this study to continues on Bouysson et.al.2000, Fuzzy-AHP-Conceptual Framework
applied creative industries need creative finance attributed that constructs the instantaneous creative finance that attributed
performance of creative industries endorsers. This study uses credibility as creativity endorsement and expertise of an endorser
performance as two sub-criteria in talent endorser characteristic in the cognitive and affective domain. Details of the process
assessment are given in Figure 3.
Instantaneous Creative Finance
Attributed Performance of
Creative Industries Endorsers

Layer 1

fkij (n)

Talent Endorser Characteristic
W2cre

The Cognitive Domain

Endorsers Credibility Construct for Creativity
Endorsement Through Innovative Creation
Assessment in the Cognitive Domain

CREki (n)

W3pce W3fep
Perceived Creativity
Endorsement

PCEki (n)

The Affective Domain

Endorsers Attractiveness Construct for Deep
Ecologies Assessment in the Affective
Domain

k

FEP i (n)

Layer 2

ATEki (n)

W3act
Perceived Creative
Finance Expertise

W2ate

W3asc
Acceptance
k

ACT i (n)

W3evl
Association

ASCki

(n)

Evaluation

EVLki (n)

Layer 3
Figure 3. Hierachical architecture for assessing creative industries need creative finance. (Adapted from Bouysson et.al.2000,
Research methodology of Sheu, 2010, Vong and Song, 2015 and Cafferata and Tybout, 1989).

[17]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Intuitively, this conceptual framework model is to analyze the creative industries that need creative finance from
creativity endorser (denote by i). That constructs the instantaneous creative finance that attributed performance of creative
industries endorsers (fkij (n)). This study considers credibility and attractiveness affect is assessed based on creativity
endorsement (denote by J) perceived by creativity endorsement (k) on a given need or using creative finance occasion in
ceative industries (n).
However, some endorsements of fkij (n) depend on instantaneous creative finance perception assessment of fkij (n).
Therefore, talent endorser characteristic of credibility and attractiveness assessing to the cognitive (Credibility) and affective
(Attractiveness) domain such as assessment of creativity endorser credibility (construct for deep ecologies) ATEki (n).
Furthermore, this study uses perceived endorsement and expertise of a creative finance as two sub-criteria to
innovative creativity endorser (both creative industries and creative finance) credibility in the cognitive domain on the other
hand, attractiveness is judged by the main criterion for assessing a creativity endorser in the affective domain; Obviously, three
related sub-criteria-acceptance-association-evaluation-are used to assess instantaneous creative finance that attributed
performance of creative industries endorsers in the affective domain. Consequently, a three layer rational hierachy (Figure 3) is
created; the top layer (Layer 1) is the instantaneous creative finance attributed performance of creative industries endorsers (i.e.,
fkij (n)); the second layer (Layer 2) conducted of the two main criteria, i.e. credibility and attractiveness; and third layer (Layer 3)
consists of subcriteria combined with the main criteria.
Thus, the mathematical form of the hierachical creativity endorser for creativity endorsement construct (fkij (n)) is given
by according to Bouysson et.al.2000.
fkij (n)

=

W2cre

x

CREki (n) x ATEki (n)

=

W2cre

x

W3pec

=

W2ate

x

W3act x ACTki (n)+ W3asc x ASCki (n) +W3evl x EVLki (n)

x PCEki (n) + W3fep x

FEP 3ki (n)

Where ATEki (n) and CREki (n) are evaluated by creativity endorser refer to human resource practioners, entrepreneurs
creative industries and chief financial executives or officers (CFEs or CFOs) i of the attractiveness and credibility k on a given
need or using creative finance occasion in creative industries n: W2ate are the relative weight for ATEki (n) and CREki (n) inserted in
layer 2 of the proposed endorser assessment hierachy; PCEki (n) and FEP 3i (n) are the evaluations of creativity endorser i
(Adapted from consumer in Bouyssou conceptual framework) of the credibility of creativity endorser k in terms of creativity
endorsement and expertise on given need or using creative finance occasion in creative industries n: ACTki (n), ASCki (n) and EVLki
(n) are the evaluations of deeply ecologies assessment in the attractiveness of creativity endorser i in terms of acceptance,
association and evaluation on a given need or using creative finance occasion in creative industries n ; and W 3pce, W3fep, W3act,
W3asc, W3evl are the relative weights of PCEki (n), FEP kj (n), ACT ki (n), ASCki (n) and i EVLki (n) inserted in Layer 3 of the proposed
endorser assessment hierachy, relatively.
Finally, to estimate the value of the relative weights (i.e. W2cre and W2ate) of criteria in Layer 2 and sub-criteria (i.e. W2*)
in Layer 3 are estimated using Fuzzy-AHP to access the performance of creativity endorser (fkij (n)). Details of the mathematical
process of the hierachy creativity endorser construct for estimating and analyzing these relative weights to solve resolution of
creative industries that need creative finance mathematical process of the hierachy creativity endorser construct creativity

[18]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
endorsement and creative finance expertise for estimating and analyzing these relative weights to solve resolution of creative
industries that need creative finance belong to innovative financing framework, W2*, also need next future research of authors
task responsibility to continue a greater success of this study on the play role as innovative think tank, regards and respectly.

Reference
Augustinaitis, A. (2010). Creative Knowledge in Complex Environments: Substantialising Mediation and Visualisation of
Creativity. Philosophy Sociology 21 (3) pp..189-202.
Bouyssou, D. M., Pirlo, T.M., Pery:, & Tsoukias, Vincke, A. (2000). Evaluation Model: A Critical Perspective. Kluwer, Boston.
Cafferata: & Tybout, A. M. (1989). Cognitive and Affective Response to Advertising. Canada: Lexington Books: D.C. Heath and
Company/Lexington/Massachusetts/Toronto.
Catty, J. P. (2012). The Professional's Guide to Fair Value: The Future of Financial Reporting. Hoboken, New Jersey: John
Wiley & Sons. Inc.
Fox, W. (2003). Deep Ecology: A New Philosophy of Our Time?. Environmental Ethics. Blackwell Publishing, Oxford. Prentice
Hall Financial Times, U.S.A.
Greenlight. (2011). TV ads With Celebrity Endorsement Rise 500% From Last Year's Oscars. Retrieved From Film Industry.
Network, February 28.
Harley, J. (2008). Creative Industries. Malden, M.A. U.S.A. Blackwell Publishing.
Howkins, J. (2007). Creative Economy. London: Penguin Books.
Howkins, J. (2010). Creative Ecologies. New Brunswick, London: Transaction Publishers.
Kumar, S. (2011). An Overview of Reverential Ecology. (Online, Cited 03 April 2011). Available from Internet:
http://www.reverentialecology.org/kyoto_interview.htm.
Leabeater, C. (2008). We-Think: The Power of Mass Creativity. London: Profile Books.
Levickaite, R. (2010). Phenomenon of Creativity as Evolution of Integrated Phenomenon. Logos 63: 201-212.
Naess, A. (1973). The Shallow and The Deep. (Online, Cited 22 February 2011). Available from Internet:
http://www.alamut.com/subj/ideologies/pessimism/Naess_deepEcology.html.
Nilsen, N. V., & Evald, S. S. (2013). Celebrity Endorsement: Can Personality Help Solve The Puzzle. Copenhagen Business
School.
Osenton, T. (2004). The Death of Demand. U.S.A. Financial Times Prentice Hall.
Parrish, D. (2007). T-Shirts and Suits. Electronic Book. (Online, Cited 17 April 2011). Available from Internet:
http://www.davidparrish.com/dp/uploads/TShirts And Suits_Abuide To The Business of Creativity_DavidParrish.pdf.
Sheu, J. B. (2010). A Hybrid Dynamic Forcast Model for Analyzing Celebrity Endorsement Effects on Consumer Attitudes
(2010.06.020). Mathematical and Computer Modelling, November. Elsevier Ltd.
Stankevičiene, J., Levickaite, R., Braškute, M. & Noreikaite, E. (2011). Craetive Ecologies: Developing and Managing New
Concepts of Creative Economy. Business Management and Education, 9(2), 277-294.
Stegeman, I., Otta T., Costongs, C., & Considine, J. (2012). Healthy and Active Ageing. A Report Commissioned by
Bundeszentrale für Gesundheitliche Aufklärung (BZgA).
Strazdas, R., & Zabielavičiene I. (2006). Methodical Aspects of Innovation Costs Calculation System. Verslas: Teorija ir Praktika
(Business Theory and Practice) 7(2): 89-97-doi: 10.3846/173.

[19]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Tarigue, I., & Schuler, R. (2012). Global Talent Management Literature Review. Zurich: Foundation Shaping The Future of HR.
September 15th.
Thompson, L. (2013). Creative Conspiracy: The New Rules of Breakthrough Collaboration. Boston, Massachussetts: Harvard
Business School Publishing.
Tufano, Peter. (2002). Financial Innovation. Harvard Business School: The Division of Research of the Harvard Business School,
June 16.
Vong, J. & Song, I. (2015). Emerging Technologies for Emerging Markets. Singapore: Springer Science+ Business Media.
Wallas, G. (1926). The Art of Thought. London: Cape.

[20]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Avant-garde of Paradigm Shift from
Management to Content Leadership: A Review of Literature
*

**

***

Laksamee Thungwha , Assistant Professor Dr.Shayut Pavapanunkul , Dr.Pavin Chinachoti ,
Dr.Amorn Thoongsuwan

****

and Dr.Nasaran Mahittichatkul

*****

Abstract
Content is a key challenge in the 21st century for administrator and manager to conquering charismatic leadership
characteristic. It is identifying to understand what is follows to satisfy among management or content. The common question
not common indicated that the authors was to establish the significance of paradigm shift from fashionable management
included with traditional and old management concept towards the authentic avant-garde management. Now many business
and industry organization or individual assuming that to found decrement to learning and gadget this paradigm shift of a
“Administrator or Manager" to a content leader. Because most recent literature and professionals have designate a administrator
manager just a performer who maintain a routine job but a content as the competencies results to transform him in the
direction of through to a leader charismatic leader and supremacy leader. Extremely, this paradigm shift in this paper shall
conjointly to learn the vital concept of content leadership and integral of comely a cutting edge leader. Finally, several previous
research on this issue have been proved in this paper to authorize authors to cultivate a conceptual framework of Avant-Garde
Element Model of paradigm shift. Avant-Garde Element Model of studies have shown that talent model of maturity,
management and transformational leadership and ways in which advance in the best practice of the content leadership that
linkage the business or industry information infrastructure in the theoretical discourse should on progress.
Keywords: Paradigm Shift, Avant-Garde Concept, Content Leadership, Charismatic Leader, Cutting-Edge Leader

Introduction
In the scenario of agile shift based on hypothesis framed by Kuhn’s (1970) has established exploitable as well as
articulation to beyond the sphere of academic community and classic science. In the act of a conventional business and
industry leaders today have to shift paradigm which is a leading to journey avant-garde and proceed.
Whenever an analysis of a business cultivation, research in administrators and manager discriminates per se by its affair
with the reciprocal action between management or administration previously. When the process was denoted as the loop of
value creation were going to connecting opportunity phenomenon recognition resource acquirement and aggregation, and
application such as new product introductions and business and industry launches. It begins with the blending of business and
*

Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail: [email protected]
Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail: [email protected]
***
Sukhothai Thammathirat Open University; E-mail: [email protected]
****
Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail: [email protected]
*****
Master of Art in Dhamma Communication Program, Mahachulalongkornrajavidyalaya University; Email: [email protected]
**

[21]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
industry content from human creativity technological paradigm shift and human resource management paradigm shift. It is
cultivated the encounter and endowment of avant-garde style to create the business and industry information infrastructure
and state-of-the-art business and industry configuration, and governing to avant-garde outcomes as enterprise growth and new
enterprise management for get rich quick. New enterprise growth is a explanation of distinguishing of expanding business and
industry content of Avant-Garde Paradigm Shift (explanation of Gardner, 1990, Kuhn, 1970 and Phan, Zhou and Abraham son,
2010).
According to those theories must be shared idiosyncratic and were integrated with administration or management, in
this paper has been declared as just only human resource management, and recognize the potential and talent human
resources management experts of avant-garde ways (Avant-garde leadership as charismatic leadership). This way to shift content
of showing their (his or her) ability to shift business and industry gears on content management and the business and industrial
information infrastructure to make a profit, and came to the conclusion that a sustainable competitive advantage relationship
between management and avant-garde content creativity and technological science. (Adaptation from Rosenfeld, 2004,
Leonard, 2010, Collis, Freebody, and Flew, 2013: 148-160).

Purposes of the Study
The purpose of writing this paper was to establish The Avant-Garde Paradigm Shift in term of the significance of
innovation. It is a paradigm shift which is a synthesis of content axiom that take advantage to establish avant-garde content
advantage to transform "Administrator and Manager" to a avant-garde leader as content leader of becoming a avant-garde
leader (cutting edge leader).

Review of Literature
1. Talent Management to Human Resource Management
The classical literatures have fashionable appropriate purposes such as 1) present a fundamental perceptive of what
and why talent management strategy is imperative to employees in business organization and industry. 2) array why and how
business and industry organizations should measure the best practices of their (his and hers) talent management strategy. 3)
show the talent management of enterprise learning increasing strategic human resource systems. 4) demonstrate approach to
support a talent management strategy for leadership development. 5) show performance and talent management with
technology that can reinforcement to achieve competitive advantage. Further, since avant-garde approach advises numerous
discerning and show significance of talent management for human resource executives maturity and best practice measure the
effectiveness manager included with enterprise advantage. Here this aims to make the new trends in term of avant-garde trends
in the field of management as well as to arouse and drive them to convey A Avant-Garde Paradigm Shift in their content
management to going on behavior and approach.
In order to get the best outcome from above for more clearly, the Figure 1. present the structure of the avant-garde
of talent management content model of the maturity and effectiveness.

[22]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Figure 1. The structure of the avant-garde content of talent model of the maturity and management
Source: Leonard, 2010: P.4
2. Manager to Leader
Hyden (1994) has challenge and commented that leaders are not increasing number of leaders but too many manager
are there. The performance outcomes like core competencies, such as communication, empowerment, vision, strategic thinking
and patience have played a great role of content management is one of the most challenging tasks in creating more leaders.
There is establishing a real model to learning understand, and implement steps for paradigm shifts if managers and
organizations are require to leader. In the present manager who fail to bring a significance model of transformational, laissezfaire and transactional leadership explain the both i.e. old paradigm of the bureaucratic organizational and new paradigm for the
near future which is twenty-first century. Here this aims to deal the managers understand about the new trends in the field of
management and leadership as well as to arouse and to bring a new paradigm shift as Avant-Garde Paradigm Shift in their
behavior and approach (adapted from Burns, 1978, Smith 2005, Tangue and Schuler, 2010: 122-133)
3. Laissez-faire to transformation
To address present and future leadership needs a model of content leader also must boost anticipate competencies
and skills to learning and understand as well as gadget steps toward Avant-Garde Paradigm Shift, for examples Levine, Pitt and
Douglas (1998) contribute "Leadership and Organizations for the New Millennium in Journal of Leadership Studies Vol.5" which in
hindsight became a classic advised that the leadership development theory and organization for the future theory. This model
like transformational, as Avant-Garde Paradigm Shift for explains the both i.e. old paradigm of the bureaucratic organization and
content reinforce the organization. The bureaucratic organization is approach to the concept of laissez-faire or individualism
leadership and the transactional in a work-related task on liberal, activity. Hence, the transactional as a word in present avantgarde for the desired and necessary content leadership roles as well as behavior and attitude of new paradigm shifts for the

[23]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
future leadership. (Adapted from Gardner, Avolio, Luthans, May and Walumbwa, 2005: 343-272, Duke and Udono, 2012: 158-161,
and Ali, 2012: 50).
Finally, and on more positive note, Marg (2007) found that globalization and liberalization and liberization (or avantgarde in this research) revolution in communication technology can better describe content desired results and expectations
which through focusing on technology increasing importance of knowledge and paradigm shift in the scientific world view. There
is a critical need of the new paradigm shift in the fields of management and leadership.
A world definition of globalization simply builds up on Didner (2015) global content is the process of developing and
sharing relevant valuable and engaging content with target audiences with the goal of acquiring new customers or increasing
business and management from existing customer "Globally" because of content is everywhere, Erin Kissane, author of "The
Elements of Content Strategy" defined anything that conveys meaningful information to humans is called content. Thus, in turn
of this research, implies a need to apply content as convincingly demonstrated by presenting the results of a survey which
shows how the manager to leader especially content leadership. Here it will be analyzed that how the model of laissez-faire
and transactional leadership and transformational leadership which have appear as result outcome of Burn’s ideas and Peter F.
Drucker (1996) has also rightly pointed out in his book "Managing in The Next Millennium" should show the both i.e. old
organizational paradigm as well as build up the future organizational paradigm for the field of management and leadership.
4. Charismatic Leader Attribute to Talent Content Leader
In order to be the best outcome from contemporary changing the paradigm shift about management and leadership
for the coming millennium. Traditionally idea of content leadership has been largely overlooked by organizational theorist. In
part, the problem can be attributed to the lack of a content systematic conceptual framework and recognized it’s important to
assess the future content strategy moving into new leadership paradigm shift. In order to grow and plan to better support
charismatic leadership needs of new concept. All leadership and organizational theorist address to drawing leadership theory
from Jago’s typology for leadership shown in Figure 3.

Leader Attribute

Traits

Universal
Type Ⅰ

Behavior

Type Ⅱ

Contingent
Type Ⅲ
Type Ⅳ

Figure 2. Degree of Generalizability
Source: Nelson and Quick (2002)
From Figure 2. The Authors will discuss how to create a leadership role and performance management using Jago’s
typology are 1) the leader attribute i.e. personality trait or behavior beyond situations or contexts. Universal theorist not context
in which the leader acts more powerful, because contingency theories accept that the characteristic.
Direction or context is important. Depending on the aspect of degree of generalizability of Jago theory. The four
categories of leadership theories that result outcome when these two dimensions are considered together are Type I universal
trait theories, Type II universal behavior theories, Type III situational trait theories, and Type V situational behavioral theories.
The four theories within this four category framework offer the manager a toolkits of tyranny of choices or alternatives for

[24]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
fulfilling traditional charismatic leadership especially Type I (adapted from Willner, 1984, Conger and Kanungo, 1987; Howell,
1988 and Offermann) Kennedy Jr. and Wirtz (1994) and Sosik and Dinger, 2007: 134-153).
According to the conceptualization shared by Lockwood (2006) Talent Management comprises of different
conceptions which are as follows (a) effective leaders have a clear understanding of what driver value in their leadership and
organizations (b) factor of influential leadership, unified and compassionate workplace cultures will be crucial for successful
talent management (C) connecting for the best talent on an as requited support will become prevalent keeping benefit
leadership content from the knowledge, skills capabilities and looking to the future.
Thus, the need for talent creates for content leadership in terms of globalization applied to managing global talent. In
sync with the trend challenges and significant implications for transformational leadership as content leadership based on the
new paradigm shift. Key finding show that the most important determination of Avant-Garde Paradigm Shift is concerned about
global talent management success in the degree of involvement by new charismatic leadership. The study of new charismatic
leadership that as content charismatic leadership. Recent studies on talent management reveal on content systematic
conceptual framework, going ahead of designing systems about control and reward through displaying, Jago’s typology for
leadership not just individual character. The backbone of the structure of the avant-garde content of talent model of the
maturity and management which have appear as result outcome of Leonard (2010: 4) need to elevate global talent
management to content talent management has been prioritized in life cycle of modern teaching about management and
leadership. Kouzes and Posner (1995) has greater emphasis is on creating the shared vision, concept and value "…Leader don’t
command and control they serve and support..."
Althrough recent research has clearly demonstrated the implicit theories of leadership (ILTS) and effective leaders
were typically more favorable than for supervisors these findings suggest that the importance of leadership beyond more
awareness of the essence of such theories toward a considered of change in both the content and the structure of Jago’s
typology for leadership. (adapted from Offermann, Kennedy Js., and Wirtz 1994, Nilsson, 2012 and Dhanabhakyam and
Kokilambal, 2014: 23-26).

Conclusion
Whenever an analysis of adaptation in both the management and leadership content analysis is a method for
analyzing which is used in new talent management methodology toolbox and reviews. What content analysis its and how it has
affected management and leadership .i.e. its use in leadership research; the collection of analysis technique for which the result
are suitable for globalization and liberalization (or Avant-Garde) revolution in communication technology can better
demonstrated content desired result and through focusing on recent organizational revolution has denied traditional
bureaucratic approach and cradle appraise and formative transformational leadership technique. All the great academic
acknowledges in this paper has completely advocated to adopt this paradigm shift of management toward leadership in order
to journey with the content.
In summary, the role of content analysis in future leadership research is considered. Same way, to depict this process
using, parts of the Avant-Garde Element Model of Paradigm Shift is shown in Figure 3.

[25]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Figure 3. Talent Model of Maturity, Management and Transformational Leadership
Source: (adapted from Offermann, Kennedy Js, and Wirtz 1994, Nilsson 2012 and Dhanabhakyam and Kokilambal, 2014: 23-26)

Reference
Burns, J. M. (1978). what makes a difference in leaders Harper Torchbooks: New York, Harper & Row, U.S.A, 162.
Collis, C., Freebody, S., & Flew, T. (2013). Seeing the outer suburbs: Addressing the urban bias in creative place thinking. Regional
Studies, 47(2), 148-160.
Duke II, J., & Udono, E. N. (2012). A New Paradigm in Traditional Human Resource Management Practices. Journal of
Management and Sustainability, 2(2), 158.
Gardner, W. L., Avolio, B. J., Luthans, F., May, D. R., & Walumbwa, F. (2005). “Can you see the real me?” A self-based model of
authentic leader and follower development. The Leadership Quarterly, 16(3), 343-372.
Gartner, W. B. (1990). What are we talking about when we talk about entrepreneurship?. Journal of Business venturing, 5(1), 1528.
Howell, J. M. (1988). Two faces of charisma: Socialized and personalized leadership in organizations.
Kuhn, T. S. (1970), The structure of sciencetific revolutions, International Encyclopedia of Limited Science, (Vol.2, No.5), The
University of Chicago Press.
O’Leonard, K. (2010). Talent Management: benchmarks, trend, and best practice. Bersinx Associates Principle Analyst, June.4
Offermann, L. R., Kennedy, J. K., & Wirtz: W. (1994). Implicit leadership theories: Content, structure, and generalizability. The
Leadership Quarterly, 5(1), 43-58.
Phan:, Zhou, J., & Abrahamson, E. (2010). Creativity, innovation, and entrepreneurship in China. Management and Organization
Review, 6(2), 175-194.
Rosenfeld, S. (2004). Art and design as competitive advantage: A creative enterprise cluster in the Western United States.
European Planning Studies, 12(6), 891 -903.
Sosik, J. J., & Dinger, S. L. (2007). Relationships between leadership style and vision content: The moderating role of need for
social approval, self-monitoring, and need for social power. The Leadership Quarterly, 18(2), 134-153.
[26]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Schuler, R.S., & Tarique, I.R. (2010). Global talent management: Literature review, Integrative framework and suggestions for
further research: Global Talent Management, (Vol.45, issue 2), April, 122-133.

[27]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Human Resource Management (HRM): Discussed Research Areas
Applied to Hospitality and Tourism Careers-A Literature Review
Kununya Benjawan*, Assistant Professor Dr.Shayut Pavapanunkul**, Dr.Amorn Thoongsuwan***,
Professor Dr.Tin Prachyaphth**** and Dr.Kalyanon Kamolyabut*****

Abstract
Human Resource Management: Research areas is still in its evolutionary applied to describe of hospitality and tourism
crystal clean perspective framework. Advantageous literature demonstrates that Human Resource Management (HRM) is a mode
that struggles to capture a circle balance between the hospitality and tourism model of professional realities and the
professional development model. In this study all these perspective were kept under prominent literature focus. Catalysts of
the literature unisoning to several perspectives permit the research to prove modern areas that are not sufficiently conceal in
the literature. Seriously this study is a formation sketch screening critical aspects. It was based on Human Resource Management
(HRM) applied to hospitality and tourism careers that persisting to awaken a lot of relatively of the question are significant in
need of further research. Of empirical agent in order to prove the powerful of the praising fabricate statements.
Keywords: Human Resource Management, Human Resource Practices, Hospitality and Tourism Careers.

Introduction
The field of Human Resource Management (HRM) shows the best achievable utilization in the hospitality and tourism
organizational. In late twentieth century many researchers were developed the definition about judicious administration and
management concerned to employee motivation and job satisfaction (adapted from Hartel Fujimoto, Strybosh and Fitz Patrick,
2007). The paradigm of human resource strategies can be utilized as a vibrant implement basic towards achievement. Base on
davenport theory of human capital strategy can best be fortuned through powerful Human Resource (HR) practice. After the
concept of personnel management, in the paradigm shift context that emphatic human resource policies agenda are being
adjust mended with hospitality and tourism careers. According to Lado and Wilson (1994) and Baker (1999) based on view
organization applied to this research is hospitality and tourism organization are considered vital toward hospitality and tourism
careers as a blueprint of human resource management for success of sustainable competitive advantage resolution of
accessible, literature on the accountable methodize analytical judgments and appearance that Human Resource (HR) practices.
Hence, most of the literature in the area of human resource strategies are formed and established rather on the exclusive
human resource policies and practices. In this study researcher will foresee on accessible literature in assorted Human Resource

*

Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; Email: [email protected]
** Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; Email: [email protected]
*** Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; Email: [email protected]
**** Political Science and Public Administration Program, Chulalongkorn University; Email: [email protected]
***** Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; Email: [email protected]

[28]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
(HR) practices and organizational performance with a view to promote future research by analyzing indicative areas and reveals
that Human Resource Management (HRM) is absolute system of hospitality and tourism concerning to Human Resource
Management (HRM) and practices as values policies and established conceptual framework of impact of Human Resource
Management (HRM) and practices as on model that vision, encourage hospitality and tourism career.

Literature Review
This branch of study literature review includes feasible research disclose to the amplitude analyzed in introduction
content. The actual integrated in this part. Is appropriated from altered resources Compelling crack outs from research at
present done affiliated to raised specified affair are duplicated underneath:
Author
Year
Tharenou and 2007
Other

Source/ journal
Human Resource
Management
Review

Katou and
Budhwar

2010

European
Management
Journal
Human Resource
Management
Review

Steinmetz

2011

Minbaeva

2008

International
Business Review

Tuner
Huemann
and Keegan

2008

International
Journal of Project
Management

Gooderham 2010
and Nordhaug

Human Resource
Management
Review

Findings and conclusion
Study concluded that research on training and a function of organizational level
outcomes which are categorized as:
1. Human Resource (HR) outcomes.
2. Organizational performance outcomes.
3. Financial of accounting outcomes.
4. In case of publicity listed companies stock market outcomes.
Business strategies managerial style and organizational culture moderate Human
Resource Management (HRM) policies that impact is absolutely arbitrate by
employee skills, mindset, and action.
Human Resource Research need to standardize develop the process of
questionnaire administration of questionnaire and structuring of comparable
measures should follow the same way. Result of such a research which is close to
uniformity.
Study concluded that are firm specific and used to develop competencies. The
creation of organizational knowledge. It can also contribute to sustained
competitive advantage.
Human Resource Management (HRM) practice in current organizations for
optimum performance should be liked with career development and overlook
needs of stake holders in accommodation of the organizations. Fairness and
justice assume added significance towards Human Resource Management (HRM)
(Greenwood, 2002)
Study concluded that Human Resource Management (HRM) practice framework is
important desired which should be capable to absorb circus stantial factors in
question. Few suggested are:
1. Culture
2. Legistration
3. Role of the state

[29]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Author

Year

Source/ journal

Werbel and
DE Maric

2005

Human Resource
Management
Review

Lengnick-Hall
and Other

2009

Human Resource
Management
Review

Mcginnicle

2000

Employee
Relation journal

Maxwell and
Farquharson

2007

Employee
Relation Journal

Harris

2007

Employee
Relations Journal

Othman and
Poon

2007

Employee
Relations Journal

Tissen and
Others

2010

The International
journal of Human
Resource
Management

Danny Guedi
and Hatt

2008

Luoma

The International
Journal of Human
Resource
Management
2008
Management
Decisions

Findings and conclusion
4. Trade union representation institutional context
Human Resource Management (HRM) practices including performance evaluation
compensation selection practices and training and development practices can be
clustered as a means to communicate to the employees in relation to different
skill and behaviors needs to actualize and assist a competitive advantage.
Collins and Smith (2006) concluded that Human Resource Management (HRM)
practice have a great impact towards organizational effectiveness is becoming
more significant to knowledge exchange resulting into improved organization
performance.
Organizations embarking upon the correct Human Resource Management (HRM)
approach shall tend to recruit and selection procedures get desirable behavior
relevant in the context. Training and development program can further
supplement the commitment.
Bowen and Ostroff’s (2004) concluded that the strength of the HRM system affect
organizational effectiveness. Human Resource Management (HRM) is said to have
a central role in business performance as per the theory (Richard and Broun
Johnson, 2001) Thus HRM strategies are deep rooted in business needs with a firm
integration with business strategy.
Developing HR Practices meant to accorded significance concerned about the
most of individual performance. There are various levels and specializations earth
with different perspectives about Human Resource (HR) responsibilities of
managers based on ill-defined boundaries.
Human Relationship Management practices is comparatively stronger than
competitive strategy. Strategy manipulated or changed and Human Resource
Management (HRM) practices can contribute orientation towards organizational
performance to remains in the right direction.
Adoption of the majority suggested a positive relationship between Human
Resource Management (HRM) and the organizational performance. It is important
to continually management orientation focus on these research such as Guest ;
1989, Clark 1993; Paauwe and Richardson 1997; Guest 1997; Gelade and Ivery
2003.
Human Resource Management (HRM) specialists in consultation with line
managers to link between Human Resource Management (HRM) and performance
decision making and should be judicious distribution of role and responsibilities.
Human Resource (HR) practices need more advocates of resource based theory
popular emphasis on develop and maintain the requisite competencies and
behavior as essential towards creating competiveness.

[30]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Author
Zanko

Year
2008

Source/ journal
The International
Journal of Human
Resource
Management

Findings and conclusion
A key theme in modern critical approaches to Human Resource Management
(HRM) imply the need for these factors as followings: asepticism about the
purpose of the global transferability of Human Resource (HR) ideas and practices
included the barriers to transfer or how work is designed for managed to achieve
the organizational control economic and societal contexts (Based on Delbridge
Idea, 2009).
Gellatly and 2009 The International Various Human Resource Management (HRM) Literature are possible to achieve
Others
Journal of Human Human Resource Management (HRM) elaboration of responsibilities of managers
Resource
especially in project oriented in contemporary organizations can increase
Management
performance at each level manifolds.
Moideen lutty 2009
Management
The organizational means can be identified high-involvement Human Resource
Al-Lamki and
Decision
Management (HRM) practices that implement highly selective staffing realistic
Murthy
training performance positive relationship with subjective and quantitative
measurement and employee empowerment to increase higher performance.
Shen and
2011 The International Human Resource Management (HRM) practice policies and practices to improve
Zhu
Journal of Human both the firm’s strategic needs and the interests of internal and external
Resource
stakeholders due to the importance of Corporate Social Responsibility (CSR) to
Management
achieve organizational performance.
Tool, Clere 2011 The International Simply matching investment in Human Resource (HRs) through embracing Human
and Galany
Journal of Human Capital Enhancing (HCE) Human Resource Management (HRM) System is positively
Resource
connected to organizational performance. More clear and especially in front line
Management
employees are strategically significant and essential to competitive advantage
source.
Armi
2011 The International Human Resource (HR) practice for effectiveness of Human Resource Management
Journal of Human (HRM) function is invaluable to exploit organizational performance in four
resource
dimensions these fits.
Management
1. Fit between Human Resource Management
(HRM) and corporate strategy.
2. Fit between Human Resource (HR) roles and
position .
3. Fit within Human Resource (HR) function.
4. Fit between Human Resource Management
(HRM) and other functional areas.
Source: Quoted and adapted from all available researchers in review and Hussein and Ahmad, 2012: Prepositions.
Based on the above literature review the following propositions before conclusion will be Applied to hospitality and
tourism careers such as

[31]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
P1. Effectiveness of Human Resource Management (HRM) can be associated to particular perspectives of Human
Resource Practices (HRP) fit.
1. Fit between Human Resource Management (HRM) and Corporate Strategy.
2. Fit between Human Resource (HR) Roles and Position.
3. Fit with Human Resource Management (HRM) Structure and Function.
4. Fit between Human Resource Management (HRM) and Other Functional Areas.
5. Fit with Organizational, Economic and Social Contexts.
6. Fit between Human Resource Policies Practice and Corporate Social Responsibility. (CCR)
P2. Business performance hospitality and tourism performance will be accomplished between strategy and Human
Resource (HR) practices.
P3. Career development hospitality and tourism careers development is critically associated to staff intention.
P4. Linking employee goals with career path planning to performance.
P5. Identifying oneness skills and competencies for employee learning and development towards performance gaps.

Conclusion and Conceptual Framework
After reviewing literatures by the researcher and discussing the above propositions challenges of the Human Resource
Management (HRM) practices and also to emphasizes the importance of Human Resource Management (HRM) in the
organization and that impact on hospitality and tourism organization due to several career factors as discussed earlier. Finally,
the research establish findings in research prescribe to share a vision for conceptual framework components outlined (see Figure
1.) consists of the independent variables which are the causal factors, the next effect which is the Human Resource
Management (HRM) practices and encourage hospitality and tourism careers.

[32]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Dependent Variables

Independent variables

Source: Adapted from Long, Perumal and Ajagbe, 2012.

References
Baker, D. (1999). Strategic human resource management: performance, alignment, management. Library Caeer
Development, 7(5), 51-63.
Gellatly, I. R., Hunter, K. H., Currie, L. G., & Irving: G. (2009). HRM: Practices and organizational commitment profiles. The
International Journal of Human Resource Management, 20(4), 869-884.
Gooderham:, & Nordhaug, O. (2010). One European model of HRM? Cranet empirical contributions. Human Resource
Management Review, 21, 27-36.
Hartel, C. E., Fujimoto, Y. Strybosch, V. E., & Fitzpatrick. K. (2007). Human Resource Management: Transforming Theory into
innovative practice. Frenchs Forest, NSW: Pearson Education Australia.
Hirris, L. (2007). The changing nature of the HR function in UK local government and Tts role as employee. Employee
Relations Journal, 30(1), 34-47.

[33]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Katou, A., & Budhwar: (2010). Causal relationship between HRM policies and organizational performance. Evidence from
the Greek Manufacturing Sector Eropean Management Journal, 28, 25-39.
Lado, A. A., & Wilson, M. C. (1994). Human Resource System and Sustained Competitive Advantage: A. Academiy of
Management Review, 19(4), 699-727.
Mcginnicle, J. P., & Jameson, S. M. (2000). HRM in hotels: Focus on commitment. Employee Relations Journal, 22(4), 403-422.
Minbaeva, D. (2008). HRM practices affecting extrinsic and intrinsic motivation of knowledge receivers. International
Business Review, 17, 703-713.
Othman, R. B., & P. J. (2000). What shapes HRM? A multivariate examination. Employee Relations journal, 22(7), 467-484.
Shen, J., & Zhub, C. Z. (2011). Effects of socially responsible Human Resource Management on employee. The International
Journal of Human Resource Management, 22(15), 3020-3035.
Steinmetz, H., S. C., W. M., & K. R. (2011). Conceptual and methodological issues. Human Resource Managment Review, 21, 1626.
Tharenou:, Saks, A., & Moore, C. (2007). A review and critique of research on training. Human Resource Management Review,
17, 251-273.
Tissen, R. J., Deprez, F. R. E., Burgers, R. G. B. M., & Montfort, V. K. (2010). Change or hold: Reexamining HRM to meet new
challengers and demands: The future of people at work: A reflection on diverging Human Resource
Management policies and practices in Dutch organizations. The International Journal of Human Resource
Management, 21(5), 637-652.
Turner, R., Huemann, M., & Keegan. (2008). A Human Resource Management in the project-oriented. International journal of
Project Management, 26, 577-585.
Werbel, J. D., & Demarie, S. M., (2005). Aligning strategic Human Resource Management and person- evoronment fit. Human
Resource Management Review, 15, 247-262.
Zanko, M., Badham, R., Couchman:, & Schubert, M. (2008). Innovation and HRM: Absences and politics. The International
Journal of Human Resource Management, 19(4), 562-581.

[34]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Embarking Model on a Key Performance Indicators to Balanced Scorecard
of Celebrity Endorsement
Anchaleeporn Thananchaitaveechote*,*Assistant Professor Dr.Shayut Pavapanunkul**, Thunyakarn Popat***,
Kumthon Nimitpatr**** and Dr.Nasaran Mahittichatkul*****
Abstract
This research is to develop, implement, and use performance measures including KRI, PPIs and KPIs: Key Performance
Indicators are defined a celebrity endorser. PPIs: People Practice Indicators can be used to describe the ability of any celebrity
endorser to persist the best-practice path to celebrity endorsement performance improvement is decided by the productive of
its people practices. KPI: Key Performance Indicators are now characterized as either past-current, or future-focused measures
applied to celebrity endorsement thus helps the celebrity a company choose to endorse its brand, is associated with
appropriate celebrity qualities closely a potential celebrity is defining brands by used of the concept of stardom where for a
popular entrepreneur personality trait applied to celebrity endorsement measure. This paper introduces the concept of
embarking model and discusses its relevance and entangle in the celebrity endorsement. Besides, it seeks to forward a model
highlighting celebrity endorsement as a critical individual capability in terms of celebrity endorse capability affecting celebrity
endorsement encounters for leveraging variety in bridging gap in the wake of recognition of.
Keywords: Embarking Model, Celebrity Endorsement, Key Performance Indicators, Balance Scorecard

Introduction
In the business and industry world today entrepreneur or business and industry owner are increasingly “Bombarded”
with celebrity endorsement on a daily groundwork. As celebrity endorsement is significant perspective and need to know how
suitable such endorser will be their characteristic company and brand.
This is however a countenance that the prevalent celebrity endorsement literature within marketing research has
looked into describing brands by use of human personality traits applied to celebrity endorser personality traits can be
measures for recognizing personal brand. (elaborated concept from Aaker, 1997, Geuens 2009, to this research Anchaleeporn
Thananchaitaveechote, Shayut Pavapanunkul and Nasaran Mahittichatkul, 2015 and Shimp 2007, Greenting, 2011).
On a bright examining the everyday celebrity endorsement was interaction with on 2 continual linking see a multitude
to foundation stones for implementing Key Performance Indicators to Balanced Scorecard. It is momentous to perpetually hub
on these personal brand and celebrity endorsement (adapted from applied to celebrity endorse Peters, 1985; Lead Better,
2008; Hartley, 2008; Phelps, 2011 and Kirstein, 2010). Quiet simply, the best-practice path to Performance Indicators to Balanced
* Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail: [email protected].
** Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail: [email protected].
*
** Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail: [email protected].
*
*** Faculty of Business Administration, RaJamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail: [email protected].
***** Master of Art in Dhamma Communication Program, Mahachulalongkornrajavidyalaya University; E-mail: [email protected].

[35]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Scorecard. There are three types of performance measures such as KRI: Key Resource Indicators describes the overall celebrity
endorser ability, PPIs: People Practices Indicators is focusing a celebrity endorser.
The last type of performance measures to success is KPI: Key Performance Indicators represent a set of measures
focusing on the scorecard countenance of celebrity endorser. Performance that are the most delicate for the present and future
success of the celebrity endorsement. The role of Key Performance Indicators (KPI) are extra ordinary modern to the celebrity
endorsement. Key Performance Indicators (KPI) can be illustrated by embarking model dealing with Balanced Scorecard of
Celebrity Endorsement.

Problem Statement
The authors identified that due to the common misunderstanding that exist in relations to Key Performance Indicators
(KPIs) to the Balance Scorecard (BSC) of Celebrity Endorsement. It is important that all celebrity endorser in business and
industry organizations are aware of the structure and content of the balanced scorecard work of embarking model.

Research Objective and Aim
The research objective is to recognize in term of the related literature demonstrated that the celebrity endorsement
and using performance measures including KPIs, PPIs and KPIs in order to be successful in embarking model, associated with the
KPIs need to be prefer to endorse personal brand.

Research Method
The review of the theoretical world class meet literature shall afford an cleverness about the conceptual framework
of celebrity endorsement, its present implementation and usage, the understanding of three types of performance measures
are KPIs, PPIs and KPIs is the really monitor of embarking model can used to describe the relationship of three measures and
the balance scorecard and the core of celebrity endorse including celebrity endorsement and personal brand.

Results
The results from literature review give the researcher embarking model on Key Performance Indicators to Balanced
Scorecard of Celebrity Endorsement. The reason is that many literature books and texts have explored that a KPI is actually
(Parmenter, 2007; Kaplan & Norton, 1996; Have, S. Have, W., Stevens, F., Elst, M., & Pol-Coyne, 2003). In order to be successful
the researcher need to fulfill the following correlative.
1) Based on three types of performance measures.
1.1) Key Result Indicators. (KPIs)
1.2) People Practices Indicators. (PPIs)
1.3) Key Performance Indicators. (KPIs)
2) Performance ensures are linked to the balanced scorecard. (BSC)
3) Developing and Using KPIs: Its implications for the celebrity endorsement.
[36]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Key Result Indicators

Peel the skin concept of correlative
performances are linked to PPIs

People Practices Indicators (PPIs)

Peel to the core of KPIs and
PPIs to critical for KPIs

Developing and Using KPIs: Its
Implications for the Celebrity

Peel to an onion analogy can be used to

Endorsement

describe the relationship of KRI, PPIs and
KPIs to BSC

Key Performance Indicators (KPIs)
are Linked to the Balanced

Exhibit 1. The correlative performance of Embarking Model on Key Performance Indicators to Balanced Scorecard of Celebrity
Endorsement
Source: Adapted from Parmenter (2007: 2)

Key Result Indicators
Key Result Indicators (KPIs) rehabilitate outcome measures, with mainly review at “Lead and Lag Indicators” base on
crowded management books and texts that envelope Key Performance Indicators (KPIs) dispute. Using the terms “Lag”
(Outcome) and “Lead” (Performance Motorist) Indicators. Clearly, Key Result Indicators (KPIs) rehabilitate Lag (Outcome)
measures, which mainly review at key performance motorist indicators or “Lead” measures.
This is simply mainstream characterized as either Standard, Modern, or Planned-Focused Measures (see Exhibit 2.)
Exhibit 2. Standard/Modern/Planned-Focused Measures Analysis
Standard Measures

Modern Measures

Planned-Focused Measures

Last/Latest week/A few
weeks/Month/Quarter.

24/7, daily, or perhaps weekly for some.
(Updated continuously)

Next day/Week/Month/Quarter.

For example, number of past indicators
measuring events of the latest
week/latest month or quarter.

For example, an improvement in a key
measures with in service standards. 27/4
daily, or perhaps weekly for some.
(Updated continuously)

For example, number of plannedfocused on ambition to be initiated in
the next month/two months to
prospect spheres that are creating
last/latest service standards measures.

Source: Adapted from Exhibit 2. of Paramenter (2007: 8)
People Practices Indicators (PPIs) from extensive analysis and from Standard/Modern/Planned-Focused Measures
Analysis shown in Exhibit 2. and then restate the measure in the Key Result Indicators (KPIs) with the terms Lag (Outcome) and
Lead (Performance Motorist) Indicators.

[37]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
It is essential that measurement integral to all elements of the best practice. It is affecting People Practices Indicators
(PPIs). The direction method of people practices at the midpoint of all organizations is considered. Hence, the organizational
ability leads to best-practice that leading by the effectiveness of its people practices (see Exhibit 3.)

Organizational Strategy
Customer Focus

Technology
People practices

Quality

indicators
Measurement and Improving

Leadership

Performance
Exhibit 3 People Practice Indicators
Source: Adapted from Exhibit 3. of Paramenter (2007: 14)

Key Performance Indicators
Key Performance Indicators (KPIs) report a set of measures showing for on the following of the model content
perspectives of organization performance towards the celebrity endorser. A celebrity endorser is describe an entrepreneur who
user the public limelight awareness on behalf of a personality goods by appearing with it in celebrity endorsement effectiveness
may be powerful by congruence between Management Models that have a profound impact on Key Performance Indicators
(KPIs) base on Kapan and Norton’s “Six-Perspective Balanced Scorecard" (see Exhibit 4.).
Exhibit 4 Six-Perspective Balanced Scorecard
FINANCIAL

COSTOMERS

Utilization of assets optimization Increase customer satisfaction, key account
of working capital.
customer who generate the most profit.
INTERNAL
EMPLOYEE SATISFACTION
Effective relationships with key
Positive organizational culture, increased
stakeholders and customers.
recognition.
Source: Adapted from Exhibit 4. of Kaplan and Norton (1996)

ENVIRONMENT COMMUNITY (EXTERNAC)
Supporting local businesses, linking with
future perspective leadership
LEARNING AND GROWTH
Increasing expertise, and adaptability

Developing and using Key Performance Indicators (KPIs), its implications for the celebrity endorsement as discussion
and suggestion in responding to the above people practices indicators the starting point for linking both people practices
indicators and Key Performance Indicators (KPIs) to be relevant to that particular The Balanced Scorecard (BSC) management. It
should explain the celebrity endorser, the ability of any celebrity endorser to persist the best-practice path to celebrity

[38]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
endorsement performance improvement is decided by the productive of the people practices. The ultimate success of a
developing embarking model on a Key Performance Indicators (KPIs) implemented and utilized of The Balanced Scorecard (BSC)
in the celebrity endorser is determined by the presence or absence of four foundation stones called TARP Model adapted from
Freeman & Chen, 2015: 673 and Parameter, 2007 (see Exhibit 5.).

Effective Trustworthiness (T)
Personality Attractiveness (A)

TARP Model

Respect to the Staff, Stakeholders (R)
Respect to the Staff, Stakeholders (P)
Exhibit 5. TARP Model
Source: Adapted from Freeman & Chen (2015: 673) and Parameter (2007)
1) Partnership with the staff, stakeholders (Respect).
2) Transfer of personality goods (In terms of celebrity endorser characteristic) to the celebrity endorsement on
personality attractiveness (Attractiveness).
3) Integration of added value measurement sign deals with celebrities in the hope and expectation that relevant
position in the mind of consumers and stakeholders (Temperle & Tangen, 2006) (Relevant position).
4) Linkage of performance and balanced scorecard measures to celebrity endorsement strategies and requires
commitment to the establishment and maintenance of effective trustworthiness.

Conclusion
Finally, TARP Model complements the existing celebrity endorsement literature by positing business and industry frim
as salient dimension of celebrity endorser effects. Its endorsers using winning Key Performance Indicators (KPIs) and Balanced
Scorecard (BSC) promote their celebrity endorsement. (see Exhibit 6.)

[39]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Key Result Indicators (KRIs)

People Practices Indicators (PPIs)
Celebrity Endorser

TRUSWORTNESS
Linkage of performance
and balanced scorecards
measures to celebrity
endorsement strategies
and requires commitment
to the establishment and
maintenance activities
of effective
Celebrity-related
trustworthiness
they become “Transported”

ATTRACTIVENESS
Transfer of personality
goods
(in terms of entrepreneur
personality to celebrity
endorsement. It examines
the impact of celebrity
endorsement
on personality
Emotional investment
and
attractiveness).
fandom, which is indicative

and immerse in the physical
social and emotional
presences of the celebrity
(Green, Brock and Kaufman,
2004; Tan 2008)

of their commitment and
interdependence in the
relationship (Rusblt, Martz
and Agnew 1998, Rancy
(Green Light, 2011)

RESSPECT
Partnership with the
staff stakeholders
customer.

RELEVANT POSITION
Integration of added
value measurement sign
deals with celebrities in
the hope and
expectation that
relevant positon in the
mindRelevant
of consumers
and
as purchase
Respect refers to the
intentions are also a
quality of endorser’s an stakeholders.
component of
accomplishment
consumer cognitive
celebrities are respected
ability, athletic, the overall behaviour. i.e. how and
why (Kwek, 2010;
attractiveness attribute
Forber, 2011; Roy,
(Bryhe, Whitehead &
2006).
Breen, 2003; Eeric &
Sejung, 2005).

Exhibit 6. Embarking Model of Celebrity Endorsers Using Wining Key Performance Indicators (KPIs) and Balance Scorecard (BSC).

References
Aaker, J. (1997). Dimensions of brand personality. Journal of Marketing Research, 34 (3), 347-356.
Freeman, K. S. (2015). Wither the impact of celebrity endorsement. International Conference on Communication, Media,
Technology and Design, May 16-18, Dubai, United Arab Emirates.
Gan, W. B. A. (2006). Effectiveness of celebrity endorsement advetising in Chiness market place (A dissertaion presented in
part consideration for the degree of MA marketing).
GreenLight. (2011). TV ads with celebrity endorsements rise 500% from last year's Oscars. retrieved from
Filmindustrynetwork http//www.filmindustrynetwork.biz/tv-ads-with-celebrity-endorsements-rise-500-from-last-yeareoscars/8469
Have, S., Have, W., Stevens, F., Elst, M., & Pol-Coyne, F. (2003). Key Management Models: The management tools and
practices that will improve your business. London: Financial Times
Prentice Hall.
Hung, K., Chan, K. W., & Tse, C. H. (2011). Assessing celebrity endorsement effects in China: A consumer-celebrity relational
approach. Journal of Advetising Research, 6-21.
Kaplan, R. S., & Norton, D.P. (1996). The Balanced Scorecard: Translation stategy into action. Boston: Haruard Business School
Press.
Kaplan, S.R., & Norton, & D.P. (2007). Balanced Scorecard: Strategický systém merení vykonnosti podniku. Praha:
Management Press.

[40]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Kaplan, R. S., & Norton, D. P. (2007). Using the balanced scorecard as a strategic management system. Boston: Haruard
Business School Press.
Moyer-Guse, E., Chung, A. H., & Jain: (2011). Identification with characters and discussion of taboo topics after exposure to
an entertainment narrative about sexual health. Journal of Communication, 61, 387-406.
Nikolas, V-N., & Sebastian Skov, E. (2013). Celebrity endorsement (Graduate Thesis). Copenhagen Business School. CBS.
Shimp, T.A. (1997). Advertising promotion and supplemental aspects of integgrated marketing communications. (4th ed.).
Fort Worth. Texas: The Dryden Press.
Shimp, T. A., & Andrews, J. C. (2013). Advertising promotion and other aspects of integrated marketing communications. (9th
ed.). South Wester: Cengage Learning.
Shue, J. B. (2010). A hybrid dynamic forecast model for analyzing celebrity endorsement effects on consumer attitudes.
Mathematical and Compute Modelling, Journal Homepage, from www.elsevier.com/locate/mcm, 1554-1569
Velimirovica, D., Velimirovićb, M., & Stankovića, R. (2011). Role and importance of Key Performance Indicators Measurement.
Serbian Journal of Management, 6(1), 63-72.

[41]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Successive Model of Thai Traditional Medicine in Elderly Society
*

Assistant Professor Varapun Moongvicha

Abstract
The study of "Successive Model of Thai Traditional Medicine in Elderly Society" aims for study the relationship of
factors that affect the model as well as factors level and pattern of successive Thai traditional medicine in elderly society.
Research methodology using gather and compose data from literature reviewed, summarized and analyst for independent
variables from strategic plan; the sources are such as national, department, division, institute’s that relevant to Thai traditional
medicine strategic plans together with lecture from symposium and by depth interview. The outcome showed that there are 5
groups variables those are: 1) knowledge 2) personnel & standard 3) Herbal 4) local wisdom protection 5) consumer approach
that affect in elderly society in: 1) promoting, supporting and preventive for health 2) develop in health services system 3)
gearing for stakeholders, community participation, while other relevant impact factors are such as government supportive,
budgeting, and legal enactment. Moreover suggestions for successive Thai traditional medicine model are further literature
review on elderly society’s disease in muscle and skeleton area, where considered most popular among Thai traditional
medicine, and the successive model should have adopted and follow Chinese traditional medicine for pattern applied to Thai
traditional medicine system.
Keyword: Successive strategic model, Thai traditional medicine, Elderly society

Introduction
Thai traditional medicine is a science among one of eastern traditional medical style, which are the same as others
Asian countries traditional medical treatment knowledgebase style but vary according to regions, territories, cultures, traditions
and lifestyles. Traditional medicine is a knowledgebase inherited pass generation to generation, but within the past Thai history
has evidenced that it was a mistake during transferred process of traditional medical treatment, and due to inadequate
knowledge of folk medicine caused fatal to patients so Thai turned their medical treatment into modern western medical style.
In this way Thai traditional medicine treatise disappeared then lost their inherit. Recently when Thais aim for moving back taking
traditional medicine into main stream treatment, it was found out that folk traditional knowledgebase medicine are lost, no
heir, less skill practice, inadequate treatment all have to be retrieved when compared with Chinese traditional medicine who
are successor with continuous approach, with systematically treatment under government supportive. Thailand got several
typical medical sciences vary by dwellings and regions which are adaptable appropriate to local culture, moreover its cheaper
and providers are from small and medium business entrepreneur which can incur income for their lives of living. Currently
Thailand has high health expenditure with the trend of rising annually, under modern medicinal treatment, charges are very
expensive and are rapidly increasing since year 2523 worth 25,315 million baht then increase to year 2548 worth 434,974 million
baht with its increasing rate 17.2 times, and 7.7 percent yearly increasing in medical treatment charges. Pharmaceutical
*

Rajamangala University of Technology Phra Nakhon; E-mail; [email protected]

[42]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
expenditure accounted to be 42.8 percent of the whole expenditure amount paid to health expenditure; according to National
Health assembly no. 2, year 2552 Agenda Item 3.6. More over the estimated budget for Assurance Fund Agent for health
coverage (UC) in years 2545-2559. The estimated expenditure by World Development Indicators (World Bank, 2015) identified
that health expenditures were 4.6 % of GDP with the rise of 7.7 percent per year, the amount were up to 614,532.4 million baht
in year 2558 which were the large amounts of 56% of government spending on health expenditure.
For reasons of government spending in health expenditure which climbing up every years such as Health Insurance
system, Officer Welfare system and Social Security Services system (Kamoltham, 2557) summarized 6 problems among Thais
towards modern medical system those are: 1) Thai citizen have an unfair treatment when approach to modern medical services
due to high price charges, service providers are also lack of medical staff 2) modern medicine cannot treat chronic diseases
effectively 3) imported drugs selling in high price 4) most local community have low-income and are insecure when earn their
living of growing herbal medicinal crops 5) modern medicine emphasizes on further education while they are lack or shortage of
medical staff in primary care. 6) health system rely on pills and food cause health deteriorated. Statistic report in Health and
Statistic Development in year 2557-2558 mentioned that the estimated death in year 2562 which was predicted from between
year 2537 to 2552, most Thais death most will be from traffic accidents, liver cancer and stroke. Thai women death most will be
from diabetes, stroke and cancer which all death are not from transmitted disease, most cases are chronic disease. Especially
cardiovascular, cancer, diabetes chronic disease which can be preventive, but actually these disease increased throughout in the
past 20 years. The government are solving problem of prevention from chronic disease and high price charges from health
expenditure by applying traditional medicine into government system. Department of Developmental Medicine and Alternative
Medicine under Ministry of Health has developed traditional medicine in health systems service provider applied parallel along
with modern medicine to outpatient (OPD) emphasis on promoting health and prevention for chronic diseases program with
high quality standard, long term, simple for accessibility. The program emphasized on 6 chronic diseases, they are: 1) diabetes 2)
High-blood pressure. 3) high-cholesterol 4) disorder paralysis 5) allergy 6) liver cancer. It was found out that Traditional medicine
gained most popularity for muscular and skeletal system, traditional medicine has low-cost, deploy local resources which fit to
regional life-style, culture and also can generate revenue to the local.

Purposes of the Study
The purpose of the research was to study the relationship of independent variable which affect dependent variable in
order to get a successive model for Thai traditional medicine in elderly society.
1) Analyst for factors lead to a successive model of Thai traditional medicine in elderly society.
2) Examine for level of factors affected to a successive model of Thai traditional medicine in elderly society.
3) Synthesize for pattern of a successive model of Thai traditional medicine in elderly society.

Methods
Population, Sample, and Sampling: This research has studied for successive traditional medicine by composed
strategies of traditional medicine, indigenous medicine and alternative medicine which link to elderly society compiled with
various levels of national, corporate and specific issues of Corporate Plan Developed for Thai local wisdom be healthy by Thai
style 2nd issued (year 2555-2559), Strategic Plan for be Healthy by Thai Style, Strategic Plan for Department of Developed Thai

[43]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Traditional and Alternative Medicine in operating plan and its implementation, Institute of Thai Traditional Medicine, Institute of
Indigenous Medicine, Institute of Alternative Medicine, Strategic Plan for Development of Potential in Elderly by Ministry of
Health issued in target and KPI factor, Institute of Intellectual Thai Local Wisdom Protection, Traditional Medicine and
Alternative Medicine Department Policy for Direction of Moving ahead, Revolution of Thai Traditional Medicine, Strategic in
Developed Thai Traditional Medicine Integrated with Health Care Service Provider System support for ASEAN community,
Department of Development in Thai Traditional and Alternative Medicine, Health Care Council, Thai Traditional Medicine in
ASEAN: Opportunity and Impact, Chinese Traditional Medicine Style, Institute of Applied Traditional Medicine. Most collective
problem are collected in macro and micro framework done by Ministry of Health.
Data collection Procedures:
1) Depth-interviews Panel of experts from Dr.Nathat Panichan, Deputy-head Institute of Applied Thai Traditional
Medicine, faculty of Medical, Thammasart University, Council Committee
2) Special Lecture in topic of The sustainability of Thai Traditional Medicine in Health Care Systems, The 12th Annual
National Exhibition of Thai Traditional & Complementary & Alternative Medicine, on September 6, 2558.
3) Strategic information gathering from government agencies in the relevant sectors since the Ministry of Health,
Department of Developed Thai Traditional and Alternative Medicine, Institute of Complementary Medicine, Health Council
Including Chinese Traditional Medicine.
Data Analysis:
Qualitative analysis from depth-interview after reviewed from tape recorder and meeting with manuscript, special
lectures from traditional medicine conferences. Categorization and content analysis in order to relate relationship between
variables in form of model. Analyzed by canonical method in form of strategic successive model in traditional medicine in area
of muscle and skeletal diseases in the elderly.

Results
Thai Traditional Medicine means by enactment of Thai traditional medicine profession by year 2556 refers to process
of medical diagnosis, treatment or prevention of disease, promoting and restoring human health, midwife, massage including the
preparation of pharmaceutical, manufacture for medical equipment that was transferred and development knowledge through
textbooks continuously. Traditional medicine under Thai Local Wisdom & Healthy by Thai Style means 3 Thai style medical
treatments: 1) Thai traditional medicine 2) indigenous medicine 3) alternative medicine.
Thai Traditional medicine consists of 4 groups of medical treatment: 1) medical treatment 2) pharmaceutical 3)
midwife 4) massage.
Indigenous medicine divided into two groups: 1) local wisdom in indigenous medicine in health upon daily basis
divided into 1.1) local food 1.2) midwife 1.3) herbal medicine 2) local wisdom in indigenous medicine for local disease
treatment combining with supernatural powers, cultural, religious experience divided into 2.1) experience knowledge indigenous
medicine 2.2) rituals indigenous medicine in Buddhism, Brahmanism and ghost beliefs.
Alternative medicine refers to the use of the medical treatment to be replaced in mainstream medical treatment,
divided into two forms: 1) alternative medicine using for supplement of modern medicine treatment so call complementary

[44]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
medicine, which is used to balance the biological balance of: 1.1) food balance 1.2) muscles, massage balance 1.3) energy,
physical, mental and concentration balance 2) alternative Medicine applied for completely alternate modern medicine.

Figure 1. shows relationship in success model of Thai traditional medicine in elderly society.
Thai traditional medicine, indigenous medicine and alternative medicine would develop medical care system since
upstream, mainstream and downstream which focus on the development of two parts: 1) medicine system development and
value in herbal product 2) manpower development begin with upstream-raw material, local wisdom, data preservative,
community connection and self-reliance. For main stream development is to further increase reliability, connecting service on
herbal safety standards, development of pill, academic promoting, medical plant set up, small herbal medical plant set up,
knowledge management, indigenous medical standard and medical academic system. And for downstream is to develop
hospital prototype, majority drugs listed for standard and safety and products excellence.
Under health policies followed by Ministry of Health Strategic Plan issue in the Development Plan for the Elderly
stated that elder is a person whose age is 60 years and over. Strategic for elderly health policy got 3 main goals: 1) promoting
elderly health, elderly should maintain in good health with average age of life span 80 years or more, senior citizen can perform
daily activities (ADL) in the average age of 72 years old, the policy is under the supportive, promoting and prevention policy
issued by screening 2) Improving in health system by connect to community service provider 3) community development
associated with clinic and local families.

[45]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Figure 2. represents relationship between variables of Thai traditional medicine and elderly society.
By analyst variables associated with strategic and policy plans, implementation plan, conference data, in-depth
interviews for a successive model of Thai traditional medicine, the relationship of model shown in figure 1) above which stated
the relationship of Thai traditional medicine variables of success model in elderly society.
When the analyzed variables both Thai traditional medicine and elderly society will get relationship model shown in
figure 2) exhibits the relationship between variables on successive model of Thai traditional medicine toward aging society. Refer
to the issue of the potential development in elderly, data under Ministry of Health strategic plan year 2558 under targets and
key success factors indicate setting reflect elderly current situation that elderly mainly live outside the municipality area, consist
of females more than males, aged 60-69 years, the common diseases are, running by most case, high blood pressure, diabetes,
depression, bone loss, heart disease. The target for health is to live with the average life span of at least 80 years old, be
healthy at least 72 years.
After analyst the relationship the variables outcome are: 1) Knowledge factors are such as research, culture, Buddhist,
superstition, life style, astrology, course, indigenous medicine, education system 2) Personnel factors are such as standards,
expertise, service standard, skills development, massage skill, language, reliability, general standard 3) herbal factors are such as
[46]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
plantation production, medical system, medical plantation standard, prescribe certified herbal listed, herbal institute, recipe 4)
Wisdom intellectual protection factors are such as consumer protection, legal, enactment for drug 5) Consumer access factors
are such as community management, diet/family community consumption/self-consumption, hospital/Coordination center
network/structure/ related agencies/ parallel with system of modern medicine.
After compose relationship between variables by analyzing issue by issue in order to separate for all variables shown
as table below, variable related to each strategic and expertise in term of comparison list by specialist and strategic. Thai
traditional medicine variables come from: 1) P. MD. Pravet vasi 2) Institute of Applied Thai Traditional medicine 3) National
Health Committee 4) Department of Thai Traditional Medicine 5) Revolution Thai Traditional Medicine 6) Thai Traditional
Institution 7) Office Thai Alternative Medicine 8) National Health Council 9) Division of Medical Professions 10) King’s Project Plan
in order to compile for successive model of Thai traditional medicine toward aging society
All sources given weight of variables can be classified into 5 parameters: 1) Knowledge base factors are such as
research, culture, Buddhist, superstition, life style, astrology, course, indigenous medicine, education system 2) Personnel factors
are such as standards, expertise, service standard, skills development, massage skill, language, reliability, general standard 3)
Herbal factors are such as plantation production, medical system, medical plantation standard, prescribe certified herbal listed,
herbal institute, recipe 4) Wisdom intellectual protection factors are such as consumer protection, legal, enactment for drug 5)
Consumer access factors are such as community management, diet/family community consumption/self-consumption,
hospital/Coordination center network/structure/ related agencies/ parallel with system of modern medicine. Figure 3. below
shows sources & variables of Thai traditional medicine.

Figure 3. Shows sources & variables of Thai traditional medicine.

[47]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Discussion
Success model in term of variables of Thai traditional medicine in elderly society in this research can be classified into
group of variable; 5 variable groups in Thai traditional medicine and 3 variable groups in elderly society. 5 groups variable are
knowledge, people, herbal, wisdom protection, access to consumers. 3 groups variable are 1) supportive & promoting & health
protection 2) health services development and 3) participation. While knowledge refers to 1) Knowledge base factors are such
as research, culture, Buddhist, superstition, life style, astrology, degree & course, indigenous medicine, education system 2)
Personnel factors are such as standards, expertise, service standard, skills development, massage skill, language, reliability,
general standard 3) Herbal factors are such as plantation production, medical system, medical plantation standard, prescribe
certified herbal listed, herbal institute, recipe 4) Wisdom intellectual protection factors are such as consumer protection, legal,
enactment for drug 5) Consumer access factors are such as community management, diet/family community consumption/selfconsumption, hospital/Coordination center network/structure/ related agencies/ parallel with system of modern medicine.
Variables consider to be most important in the first group are knowledgebase, research & development and
indigenous medicine. Popular variables among the second group are personnel, standard, standard system, and in the third
group is growing and producing herbal product. In group 4, popular variable is local wisdom and intellectual protection, and in
group 5 are community and participation. These will be compiled based on variables and perform statistical tests with canonical
method in order to confirm the relationship for further reviewed.

Suggestions
1) Follow history of Thai traditional medicine, Thailand lacks of knowledge base in continue to inherit for tradition
medicine whereas different from Chinese traditional medicine whose pattern of traditional Chinese medicine are successful with
the implementation with a reliable system. The research should follow and use for applications such as Chinese traditional
medicine system and its product.
2) Due to the changing in trend of health disease in elderly society, the latter patient has increased number of chronic
patients caused by an imbalance diet and lifestyle. Moreover Thailand is entering an aging society with digital economy driven
the occurring of bone and muscle disease due to office syndrome. In order for the elderly can perform and engage in tasks of
daily activities much better, Thai traditional medicine has evidence shown that Thai traditional are expertise in muscle and
skeleton area with number of visitors for curing in this area were up to 59 percent compare with other area of chronic disease.
For this reason this research aims for study further more for successive Thai traditional medicine in elderly society for muscular
and bone area, which will search for and do more for consolidate in order to synthesize for proper variable related to
successive Thai traditional medicine model.

References
Pravet Vasi: MD. (2558). Sustainability in Thai Traditional Medicine in Health Care System. Department of Thai Traditional
Medicine. Ministry of Health. Thai Traditional Medicine for Country Development. Bangkok Annual Symposium in Thai
Traditional Medicine, Indigenous Medicine and Complementary Medicine. The 12th National Herb Expo at Mueng Thong
Thani. September 2-6, 2015.

[48]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Nathat Panichan, M.D., Deputy-head Institute of Applied Thai Traditional Medicine, (2559). Faculty of Medical. Thammasart
University. Council Committee of Thai Traditional Medicine.
Department of Thai Traditional Medicine and Complementary medicine, Ministry of Commerce, (2557). Summarize in
Government Performance Report.
Ratchata Ratchatanavin: MD., (2558). Minister in Ministry of Health. Report on Policy Implementation of Ministry of Health.
Department of Thai Traditional Medicine and Complementary Medicine since September 12, 2557-March 31, 2558.
Enactment of Thai Traditional Profession, (2556). http://www.tmc.or.th/psb_doc/5-law_thaidoctor.pdf
National Health Council, (2552). Development in Thai Traditional Medicine, Indigenous Medicine and Complementary Medicine
become to be Country Mainstream Health Service Provider parallel with
Modern Medicine Department of Thai Traditional Medicine and Complementary Medicine, (2559). Vision Mission Strategic.
www.dtam.moph.go.th. Vision under Strategic 5-year Plan (2555-2559). www.203.157.181.2/.../Vision%20 follow
Strategic.
Pramote Satienrat, M.D., Director of Institute of Thai Traditional Medicine, (2556). The Development of Thai Traditional Medicine
Blending into Health Service Providing for ASEAN. February 26, 2556
Health Assembly, (2557). The Development of Thai Traditional Indigenous Medicine and Complementary Medicine to be Service
Provider. http://en.natinalhealth.or.th/Health Assembly.
National Plan Committee in the Development of Thai Local Wisdom Health in Thai Style 2nd Edition (2555-2559). (2555).
www.thaihof.org/.../aephnyuththsaastrchaati_chbabthii
Chanchai Charoensuwan, Pol. Gen. Member of National Reform. President of Regenerative Thai Traditional Medicine. (2557).
Regenerative Thai Traditional Medicine.
Ministry of Health, (2558). Strategic Target and KPI Issue in Potential Development Plan in Elderly Society.
www.hpc4.go.th>data.plan58>ip5-elderly
Dhawatchai Kamoltham, Assist. Prof. Dr.M.D., Rector Department of Thai Traditional Medicine and Complementary Medicine,
(2557). Thai Traditional Policy in ASEAN: Opportunity and Impact. Policy Direction for Department of Thai Traditional
Medicine and Complementary medicine.
Somchai Nitpanich, M.D., Rector Department of The Development of Thai Traditional Medicine and Alternative Medicine. (2556).
CEO Performance Report of KPI/Problem and Threat.
Bureau of Information Assessment. Department the Development of Thai Traditional Medicine and Alternative Medicine. Ministry
of Health. (2556). Report of Public Health for Thai Traditional Medicine Indigenous Medicine and Complementary
Medicine year 2554-2556. www.oie.dtam.moph.go.th/index.php?option...
Subcommittee on Health Statistics, Statistic Development Plan for Health 1st Edition Year 2557-2558. (2558).
www.osthailand.nic.go.th.

[49]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ดาระอัง้ ผูถูกทํารายจากการบังคับใชกฎหมาย
Dara-Ang: the Victim of the Law Enforcement
กมลพร วุฒนิ นั ทสุระสิทธิ์
Kamonporn Wutthinunsurasit

บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาปญหาการบังคับใชหลักกฎหมายที่ม ีตอชาวดาระอั้งในพื้นที่ปางแดง อําเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม
เพื่อคนหาถึงปญหาของสาเหตุในการบังคับใชกฎหมายในพื้นที่ดังกลาว โดยการศึกษาไดใชวิธีการวิจัย เชิงคุณ ภาพในการคน ควางานการศึกษาวิจัย ที่
เกี่ย วของกับชาวดาระอั้งในทางมนุษยศาสตรเพื่อนํามาเขาใชตอกระบวนการบังคับใชกฎหมายดังกลาวรวมกัน ผลการศึกษาพบวาปจจัย ที่ม ีผลตอการ
ปญ หาการบังคับใชกฎหมายที่มีตอชาวดาระอั้งในพื้น ที่ปางแดงนั้น มีความเกี่ยวขอ งกับทั้งเจาหนาที่ปาไม เจาหนาที่ตํารวจ องคกรศาลและเจาหนาที่
อําเภอ ปญหาที่เกิดขึ้นคือการขาดจุดเกาะเกี่ยวรวมกันในการบังคับใชกฎหมายที่เชื่อมตอกัน ดังเชน กฎหมายสิทธิมนุษยชนในเรือ่ งของการใหความสําคัญ
ตอสิทธิในศักดิ์ศรีของความเปนมนุษยและการดํารงอยูภายใตสิทธิพื้นฐานในกติกาเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม ในหลากหลายประเด็น คือ เรื่องที่อ ยู
อาศัยที่ปลอดภัย ปราศจากภยัน ตราย หรือสิทธิในการไมถ ูกเลือ กปฏิบัติจากการบัง คับ ใชกฎหมาย และปญ หาที่เกิ ดขึ้น อีก ประการคือ การบังคับใช
กฎหมายที่ข าดการคํานึงถึงความสัม พันธของมนุษ ยกับธรรมชาติ ที่เปนขอเท็จจริงที่เกิดขึ้น ในการดํารงชีวิตของชาวดาระอัง้ ดังนัน้ การบังคับใชกฎหมายที่
ไมไดพิจารณาถึงความเขาใจดังกลาวจะไมสามารถบังคับใชกฎหมายไดสอดคลองกับพื้น ฐานที่เปนจริงตอสังคม
คําสําคัญ: การบังคับใชกฎหมาย, กฎหมายสิทธิมนุษยชน, ชาวดาระอั้ง ปางแดง
Abstract
This research purports to study law enforcement of human rights principles on the Dara-Ang case at Pang Dang, Chiang
Dao District, Chiang Mai Province. The study also aims to analyse contributing factors which may have led to the problems on
law enforcement within this particular area. The research employs a qualitative method with the use of surveys together with
an ethnographic study of relevant laws. The results reveal that the influential factors of law enforcement can be linked to
forestry officials, the police, judges and district officials. In the other words,whilst forestry officials use forest law, the police deal
mainly with criminal law, judges concern for only matters of jurisdiction, and district officials apply mainly their ministerial
regulations. The major problems in this area can be said to have stem from fragmented law enforcement and no coordination
amongst the working state officials. For example, the implementation of ICESCR on housing rights, which highlights the rights to
safety and non-discrimination treatment by state officials, in the unfortunate case of Dara-Ang, the people in Pang Dang were
unlawfully arrested in their own home and were evicted by force. Such event represents the insecurity of housing right. Last but
not least, there is an issue of law enforcement that is arguably being misunderstood and misrepresented vis-a-vis the human
relationship with the nature. Such matter is crucial in order to understand Dara-Ang life, of which would allow those who
enforce the law to be able to apply the law effectively in the real world.
Keywords: Law Enforcement, Human Rights Law, Dara-Ang Pang Dang

[50]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บทนํา
ความจําเปน ในการศึกษาปญหาการบังคับใชกฎหมายเปนสิ่งที่มีความสําคัญในกระบวนการศึกษาทางดานนิติศาสตร อัน เปนสิ่งที่สรางความ
กังวลตอการบังคับใชกฎหมาย ดังนั้นการพิจารณาแตเพียงการออกกฎหมายมากมายขึ้น มา เพื่อใหแ กไขปญหาที่เกิดขึ้น การศึกษาในเรื่องของการบังคับ
ใชกฎหมายก็เปนสิ่งที่มีความสําคัญเชนเดียวกัน เพราะเปน การศึกษาปญหาที่เกิดขึ้น ในการใชกฎหมาย และประหยัดงบประมาณในการสรางกฎหมาย
ขึ้น มามากมาย ฉะนั้น การศึกษาเรื่องการบังคับใชกฎหมายในงานชิ้น นี้จึงเปน สิ่งที่ช วยใหเห็นถึงปญหาที่เกิดขึ้นของการใชกฎหมายในสังคม ชาวดาระอัง้
เปน กลุมชาติพันธุที่อพยพมาจากพมา แลวเริ่มเขามาอยูอาศัย ในประเทศไทยเมื่อประมาณป พ.ศ.2525 (สกุณี ณัฐพูลวัฒน, 2545: 22)
คําวา ดาระอั้ง มีความหมายตามภาษาของกลุม คําวา “ดา” หมายถึง คน คําวา “ระอั้ง” หมายถึง ภูเขา ดังนั้น ดาระอั้ง จึงหมายถึง “คนที่
อยูบนดอย” ดาระอั้งมีอีกชื่อเรีย กวา ปะหลอง ชาวดาระอั้งที่อพยพเขามาในไทยมีการตั้งรกรากอยูใน 3 อําเภอ คือ อําเภอเชีย งดาว อําเภอฝาง และ
อําเภอแมอาย (สุจริตลักษณ ดีผดุง, 2548) เปน กลุม ชาติพันธุกลุมหนึ่งที่อาศัยอยูในอําเภอเชียงดาวในที่พื้นที่ปางแดง ซึ่งถูกแบงออกเปน สองพื้นที่ คือ
พื้น ที่ปางแดงในสําหรับชาวดาระอั้งที่อพยพเขามาอยูกอน และพื้นที่ปางแดงนอก ซึ่งเปนพื้นที่ของชาวดาระอั้งที่อพยพเขามาอยูในภายหลัง (นนทวรรณ
แสนไพร, 2554: 79) การบังคับใชกฎหมายที่เกิดขึ้นในพื้นที่ดังกลาวมีความนาสนใจที่วา เหตุใดจึงมีการบังคับใชกฎหมายที่เกิดขึ้นในการจับกุมชาวบาน
ถึงสามครั้งใหญคือ ครั้งที่1 พ.ศ.2532 ครั้งที่ 2 พ.ศ.2541 และครั้งที่ 3 พ.ศ.2547 (ธีรัช สีหะกุลัง, 2551: 16) แนวความคิดของการบังคับใชก ฎหมาย
ของรัฐที่เกี่ย วของกับทรัพยากร“อคติทางชาติพันธุ” กับปญหาในเรื่องผูผลิตและคายาเสพติด ปญหาเรื่องความมั่น คง ความเชื่อในเรื่อง “ชาวเขา” หรือ
การบังคับใชกฎหมายของเจาหนาที่ตํารวจที่ไมไดใหความสําคัญตอหลักสิทธิมนุษยชน และละเลยตอเรื่องกระบวนการบังคับใชกฎหมายตามขัน้ ตอนของ
กฎหมาย (วิรุญ ปลีจุน,2558) องคกรศาลและองคกรราชการที่เกี่ยวของ อันเปน ภาพสะทอนปญหาของการบังคับใชกฎหมายที่กระทบตอกลุมชาติพันธุ
ดาระอั้ง ที่ไดรับผลกระทบ และความเปลี่ยนแปลงในสังคมหมูบานของชาวดาระอั้งอยางใหญหลวงในการปรับเปลี่ยนตนเอง ตามความเปลี่ย นแปลงที่
เกิดขึ้น ในหมูบานจากการบังคับใชกฎหมาย(ธีรัช สีหะกุลัง,2551:157) นอกจากนี้ผลกระทบของการบังคับใชกฎหมายยังแสดงใหเห็น ในงานการศึกษา
เรื่องความเปนชายขอบของชาวดาระอั้ง ผานการกระทําและความสัม พัน ธเชิง อํานาจของรัฐ เชน ชาวดาระอั้งตอรองการเขาถึงทรัพยากร ผานการ
นําเสนอตัวตน “คนรักปา” หรือการตอรองในการเขาถึงสถานะพลเมือง ผานการเปน “ชาวเขาที่ดี” เพื่อ ตอรองความสัม พัน ธอํานาจกับรัฐในการถูก
กระทําหรือสรางความเปนอื่น อันทําใหพวกเขาตกอยูในภาวะของความเปนชายขอบ (วาสนา ละอองปลิว, 2546: 119-124)
การบังคับใชกฎหมายที่เกี่ย วของกับการจัดการทรัพยากรธรรมชาติเปน สิ่งที่มีความสําคัญในสังคมยุคปจจุบัน ของรัฐไทย ดังนั้น แมรัฐจะใชสิท ธิในการ
บังคับใชกฎหมายในการจัดการทรัพยากรของรัฐตนอยางมาก เชน นโยบายการหาพื้นที่ปาเพิ่มมากขึ้น และเขม งวดขึ้น (จตุรงค ดําดี, 2559) อยางไรก็
ตาม หากความเขาใจเกี่ย วกับกลุมชาติพัน ธุ สิทธิในเรื่องของความเปนมนุษยที่ตองไดรับความคุม ครองตามหลักการสิทธิมนุษยชน ไมไดถกู นํามาพิจารณา
รวมดวยกับการบังคับใชกฎหมาย ยอมสงผลกระทบตางๆมากมายที่เกิดขึ้นตอกลุมชาติพัน ธุตางๆ ที่อาศัยอาศัยอยูในรัฐไทย
วิธีในการวิจยั
การศึกษาเปนงานวิจัยเอกสาร และการวิจัยพื้น ที่ โดยจะเลือกพื้น ที่ในการวิจัย ที่หมูบานปางแดงในและหมูบานปางแดงนอก ทีต่ งั้ ถิน่ ฐานของ
ชาวดาระอั้ง อําเภอเชีย งดาว จังหวัดเชียงใหม ดังนี้

ระเบียบวิธีวิจัย
การวิจ ัยเอกสาร (Documentary Research)
การศึกษาวิจัยนี้เปนการศึกษาวิจัยในเชิงคุณภาพ อัน เปนการศึกษาขอมูลจากเอกสารที่เกี่ย วของกับหลักสิทธิมนุษ ยชนในดานตางๆ ควบคูไ ป
กับงานวิจัยในเชิงมนุษยศาสตร ที่ไดกลาวถึงผูไมม ีสัญชาติไทยในเชิงมนุษ ยศาสตร วิถีช ีวิต และวัฒนธรรม

[51]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การวิจ ัยภาคสนาม (Field Research)
งานวิจัยนี้เลือกสถานที่ในการศึกษา ที่ หมูบานปางแดงนอก และหมูบานปางแดงใน อําเภอเชีย งดาว จัง หวัด เชีย งใหม และกลุม บุค คลที่
ทําการศึกษา คือ ชาวดาระอั้ง โดยมีขั้นตอนของการวิจัย แบงเปน 3 สวนคือ
1. การรวบรวมปญ หาที่เกิดขึ้น ในพื้นที่ซึ่งทําการศึกษา เพื่อใหทราบภาพรวมของปญหาในเกิดขึ้น ในเขตพื้นที่ศึกษาดังกลาว
2. รวบรวมเอกสาร อนุสัญญา และกติกา ที่เปน กฎหมายระหวางประเทศ ของหลักสิทธิมนุษยชน
3. นําขอมูลที่ไดจากขอ ก และ ข มาวิเคราะหประกอบกับบทบัญญัติรัฐธรรมนูญป 2550 และหลักสิทธิม นุษ ยชน (กฎหมายสิทธิมนุษยชน)
ประกอบกับกฎหมายที่เกี่ย วของ

ผลการวิจัย
การบังคับใชกฎหมายที่มีตอชาวดาระอั้ง หมูบานปางแดง อําเภอเชียงดาว จังหวัดเชีย งใหม ในการบังคับใชหลักสิทธิม นุษยชนไดเกิดปญหาที่
อุปสรรคตอการบังคับใชกฎหมายในเรื่องที่เกี่ยวของกับบุคคลที่บังคับใชกฎหมายดังนี้
1. ในสวนที่เกี่ย วของกับรัฐ เปนเรื่องเกี่ยวกับแนวความคิดที่เปนอคติ อันมีตอกลุม ชาติพันธุดาระอั้ง กับความเชื่อในเรื่องของ “ชาวเขาเปนผู
ตัดไมทําลายปา” การอยูน อกเขตแผนที่ข องรัฐคือการกระทําที่ผิดกฎหมายและมีสถานภาพเปน ผูบุกรุก (เสนห จามริก และ ยศ สัน ตสมบัติ, 2536)
ดังนัน้ การบังคับใชกฎหมายจึงเปน แบบแยกสวน และไมน ําเหตุการณในครั้งกอนเขามาพิจารณาหรือประวัติศาสตร
2.การบังคับใชกฎหมายของเจาหนาที่รัฐที่เกี่ยวของ เชน เจาหนาที่ตํารวจ ในกรณีของการจับกุมที่ไมช อบดวยกฎหมาย เพราะไมมีหมายจับ
และไมเขาเหตุย กเวน ที่กฎหมายอนุญาตในการจับกุม แบบไมม ีหมายจับได (องอาจ เดชา, 2553) หรือกรณีก ารรายงานของสื่อออนไลน ตอ เหตุก ารณ
ดังกลาวในสวนของการจับกุม ในการอางถึงประเด็นเรื่องความมั่น คง (องอาจ เดชา, อางแลว) อัน เปนเรื่องของคําสั่งทางดานนโยบาย ดังนัน้ จึงสะทอนให
เห็น วากลไกในการบังคับใชกฎหมายที่คํานึงถึงสิทธิ เสรีภาพของประชาชน เปน สิ่งที่ในทางปฏิบัติไมไดเกิดขึ้นจริงตอชาวดาระอั้ง เพราะการจับ กุม เปน
เรื่องที่กระทบตอสิทธิในเนื้อตัว รางกายและเสรีภาพของบุคคล ดังนั้น การจับจึงตองกระทําตามขั้นตอนทางกฎหมายที่เครงครัด
3. ในสวนของชาวดาระอั้ง ไมไดย อมจํานนตอการบังคับใชกฎหมายของรัฐแตเพียงอยางเดียว และเครื่องมือของการไมย อมจํานนของชาวดา
ระอั้งไมใชการหยิบอาวุธขึ้นตอสู แตเปนลักษณะของการปรับเปลี่ย นอัตลักษณที่เกิดขึ้น (ธีรัช สีหะกุลัง, 2551) การสรางสัญลักษณในการตอสู เพื่อหา
พื้น ที่ตัวตนในการสรางความรับรูในความเปนชาวดาระอั้งที่ดี ในพื้น ที่ปางแดง ในขณะเดียวกัน เชน การเขามาเปน แรงงานรับจางในการปลูก ปาของรัฐ
(วาสนา ละอองปลิว, 2546: 119) สิ่งที่เกิดขึ้นดังกลาวจึงเปนการสรางเครื่องมือการตอสูการบังคับใชกฎหมายของรัฐของชาวดาระอั้ ง โดยวิธีการที่ไม
รุนแรงและยอมรับไดในการใชสิทธิตามการปกครองในระบอบประชาธิปไตย

อภิปรายผลการวิจัย
การศึกษาการบังคับใชกฎหมายที่มีผลตอชาวดาระอั้ง หมูบานปางแดงอําเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหมเกิดขึน้ เนือ่ งจากการหาเหตุผลของการ
หาสาเหตุที่วาเหตุใดการบังคับใชกฎหมายสิทธิมนุษยชนจึงไมเกิดขึ้นในพื้นที่ดังกลาว ในกระบวนการบังคับใชกฎหมายของรัฐ และจากการศึก ษาการ
บังคับใชกฎหมายที่เกี่ยวของกับทรัพยากรในการจัดการปาไมของรัฐ ที่ตองเกี่ย วของกับกลุมชาติพัน ธุอื่นๆ ก็มีการบังคับใชกฎหมายที่เกิด ขึ้น ในปญ หา
เดีย วกัน คือการกระทําที่ไปละเมิดตอหลักการสิทธิมนุษ ยชน เชน การบังคับไลรื้อ การเผาทําลายที่อยูอาศัย การเขายึดพื้น ที่ (ศูน ยปฏิบัติก ารรวมเพื่อ
แกไขปญหาประชาชนบนพื้นที่สูง, 2558) เชน กรณีบานเลาวู ตําบลเวียงแหง อําเภอเวียงแหง จังหวัดเชีย งใหม โดยการถูกขูไลรื้อพื้นที่อยูอาศัย
การศึกษานิติศาสตรไดม ีการศึกษานิติศาสตรหลากหลายวิธี (ปรีดี เกษมทรัพย, 2526: 21) คือการศึกษานิติศาสตรในแบบโดยแท คือเนนใน
สวนของเนื้อหากฎหมายและการบังคับใชกฎหมายเปนหลัก เปน ไปตามสิ่ง ที่ก ฎหมายบัญ ญัติแ ตผ ลที่ออกมาคือ ชาวบ านกระทําผิด กฎหมาย ดังนั้น
การศึกษาในแบบนิติศาสตรโดยแทจะใหเหตุผลสิ้น สุดที่ไมเปน ไปตามกฎหมาย คือผิดกฎหมาย แตตอบคําถามอื่นๆหรือหาเหตุผลวาเพราะอะไรไมได จึง
ตองนํามาสูการศึกษานิติศาสตรในแบบที่วา การศึกษานิติศาสตรในแบบขอเท็จจริงซึ่งเปน การศึกษาเชิง ประวัติศ าสตรเขามาพิจารณารวมดว ยหรือ ที่
เรีย กวาการศึกษาประวัติศาสตรกฎหมาย กลาวคือการยอนไปดูถ ึงความมุงหมายในการออกกฎหมายปาไมม ากมายหลายฉบับ เนือ่ งดวยวัตถุประสงคเปน
เช น ไร เชน ประวัติ ก ารออกกฎหมายป าไม แ รกเริ่ม นั้น มาจากในชว งนั้ น เปน ชว งของการดึง อํา นาจเข าสู สว นกลาง และการปกครองในระบอบ

[52]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สมบูรณาญาสิทธิราชย ดังนั้น กฎหมายปาไมจึงถูกใชมานานมาก ในขณะที่การปกครองในแบบปจจุบัน เปนแบบประชาธิปไตย ทีเ่ นนการกระจายอํานาจสู
ทองถิ่น สภาพของกฎหมายดังกลาวอาจไมสอดคลองตอความเปลี่ย นแปลงของสังคมที่เกิดขึ้น และในอีกสว นหนึ่ง คือ การศึกษาในแบบสังคมวิทยา
กฎหมายที่ศึกษากฎหมายประกอบกับขอเท็จจริงที่เปนปรากฏการณที่เกิดขึ้นในสังคมวามีเหตุและผลกระทบกันอยางไร เชนชาวดาระอั้งปางแดงถูกจับ
ในขณะที่ชาวเขาที่อื่นก็โดนจับเชนเดีย วกันในขอหาการบุกรุกพื้น ที่ปา สวนขอเท็จจริงจากการเก็บขอมูลในพื้นที่ เกี่ย วกับชาวบานปางแดง กับผลกระทบ
จากการใชกฎหมาย
- ประเด็น สัญชาติ จากการลงพื้น ที่ปางแดงพบวา ยังคงมีชาวดาระอั้งที่ยังไมไดรับสัญชาติไทยอยู และไดรับผลกระทบจากการไมมสี ญั ชาติใน
การดําเนินชีวิตประจําวัน อาทิเชนในเรื่อง การเดิน ทางออกนอกพื้น ที่ ชาวดาระอั้งเลาใหฟงวาบางกรณีตอ งมีการพาแมเฒาไปรัก ษาที่โรงพยาบาลที่
เชีย งใหม ดังนั้น จึงตองเจอปญ หาเมื่อ ระยะเวลาที่กฎหมายกําหนดนั้น ในบัตรผานทาง ไมเพียงพอและมักเกินกําหนดที่กําหนดไว นอกจากนีก้ ารทีช่ าวดา
ระอั้งสวนใหญยังไมไดรับสัญชาติไทยนั้น เพราะการที่ชาวดาระอั้งไมใชกลุมชาติพันธุดั้งเดิม เพราะแผนแมบทการพัฒ นากลุม ชาติพัน ธในประเทศไทย
(พ.ศ.2558-2560) สงผลตอโอกาสในการไดสิทธิในเรื่องสัญ ชาติไทยยังเปนสิ่งที่ลางเลือน
- เรื่องที่อยูอาศัย และที่ทํากิน ที่อยูอาศัย ของชาวดาระอั้งปางแดงนั้น แบงออกเปนสองพื้น ที่คือปางแดงในและปางแดงนอก พืน้ ทีอ่ ยูอ าศัยมี
อยูอยางจํากัด ในขณะที่ประชากรมีการเพิ่ม จํานวนมากขึ้น การไมม ีสัญชาติ มีผลกระทบตอการถือครองกรรมสิทธิ์ในที่ดิน ซึ่งชาวดาระอั้งไมมีโอกาสถือ
ครองทรัพยสิน ในแบบสวนตัว กฎของหมูบานคือหามใหคนนอกเขามาอยูอาศัย เพิ่มในหมูบานอีก หามคนในหมูบานทะเลาะกัน และหามยุงเกี่ย วกับยา
เสพติด ดังนั้นการศึกษากฎหมายเชิงสังคมวิทยาจึงสะทอนใหเห็นวามีกฎหรือกติกาของรัฐที่เรียกวากฎหมายในเรื่องการถือครองกรรมสิทธิใ์ นทีด่ นิ ตองมี
สัญ ชาติไทยและกฎจารีตของกลุมชาติพัน ธที่หามนําคนนอกเขามาอยูในพื้นที่ ในพื้นที่ปางแดงจึงมีการซอนทับกัน ของกฎหมายและกฎจารีต ในเรือ่ งทีอ่ ยู
อาศัยและที่ทํากิน ที่เขม ขน เพราะพื้นที่ม ีขอจํากัด และไมเพีย งพอตอการดํารงชีวิตโดยเฉพาะพื้น ที่ทํากิน
- เรื่องครอบครัว อาชีพ การศึกษา การอยูอาศัย มีลักษณะเปน ครอบครัวใหญ นับถือผูอาวุโสเปนผูมีอํานาจในบานหากมีเรื่องทะเลาะกันจะให
ผูอาวุโสของบานเปน ผูตัดสิน การอยูอาศัยกันเปน ครอบครัวใหญ ทําใหมีแรงงานในการผลิตทางการเกษตร การเพาะปลูกจะเปน ขาวโพด เมล็ดถั่วชนิด
ตางๆ อาชีพเสริมที่สรางรายไดคอนขางดีรองลงมาคือ การทําบานพัก โฮมเสตย ใหน ักทองเที่ย วตางชาติเขามาเที่ย วชม หรือการผลิตสิน คาทางดาน
หัตถกรรม การศึกษาชาวดาระอั้งสวนใหญไมไดเรียนหนังสือสูง เนื่องจากนิย มแตงงานหลังเรีย นจบมัธยม นโยบายจะมีการสนับสนุนเรื่องการศึกษาฟรี
แตในความเปน จริงที่เกิดขึ้นการคุม คาใชจายที่เปน รายจายที่เกิดขึ้น ภายหลังการเรียนเปนเรื่องที่คอนขางยากและไมฟรี เชน การเดินทาง หรือ การจาย
เบ็ดเตร็ดในการเรียนหนังสือ ดังนั้น กฎหรือนโยบายของรัฐที่สรางขึ้น ในความเปน จริงจึงตองเผชิญกับระเบีย บหรือกฎเกณฑจากทางโรงเรียน ซึง่ แตกตาง
ไป สงผลตอการสรางอุปสรรคทางการศึกษาตอโอกาสในการเรีย นฟรี ที่สามารถเกิดขึ้นไดจริง
- ประเพณี วัฒนธรรม ประเพณีเปน สิ่งที่ม ีความสําคัญตอการดํารงชีวิตของชาวดาระอั้ง ชาวดาระอั้ง มีทั้ง ที่น ับถือศาสนาพุทธและคริส ต
ศาสนาพุทธจะมีการทําบุญ และไหวผี มีผูประกอบพิธีดังกลาวจึงเปน ที่เคารพของชาวบานเรียกวาหมอเมิง ประเพณีแ ละวัฒนธรรมของชาวดาระอั้ง ใน
เรื่องการแตงงานนั้น ไมสนใจตอการจดทะเบียนสมรส การแตงงานในความรับรูของชาวดาระอั้งจึงเปน การแตงงานตามประเพณี และการทําพิธกี รรมทาง
ศาสนาเพื่อเปน การประกาศใหคนในชุมชนไดรับรูวามีการแตงงานเกิดขึ้น ดังนั้น จากขอเท็จจริงที่เกิดขึ้นชี้ใหเห็น วา ประเพณีหรือวัฒนธรรมมีสว นตอการ
เขาใจหรือกําหนดแบบแผนในการดําเนิน ชีวิตของชาวดาระอั้ง บางครั้งชาวดาระอั้งเลือกที่จะทําตามกฎประเพณีข องกลุม ชาติพัน ธต นเองหรือชุม ชน
มากกวาที่ทําตามสิ่งที่กฎหมายไดกําหนดไว วาการแตงงานถูกตองตามกฎหมายคือการจดทะเบีย นสมรส อีกทั้งสวนหนึ่งของการจะทะเบียนสมรสก็ไมได
เปดชองทางในการเขาถึงสิทธิไดตามปรกติเนื่องจากการไมมีสัญชาติไทย ในขณะที่กฎของวัฒนธรรมและประเพณีสามารถเขาถึงไดงา ยและเปนทีย่ อมรับ
ในชุมชน

ขอเสนอแนะ
1. การบังคับใชกฎหมายไมควรแยกสวนจากการบังคับใชหลักสิทธิม นุษยชน เพื่อปองกัน การบังคับใชกฎหมายทีไ่ มสอดคลองตอหลักการสิทธิ
มนุษยชนที่มุงคุมครองสิทธิ เสรีภาพ และการดํารงอยูอยางมีศักดิ์ศรีข องความเปน มนุษ ย
2. การบังคับใชกฎหมายในเรื่องที่เกี่ยวของกับการจัดการทรัพยากรปา และเกี่ย วของกับกลุมชาติพัน ธุนั้น ควรพิจารณาหลัก ฐานในสวนที่
เกี่ย วของกับประวัติศาสตรในพื้น ที่ รวมทั้งการดํารงชีวิตของกลุม ชาติพันธุดังกลาวดวย เนื่องจากจะทําใหเขาใจถึงประเพณี วัฒนธรรมและตัวตนของชาว
ดาระอั้ง การบังคับใชกฎหมายจึงจะเกิดประสิทธิผลที่ดี ยกตัวอยางเชน การกลาวถึง ระบบการทําไรหมุน ในการดํารงชีวิตของกลุม ชาติพัน ธุ มีค วาม

[53]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สลับซับซอนมากกวาการทําไรเลื่อนลอย (ชูศักดิ์ วิทยาภัค, 2543: 142) การบังคับใชกฎหมายที่ปราศจากการใหความสําคัญ ตอ ระบบคุณ คา ในเรื่อง
ศัก ดิ์ ศ รีค วามเป น มนุ ษ ย สิท ธิ และเสรี ภาพ กฎหมายจะเป น เครื่อ งมื อของการปกครองของระบบทรราชย มากกว าระบบการปกครองในแบบ
ประชาธิปไตย และการที่ผดุงคุณ คาในการเขาถึงสิทธิความยุติธรรมทางกฎหมายก็จะเปนเรื่องที่ย ากลําบากสําหรับกลุม ชาติพนั ธุ และมีความเปนชายขอบ
ในสังคม

เอกสารอางอิง
เครือขายนักกฎหมายสิทธิมนุษยชน. 2555. รายงานขาว “ปากับคน”: ในมุม มองของศาล บทเรียนจากคําพิพ ากษาคดีแ มอ มกิ ”. สืบคน วัน ที่ 19
เมษายน 2559จาก https://voicefromthais.wordpress.com.
เงาศิลป คงแกว.2537. ชีว ิตบนเสน ดายของสิบสามชนเผาไทย, กรุงเทพมหานคร.
จตุรงค ดําดี. “ชาวบานกวา 8 พันหมูบาน ถูกทวงคืน ผืน ปา เจาหนาที่หาเปน “นายทุน ” แตตัวจริง ลอยนวล” สืบ คน วัน ที่ 28 เมษายน 2559 จาก
http://tcijthai.com/tcijthainews/view.php?ids=5659 ().
จําลอง อินทะวงษ. 2548. สถานการณการละเมิดสิทธิมนุษยชนของชนเผาและชาติพ ันธุบนพื้นที่ส ูงในประเทศไทย สมาคมศูนยรวมการศึกษาและ
วัฒนธรรมชาวไทยภูเขาในประเทศไทย(ศ.ว.ท.).
ชูศักดิ์ วิทยาภัค. 2543. ใน อานันท กาญจนพัน ธุ บรรณาธิการ. พลวัติข องชุม ชนในการจัด การทรัพ ยากรสถานการณในประเทศไทย. สํานักงาน
กองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)
ธีรัช สีหะกุลัง. 2551. ผลกระทบของการจัดการทรัพ ยากรปาของรัฐไทยตอ การปรับเปลี่ยนอัตลักษณข องชาวดาระอั้ง หมูบา นปางแดงนอก จังหวัด
เชียงใหม. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัย ศิลปากร.
นนทวรรณ แสนไพร. 2554. การเคลื่อ นยาย การตั้งถิ่นฐาน และการเปลี่ยนแปลงวิถีช ีวิตดานเศรษฐกิจ ของชาวดาระอั้งในอําเภอเชียงดาว จังหวัด
เชียงใหม วิทยานิพนธ วิทยาศาสตรมหาบัณ ฑิต, มหาวิทยาลัยเชียงใหม.
ปรีดี เกษมทรัพย. 2526. เอกสารประกอบการศึกษาวิช านิติปรัชญาชั้นปริญญาตรี ภาคหนึ่ง: บทนําทางทฤษฎี. กรุงเทพมหานคร: โรงพิม พเจริญผล.
ผู จั ด การออนไลน .2557. “แกะรอย “บิล ลี่ ” ล อ งหน คาดจากปมคดี เ ผาหมู บ า นกะเหรี่ ย ง. สื บ ค น วั น ที่ 19 เมษายน 2559 จาก
http://www.manager.co.th/Local/ViewNews.aspx?NewsID=9570000046220.
มูล นิธิ ผ สานวัฒ นธรรม ศูน ยป ฏิ บั ติก ารร ว มเพื่อ แกไ ขปญ หาประชาชนบนพื้ น ที่ สูง (ศปส.). 2558. รายงานการประชุ ม สมัย การประชุ ม ที่ 55
คณะกรรมการวาดว ยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม. กรุงเทพมหานคร: ศูน ยพิทักษและฟนฟูสิทธิช ุมชนทองถิ่น.
วาสนา ละอองปลิว. 2546. ความเปนชายขอบและการสรางพื้น ที่ทางสังคมของคนพลัดถิ่น กรณีศึกษาชาวดาระอั้งในอําเภอเชียงดาว. วิทยานิพนธ
ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัย เชีย งใหม.
วิ รุ ญ ปลี จุ น . 2558. ทางการไทยผิ ด หวั ง หลั ง มติ ส ภายุ โ รปชี้ “สิ ท ธิ ม นุ ษ ยชน ”ไทยตกต่ํ า สื บ ค น วั น ที่ 28 เมษายน 2559 จาก
http://news.voicetv.co.th/thailand/269109.html.
สกุณี ณัฐพูลวัฒน. 2544. กลยุท ธในการเขาถึงทรัพยากรของชุมชนตั้งถิ่นฐานใหมทามกลางบริบทของการปดลอมพืน้ ทีป่ า .วิทยานิพนธศลิ ปศาสตรม
หาบัณฑิต, มหาวิทยาลัย เชียงใหม.
เสนห จามริก และ ยศ สัน ตสมบัติ,(บก.). 2536. ปาชุมชนในประเทศไทย:แนวทางการพัฒนา เลมที่ 1: ปาฝนเขตรอนกับภาพรวมของปาชุมชนใน
ประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: สถาบันชุมชนทองถิ่นพัฒนา.
องอาจ เดชา. 2553. ถอดบทเรียนกรณีช าวบานปางแดงกับผืน ปา: มองหาสิท ธิ เสรีภาพ เสมอภาค ในสัง คมไทย(1) และ (2) สืบ คน วัน ที่ 8
พฤศจิกายน 2558 จาก http://www.prachatai.com/journal/2010/02/27592.

[54]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

การเปลีย่ นแปลงคําภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมทองถิ่นอีสาน*
Changes in Sanskrit and Pali words in IsanLiterary Works
**

***

****

*****

จํารัส สุขแป , ดร.สิงหคํา รักปา , ผูชวยศาสตราขารย ดร.วรวรรธน ศรียาภัย และ ดร.ชมพูน ุท ธารีเธียร
Chamrat Sukpae, Dr.Singkam Rakpha, Assistant Professor Dr.Warawat Sriyabhaya and Dr.Chomphoonuch Thareethian

บทคัดยอ
บทความนี้ม ีวั ตถุป ระสงค เพื่อ วิเคราะหคํ าภาษาบาลีแ ละสัน สกฤตมาตรฐานที่ ปรากฏในวรรณกรรมอีส านเพื่อวิ เคราะหลัก ษณะการ
เปลี่ยนแปลงของคําภาษาบาลีและสัน สกฤตในวรรณกรรมอีสานซึ่งมีลักษณะที่เปลี่ย นแปลงไปจากคําภาษาบาลีและสันสกฤตมาตรฐาน ขอมูลทีใ่ ชในการ
วิเคราะหครั้งนี้ ไดแก คําภาษาบาลีและสันสกฤตที่ปรากฏในวรรณกรรมลายลักษณอีส าน 5 เรื่อง การศึกษาในครั้ง นี้ไดใชก ารเก็บคําภาษาบาลีแ ละ
สัน สกฤตจากวรรณกรรมอีสานทั้ง 5 เรื่อง ไดแก 1)เรื่องพระยาคํากองสอนไพร 2) เรื่องธรรมดาสอนโลก 3) เรื่องนางผมหอม 4) เรื่องเสีย วสวาด และ5)
เรื่องสังขศิลปช ัย ผลการวิเคราะหพบวา คําภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมอีสานมีการเปลี่ยนแปลง 2 ลักษณะ คือ 1) ดานสระ เชน สูรยสอ งแจง
เฮืองฮุงบัวระพาพุนเยอ สระ อุแ ละอู ในภาษาบาลีและสันสกฤตเปลี่ย นเปน สระ อัว เมื่อนํามาใชวรรณกรรมอีสาน (บ. ปุพฺพ, ส. ปูรฺว /นางผมหอม) 2)
ดานพยัญ ชนะ เชน อยากฮุงเฮืองชวยพากัน ฮักษาไว เปลี่ย นสียง ร เปน ฮ ทั้งนี้เนื่องจากในภาษาถิ่นอีสานไมมีเสีย ง ร (บ.รกฺข , ส. รกฺษ /พระยาคํากอง
สอนไพร) นอกจากนี้การศึกษายังพบการเปลี่ยนแปลงเสียงของคําภาษาบาลีและสันสกฤตมาตรฐานที่ปรากฏในวรรณกรรมอีสานหลายลักษณะ ทัง้ นีเ้ ปน
เพราะอิทธิพลทางเสียงของภาษาถิ่น ซึ่งออกเสียงไดงายและสะดวกกวา บางคํามีการปรับเปลี่ยนจนแทบไมเหลือเคาของคําในภาษาเดิม
คําสําคัญ: คําภาษาบาลีและสันสกฤต, การเปลีย่ นแปลงเสียงสระและพยัญชนะ, วรรณกรรมทองถิน่ อีสาน

Abstract
This article aimed at studying standardPali and Sanskrit forms in Isanliterary worksin which the changesof the vowels
and consonants sound occur. The data used for analysis consist of 5 Isanliterary works namely; Nangphomhom, Sangsinchai,
Siawsawad, Phrayaokhamkongsonprai and Thammadasonlok.Findings show that Standard Pali and Sanskrit reveal some changes
in sound of vowels and consonants in accordance with local sounds in the local language that are easier and more convenient
to articulate and the such pronunciation is deviated from the standard Pali and Sanskrit and in some cases, no original form of
Pali and Sanskrit is found due to the influence of the local sound language system.
Keywords: Loanwords of the Sanskrit and Pali, Sound Change of vowels and consonants, Isan Literary Works

*

บทความนี้เปนสวนหนึ่งของดุษฎีนิพนธเรื่อง “การปรับเปลี่ยนและการใชคํายืมภาษาบาลีสันสกฤตในสังคมอีสาน” หลักสูตรศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย คณะศิลป
ศาสตร มหาวิทยาลัยพะเยา
**
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยพะเยา และคณะมนุษยศาสตรและลังคมศาสตร มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม: Email: [email protected]
***
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยพะเยา
****
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยพะเยา
*****
คณะมนุษยศาสตรและสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยอุบล

[55]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทนํา
ภาษาเปน สมบัติทางวัฒนธรรมของมนุษย ทั้งนี้มนุษยสรางภาษาขึ้น เพื่อประโยชนในการสื่อสารความรูสึกนึกคิดของตนกับคนในสังคม แตละ
ภาษาอาจมีความเหมือน คลายคลึงหรือแตกตางกันไป ในแตละภาษามีความเปนลักษณะเฉพาะ ทั้งดานเสียง คํา และความหมาย ซึง่ เปนระบบของแตละ
ภาษา (อมรา ประสิทธิรัฐสินธุ, 2548) กลาวไววา ในโลกยุคปจจุบันจะหาสังคมหนึ่งภาษาไดยากมาก เพราะการติดตอสื่อสารเปน ไปอยางสะดวกและ
งายดาย ผูคนในสังคมจึงสามารถติดตอกับคนนอกสังคมและเรีย นรูภาษาวัฒนธรรมของผูอื่น ซึ่งในที่สุดก็รับเอาภาษากับวัฒนธรรมนัน้ มาอยูใ นสังคมของ
ตนดวยภาษาไทยมีคําภาษาตางประเทศปนอยูมากมายหลายภาษา โดยเฉพาะภาษาบาลีสันสกฤต ซึ่งเปน ภาษาที่ไทยเรารับมาใชมากกวาภาษาอื่น การ
ยืม คําภาษาบาลีสันสกฤตในภาษาไทยมีม าตั้งแตอดีตดังปรากฏพบวามีคําภาษาบาลีสันสกฤตในศิลาจารึก วรรณกรรมราชสํานักและวรรณกรรมทองถิน่
เหนือ อีสานและใต (ธวัช ปุณโณทก, 2553) กลาวไววา การยืม คําภาษาตางประเทศมาใชพูดจากันในภาษาไทย เปนการพัฒนาทางดานคําไทยอยางหนึ่ง
(บรรจบ พัน ธุเมธา, 2523) กลาวไววาในบรรดาภาษาตางประเทศที่ม ีความสัม พัน ธเกี่ย วของกับเรา เห็นจะไมม ีภาษาใดเกินภาษาบาลีสัน สกฤต (พระมหา
ทองสุข นาชัยดี, 2541) ไดศึกษาเรื่อง คําภาษาบาลีแ ละสัน สฤตในวรรณกรรมทอ งถิ่น อีส านประเภทนิทานและคําสอนสรุปไดวา คําภาษาบาลี แ ละ
สัน สกฤตที่ปรากฏในวรรณกรรมทองถิ่นอีสานมีการเปลี่ยนแปลงทั้งดานเสีย งและความหมาย การเปลี่ยนแปลงนี้ บางสวนมีเคาของศัพทเดิม พอที่จะ
สังเกตรูไดทั้งดานเสีย งและความหมาย แตบางสวนก็เปลี่ย นไปโดยสิ้นเชิงจนไมมีเคาเดิม เหลืออยู
ภาษาไทยรับคําภาษาบาลีสันสกฤตมาใชมากมายตั้งแตอดีตจนกระทั้งปจจุบันทั้งในภาษาทั่วไปและภาษาในวรรณกรรม การนําคําภาษาบาลี
และสันสกฤตมาใชในวรรณกรรมพื้นบานหรือวรรณกรรมระดับชาวบานอาจจะมีลักษณะที่แตกตางจากวรรณกรรมราชสํานักตรงทีผ่ แู ตงมุง เนนเรือ่ งความ
อลังการของภาษา สวนวรรณกรรมพื้น บานจะมีภาษาถิ่น ปนอยูดวยภาษาถิ่น อีสานที่ใชเขีย นในวรรณกรรมทองถิ่น มีคําภาษาบาลีและสันสกฤตปะปนอยู
เปน จํานวนมาก หากแตคําเหลานี้ม ีลักษณะเสีย งและคํา เปลี่ย นแปลงไปจากภาษาเดิม เชน คําวา ฮีต มาจากคําวาจารีต, บุญผะเหวค มาจากคําวา บุญ
พระเวสส คําเหลานี้สามารถสืบสาวหาเคาของคําเดิม ได หากศึกษาอยางละเอีย ดก็จะทําใหทราบถึงความเปลี่ยนแปลงและที่ม าของคําได
จากการศึกษาในเบื้องตน พบวาในวรรณกรรมอีสานซึ่งมีแนวคิดและที่มาจากพุทธศาสนา จึงหลีกไมพน ที่จะใชคํายืมภาษาบาลีและสันสกฤต
แตทั้งนี้ผูแตงก็ไดเลือกใชคําภาษาบาลีสัน สกฤตตามที่เห็นวาสะดวกและงายตอ การออกเสีย งโดยเฉพาะอยางยิ่ง วิธีการที่ผูเขีย นนําคําภาษาบาลีแ ละ
สัน สกฤตมาปรับเปลี่ยน ผสมกลมกลืน ใหเขากับภาษาถิ่นอีสาน และสามารถสื่อความหมายไดอยางเขาใจบทความนีม้ งุ ศึกษาการเปลีย่ นแปลงเสียงของคํา
ภาษาบาลีและสัน สกฤตมาใชในวรรณกรรมอีสาน

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงดานเสีย งสระและพยัญ ชนะของคําภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมอีสาน
2. เพื่อศึกษาลักษณะการใชคําภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมอีสาน

วิธีการวิจัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเก็บคําภาษาบาลีแ ละสัน สกฤตที่ปรากฏในวรรณกรรมลายลักษณอีสาน 5 เรื่อง ไดแก 1. นางผมหอม 2.
สังขศิลปชัย 3. เสียวสวาด 4. พระยาคํากองสอนไพร5. ธรรมดาสอนโลก เพื่อวิเคราะหการเปลี่ยนแปลงดานเสีย งสระและพยัญชนะและเปรียบเทียบคํา
ภาษาบาลีและสัน สกฤตในวรรณกรรมอีสานกับคําภาษาบาลีแ ละสัน สกฤตมาตรฐาน โดยใชกรอบแนวคิด เรื่องการเปลี่ย นแปลงดานเสีย งของคําฃอง
ภาษาบาลีและสัน สกฤต ในภาษาถิ่นอีสาน โดยผูวิจัย ปรับประยุกตใชแ นวคิดของ บรรจบ พัน ธุเมธา(2489), พัฒน เพ็งผลา (2538), และ ธวัช ปุณโณทก
(2553) อธิบายโดยสรุปไดวา คําภาษาบาลีแ ละสัน สกฤตที่ปรากฏและวรรณกรรมอีสานมีลักษณะการเปลี่ย นแปลงดานเสีย งสระและพยัญ ชนะ ทั้ง นี้
เพื่อใหเขากับระบบเสียงของภาษาถิ่นอีสานและงายตอการออกเสีย งของคนอีสาน จากแนวคิดดังกลาวผูวิจัยไดกําหนดกรอบแนวคิดที่จะใชเปนฐานใน
การวิเคราะห ดานการเปลี่ยนแปลงทางดานเสีย ง(sound change) ดังนี้
1. การเปลี่ย นแปลงทางดานเสีย ง (sound change) มี 4 ลักษณะไดแ ก

[56]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1.1 การเพิ่ม เสียงหมายถึง การเติมเสีย งจากคําเดิม โดยการเพิ่มเสียงสระใหย าวขึ้น การเพิ่ม พยางคทั้ง พยางค หนา กลาง หลัง
และการเพิ่ม ตัวสะกดเขาไป แตความหมายเหมือนเดิม
1.2 การลดเสีย ง หมายถึง เสีย งของคําหดสั้น สงจากคําเดิม โดยการลดเสีย งสระใหสั้น ลงและการตัดพยางคทั้งพยางค หนา กลาง
หลัง แตความหมายเหมือนเดิม
1.3 การสับเสีย ง หมายถึง การสลับตําแหนงของเสีย งภายในหนวยคํามีความหมายเหมือนกัน หรือคลายคลึงกัน
1.4 การกลมกลืนเสีย ง หมายถึง การเปลี่ยนรูปเสียงไปตามเสียงขางเคียง ทําใหเสียงมีความเหมือนกัน หรือคลายคลึงกัน

ผลการวิจัย
การเปลี่ย นแปลงทางดานเสีย งของคําภาษาบาลีและสัน สกฤตที่ปรากฏในวรรณกรรมอีสานสวนใหญม ีการเปลี่ย นแปลงเสียงทัง้ เสียงสระและ
เสีย งพยัญชนะ ดังนั้นผูแตงจึงปรับเปลี่ยนเสียงของคําภาษาบาลีและสันสกฤตมาตรฐานตามเสีย งที่มีอยูในภาษาถิน่ ซีง่ ออกเสียงไดงา ยและสะดวกกวา ซึง่
มีลักษณะการเปลี่ยน ดังนี้
1. การเปลี่ย นแปลงเสีย งสระคําภาษาบาลีและสัน สกฤตที่น ํามาใชในภาษาไทยมีลักษณะการเปลี่ยนเสียงสระในสวนพยางคหรือคําโดยไมทาํ
ใหความหมายเปลี่ยนไปดังนี้
1.1 การเพิ่ม เสียงคือสระเสียงสั้น ของภาษาบีและสันสกฤตกลายเปนสระเสีย งยาวในวรรณกรรมอีสานโดยเฉพาะเสียงสระทายคํา
เพื่อสะดวกในการออกเสีย งอะ เปน อา เชน เทพ เปน เทพา ดังขอความวา ...เวรบังบาบควรเรารอน ตามแตเทพาเพี้ย งแสนไตรตรองซอยโทษสองเราพี่
นองสีน ไดแ ตเวรนั้น แลว..(บ. ส. เทว /สังขศิลปช ัย)
อิ เปน อี เชน คติ เปนคะดี ดังขอความวา ..โยธาแททั้งแดนโดยลูกเราแทแ ลว ใผหากผิดฮีตแทจอมเจาอยาโดย เทีย รยอมคึดแนว
นาวมาสั่งสอนคดี..(บ. ส. คติ /สังขศิลปช ัย)
นอกจากนี้ในวรรณกรรมอีสานยังมีการเปลี่ย นแปลงเสีย งสระโดยการแทรกเสีย งสระลงไประหวางพยัญชนะซอนในภาษาบาลีและ
สัน สกฤตเพื่อสะดวกในการออกเสีย ง การแทรกเสียงสระที่ปรากฏในวรรณกรรมอีสาน มีการแทรกเสีย งสระ อะ, อิ และ อุ ดังขอความวา ...สะแบงเบาตก
คะมาทวงทั้งคาย อุทิยานรอนคือไฟเผาผาน เสียงโหไหระงมเราฮอดเสียง (บ. อุยฺย าน, ส. อุทฺย าน /สังขศิลปชัย )
ในการเปลี่ย นแปลงเสีย งคําภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมอีสานยังพบวามีการเปลีย่ นแปลงคุณสมบัตขิ องเสียงในกลุม สระ
ที่อยูในพวกเดีย วกัน คือเสียงสระในกลุม ของสระหนาดวยกัน หรือสระหลังดวยกัน ซึ่งจะกลายเสียงไดหลายลักษณะ ดังนี้
กลุมสระหนา ไดแ ก สระ อิ,อี จะกลายเปนเสียงสระ เอ เชน สืมา เปน เสมา, วีส เปน เพด และ สระอิ,อี กลายเปน เสียงสระ เอีย
เมื่อมี ร ตามหลังคํานัน้ เมื่อนํามาใชในวรรณกรรมอีสาน ดังขอความวา
...ฝูงผูขาเปน เดียระฉานลิ้น ต่ํา
ลือจักฮม ฮม เจาจอมซอยบควรเจาเอย
มิใชพงษพัน ธุประสงคเสมอกาแพงเอย... (บ.ติรจฺฉาน, ส. ติรศฺจีน /สังขศิลปชัย ) กลุ ม สระหลั ง ได แ ก สระอุ, อู จะกลายเป น
สระ โอ และสระ อัว เมือนํามาใชในวรรณกรรมอีสาน ดังขอความวา
...ลมพัดตอง ผีเขาซอยซื่นพุน เยอ
เดือนดวนขึ้น ควงฟาฮุงจวง
สูรยสองแจง เฮืองฮุงบัวระพาพุน เยอ... (บ. ปุพฺพ, ส. ปูรฺว /นางผมหอม)
นอกจากการเปลี่ย นแปลงภายในกลุมสระเดียวกัน แลว ในวรรณกรรมอีส านนิย มการเปลี่ย นสระอะ และ อา เปน สระ อัว ดัง
ขอความวา
...ฝูงหมูสาวสํานอย สงวนเลน นีน ัน
สีดานอยนางงามชมชื่น
ยัวระยาตรยาย ไปพรอมพร่ํามวล... (ส. ยาตรา /นางผมหอม)
...ใหคอยผาผีกเวน ตมสิกลั่วเมื่อลุน

[57]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ใหคอยบัวระบัดผัวเจาผัวแพงเพียงเนตร
ยิน สนุกอยูสรางเงินลานมั่งมีเจาเอย... (บ. ปฏิปตฺติ, ส. ปฺรนิปตฺติ /นางผมหอม)
เปลี่ยนเสียงสระ อ, อา เปน อุ การเปลี่ยนเสียงลักษณะนี้ม ีมากในคําภาษาบาลีและสันสกฤตที่น ํามาใชในวรรณกรรมอีสานเชน
...ใหมีมดสม พรอมดําแดงมาอยู ลํานั้น มีทั้งนกพรําพรอมมาอยูน อนคอน ลํานี้เปน มุงคุน ประเสริฐดีเสาแกว ลํานี้ใหเอามาเปน
เสาเอก...(บ, ส, มงฺคล /ธรรมดาสอนโลก) ...เฮืองๆมาวประดับดีเดีย นดาด แกวกายลอมคุลีสวยสอดแหวน เนื้อออนเพี้ย งกุททะลีดลมไหว คือคูหงสคํา
เหิน เมื่อลีลายาย...(บ, ส, กทลิ /สังขศิลปชัย )
...หญิงโครพสกุลเชื้อผัวตนจักเรืองรุง ก็จึงสมตอนตื้อแพงลานยอดหญิงไดแลว แนวผูหญิงนี้อยาไดทําทางรายมิสสาจารทางชัว่ แท
เนอ... (บ. คารว, ส. เคารว/พระยาคํากองสอนไพร)
1.2 การลดเสีย งคือ การทําใหสระเสียงยาวในภาษาบาลีและสันสกฤตกลายเปน เสียงสั้น เพื่อใหออกเสีย งงายขึ้น ในเมื่อสระเสียง
ยาวที่มีตัวสะกดไมมีคําใชในภาษาถิ่นอีสาน เชน อา เปน อะ สามเณร (บ.) เปน สัมมะเนน, โกลาหล เปน โกละหน (บ.) อี เปน อิ เชน วีช เปน พิดชะ
(บ.ส. วีช), สีล (บ.) เปน สิน 3. อู เปน อุ เชน จูฬา เปน จุลลา, สูกร (บ.ส.) เปน สุกอน
1.3 การสับเสีย งเปนการสลับตําแหนงของเสียงภายในหนวยคํามีความหมายเหมือนกันหรือคลายคลึงกัน เชน หฤทย เปน หือละ
ไท ปเทเส เปน ปะเสเท
1.4 การกลมกลืนเสีย งคือการที่เสีย งพยัญ ชนะเปลี่ยนไปตามเสีย งขางเคีย ง โดยสวนมากพยัญชนะเสียงออนจะถูกกลืนเสียงไปตาม
พยัญชนะเสียงที่แ ข็งกวาสิเนรุราช เปน สิเนโนลาด, สิน เนโนลาด และ สุเมรุราช เปน สะเมนโนลาด
2. การเปลี่ย นแปลงเสีย งพยัญ ชนะ
คําภาษาบาลีและสัน สกฤตที่น ํามาใชในวรรณกรรมอีสาน มีทั้งเสียงที่คงเสียงพยัญชนะตามเดิม เชน อาภรณ ปตา มาตา บุญ หากมีเสีย งตรง
กับภาษาถิ่น อีสานมักไมมีการเปลี่ย นแปลงแตถ าจะมีการเปลี่ย นแปลงสวนมากจะนํามาใชเปลี่ยนใหเขากับระบบเสียงพยัญชนะในภาษาถิน่ อีสาน ซึง่ จะไม
สะกดตามหลักการสะกดหรือตัวสะกดตัวตามในภาษาบาลีและสันสกฤตมาตรฐาน เชน คําภาษาบาลีวา กุกฺกุโฏ (ไก) ในวรรณกรรมอีส านใช กุดโต,
อาทิจจ เปน อาทิด, สิทธิ เปน สิดทิ เปนตน การเปลี่ย นแปลงพยัญชนะของคําภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมอีสานนั้น จึงมีหลายลักษณะ ดงนี้
2.1 การเปลี่ยนแปลงเสียงพยัญชนะเดี่ยวคําภาษาบาลีละสันสกฤตมาตรฐานที่สะกดดวยพยัญ ชนะวรรค ฏ (ฏ ฐ ฑ ฒ) วรรค ต (ต
ถ ท ธ) และ พยัญ ชนะเศษวรรค ไดแ ก ศ ษ ส เมื่อ นํามาใชในวรรณกรรมอีส าน ไมวาจะเปน พยัญ ชนะตน หรือตัวสะกด(ตัว ตาม) โดยสวนมากจะ
เปลี่ยนเปน ด เชน
ภูวะนาดเจาใจสลั่งฮุงหลัง เยื้อยยากทาวทั้งแหงโฮยแฮง (บ.,ส. ภูวนาถ/สังขศิลปช ัย)
บัดนี้จักกลาวเถิงกุมภัณเขาหิมะพานไพยะมาด (ส. มาศ /สังขศิลปช ัย)
เปลี่ยน ป เปน ผ เชน
โอนอ พระบาททาว เอาเผตนางโผงเปนเมีย ขวัญ กอดนอนลืม นอง (บ. เปต, ส. เปฺรต /นางผมหอม)
เปลี่ยน ร เปน ล และ ฮ ทั้งนี้เนื่องจากในภาษาถิ่น อีสานไมมีเสีย ง ร เมื่อรับคําภาษาบาลีและสันสกฤตมาใชในวรรณกรรมอีสาน
จึงมีการเปลี่ยนแปลงเสียงพยัญชนะ ร เปน ล
และ ฮ
...คันบิดาแกวมาดาพอแมเขานั้น ยังพร่ําพรอมทั้งสองก็ควรแทแ ตงดอง ฮีตหากมีสันใดแทใหทําตามทุกสิ่ง... (บ. ส. จาริต /พระยา
คํากองสอนไพร)
..เพิ่นยังวา ฮีตสิบสองคองสิบสี่ ฮีตยี่คองเจีย ง อยากฮุงเฮืองชวยพาพัน ฮักษาไว...(บ.รกฺข , ส. รกฺษ /พระยาคํากองสอนไพร)
2.2 การเปลี่ยนแปลงเสียงพยัญชนะซอน เสียงพยัญชนะซอนของภาษาบาลีและสันสกฤตหรือพยัญ ชนะควบนั้นเมื่อนํามาใชใน
วรรณกรรมอีสานทําใหไมสะดวกในการออกเสียงจึงมีการเปลี่ยนแปลงเสียงพยัญชนะอักษรควบในหลายรูปแบบ โดยเฉพาะคําภาษาบาลีและสันสกฤตทีม่ ี
พยัญชนะ ร ควบกล้ํา เมื่อนํามาใชในวรรณกรรมอีสานมีการปรับเปลี่ย นโดยไมมีการควบและเปลี่ย นเปน พยัญชนะตัวอื่นแทนเนื่องจากวาในภาษาถิ่น
อีสานไมม ีเสียง ร ควบกล้ํา เชน ปฺรารฺถนา (ส.) เปน ปาดถะหนา, ปราสาท (ส.) เปน ผาสาด, เปรต (ส.) เปน เผต เปนตน

[58]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

การอภิปรายผล
การศึกษาเรื่องคําภาษาบาลีและสัน สกฤตในวรรณกรรมอีสานดานการเปลี่ย นแปลงเสีย งของคํา พบวา คําภาษาบาลีแ ละสันสกฤตที่นํามาใช
ในวรรณกรรมอีสานมีการเปลี่ยนแปลง 2 ลักษณะ คือ การเปลี่ย นแปลงดานเสียงสระ และการเปลี่ย นแปลงดานพยัญชนะ ซึ่งสอดคลองกับงานวิจยั ของ
พระมหาทองสุข ชัยนาดี (2541) ที่ศึกษาเกี่ย วกับคําภาษาบาลีและสัน สกฤตในวรรณกรรมทองถิ่นอีสาน ประเภทนิทานและคําสอน ไดก ลาวไววาการ
เปลี่ยนแปลงคําภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมอีสานเนื่องจากธรรมชาติที่แ ตกตางกันของระบบการออกเสียงของชาวพืน้ เมือง เสาวภา เจริญขวัญ
(2538) ไดศึกษาเรื่อง ภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมคาวซอของลานนา พบวา ในวรรณกรรมคาวซอของลานนามีคําที่รับมาจากภาษาบาลีแ ละ
สัน สกฤตปะปนอยูเปนจํานวนมาก โดยเฉพาะอยางยิ่งวิธีการที่กวีน ําคําบาลีสันสกฤตมาปรับเปลี่ยน ใหผสมกลมกลืน เขาภาษาลานนา
ทั้งนี้ปจัย สําคัญ ของการเปลี่ย นแปลงคําภาษาบาลีและสันสกฤตในวรรณกรรมทองถิ่นอีสานก็เพือ่ ความสะดวกและงายในการออกเสียงและให
เขากับระบบการออกเสียงของภาษาถิ่นอีสาน ทําใหเกิดความไพเราะ ตลอดจนสามารถสื่อความหมายไปยังผูอานและผูฟงไดช ัดเจน

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. งานวิจัยนี้เปนการวิจัยที่มุงใหเกิดองคความรูดานการใชคําภาษาบาลีและสัน สกฤตในวรรณกรรมอีสาน
2. ควรสนับสนุนนักวิชาการใหความสนใจในวรรณกรรมทองถิ่นใหม ากขึ้น เพราะวรรณกรรมทองถิ่น เปนภูมิปญ ญาของชุมชนในทองถิน่ นัน้ ๆ
3. ควรสนับสนุนใหม ีการศึกษาวรรณกรรมทองถิ่น ในทุกมิติ
ขอ เสนอแนะในการศึกษาตอ ไป
การวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะการเปลี่ย นแปลงเสีย งสระและเสีย งพยัญ ชนะของคําภาษาบาลีและสันสกฤตทีป่ รากฏในวรรณกรรมอีสาน
เทานั้น หากมีการศึกษาครั้งตอไปผูวิจัยมีขอเสนอแนะดังตอไปนี้
1. ควรศึกษาลักษณะคําภาษาบาลีแ ละสัน สกฤตที่ปรากฏในเอกสารประเภทอื่น ๆ เชน เอกสารใบลานหรือสมุดขอย
2. ควรศึกษาเกี่ยวกับวัฒนธรรมทางภาษาและประวัติศาสตรข องภาษาบาลีแ ละสัน สกฤตในเอกสารอื่น ๆ
3. ควรศึกษาเปรีย บเทีย บคําภาษาบาลีและสันสกฤตที่ปรากฏในวรรณกรรมถิ่น เหนือ ใต อีสานวามีลักษณะแตกตางกันอยางไร
4, ควรศึกษาภาษาอื่นๆ ที่ปรากฏในวรรณกรรมอีสานวามีลักษณะการใชคําอยางไร

เอกสารอางอิง
จินดา ดวงใจ. 2506. นิทานสังขศิล ปชัย. ขอนแกน: คลังนานาวิทยา.
ธวัช ปุณโณทก. 2553. วิว ัฒนาการภาษาและอักษรไทย. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพจุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
__________. 2537. วรรณกรรมภาคอีส าน. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิม พมหาวิทยาลัย รามคําแหง.
บรรจบ พันธุเมธา. 2489. ภาษาบาลีแ ละสัน สกฤตที่เกี่ยวขอ งกับภาษาไทย. วิทยานิพนธ อ.ม. คณะอักษรศาสตร, จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย.
__________. 2523. ภาษาบาลีและสันสกฤตในภาษาไทย. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยรามคําแหง.
ปรีชา ทิช ินพงษ. 2534. บาลี-สันสกฤตที่เกี่ยวกับภาษาไทย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิม พโอเดียนสโตร.
พัฒน เพ็งผลา. 2538. ภาษาบาลีสันสกฤตในภาษาไทย. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพมหาวิทยาลัยรามคําแหง.
พระมหาทองสุข นาชัย ดี. 2541. ภาษาบาลีส ัน สกฤตในวรรณกรรมทอ งถิ่น อีส าน ประเภทนิท านและคําสอน. วิทยานิพนธ อ.ม., จุฬาลงกรณ
มหาวิทยาลัย ,
พระอริยานุวัตร. 2513. พระยาคํากองสอนไพร. ขอนแกน : สิริพภัณฑการพิมพ.
__________. 2513. ธรรมดาสอนโลก. มหาสารคม: อักษรทองการพิมพ.

[59]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
__________. 2523. นางผมหอม. มหาสารคม: อภิช าตการพิมพ.
__________. 2523. เสียวสวาด. มหาสารคม: อภิช าตการพิมพ.
สุภาพร มากแจง. 2535. ภาษาบาลี-สันสกฤตในภาษาไทย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพโอเดียนสโตร.
เสาวภา เจริญขวัญ. 2538. รําลึกพระคุณ. เชีย งใหม: โรงพิมพมิ่งเมือง.
อมรา ประสิทธิ์รัฐสิน ธุ. 2548. ภาษาในสัง คมไทย ความหลากหลาย การเปลี่ย นแปลง การพัฒ นา. กรุง เทพมหานคร: โรงพิม พแ หงจุฬาลงกรณ
มหาวิทยาลัย .

[60]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทบาทของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซียชวงป พ.ศ.2550-2555:
กรณีศึกษากลุมแนวรวมเพื่อการเลือกตั้งที่บริสุทธิ์และยุติธรรม
กองกําลังปฏิบัตกิ ารเรียกรองสิทธิชาวอินเดีย และองคกรเสียงประชาชน
The Roles of People’s Politics in Malaysia during 2007-2012:
The Case of Coalition for Clean and Fair Elections,
Hindu Rights Action Forcel, and Voice of the Malaysian People
*

เฉลิมชัย โชติสุทธิ์
ChalermchaiChotisut

บทคัดยอ
การศึกษาบทบาทและการขยายตัวของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซียระหวางชวงป พ.ศ.2550-2555 ผานกลุมกรณีศึกษา ไดแ ก แนว
รวมเพื่อการเลือกตั้งที่บริสุทธิ์และยุติธรรม (Bersih) กองกําลังปฏิบัติการเรีย กรองสิทธิช าวอิน เดีย (HINDRAF) และองคกรเสีย งประชาชน (SUARAM)
จากการศึกษาพบวากลุม ขบวนการเคลื่อนไหวเหลานี้ไดสงเสริมใหเกิดการตระหนักรูเกี่ย วกับความสําคัญของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซีย และ
ประสบความสําเร็จในการสรางบทบาทของการเมืองภาคประชาชนดวยการชุมนุม ประทวงเพื่อเสนอขอเรียกรองตอรัฐบาล ซึ่งเห็นไดจากประสิทธิภาพใน
การระดมมวลชนจากชาวมาเลเซียผูสนับสนุนไดเปน จํานวนมาก ปจจัย สําคัญที่มีผลตอการขยายตัวของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซียประกอบดวย
ปจจัย หลัก 4 ประการไดแกการสนับสนุน จากกลุม พรรคการเมืองฝายคาน องคกรภาคประชาสังคม และองคกรพัฒนาเอกชนซึ่งมีความไมพอใจตอการ
บริหารงานของรัฐบาลแนวรวมแหงชาติ การผลักดันขอเรีย กรองทั้งที่เปน ประเด็นรวมของทุกกลุมในสังคมและประเด็นเฉพาะกลุมการสรางเครือขายกับ
องคกรทั้งในและตางประเทศ และการรณรงคข อเรีย กรองผานทั้งชองทางของสื่อสิ่งพิมพแ ละสื่อสังคมออนไลนสมัยใหม
คําสําคัญ : การเมืองมาเลเซีย, การเมืองภาคประชาชน, การชุมนุมประทวง

Abstract
This study purports to examine the roles and proliferation of the people’s politics in Malaysia during 2007-2012. Its
findings show that the people’s politics in Malaysia has been triggered by three political groups namely the Coalition for Clean
and Fair Elections (Bersih), the Hindu Rights Action Force (HINDRAF), and the Voice of the Malaysian People (SUARAM). Their
strenuous and continuing political movements stimulate the public consciousness with regards to the importance of the
people’s politics and accordingly have successfully organized several mass protests of Malaysian people against the
government. Key factors involving the expansion of the people’s politics in Malaysia are arguably the encouragement of
opposition parties, the civil society organizations, and the non-government organizations all of which have been manifested in
the forms of the administration of the incumbent BN coalition government, pushing requirements involving both inclusive and

*

หลักสูตรรัฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการเมืองและการจัดการปกครอง ภาควิชาการปกครอง คณะรัฐศาสตร จุฬ าลงกรณมหาวิทยาลัย, E-mail: [email protected]

[61]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
exclusive issues, joining forces and networking with organizations within and outside the country, and launching campaigns
through printing and online media.
Keywords: Politics in Malaysia, People’s politics, Demonstrations

บทนํา
สถานการณทางการเมืองของมาเลเซีย ที่คอนขางมีเสถีย รภาพสูงเกิดจากการนําของรัฐบาลแนวรวมแหงชาติ (National Front) ซึ่ง ประสบ
ความสําเร็จในการสรางความมั่น คงทางการเมืองจนครองตําแหนงเปนรัฐบาลเดียวมากวาหาทศวรรษ ทั้งยังสามารถควบคุมพรรคการเมืองฝายคานไมใหมี
อํานาจมากเกิน ไปจนทาทายอํานาจของรัฐบาลไดทําใหการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซียไมคอยไดตื่น ตัวมากนักในชวงที่ผา นมา ถึงแมวา การเคลือ่ นไหว
ของภาคประชาชนในมาเลเซียจะปรากฏใหเห็น อยูบางในชวงกอนหนา พ.ศ.2550 แตการที่รัฐบาลมาเลเซียไดม ีการควบคุม การแสดงออกทางการเมือง
อยางเขม งวดจึงไมไดเปดโอกาสใหข บวนการเคลื่อนไหวภาคประชาชนขยายตัวมากนัก อยางไรก็ตามในชวงป พ.ศ.2550-2555 บทบาทของการเมืองภาค
ประชาชนในมาเลเซียมีความเปลี่ยนแปลงที่ตางไปจากเดิม เนื่องจากไดปรากฏการเคลื่อนไหวของภาคประชาชนหลายกลุม ที่ออกมาเดินขบวนประทวง
ตอรัฐบาลแนวรวมแหงชาติบอยครั้งและมีความตอเนื่องมากขึ้นโดยไดรับการสนับสนุนจากชาวมาเลเซียจํานวนมากจากปรากฏการณความเปลีย่ นแปลง
ดังกลาวบทความนี้จึงมีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาบทบาทของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซีย ในชวงป พ.ศ.2550-2555 และนําเสนอปจจัย ที่ทําใหเกิด
การขยายตัวของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซีย ผานการศึกษาการเคลื่อนไหวของกลุม กรณีศึกษา 3 กลุม ไดแ ก แนวรวมเพื่อการเลือกตั้งที่บริสุทธิ์
และยุติธรรม (Bersih) กองกําลังปฏิบัติการเรีย กรองสิทธิช าวอินเดีย (HINDRAF) และองคกรเสีย งประชาชน (SUARAM) โดยการใชระเบียบวิธีวิจัย เชิง
คุณ ภาพในการเก็บขอมูลจากการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของซึ่งในชวงแรกจะเปน การกลาวถึง ปรากฏการณข องบทบาทของการเมืองภาค
ประชาชนในชวงป พ.ศ.2550-2555 หลังจากนั้นจะเปน การอธิบายถึงความเปน มาและบทบาทการเคลื่อ นไหวของแตล ะกรณีศึกษา รวมทั้ งวิเคราะห
ปจจัย ที่สงผลใหเกิดการขยายตัวของการเมืองภาคประชาชนของมาเลเซีย ในชวงเวลาดังกลาวซึ่งปจจัย สําคัญ ที่ มีผ ลตอการขยายตัวของการเมืองภาค
ประชาชนในมาเลเซียประกอบดวยปจจัย หลัก 4 ประการไดแ ก การสนับสนุนจากกลุมพรรคการเมืองฝายคาน องคกรภาคประชาสัง คม และองคกร
พัฒนาเอกชนที่มีความไมพอใจตอการบริหารงานของรัฐบาลแนวรวมแหงชาติ การผลักดัน ขอเรีย กรองทั้งที่เปน ประเด็น รว มของทุกกลุม ในสั ง คมและ
ประเด็นเฉพาะกลุม การสรางเครือขายกับองคกรทั้งในและตางประเทศ และการรณรงคขอเรีย กรองผานทั้งชองทางของสือ่ สิง่ พิมพและสือ่ สังคมออนไลน
สมัยใหม นอกจากนี้ก็ยังมีปจจัย เสริมอื่นๆ ที่แตกตางกัน ไปในแตละกรณีศึกษาเพื่อเปนการสรางแรงกดดันตอรัฐบาลในการตอบสนองตอขอเรียกรองของ
กลุมขบวนการเคลื่อนไหว

บทบาทของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซียชวงป พ.ศ.2550-2555
แมวาบทบาทของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซีย ในชวงป พ.ศ.2550-2555 จะปรากฏใหเห็น ถึงความตื่น ตัวขึ้น อยางชัด เจน ทั้ง นี้ก าร
ออกมาเคลื่อนไหวและแสดงความไมเห็น ดวยกับรัฐบาลในมาเลเซีย ไมไดเพิ่งปรากฏขึ้นในชวงเวลาดังกลาวเทานั้นแตไดมีบทบาทอยูเปน ระยะมาตั้งแต
หลังจากไดรับเอกราชจากอาณานิคมอังกฤษ กลุม ขบวนการเคลื่อนไหวในชวงดังกลาวของมาเลเซีย มักจะมีความเกี่ย วของสัม พัน ธกับผลประโยชนข อง
กลุมเชื้อชาติและศาสนา เชน ขบวนการ Dongjiaozong เกิดขึ้น ตั้งแต พ.ศ.2493 เปนขบวนการเคลื่อนไหวทางการศึกษาของชาวมาเลเซียเชื้อชาติจีน
(Chinese Educationist Movement) เพื่อปกปองสิทธิในการศึกษาภาษาจีนในมาเลเซีย และขบวนการ Dakwahเกิด ขึ้น ในชวงทศวรรษ 2500เพื่อ
รณรงคแ ละสนับสนุน การฟนฟูศาสนาอิสลาม (Govindasamy, 2015) หลังจากนั้น กิจกรรมการเคลื่อนไหวในมาเลเซียไดพัฒนาไปมากกวาประเด็น เรือ่ ง
ผลประโยชนทางเชื้อชาติแ ละศาสนา โดยกลุมเคลื่อนไหวเหลานี้ไดใหความสําคัญ กับประเด็น การตอ สูท างการเมืองและขยายไปสูป ระเด็น ดานสิทธิ
พลเมืองและสิทธิทางการเมืองมากขึ้น การเคลื่อ นไหวภาคประชาชนในมาเลเซีย ไดมีบ ทบาทสําคัญ อีกครั้ง หนึ่งจากการเกิด ขึ้น ของขบวนการปฏิรูป
(Reformasi)ในชวงป พ.ศ.2540-2542 โดยมีสาเหตุม าจากความขัด แยงของผูนําทางการเมือ งระหวางนายกรัฐมนตรีม หาเธรม ูฮัม หมัด กับ นายอัน วา
อิบราฮิม รองนายกรัฐมนตรีแ ละรัฐมนตรีวาการกระทรวงการคลังซึ่งมีความขัดแยงกันหลายประเด็นโดยเฉพาะการแกไขปญหาวิกฤตทางเศรษฐกิจและ

[62]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การเมืองความขัดแยงในครั้งนี้เปน เหตุใหน ายอัน วาตอ งออกจากตําแหนง ในรัฐบาลโดยถูกดําเนิน คดีดวยขอ กลาวหาการทุจริตคอรัป ชั่น และการมี
ความสัมพัน ธกับเพศเดียวกัน (Moten, 2011)
จากเหตุการณดังกลาวทําใหน ายอัน วาไดรับการสนับสนุนจากประชาชนจํานวนหนึ่งที่เชื่อวาเขาเปน ผูบริสุทธิ์ที่ย ึดมั่นในหลักศาสนาอิส ลาม
อยางเครงครัดและเปนนักการเมืองที่ใสสะอาด การเคลื่อนไหวของขบวนการปฏิรูปไดเริ่มกอตัวขึ้นจากการที่นายอันวาไดออกไปปราศรัยตามรัฐตางๆ ทัว่
ประเทศโดยสาระสําคัญ ของการปราศรัยเกี่ย วของกับความจําเปนในการปฏิรูปทางการเมืองและการโจมตีนโยบายของนายกรัฐมนตรีม หาเธรม ูฮัม หมัด
จนนําไปสูการชุมนุม ใหญข องขบวนการปฏิรูปในวันที่ 20 กันยายน พ.ศ.2541 ซึ่งรัฐบาลไดมีการสลายการชุม นุมและนายอันวาก็ถกู จับดําเนินคดีหลังจาก
การเคลื่อนไหวของขบวนการปฏิรูปไดนําไปสูการรวมตัวกัน ของกลุมพรรคฝายคานในชื่อ แนวรวมทางเลือก(Barisan Alternative-BA) ในป พ.ศ.2542
และไดมีการทํางานรวมกับองคก รพัฒนาเอกชน (NGOs) เพื่อสรางการสนับสนุน จากประชาชนทั้งนี้หากพิจารณาตามตัวชี้วัด โครงสรางโอกาสทาง
การเมืองซึ่งอธิบายถึงความขัดแยงและความแตกแยกในหมูช นชั้นนําทางการเมือง กลุม องคกร หรือสถาบัน ทางการเมือง ซึ่งจะเปน การเปดโอกาสให
กลุมหรือขบวนการเคลื่อนไหวนําเสนอเปาหมายหรือขอเรีย กรองของพวกเขาขึ้นมาเพื่อเปนทางเลือกใหมใหกับการเมืองและสังคมได นอกจากนัน้ ความ
ขัดแยงในหมูช นชั้นนํายังทําใหสาธารณชนผูเฝามองที่ไมเคยกลาออกมาเคลื่อนไหวและแสดงความคิดเห็นทางการเมืองมีจาํ นวนเพิม่ มากขึน้ (ประภาส ปน
ตบแตง, 2552)
แมวามาเลเซียจะมีความมั่นคงทางการเมืองและมีเสถีย รภาพสูงแตสภาพทางการเมืองในแตละชวงเวลามีความแตกตางกันเนือ่ งจากมีสภาวะ
แวดลอมที่ม ามีอิทธิพลไมเหมือนกัน เชน ลักษณะและนโยบายของผูน ําทางการเมืองในแตละยุคสมัย เสถียรภาพทางการเมือง ความเขมแข็งของรัฐ และ
บริบททางเศรษฐกิจและสังคมในขณะนั้น ปจจัยเหลานี้ม ีผลกับการเกิดขึ้น และขยายตัวของการเมืองภาคประชาชนไดเชนเดียวกัน เมือ่ เปรียบเทียบบริบท
ทางการเมืองในชวงกอนหนาทศวรรษ 2540 ซึ่งเปนยุคสมัย ของนายกรัฐมนตรีมหาเธรม ูฮัม หมัด เปนยุคที่รัฐบาลคอนขางมีเสถียรภาพและชนชัน้ นําทาง
การเมืองมีเอกภาพสูง กลุม ขบวนการเคลื่อนไหวตางๆ จึงไมสามารถออกมาชุม นุม เรีย กรองหรือเคลื่อนไหวทางการเมืองไดมากนัก อีกทัง้ ยังมีอปุ สรรคใน
การสรางและรวบรวมพันธมิตรหรือเครือขายจนทําใหไมสามารถเปนกลุม ที่ม ีความเขมแข็ง พอในการออกมาเคลื่อ นไหวเรีย กรอ งและตอ รองกับรัฐได
หลังจากนั้นรัฐบาลแนวรวมแหงชาติก็เริ่ม ประสบกับสภาวะขาดเสถียรภาพทางการเมืองตั้งแตในชวงปลายของรัฐบาลอับดุลละห บาดาวี และตอเนือ่ งมา
จนถึงสมัยของนายกรัฐมนตรีนาจิบ ราซัคโดยเฉพาะปจจัยจากความลม เหลวในการบริหารงานของรัฐบาลอับดุลละห บาดาวี จากที่เคยใหสัญ ญาไวกับ
ประชาชนกอนเขามาบริหารประเทศวาจะเขามาแกไขปญหาอาชญากรรม ปญหาการทุจริตคอรัปชั่น และการปฏิรูปตํารวจกับกระบวนการยุติธรรมแตก็
ไมประสบความสําเร็จเทาที่ควร อีกทั้งปญ หาความสัม พันธทางเชื้อชาติก็กลับแยลงอีกเนื่องจากรัฐบาลของนายอับดุลละห บาดาวี ไดกลับไปใชนโยบายให
ความสําคัญกับชาวมาเลเซียเชื้อชาติม ลายูม ากวากลุมเชื้อชาติอื่น ๆ และการพยายามสรางสังคมมุสลิม ในมาเลเซีย (Lee Hock Guan, 2008)ทําใหรฐั บาล
ขาดความเชื่อมั่นจากชาวมาเลเซียเพิ่ม มากขึ้น
ความขัดแยงของผูนําทางการเมือง ความลม เหลวในการบริหารงานของรัฐบาลแนวรวมแหงชาติ และการขยายตัวของภาคประชาสังคมและ
องคก รพั ฒนาเอกชนจึงเป น ปจจัย สําคัญ ที่มี อิทธิพลและกระตุน ใหเกิ ด ปรากฏการณก ารเคลื่อ นไหวของภาคประชาชนในชวงป พ.ศ.2550-2555
โดยเฉพาะการชุมนุม ประทวงใหญข อง 3 กลุม คือกลุมแนวรวมเพื่อการเลือกตั้งที่บริสุทธิ์แ ละยุติธรรม (Bersih) เพื่อเรีย กรองใหมีก ารปฏิรูป ระบบการ
เลือกตั้งของมาเลเซีย ที่ไมม ีความเปนธรรม อันเนื่องมาจากการแทรกแซงของรัฐบาลในกระบวนการเลือ กตั้งหลัง จากนั้น ไมน านกองกําลัง ปฏิบัติก าร
เรีย กรองสิทธิช าวอิน เดีย (HINDRAF) ก็ไดออกมาประทวงเพื่อปกปองสิทธิแ ละผลประโยชนข องเชื้อชาติอินเดีย ในมาเลเซีย การประทวงนี้ของกลุมนี้ได
บอกเปนนัย วาไดวารัฐบาลแนวรวมแหงชาติไมไดสนใจเกี่ย วกับสถานะความเปนอยูข องชาวมาเลเซียเชื้อชาติอินเดียนอกจากนี้ก็ยังมีการชุมนุม ครัง้ ใหญ
ของกลุม องคกรเสียงประชาชน (SUARAM) เพื่อเรียกรองใหรัฐบาลมาเลเซีย ยกเลิกการบังคับใชกฎหมายความมั่น คงภายใน (Internal Security ActISA)และการสงเสริมประเด็นดานสิทธิมนุษยชนในประเทศมาเลเซีย การเคลื่อนไหวของทั้งสามกรณีศึกษาขางตนจึงมีความสําคัญตอการศึกษาบทบาทของ
การเมืองภาคประชาชนของมาเลเซียในชวงเวลาดังกลาว โดยในแตละกรณีศึกษาจะแสดงใหเห็น ถึง ความเปน มาและพัฒนาการการเติบ โตของแตล ะ
ขบวนการเคลื่อนไหว การสรางบทบาทและปรากฏการณในการเคลื่อนไหว รวมทั้งวิเคราะหปจจัย การขยายตัวของการเมืองภาคประชาชาชนในมาเลเซีย
แนวรวมเพื่อการเลือกตั้งที่บริส ุทธิ์และยุติธรรม (Coalition for Clean and Fair Elections) หรือ เบอรเซะห(Bersih)เกิดขึ้นจากความ
รวมมือกันระหวางพรรคการเมืองฝายคาน กลุม ภาคประชาสังคมและองคกรที่สนับสนุน การปฏิรูประบบการเลือกตัง้ ของมาเลเซีย แนวรวมเบอรเซะกอตัง้
อยางเปน ทางการในวันที่ 23 พฤศจิกายน พ.ศ.2549 โดยมีเปาหมายเพื่อเรีย กรองใหม ีการปฏิรูประบบการเลือกตั้ง เนื่องจากที่ผานมากลุม เหลานี้ม องวา
ระบบการเลือกตั้งของมาเลเซียนั้นมีความไมเปนธรรม ทั้งนี้กลุม แนวรวมเบอรเซะไดมีการชุม นุม ประทวงอยางตอเนื่องมาแลวถึง3 ครั้ง การเดิน ขบวน
ประทวงครั้งแรกเกิดขึ้น ในวัน ที่ 10 พฤศจิกายน พ.ศ.2550 โดยไดรับการสนับสนุนหลักจากพรรคการเมืองฝายคาน (Pakatan Rakyat) แนวรว มเบอร

[63]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เซะหไดเดินขบวนไปยื่น ขอเรียกรองตอสมเด็จพระราชาธิบดีแ หงมาเลเซีย เพื่อใหม ีการปฏิรูประบบการเลือกตั้งโดยเสนอการปฏิรปู ใน 4 ประเด็นสําคัญคือ
1) ใหใชหมึกที่ลบไมออกสําหรับผูที่ลงคะแนนเลือกตั้งเรียบรอยแลว 2) จัดทําทะเบีย นผูมีสิทธิ์เลือกตั้งใหมใหบริสุทธิ์ยุติธรรม 3) ยกเลิกการลงทะเบีย น
ทางไปรษณีย และ 4) อนุญาตใหพรรคการเมืองไดมีสิทธิในการรณรงคหาเสีย งผานสื่อสิ่งพิม พแ ละสื่อ อิเล็ก ทรอนิก ส (Lee, 2010) อยางไรก็ตามการ
ชุม นุม ของแนวรวมเบอรเซะหยังไดเกิดขึ้นอีกสองครั้ง คือ การชุม นุมของแนวรวมเบอรเซะ2.0 ซี่งเกิดขึ้นในวันที่ 9 กรกฎาคม พ.ศ.2554 โดยการชุมนุม
ในครั้งนี้ไดรับการขนานนามวาเปน การเดินประชาธิปไตย (Walk for Democracy) และหลังจากนั้น ก็ตามมาดวยการชุม นุมครั้งที่สามหรือ เบอรเซะ3.0
ในวันที่ 28 เมษายน พ.ศ.2555 ซึ่งการชุม นุมในครั้งนี้นับวาเปนการประทวงที่ใหญที่สุดจากการชุมนุมประทวงที่ผานมา
สําหรับปจจัยที่ทําใหเกิดการขยายตัวของการเมืองภาคประชาชนในกรณีข องกลุม แนวรวมเบอรเซะไดแ ก การผลัก ดัน ขอเรีย กรอ งที่เปน
ประเด็นรวมของทุกกลุมในสังคมซึ่งขยายออกไปมากกวาประเด็นทางเชื้อชาติโดยแนวรวมเบอรเซะมีเปาหมายสําคัญ ในการปฏิรปู ระบบการเลือกตัง้ ของ
มาเลเซีย ซึ่งถือเปนประเด็นที่มีข อบเขตกวางและเกี่ย วของกับสิทธิข องคนสวนใหญที่ไมไดจํากัดเฉพาะอยูที่ผ ลประโยชนข องกลุม ใดกลุม หนึ่ง ทําให
สามารถสรางแรงสนับสนุน จากประชาชนไดจํานวนมากโดยแนวรวมเบอรเซะไดเปดเผยถึงความไมยุติธรรมของระบบการเลือกตั้งเชน การขัดขวางการ
เขาถึงสื่ออยางเทาเทียมกัน การนําคนที่ไมม ีสิทธิ์เลือกตั้งมาลงคะแนนเสีย งจํานวนมาก (phantom voters) การลงคะแนนเสียงทางไปรษณียที่ไมเปน
ธรรม การเปลี่ย นแปลงเขตการเลือกตั้งใหมเพื่อเอื้อประโยชนใหแนวรวมแหงชาติไดเปรียบในการเลือกตั้ง และรัฐบาลแนวรวมแหงชาติยัง ไดเขาไปมี
อิทธิพลเหนือคณะกรรมการเลือกตั้งอีกดวย (Funston, 2001) ประการตอมาคือการปรับเปลี่ย นบทบาทผูน ําของแนวรว มเบอรเซะใหม ีลักษณะเปน
ขบวนการที่ไดรับการยอมรับจากคนหลากหลายกลุม จะเห็นไดวาในการชุมนุมของแนวรวมเบอรเซะครั้งแรกที่อยูภายใตการนําของพรรคการเมืองฝาย
คานนั้นยังมีผูเขารวมไมมากนักเนื่องจากเปน ขบวนการที่ไมไดเปดกวางและยังคงยึดติดกับฐานเสียงของพรรคฝายคานจึงทําใหผเู ขารวมชุมนุมสวนใหญมา
จากกลุมผูสนับสนุนพรรคการเมืองฝายคานเทานั้น แตการชุม นุม ในครั้งตอๆ มามีการเปลี่ย นบทบาทของผูน ําไปเปน องคกรภาคประชาสังคมอยางเชน
การใหนาง AmbigaSreenivasanซึ่งเปนนักกฎหมายที่ไดรับการยอมรับจากบรรดานักเคลื่อนไหวภาคประชาสังคมมาเปนแกนนําเบอรเซะ2.0แทนผูนํา
ที่ม าจากพรรคการเมืองทําใหแ นวรวมเบอรเซะกลายเปน ขบวนการเคลื่อนไหวที่นาเชื่อถือและเปนที่ยอมรับของประชาชนทั่วไปมากขึน้ โดยมีผสู นับสนุน
ที่ม าจากทุกเชื้อชาติแ ละทุกแนวคิดทางการเมืองซึ่งจะเห็นไดจากจํานวนของผูเขารวมชุม นุมที่เพิ่มมากขึ้น ในการชุมนุมครั้งตอๆ มานอกจากนี้แ นวรว ม
เบอรเซะยังประสบความสําเร็จในการใชสื่อสังคมออนไลนและเทคโนโลยีการสื่อสารสมัยใหมเพือ่ สรางการสนับสนุนจากประชาชนและการระดมมวลชนที่
มีประสิทธิภาพโดยสื่อสังคมออนไลนม ีบทบาทสําคัญ ในการวิพากษวิจารณการทํางานของรัฐบาลและเปน สื่อกลางในการเผยแพรขอเรียกรองของกลุม ผู
ชุม นุม ซึ่งแตกตางจากในชวงกอนหนานี้ที่สื่อกระแสหลักถูกควบคุม โดยรัฐบาลทําใหก ลุม ขบวนการไมคอ ยมีพื้น ที่ในการแสดงความคิด เห็น ทั้งนี้ก าร
แพรกระจายของอินเทอรเน็ตและสื่อสังคมออนไลนโดยเฉพาะ Blogs และ YouTube ไดม ีอิทธิพลและบทบาทสําคัญตั้งแตการชุมนุมของแนวรวมเบอร
เซะในป พ.ศ.2550 และหลังจากนั้น ในการชุมนุมเมื่อป พ.ศ.2554 สื่อสังคมออนไลนอยางFacebook และ Twitter ไดกลายมาเปน พื้นที่ขนาดใหญใน
การวิพากษวิจารณและการแสดงความคิดเห็นของชาวมาเลเซีย
กองกําลังปฏิบัติการเรียกรองสิทธิชาวอินเดีย (Hindu Rights Action Force)หรือที่รูจักกันในชื่อ ฮิน ดราฟ(Hindraf) กอตั้งขึ้นในเดือ น
มกราคม พ.ศ.2549 เกิดจากการรวมตัวของกลุม องคก รพัฒนาเอกชน(NGOs)ของชาวมาเลเซีย เชื้อ ชาติอิน เดีย กวา 30 กลุม โดยผูนําคนสําคัญ คือ
WathayamoortyPonnusamyและ UthayakumarPonnusamyมีวัตถุประสงคเพื่อปกปองสิทธิแ ละผลประโยชนทั้งทางเศรษฐกิจและการเมืองรวมทัง้
การรักษาวัฒนธรรมและดํารงอัตลักษณข องของชาวมาเลเซีย เชื้อชาติอินเดีย (Farish Ahmad Noor, 2008)สําหรับการเคลื่อนไหวของกลุม ฮิน ดราฟได
เกิดขึ้น หลายครั้งโดยเฉพาะการออกมาชุม นุมตอตานการรื้อถอนวัดฮิน ดูตามสถานที่ที่มีการรื้อถอนและการรองเรีย นไปยังหนวยงานตางๆ เชน รัฐสภา
อังกฤษรัฐบาลแหงชาติอินเดีย และองคกรชาวฮิน ดูอ เมริก า เปน ตน หลัง จากที่มีค วามชัด เจนวาการรณรงคตอตานการรื้อถอนวัด ฮิน ดูประสบความ
ลม เหลว กลุมฮินดราฟจึงไดม ีการเคลื่อนไหวครั้งใหญในกรุงกัวลาลัมเปอรในวัน ที่ 25 พฤศจิกายน พ.ศ.2550 นับเปน การเดินขบวนที่ใหญที่สุดของชาว
มาเลเซีย เชื้อชาติอินเดีย
ปจจัย ที่ทําใหเกิดการขยายตัวของกลุม ฮิน ดราฟไดแกการถูกผลักใหเปนชายขอบของชาวมาเลเซียเชื้อชาติอินเดียโดยเฉพาะประเด็นความไม
เทาเทียมทางเศรษฐกิจ ชาวมาเลเซียเชื้อชาติอินเดียดูเหมือนจะมีสถานะทางสังคมและเศรษฐกิจที่ดอยกวาชาวมาเลเซีย เชื้อชาติมลายูและชาวมาเลเซีย
เชื้อชาติจีน ทั้งนี้สาเหตุที่สําคัญมาจากการดําเนินนโยบายของรัฐบาลที่ไมไดใหความสําคัญกับกลุมคนเชื้อชาติอินเดีย ในมาเลเซีย ไมวา จะเปนความไมเทา
เทีย มกันของสังคมมาเลเซียจากการแบงแยกและเลือกปฏิบัติกับชาวมาเลเซียเชื้อชาติอินเดีย โดยเฉพาะจากนโยบายภูมิบุตรา (Bumiputera)ซึ่ง เปน
นโยบายที่ม ีวัตถุประสงคเพื่อการแกไขสถานะทางเศรษฐกิจที่แตกตางกัน ระหวางชาวมาเลเซีย เชื้อชาติมลายูกับ ชาวมาเลเซียเชื้อชาติอื่นๆ โดยรัฐบาลให
ความสําคัญในการสงเสริม ชาวมาเลเซียเชื้อชาติมลายูใหเขามามีบทบาททางเศรษฐกิจมากขึ้นดวยมาตรการตางๆ นําไปสูการไมไดใหความสําคัญ ทาง

[64]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เศรษฐกิจกับกลุมเชื้ออื่น ๆ ประการตอมาคือ แรงกระตุนที่มาจากการละเมิดสิทธิทางวัฒนธรรมและศาสนาจากรัฐบาลมาเลเซีย ที่มีเพิ่ม มากขึ้น ซึ่งชาว
มาเลเซีย เชื้อชาติอินเดีย มองวาพวกเขาถูกครอบงําโดยกลุม เชื้อชาติมลายูมุสลิม โดยหลังจากทศวรรษ 2523 รัฐบาลมาเลเซียใหความสําคัญกับการกาวสู
การเปนอิสลามหรืออิสลามานุวัตร (Islamization) และมีการนําหลักปฏิบัติทางศาสนาอิสลาม (Islam Hadhari) มาเปน ใชเปนแนวทางปฏิบัติในสังคม
มาเลเซีย ซึ่งไมเพีย งนํามาปฏิบัติเฉพาะกับสังคมของมุสลิมเทานั้น แตยังนํามาใชจํากัด สิทธิข องกลุม ที่ไมไดเปน มุส ลิม อีกดวย จนนําไปสูความขัด แยง
ระหวางรัฐบาลกับกลุมเชื้อชาติอินเดีย โดยเฉพาะเหตุการณการรื้อถอนวัดฮิน ดูแ ละศาสนาสถานทางศาสนาฮินดูจํานวนมากในชวงรัฐบาลของนายอับดุล
ละห บาดาวี และความขัดแยงที่เกิดจากกรณีการฝงศพชาวฮิน ดูตามประเพณีข องศาสนาอิสลามอยางไรก็ตามความขัดแยงในประเด็น เหลานี้ไดนําไปสู
ความไมพอใจตอพรรคสภาชาวอินเดีย มาเลเซีย (Malaysian Indian Congress-MIC) ซึ่งเปนพรรคการเมืองตัวแทนของชาวมาเลเซียเชือ้ ชาติอนิ เดียและ
เปน พรรครวมรัฐบาลที่อยูในแนวรวมแหงชาติแ ตก็ไมไดทําหนาที่เปนปากเปนเสียงใหชาวมาเลเซียเชื้อชาติอินเดียไดม ากนัก เนื่องจากผูน าํ ของพรรคสภา
ชาวอิน เดียมาเลเซียมีอํานาจในรัฐบาลนอยมาก (Osman, 2007)
กลุมฮินดราฟไดพยายามทําใหประเด็น การการถูกผลักใหเปนชายขอบของกลุม เชื้อชาติอิน เดียในมาเลเซียนัน้ เปนประเด็นระหวางประเทศเพือ่
ทําใหการเรีย กรองของพวกเขาไดรับความสนใจและเปน การกดดันรัฐบาลมาเลเซีย ในการแกไขปญหาแกนนําของกลุม ฮินดราฟไดหนั ไปเรียกรองและสราง
การสนับสนุนจากองคกรระหวางประเทศอยางเชน ในวันที่ 31 สิงหาคม พ.ศ.2550 วาระครบรอบ 50 ป แหงการไดรับเอกราชจากอังกฤษ นักกฎหมาย
ที่เปนตัวแทนของกลุมฮินดราฟไดฟองรองตอศาลของอังกฤษเพื่อเรียกรองใหม ีการชดเชยคาเสีย หายตอการที่อังกฤษไดนาํ ชาวอินเดียจากประเทศอินเดีย
มาอยูในมาเลเซีย ซึ่งปจจุบันกลุมเชื้อชาติอิน เดียไดกลายเปนประชากรสวนหนึ่งในมาเลเซีย แตองั กฤษก็ไมไดมกี ารปกปองและดูแลสถานะความเปนอยูท ี่
ดีแ กช าวมาเลเซีย เชื้อชาติอิน เดีย หลังจากที่ม าเลเซีย ไดรับเอกราชหลัง จากนั้น ในวัน ที่ 15 พฤศจิก ายน พ.ศ.2550 ยังไดมีการสงขอรองเรีย นถึ ง
นายกรัฐมนตรีของอังกฤษ(Gordon Brown)โดยมีการกลาวโทษตอรัฐบาลมาเลเซียวามีพฤติกรรมในการ“กวาดลางเชื้อชาติอินเดีย ”(ethnic cleansing
of Indian) รวมทั้งไดมีการรองเรียนประเด็น ดังกลาวไปยังศาลโลกและศาลอาญาระหวางประเทศ ในขอรองเรีย นไดม ีก ารอางวาชาวมาเลเซีย เชื้อ ชาติ
อิน เดีย ถูกละเมิด โดยรัฐบาลที่ดําเนิน นโยบายอิสลามแบบสุดโตง และชาวมาเลเซีย เชื้อ ชาติอิน เดีย ยัง มัก จะถูกมองวาเปน กลุม กอ การรายอีก ดว ย
(AshaRathinaPandi,2014)การที่จะทําใหการเคลื่อนไหวเรียกรองสิทธิของกลุม กลุม ฮิน ดราฟไดรับความสนใจและพัฒนาไปเปนประเด็นระหวางประเทศ
ไดน ั้นกลุมฮินดราฟไดใชเครื่องมือที่สําคัญ คือ อินเทอรเน็ตและสื่อสังคมออนไลนสมัย ใหมในการเผยแพรการเรีย กรอ งของพวกเขาทั้ง ในประเทศและ
ตางประเทศทั้งนี้กลุม ฮิน ดราฟไดใชประโยชนจากทั้งสื่อแบบใหม เชน Blogs WebsiteYouTube และสื่อแบบเกา เชน วีซีดีใบปลิว เครื่องขยายเสีย ง
เพื่อสรางการตระหนักรูและความเขาใจเกี่ยวกับประเด็น ขอเรียกรองของชาวมาเลเซีย เชื้อชาติอิน เดีย ตัวอยางเชน ในเดือนกุม ภาพันธ พ.ศ.2550 กลุม
ฮินดราฟไดการผลิตวีซีดีขอมูลเกี่ยวกับการรื้อถอนวัดอิน เดียจํานวน 50,000 แผน เพื่อแจกจายใหกับประชาชนทั่วไปและอัปโหลดขอมูลดังกลาวบนสือ่
อิน เทอรเน็ต อีกดวย(Susan Leong, 2009)นอกจากนี้กลุม ชาวมาเลเซีย เชื้อชาติอิน เดีย ยัง มีก ารใชพื้น บนอิน เทอรเน็ตอยางblogs ในการตั้งกระทู
สนับสนุน การเคลื่อนไหวของกลุมฮินดราฟ โดยมีการเชิญชวนใหเขามารวมในการชุม นุม ประทวงการจัดตั้งกลุม แสดงความคิดเห็นบนพืน้ ทีส่ งั คมออนไลน
และมีการอัพเดทสถานการณและขอมูลขาวสารอยางตอเนื่อง
อยางไรก็ตามกลุม ฮิน ดราฟไดแสดงใหเห็น ถึงขบวนการเคลื่อนไหวในประเด็น ที่เกี่ย วของกับความขัดแยงทางสังคมและวัฒนธรรมทีเ่ กิดขึน้ ใน
สังคมมาเลเซีย การเคลื่อนไหวของกลุมฮินดราฟจึงมีบทบาทที่คอนขางแตกตางจากแนวรวมเบอรเซะเนื่องจากเปนประเด็น ที่เกี่ย วของกับ สิทธิทางเชื้อ
ชาติและศาสนาทําใหมีข อจํากัดในการสรางการสนับสนุนจากชาวมาเลเซียเชื้อชาติอื่น การขยายการสนับสนุน ของกลุม ฮิน ดราฟจึงตองพึ่ง พิง องคกร
ระหวางประเทศเพื่อกดดัน รัฐบาลในการแกไขปญหาโดยเฉพาะรัฐบาลอังกฤษ รัฐบาลอิน เดียและกลุมคนอิน เดียพลัดถิ่น ในประเทศตางๆ นอกจากนีก้ าร
เคลื่อนไหวของกลุมฮินดราฟยังไดทําใหเกิดการเปลี่ย นแปลงที่สําคัญเกี่ยวกับการสรางความตระหนักรูของชาวมาเลเซีย เชื้อชาติอินเดีย ตอพรรคสภาชาว
อิน เดีย มาเลเซียเมื่อชาวมาเลเซีย เชื้อชาติอิน เดียสวนใหญเลิกสนับสนุนพรรคสภาอิน เดียชาวมาเลเซียเนื่องจากไมสามารถปกปองผลประโยชนของกลุม
เชื้อชาติอินเดีย ได
องคกรเสียงประชาชน (Voice of the Malaysian People)หรือที่รูจักกัน ในชื่อ SUARAM (Suara Rakyat Malaysia) กอตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ.
2532 ประกอบดวยนักเคลื่อนไหวขององคกรพัฒนาเอกชนผูที่เคยไดรับผลกระทบจากกฎหมายความมั่น คงภายใน (Internal Security Act-ISA)และ
สมาชิกในครอบครัวของผูที่เคยไดรับผลกระทบจากกฎหมายดังกลาว ซึ่งถูกจับกุม ใน พ.ศ.2530 จากเหตุการณปฏิบัติก ารลาลัง (Operation Lalang)
(AzeemFazwan Ahmad Farouk, 2004)มีเปาหมายเพื่อปกปองและสนับสนุนประเด็น ทางดานสิทธิม นุษยชนตามหลักสิทธิมนุษยชนสากล กระตุน ให
รัฐปรับปรุงแกไขการละเมิดสิทธิมนุษยชนที่มีความเกี่ยวของกับสิทธิพลเมือง สิทธิทางการเมือง วัฒนธรรม เศรษฐกิจ และสิง่ แวดลอม โดยเฉพาะอยางยิง่
การรณรงคใหย กเลิกการบังคับใชกฎหมายความมั่นคงภายใน เนื่องจากกฎหมายฉบับนี้มีลักษณะของการใหอํานาจรัฐบาลและเจาหนาทีด่ า นความมัน่ คง

[65]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สูงมากในการรักษาความมั่นคงของชาติ ซึ่งสิทธิพิเศษที่สําคัญ 3 ประการ ไดแก 1) การคุมขังโดยปราศจากการไตสวน 2) การคุมขังโดยไมจํากัดเวลาและ
ปราศจากไตสวนอยางเปดเผย 3) เจาหนาที่ข องรัฐไมจําเปนตองพิสูจนใหเห็นวา บุคคลที่ถูกจับกุมไดกระทําความผิดตามขอกลาวหาในระยะเวลาตอมา
กฎหมายความมั่น คงภายในไดกลายเปนเครื่องมือสําคัญ ของรัฐบาลในการควบคุม ฝายตรงขามทางการเมือง และควบคุม การใชสิทธิและเสรีภาพทางการ
เมืองของประชาชนอีกดวย ตลอดระยะเวลากวาสองทศวรรษที่ผานมาองคกรเสียงประชาชนมีกิจกรรมการเคลือ่ นไหวทีแ่ บงออกเปนสองชวงคือ ชวงแรก
พ.ศ.2532-2540 ซึ่งเปน ชวงวางรากฐานขององคก รและพัฒนาแนวคิดสิทธิม นุษ ยชนในมาเลเซีย และชว งที่สอง พ.ศ.2540-2552 ซึ่ง เปน ชวงที่ก าร
เคลื่อนไหวทางการเมืองกวางขวางและเขมขึ้นมากขึ้น (อภิเชษฐ กาญจนดิฐ, 2556) ในชวงแรกของการกอตั้ง องคกรเสีย งประชาชนไดใหความสําคัญกับ
ประเด็นสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง โดยเฉพาะการปกปองประชาชนจากการบังคับใชกฎหมายความมั่น คงภายใน ตอมาไดม ีการขยายเปาหมาย
ใหกวางขึ้นครอบคลุม ประเด็น ทางดานสิทธิม นุษยชนดวย
ปจจัย สําคัญ ที่ทําใหองคกรเสีย งประชาชนขยายตัวและไดรับการยอมรับอยางแพรหลายคือการสรางเครือขายกับองคกรในประเทศและระดับ
นานาชาติองคกรเสีย งประชาชนไดเคยทํางานรวมกับขบวนการปฏิรูปโดยทําหนาที่ในการเผยแพรข อมูลทางดานสิทธิมนุษยชน การเขารวมเปนเครือขาย
กับขบวนการปฏิรูปซึ่งตอมาไดพัฒนาเปน แนวรวมทางเลือก ทําใหองคกรเสียงประชาชนไดรับการสนับสนุน อยางใกลชิดจากพรรคการเมืองฝายคานและ
มีเครือขายผูสนับสนุนในประเทศมากขึ้น นอกจากนี้องคกรเสียงประชาชนยังไดมีการทํางานรวมกับองคกรพัฒนาเอกชนและองคกรภาคประชาสังคมตางๆ
เนื่องจากองคกรเหลานี้มีลักษณะที่ยืดหยุนและไมไดเปน ทางการจึงทําใหมีประสิทธิภาพเมื่อมีการทํางานรวมกัน ตัวอยางเชน มีการรวมกับองคกรพัฒนา
เอกชนอื่นๆ ในมาเลเซีย กอตั้ง คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติข องมาเลเซีย ซึ่งมีบทบาทสําคัญในการเคลือ่ นไหวเรือ่ งสิทธิมนุษยชนในมาเลเซียและ
ทําใหไดรับการยอมรับจากภาครัฐและภาคเอกชนมากขึ้น และเพื่อใหสามารถทํางานไดครอบคลุมมากขึ้น องคก รเสีย งประชาชนมีการขยายสาขาจาก
สํานักงานใหญในรัฐสลังงอรไปยังรัฐปนังและรัฐยะโฮรอีกดวย นอกจากนี้ไดม ีการทํางานรวมกับองคกรทั้งระดับภูม ิภาคและในระดับนานาชาติ โดยเฉพาะ
อยางยิ่ง ในภูม ิภาคเอเชีย ตะวัน ออกเฉีย งใต ดว ยการทํา งานผ านเครือ ขา ยที่เป น องค กรระดับภูมิ ภ าค เชน Forum for Human Rights and
Development (FORUM Asia) และ Asian Human Rights Commission (AHRC) (HooiKhoo, 2015)
การเผยแพรขอมูลทางดานสิทธิม นุษยชนผานกิจกรรมและสื่อ สิ่ง พิม พตางๆ ก็เปน บทบาทสําคัญ ที่ทําใหองคกรเสีย งประชาชนไดรับการ
ยอมรับและเปนที่รูจักอยางแพรหลาย โดยเฉพาะการตีพิมพรายงานประจําปดานสิทธิมนุษ ยชนและเอกสารอื่น ๆ ที่เกี่ยวของกับสิทธิมนุษ ยชน ซึ่งอยูใ น
กรอบของกฎบัตรสิทธิม นุษยชนมาเลเซีย พ.ศ.2536 โดยเริ่มจากการประชุม ขององคกรพัฒนาเอกชนมาเลเซียที่ไดจัดขึ้นในวัน ที่ 24 เมษายน พ.ศ.2537
ที่กรุงกัวลาลัมเปอรเพื่อเปนการรายงานเกี่ย วกับสิทธิมนุษยชนในมาเลเซีย ซึ่งในระยะแรกจะเปน การประมวลสถานการณที่เกี่ย วกับ การละเมิด สิทธิ
มนุษยชน ตอมาก็เปนสรางการตระหนักรูทางดานสิทธิม นุษยชนใหกับชาวมาเลเซียดวย ตั้งแตนั้นมาก็ไดกลายเปนรายงานประจําปทมี่ กี ารตีพมิ พทกุ ปโดย
ผูม ีหนาที่หลักคือองคกรเสียงประชาชน ในขณะเดียวกัน ก็ยังทําหนาที่ในการเฝาระวังใหกับคณะกรรมการสิทธิม นุษยชนแหงมาเลเซีย (Human Right
Commission of Malaysia-SUHAKAM) เพื่อสนับสนุน และปกปองสิทธิมนุษ ยชนในมาเลเซีย (HooiKhoo, 2015) องคกรเสีย งประชาชนยังมีกลุม
เครือขายยอยคือ“เพื่อนของ SUARAM” (Friend of SUARAM-FOS) ซึ่งมีสมาชิกเปนประชาชนอาสาสมัครที่ตอ งการมีสวนรว มในการตอ สูเพื่อ สิทธิ
มนุษยชน นอกนจากนี้ย ังไดใชสื่อสังคมออนไลนแ ละอิน เทอรเน็ตเปนเครื่องมือหลักในการทําขอมูลใหเปนปจจุบัน การเผยแพรแถลงการณ การเสนอขอ
รองเรียน การระดมมวลชนและการเผยแพรประชาสัมพันธประเด็น ทางดานสิทธิม นุษ ยชนอิน เทอรเน็ตและเครือขายสังคมออนไลนจงึ เปนเครือ่ งมือทีท่ รง
พลังในการสนับสนุน การทํางานกลุมองคกรเคลื่อนไหวภาคประชาชนอยางมากในการสงเสริม การตระหนักถึงสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง

สรุปผลการศึกษา
จากการศึกษาพบวาบทบาทของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซีย ในชวงป พ.ศ.2550-2555 ไดมีการขยายตัง อยางชัด เจนโดยเฉพาะการ
ขยายตัวของขบวนการเคลื่อนไหวที่มีข นาดใหญแ ละมีค วามตอเนื่อ งหลายครั้ง ในชว งเวลาดังกลาวโดยไดรับอิท ธิพ ลมาจากการเคลื่อนไหวของของ
ขบวนการปฏิรูป (Reformasi) ในชวงทศวรรษ 2540 ที่ออกมาเคลื่อนไหวเรียกรองการปฏิรูปทางการเมืองความขัดแยงของผูนําทางการเมือง และการ
สนับสนุน จากกลุม พรรคการเมืองฝายคาน องคกรภาคประชาสังคม และองคกรพัฒนาเอกชน ซึ่งมีความไมพอใจตอการบริหารงานของรัฐบาลแนวรว ม
แหงชาติ ทั้งนี้ในแตละกรณีศึกษาก็มีบทบาทและปจจัยที่สงเสริม การขยายตัวของการเมืองภาคประชาชนทีม่ คี วามแตกตางกัน กรณีศกึ ษาแรกคือแนวรวม
เบอรเซะ ปจจัย สําคัญที่ทําใหขบวนการเคลื่อนไหวของแนวรวมเบอรเซะเติบโตไดแก การผลักดัน ขอเรียกรองที่เปนประเด็น รวมของทุกกลุม ในสังคมซึ่ง
ขยายออกไปมากกวาประเด็น ทางเชื้อชาติและการปรับเปลี่ยนบทบาทผูน ําของแนวรวมเบอรเซะ ทัง้ สองปจจัยนีส้ ง ผลใหเกิดการขยายตัวของผูส นับสนุนที่

[66]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เพิ่ม มากขึ้นจากทุกกลุม ในสังคมไมยึดติดกับเชื้อชาติและการเลือกขางทางการเมืองดวยการเปนขบวนการเคลื่อนไหวที่เรีย กรองเพือ่ ชาวมาเลเซียทัง้ มวล
สําหรับกลุม ฮิน ดราฟซึ่งมีเปาหมายสําคัญคือการปกปองสิทธิข องชาวมาเลเซียเชื้อชาติอินเดียจากการถูกผลักใหเปนชายขอบในมาเลเซีย โดยเฉพาะใน
ประเด็นความไมเทาเทีย มทางเศรษฐกิจและการละเมิดสิทธิทางวัฒนธรรมและศาสนา ถึงแมวาจะเปนขบวนการเคลื่อนไหวที่ม ีขอ จํากัดเฉพาะเชือ้ ชาติแต
ก็ไดมีการผลักดันขอเรีย กรองดังกลาวใหไปเปน ประเด็น ระหวางประเทศทําใหไดรับความสนใจจากรัฐบาลมากขึน้ และกลุม สุดทายในกรณีขององคกรเสียง
ประชาชนมีลักษณะเดน ที่สําคัญคือการสรางแนวรวมและเครือขายกับองคกรทั้งในประเทศและระดับนานาชาติ เพือ่ เผยแพรขอ มูลทางดานสิทธิมนุษยชน
ใหประชาชนรับ ทราบในวงกวางผานทั้ง การรณรงคใหความรูแ ละกิจกรรมการเคลื่ อนไหวซึ่งทําใหช าวมาเลเซีย เห็น ความสําคัญ ของสิทธิม นุษ ยชน
โดยเฉพาะสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมืองนอกจากนี้ทั้งสามกรณีศึกษายังไดใชประโยชนจากความแพรหลายของสื่อสังคมออนไลนเปน เครื่อ งมือ
สําคัญในการสรางความตระหนักรูเกี่ยวกับบทบาทของการเมืองภาคประชาชนใหกับชาวมาเลเซีย สื่อสังคมออนไลนไดทําหนาที่ในการสงผานวาทกรรม
ทางการเมืองใหแพรกระจายออกไปสูประชาชนและเปน การเปดพื้น ที่ทางการเมืองใหมๆ มีบทบาทสําคัญในการเปดกวางการเขาถึง ขอมูลขาวสารการ
แลกเปลี่ย นแสดงความคิดเห็นและยังมีประโยชนในการระดมมวลชน เพราะสามารถเขาถึงประชาชนทั่วไปไดอยางแพรหลาย นอกจากนี้ปรากฏการณ
จากสื่อสังคมออนไลนสามารถสะทอนใหเห็น ถึงการพัฒนาของการกาวสูการเปนประชาธิปไตยในมาเลเซีย เนื่องจากความลืน่ ไหลของขอมูลขาวสารทีเ่ ปน
อิสรเสรีเปน ตัวแสดงที่ม ีบทบาทสําคัญในการสรางความเขมแข็งใหกับระบอบประชาธิปไตยปจจัย เหลานี้ลว นมีความเกี่ย วของสัม พัน ธกัน ในการชว ย
กระตุนและสงเสริมใหเกิดการขยายตัวของการเมืองภาคประชาชนในมาเลเซีย

เอกสารอางอิง
ประภาสปน ตบแตง. (2552). กรอบการวิเคราะหการเมือ งแบบทฤษฎีข บวนการทางสัง คม.เชีย งใหม: มูลนิธิไฮนริค เบิลลสํานัก งานภูม ิภาคเอเชีย
ตะวันออกเฉียงใต.
อภิเชษฐกาญจนดิฐ (2556). “ความเคลื่อนไหวทางการเมืองขององคกร SUARAM ในการตอตานกฎหมายความมั่นคงภายในของมาเลเซีย (ค.ศ.19892009)”.มนุษยศาสตรส ังคมศาสตร มหาวิท ยาลัยทักษิณ7(2): 4.
Abdul Rashid Moten. (2011). “Changing political culture and electoral behavior in Malaysia”.Asian affairs: an american review,
38(1), 39-56.
Anantha Raman Govindasamy. (2015). “Social movements in contemporary Malaysia: the cases of BERSIH, HINDRAF and
Perkasa”. In M. Weiss (Ed.), Routledge handbook of contemporary Malaysia(pp. 116-126): London: Routeldge.
AshaRathinaPandi. (2014). “Insurgent space in Malaysia: Hindraf movement, new media and minority Indians”. International
Development Planning Review, 36(1), 73-90.
AzeemFazwan Ahmad Farouk. (2004). “Social Capital, Civil Society and Democracy: The Case of Selected Malaysian Civil Society
Organizations”. Kajian Malaysia, 22(2), 1-22.
Farish Ahmad Noor. (2008). The Hindu Rights Action Force (HINDRAF) of Malaysia: communitarianism across borders?.: S.
Rajaratnam School of International Studies, Nanyang Technological University.
Funston, N. J. (2001). “Malaysia Developmental State Challenged”. In N. J. Funston (Ed.), Government & politics in Southeast
Asia (pp. 160-202). Singapore: ISEAS.
Julian C. H. Lee. (2010). Islamization and activism in Malaysia. Singapore: ISEAS Pubications, Institute of Southeast Asian
Studies.
Lee Hock Guan. (2008). “Malaysia in 2007: Abdullah administration under siege”. Southeast Asian Affairs, 2008(2008), 187-206.
Mohamed Nawab Mohamed Osman. (2007). “Marginalisation and the Indian community in Malaysia”.RSIS Commentaries, 3.
Susan Leong. (2009). “The Hindraf saga: media and citizenship in Malaysia”. Paper presented at the Communication, Creativity
and Global Citizenship: Refereed Proceedings of the Australian and New Zealand Communications Association
Annual Conference, edited by Terry Flew, Brisbane.

[67]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Ying HooiKhoo. (2015). “Human Rights Advocacy Groups in Malaysia: The Case of the Suara Rakyat Malaysia (SUARAM)”.
Malaysian Journal of International Relations, 2(1), 130-150.

[68]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

การวิเคราะหนโยบายสาธารณะในเชิงพัฒนาความคิดทางสังคม
Public Policy Analysis in the Context of the Development of Social Ideas
*

ดร.รัษฎากร วินิจกุล
Dr.Russadakorn Vinijkul

บทคัดยอ
บทความวิช าการนี้ แสดงถึงแนวทางการวิเคราะหกระบวนการเรียนรูที่เกิดขึ้นจริงจากปญหาและความตองการของทองถิ่น ภายใตการผสาน
พลังทางสังคมและความรูรวมกับภาควิชาการ เพื่อเสริม สรางนโยบายสาธารณะดานสุขภาพ ที่ไดจากการทํางานของภาคประชาสังคม ผูน าํ องคกร ชุมชน
ระดับทองถิ่น รวมทั้งการปฏิบัติเพื่อพัฒนาทองถิ่น จากเครือขายภาคประชาชนของจังหวัดกําแพงเพชร จนนําไปสูประเด็นสาธารณะเพือ่ พัฒนาทองถิน่ ใน
การจัดการตนเอง โดยประเด็นศึกษานโยบายสาธารณะที่เกิดขึ้น นี้ ภาคประชาชนและภาควิช าการมีสว นรวมนอ ย ยอ มถือเปน จุดออนของนโยบาย
สาธารณะ จึงอาศัยทฤษฏีพื้นฐานเปนสากลและเขาใจงาย อาทิ ทฤษฎีระบบ แนวคิดและทฤษฎีนโยบายสาธารณะไทยเปน กรอบศึกษา ซึ่งแสดงปญหา
สาธารณะและความตองการรวมกัน ของประชาชนในพื้น ที่ ภายใตการเปลี่ยนแปลงตามบริบททองถิ่น ทั้งนี้ป ระโยชนที่ไดน อกจากเปน แนวทางศึกษา
นโยบายสาธารณะแลว ขอเสนอแนะที่ไดสามารถนํามาวิเคราะห ทําความเขาใจและเชื่อมโยงศาสตรที่ศึกษาในการวางแผนกลยุทธ ประชาสังคมและการ
มีสวนรวม โดยบูรณาการสําหรับแกปญหาและพัฒนาสังคม เพื่อกําหนดประเด็นที่เปนปญหาและความตองการสาธารณะ อัน เปน กระบวนการพัฒนา
นโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีสวนรวมและสรางสังคมสุข ภาวะที่ดีทุกระดับอยางยั่งยืน
คําสําคัญ: การวิเคราะหนโยบายสาธารณะ, นโยบายสาธารณะ, ความคิดทางสังคม

Abstract
This study presents an analysis of the learning process from promoting a Public Health Policy, withinthe collaboration
of civil society, leaders in corporate society, local public network, and local community. As this has led to a number of public
issues in various aspects including education issues and practical ways towards the local developments such as those of politics,
social, economics, educational, tourism, and environmental services. The research is based on the theoretical system that
shows the public problems and common needs of the citizens as their basis fundamentalconcerns underthe current changes
according to the local context. In particular, such health public policy is considered as another dimension of the studies with
respect to the analysis of public policies upondeveloping relevant ideas. This is essentially a method of learning which covers
various interdisciplinary studies for problem solving and for further sustainable development.
Keywords: Public Policy Analysis, Public Policy, Social Ideas

*

คณะมนุษยศาสตรและสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยราชภัฎกําแพงเพชร

[69]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทนํา
การวิเคราะหนโยบายสาธารณะโดยการเชื่อมโยงถึงความสําคัญของปญหาและความตองการสาธารณะตางๆ อันมีผลกระทบตอสังคมโดยรวม
เปน แนวทางพัฒนาระบอบประชาธิปไตยแบบมีสวนรวมในการสรางนโยบายสาธารณะที่ไดจากการขยายเครือขายความรวมมือ ซึง่ ถือสวนสําคัญของการ
สรางเสริมสุขภาพดานสุขภาพ โดยนําทฤษฏีที่สอดคลองและสามารถอธิบายปญหาสาธารณะและความตองการของประชาชนตามสภาพความจริง จาก
การที่ผูเขียนมีความเกี่ย วของ เปนคณะทํางานภาควิช าการในการสนับสนุนการทําขอมูลจังหวัด ศูน ยประสานงานภาคีพัฒนาจัง หวัดกําแพงเพชร เพื่อ
สงเสริมการสรางนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ โดยขอเท็จจริงและประสบการณข องเรื่องดังกลาว ประชาชนมักทราบวาเปนเรื่องสุขภาพทีเ่ กีย่ วของกับ
เฉพาะดานการแพทย การพยาบาล ระบบสาธารณสุข ประกอบกับเปน สวนนอ ยที่บุค คลหรือ ใครจะปฏิเสธวาไมทราบเรื่อ งทํานองนี้ ประชาชนไมได
ตระหนักและมีความเขาใจเปนภาพรวม (สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดกําแพงเพชร, กลุม งานพัฒนายุทธศาสตรสาธารณสุข, 2559) ซึง่ นับเปนจุดออนของ
ระบบนโยบายสาธารณะในสังคม ที่ไมใชเฉพาะจังหวัดกําแพงเพชร และถึงแมวารัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2550 ระบุในมาตรา 87(1) แลว
ก็ตาม คือวางหลักวา “รัฐตองสงเสริมใหประชาชนมีสวนรวมในการกําหนดนโยบายและวางแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสัง คมทั้งในระดับชาติแ ละระดับ
ทองถิ่น” รวมถึงการรับทราบขอมูลจากสื่อสาธารณะในดานสุขภาพ ผูเขีย นจึงมีความประสงคชี้ความสําคัญของในการเชื่อมโยงหลายดานหลายวิช าเชิง
สังคมศาสตร อาทิ นิติศาสตร รัฐศาสตร รัฐประศาสนศาสตรฯลฯ ความสัมพันธเชิงทฤษฎีทางรัฐศาสตรและรัฐประศาสตรในวิชาการที่ศึกษาเชน แนวคิด
และทฤษฎีน โยบายสาธารณะ ประชาสังคมและการมีสวนรวม เศรษฐศาสตรการเมือง พื้นฐานการเมืองการปกครองไทย โดยเฉพาะนโยบายสาธารณะ
และการวางแผนที่เปนผลกระทบจากสภาพความจริงโดยตรงสอดรับกับสถานการณปจจุบันที่สังคมโดยรวมมีทศิ ทางเดียวกันเกีย่ วของกับเรื่องสุขภาพ ซึง่
เห็น ไดจากการจัดเวทีระดมความคิดการจัดทําเปาหมายในการพัฒนาภายในยี่สิบ ปขางหนาของทุกจังหวัด การขับ เคลื่อ นเปาหมายรว มของจัง หวัด
กําแพงเพชรและจังหวัดใกลเคียง ตามบริบทของแตละชุมชนเปนภาพรวม เพื่อสรางนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีสวนรวม

กระบวนการสรางนโยบายสาธารณะแบบมีสวนรวมของทองถิ่น
การวิเคราะหจุดเริ่มตนดังกลาวตั้งอยูบนพื้นฐานความตองการของมนุษย โดยนําแนวคิดทฤษฎีแ รงจูงใจเรื่องลําดับความตองการ (hierarchy
of needs) ของ abrahamh.maslowหนังสือ motivation and personality ของ maslowพ.ศ.2497 ที่ลําดับขั้น ตอนความตองการของมนุษยออกมา
เปน ขั้นเจ็ดดังนี้ ขั้นแรก ความตองการทางกายภาพ ขั้นที่สอง ความตองการดานความปลอดภัย ขั้น ที่สาม ความตองการพวกพองและไดรบั ความรัก ขัน้ ที่
สี่ ความตองการไดรับการยกยองจากสังคม ขั้น ที่หา ความตองการที่เปนตัวเอง ขั้น ที่หก ความตองการที่จะเรียนรูแ ละเขาใจ และขัน้ ทีเ่ จ็ด ขัน้ สุดทายของ
ความตองการ ขั้น ความตองการทางสุน ทรียภาพ (โกวิท วงศสุรวัฒน, 2551) แนวคิดเกี่ย วกับแรงจูงใจของ Maslow เปน แนวคิดสะทอนความสําคัญของ
การจัดการในกลุม พฤติกรรมศาสตร Maslow ที่ศึกษาความตองการของบุคคลที่ม ีความตองการเปน ลําดับขั้น เริ่ม จากความตองการดานกายภาพ เมื่อ
บุคคลไดรับการสนองความตองการนั้น ยอมมีความตอ งการในลําดับ ที่สูง ขึ้น ตอ ไป จนกระทั่ง ถึง ความตอ งการขั้น สูง สุด คือ ขั้น ความตองการทาง
สุน ทรียภาพ จากนั้น วิเคราะหนโยบายสาธารณะ Policy Analysis คือ Prescriptive Approach เปนการวิเคราะหการใหสารสนเทศสําหรับการกําหนด
นโยบาย และใหการสนับสนุน นโยบาย ซึ่งหลักการดังกลาวเปนการศึกษาที่ตองการผนวกทฤษฎีและการปฏิบัติดวยกัน เพื่อหานโยบายสาธารณะทีด่ กี วา
โดยครอบคลุม ทั้งกระบวนการกําหนดนโยบายและการนํานโยบายไปปฏิบัติ อันเปนการศึกษาสหวิทยาการที่นําแนวคิดหลายศาสตรเขามาใชแ ละนําไป
ปฏิบัติ (จุมพล หนิมพานิช, 2549) นอกจากนี้เมื่อพิจารณารัฐธรรมนูญทั้งสองฉบับที่สนับสนุนแนวคิดนี้คือ รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2540
และ รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2550 ที่ระบุสิทธิและเสรีภาพของบุคคลไดกลาวถึง ศัก ดิ์ศ รีข องความเปน มนุษ ย สิทธิ เสรีภาพ เห็น วามี
คุณ คาทางวิชาการ สงเสริม ทฤษฎีแ ละสิทธิม นุษ ยชน (Human rights) เปนสิ่งจําเปน สําหรับทุกคนตองไดรับในฐานะที่เกิดเปน มนุษ ยเพือ่ ใหเกิดความอยู
รอด ความมั่นคงในชีวิตและการพัฒนาตนเอง สิทธิม นุษ ยชนนี้ รวมสิทธิที่ติดตัวและสิทธิที่ติดตาม สิทธิที่ติดตัว ไดแก สิทธิในรางกายและสิทธิในชีวิต
ตนเอง สวนสิทธิที่ติดตามเปน สิทธิตามกฎหมายในฐานะเปนพลเมืองของประเทศ ไดแก สิทธิทางการศึกษา สิทธิดานสุข ภาพเปนตน และพระราชบัญญัติ
คณะกรรมการสิทธิม นุษ ยชนแหงชาติ พ.ศ.2542 วางหลักวา สิทธิม นุษ ยชน คือศักดิ์ศรีความเปน มนุษ ย สิทธิ เสรีภาพ และความเสมอภาคที่ไดรับการ
รับรอง หรือความคุม ครองตามรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย เชน สิทธิมนุษยชนดานพลเมือง โดยพลเมืองหมายความถึงประชาชนที่อยูรวมกันใน
สังคม มีสัญญาประชาคมเพื่อประโยชนสวนรวมและปกปองคุมครองพลเมืองเกี่ยวกับชีวิต สิทธิทางการเมือง เชน การมีสวนรวมทางการเมือง การชุมนุม
รวมตัวเปนสมาคม สิทธิเสรีภ าพแสดงความเห็น (อมรา พงศาพิช ญ, คณะกรรมการสิทธิม นุษ ยชน, 2558) สิ่ง เหลานี้เปน ปญ หาและความตอ งการ

[70]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สาธารณะที่สอดคลองกับทฤษฎีเชิงระบบ (systems theory) ของ Easton (1965) เปน แนวคิดที่พัฒนามาจากความคิด เปน ระบบ คํานึง ระบบของ
สิ่งมีชีวิตที่ทํางานเปน ระบบ การมีปฏิสัมพัน ธกับสิ่งแวดลอมตางๆมาอธิบายระบบการเมืองวา วงจรชีวิตการเมืองดํารงอยูเปนระบบ การกําหนดนโยบาย
ในทฤษฎีระบบนี้ Dye (1995) สรุปเปนตัวแบบระบบของการกําหนดนโยบาย แนวคิดดังกลาวเชื่อมโยงสูการกําหนดนโยบายและการวางแผนพัฒนา
ระดับตางๆ รัฐบาลไทยสงเสริมใหประชาชนมีสวนรวมมาตั้งแต พ.ศ.2540 กําหนดใหเปนหนาที่รัฐ และรัฐธรรมนูญ แหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2550 ทํา
ใหประเทศไทยปจจุบั น มีองค ก ร เครือขาย ภาคประชาชน ภาคประชาสังคมมากมาย และการเขาไปมีสว นร วมในการบริ หารจัด การปญ หาและ
ผลประโยชนสาธารณะ หลักการดังกลาวในตางประเทศมีการนํากระบวนการประชาเสวนาหาทางออกไปใชแ ลวมาตั้งแต พ.ศ.2533 มีก ารนําแผน
สาธารณสุขรวมกับรูปแบบตางๆ เพื่อเสวนาหาทางออกเปน ขอตกลง ลดขอขัดแยงดานสิ่งแวดลอมหรือแกปญหาขอพิพาทเปนทางเลือ ก (วัน ชัย วัฒ น
ศัพท, 2557) วิธีวิเคราะหย ึดแนวทางที่อาจจําแนกเปนการศึกษาพฤติกรรมและจิตสํานึกของทองถิ่น แบบสหวิท ยาการ ประกอบดว ยวิช า สังคมวิทยา
มานุษ ยวิทยา ภูมิศาสตร นิเวศวิทยามนุษ ย และการศึก ษาที่เนน ระบบสหวิทยาการ เชน สังคมศาสตร เศรษฐศาสตรก ารเมือง นโยบายสาธารณะ
นิเวศวิทยาสุข ภาพฯลฯ (โกวิทย พวงงาม, 2553) การศึกษานโยบายนี้นําแนวคิด เชิง เสนอแนะที่ไดรับอิทธิพลมาจากวิท ยาการจัดการสมัย ใหมมี
วัตถุประสงควานโยบายถูกกําหนดขึ้นอยางไร การเก็บและรวบรวมขอมูลเพื่อประกอบการตัดสิน ใจสูผูกําหนดนโยบายเปน หัว ใจสําคัญ ของนโยบาย
สาธารณะ (รัษฎากร วิน ิจกุล, 2554) ปจจุบัน ขั้น ตอนกําหนดนโยบายเปนการพัฒนาแนวทางนโยบายสาธารณะของทองถิ่น ไทย และถือเปนกระบวนการ
นโยบายสาธารณะ (ศุภชัย ยาวะประภาษ, ปย ากร หวัง มหาพร, 2555) เปน พื้น ฐานสําคัญ ของระบอบประชาธิปไตย และวิเคราะหจากผลงานของ
เครือขายภาคประชาสังคมประกอบกับการจัดเวทีและสื่อสารรณรงคทางสังคม เหตุผลจากหลักการนี้มาจากกระแสโลกาภิวฒ
ั นอนั เปนแรงผลักดันอยางหนึง่
ทําให เกิด การตื่ นตัว ในการปรับโครงสร างของภาครั ฐและองค กรธุ รกิ จในภาคเอกชนของประเทศที่ กําลั งพั ฒ นาโดยการร ว มมื อ ผลั กดั น ขับ เคลื่ อ น
พระราชบัญญัติสุข ภาพแหงชาติและประกาศใชในราชกิจจานุเบกษา มีหลายจังหวัดประสบความสําเร็จและบางจังหวัดอยูระหวางดําเนินการ ซึ่งจังหวัด
กําแพงเพชรมีศูนยประสานงานภาคีพัฒนาจังหวัดกําแพงเพชร (ศปจ.กพ.) เปนตัวกลางสนับสนุน การทําขอมูลจังหวัด ใหเปนกระบวนการทีใ่ หประชาชน
และหนวยงานของรัฐไดรวมแลกเปลี่ย นเรียนรูอยางเปน ระบบและสมานฉัน ท นําสูการเสนอแนะนโยบายสาธารณะเพื่อ สุข ภาพ หรือ สุข ภาพดีข อง
ประชาชน การประชุมเปน ระบบและเปน สัดสวนเฉพาะประเด็นสาธารณะไดนํามาเปนขอบเขตดําเนินงาน การขอความรว มมือ จากภาคราชการ ภาค
วิชาการ ภาคธุรกิจ และภาคประชาสัง คม ภายในจัง หวัดใหรวมมือกัน กําหนดวิสัย ทัศ นใหมเพื่อออกจากวิก ฤติ ตางๆ การเขาไปแลกเปลี่ย นเรีย นรู
กรณีศึกษาบนฐานขอมูลที่ใชกําหนดเปาหมายรวมจังหวัด และสอดคลองเปนประเด็น เดียวกับที่นําเขาสูระเบียบวาระการประชุมสมัชชาสุขภาพแหงชาติ
ที่จัดขึ้น เพื่อแสดงเจตนารมณและความตองการของประชาชนในพื้นที่ โดยเนนการมีสวนรวม ทุกภาคสวนของสังคม ผลักดัน ใหเกิดองคความรู ทักษะ
และสรางจิตสํานึก พรอมใหม ีความรวมมือสนับสนุน และแกปญหาอยางบูรณาการโดยเมื่อวัน ที่ 9 มีน าคม 2559 ณ หอ งประชุม มหาวิท ยาลัย ราชภัฎ
กําแพงเพชร ไดมีผูแ ทนเครือขายภาคประชาสังคมรวมกับคณะผูบริหารและคณาจารยจากคณะภาควิช าที่เกี่ยวของกับเครือขายที่ตองการความรูดาน
วิชาการ ไดแ ก (1) เครือขายเด็กและครอบครัว (2) เครือขายกองทุน สวัสดิการชุมชน (3) เครือขายอาหารปลอดภัย (4) เครือขายทรัพยากรธรรมชาติ ดิน
น้ํา ปา (5) เครือขายการศึกษาเพื่อชีวิต และ (6) เครือขายการคุม ครองผูบริโภค และวัน ที่ 24-25 พฤษภาคม 2559จัง หวัดนครสวรรค กําแพงเพชร
พิจิตร อุทัยธานี ไดม ีการประชุมเชิงปฏิบัติการผสานพลังสังคมและพลังความรูสูก ารจัด การตนเอง (หนัง สือ ศพม.กพ. 009/2559 ลงวัน ที่ 2 มีน าคม
2559) ดังภาพที่ 1 และ 2

ภาพ 1 และ ภาพ 2: การประชุม เชิงปฏิบตั ิการผสานพลังสังคมและพลังความรูส ูการจัดการตนเองของเครือขายตางๆ

[71]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
นอกจากนี้ตวั อยางรูปธรรม เชน ดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ถือวาเปน ปญหาประเด็นหนึ่งของสุขภาพหรือสุขภาวะในการทําหลายปาไม ทํา
ใหผูเขียนทราบปญ หาดานสิทธิ์ทํากิน (สทก.) สูการบูรณการงานวิจัย ที่ไดรบั ทุนจากสกอ. HERP บนความหลากหลายทางชีวภาพในป 2558 และนํา
ผลงานนําไปเผยแพรการเรียนรูใหกับทองถิน่ ของจังหวัดกําแพงเพชร ดังภาพที่ (3) และ(4) อัน เปนผลที่ไดจากการจัดระดมเวทีแสดงความคิดของ
ประชาชนที่เดือดรอนในการมีสวนรวมของกระบวนการนโยบายสาธารณะ

ภาพ 3 การนําเสนอผลงานวิจยั โดยสํานักบริหารโครงการสงเสริม การวิจยั ในอุดมศึกษา รวมกับมหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี และเครือขาย
มหาวิทยาลัยของรัฐ ครั้งที่ 4 (HERP CONGRESS IV) วัน ที่ 8-10 กุมภาพัน ธ 2559
ภาพ 4 การนําเสนอผลงานวิจยั ในการประชุมวิช าการระดับนานาชาติ (I-SEEC 2015) สถาบันวิจยั และพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบลู สงครามวันที่
24-26 พฤศจิกายน 2558
อยางไรก็ดี การกําหนดนโยบายสาธารณะดานสุขภาพเพื่อพัฒนาทางความคิดเชิงสังคมนั้นแมมีรายละเอีย ดครบถวนทั้งตัวบุคคลและสถานที่
ติดตอเพื่อชวยประสานงานการลงพื้นที่สําหรับหนวยงานอิสระสวนกลาง อาทิ สปพส. สช. สสส.ฯลฯ เพื่อสนับสนุนการเคลือ่ นงานภาคประชาชน เรียกวา
ภาคพลเมือง ดําเนิน การรวมเวทีวิสัยทัศนจังหวัด ตองมีการจัดทําขอเสนอในการพัฒนาตอทองถิ่นโดยการมีสวนรวมทั้งภาครัฐ ภาคธุรกิจ ทองถิ่น ภาค
ประชาสังคมใหครอบคลุมทุกพื้น ที่ จากที่กลาวเปนสวนหนึ่งในการเริ่ม ตน ที่ไดจากการระดมความคิด ถึงแมองคกรมีข อมูลและสารสนเทศมากมาย ทวา
พบป ญ หาซ้ํ าซาก เช น การทวงคื น ผืน ป า จากความตอ งการของประชาชนในการจั ด ระดมเวที แ สดงความคิ ด ของประชาชนที่เ ดื อ ดร อ นด า น
ทรัพยากรธรรมชาติแ ละสิ่งแวดลอ ม ทําใหทราบปญ หาสิทธิ์ทํากิน หรือ สทก. และประเด็น ตางๆ ที่ไดจากเวทีระดมความคิดเพื่อ กําหนดประเด็น
สาธารณะและเปาหมายรวมกัน จังหวัดกําแพงเพชรอยูลําดับที่ 56 ขอมูลที่ไดจากจังหวัดเปนขอมูลจริง ตามสถานการณที่จัดทําเปาหมายรวมของจังหวัด
ไดแ ก ดานเศรษฐกิจ ดานสังคม ดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ดานการเมืองการปกครอง ดานความมั่นคงภายใน ดานคุณ ธรรมจริยธรรมและ
ธรรมาภิบาล และดานอื่นเปน การเฉพาะ เชน ดานสิ่งแวดลอมที่มีม ลพิษจากการเผาพืชไรปลูกพืชเชิงเดี่ย ว เปน ตน ทั้งนี้มีการรณรงคการขับเคลื่อนเชิง
นโยบายในการเชื่อมโยงประเด็น สําคัญ เพื่อสรางนโยบายสาธารณะเพื่อสุข ภาพ ภายใตกระบวนการสมัชชาสุขภาพจังหวัดกําแพงเพชรมาตั้งแตป 2557
ถึงปจจุบัน ซึ่งมีแบบขอมูลประกอบการพิจารณาเสนอประเด็นนโยบายสาธารณะเพื่อสุข ภาพเชิงหลักการ กาวเขาสูการขับเคลื่อนแนวคิดสุข ภาพดี การ
สรางนโยบายเพื่อสุข ภาพ อาศัยการมีสวนรวมเริ่ม จากเชื่อมโยงดานการเมืองและภาคราชการ ภาควิช าชีพและภาควิช าการ ภาคประชาชนและภาค
ประชาสังคม โดยองคความรูนโยบายสาธารณะสุข หรือนโยบายสุขภาพหรือนโยบายสุข ภาวะเปน สวนหนึ่งของกระบวนการนโยบายสาธารณะนําไปสู
กระบวนการกําหนดนโยบายที่ตองคํานึงขั้นตอนของการดําเนินกิจกรรมที่เชื่อมโยงใหเกิดพลังที่สามารถบริหารจัดการเพือ่ แกปญ หาและพัฒนาเรือ่ งตางๆ

[72]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ของทองถิ่นอยางมีประสิทธิภาพ อาศัย การมองภาพรวมหลายมิติและบูรณาการดวยการเปดใจยอมรับใหความรวมมือและไมมีก ารเมือ งเขาแทรกแซง
โดยเฉพาะนโยบายสุขภาพนี้ตองอาศัย การพัฒนาฐานขอมูลระบบกํากับติดตามดวยขอมูลถูกตอง นับวามีความสําคัญอยางยิ่งที่สนับสนุน การวิเคราะห
นโยบายสาธารณะ

บทสรุป
จากปญหาและความตองการของสังคมที่กลาวในระดับทองถิ่นของจังหวัดกําแพงเพชร ไดผานการศึกษาวิเคราะหแ ละผลกระทบที่เกิดขึ้น
จากการระดมความคิดเห็น หลายครั้งลวนเปนเรื่องสุข ภาพ รวมทั้งการมีองคกรและกลไก เพื่อใหเกิดการดําเนินงานใหมีความตอเนื่องและการมีสวนรวม
จากทุกฝาย อัน จะนําไปสูเปาหมายการเสริม สรางสุข ภาพและแกปญหาสุขภาพของประชาชนเปนองครวมและครอบคลุมทั้งการสง เสริม เกษตรปลอด
สารพิษ อาหารปลอดภัย การรวมตัวเพื่อลดขอพิพาทเรื่องสิทธิ์ทํากิน สูการดูแ ลปาชุมชน ซึ่งเปนผลประโยชนที่ช ุมชนตองทราบและใชสิทธิทางกฎหมาย
บทความนี้น ําเสนอหลักคิดอีกดานหนึ่งเพื่อเปน ภาพสะทอนในการแสวงหาความรู การยอมรับฟงความคิดเห็นโดยสรางความเขาใจกระบวนการนโยบาย
สาธารณะเพื่อใหประชาชนมีสวนรว ม มีค วามเขาใจกระบวนการกําหนดนโยบายสาธารณะ และเปน การวางรากฐานพลเมืองในการพัฒนาระบอบ
ประชาธิปไตย อัน มีพระมหากษัตริย ทรงเปน ประมุข ตลอดจนสิทธิม นุษยชนในมิติทางสังคมเพิ่ม เติม จากมิติทางดานกฎหมาย การสงเสริมใหประชาชนมี
จิตสํานึกเรื่องสิทธิตนเองและผูอื่นโดยใหความสําคัญในประเด็นสาธารณะบนพื้นฐานสิทธิประโยชน เมื่อแนวคิดนี้สงผานมายังความรับรูข องประชาชน
แสดงใหเห็น เปนพื้นฐานของประชาสังคมในลําดับตอไป คือการทําเพื่อสวนรวมไมใชทําเพื่อตนเอง การกระตุนจิตสํานึกระดับประชาชน การหลีก เลี่ย ง
ประเด็นที่นําไปสูการเมือง หรือมองอยางแคบวาเฉพาะการเจ็บ ปว ย เพราะทุกสิ่งที่เกิดขึ้น คือ สภาพแวดลอ มที่รวมหลายปญ หาและความตอ งการ
สาธารณะซึ่งเปนจุดเริ่มแหงปรากฏการณนี้ นําไปสูการแกปญหารวมกันมากกวาการขัดแยง การสงเสริมการมีสวนรวมเพื่อประโยชนตอการนําไปปฏิบัติ
คือคําตอบโดยทุกจังหวัดไมตองรอถึงยี่สิบปขางหนาใน พ.ศ.2575 เพื่อใหทองถิ่นจัดการตนเองหรือพึ่งพาตัวเองได อัน เปนหนทางแหงการพัฒนาความคิด
ทางสังคมเพื่อประโยชนของประเทศชาติตอไป

เอกสารอางอิง
โกวิทย พวงงาม. (2553). การจัดการตนเองของชุมชนและทองถิ่น.กรุงเทพมหานคร: บ. บพิธการพิม พจํากัด
โกวิท วงศสุรวัฒน. (2551). อยาเพิ่งปลงใจเชื่อ.กรุงเทพมหานคร: สํานักพิม พอักษรขาวสวย.
พลเดช ปนประทีป และคณะ. (2558). วิสัยทัศน 2035: หนึ่งศตวรรษ อภิวัฒนประเทศไทย. นนทบุรี: สํานักงานประสานการพัฒนาสังคมสุขภาวะ.
วันชัย วัฒนศัพท, สํานักงานสภาพัฒนาการเมือง สถาบันพระปกเกลา (2557).ประชาธิปไตยแหงการสานเสวนาหาทางออกประชาธิป ไตยแห ง การ
ปรึกษาหารือ Deliberative Democracy. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิม พคณะรัฐมนตรีแ ละราชกิจจานุเบกษา.
ประเวศ วะสี. (2547).กระบวนการนโยบายสาธารณะ. มูลนิธิสาธารณสุข แหงชาติ,
สํานักงานปฏิรูประบบสุขภาพ. (2546).ธรรมนูญสุขภาพคนไทย: รางพ.ร.บ. สุขภาพแหงชาติ ฉบับปรับปรุงพ.ศ.2545
ศุภชัย ยาวะประภาษ, ปยากร หวังมหาพร (2555) นโยบายสาธารณะระดับทอ งถิ่นไทย. บริษัท จุดทอง จํากัด: กรุงเทพฯ
ศูน ยประสานงานภาคีพัฒนา จังหวัดกําแพงเพชร และ สมัชชาสุขภาพจังหวัดกําแพงเพชร. (258). ขอมูล -สารสนเทศ. (เอกสารเผยแพรการประชุม)
ศูน ยประสานงานภาคีพัฒนา จังหวัดกําแพงเพชร และ สมัชชาสุขภาพจังหวัดกําแพงเพชร. (2559).การประชุม เชิงปฏิบัติการผสานพลังความรู สูก าร
จัดการตนเองที่ ศพม.กพ. 009/2559ลงวันที่ 8 กุมภาพันธ 2559
รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540
รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
รัษฎากร วิน ิจกุล. (2554). การนํานโยบายไปสูการปฏิบัต:ิ โครงการเขื่อนปาสักชลสิทธิ.์ มหาวิทยาลัยรามคําแหง
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน. (2554). (ครั้งที่ 2).กรุงเทพมหานคร: นานมีบุคพับลิเคชัน่ จํากัด
พระราชบัญญัติสุข ภาพแหงชาติ พุทธศักราช 2550

[73]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
อมรา พงศาพิช ญ. (2558). แนวคิดหลักการทํางานในเรื่อ งสิทธิมนุษยชนสํานักงานคณะกรรมการสิทธิม นุษ ยชนแหง ชาติ . กรุง เทพมหานคร: ศูน ย
ราชการเฉลิม พระเกีย รติ. อําพล จิ น ดาวัฒนะ, สํ านัก งานคณะกรรมการสุข ภาพแหง ชาติ (2556).การสรางนโยบายสาธารณะเพื่ อ
สุข ภาพแบบมีสว นรวม. (ครั้งที่ 4). นนทบุรี: สํานักงานประสานการพัฒนาสังคมสุข ภาวะ.
Easton, D. (1965). A framework for political analysis. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
T. R. Dye. (1995). Understanding Public Policy. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
เครื อ ขา ยความร ว มมื อ จากทุ ก ภาคส ว น ปลุ ก พลั ง เปลี่ ย นไทยปลุ ก พลั ง คนไทย http://www.inspiring.org/site/about
สภาหอการคาแหงประเทศไทย "ปลุกพลัง เปลี่ยนไทย"สูว ิสัยทัศนชาติ 2575. http://www.thaichamber.org/scripts/detail.asp?nNEWSID=142
27.
สํานักงานประสานการพัฒนาสังคมสุข ภาวะ โครงการปลุกพลังเปลี่ยนไทย. http://www.reform.or.th/2014/?page id=5621
สํานักงานสาธารณสุข จังหวัดกําแพงเพชร, กลุม งานพัฒนายุท ธศาสตรสาธารณสุข ลงวัน ที่ 4 มีน าคม 2559, การแตง ตั้ง คณะกรรมสมัช ชาสุข ภาพ
จังหวัดกําแพงเพชร.

[74]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

พัฒนาการทางนโยบายในการสงเสริมและสนับสนุนผูสงู อายุในประเทศไทย*
The Development of Policies to Promote and Support Elderly in Thailand
วรรณรัตน เธียรพจีกลุ **
Wannarat Tianpajeekul

บทคัดยอ
ในปจจุบันประเทศไทยเปน สังคมผูสูงอายุและจะเปน สังคมผูสูงอายุโดยสมบูรณในอีก 20 ปขางหนา การเพิม่ ขึน้ ของประชากรสูงอยางรวดเร็ว
อายุทําใหรัฐบาลเห็น ความสําคัญ ของผูสูงอายุรัฐบาลไดใหการคุม ครอง สงเสริม และสนับสนุนผูสูงอายุผานกลไกการบัญญัติกฎหมาย นโยบายและแผน
ตางๆ การศึกษานี้มีวัตถุประสงคเพื่อทบทวนพัฒนาการทางนโยบายดานผูสูงอายุข องประเทศไทยตั้งแตปพ.ศ.2475 จนถึงปจจุบนั แบงออกเปน 2 ยุค ใน
ยุคแรก 2475-2539 และในยุคหลัง 2540-ปจจุบัน และทิศทางการดําเนิน นโยบายดานผูสูงอายุในอนาคตโดยใชการวิจัย เอกสารและการสัม ภาษณ
หนวยงานของรัฐที่เกี่ยวของผลการศึกษาพบวา ในยุคแรกรัฐบาลใหความสนใจนโยบายผูสูงอายุนอยกวานโยบายอืน่ ๆ เนือ่ งจากจํานวนประชากรผูส งู อายุ
ยังไมม าก ผูสูงอายุถูกมองเปน บุคคลชายขอบนโยบายจึงเปนลักษณะการสงเคราะหแ กผูสูงอายุที่ยากไร ในยุคหลังรัฐบาลใหความสนใจกับผูสูงอายุมาก
ขึ้น ผูสูงอายุถูกมองวาเปน ผูทําประโยชนใหกับประเทศ นโยบายเปนลักษณะการสงเสริมและสนับสนุนศักยภาพผูส งู อายุเพือ่ ใหผสู งู อายุมคี ณ
ุ ภาพชีวติ ที่ดี
โดยยึดแผนผูสูงอายุแหงชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ.2545-2564) เปน แนวทางในการดําเนินงานในอนาคตทิศทางนโยบายผูสูงอายุของประเทศไทยจะครอบคลุม
3 ประเด็น ไดแ ก 1) ความมั่น คงทางสังคม 2) การดูแ ลสุขภาพผูสูงอายุ และ3) การใหบริการทางสังคม
คําสําคัญ : นโยบาย, ผูสูงอายุ, พัฒนาการของนโยบายผูสูงอายุ

Abstract
In the present, Thailand has become aging society and will eventually become aged society in 20 years. The rapid
increase of older people made government realize the importance of elderly.The government has given protection, promotion
and support to elderly through its legislation, national plans and policies statement of the Council of Ministers.The propose of
this paper is toreview the development ofelderly policies in Thailand from 1932 tothe present. Divided into 2 eras which
include 1) the early period (1932-1997) 2) the later period (1998-present), as well aselderly policies trends in the future. This
paper used documentary research andinterviews with government agencies. The study found thatin the early period, the
government paid attention to elderly policies less than other policies due to a fewer number of aging population at the time.
The elderly people were seen as marginal people; therefore, the policies were aimed to mainly relieve their poverty. In the
later period, the government paid more attention to elderly policiesthan before. The elderly people were seen as contributors
to the country. Policies were then aimed topromote and support their potential and their well-being by applying the 2nd
National Plan on the elderly (2002-2021) as guidelines in implementation. In the future, it’s expected that elderly policies in
Thailand would cover 3 issues which are 1) social security 2) elderly health care, and 3) social services.
*

บทความนี้ เปนสวนหนึ่งของวิทยานิพนธเรื่อง “นโยบายในการสงเสริ มและสนับสนุนการจัดสวัสดิการดานที่ พักอาศัยสําหรับผูสูงอายุในเขตเมื อง” หลักสู ตรรัฐประศาสนศาสตร
มหาบัณฑิต คณะรัฐศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย ป 2558
**
หลักสูตรรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต คณะรัฐศาสตร จุฬ าลงกรณมหาวิทยาลัย; E-Mail: [email protected]

[75]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Policy, Elderly, Development of elderly policies

บทนํา
ผูสูงอายุคือใคร ผูสูงอายุเปนคําเรีย กบุคคลที่มีอายุมาก พระราชบัญ ญัติผูสูงอายุ พ.ศ.2546 ไดใหความหมายของคําวา “ผูสูงอายุ” หมายถึง
บุคคลที่ม ีอายุ 60 ปบริบูรณข ึ้นไปและมีสัญชาติไทย ประเทศไทยจึงไดใชเกณฑอายุ 60 ปใหถ ือวาเปนผูสูงอายุ จากการเปลีย่ นแปลงโครงสรางประชากร
ไทยในชวงระยะเวลาที่ผานมา ทําใหประเทศไทยเขาสูย ุคที่อัตราการเจริญ เติบโตของประชากรลดต่ําลง ในขณะที่ม ีอัตราการเพิ่ม ของประชากรสูงอายุที่
สูงกวาประชากรรวม ทั้งนี้องคการสหประชาชาติไดใหคําจํากัดความประเทศที่เขาสูสังคมผูสูงอายุวา ประเทศที่มีสัดสวนของประชากรที่ม ีอายุตั้งแต 60
ปข ึ้นไปมากกวารอยละ10 หรือมีประชากรอายุ 65 ปขึ้น ไปมากกวารอยละ 7 ของจํานวนประชากรทั้งประเทศ หมายความวาประเทศนั้น ไดกาวเขาสู
สังคมผูสูงอายุ (aging society)ทั้งนี้ จากขอมูลของสํานักงานสถิติแ หงชาติพบวา มีสัดสวนและจํานวนของผูสูงอายุเพิม่ ขึน้ อยางตอเนื่องในป พ.ศ.2545 มี
สัดสวนของผูสูงอายุคิดเปนรอยละ 9.4 ในป พ.ศ.2550 คิดเปนรอยละ 10.7 ในปพ.ศ.2554 คิดเปนรอยละ 12.2 และในปพ.ศ.2557 คิดเปนรอยละ 14.9
(สํานักงานสถิติแหงชาติ, 2557) จากขอมูลดังกลาวแสดงใหเห็นวา ประเทศไทยไดกาวเขาสูสังคมผูสูงอายุแลว
การกาวเขาสูสังคมผูสูงอายุ ทําใหประเด็น ผูสูงอายุเปนวาระแหงชาติ รัฐบาลในฐานะที่ม ีสวนในการกําหนดนโยบายและหนวยงานของรัฐนํา
โยบายไปปฏิบัติ ตองเตรีย มแนวทางในการรับมือกับปญ หาการเพิ่ม ขึ้น ของประชากรผูสู ง อายุ ทั้ง ดานการวางแผนบุค คลากรที่จะเตรีย มตัว เกษีย ณ
ผูสูงอายุที่ยังมีศักยภาพสามารถทํางานได และการดูแ ลผูสูงอายุที่อยูในภาวะพึ่งพิง ซึ่งนโยบายผูสูงอายุในอดีตไมไดรับความสนใจจากรัฐบาลมากเทาใด
นัก เนื่องจากในขณะนั้น ประเทศไทยยังมีจํานวนประชากรนอยและมีจํานวนประชากรผูสูงอายุไมม ากนัก จนกระทัง่ ในรัฐบาลจอมพลแปลก พิบลู สงคราม
ไดม ีนโยบายในการใหความชวยเหลือผูสูงอายุข ึ้น หลังจากนั้น ในปพ.ศ.2525 องคการสหประชาชาติไดจัดการประชุม สมัชชาโลกวาดวยเรือ่ งผูส งู อายุ โดย
ประเทศไทยเปนภาคีเครือขายสงผลใหมีการนําแนวคิดมาใชเปน แนวทางในปฏิบัติงานดานผูสูงอายุ รัฐบาลในขณะนั้น ไดจัดทําแผนระยะยาวสําหรับ
ผูสูงอายุแ หงชาติข ึ้นเปน ฉบับแรก นับเปน จุดเริ่มตนที่นโยบายผูสูงอายุเริ่มไดรับความสนใจจากรัฐบาลจนถึงปจจุบัน
บทความนี้จะมุงวิเคราะหพัฒนาการทางนโยบายในการสงเสริมและสนับสนุนผูสูงอายุข องประเทศไทย ตั้งแต พ.ศ.2475 ถึงปจจุบนั นับตัง้ แต
ประเทศไทยมีรัฐบาลแรกจนกระทั่งรัฐบาลในปจจุบัน โดยผูวิจัยไดแ บงพัฒนาการทางนโยบายผูสูงอายุออกเปน 2 ยุค คือ นโยบายผูสูงอายุในยุค แรก
พ.ศ.2475-2539 และนโยบายผูสูงอายุในยุคหลัง พ.ศ.2540-ปจจุบัน และทิศทางนโยบายผูสูง อายุในอนาคต โดยมีข อบเขตการศึก ษาที่กฎหมายที่
เกี่ย วของกับผูสูงอายุคําแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรีและแผนผูสูงอายุแ หงชาติ

พัฒนาการทางนโยบายผูสูงอายุในยุคแรก (พ.ศ.2475-2539)
นับตั้งแตการเปลี่ย นแปลงการปกครองของประเทศไทยใน พ.ศ.2475 จนถึง ปจจุบัน ประเทศไทยมีคณะรัฐมนตรีทั้ง สิ้น 61 คณะ และ
นายกรัฐมนตรีทั้งสิ้น 29 คน (สํานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี, 2559) ในยุคแรกนโยบายผูสูงอายุย ังไมไดรับความสนใจ เนื่องจากนโยบายในยุคหลังจาก
การเปลี่ย นแปลงการปกครองมุงเนนในเรื่องของการดํารงรักษาเอกราช นโยบายดานเศรษฐกิจ อุตสาหกรรมและการตางประเทศเปน สําคัญ นโยบาย
ผูสูงอายุจึงยังไมปรากฏ จนกระทั่งรัฐบาลจอมพลแปลก พิบูล สงคราม (พ.ศ.2485-2487 สมัย ที่ 2 และ พ.ศ.2491-2500 สมัย ที่ 3-8) ไดมีน โยบาย
ผูสูงอายุโดยใหการสงเคราะหและอุปการะคนชราโดยเฉพาะดานที่อยูอาศัย และไดมีก ารประกาศนโยบายรัฐนิย ม ฉบับ ที่ 12 เพื่อใหการชว ยเหลือ
คุม ครองคนชราในป พ.ศ.2496 มีการจัดตั้งสถานสงเคราะหคนชราบานบางแคขึ้นเปน สถานสงเคราะหคนชราแหงแรกของประเทศไทย(ปยากร หวังมหา
พร, 2554)
ในปพ.ศ.2525 ประเด็น ผูสูงอายุไดรับความสนใจมากขึ้น จากแรงกระตุนจากองคการสหประชาชาติที่ไดจัดการประชุม สมัชชาโลกวาดวยเรือ่ ง
ผูสูงอายุ (World Assembly on Ageing) ณ กรุงเวีย นนา ประเทศออสเตรีย ไดกําหนดแผนปฏิบัติการนานาชาติวาดวยผูสูงอายุ (International-Plan
of Aging) เพื่อเปนแนวทางใหแตละประเทศนําไปประยุกตใชในประเทศของตน (วิพรรณ ประจวบเหมาะ[บรรณาธิก าร], 2555)ตรงกับรัฐบาลพลเอก
เปรม ติณ สูลานนท (พ.ศ.2523-2526 สมัยที่ 1) คณะรัฐมนตรีไดมีม ติใหแ ตง ตั้ง คณะกรรมการผูสูง อายุแ หง ชาติเพื่อ ทําหนาที่ในการกําหนดนโยบาย
วางแผน และดําเนิน กิจกรรมที่เกี่ยวของกับผูสูงอายุแ ละเกิดแผนระยะยาวสําหรับผูสูงอายุแหงชาติ ฉบับที่ 1 (พ.ศ.2525-2544) ขึ้น นับเปนแผนแมบ ท
ผูสูงอายุแ รกของประเทศไทย

[76]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
นโยบายผูสูงอายุย ังคงปรากฏในรัฐบาลสมัย ถัดมาแมจะมีการเปลี่ย นแปลงรัฐบาลคณะใหมประเด็น หลักยังคงมุง เนนเรือ่ งหลักประกันสุขภาพ
และการสงเคราะหผูสูงอายุเปนสําคัญ มีข อสังเกตวา ประเด็น ผูสูงอายุถูกบัญ ญัติในรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2534 เปนฉบับแรกใน
หมวด 5 แนวนโยบายพื้นฐานแหงรัฐ เพื่อใหความชวยเหลือและสงเคราะหผูสูงอายุใหสามารถดํารงอยูไดตามสมควรในรัฐบาลนายอานัน ท ปน ยารชุน
(พ.ศ.2534-2535 สมัยที่ 1) นโยบายผูสูงอายุมีประเด็นใหมๆ ในดานการพัฒนาศักยภาพและสุขภาพผูสูงอายุม ีการปราบปรามกลุม ที่แ สวงหาประโยชน
จากผูสูงอายุรัฐบาลไดออกนโยบายและมาตรการสําหรับผูสูงอายุระยะยาว(พ.ศ.2535-2554) เพื่อสงเสริม ใหผูสูงอายุมีการเรีย นรู สามารถปรับตัวใหเขา
กับสภาพแวดลอม ไดรับการดูแลจากครอบครัว และไดรับการสงเคราะหตามความจําเปน เปน จุดเริ่มตนที่ทําใหเกิดโครงการเพื่อผูสูงอายุตางๆ เชน การ
จัดตั้งชมรมผูสูงอายุ การจายเบี้ย ยังชีพใหกับผูสูงอายุที่ยากไร 200 บาทตอเดือน (ปย ากร หวังมหาพร, 2554)สอดคลอ งกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและ
สังคมแหงชาติ ฉบับที่ 7 (พ.ศ.2535-2539) ในดานการยกระดับคุณภาพชีวิตของประชากร มุงเนนใหผูสูงอายุที่ไรที่พึ่งหรือถูกทอดทิง้ ไดรบั สวัสดิการและ
บริการทางสังคมพื้นฐานที่จําเปน ตอการดํารงชีวิต (พีรสิทธิ์ คํานวณศิลป, 2542)หลังจากนั้น รัฐบาลในสมัย ถัดมา นโยบายผูสูงอายุยังคงเปนประเด็นเดิม
ตอเนื่องจากรัฐบาลในสมัย กอนหนา จนเกิดวิกฤตทางเศรษฐกิจพลเอกชวลิต ยงใจยุทธ (พ.ศ.2539-2540) จึงไดลาออกจากตําแหนง และเกิดรัฐธรรมนูญ
แหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 กําหนดใหผูสูงอายุที่ม ีรายไดไมเพียงพอมีสิทธิไดรับความชวยเหลือจากรัฐ และรัฐตองสงเคราะหค นชราใหมี
คุณ ภาพชีวิตที่ดีและพึ่งตนเองได

พัฒนาการทางนโยบายผูสูงอายุในยุคหลัง พ.ศ.2540- ปจจุบัน
ในยุคหลังรัฐบาลนายชวน หลีกภัย (พ.ศ.2540-2543 สมัยที่ 2) มีนโยบายในการดูแล ฟนฟู สนับสนุนการศึกษา ฝกอาชีพ นัน ทนาการใหแ ก
ผูสูงอายุ และขยายสาธารณสุขมูลฐานในสวนของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 8 (พ.ศ.2540-2544) ไดสงเสริมในดานการจัดสวัสดิการ
เพิ่ม เบี้ยยังชีพ การรักษาพยาบาลโดยไมคิดเงิน ลดหยอนคาโดยสารสาธารณะ สงเสริมใหครอบครัวเอาใจใสดูแลผูสูงอายุ รวมถึงสนับสนุนสถานพยาบาล
ขององคกรภาคเอกชน องคกรศาสนาและชุมชน เขามามีสวนชวยเหลือดูแลผูสูงอายุ (พีรสิทธิ์ คํานวณศิลป และคณะ, 2542)ในปพ.ศ.2542 องคก าร
สหประชาชาติไดประกาศใหเปน ปสากลวาดวยผูสูงอายุ (The International Year of The Older Persons) ประเทศไทยจึงไดป ระกาศใชป ฏิญ ญา
ผูสูงอายุไทยเปนพันธกรณีเพื่อใหผูสูงอายุไดมีคุณภาพชีวิตที่ดี ไดรับการคุมครองและพิทักษสิทธิ (วิพรรณ ประจวบเหมาะ [บรรณาธิการ], 2555)
ในรัฐบาลพัน ตํารวจโททักษิณ ชินวัตร (พ.ศ.2544-2548 สมัยที่ 1 และ พ.ศ.2548-2549 สมัย ที่ 2)ในสมัย ที่ 1 นโยบายผูสูงอายุในสมัย นี้จะ
เนน การสรางครอบครัวอบอุน จัดใหมีหลักประกัน ผูสูงอายุ สรางโครงขายความปลอดภัยทางสังคมใหกับผูสูงอายุ พัฒนาบริการทางสุข ภาพและอนามัย
สนับสนุน การนําภูมิปญญาของผูสูงอายุม าใชในการพัฒนาสังคม และมีนโยบายดานการศึกษาที่ใหโอกาสแกผสู งู อายุไดฝก อาชีพในรัฐบาลนีไ้ ดมมี กี ารถาย
โอนภารกิจสถานสงเคราะหคนชราและเบี้ยยังชีพผูสูงอายุใหกับองคกรปกครองสวนทองถิ่นตามพระราชบัญ ญัติกําหนดแผนและขั้น ตอนการกระจาย
อํานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น พ.ศ.2542 นอกจากนี้ไดเกิดการปฏิรูประบบราชการ จากพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ.
2545 มีการจัดตั้งกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย (วิพรรณ ประจวบเหมาะ [บรรณาธิการ], 2555) และมีก ารจัด ทําแผนผูสูง อายุ
แหงชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ.2545-2564) ในปพ.ศ.2546 ไดม ีการประกาศใชพระราชบัญญัติผูสูงอายุ พ.ศ.2546 โดยใหมีคณะกรรมการผูสูงอายุแ หงชาติ ทํา
หนาที่กําหนดนโยบายและแผนเกี่ย วกับการคุม ครอง การสงเสริม และการสนับสนุนสถานภาพ บทบาท และกิจกรรมของผูสูงอายุ โดยใหการสนับสนุน
ชว ยเหลือกิจกรรมของภาครัฐและเอกชนที่เกี่ย วกับการสงเคราะหแ ละพัฒนาผูสูงอายุ และกํา หนดสิทธิที่ผูสูงอายุพึง ได รับ จากรัฐ สอดคลอ งกั บ
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 9 (พ.ศ.2545-2549) ที่ใหความสําคัญ กับสังคมผูสูง อายุ มุง เนน การจัด สวัสดิก ารดานสุข ภาพและ
หลักประกัน สุข ภาพทางสังคมใหแกผูสูงอายุในสมัยที่ 2 มีน โยบายสังคมในการสงเสริมการเตรียมความพรอมสําหรับสังคมผูสูงอายุ ใหผูสูงอายุเปนผูท มี่ ี
สุข ภาพกายและจิตใจที่ดี โดยจัดใหมีหลักประกันดานรายไดแ ละการออมในวัย ทํางานใหเพียงพอสําหรับวัยชรา ยกเวนภาษีเงินไดผสู าํ หรับผูส งู อายุทอี่ ายุ
เกิน 65 ป สนับสนุน ครอบครัวในการดูแลผูสูงอายุ และสงเสริมผูอายุในการใชประสบการณเพื่อพัฒนาประเทศหลัง จากนั้น ไดม ีการเปลี่ย นแปลงทาง
การเมืองและมีรัฐธรรมนูญ แหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 ซึ่งไดเพิ่ม เติม สิทธิในกระบวนการยุติธรรมใหกับผูสูงอายุ และการจัดใหมีการออม
อยางทั่วถึง
ในรัฐบาลพลเอกสุรยุทธ จุลานนท (พ.ศ.2549-2551) นโยบายผูสูงอายุยังคงตอเนื่องจากรัฐบาลในสมัย กอนหนา แตม ีการปรับเพิม่ เบีย้ ยังชีพ
ของผูสูงอายุเปน 500 บาท ตอเดือนสอดคลองกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 10 (พ.ศ.2550-2554) ในประเด็น สนับสนุนการพัฒนา
ศักยภาพในการประกอบอาชีพ การเขาถึงบริการสังคมสําหรับผูสูงอายุการเสริม สรางสุข ภาพ สงเสริมการออมและการเรียนรูตลอดชีวิตในรัฐบาลนาย

[77]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สมัคร สุน ทรเวช (พ.ศ.2551) และรัฐบาลนายสมชาย วงศสวัสดิ์ (พ.ศ.2551)เปน รัฐบาลในระยะเวลาสั้น ๆ นโยบายผูสูงอายุจึงมีทิศทางเดีย วกัน กลาวคือ
สนับสนุน บทบาทและขยายงานอาสาสมัครดูแ ลผูสูงอายุ สรางหลักประกันความมั่นคงดานสังคมโดยสนับสนุนชุมชนใหมบี ทบาทรวมดําเนินงานกับองคกร
ปกครองสวนทองถิ่น ในการจัดกิจกรรมที่ครอบครัวมีสวนรวมประสานการดําเนินงานจากกลุม ตางๆ เชน กองทุนผูสูงอายุ กองทุน การสรางเสริม สุข ภาพ
กองทุนพัฒนาชุมชน และกองทุนสนับสนุนการวิจัยเพื่อชวยพัฒนาสังคมอยางมีประสิทธิภาพ มีการเตรีย มความพรอมใหกบั ผูส งู อายุโดยยึดหลักผูส งู อายุ
เปน ทรัพยากรที่ม ีคุณ คาของสังคมสรางหลักประกันทางรายไดและสงเสริมการออม ขยายเบี้ย ยังชีพใหผสู งู อายุทไี่ มมรี ายไดอยางทัว่ ถึง สงเสริมสุขภาพคน
ในชุมชนเพื่อลดคาใชจายในการรักษาพยาบาล เสริม สรางสวัสดิการทางสังคมแกผูสูงอายุสงเสริม การมีงานทําและขยายโอกาสในการทํางานใหผสู งู อายุที่
มีความชํานาญเฉพาะดาน และสงเสริม การใชภูมิปญญาและประสบการณของผูสูงอายุในการพัฒนาประเทศ
ในรัฐบาลนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ (พ.ศ.2551-2554) นโยบายผูสูงอายุถ ูกจัดอยูในนโยบายเรงดวนที่รัฐบาลจะเริ่มดําเนินการในปแรก โดยการ
สรางหลักประกันรายไดใหกับผูสูงอายุ จัดสรรเบี้ย ยังชีพใหแกผูสูงอายุที่ข ึ้นทะเบีย นขอรับการสงเคราะห และขยายเพดานการใหกูยืม เงิน จากกองทุน
ผูสูงอายุเปน 30,000บาทตอราย สงเสริม บทบาทอาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมูบาน (อสม.) โดยปฏิบัติงานเชิงรุก ในการสงเสริม สุข ภาพในทอ งถิ่น
สงเสริมการมีงานทําของผูสูงอายุ เสริม สรางความมั่น คงทางเศรษฐกิจและสังคมโดยเนน บทบาทสถาบันทางสังคม ชุมชน เปน เครือขายในการคุมครอง
และจัดสวัสดิการสังคมใหกับผูสูงอายุ สงเสริมศักยภาพผูสูงอายุเพื่อชวยในการพัฒนาประเทศ สงเสริม การออม และระบบประกันชราภาพเพื่อเตรีย ม
ความพรอมสูวัยผูสูงอายุ ในรัฐบาลนี้ไดม ีการปรับ ปรุงแผนผูสูง อายุแ หง ชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ.2545-2564) ครั้งที่ 1 พ.ศ.2552 เพื่อ ใหสอดคลอ งกับ
สถานการณที่เปลี่ยนแปลงในปจจุบัน ไดกําหนดประเด็น มาตรการใหม เชน การสรางวิน ัยการออม การสนับสนุนการดูแ ลระยะยาว การสรางเครือขายใน
การบริหารและพัฒนาในระดับจังหวัดและทองถิ่น เปนตน ประกอบดวย 5 ยุทธศาสตร คือ ยุทธศาสตรที่ 1 ดานการเตรีย มความพรอมของประชากรเพือ่
วัยสูงอายุที่มีคุณภาพ ยุทธศาสตรที่ 2 ดานการสงเสริมและพัฒนาผูสูงอายุ ยุทธศาสตรที่ 3 ดานระบบคุมครองทางสังคมสําหรับผูสูงอายุ ยุทธศาสตรที่ 4
ดานการบริหารจัดการเพื่อการพัฒนางานดานผูสูงอายุอยางบูรณาการระดับชาติ และการพัฒนาบุคลากรดานผูสูงอายุ ยุทธศาสตรที่ 5 ดานการประมวล
พัฒนา และเผยแพรองคความรูดานผูสูงอายุ และการติดตามประเมินผลการดําเนินการตามแผนผูสูงอายุแหงชาติ สําหรับแผนผูส งู อายุแหงชาติ ฉบับที่ 2
(พ.ศ.2545-2564) ไดมีการติดตามประเมินผลการดําเนิน งานตามเพื่อปรับปรุงและพัฒนานโยบายดังกลาวดวย และมีการแกไขพระราชบัญญัติผูสูงอายุ
ฉบับที่ 2 พ.ศ.2553 เพื่อเพิ่ม เติม อํานาจหนาที่ ข องคณะกรรมการผูสูง อายุ และสิทธิเบี้ย ยังชีพ ของผูสูง อายุเพื่ อ ใหสอดคลองกั บ รัฐธรรมนูญ แห ง
ราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2550
ในรัฐบาลนางสาวยิ่งลักษณ ชินวัตร (พ.ศ.2554-2557) นโยบายผูสูงอายุอยูในนโยบายเรงดวนที่เรงดําเนิน การในปแรก ดานการหลักประกัน
ทางเศรษฐกิจโดยการใหเบี้ยยังชีพรายเดือนแบบขั้นบันไดแกผูที่มีอายุ 60-69ป จะไดรับ 600บาท อายุ 70-79 ป จะไดรับ700 บาท อายุ 80-89ป จะ
ไดรับ 800บาท อายุ 90ขึ้น ไป จะไดรับ1,000 บาท รัฐบาลไดสนับสนุน โครงการจัดตั้งศูน ยสงเสริม คุณ ภาพชีวิต ผูสูงอายุโดยใหเขาถึงการบริการที่มี
คุณ ภาพ รวมถึงมีระบบฟน ฟูสุขภาพในชุมชน จัดสิ่งอํานวยความสะดวกรองรับผูสูงอายุ เตรีย มความพรอมกับสังคมผูสูงอายุ พัฒนาบริการดานสุข ภาพ
อนามัย ใหการศึกษา การสังเคราะห การจัดสวัสดิการและสนับสนุนใหผูสูงอายุเปนพลังขับเคลื่อนสังคม สอดคลองกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม
แหงชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ.2555-2559) ไดเห็นความสําคัญของการกาวเขาสูสังคมผูสูงอายุ จึงมุงสงเสริมการสรางรายไดแ ละการทํางานในกลุม ผูสูง อายุ
สงเสริมและสนับสนุนการนําความรูและประสบการณข องผูสูงอายุมาใชประโยชนในการพัฒนาชุมชน ทองถิ่น และประเทศ สงเสริมใหผสู งู อายุสามารถ
พึ่งตนเอง พัฒนาระบบการดูแ ลผูสูงอายุในรูปแบบที่หลากหลายทั้งในดานการจัดบริการสุข ภาพและสวัสดิการสังคมอยางบูรณาการ โดยการมีสวนรวม
ของทุกภาคสวนอยางตอเนื่อง รวมถึงพัฒนาชุม ชนที่มีศักยภาพและความพรอมใหเปนตนแบบของการดูแลผูสูงอายุเพื่อขยายผลไปยังชุม ชนอื่น
ในรัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา (พ.ศ.2557-ปจจุบัน) ไดมีน โยบายลดความเลื่อมล้ําของสังคมและการสรางโอกาสการเขาถึงบริการของ
รัฐ โดยพัฒนาระบบการคุม ครองทางสังคม ระบบการออม และระบบสวัสดิการชุม ชนใหมีประสิทธิภาพ ใหการคุม ครองและพิทักษสิทธิ จัด สวัสดิก าร
ชวยเหลือและพัฒนาคุณภาพชีวิตใหกับผูสูงอายุ สงเสริมคุณภาพชีวิตและการมีงานทําโดยไมเกิดภาระตอสังคมในอนาคต โดยการจัดใหมรี ะบบการดูแล
ในบาน สถานที่พักฟนและโรงพยาบาล เปน ความรวมมือของภาครัฐ ภาคเอกชน ชุม ชน และครอบครัว รวมถึงพัฒนาระบบการเงิน การคลังในการดูแ ล
ผูสูงอายุ

[78]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

อภิปราย: นโยบายผูสูงอายุจากอดีตสูทิศทางในอนาคต
จากนโยบายผูสูงอายุทั้ง 2 ยุค ไดฉายภาพของพัฒนาการที่ป ระเด็น ผูสูง อายุไดเขาไปอยูในวาระนโยบาย จากในยุค แรกรัฐบาลไมไดให
ความสําคัญกับกลุมผูสูงอายุม ากนัก นโยบายผูอายุปรากฏชัดเจนในสมัย จอมพลแปลก พิบูลสงคราม แตก็หายไปในชวงระยะเวลาหนึ่งเนือ่ งจากเกิดการ
เปลี่ยนแปลงทางการเมือง จนกระทั่งในปพ.ศ.2525 อัน เปนปแหงการเปลี่ยนแปลงดานผูสูงอายุของตางประเทศและประเทศไทย การเปนภาคีเครือขาย
ของประเทศไทยนั้นทําใหตองรับเอาแนวความคิดในการปฏิบัติงานดานผูสูงอายุมาดําเนินงาน ทําใหเกิดแผนระยะยาวสําหรับผูสูงอายุแหงชาติ ฉบับที่ 1
(พ.ศ.2525-2544) แตก็ไมไดน ําไปปฏิบัติอยางจริงจัง สอดคลองกับ ปย ากร หวังมหาพร ที่ใหความคิดเห็นวา ไมม ีหลักประกันที่รัฐบาลจะดําเนินนโยบาย
ผูสูงอายุอยางจริงจังจนกวาจะมีกฎหมายกําหนด และ พีรสิทธิ์ คํานวณศิลป และคณะที่ใหความคิดเห็น วา นโยบายผูสูงอายุถูกมองวาเปนเรือ่ งไมเรงดวน
และมีความสําคัญเปนอันดับรองเมื่อเทียบกับประชากรกลุมอื่นๆจะเห็นไดกวาในยุคแรกนโยบายผูสูงอายุไมเดนชัดและมีลกั ษณะเปนภาพกวาง นโยบาย
เปน เพียงนโยบายที่ไมถ ูกนําไปปฏิบัติ มุม มองของภาครัฐที่มีตอกลุมผูสูงอายุคือ บุคคลดอยโอกาสและไมสามารถชวยเหลือตนเองได จําเปน ตองไดรับ
ความชวยเหลือจากรัฐ ดังนั้นนโยบายผูสูงอายุจะเปน ในรูปแบบใหการสงเคราะหแ กกลุม ผูสูงอายุที่ยากไร ในมิติข องการชวยเหลือในการดํารงชีวิต การ
รักษาพยาบาล และหลักประกัน สุข ภาพ มีข อสังเกตไดวาหลังจากปพ.ศ.2525 เริ่ม มีการศึกษาวิจัยในประเด็น ผูสูงอายุเชน งานวิจัยเรื่องคนชราไทยของ
นิศา ชูโต และมีงานวิชาการดานผูสูงอายุของนักวิชาการทานอื่น ๆ เพิ่ม ขึ้นดวย
ในยุคหลังตั้งแตปพ.ศ.2540 รัฐบาลทุกสมัยยังคงใหความสนใจในนโยบายผูสูงอายุ ในยุคนี้ไดมีการผลักดัน ใหเกิด พระราชบัญ ญัติผูสูง อายุ
พ.ศ.2546 เปน กฎหมายที่ช วยคุมครอง สงเสริม และพิทักษสิทธิข องผูสูงอายุ เพื่อกําหนดใหรัฐบาลตองดําเนินงาน และแผนผูสูงอายุแ หงชาติ ฉบับที่ 2
(พ.ศ.2545-2564) ไดมีการติดตามและประเมิน ผลการดําเนินงาน ในระยะที่ 2 (พ.ศ.2550-2554) และในปพ.ศ.2559 นี้อยูในระหวางการติดตามและเมิน
ผลการดําเนินงานในระยะที่ 3 ในปพ.ศ.2548 ประเทศไทยไดกาวเขาสูสังคมผูสูงอายุ ประเด็น ผูสูงอายุจึง เปน วาระสําคัญ เรง ดว น การดําเนิน งานดาน
ผูสูงอายุข องประเทศไทยใชแ ผนผูสูงอายุอายุแ หงชาติ ฉบับที่ 2 เปน หลัก จากขอมูลขางตน จะเห็นไดวา กฎหมาย นโยบายรัฐบาล แผนผูสูงอายุแหงชาติ
รวมถึงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสัง คมแหง ชาติม ีเปาหมายเดีย วกัน กลาวคือ มุง เนน ใหผูสูง อายุม ีคุณ ภาพชีวิตที่ดีดํารงชีวิตอยางมีความสุ ข เขาถึง
หลักประกัน สุข ภาพ และเตรีย มพรอมในวัย ผูสูงอายุโดยการออมนโยบายในยุคหลังนี้นอกจากการใหความชวยเหลือผูสูงอายุ รัฐบาลไดส นับสนุน ดาน
การศึกษาใหกับผูสูงอายุที่ม ีศักยภาพโดยการใชภูม ิปญญาและประสบการณของผูสูงอายุ ดานสาธารณสุข มีการสงเสริมการดูแ ลสุขภาพทั้งทางรางกาย
และจิตใจ การเขาถึงหลักประกัน สุข ภาพ ดานแรงงานในการสงเสริม ใหผูสูงอายุมีงานทําโดยการฝกอาชีพ การเขาถึงกระบวนการยุติธรรม การลดหยอน
ทางดานภาษี นโยบายในยุคหลังนี้จะเห็น ไดวานโยบายผูสูงอายุม ีการพัฒนาจากเดิมมากขึ้น มีการสงเสริม และสนับสนุน ในดานอืน่ ๆ ของผูส งู อายุ รัฐบาล
ไมไดม องวาผูสูงอายุเปน บุคคลดอยโอกาสแตม องวาผู สูงอายุเปน ทรัพยากรที่มีคุณ คาของสังคมที่เคยทําประโยชนใหแ กป ระเทศชาติ การใหค วาม
ชวยเหลือไมไดอยูในกลุมผูยากไรเพียงอยางเดีย ว ดังนั้น นโยบายผูสูงอายุจะเปนในรูปแบบใหการสงเสริม และสนับสนุน ศักยภาพของผูส งู อายุ ทัง้ นีผ้ วู จิ ัย
ไดตั้งขอสังเกตวา นโยบายผูสูงอายุเปนนโยบายที่มีลักษณะตอเนื่องจากรัฐบาลในสมัยกอนหนา แมจะมีการเปลี่ย นแปลงทางการเมืองแตยัง ปรากฏ
นโยบายผูสูงอายุอยูเชน นโยบายจายเบี้ย ยังชีพใหผูสูงอายุเริ่ม มีขึ้น ในปพ.ศ.2536 รัฐบาลนายอานัน ท ปน ยารชุนแตจายเฉพาะกลุม ผูสูงอายุที่ย ากไร ใน
รัฐบาลพลเอกสุรยุทธ จุลานนท ไดปรับเพิ่มเบี้ย ยังชีพ เปน 500 บาท รัฐบาลนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ มีการจายเบี้ย ยังชีพใหกับผูสูงอายุที่ม าขึ้นทะเบีย น
และรัฐบาลนางสาวยิ่งลักษณ ชิน วัตร ไดปรับเบี้ยยังชีพเปนแบบขั้น บันได
การดําเนินนโยบายในปจจุบัน เปนไปตามแผนผูสูงอายุแ หงชาติ ฉบับที่ 2 ซึ่งเปนแผนระยะยาว 20 ป มีประเด็น หลักๆ ที่รัฐบาลพยายาม
ดําเนิน การอยูในปจจุบัน และวางรากฐานตอเนื่องไปในอนาคต ประกอบดวย 5 ยุทธศาสตร ไดแก 1)การเตรีย มความพรอมเพื่อวัย สูงอายุอยางมีคุณภาพ
ในดานหลักประกันรายได การสงเสริม การออม การสงเสริม การเรีย นรู การปลูกจิตสํานึกใหคนในสังคมตระหนักถึงคุณคาของผูส งู อายุ 2)การสงเสริมและ
พัฒนาผูสูงอายุ สงเสริม การดูแลสุข ภาพและปองกันโรคการรวมกลุมจัดกิจกรรม การหารายไดโดยสนับสนุน ใหภาคเอกชนจางงานผูสูงอายุ สนับ สนุน
ผูสูงอายุที่มีศักยภาพในการเผยแพรความรู สนับสนุน การเขาถึงขอมูลขาวสาร สนับสนุน ใหมีที่อยูอาศัยที่เหมาะสมโดยการใหเงิน ชวยซอมแซมบานหลัง
ละ 2,500 บาท ตามความเหมาะกับสภาพของบาน (สัม ภาษณ ผูอํานวยการกลุมสงเสริม ระบบการดูแลและคุม ครองทางสังคม กรมกิจการผูสูงอายุ, 11
พฤษภาคม 2559)3)คุม ครองทางสังคมสําหรับผูสูงอายุ สงเสริมการตั้งกองทุน การเขาถึงบริการทางสุข ภาพสงเสริมการอยูกับครอบครัวใหไดน านที่สุด
ปรับปรุงบริการสาธารณะทุกระบบเพื่ออํานวยความสะดวกใหแกผูสูงอายุ โดยมีสํานักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษยจังหวัด (พมจ.) ในการ
ปรับปรุง การจัดระบบการดูแ ลผูสูงอายุระยะยาวในชุมชนรวมกับองคกรปกครองสวนทองถิ่น ดูแลดานสุขภาพและสังคมควบคูกัน โดยอาสาสมัครใน
ชุม ชน 4)พัฒนางานดานผูสูงอายุอยางบูรณาการระดับชาติสรางความเขม แข็งใหกับคณะกรรมการผูสูงอายุแ หง ชาติในการผลักดัน นโยบายผูสูง อายุ

[79]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สนับสนุน การพัฒนาบุคลากรดานผูสูงอายุใหมีมาตรฐาน 5)เผยแพรองคความรูดานผูสูงอายุ โดยการสนับสนุนการวิจัยและองคความรูด า นผูส งู อายุ และ
การติดตามประเมินผลการดําเนินการตามแผนผูสูงอายุแหงชาติ
จากการคาดการณวาในอีก 20 ป ประเทศไทยจะกาวเขาสูสัง คมผูสูงอายุโดยสมบูรณ แนวทางในการดําเนิน งานนโยบายผูสูง อายุจ ะ
ประกอบดวย 3 ประเด็นหลักๆ ไดแ ก 1)ความมั่นคงทางสังคม เชน การใหความชวยเหลือดานการเงิน 2)การดูแลสุข ภาพ การปองกัน รักษา และฟน ฟู
สุข ภาพ 3)การใหบริการสังคม การใหความชวยเหลือดานสิ่งอํานวยความสะดวก การดูแ ลผูสูงอายุที่บาน (ปย ากร หวัง มหาพร, 2554) สอดคลอ งกับ
รายงานสถานการณผูสูงอายุไทย พ.ศ.2554 ที่เห็น วา ควรสงเสริม และสนับสนุน บทบาทในทองถิ่นใหดูแลผูสูงอายุในชุมชนของตนเอง จากขอมูลดังกลาว
ผูวิจัยเห็น วา ในอนาคตจะมีผูสูงอายุที่อยูในภาวะพึ่งพิงมากขึ้น นอกจากระบบหลักประกัน สุข ภาพ รัฐบาลควรมีนโยบายสงเสริม และสนับสนุน การดูแล
ผูสูงอายุระยะยาวในชุม ชน และการดูแลระยะยาวในสถาบันสําหรับผูสูงอายุที่สามารถซื้อบริการไดการสงเสริมองคกรแกครองสวนทองถิน่ ภาคเอกชน ที่
มีความสามารถในการจัดบริการ โดยเปน การดูแลดานสุขภาพและสังคมควบคูกัน สงเสริม สุข ภาพอนามัย ในกลุมผูสูง อายุที่ย ัง ชวยเหลือ ตนเองไดเพื่อ
ชะลอการเปนผูสูงอายุที่ตองพึ่งพิง รวมถึงสงเสริม และสนับสนุน การผูดูแ ลผูสูงอายุ ประเด็นนี้เปนสิ่งสําคัญเพราะในอนาคตประเทศไทยจะขาดแคลน
ผูดูแลผูสูงอายุและรัฐบาลควรพัฒนาระบบและกลไกในการดําเนินงานดานผูสูงอายุอยางยั่งยืนและบูรณาการ

บทสรุป
พัฒนาการนโยบายในการสงเสริมและสนับสนุนผูสูงอายุในยุคแรก พ.ศ.2475-2539 นั้น ไมไดใหความสําคัญกับผูสงู อายุ เพราะประเทศไทยใน
ขณะนั้นมุงเนน ที่การพัฒนาดานเศรษฐกิจ จนกระทั่งในสมัยจอมพลแปลก พิบูลสงคราม ไดม ีน โยบายเพื่อใหก ารช ว ยเหลือผูสูง อายุ จากการประชุม
สมัชชาโลกวาดวยเรื่องผูสูงอายุข องสหประชาชาติ ทําใหป ระเทศไทยนําแนวคิดของสหประชาชาติม าปรับ ใช จึงเกิดแผนระยะยาวสําหรับผูสูง อายุ
แหงชาติข ึ้นเปน ฉบับแรก นโยบายรัฐบาลในยุคนี้ม ุงเนน ในเรื่องสาธารณสุข การดูแ ลสุขภาพและหลักประกันสุขภาพสําหรับผูส งู อายุ ในลักษณะชวยเหลือ
ผูสูงอายุในรูปแบบของการสงเคราะหเฉพาะกลุมผูสูงอายุที่ยากไร นโยบายในยุคนี้ถูกมองวาไมไดถ ูกนํามาปฏิบัติอยางจริง จัง ในยุค หลัง ปพ.ศ.2539ปจจุบัน มีพระราชบัญญัติผูสูงอายุ พ.ศ.2546 และแผนผูสูงอายุแหงชาติ ฉบับที่ 2 เปนแนวทางหลักในการดําเนิน งานดานผูสูงอายุ นโยบายในยุค นี้ได
สนับสนุน และสงเสริมผูสูงอายุในดานอื่น ๆ เชน ดานเศรษฐกิจคือการออม ดานสาธารณสุข ในการดูแ ลสุข ภาพและประกัน สุข ภาพของผูสูง อายุ ดาน
การศึกษาในการสงเสริมดานศักยภาพผูสูงอายุ ดานแรงงานในการสงเสริมและสนับสนุนใหผูสูงอายุมีงานทํา นโยบายในยุคนี้ไดไดสง เสริม เฉพาะกลุม
ผูสูงอายุที่ยากไรเพีย งอยางเดียว แตย ังสงเสริม การใชศักยภาพที่มีอยูข องผูสูงอายุโดยมองวาผูสูงอายุคือทรัพยากรที่มีคุณ คาตอ สัง คมทิศ ทางนโยบาย
ผูสูงอายุข องประเทศไทยในอนาคตจะครอบคลุม 3 ประเด็น ไดแก 1)ความมั่น คงทางสังคม 2)การดูแลสุข ภาพผูสูงอายุ และ3)การใหบริการทางสังคม

เอกสารอางอิง
คณะกรรมการผูสูงอายุแหงชาติ และกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่น คงของมนุษย. 2553. แผนผูสูงอายุแหงชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ.2545-2564)
ฉบับปรับปรุง ครั้งที่ 1 พ.ศ.2552. กรุงเทพฯ: โรงพิมพเทพเพ็ญวานิสย.
วิพรรณ ประจวบเหมาะ [บรรณาธิการ]. 2555. รายงานประจําป สถานการณผูสูงอายุไทย พ.ศ.2554. กรุงเทพ: บริษัท พงษพาณิชยเจริญผล จํากัด.
ปย ากร หวังมหาพร. 2554. ผูสูงอายุไทย: พัฒนาการเชิงนโยบายภาครัฐจากอดีตสูปจจุบันและแนวโนม ในอนาคต. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีปทุม .
พีรสิทธิ์ คํานวณศิลป และคณะ. 2542. การประเมินดานนโยบายและแผนงานดานสุข ภาพของผูสูงอายุ กระทรวงสาธารณสุข. ขอนแกน : มหาวิทยาลัย
ขอนแกน .
สํานักงานสถิติแหงชาติ. สํานักสถิติพยากรณ. 2557. รายงานการสํารวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ.2557. กรุงเทพฯ: บริษัท เท็กซ แอนดเจอร
นัล พับลิเคชั่น จํากัด.
สํ า นั ก งานคณะกรรม การพั ฒ นาการเศรษฐกิ จ และสั ง คมแห ง ชาติ . แผนพั ฒ นาเศรษฐกิ จ และสั ง คมแห ง ชาติ . [ออน ไล น ].แ หล ง ที่ ม า:
http://www.nesdb.go.th/ewt_w3c/main.php?filename=develop_issue[28 มีนาคม 2559]
สํานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี.การแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรี.[ออนไลน].แหลง ที่ม า: https://www.soc.go.th/bb_main01.htm[28มีน าคม
2559]

[80]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ผลกระทบของแรงจูงใจในงานที่มีตอการพัฒนาตนเองและผลการปฏิบัตงิ าน:
กรณีศึกษา บริษัท ออปอเรชั่นนอล เอ็นเนอรยี่ กรุป จํากัด
The Effects of Job Motivation on Self Development and Performance:
The Case of Operational Energy Group Co., Ltd.
*

**

บูช ิต ชลเขตต และ ผูช วยศาสตราจารย ดร.สมบูรณ สาระพัด
Boochit Chonlaket and Assistant Professor Dr.SomboonSaraphat

บทคัดยอ
การวิจัยในครั้งนี้ม ีจุดประสงคดังนี้ 1) เพื่อศึกษาความคิดเห็นเกี่ย วกับ แรงจูงใจในงาน การพัฒนาตนเอง และผลการปฏิบัติงาน 2) เพือ่ ศึกษา
ผลกระทบของแรงจูงใจในงาน ที่สงผลตอการพัฒนาตนเอง 3) เพื่อศึก ษาผลกระทบของแรงจูง ใจในงาน ที่สง ผลตอผลการปฏิบัติงาน 4) เพื่อศึกษา
ผลกระทบของการพัฒนาตนเอง ที่สงผลตอผลการปฏิบัติงาน กลุม ประชากรเปนพนักงานระดับปฎิบัติการ ในแผนกเดิน เครื่อง และแผนกซอ มบํารุง
บริษัท ออปอเรชั่น นอล เอ็นเนอรย ี่ กรุป จํากัด ในจังหวัด ชลบุรี ราชบุรี และอยุธยา จํานวนทั้งสิ้น 167 คน สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอ มูล ไดแ ก
คาเฉลี่ย รอยละ สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะหการถดถอยพหุคูณแบบขั้น ตอน ผลการวิจัย พบวา 1) ระดับแรงจูงใจในงาน การพัฒนาตนเอง
และผลการปฏิบัติงานในภาพรวมอยูในระดับมาก 2) แรงจูงใจในงานสามารถทํานายการพัฒนาตนเองไดรอยละ 74.93) แรงจูงใจในงานสามารถทํานาย
ผลการปฏิบัติงานไดรอยละ 65.24) การพัฒนาตนเองสามารถทํานายผลการปฏิบัติงานไดรอยละ 61.5
คําสําคัญ : แรงจูงใจ, ผลการปฏิบัติงาน, การพัฒนาตนเอง

Abstract
The objectives of this research are to study, first and foremost,: 1) the Levels of job motivation, self-development and
job performances, 2) the effects of job motivation on self-development, 3) the effects of job motivation on job performance, 4)
The effect of job motivation on job performance. The research samples are drowned from the total of 167 employees working
in operation and maintenance department of Operational Energy Group Co., Ltd., specifically the Chonburi, Ratchaburi and
Ayutthaya sites. The statistic tools employed to describe and represent the data analysis of this study are namely Percentage,
Mean, Standard Deviation, and Stepwise Multiple Regression Analysis. The research findings reveal that firstly 1) the employees
possess job motivation, self-development and job performances in high level, 2) job motivation could predict self-development
of employees roughly at 74.9 percent, 3) job motivation could predict job performances of employees at an estimated figure of
65.2 percent, and last but not least, 4) Self-development could predict job performances of employees at approximately 61.5
percent.
Keywords: Job Motivation, Self-Development, Job Performance

*
**

หลักสูตรการบริหารและพัฒนาอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขตศรีราชา; E-mail: [email protected]
คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขตศรีราชา; E-mail: [email protected]

[81]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทนํา
ปจจุบันพลังงานเปนสิ่งสําคัญอยางมากในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ และความมั่นคงของชาติ อีกทั้งยังเปน ปจจัย ในการดํารงชีวิตประจําวันอีก
ดว ย โดยเฉพาะพลั ง งานไฟฟา ซึ่ง แผนพัฒ นาการเพิ่ม ผลิต ไฟฟาใหม สงผลให อุต สาหกรรมผลิตไฟฟามีการเติบ โตอย างรวดเร็ ว การเติ บโตทําให
ผูประกอบการทุกองคกรในอุตสาหกรรมจะตองวางแผนในการบริหารจัดการใหมีความพรอมในการรองรับ โอกาสในการขยายธุรกิจที่จะเกิดขึ้น สําหรับ
อุตสาหกรรมผลิตไฟฟาขบวนการผลิตจะตองมีความเสถียรภาพสูง ทางเทคนิค จึง ถูก ออกแบบใหเครื่องจัก รและอุป กรณมีค วามทัน สมัย เนน การใช
อุปกรณที่มีเทคโนโลยีสูง ระบบการทํางานจะเปนแบบอัตโนมัติเปน สวนใหญ ดวยเหตุผลทางเทคนิค ทําใหผูปฏิบัติงานจะตองมีความรูค วามเขาใจ ในการ
ทํางานกับเครื่องจักรเปนอยางดี จึงจะสามารถปฏิบัติงานใหระบบการผลิตไฟฟามีความมั่นคง ปลอดภัย และมีประสิทธิภาพสูงสุด โดยเฉพาะพนักงานใน
ระดับปฏิบัติการที่ทํางานใกลชิดกับเครื่องจักรองคกรตางๆจึงเล็งเห็นความสําคัญในการพัฒนาศักยภาพผูปฏิบัติงานใหม ีความพรอมในการทํางานเพราะ
ทรัพยากรมนุษ ยเปน ปจจัย พื้นฐานที่จะขาดไมไดเนื่องจากมนุษยเปนปจจัยการผลิตที่สําคัญ ที่สุดนั่น เององคกรจึงจําเปน ตองเสาะแสวงหาและเมื่อ ไดม า
แลวก็ตองระวังรักษาพัฒนาใหมีความรูความสามารถและใชค วามรูความสามารถนั้น ใหเปน ประโยชนแ กอ งคกร (อภิญ ญา พิม พะ, 2556: 14) ความ
จําเปน ที่ตองพัฒนาเกิดจากปญ หา 2 ดานหลัก ๆ คือ การเตรีย มบุค ลากรใหพรอมกับการทํางานในสวนของการขยายโรงไฟฟาใหม และการเตรีย ม
บุคคลากรใหสามารถทํางานทดแทนบุคคลากรที่ม ีโอกาสลาออกจากงานซึ่งเปน สิ่งยากที่จะควบคุม เนื่องจากมีความตองการในตลาดแรงงานสูงตามการ
เติบโตของอุตสาหกรรมผลิตไฟฟา ตามที่กลาวมาจึงเห็น ไดวาบุคคลากรในระดับปฏิบัติการเปนกําลังขับเคลื่อนที่สําคัญ ซึ่ง หากองคการใดที่บุค ลากรมี
ความรูความสามารถองคการนั้น ยอมมีโอกาสที่จะบริหารงานไดประสบความสําเร็จดวยเหตุนี้ทุกองคกรจึงตอ งการใหบุค ลากรของตนเปน ผูที่ม ีความรู
ความสามารถสูงและวิธีการที่จะชวยเพิ่มความรูความสามารถก็คือการพัฒนาบุคลากร (กุลธน ธนาพงศธร, 2532: 169)
บริษั ท ออปอเรชั่น นอล เอ็น เนอรย ี่ กรุป จํา กัด เป น บริ ษัท ที่ให การบริก ารด านการบํารุ ง รั ก ษาเครื่อ งจัก รและเดิน เครื่ องจักร ใหกั บ
อุตสาหกรรมผลิตไฟฟา โดยมีการดําเนินธุรกิจมานานกวา 15 ป จนไดรับความไววางใจอยางตอเนื่องจากผูใชบริการ ในปจจุบันพบวาบริษัท มีข อจํากัด
ทางดานบุคลากร เนื่องจากบุคลากรในอุตสาหกรรมผลิตไฟฟายังมีอยูอยางจํากัด การสรรหาบุคลากรทําไดย ากหรือมีคาใชจายสูง ทําใหยังมีข อบกพรอง
ในการใหบริการในดานตางๆ จากขอมูลการประเมินผลการปฏิบัติงานบํารุงรักษาและเดินเครื่องจักรของ ดังนั้น ในการพัฒนาบุคลากร เปน สิ่งที่องคก ร
จะตองหาปจจัย ตางๆที่จะใหการพัฒนาประสบความสําเร็จ ปจจัย ดานแรงจูงใจในงาน และการพัฒนาบุคลากรนับเปน สิ่งที่สําคัญที่สง ผลตอประสิทธิภาพ
ในการทํางานเพราะลวนแตมีอิทธิพลตอการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของมนุษยใหตองการทํางานหรือเกิดความเบื่อหนายในการทํางานไดทั้งสิ้น (ชนัดดา
ยังสี, 2549: 1-2) ถาองคกรสามารถที่จะสรางแรงจูงใจในงาน ใหตอบสนองกับพนักงานได ก็จะทําใหพนักงานสามารถพัฒนาศักยภาพในการทํางานไดดี
ยิ่งขึ้นเพราะสภาพแวดลอมที่แตกตางกัน จะสงผลตอความสามารถในการทํางานและการเรียนรูที่แตกตางกัน (ธิญารัตน ชวยรักษ, 2551: 3) นอกจากนี้
สภาพแวดลอมในการทํางานเปน องคประกอบที่สําคัญที่อาจจะกอใหเกิดผลกระทบตอพนักงานทั้งในแงข องความสามารถแรงจูงใจสุขภาพอนามัย และ
ประสิทธิภาพของงานที่ทํา (อมรรัตน สวางอารมย, 2549: 22) เมื่อ พนักงานสามารถพัฒนาศัก ยภาพในการทํางานไดดีย ิ่งขึ้น ก็จะทําใหองคก รบรรลุ
เปาหมายตามที่ตั้งไวดวยเชนกัน
จากปญหาและเหตุผลที่ไดกลาวขางตน ผูวิจัยจึงเห็นความสําคัญและสนใจที่จะศึกษา พนักงานระดับปฏิบัติการ ของบริษัท ออปอเรชั่น นอล
เอ็น เนอรยี่ กรุป จํากัด ซึ่งเปน บริษัทที่ใหบริการในการเดินเครื่องจักรและบํารุงรักษาโรงไฟฟา เปนบริษ ัทที่ใหบริการในอุตสาหกรรมผลิตไฟฟา โดยสนใจ
ที่จะศึกษาถึง ผลกระทบของแรงจูงใจในงานที่ม ีตอการพัฒนาตนเองและผลการปฏิบัติงาน ในดานตางๆของการทํางาน ทําใหบริษัท เกิดภาพลักษณใน
การใหบริการที่ดี นาเชื่อถือ เกิดความเชื่อมั่น กับผูใชบริการ และเมื่อผูใชบริการมีความเชื่อมั่น จะทําใหมีโอกาสในการที่จะขยายธุรกิจไดม ากขึ้น ตามมา
อีกทั้งการศึกษายังเปนแนวทางในการวางแผนการพัฒนาบุคคลากรใหมีความรูความสามารถ เมื่อพนักงานมีความรู ความสามารถ จะสง ผลตอ ผลการ
ปฏิบัติงานที่ดี ซึ่งจะชวยใหลดตนทุนในการผลิตไฟฟา และเกิดผลกําไรที่สูงขึ้น ไดอีกดวย

วัตถุประสงคการวิจัย
1. เพื่อศึกษาความคิดเห็นเกี่ย วกับ แรงจูง ใจในงาน การพัฒนาตนเอง และผลการปฏิบัติงาน ของพนัก งานระดับปฏิบั ติการ บริษัท ออ
ปอเรชั่นนอล เอ็น เนอรยี่ กรุป จํากัด

[82]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. เพื่อศึกษาผลกระทบของแรงจูงใจในงาน ที่สงผลตอการพัฒนาตนเองของพนักงานระดับปฏิบัติการ บริษัท ออปอเรชั่น นอล เอ็น เนอรยี่
กรุป จํากัด
3. เพื่อศึกษาผลกระทบของแรงจูงใจในงาน ที่สงผลตอผลการปฏิบัติงานของพนักงานระดับปฏิบัติการ บริษ ัท ออปอเรชั่นนอล เอ็น เนอรยี่
กรุป จํากัด
4. เพื่อศึกษาผลกระทบของการพัฒนาตนเอง ที่สงผลตอผลการปฏิบัติงานของพนักงานระดับปฏิบัติการ บริษัท ออปอเรชั่นนอล เอ็นเนอรยี่
กรุป จํากัด

วิธีการวิจัย
การวิจัยครั้งนี้เปน การศึกษาเชิงสํารวจ ประชากรที่ทําการคนหาวิจัย ครั้งนี้ ไดแก พนักงานระดับปฏิบัติการในบริษ ัท ออปอเรชั่น นอล เอ็น
เนอรย ี่กรุป จํากัด เปนบริษ ัทที่ใหบริการ เดินเครื่องจักร และบํารุงรักษาเครื่องจักร ในอุตสาหกรรมผลิตไฟฟา รวมจํานวนประชากรทั้ง สิ้น 167 คนที่
ทํางานอยูในจังหวัด ชลบุรี ราชบุรี และ อยุธยา (ขอมูลเมื่อวัน ที่ 1 มกราคม พ.ศ.2558) ซึ่งกลุมตัวอยางในการศึก ษาวิจัย ในครั้ง นี้จะใชเทากับ จํานวน
ประชากรทั้งหมดของการทําการวิจัยแบงเปนพนักงานที่ปฏิบัติงานในจังหวัดชลบุรีจํานวน 43 คน พนักงานที่ปฏิบัติงานในจังหวัดราชบุรีจํานวน 28 คน
และพนักงานที่ปฏิบัติงานในจังหวัดอยุธยาจํานวน 96 คนโดยในการเก็บรวบรวมขอมูลครั้งนี้โดยเปนแบบคําถามปลายปด ใชเกณฑการใหคะแนนแบบ
มาตรสวนประเมิน คา 5 ระดับ ใชวิธีประมวลผลทางหลักสถิติเชิงพรรณนา โดยนําขอมูลมาวิเคราะหหาคาทางสถิติ ซึ่งประกอบดวย การหาคาความถี่ คา
รอยละ สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน คาความแปรปรวน คาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธแ บบเพียรสันและสถิติการวิเคราะหความถดถอยเชิงพหุเชิงเสน

การทบทวนวรรณกรรม
การวิจัยเรื่องผลกระทบของแรงจูงใจในงานที่มีตอการพัฒนาตนเองและผลการปฏิบัติงาน ซึ่งผูวิจัยไดทําการเก็บรวบรวมขอมูล ศึกษา คนควา
และตรวจสอบเอกสารที่เกี่ยวของตามลําดับดังนี้ดังตอไปนี้
1. แนวความคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับแรงจูงใจ หมายถึง ปจจัยที่เปนสิ่งกระตุน จูงใจใหเกิดการปฏิบัติงานเกิดความพยายามที่จะทําผลงานให
สําเร็จเปนปจจัยที่มีความเกี่ยวของกับงานโดยตรงซึ่งผูวิจัย ไดเลือกใชทฤษฎีสองปจจัยของเฮอรซเบอรกมาใชในการวัดความพึงพอใจในงานในการวิจยั ใน
ครั้งนี้เนื่องจากทฤษฎีสองปจจัยมีการนําไปใชอยางแพรหลาย ครอบคลุม มีความเขาใจไดอยางชัดเจนในตัวแปรในแตละดาน ทําใหการตีความในการทํา
แบบสอบถามนั้นมีความชัดเจนในตัวเองในแตละดานในสองปจจัยสามารถนําไปประยุกตเปน แบบสอบถามไดโดยตรงไดแ ก ความสําเร็จในการทํางาน
การยอมรับนับถือ ลักษณะงาน ความรับผิดชอบ และความกาวหนา
2.แนวความคิดและทฤษฎีเกี่ย วกับการพัฒนาตนเองหมายถึง การที่แตละบุคคลมีความมุงมั่น ที่จะเปลี่ยนแปลงตนเอง ในทางที่ดีขึ้น มีก าร
พัฒนาทั้งดานพฤติกรรม และความคิด ใหสามารถบรรลุวัตถุประสงคตอตัวเองที่ตั้งไว อันจะเกิดการพัฒนาทําใหเกิดผลดีตอความกาวหนาและมั่น คงใน
ชีวิตซึ่งผูวิจัย ไดเลือกใชทฤษฎีการพัฒนาตนเองตามกรอบแนวคิดของ ดนัย เทียนพุฒ, 2543ที่ไดบอกขอบเขตของการพัฒนาทรัพยากรมนุษยในองคการ
จะครอบคลุมองคประกอบ 2 ดานคือการฝกอบรม การศึกษา
3.แนวความคิดและทฤษฎีเกี่ย วกับผลการปฏิบัติงานหมายถึง ผลของการทํางานของบุคคล เพื่อใหบรรลุวัตถุประสงคที่หนวยงานหรือองคกร
ไดตั้งไว โดยปฏิบัติงานดวยความรูความสามารถที่แสดงใหเห็น ถึงความมีศักยภาพของผูปฏิบัติงาน โดยสามารถวัดไดทงั้ ในแงของคุณภาพงานและปริมาณ
งาน เพื่อแสดงถึงความมีคุณคาและความสําเร็จของบุคคลในการปฏิบัติงานที่ไดรับมอบหมาย ซึ่งในการประเมิน ผลการปฏิบัติงานไดมแี นวทางทีแ่ ตกตาง
กัน ไป ทางผูวิจัยไดทําการประยุกตใชตัววัดในการศึกษาครั้งนี้เพื่อใหเกิดความเหมาะสม โดยผลการปฏิบัติงาน ในการศึกษาวิจัย ครั้งนี้ใชตามกรอบ
แนวคิดของ Granholm, 1988ไดเสนอปจจัย ที่ใชในการประเมิน 4 ดาน ไดแ ก ปริม าณงาน คุณ ภาพ ความรูแ ละทักษะในงาน และความคิด ริเริ่ม
สรางสรรค เนื่องจากตัวแปรมีความเหมาะสมกับนโยบายบริษ ัทที่ใชในการประเมิน ผลการปฏิบัติงาน

[83]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

กรอบแนวคิดในการวิจัย
ตัวแปรอิสระ

ตัวแปรตาม

ปจจัยจูงใจ
-ความสําเร็จในการทํางาน
-การไดรับการยอมรับนับถือ
-ความรักในงาน
-ความรับผิดชอบ
-ความกาวหนาในงาน
(Herzberg, 1959)

ผลการปฏิบตั ิงาน
-ปริมาณงาน
-คุณภาพ
-ความรูแ ละทักษะในงาน
-ความคิดริเริ่มสรางสรรค
(Granholm, 1988)

การพัฒนาตนเอง
-การฝกอบรม
-การศึกษา
(ดนัย เทียนพุฒ, 2543)

สรุปผลการวิจัย
ลักษณะทางประชากรของพนักงานระดับปฏิบตั ิการในบริษทั ออปอเรชัน่ นอล เอ็นเนอรยี่กรุป จํากัด
ผลการวิจัยพบวา กลุมตัวอยางที่ตอบแบบสอบถามเปน เพศชาย อายุสวนใหญอยูระหวาง 21-30 ประดับ การศึกษาสวนใหญจบการศึกษา
ระดับปริญญาตรี ตําแหนงงานดานตําแหนงพนักงานเดินเครื่อง และดานระยะเวลาที่ทํางานในบริษ ัทสวนใหญม ีอายุการทํางานระหวาง 1-3 ปม ากที่สุด
ระดับแรงจูงใจในงาน การพัฒนาตนเองและผลการปฏิบตั ิงานของพนักงานระดับปฏิบตั กิ ารในบริษทั ออปอเรชัน่ นอล เอ็นเนอรยกี่ รุป จํากัด
จากการวิจัย พบวา ระดับแรงจูงใจในงานการพัฒนาตนเองและผลการปฏิบัติงานโดยรวมของพนักงานระดับปฏิบัติการในบริษ ัท ออปอเรชัน่
นอล เอ็น เนอรยี่กรุป จํากัดอยูในระดับมาก โดยมีคาเฉลี่ย เรีย งตามลําดับดังนี้ 3.86 3.77 3.66 และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานเรีย งตามลําดับ ดัง นี้ 0.35
0.38 0.37
อิทธิพลของแรงจูงใจในงานตอการพัฒนาตนเองของพนักงานระดับปฏิบตั กิ ารในบริษทั ออปอเรชัน่ นอล เอ็นเนอรยกี่ รุป จํากัด
จากผลการวิเคราะหความถดถอยพบวา ปจจัยดานแรงจูงใจในงานของพนักงานมีอิทธิพลตอการพัฒนาตนเองโดยรวมของพนักงานนั้น มี 5
ดาน ไดแ ก แรงจูงใจในงานดานความสําเร็จในการทํางานแรงจูงใจในงานดานการไดรับการยอมรับนับถือแรงจูงใจในงานดานลักษณะงานแรงจูงใจในงาน
ดานความรับผิดชอบและแรงจูงใจในงานดานความกาวหนาในงานซึ่งมีคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พันธพหุคูณระหวางการพัฒนาตนเองโดยรวมของพนักงานกับ
ปจจัย ดานแรงจูงใจในงานของพนักงานทั้ง 5 ดาน เทากับ 0.870 มีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยแรงจูงใจในงานของพนักงานทั้ง 5 ดานนี้รวมกัน
ทํานายการพัฒนาตนเองโดยรวมของพนักงานไดรอยละ 74.9 มีคาความคลาดเคลื่อนของการทํานายเทากับ 0.188
อิทธิพลของแรงจูงใจในงานตอผลการปฏิบตั ิงานของพนักงานระดับปฏิบตั กิ ารในบริษทั ออปอเรชัน่ นอล เอ็นเนอรยกี่ รุป จํากัด
จากผลการวิเคราะหความถดถอยพบวา ปจจัยดานแรงจูงใจในงานของพนักงานมีอิทธิพลตอผลการปฏิบัติงานโดยรวมของพนักงานนั้น มี 2
ดาน ไดแ ก แรงจูงใจในงานดานการไดรับการยอมรับนับถือและแรงจูงใจในงานดานความรับผิดชอบซึ่งมีคาสัมประสิทธิ์สหสัมพัน ธพหุคูณระหวางผลการ

[84]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปฏิบัติงานโดยรวมของพนักงานกับปจจัย ดานแรงจูงใจในงานของพนักงานทั้ง 2 ดาน เทากับ 0.810 มีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยแรงจูง ใจใน
งานของพนักงานทั้ง 2 ดานนี้รวมกันทํานายผลการปฏิบัติงานโดยรวมของพนักงานไดรอยละ 65.2มีคาความคลาดเคลื่อนของการทํานายเทากับ 0.217
อิทธิพลของการพัฒนาตนเองตอผลการปฏิบตั ิงานของพนักงานระดับปฏิบตั ิการในบริษทั ออปอเรชัน่ นอล เอ็นเนอรยกี่ รุป จํากัด
จากผลการวิเคราะหความถดถอยพบวาปจจัยการพัฒนาตนเองมีอิทธิพลตอผลการปฏิบัติงานโดยรวมของพนักงานนั้นมี 2 ดาน ไดแ ก การ
พัฒนาตนเองดานการฝกอบรมและการพัฒนาตนเองดานการศึกษา ซึ่งมีคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธพหุคูณ ระหวางปจ จัย ผลการปฏิบัติงานโดยรวมกั บ
ปจจัย ดานการพัฒนาตนเองของพนักงานทั้ง 2ดาน เทากับ 0.787 มีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยปจจัย การพัฒนาตนเองทั้ง 2 ดาน นี้รว มกัน
ทํานายผลการปฏิบัติงานโดยรวมของพนักงานไดรอยละ 61.5 มีคาความคลาดเคลื่อนของการทํานายเทากับ 0.228

การอภิปรายผลการวิจัย
จากการศึกษาถึงความคิดเห็น ของพนักงานที่มีตอแรงจูงใจในงานโดยรวมของพนักงานระดับปฏิบัติการมีภาพรวมอยูในระดับ มาก โดยหาก
พิจารณาเปน รายดานพบวาทุกดานมีความคิดเห็นอยูในระดับมาก สอดคลองกับ ณัฎฐกฤตา อภิโชติภพนิพิฐ (2554) ศึกษาความสัม พันธระหวางคุณภาพ
ชีวิตในการทํางานกับแรงจูงใจในการทํางานและผลการปฏิบัติงานของพนักงาน พบวากลุม ตัวอยางมีระดับความคิดเห็น เกี่ย วกับ แรงจูงใจในงานอยูใน
ระดับมากเชนกัน ผูวิจัย มีความเห็น วาองคการของกลุมตัวอยางนั้นอาจมีการสรางการรับรู และกลยุทธในการสรางแรงจูงใจใหกับพนักงานอยางชัดเจนที่
สามารถชวยสรางแรงจูงใหพนักงานได จึงทําใหพนักงานมีความคิดเห็น ในดานดังกลาวอยูในระดับมาก
จากการศึกษาถึงความคิดเห็น ของพนักงานที่มีตอการพัฒนาตนเองโดยรวมของพนักงานระดับปฏิบัติการมีภาพรวมอยูในระดับมากโดยหาก
พิจารณาเปน รายดานพบวาการพัฒนาตนเองดานการศึก ษาและดานการฝก อบรมมีความคิด เห็น อยูในระดับมาก ผลการวิจัย ดัง กลาวสอดคลอ งกับ
ปราณีต แตงออน (2545) ไดศึกษาเรื่องการพัฒ นาตนเองของพนัก งานที่ปฏิบัติง านในฟารม เครือ เบทาโกร พบวากลุม ตัวอยางมีระดับ ความคิด เห็น
เกี่ย วกับการพัฒนาตนเองอยูในระดับมากเชนกัน ผูวิจัย มีความเห็นวาองคการใหความสําคัญพัฒนาศักยภาพของพนักงานใหมคี วามเชีย่ วชาญมากขึน้ โดย
ในดานการศึกษาพนักงานใหความสําคัญกับซักถามผูรูเกี่ยวกับงานที่ทําเมื่อ มีปญ หาในการทํางานและศึกษาแนวทางและวิธีการทํางานซึ่ง จะชว ยให
พนักงานมีความรูมากขึ้น และการฝกอบรมใหแ กพนักงานโดยเฉพาะการฝกอบรมการทํางานจริงกับผูม ีระสบการณหรือหัวหนางาน ทีช่ ว ยตอยอดความรู
และเพิ่มพูลทักษะในการทํางานมากขึ้น จึงทําใหระดับความคิดเห็นในดานการพัฒนาตนเองอยูในระดับมาก
จากการศึกษาถึงความคิดเห็น ของพนักงานที่มีตอผลการปฏิบัติงานโดยรวมของพนักงานระดับปฏิบัติการมีภาพรวมอยูในระดับมาก โดยงานวิจัย
เปน ไปในทิศทางเดีย วกับ จักรพงษ กิตติพงศพิทยา (2551) ทําการวิจัย เรื่อง ความสัม พัน ธระหวางการรับรูความมั่น คงในการทํางานกับผลการปฏิบตั งิ าน
และความทุมเทในการทํางานของพนักงาน พนักงานบริษัทฮิตาชิอิน ดัสเตรีย ลเทคโนโลยี (ประเทศไทย) จํากัดและบริษัทฮอนดาออโตโมบิล (ประเทศ
ไทย) ผูวิจัยมีความเห็นวาพนักงานฝายปฏิบัติการ มีความคิดเห็น เกี่ย วกับผลการปฏิบัติงานที่ม ุงเนน ไปในดานดานความรูแ ละทักษะในงานมากทีส่ ดุ โดยมี
คาเฉลี่ยอยูในระดับที่สูงที่สุด นั่น แสดงใหเห็นถึงความตระหนักและความเอาใจใสข องพนักงานในการปฏิบัติตามนโยบาย และขัน้ ตอนการปฏิบตั งิ านของ
องคการ มีความเขาใจในงานที่รับผิดชอบอยู ทั้งนี้อาจสืบเนื่องมาจากนโยบายของบริษัทที่เนน ใหพนักงานมีความสามารถทีจ่ ะปฏิบตั งิ านไดเอง โดยมีการ
ควบคุมของหัวหนานอยที่สุด

ขอเสนอแนะจากการวิจัย
1. ผูบริหารควรใหความสําคัญ ในการใหรางวัล หรือสื่อ สารใหพนัก งานทุกคนไดทราบเมื่อ พนักงานมีก ารทํางานที่ทําใหองคก ารประสบ
ความสําเร็จในงาน เชน งานปรับระบบการทํางานของเครื่องจักรเพื่อใหองคการลดตน ทุนการผลิต หรือพนักงานสามารถแกไขปญ หาของงานที่สงผลกับ
ประสิทธิภาพการทํางาน เปนตน เพื่อใหพนักงานเกิดความภาคภูมิใจกับงานที่พนักงานไดทําสําเร็จ อีกทั้งพนักงานยังเห็น วาองคการ ผูบริหาร หัว หนา
งาน ใหความสําคัญในงานที่พนักงานไดทําสําเร็จ ซึ่งสงผลใหเกิดแรงจูงใจในการทํางานตอๆไปและเปน ตัวอย างใหกับพนัก งานในองคการ นอกจากนี้
การศึกษายังพบวา แรงจูงใจในงานดานการไดรับการยอมรับนับถือ และดานความรับผิดชอบ ของพนักงานมีอทิ ธิพลตอผลการปฏิบตั งิ านโดยรวมดังนัน้ การ
ยอมรับความคิดเห็นหรือมอบหมายงานอื่นๆเพิ่มเติม ของหัวหนางาน ก็ยังชวยใหพนักงานเกิดแรงจูงใจและมีความภาคภูมิใจเชน กัน

[85]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. ผูบริหารและหนวยงานบริหารทรัพยากรบุคคล ควรวางแผนในการใหความรู ฝกอบรมพนักงานใหตรงกับกับงานที่พนักงานไดรับผิดชอบ
อยู และเปน หลักสูตรที่พนักงานเห็นความสําคัญ ตองการที่จะไดรับการฝกอบรม โดยอาจมีการสํารวจความตองการและจัดทําแผนการฝกอบหาวิทยากร
ภายนอกเขามาฝกอบรมในองคการตามหัวขอที่ตรงกับความตองการของหนักงาน เพื่อใหเกิดความสอดคลองมากขึ้น นอกจากนีค้ วรจัดใหมกี ารฝกอบรม
พื้น ฐานที่ชวยสนับสนุน ในการทํางานประจําที่รับผิด ชอบอยู เชน การฝกอบรมการใชคอมพิว เตอร การฝกอบรมโปรแกรมที่องคก ารตอ งใชในการ
มอบหมายงานประจําวัน หรือสงเสริมใหศึกษาดูงานภายนอกองคการ เปนตน
3. ผูบริหารควรเนนการฝกอบรมในเชิงวิเคราะห ซึ่งการที่จะสามารถใหพนักงานสามารถวิเคราะหงานเพื่อใหเกิดการพัฒนาผลการปฏิบตั งิ าน
จะตองมีความรูเฉพาะทางเชิงลึกในงานที่รับผิดชอบ โดยอาจมีการสงไปอบรมภายนอก เฉพาะทางในดานตางๆ หรือ ใหพนักงานในองคก ารที่ม ีความรู
ประสบการณสูงเปนผูสอนงานแบบตัวตอตัวพรอมทั้งมีการทดสอบวัดผลความเขาใจ จากนั้นอาจมีชองทางในการสงเสริมใหพนักงานเสนอแนวคิดใหมๆ
ในการปรับปรุงผลการปฏิบัติงานโดยอาจใหเปน รางวัลตอบแทนหรือการใหโอกาสในการเลื่อนตําแหนงงานในอนาคต หรือเปน เกณฑทใี่ ชในการพิจารณา
การปรับเงิน เดือน เปนตน ทั้งนี้เกณฑในการพิจารณาจะตองมีความชัดเจน มีการสื่อสาร เพื่อใหพนักงานเห็น ประโยชนจากการเสนอความคิด
4. ผูบริหารระดับหัวหนางานควรมีการผลักดัน และกระตุนใหพนักงานภายใตบังคับบัญ ชา ทํางานใหไดปริมาณงานตามทีว่ างแผนไวประกอบ
กับงานนั้นจะตองมีคุณภาพ โดยวางแผนปริมาณงานใหเหมาะสมกับพนักงาน มีการติดตามงานเปน ระยะ และงานที่สําเร็จนั้น เสร็จโดยสมบูรณไมมีการ
ทํางานซ้ําหรือตองมีการแกไขงานตามมา ทั้งนี้ผลการปฏิบัติงานอาจเปนเกณฑในการเลื่อนตําแหนงงานหรือการปรับเงิน เดือนประจําป เพื่อใหพนักงาน
เห็น ความสําคัญของผลการปฏิบัติงาน

เอกสารอางอิง
การไฟฟาฝายผลิตแหงประเทศไทย. 2557. สถิติปริม าณการใชไฟฟาสูงสุด (Demand) ของประเทศไทย (Online). www.egat.co.th. 30มกราคม
2558.
กุลธน ธนาพงศธร.2532. เอกสารการสอนชุดวิชา การบริหารบุคคล. พิมพครั้งที่ 8. นนทบุรี: มหาวิทยาลัย สุโขทัยธรรมธิราช.
จักรพงษ กิตติพงศพิทยา. 2551. ความสัมพัน ธระหวางการรับรูความมั่นคงในการทํางานกับผลการปฏิบัติง านและความทุม เทในการทํางานของ
พนักงาน. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรมและองคการ, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ.
ธิญารัตน ชวยรักษ. 2551. ความสัมพันธระหวางสภาพแวดลอ มการทํางานภาวะผูนําเชิงกลยุทธของหัว หนาหอผูปว ยกับผลผลิตของหอผูปว ย
โรงพยาบาลชุม ชนเขตภาคใต. วิทยานิพนธพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย .
ชนัดดา ยังสี. 2549. การรับรูสภาพแวดลอ มในการทํางานและความเหนื่อ ยหนายกับการตั้งใจลาออกของพนักงาน.วิทยานิพนธศิล ปศาสตรมหา
บัณฑิตสาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรมและองคการ, มหาวิทยาลัย เทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ.
ณัฏฐกฤตา อภิโชติภพนิพิฐ. 2550. ความสัม พันธระหวางคุณ ภาพชีว ิตในการทํางานกับแรงจูงใจในการทํางานและผลการปฏิบัติงานของพนักงาน:
ศึกษาเฉพาะกรณีพนักงานของบริษัท ไทยตาบูช ิ อิเล็คทริค จํากัด. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาจิตวิทยาอุตสาหกรรมและ
องคการ, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ.
ดนัย เทีย นพุฒ. 2543.การจัดทําแผน HRD สูสหัสวรรษหนาสําหรับมืออาชีพ.พิมพครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร: ดิเอ็นทีคอนซิแ ตนท.
ปราณี ต แตงอ อ น. 2545. การพัฒ นาตนเองของพนัก งานที่ ป ฏิ บัติ ง านในฟารม เครือ เบทาโกร. วิ ท ยานิ พ นธวิ ท ยาศาสตร ม หาบั ณ ฑิ ต ,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
อภิญญา พิม พะ. 2556. การศึกษาความตอ งการพัฒนาทรัพยากรมนุษยของนักบริหารกรณีศึกษา: กรมบัญชีกลาง.วิทยานิพนธรัฐประศาสนศาสตร
มหาบัณฑิต สาขาวิช าวิทยาการจัดการ, มหาวิทยาลัย สุโขทัยธรรมาธิราช.
อมรรัตน สวางอารมณ.2549. ปจ จัยสวนบุคคลสภาพแวดลอมในการทํางานและความพึงพอใจในงานกับความตั้งใจลาออกจากงานของพนักงาน
ฝายผลิตกรณีศึกษา โรงงานผลิตขนมปงตัวอยาง. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต,สถาบัน เทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ.
Granholm, A.R. 1988. Human Resource Director’s Portfolio of Personnel Forms. New Jersey: Prentice Hall, Inc.,.
Herzberg, F.,Mansner, B. AndSynderman, B.B. 1959. The motivation of work.New York: John Wiley Andersons.

[86]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

กิจกรรมดานความรับผิดชอบตอสังคมกับการพัฒนาชุมชน
Corporate Social Responsibility Activities and Community Development
รวิวรรณ เลาหะนันท*, ดร.ภัทรพรรณ ทําดี** และ ผูช ว ยศาสตราจารย ดร.วรชัย วิรยิ ารมภ***
Raviwan Laohanun, Dr.Patrapan Tamdee and Asistant Professor Dr.Worachai Wiriyaromp

บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษากระบวนการดําเนิน กิจกรรมดานความรับผิด ชอบตอสังคมขององคก รธุรกิจ และผลของการจัด
กิจกรรมดานความรับผิดชอบตอสังคมขององคกรธุรกิจที่ม ีตอการพัฒนาชุมชนในมุม มองของประชาชน โดยใช วิธีวิจัยเชิงคุณ ภาพ แบบกรณีศึกษาใน
ชุม ชนแหงหนึ่งในจังหวัดนครราชสีมาโดยเก็บขอมูลดวยการสัมภาษณแบบเจาะลึกและการสังเกตการณแบบไมมสี ว นรวมกับผูแ ทนกลุม องคกรธุรกิจและ
ตัวแทนคนในชุมชน ผลการศึกษาพบวาการเขามาดําเนินกิจกรรมดานความรับผิดชอบตอสังคมกับการพัฒนาชุมชนมีหลายมิติ ไดแกการศึกษา เศรษฐกิจ
และสิ่งแวดลอม โดยมีรูปแบบการดําเนิน การ 2 ลักษณะ คือ 1) การบริจาคและการสงเคราะห เชน การสรางหองสมุดโรงเรีย น การบริจาคอุปกรณการ
เรีย น และการใหทุนการศึกษา 2) การรวมมือระหวางองคกรและชุม ชน สงเสริม ใหคนในชุม ชนรวมคิดรวมทํา สําหรับมุม มองของคนในชุมชนนัน้ ตองการ
มีสวนรวมในกิจกรรมมากกวาจะเปนผูรอรับความชวยเหลือในลักษณะของการบริจาค หรือ การสงเคราะหช วยเหลือแบบใหเปลา ซึง่ องคกรธุรกิจมีหนาที่
คอยสนับสนุนกิจกรรมและแนะแนวทางการพัฒนาใหเกิดประสิทธิภาพ
คําสําคัญ: กิจกรรมดานความรับผิดชอบตอสังคม, การพัฒนาชุมชน

Abstract
Purpose of this study is to identify Corporate Social Responsibility (CSR) process of business sector and result of CSR in
aspect of community development from community perspective. This research utilized qualitative approach by using case study
in Nakorn Ratchasima province. In-depth interview and non-participant observation were used for data collection with
representatives of business agency and community people. The study found that CSR made impact on community
development in aspects of education, economic and environment. There are two types of CSR 1) donation and support activity
e.g. library building, stationary donation and scholarship 2) coordination between business and community. In community
perspective, CSR activities affect on the development in their area, but they want more participation in CSR activities, not only
receiving assistance in the form of donations or relief grant. The businesses have a duty to support and guide their development
effectiveness.
Keywords: Corporate Social Responsibility Activities, community development

*

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสังคมวิทยาประยุกต ม.เกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร ม.เกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
***
ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร ม.เกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
**

[87]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทนํา
ปจจุบันองคกรธุรกิจมีการแขงขัน กันสูงมากขึ้น แนวคิดทางการตลาด การแสวงหากําไรสูงสุดไมใชปจจัยความสําเร็จเพียงอยางเดียวของธุรกิจ
อีกตอไป การดําเนิน ธุรกิจใหประสบความสําเร็จจึง ตอ งมีการปรับ ตัว เรีย นรูแ ละพัฒนาองคกรอยางตอ เนื่องตลอดเวลา เพื่อ ใหเขากับ สภาพสังคม
เศรษฐกิจ และสิ่งแวดลอมที่เปลี่ยนแปลงไป แนวทางที่จะทําใหธุรกิจอยูรอดไดก็คือความรับผิดชอบพื้นฐานที่องคกรธุรกิจตองมีตอ สังคม และตองเรียนรู
ที่จะทําสิ่งดีๆ เพื่อสังคม ดวยเหตุผลนี้ แนวคิดความรับผิดชอบตอสังคม หรือ Corporate Social Responsibility (CSR) จึงถูกนํามาใชเปนหนึง่ ในกลไก
สําคัญในการดําเนินธุรกิจ (พรชัย ศรีประไพ และ พรอมบุญ พานิชภักดิ์, 2555)
ในป ค.ศ.2000 องคการสหประชาชาติไดมีการประกาศเรื่องนี้อยางเปนทางการที่สํานักงานใหญข ององคการสหประชาชาติที่น ครนิวยอรค
โดยมีลักษณะเปน กรอบที่สงเสริมการพัฒนาที่ย ั่งยืนดวยความเปนพลเมืองดีของธุรกิจที่มีผูนําที่สรางสรรค และยอมรับพัน ธสัญญาดวยความสมัครใจจน
เกิดเปนกระแสแนวคิด ความรับ ผิด ชอบตอ สัง คมขององคกรธุรกิจหรือที่รูจัก ในชื่อ สั้น ๆวา CSR กระแสความรับผิดชอบตอสังคมนี้ไดเกิดขึ้น อยาง
กวางขวางทั่วโลก ซึ่งสรางความตื่นตัวใหแ กบรรดากลุมองคกรธุรกิจทั้งระดับนานาชาติแ ละระดับชาติ ในการแสวงหาแนวทางในการดําเนินธุรกิจทีม่ คี วาม
รับผิดชอบตอสังคมและใหความสําคัญ กับการขับเคลื่อนภารกิจ CSR ในองคกรอยาจริงจัง นอกจากนั้น แนวคิดดังกลาวยังเปนเครือ่ งมือทีโ่ ลกตะวันตกคิด
ขึ้น เพื่อใชควบคุม หรือถวงดุลลัทธิทุนนิย มสุดขั้ว มุงกําไรสูงสุด จนหยอนดานคุณธรรมจริย ธรรม และเปน กลไกควบคุมธุรกิจขนาดใหญ ใหดําเนินงานใน
ลักษณะที่แสดงความรับผิดชอบตอสังคมในหลากหลายมิติ หลักการของธุรกิจกับความรับผิดชอบตอสังคม จึงอยูบนพื้น ฐานของความเชื่อที่วา ธุรกิจกับ
สังคมจะตองอยูรวมกัน ชวยเหลือเกื้อกูลและเอื้อประโยชนซึ่งกัน และกัน รวมถึงชวยกัน ลดจุดออนตอกัน การดําเนินธุรกิจนอกเหนือจากการเปนองคกรที่
มีความเกงในการบริหารงานเพื่อผลตอบแทนดานผลกําไรขององคกรแลว ยังจะตองเปน องคกรที่มีความดี โดยเขาไปมีสวนรว มสรางสรรคสิ่งดีๆ ใหกับ
สังคมอยางยั่งยืนดวย CSR จึงเปนรากฐานของการดําเนินธุรกิจที่ตองใสใจและรับผิดชอบตอกลุม คนตางๆ รวมถึงสิ่งแวดลอมรอบตัว และสังคมทีเ่ ราอยู
(กระแส ชนะวงศ, 2555)
อยางไรก็ตาม ถึงแมวา CSR แบบที่กลาวมาจะสามารถสรางประโยชนใหกับสังคมไดไมน อย แตอยางไรก็ตาม ยังมีการตั้งคําถามจากสังคม
โดยผูบริโภคเขาใจวาการดําเนินกิจกรรมดังกลาวเปน เพียงการสรางภาพลักษณขององคกร เปนแคการบริจาคเงิน หรือวัตถุสิ่งของใหกบั คนดอยโอกาสใน
สังคม ตองการประชาสัมพันธ และหวังผลกําไรทางการตลาด ไมไดมีเจตนาชวยเหลือสังคมดวยความตั้งใจจริง โดยเฉพาะองคกรธุรกิจขนาดใหญ จาก
ปรากฏการณดังกลาว ผูศึกษาจึงสนใจศึกษากระบวนการดําเนินกิจกรรมดานความรับผิดชอบตอสังคม วามีกระบวนการดําเนินการอยางไร นอกจากนัน้
ในมุมมองของคนในชุม ชนเอง กิจกรรมดังกลาวสงผลตอการพัฒนาชุม ชนหรือไม โดยเลือกศึกษาชุมชนแหงหนึ่งในจังหวัด นครราชสีม า เนื่อ งจากเปน
ชุม ชนที่องคกรธุรกิจเขามาจัดกิจกรรมความรับผิดชอบตอสังคมตลอดระยะเวลา 20 ปที่ผานมา ผลจากการศึกษาในครัง้ นีส้ ามารถนําไปใชเปนแนวทางใน
การปรับปรุง พัฒนาประยุกตใชแ นวคิดความรับผิดชอบตอสังคม ทราบถึงลักษณะกิจกรรมที่เปน ประโยชนข ององคกรธุรกิจ และชุมชนสามารถนําความรู
ที่ไดจากการศึกษาไปตอยอดความรูเพื่อแกไขปรับปรุงใหการพัฒนาเกิดประโยชนสูงสุด ตลอดจนสามารถนําไปเปนตนแบบการดําเนินความรับผิดชอบตอ
สังคมใหกับองคกรธุรกิจอื่น เพื่อนําไปปรับใชใหเหมาะสมกับสภาพชุมชนและสังคมได

วัตถุประสงคการวิจัย
1) เพื่อศึกษากระบวนการดําเนิน กิจกรรมดานความรับผิดชอบตอสังคมขององคกรธุรกิจ
2) เพื่อศึกษาผลของการจัดกิจกรรมดานความรับผิดชอบตอสังคมขององคกรธุรกิจที่มีตอการพัฒนาชุม ชนในมุมมองของคนในชุมชน

การทบทวนวรรณกรรม
แนวคิดเกี่ยวกับความรับผิดชอบตอสังคม หมายถึง การประกอบกิจการดวยความดูแ ลใสใจตอผูมีสวนไดเสีย เศรษฐกิจ สังคมและสิง่ แวดลอม
อยางมีคุณธรรม จริย ธรรม และจรรยาบรรณ ตลอดจนมีธรรมาภิบาลเปนเครื่องกํากับใหการดําเนินกิจกรรมตางๆ เปน ไปดวยความซื่อสัตยสจุ ริต โปรงใส
และยุติธรรม มีความตระหนักถึงผลกระทบทางลบตอเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดลอม โดยพรอมจะแกไขเพื่อ ลดผลกระทบดัง กลาว กับการนําหลัก
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มาบูรณาการใหเกิดการดําเนิน กิจการเปน การสรางความสําเร็จและประโยชนสุข อีกทั้ง เพิ่ม ขีดความสามารถในการ

[88]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แขงขันทุกเวทีการคา ซึ่งจะเปนผลดีตอความยั่งยืนของกิจการผูมีสวนไดเสีย เศรษฐกิจ สังคม และสิ่ง แวดลอมอยางแทจริง (สถาบัน ธุรกิจเพื่อสังคม,
2555) ทั้งนี้เพื่อใหเกิดการดําเนิน ธุรกิจภายใตหลักจริยธรรมและการกํากับดูแ ลกิจการที่ดีควบคูการนําไปไปพัฒนาชุม ชนใหมีคุณภาพ สงเสริมใหเกิดการ
เรีย นรูจากการมี่สวนรวม เปน การดําเนินกิจกรรมภายในและภายนอกองคกรที่คํานึงถึงผลกระทบตอสังคม ทั้ง ในระดับ ใกลแ ละไกล ซึ่ง ผลของความ
รวมมือจะนําไปสูการพัฒนาอยางยั่งยืน ของชุมชนและการยอมรับในการดําเนิน ธุรกิจขององคกร (พิพัฒน นนทนาธรณ, 2553) ซึง่ ตามขอกําหนดของ ISO
26000 (2551) กิจกรรมเพื่อความรับผิดชอบตอสังคมตองมีองคประกอบที่สําคัญ 7 ประการ ไดแก มีการกํากับกิจการที่ดี คํานึงถึงสิทธิม นุษ ยชน มีข อ
ปฏิบัติดานแรงงาน มีการดูแลสิ่งแวดลอม มีการดําเนินธุรกิจอยางเปน ธรรม ใสใจตอผูบริโภค และมีการแบงปน สูสังคมและชุมชน
การพัฒนาชุมชนมีปรัชญาพื้น ฐานสําคัญ คือ มนุษ ยม ีศักดิ์ศรีเทาเทียมกัน มีศักยภาพสามารถพัฒนาไดตามบริบทและโอกาสที่เอื้ออํานวย มี
แนวคิดพื้นฐานวา เปนการพัฒนาที่อยูบนพื้น ฐานการมีสวนรวม การพึ่งตนเอง มีความคิดริเริ่ม มีความตองการมาจากประชาชนที่เปนการศึกษาตอเนือ่ ง
ตลอดทั้งชีวิต โดยมีหลักการดําเนิน งาน คือ การยึดหลักเคารพศักดิ์ศรีแ ละศัก ยภาพของมนุษ ยหลักการพึ่งตนเอง หลักการมีสว นรวมและหลักการ
ประชาธิปไตย ซึ่งจะเห็น ภาพของงานพัฒนาชุม ชนใน 4 ลักษณะ คือ การพัฒนาที่เปนกระบวนการ มุงเนนความตอเนื่อ งการพัฒนา การพัฒนาที่เปน
วิธีการ มุงเนนรูปแบบการนํามาใชเพื่อการพัฒนา การพัฒนาที่เปนโครงการ ซึ่งยึดหลักวิธีการมาใชในการพัฒนา การพัฒนาที่เปน ขบวนการ ทีม่ งุ เนนการ
ขับเคลื่อนโดยอาศัยแกนนํา อยางไรก็ตาม จะเห็น ไดวา จากผลการศึกษากิจกรรมเพื่อความรับผิดชอบตอสังคมในหนวยงานตางๆ จะเห็นไดวา โดยสวน
ใหญการดําเนิน งานความรับผิดชอบตอสังคมขององคกร เปนแนวคิดกระบวนการสรางภาพลักษณข องผูประกอบการในการดําเนินธุรกิจหรือกิจกรรมอัน
กอใหเกิดประโยชนแ ละคุณคาทางสังคมโดยมีรูปแบบผสมผสานผลประโยชน ระหวางธุรกิจกับการพัฒนาสังคมและสิ่งแวดลอ มใหเปน ไปในทิศทาง
เดีย วกัน (จิรัชญา โยธาอภิรักษณ, 2551; ปนัด ดา ตัน ตระกูล , 2551; กัญ ญารัตน ชิระวานิช ผล, 2551) ดัง นั้น เพื่อ ใหการดําเนิน กิจกรรมดานความ
รับผิดชอบตอสังคมสามารถนําไปสูการพัฒนาชุมชนแบบยั่งยืนได โดยไมใชการหยิบยื่น ความชวยเหลือใหกับชุมชนแคเพีย งครั้งคราว แตเปนการรวมมือ
กัน พัฒนาชุมชนตามความตองการจําเปน ของชุมชนอยางแทจริงโดยชุมชนสามารถพึ่งตนเองไดในระยะยาวจึงควรเปดโอกาสใหชุม ชนไดมีสวนรว มใน
กระบวนการดําเนินการตางๆ อยางตอเนื่อง

วิธีการศึกษา
การศึกษาครั้งนี้ ใชวิธีวิจัยเชิงคุณ ภาพ (Qualitative Research) โดยวิธีการศึกษาแบบรายกรณี (Case study) โดยเลือกศึกษาในชุม ชนแหง
หนึ่งในจังหวัดนครราชสีมา โดยการเลือกแบบเฉพาะเจาะจง (purposive sampling) เนื่องจากเปน พื้น ที่ซึ่ง มีอ งคกรเขามาจัดกิจกรรม CSR มาอยาง
ตอเนื่องในชวง 20 ปที่ผานมา เก็บขอมูลจากกลุมตัวอยาง 2 กลุม ไดแ ก ผูแทนกลุมองคกรธุรกิจ ซึ่งเปนผูที่ม ีประสบการณที่เกี่ยวของกับการจัดกิจกรรม
CSR ใหกับหนวยงานมาไมนอยกวา 5 ป จํานวน 6 คน โดย ผูบ ริหารระดับ สูง 2 คน ประธานการจัด กิจกรรมความรับผิ ดชอบตอสังคม 2 คน และ
พนักงานจัดกิจกรรมความรับผิดชอบตอสังคม 2 คน กลุมที่ส องคือ ผูแ ทนคนในชุม ชนที่ไดม ีโอกาสเขารวมในกิจกรรม CSR และไดมีโอกาสเขารว ม
กิจกรรมมาตลอดเวลา 5 ป จํานวน 14 คน ซึ่งประกอบไปดวย ผูนําชุม ชน 1 คน ขาราชการครู 2 คน เจาอาวาส 1 คน ประชาชนทั่วไป 10 คน รวมกลุม
ตัวอยางทั้งสิ้น 20 คน เก็บขอมูลดวยวิธีการสัม ภาษณแ บบเจาะลึก (in-depth interview) และการสังเกตการณแ บบไมมีสว นรวม (non-participant
observation) โดยมีเครื่องมือในการวิจัย คือ แนวคําถามที่ผูศึกษาสรางจากแนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวของ โดยแบง เนื้อหาออกตามขอบเขต
การศึกษา และแบบจดบัน ทึกภาคสนาม (Field Note) ซึ่งผูศึกษาใชบันทึกเหตุการณขณะลงพื้น ที่เพื่อเก็บขอมูล

ผลการวิจัย
รูปแบบการดําเนินกิจกรรมเพื่อ ความรับผิดชอบตอ สังคม
จากการศึกษา พบวา การเขามาดําเนิน กิจกรรมรับผิดชอบตอสังคมขององคกรธุรกิจไดพยายามสงเสริมสนับสนุน ใหชุม ชนเขามามีสวนรว มใน
การดําเนินกิจกรรม สําหรับรูปแบบและกระบวนการดําเนิน กิจกรรมขององคกรธุรกิจ นั้น มีรูปแบบการดําเนิน การ 2 ลักษณะ คือ 1) การสรางให
หมายถึง การดําเนินการในลักษณะของการบริจาค หรือ การสงเคราะหชวยเหลือแบบใหเปลา เพื่อใหปญหาชุมชนหมดหรือลดนอยลงในระยะแรก และ
2) การใหสราง หมายถึง การเสริมสรางใหชุม ชนมีการเรียนรูแ ละการมีสวนรวม สงเสริม ใหชุม ชนเปนผูรวมคิดรวมทํา โดยมีก ระบวนการที่เปน ไปตาม
แนวคิดของการพัฒนาชุมชนและมีการประยุกตใชภูมิปญญาซึ่งครอบคลุมวิธีคิดของชุม ชนโดยเฉพาะการจัดการความสัม พัน ธทางสังคม กระบวนการ

[89]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ดําเนิน กิจกรรมนั้น มีรูปแบบการดําเนิน กิจกรรมที่อาศัย พลังการขับเคลื่อนจากคนภายนอกสูคนภายใน โดยการดําเนินการในระยะแรกนัน้ บริษทั หรือคน
ภายนอกดําเนินการในลักษณะของการชวยเหลือสงเคราะห เชน การใหทุน การสรางอาคารสถานที่หรือ การสนับ สนุน ในกิจกรรมของชุม ชน ทั้ง ดาน
นโยบาย และความรู ตอมาจึงมีการสงเสริมกระบวนการเรียนรูแ ละใหชุม ชนมีสวนรวมในการดําเนิน การในกิจกรรมที่ทํารวมกันโดยคนภายนอกยังใหการ
สนับสนุน และเปน ผูน กระบวนการในดานตางๆ ในเวลาที่ผานไปพลังการขับเคลื่อนเลื่อนทั้งของบริษัทและชุมชนเริ่ม เขาสูการพัฒนาตามแนวคิดของการ
พัฒนาชุม ชน ที่เนนการพัฒนาโดยการกําหนดจากคนในชุม ชนเองโดยมีคนนอกคอยชวยเหลือสนับสนุน เชื่อมโยงกับฝายตางๆ ซึง่ ขบวนการดังกลาวเปน
ในลักษณะของการขับเคลื่อนโยบายแนวคิดและกระบวนการเพื่อใหชุมชนพัฒนาศักยภาพของตนเอง
กระบวนการดําเนินกิจ กรรมเพื่อความรับผิดชอบตอสังคมขององคกร
หากพิจารณาในประเด็น เรื่องการมีสว นรวมของชุม ชนในการดําเนิน กิจกรรม พบวา กระบวนการดําเนิน การนั้น ยัง มีช องวางในเรื่องของ
กระบวนการมีสวนรวมในการตัดสิน ใจอยูบาง โดยเฉพาะการมี สวนรว มในการตัด สิน ใจที่เกิด จากการคิดริเริ่ม ในการแกปญ หาของคนในชุม ชน เมื่อ
ตรวจสอบแลวพบวาการเขามาของโครงการบางครั้งนั้นไมไดเกิดจากความตองการของคนในชุมชนโดยแทจริง โดยสวนใหญแลวคนในชุมชนเขาไปมีสว น
รวมในกิจกรรมลักษณะการเขารวมหรือสนับสนุน กิจกรรมที่ทางองคกรธุรกิจที่ม ีการคิดโครงการกอนที่จะเขามาในชุม ชน คนในชุมชนไมไดรวมคิด รว ม
ดําเนิน กิจกรรมตั้งแตแรกเริ่ม อยางไรก็ตาม หากมองในรายละเอียดเชิงลึกลงไปอีก อาจกลาวไดวา ความตองการที่แทจริงของคนในชุม ชนอาจมีอยูแลว
แตเนื่องจากวา ชุม ชนยังขาดทุน ขาดความรู และขาดโอกาส ทําใหกิจกรรมตางๆ ที่ช ุมชนอยากดําเนิน การจึง ไมส ามารถเกิด ขึ้น ได จึงกลาวไดวาการ
สงเสริมกระบวนการในการพัฒนาชุมชนของบริษัทองคกรธุรกิจจึงเปน ที่ย อมรับไดในงานพัฒนาชุมชน แตไมใชทั้งหมด เพราะกระบวนการดําเนิน งาน
ดานการพัฒนาชุม ชนที่แทจริงนั้น มุงเนน การมีสวนรวมทุกขั้น ตอนของการพัฒนา โดยเริ่ม ตั้ง แตการมีสว นรวมในการศึกษาชุม ชน การวางแผน การ
ดําเนิน การพัฒนาสนับสนุน การติดตามและประเมินผล ความสําเร็จในการพัฒนาอยางยั่งยืนขององคกรธุรกิจที่ดําเนิน กิจกรรมในดานความรับผิดชอบตอ
สังคมในลักษณะของการพัฒนาชุม ชนจะมีม ากนอยเพีย งใด หรือกระบวนการดําเนิน กิจกรรมจะถูกหรือผิด การที่องคก รธุรกิจเขามามีสว นรวมในการ
รับผิดชอบตอสังคม โดยเฉพาะในดานการพัฒนาชุมชน ซึ่งดูเหมือนวาจะขัดแยงกันอยูในตัว เนื่องจากตลอดระยะเวลาจะเห็น ไดวาการพัฒนาชุม ชน
สําหรับภาคองคกรธุรกิจนั้น อยางมากก็เพียงการบริจาค หรือ ชวยเหลือวัสดุอุปกรณตางๆ เทานั้น ในขณะเดีย วกัน องคกรธุรกิจสว นใหญม ักคิดวาการ
พัฒนาชุม ชนเปนเรื่องที่นอกเหนือจากหนาที่ แมถ าจะคิดถึงเรื่องการบริจาคก็เพื่อการพัฒนาที่อยูในมุม ผลประโยชนจากการประชาสัมพันธเพือ่ เสริมสราง
ภาพลักษณ องคกรเสีย เปนสวนมาก ดังนั้น การที่องคกรธุรกิจจะเขามาสงเสริม สนับสนุนชุมชนในลักษณะการพัฒนาชุมชนตอไปองคกรจะตองมองใน
ทุกๆ มิติ
ผลการดําเนินกิจ กรรมที่ม ีตอ การพัฒนาชุม ชนในมุมมองของคนในพื้น ที่
สําหรับมุมมองของคนในชุมชนนั้นตองการมีสวนรวมในกิจกรรมมากวาจะเปนผูรอรับความชวยเหลือในลักษณะของการบริจาค หรือ การ
สงเคราะหช วยเหลือแบบใหเปลา เนื่องจากชุมชนตองการการเรีย นรูและการมีสวนรวม สงเสริมใหช ุมชนเปนผูรวมคิดรวมทํา องคกรธุรกิจมีหนาที่คอย
สนับสนุน กิจกรรมและแนะแนวทางการพัฒนาใหเกิดประสิทธิภาพ โดยจําแนกการพัฒนาชุมชนในมิติตางๆ ดังนี้
มิติทางดานเศรษฐกิจ องคกรธุรกิจเขามารับทราบปญหาของชุม ชนมีการระดมความคิดเห็น สนับสนุน และเปน ที่ปรึกษาในการจัดตัง้ สถาบัน
การเงินชุมชนเพื่อชวยเหลือชุมชนจากการเปนหนี้นอกระบบ และสงเสริม กระตุนเศรษฐกิจจากการกูย ืมเงินดอกเบี้ย ต่ําเพื่อ ประกอบกิจการการลงทุน
สรางรายไดในครัวเรือน ใหความรูเพื่อสงเสริมงานอาชีพเพื่อสรางรายไดแ ละลดตน ทุน การผลิตทางการเกษตร ใหกับชาวบานในชุมชน เชน การทําน้ํายา
ลางจาน การทําการเกษตรตามแนวพระราชดําริเศรษฐกิจพอเพีย ง โดยมีการจําหนายสิน คาและผลผลิตภายในหมูบาน ทําใหเกิด เงิน หมุน เวีย นภายใน
ชุม ชน จากการที่องคกรธุรกิจเขามาดําเนินกิจกรรม สิ่งที่ทําใหชุม ชนไดรับไมใชเพีย งแคผลสําเร็จจากการดําเนิน กิจกรรมเทานั้น แตสามารถเปลีย่ นแปลง
ทักษะทางดานความรู และความสามารถของคนในชุมชนเพิ่ม ขึ้น ดวย ซึ่งในมุมมองของคนในชุม ชนไมไดตองการแคการไดรับความชวยเหลือทางการเงิน
แบบชั่วครั้งชั่วคราวเทานั้น แตตองการสรางความรวมมือกับภาคธุรกิจเพื่อการประกอบอาชีพอยางยั่งยืน ดวย ดังที่คนในชุม ชนรายหนึ่งไดแ สดงความ
คิดเห็น ตอกิจกรรมดังกลาวไววา “...ตอนแรกๆบริษัทก็เอาเงิน เขามาให แตก็ไมไดสงเสริมในระยะยาว ทําใหเงินที่ไดรับการสนับสนุน ไดม าแลวก็หมดไป
โดยที่ไมเห็น ผลลัพธม ากนัก เมื่อมีบริษัทติดตอเขามาดําเนินกิจกรรมอีก เราก็ไดคุยกับทางตัวแทนบริษัทวาเราตองการสงเสริม อาชีพ อยางยั่งยืน ทุกคน
สามารถมีอาชีพหลัก และอาชีพเสริม เพื่อที่จะมีรายไดเพียงพอ ลดปญหาหนี้สิน ชาวบานและองคก รธุรกิจไดม ีการระดมความคิด ทําใหเกิดการสราง
อาชีพขึ้น ถึงจะไมไดมีรายไดที่ทําใหเรารวยได แตปญหาหนี้สิน ก็ลดลง และมีเงิน หมุน เวียนใหช ุมชน แลวสามารถนําเงินสวนนี้ไปพัฒ นาดานอื่น ๆได...”

[90]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
(ลุงเชิด (นามสมมุติ), สัม ภาษณ, 13 กุมภาพันธ 2559) จะเห็น ไดวา การดําเนินกิจกรรมลักษณะนี้จะสามารถปองกันแกไขปญหาในระยะยาวไดเปนอยาง
ดีกวา ทั้งนี้ย ังสามารถพัฒนาคุณภาพชีวิตใหกับชุม ชนไดอยางยั่งยืน อีกดวย
มิติทางดานการศึกษา จะเห็น ไดวา องคกรธุรกิจเขามาดําเนิน กิจกรรมความรับผิดชอบตอสังคมทางดานการศึกษาในชุมชนกอนดานอืน่ ๆ ทัง้
ในรูปแบบของการกอตั้งกองทุนโรงเรีย น เพื่อชวยเหลือนักเรีย นและการบริหารงานการจัดการเรียนการสอนของโรงเรีย น โดยนําดอกเบี้ย เงิน ฝากจาก
ธนาคารไปใชสนับสนุนโครงการอาหารกลางวัน สําหรับนักเรีย น นําเงิน ดอกเบี้ย จากกองทุน มาใชปรับปรุงพัฒนาโรงเรียน อยางไรก็ตาม การสนับสนุนใน
ระยะแรกดูเหมือนใหความชวยเหลือคนในชุมชนไดคอนขางจํากัด และไมไดรับประโยชนอยางตอเนื่อง ดังนั้นในระยะหลังจึงมีการปรับเปลี่ยนรูป แบบ
เพื่อใหเกิดการตอยอดการพัฒนา เชน มีการจัดตั้งกองทุนกูยืม เงินเพื่อการศึกษาใหกับนักเรียนที่เรีย นจบชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 และตองการศึกษาตอใน
ระดับที่สูงขึ้นแตม ีฐานะยากจน สามารถกูยืม เงินจากกองทุนโดยปลอดดอกเบี้ย จนจบการศึกษาระดับปริญญาตรี หรือมีการจัดตั้งกองทุน โรงเรีย นเพื่อ
กอใหเกิดเปนกองทุน หมุนเวีย นในการใชประโยชน ซึ่งคนในชุมชนเห็น วากิจกรรมในลักษณะนี้สงผลตอการพัฒนาชุม ชนที่ยั่งยืนมากกวา ดังตัวอยางของ
กิจกรรมตางๆ ที่คนในชุมชนคิดวาสงผลตอการพัฒนาในมิติดานการศึกษา ดังนี้ “...ตอนแรกๆ ก็ม าใหเปลา ทั้งในเรื่องของทุน การศึกษา การบริจาค
สิ่งของ และการสรางอาคารเรียน เมื่อเขามาทุกปๆ ทําใหเห็นปญหาของชุมชนในหลายๆดาน องคกรธุรกิจจึงมองวาการใหเปลาครั้งเดียวไมใชการพัฒนา
ที่ยั่งยืน สําหรับชุม ชน จึงเปลี่ยนวิธีการคือจัดตั้งกองทุนโรงเรียนทําใหมีเงิน หมุนเวียน ระหวางปดเทอมก็สงเสริม อาชีพ โดยที่ใหนักเรียนเขาไปฝกอาชีพ
นักเรียนคนไหนอยากเรียนหนังสือระดับมหาวิทยาลัยก็เขาโครงการสงเสริมของทางบริษัท เชน โครงการ 3 ม. มีทุน มีงาน มีเงิน สําหรับดานการศึกษา
ถือวาประสบความสําเร็จมากที่สุด มีการพัฒนาในทุกปและมีความตอเนื่องมามากวา 20 ป...” (ลุงศักดิ์ (นามสมมุติ), สัม ภาษณ, 14 กุม ภาพันธ 2559)
มิติทางดานสิ่งแวดลอม ในชวงที่ผานมาชุม ชนไดมีโอกาสเขาทําการสํารวจรวมกับองคกรธุรกิจในการตรวจสอบคุณภาพอากาศ และแตงตั้ง
คณะกรรมการสิ่งแวดลอมในการกํากับดูแลชุม ชน ใหมีม ลพิษ นอยที่สุด เนื่องจากพื้น ที่ในชุมชนใกลกับโรงงานอุตสาหกรรม ทัง้ นี้เนื่องจากชุมชนอยูใ กล
โรงงานผลิตเหล็ก โรงงานปุย โรงงานอาหารสัตว ทําใหน้ําเสีย และอากาศเปน พิษ ทําใหองคก รธุรกิจที่เกี่ย วของตอ งออกมารับ ผิด ชอบ โดยมีการ
แลกเปลี่ย นความรูกันในเรื่องของการบริหารจัดการ ซึ่งคนในชุมชนเห็นวาองคกรธุรกิจเหลานี้ควรมีสว นร วมในการรับผิดชอบผลกระทบที่เกิดขึ้น กับ
ชาวบานและชุมชน โดยไมตองการใหเกิดเปนประเด็นความขัดแยง ดังนั้น เมื่อองคกรธุรกิจมีทาทีที่จะแสดงความรับผิดชอบในเรื่องดังกลาวผานการจัด
กิจกรรมที่แ สดงความรับผิดชอบตอสังคมจึงเห็นวาเปนเรื่องที่ควรดําเนินการอยางตอเนื่อง ไมควรจะละทิ้ง ซึ่งสะทอนผานทางความคิดเห็นของพระภิกษุ
ซึ่งเปน ที่เคารพและศรัทธาของคนในชุมชน ดังนี้ “...แตกอนตางคนก็ตางอยู เมื่อมีการรองเรียนโรงงานก็ตองออกมาแสดงความรับผิดชอบ สําหรับปญหา
สิ่งแวดลอมเปน อะไรที่ยากมากที่จะทําใหหมดไป ทางชุม ชนและโรงงานก็มีการประชุม รวมกันใหม ีคณะกรรมการสิ่งแวดลอมในการกํากับดูแลชุมชน ใหมี
มลพิษนอยที่สุด ซึ่งผลที่ไดมาเปนที่นาพอใจ ดีข ึ้นกวาสมัยกอน แตก็ตองปรับปรุงพัฒนากัน ไปเรื่อยๆ...” (พระภิกษุ, สัม ภาษณ, 14 กุม ภาพัน ธ 2559)
ในมุมมองของคนในชุม ชน จะเห็นไดวา จากกิจกรรมทั้ง 3 มิติผลการดําเนินกิจกรรมมีความตอเนื่องจนมาถึงปจจุบนั ทําใหชมุ ชนมีแนวโนมที่
จะสามารถพัฒนาตอยอดจากการดําเนินกิจกรรมใหม ีความยั่งยืน ได โดยภาพรวมของการดําเนิน กิจกรรม ทั้ง 3 มิติ ลว นมีความสําคัญ และมีค วาม
สอดคลองเชื่อมโยงกัน แตคนในชุม ชนเล็งเห็นวามิติดานการศึกษาเปน มิติรากฐานสําคัญ ซึ่งสามารถชวยพัฒนาสูความยั่งยืนไดมากทีส่ ดุ เพราะการศึกษา
เปน รากฐานของการพัฒนา เมื่อคนในชุม ชนมีความรู ความเขาใจ ก็จะบูรณาการพัฒนาในมิติอื่น ๆ ได ดังนั้น เมื่อมีอ งคกรธุรกิจเขามาดําเนิน กิจกรรม
เกี่ย วกับการศึกษา จะมีผูเขารวมและมีความตอเนื่องมากทีสุด

อภิปรายผลการวิจัย
จากผลการศึกษาในครั้งนี้พบวากิจกรรมเพื่อความรับผิดชอบตอสังคมซึ่งองคกรธุรกิจทั้งหลายไดพยายามดําเนินการอยู คือ การบริจาคในเชิงกล
ยุทธเพื่อเพิ่ม ประสิทธิผลในการบริจาคและการชวยเหลือ นั่นคือการสรางคุณ คาใหกับชุม ชนในการสานตอการใหในแบบยั่งยืน มากกวาการใหในครัง้ เดียว
จบ แตการสงเสริม ลักษณะการดําเนินงานนั้นยังคงเกิดจากปจจัย ภายนอก โดยสมมติฐานที่วาชาวบานยากไร ไมมีความรู ขาดทุน และโอกาส ตอมาจึงมี
การสงเสริมกระบวนการเรียนรูแ ละใหชุม ชนเขามามีสวนรวมในการดําเนินการในลักษณะทํารวมกัน โดยคนภายนอกยังใหการสนับ สนุน และเปน ผูนํา
กระบวนการในดานตางๆ พลังการขับเคลื่อนทั้งของบริษัทและชุมชนจึงเริ่มเขาสูการพัฒนาตามแนวคิดของการพัฒนาชุมชน ที่ม ุงเนนความตองการของ
ชุม ชนเองเปนฐาน (พิพัฒน นนทนาภรณ, 2553)
อยางไรก็ตาม การดําเนินกิจกรรมจะใหประสบผลสําเร็จตองสอดคลองกับเปาหมายของบริษัทและความสนใจ ที่สําคัญชุม ชนตองสนใจและมี
ความตองการดวย นอกจากการดําเนิน กิจกรรม CSR ขององคกรธุรกิจจะประสบผลสําเร็จแลวนั้น สิ่งนี้อาจกระตุน ใหเกิดการพัฒนาเพื่อสรางชุม ชนให

[91]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เขม แข็งนําไปสูความสามารถในการชวยเหลือตนเองไดอยางยั่งยืนในอนาคต หากเปน การทํางานบนฐานของกระบวนการพัฒนาชุม ชนทีม่ งุ เนนการสราง
การเรียนรูที่สามารถทําใหช ุมชนเกิดการมองเห็นและตระหนักถึงปญหา คิดหาแนวทาง เรีย นรูการทําเพื่อ การแกไขปญ หา และทบทวนในสิ่งที่ทําเพื่อ
นําไปปรับปรุงบนฐานของกระบวนการมีสวนรวมที่เปนการทํางานบนฐานการสรางความรวมมือ ของคนในชุม ชนไมวาจะเปน การคิด การทํ า การรับ
ผลประโยชน ซึ่งเปน การเสริม สรางพลังชุมชนที่สามารถพัฒนาไปสูกระบวนการอื่นๆ ตอไปได
นอกจากนั้น ยังเปนที่น าสังเกตวาตนกําเนิดที่ทําใหองคกรธุรกิจจําเปน ตองหันมาใหความสนใจในเรื่องความรับผิดชอบตอสังคมขององคกรธุรกิจ
ประกอบไปดวยปจจัยหลัก อยางนอย 3 ประการ คือ 1) การถูกบีบคั้นจากกระแสสังคม 2) การเกิดขึ้นจากจิตสํานึกแหงการใหภายในองคกรเอง และ 3)
ในระยะหลังๆ อาจกลาวไดวาถูกบีบจากมาตรการกีดกัน ทางการคาจากกลุมธุรกิจในประเทศที่พัฒนาแลว สิ่งที่ผลักดัน ทําใหเกิดแนวคิด กระบวนการ
รับผิดชอบตอสังคมนั้น เนื่องมาจากเพื่อตองการลดผลกระทบตอสภาพปญหาสิ่งแวดลอมซึ่งเกิดจากกระบวนการดําเนินงานการผลิตขององคกรธุรกิจเปน
ประเด็นหลัก ในระยะตอมาแนวคิดนี้ไดถ ูกขยายผลไปสูชุม ชนอยูจํานวนไมนอยที่ไดรับ ผลกระทบจากการดําเนิน การทางธุรกิจนั้น จากสภาพปญ หา
ดังกลาวจึงเปน เงื่อนไขใหองคกรธุรกิจเริ่ม ตระหนักถึงปญหาเรื่องนี้ นอกจากนี้ในสวนภาคสังคมก็เริ่ม เรียกรองแลววาองคกรธุรกิจตางๆ ควรตองหันมาให
ความสนใจและควรรับผิดชอบตอสังคมมากยิ่งขึ้น เพราะ “ธุรกิจไมสามารถประสบผลสําเร็จไดในสังคมที่ลม เหลว” (Business cannot succeed in a
society that fails) ซึ่งเปน คํากลาวของ Bjorn Stringson ประธานสภาธุรกิจโลกเพื่อการพัฒนาที่ย ั่งยืน (คณะทํางานสงเสริม ความรับผิดชอบตอสังคม
และสิ่งแวดลอมของบริษัทจดทะเบียน, 2552) ฉะนั้น การสรางจุดกึ่งกลางระหวางความอยูรอดของธุรกิจกับการสรางคุณคาทางสัง คม (Social Value)
จึงจําเปน ตองเดินเปน เสนขนานไปดวยกัน
ในการจัดกิจกรรมความรับผิดชอบตอสังคม ชุม ชนและองคกรจึงควรมีการบูรณาการทุกมิติเขาดวยกัน มีเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรูท งั้ ภายในชุมชน
และนอกชุม ชนอยางเปนระบบ เพื่อใหชุม ชนตระหนักถึงปญหาของตนเองในทุก ๆ ดาน เกิด การเปลี่ย นแนวคิด และสามารถปรับปรุง ประสิทธิภาพ
รวมทั้ง ขอความสนับสนุน ใหองคกรปกครองทองถิ่นใหเขามามีสวนรวมในทุกขั้นตอนของการดําเนินกิจกรรมกับชุมชน นอกจากนั้น รัฐบาลควรมีก าร
กําหนดนโยบายใหชัดเจนในการสนับสนุนองคกรที่ทําดีและสงเสริม สนับสนุนใหหนวยงานรัฐในพื้น ที่เขาไปมีสวนรวมในการดําเนิน การรับภาคองคกร
ธุรกิจเพื่อเอื้อใหเกิดความตอเนื่องของการดําเนินงาน ในขณะเดีย วกัน สํานักงานคณะกรรมการกํากับหลักทรัพยแ ละตลาดหลักทรัพยควรมีการสงเสริม
การดําเนินกิจกรรม CSR ใหครอบคลุม ในทุกมิติและควรมีขยายผลออกไปสูสาธารณชนเพื่อเปนตัวอยางแกองคกรธุรกิจอื่น ๆ

เอกสารอางอิง
กัญ ญารัตน ชิระวานิชผล. (2551). ความสัม พัน ธระหวางความรับผิดชอบตอสังคม กลยุทธกิจ การ และผลประกอบการของวิสาหกิจขนาดกลางและ
ขนาดยอ มในประเทศไทย. วิทยานิพนธปริญญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาบริหารธุรกิจ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
กระแส ชนะวงศ. (2553). CSR เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน. กรุงเทพฯ: มูลนิธิรักษไทย.
คณะทํางานสงเสริมความรับผิดชอบตอสังคมและสิ่งแวดลอมของบริษ ัทจดทะเบีย น. (2552). เข็มทิศธุรกิจเพื่อสังคม. กรุงเทพฯ: ไอคอนพรินติ้ง.
จิรัช ญา โยธาอภิรักษ. (2551). ปจจัยที่ม ีอิท ธิพ ลตอ ภาพลัก ษณดานความรับผิดชอบตอ สัง คมของบริษัท ปตท. จํากัด (มหาชน) และผลของ
ภาพลักษณตอ ทัศนคติที่ม ีตอ ตราสินคา ปตท. วิทยานิพนธปริญ ญาเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ บัณฑิตมหาวิทยาลัย
มหาวิทยาลัย หอการคาไทย.
ปนัดดา ตันตระกูล . (2551). ประสิท ธิผลของการใชแนวคิดความรับผิดชอบตอสังคมขององคกรในการสรางภาพลักษณของ บริษทั ไทยเบฟเวอเรจ
จํากัด (มหาชน). วิทยานิพนธปริญญานิเทศศาสตรมหาบัณฑิต สาขาประชาสัม พันธ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
พิพัฒน นนทนาธรณ. (2553). การจัดการความรับผิดชอบตอ สังคมขององคกรการสรางขอไดเปรียบในการแขงขัน อยางยัง่ ยืน. นนทบุร:ี ธิงค บียอนด
บุกส.
พรชัย ศรีประไพ และ พรอมบุญ พานิชภักดิ์. (2555). วาดวยเรื่อง CSR. กรุงเทพฯ: มูลนิธิรักษไทย.
สถาบั น ธุรกิ จเพื่ อ สั ง คม. (2555). CSR ป 2555 วาระการเสริม สร างความแข็ ง แกร ง CSR องค ก ร. ค น เมื่ อ 17 ธั น วาคม 2559. จาก
http://www.thaicsr.com/2012/02/csr-2555-csr.html
ISO 26000. (2551). มาตรฐาน แ น วท างค วามรั บ ผิ ด ช อบ ต อ สั ง ค ม ISO 26000. ค น เมื่ อ 17 ธั น วาคม 2559. จาก
http://www.thaicsr.com/2012/01/iso-26000.html

[92]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน: กรณีศึกษาธนาคารออมสิน สํานักงานใหญ
Corporate Social Responsibility of Government Savings Bank:
A Case Study of Government Savings Bank Head Office
ธัญพิสิฐ โมศรี* และ ผูช วยศาสตราจารย ดร.ณัฐวีณ บุนนาค**
Tanpisit Mosri and Assistant Professor Dr.Nadhawee Bunnag

บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาความคิดเห็นของพนักงานธนาคารออมสินเกี่ย วกับความรับผิดชอบตอ สัง คม ศึกษาความสัม พัน ธ
ระหวางปจจัยการบริหารองคกรกับความรับผิดชอบตอสังคม ศึกษาความสัม พัน ธระหวางปจจัยภาวะผูนําการเปลี่ย นแปลงกับความรับผิดชอบตอสังคม
กลุมตัวอยางที่ใชในการศึกษา คือ พนักงานธนาคารออมสิน สํานักงานใหญ จํานวน 369 คน เครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอ มูล ไดแ ก แบบสอบถาม
และคาสถิติที่ใชในการวิเคราะหข อมูล ไดแก รอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน คาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธเพีย รสัน โดยกําหนดคานัยสําคัญทางสถิติ
ที่ระดับ 0.05 ผลการศึกษาครั้งนี้พบวา ความคิดเห็นของพนักงานธนาคารออมสินเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารอยูในระดับมาก โดยพบวา
กลุมตัวอยางมีความคิดเห็นมากที่สุดในดาน การใสใจตอผูบริโภค และกลุมตัวอยางมีความคิดเห็นนอยที่สุดในดานการจัดทํารายงานดานสังคมและสิง่ แวดลอม
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวาปจจัย การบริหารองคกรของธนาคารออมสิน มีความสัม พันธทางบวกในระดับมากกับความรับผิดชอบตอ สัง คมอยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 และพบวา ปจจัย ภาวะผูนําการเปลี่ย นแปลงของธนาคารออมสิน มีความสัม พัน ธทางบวกในระดับ มากกับความ
รับผิดชอบตอสังคมอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยมีข อเสนอแนะที่สําคัญ ดังนี้ ผูบริหารควรใหความสําคัญกับการจัดทํารายงานดานสังคมและ
สิ่งแวดลอมที่สะทอนใหเห็นการปฏิบัติตามแนวทางความรับผิดชอบตอสังคม และที่สะทอนการใหความสําคัญของวัตถุประสงคทางสังคม เศรษฐกิจและ
สิ่งแวดลอมเทาๆกัน และควรใหความสําคัญกับพนักงาน โดยเฉพาะการสงเสริม ความรูความเขาใจดานความรับผิดชอบตอสังคมอยางถูกตอง รวมถึงการ
เพิ่ม ชองทางและเปดโอกาสใหพนักงานไดเสนอความคิด เห็น หรือขอรองเรีย นตางๆ ใหกับผูบริหารไดรับทราบไดอ ยางสะดวกและรวดเร็วขึ้น อีกทั้ง
ผูบริหารควรเพิ่มการดูแลเอาใจใสพนักงานเปนรายบุคคล เพื่อทําใหพนักงานรูสึกมีคุณ คาและมีความสําคัญตอองคกร
คําสําคัญ: ความรับผิดชอบตอสังคม, บริหารองคกร, ภาวะผูนําการเปลีย่ นแปลง

Abstract
This study aims to analyze the Government Savings Bank employee’s perspective of the level of corporate social
responsibility of the bank. The research also intends to observe the relationship between organizational management factors
and the level of corporate social responsibility, and that between transformational leadership factors and the level of corporate
social responsibility. The sample was 369 employees at head office of the bank. The data was collected using questionnaires.
The statistical tools employed to identify the data included percentage, average, standard deviation, and Pearson’s Productmoment Correlation Coefficient at a 0.05 level of statistical significance. The results of this study found that the employee had
a high level of opinion on the bank’s level of corporate social responsibility. The results also shown that the sample had the
highest level of opinion on customer focus, while the lowest on social and environment reporting. The hypothesis test results
revealed that both the organizational management factors and the transformational leadership factors had a high level of
*

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; Email: [email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

**

[93]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
positive correlation with the bank’s level of corporate social responsibility at 0.05 level of statistical significance. There were two
important suggestions. First, the bank executives should pay attention to the provision of the bank report on social and
environment, which clearly reflects the bank commitment to corporate social responsibility objectives and the bank balanced
emphasis on social, economic and environmental objectives. Second, the executives should put an emphasis on their
employees, in particular in assisting them to develop their correct knowledge on corporate social responsibility. The executives
should also provide the employee with wider range of channels and opportunities to voice their opinions and complaints. They
should also increasingly take care of each employee for making them feel worth for their organization.
Keywords: Corporate Social Responsibility, Organization Management, Transformational Leadership

บทนํา
แนวความคิดความรับผิดชอบตอสังคมขององคกร หรือ “Corporate Social Responsibility” (CSR) เริ่ม ไดรับความนิยมพรอมๆกับแนวคิด
การพัฒนาที่ยั่งยืน ซึ่งปรากฎในการประชุมสุดยอดของโลกดานสิ่งแวดลอม (Earth Summit) ณ กรุงริโอ เดอ จาเนโร สหพัน ธสาธารณรัฐบราซิล พ.ศ.
2535 ซึ่งทําใหประเทศทั่วโลกตางเริ่มตระหนักถึงการพัฒนาที่ไมยั่งยืน และผิดทิศทางเนื่องจากการที่มุงเนนแตเพีย งการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจแตเพียง
อยางเดีย ว การประชุมครั้งนั้น ทําใหเกิดการตื่น ตัวในเรื่องของ “การพัฒนาที่ยั่งยืน หรือ “Sustainable Development” โดยมีการเรีย กรอง ใหประเทศ
ตางๆ มีการพัฒนาที่ใสใจในเรื่องของสิ่งแวดลอมและให ความสําคัญกับภาคสังคมควบคูกัน ไปดวย โดยเฉพาะองคกรภาคธุรกิจอุตสาหกรรมที่เปน แรง
ขับเคลื่อน ทางเศรษฐกิจไมควรจะมุงทํากําไรเพียงอยางเดีย ว แตตองคํานึงถึงปญหาสังคมและสิ่ง แวดลอ ม ควบคูกัน ไปดว ย (ณัฏฐพัน ธ เขจรนัน ทน,
2552)
สําหรับในประเทศไทยแนวคิดเรื่องความรับผิดชอบตอสังคม โดยองคกรทางธุรกิจใชในสัง คมไทยเกิดขึ้น เปน เวลายาวนาน ในรูปของการ
ทําบุญ การบริจาคเพื่อการกุศล หรือการอาสาชวยเหลืองานสวนรวมที่เรีย กวา “การลงแขก” เปน ตน เพีย งแตคนไทยยังมิไดเรียกกิจกรรมเหลานี้ดว ยคํา
วาความรับผิดชอบตอสังคม อยางไรก็ดี กระแสความรับผิดชอบตอสังคมในรูปแบบใหมหรือสากล ก็ไดถูกจุดประกายขึน้ ในประเทศไทยอยางเปนรูปธรรม
ใน พ.ศ.2549 และไดถูกบรรจุเปนแนวปฏิบัติที่ผนวกเขากับการดําเนิน ธุรกิจ นอกเหนือไปจากการดําเนิน ความรับผิดชอบตอสังคมในรูปแบบที่อยูน อก
กระบวนการทางธุรกิจ เชน การบริจาค หรือการอาสาชวยเหลือสังคม (สถาบันธุรกิจเพื่อสังคม, 2556)
องคกรธุรกิจในประเทศไทยมีวัตถุประสงคม ุงจัดกิจกรรมความรับผิดชอบตอสังคมและพบไดในหลายองคกรดําเนินกิจกรรมดังกลาวโดย (1)
ใชเพื่อการประชาสัม พัน ธองคกร ที่มีการดําเนิน การดานความรับผิดชอบตอสังคม โดยเนนการทํากิจกรรมในรูป แบบการจัดกิจกรรมตางๆ เชน การแจก
ของใหผูประสบภัย การใหทุน การศึกษาแกเด็กยากไร การจัดระดมทุน เพื่อชวยซื้ออุปกรณการศึกษาใหเด็กในชนบท เปนตน เพื่อเปนการประชาสัมพันธวา
ธุรกิจไดทํากิจกรรมเพื่อสังคมผานสื่อตางๆ ควบคูไปดวย (2) ใชเพื่อพัฒนาชื่อเสียง ภาพลักษณ และตราสินคา ขององคกร การดําเนินงานดานความรับผิดชอบ
ตอสังคม ดว ยแรงจูง ใจในลัก ษณะนี้ มีจุดประสงคค ลายกับขอ แรก แตแ ตกตางกัน ที่การดําเนิน กิจกรรม ที่ตอเนื่องมากกวา มักเปน โครงการในระยะ
ยาว เชน การจัดติวนักเรีย นที่จะสอบเขามหาวิทยาลัยโครงการเนนการใหทุน การศึกษาและใหบัณฑิตกลับไปทํางานพัฒนาทอ งถิ่น ของตน เปน ตน ซึ่ง
บริษัทก็จะไดทั้งการประชาสัม พันธ และการเขาไปชวยเหลือ หรือแกปญหาบางอยางในสังคม โครงการในลักษณะนี้ใหประโยชนตอเนื่องมากกวาในลักษณะ
แรก ลักษณะสุดทายคือ (3) ใชเพื่อลดความเสี่ยงในการทําธุรกิจ มักเปนองคกรที่ก ารดําเนิน ธุรกิจอาจสง ผลกระทบเชิง ลบตอชุม ชนและสิ่งแวดลอ ม
คอ นขางสูง ทัศนคติหรือ ความคาดหวั ง ของผู มี ส ว นได ส ว นเสี ย ที่ ม ี ต อ บริ ษั ท จึ ง มี ผ ลอย า งมากต อ การยอมใหบริษัท ดําเนิน ธุรกิจในชุม ชนนั้น ได
(เกรี ย งศั ก ดิ์ เจริ ญ วงษศั ก ดิ์ , 2550)
ธนาคารออมสิ น ได ใ ห ค วามสํา คั ญ และมุ ง มั่ น ในการส ง เสริม ความรั บ ผิ ด ชอบต อ สั ง คม แตในการดําเนิน งานดานความรับผิด ชอบตอ
สั ง คมนั้ น กลั บ พบปญ หาในการปฏิ บั ติ เพราะพนั ก งานของธนาคารออมสิ น เกิ ด ความไมเขาใจถึง การดําเนิน งานดานความรับผิดชอบตอสังคม
อย างแท จริ ง โดยเข าใจเพื่ อ เป น การประชาสั ม พั น ธ อ งค ก ร การดําเนิ น งานส ว นใหญจึง เนน การทํากิจกรรมในรูป แบบของการจัดกิจกรรมตางๆ
เช น การแจกของให ผู ป ระสบภั ย การให ทุ น การศึ ก ษาแก เด็ ก ยากไร การจั ด ระดมทุ น เพื่ อ ช ว ยซื้อ อุป กรณการศึกษาใหแ กเด็กในชนบทเปน ตน
โดยจะเนน เพื่ อ การประชาสั ม พั น ธ ว าองคก รได ทํากิ จกรรมเพื่ อ สั ง คมโดยผ า นสื่อ ต า งๆ แต เ มื่ อ กิจกรรมสิ้น สุ ด ถือเปน การเสร็จสิ้น ภาระกิจ ทํา

[94]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ให ป ญ หาสั ง คมไม ไ ด รั บ การแก ไขอย า งแท จ ริ ง (ฝ ายพั ฒ นาสัง คมและสิ่ง แวดล อ ม, 2558) ด ว ยเหตุ ผ ลและความสํา คั ญ ของป ญ หาดั ง กล า ว
การศึ ก ษาเรื่ อ งความรั บ ผิ ด ชอบต อ สั ง คมของธนาคารออมสิ น : กรณี ศึ ก ษาธนาคารออมสิ น สํา นั ก งานใหญ น ั้ น จะเป น ประโยชน เพื่อ นําไปใช
เป น แนวทางการปรั บ ปรุ ง การวางแผนการดํา เนิ น งาน รวมถึ ง การเสริ ม สร า งความรู ค วามเข าใจให กั บพนักงานดานความรับผิดชอบตอสังคม
ของธนาคารออมสิ น ให เ หมาะสมและมี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ

วั ต ถุป ระสงค ของการวิ จัย
1. เพื่อศึกษาความคิดเห็นของพนักงานธนาคารออมสิน สํานักงานใหญ เกี่ยวกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน
2. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัยการบริหารองคกรกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัยภาวะผูนําการเปลี่ยนแปลงกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน

วิ ธี ก ารวิ จัย
ประชากรและตัว อย า ง
ประชากรที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ คือ พนักงานธนาคารออมสิน สํานักงานใหญ จํานวน 4,629 คน (อัตรากําลัง ฝายพัฒนาองคกร ขอมูล ณ วันที่ 31 เดือน
ตุลาคม 2558) ตัวอยางที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ คือ พนักงานธนาคารออมสิน สํานักงานใหญ จํานวน 369 คน จาก 10 กลุมสายงาน โดยใชวิธีการสุมตัวอยางแบบ
สัดสวนของชั้นภูมิ (Proportional Stratified Random Sampling)
เครื่อ งมือ ที่ใช ในการวิจัย
เครื่ อ งมื อ ที่ ใช ในการวิ จัย ครั้ ง นี้ เป น แบบสอบถาม ซึ่ ง ผู วิ จัย ได ส ร างขึ้ น จากการศึกษาทฤษฎีแ ละแนวคิด ตางๆ แบง ออกเปน 5 สว น
ได แ ก ส ว นที่ 1 ป จ จั ย ส ว นบุ ค คลของกลุ ม ตั ว อย าง ส ว นที่ 2 ป จจัย การบริ ห ารองค ก ร ส ว นที่ 3 ปจ จั ย ภาวะผู นํา การเปลี่ ย นแปลง ส ว นที่ 4
ความรั บ ผิ ด ชอบต อ สั ง คมของธนาคารออมสิ น ส ว นที่ 5 ข อ เสนอแนะเพิ่ ม เติ ม
การทดสอบเครื่อ งมือ ที่ใช ในการวิจัย
1. การหาค าความเที่ย งตรง โดยนําแบบสอบถามที่ผูวิ จัย สร า งขึ้น ไปเสนอผูเชี่ย วชาญ เพื่อ ทําการตรวจสอบความถู กตองหาความ
เที่ย งตรงเชิง เนื้อ หา (Content Validity) ของคําถามในแตล ะขอว า ตรงตามวัต ถุป ระสงคข องการศึกษาหรือ ไมแ ละนําขอ เสนอแนะมา
ปรับปรุง แกไขใหดีข ึ้น เพื่อ ดํา เนิน การหาความเชื่อมั่น ตอ ไป
2. การหาความเชื่อ มั่น โดยผูศึกษานําแบบสอบถามที่แ ก ไขปรับ ปรุง ไปทํา การทดสอบ(Try-out) เพื่อ หาความเชื่อมั่น กั บตัว อย างที่
มีลักษณะใกลเ คีย งกลุม ที่ วิจัย จํา นวน 30 ชุด คือพนักงานธนาคารออมสิน สาขา ในพื้น ที่จัง หวั ด กรุ ง เทพมหานครฯ จํา นวน 30 คน เมื่อ เดือ น
มีน าคม พ.ศ.2559 ซึ่ง มิ ใช เปน กลุม ตัว อย าง จากนั้น ไดนําขอ มูล มาวิ เคราะห ห าค าความเชื่อ มั่น โดยใช ค าสัม ประสิท ธิ์ ความเชื่อมั่น ของ
Cronbach’s alpha (Cronbach’s Reliability Coefficient Alpha) ได ค าสัม ประสิ ท ธิ์แ อลฟาของแบบสอบถามรวมทั้ง ฉบับ เท ากับ .904
สถิตทิ ี่ใชในการวิเคราะหขอ มูล
ในการวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยใชสถิติในการวิเคราะหขอมูล ดังนี้ 1) คารอยละ (Percentage) 2) คาเฉลี่ย (Mean) และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard
Deviation) 3) คาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธของเพียรสัน (Pearson’s Correlation Coefficient) โดยกําหนดคานัยสําคัญทางสถิติที่ใชวิเคราะหครั้งนี้ไวที่ระดับ 0.05

[95]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

การทบทวนวรรณกรรม
แนวคิดและทฤษฏีเกี่ยวกับความรับผิดชอบตอสังคม คือ การสรางประโยชนแกองคกรและสวนรวมบนพืน้ ฐานของการไมเบียดเบียนกัน รวมถึงการ
สงเคราะหใหความชวยเหลือสวนรวมตามกําลังและความสามารถขององคกร อันจะนําไปสูค วามยัง่ ยืนของกิจการในระยะยาว ผูว จิ ยั จึงไดนาํ แนวคิดของ สํานักงาน
คณะกรรมการกํากับหลักทรัพยและตลาดหลักทรัพย (2551) มาใชเปนกรอบแนวคิด ซึ่งประกอบดวย องคประกอบหลัก 8 ประการ ไดแก การกํากับดูแลกิจการที่
ดี การคํานึงถึงสิทธิมนุษยชน การเผยแพรนวัตกรรมจากการดําเนินความรับผิดชอบตอสังคม การดูแลสิ่งแวดลอม การดําเนินงานอยางเปนธรรม การใสใจตอ
ผูบริโภค การรวมพัฒนาสังคมและชุมชน และการจัดทํารายงานดานสังคมและสิ่งเเวดลอม
แนวคิดและทฤษฏีเกี่ยวกับปจจัยการบริหารองคกร คือ ผูบริหารในองคกรจะตองมีการพิจารณาวาสภาพแวดลอมยอมมีผลกระทบตอการตัดสินใจ
และกิจกรรมตางๆ ขององคกร เพื่อจะไดมีโอกาสดําเนินการปองกันเกี่ยวกับภัยคุกคามที่อาจจะเกิดขึ้น ผูบริหารควรตระหนักถึงโอกาสและการวางแผนสําหรับ
อนาคต เพราะถาผูบริหารไมเอาใจใสตอสภาพแวดลอมยอมแสดงวาองคกรอาจดําเนินการไมบรรลุเปาหมาย ผูวจิ ัยจึงนําแนวคิดของ วีรชัย ตันติวรี วิทยา (2543)
และสถาบันพัฒนานโยบายและการจัดการ (2546) มาใชเปนกรอบแนวคิด ซึ่งประกอบดวย องคประกอบหลัก 7 ประการ ไดแก โครงสรางขององคกร กลยุทธของ
องคกร ระบบภายในองคกร รูปแบบการบริหารองคกร พนักงานในองคกร ทักษะขององคกร และคานิยมรวมขององคกร
แนวคิดและทฤษฏีเกี่ยวกับปจจัยภาวะผูนําการเปลี่ยนแปลง คือ กระบวนการที่ผูบริหารขององคกรมีอิทธิพลตอพนักงาน ในการเปลีย่ นแปลงให
พนักงานมีความพยายามมากยิ่งขึ้น และจูงใจใหเกิดการพัฒนาความรูความสามารถของพนักงานใหม ีศักยภาพมากขึ้น ผูวิจัยจึงนําแนวคิดของ Bass & Avolio
(1994) มาใชเปนกรอบแนวคิด ซึ่งประกอบดวยองคประกอบ 4 ประการ ไดแก การมีอิทธิพลอยางมีอุดมการณ การสรางแรงบันดาลใจ การกระตุน ทางปญญาและ
การคํานึงถึงความเปนปจเจกบุคคล
ตัวแปรอิสระ
ตัวแปรตาม
ปจจัยการบริห ารองคกร
ความคิดเห็นเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของ
ธนาคารออมสิน
- ดานการกํากับดูแลกิจการที่ดี
- ดานการดําเนินงานอยางเปน ธรรม
- ดานการคํานึงถึงสิทธิมนุษยชน
- ดานการใสใจตอผูบ ริโภค
- ดานการรวมพัฒนาชุมชนและสังคม
- ดานการดูแลสิง่ แวดลอม
- ดานการเผยแพรนวัตกรรมจากการดําเนินความ
รับผิดชอบตอสังคม
- ดานการจัดทํารายงานดานสังคมและสิ่งเเวดลอม

- ดานโครงสรางขององคกร
- ดานกลยุทธขององคกร
- ดานระบบภายในองคกร
- ดานรูปแบบการบริหารองคกร
- ดานพนักงานขององคกร
- ดานทักษะขององคกร
- ดานคานิยมรวมขององคกร
ปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลง
- ดานการมีอิทธิพลอยางมีอุดมการณ
- ดานการสรางแรงบันดาลใจ
- ดานการกระตุน ทางปญญา
- ดานการคํานึงถึงความเปนปจเจกบุคคล

[96]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ผลการวิจัย
ขอมูลเกีย่ วกับปจจัยสวนบุคคลของตัวอยาง
กลุมตัวอยางสวนใหญ เปน เพศหญิง จํานวน 210 คน คิดเปน รอยละ 56.91 และเปน เพศชาย จํานวน 159 คน คิดเปนรอยละ 43.09 โดยมีอายุ 3140 ป จํานวน 189 คน คิดเปนรอยละ 51.22 รองลงมา คือ มีอายุระหวาง 20-30 ป จํานวน 98 คน คิดเปนรอยละ 26.56 มีอายุระหวาง 41-50 ป จํานวน 56 คน คิดเปนรอย
ละ 15.18 และมีอายุระหวาง 51-60 ป จํานวน 26 คน คิดเปนรอยละ 7.05 รายไดพ บวากลุม ตัวอยางต่ํากวาหรือเทากับ 20000 บาท/เดือ น จํานวน 145 คน
คิด เปน รอยละ 39.30 รองลงมารายได 20,001-30,000 บาท/เดือน จํานวน 36 คน คิดเปนรอยละ 9.76 และนอยที่สุดมากกวา 50,000 บาท / เดือน จํานวน 25 คน
คิดเปน รอยละ 6.78 ระดับการศึกษาพบวากลุมตัวอยางสวนใหญสําเร็จการศึกษาในระดับปริญ ญาตรี จํานวน 215 คน คิ ด เป น ร อ ยละ 58.27 รองลงมา
คื อ สํา เร็ จ การศึ ก ษาสู ง กว าปริ ญ ญาตรี จํา นวน 152 คน คิ ด เปนรอยละ 41.19 และนอยที่สุดคือ ต่ํากวาปริญญาตรี จํานวน 2 คน คิดเปน รอ ยละ
0.54 ระยะเวลาที่ปฏิบัติงาน พบวากลุมตัวอยางประมาณครึ่ง หนึ่งมีระยะเวลาปฏิบัติง าน 0-9 ป จํานวน 183 คน คิด เปน รอยละ 49.59 รองลงมามี
ระยะเวลาปฏิบัติงาน 10-19 ป จํานวน 122 คน คิดเปน รอยละ 33.06 และมีระยะเวลาปฏิบัติงานนอ ยที่สุด คือ 30-39 ป จํานวน 26 คน คิด เปน
รอยละ 7.05 และสังกัดสายงานพบวาสายงานที่กลุมตัวอยางปฏิบัติงานอยูมากที่สุด คือ กลุมลูกคาบุคคล จํานวน 99 คน คิดเปนรอยละ 26.83 รองลงมาเปนกลุม
ปฏิบัติการ จํานวน 51 คน คิดเปนรอยละ 13.82 และนอยที่สุดเปน กลุมลงทุน และบริหารการเงิน จํานวน 16 คน คิดเปนรอยละ 4.34
ขอมูลเกีย่ วกับปจจัยการบริห ารองคกร
แสดงระดับความคิดเห็น ที่มีตอปจจัยการบริหารองคกรในภาพรวมของกลุมตัวอยาง ซึ่ง ระดับ ความคิด เห็น อยูในระดับมาก มีคาเฉลี่ย รวม
เทากับ 3.91 หมายความวา เมื่อ พิจารณาโดยรวมแลว กลุม ตัว อยางมีค วามคิดเห็น วา ปจจัย ที่เกี่ย วของกับการบริหารองคก รของธนาคารออมสิน
เอื้ออํานวยตอการทํางานเปนอยางดี เมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา กลุมตัวอยางมีความคิดเห็นมากที่สุดในดานรูปแบบการบริหารองคกร (คาเฉลี่ย
4.04) รองลงมาไดแกดานกลยุทธขององคกร (คาเฉลี่ย 3.95) และกลุม ตัวอยางมีความคิดเห็นนอยที่สุดในดานพนักงานขององคกร (คาเฉลี่ย 3.74)
ตารางที่ 1 คาเฉลี่ย คาเบีย่ งเบนมาตรฐาน และระดับความคิดเห็นทีม่ ตี อปจจัยการบริหารองคกรในภาพรวม
ปจจัยการบริห ารองคกร

x
3.88
3.95
3.92
4.04
3.74
3.94
3.91
3.91

ดานโครงสรางขององคกร
ดานกลยุทธขององคกร
ดานระบบภายในองคกร
ดานรูปแบบการบริหารองคกร
ดานพนักงานขององคกร
ดานทักษะขององคกร
ดานคานิยมรวมขององคกร
คาเฉลีย่ รวม

S.D.

ระดับความคิดเห็น

0.72
0.73
0.71
0.68
0.89
0.74
0.72
0.75

มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก

ขอมูลเกีย่ วกับปจจัยภาวะผูน ําการเปลี่ยนแปลง
แสดงระดับความคิดเห็น ที่มีตอปจจัยภาวะผูนําการเปลี่ย นแปลง ในภาพรวมของกลุมตัวอยาง ซึ่งระดับความคิดเห็นในระดับมาก มีคาเฉลีย่ รวม
เทากับ 3.92 หมายความวา เมื่อพิจารณาโดยรวม กลุมตัวอยางมีความคิดเห็นวา ปจจัยที่เกี่ยวของกับภาวะผูน ําการเปลี่ย นแปลง เอื้ออํานวยตอการทํางานเปน
อยางดี เมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา กลุมตัวอยางมีความคิดเห็นมากที่สุดในดานการมีอิทธิพลอยางมีอุดมการณ (คาเฉลี่ย 3.96) รองลงมาไดแ กดานการ
สรางแรงบัน ดาลใจ (คาเฉลี่ย 3.94) และกลุม ตัวอยางมีความคิดเห็น นอยที่สุดในดานการคํานึงถึงความเปนปจเจกบุคคล (คาเฉลี่ย 3.88)

[97]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางที่ 2 คาเฉลี่ย คาเบีย่ งเบนมาตรฐาน และระดับความคิดเห็นทีม่ ตี อปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลงในภาพรวม
ปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลง

x
3.96
3.94
3.91
3.88
3.92

ดานการมีอทิ ธิพลอยางมีอุดมการณ
ดานการสรางแรงบันดาลใจ
ดานการกระตุน ทางปญญา
ดานการคํานึงถึงความเปนปจเจกบุคคล
คาเฉลีย่ รวม

S.D.

ระดับความคิดเห็น

0.66
0.73
0.70
0.72
0.73

มาก
มาก
มาก
มาก
มาก

ขอมูลเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน
แสดงระดับความคิดเห็น ที่มีตอความรับผิดชอบตอสังคมของพนักงานธนาคารออมสินในภาพรวมของกลุม ตัวอยางซึง่ ระดับความคิดเห็นอยูใ น
ระดับมาก มีคาเฉลี่ย รวมเทากับ 3.89 หมายความวา เมื่อพิจารณาเปน รายดาน พบวา กลุม ตัวอยางมีความคิดเห็น มากที่สุดในดานการใสใจตอผูบริโภค
(คาเฉลี่ย 4.03) รองลงมาไดแ กดานการรวมพัฒนาชุม ชนและสังคม(คาเฉลี่ย 4.00) และกลุมตัวอยางมีความคิดเห็น นอยที่สุดในดานการจัดทํารายงาน
ดานสังคมและสิ่งเเวดลอม (คาเฉลี่ย 3.58)
ตารางที่ 3 คาเฉลีย่ คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน และระดับความคิดเห็นเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน
ความคิ ดเห็น เกี่ยวกับ ความรั บผิด ชอบตอ สั ง คม
S.D.
ระดับความคิดเห็น
x
ดานการกํากับดูแลกิจการที่ดี
ดานการดําเนินงานอยางเปน ธรรม
ดานการคํานึงถึงสิทธิมนุษยชน
ดานการใสใจตอผูบ ริโภค
ดานการรวมพัฒนาชุมชนและสังคม
ดานการดูแลสิ่งแวดลอม
ดานการเผยแพรน วัตกรรมจากการดําเนินความรับผิดชอบตอสังคม
ดานการจัดทํารายงานดานสังคมและสิ่งเเวดลอม
คาเฉลีย่ รวม

3.89
3.99
3.91
4.03
4.00
3.84
3.88
3.58
3.89

0.74
0.73
0.72
0.69
0.74
0.74
0.73
0.86
0.74

มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
ปานกลาง
มาก

สมมติฐานที่ 1 ปจจัยการบริหารองคกรมีความสัมพันธกับความคิดเห็นเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน
ตารางที่ 4 การทดสอบความสัมพัน ธของปจจัยการบริหารองคกรมีความสัมพันธกับความคิดเห็นเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน
ปจจัยการบริห ารองคกร
Pearson Correlation
Sig.
ดานโครงสรางขององคกร
ดานกลยุทธขององคกร
ดานระบบภายในองคกร
ดานรูปแบบการบริหารองคกร
ดานพนักงานขององคกร
ดานทักษะขององคกร
ดานคานิยมรวมขององคกร
ปจจัยการบริห ารองคกรในภาพรวม

.617
.697
.673
.693
.654
.711
.719
.779
[98]

.000*
.000*
.000*
.000*
.000*
.000*
.000*
.000*

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แสดงผลการทดสอบความสัมพันธของปจจัยการบริหารองคกรมีความสัมพันธกบั ความคิดเห็นเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออม
สิน ผลการทดสอบในภาพรวมพบวาคา Sig. = .000 นัน่ คือ ปจจัยการบริหารองคกรมีความสัมพันธกนั มากและไปในทิศทางเดีย วกันกับความคิดเห็น เกีย่ วกับ
ความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสินอยางมีนยั สําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
สมมติฐานที่ 2 ปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลงมีความสัมพันธกบั ความคิดเห็นเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน
ตารางที่ 5 การทดสอบความสัมพัน ธของปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลงมีความสัมพันธกับความคิดเห็นเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคม ของธนาคาร
ออมสิน
ปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลง
Pearson Correlation
Sig.
ดานการมีอทิ ธิพลอยางมีอุดมการณ
ดานการสรางแรงบัน ดาลใจ
ดานการกระตุน ทางปญญา
ดานการคํานึงถึงความเปนปจเจกบุคคล
ปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลงในภาพรวม

.747
.718
.784
.705
.791

.000*
.000*
.000*
.000*
.000*

แสดงผลการทดสอบความสัมพัน ธของปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลงมีความสัมพันธกับความคิดเห็นเกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของ
ธนาคารออมสิน ผลการทดสอบในภาพรวมพบวาคา Sig. = .000 นัน่ คือ ปจจัยการบริหารองคกรมีความสัมพันธกนั มากและไปในทิศทางเดียวกันกับความ
คิดเห็น เกีย่ วกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสินอยางมีนยั สําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
ตารางที่ 6 สรุปผลการทดสอบสมมติฐาน
สมมติฐาน
คานัยสําคัญ
.000*
.000*

ปจจัยการบริหารองคกร
ปจจัยภาวะผูน ําการเปลีย่ นแปลง

ผลการทดสอบสมมติฐาน
เปนไปตามสมมติฐาน ไมเปนไปตามสมมติฐาน



สมมติฐานที่ 1 ปจจัยการบริหารองคกรมีความสัมพัน ธกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน อยางมีนยั สําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
สมมติฐานที่ 2 ปจจัยภาวะผูนําการเปลีย่ นแปลงมีความสัมพันธกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน อยางมีนยั สําคัญทางสถิติทรี่ ะดับ .05

อภิปรายผลการวิจัย
1. ความคิดเห็นเกี่ยวกับความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน พบวา ความคิดเห็น เกี่ยวกับความรับผิดชอบตอสังคม ของธนาคาร
ออมสิน อยูในระดับมาก มีคาเฉลี่ยเทากับ 3.89 ซึ่งหมายความวาพนักงานธนาคารออมสินสํานักงานใหญม ีความคิดเห็นวาธนาคารออมสินมีระดับความรับผิดชอบ
ตอสังคมมากโดยพิจารณาในรายละเอีย ดดังนี้ ดานการจัดทํารายงานดานสังคมและสิ่งแวดลอม จากการพิจารณารายดานพบวาพนัก งานมีความคิด เห็น
เกี่ย วกับความรับผิดชอบตอสังคม ของธนาคารออมสินนอยที่สุดคือ ดานการจัดทํารายงานดานสังคมและสิ่งแวดลอม เมื่อเปรียบเทียบกับดานอืน่ ๆ ทัง้ 8
ดาน ซึ่งมีคาเฉลี่ย 3.58 อยูในระดับปานกลาง เพราะธนาคารออมสินเนนใหความสําคัญดานเศรษฐกิจเปน หลัก สว นดานสังคมและสิ่ง แวดลอ มอาจให
ความสําคัญเปนลําดับรอง ดังนั้น ผูบริหารของธนาคารออมสิน ควรใหความสําคัญดานสังคมและสิ่งแวดลอมใหม ากกวานี้ ซึ่ง สอดคลองกับผลการศึกษา/
ทฤษฏีข องพิพัฒน พรอ มมูล (2553) ทําการศึกษาเรื่อ ง ความรับผิดชอบตอสังคมขององคกรกับการจัดการทรัพยากรมนุษย ของธนาคารไทยพาณิชย
พบวานโยบายความรับผิดชอบตอสังคม ของธนาคารไทยพาณิชย มีความจําเปนอยางมากที่ตองใหความสําคัญเปน อันดับแรก ดังนั้นความรับผิดชอบตอ
สังคมของธนาคารออมสิน จึงควรใหความสําคัญ โดยอาศัย รูปแบบกิจกรรมที่ผูบริหารไดดําเนินนโยบาย
[99]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. ปจ จัยการบริห ารองคกร พบวา พนักงานธนาคารออมสิน สํานักงานใหญ มีความคิดเห็นตอปจจัย การบริหารองคกรอยูในระดับมาก มี
คาเฉลี่ยเทากับ 3.91 ซึ่งหมายความวาพนักงานธนาคารออมสินสํานักงานใหญมีความคิดเห็นวา ธนาคารออมสินมีระดับปจจัยการบริหารองคกรเอือ้ อํานวยตอ
การทํางานระดับมากโดยจะพิจารณาในรายละเอียด ไดดังนี้ ดานพนักงานขององคกร จากการพิจารณารายดานพบวา พนักงานมีความคิดเห็นเกีย่ วกับความ
รับผิดชอบตอสังคม ของธนาคารออมสินนอยที่สุดคือ ดานพนักงานขององคกรเมื่อเปรีย บเทีย บกับดานอื่นๆ ทั้ง 7 ดาน ซึ่งมีคาเฉลี่ย 3.74 อาจเปนเพราะ
พนักงานตองการใหผูบริหารเล็งเห็น ถึงความสําคัญ ของพนักงาน เพราะพนักงานถือเปน สิ่งสําคัญ ที่มีผลตอการดําเนินงานของธนาคารออมสินและการ
ตอบแทนสังคม ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษา/ทฤษฏีข องชนัญ ญา ใหญพงษ (2555) ทําการศึกษาเรื่อง ปจจัย ที่ม ีผลตอ ระดับการปฏิบัติตามความ
รับผิดชอบตอสังคมขององคกร ในประเด็นแรงงานของโรงงานอุตสาหกรรมไฟฟาและอิเล็กทรอนิกสในเขตภาคตะวัน ออกพบวาปจจัย ทางการบริหาร
องคกร มีอิทธิพลที่สําคัญตอการปฏิบัติตามความรับผิดชอบตอสังคมขององคกรในประเด็น แรงงาน เพราะทุกๆปจจัยตางเปนตัวสนับสนุนกัน ดังนัน้ ปจจัย
การบริหารองคกรจึงมีความสําคัญที่จะสามารถชวยทําใหความรับผิดชอบตอสังคมใหประสบความสําเร็จได
3. ปจจัยภาวะผูนําการเปลี่ยนแปลง พบวา พนักงานธนาคารออมสิน สํานักงานใหญ มีความคิดเห็นที่มีตอปจจัยภาวะผูนําการเปลี่ยนแปลงอยูในระดับ
มาก มีคาเฉลี่ยเทากับ 3.92 ซึ่งหมายความวา พนักงานธนาคารออมสินสํานักงานใหญ มีความคิดเห็นวาธนาคารออมสินมีระดับปจจัยภาวะผูนําการเปลี่ยนแปลง
เอื้ออํานวยตอการทํางานระดับมากโดยพิจารณาในรายละเอียด ไดดังนี้ ดานการคํานึงถึงความเปนปจเจกบุคคล จากการพิจารณารายดานพบวา พนักงานมี
ความคิดเห็น เกี่ยวกับความรับผิดชอบตอสังคม ของธนาคารออมสิน นอยที่สุดคือ ดานการคํานึงถึงความเปน ปจเจกบุคคล เมื่อเปรีย บเทีย บกับดานอื่น ๆ
ทั้ง 4 ดาน ซึ่งมีคาเฉลี่ย 3.88 อาจเปน เพราะผูบริหารเนนใหความสําคัญกับพนักงานในภาพรวมของกลุม มากกวาการใหค วามสําคัญ กับ พนักงานเป น
รายบุคคล ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษา/ทฤษฏีข อง อุดมศักดิ์ กุละครอง (2553) ไดศึกษาเรื่อง ภาวะผูนําการเปลีย่ นแปลงกับความรับผิดชอบตอสังคม
ของผูบริหารสถานศึกษา ผลการศึกษาพบวา ภาวะผูนําการเปลี่ย นแปลงของผูบริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสํานักงานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษานครปฐม
เขต 2 โดยภาพรวมและรายดานอยูในระดับมาก เพราะการที่ผูบริหารสถานศึกษาแสดงออกถึงความเอาใจใสตอผูใตบังคับบัญชา ทําใหผูใตบงั คับบัญชามี
ที่ย ึดเหนี่ยวจิตใจ และจะสามารถสงเสริม งานดานความรับผิดชอบตอสังคมได

ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะสําหรับงานวิจยั
จากการศึกษาเรื่อง ความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน : กรณีศึกษาธนาคารออมสิน สํานัก งานใหญ ผูศึก ษาใครข อเสนอความ
คิดเห็น และขอเสนอแนะซึ่งอาจจะเปน ประโยชนตอการแกไขหรือปรับปรุงในการพัฒนาการดําเนินงานดานความรับผิดชอบตอสังคม ของธนาคารออมสิน
ใหดียิ่งขึ้น ดังนี้
1. ความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน พบวา ดานการจัดทํารายงานดานสังคมและสิ่งแวดลอม พนักงานมีความคิดเห็นนอยที่สุด
เมื่อเปรีย บเทีย บกับดานอื่น ๆ ทั้ง 8 ดาน ดังนั้นผูบริหารควรใหความสําคัญ กับการจัดทํารายงานดานสังคมและสิ่งแวดลอมทีส่ ะทอนใหเห็นการปฏิบตั ติ าม
แนวทางความรับผิดชอบตอสังคม เพื่อเปนประโยชนตอผูม ีสวนไดสวนเสีย ทุกฝายแลว ยัง ชวยในการสอบทานใหท ราบถึงการดําเนิน งานดานความ
รับผิดชอบตอสังคมวาตรงกับเปาหมายที่วางไวหรือไม และที่สะทอนการใหความสําคัญของวัตถุประสงคทางสังคม เศรษฐกิจและสิ่งแวดลอมเทาๆ กัน
2. ปจจัยการบริหารองคกร พบวา ดานพนักงานขององคกร พนักงานมีความคิดเห็นนอยที่สุด เมื่อเปรีย บเทีย บกับดานอื่นๆ ทั้ง 7 ดาน ดังนัน้
ผูบริหารควรใหความสําคัญ กับพนักงาน โดยเฉพาะการสงเสริมความรูความเขาใจดานความรับผิดชอบตอสังคมอยางถูกตอง รวมถึงการเพิม่ ชองทางและ
เปดโอกาสใหพนักงานไดเสนอความคิดเห็นหรือรองเรียนตางๆ ใหกับผูบริหารไดรับทราบ ทั้ง นี้ผูบ ริหารจะตอ งรับฟงและแกไขปญ หาตางๆที่เกิดกับ
พนักงานดวย
3. ปจจัยภาวะผูนําการเปลี่ยนแปลง พบวา ดานการคํานึงถึงความเปนปจเจกบุคคลพนักงานมีความคิดเห็นนอยทีส่ ดุ เมือ่ เปรียบเทียบกับดาน
อื่น ๆ ทั้ง 4 ดาน ดังนั้นผูบริหารควรเพิ่มการดูแ ลเอาใจใสพนักงานเปนรายบุคคล เพื่อทําใหพนักงานรูสึกมีคุณคาและมีความสําคัญตอองคกร และการมี
อิทธิพลอยางมีอุดมการณเปน สิ่งที่ผูบริหารของธนาคารออมสินควรมี เพราะเปนตนแบบที่สําคัญใหกับพนักงาน ในการนําวิสยั ทัศนของธนาคารออมสินไป
ใชในการปฏิบัติงานอีกดวย

[100]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอเสนอแนะในการศึกษาครั้งตอ ไป
1. ศึกษาถึงกิจกรรมความรับผิดชอบตอสังคม ของธนาคารออมสินที่ดําเนินการอยู วาแตละกิจกรรมมีความเหมาะสมมากนอยเพีย งใด เพื่อนํา
ขอมูลที่ไดม าปรับใชในการพัฒนากิจกรรมความรับผิดชอบตอสังคม โดยชี้ใหเห็นวากิจกรรมไหนควรพัฒนาหรือปรับปรุงเพื่อเปน ตน แบบของกิจกรรม
ความรับผิดชอบตอสังคมที่ดีได
2. ศึกษาตัวแปรหรือปจจัยอื่นที่มีผลตอความรับผิดชอบตอสังคมของธนาคารออมสิน เพื่อขยายขอบเขต การศึกษาใหครอบคลุม ตัวแปรอิสระ
อื่น ๆ เชน ดานสิ่ง แวดลอ มดานผูบริโภคดานการพัฒนาสังคมและชุม ชนดานการบริหารงานอยางเปน ธรรมเปนตน
3.ควรนําเทคนิควิธีการวิจัย เชิงคุณภาพมาใชในการศึกษา โดยการเก็บรวบรวมขอมูลดวยวิธีการสัมภาษณแบบเจาะลึก และสัม ภาษณแ บบ
กลุม เพื่อใหไดขอมูลเชิงลึก และสามาถนําไปใชในการกําหนดความรับผิดชอบตอสังคม ของธนาคารออมสิน ใหดียิ่งขึ้น

เอกสารอางอิง
เกรีย งศัก ดิ์ เจริญ วงศศักดิ์. 2550 . การสรางความยั่ง ยืน ขององคก รธุรกิจ . วัน ที่คน ขอ มูล 20 ธัน วาคม 2558. เขาถึง ไดจาก http://www.
oknation.net.
ชนัญญา ใหญพงษ. 2555. ปจจัยที่ม ีผลตอระดับการปฏิบัติตามความรับผิดชอบตอสังคมของ องคกร ในประเด็นแรงงานของ โรงงานอุตสาหกรรมไฟฟาและ
อิเล็กทรอนิกสในเขตภาคตะวันออก วิทยานิพนธรัฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐประศาสน ศาสตร, มหาวิทยาลัยเชียงใหม.
ณัฏฐพันธ เขจรนันทน. 2552 . พฤติกรรมองคการ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท วี.พริ้นท จํากัด. เทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรี.
พิพัฒน พรอมมูล. 2553. ความรับผิดชอบตอสังคมขององคกรกับการจัดการทรัพยากรมนุษย ของธนาคารไทยพาณิชย. การคนควาอิสระบริหารธุรกิจ
มหาบัณฑิต สาขาการจัดการ, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ฝายพัฒนาสังคมและสิ่งแวดลอม. 2558. รายงานประจําปความรับผิดชอบตอสังคมและสิ่งแวดลอม พ.ศ.2557. กรุงเทพมหานครฯ: รวีวรรณปริน้ ติง้ แอนด แพ็จ
เก็จจิ้ง.
วีรชัย ตัน ติวีระวิทยา. 2543. ดั้น ดน หาความเปนเลิศ ประสบการณจ ากบริษัทอเมริกาชั้นนาของโลก.กรุงเทพมหานครฯเอช-เอน การพิมพ.
สถาบัน ธุ รกิ จเพื่ อ สัง คม. 2556 . ประเภทของ CSR (ออนไลด ). วัน ที่ คน ข อ มู ล 4 กุ ม ภาพัน ธ 2559, เข าถึ ง ได จาก http://www.csri.or.th/
khowledge/csr/192.
สถาบันพัฒนานโยบายและการจัดการ. 2546. โครงการจัดทําแผนกลยุท ธแ ละแผนงบประมาณแบบมุงเนน ผลงานตามยุท ธศาสตร และการคํานวณ
ตนทุน ผลผลิตของกรมสงเสริม สหกรณ. กรุงเทพมหานครฯ: คณะรัฐศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
สํานักงานคณะกรรมการกํากับหลักทรัพยและตลาดหลักทรัพ ย . 2551. เข็ม ทิศธุรกิจ เพื่อ สัง คม. กรุงเทพมหานคร: สานัก งานคณะกรรมการกํากับ
หลักทรัพยแ ละตลาดหลักทรัพย.
อุดมศักดิ์ กุลครอง. 2553. ภาวะผูนําการเปลี่ยนแปลงกับความรับผิดชอบตอ สังคมของผูบริห ารสถานศึกษา. วิทยานิพนธศึกษาศาสตรมหาบัณ ฑิต
สาขาวิชาการบริหาร, มหาวิทยาลัยศิลปากร.
Bass, Bernard M. and Bruce J. Avolio.1994. Improving Organizational Effectiveness

[101]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความคิดเห็นของบุคลากร กรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ ตอแผนแมบท
เทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สาร กรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ พ.ศ.2555-2559
The Opinionsof Officers of Department of International Trade Promotion
for the Master Plan of Information Technology and Communication,
Department of International Trade Promotion (2012 -2016)
เชาวนนท เกตุแกว* และ รองศาสตราจารย ดร.โกวิท วงศสุรวัฒน**
Chaowanon Ketkeaw and Associate Professor Dr.KowitWongsurawat

บทคัดยอ
การศึกษาวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ศึกษาระดับความคิดเห็น ของบุคลากรกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศตอแผนแมบทเทคโนโลยี
สารสนเทศและการสื่อสาร กรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ 2) เพื่อศึกษาเปรียบเทียบความคิดเห็นกับปจจัย สวนบุคคล กลุม ตัวอยางทีใ่ ชในการศึกษา
คือ บุคลากร กรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ จํานวน 200 คน รวบรวมขอมูลโดยใชแบบสอบถาม วิเคราะหข อมูลดวยคารอยละ คาเฉลี่ย คาสว น
เบี่ย งเบนมาตรฐาน คา t-testคาการวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว โดยกําหนดคานัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการศึกษาวิจัยพบวา ระดับความ
คิดเห็น ของบุคลากร กรมสงเสริม การคาระหวางประเทศ ตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของ กรมสงเสริม การคาระหวางประเทศอยู
ในระดับมาก ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ปจจัย สวนบุคคลตางกัน มีความคิดเห็นตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กรมสงเสริม
การคาระหวางประเทศแตกตางกันในดานระยะเวลาการปฏิบัติงานอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05เพศ อายุ ระดับการศึก ษา และประเภทของ
ตําแหนง มีความคิดเห็น แผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กรมสงเสริมการคาระหวางประเทศไมแตกตางกัน
คําสําคัญ : ความคิดเห็น , เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร, แผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร

Abstract
The objectives of the research were to study 1) to study the level of opinions of officers of Department of
International Trade Promotion for The Master Plan of Information Technology and Communication, Department of International
Trade Promotion (2012 -2016) and 2) to compare the opinions of officers and personal factors. Sample size composed of 200
persons, selected from officers of Department of International Trade Promotion. Data were collected by questionnaires and
analyzed by statistical software.Statistical tools used for data analysis were percentage, mean, standard deviation, t-test and
One-Way ANOVA at the .05 level of significance. The results of research found that the opinions of officers of Department of
International Trade Promotion for The Master Plan of Information Technology and Communication, Department of International
Trade Promotion (2012 -2016) were at high level. Hypothesis testing revealed that personal factors concerning period of
workingcaused the difference of the opinions, at the .05 level of significance. Gender, age, level of education and type of
position had the opinions not different.

*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; Email: [email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

[102]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Opinion, Information Technology and Communication, Master Plan for Information Technology and Communication

บทนํา
ในปจจุบัน เทคโนโลยีส ารสนเทศและการสื่อการมีสวนสําคัญ ในการปฏิบัติง านของคนในปจจุบัน ซึ่งในหนว ยงานราชการเองก็มีก ารใช
เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อชวยในการปฏิบัติรวมไปถึงการอํานวยความสะดวกใหผูปฏิบัติงานในหนวยงานและพรอมที่จะใหบริการแกป ระชาชนดว ย
เชน กัน (วราวรรณธนะกิจรุงเรือง. 2546.) ซึ่งการใชเทคโนโลยีสารสนเทศในหนวยงานราชการจําเปนตองมีการกําหนดแผนยุทธศาสตรหรือแผนแมบ ท
ดานเทคโนโลยีสารสนเทศในการดําเนินการ เพื่อกําหนดเปาหมายของการดําเนิน งานดานเทคโนโลยีสารสนเทศของหนว ยงาน (ถวิล เพิ่ม เพีย รสิน .
2549.) และเปนการคาดหวังตอผลสัมฤทธิ์ที่มีตองานดานเทคโนโลยีสารสนเทศของหนวยงานไดเชน เดียวกัน
กรมสงเสริม การคาระหวางประเทศเปนหนวยงานที่ม ีภารกิจเกี่ยวกับการสงเสริมการสงออก การขยายตลาด สิน คาและธุรกิจบริการของไทย
เปน การพัฒนาเพื่อเพิ่มมูลคาของสินคาและธุรกิจการสงออก ใหบริการขอมูลการคาเพิ่ม ศักยภาพของการแขงขันของผูประกอบกาไทยในตลาดโลก เพือ่
เพิ่ม มูลคาและปริมาณการสงออกของประเทศไทย (กระทรวงพาณิช ย. 2554.) ซึ่ง ดว ยภารกิจที่เกี่ย วกับการคาระหวางประเทศ เพิ่ม ศัก ยภาพของ
ผูประกอบการ และการแสวงหาตลาดใหมใหกับผูประกอบการนั้น จึงเปน ภารกิจที่ตองมีการติดตอสื่อสารอยางตลอดเวลาทั้งในประเทศและตางประเทศ
ซึ่งกรมฯ ไดจัดทําแผนแมบทดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารขึ้น เพื่อสนับสนุนและเพิ่มศักยภาพผูประกอบการไทยสูเวทีการคาโลกดวย ICT
แบบครบวงจร ดังนั้น ในการดําเนินงานดาน ICT จึงมีสวนสําคัญอยางมากในการสนับสนุนการปฏิบัติงานของเจาหนาที่ข องหนวยงาน (ธนพร งามเสาวรส.
2543.) โดยที่จะมีหนวยงานที่รับผิดชอบคือ สํานักพาณิชยดิจิตอล เปน หนวยงานที่ดําเนินการตามแผนแมบทใหเกิดประโยชนสงู สุด ตามทีไ่ ดวางแผนการ
ดําเนิน การไวแลว(กรมสงเสริม การคาระหวางประเทศ. 2554.)
ผูวิจัยในฐานะที่เปนการหนึ่งสมาชิกขององคการ ไดม ีขอคิดเห็นวาการปฏิบัติงานตามแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สารของกรม
ฯ นั้นไดสรางความพึงพอใจตอเจาหนาที่ข องกรมฯ หรือมีความคิดเห็น ตอการดําเนินการตามแผนแมบทดานเทคโนโลยีสารสนเทศของกรมฯ จึงมีความ
สนใจที่จะศึกษาวาการดําเนิน การตามแผนแมบทไดสรางความพอพึงใจใหกับเจาหนาที่ม ากหรือนอยเพียงใด และมีปจ จัยทีม่ คี วามสัมพันธตอ ความคิดเห็น
ของเจาหนาที่การดําเนิน การตามแผนแมบทฯ อยางไร เพื่อที่จะนําเอาผลที่ไดจากวิจัย ไปปรับใชกับการรางแผนแมบทที่จะเกิดขึ้น ในอีกไมชา ซึง่ ผูว จิ ยั จะ
ไดน ําเอาผลการศึกษาวิจัยมาใชเพื่อปรับปรุงใหดีข ึ้นตอไป

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาความคิดเห็นของบุคลากรกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สค.
2. เพื่อเปรีย บเทีย บความคิดเห็น ของบุคลากรกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศตอตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สค.
จําแนกตามปจจัย สวนบุคคล

วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรมสงเสริม การคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิช ย
กลุมตัวอยาง
กลุมตัวอยางประชากรผูตอบแบบสอบถามบุคลากร กรมสงเสริม การคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิชย จํานวนทัง้ สิน้ 200คนโดยใชการสุม
ตัวอยางแบบแบงชั้น ภูม ิ (Stratified Random Sampling)และ การสุมตัวอยางของแตละสํานัก โดยการแจกแบบสอบถามใหกับบุคลากร กรมสงเสริม
การคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิชย

[103]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ แบบสอบถามที่ผูศึกษาสรางขึ้น เพื่อเก็บรวบรวมขอมูล โดยสรางขึน้ จากการศึกษาแนวคิด ทฤษฎี เอกสาร
และงานวิจัย ที่เกี่ย วของ ซึ่งแบบสอบถามที่สรางขึ้นไดแ บงออกเปน 3 สวนดังนี้สวนที่ 1 ขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถามสวนที่ 2 แบบสอบถามถึง
ความคิดเห็น ตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ พ.ศ.2555-2559สวนที่ 3 ขอเสนอแนะเพิม่ เติม
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติแ ละในการศึกษาครั้ง นี้ ผูวิจัย ไดใชสถิติในการวิเคราะหข อมูลซึ่ง ประกอบดว ยคาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) เพื่อทดสอบสมมุติฐาน

ผลการวิจัย
ขอมูลทัว่ ไปของกลุม ตัวอยาง
ขอมูลทั่วไปของกลุม ตัวอยาง ในการศึกษาวิจัย ครั้งนี้ คือ บุคลกร กรมสงเสริมการคาระหวาประเทศ กระทรวงพาณิชย จํานวน 200 คน เพศ
กลุมตัวอยางในการวิจัย ครั้งนี้ สวนใหญเปนเพศหญิงมากกวาเพศชาย คิดเปนรอยละ 62.0 และรอยละ 38.0 ตามลําดับ อายุ ผูตอบแบบสอบถามใน
การศึกษาครั้งนี้กลุมที่ม ีจํานวนมากที่สุดคือกลุม ที่มีอายุ 20-30 ป รอยละ 39.0 และกลุมที่มี อายุ 41-50 ประดับการศึกษาพบวา กลุม ที่มีจํานวนมาก
ที่สุด มีการศึกษาในระดับปริญญาตรี คิดเปน รอยละ 55.5 รายไดในปจจุบันพบวา กลุมที่มีจํานวนมากที่สุด มีรายไดตั้งแต 10,001-20,000 บาท คิดเปน
รอยละ 57.5 ประเภทตําแหนง กลุม ที่มีจํานวนมากที่สุดเปนกลุม ขาราชการ คิดเปนรอยละ45.5ระยะเวลาการปฏิบัติงาน พบวา กลุม ทีม่ จี าํ นวนมากทีส่ ุด
กลุมที่มีระยะเวลาการปฏิบัติงานต่ํากวา 5 ป คิดเปน รอยละ50.5กลุมทีม่ ีระยะเวลาการปฏิบัติงานระหวาง 15 ป-19 ป คิดเปน รอยละ9.5
ขอ มูล ดานความคิดเห็นตอแผนแมบทดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อ สารของกรมฯ
ขอมูลดานความคิดเห็นตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิช ยโดย
แบงเปน 3 ดาน ประกอบดวย ดานความสําเร็จในการปฏิบัติงาน ดานการใหบริการ และดานการเพิ่มประสิทธิภาพการปฏิบัติงาน ความคิดเห็น ตอแผน
แมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิชยเปนรายขอนัน้ คําถามทีม่ คี า เฉลีย่ สูงสุด คือประเด็น
ดานความสําเร็จในการปฏิบัติงานที่วา ทานตองการใชคอมพิวเตอรในการปฏิบัติงานโดยอยูในระดับมาก มีคาเฉลี่ย 4.37 เมื่อแยกวิเคราะหขอ มูลเกีย่ วกับ
ระดับความคิดเห็น ตอการปฏิบัติงานตาม แผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิชย โดย
แบงเปน 3 ดาน โดยภาพรวม อยูในระดับมาก โดยมีคาเฉลี่ย 4.06 โดยแบงเปน ดานความสําเร็จในการปฏิบัติงาน(X = 4.15)ดานการใหบริการ (X =
3.92)และดานการเพิ่มประสิทธิภาพการปฏิบัติงาน(X = 4.00) ตามลําดับ ซึ่งทั้ง 3 ดานขางตน ลวนแตมีระดับความคิดเห็นในระดับมาก
ผลการทดสอบสมมติฐาน
การวิเคราะหเปรีย บเทีย บความแตกตางของปจจัย สวนบุคคลกับความคิดเห็นตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อ สารของกรม
สงเสริมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิช ย สรุปผลการศึกษาไดวา บุคลากร กรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ ที่ม ีระยะเวลาในการปฏิบัติงาน
ตางกัน มีความคิดเห็น ตอการปฏิบัติงานตามแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิช ย
แตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05

[104]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางแสดงสรุปผลการทดสอบสมมติฐาน
ตัวแปรอิสระ

คานัยสําคัญ

ปจจัยสวนบุคคลดานระยะเวลาการปฏิบัตงิ าน

.003

ผลการทดสอบ
เปนไปตามสมมติฐาน


ไมเปน ไปตาสมมติฐาน

การอภิปรายผลการวิจัย
ความคิดเห็น ของบุคลากรกรมสงเสริม การคาระหวางประเทศที่ม ีตอแผนแมบทดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกรมฯ จากการ
ผลการศึกษาแสดงใหเห็นวาปจจัยสวนบุคคลของบุคลากรกรมฯ มีความคิดเห็น ที่แ ตกตางกันในดานระยะเวลาในการปฏิบัติงาน เนื่องจากการปฏิบตั งิ าน
ของบุคลากรกรมฯนั้น มีการใชอุปกรณเทคโนโลยีสารเทศและการใชระบบเทคโนโลยีสารสนเทศในการปฏิบัติเพื่อใหบริการและอํานวยความสะดวกแก
ประชาชนตอการรับการจากกรมฯ จากการวิจัย ดังกลาวไดแบงความคิดเห็นตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกรมฯ ออกเปน 3
ดาน คือ ดานการความเสร็จในการปฏิบัติงาน ดานการใหบริการ และดานการเพิ่มประสิทธิภาพการดําเนิน งาน ซึ่งระดับความคิดเห็น ของบุคลากรทีม่ ตี อ
แผนแมบทนั้นอยูในระดับมาก ซึ่งแสดงใหเห็นวาบุคลากรของกรมฯ มีความสนในเรื่องของการใชเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารอยางมาก เพราะ
เปน การชวยการปฏิบัติงาน ลดขั้นตอนการปฏิบัติ และเปน การอํานวยความสะดวกใหแ กผูใชงานทั้งภายในและภายนอกหนว ยงาน (อรทัย เลื่อนวัน .
2555.)

ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากการศึกษา
จากผลการศึกษาวิจัย เรื่องความคิดเห็น ของบุคลากร กรมสงเสริม การคาระหวางประเทศตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สาร
ของกรมสงเสริมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิช ย ในครั้งนี้ ผูวิจัย ไดรับขอเสนอแนะบางประการที่อยากจะเสนอแนะ เพื่อเปน แนวทางในการ
แสดงความคิดเห็น ที่มีตอแผนแมบทดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สค. ผูวิจัยจึงเห็นควรมีขอเสนอแนะ โดยเห็น วาการจัด ยุท ธศาสตรดาน
เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของหนวยงานงานราชการ ควรคํานึงถึงประโยชนในการปฏิบัติงาน หรือชวยใหการปฏิบัติงานสําเร็จไดโดยใชระบบ
เทคโนโลยีสารสนเทศและระบบสื่อสารเปนเครื่องมือ
ขอ เสนอแนะในการทําวิจ ัยครั้งตอ ไป
1. ในการศึกษาความคิดเห็นของบุคลากร กรมสงเสริมการคาระหวางประเทศตอแผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อ สารของกรม
สงเสริมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณิช ย ในการศึกษาครั้งตอไปควรมีการศึกษาเพิ่มเติม ในเรื่อง การนําเทคโนโลยีสารสนเทศของหนวยงานไปใช
ในทางปฏิบัติอยางไร และสามารถชวยในการปฏิบัติงานไดมากหรือนอย เพราะการศึกษาครั้งนี้เปนการศึกษาความคิดเห็นในเบื้องตน เพือ่ นําไปปรับปรุง
และแกไขในการจัดทําแผนบทดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารตอไปในอนาคต
2. ในการศึกษาครั้งตอไปควรศึกษาถึงปจจัย อื่น ๆ เชน ปจจัยที่มีการใชงานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อ สาร ประโยชนจากการใชง าน
ระบบสารสนเทศ เปนตน

เอกสารและสิ่งอางอิง
วราวรรณธนะกิจรุงเรือง. 2546. ความคิดเห็นของขาราชการกรมปาไมที่ม ีตอการใชระบบสารสนเทศของกรมปาไม. วิทยานิพนธวิยาศาสตรม หาบัณ ฑิต
(การบริหารทรัพยากรปาไม) สาขาการบริหารทรัพยากรปาไม โครงการสหวิทยาการระดับบัณฑิตศึกษา. มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
ธนพร งามเสาวรส. 2543. ปจจัย ที่อิทธิผลตอความสําเร็จของการใชระบบสารสนเทศในกรมสรรพสามิต. วิทยานิพ นธศิลปศาสตรม หาบัณ ฑิต (พัฒนา
สังคม) สาขาพัฒนาสังคม โครงการสหวิทยาการระดับบัณฑิตศึกษา. มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
[105]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
อรทัย เลื่อนวั น . 2555. ปจจัย ที่ม ีผลต อ การยอมรับ เทคโนโลยีส ารสนเทศ: กรณีศึก ษา กรมพัฒนาชุม ชน ศูน ยราชการแจงวัฒนะ. วิทยานิพนธ
บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต วิช าเอกการจัดการทั่วไป คณะบริหารธุรกิจ. มหาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรี
วรวร สกุลทับ. 2553. ปจจัยทางดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารที่ผลตอการจัดการความรูดานการสงเสริมการเกษตรของบุคลากร กรมสงเสริม
การเกษตร. วิทยานิพนธวิทยาศาสตรม หาบัณฑิต (สงเสริมการเกษตร) สาขาวิช าสงเสริม การเกษตร ภาควิช าสง เสริม การเกษตรและนิเทศ
ศาสตรเกษตร. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วิบูลย คําสมบัติ. 2552. ระบบฐานขอ มูลความรูภารกิจงานดานเทคโนโลยีส ารสนเทศของกรมสรรพากร. ศึกษาคน ควาอิสระวิทยาศาสตรบัณ ฑิต
(วิทยาการคอมพิวเตอร) สาขาวิทยาการคอมพิวเตอร ภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอร. มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
กระทรวงพาณิชย. 2554. แผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกระทรวงพาณิชย พ.ศ.2555-2559. นนทบุรี: กระทรวงพาณิชย
กรมสงเสริม การคาระหวางประเทศ. 2554. แผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกรมสง เสริม การสง ออก พ.ศ.2555-2559. นนทบุรี:
กระทรวงพาณิชย

[106]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความคิดเห็นของผูรบั บริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
Clients' Opinion toward Service Quality of Ophthalmology Department, Banphaeo Hospital
*

**

ทศพร ไทยวัฒนธรรม และ รองศาสตราจารย สุพัตรา จุณณะปยะ
Tossaporn Thaiwattanatam and Associate Professor Supatra Chunnapiya

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นและปจจัย ที่มีความสัมพันธกับความคิดเห็นของผูรับบริการตอคุณ ภาพการบริก าร
ของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ตัวอยางที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ คือ ผูปวยนอกซึ่งมารับบริการการรักษากับทางแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว จํานวน 367
คน ใชแบบสอบถามเปน เครื่องมือในการเก็บรวบรวมขอมูล วิเคราะหข อมูลโดยใชโปรแกรมคอมพิวเตอรสําเร็จรูป สถิติที่ใชในการวิเคราะห คือ รอยละ
คาเฉลี่ย คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน การวิเคราะหการผันแปร และการวิเคราะหจําแนกพหุ โดยกําหนดคานัยสําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการวิจัย พบวา
ความคิดเห็น ของผูรับบริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว อยูในระดับ มาก ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา อายุ ระดับ
การศึกษา การรับรูขาวสาร และความรูความเขาใจเกี่ย วกับการบริการ มีความสัมพันธกับความคิดเห็น ของผูรับบริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ
โรงพยาบาลบานแพว อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สวน เพศ อาชีพ รายได ลักษณะการเจ็บปวย และระยะเวลาที่มาใชบริการไมม ีความสัมพัน ธกับ
ความคิดเห็นของผูรับบริการ
คําสําคัญ: คุณภาพการบริการ, แผนกจักษุ

Abstract
The objectives of this thesis were to study the clients' opinion level toward service quality of Ophthalmology
Department, Banphaeo Hospital. The samples consisted of 367 Clients'. Questionnaire was an instrument in collecting data and
analyzing by the statistical packaging program. Statistical tools used in data analysis were Percentage, Mean, Standard Deviation,
Analysis of Variance and Multiple Classification Analysis. The level of statistical significance was set at .05. The result indicated
that clients' opinion toward service quality of ophthalmology Department was at high level. The hypothesis testing founded that
age, education, perception and knowledge about service were related to clients' opinion at significance level of 0.05. But sex,
occupation, income, nature of illness and duration of service using were not related to clients' opinion.
Keywords: Service Quality, Ophthalmology, Department

บทนํา
โรงพยาบาลเปนสถานบริการทางการรักษาพยาบาลซึ่งประชาชนมุงหวัง ที่จะไดรับบริ ก ารอยางมีคุณ ภาพตามความตองการ ปจจุบัน โรค
เกี่ย วกับตา หรือ โรคทางตา (Eye disease) คือ ความผิดปกติตางๆที่เกิดขึ้น กับดวงตา และอาจสงผลถึงการมองเห็นไดซึ่งเปน โรคที่เกิดไดในทุกเพศทุก

*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร (ภาคพิเศษ) คณะศิลปศาสตรและวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]

[107]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วัย ตั้งแตเด็กแรกเกิดไปจนถึงผูสูงอายุ ไมวาผูหญิงหรือผูชายพบโรคไดใกลเคียงกัน แพทยเฉพาะทางที่ใหการรักษาโรคตาโดยเฉพาะ คือ จักษุแพทย หรือ
ที่คนทั่วไปเรียกวา หมอตา
โรงพยาบาลบานแพวไดเล็งเห็นและใหความสําคัญ กับโรคทางตาอยางมากจึงจัดตั้งแผนกจักษุ ขึ้นในป พ.ศ.2538 โดยเริ่มจากแผนกเล็กๆ มี
จักษุแ พทยจากที่อื่น มาตรวจเพีย งเดือนละครั้ง เมื่อ มีผูปวยจํานวนเพิ่ม ขึ้น จึงไดม ีจัก ษุแ พทยประจําโรงพยาบาล ในป พ.ศ.2546 แผนกจักษุข อง
โรงพยาบาลบานแพว ไดเปนที่รูจักกัน มากขึ้น โรงพยาบาลจึงไดพัฒนาศักยภาพโดยการออกหนวยผาตัด ตอ กระจกเคลื่อนที่ รวมถึง พัฒ นาเครื่อ งมือ
เครื่องใชในการผาตัดตอกระจกเคลื่อนที่จากหนวยที่มีกลองผาตัดเพียง 1 ตัว เครื่องสลายตอกระจกเพียง 1 เครื่อง ปจจุบัน มีกลองผาตัด 13 ตัว และ
เครื่องสลายตอกระจก 14 กลอง รวมทั้งรถผาตัดเคลื่อนที่ 1 คัน (โรงพยาบาลบานแพว 2558)
ดังนั้น ในฐานะผูวิจัย ที่เปน ประชาชนที่อยูในอําเภอบานแพว ซึ่งไดม ีโอกาสใชบริการจากโรงพยาบาลบานแพว กลาวคือไดพาญาติผใู หญทปี่ ว ย
เกี่ย วกับโรคทางตามารับการรักษาที่โรงพยาบาลแหงนี้ ผูวิจัยพบวาผูรับบริก ารจากแผนกจักษุจํานวนไมน อ ย มิใชค นในพื้น ที่หากแตมีภูม ิลําเนาจาก
จังหวัดอื่นๆ จึงมีความสนใจศึกษาเกี่ย วกับแผนกจักษุของโรงพยาบาลบานแพว ในดานการใหบริการเกี่ยวกับ การรักษาโรคทางดานตา โดยทําการศึกษา
ความคิดเห็น ของผูรับบริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุโรงพยาบาลบานแพว ซึ่งขอมูล จากการศึกษาอาจเปน แนวทางใหแกโรงพยาบาลในการ
วางแผนพัฒนาคุณ ภาพการบริการ ใหมีประสิทธิภาพ และสอดคลองกับความตองการของประชาชนมากยิ่งขึ้น

วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นของผูรับบริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
2. เพื่อศึกษาปจจัยที่มีความสัมพันธกับความคิดเห็นของผูรับบริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว

ขอบเขตการวิจัย
การวิจัยครั้งนี้เปน การศึกษาความคิดเห็นของผูรับริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ใน 5 ดาน ไดแ ก ความ
เปน รูปธรรมในการใหบริการ ความนาเชื่อถือไววางใจตอการใหบริการ การตอบสนองตอความตองการของผูรับบริการ ความเชื่อมั่นในการรักษาพยาบาล
การเขาถึงความรูสึกของผูรับบริการ โดยทําการศึกษาผูปวยนอกที่ม ารับบริก ารรัก ษาจากแผนกจัก ษุ จํานวนทั ้งสิ้น 367 คน ใชแ บบสอบถามเปน
เครื่องมือการวิจัย ทําการเก็บขอมูลในชวงเดือนมีนาคม พ.ศ.2559

วิธีการวิจัย
1. ประชากรและกลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัย คือ จํานวนผูปวยนอกที่ม ีรายชื่ออยูในเวชระเบีย รทางแผนกจักษุ จํานวน 4,383 คน จากนั้น
นํามาหากลุมตัวอยางโดยคํานวณดวยสูตร Yamane (1975 อางใน สุพัตรา จุณ ณะปยะ, 2546: 112) ไดจํานวนกลุมตัวอยาง 367 คน
2. การเก็บรวบรวมขอ มูล และเครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย คือ แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณเชิงลึก ซึ่ง สรางขึ้น จากการศึก ษาแนวคิด
ทฤษฎีและผลงานวิจัยที่เกี่ยวของ สําหรับแบบสอบถามแบงเปน 5 ดานดังขอบเขตสวนการสัมภาษณเชิงลึก ไดทําการสัมภาษณผูรับบริการที่ม ารับการ
รักษาที่แ ผนกจักษุโรงพยาบาลบานแพวไมน อยกวา1ป จํานวน 6ทาน ใน 5 ประเด็นหลัก
3. การวิเคราะหข อมูล การวิเคราะหข อมูลใชโปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ กําหนดความมีน ัยสําคัญ ที่ระดับ 0.05 โดยกําหนดการวิเคราะห
ขอมูลใชรูปแบบตารางโดยใชสถิติอยางงายเปรียบเทียบเปนคารอยละ (Percentage of frequency) คํานวณหาคาเฉลี่ย (Mean) และสวนเบี่ย งเบน
มาตรฐาน (S.D.) เปน รายดาน และโดยรวม สวนขอมูลจากการสัมภาษณเชิงลึก นํามาวิเคราะหเชิงเนื้อหา และพรรณาขอมูล โดยใชกรอบแนวคิด เปน
แนวทางในการวิเคราะห

[108]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การทดสอบเครื่อ งมือที่ใชในการวิจัย
1. การตรวจสอบความตรงตามเนื้อหา (Content validity) เพื่อตรวจสอบแบบสอบถามที่สรางขึ้น สามารถวัดไดตรงตามความตองการและ
ครอบคลุมขอบเขตเนื้อหาหรือไม โดยนําแบบสอบถามไปปรึกษาอาจารยที่ปรึกษาวิทยานิพนธ เพื่อตรวจสอบความตรงตามเนื้อหา จากนั้น จึงปรับปรุง
แกไข แบบสอบถามตามที่อาจารยแ นะนํา ใหสรุป กอนนําไปทดสอบตอไป
2. การหาความเชื่อมั่น (Reliability) แบบสอบถามโดยนําแบบสอบถามที่ผานการตรวจสอบแลว ไปทดสอบกับกลุม ตัวอยางที่มีลัก ษณะ
ใกลเคียงกับกลุมที่จะศึกษาคือผูปวยที่มิไดเปนกลุมตัวอยาง จํานวน 30 คน จากนั้น นําแบบสอบถามที่ไดมาวิเคราะหเพื่อหาคาความเชื่อมั่น เปนรายขอ
(Item Analysis) โดยใช การทดสอบค าสัม ประสิท ธิ์ ค วามเชื่อ มั่ น ของCronbach สําหรั บกรณีที่มีตั้งแต 2คําตอบขึ้ น ไป และใช วิธีก าร Kuder &
Richardson (KR20) สําหรับกรณีที่มี 2 คําตอบเพื่อทดสอบหาคาสัมประสิทธิ์ความเชื่อมั่น ของมาตรวัดตัวแปรแตละตัว
ซึ่งผลการวิเคราะหความเชือ่ มัน่ มีดังนี้
2.1 การรับรูขาวสารเกีย่ วกับการบริการ ไดคาความเชือ่ มัน่ เทากับ .8569
2.2 ความรูความเขาใจ ไดคาความเชื่อมัน่ เทากับ 0.7215
2.3 ความคิดเห็นของผูรบั บริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุไดคาความเชือ่ มัน่ เทากับ .9472
การวิเคราะหขอ มูล
ผูวิจัยนําแบบสอบถามที่ไดมาทั้งหมดไปดําเนิน การวิเคราะหประมวลทางสถิติ โดยใชโปรแกรมคอมพิวเตอรสําเร็จรูป สว นขอมูล จากการ
สัม ภาษณเชิงลึก นํามาวิเคราะหเชิงเนื้อหา และพรรณาขอมูล โดยใชกรอบแนวคิดเปนแนวทางในการวิเคราะห
สถิติท ี่ใชในการวิเคราะหข อมูล
1. รอยละ (Percentage) ใชสําหรับอธิบายขอมูลปจจัยสวนบุคคลของกลุมตัวอยาง ไดแ ก เพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ รายได ลัก ษณะ
การเจ็บปวย และปจจัย ดานการใชบริการของผูรับบริการ (ระยะเวลาที่มาใชบริการรับการรักษา)
2. คาเฉลี่ย (Mean) และคาเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) ใชอธิบายดานการใชบริการ การรับรูขาวสาร และความรูความเขาใจ
เกี่ย วกับการบริการ และความคิดเห็นตอคุณภาพการบริการ
3. การวิเคราะหความผันแปร (Analysis of variance: ANOVA) ใชทดสอบสมมติฐานการวิจัย
4. การวิเคราะหจําแนกพหุ (Multiple Classification Analysis: MCA) ใชอธิบายความสัม พัน ธระหวางตัวแปรอิสระกับตัวแปรตาม
สําหรับคานัยสําคัญทางสถิติที่ใชในการวิเคราะหครั้งนี้ กําหนดไวที่ระดับ .05

การตรวจเอกสาร/ทบทวนวรรณกรรม
แนวคิดเกี่ยวกับคุณภาพบริการ
ความหมายของการบริการ การบริการ หมายถึง กิจกรรมซึ่งถูกเสนอโดยบุคคลหนึ่งใหกับบุคคลหนึ่ง ซึง่ เปนกิจกรรมทีม่ ลี กั ษณะจับตองไมได
และไมสามารถเปนเจาของผลลัพธที่เกิดขึ้นได การบริการเปน กิจกรรมทางธุรกิจที่สรางคุณคา และใหประโยชนแกผรู บั บริการในเวลาและสถานทีท่ เี่ ฉพาะ
(Lovelock, 1996: 6)
ความหมายของคุณภาพการบริการ คุณภาพบริการ หมายถึง ระดับความดีเลิศที่สอดคลองกับมาตรฐานของวิชาชีพและความตองการหรือ
ความคาดหวังของผูใชบริการ (อรชร อาชาฤทธิ,์ 2541: 15)
คุณภาพการบริการทางการแพทย ไดใหความหมายของคุณภาพบริการทางการแพทย ไววาคุณลักษณะที่เปน ไปตามมาตรฐานที่เหมาะสม
ปราศจากขอผิดพลาด ทําใหเกิดผลลัพธที่ดี และตอบสนองความตองการของผูใชบริการเปน ทีพ่ ึงพอใจ (เบญจพร พุฒคํา, 2547:16)
องคประกอบของคุณภาพการบริการ Korler (1997: 467) กลาวถึงองคประกอบของคุณภาพบริการไว 5 ประการ คือ
1. ความนาเชื่อถือ (Reliability) ไดแก ความสามารถในการปฏิบัติงานใหเปน ไปตามสัญญาอยางถูกตองแมน ยํา
2. การสนองตอบตอผูรับบริการ (Responsiveness) ไดแก ความเต็มใจจะชวยเหลือผูรับบริการ และใหบริการไดทัน ที

[109]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3. ความเชื่อมั่น (Assurance) ไดแก ความรูแ ละการมีม นุษ ยสัม พัน ธที่ดีข องผูใหบริการ และความสามารถที่ทําใหผูรับบริการเกิดความ
ไววางใจ
4. การเขาถึงความรูสึกของผูรับบริการ (Empathy) ไดแ ก การแสดงความสนใจเอาใจใสผูรับบริการ
5. ความเปน รูปธรรมในการใหบริการ (Tangibility) ลักษณะภายนอกที่ปรากฏของสถานที่ เครื่องมือ บุคคลิกของผูใหบริการ และเครื่องมือ
ติดตอสื่อสาร
การประเมิน คุณภาพบริการ Lovelock (1996: 6) กลาววา การประเมินคุณ ภาพบริการ มีแนวทางดังนี้
1. ความเป น รูป ธรรมในการให บริก าร (Tangibility) ไดแ ก ลั กษณะภายนอกของอาคารสถานที่ เครื่อ งมือ บุ ค คลากร และอุป กรณ
ติดตอสื่อสาร
2. ความนาเชื่อถือ (Reliability) ไดแกความสามารถที่จะปฏิบัติตามสัญญาที่ใหไวอยางถูกตองแมนยําและสม่ําเสมอ
3. การสนองตอบตอผูรับบริการ (Responsiveness) ไดแก ความเต็มใจจะชวยเหลือผูรับบริการ และใหบริการไดทันที
4. ความเชื่อมั่น (Assurance) ไดแก
4.1 ความสามารถ (Competence) ไดแก ความรู ทักษะ ที่ผูใหบริการตองมีเพื่อสามารถใหบริการไดตามสัญ ญา
4.2 อัธยาศัย ไมตรี (Courtesy) ไดแ ก ความสุภาพ การใหเกีย รติ ความสนใจ และเปน มิตรของผูใหบริการ
4.3 ความนาเชื่อถือ (Credibility) ไดแ ก ความไววางใจ ซื่อสัตยข องผูใหบริการ
4.4 ความปลอดภัย (Security) ไดแ ก ความรูสึกปราศจากอันตราย ความเสี่ยง ขอสงสัย
5. การเขาถึงความรูสึกของผูรับบริการ (Empathy)
5.1 การเขาถึงผูรับบริการ (Access) ไดแก ความสะดวกและงายตอการติดตอ
5.2 การติดตอสื่อสาร (Communication) ไดแ ก การสนใจฟงคําสนทนาจากผูรับบริการ และสามารถอธิบายขอ มูล ในภาษาที่
สามารถเขาใจไดงาย
5.3 ความเขาใจในผูรับบริการ (Understanding The Customer) ไดแก ความพยายามที่จะรูจักผูรับบริการและทราบถึงความ
ตองการของผูรับบริการ
แนวคิดเกี่ยวกับความคิดเห็น
ความหมายของความคิดเห็น สุพตั รา สุภาพ (2545: 5-6) ไดใหแนวคิดเกีย่ วกับความคิดเห็นไววา ความคิดเห็นเปนการแสดงออกของบุคคล
หรือกลุม คนทีม่ ีตอ สิ่งใดสิง่ หนึง่ โดยเฉพาะการพูดหรือการเขียน ซึ่งในการแสดงออกนี้จะตองอาศัย พืน้ ความรู ประสบการณ และพฤติกรรมระหวางบุคคล
กอนที่จะมีการตัดสิน ใจแสดงออก ซึ่งการแสดงออกนี้อาจไดรับการยอมรับหรือปฏิเสธจากผูอนื่ ก็ได
Oskamp (1991: 12) อธิบายคําวา ความคิดเห็นเปนแนวคิดที่ใกลเคียงกับแนวคิดของทัศนคติ ในบางครั้งใชเหมือนกันแตคําวาความคิดเห็น
มักใชในของเขตทีแ่ คบ เปน เรือ่ งของการรับรูเบื้องตนมากกวาที่จะเปนรับรูด านอารมณและความคิดเห็นมักเกีย่ วของกับความพึงพอใจในเหตุการณใน
ขณะที่ทัศนะคติเกีย่ วของกับความรูส ึกหรืออารมณที่เกีย่ วกับเหตุการณ
ปจจัยทีท่ ําใหเกิดความคิดเห็น Oskamp (1991: 85-87) ไดสรุป ถึงปจจัย ทีม่ ผี ลตอการเกิดความคิดเห็นไว 5 ขอดังนี้
1. ปจจัยทางพันธุกรรมและรางกาย (Gene and Physiological Factors)
2. ประสบการณโดยตรงของบุคคล (Direct Personal Experience)
3. อิทธิพลจากครอบครัว (Parental Influence)
4. เจตคติและความคิดเห็นของกลุม (Group Determinants of Attitude)
5. สื่อมวลชน (Mass Media)

[110]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

กรอบแนวคิดของการวิจัย
ตัวแปรอิสระ

ตัวแปรตาม

ปจจัยสวนบุคคล
- เพศ
- อายุ
- ระดับการศึกษา
- อาชีพ
- รายได
- ลักษณะการเจ็บปวย

1.ความคิดเห็นของผูรบั บริการตอคุณภาพการบริการของ
แผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพวในดาน
-ความเปน รูปธรรมในการใหบริการ
-ความนาเชือ่ ถือ ไววางใจตอการใหบริการ
-การตอบสนองตอความตองการของผูรบั บริการ
-ความเชือ่ มัน่ ในการรักษาพยาบาล
-การเขาถึงความรูส ึกของผูรบั บริการ

ปจจัยดานการใชบริการ
- ระยะเวลาทีม่ าใชบริการ
- การรับรูขาวสารเกีย่ วกับการบริการ
- ความรูความเขาใจเกี่ยวกับการบริการ
ปรับจากแนวคิดของ Oskamp (1991) Lovelock (1996) Korler (1997)

ผลการวิจัย
ลักษณะสว นบุคคลของกลุม ประชากรตัวอยาง
ผูรับบริการสวนใหญเปนเพศหญิง รอยละ 56.90 มีอายุมากกวา 65 ปขึ้น ไป รอยละ 27.20 รองลงมา คือ กลุม ที่มีอ ายุ 36- 45 ป รอ ยละ
20.70 มีการศึกษาระดับประถมศึกษา รอยละ 33.50 รองลงมามีการศึกษาระดับมัธยมศึกษา/ปวช. รอยละ 21.30 ผูรับบริการสวนใหญม ีอาชีพรับจาง
รอยละ 23.20รองลงมา คือ กลุม ที่มีอาชีพรับราชการ/รัฐวิสาหกิจ/พนักงานบริษัทเอกชน รอยละ 22.30 มีรายไดตอเดือนไมเกิน 10,000 บาท รอ ยละ
45.20 รองลงมา คือ กลุมที่มีรายไดตอเดือน 10,001-15,000 บาท รอยละ 22.30 และผูรับบริการสวนใหญเปน กลุมที่เปนโรคตอกระจก/โรคตอเนือ้ /โรค
ตอหิน /โรคตอลม รอยละ 44.40
ปจ จัยดานการใชบริการของผูรับบริการ
ผลการวิเคราะหระดับปจจัยดานการใชบริการของผูรับบริการ ประกอบดวย ระยะเวลาที่มาใชบริการ(รับการรักษา) การรับรูขาวสารเกีย่ วกับ
การบริการ ความรูความเขาใจเกี่ยวกับการบริการ สรุปไดดังนี้
ระยะเวลาที่มาใชบริการ ผูรับบริการสวนใหญเปน กลุมที่มีระยะเวลาที่มาใชบริการ (รับการรักษา) นอยกวา 1 ป รอยละ 33.50 รองลงมา คือ
กลุมที่มีระยะเวลาที่ม าใชบริการ (รับการรักษา) 1-2 ป รอยละ 28.60 และกลุม ที่ม ีจํานวนนอยที่สุด คือ กลุม ที่มีระยะเวลาที่ม าใชบริการ (รับการรักษา)
3 ปขึ้น ไป รอยละ 14.20
การรับรูข าวสารเกี่ยวกับการบริการ ผูรับบริการมีการรับรูข าวสารเกี่ยวกับการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว (องคการมหาชน)
จากสื่อตางๆโดยผูรับบริการมีการรับรูขาวสารเกี่ย วกับการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ดานแหลงขาวสาร ผูรับบริการมีการรับรูขาวสาร
จากแหลงขาวสารในระดับปานกลาง โดยผูรับบริการมีการรับรูขาวสารจากแหลงขาวสารบุคคลในครอบครัว / ญาติ มากที่สุด และ นอยที่สุด คือ ระบบ
อิน เตอรเน็ต และผูรับบริการมีการรับรูขาวสารเกี่ย วกับการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพวดานหัวขอ ขาวสารที่รับรูอยูใ นระดับมาก โดย
ผูรับบริการมีการรับรูขอหัวขอขาวสาร อาคารที่ตั้งของ แผนกจักษุ มากที่สุด นอยที่สุด คือ เบอรโทรศัพทที่สามารถติดตอได

[111]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความรูความเขาใจเกี่ยวกับการบริการ ผูรับบริการกลุมตัวอยางมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
โดยรวมระดับมาก หมายความวา ผูรับบริการมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการบริการของแผนกจักษุมาก ผูรับบริการกลุมตัวอยางมีความรูความเขาใจวา
แผนกจักษุใหบริการรักษา โดยยึดหลักจรรยาบรรณของแพทย มากที่สุด และนอยที่สุด คือ แผนกจักษุใหบริการเกี่ย วกับ โรคทางตา ความผิดปกติที่
เกี่ย วกับตา และโรคทั่วไป
คุณ ภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพวโดยรวมอยูในระดับมาก เมื่อ พิจารณาเปน รายดาน
ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุดานความนาเชื่อถือไววางใจตอการใหบริการมากที่สุด และมีความคิดเห็นตอคุณภาพการ
บริการดานการตอบสนองตอความตองการของผูรับบริการนอยที่สุด
ดานความเปน รูปธรรมในการใหบริการ ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณ ภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพวดานความเปน
รูปธรรมในการใหบริการอยูในระดับมาก เมื่อพิจารณาเปนรายขอพบวา เครื่องมือและอุปกรณตางๆทัน สมัย มากที่สุด และนอยที่สุด คือ สิง่ อํานวยความ
สะดวก เชน น้ําดื่ม เกาอี้น ั่งรอ มีเพียงพอ
ดานความนาเชื่อ ถือ ไววางใจตอ การใหบริการ ผูรับบริการมีความคิดเห็น ตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ดาน
ความนาเชื่อถือไววางใจตอการใหบริการอยูในระดับมาก เมื่อพิจารณาเปน รายขอพบวา ผูรับบริการรูสึกปลอดภัยเมื่อมารับการรักษาที่แผนกจัก ษุ มาก
ที่สุด และนอยที่สุด คือ ไววางใจในคุณ ภาพของยาที่ใชในการรักษา
ดานการตอบสนองตอความตอ งการของผูรับบริการ ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
ดานการตอบสนองตอความตองการของผูรับบริการ อยูในระดับมาก เมื่อพิจารณาเปนรายขอพบวา ผูรับบริการไดรับการรักษาตรงตามคิว มากทีส่ ดุ และ
นอยที่สุด คือ ลดเวลาการรอคอย เชน การรอพบแพทย การรอรับยา
ดานความเชื่อมั่น ในการรักษาพยาบาล ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณ ภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ดานความ
เชื่อมั่น ในการรักษาพยาบาล อยูในระดับมาก เมื่อพิจารณาเปนรายขอพบวา แพทยม ีความรูความเชี่ยวชาญเกี่ย วกับ ตา โดยเฉพาะ มากที่สุด และนอย
ที่สุด คือ มั่น ใจวาแพทยจะทําใหทุเลาจากโรคหรือหายจากโรค
ดานการเขาถึงความรูส ึกของผูรับบริการ ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณภาพการบริก ารของแผนกจัก ษุ โรงพยาบาลบานแพวดานการ
เขาถึงความรูสึกของผูรับบริการ อยูในระดับมาก เมื่อพิจารณาเปนรายขอพบวา ไดรับขอมูลเกี่ยวกับการเจ็บปวยและแนวทางในการรักษา มากทีส่ ดุ และ
นอยที่สุด คือ แพทยออกตรวจคนไขตรงตอเวลา
ผลการทดสอบสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 1 ปจจัย สวนบุค คลของผูรับบริก ารมีค วามสัม พัน ธกับ ความคิด เห็น ของผูรับบริ ก ารตอ คุณ ภาพการบริการของแผนกจัก ษุ
โรงพยาบาลบานแพว
จากการทดสอบสมมุติฐานพบวา อายุแ ละระดับการศึกษามีความสัม พันธกับความคิดเห็นของผูรับบริการตอคุณ ภาพการบริการ และตัวแปร
อิสระทุกตัวรวมกันของปจจัย สวนบุคคลของผูรับบริการมีความสัมพัน ธกับความคิดเห็นของผูรับบริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาล
บานแพว อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 2 ปจจัย ดานการใชบริการ มีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ของผูรับบริการตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาล
บานแพว
จากการทดสอบสมมุติฐานพบวา การรับรูขาวสารเกี่ย วกับการบริการ และความรูความเขาใจเกี่ย วกับ การบริก ารมีค วามสัม พัน ธกับความ
คิดเห็น ของผูรับบริการตอคุณภาพการบริการ และตัวแปรอิสระทุกตัวรวมกัน ของปจจัยดานการใชบริการมีความสัมพันธกับความคิดเห็นของผูร บั บริการ
ตอคุณ ภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว อยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
ผลการสัมภาษณเชิงลึก

[112]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จากการสัมภาษณผูรับบริการที่ม ารับการรักษาที่แ ผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพวทั้ง 6 ทาน สรุปไดวา สวนใหญที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลแหง นี้
เพราะทราบมาวาจักษุแ พทยม ีความเชี่ยวชาญมากในการรักษาโรคเกี่ย วกับทางตา และมีชื่อเสียงที่โดงดัง จากการบอกตอๆกันของคนไขทมี่ ารับการรักษา
แลวหายกลับไป สวนใหญคนไขที่ม าหาแลวหายจากการเปนโรคดังกลาวแลว แพทยไมไดน ิ่งนอนใจเฉยๆยังมีการนัดดูดวงตาเปน ระยะๆ เผื่อตรวจดูวา จะ
มีโอกาสกลับมาเปนซ้ําไดอีกมั้ย หรือดูความผิดปกติอื่นๆ
ความเชื่อมั่นตอแพทยผูใหการรักษา ผูใหสัมภาษณมีความเห็น วามีความเชื่อมั่นเปน อยางมากตอแพทยวาแพทยทใี่ หการรักษานัน้ ตองทําให
เราหายไดอยางแนนอน และเชื่อมั่น วาแพทยที่ใหการรักษานั้น เกง เชี่ยวชาญ เปน อยางมาก
ความเชื่อมั่นเกี่ยวกับวิธีการรักษา ผูใหสัมภาษณพูดเปนเสีย งเดียวกัน วา เชื่อมั่นในวิธีการรักษาของแพทย ทุกอยางอยูใ นการดูแลของแพทย
และวิธีการรักษาของแพทยนั้นตองรักษาอยางเต็ม ความสามารถอยางแนนอน
ความเชื่อมั่นเกี่ยวกับอุปกรณแ ละยาที่ใชในการรักษา ผูใหสัมภาษณมีความเห็น วาอุปกรณ เครื่องมือของแพพยนั้น ใหมและทันสมัย มาก
สะอาด ยารักษาโรคก็ดี ใชแลวหายไมเกิดผลกระทบและ ระคายเคืองแตอยางใด
ความคาดหวังเกี่ยวกับผลการรักษา ผูใหสัมภาษณทุกทานคาดหวังวา ตองหายขาดจากโรคที่เปนอยางแนน อน เพราะเชื่อวาหลายๆคนทีม่ า
รับการรักษาก็หาย ตนเองก็นาจะหายขาดเชนเดีย วกัน
คุณ ภาพโดยรวมของแผนกจักษุ ผูใหสัม ภาษณประเมินวาอยูในเกณฑที่ดีถ ึงดีมาก โดยเฉพาะแพทยที่ใหการรักษานั้น ดีม าก ใสใจคนไขดี
สิ่งที่ตองการใหทางโรงพยาบาลปรับปรุง สวนใหญตองการใหข ยายแผนก เพราะมองวาเล็กเกิน ไปไมเพียงพอตอ ความตอ งการของคนไข
เกาอี้สําหรับนั่งรอพบแพทย ก็มีนอยไมเพียงพอตอญาติผูปวยและตัวผูปวยเองดวย ขั้นตอนการพบแพทยมีหลายขั้น ตอน และตองรอคิวนานพอสมควร
อยากใหลดขั้นตอนกอนพบแพทยแ ละใหเร็ว ขึ้น กวานี้ บางทานมีค วามเห็น วาพยาบาลไมคอ ยยิ้ม แยม พูด จาไมไพเราะเทาที่ค วร บางทานถูกขโมย
โทรศัพทมือถือจึงเสนอแนะใหมีการรักษาความปลอดภัยที่เขมงวดมากกวานี้

อภิปรายผลการวิจัย
ปจ จัยดานการใชบริการ
ดานการรับรูข าวสารเกี่ยวกับการบริการ ผูรับบริการมีการรับรูข าวสารเกี่ยวกับการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว (องคก าร
มหาชน) จากสื่อตางๆระดับปานกลาง โดยผูรับบริการมีการรับรูข าวสารเกี่ยวกับการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ดานแหลงขาวสารอยูใ น
ระดับปานกลาง โดยขอ ที่ม ีคาเฉลี่ย นอ ยกวาขออื่น ๆ คือ ระบบอิน เตอรเน็ต และผูรับ บริการมีก ารรับรูขาวสารเกี่ย วกับ การบริการของแผนกจัก ษุ
โรงพยาบาลบานแพว ขอที่มีคาเฉลี่ยนอยกวาขออื่นๆ คือ เบอรโทรศัพทที่สามารถติดตอได ดังนั้น โรงพยาบาลบานแพวจึงควรประชาสัม พัน ธข อมูล
ขาวสารเกี่ย วกับการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ผานทางชองทางตางๆ อยางสม่ําเสมอ โดยเฉพาะบุคคลในครอบครัว / ญาติ และเพือ่ น
โดยอาจใชแ ผน พับ หรือการติดปายประชาสัมพันธ
ความรูความเขาใจเกี่ยวกับการบริการ ผูรับบริการมีความรูความเขาใจเกี่ย วกับการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพวอยูใ นระดับ
มาก และเมื่อพิจารณาเปน รายขอ พบวา ขอที่ม ีคาเฉลี่ย นอยกวาขออื่น ๆ คือ แผนกจักษุใหบริการเกี่ยวกับ โรคทางตา ความผิดปกติทเี่ กีย่ วกับตา และโรค
ทั่วไป ดังนั้น โรงพยาบาลบานแพวจึงควรประชาสัมพันธเรื่องการใหบริการที่ชัดเจนเจาะจงเฉพาะทาง
คุณ ภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
ดานความเปน รูปธรรมในการใหบริการ ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณ ภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพวดานความเปน
รูปธรรมในการใหบริการอยูในระดับมาก โดยขอที่มีคาเฉลี่ยนอยกวาขออื่นๆ คือ สิ่งอํานวยความสะดวก เชน น้ําดื่ม เกาอี้น ั่งรอ มีเพีย งพอ อยูในระดับ
ปานกลาง ดังนั้น โรงพยาบาลบานแพวจึงควรปรับปรุงสิ่งอํานวยความสะดวกตางๆ ใหเพีย งพอและเหมาะสมมากกวานี้
ดานความนาเชื่อ ถือ ไววางใจตอ การใหบริการ ผูรับบริการมีความคิดเห็น ตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ดาน
ความนาเชื่อถือไววางใจตอการใหบริการอยูในระดับมาก ในรายขอพบวาขอที่ม ีคาเฉลี่ยนอยกวาขออื่น ๆ คือ ไววางใจในคุณ ภาพของยาที่ใชในการรักษา
ดังนั้น โรงพยาบาลบานแพวจึงควรใหข อมูล /คําปรึก ษาดานยาแกผูม ารับบริก ารเพื่อสรางความเชื่อมั่น ตอ คุณ ภาพยาที่ใชในการรัก ษา ควรเพิ่ม การ
ประชาสัม พันธวายาของทางโรงพยาบาลใหม สะอาดอยูตลอดเวลา

[113]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ดานการตอบสนองตอความตอ งการของผูรับบริการ ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
ดานการตอบสนองตอความตองการของผูรับบริการ อยูในระดับมาก ในรายขอพบวา ทุกขออยูในระดับมาก โดยขอที่มีคาเฉลี่ยนอยกวาขออื่นๆ คือ ลด
เวลาการรอคอย เชน การรอพบแพทย การรอรับยา ดังนั้น โรงพยาบาลบานแพวจึงควรปรับปรุง การลดเวลาการรอคอยใหรวดเร็วยิ่งขึ้น หรือใหท าง
เจาหนาทีพ่ ยาบาลประชาสัมพันธวาทุกทานรอคิวตรงเวลาแตแพทยผูใหการตรวจรักษาวินิจฉัย คนไขในแตละเคส อาจจะใชเวลาไมเทากันจึงทําใหเกิดการ
รอที่น านและคาดเคลื่อนจากคิวของตัวเองได
ดานความเชื่อมั่น ในการรักษาพยาบาล ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณ ภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว ดานความ
เชื่อมั่น ในการรักษาพยาบาล อยูในระดับมาก ในรายขอพบวา ทุกขออยูในระดับมาก โดยขอที่มีคาเฉลี่ยนอยกวาขออื่นๆ คือ มัน่ ใจวาแพทยจะทําใหทเุ ลา
จากโรคหรือหายจากโรค ดังนั้น โรงพยาบาลบานแพวจึงควรสรางความมั่นใจวาแพทยจะทําใหทุเลาจากโรคหรือหายจากโรค ใหข อมูล เกี่ย วกับ ผูปวยที่
ไดรับการรักษาจนหายแลวผานทางชองทางตางๆ เชน ทางสื่อวีดิทัศนระหวางรอพบแพทย หรือ แผน พับประชาสัม พัน ธหรือ ทําเปน หนัง สือ สําหรับให
ผูรับบริการอานระหวางรอรับบริการ
ดานการเขาถึงความรูส ึกของผูรับบริการ ผูรับบริการมีความคิดเห็นตอคุณภาพการบริการของแผนกจัก ษุ โรงพยาบาลบานแพวดานการ
เขาถึงความรูสึกของผูรับบริการ อยูในระดับมาก ในรายขอพบวา ทุกขออยูในระดับมาก โดยขอที่ม ีคาเฉลี่ยนอยกวาขออื่น ๆ คือ แพทยออกตรวจคนไข
ตรงตอเวลา ดังนั้น โรงพยาบาลบานแพวจึงควรใหขอมูลเกี่ยวกับการรักษาและการใหบริการผานสื่อตางๆระหวางการรอพบแพทยเพื่อสรางความเขาใจ
ตอการใหบริการ และการรักษาของแพทย

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะในการวิจ ัยครั้งตอ ไป
1. ควรศึกษาปจจัย อื่น ๆ ที่สงผลตอคุณภาพการบริการของแผนกจัก ษุ โรงพยาบาลบานแพว โดยศึก ษากับ กลุม เจาหนาที่โรงพยาบาล
ไดแ ก แพทย พยาบาล และเจาหนาที่
2. ควรศึกษาแนวทางการสรางรูปแบบคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว
3. ควรศึกษาแนวทางการพัฒนาคุณภาพการบริการของแผนกจักษุ โรงพยาบาลบานแพว โดยศึกษาทั้ง เชิง ปริม าณและคุณ ภาพ กับ กลุม
ประชากรตางๆ กัน เชน กลุม ผูรับบริการ พยาบาล แพทย และกลุมผูบริหารโรงพยาบาล

เอกสารและสิ่งอางอิง
เบญจพร พุฒคํา. 2547. ความพึงพอใจของผูปว ยตอคุณภาพบริการแผนกผูปว ยนอกในโรงพยาบาลจัน ทรุเบกษา. วิท ยานิพนธเภสัช ศาสตรมหา
บัณฑิต สาขาการคุมครองผูบริโกคดานสาธารณสุข , มหาวิทยาลัย ศิลปากร.
โรงพยาบาลบานแพว. 2558. ขอ มูลทั่วไป. โรงพยาบาลบานแพว(องคการมหาชน).
สุพัตรา จุณณะปย ะ. 2556. คู มือ การวิจัยทางรัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร. กรุงเทพมหานคร: โรงพิม พช ุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย
จํากัด.
สุพัตรา สุภาพ. 2545. สังคมวิทยา. พิมพครั้งที่ 22, กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช .
อรชร อาชาฤทธิ์. 2541. ตัว ประกอบคุณ ภาพการบริการของโรงพยาบาลศูน ยแ ละโรงพยาบาลทั่ว ไปตามความคาดหวัง ของผูปว ยในภาคใต .
วิทยานิพนธพยาบาลศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาการบริหารการพยาบาล, จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
Korler Phillip. 1997. Merketing Management: Analysis, Planing, Implementation and Control. USA: Prentice Hall International
Inc.
Lovelock. 1996. Service Marketing: An European Perspective. USA: Prentice Hall InternationalInc.
Oskamp, S. 1991. Attitudes and Opinions. Englewood Cliffs. New Jersey: Prentice-Hall.

[114]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

นโยบายการสงเสริมการเกษตรดานขาวของรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา: ศึกษาความคิดเห็นของเกษตรกรตําบลโคกตะบองจังหวัดกาญจนบุรี
The Agricultural Extension Rice Policy of Genural Prayut Chan-ochaGovernment:
A Study of Agriculturists’Opinion in KhokTabong Sub-district, Kanchanaburi Province
*

**

ยืนยง แตมแผน และ รองศาสตราจารย สุพัตรา จุณณะปยะ
YuenyongTaempan and Associate Professor SupatraChunnapiya

บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับความคิดเห็น ของเกษตรกรตําบลโคกตะบอง จังหวัดกาญจนบุรี กลุม ตัวอยางที่ใชในการศึกษา
ครั้งนี้ คือ เกษตรกรผูลงทะเบียนชาวนาของตําบลโคกตะบอง จังหวัดกาญจนบุรี จํานวน 235 คน ใชแ บบสอบถามเปน เครื่อ งมือในการเก็บรวบรวมขอมูล
วิเคราะหขอมูลโดยใชโปรแกรมคอมพิวเตอรสําเร็จรูป สถิติที่ใชในการวิเคราะห คือ รอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน การวิเคราะหก ารแปรผัน
และการวิเคราะหจําแนกพหุ โดยมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05ผลการวิจัย พบวา ความคิดเห็นของนโยบายการสงเสริม การเกษตรดานขาวของรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา โดยรวมอยูในระดับ ปานกลาง ผลการทดสอบสมมติฐานพบวา อายุ ระดับการศึกษา ความคิดเห็นของเกษตรกร การรับรู
ขาวสารความรูความเขาใจเกี่ย วกับการสงเสริมการเกษตร มีความสัมพันธกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สวน เพศ สถานภาพสมรส รายไดตอ เดือน
ประเภทการทํานา การมีสวนรวมและความคาดหวังจากนโยบายไมมีความสัมพันธกับความคิดเห็นของเกษตรกร
คําสําคัญ: นโยบายสงเสริมการเกษตร, เกษตรกรผูปลูกขาว

Abstract
This study aimed to investigate the opinion level of farmers and factors related to the farmers’opinion in
KhokTabongKanchanaburi. The samplesconsisted of 235 farmers. Questionnaires was an instrument in collecting data and
analyzed by a computer program. The statistics used to analyze were the percentage,mean,standard deviation, Analysis of
variance (ANOVA) and Multiple Classitication Analysis (MCA) with significance at level .05. The results showed that the opinion of
farmers on the agrieulturalextension rice policy of general Prayut Chan-ochagoverment was at moderate level.Hypothesis testing
found that age, education, perception of information, knowledge and understanding about agriculturel extension related to the
opinion offarmers at significance levelat .05. But gender, married status, income, type of rice farming, the participation and
expectation did not relate to the opinion of farmers.
Keywords: Agricultural Extension Policy, Agriculturists (Farmers)

*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร (ภาคพิเศษ) คณะศิลปศาสตรและวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]

[115]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทนํา
การเกษตรยังคงมีบทบาทสําคัญตอระบบเศรษฐกิจของประเทศ เพราะนอกจากจะกอใหเกิดรายไดแ ลว คนสวนใหญข องประเทศยังมีอาชีพ
ทําการเกษตร และผลการพัฒนาการเกษตรที่ผานมา พบวารายไดแ ละความเปน อยูข องเกษตรกร โดยรวมดีข ึ้น แมแตในชวงวิกฤตเศรษฐกิจทีผ่ า นมาภาค
การเกษตรไดรับผลกระทบนอยกวาภาคอื่นๆ ของประเทศ เปนผลมาจากการดําเนินนโยบายหลายดาน รวมทั้งการสงเสริม และสนับสนุนใหเกษตรกรทํา
การเกษตรในแนวทฤษฎีใหม ซึ่งเปนแนวทางหนึ่งของปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย งมาบางแลว
อยางไรก็ตามในชวงที่ประเทศไทยไดป ระสบกับปญ หาภาคการเกษตรอยางตอเนื่อง ทั้งการเติบโตของประชากรโลก ทั้งการเติบ โตของ
ประชากรโลก ความไมม ั่นคงทางอาหาร รวมทั้งเงื่อนไขทางการคาและการสงออกภาคการเกษตร ทําใหเกษตรกรเกือบทั้งประเทศอยูในสภาพปรับตัวไม
ทัน กับการเปลี่ยนแปลง เนื่องจากสถานการณโลกปจจุบันมีความสลับซับซอนและเปลี่ย นเร็วมาก เมื่อปรับตัวไมทัน ก็เสียสมดุล แกปญหาไดไมตรงจุด
จัดการปญหาไมได โดยเฉพาะอยางยิ่งเรื่องตนทุนการผลิต และถูกซ้ําเติม ดวยภัยพิบัติธรรมชาติ ผลลัพธคือขาดทุน และขายที่ดิน ทํากินในทายที่สุด จึง
จําเปน ตองมีการทบทวนเปาหมายการพัฒนา ความสําเร็จของการพัฒนาการเกษตร ตองวัดผลสัมฤทธิ์ที่คุณภาพชีวิตของเกษตรกร
ดังนั้นคณะรัฐบาลปจจุบันซึ่งมีพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา เปนนายกรัฐมนตรี ไดเล็งเห็นถึงความสําคัญในนโยบายการสง เสริม การเกษตร
อาทิ การชวยเหลือเกษตรกรผูปลูกขาว การสงเสริมดานการเกษตรอิน ทรีย มาตรการลดตน ทุนเกษตรกร โครงการหมูบานตน แบบลดตนทุน ผลิตขาวสู
ชาวนา จากการดําเนินนโยบายดังกลาว ผูวิจัยจึงสนใจศึกษาความคิดเห็น ของเกษตรกรตอนโยบายการสง เสริม การเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอก
ประยุทธ จัน ทรโอชา ใน 4 มาตรการ ไดแ ก 1. ดานโครงการจายเงิน ชวยเหลือชาวนา (ไรละ 1,000 บาท ครอบครัวละไมเกิน15 ไร) 2. ดานมาตรการลด
ตน ทุน การผลิต 3. ดานสงเสริมการตลาด 4. ดานสงเสริมการผลิตรวมถึงปญหาอัน เกิดจากนโยบายดังกลาว ซึ่งผลจากการศึกษาสามารถนําไปเปน แนว
ทางการสงเสริม การเกษตรอยางยั่งยืน ตอไป

วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นของเกษตรกรตอนโยบายการสงเสริมการเกษตรของรัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา
2. เพื่อศึกษาปจจัยที่มีความสัมพันธกับนโยบายการสงเสริมการเกษตรของรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา
3. เพื่อศึกษาปญหาและอุปสรรคของนโยบายการสงเสริมการเกษตรของรัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา

ขอบเขตการวิจัย
จากการวิจัย ครั้งนี้เปนการศึกษาระดับความคิดเห็น ตอนโยบายการสงเสริมการเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา ใน 4
ดาน คือ ดานการรับรูขาวสาร ดานความรูความเขาใจเกี่ยวกับการสงเสริม การเกษตร ดานการมีสวนรวมในนโยบาย และดานความคาดหวังจากนโยบาย
โดยประชากรเปาหมายที่จะทําการวิจัย คือ เกษตรกรผูที่ทํานาจํานวนทั้งสิ้น 235 คนโดยใชแบบสอบถามเปนเครื่องมือการวิจัย ทําการเก็บขอมูลในชวง
เดือนมีนาคม พ.ศ.2559

วิธีการวิจัย
การวิจัยครั้งนี้ เปน การศึกษาความคิดเห็น ของเกษตรกรตอนโยบายการสงเสริม การเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชาโดย
นําประชากรทั้งหมดคํานวณดวยสูตร Yamane (สุพัตรา จุณณะปย ะ, 2546: 112) ไดจํานวน 235 ตัวอยาง แตเพื่อความสะดวกในการกําหนดจํานวน
ตัวอยาง ในการดําเนินกระบวนการวิจัย จึงขอใหจํานวนกลุมตัวอยางในการวิจัย ครั้งนี้ เปน 240 คน เครื่องมือที่ใชในการวิจัย คือ แบบสอบถาม ซึ่งสราง
ขึ้น จากการศึกษาแนวคิดทฤษฎีแ ละผลงานวิจัย ที่เกี่ย วของโดยแบง เปน 4 ดาน ไดแ ก 1. ดานโครงการจายเงิน ชวยเหลือ ชาวนา (ไรละ 1,000 บาท
ครอบครัวละไมเกิน15 ไร) 2. ดานมาตรการลดตน ทุน การผลิต 3. ดานสงเสริมการตลาด 4. ดานสงเสริมการผลิต

[116]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การทดสอบเครื่อ งมือที่ใชในการวิจัย
1. การตรวจสอบความตรงตามเนื้อหา (Content validity) เพื่อตรวจสอบแบบสอบถามที่สรางขึ้น สามารถวัดไดตรงตามความตองการและ
ครอบคลุมขอบเขตเนื้อหาหรือไม โดยนําแบบสอบถามไปปรึกษาอาจารยที่ปรึกษาวิทยานิพนธ เพื่อตรวจสอบความตรงตามเนื้อหา จากนั้น จึงปรับ ปรุง
แกไข แบบสอบถามตามที่อาจารยแ นะนํา ใหสรุป กอนนําไปทดสอบตอไป
2. การหาความเชื่อมั่น (Reliability) แบบสอบถามโดยนําแบบสอบถามที่ผานการตรวจสอบแลว ไปทดสอบกับกลุม ตั วอยางที่มีลักษณะ
ใกลเคียงกับกลุมที่จะศึกษา จํานวน 30 คน จากนั้น นําแบบสอบถามที่ไดมาวิเคราะหเพื่อหาคาความเชื่อ มั่น เปน รายขอ (Item Analysis) โดยใชก าร
ทดสอบคาสัมประสิทธิ์ความเชื่อมั่น ของคอนบาด สําหรับกรณีที่มีตั้งแต 2คําตอบขึ้นไป และใชวิธีการ Kuder& Richardson (KR20) สําหรับกรณีที่ม ี 2
คําตอบเพื่อทดสอบหาคาสัมประสิทธิ์ความเชื่อมั่น ของมาตรวัดตัวแปรแตละตัว
2.1 ผลการวิเคราะหหาคาความเชือ่ มัน่ ของแบบสอบถาม นโยบายสงเสริมการเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทร
โอชาดวยสัมประสิทธิ์อลั ฟาไดคาความเชือ่ มัน่ และรายดานดังนี้
2.1.1. โครงการจายเงินชวยเหลือชาวนา (ไรละ 1,000 บาท ครอบครัวละไมเกิน15 ไร) ไดคาความเชือ่ มัน่ เทากับ
.9247
2.1.2. มาตรการลดตนทุนการผลิต ไดคาความเชือ่ มัน่ เทากับ .9559
2.1.3. สงเสริมการตลาด ไดคาความเชือ่ มัน่ เทากับ .8753
2.1.4. สงเสริมการผลิต ไดคาความเชือ่ มัน่ เทากับ .9567
2.2 ผลการวิเคราะหความเชื่อมัน่ แบบสอบถาม ปจจัย เกีย่ วกับนโยบายสงเสริมการเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอกประยุทธ
จันทรโอชา ดวยสัมประสิทธิ์อลั ฟาไดคาความเชื่อมัน่
2.2.1.ดานการรับรูขาวสาร ไดคาความเชื่อมัน่ เทากับ.8069
2.2.2.ดานความคาดหวังจากนโยบาย ไดคาความเชื่อมัน่ เทากับ.9494
2.2.3.ดานความคิดเห็นตอนโยบาย ดาความเชือ่ มัน่ เทากับ .9777
3. แบบสัมภาษณจะประกอบไปดวย แนวคําถามที่เปนความคิดเห็น ของเกษตรกรตอนโยบายสงเสริมการเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอก
ประยุทธ จัน ทรโอชาวามีความคิดเห็นอยางไร ประกอบกับคําถามเชิงลึกวาทานมีความคิดเห็น อยางไรตอนโยบายสงเสริมการเกษตร

การตรวจเอกสาร/ทบทวนวรรณกรรม
แนวคิดเกีย่ วกับนโยบายสาธารณะ
ความหมายของนโยบายสาธารณะ
Dye (1984: 1) นโยบายสาธารณะคือ สิ่งที่รัฐบาลเลือกจะกระทําหรือไมกระทําในสวนที่จะกระทําครอบคลุมกิจกรรมตางๆ ทัง้ หมดของ
รัฐบาล ทัง้ กิจกรรมที่เปนกิจวัตรและกิจกรรมที่เกิดขึน้ ในบางโอกาส
ศุภชัย ยาวะประภาษ (2533: 1) ไดกลาววา กิจกรรมทุกประเภทไมวาจะเปน ระดับใดในหนวยงานใด ลวนมีกําเนิดมาจากความคิดอัน เปน
กรอบนําทาง จากนัน้ คอยๆ พัฒนาชัดเจนขึน้ กลายเปนกรอบกําหนดทิศทางและแนวทางการดําเนินกิจกรรมตางๆ ของรัฐบาล ซึ่งในความหมายกวางๆ
คือ นโยบายของรัฐบาลหรือนโยบายสาธารณะ
แนวคิดเกีย่ วกับการสงเสริมการเกษตร
ความหมายของการสงเสริมการเกษตร
บุญ ธรรม (2536: 28) “การสงเสริม การเกษตร หมายถึง การนําความรู วิธีก าร และเทคนิคใหม ๆ ทางเกษตรไปแนะนําเผยแพรใหแ ก
ประชาชนโดยเฉพาะอยางยิ่งเกษตรกร แลวติดตามใหคําแนะนําชวยเหลือจนบังเกิดผลสําเร็จ ขณะเดีย วกันก็น ําเอาปญหาตางๆ ทางเกษตรมาวิเคราะห
หาหนทางแกไข

[117]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แนวคิดเกีย่ วกับความคิดเห็น
ความหมายของความคิดเห็น
สุพัตรา สุภาพ (2545: 5-6) ไดใหแนวคิดเกี่ย วกับความคิดเห็น ไววา ความคิดเห็น เปนการแสดงออกของบุคคลหรือกลุมคนที่มีตอสิ่งใดสิง่ หนึง่
โดยเฉพาะการพูดหรือการเขีย น ซึ่งในการแสดงออกนี้จะตองอาศัย พื้น ความรู ประสบการณ และพฤติก รรมระหวางบุคคล กอนที่จะมีการตัดสิน ใจ
แสดงออก ซึ่งการแสดงออกนี้อาจไดรับการยอมรับหรือปฏิเสธจากผูอื่นก็ได
Oskamp (1991: 12) อธิบายคําวา ความคิดเห็นเปนแนวคิดที่ใกลเคียงกับแนวคิดของทัศนคติ ในบางครั้งใชเหมือนกันแตคําวาความคิดเห็น
มักใชในของเขตที่แคบ เปนเรื่องของการรับรูเบื้องตน มากกวาที่จะเปน รับรูดานอารมณแ ละความคิดเห็นมักเกี่ย วของกับความพึง พอใจในเหตุก ารณใน
ขณะที่ทัศนะคติเกี่ยวของกับความรูสึกหรืออารมณที่เกี่ย วกับเหตุการณ

ผลการวิจัย
ลักษณะสว นบุคคลของกลุม ประชากรตัวอยาง
จากการศึกษาพบวา กลุมตัวอยาง จํานวน 235 คน สวนใหญเปน เพศหญิงมากกวาเพศชาย คือ รอยละ 52.30 และรอยละ 47.70 ตามลําดับ
เปน กลุมอายุ 25-40 ป มากที่สุด รอยละ 41.30 รองลงมาคือ 41-55 ป รอยละ 29.40 สวนอายุต่ํากวา 25 ป นอยที่สุด รอยละ 14.50 มีระดับการศึกษา
ระดับมัธยมศึกษา มากที่สุด รอยละ 46.40 รองลงมาคือ ประถมศึกษา รอยละ 36.60 สวนระดับการศึกษาสูงกวาปริญญาตรี นอยที่สุด รอ ยละ 0.90
สถานภาพสมรส มากที่สุด รอยละ 65.10 รองลงมาคือ โสด รอยละ 26.80 สวนหมายและแยกกันอยู นอยที่สุด รอยละ 2.60 มีรายไดนอยกวา 20,000
บาท มากที่สุด รอยละ 48.10 ทํานาป มากที่สุด รอยละ 81.30 รองลงมาคือ ทํานาปรัง รอยละ 18.70
ผลการทดสอบสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 1 ปจจัย ดานบุคคลของเกษตรกร มีความสัมพันธกับความคิดเห็นตอนโยบายการสงเสริมการเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอก
ประยุทธ จัน ทรโอชา
จากการทดสอบสมมุติฐานพบวา อายุแ ละระดับการศึกษามีความสัมพันธกับความคิดเห็นของเกษตรกรตอนโยบายสงเสริมการเกษตร อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 มีความสัมพันธกับนโยบายการสงเสริม การเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา อยางมีนัย สําคัญทาง
สถิติที่ระดับ 0.05
สมมติฐานที2่ ปจจัย ที่เกี่ยวของกับนโยบาย มีความสัมพันธกับความคิดเห็นตอนโยบายการสง เสริม การเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอก
ประยุทธ จัน ทรโอชา
จากการทดสอบสมมุติฐานพบวา การรับรูขาวสารเกี่ย วกับนโยบายและความรูความเขาใจเกี่ย วกับนโยบายมีความสัม พัน ธกบั ตอนโยบายการ
สงเสริมการเกษตรอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 เกี่ย วกับนโยบายมีความสัม พันธกับนโยบายการสงเสริม การเกษตรดานขาวของรัฐบาลพลเอก
ประยุทธ จัน ทรโอชา อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
ผลการสัมภาษณเชิงลึก
ผูวิจัยไดน ําแบบสัมภาษณไปทําการสัม ภาษณเกษตรกรผูประกอบอาชีพทํานาที่อาศัย อยูในเขตพื้น ที่องคการบริหารสว นตําบลโคกตะบอง
อําเภอทามะกา จังหวัดกาญจนบุรี รวม 5 ทาน ซึ่งผลการสัมภาษณสรุปไดดังนี้
1. โครงการจายเงินชวยเหลือชาวนา (ไรละ 1,000 บาท ครอบครัวละไมเกิน 15 ไร)ผูใหสัมภาษณกลาววา ไดรับการชวยเหลือเงิน ชดเชยจาก
โครงการจายเงินชวยเหลือชาวนา ไรละ 1,000 บาท นั้น เปน การชว ยเหลือเกษตรกรที่ม าลงทะเบีย นไว เปน โครงการที่ดีแ ตคิด วานาจะชว ยเหลือให
มากกวานี้ เนื่องจากเกษตรกรสวนใหญทํานาเกิน 15 ไร ซึ่งเงินที่ไดรับไมเพีย งพอตอการใชจาย
2. มาตรการลดตน ทุนการผลิต ผูใหสัม ภาษณกลาววามาตรการลดตนทุน การผลิต ที่รัฐบาลออกมาเปน เรื่องที่ดี แตย ัง ไมไดรับประโยชนที่
ชัดเจนจากโครงการนี้

[118]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3. สงเสริมการตลาดผูใหสัม ภาษณกลาววาไดเขารวมกับโครงการ ไดรับความรูเพื่อนํามาเปรียบเทียบตนทุนการผลิตของตนเองและหาวิธกี าร
ในการลดตน ทุนการผลิตแตน าไมไดทําเลยหยุดไป
4. สงเสริมการผลิตผูใหสัม ภาษณกลาววา เปนโครงการที่ดีเนื่องจากเปนการสนับสนุน ใหเกษตรกรไดใชประโยชนจากตลาดสิน คาเกษตร
ลวงหนาและยังใหความรูเกี่ยวกับการสงเสริมการผลิตและวิธีการตางๆ ทําใหเกษตรกรสามารถพึ่งตนเองไดอยางยั่งยืน
ความคิดเห็น เกี่ยวกับการชวยเหลือชาวนาของรัฐบาลโดยภาพรวม ผูใหสัม ภาษณกลาววานโยบายการสงเสริมการเกษตรดานขาวของรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา ยังไมสามารถเห็นผลดีที่ตามมาในรูปธรรม เพราะชาวนายังไมไดรับการชวยเหลือจากภาครัฐอยางจริงจัง มีพียงแคนโยบาย
ออกมา และการชวยเหลือตางๆในรูปธรรม รัฐบาลยังหาวิธีที่จะทําใหช าวนามีชีวิต ความเปน อยูที่ดีข ึ้น ไมได ชาวนาตองการใหช วยเหลือ มากกวานี้
เนื่องจากทํานาไมไดเปน ระยะเวลานาน แตม ีคาใชจายและไมมีเงินลงทุนเพิ่ม ตองการใหชวยเหลือมากกวานี้
ปญ หาและอุปสรรคอันเกิดจากนโยบายผูใหสัม ภาษณกลาววา การปฏิบัติตามโครงการบางอยางยุงยาก ทําใหตองลาชาบางครั้ง เสีย สิทธิ์ใน
บางเรื่องนอกจากนี้ข ั้นตอนยุงยาก ทําใหบางครั้งพลาดโอกาสบางอยาง

ขอเสนอแนะจากผลการวิจัย
ดานโครงการจายเงิน ชวยเหลือชาวนา (ไรละ 1,000 บาท ครอบครัวละไมเกิน 15 ไร) โดยขอที่ม ีคาเฉลี่ยนอยกวาขออื่นๆ คือการจายเงิน ให
เกษตรกรที่ม าขึ้นทะเบีย นไวกับกรมสงเสริม การเกษตร ดังนั้น รัฐบาลควรที่จะรับฟงปญหาและแกไขปญหาการจายเงินชวยเหลือชาวนา เพราะการปฏิบตั ิ
ตามโครงการบางอยางยุงยาก หลายขั้นตอน ทําใหตองลาชาบางครั้งเสียสิทธิ์ในบางเรื่อง
ดานการลดตนทุน การผลิต โดยขอที่ม ีคาเฉลี่ยนอยกวาขออื่นๆ คือลดราคาจําหนายเมล็ดพันธุขาว ทั้งของกรมการขาวและของภาคเอกชน
ดังนั้น การที่ชาวนาทํานาไดปละครั้ง ชาวนาจึงมองวาไมจําเปนที่จะตองลดราคา แตควรที่จะหันมาแกไขปญหาในชวงที่ไมไดทํานาจะดีกวา
ดานการสงเสริมการตลาดโดยขอที่มีคาเฉลี่ย นอยกวาขออื่นๆ คือสงเสริม ใหเกษตรกรผูปลูกขาวอินทรียแ ละขาวคุณภาพพิเศษ เชนขาวหอม
นิล ขาวไรซเบอรี่ ไดทําสัญ ญาซื้อขายกับโรงสี / ผูประกอบการขาวถุง / ผูสงออก เพื่อใหเกษตรกรไดรับราคาที่เปนธรรม ดังนั้น รัฐบาลควรที่จะกําหนด
หรือประกัน ราคาขาวใหแนนอน เพราะโรงสีมักจะกดราคาขาวใหต่ําลง ถารัฐบาลไมไดเขามาจัดการตรงจุดนี้ ชาวนาก็จะไดรับราคาที่ไมเปนธรรม
ดานการสงเสริมการผลิต โดยขอที่ม ีคาเฉลี่ย นอยกวาขออื่น ๆ คือสงเสริมการผลิตเมล็ดพันธุขาวในครัวเรือน ดังนั้น รัฐบาลควรที่จะเขามาให
ความรูหรือคําแนะนําแกเกษตรกร เพื่อที่จะไดม ีการจัดการไดดีข ึ้น

เอกสารและสิ่งอางอิง
บุญ ธรรม จิตตอนันต. 2536. สงเสริมการเกษตร: หลักและวิธีการ. กรุงเทพมหานคร.มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ศุภชัย ยาวะประภาษ. 2533. นโยบายสาธารณะ. กรุงเทพมหานคร. จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
สุพัตราจุณณะปย ะ. 2556. คู มือการวิจัย ทางรัฐศาสตรแ ละรัฐประศาสนศาสตร.
กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพชุม นุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จํากัด.
สุพัตรา สุภาพ. 2545. สังคมวิทยา. พิม พครั้งที่ 22, กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช.
Dye, T. R. 1984.Understanding public policy. California: Prentice-Hall.
Oskamp, S. 1991. Attitudes and Opinions.Englewood Cliffs. New Jersey: Prentice-Hall.

[119]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ปจจัยที่มีความสัมพันธกับการเปนองคการแหงความสุขของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
The Factor Related to Happiness in the Workplace of The Secretariat Senate’s Officers.
แสงจันทร มานอย*, ดร.เกวลิน ศีลพิพฒ
ั น** และ ผูช วยศาสตราจารย ดร.ศรีรัฐ โกวงศ***
Sangjun Manoy, Dr.Kevalin Silphiphat and Assistant Professor Dr.Srirath Gohwong

บทคัดยอ
การศึ กษาวิจัย ครั้ง นี้ มีวัต ถุ ป ระสงคเ พื่อ ศึ กษาระดั บ ความสุข ในการทํางานของบุ ค ลากรสํา นั ก งานเลขาธิ การวุ ฒิ ส ภา และปจจัย ที่ มี
ความสัมพัน ธกับการเปนองคการแหงความสุขของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัย คือ บุคลากรสํานักงานเลขาธิก าร
วุฒิสภา จํานวน 293 คน เครื่องมือที่ใชในการเก็บขอมูล คือ แบบสอบถาม และสถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูลไดแก คาความถี่คารอยละ คาเฉลี่ย คา
เบี่ย งเบนมาตรฐาน การทดสอบสมมติฐานใชการทดสอบที การวิเคราะหความแปรปรวนแบบจําแนกทางเดีย ว (ANOVA) และคาสัม ประสิทธิ์สหสัมพันธ
ของเพียรสัน ผลการศึกษาวิจัย พบวา บุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา มีระดับความสุขโดยรวมอยูในระดับมีความสุข โดยความสุขดานการมีน้ําใจ
เอื้ออาทรตอกัน อยูในระดับมีความสุข อยางยิ่ง ทั้งนี้ เพศ รายได และตําแหนงประเภทงานตางกันมีความสุข ในการทํางานแตกตางกัน สวนปจจัย ดาน
คุณ ลัก ษณะของงานมีค วามสัม พัน ธกับการเปน องคก ารแหงความสุข ของบุค ลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภามากที่สุด รองลงมาคือ ปจจัย ดา น
ความสัมพัน ธระหวางบุคคล และปจจัย ดานภาวะผูนํา อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ตามลําดับ
คําสําคัญ : ความสุข, องคการ, บุคลากร, ภาวะผูน ํา

Abstract
The objectives of the research were to study 1) Happiness in the Workplace of the Secretariat Senate’s officers 2)
Factor Related to Happiness in the Workplace of the Secretariat Senate’s officers. Sample size composed of 293 persons
selected from the Senate’s officers. Data were collected by questionnaires together with analyzed by statistical software.
Statistical tools used for data analysis were percentage, mean, standard deviation, T-test, One Way Anova analysis and Pearson
product moment correlation coefficient. The results of the research found that the happiness level of the Secretariat Senate
personnels was at happy level (by the generosity was at very happy level). The difference of sex, revenue, job position of
Personnels relate to the difference happiness in the work life. Hypothesis testing revealed that factor related to Happiness in
the Workplace were Job characteristics factor, personal relationship factor and leadership factor were respectively related with
the happiness in the workplace at the .05 level of significance
Keywords: Happiness, Organization, Personnel, Leadership

*

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
***
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
**

[120]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทนํา
สํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา มีภารกิจในการสนับสนุนการปฏิบัติงานดานนิติบัญ ญัติข องสมาชิก วุฒิสภา กรรมาธิก ารและบุคคลในวงงาน
รัฐสภา ซึ่งปจจัยสําคัญตอการปฏิบัติตามภารกิจดังกลาวใหเกิดผลสัมฤทธิ์ ไดแกบุคลากรของสํานักงานฯ ที่จะตองเปนผูที่ม ีความรูทักษะ และสมรรถนะ
ในการปฏิบัติงาน สามารถสนับสนุน การดําเนิน งานของสํานักงานฯ ไดอยางมีประสิทธิภาพซึ่งองคกรจะประสบความสําเร็จได ปจจัย สําคัญ อยางหนึ่ง ที่
ชวยผลักดัน และจะมองขามไปไมไดคือ ความสุข ของบุคลากร ซึ่งโดยสภาวะปจจุบัน องคกรตอ งเผชิญ กับ กระแสวิกฤติแ ละความเปลี่ย นแปลงของ
เศรษฐกิจ การเมือง และสังคมซึ่งมีความผัน แปรอยางรวดเร็ว ทั้ง ในระดับประเทศและระดับโลก และมีผ ลเชื่อ มโยงถึง บุคลากรในองคกรซึ่ง ไดรับ
ผลกระทบจากเหตุ ก ารณดั ง กลาวจนทํ าใหเกิดภาวะความตึงเครีย ดอัน เห็น ไดจากบุคลากรมี สถิติก ารลาป ว ยเนื่ องจากปญ หาทางด านสุข ภาพอั น
เนื่องมาจากการทํางานภายใตภาวะความตึงเครียดนั้น
ดวยเหตุน ี้ทําใหตองมีความพยายามหาวิธีการตางๆ ที่จะทําใหองคกรกาวขามสถานการณอันเปน ผลกระทบกับประสิทธิภาพการปฏิบัติง าน
ของบุคลากร และแสวงหาการพัฒนาที่นําไปสูองคกรที่ประสบความสําเร็จ ซึ่งแนวคิดที่สําคัญ อยางหนึ่งที่จะชว ยใหอ งคกรบรรลุผ ลลัพธที่สําคัญ นี้คือ
แนวคิดองคกรแหงความสุข หรือ Happy workplace ซึ่งเปน แนวคิดที่เกิดขึ้นเพื่อมุงสรางคนในองคกรใหเปนคนที่ม ีความสุข โดยสํานักงานเลขาธิก าร
วุฒิสภา รวมกับสํานักงานกองทุนสนับสนุนการสรางเสริมสุขภาพ (สสส.) ไดดําเนินการจัดโครงการสรางเสริม และพัฒนาคุณ ภาพชีวิต การทํางานของ
บุคลากรภายในสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2557-2559 ในเรื่อง "นักสรางสุของคกร” ซึ่งมาจากความเชื่อที่วาคนหรือพนักงานใน
องคกรนั้นๆ เปนทรัพยากรที่มีชีวิตจิตใจ มีความรูสึกนึกคิด การสรางความสัมพันธข องคนในองคกรใหมีความสุข ทําใหมีความผูกพัน มีความรักในงานและ
มีความศรัทธาตอองคกร จึงจะทําใหมีความสุขในการทํางาน และพรอมที่จะทุม เทแรงกายแรงใจอยางเต็ม ความสามารถในการทํางานใหกับองคกร
นิสิตจึงสนใจที่จะศึกษาความสุข ในการทํางานของบุคลากรในสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา เพื่อใหทราบถึงระดับ ความสุข ในการทํางานของ
บุคลากร และทราบถึงปจจัยที่มีความสัมพัน ธกับความสุขในการทํางานของบุคลากร ซึ่งปจจัย เหลานี้ทําใหองคกรไดรับรูขอมูลและตระหนักถึงปจจัยและ
องคประกอบที่จะทําใหการทํางานในองคกรมีความสุข มีคุณภาพชีวิตที่ดี โดยนําผลจากการศึกษาครั้งนี้ไปใชปรับเปลี่ยนปจจัยและองคประกอบบางประการที่
สามารถแกไขได ตลอดจนนําไปใชปรับปรุงพัฒนาองคกรใหเปน สถานที่ทํางานที่น าอยูนาทํางาน และเปนองคกรแหงความสุข เพื่อใหเกิดดุลยภาพระหวาง
ความสุขในการทํางานกับความสุขในชีวิตดานอื่นๆ โดยจะนําขอ มูล จากผลการศึกษาที่ไดรับ ไปใชเปน แนวทางใหกับผูบริหารในการวางแผนบริหาร
พนักงาน และสามารถนําไปตอยอดในการกําหนดกลยุทธ หรือนโยบายในการพัฒนาดานความสุขและคุณภาพชีวิตในการทํางานของพนักงานตอไป

วัตถุประสงคการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับความสุข ในการทํางานของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
2. เพื่อศึกษาเปรียบเทียบการเปนองคการแหงความสุขของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภาตามปจจัยสวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัม พัน ธระหวางปจจัยดานคุณ ลักษณะของงาน ดานความสัมพัน ธระหวางบุคคลและดานภาวะผูนาํ กับการเปนองคการแหง
ความสุขของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา

วิธีการวิจัย
การศึกษาวิจัยครั้งนี้เปน การศึกษาเชิงปริม าณดวยการสํารวจโดยใชแบบสอบถามปลายปด ชนิด เลือกตอบ และมาตรวัดทัศนคติ 5 ระดับ
ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข องบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา จากจํานวน 293 ตัวอยาง คํานวณโดยใชสูตร Yamane จากบุคลากรสังกัดสํานักงาน
เลขาธิการวุฒิสภา จํานวนทั้งหมด 1,090 คน ทั้งนี้สํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา ไดแบงประเภทตําแหนงงานออกเปนทั้งหมด 4 ประเภท โดยใชการสุม
ตัวอยางแบบสัดสวนของชั้นภูมิ (Proportional Stratified Random Sampling) ดําเนินการวิเคราะหขอมูลดวยคาสถิติ จํานวน รอยละ คาเฉลี่ย สวน
เบี่ย งเบนมาตรฐาน วิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว และวิเคราะหสัมประสิทธิ์สหสัมพัน ธข องเพีย รสัน
โดยผูวิจัย ไดศึกษาตัวแปร ตามแนวคิดองคกรแหงความสุข หรือ Happy workplace ซึ่งเปนแนวคิดที่เกิดขึ้น เพื่อมุงสรางคนในองคกรใหเปน
คนที่ม ีความสุข

[121]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

การทบทวนวรรณกรรม
การวิจัยปจจัยที่มีความสัมพัน ธกับความสุขของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา มีการศึก ษาแนวคิด เอกสารและงานวิจัย ที่เกี่ย วของ
ดังตอไปนี้
1. แนวคิดทฤษฎีข อง Hackman and Oldham (1975) ซึง่ นําเสนอทฤษฎีเกีย่ วกับคุณลักษณะของงานทีจ่ ะชวยอธิบายถึงแรงจูงใจในการทํางาน
ขึ้น มา โดยมีความคิดเห็นวาหากพนักงานมีแ รงจูงใจภายในงาน พนักงานจะสามารถแสดงออกซึง่ พฤติกรรมการปฏิบตั งิ านทีด่ อี อกมา และจะเปนการผลักดัน
ใหพนักงานมีพฤติกรรมที่ดีเชนนั้นตอไป
2. แนวคิดทฤษฎีข อง Manion (2003) ซึ่งหนึ่ง ในองคป ระกอบของความสุข ในการทํางาน คือ การเปน ที่ย อมรับ (Recognition) รับรูวา
ตนเองไดรับความเชื่อถือจากผูรวมงาน ไดรับยอมรับจากผูรวมงาน และผูบังคับบัญชาในการทํางาน ไดรับความคาดหวัง ที่ดี และความไววางใจในการ
ทํางาน
3. แนวคิดทฤษฎีข อง Blake and Mouton แบงลักษณะของผูนําแบบทํางานเปนทีม (Team Management) ผูบริหารแบบนี้เชื่อวา ตนเปน
เพีย งผูเสนอแนะหรือใหคําปรึกษาแกผูใตบังคับบัญชาเทานั้น อํานาจการวินิจฉัยสั่งการและอํานาจการปกครองบังคับบัญชายังอยูที่ผูใตบังคับบัญ ชา มี
การยอมรับความสามารถของแตละบุคคล กอใหเกิดความคิดสรางสรรคในการทํางาน และเปนการสงเสริมแรงบัน ดาลใจแกผูใตบังคับบัญ ชา
4. แนวคิดทฤษฎีข อง Rensis Likert แบงลักษณะผูน ําแบบใชอํานาจเชิงเมตตา (Benevolent-Authoritative) ปกครองแบบพอปกครองลูก
ใหความไววางใจผูใตบงั คับบัญ ชา จูงใจโดยการใหรางวัล ซึ่งเปนลักษณะการใสใจและปรารถนาดีตอผูอื่น และการมีศีลธรรมในการปฏิบตั งิ าน รวมถึงการ
เปดกวางยอมรับสิ่งตางๆ
5. แนวคิดทฤษฎี ของ Burns ไดเสนอ ทฤษฎีความเปนผูน ํ าเชิงปฏิ รูป (Transformational Leadership Theory) การแสดงความเปน ผูน ํ าที่ มี
ประสิทธิภาพสําหรับสถานการณปจจุบัน คือ การแสดงพฤติกรรมความเปนผูนําในเชิงปฏิรูปซึ่งตองมีความสามารถในการคิดเชิงกลยุทธ โดยมีลักษณะของผูน ํา คือ
1. ผูนําการแลกเปลี่ยน (Transactional Leadership) 2. ผูนําการเปลี่ยนแปลง (Transformational Leadership) 3. ผูนําจริยธรรม (Moral Leadership) ซึ่งเปนการ
สรางจิตที่ดีสํานึกตอสังคม
6. แนวคิดการสรางองคกรแหงความสุข ของสํานักกองทุนสนับสนุน การเสริมสรางสุข ภาพ (2552) ไดใชแ นวคิดการทํางานอยางมีความสุข นี้
เปน แนวทางในการดําเนินงานเพื่อการมีคุณภาพชีวิตที่ดีเกิดเปนองคประกอบแหงความสุข ของคนทํางานขึ้น มา เรียกวา Happy 8 หรือความสุข ทั้งแปด
นําไปสูก ารมีคุณ ชีวิต ที่ดีอ ยางยั่งยืน ซึ่ง ประกอบดว ย 1. Happy Body (สุข ภาพดี) 2. Happy Heart (น้ําใจงาม) 3. Happy Society (สัง คมดี) 4.
Happy Relax (ผอนคลาย) 5. Happy Brain (หาความรู) 6. Happy Soul (ทางสงบ) 7. Happy Money (ปลอดหนี้) 8. Happy Family (ครอบครัวดี)

ผลการวิจัย
ลักษณะทางประชากรของตัวอยาง
จากผลการวิจัย พบวา กลุมตัวอยางในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ สวนใหญคือ เพศหญิง (รอยละ 68.9) ชวงอายุ 36-45 ป (รอ ยละ 43) สถานภาพโสด
(รอยละ 58.4) ระดับการศึกษาปริญ ญาตรีหรือเทีย บเทา (รอยละ 60.1) รายไดเฉลี่ย 20,001-30,000บาท (รอยละ 51.5) ชวงอายุงาน 5-10 ป (รอ ยละ
35.5) รองลงมาคือชวงอายุงาน 10 ปข ึ้นไป (รอยละ 34.5) ตําแหนงประเภทงานทั่วไป (รอยละ 49.5) รองลงมาคือตําแหนงประเภทงานวิช าการ (รอยละ
48.5)
ความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณลักษณะของงานของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
จากผลการวิจัย พบวา ระดับความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณลักษณะของงานของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภาอยูในระดับมาก ( = 3.95)
เมื่อพิจารณาเปนรายดานพบวา ดานความสําคัญของงานอยูในระดับมาก ( = 4.24) รองลงมาคือ ดานความหลากหลายของทัก ษะอยูในระดับ มาก
รองลงมา ( = 3.90) สวนอันดับสุดทายคือดานการทราบผลสะทอนกลับจากงานอยูในระดับปานกลาง ( = 3.45)

[122]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความคิดเห็นเกี่ยวกับความสัมพัน ธระหวางบุคคลของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
จากผลการวิจัย พบวา ระดับความคิดเห็นเกี่ยวกับความสัม พันธระหวางบุคคล อยูในระดับ ปานกลาง ( = 3.60)เมื่อ พิจารณาเปน รายดาน
พบวา ดานความสัมพันธกับเพื่อนรวมงาน อยูในระดับมาก ( = 3.86) รองลงมาคือ ดานการไดรับการยอมรับอยูในระดับมาก ( = 3.49) และอันดับ
สุดทายคือ ดานความสัมพันธกับผูบังคับบัญชาอยูในระดับปานกลาง ( = 3.43)
ความคิดเห็นเกี่ยวกับภาวะผูนําของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิส ภา
จากผลการวิจัย พบวา ระดับความคิดเห็นเกี่ยวกับภาวะผูน ํา อยูในระดับปานกลาง ( = 3.58) เมื่อ พิจารณาเปน รายดานพบวา ดานการมี
ศีลธรรมในการปฏิบัติงาน อยูในระดับมาก ( = 3.67) รองลงมาคือดานการสงเสริม แรงบัน ดาลใจแกผูใตบัง คับ บัญ ชาอยูในระดับปานกลาง ( =
3.62) และอันดับสุดทายคือ การเปดกวางยอมรับสิ่งตางๆ อยูในระดับปานกลาง ( = 3.51)
การเปรียบเทียบความความสุขในการทํางานของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
จากผลการวิจัย โดยการทดสอบความแปรปรวนทางเดีย ว (One-way ANOVA) ที่มีเพศ รายได และประเภทตําแหนง แตกตางกัน จะมี
ความสุขในการทํางานแตกตางกัน อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 แตบุคลากรสํานัก งานเลขาธิก ารวุฒิส ภาที่ม ี อายุ สถานภาพสมรส ระดับ
การศึกษา อายุงาน แตกตางกันจะมีความสุข ในการทํางานไมแ ตกตางกัน
ความสัมพันธระหวางปจจัยดานคุณลักษณะของงานกับความสุขในการทํางานของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
จากผลการวิจัย โดยการวิเคราะหดวยสถิติ Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient พบวาปจจัย ดานคุณลักษณะของงานมี
ความสัมพัน ธกับความสุขในการทํางาน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 โดยมีคาสัมประสิทธิ์สหสัมพัน ธเทากับ 0.32 โดยมีความสัม พัน ธทิศทาง
เดีย วกันในระดับปานกลาง
ความสัม พันธระหวางปจจัยดานความสัมพัน ธระหวางบุคคลกับความสุข ในการทํางานของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
จากผลการวิจัย โดยการวิเคราะหดวยสถิติ Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient พบวาปจจัย ดานความสัมพันธระหวาง
บุคคล มีความสัมพัน ธกับความสุขในการทํางาน เทากับ 0.36 โดยมีความสัมพันธในทิศทางเดียวกันในระดับปานกลาง
ความสัม พันธระหวางปจจัยดานภาวะผูนํากับความสุขในการทํางานของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิส ภา
จากผลการวิจัย โดยการวิเคราะหดวยสถิติ Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient พบวา ปจจัย ดานภาวะผูนํา มีความสัม พัน ธกับ
ความสุขในการทํางานเทากับ 0.30 โดยมีความสัมพันธในทิศทางเดีย วกันระดับนอย

อภิปรายผลการวิจัย
บุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภาที่มีเพศตางกัน มีความสุข ในการทํางานแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไว ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของ ศิรินธร สายสุนทร (2557) ที่พบวาเพศแตกตางกันมีความสุข ในงานแตกตางกัน โดยบุคลากรสํานักงาน
เลขาธิการวุฒิสภาเพศหญิง มีความสุข สูง กวาเพศชาย ทั้ง นี้อ าจเปน เพราะสํานัก งานเลขาธิก ารวุฒิส ภามีลักษณะงานหลักในการสนับ สนุน งานดาน
เลขานุการใหกบั สมาชิกวุฒิสภาซึ่งเปน งานที่ใชความละเอีย ดและออนโยน จึงอาจทําใหเพศหญิงมีความสุขในการทํางานมากกวาเพศชาย
บุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภาที่มีรายไดตางกัน มีความสุข ในการทํางานแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติทรี่ ะดับ .05 ซึง่ เปนไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไวซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ ศูน ยวิจัย ความสุข ชุม ชน (2551) ที่พบวาความสุข ในการทํางานมีความแตกตางกัน ไปตามรายไดที่ตางกัน
เมื่อเปรีย บเทีย บความสุขรายดานจําแนกตามรายได พบวา บุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภาที่ม ีรายไดตางกัน มีความสุขในการทํางานแตกตางกัน ใน
ดานสุขภาพรางกาย และดานการเงิน อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งพบวาบุค ลากรที่ม ีรายไดเฉลี่ย 40,001-500,000 บาทมีคาเฉลี่ย ของ

[123]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความสุขสูงกวาบุคลากรที่ม ีรายไดน อยกวา ทั้งนี้อาจเนื่องมาจากบุคลากรที่ม ีรายไดสูง จะมีเงิน เพื่อใชในการบํารุงรักษาสุขภาพ และยังมีเงินเหลือเพือ่ เก็บ
ออมทําใหฐานะทางการเงิน มั่นคง
บุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภาที่มีตําแหนงประเภทงานตางกัน มีความสุข ในการทํางานแตกตางกันอยางมีนยั สําคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05
ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของศูนยวิจัยความสุข ชุม ชน (2551) ที่พบวาความสุขในการทํางานมีความแตกตางกัน ไปตาม
ตําแหนงงานที่ตางกัน เมื่อเปรียบเทียบความสุข รายดานจําแนกตามประเภทตําแหนง พบวา บุคลากรที่มปี ระเภทตําแหนงตางกัน มีความสุขในการทํางาน
แตกตางกันในดานสุข ภาพ ดานการเปดรับสิ่งใหมๆ ดานการเงิน ดานความสุขในสถานที่ทํางาน อยางมีนัยสําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งพบวาบุคลากร
ประเภทตําแหนงบริหาร มีคาเฉลี่ยของความสุข สูงกวาบุคลากรที่มีประเภทตําแหนงอื่นๆ ทัง้ นีอ้ าจเนือ่ งมากจากบุคลากรประเภทตําแหนงบริหารเปนระดับ
ผูบริหารสูงสุดขององคกรทําใหตองมีการวางแผนและขับเคลื่อนองคกรในภาพรวมทุกดาน จึงทําใหตองมีการเปดรับสิ่งใหมๆ เพื่อพัฒนาสมองอยูตลอดเวลา
และมีระดับรายไดที่สูงประกอบกับมีประสบการณและสรางฐานะจึงทําใหมีความมั่นคงทางการเงิน และมีประสบการณการทํางานในองคกรเปนระยะเวลาที่
ยาวนานจนทําใหเกิดความรักและผูกพันกับองคกรมากตามไปดวย
ปจจัย ดานคุณลักษณะของงานมีความสัม พัน ธกับการเปนองคการแหงความสุข ซึง่ เปนไปตามสมมติฐานทีต่ งั้ ไว โดยมีความสัมพันธไปในทิศทาง
เดีย วกันในระดับปานกลาง ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของ นภาพร มงคลสิน (2555) ที่พบวาปจจัย ที่ม ีความสัม พันธทางบวกกับความสุข ในการทํางานของ
ครูโรงเรีย นเอกชนจังหวัดนครปฐมเขต 1 ไดแก คุณลักษณะของงานดานคุณลักษณะของงานในภาพรวม ซึง่ คุณลักษณะของงานดานความหลากหลายของ
ทักษะ ดานความสําคัญของงานดานความมีเอกสิทธิ์ข องงาน และดานการทราบผลสะทอนกลับจากงานมีความสัมพันธกบั ความสุขของบุคลากรสํานักงาน
เลขาธิการวุฒิสภา โดยมีความสัม พันธในทิศทางเดียวกัน ในระดับนอย ทั้งนี้อาจเปนเพราะบุคลากรไดปฏิบตั งิ านภายใตกรอบอํานาจหนาทีข่ องสํานักทีส่ งั กัด
โดยมีการทํางานเฉพาะดาน ซึ่งหากมีการสับเปลี่ย นหมุน เวียนหรือไดม ีการจัดโครงการทํางานภายใตความรวมมือระหวางสํานักมากยิ่งขึ้น อาจทําใหเกิด
ความหลากหลายของทักษะที่มีความสัมพันธกับการเปน องคการแหงความสุขในระดับที่สูงขึ้น หากองคกรมีการเชิดชูหรือยกยอ งคุณ คาในผลงานของ
บุคลากรอาจทําใหความสัม พันธดานความสําคัญของงานอยูในระดับที่สูงขึ้น ซึ่งหากเพิ่ม การระบุผลการปฏิบัติงานใหชัดเจนเปนรายบุค คล อาจทําใหมี
ความรูสึกเปนเจาของในผลงานมากยิ่งขึ้น และควรมีการเพิ่มในดานการสรุปและประเมินผลในงานประจําทีไ่ ดดาํ เนินการแลวเสร็จเพือ่ ทําใหเกิดความสุขใน
การทํางานในระดับที่สูงขึ้น ตามไปดวย
ปจจัย ดานความสัมพันธระหวางบุคคลมีความสัมพันธกับการเปน องคการแหงความสุข ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานทีต่ งั้ ไว โดยมีความสัมพันธไปใน
ทิศทางเดียวกันในระดับปานกลาง ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของ นภาพร มงคลสิน (2555) ที่พบวาปจจัยที่มีความสัมพันธทางบวกกับความสุข ในการทํางาน
ของครูโรงเรียนเอกชนจังหวัด นครปฐมเขต 1 ไดแ ก สัม พัน ธภาพระหวางบุค คล ซึ่งปจจัย ความสัม พัน ธระหวางบุคคลดานการไดรับการยอมรับ มี
ความสัมพัน ธกับความสุขของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา โดยมีความสัมพันธในทิศทางเดียวกันในระดับปานกลาง จึง ควรมีการพัฒ นารว มกัน
ทุกฝายทั้งตัวบุคลากรและเพื่อนรวมงานหรือผูบังคับบัญ ชา ตองมีการพัฒนาความรูความสามารถดานตางๆ เพื่อใหเกิดการยอมรับจากคนรอบขาง สวน
ปจจัย ดานความสัมพันธกับผูบังคับบัญ ชามีความสัมพันธกับความสุขในการทํางาน โดยมีค วามสัม พัน ธในทิศทางเดีย วกัน ในระดับ นอย จึง ควรมีก าร
ติดตอสื่อสารแบบไมเปนทางการใหมากยิ่งขึ้น เพื่อสงเสริม ใหเกิดบรรยากาศที่ผอนคลายและเกิดความเขาใจอัน ดีสงผลใหเกิดความสัมพันธทตี่ อ กัน และ
ปจจัย ดานความสัมพันธกับเพื่อนรวมงานพบวามีความสัมพันธกับความสุขในการทํางาน โดยมีความสัมพันธในทิศ ทางเดีย วกัน ในระดับนอ ย จึงควรมี
การสนับสนุนโครงการเสริมสรางการทํางานเปนทีมใหเกิดขึ้นอยางตอเนื่อง
ปจจัยดานภาวะผูนํามีความสัมพันธกับการเปนองคการแหงความสุข ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยมีความสัมพันธไปในทิศทางเดียวกัน
ในระดับนอย ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ ยุพาวรรณ ทองตะนุนาม, ดวงเนตร ธรรมกุล (2558) ที่พบวา ปจจัย พัฒนาองคกรแหงความสุข ไดแ ก ภาวะ
ผูน ําของผูบริหารองคกร ซึ่งปจจัยภาวะผูนําดานการสง เสริม แรงบัน ดาลใจ ดานการใสใจและปรารถนาดี ดานการมีศีลธรรมในการปฏิบัติง าน ดาน
ความสามารถในการคิดเชิงกลยุทธ ดานการเสริมสรางจิตสํานึกตอสังคม และดานการเปดกวางยอมรับสิ่งตางๆ มีความสัมพันธกับความสุขของบุคลากร
สํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา โดยมีความสัมพันธในทิศทางเดีย วกันในระดับนอย ดังนั้นเพื่อเปนการเพิ่ม ระดับความสุข มากยิ่งขึ้น จึงควรมีการเปดโอกาสให
ผูใตบังคับบัญชาไดม ีการแสดงความสามารถของตนเองมากยิ่งขึ้น มีการแสดงออกซึ่งกัน และกัน ในการรักษาน้ําใจ และรักษาผลประโยชนของบุคลากรใน
องคกรตามหลักธรรมาภิบาล ควรสงเสริม กิจกรรมหรือโครงการตางๆ ที่ไดปฏิบัติม าใหมีอยางตอเนื่องและขยายกลุมเปาหมายใหครอบคลุมมากยิง่ ขึน้ มี
การจัดโครงการฝกอบรมดานการวางแผนและการคิดเชิงกลยุทธใหมากยิ่งขึ้น ควรมีการดําเนินโครงการดานการทําประโยชนใหกับสังคมนอกเหนือจาก
โครงการที่สํานักงานไดม ีการจัดอยูในปจจุบัน และควรมีการจัดกิจกรรมในการแลกเปลี่ย นความคิดเห็น และทัศนคติที่ดีตอกัน เพือ่ เสริมสรางจิตใจทีส่ ดใส
และความมั่นคงทางอารมณเพื่อเปน ประโยชนตอการปฏิบัติงาน

[124]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางปจ จัยที่มีความสัมพัน ธกับความสุข ของบุคลากรสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
ปจจัยทีม่ ีความสัมพันธกบั ความสุข
มีความสัมพันธกับความสุข รายดาน
ปจจัยสวนบุคคล
1. เพศ
ดานสุขภาพ, ดานผอนคลาย, ดานใฝรู,ดานการงาน
2. รายได
ดานสุขภาพ, ดานการเงิน
3. กลุม ตําแหนงงาน
ดานสุขภาพ, ดานใฝร,ู ดานการเงิน
ปจจัยดานคุณลักษณะของงาน
1. ความหลากหลายของทักษะ
ดานน้ําใจ, ดานจิตวิญญาณ,ดานใฝรู
2. ความสําคัญของงาน
ดานผอนคลาย, ดานน้ําใจ, ดานครอบครัว, ดานสังคม, ดานใฝร,ู ดานการงาน
3. ความมีเอกสิทธิข์ องงาน
ดานสุขภาพ, ดานผอนคลาย, ดานจิตวิญญาณ, ดานครอบครัว,ดานการงาน
4. การทราบผลสะทอนกลับ
ดานน้ําใจ, ดานจิตวิญญาณ, ดานครอบครัว, ดานสังคม,ดานการงาน
ปจจัยดานความสัมพันธ
1. การไดรับการยอมรับ
ดานผอนคลาย, ดานน้ําใจ, ดานจิตวิญ ญาณ, ดานครอบครัว, ดานสังคม,ดานการงาน
2. ความสัมพัน ธกบั ผูบ ังคับบัญชา
ดานผอนคลาย, ดานน้ําใจ, ดานจิตวิญ ญาณ, ดานครอบครัว, ดานสังคม, ดานการงาน
3. ความสัมพัน ธกบั เพื่อนรวมงาน
ดานน้ําใจ, ดานจิตวิญญาณ, ดานครอบครัว, ดานสังคม, ดานใฝรู, ดานการงาน
ปจจัยดานภาวะผูน ํา
1. การสงเสริมแรงบันดาลใจ
ดานผอนคลาย, ดานน้ําใจ, ดานจิตวิญ ญาณ, ดานครอบครัว, ดานสังคม, ดานการงาน
2. การใสใจและปรารถนาดี
ดานผอนคลาย, ดานน้ําใจ, ดานจิตวิญ ญาณ, ดานครอบครัว, ดานสังคม, ดานการงาน
3. การมีศีลธรรม
ดานสังคม, ดานการงาน
4. ความสามารถเชิงกลยุทธ
ดานผอนคลาย, ดานน้ําใจ, ดานสังคม, ดานการงาน
5. การเสริมสรางจิตสํานึก
ดานผอนคลาย, ดานน้ําใจ, ดานครอบครัว, ดานสังคม, ดานการงาน
6. การเปดกวางยอมรับสิ่งตางๆ
ผอนคลาย, ดานครอบครัว, ดานสังคม, ดานการงาน

ขอเสนอแนะ
1. ควรมีการสํารวจความคิดเห็นของบุคลากรในความตองการพัฒนาทักษะดานตางๆ ที่สนใจและเปนประโยชนตอการปฏิบัติงาน และควรมี
การสนับสนุนในการโยกยายสับเปลี่ยนตําแหนงหนาที่ในสายงานเดียวกัน เพื่อเปน การเพิ่มพูน ทักษะในการปฏิบัติงานใหรอบรูและรอบดานมากยิ่งขึ้น
2. ควรมีการยกยองเชิดชูบุคลากรที่มีผลงานเปนที่ประจักษอันเปนสวนสําคัญตอผลสําเร็จของหนวยงานเพือ่ เปนขวัญและกําลังใจทําใหเห็นถึง
ความสําคัญของงานที่ไดปฏิบัติดวยความตั้งใจ
3. ควรสงเสริม ใหบุคลากรไดม ีการวางแผนการทํางานดว ยตนเองโดยมี ผูบัง คับ บัญ ชาคอยเปน ที่ปรึก ษาและมีการตัดสิน ใจในงานที่ไดรับ
มอบหมายเพื่อทําใหบุคลากรรับรูไดถึงการเปนเจาของผลงานอยางภาคภูมิใจ
4. ควรมีการประชุมสรุปผลการดําเนินงานในทุกโครงการหรือกิจกรรมทีไ่ ดปฏิบัติสําเร็จลุลวงไปแลว เพื่อประเมินผลและสรุปปญหาและอุปสรรคที่
พบในการปฏิบัติงานอันจะนําไปสูการวางแผนการทํางานที่ดีย ิ่งขึ้นในครั้งตอไป
5. ควรมีการติดตอสื่อสารแบบไมเปนทางการมากยิ่งขึ้น เพื่อสงเสริมใหเกิดบรรยากาศที่ผอนคลายและเกิดความเขาใจอัน ดีที่สงผลใหเกิด
ความสัมพัน ธที่ตอกัน
6. ควรมีการสนับสนุนโครงการเสริม สรางการทํางานเปน ทีมใหเกิดขึ้นอยางตอเนื่อง เชน โครงการสัมมนาเพื่อเสริม สรางความสัม พัน ธในการ
ปฏิบัติงาน 18 สํานัก “การสัม มนาเพื่อเสริม สรางสัมพัน ธภาพและการทํางานเปนทีม ” และจัดใหมีกิจกรรมสันทนาการตางๆ เพื่อใหเกิดความสัมพันธที่ดี
กับเพื่อนรวมงาน

[125]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
7. ควรสงเสริมกิจกรรมหรือโครงการเกี่ยวกับการพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรมที่ไดปฏิบัติมาใหเกิดขึ้นอยางตอเนื่องและขยายกลุมเปาหมายให
ครอบคลุมมากยิ่งขึ้น เชน โครงการจิตสบายใจเปนสุข โครงการพัฒนาบุคลากรตามประมวลจริยธรรมขาราชการรัฐสภา เปนตน

เอกสารอางอิง
นภาพร มงคลสิน. 2555. ปจจัยที่สัมพันธกับความสุข ในการทํางานของครูโรงเรียนเอกชนจังหวัดนครปฐมเขต 1. วิทยานิพนธศึกษาศาสตรมหาบัณ ฑิต
สาขาบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัย พิษณุโลก
ยุพ าวรรณ ทองตะนุ น าม และ ดวงเนตร ธรรมกุล . 2558. ป จ จัยพั ฒนาองคก รแหงความสุข (ภาครั ฐ): การทบทวนวรรณกรรมอย างเป น
ระบบ. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตรสุข ภาพ. ปที่ 9 ฉบับที่ 1
ศิรินธร สายสุน ทร. 2557. ความสุข ในการทํางานของพนักงานบริษัท แกล็กโซสมิทไคลน (ประเทศไทย) จํากัด. ครุศาสตรอุตสาหกรรมมหาบัณ ฑิต
สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจาคุณ ทหารลาดกระบัง
ศู น ย วิ จัย ความสุ ข ชุ ม ชน . 2551. ประเมิ น ความสุ ข ของคน ทํ า งาน (Happiness at Workplace): กรณี ศึ ก ษาประชาชน อายุ
18-60 ป ที่ทํางานในสถานประกอบการ และองคกรธุรกิจในเขตกรุงเทพมหานคร. มหาวิทยาลัย อัสสัมชัญ.
สถาบั น วิ จัย ประชากรและสั งคม มหาวิ ทยาลั ย มหิ ด ล. คู มื อ การวั ด ความสุ ข ด ว ยตนเอง. แหล งที่ ม า http://www.happinometer.ipsr.mahidol.
ac.th/pdf/Happinometer_Manual.pdf สืบคนเมื่อ มิถ ุนายน 2558
สํานักกองทุนสนับสนุนการเสริม สรางสุข ภาพ. 2552. รายงานประจําป พ.ศ.2552: 27-38.
สํ า นั ก งานเลขาธิ ก ารวุ ฒิ ส ภา. ประวั ติ สํ า นั ก งาน เลขาธิ ก ารวุ ฒิ ส ภา. แหล ง ที่ ม า http://www.senate.go.th/w3c/senate/secretariat.
php?url=content&id=2 สืบคนเมื่อ พฤษภาคม 2558
Blake, R. R., & Mouton, J. S. 1964. The Managerial Grid. Houston: Gulf.
Burns, James, M. 1987. Leadership. New York: Harper & Row.
Hackman, J. R., & Oldham, G. R. 1975. Development of the Job Diagnostic Survey. Journal of Applied Psychology, 60(2), 159170
Manion, Jo. (2003). Joy at Work: Creating a Positive Work Place. Journal of Nursing Administration, 33(12), 652-655.
Rensis Likert, New Patterns of Management. (New York: Mc Graw-Hell Book Co., 1961), 27.

[126]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความคิดเห็นของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยตอการทองเที่ยววิถีไทย
The Opinion of Tourism Authority of Thailand Employees toward Discover Thainess
*

**

ชัญญาภัค ธัญญเจริญ และ รองศาสตราจารย สุพตั รา จุณณะปยะ
Chanyaphak Thunyacharoen and Associate Professor Supattra Junnapiya
บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับความคิดเห็น ของพนักงานการทองเที่ย วแหงประเทศไทยตอการทองเที่ยววิถ ีไทย และศึกษา
ปจจัย ที่ม ีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ของพนักงานการทองเที่ย วแหงประเทศไทยตอการทองเที่ยววิถไี ทย รวมทัง้ ศึกษาปญหาอุปสรรคของการทองเทีย่ ว
วิถีไทย จํานวน 165 คน ใชแบบสอบถามเปนเครื่องมือในการเก็บรวบรวมขอมูลทําการประมวลผลและวิเคราะหข อมูลดวยคอมพิวเตอร โดยใชโปรแกรม
สําเร็จรูป สถิติที่ใชในการวิเคราะหข อมูล ไดแก รอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน การทดสอบคา t-test และการวิเคราะหค วามแปรปรวนทาง
เดีย ว (One way: ANOVA) โดยกําหนดคานัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการศึกษาพบวา พนักงานมีความคิดเห็นตอการทองเทีย่ ววิถไี ทยโดยรวมและ
รายดาน ไดแก ดานรูปแบบ ดานกิจกรรม/โครงการ ดานเสริม สรางการรักทองถิ่น และดานการกระจายรายไดสูทองถิ่น ระดับมาก ผลการทดสอบ
สมมติฐาน พบวา พนักงานที่ม ีระดับการศึกษาแตกตางกัน มีความคิดเห็น ตอการทองเที่ย ววิถีไทยตางกัน และพนักงานที่มีความรูความเขาใจเกีย่ วกับการ
ทองเที่ยววิถ ีไทยแตกตางกัน มีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยตางกัน สวนพนักงานที่มี เพศ อายุ ตําแหนง หนวยงานที่สังกัด และระยะเวลาในการ
ปฏิบัติงานแตกตางกัน มีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยไมตางกัน และพนักงานที่มีความเกี่ยวของของงานทีร่ บั ผิดชอบกับการทองเทีย่ ววิถไี ทยและ
ประสบการณในงานดานการทองเที่ยวแตกตางกัน มีความคิดเห็นตอการทองเที่ยววิถ ีไทยไมตางกัน
คําสําคัญ : การทองเที่ย ววิถ ีไทย, การทองเที่ยวแหงประเทศไทย, ความคิดเห็น, พนักงาน

Abstract
The purpose of this study is to investigate the level of Tourism Authority of Thailand’s employees viewpoints and the
factors that affect differently to the TAT’s employees opinion toward discover Thainess. The sample consists of 280 people.
Questionnaires are used as a tool for data collection. The statistics that is used to analyze the data was percentage, mean,
standard deviation, T-test, and One way: ANOVA. All the test is statistically significant at 0.05 level. The result of this study
showed that the overall TAT’s employees opinion and the separation of TAT’s employees which is divided into four parts ;
pattern, activity (project), local reinforcement, and income distribution to local found at high level. Hypothesis testing revealed
that the difference of education level and comprehension about Discover Thainess impact differently on opinion about Discover
Thainess significant at 0.05 level whereas the personal factors-sex, age, position, affiliation, and the duration of performancehave no different toward the Discover Thainess. Moreover, the involvement of the work with Discover Thainess and experience
in tourism area are not different toward the opinion employees.
Keywords: Discover Thainess, Tourism Authority of Thailand, Opinion, Employees

*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]

[127]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทนํา
สืบเนื่องจากการชะลอตัวของจํานวนนักทองเที่ยวซึ่งเปนผลกระทบจากเหตุการณความไมสงบทางการเมืองทีเ่ กิดขึน้ ในประเทศไทย เปนผลให
รายไดหลักของประเทศที่ม าจากภาคอุตสาหกรรมทองเที่ย ว ตองถดถอยไมบรรลุตามเปาหมาย การทองเที่ย วแหงประเทศไทย (ททท.) ในฐานะหนวยงาน
รัฐวิสาหกิจที่มีบทบาทในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคม ตระหนักถึงความจําเปนที่จะเรงขับเคลื่อนการตลาด และการประชาสัมพันธภาพลักษณสราง
ความเชื่อมั่น แกนักทองเที่ย ว รวมทั้งสงเสริม และฟนฟูการทองเที่ยวใหคึกคักอยางตอเนื่อง ประกอบกับนโยบายการบริหารราชการแผนดินภายใตรฐั บาล
พลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา นายกรัฐมนตรี มีแ นวทางการทํางานที่มุง แกปญ หาเรงดวนเฉพาะหนาทั้ง งานดานความมั่น คง เศรษฐกิจ สังคม และ
วัฒนธรรมภายใตแ นวคิด “คืน ความสุข ใหกับประชาชน” และเปนที่นายิน ดีวาบรรยากาศทางการทองเที่ย วเริ่มฟน กลับคืนสูภาวะปกติจึงเปน ชวงเวลาที่
เหมาะสมยิ่งตอการกระตุน การทองเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวตางชาติ อันสงผลใหเศรษฐกิจของประเทศขยายตัวตอไป ดังนั้น คณะกรรมการนโยบายการ
ทองเที่ยวแหงชาติ (ท.ท.ช.) จึงมีม ติอนุม ัติเห็น ชอบใหประกาศ “ปทองเที่ย ววิถีไทย 2558” เปน วาระแหงชาติ (การทอ งเที่ย วแหง ประเทศไทย, ป
ทองเที่ยววิถ ีไทย 2558)
จากนโยบายของรัฐบาลจึงไดกําหนดแคมเปญใหป 2558 เปน “ปทองเที่ย ววิถีไทย 2558 (2015 DISCOVER THAINESS) ” เพื่อสรางการ
รับรูถึงภาพลักษณดานบวกจากความสงบเรียบรอยของบานเมือง ความรัก ความสามัคคี ความปลอดภัยและมิตรไมตรีข องคนไทย โดยเฉพาะความสุข
ความรื่นเริง ความเปนอยูแ บบไทยที่พบเห็นไดทุกถิ่น ทั่วไทยที่เชื่อมโยงความรูสึกของนักทองเที่ย วใหเขาถึงวิถีไทย (Thainess) อันจะเปน การดํารงไวซึ่ง
วัฒนธรรมอยางยั่งยืน ควบคูกับการกระตุนใหเกิดบรรยากาศการเดิน ทางทองเที่ยวที่สนุกสนานและเบิกบานใจรวมถึง การเปด ประสบการณใหม ๆ ของ
ชาวตางชาติ ทั้งนักทองเที่ย วกลุมเดินทางซ้ํา (Re-Visit) ที่รูจักประเทศไทยดีอยูแ ลว และกลุม ที่ไมเคยรูจัก ประเทศไทย (First Visit) ไดเขามาเรีย นรู
สัม ผัสเอกลักษณ วิถ ีความเปนอยูแ บบไทย ผานสินคาและบริการทางการทองเที่ย วที่ใหทั้งคุณ คาและมูลคา มุงเนนการเพิ่ม จํานวนนักทองเที่ยวในกลุม
ตลาด Quality Leisure ซึ่งเปนตลาดนักทองเที่ยวหลักของไทยให เดินทางเขามาประเทศไทยมากขึ้น
อยางไรก็ตาม ปทองเที่ย ววิถีไทย 2558 จะเกิดขึ้น ไมไดนั้น หากขาดการรวมมือระดมปญ ญาความคิดเห็นตางๆ ของบุคลากรในองคกร เนื่อง
ดวย พนักงานการทองเที่ย วแหงประเทศไทย เปน แรงขับเคลื่อนหลักที่สําคัญของนโยบายดังกลาว ผูศึกษาจึงมีความสนใจที่จะศึกษาความคิดเห็น ของ
พนักงานการทองเที่ย วแหงประเทศไทยตอการทองเที่ยววิถ ีไทย เพื่อนําขอมูลที่ไดมาเปนขอมูลเพิ่ม เติม ใหแ ก การทองเที่ย วแหงประเทศไทย ในการ
กําหนดแนวทางเพื่อเสริมสรางการทองเที่ยวใหมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เนื่องจากในป 2559 ก็ย ังคงสืบสานการทองเที่ยววิถ ีไทยตอไปอีก

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยตอการทองเที่ย วแบบวิถีไทย
2. เพื่อศึกษาปจจัยที่มีความสัมพันธกับความคิดเห็นของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยตอการทองเที่ย วแบบวิถีไทย

วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาครั้งนี้ ผูศึกษาไดศึกษาเฉพาะพนักงานที่ซึ่งปฏิบัติงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทย สํานักงานใหญ
ตัว อยาง
ประชากรผูตอบแบบสอบถาม คือ พนักงานการทองเที่ย วแหงประเทศไทย จํานวน 165 คน จากจํานวน พนักงานที่ปฏิบัติงานการทองเที่ยว
แหงประเทศไทย สํานักงานใหญ ทั้งสิ้น 280 คน
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
1. แบบสอบถาม เปนการสํารวจขอมูลตางๆ ประกอบดวย ปจจัยสวนบุคล

[128]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. แบบสอบถามเกี่ย วกับปจจัยดานงาน
3. แบบสอบถามความคิดเห็น ของพนักงานการทองเที่ย วแหงประเทศไทยตอการทองเที่ยววิถ ีไทย
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูศึกษาทําการวิเคราะหขอมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดมาวิเคราะหและประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ และในการศึกษาครั้งนี้ ผูศึกษาไดใชสถิติในการวิเคราะหขอ มูล ซึ่ง ประกอบดว ย คาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) การทดสอบคา t-test และการวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว (One way: ANOVA) เพื่อ
ทดสอบสมมติฐาน

ผลการวิจัย
ขอ มูล ปจ จัยสวนบุคคล
ปจจัย สวนบุคคลของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทย ที่ทําการศึกษาในครั้งนี้คือ พนัก งานการทองเที่ย วแหง ประเทศไทย จํานวน
ทั้งหมด 165 คน พบวา ประชากรในการศึกษาครั้งนี้เปน เพศหญิง มีอายุ 26-30 ป มีระดับการศึกษาปริญญาตรีมากที่สุด ระดับตําแหนง 3-5 หนวยงาน
ที่สังกัดดานสื่อสารการตลาดมากที่สุด ระยะเวลาในการปฏิบัติงาน เฉลี่ย 41.2 ป
ปจ จัยดานงาน
ความเกี่ยวขอ งของงานที่รับผิดชอบกับการทองเที่ยววิถ ีไทย พนัก งานมีความเกี่ย วขอ งของงานที่รับ ผิดชอบกับ การทองเที่ย ววิถ ีไทย
โดยตรงมากที่สุด
ประสบการณในงานดานทองเที่ยว พนักงานมีประสบการณในงานดานทองเที่ยวระดับปานกลาง เมื่อพิจารณาเปนรายขอพบวา พนักงานมี
ประสบการณในการจัดกิจกรรมดานการทองเที่ยวใหสอดคลองกับการตลาด มากที่สุด และมีประสบการณในการกําหนดแผนกลยุทธดานการตลาดการ
ทองเที่ยวในประเทศ และกําหนดทิศทางและการดําเนิน งานดานความรวมมือดานการตลาดทางการทองเที่ย วระหวางประเทศ นอยที่สุด
ความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทอ งเที่ยววิถีไทย พนักงานมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทองเที่ยววิถ ีไทยระดับมาก เมือ่ พิจารณาเปนราย
ขอพบวา พนักงานมีความเขาใจวาการทองเที่ย ววิถีไทยมีความสัมพันธใกลช ิดกับการทองเที่ย วรัฐบาลจึงประกาศวาระแหงชาติใหป พ.ศ.2558 เปน ”ป
ทองเที่ยววิถ ีไทย” มากที่สุด และมีความเขาใจนอยที่สุดคือ ราชบุรี เชื่อมโยงกับนครปฐม เปน การแนะนําเสนทางทองเทีย่ วเชือ่ มโยงแหงใหมของโครงการ
“เมืองตองหามพลาด....PLUS” ซึ่งที่ถูกตองคือ ราชบุรี มีความเชื่อมโยงกับสุพรรณบุรี
ความคิดเห็นตอการทอ งเที่ยววิถีไทยของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
ในการศึกษาครั้งนี้ ผูศึกษาไดศึกษาความคิดเห็นของพนักงานการทองเที่ย ววิถีไทยตอการทองเที่ย ววิถ ีไทย ใน 4 ดาน ประกอบดว ย ดาน
รูปแบบ ดานกิจกรรม/โครงการ ดานเสริม สรางการรักทองถิ่น และดานการกระจายรายไดสูทองถิ่น ผลการศึกษาพบวา พิจารณาโดยรวม พนักงานการ
ทองเที่ยวแหงประเทศไทย มีความคิดเห็น ตอการทองเที่ยววิถ ีไทยอยูในระดับมาก โดยมีความเห็นดวยกับการทองเทีย่ ววิถไี ทยดานรูปแบบ มากทีส่ ดุ และ
ดานกิจกรรม/โครงการ นอยที่สุด
ดานรูปแบบ พนักงานมีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยดานรูปแบบโดยรวมระดับมาก เมื่อพิจารณาเปนรายขอพบวา พนัก งานมีความ
คิดเห็น วาการทองเที่ยววิถีไทยเปนการทองเที่ย วที่ใหความสําคัญกับขนบธรรมเนีย มประเพณีแ ละวัฒนธรรม มากที่สุด และเปน รูปแบบหนึ่ง ของการ
ทองเที่ยวเชิงวัฒนธรรม นอยที่สุด
ดานกิจกรรม/โครงการ พนักงานมีความคิดเห็นตอการทองเที่ยววิถ ีไทยดานกิจกรรม/โครงการ โดยรวมระดับมาก เมื่อพิจารณาเปน รายขอ
พบวา พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทย มีความคิดเห็น ตอการทองเที่ยววิถีไทยวา อาหารการกิน การแตงกายแบบไทยเปน กิจกรรมที่สามารถ
เชื่อมโยงความรูสึกของนักทองเที่ย วใหเขาถึงวิถีไทย มากที่สุด และ“วันธรรมดานาเที่ยว” เปนโครงการที่สามารถสรางการรับรู ภาพลัก ษณดานบวก
เกี่ย วกับความสงบเรียบรอยของบานเมือง ความรัก ความสามัคคีของคนไทยใน 5 ภูมิภาค ใหแกนักทองเที่ย ว นอยที่สุด

[129]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ดานเสริม สรางการรักทองถิ่น พนักงานมีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยดานเสริม สรางการรักทองถิ่นโดยรวมระดับมาก เมื่อพิจารณา
เปน รายขอพบวา พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทย มีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยวา คนในทองถิ่นใหความสนใจในการอนุรักษวฒ
ั นธรรม
ประเพณีของทองถิ่น มากที่สุด และนักทองเที่ยวชาวไทยมีความรักทองถิ่นมากขึ้น นอยที่สุด
ดานการกระจายรายไดสูท องถิ่น พนักงานมีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยดานการกระจายรายไดสูทอ งถิ่น โดยรวมระดับมาก เมื่อ
พิจารณาเปน รายขอพบวา พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทย มีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยวา ทําใหคนในทองถิ่นมีรายไดเพิม่ ขึ้น จากการ
ขายสินคาที่ระลึก ขายอาหารและเครื่องดื่มแกนักทองเที่ยว และชวยเพิ่ม มูลคาใหแกแหลงทองเที่ย วในทองถิ่น และภูมิภาคตางๆ มากที่สุด และคนใน
ทองถิ่นมางานทําเพิ่ม ขึ้น เชน ลูกจางโฮมสเตยตางๆ และเกิดอาชีพใหมๆ ในทองถิ่น เชน หัตถกรรมพื้นบาน การจัดการแสดงแบบวิถีไทย (รําไทย มวย
ทะเล ฟน ดาบ) นอยที่สุด
ผลการทดสอบสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 1 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่ม ีปจจัย สวนบุคคลแตกตางกัน มีความคิดเห็น ตอการทองเที่ยววิถีไทยตางกัน
จากการทดสอบสมมติฐานพบวา ระดับการศึกษา มีความคิดเห็น ตอการทองเที่ยววิถีไทยตางกัน อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 จึง
เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว สวนเพศ อายุ ตําแหนง หนวยงานที่สังกัด และระยะเวลาในการปฏิบัติงาน มีความคิดเห็นตอการทองเที่ยววิถไี ทยไมตา งกัน
จึงไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 2 ปจจัยดานงานที่เกี่ย วของกับพนักงานการทอ งเที่ย วแหง ประเทศไทย ไดแ ก ความเกี่ย วขอ งของงานที่รับผิดชอบกับการ
ทองเที่ยววิถ ีไทย ประสบการณในงานดานการทองเที่ยว และความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทองเที่ย ววิถ ีไทย มีค วามคิดเห็น ตอ การทองเที่ย ววิถ ีไทย
ตางกัน
จากการทดสอบสมมติฐานพบวา ความรูความเขาใจเกี่ย วกับการทอ งเที่ย ววิถีไทย มีความคิด เห็น ตอการทองเที่ย ววิถีไทยตางกัน อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ .05 จึงเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว สวนความเกี่ย วของของงานที่รับผิดชอบกับการทองเที่ยววิถ ีไทยและประสบการณในงานดาน
การทองเที่ย ว มีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยไมตางกัน จึงไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว

อภิปรายผลการวิจัย
สมมติฐานที่ 1.1 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่มีเพศแตกตางกัน มีความคิดเห็น ตอการทองเที่ยววิถ ีไทยตางกัน จากการทดสอบ
สมมติฐาน พบวา เพศของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยมีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยไมตางกัน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติ .05 จึง ไม
เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 1.2 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่มีอายุแตกตางกันมีความคิดเห็นตอการทองเที่ยววิถ ีไทยตางกัน จากการทดสอบ
สมมติฐาน พบวา อายุข องพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยมีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยไมตางกัน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติ .05 จึง ไม
เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 1.3 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่ม ีระดับการศึกษาแตกตางกันมีความคิดเห็นตอการทองเที่ยววิถ ีไทยตางกัน จาก
การทดสอบสมมติฐาน พบวา ระดับการศึกษาของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยมีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยตางกัน อยางมีนยั สําคัญ
ทางสถิติ .05 จึงเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว กลาวคือ พนักงานที่ม ีระดับการศึกษาแตกตางกัน หรือมีการศึกษาในระดับสูงขึ้น อาจทําใหมีการรับรูใ น
เรื่องของการทองเที่ย ววิถีไทยกวางขึ้น ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษาของ นิสิตโครงการศิลปศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขารัฐศาสตร (ภาคพิเศษ) รุน ที่ 11
(2558) ไดศึกษาเรื่องความสนใจการทองเที่ย ววิถีไทยของบุคลากรภาครัฐและภาคเอกชน พบวา ระดับการศึกษาแตกตางกัน มีความสนใจการทองเที่ยว
วิถีไทยตางกัน
สมมติฐานที่ 1.4 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่มีตําแหนงแตกตางกัน มีค วามคิดเห็น ตอการทอ งเที่ย ววิถีไทยตางกัน จากการ
ทดสอบสมมติฐาน พบวา ตําแหนงของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยมีความคิดเห็นตอการทองเที่ย ววิถีไทยไมตางกัน อยางมีนยั สําคัญทางสถิติ
.05 จึงไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว

[130]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สมมติฐานที่ 1.5 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่มีหนวยงานที่สังกัดแตกตางกัน มีความคิดเห็น ตอการทองเทีย่ ววิถไี ทยตางกัน จาก
การทดสอบสมมติฐาน พบวา หนวยงานที่สังกัดของพนักงานการทองเที่ย วแหงประเทศไทยมีความคิด เห็น ตอการทองเที่ย ววิถีไทยไมตางกัน อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติ .05 จึงไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 1.6 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่ม ีระยะเวลาในการปฏิบัติงานแตกตางกันมีความคิดเห็นตอการทองเที่ยววิถ ีไทย
ตางกัน จากการทดสอบสมมติฐาน พบวา ระยะเวลาในการปฏิบัติงานของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยมีความคิดเห็นตอการทองเทีย่ ววิถไี ทย
ไมตางกัน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติ .05 จึงไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 2.1 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่มีความเกี่ย วของของงานที่รับผิดชอบกับการทองเที่ยววิถ ีไทยแตกตางกันมีความ
คิดเห็น ตอการทองเที่ยววิถ ีไทยตางกัน จากการทดสอบสมมติฐาน พบวา ความเกี่ย วของของงานที่รับผิดชอบกับการทองเที่ยววิถ ีไทยมีความคิดเห็นตอ
การทองเที่ย ววิถีไทยไมตางกัน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ .05 จึงไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 2.2 พนัก งานการทอ งเที่ย วแหง ประเทศไทยที่มีประสบการณในงานดานการทองเที่ย วแตกตางกัน มีค วามคิดเห็น ตอการ
ทองเที่ยววิถ ีไทยตางกัน จากการทดสอบสมมติฐาน พบวา ประสบการณในงานดานการทองเที่ยวมีความคิดเห็น ตอการทองเทีย่ ววิถไี ทยไมตา งกัน อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ .05 จึงไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 2.3 พนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทยที่มีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทองเทีย่ ววิถไี ทยแตกตางกันมีความคิดเห็นตอการ
ทองเที่ยววิถ ีไทยตางกัน จากการทดสอบสมมติฐาน พบวา ความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทองเที่ยววิถ ีไทยมีความคิดเห็นตอการทองเที่ยววิถ ีไทยตางกัน
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ .05 จึงเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงวากลุม ตัวอยางที่ม ีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทองเที่ยววิถไี ทยแตกตางกัน จึงมี
ความคิดเห็น ตอการทองเที่ยววิถ ีไทยตางกัน เนื่องจากกลุม ตัว อยางที่ม ีความรูค วามเขาใจเกี่ย วกับ การทองเที่ย ววิถ ีไทยจากแนวคิดตางๆ ทําใหกลุม
ตัวอยางเห็น ภาพอยางชัดเจนและเขาใจในเรื่องของการทองเที่ยววิถ ีไทยมากกวากลุม ตัวอยางที่ม ีความรูความเขาใจนอย ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษา
ของ พีรกาน ศิริรักษ (2554) ไดศึกษาเรื่อง ปจจัยที่มีผลตอพฤติกรรมการทองเที่ยวเชิงนิเวศของนักทองเที่ยวในจังหวัดภูเก็ต ซึ่งพบวา ความรูค วามเขาใจ
มีผลตอพฤติกรรมการทองเที่ยวเชิงนิเวศของนักทองเที่ยวในจังหวัดภูเก็ต ในดานระยะเวลาที่เดินทางทองเที่ยวโดยเฉลี่ย ที่ไมแ ตกตางกัน

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
ผลการศึกษาเกี่ยวกับความคิดเห็น ของพนัก งานการทอ งเที่ย วแหง ประเทศไทยตอการทองเที่ย ววิถีไทย ผูศึก ษาขอเสนอแนะที่อาจเปน
ประโยชนตอการทองเที่ยวแหงประเทศไทย ดังตอไปนี้
ปจ จัยดานงาน
ความเกี่ยวขอ งของงานที่รับผิดชอบเกี่ยวบการทอ งเที่ยววิถีไทย พบวาพนักงานมีความเกีย่ วของของงานทีร่ บั ผิดชอบเกีย่ วกับการทองเทีย่ ว
วิถีไทยนอยมาก อาจเปนเพราะงานที่แ ตละคนรับผิดชอบเปน งานที่แตกตางจากลักษณะงานที่เกี่ยวของกับการทองเทีย่ ววิถไี ทย ผูศ กึ ษาจึงไมเสนอแนะใน
ประเด็นนี้
ประสบการณในงานดานการทอ งเที่ยว พบวาพนักงานมีประสบการณน อยที่สุด คือ กําหนดแผนกลยุท ธดานการตลาดการทองเที่ย วใน
ประเทศ และกําหนดทิศทางและดําเนินงานดานความรวมมือ ดานการตลาดทางการทองเที่ยวระหวางประเทศ ดัง นั้น การทอ งเที่ย วแหง ประเทศไทย
ควรมีการสนับสนุนใหพนักงานรุนใหมมีศักยภาพในการรวมกันพัฒนากําหนดแผนกลยุทธตางๆ ดานการทองเที่ยวใหมีประสิทธิภาพมากขึ้น เพื่อชวยให
การดําเนินงานขององคกรประสบความสําเร็จและตรงตามเปาหมายยิ่งขึ้น
ความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทอ งเที่ยววิถีไทย พบวาพนักงานมีความรูความเขาใจนอยที่สุด คือ ราชบุรี เชื่อมโยงกับนครปฐม เปน การ
แนะนําเสนทางทองเที่ย วเชื่อมโยงแหงใหมข องโครงการ “12 เมืองตองหามพลาด...PLUS” อาจเปน เพราะ โครงการ “12 เมืองตองหามพลาด....PLUS”
เปน โครงการตอเนื่องจาก โครงการ “12 เมืองตองหามพลาด” ที่มีแ หลงทองเที่ยวที่น าสนทั้งหมด 12 จังหวัด ซึ่งจากเดิม แลวอาจจะยังไมทราบทัง้ หมดวา
มีจังหวัดใดบาง ตอมาในปปจจุบัน (2559) ทางการทองเที่ย วแหงประเทศไทยไดประกาศเพิ่มแหลงทองเที่ยวอีก 12 จังหวัดใหม “12 เมืองตองหามพลาด
....PLUS” ที่มีความเชื่อมโยงกับ 12 จังหวัดเดิม “12 เมืองตองหามพลาด” จึงอาจทําใหเกิดความสับสนขึ้น ดังนั้น การทองเที่ย วแหงประเทศไทยจึงควร

[131]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปรับรูปแบบการนําเสนอตามสื่อตางๆ เพื่อใหเกิดการจดจํามากขึ้น พรอมทั้งประชาสัมพันธภาพที่เปน Highlight ของจังหวัดตางๆ ที่อยูในโครงการ “12
เมืองตองหามพลาด....PLUS” เพื่อเกิดการรับรูที่ดี มีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทองเที่ยววิถีไทยของคนในองคกร
ความคิดเห็นตอการทอ งเที่ยววิถีไทยของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
ดานรูปแบบ พนักงานมีความเห็นเกี่ย วกับการทองเที่ยววิถ ีไทยเปน รูปแบบหนึ่งของการทองเที่ย วเชิง วัฒ นธรรมนอยที่สุ ด อาจเปน เพราะ
พนักงานยังไมเขาถึงหรือรับรูเกี่ย วกับรูปแบบของการทองเที่ย ววิถีไทย ดังนั้นการทองเที่ยวแหงประเทศไทย ควรมีการประชาสัมพันธใหพนักงานรับรูแ ละ
เขาใจเกี่ย วกับกิจกรรม/โครงการตางๆ ของการทองเที่ย ววิถีไทยซึ่งจัดตามรูปแบบของการทองเที่ยวเชิงวัฒนธรรม
ดานกิจกรรม/โครงการ พบวาพนักงานมีความเห็น วา “วัน ธรรมดานาเที่ย ว” เปน โครงการที่สามารถสรางการรับรู ภาพลัก ษณดานบวก
เกี่ย วกับความสงบเรียบรอยของบานเมือง ความรัก ความสามัค คีข องคนไทยใน 5 ภูม ิภาค ใหแ กนัก ทองเที่ย วนอ ยที่สุด อาจเปน เพราะพนักงานมี
ความเห็น วา โครงการดังกลาวมีสวนใหนักทองเที่ย วรับรูถึงเหตุการณความสงบของบานเมือง ความรัก ความสามัคคี ไมมากนัก ดังนั้นการทองเที่ยวแหง
ประเทศไทยจึงควรปรับโครงการดังกลาวใหมีศักยภาพในการทําใหน ักทองเที่ยวไดรับรูถ ึงความสงบเรีย บรอยของบานเมือง ความรัก ความสามัคคีของคน
ไทยใน 5 ภูมิภาค ใหแกนักทองเที่ย วตามเจตนารมณของรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ จันทรโอชา
ดานเสริม สรางการรักทองถิ่น พบวาพนักงานมีความเห็นวาการทองเที่ยววิถ ีไทยทําให นักทองเที่ยวชาวไทยมีความรักทองถิ่น มากขึ้น นอ ย
ที่สุด ผูศึกษาจึงขอเสนอแนะใหการทองเที่ย วแหงประเทศไทยเพิ่มกิจกรรมที่เจาะลึกถึงวิถ ีชีวิต หรือคุณคาวิถีช ีวิตในทองถิ่นนั้นมากขึ้น
ดานการกระจายรายไดสูท องถิ่น พบวาพนักงานมีความเห็นวาการทองเที่ยววิถ ีไทยทําให คนในทองถิ่นมีงานทําเพิม่ ขึน้ เชน ลูกจางโฮมสเตย
ตางๆ และเกิดอาชีพใหมๆ ในทองถิ่น เชน หัตถกรรมพื้นบาน การจัดการแสดงแบบวิถีไทย (รําไทย มวยทะเล ฟนดาบ) นอยทีส่ ดุ ผูศ กึ ษาจึงขอเสนอแนะ
ใหการทองเที่ย วแหงประเทศไทยมุงเนนกิจกรรมที่เพิ่มรายได หรือเพิ่ม อาชีพทางเลือก ซึ่งสอดคลองกับการทองเที่ยววิถ ีไทยมากกวานี้
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. ควรศึกษาถึงปจจัย ดานอื่นๆ เชน สินคาที่ระลึก การบริการจากแหลงทองเที่ยว ดานสิ่งอํานวยความสะดวกทางการทองเที่ย ว การขนสง
และระบบความปลอดภัย
2. ควรศึกษากลุมนักทองเที่ย วที่เดิน ทางไปทองเที่ยวในกิจกรรม/โครงการตางๆ ของการทองเที่ย ววิถีไทย เชน 12 เมืองตองหามพลาด, วัน
ธรรมดานาเที่ย วฯลฯ ทั้งในเชิงปริม าณและเชิงลึก
3. ควรศึกษาการรับรูขาวสารจากสื่อตางๆ ของประชาชนเกี่ยวกับการทองเที่ยววิถ ีไทย เพื่อ นํามากําหนดกลยุทธ ดานการทอ งเที่ย วทั้งเชิง
นโยบายและปฏิบัติการ เพื่อใหการทองเที่ยววิถ ีไทยไดรับการยอมรับจากประชาชน สมกับเปนวาระแหงชาติและเจตนารมณข องรัฐบาล พลเอกประยุทธ
จันทรโอชา

เอกสารอางอิง
การทองเที่ย วแหงประเทศไทย. 2541. “ปท องเที่ยวไทย 2541-2542”. การทองเที่ยวแหงประเทศไทย: (สําเนา).
การทองเที่ย วแหงประเทศไทย. 2558. การทองเที่ยววิถ ีไทย. (ONLINE) WWW.TATREVIEWMAGAZINE.COM
กรุณา บุญมาเรือน. 2546. ปจ จัยที่มีผ ลตอการเดินทางเขามาทองเที่ยวในประเทศไทยของนัก ทอ งเที่ยวชาวตางชาติ. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตร
มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเชีย งใหม.
นิคม จารุมณี. 2535. การทองเที่ยวและการจัดอุตสาหกรรมการทองเที่ยว. กรุงเทพมหานคร: โรงพิม พการศาสนา.
นงนุช รุจิรังสิม ันตุกุล . 2549. ความคิดเห็นของนักทองเที่ยวที่ม ีตอคุณภาพในการบริการดานการทองเที่ยว กรณีศึกษาอุท ยานแหงชาติเขาชะเมาเขาวง. วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ. มหาวิทยาลัย บูรพา
ประมุข เจีย มสถิตย. 2547. ความพึงพอใจของนักทองเที่ยวที่มีตอกิจกรรมนันทนาการดานการทอ งเที่ยวเชิงอนุรักษในอุท ยานแหง ชาติบ างสีด า
จังหวัดสระแกว. (วิทยานิพนธปริญ ญามหาบัณ ฑิต),มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
พัช รา ลาภลือชัย. 2546. ความพึงพอใจของนักทองเที่ยวชาวไทยตอ การจัดการทอ งเทีย่ วตลาดน้ําดําเนิน สะดวก จังหวัดราชบุรี และตลาดนาทาคา
จังหวัดสมุท รสงคราม. (วิทยานิพนธปริญ ญามหาบัณ ฑิต), มหาวิทยาลัยศรีน ครินทรวิโรฒ.

[132]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความผูกพันตอองคการของพนักงาน บริษัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด
Organization Commitment of Bangkok Mitsubishi UFJ Lease Co.,Ltd. to Staff
ศาสตราจารย ดร.วัลลภ รัฐฉัตรานนท* และ สิรีธร แสงวันลอย **
Professor Dr.Wanlop Rathachatranon and SireethonSaengwanloy

บทคัดยอ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงคเพื่อ 1)เพื่อศึกษาระดับความผูกพันตอองคการ ของพนักงาน บริษ ัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด 2)เพื่อ
เปรียบเทียบความผูกพันตอองคการของพนักงาน บริษัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัดจําแนกตามปจจัยสวนบุคคล3) เพื่อศึกษาความสัม พัน ธ
ระหวางความพึงพอใจในการทํางานกับความผูกพันตอองคการ ของพนักงาน บริษ ัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัดกลุมตัวอยางเปน พนักงานตาม
แผนกตางๆ ของบริษ ัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัดจํานวน 270 คนโดยใชวิธีสุม ตัว อยางแบบชั้น ภูม ิ เครื่องมือ ที่ใชในการวิจัย ครั้ง นี้ ไดแ ก
แบบสอบถาม การวิเคราะห ขอมูลใชคาสถิติรอยละ คาเฉลี่ย คาสวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน การทดสอบคาที t การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว และ
วิเคราะหหาความแตกตางของคาเฉลี่ย รายคูโดยวิธีของ LSD และคาสัม ประสิทธิ์สหสัมพันธเพียรสัน
ผลการวิจัยพบวา กลุมตัวอยาง ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ คือ พนักงาน บริษ ัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด จํานวน 270 คน พบวา
1. เพศ กลุม ตัวอยางในการวิจัยครั้งนี้ สวนใหญเปนเพศชายมากกวาเพศหญิง คิดเปน รอยละ 54.4 และรอยละ 45.6 ตามลําดับ
2. อายุ ผูตอบแบบสอบถามในการศึกษาครั้งนี้กลุมที่มีจํานวนมากที่สุดคือกลุมที่ม ีอายุ 26-35 ป รอยละ40.0รองลงมาเปนกลุม ทีม่ อี ายุ36-45
ป รอยละ 27.4 กลุม ที่ม ีอายุไมเกิน 25 ปรอยละ13.3 กลุม ที่ม ีอายุ46-55 ป รอยละ 11.1 สวนกลุมที่ม ี อายุ มากกวา 55 ปเปน กลุมที่ม ีจํานวนนอยที่สุด
คิดเปน รอยละ 8.1
3. สถานภาพสมรส พบวา ผูตอบแบบสอบถามในการศึกษาครั้งนี้กลุม ที่ม ากที่สุดคือสมรส รอยละ69.6รองลงมาเปนกลุม โสดรอยละ28.9และ
กลุมที่หยาราง รอยละ1.5
4. ระดับการศึกษาพบวา กลุม ที่ม ีจํานวนมากที่สุด มีการศึกษาในระดับปริญญาตรี คิดเปนรอยละ 72.6 รองลงมาเปน กลุมทีม่ กี ารศึกษาระดับ
ปริญญาตรีโทคิดเปน รอยละ 19.6 กลุม ที่มีการศึกษาในระดับปริญญาเอก คิดเปนรอยละ 4.1 และกลุม ที่ม ีการศึกษาระดับต่ํากวาปริญญาตรี คิดเปนรอย
ละ 3.7
5. อายุการทํางาน พบวา กลุม ที่มีจํานวนมากที่สุด มีอายุการทํางาน 6-10 ป คิดเปนรอยละ47.8 รองลงมาเปนกลุมที่มีอายุการทํางาน 1-5ป
คิดเปน รอยละ30.7 กลุมที่มีอายุการทํางาน 11-15 ป คิดเปน รอยละ 16.7 ป และกลุมที่มีอายุการทํางานมากกวา 16 ป คิดเปนรอยละ4.8
ความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานบริษัทบางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด เปน รายขอ พบวา คําถามที่มีคาเฉลี่ยสูงสุด คือประเด็น
ดานคาตอบแทนที่วา เงินเดือนที่ทานไดรับในปจจุบัน อยูในระดับที่นาพอใจและเหมาะสมกับระดับคาครองชีพของทาน อยูในระดับมาก โดยมีคาเฉลี่ย
4.84 สวนคําถามที่มีคาเฉลี่ยนอยที่สุดแตยังคงอยูในระดับความพึงพอใจที่มาก
ดานความผูกพันตอองคการของพนักงานบริษ ัท บางกอก มิสซูบชิ ิ ยู เอฟเจ ลิส จํากัด โดยแบงเปน 3 ดาน ประกอบดวย ดานความเชือ่ มัน่
และการยอมรับในเปาหมายและคานิยมขององคการ ดานความเต็มใจที่จะใชความพยายามอยางเต็มที่ในการทํางานเพื่อประโยชนขององคการ และดาน
ความปรารถนาอยางแรงกลาที่จะคงไวซึ่งความเปนสมาชิกภาพขององคการโดยความผูกพันตอองคการของพนักงานโดยภาพรวม อยูในระดับมาก โดยมี
คาเฉลี่ย 4.50
คําสําคัญ : ความพึงพอใจ, ความผูกพัน ตอองคการ

*

คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:[email protected]
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]

**

[133]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Abstract
The purposes of this study were to: 1) To study the organizational commitment of the employees of the Bangkok
Mitsubishi UFJ Lease Co., Ltd. 2) To study the organizational commitment of the employees of the Bangkok Mitsubishi UFJ
Lease Co., Ltd. classification list. by personal factors, and 3) To study the relationship between satisfaction and organizational
commitment to work with the staff of Bangkok Mitsubishi UFJ Lease Co., Ltd. the group's employees under the department the
number of 270 people as service receivers of department of intellectual property. Data were collected by questionnaires and
analyzed by statistical software. Statistical tools used for data analysis were percentage, mean, standard deviation, t-test, One
way (LSD), and Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient, at the .05 level of significance.
The results showedthat
Overview of the sample In this study are employees of angkok Mitsubishi UFJ Lease Co., Ltd. the number of 270
people found.
1. sex samples in this research is mostly male, rather than female, 54.4 percent and 45.6 percent, respectively.
2. the age of respondents in this study, the largest group is the Group of aged 26-35 year of 40.0 percent, followed by
the group aged 36-45. 27.4 percent a year, groups that are younger than 25 years, 13.3 percent. 46-55 age group. Section 11.1
percent a year over the age of 55 years old group is a group that has the least amount of 8.1%
3. marital status found that respondents in this study group is married. 69.6 percent to 28.9 percent, singles, groups
and groups at 1.5 percent of divorce.
4. the study found that the largest group. Have a Bachelor's degree, representing 72.6 percent followed by a group
with a Bachelor's degree, master, representing 19.6 percent of the Ph.d. study, representing 4.1 per cent and a group that has a
lower level of Education Bachelor's 3.7 percent.
5. the Working Group found that there are many. Aged 6-10 years of work, representing 47.8 percent. The second is
the group aged 1-5 years of work, representing 30.7 percent. The working age group 11-15 years and 16.7 percent group aged
over 16 years, representing 4.8 percent.
Job satisfaction of employees of Bangkok counter u F J. Limited item, it was found that the question with the highest
mean. The compensation that is The salary you are currently in a satisfactory and appropriate levels of persons living in the high
level. The average 4.84 questions with an average minimum but remain in the level of satisfaction that comes.
Commitment of the employee organization, Bangkok, Miss Sue UFJ, Ltd. a 3 sided with the confidence and
acceptance of the goals and values of the Organization side willing to do our best to work for the benefit of the Organization
and the strong desire to maintain your membership of the WTO by the commitment of all employees, Organization overview by
level average 4.50.
Keywords: Satisfaction, Organization Commitment

บทนํา
ชาริณี แสงสี (2535: 3) กลาวไววา ผูบริหารหรือเจาของธุรกิจทุกแหงยอมตองการใหองคการของตนเองประสบความสําเร็จ โดยเฉพาะอยาง
ยิ่งในยุคปจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็วของสังคม เศรษฐกิจ การเมือ ง และเทคโนโลยี ตลอดจนการแข ง ขัน ที่สูง ขึ้น สง ผลใหผู บริหารตอง
วางแผนกลยุทธและนํานโยบายไปปฏิบัติใหมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลมากที่สุด การที่องคก ารจะประสบผลสําเร็จไดนั้น ปจจัย หนึ่งที่สําคั ญ คือ

[134]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บุคลากร องคการจําเปน ตองอาศัยบุคลากรที่มีความรู ความสามารถในการดําเนิน งานเพื่อใหบรรลุเปาหมายตามที่กําหนดไว การที่ผูบริหารจะสามารถ
ทําใหบุคลากรปฏิบัติงานอยางเต็มความสามารถ โดยผลการปฏิบัติงานที่ดีนั้น จะประกอบไปดวย ระดับของแรงจูงใจ ความรูความสามารถ และความ
เขาใจบทบาทหนาที่ข องตนเอง อีกทั้งสิ่งสําคัญอีกปจจัย หนึ่งก็คือ ความพึงพอใจในการทํางานซึ่งก็ม ีผลตอความสําเร็จขององคก ารนอกจากนี้ค วามพึง
พอใจในการทํางานที่ผูบริหารควรใหความสนใจเพื่อสรางใหเกิดขึ้น กับ พนัก งานของตนเองแลว ยังมีอีก ปจจัย หนึ่ง ที่สําคัญ ไมแ พกัน คือ การสรางให
พนักงานเกิดความผูกพันกับองคการ การรักษาพนักงานที่ม ีประสิทธิภาพไวกับองคการเพื่อความสําเร็จขององคการ
ดังจะเห็น ไดวาความพึงพอใจในการทํางานและความผูกพัน กับองคการนั้น ลวนเปน ปจจัยที่มีความสัมพันธกัน ทางบวกกับองคการและผลการ
ปฏิบัติงานของพนักงาน กลาวคือ ถาพนักงานมีความพึงพอใจในการทํางานและความผูกพันกับองคการสูง ผลการปฏิบ ัติงานก็จะออกมาในทางที่ดี ซึ่ง
ในทางตรงกันขามหากพนักงานมีความพึงพอใจในการทํางานหรือมีความผูกพัน กับองคการต่ํา จะแสดงพฤติกรรมในการทํางานในทางลบ ซึ่งสิ่ง เหลานี้
ลวนสงผลเสียตอองคการทั้งสิ้น

วัตถุประสงค
1) เพื่อศึกษาระดับความผูกพันตอองคการ ของพนักงาน บริษัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด
2) เพื่อเปรีย บเทีย บความผูกพันตอองคการของพนักงาน บริษ ัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัดจําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
3) เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางความพึงพอใจในการทํางานกับความผูกพันตอองคการ ของพนักงาน บริษัท บางกอก มิสซูบชิ ิ ยูเอฟเจ ลิส
จํากัด

วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจยั ไดศึกษาเฉพาะกรณีของ บริษทั บางกอก มิสซูบชิ ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด
ตัว อยาง
กลุมตัวอยางประชากรผูตอบแบบสอบถามคือ พนัก งานบริษ ัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด จํานวนทั้ง สิ้น 270คนโดยใชการสุม
ตัวอยางแบบแบง ชั้น ภูมิ (Stratified Random Sampling)และ การสุม ตัว อยางของแตละแผนก โดยการแจกแบบสอบถามใหกับ พนัก งานบริษ ัท
บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ แบบสอบถามที่ผูศึกษาสรางขึ้น เพื่อเก็บรวบรวมขอมูล โดยสรางขึน้ จากการศึกษาแนวคิด ทฤษฎี เอกสาร
และงานวิจัย ที่เกี่ย วของ ซึ่งแบบสอบถามที่สรางขึ้นไดแ บงออกเปน 4 สวนดังนี้ สวนที่ 1 ขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม สวนที่ 2 ความพึงพอใจใน
การทํางานของพนักงาน บริษ ัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด สวนที่ 3 ความผูกพันตอองคการของพนักงาน บริษ ัท บางกอก มิสซูบชิ ิ ยูเอฟเจ ลิส
จํากัด สวนที่ 4 ขอเสนอแนะ
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติและในการศึกษาครั้งนี้ ผูวิจัยไดใชสถิติในการวิเคราะหขอมูลซึ่ง ประกอบดวยการวิเคราะห ขอมูลใชคาสถิติรอยละ คาเฉลี่ย
คาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาที t การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว (One-Way ANOVA) และวิเคราะหหาความแตกตางของคาเฉลี่ย
รายคูโดยวิธีของ LSD และคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พันธเพีย รสัน

[135]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ผลการวิจัย
ระดับความผูกพัน ตอองคการของพนักงาน บริษัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัดอยูในระดับปานกลาง ผลการทดสอบสมมติฐาน ปจจัย
สวนบุคคลตางกัน มีความผูกพัน ตอองคการแตกตางกัน และความพึงพอใจในการทํางานดานคาตอบแทนและความผูกพันตอองคการมีความสัมพันธกนั
โดยมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐาน แตกลุมตัวอยางที่มีเพศ อายุ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา อายุการทํางานที่ตางกัน มี
ความผูกพัน ตอองคการแตกตางกัน และความพึงพอใจในการทํางานดานคาตอบแทนและความผูกพัน ตอองคการมีความสัมพันธกัน

อภิปรายผลการวิจัย
1. บุคลากรบริษัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด ที่ม ีปจจัย สวนบุคคลตางกัน มีความผูกพัน ตอองคการแตกตางกัน ซึ่งผลการวิจยั พบวา
พนักงานบริษัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด ที่ม ีปจจัย สวนบุคคลตางกัน มีความผูกพันตอองคการแตกตางกันโดยแบงเปน เพศ อายุ สถานภาพ
สมรส ระดับการศึกษา และอายุการทํางาน
2. ความพึงพอใจในการทํางานมีความสัม พัน ธทางบวกกับ ความผูกพัน กับองคก ารซึ่ง ผลการวิจัย พบวาความพึง พอใจในการทํางานดาน
คาตอบแทนและความผูกพันตอองคการมีความสัมพันธกัน ซึ่งความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานบริษ ัทบางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด เปน
รายขอ โดยพิจารณาจําแนกเปน รายดาน 5 ดาน คือ ดานคาตอบแทน ดานการรับรูโอกาสในการกาวหนาในการทํางาน ดานการรับ รูก ารมีสวนรว มใน
กิจกรรมขององคการ ดานการรับรูภาพลักษณข ององคการ และดานการรับรูการสนับ สนุน ขององคการ คําถามที่มีคาเฉลี่ย สูงสุด คือ ประเด็น ดาน
คาตอบแทนที่วา เงิน เดือนที่ทานไดรับในปจจุบันอยูในระดับที่นาพอใจและเหมาะสมกับระดับ คาครองชีพ อยูในระดับ ปานกลางและความผูกพัน ตอ
องคการของพนักงานบริษัท บางกอก มิสซูบิชิ ยู เอฟเจ ลิส จํากัด โดยแบงเปน 3 ดาน ประกอบดวย ดานความเชื่อมั่นและการยอมรับในเปาหมายและ
คานิยมขององคการ ดานความเต็มใจที่จะใชความพยายามอยางเต็ม ที่ในการทํางานเพื่อประโยชนขององคการ และดานความปรารถนาอยางแรงกลาทีจ่ ะ
คงไวซึ่งความเปนสมาชิกภาพขององคการโดยความผูกพันตอองคการของพนักงานโดยภาพรวม อยูในระดับมาก

ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากการศึกษา
จากผลการศึกษาวิจัย เรื่องความผูกพัน กับองคการของพนักงาน บริษัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัดในครั้งนี้ ผูวิจยั ไดรบั ขอเสนอแนะ
บางประการที่อยากจะเสนอแนะ เพื่อเปน แนวทางในการสรางความผูกพันกับองคการผูวิจัยจึงเห็นควรมีข อเสนอแนะดังนี้
ดานความผูกพันกับองคการของพนักงาน บริษัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด มีความเชื่อมั่นอยูในระดับปานกลาง ซึง่ จากระดับความ
เชื่อมั่น ดังกลาวควรเพิ่ม ระดับความเชื่อมั่น โดยการปรับปรุงทั้ง 3 ดาน เพื่อเปน การเพิ่ม ความเชื่อมั่นใหสูงขึ้น
- ดานการบริหารงาน ตองปรับปรุงประสิทธิภาพการทํางานของพนักงาน และประสิทธิผลในการจัดการบริหารองคการโดยการประเมิน ผล
การปฏิบัติงานของพนักงานเพื่อใหไดประสิทธิภาพและประสิทธิผลออกมา
- ดานบุคลากรตองยกระดับบุคลากร โดยใหบุคลากรแสดงความสามารถ แสดงผลงานที่โดดเดนออกมา เพื่อใหเปนผูที่ม ีความรูค วามสามารถ
เพีย งพอในการทํางาน
- ดานสวัสดิการ และความเชื่อมันที่จะทําใหพนักงานทํางานอยูในองคการเปนเวลานาน เชน การใหโบนัส เพิ่มเงินเดือน เปนตนเพื่อเปนการ
สรางความพึงพอใจที่ดีแ กกันอยูเสมอ
ขอ เสนอแนะในการทําวิจ ัยครั้งตอ ไป
1. ในการศึกษาความผูกพัน กับองคการของพนักงาน บริษัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด ในการศึกษาครั้งตอไปควรเพิ่ม เติมในดาน
อื่น ๆ เชน การเก็บขอมูลโดยการสัม ภาษณ และสังเกตแบบมีสวนรวม เพื่อใหไดกลุม ตัวอยางที่ครอบคลุม และแมนยํา

[136]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. ในการศึกษาครั้งตอไปควรศึกษาถึงปจจัย อื่น ๆ เชน ความเครียดในการทํางาน คุณ ภาพชีวิต ในการทํางาน ผลตอบแทนที่อ ยากจะไดรับ
เปน ตน
เอกสารอางอิง
กาญจนา สายทิพย 2546. ความหมายความผูกพันตอ องคการ.วิทยานิพนธปริญ ญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิตมหาวิทยาลัย ธุรกิจบัณ ฑิตย.
กรองแกว สรนันท2537. ความผูกพัน ตอ องคการของบุคลากร กรมประชาสัมพัน ธ .วิทยานิพ นธปริญ ญามหาบัณ ฑิตคณะศิลปศาสตร (รัฐศาสตร)
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร,2556.
จิระ จิตตราคา2525. ปจจัยความเชื่อ มั่น ที่มีอ ิทธิพลตอความผูกพัน ของพนักงานปตท. การคนควาอิสระบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาบริหารธุรกิจ,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
ชาริณี แสงสี 2535. การศึกษาความพึงพอใจของพนักงานการบิน ไทย. การคนควาอิสระบริหารธุรกิจมหาบัณ ฑิต สาขาบริหารธุรกิจ, ม.ป.ท.
เนื้อทิพย นวมถนอม 2547. สื่อสารมวลชน: ทฤษฎีและแนวทางการศึกษา(พิมพครั้งที่ 2).กรุงเทพมหานคร: บริษัทเอดิสันเพรสโพรดักสจํากัด.
นพคุณ นิศามณี 2547. ความสัม พันธระหวางความผูกพัน ตอองคกรและพฤติกรรมการทํางานในพนักงานระดับปฏิบัติการ. วิทยานิพนธวทิ ยาศาสตร
มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเชีย งใหม.
บริษัท บางกอก มิสซูบิชิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด. 2555. ความรูเกี่ยวกับบริษ ัท บางกอก มิสซูบิช ิ ยูเอฟเจ ลิส จํากัด. กรุงเทพมหานคร.
__________. 2558. รายงานประจําป 2558. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพคัลเลอรไอเดียอินโนเวชั่น .
บุญ มั่น ธนาศุภวัฒน2537. ความสัมพันธระหวางความพึงพอใจในการทํางานและความผูกพันธตอ องคกรกับการไมมาทํางานของพนัก งานสถานี
วิทยุโทรทัศน. กรุงเทพฯ: วิทยานิพนธปริญญาบริหารธุรกิจมหาบัณ ฑิตมหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
บูช านัน 2542. วัฒนธรรมองคการลักษณะผูน ําที่มีประสิท ธิภาพและพฤติกรรมการเปนสมาชิกที่ดีข องพนักงานระดับจัดการในธุรกิจ คาปลีกขนาด
ใหญ. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณ ฑิตมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.
ประกายดาว นาคมาก 2536. ปจ จัยที่มีผ ลตอความผูกพัน ของพนักงานธนาคารทหารไทยจํากัด (มหาชน).สารนิพนธปริญญามหาบัณฑิตคณะสังคม
สงเคราะหศาสตรม หาวิทยาลัย ธรรมศาสตร.
ปรียากร นาชัย 2535.ปจจัยหรือ องคประกอบที่ใชเปน เครื่องมือบงชี้ถึงปญหาที่เกี่ยวกับความพึงพอใจในการทํางาน สารนิพนธปริญญามหาบัณฑิต
คณะสังคมสงเคราะหศาสตรม หาวิทยาลัย ธรรมศาสตร.
เสาวรส เกีย รตินาถ 2534. ความสัม พันธระหวางทัศนะตอ วัฒนธรรมองคการกับความผูกพันของพนักงานธนาคารไทยพาณิชยจาํ กัด (มหาชน). สาร
นิพนธปริญญามหาบัณฑิตคณะสังคมสงเคราะหศาสตรม หาวิทยาลัย ธรรมศาสตร.
Applewhite 1965.The use of pledges to build and sustain commitment in distribution channels.Journal of Marketing
Research, Vol. 29 No. 1: 18-34.
Becker 1993. Handbook on Formative andSummative of Student Learning.New York: McGraw Hill Book. Company.
Jacob and Solomon 1977.An examination of the nature of trust in buyer-seller Relationships.Journal of Marketing, Vol. 61
No. 2: 35-51.
Kohler and Mathieu 1993.The commitmenttrust theory of relationship marketing.Journal of Marketing, Vol. 58 No. 3: 20-34.
Maslow 2001. Gaining customer trust: a conceptual guide for thesalesperson.Journal of Personal Selling and Sales
Management, Vol.5 No.2: 113-114.
Robert & Neale 1990, 144 Commitmenttrust Theory of Relationship. Journal of Marketing, Vol. 58 No. 3: 144.
Stear 1990.Quality and Trust: Inter-firm Relations in Britain and Japan. Journal of Marketing,Cambridge University Press,
Cambridge.

[137]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความคิดเห็นของประชาชน ที่มีตอ นักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี
People’s Opinions towards Local Politicians InSaraburi Province
ทิพวรรณ สุข ีรตั น และ ผูช ว ยศาสตราจารย ดร.อรนันท กลันทปุระ
TippawanSukeerut and Assistant Professor Dr.OranunGluntapura

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคหลัก 2 ประการ ประการแรก เปน การศึก ษาระดับ ความคิดเห็น ของประชาชนที่มีตอนักการเมืองทอ งถิ่น ใน
จังหวัดสระบุรี และประการที่สอง เปน การศึกษาเพื่อเปรียบเทียบความคิดเห็นของประชาชนที่มีตอนักการเมืองทองถิน่ ในจังหวัดสระบุรจี าํ แนกตามปจจัย
สวนบุคคล กลุมตัวอยางในการวิจัย ครั้งนี้ คัดเลือ กมาจาก ประชาชนในจัง หวัดสระบุรี จํานวน 400 คน เครื่องมือ ที่ใชในการรวบรวมขอ มูล ไดแ ก
แบบสอบถามและวิเคราะหขอมูลโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ สถิติที่ใชในการวิเคราะห ไดแก คารอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน คา t-test
และการวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว โดยมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการศึกษาครั้ง นี้พบวา ระดับความคิดเห็น ของประชาชนที่มีตอ
นักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี อยูในระดับนอย ในการทดสอบสมมติฐาน พบวา ตัวแปรดานระดับการศึกษา อาชีพ และรายไดตอ เดือน ทีแ่ ตกตาง
กัน มีผลทําใหความคิดเห็นที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรีแ ตกตางกัน โดยมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05
คําสําคัญ : นักการเมืองทองถิ่น, จังหวัดสระบุรี, ความคิดเห็น

Abstract
The research had two objective, Which were to study people’s opinions towards local politicians in Saraburi province.,
And to compare people’s opinions towards local politicians in Saraburi province which classified by personal factors. The
sample size compose of 400 people in Saraburi province. The data were collected by questionnaires and analyzed by statistical
software. Statistical tools used for data analysis were percentage, mean, standard deviation, t-test, and Anova, at the .05 level
of significance. The results of this study showed that people’s opinions towards local politicians in Saraburi province was at low
level. The result of hypothesis found that level of education, Career, and monthly income caused the difference in people’s
opinions towards local politicians in Saraburi province, at .05 level of significance.
Keywords: Local politicians, Saraburi, Opinion

บทนํา
ในอดีตองคกรปกครองสวนทองถิ่น อยูภายใตการควบคุม กํากับ ดูแ ลของราชการสวนกลางและสวนภูมิภาค แตภายหลังที่รัฐธรรมนูญ แหง
ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 ไดระบุใหทองถิ่นบริหารปกครองตนเองได ประกอบกับมีการตราพระราชบัญ ญัติแ ผนและขั้น ตอนการกระจาย
อํานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น พ.ศ.2542 ทําใหองคกรปกครองสวนทองถิ่นมีอํานาจอิสระในการบริหารจัดการทองถิ่น ตนเอง ผูน ําการเมือง
ทองถิ่นจะตองเปน ผูมีศักยภาพเพีย งพอที่จะรองรับภารกิจที่ไดรับถายโอนสงมาจากราชการสวนกลาง ทั้งนี้เพื่อใหองคกรปกครองสวนทองถิ่นมีอิสระใน
การตัดสินใจในการกําหนดนโยบายเปาหมายในการปกครอง การบริหารงาน บริหารบุคคล บริหารการเงิน และการคลัง ไดดว ยตนเอง ซึ่งจะเห็น ไดวา
นักการเมืองทองถิ่น หรือผูแทนองคกรปกครองสวนทองถิ่นมีบทบาทและความสําคัญ อยางมาก เนื่องจากผูนําการเมืองทองถิน่ เปนบุคคลทีม่ คี วามสําคัญ

[138]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
และความสําเร็จของทองถิ่นหรือกลุมผูบริหารทองถิ่น ขึ้นอยูกับผูนําการเมืองทองถิ่นนั้น ซึ่งถาองคก รปกครองสว นทองถิ่น ใดที่ม ีค วามสามารถในการ
บริหารจัดการหรือจัดการตนเองไดอยางเกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผล ไมวาจะนําพาองคกรปกครองสวนทองถิ่นไปในทิศทางใด นักการเมืองทองถิน่
จึงเปน องคป ระกอบหลักที่สําคัญ เพราะถือ ไดวานัก การเมือ งทองถิ่น เปน หลักของการบริหารในทอ งถิ่น และเปน หัวหนากลุม ผูบริหารทอ งถิ่น นั้น
(ประหยัด หงษทองคํา, 2523: 10)
การบริหารกิจการขององคกรปกครองสวนทองถิ่น นอกจากนักการเมืองทองถิ่น แลว ประชาชนในทองถิ่น จะตองมีสว นรวมทางการเมือง
โดยตรง ในการปกครองถิ่น ของตนเองดวย เพราะวาประชาชนรูและเขาใจเกี่ยวกับปญหาของทองถิ่นตนเองวามีปญ หาอะไร ปญหาอะไรเรงดวน ดังนั้น
จะตองรวมกันแกไขและพัฒนาทองถิ่น ของตนเองใหตอบสนองความตองการของประชาชนในพื้นที่ และยังเปน การติดตามการบริหารงานของเจาหนาที่
องคกรปกครองสวนทองถิ่น และการมีสวนรวมในการไปใชสิทธิเลือกตั้ง สมาชิกสภาองคการบริหารสวนทองถิ่น และผูน ําทางการเมืองทองถิ่น ซึ่งการ
เลือกตั้งผูนําทองถิ่นปจจุบันนี้เปนการเลือกตั้งโดยตรง ซึ่งในอดีตเปนการเลือกตั้งโดยออมเพราะวามีการแบงอํานาจหนาที่อยางชัดเจน ระหวางสมาชิก
สภาองคกรปกครองสวนทองถิ่น หรือฝายนิติบัญญัติ กับฝายบริหารดังนั้น จึงศึกษาความคาดหวังของประชาชนที่ม ีตอบทบาทของนักการเมืองทองถิน่ ใน
จังหวัดสระบุรี (อุทัย หิรัญโต, 2523: 2)

วัตถุประสงค
1.เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นของประชาชนที่มีตอนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี
2.เพื่อเปรียบเทียบความคิดเห็นของประชาชนที่มีตอนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรีจําแนกตามปจจัยสวนบุคคล

กรอบแนวคิดในการศึกษา
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูศกึ ษาไดกําหนดตัวแปรอิสระ (Independent Variables) ไดแก ขอมูลทัว่ ไปของผูต อบแบบสอบถาม และตัวแปร
ตาม (Dependent Variables) ไดแก ความคิดเห็นของประชาชนทีม่ ีตอ นักการเมืองทองถิน่
(กองวิจยั และประเมินผล. 2528)
ตัวแปรตาม
ความคิดเห็นของประชาชนทีม่ ตี อ
นักการเมือ งทองถิน่ ในจังหวัดสระบุรี
1. คุณ ธรรมและจริย ธรรม
2. ดานความรูความสามารถ
3. ดานการบริหารงาน

ตัวแปรอิสระ
ปจจัยสวนบุคคล
1. อายุ
2. เพศ
3. การศึกษา
4. อาชีพ
5. รายไดตอ เดือน

วิธีการวิจัย
พืน้ ที่ในการวิจยั
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข อง ความคิดเห็นของประชาชนที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี
ประชากรที่ใชในการศึกษา
ประชากร ที่ใชในการวิจัยครั้งนี้คือ ประชาชนในเขตการปกครองทั้ง 13 อําเภอของจังหวัดสระบุรี ซึ่งมีจํานวนทั้งหมด 476,714 คน

[139]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตัวอยาง
กลุมตัวอยางประชากรผูตอบแบบสอบถาม คือ ประชาชนในเขตการปกครองทั้ง 13 อําเภอของจังหวัดสระบุรี จํานวนทั้งสิ้น 400 คน โดยใช
กลุมตัวอยางแบบชั้น ภูม ิ (Stratified Random Sampling) และการสุมตัวอยางของแตละอําเภอ โดยการแจกแบบสอบถามใหกับ ประชาชนเขตการ
ปกครองทั้ง 13 อําเภอของจังหวัดสระบุรี
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
เครื่องมือที่ใชใน การเก็บรวบรวมขอมูล ที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ เปน แบบสอบถามที่สรางขึ้น จากการทบทวนวรรณกรรม และงานวิจัย ที่
เกี่ย วของแบงออกเปน 2 สวนดังนี้สวนที่ 1 เปนคําถามเกี่ย วกับปจจัยสวนบุคคลของผูตอบแบบสอบถามในเรื่อง อายุ เพศ การศึกษา อาชีพ รายไดตอ
เดือนสวนที่ 2 เปนคําถามเกี่ย วกับ วัดระดับความคิดเห็น ที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี เปนคําถามปลายป ด มีลัก ษณะของคําถามเปน
ขอความ โดยใหเลือกไดคําตอบเดีย วใช ซึ่งการสรางแบบทดสอบผูวิจัย ใชมาตรวัดของ Likert’s Scale เปนมาตรวัด
การวิเคราะหขอ มูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ ผูศึกษานําแบบสอบถามทั้งหมด มาวิเคราะหและประมวลผลดว ยเครื่อ งคอมพิวเตอรโดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปและในการศึกษาครั้งนี้ผูวิจัย ไดใชสถิติในการวิเคราะหขอมูลประกอบดวยคาสถิติรอยละ (Percentage) คาเฉลี่ย (Mean) คาเบีย่ งเบน
มาตรฐาน (Standard Deviation) คา t-test การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว (One Way ANOVA) เพื่อทดสอบสมมติฐาน

ผลการวิจัย
ขอมูลทัว่ ไปของกลุม ตัวอยาง
1. เพศ พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญเปน เพศหญิง คิดเปน รอยละ 55.8 และเปนเพศชาย คิดเปนรอยละ 44.3
2. อายุ พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญจํานวนมีอายุอยูในชวงต่ํากวา 18 ป คิดเปนรอยละ 28.2 รองลงมาคือ ชวงอายุ 29-38 ป คิดเปนรอยละ
17.5 รองลงมาคืออายุ 19-28 ป คิดเปนรอยละ 12.3 ถัดมาคือ อายุ 39-48 ป คิดเปน รอยละ 11.8 ถัดมาอีกคือ 49-58 ป คิดเปน รอยละ 11.5 ถัดมาอีก
คืออายุ 59-68 ป คิดเปนรอยละ 8.5 และอายุม ากกวา 69 ป คิดเปนรอยละ 6.3 ตามลําดับ
3. ระดับการศึกษา พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญม ีระดับการศึกษาระดับมัธยมศึกษา คิดเปนรอยละ 37.7 รองลงมาคือ ระดับปริญญาตรีหรือ
สูงกวา คิดเปน รอยละ 31.5 ระดับประถมศึกษา คิดเปน รอยละ 16.5 และระดับ ปวช. ปวส. อนุปริญญา คิดเปนรอยละ 14.8 ตามลําดับ
4. อาชีพ พบวา กลุม ตัวอยางสวนใหญมีอาชีพนักศึกษา นักเรียน คิดเปน รอยละ 33.3 รองลงมาคือ อาชีพรับราชการ รัฐวิสาหกิจ คิด เปน
รอยละ 26.3 รองลงมาคืออาชีพเกษตร คิดเปน รอยละ 16.8 รองลงมาคืออาชีพรับจาง คิดเปนรอยละ 11.5 รองลงมาคืออาชีพคาขายธุรกิจสวนตัว คิด
เปน รอยละ 7.5 และอาชีพอื่น ๆ คิดเปนรอยละ 4.8 ตามลําดับ
5. รายไดตอ เดือน พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญม ีรายไดตอเดือน ต่ํากวา 10,000 บาทบาท คิดเปน รอยละ 44.8 รองลงมามีรายไดตอเดือ น
10,001-20,000 บาท คิดเปน รอยละ 19.8รองลงมามีรายไดตอเดือน 20,001-30,000 บาท คิดเปนรอยละ 16.0รายได 30,001-40,000 บาทคิดเปน รอย
ละ 10.0 รายได 40,001-50,000 บาท คิดเปนรอยละ 5.8 และรายไดม ากกวา 50,001 บาท คิดเปน รอยละ 3.8 ตามลําดับ
ระดับความคิดเห็นของประชาชน ทีม่ ตี อ นักการเมือ งทองถิน่ ในจังหวัดสระบุรี
ผลการวิเคราะหระดับความคิดเห็นของประชาชนในจังหวัดสระบุรีที่มีตอนักการเมืองทองถิ่น เปนการวิเคราะหขอมูลดานความความคิดเห็น
ของประชาชนที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่น 3 ดาน ประกอบดวย ดานคุณธรรมและจริยธรรม ดานความรูความสามารถ ดานการบริหารงาน จากผลการ
วิเคราะหสารถสรุปได ดังนี้
ความคิดเห็น ของประชาชนในจังหวัดสระบุรีที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่น ดานคุณ ธรรมจริยธรรม ประชาชนมีความคิด เห็น ที่เห็น ดวยนอยวา
นักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี แสดงความรับผิดชอบตามควรแกกรณี เมื่อปฏิบัติหนาที่บกพรองหรือปฏิบัติหนาที่ผิดพลาดอยางรายแรง โดยมี
คาเฉลี่ยสูงสุด 2.19 รองลงมามีระดับคาเฉลี่ย ที่เทากัน คือ เห็น ดวยนอยนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี เคารพสิทธิเสรีภาพสวนบุคคลของผูอื่น ไม

[140]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แสดงกิริย าหรือใชวาจาอัน ไมสุภาพอาฆาตมาดรายหรือใสรายหรือเสียดสีบุคคลใด และนักการเมืองทอ งถิ่น ในจังหวัด สระบุรี เคารพสิทธิเสรีภ าพสว น
บุคคลของผูอื่น ไมแสดงกิริยาหรือใชวาจาอันไมสุภาพอาฆาตมาดรายหรือใสรายหรือเสีย ดสีบุคคลใด โดยมีคาเฉลี่ย เทากัน 2.12 ถัดมา คือ เห็นดวยนอย
กับนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรีเปน แบบอยางที่ดีในการเปนพลเมืองดี การเคารพและปฏิบัติตามกฎหมายอยางเครง ครัด โดยมีคาเฉลี่ย 2.09
ความคิดเห็น ในระดับถัดมา พบวา กลุมตัวอยางเห็นดวยนอย นักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี ปฏิบัติตนอยูในกรอบจริยธรรมคุณธรรมและศีลธรรม
ทั้งโดยสวนตัวและโดยหนาที่ความรับผิดชอบตอสาธารณชนทั้งการวางตนใหเปนที่เชื่อถือศรัทธาของประชาชน โดยมีคาเฉลี่ย 2.08 รองลงมามีระดับ
คาเฉลี่ยที่เทากันคือ เห็น ดวยนอย นักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี มีการบําเพ็ญ สาธารณะประโยชนสม่ําเสมอชอบชวยเหลือผูต กทุกขไดยากมีความ
เอื้ออาทรตอผูอื่น และนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี ไมประพฤติตนอันอาจกอใหเกิดความเสื่อมเสียตอเกีย รติภูม ิของชาติรูจักควบคุม อารมณมี
ความสุขุมรอบคอบ โดยมีคาเฉลี่ยเทากัน 2.07 ความคิดเห็นในระดับถัดมา เห็น ดวยนอย นักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี ไมใหการสนับสนุน แกผู
ประพฤติผิดกฎหมายหรือผูมีความประพฤติหรือมีชื่อในทางเสื่อมเสียโดยมีคาเฉลี่ย 2.06 ความคิดเห็นในระดับถัดมา เห็นดวยนอย นักการเมืองทองถิน่ ใน
จังหวัดสระบุรี เปนแบบอยางที่ดีในการรักษาไวและปฏิบัติ ตามซึ่งรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทยทุกประการ โดยมีคาเฉลี่ย 2.04 และ ความคอดเห็น
ของกลุม ตัวอยางเห็น ดวยนอย นักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี มีความจงรักภักดีตอชาติศาสนาและพระมหากษัตริยแ ละเปนแบบอยางที่ดีในการ
เคารพและรักษาระบอบประชาธิปไตยอัน มีพระมหากษัตริยทรงเปน ประมุขตามลําดับ โดยมีคาเฉลี่ย 1.94 ตามลําดับ
ความคิดเห็น ของประชาชนในจังหวัดสระบุรีที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่น ดานความรูความสามารถสวนใหญประชาชนมีความคิดเห็นทีเ่ ห็นดวย
นอย วานักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี มีความรอบรูเกี่ย วกับเทคโนโลยีสมัย ใหมแ ละนํามาใชไดอยางเหมาะสม โดยมีคาเฉลีย่ สูงสุด 2.19 รองลงมา
มีระดับคาเฉลี่ย ที่เทากัน คือ เห็นดวยนอยนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี มีอุดมการณในการทํางานเพื่อประเทศชาติแ ละถือเอาผลประโยชนข อง
ประเทศชาติและประชาชนเปนสิ่งสูงสุดและนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี จบการศึกษาสาขาที่ชว ยในการพัฒนาทองถิ่น ไดเปน อยางดี โดยมี
คาเฉลี่ยเทากัน 2.16 ถัดมา คือเห็น ดวยนอย นักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี ติดตามประเมิน ผลการดําเนิ น งานโครงการ อยางตอเนื่อ ง โดยมี
คาเฉลี่ย 2.15 รองลงมามีระดับคาเฉลี่ย ที่เทากัน 3 ขอคือ เห็น ดวยนอยนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี เปนผูที่เขาใจลึกซึ้งถึงหลักการปกครองแบบ
ประชาธิปไตยและแผนการดําเนินงานองคการปกครองสวนทองถิ่น และนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี สามารถตัดสินใจสัง่ การไดอยางเด็ดขาดและ
ชัดเจนเมื่อเกิดสถานการณวิกฤต และนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี วางแผนพัฒนาการดําเนินงาน โครงการ ภายใตกฎระเบียบ ขอบัง คับ ของ
องคการปกครองสวนทองถิ่น อยางเครงครัด โดยมีคาเฉลี่ย เทากัน 2.14 ถัดมามีระดับคาเฉลี่ย ที่เทากัน 3 ขอคือ เห็น ดว ยนอย นักการเมืองทอ งถิ่น ใน
จังหวัดสระบุรี มีความสามารถในการพัฒนาทองถิ่น และแกไขปญหาที่เกิดขึ้นในทองถิ่น ไดอยางดี และนักการเมืองทองถิน่ ในจังหวัดสระบุรี มีแนวคิดและ
วิธีปฏิบัติที่จัดเจน ในการวางแผนพัฒนาทองถิ่น เพื่อสําเร็จตามเปาหมาย และตรงตามความตองการของประชาชน และนักการเมืองทองถิ่น ในจัง หวัด
สระบุรี มีวุฒิการศึกษาสูงเพีย งพอกับการพัฒนาทองถิ่น โดยมีคาเฉลี่ย เทากัน 2.13 ถัดมา คือ เห็นดวยนอยนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี เปนผูม ี
วิสัย ทัศนกวางไกลมีความรอบรูทันสมัยอยูเสมอโดยมีคาเฉลี่ย 2.11 ถัดมา คือ เห็นดวยนอยนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี และความคิดเห็น ใน
ลําดับสุดทาย เห็น ดวยนอย นักการเมืองทอ งถิ่น ในจังหวัด สระบุรี มีค วามรูเกี่ย วกับ การวางแผนพัฒ นาทองถิ่น หลัก การปฏิบัติง านตามกฎหมายมี
ความสามารถในการติดตอสัม พัน ธกับบุคคลอื่น ไดเปนอยางดี มีม นุษยสัม พัน ธแ ละสามารถประสานกับหนวยงานตางๆไดเปนอยางดีโดยมีคาเฉลี่ย 2.05
ตามลําดับ
ความคิดเห็น ของประชาชนในจังหวัดสระบุรีที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่น ดานการบริหารงานสวนใหญประชาชนมีความคิดเห็นที่เห็นดวยปาน
กลาง นักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี ใชอํานาจในทางที่ผิดเสียหายตอเจาหนาที่ผูรับผิดชอบ โดยมีคาเฉลี่ยสูงสุด 3.27 รองลงมามีระดับคาเฉลี่ย ที่
เทากัน เห็นดวยนอย นักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี ไมเรีย กรองของขวัญ ของกํานัลหรือประโยชนอนื่ ใดจากบุคคลอืน่ เพือ่ ประโยชนตา งๆอันอาจจะ
เกิดขึ้น จากการปฏิบัติหนาที่ และการบริหารงาน และนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี มีกระบวนการทํางานที่โปรงใส โดยมีคาเฉลี่ยที่เทากัน 2.31
รองลงมามีระดับคาเฉลี่ย ที่เทากัน เห็น ดวยนอ ยนัก การเมืองทองถิ่น ในจัง หวัดสระบุ รี มีการบริหารงานที่กอ ใหเกิดประโยชนสุข แกป ระชาชนและ
ประเทศชาติโดยรวม รักษาทรัพยสินของราชการและใชทรัพยสินของราชการใหเปนไปตามวัตถุประสงคนั้น ๆเทานั้น และนักการเมืองทองถิ่นในจัง หวัด
สระบุรี ไมใชสถานะหรือตําแหนงการเปน ขาราชการการเมือง เขาไปกาวกายหรือแทรกแซงการบรรจุแ ตงตั้งยายโอนเลื่อนตําแหนงและเลือ่ นขัน้ เงินเดือน
ของขาราชการซึ่งมีตําแหนงหรือเงิน เดือนประจําและมิใชข าราชการการเมือง พนักงานหรือลูกจาง ของหนวยราชการ หนวยงานของรัฐรัฐวิสาหกิจกิจการ
ที่รัฐถือหุนใหญหรือราชการสวนทองถิ่น หรือใหบุคคลดังกลาวพนจากตําแหนงทั้งนี้เวนแตเปน การปฏิบัติตามอํานาจหนาที่ตามกฎหมาย โดยมีคา เฉลีย่ ที่
เทากัน 2.25 ถัดมามีระดับคาเฉลี่ย นักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี เปดโอกาสใหประชาชนเขามามีสว นรับรูในการบริหารงานใชท รัพยากรโดย
ยึดถือประชาชนเปน เปาหมายสูงสุด โดยมีคาเฉลี่ย 2.23 รองลงมามีระดับคาเฉลี่ย ที่เทากัน เห็นดวยนอยนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี ไมใชหรือ

[141]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ยิน ยอมใหผูอื่น ใชสถานะหรือตําแหนงการเปนขาราชการการเมือง ไปแสวงหาประโยชนที่ม ิควรได โดยชอบดวยกฎหมายสําหรับตนเองหรือผูอ นื่ ไมวา จะ
เปน ประโยชนในทางทรัพยสิน หรือไมก็ตามและนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี เปดโอกาสใหผูใตบังคับบัญชาไดแลกเปลีย่ นความคิดเห็น ซึง่ กันและ
กัน เพื่อเกิดความรวมมือรวมใจในการปฏิบัติงาน โดยมีคาเฉลี่ย ที่เทากัน 2.21 ถัดมามีคาเฉลี่ย เห็นดวยนอยนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี พบปะ
เยี่ย มเยีย นประชาชนอยางสม่ําเสมอเอาใจใสทุกขสุข และรับฟงเรื่องราวรองทุกขข องประชาชนและรีบหาทางชวยเหลืออยางเรงดวนอยางเทาเทียมกันโดย
ไมเลือกปฏิบัติ โดยมีคาเฉลี่ย 2.16 และความคิดเห็น ในลําดับ สุดทายมีคาเฉลี่ย ที่เทากัน เห็น ดวยนอ ย นัก การเมือ งทองถิ่น ในจัง หวัดสระบุรี มีก าร
บริหารงานที่เปดเผยถูกตองเปนธรรมและสามารถตรวจสอบได และนักการเมืองทอ งถิ่น ในจังหวัด สระบุรี มีก ารสรางวัฒ นธรรมในหนวยงานเพื่อให
ขาราชการเกิดจิตสํานึกรับผิดชอบ ซื่อสัตยสุจริต โดยมีคาเฉลี่ยนอยที่สุด 2.13 ตามลําดับ

อภิปรายผลการวิจัย
ประชาชนในจังหวัดสระบุรีมีความคิดเห็น เกี่ยวกับนักการเมืองทองถิ่นจังหวัดสระบุรีอยูในระดับนอย (xˉ = 2.17) ซึ่งหมายความวาประชาชน
ในจังหวัดสระบุรีม ีความคิดเห็นอยูในระดับนอย ไมวาจะเปนดานคุณธรรมและจริย ธรรม ดานความรูความสามารถ และดานการบริหารงาน
1.1 ดานคุณธรรมและจริยธรรมประชาชนในจังหวัดสระบุรีมีความคิดเห็น เกี่ยวกับนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี อยูใ นระดับนอย (xˉ =
2.08) ซึ่งหมายความวาประชาชนในจังหวัดสระบุรีมีความคิดเห็น ตอนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรีนอย โดยอาจจะเกิดจากนักการเมืองทองถิน่ บาง
กลุมที่เขามาเพื่อแสวงหาผลประโยชนโดยมิชอบก็มักจะเปนนักการเมืองที่ไดรับความนิย มชมชอบจาก ประชาชนส วนใหญ ซึ่ง จากเหตุผลดัง กลาวนี้
กระบวนการตั้งแตเริ่ม ต น นั้น ไมรัด กุม เทาที่ค วร ขาดความซื่อ สัต ยตั้งแตเ ลือ กตั้ง แต งตั้ง เขามาดํารงตําแหนงบริหารงาน ประโยชนสูงสุดตกกั บ
นักการเมืองทองถิ่นเนื่องจากไมไดตั้งใจพัฒนาจังหวัด ประเทศชาติบานเมืองอยางจริงจัง ทําผลงานสรางภาพพจนใหกับ ตนเอง แตปญ หาดัง กลาวเปน
ปญ หาที่แ กไขไมไดในการเมืองไทย เพราะนักการเมืองที่ดีในมักจะไมไดรับการเลือกตั้งมาดํารงตําแหนงทางการเมือง หรือดํารงตําแหนงทางการเมืองได
ไมน าน เพราะอาจจะยึดกฎระเบียบเกินไป (ลิข ิต หมูด,ี 2538)
1.2 ดานความรูความสามารถ ประชาชนในจังหวัดสระบุรีม ีความคิดเห็นเกี่ย วกับนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี อยูในระดับนอย (xˉ =
2.13) ซึ่งหมายความวาประชาชนในจังหวัดสระบุรีมีความคิดเห็น เกี่ยวกับ นัก การเมือ งทองถิ่น ในจัง หวัดสระบุรีน อย โดยอาจจะเกิดจากนักการเมือ ง
ทองถิ่นในจังหวัดสระบุรี เปน ทายาทนักการเมืองทุกคน ทําใหวุฒิการศึกษาที่จบมาไมตรงกับการทํางาน การดํ ารงตําแหนง ทางการเมืองจึง ขาดทักษะ
ความรูความสามารถในการทํางาน ทํางานไดอยางไมเต็ม ความสามารถ ไมทราบถึงกฎระเบียบ ขั้นตอน กระบวนการในการทํางาน
1.3 ดานการบริหารงานประชาชนในจังหวัดสระบุรีมีความคิดเห็น เกี่ยวกับนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรีอยูในระดับ นอ ย (xˉ = 2.31)
ซึ่งหมายความวาประชาชนในจังหวัดสระบุรีมีความคิดเห็นเกี่ย วกับนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรีน อย โดยอาจจะเกิดจากการทีน่ กั การเมืองทองถิน่
ยังบริหารงานไมสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนในพื้นที่ไดตรงตามความตองการ หรืออาจจะบริหารงานลาชา กระบวนการขั้น ตอนการ
ทํางานมีข ั้นตอนที่ซับซอน ทําใหการดําเนินการลาชา แกปญหาในพื้นที่ลาชา เชน ประชาชนในพื้นที่ตองการถนนลาดยาง ขั้น ตอนในการดําเนินการขอ
งบประมาณ การจัดสรรงบประมาณมีความซับซอน ทําใหการกอสรางถนนลาดยางใชระยะเวลานาน ประชาชนในพื้น ที่ได รับ ผลกระทบจากถนนเปน
ขรุข ระเปนเวลานาน เปนตน
การจัดทําวิจัย เรื่องความคิดเห็น ของประชาชนที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี ทําในชวงการปกครองของคณะรัก ษาความสงบ
แหงชาติ (คสช.) โดยมี พลเอก ประยุทธ จัน ทรโอชา เปนนายกรัฐมนตรี ผลการทดสอบสมมติฐานทั้ง 3 ดานมีผลการทดสอบระดับนอย และกลุม
ประชากรสวนใหญม ีชวงอายุต่ํากวา 18 ป ซึ่งเปนเยาวชน ขณะจัดทําวิจัย ฉบับนี้การปกครองเปน ของคณะรักษาความสงบแหงชาติ ทําใหประชาชนกลาที่
จะแสดงความคิดเห็น อยางเต็มที่ โดยเฉพาะประชากรตัวอยางในชวงอายุต่ํากวา 18 ป เยาวชนของประเทศชาติ กลาแสดงออกถึงความคิดเห็นของตนเอง
ที่ตอนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรีอยางเต็มที่ พรอมขอเสนอแนะในการแสดงออกถึงแนวทางในการปรับปรุงแกไข คุณธรรมและจริยธรรม ความรู
ความสามารถ และการบริหารงานของนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี

[142]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากการศึกษา
จากผลการศึกษาวิจัย เรื่องความคิดเห็น ของประชาชนในจัง หวัดสระบุรีที่มีตอนักการเมืองทอ งถิ่น ในจังหวัดสระบุรี ในครั้งนี้ ผูวิจัย ขอ
เสนอแนะบางประการ เพื่อเปนแนวทางในเสนอความคิดเห็น ใหกับนักการเมือ งทองถิ่น ในจัง หวัดสระบุรีในดานคุณ ธรรมและจริย ธรรม ดานความรู
ความสามารถ และดานการบริหารงาน ดังนี้
ความคิดเห็น ของประชาชนในจังหวัดสระบุรีที่ม ีตอนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี มีระดับความคิดเห็น นอยทั้ง 3 ดาน ประกอบดว ย
ดานคุณธรรมและจริยธรรม ดานความรูความสามารถ และดานการบริหารงาน ซึ่งจากระดับความคิดเห็น ดัง กลาว ควรเพิ่ม ระดับความคิดเห็น ใหม าก
ยิ่งขึ้น โดยการปรับปรุงทั้ง 3 ดาน
ดานคุณธรรมและจริยธรรมควรสงเสริมใหนักการเมืองทองถิ่น ในจังหวัดสระบุรี มีคุณ ธรรมและจริย ธรรมเพิ่ม มากขึ้น โดยกรมสงเสริม การ
ปกครองสวนทองถิ่น ควรจัดหลักสูตรอบรมคุณธรรมจริย ธรรมใหกับนักการเมืองทองถิ่น เพิ่ม ขึ้น และควรมีก ารสรางหลักเกณฑที่จะสงเสริม คุณ ธรรม
รวมถึงกําหนดบทลงโทษตอการละเมิดตอคุณธรรม จริย ธรรมใหชัดเจน และนําไปสูการปฏิบัติอยางเปนรูปธรรม
ดานความรูความสามารถ ตองยกระดับนักการเมืองทองถิ่น ใหเปนผูที่ม ีความรูความสามารถเพียงพอในการดําเนิน งาน การปฏิบัติหนาที่เพื่อ
ตอบสนองความตองการของประชาชนในพื้นที่ไดมากที่สุด
ดานการบริหารงาน ตองปรับปรุงประสิทธิภาพ และประสิทธิผลในการจัดการ การดําเนินงาน ตองเนน การบังคับใชกฎหมาย กฎระเบีย บใน
การปฏิบัติหนาที่ ความซื่อสัตย สุจริต การประสานงานตามลําดับขั้นตอนถูกตอง
ขอ เสนอแนะในการทําวิจ ัยครั้งตอ ไป
1) ควรมีการศึกษาเกี่ยวกับระดับความคิดเห็นของประชาชนในจังหวัดสระบุรีที่มีตอนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรีเพิ่ม การศึกษาเชิง
คุณ ภาพเขาไปเปน สวนหนึ่งของวิธีการศึกษา เพื่อใหเกิดขอมูลที่หลากหลาย และเปน การยืนยันผลการศึกษาระหวางกัน
2) ควรมีการประเมิน ผลการปฏิบัติงาน การทํางานของนักการเมืองทองถิ่นในจังหวัดสระบุรีทุกๆป เพื่อศึกษาวาการปฏิบตั งิ านมีประสิทธิภาพ
หรือไม การปฏิบัติงานมักขาดการประเมินผลการปฏิบัติงาน ทําใหไมสามารถทราบไดวาการปฏิบัติงานนั้น บรรลุเปาหมาย ตอบสนองความตองการของ
ประชาชนในพื้นที่ไดมากนอยเพียงใด หรือตองปรับปรุงแกไขอยางไรบางประชาชนในพื้นที่มีความตองการสิ่งใดเพิ่มเติม

เอกสารอางอิง
ประหยัด หงษทองคํา. (2523). การพัฒนาประเทศโดยกระบวนการปกครองทองถิ่น. กรุงเทพฯ:โรงพิม พจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
อุทัย หิรัญโต. (2523). การปกครองทองถิ่น. กรุงเทพฯ: โอเดีย นสโตร.
ลิข ิต หมูด.ี (2538). การมีส วนรวมของประชาชนตอการดําเนินงานพัฒนาทองถิ่นของสภาตําบล:ศึกษาเปรีย บเทีย บระหวางจังหวัด หนองบัว ลําภู และ
จังหวัดปทุม ธานี. ภาคนิพนธปริญ ญาพัฒนบริหารศาสตรมหาบัณฑิต สาขาพัฒนาสังคม, คณะพัฒนาสังคม สถาบัน บัณฑิตบริหารศาสตร.
กองวิ จั ย และประเมิ น ผล. (2528). รายงานผลวิ จั ย เรื่ อ ง ป จ จั ย ที่ มี ผ ลต อ ความแตกต า งใน ความสํ า เร็ จ ในการพั ฒ นาชนบทใน เข ต
จังหวดชายแดนภาคใต. กรุงเทพฯ: กระทรวงมหาดไทย.

[143]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทบาทของสือ่ มวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา:
กรณีศึกษา สือ่ โทรทัศนประเภทฟรีทวี ี
Role of Mass Media towards Political Affairs in Thailand in the Time of Prime Minister
General Prayut Chan-O-Cha: A Case Study of Free Television
*

**

จีรนันท ศักดิ์คําดวง และ ผูช วยศาสตราจารย ดร.อรนันท กลันทปุระ
Jeeranan Sakkhumduang and Assistant Professor Dr.Oranun Gluntapura

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ศึกษาความคิดเห็น ตอบทบาทของสื่อมวลชนที่ม ีตอการเมืองไทย กรณีศึกษาสื่อ โทรทัศนประเภทฟรีทวี ี
2) เปรียบเทียบความคิดเห็นของประชาชนตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทย กรณีศึกษาสื่อโทรทัศนประเภทฟรีทีวี จําแนกตามปจจัย สว น
บุคคล 3) ศึกษาความสัมพันธระหวางความฝกใฝทางการเมืองกับบทบาทสื่อมวลชนในสื่อโทรทัศ นประเภทฟรีทีวี กลุม ตั ว อยางที่ใชในการศึก ษา คือ
ประชาชนเขตบางกอกนอยผูรับ ชมขาวสารทางการเมืองผานทางฟรีทีวี รวมทั้ง กลุม ผูช มที่รับ ชมขาวการเมืองของฟรีทีวีผานทางหนาเว็บไซตข อง
สถานีโทรทัศนนั้น ๆ จํานวน 399คน เครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอมูล คือ แบบสอบถาม การวิเคราะหข อมูลใชคาสถิติรอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ย งเบน
มาตรฐาน คาสถิติ t-Test และการวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว และคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธเพียรสัน โดยกําหนดคานัยสําคัญ ทางสถิติที่ระดับ
.05ผลการศึกษา พบวา ภาพรวมกลุมตัวอยางมีความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัย รัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชาใน
ระดับปานกลาง โดยเห็นดวยกับบทบาทการเปนผูคัดกรองขาวสารมากที่สุด รองลงมาคือ บทบาทในการตรวจสอบการทํางานของรัฐบาล บทบาทการ
เปน สื่อที่เอื้อประโยชนทางการเมือง บทบาทการเปน ผูม ีอิทธิพลทางความคิดและการชี้น ําทางการเมือง และบทบาทการนําเสนอขาวสารทางการเมืองทีม่ ี
ผลกระทบเชิงบวกหรือลบ ตามลําดับ และพบวากลุม ตัวอยางมีความฝกใฝทางการเมืองในระดับปานกลาง สําหรับผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา กลุม
ตัวอยางที่มีเพศ อาชีพ และรายไดตางกัน มีความความคิดเห็น ตอบทบาทของสื่อมวลชนแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ 0.05 ซึง่ เปนไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไว แตกลุมตัวอยางที่มีอายุและระดับการศึกษาที่ตางกัน มีความความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนไมแ ตกตางกัน ซึ่ง ไมเปน ไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไว นอกจากนั้น ยังพบวาความฝกใฝทางการเมืองมีความสัม พันธในทิศทางเดียวกันกับบทบาทของสือ่ มวลชนในภาพรวมทีม่ ตี อ การเมืองไทย
ในสมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา อยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
คําสําคัญ: บทบาทของสือ่ มวลชน, การเมืองไทย, ฟรีทวี ี

Abstract
The objectives of the study were to 1) investigate the opinion of role of mass media towards political affairs in
Thailand a case study of free television. 2) compare the opinion of role of mass media towards political affairs in Thailand a
case study of free television classifying by personal factors. 3) study the relationship between the political concentration and
role of mass media towards free television. The 399 people in Bangkoknoi District which perceived the political news via all free
television were the sample of the study. The questionnaire was the instrument of the study for collecting data. The percentage,
mean, standard deviation, t-Test, one way ANOVA, and Pearson Correlation Coefficient were the statistical analysis at .05 level
*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:[email protected]

[144]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
of statistical significance. The result of the study found that majority of the sample agreed in moderate level concerning role of
mass media towards political affair in Thailand in the time of Prime Minister General Prayut Chan-O-Cha. Most of them agreed
on the role of screening news, the rest were the role of job investigation of government, the role of political interest, the role of
influencing and political leader, and positive or negative effecting the political news presentation, respectively. The sample was
moderate level concerning the political concentration. The hypothesis testing found that the different sex, profession and
income of sample effected to the different role of mass media at .05 level of statistical significance which accepted the
hypothesis. But, the different age and education of the sample effected to the nondifferent role of mass media which rejected
the hypothesis. Moreover, the political concentration related to the role of mass media in the same direction towards political
affairs in Thailand in the time of Prime Minister General Prayut Chan-O-Cha at .05 level of statistical significance which accepted
the hypothesis.
Keywords: Role of Mass Media, Political Affairs in Thailand, Free Television

บทนํา
ความกาวหนาทางเทคโนโลยีการสื่อสาร เปน ฐานรากที่สําคัญ ประการหนึ่งที่จะทําใหสัง คมมีค วามเทาเทีย มกัน ในดานการรับรูขาวสาร
เหตุการณ ตลอดจนสามารถแสวงหาองคความรูเพื่อยืนยัน ความถูกตองของขอมูลขาวสารจํานวนมหาศาลทีเ่ กิดขึน้ พัฒนาการของสือ่ สารมวลชนประเภท
โทรทัศนในระบบแอนะล็อก หรือฟรีทีวี (Free-to-air) ก็ขนานมากับพัฒนาการทางการเมืองบนพื้นฐานเดียวกัน คือความตองการรับ-สงขาวสารออกไปสู
ประชาชนในวงกวาง ความพยายามกอตั้งสถานีโทรทัศนในประเทศไทยเกิดจากฝายการเมือง โดยสามารถกอตั้งสถานีวิทยุโทรทัศนไทยทีวชี อ ง 4 บางขุน
พรหมขึ้น ได ในวัน ที่ 24 มิถุน ายน พ.ศ.2498สมัยของจอมพล ป. พิบูลสงคราม เพื่อเปน เครื่องมือทางการเมือง จากนั้นในตนป พ.ศ.2501 ก็มีการกอตั้ง
สถานีวิทยุโทรทัศนกองทัพบกชอง 7 มีการขยายสัญญาณรวมทั้งตั้งสถานีโทรทัศนภูม ิภาคขึ้น เพื่อเปนปากเสียงของ จอมพล สฤษดิ์ธนะรัชต ในการตอสู
ทางการเมืองกับ จอมพล ป. จนมาถึงยุคปจจุบันที่ประเทศไทยเขาสูยุคแหงการปฏิวัติทางเทคโนโลยีการสื่อสาร ประชาชนชาวไทยสามารถรับโทรทัศ น
สาธารณะไดถึง 6 ชอง ประกอบไปดวย ชอง 3 ชอง 5 ชอง 7 เอ็มคอต (ชอง 9) เอ็น บีที (ชอง 11) และไทยพีบีเอสตลอดจนสามารถรับชมผานหนา
เว็บไซตข องสถานีโทรทัศนนั้น ๆ และกาวเขาสูย ุคแหงการสื่อสารที่ฉับไวมากยิ่งขึ้น
หลายยุคสมัยการวิพากษวิจารณการเมืองของนักสื่อสารมวลชนดานวิทยุโทรทัศน มักสรางความไมพึงพอใจใหกบั ผูน าํ รัฐบาล โดยเฉพาะอยาง
ยิ่งในชวงหลังการทํารัฐประหารของ พลเอก ประยุทธ จันทรโอชาอดีตผูบัญชาการทหารบกผูกลายมาเปน หัวหนาคณะรัก ษาความสงบแหง ชาติ และ
นายกรัฐมนตรีคนที่ 29 ของประเทศไทยที่ใชการรักษาความสงบมั่น คงเรียบรอยของชาติม าเปนเทีย บเชิญคณะบุคคล รวมถึง นัก สื่อสารมวลชนเขาไป
รายงานตัวหรือปรับทัศนคติม ีการใชขอกฎหมายที่สอไปในทางจํากัดสิทธิ เสรีภาพ การแสดงออกของประชาชน จึงนาสนใจวาบทบาทของสือ่ มวลชนทีม่ ี
ตอการเมืองไทย โดยเฉพาะอยางยิ่งสื่อฟรีทีวี ตามความหมายของ ราชกิจจานุเบกษา (2555: 46) ซึ่งเปนสื่อกระแสหลัก (สุรสิทธิ์ วิทยารัฐ.2552.) จะยัง
สามารถรักษาความเปน มืออาชีพรวมทั้งจริย ธรรมสื่อมวลชนอยูไดหรือไมในฐานะสถาบันทางสังคมที่สําคัญซึ่งการศึกษาระดับความคิดเห็นของประชาชน
ผูรับชมขาวสารทางการเมืองผานฟรีทีวีเปนประจํา ก็เปนสวนสําคัญ ของการสะทอนบทบาทการทําหนาที่ของสื่อมวลชนในสมัยรัฐบาล พลเอกประยุทธ
จันทรโอชา ไดเปน อยางดี จึงเปน ที่มาของการกําหนดกรอบแนวคิดการวิจัยในครั้งนี้

วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทย กรณีศึกษาสื่อโทรทัศนประเภทฟรีทีวี
2. เพื่อเปรีย บเทีย บความคิดเห็น ของประชาชน ตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทย กรณีศึกษาสื่อโทรทัศนประเภทฟรีทีวี จําแนก
ตามปจจัยสวนบุคคล ไดแก เพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ และรายได
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางความฝกใฝทางการเมือง กับบทบาทสื่อมวลชนในสื่อโทรทัศนประเภทฟรีทีวี

[145]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

วิธีการวิจัย
พืน้ ที่ในการศึกษา
ผูวิจยั ไดทําการศึกษาในเชิงปริมาณกับประชาชนในเขตกรุงเทพมหานคร เฉพาะกรณีของสือ่ โทรทัศนประเภทฟรีทีวี
ตัวอยาง
ผูวิจยั ใชวิธี การสุม กลุม ตัวอยางแบบสุม แบบกลุม (Cluster or Area Sampling) (วัลลภ รัฐฉัตรานนท, 2556:144-155) จากจํานวนเขตพืน้ ที่
กรุงเทพมหานครจํานวน 50 เขต ไดเขตพืน้ ที่บางกอกนอยเปนพืน้ ที่เก็บขอมูล แลวสุม แบบชัน้ ภูมิเพื่อใหไดตัวอยางตามจํานวนที่ตอ งการ โดยใชสูตรของ
Yamaneคํานวณหาขนาดกลุม ตัวอยางที่เหมาะสมได 399 ราย จากนัน้ คํานวณหาสัดสวนการแจกแบบสอบถามตามสัดสวนของประชาเขตบางกอกนอย
ทั้ง 5 แขวง โดยแทนคาระดับความเชือ่ มัน่ ที่ 95%
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
ใชแบบสอบถามซึ่งแบงเปน 7 สวน ประกอบดวย ปจจัยสวนบุคคล ความฝกใฝทางการเมือง บทบาทสือ่ มวลชน 5 ดานคือ การตรวจสอบการ
ทํางานของรัฐบาล การเปนผูม อี ิทธิพลทางความคิดและการชีน้ ําทางการเมือง การเปนผูค ัดกรองขาวสาร การนําเสนอขาวสารทางการเมืองที่มผี ลกระทบ
เชิงบวกหรือลบ และการเปนสือ่ ที่เอื้อประโยชนทางการเมือง
การวิเคราะหขอ มูล
วิเคราะหขอมูลโดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผลโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ (SPSS) โดยเลือกใชสถิติ คารอยละ
คาเฉลี่ย และคาเบี่ยงเบนมาตรฐาน t-Test, One-way ANOVA และคาสัม ประสิทธิส์ หสัมพันธเพียรสนั ในการวิเคราะหข อมูล

ผลการวิจัย
1. ปจจัยดานลักษณะสวนบุคคลของกลุม ตัวอยางกลุมตัวอยางสวนใหญเปน เพศหญิง อายุระหวาง 37-47 ป มีการศึกษาในระดับปริญญาตรี
สวนใหญเปนพนักงานบริษ ัทเอกชน มีรายได 15,000-19,999 บาท รับชมขาวการเมืองทางชอง 3 เปนประจําทุกวัน และรับชมขาวการเมือง 1 ชัว่ โมงตอ
ครั้ง โดยสวนใหญไมเปนสมาชิกทางการเมือง
2. ความฝกใฝทางการเมืองในภาพรวมกลุมตัวอยางมีความฝกใฝทางการเมืองในระดับปานกลาง ( x =2.54) เมื่อพิจารณาเปน รายขอคําถาม
พบวา ความฝกใฝทางการเมืองประเด็นทานสนับสนุนพรรคการเมืองที่บริหารประเทศแบบประชาธิปไตย กลุม ตัว อยางเห็น ดวยมากที่สุด ( x =3.92)
รองลงมา คือ ประเด็นทานผูกพันกับพรรคการเมืองที่สมาชิกพรรคมีคุณสมบัติที่ดีดานการศึกษา สังคม และเศรษฐกิจ มากกวาพรรคการเมืองที่สมาชิก
พรรคขาดคุณสมบัติดังกลาว ( x =3.11) สําหรับประเด็นทานสนับสนุนทุกกิจกรรมของพรรคการเมืองที่ทานชื่น ชอบแมวาบางกิจกรรมจะเขาขายผิด
กฎหมายเลือกตั้งก็ตาม กลุมตัวอยางเห็น ดวยนอยที่สุด ( x =1.50)
3. บทบาทของสือ่ มวลชนทีม่ ีตอ การเมืองไทยในสมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา กรณีศกึ ษา สื่อโทรทัศนประเภทฟรีทีวีในภาพรวม
กลุม ตัวอยางเห็นดวยตอบทบาทของสื่อมวลชนทีม่ ตี อการเมืองไทยในสมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา ในระดับปานกลาง ( x =3.06) ในรายดาน
พบวา กลุม ตัวอยางมีความเห็นดวยตอดานบทบาทของการเปน ผูค ัดกรองขาวสารมากทีส่ ดุ ( x =3.15) รองลงมาคือ ดานบทบาทในการตรวจสอบการ
ทํางานของรัฐบาล( x =3.11) ดานบทบาทของการเปนสือ่ ที่เอือ้ ประโยชนทางการเมือง( x =3.04) ดานบทบาทของการเปนผูม ีอทิ ธิพลทางความคิดและ
การชีน้ ําทางการเมือง( x =2.99)และดานบทบาทในการนําเสนอขาวสารทางการเมืองทีม่ ผี ลกระทบเชิงบวกหรือลบ ( x =2.98) ตามลําดับ

อภิปรายผลการวิจัย

[146]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1. การศึกษาระดับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทย กรณีศึกษาสื่อโทรทัศนประเภทฟรีทวี ี ในภาพรวม กลุม ตัวอยาง
เห็น ดวยตอบทบาทของสื่อมวลชนที่ม ีตอการเมืองไทยในสมัย รัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา ในระดับปานกลาง ( x =3.06) ในรายดาน พบวา กลุม
ตัวอยางมีความเห็นดวยตอดานบทบาทของการเปนผูคัดกรองขาวสารมากที่สุด ( x =3.15) รองลงมา ดานบทบาทในการตรวจสอบการทํางานของ
รัฐบาล( x =3.11) ดานบทบาทของการเปนสื่อที่เอื้อประโยชนทางการเมือง( x =3.04) ดานบทบาทของการเปนผูมีอิทธิพลทางความคิดและการชีน้ าํ ทาง
การเมือง( x =2.99)และดานบทบาทในการนําเสนอขาวสารทางการเมืองที่ม ีผลกระทบเชิงบวกหรือลบ ( x =2.98) ตามลําดับ เปนไปไดวาผูรับ ชมขาว
จากฟรีทีวีไมไดใหน้ําหนักการรับรูข าวสารจากฟรีทีวีเพีย งดานเดีย ว เนื่องจากปจจัย แวดลอมและเทคโนโลยีในปจจุบัน ซึ่งผูบริโภคสามารถรับรู รับทราบ
ขาวตางๆ ไดในทัน ทีทัน ใดผานเครื่องรับโทรศัพท ในอีกดานหนึ่งก็เปน สิ่งที่ทําใหเห็นภาพวาสื่อกระแสหลักอยางฟรีทีวีน ั้น จะตองยกระดับการรายงาน
ขาวเพื่อรักษากลุม ผูช ม รวมทั้งตอสูกับความถดถอยในเชิงธุรกิจ อีกประการหนึ่งก็คือขาวเชิงลบของสื่อมวลชนในการนําเสนอ หรือการเลือกขางทาง
การเมืองจนถูกดึงเขาไปสูความขัดแยงอาจเปน มูลเหตุสําคัญทําใหประชาชนพิจารณาการรับขาวสารจากฟรีทีวี โดยเปดรับขอมูลจากแหลงอื่นประกอบ
ทําใหระดับความเห็น ดวยของบทบาทสื่อมวลชนประเภทฟรีทีวีปรากฏคาปานกลางในภาพรวม โดยเมื่อศึกษาบทบาทรายดานปรากฏวา
1.1 ดานบทบาทในการตรวจสอบการทํางานของรัฐบาลในภาพรวมกลุม ตัว อยางเห็น ดวยในระดับ ปานกลาง ( x =3.12) และ
พบวาประเด็นการโยกยายขาราชการที่ไมสนองนโยบาย หรือการจัดวางนายทหารเพื่อกํากับดูแลงานในหนว ยงานรัฐฟรีทีวีไมจําเปน ตองนําเสนอข าว
เพราะเปนอํานาจของรัฐบาลที่แตะตองไมได กลุม ตัวอยางเห็น ดวยมากที่สุด ( x =3.53) สวนนี้เปนไปไดวาแมในชวงเวลาที่ประเทศมีการเลือกตั้ง ตาม
ระบอบประชาธิปไตย การสั่งโยกยายขาราชการที่ไมสนองตอนโยบายก็เกิดขึ้นได การจัดวางขาราชการเพือ่ สนองนโยบายเพือ่ สรางคะแนนนิยมกับรัฐบาล
นั้น ๆ จึงเปน เหตุการณที่เกิดขึ้นเปน ประจํา คําสั่งโยกยายขาราชการไมไดสงผลกระทบกับการดําเนินชีวิตประจําวัน ของประชาชนทั่วไป นอกจากนั้น ยัง
สามารถอธิบายไดถึงประเด็นที่เห็นดวยรองลงมาคือ ประเด็นทานเห็นวาการที่ฟรีทีวีตั้งขอสังเกต หรือทักทวงการทํางานของรัฐบาลจากภาคประชาชน
เปน การตรวจสอบการทํางานของรัฐบาลอีกทางหนึ่ง ( x =3.32) สําหรับประเด็นทานเห็นวาฟรีทีวีในยุครัฐบาลทหารถูกลิดรอนเสรีภาพในการนําเสนอ
ขาว กลุม ตัวอยางเห็นดวยนอยที่สุด ( x =2.86)เปนไปไดวาแมวาสื่อจะเสนอรายงานเกี่ย วกับคําสั่ง หรือการตําหนิการทํางานของสื่อจากรัฐบาลอยาง
ตอเนื่อง แตภาพการตรวจสอบการทุจริตของภาครัฐที่มีกลุมนายทหารเขามาเกี่ยวของก็มีรายงานเชนเดีย วกัน จึงเปนประเด็นทีป่ ระชาชนสะทอนบทบาท
การตรวจสอบการทํางานของรัฐบาลของสื่อวาไมไดถ ูกลิดรอนเสรีภาพจนปฏิบัติหนาที่ไมได
1.2 ดานบทบาทการเปน ผูมีอิทธิพลทางความคิดและการชี้นําทางการเมืองในภาพรวมกลุม ตัวอยางเห็น ดวยในระดับ ปานกลาง
( x =2.99) ประเด็นทานเห็นวารายการขาวการเมืองในฟรีทีวีทําใหทานเขาใจสถานการณทางการเมืองไดดี กลุม ตัวอยางเห็น ดวยมากที่สุด ( x =3.27)
ชี้ใหเห็นวาการเผยแพรข าวสารที่เกี่ยวของกับผูนํารัฐบาลในสภาวะที่ไมปรกติอยางตอเนื่องและสม่ําเสมอทําใหประชาชนเขาใจและยึดติ ดกับ “ความ
ถูกตอง” จนรูสึกวาไมไดถูกครอบงําหรือชี้นํารองลงมา คือ ประเด็นทานติดตามรับชมรายการเดิน หนาประเทศไทย เพราะชื่นชอบพลเอกประยุทธ จันทร
โอชา ( x =3.12) ก็เกิดจากการเผยแพรข าวสารอยางตอเนื่องและสม่ําเสมออัน มีผลตอการปรับเปลี่ยนทัศนะคติข องผูรับขาวสารจนไมเกิดความรูส กึ เชิง
ลบหรือการตอตานขัดขืน สําหรับประเด็น จากการรายงานขาวผานฟรีทีวี ทานเห็น วาบรรยากาศการเมืองไทยดีขึ้น หลังการเขามาของรัฐบาลทหาร กลุม
ตัวอยางเห็น ดวยนอยที่สุด ( x =2.71)ซึ่งเปน ไปไดวาแมวารัฐบาลทหารจะสามารถใชอํานาจยับยั้งคูขัดแยงลงได แตก็เปนเพีย งการยับยัง้ ไมใชการยุตโิ ดย
สิ้น เชิง ประกอบกับการใชอํานาจที่สอไปในทางลิดรอนสิทธิเสรีภาพประชาชนทําใหประเด็นความขัดแยงถูกซุกไวใตพรม และสรางปมปญ หาใหมคอื การ
คัดคานการใชอํานาจของรัฐบาลตอผูที่เห็นตางซึ่งทําใหประชาชนรูสึกวาบรรยากาศทางการเมืองดีข ึ้นนอยมาก
1.3ดานบทบาทการเปน ผูคัดกรองขาวสารในภาพรวมกลุมตัวอยางเห็น ดวยในระดับปานกลาง ( x =3.15) ประเด็นฟรีทวี มี กี ารคัด
กรองขาวสารกอนการนําเสนอเพื่อลดความขัดแยงในสังคม กลุม ตัวอยางเห็นดวยมากที่สุด ( x =3.44) ซึ่งเปนสิ่งที่อยูในใจของผูรับ สารที่วาตนเองนั้น
เปดรับขาวสารรอบดานและมีขอมูลมากพอในการตัดสินใจเห็นพองกับกลุมการเมืองใดกลุมหนึ่ง เห็นไดจากระดับความเห็นดวยในประเด็นรองลงมาคือ
ประเด็ น ทานเห็น วา สื่อ ฟรี ทีวีในยุคเสรี ประชาธิปไตยไมจําเปน ตองคัด กรองขาว เนื่องจากประชาชนสามารถตรวจสอบไดเองจากหลายชอ งทาง
( x =3.43) ซึ่งยืนยัน วาแมสื่อกระแสหลักจะรายงานขาวอยางไร ประชาชนก็ยังมีช องทางในการตรวจสอบอื่นๆ ได สําหรับประเด็นทานเห็นวาสื่อฟรีทีวี
จะตองนําเสนอขาวที่ทัน เหตุการณอยางรวดเร็วที่สุด แมขอเท็จจริงของเหตุการณจะขาดไปบางก็เปนสิ่งที่ทานยอมรับได กลุม ตัวอยางเห็น ดวยนอยทีส่ ดุ
( x =2.78) จริงอยูวาแมในทางปฏิบัติประชาชนสามารถตรวจสอบขาวสารไดจากแหลงขอมูลหรือชองทางอื่นๆ ไดอยางรวดเร็ว แตก็ย ังคาดหวังวาสื่อ

[147]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กระแสหลักอยางฟรีทีวีควรจะระมัดระวังการนําเสนอขาวสารที่ถ ูกตองตามขอเท็จจริง เพื่อใหเกิดความชัดเจน เปนแหลงขอมูลที่ประชาชนสามารถใช
ประกอบการตัดสินใจไดอยางถูกตองมากยิ่งขึ้น
1.4 ดานบทบาทการนําเสนอขาวสารทางการเมืองที่ม ีผลกระทบเชิงบวกหรือลบในภาพรวมกลุม ตัว อยางเห็น ดวยในระดับ ปาน
กลาง ( x =2.97) อาจตีความไดวาไมวาสื่อกระแสหลักจะนําเสนอขาวอยางไร ผูรับชมก็มีช องทางตรวจสอบความถูกตองของขอเท็จจริงผานชองทางการ
รับรูขาวสารอื่น จึงเปนกรณีศึกษาสําหรับนักสื่อสารมวลชนเชนกันที่จะตองรักษา รวมทั้งยกระดับการนําเสนอขาวสารใหมีความเที่ย งตรง รอบคอบ รอบ
ดาน เปน กลางปราศจากอคติ สําหรับประเด็นทานเห็นวาการนําเสนอขาวการทุจริตของนักการเมืองอยางตอเนื่องทางฟรีทีวี จะทําใหประชาชนไมเลือ ก
นักการเมืองรายนั้นเขาสูสภาอีก กลุมตัวอยางเห็น ดวยมากที่สุด ( x =3.28) สวนนี้ชัดเจนวาประชาชนมีทางเลือกที่หลากหลายในการตรวจสอบการ
ทํางานของนักการเมืองมากกวาที่จะเชื่อถือรายงานขาวของสื่อกระแสหลักเพีย งดานเดีย ว รองลงมาคือ ประเด็น ทานเห็น วาการนําเสนอภาพการตอบรับ
ของประชาชนตอการทํารัฐประหารสงผลใหประชาชนรูสึกดีกับการกระทําของกองทัพ ( x =3.16) สวนประเด็น ทานเห็น วารัฐบาลทหารไมจําเปนตองให
อดีตพรรคการเมืองที่เปนคูขัดแยงกันมานําเสนอแนวทางในการแกไขขอขัดแยงผานฟรีทีวี เพราะรังแตจะกอปญหายืดเยือ้ ไปอีก กลุม ตัวอยางมีความเห็น
ดวยนอยที่สุด ( x =2.77) เปนไปไดวาประชาชนเห็น วา การใชอํานาจเพื่อปดกั้นหรือยับยั้งความขัดแยงนั้นอาจไมสามารถยุติความขัดแยงลงไดเทากับ
การที่เปดโอกาสใหคูขัดแยงไดมีเวทีสาธารณะเพื่อถกอภิปราย นอกจากนั้นยังเปน การผอนคลายบรรยากาศทางการเมืองภายใตขอ จํากัดสิทธิเสรีภาพของ
รัฐบาลทหารอีกดวย
1.5 ดานบทบาทการเปน สื่อที่เอื้อประโยชนทางการเมืองในภาพรวมกลุมตัวอยางเห็น ดวยในระดับปานกลาง ( x =3.04) เชื่อ วา
ประชาชนในยุคแหงการปฏิวัติข อมูลขาวสารยอมรับรูถึงดุลยแหงอํานาจในฐานะการเปนผูกุม บังเหียนของประเทศ รวมทั้งมีความเขาใจในขอจํากัดและ
เงื่อนไขการทํางานของสื่อมวลชนโดยเฉพาะสื่อฟรีทีวีที่ม ีหนาที่สราง “ภาพลักษณที่ดีแกรัฐบาล” จึงเปนคําอธิบายในประเด็นทีว่ า สือ่ มวลชนไมควรเสนอ
ขาวที่ข ัดแยงกับรัฐบาล เพื่อที่จะสามารถใกลชิดกับแหลงขาวระดับสูงในรัฐบาลได กลุม ตัวอยางเห็น ดว ยมากที่สุด มากที่สุด ( x =3.51) รองลงมา คือ
ประเด็นเห็น ดวยที่วาอาจมีการแลกรับผลประโยชนระหวางรัฐบาลและนักสื่อสารมวลชนบางรายเพื่อใหเสนอขาวเชิง บวกแกรัฐบาลทหาร ( x =3.43)
สําหรับประเด็น รัฐบาลที่ดีควรใหการอุดหนุน แกสื่อมวลชนเพื่อเปน กระบอกเสีย งใหรัฐบาล กลุม ตัว อยางเห็น ดวยนอ ยที่สุด ( x =2.48)เปน ไปไดวา
ประชาชนไมไดไวใจสื่อฟรีทีวีในการตรวจสอบและรายงานผลในทุกดาน และเมื่อมีเรื่องการอุดหนุน ของรัฐเขามาเกี่ยวของอาจเปนเหตุใหการทํางานของ
สื่อไมสามารถดํารงไวซึ่งความเปนกลางได
2.การเปรียบเทียบความคิดเห็นของประชาชน ตอบทบาทของสื่อมวลชนที่ม ีตอการเมืองไทย กรณีศึกษาสื่อโทรทัศนประเภทฟรีทีวี จําแนก
ตามปจจัยสวนบุคคล ไดแก เพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ และรายได พบวา
2.1 ในภาพรวม ดานบทบาทในการตรวจสอบการทํางานของรัฐบาล ดานบทบาทของการเปน ผูม ีอิทธิพลทางความคิดและการ
ชี้น ําทางการเมือง และดานบทบาทในการนําเสนอขาวสารทางการเมืองที่มีผลกระทบเชิงบวกหรือลบ ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวี ที่มีเพศที่ตางกัน มีค วาม
คิดเห็น ตอบทบาทของสื่อมวลชนแตกตางกัน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับความเชื่อมั่น .05 เปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยพบวา ผูรบั ชมขาวสาร
ในฟรีทีวีเพศชายมีความเห็นดวยตอบทบาทของสื่อมวลชนในภาพรวม ดานบทบาทในการตรวจสอบการทํางานของรัฐบาล และดานบทบาทในการ
นําเสนอขาวสารทางการเมืองที่ม ีผลกระทบเชิงบวกหรือลบ มากกวา ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวีเพศหญิง แตผูรับชมขาวสารในฟรีทีวีเพศชายมีความเห็น
ดวยตอบทบาทของสื่อมวลชนดานบทบาทของการเปนผูม ีอิทธิพลทางความคิดและการชี้น ําทางการเมือง นอยกวา ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวีเพศหญิง
สอดคลองกับการศึกษาของ สุชาติ เวโรจน (2521) ซึ่งไดทําการศึกษาในสารนิพนธเรื่อง ความรูสึกสัมฤทธิ์ผลทางการเมือง และ ความสนใจทางการเมือง
ซึ่งระบุวาเพศชายมีระดับความสนใจทางการเมืองมากกวาเพศหญิง
2.2 ในภาพรวม และดานบทบาทในการนําเสนอขาวสารทางการเมืองที่มีผลกระทบเชิงบวกหรือลบ ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวี ทีม่ ี
อายุที่ตางกัน มีความคิดเห็น ตอบทบาทของสื่อมวลชนไมแตกตางกัน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว เปน ไปไดวาทุก ชว งอายุข องประชาชนมีความ
ใกลชิดกับขาสารมากยิ่งขึ้น ไมจําเปนตองพึ่งพาหรือรอรับขาวสารจากฟรีทีวีเพีย งดานเดียว การรับรูขาวสารที่สรางผลกระทบนัน้ ประชาชนในทุกชวงอายุ
อาจพิจารณาขอเท็จจริงจากแหลงขาวอื่น ประกอบ จึงไมคิดวาการนําเสนอขาวสารของฟรีทีวีจะสามารถสรางผลกระทบในเชิงบวกหรือลบ ยกเวน ดาน
บทบาทในการตรวจสอบการทํางานของรัฐบาล ดานบทบาทของการเปนผูมีอิทธิพลทางความคิดและการชี้น ําทางการเมือง ดานบทบาทของการเปนผูค ดั
กรองขาวสาร และดานบทบาทของการเปนสื่อที่เอื้อประโยชนทางการเมืองที่ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวี ที่ม ีอายุที่ตางกัน มีค วามคิดเห็น ตอบทบาทของ
สื่อมวลชนแตกตางกัน อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว จึงทําการทดสอบรายคูดวยวิธีการของ LSD ตอไป

[148]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2.3 พบวา ในภาพรวม และดานบทบาทในการตรวจสอบการทํางานของรัฐบาล ดานบทบาทในการนําเสนอขาวสารทางการเมือง
ที่ม ีผลกระทบเชิงบวกหรือลบ ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวีที่มีระดับการศึกษาที่ตางกันมีความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนไมแตกตางกัน ซึ่งไมเปนไป
ตามสมมติฐานที่ตั้งไว ยกเวน ดานบทบาทของการเปนผูมีอิทธิพลทางความคิดและการชี้นําทางการเมือง ดานบทบาทของการเปนผูค ดั กรองขาวสาร และ
ดานบทบาทของการเปนสื่อที่เอื้อประโยชนทางการเมืองที่ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวี ที่มีระดับการศึกษาที่ตางกัน มีความคิดเห็น ตอบทบาทของสือ่ มวลชน
แตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว จึงทําการทดสอบรายคูดวยวิธีการของ LSD ตอไป
2.4 พบวา ทั้งภาพรวมและรายดาน ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวี ที่ม ีอาชีพที่ตางกัน มีความคิดเห็น ตอบทบาทของสื่อมวลชนแตกตาง
กัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว จึงทําการทดสอบรายคูดวยวิธีการของ LSD ตอไป
2.5 พบวา ทัง้ ภาพรวมและรายดาน ผูรับชมขาวสารในฟรีทีวี ทีม่ ีรายไดที่ตางกันมีความคิดเห็นตอบทบาทของสือ่ มวลชนแตกตาง
กัน อยางมีนยั สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตงั้ ไว จึงทําการทดสอบรายคูดวยวิธีการของ LSD ตอไป
3. การศึกษาความสัม พันธระหวางความฝกใฝทางการเมือง กับบทบาทสื่อมวลชนในสื่อ โทรทัศนประเภทฟรีทีวี ทั้ง ภาพรวมและรายดาน
ปรากฏผลดังนี้
3.1 คาความสัม พันธระหวางความฝกใฝทางการเมืองกับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา ภาพรวมมีคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธเทากับ 0.184 (คา sig 0.000 นอยกวา 0.05) แสดงวาความฝกใฝท างการเมืองมี
ความสัมพัน ธในทิศทางเดีย วกันกับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทย ในสมัย รัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา ภาพรวม อยาง
มีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว นั่น คือ เมื่อผูรับชมขาวสารในฟรีทีวีม ี ความฝกใฝทางการเมืองเพิ่ม มากขึ้น ก็จะมี
ความเห็น ดวยตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัย รัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา ภาพรวมเพิ่มมากขึ้นเชนกัน
3.2 คาความสัม พันธระหวางความฝกใฝทางการเมืองกับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา ดานบทบาทในการตรวจสอบการทํางานของรัฐบาลมีคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พันธเทากับ 0.045 (คา sig 0.372 มากกวา 0.05)
แสดงวาความฝกใฝทางการเมือง ไมมีความสัมพัน ธกับความคิดเห็น ตอบทบาทของสื่อมวลชนที่ม ีตอการเมืองไทยในสมัย รัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทร
โอชา ดานบทบาทในการตรวจสอบการทํางานของรัฐบาล ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
3.3 คาความสัม พันธระหวางความฝกใฝทางการเมืองกับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา ดานบทบาทของการเปน ผูม ีอิทธิพลทางความคิดและการชี้นําทางการเมืองมีคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธเทากับ 0.288 (คา sig
0.000 นอยกวา 0.05) แสดงวาความฝกใฝทางการเมืองมีความสัมพันธในทิศทางเดียวกันกับความคิดเห็นตอบทบาทของสือ่ มวลชนทีม่ ตี อ การเมืองไทยใน
สมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา ดานบทบาทของการเปนผูมีอิทธิพลทางความคิดและการชี้นําทางการเมือ ง อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ
0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว นั่น คือ เมื่อผูรับชมขาวสารในฟรีทีวีมีความฝก ใฝทางการเมือ งเพิ่ม มากขึ้น ก็จะมีความเห็น ดวยตอบทบาทของ
สื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา ดานบทบาทของการเปนผูมีอิทธิพลทางความคิดและการชี้นาํ ทางการเมืองเพิม่
มากขึ้นเชนกัน
3.4 คาความสัม พันธระหวางความฝกใฝทางการเมืองกับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา ดานบทบาทของการเปน ผูคัดกรองขาวสารมีคาสัม ประสิทธิ์สหสัมพันธเทากับ 0.199 (คา sig 0.000 นอยกวา 0.05) แสดง
วาความฝกใฝทางการเมืองมีความสัมพันธในทิศทางเดีย วกันกับความคิดเห็น ตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ
จันทรโอชา ดานบทบาทของการเปนผูคัดกรองขาวสาร อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้ง ไว นั่น คือ เมื่อ ผูรับชม
ขาวสารในฟรีทีวีม ีความฝกใฝทางการเมืองเพิ่ม มากขึ้น ก็จะมีความเห็น ดวยตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัย รัฐบาลพลเอกประยุทธ
จันทรโอชา ดานบทบาทของการเปนผูคัดกรองขาวสารเพิ่ม มากขึ้นเชน กัน
3.5 คาความสัม พันธระหวางความฝกใฝทางการเมืองกับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา ดานบทบาทในการนําเสนอขาวสารทางการเมืองที่มีผลกระทบเชิงบวกหรือลบ มีคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธเทากับ 0.032
(คา sig 0.525 มากกวา 0.05) แสดงวาความฝกใฝทางการเมืองไมม ีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมือ งไทยในสมัย
รัฐบาลพลเอกประยุทธ จัน ทรโอชา ดานบทบาทในการนําเสนอขาวสารทางการเมืองที่ม ีผลกระทบเชิงบวกหรือลบซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
3.6 คาความสัม พันธระหวางความฝกใฝทางการเมืองกับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา ดานบทบาทของการเปน สื่อที่เอื้อประโยชนทางการเมืองมีคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธเทากับ -0.099 (คา sig 0.047 นอยกวา

[149]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
0.05) แสดงวาความฝกใฝทางการเมืองมีความสัมพัน ธในทิศทางตรงกัน ขามกับความคิดเห็นตอบทบาทของสื่อมวลชนที่มีตอการเมืองไทยในสมัยรัฐบาล
พลเอกประยุทธ จันทรโอชา ดานบทบาทของการเปน สื่อที่เอื้อประโยชนทางการเมือง อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐาน
ที่ตั้งไว นั่นคือ เมื่อผูรับชมขาวสารในฟรีทีวีม ีความฝกใฝทางการเมืองเพิ่ม มากขึ้น ก็จะมีความเห็นดวยตอบทบาทของสื่อมวลชนที่ม ีตอการเมือ งไทยใน
สมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา ดานบทบาทของการเปน สื่อที่เอื้อประโยชนทางการเมืองลดลง

ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะสําหรับงานวิจยั
1) ภาครัฐตองปลูกจิตสํานึกทางการเมืองตามหลักประชาธิปไตยใหแ กประชาชน อาทิ การสนับสนุน การดําเนินกิจกรรมทางการเมืองทีถ่ กู ตอง
ประชาสัม พันธใหประชาชนสอดสองตรวจสอบการดําเนินงานของพรรคการเมืองรวมทั้งเปดชองทางการแจงขอมูลเบาะแสการกระทําผิดทางการเมืองที่
สะดวก รวดเร็ว ปลอดภัยตอผูแ จงเบาะแส
2) สื่อมวลชนควรตองเขมงวดในการนําเสนอขาวสารทางการเมืองยึดมั่นหลักวิชาชีพอยางเครงครัด เปนกลาง ถูกตองครบถวน ปองกันการ
ละเมิดสิทธิสวนบุคคล ไมตกเปน เครื่องมือฝายหนึ่งฝายใด ในสถานการณความขัดแยงยิ่งตองระมัดระวังการทํางานมากยิ่งขึ้น ตองสะทอนขอเท็จจริงไม
แฝงอคติเพื่อสรางบรรยากาศทางการเมืองใหดีย ิ่งขึ้น
3) ในกรณีที่สื่อมวลชนตกเปน เปาการวิพากษวิจารณการทํางานสื่อมวลชนตองตรวจสอบประเด็น ปญ หาทั้ง ของตนเองและภายในองคกร
วิชาชีพเดียวกัน แลวดําเนิน การแกไขอยางทันทวงที
4) สื่อมวลชนตองสงเสริมกิจกรรมฝกอบรมคุณธรรมจริยธรรมในองคกรอยูเสมอ รวมทั้งเปดโอกาสใหสังคมไดตรวจสอบและลงโทษสือ่ ทีไ่ มมี
คุณ ภาพหรือไมมีจริย ธรรม
5) การทําหนาที่ข องสื่อมวลชนแมจะตองรายงานขาวดวยความรวดเร็ว ถูกตอง ชัดเจนทันตอสถานการณ ระมัดระวังการสอดแทรกความ
คิดเห็น ลงไปในการนําเสนอขาว มุงเนนการใหความรูและขอเท็จจริง เปดโอกาสใหประชาชนไดใชวิจารณญาณไตรตรอง เพื่อไมใหสงผลตอทัศนคติข อง
บุคคล หรือเปน เหตุแ หงความขัดแยงรุนแรงตอไป
6) สื่อมวลชนและสถาบันทางการเมือง ตองสรางความเชื่อมั่น ในระบบการเมืองใหแ กผูหญิง เพื่อใหเขามีสว นร วมทางการเมืองมากขึ้น
ตลอดจนเพื่อใหเกิดความเทาเทีย มกันทางการเมืองของชายและหญิง
7) สื่อมวลชนควรพัฒนาและปรับปรุงการปฏิบัติหนาที่ใหเขาถึงกลุม ผูรับชมทุกระดับเพื่อทําใหประชาชนเขาใจบริบททางการเมืองไดอยาง
ถูกตอง สงเสริมสิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นแกประชาชนตามระบอบประชาธิปไตย
8) องคกรภาครัฐ สื่อมวลชน และสถาบัน ทางการเมืองตองสรางและสงเสริม บรรยากาศทางสังคมเพื่อจรรโลงไปสูสัง คมประชาธิปไตยเปด
โอกาสใหประชาชนไดแ สดงออกทางการเมือง สนับสนุน กิจกรรมทางการเมืองภาคประชาชน เพื่อใหประชาชนไดม ีสวนรวมทางการเมือง อัน จะนําไปสู
การพัฒนาระบบการเมืองแบบประชาธิปไตยตอไป
ขอเสนอแนะในการศึกษาครั้งตอ ไป
1. ควรใชวิธีการศึกษาเชิงคุณภาพ ดวยวิธีการสัมภาษณโดยแลกเปลีย่ นความคิดเห็นกับผูรับชมขาวสารในฟรีทีวที ั้งเปน รายบุคคล การสนทนา
กลุม ยอย หรือการจัดสัมมนาเชิงปฏิบตั กิ าร โดยการใชคําถามปลายเปดตั้งเปนประเด็น หัวขอในการสนทนา ขอมูลที่ไดจากการศึกษาเชิงคุณภาพนี้จะเปน
ผลดีตอการสรางความตระหนักรูถ งึ บทบาทของสือ่ มวลชน โดยเฉพาะสือ่ โทรทัศนประเภทฟรีทีวี
2. การศึกษาวิจัยครั้งนี้ ไดศึกษาถึงบทบาทของสื่อมวลชนทีม่ ีตอ การเมืองไทยในสมัยรัฐบาลพลเอกประยุทธ จันทรโอชา กรณีศึกษา สื่อ
โทรทัศนประเภทฟรีทวี ี ของประชาชนในเขตบางกอกนอย เพีย งสวนเดียว ดังนัน้ การศึกษาวิจัยครั้งตอไปควรศึกษาในเขตอืน่ ๆ ของกรุงเทพมหานคร
เพื่อใหไดขอ มูลโดยรวมมากขึน้ และควรมีการศึกษาเปรียบเทียบระหวางประชาชนในเขตตางๆ รวมดวย

[150]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

เอกสารอางอิง
กาญจนา แกวเทพ. 2541. สื่อ มวลชน: ทฤษฎีและแนวทางการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: ภาพพิม พ.
กิติมา สุรสนธิ.2548. ความรูทางการสื่อสาร. กรุงเทพมหานคร: คณะวารสารศาสตรและสื่อสารมวลชนมหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร.
สภาวิช าชีพขาววิทยุและโทรทัศนไทย. 2553. ขอ บังคับสภาวิชาชีพขาววิท ยุแ ละโทรทัศนไทย วาดว ยจริยธรรมแหงวิช าชีพขาววิทยุและโทรทัศ น
พ.ศ.2553 (Online).www.newsbroadcastingcouncil.or.th., 2 พฤศจิกายน 2558.
ขวัญเรือน กิติวัฒน. 2531.สื่อ มวลชนกับการสรางความเปน จริงทางสังคม. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย
ชัย ฤทธิ์ ยนเปย ม. 2558.ปากคํา “ชัย ราชวัตร” กับภารกิจสุดทาย(Online).www.tja.or.th.,3 มิถุน ายน 2558.
ชัย อนันต สมุทวณิช. 2524.การเลือ กตั้ง พรรคการเมือ ง รัฐสภา และคณะทหาร. กรุงเทพมหานคร: บรรณกิจ.
บุปผา บุญสมสุข, เปยมศักดิ์ คุณ ากรประทีป และ ประกายดาว แบงสันเทียะ. 2558. ปฏิวัติคนขาว ทุน-อุดมการณ การปรับตัวของนักนิเทศศาสตรยคุ
ดิจิทัล (Online).www.tja.or.th.,22มิถุน ายน 2558.
บุ ญ ธรรม จิ ต ต อ นั น ท . 2536. ก ารวิ จั ย ทางสั ง คมศาส ตร แน วคิ ด หลั ก ก ารวิ ธี ก าร.กรุ ง เทพม หานคร: สํ า นั ก ส ง เสริ ม และฝ ก อบรม
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
ปรมะ สตะเวทิน. 2526. หลักนิเทศศาสตร. พิมพครั้งที่ 7. กรุงเทพมหานคร.
ประสงค เลิศรัตนวิสุทธิ์. 2554. อีเมลฉาว “เลี้ยงนักขาว” พน พิษ ปชป.ยื่น กกต.หวัง ยุบ เพื่อ ไทย (Online). www.isranews.org., 22 มิถุน ายน
2558.
ประสงค เลิศรัตนวิสุทธิ์. 2558. รายงานประจําปสมาคมนักขาวนักหนัง สือ พิม พแ หง ประเทศไทย: อภิว ัฒนส ื่อ (Media Revolution) (Online).
www.tja.or.th., 5 มิถุนายน 2558.
ปรียาภรณพงษสังข. 2554.ความเปน กลางทางการเมือ งของหนังสือ พิม พไทย ศึกษากรณีห นังสือ พิม พไทยรัฐ เดลินิว ส มติช น และสยามรัฐ .
วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร, มหาวิทยาลัยรามคําแหง.
พงษปกรณ กรองใจ. 2542. วิทยานิพนธเรื่อ ง ความผูกพันตอพรรคการเมืองไทยของสมาชิกชุมชนบานพักตํารวจสวนกลาง. วิทยานิพนธศลิ ปศาสต
รมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ราชกิจจานุเบกษา. 2555. เลมที่ 129 ตอนพิเศษ 192ง. หนา 46.
ลิข ิต ธีรเวคิน. 2541. การเมือ ง การปกครองของไทย. พิม พครั้งที่ 4 แกไขเพิ่ม เติม. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.
วัลลภ รัฐฉัตรานนท. 2556. วิธีแ ละเทคนิคในการวิจ ัยทางรัฐศาสตร. พิมพครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: เสมาธรรม
ศศิชา อิสระศรีโรจน. 2558.เสวนากลุมนักหนังสือพิมพอ าวุโส -“อุดมการณคนขาวอดีต -ปจจุบัน -อนาคต สมาคมนัก ขาว นัก หนัง สือ พิม พแ หง
ประเทศไทย (Online).www.tja.or.th.,22 มิถ ุนายน 2558.
สุภา ศิริม านนท. 2529. จริยธรรมของหนังสือ พิม พ. กรุงเทพมหานคร: อมรินทร พริ้นติ้ง กรุป จํากัด.
สมเกีย รติ ออนวิม ล. 2558. ทุน-อุดมการณสื่อ ยุคดิจิท ัล(Online). www.isranews.org.,11 ตุลาคม 2558.
สุกัญญา สุดบรรทัด. 2544. งานวิจ ัยพัฒนาการการถายทอดขาวสาร ความรู และอุดมการณ ของหนังสือ พิม พไทย ภายใตแรงกดดันของกลุม ชนชัน้
นําและกลุม ผลประโยชน. กรุงเทพมหานคร: สถาบัน วิทยบริการ, จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
สุรพงษ โสธนะเสถีย ร. 2534. การสื่อสารกับการเมือ ง. กรุงเทพมหานคร: ประสิทธิ์ภัณฑแ อนดพริ้น ติ้ง.
สุรสิทธิ์วิทยารัฐ.2552. “ศัพทแสง”...วาดว ยสารพัดคําเรียก “สื่อ”(Online). http://www.matichon.co.th.,25มิถุน ายน 2558.
สํ า นั ก ง าน ป ลั ด ก ร ะ ท ร ว ง ก ล าโ ห ม . 2557. ก ร อ บ ค ว า ม เ ห็ น ร ว ม ป ฏิ รู ป ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ด า น ก า ร สื่ อ ส าร ม ว ล ช น (Online) .
http://library2.parliament.go.th.,25 พฤศจิกายน 2558.

[151]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม
Organization Commitment of Officials of Office the Permanent Secretary, Ministry of Culture
ชิวดี เอมระดี*และ รองศาสตราจารย เชีย่ วชาญ อาศุวัฒนกูล**
Shivadee Emradee and Associate Professor Chiocharn Arsuwattanakul

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม เพือ่ เปรียบเทียบความผูกพันตอ
องคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม จําแนกตามปจจัยสวนบุคคลเพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางบรรยากาศองคการกับความผูกพันตอ
องคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม กลุมตัวอยางที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ ขาราชการสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม จํานวน 331 คน
เครื่องมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูล คือ แบบสอบถาม สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูลไดแก คารอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน คา t-test One-way
ANOVA และคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธแบบเพียร- สัน โดยมีระดับนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการวิจัย พบวา ขาราชการสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมมี
ความผูกพัน องคการอยูในระดับมาก ปจจัยสวนบุคคล ไดแ ก อายุราชการ ตางกันมีความผูกพันองคการแตกตางกัน บรรยากาศองคการมีความสัม พัน ธ
กับความผูกพัน ตอองคการอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ.05
คําสําคัญ: ความผูกพันตอองคการ, สํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม, บุคลากร

Abstract
The objectives of the research were to study organization commitment of officials of Office the Permanent Secretary, Ministry
of Culture, to compare organization commitment classified by personal factors, and to study the relationship between organizational
climate and organization commitment. Sample size composed of 331 persons selected from officials of Office the Permanent
Secretary, Ministry of Culture. Data were collected by using questionnaires. Statistieal tools used for data analysis were percentage,
mean, standaed deviation, t-test, One way ANOVA and Pearson Product Moment Correlation Coefficient at the .05 level of significance.
The results of the research found that organization commitment of Officials of Office the Permanent was at high level. Hypothesis
testing revealed that personal factor concerning working tenure could classified the difference of organization commitment and
organizational climate was associated with organization commitment at the .05 level of significance.
Keywords: Organization Commitment, Officials, Office the Permanent Secretary, Ministry of Culture

บทนํา
ปจจุบันการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดลอมภายนอกและสภาพแวดลอ มภายในมีการเปลี่ย นแปลงอยางรวดเร็ว อัน เนื่องมาจากสภาพ
เศรษฐกิจของประเทศที่อยูในสภาวะตกต่ํา ความผันผวนทางการเมืองการเปลี่ย นทางสังคม รวมถึงสภาพแวดลอมในการทํางานที่เปลี่ย นแปลงไป จึง
สงผลใหองคการตางๆ ตองมีการปรับเปลี่ยนนโยบาย รูปแบบการบริหารโครงสรางองคการ เพื่อใหสอดคลองและทันตอสถานการณการเปลี่ยนแปลงใน
*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตรมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:[email protected]

[152]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจจุบัน การปรับเปลี่ยนดังกลาวสงผลโดยตรงตอ บุคลากรผูปฏิบัติง านที่จําเปน ตอ งปรับ ตัว ใหสามารถปฏิบั ติง านภายใตน โยบายและการบริหารที่
เปลี่ยนแปลงไป ซึ่งบางครั้งการเปลี่ยนแปลงดังกลาวก็สงผลในดานบวกและดานลบ ผลที่มีตอ องคก ารในดานบวกคือ องคการมีก ารบริหารงานที่มี
ประสิทธิภาพ บุคลากรผูปฏิบัติงานมีความกระตือรือรน ในการทํางาน มีเปาหมายในการทํางานรวมกัน การที่องคก ารตางๆ ไมวาจะเปน ภาครัฐเอกชน
สถาบันอุดมศึกษา จะสามารถรักษาบุคลากรที่มีคุณภาพใหอยูกับองคการ จําเปนที่จะตองสรางแรงจูงใจรวมถึงการสรางความผูก พัน ในองคการ ซึ่งผล
ดังกลาวจะสงผลใหคนและงานจะเอื้อประโยชนตอกัน เพราะคนเปนผูสรางงาน ในขณะที่งานเปนสิ่งที่ใชควบคุมพฤติกรรมของคนใหสอดคลองกันในการ
ทํางานรวมกัน ซึ่งจากความสัมพันธดังกลาวจะเห็น ไดวาหากบุคลากรในองคการไดรับการจูงใจในการทํางานใหเขาเหลานั้นไดบรรลุถ ึงความตองการของ
ตนแลวก็จะกอใหเกิดประสิทธิภาพในการทํางานแประสิทธิผลโดยรวมขององคการ รวมถึงสามารถนําการจูงใจดังกลาวมาสรางความผูกพัน ในองคก าร
ใหกับคนในองคการ (สถาพร ปน เจริญ, 2547: 45)
ความผูกพัน ตอองคการของพนักงานจะคงอยูคูกับองคการและ เปน สวนสนับสนุน ใหเกิดสินคาและบริการ รวมไปถึงการทําใหองคการประสบ
ความสําเร็จมีกําไรสูงสุด ซึ่งเปนมากกวาการสรางแรงจูงใจในการทํางานใหเกิดขึ้นกับพนักงานความผูกพัน ตอองคการของพนักงานจึงเปนสิง่ สําคัญทีท่ กุ ๆ
องคการตองรักษาไว (สวณีย แกวมณี. 2549: 12)
จากความสําคัญ ดังกลาวทําใหผูวิจัย ตองการที่จะศึกษาความผูกพันตอองคการของบุคลากร สํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม เนื่องจาก
ความผูกพัน องคการเปน รูปแบบพฤติกรรมองคการแบบหนึ่ง ซึ่งแสดงใหเห็น ถึงประสิทธิผลขององคการ ความพึงพอใจของสมาชิกและเปนทีพ่ งึ ประสงค
ขององคการทั่วไป โดยเฉพาะอยางยิ่งอัตราการเปลี่ย นงาน สมาชิกที่มีความผูกพัน ตอองคการมีแ นวโนมที่จะอยูกับองคการนานกวา และเต็มใจอยางยิง่ ที่
จะทํางานอยางเต็มความสามารถของตน เพื่อใหองคการบรรลุเปาหมาย สวนบุคลากรที่ขาดความรูสึกผูกพัน ตอองคการ ผลที่ตามมาคือความสูญเสียของ
องคการ เชน คาใชจายที่เพิ่มขึ้น จากการสมัครงาน การฝกอบรมและการพัฒนาบุคลากร และการลดลงของความมั่น ใจของบุคลากรในองคการ เปนตน
สํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมเปน หนวยงานในสังกัดกระทรวงวัฒนธรรมที่เกี่ยวของทางดานเศรษฐกิจ โดยมีภารกิจในการสรางสรรควัฒนธรรมซึ่ง
เปน รากฐานของความสามัคคีและความมั่นคงของประเทศชาติ เนื่องจากประเทศไทยมีวัฒนธรรมที่เจริญรุงเรือง ปรากฏเปนเอกลักษณอัน โดดเดน ซึ่ง
ประกอบไปดวย ภาษา วรรณกรรม ศิลปกรรม นาฏศิลป ดนตรี โบราณสถาน โบราณวัตถุ ตลอดจนขนบธรรมเนีย มประเพณีที่เปนแบบแผน และวิถชี วี ติ
อัน ดีงามที่สืบทอดกัน ตอมาจนถึงปจจุบัน แตปญหาที่เกิดขึ้นเกี่ย วกับการบริหารงานบุคคล ของสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม คือ ความอบอุน ในการ
ทํางาน และการสนับสนุนใหบุคลากรในดานตางๆ ยังไมเต็มที่ สงผลใหเกิดความรูสึกไมพอใจ และมีการลาออก และโอน ยาย จากป 2555-2558 โดย
เฉลี่ยป ละ 5- 10 คนซึ่งเปนบุคลากรในสายงานหลัก ในตําแหนงที่ม ีผลตอความสําเร็จขององคการ ในสภาวะที่องคการตองเรงรัดดําเนินการตามภารกิจ
และตามนโยบายของรัฐบาล เมื่อมีบุคลากรลาออก โอน ยาย ก็ตองมีการพัฒนาบุคลากรใหมม าทดแทนอยูเสมอ ซึ่งตองใชเวลาจึงจะมีทกั ษะและความรู
ในการปฏิบัติงานอยางมีประสิทธิภาพได จึงเปน ปญหาสําหรับองคการ ถาหากสมาชิกในองคการไมมีความผูกพันตอองคการหรือ มีค วามผูก พัน นอ ยลง
ปรากฎการณเชนนี้จะสงผลตอพฤติกรรมการทํางานและประสิทธิภาพขององคการเพราะจะทําใหสมาชิกไมทํางานหรือทํางานอยางไมเต็มทีผ่ ลทีต่ ามมาก็
คือการสูญเสียขององคการในหลายๆดานไมวาจะเปน คาตอบแทนเงินเดือนหรือสวัส ดิก ารตางๆและเวลาในการฝกอบรมพัฒนาสวนดานบรรยากาศ
องคการสมาชิกจะขาดความสัมพันธที่ดีในการทํางานรวมกันเกิดการสูญเสีย คุณ คาและเปาหมายที่องคการวางไวเนื่องจากสมาชิกไมสามารถปฏิบตั งิ านให
บรรลุเปาหมายได (Oscar อางถึงในอรพิน ท, 2542)
ดังนั้นผูวิจัยจึงมีความสนใจที่จะศึกษาความผูก พัน ของบุค ลากรในองคก าร ซึ่ง จะชวยใหองคก ารสามารถปรับเปลี่ย นวิธีการบริหาร การ
วางแผนกําลังคน และสรางแรงจูงใจใหบุคลากรมีความรักและความผูกพันองคการ อันจะสงผลใหองคการบรรลุผลสําเร็จตามเปาหมายที่กําหนดไว

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาระดับความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม
2. เพื่อเปรีย บเทีย บความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางบรรยากาศองคการกับความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม

[153]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

วิธีการวิจัย
ประชากรและตัว อยาง
ประชากรที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ บุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมที่เปนขาราชการ จํานวนทั้งสิ้น 1,919 คน (ขอมูลณ วันที่ 1
มีน าคม 2558) ตัวอยางที่ใชในการวิจัย ครั้งนี้คือ ขาราชการสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมจํานวน 331 คน โดยใชสูตรของ Taro Yamane ในการ
กําหนดขนาดของกลุมตัวอยาง
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือที่ใชในการวิจัย ครั้งนี้ เปนแบบสอบถามซึ่งผูวิจัยไดสรางขึ้นจากการศึกษาทฤษฎีแ ละแนวคิดตางๆ แบงออกเปน 3 สวน ไดแกสว นที่
1 ขอมูลทั่วไปของกลุมตัวอยาง สวนที่ 2 แบบสอบถามเกี่ย วกับความคิดเห็น ตอบรรยากาศองคการของสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม 9 มิติ คือ มิติ
โครงสรางองคการ มิติความรับผิดชอบ มิติรางวัล มิติความเสี่ยงภัย มิติความอบอุน มิติการสนับสนุน มิติมาตรฐานการปฏิบัติงาน มิติความขัดแยง มิติ
ความเปน อัน หนึ่งอัน เดีย วกัน สวนที่ 3 เปนแบบสอบถามเกี่ย วกับความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม
การวิเคราะหข อมูล
ในการวิจัยครั้งนี้ เปน การวิเคราะหเชิงปริมาณ ผูวิจัย ใชสถิติในการวิเคราะหขอ มูล ดังนี้ 1) คารอยละ (Percentage) 2) คาเฉลี่ย (Mean)
และสวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 3) คา t-test 4)การวิเคราะหค วามแปรปรวนทางเดีย ว (One Way ANOVA)โดยกําหนดคา
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ใชวิเคราะหครั้งนี้ไวที่ระดับ .05
กรอบแนวคิดในการวิจ ัย
ปจจัยสวนบุคคล
1. เพศ
2. อายุ
3. สถานภาพสมรส
4. ระดับการศึกษา
5. อายุราชการ
บรรยากาศองคการ
1. มิตโิ ครงสรางองคการ
2. มิตคิ วามรับผิดชอบ
3. มิติรางวัล
4. มิตคิ วามเสีย่ งภัย
5. มิตคิ วามอบอุน
6. มิตกิ ารสนับสนุน
7. มิตมิ าตรฐานการปฏิบัตงิ าน
8. มิตคิ วามขัดแยง
9. มิตคิ วามเปนอันหนึ่งอัน เดียวกัน

ความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวง
วัฒนธรรม
1. ความเชื่อมั่น อยางแรงกลาในการยอมรับเปาหมาย และยอมรับ
คานิยมขององคการ
2. ความเต็ม ใจที่จะทุมเทความพยายามอยางมากเพื่อประโยชนข อง
องคการ
3. ความปรารถนาอยางแรงกลาในการคงไวซึ่งการเปน สมาชิกภาพ
องคการ
ทีม่ า:

[154]

Steers (1977)
Litwin and Stringer (1968)

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ผลการวิจัย
ขอ มูล เกี่ยวกับปจ จัยสวนบุคคลของตัว อยาง
ตัวอยางสวนใหญเปน เพศหญิง จํานวน 187 คน คิดเปนรอยละ 56.5 ที่เหลือเปนเพศชาย จํานวน 144 คน คิดเปนรอยละ 43.5 โดยสวนใหญ
มีกลุม อายุระหวางนี้ สวนใหญกลุมอายุระหวาง 36-45 ป มีมากที่สุด รอยละ 34.7 รองลงมา คือ กลุม อายุระหวาง 25-35 ป รอ ยละ 21.5 ป สําหรับ
กลุมอายุ ต่ํากวา 25 ป มีน อยที่สุด รอยละ 1.2 โดยมีสถานภาพสมรส รอยละ 54.7 รองลงมา โสด รอยละ 45.3 โดยมีระดับการศึกษาปริญญาตรี รอย
ละ 49.8 รองลงมาคือ ปริญญาโท รอยละ 48.0 และนอยที่สุด ต่ํากวาปริญญาตรี รอยละ 2.1 โดยอายุราชการ 16 ป ขึ้น ไป มีม ากที่สุด รอ ยละ 33.2
รองลงมา คือ อายุราชการระหวาง 6-10 ป รอยละ 28.1 มีอายุราชการระหวาง 11-15 ป รอยละ 20.5 สําหรับ กลุม ตัวอยางที่ม ีอายุราชการ 1-5 ป มี
นอยที่สุด
ขอ มูล เกี่ยวกับบรรยากาศองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม
ตัวอยางมีบรรยากาศองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม โดยรวมอยูในระดับมาก โดยมีมิติความเปนอันหนึง่ อันเดียวกัน
มากเปนอันดับ 1 ในดานมิติความเสี่ยงภัยและมิติความขัดแยง รองลงมาอัน ดับ 2 ในมิติม าตรฐานการปฏิบัติงาน รองลงมาอัน ดับ 3 ในมิติรางวัล มิติ
ความรับผิดชอบและมิติโครงสรางองคการ รองลงมาอัน ดับ 4 ในมิติความอบอุน รองลงมาอัน ดับ 5 และนอยที่สุดไดแก มิติการสนับสนุน
ขอ มูล เกี่ยวกับความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม
ตัวอยางมีความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม โดยรวมอยูในระดับมาก โดยความปรารถนาอยางแรงกลาที่
จะคงไวซึ่งความเปนสมาชิกภาพขององคการมากเปน อัน ดับ1 ในดานความเต็มใจที่จะใชความพยายามอยางเต็มทีใ่ นการทํางานเพือ่ ประโยชนขององคการ
และความเชื่อมั่นอยางแรงกลาในการยอมรับเปาหมาย และยอมรับคานิย มขององคการ รองลงมาเปน อัน ดับ 2
ผลการทดสอบสมมติฐาน
ในการศึกษางานวิจัย ครั้งนี้ ผูวิจัยไดทําการศึกษาความผูกพันองคการของบุคลากร สํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม โดยแบงเปน 3 ดาน คือ
ความเชื่อมั่น อยางแรงกลาในการยอมรับเปาหมาย และยอมรับ คานิย มขององคการความเต็ม ใจที่จะใชความพยายามอยางเต็ม ที่ในการทํางานเพื่อ
ประโยชนขององคการและดานความปรารถนาอยางแรงกลาที่จะคงไวซึ่งความเปน สมาชิกภาพขององคการ ซึ่งเปน ตัวแปรตาม โดยทําการเปรีย บเทีย บ
กับตัวแปรอิสระ ไดแ ก ปจจัย สวนบุคคลและบรรยากาศองคการ โดยมีสมมติฐานดังนี้
สมมติฐานที่ 1 สํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมที่มีปจจัยสวนบุคคลตางกัน มีความผูกพัน ตอ องคก ารแตกตางกัน พบวาปจจัย สว นบุคคล
ไดแ ก เพศ อายุ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา ที่ตางกัน ทําใหความผูกพัน ตอองคการไมแตกตางกัน อยางมีน ัยยะสําคัญทางสถิตทิ ี่ 0.5 และสมมติฐาน
ที่ 2คือ บรรยากาศองคการของสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม มีค วามสัม พัน ธกับความผูกพัน ตอ องคการของบุค ลากรสํานัก งานปลัด กระทรวง
วัฒนธรรม ผลการทดสอบสมมติฐานพบวา บรรยากาศของบุคลากร สํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมมีความสัม พัน ธเชิงบวกกับความผูกพันองคก าร
โดยรวม มีคาสัม ประสิทธสหสัม พัน ธ (r = 787)อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.5 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว หมายถึง ยิ่งบรรยากาศองคการ
เอื้ออํานวยตอการทํางานมากเทาใด ยิ่งทําใหเกิดความผูกพันตอองคการเพิ่มมากขึ้นเทานั้น

[155]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สรุปผลการทดสอบสมมติฐาน
สมมติฐาน

เปนไปตาม
สมมติฐาน

สมมติฐานที1่ บุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมทีมปี จจัยสวนบุคคลตางกันมีความผูกพัน
ตอองคการแตกตางกัน
1.1 บุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมทีม่ ีเพศตางกันมีความผูกพันตอองคการไมแตกตาง
กัน
1.2 บุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม ทีม่ ีอายุตางกันมีความผูกพันตอองคการไมแตกตาง
กัน
1.3 บุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม ทีม่ สี ถานภาพสมรสตางกันมีความผูกพัน ตอ
องคการไมแตกตางกัน
1.4 บุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม ทีม่ ีระดับการศึกษาตางกันมีความผูกพัน ตอองคการ
ไมแ ตกตางกัน
1.5 บุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม ทีม่ ีอายุราชการตางกันมีความผูกพันตอองคการ
แตกตางกัน
สมมติฐานที่ 2 บรรยากาศองคการของสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมมีความสัมพันธกับความ
ผูกพันตอองคการของบุคลากร สํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม

ไมเปนไปตาม
สมมติฐาน








อภิปรายผลการวิจัย
จาการศึกษาความคิดเห็นเกี่ย วกับความผูกพันตอองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม พบวา ในภาพรวมกลุม ตัวอยางมี
ความคิดเห็น เกี่ยวกับความผูกพันตอองคการ ของบุคลากร สํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมในระดับมาก เมื่อพิจารณาเปนรายดานพบวา ดานความ
เชื่อมั่น อยางแรงกลาในการยอมรับเปาหมาย และยอมรับคานิยมขององคการ ดานความเต็ม ใจที่จะทุม เทความพยายามอยางมากเพื่อประโยชนข อง
องคการ และดานความปรารถนาอยางแรงกลาในการคงไวซึ่งการเปน สมาชิกภาพองคก าร อยูในระดับสูง ทั้ง นี้เนื่อ งมาจากองคก ารสามารถสราง
ความกาวหนา ความมั่น คงในการทํางาน รวมทั้งยังมีการพัฒนาองคการและสงเสริมพนักงานใหเกิดการพัฒนาทักษะความรู ความเชี่ยวชาญ โดยการเขา
รวมการฝกอบรมสัมมนา เพื่อใหไดรับการพัฒนาความรู ความชํานาญ ใหทัน ตอ สภาวการณในปจจุบัน ตลอดจนมีก ารสรางขวัญ และกําลังใจในดาน
สวัสดิการ ทําใหพนักงานมีความเชื่อมั่นในความมั่นคงขององคการ ซึ่งเปน สิ่งสําคัญที่ทําใหบุคลากรมีความผูกพันกับองคกรอยูใ นระดับมาก สอดคลองกับ
งานวิจัย ของ อาทิตยต ยา แสนสํ าราญ (2549)ไดศึกษาปจจัย สว นบุคคลที่ม ีอิ ท ธิพ ลตอ ความผูก พัน ต อองคการของขาราชการในสัง กั ด สํานัก งาน
คณะกรรมการขาราชการพลเรือนและจากการศึก ษาพบวา บุคลากรสํานักงานปลัด กระทรวงวัฒนธรรม มีระดับความคิดเห็น ที่เกี่ย วกับบรรยากาศ
องคการของสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมอยูในระดับมาก พบวา ในภาพรวมกลุมตัวอยางมีความคิดเห็นเกี่ย วกับบรรยากาศในองคกรของสํานักงาน
ปลัดกระทรวงวัฒนธรรมในระดับมาก ทั้งนี้อาจเนื่องมาจากสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม มีก ารใหความสําคัญ กับ การพัฒ นาบรรยากาศภายใน
องคการใหเอื้อตอการปฏิบัติงาน และสงเสริมใหบุคลากรในสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม บุค ลากรในหนวยงาน ใหความชว ยเหลือและมีค วาม
ไววางใจซึ่งกันและกัน รวมทั้งมีองคการมีการกําหนดมาตรฐานการปฏิบัติงานอยางชัดเจน ตรงตามเปาหมายที่องคการกําหนด รวมทั้ง สามารถควบคุม
ปจจัย ที่ทั้งหมดที่เกี่ย วกับบรรยากาศองคการและความขัดแยงที่อาจเกิดขึ้นจากการปฏิบัติงานรวมกันของบุคลากร ดังนัน้ จึงสงผลใหความคิดเห็นเกีย่ วกับ
บรรยากาศองคการในสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมอยูในระดับมาก ปจจัย สวนบุคคลที่ม ีผลตอความผูกพันของบุคลากรสํานัก งานปลัดกระทรวง
วัฒนธรรมนั้น คือ อายุราชการ จากการวิเคราะหทางสถิติพบวา บุค ลากรที่ม ีอ ายุราชการมากจะมีความผูก พัน กับองคการมากกวา บุค ลากรที่ม ีอายุ
ราชการนอย ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ รอยตํารวจเอกภาสกร เนตรทิพยวัลย (2548) ศึก ษาความผูก พัน ตอองคการของขาราชการตํารวจ สังกัด
โรงพยาบาลตํารวจ พบวา ขาราชการตํารวจที่ม ีระยะเวลาในการปฏิบัติงานตางกัน มีความผูกพัน องคการโดยรวมแตกตางกัน

[156]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะในงานวิจ ัย
ผลการวิ จัย ครั้ง นี้ พบว า ปจจั ย ลัก ษณะสว นบุค คลของบุคลากรสํานัก งานปลัด กระทรวงวัฒนธรรม ที่ ม ีความแตกตา งกัน นั้น ผูวิจัย มี
ขอเสนอแนะวา ควรใหความสําคัญกับกลุมอายุไมเกิน 35 ป ซึ่งมีระยะเวลาในการรับราชการนอยกวา 10 ป เนื่องจากบุคลากรกลุม นี้ถ ือเปน ทรัพยากร
บุคคลที่จะสามารถปฏิบัติงานใหสําเร็จดวยดี เพราะมีศักยภาพ เปน คนรุน ใหม มีความคิดสรางสรรค ซึ่งมีความเปน ไปไดวาบุคลากรกลุมนี้จะลาออกหรือ
ยายไปหนวยงานอื่นๆไดงายกวาบุคลากรกลุมอื่น ดังนั้น ถาทําใหเกิดความรูสึกวาตนเองมีความสําคัญตอองคการ อาจจะทําใหระดับความผูกพัน องคการ
สูงขึ้น จึงควรใหอิสระในการตัดสินใจ ในการคิด การสรางสรรคสิ่งใหมๆ และควรจัดบุคลากรใหเหมาะสมกับ งาน รวมทั้งผูบัง คับบัญ ชาควรปฏิบัติตอ
บุคลากรอยางเทาเทีย มกัน สนับสนุนใหม ีการกาวหนาในอาชีพ เพื่อเปนแรงผลักดัน แรงจูงใจใหปฏิบัติงานไดอยางเต็มกําลังความสามารถของตนรวมไป
ถึงตองการที่จะคงอยูเปนสมาชิกตลอดไป
ผลการวิจัยครั้งนี้ พบวา ความคิดเห็นที่มีตอบรรยากาศองคการอยูในระดับมาก แตผูวิจัย พบวามีตัวแปรบางตัวที่ม ีผลตอความผูกพันองคการ
ไดแ ก มิติการสนับสนุน เนื่องจากงานราชการเปนงานที่ม ักจะใชแ นวคิดและยึดติดกับกรอบเดิมที่มีอยู ถามีการสนับสนุนใหบคุ ลากรขาราชการในองคการ
ใหม ีการนําเสนอแนวคิดใหมๆ ในการทํางาน ใหมีความสรางสรรคในผลงานขึ้น มาใหม ซึ่งแตกตางจากการทํางานหรือแนวคิดรูปแบบเดิม เพื่อใหมีก าร
พัฒนาไปในทิศทางที่ดีย ิ่งขึ้นไป และนอกจากนี้ในดานมิติความอบอุน นั้น ผูบังคับบัญ ชา ควรที่จะหาโอกาสเพื่อที่จะพูดคุยกับบุคลากรในหนวยงาน เพือ่
รับทราบความตองการและสามารถขอความชวยเหลือไดเสมอ เพื่อใหการทํางานมีความราบรื่นยิ่งขึ้น เนื่องจากผูบังคับบัญชารูค วามตองการของบุคลากร
ของตนในหนวยงาน นั่น เอง
เนื่องจากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา บรรยากาศองคการของบุคลากรสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม มีความสัมพันธกบั ความผูกพัน
องคการ ดังนั้น ถาใหความสําคัญ ในดานมิติการสนับสนุน จะทําใหบรรยากาศองคก ารอยูในระดับ ที่ดีย ิ่งขึ้ น ไป เพราะจะทําใหขาราชการมี ค วามคิด
สรางสรรค มีความกระตือรือรน มีการปฏิบัติงานที่มีประสิทธิภาพ มีความสุข และมีกําลังใจในการปฏิบัติงาน สงผลใหเกิดความผูกพันกับองคการมากขึน้
ผลการวิจัยครั้งนี้ พบวา ความคิดเห็นที่มีตอความผูกพัน องคการอยูในระดับมาก แตผูวิจัยพบวามีบางตัวแปรทีม่ ผี ลตอความผูกพันองคกร คือ
ความเชื่อมั่น อยางแรงกลาในการยอมรับเปาหมาย และยอมรับคานิยมขององคการ และความเต็มใจที่จะใชความพยายามอยางเต็ม ที่ในการทํางานเพื่อ
ประโยชนขององคการ
องคการควรเห็นถึงความสําคัญดานความเต็มใจที่จะใชความพยายามอยางเต็มที่ในการทํางานเพื่อประโยชนขององคการ โดยปลูกฝง ทําให
เห็น ถึงความสําคัญ ขององคการ และใหบุคลากรมีความรูสึกหวงใยตออนาคตของสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมวาจะเปลี่ย นแปลงไปในทิศทางใด
รวมทั้งใหขาราชการมีการทุมเทความพยายามอยางเต็ม ที่ในการปฏิบัติงานที่ไดรับมอบหมายใหดีที่สุด และพรอมเสมอที่จะทําทุกอยางเพือ่ ความกาวหนา
ของหนวยงาน เพื่อใหสํานักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมบรรลุเปาหมาย เมื่อขาราชการไดรูสึกเห็นถึงความสําคัญและเปนสวนหนึ่งขององคการมากขึ้น
ยอมทําใหเกิดการปฏิบัติงานอยางเต็ม ที่ ความผูกพัน องคการในดานความเต็มใจที่จะใชความพยายามอยางเต็ม ที่ในการทํางานเพือ่ ประโยชนขององคการ
ก็จะเพิ่มขึ้น
องคการควรเห็นความสําคัญในดานความเชื่อมั่นอยางแรงกลาในการยอมรับเปาหมาย และยอมรับคานิยมขององคการ เชน ควรจัดการดาน
การสื่อสารกับขาราชการในองคการไดรับทราบถึงนโยบายวิสัยทัศน เปาหมาย และคานิยมขององคการอยางทั่วถึงและสม่าํ เสมอ และควรใหมกี ารสือ่ สาร
กับระดับผูบริหารเพื่อสรางความเขาใจในเปาหมายการดําเนิน งานขององคการที่ชัดเจนและใหมีสวนรวมโดยเปดโอกาสใหขา ราชการไดแสดงความคิดเห็น
เพื่อชวยในการพัฒนาและปรับปรุงการบริหารจัดการและการทํางานใหดีย ิ่งขึ้น และทําใหบุคลากรรูสึกภาคภูมิใจที่ไดเปนสวนหนึ่งของหนวยงานและมี
ความรูสึกยอมรับวาปญหาหนวยงานเปน เปนหาของตนเองที่จะตองแกไขใหดีย ิ่งขึ้น ซึ่งสิ่งเหลานี้จะทําใหเกิดความเชื่อมั่น อยางแรงกลาในการยอมรับ
เปาหมาย และยอมรับคานิยมขององคการ ทําใหบุคลากรเกิดความผูกพัน กับองคการมากยิ่งขึ้น
ขอ เสนอแนะในการวิจ ัยครั้งตอ ไป
การศึกษาวิจัยในครั้งตอไป ควรขยายขอบเขตการศึกษา และควรเพิ่มตัวแปรอื่นที่มีอิทธิพลหรือมีความสัมพันธตอความผูกพัน องคการ เชน
ลักษณะงาน ประสบการณทํางาน คุณภาพชีวิตในการทํางาน และภาวะผูนําของผูบริหาร เพื่อใหมีกรอบแนวคิดที่กวางและครอบคลุม มากยิ่งขึ้น

[157]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ในการศึกษาครั้งตอไป ควรศึกษาเรื่องการบริหารทรัพยากรมนุษย เพื่อใหไดผลการศึกษาในเชิงลึก และเปนแนวทางในการปรับปรุงบุคลากร
ใหม ีทัศนคติที่ดีตอองคการตอไป

เอกสารอางอิง
สถาพร ปนเจริญ. (2547). การบริหาร:การสรางแรงจูงใจในที่ทํางาน. วารสาร มฉก. วิชาการ7, 14,หนา 45 -50.
สวนีย แกวมณี. (2549). ความผูกพันตอองคการของพนักงาน. วารสารการบริหารสําหรับนักบริหารงานบุคคลมืออาชีพ, 27 (3), หนา 10-16.
ภาสกร เนตรทิ พ ย วัล ย, 2548. ความผู ก พั น ต อ องค ก ารของข าราชการตํา รวจ สั ง กั ด โรงพยาบาลตํ ารวจ.วิ ท ยานิ พนธป ริ ญ ญามหาบัณ ฑิ ต
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
อรพิ น ท สุ ข สถาพร. 2542. ความผู ก พั น ต อ องค ก าร:กรณี ศึ ก ษากรมส ง เสริ ม การเกษตร.กรุ ง เทพมหานคร: วิ ท ยานิ พ นธป ริ ญ ญาโท,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
อาทิตยตยา แสนสําราญ. (2549). ความผูกพันตอองคการของขาราชการในสังกัดสํานักงานคณะกรรมการขาราชการพลเรือ น. วิทยานิพนธบริหารธุรกิจ
มหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารธุรกิจ กลุมวิชาการจัดการทั่วไป, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร.
Litwin GH, Stringer RA. Motivation and organization climate [Research]. Boston: Havard University
Graduate School of Business Adminstration; 1968.
Steers, R.M. 1977.Antecedents and Outcomes of Organizational Commitment. Administrative Science Quarterly, 22 (March
1977): 28 L 56

[158]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความคิดเห็นของนักเรียนโรงเรียนธัญบุรีตอ การสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน
Opinion of Thanyaburi School’s students toward Promoting Democracy in School
*

**

ดวงกมล บวนกีย าพันธ และ ผูช วยศาสตราจารย ดร.อรนันท กลันทปุระ
Duangkamon Buangiyapun and Assistant Professor Dr.Oranun Gluntapura

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ศึกษาระดับความคิดเห็น ของนักเรีย นโรงเรีย นธัญบุรีตอการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรีย น และ 2)
เปรียบเทียบความคิดเห็นของนักเรียนโรงเรียนธัญ บุรีตอการสงเสริม ประชาธิปไตยในโรงเรียนตามปจจัย สวนบุคคลกลุม ตัว อยางที่ใชในการศึก ษา คือ
นักเรีย นโรงเรีย นธัญบุรีระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 1-3 จํานวน 200 คนและระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4-6 จํานวน 200 คน เครื่องมือที่ใชในการรวบรวม
ขอมูล คือแบบสอบถามการวิเคราะหข อมูลใชคาสถิติรอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน คาสถิติ t-test และการวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว
โดยกําหนดคานัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการวิจัย ยังพบวาภาพรวมนักเรียนโรงเรียนธัญบุรีม ีระดับการสงเสริม ประชาธิปไตยในโรงเรีย นในระดับ
มากโดยมีการสงเสริม การปกครองระบอบประชาธิปไตยของโรงเรีย นมากที่สุด รองลงมามีการสงเสริมการมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียนการสอนตามวิถี
แหงประชาธิปไตย และมีการสงเสริมความรูความเขาใจในเนื้อหาของประชาธิปไตยของทางโรงเรียนนอยที่สุดสําหรับผลการทดสอบสมมติฐานพบวา
นักเรีย นที่มีเพศตางกันมีความคิดเห็นตอการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรีย นไมแ ตกตางกันแตน ักเรีย นที่มีอายุและระดับชัน้ เรียนทีต่ า งกันมีความคิดเห็น
ตอการสงเสริม ประชาธิปไตยในโรงเรีย นแตกตางกันอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
คําสําคัญ: ความคิดเห็น, นักเรียน, โรงเรียนธัญบุร,ี การสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน

Abstract
The objectives of the study were 1) to investigate the opinion of Thanyaburi School’s students toward promoting
democracy in school and 2) to compare the opinion of Thanyaburi School’s students toward promoting democracy in school
classify by personal factors. The 400 students of Thanyaburi School were the sample of this study, 200 students from
Mathayomsuksa 1-3 as well as 200 students from Mathayomsuksa 4-6. The questionnaire was the instrument of this study for
collecting data. The percentage, mean, standard deviation, t-test, and one way ANOVA were used as the statistical analysis at
.05 statistical significance. The result of the study found that the whole student of Thanyaburi School has high level of
promoting democracy in school. Majority of the students believed in promoting democracy in school, the rest were the
participation promoting in instruction activities concerning in promoting democracy in school, and the knowledge of the
promoting democracy in school. The hypothesis testing found that the different sex of students effected to the non different
opinion of Thanyaburi School’s students toward promoting democracy in school. On the other hand, the different age ad class
of students effected to the different opinion of Thanyaburi School’s students toward promoting democracy in School at .05
level of statistical significance.

*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected].

[159]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Opinion, Students, Thanyaburi School, Promoting Democracy in School

บทนํา
หลักการของการปกครองระบอบรัฐธรรมนูญจะยึดเอาหลักการและวิธีการในการปกครอง โดยใหความสําคัญกับประชาชนเปน อัน ดับแรก ซึ่งมี
พื้นฐานอยูบนหลักการ 3 ประการ (จรูญ สุภาพ, 2549) กลาวคือ หลักการประการแรกที่วาดวยอํานาจการปกครองสูงสุดของประเทศนั้น ไดมาจากประชาชน
ซึ่งถือวาเปนเจาของอํานาจสูงสุดของประเทศ และอํานาจนี้จะตองไดรับการยินยอมจากประชาชนเปนอันดับแรกกอนที่จะมีการประกาศใชอํานาจอยางเปน
ทางการ ไมวาจะเปนทางตรงหรือทางออมก็ตาม หรืออาจไดรับอํานาจนี้ผานทางตัวแทนของประชาชนอีกทางหนึ่ง ทวามีเพียงประชาชนเทานัน้ ที่อนุญาตใหใช
สิทธิของอํานาจสูงสุดนี้ไดภายใตหลักแหงความเสมอภาคกัน ประการที่สอง จําเปนที่จะตองมีกิจกรรมที่กอใหเกิดระบบการปกครองเพื่อประชาชนโดยทางใด
ทางหนึ่ง เชน มีการเลือกตั้งโดยยึดหลักแนวทางแหงประชาธิปไตยภายใตระบบการปกครองโดยรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทยโดยยึดหลักเสียงขางมาก
เพื่อแกไขปญหาตางๆรวมดวยการบังคับใชกฎหมายเพื่อความสงบสุขของประเทศ และประการที่สามก็คือ การเนนที่ความเสียสละของผูปกครองทําหนาทีเ่ ปน
ตัวแทนของประเทศโดยยึดเอาผลประโยชนของประชาชนเปนที่ตั้งเนื่องดวยสามหลักการสําคัญดังที่กลาวมาที่เนนความสําคัญของประชาชนในฐานะที่เปน
เจาของประเทศ ดังนั้นจะเห็นไดวา ระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตย เปนระบอบการปกครองที่ดีที่สุดระบอบหนึ่งของโลก
จากการศึกษางานวิจัยเกี่ยวกับพฤติกรรมการเลือกตั้งพบวามีปจจัยและตัวแปรอีกหลากหลายที่ม ีความซับซอนและมีอิทธิพลตอพฤติกรรมการ
เลือกตั้งของประชาชนทั้งสิ้น กลาวโดยรวมแลวปจจัยหรือตัวแปรตางๆเหลานี้ ไดแก ปจจัยที่เกี่ยวกับตัวบุคคลซึ่งรวมทั้ง อายุ เพศ การศึกษา อุปนิสยั ความคิด
ความเชื่อ เหตุผล ทรรศนะคติ คานิยม สถานะครอบครัว สถานะทางการเงินและสถานะทางสังคม นอกจากนี้ย ังรวมถึงปจจัยทางดานสภาพแวดลอมตางๆ อาทิ
เชน พฤติกรรมรวมทางสังคม ระดับการพัฒนา ความทันสมัยทางสังคม เศรษฐกิจ ในภาพรวมการกระทําโดยการเขาไปมีสวนรวมทางกิจกรรมของสังคมโดย
กอใหเกิดปฏิกิริยาการมีสวนรวมทางสังคมของประชาชนผานการชักนําโดยผูนําทางการเมืองหรือผูแทนที่ไดรับความไววางใจใหเขามาบริหารบานเมืองในนาม
ตัวแทนของประชาชน(นัฐพล หนูสวี, 2553 และนุชปภาดา ธนวโรดม, 2557)
สถาบันการศึกษา ถือเปนองคประกอบที่สําคัญในสังคมที่ชวยหลอหลอมใหเยาวชนไดเห็นความสําคัญและปฏิบัติตามหลักประชาธิปไตย โดยการ
ปลูกฝงใหยึดหลักการใชเหตุผล หลักความเสมอภาคโดยยึดเอาเสียงขางมากแตยังรับฟงความเห็นจากเสียงขางนอยดวยเชนกัน เพื่อใหสอดคลองกับหลักสูตร
แกนกลางของการศึ กษาขั้ นพื้น ฐานที่ เน น ปลู กฝ ง ความรูคูคุ ณธรรมให กับนักเรี ย นใหย ึ ดมั่ น ในหลั กการของการปกครองระบอบประชาธิปไตยโดยมี
พระมหากษัตริย ทรงเปนประมุข โดยนํามาประยุกตใชกับการอยูรวมกันในสังคมใหความเคารพในสิทธิของผูอื่น การปลูกฝงหลักการของประชาธิปไตยใหแ ก
นักเรียนจะชวยใหเกิดเจตคติที่ดีตอการศึกษาตลอดชีวิต รวมทั้งการประกอบอาชีพที่สุจริตในภายภาคหนาในฐานะของพลเมืองดี แตทวาเทาที่ผานมาระบบ
การศึกษาของไทยยังมีข อบกพรองตรงที่การมุงเนนไปที่หลักสูตรทางวิชาการแทนที่จะมุงเนน ไปที่ภาคปฏิบัติ อันกอใหเกิดความตระหนักตอคุณคาของ
ประชาธิปไตยอยางแทจริง (สํานักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแหงชาติ, 2540) ทางโรงเรียนยังขาดในจุดทีม่ ีการสงเสริมใหน ักเรีย นไดเรียนรูควบคูไป
กับการปฏิบัติในชีวิตจริงตามแนวทางของระบอบประชาธิปไตย อีกทั้งยังขาดการนําแนวทางแหงประชาธิปไตยมาปรับใชกับทางโรงเรียนเพื่อชวยใหนกั เรียนได
พัฒนาตนเองตามแนวทางแหงประชาธิปไตยอยางแทจริง เนื่องดวยปญหาเหลานี้จึงมีความจําเปน อยางยิ่งที่จะตองทําการศึกษาในดานความคิดเห็นของ
นักเรียนที่มีตอการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน โดยมีสถาบันการศึกษาที่เปนเปาหมายหลัก คือโรงเรียนธัญบุรี เพื่อผลที่ไดจะนํามาวิเคราะหอันจะนําไปสู
ขอเสนอแนะที่เปนประโยชนแกผูบริหารของโรงเรียนและผูที่มีสวนเกี่ยวของกับการบริหารของสถาบันการศึกษา เพื่อที่จะไดนําไปปรับปรุงหลักสูตรการเรียน
การสอนที่มุงเนนการสงเสริมใหเด็กนักเรียนไดฝกการเรียนรูควบคูไปกับการปฏิบัติในชีวิตจริงตามวิถ ีแหงประชาธิปไตยอยางแทจริง เพื่อที่ในอนาคตเยาวชน
เหลานี้จะไดกลายเปนพลเมืองดีของประเทศและของโลก

วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นของนักเรียนโรงเรียนธัญบุรตี อการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน
2. เพื่อเปรียบเทียบความคิดเห็นของนักเรียนโรงเรียนธัญบุรีตอ การสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน ตามตัวแปรปจจัยสวนบุคคล

[160]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

กรอบแนวคิดที่ใชในการวิจัย
การศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนโรงเรียนธัญ บุรีตอการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน จากการตรวจเอกสารแนวคิดและทฤษฎี ผูศ กึ ษา
ใชแ นวคิดของ 1) คณะกรรมการการประถมศึกษาแหงชาติ (2540: 7-8) มากําหนดเปนกรอบแนวคิดดานการสงเสริม ความรูค วามเขาใจในเนื้อ หาของ
ประชาธิปไตยตามหลักสูตรการศึกษาระดับมัธยมของกระทรวงศึกษาธิการของทางโรงเรียน 2) แนวคิดของคณะกรรมการการเลือกตัง้ และมูลนิธคิ อนอรา
เดนาวร (2548: 3-4) มากํา หนดกรอบแนวคิด ดานการส ง เสริ ม การมี สว นรว มในกิ จกรรมการเรี ย นการสอนตามหลั ก สูต ร และ 3) แนวคิด ของ
กระทรวงศึกษาธิการ (2551: 132,148) มากําหนดกรอบแนวคิดดานการสงเสริมความเขาใจในการปกครองในระบอบประชาธิป ไตยตามหลักสูตรกระ
กระทรวงศึกษาธิการจากทางโรงเรีย น
ตัวแปรอิสระ

ปจจัยสวนบุคคล
1. เพศ
2. อายุ
3.ระดับชั้นเรียน

ตัวแปรตาม
ความคิดเห็นของนักเรียนโรงเรียนธัญบุรตี อ การสงเสริมประชาธิปไตยใน
โรงเรียน
1. ดานความคิดเห็นตอการสงเสริมความรูความเขาใจในเนื้อหาของ
ประชาธิปไตยตามหลักสูตรการศึกษาระดับมัธยมของกระทรวงศึกษาธิการของ
ทางโรงเรียน
2. ความคิดเห็นตอการสงเสริมการมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียนการสอน
ตามหลักสูตรกระทรวงศึกษาธิการตามแนวทางแหงประชาธิปไตยจากทาง
โรงเรียน
3. ความคิดเห็นตอการสงเสริม ความเขาใจในการปกครองในระบอบ
ารวิจยั กสูตรกระกระทรวงศึกษาธิการจากทางโรงเรียน
ประชาธิวิปธกี ไตยตามหลั

วิธีการวิจัย
ประชากรและกลุมตัวอยาง
ประชากรที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ ไดแ ก นักเรีย นระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1-6ปการศึกษา 2557 จํานวน 3,312 คน โดยกลุม ตัวอยางที่ใชใน
การศึกษา คือ นักเรีย นโรงเรีย นธัญบุรีระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่1-3 จํานวน 200 คนและระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 4-6 จํานวน 200 คน
การกําหนดขนาดตัวอยาง (Sample Size) โดยการกําหนดขนาดกลุมตัวอยางตามสูตรของทาโร ยามาเน (Taro Yamane, 1973: 727) แทน
คาในสูตร (Taro Yamane) ดังนี้
n
=
N
1+N (e) 2
n
=
ขนาดของกลุม ตัวอยาง
N
=
ขนาดของประชากร
E
=
ความคลาดเคลือ่ นของกลุม ตัวอยางซึง่ กําหนดใหผดิ พลาดไดไมเกิน 0.5
n
=
3,312
1+3,312(0.05)2
n
=
400

[161]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
สวนที่ 1 แบบสอบถามเกีย่ วกับปจจัยดานคุณลักษณะสวนบุคคล ไดแก เพศ อายุ และระดับชัน้ เรียน คําถามเปนคําถามแบบปลายปด
(Close ended Question)
สวนที่ 2 แบบสอบถามเกีย่ วกับการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน ประกอบดวย ดานความรูความเขาในในเนื้อหาของประชาธิปไตยตาม
หลักสูตรของกระทรวงศึกษาธิการ ดานการมีสว นรวมในกิจกรรมการเรียนการสอนของหลักสูตรกระทรวงศึกษาธิการตามวิถแี หงประชาธิปไตย และดาน
การสงเสริมความเขาใจตอระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยตามหลักสูตรของกระทรวงศึกษาธิการ โดยลักษณะคําถามเปนแบบคําถามมาตราสวน
ประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดับแสดงระดับความคิดเห็นทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตย โดยผลการทดสอบความเชือ่ มัน่ ของแบบสอบถามได
คาสัมประสิทธิ์อัลฟาของแบบสอบถามการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนในภาพรวม = .942
การเก็บรวบรวมขอมูล
ผูวิจยั แจกแบบสอบถามใหแกนกั เรียนระดับชัน้ มัธยมศึกษาปที่ 1-3 ปการศึกษา 2557 จํานวน 200 คน และนักเรียนระดับชัน้ มัธยมศึกษาปที่
4-6ปการศึกษา 2557 จํานวน 200 คนโดยใชวิธีการจับฉลากรายชือ่ นักเรียนแตละระดับชัน้ โดยไมมกี ารใสฉลากกลับคืนจนครบจํานวน 400 คน ตามที่
ตองการ
การวิเคราะหข อมูล
ผูวิจัยไดใชโปรแกรมสําเร็จรูป SPSS/PC ในการวิเคราะหขอมูลที่เก็บรวบรวมไดทั้งหมด เพื่อนํามาตรวจสอบความเรีย บรอยแลวนํามาลงรหัส
Computer เพื่อประมวลผลโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูป SPSS for Windowsโดยใชคาสถิติรอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน คาสถิติ t-test และ
การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว (One-Way ANOVA) โดยกําหนดคานัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05

ผลการวิจัย
คุณ ลักษณะสว นบุคคล
กลุม ตัวอยางเกินครึ่งหนึ่งเปนเพศชาย สวนใหญมีอายุระหวาง 14-16 ป รองลงมามีอายุระหวาง 17-19 ป และอายุต่ํากวา 13 ป พบนอย
ที่สดุ โดยสวนใหญเปนนักเรียนในระดับมัธยมศึกษาตอนตน
การสงเสริม ประชาธิปไตยในโรงเรียน
ภาพรวมกลุม ตัวอยางมีการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนในระดับมาก โดยมีการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนดานการสงเสริมการปกครอง
ระบอบประชาธิปไตยของโรงเรียนมากทีส่ ุดรองลงมา คือ ดานการสงเสริมการมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียนการสอนตามวิถแี หงประชาธิปไตยและดานการ
สงเสริมความรูความเขาใจในเนื้อหาของประชาธิปไตยของทางโรงเรียนตามลําดับ
ตารางที่ 1 คาเฉลีย่ และระดับของการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนรวมทุกดานเรียงตามลําดับ
การสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน

x

1. ดานการสงเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยของโรงเรียน
2. ดานการสงเสริมการมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียนการสอนตามวิถแี หงประชาธิปไตย
3. ดานการสงเสริมความรูค วามเขาใจในเนื้อหาของประชาธิปไตยของทางโรงเรียน
รวมทุกดาน

[162]

4.02
3.98
3.84
3.95

ระดับการสงเสริมประชาธิปไตยใน
โรงเรียน
มาก
มาก
มาก
มาก

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ดานการสงเสริมความรูค วามเขาใจในเนือ้ หาของประชาธิปไตยของทางโรงเรียน
ภาพรวมกลุม ตัวอยางมีการสงเสริมในระดับมาก โดยประเด็นโรงเรียนสงเสริม ใหนกั เรียนมีความรูความเขาใจเกีย่ วกับการปกครองในระบบ
ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุขมีการสงเสริมมากทีส่ ุด รองลงมา คือ ประเด็นโรงเรียนจัดกิจกรรมทําความดีที่ตอ งบัน ทึกลงสมุดบันทึก
ความดีใหกับนักเรียนทุกคนสําหรับประเด็นโรงเรียนจัดกิจกรรมอบรมคุณธรรมและจริยธรรมใหกบั นักเรียน เชน การสวดมนตในเย็นวันศุกรทุกสัปดาหม ี
การสงเสริมนอยทีส่ ดุ
ดานการสงเสริมการมีสว นรวมในกิจกรรมการเรียนการสอนตามวิถแี หงประชาธิปไตย
ภาพรวมกลุม ตัวอยางมีการสงเสริมในระดับมาก โดยประเด็นโรงเรียนจัดกิจกรรมแขงขันการโตวาทีภายในโรงเรียนเพือ่ ใหนกั เรียนมีสวนรวม
ในการแสดงความคิดเห็นมีการสงเสริมมากทีส่ ุด รองลงมา คือประเด็นโรงเรียนเปดโอกาสใหนกั เรียนมีสวนรวมในการคัดเลือกคณะกรรมการนักเรียนและ
คณะทํางานกิจกรรมตางๆของโรงเรียนเปนประจําทุกปสําหรับประเด็นโรงเรียนจัดกิจกรรมอนุรักษพลังงานและสิ่งแวดลอมภายในและภายนอกโรงเรียน
อยางสม่ําเสมอมีการสงเสริมนอยทีส่ ดุ
ดานการสงเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยของโรงเรียน
ภาพรวมกลุม ตัวอยางมีการสงเสริมในระดับมากโดยประเด็นทางโรงเรียนไดสงเสริม ระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยในชัน้ เรียนดวย
การรับฟงเสียงขางมากและใหความสําคัญกับเสียงขางนอยมีการสงเสริมมากทีส่ ดุ รองลงมา คือ ประเด็นทุกชัน้ เรียนมีการสงเสริมใหนกั เรียนทํางานเปน
กลุม เพือ่ วิเคราะหขาวสารและประมวลเหตุการณตางๆ โดยการแสดงความคิดเห็นของสมาชิกภายในกลุม และประเด็น โรงเรียนไดเปดโอกาสใหนกั เรียน
ไดปกครองกันเองดวยระบบประธานนักเรียน และรองประธานนักเรียนสําหรับประเด็นทางโรงเรียนไดเปดโอกาสใหนกั เรียนแสดงความคิดเห็นตอนโยบาย
ของฝายปกครอง โดยการจัดตูรับฟงความคิดเห็นของนักเรียนเพือ่ รวบรวมปญหาและขอคิดเห็นตางๆมีการสงเสริมนอยทีส่ ุด
ผลการทดสอบสมมติฐาน
นักเรียนทีม่ ีเพศตางกันมีความคิดเห็นตอการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนไมแตกตางกัน ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แตนกั เรียนทีม่ ี
อายุและระดับชัน้ เรียนที่ตางกัน มีความคิดเห็นตอการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนแตกตางกัน อยางมีนยั สําคัญ ทางสถิตทิ ี่ระดับ .05ซึ่งเปนไปตาม
สมมติฐานที่ตงั้ ไว
ตารางที่ 2 สรุปผลการทดสอบสมมติฐาน
ตัวแปรอิสระ
1. เพศ
2. อายุ
3. ระดับชั้นเรียน
* มีนยั สําคัญ ทางสถิตทิ ี่ระดับ.05

คานัยสําคัญ
.219
.000*
.015*

การสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนธัญบุรี
เปนไปตามสมมติฐาน
ไมเปนไปตามสมมติฐาน




อภิปรายผลการวิจัย
ผลการวิจยั ความคิดเห็นของนักเรียนโรงเรียนธัญบุรีตอ การสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนในภาพรวมอยูในระดับมาก ซึง่ สอดคลองกับแนวคิดของ
กรมวิชาการ (2541:61) ทีก่ ลาวถึงความสําคัญของการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน คือ ประชาธิปไตยเปนเรือ่ งทีม่ คี วามสําคัญอยางยิง่ สําหรับคนไทยทุกคน
เพราะการดํารงชีวติ ตามวิถที างการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยเปนประมุขนัน้ เหมาะสมสําหรับประเทศไทย ทัง้ นี้อาจเปนเพราะโรงเรียน
ธัญบุรตี ระหนักวาการสรางประชาธิปไตยในโรงเรียน จะเปน

[163]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การสงเสริมใหน ักเรียนไดตระหนักถึงความสําคัญของระบอบประชาธิปไตยซึ่งเปนพื้นฐานสําหรับการนําไปใชกับสังคมและชุมชน เปนการเตรีย มความพรอม
นักเรียนใหเติบโตเปนผูใหญที่ดีในอนาคต เปนการสรางลักษณะนิสัยใหนักเรียนไดรูจักระเบียบ ขอบังคับ กฎเกณฑและกติกาของสังคม ตลอดจนรูจ กั รับผิดชอบ
หนาที่ของตน ทีมงาน การรับผิดชอบชุมชนและสังคมไดอยางเหมาะสม โดยโรงเรียนมีการนํารูปแบบประชาธิปไตยมาใชในโรงเรียนเพือ่ พัฒนานักเรียนใหมคี วาม
เปนประชาธิปไตย รูจักปฏิบัติตนใหถ ูกตองตามภาระหนาที่ และมีวิถีช ีวิตตามหลักประชาธิปไตย สามารถดํารงตนใหอยูในสังคมไดอยางมีความสุข
ผลการวิจัยการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนดานการสงเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยของโรงเรียนมากที่สุดซึ่งสอดคลองกับแนวคิด
ของสํานักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแหงชาติ(2540: 7-8) ที่กลาวถึงความสําคัญของการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนไววา การปลูกฝงพฤติกรรม
ประชาธิปไตยใหเกิดกับนักเรียน เพื่อที่จะใชเปนวิถีช ีวิตในโรงเรียนแลวยังสามารถเผยแพรไปยังผูปกครองนักเรียนหรือชุมชนนัน้ ๆอีกดวย โดยไดเห็นแบบอยาง
พฤติกรรมที่ถูกตองจากบุตรหลานและในอนาคต เมื่อนักเรียนจบการศึกษาและออกไปอยูในสังคมภายนอกโรงเรียนก็จะนําพฤติกรรมที่ไดฝกฝนอยางดีแลวไป
ใชในชีวิตประจําวัน ทั้งนีอ้ าจเปนเพราะโรงเรียนธัญบุรตี ระหนักถึงความสําคัญของภารกิจในการสงเสริมประชาธิปไตยใหแกผูเรียนซึ่งโรงเรียนถือเปนสวนหนึง่
ของสังคมและชุมชนจึงตองมีบทบาทในการเตรียมความพรอมผูเรียนใหเปนผูใหญที่ดีในสังคม สรางลักษณะนิสัยใหนักเรียนรูจักระเบียบ ขอบังคับ กฎเกณฑ
และกติกา ตลอดจนรูจักรับผิดชอบหนาที่ที่ตนพึงมีตอหมูคณะชุมชนและสังคมไดอยางเหมาะสม จากการดําเนินงานที่ผานมาโรงเรียนไดมีการจัดกิจกรรมการ
เรียนการสอนใหสอดคลองกับความตองการของนักเรียนและชุมชนโดยการนําแผนงานโครงการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรีย นบรรจุลงในแผนปฏิบัติก าร
ประจําป มีการจัดทําระเบียบ การดําเนินงานกิจกรรมสภานักเรียนมีการแตงตั้งคณะกรรมการและครูที่ปรึกษากิจกรรมประชาธิปไตยในโรงเรียน เปนตน
ผลการวิจัย การสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนดานการสงเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยของโรงเรียนมากที่สุดในประเด็นทางโรงเรียนได
สงเสริมระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยในชั้นเรียนดวยการรับฟงเสียงขางมากและใหความสําคัญกับเสียงขางนอย ซึ่งสอดคลองกับแนวคิดของสุข ุม
นวลสกุล (2553: 12) ที่อธิบายวา การปกครองแบบประชาธิปไตยอํานาจสูงสุดในการกําหนดการปกครองอยูที่ประชาชน การเลือกตั้งจะตองใหสิทธิกับพลเมือง
ทุกคนโดยเสรีและการปกครองโดยเสียงขางมาก แตสิทธิข ั้นพื้นฐานและเสียงขางนอยจะตองไดรับการเคารพจะละเมิดหรือกาวกายไมได และสอดคลองกับ
แนวคิดของจรูญ สุภาพ (2554, 6-27) ที่เสนอหลักการใชเสียงขางมากประกอบดวยเกณฑตางๆไว ดังนี้ ถือเสียงขางมากเปนบรรทัดฐานในการทํางาน ถือเสียง
ขางมากเป น บรรทั ดฐานในการตั ดสิน ปญ หา ถือเสีย งข างมากเปน บรรทัดฐานในการแก ข อขัดแยง ใช เสี ยงข างมากเป นหลั กในกระบวนการปกครอง
ประชาธิปไตยใชเสียงขางมากโดยยึดหลักความเสมอภาค ทุกคนมีความสําคัญเทาเทียมกันและมีคุณคาเทากัน เสียงขางมากตองเคารพเสียงขางนอยและเมื่อ
เสียงขางมากลงมติอยางไรแลว เสีย งขางนอยจะตองยอมรับและปฏิบัติทั้งนี้อาจเปน เพราะนักเรียนไดรับการปลูกฝงและเรีย นรูหลักการปกครองแบบ
ประชาธิปไตยและหลักที่สําคัญที่ตองยึดถือปฏิบัติ คือ หลักการปฏิบัติตามเสียงขางมากควบคูไปกับการเคารพในสิทธิของเสียงขางนอย ซึ่งจากทํากิจกรรม
ตางๆที่ผานมาเมื่อนักเรียนตองตัดสิน ใจใดๆที่สงผลกระทบตอนักเรีย นตางๆจํานวนมาก ไมวาจะเปน การเลือ กตั้งหัวหนาหอง หรือการตัดสิน ใจเลือกทํา
โครงการ/กิจกรรมตางๆยอมตองถือเอาเสียงขางมากที่ม ีตอเรื่องนั้นๆ เปนเกณฑหลักในการตัดสินทางเลือก
ผลการวิจัยการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนดานการสงเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยของโรงเรียนที่มีคาเฉลี่ยนอยที่สุดคือประเด็น
ทางโรงเรียนไดเปดโอกาสใหนักเรียนแสดงความคิดเห็น ตอนโยบายของฝายปกครองโดยการจัดตูรับฟงความคิดเห็น ของนักเรีย นเพื่อรวบรวมปญ หาและ
ขอคิดเห็นตางๆ ซึ่งสอดคลองกับแนวคิดในการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนของสํานักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งและมูลนิธิคอนอรา เดนาวร (2548: 34)ที่ไดกลาวถึง การสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนจะตองกระตุนและเปดโอกาสใหน ักเรียนกลาที่จะแสดงความคิดเห็นในเรื่องตางๆ ฝกหัดใหนกั เรียนยอมรับ
ฟงความเห็นและเหตุผลของผูอื่นพยายามโนมนาวใจใหนักเรียน เขาใจถึงเหตุผลในกฎระเบียบตางๆมากกวาที่จะใชอํานาจบังคับแตเพียงอยางเดียว พยายาม
จัดกิจกรรมตางๆที่เปดโอกาสใหน ักเรียนไดแสดงออกและมีความรับผิดชอบในการทํางานเปนกลุม ฝกหัดใหน ักเรียนยอมรับในขอตกลงรวมกันของกลุม และ
ปฏิบัติตามหนาที่ที่ไดรับมอบหมายทั้งนี้อาจเปนเพราะจากประสบการณที่ผานมา พบวาโรงเรียนใหความสําคัญกับการรับฟงความคิดเห็นของนักเรียนในระดับ
นอยโดยเฉพาะอยางยิ่งการติดตั้งตูรับฟงความคิดเห็นภายในโรงเรียนยังมีจํานวนนอยไมทั่วถึง สงผลใหนักเรียนไมม ีชองทางที่จะนําเสนอปญหาหรือขอคิดเห็น
ใหฝายปกครองไดอยางสะดวก รวดเร็ว นอกจากนี้ที่ผานมาการกําหนดนโยบายของฝายปกครองสวนใหญกําหนดมาจากผูบริหาร และคณาจารย แตย ังขาดการ
มีสวนรวมและความคิดเห็นในระดับนักเรียน จึงสงผลใหนโยบายบางเรื่องไมไดรับความรวมมือ ความสนใจหรือการปฏิบัติตามจากนักเรียนเทาที่ควร

[164]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากผลการวิจยั
1. ดานการสงเสริมความรูความเขาใจในเนื้อหาของประชาธิปไตยของทางโรงเรียนคณาจารยควรจัดกิจกรรมเพื่อชวยใหนักเรียนเขามามีสวนรวมใน
กิจกรรมและเรียนรูคุณธรรมและจริยธรรมผานตัวอยางตางๆไดดียิ่งขึ้น เชน กิจกรรมสนุกกับเกมหรรษา กิจกรรมศิลปะ การใชเทคโนโลยีเขามาชวยในการ
ถายทอดความรู และการใหนักเรียนโตวาที เปนตน
2. ดานการสงเสริมการมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียนการสอนตามวิถ ีแหงประชาธิปไตยคณาจารยควรปรับปรุงรูปแบบการจัดกิจกรรมเพื่อให
นักเรียนใหความสนใจ และรวมกันทํากิจกรรมเพิ่มมากขึ้นเชน การแขงขันวาดภาพเพื่อแสดงความคิดสรางสรรคในการอนุรักษพลังงานและสิง่ แวดลอมการเดิน
รณรงคใหประชาชนในพื้นที่รอบโรงเรียนรวมกันประหยัดพลังงาน และอนุรักษสิ่งแวดลอมเปนตน
3. ดานการสงเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยของโรงเรียนโรงเรียนควรติดตั้งตูรับฟงความคิดเห็น จัดทําเว็บบอรดของโรงเรียน ทั้งนี้เพื่อให
นักเรียนไดม ีชองทางในการแสดงความคิดเห็นตอนโยบายในการบริหาร และการจัดการเรียนการสอนของโรงเรียน เพื่อการปรับปรุงการดําเนินงานของโรงเรียน
ตอไป
ขอเสนอแนะในการวิจัยครั้งตอไป
1.ควรมีการเก็บรวบรวมขอมูลโดยวิธีการอื่นๆนอกจากการใชแบบสอบถาม เชน การสัมภาษณ การสังเกตแบบมีสวนรวม เพื่อใหไดขอมูลและกลุม
ตัวอยางที่ครอบคลุมและมีความแมนยํามากยิ่งขึ้น
2. ควรทําการศึกษาความรู ความเขาใจเกี่ยวกับการเมืองการปกครองระบอบประชาธิปไตยของนักเรียนเพิ่ม เติม เพื่อนํามาใชเปนแนวทางในการ
สงเสริมและรณรงคประชาธิปไตยในโรงเรียนใหเพิ่มมากขึ้น
3. ควรทําการศึกษาระดับของผลลัพธหรือผลสัมฤทธิ์จากการสงเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน

เอกสารอางอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. 2551. หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551.กรุงเทพมหานคร: ชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.
กรมวิชาการ. 2541. รายงานการวิจัยเรื่อง การศึกษาสภาพความคาดหวั ง สภาพปจ จุบันและปญหาของกระบวนการจัดการเรียนการสอนระดั บ
ประถมศึกษาและมัธยมศึกษาในวิชาภาษาไทยภาษาอังกฤษ คณิตศาสตรวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี. กรุงเทพมหานคร: กองวิจยั ทางการศึกษา
กระทรวงศึกษาธิการ.
จรูญ สุภาพ. 2549. ระบบการเมืองเปรียบเทียบ (ประชาธิปไตย: เผด็จการ) และหลักการวิเคราะหการเมืองแผนใหม. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพไทย
วัฒนาพานิช.
__________. 2554. การเมือง. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพไทยวัฒนาพานิช.
นัฐพล หนูสวี. 2553. พฤติกรรมการเลือ กตั้งสมาชิกสภาผูแทนราษฎร: ศึกษากรณีเลือ กตั้งซอมสมาชิกสภาผูแทนราษฎร เขต 6 กรุงเทพมหานคร.
ปริญญาโทรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร บัณฑิตวิทยาลัย. มหาวิทยาลัยเกริก.
นุชปภาดา ธนวโรดม.2557. พฤติกรรมการเลือกตั้งของผูมีส ิทธิเลือกตั้งในเขตเทศบาลนครสวรรค จังหวัดนครสวรรค. ปริญ ญาพุทธศษสตรมหาบัณฑิต
สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร บัณฑิตวิทยาลัย. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สุข ุม นวลสกุล. 2553. การเมืองการปกครองไทย, กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยรามคําแหง.
สํานักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแหงชาติ. 2540. แนวทางการดําเนินงานโรงเรียนมาตรฐานสากล. กรุงเทพมหานคร: ชุมนุมสหกรณการเกษตรแหง
ประเทศไทย
สํานักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งและมูลนิธิคอนอรา เดนาวร. 2548. คูมือประกอบการเรียนการสอนประชาธิปไตย ตามหลักสูตรการศึกษาขั้น พื้น ฐาน
พุทธศักราช 2544. กรุงเทพมหานคร: ม.ป.พ.
Yamane, Taro.1973. Statistics: An Introductory Analysis. Third edition Newyork: Harper and Row Publication.

[165]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน)
Job Satisfaction of Employees of TOT Public Company Limited
*

**

***

ทิพยมาศ ลดานนท , รองศาสตรจารย ดร.วัชรินทร ชาญศิลป , ผูช วยศาสตราจารย ดร.ลลิตา นิพิฐประศาสน สุนทรวิภาต
Tipama sLadanont, Asoociate Professor Dr.Vacharin Chansilp and Assistant Professor Dr.Lalita Soonthorruipart

บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้ มีจุดประสงคเพื่อศึกษา 1.)ระดับความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) 2.)เปรีย บเทีย บ
ความพึงพอใจในการทํางานของของบุคลากรภายในบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) จําแนกตามปจจัย สวนบุคคล 3.)ความสัม พัน ธระหวางบรรยากาศ
องคการกับความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานบริษัททีโอที จํากัด (มหาชน) กลุม ตัวอยางที่ใชในการศึกษา คือ พนัก งานบริษัท ทีโอที จํากัด
(มหาชน) จํานวน 349 คน เครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอมูลคือ แบบสอบถาม การวิเคราะหขอมูล คาสถิติรอยละ, คาเฉลี่ย คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน การ
ทดสอบที การวิเคราะหการแปรปรวนทางเดียว เมื่อพบความแตกตางจึงทําการวิเคราะหหาความแตกตางของคาเฉลี่ย รายคูโดยวิธีข อง LSD และคา
สัม ประสิทธิ์สหพัน ธเพีย รสัน ผลการศึกษาพบวาในภาพรวมพนักงานบริษ ัททีโอที จํากัด (มหาชน) มีความพึงพอใจระดับปานกลางในการทํางาน เมื่อ
พิจารณาในแตละดานพบวาความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานเรียงลําดับจากมากสุดไปนอยที่สุดดังนี้ ความสําเร็จในการทํางาน, คาตอบแทนที่
ไดรับและสวัสดิการ, ดานโอกาสและความกาวหนาและมีความพึงพอใจระดับปานกลางตอบรรยากาศองคการ เมื่อพิจารณาในแตละดานพบวาความพึง
พอใจในการทํางานของพนักงานเรีย งลําดับจากมากสุดไปนอยที่สุดดังนี้ การไดรับการยอมรับ, โครงสรางองคการ และ การยิน ยอมใหม ีความขัดแยง ใน
องคการและอิสระในการทํางาน สําหรับ ผลการทดสอบสมมติฐานพบวา 1.) อายุ 2.)ตําแหนง งาน 3.)รายได สวน 4.) เพศ 5.)ระดับการศึกษา 6.)
สถานะภาพสมรส ไมมีความพึงพอใจแตกตางกันจึงไมเปนตามสมมติฐานที่ตั้งไว บรรยากาศองคการมีความสัมพัน ธกับความพึงพอใจ
คําสําคัญ: ความพึงพอใจในการทํางาน, พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน)

Abstract
This research aimed to 1) investigate level of job satisfaction of employees of TOT Public Company Limited 2)
compare job satisfaction of personnel of TOT Public Company Limited according to personal factors and 3) explore the relation
between organization atmosphere and job satisfaction of employees of TOT Public Company Limited. The sample group
included 349 employees of TOT Public Company Limited. The tool used for collecting data was a questionnaire. Data was
analyzed and presented in Percentage, Mean, Standard Deviation, t-test, One-way ANOVA, least significant different and Pearson
Product Moment Correlation Coefficient. Findings found that employees of TOT Public Company Limitedhighly satisfied with the
job. Considering each aspect, it found that the employees’ satisfaction was ranked from highest to the lowest level by the
following item: job achievement, Compensation and welfares, career path and opportunity and job security. Upon testing of
statistical significance level at 0.5, it revealed that difference in 1) age 2) job position 3) income 4) gender 5) education level and
6) marital status showed no difference in satisfaction level. This was therefore not in line with hypothesis.

*

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร มหาวิทยาเกษตร; E-mail: [email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตร; E-mail:[email protected]
***
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตร; E-mail:[email protected]
**

[166]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Job Satisfaction of Employees, TOT Public Company Limited

บทนํา
ในภาษาอังกฤษ Satisfaction หมายถึงความพึงพอใจ ตามความหมายของพจนานุกรม ราชบัณฑิตสถาน(2546) ไดใหความหมายของคําวา
ความพึงพอใจดังนี“้ พึง”เปนคํากริย าอื่น หมายความวายอมตาม เชนพึงใจและคําวา“พอใจ”หมายถึงสมชอบชอบใจ ความพึงพอใจจะศึกษากัน ทั้งหมด
สองมิติคือมิติความพึงพอใจในการทํางานและความพึงพอใจในการรับบริการ ในการศึกษาครั้งนี้ผูศึกษาไดศึกษาความพึงพอใจในการทํางานมีนกั วิชาการ
ใหคํานิยามไวม ากมายเชน คํานิย ามของ Wallerstein (1971) กลาววาความพึงพอใจเปนความรูสึกที่เกิดขึ้น เมื่อไดรับผลสําเร็จตามความมุง หมายหรือ
เปน ความรูสึก ขั้น สุด ทาย(end state in feeling) ที่ไดรับ ผลสําเร็จตามวัต ถุป ระสงคแ ละคํานิย ามของWolman (1973,94) กลาววาความพึง พอใจ
หมายถึง ความรูสึก (feeling) มีค วามสุข เมื่อ คนเราไดรับผลสําเร็จตามจุดมุงหมาย (goals) ความตอ งการ (wants) หรือแรงจูงใจ (motivation)
ความรูสึกทางลบ ความรูสึกทางบวกและความสุข มีความสัมพันธกัน อยางสลับซับซอนและระบบความสัมพันธของความรูส กึ ทัง้ สามนี้เรียกวา ระบบความ
พึงพอใจ โดยความพึงพอใจจะเกิดขึ้นเมื่อระบบความพึงพอใจมีความรูสึกทางบวกมากกวาทางลบ
บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) (TOT Public Company Limited) เปนรัฐวิสาหกิจประเภทสื่อสารโทรคมนาคม และถือเปนกิจการโทรศัพท
แหงชาติข องไทย ดําเนิน กิจการเกี่ย วกับโทรศัพทแ ละการสื่อสาร แปรรูปมาจาก องคการโทรศัพทแหงประเทศไทย ซึ่งกอตั้งในป พ.ศ.2497 ปจจุบนั ยังคง
มีสถานะเปนรัฐวิสาหกิจ ในสังกัดกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร โดยมีกระทรวงการคลังเปนผูถือหุน ทั้งหมด ทีโอที ทําหนาที่ใหบริการ
สื่อสารโทรคมนาคมทุกประเภท ทั้งในและระหวางประเทศ ผานบริการตางๆ ทั้งทางสายโทรศัพท อิน เทอรเน็ต โทรศัพทเคลื่อนที่ ซึ่ง ประกอบดว ย
ใบอนุญาตแบบที่ 3 (ที่ม ีโครงขายของตนเองเพื่อใหเชาใช) เดิมเปนองคกรที่ทั้งควบคุมการใหบริการโทรคมนาคม และเปนผูใหบริการวิทยุสื่อสาร แตใน
ปจจุบัน โอนหนาที่กํากับดูแลไปยัง คณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน และกิจการโทรคมนาคมแหงชาติ (กสทช.) เมื่อไมนานมานีท้ โี อที
ไดทําการเปลี่ย นแปลงโครงสรางใหมเนื่องจากสภาพโลกาภิวัตนแ ละการแขงขัน ที่รุนแรงมากขึ้นทางองคก ารจึง ตอ งปรับ เปลี่ย นวิธีการบริหารใหมเพื่อ
ความอยูรอดและใหกาวทัน ยุคสมัย จึงสงผลใหบุคคลากรบางกลุมเกิดความตื่น ตระหนกในการเปลี่ย นแปลงครั้งนี้เนื่องจากมีการโยกยายพนักงาน ยุบ
หนวยงานบางหนวยงานลงเพื่อประหยัดงบประมาณรายจาย ลดสวัสดิการที่ไมจําเปน บางสวนและ ลดจํานวนอัตราการจางลูกจางรายวันลง จึงทําใหเกิด
ความวุนวายขึ้น เนื่องจากพนักงานเกิดความวิตกกังวลและรูสึกไมมั่นคงในหนาที่การงาน ซึ่งปญหาเหลานี้ก็ถ ือวาเปนสวนหนึง่ ของบรรยากาศองคการดวย
เชน กัน องคการจึงตองหาทางแกปญหาดังกลาวเพื่อกูขวัญและกําลังใจในการทํางานของบุคคลากรกลับมา
จากความสําคัญดังกลาวทําใหผูศึกษาตองการที่จะศึกษาความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) เพื่อที่จะนํา
ปจจัย ตางๆที่ศึกษาไดมาใชประโยชนในการสรางเสริมและปรับปรุงแกไขสวนดีสวนเสียใหแ กองคการ เพื่อชวยลดปญ หาตางๆ ภายในองคการ

วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานในบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน)
2. เพื่อเปรีย บเทีย บความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานภายในบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธของบรรยากาศองคการที่สงผลตอความพึงพอใจในการทํางานของพนักงานบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน)

วิธีการวิจัย
กลุมตัวอยาง
กลุมตัวอยางประชากรผูตอบแบบสอบถาม คือ คือ บุคลากรภายในบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) แยกตามจํานวนผูป ฏิบตั งิ าน 349 คนโดยใช
การสุม ตัวอยางแบบแบงชั้นภูมิ (Stratified Random Sampling) และ การสุม ตัวอยางของแตละคณะ โดยการแจกแบบสอบถามใหกับพนักงายแตละ
แผนกในบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน)

[167]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือที่ใชในการวิจัย คือ แบบสอบถามที่ผูวิจัย ไดสรางขึ้น จากการศึกษาแนวความคิดทฤษฎีตา งๆตลอดจนผลงานวิจยั ทีเ่ กีย่ วของ โดยแบง
ออกเปน 2 สวน ดังนี้สวนที่1เปน แบบสอบถามเกี่ยวกับขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถามสวนที่2เปนแบบสอบถามเกีย่ วกับความคิดเห็นตอบรรยากาศ
องคการของบริษัททีโอที จํากัด (มหาชน)
การวิเคราะหขอ มูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ และในการศึกษาครั้งนี้ ผูวิจัย ไดใชส ถิติในการวิเคราะหขอ มูล ซึ่ง ประกอบดว ย คาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) การทดสอบที (t-test),การวิเคราะหก ารแปรปรวนทางเดีย ว (One-way ANOVA) และคา
สัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธเพีย รสัน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) เพื่อทดสอบสมมุติฐาน

ผลการวิจัย
ขอที่1 การวิเคราะหความพึงพอใจในการความพึงพอใจในการทํางานของพนักงาน บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) จากการวิเคราะหข อมูลสถานภาพสวน
บุคคลของกลุม ตัวอยางดังนี้
เพศ กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญจะเปน เพศหญิง 277 คน คิดเปน รอยละ 65.0 สวนกลุม ตัวอยางที่เหลือคือเพศชาย 122 คน
คิดเปน รอยละ 35.0
อายุ กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้อยูที่ชวงอายุ 41-50 ป จํานวน 126 คน คิดเปนรอยละ 36.1 มากเปนอันดับที่สองคือชวงอายุ 50 ปข ึ้น
ไป จํานวน 104 คน คิดเปนรอยละ 29.8 และกลุมตัวอยางที่มีจํานวนนอยที่สุดคือ ชวงอายุ 20-30 ป จํานวน 56 คน คิดเปน รอยละ 16.0
การศึกษากลุมตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญจะอยูที่คุณวุฒิปริญ ญาตรีจํานวน 237 คน คิดเปน รอ ยละ 67.9 รองลงมา คือ คุณ วุฒิ
ปริญญาโทจํานวน 97 คน คิดเปนรอยละ 27.8 และกลุม ตัวอยางที่น อยที่สุด คือ คุณวุฒิปริญญาเอก ซึ่งมีจํานวนเพียงแค 1 คน เทานั้น คิดเปนรอยละ0.3
สถานภาพสมรส กลุมตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญจะอยูที่โสดจํานวน 185 คน คิดเปนรอยละ 53.0 รองลงมาคือสมรสจํานวน 147
คน คิดเปนรอยละ 42.1 และกลุมตัวอยางที่นอยที่สุดคือหยารางจํานวน 17 คน คิดเปน รอยละ 4.9
ตําแหนงงานกลุมตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้เกือบครึ่งจะอยูในระดับ 4-6 มากที่สุด จํานวน 169 คน คิดเปนรอยละ 48.4 รองลงมาคือระดับ 7 ขึ้น ไป
จํานวน 125 คน คิดเปน รอยละ 35.8 และกลุม ตัวอยางที่ม ีจํานวนนอยที่สุด คือระดับ 1-3 จํานวน 20 คน คิดเปน รอยละ 5.7
รายได กลุม ตัวอยางในการศึก ษาครั้ง นี้รายไดจะอยูที่ 30,001 บาทขึ้น ไปจํานวน 129 คน คิด เปน รอยละ 37.0 มากเปน อัน ดับ สองคือ
25,001-30,000 บาท จํานวน 78 คน คิดเปน รอยละ 22.3 และกลุม ตัวอยางที่ม ีจํานวนนอยที่สุดคือต่ํากวา 5,000 บาท จํานวน 6 คน คิดเปนรอยละ 1.7
ขอที่ 2 ปจจัยดานความสัม พัน ธข องบรรยากาศองคการตอความพึงพอในในการทํางาน ในภาพรวมกลุมตัวอยางมีความคิดเห็น ในทางบวก (r = .494)กับ
ความพึงพอใจในการทํางานในการทํางานของพนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน)อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05(sig.=.000) ซึ่งเปน ไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไว หมายความวาบรรยากาศองคการเอื้ออํานวยตอการทํางาน ทําใหพนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) มีความพึงพอใจในการทํางาน
ในภาพรวมและทุกรายดานมากใน ดานโครงสรางองค ดานอิสระในการปฏิบัติงาน และ ดานการยิน ยอมใหม ีความขัดแยงในองคการ แตม ีความสัม พันธ
ในระดับนอยสุดสําหรับดานการไดรับความยอมรับ (คา r อยูระหวาง 0.00-0.50) นั้นกลับมีความสัม พัน ธในระดับปานกลาง (คา r อยูระหวาง0.51-0.80)
ซึ่งมีรายละเอีย ดรายดานดังตอไปนี้
1. บรรยากาศดานบรรยากาศองคการ พบวา บรรยากาศองคการดานโครงสรางองคการมีค วามสัม พัน ธในทางบวก(r = .457) กับความพึง
พอใจในการทํางานในการทํางานของพนักงาน บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05(Sig.=.00) ซึ่ง เปน ไปตามสมมติฐาน
ที่ตั้งไว
2.บรรยากาศดานอิสระในการทํางานพบวา บรรยากาศองคการดานอิสระในการปฏิบัติงานมีความสัมพันธในทางบวก(r =.328) กับความพึง
พอใจในการทํางานในการทํางานของพนักงาน บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 (Sig.=.00) ซึ่งเปนไปตามสมมติฐาน
ที่ตั้งไว

[168]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3.บรรยากาศดานการยิน ยอมใหมีค วามขัดแยงในองคการพบวาบรรยากาศองคการดานดานการยิน ยอมใหมีค วามขัดแยง ในองคก ารมี
ความสัมพัน ธในทางมาก (r =.310) กับความพึงพอใจในการทํางานในของพนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
(Sig.=.00) ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
4.บรรยากาศดานการไดรับการยอมรับพบวา บรรยากาศองคการดานการไดรับการยอมรับมีความสัมพันธในทางบวก(r = .754) กับความพึง
พอใจในการทํางานของพนักงาน บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) อยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่.05 (Sig.=.00) ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว

อภิปรายผลการวิจัย
1. จากสมมติฐานที่ 1 ของการวิจัยเรื่องปจจัยสวนบุคคลของพนักงาน บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) มีความพึงพอใจในการทํางานตางกัน
1.1 พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีเพศตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานแตกตางกัน ผลการศึกษา พบวา ทั้ง
ภาพรวมและรายดาน พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีเพศตางกันมีความพึงพอใจในการทํางานที่ไมแ ตกตางกันจึงไมเปนไปตามสมมุตฐิ านทีต่ งั้
ไว
1.2 พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่มีระดับอายุตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานแตกตางกัน ผลการศึกษา พบวา
ทั้งภาพรวมและรายดาน พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีระดับอายุตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานแตกตางกัน อยางมีนัย ยะสําคัญ
ทางสถิติที่ระดับ 0.5 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยการศึกษาครั้งนี้ พบวา กลุม ตัวอยางในชวงอายุ 41- 50 มีความพึงพอใจในการทํางานมากกวา
ในชวงอายุ 31-40 ป ทั้งนี้เนื่องจากกลุมอายุชวง 41 -50 ปนั้น มีตําแหนง งานที่สูงกวาจึงไดรับผลตอบแทนสวัส ดิ์แ ละการเคารพยอมรับในที่ทํางาน
มากกวาชวงอายุ 31 -40 ป
1.3 พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีระดับการศึกษาตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานแตกตางกัน ผลการศึกษา
พบวา ทั้งภาพรวมและรายดาน พนักงานบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่มีระดับการศึกษาตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานไมแ ตกตางกัน ซึ่ง ไม
เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไวทั้งนี้เนื่องจากบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) มีคาตอบแทนและสวัสดิการสูงในชวงแรกๆกอนการปรับโครงสรางองคการจึงทํา
ใหระดับการศึกษาไมสงผลตอความพึง พอใจของพนักงานนัก เนื่อ งจากพนักงานรุน แรกๆที่เขามาจะไดรับ เงิน เดื อ นที่สูง ขึ้น ตามระดับ ตําแหนง ที่ได
1.4 พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีสถานะภาพตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานไมแตกตางกัน ผลการศึกษา
พบวา ทั้งภาพรวมและรายดาน พนักงานบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีสถานะภาพตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานไมแตกตางกันซึง่ ไมเปนไป
ตามสมมติฐานที่ตั้งไวทั้งนี้เนื่องจากถึงแมสถานภาพจะตางกัน แตบุคคลากรภายในองคการยึดมั่น ในหนาที่และมีความรับผิดชอบในภาระงานที่ตนไดรับ
มอบหมาย ปจจัย นี้จึงไมสงผลตอความพึงพอใจในการทํางานมากนักเพราะพนักงานมีความพึงพอใจในการทํางานอยูแลว
1.5 พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีตําแหนงงานตางกัน จะมีค วามพึง พอใจในการทํางานแตกตางกัน ผลการศึกษา
พบวา ทั้งภาพรวมและรายดาน พนักงานบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีตําแหนงงานตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานแตกตางกันอยางมีนยั ยะ
สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.5 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยการศึกษาครั้งนี้ พบวา กลุมตัวอยางชวงระดับตําแหนงงานระดับ 7 ขึ้น ไปจะมีค วามพึง
พอใจในการปฏิบัติงานมากกวาลูกจางรายวัน เนื่องจากลูกจางรายวันไมใชพนักงานจึงไมไดรับสวัสดิการใดๆทั้งสิ้น ซึ่งไมมีความมัน่ คงในการทํางานเทาใด
นักหากหมดสัญ ญา
1.6 พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่มีรายไดตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานแตกตางกันผลการศึกษา พบวา ทั้ง
ภาพรวมและรายดาน พนักงานบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ที่ม ีรายไดตางตางกัน จะมีความพึงพอใจในการทํางานแตกตางกันอยางมีนัย ยะสําคัญทาง
สถิติที่ระดับ 0.5 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยการศึกษาครั้งนี้ พบวา กลุมตัวอยางในชวงรายไดที่ 30,001 ขึ้น ไป มีความพึง พอใจในการทํางาน
มากกวาชวงรายไดที่ 10,001-15,000 บาท เนื่องจากชวงรายได 10,001-15,000 คือชวงเงินเดือนของลูกจางรายวัน ซึ่ง มีค วามมั่น คงในหนาที่การงาน
นอยกวาพนักงานจึงทําใหม ีความพึงพอใจนอยกวาชวงเงินเดือน 30,001 ขึ้น ไป ซึ่งเปนชวงของพนักงานระดับสูงตั้งแตระดับ 4 ขึ้นไป
2.จากสมมติฐานที่ 2 จากการศึกษา ความคิดเห็นเกี่ย วกับบรรยากาศองคก ารของบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) พบวา ในภาพรวมกลุม
ตัวอยางมีความคิดเห็นเกี่ย วกับบรรยากาศองคของบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน)อยูในระดับปานกลางทั้งนี้อาจเนื่องมาจากทางบริษ ัทใหความสําคัญกับ
การพัฒนาบรรยากาศองคการใหเอื้อตอการปฏิบัติงาน และสงเสริม ใหพนักงานในองคการสามารถสรางสรรคผลงานไดอยางเต็มความสามารถแตเนือง

[169]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จากองคการเปน องคการขนาดใหญแ ละมีพ นักงานจํานวนมากดัง นั้น กฎระเบีย บและขอ บัง คับจึงมากตามไปดวยจึง สง ผลใหความคิด เห็น เกี่ย วกับ
บรรยากาศองคการของบริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน)อยูในระดับปานกลางเทานั้น

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะจากสําหรับงานวิจ ัย
1.จากการศึกษา พบวา กลุมตัวอยางมีความพึงพอใจในการทํางานดานความมั่น คงในอาชีพ นอยที่สุด ดังนั้น องคการจําเปน ตองดึงขวัญ และ
กําลังใจของพนักงานกลับมาอีกครั้ง
2.จากการศึกษา พบวา กลุมตัวอยางมีความเห็นดวยกับบรรยากาศองคก ารของบริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) ในระดับปานกลาง ดังนั้น
องคการควรพัฒนา และปรับปรุงบรรยากาศองคการ โดยเฉพาะการชวยเหลือในการแกไขปญ หาความขัดแยงภายในองคการกอนเปนอัน ดับแรก
3. จากการศึกษาพบวา บรรยากาศองคการที่มีความสัมพัน ธกับความพึงพอใจในการทํางานของพนัก งาน บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) มี
ความสัมพัน ธสอดคลองกัน ซึ่งหมายถึงบรรยากาศองคการเอื้ออํานวยตอการทํางาน ดังนั้น องคการจึงจําเปน ตองรักษาระดับของความพึงพอใจนี่ไวและ
พัฒนาใหพนักงานมีความพึงพอใจมากขึ้น กวาเดิม โดยเพิ่มแรงจูงใจใหกับพนักงาน
ขอ เสนอแนะในการศึกษาถัดไป
1.การศึก ษาในครั้งตอไป ควรมีการเก็บ รวบรวมขอ มูลแบบอื่น บางที่น อกเหนือ จากการเก็บจากแบบสอบถาม เชน การสัม ภาษณ การ
สังเกตการณแบบมีสวนรวม
2.ในการศึกษาครั้งถัดไป ควรจะศึกษาถึงปจจัย ที่อาจสงผลตอความพึงพอใจในการทํางาน เชน คุณภาพชีวิตในการปฏิบัติง าน ความผูกพัน
ภายในองคการ เปนตน เพื่อจะไดน ําปจจัยลาสุดนั้นไปปรับปรุงใหสอดคลองกับการปฏิบัติงาน
3. ในการศึกษาครั้งถัดไป ควรจะศึกษาถึงปจจัย ที่ม ีอิทธิพลตอบรรยากาศองคการ เชน วัฒนธรรมองคการมีการสง ผลตอ การทํางานภายใน
องคการ

เอกสารอางอิง
กัณ หา แดงอาจ. 2556.ความผูกพันตอองคการของบุคลากร กรมประชาสัมพันธ. วิทยานิพนธปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต(รัฐศาสตร) สาขาวิช า
รัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
จิตตรัตน รื่น ระวัฒน. 2552.บรรยากาศองคการกับความผูกพัน ตอ องคการของพนัก งานบริษ ัท สามารถ ไอ-โมบาย จํากัด (มหาชน).การศึกษา
คนควาอิสระปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (รัฐศาสตร) สาขารัฐศาสตร ภาควารัฐศาสตรแ ละรัฐประศาสนศาสตร.
ชุลีพร เพ็ชรศรี. 2557. คุณ ลักษณะของผูตามและบรรยากาศองคกรที่ม ีอิทธิพลตอ ประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของพนักงานกรณีศึกษากลุมธุรกิจ
เทคโนโลยีส ารสนเทศและการสื่อสาร.วิทยานิพนธ ปริญญาโท สาขาการจัดการทั่วไป, มหาวิทยาลัยราชมงคลธัญบุรี.
ชาริณี. (2535). ทฤษฎีการแสวงหาความพึงพอใจไวว า บุคคลพอใจจะกระทําสิ่งใดๆที่ใหม ีความสุขและจะหลีกเลี่ยงไมกระทําในสิ่งที่เขาจะไดรับ
ความทุกขห รือ ความยากลําบาก.พิมพครั้งที่ 2 .กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาสน
ดวงใจ วุฒิประเสริฐ. 2550. ปจจัยที่ม ีผลตอประสิท ธิภาพในการปฏิบัติงานของพนัก งานสํานักขายและบริการลูกคาองคก รบริษ ัท ทีโอที จํากัด
(มหาชน).การศึกษาคน ควาอิสระปริญ ญาโท สาขาบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยธนบุร.ี
นงเยาว แกวมรกต. (2542). ผลของการรับรูบรรยากาศองคการที่มีตอความผูกพัน ตอ องคการ ของพนัก งานบุค คลในเขตกรุง เทพมหานครและ
ปริมณฑล. วิทยานิพนธศิลปศาสตร มหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร, บัณ ฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร.
เบญจวรรณ คลายปาน. 2550. ความคิดเห็น ดานภาวะผูน ําของพนักงานทีม่ ผี ลตอความพึงพอใจในการปฏิ บั ติ ง าน ข อ งพ นั ก ง าน บ ริ ษั ท ก ส ท
โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) สํานักงานใหญ. ปริญญา บริหารธุรกิ จมหาบัณ ฑิต สาขา บริ หารธุรกิจ โครงการปริญ ญาโทบริหารธุรกิ จ
(สุพรรณบุรี).

[170]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
พรรณราย ทรัพยะประภา. 2548. จิตวิทยาประยุกตในชีว ิตและในการทํางาน.กรุงเทพฯ: โรงพิมพแหงจุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย
เรืองศักดิ์ วิทวัสการเวช. 2542. การรับรูข องพนักงานบริษ ัท เทเลคอมเอเชีย คอรปอเรชั่น จํากัด (มหาชน) ตอ บรรยากาศองคการ และทัศนคติของ
พนักงานตอ การปฏิบัติงาน. ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต(จิตวิทยาอุตสาหกรรม) สาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรม ภาควิชาจิตวิทยา.
ลัดดา พัช รวิภาส. 2550. บรรยากาศองคกรที่ม ีผลตอ แรงจูงใจในการทํางานและประสิทธิภาพในการทํางานกรณีศึกษา: พนักงานชัว่ คราว บริษทั ทรู
คอรปอเรชั่นจํากัด (มหาชน).สารนิพนธวิทยาศาสตรม หาบัณ ฑิต สาขาการพัฒนาทรัพยากรมนุษยและองคการคณะพัฒนาทรัพยากรมนุษย
และองคการ. สถาบัน บัณฑิตพัฒนาบริหารศาสตร.
วารุณี จิต ตธรรม. 2551. ความพึงพอใจในการปฏิบั ติง าน ของพนัก งานสายงานบริห ารทรัพ ยส ิน บริษ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) กรุงเทพฯ:
มหาวิทยาลัย ราชภัฏพระนคร,
สิริน ใจหาญ. 2550. ความสัม พันธระหวางภาวะผูน ํา บรรยากาศองคการ ความยุติธรรมในองคการ และความพึงพอใจในการทํางาน.ปริญญาวิทยา
ศาสตรมหาบัณฑิต(จิตวิทยาอุตสาหกรรม) สาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรม ภาควิชาจิตวิทยา
สุดาพร ลิ้มสุวรรณเกสร. 2543. ความสัม พันธระหวางความพึงพอใจในการทํางานบุคลิกภาพและความเครียดของพนักงานธุรกิจโทรคมนาคม เครือ
ยูคอม. ปริญ ญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต(จิตวิย าอุตสาหกรรม) สาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรม ภาควิชาจิตวิทยา.
สุม ิตรา เนาวนัย. 2549. ความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของพนักงานสวนบริการลูกคาจังหวัดสกลนคร บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน).ปริญ ญา
บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาวิช าบริหารธุรกิจ โครงการ ปริญ ญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต.
อักษราภัค เครือสุวรรณ. 2553. ความสัม พันธระหวางแรงจูงใจในการทํางาน บรรยากาศองคการและความยุติธรรมในองคการ. วิทยานิพนธปริญญา
การจัดการมหาบัณ ฑิตสาขาวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย, มหาวิทยาลัยบูรพา.
อัจฉรา เฉลยสุข . 2556. อิทธิพลของบรรยากาศองคการที่สงผลตอความผูกพันตอองคกรคุณภาพการใหบริการและความพึงพอใจของลูกคาตอพนักงาน.
คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
อัจฉรา ปนเวหา. 2555. ปจจัยที่มีความสัม พัน ธกับความพึงพอใจในงานของพนักงานบริษ ัทประกันชีวิตแหงหนึ่ง.วิทยานิพนธปริญญาการจัด การ,
มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ
Alderfer, C.P.(1972). Existence Relatedness and Growth. New York: Free Press.
Atkinson, John W .1966 . Motive in Fantasy, Action and Society . New Delhi: Affiliated East West Press, Pvt . Ltd .
Brown, W. B.,&Moberg, D. J. (1980). Organization Theory and Management: Approach. New York: John Wiley and Sons.
K. Downey, D. Hellriegel, and J. Slocum, "Congruence Between Individual Needs, Organizational Climate, Job Satisfaction
and Performance," Academy of Management Journal, 1975, 18, 149-155.

[171]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความเชือ่ มั่นของผูใชบริการที่มีตอ การปองปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญญา
กรมทรัพยสินทางปญญา กระทรวงพาณิชย
Client Trust Toward The Prevention And Suppression Of Intellectual Property Rights
Violation, Department Of Intellectual Property, Ministry Of Commerce
นฤพน สุปน นุช* และ รองศาสตราจารย เชีย่ วชาญ อาศุวฒ
ั นกูล**
Naruepon Supannut and Associate Professor Chiocharn Arsuwattanakul

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคหลัก 3 ประการ ประการแรก เปนการศึกษาระดับความเชื่อมั่นของผูใชบริการที่มีตอการปองปรามการละเมิด
ทรัพยสิน ทางปญญา กรมทรัพยสิน ทางปญญา กระทรวงพาณิชย ประการที่สอง เปน การศึกษาเปรียบเทียบความเชื่อมั่นของผูใชบริการที่มีตอการปอง
ปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญญา กรมทรัพยสินทางปญญา กระทรวงพาณิชย จําแนกตามปจจัย สวนบุคคล และประการสุดทาย เปน การศึกษา
ความสัมพัน ธระหวางความรูเกี่ย วกับการปอ งปรามการละเมิดทรัพ ยสิน ทางปญ ญากับ ความเชื่อมั่น ของผูใชบริ การที่มีตอการปองปรามการละเมิด
ทรัพยสิน ทางปญญา กรมทรัพยสิน ทางปญญา กระทรวงพาณิชย กลุม ตัวอยางในการวิจัยครั้งนี้ คัดเลือกมาจาก ประชาชนผูม าติด ตอ ใชบริการที่กรม
ทรัพยสิน ทางปญญา จํานวน 388 คน เครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอมูล ไดแก แบบสอบถามและวิเคราะหข อมูลโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ สถิติ
ที่ใชในการวิเคราะห ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน คา t-test การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว และคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธ
แบบเพีย รสัน โดยมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการวิจัย พบวา ระดับความเชื่อมั่น ของผูใชบริการที่มีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทาง
ปญ ญา กรมทรัพยสิน ทางปญญา อยูในระดับปานกลาง ในการทดสอบสมมติฐาน พบวา ตัวแปรดานอายุ ระดับการศึกษา และประเภทผูม าใชบริการ ที่
แตกตางกันมีผลทําใหความเชื่อมั่นของผูใชบริการที่ม ีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา แตกตางกัน และความรูเ กีย่ วกับการปองปรามการ
ละเมิดทรัพยสินทางปญ ญา ในดานทรัพยสิน ทางปญญา ดานการละเมิดทรัพยสินทางปญญาและดานการปองปรามการละเมิดทรัพ ยสิน ทางปญ ญา มี
ความสัมพัน ธกับความเชื่อมั่น ของผูใชบริการที่มีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา โดยมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
คําสําคัญ: ความเชือ่ มั่นของผูใชบริการ, การปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา, ทรัพยสนิ ทางปญญา

Abstract
This research had 3 main objectives. Firstly, to study the level client trust toward the prevention and suppression of
intellectual property rights violation, Department of intellectual property, Ministry of commerce. Secondly, to compare the
client trust classified by personal factors. Finally, to study the relationship between the knowledge concerning the prevention
and suppression of intellectual property rights violation and client trust toward the prevention and suppression of intellectual
property rights violation. Sample size composed of 388 people as service receivers of department of intellectual property. Data
were collected by questionnaires and analyzed by statistical software. Statistical tools used for data analysis were percentage,
mean, standard deviation, t-test, One way ANOVA, and Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient, at the .05 level of
significance. The results of this study found that the level client trust toward the prevention and suppression of intellectual
*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; Email: [email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

[172]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
property rights violation, Department of intellectual property was at moderate level. For hypothesis testing found that age,
education and type of service caused the difference in their trust. Knowledge about the prevention and suppression of
intellectual property rights violation. Intellectual property rights had relationship with client trust toward the prevention and
suppression of intellectual property rights violation, at the .05 level of significance.
Keywords: Client Trust, Prevention and Suppression of Intellectual Property Rights Violation, Intellectual Property

บทนํา
การละเมิดทรัพยสินทางปญญาถือไดวาเปนปญ หาที่สงผลกระทบตอเศรษฐกิจ ซึ่งไดทวีความรุนแรงขึ้น อยางตอเนื่อง ทําใหรัฐสูญ เสียรายได
มหาศาล ทําลายธุรกิจการคาที่ถูกกฎหมาย รวมทั้งเปนอาชญากรรมที่ไรพรมแดน จนอาจนําไปสูการเชื่อมโยงอาชญากรรมอื่น ได อีก ทั้ง ยัง คุก คามตอ
สุข ภาพและความปลอดภัย ของสาธารณะชนที่เกิดจากการบริโภคสินคาที่ละเมิดทรัพยสินทางปญญา ซึ่งปญหาเหลานีท้ างรัฐบาลและเจาหนาทีผ่ เู กีย่ วของ
ก็ไดพยายามวางมาตรการตางๆเพื่อแกไขปญ หาแตก็ดูเหมือนวาปญ หาสิน คาละเมิดทรัพยสินทางปญญาของไทยจะเปนปญ หาที่หาจุดจบไดย าก
รัฐบาลไทยไดตระหนักถึงความสําคัญของปญหาดังกลาววาเปนปญหาสําคัญที่จะตองเรงแกไขเปนอันดับแรก โดยไดจัดตั้งกรมทรัพยสินทาง
ปญ ญาขึ้นในป พ.ศ.2535 ศาลทรัพยสินทางปญญาและการคาระหวางประเทศกลาง ในป พ.ศ.2540 และตลาดกลางทรัพ ยสิน ทางปญ ญา ในป พ.ศ.
2548 รวมทั้งปรับปรุงเกี่ยวกับกฎหมายที่เกี่ยวกับทรัพยสิน ทางปญญา คือ พระราชบัญญัติเครื่องหมายการคา พ.ศ.2534 และพระราชบัญ ญัติลิข สิทธิ์
พ.ศ.2537 ซึ่งไดทบทวนการยกเวน ความผิดในกรณีข องละเมิดเครื่องหมายการคาและลิขสิทธิ์ที่ม ีปริมาณเล็กนอย การขยายขอบเขตการคุม ครองใหแ ก
งานอัน มีลิข สิทธิ์ และการปรับปรุงบทลงโทษตลอดจนสภาพบังคับอื่นๆในทางอาญาใหรุนแรงยิ่งขึ้น อีกทั้งยังมอบหมายใหหนวยงานที่เกี่ยวขอ ง ไดแ ก
สํานักงานตํารวจแหงชาติ กรมสอบสวนคดีพิเศษ และกรมศุลกากรในการใหการคุมครองดานทรัพยสิน ทางปญญามากขึ้น รวมถึงการใหความสําคัญกับ
นโยบายการปองกันและปราบปรามการละมิดทรัพยสิน ทางปญญาอยางตอเนื่อง (อัสรีน า รัตนวงศเจริญ, 2554)
กรมทรัพยสินทางปญ ญาเปนหนวยงานที่มีบทบาทสําคัญในการสงเสริมการสรางสรรคกระตุน ใหผูประกอบการเห็นถึงประโยชนทางเศรษฐกิจ
และตระหนักถึงความสําคัญของทรัพยสิน ทางปญญาในฐานะเปนเครื่องมือในการสรางมูลคาเพิ่ม ใหแกสิน คาและบริการรวมถึงจัดใหมีระบบการปกปอง
คุม ครองสิทธิในทรัพยสินทางปญ ญาเพื่อสนับสนุน ใหสิน คาและบริการของไทยสามารถแขงขันไดทั้งในตลาดภายในประเทศและตางประเทศ เปนภารกิจที่
ตองเชือ่ มโยงและบูรณาการกับผูเกี่ยวของในมิติที่หลากหลายซึ่งเปนความทาทายยิ่งกรมทรัพยสินทางปญ ญา ไดดําเนินการสนับสนุนนโยบายรัฐบาลใน
การคุม ครองทรัพยสินทางปญ ญามาโดยตลอด ซึ่งการปองกันและปราบปรามการละเมิดในทรัพยสินทางปญญาถือไดวาเปนหนึง่ ในพันธกิจและเปาหมาย
หลักของกรมทรัพยสินทางปญญา ที่กําหนดใหมีการบูรณาการดานการปองกันและปราบปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา และเพิม่ ประสิทธิภาพการ
ปองกันและปราบปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญาซึ่งสํานักปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา เปนสํานักหนึ่งของกรมที่เขามาบริหารจัดการ
เรื่องนี้โดยตรง และมีอํานาจหนาที่ ในการดําเนินการเพื่อใหการบังคับใชกฎหมายทรัพยสิน ทางปญญามีประสิทธิภาพ ดําเนินการปกปองและประสานการ
ปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญาตามกฎหมายทรัพยสิน ทางปญญาและกฎหมายอื่นที่เกี่ยวของ ตลอดจนใหคําปรึกษาและแนะนําเกี่ย วกับการ
ปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา เปนตน (กรมทรัพยสิน ทางปญญา, 2557)
ดวยความสําคัญของพัน ธกิจดังกลาวมานี้ ผูวิจัย ในฐานะที่เปน บุคลากรของกรมทรัพยสินทางปญญาจึงไดเห็นวา ความเชือ่ มัน่ ของผูใ ชบริการที่
มีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญาถือเปนเรื่องที่สําคัญมาก โดยเฉพาะอยางยิ่งในทางเศรษฐกิจของประเทศ อันเนื่องมาจากผูใชบริก าร
เกือบทั้งหมดลวนแลวแตเปน ผูประกอบการในภาคเอกชน ที่ดําเนิน ธุรกิจใหสอดคลองตามกฎหมายที่เกี่ย วของตางๆ หากหนวยงานทีเ่ กีย่ วของปลอยปละ
ละเลยใหมีการละเมิดทรัพยสินทางปญ ญา ก็จะสงผลเสียตอความเชื่อมั่น ในการลงทุนของผูประกอบการในภาคเอกชนที่ทําตามกฎหมาย ดวยเหตุผ ล
ขางตน นี้ผูวิจัยจึงสนใจที่จะศึกษา ความเชื่อมั่น ของผูใชบริการที่มีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา กรมทรัพยสิน ทางปญญา กระทรวง
พาณิช ย เพื่อเปนแนวทางในการพัฒนา และสงเสริมการปองปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญ ญา ของกรมทรัพยสนิ ทางปญญา กระทรวงพาณิชย ใหเกิด
ประสิทธิภาพอยางแทจริง

[173]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับความเชือ่ มัน่ ของผูใชบริการทีม่ ีตอ การปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา กรมทรัพยสนิ ทางปญญา กระทรวง
พาณิชย
2. เพื่อเปรีย บเทียบความเชือ่ มัน่ ของผูใชบริการทีม่ ีตอ การปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา กรมทรัพยสนิ ทางปญญา กระทรวง
พาณิชย จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางความรูเกีย่ วกับการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญากับความเชือ่ มัน่ ของผูใชบริการทีม่ ีตอ การปอง
ปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา กรมทรัพยสนิ ทางปญญา กระทรวงพาณิชย

วิธีการวิจัย
ประชากรและตัวอยาง
ประชากรที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดกําหนดจากสถิติผูม าใชบริการในเวลาราชการที่กรมทรัพยสินทางปญ ญา กระทรวงพาณิชย ในป พ.ศ.
2557 (กรมทรัพยสิน ทางปญญา, 2557) ซึ่งมีจํานวนทั้งหมด 12,675 คนตัว อยางที่ใชในการวิจัย ครั้ง นี้ คือ ผูม าติดตอ ใชบริการที่ กรมทรัพยสิน ทาง
ปญ ญา กระทรวงพาณิช ย ในวันจัน ทร-ศุกร ระหวางเวลา 08.30-16.30 น. จํานวน 388 คน ใชวิธีการสุมตัวอยางแบบบังเอิญ (Accidental Sampling)
โดยใชสูตรของ Taro Yamane ในการกําหนดขนาดของกลุม ตัวอยาง
เครือ่ งมือที่ใชในการวิจยั
เครื่องมือที่ใชในการวิจัย ครั้งนี้ เปนแบบสอบถาม ซึ่งผูวิจัยไดสรางขึ้นจากการศึกษาทฤษฎีแ ละแนวคิดตางๆ แบงออกเปน 3 สวน ไดแก สวน
ที่ 1 ขอมูลทั่วไปของกลุมตัวอยาง สวนที่ 2 ความรูเกี่ยวกับการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา กรมทรัพยสิน ทางปญญา และสวนที่ 3 ความ
เชื่อมั่น ของผูใชบริการที่มีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญ ญา กรมทรัพยสินทางปญ ญา
การทดสอบเครื่องมือที่ใชในการวิจยั
1. การหาคาความเทีย่ งตรง โดยนําแบบสอบถามทีผ่ ศู ึกษาสรางขึน้ ไปเสนอผูเชีย่ วชาญเพือ่ ทําการตรวจสอบความถูกตองหาความเทีย่ งตรงเชิง
เนือ้ หา (Content Validity) ของคําถามในแตละขอวาตรงตามจุดประสงคของการศึกษาหรือไมและนําขอเสนอแนะมาปรับปรุงแกไขใหดขี นึ้ เพือ่
ดําเนิน การตอไป
2. การหาความเชือ่ มัน่ โดยผูวิจยั จะนําแบบสอบถามไปทําการทดสอบ (tryout) กับกลุม ตัวอยางทีม่ ลี ักษณะใกลเคียงกับผูใชบริการ กรม
ทรัพยสนิ ทางปญญา กระทรวงพาณิชย จํานวน 30 คน จากนัน้ นําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหเพื่อหาความเชือ่ มัน่ เปนรายขอ (Item Analysis) การหา
ความสอดคลองภายใน (internal consistency medthod) โดยใชสตู ร Pearson’ product moment correlation และหาคาความเชือ่ มัน่ รวม โดย
ใชวิธีการของ Cronbach’s alpha (Cronbach’s Reliability Coefficient Alpha) ไดคาสัมประสิทธิ์แอลฟาของแบบสอบถามรวมทัง้ ฉบับเทากับ .95
สถิตทิ ี่ใชในการวิเคราะหขอ มูล
ในการวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยใชสถิติในการวิเคราะหข อมูล ดัง นี้ 1) คารอ ยละ (Percentage) 2) คาเฉลี่ย (Mean) และสว นเบี่ย งเบนมาตรฐาน
(Standard Deviation) 3) คา t-test 4) การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว (One Way ANOVA) 5) คาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธข องเพีย รสัน
(Pearson’s Correlation Coefficient) โดยกําหนดคานัย สําคัญ ทางสถิติที่ใชวิเคราะหครั้งนี้ไวที่ระดับ .05

[174]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กรอบแนวคิดในการวิจยั
1.แนวคิดและทฤษฎีเกีย่ วกับความเชือ่ มัน่ เปนปจจัย ปจจัยหนึ่งทีส่ ามารถจะกอใหเกิดเปน ความจงรักภักดี จากความเชือ่ มัน่ ดังกลาว ไมม ี
ใครตองการสรางความสัมพันธกบั องคกรที่ไมนาเชือ่ ถือ ความเชือ่ มัน่ จึงเปน เกณฑอยางหนึ่งในการวัดคุณ คาของหนวยงาน องคกร (Doney and
Cannon, 1997)
2.แนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับความรู ความรูเปน ความสามารถในการคิด เขาใจขอเท็จจริง นําไปแกปญ หาใหเหมาะสมกับสถานการณ
ขณะนั้น บวกกับประสบการณเดิมที่เกิดจากการเรียนรูแ ลวตัดสินใจประเมิน คาเปน เรื่อ งใดเรื่องหนึ่ง ซึ่ง มีค วามชัดเจนและมีคุณ ภาพ (ศุภ กนิตย พล
ไพรินทร, 2540)
3. แนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับทรัพยสิน ทางปญญา ทรัพยสินทางปญญา หมายถึง ผลงานอันเกิดจากการประดิษฐคิดคน หรือ สรางสรรค
ของมนุษ ย ซึ่งเนน ที่ผลผลิตของสติปญ ญาและความชํานาญ โดยไมคํานึงถึงชนิดของการสรางสรรคหรือวิธีในการแสดงออก ทรัพยสินทางปญญาอาจจะ
แสดงออกในรูปแบบของสิ่งที่จับตองได เชน สินคาตางๆ หรือในรูปของสิ่งที่จับตองไมได เชน บริการ แนวคิดในการดาเนิน ธุรกิจ กรรมวิธีการผลิตทาง
อุตสาหกรรม เปน ตน
4.แนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับการปอ งปรามการละเมิดทรัพยส ินทางปญญา หมายถึง การปองกัน และปราบ ปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทาง
ปญ ญา และใหหมายความรวมถึงการเสริมสรางความรูแ ละจิตสํานึกใหแกประชาชนเพื่อไมกระทําละเมิดทรัพยสิน ทางปญญาและไมใชสิ่ง ของที่ละเมิด
ทรัพยสิน ทางปญญารวมทั้งเสริม สรางวินัยทางการคาของผูประกอบการ (กรมทรัพยสิน ทางปญญา, 2553)
ตัวแปรอิสระ

ตัวแปรตาม
ปจจัยสวนบุคคล

1. เพศ
2. อายุ
3. ระดับการศึกษา
4. ประเภทของผูม ารับบริการ

ความเชือ่ มัน่ ของผูใชบริการทีม่ ตี อ
การปองปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญญา
กรมทรัพยสนิ ทางปญญา กระทรวงพาณิชย
1. ดานการบริหารงาน
2. ดานกฎหมายและระเบียบที่เกีย่ วของ
3. ดานบุคลากร
4. ดานเทคโนโลยีสารสนเทศ

ความรูเกีย่ วกับการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทาง
ปญญา
1. ดานทรัพยสนิ ทางปญญา
2. ดานการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา
3. ดานการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทาง
ปญญา

ผลการวิจัย
ขอมูลเกีย่ วกับปจจัยสวนบุคคลของตัวอยาง
ตัวอยางสวนใหญเปน เพศชาย จํานวน 207 คน คิดเปนรอยละ 53.4 ที่เหลือเปนเพศหญิง จํานวน 181 คน คิดเปนรอยละ 46.6 โดยมีอายุ
ระหวาง 23-31 ป รอยละ 36.6 เปนสวนใหญ รองลงมาเปน กลุม ทีม่ อี ายุ 32-39 ป รอยละ 35.8 กลุม ทีม่ อี ายุ 40-47 ป รอยละ 20.6 สวนกลุม ทีม่ ี อายุ
48-56 ป เปนกลุม ทีม่ ีจํานวนนอยทีส่ ุด คิดเปนรอยละ 7.0 มีระดับการศึกษาในระดับปริญญาตรีหรือเทียบเทา รอยละ 70.4 เปนสวนใหญ รองลงมาเปน
กลุม ทีม่ กี ารศึกษาระดับต่ํากวาปริญญาตรี รอยละ 15.5 และ กลุม ทีม่ กี ารศึกษาระดับสูงกวาปริญญาตรี รอยละ 14.2 มีประเภทของผูม ารับบริการ สวน

[175]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ใหญจะเปนกลุม ที่เปน เจาของทรัพยสนิ ทางปญญา คิดเปนรอยละ 44.6 รองลงมาเปน กลุม ที่เปนบริษ ัทตัวแทนที่รบั จดทะเบียนทรัพยสนิ ทางปญญา คิด
เปน รอยละ 33.0 และกลุม ที่เปนผูรับมอบอํานาจจากเจาของทรัพยสนิ ทางปญญา คิดเปน รอยละ 22.4
ขอมูลดานความรูเกีย่ วกับการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา
พิจารณาจําแนกเปนรายดาน 3 ดาน คือ ดานทรัพยสนิ ทางปญญา ดานการละเมิดทรัพยสินทางปญญา และดานการปองปรามการละเมิด
ทรัพยสนิ ทางปญญา ดังตอไปนี้
ตารางที่ 1 คาเฉลีย่ สวนเบีย่ งเบนมาตรฐาน และระดับความรูข องผูม าใชบริการ จําแนกเปน รายดาน 3 ดาน
ความรู
S.D.

ดานทรัพยสนิ ทางปญญา
.69
.222
ดานการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา
.70
.167
ดานการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา
.83
.153
รวม
.74
.10

ระดับความรู
มาก
มาก
มาก
มาก

จากตาราง แสดงใหเห็น วา ความรูเกีย่ วกับการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา โดยภาพรวม อยูในระดับมาก (xˉ = .74) โดย
แบงเปนดานการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา (xˉ = .83) ดานการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา (xˉ = .70) และดานทรัพยสนิ ทางปญญา (xˉ=
.69) ตามลําดับ ซึง่ ลวนแลวแตมีระดับความรูเกีย่ วกับการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา อยูในระดับมาก
ขอมูลดานความเชือ่ มัน่ ของผูใชบริการทีม่ ีตอ การปอ งปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา
พิจารณาจําแนกเปนรายดาน 4 ดาน คือ ดานการบริหารงาน ดานกฎหมายและระเบีย บที่เกี่ย วของ ดานบุค ลากร และดานเทคโนโลยีส ารสนเทศ
ดังตอไปนี้
ตารางที่ 2 คาเฉลี่ย สวนเบีย่ งเบนมาตรฐาน และระดับความเชือ่ มัน่ ของผูใชบริการ จําแนกเปน รายดาน 4 ดาน ดังตอไปนี้
ความเชือ่ มัน่
S.D.

ดานการบริหารงาน
3.48
.713
ดานกฎหมายและระเบียบที่เกีย่ วของ
3.47
.707
ดานบุคลากร
3.40
.723
ดานเทคโนโลยีสารสนเทศ
3.52
.698
รวม
3.47
.647

ระดับความเชือ่ มัน่
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง

จากตาราง แสดงใหเห็น วา ความเชื่อมั่นของผูใชบริการที่ม ีตอการปองปรามการละเมิดทรัพ ยสิน ทางปญ ญาโดยภาพรวม อยู ในระดับ ปาน
กลาง (xˉ = 3.47) โดยแยกเปนดานเทคโนโลยีสารสนเทศ (xˉ = 3.52) ดานการบริหารงาน (xˉ = 3.48) ดานกฎหมายและระเบีย บที่เกี่ยวขอ ง (xˉ = 3.47)
และดานบุคลากร (xˉ= 3.40) ตามลําดับ ซึ่งลวนแลวแตมีระดับความเชื่อมั่นที่ม ีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญญา อยูในระดับปานกลาง

อภิปรายผล
ความรูเกีย่ วกับการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา กรมทรัพยสนิ ทางปญญา กระทรวงพาณิชย
พบวา ประชาชนผูมาติดตอใชบริการ มีความรูเกี่ย วกับการปองปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญ ญา กรมทรัพยสิน ทางปญญา โดยรวมอยูใ น
ระดับมาก ไมวาจะเปนดานทรัพยสินทางปญ ญา ดานการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา และดานการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา ดังตอไปนี้
[176]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1. ดานทรัพยสินทางปญ ญา ประชาชนผูมาติดตอใชบริการมีความรู เรื่องทรัพยสิน ทางปญญาเปนอยางดี โดยอาจจะเกิดจากการศึกษา หา
ความรูที่เปน ประโยชนในการดําเนิน การทางดานทรัพยสินทางปญญา เพื่อรักษาสิทธิประโยชนดานการคุมครองทรัพยสิน ทางปญ ญาในผลงานของตน
หรือองคกร
2. ดานการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา ประชาชนผูม าติดตอใชบริการมีความรู เรื่องการละเมิดทรัพยสินทางปญ ญาเปนอยางดีโดยอาจจะเกิด
จากการศึกษา หาความรูเกี่ยวกับกฎหมายตางๆ ที่เกี่ยวของกับการละเมิดทรัพยสินทางปญ ญา เพื่อ ปกปองผลประโยชนที่เกิดจากผลงานที่ไดรับการ
คุม ครองทรัพยสิน ทางปญญาตามกฎหมาย
3. ดานการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา ประชาชนผูม าติดตอใชบริการมีความรู เรื่องการปองปรามการละเมิด ทรัพยสิน ทาง
ปญ ญาเปนอยางดีโดยอาจจะเกิดจากการรับรู รับทราบ ขอมูลขาวสาร จากสื่อประชาสัม พัน ธตางๆ ของกรมทรัพยสิน ทางปญญา กระทรวงพาณิชย อัน
ไดแ ก เว็บไซต โฆษณารณรงคทางวิทยุ โทรทัศน ปายโฆษณา เอกสาร คูม ือ สื่อสิ่งพิม พ การจัดประชุม สัมมนาใหความรูประชาชน เปนตน
ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษา/ทฤษฎีข อง วราภรณ ไตรรักษฐาปนกุล (2557) ไดศึกษาเรื่อ งแนวทางการพัฒนาการใหบริการในการจด
ทะเบีย นทรัพยสิน ทางปญญา ผลการศึกษาพบวา ระดับความรูความเขาใจของผูที่มาติดตอขอจดทะเบียนทรัพยสินทางปญ ญา อยูในระดับมาก เพราะมี
แนวทาง ในการพัฒนาการใหบริการการจดทะเบีย นทรัพยสิน ทางปญญา ในดานตางๆ ไมวาจะเปน กระบวนการและขั้น ตอนในการใหบ ริก าร ดานสิ่ง
อํานวยความสะดวก มีเอกสารแผน พับ เพื่อใหความรูความเขาใจในการจดทะเบียนทรัพยสินทางปญ ญา โดยใชภาษาที่เขาใจไดงาย มีเครื่องคอมพิวเตอร
ใหสืบคน ขอมูล รวมทั้งการบรรยายหรือจัดฝกอบรมเกี่ย วกับทรัพยสิน ทางปญญา โดยการเปดโอกาสไดแ ลกเปลี่ย นแสดงความคิดเห็น
ความเชือ่ มัน่ ของผูใชบริการทีม่ ตี อ การปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญา กรมทรัพยสนิ ทางปญญา
พบวา ประชาชนผูมาติดตอใชบริการ มีความเชื่อมั่นตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญญา โดยรวมอยูในระดับปานกลาง ไมวา จะ
เปน ดานการบริหาร ดานกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวของ ดานบุคลากร และดานเทคโนโลยีสารสนเทศ ดังตอไปนี้
1. ดานการบริหารงาน ประชาชนผูมาติดตอใชบริการ มีความเชื่อมั่นอยูในระดับปานกลาง เนื่องจากกรมทรัพยสิน ทางปญญามีการวางแผน
และออกแบบกระบวนการบริหารงานที่เปนระบบ มีข ั้นตอนที่กระชับ ดําเนิน การสะดวก รวดเร็ว สามารถตอบสนองความตองการของประชาชนผูม าใช
บริการไดพอสมควร รวมทั้งมีการสนับสนุนการสรางเครือขาย การปองกัน และปราบปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญญา กับหนวยงานตางๆ ทัง้ ภาครัฐ
ภาคเอกชน และภาคประชาชน
2. ดานกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวของ ประชาชนผูมาติดตอใชบริการ มีความเชื่อมั่น อยูในระดับ ปานกลาง เนื่องจากกรมทรัพยสิน ทาง
ปญ ญา มีการบังคับใชกฎหมายตางๆ ที่เกี่ยวของอยางจริงจัง เนน ใหเกิดความเสมอภาค และเปน ธรรม รวมทั้งบูรณาการการทํางานรวมกับหนวยงานทีม่ ี
ความเชี่ย วชาญดานกฎหมายและระเบียบที่เกี่ย วของ
3. ดานบุคลากร ประชาชนผูม าติดตอใชบริการ มีความเชื่อมั่น อยูในระดับปานกลาง เนื่องจากบุคลากรของกรมทรัพยสนิ ทางปญญา มีความรู
ความสามารถในการปฏิบัติงานของตน สามารถใหคําปรึกษา ตอบปญหา และขอหารือที่ชัดเจนเกี่ย วกับกฎหมายดานการปองปรามการละเมิดทรัพยสนิ
ทางปญญา รวมถึงมีความเชี่ย วชาญในการตรวจสอบสิน คาที่ละเมิดทรัพยสิน ทางปญญากับสินคาที่ไมละเมิดทรัพยสนิ ทางปญญาไดอยางถูกตอง อีกทัง้ ยัง
ปฏิบัติงานดวยความโปรงใส ยุติธรรมและเสมอภาค
4. ดานเทคโนโลยีสารสนเทศ ประชาชนผูมาติดตอใชบริการ มีความเชื่อมั่นอยูในระดับปานกลาง เนื่อ งจากกรมทรัพ ยสิน ทางปญ ญาไดใช
เทคโนโลยีสารสนเทศที่มีความทันสมัย ชวยในการปฏิบัติงาน มีระบบสารสนเทศในการเก็บขอมูล และเชื่อมโยงฐานขอมูลกับหนวยงานอื่น ๆ เพื่อ เปน
ประโยชนในการปฏิบัติงาน รวมถึงใชเทคโนโลยีสารสนเทศ เปน ชองทางหนึ่งในการแจงเบาะแสการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา
ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษา/ทฤษฎีข อง ปภาศรี บัวสวรรค (2549) ไดศึกษาเรื่องมาตรการทางกฎหมายและบทบาทขององคการผูมีอํานาจ
คุม ครองสิทธิ์ในประเทศไทย ผลการวิจัยพบวา รัฐบาลใหความสําคัญกับนโยบายการคุม ครองปองกันและการปราบปรามการละเมิดลิขสิทธิด์ แี ลว แตยงั มี
ประเด็นทางดานมาตรการทางดานกฎหมาย และการดําเนินงานของเจาพนักงานในการปองกันและปราบปรามการละเมิดลิข สิทธิ์ข องประเทศไทยบาง
ประการ ที่ย ังตองมีการปรับปรุงแกไขในดานมาตรการทางกฎหมาย ปรับปรุง กลไกการดําเนิน งานของหนวยงานและเจาพนักงานในภาคปฏิบัติให
เหมาะสมและสอดคลองกับนโยบาย กฎหมาย ระเบียบ

[177]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากผลการวิจยั
ดานความเชื่อมั่นของผูใชบริการที่ม ีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา กรมทรัพยสินทางปญญา มีความเชือ่ มัน่ อยูใ นระดับปาน
กลาง ซึ่งจากระดับความเชื่อมั่นดังกลาวควรเพิ่มระดับความเชื่อมั่น โดยการปรับปรุงทั้ง 4 ดาน เพื่อเปนการเพิ่มความเชื่อมั่นใหสูงขึ้น
1. ดานการบริหารงาน ตองปรับปรุงประสิทธิภาพ และประสิทธิผลในการจัดการ การปองกันและปราบปรามการละเมิดทรัพยสิน ทางปญญา
2. ดานกฎหมายและระเบีย บที่เกี่ยวของ ตองเนนการบังคับใชกฎหมาย การประสานงานดานการปราบปรามการละเมิด มาตรการในการ
บังคับใชกฎหมายในการปองกันและปราบปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญ ญา ใหม ากขึ้น
3. ดานบุคลากร ตองยกระดับบุคลากรใหเปนผูที่ม ีความรูความสามารถเพีย งพอ ในการปองกัน และปราบปรามการละเมิด ทรัพยสิน ทาง
ปญ ญา
4. ดานเทคโนโลยีสารสนเทศ ตองพัฒนาเทคโนโลยีใหมีความทัน สมัยมากพอ รวมไปถึงการพัฒนาเทคโนโลยี ในการเปน ชอ งทาง ในการแจง
เบาะแสการละเมิดทรัพยสินทางปญ ญา
ขอ เสนอแนะในการทําวิจ ัยครั้งตอ ไป
1. ในการศึกษา เกี่ยวกับความรูข องผูใชบริการที่ม ีตอการปองปรามการละเมิดทรัพยสินทางปญญา ในการศึกษาครั้งตอไปควรเพิม่ เติมในดาน
อื่น ๆ เชน ดานการแกไขปญหากรณีถูกละเมิดทรัพยสินทางปญญา ดานการกระทําที่ถ ือวาเปน การละเมิดทรัพยสิน ทางปญญาของผูอื่น เปนตนเพือ่ จะได
ผลการวิจัยที่กวางขึ้น นําไปสูแนวทางในการสรางความรูแกผูมาติดตอ
2. ควรศึกษาเกี่ย วกับการประเมิน ผลการปฏิ บัติงานในการปอ งปรามการละเมิดทรัพ ยสิ น ทางปญ ญาและการใหบริการประชาชนของ
เจาหนาที่ กรมทรัพยสิน ทางปญญา เพื่อศึกษาวาการปฏิบัติงานมีประสิทธิภาพหรือไมเพราะการปฏิบัติงานมักขาดการประเมิน ผลการปฏิบตั งิ าน ทําใหไม
สามารถทราบไดวาการปฏิบัติงานนั้นบรรลุเปาหมายหรือตองปรับปรุงแกไขอยางไรบาง
3. ควรเปลี่ย นประชากรที่ใชในการศึก ษาจากหนวยงานในสวนกลางเปน สวนภูมิภ าค หรือ อาจใช บุคลากรในหนว ยงานที่เกี่ย วขอ งเปน
ประชากรในการศึกษา เพื่อใหไดขอมูลที่รอบดานมากขึ้น
4. ควรเปลี่ย นวิธีการศึกษาจากเดิมใชการศึกษาเชิงปริมาณเพียงอยางเดีย ว อาจเปลี่ย นเปน การศึก ษาเชิงคุณ ภาพ หรือเพิ่ม การศึกษาเชิง
คุณ ภาพเขาไปเปน สวนหนึ่งของวิธีการศึกษา เพื่อใหเกิดขอมูลที่หลากหลาย และเปน การยืนยันผลการศึกษาระหวางกัน

เอกสารอางอิง
กรมทรัพยสินทางปญ ญา. 2553. ความรูเบื้องตน ดานทรัพ ยสิน ทางปญญา. นนทบุรี: สานักพิม พบางกอกบล็อก.
__________. 2557. รายงานประจําป 2557. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพคัลเลอรไอเดียอินโนเวชั่น .
ปภาศรี บั ว สวรรค . 2549. มาตรการทางกฎหมายและบทบาทขององคก ารผู ม ีอํานาจคุ ม ครองสิ ท ธิ์ในประเทศไทย. นิติ ศ าสตรดุ ษ ฎีบั ณ ฑิต ,
มหาวิทยาลัย รามคําแหง.
วราภรณ ไตรรักษฐาปนกุล . 2557. แนวทางการพัฒนาการใหบริการในการจดทะเบีย นทรัพ ยสิน ทางปญ ญา. วารสารวิช าการ Veridian E-Journal,
7(2), 910-922.
ศุภกนิตย พลไพรินทร. 2540. เทคนิคการประเมินผล. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพแพรวิทยา.
อัสรีนา รัตนวงศเจริญ. 2554. ความคิดเห็นที่มีตอการปฏิบัติงานดานการปองปรามสินคาละเมิดทรัพยสิน ทางปญญาของเจาหนาที่ศุลกากร สังกัดสํานัก
สืบสวนและปราบปราม กรมศุลกากร. การศึกษาคนควาอิสระ, มหาวิทยาลัย ศิลปกร.
Doney: M. and Cannon, J.P. 1997. An examination of the nature of trust in buyer-seller Relationships. Journal of Marketing,
Vol. 61 No. 2: 35-51.

[178]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
Customer’s Satisfaction toward the Service of Kasikornthai Bank, Silom Branch
*

**

***

พีรญา คําใฮ , รองศาสตราจารย เชีย่ วชาญ อาศุวัฒนกูล และ รองศาสตราจารย สุพัตรา จุณณะปย ะ
Peraya Kamhai, Associate Professor Chiewchan Arsuwattanakul and Associate Professor Supatra Chunnapiya

บทคัดยอ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงคเพื่อ เพื่อศึกษาระดับความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานัก สีลม เพื่อ
เปรียบเทียบความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม จําแนกตามปจจัย ดานบุคคล และศึกษาความสัม พัน ธ
ระหวางปจจัยดานสวนสวนประสมทางการตลาด กับความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม กลุมตัวอยางที่
ใชในการศึก ษาครั้ ง นี้ คือ ลู กคามาใชบ ริ ก าร ของธนาคารกสิก รไทย สาขาสํานัก สีล ม จํา นวน 398 คน เครื่องมือ ที่ ใชในการรวบรวมขอ มู ล คื อ
แบบสอบถาม สถิติที่ใชใน การวิเคราะหข อมูล ไดแก คาสถิติรอยละ คาเฉลี่ย คาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน คา t-test การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว
และการหาคาสัมประสิทธิ์สัม พัน ธแ บบเพีย รสัน โดยมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ผลการศึก ษา พบวา 1) ความพึงพอใจของลูก คาที่ม ีตอการ
ใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม อยูในระดับมาก 2) ลูกคาที่ม าใชบริก ารที่ม ีเพศและสถานภาพสมรสตางกัน มีความพึงพอใจตอการ
ใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ไมแตกตางกัน สวนลูกคาที่มาใชบริการที่มีอายุ ระดับการศึกษา อาชีพ และรายไดเฉลี่ยตอเดือนตางกัน มี
ความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม แตกตางกัน และ 3) ปจจัยดานสวนประสมทางการตลาดของธนาคารกสิกรไทย
สาขาสํานักสีลม มีความสัม พันธกับความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
คําสําคัญ : ความพึงพอใจของลูกคา, การใหบริการ, ธนาคารกสิกรไทย

Abstract
The purposes of this research were to study the level of customer’s satisfaction toward the service of Kasikornthai
Bank, Silom Branch, to compare the customer’s satisfaction according to their personal factors, and the relationship between
marketing mix factors and customer’s satisfaction toward the service of Kasikornthai Bank, Silom Branch. The sample composes
of 398customer’s of Kasikornthai Bank, Silom Branch. Data was collected by questionnaires, and analyzed by statistical software.
Statistical tools used for data analysis were percentage, mean, standard deviation, t-test, One Way ANOV, and Pearson Product
Moment Correlation Coefficient at the 0.05 level of significance. The results were presented as follows: customer’s satisfaction
toward the service of Kasikornthai Bank, Silom Branch was at high level, that personal factors concerning sex, and marriage
status caused the no difference of their the satisfaction whereas that personal factors concerning ages, education, career,and
revenue caused difference of their satisfaction at the 0.05 level of significance, and the marketing mix factors had relationship
with the customer’s satisfaction toward the service of Kasikornthai Bank, Silom Branch with the .05 level of statistical
significance.
Keywords: Customer’s Satisfaction, Service, Kasikornthai Bank
*

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร,E-mail: [email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ; E-mail: [email protected]
***
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ; E-mail: [email protected]
**

[179]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทนํา
จากสภาวะที่ไมแนนอนทางสังคม อาทิ ความขัดแยงทางการเมือง ความผันผวนในดานเศรษฐกิจ รวมถึง ภัย พิบัติจากธรรมชาติ กอใหเกิด
สภาวะเศรษฐกิจตกต่ํา ธนาคารหลายแหงประสบปญ หาหนี้ที่ไมกอใหเกิดรายได ธนาคารบางแหงประสบภาวะขาดทุน จนตอ งเลิก กิจการ เปน เหตุให
ธนาคารพาณิช ยตองปรับกลยุทธเพื่อใหสอดคลองกับภาวะเศรษฐกิจและมี การบริหารจัดการความเสี่ย งโดยมุงเนนของการบริการที่มีคุณ ภาพโดดเดน
กวาคูแ ขงซึ่งจะเห็นไดจากวิวัฒนาการของ การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการใหบริการใหลูกคาไดเลือกใชมาอยางตอเนื่อง เชน การ Re-Engineering ปรับเปลี่ย น
รูปแบบ การใหบ ริก ารเปน One stop service ซึ่งเปน การใหบ ริก ารแบบครบวงจรการใหบ ริการธุรกิจธนาคารผานระบบเครือขายอิน เตอรเน็ ต
(Internet-Banking) หรือผานสื่ออิเล็ก ทรอนิก ส (Mobile-Banking หรือ E-banking) ปจจุบัน ธนาคารไดม ี การพัฒ นารูปแบบการใหบ ริก ารที่ลูกคา
สามารถทํารายการไดดวยตัวเอง โดยผานเครือขายผูใหบริการโทรศัพท ซึ่งปรับเปลี่ยน/พัฒนารูปแบบการใหงายตอการใชบริการ ซึ่งเปนการปรับเปลีย่ น
นวัตกรรมทางการเงิน รวมถึงการออกผลิตภัณฑทางการเงินใหมๆ เพื่อสรางแรงจูงใจใหลูกคามาใชบริการและถือครองผลิตภัณฑตางๆ ของธนาคารมาก
ขึ้น ภายใตระบบรักษาความปลอดภัย ที่ม ีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ นโยบายดานการลงทุน ประเทศไทยเปด โอกาสใหธนาคารจากตางประเทศเขามา
ดําเนิน กิจการในประเทศไทยได ซึ่ง จากสถานการณพัฒนาผลิต ภัณ ฑบริการใหม ๆ ของธนาคารพาณิช ย รวมทั้งการเขามาลงทุน ของธุรกิจธนาคาร
ตางประเทศอาจกลาวไดวาการแขงขัน ของธนาคารพาณิชยในประเทศคอนขางรุนแรงพิจารณาไดจากจํานวนของธนาคารพาณิชยในประเทศไทยที่เปน
สํานักงานใหญปจจุบันมีทั้งสิ้น 36 ธนาคารแบงเปนธนาคารของไทย จํานวน 19 แหง เชน ธนาคารกสิกรไทย ธนาคารกรุงเทพ ธนาคารกรุงไทย ธนาคาร
ไทยพาณิชยฯลฯ ธนาคารตางประเทศ จํานวน 17 แหง เชน ธนาคารซิตี้แ บงก ธนาคารสแตนดารต ชารเตอร ธนาคารดอยซแบงก ธนาคารแหงโตเกีย วมิตซูบิชิ ยูเอฟจีฯลฯ (ธนาคารแหงประเทศไทย, 2553) ฉะนั้น ธุรกิจของธนาคารกสิกรไทย (มหาชน) จึงจําเปน ตอ งมี การปรับตัวใหเขากับ สภาพการ
แขงขันในปจจุบัน
ฉะนั้น การที่ธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลมจะสามารถดึงดูดลูกคาใหเขามาใชบริการจําเปนอยางยิ่งที่จะตองมีก ารปรับปรุงคุณ ภาพการ
ใหบริการใหมีจุดเดนเหนือกวาคูแ ขงตอบสนองตอความตองการของลูกคาสูงสุด ซึ่งการที่จะสามารถตอบสนองความตอ งการของลูกคาไดน ั้น จะตอง
เขาใจถึงปจจัยที่ม ีอิทธิพลตอการตัดสิน ใจใชบริการของลูกคา เพื่อจะนําขอมูลที่ไดไปปรับ ปรุงและพัฒนาการบริการใหม ีประสิทธิภาพยิ่ง ขึ้น เพื่อให
สอดคลองกับความกาวหนาของวิวัฒนาการดานการเงิน ของโลกที่ม ีการเปลี่ย นแปลงไปอยางรวดเร็วและเปน การเพิ่ม ขีดความสามารถในการแขงขันกับ
ธุรกิจอื่นภายใตการเปลี่ยนแปลงสภาวะการณทางเศรษฐกิจทางการเงิน ซึ่งตองสอดคลองกับมาตรการควบคุมการดําเนินงานธุรกิจธนาคารของธนาคาร
แหงประเทศไทย ดังนั้น ผูศึกษาจึงเห็น วาการศึกษาเกี่ยวกับปจจัยทางดานการตลาดที่มีผลตอการใชบริการของลูกคา จะนําไปสูการปรับปรุงปจจัยตางๆ ใน
การใหบริการใหสอดคลองกับความตองการของลูกคาเพื่อเปน การรักษาลูกคาฐานเดิม เพิ่ม กลุม ลูกคาใหม ซึ่งทําใหลูกคาเกิด ความมั่น ใจและถือครอง
ผลิตภัณฑตางๆ ของธนาคารมากขึ้น

วัตถุประสงคของการศึกษา
1. เพื่อศึกษาความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
2. เพื่อเปรีย บเทีย บความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม จําแนกตามปจจัยดานบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัยดานสวนสวนประสมทางการตลาด กับความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอ การใหบริการของธนาคาร
กสิกรไทย สาขาสํานักสีลม

วิธีการศึกษา
ประชากรและกลุมตัวอยาง
ประชากรที่ใชในการวิจัย ครั้ง นี้ คือ ลูกคาที่เขามาใชบริการทําธุรกรรมทางการเงิน ที่ธนาคารกสิก รไทย สาขาสํานัก สีล ม โดยประมาณ
120,000 คนตอป การคํานวณหาขนาดตัวอยางจากสูตร Yamane (1967: 886-887) ไดจํานวน 398 คน และผูวิจัย ไดใชวิธีการสุมตัวอยางแบบบัง เอิญ
(Accidental Sampling)

[180]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
ผูวิจัยใชแบบสอบถามเปนเครื่องมือในการเก็บรวบรวมขอมูล โดยแบงเปน 3 สวน ไดแก 1) ปจจัยสวนบุคคลของลูกคาที่เขามาใชบริการของธนาคาร
กสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ประกอบดวย เพศ อายุ ระดับการศึกษา สถานภาพสมรส อาชีพ และรายไดเฉลี่ยตอเดือน เปน คําถามลักษณะคําถามเปน
แบบเลือกตอบ 2) ความคิดเห็นตอปจจัย ดานสวนประสมการตลาดของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม เปนคําถามแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating
Scale) 5 ระดับ ไดแก มากที่สุด มาก ปานกลาง นอน และนอยที่สุด และ 3) ความพึงพอใจตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม เปนคําถาม
แบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดับ ไดแก มากที่สุด มาก ปานกลาง นอน และนอยที่สุด
การทดสอบเครื่องมือที่ใชในการวิจยั
1. การหาความเที่ยงตรง (Validity) โดยนําแบบสอบถามที่ผูศึกษาสรางขึ้นไปเสนอคณะกรรมการที่ปรึกษาวิทยานิพนธ เพื่อทําการตรวจสอบ
ความถูกตองเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (Content Vaildity) ของขอคําถามในแตละขอ วาตรงตามจุดมุงหมายของการศึกษาครั้งนี้หรือไม หลังจากนั้น ก็นํามา
แกไขปรับปรุงเพื่อดําเนินการในขั้น ตอไป
2. การหาความเชื่อมั่น (Reliability) ผูศึกษาจะหาความเชื่อมั่น โดยนําแบบสอบถามไปทดสอบกับประชากรในกลุมที่มีลักษณะใกลเคีย งกับ
กลุมที่จะศึกษา จํานวน 30 ราย โดยการวิเคราะหความเชื่อมั่น เปนรายขอ (Item Analysis) โดยวิธีการหาความสอดคลองภายใน (Internal Consistency
Method)โดยสูตรของ Pearson Product Moment Correlation Coefficient ซึ่งไดคาสัมประสิทธิ์อัลฟา ดังนี้
2.1 ปจจัยดานสวนประสมการตลาด มีคา Alpha = 0.914
2.2 ความพึงพอใจตอการบริการ มีคา Alpha = 0.953
การวิเคราะหขอ มูล
ผูศึกษานําแบบสอบถามความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ที่ไดม าวิเคราะหประมวลผลโดย
เครื่องคอมพิวเตอร ดวยโปรแกรมสําเร็จรูป
สถิตทิ ี่ใชในการวิเคราะหขอ มูล
การวิเคราะหเชิงปริม าณ สถิติเชิงพรรณนาเพื่อใชอธิบายลักษณะตัวแปร ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ย และคาเบี่ย งเบนมาตรฐาน สถิติเชิง
อนุมาน คือ t-test F-test และการหาคาสัม ประสิท ธิ์สัม พัน ธแ บบเพีย รสัน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) เพื่อ ทดสอบ
สมมติฐาน

ผลการศึกษา
ปจ จัยสว นบุคคล
กลุมตัวอยางสวนใหญเปนเพศหญิง อายุ 20-30 ป การศึกษาระดับปริญ ญาตรี ประกอบอาชีพพนักงานบริษัทเอกชน รายไดเฉลี่ย ตอเดือ น
10,001-20,000 บาท และมีสถานภาพโสด
ความคิดเห็นตอปจจัยดานสวนประสมการตลาดของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีล ม
กลุมตัวอยางมีระดับความคิดเห็น ตอปจจัย ดานสวนประสมการตลาดของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม อยูในระดับมาก ( X = 3.69)
เมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา กลุมตัวอยางมีความคิดเห็นตอดานผลิตภัณฑมากที่สุด ( X = 3.99) รองลงมา คือ ดานสงเสริมการตลาด ( X = 3.65) และ
ดานทีม่ ีระดับความคิดเห็นนอยที่สุด คือ ดานราคา ( X = 3.43) (ดังตารางที่ 1)

[181]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางที่ 1 คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานและระดับความคิดเห็น ตอปจจัย ดานสวนประสมการตลาดของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม เปนรายดาน
X

S.D.

ระดับความคิดเห็น

3.99
3.65
3.43
3.69

0.65
0.77
0.75
0.63

มาก
ปานกลาง
ปานกลาง
มาก

ปจจัยดานสวนประสมการตลาด
1. ดานผลิตภัณ ฑ
2. ดานสงเสริม การตลาด
3. ดานราคา
คาเฉลีย่ รวม
ความพึงพอใจตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม

กลุมตัวอยางมีระดับความพึงพอใจตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม อยูในระดับมาก ( X = 4.01) เมื่อพิจารณาเปนรายดาน
พบวา กลุมตัวอยางมีความพึงพอใจตอดานเจาหนาที่มากที่สุด ( X = 4.11) รองลงมา คือ ดาน การบริการ ( X = 3.99) และดานที่มีระดับความพึง พอใจ
นอยที่สุด คือ ดานสถานที่ ( X = 3.94) (ดังตารางที่ 2)
ตารางที่ 2 คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานและระดับความพึงพอใจตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม เปนรายดาน
ความพึงพอใจตอการบริการ

X

S.D.

ระดับความพึงพอใจ

คาเฉลีย่ รวม

4.11
3.99
3.94
4.01

0.56
0.68
0.58
0.55

มาก
มาก
มาก
มาก

1. ดานเจาหนาที่
2. ดานการบริการ
3. ดานสถานที่

ผลการทดสอบสมมติฐาน
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ลูกคาที่ม าใชบริการที่ม ีเพศและสถานภาพสมรสตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย
สาขาสํานักสีลม ไมแตกตางกัน สวนลูกคาที่ม าใชบริการที่มอี ายุ ระดับการศึกษา อาชีพ และรายไดเฉลี่ย ตอเดือนตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการ
ของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม แตกตางกัน นอกจากนี้ย ังพบวา ปจจัย ดานสวนประสมทางการตลาดของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มี
ความสัมพัน ธกับความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
อภิปรายผลการศึกษา
สมมติฐานที่ 1 ลูกคาที่มาใชบริการที่ม ีปจจัยสวนบุคคลตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํ านัก สีล ม
แตกตางกัน
สมมติฐานที่ 1.1 ลูกคาที่ม าใชบริการที่มีเพศตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม แตกตางกัน
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ลูกคาที่ม าใชบริการที่ม ีเพศตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
ไมแ ตกตางกัน ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ทั้งนี้อาจเปนเพราะเจาหนาทีธ่ นาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลมใหบริการลูกคาทั้งเพศชายและเพศหญิง
อยางเทาเทีย มกัน และดูแลเอาใจใส มีความกระตือรือรนในการใหบริการดวยความเต็มใจแกลูกคาทั้งเพศชายและเพศหญิง ซึ่งผลการศึกษาสอดคลองกับผล
การศึกษาของอานนต ฉลูศ รี (2554) ไดศึกษาเรื่อ งความพึง พอใจของลูกคาในการใชบ ริการสิน เชื่อ กับ ธนาคารออมสิน ในเขตอําเภอเมือง จัง หวัด
อุบลราชธานี ผลการศึกษาพบวา ลูกคาที่มีเพศตางกัน มีความพึงพอใจในการใชบริการสินเชื่อกับธนาคารออมสิน ในเขตอําเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี
ไมแ ตกตางกัน
สมมติฐานที่ 1.2 ลูกคาที่ม าใชบริการที่มีอายุตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม แตกตางกัน
[182]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ลูกคาที่ม าใชบริการที่ม ีอายุตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
แตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยลูกคาที่ม าใชบ ริก ารที่ม ีอายุ 20-30 ป มีความพึง พอใจตอ การ
ใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม นอยกวา ลูกคาที่มาใชบริการที่ม ีอายุ 31-40 ป ทั้งนี้อาจเปนเพราะในบางชวงเวลามีลูกคามาใชบริการเปน
จํานวนมาก จึงทําใหลูกคาที่มาใชบริการตองรอรับบริการเปนเวลานาน จึงทําใหลูกคาที่มาใชบริการที่มีอายุ 20-30 ป ซึ่งเปน ชวงอายุวัยรุน ทีต่ อ งการความ
รวดเร็ว รูสึกวาการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ไมคอยมีความรวดเร็ว ทัน ตอเวลาเทาที่ควร สวนลูกคาที่ม าใชบริการที่ม ีอายุ 31-40
ป ซึ่งเปน ชวงอายุที่ม ีวุฒิภาวะสูงและมีความเขาใจในสถานการณ จึงมีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มากกวา
ลูกคาที่ม าใชบริการที่มีอายุ 20-30 ป ซึ่งผลการศึกษาสอดคลองกับ ผลการศึกษาของชัชรา ทองไทย (2554) ไดศึกษาเรื่องความพึงพอใจของลูกคา ทีม่ ตี อ
การใหบริการของธนาคารออมสิน สาขาวังนอย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ผลการศึกษาพบวา ลูกคาที่ม ีอายุตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของ
ธนาคารออมสิน สาขาวังนอย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา แตกตางกัน
สมมติฐานที่ 1.3 ลูกคาที่ม าใชบริการที่มีระดับการศึกษาตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานัก สีล ม
แตกตางกัน
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ลูกคาที่ม าใชบริการที่ม ีระดับการศึกษาตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขา
สํานักสีลม แตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยลูกคาที่ม าใชบริการที่มีการศึกษาระดับต่าํ กวาปริญญา
ตรี มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มากกวา ลูกคาที่ม าใชบริการที่ม ีการศึกษาระดับปริญ ญาตรีและลูกคาทีม่ าใช
บริการที่ม ีการศึกษาระดับปริญญาโท ทั้งนี้อาจเปนเพราะลูกคาที่ม าใชบริการที่ม ีการศึกษาระดับต่ํากวาปริญญาตรี รูสึกวาธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสี
ลม มีอุปกรณแ ละเครื่องมือที่ทัน สมัยในการใหบริการและมีเจาหนาที่เพีย งพอกับการใหบริการ มากกวา ลูกคาที่มาใชบริการที่มีการศึกษาระดับปริญญา
ตรีแ ละลูกคาที่มาใชบริการที่ม ีการศึกษาระดับปริญญาโท ซึ่งจะมีความคาดหวังตอการใหบริการในอยางมาก ซึ่งผลการศึกษาสอดคลองกับผลการศึกษา
ของปุณยภาพัช ร อาจหาญ (2555) ไดศึกษาเรื่องความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการใหบริการของธนาคารทหารไทย จํากัด (มหาชน) สาขาจัน ทบุรี
จังหวัดจัน ทบุรี ผลการศึกษาพบวา ลูกคาผูใชบริการที่ม ีระดับการศึกษาตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารทหารไทย จํากัด (มหาชน)
สาขาจันทบุรี แตกตางกัน
สมมติฐานที่ 1.4 ลูกคาที่มาใชบริการที่มีอาชีพตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม แตกตางกัน
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ลูกคาที่มาใชบริการที่ม ีอาชีพตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
แตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยลูกคาที่ม าใชบริการที่ม ีอาชีพนักเรียน/นักศึกษาอาชีพพนักงาน
บริษัทเอกชน อาชีพพนักงานรัฐวิสาหกิจ และอาชีพอื่นๆ มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม นอยกวา ลูกคาที่มาใช
บริการที่ม ีอาชีพขาราชการ อาชีพคาขาย และอาชีพแมบาน ทั้งนี้อาจเปนเพราะลูกคาที่มาใชบริการที่มีลูกคาที่ม าใชบริการที่มีอาชีพ นัก เรีย น/นักศึกษา
อาชีพพนักงานบริษัทเอกชน อาชีพพนักงานรัฐวิสาหกิจ และอาชีพอื่น ๆ เปน กลุมอาชีพที่ม ีความเรงรีบ เห็นคุณคาและความสําคัญของเวลาเปนอยางมาก
จึงเปน กุลมอาชีพที่ข อจํากัดในเรื่องของเวลา จึ งทําใหรูสึก วาเวลาเปด -ปด การใหบ ริก ารของธนาคารกสิก รไทย สาขาสํานักสีลม ยังไมคอยมีค วาม
เหมาะสมเทาที่ควร สวนลูกคาที่มาใชบริการที่ม ีอาชีพขาราชการ อาชีพคาขาย และอาชีพแมบาน เปน กลุม อาชีพที่ไมคอยมีขอ กําจัดเรือ่ งเวลา จึงมีความพึง
พอใจตอเวลาเปด-ปดการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานัก สีล ม มากกวา ลูกคาที่ม าใชบริการที่มีลูก คาที่ม าใชบ ริก ารที่ม ีอาชีพนักเรีย น/
นักศึกษาอาชีพพนักงานบริษัทเอกชน และอาชีพพนักงานรัฐวิสาหกิจ และอาชีพอื่นๆ ซึ่งผลการศึกษาสอดคลองกับผลการศึกษาของผลการศึกษาของชัช
รา ทองไทย (2554) ไดศึกษาเรื่องความพึงพอใจของลูกคา ที่ม ีตอการใหบริการของธนาคารออมสิน สาขาวังนอย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ผลการศึกษา
พบวา ลูกคาที่ม ีอาชีพตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารออมสิน สาขาวังนอย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา แตกตางกัน
สมมติฐานที่ 1.5 ลูกคาที่มาใชบริการที่มีรายไดเฉลี่ยตอเดือนตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
แตกตางกัน
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ลูกคาที่มาใชบริการที่ม รี ายไดเฉลี่ย ตอเดือนตางกัน มีความพึงพอใจตอการให บริการของธนาคารกสิกรไทย
สาขาสํานักสีลม แตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยลูก คาที่ม าใชบ ริก ารที่มีรายไดเฉลี่ย ตอเดือ น
10,001-20,000 บาท รายไดเฉลี่ยตอเดือน 30,001-40, 000 บาท และรายไดเฉลี่ย ตอเดือน 40,001-50, 000 บาท มีความพึงพอใจตอการใหบริการของ
ธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มากกวา ลูกคาที่มาใชบริการที่มีรายไดเฉลี่ยตอเดือนมากกวา 50, 000 บาท ทั้งนี้อาจเปนเพราะลูกคาที่ม าใชบริการที่มี
ลูกคาที่ม าใชบริการที่มีรายไดเฉลี่ยตอเดือน 10,001-20,000 บาท รายไดเฉลี่ย ตอ เดือน 30,001-40, 000 บาท และรายไดเฉลี่ย ตอเดือน 40,001-50,

[183]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
000 บาท รูสึกวาธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มีความนาเชื่อถือและสามารถรักษาขอมูลที่เปนความลับของลูกคาไดเปนอยางดี สวนลูก คาที่ม าใช
บริการที่ม ีรายไดเฉลี่ยตอเดือนมากกวา 50, 000 บาท จะรูสึกเปนกังวลเกี่ยวกับความสามารถในการรักษาขอมูลที่เปนความลับของลูกคา ซึ่งผลการศึกษา
สอดคลองกับผลการศึกษาของปยฉัตร วรนิติกุล (2553) ไดศึกษาความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอการบริการของธนาคารกรุง เทพ จํากัด (มหาชน) สาขา
คลองหลวง ปทุมธานี จังหวัดปทุมธานี ผลการศึกษาพบวา ลูกคาที่ม ีเงินเดือนตางกัน มีความพึงพอใจตอการบริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน)
สาขาคลองหลวง ปทุมธานี จังหวัดปทุมธานีแตกตางกัน พอใจตอการใหบริการของธนาคารทหารไทย จํากัด (มหาชน) สาขาจันทบุรี แตกตางกัน
สมมติฐานที่ 1.6 ลูกคาที่ม าใชบริการที่มีสถานภาพสมรสตางกัน มีความพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานัก สีล ม
แตกตางกัน
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ลูกคาที่มาใชบริการที่ม ีสถานภาพสมรสตางกัน มีค วามพึงพอใจตอการใหบริการของธนาคารกสิกรไทย
สาขาสํานักสีลม ไมแ ตกตางกัน ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ทั้งนี้อาจเปนเพราะเจาหนาทีธ่ นาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มีความรอบรูในงานที่
ใหบริการเปนอยางดี สามารถใหคําแนะนําชวยแกไขปญ หา หรือชี้แจงขอมูลใหแกลูกคาที่มาใชบริการไดเปนอยางดีทงั้ ลูกคาทีม่ สี ถานภาพโสดและลูกคาทีม่ ี
สถานภาพสมรส (รวมทั้งหยาราง,แยกกัน อยู) ดังนั้น ในการศึกษาครั้งนี้จึงพบวา ลูกคาที่มาใชบริการที่มีสถานภาพสมรสตางกัน มีความพึงพอใจตอการ
ใหบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ไมแ ตกตางกัน ซึ่งผลการศึกษาสอดคลองกับผลการศึกษาของอานนต ฉลูศรี (2554) ไดศึกษาเรื่องความ
พึงพอใจของลูกคาในการใชบริการสินเชื่อกับธนาคารออมสิน ในเขตอําเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี ผลการศึกษาพบวา ลูกคาที่มี สถานภาพตางกัน มี
ความพึงพอใจในการใชบริการสิน เชื่อกับธนาคารออมสิน ในเขตอําเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี แตกตางกัน
สมมติฐานที่ 2 ปจจัย ดานสวนประสมทางการตลาดของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มีความสัม พัน ธกบั ความพึงพอใจของลูกคาทีม่ ตี อ
การบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
สมมติฐานที่ 2.1 ปจจัย ดานผลิตภัณฑ มีความสัมพัน ธกับความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ปจจัยดานผลิตภัณ ฑ มีความสัมพัน ธกับความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย
สาขาสํานักสีลม อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ทั้งนี้อาจเปนเพราะธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มีประเภท
ของผลิตภัณ ฑและบริการหลากหลายใหเลือกใชบริการ และลักษณะสมุดเงินฝาก บัตรเอทีเอ็มมีความสวยงาม จึงทําใหลูก คาที่ม าใชบ ริก ารมีค วามพึง
พอใจตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
สมมติฐานที่ 2.2 ปจจัย ดานการสงเสริมการตลาด มีความสัมพันธกับความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขา
สํานักสีลม
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ปจจัยดานการสงเสริมการตลาด มีความสัมพันธกับความพึงพอใจของลูก คาที่ม ีตอการบริการของธนาคาร
กสิกรไทย สาขาสํานักสีลม อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ทั้งนี้อาจเปนเพราะธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
มีการประชาสัม พันธโดยใชสื่อตางๆ เชน แผนพับ โปสเตอร ปายผา จดหมายเชิญชวน และมีการจัดกิจกรรมสงเสริมการขายนอกสถานที่ จึงทําใหลูกคา
ที่ม าใชบริการมีความพึงพอใจตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
สมมติฐานที่ 2.3 ปจจัย ดานราคา มีความสัม พัน ธกับความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ปจจัยดานราคา มีความสัม พัน ธกับความพึงพอใจของลูก คาที่ม ีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขา
สํานักสีลม อยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ทั้งนี้อาจเปนเพราะธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม มีอตั ราดอกเบี้ย
เงิน กูสินเชื่อและอัตราคาธรรมเนียมในการใหบริการตางๆ ที่เหมาะสม จึงทําใหลูกคาที่ม าใชบริการมีความพึงพอใจตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย
สาขาสํานักสีลม

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. ปจจัย ดานสวนประสมการตลาดของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
1.1 ดานผลิตภัณฑ ธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ควรจัดการประชุมเพื่อพิจารณาปรับปรุงผลิตภัณ ฑแ ละบริก ารตางๆ ใหมี
ความเหมาะสมมากยิ่งขึ้น เชน บัญชีเงินฝากออมทรัพยดอกเบี้ยพิเศษ ตั๋วเงินลงทุนที่มีเงื่อนไขพิเศษ สินเชื่อบุคคลอัตราดอกเบี้ย ต่ํา เปนตน รวมทั้งควร

[184]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จัดการประชุมเพื่อพิจารณาหลักเกณฑการฝาก ถอน และชําระคาสาธารณูปโภค ใหมีความเหมาะสมมากยิ่งขึ้น เชน การเพิ่ม วงเงิน การถอนเงินผานเครือ่ ง
เอทีเอ็ม การเพิ่มวงเงินสําหรับการใชบริการหักบัญ ชีอัตโนมัติเพื่อชําระคาสาธารณูปโภค เปนตน
1.2 ดานสงเสริมการตลาด ธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ควรเพิ่มจํานวนของที่ระลึกที่แจกในเทศกาลตางๆ ใหเพียงพอกับจํานวน
ลูกคาที่ม าใชบริการและควรเพิ่ม มูลคาของรางวัลที่แจกสําหรับลูกคาที่มาใชบริการตามหลักเกณฑที่ธนาคารกําหนด
1.3 ดานราคา ธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ควรจัดการประชุม เพื่อพิจารณาเกี่ยวกับอัตราผลตอบแทนของดอกเบี้ย เงิน ฝาก
ของธนาคารใหเหมาะสมยิ่งขึ้น เชน การเพิ่ม อัตราดอกเบี้ยเงิน ฝากใหเหมาะสมกับสถานการณปจจุบันหรือสูงกวาหรือเทียบเทากับอัตราดอกเบีย้ เงินฝาก
ของธนาคารอื่น ๆ และควรพิจารณาอัตราคาธรรมเนีย มในการชําระคาสาธารณูปโภคและโอนเงินตางจัง หวัดใหเหมาะสมยิ่ง ขึ้น เชน การปรับลดอัต รา
คาธรรมเนีย มหรือยกเวนอัตราคาธรรมเนียมในการชําระคาสาธารณูปโภคและโอนเงิน ตางจังหวัด
2. ความพึงพอใจตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม
2.1 ดานเจาหนาที่ ธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ควรจัดสัมมนาเชิงปฏิบัติการเกี่ย วกับการใหบริการตางๆ ใหแ กเจาหนาทีท่ กุ
คน รวมทั้งควรจัดการประชุม อยางนอยสัปดาหละ 1-2 ครั้ง เพื่อใหเจาหนาที่ไดแลกเปลี่ยนประสบการณ และปญหาที่เกิดจากการปฏิบตั งิ าน เพือ่ หาแนว
ทางแกไขและขอปฏิบัติรวมกัน
2.2 ดานบริการ ธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ควรเพิ่ม เจาหนาที่ประจําจุดบัตรบัตรคิว เพือ่ ชีแ้ จงเกีย่ วกับจํานวนผูร อรับบริการ
และเวลาที่ใชในการรอรับบริการ และชี้แ จงขอสงสัย อื่น ๆ แกลูกคาที่ม าใชบริการ รวมทั้งควรจัดใหม ีเจาหนาที่ประจําทุกเคานเตอร เพื่อใหการใหบริการ
เปน ไปรวดเร็ว ทัน ตอเวลา มากยิ่งขึ้น
2.3 ดานสถานที่ พบวา ธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ควรจัดสรรสถานที่จอดรถเพิ่ม เติมและควรดูแลสถานทีจ่ อดรถใหมคี วาม
สะอาดเปนระเบีย บเรียบรอยตลอดเวลา
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. ควรขยายขอบเขตเครื่องมือที่ใชในการศึกษาใหกวางขึ้น นอกเหนือจากการใชแบบสอบถาม เชน การสัมภาษณ ซึง่ เปนการเก็บขอมูลเชิงคุณภาพมา
ประกอบกับขอมูลเชิงปริมาณ เพื่อใหทราบถึงความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม ไดชัดเจนขึ้น และทําให
สามารถทราบถึงปญหาที่ควรปรับปรุงไดตรงจุดมากยิ่งขึ้น
2. ควรศึกษาเปรีย บเทีย บความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอการบริการของธนาคารกสิกรไทย สาขาสํานักสีลม กับธนาคารกสิกรไทย สาขาอื่น ๆ
ในจัง หวัดกรุง เทพมหานคร เพื่อ นําข อมูลที่ ไดม าปรับ ปรุงและพัฒ นาการให บริการของของธนาคารกสิ กรไทย ใหมีค วามสะดวก รวดเร็ว และมี
ประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

เอกสารอางอิง
ชัช รา ทองไทย. 2554. ความพึงพอใจของลูกคาที่ม ีตอ การใหบ ริก ารของธนาคารออมสิน สาขาวังนอ ย จังหวัด พระนครศรีอ ยุธยา. วิทยานิพนธ
บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาบริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา.
ธนาคารกสิกรไทย. 2548. รายงานการพัฒนาความยั่งยืน ธนาคารกสิกรไทย. กรุงเทพมหานคร: ธนาคารกสิกรไทย.
ธนาคารแหงประเทศไทย. 2553. แผนพัฒนาระบบสถาบันการเงิน . กรุงเทพมหานคร: ม.ป.พ.
ปย ฉัตร วรนิติกุล. 2553. ความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอ การบริการของธนาคารกรุง เทพ จํากัด (มหาชน) สาขาคลองหลวง ปทุม ธานี จัง หวัด
ปทุมธานี. การศึกษาคน ควาอิสระ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ปุณ ยภาพัชร อาจหาญ. 2555. ความพึงพอใจของลูกคาที่มีตอการใหบริการของธนาคารทหารไทย จํากัด (มหาชน) สาขาจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี.
รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการจัดการภาครัฐและภาคเอกชน, มหาวิทยาลัยบูรพา.
อานนต ฉลูศรี. 2554. ความพึงพอใจของลูกคาในการใชบริการสินเชื่อ กับธนาคารออมสิน ในเขตอําเภอเมือง จังหวัดอุบ ลราชธานี. วิทยานิพนธ
บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาการจัดการทั่วไป, มหาวิทยาลัย ราชภัฏอุบลราชธานี.
Yamane, T. 1967. Statistic and Introductory Analysis. New York: Harper and row.

[185]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด
Farmer’s opinion toward the Promotion Small and Micro Community Enterprises,
Land Reform Area, Roi Et Province
วิภาวี เปย มศิริ* และ รองศาสตราจารย เชีย่ วชาญ อาศุวฒ
ั นกูล**
Wipawee Peamsiri and Associate Professor Chiocharn Arsuwattanakul

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ศึกษาความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสง เสริม วิส าหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูป ที่ดิน จัง หวัดรอยเอ็ด 2)
เปรียบเทียบความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดร อยเอ็ด จําแนกตามปจจัย สวนบุค คล และ 3) ศึกษา
ความสัมพัน ธระหวาง ความรูความเขาใจของเกษตรกรเกี่ย วกับวิสาหกิจชุมชน กับ ความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรปู
ที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด กลุม ตัวอยางที่ใชในการวิจัย ครั้งนี้ คือ เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ดที่เปน สมาชิก วิส าหกิจชุม ชน จํานวน 222 คน
เครื่องมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูล คือ แบบสอบถาม แลวนําไปวิเคราะหข อมูลโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูป สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูล คือ คารอย
ละ คาเฉลี่ย คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน คา t-test การวิเคราะหความแปรปรวนทาง และคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธเพีย รสัน โดยมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ
.05 ผลการวิจัย พบวา เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดรอยเอ็ดที่เปน สมาชิกวิสาหกิจชุมชนมีความคิดเห็นตอ การสงเสริม วิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรปู
ที่ดินจังหวัดรอยเอ็ดในระดับสูง การทดสอบสมมติฐานพบวา ความรูเกี่ยวกับวิสาหกิจชุม ชนมีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสงเสริม
วิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05
คําสําคัญ: ความรูเกีย่ วกับวิสาหกิจชุมชน ความคิดเห็นของเกษตรกร การสงเสริมวิสาหกิจชุมชน

Abstract
The objectives of the research were to study farmer’s opinion toward the Promotion Small and Micro Community
Enterprises, Land Reform Area, Roi Et Province, to compare their opinion classified by personal factors and to study the
relationship between knowledge concerning community enterprises and their opinion The sample size consisted of 222 persons
selected from farmers in Small and Micro Community Enterprises, Land Reform Area, Roi Et Province. Data were collected by
questionaires and analysized by statistical software. Statistical tools used for data analysis were percentage, mean, standard
deviation, t-test, One Way ANOVA, and Pearson Product Moment Correlation Coefficient at the .05 level of significance. The
results of the research found that the farmer’s opinion toward the promotion of this project were at high level. Hypothesis
testing revealed that knowledge concerning community enterprises was associated with their opinion at the .05 level of
significance.
Keywords: Knowledge concerning community enterprises, Farmer’s opinion, The Promotion Small and Micro Community
Enterprises

*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; Email: [email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

[186]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทนํา
กระทรวงเกษตรและสหกรณมีแ ผนปรับโครงสรางและพัฒนาการผลิต โดยเนน ใหเกษตรกรรายยอยมีศักยภาพในการผลิต การแขง ขัน ทาง
การตลาดที่สูงขึ้น สงเสริมใหม ีการผลิตในสถานการณที่เปลี่ยนแปลงไป โดยเนนกระบวนการสรางองคความรู ซึ่งกระบวนการเรีย นรูตองเชื่อมโยงกับ
ขอมูลที่ใชในการตัดสินใจ กระบวนการผลิต และตลาด สงเสริมใหม ีรวมกลุม ของเกษตรกรรายยอยหรือการจัดตั้งเปนกลุม วิสาหกิจชุมชน เพือ่ ทําแผนการ
ผลิต เพิ่ม ประสิทธิภาพการผลิต และสรางมูลคาเพิ่มใหกับสิน คาภายในชุม ชน ซึ่ง เปน การเนน การพัฒ นาธุรกิจ ภาคประชาชน เพื่อแกไขปญ หาความ
ยากจนใหแกเกษตรกร สํานักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) เปน หนวยงานในกระทรวงเกษตรและสหกรณ ซึ่งมีหนาที่ในการปรับ ปรุง
เกี่ย วกับสิทธิและการถือครองที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ทําใหเกษตรกรผูเชาที่ดิน ผูไรที่ทํากิน และผูประสงคจะเปนเกษตรกร ไดมีโอกาสเปน เจาของที่ดิน
หรือมีที่ดินสําหรับทําการเกษตรเปน ของตนเองอยางถาวรแลว ยังมีหนาที่ในการพัฒนาอาชีพเกษตรกรรม และใชทรัพยากรที่ดิน ใหมีประสิทธิภาพดว ย
การปรับปรุงปจจัย การผลิต ใหบริการดานสินเชื่อและการตลาดเพื่อใหเกษตรกรมีรายไดสูงขึ้น ส.ป.ก. มีแ นวนโยบายการพัฒนาภาคเกษตรไทย สูความ
ยั่งยืน สรางเศรษฐกิจชุม ชน ซึ่งเปน พื้น ฐานของการพัฒนาเศรษฐกิจแบบพอเพียง สนับสนุนและพัฒนาอาชีพเพื่อเพิ่มรายไดใหกบั เกษตรกร มุง การเรียนรู
ยึดถือการพึ่งตนเองและใชทรัพยากรอยางคุมคา ทั้งนี้ เพื่อเปนการสนองแนวนโยบายดังกลาว และสรางความมัน่ คงทางเศรษฐกิจชุมชน ภายใตพระราชบัญญัติ
สงเสริมวิสาหกิจชุมชน พ.ศ.2548 และพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดิน เพื่อเกษตรกรรม พ.ศ.2518 รวมทั้งความสอดคลองกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและ
สังคมแหงชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ.2555-2559) ที่ย ังคงยึดหลักปฏิบัติตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ควบคูกับกระบวนทัศนการพัฒนาแบบบูรณาการ เปน
องครวมที่มีคนเปนศูนยกลางการพัฒนาที่เนนการเสริมสรางความเขมแข็งของฐานการผลิตภาคการเกษตร ส.ป.ก.จึงไดสนับสนุนใหเกษตรกรในเขตปฏิรปู
ที่ดิน รวมตัวกัน จัดตั้งกลุมวิสาหกิจชุม ชน ใหความสําคัญกับการพัฒนาองคความรูและภูม ิปญญาทองถิ่น การนําทรัพยากรทองถิ่นมาใชในการผลิตสินคา การ
แปรรูป และการบริการ รวมทั้งสรางโอกาสและกิจกรรมทางธุรกิจอยางครบวงจร อยางไรก็ตาม ในชวงที่ผานมาการดําเนินการพัฒนากลุม วิสาหกิจชุมชน
ในเขตปฏิรูปที่ดิน ยังไมม ีการประเมินความประสบความสําเร็จของโครงการ ในฐานะที่ผูวิจัย ทํางานอยูในกลุม พัฒนาสถาบันและธุรกิจชุมชน สํานักพัฒนา
และถายทอดเทคโนโลยี สํานักงานการปฏิรูปที่ดิน เพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) ซึ่งทําหนาที่ที่เกี่ย วกับการพัฒนากลุม วิสาหกิจชุม ชน สถาบัน เกษตรกร จึงมี
ความสนใจที่จะศึกษาความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน เพื่อที่จะเปนประโยชนตอสํานักงานการปฏิรปู ทีด่ นิ เพือ่
เกษตรกรรม (ส.ป.ก.) ในการพัฒนางานขององคการใหสามารถบริการเกษตรกรในเขตพื้นที่ของตนเองไดอยางทั่วถึง และสามารถชวยพัฒนาศักยภาพ
เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน ใหอยูไดดวยตนเองและยั่งยืนตอไป

วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดนิ จังหวัดรอยเอ็ด
2. เพื่อเปรีย บเทียบความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดนิ จังหวัดรอยเอ็ด จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวาง ความรูความเขาใจของเกษตรกรเกี่ยวกับวิสาหกิจชุม ชน กับความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสง เสริม
วิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด

[187]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

กรอบแนวคิดในการวิจัย
ปจจัยสวนบุคคล ไดแก
- เพศ
- อายุ
- การศึกษา
- ประเภทของที่ดนิ
- ระยะเวลาการถือครองทีด่ นิ

ความคิดเห็นของเกษตรกรตอ
การสงเสริมวิส าหกิจชุมชน
ในเขตปฏิรูปทีด่ นิ จังหวัดรอยเอ็ด
- ดานการพัฒนาองคความรู
- ดานการบริหารจัดการภายในกลุม
- ดานการสนับสนุนเงินทุนของ ส.ป.ก.

ความรูค วามเขาใจของเกษตรกรเกีย่ วกับวิสาหกิจ
ชุมชน
- ความหมายของวิสาหกิจชุมชน
- ลักษณะของวิสาหกิจชุมชน
- ประเภทของวิสาหกิจชุมชน
- การดําเนิน งานวิสาหกิจชุมชน
- เครือขายวิสาหกิจชุมชน

วิธีการวิจัย
ประชากรและตัวอยาง
ประชากรที่ใชในการวิจยั ครั้งนี้ คือ เกษตรกรในเขตปฏิรปู ที่ดนิ จังหวัดรอยเอ็ดทีเ่ ปนสมาชิกวิสาหกิจชุมชน ศึกษาในเดือนมีน าคม 2559 ซึ่งมี
จํานวนทั้งหมด 500 ราย ตัวอยางที่ใชในการวิจัยครัง้ นี้ คือ เกษตรกรในเขตปฏิรปู ทีด่ นิ จังหวัดรอยเอ็ดที่เปนสมาชิกวิสาหกิจชุมชน จํานวน 222 คน โดย
ใชสูตรของ Taro Yamane ในการกําหนดขนาดของกลุม ตัวอยาง
การสุมกลุม ตัวอยาง
1. กลุม ตัวอยางที่ใชในการวิจัย ครัง้ นี้ คือ เกษตรกรในเขตปฏิรปู ทีด่ นิ จังหวัดรอยเอ็ด ที่เปนสมาชิกวิสาหกิจชุมชน โดยไดแบงออกเปน 21
กลุม โดยวิธีการสุม ตัวอยางแบบสัดสวนของชัน้ ภูมิ (Proportional Stratified Random Sampling)
2. ใชวิธีสมุ ตัวอยางแบบงาย (Simple Random Sampling) โดยวิธีการจับฉลาก แบบไมมกี ารทดแทน (Without Replacement)
เครือ่ งมือที่ใชในการวิจยั
เครื่องมือที่ใชในการวิจัย ครั้งนี้ เปนแบบสอบถาม ซึ่งผูวิจัยไดสรางขึ้นจากการศึกษาทฤษฎีแ ละแนวคิดตางๆ แบงออกเปน 3 สวน ไดแก สวน
ที่ 1 ปจจัยสวนบุคคลของกลุมตัวอยาง สวนที่ 2 ความรูความเขาใจของเกษตรกรเกี่ย วกับวิสาหกิจชุมชน สวนที่ 3 ความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการ
สงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด
การทดสอบเครื่องมือที่ใชในการวิจยั
1. การหาความตรง โดยผูวิจัย นําแบบสอบถามที่สรางขึ้น ไปเสนอตอประธานกรรมการที่ปรึกษาและอาจารยที่เกี่ยวของ เพือ่ ทําการตรวจสอบ
ความถูกตองหาความตรงตามเนื้อหา (Content Validity) ของคําถามในแตละขอวาตรงตามวัตถุประสงคของการวิจัย หรือ ไม หลัง จากนั้น นํามาแกไข
ปรับปรุงเพื่อดําเนินการหาความเชื่อมั่นตอไป

[188]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. การหาความเชื่อมั่น โดยผูวิจัย นําแบบสอบถามที่แ กไขปรับปรุงไปทําการทดสอบ(Try-out) เพื่อหาความเชื่อ มั่น กับตัวอยางที่มีลักษณะ
ใกลเคียงกลุมที่วิจัย จํานวน 30 ชุด คือ เกษตรกรที่เปน สมาชิกวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูป ที่ดิน กลุม วิส าหกิจชุม ชนศูน ยขาวชุม ชนบานโนนสวรรค
อําเภอสุวรรณภูมิ จังหวัดรอยเอ็ด จํานวน 30 คน เมื่อเดือนกุมภาพันธ พ.ศ.2559 ซึ่งมิใชเปน กลุมตัวอยาง จากนั้นไดนําขอมูลมาวิเคราะหหาคาความ
เชื่อ มั่น โดยใชคาสัม ประสิทธิ์ความเชื่อมั่น ของ Cronbach’s alpha (Cronbach’s Reliability Coefficient Alpha) ไดคาสัม ประสิท ธิ์แ อลฟาของ
แบบสอบถามรวมทั้งฉบับเทากับ .876
สถิตทิ ี่ใชในการวิเคราะหขอ มูล
ในการวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยใชสถิติในการวิเคราะหข อมูล ดัง นี้ 1) คารอ ยละ (Percentage) 2) คาเฉลี่ย (Mean) และสว นเบี่ย งเบนมาตรฐาน
(Standard Deviation) 3) คา t-test 4) การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว (One Way ANOVA) 5) คาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธข องเพีย รสัน
(Pearson Product Moment Correlation Coefficient) โดยกําหนดคานัย สําคัญทางสถิติที่ใชวิเคราะหครั้งนี้ไวที่ระดับ .05

ผลการวิจัย
ปจจัยสวนบุคคลของกลุมตัวอยาง
กลุมตัวอยาง สวนใหญเปน เพศหญิง จํานวน 139 คน คิดเปนรอยละ 62.6 และเพศชาย จํานวน 83 คน คิดเปน รอยละ 37.4 โดยมีอายุสวน
ใหญม ีอายุตั้งแต 60 ปข ึ้นไป จํานวน 79 คน คิดเปนรอยละ 35.6 รองลงมาตามลําดับคือ กลุม อายุระหวาง 50-59 ป จํานวน 69 คน คิดเปนรอยละ 31.0
กลุมอายุระหวาง 40-49 ป จํานวน 51 คน คิดเปน รอยละ 23.0 และกลุม ที่ม ีอายุต่ํากวา 40 ป จํานวน 23 คน คิดเปน รอยละ 10.4 โดยมีการศึกษาสวน
ใหญอยูในระดับการศึกษาต่ํากวามัธยมศึกษา จํานวน 167 คน คิดเปน รอยละ 75.2 รองลงมาตามลําดับ คือ ระดับการศึก ษามัธยมศึก ษา-อนุปริญ ญา
จํานวน 45 คน คิดเปนรอยละ 20.3 และระดับการศึกษาปริญ ญาตรีขึ้นไป จํานวน 10 คน คิดเปน รอ ยละ 4.5 มีประเภทของที่ดิน สวนใหญถ ือครอง
เอกสารสิทธิ์ ส.ป.ก.4-01 จํานวน 204 คน คิดเปนรอยละ 35.6 รองลงมาตามลําดับ คือ ถือครอง น.ส.3 จํานวน 10 คน คิดเปน รอยละ 4.5 และถือครอง
ที่ดินประเภทอื่นๆ จํานวน 8 คน คิดเปนรอยละ 3.6 และมีระยะเวลาการถือครองที่ดิน สวนใหญอยูในระยะเวลาการถือครองที่ดิน ระหวาง 26-35 ป
จํานวน 79 คน คิดเปนรอยละ 35.6 รองลงมาไดแ ก ระยะเวลาการถือครองที่ดิน ระหวาง 16-25 ป จํานวน 71 คน คิดเปน รอยละ 32.0 ระยะเวลาการ
ถือครองที่ดินระหวาง 1-15 ป จํานวน 59 คน คิดเปนรอยละ 26.6 และระยะเวลาการถือครองที่ดิน 36-45 ป จํานวน 9 คน คิด เปน รอยละ 4.0 และ
ระยะเวลาการถือครองที่ดิน ตั้งแต 46 ปขึ้น ไป จํานวน 4 คน คิดเปนรอยละ 1.8
ความรูค วามเขาใจของเกษตรกรเกีย่ วกับวิสาหกิจชุมชน
ภาพรวมของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดรอยเอ็ด มีความรูความเขาใจเกี่ยวกับวิสาหกิจชุมชน อยูในระดับมาก (xˉ = .89) โดยแยกเปนความรูความ
เขาใจดานความหมายของวิสาหกิจชุมชน (xˉ = .94) ดานลักษณะของวิสาหกิจชุมชน (xˉ = .93) ดานประเภทของวิสาหกิจชุมชน (xˉ = .92) ดานการดําเนินงานวิสาหกิจ
ชุมชน (xˉ = .77) และดานเครือขายวิสาหกิจชุมชน (xˉ = .92) ซึ่งมีคาเฉลี่ยอยูในระดับ มาก
ความคิดเห็นของเกษตรกรตอ การสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปทีด่ นิ จังหวัดรอยเอ็ด
ภาพรวมของความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริม วิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จัง หวัดรอยเอ็ด อยูในระดับ สูง (xˉ = 2.70) เมื่อ
พิจารณารายดาน พบวา ระดับความคิดเห็นสูงที่สุด ไดแ ก ดานการบริหารจัดการภายในกลุม (xˉ = 2.82) ระดับ ความคิด เห็น รองลงมา ไดแ ก ดานการ
พัฒนาองคความรู (xˉ = 2.78) และระดับความคิดเห็น นอยที่สุด ไดแ ก ดานการสนับสนุน เงิน ทุนของ ส.ป.ก. (xˉ = 2.31) ซึง่ มีระดับความคิดเห็นอยูใ นระดับ
ปานกลาง
ผลทดสอบสมมติฐาน
1. ปจจัยสวนบุคคลของเกษตรกรในเขตปฏิรปู ที่ดนิ จังหวัดรอยเอ็ดทีม่ ีความตางกัน จะมีความคิดเห็นของเกษตรกรตอการเสริมวิสาหกิจชุมชนใน
เขตปฏิรูปที่ดนิ จังหวัดรอยเอ็ด แตกตางกัน

[189]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1.1 เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดรอยเอ็ด ที่ม ีเพศตางกัน จากการวิเคราะหดวยสถิติ t-test จากการวิเคราะห พบวา มีความ
คิดเห็น ตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด ไมแ ตกตางกัน ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ดังรายละเอีย ดในตารางที่ 1
ตารางที่ 1 การเปรียบเทียบความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดนิ จังหวัดรอยเอ็ด จําแนกตามเพศ
เพศ
จํานวน
ความคิดเห็นของเกษตรกร
S.D.
t

ภาพรวม
ชาย
83
2.71
.246
.456
หญิง
139
2.69
.239

P
.649

1.2 เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดรอยเอ็ด ที่ม ีอายุ การศึกษา ประเภทของที่ดิน และระยะเวลาการถือ ครองที่ด ิน ตางกัน
จากการวิเคราะหดวยสถิติ การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว (One Way ANOVA) จากการวิเคราะห พบวา มีความคิดเห็นตอการสงเสริมวิสาหกิจ
ชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด ไมแตกตางกัน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ดังรายละเอียดในตารางที่ 2
ตารางที่ 2 การวิเคราะหความแปรปรวนของความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูป ที่ดิน จัง หวัดรอยเอ็ด จําแนกตามอายุ
การศึกษา ประเภทของที่ดิน และระยะเวลาการถือครองที่ดิน
ความคิดเห็นของเกษตรกร
ปจจัยสวนบุคคล
แหลงของความแปรปรวน
df
SS
MS
F
P
1. อายุ
ระหวางกลุม
3
.113
.038
.646
.586
ภายในกลุม
218
12.707
.058
รวม
221
12.820
2. การศึกษา
ระหวางกลุม
2
.105
.053
.907
.405
ภายในกลุม
219
12.715
.058
รวม
221
12.820
3. ประเภทของทีด่ นิ
ระหวางกลุม
2
.180
.090
1.562
.212
ภายในกลุม
219
12.640
.058
รวม
221
12.820
4. ระยะเวลาการถือครองที่ดนิ
ระหวางกลุม
4
.235
.059
1.015
.400
ภายในกลุม
217
12.585
.058
รวม
221
12.820
2. ความรูความเขาใจเกี่ยวกับวิสาหกิจชุม ชนในภาพรวม มีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสงเสริม วิสาหกิจชุม ชนในเขต
ปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 นั่นหมายความวา เกษตรกรมีความรูความเขาใจเกี่ย วกับวิสาหกิจชุมชนมากเทาใด ยิง่ มี
ความคิดเห็น ตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด มากขึ้น เทานั้น ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐาน และเมื่อ พิจารณาเปน รายดาน
พบวา ความรูความเขาใจเกี่ยวกับวิสาหกิจชุมชนดานความหมายของวิสาหกิจชุมชน ดานประเภทของวิสาหกิจชุม ชน และดานการดําเนิน งานวิสาหกิจ
ชุม ชน ไมมีความสัมพัน ธกับความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดิน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานทีต่ งั้ ไว แตความรูค วาม
เขาใจเกี่ย วกับวิสาหกิจชุมชนดานลักษณะวิสาหกิจชุมชน และดานเครือขายวิสาหกิจชุม ชน มีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสงเสริม
วิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดิน อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 โดยมีคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธ (r =.319 และ .217 ตามลําดับ ) โดยมี
ความสัมพัน ธในระดับต่ํา ทิศทางบวก หมายถึง ความรูความเขาใจเกี่ยวกับลักษณะของวิสาหกิจชุมชนมากขึ้น ความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสงเสริม
วิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด สูงขึ้น ตามไปดวย ซึ่งเปนไปตามสมมติฐาน ดังรายละเอียดในตารางที่ 3

[190]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางที่ 3 คาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธระหวางความรูความเขาใจของเกษตรกรเกีย่ วกับวิสาหกิจชุมชนกับความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจ
ชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด
ความคิดเห็นของเกษตรกร
ความรูค วามเขาใจเกีย่ วกับวิส าหกิจชุมชน
r
P
1. ดานความหมายของวิสาหกิจชุมชน
-.022
.749
2. ดานลักษณะของวิสาหกิจชุมชน
.319
.000*
3. ดานประเภทของวิสาหกิจชุมชน
.125
.062
4. ดานการดําเนิน งานวิสาหกิจชุมชน
.048
.480
5. ดานเครือขายวิสาหกิจชุมชน
.217
.001*
รวม
.264
.000*

อภิปรายผล
ผลการศึกษาวิจัยเรื่อง ความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสงเสริม วิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด สามารถวิเคราะหไดดังนี้
1. ความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสงเสริม วิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ดในภาพรวม พบวา มีระดับ ความคิดเห็น สูง มี
คาเฉลี่ยเทากับ 2.70 อาจจะเปนเพราะวา ในการสงเสริม วิสาหกิจชุม ชนนั้น ตองมาจากความตองการของกลุมวิสาหกิจชุมชน สอดคลองกับงานวิจัยของ
ราตรี โหพึ่งจู (2550) ที่ศึกษา ความคิดเห็นของเกษตรกรในจังหวัดนครปฐมตอนโยบายเกี่ย วกับมาตรฐานการผลิตพืช อินทรีย  ที่วา เกษตรกรเห็น ดว ย
อยางมากตอนโยบายเกี่ยวกับมาตรฐานการผลิตพืชอินทรีย  ในดานเมล็ดพัน ธุแ ละการจัดการแปลง ดานการจัด การดิน น้ํา และปุย และดานการออก
ใบรับรอง
2. ความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสงเสริม วิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด จําแนกตามปจจัย สวนบุคคล พบวา ไมมคี วาม
แตกตางกันเลย สอดคลองกับงานวิจัย ของ ราตรี โหพึ่งจู (2550) ที่ศึกษา ความคิดเห็น ของเกษตรกรในจังหวัดนครปฐมตอนโยบายเกี่ยวกับมาตรฐานการ
ผลิตพืชอินทรีย  พบวา เกษตรกรที่ม ี ปจจัยเรื่อง เพศ อายุ รายได และความรูความเขาใจตอนโยบายเกี่ยวกับมาตรฐานการผลิตพืชอินทรีย  ทีต่ า งกัน ไมมี
ผลตอระดับความคิดเห็นตอนโยบายเกี่ยวกับมาตรฐานการผลิตพืชอินทรีย และสอดคลองกับงานวิจัย ของ อัง คณา พวงสุดรัก (2552) ที่ศึกษา ความ
คิดเห็น ของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดนครปฐมตอสํานักงานการปฏิรูปที่ดินจังหวัดนครปฐม พบวา ตัว แปรดานเพศ อายุ รายได การศึก ษาที่
ตางกัน ไมทําใหความคิดเห็นของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดนครปฐมแตกตางกัน
3. ความรูความเขาใจของเกษตรกรเกี่ยวกับวิสาหกิจชุมชน มีความสัมพันธกับความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปทีด่ นิ
จังหวัดรอยเอ็ด เพราะเกษตรกรมีความรูความเขาใจมาก ทําใหเกษตรกรรูเกี่ยวกับการดําเนินงานสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดินไดอยางถูกตอง และตรงตอ
ความตองการของเกษตรกร ซึ่งเปนการพัฒนาสงเสริมที่ตรงจุด จึงทําใหเกษตรกรเห็นดวยตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน สอดคลองกับงานวิจัยของ
พรรณี สามนเสน (2548) ที่ศึกษา ความคิดเห็นของเกษตรกรชาวสวนยางตอโครงการแปลงสวนยางเปนทุน พบวา การรับรูขาวสารเกี่ยวกับโครงการ ความรูความ
เขาใจเกี่ยวกับโครงการ มีความสัมพันธกับความคิดเห็นของเกษตรกรชาวสวนยางตอโครงการแปลงสวนยางเปนทุนอยางมีนัยสําคัญทางสถิติ และสอดคลองกับ
งานวิจัยของ ศุภสิทธิ์ ปรีชาพันธุ (2549) ที่ศึกษา ความคิดเห็นของขาราชการในสํานักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมตอนโยบายแปลงสินทรัพยใหเปนทุน
พบวา ความรูในเรื่องนโยบายแปลงสินทรัพยใหเปนทุนมีความสัมพันธทางบวกกับความคิดเห็นตอนโยบายแปลงสินทรัพยใหเปนทุน

ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากผลการวิจยั
จากผลการวิจัย เรื่อง ความคิดเห็นของเกษตรกรตอการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด ผูวิจัยขอเสนอขอเสนอแนะ
ดังตอไปนี้

[191]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1. ความรูความเขาใจเกี่ยวกับวิสาหกิจชุม ชน ผลการวิจัย พบวา เกษตรกรมีความรูความเขาใจอยูในระดับมาก ดังนั้น ตองรักษาระดับความรู
ของเกษตรกรใหคงอยู และตองไดรับการพัฒนาความรูอยางตอเนื่อง โดยการจัดใหม ีการฝกอบรม และศึกษาดูงานอยางสม่ําเสมอ
2. ความคิดเห็น ของเกษตรกรตอการสงเสริม วิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดรอยเอ็ด ผลการวิจัยพบวา เกษตรกรเห็นดวยอยางมาก
ในการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนของสํานักงานการปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ด ดังนั้น จึงควรรักษาระดับความคิดเห็นของเกษตรกรใหอยูอยางถาวร โดยการ
ติดตามการดําเนิน งานของวิสาหกิจชุม ชน และชวยเหลือเมื่อวิสาหกิจชุมชนตองการ
3. ขอเสนอแนะเกี่ยวกับสมมติฐาน ผลการวิจัย พบวา เกษตรกรยิ่งมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับวิสาหกิจชุมชนมาก ยิ่งเห็นดวยตอการสงเสริม
วิสาหกิจชุมชนมาก ดังนั้น ตองทําใหเกษตรกรไดรับการพัฒนาความรูอยางตอเนื่อง เพื่อทําใหเกิดความคิดเห็นที่มปี ระโยชนตอ การสงเสริมวิสาหกิจชุมชน
ตอไป
ขอ เสนอแนะในการทําวิจ ัยครั้งตอ ไป
1. ควรมีการศึกษาความคิด เห็น ของเกษตรกรตอการสง เสริม วิส าหกิจ ชุม ชนในเขตปฏิ รูป ที่ ดิน ในพื้น ที่ อื่น ที่ ม ีค วามใกลเคีย งกัน เพื่ อ
ทําการศึกษาความแตกตาง
2. ควรมีการศึกษาเรื่องปจจัย การมีสว นรวม ความคาดหวังของเกษตรกรที่เปน สมาชิกวิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ ดิน จัง หวัดรอยเอ็ด
เพิ่ม เติม เพื่อนําขอมูลมาใชในการพัฒนาวิสาหกิจชุม ชนในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดรอยเอ็ดตอไป
3. ควรมีการเก็บรวบรวมขอมูลที่นอกเหนือจากการใชแ บบสอบถาม อาจจะเปนการใชแ บบสัมภาษณ หรือทําการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ

เอกสารอางอิง
พรรณี สามนเสน. 2548. ความคิดเห็น ของเกษตรกรชาวสวนยางตอ โครงการแปลงสวนยางเปน ทุน . กรุง เทพมหานคร: วิท ยานิพนธป ริญ ญาโท,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
ราตรี โหพึ่งจู. 2550. ความคิดเห็นของเกษตรกรในจังหวัดนครปฐมตอนโยบายเกี่ยวกับมาตรฐานการผลิตพืชอินทรีย. กรุงเทพมหานคร: การศึกษาคนควาอิสระ
ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ศุภ สิท ธิ์ ปรีช าพั น ธุ . 2549. ความคิด เห็น ของข าราชการในสํา นั ก งานการปฏิ รูป ที่ดิ น เพื่ อ เกษตรกรรมต อ นโยบายแปลงสิ น ทรั พ ย เ ป น ทุ น .
กรุงเทพมหานคร: วิทยานิพนธปริญ ญาโท, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
อังคณา พวงสุดรัก. 2552. ความคิดเห็นของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัด นครปฐมตอ การใหบริก ารของสํานักงานการปฏิรูป ที่ดิน จัง หวัด
นครปฐม. กรุงเทพมหานคร: การศึกษาคนควาอิสระปริญญาโท, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.

[192]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

คุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน)
ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ
Quality of Work Life of Thailand Public Company Limited Employees,
Suvarnabhumi Airport
ศิริศักดิ์ ประจันตะเสน และ รองศาสตราจารย ดร.วัช ริน ทร ชาญศิลป
Sirisak Prachantasen and Associate Professer Vacharin Chansilp

บทคัดยอ
การศึกษาวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับคุณภาพชีวิตการทํางาน และเพื่อศึกษาปจจัย ที่ม ีความสัม พันธกับคุณ ภาพชีวิตการทํางาน
ของพนักงานบริษ ัททาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ กลุมตัวอยางที่ใชในการศึกษาวิจัย คือ พนักงานของบริษัท ทาอากาศ
ยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูม ิ จํานวน 241 คน เครื่องมือที่ใชในการเก็บขอมูล คือ แบบสอบถาม สถิติที่ใชในการวิเคราะหข อมูล
ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน คาไคสแควร คาแกมมา และคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธข องเพียรสัน โดยกําหนดคานัยสําคัญทางสถิตทิ ี่
ระดับ .05 ผลการศึกษาวิจัย พบวา พนักงานบริษ ัททาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ มีระดับคุณภาพชีวิตการทํางานอยูใน
ระดับปานกลาง และมีความคิดเห็น ดานบรรยากาศองคการในระดับดี เพศ อายุ ระดับการศึกษา ระยะเวลาในการปฏิบัติงาน และระดับรายไดตอเดือน
ไมม ีความสัม พันธกับคุณ ภาพชีวิตการทํางาน อยางไรก็ตาม ปจจัยดานบรรยากาศองคการมีความสัม พันธทางบวกกับคุณ ภาพชีวิตการทํางานในภาพรวม
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติ
คําสําคัญ : คุณภาพชีวิตการทํางาน, พนักงานบริษ ัท ทาอากาศยานไทย จํากัด มหาชน

Abstract
The objectives of this research were 1) to study the level of quality of work life 2) and to study related factors with
Quality of Work Life of Thailand Public Company Limited Employees, Suvarnabhumi Airport. The sample consisted of 241
employees of Airport of Thailand Public Company Limited Suvarnabhumi Airport. Data were collected by a using questionnaire.
Statistical tools were analyzed by Percentage, Mean, Standard Deviation, Chi-square, Gamma and Pearson Product Moment
Correlation Coefficient, at the .05 level of significance. The research result indicated that the employees of Airport of Thailand
Public Company Limited Suvarnabhumi Airport had moderate level of quality of work life and had high level of organizational
climate. Gender, age, level of education, period of working and income per month did not relate to quality of work life.
However, there was a significantly positive correlation between quality of work life and organizational climate.
Key Word: Quality of Work Life, Thailand Public Company Limited Employees

บทนํา
ปจจุบันองคการตางๆ มีแนวคิดเกี่ย วกับการพัฒนาทรัพ ยากรมนุษ ย ไมวาจะเปน การพัฒ นาดานทัก ษะความสามารถ ดานรางกาย ดาน
แรงจูงใจในการทํางาน หรือดานศักยภาพที่ม ีอยูในชีวิตอยางเหมาะสม ซึ่งการทํางานในปจจุบันนั้น องคการจึงใหความสําคัญกับทรัพยากรมนุษย รวมไป
[193]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ถึงความสัมพัน ธระหวางบุคลากรและองคการ ซึ่งบุคลากรผูปฏิบัติงานหากมีสภาพแวดลอมการทํางานที่ดี ยอมสงผลใหเกิดความตั้งใจในการทํางาน มี
คุณ ภาพชีวิตการทํางานที่ดีขึ้น ทําใหองคการประสบความสําเร็จ ตามวัตถุประสงคที่ตั้งไว โดยทรัพยากรมนุษ ยนั้น จะเปน ตัวชี้วัดความสําเร็จขององคการ
วามีประสิทธิภาพมากนอยเพียงใด (เพ็ญลักษณ ปาละกุล, 2553) ดังนั้น ถาหากบรรยากาศในการทํางานขององคการไมสามารถสรางความพึงพอใจใหกบั
พนักงานไดแ ลว อาจสงผลตอตัวพนักงานและองคการในภาพรวม (ศกลวรรณ กัลยาณมิตร, 2553) เพราะจะทําใหพนักงานในองคการขาดความพึงพอใจ
ในการทํางาน ขาดงานบอยขึ้น สุขภาพจิตตกต่ํา ซึ่งจะมีผลกระทบตอประสิทธิภาพในการทํางานขององคการ
บริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) เปน บริษัทที่เกี่ย วกับดานธุรกิจการบิน โดยทาอากาศยานสุว รรณภูม ิ จะมีลัก ษณะการทํางาน
เกี่ย วกับงานบริการที่ตอบสนองความตองการเพื่อใหเกิดความพึงพอใจของผูมาใชบริการสนามบิน โดยมีพนักงานทํางานตลอด 24 ชั่วโมง ขั้น ตอนการ
ทํางานยังคงมีรูปแบบเนนสายการบังคับบัญชา รวมทั้งพนักงานสวนใหญอาศัย อยูไกลจากที่ทํางาน ซึ่ง อาจทําใหพ นักงานเกิด ความเหนื่อ ยลาจากการ
ทํางาน ความเครีย ดจากการทํางาน เพิ่มคาครองชีพในชีวิตประจําวัน ทําใหพนักงานมีความพึงพอใจในการทํางานลดนอ ยลง ทําใหทํางานไดอยางไมมี
ประสิทธิภาพ ไมเกิดการมีปฏิสัม พัน ธกับผูบังคับบัญชา เพื่อนรวมงาน เกิดการโยกยายงานขาดความตอเนื่องในการทํางาน ซึง่ ลักษณะการทํางานดังกลาว
มีผลกระทบตอคุณภาพชีวิตการทํางานและสงผลตอการพัฒนาขององคการในอนาคต
จากสภาพปญหาดังกลาวผูวิจัยในฐานะที่เปน พนักงานของบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูม ิ จึงเปนสาเหตุ
ที่น ําไปสูการศึกษาคุณภาพชีวิตการทํางานและปจจัย ที่ม ีความสัม พันธตอคุณ ภาพชีวิตการทํางาน ทั้งนี้ขอมูลที่ไดจะเปนแนวทางในการปรับปรุงแกไขและ
ยกระดับคุณ ภาพชีวิต การทํางานเพื่อเพิ่ม ประสิทธิภาพในการทํางานของบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ ตอไป

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาระดับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ
2. เพื่อศึกษาระดับบรรยากาศองคการของพนักงานบริษ ัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูม ิ
3. เพื่อศึกษาปจจัย ที่มีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณ
ภูม ิ

กรอบแนวคิดในการวิจัย
จากการตรวจเอกสารแนวคิดและทฤษฎีบ รรยากาศองคการ (Forehand, G. and V.H. Gilmer,1964) และคุณ ภาพชีวิตการทํางาน
(Walton, R., 1973) ผูวิจัย ไดนํามากําหนดเปน กรอบแนวคิดในการวิจัย ดังนี้
ตัวแปรอิสระ
ตัวแปรตาม
ปจจัยสวนบุคคล
1. เพศ
2. อายุ
3. ระดับการศึกษา
4. ระยะเวลาในการปฏิบตั ิงาน
5. ระดับรายไดตอ เดือน
บรรยากาศขององคการ
1. โครงสรางขององคการ
2. ความเปนผูน ํา
3. การติดตอสื่อสาร

คุณภาพชีวติ การทํางานของพนักงานบริษทั ทาอากาศยาน
ไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูม ิ
1. คาตอบแทนที่เพียงพอและยุติธรรม
2. สภาพการทํางานทีด่ มี ีความปลอดภัยและสงเสริมสุขภาพ
3. ความมัน่ คงและความกาวหนาในการทํางาน
4. โอกาสในการพัฒนาความรูแ ละความสามารถของบุคคล
5. ประชาธิปไตยในองคการ
6. ความสมดุลระหวางงานและชีวิตสวนตัว
7. ความเกีย่ วของและเปนประโยชนตอ สังคม

[194]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

วิธีการวิจัย
กลุม ตัวอยาง
ประชากรผูต อบแบบสอบถาม คือ พนักงานบริษ ัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ ซึง่ มีจํานวนทัง้ หมด 605 คน
โดยใชสูตรของ Yamane ในการกําหนดขนาดของกลุม ตัวอยางไดจํานวน 241 คน และใชการสุม ตัวอยางจําแนกตามกลุม งาน ดวยวิธีแบบแบงชัน้ ภูมิ
(Stratified Random Sampling)
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
เครื่องมือที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ แบบสอบถามทีผ่ ูศกึ ษาสรางขึน้ เพือ่ เก็บรวบรวมขอมูล โดยสรางขึน้ จากการศึกษาแนวคิด ทฤษฎี เอกสาร
และงานวิจยั ที่เกีย่ วของ ซึ่งแบบสอบถามทีส่ รางขึน้ ไดแบงออกเปน 3 สวน
1.เปนแบบสอบถามเกีย่ วกับขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม
2.เปนแบบสอบถามเกีย่ วกับบรรยากาศองคการของพนักงานบริษทั ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ
3.เปนแบบสอบถามเกีย่ วกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูม ิ
การวิเคราะหขอ มูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจยั ทําการวิเคราะหขอมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดมาวิเคราะหและประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ และในการศึกษาครั้งนี้ ผูว ิจัยไดใชสถิติในการวิเคราะหขอ มูลซึง่ ประกอบดวย คาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) คา Chi-Square Gamma และคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธแ บบเพียรสนั (Pearson’s Product
Moment Correlation Coefficient) เพื่อทดสอบสมมติฐาน

ผลการวิจัย
เพศ กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญเปน เพศหญิง จํานวน 139 คน คิดเปนรอยละ 57.7 และเปนเพศชาย จํานวน 102 คน คิดเปน
รอยละ 42.3
อายุ กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญอยูในกลุมอายุระหวาง 25-35 ป จํานวน 120 คน คิดเปน รอยละ 49.8 รองลงมาคือ อายุ
ระหวาง 36-45 ป จํานวน 69 คน คิดเปน รอยละ 28.6 สําหรับกลุม ที่ม ีอายุต่ํากวา 25 ป พบนอยที่สุด จํานวน 23 คน คิดเปน รอยละ 9.5
ระดับการศึกษา กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญมีการศึกษาในระดับปริญญาตรี จํานวน 134 คน คิดเปน รอยละ 55.6 รองลงมาคือ
กลุมที่มีการศึกษาในระดับสูงกวาปริญญาตรี จํานวน 94 คน คิดเปน รอยละ 39 สําหรับกลุม ตัวอยางที่ม ีการศึกษาต่ํากวาปริญญาตรี พบนอยทีส่ ดุ จํานวน
13 คน คิดเปน รอยละ 5.4
ระยะเวลาในการปฏิบัติงาน กลุมตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญปฏิบัติงานในระยะเวลา 5-10 ป จํานวน 103 คน คิดเปนรอยละ 42.7
รองลงมาคือ นอยกวา 5 ป จํานวน 65 คน คิดเปน รอยละ 27 สําหรับกลุมตัวอยางที่ปฏิบัติงานในระยะเวลา 11-15 ป พบนอยที่สุด จํานวน 24 คน คิด
เปน รอยละ 10
ระดับรายไดตอ เดือน กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญม ีระดับรายไดม ากกวา 20,000 บาทตอเดือน จํานวน 182 คน คิดเปนรอยละ
75.5 รองลงมาคือ ระดับรายได 15,001-20,000 บาทตอเดือน จํานวน 46 คน คิดเปนรอยละ 19.1 สําหรับกลุมตัวอยางที่มีรายไดไมเกิน 15,000 บาท
ตอเดือน พบนอยที่สุดจํานวน 13 คน คิดเปนรอยละ 5.4
คุณ ภาพชีว ิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุว รรณภูม ิ ในภาพรวมกลุม ตัว อยางมี
ความคิดเห็น ในระดับปานกลาง (xˉ = 3.63) และเมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา กลุม ตัว อยางมีความคิด เห็น ตอคุณ ภาพชีวิต การทํางานดานความ
เกี่ย วของและเปน ประโยชนตอสังคมมากที่สุด (xˉ = 3.96) รองลงมา คือ ดานสภาพการทํางานที่ดีมีค วามปลอดภัย และสงเสริม สุข ภาพ (xˉ = 3.70)
สําหรับดานคาตอบแทนที่เพีย งพอและยุติธรรมกลุมตัวอยางมีความคิดเห็นตอคุณภาพชีวิตการทํางานดานนี้นอ ยที่สุด (xˉ = 3.64)

[195]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บรรยากาศองคการของพนักงานบริษ ัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุว รรณภูม ิในภาพรวมกลุม ตัว อยางมีค วาม
คิดเห็น ในระดับดี (xˉ = 3.68) และเมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา กลุมตัวอยางมีความคิดเห็นตอบรรยากาศองคการดานการติดตอสื่อสารมากทีส่ ดุ (xˉ
= 3.75) รองลงมา คือ ดานความเปนผูนํา (xˉ = 3.67) สําหรับดานโครงสรางองคการกลุมตัวอยางมีความคิดเห็น ตอบรรยากาศองคก ารดานนี้น อยที่สุด
(xˉ = 3.64)
ปจ จัยที่ม ีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ
ปจจัย สวนบุคคลกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษ ัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ ในภาพรวม
พบวา เพศ อายุ ระดับการศึกษา ระยะเวลาในการปฏิบัติงาน และระดับรายไดตอเดือนไมม ีความสัม พันธกับคุณ ภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษทั
ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติที่ 0.05
ปจจัย ดานบรรยากาศขององคการมีความสัม พันธในทางบวก (r = 0.687) กับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย
จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูม ิ อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 (Sig. = .000) ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้ง ไวซึ่งหมายความวายิ่ง
บรรยากาศขององคการเอื้อตอการทํางานมากเทาใด ยิ่งสงผลใหคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทา
อากาศยานสุวรรณภูมิ เพิ่ม มากขึ้นเทานั้น โดยในภาพรวม ดานโครงสรางองคการ (r = .531) และดานความเปน ผูน ํา (r = .627) มีความสัม พันธในระดับ
ปานกลาง (คา r = อยูระหวาง 0.51-0.80) แตดานการติดตอสื่อสารมีความสัมพันธในระดับนอย (r = .506) (คา r = อยูระหวาง 0.00-0.50) อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ ระดับ .05 (Sig. =.000) ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว

อภิปรายผลการวิจัย
จาก สมมติฐานที่ 2 บรรยากาศขององคการมีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน)
ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ ผลการศึกษา พบวา ทั้งภาพรวมและรายดาน บรรยากาศองคการของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทา
อากาศยานสุวรรณภูมิ มีความสัมพันธในทิศทางบวกกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยาน
สุวรรณภูมิ เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว สอดคลองกับงานวิจัยของ นพรัตน รุจนกานต (2547) ที่ศึกษาคุณ ภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริก าร
ผูโดยสาร ในฝายการโดยสารของบริษ ัทไทย แอรพอรต กราวด เซอรวิสเซส จํากัด และสอดคลองกับงานวิจัย ของ ศกลวรรณ กัลยาณมิตร (2553) ที่
ศึกษาคุณ ภาพชีวิตในการทํางานของพนักงานการทองเที่ยวแหงประเทศไทย โดยมีรายละเอีย ดในแตละดาน ดังนี้
ดานโครงสรางองคการ มีความสัมพัน ธในทิศทางบวกกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทา
อากาศยานสุวรรณภูมิ เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว อาจเปนเพราะหนวยงานมีการจัดแบงโครงสรางขององคการ กําหนดลักษณะงานและหนาที่ค วาม
รับผิดชอบที่ชัดเจน รวมถึงใหโอกาสในการทําความรูจักกัน ของพนักงานในทุกระดับใหม ากขึ้น ก็จะทําใหคุณ ภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษทั ทา
อากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิในดานตางๆดีข ึ้นตามไปดวย
ดานความเปน ผูน ํา มีความสัมพันธในทิศทางบวกกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทา
อากาศยานสุวรรณภูมิ เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว อาจเปนเพราะผูบังคับบัญชาใหความไววางใจ มีการสรางแรงจูงใจในการปฏิบัติง าน ใหคําปรึกษา
และขอเสนอแนะในการปฏิบัติงาน รวมถึงยอมรับฟงความคิดเห็นของผูรวมงานมากขึ้น ก็จะทําใหคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษทั ทาอากาศ
ยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิในดานตางๆดีขึ้นตามไปดวย
ดานการติดตอ สื่อ สาร มีความสัมพันธในทิศทางบวกกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทา
อากาศยานสุวรรณภูมิ เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว อาจเปนเพราะหนวยงานมีการติดตอสื่อสารภายในองคการมากขึ้น และชัดเจน ทั้งในเรือ่ งของขอมูล
ขาวสารทั่วไป นโยบายการทํางานตางๆ รวมถึงพนักงานภายในองคการมีการแลกเปลี่ยนความรูแ ละความคิดเห็นซึ่งกันและกัน ทําใหการทํางานรวมกันดี
มากขึ้น ก็จะสงผลใหคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูม ิในดานตางๆดีขึ้น ตามไป
ดวย

[196]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ทั้งนี้เนื่องจากบรรยากาศขององคการ เปนปจจัยสําคัญที่มีอิทธิพลตอพฤติกรรม และการปฏิบัติงานของพนักงานภายในองคการ โดยมีสวน
ชวยในการสงเสริม และสนับสนุนใหพนักงานสามารถทํางานไดอยางมีประสิทธิภาพ สําเร็จตามเปาหมายที่กําหนดไว สงผลตอความกาวหนา และความ
มั่น คงในหนาที่การงาน ทําใหพนักงานมีคุณภาพชีวิตการทํางานที่ดีข ึ้นตอไป

ขอเสนอแนะในการวิจัย
ขอเสนอแนะจากการศึกษาครั้งนี้
จากการศึกษาเรื่องคุณภาพชีวิตการทํางานของพนักงานบริษัท ทาอากาศยานไทย จํากัด (มหาชน) ทาอากาศยานสุวรรณภูมิ เห็น ควรให
พัฒนาองคการในภาพรวมใหดีข ึ้น เชน ควรมีการแบงโครงสรางของหนวยงานและแบงแยกหนาที่ความรับผิดชอบ ในงานแตละตําแหนงใหมคี วามชัดเจน
รวมทั้งควรมีการปรับเปลี่ย นปริม าณของงานใหเกิด ความเหมาะสมกับกําลังคน ผูบัง คับ บัญ ชาควรรับฟง ความคิด เห็น ของผูใตบังคับบัญ ชา เพราะ
ผูปฏิบัติงานยอมมีความรูถ ึงปญหาในการทํางาน ซึ่งผูบังคับบัญชาควรมีวิจารณญาณและมีความยุติธรรม และชวยแกปญหาใหผูรวมงานทั้งในเรื่อ งงาน
และเรื่องสวนตัวเทาที่จะเปนไปได อีกทั้งควรใหความสําคัญ ในเรื่องของการติดตอสื่อสารภายในองคการ หากพนักงานภายในองคการรับรูเปาหมายการ
ปฏิบัติงานอยางชัดเจน องคการก็จะสามารถประสบความสําเร็จตามวัตถุประสงคที่ตั้งไว สงผลใหพนักงานภายในองคการมีคุณ ภาพชีวิต ที่ดีขึ้น ตามไป
ดวย
ขอเสนอแนะในการศึกษาครั้งตอ ไป
ผูศึกษาขอเสนอแนะแนวทางสําหรับผูสนใจที่จะทําการศึกษาในครั้งตอไป ดังนี้
1.การศึกษาในครั้งตอไป ควรมีการเก็บรวบรวมขอมูลโดยวิธีการอื่น ๆ เชน การสัมภาษณ เปนตน และอาจวิเคราะหสมมติฐานโดยใชสถิติตัว
อื่น ๆ เพื่อใหไดขอมูลที่ม ีความหลากหลายมากขึ้น
2. ในการศึกษาครั้งตอไป ควรศึกษาถึงปจจัย อื่น ๆ ที่ค าดวาจะมีค วามสัม พัน ธกับคุณ ภาพชีวิต การทํางาน เชน ความผูกพัน ตอองคก าร
ลักษณะงาน ปญหาในการปฏิบัติงาน เปนตน เพื่อจะไดนําปจจัย เหลานั้น ไปปรับปรุงใหสอดคลองกับการทํางานที่เกี่ย วของกับคุณภาพชีวิตการทํางาน

เอกสารอางอิง
นพรัตน รุจนกานต. 2547. คุณภาพชีว ิตการทํางานของพนักงานบริการผูโดยสาร ในฝายการโดยสารของบริษัท ไทย แอรพ อรต กราวด เซอรวสิ เซส
จํากัด. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
เพ็ญ ลักษณ ปาละกุล . 2553. คุณ ภาพชีวิต การทํางานของขา ราชการกรมสรรพากร. การศึกษาคน ควาอิสระ สาขารัฐศาสตร , มหาวิทยาลั ย
เกษตรศาสตร.
ศกลวรรณ กัลยาณมิตร. 2553. คุณ ภาพชีว ิตในการทํางานของพนักงานการทอ งเที่ย วแหง ประเทศไทย. การศึก ษาคน ควาอิสระ สาขารัฐศาสตร,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
Forehand, G. and V.H. Gilmer.(1964). Environmental Variation and Studies of Organizational Behavior.New York: Psychological
Bulletin.
Walton, R. (1973). Quality of Worklife: What is It?.Slone Management. Review 15:11-12.

[197]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

การมีสว นรวมในการพัฒนาทองถิ่นของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม
The Participation in Local Development of People in Chiang Mai Municipality,
Chiang Mai Province
*

**

พรพรหมมา แปน ทอง และ ผูช วยศาสตราจารย ดร.อรนันท กลันทปุระ
Pornpromma Paenthong and Assistant Professor Dr.Oranun Gluntapura

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ศึกษาระดับการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชีย งใหม จัง หวัด
เชีย งใหม 2) เพื่อเปรียบเทียบการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชีย งใหม จังหวัด เชีย งใหม จํ าแนกตามปจจัย สว น
บุคคล และ 3) ศึกษาความสัม พัน ธระหวางการรับรูขอมูลขาวสารเกี่ยวกับการพัฒนาทอ งถิ่นกับการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่นของประชาชนในเขต
เทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม กลุม ตัวอยางที่ใชในการศึกษา คือ ประชาชนผูม ีสิทธิเลือกตั้งที่มีภูมิลําเนาอยูในเขตเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัด
เชีย งใหม จํานวน 399 คน เครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอมูล คือ แบบสอบถาม การวิเคราะหข อมูลใชคาสถิติรอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
คาสถิติ t-test และการวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว และคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธเพีย รสัน โดยกําหนดคานัย สําคัญ ทางสถิ ติที่ระดับ .05 ผล
การศึกษา พบวา กลุมตัวอยางมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น ของเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชีย งใหมในระดับ ปานกลาง โดยมีสว นรวมในการรับ
ผลประโยชนม ากที่สุด รองลงมามีสวนรวมในการปฏิบัติ มีสวนรวมในการประเมิน และมีสวนรวมในการวางแผน ตามลําดับ และมีสวนรวมในการรับรู
ขอมูลขาวสารในการพัฒนาทองถิ่น ในระดับปานกลาง สําหรับผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา กลุม ตัวอยางที่ม ีอายุ ระดับการศึกษา และอาชีพหลัก ที่
ตางกัน มีสวนรวมในการพัฒนาทอ งถิ่น เทศบาลนครเชีย งใหม จัง หวัดเชีย งใหม แตกตางกัน อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปน ไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไว แตกลุมตัวอยางที่มีเพศ และรายไดเฉลี่ย ตอเดือนที่ตางกัน มีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น เทศบาลนครเชีย งใหม จังหวัดเชียงใหม ไม
แตกตางกัน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว นอกจากนั้น ยังพบวาการรับ รูข อมูลขาวสารในการพัฒนาทองถิ่น ของเทศบาลนครเชีย งใหม จัง หวัด
เชีย งใหมมีความสัมพันธในทิศทางเดีย วกันกับการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่นของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหม จัง หวัดเชีย งใหม อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
คําสําคัญ: การมีสว นรวม, การพัฒนาทองถิน่ , เทศบาลนครเชียงใหม, องคกรปกครองสวนทองถิน่

Abstract
The objectives of the study were to 1) investigate the participation level in local development of people in Chiang Mai
Municipality, Chiang Mai Province, 2) compare the participation in local development of people in Chiang Mai Municipality,
Chiang Mai Province, and 3) find out the relationship between information awareness in local development and participation in
local development of people in Chiang Mai Municipality, Chiang Mai Province. The 399 people who has the right for election in
Chiang Mai Municipality, Chiang Mai Province were the sample of the study. The questionnaire was the instrument for the study.
The percentage, mean, standard deviation, t-test, one way ANOVA and Pearson’s Coefficient Correlation were the statistical
analysis at 0.5 level of statistical significance. The result of the study found that the sample has moderate level in participation
*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]

[198]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
in local development in Chiang Mai Municipality, Chiang Mai Province. Majority of sample agreed in the benefit, the rest were
the practical participation, evaluation participation and planning participation, respectively. There was moderate level in
information awareness concerning the local development in local development. The hypothesis testing found that the different
age, education and profession of sample effected to the different participation in local development in Chiang Mai Municipality,
Chiang Mai Province at .05 level of statistical significance which accepted the hypothesis. On the other hand, the different sex
and income / month of sample effected to the non-different participation in local development in Chiang Mai Municipality,
Chiang Mai Province which rejected the hypothesis. Moreover, the information awareness in local development of people in
Chiang Mai Municipality, Chiang Mai province related to the same direction of the participation in local development of people
in Chiang Mai Municipality, Chiang Mai Province at .05 level of statistical significance which accepted the hypothesis.
Keywords: Participation, Local Development, Chiang Mai Municipality, Local Governments

บทนํา
การปกครองส ว นทอ งถิ่ น ในอดีต ถึ ง ปจ จุ บั น ของประเทศไทยกล า วได ว ามี ค วามสํ า คัญ อย างยิ่ ง ตอ การพั ฒ นาการเมื อ งการปกครอง
ภายในประเทศไทย โดยที่การพัฒนาการเมืองการปกครองสวนทองถิ่น ของไทยนั้น ไดมีการพัฒนามาตั้งแตการเปลี่ยนแปลงการปกครองเมือ่ ป พ.ศ.2475
แตการพัฒนาในสวนของการเมืองการปกครองทอ งถิ่น นั้น กลับตองประสบกับ ปญ หาการดําเนิน งานในหลายๆดาน ยกตัวอยางเชน ปญ หาเมื่อ ป
พ.ศ.2476 มีการตราพระราชบัญญัติเทศบาลซึ่งเปนรูปแบบจําลองของการปกครองแบบระบบรัฐสภา แตการจัดตั้งขึ้น ของพระราชบัญญัติฉบับนี้ก็ยังไม
ประสบความสําเร็จในการจัดตั้งขึ้นมาก เนื่องจากประชาชนอาศัยกันอยูกระจัดกระจายไมสามารถที่จะรวมตัวกัน จัด ตั้ง เปน เทศบาลได และปญ หาอีก
อยางหนึ่งที่เห็น ไดชัดคือประชาชนขาดการมีสวนรวมภายในทองถิ่น ของตน และการพัฒนาทองถิ่นตางๆโดยสวนใหญกลับไดรบั นโยบายมาจากสวนกลาง
ไมใชจากสวนทองถิ่น ของชุมชนนั้น ๆอยางแทจริง ซึ่งตอมา ไดมีการตราพระราชบัญญัติระเบีย บบริหารราชการสว นจังหวัดเกิดขึ้น เพื่อจัดตั้ง องคก าร
บริหารสวนจังหวัดในป พ.ศ.2498 โดยสงผลใหองคการบริหารสวนจังหวัดนั้นเปนรูปแบบการปกครองทองถิ่นอีกรูปแบบหนึ่ง แตปญหาที่เกิ ดขึ้น คือใน
การบริหารงานรูปแบบองคการบริหารสวนจังหวัดนั้น ยังมีลักษณะรูปแบบการปกครองทั้งสวนภูม ิภาคและสวนทอ งถิ่น เขามาเกี่ย วขอ งกัน โดยทั้ ง สอง
รูปแบบ ดวยเหตุวาผูวาราชการจังหวัดนั้น ตองรับหนาที่เปน ฝายบริหาร อีกทั้งขาราชการสวนภูมิภาคนั้นยังเปนเจาหนาที่ขององคการบริหารสวนจังหวัด
อีกดวย ดวยเหตุผลที่ยกตัวอยางมานี้เองทําใหประชาชนภายในทองถิ่น ของตนนั้น ยังไมสามารถที่จะเขาไปมีสวนรวมในการบริหารและพัฒนาทองถิน่ ของ
ตนเองไดมากนัก
หากจะกลาวถึงการสนับ สนุน ทางนโยบายหรือ กฎหมายในการพัฒ นาการเมือ งสวนทองถิ่ น ของประเทศไทยนั้น เราสามารถเห็น ไดจาก
รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2540 ซึ่งถือวาเปน รัฐธรรมนูญที่ใหความสําคัญกับการปกครองสว นทอ งถิ่น มากที่สุด นับ ตั้ง แตป ระเทศไทยมี
รัฐธรรมนูญมา 16 ฉบับ (โกวิทย พวงงาม. 2552) ซึ่งรัฐธรรมนูญฉบับนี้เองเปนจุดเริ่มตนของการที่รัฐตองใหดําเนิน การในสวนของการกระจายอํานาจแก
องคกรปกครองสวนทองถิ่นของประเทศ โดยมีการกําหนดผานกฎกติกาตางๆ ซึ่งเราจะยกตัวอยางใหเห็น ไดชัดดังนี้ คือ หมวด 5 แนว นโยบายพื้นฐาน
แหงรัฐ และหมวด 9 การปกครองสวนทองถิ่น โดยมี รายละเอีย ดไลเรียงตามลําดับดังนี้ หมวดแนวนโยบายพื้น ฐานแหงรัฐมาตรา 78 บัญ ญัติวา รัฐตอง
กระจายอํานาจใหทองถิ่นพึ่งตนเองและตัดสินใจในกิจการทองถิ่น ไดเอง พัฒนาเศรษฐกิจทองถิ่น และระบบสาธารณูปโภคและสาธารณูปการ ตลอดทั้ง
โครงสรางพื้นฐานสารสนเทศในทองถิ่น ใหทั่วถึงและเทาเทียมกัน ทั่วประเทศ รวมทั้งพัฒนาจังหวัดที่มีความพรอมใหเปน องคกรปกครอง สวนทอ งถิ่น
ขนาดใหญ โดยคํานึงถึงเจตนารมณของประชาชนจังหวัดนั้น การกําหนดดังกลาว ถือไดวาเปน กติกาสําคัญ ที่เปดโอกาสใหรัฐทําการ กระจายอํานาจใหแก
องคกรปกครองสวนทองถิ่น
จากที่ไดกลาวมาขางตน จะเห็นไดวาการเมืองการปกครองสวนทองถิ่นของประเทศไทยนั้นยังประสบปญหาตางๆอยูม ากไมวาจะเปน ในดาน
ของการมีสวนรวมโดยตรงของประชาชนโดยปราศจากการชัก จูง ของกลุม ผูนําชุม ชนหรือ ผูม ีอิท ธิพลในทอ งถิ่น ซึ่ ง ถือ วาเปน หัวใจสําคัญ ขององคกร
ปกครองสวนทองถิ่น หากมองในแงวิช าการแลวนั้นถือวาจุดหลักของการสรางองคกรปกครองสวนทองถิ่น คือ การสรางประชาธิปไตยทองถิ่น และตอง
เนน การปกครองทองถิ่น ที่ประชาชนมีสวนรวมและรับผิดชอบโดยตรงใหมากที่สุด(เอนก เหลาธรรมทัศ น. 2550) และหากมองในสภาพสัง คมปจจุบัน

[199]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตามที่ผูศึกษาวิจัย ไดศึกษาการปกครองสวนทองถิ่นของประเทศไทยในบริบทตางๆ ก็จะเห็นไดวาการปกครองสวนทองถิน่ ของไทยสวนใหญยงั ประสบกับ
ปญ หาตางๆขางตนอยางชัดเจนในทองถิ่น เนื่องจากประชาชนในทองถิ่นเองขาดความรูและความเขาใจในการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น อีกทั้ง ยัง
ตองพบกับปญหาการคอรัปชั่นภายในทองถิ่นของตนอีกดวยทําใหการมีสวนรวมของประชาชนในการพัฒนาทองถิ่นอยูในระดับนอ ย ซึ่ง สอดคลอ งกับ
งานวิจัยของ จิระพัฒน หอมสุวรรณ (2539) ไดศึกษาการมีสวนรวมของประชาชนในกิจกรรมของสภาตําบลในเขตจังหวัดแมฮองสอน พบวา ประชาชนมี
สวนรวมในกิจกรรมของสภาตําบลโดยรวมและเปนรายดานอยูในระดับนอย ซึ่งปญหาความรูความเขาใจของประชาชนเกีย่ วการมีสว นรวมดังกลาวจึงตอง
ไดรับการแกไขตอไปในอนาคต
ดังนั้นผูศึกษาวิจัย จึงเลือกที่จะศึกษาการมีสวนรวมของประชาชนในการพัฒนาทองถิ่น โดยเลือกพื้น ที่ในเขตเทศบาลนครเชีย งใหม จัง หวัด
เชีย งใหม เนื่องจากเทศบาลนครเชีย งใหมเปนเมืองที่มีความเจริญ รุงเรืองทางเศรษฐกิจ สังคม และการทองเที่ยวเปนอยางมาก อีกทั้งขาวสารการมีสว น
รวมภายในทองถิ่น ยังมีใหเห็น ไดชัด เชนการเคลื่อนไหวเรีย กรองการจัดตั้งจังหวัดจัดการตนเอง หรือการรณรงคก ารรัก ษาวัฒนธรรมประเพณีภายใน
ทองถิ่นของตนที่จัดขึ้นอยูบอยครั้ง จึงทําใหผูศึกษาวิจัย มีความสนใจที่จะเลือกพื้น ที่แ หงนี้เปน พื้นทีใ่ นการวิจยั โดยพิจารณาปจจัยสวนบุคคลของประชาชน
ในเขตเทศบาลเปนสวนประกอบการวิจัย

วัตถุประสงคของการวิจัย
1.เพื่อศึกษาระดับการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิน่ ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชีย งใหม
2. เพื่อเปรียบเทียบการมีสว นรวมในการพัฒนาทองถิน่ ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม จําแนกตามปจจัยสวน
บุคคล ไดแก เพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ รายได และการรับรูข อมูลขาวสาร
3. เพื่อศึกษาความสัมพัน ธระหวางการรับรูขอ มูลขาวสารเกีย่ วกับการพัฒนาทองถิน่ กับการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิน่ ของประชาชนใน
เขตเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม

วิธีการวิจัย
พืน้ ที่ในการวิจยั
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ผูวิจัยไดเลือกพื้นที่ในเขตเทศบาลนครเชีย งใหม จังหวัดเชีย งใหม ทั้งหมด 4 แขวง ไดแก แขวงนครพิงค แขวงกาวิละ
แขวงเม็งราย และแขวงศรีวิช ัย
กลุม ตัวอยาง
กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ คือ ประชาชนผูมีสิท ธิเลือกตั้งที่มีภูมิลําเขาอยูในเขตเทศบาลนครเชีย งใหม จัง หวัดเชีย งใหม จํานวน
132,085 คน ซึ่งกําหนดขนาดกลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัย ไดจากการใชสูตรการคํานวณของทาโร ยามาเน (Taro Yamane, 1973: 727-728) กําหนด
ขนาดตัวอยางโดยใชสูตรการคํานวณของทาโร ยามาเน (Taro Yamane, 1973: 727-728) โดยใหม ีความคาดเคลื่อนที่ระดับ .05 และแทนคาตามสูตร
จะไดกลุม ตัวอยางทั้งหมด 399 คน จึงทําใหการศึกษาครั้งนี้ไดกลุมตัวอยางที่จะแจกแบบสอบถามจํานวน 399 คน
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
เครื่องมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูล คือแบบสอบถามเกี่ยวกับการมีสวนรวมของประชาชนในการพัฒนาทองถิ่น เทศบาลนครเชีย งใหม
จังหวัดเชียงใหม โดยแบงเปน 3 ตอน คือ
ตอนที่ 1 เปนแบบสอบถามขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม เกี่ยวกับ เพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ รายไดเฉลีย่ ตอเดือน ลักษณะของ
คําถามเปนคําถามแบบเลือกตอบ (Check List) จํานวน 5 ขอ
ตอนที่ 2 เปนแบบสอบถามเกี่ยวกับการรับรูขอมูลขาวสารในการพัฒนาทองถิ่น ของประชาชน จํานวน 9 ขอโดยแบบสอบถามเปน มาตร
ประมาณคา (Rating Scale)โดยใหคะแนนเปน 5 ระดับโดยใช Likert Scale เปนตัวแบงระดับ

[200]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตอนที่ 3 เปนแบบสอบถามเกี่ยวกับการวัดระดับการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชีย งใหม จัง หวัด
เชีย งใหม ลักษณะคําถามเปน แบบมาตรประมาณคา (Rating Scale) จํานวน 30 ขอ โดยแบงออกเปน 4 ดาน คือการมีสวนรวมในดานการวางแผน การ
มีสวนรวมในการปฏิบัติ การมีสวนรวมในการรับผลประโยชน และการมีสวนรวมในการประเมิน โดยมีหลักเกณฑการใหคะแนนตามแบบ Likert Scale
การวิเคราะหขอ มูล
การวิเคราะหเชิงปริม าณ สถิติเชิงพรรณนาเพื่อใชอธิบายลักษณะตัวแปร ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ย และคาเบี่ย งเบนมาตรฐาน สถิติเชิง
อนุม าน คือ คาสถิติT-Test การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย วOne-Way ANOVA และ การหาคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธเพีย รสัน (Person
product-moment correlation coefficient) ใชศึกษาทิศทางและความสัมพันธของตัวแปร

ผลการวิจัย
ขอ มูล สถานภาพทั่ว ไปของกลุม ตัวอยาง
กลุมตัวอยางสวนใหญเปนเพศหญิง อยูในกลุมอายุ 50 ปขึ้นไป มีการศึกษาในระดับปริญ ญาตรี สวนใหญรับราชการ/ลูกจางหนวยงานของรัฐ
และมีรายไดเฉลี่ย ตอเดือน 10,001-15,000 บาท
การรับรูข อ มูลขาวสารของประชาชนเกีย่ วกับการพัฒนาทองถิน่ ในเขตเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม
ภาพรวมกลุมตัวอยางมีการรับรูข อมูลขาวสารในระดับปานกลาง โดยรับรูประเด็นทานไดรับขอมูลขาวสารเกีย่ วกับทองถิน่ ของทานจากปายผา
(ปายไวนิล) มากที่สุด รองลงมา คือ ประเด็น ทานไดรับรูขอมูลขาวสารเกี่ย วกับทองถิ่นของทานจากการพูดคุยสื่อสารกับบุคคลอื่น สําหรับประเด็น ทาน
ไดรับขอมูลขาวสารเกี่ย วกับทองถิ่น ของทานจากเว็บไซตของเทศบาล กลุมตัวอยางมีการรับรูนอยที่สุด
การมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิน่ ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม
จากการพิจารณาภาพรวม พบวา กลุมตัวอยางมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่นของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม ใน
ระดับปานกลาง ( x = 2.91) และเมื่อพิจารณาในรายดาน พบวา กลุมตัวอยางมีสวนรวมดานการรับผลประโยชนมากที่สุด ( x = 3.34) รองลงมา มี
สวนรวมดานการปฏิบัติ ( x = 2.91) ดานการประเมิน ( x = 2.80) และดานการวางแผน ( x = 2.59) ตามลําดับ

อภิปรายผลการวิจัย
จากการศึกษาวิจัย การมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชีย งใหม จังหวัดเชีย งใหม พบวา กลุม ตัวอยางมีสว น
รวมในการพัฒนาทองถิ่นของเทศบาลนครเชียงใหม จังหวัดเชียงใหมในระดับปานกลาง โดยมีสวนรวมในการรับผลประโยชนมากที่สุด รองลงมามีสว น
รวมในการปฏิบัติ มีสวนรวมในการประเมิน และมีสวนรวมในการวางแผน ตามลําดับ ซึ่งสอดคลองกับผลงานวิจัย ของชาลี ทรงศิริ (2546) ไดศกึ ษาการมี
สวนรวมของประชาชนในการปกครองสวนทองถิ่น กรณีศึกษาเทศบาลเมืองนครนายก อําเภอเมืองนครนายก จังหวัดนครนายก พบวา ประชาชนโดยรวม
มีสวนรวมในการปกครองสวนทองถิ่น อยูในระดับปานกลาง
ในดานของปจจัยสวนบุคคลของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหมที่มีเพศ และรายไดเฉลี่ยตอเดือนที่ตางกัน มีสว นรวมในการพัฒนา
ทองถิ่นเทศบาลนครเชีย งใหม จังหวัดเชีย งใหม ไมแตกตางกัน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว สอดคลองกับ น้ําฝน สมศรีน วล (2547) ไดศึกษาการมี
สวนรวมของประชาคมในการดําเนินกิจการสาธารณะดานโครงสรางพื้นฐาน เขตพื้นที่อําเภอนางรอง องคการบริหารสว นจังหวัด บุรีรัม ย ผลการศึกษา
พบวา สมาชิกประชาคมที่มีความแตกตางกันในเรื่องเพศ อาชีพ มีสวนรวมกับองคการบริหารสวนจังหวัดในการดําเนิน กิจการสาธารณะ ดานโรงสราง
พื้น ฐานโดนรวมและรายดานไมแ ตกตางกัน สวนปจจัยสวนบุคคลในดาน อายุ ระดับการศึกษา และอาชีพ จากการทดสอบสมมติฐานพบวา ประชาชนใน
เทศบาลนครเชียงใหมที่มี อายุ ระดับการศึกษา และอาชีพที่แ ตกตางกันมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่นเทศบาลนครเชีย งใหม จังหวัดเชีย งใหมแตกตาง
กัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ .05 ซึ่งสอดคลองกับผลงานวิจัยของ จิรศักดิ์ สีใจเจริญ (2543) ไดศึกษาการมีสวนรวมของประชาชนในการบริหารงานของ
[201]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
องคการบริหารสวนตําบล: ศึกษาเฉพาะกรณีบานโฮง จังหวัดลําพูน ผลการศึกษา พบวา ประชาชนมีสวนรวมในการบริหารองคการบริหารสวนตําบลโดย
ผลรวมและรายดาน อยูในระดับปานกลาง เมื่อเปรีย บเทีย บความแตกตางระหวาง อายุ อาชีพ ระดับการศึกษา ของประชาชนในพื้นที่ พบวา โดยรวม
และรายไดแ ตกตางกันอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
ในดานของการรับรูข อมูลขาวสารเกี่ยวกับการพัฒนาทองถิ่นของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหมกบั การมีสว นรวมในการพัฒนาทองถิน่
ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงใหม พบวา การรับรูขอมูลขาวสารและการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่นนั้นมีความสัมพันธกัน อยางมีน ัยสําคัญ
ทางสถิติที่ .05 ซึ่งสอดคลองกับผลงานวิจัยของ ปวีณ า วีรยางกูร (2554) ไดศึกษาการมีสวนรวมของประชาชนในการพัฒนาทองถิ่น: กรณีศึกษาองคการ
บริหารสวนตําบลออมเกร็ด อําเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี พบวา ระดับการมีสวนรวมของประชาชนโดยภาพรวมอยูในระดับนอ ย และเมื่อ ทดสอบ
สมมติฐานแลวจึงพบวาประชาชนที่มีการรับรูข อมูลขาวสารโดยภาพรวมมีความแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ .05

ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากผลการวิจยั
1. ควรมีการสนับสนุนใหประชาชนในเทศบาลมีสวนรวมการพัฒนาทองถิ่นมากยิ่งขึ้น ทั้ง 4 ดาน โดยเฉพาะในดานการวางแผน เพราะทาง
เทศบาลจะทราบไดวาประชาชนมีปญหาอยางไรและสมควรที่จะออกแผนงานในการแกไขอยางไรเพื่อ แกไขปญ หาและตอบสนองความตองการของ
ประชาชนในทองถิ่น
2. ทางเทศบาลควรใหการสนับสนุน ในดานการกระจายขาวสารในการพัฒนาทองถิ่นของเทศบาล ใหประชาชนรับทราบโดยทั่วกันโดยเลือ ก
แนวทางที่เหมาะสมแกประชาชนทุกกลุม และทุกวัย
3. ทางเทศบาลควรจัด อบรมความรูเกี่ย วกับการมีสว นรวมในการพัฒนาทอ งถิ่น ใหแ กประชาชนทั่วไปไดท ราบถึง เพื่ อ ที่จะสามารถให
ประชาชนเขาใจในการมีสวนรวมและนําความรูที่ไดม าพัฒนาทองถิ่นของตนตอไปในอนาคต
ขอเสนอแนะในการวิจยั ครั้งตอไป
1. ควรมีการศึกษาวิจัยเกี่ย วกับปญหา และอุปสรรคในการมีสวนรวมของประชาชนเกี่ยวกับโครงการพัฒนาทองถิน่ ของเทศบาลนครเชียงใหม
เนื่องจากการมีสวนรวมของประชาชนในการพัฒนาทองถิ่น ของตนนั้น มีความสําคัญอยางยิ่ง เพราะรากฐานของการปกครองสวนทองถิน่ นัน้ คือประชาชน
ซึ่งประชาชนในที่นี้เองกลาวไดวาเปนตัวขับเคลื่อนการปกครองสวนทองถิ่นของตนใหกาวหนาอยางตอเนื่อง ซึ่งหากเกิดปญ หาที่สงผลตอการมีสวนรวม
ของประชาชนในทองถิ่นแลวนั้น กลาวไดวา การมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น ของประชาชนก็อาจจะมีสว นรวมไดไมเต็มทีส่ ง ผลการมีสว นรวมในทองถิน่
ของตนก็เปนได
2. การศึกษาวิจัยครั้งนี้ ไดศึกษาวิจัย เกี่ยวกับการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชีย งใหม จังหวัดเชียงใหม
ดังนั้นการศึกษาวิจัยครั้งตอไปควรศึกษาในเทศบาลเมืองอื่น เพื่อใหไดข อมูลที่ครอบคลุม มากยิ่งขึ้น และควรมีการศึกษาเปรียบเทียบระหวางประชาชนใน
เขตตางๆ รวมดวย เพื่อที่จะไดน ําผลการวิจัย สําหรับเทศบาลขางเคีย งมาใชประโยชนในการวิเคราะหหรือ สรุปขอมูล ที่จําเปน ตอ การพัฒนาทอ งถิ่น ใน
อนาคตภายหนาสืบตอไป
เอกสารอางอิง
โกวิทย พวงงาม. 2552. มิติใหมการปกครองทองถิ่น :วิสัยทัศนกระจายอํานาจ และ การบริหารงานทอ งถิ่น. กรุงเทพฯ: วิญ ูชน.
จีรศักดิ์ สีใจเจริญ. 2543. การมีส วนรวมของประชาชนในการบริห ารงานขององคการบริหารสวนตําบล ศึกษาเฉพาะกรณีบานโฮง จังหวัด ลําพูน .
วิทยานิพนธ รป.ม., มหาวิทยาลัย เชียงใหม.
จิระพัฒน หอมสุวรรณ. 2539. การมีส วนรว มของประชาชนในกิจ กรรมของสภาตําบล: ศึกษากรณีส ภาตําบลในเขตจังหวัดแมฮอ งสอน. วิทยานิพนธ
ศศ.ม., มหาวิทยาลัยเชีย งใหม.

[202]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ชาลี ทรงศิร.ิ 2546. การมีส วนรวมของประชาชนในการปกครองทองถิ่น: ศึกษากรณีเทศบาลเมืองนครนายก อําเภอนครนายก จังหวัดนครนายก.
วิทยานิพนธ รป.ม., มหาวิทยาลัย บูรพา.
น้ําฝน สมศรีนวล. 2547. การมีส วนรว มของประชาคมในการดําเนินกิจ การสาธารณะดานโครงสรางพื้นฐาน เขตพื้นทีอ่ าํ เภอนางรอง องคการบริหาร
สวนจังหวัดบุรีรัม ย. วิทยานิพนธ รป.ม. นโยบายสาธารณะ, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ปวีณา วีรยางกูร. 2554. การมีสว นรวมของประชาชนในการพัฒนาทองถิ่น : กรณีศึกษาองคการบริห ารสว นตําบลออมเกร็ด อําเภอปากเกร็ด จังหวัด
นนทบุรี. วิทยานิพนธ รป.ม., มหาวิทยาลัยศิลปากร
เอนก เหลาธรรมทัศน. 2550. การเมือ งของพลเมือง. กรุงเทพฯ: โครงการจัดพิมพคบไฟ.
Likert. 1932. Technique for the measurement of attitudes archives of psychology. NewYork: McHraw Hill International Book
Company.
Yamane, Taro.1973. Statistics: An Introductory Analysis. Third editio. Newyork: Harper and Row Publication.

[203]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิน่ ในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี
Working Efficiency of the Local Administrative Organizations
in Thongphaphum District, Kanchanaburi Province
พิสิฏฐ ตั้งปณิชยกุล* และ รองศสตราจารย ดร.นันทนา เลิศประสบสุข**
Pisit Tangpanitchayakul and Asoociate Professor Dr.Nuntana Lertprasopsuk

บทคัดยอ
การศึกษาวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษา 1) ประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทอ งถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จัง หวัด
กาญจนบุรี 2) ปจจัย การทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี กลุม ตัว อยางที่ใชในการศึก ษา คือ ขาราชการ
และเจ าหน าที่ ข ององค กรปกครองสว นทอ งถิ่น ในอํ าเภอทองผาภู มิ จั ง หวั ด กาญจนบุรี จํา นวน 355 คน เครื่อ งมื อ ที่ใช ในการเก็บ ขอ มู ล คื อ
แบบสอบถาม และคาสถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูล คือ คาความถี่ คารอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน และคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธเพีย ร
สัน โดยมีคาระดับความเชื่อมั่นที่ 0.05 ผลการศึกษา พบวา 1) ขาราชการและเจาหนาที่ข ององคกรปกครองสวนทอ งถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จัง หวัด
กาญจนบุรี มีความคิดเห็นเกี่ย วกับประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรีโดยภาพรวม อยูใ น
ระดับเห็น ดวยมาก เมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา ดานที่มีคาเฉลี่ย มากที่สุด คือ ดานการจัดระเบีย บสังคมและรักษาความสงบเรีย บรอย รองลงมา คือ
ดานการสงเสริมคุณภาพชีวิต สวนดานที่ม ีคาเฉลี่ย นอยที่สุด คือ ดานการวางแผน การสงเสริม การลงทุนพานิชกรรมและการทองเที่ยว 2) ขาราชการและ
เจาหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี มีความคิดเห็นเกี่ย วกับปจจัยการทํางานโดยภาพรวม อยูในระดับเห็น
ดวยมาก เมื่อพิจารณาเปน รายดาน พบวา ดานที่ม ีคาเฉลี่ยมากที่สุด คือ ดานการกําหนดบทบาทของสมาชิกอยางชัดเจน รองลงมา คือ ดานความสัมพันธ
ที่ดีระหวางกลุม สวนดานที่มีคาเฉลี่ยนอยที่สุด คือ ดานการพัฒนาตนเอง สําหรับผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ปจจัยการทํางานของขาราชการและ
เจาหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี ทั้งในภาพรวมและรายดาน ไดแก ดานภาวะผูน ําที่เหมาะสม ดานการ
พัฒนาตนเอง ดานความสัม พันธที่ดีระหวางกลุม และดานการกําหนดบทบาทของสมาชิกอยางชัดเจน มีความสัมพันธกับประสิทธิภาพในการทํางานของ
องคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
คําสําคัญ : ประสิทธิภาพในการทํางาน, องคกรปกครองสวนทองถิ่น

Abstract
The purposes of this research were to study 1) working efficiency of the local administrative organizations in
Thongphaphum District, Kanchanaburi Province and 2) factors affecting working efficiency of the local administrative
organizations in Thongphaphum District, Kanchanaburi Province. The sample size was composed of 355 persons who were
officers and officials of the local administrative organizations in Thongphaphum District, Kanchanaburi Province. The instrument
used to collect the data was a questionnaire and the statistics used to analyz the data were frequency, percentage, mean,
standard deviation and Pearson product moment correlation coefficient at 0.05 level of significance. The results of the research
showed that 1) overall, officers and officials of the local administrative organizations in Thongphaphum District, Kanchaburi
Province had opinions on working efficiency of the local administrative organizations in Thongphaphum District, Kanchaburi
*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
คณะศิลปศาสตรและวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]

[204]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Province at a high level. When each aspect was considered, it was found that the social oder aspect was the highest, followed
by the quality of life promotion aspect and commercial investment and tourism promotion aspect, respectively. 2) overall,
officers and officials of the local administrative organizations in Thongphaphum District, Kanchaburi Province had opinions on
working factors at a high level. When each aspect was considered, it was found that the obvious specification of roles of
members aspect was the highest, followed by the sound inter-group relation aspect and self development aspect, respectively.
The hypothesis testing showed that overall, the working factors of officers and officials of the local administrative organizations
in Thongphaphum District, Kanchaburi Province, which were the appropriate leadership, self development, sound inter-group
relation and obvious specification of roles of members aspects, significantly correlated with working efficiency of the local
administrative organizations in Thongphaphum District, Kanchaburi Province at 0.05 level of statistical significance, which agreed
with the hypothesis.
Keywords: Working Efficiency, the Local Administrative Organizations

บทนํา
ปจจุบันประเทศไทยยึดหลักการปกครองตามกฎหมายรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พ.ศ.2557 (รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักร
ไทย (ฉบับชั่วคราว) พ.ศ.2557, 12 พฤษภาคม 2558) บัญญัติไววาประเทศไทยมีการปกครองตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยท รงเปนประมุข และ
จัดระเบียบการปกครองการบริหารราชการแผนดินตามพระราชบัญญัติ ระเบียบการบริหารราชการแผนดิน พ.ศ.2534 (พระราชบัญญัติ ระเบียบการบริหาร
ราชการแผนดิน พ.ศ.2534, 12 พฤษภาคม 2558) แบงการบริหารออกเปน 3 สวน ดังนี้ 1) การบริหารราชการแผนดิน สวนกลาง 2) การบริการราชการสวน
ภูม ิภาค 3) การบริหารสวนทองถิ่น โดยในดานการกระจายอํานาจสูทองถิ่นนั้น ไดกําหนดใหมีกฎหมายกําหนดแผนโดยคํานึงถึงการกระจายอํานาจเพิม่ ขึน้ ใหแก
ทองถิ่นเปนสําคัญ ซึ่งองคกรปกครองสวนทองถิ่นจะมีบทบาทสําคัญในการใหบริการสาธารณะและพัฒนาทองถิ่นใหนาอยู เพื่อตอบสนองตอความตองการของ
ประชาชนและประชาชนไดรับประโยชนสูงสุด
สําหรับการศึกษาวิจัยครั้งนี้ เปนการศึกษาประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิน่ ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี โดยผาน
ความคิดเห็นของขาราชการและเจาหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี เพือ่ ศึกษาแนวทางและปจจัยทีช่ ว ยสงเสริมการ
พัฒนาองคกรปกครองสวนทองถิ่นใหมีประสิทธิภาพ อันนําไปสูความแข็งแกรงในการปฏิบัติงาน โดยศึกษาเฉพาะองคกรปกครองสวนทองถิน่ ในอําเภอทองผาภูมิ
จังหวัดกาญจนบุรี

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี
2. เพื่อศึกษาปจจัยการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี

วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะองคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี จํานวนทั้ง หมด 8 แหง คือ
เทศบาลตําบลทองผาภูมิ เทศบาลตําบลทาขนุน เทศบาลตําบลสหกรณนิคม เทศบาลตําบลลิ่น ถิ่น องคการบริหารสวนตําบลหินดาด องคการบริหารสวน
ตําบลชะแล องคการบริหารสวนตําบลหวยเขยง และองคการบริหารสวนตําบลปล็อก

[205]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กลุมตัวอยาง
ประชากรผูตอบแบบสอบถาม คือ ขาราชการและเจาหนาที่ข ององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี จํานวน
355 คน
ตัว แปรที่วิจ ัย
ตัวแปรอิสระ หมายถึง ตัวแปรที่คาดวาจะสงผลตอประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จัง หวัด
กาญจนบุรี ในงานวิจัยนี้ผูวิจัย ไดสรุปและปรับแนวคิดของ วูดคอซ (Woodcoch, 1989: 116) เปน กรอบแนวคิดปจจัยการทํางาน ประกอบดวย ภาวะ
ผูน ําที่เหมาะสม การพัฒนาตนเอง ความสัม พัน ธที่ดีระหวางกลุม และการกําหนดบทบาทของสมาชิกอยางชัดเจน
ตัวแปรตาม หมายถึง ประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จัง หวัดกาญจนบุรี โดยผูวิจัย วัด จาก
ภารกิจตามแผนและขั้น ตอนการกระจายอํานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น พ.ศ.2542 (พระราชบัญ ญัติกําหนดแผนและขั้น ตอนการกระจาย
อํานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น พ.ศ.2542, 12 พฤษภาคม 2558) ประกอบดวย ดานโครงสรางพื้น ฐาน ดานการสงเสริม คุณภาพชีวิต ดานการ
จัดระเบีย บสังคมและรักษาความเรียบรอย ดานการวางแผน การสงเสริมการลงทุน พานิชกรรมและการทองเที่ย ว ดานการบริหารจัดการ และการอนุรกั ษ
ทรัพยากรธรรมชาติแ ละสิ่งแวดลอม และดานการศาสนา ศิลปวัฒนธรรม จารีตประเพณีและภูม ิปญ ญาทองถิ่น ซึ่งสามารถเขียนไดเปน แผนภาพกรอบ
แนวคิดในการวิจัย ตามภาพขางลางนี้
กรอบแนวคิดการวิจ ัย
ตัว แปรอิสระ

ปจจัยการทํางาน
- ภาวะผูน ําที่เหมาะสม
- การพัฒนาตนเอง
- ความสัมพันธที่ดีระหวางกลุม
- การกําหนดบทบาทของสมาชิก
อยางชัดเจน

ตัว แปรตาม
ประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิน่
ในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี
- ดานโครงสรางพืน้ ฐาน
- ดานการสงเสริมคุณภาพชีวิต
- ดานการจัดระเบียบสังคมและรักษาความเรียบรอย
- ดานการวางแผน การสงเสริม การลงทุนพานิชกรรม และการ
ทองเทีย่ ว
- ดานการบริหารจัดการและการอนุรักษ ทรัพยากรธรรมชาติ
และสิง่ แวดลอม
- ดานการศาสนา ศิลปวัฒนธรรม จารีตประเพณีและภูมิ
ปญญาทองถิน่

เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือที่ใชในการวิจัย ผูวิจัย ใชแบบสอบถาม (Questionnaire) โดยสรางจากแนวความคิดและทฤษฏี และผลงานวิจัยที่เกี่ย วขอ งใชเปน
แนวทางในการสรางแบบสอบถาม โดยแบบสอบถามแบงเปน 3 สวน ดังนี้
สวนที่ 1 เปนแบบสอบถามขอมูลทั่วไปของขาราชการและเจาหนาที่ข ององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี
ประกอบดวย เพศ อายุ สถานภาพ การศึกษา ประเภทบุคลากร และรายได โดยใชคําถามแบบกําหนดตอบ
สวนที่ 2 เปนแบบสอบถามเกี่ยวกับปจจัย การทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี ประกอบดว ย
ภาวะผูนําที่เหมาะสม การพัฒนาตนเอง ความสัมพัน ธที่ดีระหวางกลุม และการกําหนดบทบาทของสมาชิกอยางชัดเจน

[206]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สวนที่ 3 เปนแบบสอบถามเกี่ยวกับ ประสิท ธิภ าพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทอ งถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จัง หวัด กาญจนบุรี
ประกอบดวยภารกิจสําคัญ 6 ดาน ไดแก ดานโครงสรางพื้นฐาน ดานการสงเสริมคุณภาพชีวิต ดานการจัดระเบียบสังคมและรักษาความเรียบรอย ดาน
การวางแผน การสงเสริมการลงทุนพานิช กรรมและการทองเที่ยว ดานการบริหารจัดการ และการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ดานการ
ศาสนา ศิลปวัฒนธรรม จารีตประเพณีและภูมิปญ ญาทองถิ่น
การวิเคราะหข อมูล
1. คาเฉลี่ย (Mean) และสวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
2. คาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธเพีย รสัน (pearson’s product moment correlation coefficient) เพื่อทดสอบความสัม พัน ธระหวางตัวแปร
อิสระและตัวแปรตาม โดยกําหนดคานัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และกําหนดระดับความสัมพันธเปน 5 ระดับ (Hinkle D.E., 1998: 118) คือ สูงมาก
สูง ปานกลาง ต่ํา และต่ํามาก

ผลการวิจัย
1. ขาราชการและเจาหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัด กาญจนบุรี สวนใหญเปน เพศชาย คิดเปน รอ ยละ
55.77 สวนใหญม ีอายุ 31-50 ป คิดเปนรอยละ 59.15 สวนใหญมีสถานภาพแตงงาน คิดเปนรอยละ 52.39 สวนใหญมีการศึกษาระดับปริญ ญาตรี คิด
เปน รอยละ 54.93 สวนใหญเปน บุคลากรลูกจางชั่วคราว คิดเปน รอยละ 63.66 และสวนใหญมีรายได 9,000-15,000 บาท คิดเปนรอยละ 50.99
2. ระดับความคิดเห็น เกี่ยวกับประสิทธิภาพในการทํางานขององคก รปกครองสว นทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูมิ จัง หวัดกาญจนบุรี พบวา
ขาราชการและเจาหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี สวนใหญมีความคิด เห็น เกี่ย วกับประสิท ธิภาพในการ
ทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี โดยภาพรวม ( X =3.636, S.D.= .588) อยูในระดับเห็น ดวยมากทุกดาน
โดยดานทีข่ าราชการและเจาหนาที่ข ององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี มีความคิดเห็นเกี่ย วกับประสิท ธิภาพในการ
ทํางานมากกวาดานอื่นๆ คือ ดานการจัดระเบีย บสังคมและรักษาความสงบเรีย บรอย ( X =3.710, S.D.= .692) รองลงมา คือ ดานการสงเสริม คุณ ภาพ
ชีวิต ( X =3.696, S.D.= .609) สวนดานที่ม ีคาเฉลี่ย นอยกวาดานอื่น ๆ คือ ดานการวางแผน การสงเสริม การลงทุน พานิช กรรมและการทองเที่ย ว
( X =3.509, S.D.= .669) ตามลําดับ
3. ระดับความคิดเห็น เกี่ยวกับปจจัย การทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี พบวา ขาราชการและ
เจาหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี สวนใหญมีความคิดเห็น เกี่ย วกับปจจัย การทํางานขององคก รปกครอง
สวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี โดยภาพรวม ( X =3.875, S.D.= .486) อยูในระดับเห็น ดวยมากทุกดาน โดยดานที่ข าราชการและ
เจาหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี มีความคิดเห็นเกี่ย วกับปจจัยการทํางานมากกวาดานอื่นๆ คือ ดานการ
กําหนดบทบาทของสมาชิกอยางชัดเจน ( X =3.907, S.D.= .521) รองลงมา คือ ดานความสัม พันธที่ดีระหวางกลุม ( X =3.892, S.D.= .546) สวนดาน
ที่ม ีคาเฉลี่ยนอยกวาดานอื่นๆ คือ ดานการพัฒนาตนเอง ( X =3.811, S.D.= .585) ตามลําดับ
4. ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ปจจัย การทํางานโดยภาพรวม มีความสัมพันธกับประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสว น
ทองถิ่นในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรีโดยภาพรวม ในระดับปานกลาง (r= .658, Sig.= .000) ที่ระดับความเชื่อมั่น 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐาน
ที่ตั้งไว โดยพบวา ปจจัย การทํางานโดยภาพรวม มีความสัม พันธกับประสิทธิภาพในการทํางาน ดานการสงเสริม คุณภาพชีวิต ที่ระดับความเชื่อมั่น 0.05
มากที่สุด โดยมีความสัม พันธในทิศทางเดียวกัน ในระดับปานกลาง (r= .650, Sig.= .000) รองลงมา คือ ดานโครงสรางพื้น ฐาน โดยมีความสัม พัน ธใน
ทิศทางเดียวกัน ในระดับปานกลาง (r= .632, Sig.= .000) และนอยที่สุด คือ ดานการวางแผน การสงเสริม การลงทุนพานิชกรรมและการทองเที่ยว โดยมี
ความสัมพัน ธในทิศทางเดีย วกันในระดับต่ํา (r= .461, Sig.= .000) ตามลําดับ แสดงใหเห็น วา ปจจัย การทํางานของขาราชการและเจาหนาที่ขององคกร

[207]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี มีความสัม พัน ธกับประสิทธิภาพในการทํางาน ซึ่งสงผลตอการดําเนินงานขององคกรปกครอง
สวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี ดวย

อภิปรายผลการวิจัย
จากการวิจัย เรื่องประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสว นทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี พบประเด็น ที่สําคัญ
สมควรนํามาอภิปรายผล ดังนี้
1. ระดับความคิดเห็น เกี่ยวกับประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี โดยภาพรวม
และรายดานอยูในระดับเห็นดวยมาก ทั้งนี้เนื่องจากองคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี มีประสิทธิภาพในการทํางานดาน
โครงสรางพื้นฐาน ดานการสงเสริมคุณภาพชีวิต ดานการจัดระเบียบสังคมและรักษาความเรียบรอย ดานการวางแผน การสงเสริม การลงทุนพานิช กรรม
และการทองเที่ยว ดานการบริหารจัดการ และการอนุรักษ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม และดานการศาสนา ศิลปวัฒนธรรม จารีตประเพณีและ
ภูม ิปญ ญาทองถิ่น ดวยเหตุผลดังกลาวจึงทําใหระดับความคิดเห็น เกี่ยวกับประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิน่ ในอําเภอทองผาภูมิ
จังหวัดกาญจนบุรี โดยภาพรวมและรายดานอยูในระดับเห็นดวยมาก สอดคลองกับงานวิจัย ของสุพรรณี สรรคน ิกร (2554: บทคัดยอ) ไดศึกษาปจจัยทีม่ ี
ความสัมพัน ธตอประสิทธิภาพการปฏิบัติงานตามความคิดเห็น ของขาราชการกรมสงเสริมการปกครองทอ งถิ่น (สว นกลาง) ผลการศึก ษาพบวา ระดับ
ประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานตามความคิดเห็น ของขาราชการกรมสงเสริมการปกครองทองถิ่น (สวนกลาง) โดยภาพรวมอยูในระดับเห็น ดวยมาก
2. ระดับความคิดเห็น เกี่ยวกับปจจัย การทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี โดยภาพรวมและราย
ดานอยูในระดับเห็นดวยมาก ทั้งนี้เนื่องจากองคก รปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัด กาญจนบุรี มีปจจัย การทํางานดานภาวะผูนําที่
เหมาะสม ดานการพัฒนาตนเอง ดานความสัมพัน ธที่ดีระหวางกลุม และดานการกําหนดบทบาทของสมาชิกอยางชัด เจน ดวยเหตุผลดัง กลาวจึง ทําให
ระดับความคิดเห็น เกี่ยวกับปจจัย การทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี โดยภาพรวมและรายดานอยูใ นระดับ
เห็น ดวยมาก สอดคลอ งกับงานวิจัย ของสุรีพร สงหมื่น ไวย (2551: บทคัด ยอ) ไดศึก ษาปจจัย ที่มีผ ลตอประสิทธิภาพการปฏิบัติง านของบุคลากร:
กรณีศึกษาองคการบริหารสวนจังหวัดนครราชสีมา ผลการศึกษาพบวา ปจจัยการปฏิบัติงานของบุคลากรองคการบริหารสว นจัง หวัดนครราชสีม า โดย
ภาพรวมและรายดานอยูในระดับมาก
3. ปจจัย การทํางานโดยภาพรวม มีความสัม พัน ธกับประสิทธิภาพในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ในอําเภอทองผาภูม ิ จัง หวัด
กาญจนบุรีโดยภาพรวม ในระดับปานกลาง ที่ระดับความเชื่อมั่น 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงใหเห็นวา ปจจัยการทํางานของขาราชการ
และเจาหนาที่ข ององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี มีความสัม พัน ธกับ ประสิทธิภาพในการทํางาน ซึ่ง สง ผลตอการ
ดําเนิน งานขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี ดังที่ปยะนุช เงินคลายและคณะ (2547: 49) กลาววา องคกรปกครอง
สวนทองถิ่น ที่ม ีประสิทธิภาพในการบริหารงานจะตองมีปจจัย การทํางานที่ดี

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. ควรใหขาราชการและเจาหนาที่ข ององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี มีสวนรวมแสดงความคิดเห็นในการ
ปรับปรุงการทํางาน
2. ควรเปดโอกาสใหขาราชการและเจาหนาที่ขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี ไดมีก ารพัฒนาตัวเอง
อยางตอเนื่อง เชน ศึกษาดูงานนอกสถานที่ การใหโอกาสพนักงานไปพัฒนาตนเองในหลักสูตรที่ตนเองสนใจ เปนตน
3. ควรจัดใหมีการประชุมทุกครั้งเมื่อมีการเปลี่ย นแปลงเปาหมายขององคกรหรือนโยบาย เพื่อใหผูบริหารไดชี้แ จงตอขาราชการและเจาหนาที่
ไดอยางถูกตอง

[208]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. ควรศึกษาปจจัยอื่นๆ ที่สงผลตอประสิทธิภาพการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี
2. ควรทําการศึกษาวิจัย เชิงคุณภาพโดยการสัม ภาษณ เพื่อ ใหทราบถึง ปญ หาอุปสรรคและขอเสนอแนะในการเสริม สรางการทํางานของ
องคกรปกครองสวนทองถิ่นในอําเภอทองผาภูม ิ จังหวัดกาญจนบุรี ทั้งนี้เพื่อเปนการขยายแนวคิดในการศึกษาวิจัย ใหกวางมากยิ่งขึ้น

เอกสารอางอิง
ปย ะนุช เงิน คลาย. 2547. “การประเมินประสิทธิภาพการบริหารงานขององคกรปกครองสวนทอ งถิ่น”. วารสารวิจัย (ฉบับพิเศษ).
__________. 2558. พระราชบั ญ ญั ติ กํ าหนดแผนและขั้ น ตอนการกระจายอํา นาจให แ ก อ งค ก รปกครองส ว นท อ งถิ่ น พ.ศ.2542 (Online).
http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2542/A/114/48.PDF, 12 พฤษภาคม 2558.
__________. 2558. พระราชบัญญัติ ระเบียบการบริหารราชการแผนดิน พ.ศ.2534 (Online). http://regu.tu.ac.th/quesdata/Data/A81.pdf, 12
พฤษภาคม 2558.
__________. 2558. รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ แ ห ง ร า ช อ า ณ า จั ก ร ไ ท ย ( ฉ บั บ ชั่ ว ค ร า ว ) พ . ศ . 2 5 5 7 ( Online) .
http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2557/A/055/1.PDF, 12 พฤษภาคม 2558.
สุพัตรา จุณณะปยะ. 2551. คูม ือการวิจ ัยทางรัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร. นครปฐม: โรงพิมพศนู ยสง เสริมและฝกอบรมการเกษตรแหงชาติ สํานักสงเสริม
และฝกอบรมกําแพงแสนมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรวิทยาเขตกําแพงแสน.
สุพรรณี สรรคน ิกร. 2554. ปจ จัยที่มีความสัมพัน ธตอประสิท ธิภาพการปฏิบัติงานตามความคิดเห็น ของขาราชการกรมสงเสริมการปกครองทองถิน่
(สว นกลาง). การคน ควาแบบอิสระรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิช าวิทยาการจัดการ, มหาวิทยาลัย เกริก.
สุรีพร สงหมื่นไวย. 2551. ปจ จัยที่มีผ ลตอ ประสิท ธิภาพการปฏิบัติงานของบุคลากร: กรณีศึก ษาองคการบริห ารสว นจังหวัดนครราชสีม า. รัฐ
ประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแกน.
Hinkle, D.E, William, W. and Stephen G. J. 1998. Applied Statistics for the Behavior Sciences. New York: Houghton Mifflin Company, NY.
WoodCock, Mike. 1989. Team development manual. Worcester: Billing and Sons.

[209]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

พฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง อําเภออูทอง จังหวัดสุพรรณบุรี
Waste Management Behaviors of People in U Thong District, SuphanBuri Province
ธัญ ญพร ศรีธรรมรัชต* และ รองศาสตาจารย ดร.นัน ทนา เลิศประสบสุข **
Tanyaporn Sritsmmarat and Associate Professor Dr.Nuntana Lertprasopsuk

บทคัดยอ
การศึกษาวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ศึกษาพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองอําเภออูท อง จังหวัด
สุพรรณบุรี 2) เปรียบเทียบพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง จําแนกตามสถานภาพสวนบุค คล และ 3) ศึกษา
ความสัมพัน ธระหวางความรูเกี่ย วกับการจัดการขยะ และทัศนคติเกี่ยวกับการจัดการขยะกับพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบล
ทาวอู ทอง กลุม ตั วอยา งที่ใช ในการศึกษาคือ ตัวแทนครัว เรือ นที่อาศั ย อยูใ นเทศบาลตํ าบลทาวอูท องจํานวน 372คน เก็ บ รวบรวมข อ มูลโดยใช
แบบสอบถาม สถิติที่ใช คือ รอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาที การวิเคราะหค วามแปรปรวนแบบทางเดีย ว และสัม ประสิทธิ์
สหสัม พัน ธแ บบเพียรสัน ผลการศึกษาพบวา 1) พฤติก รรมการจัด การขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง อยูในระดับ ปานกลาง 2)
ประชาชนที่มีระดับการศึกษา อาชีพ การรับรูขาวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะ ตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะแตกตางกันอยางมีนัย สําคัญทางสถิตทิ ี่
ระดับ .05 สวนเพศ อายุ รายไดเฉลี่ยตอเดือนของครัวเรือน จํานวนสมาชิก ระยะเวลาที่อยูอาศัย ในทองถิ่น ไมแ ตกตาง 3) ความรูเกีย่ วกับการจัดการขยะ
มีความสัมพันธทางบวกในระดับต่ํามากกับพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองและทัศนคติเกี่ยวกับการจัดการขยะมี
ความสัมพัน ธทางบวกในระดับต่ํากับพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
คําสําคัญ: พฤติกรรม, ความรู, ทัศนคติ, การจัดการขยะ

Abstract
The objectives of this research were to study 1) waste management behaviors of people in Thao U Thong Subdistrict
Municipality area 2) compare the waste management behaviors by the personal factors and 3) study relationship between waste
management knowledge and waste management Attitude with waste management behaviors. The sample size was composed
of 372 persons selected from the representative household live in Thao U Thong Subdistrict Municipality area. The data were
collected by questionnaires and the statistical tools used for data analysis were percentage, mean, standard deviation, t-test,
One-way analyses of variance and Pearson product Moment correlation coefficient. The result showed that: 1) waste
management behaviors of people in Thao U Thong Subdistrict Municipality area in “moderate” level 2) the people which
different education, occupation, perception about waste management had the different waste management behaviors at the
significant difference level of 0.05, while there was no different between gender, age, the average monthly income of the
household, number of household members and duration stay local 3) waste management knowledge had positive relationship
at very low level with waste management behavior of people in Thao U Thong Subdistrict Municipality area, waste management
attitude had positive relationship at low level with waste management behavior of people in Thao U Thong Subdistrict
Municipality area at the significant difference level of 0.05.
*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (รัฐศาสตร)มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
คณะศิลปศาสตรและวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ; E-mail: [email protected]

[210]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Behaviors, knowledge, attitude, waste management

บทนํา
จากสถานการณขยะมูลฝอยในป 2556 ประเทศไทยมีปริมาณขยะมูลฝอย ถึง 26.77 ลานตัน ไดรับการจัดการอยางถูกตองเพียง 7.2 ลานตันทีเ่ หลือ
เปนการกําจัดขยะมูลฝอยที่ไมถูกตองตามหลักวิชาการ ซึ่งสามารถนํากลับมาใชประโยชนไดเพียง 5.1 ลานตัน ในป 2557 ตามรายงานประจําปของกรมควบคุม
มลพิษ (2558: 6-3) มีขยะมูลฝอยเกิดขึ้นทั่วประเทศ จํานวน 26.2 ลานตัน ลดลงจากป 2556 ประมาณ 0.6 ลานตัน อัตราการผลิตขยะตอคน 1.11 กิโลกรัมตอ
คนตอวัน ขยะที่ถูกนําไปกําจัดตามขั้นตอนอยางถูกตองมีเพียง 14.7 ลานตันเทานั้น ในสถานกําจัดขยะมูลฝอย 2,450 แหงทัว่ ประเทศ ถึงแมวา ตัวเลขขยะใหม จะ
ลดลง แตยังมีขยะเกาสะสม ที่รอการกําจัดอีกประมาณ 15 ลานตันซึ่งปญหาดังกลาวกอใหเกิดปญหาสิ่งแวดลอม และสงผลกระทบตอสุขอนามัยของประชาชน
ขยะมูลฝอยจะกอใหเกิดปญหาตอสภาพแวดลอมเปนอยางมาก และมีผลกระทบตอสุขภาพอนามัยของมนุษย ทั้งโดยทางตรงและทางออม การ
ปองกันและการแกไขปญหาขยะมูลฝอยจะสําเร็จไดหรือไมนั้น สิ่งที่ควรพิจารณา คือ ตนเหตุที่กอใหเกิดขยะมูลฝอย ไดแก ประชาชนหรือผูสรางขยะมูลฝอย
นั่นเอง
เทศบาลตําบลทาวอูทอง เปนองคกรปกครองสวนทองถิ่น ประเภทเทศบาลตําบล ตั้งอยูในเขตอําเภออูท อง จังหวัดสุพรรณบุรี ขึน้ เปนองคการบริหาร
สวนตําบล เมื่อวันที่ 19 มกราคม พ.ศ.2539 ตอมาในป พ.ศ.2550 ที่ประชุมสภาองคการบริหารสวนตําบลอูท องมีมติใหยกฐานะขึน้ เปนเทศบาลตําบลอูท อง โดยมี
ผลตั้งแตวันที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ.2551 แบงเปน 12 หมูบาน มีจํานวนประชากร 15,658 ครัวเรือนทั้งหมด 5,190 ครัวเรือน เปนชุมชนกึ่งเมืองกึ่งชนบท การ
ประกอบอาชีพในเขตชุมชนชนบทกึ่งชุมชนเมืองจะประกอบอาชีพคาชาย รับจาง สวนชุมชนชนบทจะประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทํานา ทําไร ปลูกพืช เลีย้ งสัตว
มีปริมาณขยะที่เก็บประมาณ 18 ตัน/วัน หรือประมาณ 540 ตัน/เดือน มีรถที่ใชในการจัดเก็บขยะ 3 คัน จัดการกําจัดขยะโดยการฝงกลบตามหลักสุขาภิบาล โดย
ใชพื้นที่ของกรมปาไม ขนาด 17 ไร ระยะทางขนสงประมาณ 1 กิโลเมตร แตช ุมชนมีการขยายตัวและมีปริมาณขยะเพิ่มขึ้นโดยตลอด ซึง่ จะกอใหเกิดปญหาและ
ผลกระทบตอประชาชนและสิ่งแวดลอมในพื้นที่ตอไปในอนาคต (เทศบาลตําบลทาวอูทอง, 2558: 7)
ผูวิจัยจึงมีความสนใจศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองอําเภออูท อง จังหวัดสุพรรณบุรที งั้ นีเ้ พือ่
ศึกษาถึงพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองอําเภออูทอง จังหวัดสุพรรณบุรแี ละปจจัยทีม่ สี ว นเกีย่ วของ เพือ่ เปนประโยชนใน
การปรับปรุง สงเสริม การดําเนินงานดานการจัดการขยะและสิ่งแวดลอมของเทศบาลตําบลทาวอูทองใหมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผล ลดปญหาขยะมูลฝอยและ
ผลกระทบดานสิ่งแวดลอมในพื้นที่ตําบลอูทองอยางยั่งยืน

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองอําเภออูทอง จังหวัดสุพรรณบุรี
2. เพื่อเปรียบเทียบพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง จําแนกตามสถานภาพสวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางความรูเกี่ยวกับการจัดการขยะ และทัศนคติเกี่ยวกับการจัดการขยะกับพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนใน
เขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง

วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง อําเภออูทอง จังหวัดสุพรรณบุรี โดยศึกษาจากอําเภอในเขต
เทศบาลตําบลทาวอูทอง อําเภออูทอง จังหวัดสุพรรณบุรี มีทั้งหมด12 หมูบาน คือ หมูบานนาลาว หมูบานดอนพรหม หมูบานโคก หมูบานหนองตาสาม
หมูบานเขาพระ หมูบานอูทอง-ทาพระ หมูบานทามา หมูบานหนองเสือ หมูบานศรีสรรเพชร หมูบานดงเย็น หมูบานปฐมพร หมูบานเนินพลับพลา สวน
พลู โดยพิจารณาการมีสวนรวมในการทํางาน และความสามารถในการติดตอประสานงานผูนําของแตละหมูบาน

[211]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กลุมตัวอยาง
ประชากรผูตอบแบบสอบถาม คือ ตัวแทนครัวเรือนที่อาศัยในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง อําเภออูทอง จัง หวัดสุพรรณบุรี ทั้ง หมด 12
หมูบาน จํานวน 5,190 คน กําหนดขนาดของกลุม ตัวอยางโดยใชสูตรยามาเน (Yamane, 1970: 886) ไดก ลุม ตัวอยางจํานวน 372คน ใชวิธีการสุม
ตัวอยางแบบแบงชั้น ภูม ิ
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ แบบสอบถาม ที่สรางขึ้น จากการศึกษาทฤษฎี แนวคิด ผลงานวิจัยและเอกสารตางๆ ที่เกี่ย วของ แบง
ออกเปน 4 สวน ดังนี้ สวนที่ 1 สถานภาพสวนบุคคล เปน แบบตรวจสอบรายการ (Checklist) สว นที่ 2 ความรูเกี่ย วกับ การจัดการขยะโดยจะเปน
คําถามแบบถูกหรือผิด จํานวน 20 ขอ หาคาความเชื่อมั่น(Reliability) โดยวิธีการ KR 20 = 0.864 สว นที่ 3 ทัศนคติเกี่ย วกับการจัด การขยะ โดยใช
มาตรวัดทัศนคติแ บบของลิเคอรตโดยมีตัวเลือ ก 5 ระดับ จํานวน 15 ขอ หาคาความเชื่อมั่น (Reliability) โดยวิธีสัม ประสิทธิ์แ อลฟาของครอนบัค
(Cronbach, 1990: 204) = 0.883 สว นที่ 4 พฤติกรรมการจัดการขยะ แบงออกเปน 6 ดาน จํานวน 30 ขอ โดยใชม าตรวัด แบบ Rating Scale โดย
เกณฑการใหค ะแนนแบง ออกเปน 5 ระดับ หาคาความเชื่อ มั่น (Reliability) โดยวิธีก ารหาคาสัม ประสิทธิ์แ อลฟาของครอนบัค = 0.909สว นที่ 5
ขอเสนอแนะในการจัดการขยะในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ลักษณะเปนคําถามปลายเปด
การวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหเชิงปริม าณ สถิติเชิงพรรณนาเพื่อใชอธิบายลักษณะตัวแปร ไดแก คารอยละ คาเฉลี่ย และคาเบี่ยงเบนมาตรฐาสถิติเชิงอนุมาน
คือ T-test เดีย ว (One-way Analysis of Variance) และ LSD
การวิเคราะหเชิง คุณ ภาพ สถิติที่ใชวิเคราะหคือ คาสัม ประสิท ธิ์ส หสัม พัน ธข องเพีย รสัน (Pearson’s Product Moment Correlation
Coefficient) กําหนดคานัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ .05

ผลการวิจัย
1. สถานภาพสวนบุคคลของกลุมตัวอยาง กลุมตัวอยาง สวนใหญเปนเพศหญิง คิดเปนรอยละ 52.20 สวนใหญม ีอายุ 41- 50 ป คิดเปน รอยละ
47.60 สวนใหญมีการศึกษาระดับมัธยมศึกษา คิดเปนรอยละ 44.40 มีอาชีพคาขาย/กิจการสวนตัว คิดเปนรอยละ 31.70 และอาชีพเกษตรกรรม คิดเปน รอย
ละ 25.5 สวนใหญมีรายไดเฉลี่ยตอเดือน 15,001-30,000 บาท คิดเปนรอยละ 42.50 สวนใหญมีจํานวนสมาชิกในครัวเรือน 4-6 คน คิดเปนรอยละ 68.50
และอยูอาศัยในทองถิ่น16 ปข ึ้นไป คิดเปนรอยละ 60.50 สวนใหญไดรับรูขาวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะ คิดเปนรอยละ 83.90 โดยไดรับรูขาวสารเกี่ย วกับ
การจัดการขยะจากเทศบาล คิดเปนรอยละ 50.80 รองลงมา คือ ไดรับรูข าวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะจากโทรทัศน คิดเปน รอยละ 47.90 และที่ม ีจํานวน
นอยที่สุด คือ ไดรับรูขาวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะจากเพื่อน/ญาติ คิดเปนรอยละ 16.00
2. ผลการวิเคราะหระดับความรูเกี่ยวกับการจัดการขยะ ทัศนคติเกี่ย วกับการจัดการขยะ และพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขต
เทศบาลตําบลทาวอูทอง
2.1ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองมีความรูเกี่ยวกับการจัดการขยะ อยูในระดับปานกลาง (=12.85, S.D.= 3.78) 2.2
ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองมีทัศนคติเกี่ย วกับการจัดการขยะอยูในระดับมาก (=3.95, S.D.= 0.44) 2.3พฤติก รรมการจัด การขยะของ
ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ประชาชนมีพ ฤติกรรมการจัดการขยะโดยภาพรวมอยูในระดับปานกลาง (=3.36, S.D.= 0.67) รายดาน
อยูในระดับ มาก 5 ดาน ระดับปานกลาง 1 ดาน
3. ผลการทดสอบสมมติฐาน
3.1 ผลการทดสอบสมมติฐานที่ 1
3.1.1 ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง เพศชายและเพศหญิงมีพฤติกรรมการจัดการขยะไมแตกตางกัน อยางมี
นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ทั้งในภาพรวมและรายดาน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว

[212]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3.1.2 ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีอายุตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะ ไมแตกตางกัน อยางมี
นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ทั้งในภาพรวมและรายดาน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
3.1.3 ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่ม ีระดับการศึกษาตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดยภาพรวม
แตกตางกัน อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ในรายดาน พบวา ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีระดับ
การศึกษาตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะดานการลดปริมาณขยะที่แหลงกําเนิด และดานการหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑอันตรายแตกตางกัน อยางมีนยั สําคัญทาง
สถิติที่ระดับ 0.05 โดยพบวา ประชาชนที่ม ีระดับการศึกษาอนุปริญญา (= 3.12, S.D.= 0.75) มีพฤติกรรมการจัดการขยะโดยภาพรวม นอยกวาประชาชนที่มี
ระดับการศึกษาประถมศึกษา (= 3.47, S.D.= 0.74) ระดับการศึกษามัธยมศึกษา (=3.39, S.D.= 0.60) และระดับการศึกษาปริญ ญาตรี (= 3.37, S.D.= 0.65)
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
3.1.4 ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีอาชีพตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดยภาพรวมแตกตางกัน
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ในรายดาน พบวา ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่ม ีอาชีพตางกัน มี
พฤติกรรมการจัดการขยะดานการลดปริมาณขยะที่แหลงกําเนิด ดานการนํากลับมาใชซ้ํา ดานการหมุนเวีย นกลับมาใชใหม ดานการหลีกเลี่ยงผลิตภัณ ฑ
อันตราย และดานการไดประโยชนกลับคืน แตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยพบวา ประชาชนที่มีอาชีพพนักงานเอกชน (= 2.90, S.D.=
0.52) มีพฤติกรรมการจัดการขยะโดยภาพรวม นอยกวาประชาชนที่มีอาชีพเกษตรกรรม (= 3.53, S.D.= 0.61) อาชีพรับราชการ/รัฐวิสาหกิจ (=3.37, S.D.=
0.50) อาชีพคาขาย/กิจการสวนตัว (= 3.28, S.D.= 0.72) และอาชีพรับจาง (= 3.38, S.D.= 0.70) อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.5 และประชาชนที่มี
อาชีพคาขาย/กิจการสวนตัว (= 3.28, S.D.= 0.72) มีพฤติกรรมการจัดการขยะโดยภาพรวม นอยกวาประชาชนที่มีอาชีพเกษตรกรรม (= 3.53, S.D.= 0.61)
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.5
3.1.5 ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีรายไดเฉลี่ยตอเดือนของครัวเรือนตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะ
โดยภาพรวมและรายดานไมแตกตางกัน ที่นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
3.1.6 ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีจํานวนสมาชิกในครอบครัวตางกันมีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดย
ภาพรวมและรายดานไมแตกตางกัน ที่น ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
3.1.7 ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีระยะเวลาที่อยูอาศัยในทองถิ่นตางกันมีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดย
ภาพรวมไมแตกตางกัน ที่นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
3.1.8 ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองที่ไดรับรูขาวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะมีพฤติกรรมการจัดการขยะสูงกวา
ประชาชนไมไดรับรูขาวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะ อยางมีนยั สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ทั้งในภาพรวมและรายดาน ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
3.2 ผลการทดสอบสมมติฐานที่ 2 ความรูเกี่ยวกับการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองมีความสัม พัน ธกับ
พฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองโดยภาพรวม (r=-.149, Sig.= .004) อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไว
3.3 ผลการทดสอบสมมติฐานที่ 3 ทัศนคติเกี่ยวกับการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองมีความสัม พัน ธกันใน
ระดับต่ํากับพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองโดยภาพรวม (r=-.312, Sig.= .000) อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05

อภิปรายผลการวิจัย
1.ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง เพศชายและเพศหญิงมีพฤติกรรมการจัดการขยะไมแตกตางกัน ทั้งในภาพรวมและรายดาน ซึ่งไม
เปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไวแสดงวาทั้งเพศชายและเพศหญิงมีพฤติกรรมการจัดการขยะใกลเคียงกัน อาจเนื่องจากอยูในชุม ชนเดียวกัน จึงมีพฤติกรรมการ
ปฏิบัติที่ใกลเคียงกัน ซึ่งสอดคลองกับการวิจัยของ ชัยพร แพภิรมยรัตน (2552) นภาภรณ แวงโสธร (2553) เอกนรินทร กลิ่นหอม (2553) และ ปรเมศร นิวาส
ประกฤติ (2554) พบวา ประชาชนที่ม ีเพศตางกันมีพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยโดยภาพรวมไมแตกตางกัน
2. ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีอายุตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะ ไมแตกตางกัน ทั้งในภาพรวมและรายดาน ซึ่งไมเปน ไป
ตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงวาอายุไมมีผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะ อาจเนื่องจากอยูในชุมชนเดียวกันจึงมีพฤติกรรมการปฏิบตั ทิ ใี่ กลเคียงกัน สอดคลองกับ

[213]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การวิจัยของ พิภัทร แสงสินธุศร (2549) นภาภรณ แวงโสธร (2553) และ เอกนรินทร กลิ่นหอม (2553) พบวา ประชาชนที่มีอายุที่แตกตางกันมีพฤติกรรมใน
การจัดการขยะมูลฝอยไมแตกตางกัน
3. ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีระดับการศึกษาตางกันมีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดยภาพรวมแตกตางกัน อยางมีนัยสําคัญทาง
สถิติที่ระดับ 0.05 แสดงวาระดับการศึกษามีผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะ สอดคลองกับผลการวิจัย ของ เอกนริน ทร กลิ่น หอม (2553) ปรเมศร นิวาส
ประกฤติ (2554) และ อุดม บุญหอม (2554) พบวา ประชาชนที่มีระดับการศึกษาที่ตางกันจะมีพฤติกรรมการกําจัดขยะมูลฝอยแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญ
ทางสถิติที่ระดับ 0.05
4. ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีอาชีพตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดยภาพรวมแตกตางกัน อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่
ระดับ 0.05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงวาอาชีพมีผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะ สอดคลองกับการวิจัยของ ชัยพร แพภิรมยรัตน (2552) ปรเมศร
นิวาสประกฤติ (2554) และอุดม บุญหอม (2554) พบวา ประชาชนที่ม ีการประกอบอาชีพตางกันจะมีพฤติกรรมการกําจัดขยะมูลฝอยแตกตางกันอยางมี
นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
5. ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีรายไดเฉลี่ยตอเดือนของครัวเรือนตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดยภาพรวมและรายดานไม
แตกตางกัน ที่น ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไวแสดงวารายไดเฉลี่ยตอเดือนของครัวเรือนไมมีผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะ
สอดคลองกับการวิจัยของ พิภัทร แสงสินธุศร (2549) นภาภรณ แวงโสธร (2553) เอกนรินทร กลิ่นหอม (2553) และ ปรเมศร นิวาสประกฤติ (2554) พบวา
ประชาชนที่ม ีรายไดตางกันมีพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยโดยภาพรวมไมแตกตางกัน
6. ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่ม ีจํานวนสมาชิกในครอบครัวตางกัน มีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดยภาพรวมและรายดานไม
แตกตางกัน ที่น ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงวาจํานวนสมาชิกในครอบครัวไมมีผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะ
สอดคลองกับการวิจัยของ พิภัทร แสงสินธุศร (2549) พบวา ประชาชนในเขตเทศบาลนครภูเก็ตที่มีจํานวนสมาชิกในครอบครัวตางกันมีพฤติกรรมการจัดการ
ขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลนครภูเก็ต ไมแตกตางกัน
7. ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ที่มีระยะเวลาที่อยูอาศัยในทองถิ่นตางกันมีพฤติกรรมการจัดการขยะ โดยภาพรวมไมแตกตางกัน ที่
นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงวาระยะเวลาที่อยูอาศัยในทองถิ่นไมมีผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะโดยภาพรวม
สอดคลองกับผลการวิจัยของ พิภัทร แสงสินธุศร (2549) พบวา ประชาชนในเขตเทศบาลนครภูเก็ตที่มี ระยะเวลาที่อยูอาศัยในชุมชนตางกัน มีพฤติกรรมการ
จัดการขยะมูลฝอยไมแตกตางกัน
8. ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองที่ไดรับรูขาวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะมีพฤติกรรมการจัดการขยะสูงกวาประชาชนไมไดรับรูขาวสาร
เกี่ยวกับการจัดการขยะ อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ทั้งในภาพรวมและรายดาน ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงวาไดรับรูข าวสารเกีย่ วกับการ
จัดการขยะมีผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะ สอดคลองกับผลการวิจัยของ พิภัทร แสงสินธุศร (2549) พัช รี ไกรแกว (2550) และ ปรเมศร นิวาสประกฤติ
(2554) พบวา ประชาชนที่ม ีการไดรับขอมูลขาวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะมูลฝอยจากสื่อแตกตางกันมีพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยโดยภาพรวมแตกตาง
กันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
9. ความรูเกี่ยวกับการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองมีความสัมพันธกับพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขต
เทศบาลตําบลทาวอูทองโดยภาพรวม (r=-.149, Sig.= .004) อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงวาถาหากประชาชนใน
เขตเทศบาลตําบลทาวอูทองมีความรูเกี่ยวกับการจัดการขยะที่ดีก็จะทําใหมีพฤติกรรมการจัดการขยะที่ดีตามไปดวยในเกือบทุกดาน ยกเวน ดานการได
ประโยชนกลับคืนเพราะพฤติกรรมการจัดการขยะในดานนี้ขึ้นอยูกับองคประกอบอื่นๆ มากกวา สอดคลองกับผลการวิจัยของ พัชรี ไกรแกว (2550) นภาภรณ
แวงโสธร (2553) และ เอกนรินทร กลิ่นหอม (2553) พบวา ความรูในการจัดการขยะมูลฝอยมีความสัมพันธกับพฤติกรรมในการจัดการขยะมูลฝอย อยางมี
นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
10. ทัศนคติเกี่ยวกับการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองมีความสัมพันธกันในระดับต่ํากับพฤติกรรมการจัดการขยะของ
ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองโดยภาพรวม (r=-.312, Sig.= .000) อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แสดงวาถา
หากประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทองมีทัศนคติเกี่ยวกับ การจัดการขยะที่ดีก็จะทําใหมีพ ฤติกรรมการจัดการขยะที่ดีตามไปดวย สอดคลองกั บ
ผลการวิจัยของ เอกนรินทร กลิ่นหอม (2553) และ นิภาภรณ พรหมศรี (2556: 96-100) พบวา ปจจัยดานทัศนคติตอการจัดการขยะมูลฝอยมีความสัม พันธ
ทางบวกกับพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยอยางมีนัยสําคัญทางสถิติ 0.05

[214]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากผลการวิจยั
1. หนวยงานที่เกีย่ วของควรสงเสริมการรับรูขาวสารเกี่ยวกับการจัดการขยะใหกับประชาชนอยางทั่วถึง โดยผานชองทางที่หลากหลาย
2. หนวยงานที่เกีย่ วของควรใหความรูเรื่องการจัดการขยะอันตราย และการคัดแยกขยะใหกบั ประชาชน รวมถึงใหการสนับสนุนถังขยะทีม่ กี ารแยก
ประเภทไวใหกับชุมชนอยางเพียงพอ และสรางชองทางในการรับซื้อขยะใหกับชุมชนเพือ่ กระตุน ใหเกิดการคัดแยกขยะ
3. หนวยงานที่เกีย่ วของควรประชาสัมพันธ จัดกิจกรรมเพื่อสรางความตระหนัก ปลูกฝงจิตสํานึกและสรางเสริมทัศนคติเชิงบวกตอการคัดแยกขยะ
การลดปริมาณขยะทีแ่ หลงกําเนิด และการนํากลับมาใชซ้ํา เพื่อลดปญหาขยะในชุมชน และควรจัดโครงการรับซอมแซมเฟอรน ิเจอรเกาใหกับคนในชุมชน และ
สรางชองทางในการรับบริจาคขยะ
ขอเสนอแนะในการวิจยั ครั้งตอไป
1. ควรศึกษาปจจัยอืน่ ๆ ทีส่ งผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง อําเภออูทอง จังหวัดสุพรรณบุรี
2. ควรศึกษาแนวทางการสงเสริมพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูท อง อําเภออูท อง จังหวัดสุพรรณบุรี
3. ควรศึกษาความพึงพอใจและความตองการในการจัดการขยะของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทาวอูทอง ตอการดําเนินการดานขยะของ
เทศบาลตําบลทาวอูทอง

เอกสารอางอิง
กรมควบคุมมลพิษ, กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม. (2558). รายงานสถานการณม ลพิษของประเทศไทย ป 2557. กรุงเทพฯ: กรมควบคุม
มลพิษ.
ชัชพล โพธิ์สุวรรณ. (2542). ปจจัยที่มีอ ิทธิพลตอพฤติกรรมการจัดการของเสียอันตรายจากบานเรือน: กรณีศึกษาประชาชนที่ม ีบานพักอาศัยอยูตําบลสุ
เทพ อําเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการจัดการมนุษยกับสิ่งแวดลอม มหาวิทยาลัยเชียงใหม.
ชัยพร แพภิรมยรัตน. (2552). พฤติกรรมการคัดแยกขยะและแนวทางการสงเสริมการคัดแยกขยะมูลฝอยของประชาชนชุมชนบานชากแงวเทศบาลตําบล
หวยใหญ อําเภอบางละมุง จังหวัดชลบุร.ี ปญหาพิเศษรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขานโยบายสาธารณะ มหาวิทยาลัยบูรพา
เทศบาลตําบลทาวอูทอง. (2558). แผนพัฒนาสามป (พ.ศ.2559-2561). สุพรรณบุร:ี เทศบาลตําบลทาวอูทอง.
นภาภรณ แวงโสธร. (2553). ความสัมพันธระหวางความรูและการมีส วนรวมของประชาชนในการจัดการขยะมูลฝอยชุมชนกับพฤติกรรมการจัดการขยะ
มูล ฝอย กรณีศึกษา เทศบาลตําบลบานแพง จังหวัดนครพนม. วิทยานิพนธ รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขารัฐประศาสนศาสตร
มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
นิภาภรณ พรหมศรี. (2557). ปจจัยที่มีผลตอพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลฮางโฮง อําเภอเมือง จังหวัดสกลนคร.
วิทยานิพนธรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐประศาสนศาสตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
ปรเมศร นิวาสประกฤติ. (2554). พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลกุส ุมาลย อําเภอกุส ุมาลย จังหวัดสกลนคร.
วิทยานิพนธรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐประศาสนศาสตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
ปรเมษฐ หวงมิตร. (2550). พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตลาดพราว กรุงเทพมหานคร. ปญหาพิเศษรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาวิชาการบริหารทั่วไป วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา.
พิภัทร แสงสินธุศร. (2549). พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลนครภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต . ปญหาพิเศษรัฐประศาสนศาสตร
มหาบัณฑิต สาขาการบริหารทั่วไป วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา.
พัชรี ไกรแกว. (2550). พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือนของแมบาน กรณีศึกษา: แมบานเขตเทศบาลตําบลบางปู อําเภอเมือง จังหวัด
สมุทรปราการ. วิทยานิพนธสังคมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสิ่งแวดลอม มหาวิทยาลัยมหิดล.

[215]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
อุดม บุญหอม. (2554). การศึกษาพฤติกรรมการกําจัดขยะมูล ฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองพิบูล มังสาหาร อําเภอพิบูล มังสาหาร จังหวั ด
อุบลราชธานี. วิทยานิพนธ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสังคมศาสตรเพื่อการพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
เอกนรินทร กลิ่นหอม. (2553). การศึกษาความรู ทัศนคติและพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลจันจวา อําเภอแมจ ัน
จังหวัดเชียงราย. วิทยานิพนธวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสาธารณสุขศาสตรสิ่งแวดลอม มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย.
Cronbach, Lee. J. (1990). Essentials of Psychology Testing. 5th ed. New York: Harper Collins Publishers Inc.
Yamane Taro. 1970. Statistic: An Introductory Analysis. Tokyo: Harper International Edition.

[216]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความเปนพลเมืองในระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส
Democratic Citizenship of People in Narathiwat Municipality, Narathiwat Province
วสพล กิตติโชควัฒนา* และ รองศาสตราจารย ดร.วัช ริน ทร ชาญศิลป**
Wassphon Kittichokwattana and Associate Professor Dr.VacharinChasilp

บทคัดยอ
การวิจัยในครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาความเปนพลเมืองในระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในเขตเทศบาลเมือ งนราธิว าส จัง หวัด
นราธิวาส และเพื่อศึกษาปจจัยที่มีความสัมพัน ธกับความเปน พลเมืองในระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในเขตเทศบาลเมือ งนราธิว าส จัง หวัด
นราธิวาส กลุม ตัวอยางที่ใชในการศึกษาในครั้งนี้คือ ประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส จํานวน 395 คน ซึ่งไดม ีวิธีการสุมตัวอยางแบบชั้น ภูม ิและ
วิธีการสุม ตัวอยางแบบงาย เก็บรวบรวมขอมูล โดยใชแบบสอบถาม การวิเคราะหข อมูลโดยใชโปรแกรมคอมพิวเตอรสําเร็จรูป สถิตทิ ใี่ ชในการวิจยั ในครัง้
นี้คือ คาสถิติรอยละ, คาเฉลี่ย , สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน, การทดสอบคาที, การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว, และคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธแ บบ
เพีย รสัน โดยคานัยสําคัญทางสถิติที่ใชในการวิจัยในครั้งนี้ ไดกําหนดไวที่ระดับ 0.05 ผลการวิจัย ในครั้งนี้พบวาประชาชนในเขตเทศบาลเมือ งนราธิวาส
จังหวัดนราธิวาส มีระดับความเปนพลเมืองอยูในระดับปานกลาง ( x = 3.51) จากการทดสอบสมมติฐานพบวาตัวแปรทางดานรายได, ระดับการศึกษา,
และการกลอมเกลาทางการเมืองมีผลตอความเปน พลเมืองในระบอบประชาธิปไตย และตัวแปรทางดานเพศ, อายุ, ศาสนา, ไมมีผลตอความเปนพลเมือง
ในระบอบประชาธิปไตย
คําสําคัญ : ประชาธิปไตย, ความเปน พลเมือง

Abstract
The object of this research were to study the level of democratic citizenship of people in Narathiwat municipality,
Narathiwat province and to determine factors affected their the democratic citizenship. The samples composed of 395 people
in Narathiwat municipality, Narathiwat province. Proportional Stratified random sampling and sample random sampling method
were end. The data were collected by using questionnaires and analyzed by using the packaging computer programe. Statistical
tools employed in data analysis and presented through Percentage, Mean, Standard Deviation, T-test, One-Way ANOVA and
Pearson Product-Moment Correlation Coefficient. The level of significance for statistical testing was 0.05. The research findings
are as follow. The level of democratic citizenship of people in Narathiwat municipality, Narathiwat province was moderate level
( x = 3.51). According to the hypothesis income, level of education, and political socialization caused difference in the attitudes.
However, gender, age, religious did not caused any difference in the attitudes
Keywords: Democratic, Citizenship

*

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:[email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:[email protected]

**

[217]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทนํา
ตั้งแตศตวรรษที่ 20 เปนตนมา ระบอบประชาธิปไตยเปนระบอบการปกครองที่ไดรับความนิย มสูงสุดโดยมีประเทศสหรัฐอเมริกา และกลุม
ประเทศในยุโรปเปนแบบอยาง ซึ่งประเทศไทยก็ไดม ีการเปลี่ย นระบอบการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชยม าเปน ระบอบประชาธิปไตย จาก
การปฏิวัติสยามในป พ.ศ.2475 ซึ่งทําใหประเทศไทยไดกาวเขาสูความเปน ประชาธิปไตย มีการเปดโอกาสใหประชาชนเขามามีสวนรวมทางการเมือง แต
การพัฒนาประชาธิปไตยในประเทศไทยก็ประสบปญหาบอยครั้งทําใหการพัฒนาตองหยุดชะงักลง เนื่องจากเกิดการเผชิญหนากันทางการเมืองหลายครัง้
จากกลุมตางๆ เชนกลุม อํานาจเกา กลุมทหาร หรือแมกระทั่งประชาชนดวยกัน เอง ซึ่งนับตั้งแตช วงหลัง พ.ศ.2500 เปนตน มานั้น เกิดการเผชิญ หนากัน
ของประชาชนบอยครั้ง ทําใหการเมืองไทยตองตกอยูในภาวะหยุดชะงัก ซึ่งกระทบตอภาคสวนอื่นๆ และในที่สุดก็นํามาสูการรัฐประหารของกองทัพเพื่อ
รักษาความสงบในเหตุการณความขัดแยงที่เกิดขึ้น (โกวิท วงศสุรวัฒน, 2553: 50)
ในการที่เปน ใดประเทศหนึ่งจะสามารถพัฒนาประเทศใหมีความเจริญรุงเรืองไดนั้น มีปจจัยหลักอยูที่ทรัพยากรของแตละประเทศ ซึง่ ประเทศ
ที่ม ี ท รั พ ยากรที่ พ ร อ มและสมบู ร ณ ก วา ย อ มได เ ปรี ย บกว า ประเทศอื่ น โดยทรั พ ยากรนั้ น เราสามารถแบ งออกได เ ป น สองประเภทใหญ ๆ คื อ
ทรัพยากรธรรมชาติ ไดแ กปาไม แรธาตุ ดิน และอีกประเภทหนึ่งคือทรัพยากรมนุษ ยซึ่งก็คือประชาชนของประเทศๆ การทีป่ ระชาชนมีคณ
ุ ภาพสูงยอมทํา
ใหประเทศพัฒนาใหเจริญรุงเรืองไดงาย แมวาจะมีทรัพยากรธรรมชาติที่ไมเอื้ออํานวยก็ตาม(โกวิท วงศสุรวัฒน,2551) ซึ่งการพัฒนาระบอบประชาธิปไตย
ก็เชนเดีย วกัน การที่ประชาธิปไตยจะเกิดผลอยางมีประสิทธิภาพหรือไมน ั้นก็ขึ้น อยูกับคุณภาพของทรัพยากรมนุษย เนือ่ งมาจากระบอบประชาธิปไตยนัน้
เปน อุดมการณทางการเมืองใหความสําคัญที่ประชาชนเปน หลัก ซึ่งประชาชนจะมีประสิทธิภาพในการพัฒนาประชาธิปไตยหรือไมน ั้น เราสามารถวัด ได
จากความเปนพลเมือง(Citizenship)ของประชาชน(ปริญญา เทวานฤมิตรกุล ,2555: 48-49)
จากที่กลาวในขางตน นั้น จะเห็นไดวาหลังจากการปฏิวัติสยาม พ.ศ.2475 เปน ตน มานั้นระบอบประชาธิปไตยในประเทศไทยประสบปญหาใน
ดานตางๆเปน อยางมาก แมวาในชว ง 20 ป ที่ผานมาการเมืองภาคพลเมืองของประเทศจะเติบ โตขึ้น ก็ต ามแต ก็ปญ หาตางๆก็ยัง คงเกิ ด ขึ้น ทําให
ประชาธิปไตยในประเทศไมสามารถที่จะพัฒนาไดอยางที่ควรจะเปน ซึ่งบอยครั้งที่ภาคพลเมืองไดนําปญ หามาสูประชาธิปไตยในไทยเนื่องจากมีก าร
เผชิญหนากันของกลุมตางๆในสังคม ซึ่งเมื่อเกิดเหตุการณความขัดแยงขึ้นทหารก็จะเขาแทรกแซงทางการเมือง และแทบทุกครัง้ ก็จะมีการพยายามปฏิรปู
ประเทศ แตทายที่สุดประเทศไทยก็กลับเขามาสูรูปแบบวงจรความครั้งแยงเดิม ซึ่งปญหาที่เกิดขึ้นเหลานี้นั้น อาจไมไดมาจากโครงสรางของสถาบันตางๆ
ในสังคมเพีย งอยางเดียว แตอาจรวมถึงตัวประชาชนเองดวยวามีความพรอม หรือมีคุณภาพเพียงพอที่จะทําใหประชาธิปไตยในประเทศเดินหนาไปได
ดังนั้นผูวิจัย จึงมีความสนใจที่จะศึกษาถึงระดับความเปน พลเมืองของประชาชน และปจจัย ที่สงผลตอระดับความเปน พลเมืองในเขตเทศบาล
เมืองนราธิวาส โดยผูศึกษาคาดหวังวาขอมูลที่ไดทําการศึกษานั้น จะเปนประโยชนการกําหนดนโยบายในการพัฒนาความเปนพลเมืองในเขตพืน้ ทีเ่ ทศบาล
เมืองนราธิวาส และเปน แนวทางใหกับผูที่สนใจในการศึกษาเรื่องความเปนพลเมือง

วัตถุประสงค
1.เพื่อศึกษาระดับความเปนพลเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส
2.เพื่อศึกษาถึงปจจัย สวนบุคคล และการกลอมเกลาทางการเมืองที่มีผลตอความเปน พลเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส

วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข อง ประชาชนในเขตเทศบางเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส

[218]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตัว อยาง
กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัย คือ ประชาชนในเขตเทศบางเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส จํานวน 395 คน จากประชาชนที่ม ีสิทธิเลือ กตั้ ง
ทั้งหมดทั้งหมด 12,202คนโดยผูวิจัยไดกําหนดขนาดของกลุม ตัวอยางตามหลักการคํานวณของWanlop (วัลลภ รัฐฉัน ตรานนท, 2556: 142) โดยใช
ระดับความเชื่อมั่น ที่รอยละ 95 และยอมใหมีความคลาดเคลื่อนที่ รอยละ 5
วิธีการสุมตัวอยาง
1.ในการวิจัย ครั้งนี้จะศึกษาจากประชาชนเฉพาะในชุมชน ภายในเขตเทศบาลเมือนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส จํานวน 35 ชุม ชน จึงหาจํานวน
ของกลุม ตัวอยางจากแตละชุมชน โดยการใชการสุมเลือกตัวอยางแบบชั้นภูมิ (Proportional Stratified Sampling) (ธานินทร ศิลปจารุ,2555: 159)
2.เมื่อไดจํานวนของตัวอยางจากแตละชุม ชนแลว ผูวิจัย จึงไดทําการสุม ตัวอยางของแตละชุมชน โดยการแจกแบบสอบถามใหกับประชาชน
ของแตละชุมชนตอไป
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
1. แบบสอบถาม เปนการสํารวจขอมูลตางๆ ประกอบดวย ปจจัยสวนบุคล
2. แบบสอบถามเกี่ย วกับการกลอมเกลาทางการเมือง
3. แบบสอบถามเกี่ย วกับความเปนพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ และในการศึกษาครั้งนี้ ผูวิจัย ไดใชส ถิติในการวิเคราะหขอ มูล ซึ่ง ประกอบดว ย คาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) สวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน, การทดสอบคาที(T-test), การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว(OneWay ANOVA), และคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พันธแบบเพีย รสัน(Pearson Product-Moment Correlation Coefficient)เพื่อใชในการทดสอบสมมุติฐาน

ผลงานวิจัยที่เกี่ยวของ
ลําดับ
1
2
3
4
5
6

ตัวแปร
เพศ
อายุ
ศาสนา
รายได
ระดับการศึกษา
การกลอมเกลา

มีความสัมพันธ
ประภัสสร(2553),ธัญ ธัช (2556)
ลัดดาวรรณ(2551),วีรพงษ(2546)
สุณยี (2537)
ลัดดาวรรณ(2551)
ลัดดาวรรณ(2551)
ประภัสสร(2553),ธัญ ธัช (2556)
วันเพ็ญ(2520),จัน ทนา(2549)

[219]

ไมมคี วามสัมพันธ
ลัดดาวรรณ(2551),ทรงสิร(ิ 2556) วันชนะ(2557)
วันชนะ(2557)
จีรศักดิ์(2529)
ธัญญัช (2556),ทรงสิริ(2556)ประภัสสร(2553)
วันเพ็ญ (2520)
ทรงสิริ(2556)

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กรอบแนวคิดในการวิจยั
ตัวแปรอิสระ
ปจจัยสวนบุคคลไดแกอายุเพศศาสนารายไดระดับการศึกษา

ตัวแปรตาม
ความเปนพลเมือง
1.ดานการมีสวนรวมทางการเมืองและสังคม
2.ดานสิทธิ เสรีภาพ และความเสมอภาค
3.ดานการเคารพความแตกตาง
4..ดานการเคารพในกฎเกณฑหรือกฎหมาย

การกลมเกลาทางการเมือง
1.การกลอมเกลาทางการเมืองจากครอบครัว
2.การกลอมเกลาทางการเมืองจากสถาบัน การศึกษา
3.การกลอมเกลาทางการเมืองจากกลุม เพือ่ น
4.การกลอมเกลาทางการเมืองสือ่

ผลการวิจัย
1. เพศ กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญเปน เพศชาย จํานวน 208 คน คิดเปนรอยละ 52.7 และเปนเพศหญิง จํานวน 187 คน คิด
เปน รอยละ 47.3
2. อายุ กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญอยูในกลุมอายุระหวาง 32-45 ป จํานวน 181 คน คิดเปนรอยละ 45.8 รองลงมาคือ อายุ
ระหวาง 18-31 ป มีจํานวน 112 คน คิดเปน รอยละ 28.4 สําหรับกลุม ตัวอยางที่ม ีอายุ 60 ปข ึ้นไป พบที่น อยที่สุด มีจํานวน 24 คน คิดเปนรอยละ 6.1
3. ศาสนา กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญน ับถือศาสนาพุทธ จํานวน 267 คน คิดเปนรอยละ 67.6 รองลงมาคือ ศาสนาอิสลาม มี
จํานวน 126 คน คิดเปน รอยละ 31.9 สําหรับกลุม ตัวอยางที่อื่นๆ พบนอยที่สุด มีจํานวน 2 คน คิดเปนรอยละ 0.5
4. รายได กลุ ม ตัว อย างในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญอ ยูในกลุม ที่มีร ายได 10,001-20,000 บาท จํานวน 171 คน คิ ดเปน ร อ ยละ 43.3
รองลงมาคือ กลุม ที่ม ีรายได 20,001-30,000 บาท จํานวน 109 คน คิดเปนรอยละ 27.6 สําหรับกลุมตัวอยางที่มีรายไดมากกวา 30,001 บาท พบนอ ย
ที่สุด มีจํานวน 48 คน คิดเปน รอยละ 12.2
5. ระดับการศึกษา กลุม ตัวอยางในการศึกษาครั้งนี้ สวนใหญม ีการศึกษาในระดับปริญญาตรี หรือเทียบเทาจํานวน 203 คน คิดเปน รอ ยละ
51.4 รองลงมาคือ มีการศึกษาต่ํากวาปริญญาตรี มีจํานวน 168 คน คิดเปนรอยละ 42.5 สําหรับกลุมตัวอยางที่มีระดับการศึกษาสูง กวาปริญ ญาตรีพ บ
นอยที่สุด มีจํานวน 24 คน คิดเปนรอยละ 6.1
6. พบวา ในภาพรวมของกลุม ตัวอยางความเปนพลเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาสอยูในระดับปานกลาง ( x =3.51) และ
เมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา กลุมตัวอยางมีความเปนพลเมืองดานความเสมอภาคมากที่สุด ( x =3.99) รองลงมาคือ ความเปน พลเมือ งดานสิทธิ
( x =3.89) และนอยที่สุดคือความเปน พลเมืองดานการเคารพในความแตกตาง ( x =3.13) แสดงใหเห็น วาประชาชนในเขตเทศบาลเมือ งนราธิว าส
จังหวัดนราธิวาส มีระดับความเปนพลเมืองอยูในระดับปานกลาง
7. ปจจัยที่ม ีผลตอความเปนพลเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมือ งนราธิว าส จังหวัด นราธิวาส ไดแ ก ตัว แปรทางด านรายได, ระดับ
การศึกษา, และการกลอมเกลาทางการเมือง โดยมีระดับนัยสําคัญทางสถิติเทากับ .01, .00 และ .00 ตามลําดับ ซึ่งเปน ไปตามสมมตุฐานที่ตั้งไว

อภิปรายผลการวิจัย
การศึกษาวิจัยเรื่อง ความเปน พลเมืองในระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส จากผลการวิจัย
สามารถอภิปรายผลไดดังนี้

[220]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สมมติฐานที่ 1 การเปรีย บเทีย บการเปรีย บเทีย บความเปนพลเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส จําแนกตามเพศ โดยการ
ทดสอบคา t พบวาคา Sig ที่คํานวนไดเทากับ 0.623 ซึ่งมากกวาระดับคานัย สําคัญ ทางสถิติ ที่ 0.05 สรุปไดวา เพศตางกันมีระดับความเปนพลเมืองที่ไม
แตกตางกัน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 2 การเปรีย บเทีย บการเปรีย บเทีย บความเปนพลเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส ที่ม ีอายุแ ตกตางกัน โดยการ
ทดสอบหาคาความแปรปรวนทางเดียว(One-Way ANOVA) พบวาคา Sig ที่คํานวนไดเทากับ 0.166 ซึ่งมากกวาระดับคานัย สําคัญทางสถิติ ที่ 0.05 สรุป
ไดวา ประชาชนในเขตเทศบางเมืองนราธิวาสที่มีอายุตางกันมีระดับความเปนพลเมืองที่ไมแ ตกตางกัน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
สมมติฐานที่ 3 การเปรีย บเทีย บการเปรีย บเทีย บความเปนพลเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส ที่นับถือศาสนาแตกตางกัน
โดยการทดสอบหาคาความแปรปรวนทางเดียว(One-Way ANOVA) พบวาคา Sig ที่คํานวนไดเทากับ 0.221 ซึ่งมากกวาระดับ คานัย สําคัญ ทางสถิติ ที่
0.05 สรุปไดวา ประชาชนในเขตเทศบางเมืองนราธิวาสที่นับถือศาสนาตางกันมีระดับความเปนพลเมืองที่ไมแตกตางกัน ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานทีต่ งั้
ไว
สมมติฐานที่ 4 ประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส ที่ม ีรายไดตางกันมีระดับความเปนพลเมืองที่แตกตางกัน เปน ไปตามสมมติฐาน ผล
การทดสอบสมมติฐาน พบวา ประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาสที่ม ีรายไดแตกตางกัน มีระดับความเปนพลเมืองที่แตกตางกัน อยางมีนยั สําคัญทาง
สถิติที่ระดับความเชื่อมั่น .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยที่กลุมตัวอยางที่มีรายไดมากกวา 30001 บาท มีระดับความเปนพลเมืองทีส่ งู กวา กลุม
ตัวอยางที่มีที่ม ีรายได10,000-20,000 บาท และ ประชาชนที่มีรายได 20,001-30,000 บาท ทั้ง นี้อ าจเนื่องมาจากการที่ป ระชาชนมีรายไดที่สูง ทําให
โอกาสเขาถึงปจจัยขั้นพื้นฐาน และมีเวลาวางที่มากกวาประชาชนที่มีรายไดนอย ซึ่งเปน ผลมาจากการที่ประชาชนเมื่อมีฐานะที่ดีขึ้น ก็ไมจําเปนตองเปน
หวงในเรื่องปากทองของตัวเองและครอบครัว ทําใหประชาชนกลุมนี้เริ่มหันไปใหความสําคัญในประเด็นทางสังคมตางๆมากขึ้น ซึง่ ตางจากกลุม ทีม่ รี ายได
นอยที่ใชเวลาสวนมากในการทํางานเพื่อหาเงินเลี้ย งชีพ ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของลัด ดาวรรณ สุข ใหญ (2551) ศึกษาเรื่อ งความเปน พลเมืองตาม
ระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในจังหวัดเชีย งใหม: ศึกษาเปรีย บเทีย บประชาชนที่อาศัยอยูในเขตอําเภอเมือง กับ อําเภอดอยสะเก็ด พบวารายได
ของประชาชนมีความสัมพันธกับความเปนพลเมือง
สมมติฐานที่ 5 ประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส ที่ม ีรายไดตางกันมีระดับความเปนพลเมืองที่แตกตางกัน เปน ไปตามสมมติฐาน ผล
การทดสอบสมมติฐาน พบวา ประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาสที่ม ีแตกตางกัน มีระดับการศึกษาที่แตกตางกัน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ
ความเชื่อมั่น .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยพบวาประชาชนที่ไดรับการศึกษาในระดับสูงมีระดับความเปนพลเมืองที่สูงกวาประชาชนที่ไดรับ
การศึกษาในระดับที่ต่ํากวา ทั้งนี้ก็เนื่อ งมาจากการที่สถาบัน การศึก ษาคือ แหลง ในการสรางและเพิ่ม พูน ความรู และความคิด ของบุค คล ทําใหเมื่อ
ประชาชนมีระดับการศึกษาที่สูงขึ้น ก็จะทําใหประชาชนมีความรูความเขาใจในประเด็นตางๆ รวมถึงการสถานที่ที่สรางระเบียบวินยั ทางสังคมตางๆใหกบั
ประชาชน ทําใหเมื่อประชาชนมีระดับการศึกษาที่สูงขึ้น ก็จะทําใหประชาชนมีระดับความเปน พลเมืองที่สูงขึ้นตามไปดวย ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของ
ลัดดาวรรณ สุข ใหญ (2551) ศึกษาเรื่องความเปนพลเมืองตามระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในจังหวัดเชียงใหม: ศึกษาเปรีย บเทีย บประชาชนที่
อาศัยอยูในเขตอําเภอเมือง กับ อําเภอดอยสะเก็ด พบวาระดับการศึกษาของประชาชนมีความสัมพันธกับความเปนพลเมือง
สมมติฐานที่ 6 การกลอมเกลาทางการเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส มีความสัม พัน ธกับความเปน พลเมือ ง เปน ไปตาม
สมมติฐาน ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาสที่ม ีแ ตกตางกัน มีระดับความเปน พลเมืองที่แ ตกตางกัน อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับความเชื่อมั่น .05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ที่เปนเชน นี้ก็เพราะวาการกลอมเกลาทางการเมืองนัน้ เปนกระบวนการในหลอ
หลอมบุคคลในสังคม ซึ่งกระบวนการนี้เกิดขึ้นตั้งแตการที่บุคคลเกิด และสิ้น สุดตอเมื่อบุคคลนั้น ไดตายลงไป โดยเกิดจากการเรียนรูเ พือ่ ใหเกิดวัฒนธรรม
ทัศนคติ และพฤติกรรมบางประการในการทางเมืองผานสถาบันทางสังคม ซึ่งระดับของการกลอมเกลาทางการเมืองของแตละบุคคลยอมมีความแตกตาง
กัน ออกไปตามประสบการณที่แตละคนไดประสบพบเจอมา ซึ่งเหตุนี้ย อมสงผลให สิ่งเหลานี้ย อมสงผลใหระดับความเปนพลเมืองของประชาชนมีความ
แตกตางกันดวย ซึ่งสอดคลองกับผลงานวิจัย ของ วั น เพ็ญ คําเมือ ง (2520) ศึกษาเรื่อ งลักษณะของพลเมืองดีในทัศนะของนักเรีย นมัธยมศึกษาใน
กรุงเทพมหานคร พบวา การกลอมเกลาที่แตกตางกัน จะทําใหนักเรียนมีลักษณะของพลเมืองดีในทัศนะที่แ ตกตางกัน , จัน ทนา บุญ ญานุวัตร (2549)
ศึกษาเรื่ององคประกอบที่สัมพัน ธกับคุณลักษณะของความเปนพลเมืองดีของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 เขตพื้นที่การศึกษาพัทลุงพบวา การกลอ ม
เกลามีความสัม พันธกับคุณ ลักษณะของความเปน พลเมืองดีข องนักเรีย น, ประภัสสร ไพบูลยฐิติพรชัย (2553) ศึกษาเรื่องการศึกษาความเปนพละเมืองดี
ของนักเรียนโรงเรียนพาณิชยการบางบัวทอง จังหวัดนนทบุรี พบวาการกลอมเกลานั้นมีความสัม พัน ธกับความเปน พลเมืองดี และธัญธัช วิภตั ภิ มู ปิ ระเทศ

[221]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
(2556) ศึกษาเรื่องความเปนพลเมืองในระบอบประชาธิปไตยของนักศึกษามหาวิทยาลัย ธุรกิจบัณ ฑิตย พบวา ปจจัยในเรือ่ งการกลอมเกลาทีแ่ ตกตางกันมี
ความเปน พลเมืองที่แ ตกตางกัน,

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1.จากการวิจัยในครั้งนี้พบวาระดับความเปน พลเมืองในระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาสอยู
ในระดับปานกลาง ดังนั้นหนวยงานทั้งภาครัฐ เอกชน และสถาบันการศึกษาควรที่จะสงเสริมแนวคิดเกี่ยวกับความเปนพลเมืองโดยเฉพาะในดานการมี
สวนรวมทางการเมือง ดานเสรีภาพ และดานการเคารพความแตกตาง เนื่องจากประเด็น ทั้ง 3 ดานนั้น มีระดับความคิดเห็น หรือการปฏิบัติในระดับ ปาน
กลาง เชน การจัดอบรม จัดนิทรรศนการ หรือสัมนาวิชาการ การเขาไปใหความรูแกประชาชนในชุม ชนตางๆ ซึ่งการสงเสริม ในประเด็น เหลานีจ้ ะตองการ
ทําอยางสม่ําเสมอ มีความตอเนื่อง และนอกนี้จะตองเริ่มปลูกฝงตั้งแตเด็กผานสถาบันครอบครัว และสถาบันการศึกษา
2.จากผลการศึกษาพบวาการกลอมเกลาทางการเมืองของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส มีผลตอระดับความเปน
พลเมืองในระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส ดังนั้นจึงควรสงเสริมสถาบัน ทางสังคม และบุคคล หรือ
กลุมบุคคลที่มีอิทธิพลตอการกลอมเกลาทางการเมือง โดยเฉพาะในดานของสถาบันการศึกษา กลุม เพื่อน และจากสือ่ ตางๆ ทีย่ งั คงมีระดับการกลอมเกลา
ในระดับปานกลาง เชน การจัดกิจกรรมกลุม สัม พัน ธข ึ้นในสถาบันการศึกษา หรือจัดเสวนาพูดคุย ประเด็น ทางสังคมตางๆในชุม ชน หรือการเพิม่ แหลงสือ่
ตางๆเพื่ อให ประชาชนสามารถข อ ถึง ขอ มูล และความรูต างๆที่ถู ก ตอ งได งายขึ้น เช น ปา ยประชาสัม พัน ธ ในชุ ม ชนตางๆ การจัด สถานี วิทยุ หรื อ
สถานีโทรทัศนทองถิ่น
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
งานวิจัยนี้ยังมีจํากัดทั้งในดานงบประมาณและประสบการณข องผูวิจัย ที่ไมสามารถศึก ษาใหครอบคลุม ทั้ง จัง หวัดสุพรรณบุรี และอาจไม
ครอบคลุมในเรื่องของเนื้อหาสาระสําคัญ การวิจัย นี้จึงเปนการศึกษาและวิเคราะหเบื้องตน หากผูสนใจจะศึกษาในลักษณะนี้ตอไป ผูวิจัยมีขอเสนอแนะ
ดังนี้
1.ในการวิจัย ในครั้งตอไปควรมีการปรับปรุงขอคําถามในแบบสอบถามในสวนของการกลอมเกลาทางการเมือง และความเปน พลเมือง ใหมี
ความหลากหลายมีคําถามเชิงบวกและเชิงลบเพิ่มมากขึ้น ในแตดานควรประกอบไปดวยคําถามเชิงลบและเชิงบวกเพื่อใหแ บบสอบถามมีคุณ ภาพมาก
ยิ่งขึ้น
2.ในการวิจัย ในครั้งตอไป นอกจากใชวิฑีการรวบรวมขอมูลแบบการใชแบบสอบถามแลว การรวบรวมขอมูลแบบอื่น อีก เชน การสัมภาษณ
แบบเจาะลึก การสังเกตแบบมีสวนรวม ซึ่งจะชวยสนับสนุนขอมูลใหม ีความหนาเชื่อถือและมีความสมบูรณมากยิ่งขึ้น
3.ในการวิจัย ในครั้งตอไป ควรศึกษาตัวแปรอื่นๆเพิ่ม เติม นอกเหนือจากที่ไดศึกษามาแลว เพื่อพิจารณาวาปจจัย ใดบางที่มีผ ลตอระดับความ
เปน พลเมืองในระบอบประชาธิปไตย เชน ปจจัยดานอาชีพ ปจจัยดานการรับรูขาวสารทางการเมือง เปนตน
4.ในการวิจัย ในครั้งตอไปควรทําการศึกษาเปรีย บเทีย บกลุม ตัวอยางอื่น ๆ เพื่อศึกษาวาในพื้นที่อื่น ประชาชนมีความเหมือนหรือแตกตางกัน
อยางไร

เอกสารอางอิง
โกวิท วงศสุรวัฒน. 2551. หลักรัฐศาสตร. กรุงเทพฯ: กรุงเทพฯ: โรงพิมพตะวันออก
โกวิท วงศสุรวัฒน. 2551. การเมืองการปกครองไทย: หลายมิติ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพตะวันออก
จันทนา บุญญาวัตร. 2549. องคประกอบที่สัม พัน ธกับคุณ ลักษณะของความเปนพลเมือ งดีของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที 3 เขตพื้น ที่การศึกษา
พัท ลุง. วิทยานิพนธปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิช าการวัดผลการศึกษา, มหาวิทยาลัยทักษิณ

[222]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จีระศักดิ์ นาคเสวี. 2529. การศึกเปรียบเทียบความสํานึกในความเปนพลเมือ งดีตามวิถีชีว ิตประชาธิปไตย ระหวางนักเรียนไทยพุทธและนักเรียนไทย
มุสลิม ชั้นมัธยมศึกษาปท ี่ 3 ใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต. วิทยานิพนธ ปริญ ญาศิล ปศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาการสอนสัง คมศึกษา,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
จีรังลักษณ ศกุนตะลักษณ. 2520. มโนทัศนเกี่ยวกับความเปนพลเมือ งดีของนักเรียนอาชีว ศึกษา. วิทยานิพนธปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชา
มัธยมศึกษา, จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
ดวงใจ เขมวิรัตน และคณะ. 2556. การศึกษาลักษณะความเปนพลเมือ งดีของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร. มหาวิทยาลัย
เทคโนโลยีราชมงคลพระนคร
ถวิลวดี บุรีกุล และ รัชวดี แสงมหะหมัด. 2555. ความเปนพลเมือ งในประเทศไทย. รายงานวิจัยสํานักวิจัย และพัฒนา สถาบันพระปกเกลา.
ทรงสิริ วิชิรานนท. 2556. คุณ ลักษณะพลเมืองดีของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล พระนคร. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร
ธัญธัช วิภัติภูม ิประเทศ. 2556. ความเปนพลเมือ งในระบอบประชาธิปไตยของนักศึกษามหาวิทยาลัยธุรกิจบัณ ฑิตย. มหาวิทยาลัย ธุรกิจบัณ ฑิตย.
ธานนิทร ศิลปจารุ. 2547. คูม ือการวิจ ัยและวิเคราะหข อมูลดว ยโปรแกรม SPSS. นนทบุรี: โรงพิม พนิดาการพิม พ.
ปริญญา เทวานฤมิตรกุล. 2555. การศึกษาเพื่อสรางพลเมือง. กรุงเทพฯ: บริษ ัท นานมีบุคพับลิเคชั่น ส จํากัด.
ปภัสสร ไพบูลยฐิติพรชัย. 2553. ความเปนพลเมืองดีข องนักเรียนโรงเรียนพณิช ยการบางบัวทองจังหวัดนนทบุรี. วิทยานิพนธรัฐศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาวิชาการจัดการภาครัฐและภาคเอกชน, มหาวิทยาลัยศิลปากร
ลัดดาวรรณ สุข ใหญ. 2551. ความเปน พลเมือ งตามระบอบประชาธิปไตยของประชาชนในจังหวัดเชียงใหม: ศึกษาเปรียบเทียบประชาชนทีอ่ าศัยอยู
ในเขตอําเภอเมือ ง กับ อําเภอดอยสะเก็ด. การคนควาอิสระ รัฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการเมือ งและการปกครอง บัณ ฑิตวิทยาลัย
มหาวิทยาลัย เชียงใหม.
วันเพ็ญ คําเมือง. 2522. ลักษณะของพลเมืองดีในทัศนะของนักเรียนมัธยมศึกษาในกรุงเทพ. วิทยานิพนธปริญ ญาครุศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาวิช า
มัธยมศึกษา, จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
วันชนะ วุฒิวัย. 2557. ความเปน พลเมือ งดีของนักเรียนในระดับมัธยมศึกษาตอนตนโรงเรียนวัดสระประทุม จังหวัดสุพรรณบุร.ี วิทยานิพนธปริญญา
ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
วัลลภ รัฐฉัตรานนท. 2556. วิธีแ ละเทคนิคในการวิจ ัยทางรัฐศาสตร. กรุงเทพฯ: สํานักพิม พเสมาธรรม.
วีรพงษ นกนอย. 2546. ลักษณะความเปนพลเมืองดี: กรณีศึกษานิส ิตระดับอุดมศึกษามหาวิท ยาลัยเกษตรศาสตร. วิทยานิพนธปริญญาศิลปศาสตร
มหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
สุณ ี ย ช ว ยออก. 2537. ความสํ านึ ก ตอ ความเปน พลเมื อ งดี ใ นวิ ถี ช ีว ิ ต ประชาธิ ป ไตยของนัก เรี ย นชั้ น ประถมศึ ก ษาปที่ 6 เขตหนองจอก
กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธปริญญาศิลปะศาสตร มหาบัณ ฑิต สาขาสอนสังคมศึกษา, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

[223]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความคิดเห็นของผูทาํ ประกันภัยรถยนตตอ การทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1
ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง
Opinion of the assured for the voluntary insurance type 1 policy of Viriyah insurance
public company limited Donmueang branch
ปยนาถ วัฒนอุไร**และ รองศาสตราจารย ดร.โกวิท วงศสุรวัฒน*
Piyanat Wattanaurai and Associate Professor Dr.Kowit Wonglurawat

บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค 1.) เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นที่ม ีตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจ ประเภท 1 ของบริษทั วิรยิ ะประกันภัย จํากัด
(มหาชน) สาขาดอนเมือง 2.) เพื่อเปรียบเทียบความคิดเห็นที่ม ีตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจ ประเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขา
ดอนเมือง จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล 3.) เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัยดานรถยนตนั่งสวนบุคคล กับความคิดเห็นที่ม ีตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัคร
ใจประเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมืองโดยกลุมตัวอยางที่ใชในการศึกษา คือ ผูทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1 ของบริษทั
วิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง จํานวน 235 ตัวอยาง เครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอมูล คือ แบบสอบถาม การวิเคราะหขอมูลใชคาสถิติรอยละ
คาเฉลี่ย คาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคา t-test การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว เมื่อพบความแตกตางจึงทําการวิเคราะหหาความแตกตางของคาเฉลี่ย
รายคูโดยวิธีของ LSD และทดสอบความสัมพันธจากคา Chi-Square test ผลการศึกษาพบวา ระดับความคิดเห็น ที่มีตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจ
ประเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกัน ภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง อยูในระดับมาก ในการทดสอบสมมติฐาน พบวา ปจจัยลักษณะสวนบุคคล ดาน
เพศ รายไดเฉลี่ยตอเดือนและอาชีพ ที่ตางกัน มีผลตอความคิดเห็นในการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1 ของบริษัทวิรยิ ะ แตกตางกัน และ
การใชรถยนตน ั่งสวนบุคคล มีความสัม พันธกับความคิดเห็นในการทําประกัน ภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1 ของบริษัทวิริยะ โดย ยี่หอรถยนตที่ทํา
ประกันภัยและประเภทรถยนตที่ทําประกันภัย รถยนตม ีขนาดความสัม พันธสูงสุดกับดานราคา ดานราคารถยนตที่ทําประกันภัยและและอายุการใชงาน
รถยนตม ีขนาดความสัม พัน ธสูงสุดกับดานการสงเสริมการตลาด
คําสําคัญ : ความคิดเห็น , ประกัน ภัย รถยนต, ประเภท 1, วิริย ะประกัน ภัย

Abstract
The objectives for study Opinion level of assured towards the voluntary insurance type 1 policy of Viriyah Insurance
Public Company Limited Donmueang branch. 2.) .Compare opinion of the assured towards voluntary insurance type 1 policy of
Viriyah Insurance Public Company Limited Donmuang branch. Classified by personal fector. 3.) Study the relationships between
car factors and opinion of assured towards the voluntary insurance type 1 policy of Viriyah Insurance Public Company Limited
Don Mueang branch.The data of this study was collected by 235 assured who make the voluntary insurance type 1 policy of
Viriyah Insurance Public Company Limited Don Mueang branch. Data collection instruments is questionnaire. Data analysis using
percentage, mean, standard deviation, t-test, The one-way analysis of variance (One-Way ANOVA). When found difference then
analysis for difference of average paired by LSD method. And correlation test of Chi-Square. The result of the study indicated
**
*

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

[224]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
that opinion level of the assured towards voluntary insurance type 1 policy of Viriyah Insurance Public Company Limited
Donmueang branch are high levels. Hypothesis testing indicated that personal fector about different of gender, the average
revenue per month and career affect to the opinion towards making for the voluntary insurance type 1 policy and car usage
relation to opinion towards voluntary insurance type 1 policy aslo brand and type of car have supreme relation with car price
that make an insurance and car lifetime have supreme relation with promotion
Keywords: Opinion, insurance, type 1, Viriyah Insurance

บทนํา
การดํารงชีวิตของมนุษยในปจจุบันนอกเหนือจากปจจัย 4 ซึ่งไดแ ก อาหาร เครื่องนุงหม ที่อยูอาศัย และยารักษาโรค ยานพาหนะประเภท
รถยนตน ับวาเปนอีกปจจัย หนึ่งที่มีความสําคัญในชีวิตประจําวัน มากอยางหนึ่ง เนื่องจากยานพานะกอใหเกิ ดความสะดวกสบาย และรวดเร็วในการ
เดิน ทาง และในปจจุบัน ประชาชนสวนใหญนิย มความสะดวกสบาย เพื่อตอบสนองความตองการของตนเอง รถยนตนับ วาเปน ปจจัย อยางหนึ่งที่ผูค น
ตองการเพราะสามารถเดิน ทางไปตามที่ตนเองตองการ และเปนสิ่งจําเปน ของคนในปจจุบัน ทําใหจํานวนรถยนตม ีเพิ่มขึ้นอยางตอเนื่องในแตละป
เมื่อมนุษ ยม ีความตอ งการที่จะแสวงหาความสะดวกสบายใหกับตนเองมากยิ่ง ขึ้น การบริโภครถยนตก็ย อมเพิ่ม มากขึ้น ทําใหเกิดการ
เปลี่ยนแปลงจากภาวะคลองตัว นําไปสูการเจรจาที่แ ออัดรีบเรง และไมคลองตัวเทาที่ควร ทําใหเกิด อุบัติ เหตุท างรถยนตเพิ่ม สูง ขึ้น รัฐบาลจึง มีความ
พยายามที่จะหาทางปองกันการเกิดอุบัติเหตุหรือพยายามลดการเกิดอุบัติเหตุดังกลาวอัน เกิด จากการใชรถยนต ไมวาจะอาศัย เทคโนโลยีในการผลิต
รถยนต การสรางถนนที่ถูกตองตามหลักวิศวกรรมจราจร และการควบคุม ผูใชย านยนตใหปฏิบัติตามกฎจราจร รวมทั้งตั้งหนวยงานตางๆ ขึ้น เพื่อใหทํา
หนาที่รับผิดชอบในการปองกันการเกิดอุบัติเหตุนั้น แตก็ย ังไมส ามารถปองกัน และลดการเกิดอุบัติเหตุรวมถึงความเสีย หายที่เกิดขึ้น ไดทั้งหมดการ
ประกันภัยรถยนตจึงเปนทางเลือกหนึ่งที่ชวยบรรเทาความเสียหาย และทรัพยสินของผูเอาประกันภัย รวมถึงความรับผิดของผูเ อาประกันภัยในกรณีทเี่ กิด
อุบัติเหตุกับบุคคลภายนอก ซึ่งจะตองเปนการรับผิดตามกฎหมายโดยประกันภัยนั้น จะแบงเปนประกันภัยภาคบังคับ และประกันภัยภาคสมัครใจ ซึง่ การ
ประกันภัยภาคบังคับ ที่เรีย กวา พรบ. หรือพระราชบัญญัติคุม ครองผูประสบภัย จากรถ พ.ศ.2535 ซึ่งออกโดยรัฐบาล
ดวยเหตุน ี้จึงทําใหการศึกษาในครั้งนี้ มีความตองการทราบถึงสาระสําคัญตลอดจนปจจัย ตางๆ ที่มีผลกระทบตอการตัดสิน ใจทําประกัน ภัย
ภาคสมัครใจ โดยเฉพาะการประกัน ภัย รถยนตประเภท 1 รวมถึงความคิดเห็นของผูบริโภคที่ม ีตอการทําประกัน ภัย รถยนตประเภท 1 เพื่อที่จะไดพัฒนา
และปรับปรุงใหสามารถตองสนองความตองการของผูบริโภคไดอยางตรงความตองการ และยังสามารถใชขอมูลนี้เพื่อประโยชนตอทุกฝายที่เกี่ยวของ

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นที่ม ีตอการทําประกัน ภัย รถยนตภาคสมัครใจ ประเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขา
ดอนเมือง
2. เพื่อเปรีย บเทีย บความคิดเห็น ที่ม ีตอการทําประกัน ภัย รถยนตภาคสมัครใจ ประเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขา
ดอนเมือง จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัยดานรถยนตนั่งสวนบุคคล กับความคิดเห็นที่มีตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจ ประเภท 1
ของบริษัทวิริย ะประกัน ภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง

วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะบริษัท วิริย ะประกัน ภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง

[225]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กลุมตัวอยาง
กลุมตัวอยางประชากรผูตอบแบบสอบถามลูกคาที่เขาทําประกัน ภัย รถยนต ที่บริษ ัทวิริย ะประกันภัย สาขาดอนเมือง จํานวนทัง้ สิน้ 235คนโดย
ใชการสุม ตัวอยางแบบแบงชั้น ภูมิ (Stratified Random Sampling)โดยการแจกแบบสอบถามใหกับลูก คาที่เขาทําประกัน ภัย รถยนต ที่บ ริ ษ ัทวิริย ะ
ประกันภัย สาขาดอนเมือง
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
การศึกษาความคิดเห็นตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1 ของผูทที่ ําประกันภัยรถยนตกบั บริษทั วิรยิ ะประกันภัย สาขาดอน
เมืองโดยใชแ บบสอบถาม เปน เครือ่ งมือในการเก็บขอมูล ซึง่ แบงออกเปน 3 สวน ดังตอไปนี้
สวนที่ 1 เปนคําถามเกีย่ วกับขอมูลสวนบุคคลของกลุม ตัวอยาง ซึ่งใชคําถามแบบเลือกตอบเพือ่ เก็บขอมูลมาแจกแจงความถีแ่ ละหาคารอยละ
สวนที่ 2 เปนคําถามเกีย่ วกับรถยนตนงั่ สวนบุคคลของกลุม ตัวอยาง ซึ่งใชคําถามแบบเลือกตอบเพื่อเก็บขอมูลมาแจกแจงความถีแ่ ละหาคา
รอยละ
สวนที่ 3 แบบสอบถามความคิดเห็น ตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1 ของของบริษ ัทวิริย ะประกัน ภัย จํากัด (มหาชน)
สาขาดอนเมือง ผูวิจัยไดสรางแบบสอบถามโดยใชมาตราสวนประมาณคาของ Likert’s Scale
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติและในการศึกษาครั้งนี้ ผูวิจัยไดใชสถิติในการวิเคราะหขอมูลซึ่ง ประกอบดวยคารอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย (Mean), คา
เบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation), คา t-test, การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว (One Way ANOVA) และการหาความสัม พัน ธโดยใช
Chi-Square testเพื่อทดสอบสมมุติฐาน

ผลการวิจัย
ขอมูลทัว่ ไปของกลุม ตัวอยาง
ขอมูลทั่วไปของกลุม ตัวอยาง ในการศึกษาวิจัย ครั้งนี้ คือ ผูทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1 ของบริษัทวิริย ะประกัน ภัย จํากัด
(มหาชน) สาขาดอนเมือง จํานวน 235 คน เพศกลุมตัวอยางสวนใหญเปน เพศหญิง จํานวน 124 คน คิดเปน รอยละ 52.77 และ เพศชาย จํานวน 111
คน คิดเปนรอยละ 47.23 อายุ ผูตอบแบบสอบถามในการศึกษาครั้งนี้กลุมที่มีจํานวนมากที่สุดกลุมที่ม ีอายุม ากกวา 35-45 ป จํานวน 77 คน คิดเปนรอย
ละ 32.77 สถานภาพ พบวา กลุมตัวอยางที่มีจํานวนมากที่สุด มีสถานภาพโสด จํานวน 117 คน คิดเปนรอยละ 49.79 รองลงมา สมรส จํานวน 93 คน
คิดเปน รอยละ 39.57 การศึกษา พบวา กลุม ตัวอยางที่ม ีจํานวนมากที่สุด มีการศึกษาในระดับปริญญาตรี จํานวน 148 คน คิดเปนรอยละ 62.98 รายได
เฉลี่ยตอเดือน พบวา กลุมตัวอยางที่มีจํานวนมากที่สุด มีรายได 30,001- 40,000 บาท จํานวน 81 คน คิดเปนรอยละ 34.47 อาชีพ พบวา กลุม ตัวอยาง
ที่ม ีจํานวนมากที่สุด มีอาชีพพนักงานบริษ ัทเอกชน จํานวน 89 คน คิดเปนรอยละ 37.87
ขอมูลดานรถยนตนั่งสวนบุคคล
ขอมูลดานรถยนตนั่งสวนบุคคลของกลุม ตัวอยาง ยี่หอรถยนตที่ทําประกันภัยรถยนตชนั้ 1 พบวา กลุม ตัวอยางใชมากทีส่ ุด ยี่หอ HONDA
จํานวน 59 คน คิดเปนรอยละ 25.11 ประเภทรถยนตที่ทําประกันภัยรถยนตชนั้ 1 พบวา กลุมตัวอยางใชม ากทีส่ ดุ รถเกง จํานวน 166 คน คิดเปนรอย
ละ 70.64 . จํานวน ซี.ซี. ของรถยนตทที่ ําประกันภัยรถยนตชนั้ 1 พบวา กลุม ตัวอยางใชมากทีส่ ุด จํานวน 1,500 ซี.ซี. จํานวน 63 คน คิดเปน รอยละ
26.81 ราคารถยนตที่ทําประกันภัยรถยนตชนั้ 1 พบวา กลุม ตัวอยางซือ้ มากทีส่ ดุ ราคา 500,001-700,000 บาท จํานวน 67 คน คิดเปน รอยละ 28.51
อายุการใชงานรถยนตที่ทําประกันภัยรถยนตชนั้ 1 พบวา กลุม ตัวอยางทําประกันมากทีส่ ดุ ต่ํากวา 1 ป จํานวน 83 คน คิดเปนรอยละ 35.32
ความคิดเห็นของผูต อบแบบสอบถามทีม่ ตี อ การตัดสินใจทําประกันภัยรถยนตประเภทที่ 1

[226]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จากการศึกษาความคิดเห็นของผูทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1 ของบริษ ัทวิรยิ ะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง
พบวา มีความคิดเห็น โดยรวมอยูในระดับมาก มีคาเฉลีย่ 3.82 คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน 0.58 โดยสูงสุดในดานชองทางการจัดจําหนาย รองลงมา ดาน
ผลิตภัณฑ ดานการสงเสริม การตลาด ดานบุคลากร และใหความสําคัญในระดับปานกลาง ไดแก ดานบุคลากร และดานราคา ตามลําดับ

อภิปรายผลการวิจัย
1. ความคิดเห็น ที่มีตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจ ปะเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง จําแนก
ตามปจจัยสวนบุคคล พบวา ปจจัยสวนบุคคล ดานเพศ รายไดเฉลี่ย ตอเดือนและอาชีพ ที่ตางกัน มีผลตอความคิดเห็นในการทําประกันภัยรถยนตภาค
สมัครใจประเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง แตกตางกัน
2. ความคิดเห็น ที่ม ีตอการทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจ ปะเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง จําแนก
ตามขอมูลการใชรถยนตนั่งสวนบุคคล พบวา การใชรถยนตน ั่งสวนบุคคล ไดแก ยี่หอรถยนตที่ทําประกันภัย ประเภทรถยนตทที่ าํ ประกันภัย ราคารถยนต
ที่ทําประกัน ภัย และอายุการใชงานรถยนตที่ทําประกันภัย มีความสัมพัน ธกับความคิดเห็น ที่ม ีตอการทําประกัน ภัย รถยนตภาคสมัครใจ ปะเภท 1 ของ
บริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง โดยผลการศึกษา พบวา ยี่หอรถยนตที่ทําประกันภัย และประเภทรถยนตที่ทําประกัน ภัย รถยนต
มีข นาดความสัมพันธสูงสุดกับดานราคา และอายุการใชงานรถยนตมีข นาดความสัมพันธสูงสุดกับดานการสงเสริม การตลาด

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะจากการศึกษา
จากการศึกษา ขอมูลการใชรถยนตในดานยี่หอรถยนตที่ทําประกันภัยและประเภทรถยนตที่ทําประกัน ภัย รถยนตมีข นาดความสัมพันธสงู สุด
กับดานราคา ดังนั้น ผูประกอบการจึง ควรใหค วามสําคัญ กับ อัต ราคาเบี้ย ประกัน ภัย รถยนตอยูในเกณฑที่เหมาะสม และมีบริการผอนชําระคาเบี้ย
ประกันภัย ควรมีสัญ ญาและเงื่อนไขในการตกลงจายคาสิน ไหมที่ชัดเจนและเปนธรรม ควรมีการอํานวยความสะดวกใหแกลูกคาที่ใชบริการ เชน การมี
ศูน ยบริการลูกคาผานโทรศัพทสายตรง ควรมีระบบการชําระเงิน ที่สะดวกและปลอดภัย มีความทันสมัย ในการรับชําระกรมธรรมประกันภัย
ผูทําประกัน มีความคิดเห็น ตอการทําประกัน ภัย รถยนตภาคสมัครใจ ประเภท 1 ของบริษัทวิริยะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง
ในดานชองทางการจัดจําหนายสูงสุด ดังนั้น ผูประกอบการจึงควรใหความสําคัญกับสถานที่ตั้งบริษัทอยูในที่ชุม ชนเดิน ทางสะดวกมีที่จอดรถเพีย งพอ
สํานักงานเปดใหบริการทุกวัน นอกจากนี้ควรใหความสําคัญกับความนาเชื่อถือและไววางใจของสํานักงานนายหนาประกัน ภัย มีชอ งทางการติดตอ ได
หลายชองทาง เชน สามารถติดตอสอบถามขอมูล ทางโทรศัพท, website, ทาง line เปนตน
ขอ เสนอแนะในการทําวิจ ัยครั้งตอ ไป
1. การศึกษาครั้งตอไปผูวิจัยไดเสนอแนะใหมีการศึกษาความคิดเห็น ทัศนคติและความพึงพอใจในการใหบริการของผูทําประกันภัย รถยนต
ภาคสมัครใจประเภท 1 ของบริษ ัทวิริย ะประกันภัย จํากัด (มหาชน) สาขาดอนเมือง เพื่อ ผลการศึกษาจะใชเปน แนวทางในการพัฒ นากระบวนการ
พัฒนาการใหบริการการใหมีความสอดคลองกับความตองการของผูใชบริการ
2. การศึกษาครั้งตอไปควรศึกษาเปรีย บเทียบความคิดเห็นของผูทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจประเภท 1 ของบริษ ัทวิริย ะประกัน ภัย
จํากัด (มหาชน) จําแนกตามประเภทผูใชรถยนตและยี่หอรถยนต เพื่อผลการศึกษาจะสามารถนํามาใชในการวางแผนเชิงกลยุทธทางการตลาดและการจัด
กิจกรรมใหดียิ่งขึ้น

เอกสารอางอิง
กฤษณะธัมวาสร. 2545. ปจจัยที่มีผลตอการเลือกทําประกันภัยรถยนตภาคสมัครใจของผูใชรถยนต. กรุง เทพมหานคร: การศึก ษาคน ควาดวยตนเอง
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
กรมการประกันภัย. 2546. รายงานธุรกิจประกันภัยในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพชวนพิมพ.

[227]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
นพมาศ ธีรเวคิน. 2538. จิตวิทยาสังคม (พิม พครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.
ศิริวรรณ เสรีรัตน. 2551. กลยุทธการตลาดการบริหารการตลาดและกรณีศึกษา. กรุงเทพฯ: ธีระฟลมและไซเท็กซ.
สายไหม ดีอํามาตย. 2547. พฤติกรรมและปจจัยที่มีผลตอการทําประกัน ภัย รถยนตภาคบังคับ กรณีศึกษา รถยนตน ั่งสวนบุค คลในกรุง เทพมหานคร.
คนควาอิสระเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สุช า จันทรเอม และสุรางค จันทรเอม. 2520. จิตวิทยาสังคม. กรุงเทพฯ: โรงพิมพแพรวิทยา.
อุทัย หิรัญโต. 2529. สังคมวิทยาประยุกต. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร.
Applewhite, Phillip B. 1965. Organization and Behavior.New York; Prentice Hall.
Campbell, R. F. 1976. Administration Behavior in Education. New York: McGraw Hill.
Kotler, Philip. 1997. Marketing management: analysis, planning, implementation and control. 9th ed. New Jersey:Asimon&
Schuster Company.
Mark S. Dorfman. 1991. Introduction to Risk Management and Insurance. 6th edition, Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall.
Nunally Jum C. 1950.Test and Measurements Assessment and Prediction. New York: McGraw Hill Book Co., Inc.

[228]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

คุณภาพชีวิตในการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
Quality of Work Life of Government Officers'
Office of the National Economic and Social Development Board
ศาสตราจารย ดร.วัลลภ รัฐฉัตรานนท* และ กฤตวิช พิชญาภรณ**
Professor Dr.Waniop Rathachatranon and Krittawich Pichayaporn

บทคัดยอ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิตการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
2) เพื่อเปรีย บเทีย บระดับคุณภาพชีวิตการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
ไดแ ก อายุ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา อายุการทํางาน และตําแหนงงาน 3) เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัย ทางดานบรรยากาศองคการกับ
ระดับคุณ ภาพชีวิตทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติกลุม ตัวอยางเปน ขาราชการสํานักงานคณะกรรมการ
พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติจํานวน 221 คน โดยใชวิธีสุม ตัวอยางแบบชั้นภูมิตามสัดสวน เครื่องมือที่ใชในการวิจัยครัง้ นี้ ไดแกแบบสอบถาม สถิติ
ที่ใชในการวิเคราะหข อมูล ไดแก รอยละ คาเฉลี่ย (  ) สวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบการทดสอบคาที การวิเคราะหความแปรปรวนทาง
เดีย ว และคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธของเพีย รสัน ผลการวิจัย พบวา 1. คุณภาพชีวิตการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจ
และสังคมแหงชาติ ในระดับปานกลาง 2. ปจจัยสวนบุคคลของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติที่แ ตกตางกัน มี
คุณ ภาพชีวิตในการทํางานไมแ ตกตางกัน 3. ปจจัย ทางดานบรรยากาศองคการที่มีความสัมพัน ธกับคุณภาพชีวิตในการทํางานของขาราชการสํานักงาน
คณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติมากที่สุด ไดแก ดานการติดตอสื่อสาร รองลงมา ไดแก ดานเปาหมายองคก าร และนอ ยที่สุด ไดแ ก
ดานแบบความเปนผูนํา
คําสําคัญ : คุณภาพชีวิตในการทํางาน, ขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ

Abstract
The purposes of this study were to1) Quality of Work Life of Government officers' Office of The national economic and
social development board2) to compare the Quality of Work Life among Government officers' factors are different3) to study
the relationship between the quality of work life and organization climate. The samples are 221persons fromGovernment
officers' Office of The national Economic and Social Development Board andusingproportional stratified random
samplingmethod. The research instrument used inthis researchwas questionnaire. The statistics usedfor data analysis
werepercentage, mean, standard deviation (S.D.),Analysis of variance (t-test and one-way ANOVA) and Pearson Product Moment
Correlation Coefficient. The results showedthat 1) Quality of Work Life of Government officers' Office of The National Economic and
Social Development Boardwasmoderate. 2) The difference in individual factors has no influence on level of Quality of Work Life 3) The
overall quality of work life has a positive relationship with the level of organization climate at .05.

Keywords: Quality of Work Life, Government officers' Office of The National Economic and Social Development Board
*
**

คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:[email protected]
หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]

[229]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทนํา
การมีคุณภาพชีวิตที่ดีมีบทบาทสําคัญทั้งในการเสริมสรางความผาสุกของบุคลากรในการดํารงชีวิตและการสรางผลงานทีม่ ปี ระสิทธิภาพ เรือ่ ง
ความสุขและคุณภาพชีวิต (Happiness and Quality of Life) จึงเปน ปจจัย สําคัญในการบริหารทรัพยากรบุคคลภาครัฐในปจจุบันที่ม ุงเนน การพัฒนา
ทุน มนุษย (Human Capital) ใหเปนทรัพยากรที่สําคัญและมีคุณ คา สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ (สศช.) ไดตระหนัก
ถึงความสําคัญของการพัฒนาคุณ ภาพชีวิตการทํางาน โดยที่ผานมาไดพัฒนานโยบายในการเสริม สรางคุณ ภาพชีวิตการทํางานของบุคลากร สศช. มีการ
กําหนดกิจกรรม/แผนงาน/โครงการที่ใหความสําคัญและสนับสนุนตอคุณภาพชีวิต สิ่งแวดลอม ความสะดวกและความปลอดภัย ในการทํางาน การจัด
สวัสดิการตางๆ ใหแกบุคลากร สศช. และครอบครัว รวมถึงการเสริมสรางปจจัยที่สรางแรงจูงใจในการทํางานแกบุคลากร สศช. อยางตอเนื่อ งมาโดย
ตลอด
คุณ ภาพชีวิตในการทํางาน (Quality of Work Life) หมายถึง การปรับปรุงคุณภาพชีวิตของการทํางานจะมีจุดเนนหนักอยูที่การเพิ่ม ความพึง
พอใจในการทํางานใหกับพนักงาน โดยใหความสําคัญ กับความเปนมนุษย ความเจริญเติบโตและการมีสวนรวม ทั้งนี้เพื่อนําไปสูประสิทธิผลขององคการ
และคุณภาพในการทํางานของพนักงาน (เชี่ย วชาญ, 2530)นอกจากนี้ย ังเปน ลักษณะของการทํางานที่ตอบสนองความตองการและความปรารถนาของ
บุคคล โดยพิจารณาคุณลักษณะแนวทางความเปน บุคคล สภาพตัวบุคคลหรือสังคม เรื่องสังคมขององคการที่ทําใหงานประสบผลสําเร็จ ซึง่ สามารถวัดได
จากเกณฑช ี้วัด 8 ดาน คือ คาตอบแทนที่เปนธรรมและเพีย งพอ สิ่ง แวดลอ มที่ถูก ลักษณะและปลอดภัย เปด โอกาสใหผูปฏิบัติง านไดพัฒ นาความรู
ความสามารถไดเปนอยางดีนําไปสูความกาวหนา สงเสริมความเจริญ เติบ โตและความมั่น คงใหแ กผูป ฏิบัติง าน สงเสริม ดานบูรณาการทางสัง คมเกิด
ความสัมพัน ธระหวางผูปฏิบัติงาน งานตั้งอยูบนฐานของกฎหมายหรือกระบวนการยุติธรรม ความสมดุลระหวางชีวิต กับการทํางานโดยสวนรวม งานมี
สวนเกี่ยวของและสัม พันธกับสังคมโดยตรง (Walton, 1974)ซึ่งในการการวิจัย ครั้งนี้จะใชแ นวความคิดของ Walton มาเปนกรอบในการศึกษาวิจัย
ทั้งนี้ สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติถ ือไดวาเปนหนวยงานของรัฐที่ ถือไดวาเปนถังความคิด (Think tank)
ของประเทศ จึงกลาวไดวา ภาระงานทั้งในดานการวางแผนยุทธศาสตรพัฒนาประเทศในดานเศรษฐกิจและสังคม เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแขงขัน
ของประเทศ รวมไปถึงการติดตามประเมินผลการดําเนิน งานตามแผนโครงตางๆ ซึ่งถือไดวาเปนหนวยงานที่ไดรับการยอมรับจากสูงจากทุกภาคสวน เชน
การประกาศตัวเลข GDP รายไตรมาส หรือรายป อีกทั้งการเปนหนวยงานกลางที่คณะรัฐมนตรีใหความเชื่อมั่น และคาดหวังสูง ดวยการให สศช. เสนอ
ความเห็น ประกอบในเรื่องตางๆของการพิจารณาในวาระการประชุม คณะรัฐมนตรี จึงอาจเปน สาเหตุใหขาราชการเกิดความเครีย ดในการทํางาน อาจทํา
ใหเกิดผลตางๆตามมาเชน อุบัติเหตุ สุขภาพไมดี นอกจากนี้ลักษณะงานของ สศช. จากที่ไดกลาวขางตนแลว ในการเปน หนว ยงานกลางที่ไดรับความ
เชื่อมั่น จากทุกภาคสวนทําให ผลงานแตละชิ้นที่ถูกสงออกไปยังผูรับบริการมีความจําเปนอยางมากที่จะตองมีความถูกตอง แมนยํา และมีประสิทธิภาพ
มากที่สุด อีกทั้งยังตองเปน การทํางานแขงกับเวลาที่จํากัดตามภารกิจที่ไดรับมอบหมายจากรัฐบาลเปน การเรงดวน เพื่อใหผูรับบริการสามารถนําผลผลิต
ของ สศช. ไปใชประโยชนตอไป
ดังนั้นจะเห็น ไดวาบรรยากาศองคการจัดไดวาเปนปจจัย ตอสิ่งแวดลอมขององคการที่มีผลตอคุณ ภาพชีวิต การทํางาน ถือไดวา บรรยากาศ
องคการเปน ปจจัย ที่สําคัญ ตอ บุค ลากรในองคการ บรรยากาศองคการที่ดีจะสง ผลใหบุค คลมีก ารทํางานที่ดียิ่ ง ขึ้น สิ่ง ที่จะสรางใหเกิด บรรยากาศที่
เหมาะสมแกการทํางาน ไดแก การขนาดโครงสรางที่เหมาะสม มีความเปนผูนําของการบังคับบัญ ชาที่ดี องคการมีเปาหมายที่ช ัดเจน มีการติดตอสื่อสาร
ระหวางสมาชิกในองคการที่ประสานงานกัน อยางดี ก็จะเปนการเสริมใหเกิดบรรยากาศองคการมีอิทธิพลตอบุคคลในองคการ ซึ่งองคการใดมีบรรยากาศ
ที่ เอื้ออํานวยตอการปฏิบัติงาน จะทําใหบุคคลในองคการบรรลุความเจริญเติบโตทางดานจิตใจ มีผลทําใหบุคคลปฏิบัติงานไดอยางมีความสุข มีอิสระใน
การตัดสินใจ นําไปสูความคิดสรางสรรค และรับรูถ ึงคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ดวย ซึ่งการวิจัยครั้งนี้จะใชแ นวความคิดของ Forehand มาปรับใชกบั บรรยากาศ
องคการของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ โดยเพื่อ ใหสามารถศึก ษาไดอยางเหมาะกับองคการ จึง จะได
ทําการศึก ษาใน 4 มิติ ประกอบดว ย ดานขนาดและโครงสร างขององคก าร แบบความเปน ผูนํ า เปาหมายขององคก าร และการติด ตอ สื่อ สาร
(Forehand,1964)
จากเหตุผลดังกลาวผูวิจัยจึงสนใจที่จะศึกษาการรับรูคุณภาพชีวิตการทํางานกับบรรยากาศองคการของสํานักงานคณะกรรมการพัฒ นาการ
เศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ วาเปน อยางไร ปจจัย ใดบางที่มีผลตอคุณภาพชีวิต เพื่อนําผลการศึกษาเปนแนวทางสําหรับผูบริหารในองคการ พิจารณา
และสามารถนํามาเปนขอมูลในการปรับกลยุทธ เพื่อการพัฒนางานและสรางเสริม คุณภาพชีวิตการทํางานตอไป

[230]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาระดับคุณภาพชีวิตการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
2. เพื่อเปรีย บเทีย บระดับคุณภาพชีวิตการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสัง คมแหงชาติ จําแนกตาม
ปจจัย สวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาความสัม พันธระหวางปจจัยทางดานบรรยากาศองคการกับระดับคุณภาพชีวิต ทํางานของขาราชการสํานัก งานคณะกรรมการ
พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ

วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข อง สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
ตัว อยาง
ประชากรในการศึกษาครั้งนี้ คือขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติจํานวน494คนคํานวณหากลุม
ตัวอยางโดยใชสูตร Wanlop’sจะไดกลุม ตัวอยางผูตอบแบบสอบถามจํานวน 221 คน และใชการสุมตัวอยางแบบแบบชัน้ ภูมติ ามสัดสวน (proportional
stratified random sampling)โดยการแจกแบบสอบถามใหกับขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ แบบสอบถามที่ผูศึกษาสรางขึ้น เพื่อเก็บรวบรวมขอมูล โดยสรางขึน้ จากการศึกษาแนวคิด ทฤษฎี เอกสาร
และงานวิจัย ที่เกี่ย วของ ซึ่งแบบสอบถามที่สรางขึ้นไดแ บงออกเปน 3 สวนดัง นี้สวนที่ 1 แบบสอบถามปจจัย ดานบุค คลของกลุม ตัวอยาง สวนที่ 2
แบบสอบถามเรื่องบรรยากาศองคการ และสวนที่ 3 แบบสอบถามเรื่องคุณภาพชีวิตในการทํางาน
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติแ ละในการศึกษาครั้ง นี้ ผูวิจัย ไดใชสถิติในการวิเคราะหข อมูลซึ่ง ประกอบดว ยคาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)การทดสอบการทดสอบคาที (t-test) การวิเคราะห ค วามแปรปรวนทางเดีย ว (one-way
ANOVA) และคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธข องเพียรสัน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) เพื่อทดสอบสมมุติฐาน

ผลการวิจัย
ขอ มูล ทั่ว ไปของกลุมตัวอยาง
ขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสัง คมแหงชาติที่ใชเปน กลุม ตัว อยาง สว นใหญม ีอายุ 31-40 ป (รอยละ 31.2)
สถานภาพโสด (รอยละ 58.4) มีระดับการศึกษาระดับปริญญาโท (รอยละ 67.9) และมีประสบการณการทํางานต่ํากวา 5 ป (รอยละ 32.1) โดยทํางานใน
ตําแหนงระดับปฏิบัติการ (รอยละ 33.5)

[231]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บรรยากาศองคการของสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจ และสังคมแหงชาติ
ภาพรวมปจจัย บรรยากาศองคการของสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสัง คมแหงชาติจากกลุม ตัวอยางที่ใช มีคาเฉลี่ย อยูใน
ระดับสูงที่ 3.79เมื่อพิจารณาในแตละดาน สามารถเรียงตามลําดับ ดังนี้ คือ มีเปาหมายองคกรมีคาเฉลี่ยมากที่สุด รองลงมาคือ ดานความเปนผูนํา ดาน
การติดตอสื่อสาร และดานขนาดและโครงสรางองคกรนอยที่สุด โดยมีคาเฉลี่ยอยูที่3.94, 3.9, 3.67 และ 3.61 ตามลําดับ
คุณ ภาพชีว ิตในการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
ภาพรวมคุณ ภาพชีวิตในการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสัง คมแหงชาติ มีคาเฉลี่ย อยูในระดับ ปาน
กลางที่ 3.61เมื่อพิจารณาในแตละดาน สามารถเรียงตามลําดับ ดังนี้ คือ การบูรณาการทางสังคมมีคาเฉลี่ย มากที่สุดที่ 3.86 รองลงมา คือ ความเกีย่ วของ
และเปนประโยชนตอสังคม สภาพการทํางานที่คํานึงถึงความปลอดภัย และสงเสริมสุขภาพ โอกาสในการพัฒนาสมรรถภาพของบุคคล ประชาธิปไตยใน
องคการ ความมั่น คงและความกาวหนาในการทํางาน ความสมดุลระหวางงานกับชีวิต โดยมีคาเฉลี่ย อยูที่3.80, 3.70, 3.70, 3.64, 3.62, 3.20 ตามลําดับ
และคาตอบแทนที่เพียงพอและยุติธรรมมีคาเฉลี่ย ที่ต่ําที่สุดที่ 3.16
ปจ จัยที่ม ีผลตอคุณภาพชีวิตในการทํางาน
จากการวิเคราะหดวยสถิติ t-test และ one way anova ระหวางปจจัยสวนบุคคล พบวา ปจจัยสวนบุคคล ทั้งในดาน อายุ สถานภาพสมรส
ระดับการศึกษา อายุการทํางาน และตําแหนงงานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติทแี่ ตกตางกัน มีคณ
ุ ภาพชีวติ
ในการทํางานไมแตกตางกันอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ 0.05
ปจ จัยทางดานบรรยากาศองคการที่ม ีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตในการทํางาน
จากการวิเคราะหดว ยสถิติ คาสัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธข องเพีย รสัน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) พบวา
บรรยากาศองคการมีความสัม พัน ธกับคุณ ภาพชีวิตในการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสัง คมแหง ชาติ โดยมี
ความสัมพัน ธในทิศทางบวก และอยูในระดับปานกลาง (r = 0.50) เมื่อพิจารณารายดาน เห็นไดวา บรรยากาศองคการดานที่ม ีความสัม พันธกับคุณ ภาพ
ชีวิตในการทํางานของขาราชสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติม ากที่สุด ไดแ ก ดานการติด ตอสื่อสาร (r = 0.55) รองลงมา
ไดแ ก ดานเปาหมายองคการ (r = 0.51) และนอยที่สุด ไดแก ดานแบบความเปนผูนํา(r = 0.25) อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ 0.05

อภิปรายผลการวิจัย
1. จากสมมติฐานที่ 2.2 ของการวิจัย ที่วา ความเปน ผูน ํามีความสัม พัน ธกับ ระดับ คุณ ภาพชีวิต ในการทํางานของขาราชการสํานักงาน
คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ เอื้ออารี เพ็ช รสุวรรณ (2555) ที่ศึกษาคุณ ภาพชีวิต การทํางานของ
พยาบาลโรงพยาบาลเอกชนแหงหนึ่ง โดยบรรยากาศองคการโดยรวมและรายดานของพยาบาล โรงพยาบาลเอกชนที่ศึกษานี้อ ยูในระดับที่ดี และ มี
ความสัมพัน ธเชิงบวกกับคุณภาพชีวิตการทํางาน และสอดคลองกับงานวิจัย ของ กิมบวย เพ็ช รพัน ธ (2551) ที่ศึก ษาความสัม พัน ธระหวางปจจัย ส ว น
บุคคล บรรยากาศองคการ ภาวะผูน ําของหัวหนาหอผูปวย กับคุณภาพชีวิตการทํางานของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลชุม ชน ภาคตะวันออกเขตจังหวัด
ชายแดน ไทย-กัม พูช า พบวา มีความสัมพัน ธท างบวกระดับสูง และจากการศึกษาครั้ง นี้จึง พบวา เมื่อผูนํามีความยุติธรรมในการแกปญ หา ชมเชย
บุคลากรที่ม ีผลที่ปฏิบัติงานดีทั้งในและนอกหนวยงาน สงเสริมใหมีโอกาสพัฒนาความรูความสามารถ ประเมินผลการปฏิบัติงานอยาง กํากับดูแลทานให
ปฏิบัติหนาที่ตามที่มอบหมาย และสนับสนุน ใหมีความกาวหนาในการทํางานจะเปนปจจัยที่สงผลตอคุณภาพชีวิตในการทํางานของกลุมตัวอยางโดยตรง
ทั้งนี้ อาจเนื่องมาจากการเปน หนวยงานหลักที่ม ีความสําคัญตอการวางแผนยุทธศาสตร เพื่อการพัฒนาประเทศ ผูบริหารหรือผูบังคับบัญชาจึงจําเปนตอง
มีประสิทธิภาพ พรอมทั้งคุณวุฒิ วัย วุฒิ ประสบการณทํางาน เปนคนดี คนเกง มีความยุติธรรม สนับสนุนและใหโอกาสแกทุกคน เพื่อจะสามารถบริหาร
จัดการ พรอมทั้งแกปญหาเฉพาะหนาที่เกิดขึ้นอยางรวดเร็วและเปน ประจํา แตทั้งนี้การเปน ผูน ําในหนวยงานราชการเปน เรื่องยาก เนื่องจากมีแ รงกดดัน
จากสภาพแวดลอมหลายฝายสูง ดังนั้น จึงเห็นไดวาความเปนผูนํามีผลตอระดับคุณ ภาพชีวิตในทิศทางตามกัน นอ ยที่สุด ในดานตางๆ ของบรรยากาศ
องคการ

[232]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. จากสมมติฐานที่ 2.3 ของการวิจัย ที่วา เปาหมายขององคการมีความสัมพันธกับระดับคุณภาพชีวิตในการทํางานของขาราชการสํานักงาน
คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ อรุณี เอกวงศตระกูล (2545) ที่ศึกษาความสัม พัน ธระหวาง ปจจัย
สวนบุคคล การมีสวนรวมในงาน บรรยากาศองคการกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพยาบาลประจําการ โรงพยาบาลศูน ย เขตภาคใต. โดยบรรยากาศ
องคการ และการมีสวนรวมในงาน มีผลตอคุณภาพชีวิตการทํางานของพยาบาลประจําการและจากการศึกษาครั้ ง นี้พบวา หนว ยงานมีเปาหมายและ
วิสัย ทัศนที่เหมาะสมกับการเปนหนวยงานหลักในการวางแผน มีความชัดเจน มีแผนงานและโครงการที่สอดคลองกับเปาหมายและวิสัย ทัศ น จึง ทําให
ผูปฏิบัติงานทราบถึงเปาหมายในการทํางานของตนที่จะมีสวนสนับสนุนบรรลุผลสําเร็จตามเปาหมายขององคก าร ซึ่งจะทําใหเกิด การยอมรับในตัวเอง
และองคการในทิศทางที่ดีข ึ้น อัน จะสงผลตอคุณภาพชีวิตในการทํางานเชนเดีย วกัน
3. จากสมมติฐานที่ 2.3 ของการวิจัย ที่วา การติดตอสื่อสารมีความสัม พัน ธกับ ระดับ คุณ ภาพชีวิตในการทํางานของขาราชการสํานักงาน
คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ ประสพ อิน สุวรรณ(2557) ที่ศึกษาบรรยากาศองคการกับคุณ ภาพ
ชีวิตการทํางานของพยาบาลวิชาชีพ กลุม การพยาบาล โรงพยาบาลศรีรัตนะ จังหวัดศรีส ะเกษที่สรุปไดวา บรรยากาศองคการหรือ สภาพแวดลอ มทั้ ง
ภายในและภายนอกขององคการมีความเกี่ย วของกัน กับคุณภาพชีวิตในการทํางานของผูปฏิบัติงาน ซึ่งบงชี้ถ ึงความสัมพันธกนั หากมีการปรับปรุงพัฒนา
ใหองคประกอบบรรยากาศ องคการเหมาะสมยอมจะสงผลตอการเปลี่ยนแปลง ระดับคุณภาพชีวิตของการ นอกจากนี้ย ังสอดคลองกับงานวิจัย ของ ชัท
เมืองโคตร (2550) ที่ไดศกึ ษาปจจัย ดานบรรยากาศ องคก ารที่ม ีผลตอคุณ ภาพชีวิต การทํา งานบุคลากร สาธารณสุข ศูน ยสุข ภาพชุม ชนในจัง หวัด
ขอนแกน พบวาบรรยากาศองคการมีความสัมพัน ธกับคุณภาพ ชีวิตการทํางานและจากการศึกษาครั้งนี้พบวา การติดตอสื่อสารที่ดีนั้น จะทําใหเกิดการ
ประสานงานและบรรยากาศการทํางานที่เปนมิตร รวมทั้งการติดตอสื่อสารจากระดับผูบริหารสูระดับปฏิบัติการ และจากระดับ ปฏิบัติก ารขึ้น สูระดับ
ผูบริหารลวนแตสงผลตอคุณภาพชีวิตในการทํางาน ประกอบกับการเปนหนวยงานราชการที่ม ีสายการบังคับบัญชายาว และมีปริมาณงานทีเ่ พิม่ ขามาอยู
ตลอดเวลาจากขอสั่งการของคณะรัฐมนตรี จึงทําใหการติดตอสื่อสารที่ดีย อมมีผลตอคุณ ภาพชีวิตในการทํางานที่ดีขึ้น ของผูปฏิบัติงานอยางแนนอน

ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะสําหรับงานวิจยั
1. จากผลการศึกษาพบวา บรรยากาศองคการของสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ อยูในระดับสูง แตทั้งนี้
ผูบริหารระดับสูงหรือผูบงั คับบัญชาควรมีการกําหนดโครงสรางในการบริหารตั้งแตระดับสูงสุด จนถึงระดับลางสุดใหมคี วามชัดเจนขึน้ กวาเดิม สนับสนุน
ใหผูใตบงั คับบัญชามีแรงจูงใจในการทํางานเพื่อเพิม่ ความกาวหนา และมีการกําหนดแผนงานใหมคี วามชัดเจนมากขึน้ โดยการเพิ่ม รายละเอียดโครงการ/
แผนงานประจําป ใหตอ งสอดคลองกับวิสยั ทัศนและเปาหมายขององคการทีแ่ ทจริง ไมมุงเนนแตงานพิเศษอืน่ ๆที่ไดรับมอบหมาย ตลอดจนมอบนโยบาย
ใหช ัดเจนสําหรับการติดตอประสานในการปฏิบตั ิงานในแตละเรื่องวามีความสําคัญและชัน้ ความลับมากนอยเพียงใด เพื่อใหงานนัน้ สําเร็จลุลวงและลด
ความขัดแยงที่อาจเกิดขึน้ ในการปฏิบัตงิ าน
2. จากผลการศึกษาพบวา คุณภาพชีวิตการทํางานของขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสัง คมแหงชาติ อยูในระดับ
ปานกลาง ดังนั้นสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติจึงควรมีการปรับปรุงอัตราคาตอบแทน ใหมคี วามเหมาะสมกับปริมาณงานที่
ไดรับมอบหมาย ใหม ีความเทาเทียมกันหนวยงานอื่น ๆ ที่ม ีลักษณะงานเดียวกัน มีนโยบายที่ช ัดเจนในการประเมิน ผลการปฏิบัติงาน เพื่อเพิ่มเงิน เดือ น
ใหแ กบุคลากรในลักษณะที่เปน ธรรม รวมทั้งควรมอบหมายงานใหมีความเหมาะสมกับสถานการณ ความเปน จริง รวมไปถึง ขีด ความสามารถของ
ผูปฏิบัติงานนอกจากนี้ย ังจําเปน ตองพิจารณาบริบทตางๆ และใหความสําคัญกับการทํางานเปนทีมมากยิ่งขึ้น
ขอเสนอแนะในการศึกษาครั้งตอ ไป
1.ควรศึกษาเชิงคุณภาพ เชน สัม ภาษณแ บบเจาะลึกกับขาราชการสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติในทุกกลุม
ตําแหนงเกี่ย วกับการพัฒนาระดับคุณภาพชีวิตในการทํางาน
2.ศึกษาเปรียบเทีย บคุณ ภาพชีวิตการทํางานของขาราชการหนวยงานกลางอื่น ๆ หรือหนว ยงานที่ม ีภารกิจที่ค ลายคลึ ง กัน ทั้ง ในภาครัฐ
รัฐวิสาหกิจ องคกรอิสระ องคกรมหาชน หรืออาจรวมไปถึงภาคเอกชนดวย

[233]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

เอกสารอางอิง
กิม บวย เพ็ช รพันธ. 2551. ความสัม พันธระหวาง ปจจัย สวนบุคคล บรรยากาศองคก าร ภาวะผูนํา ของหัว หนาหอผูปว ย กั บ คุณ ภาพการทํางานของ
พยาบาลวิชาชีพโรงพยาบาลชุมชนภาค ตะวันออกเขตจังหวัดชายแดนไทย-กัม พูช า. วิทยานิพนธปริญญาพยาบาลศาสตรมหา บัณฑิต, คณะ
พยาบาลศาสตร จุฬาลงกรณ มหาวิทยาลัย
ชัท เมืองโคตร. (2550). ปจจัย ดานบรรยากาศองคการ ที่มีผลตอคุณ ภาพชีวิตการทํางานของบุคลากร สาธารณสุขศูนยสุขภาพชุมชนในจังหวัด ขอนแกน.
วิทยานิพนธปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต, คณะสาธารณสุข,มหาวิทยาลัย ขอนแกน
เชี่ย วชาญ อาศุวัฒนกูล. 2530. มิติใหมของการบริหารงานบุคคลในภาครัฐบาล. กรุงเทพมหานคร: โอเอสพรินติ้งเฮาส.
ประสพ อินสุวรรณ. 2557. บรรยากาศองคการกับคุณ ภาพชีวิตการทํางานของพยาบาลวิชาชีพ กลุม การพยาบาล โรงพยาบาลศรีรัตนะ จังหวัดศรีสะเกษ.
วิทยานิพนธปริญญาโท, มหาวิทยาลัยขอนแกน
ภูษ ณิศ า เมธาธรรมสาร. 2548 คุณ ภาพชีวิ ต ในการทํางานของนั ก บิน บริ ษ ัท ไทยแอร เอเชี ย จํ ากั ด .กรุง เทพมหานคร: วิท ยานิ พนธป ริ ญ ญาโท,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
สมหวัง โอชารส. 2542. คุณ ภาพชีวิต การทํางานของพยาบาลวิช าชีพในโรงพยาบาลตํารวจ สํานัก งานแพทยใหญ กรมตํารวจ. กรุง เทพมหานคร:
วิทยานิพนธปริญญาโท มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
อรุณี เอกวงศตระกูล . (2545). ความสัม พันธระหวาง ปจจัย สวนบุคคล การมีสวนรวมในงาน บรรยากาศองคการกับคุณภาพชีวิตการทํางานของพยาบาล
ประจําการ โรงพยาบาลศูน ย เขต ภาคใต. วิทยานิพนธปริญ ญาพยาบาลศาสตร มหาบัณฑิต, คณะพยาบาลศาสตร, จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย
อัม เรศน ชาวสวนกลวย. 2534. ความสัม พัน ธระหวางบรรยากาศองคการ ความรูสึกวาเหวกับความสามารถในการปฏิบัติง านของพยาบาลประจําการ
โรงพยาบาลสังกัดทบวงมหาวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: วิทยานิพนธปริญญาโท จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
เอื้อ อารี เพ็ช รสุว รรณ. 2555. คุ ณ ภาพชีวิต การทํางานของพยาบาลโรงพยาบาลเอกชนแหง หนึ่ง . วิท ยานิพนธหลัก สูตรวิท ยาศาสตรมหาบัณ ฑิ ต
(สาธารณสุข ศาสตร),คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัย มหิดล.
Forehand, D.A. (1964). “Environmental Variation in Studies of Organization Behavior,”Psychological Bulletin. 6 (2): 162.
Walton, R. (1974). QWL indicators-Prospects and problems. In A. Portigal (Ed.). Measuring the quality of working life. (pp.57-70).
Ottawa: Department of Labour.

[234]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความคิดเห็นของบริษัทลูกคาตอคุณภาพการใหบริการของ
บริษัท บอส เอาทซอรสซิง่ เซอรวิส จํากัด
The Opinion of the Company Customers on the Quality of the
Boss Outsourcing ServiceCo.,Ltd
ผูชวยศาสตราจารย ดร.อรนัน ทกลัน ทปุระ*และ จิราภรณ รอดปาน **
Assistant Professor Dr.Oranun Gluntapura and Jiraporn Rodparn

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคหลัก 2 ประการ ประการแรก เปนการศึกษาระดับความความคิดเห็นของบริษัทลูกคาตอคุณภาพการใหบริก าร
ของบริษัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด ประการที่สอง เปนการศึกษาเปรีย บเทีย บความคิดเห็น ของบริษัท ลูก คาตอคุณ ภาพการใหบริการของ
บริษัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด จําแนกตามปจจัยพื้นฐานสวนบุคคล กลุม ตัวอยางในการวิจัยครั้งนี้ คัดเลือกมาจาก บริษ ัทลูก คาของบริษ ัท
บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด จํานวน 200 คน เครื่อ งมือที่ใชในการรวบรวมขอมูล ไดแ ก แบบสอบถามและวิเคราะหข อมูลโดยใชโปรแกรม
สําเร็จรูปทางสถิติ สถิติที่ใชในการวิเคราะห ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน คา t-test การวิเคราะหความแปรปรวนทางเดีย ว และคา
สัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธแ บบเพีย รสัน โดยมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการศึกษาครั้งนี้พบวา ระดับความความคิดเห็น ของบริษัทลูกคาตอคุณภาพ
การใหบริการของบริษัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด อยูในระดับพึงพอใจมาก ในการทดสอบสมมติฐาน พบวา ความแตกตางของเพศ มีความ
คิดเห็น ในดานการดูแ ลเอาใจใสตอ ความตองการของลูกคาแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญที่ระดับ 0.05 สวนความคิดเห็นในดานอื่นๆ ไมแ ตกตางกันอยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติความแตกตางระหวางรายได มีความคิดเห็น ตอการใหบริการใน 3 ดานที่แ ตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ไดแก ดาน
ความนาเชื่อถือในการใหบริการ ดานการตอบสนองความตองการของลูกคา และดานการดูแ ลเอาใจใสตอความตองการของลูก คาความแตกตางของ
ชองทางการติดตอ มีความคิดเห็นตอการใหบริการในดานความนาเชื่อถือในการใหบริการ และดานการดูแ ลเอาใจใสตอความตองการของลูกคาทีแ่ ตกตาง
กัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และ ตัวแปรดาน อายุ ระดับการศึกษา ตําแหนาหนาที่ อายุการทํางานและระยะเวลาการเปนลูกคา ประเภทผู
มาใชบริการ ในแตละดานไมแ ตกตางกันอยางมีนัย สําคัญ
คําสําคัญ : ความคิดเห็น ของบริษ ัทลูกคา, คุณภาพการใหบริการ

Abstract
This research is aimed primarily two reasons first, the study of the opinions of its customers for the quality of services
of Boss Outsourcing ServiceCo., Ltd.The second study compared the opinions of its customers for the quality of service. The
Boss Outsourcing service by personal factors.The sample in this research. Selected from The Company’s customer Boss
Outsourcing Service 200 people used to gather the data were analyzed using statistical software. The statistics used in the
analysis were percentage, mean, standard deviation, the t-test, ANOVA analysis. Pearson’s Product Moment Correlation
Coefficient, at the .05 level of significance. The results of this study found that the level of the company's customer reviews on
the quality of service and the company Boss Outsourcing Service. To test the hypothesis that the difference of sex. Opinions in
the field of care for the needs of different customers.And suppression of intellectual property rights violation, at the .05 level of
significance.The Opinion on the other side. Not significantly different statistically the difference between the revenue. Reviews of
service in three different sides. And suppression of intellectual property rights violation, at the .05 level of significance.Including:
[235]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
In response to the needs of customers. And take care of the needs of customers. The difference of channel of contact.Opinions
on the service reliability in service. The attention to the needs of different customers., at the .05 level of significance.and the
age, education level, in your face function, age, work experience, duration of customers. The type of users, each were not
significantly different.
Keywords: Opinions of its Customers, Quality of Services

บทนํา
จากสภาพแวดลอมที่เปลี่ย นแปลงไปอยางรวดเร็ว ทําใหองคการตางๆ นําแนวคิดหรือเทคนิคการบริหารจัดการในรูปแบบตางๆ เขามาปรับใช
เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการดําเนิน งาน โดยแนวคิดในการบริหารจัดการรูปแบบใหมซึ่งเปน ที่นิย มและไดรับความสนใจอยางกวางขวางจากองคการตางๆ
ทั่วโลก ก็คือ การจางงานภายนอก (Outsourcing) ดังนั้นประเทศไทยจึงไดม ีการนําแนวคิดการในการทําธุรกิจใหบริการจางเหมาแรงงาน (Outsourcing)
เพิ่ม มากขึ้น จึงเปนหนาที่แ ละความพยายามของธุรกิจจางเหมาแรงงานที่จะตองเพิ่มขีดความสามารถในการแขงขัน เพิ่ม ประสิทธิภาพในการทํางานของ
ตนเพื่อใหสามารถแขงขันกับธุรกิจประเภทเดีย วกันในตลาดได
จากขอมูลดังกลาวขางตน บริษัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด เปน หนึ่ง ในบริษัท ที่ใหบ ริก ารจางเหมาแรงงาน ซึ่งประกอบธุรกิจให
คําปรึกษาทางดานการบริหารงาน กฎหมาย เทคโนโลยี ใหแก คณะบุคคล นิติบุคคล และประกอบกิจการสรรหา คัดเลือกบุคลากรใหแ ก นิติบุคคลและ
องคกรเอกชน โดยเฉพาะอยางยิ่งในรูปแบบของการจางเหมาแรงงาน
ดังนั้น การบริการในปจจุบันนี้ นับวาเปนสิ่งที่ดีและเปนประโยชนสูงสุดตอลูกคาเพราะการบริการถือวาเปนวาสิ่งสําคัญมาก เพราะหากลูกคา
ไดรับการบริการที่ดีม ีคุณภาพจากทางบริษัท จนสามารถสรางความประทับใจจากลูกคาไดจะทําใหลูกคากลายมาเปนลูกคาประจํา และภาพลักษณข อง
ทางบริษัทในทางที่ดี กอใหเกิดผลที่ดีตามมา ซึ่งจะทําใหบริษัทมีความมั่น คง ในเรื่องของการใหบริการพัฒนาบุคลากรใหมีคุณภาพ เพื่อตอบสนองความ
ตองการและความพึงพอใจใหไดมากที่สุด ดังนั้น เพื่อเพิ่ม ศักยภาพและรักษาลูกคาที่ม ีอยู ผูศึกษาจึงมีความสนใจที่จะศึกษา ความคิดเห็นของบริษทั ลูกคา
ตอคุณ ภาพการใหบริการของ บริษัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด เพื่อเปน แนวทางในการพัฒนาและปรับ ปรุงการบริการตางๆของทางบริษ ัท
เพื่อใหตอบสนองความตองการของลูกคาใหไดม ากที่สุดรวมทั้งเปนการสรางภาพพจนที่ดีใหกับองคการและเปน ผูน ําในดานธุรกิจการจางงานภายนอก
(Outsourcing) ตอไป

วัตถุประสงคในการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับความความคิดเห็นของบริษัทลูกคาตอคุณภาพการใหบริการของบริษ ัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด
2. เพื่อศึกษาเปรีย บเทีย บความคิดเห็น ของบริษ ัทลูกคาตอคุณ ภาพการใหบริการของ บริษัท บอสเอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด จําแนกตาม
ปจจัย พื้น ฐานสวนบุคคล

วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข อง บริษ ัทลูกคาของบริษัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด

[236]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตัว อยาง
กลุมตัวอยางประชากรผูตอบแบบสอบถามคือ พนักงาบริษ ัทลูกคาของ บริษ ัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัดจํานวนทัง้ สิน้ 200 คนโดยใช
การสุม ตัวอยางแบบแบงชั้นภูมิ (Stratified Random Sampling)และ การสุม ตัวอยางของแตละแผนก โดยการแจกแบบสอบถามใหกับพนักงาบริษ ัท
ลูกคาของ บริษ ัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ แบบสอบถามที่ผูศึกษาสรางขึ้น เพื่อเก็บรวบรวมขอมูล โดยสรางขึน้ จากการศึกษาแนวคิด ทฤษฎี เอกสาร
และงานวิจัย ที่เกี่ย วของ ซึ่งแบบสอบถามที่สรางขึ้นไดแ บงออกเปน 2 สวนดังนี้1.ขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม2.ความความคิดเห็น ของบริษ ัท
ลูกคาตอคุณ ภาพการใหบริการของ บริษัท บอสเอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติแ ละในการศึกษาครั้ง นี้ ผูวิจัย ไดใชสถิติในการวิเคราะหข อมูลซึ่ง ประกอบดว ยคาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) เพื่อทดสอบสมมุติฐาน

ผลการวิจัย
ขอมูลทัว่ ไปของกลุม ตัวอยาง
1. เพศ พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญเปน เพศหญิง คิดเปน รอยละ 63.5 และเปนเพศชาย คิดเปนรอยละ 36.5
2. อายุ พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญจํานวนครึ่งหนึ่งมีอายุอยูในชวง 26-35 ป คิดเปนรอยละ 51.0 รองลงมามีจํานวนใกลเคียงกัน คือ ชวง
อายุ 36-45 ป คิดเปนรอยละ 22.0 และอายุไมเกิน 25 ป คิดเปนรอยละ 20.5 ถัดมาคือ อายุ 46 ปขึ้น ไป คิดเปนรอยละ 6.5 ตามลําดับ
3. รายไดตอ เดือน พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญมีร ายไดตอเดือ น 15,001- 20,000 บาท คิดเปน รอ ยละ 31.0 รองลงมารายไดน อยกวา
15,000 บาทคิดเปน รอ ยละ 27 รายได 20,001- 25,000 บาท คิดเปน รอ ยละ 24.5 ถัด มาคือ รายไดม ากกวา 25,001 บาท คิดเปน รอ ยละ 17.5
ตามลําดับ
4. ระดับการศึกษา พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญเกิน ครึ่งมีระดับการศึกษาระดับปริญ ญาตรีหรือเทีย บเทา คิดเปนรอยละ 65.5 รองลงมาคือ
ระดับอนุปริญญาหรือเทียบเทา คิดเปนรอยละ 18.0 และระดับปริญญาโทหรือสูงกวา คิดเปน รอยละ 16.5 ตามลําดับ
5. ตําแหนงหนาที่ พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญเกินครึ่งมีตําแหนงหนาที่อื่น ๆ คิดเปน รอยละ 66.5 ไดแก ตําแหนงผูประสานงาน ธุรการ ฝาย
บุคคล ฝายบัญ ชี ฝายการตลาด เปนตน รองลงมาคือ ตําแหนงผูจัดการแผนก คิด เปน รอยละ 18.0 ตําแหนงผูจัดการฝาย คิดเปน รอ ยละ 10.0 และ
ตําแหนงผูจัดการโรงงานหรือผูจัดการทั่วไป คิดเปนรอยละ 5.5 ตามลําดับ
6. อายุการทํางาน พบวากลุม ตัวอยางสวนใหญมีอายุการทํางาน 4-6 ป คิดเปน รอยละ 40.0 รองลงมาคือ อายุการทํางานไมเกิน 3 ป คิดเปน
รอยละ 36.0 และอายุการทํางาน 7-9 ป คิดเปนรอยละ 24.0 ตามลําดับ
7. ระยะเวลาการเปนลูกคาพบวา กลุมตัวอยางสวนใหญเปน ลูกคามาเปน ระยะเวลา 4-6 ป คิดเปน รอยละ 48.0 รองลงมาคือ เปนลูกคามา
เปน ระยะเวลาไมเกิน 3 ป คิดเปนรอยละ 37.0 และ 7-9 ป คิดเปน รอยละ 15.0 ตามลําดับ
8. ชอ งทางการติดตอ พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญเกือบทั้งหมดติดตอกับทางบริษัทผานทางโทรศัพท คิดเปน รอยละ 38.1 รองลงมาคือ
ติดตอผานทางอีเมล คิดเปนรอยละ 29.9 ติดตอดวยตนเองกับทางบริษัท คิดเปนรอยละ 21.8 ติดตอผานทางโทรสาร คิด เปน รอยละ 28.7 และผาน
ชองทางอื่นๆ เชน Facebook, Line คิดเปน รอยละ 1.5 ตามลําดับ

[237]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ระดับความคิดเห็นของบริษัทลูกคาตอคุณภาพการใหบริการของบริษัท บอส เอาทซ อรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด
ระดับความคิดเห็น ของบริษัทลูกคาตอคุณ ภาพการใหบริการ โดยแบงดานคุณภาพการบริการ 5 ดาน ประกอบดวย รูปลักษณสิ่งที่จับตองได
ความนาเชื่อถือ การตอบสนอง การทําใหเกิดความมั่นใจ และการดูแลเอาใจใสงานบริการโดยภาพรวม อยูในระดับพึงพอใจมาก มีคาเฉลี่ย 4.30 โดย
แบงเปนดานความนาเชื่อถือในการใหบริการ (X = 4.51) ดานรูปลักษณของบริษัทฯที่มีตอลูกคา (X = 4.47)ดานการดูแลเอาใจใสตอความตอ งการ
ของลูกคา(X = 4.43)ดานความมั่นใจของลูกคาตอการใหบริการ(X = 4.41)และดานการตอบสนองความตองการของลูกคา (X = 3.70)ตามลําดับ

อภิปรายผลการวิจัย
1. ลูกคาที่ม ีปจจัย สวนบุคคลตางกัน มีความคิดเห็น ตอการใหบริการแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
สมมติฐานที่ 1.1 ลูกคาที่ม ีเพศตางกัน มีความคิดเห็น ตอ การใหบ ริก ารแตกตางกัน ผลการทดสอบ พบวา ความแตกตางของเพศ มีค วาม
คิดเห็น ในดานการดูแ ลเอาใจใสตอความตองการของลูกคาแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญที่ระดับ 0.05 สวนความคิดเห็นในดานอื่นๆ ไมแ ตกตางกันอยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติ
สมมติฐานที่ 1.2 ลูกคาที่ม ีอายุตางกัน มีความความคิดเห็น ตอการใหบริการแตกตางกันผลการทดสอบ พบวา ความแตกตางระหวางอายุ มี
ความคิดเห็น ตอการใหบริการในแตละดานไมแตกตางกันอยางมีนัย สําคัญ
สมมติฐานที่ 1.3 ลูกคาที่มีรายไดตางกัน มีความความคิดเห็นตอการใหบริการแตกตางกันผลการทดสอบ พบวา ความแตกตางระหวางรายได
มีความคิดเห็นตอการใหบริการใน 3 ดานที่แ ตกตางกัน อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ไดแ ก ดานความนาเชื่อถือในการใหบริการ ดานการ
ตอบสนองความตองการของลูกคา และดานการดูแลเอาใจใสตอความตองการของลูกคา
สมมติฐานที่ 1.4 ลูกคาที่ม ีระดับการศึกษาตางกัน มีความคิดเห็น ตอการใหบริการแตกตางกันผลการทดสอบ พบวา ความแตกตางระหวาง
ระดับการศึกษา มีความคิดเห็นตอการใหบริการในแตละดานไมแ ตกตางกันอยางมีนัย สําคัญ
สมมติฐานที่ 1.5 ลูกคาที่ม ีตําแหนงตางกัน มีความคิดเห็น ตอ การใหบริก ารแตกตางกัน กัน ผลการทดสอบ พบวา ความแตกตางระหวาง
ตําแหนงหนาที่ มีความคิดเห็น ตอการใหบริการในแตละดานไมแตกตางกันอยางมีนัย สําคัญ
สมมติฐานที่ 1.6 ลูกคาที่มีอายุการทํางานตางกัน มีความคิดเห็นตอการใหบริการแตกตางกันผลการทดสอบ พบวา ความแตกตางระหวางอายุ
การทํางาน มีความคิดเห็นตอการใหบริการในแตละดานไมแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญ
สมมติฐานที่ 1.7 ลูกคาที่ม ีระยะเวลาการเปน ลูกคาตางกัน มีความคิดเห็น ตอการใหบริการแตกตางกันผลการทดสอบ พบวา ความแตกตาง
ระหวางชวงระยะเวลาของการเปนลูกคา มีความคิดเห็น ตอการใหบริการในแตละดานไมแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญ
สมมติฐานที่ 1.8 ลูกคาที่ม ีชองทางการติดตอตางกัน มีความคิดเห็น ตอการใหบริการ แตกตางกัน ผลการทดสอบ พบวา ความแตกตางของ
ชองทางการติดตอ มีความคิดเห็นตอการใหบริการในดานความนาเชื่อถือในการใหบริการ และดานการดูแ ลเอาใจใสตอความตองการของลูกคาทีแ่ ตกตาง
กัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
เมื่อทําการทดสอบเปนรายคูข องคุณภาพการบริการดานความนาเชื่อถือในการใหบริการ ผลปรากฏวาไมพ บคูที่แ ตกตางและสําหรับการ
ทดสอบรายคูข องคุณ ภาพการบริการดานการดูแลเอาใจใสตอความตองการของลูกคา พบวา มีจํานวน 1 คู ที่ตางกัน ไดแก กลุม ที่ติดตอกับ ทางบริษ ัท
โดยใชชองทางผานอีเมล มีความคิดเห็นตางกับกลุมที่ติดตอกับทางบริษัทดวยตนเอง
ผลการศึกษาครั้งนี้พบวา ระดับความความคิดเห็น ของบริษ ัทลูกคาตอคุณภาพการใหบริการของบริษ ัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวสิ จํากัด อยู
ในระดับพึงพอใจมาก ในการทดสอบสมมติฐาน พบวา ความแตกตางของเพศ มีความคิดเห็นในดานการดูแลเอาใจใสตอความตองการของลูกคาแตกตาง
กัน อยางมีน ัยสําคัญที่ระดับ 0.05 สวนความคิดเห็นในดานอื่น ๆ ไมแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติความแตกตางระหวางรายได มีความคิดเห็น ตอ
การใหบริการใน 3 ดานที่แ ตกตางกันอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ไดแ ก ดานความนาเชื่อถือในการใหบริการ ดานการตอบสนองความตองการ
ของลูกคา และดานการดูแ ลเอาใจใสตอความตองการของลูก คาความแตกตางของชอ งทางการติดตอ มีค วามคิดเห็น ตอ การใหบ ริก ารในดานความ
นาเชื่อถือในการใหบริการ และดานการดูแลเอาใจใสตอความตองการของลูกคาที่แ ตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และ ตัวแปรดาน
อายุ ระดับการศึกษา ตําแหนาหนาที่ อายุการทํางานและระยะเวลาการเปนลูกคา ประเภทผูม าใชบริการในแตละดานไมแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญ

[238]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากการศึกษา
จากผลการศึกษาเรื่อง ความคิดเห็น ของบริษ ัทลูกคาตอ คุณ ภาพการใหบ ริก ารของบริษ ัท บอส เอาทซอรส ซิ่ง เซอรวิส จํากัด ผูวิจัย ไดรับ
ขอเสนอแนะบางประการที่อยากจะเสนอแนะ เพื่อเปนแนวทางในการสรางความพึง พอใจตอ คุณ ภาพการบริการใหกับบริษ ัทลูกคา ผูวิจัย เห็น ควรมี
ขอเสนอแนะดังนี้
ดานคุณภาพการใหบริการของบริษัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด มีระดับความพึงพอใจอยูในระดับพึงพอใจมาก ซึ่งจากระดับความ
พึงพอใจดังกลาวควรเพิ่มระดับความพอใจใหเพิ่มมากยิ่งขึ้น โดยการปรับปรุงทั้ง 5 ดาน ประกอบดวย รูปลักษณสิ่ง ที่จับตองได ความนาเชื่อ ถือ การ
ตอบสนอง การทําใหเกิดความมั่นใจ และการดูแลเอาใจใสงานบริการ เพื่อเปนการเพิ่มความพึงพอใจตอคุณภาพการบริการใหสูงขึ้น มากยิ่งขึ้น
ดานรูปลักษณสิ่งที่จับตองได ควรมีการปรับปรุงในดานใชอุปกรณแ ละเครื่องมือที่ทัน สมัยในการใหบริการตางๆ กับลูกคาและรวมถึงดานการ
แตงกายดวยชุดยูนิฟอรมของพนักงาน ควรตองมีการปรับปรุงใหมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
ดานความนาเชื่อถือ ควรมีการพัฒนาในดานการจัดหาพนักงานที่มีคุณภาพใหกับลูกคาใหม ีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
ดานการตอบสนอง ควรมีการพัฒนาในเรื่องของการหาพนักงานที่มีความเชี่ย วชาญตรงตามที่ลูกคาตองการ และในเรื่องของการใหคาํ ปรึกษา
ทั้งกอนและหลังการใหบริการแกลูกคา
ดานการทําใหเกิดความมั่น ใจ ควรมีการปรับ ปรุง ในเรื่อ งของการรูสึก ปลอดภัย ในการรัก ษาความลับ และมีค วามเชื่อ มั่น ในการใชในการ
ใหบริการของบริษ ัทและในเรื่องของการสามารถหาพนักงานไดตรงตามความตองการของลูกคารวมถึงการใหคําแนะนําและตอบขอ สงสัย ของลูก คาได
อยางถูกตอง ควรมีการปรับปรุงเพื่อใหมีประสิทธิภาพที่ดีม ากยิ่งขึ้น
ดานการดูแลเอาใจใสงานบริการ ควรมีการปรับปรุงและพัฒนาในเรื่องของการสนทนากับลูกคาดวยน้ําเสียงยิ้ม แยมแจม ใสและในเรื่องของ
การสํารวจความตองการของลูกคาอยางสม่ําเสมอใหดีแ ละมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
ขอ เสนอแนะในการทําวิจ ัยครั้งตอ ไป
1. ควรมีการศึกษาเกี่ยวกับระดับความเชื่อมั่นของผูใชบริการที่ม ีตอบริษัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด
2. ควรมีการประเมิน ผลการปฏิบัติงานในการการทํางานของพนักงานบริษ ัท บอส เอาทซอรสซิ่ง เซอรวิส จํากัด เพื่อศึกษาวาการปฏิบตั งิ านมี
ประสิทธิภาพหรือไมเพราะการปฏิบัติงานมักขาดการประเมินผลการปฏิบัติงาน ทําใหไมสามารถทราบไดวาการปฏิบัติง านนั้น บรรลุเปาหมายหรือ ตอง
ปรับปรุงแกไขอยางไรบาง
3. ควรเปลี่ย นวิธีการศึกษาจากเดิมใชการศึกษาเชิงปริมาณเพียงอยางเดีย ว อาจเปลี่ย นเปน การศึก ษาเชิงคุณ ภาพ หรือเพิ่ม การศึกษาเชิง
คุณ ภาพเขาไปเปน สวนหนึ่งของวิธีการศึกษา เพื่อใหเกิดขอมูลที่หลากหลาย และเปน การยืนยันผลการศึกษาระหวางกัน

เอกสารอางอิง
กรรณิการ โสมา. (2551). การศึกษาการสงมอบคุณภาพบริการของความแตกตางระหวางการรับรูแ ละความคาดหวังคุณภาพบริการของผูโดยสาร
รถไฟฟามหานคร (MRTA).วิทยานิพนธปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยนเรศวร.
จิระพงษ ปาลานุสรณ. 2539. ปจ จัยที่ทําใหลูกคารูส ึกพึงพอใจในงานบริการของศูนยบริการรถยนต. วิทยานิพนธรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิตสาขา
รัฐประศาสนศาสตร,จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
จําเรีย ง ภาวิจิตร, สาธารณมติ, เอกสารในการประกอบการสอนชุดวิชาสังคมศึกษา 4 (เลม 2), (นนทบุรี: มหาวิทยาลัย สุโขทัย ธรรมาธิราช, 2536),
หนา 248-249.
จําลอง เงินดี, เอกสารคําสอนวิชาจิตวิท ยาสังคม, (กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, 2534), หนา 2
นวม สงวนทรัพย, สารัตถจิตวิท ยาสังคม, (กรุงเทพมหานคร: โอ.เอส.พริ้นติ้งเฮา, 2535), หนา77.
นีออน กลิ่น รัตน, จิตวิท ยาเบื้องตน,.(ขอนแกน .:.ภาควิชาจิตวิทยาการศึกษาคณะศึกษาศาสตรม หาวิทยาลัย ขอนแกน, 2525), หนา 15-16

[239]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
บุญ ธรรม กิจปรีดาบริสุทธิ์. 2549. ระเบียบวิธีการวิจ ัยทางสังคมศาสตร. พิมพครั้งที่ 9. กรุงเทพมหานคร: จามจุรีโปรดักท.
บุญ เรียง ขจรศิลป. 2543. “การสรางแบบวัดเจตคติ”. วารสารศึกษาศาสตรปริทัศน. 15 หนา21-22.
ประภา เพ็ญ สุวรรณ, ความคิดเห็น : การวัดการเปลี่ยนแปลงและพฤติกรรมอนามัย, (กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพพีระพัธนา, 2526), หนา 1.
ประภา เพ็ญ สุวรรณ, ทัศนคติ.:.การวัดการเปลี่ยนแปลงและพฤติกรรมอนามัย, (กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช 2540), หนา 50.
พรรณี สินธุประภา. 2548. การพัฒ นาการใหบริการของสํานัก งานประกัน สังคม: กรณีศึก ษา สํานัก งานประกัน สังคมในเขตกรุงเทพมหานคร.
วิทยานิพนธสังคมสงเคราะหศาสตรมหาบัณฑิตสาขาการบริหารและนโยบายสวัสดิการสังคม, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.
พรเพ็ญ เพชรสุขศิร,ิ การวัดทัศนคติ, (กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัย มหิดล, 2531), หนา 3.
พิพัฒน กองกิจกุล . 2546. คูม ือปฏิบัติ...วิธีวัดความพึงพอใจของลูกคา. กรุงเทพมหานคร:สํานักพิมพ Be Bright Books.
พิศ าล บุญ ผูก. 2545. “การบริหารจัดการ” เอกสารการสอนชุด วิช าจิตวิท ยาการบริก าร.หนว ยที่ 8-15. นนทบุรี: สํานัก พิม พม หาวิทยาลั ย
สุโขทัย ธรรมาธิราช.
ลัดดา กิตติวิภาค, ความคิดเห็นทางสังคมเบื้อ งตน, (กรุงเทพมหานคร: แสงจัน ทรการพิมพ, 2525), หนา 1.
วิทยา ดานธํารงกูล . 2547. การบริการสูความสําเร็จ . กรุงเทพมหานคร: ซีเอ็ดยูเคชั่น .
วีรพงษ เฉลิมจิระรัตน. 2539. คุณภาพในงานบริการ. สมาคมสงเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุน). พิมพครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพบริษทั ประชาชน
จํากัด.
วีรพงษ เฉลิมจิรรัตน. (2542). คุณภาพในงานบริการ (Quality in service).พิมพครั้งที่ 3.กรุงเทพฯ: ประชาชน.
วัลลภ รัฐฉัตรานนท. 2556. วิธีแ ละเทคนิคในการวิจ ัยทางรัฐศาสตร. พิมพครั้งที่2. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพเสมาธรรม.
สงวน สุทธิเลิศอรุณ, ทฤษฎีแ ละปฏิบัติการทางจิตวิทยาสังคม, (กรุงเทพมหานคร: อักษรบัณฑิต, 2529), หนา 92.
สงวน สุทธิเลิศอรุณ และคณะ, สถิติส าหรับการวิจัยทางสังคมศาสตร, (กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร, 2522), หนา 103.
สมชาติ กิจยรรยง. (2545). ยุทธวิธีบริการครองใจลูกคา (Customer service satisfaction strategy). พิม พครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: ธรรกมลการพิม พ.
สุดาดวง เรืองรุจิระ. 2543ก. หลักการตลาด.พิมพครั้งที่ 7.กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพประกายพรึก.
สมิต สัชฌุกร. (2550). การตอนรับและบริการที่เปน เลิศ (Excellence service).พิมพครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ: สายธาร.

[240]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

สภาพปจจุบันและความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการ
สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีภายใตบริบทของประชาคมอาเซียน
Current Conditions and Needs for Academic Training of Civil Servant,
the Secretariat of the Prime Minister Office within ASEAN Context
*

อัชณัฐ หมวกนวม
Autchanut Muagnuam

บทคัดยอ
การวิจัยเรื่อง สภาพปจจุบันและความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิช าการสํานัก เลขาธิการนายกรัฐมนตรี : ภายใตบริบทของ
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น มีวัตถุประสงค 1.เพื่อศึกษาลักษณะการฝกอบรมของสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี2. เพื่อเปรียบเทียบสภาพปจจุบัน และ
ความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี 3. เพื่อเปรียบเทียบความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภท
วิชาการจําแนกตามปจจัยสวนบุคคล 4. เพื่อเสนอแนวทางการฝกอบรมใหกับขาราชการประเภทวิช าการของสํานักเลขาธิก ารนายกรัฐมนตรี โดยกลุม
ตัวอยางที่ศึกษา คือ ผูเ ชี่ยวชาญและทรงคุณ วุฒิ ระดับชํานาญการพิเศษระดับชํานาญการ ระดับปฏิบัติการ จํานวน 127คน ผลการวิจัยพบวา
1. ลักษณะของการฝกอบรมที่มีคาเฉลี่ยสูงสุด คือ งบประมาณเวลาในการฝกอบรม มีระดับความคิดเห็น อยูในระดับปานกลาง มีคาเฉลี่ย
3.27 รองลงมาเปน การกําหนดนโยบายเปาหมายกลยุทธการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย 3.14สวนดานอื่น จะเรีย งลําดับ จากคาเฉลี่ย มากไปนอ ย คือ การ
ประเมินผลการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย 3.11 โครงสรางของแผนการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย 3.09เทคนิคในการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย 3.03
2. สภาพปจจุบันของการฝกอบรม ที่ม ีคาเฉลี่ยสูงสุด คือ ดานทัศนคติ มีการปฏิบัติอยูในระดับนอย คาเฉลี่ย 2.52 รองลงมาเปน ความรูดาน
ทักษะ มีคาเฉลี่ย 2.32 และอันดับสุดทายเปนดานการเรียนรู มีคาเฉลี่ย 2.16
3. ความตองการฝกอบรม มีคาเฉลี่ยสูงสุด คือ ความรูดานทักษะ มีความตองการอยูในระดับมากมีคาเฉลี่ย 4.05 รองลงมาเปนดานทัศนคติ
คาเฉลี่ย 4.04 และอันดับสุดทายเปนดานการเรียนรู มีคาเฉลี่ย 3.84
4. ผลการศึกษา ครั้งนี้ช ี้วา สภาพปจจุบัน และความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการสํานักเลขาธิก ารนายกรัฐมนตรีภายใต
บริบทประชาคมอาเซียนจะตองมีกระบวนการดังตอไปนี้คือ 4.1 ลักษณะของการฝกอบรม ที่ม ีคาเฉลี่ย สูง สุด คือ งบประมาณเวลาในการฝกอบรม
งบประมาณ มีความคิดเห็น อยูในระดับปานกลาง มีคาเฉลี่ย 3.28 รองลงมาเปน กําหนดนโยบายเปาหมายกลยุทธการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย 3.14 สวนดาน
อื่น จะเรีย งลําดับจากคาเฉลี่ยมากไปนอย คือ การประเมินผลการฝก อบรม โครงสรางของแผนการฝก อบรม และเทคนิค ในการฝกอบรม 4.2 สภาพ
ปจจุบันของการฝกอบรม ที่ม ีคาเฉลี่ยสูงสุด คือ ดานทัศนคติ มีการปฏิบัติอยูในระดับนอย คาเฉลี่ย 2.52 รองลงมาเปนความรูดานทักษะ มีคาเฉลี่ย 2.32
และอันดับสุดทายเปนดานการเรียนรู มีคาเฉลี่ย 2.16 4.3 ความตองการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย สูงสุด คือ ความรูดานทักษะ มีความตองการอยูในระดับมาก
มีคาเฉลี่ย 4.05 รองลงมาเปน ดานทัศนคติ คาเฉลี่ย 4.04 และอัน ดับสุดทายเปนดานการเรียนรูม ีคาเฉลี่ย 3.84
คําสําคัญ : ดานความรู, ดานทัศนคติ, ดานทักษะ, เทคนิคในการฝกอบรม, การประเมินผลการฝกอบรม

Abstract
This research aims to (1) study the training of the Secretariat of the Prime Minister Office, (2) Conduct a comparative
study on the current training needs of the academic officials working under this Office, (3) Run an analysis vis-a-vis the demand
*

วิทยาลัยบัณฑิตศึกษาดานการจัดการ มหาวิทยาลัยศรีปทุม; Email: [email protected]

[241]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
for civil servant trainings classified by academic factors, and (4) To provide recommendations regarding the training for academic
officials of the Secretariat of the Prime Minister Office. The research subjects are drawn from a range of experts and qualified
personnel including the specialist and the operative specialists, all of which amount to the total of 127 study samples. The
findings reveal the following results: 1. With respect to the nature of the training, the one with the highest average mean
concerns issues of the training hours and its budgetary expenses, of which contain a moderate perspective at = 3.27, followed
by = 3.14 on policy planning and strategic goals. Other issues can be viewed, from highest to lowest average mean, namely
an evaluation of the training ( = 3.11), the training’s strategic framework ( = 3.09), and training techniques ( = 3.03). 2. The
current state of training with the highest average mean is presented to be about the aspect of attitudes, containing = 2.52,
followed by a matter of skills ( = 2.32), and the learning aspect, of which contains the lowest ranking of = 2.16. 3. Concerning
the need for the Training, it is found that this particular issue holds the highest average mean with a high demand of = 4.05, a
= 4.04 for attitudes aspect, and and = 3.84 on learning aspect, respectively. 4. The results of this study indicates that, with
regards to the current conditions and the training needs of civil servants under the Secretariat of the Prime Minister Office,
within ASEAN context, the followings steps should be carried out: 4.1 Regarding the nature of the training, the one with the
highest average mean concerns issues of the training hours and its budgetary expenses, of which contain a moderate
perspective at = 3.28, followed by = 3.14 on policy planning and strategic goals. Other issues can be viewed, from highest
to lowest average mean, namely an evaluation of the training, the training’s strategic framework, and training techniques. 4.2
The current state of training with the highest average mean is presented to be about the aspect of attitudes, containing = 2.52,
followed by a matter of skills ( = 2.32), and the learning aspect, of which contains the lowest ranking of = 2.16. 4.3 Vis-a-vis
the need for the Training, it is found that the knowledge on skills holds the highest average mean with a high demand of =
4.05, a = 4.04 for attitudes aspect, and = 3.84 on learning aspect, respectively.
Keywords: Knowledge, Attitudes, Skills, Technical Training, Evaluation Training

ความเปนมาและความสําคัญของปญหา
การเปลี่ย นแปลงตอการจัดระเบียบโลกทั้งทางการเมือง เศรษฐกิจ สังคม และเทคโนโลยี มีการเปลี่ย นแปลงอยางตอเนือ่ งและเปนรูปธรรม ไม
เวน แมแตกลุม ประเทศอาเซีย นที่ตองมีการปรับตัว มีการจัดระเบียบใหมสรางความรวมมือใหมๆ รวมทั้งการรวมตัวกันทีเ่ รียกวา ประชาคมเศรษฐกิจ ในป
พ.ศ.2558ซึ่งสงผลกระทบกับไทยในหลายๆดานรวมถึงดานทรัพยากรมนุษยในภาพรวม ระดับประเทศ และระดับ บุค คล (กองอาเซีย น กระทรวงการ
ตางประเทศ, 2556)
ในปจจุบันองคการภาครัฐและเอกชนตางเห็น ความสําคัญ คือ “คน” หรือ “ทรัพ ยากรมนุษ ย” เปน สิ่ง สําคัญ ที่จะทําใหองคก ารสามารถ
ขับเคลื่อนไปขางหนา ทั้งนี้เพราะมนุษยเปนทรัพยากรในองคการการพัฒนาคุณ ภาพการบริหารการจัดการภาครัฐ ซึ่งเปน เปาหมายสําคัญของการพัฒนา
ระบบราชการไทยสํานักงาน ก.พ.ร. ไดสงเสริมใหม ีการพัฒนาระบบราชการอยางตอเนื่อง เพื่อใหมีการปรับปรุง การทํางานยกระดับ การบริหารจัดการ
โดยนําเทคนิคและเครื่องมือบริหารจัดการสมัย ใหมมาใช ไดมีการออกเกณฑคุณ ภาพจัดการภาครัฐ ซึ่งในแตละหมวดเปน แนวทางในการบริหารจัดการที่
นําสวนราชการไปสูองคการแหงความเปน เลิศ ซึ่งเกณฑคุณ ภาพการบริหารจัดการภาครัฐประกอบดวย 7 หมวด และในหมวด 5 การมุงเนน ทรัพยากร
บุคคล เปนการตรวจประเมินวาระบบงาน ระบบการเรีย นรูของบุคลากรและการสรางแรงจูงใจ ชวยใหบุคลากรพัฒนาตนเองและใชศักยภาพอยางเต็มที่
เพื่อใหมุงไปในแนวทางเดีย วกันกับเปาประสงคแ ละแผนปฏิบัติการโดยรวมของสว นราชการอยางไร รวมทั้ง ตรวจความใสใจในการสรางและรักษา
สภาพแวดลอมในการทํางาน สรางบรรยากาศที่เอื้อตอการปฏิบัติงาน (สํานักงาน ก.พ.ร.,2556)
สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ในฐานะหนวยงานภาครัฐไดมีหลัก การใหข าราชการปฏิบัติราชการอยางมือ อาชีพ มี คุณ ธรรม จริย ธรรม
คุณ ภาพชีวิต และพรอมเขาสูประชาคมอาเซียน เพื่อผลสัม ฤทธิ์ข องประเทศชาติ และประโยชนสุขของประชาชน โดยเปนความรวมมือกันระหวางภาครัฐ
[242]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ภาคเอกชน และภาคประชน (สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี,2554) ไดมีการกําหนดยุทธศาสตรในการพัฒนาขาราชการ ใหมีคุณภาพในการปฏิบตั งิ านที่
ดีแ ละเปน คนดี มีผูน ําการเปลี่ยนแปลง เสริม สรางศักยภาพขาราชการใหมีความพรอมในการปฏิบัติงานในบริบทของอาเซีย นและสรางวัฒนธรรมของ
องคกรและไดม ีการสํารวจความตองการจําเปน ในการฝกอบรมของบุคลากรภาครัฐเกี่ยวกับอาเซีย นประกอบดวย ดานความรู ดานทัศนคติ และดาน
ทักษะ (สํานักงาน ก.พ., 2557)
ผูวิจัยไดเล็งเห็น ความสําคัญในการพัฒนาทรัพยากรมนุษ ยของสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี เพื่อเสริมสรางศักยภาพขาราชการใหมีค วาม
พรอมในการกาวเขาสูประชาคมอาเซีย น เศรษฐกิจอาเซียน ในการวิจัย ครั้งนี้ จึงมุงหวัง ศึก ษาความตอ งการฝ ก อบรมของขาราชการสํานัก เลขาธิการ
นายกรัฐมนตรี เพื่อพัฒนาขาราชการใหม ีความรู ทักษะ สมรรถนะที่จําเปนสําหรับการปฏิบัติงานที่เหมาะสมกับภารกิจและลักษณะงานในบริบทอาเซียน
และนําผลจากการวิจัยมาเปน ขอมูลในการกําหนดแนวทางการพัฒนาทรัพยากรมนุษ ยข องสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี อัน จะสงผลใหการปฏิบัติงาน
ของบุคลากรเปนไปอยางมีประสิทธิผลและประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาลักษณะการฝกอบรมของสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี
2. เพื่อเปรีย บเทีย บสภาพปจจุบันและความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิช าการสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี
3. เพื่อเปรีย บเทีย บความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการจําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
4. เพื่อเสนอแนวทางการฝกอบรมใหกับขาราชการประเภทวิช าการของสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี

วิธีดําเนินการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
1.ประชากรเปน ขาราชการประเภทวิช าการสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี (ระดับเชี่ย วชาญและผูทรงคุณวุฒิ ระดับชํานาญการพิเศษ ระดับ
ชํานาญการ และระดับปฏิบัติการ) ซึ่งประกอบดวยสํานักบริหารกลางสํานักการตางประเทศสํานักโฆษกสํานักประสานงานการเมือ งสํานักพิธีก ารและ
เลขานุการสํานักสถานที่และรักษาความปลอดภัย ศูน ยเทคโนโลยีสารสนเทศการสื่อสารกลุมพัฒนาระบบบริหารกลุม ตรวจสอบภายใน และสว นกลาง
จํานวน 127 คน
2. กลุมตัวอยาง ไดแ ก ไดแ กข าราชการประเภทวิช าการสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี (ระดับผูเชี่ย วชาญและทรงคุณวุฒิ ระดับชํานาญการ
พิเศษ ระดับชํานาญการ และระดับปฏิบัติการ) ซึ่งผูวิจัย ไดเอามาโดยแบบเจาะจง จํานวน 127คน โดยกลุมตัวอยางจําแนกรวม10 แหง จํานวนประชากร
ทั้งสิ้น 185คนนํามาคํานวณกลุม ตัวอยางโดยใชแนวคิดกําหนดขนาดตัวอยาง ทาโรยามาเน, (Taro Yamane, 1973: 125) และกําหนดคาความคลาด
เคลื่อนที่ .05จากกลุมตัวอยางจํานวน 127คน
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เปน แบบสอบถามซึ่งมีข ั้น ตอนในการสราง เพื่อเครื่องมือ ใชในการเก็บขอ มูล ที่ใชในการวิจัย ภาคสนาม คือ แบบสอบถามโดยการตอบ
แบบสอบถามในการรวบรวมขอมูลที่ม ีลักษณะแบบปลายเปด (Open-ended Question) ซึ่งแบบสอบถามจะประกอบไปดวยคําถาม 4ตอนคือ
ตอนที่ 1แบบสอบถามเกี่ย วกับขอมูลพื้น ฐานของผูตอบแบบสอบถามประกอบดวย เพศ อายุ วุฒิการศึกษาปจจุบันอยูในระดับใดในองคการ
ประสบการณการทํางาน
ตอนที่ 2แบบสอบถามเกี่ย วกับลักษณะการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิช าการ
ตอนที่ 3แบบสอบถามเกี่ย วกับความคิดเห็น ตอสภาพปจจุบัน และความตองการฝกอบรมประกอบดวย 3 ดาน ประกอบดวย ดานความรูด า น
ทัศนคติดานทักษะ
ตอนที่ 4 ขอเสนอแนะ

[243]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การวิเคราะหขอ มูล
1. การวิเคราะหขอ มูล ทั่ว ไป การศึ กษาสภาพปจจุบั น และความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิช าการ สํานัก เลขาธิก าร
นายกรัฐมนตรีภายใตบริบทของประชาคมอาเซียนของตัวอยางที่ใชศึกษาโดยใชความถี่ และคารอยละ
2. การวิเคราะหข อมูลลักษณะของการฝกอบรม การศึกษา “สภาพปจจุบันและความตอ งการฝก อบรมของขาราชการประเภทวิช าการ
สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีภายใตบริบทของประชาคมอาเซีย น” ตัวแปรตน ประชาคมอาเซียน โดยใชความถี่ คารอยละ คาเฉลี่ย และคาเบี่ย งเบน
มาตรฐานคา T-test และ ANOVAสําหรับตัวแปรตนโครงสรางของแผนการฝกอบรม กําหนดนโยบายเปาหมายกลยุทธการฝกอบรม งบประมาณเวลาใน
การฝกอบรม เทคนิคในการฝกอบรม การประเมิน ผลการฝกอบรม
3. วิเคราะหขอ มูล สภาพปจ จุบันและความตองการฝกอบรม การศึกษา “สภาพปจจุบัน และความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภท
วิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีภายใตบริบทของประชาคมอาเซีย น” ในครั้งนี้จะวิเคราะหข อมูลตัวแปรตาม สภาพปจจุบัน และความตอ งการ
ฝกอบรม โดยใชความถี่ คารอยละ คาเฉลี่ย และคาเบี่ย งเบนมาตรฐาน สําหรับตัวแปรตาม ดานความรู ดานทัศนคติ และดานทักษะ

สรุปผลการวิจัย
จากผูตอบแบบสอบถามทั้งหมดจํานวน 127 คน พบวา เปนเพศหญิง คิดเปนรอยละ 76.4 มีอายุตั้งแต 35-44 ป คิดเปนรอยละ 38.6 มีวุฒิ
การศึกษาสูงสุดคือระดับปริญ ญาตรี จํานวนรอยละ 60.6 ระดับในองคการคือระดับชํานาญการ คิดเปน รอยละ 40.2 และประสบการณในการทํางาน 1-5
ป คิดเปน รอยละ 26.8
ผลการวิเคราะห ความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการจําแนกตามปจจุบัน สวนบุคคล พบวา เพศชายมีความตองการมาก
และเปน กลุม อายุ 35-44 ป วุฒิก ารศึก ษาในระดับ ปริญ ญาโทมีค วามตอ งการมาก โดยระดับ เชี่ย วชาญและทรงคุณ วุฒิ ม ีความตองการมาก และ
ประสบการณการทํางาน 11-15 ป มีความตองการมาก
1. ลักษณะของการฝกอบรม ที่ม ีคาเฉลี่ยสูงสุด คือ งบประมาณเวลาในการฝกอบรม งบประมาณ มีค วามคิดเห็น อยูในระดับ ปานกลาง มี
คาเฉลี่ย 3.28 รองลงมาเปนกําหนดนโยบายเปาหมายกลยุทธการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย 3.14 สวนดานอื่นจะเรียงลําดับจากคาเฉลี่ย มากไปนอ ย คือ การ
ประเมินผลการฝกอบรม โครงสรางของแผนการฝกอบรม และเทคนิคในการฝกอบรม
2. สภาพปจจุบันของการฝกอบรม ที่ม ีคาเฉลี่ยสูงสุด คือ ดานทัศนคติ มีการปฏิบัติอยูในระดับนอย คาเฉลี่ย 2.52 รองลงมาเปน ความรูดาน
ทักษะ มีคาเฉลี่ย 2.32 และอันดับสุดทายเปนดานการเรียนรู มีคาเฉลี่ย 2.16
3. ความตองการฝกอบรม มีคาเฉลี่ยสูงสุด คือ ความรูดานทักษะ มีความตองการอยูในระดับมากมีคาเฉลี่ย 4.05 รองลงมาเปนดานทัศนคติ
คาเฉลี่ย 4.04 และอันดับสุดทายเปนดานการเรียนรู มีคาเฉลี่ย 3.84
4. ผลการศึกษา การศึกษาครั้งนี้พบวา สภาพปจจุบัน และความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมน
สตรีภายใตบริบทประชาคมอาเซียนปรากฏผลการวิจัย ดังนี้
ผลการวิเคราะหระดับความคิดเห็นเกี่ย วกับลักษณะของการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี พบวา
โดยภาพรวมแลวกลุมตัวอยางมีระดับความคิดเห็น เกี่ยวกับลักษณะของการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการ ในระดับปานกลาง และเมือ่ พิจารณา
ในแตละดาน ปรากฏวากลุมตัวอยางเห็นดวยกับงบประมาณเวลาในการฝกอบรม รองลงมาคือการกําหนดนโยบายเปาหมายกลยุทธในการฝกอบรมการ
ประเมินผลการฝกอบรม โครงสรางของแผนการฝกอบรม เทคนิคในการฝกอบรม ตามลําดับคาเฉลี่ย โดยสามารถสรุปผลการวิจัยในแตละดาน ไดดังนี้
1. ดานโครงสรางของแผนการฝกอบรมพบวา โดยภาพรวมแลวกลุม ตัวอยางมีความคิดเห็น เกี่ยวกับลักษณะของการฝกอบรมของขาราชการ
ประเภทวิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ดานโครงสรางของแผนการฝกอบรม ในระดับเห็นดวยปานกลาง และเมื่อพิจารณาในแตละดาน ปรากฏ
วา กลุมตัวอยางเห็นดวยกับการมีโครงสรางการฝกอบรมที่กอใหเกิดการสรางนวัตกรรมใหมๆ มีคาเฉลี่ย 3.27 รองลงมาคือการมีโครงสรางการฝกอบรมที่
มีลักษณะการประสานงานที่ดี มีคาเฉลี่ย 3.13 อัน ดับ ที่ส ามโครงสรางหนวยงานเปน หนาที่ม ีการแบง งานกัน ทําชัดเจน มีคาเฉลี่ย 3.11 อัน ดับที่สี่
โครงสรางการฝกอบรมที่ย ืดหยุน คลองตัวเกื้อหนุน ตอการปรับตัวไดมาก มีคาเฉลี่ย 3.09 และลําดับ สุด ทายโครงสรางการฝก อบรมในลัก ษณะที่ทําให
ทีม งานมีความสุข มีคาเฉลี่ย 3.03 ตามลําดับ

[244]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. การกําหนดนโยบายเปาหมายกลยุทธในการฝกอบรมพบวา โดยภาพรวมแลวกลุม ตัวอยางมีความคิดเห็นเกีย่ วกับลักษณะของการฝกอบรม
ของขาราชการประเภทวิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี การกําหนดนโยบายเปาหมายกลยุทธในการฝกอบรม ในระดับเห็นดวยปานกลาง และ
เมื่อพิจารณาในแตละดาน ปรากฏวากลุม ตัวอยางเห็น ดวยกับการผูเขารับการฝกอบรมไว 3 ดานคือความรูเพิ่มขึ้น ทัศนคติดีขึ้นทักษะเพิ่ม ขึ้น มีคาเฉลี่ย
3.26 รองลงมาคือการนํากลยุทธในการฝกอบรมบุคลากรภายในองคการ มีคาเฉลี่ย 3.20 อันดับที่สามการกําหนดเปาหมายกลยุทธทมี่ คี วามสอดคลองกับ
ความจําเปน ในการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย 3.17 อัน ดับที่สี่การกําหนดเปาหมายของการเรีย นรูพฤติกรรมบุคลากรที่เขารับการฝกอบรม มีคาเฉลี่ย3.14 และ
ลําดับสุดทายกําหนดเปาหมายกลยุทธในการฝกอบรมใหเกิดการเปลี่ย นแปลงทักษะในลักษณะใดลักษณะหนึ่งโดยรวมถึงทัศนคติแ ละทักษะเขาดวยกัน
เรีย กวาความสามารถมีคาเฉลี่ย 2.93 ตามลําดับ
3. งบประมาณเวลาในการฝกอบรมพบวาโดยภาพรวมแลวกลุม ตัวอยางมีความคิดเห็น เกี่ย วกับ ลัก ษณะของการฝก อบรมของขาราชการ
ประเภทวิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี งบประมาณเวลาในการฝกอบรม ในระดับเห็นดวยปานกลาง และเมื่อพิจารณาในแตละดาน ปรากฏวา
กลุมตัวอยางเห็นดวยกับการเปดโอกาสใหมีเสนอแผนงบประมาณในการฝกอบรมในแตละป มีคาเฉลี่ย 3.41 รองลงมาคือคํานึงถึงเรื่องของเวลาในการ
ฝกอบรมโดยดูตามความเหมาะสมของเนื้อหาสถานการณปจจุบัน มีคาเฉลี่ย 3.40 อัน ดับที่สามการวางแผนจัดทํางบประมาณในการฝก อบรมเปน แผน
รายป มีคาเฉลี่ย 3.28 อันดับที่สี่การงบประมาณในการฝกอบรมแบบผูกพันดําเนิน การตอเนื่อง มีคาเฉลี่ย3.16 และลําดับสุดทายการออกแบบตารางการ
ฝกอบรมโดยยึดหลักการจัดตามลําดับเหตุการณงายไปยากสวนใหญไป มีคาเฉลี่ย 3.13 ตามลําดับ
4. เทคนิคในการฝกอบรมพบวาโดยภาพรวมแลวกลุม ตัวอยางมีความคิดเห็น เกี่ยวกับลักษณะของการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิชาการ
สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีพบวา เทคนิคในการฝกอบรมในระดับเห็น ดวยปานกลาง และเมื่อพิจารณาในแตละดาน ปรากฏวากลุม ตัวอยางเห็น ดวย
กับเทคนิคในการฝกอบรมที่ทันสมัย เพื่อพัฒนาบุคลากรภายใน มีคาเฉลี่ย 3.10 รองลงมาคือใชเทคนิคในการฝกอบรมแนวใหมที่เรีย กวา "กระบวนการ
กลุม Group-Process" มีคาเฉลี่ย 3.02 อันดับที่สามการใชเทคนิค (Training-needs) มากําหนดรายละเอียดของเนื้อหาวัตถุประสงควธิ กี ารฝกอบรมของ
บุคลากรภายในองคการ มีคาเฉลี่ย 3.01 และการปรับเทคนิคในการฝกอบรมในดานรูป แบบวิธีการฝกอบรมโดยเนน ผูเรีย นเปน ศูน ยก ลางกับการใช
เทคนิคในการฝกอบรมที่ทันสมัย เพื่อพัฒนาสุน ทรียภาพและลักษณะนิสัย มีคาเฉลี่ยเทากับ 3.00 ตามลําดับ
5. การประเมิน ผลการฝกอบรม พบวา โดยภาพรวมแลวกลุมตัวอยางมีความคิดเห็นเกี่ย วกับลักษณะของการฝกอบรมของขาราชการประเภท
วิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี การประเมิน ผลการฝกอบรมในระดับเห็น ดวยปานกลาง และเมื่อพิจารณาในแตละดาน ปรากฏวากลุม ตัวอยาง
เห็น ดวยกับตองการทราบขอดีขอบกพรองความเหมาะสมปญ หาอุปสรรคตางๆของการฝกอบรมเพื่อนําไปแกไขในครั้งตอไป มีคา เฉลีย่ 3.25 รองลงมาคือ
เล็งเห็นถึงความสําคัญของการประเมิน ผลการฝกอบรมที่สําคัญยิ่งตอการเปลี่ยนแปลงประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานของผูเขารับการฝกอบรมมีคา เฉลี่ย
3.20 อันดับที่สาม การประเมินผลการฝกอบรมเปนขอมูลพื้นฐานในการตัดสินใจของผูบริหาร มีคาเฉลี่ย 3.06 อันดับที่สี่การตรวจสอบการดําเนินงานการ
ฝกอบรมวาเปน ไปตามแผนที่ไดกําหนดไว มีคาเฉลี่ย 3.03 และอันดับสุดทาย ใชรูปแบบการประเมิน ผลแบบ (CIPP-Model) คือประเมิน สาระสําคัญ
ปจจัย เบื้องตนกระบวนการผลิต มีคาเฉลี่ยเทากับ 3.01 ตามลําดับ
ผลการวิเคราะห สภาพปจจุบันและความตองการฝกอบรมของขาราชการประเภทวิช าการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ภายใตบ ริบ ท
ประชาคมอาเซียน พบวา ความคิดเห็น ของสภาพปจจุบันของการเรียนรู มีความคิดเห็นอยูในระดับนอย ความคิดเห็น ดานทัศนคติ ดานทักษะ ดานการ
เรีย นรู ตามลําดับคาเฉลี่ย สําหรับความคิดเห็นความตองการของการฝกอบรมในบริบทของประชาคมอาเซีย น อยูในระดับ ปานกลาง ดานทักษะ ดาน
ทัศนคติ ดานการเรีย นรู

ขอเสนอแนะ
จากผลการศึกษาครั้งนี้ในภาพรวมพบวา สภาพปจจุบันและความตองการฝกอบรมภายใตบริบทประชาคมอาเซีย น ทั้ง 3 ดาน ไดแ ก ดาน
ความรู ดานทัศนคติ และดานทักษะ และการเปรีย บเทีย บสภาพปจจุบันและความตองการฝกอบรมของบุคลากรจําแนกตามปจจัยสวนบุคคลพบวาอายุ
ระยะเวลาปฏิบัติงานระดับตําแหนงมีผลตอระดับสภาพปจจุบันและความตองการฝกอบรมภายใตบริบทประชาคมอาเซียนดังนัน้ จึงสามารถกําหนดหัวขอ
ในการเสนอแนะสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ใหม ีความตองการการฝกอบรม เพื่อประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นในองคการ ผูวิจัย จึงใครข อเสนอแนะ
ประเด็นที่ควรดําเนิน การตอไปดังนี้

[245]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอ เสนอแนะเชิงนโยบาย
1. จากผลการศึกษาพบวาขาราชการประเภทวิช าการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีแสดงความตองการดานการเรียนรูดวยตนเองโดยเรื่อง
การแสวงหาความรูข อมูลขาวสารตางๆดังนั้น ผูวิจัย มีขอเสนอแนะดังนี้ผูบริหารควรจัดสรรงบประมาณในการสงเสริม หรือสนับสนุน เพื่อการเรีย นรูดว ย
ตนเองของบุคลากรนอกจากนี้ควรมีการจูงใจใหบุคลากรไดพัฒนาความรูดว ยตนเองตามความเหมาะสมโดยการจัดสรางแหลงการเรีย นรูใหมีความ
ทัน สมัยที่เอื้อตอการเรีย นรูหรือการคน ควาของบุคลากรภายในหนวยงานมีการจัดซื้อเครื่องคอมพิวเตอรระบบเครือขายอิน เตอรเน็ตตําราวารสารหนังสือ
ที่หลากหลายไวเพื่อบริการแกบุคลากรที่ม ีความสนใจในการศึกษาหาความรูเพราะการพัฒนาตนเองจะชวยกระตุน ใหบุคลากรมีความรอบรูท นั ตอขาวสาร
หรือเหตุการณบานเมืองที่ม ีการเปลี่ยนแปลงอยูตลอดเวลาอัน จะสงผลใหบุคลากรสามารถปฏิบัติงานบรรลุเปาหมายขององคกร
2. จากผลการศึกษาพบวาขาราชการประเภทวิช าการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีชวงอายุ 35-44 ประดับชํานาญการพิเศษและระยะเวลา
ปฏิบัติงาน 1-5 ปมีความตองการฝกอบรมภายใตบ ริบ ทประชาคมอาเซีย นมากที่สุดดังนั้น ผูวิจัย มีข อเสนอแนะดังนี้ผูบ ริหารควรจัดทําแผนพัฒนา
ขาราชการประเภทวิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีเพื่อจัดใหบุคลากรไดรับการฝกอบรมที่เกี่ยวของกับงานอยางตอ เนื่องเพื่อเสริม สรางความรู
และทักษะในการปฏิบัติงานใหม ีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
3. ผูวิจัยมีขอเสนอแนะดังนี้ควรสงเสริมใหข าราชการประเภทวิช าการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีเขารับการศึกษาตอในระดับทีส่ งู ขึน้ ตาม
ความเหมาะสมและความพรอมของบุคลากรมีการมอบทุน การศึกษาสาหรับบุคลากรที่ม ีผลการศึกษาดีเพื่อเปน ขวัญและกําลังใจใหบุคลากรนาความรูม า
พัฒนางานใหดียิ่งขึ้น
ขอ เสนอแนะเชิงวิช าการ
1. ควรทําการศึกษาเกี่ย วกับปญหาและอุปสรรคที่สงผลตอความตองการฝกอบรมภายใตบริบทประชาคมอาเซีย นของขาราชการประเภท
วิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี
2. ควรทําการศึกษาตัวแปรหรือปจจัยอื่นๆที่เกี่ยวกับความตองการฝกอบรมภายใตบริบทประชาคมอาเซีย นของขาราชการประเภทวิช าการ
สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี
3. ควรทําการศึกษาเกี่ย วกับรูปแบบที่เหมาะสมในความตองการฝกอบรมภายใตบริบทประชาคมอาเซีย นของบุคลากรขาราชการประเภท
วิชาการ สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี
4. การศึกษาวิจัยในครั้งตอไปควรมีการเก็บรวบรวมขอมูลโดยวิธีการอื่นๆนอกจากการใชแบบสอบถามเชนการสัมภาษณการสังเกตแบบมีสว น
รวมและควรมีการเพิ่มระยะเวลาในเก็บรวบรวมขอมูลใหสูงขึ้นเพื่อใหไดกลุม ตัวอยางที่ครอบคลุมและมีค วามแมน ยํามากยิ่งขึ้น

เอกสารอางอิง
กรมอาเซี ย น, ก ระทรวงการต า งประเทศ, 2556.การเตรี ย ม ความพ ร อ มของไทยสู ก ารเป น ประชาคมอาเซี ย น (ออนไลน ) แหล ง ที่ ม า:
http://www.mfa.go.th/asean/contents/files/other-20140102-103348-182352.pdf (9มกราคม 2558)
สํานักงาน ก.พ. โครงการพัฒนาหลักสูตรและจัดฝกอบรมความรูเกี่ย วกับอาเซีย นของบุคลากรภาครัฐในสวนภูม ิภาค, 2557
สํา นั ก งาน ก.พ.ร., (2556).แผนยุ ท ธศาสตรก ารพัฒ นาระบบราชการไทย (พ.ศ.2556-พ.ศ.2561) ครั้ง ที่ 1. บริษ ั ท วิ ช ั่ น พริ้ น ท แอนด มี เดี ย :
กรุงเทพมหานคร.
สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี, 2554.แผนยุทธศาสตรข อง สลน. 2552-2556.
Yamane, Taro.1973 Statistics: An Introductory Analysis. Third edition. Newyork: Harper and Row Publication.

[246]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

พฤติกรรมการออมของเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา
The Saving Behaviour of The Farmers within Amphoe Ban Pho Chachoengsao Province
อนุชิต บุญบรรจง*, รองศาสตราจารย จุฑ าทิพ คลายทับทิม** และ รองศาสตราจารย วลัยภรณ อัตตะนันทน***
Anuchit Boonbunjong, Associate Professor Juthatip Khaitabtim and Associate ProfessorValaiporn Attanandana

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ศึกษาพฤติกรรมการออมของเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัด ฉะเชิงเทรา 2) ศึกษาความสัม พัน ธ
ระหวางพฤติกรรมการออมของเกษตรกร ในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัด ฉะเชิงเทรากับปจจัย ดานบุค คล และปจจัย ดานเศรษฐกิจ 3) เพื่อศึกษาระดับ
ความสําคัญของปจจัยในการเลือกรูปแบบ การออม กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัย คือ เกษตรกรที่อาศัย อยูในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา จํานวน
365 คน เครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอมูล ไดแก แบบสอบถาม และคาสถิติที่ใชในการวิเคราะหขอ มูล ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ย ถวงน้ําหนัก และ
คาสถิติไคสแควรโดยกําหนดนัยสําคัญทางสถิติไวที่ระดับ .05 ผลการวิจัย พบวา เกษตรกรสวนใหญเปนเพศชาย อายุ 41-50 ป สถานภาพสมรสแลว มี
การออมเงิน และมีการวางแผนการออม สวนใหญออมในรูปแบบเก็บเงินสด รองลงมาฝากเงิน ไวกับธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณก ารเกษตร (ธ.
ก.ส.) เพื่อไวใชในยามเจ็บปวยหรือมีเหตุฉุกเฉิน โดยมีเงินออมเฉลี่ย ปล ะ 10,001-20,000 บาท สําหรับความสัม พัน ธระหวางพฤติกรรมการออมของ
เกษตรกรกับปจจัยสวนบุคคลพบวา ดานวัตถุประสงคในการออมมีความสัม พัน ธกับ อายุ ระดับการศึกษา จํานวนปที่ประกอบอาชีพการเกษตร จํานวน
คนในความอุปการะ และรูปแบบการทําการเกษตร ลักษณะการออมเงิน มีความสัม พัน ธกับ จํานวนคนในความอุป การะ สวนความสัม พัน ธระหวาง
พฤติกรรมการออมของเกษตรกรกับปจจัยดานเศรษฐกิจ พบวาการ วางแผนการออมมีความสัมพันธกับหนี้สิน และขนาดการถือครองที่ดิน รูปแบบการ
ออมมีความสัม พัน ธกับ ทรัพยสิน หนี้สิน และขนาดการถือครองที่ดิน วัตถุประสงคก ารออมมีค วามสัม พัน ธกับ รายได และหนี้สิน สําหรับปจจัย ที่มี
ความสําคัญมากที่สุดในการเลือกรูปแบบการออมไดแ ก ความมั่น คง รองลงมาไดแ ก ปจจัย ดานผลิตภัณฑ และฐานะทางการเงินตามลําดับ
คําสําคัญ: พฤติกรรมการออม, การออมของเกษตรกร, เกษตรกรในอําเภอบานโพธิ,์ รูปแบบการออมเงิน, วัตถุประสงคการออมเงิน

Abstract
The objectives of the study are to investigate the farmers’ saving behaviourwithin Amphor Ban Pho, Chachoengsao
province and the relationship between these specified farmers’ saving behaviour by conducting an assessment upon personal
and economic factors as well as the significance level of factors affecting different types of saving. The research samples are
casted upon the total number of 365 farmers residing within Amphor Ban Pho. Designed questionnairesare utilised as this
study’s research tool.The Percentage, Mean, Standard Deviation, and Chi-square Test are used as the study's statistical analysis
tools, all of which are based on the statistical significance of .05. The findings reveal that the majority of studied farmers are
male, who are 41-50 years of age, married, and have savings and saving plans. Majority of their savings are kept in the form of
cash deposit with BAAC, for the purposes of particularly in the event of sickness and emergency. The total savingsamountrange
between anaverage of 10,001-20,000 Baht per year. With regards to the relationship between savingsbehaviour of the farmers
and the personal factors, it is found that the saving objectives are related and depended upon factors of age, education, year of
* หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (โลกาภิวัตนศึกษา) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
**
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:[email protected]
***
คณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]

[247]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
agricultural occupation, the number of patronages, and the model of agriculture. The saving characteristics are noted to be
related to the number of patronage in particular. However, the relationship between the farmers’ saving behaviour and the
economic factors reveals that saving plans arelinked to the amount of debts and the sizes of land owned by the landowners.
The saving model is said to be correlated withthe property, the debts, and the size of land possession. The saving objectives,
arguably, areassociated with the income earnings and the debts. The most important factor is said to concernthe saving model
selection such as security, other relevant factors are namely the products and the financial status respectively.
Keywords: Savings Behaviour, Farmers, Amphor Ban Pho, Type of Savings, Purpose of Savings

บทนํา
การออม มีความสําคัญตอการลงทุน และการพัฒนาระบบเศรษฐกิจของประเทศเนื่องจากการออมเปน ปจจัย ที่สําคัญ ตอ การสนับสนุน การ
ลงทุน การผลิต และการจางงานของประเทศ ถาในประเทศมีอัตราเงิน ออมสูง จะทําใหการลงทุน ในประเทศไมตองกูยืม เงิน จากตางประเทศ นอกจากนี้
การออม ยัง จะสรางความมั่ น คงใหกับบุคคลและครอบครั ว โดยปจจัย ในการออมนั้น ขี้ น อยูกับ รายได คาใชจาย ภาระหนี้ส ิน เป าหมายการออม
ผลตอบแทนในการออม และพฤติกรรมของแตละบุคคล ในป พ.ศ.2541 รัฐบาลในสมัยนั้น ไดมองเห็นถึงความสําคัญในการออม จึงไดมีมติคณะรัฐมนตรี
เมื่อ วัน ที่ 20 ตุลาคม พ.ศ.2541 ไดกําหนดใหวัน ที่ 31 ตุลาคม ของทุก ๆ ปเปน “วันออมแหงชาติ” เพื่อสงเสริม ใหคนไทยมีนิสัย รักการออม รวมทั้ง
เพื่อใหประชาชนตระหนักถึงความสําคัญ และประโยชนของการออม
รัฐบาลในฐานะหนวยงานหลักที่จะกําหนดนโยบายและสงเสริมใหเกิดการออมไดม ีการกําหนดพระราชบัญญัติ “กองทุน ออมแหง ชาติ” ขึ้น
เมื่อวัน 9 พฤษภาคม พ.ศ.2554 เพื่อสงเสริม การออมและสนับสนุน การออม ใหมีระบบการออมเพื่อการดํารงชีพในยามชราภาพที่ครอบคลุม ประชาชน
ทุกกลุม โดยเฉพาะประชากรภาคแรงงานนอกระบบ แรงงานภาคการเกษตร ที่ไมมีสวัสดิการเมื่ออายุม ากขึ้น จึงทําใหบุคคลเหลานี้มีความเสียงที่จะตก
อยูในความอยากจนในวัยสูงอายุ อันเนื่องมาจากไมม ีชองทางหรือโอกาสเขาถึงระบบการออมเงิน ในขณะที่อยูในวัยทํางาน ดังนั้น เพือ่ สรางความมัน่ คงใน
บั้น ปลายชีวิตตลอดจนเพื่อการสรางวิน ัยในการออมของประชาชนคนไทยในวัย ทํางาน รัฐบาลจึงไดมีการตั้งกองทุนเงินออมขึ้นมา เพื่อเปนชองทางการ
ออมขั้นพื้นฐานใหแกผูที่ยังไมไดรับความคุม ครองเมื่อชราภาพ
ปจจุบันการออมในประเทศไทยอยูที่คนเพีย งบางกลุมโดยเฉพาะกลุมคนที่มีฐานะ ในป พ.ศ.2557 ครัว เรือนที่ม ีเงิน ออมทั้ง สิ้น 14.98 ลาน
ครัวเรือน คิดเปนรอยละ 74.30 ของครัวเรือนทั้งหมด โดยมีเงินออมเฉลี่ย ครัวเรือนละ 115,445 บาท อยางไรก็ดี พบวาครัวเรือนยังมีม ูลคาเงินออมที่ไม
สูงนัก โดยครัวเรือนที่ม ีเงิน ออมไมเกิน 100,000 บาทตอป มีจํานวนมากถึง 11.4 ลานครัวเรือน หรือคิดเปน รอ ยละ 56.70 ของครัวเรือ นรวม ขณะที่
ครัวเรือนที่ม ีเงินออมมากกวา 500,000 บาท มีเพีย ง 7 แสนครัวเรือนหรือคิดเปนรอยละ 3.70 ของจํานวนครัวเรือนรวมเทานั้น (สํานักงานคณะกรรมการ
เศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ, ภาวะสังคมไทยไตรมาสหนึ่งป พ.ศ.2557) ภาคเกษตรยังคงมีบทบาทสําคัญตอระบบเศรษฐกิจของประเทศ เพราะนอกจาก
จะกอใหเกิดรายไดแลว คนสวนใหญข องประเทศยังมีอาชีพทําการเกษตร รวมถึงสินคาทางดานการเกษตรก็เปน สินคาที่มีม ูลคาการสง ออกลําดับ ตน ๆ
ของประเทศ อาชีพเกษตรกรเปน อาชีพที่มีรายไดไมแ นน อน เพราะราคาของสิน คาทางการเกษตรเกษตรกรจะไมสามารถกําหนดราคาได ราคาจะขึ้นอยู
กับกลไกของตลาด บางปราคาสูง บางปราคาต่ํา จึงทําใหบางปขาดทุน บางปไดกําไร การออมเงิน ของผูประกอบอาชีพเกษตรกรจึงมีความจําเปน เพื่อวา
การออมจะชวยใหเกษตรกรนํามาใชซื้อสินคาอุปโภคและบริโภคในยามที่ราคาผลผลิตตกต่ํา และเปนทุนสําหรับการประกอบอาชีพในรอบการผลิตตอไป
นอกจากนี้การออมถือเปน ตัวชี้วัดตัวหนึ่งที่แ สดงถึงความมั่นคงทางดานครัวเรือนของเกษตรกร
จังหวัดฉะเชิงเทรา มีเนื้อที่รวมทั้งหมด 3,344,375 ไร พื้นที่ถือครองเพื่อการเกษตร 2,002,798 ไร คิดเปน รอยละ 59.88 ของพื้นที่ทั้งจังหวัด
และมีครัวเรือนเกษตรกรรวม 59,558 ครัวเรือน (แผนปฏิบัติราชการประจําปของจังหวัดฉะเชิงเทรา ประจําป พ.ศ.2556) ประชากรรอยละ 70 ประกอบ
อาชีพทางดานการเกษตร โดยมีการประกอบอาชีพดานการเกษตรที่หลากหลาย ทั้งดานการเกษตร ดานปศุสัตว และดานการประมง สําหรับปริมาณเงิน
รับฝาก และเงินใหสินเชื่อตั้งแตป พ.ศ.2553 ถึงป พ.ศ.2558 (ขอมูลถึงเดือนสิง หาคม) ปริม าณเงิน รับ ฝากในจังหวัด ฉะเชิงเทรา มีจํานวนเงิน รับ ฝาก
เพิ่ม ขึ้นทุกป ยกเวนป พ.ศ.2558 ที่ปริมาณเงินรับฝากลดลงจากป พ.ศ.2557 โดยลดลงรอยละ 0.85 เมื่อเปรียบเทียบการกับปริม าณเงินใหสนิ เชือ่ ทีม่ กี าร

[248]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เพิ่ม ขึ้นทุกๆ ป เชนเดียวกัน แตการเพิ่มขึ้นรอยละของเงินรับฝากจะนอยกวารอยละการเพิ่มขึ้นของเงินใหสินเชื่อ ยกเวนป พ.ศ.2555จากขอมูลดังกลาวจึง
แสดงใหเห็นวาการออมในจังหวัดฉะเชิงเทรามีอัตราที่ลดลง (ธนาคารแหงประเทศไทย พ.ศ.2558)
ดวยเหตุผลตามที่ไดกลาวมาในขางตน จึงทําใหผูศึกษาสนใจศึกษาพฤติกรรมการออมของเกษตรกร เพื่อนําขอมูลที่ไดจากการศึก ษามาเปน
ขอมูลใหกับสวนงานที่เกี่ยวของนําไปใชในการวางแผน และสงเสริม การออมใหกับเกษตรกร จัดรูปแบบการออมใหตอบสนองความตองการของเกษตรกร
เพื่อวาเกษตรกรจักนําขอมูลที่ไดไปปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการออมใหเหมาะสมกับตนเอง เพื่อใชเปน แนวทางในการวางแผนการเงิน ของครอบครัว สราง
ความมั่นคงทางการเงินใหกับครอบครัวเกษตรกร มีเงินออมเพื่อใชจายในเวลาจําเปน และเปน ทุนในการพัฒนาอาชีพใหมีความเจริญกาวหนา

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาพฤติกรรมการออมของเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา
2. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางพฤติกรรมการออมของเกษตรกร ในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรากับ ปจจัย ดานบุคคล และปจจัย
ดานเศรษฐกิจ
3. เพื่อศึกษาระดับความสําคัญของปจจัยในการเลือกรูปแบบการออม

วิธีการวิจัย
ขอบเขตการวิจยั
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาพฤติกรรมการออมของเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา ซึ่งอําเภอบานโพธิ์ม ีทั้งหมด 17
ตําบล โดยจะเก็บขอมูลในพื้น ที่ตําบลที่มีความหลากหลายในการทําอาชีพทางการเกษตร ไดแ ก เกษตรกรผูทํานา เลี้ย งกุง เลี้ย งปลา และเลี้ย งไกไข ทัง้ ที่
มีการออมเงิน และไมมี การออมเงิน ในจํานวน 9 ตําบล ประกอบดวย ตําบลเกาะไร ตําบลคลองบานโพธิ์ ตําบล คลองประเวศ ตําบลเทพราช ตําบล
หนองตีน นก ตําบลหนองบัว ตําบลแหลมประดู ตําบลสนามจันทร และตําบลสิบเอ็ดศอก ซึ่งมีเกษตรกรรวม 2,733 คน ในการหากลุม ตัวอยางใชสตู รการ
คํานวณของ Taro Yamane (1973) ไดกลุม ตัวอยางจํานวน 365 คน โดยเก็บขอมูลในชวงเดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2557 ถึงเดือนมิถ ุนายน พ.ศ.2558
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
เครื่องมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูลในการวิจัย ครั้งนี้ เปน แบบสอบถาม (Questionnaires)ซึ่ง ผูวิจัย ไดสรางขึ้น จากทฤษฎี และแนวคิด
ผลงานวิจัยที่เกี่ยวของ โดยแบบสอบถามจะแบงเปน 4 สวน ดังนี้
สวนที่ 1 คําถามเกี่ยวกับขอมูลดานบุคคลของเกษตรกร ไดแก เพศ อายุ สถานภาพ ระดับการศึกษา จํานวนปที่ประกอบอาชีพการเกษตร
จํานวนคนที่อุปการะ รูปแบบการทําเกษตร
สวนที่ 2 คําถามเกี่ยวกับขอมูลดานเศรษฐกิจของเกษตรกร ไดแก รายได ทรัพยสิน หนี้สิน ขนาดการ ถือครองที่ดิน
สว นที่ 3 คําถามเกี่ย วกับดานพฤติกรรมการออมของเกษตรกร ไดแ ก จํานวนเงิน ออม การวางแผน การออม รูปแบบในการออมเงิน
วัตถุประสงคในการออมเงิน ลักษณะการออมเงิน
สว นที่ 4 คําถามเกี่ย วกับ ปจ จัย ในการเลือ กรูปแบบการออมของเกษตรกร ลัก ษณะเปน คํ าถามแบบ ปลายปด คําถามแบบจัดลําดั บ
ความสําคัญ โดยใชเกณฑการวัดระดับแบบ Likert Scale
การวิเคราะหขอ มูล
ขอมูลที่ไดจากการเก็บแบบสอบถามกลุม ตัวอยางที่ใชในการวิจัย จะนํามาวิเคราะหโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูปสําหรับการวิจัย ทางสังคมศาสตร
เพื่อทดสอบความสัม พัน ธของตัวแปรตามวัตถุประสงคของการวิจยั ดังนี้
1. การศึกษาพฤติกรรมการออมของเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทราโดยใชข อมูลปฐมภูมิ และอาศัยวิธีการวิเคราะหทางสถิติ
เชิงพรรณนา และนําเสนอในรูปแบบรอยละ (Percentage) และคาเฉลี่ย ถวงน้ําหนัก (
[249]

)

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. การศึกษาความสัม พันธระหวางพฤติกรรมการออมของเกษตรกร ในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา กับปจจัย ดานบุคคล และปจจัย
ดานเศรษฐกิจ ดวยวิธีวิเคราะหทางสถิติเชิงอนุม าน โดยใชตัวทดสอบไคสแควร (Chi-square Test) 2ที่ระดับนัย สําคัญ 0.05
3. การศึกษาระดับความสําคัญของปจจัย ในการเลือกรูปแบบการออมของเกษตรกรในอําเภอ บานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา ดวยวิธีวิเคราะห
ทางสถิติเชิงอนุมาน โดยใชคาเฉลี่ยถวงน้ําหนัก (

)

กรอบแนวคิดที่ใชในการวิจยั
จากการศึกษาแนวคิดทฤษฎีความพึงพอใจในสภาพคลอง (Liquidity-Preference Theory of Interest) Keynes (1936) จะเห็นวาการถือ
เงินของบุคคล และหนวยธุรกิจ มีปจจัย คือ อัตราดอกเบีย้ (Rate of Interest) สภาพคลอง (Liquidity) และปริม าณเงิน (Quantity of Money) และ
แบงความตองการถือเงิน เปน 3 ประเภท คือ 1) ความตองการถือเงินเพื่อจับจายใชสอย (Transection Demand for Money) 2) ความตองการถือเงิน
เพื่อสํารองไวใชจายยามฉุกเฉิน (Precautionary Demand for Money) 3) ความตองการถือเงินเพือ่ เก็งกําไร (Speculative Demand for Money)
และทฤษฎีสมมติฐานวัฏจักรชีวิต (The Life Cycle Hypothesis) Albert Ando and Franco Modigliani (1963) เชื่อวาการออมมีความสัม พันธกบั
ชวงอายุ กลาวคือในชวงอายุนอยบุคคลยังมีรายไดต่ํา มีระดับการบริโภคสูงกวารายได มีการออมเปนลบ แตเมื่อบุคคลทีม่ อี ายุม ากขึน้ คืออยูในวัยชวง
กลางคนจะมีรายไดสูงขึน้ มีระดับรายไดสูงกวาระกับการบริโภคทําใหสามารถออมได เมือ่ เขาสูวยั สูงอายุ รายไดของบุคคลจะลดลงการออมก็จะติดลบอีก
ครั้ง แตบคุ คลยังคงมีการบริโภคอยูจึงจะมีการนําเงิน ออมในชวงวัยกลางคนมาใชในการบริโภค ผูวิจยั ไดน ําแนวคิดดังกลาว มากําหนดกรอบแนวคิดใน
การวิจัย เพื่อใชเปนแนวทางในการศึกษาพฤติกรรมการออมของเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา
ตัวแปรอิสร

ตัวแปรตาม

ปจจัยดานบุคคล
1. เพศ
2. อายุ
3. สถานภาพ
4. ระดับการศึกษา
5. จํานวนปทปี่ ระกอบอาชีพ
การเกษตร
6. จํานวนคนทีอ่ ุปการะ
7. รูปแบบการทําเกษตร

ปจจัยดานเศรษฐกิจ
1. รายได
2. ทรัพยสนิ
3. หนีส้ นิ
4. ขนาดการถือครองที่ดนิ

พฤติกรรมการออม
1. จํานวนเงินออม
2. การวางแผนการออม
3. รูปแบบในการออมเงิน
4. วัตถุประสงคในการออมเงิน
5. ลักษณะการออม

ปจจัย ในการเลือก
รูปแบบการออมเงิน

[250]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ผลการวิจัย
ปจ จัยดานบุคคลของเกษตรกร
เกษตรกรกลุมตัวอยางสวนใหญเปนเพศชาย มีอายุระหวาง 41-50 ป มีสถานภาพสมรสแลวมีการศึกษาในระดับประถมศึกษา สวนใหญประกอบ
อาชีพการเกษตร 5-10 ป และมีคนที่อุปการะในความรับผิดชอบ 1-2 คน โดยกลุมตัวอยางสวนใหญประกอบอาชีพเลี้ย งปลา
ขอ มูล ดานเศรษฐกิจ ของเกษตรกร
เกษตรกรกลุมตัวอยางสวนใหญมีรายไดเฉลี่ยตอป 100,000-200,000 บาท และสวนใหญ มีทรัพยสิน ซึ่งทรัพยสินที่มีคือ บาน ที่ดินที่ใชใน
การทําการเกษตรสวนใหญเปนที่ดิน เชา และมีเนื้อที่ในการทําการเกษตรนอยกวา/เทากับ 10 ไร ซึ่งกลุมตัวอยางสวนใหญม ีหนี้สนิ โดยจํานวนหนีส้ นิ สวน
ใหญที่มีคือนอยกวา/เทากับ 100,000 บาท แหลงหนี้สิน ที่กลุมตัวอยางมีมากที่สุดคือ จากธนาคารของรัฐ (ธ.ก.ส., ออมสิน, ธอส.)
พฤติกรรมการออมของเกษตรกร
เกษตรกรกลุมตัวอยางสวนใหญมีการออมเงิน ซึ่งสาเหตุที่ไมม ีการออมเนื่องจากมีรายไดนอยไมเพีย งพอทีจ่ ะออม กลุม ตัวอยางสวนใหญมกี าร
วางแผนการออม โดยมีการออมแบบมีการใชจายเงิน อยางประหยัดเพื่อจะใหมีเงิน ออมมากที่สุด ซึ่งสวนใหญออมเงิน แบบเงินสดเปนลําดับที่ 1 ลําดับที่ 2
ฝากเงิน กับธนาคาร และลําดับที่ 3 ซื้อกรรมธรรมประกัน ชีวิต สําหรับ ธนาคารที่ใชบ ริก ารฝากเงิน บอ ยที่สุด ลําดับที่ 1 คือ ธ.ก.ส. ลําดับที่ 2 คือ
ธนาคารกรุงไทย และลําดับที่ 3 คือ ธนาคารกรุงเทพ โดยสวนใหญม ีวัตถุประสงคในการออมเงินไวเพื่อไวใชจายยามเจ็บปวย หรือมีเหตุฉุกเฉิน โดยออม
เมื่อมีรายได และออมเงินเฉลี่ย 10,001-20,000 บาทตอป
ความสัม พันธระหวางพฤติกรรมการออมของเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา กับปจจัยดานบุคคลและปจจัยดานเศรษฐกิจผูว จิ ยั ได
ทําการทดสอบสมมติฐานผลปรากฏ ดังนี้
พฤติกรรมการออมของเกษตรกรมีความสัมพัน ธตอปจจัยดานบุคคล ไดแ ก เพศ อายุ สถานภาพ ระดับการศึกษา จํานวนปที่ประกอบอาชีพ
การเกษตร จํานวนคนที่อุปการะ และรูปแบบการทําเกษตร จากการวิจัยพบวา วัตถุประสงคการออม มีความสัม พันธกับ อายุ ระดับการศึกษา จํานวนป
ที่ประกอบอาชีพการเกษตร จํานวนคนที่อุปการะ รูปแบบการทําเกษตร และดานลักษณะการออมเงิน มีความสัมพันธกับ จํานวนคนที่อุปการะ
พฤติกรรมการออมของเกษตรมีความสัมพัน ธตอปจจัยดานเศรษฐกิจ ไดแ ก รายได ทรัพยสิน หนี้สิน และขนาดการถือครองทีด่ นิ จากการวิจยั
พบวา การวางแผนการออมมีความสัม พัน ธกับ หนี้สิน และขนาดการถือครองที่ดิน ดานรูปแบบการออมมีความสัม พันธกับ ทรัพยสิน หนี้สิน และขนาด
การถือครองที่ดิน และดานวัตถุประสงคการออมมีความสัม พันธกับ รายได และหนี้สิน
ปจ จัยในการเลือกรูปแบบการออม
ภาพรวมเกษตรกรกลุมตัวอยางใหความสําคัญกับปจจัย ในการเลือกรูปแบบการออมในระดับมาก โดยใหความสําคัญกับปจจัยดานความมัน่ คง
มากที่สุด รองลงมาใหความสําคัญกับดานผลิตภัณ ฑ ดานฐานะทางการเงินสวนบุคคล ดานเศรษฐกิจและการเมือง และดานผลตอบแทน ตามลําดับ
ปจ จัยดานฐานะทางการเงินสว นบุคคลเกษตรกรกลุมตัวอยางใหความสําคัญในระดับมาก โดยใหความสําคัญกับประเด็น ภาระหนี้สิน มาก
ที่สุด และรองลงมาใหความสําคัญปริม าณเงินออมในระดับปานกลาง
ปจ จัยดานเศรษฐกิจ และการเมืองภาพรวม เกษตรกรกลุม ตัวอยางใหความสําคัญ ในระดับมาก โดยใหความสําคัญกับประเด็นภาวะเศรษฐกิจ
มากที่สุด รองลงมาใหความสําคัญกับอัตราเงินเฟอ และสถานการณดานการเมือง ในระดับมากตามลําดับ
ปจ จัยดานผลิตภัณฑภาพรวมเกษตรกรกลุมตัวอยางใหความสําคัญ ในระดับมาก โดยใหความสําคัญกับการมีสภาพคลอง (เปลีย่ นเปนเงินสด
ไดงาย และสะดวก) มากที่สุด รองลงมาใหความสําคัญกับภาพลักษณแ ละความนาเชื่อถือ สามารถนําไปเปน หลักประกันไดใหความสําคัญ ในระดับ มาก
และสามารถนําไปลดหยอนภาษีไดใหความสําคัญในระดับปานกลาง

[251]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจ จัยดานผลตอบแทนภาพรวมเกษตรกลุมตัวอยางใหความสําคัญ ในระดับปานกลาง โดยใหความสําคัญกับอัตราผลตอบแทน เชน ดอกเบี้ย
เงิน ปน ผลในระดับมาก รองลงมาใหค วามสําคัญ กับ ระยะเวลาที่จะไดรับผลตอบแทน และความแนน อนในการรับผลตอบแทนในระดับ ปานกลาง
ตามลําดับ
ปจ จัยดานความมั่น คงภาพรวม เกษตรกรกลุม ตัวอยางใหความสําคัญ ในระดับมากที่สุด โดยใหค วามสําคัญ กับ การบริหารและจัดการที่
โปรงใสมากที่สุด รองลงมาใหความสําคัญ กับการคุมครองหรือรับประกันระหวางทําธุรกรรม และระดับความเสี่ยงตามลําดับ

อภิปรายผลการวิจัย
พฤติกรรมการออมของเกษตรกร
จากผลการวิจัย พบวา เกษตรกรสวนใหญมีการออมเงินในรูปแบบเก็บเงิน สด เพราะการเก็บเงินสดเปน รูปแบบการออมเงิน ที่งายที่ส ุดและมี
สภาพคลองสูง ดังนั้น หากมีความจําเปน หรือเหตุฉุก เฉิน สามารถนําเงิน สดดัง กลาวไปใชในการแกไขปญ หา หรือ การรัก ษาพยาบาลไดอยางรวดเร็ว
สอดคลองกับผลการศึกษาของเสาวลักษณ ธรรมทีปกุล (2539) ซึ่งทําการศึกษาพฤติกรรมการออมของครัวเรือนเกษตรกรลูกคา ธ.ก.ส. เกษตรกรสว น
ใหญก็มีการวางแผนการออม โดยมีการใชจายอยางประหยัด รวมถึงเมื่อมีรายไดก็จะมีการจัดสรรเงินเปนสวนๆ สําหรับเปน คาใชจาย และสําหรับการ
ออม แตเกษตรกรยังมีการจัดทําบัญ ชีรายรับ รายจายนอย อาจเนื่องจากเกษตรกรยังไมเห็น ความสําคัญ ของการจัดทําบัญ ชีรับจาย สอดคลอ งกับผล
การศึกษาของ รัช นีบูลย ลิ้มปญญาเลิศ (2553) ซึ่งทําการศึกษาพฤติกรรมการออมของประชากรในเขตชุมชนเขตเทศบาลเมืองลพบุรี นอกจากนั้น ยัง
พบวา เกษตรกรมีวัตถุประสงคในการออมเพื่อไวใชในยามเจ็บปวยหรือมีเหตุฉุกเฉิน สอดคลองกับผลการวิจัยของ วรรณรา ชื่นวัฒนา และคณะ (2552)
ซึ่งไดศึกษารูปแบบการออมและแนวทางการสงเสริม การออม และสวนใหญเกษตรกรฝากเงิน ไวกับ ธ.ก.ส. เนื่องจา ธ.ก.ส. เปนธนาคารที่มีความใกลช ิด
กับเกษตรกร มีสาขาอยูในพื้น ที่ และเปน แหลงสิน เชื่อเพื่อการเกษตร ดังนั้นเกษตรกรจึงมีความไววางใจที่จะฝากเงินไว ธ.ก.ส. สอดคลองกับผลการศึกษา
ของ พงษศักดิ์ เพ็ชรเกิด (2551) ซึ่งทําการศึกษาพฤติกรรมการออมของครัวเรือนเกษตรกร กรณีศึกษาอําเภอ นาโยง จังหวัดตรัง
ความสัมพันธพฤติกรรมการออมของเกษตรกรกับปจจัยดานบุคคล และปจจัยดานเศรษฐกิจ
พฤติกรรมการออมดานจํานวนเงินออมของเกษตรกรไมมีความสัมพันธ กับ เพศ อายุ จํานวนคนที่อุปการะ และรูปแบบการทําการเกษตร
สอดคลองกับผลการศึกษาของ รัช นี ลิ้ม ปญ ญาเลิศ (2553) ไดทําการศึกษาพฤติกรรมการออมของประชากรในเขตชุม ชนเขตเทศบาลเมือ งลพบุรี
นอกจากนี้เกษตรกรที่ม ีรายไดที่แ ตกตางกันจะมีวัตถุประสงคในการออมเงิน ตางกัน โดยเกษตรกรที่มีรายได 400,000 บาท ขึน้ ไปจะมีวตั ถุประสงคในการ
ออม มากที่สุด เนื่องจากเกษตรกรกลุม นี้เปน เกษตรกรรายใหญ ที่ทําการเกษตรขนาดการถือครองที่ดิน มาก ทําใหสามารถจัดการการผลิต รวมถึงควบคุม
ตน ทุน ในการผลิตได เพราะการลงทุนในจํานวนที่ม ากจะทําใหตน ทุนการผลิตตอหนวยถูกลง สอดคลองกับ ผลการศึกษาของ จาคีนี เรือ งธรรมสวัส ดิ์
(2551) ซึ่งไดศึกษาการบริโภคและการออมไวใชจายยามฉุกเฉินของครัวเรือนไทย ภายใตความไมแนน อนของรายได
ปจจัยในการเลือกรูปแบบการออม
เกษตรกรใหความสําคัญ กับปจจัยดานความมั่น คงในประเด็นการบริหารและจัดการที่โปรงใสในระดับมากที่สุด แสดงวาเกษตรกรตอ งการ
ความมั่นใจวาเงินที่ออมไวจะไมสูญหาย และใหความสําคัญ กับปจจัยดานผลตอบแทนระดับนอยที่สุดเมื่อเทียบกับปจจัย ดานอื่นๆ ไมส อดคลอ งกับผล
การศึกษาของ นพแสน พรหมอิน ทร (2554) ซึ่งทําการศึกษาพฤติกรรมการออมเพื่อการดํารงชีพยามชราภาพของหัวหนาครัวเรือนเกษตรกรลูกคา ธ.ก.ส.
เมื่อนํามาเปรีย บเทีย บแลวจะเห็นวาเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์จะมีวัตถุประสงคการออมเพื่อไวใชจายเมื่อยามเจ็บปวย หรือมีเหตุฉุกเฉิน ซึ่งไมใชเปน
การออมระยะยาว คือเมื่อมีเหตุจําเปน ก็จะถอนเงินดังกลาว แตการออมของหัวหนาครัวเรือนเกษตรกรลูกคา ธ.ก.ส. จะเปนการออมระยะยาวเพื่อไวใช
ยามชรา จึงเนน ที่ผลตอบแทน

[252]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ขอเสนอแนะ
1. จากการวิจัย พบวาเกษตรกรในอําเภอบานโพธิ์ มีพฤติกรรมในการออมในรูปแบบของเงินสดอันดับหนึ่ง อันดับสองออมในรูปแบบของเงิน
ฝากธนาคาร ธนาคารที่เกษตรกรใชบริการบอยที่สุด คือ ธ.ก.ส. ซึ่งเปน ธนาคารของรัฐบาล และเกษตรกรมีวัตถุประสงคในการออมเพื่อ ไวใชจายยาม
เจ็บปวย หรือมีเหตุฉุกเฉินมากที่สุด จากพฤติกรรมดังกลาวจะเห็นวาเกษตรกรตองการเก็บเงิน เพื่อไวใชจายเมื่อ เจ็บปวยหรือมีเหตุฉุกเฉิน นั่น แสดงวา
เกษตรกรใหความสําคัญ ดานสุข ภาพ ดัง นั้น ธ.ก.ส. ที่เปน ธนาคารของรัฐบาลควรจะกําหนดผลิต ภัณ ฑที่ม ีความสัม พัน ธกับพฤติกรรมการออมของ
เกษตรกร
2. กองทุนหมูบาน ซึ่งเปนหนวยการออมที่ใกลช ิดกับเกษตรกรในชุม ชนมากที่สุด และการเขาถึงการออมก็เปนเรื่องงายและไมซบั ซอน ดังนัน้
สวนงานภาครัฐที่ดูแลรับผิดชอบกองทุนหมูบาน เชน พัฒนาการอําเภอ สถาบัน การเงิน ของรัฐ ควรเขาไปสนับสนุน สงเสริมการออม และปรับ เปลี่ย น
พฤติกรรมของเกษตรกร จากออมในรูปแบบของเงินสด เพราะไมม ีความปลอดภัย มีการปรับเปลี่ย นใหเกษตรกรมาออมในรูปของการฝากเงิน กับ กลุม
สัจจะออมทรัพยกองทุน หมูบาน จะทําใหมีความปลอดภัย และไดรับผลตอบแทนดานดอกเบี้ย นอกจากนี้คณะกรรมการดําเนินงานก็เปนคนในชุมชน ที่
คนในชุม ชนคัดเลือกเขามาเพื่อบริหารงาน และมีการตรวจสอบจากชุม ชน ซึ่งจะทําใหการดําเนิน งานมีความโปรงใส
ขอเสนอแนะสําหรับการวิจยั ครั้งตอไป
การศึกษาครั้งตอไปควรเพิ่มจํานวนกลุมตัวอยาง และมีการเก็บขอมูลโดยวิธีอื่น ๆ เชน การสัม ภาษณ สอบถาม เพื่อใหไดขอมูลที่หลากหลาย
และควรมีการศึกษาในพื้นที่อื่นๆ ของประเทศเพื่อนําผลการศึกษามาเปรียบเทียบวามีความเหมือน หรือความแตกตางอยางไร จะไดเปนแนวทางในการ
ปรับปรุง เปลี่ย นแปลง และสงเสริม พฤติกรรมการออมเงิน ของเกษตรกรใหมีการออมเพิ่มขึ้น สรางความมั่น คงดานการเงิน ใหดีย ิ่งขึ้นไป

เอกสารอางอิง
จาคินี เรืองธรรมศัก ดิ์. 2551. พฤติกรรมการบริโภคและการออมไวใชในยามฉุก เฉิน ของครัว เรือ นไทย ภายใตความไมแ น น อนของรายได .
วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเศรษฐศาสตร, จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
กลุมงานขอมูลและสารสนเทศ จังหวัดฉะเชิงเทรา. 2556. ขอ มูล จังหวัด, อําเภอบานโพธิ์ (Online). http://www.province.chachoengsao.go.th/
index.php/2013-04-24-07-04-27/2013-06-10-02-45-45/244-2013-06-12-04-19-58, 25มกราคม 2558.
ธนาคารแหงประเทศไทย. 2558. สถิ ติ, สถิ ติส ถาบัน การเงิ น , ธนาคารพาณิช ย , เงิน รับ ฝาก และเงิน ให สิน เชื่อ รายจัง หวัด (Online).
http://www2.bot.or.th/statistics/ReportPage.aspx? reportID=703&language=th. 10 กันยายน 2558.
นพแสน พรหมอิน ทร. 2554. พฤติกรรมการออมเพื่อการดํารงชีพ ยามชราภาพของหัวหนาครัวเรือน เกษตรกรลูกคาธนาคารเพื่อ การเกษตรและ
สหกรณการเกษตร สาขาพระนครศรีอยุธยา. วิทยานิพนธวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรเกษตร, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
พงษศักดิ์ เพ็ชรเกิด. 2551. พฤติกรรมการออมของครัวเรือนเกษตรกร กรณีศึกษา อําเภอนาโยง จังหวัดตรัง. การศึกษาคน ควาอิส ระวิท ยาศาสตร
มหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรเกษตร, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
รัชนีบูลย ลิ้ม ปญญาเลิศ. 2553. พฤติกรรมการออมของประชากรในชุม ชนเขตเทศบาลเมือ งลพบุรี. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสังคม
ประยุกตวิทยา, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
วรรณรา ชื่น วัฒนา และคณะ. 2552. รายงานวิจัย ฉบับสมบูรณ, รูปแบบการออมและแนวทางการสง เสริม การออม สําหรับ ประชาชนในภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือตอนลาง 4 จังหวัด (ยโสธร อุบลราชธานี นครราชสีมา และชัยภูมิ). สํานักงานกองทุน สนับสนุนการวิจัย.
เสาวลักษณ ธรรมทีปกุล . 2539. พฤติกรรมการออมของครัว เรือนเกษตรกรลูกคา ธ.ก.ส..วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาเศรษฐศาสตร,
มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร.
สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ. 2554. บัญชีเศรษฐกิจ เงินทุนของประเทศไทย พ.ศ.2548-2552. ฉบับป พ.ศ.2554.
สํานักงานสถิติแหงชาติ. 2558. การออม ตามราคาประจําป จําแนกตามประเภทการออม อนุกรมใหม พ.ศ.2533-2555 (Online). http://service.
nso.go.th/nso/web/statseries/statseries15.html, 1กุมภาพันธ 2558.

[253]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
__________. 2557. ภาวะสังคมไทย ไตรมาสหนึ่งป 2557. ปที่ 11, ฉบับที่ 2, เดือนพฤษภาคม 2557.
Ando, A. and F. Modigliani. 1963. The Life-cycle Hypothesis of Saving: Aggregate Implications and Tests, The American
Economic Review March, 1963 vol. 53 no.1pp 55-84.
Keynes, J.M. 1936. The General Theory of Employment, Interest, and Money. New York:the Polygraphic Company of America.
Yamane, T. 1973. Statistics: An Introductory Analysis. New York: Harper and Row.

[254]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความพรอมของนักศึกษา สาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี
ตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
The Readiness of the Hotel and Resort Management Students (International Program)
DusitThani College enter toward the ASEAN Economic Community
ศิริสุข คุณารักษ* และ รองศาสตราจารย จุฑ าทิพ คลายทับทิม**
Sirisuk Khunaraksa, Associate Professor Juthatip Khaitabtim

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับความพรอมของนักศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย
ดุสิตธานี ตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น ศึกษาเปรีย บเทีย บความพรอ มของนัก ศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลัก สูตร
นานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี ตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น จําแนกตามปจจัย สวนบุคคล ศึกษาความสัม พันธระหวางองคประกอบดานความรู
เกี่ย วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนกับความพรอมของนักศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสติ ธานี ตอการ
เขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ศึกษาความสัมพันธระหวางความคิดเห็น ตอการจัดการเรียนการสอนของสถาบัน การศึกษากับความพรอมของนักศึกษา
สาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี ตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน กลุมตัวอยางทีใ่ ชในการวิจยั คือ
นักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี จํานวน 187 คน เก็บรวบรวมขอมูลโดยใชแบบสอบถาม สถิตทิ ี่
ใชในการวิจัย ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ยและคาเบี่ย งเบนมาตรฐาน สถิติทดสอบ t-test การวิเคราะหการแปรปรวนแบบทางเดีย ว และคาสัม ประสิทธิ์
สหสัม พัน ธเพีย รสัน ผลการวิจัย พบวา นักศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสติ ธานี มีความรูพ นื้ ฐานเกีย่ วกับ
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นอยูในระดับปานกลาง (คาเฉลี่ย เทากับ 0.63) มีการรับรูขอมูลเกี่ยวกับขอตกลงยอมรับรวมสาขาวิช าการทองเที่ย ว สาขาการ
โรงแรมและที่พัก และการเคลื่อนยายเสรีอยูในระดับมาก (คาเฉลีย่ เทากับ 0.70) มีความคิดเห็นตอการจัดการเรียนการสอนของสถาบันการศึกษาอยูใน
ระดับมาก (คาเฉลี่ยเทากับ 4.28) มีความพรอมดานความรูความสามารถและทักษะภาษาอยูในระดับ มาก (คาเฉลี่ย เทากับ 4.26) มีความพรอมดาน
คุณ สมบัติของผูประกอบวิชาชีพการโรงแรมอยูในระดับมาก (คาเฉลี่ยเทากับ 4.34) ชั้นปที่ศึกษาตางกันมีความพรอมตอการเขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจ
อาเซีย นแตกตางกันอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.5
คําสําคัญ : ความพรอม, ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น, นักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี

Abstract
The objectives of the study are to study the readiness level of the Hotel and Resort Management Student
(International Program)DusitThani College towards entering the ASEAN Economic Community and to conduct acomparative
study of the their readiness upon entering into the AEC era, which will be determined using personal assessment factors. The
research also aims to explore the relationship between the elements of AEC knowledge and awareness of the students and
their readiness for the AEC as well as to examine the links between the student’s perceptions on the College’s programme and
the students’ readiness for joining the AEC. Within this study, 187 Hotel and Resort Management Students (International
* หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (โลกาภิวัตนศึกษา) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
**
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]

[255]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Program) attending DusitThani College are selected as the study samples. Questionnaires are used as a research tool for the
purpose of data collection. The statistical tools used in this study are namelyPercentage, Mean, Standard Deviation, t-test,
statistical hypothesis testing One-way analysis of variance (One-Way ANOVA or F-test), and Pearson Correlation Coefficient. The
result reveals that the level of knowledge on the AEC, as held by the students, is fairly moderate ( = 0.63) while the level of
awareness concerning the merging agreements between the departments of Tourism and the Hotel and Resort, and freedom of
movement is ranked as High ( = 0.70). Also, the attitudes towards the management of the programme are considerably High
( = 4.28) and the readiness concerning the language skills and efficiency is fairly High ( = 4.26). Lastly, the findings indicate that
the readiness of those who are qualified to work in the field of Hotel and Resort is placed as High ( = 4.34) while it should be
noted that the difference in the student’s years and classes conveys significant different results when it comes to the issue of
the student’s readiness upon entering the AEC era, of which the statistic significance value is marked as .05.
Keywords: Readiness, ASEAN Economic Community, Hotel and Resort Management Student (International Program) DusitThani
College

บทนํา
สมาคมประชาชาติเอเชียตะวันออกเฉียงใต (Association of South East Asian Nations) หรือ ASEAN เปนองคการความรวมมือระหวาง
ประเทศ โดยมีแนวทางมุงสูการเปน ประชาคมอาเซีย น หรือที่เรีย กกันวา ASEAN Community เปน โอกาสสําคัญที่จะทําใหทุกประเทศในภูม ิภาคเอเชีย
ตะวันออกเฉียงใตแสวงหาจุดรวมระหวางกัน ทุกดาน เพื่อสงเสริม ความเขมแข็งของภูมิภาค
ประชาคมอาเซียนประกอบดวยความรว มมือ 3 เสาหลัก ไดแ ก 1. ประชาคมการเมือ งและความมั่น คงอาเซีย น (ASEAN Political and
Security Community: ASPC) 2. ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น (ASEAN Economic Community: AEC) 3. ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซีย น
(ASEAN Socio-Cultural Community: ASCC)
การประชุมสุดยอดอาเซียน (ASEAN Summit) ครั้งที่ 12 ระหวางวันที่ 10-14 ธัน วาคม พ.ศ.2549 ณ เมืองเซบู ประเทศฟลิปปนส มติข อง
ผูน ําประเทศสมาชิกอาเซีย น 10 ประเทศ กําหนดใหเรงวัน ระยะเวลาจากเดิมใหบรรลุผลในป 2563 (ค.ศ.2020) เปน ป พ.ศ.2558 (ค.ศ.2015) ซึ่งมุงให
อาเซีย นรวมตัวกัน ในทุกๆ มิติ ซึ่งเปนไปตามแถลงการณผูนําอาเซีย น “Bali Concord II” ในป พ.ศ.2546 และวิสัยทัศนอาเซียน 2020 โดยเฉพาะเสา
หลักดานประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น(ASEAN Economic Community: AEC) และจากการประชุม สุด ยอดผูนําอาเซีย น ครั้ง ที่ 21 ที่กรุงพนมเปญ
ประเทศกัมพูช า ทางผูน ําชาติอาเซีย น มีการตัดสิน ใจประกาศเลื่อนกําหนดการเปดประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น (ASEAN Economic Community:
AEC) ออกไปอีก 12 เดือน จากเดิม วัน ที่ 1 มกราคม พ.ศ.2558 เปน เปดวันที่ 31 ธัน วาคม พ.ศ.2558 เนื่องจากขอตกลงและขั้น ตอนตางๆ อีกหลาย
ขั้น ตอน ยังไมสามารถตกลงกันได เชน เรื่องการตรวจตรา ภาษีอากรสินคา กฎระเบีย บวาดวยการลงทุนระหวางกัน
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นเปน หนึ่งในสามเสาหลัก ซึ่งยุทธศาสตรที่สําคัญ นั้น คือ การเปน ตลาดและการผลิตเดีย วกัน ประกอบดวย 5
องคประกอบหลัก คือ การเคลื่อนยายสิน คา บริการ การลงทุน แรงงานฝม ือ และเงินทุน อยางเสรีขึ้น จะทําใหอาเซียนมีความสามารถในการแขงขันสูงขึน้
โดยอาเซียนไดกําหนดกลไกและมาตรการใหมๆ ที่จะชวยเพิ่ม ประสิทธิภาพการดําเนินมาตรการดานเศรษฐกิจที่มีอยูแ ลว เรงรัดการรวมกลุม เศรษฐกิจใน
สาขาที่มีความสําคัญลําดับแรก อํานวยความสะดวกในการเคลื่อนยายบุคคล แรงงานฝม ือและผูเชี่ย วชาญ และเสริมสรางความเขมแข็งของกลไกสถาบัน
ในอาเซีย น ปจจุบันอาเซียนมีจํานวนประเทศ 10 ประเทศ ประชากรเกือบ 500 ลานคน ดังนั้นถือวาเปนเศรษฐกิจภูม ิภาคขนาดใหญ จึงควรรวมมือกัน
เพื่อทําใหอาเซียนมีความเขมแข็งในดานตางๆ มากขึ้น โดยจะมีตลาดและฐานการผลิตรวมกัน และจะมีการเคลื่อนยายสินคา บริการ การลงทุน เงินทุน
และแรงงานมีฝมืออยางเสรี ซึ่งจะทําใหอาเซียนมีความสามารถในการแขงขัน สูง ขึ้น โดยอาเซีย นไดกําหนดกลไกและมาตรการใหมๆ ที่จะชวยเพิ่ม
ประสิทธิภาพการดําเนิน มาตรการดานเศรษฐกิจที่มีอยูแ ลว เรงรัดการรวมกลุม เศรษฐกิจในสาขาที่มีค วามสําคัญ ลําดับ แรก อํานวยความสะดวกการ
เคลื่อนยายบุคคล แรงงานฝม ือ และผูเชี่ย วชาญ และเสริมสรางความเขม แข็งของกลไกสถาบันในอาเซียน โดยมีการจัดทําความตกลงยอมรับรวมวิชาชีพ
ของอาเซียน หรือ เอ็มอารเอ (Mutual Recognition Arrangement: MRA) เพื่อเปนคุณสมบัติขั้น ตน ของแรงงานฝม ือใน 8 สาขา ไดแ ก วิศ วกรรม

[256]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แพทย สถาปตยกรรม การสํารวจ ทันตแพทย พยาบาล บัญชี และการทองเที่ย ว หากแรงงานในประเทศใดที่มีคุณสมบัติทั้งดานหลักสูตรการศึกษาอบรม
และประสบการณการทํางานตามที่มีการตกลงไวใน MRA ก็จะไดรับการยอมรับจากทุกประเทศสมาชิกและสามารถไปทํางานในประเทศสมาชิกใดก็ไดได
งายขึ้น โดยไมตองผานขั้น ตอนการตรวจคุณ สมบัติขั้นพื้นฐาน แตย ังตองดําเนิน การตามขั้น ตอนเขาเมืองอยางถูกกฎหมายของประเทศนั้นๆ
การเปดประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) ป 2558 จะทําใหมีการเคลื่อนยายแรงงานอยางเสรี ทําใหตลาดแรงงานมีความยืด หยุน มากขึ้น
และแรงงานจากทั้ง 10 ประเทศสมาชิกประชาคมอาเซีย น (AEC) มีการแขงขันกัน สูง ซึ่งในสวนของแรงงานไทยมีจุดเดน ในเรื่องการมีอธั ยาศัยทีด่ ี มีใจรัก
งานบริการ ปรับตัวและเรีย นรูงานตางๆ ไดเร็ว แตมีจุดออนดานทักษะภาษาอังกฤษ เทคโนโลยีสารสนเทศ (ไอที) ระเบียบวิน ัยและการบริหารงาน ไม
กลาตัดสินใจและขาดการวางแผนอยางเปนระบบ โดยหากมองในดานบวก พบวาจะสามารถแกปญหาขาดแคลนแรงงานได เนื่องจากแรงงานตางชาติที่
ฝม ือจะเขามาทํางานในไทยไดสะดวกขึ้น และทําใหแ รงงานไทยมีการพัฒนาศักยภาพเพราะมีการแขงขันมากขึ้น สวนมุมมองในดานลบพบวา แรงงาน
ฝม ือไทยซึ่งมีการจัดทําขอตกลงยอมรับรวมในคุณสมบัตินักวิชาชีพของอาเซียน (MRAs) ใน 8 สาขา ไดแก แพทย ทัน ตแพทย พยาบาล วิศวกร สถาปนิก
นักบัญ ชี ชางสํารวจ และการทองเที่ยว อาจจะถูกแยงงาน รวมทั้งการเขามาทดแทนของแรงงานที่ม ีคาตอบแทนต่ํากวา ดัง นั้น กระทรวงแรงงานและ
หนวยงานที่เกี่ย วของจึงตองเตรีย มความพรอมใหแกแรงงานไทยทั้งดานภาษาตางประเทศ และไอที พรอมกับการเรีย นรูวัฒนธรรมของประเทศสมาชิก
อาเซีย นควบคูไปดวย จากการวิเคราะหสิ่งที่คนไทยจะไดจากการเปดเสรีอาเซีย นของกรมอาเซียน กระทรวงการตางประเทศ มีขอที่นาสนใจ คือ การเปด
ตลาดเสรีอาเซีย นนั้น ทําใหเกิดตลาดขนาดใหญขึ้น สินคาไทยและธุรกิจไทยที่ม ีความชํานาญ เชน ทองเที่ยว โรงแรม รานอาหาร และสุขภาพ จะมีโอกาส
มากขึ้น ซึ่งอาเซีย นจะเปนฐานการสงออกสําคัญไปยังตลาดภายนอก ไมวาจะเปนตลาดจีน ญี่ปุน เกาหลีใตฯลฯ ดวย ดังนั้น ธุรกิจการใหบริการดานการ
โรงแรมจึงเปนอีกสาขาวิชาชีพหนึ่งที่ม ีความนาสนใจ และจากการขยายตัวของอุตสาหกรรมการทองเที่ยวและการบริการของประเทศไทยที่เจริญเติบโต
และเพิ่มขึ้นอยางตอเนื่อง ทําใหธุรกิจนี้กลายเปนหนึ่งในอุตสาหกรรมที่ใหญและสรางมูลคาไดมากที่สุดในโลก
ผูศึกษามีความสนใจศึกษาในสาขาการทองเที่ย ว กลุมธุรกิจโรงแรม ซึ่ง เปน หนึ่งในสาขาวิช าชีพที่อ นุญ าตใหม ีการเคลื่อนยายแรงงานเสรี
เพราะเมื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น จะทําใหมีการแขงขันที่สูงขึ้น ดังนั้นบัณฑิตควรมีการเตรีย มความพรอม ดานความรู และทักษะตางๆ เพื่อ
เปน การเพิ่ม โอกาสใหตนเองในการทํางานทั้งในและตางประเทศ และสามารถปรับตัวใหทัน ตอรูปแบบการปฏิบัติงานใหมๆ ที่เปน สากล โดยเฉพาะอยาง
ยิ่งตอความเคลื่อนไหวและการเปลี่ยนแปลงในหลากหลายดานที่เกิดขึ้น อยางรวดเร็วและตอเนื่องในกระแสโลกาภิ วัตน การศึก ษาความพรอมของ
นักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี เพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนนัน้ ผูศ กึ ษามีความคิดเห็น
วา วิทยาลัย ดุสิตธานีเปนสถาบัน การศึกษาเอกชนที่กอตั้งและเปนบริษ ัทในเครือของโรงแรมดุสิตธานี ซึ่งเปน กลุมธุรกิจที่ดําเนินงานในอุตสาหกรรมการ
บริการและการทองเที่ย วและขยายไปในระดับนานาชาติอยางตอเนื่อง ถือเปนสถาบันที่มุงเนนทางดานความเปน เลิศ ในอุตสาหกรรมบริการและผลิต
บุคลากรคุณ ภาพใหกับโรงแรมและธุรกิจการทอ งเที่ย วโดยตรง โดยหลักสูตรการศึกษาทั้ง หมดไดรับการรับ รองโดยสํานัก งานคณะกรรมการ การ
อุดมศึกษา กระทรวงศึกษาธิการของประเทศไทย โดยเฉพาะหลักสูตรปริญญาตรี(หลักสูตรนานาชาติ) ในสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท ทีไ่ ดรบั
การรับรองจากโรงเรีย นการโรงแรมโลซาน สวิตเซอรแลนด ดังนั้น นักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิต
ธานี ควรมีการเตรียมความพรอม ดานความรู และทักษะตางๆเพื่อเปน การเพิ่มโอกาสใหตนเองในการทํางานทั้งในและตางประเทศ และสามารถปรับตัว
ใหทันตอรูปแบบการปฏิบัติงานใหมๆ ที่เปน สากล โดยเฉพาะอยางยิ่งตอความเคลื่อนไหวและการเปลี่ย นแปลงในหลากหลายดานที่เกิดขึ้นอยางรวดเร็ว
และตอเนื่องในกระแสโลกาภิวัตน อีก ทั้ง ในอนาคตจะมีก ารลงทุน จากตางชาติในประเทศไทยและในภูมิภาคอาเซีย นเพิ่ม สูง ขึ้น ผูศึก ษาเล็งเห็น วา
การศึกษาความพรอมของนักศึกษา สาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี ตอการเขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจ
อาเซีย นนั้น จะชวยใหน ักศึกษาและบุคลากรที่เกี่ย วของรับทราบขอมูลเกี่ยวกับสภาพความรู ความเขาใจ และทักษะที่จําเปนของนักศึกษาเพือ่ กอใหเกิด
ความรวมมือ ความเขาใจอันดีระหวางกัน และนํามาสูการพัฒนาทรัพยากรมนุษ ยอยางมีศักยภาพ

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาความพรอมของนักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี ตอการเขาสูป ระชาคม
เศรษฐกิจอาเซียน
2. เพื่อเปรีย บเทีย บความพรอมของนักศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี ตอการเขาสู
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นจําแนกตามปจจัยสวนบุคคล

[257]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3. เพื่อศึกษาความสัม พันธระหวางองคประกอบดานความรูพื้น ฐานเกี่ย วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนกับความพรอมของนักศึกษาสาขาวิชา
การจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี ตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
4. เพื่อศึกษาความสัม พันธระหวางการรับรูข อมูลเกี่ย วกับขอตกลงยอมรับรวมสาขาวิชาการทองเที่ย ว สาขาโรงแรมและที่พักกับความพรอม
ของนักศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี ตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
5. เพื่อศึกษาความสัม พันธระหวางความคิดเห็น ตอการจัดการเรีย นการสอนของสถาบันการศึกษากับความพรอมของนักศึกษาสาขาวิช าการ
จัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี ตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น

วิธีการวิจัย
ประชากรที่ใชในการวิจยั
นักศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี ชั้นปที่ 1-4 ปการศึกษา 2557 จํานวน 187 คน
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
แบบสอบถามที่สรางขึ้น โดยอาศัยแนวคิด ทฤษฎี ตลอดจนผลงานที่เกี่ยวของ โดยแบงเนื้อหาแบบสอบถามออกเปน 4 สวน ดังนี้
สวนที่ 1 ขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม
สวนที่ 2 องคประกอบความรูความเขาใจ
2.1 ความรูเกี่ย วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
2.2 การรับรูขอมูลเกี่ยวกับขอตกลงยอมรับรวม สาขาวิชาการทองเที่ย ว สาขาโรงแรมและที่พัก และการเคลื่อนยายแรงงานเสรี
สวนที่ 3 ความเห็นตอการจัดการเรียนการสอนของสถาบัน การศึกษา
สวนที่ 4 ความพรอมของนักศึกษาสาขาวิชาการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี ตอการเขาสูป ระชามคมเศรษฐกิจ
อาเซีย น
การเก็บรวบรวมขอมูล
การเก็บรวบรวมขอมูลในการวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดรวบรวมขอมูลตางๆ จากตําราเรีย น บทความในวารสาร ผลงานวิจัยที่เกี่ยวของมาวิเคราะห
สวนขอมูลจากแบบสอบถาม ผูวิจัย ไดทําการแจกและเก็บขอมูลระหวางเดือนมิถุน ายน 2558
การวิเคราะหขอ มูล
1. สถิติเชิงพรรณนา ใชวิเคราะหขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม โดยใชคาเฉลี่ย (Mean) คารอยละ (Percentage) และสวนเบี่ย งเบน
มาตรฐาน (Standard Deviation)
2. สถิติวิเคราะห เพื่อทดสอบหาความแตกตางของตัวแปรตาม ใชสถิติ t-test, One Way ANOVA และคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธแบบเพียร
สัน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient)

ผลการวิจัย
ขอมูลทัว่ ไปของตัวอยาง
กลุมตัวอยางในการวิจัย ครั้งนี้ สวนใหญเปนเพศหญิง คิดเปนรอยละ 64.7, ศึก ษาชั้น ปที่ 4, ผลการเรีย นแฉลี่ย 3.01-3.50 คิดเปน รอ ยละ
56.7 และมีความตองการประกอบอาชีพในประเทศสมาชิกอาเซียน รอยละ 77.5

[258]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
องคประกอบดานความรูเกีย่ วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
จากการวิจัย พบวา กลุม ตัวอยางมีความรูพื้น ฐานเกี่ยวกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน อยูในระดับปานกลาง ( = 0.63, S.D. = .113) และ
การรับรูข อมูลเกี่ย วกับขอตกลงยอมรับรวม สาขาวิช าการทองเที่ยว สาขาโรงแรมและที่พัก และการเคลื่อนยายแรงงานเสรี อยูในระดับมาก ( = 0.70,
S.D. = .203)
ความคิดเห็นตอการจัดการเรียนการสอนของสถาบันการศึกษา
จากการวิจัย พบวา กลุม ตัวอยางมีความคิดเห็นตอการจัดการเรียนการสอนของสถาบันการศึกษา อยูในระดับมาก ( = 4.28, S.D. = .194)
ความพรอมตอ การเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
จากการวิ จัย พบวา กลุม ตัว อย างมีค วามพรอ มตอ การเข าสู ประชาคมเศรษฐกิจอาเซี ย น ในการวิจัย ครั้ง นี้ป ระกอบด วย ด านความรู
ความสามารถและทักษะภาษา อยูในระดับมาก ( = 4.23, S.D. = .193) และดานคุณสมบัตขิ องผูประกอบวิช าชีพการโรงแรม อยูในระดับมาก ( =
4.34, S.D. = .152)
ผลการทดสอบสมมติฐาน
พบวา เพศและผลการเรียนเฉลี่ย ที่แ ตกตางกันมีความพรอมตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนเหมือ นกัน ชั้น ปที่ศึกษาแตกตางกัน มี
ความพรอมตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นแตกตางกัน การรับรูข อมูลเกี่ย วกับขอตกลงยอมรับรวมสาขาวิชาการทองเที่ยว สาขาโรงแรมและที่
พัก และการเคลื่อนยายเสรี ไมม ีความสัม พัน ธที่ไปในทิศทางเดียวกันกับความพรอมของนักศึกษาตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ความคิดเห็น
ตอการจัดการเรียนการสอนของสถาบันการศึกษาไมมีความสัมพันธกับความพรอมของนักศึกษาตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น
อภิปรายผลการวิจยั
1. ความรูพื้นฐานเกี่ย วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนพบวาอยูในระดับปานกลาง ซึ่งหมายความวา นักศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรม
และรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานีม ีความรูพื้นฐานเกี่ยวกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นพอสมควร เนื่องจากสถาบันการศึกษามิไดเนน
หรือนําหลักสูตรเกี่ยวกับอาเซียนศึกษาเขาไปเสริม ในการเรียนการสอน นักศึกษาสวนมากจะไดรับความรูพื้น ฐานเกี่ยวกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนจาก
แผนปายโฆษณา หรือจากสื่อตางๆภายนอก
2. ความพรอมของนักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี ตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจ
อาเซีย น แบงเปน 2 ดาน คือ ดานความรูความสามารถและทักษะภาษาและดานคุณสมบัติของผูประกอบวิช าชีพการโรงแรม ซึง่ ในแตละดานพบวาอยูใ น
ระดับมาก ซึ่งหมายความวา นักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี มีความพรอมเปนอยางมากตอการ
เขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน โดยเฉพาะดานคุณสมบัติของผูประกอบวิช าชีพการโรงแรม ซึ่งมีความสําคัญตอการประกอบวิช าชีพและในดานภาษา
นักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี มีความพรอมและมีความมั่นใจในดานการใชภาษาอัง กฤษใน
การสื่อสาร การแนะนําแหลงทองเที่ยว การใหบริการชาวตางชาติ เนื่องจากเรียนหลักสูตรนานาชาติ แตอยางไรก็ตาม นักศึกษายังขาดทักษะและใหความ
สนใจดานภาษาเพื่อนบานในกลุมอาเซียนนอย จึงควรสงเสริม ใหนักศึกษาไดรับการฝกฝนทักษะการใชภาษาเพื่อนบาน
3. ชั้น ปที่ศึก ษาตางกัน จะมีค วามพรอ มตอ การเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นที่แ ตกตางกัน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติ ซึ่ง เปน ไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไว โดยพบวา นักศึกษาที่กําลังศึกษาชั้นปที่ 2 มีความพรอมตอการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนนอยกวาชั้นปที่ 1,3และ4 เนื่อ งจาก
นักศึกษาชั้น ปที่ 2 เปนชั้นปที่กําลังเริ่ม เขาสูการเรียนในวิช าชีพ ซึ่งยังไมเนน มากนัก สวนนักศึกษาชั้นปที่ 1 จะมีความกระตือรือรนมากเนื่องจากยังเปน
นักศึกษาใหม และนักศึกษาชั้นปที่3 และ4 เปน ปที่น ักศึกษาจะตองมีความเตรียมพรอมตอการปฏิบัติงานและการฝกประสบการณวิชาชีพ
4. ในภาพรวมนักศึกษาสาขาวิชาการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัย ดุสิตธานี มีความพรอมตอการเขาสูประชาคม
เศรษฐกิจอาเซียนอยูในระดับมาก มีความคิดเห็นตอการจัดการเรียนการสอน ความสามารถของอาจารยผูสอน ความพรอมและการสงเสริมทักษะตางๆ
จากสถาบันการศึกษาอยูในระดับมาก ยกเวน สถานที่ หองสมุด หองปฏิบัติการ และเครื่องมืออุปกรณทางการเรีย นมีความทัน สมัยและเพียงพอตอความ

[259]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตองการของผูเรียนอยูในระดับปานกลาง สถาบันการศึกษาจึงควรเปดโอกาสใหนักศึกษามีสวนรวมในการแสดงความคิดเห็นในการใชสถานที่ หองสมุด
หองปฏิบัติการ เครื่องมืออุปกรณการเรีย นการสอนใหสอดคลองกับความตองการของนักศึกษา และควรเปดโอกาสใหน ักศึกษามีสวนรวมในการบริหาร
การจัดการเพื่อสามารถใชสถานที่ หองสมุด เครื่องมืออุปกรณการเรียนการสอนอยางเต็ม ศักยภาพและมีประสิทธิภาพสูง สุด รวมไปถึง ใหมีสัดสวนที่
เหมาะสมกับจํานวนของนักศึกษา
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะเชิงนโยบาย
1. ความรูพื้น ฐานเกี่ย วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนพบวาอยูในระดับปานกลาง ดังนั้น สถาบันควรมีการเพิ่มรายวิช าที่สอนเกี่ยวกับประคม
เศรษฐกิจอาเซียน เพื่อเพิ่ม พูน ความรูแ ละความตื่น ตัวใหนักศึกษามีความพรอมเตรียมเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นไดในอนาคต
2. สถาบันโดยเฉพาะสาขาวิช าควรเพิ่ม เติมความรูดานขอมูลเกี่ย วกับขอตกลงยอมรับ รว มสาขาวิช าการทองเที่ย ว สาขาโรงแรมและที่พัก
(Hotel and Accommodation Service) และการเคลื่อนยายแรงงานเสรี เพื่อใหนักศึกษาทราบเพื่อเปน ขอมูลใหนักศึกษาไดรูเทาทันเหตุการณเพือ่ การ
วางแผนการทํางานในอนาคต
3.จากผลการวิจัย นักศึกษาสาขาวิช าการจัดการโรงแรมและรีสอรท (หลักสูตรนานาชาติ) วิทยาลัยดุสิตธานี มีความพรอมและมีความมัน่ ใจใน
ดานการใชภาษาอังกฤษในการสื่อสารเปน อยางดี แตควรเพิ่มเติม หลักสูตรดานภาษาเพื่อนบานเพื่อใหคลอบคลุมและเตรียมพรอมตอการเปดประชาคม
เศรษฐกิจอาเซียน
ขอเสนอแนะในการศึกษาครั้งตอ ไป
1. ควรมีการศึกษาถึงความพรอมของนักศึกษาสถาบันอื่นๆ ในการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน เพื่อทราบถึงศักยภาพของนักศึกษาใน
ฐานะเยาวชนผูเปนแรงงานสําคัญในอนาคต
2. หลังจากประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนมีผลบังคับใช ควรมีการศึกษาถึงการลงทุน เกี่ย วกับสถาบันการศึกษาสาขาการทองเที่ยวและการโดรง
แรม การสนับสนุนจากภาครัฐและผลกระทบ เพื่อเปนแผนในการพัฒนาดานการศึกษาตอไป

เอกสารอางอิง
เดือนเพ็ญ ทองนวม และวิจิตรา จามจุร.ี (ม.ป.ป.). การรับรูเรื่องเปดเสรีอ าเซียนและความรูทั่ว ไปเกี่ยวกับประเทศในกลุมอาเซีย นของนักเรีย นชั้น
มัธยมศึกษาปท ี่ 6 ในเขตกรุงเทพมหานครและปริม ณฑล.
ธัญญลักษณ วีระสมบัติ. 2555. การเตรียมความพรอมของนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษาเพื่อรองรับการเปนประชาคมอาเซียน.เอกสารประกอบการ
บรรยาย วัน ที่ 12 กุม ภาพันธ 2555 สาขาพัฒนาแรงงานและสวัสดิการ คณะสังคมสงเคราะหศาสตร มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร, 2555.
นงนภัส ชื่อพัฒนพงศ. ทัศนคติแ ละการเตรียมความพรอมของนักศึกษามหาวิท ยาลัยเชียงใหมท ี่มีตอการเปดเสรีอาเซียน กรณีเปดเสรีแ รงงาน 7
อาชีพ รายงานวิจัยคณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยเชีย งใหม.
นฤมล ศรีออน และคณะ. 2555. การเตรียมความพรอ มของนักศึกษามหาวิท ยาลัยราชภัฏ อุดรธานีกับการเขาสูตลาดแรงงานประชาคมอาเซีย น.
บทความวิจัยสาขาวิช านิเทศศาสตร คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี.
สมใจ กงเติม . 2555. การศึกษาความพรอมในการเขาสูประชาคมอาเซียนของนักศึกษามหาวิท ยาลัยราชภัฏ เพชรบูรณ . งานวิจัย ทุน อุดหนุน จาก
สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ.
สุน ทร ชัย ยินดีภูม ิ. 2554.ทิศทางการศึกษาเพื่อรองรับการเขาสูประชาคมอาเซียน. สืบคนจาก: www.mfa.go.th/asean
ไอรั ก ตุ ย สมุ ท ร. 2556. ป จ จั ย ที่ มี ค วามสั ม พั น ธ กั บ ความรู เ กี่ ย วกั บ ประชาคมเศรษฐกิ จ อาเซี ย นของนิ สิ ต ปริ ญ ญาตรี คณะเกษตร
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร. วิทยานิพนธวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสงเสริมการเกษตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.

[260]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
เพื่อเขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
The Readiness of the Engineering Students at Thanyaburi Rajamangala Technology
University Entering tothe ASEAN Economic Community
พวงรัตน ดําสงค* และ รองศาสตราจารย จุฑ าทิพ คลายทับทิม**
Puangrat Damsong and Associate Professor Juthatip Khaitabtim,

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรีเพื่อ เขาสู
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นและศึกษาปจจัย ที่มีความสัมพันธกับความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
เพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นกลุม ตัวอยางที่ใชในการวิจัย คือนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี จํานวน 344
คน เครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอมูลไดแกแบบสอบถามและคาสถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูลไดแกคาสถิติรอยละคาเฉลี่ยคาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
การวิเคราะหการผัน และการวิเคราะหการจําแนกพหุ ผลการวิจัยพบวานักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรีมีความ
พรอมเพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นในระดับปานกลางโดยมีความพรอมดานมาตรฐานรวมสําหรับวิช าชีพมากที่สุดนอกจากนี้ผลการศึกษาพบวา
ปจจัย สวนบุคคลไดแ กเพศอายุช ั้นปที่ศึกษาคะแนนเฉลี่ยสะสมภูมิลําเนาเปาหมายในการศึกษาและอาชีพหลักของบิดามารดาไมมีความสัมพันธกบั ความ
พรอมของนักศึกษาเพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนแตความตองการที่จะเดิน ทางไปทํางานประเทศกลุมอาเซียนมีความสัมพัน ธกับความพรอมของ
นักศึกษาเพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
คําสําคัญ: ความพรอม, ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน, นักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี

Abstract
The objectives of the study are to investigate the readiness level of the Engineering Students at Thanyaburi
Rajamangala Technology University enteringto the ASEAN Economic Community (AEC) and to find out the factors relating to the
readiness of Engineering Students, at Thanyaburi Rajamangala Technology University upon entering the AEC. In this study, 344
Engineerstudents at Thanyaburi Rajamangala Technology University are the samples of this study. Questionnaires are used as a
research tool for data collection. The Percentage, Mean, Standard Deviation, One Way ANOVA and Multiple Classification
Analysis are selected and employed as statistical analysis for the study. The findings indicates that the students’ readiness, of
those who attend Thanyaburi Rajamangala Technology University, is at moderate level. Majority of the students has high level
of readiness with regards to professional standards. The students’ awareness with respect to the AEC issue are at high level. The
study also shows that the majority of them needs to work at Singapore. Personal factors which have no relations vis-a-vis the
readiness of the students entering to the AEC are namely sex, age, years of study, GPA, domicile, educational goal, and the

* หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (โลกาภิวัตนศึกษา) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
**
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]

[261]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
parent’s occupation. On the other hand, the need for work locating in the AEC countries has certain correlation with the
readiness of the students for the approaching AEC era, which is levelled at .05 on the statistical significance scale.
Keywords: Readiness, ASEAN Economic Community, Engineering Students at Thanyaburi Rajamangala Technology University

บทนํา
ปพุทธศักราช 2558 ประเทศในภูมิภาคอาเซียนทั้งหมด 10 ประเทศ จะรวมกัน เปนหนึ่งภายใตช ื่อประชาคมอาเซีย น (Asian Community:
AC) เพื่อสรางความรวมมือใหเกิดความเจริญ มั่นคงของประชากรทรัพยากรและเศรษฐกิจซึ่งการรวมตัวเปนประชาคมอาเซีย นจะทําใหการเคลื่อนยาย
กําลังคนนักศึกษาและบุคลากรทางการศึกษาเปนไปโดยสะดวกขึ้นสงผลใหเกิดการเคลื่อนยายองคความรูดานภาษาและวัฒนธรรมระหวางกันเกิดการให
ความรวมมือและชวยเหลือกันในดานการศึกษาและการวิจัยในภูมิภาคเอเชีย ตะวันออกเฉีย งใตดังนั้นการศึกษาในระดับอุดมศึกษาจึงมีความสําคัญในการ
สรางความรวมมือในดานการศึกษาขั้น สูงและการพัฒนาหลักสูตรการเรีย นการสอนในมหาวิทยาลัย ใหเปน มาตรฐานสากลมากยิ่งขึ้น ตลอดจนการพัฒนา
บุคลากรอุดมศึกษาใหม ีความรูความสามารถเพื่อผลิตบัณฑิตที่มีความพรอมสําหรับสถานการณที่เปลี่ย นแปลงไปเมื่อมีก ารรวมตัวกัน เปน ประชาคม
อาเซีย น (ศูน ยสารสนเทศยุทธศาสตรภาครัฐสํานักงานสถิติแหงชาติ, 2556: 1)
การปรับตัวดานการเตรียมความพรอมของนักศึกษาระดับอุดมศึกษานั้นหลีกเลี่ยงไมไดที่จะตองเรียนรูป รับตัวและเตรียมความพรอมรับมือกับ
สถานการณในอนาคตเชนนักศึกษาตองมีความสนใจและตระหนักถึงผลที่เกิดขึ้นอันเนื่องมาจากการรวมตัวของประเทศตางๆสูป ระชาคมอาเซียนในสวน
ของขอดีและขอเสียอยางเขาใจการเกิดขึ้นของประชาคมอาเซียนซึ่งสังคมยุคใหมจะสะทอนความเปน สัง คมพหุวัฒ นธรรมเพิ่ม มากขึ้น การเรีย นรูข อง
นักศึกษายุคใหมจึงจําเปนตองปรับทั้งกระบวนการเรียนรูปรับทัศนคติที่จะตองตระหนักถึงความเปน ชาติก ารปรับกระบวนทัศ นการเรีย นรูย ุคใหมควร
เปน ไปอยางมีเปาหมายอยางคนรูเทาทันสถานการณการสรางความสามารถในการทํางานรวมกับผูอื่นที่ตางวัฒนธรรมไดและเรียนรูป ระเทศเพื่อนบานทัง้
ในดานประวัติศาสตรและวัฒนธรรมเพื่อใหเกิดความเขาใจอัน ดีระหวางกัน พรอมกับ ไดสรางโอกาสเรีย นรูภาษาตางประเทศตองเพิ่ม ทักษะทางดาน
ภาษาอังกฤษใหมากขึ้นใหสามารถสื่อสารไดเปนอยาง
การเปนประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนมีขอตกลงที่กลุม สมาชิกอาเซีย นยอมรับรวมกันในเรื่องคุณสมบัติหรือมาตรฐานในแตละวิชาชีพ (Mutual
Recognition Arrangement: MRA) อยูดวยทั้งนี้เพื่ออํานวยความสะดวกในการเคลื่อนยายนักวิชาชีพหรือแรงงานเชี่ยวชาญหรือผูม ีความสามารถพิเศษ
ของอาเซียนไดอยางเสรีซึ่งสาขาบัญ ชีเปน หนึ่งใน 8 สาขาวิชาชีพที่ม ีการเปดโอกาสในการเคลื่อนยายแรงงานไดอยางเสรีจงึ ถือเปนโอกาสทีน่ กั วิชาชีพของ
อาเซีย นสาขาบัญชีจะไดพันธมิตรวิช าชีพเดีย วกันในภูมิภาคในการถายทอดองคความรูประสบการณและเทคโนโลยีรวมถึงการรวมทุนขณะเดีย วกัน ทุก
สาขาวิชาชีพที่ถ ูกกําหนดตองปรับตัวพัฒนาวิชาชีพเชี่ยวชาญเพิ่ม ทักษะดานภาษาอังกฤษภาษาไทยภาษาอาเซีย นรวมถึงการเขาใจเรื่องสัง คมและคน
อาเซีย นเพื่อใหสามารถอยูรวมกันไดและใชประโยชนจากประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนไดอยางสูงสุด (นิพัน ธ วิเชียรนอย, 2555)
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นเปน เปาหมายดานเศรษฐกิจหลักที่สําคัญในการขับเคลื่อนความรว มมือระหวางประเทศอาเซีย นโดยมุง หวัง จะ
จัดตั้งประชาคมเศรษฐกิจในป พ.ศ.2558 เพื่อใหอาเซียนมีการเคลื่อนยายสิน คาบริการการลงทุน แรงงานฝม ือและเงิน ทุนอยางเสรีแ ละเพื่อตระหนักตอ
การเตรีย มความพรอมของประเทศไทยในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย สูความเปน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นผูวิจัย จึง มีความสนใจที่ จะศึกษาความ
พรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีเพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นซึง่ ผลการศึกษาสามารถนําไปปรับ
ใชเปน แนวทางในการพัฒนาการจัดการเรียนการสอนของคณาจารยและคณะผูบริหารของคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
เพื่อสรางความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรีเพื่อเขาสูประชาคมอาเซียนตลอดจนเปนการสรางโอกาส
ใหแ กนักศึกษาในการแขงขันเขาทํางานในกลุม ประเทศอาเซีย นเมื่อจบการศึกษา

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาระดับความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรีเพื่อเขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจ
อาเซีย น

[262]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. เพื่อศึกษาปจจัยที่มีความสัมพันธกับความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี

วิธีการวิจัย
พืน้ ที่ในการวิจยั
วิจัยความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีเพือ่ เขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนคณะ
วิศวกรรมศาสตรเนือ่ งจากมหาวิทยาลัยมีขอ จํากัดในการสมัครวุฒผิ ูเขาศึกษาระดับปริญญาตรีซึ่งมีหลักสูตร 4 ปและนักศึกษาชัน้ ปที่ 1 ยังเปนวิชาเรียน
พืน้ ฐานทั่วไปซึ่งยังไมเนนเนือ้ หาหลักสูตรทางสาขาวิศวกรรมผูวิจยั จึงเก็บตัวอยางทีก่ ําลังศึกษาอยูช นั้ ปที่ 2, 3 และ 4 จํานวนทั้งสิน้ 2,436 คนเปนการ
วิจัย เชิงสํารวจในการหากลุม ตัวอยางผูวิจยั ใชสูตรการคํานวณของ Taro Yamane (1973) ไดกลุม ตัวอยางจํานวน 344 คน
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
ใชแบบสอบถามโดยแบงเนื้อหาออกเปน 3 ตอน
ตอนที่ 1 เปนขอคําถามเกี่ยวกับปจจัย สวนบุคคลของนักศึกษาประกอบดวยเพศอายุชั้น ปที่ศึกษาคะแนนเฉลี่ย สะสมภูม ิลําเนาเปาหมายใน
การศึกษาและอาชีพหลักของบิดา-มารดา
ตอนที่ 2 เปนขอคําถามเกี่ยวกับความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรีเพื่อเขาสูประชาคม
เศรษฐกิจอาเซียน
2.1 ความรูเกี่ย วกับประชาคมเศรษฐกิจเศรษฐกิจอาเซีย น
2.2 ความตองการในการเคลื่อนยายแรงงานเสรีเพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
ตอนที่ 3 เปนขอคําถามเกี่ยวกับความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรีเพื่อเขาสูประชาคม
เศรษฐกิจอาเซียน
การวิเคราะหขอ มูล
1. คารอยละ (Percentage) ใชสําหรับอธิบายขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถามซึ่งประกอบดวยเพศอายุชั้น ปที่ศึกษาภูมิลําเนาคะแนน
เฉลี่ยสะสมเปาหมายในการศึกษาและอาชีพหลักของบิดา-มารดา
2. คาเฉลี่ย (Mean) และสวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation = S.D.) ใชอธิบายคาเฉลี่ย และแสดงระดับความรูการเตรีย มความ
พรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีเพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น
3. การวิเคราะหค วามผัน แปร (Analysis of Variance: ANOVA) เพื่อใชก ารทดสอบสมมติฐานและการวิเคราะหจําแนกพหุ (Multiple
Classification Analysis: MCA) ใชในการวิเคราะหความสัมพันธระหวางปจจัย ตางๆที่เปน ตัวแปรอิสระและตัวแปรตาม

ผลการวิจัย
ขอมูลทัว่ ไปของกลุม ตัวอยาง
ตัวอยางในการวิจัยครั้งนี้สวนใหญเปน เพศชายคิดเปนรอยละ 70.1 ปม ีอายุ 22 ปคิดเปน รอยละ 24.7 อยูชั้น ปที่ 3 คิดเปน รอยละ 38.7 มี
คะแนนเฉลี่ย สะสมต่ํากวา 2.50คิดเปน รอ ยละ 46.5 มีภูม ิลําเนาอยูภ าคกลางคิด เปน รอยละ 61.0 มีเปาหมายในการศึกษาคือ ทํางานพนัก งาน
บริษัทเอกชนคิดเปน รอยละ 36.9 และอาชีพหลักของบิดา-มารดาคือรับราชการ/หนวยงานของรัฐคิดเปน รอยละ 25.0

[263]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจ จัยที่เกี่ยวของกับความพรอ มของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิท ยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรเี พือ่ เขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
ความรูเกีย่ วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
จากการวิจัย พบวาตัวอยางมีระดับความรูเกีย่ วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนระดับสูงมีคาเฉลี่ย รวม ( = 0.85) ตัวอยางมีความรูวาอาชีพที่
สามารถเคลื่อนยายแรงงานไดเสรี 8 อาชีพไดแกวิศวกรพยาบาลสถาปนิกชางสํารวจแพทยนกั บัญชีทนั ตแพทยกลุม วิชาชีพโรงแรมและการทองเทีย่ วมาก
ที่สดุ มีคาเฉลีย่ ( =0.95) รองลงมาคือประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนจะทําใหเกิดตลาดใหญในภูมภิ าคและสามารถสรางอํานาจตอรองทางเศรษฐกิจในเวที
ระดับโลกและนอยทีส่ ดุ คือการเคลื่อนยายแรงงานเสรีทําใหม าตรฐานแรงงานต่ําลงมีคาเฉลีย่ ( =0.62)
ความตอ งในการเคลือ่ นยายแรงงานเสรีเพือ่ เขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
จากการวิจัย พบวาตัวอยางมีความตองการเดินทางไปทํางานประเทศกลุม อาเซียนมากทีส่ ดุ คิดเปนรอยละ 52.0 รองลงมากลุม ตัวอยางไมแนใจ
แลวแตโอกาสคิดเปน รอยละ 39.6 และนอยที่สดุ คือกลุม ตัวอยางไมตอ งการเดินทางไปทํางานประเทศกลุม อาเซียนคิดเปน รอยละ 8.4 กลุม ประเทศ
อาเซียน 3 ประเทศที่ตวั อยางตองการเดิน ทางไปลําดับที่ 1 ตัวอยางตองการเดินทางไปประเทศสิงคโปรม ากทีส่ ดุ คิดเปน รอยละ 59.1 ลําดับที่ 2 ตัวอยาง
ตองการเดิน ทางไปประเทศมาเลเซียมากทีส่ ุดคิดเปนรอยละ 22.7 ลําดับที่ 3 กลุม ตัวอยางตองการเดินทางไปประเทศอินโดนีเซียมากทีส่ ุดคิดเปนรอยละ
26.5
ความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีเพือ่ เขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
จากการวิจัย พบวาตัวอยางโดยภาพรวมมีความพรอมในการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นอยูในระดับปานกลาง ( = 3.28, S.D = 0.50)
เมื่อพิจารณาเปนรายดานตัวอยางมีความพรอมในดานมาตรฐานรวมสําหรับวิชาชีพมากที่สุด ( = 3.84, S.D = 0.61) ใน 3 ดานที่เหลือไดแ กดานการ
รับรูขาวสารเกี่ย วกับขอมูลพื้น ฐานดานเศรษฐกิจสังคมการเมืองและวัฒนธรรมของประเทศสมาชิกอาเซียนดานทักษะความสามารถและดานการเขารวม
กิจกรรมเกี่ยวกับประชาคมอาเซียนมีความพรอมอยูในระดับปานกลาง ( = 3.29, S.D = 0.68, 3.02, S.D = 0.66 และ 2.90, S.D = 0.85ตามลําดับ)
ผลการทดสอบสมมติฐาน
จากการทดสอบสมมติฐานผลการวิจัย พบวาปจจัย ดานบุคคลของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรใี นทุก
ตัวแปรไมมีความสัมพัน ธกับความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีแ ตปจจัยที่เกี่ยวของกับความพรอม
ของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมีความสัมพันธความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีโดยเฉพาะตัว
แปรความตองการในการเคลื่อนยายแรงงานเสรีเพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนมีค วามสัม พัน ธค วามพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตร
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีสวนปจจัย ดานความรูเกี่ยวกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นไมม ีความสัม พันธกับความพรอมของนักศึกษาคณะ
วิศวกรรมศาสตรม หาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี

อภิปรายผลการวิจัย
ความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีเพือ่ เขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
จากการวิจัย พบวาตัวอยางมีความพรอมในการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนในระดับปานกลางโดยตัวอยางมีความพรอมในดานมาตรฐาน
รวมสําหรับวิชาชีพมากที่สุดโดยเฉพาะในประเด็นการปฏิบัติตามหลักคุณธรรมและจริย ธรรมจรรยาบรรณวิช าชีพ วิศ วกรรมรองลงมาคือ ดานการรับรู
ขาวสารเกี่ย วกับขอมูลพื้นฐานดานเศรษฐกิจสังคมการเมืองและวัฒนธรรมของประเทศดานทักษะความสามารถและดานการเขารว มกิจกรรมเกี่ย วกับ
ประชาคมอาเซียนตามลําดับซึ่งสอดคลองกับผลงานวิจัย ของนงนุช จวงตระกูล (2555) เรื่องความพรอมตอการเปดเสรีดานแรงงานในประชาคมเศรษฐกิจ
อาเซีย นของวิศวกรรไทยที่ทํางานอยูในกลุม บริษัทอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรผลการศึกษาพบวาความพรอมดานความรูเ กีย่ วกับประชาคมเศรษฐกิจ
อาเซีย นทักษะในการปฏิบัติงานและภาษาตางประเทศพบวาโดยภาพรวมแลววิศวกรไทยมีความพรอมอยูในระดับปานกลาง

[264]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจจัยทีม่ คี วามสัมพันธกบั ความพรอมของนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
จากการวิจัย พบวาความรูเกี่ยวกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนโดยรวมตัวอยางมีระดับความรูเกี่ย วกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นระดับสูง
ตัวอยางมีความรูวาอาชีพที่สามารถเคลื่อนยายแรงงานไดเสรี 8 อาชีพไดแ กวิศวกรพยาบาลสถาปนิกชางสํารวจแพทยน ักบัญชีทัน ตแพทยก ลุม วิช าชีพ
โรงแรมและการทองเที่ย วมากที่สุดความตองในการเคลื่อนยายแรงงานเสรีเพื่อเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนตัวอยางมีความตองการเดินทางไปทํางาน
ประเทศกลุม อาเซียนมากที่สุดกลุม ประเทศอาเซีย น 3 ประเทศที่ตองการเดิน ทางไปลําดับที่ 1 กลุมตัวอยางตองการเดินทางไปประเทศสิงคโปรมากทีส่ ดุ
ลําดับที่ 2 กลุม ตัวอยางตองการเดิน ทางไปประเทศมาเลเซียมากที่สุดและลําดับที่ 3 กลุม ตัวอยางตองการเดินทางไปประเทศอินโดนีเซียมากทีส่ ดุ ซึง่ ความ
สอดคลองกับผลงานวิจัย ของเพ็ญ ประภาเจริญ สุข และอนุวัตเจริญ สุข (2554) ศึกษาเรื่อ งภาษาอังกฤษกับการขับ เคลื่อ นเศรษฐกิจไทยสูความเปน
ประชาคมอาเซียน 2015 มีวัตถุประสงคเพื่อนําเสนอขอพึงตระหนักตอการเตรีย มความพรอมของประเทศไทยในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทยสูค วามเปน
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น 2015 ที่ม ีเปาหมายเพื่อสงเสริมอาเซียนใหเปนตลาดและฐานผลิตเดียวที่ม ีการเคลือ่ นยายสินคาบริการการลงทุนแรงงานฝมือ
และเงินทุนอยางเสรีภายในปพ.ศ.2558 (ค.ศ.2015) ผลการศึกษาพบวาในอีก 4 ปข างหนาจะเกิดการเปลี่ย นแปลงของเศรษฐกิจไทยในรูปแบบของความ
เปน ประชาคมอาเซีย นแรงงานไทยจะเปน กลุมที่ไดรับผลกระทบอยางเห็น ไดชัดการสรางความเขาใจและตระหนักตอความเปลีย่ นแปลงทางเศรษฐกิจของ
ไทยควรเริ่ม ตั้งแตกลุมนักเรีย นและนักศึกษาซึ่งจะเปนกลุม แรงงานหลักใน 4 ปอัน ใกลน ี้ดังนั้น พวกเคาจึงควรเตรียมตัวใหพรอมและวางพืน้ ฐานของตนเอง
ใหดีอัน ดับแรกตองมีความพรอมในสาขาวิชาหลักที่ม ีความตองการคือ 7 สาขาที่ไดจัดทําขอตกลงยอมรับรวมกันไวคือวิศวกรรมพยาบาลสถาปตยกรรม
การสํารวจแพทยทันตแพทยแ ละนักบัญชีในขณะเดีย วกันตองมีการเตรีย มความพรอมดานภาษาอังกฤษสําหรับใชสื่อสารและการทํางาน

ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะจากผลการวิจยั
การเตรีย มความพรอมในการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน มหาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรีควรดําเนิน การดังนี้
1. ปรับปรุงหลักสูตรและรายวิชาตางๆใหมีค วามทัน สมัย เนน การพัฒนาศัก ยภาพของนัก ศึก ษาเพื่อรองรับการเขาสูป ระชาคมเศรษฐกิจ
อาเซีย นและการเพิ่ม จํานวนรายวิชาที่เปดสอนโดยใชภาษาอังกฤษในการสื่อสารรวมทั้งการใชหนังสือและตําราภาษาอังกฤษเปน สื่อในการสอนเพิม่ มาก
ขึ้น นอกจากนี้ม หาวิทยาลัย ตองจัดโครงการ/กิจกรรมเพื่อพัฒนาและฝกอบรมการใชภาษาอังกฤษเพื่อพัฒนาทักษะทางดานภาษาใหแกนักศึกษาในชั้นป
สุดทายเพื่อใหสามารถแขงขัน กับนักศึกษาจากมหาวิทยาลัยตางๆ ได
2. สรางเครือขายและลงนามความรวมมือ ทางวิช าการ (Memorandum of Understanding: MOU) กับมหาวิท ยาลัย ตางประเทศ
โดยเฉพาะมหาวิทยาลัย ในกลุมประเทศอาเซียนเพื่อแลกเปลี่ย นนักศึกษาระหวางกันกอใหเกิด การแลกเปลี่ย นทางดานภาษาศิล ปวัฒ นธรรมและองค
ความรูใหมใหแ กน ักศึกษา
3. สนับสนุน ทุน ใหแกคณาจารยแ ละนักศึกษาในการเขารวมโครงการประชุม /สัมมนาวิช าการในระดับชาติและนานาชาติรวมทัง้ การสนับสนุน
ใหม ีการนําเสนอผลงานวิช าการ/ผลงานวิจัย ในการประชุมดังกลาว
4. มอบหมายงานใหน ักศึกษาทําการศึกษาวิจัยในการเคลื่อนไหวหรือการเปลี่ย นแปลงทางดานเศรษฐกิจสัง คมการเมือ งของประเทศสมาชิก
อาเซีย นเพื่อใหนักศึกษารับทราบขอมูลความเปนไปในแงม ุมตางๆมากยิ่งขึ้น และสรุป ขอมูลขาวสารที่เกี่ย วขอ งกับกลุม ประเทศสมาชิก อาเซีย นและ
เผยแพรประชาสัม พันธผานสื่อตางๆเชนเว็บไซตม หาวิทยาลัย อีเมลของนักศึกษาและการติดประกาศในบริเวณโดยรอบของมหาวิทยาลัยซึ่งจะชวยเพิ่ม
การรับรูข าวสารใหแกนักศึกษาไดม ากยิ่งขึ้น
5. การจัดทดสอบเพื่อวัดความรูข องนักศึกษาโดยจําลองแบบทดสอบการขึ้น ทะเบียนวิช าชีพหรือการสอบใบอนุญาตประกอบวิช าชีพซึ่ง จะ
ชวยใหนักศึกษามีการเตรีย มความพรอมและพยายามศึกษาหาความรูม ากยิ่งขึ้น
นักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตรควรดําเนินการดังนี้
1. สรางโอกาสเรีย นรูภาษาตางประเทศตองเพิ่ม ทักษะทางดานภาษาอัง กฤษใหม ากขึ้น ใหส ามารถสื่อสารไดเพราะปจจุบัน การสื่อ สารทาง
อิน เตอรเน็ตติดตอประสานงานทางธุรกิจถือวาเปน สิ่งที่ทุกคนตองรูเพื่อเพิ่มศักยภาพใหแกตนเองสามารถติดตอเชื่อมโยงกับประเทศในกลุมสมาชิกและ
สรางโอกาสใหตนเองสามารถทํางานในประเทศตางๆไดดวย

[265]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. พัฒนาความสามารถในการใชเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อใหสามารถใชเทคโนโลยีในสารสนเทศเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทํางานไดอยาง
เหมาะสมมีความสามารถติดตอสื่อสารผานระบบเครือขายตางๆโดยเฉพาะอยางยิ่งหากตองทํางานอยูใน Cluster or Network Organisation
3. ติดตามขอมูลขาวสารความเคลื่อนไหวของประเทศในกลุมสมาชิกเรียนรูประวัติศาสตรแ ละวัฒนธรรมของประเทศเพื่อนบานเพื่อใหเกิด
ความเขาใจอันดีระหวางกัน และนําไปสูความรูเทาทัน การปรับตัวและเตรีย มพรอมใหแกตนเอง
4. สรางความสามารถในการทํางานรวมกับผูอื่น ตองพัฒนาตนเองใหแนใจไดวาสามารถทํางานกับผูคนตางวัฒนธรรมไดแ ละพัฒนาตนเองให
เปน คนมีวิน ัยและสามารถดําเนิน ชีวิตภายใตสังคมพหุวัฒนธรรม
ความรูเกี่ยวกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีควรจัดทําโครงการสรางความรูค วามเขาใจใหแกนักศึกษา
ถึงความสําคัญของการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนเชนความเปนมาวัตถุประสงคประโยชนที่จะไดรับโดยเฉพาะอยางยิ่งการเคลื่อนยายแรงงานเสรี
จะกอใหเกิดผลกระทบตอประเทศไทยทั้งในเชิงบวกและลบนักศึกษาควรมีการเตรียมความพรอมอยางไรจึงจะสามารถไปทําปฏิบัติงานในกลุมประเทศ
สมาชิกอาเซียนซึ่งมีม าตรฐานกําหนดรวมกัน หรือขอตกลงยอมรับรวม (Mutual Recognition Arrangement) ซึ่งคุณสมบัติภายใต MRAs ในการขึ้น
ทะเบีย นเปน นักวิชาชีพอาเซีย นจะทําใหม ีมาตรฐานแรงงานที่สูงขึ้น
ขอ เสนอแนะสําหรับการวิจัยครั้งตอไป
ผูวิจัยขอเสนอแนะแนวทางสําหรับผูสนใจที่จะทําการวิจัยในครั้งตอไปดังนี้
1. ในการวิจัยครั้งตอไปควรวิจัยบทบาทของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรีแ ละหนวยงานภาครัฐในการสงเสริม และสนับสนุน การ
เตรียมพรอมในการเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนเนื่องจากบทบาทของมหาวิทยาลัย และหนวยงานตางๆจะชวยเสริมสรางความพรอมของนักศึกษาใน
การเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นตลอดจนเปน การสรางโอกาสใหแ กน ักศึกษาในการแขงขันเขาทํางานในกลุม ประเทศอาเซียนเมือ่ จบการศึกษาไดมาก
ยิ่งขึ้น
2. ในการวิจัยครั้งตอไปควรมีการวิจัยในทํานองเดียวกัน นี้กับประชากรที่เปน นักศึกษาในคณะตางๆเพื่อเปนแนวทางในการพัฒนาหลักสูตรให
เหมาะสมและเพื่อเปนแนวทางในการพัฒนาและแกไขปญหาการเรียนการสอนทั้งนี้เพื่อสรางความพรอมเพื่อรองรับประชาคมอาเซียนตอไปในอนาคต
กิตติกรรมประกาศ
ขอขอบคุณศูนยเทคโนโลยีชีวภาพเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรทสี่ นับสนุนทุน ในการวิจัยครั้งนี้

เอกสารอางอิง
กนกวรรณ สมรักษ. 2555. พฤติกรรมการเปดรับขาวสารความรูทัศนคติแ ละแนวโนม พฤติกรรมตอเรื่องประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน AEC. วิทยานิพนธ
วารสารศาสตรมหาบัณฑิตสาขาการจัดการการสื่อสารองคกร, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.
กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. 2554. ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงพาณิชย.
กรมอาเซียนกระทรวงการตางประเทศ. 2553. ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น(Online). www.mfa.go..th/web/1732.php, 28 มกราคม 2558.
จุฑาทิพ คลายทับทิม . 2555. ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นกับประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร:
ชุมนุม สหกรณแ หงประเทศไทย.
นงนุช จวงตระกูล . 2555. ความพรอมตอการเปดเสรีดานแรงงานในประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นของวิศวกรไทยที่ทํางานอยูในกลุมบริษ ัทอิเล็กทรอนิกส
และคอมพิวเตอร. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิตสาขาการพัฒนาทรัพยากรมนุษย, มหาวิทยาลัย รามคําแหง.
นิพันธ วิเชีย รนอย. 2555. ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย นกับขอตกลงยอมรับรวมคุณ สมบัติ. (Online). www.daiynews.co.th/businesss/232000, 30
มกราคม 2558.
เพ็ญประภา เจริญสุข และ อนุวัต เจริญ สุข. 2554. “ภาษาอังกฤษกับการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทยสูความเปน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน 2015”.วารสาร
นักบริหาร 31(6): 34.40.

[266]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ศูน ยสารสนเทศยุทธศาสตรภาครัฐสํานักงานสถิติแ หงชาติ. 2556. มหาวิทยาลัย ของไทยกับการเขาสูประชาคมอาเซีย น.กรุงเทพมหานคร: สํานักงานสถิติ
แหงชาติ.
Yamane, T. 1973. Statistics: An Introductory Analysis. 3rd ed. New York: Harper and Row Publication.

[267]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโรงสีขาวในจังหวัดนครศรีธรรมราช
A Feasibility Study of Investment on Rice Mill Factory in Nakhon Si Thammarat Province
*

**

***

****

พิชญสนิ ี พรประสิทธิ์ , ดร.ฆนัทนันท ทวีวัฒน , ดร.พิษณุวฒ
ั น ทวีวัฒน และ รองศาสตราจารย ศรีอร สมบูรณทรัพย
Pitsinee Pornprasit, Dr.Kanatnan Thaweewat, Dr.Bhisanuwat Thaweewat and Associate Professor Sri-on Somboonsup

บทคัดยอ
การศึกษามีวัตถุประสงคเพื่อ (1) สํารวจสภาพตลาดทั่วไปของอุตสาหกรรมการทําโรงสีขาวในจังหวัดนครศรีธรรมราช (2) ศึกษารูปแบบและทางเลือก
ทางดานเทคนิคของโครงการลงทุนโรงสีขาว และ (3) ศึกษาความเปนไปไดทางการดานเงิน การศึกษาใชข อมูลปฐมภูมิที่ไดจากการสังเกตแบบมีสว นรวมและจาก
การสัมภาษณเชิงลึก และขอมูลทุติยภูม ิที่ไดจากเอกสาร หนังสือ และ เว็บไซตของหนวยงานตางๆทีเ่ กีย่ วของ ขอมูลที่ไดถกู นํามาใชวเิ คราะหเชิงพรรณนาและเชิง
ปริมาณ เครื่องมือทางการเงินที่ใชไดแก มูลคาปจจุบันสุทธิ, ดัชนีกําไร, อัตราผลตอบแทนภายใน อัตราผลตอบแทนภายในทีม่ กี ารปรับคาแลว และ การทดสอบคา
ความแปรเปลี่ยนผลการศึกษาพบวาจังหวัดนครศรีธรรมราช มีปริมาณผลผลิตขาวเปลือก และจํานวนโรงสีมากที่สุดในภาคใต อยางไรก็ตามในพืน้ ทีอ่ าํ เภอเชียร
ใหญย ังคงประสบปญหา เนื่องจากอําเภอเชียรใหญม ีปริมาณผลผลิตขาวเปลือก 64,542 ตัน มีกําลังการผลิตของโรงสีขาวเพียง 10,000 ตัน ทําใหม ีผลผลิต
สวนเกิน 54,542 ตัน เพียงพอตอการตั้งโรงสีใหม ผลการศึกษาดานเทคนิคพบวาโครงการลงทุนโรงสีข าวขนาดใหญ มีขนาดกําลังการผลิต 100 ตันขาวเปลือกตอ
วัน มีความเหมาะสมมากกวาโครงการลงทุนโรงสีขาวขนาดเล็ก ที่มีขนาดกําลังการผลิต 60 ตันขาวเปลือกตอวัน โดยใชเทคโนโลยีการสีขาวดวยไฟฟา ตาม
มาตรฐานอุตสาหกรรม ผลการศึกษาดานการเงินพบวา โรงสีข าวขนาดใหญที่ขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน จะมีผลตอบแทนที่ดีทสี่ ุดโดยเมื่อ
กําหนดอายุโครงการ 11 ป อัตราคิดลดที่รอยละ 9.37 โครงการมีมูลคาปจจุบันสุทธิเทากับ 106,848,170 บาท อัตราผลตอบแทนภายในเทากับรอยละ 19.14
อัตราผลตอบแทนภายในที่ม ีการปรับคาแลว เทากับรอยละ 14.39 ดัชนีกําไร เทากับ 1.60 ผลการทดสอบคาความแปรเปลีย่ น พบวาผลตอบแทนลดลงไดรอ ยละ
28.87 หรือ ตนทุนรวมเพิ่มขึ้นไดรอยละ 40.60
คําสําคัญ : การศึกษาความเปนไปได, โรงสีข าว

Abstract
The study are aimed to (1) explore the marketing environment of rice mill factory in ChangwatNakhon Si Thammarat. (2) study
technical aspects of rice mill factory to be invested in AmphoeChianYai.(3) perform financial feasibility. The study used primary data
obtained from participatory observation and in-depth interviews used secondary data obtained from academic papers of various
sources including the internet. Both types of data were used in descriptive and quantitative analyses. Financial tools were net
present value (NPV), profitability index (PI), internal rate of return (IRR), modified IRR (MIRR) and switching value test (SVT).The
study result revealed that in 2014 ChangwatNakhon Si Thammarat produced most of rice production and had highest number of
rice mills in southern Thailand. However AmphoeChianYai produced 64,542 tons of rice but there were only 3 rice mills with
production capacity of 10,000 tons. The oversupply of 54,542 tons was adequate to set up a new rice mill with capacity of 100
tons perday. The technical study indicated that an investment on large rice mill using certified electrical machine was more
*

คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email: [email protected]
ภาควิชาเศรษฐศาสตรประยุกต คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email: [email protected]
***
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
****
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
**

[268]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
appropriate than the small one. The financial result on BOI case under project life of 11 years and WACC as discounted rate of
9.37percent, showed that the project was feasible since NPV was 106,848,170 baht, IRR was 19.14 percent, MIRR was
14.39percent, and PI was 1.60. The SVT indicated that revenue could be down 28.87 percent or total cost could be up 40.60
percent.
Keywords: Feasibility Study, Rice Mill Factory

บทนํา
ขาวเปนธัญพืช ทางเศรษฐกิจ ซึ่งมีการปลูกมากที่สุดเปน อัน ดับสองทั่วโลกรองจากขาวโพด และเปน สิน คาสงออกที่สําคัญ ของประเทศในกลุม
ทวีปเอเชีย โดยเฉพาะประเทศไทยซึ่งมีมูลคาการสงออกมากเปน อัน ดับหนึ่งของโลก ดังนั้น จึงทําใหขาวเปนพืชเศรษฐกิจทีส่ าํ คัญสรางรายไดใหแกประเทศ
เปน อยางมาก (สํานักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร,2558)
ในป 2557 ประเทศไทยมีพื้นที่ปลูกขาวทั้งสิ้น 77.805 ลานไร ใหผลผลิตปริม าณ 36.836 ลานตัน ซึ่งโดยภาพรวมพื้นที่ปลูกขาวของไทยสวน
ใหญอยูทางภาคตะวันออกเฉีย งเหนือ คิดเปนรอยละ 50.99ของพื้น ที่ปลูกขาวในประเทศ รองลงมา คือ ภาคเหนือ ภาคกลาง และภาคใต ตามลําดับ
สําหรับภาคใตม ีพื้นที่ปลูกขาวทั้งสิ้น 1,187,883 ไร คิดเปนรอยละ 1.54ของพื้นที่ปลูกขาวทั้งประเทศ และปริมาณผลผลิตขาวเปลือ ก 623,836 ตัน คิด
เปน รอยละ 1.69 ของปริม าณผลผลิตขาวเปลือกทั้งประเทศ ซึ่งเปน ภาคที่มีพื้น ที่ปลูกและปริมาณผลผลิตนอยที่สุดแตก็ยังคงมีบางจังหวัดที่สามารถให
ผลผลิตขาวสารที่ผานการแปรสภาพจากขาวเปลือกไดอยางมีคุณ ภาพ โดยเฉพาะการผลิตขาวสารของจังหวัดนครศรีธรรมราชซึ่งเปนจังหวัดที่ม ีปริม าณ
ผลผลิตขาวสารสูงที่สุด ในภาคใตคิดเปน รอ ยละ 32.89ในขณะที่จังหวัด สงขลา และจังหวัด พัทลุง มีผ ลผลิต รองลงมาตามลําดับ (ศูน ยส ารสนเทศ
การเกษตร สํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร,2558)
จากขอมูลของสํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร พบวาจังหวัดนครศรีธรรมราช มีศักยภาพในการผลิตขาวสารมากที่สุดของภาคใต คือมีปริมาณ
พื้น ที่ปลูกขาว 390,686 ไร ใหผลผลิตขาวเปลือก226,031 ตัน ตอป(ศูน ยสารสนเทศการเกษตร สํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร, 2558)มีจํานวนโรงสีข าว
ทั้งสิ้นจํานวน 37 แหงมีขนาดกําลังการผลิต224,600ตัน ขาวเปลือก (สหกรณการเกษตรเพื่อการตลาดลูกคา ธ.ก.ส., 2557) ทําใหมีผลผลิตมากกวากําลัง
การผลิตของโรงสีที่ม ีอยูในจังหวัดนครศรีธรรมราช สงผลใหเกษตรกรชาวนาในพื้น ที่อําเภอเชียรใหญ ไดรับผลกระทบมากที่สุด เนื่องจากในอําเภอเชียร
ใหญโรงสีขาวจํานวน 3 แหง กําลังการผลิตของโรงสีรวม 10,000ตัน ขาวเปลือก แตม ีปริม าณผลผลิต ขาวเปลือกมากถึง 64,542ตัน ทําใหเกิด ผลผลิต
สวนเกินจากกําลังการผลิตทั้งสิ้น 54,542ตัน ซึ่งเห็นไดช ัดวากําลังการผลิตของโรงสีข าวในอําเภอไมเพีย งพอตอผลผลิตที่ผลิตไดในพื้นที่ สงผลใหช าวนา
บางสวนจึงตองเสียคาใชจายในการขนสงไปที่โรงสีขาวที่ตั้งอยูในอําเภอหรือจังหวัดอื่นซึ่งหางไกลออกไป เปน เหตุใหโรงสีขาวภายในจังหวัดหรือพอคาคน
กลางสามารถกําหนดราคาซื้อขาวเปลือกจากชาวนาไดในราคาที่ต่ํากวาตลาด สรางความเดือ ดรอนใหแ กเกษตรกรชาวนาเปน จํานวนมากในปจจุบัน
(สํานักงานเกษตรจังหวัดนครศรีธรรมราช, 2557)โดยในป 2558 รัฐบาลไดกําหนดแนวทางในการแกไขปญหาขาวทั้งระบบ คือ การปรับโครงสรางการ
ผลิต กระบวนการบริหารจัดการขาว โดยมีการจัดทําแผนขับเคลื่อนยุทธศาสตรเพื่อเขามาแกไขปญ หาราคาขาวตกต่ํา และขาวลน ตลาด หนึ่ง ในแผน
ยุทธศาสตรดังกลาวคือ การนําเทคโนโลยีสมัยใหมเขามาชวยลดตนทุน และเพิ่ม ประสิทธิภาพใหผูประกอบการโรงสีขาวปรับปรุงการสีแปรสภาพใหไดตาม
หลักเกณฑ หรือมาตรฐาน GMP (Good Manufacturing Practice) (รัฐบาลไทย, 2558)
ดังนั้นจึงเห็น โอกาสวา มีความจําเปนอยางยิ่งที่จะตองเพิ่มจํานวนโรงสีขาวเพื่อรองรับปริมาณผลผลิตที่มีเพิ่ม มากขึ้นในพื้นที่อําเภอเชียรใหญ
จะกอใหเกิดประโยชนตอนักลงทุน และเกษตรกรชาวนาในพื้นที่อําเภอเชียรใหญ แตอยางไรก็ตามการลงทุน จําเปนตองใชเงินลงทุนจํานวนสูงมาก จึงเห็น
ควรวามีความจําเปนตองทําการศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุน โรงสีขาวในจัง หวัด นครศรีธรรมราชใหละเอีย ดรอบคอบกอนการตัดสิน ใจลงทุน ใน
โครงการ และในการศึกษายังสามารถพิจารณาไดอีกวาควรจะสรางโรงสีข าวขนาดใดระหวางโรงสีขาวขนาดเล็กหรือโรงสีขาวขนาดใหญ จึง จะสามารถ
สรางรายได และกําไรที่เหมาะสมที่สุดตอการลงทุนในโครงการดังกลาว

วัตถุประสงค

[269]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโรงสีข าวในจังหวัดนครศรีธรรมราช มีวัตถุประสงคการศึกษาเพื่อ (1) สํารวจสภาพตลาดทั่ว ไปของ
อุตสาหกรรมการทําโรงสีข าวในจังหวัดนครศรีธรรมราช (2) ศึกษารูปแบบและทางเลือกทางดานเทคนิคของโครงการลงทุนโรงสีข าว และ (3) ศึกษาความ
เปน ไปไดทางการดานเงิน

ขอบเขตการวิจัย
การศึกษาครั้งนี้กําหนดพื้น ทีศ่ ึกษาการลงทุน โรงสีขาว เปน พื้น ที่ซึ่งตั้งอยูใน ตําบลการะเกด อําเภอเชีย รใหญ จังหวัด นครศรีธรรมราช โดย
โรงสีข นาดเล็ก และโรงสีข นาดใหญ ใชพื้นที่ในการกอสรางประมาณ 20 ไร โดยพื้น ที่ติดกับทางหลวงแผน ดิน หมายเลข 408 เนื่อ งจากเปน พื้น ที่ที่มี
ศักยภาพในการปลูกขาวสูงกวาพื้นที่อื่น และเปนพื้น ที่ที่สามารถคมนาคมขนสงวัตถุดิบไดสะดวก คือสามารถรับวัตถุดิบจากอําเภอเชียรใหญ, อําเภอปาก
พนัง และอําเภอหัวไทร ในระยะทางไมเกิน 40 กิโลเมตร โดยการศึกษาความเปนไปไดข องโครงการในครั้งนี้แบงการศึกษาออกเปน 3 ดานคือ 1) ดาน
ความเปน ไปไดทางดานตลาด2) ดานความเปนไปไดทางดานเทคนิคและ 3) ดานความเปนไปไดทางการดานเงิน ระยะเวลาในการดําเนิน การศึก ษาและ
รวบรวมขอมูลของการศึกษาครั้งนี้ดําเนิน การระหวางเดือนสิงหาคม พ.ศ.2558 ถึงเดือนกุม ภาพัน ธพ.ศ.2559

ขอสมมติของการวิจัย
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโรงสีข าวในจังหวัดนครศรีธรรมราชมีข อสมมติที่ใชในการวิจัยดังนี้
1. การศึกษาครั้งนี้ไดกําหนดใหม ีระยะเวลาดําเนิน โครงการ 11 ปโดยมีระยะเวลาในการกอสรางและติดตั้งเครื่องจักรและอุปกรณระยะเวลา
1 ป
2. กําหนดอัตราคิดลด (Discount rate) โดยใชวิธีตน ทุน เงินทุนเฉลี่ยถวงน้ําหนัก (WACC) และภาษีเงินไดน ิติบุคคลเทากับอัตรารอยละ 20
3. ผลตอบแทนและตนทุน ตลอดอายุโครงการใหเปน จํานวนคงที่ (Real Cash Flow) โดยตนทุน และผลตอบแทนไมเปลี่ยนแปลงตามอัตรา
เงิน เฟอ
4. การคํานวณคาเสื่อมราคาของโครงการในสวนของเครื่องจักรและอุปกรณเปน แบบเสนตรงตามกฎหมายสรรพากร (พระราชกฤษฎีกา (ฉบับ
ที่ 145))
5. จํานวนวัน ทํางานของเครื่องจักรของโรงสีขาว 300 วัน ตอปเปน วันทางานจันทร -เสารเปนจํานวนวัน หยุดวันอาทิตยและวันหยุดนักขัตฤกษ
จํานวน 65 วันตอปโดยคิดจํานวนวันเดิน เครื่องจักรของโรงสีข าวเทากันทุกปตลอดอายุข องโครงการ
6. กําลังการผลิตของโรงสีข นาดเล็ก 18,000 ตันขาวเปลือกตอป และกําลังการผลิตของโรงสีข นาดใหญ 30,000 ตัน ขาวเปลือกตอ ป และ
กําหนดใหปริมาณกําลังการผลิตเฉลี่ยตอปเทากันทุกปตลอดอายุโครงการ ทั้งนี้ในผลการศึกษาจะเปรีย บเทีย บผลตอบแทนเฉพาะในสวนการสีขา วเทานัน้
ไมน ําผลตอบแทนสวนอื่นจากการดําเนิน ธุรกิจโรงสีข าวมาประกอบ
7. กําหนดตนทุนในการดําเนิน งาน (Operation Cost) ไดแ กคาแรงในการดําเนินการผลิต (เงิน เดือนคาจาง), คาใชจายผันแปรอืน่ ๆกําหนดให
คงที่ตลอดอายุโครงการ
8. เปรียบเทียบความคุม คาในการลงทุน กรณีการยื่น ขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน และการไมขอยื่น รับสิทธิประโยชนจาก
การสงเสริมการลงทุน

วิธีการวิจัย
วิธกี ารเก็บรวบรวมขอมูล
การเก็บขอมูลปฐมภูมิ โดยการสังเกตแบบมีสวนรวมจากโรงสีขาวที่ตั้งอยูในจังหวัดนครศรีธรรมราช จํานวน 2แหง คือ โรงสีอุปถัมภ ซึ่งเปน
โรงสีข าวขนาดเล็ก และโรงสีพัฒนโสภณเจริญพานิช ย ซึ่งเปน โรงสีข าวขนาดใหญเพื่อศึกษาถึงกระบวนการผลิต กระบวนการแปรรูปขาวสารและการ

[270]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สัม ภาษณเชิงลึกกับผูบริหารโรงสีจํานวน จํานวน 2ทานคือ นายจรวย ขาวอุปถัมภ เจาของโรงสีอุปถัมภ และนายสุทธิพร กาฬสุวรรณ เจาของโรงสีพฒ
ั น
โสภณเจริญพานิช ย เพื่อรวบรวมขอมูลดานเทคโนโลยีในการผลิต รวมถึงตน ทุน คากอสรางและผลตอบแทนในการลงทุนโรงสีขา ว รวมถึงสัมภาษณเชิงลึก
กับผูเชี่ยวชาญของสํานักงานเกษตรจังหวัดนครศรีธรรมราช เพื่อหาขอมูลดานปริม าณวัตถุดิบ และผลผลิตขาวสารของจังหวัดนครศรีธรรมราช สวนการ
เก็บขอมูลทุติย ภูม ิ ไดจากการรวบรวมขอมูล จากเอกสาร หนัง สือ วิทยานิพ นธ (จุระพงษ ขวัญ แกว,2549;ไพบูล ย ชมศร,2548) และเว็บไซตข อง
หนวยงานตางๆ ที่เกี่ยวของ
วิธีการวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหเชิงพรรณนาเปน การสํารวจตลาดของโรงสีขาว โดยศึกษากระบวนการแปรรูปขาว ผลผลิตจากการแปรรูปขาว ปริม าณวัตถุดิบ
สภาพตลาดคาขาวในจังหวัดนครศรีธรรมราช การศึกษารูปแบบและทางเลือกทางดานเทคนิค โดยศึกษาสถานที่ตั้ง ขนาดของโครงการ เทคโนโลยีก าร
ผลิตที่ใช และการออกแบบวางผังของโครงการ การประมาณการผลตอบแทนและตนทุนของโครงการ
การศึกษาการวิเคราะหข อมูลเชิงปริมาณเปน การวิเคราะหความเปน ไปไดทางดานการเงิน โดยใช(1) การประมาณการงบกระแสเงิน สด (2)
การคํานวณตน ทุน ถัวเฉลี่ย ถวงน้ําหนัก (WACC) (3) การหามูลคาปจจุบันสุทธิของผลตอบแทน (NPV)(4) อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) (5)
อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการที่ม ีการปรับแลว (MIRR) (6) ดัช นีกําไร (PI) (7) การวิเคราะหความเสี่ย งและการวิเคราะหความสามารถในการรับ
ความแปรเปลี่ย น(Switching Value Test) (ประสิทธิ์ ตงยิ่ง ศิริ, 2542; หฤทัย มีน ะพัน ธ, 2550; จุไร ทัพ วงษ และคณะ, 2555; Lin. S.A.Y, 1976;
Annie Koh, Ser-KengAng, Micheal C. Ehrhardt and Eugene F. Brigham, 2014)รวมถึงการเปรียบเทียบความคุม คาในการลงทุนในกรณีที่ข อรับ
สิทธิประโยชนจากคณะกรรมการสงเสริม การลงทุน และกรณีที่ไมข อรับสิทธิประโยชนจากคณะกรรมการสงเสริมการลงทุน (ภัทรพงศ วงศสวุ ฒ
ั น, 2558)

ผลการวิจัย
จากการศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุน โรงสีขาวในจังหวัดนครศรีธรรมราช สามารถสรุปผลการศึกษาได ดังนี้
สภาพตลาดคาขาวในจังหวัดนครศรีธรรมราช
จากการศึก ษาสภาพตลาดคาข าวในจัง หวัด นครศรีธรรมราชมีพื้น ที่ปลู กขา วประมาณ 390,686ไรซึ่ง ใหผ ลผลิ ตประมาณ 226,031ตั น
ขาวเปลือ ก มี โรงสีข าวทั้ง สิ้น 37 แหง มี กําลั ง การผลิ ต 224,600ตั น ขาวเปลือ กทําใหมีผ ลผลิ ต มากกวากําลั งการผลิ ตของโรงสีที่ ม ีอยู ในจั ง หวั ด
นครศรีธรรมราช โดยอําเภอที่มีปริม าณผลผลิตสวนเกิน ที่ม ากที่สุดอยูในพื้นที่อําเภอเชีย รใหญ โดยผลผลิตสวนเกินทัง้ สิน้ 54,542ตันขาวเปลือก ซึง่ สูงกวา
ผลผลิตสวนเกินเมื่อเปรียบเทียบกับผลผลิตสวนเกินของจังหวัดนครศรีธรรมราช จากสถานการณดังกลาวกอใหเกิดอุปทานสว นเกิน ในตลาดคาขาวใน
จังหวัดนครศรีธรรมราช สงผลใหโรงสีข าวในจังหวัดมีอํานาจในการกําหนดราคาซื้อขาวเปลือกไดต่ํากวาราคาตลาด ทําใหเกษตรกรชาวนาบางสวนตองนํา
ขาวเปลือกไปจําหนายในพื้นที่จังหวัดใกลเคียง กอใหเกิดตนทุนในการขนสงซึ่งเปน ภาระของเกษตรกรจะเห็น ไดวาถามีการลงทุน โรงสีข าวเพิ่ม ขึ้น ใน
อําเภอเชียรใหญจะทําใหเกษตรกรไดรับผลประโยชน จากการขายขาวเปลือกใหแกโรงสีขาวในราคาตลาด และยังสามารถลดคาใชจายในการขนสงไดอีก
ประการหนึ่ง ในสวนของผูประกอบการที่จะมาลงทุน ในโรงสีข าวดังกลาว ก็จะมีวัตถุดิบเพีย งพอตอขนาดกําลังการผลิตของโรงสี ซึง่ เปนการลดความเสีย่ ง
จากการดําเนิน งานผูประกอบการในอนาคต
รูปแบบและทางเลือ กทางดานเทคนิคของโครงการ
รูปแบบและทางเลือกดานเทคนิคของโครงการ พบวา ทําเลที่ตั้ง ของโครงการควรตั้ง อยูในพื้น ที่ตําบลการะเกด อําเภอเชีย รใหญ จัง หวัด
นครศรีธรรมราช บนทางหลวงแผน ดิน หมายเลข 408 เนื่องจากเสน ทางดังกลาวเปนเสน ทางคมนาคมขนสงในพื้นที่ภาคใต สงผลใหลดตน ทุน การขนสง
ซึ่งโรงสีข าวขนาดเล็ก และโรงสีขาวขนาดใหญ จะสรางบนเนื้อที่ประมาณ 20 ไร และเทคโนโลยีที่เหมาะสมกับกระบวนการสีขาวในปจจุบัน คือ
เทคโนโนโลยีการสีขาวแบบไฟฟา การออกแบบวางผังโครงการ ไดกําหนดรูปแบบ อาคารสํานักงาน อาคารโรงสี โกดังเก็บขาวเปลือก โกดังเก็บขาวสาร
และลานขาว ดังแสดงขอมูลในภาพที่ 1

[271]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ภาพที่ 1 รูปแบบแผนผังของโรงสีขาว
ทีม่ า: กรมโรงงานอุตสาหกรรม (2558)
สวนการเลือกเทคโนโลยีในการผลิตจะพิจารณาจากความสอดคลอ งของขนาดกําลัง การผลิต และคุณ ภาพของผลผลิต ที่ตอ งการ มีค วาม
เหมาะสมตอปริมาณวัตถุดิบ โดยในกระบวนการการสีข าว เริ่ม ตั้งแตขั้นตอนการรับซื้อวัตถุดิบ คือขาวเปลือก ผานขั้น ตอนการทําความสะอาดขาวเปลือก
เพื่อแยกแยกสิ่งแปลกปลอม แลวใชล มเปาดว ยเครื่องจัก รที่เรีย กวา Grain Separator เพื่อแยกสิ่ง แปลกปลอมที่ มีข นาดใกลเคีย งกับขาวเปลือ ก
ตอจากนั้นในขั้นตอนการกะเทาะเปลือก เพื่อที่จะแยกเอาเปลือกหุม เมล็ด ซึ่งเรียกวา แกลบ (Husk) ออกจากเมล็ดขาว ในขั้นตอนนี้จะใชเครื่องกะเทาะ
(Huller) ซึ่งเปนลูกยางสองลูกหมุน เขาหากัน ดวยความเร็วตางกัน หรือใชเครื่องกะเทาะที่ทําดวยแผนโลหะสองแผนบุดว ยหินหยาบ เพือ่ ใหเกิดการเสียดสี
กะเทาะใหแ กลบหลุดออกจากตัวเมล็ดขาว ขาวที่ไดจากขั้น ตอนนี้วา ขาวกลองซึ่งยังมีเยื่อหุมเมล็ดและคัพภะติดอยู จากนัน้ จึงแยกแกลบและขาวเปลือก
ยังไมถ ูกกะเทาะออกจากขาวกลอง ตอจากนั้นจะผานกระบวนการขัดขาวและขัดมัน (Whitening and Polishing) เปนการขัดชั้นรํา (Rice Bran) ซึง่ เปน
เยื่อหุม เมล็ด ออกจากขาวกลอง ใหเหลือเฉพาะสวนของเอนโดเสปอรม และขัดมัน เพื่อใหผิวเรีย บเปน เงาสะอาด แลวจึงทําการคัดขนาดขาวสาร โดยใช
ตะแกรงขนาดที่ม ีรูเปดที่มีความยาวแตกตางกัน เพื่อแยกขาวสารเต็มเมล็ดตนขาว (Head Rice) ออกจากขาวหัก และปลายขาว แลวจึงทําการบรรจุขา ว
ดวยระบบสุญญากาศและเตรียมจัดจําหนายตอไปตามการรับรองมาตรฐานขององคการอาหารและยา รวมทั้งมาตรฐานอุตสาหกรรม ดังแสดงขอมูลใน
ภาพที่ 2

การวิเคราะหท างดานการเงิน
การวิเคราะหทางดานการเงินออกเปน 2 กรณี คือ กรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุนเสียภาษีเงินไดนติ บิ คุ คลอัตรารอยละ
20 และกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน จากคณะกรรมการสงเสริมการลงทุน (Board of Investment: BOI)โดยไดรับสิทธิประโยชน
ดานภาษีอากร คือ การยกเวน ภาษีเงิน ไดนิติบุคคลเปนระยะเวลา 8 ป เนื่องจากเปนโครงการที่มีข นาดการลงทุน สูงกวา 10 ลานบาท (ไมน ับคาที่ดิน และ

[272]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เงิน ทุน หมุน เวีย น) นับจากปที่เริ่ม ดําเนินโครงการโดยการศึกษาในครั้งนี้จะอยูภายใตเงื่อนไขตางๆที่กําหนดคือโครงการมีอายุ 11 ปโดยผลตอบแทนและ
ตน ทุน ตลอดอายุโครงการใหเปน จํานวนคงที่ (Real Cash Flow) เนื่องจากตนทุนและผลตอบแทนไมเปลี่ยนแปลงตามอัตราเงินเฟอและในการประมาณ
การกระแสเงิน สดในสวนของตน ทุน จะรวมไวในตอนตน ปสวนผลตอบแทนและตน ทุนในการดําเนิน งานจะรวมไวตอนทายปโดยผลตอบแทนของโครงการ
ไดม าจากผลตอบแทนสุทธิอัน เกิดจากสวนตางราคาจําหนายสินคาและราคาตน ทุน วัตถุดิบมาใชในการวิเคราะห

อภิปรายผลการวิจัย
จากผลการศึกษาสามารถสรุปไดวาการลงทุน โรงสีขาวขนาดใหญใหผลตอบแทนที่ดีกวาการลงทุน โรงสีขาวขนาดเล็ก เนือ่ งจากโรงสีขา วขนาด
ใหญม ีความคุม คาในการลงทุน มากกวาไมวาจะเปน กรณีไมขอรับ BOI หรือ กรณีข อรับ BOI ดังแสดงขอมูลในตารางที่ 1
ตารางที่ 1 ผลการวิเคราะหความเปนไปไดทางดานการเงิน และการทดสอบความสามารถในการรับความเปลี่ย นแปลง
โรงสีขาวขนาดเล็ก
โรงสีข าวขนาดใหญ
(60 ตันขาวเปลือ กตอวัน)
(100 ตันขาวเปลือกตอวัน)
ขอรับ BOI
ไมขอรับ BOI
ขอรับ BOI
ไมขอรับ BOI
WACC
9.37
9.44
9.37
9.44
NPV
51,344,553
30,622,047
106,848,170
67,506,693
IRR
16.80
13.99
19.14
15.83
MIRR
13.25
11.91
14.36
12.85
PI
1.43
1.26
1.60
1.38
SVTB
23.13
13.85
28.87
18.38
SVToc
98.25
42.44
123.74
54.89
SVTIC
43.38
25.88
60.42
38.17
SVTc
30.09
16.08
40.60
22.51

ขอเสนอแนะ
การศึกษาพบวาโครงสรางตนทุน ของธุรกิจโรงสีขาวมีความผัน ผวนคอนขางสูงโดยเฉพาะหากมีการแขงขัน กัน ซื้อขาวเปลือก และอาจทําให
ธุรกิจขาดทุน จากการดําเนินงานไดซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของอรวรรณ ศรีโสมพันธ และคณะ (2557) ที่พบวาโรงสีกลายเปน ผูมีบ ทบาทสําคัญ ทั้งตอ
การรับซื้อขาวในตลาดขาวเปลือกและการกระจายผลผลิตในตลาดขาวสารโดยกลยุทธที่ผูประกอบการใชสวนใหญไมใชกลยุทธดานราคาเพราะเกษตรกร
สวนใหญจะตรวจสอบราคารับซื้อขาวของโรงสีแตละแหงกอนนําไปขายหากราคาตางกัน มากก็จะพิจารณาคาขนสงประกอบการตัดสินใจดังนั้นโรงสีข าว
จะเนน กลยุทธที่ไมใชราคาไดแ กการตั้งโรงสีหรือจุดรับซื้อใกลแ หลง ผลิต หรือการจายคานายหนาใหกับรถรับจางบรรทุกขาวรวมทั้ง การจายเงิน และ
กระบวนการรับซื้อที่รวดเร็วเปนตน และในสวนของรัฐบาล ควรกําหนดนโยบายการสงเสริม การผลิตขาวใหครบวงจร โดยกําหนดแผนงานทั้งระยะสั้น
และระยาว โดยเนน การลดตน ทุน เพิ่ม ผลผลิต และพัฒนาคุณ ภาพ รวมถึง ดานการตลาดเพื่อเปน การชวยเหลือ เกษตรกร และผูประกอบการใน
อุตสาหกรรมขาวของไทยในอนาคต อยางเปนรูปธรรมและจากการศึกษาพบวาโครงการโรงสีข าวขนาดใหญม ีความสามารถรองรับการเปลี่ยนแปลงของ
โครงการในการรับความเสี่ยงทั้งในดานของผลตอบแทนที่ลดลง ตน ทุน จากการลงทุน ที่เพิ่ม ขึ้น และตน ทุนในการดําเนิน งานไดดีกวาโรงสีขาวขนาดเล็ก
เมื่อพิจารณาผลตอบแทนที่ไดจากการดําเนิน ธุรกิจโรงสีข าวเทานั้น เนื่องจากขอบเขตในการศึกษาในครั้งนี้ใชปริม าณวัต ถุดิบสวนเหลือในพื้น ที่จัง หวัด
นครศรีธรรมราชเปน ตัวกําหนดกําลังการผลิตของโรงสี ซึ่งหากเปนการศึกษาในพื้น ที่อื่นกําลังการผลิตของโรงสีขนาดใหญอาจจะกําหนดใหสูงกวา 100
ตัน ขาวเปลือกตอวัน ตามปริม าณวัตถุดิบจริงของแตละพื้น ที่ซึ่งอาจจะใหผลการศึกษาที่แตกตางกับการศึกษาในครั้งนี้สวนโครงการลงทุน โรงสีขา วขนาด
ใหญที่ขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน มีความสามารถในการรองรับความเสี่ย งที่เกิดจากความออนไหวของสถานการณที่สงผลกระทบตอ

[273]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การดําเนินงานของโครงการไดเปนอยางดี ซึ่งเปนสิ่งที่สามารถยืน ยันหรือเพิ่ม ความเชื่อมั่นใหแ กผูที่สนใจลงทุนไดวาโครงการนี้สามารถดําเนินการไดจริง
อยางมีประสิทธิภาพ

เอกสารอางอิง
จุระพงษ ขวัญแกว. 2549. ศึกษาการวิเคราะหตน ทุนและผลตอบแทนของโรงสีขาว กรณีศึกษาโรงสีข าวขนาดใหญในจังหวัดพัทลุง. วิทยานิพนธ
เศรษฐศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาเศรษฐศาสตร, มหาวิทยาลัยรามคําแหง.
จุไร ทัพวงษ, วิชญะ นาครักษ, วิโรจน นรารักษ, สมศักดิ์ มีทรัพยหลาก, สุภาสิน ี ตันติศรีสุข . 2555. การวิเคราะหโครงการและแผนงาน (Project and
Program Analysis). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยสุโขทัย ธรรมาธิราช สาขาวิชาเศรษฐศาสตร.
ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ. 2542. การวางแผนและการวิเคราะหโครงการ. กรุงเทพมหานคร: ซีเอ็ดยูเคชั่น .
ไพบูลย ชมศร. 2548. ศึกษาการวิเคราะหผลการดําเนิน งานและความคุมคาทางการเงินของการลงทุน ทําโรงสีช ุมชน ในตําบลไผตา่ํ อําเภอหนองแค
จังหวัดสระบุรี. วิทยานิพนธวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรเกษตรและทรัพยากร, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ภัทรพงศ วงศสุวัฒน. 2558. การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุน โรงงานแปรรูปไมยางพาราในจังหวัดบุรีรัมย. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
รั ฐบาลไทย. 2558. “นายกรั ฐมนตรี เ ร ง ขั บ เคลื่ อ นยุ ท ธศาสตร ข า ว 7 ด านหลั ก พร อ มสร างความมั่ น ใจในคุณ ภาพข า วแก ช าวโลก”
( Online) . http://www.thaigov.go.th/index.php?option=com_k2&view=item&id=92103:92103&Itemid=339&lang=th, 20
พฤษภาคม 2558.
ศูน ยสารสนเทศการเกษตร สํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร. 2558. “ขาวนาป: เนื้อที่เพาะปลูก ผลผลิต และผลผลิตตอ ไร รายอําเภอ ปเพาะปลูก
2556/57” (Online). http://www.oae.go.th/download/prcai/DryCrop/amphoe/majorrice-amphoe56.pdf, 30กันยายน 2558.
ศูน ย ส ารสนเทศการเกษตร สํ านั ก งานเศรษฐกิ จการเกษตร. 2558. “สั ด สว นพื้น ที่ ปลู ก ขาวในภาคใต” (Online). http://www.oae.go.th/
download/prcai/DryCrop/amphoe/majorrice-amphoe56.pdf, 30กันยายน 2558.
สํ า นั ก งานพั ฒ น าก ารวิ จั ย การเกษตร. 2558. “ประวั ติ ค วามเป น มาของข า ว ” (Online). http://www.arda.or.th/kasetinfo/rice/ricehistories.html,15 สิงหาคม 2558.
สหกรณ ก ารเกษตรเพื่ อ การตลาดลู ก ค า ธ.ก.ส.. 2557. “รายชื่ อ โรงสี ข  า วทั่ ว ประเทศ ”(Online). http://www.sktbaacmarket.com/
advertise/detail/290/ pdf, 25 สิงหาคม 2558.
สหกรณ การเกษตรเพื่ อการตลาดลู ก คา ธ.ก.ส.. 2557.“รายชื่ อ โรงสี ข าวภาคใต ” (Online). http://www.sktbaacmarket.com/announce/
detail/50/, 25สิงหาคม 2558.
หฤทัย มีนะพัน ธุ. 2550. หลักการวิเคราะหโครงการ:ทฤษฎีแ ละวิธีปฏิบัติเพื่อ ศึกษาความเปนไปไดข องโครงการ. กรุงเทพมหานคร: เท็กซ แอนด เจอร
นัล พับลิเคชั่น.
อรวรรณ ศรีโสมพันธ, ทัตพิช า เจริญรัตน, น้ําฟา ทิพยเนตร. 2557. งานวิจ ัยโครงสรางการผลิตและการตลาดขาวหอมมะลิไทย.รายงานการวิจัย
ตุลาคม 2557, สํานักประสานงานวิจัย เชิงนโยบายเกษตรและการเสริม สรางเครือขายงานวิจัย เชิงนโยบาย กองทุน สนับสนุนการวิจัย (สกว.)
และสถาบัน คลังสมองของชาติ.
Annie Koh, S. K. Ang, E. F. Brigham, and M. C. Ehrhardt. 2014. Financial Management Theory and Practice. An Asia edition.
Singapore.
Lin, S. A. Y. 1976. “The modified rate of return and investment criterion.” The Engineering Economist 21 (4): 237-247.

ปจจัยที่มีผลตอการออมและการลงทุนของประเทศไทยในชวงสังคมผูสงู อายุ
Factors Affecting Saving and Investment of Thailand in Aging Society

[274]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กัณณิภา สุน ทรสุวรรณ, รองศาสตราจารย ศรีอร สมบูรณทรัพย และ ดร.พัฒน พัฒนรังสรรค
Kannipa Soontonsuwan, Associate Professor Sri-on Somboonsup and Dr.Pat Pattanarangsun

บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาปจจัยที่ม ีผลตอการออมและการลงทุน ของประเทศไทยในชวงสังคมผูสูงอายุ โดยใชข อมูลทุติย ภูมิ
แบบรายป ตั้งแต 2536 ถึง 2558 รวมทั้งสิ้น 23 ป นํามาวิเคราะหโดยใชแ บบจําลองทางเศรษฐมิติประเภทตัวแบบสมการตอเนือ่ งกําลังสองนอยทีส่ ดุ สอง
ชั้น ที่ประกอบไปดวยสมการการลงทุน ภาครัฐ การลงทุนภาคเอกชน การออมภาครัฐ และ การออมภาคเอกชน ผลการศึกษาที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ
0.10 พบวา ปจจัย ที่ม ีผลตอการลงทุนภาครัฐ ไดแ ก อัตราดอกเบี้ยเงิน กู วิกฤตสังคมผูสูงอายุ และ วิกฤตการเมือง สวนปจจัย ที่มีผ ลตอการลงทุน ของ
ภาคเอกชน ไดแก อัตราการเติบโตของเศรษฐกิจโลก ดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไป อัตราดอกเบี้ยเงินกู และ วิกฤตสังคมผูส งู อายุ ในขณะทีป่ จ จัยทีม่ ผี ลตอการ
ออมภาครัฐ ไดแก อัตราดอกเบี้ย เงินฝากเฉลี่ยของธนาคารออมสิน รายไดประชาชาติ ดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไป และ รายจายรัฐบาล สวนปจจัยที่มผี ลตอ
การออมของภาคเอกชน ไดแ ก ดัชนีราคาผูบริโภคทั่วไป การสงออก วิกฤตสังคมผูสูงอายุ อัตราแลกเปลี่ย น และ รายไดประชาชาติ
คําสําคัญ : การออม, การลงทุน, สังคมผูสูงอายุ

Abstract
This study aimed to identify factors affecting saving and investment of Thailand in aging society. Yearly secondary data
were collected from 1993 to 2015, totally 23 years. This study applied simultaneous equation model and analyzed by two-stage
least squares (2SLS) which composed of four equations: public investment, private investment, public saving and private saving.
The results at a statistical significance level of 0.10, showed that factors affecting Thailand’s public investment were Interest rate
of loan, aging society and political crisis. Factors affecting Thailand’s private investment were growth rate of world economics,
headline consumer price index, interest rate of loan and aging society. Factors affecting Thailand’s public saving were interest rate of
deposit, national income, headline consumer price index and government expenditure. Finally, factors affecting Thailand’s private saving
were headline consumer price index, export, aging society, exchange rate and national income.
Keywords: Saving, Investment, Aging Society

บทนํา
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสัง คมแหง ชาติ ฉบับที่ 11 กลาววาป จจุบัน ทั่วโลกกําลัง เขาสู สัง คมผูสูงอายุ โดยในช ว ง ป พ.ศ.2555-2559
ประชากรสูงอายุจะเพิ่ม ขึ้น อีก 81.9 ลานคน และการเปนสังคมผูสูงอายุข องประเทศสําคัญๆตอระบบเศรษฐกิจในโลก มีผลกระทบตอการเปลี่ย นแปลง
โครงสรางประชากรอยางรวดเร็ว ขณะเดียวกัน ประเทศที่เขาสูสังคมผูสูงอายุรัฐบาลจะมีรายจายดานสุขภาพเพิ่มขึ้น ทําใหงบประมาณสําหรับการลงทุน
พัฒนาดานอื่นๆ ลดลง โดยประเทศไทยไดเริ่มเขาสูสังคมผูสูงอายุตั้งแต ป พ.ศ.2548 โดยมีประชากรสูงอายุมากกวารอยละ 10 ของจํานวนประชากร
ทั้งหมด สงผลใหทั้งภาครัฐบาลและภาคเอกชนตองมีมาตรการรองรับตอการขาดแคลนแรงงานที่กําลังเกิดขึ้นในปจจุบัน ภาครัฐบาลจึงมีน โยบายรองรับ


คณะเศรษฐศาสตร ศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, E-mail: [email protected]
อาจารยประจําคณะเศรษฐศาสตร ศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, E-mail: [email protected]

อาจารยประจําคณะเศรษฐศาสตร ศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, E-mail: [email protected]


[275]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
อาทิ การจัดตั้งกองทุนเงินทดแทนชราภาพ เบี้ย ยังชีพคนชรา สวนภาคเอกชนนั้นจะไดรับผลกระทบตอการผลิตภาคอุตสาหกรรม เนือ่ งจากมีการลงทุนใน
เครื่องจักรมากขึ้น เพื่อทดแทนแรงงานที่ขาดแคลน และการโยกยายขามประเทศของแรงงาน ทําใหป ระเทศไทยไดรับผลกระทบจากการเคลื่อนยาย
แหลงเงิน ทุน ทําใหเล็งเห็น ความสําคัญ ของการออมและการลงทุนของประเทศไทย จากการศึกษาพบวาระดับการออมรวมของประเทศไทยมีแนวโนมที่
ลดลงอยางตอเนื่อง ทําใหรัฐบาลตองแบกรับภาระคาใชจายที่มากขึ้น แตรายรับกลับลดลง เมื่อเทีย บกับผลิต ภัณ ฑม วลรวม (GDP) เศรษฐกิจไมมีก าร
เติบโต ยังคงอยูในระดับเดียวกับปที่ผานมา พ.ศ.2558 สวนการลงทุนในภาคอุตสาหกรรมเปน ภาคที่มีบทบาทสูงตอเศรษฐกิจ แสดงใหเห็นวาการลงทุน
โดยตรงจากตางประเทศมีบทบาทสําคัญตอการขยายตัวของระบบเศรษฐกิจไทย แตเนื่องจากเศรษฐกิจโลกที่ซบเซาทําใหการลงทุนมีแ นวโนมลดลง ทั้ง
การออมและการลงทุนสงผลกระทบตอดุลบัญชีเดินสะพัดใหเกิดชองวางระหวางการออมและการลงทุน ซึ่งถาดุลบัญ ชีเดิน สะพัดมีคาเปน บวกดังป พ.ศ.
2549-2554 แสดงวาประเทศไทยมีการออมมากกวาการลงทุน ซึ่งสงผลตอการเติบโตทางเศรษฐกิจลดลงจากอัตราเงินฝด สวนดุลบัญชีเดินสะพัดมีคา เปน
ลบดังป พ.ศ.2555-2556 แสดงวาประเทศไทยมีการลงทุน มากกวาการออม ซึ่งการลงทุนนี้อาจจะมีการเขามาลงทุนโดยตรงจากตางประเทศ และการ
กูย ืมเงินจากตางประเทศมาลงทุน เพื่อพัฒนาสาธารณูปโภคตางๆแกประชาชน หรือใชในการพัฒนาหลายๆดานที่ประเทศไทยขาดแคลน อาทิ เทคโนโลยี
สารสนเทศ การพัฒนาการระบบการศึกษา เปน ตน ทําใหรัฐบาลตองมีภาระดานรายจายเพิ่มมากขึ้น การลงทุนที่เพิ่มมากขึ้นจะเปนการกระตุนเศรษฐกิจ
สรางความเชื่อมั่น ตอผูที่จะเขามาลงทุนแสดงถึงการพัฒนาของประเทศ

ภาพที่ 1 แสดงการออม การลงทุน ชองวางระหวางการออมและการลงทุนของประเทศไทยป พ.ศ.2537-2557
ที่ม า: ธนาคารแหงประเทศไทย พ.ศ.2559
ในชวงหลังป พ.ศ.2548 เปนตนมาพบวาระดับการออมเฉลี่ยรอยละ 7 ตอป ขณะที่อัตราการขยายตัวของระดับการลงทุนเฉลีย่ รอยละ 8 ตอป
การขยายตัวของการลงทุน มีม ากกวาการออม ในอนาคตการลงทุนจะขยายตัวมากขึ้น แตการออมไมเพีย งพอตอ การลงทุน ภาครัฐบาลควรพิจารณา
นโยบายกระตุน การออมเงินมากขึ้น เพื่อการระดมทุนในการพัฒนาประเทศไทยและเตรียมพรอมรับการเปลี่ยนแปลงโครงสรางประชากรทีส่ ง ผลกระทบ
ตอระบบเศรษฐกิจทางดานรายจาย และดานสังคม สําหรับงานวิจัย ที่เกี่ย วของกับการออม การลงทุน โดย นิภ าพร โชติพฤกษวัน (2554) ไดกลาวถึง
นโยบายทางดานการเงิน วาธนาคารกลางอาจใชมาตรการทางการเงินเพื่อลดปริมาณเงิน ที่หมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจ มีผลใหอัตราดอกเบี้ย สูงขึ้น การ
ใชจายรวมและการลงทุนของประเทศลดลง หรืออาจใชวิธีควบคุมการใหสินเชื่อของธนาคารพาณิชย การปรับอัตราดอกเบี้ย เงินฝากเปนอีกวิธหี นึง่ ทีจ่ ะจูง
ใจใหประชาชนลดการบริโภคและเพิ่ม การออม ทําใหอุปสงครวมลดลง ตอมามีผูศึกษาเกี่ย วกับปจจัย ที่กําหนดการออมไทย โดย พสิษ ฐ รัตนมณีว งศ
(2555) ทําการศึกษาเรื่องปจจัยที่กําหนดการออมของประเทศไทย พบวาผูวิจัย ไดตั้งสมมติฐานใหมูลคาผลิตภัณ ฑม วลรวมภายในประเทศหลัง จากหัก
ภาษีในไตรมาสกอนหนาและอัตราดอกเบี้ยเงิน ฝากประจําเฉลี่ย 3 เดือนของธนาคารพาณิช ยจะมีความสัม พันธกับปริมาณการออมของประเทศไทยใน
ทิศทางเดียวกัน สวนอัตราเงิน เฟอจะมีความสัม พัน ธกับ ปริม าณการออมของประเทศไทยในทิศทางตรงขามกัน ซึ่งจากการศึกษาพบวาเปน ไปตาม
สมมติฐานที่ตั้งไว และงานวิจัยที่เกี่ย วของกับนโยบายรัฐบาลที่ชวยสงเสริมการลงทุน ภายในประเทศ ก็มีสวนชวยกระตุน เศรษฐกิจของประเทศใหเติบโต
เพิ่ม มากขึ้น เนื่องจากการที่นักลงทุนเขามาลงทุนจะทําใหม ีเงินหมุน เวีย นภายในประเทศมากขึ้น ซึ่ง Luo (1988) ไดศึกษาเรือ่ งพฤติกรรมการออมของนัก

[276]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ลงทุนรายยอยในประเทศไตหวัน ผลการศึกษาพบวา รายไดพึ่งจับจายใชสอย เปน ปจจัย ที่กําหนดใหการออมของนักลงทุน รายยอยเปลี่ย นแปลงไปใน
ทิศทางเดียวกัน ในขณะที่ข นาดของครัวเรือนและสิน ทรัพย เปน ปจจัย ที่กําหนดใหการออมของนักลงทุนรายยอยเปลีย่ นแปลงไปในทิศทางตรงกันขามทัง้
ใน แถบชนบท ชาญเมือง และ เขตเมือง นอกจากนี้ยังพบวา อายุข องผูที่เปนหัวหนาครอบครัว ก็เปนอีกปจจัย หนึ่งที่กําหนดการออมของนักลงทุนราย
ยอยในแถบชาญเมือง ใหเปน ไปในทิศทางเดียวกัน แตไมม ีนัย สําคัญ ตอการออมของนักลงทุน รายยอยในแถบชนบท และ เขตเมือง จาการศึกษาทําใหสรุป
ไดวานักลงทุนรายยอยจะมีอัตราการออมที่สูงกวาผูบริโภค เนื่องจากนักลงทุนจําเปน จะตองออมเงินเพื่อใชในการลงทุน โดยเฉพาะอยางยิ่ง ในประเทศ
กําลังพัฒนาที่สถาบัน ทางการเงิน ยังไมไดรับการพัฒนาใหกาวหนามากนัก นักลงทุนก็จะตองออมเงินเพื่อใชลงทุนในอนาคตดวยตนเอง

วัตถุประสงค
เพื่อศึกษาปจจัยที่มีผลตอการออมและการลงทุนของประเทศไทยในชวงสังคมผูสูงอายุ โดยแบงเปนการออมและการลงทุน ประเภทตางๆ
ไดแ ก การออมภาครัฐ การออมภาคเอกชน การลงทุนภาครัฐ และ การลงทุนภาคเอกชน

วิธีการวิจัย
การศึกษาครั้งนี้ใชขอมูลประเภททุติยภูม ิ ที่เก็บรวบรวมขอมูลตั้งแต 2536 ถึง 2558 รวมทั้งสิ้น 23 ป จากแหลงขอมูลของหนวยงานตางๆ
ไดแ ก ธนาคารแหงประเทศไทย สํานักนโยบายการออมและการลงทุน กรมสรรพกร กรมศุลกากร สํานักงานสถิติแ หงชาติ กระทรวงพาณิชย เปนตน โดย
ใชข อมูลทางสถิติแบบรายปที่รวบรวมไดมาทดสอบความสัมพันธดวยวิธีการทางเศรษฐมิติในรูปแบบสมการที่ม ีการประมาณแบบจําลองดวยวิธกี าํ ลังสอง
นอยที่สุดสองชั้น (Two-Stage Least Squares; 2SLS) ซึ่งเปน การประมาณสมการในระบบสมการพรอมกัน (Simultaneous Equations) เพื่อปองกัน
ปญ หาความสัม พัน ธระหวางตัวแปรอิสระและคาคลาดเคลื่อ น ทั้ง นี้หากทําการประมาณระบบสมการดว ยวิธีกําลังสองนอ ยที่สุด (Ordinary Least
Squares; OLS) โดยไมคํานึงถึงปญหาดังกลาว จะทําใหไดตัวประมาณคาที่ไมม ีความแนบนัย (Inconsistency) สงผลใหแบบจําลองไมมีความนาเชื่อถือ
ทั้งนี้ผูวิจัยไดกําหนดรูปแบบฟงกชัน เปนแบบ Log Linear ซึ่งสามารถแสดงคาความยืดหยุนของอุปสงคตอตัวแปรอิสระคงที่ มีรายละเอีย ดดังนี้
แบบจําลองที่ 1: แบบจําลองอธิบายปจ จัยที่มีผ ลตอการลงทุน ของภาครัฐบาล
ln (GI) = β7 + β1 ln(IL) + β2 ln(NI) + β3 ln(P) + β4 ln(AS) + ε1
แบบจําลองที่ 2: แบบจําลองอธิบายปจ จัยที่มีผ ลตอการลงทุน ของภาคเอกชน
ln (PI) = β8 + β1 ln(W) + β2 ln(IL) + β3 ln(NI) + β4 ln(HCPI) + β5 ln(CA) + β6 ln(AS) + ε2
แบบจําลองที่ 3: แบบจําลองอธิบายปจ จัยที่มีผ ลตอการออมของภาครัฐ
ln (GS) = β9 + β1 ln(HCPI) + β2 ln(ID) + β3 ln(NI) + β4 ln(GE) + β5 ln(AS) + ε3
แบบจําลองที่ 4: แบบจําลองอธิบายปจ จัยที่มีผ ลตอการออมของภาคเอกชน
ln (PS) = β10 + β1 ln(EX) + β2 ln(NI) + β3 ln(EXP) + β4 ln(HCPI) + β5 ln(ID)+ β6 ln(AS) + ε4
โดยที่
GI
หมายถึง การลงทุนภาครัฐของประเทศไทย (รอยละ)
PI
หมายถึง การลงทุนภาคเอกชนของประเทศไทย (รอยละ)
GS
หมายถึง การออมภาครัฐของประเทศไทย (รอยละ)
PS
หมายถึง การออมภาคเอกชนของประเทศไทย (รอยละ)
AS
หมายถึง วิกฤตสังคมผูสูงอายุ (กําหนดให 1 = วิกฤต ชวงป 2548-2558 0 = ปกติ ชวงป 2536-2547)
CA
หมายถึง ดุลบัญ ชีเดิน สะพัด (ลานบาท)
HCPI
หมายถึง ดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไป (ปฐาน 2554)
ID
หมายถึง อัตราดอกเบี้ยเงิน ฝากเฉลี่ย ของธนาคารออมสิน (รอยละ)
IL
หมายถึง อัตราดอกเบี้ยเงิน กูเฉลี่ย ของธนาคารแหงประเทศไทย (รอยละ)

[277]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
EX
EXP
GE
W
NI
P
εi

หมายถึง อัตราแลกเปลี่ย นเฉลี่ย (บาทตอดอลลารสหรัฐฯ)
หมายถึง มูลคาการสงออกสินคาของประเทศไทย (ลานบาท)
หมายถึง รายจายภาครัฐบาล (ลานบาท)
หมายถึง ผลการเติบโตเศรษฐกิจโลกของกองทุนการเงิน ระหวางประเทศ (รอยละ)
หมายถึง รายไดประชาชาติตอหัว (บาทตอหัว)
หมายถึง วิกฤตการเมือง (กําหนดให 1 = วิกฤต ชวงป 2548-2557 0 = ปกติ ชวงป 2536-2547, 2558)
หมายถึง คาคลาดเคลื่อนของแบบจําลอง i เมื่อ i = 1-4

ผลการวิจัย
ผลการวิจัยปจจัยที่ม ีผลตอการออมและการลงทุน ของประเทศไทยในชวงสังคมผูสูงอายุเขียนแสดงแบบจําลองในรูปแบบสมการไดดังนี้
แบบจําลองที่ 1: แบบจําลองปจจัยที่มีผลตอ การลงทุนของภาครัฐในชวงสังคมผูสูงอายุ
ln (GI) =
10.02 + 0.0650 ln(IL) + 0.2623 ln(NI)-0.2854 (P) + 0.5371 (AS)
(1.73)* (0.87) (-2.59)** (1.98)*
R-Squared =
0.9287
แบบจําลองที่ 2: แบบจําลองปจจัยที่มีผลตอ การลงทุนของภาคเอกชนในชวงสังคมผูส ูงอายุ
ln (PI) =
-17.06 + 0.0150 ln(W) + 0.0869 ln(IL)-0.3181 ln(NI) + 7.8343 ln(HCPI) + 0.0420 ln(CA)-1.6321 (AS)
(2.82)** (2.60)* (-0.78) (2.90)** (1.42) (-2.39)*
R-Squared =
0.9973
แบบจําลองที่ 3: แบบจําลองปจจัยที่มีผลตอ การออมของภาครัฐในชว งสังคมผูส ูงอายุ
ln (GS) =
14.52-16.8579 ln(HCPI) + 0.6122 ln(ID) + 3.3994 ln(NI)-2.4188 ln(GE)-0.0102 (AS)
(-2.65)** (2.66)** (3.33)** (-2.59)** (-0.03)
R-Squared = 0.8790
แบบจําลองที่ 4: แบบจําลองปจจัยที่มีผลตอ การออมของภาคเอกชนในชว งสังคมผูสูงอายุ
ln (PS) =
25.67-3.3715 ln(EX)-3.4771 ln(NI) + 1.7393 ln(EXP) + 2.9021 ln(HCPI)-0.1418 ln(ID) + 0.2840 (AS)
(-3.87)** (-2.88)** (2.05)* (2.30)** (-1.40) (1.76)*
R-Squared = 0.9543
หมายเหตุ: 1) คาแสดงในวงเล็บคือ คา t-Statistic
2) ** แสดงถึง มีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05
3) * แสดงถึง มีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10
4) แบบจําลองทั้งหมดไดผานการทดสอบและแกไขปญหา Multicollinearity, Heteroscedasticity และ Autocorrelation
จากการวิจัย ปจจัย ที่ม ีผลตอการออมและการลงทุนของประเทศไทยในชวงสังคมผูสูงอายุ ผลการศึกษา พบวาปจจัยที่มีผลตอการลงทุนของ
ภาครัฐในทิศทางเดีย วกัน ไดแ ก อัตราดอกเบี้ย เงิน กู และ วิกฤตสังคมผูสูงอายุ โดยมีระดับนัย สําคัญทางสถิติ 0.10 สวนปจจัย ที่มีผลตอการลงทุน ของ
ภาครัฐในทิศทางตรงกัน ขาม ไดแ ก วิกฤตการเมือง โดยมีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05
ปจจัย ที่ม ีผลตอการลงทุนของภาคเอกชนในทิศ ทางเดีย วกัน ไดแ ก อัตราการเติบ โตของเศรษฐกิจโลก ดัช นีราคาผูบริโภคทั่ว ไป ที่ระดับ
นัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 และ อัตราดอกเบี้ย เงินกู ที่ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.10 สวนปจจัย ที่ม ีผลตอการลงทุนของภาคเอกชนในทิศทางตรงกัน ขาม
ไดแ ก วิกฤตสังคมผูสูงอายุ โดยมีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10

[278]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจจัย ที่ม ีผลตอการออมของภาครัฐในทิศทางเดียวกัน ไดแ ก อัตราดอกเบี้ยเงินฝากเฉลี่ย ของธนาคารออมสิน และ รายไดประชาชาติ ทีร่ ะดับ
นัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 สําหรับปจจัย ที่ม ีผลตอการออมของภาครัฐในทิศทางตรงกัน ขาม ไดแ ก ดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไป และ รายจายรัฐบาล ที่ระดับ
นัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05
ปจจัย ที่ม ีผลตอการออมของภาคเอกชนในทิศทางเดียวกัน ไดแก ดัชนีราคาผูบริโภคทั่วไป ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 และ การสงออก
วิกฤตสังคมผูสูงอายุ ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10 สําหรับปจจัยที่มีผลตอการออมของภาคเอกชนในทิศทางตรงกัน ขาม ไดแก อัตราแลกเปลี่ยน และ
รายไดประชาชาติ ที่ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05

อภิปรายผลการวิจัย
จากผลการศึกษาปจจัยที่ม ีผลตอการลงทุนของภาครัฐ พบวา ปจจัย ที่ม ีผลตอการลงทุนของภาครัฐในทิศทางเดียวกัน ไดแ ก อัตราดอกเบี้ย
เงิน กู และ วิกฤตสังคมผูสูงอายุ โดยมีระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.10 สวนปจจัย ที่ม ีผลตอการลงทุนของภาครัฐในทิศทางตรงกันขาม ไดแก วิกฤตการเมือง
โดยมีระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 เมื่อพิจารณาคาสัมประสิทธิ์ข องตัวแปร พบวา อัตราดอกเบี้ย เงินกู วิกฤตสังคมผูสูงอายุ และ วิกฤตการเมือง มีคา สัม
ประสิทธเทากับ 0.0650 0.5371 และ -0.2854 ตามลําดับ สามารถอธิบายไดดังนี้
1. เมื่ออัตราดอกเบี้ย เงิน กูเพิ่ม ขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหการลงทุนของภาครัฐเพิ่มขึ้น รอยละ 6.50 ที่ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.10 ซึ่ง จาก
การศึกษางานวิจัย ดลนุสรณ วรไพบูลย (2552) พบวา ปจจัยที่มีผลตอการกําหนดสวนตางอัตราดอกเบี้ยเงิน ฝากและเงิน กูข องธนาคารพาณิชยไทย ไดแก
อํานาจตลาด ปริม าณสิน เชื่อของแตละธนาคาร ตนทุนการดําเนิน งาน และหนี้ที่ไมกอใหเกิดรายได ซึ่งหนี้ที่ไมกอใหเกิดรายได จะสงผลใหรัฐตองแบก
รับภาระการลงทุน เพิ่มมากขึ้น แตอัตราดอกเบี้ยเงินกูก็จะเพิ่ม ขึ้น ในทิศทางเดีย วกัน
2. วิกฤตสังคมผูสูงอายุ จะสงผลใหการลงทุนของภาครัฐเพิ่มขึ้น รอยละ 71.10(†) ที่ระดับนัยสําคัญสถิติ 0.10 ซึ่งสอดคลองกับบทความของ
ชมพูน ุท พรหมภักดิ์ (2556) กลาววา รัฐบาลมีการดําเนิน นโยบายเรงดวนในการยกระดับคุณภาพชีวิต โดยจัดใหมีเบี้ย ยังชีพคนชรา ซึง่ ถือเปนเงินโอนโดย
ไมไดรับผลตอบแทน จึงถือเปนการลงทุน ที่ไมไดรับผลตอบแทน
3. วิกฤตการเมือง จะสงผลใหการลงทุนของภาครัฐลดลง รอยละ 24.83 ที่ระดับนัยสําคัญสถิติ 0.05 เนื่อ งจากรัฐบาลขาดเสถีย รภาพดาน
ความมั่นคง ทําใหรายไดในประเทศลดลง เนื่องจากประชาชนไมมั่น ใจในสถานการณจึงเลือกออมมากกวาใชจาย รวมทั้งนักลงทุน ไมม ีความมั่น ใจที่จะ
ลงทุน ดังนั้น รัฐบาลจึงขาดรายไดในการบริหารประเทศ
ปจจัย ที่ม ีผลตอการลงทุนของภาคเอกชนไทย พบวา ปจจัย ที่ม ีผลตอการลงทุนของภาคเอกชนในทิศทางเดีย วกัน ไดแ ก อัตราการเติบโตของ
เศรษฐกิจโลก ดัชนีราคาผูบริโภคทั่วไป ที่ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 และ อัตราดอกเบี้ย เงิน กู ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10 สวนปจจัยทีม่ ผี ลตอการ
ลงทุนของภาคเอกชนในทิศทางตรงกัน ขาม ไดแก วิกฤตสังคมผูสูงอายุ โดยมีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10 เมื่อพิจารณาคาสัมประสิทธิข์ องตัวแปร พบวา
อัตราการเติบโตของเศรษฐกิจโลก ดัชนีราคาผูบริโภคทั่วไป อัตราดอกเบี้ย เงินกู และ วิกฤตสัง คมผูสูง อายุ มีคาสัม ประสิท ธิ์เทากับ 0.0150, 7.8343,
0.0869 และ -1.6321 ตามลําดับ สามารถอธิบายไดดังนี้
1. อัตราการเติบโตของเศรษฐกิจโลกเพิ่ม สูงขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหการลงทุน ของภาคเอกชนเพิ่ม ขึ้น รอยละ 0.02 ที่ระดับนัย สําคัญ สถิติ
0.05 ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ณชา อนัน ตโชติกุล (2559) กลาววา ความผันผวนทางตลาดการเงิน โลกเปนผลพวงจากความไมแ นน อนของการฟน ตัว
เศรษฐกิจโลก สงผลตอการเปลี่ย นแปลงกระแสเงินทุนเคลื่อนยายโดยเฉพาะในตลาดหลักทรัพย ซึ่งถือวามีความเสี่ย งสูงตอนักลงทุนชาวตางชาติ และ
ปจจัย ที่เปนตัวกําหนดการเคลื่อนยายเงิน ทุน ที่สําคัญ คือ ปจจัยภายในประเทศเปนปจจัยดึงดูดการลงทุน ที่ม ีความยั่งยืน
2. เมื่อดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไปปรับราคาสูงขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหน ักลงทุนของภาคเอกชน ลงทุนเพิ่ม ขึ้น รอยละ 7.83 ที่ระดับนัยสําคัญ
สถิติ 0.05 กลาวคือ ดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไป ซึ่งจะเปนคาเดีย วกับอัตราเงินเฟอ จากงานวิจัย พัฒน จิรธนากิจ (2014: 4 อางถึง Ahmed and Roger
(†)

ตัวอยางการคํานวณผลกระทบของตัวแปรหุน (Dummy Variable) อธิบายวิกฤตสังคมผูสูงอายุ (AS)
จากแบบจําลองที่ประมาณได เมื่อพิจารณาสัมประสิทธิ์หนาตัวแปร AS ในแบบจําลองปจจัยที่มีผลตอการลงทุนของภาครัฐ (GI)
ln ( )AS=1 - ln ( )AS=0 = 1 - 0.5371 จะได ln (( )AS=1 / ( )AS=0) = 0.5371
ดังนั้น (( )AS=1/ ( )AS=0) = 1.7110 หรือ (( )AS=1- ( )AS=0)/ ( )AS=0 = 1.7110 – 1 = 0.7110
นั่นคื อในขณะที่มีวิกฤตสังคมผูสูงอายุ จะทําใหรัฐบาลลงทุนเพิ่มขึ้น รอยละ 71.10

[279]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2000 Rapach 2003 และ Rapach and Wohar 2005) ผลการศึกษาพบวาความสัมพันธของเงินเฟอและการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจเปนในทิศทาง
เดีย วกัน มีพื้นฐานตามแนวคิดหรือทฤษฎีของ Tobin (1965) เนื่องจาก Tobin ใหความสําคัญในเรื่องของสินทรัพยที่ใหผลตอบแทน เชน สถานการณ
ของทองคํา ในขณะเกิดเงิน เฟอขึ้นนั้น จะทําใหประชาชนทําการออมมากขึ้นและเกิดการสะสมทุน สุดทายทําใหการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจเพิ่มขึ้น
3. อัตราดอกเบี้ยเงิน กูเพิ่ม ขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหม ีการลงทุนเพิ่ม ขึ้น รอยละ 0.09 ที่ระดับนัย สําคัญ สถิติ 0.10 กลาวไดวาอัตราดอกเบี้ย
นโยบายการเงินมีการปรับเพิ่มขึ้น เนื่องจากมีเงินเฟอที่เกิดขึ้น ในระบบเศรษฐกิจมากเกิน ไป เพื่อเปน การรักษาสมดุล จึงมีการปรับอัตราดอกเบีย้ เงินกูใ ห
สูงขึ้น ใหปลอยสินเชื่อนอยลง เพื่อปองกันปญหาคาเงิน ออนคามากจนเกินไป
4. เมื่อเขาสูสังคมผูสูงอายุตังแตป 2548 จะสงผลใหการลงทุน ของภาคเอกชนลดลง รอยละ 80.44 ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10 กลาวคือ
ประเทศไทยไดมีการเปลี่ยนแปลงโครงสรางทางประชากรมาสูสังคมผูสูงอายุ จึงสงผลตอการลงทุนในอนาคต เพราะ ประเทศไทยจะมีวัยแรงงานนอยลง
ทําใหน ักลงทุนจากชาวตางชาติน ําเงินไปลงทุนยังประเทศที่มีกําลังการผลิต ทักษะ คาแรงถูก และเทคโนโลยี พรอมตอการพัฒนาอุตสาหกรรม
ปจจัย ที่ม ีผลตอการออมของภาครัฐ พบวา ปจจัยที่มีผลตอการออมของภาครัฐในทิศ ทางเดีย วกัน ไดแ ก อัตราดอกเบี้ย เงิน ฝากเฉลี่ย ของ
ธนาคารออมสิน และ รายไดประชาชาติ ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 สําหรับปจจัยที่มีผลตอการออมของภาครัฐในทิศทางตรงกัน ขาม ไดแ ก ดัช นี
ราคาผูบริโภคทั่วไป และ รายจายรัฐบาล ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 เมื่อพิจารณาคาสัมประสิทธิ์ข องตัวแปร พบวา อัตราดอกเบี้ย เงิน ฝากเฉลี่ยของ
ธนาคารออมสิน รายไดประชาชาติ ดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไป และ รายจายรัฐบาล มีคาสัม ประสิทธิ์เทากับ 0.6122, 3.3994, -16.8579 และ -2.4188
ตามลําดับ สามารถอธิบายไดดังนี้
1. อัตราดอกเบี้ยเงิน ฝากเฉลี่ย ของธนาคารออมสิน เพิ่มขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหการออมของภาครัฐเพิ่มขึ้น รอยละ 0.61 ที่ระดับนัยสําคัญ
ทางสถิติ 0.05 สอดคลองกับงานวิจัยของ สุธิน ี สหนันทพร (2555) พบวา ตัวแปรอัต ราดอกเบี้ย เงิน ฝากประจําเฉลี่ย 3 เดือนของธนาคารพาณิช ย มี
ความสัมพัน ธในทิศทางเดีย วกันกับการออมของประเทศที่ระดับความเชื่อมั่น รอยละ 95 โดยคาสัม ประสิทธิ์มีคาเทากับ 70,704.04 สามารถอธิบายไดวา
เมื่ออัตราดอกเบี้ย เงิน ฝากประจําเฉลี่ย 3 เดือนของธนาคารพาณิชยเพิ่มขึ้นรอยละ 1 จะทําใหการออมของประเทศเพิ่มขึ้น 70,704.04 ลานบาท
2. เมื่อรายไดประชาชาติเพิ่มขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหภาครัฐมีเงินออมเพิ่มขึ้น รอยละ 3.40 ที่ระดับนัย สําคัญทางสถิติ 0.05 ซึง่ สอดคลองกับ
งานวิจัยของ ศุภชัย ธํารงสกุล (2536) ไดศึกษาเรื่อง ปจจัย ที่มีผลตอ พฤติกรรมการออมของประเทศไทย พบวา อัต ราการออมของประเทศไทยมี
ความสัมพัน ธทิศทางเดีย วกับ รายไดประชาชาติ และ อัตราดอกเบี้ย ซึ่งเมื่ออัตราการออมเพิ่ม สูงขึ้น รายไดประชาชาติ และ อัตราดอกเบีย้ เพิม่ สูงขึน้ ตาม
ไปดวย
3. ดัชนีราคาผูบริโภคทั่วไปปรับราคาเพิ่ม ขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหภาครัฐมีเงินออมลดลง รอยละ 16.86 ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 ซึ่ง
สอดคลองกับงานวิจัยของ สุธินี สหนัน ทพร (2555) พบวา ตัวแปรอัตราเงินเฟอ (Inflation) จะมีความสัมพัน ธในทิศทางตรงขามกับการออมของประเทศ
ที่ระดับความเชื่อมั่น รอยละ 95 โดยคาสัมประสิทธิ์ม ีคาเทากับ 6,430.11 สามารถอธิบายได วาเมื่ออัตราเงิน เฟอเพิ่มขึ้น รอยละ 1 จะทําใหการออมของ
ประเทศลดลง 6,430.11 ลานบาท
4. เมื่อรัฐบาลมีรายจายเพิ่ม ขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหเงิน ออมภาครัฐลดลง รอยละ 2.42 ที่ระดับ นัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 สอดคลองกับ
ทฤษฎีมหภาคของเคนส กลาวคือ รายไดหักดวยรายจาย เทากับ เงินออม ยิ่งรายจายเพิ่มมากขึ้น เงินออมจะลดลง
ปจจัย ที่ม ีผลตอการออมของภาคเอกชน พบวา ปจจัย ที่มีผลตอการออมของภาคเอกชนในทิศทางเดียวกัน ไดแ ก ดัชนีราคาผูบริโภคทั่วไป ที่
ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 และ การสงออก วิกฤตสังคมผูสูงอายุ ที่ระดับนัย สําคัญทางสถิติ 0.10 สําหรับปจจัย ที่มีผลตอการออมของภาคเอกชนใน
ทิศทางตรงกันขาม ไดแ ก อัตราแลกเปลี่ย น และ รายไดประชาชาติ ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 เมื่อพิจารณาคาสัมประสิทธิ์ข องตัวแปร พบวา ดัช นี
ราคาผูบริโภคทั่วไป การสงออก วิกฤตสังคมผูสูงอายุ อัตราแลกเปลี่ย น และ รายไดประชาชาติ มีคาสัม ประสิทธิ์เทากับ 2.9021, 1.7393, 0.2840, 3.3715 และ -3.4771 ตามลําดับ สามารถอธิบายไดดังนี้
1. เมื่อดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไปปรับราคาสูงขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหภาคเอกชนมีเงินออมเพิ่มขึ้นรอยละ 2.90 บาท ที่ระดับนัย สําคัญ ทาง
สถิติ 0.05 กลาวคือ ถาดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไปที่เกี่ย วของกับสิน คาที่ใชเปน วัตถุดิบในการผลิต เมื่อมีการปรับราคาสูงขึ้น ทําใหผูผลิตมีตนทุนที่เพิ่มขึ้น
จึงทําใหตองปรับราคาขายสูงขึ้น สงผลใหมีกําไร และ เงินออมลดลง นอกจากนี้การปรับราคาสินคาสูงขึ้นยังสงผลใหเกิดเงิน เฟอในระบบเศรษฐกิจ ทําให
มีสวนเกี่ย วของกับภาคครัวเรือนทางดานรายได เนื่องจากสงผลใหม ีการปรับคาครองชีพใหสูงขึ้น เชน รายได คาแรงขั้นต่ํา เปนตน ทําใหเศรษฐกิจขยายตัวได
จากอุปสงคภายในประเทศ จึงมีเงินออมของภาคเอกชนเพิ่มขึ้น

[280]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. เมื่อมูลคาการสงออกเพิ่มขึ้นรอยละ 1 จะสงผลใหภาคเอกชนมีเงินออมเพิ่มขึ้น รอยละ 1.74 ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10 ซึง่ สอดคลอง
กับงานวิจัย สุวิไล ศรีคคนานตกุล, 2534 ไดศึกษาเรื่องปจจัยที่ม ีผลตอการออมของภาคเอกชนไทย พบวา การออมของภาคครัวเรือนมีความสัม พันธใน
ทิศทางเดียวกัน กับรายไดสุทธิของครัวเรือนที่แ ทจริง และ จํานวนสาขาของธนาคารพาณิชย มีความสัม พันธในทิศทางตรงกันขามกับอัตราดอกเบี้ย เงิน
ฝากที่แทจริง ในขณะที่การออมของภาคธุรกิจเอกชน มีความสัม พัน ธในทิศทางเดียวกัน กับผลกําไรสุทธิข องภาคธุรกิจเอกชน เพราะ เงินออนคาลง การ
สงออกจึงขยายไดดี
3. วิกฤตสังคมผูสูงอายุ จะสงผลใหภาคเอกชนมีการออมเพิ่ม ขึ้น รอยละ 32.84 ที่ระดับ นัย สําคัญ ทางสถิติ 0.10 เพื่อเปน การสรางรายได
ใหกับผูสูงอายุในอนาคต รัฐบาลควรจะใชนโยบายเชิงรุก สอดคลองกับงานวิจัย ของ สุดารัตน สุดสมบูรณ (2557) กลาววา การจัดสวัสดิการสังคมสําหรับ
ผูสูงอายุม ีการพัฒนาการมาอยางตอเนื่อง และมีการบูรณาการในหลายภาคสวนไมวาจะเปน ภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน ทั้ง นี้เพื่อ รองรับ
จํานวนผูสูงอายุที่จะมีจํานวนเพิ่ม มากขึ้นเรื่อยๆ ในขณะเดียวกัน ภาครัฐจะตองมีการปรับเปลี่ยนนโยบายจากเชิงรับมาเปน เชิงรุก เชน การสรางความ
ตระหนักใหคนในชาติเห็นความสําคัญของผูสูงอายุวาเปนบุคคลที่ทรงคุณคาตอสังคม มิใชภาระของสังคม
4. เมื่ออัตราแลกเปลี่ยนมีคาเพิ่ม ขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหภาคเอกชนมีเงิน ออมลดลง รอยละ 3.37 ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 ซึ่งอัตรา
แลกเปลี่ย นจะเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงไปตามอุปสงคและอุปทานของเงิน ตราตางประเทศในแตละชวงเวลา ถาอุปสงคมาก แตอปุ ทานนอย คาเงินจะออน
คา การออมลดลง แตถ าอุปสงคนอย อุปทานมาก คาเงินจะแข็งคาลง เงิน ออมมากขึ้น สอดคลองกับทฤษฎีความเสมอภาคของอํานาจซื้อ
5. เมื่อรายไดประชาชาติเพิ่มขึ้น รอยละ 1 จะสงผลใหภาคเอกชนมีเงิน ออมลดลงรอยละ 3.48 ที่ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 ในภาคเอกชน
รายไดประชาชาติมีสวนเกี่ยวของการลงทุนของภาคธุรกิจ ถามีการลงทุนเพิ่มมากขึ้น เศรษฐกิจขยายตัวเพิ่ม ขึ้น สงผลใหรายไดประชาชนภาคครัวเรือ น
เพิ่ม สูงขึ้น จึงนํามาจับจายใชสอย เปน เงินหมุน เวีย นในระบบเศรษฐกิจ จึงสงผลใหในภาคครัวเรือนออมเงินลดลง
จากผลการศึกษา สรุปไดวา วิกฤตสังคมผูสูง อายุในประเทศไทยสง ผลกระทบตอ การลงทุ น ของภาครัฐเพิ่ม ขึ้น เนื่องจากตองมีก ารสราง
โครงสรางสาธารณูปโภคใหเหมาะสมกับผูสูง อายุ เรง พัฒนาทางดานเทคโนโลยี เพื่อลดการใชแ รงงานที่กําลังจะขาดแคลน แตเพิ่ม ทักษะในการใช
เทคโนโลยีในการทํางานแทน และ การออมของภาคเอกชนจะเพิ่มขึ้น เนื่องจากมีการผลิตสินคาเพื่อใชในการอุปโภค บริโภคเพิ่ม ขึ้น เนือ่ งจากในปจจุบนั
มีแ นวโนมของประชากรที่รักษาสุข ภาพมากขึ้น จึงมีสิน คาเพื่อสุขภาพออกมากระตุน การใชจายไดดี นอกจากนี้คนสูงอายุจําเปนตองบริโภคอาหารเพื่อ
สุข ภาพ จึงเปน การขยายตัวของภาคธุรกิจ ในขณะที่สงผลกระทบตอการลงทุนของภาคเอกชนลดลง เนื่องจากสวนใหญจะเนน การขยายกิจการมากกวา
การเขามาลงทุนทําธุรกิจใหม เพราะ มีการยายฐานการผลิตไปยังประเทศที่ม ีอัตราคาแรงงานขั้นต่ําถูก เปนการลดตน ทุน การผลิต ทําใหม ีแ นวโนม ของ
การเคลื่อนยายแรงงานไปทํางานยังตางประเทศสูง ซึ่งเปนผลกระทบมาจากประชากรวัย แรงงานขาดแคลน ภาคธุรกิจมีการเคลื่อ นยายเงิน ทุน ไปยัง
ประเทศอื่น ทําใหเศรษฐกิจชะลอตัวลง เงินออมจึงลดลง แตวิกฤตสังคมผูสูงอายุไมสงผลตอการออมของภาครัฐบาล เนื่องจากจะไปเกีย่ วของในดานของ
รายจายภาครัฐบาล เชน นโยบายเบี้ยยังชีพผูสูงอายุ การพัฒนาโครงสรางสาธารณูปโภค เปน ตน

ขอเสนอแนะ
จากการศึกษา พบวา ในชวงสังคมผูสูงอายุ การลงทุน ภาครัฐของประเทศไทยสูงขึ้น ควรเรงการลงทุนเชิงรุก โดยการจัดสรรงบประมาณเพื่อ
รองรับรายจายที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต ดวยการสรางสิ่งอํานวยความสะดวกคนสูงอายุ พัฒนาระบบการขนสง สนับสนุน ใหมีก ารระดมทุน มากกวาการ
กูย ืมเงินจากตางประเทศมาลงทุน จัดหาโครงการรวมทุน ระหวางรัฐบาลไทยกับภาคเอกชน โดยไดประโยชนในแงส าธารณะประโยชน แตการลงทุน
ภาคเอกชนลดลง ควรเรงดานการพัฒนาเทคโนโลยี เพื่อใชเทคโนโลยีในการทํางานแทนจํานวนประชากรวัย แรงงานที่ลดจํานวนลง ในขณะที่ก ารออม
ภาครัฐของประเทศไทยลดลง รัฐบาลจึงควรเรงภาคการสงออกเพิ่ม ขึ้น เปนการสรางรายไดอีกทางหนึ่ง และ พัฒนาระบบการออมเงิน เพื่อ วัย เกษีย ณ
อยางยั่งยืน โดยดูตน แบบจากประเทศที่พัฒนาแลว และอยูในสังคมผูสูงอายุเชนกัน อาทิ ญี่ปุน เพื่อนํามาปรับใชในการพัฒนาระบบการออม กองทุน
นอกจากนี้ในชวงสังคมผูสูงอายุ การออมของภาคเอกชนเพิ่มขึ้น เนื่องจากมีการขยายกิจการเพื่อรองรับการลงทุนภาครัฐทีเ่ พิม่ มากขึน้ และจัดหาสินคาให
ตรงตามความตองการของตลาด
แบบจําลองนี้สามารถนําไปใชในการพยากรณการออม และ การลงทุน ประเภทตางๆ ซึ่งสามารถทําใหท ราบการออมรวม การลงทุน รวม
และ ชองวางระหวางการออมและการลงทุน ซึ่งสามารถนําไปใชในการวิเคราะหดุลบัญชีเดินสะพัด เพื่อปรับการออมและการลงทุน ใหอ ยูในสัดสวนที่
เหมาะสมตอการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศไทย

[281]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

เอกสารอางอิง
ชมพูน ุท พรหมภักดิ์. 2556. การเขาสูสังคมผูส ูงอายุของประเทศไทย. บทความวิชาการ. สํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
ณชา อนันตโชติกุล. 2559. Roller coaster ride ไปกับกระแสเงินทุนตางชาติ. บทความวิช าการ. สถาบัน วิจัยเศรษฐกิจปวยอึ๊งภากรณ
ดลนุสรณ วรไพบูลย. 2552. ปจ จัยกําหนดสว นตางอัตราดอกเบี้ยเงินฝากและเงินกูข องธนาคารพาณิชยไทย. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ มหาวิทยาลัย นิดา.
ธนาคารแหงประเทศไทย. 2559. รายงานภาวะเศรษฐกิจ ไทย รายป. (Online). www.bot.or.th/Thai/MonetaryPolicy/EconomicConditions/Annual
Report/Pages/default.aspx, 24 เมษายน 2559.
นิภาพร โชติพฤกษวัน. 2554. การศึกษาปจ จัยที่ม ีผลตออัตราแลกเปลี่ยนคาเงิน บาทตอดอลลาร สหรัฐคาเงินบาทตอ ยูโรและคาเงินบาทตอ หยวน.
การศึกษาคน ควาดวยตนเองบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาการเงิน มหาวิทยาลัยหอการคาไทย.
พัฒน จิรธนากิจ. 2557. ความสัมพันธระหวางเงินเฟอ กับการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ . วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาเศรษฐศาสตร
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
พสิษฐ รัตนมณีวงศ. 2555. ปจจัยที่กําหนดกํารออมของประเทศไทย. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ มหาวิทยาลัย
หอการคาไทย.
ศุภ ชัย ธํารงสกุลศิริ. 2536. ปจจัย ที่ม ีผลตอพฤติกรรมการออม ศึกษากรณีข องประเทศไทยในชวงป พ.ศ.2513-2532. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตร
มหาบัณฑิต, สถาบัน เทคโนโลยีสังคม (เกริก).
สุดารัตน สุดสมบูรณ. 2557. สวัสดิการสังคมของผูสูงอายุในประเทศไทย. วิทยานิพนธป รัช ญาดุษ ฎีบัณ ฑิต สาขาการพัฒนาที่ย ั่งยืน มหาวิทยาลัย
ทักษิณ .
สุธินี สหนันทพร. 2555. ปจ จัยที่กําหนดการออมของประเทศไทย. สารนิพ นธเศรษฐศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ มหาวิทยาลัย
หอการคาไทย.
สํานัก นโยบายการออมและการลงทุน . 2559. ขอ มูล การออมและการลงทุน ในภาพรวม. (Online). www.fpo.go.th/S-I/Data.php?DBIndex
=mysql&Language=Thai, 24 เมษายน 2559.
สุวิไล ศรีคคนานตกุล . 2534. ปจ จัยที่มีผ ลตอพฤติกรรมการออมของภาคเอกชนไทย. ภาคนิพนธมหาบัณฑิต สถาบัน บัณฑิตพัฒนาบริหารศาสตร.
Jar Der Luo. 1998. The Savings Behavior of Small Investors: A Case Study of Taiwan. Economic Development and Cultural
Change 46 (4): 771-788.

ปจจัยที่สง ผลตอการใชประโยชนสงู สุดและดีที่สุด
บนที่ดินทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยในเขตกรุงเทพมหานครชั้นใน

[282]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Factors Effectingthe Highest and Best Use of the Lands
within the Crown Propertyin Central Business District of Bangkok
พงศธร มนุญวัฒนพงศ*, ดํารงศักดิ์ รินชุมภู** และ อภิชาต โมฬีช าติ***
Pongsatorn Manoonwattanapong, Damrongsak Rinchumphu and Apichart Moleechart

บทคัดยอ
เนื่องจากการคมนาคมมีการพัฒนา เชื่อมตอ และครอบคลุมมากขึ้น ในเขตกรุงเทพมหานครชั้นใน จึงทําใหที่ดิน ที่ม ีศักยภาพมีมูล คาสูง และ
เหลือจํานวนนอยลง แตที่ดินทรัพยสิน สวนพระมหากษัตริยที่มีศักยภาพสูงยังไมถ ูกพัฒนา ทั้งนี้เปน ที่ทราบกันวาเงื่อนไขปจจัยของการพัฒนาที่ดิน บน
พื้น ที่ดังกลาวมีขอแตกตางจากการพัฒนาบนที่ดิน ประเภททั่วไป การศึกษานี้จึงศึกษาปจจัย ที่สงผลตอการใชประโยชนสงู สุดและดีทสี่ ดุ บนทีด่ นิ ทรัพยสนิ
สวนพระมหากษัตริย ในเขตกรุงเทพมหานครชั้น ใน โดยใชหลักแนวคิดการใชประโยชนสูงสุดและดีที่สุดเปนแนวทฤษฎีหลักในการสรุปตัวแปรทีใ่ ชในการ
สรางแบบสัมภาษณแ ละเก็บขอมูลจากผูเชี่ย วชาญการพัฒนาโครงการอสังหาริม ทรัพย จํานวน 4 ทาน โดยศึกษาขอมูลผานความเห็นตอทีด่ นิ ทรัพยสนิ ฯ
เขตเมืองชั้น ใน แปลงหมายเลข 1 สี่แยกราชเทวี ติดถนนสองดานระหวางถนนเพชรบุรีแ ละถนนพญาไทโดยผลการวิจัยสรุปไดวา ปจจัยทีส่ งผลตอการใช
ประโยชนสูงสุดและดีที่สุดบนที่ดินทรัพยสิน ฯมีทั้งหมด 9 ปจจัย แบงเปน ปจจัยเฉพาะของที่ดินทรัพยสิน ฯ 4 ปจจัย ไดแ ก ปจจัย วัสดุกอ สราง การขอ
อนุญาตกอสราง การคํานวณการเงิน และสิทธิการครอบครอง และมีปจจัย ที่เหมือนกัน กับที่ดิน ทั่วไป 5 ปจจัย ไดแ ก ปจจัย รูปแบบเชา ความเสี่ย ง
กฎหมาย จํานวนหอง และกลุมลูกคา และผลการวิจัย พบวาในกรณีของการพัฒนาบนที่ดิน ทั่วไปซึ่งที่ดินขายขาดได จึงควรพัฒนาเปนคอนโดมิเนียมเพือ่
ขาย แตสําหรับการพัฒนาที่ดินบนที่ดินทรัพยสินฯซึ่งที่ไมสามารถขายขาดได จึงทําใหควรพัฒนาเปนคอนโดมิเนียมเพื่อเชาระยะยาว 30 ป ผลทีไ่ ดจะเปน
ประโยชนตอนักพัฒนาโครงการ และสํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยที่จะทราบแนวทางการพัฒนา และสรางมูลคาสูงสุดใหกับที่ดิน
คําสําคัญ: การใชประโยชนสงู สุดและดีทสี่ ดุ , ที่ดนิ ทรัพยสนิ สวนพระมหากษัตริย, เขตกรุงเทพมหานครชัน้ ใน
Abstract
Transportation has led to an improvement inthe connectivity and wider coverage within the central business district of
Bangkok, which ultimately renders the lands’ worth yetlessen the number of the available land. Nevertheless, the land with
high potentialmarked as the Crown Property is experiencing an ineffective development as It is argued that there are various
distinctive conditions and restrictions with regards to the usage and development of such particular land. This studypurports to
explore the contributing factors of the highest and best use of land owned by the Crown Property specifically amongst the
central business district of Bangkok. The concept of the highest and best use is the study’s main conceptual framework so as to
arrive at the conclusions of the concerning variables, which will then be utilised to create the interview questionnaires. This
research consists of series of interviews conducted upon four experts working in real estate development and review as well as
assess their given comments with regards to the issue of the land owned by the Crown Property, which is plot number 1 at
Ratchathewi intersection. The findings indicate that there are 9 factors for the highest and best use of theCrown Property’s land.
In essence, there are 4 relevant factors which are namely construction material, construction permits, financial calculations, and
* นักศึกษา หลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร; E-mail: [email protected]
**
อาจารย คณะสถาปตยกรรมศาสตรและการผังเมือง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร; E-mail: [email protected]
***
กรรมการผูจัดและผูอํานวยการฝายการลงทุน กลุ ม บริ ษัท ณ รั ก ษ จํา กั ด ; E-mail: [email protected]

[283]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
possession rights. In addition, there are 5 general land factors concerning lease model, business risks, legal, amount of room,
and customers. Also, the results presented in the case of development on general land (Free hold) indicate thatit should be
developed as condominium for sale. None the less, in the case of development on the Crown Property’s land (Lease hold), it
should be developed as condominium for rent with the specified period of 30 years. Accordingly, the result will be beneficial to
the project developers and the Crown Property Bureau upon developingsuitable guidelines and generating maximum value for
the land.
Keywords: Highest and Best Use, Crown Property, Central Business District of Bangkok

บทนํา
ภาวะราคาที่ดินในปจจุบันของเขตกรุงเทพฯและปริมณฑล ปรับขึ้นเฉลี่ยรอยละ 4.8 ตอป แตในเขตเมืองชั้นในมีการปรับขึ้น เฉลี่ย รอยละ 10-20
ตอป (วสันต คงจันทร, 2553) อันเนื่องมาจากการพัฒนาทางดานกายภาพในเขตเมืองชั้นในซึ่งเปนแหลงธุรกิจที่สําคัญของประเทศมีม ากขึ้น การคมนาคมที่
เชื่อมถึงกันอยางสะดวกสบายมากขึ้น ไดแก รถไฟฟามหานครสายเฉลิมพระเกียรติ (BTS) รถไฟฟามหานครสายเฉลิมรัชมงคล (MRT) และระบบรถไฟฟาเชื่อม
ทาอากาศยานสุวรรณภูม ิ (Airport Rail Link) หรือ เห็นไดจากอัตราการเพิ่มขึ้นของหางสรรพสินคา คอนโดมิเนีย ม โรงแรมหรู เปนตน สงผลใหที่ดินในเขต
เมืองชั้นในไดรับความนิยมเพิ่มสูงขึ้น ทั้งจากนักลงทุน และนักพัฒนาอสังหาริมทรัพย ซึ่งสวนทางกับจํานวนแปลงที่ดินที่ม ีศักยภาพ กลับมีจาํ นวนลดลง สงผล
ใหราคาที่ดินในเขตเมืองชั้นในปรับตัวเพิ่มสูงขึ้นดวยเหตุดังกลาวขางตน เปนผลใหที่ดินที่มีศักยภาพไดถ ูกครอบครองโดยนักลงทุนทัง้ ในและตางประเทศ ทีด่ นิ
ที่ม ีศักยภาพถูกพัฒนาจากนักพัฒนาอสังหาริมทรัพยแลวเปนจํานวนมาก ในปจจุบันที่ดินในเขตเมืองชัน้ ในที่ดินที่ม ีศักยภาพเหลือจํานวนนอยลง หรือบางทีถ่ ูก
พัฒนาจนหมดแลว
ทามกลางปญหาดังกลาวจึงทําใหที่ดินทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยจึงเปนอีกทางเลือกหนึ่ง เนื่องจากสํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยไ ด
มีนโยบายใหเชาที่ดินเพื่อการใชประโยชนในเชิงพาณิชย โดยมีการเปดประมูลใหเชาระยะยาวแกผูที่สนใจ ซึ่งที่ดินดังกลาวมีจํานวนแปลงที่ดิน จํากัด แตเปน
ที่ดินที่มีศักยภาพสูง อยูในทําเลใจกลางเมือง ยกตัวอยางเชน ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ.2558 ที่ผานมาสํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย ไดทําการเปด
ประมูลที่ดินแปลงหมายเลข 1 บริเวณสี่แยกราชเทวี เนื้อที่ 2-3-98 ไร ปลอยใหเชาระยะเวลา 30 ป ซึ่งผูที่เขารับการประมูลจะตองเสนอแผนพัฒนาโครงการ
ขั้นตน เชน แนวคิดเบื้องตนในการออกแบบ รูปแบบโครงการ สิ่งอํานวยความสะดวกภายในโครงการ ระยะเวลาในการกอสราง รายละเอียดของพื้นที่ใชสอย
และผลตอบแทนของโครงการ โดยการประมูลนี้ม ีบริษัท เอกชนใหความสนใจและเขารวมการประมูลเปนจํานวนมาก (สํานักงานทรัพยสนิ สวนพระมหากษัตริย,
2558) เพราะที่ดินแปลงนี้เปนที่ดินที่อยูในทําเลธุรกิจ มีศักยภาพในการพัฒนาสูง ใกลจุดขึ้นลงสถานีรถไฟฟาราชเทวี และในอนาคตทางรัฐบาลมีแ ผนการ
ลงทุนรถไฟฟาสายสีสม (ตลิ่งชัน-มีนบุรี) ที่จะตัดผานบริเวณสี่แยกราชเทวี
ดังนั้น การศึกษานี้จึงเล็งเห็นความสําคัญของรูปแบบโครงการบนที่ดินทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย ที่อยูในเขตเมืองชั้นในของกรุงเทพมหานคร
โดยศึกษาถึงปจจัยการหามูลคาสูงสุดโดยใชหลักการการใชประโยชนสูงที่สุดและดีที่สุด (Highest and best use) เปนแนวคิด ในการประเมิน โครงการ
อสังหาริม ทรัพยเพื่อแสดงใหเห็น มูลคาสูงสุดของทรัพยสินนั้น โดยพิจารณาความเปน ไปไดของโครงการในดานตางๆ อัน ไดแ ก การใชประโยชนสูงสุด
ภายใตเงื่อนไขทางกฎหมาย (Legally permissible) การใชประโยชนสูงสุดภายใตเงื่อนไขทางกายภาพ (Physically possible) การใชประโยชนสูงสุด
ภายใตกรอบทางการตลาด (Market possible)การใชประโยชนภายใตกรอบทางการเงิน (Financially feasible)และการใชประโยชนที่ทําใหเกิด
ประสิทธิภาพสูงที่สุด (Maximally productive) (Anthony J. Luce, 2012)เพื่อใหเกิดการใชประโยชนที่มีประสิทธิภาพ และคุมคาแกการลงทุนบนที่ดินทีม่ ี
ศักยภาพสูง ประโยชนที่ไดรับจะสงผลดีตอนักพัฒนาโครงการที่ตองการลงทุน และนักออกแบบรูปแบบของโครงการ จะทราบถึงแนวทางในการพัฒนาโครงการ
และปจจัยที่ตองคํานึงถึงเมื่อไดรับคัดเลือกใหพัฒนาที่ดิน รวมถึงสํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยเองที่จะทราบถึงผลตอบแทน และมูลคาสูงสุดของ
ที่ดิน

วัตถุประสงค

[284]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1. เพื่อศึกษาปจจัย ทีส่ งผลตอการใชประโยชนสงู สุด และดีทสี่ ดุ บนที่ดนิ ทรัพยสนิ สวนพระมหากษัตริย ในเขตเมืองชัน้ ในของกรุงเทพมหานคร
2. เพื่อศึกษาการเปรียบเทียบปจจัย ที่เหมือนและแตกตางกันระหวางที่ดนิ ทรัพยสนิ สวนพระมหากษัตริยแ ละที่ดนิ เอกชน

วิธีการวิจัย
งานวิจัยที่เกี่ยวของ
ฉัตรเฉลิม นิพนธเจริญศรี, ธีรพัฒน จิตรามัย กุล และณพัชรทา ประเสริฐวุฒิวัฒนา. (2548) ศึกษาเรื่องการหา highest and best use แบบ
Site looking for use ของที่ดิน ในซอยสุขุม วิท 1: โครงการ Service apartment เปน การจําลองการศึกษาความเปน ไปไดในการพัฒนาที่ดิน แปลง
ดังกลาว เพื่อกอใหเกิดประโยชนสูงสุดตามหลักการการใชประโยชนสูงสุดและดีที่สุด เมื่อพิจารณาถึงทางเลือกพบวา มีความเปน ไปไดในการพัฒนาใน 6
กรณี โดยจะพิจารณาถึงความเปนไปไดของแตละกรณีโดยใชการศึกษาภาพรวมสถานการณทางเศรษฐกิจ วิเคราะหการตลาด วิเคราะหค วามเปน ไปได
ทางกายภาพของที่ดิน การวิเคราะหคูแ ขง การกําหนดกลยุทธทางการตลาด และวิเคราะหความเปน ไปไดทางการเงิน
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดทําการศึกษาถึงที่ดินที่อยูในการดูแลของสํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยโ ดยใชเกณฑการคัดเลือกคือ
ตองเปนที่ดินที่อยูในเขตกรุงเทพมหานครชั้น ใน มีขนาดพื้นที่ 2-5 ไร และมีศักยภาพในการลงทุนเชิงพาณิช ยกรรม
ดังนั้น ผูวิจัย จึงเลือกทําการศึกษาที่ดิน ทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย ผานที่ดิน แปลงหมายเลข 1 สี่แ ยกราชเทวีเพราะมีคุณ สมบัติต ามเกณฑในการ
คัดเลือก และประกอบกับสํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยเปดประมูลใหเอกชนเขามาเชาที่ดิน แปลงนี้เพื่อการพาณิช ย
รายละเอียดของที่ดิน แปลงนี้ไดแ ก ที่ดินตั้งอยูบริเวณสี่แ ยกราชเทวี ติดถนนเพชรบุรีและถนนพญาไท โดยอยูหางจากรถไฟฟาสถานีราชเทวีเปนระยะทาง
210 เมตรที่ดิน มีลักษณะเปน รูปสี่เหลี่ยมคางหมูม ีพื้น ที่ 2-3-97 ไร โดยกําหนดสัญ ญาเชาเปนเวลา 30 ป ดังรูปที่ 1

รูปที่ 1 แผนที่สงั เคปและขนาดของทีด่ นิ แปลงหมายเลข 1 โดย สํานักงานทรัพยสนิ สวนพระมหากษัตริย, 2558
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
การวิจัยนี้เก็บขอมูลผานความเห็นของผูเชี่ย วชาญ 4 ทาน โดยมีเกณฑในการคัดเลือกผูเชี่ย วชาญ ดังนี้
1. เปน ผูเชี่ย วชาญดานการวางรูปแบบโครงการอสังหาริมทรัพยอยางนอย 10 ป
2. เปน ผูเชี่ย วชาญดานการลงทุน บนที่ดิน ในเขตกรุงเทพมหานครชั้นในอยางนอย 10 ป
3. เปน ผูเชี่ย วชาญดานการหามูลคาสูงสุดของที่ดิน ในเขตกรุงเทพมหานครชั้นในอยางนอย 10 ป

[285]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แบบสัมภาษณประกอบดวยคําถามเพื่อครอบคลุม ตัวแปรอันไดแ ก รูปแบบของโครงการ ความเหมาะสมของราคาขาย/เชา แนวโนม ราคา
ขาย/เชา อัตราการขาย/เชา กฎหมายและขอบังคับในการพัฒนาโครงการ และระเบีย บขอกําหนดของที่ดินทรัพยสิน สวนพระมหากษัตริย 
การวิเคราะหขอ มูล
หลังจากสัมภาษณผูเชี่ย วชาญครบทั้งหมด จากนั้น จึงนําขอมูลมารวบรวม และถอดขอมูลจากสัม ภาษณในประเด็น คําถามเดียวกัน เพือ่ นํามา
เปรียบเทียบโดยมีแนวทางการวิเคราะหดังนี้ ความเห็นของขอมูลที่เหมือนกัน 2 ใน 4 จะนํามาพิจารณา ในกรณีที่ความเห็น ของผูเชี่ย วชาญบอกเปน
ลําดับ จะนํามาวิเคราะหรวมกับลําดับที่ไดจากผูเชี่ยวชาญทั้ง 4 ทาน กรณีที่ความเห็น เปนตัวเลข จะนํามาพิจารณาเพื่อหาชวงขอมูลที่เหมาะสม และใน
กรณีข องความเห็นเพิ่มเติม ซึ่งอาจจะมาจากความเชี่ย วชาญเฉพาะของผูเชี่ยวชาญ ผูวิจัย จะนํามาสรุปเพิ่ม เติมในประเด็น นั้นๆ ดวย
จากการวิเคราะหข อมูลขางตน จึงไดทําการเก็บขอมูลดวยวิธีการสัม ภาษณผูเชี่ย วชาญ โดยขอมูลคุณลักษณะของผูใหสมั ภาษณ สามารถสรุป
ไดในตารางที่ 1
ตารางที่ 1 คุณลักษณะของผูใหสมั ภาษณ
คุณลักษณะของผูใหสมั ภาษณ

ผูใหสมั ภาษณ 1

ผูใหสมั ภาษณ 2

ผูใหสมั ภาษณ 3

ผูใหสมั ภาษณ 4

ตําแหนง

รองประธาน
กรรมการ

กรรมการผูจัดการ

กรรมการผูจัดการและ
ผูอ ํานวยการฝายการลงทุน

กรรมการบริหาร

ประสบการณดานการพัฒนา
โครงการอสังหาริมทรัพย/ป

มากกวา 10 ป

15 ป

มากกวา 10 ป

มากกวา 10 ป

หนาที่รับผิดชอบ

วางแผนกลยุทธ

พัฒนาโครงการและที่ปรึกษา
ดานการศึกษาความเปน ไปได

พัฒนาโครงการ
อสังหาริมทรัพย

ที่ปรึกษาดานการตลาด
และบริหารงานขาย

ผลการวิจัย
หลักจากสัม ภาษณผูเชี่ย วชาญ 4 ทาน ผูวิจัย ไดทําการสรุปความเห็น ของผูเชี่ยวชาญในคําถามแบบเดีย วกัน โดยสรุป ขอ มูล เปรีย บเทีย บใน
ประเด็นตางๆ และสามารถวิเคราะหข อมูลตามทฤษฎีการใชประโยชนสูงสุดและดีที่สุด ดังตารางที่ 2
ตารางที่ 2 ระเบีย บและขอกําหนดดานกฎหมาย
ระเบียบและขอกําหนด
ดานกฎหมาย

ผูใหสมั ภาษณ 1

ผูใหสมั ภาษณ 2

ผูใหสมั ภาษณ 3

กฎหมายขอบังคับทีส่ ําคัญ กฎหมายสิ่งแวดลอม (EIA)
กฎพืน้ ที่หามสราง
FAR Bonus
ขอใดที่ควรคํานึงถึงเมือ่ มี กฎหมายควบคุมอาคารทั่วไป กฎหมายผังเมือง ขอกําหนด
กฎหมายความสูงและ
การพัฒนาโครงการบน
FAR OSR
เสน ทางวิทยุการบินกฎหมาย
ที่ดนิ แปลงนี้
FAR Bonus
โรงแรม
กฎหมายสิ่งแวดลอม (EIA)
ระเบียบและขอกําหนด
ดานกฎหมาย

ผูใหสมั ภาษณ 1

ผูใหสมั ภาษณ 2

[286]

ผูใหสมั ภาษณ 3

ผูใหสมั ภาษณ 4
กฎหมายควบคุมอาคาร
กฎหมายการเชา
กฎหมายโรงแรม

ผูใหสมั ภาษณ 4

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
รูปแบบของโครงการที่จะ
เกิดขึน้ จากการพัฒนา
ที่ดนิ แปลงนี้ โดยพิจารณา
ทั้งโครงการประเภทขาย
ขาดและประเภทใหเชา

1.คอนโดมิเนียม (ขาย)
2คอนโดมิเนียม (เชา30ป)
3.สํานักงาน (ขาย)
4.เซอรวสิ อพารทเมนท
5.โรงแรม

1.คอนโดมิเนียม (ขาย)
2.โรงแรม (เชา)
3.คอนโดมิเนียม (เชา30ป)
4.เซอรวสิ อพารทเมนท
(เชา)
5.สํานักงาน (เชา)

1.คอนโดมิเนียม (ขาย)
2.คอนโดมิเนียม (เชา30ป)
3.โรงแรม (เชา)
4.สํานักงาน (เชา)
5.เซอรวสิ อพารทเมนท
(เชา)

คอนโดมิเนียมทีม่ ชี วง
ราคา 150,000-240,000
บาท/ตรม.
หรือราคาเฉลี่ยอยูที่
180,000 บาท/ตรม.

คอนโดมิเนียม เกรด A- ชวง
ราคา 150,000-200,000
บาท

คอนโดมิเนียมทีม่ ชี วงราคา
150,000-240,000 บาท/
ตรม.

ขึน้ อยูก ับปจจัยดานราคา
ที่ดนิ

1.คอนโดมิเนียม (ขาย)
2.คอมมูลนิตมี้ อลล
3.โรงแรม
4.สํานักงาน
5.เซอรวสิ อพารทเมนท

ความเปนไปไดดานอัตรา Presale ตองขายไดม ากกวา คอนโดมิเนียมสามารถขายได
การขายตอเดือน
40% ใน 6 เดือน
20-30 หองตอเดือน

ขายเดือนละ 4%-5% ตอ ขึน้ อยูก ับปจจัยดานราคา
เดือน = 20-24 เดือน
ที่ดนิ
ขาย 150,000 บ./ตรม. หมด
ใน 20 เดือน
ขาย 180,000 บ./ตรม. หมด
ใน 24 เดือน
ขาย 200,000 บ./ตรม. หมด
ใน 36 เดือน

ความเหมาะสมของคาเชา ราคาขายคอนโดมิเนียมแบบ
และแนวโนมของราคา
ใหเชาระยะยาว Discount
30% จากราคาขาย
คอนโดมิเนียม

ราคาขายคอนโดมิเนียมแบบ
ใหเชาระยะยาว จะมีราคา
80% จากราคาขาย
คอนโดมิเนียม

ความเปนไปไดดานอัตรา
การเชา
ความแตกตางระหวาง
ที่ดนิ ทัว่ ไป และทีด่ นิ
ทรัพยสนิ สวน
พระมหากษัตริย 

คาเชาโรงแรม 1,000-1,500
บาท/หอง/เดือน
สํานักงานใหเชา 600-700
บ./ตรม./เดือน
โรงแรมมีอตั ราการเชาตอ
เดือน 72%

ขึน้ อยูก ับปจจัยดานราคา
ที่ดนิ และระยะเวลาใน
การเชา
ขึน้ อยูก ับปจจัยดานราคา
ที่ดนิ

ที่ดนิ ทัว่ ไปตองศึกษาการเงิน
ไมตอ งยืน่ ขออนุญาตกับ
ระเบีย บการเชา การไดมาใน สัญญาเชา 30 ปแลวตอได
ปที่1-ปท1ี่ 6 (มูลคาตึก) แต กรุงเทพมหานคร แตสามารถ
สิทธิการครอบครอง
ไหม
ที่ดนิ ทรัพยสนิ ฯตองศึกษา
สงแบบใหกับสํานักงาน
ทีด่ นิ สวนใหญแปลงใหญ
การเงินตัง้ แต ปแรก-ปที่หมด ทรัพยสนิ ไดเลย แตตอ งถูก
จึงทําใหใชเงินคอนขาง
สัญญา (30ป)
กฎหมาย
เยอะ
และการเลือกใชวสั ดุตอ ง
สามารถใหเชาตอได

จากข อ มู ล ที่ได จากการสั ม ภาษณ ผู เ ชี่ ย วชาญเพื่ อ ศึ ก ษาถึ ง ป จจั ย ด านต างๆที่ สง ผลต อ รู ป แบบของโครงการบนที่ดิ น ทรั พ ย สิ น ส ว น
พระมหากษัตริย ผูวิจัยสามารถสรุปปจจัย จากคําตอบโดยใชแ นวคิดทฤษฎีการใชประโยชนสูงสุดและดีที่สุด ดังตอไปนี้

[287]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ปจ จัยดานกฎหมาย
1. ปจจัย ดานกฎหมาย พบวา ตองเริ่ม พิจารณาจาก พื้นที่หามสราง กฎหมายควบคุม อาคาร ระยะรน ความสูงของอาคาร กฎหมายผัง เมือง
สัดสวนพื้นที่โครงการตอพื้นที่ดิน (F.A.R.) สัดสวนพื้น ที่วางตอพื้น ที่อาคาร (O.S.R.) รวมไปถึงกฎหมายรูปแบบโครงการที่มีความเฉพาะตัวเชน กฎหมาย
โรงแรมเปนตน แตสิ่งที่ตองคํานึงถึงจากความเห็น ของผูเชี่ยวชาญ 3 ทาน ไดแก ขอกําหนดสิ่งแวดลอม (EIA) และการไดเพิ่มสัด สว นพื้น ที่โครงการตอ
ที่ดิน (F.A.R. bonus) จากการที่โครงการอยูบริเวณแนวรถไฟฟา
2. ปจจัยดานการขออนุญาตกอสราง พบวา การขออนุญ าตกอสรางบนที่ดินทรัพยสิน สวนพระมหากษัตริยสามารถยื่น ขออนุญาตกอสรางกับ
สํานักงานทรัพยสินไดเลย โดยไมตองไปขออนุญาตกอสรางที่สํานักงานเขตกรุงเทพมหานคร
3. ปจจัย ดานสิทธิการครอบครอง พบวา การกอ สรางอาคารบนที่ดิน ทรัพ ยสิน สวนพระมหากษัต ริย แ ลว เสร็จ ถือ วา อาคารนั้น เปน ของ
สํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยเปน ผูถ ือครอง
ปจ จัยดานกายภาพ
1. ปจจัย ดานความเสี่ยง พบวา คอนโดมิเนีย มเปน ธุรกิจที่ม ีความเสี่ยงต่ํา อัตราการคุมทุนเร็ว จึงเหมาะกับ ที่ดิน ในเขตเมืองชั้น ในแบบนี้
2. ปจจัย ดานจํานวนหองพักอาศัย พบวา จํานวนหองคอนโดมิเนียมจากการพัฒนาโครงการบนที่ดิน นี้คือ 400 หอง คิดจากพื้น ที่ข าย 60%
ของพื้นที่อาคารทั้งหมด
3. ปจจัยดานวัสดุภายในโครงการ พบวา วัสดุที่เหมาะสมกับการพัฒนาโครงการบนที่ดิน ของทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย มีหลักเกณฑใหใช
วัสดุที่มีความแข็งแรงทนทาน เพื่อสามารถนําไปปลอยเชาตอไดเมื่อหมดสัญญา
ปจ จัยดานการตลาด
1. ปจจัยดานรูปแบบโครงการ จากความเห็น ของผูเชี่ยวชาญในการศึกษาตลาด ความเปนไปได อุปสงค และอุปทาน สามารถพัฒนาโครงการ
ไดดังนี้
1.1 ในกรณีที่ดินทั่วไปรูปแบบโครงการที่เหมาะสมคือ โครงการแบบขาย โดยความเห็นจากผูเชี่ย วชาญ 4 คน เลือกพัฒนารูปแบบ
โครงการคอนโดมิเนีย ม
1.2 ในกรณีที่ดินทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย รูปแบบโครงการที่เหมาะสมคือ โครงการแบบเชาระยะยาว โดยความเห็น จาก
ผูเชี่ยวชาญ เลือกรูปแบบของโครงการ โดยผูวิจัยไดจัดลําดับตามคะแนนไดดังนี้ รูปแบบของโครงการที่เหมาะสมมากที่สุดคือ คอนโดมิเนียมใหเชาระยะ
ยาว 30 ป รูปแบบรองลงมาคือ โรงแรม และรูปแบบตอมาคือ สํานักงาน
2. ปจจัยดานกลุม ลูกคา พบวา โครงการที่จะพัฒนาบนที่ดิน บริเวณแยกราชเทวีนี้ จะไดกลุม ลูกคาระดับกลางบน และถาเปนลูกคาตางชาติจะ
เปน กลุมลูกคาชาวเอเชีย
3. ปจจัย ดานราคาขาย พบวา ระดับราคาขายของคอนโดมิเนียมที่เหมาะสมอยูในชวง 150,000-200,000 บาทตอตารางเมตร
4. ปจจัย ดานราคาเชา พบวา ระดับราคาขายของคอนโดมิเนีย มแบบเชาระยะยาว 30 ปที่เหมาะสมคือ รอยละ 70-80 ของราคาขาย
คอนโดมิเนีย มในลักษณะเดีย วกัน
ปจ จัยดานการเงิน
1. ปจจัย ดานอัตราการขายตอเดือน พบวา การพัฒนาคอนโดมิเนีย มบริเวณนี้สามารถมีอัตราการขายตอเดือนเปน 20-26 หองตอเดือน
2. ปจจัย ดานการคํานวณการเงิน พบวา การพัฒนาในรูปแบบใหเชาบนที่ดิน ทรัพยสิน สวนพระมหากษัตริย ผูเชี่ยวชาญเห็น วา การคํานวณ
เพื่อหารายรับรายจาย หรือการความเปนไปไดทางการเงิน ตอนคํานวณตั้งแตปที่เริ่มสัญญาจนถึงปที่หมดสัญ ญา 30 ป ในขณะที่การคํานวณการพัฒนา
ในรูปแบบใหเชาบนที่ดินเอกชนจะเปน การคํานวณตั้งแตปที่ 1 ถึงปที่ 16 เทานั้น
จากนั้นผูวิจัยไดนําปจจัย ที่ศึกษาขางตนมาวิเคราะหหาความเหมือนและแตกตางกันของที่ดินทรัพยสิน สวนพระมหากษัตริย และที่ดินเอกชน
ดังรูปที่ 2

[288]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

รูปที่ 2 แสดงปจจัยที่เหมือนและแตกตางกันของที่ดนิ ทรัพยสนิ สวนพระมหากษัตริยแ ละทีด่ นิ เอกชน

อภิปรายผลการวิจัย
จากการวิเคราะหปจจัยที่ม าจากความเห็น ของผูเชี่ยวชาญสามารถสรุปไดวา มีปจจัยที่สงผลตอการใชประโยชนสงู สุดและดีทสี่ ดุ บนทีด่ นิ ทัว่ ไป
มีทั้งหมด 7 ปจจัย แตปจจัยที่สงผลตอการใชประโยชนสูงสุดและดีที่สุดบนที่ดินทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย  มีทั้งหมด 9 ปจจัยดวยกัน ในการพัฒนา
โครงการบนที่ดินทรัพยสิน สวนพระมหากษัตริย  โดยทั้ง 9 ปจจัย แบงเปน ปจจัย ที่เปน ปจจัย เฉพาะของที่ดินทรัพยสิน สวนพระมหากษัตริย  4 ปจจัยไดแก
ปจจัย วัสดุ การขออนุญาตกอสราง การคํานวณการเงิน และสิทธิการครอบครอง และมีปจจัยที่เหมือนกันกับที่ดินทั่วไป 5 ปจจัยอันไดแ ก ปจจัย รูปแบบ
เชา ความเสี่ยง กฎหมาย จํานวนหอง และกลุม ลูกคา
จากขอมูลขางตนสามารถสรุปแนวทางการพัฒนาที่ดินตามการใชประโยชนสูงสุดและดีที่สุด บนที่ดินทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยด งั นี้ เปน
โครงการคอนโดมิเนีย มใหเชาระยะยาว 30 ป เพราะความเสี่ย งของธุรกิจคอนโดต่ํา มีการคืนทุนเร็ว มีจํานวนหองทั้ง หมดในโครงการ 400 ยูน ิต กลุม
ลูกคาชาวไทยเปน ลูกคาระดับกลางบน ลูกคาชาวตางชาติจะเปน กลุมลูกคาชาวเอเชีย ดานกฎหมายควรคํานึงถึงกฎหมายสิ่งแวดลอม และการเพิ่ม ของ
สัดสวนพื้นที่โครงการ (F.A.R bonus) ดานการขออนุญาตกอสรางสามารถยื่นขออนุญาตกับสํานักงานทรัพยสนิ สวนพระมหากษัตริย  แตแบบกอสรางตอง
มีความถูกตองตามกฎหมาย ดานวัสดุกอสรางตองเปนวัสดุที่ม ีความแข็งแรงทนทานมีอายุการใชงานที่ยาวนาน โดยเมื่อมีการกอสรางแลวเสร็จอาคารนัน้
จะตกเปน ทรัพยสินของสํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย ทัน ที ดานการคํานวณการเงิน ของโครงการตองคํานวณรายรับรายจายของโครงการตัง้ แต
ปที่ 1 จนถึงปที่ 30 ปที่หมดสัญญา แตสําหรับการพัฒนาที่ดิน ตามหลักการใชประโยชนสูงสุดและดีที่สุดบนที่ดินทั่วไป สามารถพัฒนาเปนคอนโดมิเนียม
ขายขาด โดยชวงราคาขายคอนโดมิเนียมอยูที่ 150,000-200,000 บาทตอตารางเมตร และมีอัตราการขายหองพักที่ 20-30 หองตอเดือน

ขอเสนอแนะ

[289]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. บทสรุปของงานวิจัยนี้เปนมุม ของนักพัฒนาโครงการอสังหาริม ทรัพยเทานั้น ดังนั้น จึงเปนแนวทางในการตัดสิน ใจลงทุนบนที่ดนิ ทรัพยสนิ
สวนพระมหากษัตริย ผานปจจัยของผูลงทุนเปน หลัก
2. งานวิจัยนี้ไดใชกรณีตัวอยางจากที่ดินเพีย งแปลงเดียว ซึ่งเปนที่ดินที่มีสภาพแวดลอม และบริบทที่ช ัดเจน ดังนั้น ขอมูลทีไ่ ดจงึ มีความเห็นที่
เปน เฉพาะบนที่ดินแปลงนี้เปนสําคัญ
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1.เนื่องจากที่ดินทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย ยังมีหลายบริเวณ ที่แตกตางกัน ในแตละพื้น ที่ การวิจัย ครั้งตอไปอาจเพิ่ม การเปรีย บเทีย บ
ระหวางที่ดิน ทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยที่ไมไดอยูในเขตเมืองชั้น ใน เพื่อวิเคราะหหาการพัฒนาที่เหมาะสมกับทําเลอื่นๆ

เอกสารอางอิง
Anthony J. Luce. 2012. Highest and best use analysis for a site in Arlington. A practicum thesis submitted to Johns Hopkins
University.
ฉัตรเฉลิม นิพนธเจริญศรี, ธีรพัฒน จิตรามัย กุล และณพัชรทา ประเสริฐวุฒิวัฒ นา. 2550. การหา highest and best use แบบ site looking for
use ของที่ดินในซอยสุขุม วิท 1: โครงการ serviced apartment. วิทยานิพนธ ปริญ ญามหาบัณ ฑิต คณะพาณิชยศาสตรแ ละการบัญ ชี,
มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร.
ประชาชาติธุรกิจ. 2558. เอกชนรุม ประมูล ที่ดิน ทรัพ ยสิน 3 ไรราชเทวี. สืบคน วัน ที่ 15 ตุลาคม 2558 จาก http://www.prachachat.net/
news_detail.php?newsid=1432613459.
วสันต คงจันทร. 2553. อดีต-ปจจุบัน-อนาคต ราคาที่ดินกรุงเทพฯและปริมณฑล. สืบคนวันที่ 15 ตุลาคม 2558 จาก http://www.m-property.co.th
/PDF/articles/บทความ-อดีต%20ปจจุบัน%20อนาคต%20ราคาที่ดิน %20กทม.และปริม ณฑล.
สํานักงานทรัพยสนิ สวนพรมหากษัตริย. (2558). เปดสรรหาและคัดเลือกผูไดส ิทธิ์เชาเพื่อพัฒนาโครงการในที่ดินแปลง หมายเลข 1 แขวงทุงพญาไท เขต
ราชเทวี. สืบคนวันที่ 15 ตลคม 2558 จาก http://www.crownproperty.or.th/ post/สํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยเปดประมูล
การเชาและพัฒนาโครงการในที่ดินแปลงหมายเลข 1

การประเมินผลการดําเนินงานของพาณิชยอิเล็กทรอนิกส
ในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครือ่ งแตงกายและเครือ่ งประดับ
[290]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Performance Assessment of Electronic Commerce
in Fashion Accessories and Jewelry Industry
ภัทรียา อ่ําเกตุสกุล*, รองศาสจราตารย ดร.ปรีย านุช อภิบณ
ุ โยภาส** และ ผผูช ว ยศาสตราจารย ดร.สิริจนิ ต วงศจารุพรรณ ***
Patthareeya Amketsakul, Associate Professor Preeyanuch Apibunyopas and Assisistant Professor Dr.Sirijin Wongjarupun

บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค 1) เพื่อ ประเมิน ผลการดําเนิน งานของพาณิช ยอิเล็ก ทรอนิก สในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและ
เครื่องประดับ 2) เพื่อประเมิน ผลการดําเนิน งานของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ จําแนกตามประเภท
สิน คาที่จัดจําหนาย และ 3) เพื่อเปรียบเทียบผลการดําเนิน งานของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นเครือ่ งแตงกายและเครือ่ งประดับ จําแนก
ตามประเภทสินคาที่จัดจําหนาย โดยการวิจัยเชิงปริม าณ ดวยแบบสอบถามจากกลุม ตัวอยางซึ่งเปน ผูประกอบการพาณิชยอิเล็กทรอนิกสที่จดทะเบีย น
เปน ผูประกอบการพาณิชยอิเล็กทรอนิกสและขอเครื่องหมายรับรองการจดทะเบีย น DBD Register กับกรมพัฒนาธุรกิจการคา กระทรวงพาณิช ยใน
อุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่อ งประดับ จํานวน 298 รายและนําขอมูลมาวิเคราะหโดยใชก ารแจกแจงความถี่ รอ ยละ คาเฉลี่ย สว น
เบี่ย งเบนมาตรฐานและการวิเคราะหสถิติแบบ One-way ANOVA ผลการวิจัย พบวา 1) ผลการดําเนินงานโดยรวมของทั้งอุตสาหกรรมอยูในระดับคง
เดิม เมื่อพิจารณาเปน รายดานพบวาดานการเงินและดานการเรีย นรูและเติบโตมีผลการดําเนิน งานอยูในระดับคงเดิม สวนผลการดําเนิน งานดานลูกคา
และกระบวนการภายในมีผลการดําเนินงานอยูในระดับที่เพิ่ม ขึ้น เมื่อเทีย บกับปที่ผานมา 2) ผลการดําเนิน งานของการจัดจําหนายสินคาทั้ง 3 ประเภทมี
ผลการดําเนินงานโดยรวมอยูในระดับคงเดิม 3) ประเภทสินคาที่จัดจําหนายแตกตางกันมีผลการดําเนิน งานดานการเรียนรูแ ละเติบโตทีแ่ ตกตางกัน อยาง
มีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 เนื่องจาก การพัฒนาทักษะและความเชี่ยวชาญ และคาใชจายในการพัฒนาระบบเทคโนโลยีภายในองคการ
คําสําคัญ : การประเมินผลการดําเนินงาน, พาณิชยอิเล็กทรอนิกส, อุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกาย, เครื่องประดับ

Abstract
The objectives of this research were 1) Performance assessment of electronic commerce in Fashion, Accessories and
Jewelry Industry. 2) Performance assessment of electronic commerce by type of product and 3) Performance comparing of
electronic commerce by type of product. The quantitative method was applied by using questionnaire collected from sample
of 298 electronic commerce who registered in Fashion, Accessories and Jewelry Industry, Department of Business Development.
Data were analyzed by frequency, percentage, mean, standard deviation and One-Way ANOVA. The result showed that 1) The
overall performance of the industry is stable. Performance assessment in the customer and the learning and growth
perspectives are increasing. 2) If considering by type of product found 3 type have overall performed at stable rate. 3) The
differentiate of product types have differed learning and growth perspective at 0.05 level of significant because the
development of skills and expertise and the cost of developing technology systems within the organization.
Keywords: Performance Assessment, Electronic Commerce, Fashion, Accessories, Jewelry
*

หลักสูตรบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
**
คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
**

[291]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทนํา
ปจจุบันสังคมและการดํารงชีวิตของคนไดเปลี่ย นแปลงไป เนื่องมาจากการวิวัฒนาการทางทางดานเทคโนโลยีและระบบเครือขายอินเตอรเน็ต
ทําใหเกิดการคาแบบไรพรมแดน จากการพัฒนาอยางรวดเร็วของเทคโนโลยีและระบบเครือขายอิน เตอรเน็ต นั้น สงผลใหผูผลิต และผูบริโภคสามารถ
ติดตอสื่อสารสะดวกรวดเร็วและทําการคาขายไดโดยตรง การทําการคาผานเครือขายอิน เตอรเน็ตหรือพาณิช ยอเิ ล็กทรอนิกสนนั้ ไดกา วเขามามีบทบาทตอ
การทําธุรกิจมากขึ้น และเกิดเปน การทําธุรกิจในรูปแบบใหมที่แตกตางจากการทําธุรกิจแบบเดิม
จากสถิติการออกเครื่องหมายรับรองการจดทะเบีย นพาณิช ยในป 2546 ถึงเดือนธันวาคม 2558 พบวา ในภาพรวมของพาณิชยอเิ ล็กทรอนิกส
เมื่อแยกตามประเภทของธุรกิจหลัก สวนใหญอยูในกลุม ธุรกิจประเภท แฟชั่น /เครื่องแตงกาย/เครื่องประดับ (รอยละ 16.38) (กรมพัฒนาธุรกิจการคา
กระทรวงพาณิชย, 2559) และยังเปนอุตสาหกรรมที่ม ีการแขงขัน สูง โดยอุตสาหกรรมแฟชั่นไทยเปนกลุม อุตสาหกรรมที่มีความสําคัญตอระบบเศรษฐกิจ
และสังคมของประเทศ เนื่องจากมีบทบาทตอการจางงานและสามารถสรางรายไดใหกับ ประเทศมากกวาปละ 5 แสนลานบาท (กระทรวงอุตสาหกรรม,
2557) นอกจากนี้ รัฐบาลไดม ีนโยบายผลักดันใหประเทศไทยเปน ศูนยกลางแฟชั่น อาเซียน โดยกรมสงเสริมอุตสาหกรรมไดใหการสนับสนุนและพัฒนา
อุตสาหกรรมแฟชั่น เพื่อผลักดัน การรวมกลุมเครือขายอุตสาหกรรมแฟชั่น (Fashion Cluster) และมุงพัฒนาศักยภาพอุตสาหกรรมแฟชั่นของไทย ซึ่ง
นับเปนกลยุทธในการสงเสริม สนับสนุนและพัฒนาอุตสาหกรรมแฟชั่น ไทยใหเติบ โตกาวทัน สอดคลองกับ แนวโนม กระแสแฟชั่น โลก (กรมสง เสริม
อุตสาหกรรม, 2558)
จากการที่พาณิชยอิเล็กทรอนิกสสวนใหญอยูในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและเครื่องประดับ อีกทั้งรัฐบาลยังไดมกี ารสนับสนุนและมี
การผลักดันใหประเทศไทยกลายเปนศูนยกลางแฟชั่น อาเซียน ดังนั้นการแขงขันในอุตสาหกรรมดังกลาวมีความรุน แรง จึงตองมีการวัดผลการดําเนินงาน
ของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและเครื่องประดับ และนําผลการประเมิน มาปรับปรุง และพัฒ นาอุตสาหกรรม เพื่อ
กอใหเกิดประสิทธิภาพและความไดเปรีย บทางการแขงขันใหแ กพาณิช ยอิเล็กทรอนิกส ในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและเครื่องประดับอยาง
ยั่งยืน
การศึกษาวิจัยเรื่องการประเมินผลการดําเนินงานของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและเครื่องประดับ ทําให
ทราบถึงสภาพการดําเนินงานของพาณิชยอิเล็กทรอนิกส ในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและเครื่องประดับ และภาครัฐสามารถนําไปวางแผนเพือ่
พัฒนาและสงเสริมศักยภาพผูประกอบการไดอยางมีประสิทธิภาพมากขึ้น
วัตถุประสงค
1. เพื่อประเมิน ผลการดําเนินงานของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและเครือ่ งประดับโดยใชการประเมินผลการ
ดําเนิน งานแบบสมดุล
2. เพื่อประเมิน ผลการดําเนิน งานของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่อ งประดับ จําแนกตามประเภท
สิน คาที่จัดจําหนาย
3. เพื่อเปรีย บเทีย บผลการดําเนิน งานของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ จําแนกตามประเภท
สิน คาที่จัดจําหนาย

วิธกี ารวิจยั
ประชากร

[292]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ประชากรที่ใชในการศึกษาครั้งนี้คือ ผูประกอบการพาณิชยอิเล็กทรอนิกส ที่ทําการจดทะเบียนเปนผูประกอบการพาณิชยอเิ ล็กทรอนิกสและ
ขอเครื่องหมายรับรองการจดทะเบีย น DBD Register กับกรมพัฒนาธุรกิจการคา กระทรวงพาณิชย ซึ่งอยูในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและ
เครื่องประดับ จํานวน 1,162 ราย
กลุมตัวอยาง
การวิจัยครั้งนี้เก็บรวบรวมขอมูลกลุมตัวอยางในกรณีที่ทราบประชากร โดยวนิดา สุวรรณนิพนธ (2553 อางถึง Yamane, 1967) ในการใช
สูตรการคํานวณหาขนาดของกลุมตัวอยางในกรณีที่ทราบจํานวนประชากรที่ระดับความเชื่อมั่น 95% และสัดสวนความคลาดเคลื่อ นเทากับ 0.05 เมื่อ
ประชากรมีจํานวน 1,162 รายและการศึกษาครั้งนี้ไดกําหนดใหความ คลาดเคลื่อนของการสุม ตัวอยางรอยละ 5 หรือ 0.05 ไดก ลุม ตัว อยาง ดังนี้ 298
ราย การสุม ตัวอยางใชวิธีการสุม ตัวอยางแบบตามสะดวก (Convenience Sampling)
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
แบบสอบถาม เปน การสํารวจขอมูลตางๆ ประกอบดวย ขอมูลทั่วไปของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกส ผลการดําเนินงนของพาณิชยอิเล็กทรอนิกส
ในอุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ
การวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหเชิงปริม าณ สถิติเชิงพรรณนาเพื่อใชอธิบายลักษณะตัวแปร ไดแ ก การแจกแจงความถี่ รอ ยละ คาเฉลี่ย และสวนเบี่ย งเบน
มาตรฐาน สถิติเชิงอนุม าน คือ F-test One-way ANOVA เพื่อทดสอบสมมติฐาน กรณีที่พบความแตกตางอยางมีนัย สําคัญทางสถิติจะทําการทดสอบ
ดวย Least Significant Difference (LSD) ที่ระดับนัยสําคัญ 0.05

ผลการวิจัย
1. ลักษณะทั่วไปของพาณิชยอิเล็กทรอนิกส สวนใหญม ีรูปแบบการจดทะเบียนแบบเจาของคนเดีย ว เปน ธุรกิจประเภทธุรกิจกับผู บริโภค
(B2C) ประเภทสิน คาที่จัดจําหนายสวนใหญเปน เครื่องแตงกาย รองลงมาเปน เครื่องประดับ และนอยที่สุดเปนเครื่องแตงกายและเครือ่ งประดับ มีเว็บไซต
เพีย งอยางเดียวมีพนักงาน 1-5 คนและมีระยะเวลาการดําเนินธุรกิจอยูระหวาง 1-2 ป
2. ผลการวิจัยเกี่ย วกับภาพรวมของผลการดําเนินงานของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและเครือ่ งประดับ การ
ประเมินผลการดําเนินงานสามารถแบงเปนดาน ไดแ ก ดานการเงิน ดานลูกคา ดานกระบวนการภายในและดานการเรีย นรูและเติบโต ซึ่งมีรายละเอีย ด
ดังนี้
2.1 ดานการเงิน โดยภาพรวมทั้งอุตสาหกรรมมีระดับผลการดําเนินงานอยูในระดับคงเดิม เมื่อเทียบกับปทผี่ า นมา หากเรียงลําดับ
ผลการดําเนินงานจากมากไปนอย ไดแ ก รายไดจากการขายสินคาผานอิน เตอรเน็ต รองลงมาเปน กําไรจากการขายสิน คาและตนทุน ของสินคาเมื่อเทีย บ
กับปที่ผานมา มีคาเฉลี่ย อยูในระดับคงเดิม
2.2 ดานลูกคา โดยภาพรวมทั้งอุตสาหกรรมมีผลการดําเนิน งานดานลูกคาที่ดี เนื่องจากระดับของผลการดําเนิน งานอยูในระดับที่
เพิ่ม ขึ้น เมื่อเรีย งลําดับผลการดําเนินงานจากมากไปนอย ไดแ ก รอยละของสินคาตีกลับ จํานวนลูกคาใหม จํานวนขอรองเรียนเกี่ยวกับการจัดสงสินคาไม
ตรงตามเวลาที่กําหนด จํานวนขอรองเรีย นเกี่ย วกับสินคาและบริการ มีคาเฉลี่ย อยูในระดับเพิ่มขึ้น จํานวนลูกคาประจําและอัตราการซื้อ ซ้ําของลูกคา
ประจํามีคาเฉลี่ยอยูในระดับคงเดิม
2.3 ดานกระบวนการภายใน โดยภาพรวมทั้งอุตสาหกรรมมีระดับผลการดําเนิน งานอยูในระดับที่เพิ่มขึ้น เมื่อเรียงลํ าดับ ผลการ
ดําเนิน งานจากมากไปนอย ไดแก จํานวนขอผิดพลาดที่เกิดจากการสงมอบสินคา จํานวนสินคาที่ชํารุดเสีย หายเนื่องจากการผลิตและเก็บรักษา จํานวน
ครั้งในการจัดสงสินคาลาชากวากําหนด มีคาเฉลี่ยอยูในระดับที่เพิ่มขึ้น องคการมีการนําเทคโนโลยีที่ทันสมัย มาใชเพื่อลดตนทุนและคาใชจา ย เทคโนโลยี
สารสนเทศภายในองคกรที่สงผลตอการดําเนินธุรกิจ ระดับการรักษาความปลอดภัยของฐานขอมูลภายในองคกรเมื่อเทียบกับปทผี่ า นมา จํานวนบุคลากร

[293]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ภายในองคกรที่มีความเชี่ย วชาญดานเทคโนโลยีสารสนเทศสงผลใหการทํางานมีประสิทธิภาพ ตนทุนในการจัดเก็บสินคาคงคลัง มีคาเฉลีย่ อยูใ นระดับคง
เดิม
2.4 ดานการเรียนรูแ ละเติบโต โดยภาพรวมทั้งอุตสาหกรรมมีระดับผลการดําเนินงานอยูในระดับ คงเดิม เมื่อเรีย งลําดับ ผลการ
ดําเนิน งานจากมากไปนอย ไดแก พนักงานมีการพัฒนาทักษะและความเชี่ย วชาญ เชนการตอบรับคําสั่งซื้อ การจัดเตรีย มและการจัดสงสินคาไดอยางมี
ประสิทธิภาพ การพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศใหมๆ กอใหเกิดความไดเปรีย บทางการแขง ขัน มีคาเฉลี่ย อยู ในระดับที่เพิ่ม ขึ้น อัต ราการลาออกของ
พนักงาน คาใชจายในการพัฒนาระบบเทคโนโลยีภายในองคกร ระยะเวลาการฝกอบรมพนักงานภายในองคกรและคาใชจายสําหรับการพัฒนาบุคลากร
มีคาเฉลี่ย อยูในระดับคงเดิม
3. ผลการดําเนินงานของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่ อ งแตง กายและเครื่อ งประดับ จําแนกตามประเภทสิน คาที่จัด
จําหนาย
3.1 การจัดจําหนายสิน คาประเภทเครื่อ งแตง กาย โดยรวมมีผ ลการดําเนิน งานในระดับ คงเดิม เมื่อ เทีย บกับ ปที่ผานมา เมื่อ
พิจารณาผลการดําเนินงาน (1)ดานการเงินอยูในระดับคงเดิม ในเรื่องของรายได ตนทุนและกําไรจากการขายสิน คา (2)ดานลูกคามีผลการดําเนิน งานที่ดี
เนื่องจาก ระดับการดําเนิน งานที่เพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับปที่ผานมา ในเรื่องของจํานวนขอรองเรีย นเกี่ย วกับสินคาและบริการที่ลดลง ขอรองเรีย นเกี่ย วกับ
การจัดสงสิน คาลดลง จํานวนลูกคาใหมเพิ่มขึ้น และรอยละของสินคาตีกลับลดลง (3)ดานกระบวนการภายในมีผลการดําเนินงานที่ดี เนื่องจาก ระดับผล
การดําเนินงานที่เพิ่ม ขึ้น ในเรื่องของจํานวนสิน คาที่ช ํารุดเสียหายที่ลดลง จํานวนครั้งในการจัดสงสิน คาลาชาลดลง จํานวนขอผิดพลาดจากการสง มอบ
ลดลง (4)ดานการเรีย นรูและเติบโตมีผลการดําเนิน งานในระดับคงเดิม แตมีการดําเนินงานที่ดีในเรื่องของพนักงานมีการพัฒนาทักษะและความเชีย่ วชาญ
ที่เพิ่มขึ้น และมีการพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศเพิ่ม ขึ้น
3.2 การจัดจําหนายสินคาประเภทเครื่องประดับ โดยรวมมีผลการดําเนินงานในระดับคงเดิมเมื่อเทีย บกับปที่ผานมา เมือ่ พิจารณา
ผลการดําเนินงาน (1)ดานการเงิน อยูในระดับคงเดิม ในเรื่องของ รายไดและกําไรจากการขายสินคา แตมีผลการดําเนินงานทีล่ ดลง ในเรือ่ งของตนทุนของ
สิน คาที่เพิ่มขึ้น (2)ดานลูกคามีผลการดําเนิน งานที่ดี เนื่องจากระดับผลการดําเนิน งานที่เพิ่มขึ้นเมื่อเทีย บกับปที่ผานมา ในเรื่องของจํานวนขอรองเรีย น
เกี่ย วกับสินคาและบริการที่ลดลง ขอรองเรีย นเกี่ย วกับ การจัดสงสิน คาลดลง จํานวนลูก คาใหมเพิ่ม ขึ้น และรอ ยละของสิน คาตีกลับลดลง (3)ดาน
กระบวนการภายในมีผลการดําเนิน งานที่ดี เนื่องจาก ระดับผลการดําเนิน งานที่เพิ่มขึ้น ในเรื่องของจํานวนสินคาที่ชํารุดเสีย หายที่ลดลง จํานวนครั้ง ใน
การจัดสงสิน คาลาชาลดลง จํานวนขอผิดพลาดจากการสงมอบลดลง เทคโนโลยีสารสนเทศภายในองคกรเพิ่มขึ้นและมีการนําเทคโนโลยีที่ทันสมัย มาใช
ลดตน ทุน และคาใชจายเพิ่มขึ้น (4)ดานการเรียนรูแ ละเติบโตมีผลการดําเนิน งานที่ดี เนื่องจากมีระดับผลการดําเนินงานที่เพิ่มขึ้น ในเรื่องของพนักงานมี
การพัฒนาทักษะและความเชี่ยวชาญที่เพิ่มขึ้น การพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศเพิ่มขึ้นและมีการใชจายในการพัฒนาระบบเทคโนโลยีภ ายในองคกร
เพิ่ม ขึ้น
3.3 การจัดจําหนายสินคาประเภทเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ โดยรวมมีผลการดําเนินงานในระดับคงเดิม เมื่อเทียบกับปที่
ผานมา (1)ดานการเงินอยูในระดับคงเดิม ในเรื่องของ รายไดแ ละกําไรจากการขายสินคา แตม ีผลการดําเนิน งานที่ลดลง ในเรื่องของตนทุนของสิน คาที่
เพิ่ม ขึ้น (2)ดานลูกคามีผลการดําเนินงานที่ดี เนื่องจากระดับผลการดําเนิน งานที่เพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับปที่ผานมา ในเรื่องของจํานวนขอรองเรีย นเกี่ย วกับ
สิน คาและบริการที่ลดลง ขอรองเรีย นเกี่ย วกับการจัดสงสิน คาลดลง จํานวนลูกคาใหมเพิ่มขึ้น และรอยละของสินคาตีก ลับ ลดลง (3)ดานกระบวนการ
ภายในมีผลการดําเนินงานที่ดี เนื่องจาก ระดับผลการดําเนินงานที่เพิ่ม ขึ้น ในเรื่องของจํานวนสิน คาที่ช ํารุดเสียหายที่ลดลง จํานวนครัง้ ในการจัดสงสินคา
ลาชาลดลง จํานวนขอผิดพลาดจากการสงมอบและมีการนําเทคโนโลยีที่ทัน สมัยมาใชลดตนทุนและคาใชจายเพิ่ม ขึ้น (4)ดานการเรียนรูแ ละเติบโตมีผล
การดําเนินงานในระดับคงเดิม แตม ีการดําเนิน งานที่ดีในเรื่อ งของพนักงานมีการพัฒนาทัก ษะและความเชี่ย วชาญที่เพิ่ม ขึ้น การพัฒนาเทคโนโลยี
สารสนเทศเพิ่ม ขึ้น และอัตราการลาออกของพนักงานลดลง
4. การเปรีย บเทีย บผลการดําเนิน งานของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ จําแนกตามประเภท
สิน คาที่จัดจําหนาย พบวา ผลการดําเนินงานมีความแตกตางกันในดานการเรียนรูแ ละเติบโต อยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยการจัดจําหนาย
สิน คาประเภทเครื่องแตงกายจะมีคาเฉลี่ย สูงกวาการจัดจําหนายสิน คาประเภทเครื่องประดับ ในเรื่องเกี่ยวกับการพัฒนาทักษะและความเชี่ย วชาญของ
พนักงาน และคาใชจายในการพัฒนาระบบเทคโนโลยีภายในองคการของการจัดจําหนายสินคาประเภทเครื่อ งแตง กายและเครื่อ งประดับ และเมื่อนํา
คาเฉลี่ยมาเปรีย บเทีย บเปน รายคูพบวาดานการเงินในเรื่องของตนทุนสินคามีความแตกตางกัน ระหวางการจัดจําหนายสินคาประเภทเครื่องแตง กายกับ
เครื่องแตงกายและเครื่องประดับ โดยเครื่องแตงกายมีคาเฉลี่ย สูงกวา และดานกระบวนการภายในในเรื่อ งของตน ทุน การจัด เก็บสิน คาคงคลัง มีค วาม

[294]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แตกตางกันระหวางการจัดจําหนายสิน คาประเภทเครื่องประดับกับเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ โดยเครื่องแตงกายและเครื่องประดับมีคาเฉลี่ย สูง
กวา

อภิปรายผลการวิจัย
1. การประเมิน ผลการดําเนินงานของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกายและเครื่องประดับ โดยใชการประเมิน ผล
การดําเนินงานแบบสมดุล พบวา ภาพรวมของอุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่องประดับมีผลการดําเนินงานที่คงเดิม เมื่อเทียบกับปทผี่ า นมา
เนื่องจากผลการดําเนินงานดานลูกคาและดานกระบวนการภายในมีการดําเนิน งานที่ดี ในสวนของผลการดําเนินงานในดานการเงินและดานการเรีย นรู
และเติบโตที่มีผลการดําเนินงานคงเดิม สงผลใหภาพรวมของอุตสาหกรรมอยูในระดับที่คงเดิม เมื่อ นําไปเปรีย บเทีย บกับงานวิจัย ของ วนิดา สุว รรณ
นิพนธ (2553) ศึกษาเรื่อง การวัดผลสําเร็จของพาณิช ยอิเล็ก ทรอนิก สในประเทศไทย พบวามีผลการวิจัย ไปในทิศทางเดีย วกัน ในเรื่อ งของผลการ
ดําเนิน งานดานการเงิน ดานลูกคาและดานกระบวนการภายใน แตแ ตกตางกันในเรื่องของผลการดําเนินงานการเรียนรูแ ละเติบโตทีเ่ พิม่ ขึน้ หากพิจารณา
เปน รายดาน พบวา แมวาภาพรวมดานการเงินจะอยูในระดับคงเดิม แตเมื่อนํามาพิจารณาแลวพบวา คาเฉลี่ยดานตน ทุน ของสินคามีคาเฉลี่ย นอยที่สุด
เนื่องจากสภาพเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชีย ตะวัน ออกที่ช ะลอตัว ลงต่ํากวาที่คาดการณ (ธนาคารโลก, 2559) และสภาอุต สาหกรรมแหง ประเทศไทย
(2559) ยังไดกลาวอีกวา อุตสาหกรรมเครื่องนุงหม มีการผลิตที่ลดลง สงผลใหตนทุนของสิน คาภายในอุตสาหกรรมเพิม่ สูงขึน้ แตยงั ไมอยูใ นระดับทีร่ นุ แรง
มากเพียงพอที่จะทําใหผลการดําเนินงานดานการเงิน ลดลง ดานลูกคามีการดําเนิน งานที่ดี ลูกคามีความพึงพอใจเกี่ย วกับสิน คาและบริก ารเพิ่ม ขึ้น ซึ่ง
สามารถเห็น ไดจากจํานวนขอรองเรียนและรอยละของสินคาตีกลับที่ลดลงเมื่อเทีย บกับปที่ผานมา และสามารถดึงดูดลูกคาใหมใหเขามาซือ้ สินคาไดมาก
ขึ้น สวนการรักษาลูกคาเดิมนั้นอยูในระดับคงเดิม เมื่อเทียบกับปที่ผานมา ดานกระบวนการภายในมีการบริหารงานทีด่ ีเกีย่ วกับกระบวนการดานการจัดสง
สิน คา ทําใหสามารถสงสินคาไดตรงตอเวลามากขึ้น ลดขอผิดพลาดในการสงมอบสินคาและมีจํานวนสินคาที่ชํารุดเสีย หายลดลง แตควรปรับปรุงในดาน
ของตนทุนการจัดเก็บสินคาคงคลังที่เพิ่มขึ้น ดานการเรีย นรูแ ละเติบโต พนักงานมีการพัฒนาทักษะและความเชี่ยวชาญทําใหสามารถทํางานไดอยางมี
ประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น และมีการพัฒนาเทคโนโลยีใหมๆ กอใหเกิดความไดเปรียบทางการแขงขัน ซึ่งสอดคลองกับงานวิจยั ของ ภัทรวดี เพิม่ วนิชกุล (2557)
ศึกษาเรื่อง รูปแบบความสําเร็จในการดําเนิน งานของผูประกอบการพาณิช ยอิเล็ก ทรอนิกส กิจการเจาของคนเดีย วในประเทศไทย ที่ม ีระดับ ผลการ
ประเมินงานดานการเรีย นรูและเติบโตอยูในระดับคงเดิม
2. การประเมินผลการดําเนินงานของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชัน่ เครือ่ งแตงกายและเครื่องประดับ จําแนกตามประเภท
สินคาที่จัดจําหนาย พบวา การจัดจําหนายสินคาประเภทเครื่องแตงกาย เครื่องประดับ และเครือ่ งแตงกายและเครื่องประดับมีระดับผลการดําเนินงาน
โดยรวมในระดับคงเดิมเมือ่ เทียบกับปทผี่ านมา หากพิจารณาตามประเภทสินคาที่จัดจําหนาย พบวา
การจัดจําหนายสิน คาประเภทเครื่องแตงกายมีผลการดําเนินงานที่ดีขึ้น เมื่อเทีย บกับปที่ผานมาในเรื่องของจํานวนขอรองเรียนเกีย่ วกับสินคา
และบริการลดลง จํานวนขอรองเรีย นเกี่ย วกับการจัดสงสิน คาและรอยละของสิน คาตีก ลับ ที่ลดลง รวมทั้ง มี จํานวนลูก คาใหมที่เพิ่ม ขึ้น ทําใหผลการ
ดําเนิน งานดานลูกคาอยูในระดับที่เพิ่ม ขึ้น และในสวนของการดําเนิน งานดานกระบวนการภายในมีระดับผลการดําเนิน งานที่ดีข ึ้น เนื่องจาก มีก าร
ดําเนิน งานเกี่ย วกับการจัดสงสินคาไดอยางมีประสิทธิภาพเพิ่ม ขึ้น เมื่อเทีย บกับปที่ผานมา เชน จํานวนสิน คาที่ช ํารุดเสียหายจากการผลิตและเก็บรักษา
จํานวนครั้งในการจัดสงสิน คาลาชา และจํานวนขอผิดพลาดจากการสงมอบที่ลดลง สําหรับการประเมินผลดานการเรียนรูแ ละเติบโต พบวา พนักงานมี
การพัฒนาทักษะและความเชี่ยวชาญ รวมถึงมีการพัฒนาเทคโนโลยีสารเทศเพิ่มขึ้น แตโดยรวมแลวผลการดําเนิน งานดานการเรียนรูแ ละพัฒนายังอยูใ น
ระดับคงเดิม
การจัดจําหนายสิน คาประเภทเครื่องประดับ พบวา มีความสอดคลองกับ Kaplan and Norton (1996) ที่ไดก ลาวถึงการประเมิน ผลแบบ
สมดุลวาทั้ง 4 มุมมองมีความสอดคลองสัมพันธกัน ในเชิงเหตุแ ละผล โดยผลการดําเนินงานของสินคาประเภทเครื่องประดับมีผลการดําเนินงานดานการ
เรีย นรูและเติบโตอยูในระดับเพิ่ม ขึ้น เนื่องจาก องคการใหความสําคัญเกี่ยวกับการพัฒนาระบบเทคโนโลยีแ ละเทคโนโลยีสารสนเทศเพิ่ม ขึ้น รวมทั้ง
พนักงานยังมีการพัฒนาทักษะและความเชี่ย วชาญ จากผลการดําเนินงานดานการเรีย นรูและพัฒนาที่เพิ่ม ขึ้น สงผลใหดานกระบวนการภายในมีระดับผล
การดําเนินงานที่เพิ่ม ขึ้น สังเกตไดจากมีการใชเทคโนโลยีสารสนเทศภายในองคกรเพิ่มขึ้นและมีการนําเทคโนโลยีม าใชลดตน ทุน และคาใชจาย ทําให
จํานวนสินคาที่ชํารุดเสีย หายลดลง นอกจากนี้ข อผิดพลาดและความลาชาในการจัดสงสินคาลดลงเมื่อเทีย บกับปที่ผานมา สว นผลการดําเนิน งานดาน

[295]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ลูกคามีจํานวนขอรองเรียนเกี่ยวกับสิน คาและบริการลดลง จํานวนขอรองเรียนเกี่ยวกับการจัดสงสินคาและรอ ยละของสิน คาตีกลับที่ลดลง รวมทั้ง มี
จํานวนลูกคาใหมที่เพิ่มขึ้น แตในสวนของตน ทุนสินคาที่เพิ่มขึ้นจึงทําใหผลการดําเนิน งานดานการเงินนั้น อยูในระดับคงเดิม
การจัดจําหนายสิน คาประเภทเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ พบวา ตน ทุนของสิน คาเพิ่มขึ้นสงผลใหผลการดําเนิน งานดานการเงินอยูใน
ระดับคงเดิม และมีผลการดําเนิน งานที่ดีข ึ้น เมื่อเทียบกับปที่ผานมาในเรื่องของจํานวนขอรองเรีย นเกี่ย วกับสินคาและบริการลดลง จํานวนขอรองเรีย น
เกี่ย วกับการจัดสงสิน คาและรอยละของสินคาตีกลับที่ลดลง รวมทั้งมีจํานวนลูกคาใหมที่เพิ่มขึ้น ทําใหผลการดําเนินงานดานลูกคาอยูใ นระดับที่เพิ่มขึ้น
และในสวนของการดําเนิน งานดานกระบวนการภายในมีระดับผลการดําเนิน งานที่ดีข ึ้น เนื่องจาก มีการดําเนิน งานเกี่ย วกับการจัด สง สิน คาได อยางมี
ประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น เมื่อเทียบกับปที่ผานมา เชน จํานวนสิน คาที่ช ํารุดเสีย หายจากการผลิต และเก็บ รัก ษา จํานวนครั้งในการจัด สง สิน คาลาชาและ
ขอผิดพลาดจากการสงมอบที่ลดลง นอกจากนี้ยังมีการนําเทคโนโลยีม าใชลดตนทุนและคาใชจายสําหรับการประเมิน ผลดานการเรียนรูแ ละเติบโต พบวา
อัตราการลาออกของพนักงานลดลง พนักงานมีการพัฒนาทักษะและความเชี่ยวชาญเพิ่มขึ้น รวมถึงมีการพัฒนาเทคโนโลยีสารเทศ แตโดยรวมแลวผลการ
ดําเนิน งานดานการเรียนรูแ ละพัฒนายังอยูในระดับคงเดิม
3. การเปรีย บเทีย บผลการดําเนิน งานของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ จําแนกตามประเภท
สิน คาที่จัดจําหนาย พบวา ดานการเงิน ดานลูกคาและดานกระบวนการภายในมีผลการดําเนิน งานที่ไมแตกตางกัน ณ ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 แต
อุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่องประดับมีผลการดําเนินงานแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ในดานการเรีย นรูแ ละเติบโต
เนื่องมาจากการพัฒนาทัก ษะและความเชี่ย วชาญ และคาใชจายในการพัฒนาระบบเทคโนโลยีภ ายในองคก าร โดยการจัดจําหนายสิน คาประเภท
เครื่องประดับมีคาเฉลี่ย สูงกวาและอยูในระดับที่เพิ่มขึ้น ซึ่งแตกตางจากการจัดจําหนายสิน คาประเภทเครื่องแตงกายและการจัดจําหนายสินคาประเภท
เครื่องแตงกายและเครื่องประดับที่อยูในระดับคงเดิม
นอกจากนี้ดานการเงินและดานกระบวนการภายใน แมวาในภาพรวมนั้นจะมีผ ลการดําเนิน งานที่ไมแ ตกตางกัน แตเมื่อพิจารณาโดยการ
เปรียบเทียบคาเฉลี่ย เปนรายคูจะพบวามีความแตกตางกันของผลการดําเนิน งานดานการเงินในเรื่องของตนทุนสิน คาระหวางการจําหนายสิน คาประเภท
เครื่องแตงกายกับเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ ในเรื่องของตนทุน สิน คา อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และดานกระบวนการภายในมีความ
แตกตางกันในเรื่องของตน ทุน การจัดเก็บสิน คาคงคลังระหวางการจัดจําหนายสินคาประเภทเครื่องประดับกับเครื่องแตงกายและเครื่องประดับ

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. ผูประกอบการพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นเครื่องแตงกายและเครื่องประดับควรใหความสําคัญกับการเรียนรูแ ละเติบโตให
มากขึ้น เนื่องจากการเรียนรูแ ละเติบโตเปนพื้น ฐานในการทําใหองคกรสามารถเติบโตไดอยางยั่งยืน เชน การพัฒนาบุคลากรโดยการฝกอบรมและการ
พัฒนาระบบเทคโนโลยีภายในองคกร ดานกระบวนการภายในควรเพิ่ม จํานวนบุคลากรภายในองคกรที่มีความเชี่ย วชาญดานเทคโนโลยีแ ละระดับการ
รักษาความปลอดภัย ของฐานขอมูลภายในองคกร ควรมีการนําเทคโนโลยีที่ทัน สมัยมาใชเพื่อลดตน ทุน และคาใชจาย อีกทั้งยังสามารถชวยลดตนทุนใน
การจัดเก็บสินคาคงคลัง ดานลูกคานอกการมีลูกคาใหมเพิ่ม ขึ้นแลว ควรใหค วามสําคัญ กับ การรักษาลูกคาเดิม และดึง ดูดลูก คาใหเกิดการซื้อซ้ํา ดาน
การเงินหากองคกรมีเพิ่มจํานวนบุคลากรที่เชี่ยวชาญดานเทคโนโลยีและนําเทคโนโลยีที่ทัน สมัยมาใชจะชวยลดตน ทุนและคาใชจายขององคกรได
2. ผูประกอบการพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสที่จัดจําหนายสินคาประเภทเครื่องแตงกายควรใหความสําคัญกับเทคโนโลยีสารสนเทศภายในองคกร
และเทคโนโลยีใหมๆ มาใชเพื่อลดตนทุนและคาใชจายขององคกร ลดอัตราการลาออกของพนักงานโดยใหการสนับสนุน การเรีย นรูแ ละเติบ โต รวมทั้ง
ความสามารถของพนักงาน
3. ผูประกอบการพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสที่จัดจําหนายสินคาประเภทเครื่อ งประดับควรรลดอัตราการลาออกของพนัก งาน แมวาจะมีก าร
พัฒนาเทคโนโลยีภายในองคกรเพิ่ม ขึ้น แลว แตควรใหความสําคัญกับการพัฒนาความสามารถของพนักงานใหเพิ่ม ขึ้น
4. ผูประกอบการพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสที่จัดจําหนายสิน คาประเภทเครื่องแตง กายและเครื่องประดับ ควรใหค วามสําคัญ กับ เทคโนโลยี
สารสนเทศภายในองคกร และสนับสนุนการเรียนรูแ ละเติบโตของพนักงานโดยการฝกอบรมใหเพิ่ม มากขึ้น
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป

[296]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1. ควรมีการศึกษาโดยใชวิธีวิจัยเชิงปริมาณควบคูไปกับการวิจัยเชิงคุณ ภาพจะชวยใหผูประกอบการมีแ นวทางในการดําเนิน งานของพาณิชย
อิเล็กทรอนิกสไดดียิ่งขึ้น
2. ควรมีการศึกษาเกณฑในการดําเนิน งานของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกส เพื่อใหไดผลของการประเมินผลการดําเนินงานที่ม ีความเปนมาตรฐาน
ยิ่งขึ้น

เอกสารอางอิง
กรมพัฒนาธุรกิจการคา. 2559. สถิติขอมูลการออกเครื่องหมายรับรองการจดทะเบียนพาณิชยอิเล็กทรอนิกส (Online). http://www.trustmarkthai
.com, 15 มกราคม 2559.
กรมสงเสริม อุตสาหกรรม. 2558. ปลุกพลังสรางสรรค พัฒนาศักยภาพนักออกแบบไทย (Online). www.dip.go.th, 19 พฤศจิกายน 2558.
กระทรวงอุตสาหกรรม. 2557. ผนึกอุตสาหกรรมแฟชั่นไทย มุงเพิ่มขีดความสามารถในการแขง ขัน ที่ยั่ง ยืน (Online). www.industry.go.th, 19
พฤศจิกายน 2558.
ธนาคารโลก. 2559. เศรษฐกิจ โลกปพ.ศ.2559 จะไดรับผลกระทบอยางหนักจากการฟน ตัว ทางเศรษฐกิจ อยางชาๆของกลุมประเทศตลาดเกิดใหม
(Online). www.worldbank.org, 19 เมษายน 2559.
ภัทรวดี เพิ่ม วณิชกุล. 2557. รูปแบบความสําเร็จในการดําเนินงานของผูประกอบการพาณิชยอิเล็กทรอนิกส กิจการเจาของคนเดียวในประเทศไทย.
บริหารธุรกิจบัณฑิต สาขาบริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัย ขอนแกน .
วนิดา สุวรรณนิพนธ. 2553. การวัดผลพาณิชยอ ิเล็กทรอนิกสในประเทศไทย. ปรัช ญาดุษฎีบัณฑิต บริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัย รามคําแหง.
พสุ เดชะริน ทร. 2544. เสน ทางจากกลยุท ธสูก ารปฏิบัติดว ย Balanced Scorecard และ Key Performance Indicator. กรุง เทพมหานคร:
จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
สมคิด บางโม. 2558. องคการและการจัดการ. พิมพครั้งที่ 6. กรุงเทพมหานคร: จูน พับลิซซิ่ง.
สภาอุตสาหกรรมแหงประเทศไทย. 2559. ภาวะอุตสาหกรรม (Online). www.fti.or.th, 19 เมษายน 2559.
สุรพัน ธ ฉันทแดนสุวรรณ. 2553. หลักการบริห ารธุรกิจ . พิมพครั้งที่ 5. กรุงเทพมหานคร: จุดทอง.
สํานักงานสถิติแหงชาติ. 2552. วิเคราะหสถิติ e-commerce เปรียบเทียบกับตางประเทศ. กรุงเทพมหานคร: บางกอกบล็อก.
Kaplan, R. S. and Norton, D. P. 1996. The balanced scorecard: translating strategy into action. United States of America:
Harvard University.

ความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นและเครื่องแตงกาย
[297]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Profitability of E-Commerce in Clothing Industry
*

**

***

วิลาสินี กีรตินนั ทวฒ
ั นา , รองศาสตราจารย ดร.ปรียานุช อภิบณ
ุ โยภาส และ ผูช วยศาสตราจารย ดร.สิริจนิ ต วงศจารุพรรณ
Wilasinee Keeratinanwattana, Associate Professor Preeyanuch Apibunyopas and Assistant Professor Dr.Sirijin Wongjarupun.

บทคัดยอ
การวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาความสามารถในการทํากําไรของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นและเครือ่ งแตงกายของ
สิน คาประเภทระดับราคาต่ํากับสินคาประเภทระดับราคาสูง และเปรีย บเทีย บความสามารถในการทํากําไรระหวางสิน คาทั้ง 2 ประเภท โดยใชระเบียบวิธี
วิจัย เชิงปริม าณและเชิงคุณ ภาพ ดวยแบบสอบถามจากผูประกอบการพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสที่ไดรับเครื่องหมายรับรองการจดทะเบียนจากกรมพัฒนา
ธุรกิจ จํานวน 232 ราย และใชแ บบสัมภาษณเชิงลึกสําหรับหนวยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และตัว แทนผูป ระกอบการพาณิช ยอิเล็ก ทรอนิกสในการ
วิเคราะหเชิงคุณภาพเพื่อนําไปสนับสนุนขอมูลเชิงปริมาณ วิเคราะหขอมูลโดยใชคาความถี่ คารอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ย งเบนมาตรฐานและสถิติ t-test
ผลการวิจัย พบวา (1) พาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกายมีคาเฉลี่ย รวมของแรงผลักดันทัง้ 5 ดานอยูใ นระดับปานกลางทัง้ ใน
ภาพรวมและในสินคาแตละประเภท สงผลใหพาณิชยอิเล็กทรอนิกสม ีความสามารถในการทํากําไรในระดับ ปานกลาง (2) พาณิช ยอิเล็กทรอนิก สใน
อุตสาหกรรมแฟชั่นและเครื่องแตง กายระหวางสิน คาระดับราคาต่ําและสิน คาระดับ ราคาสูง มีคาเฉลี่ย รวมของแรงผลักดัน ที่แ ตกตางกัน สง ผลใหมี
ความสามารถในการทํากําไรแตกตางกัน โดยสินคาระดับราคาต่ํามีคาเฉลี่ย รวมของแรงผลักดัน นอยกวาสินคาระดับราคาสูงเล็กนอย จึงมีความสามารถใน
การทํากําไรมากกวา
คําสําคัญ : ความสามารถในการทํากําไร, พาณิช ยอิเล็กทรอนิกส, อุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกาย

Abstract
The objectives of this research were to study the profitability of E-Commerce in clothing industry in Low-end and
Better classification and to compare the profitability between Low-end classification and Better classification. The research
methods are quantitative and qualitative. The research questionnaire collected from sample of 232 out of E-Commerce who
registered in Department of Business Development were utilized for quantitative analysis. The interview with personnel in
government, individual and entrepreneur were conducted for qualitative analysis. Data were analyzed by frequency, percentage,
mean, standard deviation and independent sample t-test. The result showed that (1) The 5 competitive forces of E-Commerce
in clothing industry are at medium level which affect their profitability level at medium level (2) The 5 competitive forces of ECommerce in clothing industry in Low-end and Better classification are different which affect the profitability of them to be
differed. E-Commerce in clothing industry in Low-end classification has level of competitive forces less than E-Commerce in
clothing industry in Better classification which makes E-Commerce in clothing industry in Low-end classification is more
profitability.
Keywords: Profitability, E-Commerce, Clothing industry
*

หลักสูตรบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
***
คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
**

[298]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทนํา
ในโลกปจจุบันนับเปนยุคแหงการสื่อสารไรพรมแดน อิน เทอรเน็ตไดเขามามีบทบาทในชีวิตประจําวันเปน อยางมาก การเขาถึง และชอ งทาง
การรับสงขอมูลขาวสารเปนไปไดงาย อีกทั้งยังสะดวกรวดเร็วไมวาจะเปน การใชเพื่อคน ควาขอมูลดานวิช าการรวมถึงดานการบัน เทิง สามารถใชงานเพื่อ
แลกเปลี่ย นขาวสารและความคิดเห็นตางๆ มากไปกวานั้นผูที่มองเห็นโอกาสทางธุรกิจยังใชเปนชองทางในการซือ้ ขายสินคาและบริการ หรือเรียกอีกอยาง
วา “พาณิชยอิเล็กทรอนิกส” ซึ่งธุรกิจดังกลาวมีคาใชจายในการริเริ่มธุรกิจรวมถึงคาใชจายที่เกิดขึ้นระหวางการดําเนิน ธุรกิจคอนขางต่ํา ทําการคาขายได
ตลอดเวลาและลดปญหาในเรื่องของการเดิน ทาง ที่สําคัญยังสามารถประชาสัม พัน ธเกี่ย วกับสินคาหรือบริการรวมถึง ขอ มูลขาวสารที่ตอ งการสง ไปยัง
กลุมเปาหมายหรือผูบริโภคไดทั่วโลก
ภาพรวมของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสสวนใหญอยูในกลุม อุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกาย อัญมณีและเครื่องประดับ ซึง่ คิดเปนรอยละ 26.4
(สํานักงานสถิติแหงชาติ, 2557) โดยขอมูลจากกลุมอุตสาหกรรมดังกลาวนั้น พบวา รอยละ 27.37 จัดอยูในกลุม อัญมณีและเครือ่ งประดับ สวนทีเ่ หลืออีก
รอยละ 72.63 จําแนกออกเปนแฟชั่นและเครื่องแตงกายซึ่งนับเปน สัดสวนที่มากเมื่อเทียบกับอัญมณีแ ละเครื่องประดับ (กรมพัฒนาธุรกิจการคา, 2559)
ดังนั้นผูวิจัย จึงมีความสนใจและตองการที่จะ
ศึกษาและวิเคราะหถ ึงความสามารถในการทํากําไรของกลุม อุตสาหกรรมดังกลาว การที่อุต สาหกรรมแฟชั่น และเครื่ องแตงกายรวมอยูใน
อุตสาหกรรมแฟชั่น เครื่องแตงกาย อัญมณีแ ละเครื่องประดับซึ่งอยูในอัน ดับหนึ่งจากกลุมอุตสาหกรรมทั้งหมดตามขอมูลของสํานักงานสถิติ ดังนั้นการ
แขงขันยอมทวีความรุน แรงมากขึ้น ผูประกอบการพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกายตอ งคํานึงถึงปจจัย ตางๆ ที่สงผล
กระทบตอธุรกิจ
โดยทั่วไปแลวพบวาตลาดแฟชั่น และเครื่องแตงกายนั้น สิน คาโดยสวนใหญจะอยูในกลุม สิน คาระดับราคาต่ํา (Low-end Classification) ซึง่ มี
การตั้งราคาจําหนายที่ต่ํา การตั้งราคาในลักษณะดังกลาวจัดเปนจุดที่ใชในการแขงขัน ทางการตลาด นอกจากนี้ย ังสามารถใชในการควบคุม วัตถุดิบ และ
การผลิตไดดวย ในทางตรงขามสินคาที่มีราคาจําหนายคอนขางสูง เปน สิน คาที่มีก ลุม เล็ก ๆ ในสวนแบงทางการตลาด ที่เนน เรื่องตราสิน คา คุณ ภาพ
รูปแบบ ความพอดีตัว การใชวัตถุดิบและวัสดุตกแตงที่ม ีลักษณะเฉพาะตัว รวมถึงการใชเทคนิควิธีการตัดเย็บทีห่ ลากหลายรวมกัน หรือเรียกวากลุมสินคา
ระดับราคาสูง (Better Classification) (Glock and Kunz, 2005) จะเห็นไดวาทั้ง 2 กลุมขางตน มีการตั้งราคารวมถึงลักษณะของสิน คาที่แ ตกตางกัน
ซึ่ง ความสามารถในการทํ ากํ าไรก็อาจมีค วามแตกตางเช น กั น ดัง นั้น ผู วิจัย จึงไดเล็ง เห็น ถึ ง ประเด็ น ความสํ าคัญ ดัง กลาว และต อ งการที่ จะศึ กษา
ความสามารถในการทํากําไรของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นและเครื่องแตงกาย เพื่อนําไปใชในการประเมินความสามารถในการทํากําไร
ในอุตสาหกรรม รวมถึงเพื่อเปนแนวทางในการตัดสิน ใจลงทุน สําหรับผูที่ตองการกาวเขาสูอุตสาหกรรมแฟชั่นและเครื่องแตงกาย

วัตถุประสงค
1. เพื่อวิเคราะหความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกาย
2. เพื่อวิเคราะหความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกายในสินคาระดับราคาต่ํา
3. เพื่อวิเคราะหความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกายในสินคาระดับราคาสูง
4. เพื่อเปรีย บเทีย บความสามารถในการทํากําไรของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกายระหวางสินคาระดับราคา
ต่ํากับสิน คาระดับราคาสูง

วิธีการวิจัย
[299]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ประชากร
ประชากรในการวิจัย ครั้งนี้ คือ ผูประกอบการพาณิชยอิเล็กทรอนิกส ที่ไดจดทะเบียนพาณิชยอิเล็กทรอนิกส (DBD Register) ในอุตสาหกรรม
แฟชั่น และเครื่องแตงกาย ทั้งสิ้น จํานวน 549 ราย สิ้นสุดเดือนมกราคม 2559
กลุมตัวอยาง
1. ในกรณีที่ทราบจํานวนประชากร ที่ระดับความเชื่อมั่น 95% และสัดสวนความคลาดเคลื่อนเทากับ 0.05 (วนิดา สุวรรณิพนธ, 2553 อางถึง
Yamane, 1967) การวิจัย ครั้งนี้จึง มีก ารเก็บรวบรวมขอมูลของกลุม ตัว อยางทั้ง สิ้น จํานวน 232 ราย โดยจะใชวิธีการสุม ตัว อยางแบบตามสะดวก
(Convenience Sampling) แบงเปนกลุม สิน คาระดับราคาต่ํา (Low-end Classification) จํานวน 116 ราย และกลุม สิน คาระดับราคาสูง (Better
Classification) จํานวน 116 ราย
2. ผูใหขอมูลในการสัมภาษณเชิงลึก คือ (1) นักวิชาการพาณิชยชํานาญการ กรมพัฒนาธุรกิจการคา (2) ผูอํานวยการศูน ยอบรมแพ็ทเทิรน
อุตสาหกรรม แพ็ทเทิรน ไอที สถาบันพัฒนาแพทเทิรนอุตสาหกรรมและการออกแบบเสื้อผาสําเร็จรูป (3) ผูประกอบการพาณิช ยอิเล็กทรอนิกส ราน
สมหมายขายกางเกง
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
1. แบบสอบถาม เปนขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม ขอมูลเกี่ยวกับสินคา พาณิช ยอิเล็กทรอนิกสแ ละสถานการณปจจุบัน เกี่ย วกับ
แรงผลักดัน 5 ดาน (Five Forces Model) ที่พาณิชยอิเล็กทรอนิกสประสบอยูอันจะสงผลตอความสามารถในการทํากําไร โดยแบงเปน (1) อุปสรรคจาก
คูแ ขงขัน ที่เขามาใหม (2) การแขงขันระหวางธุรกิจที่มีอยูในอุตสาหกรรม (3) อํานาจการตอรองของผูซื้อ (4) อุปสรรคจากผลิตภัณฑหรือบริการทดแทน
(5) อํานาจการตอรองของผูขายปจจัยการผลิต
2. การสัม ภาษณเชิงลึก ซึ่งเปนลักษณะของคําถามปลายเปด โดยยึดวัตถุประสงคของงานวิจัย ทั้งนี้ขอมูลที่ไดจากการสัมภาษณเชิงลึกเพื่อ
นําไปสนับสนุน ขอมูลเชิงปริม าณ
การวิเคราะหข อมูล
ผูวิจัยทําการวิเคราะหขอมูลที่เก็บไดจากตัวอยางโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูปเพื่อการวิจัย ทางสัง คมศาสตร ซึ่ง มีก ารประมวลผลเปน ขั้น ตอน
หลังจากตรวจสอบความสมบูรณของแบบสอบถามที่ไดรับคืน มาจากกลุม ตัวอยางเรีย บรอยแลว จึงนําขอมูลมาวิเคราะหทางสถิติ ซึ่งแบงออกเปน 3 สวน
มีวิธีดําเนินการดังนี้
แบบสอบถามตอนที่ 1 การวิเคราะหข อมูลทั่วไปของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสใชวิธีประมวลผลทางสถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics)
โดยนําขอมูลที่รวบรวมไดม าทําการวิเคราะหหาคาทางสถิติ ซึ่งประกอบดวย การแจกแจงความถี่ (Frequency) และรอยละ (Percentage) โดยนําเสนอ
ขอมูลในรูปแบบตารางควบคูกับการบรรยาย
แบบสอบถามตอนที่ 2 การวิเคราะหข อมูลสภาพความเปน จริงที่ธุรกิจเผชิญเกี่ย วกับแรงผลักดัน 5 ดาน ซึง่ จะสะทอนถึงความสามารถในการ
ทํากําไรของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกส ใชวิธีประมวลผลทางหลักสถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) โดยนําขอมูลที่รวบรวมไดม าทําการวิเคราะหหา
คาทางสถิติ ซึ่งประกอบดวย คาเฉลี่ย (Average) และสวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยนําเสนอขอมูลในรูปแบบตารางควบคูกับการ
บรรยายและสรุปผลการวิจัย
การเปรีย บเทีย บความสามารถในการทํากําไรระหวางสิน คาประเภทระดับราคาต่ํา (Low-end Classification) และ สิน คาระดับ ราคาสูง
(Better Classification) นั้นจะใชการวิเคราะหสถิติแ บบ Independent samples t-test เพื่อเปรีย บเทีย บระดับของแรงผลักดัน ทั้ง 5 ดานซึง่ จะสะทอน
ถึงความสามารถในการทํากําไรของสิน คาทั้ง 2 ประเภท

ผลการวิจัย

[300]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

1. การวิเคราะหความสามารถในการทํากําไรของพาณิช ยอิเล็ก ทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่อ งแตง กาย พบวา โดยรวมแลว
แรงผลักดันทั้ง 5 ดานมีคาเฉลี่ยอยูในระดับปานกลาง สงผลใหพาณิชยอิเล็กทรอนิกสมีความสามารถในการทํากําไรในระดับปานกลาง และเมื่อพิจารณา
เปน ดานๆ แลวพบวา แรงผลั ก ดัน ดานอุป สรรคจากผลิต ภัณ ฑ หรือ บริก ารทดแทนมีค าเฉลี่ย อยูในระดั บนอ ย ส งผลใหพ าณิช ย อิเ ล็กทรอนิ กส มี
ความสามารถในการทํากําไรมาก แตอยางไรก็ตามแรงผลักดัน ดานการแขงขันระหวางธุรกิจที่ม ีอยูในอุตสาหกรรมและดานอํานาจการตอรองของผูข าย
ปจจัย การผลิตมีคาเฉลี่ย อยูในระดับมาก สงผลใหพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสม ีความสามารถในการทํากําไรนอย
2. การวิเคราะหความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกายประเภทสินคาระดับราคาต่าํ
และสิน คาระดั บราคาสูง พบว า โดยรวมแลว แรงผลั กดัน ทั้ง 5 ดา นของสิน คาทั้ ง 2 ประเภทมีคาเฉลี่ ย อยูใ นระดับ ปานกลาง ส งผลให พาณิช ย
อิเล็กทรอนิกสมีความสามารถในการทํากําไรในระดับปานกลาง และเมือ่ พิจารณาเปน ดานๆ แลวพบวา แรงผลักดันดานการแขงขันระหวางธุรกิจทีม่ อี ยูใ น
อุตสาหกรรมและดานอํานาจการตอรองของ
ผูข ายปจจัย การผลิตของสินคาทั้ง 2 ประเภทนั้นมีคาเฉลี่ยอยูในระดับมาก สงผลใหพาณิชยอิเล็กทรอนิกสมีความสามารถในการทํากําไรนอย
นอกจากนี้แ รงผลักดันดานอุปสรรคจากผลิตภัณฑหรือบริการทดแทนของสินคาระดับราคาสูงมีคาเฉลี่ยอยูในระดับนอย สงผลใหพาณิชยอเิ ล็กทรอนิกสมี
ความสามารถในการทํากําไรมาก
3. การเปรีย บเทีย บความสามารถในการทํากําไรของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกายระหวางสินคาระดับราคา
ต่ําและสินคาระดับราคาสูง พบวา โดยรวมแลวแรงผลักดัน ทั้ง 5 ดาน ของสิน คาระดับราคาต่ําและสิน คาระดับราคาสูง มีความแตกตางกัน อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 เนื่องจากมีคา Sig. เทากับ 0.04 ซึ่งสิน คาระดับราคาต่ํามีคาเฉลี่ย รวมของแรงผลัก ดัน นอยกว าสิน คาระดับ ราคาสูง
เล็กนอย สงผลใหมีความสามารถในการทํากําไรมากกวา แตเมื่อพิจารณาเปนดานพบวาสิน คาระดับราคาต่ํามีคาเฉลี่ย ของแรงผลักดันดานอุป สรรคจาก
ผลิตภัณฑหรือบริการทดแทนมากกวาสิน คาระดับราคาสูง สงผลใหพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในสินคาระดับราคาต่ํามีความสามารถในการทํากําไรนอยกวา
พาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในสินคาระดับราคาสูง

อภิปรายผลการวิจัย
1. ผลการศึกษาความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่อ งแตง กาย พบวา แรงผลักดัน ที่มี
คาเฉลี่ยมากที่สุด 2 อันดับแรก ไดแ ก แรงผลักดัน ดานการแขงขันระหวางธุรกิจที่ม ีอยูในอุตสาหกรรม และ ดานอํานาจการตอรองผูขายปจจัยการผลิต
ตามลําดับ ซึ่งทําใหความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับนอย สวนแรงผลักดันที่มีคาเฉลี่ยนอยที่สุด ไดแก แรงผลักดันดานอุปสรรคจากผลิตภัณฑหรือ
บริการทดแทน ทําใหความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับมาก
แรงผลักดันดานการแขงขันระหวางธุรกิจที่ม ีอยูในอุตสาหกรรมนั้นเกี่ย วของกับ จํานวนคูแ ขงที่ม าก รวมถึงความยืดหยุนในการปรับเปลี่ย น
และใชกลยุทธเพื่อความไดเปรียบทางการแขงขันของคูแ ขงที่ทําใหแ รงผลักดันดังกลาวมีคาเฉลี่ย อยูในระดับที่ม าก ทําใหความสามารถในการทํากําไรของ
พาณิช ยอิเล็กทรอนิกสอยูในระดับนอย ซึ่งสอดคลองกับณัฏฐพัน ธ เขจรนันทน (2557) ที่กลาววา ยิ่งมีคูแขงขันอยูใ นอุตสาหกรรมเดียวกันจํานวนมาก แต
ละองคการยิ่งตองมีการพัฒนากลยุทธใหมๆ ออกมาตอสูแขงขันเพื่อสรางความไดเปรียบในการแขงขัน ใหตนเอง การตอสูแ ขงขันก็ยงิ่ ทวีความรุนแรงมาก
ขึ้น ทําใหระดับความสามารถในการทํากําไรนอย
แรงผลักดันดานอํานาจการตอรองผูขายปจจัยการผลิตนั้น ณัฏฐพัน ธ เขจรนันทน (2557) ไดกลาววา ปจจัยการผลิตที่มีเอกลักษณแ ละความ
เฉพาะ ทําใหไมมีปจจัยการผลิตชนิดใดที่ผูประกอบการจะสามารถหาทดแทนได สงผลใหผูขายปจจัยการผลิตเกิดความไดเปรีย บหรือมีอาํ นาจการตอรอง
สูงโดย หากมีอํานาจการตอรองสูงหรือมีอํานาจผูกขาดในตลาดแลว ผูประกอบการอาจซื้อวัตถุดิบไดในราคาที่คอนขางสูงทําใหตนทุนสูงขึน้ ดวย องคการ
ตองปรับเพิ่ม ราคาสิน คาซึ่งอาจมีผลกระทบไปยังปริม าณความตองการซื้อของลูกคาโดยปริมาณความตองการซือ้ จะลดลงอยางมาก ทําใหยอดขายและผล
กําไรขององคการอยูในระดับที่ต่ําลง ซึ่งแสดงใหเห็นถึงระดับความสามารถในการทํากําไรก็จะนอย รวมถึงภัทรวดี เพิ่มวณิช กุล (2557) ไดทําการศึกษา
วิจัย เกี่ยวกับองคประกอบดานสภาพแวดลอมทางการแขงขันที่สงผลความสําเร็จในการดําเนิน งานของผูประกอบการพาณิชยอเิ ล็กทรอนิกส พบวาอํานาจ
ตอรองของผูขายปจจัยการผลิตมีคาคะแนนน้ําหนักองคประกอบมากที่สุด ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษาวิจยั ซึง่ เกีย่ วของกับความแตกตางของสินคา และ

[301]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
หากวัตถุดิบของผูขายปจจัยการผลิตเปนสิ่งจําเปน ตอกระบวนการผลิต รวมถึงการที่ผูขายปจจัย การผลิตสามารถกําหนดราคาตน ทุนใหเพิ่มหรือลดลงได
จะทําใหผูขายปจจัยการผลิตมีอํานาจการตอรองสูง ทําใหระดับความสามารถในการทํากําไรนอย
แรงผลักดันดานอุปสรรคจากผลิตภัณฑหรือบริการทดแทนนั้น จากผลการศึกษาวิจัยพบวา การที่สิน คามีความแปลกใหม ทัน สมัย และโดด
เดน ตางจากคูแ ขง รวมถึงมีการรับประกัน คุณภาพของสินคา ทําใหแ รงผลักดันดังกลาวมีคาเฉลี่ยอยูในระดับนอย ทําใหความสามารถในการทํากําไรของ
พาณิช ยอิเล็กทรอนิกสอยูในระดับมาก ซึ่งสอดคลองกับอํานาจ ธีระวนิช (2544) ที่กลาววาผลิตภัณฑข ององคกรที่มีความแตกตางไปจากคูแ ขง อยางเชน
มีเทคโนโลยีที่ทันสมัยกวาหรือรูปลักษณที่โดดเดน และสวยงามกวา อาจกลาวไดวามีความแตกตางเหนือคูแ ข ง จะทําใหอัต ราการทดแทนกัน ไดข อง
ผลิตภัณฑน อยลง ซึ่งจะสงผลใหกิจการนั้นมีอํานาจการตอรองและการผูกขาดมากขึ้น รวมถึงณัฏฐพัน ธ เขจรนันทน (2557) ไดกลาวเพิม่ เติมอีกวาการให
รับประกันคุณภาพของสินคา โดยอาจมุงเนน ไปในเรื่องของการใหบริการหลังการขาย จะทําใหระดับความสามารถในการทํากําไรมาก
2. ผลการศึกษาความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็ก ทรอนิก สในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่อ งแตง กายในสิน คาระดับ ราคาต่ํา
พบวา แรงผลักดัน ดานการแขงขันระหวางธุรกิจที่มีอยูในอุตสาหกรรม และอํานาจการตอรองของผูขายปจจัยการผลิตมีคา เฉลีย่ อยูใ นระดับมาก เนือ่ งจาก
คูแ ขงมีความยืดหยุน ในการปรับเปลี่ย นและใชกลยุทธเพื่อความไดเปรียบทางการแขงขัน รวมถึงจํานวนคูแขงที่มาก ซึง่ สอดคลองกับรพีพรรณ งามพรอม
วงษ (2554) ที่ไดระบุผลการวิจัย วา สภาพแวดลอมทางการแขงขัน นั่น คือคูแ ขงขัน เปนปจจัยที่ม ีผลตอความสําเร็จของธุรกิจ นอกจากนีช้ นะชัย พฤกษชัต
(2559) ไดกลาววา สินคาประเภทระดับราคาต่ํา ซึ่งเปนสิน คาที่ม ีอยูทั่วไปและมีลักษณะคลายๆ กัน นั้น มีจํานวนมาก และสามารถหาไดงาย ซึ่งนับ วามี
ความรุนแรงเปนอยางมาก ทําใหความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับนอยที่สุด นอกจากนี้การที่วัต ถุดิบของผูข ายปจจัย การผลิตเปน สิ่ง จําเปน ตอ
กระบวนการผลิต และการที่ผูขายปจจัยการผลิตสามารถกําหนดราคาตน ทุน ใหเพิ่มหรือลดลงไดจะทําใหผูขายปจจัยการผลิตมีอาํ นาจการตอรองสูง ทําให
ความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับนอย ซึ่งเปนไปในทิศทางเดียวกับชนะชัย พฤกษชัต (2559) วาจํานวนผูข ายปจจัยทีใ่ ชในการผลิตสินคาในปจจุบนั
มีน อยมากๆ แทบจะผูกขาด เพราะจะตองพิจารณาในหลายๆ เรื่อง เชน ความนาเชื่อถือได วัตถุดิบไมม ีตําหนิ มีคุณภาพการสงงานตรงเวลา เปนตน ทํา
ใหผูขายปจจัยการผลิตมีอํานาจการตอรองสูง
3. ผลการศึกษาความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็ก ทรอนิก สในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่อ งแตง กายในสิน คาระดับราคาสูง
พบวา แรงผลักดัน ดานการแขงขันระหวางธุรกิจที่มีอยูในอุตสาหกรรม และ ดานอํานาจการตอรองผูขายปจจัยการผลิตมีคาเฉลี่ย อยูในระดับทีม่ าก ทําให
ความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับน อย ส วนแรงผลัก ดัน ด านอุป สรรคจากผลิตภั ณ ฑหรื อบริก ารทดแทนมีคาเฉลี่ย อยูในระดับ นอ ย ทําให
ความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับมาก สินคาระดับราคาสูง สําหรับแรงผลักดัน ดานการแขงขันระหวางธุรกิ จที่มีอ ยูในอุตสาหกรรมเกี่ย วขอ งกับ
จํานวนคูแขงขันในอุตสาหกรรมที่เพิ่มขึ้น รวมถึงการปรับเปลี่ยนกลยุทธข องคูแ ขงที่ม ีความยืดหยุน ทําใหความสามารถในการทํากําไรอยูใ นระดับนอย ซึง่
สอดคลองกับกนกลักษณ ดูการณ (2559) ซึ่งกลาวถึงการนํากลยุทธมาใชในการแขงขัน สําหรับสินคาระดับราคาสูงมักจะใชกลยุทธการผสมผสานทาง
การตลาดแบบองครวม และเปน ไปในทิศทางเดียวกับ ชนะชัย พฤกษชัต (2559) ที่วาผูประกอบการจะนํากลยุทธตางๆ มาใช ไมวาจะเปน กลยุทธท าง
การตลาด เชน การลดราคา หรือในดานอื่นๆ ซึ่งมีการตอบโตกัน คอนขางมาก ทําใหความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับนอย
แรงผลักดันดานอํานาจการตอรองผูขายปจจัยการผลิต เกี่ย วของกับการที่ผูข ายปจจัย การผลิตสามารถกําหนดราคาตนทุนใหเพิม่ หรือลดลงได
วัตถุดิบที่มีความแตกตางกันรวมถึงเปนสิ่งจําเปนตอกระบวนการผลิต ดังนั้น ผูข ายปจจัย การผลิตมีอํานาจการตอรองสูง ทําใหความสามารถในการทํา
กําไรอยูในระดับนอย ซึ่งสอดคลองกับกนกลักษณ ดูการณ (2559) ที่วาวัตถุดิบจะมีความแตกตางและมีลักษณะเฉพาะ เนื่องจากการผลิตสิน คาระดับ
ราคาสูงวาตองผานการเลือกสรรวัสดุแ ละวัตถุดิบอยางพิถีพิถัน เพื่อใหเหมาะกับคุณภาพและความมีเอกลักษณเฉพาะตัว
กนกลักษณ ดูการณ (2559) และ ชนะชัย พฤกษชัต (2559) ระบุวาสินคาระดับราคาสูงนั้น จะมีเอกลักษณเฉพาะตัวที่แ ตกตางจากคูแขงขัน
ทําใหม ีสินคาทดแทนไดนอยหรือแทบไมม ีเลย ทําใหระดับความสามารถในการทํากําไรมาก ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษาวิจยั เกีย่ วกับสินคาระดับราคาสูง
วา สิน คามีความแปลกใหม ทันสมัย โดดเดน รวมถึงมีเอกลักษณเฉพาะตัวซึ่งแตกตางจากคูแขง รวมถึงมีนวัตกรรมทางเทคโนโลยี และการรับ ประกัน
คุณ ภาพ ทําใหระดับความสามารถในการทํากําไรมาก นอกจากนี้ยังสอดคลองกับงานวิจัยของกัลยา เลพล (2553) เรื่องผลกระทบของประสิทธิภาพการ
บริหารการเปลี่ยนแปลงเทคโนโลยีที่ม ีตอการตอบสนองตลาดและความไดเปรีย บทางการแขงขัน ของพาณิชยอเิ ล็กทรอนิกสในประเทศไทย ซึง่ ผลการวิจยั
พบวา การสรางความแตกตางในสิน คาจะทําใหพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสมีความไดเปรีย บในการแขงขัน ซึ่งจะสงผลใหความสามารถในการทํากําไรอยูใน
ระดับมาก

[302]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
4. ผลการศึกษาการเปรียบเทียบความสามารถในการทํากําไรของพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่น และเครื่องแตงกายระหวาง
สิน คาระดับราคาต่ําและสิน คาระดับราคาสูง พบวา แรงผลักดันดานอุปสรรคจากผลิตภัณฑหรือบริการทดแทนของสินคาระดับราคาต่ําและสินคาระดับ
ราคาสูงมีความแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญที่ระดับ 0.05
สิน คาระดับราคาสูงนั้น สิน คาจะมีน วัตกรรมทางเทคโนโลยี มีความโดดเดนและมีความเปน เอกลักษณที่ไมสามารถลอกเลียนได รวมถึงสินคา
มีความแปลกใหม ทันสมัย และมีการรับประกัน คุณภาพสิน คา มากกวาสิน คาระดับราคาต่ํา ดังนั้น จึงมีคาเฉลี่ยของแรงผลักดันดานอุปสรรคจากผลิตภัณฑ
หรือบริการทดแทนนอยกวา ทําใหความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับที่มากกวา ซึ่งสอดคลองกับกนกลักษณ ดูการณ (2559) และชนะชัย พฤกษชัต
(2559) ระบุ วาสิน คาระดับราคาสู งนั้น จะมีเอกลัก ษณเฉพาะตัวที่แ ตกตางจากคูแ ขง ขัน จึงมีสิน คาทดแทนไดน อยหรื อแทบไมม ีเลย ทําใหระดั บ
ความสามารถในการทํากําไรมาก แตสําหรับสิน คาระดับ ราคาต่ําเปน สิน คาที่มีอยูทั่ว ไปและมีลักษณะคลายๆ กัน นั้น มีจํานวนมาก หาไดงาย ทําให
ความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับนอยกวา และจากคํากลาวของณัฏฐพัน ธ เขจรนันทน (2557) ที่วากิจการควรหลีกเลี่ยงจุดแข็งของสินคาทดแทน
เชน การใหรับประกัน คุณภาพของสินคา หรือ รูปลักษณของสินคาที่มีความหลากหลายแตกตาง เปนตน เพื่อใหพาณิชยอิเล็กทรอนิกสมคี วามสามารถใน
การทํากําไรที่ม ากขึ้น
คาเฉลี่ยของแรงผลักดัน ดานอํานาจการตอรองของผูซื้อของสินคาระดับราคาต่ําและสินคาระดับราคาสูงไมมคี วามแตกตางกันอยางมีนยั สําคัญ
แตหากพิจารณาเปนรายขอจะพบวา โดยทั่วไปลูกคามักจะใชเงิน ในการซื้อสินคาสินคาระดับราคาสูงตอครั้งมากกวาสินคาระดับราคาต่ํา ผูซื้อจึงมีอาํ นาจ
การตอรองมากกวา ทําใหความสามารถในการทํากําไรของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสอยูในระดับนอยกวา แตอยางไรก็ตามสําหรับสินคาระดับราคาสูงนัน้ การ
ที่ลูกคาจะหาซื้อสินคาประเภทดังกลาวจากรายอื่น ๆ นั้น คอนขางยากกวาสิน คาระดับราคาต่ํา ซึ่งสอดคลองกับชนะชัย พฤกษชัต (2559) ทีก่ ลาววาสินคา
ประเภทระดับราคาต่ําเปนสิน คาที่ม ีอยูทั่วไปและมีลักษณะคลายๆ กัน ปจจุบัน มีเปน จํานวนมากและสามารถหาไดงาย ดังนั้นผูซื้อสินคาระดับราคาสูงจึง
มีอํานาจการตอรองนอยกวา ทําใหความสามารถในการทํากําไรของพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในสินคาระดับราคาสูงอยูในระดับที่มากกวาสิน คาระดับราคา
ต่ํา ดังนั้น ทําใหแรงผลักดัน ดานอํานาจการตอรองของผูซื้อโดยรวมของสิน คาทั้ง 2 ประเภทไมมีความแตกตางกัน
นอกจากนี้คาเฉลี่ย ของแรงผลักดันดานอํานาจการตอรองของผูข ายปจจัย การผลิตของสินคาระดับราคาต่ําและสินคาระดับราคาสูงไมม ีความ
แตกตางกันอยางมีนัยสําคัญ แตหากพิจารณาเปน รายขอจะพบวา สําหรับสิน คาระดับราคาสูง การที่วัตถุดิบของผูข ายปจจัย การผลิตเปน สิ่ง จําเปน ตอ
กระบวนการผลิต ผูข ายปจจัย การผลิตจึงมีอํานาจการตอรองที่สูง ทําใหม ีความสามารถในการทํากําไรนอยกวาสินคาระดับราคาต่ํา ซึ่งสอดคลองกับชนะ
ชัย พฤกษชัต (2559) ที่ไดกลาววา สิน คาระดับราคาสูงนั้น ในดานปจจัยการผลิต เนื่องจากสินคาที่มีเอกลักษณ ทําใหวัตถุดิบและวัสดุที่ใชตองผานการ
คัดสรรเพื่อใหเหมาะกับสิน คา ผูข ายปจจัย การผลิตนอยรายที่จะมีวัตถุดิบตรงตามที่ตองการ ดังนั้นอํานาจการตอรองของผูขายปจจัยการผลิตคอนขางสูง
ทําใหความสามารถในการทํากําไรอยูในระดับนอยกวาสินคาระดับราคาต่ํา

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. ผูประกอบการพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นและเครื่องแตงกายในสิน คาระดับ ราคาต่ําควรมีการพัฒ นาสิน คาใหมีค วาม
นาสนใจ โดดเดนและแตกตางจากคูแขงขัน รวมถึงควรพัฒนานวัตกรรมทางเทคโนโลยีใหม ากยิ่งขึ้น เชน มีการดัดแปลงสิน คาเดิม เพื่อใหเกิดเปนสินคา
ใหมที่ทําใหเกิดการพัฒนาดานคุณภาพและประสิทธิภาพของสินคามากยิ่งขึ้น ทั้งนี้เพื่อใหม ีความสามารถในการทํากําไรเพิ่ม มากขึ้น
2. ผูประกอบการพาณิช ยอิเล็กทรอนิกสในอุตสาหกรรมแฟชั่นและเครื่องแตงกายในสิน คาระดับราคาสูงควรวางกลยุทธการบูรณาการไปขาง
หลังหรือการขยายกิจการในลักษณะยอนกลับ โดยการผลิตวัตถุดิบขึ้น เองเพื่อใหสามารถควบคุม ตน ทุนได และที่ส ําคัญ จะชว ยลดปญ หาในเรื่อ งผูข าย
ปจจัย การผลิต ลดความเสี่ยงของการผูกขาดดานราคาและการขาดแคลนวัตถุดิบที่จําเปนตอกระบวนการผลิตสินคา หรือมีการวางแผนจัดการระบบการ
ผลิต รวมถึงการซื้อวัตถุดิบและวัสดุตางๆ จากผูขายปจจัยการผลิต โดยซื้อในปริม าณที่คอนขางมากและขณะเดียวกันตองเหมาะสมกับการผลิต เพื่อให
สามารถตอรองกับผูข ายปจจัย การผลิตได ซึ่งเปนปจจัยหนึ่งที่จะสามารถทําใหความสามารถในการทํากําไรเพิ่มมากขึ้น

[303]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. ควรมีการศึกษาวิจัยตัวแปรอื่น เกี่ยวกับสภาพแวดลอมภายในองคการ เพื่อใหพ าณิช ยอิเล็กทรอนิก สม ีป ระสิท ธิ ภ าพมากยิ่ง ขึ้น รวมถึง
ความสามารถในการทํากําไรที่เพิ่มมากขึ้น

เอกสารอางอิง
กระทรวงอุตสาหกรรม. 2557. รายงานสรุปภาวะเศรษฐกิจ อุตสาหกรรมป 2557 และแนวโนม ป 2558 (Online). www.oie.go.th, 10 ธัน วาคม
2558.
กนกลักษณ ดูการณ. 2559. ผูอํานวยการศูน ยอบรมแพ็ทเทิรนอุตสาหกรรม แพ็ทเทิรน ไอที สถาบันพัฒนาแพ็ทเทิรน อุตสาหกรรม และการออกแบบ
เสื้อผาสําเร็จรูป. สัมภาษณ, 5 เมษายน 2559.
กัลยา เลพล. 2553. ผลกระทบของประสิท ธิภาพการบริห ารการเปลี่ยนแปลงเทคโนโลยีที่มีตอ การตอบสนองตลาดและความไดเปรีย บทางการ
แขงขันของธุรกิจ พาณิชยอิเล็กทรอนิกสในประเทศไทย. วิทยานิพนธบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาการจัดการเชิงกลยุทธ, มหาวิทยาลัย
มหาสารคาม
จักร ติงศภัทิย. 2549. Kellogg สุดยอดกลยุทธ แนวคิด ทฤษฎี เครื่อ งมือ และวิธีการที่ส ําคัญสําหรับนักปฏิบัติ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท เอ็กซเปอร
เน็ท จํากัด. แปลจาก Dranove and Marciano. 2011. Kellogg on strategy: concepts, tools, and frameworks for practitoners.
American: John Wiley and Sons.
ชนะชัย พฤกษชัต. 2559. สัม ภาษณ, 8 เมษายน 2559.
ณัฏฐพันธ เขจรนันทน. 2552. การจัดการเชิงกลยุทธ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ซีเอ็ดยูเคชั่น จํากัด(มหาชน)
ณัฐยา สิน ตระการผล. 2557. หลักคิดเรื่อ งกลยุทธและการแขงขัน . กรุงเทพมหานคร: บริษัท เอ็กซเปอรเน็ท จํากัด. แปลจาก Joan Magretta. 2011.
Understanding Michael Porter: The Essential Guide to Competition and Strategy. England: Harvard Business Review
Press.
ภัทรวดี เพิ่ม วณิชกุล. 2557. รูปแบบความสําเร็จในการดําเนินงานของผูประกอบการพาณิชยอิเล็กทรอนิกสกิจ การเจาของคนเดียวในประเทศไทย.
วิทยานิพนธบริหารธุรกิจดุษฎีบัณ ฑิต สาขาบริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัย ขอนแกน
มยุรี สุขปราโมทย. 2559. นักวิช าการพาณิช ยช ํานาญการ กรมพัฒนาธุรกิจการคา. สัมภาษณ, 1 เมษายน 2559.
รพีพรรณ งามพรอมวงษ. 2554. ปจจัยที่มีผ ลตอ ความสําเร็จของอุตสาหกรรมเสื้อ ผาสําเร็จ รูปขนาดกลางและขนาดใหญ : กรณีศึก ษา Original
equipment manufacturers (OEMs). วิทยานิพนธบริหารธุรกิจมหาบัณ ฑิต สาขาการตลาด, มหาวิทยาลัย รามคําแหง.
วิเชียร วิทยอุดม. 2554. การจัดการสมัยใหม Modern Management. 1,000 เลม. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ธนธัช การพิมพ จํากัด
สมชาย หิรัญกิตติ. 2542. การบริหารธุรกิจขนาดยอ ม. 1,000 เลม . กรุงเทพมหานคร: บริษัท ธีระฟลม และไซเท็กซ จํากัด
สุดใจ ดิลกฑรรศนนท. 2558. การจัดการเชิงกลยุทธ. พิมพครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: หางหุนสวนจํากัด สามลดา
สํานัก งานสถิติ แ หง ชาติ. 2557. สรุ ปผลที่ส ําคัญ การสํารวจสถานภาพการพาณิ ช ยอ ิ เ ล็ก ทรอนิกส ข องประเทศไทย พ.ศ.2557 (Online).
www.nso.go.th, 10 ธันวาคม 2558.
อํานาจ ธีระวนิช. 2544. การจัดการธุรกิจ ขนาดยอม. 2,000 เลม. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Glock, R. E. and Kunz, G. I. 2005. Apparel Manufacturing Sewn Product Analysis. 4th ed. New Jersey: Prentice Hall.

[304]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

อุปสงคการทองเที่ยวเพือ่ การวิเคราะหระบบเตือนภัยลวงหนาทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ยว
Tourism Demand for Economic Early Warning System Analysis of Tourism
*

อัครพล อารียปอ ม และ ดร.พัฒน พัฒนรังสรรค**
Akkarapol Areepom and Dr.Pat Pattanarangsun

บทคัดยอ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงคเพื่อนําเสนอวิธีการประมาณอุปสงคการทองเที่ยวเพื่อใชเปน เครื่องมือสําหรับการวิเคราะหระบบเตือ นภัย ลวงหนา
ทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ย ว ครอบคลุมในสวนของกรอบแนวคิดในการวิจัย และการศึกษาเชิงประจักษกรณีศึกษาอุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมู
เกาะเสม็ด โดยใชขอมูลอนุกรมเวลารายไตรมาสตั้งแตไตรมาส 4 ป 2550 ถึง ไตรมาส 3 ป 2558 รวมทั้งสิ้น 32 ไตรมาส และนํามาวิเคราะหอุปสงคการ
ทองเที่ยวจากการประมาณแบบจําลองทางเศรษฐมิติดวยวิธีกําลังสองนอยที่สุดสามชั้น (3SLS) ทั้งนี้ ไดมีการกําหนดแบบจําลองอุปสงคการทองเทีย่ วเปน
ระบบสมการที่ประกอบไปดวยอุปสงคนักทองเที่ย วชาวไทย และอุปสงคนักทองเที่ยวชาวตางชาติ ซึ่งอางอิงตามทฤษฎีพฤติกรรมผูบริโภค เพื่อใหก าร
ประมาณฟงกช ันอุปสงคการทองเที่ยวมีความเหมาะสม ทําใหสามารถนําไปวิเคราะหระบบเตือนภัย ลวงหนาทางเศรษฐกิจไดอยางมีประสิทธิภาพตอไป
ผลการศึกษาอุปสงคการทองเที่ย วกรณีศึกษาอุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด พบวาปจจัยที่มีผ ลตอจํานวนนักทองเที่ย วชาวไทยที่ระดับ
นัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 ไดแก ผลิตภัณ ฑมวลรวมภายในประเทศของไทยตอหัวประชากร นโยบายกระตุนการทองเที่ยวของภาครัฐ วิกฤตการณนา้ํ ทวม
วิกฤตการณแฮมเบอรเกอร และฤดูกาล (ไตรมาสที่สอง) ในขณะที่ปจจัยที่มีผลตอจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 ไดแก
ดัช นีผลิตภัณฑมวลรวมภายในประเทศของโลก ดัชนีราคาผูบริโภคโดยเปรีย บเทีย บ (ไทย-โลก) ปริมาณนักทองเที่ยวรวมในไตรมาสกอนหนา ราคาดิบ
น้ํามัน ดูไบ วิกฤตการณน้ําทวม และฤดูกาล (ไตรมาสที่สอง)
คําสําคัญ : อุปสงคการทองเที่ยว, ระบบเตือนภัยลวงหนา

Abstract
This research aims to present how to estimate tourism demand as a tool for early warning system analysis of tourism
according to economic perspectives. Not only is a conceptual framework proposed, but also an empirical study is done on
National park khaoLaemYa-Mu KoSamet. The tourism demand is analyzed by econometric model using time series data
collected from the fourth quarter of 2007 to the third quarter of 2015, totally 32 quarters, and estimated by three-stage least
squares (3SLS) method. To obtain the appropriate demand function, the model is specified based on consumer behavior theory
as a system of two equations which are Thai tourists’ and foreign tourists' demands so that it can be efficiently applied for
economic early warning system analysis. The study resultof tourism demand analysis for National park khaoLaemYa-Mu KoSamet shows
that factors affecting Thai tourists’ demand at a statistical significance level of 0.05 are Thai Gross Domestic Product (GDP)per capita,
flooding crisis, hamburger crisis, policy of stimulating the tourism sector and season (2nd quarter). In addition, factors affecting foreign
tourists’ demand at a statistical significance level of 0.05 are world GDP, relative consumer price index (Thai to world), number of total
tourists in a previous quarter, crude oil price (Dubai), flooding crisis and season (2nd quarter).

*

คณะเศรษฐศาสตร ศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email: [email protected]
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตร ศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email: [email protected]

**

[305]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Tourism Demand, Early Warning System

บทนํา
ปจจุบันเศรษฐกิจโลกเริ่มขยายตัวแตกลับไมทําใหการสงออกสิน คาของไทยซึ่ ง เคยเปน เครื่องยนตหลักในการขับ เคลื่อ นเศรษฐกิจไทยให
ขยายตัวเหมือนเชนในอดีต ประกอบกับปจจุบันอุปสงคของเศรษฐกิจโลกยังฟน ตัวแบบเปราะบาง ขณะที่ภาคเอกชนชะลอการลงทุนเพือ่ รอความชัดเจน
ของภาวะเศรษฐกิจโดยรวมและสถานการณการเมือง สวนการใชจายภาครัฐมีข อจํากัดอยูบาง เนื่องจากอยูในชวงของการปฏิรูป เศรษฐกิจและการลด
นโยบายประชานิย ม โดยปจจุบัน มีเพีย งภาคการทองเที่ย วที่ย ังคงเติบ โตอยางแข็งแกรง ซึ่งแมจะมีสัดสวนเพีย งรอ ยละ 11.6 ของ GDP ในป 2558
(สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ 2558) แตกลับทําหนาที่เปน เครื่องยนตสํารองที่ชวยพยุงเศรษฐกิจไทยใหป ระคองตัว
ตอไปได ภาคการทองเที่ยวจึงมีผลกระทบอยางมากตอระบบเศรษฐกิจ ที่ปจจุบันภาครัฐใหความสําคัญที่จะพัฒนาศักยภาพการทองเที่ย วใหกลายมาเปน
เครื่องยนตหลักในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทยตอไป
หากพิจารณาแหลงทองเที่ย วตามลักษณะของการทองเที่ย ว พบวาสามารถแบงไดออกเปน ประเภทตางๆ ไดแ ก แหลง ทอ งเที่ย วเชิง นิเวศ
แหลงทองเที่ยวเชิงศิลปะ แหลงทองเที่ยวเชิงวัฒนธรรม แหลงทองเที่ย วเชิงธรรมชาติ แหลงทองเที่ยวเชิงนัน ทนาการ เปนตน (กระทรวงการทองเที่ย ว
และกีฬา 2557) โดยแหลงทองเที่ย วบางแหลงอาจสอดคลองกับการทองเที่ย วไดหลายลักษณะ เชน การทองเที่ยวภูเขาและทะเล ซึ่ง เขาขายทั้งแหลง
ทองเที่ยวเชิงนิเวศ เชิงธรรมชาติ และเชิง นัน ทนาการ เปน ตน อยางไรก็ตาม ผูศึกษาไดเลือ กศึกษามุง เนน แหลงทองเที่ย วเชิงนิเวศ(‡)เนื่องจากการ
ทองเที่ยวแหงประเทศไทยใหความสําคัญเปนอยางยิ่งและแหลงทองเที่ยวที่สําคัญของประเทศลวนเปน แหลงทองเทีย่ วเชิงนิเวศแทบทัง้ สิ้นนอกจากนัน้ ยัง
สอดคลองกับแผนยุทธศาสตรป 2555-2559 ของกระทรวงการทองเที่ยวและกีฬาที่เนน การพัฒนาอยางยั่งยืนและการทองเที่ยวเชิงอนุรักษเพื่อใหเกิด
ความสมดุลทั้งดานคน สังคม เศรษฐกิจและสิ่งแวดลอม(กระทรวงการทองเที่ย วและกีฬา 2557)
ทั้งนี้ เมื่อพิจารณาในแงของสิ่งแวดลอมและความสามารถในการรองรับนักทองเที่ยว (Carrying Capacity) จะพบไดวา จํานวนนักทองเทีย่ วที่
สูงขึ้นกลายเปน ปญหาตอแหลงทองเที่ยวในแงของความแออัด ความเสื่อ มโทรมของทัศนีย ภาพ รวมทั้ง ปญ หาทางดานมลพิษ สิ่ง แวดลอมเนื่องจาก
กิจกรรมตางๆจากการทองเที่ยวไดกอใหเกิดผลกระทบอยางมากตอทรัพยากรสิ่งแวดลอมอยางตอเนื่อง ทําใหม ีความเสี่ย งสูง ในการเผชิญ ปญ หาความ
เสื่อมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม เกิดความไมสมดุลในดานคน สังคม เศรษฐกิจและสิ่งแวดลอม ซึง่ ขัดแยงกับแผนยุทธศาสตรทมี่ งุ เนน
การพัฒนาการทองเที่ยวอยางยั่งยืน เชน ปญ หาภูทับเบิก ที่ปจจุบัน ไดรับความนิย มและมีน ักทองเที่ยวจํานวนมาก ถึงแมจะสรางรายไดจาํ นวนมากใหกบั
คนในพื้น ที่ แตในชวงหลังรายไดสวนใหญกับตกอยูกับนายทุน นอกพื้น ที่อีกทั้งในปจจุบัน ทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอมถูกทําลายลงอยางมากและยัง
มีการบุกรุกพื้น ที่ปาไมเพื่อสรางที่พักในการรองรับนักทองเที่ย วที่เดินทางมาพักผอนจํานวนมาก ซึ่งปญ หาดังกลาวหากไมไดรบั การแกไขจะทําใหภทู บั เบิก
กลายเปน แหลงทองเที่ย วเสื่อมโทรมและสงผลในทางลบดานคน สังคมและเศรษฐกิจตอไป ทั้งนี้ หากภาครัฐหรือหนวยงานทีเ่ กีย่ วของสามารถคาดการณ
หรือรูลวงหนาไดวาวิกฤตการณทองเที่ยวจะเกิดขึ้น เมื่อใด ไมวาจะเปนวิกฤติดานจํานวนนักทองเที่ย วที่นอยเกินไปจนสงผลตอเม็ดเงินและระบบเศรษฐกิจ
หรือวิกฤติดานจํานวนนักทองเที่ยวมากเกินไปจนสงผลตอ สิ่ง แวดลอม จะทําใหหนว ยงานที่เกี่ย วขอ งสามารถเตรีย มตัว รับมือ วางแผนหรือ กําหนด
มาตรการเพื่อใหปญหาที่คาดวาจะเกิดขึ้น ในอนาคตนั้นบรรเทาลง จึงเปนที่ม าของการศึกษาระบบเตือนภัยลวงหนา (Early Warning) ซึ่ง การวิจัย ชิ้น นี้
เปน การนําเสนอขั้นตอนของการศึกษาระบบเตือนภัย ลวงหนาทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ยว โดยมุงเนน ขั้น ตอนของการศึกษาอุปสงคการทองเทีย่ วซึง่
ถือเปน องคประกอบเริ่ม แรกที่สําคัญตอการวิเคราะหระบบเตือนภัย ลวงหนาเนื่องจากการพยากรณอุปสงคการทองเที่ย วที่มีแ มน ยําจะทําใหระบบการ
เตือนภัยดังกลาวมีประสิทธิภาพและใกลเคีย งความเปน จริง

(1)

แหลงทองเที่ยวเชิงนิเวศคื อแหลงทองเที่ยวที่มีลักษณะทางธรรมชาติที่เปนเอกลักษณเฉพาะทองถิ่น โดยอาจมีเรื่องราวทางวัฒนธรรมที่เกี่ยวเนื่องกับระบบนิเวศที่เกี่ยวของโดยการ
จัดการการทองเที่ยวในแหลงนั้ น จะตองมีกระบวนการเรียนรูรวมกันของผูที่เกี่ยวของมีกิจ กรรมที่สงเสริมใหเกิดการเรี ยนรูเกี่ยวกับระบบนิเวศนั้น มี การจัดการสิ่งแวดลอมและการ
ทองเที่ยวอยางมีสวนรวมของทองถิ่น เพื่อมุงเนนใหเกิดจิตสํานึกตอการรักษาระบบนิเวศอยางยั่งยืน (สมชัย เบญจชย 2549)

[306]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

วัตถุประสงค
งานวิจัยชิ้นนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อนําเสนอวิธีการประมาณอุปสงคการทองเที่ย วเพื่อใชเปน เครื่องมือสําหรับการวิเคราะหระบบเตือนภัยลวงหนา
ทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ย ว โดยครอบคลุม ทั้งในสวนของกรอบแนวคิดทางทฤษฎีแ ละการศึกษาเชิงประจักษ

วิธีการวิจัย
งานวิจัยชิ้นนี้แ บงการศึกษาออกเปนสองสวน สวนที่หนึ่งเปนการนําเสนอกรอบแนวคิดในการวิจัยเกี่ย วกับการสรางแบบจําลองอุปสงคก าร
ทองเที่ยวเพื่อใชสําหรับการพัฒนาระบบเตือนภัยลวงหนาทางเศรษฐกิจ โดยแสดงใหเห็นทฤษฎีอุปสงคการทองเที่ยว การกําหนดแบบจําลอง และการ
เชื่อมโยงสูระบบเตือนภัยลวงหนาทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ย ว ในขณะที่สวนที่สองเปน การศึกษาเชิงประจักษซึ่งมุงเนน การประมาณฟงกชันอุปสงค
การทองเที่ย ว ทั้งนี้ ผูวิจัยไดเลือกกรณีศึกษาอุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด เนื่องจากเปนหนึ่งในอุทยานแหงชาติที่ม ีบทบาทกับภาคการ
ทองเที่ยวไทยที่มีนักทองเที่ยวจํานวนมากและเขาขายลักษณะการทองเที่ย วเชิงนิเวศที่เนน การพัฒนาอยางยั่งยืน ตามแผนการพัฒนาเศรษฐกิจของ
ประเทศ
สวนที่ 1 กรอบแนวคิดทางการวิจยั

ภาพที่ 1: กรอบแนวคิดทางการวิจัย ดานระบบเตือนภัยลวงหนาทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ย ว
ทีม่ า: รวบรวมและออกแบบโดยผูวิจยั
ระบบเตือ นภัยลว งหนาทางเศรษฐกิจ
จากภาพที่ 1 อธิบายไดวา การเตือนภัยลวงหนาทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ยวในงานวิจัย นี้ จะใชตัว ชี้วัดเปน จํานวนนัก ทอ งเที่ย ว โดยมี
ขั้น ตอนการพัฒนาระบบฯ ดังนี้
1) การประมาณฟงกชัน อุปสงคการทองเที่ยวตามแบบจําลองทางเศรษฐมิติ (Econometric Model)โดยคํานึงถึงปจจัยทีเ่ กีย่ วของทัง้ ทางดาน
ภาวะทางเศรษฐกิจ ดัชนีช ี้นํา รวมถึงเหตุการณผิดปกติที่เกิดขึ้นในชวงที่ผานมา (มิ่งสรรพ ขาวสอาด และคณะ, 2555)

[307]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2) การพยากรณจํานวนนักทองเที่ย วโดยอาศัยฟงกช ันอุปสงคที่ประมาณไดผานกระบวนการวิเคราะหอนุกรมเวลา (Time Series Analysis)
ที่คํานึงองคประกอบทั้ง 4 สวน ไดแ ก แนวโนม วัฏจักรความผันแปรตามฤดูกาล (Seasonal Variations) และความผันผวนจากเหตุการณไมปกติ(Song,
H. and Li, G. 2008.)
3) การศึกษาระดับนัก ทอ งเที่ย วที่เหมาะสม(Clayton, A. 2002)โดยพิจารณาถึง ความสามารถในการรองรับ นักทองเที่ย ว (Carrying
Capacity)และตน ทุน ผูประกอบการทองเที่ย วรวมกับการสัมภาษณเชิงลึก (In Depth Interview) ของผูม ีสวนไดสว นเสีย รวมถึงการสํารวจแบบสอบถาม
นักทองเที่ยว ผูประกอบการทองเที่ยว และหนวยงานภาครัฐ
4) การสรางแบบจําลองระบบเตือนภัย ลวงหนาทางเศรษฐกิจโดยอาศัย ผลการวิจัย ในขอ (1) ถึง (3) เพื่อคาดการณช วงเวลาที่เกิดวิกฤตการณ
ทองเที่ยวทั้งในฝงจํานวนนักทองเที่ยวมากเกินไปและจํานวนนักทองเที่ยวนอยเกินไป (สมศจี ศิกษมัต และนภดล บูรณะธนัง. 2543)
อุปสงคการทอ งเที่ยว
งานวิจัยนี้ไดพิจารณาการศึกษาอุปสงคก ารทอ งเที่ย ว ที่วัดจากจํานวนนักทองเที่ย ว แบง เปน อุปสงคน ักทองเที่ย วชาวไทย และอุป สงค
นักทองเที่ยวชาวตางชาติ โดยการศึกษาและกําหนดแบบจําลองอุปสงคการทองเที่ยวนี้ไดอาศัยแนวคิดทางเศรษฐศาสตรจุลภาค ไดแก ทฤษฎีพฤติกรรม
ผูบริโภค ซึ่งพิจารณาการทองเที่ย วเปน สินคาและบริการประเภทหนึ่ง ซึ่งมีน ักทองเที่ยวเปนผูบริโภคสินคานั้นๆ โดยกําหนดใหผูบริโภคเปนผูที่มีเหตุผล
(Rational) และตัดสินใจบริโภคเพื่อใหตนไดรับความพึงพอใจสูงสุด (Maximal Utility) ภายใตข อจํากัดทางดานรายได (Budget Constraint) ซึ่งไดแ ก
งบประมาณที่จัดสรรเพื่อการทองเที่ยวนั่น เอง (Song, H. and Li, G. 2008.)
สว นที่ 2 การศึกษาเชิงประจักษ
การศึกษาเชิงประจักษในงานวิจัย ชิ้นนี้เปนการประมาณแบบจําลองอุปสงคก ารทอ งเที่ย ว กรณีศึกษาแหลง ทอ งเที่ย วอุทยานแหง ชาติเขา
แหลมหญา-หมูเกาะเสม็ดโดยการรวบรวมขอมูลทุติย ภูม ิในลักษณะอนุกรมเวลารายไตรมาส ระยะเวลาตั้งแตไตรมาสที่ 4 ป 2550 ถึง ไตรมาส 3 ป 2558
รวมทั้งสิ้น 32 ไตรมาส เพื่อมาวิเคราะหแ บบจําลองทางเศรษฐมิติในรูปแบบระบบสมการที่มีการประมาณแบบจําลองดวยวิธีกําลังสองนอยที่สุดสามชั้น
(Three-Stage Least Squares; 3SLS) ซี่ง เป น การประมาณสมการในระบบสมการพรอ มกัน (Simultaneous Equations) เพื่อปองกัน ปญ หา
ความสัมพัน ธระหวางตัวแปรอิสระและคาคลาดเคลื่อน รวมทั้งความสัมพันธระหวางคาคลาดเคลื่อนในแตละแบบจําลอง ทั้งนี้หากทําการประมาณระบบ
สมการดว ยวิธีกําลัง สองนอยที่สุด (Ordinary Least Squares; OLS) โดยไมคํานึงถึงปญ หาดัง กลาว จะทําใหไดตัวประมาณคาที่ไมมีความแนบนัย
(Inconsistency) สงผลใหแบบจําลองที่ไดไมมีความนาเชื่อ ถือ ทั้งนี้ผูวิจัย ไดกําหนดรูป แบบฟง กช ัน เปน แบบ Log Linear ซึ่งสามารถแสดงคาความ
ยืดหยุนของอุปสงคตอตัวแปรอิสระที่คงที่ โดยแยกเปน แบบจําลองอุปสงคการทองเที่ยวสําหรับนักทองเที่ยวชาวไทยและชาวตางชาติ มีรายละเอียดดังนี้
กําหนดให
QT
QD
QF
RGDP
WGDP
POP
CPI_H
WCPI
EX
DUBAI
FISCAL
FLOOD

=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=

จํานวนนักทองเที่ยวทั้งหมดที่มาเที่ยวอุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด (คน)
จํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยที่มาเที่ยวอุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด (คน)
จํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติที่ม าเที่ย วอุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด (คน)
ผลิตภัณฑม วลรวมภายในประเทศไทย ณ ราคาคงที่ป 2545 (ลานบาท)
ดัช นีผลิตภัณฑมวลรวมภายในประเทศที่แทจริงของโลก (ป 2543 =100)
จํานวนประชากรของประเทศไทย (คน)
ดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไปของประเทศไทย (ป 2554 =100)
ดัช นีราคาผูบริโภคทั่วไปของโลก (ป 2554 =100)
อัตราแลกเปลี่ย น (อัตราอางอิง: บาทตอดอลลารสหรัฐ)
ราคาดิบน้ํามันดูไบ (ดอลลารสหรัฐตอบารเรล)
นโยบายกระตุน การทองเที่ยวของภาครัฐ (=1 ในไตรมาส 4 ป 2557 ถึง ไตรมาส 1 ป 2558)
วิกฤตการณน้ําทวม ป 2554 (=1 ในไตรมาส 3 ป 2554 ถึง ไตรมาส 2 ป 2555)

[308]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
CRISIS
SS
1 .2
t

=
=
=
=

วิกฤตการณแฮมเบอรเกอร (=1 ในไตรมาส 4 ป 2551 ถึง ไตรมาส 4 ป 2552)
ฤดูกาล (=1 สําหรับทุกไตรมาสที่ 2 ของป)
คาความคลาดเคลื่อนของแบบจําลองที่ 1 และ 2 ตามลําดับ
ชวงเวลา t (ไตรมาสที่)

แบบจําลองที่ 1: อุปสงคส ําหรับนักทองเที่ยวชาวไทย
ln(QDt) =
0 + 1 ln(RGDPt/POP t) + 2 ln(CPI_H t) + 3 ln(QTt-1) +4 ln(DUBAIt) +5 FISCALt+
6 FLOODt+7 CRISISt +8 SSt+ 1t
แบบจําลองที่ 2: อุปสงคส ําหรับนักทองเที่ยวชาวตางชาติ
ln(QFt) =
0 + 1 ln(WGDPt) + 2 ln(CPI_Ht/WCPIt) + 3 ln(EXt) + 4 ln(QT t-1) +  5ln(DUBAIt) +
6 FLOODt+ 7 CRISISt+ 8 SSt+ 2t
โดยที่ QT =
QD + QF

ผลการวิจัย
ผลการประมาณแบบจําลองอุป สงคก ารทองเที่ย วอุท ยานแหง ชาติ เขาแหลมหญา -หมู เกาะเสม็ด สามารถแยกเปน แบบจําลองสําหรั บ
นักทองเที่ยวชาวไทยและชาวตางชาติ ดังนี้
แบบจําลองที่ 1: แบบจําลองสําหรับนักทอ งเที่ยวชาวไทยที่ม าอุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด
ln( t) =
30.661+ 4.574ln(RGDPt/POP t)-0.531ln(CPI_H t)-0.135ln(QT t-1)-0.095ln(DUBAIt)
(3.326)** (4.516)** (-0.335) (-0.823) (-0.544)
-0.542FISCALt + 0.259FLOODt + 0.337CRISISt + 0.662SSt
(-2.361)* (2.685)* (2.202)* (5.402)**
R-Squared = 0.7022
แบบจําลองที่ 2: แบบจําลองสําหรับนักทอ งเที่ยวชาวตางชาติที่มาอุท ยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด
ln( t) =
38.637-7.936ln(WGDPt)-27.007ln(CPI_H t/WCPIt) + 1.950ln(EXt)-0.650ln(QTt-1)
(3.874)** (-4.893)** (-5.649)** (1.079) (-4.001)**
+ 1.849ln(DUBAIt)-0.495FLOODt + 0.422CRISISt- 0.221SSt
(4.627)** (-2.699)* (1.594) (-2.293)*
R-Squared = 0.6636
หมายเหตุ: 1) ตัวเลขในวงเล็บคือ คา t-statistic
2) * และ ** แสดงถึงมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และ 0.01 ตามลําดับ
3) แบบจําลองนี้ไดผานการทดสอบและแกไขปญหา Multicollinearity, HeteroscedasticityและAutocorrelation
จากผลการศึกษา พบวาแบบจําลองที่ 1 สามารถอธิบายความผัน แปรของจํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยที่ม าเที่ยวที่อุทยานแหงชาติเขาแหลม
หญา-หมูเกาะเสม็ดไดรอยละ 70.22 โดยปจจัย ที่สง ผลตอ จํานวนนัก ทอ งเที่ย วชาวไทย ที่ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 ไดแ ก ผลิตภัณ ฑม วลรวม
ภายในประเทศของไทยตอหัวประชากร นโยบายกระตุน การทองเที่ยวของภาครัฐ วิกฤตการณน้ําทวม วิกฤตการณแฮมเบอรเกอร และฤดูกาล (ไตรมาสที่
สอง) ในขณะที่แบบจําลองที่ 2 สามารถอธิบายความผัน แปรของจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติที่มาเที่ย วที่อุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะ
[309]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เสม็ดไดรอยละ 66.36 โดยปจจัย ที่สงผลตอจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติ ที่ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 ไดแ ก ผลิตภัณฑมวลรวมภายในประเทศ
ของโลก ดัช นีราคาผูบริโภคโดยเปรียบเทียบไทย-โลก ปริม าณนักทองเที่ย วรวมในไตรมาสกอนหนา ราคาดิบน้ํามัน ดูไบ วิกฤตการณน้ําทวม และฤดูกาล
(ไตรมาสที่สอง)

อภิปรายผลการวิจัย
จากผลการศึกษาเชิงประจักษ สามารถอภิปรายผลการวิจัย จากแบบจําลองที่ประมาณไดโดยพิจารณาคาสัม ประสิท ธิ์หนาตัว แปรตางๆ ที่
เกี่ย วของ ซึ่งแสดงถึงผลกระทบของปจจัยตางๆ ตออุปสงคการทองเที่ยว ณ อุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ดไดดังนี้
1) ผลิตภัณฑมวลรวมภายในประเทศไทยที่แ ทจริงตอหัวประชากร (GDP per capita)สามารถอธิบายจํานวนนักทองเทีย่ วชาวไทยไดอยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.01 ในทิศทางเดียวกัน สอดคลองกับผลงานการศึกษาอุปสงคการทองเที่ยวของอัครพงษ อั้น ทอง และมิ่งสรรพ ขาวสะอาด
(2556) โดยเมื่อผลิตภัณ ฑมวลรวมภายในประเทศไทยตอหัวประชากร เพิ่มขึ้นรอยละ 1 จะสงผลใหจํานวนนัก ทอ งเที่ย วชาวไทยเพิ่ม ขึ้น รอ ยละ 4.57
กลาวไดวาความยืดหยุน ของอุปสงคนักทองเที่ย วชาวไทยตอรายไดมีคาเทากับ 4.57 ซึ่งมีคาเปนบวกที่ม ากกวา 1 แสดงใหเห็นวาการทองเทีย่ วทีเ่ ขาแหลม
หญา-หมูเกาะเสม็ด จัดอยูในกลุมสินคาปกติ (Normal Good) ประเภทสินคาฟุม เฟอย (Luxury Good) สอดคลองกับผลงานการศึกษาของ Crouch,
G.I. (1994) ที่ศึกษาผลของรายไดตออุปสงคการทองเที่ย วและพบวาคาความยืดหยุน ของอุปสงคการทองเที่ย วตอรายไดมีคาอยูระหวาง 1 และ 2 ทําให
สรุปไดวาการทองเที่ย วเปน สินคาฟุมเฟอย
2) ผลิตภัณฑมวลรวมภายในประเทศของโลกสามารถอธิบายจํานวนนักทองเที่ย วชาวตางชาติไดอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.01 ใน
ทิศทางตรงกันขาม โดยเมื่อผลิตภัณ ฑมวลรวมภายในประเทศของโลกเพิ่มขึ้นรอยละ 1 จะสงผลใหจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติลดลงรอ ยละ 7.94
กลาวไดวาความยืดหยุน ของอุปสงคนักทองเที่ย วชาวตางชาติตอรายไดมีคาเทากับ -7.94 ซึ่งมีคาเปนลบ แสดงใหเห็น วาการทองเที่ย วที่เขาแหลมหญาหมูเกาะเสม็ด จัดอยูในกลุมสินคาดอย(Inferior Good)ทั้งนี้เปนไปไดวาเมื่อนักทองเที่ยวตางชาติมีรายไดมากขึ้น อาจหันไปทองเที่ยวทีอ่ ื่นแทน เชน เกาะ
พีพี หรือภูเก็ต รวมทั้งอาจหัน ไปทองเที่ย วที่ประเทศอื่น เชน ยุโรป ญี่ปุน เปนตน
3) ดัชนีราคาผูบริโภคของไทยไมสามารถอธิบายจํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยไดอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ในทิศทางตรงขามใน
ขณะที่ดัช นีราคาผูบริโภคโดยเปรียบเทียบ (Relative Price) ระหวางดัชนีราคาผูบริโภคของไทยตอโลกสามารถอธิบายจํานวนนักทองเทีย่ วชาวตางชาติได
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ในทิศทางตรงขาม โดยเมื่อดัชนีราคาผูบริโภคโดยเปรีย บเทีย บเพิ่ม ขึ้นรอยละ 1 จะสงผลใหจํานวนนักทองเที่ยว
ชาวตางชาติลดลงรอยละ 27.01 เนื่องจากเมื่อราคาเปรียบเทียบสูงขึ้น จะสะทอนคาครองชีพรวมถึง ตน ทุน การทอ งเที่ย วที่สูง ขึ้น สงผลใหอุปสงคก าร
ทองเที่ยวลดลงนั่นเอง
4) อัตราแลกเปลี่ย นไมม ีผลตอจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ทั้งนี้เนื่องจากอัตราแลกเปลี่ย นใน
ชวงเวลาที่ทําการศึกษามีการผันผวนอยูในระดับคอนขางต่ํา
5) จํานวนนักทองเที่ย วรวมในไตรมาสกอนหนาไมสามารถอธิบายจํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยอยางมีนัยสําคัญทางสถิ ติที่ระดับ 0.05 แต
กลับสงผลตอจํานวนนักทองเที่ย วชาวตางชาติอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 ในทิศทางตรงกัน ขาม โดยหากจํานวนนักทองเที่ย วรวมในไตรมาส
กอนหนาเพิ่มขึ้นรอยละ 1 จะสงผลใหจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติลดลงรอยละ 0.65 ทั้งนี้ การที่น ักทองเที่ยวไดรับขอมูลวามีจํานวนนักทองเที่ย ว
มาก อาจทําใหนักทองเที่ย วชาวตางชาติม ีความกังวลในเรื่องความแออัดหรือความเสื่อมโทรมของสภาพแวดล อ มในระยะเวลาถัดมา เชน ขยะ ทําให
นักทองเที่ยวชาวตางชาติอาจเลือกไปเที่ย วที่อื่น สอดคลองกับงานวิจัย ของ Allen, D. and Yap G. (2009) ที่พบวาอุปสงคการทองเที่ย วในชวงเวลากอน
หนามีผลตอการทองเที่ย วในชวงเวลาปจจุบันในทิศทางตรงขาม แสดงใหเห็น วาอุปสงคการทองเที่ย วมีลักษณะของความลาชา (Lag) มาเกี่ย วของ
6) ราคาดิบน้ํามันดูไบไมมีผลตอจํานวนนักทองเที่ย วชาวไทยอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 แตสามารถอธิบายจํานวนนักทองเทีย่ ว
ชาวตางชาติไดอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ในทิศทางเดีย วกัน โดยเมื่อราคาดิบน้ํามันดูไบเพิ่มขึ้นรอยละ 1 จะสงผลใหจํานวนนัก ทองเที่ย ว
ชาวตางชาติเพิ่มขึ้นรอยละ 1.85 ซี่งผลการศึกษานี้ตรงขามกับงานวิจัย ของ Min C. (2013) ที่ไดผลการประมาณแบบจําลองอุปสงคการทองเที่ย วทีใ่ ชตวั
แปรระดับ (at Level) พบวาราคาน้ํามันสงผลตออุปสงคการทองเที่ยวในทิศทางตรงขาม เนื่องจากราคาน้ํามันสะทอนถึงคาใชจายในการเดินทางซึง่ แสดง
ถึงตัวแทนของราคาของการทองเที่ยวนั่น เอง อยางไรก็ตามการที่ราคาน้ํามัน ดิบดูไบปรับตัวสูงขึ้น อาจจะไปสะทอนตน ทุนการทองเที่ยวประเภทอื่น เชน

[310]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การทองเที่ย วเชิงนันทนาการ การจับจายใชสอยสินคาตามเมืองการทองเที่ย วใหญๆมากกวาการมาทองเที่ยวเชิงนิเวศที่อุทยานแหงชาติเขาแหลมหญาหมูเกาะเสม็ด ทําใหสงผลในทิศทางบวกตอจํานวนนักทองเที่ย วตางชาติ
7) นโยบายกระตุน การทองเที่ย วของภาครัฐสามารถอธิบายจํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยไดอยางมีนัย สําคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ 0.05 ในทิศทาง
ตรงกัน ขาม โดยเมื่อมีน โยบายกระตุนการทองเที่ย วของภาครัฐจะสงผลใหจํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยลดลงรอยละ 41.84§(2)กลาวไดวาเมื่อ มีน โยบาย
กระตุนการทองเที่ยวของภาครัฐเชนการลดภาษีจากคาใชจายในการทองเที่ย วนักทองเที่ยวอาจหันไปสนใจการทองเที่ยวประเภทอืน่ ไดแก การทองเทีย่ ว
เชิงนัน ทนาการ การจับจายใชสอยสินคาตามเมืองทองเที่ย วใหญๆจึงทําใหจํานวนนักทองเที่ยวที่อุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ดมีจํานวน
ลดลง
8) วิกฤตการณน้ําทว มสงผลตอ จํานวนนักทอ งเที่ย วชาวไทยอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิ ติที่ระดับ 0.05 ในทิศทางเดีย วกัน โดยเมื่อเกิด
วิกฤตการณน้ําทวมจํานวนนักทองเที่ย วชาวไทยจะเพิ่มขึ้นรอยละ 29.56 เนื่องจากปญหาน้ําทวมเกิดขึ้นในพื้นที่บริเวณภาคกลางเปนหลัก ทําใหมคี นยาย
ออกมาในภูมิภาคอื่น มากขึ้น โดยเฉพาะภาคตะวัน ออกซี่งอยูใกล ซี่งอาจเปน เหตุผลหนึ่งใหการทองเที่ย วในภูม ิภาคนี้ เชน อุทยานแหงชาติเขาแหลม
หญา-หมูเกาะเสม็ดกลับมีความคึกคักในชวงเวลาดัง กลาว อยางไรก็ต าม วิกฤตการณน้ําทว มกลับ สง ผลตอจํานวนนัก ทองเที่ย วชาวตางชาติอยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ในทิศทางตรงกันขามโดยเมื่อเกิดวิกฤตการณน ้ําทวมจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติจะลดลงรอยละ 39.04 เนื่องจาก
นักทองเที่ยวชาวตางชาติอาจกังวลในเรื่องความสะดวกการเดินทางมายังประเทศไทย เชน การเดินทางจากสนามบิน รวมถึงอาจไมมั่น ใจในเรื่อ งความ
ปลอดภัย เปนตน
10) ชวงเวลาในไตรมาสที่สองของแตละปสามารถอธิบายจํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยไดอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 ในทิศทาง
เดีย วกัน โดยเมื่อถึงชวงเวลาในไตรมาสที่สองของแตละปจะสงผลใหจํานวนนักทองเที่ย วชาวไทยเพิ่มขึ้นรอยละ 93.87 กลาวไดวา ในชวงดังกลาวเปนชวง
ที่ม ีการปดเทอมภาคฤดูรอนและตรงกับชวงที่ม ีวัน หยุดยาวจึงทําใหชวงดังกลาวมีน ักทองเที่ยวชาวไทยเพิ่มขึ้นจํานวนมากในขณะที่ช วงเวลาในไตรมาสที่
สองของแตละปจะสงผลตอจํานวนนักทองเที่ย วชาวตางชาติอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05ในทิศทางตรงกันขามโดยเมื่อถึงชวงเวลาในไตรมาสที่
สองของแตละปจํานวนนักทองเที่ย วชาวตางชาติจะลดลงรอยละ 19.83 กลาวไดวานักทองเที่ย วชาวตางชาติอาจมีความกังวลเรื่องสภาพอากาศเนือ่ งจาก
เปน ชวงที่เริ่มจะเขาฤดูฝนอาจจะเกิดความไมปลอดภัยตอนักทองเที่ยว
11) วิกฤตการณแฮมเบอรเกอรสงผลตอจํานวนนักทองเที่ย วชาวไทยอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ในทางเดีย วกัน โดยในชวง
วิกฤตการณแฮมเบอรเกอร พบวาจํานวนนักทองเที่ย วชาวไทยจะเพิ่มขึ้นรอยละ 40.07 ทั้งนี้ อาจเปนผลมาจากการที่ในชวงวิกฤติดังกลาว นักทองเที่ย ว
ชาวไทยอาจตองการลดแรงตึงเครีย ดจากภาวะเศรษฐกิจที่ตกต่ําดวยการหาสถานที่พักผอนทางธรรมชาติ ซี่งการทองเที่ย วที่อุทยานแหงชาติเขาแหลม
หญา-หมูเกาะเสม็ดถือเปน ทางเลือกหนึ่งที่ไดรับความนิย ม เนื่องจากอยูใกล คาครองชีพ ไมสูง มาก และมีความสวยงามทางธรรมชาติแ ตวิกฤตการณ
แฮมเบอรเกอรกลับไมม ีผลตอจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05เนื่องจากวิกฤตการณแฮมเบอรเกอรนสี้ ง ผลกระทบ
ตอเศรษฐกิจของประเทศตางๆ ทั่วโลกมากนอยแตกตางกัน เชน ในขณะที่ประเทศแถบยุโรปมีเศรษฐกิจที่หดตัว แตประเทศจีนกลับมีทิศทางเศรษฐกิจที่
รอนแรง ทําใหโดยรวมแลว วิกฤตการณแ ฮมเบอรเกอรไมม ีผลตอจํานวนนักทองเที่ยวชาวตางชาติที่จะมาทองเที่ย วที่อุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมู
เกาะเสม็ดแตอยางใด

ขอเสนอแนะ
จากการศึกษาแบบจําลองอุปสงคการทองเที่ยว โดยพิจารณาจํานวนนักทองเที่ย วรวม กรณีศึกษาเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด พบวาปจจัยที่
สงผลตอจํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยและชาวตางชาติที่มาเที่ยวในแหลงทองเที่ยวดังกลาว มีความแตกตางกัน หรือแมแตปจ จัยเดียวกันก็สง ผลในทิศทาง
(2)

ตัวอยางการคํานวณผลกระทบของตัวแปรหุน (Dummy Variable) ที่อธิบายนโยบายกระตุนการทองเที่ยวของภาครัฐ(FISCAL)
จากแบบจําลองที่ประมาณไดเมื่อพิจารณาสัมประสิทธิ์หนาตัวแปร FISCAL
ln(

)FISCAL = 1 – ln(

ดังนั้น

)FISCAL = 0 = - 0.542 จะได ln(

= 0.5816 หรือ

) = - 0.542

= 0.575 – 1 = - 0.4184

นั่นคื อหลังดําเนินนโยบายการกระตุนการทองเที่ยว จํานวนนักทองเที่ยวชาวไทยจะลดลงรอยละ 41.84

[311]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ที่ตางกันเชน จํานวนนักทองเที่ย วโดยรวมในไตรมาสกอนหนา และ อิทธิพลของฤดูกาลดังนั้น ในการพัฒนาแบบจําลองอุปสงคการทองเทีย่ วเพือ่ นําไปใช
ในการวิเคราะหระบบเตือนภัย ลวงหนาทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ย วควรแยกเปน สมการอุป สงคสําหรับนักทองเที่ย วชาวไทย และนัก ทองเที่ย ว
ชาวตางชาติ นอกจากนี้ หากภาครัฐหรือหนวยงานที่เกี่ย วของมีความตอ งการศึก ษาระบบเตือนภัย ลวงหนาทางเศรษฐกิจดานการทองเที่ย วที่แ หลง
ทองเที่ยวใด ควรมีการวางแผนการจัดเก็บขอมูลใหครอบคลุม ถึงปจจัย ตางๆ ที่อาจเกี่ยวของ เชน คาใชจายในการเดิน ทาง ราคาที่พักโรงแรม รวมทัง้ การ
เก็บขอมูลแยกประเภทระหวางนักทองเที่ยวชาวไทยและชาวตางชาติ เปนตน
จากผลการศึกษาเชิงประจักษของแบบจําลองอุปสงคการทองเที่ยว พบวานโยบายกระตุนการทองเที่ย วของภาครัฐสงผลใหนักทองเทีย่ วชาว
ไทยที่มาเที่ย วอุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด มีจํานวนลดลง เนื่องจากนโยบายดังกลาวอาจเอื้อตอกิจกรรมหรือการทองเทีย่ วประเภทอืน่ ที่
แตกตางกันออกไป เชน การทองเที่ยวที่ม ุงเนน สัน ทนาการ รานอาหาร หรือการพักแรมในยานใจกลางเมือง ดังนั้น หากหนว ยงานหรือผูที่เกี่ย วของที่
ตองการกระตุน การทองเที่ยวที่เขาแหลมหญา-หมูเกาะเสม็ด ควรตองมีการเสริมนโยบายหรือสิ่งจูงใจอื่นเพื่อดึงใหนักทองเที่ยวมาเที่ยวที่เขาแหลมหญาหมูเกาะเสม็ดแทนการไปเที่ยวประเภทอื่นที่แหลงทองเที่ยวอื่น

เอกสารอางอิง
กระทรวงการท อ งเที่ ย วและกี ฬ า.2557. ยุ ท ธศาสตร ก ารท อ งเที่ ย วไทย พ.ศ.2558-2560. (Online).http://www.mots.go.th/ewt_dl_link.
php?nid=7114, 4 ตุลาคม 2558.
มิ่งสรรพ ขาวสอาด และคณะ.2555. เศรษฐมิติวาดว ยการทองเที่ยว.โครงการเมธีวิจัยอาวุโส. สํานักงานกองทุนสนับสนุน การวิจัย (สกว.)
มิ่งสรรพ ขาวสอาด และคณะ.2556. เศรษฐศาสตรว าดวยการทองเที่ยว.โครงการเมธีวิจัย อาวุโส. สํานักงานกองทุน สนับสนุนการวิจัย (สกว.)
สมชัย เบญจชย.2549. การบริห ารจัดการปาชุมชนและการพัฒนาอาชีพดานปาไม. สํานักบริหารพื้น ที่อนุรักษที่ 16 (เชีย งใหม) กรมอุทยานแหง ชาติ
สัตวปา และพัน ธุพืช.
สมศจี ศิกษมัตและนภดล บูรณะธนัง. 2543. ระบบสัญญาณเตือ นภัยลว งหนาทางเศรษฐกิจ . เอกสารประกอบการประชุมและสัม มนาทางวิชาการของ
ธนาคารแหงประเทศไทยประจําป 2543. ธนาคารแหงประเทศไทย.
สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ. 2558. รายงานภาวะเศรษฐกิจ ไทยป 2558. (Online). http://www.nesdb.go.th/
Portals/0/eco_datas/economic/eco_state/4_58/PressEngQ4-2015.pdf, 10 พฤศจิกายน 2558.
Allen, D. and Yap G. 2009. Modelling Australian Domestic Tourism Demand: A Panel Data Approach. Working Paper 0910.
School of Accounting, Finance and Economics, Faculty of Business and Law, Edith Cowan University.
Clayton, A. 2002. Strategies for Sustainable Tourism Development: the Role of the Concept of Carrying Capacity. Social
and Economic Studies, 51 (1), 61-98.
Crouch, G.I. 1994. The Study of International Tourism Demand: A Review of Findings. Journal of Travel Research Vol.33 (1):
pp. 41-54.
Min C. 2013. Instrumental Variable Estimation of Tourism Demand: Comparing Level versus Change-rate Models.
International Review of Business Research Papers. Vol.9 (3): 114-126.
Song, H. and Li, G. 2008. Tourism Demand Modelling and Forecasting-A Review of Recent Research. Tourism Management
Vol.29 (2): pp. 203-220.

[312]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ผลของการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน และการสอนแบบเดิมที่มีตอ ความเขาใจในการ
อานภาษาอังกฤษ และเจตคติตอ การอานภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6
The Effects of Reading Teaching Based on Genre- Based and the Traditional Approaches
of Grade 6 Students’ Reading Comprehension and Attitudes towards Reading English
*

นุสรา โกศล
Nusara Kosol

บทคัดยอ
การวิจัยในครั้งนี้ม ีความมุงหมาย1) เพื่อเปรีย บเทีย บความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษของนักเรีย นชั้นประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอน
อานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐานกับ การสอนแบบเดิม 2) เพื่อ เปรีย บเทีย บเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษของนัก เรีย นของนักเรีย นชั้น
ประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐานกับการสอนแบบเดิม 3) เพื่อ เปรีย บเทีย บความเขาใจในการอาน
ภาษาอังกฤษกอนและหลังการทดลองของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน4)เพือ่ เปรียบเทียบ
เจตคติตอการอานภาษาอังกฤษกอนและหลังการทดลองของนักเรีย นของนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีก ารสอน
แบบอรรถฐานกลุมตัวอยางในการวิจัย ไดแกนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 โรงเรีย นวัดราษฎรบํารุง (งามศิริวิทยาคาร) สํานัก งานเขตบางแค สังกัด
กรุงเทพมหานคร ที่เรียนรายวิชาภาษาอังกฤษหลัก ภาคเรียนที่ 1 ปการศึกษา 2558 จํานวน 2 หองเรียน รวมทั้งสิ้น 50 คน สุม อยางงายโดยใชวิธีจับ
ฉลาก จากนั้นเลือกกลุม ทดลอง และกลุม ควบคุม (Random Assignment) กลุมทดลอง จํานวน 25 คน ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบ
อรรถฐาน กลุม ควบคุม จํานวน 25 คน ไดรับการสอนแบบเดิมเครื่องมือที่ใชในการวิจัย ไดแกแผนการจัดการเรียนรูตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถ
ฐาน จํานวน 3 แผน แผนการสอนแบบเดิม จํานวน 3 แผน แบบทดสอบวัดความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษ และ แบบสอบถามวัดเจตคติตอ การอาน
ภาษาอังกฤษ ระยะเวลาที่ใชในการทดลอง 20 คาบเรียน สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูลไดแก คาเฉลี่ย สวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน และสถิติที่ใชในการ
ทดสอบสมมติฐาน ไดแ ก t-test for dependent samples และ t-test for independent samples ผลการวิจัยปรากฏ ดังนี้ 1. นักเรียนที่ไดรับการ
สอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษสูงกวานักเรีย นที่ไดรบั การสอนแบบเดิมอยางมีนยั สําคัญทางสถิตทิ ี่
ระดับ .01 2. นักเรีย นที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษสูงกวานัก เรีย นที่ไดรับ การสอน
แบบเดิม อยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .01 3. นัก เรีย นที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีค วามเขาใจในการอาน
ภาษาอังกฤษหลังการทดลองสูงกวากอนการทดลองอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .01 4. นักเรีย นที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบ
อรรถฐาน มีเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษหลังการทดลองสูงกวากอนการทดลองอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .01 โดยสรุป การสอนอานตามแนว
ทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน เปน กระบวนการสอนที่ม ีลําดับขั้นตอนที่เปน ระบบทําใหผูเรียนมีพัฒนาการทางดานความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษ
และสงเสริม ใหเกิดเจตคติที่ดีตอการอานภาษาอังกฤษ และเหมาะสมที่จะนําไปใชเพื่อพัฒนาการเรีย นการสอนภาษาอังกฤษตอไป
คําสําคัญ: ทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน, ความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษ, เจตคติตอ การอานภาษาอังกฤษ
Abstract
The study aims to 1) Compare the English reading comprehension of the grade 6 students who are taught through an
Instruction base of genre-based approach and the traditional approaches; 2)Compare the attitudes upon reading English of the
*

หลักสูตรการศึกษามหาบัณฑิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; E-mail:[email protected]

[313]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
grade 6 students who are taught through an Instruction based of genre-based approach and the traditional approaches;3)
Compare the English reading comprehension of grade 6students before and after the experiment,and 4) Compare the Attitudes
towards reading English of grade 6students before and after the experiment. The samples of this study are drowned from 2
classrooms of grade 6during the first semester of the 2015 academic year at Watratbumrung School in Bangkok Metropolitan
Administration. The research design of the study is the randomised controlled group pretest-posttest design. Each group is
taught with lessons of the same contents for twenty periods, of which contain 50 minutes for each period. Twenty-five students
are assigned to each of the experimental and controlled groups. The experimental group is taught using the Instruction based of
genre-based approach whereas the controlled group is taught through the traditional approaches. The instruments are namely
lesson plans, English reading comprehension test, and questionnaires on attitudes towards reading English for both groups. The
data are analyzed using an analysis of t-test for Dependent Samples and Independent Samples. The results of the study reveals
the following: 1. English reading comprehension of grade 6students taught through an Instruction based of genre-based
approach is significantly higher than the traditional approaches at the .01 level. 2. Attitudes towards reading English ofgrade
6students taught through an Instruction based of genre-based approach are significantly greater than those of the traditional
approaches at the .01 level. 3. English reading comprehension of grade 6students after the experiment is considerablyhigher
before the experiment at the .01 level. 4. Attitudes towards reading English ofgrade 6students after the experiment arecrucially
greater before the experiment at the .01 level. In conclusion, Teaching English based of Genre-Based Approach is theprocess
that consist of systematic procedure that encourage the development of students in the English reading comprehension and
supports the attitude towards English reading. This method is suitable for developing English learning and teaching.
Keywords: Genre-Based Approach, English Reading Comprehension, Attitudes,English Reading

บทนํา
ในปจจุบันคงไมอาจปฏิเสธไดวาภาษาอังกฤษเปนภาษาสากลของโลกที่ใชกัน อยางแพรหลาย และเขามามีบทบาทสําคัญ ในวิถ ีชีวิตของผูค น
จํานวนมาก จากอิทธิพลของความกาวไกลทางดานเทคโนโลยีและการสื่อสาร สงผลใหภาษาอังกฤษยิ่งทวีความสําคัญ มากยิง่ ขึน้ เพราะถือเปนเครือ่ งมือที่
ใชในการติดตอสื่อสาร กับประเทศอื่นๆ ตลอดจนทําความเขาใจขนบธรรมเนียมประเพณี วัฒนธรรม และวิถ ีความเปนอยูข องตางประเทศ ซึ่งจะตองใช
ภาษาอังกฤษเปนเครื่องมือสื่อสารระหวางกันทั้งสิ้น อีกทั้งยังเพื่อการศึกษาคนควาแสวงหาความรูจากแหลง เรีย นรูที่หลากหลาย รวมถึง การประกอบ
อาชีพ อีก ดว ย (ฟาฏิน า วงศเลขา, 2553: ออนไลน) ดัง นั้น ผูที่ตอ งการแสวงหาขอมูลขาวสารไดอยางมีประสิทธิภาพ จําเปน ตองเปน ผูที่ม ีค วามรู
ความสามารถในการอานภาษาอังกฤษไดอยางมีประสิทธิภาพเชน กัน อีกทั้งภาษาอังกฤษยังทําใหชวยสรางสัมพันธอัน ดีระหวางชนชาติไทยและชนชาติ
อื่น ๆ ทําใหม ีความเขาใจในวัฒนธรรมที่แตกตางกัน ของแตละชนชาติ มีความเขาใจภาคภูม ิใจในภาษาและวัฒนธรรมของกัน และกัน สามารถถายทอด
วัฒนธรรมนั้น ๆ ไปสูสังคมโลกไดเปน อยางดี
ทักษะการอานนับวาเปนทักษะที่มีความจําเปน และมีความสําคัญ มากกวาทักษะอื่นเพราะมีการใชในชีวิตประจําวัน และจําเปน มากที่สุดใน
สังคมปจจุบันเนื่องจากความรูขอมูลขาวสารวิทยาการใหมๆ เกิดขึ้น อยางตอเนื่องและมีการเปลี่ย นแปลงอยูเสมอทําใหผูเรีย นตองแสวงหา ความรูอ ยู
ตลอดเวลาจากแหลงความรูตางๆอันไดแกหนังสือพิม พวารสารนิตยสารบทความตําราเรียนประกาศฉลากและการสื่อสารผานทางระบบอิน เตอรเน็ตซึ่ง
ลวนแตอาศัยทักษะการอานเพื่อใหเกิดความเขาใจยิ่งขึ้นดังที่ Richards and Rogers (1985) กลาววาการอานเปนกระบวนการที่ทําใหเกิดการรับรูข อมูลซึ่ง
เปนสิ่งจําเปนอยางยิ่งที่ผูเรียนภาษาตางประเทศสามารถใชทักษะการอานเพื่อเพิ่มเติม ความรูข องตนเองซึ่งสอดคลองกับ Wright (1995) ที่ไดกลาววาคน
สวนใหญมีจุดประสงคหลัก 3 ประการในการอานคือประการแรกอานเพื่อความอยูร อดเชนการอานเพื่อทําความเขาใจกับสิ่งที่ไดพบเห็น ในชีวิต ประจําวัน
ถึงแมการอานจะเปน ทักษะที่สําคัญ ที่สุดในการเรีย นภาษาอังกฤษของนักเรีย นทั่วโลก แตก็เปนทักษะที่ถ ูกละเลยมากที่สุด เห็นไดจากขอ มูล งานวิจัย ที่
เกี่ย วของกับการอานภาษาอังกฤษพบวานักเรีย นไทยสวนมากยังมีทักษะการอานภาษาอังกฤษอยูในเกณฑที่ไมนาพอใจแสดงใหเห็นวานักเรียนไทยยังไม

[314]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สามารถพัฒนาทักษะในดานการอานภาษาอังกฤษใหอยูในเกณฑที่ดีสอดคลองกับขอมูลจากงานวิจัย ของ ผกาภรณ ผดุงกิจ(2552) และ จรรยา ชาญ
สมุทร (2550) ที่พบวาทักษะการอานภาษาอังกฤษของนักเรีย นไทยสวนใหญอยูในระดับที่ต่ํา เนื่องจากผูเรีย นไมเขาใจและไมสามารถสรุปองคค วามรู
และจับใจความสําคัญจากเรื่องที่อานได โดยปญ หาการอานภาษาอังกฤษนั้นเกิดขึ้นจากหลายสาเหตุ สวนหนึ่งเกิดจากการเรียนการสอนยังยึดผูส อนเปน
ศูน ยกลางการเรีย นการสอนที่เนน ไวยกรณ และทอ งศัพท ครูข าดทักษะในการสอนภาษาอัง กฤษ ไมมีก ารจัดกิจกรรมเพื่อสงเสริม การใชภาษาใน
สถานการณจริงที่นําไปใชในชีวิตจริง ครูม ีความรูความเขาใจในหลักสูตรไมช ัดเจนครูข าดเทคนิควิธีการสอนใหมๆ มาปรับใชในการเรีย นการสอน ครูมี
ภาระงานพิเศษมากตลอดทั้งปญหาสื่อการเรียนการสอนไมเพียงพอ(กรมวิชาการ,2546) และสาเหตุประการหนึ่งที่เปนอุปสรรคในการพัฒ นาผูเรีย นใน
ดานทักษะการอานคือผูเรีย นมีเจตคติที่ไมดีตอการอาน อีกทั้งสํานักทดสอบทางการศึก ษา (2557: ออนไลน) รายงานการประเมิน คุณ ภาพการศึกษา
ระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ของผูเรีย นระดับประถมศึกษาปที่ 6 ปการศึกษา 2557 กลุมสาระภาษาตางประเทศ (ภาษาอังกฤษ) โดยสํานัก ทดสอบ
ทางการศึกษา รวมทุกสังกัด จํานวนนักเรียน731,106 คน ไดคะแนนคาเฉลี่ยรอยละ 36.02 ซึ่งอยูในเกณฑต่ํากวาทุกกลุมสาระ
ดวยเหตุผลและความสําคัญดังกลาวขางตน ผูวิจัย จึงสนใจที่จะแกปญหาการอานภาษาอังกฤษของนักเรีย นโดยใชวิธีการสอนอานตามแนว
ทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน (Genre Based Approach) แนวทฤษฎีนี้จะยึดหลักเดียวกับทฤษฎีภาษาศาสตรเชิงระบบ(Systemic Linguistic Theory)
ของHalliday (เสาวลักษณ รัตนวิช ช, 2550) ซึ่งจะชวยใหผูเรียนเกิดความเขาใจในการอานจากขอมูลที่เปนประสบการณหรือสิ่งใกลตัวเมื่อนัก เรีย นได
เรีย นรูและเขาใจชนิดของเนื้อความตามอรรถลักษณะซึ่งมีจุดมุงหมายที่แ นน อนในการสื่อความหมาย ทําใหสามารถเขาใจในเรื่องทีอ่ า น สงผลใหผเู รียนมี
เจตคติที่ดีตอการอาน และเปนแนวทางในการนําผลการศึกษาที่ไดไปพัฒนาการจัดการเรียนการสอนใหมีประสิทธิภาพมากยิง่ ขึน้

วัตถุประสงค
1. เพื่อเปรีย บเทีย บความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบ
อรรถฐานกับการสอนแบบเดิม
2. เพื่อเปรีย บเทีย บเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษของนักเรีย นของนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการ
สอนแบบอรรถฐานกับการสอนแบบเดิม
3. เพื่อเปรีย บเทีย บความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษกอนและหลังการทดลองของนักเรีย นชั้น ประถมศึกษาปที่ 6 ทีไ่ ดรบั การสอนอานตาม
แนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน
4. เพื่อเปรีย บเทีย บเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษกอนและหลังการทดลองของนักเรีย นของนักเรีย นชั้น ประถมศึกษาปที่ 6 ทีไ่ ดรบั การสอน
อานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน

วิธีการวิจัย
การกําหนดประชากรและกลุม ตัวอยาง
ประชากรที่ใชในการวิจัยครั้งนี้คือนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 ภาคเรีย นที่ 1 ปการศึกษา 2558โรงเรีย นวัด ราษฎรบํารุง (งามศิริวิทยา
คาร) สํานักงานเขตบางแค สังกัดกรุงเทพมหานคร จํานวน 4 หองเรีย น จํานวนนักเรียน 160 คน
กลุม ตัวอยางที่ใชในการวิจัย ครั้งนี้คือนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 ภาคเรีย นที่ 1 ปการศึกษา 2558โรงเรีย นวัด ราษฎรบํารุง (งามศิริ
วิทยาคาร) สํานักงานเขตบางแค สังกัดกรุงเทพมหานครจํานวน 2 หองเรียน รวมทั้ง สิ้น 50 คน สุม อยางงายโดยใชวิธีจับฉลาก (Random Selection)
จากนั้นเลือกกลุมทดลอง และกลุมควบคุม (Random Assignment) กลุมทดลอง จํานวน 25 คน ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน
กลุมควบคุม จํานวน 25 คน ไดรับการสอนแบบเดิม
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
1. แผนการจัดการเรียนรูตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน จํานวน 3 แผนแผนละ 7 คาบเรียน เวลา 20 ชัว่ โมง
2. แผนการสอนแบบเดิม จํานวน 3 แผน แผนละ 7 คาบเรียน เวลา 20 ชั่วโมง

[315]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3. แบบทดสอบวัดความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษ เปนแบบทดสอบเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จํานวน 30 ขอมีคาอํานาจจําแนก (r) รายขอ
ตั้งแต .28 ถึง .65 มีคาความยากงาย (p) รายขอตัง้ แต .27 ถึง .80 มีคาความเชือ่ มัน่ เทากับ .887
4. แบบสอบถามวัดเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษเปนแบบมาตราสวนประเมินคา(Rating Scale) ตามแนวของลิเคิรท(Likert) จํานวน 20
ขอ มีคาอํานาจจําแนก rxyตั้งแต 0.22 ถึง 0.77 และมีคาความเชื่อมัน่ เทากับ .927
ขัน้ ตอนการวิจยั
1. แจงจุดประสงคการเรียนการสอน ทําความเขาใจกับนักเรียนถึงวิธีการเรียน บทบาทผูเรียน และวิธีประเมินผลการเรียนรู
2. ทดสอบกอ นเรีย น (Pre-test) ทั้ง กลุ ม ทดลองและกลุ ม ควบคุม โดยใชแ บบทดสอบวั ด ความเข าใจในการอา นภาษาอั ง กฤษ และ
แบบสอบถามวัดเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษที่ผูวิจัย สรางขึ้น
3. ดําเนิน การทดลองโดยผูว ิจัยเปนผูสอนทั้ง 2 กลุมกลุม ทดลองใชแ ผนการจัดการเรีย นรูการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน
และกลุม ควบคุมสอนโดยใชแ ผนการสอนแบบเดิม ผูวิจัย ใชเวลาในการสอนกลุม ละ 20 คาบคาบละ 60 นาที
4. ใหผูเรียนทดสอบหลังเรียน (Post-test) โดยใชแ บบทดสอบวัดความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษ และแบบสอบถามวัดเจตคติตอ การอาน
ภาษาอังกฤษที่ผูวิจัย สรางขึ้นซึ่งเปน ชุดเดียวกับการทดสอบกอนเรีย นในสัปดาหสุดทายของการทดลอง
5. ตรวจใหคะแนนการทําแบบทดสอบ และแบบสอบถาม แลวนําผลที่ไดมาวิเคราะหดวยวิธีการทางสถิติเพื่อทดสอบสมมติฐาน
การวิเคราะหขอ มูล
ในการวิเคราะหขอมูลผูวิจยั ไดดําเนินการตามขัน้ ตอนดังตอไปนี้
1. เปรียบเทียบความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบ
อรรถฐาน กับการสอนแบบเดิมโดยใช t-test for independent samples
2. เปรียบเทียบเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษของนักเรีย นชั้นประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถ
ฐาน กับการสอนแบบเดิมโดยใช t-test for independent samples
3. เปรียบเทียบความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบ
อรรถฐาน กอนและหลังการทดลองโดยใช t-test for dependent samples
4. เปรียบเทียบเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถ
ฐาน กอนและหลังการทดลองโดยใช t-test for dependent samples

ผลการวิจัย
1. นักเรียนที่ไดรบั การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษสูงกวานักเรียนที่ไดรบั การสอน
แบบเดิมอยางมีนยั สําคัญทางสถิตทิ ี่ระดับ .01 ผลดังตารางที1่
ตารางที่ 1 การเปรียบเทียบคะแนนความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนที่ไดรับการ สอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน กับการ
สอนแบบเดิม
กลุม ตัวอยาง N
S.D
t
p
กลุม ทดลอง 25
กลุม ควบคุม 25

X

6.32
1.76

3.45
4.88

3.81**

.000

จากตาราง1พบวา นักเรียนที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษสูงกวานักเรียนที่
ไดรับการสอนแบบเดิมอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ .01

[316]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. นักเรียนที่ไดรบั การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษสูงกวานักเรียนที่ไดรับการสอน
แบบเดิมอยางมีนยั สําคัญทางสถิตทิ ี่ระดับ .01 ผลดังตารางที2่
ตารางที่ 2 การเปรียบเทียบคะแนนเจตคติตอ การอานภาษาอังกฤษของนักเรียนที่ไดรบั การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน กับการสอน
แบบเดิม
กลุม ตัวอยาง N
S.D
t
p
กลุม ทดลอง 25
กลุม ควบคุม 25

X

12.12
7.28

5.56

3.60**

.001

3.78

จากตาราง2พบวา นักเรียนที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีเจตคติตอการอานภาษาอัง กฤษสูงกวานัก เรีย นที่
ไดรับการสอนแบบเดิมอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ .01
3. นักเรียนที่ไดรบั การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษหลังการทดลองสูงกวากอนการ
ทดลองอยางมีนยั สําคัญทางสถิติที่ระดับ .01ผลดังตารางที่ 3
ตารางที่ 3 การเปรียบเทียบความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนกอนและ หลังไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน
กลุม ตัวอยาง N
S.D
t
p
คะแนนกอนการทดลอง 25
คะแนนหลังการทดลอง 25

X

10.40
16.72

2.71
3.87

9.16**

.000

จากตาราง3พบวา นักเรียนที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษหลังการทดลอง
สูงกวากอนการทดลองอยางมีนยั สําคัญ ทางสถิตทิ ี่ระดับ .01
4. นักเรียนที่ไดรบั การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษหลังการทดลองสูงกวากอนการ
ทดลองอยางมีนยั สําคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ผลดังตารางที่ 4
ตารางที่ 4 การเปรียบเทียบเจตคติตอ การอานภาษาอังกฤษกอนและหลังการทดลองที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน
กลุม ตัวอยาง N
S.D
t
p
คะแนนกอนการทดลอง 25
คะแนนหลังการทดลอง 25

X

74.00
86.12

4.92
4.27

10.91**

.000

จากตาราง 9พบวา นักเรียนที่ไดรบั การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีเจตคติตอ การอานภาษาอังกฤษหลังการทดลองสูง
กวากอนทดลองอยางมีนยั สําคัญทางสถิตทิ ี่ระดับ .01

อภิปรายผลการวิจัย
จากการศึกษาผลของการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน และการสอนแบบเดิม ที่ม ีตอความเขาใจในการอานภาษาอัง กฤษ
และเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษของนักเรีย นชั้นประถมศึกษาปที่ 6สามารถอภิปรายผลไดดังนี้

[317]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1.นักเรียนที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษสูงกวานักเรียนที่ไดรับการสอน
แบบเดิมอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .01 การที่ผลปรากฏเชน นี้อาจเนื่องจากการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐานสามารถพัฒนา
ความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษของนักเรีย นเนื่องจาก เปนกระบวนการสอนที่มีลําดับขั้นตอนเปน ระบบในขั้นตอนการสอนแบงออกเปนสามขัน้ ตอน
ไดแ ก ขั้น ตอนที่ 1 การใหรูปแบบ(Modeling) เพื่อเนนใหน ักเรีย นไดเตรีย มความพรอมกอ นการอานและเห็น ถึง บริบทของเรื่อ งที่อาน การอธิบายให
ผูเรียนเห็นถึงบริบทกับภาษา เชน เรื่องที่จะอานตอไปนี้เปนเรื่องเกี่ยวกับอะไร มีตัวละครใดบาง สถานที่เกิดขึ้น ที่ใด เปน ตน ขั้น ตอนที่ 2 ขั้น การฝก
(Practice) เปน ขั้น ที่สงเสริมใหผูเรีย นไดสังเกตเกี่ย วกับโครงสรางของเนื้อความ รูปแบบของภาษา และโครงสรางการดําเนินเนื้อเรื่องที่ทําใหผูเรียนไดใช
ความคิดในการวิเคราะหลักษณะเนื้อความ การตีความ การคาดเดาความจากเนื้อเรื่องดวยตนเอง สงเสริม กระบวนการคิดในขณะที่อา น สงผลใหการอาน
มีประสิทธิภาพ และมีจุดมุงหมายในการอานที่ช ัดเจนสังเกตไดจากที่ผูเรีย นสามารถเขียนตอบบอกสวนประกอบตางๆของโครงสรางการดําเนินเรือ่ งและ
เขีย นบอกลักษณะของภาษาไดอยางถูกตอง และขั้นตอนที่ 3 อานโดยอิสระ (Independent Study) เปน ขั้น ตอนสุดทายของกระบวนการสอน ซึง่ ผูว จิ ยั
ใหน ักเรีย นไดทํากิจกรรมที่เปดโอกาสใหน ักเรีย นไดสรางเนื้อความใหมโดยใชตัวละครใหม ทําใหผูเรีย นเกิดความเขาใจในการอานมากยิ่งขึ้น อีกทั้ง ยัง
สามารถเชื่อมโยงทักษะการอานไปสูทักษะการเขีย นไดอีกดวย และมีการประเมิน ผลในขั้น ตอนนี้โดยครูม ีการตรวจใบงาน แบบฝกหัด และผลงานกลุม
พิจารณาจากผลงานที่สมบูรณแลว ตรวจใหคะแนน และแสดงผลงานของนักเรียน เชนติดผลงานบนบอรดผลงานนักเรีย น เก็บเขาแฟมสะสมผลงานของ
นักเรีย น
จากผลดังกลาวไดสอดคลองกับChristie (2005,อางถึงใน เสาวลักษณรัตนวิช ช, 2550: 54) กลาววาการศึกษารูปแบบของภาษาจากเนือ้ ความ
ประเภทตางๆจนเกิดความเขาใจจะทําใหการอานชัดเจนขึ้น การจับใจความสําคัญ ของเรื่องการหารายละเอีย ดของเรื่องรวมถึงการแสดงความคิด เห็น
เกี่ย วกับเนื้อความที่อานจะทําไดงายขึ้นเพราะผูอานทราบจุดมุงหมายในการสื่อสารที่แนนอนชัดเจนรวมทั้งสามารถลําดับความคิดตามเนื้อความไดงาย
เนื่องจากเนื้อความแตละประเภทจะมีลําดับ โครงสรางการดําเนิน เนื้อความอยางเปน ขั้น เปน ตอนโดยมีก ระบวนการปฏิสัม พัน ธระหวางผูอานและ
เนื้อความการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนภาษาแบบอรรถฐานจึงชวยใหผูเรีย นไดรับความสนุกสนานมีความสุข จากกิจกรรมการเรีย นการสอนทุก
ขั้น ตอน และยังสอดคลองกับงานวิจัย ของณิช าภัทร วัฒนพานิช (2543) พบวานักเรียนที่ไดรับการสอนตามแนวทฤษฎีอรรถฐานดวยสื่อหนังสือพิมพมี
ความเขาใจในการอานและความสนใจในการเรียนภาษาอังกฤษแตกตางกับนักเรีย นที่ไดรับ การสอนตามคูม ือครูอ ยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ.01
สอดคลองกับจิตมณี อะเมกอง (2545) ไดศึกษาความเขาใจในการอานและความสนใจในการเรียนภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1 ทีไ่ ดรบั
การสอนแบบมุง ประสบการณ ภาษา (รูปแบบที่ 1) กับการสอนแบบเดิม ผลการศึก ษาพบวาความเขา ใจในการอานและความสนใจในการเรีย น
ภาษาอังกฤษที่ไดรับการสอนแบบมุงประสบการณภาษา (รูปแบบที่ 1) แตกตางจากนักเรีย น ที่ไดรับการสอนแบบเดิม อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ.
01
2. นักเรีย นที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีเจตคติตอการอานสูงกวานักเรีย นที่ไดรับการสอนแบบเดิม อยางมี
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .01การที่ผลปรากฏเชน นี้อาจเนื่องจากการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน มีกระบวนการสอนทีเ่ อือ้ อํานวยให
ผูเรียนเกิดการเรีย นรูที่ดีมีข ั้นตอนที่ไมนาเบื่อสงเสริม ใหผูเรียนเรียนรูดวยความสนุกสนานโดยเนื้อหาที่เปนนิทานอาเซีย นนั้นซึ่งถือเปน เรื่องใกลตวั และ
นาสนใจทําใหผูเรียนอานแลวสนุกสนาน เพลิดเพลิน เกิดความกระตือรือรนอยากอานมากขึ้น ขั้นตอนการสอนยังสงเสริมใหผเู รียนมีความสามารถในการ
วิเคราะหเนื้อความที่อานแตละประเภทไดดวยตนเองซึ่งเมื่อผูเรีย นสามารถจับประเด็น สําคัญ ในเนื้อความแตล ะประเภทไดดวยตนเองผูเรี ย นจะรูสึก
ประสบความสําเร็จในการอาน สามารถเขาใจเรื่องที่อานจึงทําใหการอานครั้งตอไปผูเรีย นเกิดความมั่นใจในการอานสงผลใหผูเรีย นสามารถทํากิจกรรม
โดยการสรางเนื้อความใหมในลักษณะโครงสรางเดิมแลว นําเสนอหนาชั้น เรีย นพบวาผูเรีย นสามารถนําเสนอเรื่อ งราวไดอยางสนุกสนาน มีค วามคิด
สรางสรรคแ ละมีความสุขสนุกกับการเรีย นมีพัฒนาการทางดานสังคมในขั้นตอนการทํางานกลุมรวมกัน การปรึกษาหารือระหวางกัน รูจัก คิด แกปญ หา
วิเคราะหและตัดสินใจสามารถเรียงลําดับเหตุการณข องเรื่องที่อานเกิดบรรยากาศที่ดีในหองเรียน ไมตึงเครีย ด
จากผลดังกลาวไดสอดคลองกับแนวคิดของNolasco and Arthur (1987) กลาววา การจัดกิจกรรมควรเปดโอกาสใหผูเรียนไดแสดงออกดาน
ทัศนคติความรูสึกและอารมณดวยตนเองมิใชถ ูกบังคับใหทําและแนวคิดของOxford(1990) กลาววาการเรีย นการสอนทีค่ าํ นึงถึงบรรยากาศในการเรียนที่
สนุกสบายไมเครงเครียด การใหผูเรียนผอนคลายทั้ง ทางรางกายและทางอารมณ ถือวาเปนการทําใหผูเรียนมีสมาธิ จูงใจใหอยากเรียน เรียนไดดี และมี
เจตคติที่ดีตอการอานการสอนแบบเดิม ที่เนนกระบวนการสอนโดยครูถ ายทอดความรูสูผูเรียนฝายเดีย วผูเรีย นที่เปนฝายรับ นักเรียนใชเวลาสวนใหญกบั
การฟงบรรยายอธิบายและสรุปความโดยครูนักเรีย นไมมีอิสระในการแสดงความคิดเห็น ผูเรียนมีโอกาสในการคิดดวยตนเองนอยกวาจึงเปนผลใหผเู รียน
ขาดความตอเนื่องในการสรางประสบการณและการวิเคราะหเนื้อความดวยตนเองเมื่อ ผูเรีย นตองอานเนื้อ ความใหมในครั้ง ตอ ๆไปผูเรีย นไมประสบ

[318]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลสําเร็จในการอานดวยตนเองจึงทําใหผลของเจตคติตอการอานกลุม ควบคุม นอ ยกวากลุม ทดลองสอดคลอ งกับ พรเพ็ญ พุม สะอาด (2543) พบวา
นักเรีย นที่ไดรับการสอนอานดวยเทคนิคการสรางผังโยงความสัม พัน ธความหมายกับการสอนตามคูมือครูมีเจตคติตอการอานและการเขียนภาษาอังกฤษ
แตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3. นักเรีย นที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐานมีความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษหลังการทดลองสูงกวากอนการ
ทดลองอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .01 การที่ผ ลปรากฏเชน นี้อ าจเนื่องจากแนวการสอนอานตามแนวทฤษฎีก ารสอนแบบอรรถฐาน เป น
กระบวนการสอนที่ม ุงเนนใหน ักเรีย นอานอยางมีจุดมุงหมายในการอานนักเรียนจะไดใชประสบการณหรือ ความรู เดิม ในเรื่องเนื้อหาในการชว ยใหเกิด
ความเขาใจในการอานรวมทั้งไดรูและเขาใจรูปแบบโครงสรางอรรถลักษณะของภาษาในเนื้อความชวยใหการอานมีความเขาใจมากยิ่งขึ้น
จากผลดังกลาวไดสอดคลองกับ Urquhart and Weir (1988,อางถึงใน Carrell, 1983: a-b) กลาววา เมื่อผูเรียนพบกับเนื้อความทีม่ ลี กั ษณะ
คลายเดิม แมจะมีการเปลี่ย นรายละเอียดเรื่องราวหรือหัวขอเรื่องที่แ ตกตางไปจากเดิม แตเนื่องดวยผูเรียนมีประสบการณทางโครงสรางแลวจึงทําใหก าร
อานในครั้งตอไปผูเรีย นสามารถตีความคาดเดาความและวิเคราะหเนื้อ ความไดดว ยตนเองเร็ว ขึ้น และเปน ไปอยางมีประสิทธิภาพมากขึ้น ดวยเหตุผ ล
ดังกลาวนี้ทําใหเห็นถึงประสิทธิภาพของการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน ที่สงเสริม การสรางประสบการณเกี่ย วกับ โครงสรางใหกับ
ผูเรียนสงผลใหความเขาใจในการอานหลังการทดลองสูงกวากอนการทดลอง สอดคลองกับปญชรี ทองวิสุทธ (2541) ไดเปรีย บเทีย บความเขาใจและ
ความสนใจในการอานภาษาอังกฤษของนัก เรีย นชั้น มัธยมศึกษาปที่ 6 ที่ไดรับการสอนอานตามกลวิธีการเรีย นรูท างภาษากั บการสอนตามคูม ือครู
ผลการวิจัยพบวานักเรีย นที่ไดรับการสอนอานตามกลวิธีการเรียนรูทางภาษามีความเขาใจและความสนใจในการอานภาษาอังกฤษแตกตางกับนักเรียนที่
ไดรับการสอนตามคูม ือครูอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ.05
4. นักเรีย นที่ไดรับการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐานมีเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษหลัง การทดลองสูง กวากอนการ
ทดลองอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .01 การที่ผลปรากฏเชนนี้อาจเนื่องจากการจัดการเรียนการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน
เปน การสอนที่เปดโอกาสใหผูเรีย นไดทํางานอยางอิสระทั้งการทํางานกลุม งานเดี่ย ว และการนําเสนอผลงานหนาชั้นเรีย น อีกทั้งผูวิจัย ใชอรรถลักษณะ
เกี่ย วกับนิทานซึ่งเปน เรื่องใกลตัวทําใหผูเรีย นเกิดความกระตือรือรน และสนุกสนานในการทํากิจกรรมมากยิ่งขึ้น กระบวนการสอนทั้ง 3 ขั้น ตอนมุง เนน
ใหผูเรียนไดแสดงความคิดเห็น ตอบคําถาม แสดงทาทางประกอบเรื่องราวในขั้นการอานเรื่องรวมกัน และยังไดคติธรรมสอนใจจากนิทานอาเซีย นที่อาน
ทําใหผูเรียนรักการอาน เห็นประโยชนและเห็น คุณ คาของการอาน จึงทําใหผูเรีย นสนุกสนานและไมรูสึกวาการอานนาเบื่อจึงทําใหนกั เรียนมีเจตคติทดี่ ตี อ
การอาน
จากผลดังกลาวไดสอดคลองกับHarris and Smith (1980) ที่กลาววาเจตคติที่ดีตอการอานเปน องคประกอบของความเขาใจในการอาน ดวย
เหตุผลดังกลาวจึงทําใหเห็น ถึงประสิทธิภาพของ การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน ที่ม ีตอเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษซึ่งสงผลให
ผูเรียนมีเจตคติตอการอานหลังการทดลองสูงกวากอนการทดลอง สอดคลอ งกับศศิกาญจน ชีถ นอม (2553) ไดเปรีย บเทีย บความเขาใจในการอาน
ภาษาอังกฤษ และเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1 ที่ไดรับการสอนแบบ มุงประสบการณภาษา (รูปแบบที่ 1) ที่ใชสื่อการ
สอนซึ่งเนนวัฒนธรรมทองถิ่น กับการสอนแบบเดิม ผลการวิจัยพบวานักเรียนที่ไดรับการสอนแบบมุงประสบการณภาษา (รูปแบบที่ 1) ทีใ่ ชสอื่ การสอนซึง่
เนน วัฒนธรรมทองถิ่นมีความเขาใจในการอานและเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษแตกตางกับนักเรียนที่ไดรับการสอนแบบเดิมอยางมีนยั สําคัญทางสถิติ
ที่ระดับ .01
ดังนั้นจึงสามารถสรุปไดวา การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน สามารถพัฒนาความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษและเจต
คติตอการอานภาษาอังกฤษไดอยางมีประสิทธิภาพ และเหมาะสมที่จะนําไปใชเพื่อพัฒนาการเรีย นการสอนในกลุม สาระภาษาตางประเทศตอไป

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1.การสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐาน ควรเริ่มจากเรื่องที่มีเนื้อหาไมยากมากเพื่อใหผูเรียนมีความรูส กึ วาสามารถเรียนได และ
มีกําลังใจในการเรียนเนื้อหาอื่นอีกตอไป
2.ในการทํางานกลุมควรใหมีสมาชิกกลุมไมม ากหรือนอยจนเกินไปเนื่องจากผูเรียนจะทํางานไดไมทั่วถึง บางคนทํามากไป บางคนทํานอยไป
ผูสอนควรปรับเปลี่ย นเพื่อความเหมาะสม หมุน เวียนกลุมบางเพื่อใหน ักเรียนไดแลกเปลี่ยนเรียนรูประสบการณในการทํางานกลุมกับเพื่อนแตละคน

[319]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3.การใชสื่อประกอบการจัดการเรีย นรู ควรมีความเหมาะสมกับวัย มีค วามชัดเจน กระตุน การเรีย นรู หรือเปน สื่อที่เคลื่อ นไหวได มีเสีย ง
ประกอบ สื่อที่เปนของจริง การใชภาพนิ่ง หรือสื่อที่เปน แผนรูปภาพอยางเดียวอาจทําใหผูเรีย นเกิดความเบื่อหนาย
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1.ควรทําการศึกษาตัวแปรในดานอื่นๆ เชน ความสามารถในการอาน ความคงทนในการอานภาษาอังกฤษ ความคิดสรางสรรคความสามารถ
ในการคิดวิเคราะห เปน ตน
2.ควรทําการศึกษาวิจัยโดยนําวิธีการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐานในการเรีย นการสอนอานภาษาอื่น ๆเชน ภาษาไทย
ภาษาจีนภาษาญี่ปุนภาษาฝรั่งเศสเปนตน
3.ควรทําการศึกษาวิจัย โดยนําวิธีการสอนอานตามแนวทฤษฎีการสอนแบบอรรถฐานไปทดลองสอนกับนักเรีย นเพื่อพัฒนาทักษะทางภาษา
ทักษะอื่น ๆ เชนทักษะการฟงทักษะการพูดและทักษะการเขีย น

เอกสารอางอิง
กรมวิช าการ.2546. การจัดสาระการเรีย นรู กลุม สาระภาษาตางประเทศตามหลักสูตรการศึ กษาขั้น พื้น ฐาน พุท ธศักราช 2544.กรุง เทพฯ:กรม
วิชาการ.
จรรยา ชาญสมุทร. 2550.การศึกษาการใชเอกสารจริงเพื่อพัฒนาความสามารถในการอานภาษาอัง กฤษของนัก เรีย นชั้น มัธ ยมศึกษาปท ี่ 3. สาร
นิพนธการศึกษามหาบัณ ฑิต สาขาวิชาการสอนภาษาอังกฤษในฐานะภาษาตางประเทศ, มหาวิทยาลัยศรีน ครินทรวิโรฒประสานมิตร.
จิตมณี อะเมกอง. 2545. การศึกษาความเขาใจในการอานและความสนใจในการเรียนภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้น มัธยมศึกษาปที่ 1 ที่ไดรับการ
สอนแบบมุ งประสบการณภ าษา (รูปแบบที่ 1) กับ การสอนแบบเดิม . ปริญ ญานิ พนธก ารศึ ก ษามหาบัณ ฑิต สาขาการมัธ ยมศึกษา,
มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร.
ณิช าภัทร วัฒนพานิช . 2543. การเปรียบเทียบความเขาใจในการอานและความสนใจในการเรียนภาษาอังกฤษ
ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท ี่ 3 ที่ไดรับการสอนตามแนวทฤษฎีอ รรถฐานดว ยสื่อ หนังสือพิม พกับการ
สอนตามคูมือ ครู.ปริญญานิพนธการศึกษามหาบัณฑิต สาขาการมัธยมศึกษา,
มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร.
ปญ ชรี ทองวิสุทธ. 2541. การเปรียบเทียบความเขาใจและความสนใจในการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6 ทีไ่ ดรบั การสอนอาน
ตามกลวิธีการเรียนรูทางภาษากับการสอนตามคูม ือครู.ปริญญานิพนธการศึกษามหาบัณ ฑิต สาขาการมัธยมศึกษา,มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิ
โรฒ ประสานมิตร.
ผกาภรณ ผดุงกิจ.2552.การพัฒนาความสามารถในการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาโดยวิธีการสอนอานเพื่อการศึกษา. ปริญญานิพนธ
ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการสอนภาษาอังกฤษในฐานะภาษาตางประเทศ, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร.
พรเพ็ญ พุมสะอาด. 2543.การเปรียบเทียบความเขาใจในการอาน ความสามารถในการเขียนเจตคติตอการอานและการเขียนภาษาอังกฤษของนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 ที่ไดรับการสอนดวยเทคนิคการสรางผังโยงความสัม พันธความหมาย (Semantic Mapping) กับการสอนตาม
คูมือครู.ปริญญานิพนธการศึกษามหาบัณฑิต สาขาการมัธยมศึกษา,มหาวิทยาลัยศรีน ครินทรวิโรฒ ประสานมิตร.
ฟาฏิน า วงศเลขา. 2553. พัฒนาภาษาอังกฤษเตรียมเด็กไทยสูเวทีโลก.สืบคน วัน ที่8 สิงหาคม 2556, จาก http://www.dailynews.co.th
ศศิกาญจน ชีถ นอม. 2553.การเปรียบเทียบความเขาใจในการอานภาษาอังกฤษและเจตคติตอการอานภาษาอังกฤษของนักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปที่
1 ที่ไดรับการสอนแบบมุงประสบการณภาษา (รูปแบบที่ 1) ที่ใชสื่อ การสอนซึ่งเนนวัฒ นธรรมทอ งถิ่น กับการสอนแบบเดิม .ปริญ ญา
นิพนธการศึกษามหาบัณ ฑิต สาขาการมัธยมศึกษา, มหาวิทยาลัย ศรีนคริน ทรวิโรฒ ประสานมิตร.
สํานักทดสอบทางการศึกษา. 2557. คาสถิติ พื้นฐานผลการทดสอบทางการศึ กษาระดับชาติข ั้นพื้น ฐาน(O-NET). สืบคน วันที่8 มิถุนายน 2558, จาก
http://www.oneresult.niets.or.th/.../Login.aspx.

[320]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เสาวลักษณ รัตนวิชช. 2550. การสอนแบบมุงประสบการณภาษา: กลยุทธสูความสําเร็จ ในการพัฒนาการรูห นังสือเพื่อ ปวงชน. กรุงเทพฯ: มูลนิธิโร
ตารีแหงประเทศไทย.
Harris, Larry.,& Carl B. Smith. 1980.Reading Instruction.Holt: Rinehart and Winston.
Nolasco, R. & Arthur, L. 1987.Conversation.HongKong: Oxford University.
Oxford, R. 1990. Language Learning Strategies.New York: New Bury House.
Richards, & T. S. Rogers, 1985. Approached and Methods in Language Teaching.Cambridge
University Press.
Urquhart, A. H.; & Weir, C. J. 1988. Reading in a Second Language: Process, Product and Practice. 1st ed. Malaysia: Addison
Wesley Longman.
Wright, A. 1995. Story Telling with Children.New York: Oxford University Press.

[321]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ปจจัยที่มีผลตอการมีสว นรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี
Factors Affecting Political Participation of People in Sing Buri Province
ปรียาภรณ คุณสิทธิเพชร* และรองศาสตราจารย ดร.วัชรินทร ชาญศิลป**
Preeyaporn Khunsittipetch and Associate Professor Dr.Vacharin Chansilp

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับของการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรีและเพื่อศึกษาปจจัย ที่มีผ ลตอ
การมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี ไดแก เพศ อายุ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา รายได อาชีพ อุดมการณทางการเมืองแบบ
ประชาธิปไตยความสนใจทางการเมือง และบทบาทของหัวคะแนน กลุมตัวอยางคือ ประชาชนผูมีสิทธิเลือกตั้งในจังหวัดสิงหบุรี จํานวน 400 คน และใช
แบบสอบถามเปน เครื่องมือในการศึกษา ขอมูลที่ไดจากการตอบแบบสอบถามของกลุม ตัวอยางนํามาประมวลผลดว ยโปรแกรมคอมพิว เตอร สําหรับ
คาสถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูลประกอบดวย คาสถิติรอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะหก ารผัน แปร และการวิเคราะหจําแนกพหุ
ผลการวิจัยพบวา ประชาชนที่อยูในจังหวัดสิงหบุรี มีอุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตยในระดับสูง มีความสนใจทางการเมืองและมีความคิดเห็น
เกี่ย วกับบทบาทของหัวคะแนนในระดับปานกลาง สําหรับการมีสวนรวมทางการเมือง พบวา อยูในระดับปานกลาง การวิเคราะหความสัมพันธของปจจัย
ดานบุคคล กับการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี พบวา ปจจัย สวนบุคคลไดแ ก เพศ สถานภาพสมรส ระดับ การศึกษา และ
อาชีพ มีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี สําหรับปจจัย ที่เกี่ยวของกับการมีสวนรวมทางการเมือง พบวา อุดมการณทาง
การเมืองและความสนใจทางการเมือง มีความสัมพัน ธกับการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี อยางมีน ัยสําคัญ ทางสถิติที่ระดับ
.05
คําสําคัญ : การมีสวนรวมทางการเมือง, ประชาธิปไตย, จังหวัดสิงหบุรี

Abstract
The objectives of the study were to factors affecting people to political participation at Sing Buri Province, and study
the factor related to people political participation at Sing Buri Province such as sex, age, marital status, education, income,
occupation, political ideology, the political interest and role of election campaigner. The 400 people who entitle the voting
residing in Sing Buri Province were the sample of the study. The questionnaire was the instrument of collecting data. The
percentage, mean, standard deviation, ANOVA and Multiple classification Analysis (MCA) were used as the statistical analysis.The
result of the study found that the people in Sing Buri Province has the Democratic Political Ideology were high level. The
opinion of role of the leader were moderate level. The political Interest and the election political participation the activities in
political participation were moderate level. The analysis of the relationship between socialThe political participation were
moderate level.The analysis of the relationship between people and people political participation in Sing Burifound that the
personal factor such as sex, marital status, education and occupation related to the people political participation in Sing Buri.
The political factor found that political participation found that political ideology and political participation has related to the
people political participation in Sing Buriat .05 level of statistical significance.
*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:[email protected]

[322]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Political Participation, Democratic, Sing Buri Province

บทนํา
นับตั้งแตป พ.ศ.2475 ประเทศไทยไดม ีการเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชยเปนระบอบประชาธิปไตย ภายใตการ
นําของคณะราษฎรพระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัวทรงพระราชทานรัฐธรรมนูญฉบับแรกของไทย ในวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ.2475 ถือเปนการเปด
โอกาสใหประชาชนผูเปนเจาของประเทศเขาไปมีบทบาทในการกําหนดทิศ ทางของประเทศทั้ง ทางตรงและทางออม เพื่อ ใหส อดคลอ งกับหลักการ
ปกครองดวยระบอบประชาธิปไตยที่อํานาจอธิปไตยอันเปน อํานาจสูงสุดในการปกครองประเทศโดยประชาชนจะใชอํานาจออกกฎหมายผานรัฐสภา ใช
อํานาจบริหารผานรัฐบาลและใชอํานาจตุลาการผานศาล จนทําใหระบอบประชาธิปไตยเปน ระบอบการปกครองในอุดมคติข องหลายๆประเทศ (ทินพันธ
นาคะตะ, 2543: 1-2)สะทอนลักษณะที่เห็นไดอยางชัดเจนของประชาธิปไตยที่วา รัฐบาลไดอํานาจมาจากประชาชน หรือโดยความยินยอมของประชาชน
ดังนั้นประชาชนตองมีสวนรวมในการปกครองประเทศตลอดเวลา ผานกลไกตางๆที่กําหนดไว ใหสิทธิ์ที่จะแสดงบทบาทตางๆไดโดยตรงและการกระทํา
ของรัฐบาลทุกอยางตองรับผิดชอบตอประชาชน
การมีสวนรวมทางการเมืองถือไดวาเปนองคประกอบสําคัญ ประการหนึ่งของการปกครองระบอบประชาธิปไตย เพราะการปกครองระบอบ
ประชาธิปไตยไดเปดโอกาสใหประชาชนมีสวนรวมโดยเสรีในการปกครองประเทศ ดังนั้น การเขามีสวนรวมทางการเมืองจึงถือเปนพฤติกรรมทางการเมือง
ที่สําคัญในการปกครองระบอบประชาธิปไตย การจะพัฒนาระบอบประชาธิปไตยใหเขม แข็งขึ้นไดน ั้น ทางหนึ่ง ก็คือการใหประชาชนเขามามีสวนรว ม
ทางการเมืองมากขึ้น แตในปจจุบันประชาชนสวนใหญม ีความรูทางการเมืองนอย ยังไมม ีการเขาไปพัฒนาการเมืองไดอยางทั่วถึง ทําใหประชาชนขาดการ
เขาไปมีสวนรวมทางการเมือง รวมทั้งยังขาดการสงเสริม เผยแพรความรู ความเขาใจในระบอบประชาธิปไตยจากภาครัฐ ทําใหประชาชนไมม ีความเขาใจ
ในระบบการเมืองไทย และมักพยายามปลีกตัวไมเขายุงเกี่ย วกับเรื่องของการเมือง เพราะฉะนั้นการจะทําใหระบอบประชาธิปไตยมีเสถียรภาพ ควรเริ่ม
จากการเสริมสรางใหประชาชนมีสวนรวม มีความรู ความเขาใจ เพื่อใหประชาชนมีโอกาสที่จะแสดงเจตนารมณตามความตองการของตนเองวาตองการ
อะไร บุคคลหรือกลุม ใดเปนตัวแทนในการตัดสินใจทางการเมืองตางๆ สามารถสนับสนุน ผูที่เขาเห็น วาเหมาะสมที่จะเปน ผูปกครอง ผูบ ริหารประเทศตอง
มีโอกาสที่จะติดตามขาวสารการเมืองตางๆ มีโอกาสที่จะแสดงความคิดเห็น เสนอขอเรีย กรอง และมีโอกาสที่จะทักทวงหรือประทวงเมื่อไมเห็น ดว ยกับ
นโยบาย มาตรการหรือการดําเนินงานตางๆของผูบริหาร กระบวนการเหลานี้ คือการมีสวนรวมทางการเมือง
ดังนั้นในงานวิจัยชิ้นนี้ผูวิจัยมีความสนใจที่จะศึกษาปจจัยที่มีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชน โดยมุงเนน ที่จะศึกษาถึงระดับ
การมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี รวมถึงปจจัยอื่นๆที่มีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชน การวิจัย ในครัง้ นีเ้ ลือก
เก็บขอมูลจากประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี ดวยเหตุที่วา
จังหวัดสิงหบุรีเปน จังหวัดที่มีลักษณะที่พิเศษกวาจังหวัดอื่น ๆในพื้นที่ภาคกลาง เนื่องมาจากวาจังหวัดสิงหบุรีนั้น เปนจังหวัดทีไ่ มไดถกู ครอบงํา
จากพรรคการเมืองใดพรรคการเมืองหนึ่ง ซึ่งจากสถิติผลการเลือกตั้งสมาชิกสภาผูแทนราษฎรประจําจังหวัดที่ผานมาพบวาสมาชิกสภาผูแ ทนราษฎรมี
การหมุนเวีย นจากพรรคตางๆ พรรคละไมเกิน 2 สมัย รวมถึงการที่เปนจังหวัดที่ปราศจากการครอบงําของตระกูล นัก การเมือ งใหญๆ ในจังหวัด (วัลลภ
และคณะ, 2557) ดวยเหตุผลขางตนทําใหผูวิจัย มีความสนใจที่จะศึกษาการมีสวนรวมทางการเมือง รวมถึงปจจัยตางๆมีผลตอการมีสว นรวมทางการเมือง
ของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี

วัตถุประสงค
1.เพื่อศึกษาระดับของการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี
2. เพื่อศึกษาปจจัยที่มีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี ไดแก เพศ อายุ สถานภาพสมรส ระดับ การศึกษา
รายได อาชีพ อุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตยความสนใจทางการเมือง และบทบาทของหัวคะแนน

[323]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข องจังหวัดสิงหบุรี
ตัว อยาง
กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัย คือ ประชาชนที่อาศัย ในจังหวัดสิงหบุรี จํานวน 400คน จากประชาชนที่ม ีสิทธิเลือกตั้งทั้งหมดทั้งหมด 211,491
คน
วิธีการสุมตัวอยาง
ในการวิจัยครั้งนี้จะศึกษาจากประชาชนใน จังหวัดสิงหบุรี จํานวน 13 เขตการปกครอง จึงหาจํานวนประชาชนแตละเขตการปกครอง โดย
การใชการสุมเลือกตัวอยางแบบชั้น ภูม ิ (Proportional Stratified Sampling) (ธานินทร ศิลปจารุ. 2555: 159)
ทําการสุม ตัวอยางแบบบัง เอิญ (Accidental Sampling) โดยการสุม ตัวอยางตามความสะดวกของผูวิจัย ในการเก็บ ขอมูล โดยการนํา
แบบสอบถามไปสอบถามตามจํานวนที่ไดทําการสุมตัวอยางแบบชั้น ภูมิไว
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
1) แบบสอบถามเปน การสํารวจขอมูลตางๆ ประกอบดวย ปจจัย ดานบุคล
2) แบบสอบถามเกี่ย วกับปจจัยที่เกี่ยวของกับการมีสวนรวมทางการเมือง
3) แบบสอบถามเกี่ย วกับ การมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ และในการศึกษาครั้งนี้ ผูวิจัย ไดใชส ถิติในการวิเคราะหขอ มูล ซึ่ง ประกอบดว ย คาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และการวิเคราะหจําแนกพหุ (Multiple Classification Analysis) เพื่อทดสอบสมมุติฐาน
ผลงานวิจัยที่เกี่ยวของ
ลําดับ
ตัวแปร
1.
เพศ
2.
อายุ
3.
สถานภาพสมรส
4.
ระดับการศึกษา
5.
รายไดตอ เดือน
6.
อาชีพ
7.
อุดมการณทางการเมืองแบบ
ประชาธิปไตย
8.
ความสนใจทางการเมือง
9.
บทบาทของหัวคะแนน

มีความสัมพันธ
ภูสิทธิ์ (2553)
อารีวรรณ(2557), อสิตรา (2540)
ภูสิทธิ์ (2553)
อารีวรรณ(2557)
อารีวรรณ(2557), ฤทัย รัตน(2543)
อารีวรรณ(2557)
แดน (2546), วิทยา (2542)

ไมมคี วามสัมพันธ
อารีวรรณ(2557), ดอกไม(2540)
จเร (2552)
ฤทัยรัตน กากิ่ง(2543)
สุรพลกระแสรัตน(2544)
สุรพลกระแสรัตน(2544)

ภูสิทธิ์ (2553), ภาชกร(2547)
อารีวรรณ(2557)

[324]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กรอบแนวคิดในการวิจยั
ตัว แปรอิสระ

ตัว แปรตาม

ปจจัยสวนบุคคลไดแกเพศอายุสถานภาพสมรสระดับ
การศึกษารายไดตอ เดือนอาชีพ
การมีสว นรวมทางการเมือ งของประชาชนใน
จังหวัดสิงหบุรี

ปจจัยทีเ่ กี่ยวของกับการมีสว นรวมทางการเมือง
1. อุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตย
2. ความสนใจทางการเมือง
3. บทบาทของหัวคะแนน

ผลการวิจัย
1. ระดับการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรีอยูในระดับปานกลาง ( x = 1.82)
2. ปจจัยที่ม ีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี ไดแ ก เพศ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา อาชีพ อุดมการณ
ทางการเมืองแบบประชาธิปไตย และความสนใจทางการเมือง โดยมีระดับนัยสําคัญทางสถิติเทากับ .00.00 .00 .00 .00 และ .00 ตามลําดับ ซึ่งเปนไป
ตามสมมติฐานที่ตั้งไว

อภิปรายผลการวิจัย
การศึกษาวิจัยเรื่อง การมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี จากผลการวิจัยสามารถอภิปรายผลไดดังนี้
การมีสว นรวมทางการเมือง
เปนไปตามสมมติฐาน
ไมเปนไปตามสมมติฐาน

ผลการทดสอบสมมติฐานตัวแปรอิสระ
ปจจัยดานบุคคล
เพศ
อายุ
สถานภาพสมรส
ระดับการศึกษา
รายไดตอ เดือน
อาชีพ
ปจจัยทีเ่ กี่ยวของกับการมีสว นรวมทางการเมือง
อุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตย
ความสนใจทางการเมือง
บทบาทของหัวคะแนน











[325]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สมมติฐานที่ 1 ปจจัย ดานบุคคลของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี มีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองเปน ไปตามสมมติฐาน ผลการทดสอบ
สมมติฐานพบวาปจจัยดานบุคคลของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรีมีผลตอการมีสวนรวมทางการเมือง อยางมีนัย สําคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 โดยพบวา เพศ
มีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี โดยพบวาเพศชายมีสวนรวมทางการเมืองมากกวาเพศหญิงทั้งนี้อาจเพราะเพศชายมี
ความรูสึกวาตนเองมีคุณ สมบัติเพีย งพอและมีประสิทธิภาพที่จะเกี่ย วของกับความซับซอนทางการเมืองไดมากกวาเพศหญิง ซึง่ สอดคลองกับงานวิจยั ของ
เอื้ออารีย เศรษฐวานิช (2553) ศึกษาเรื่องการมีสวนรวมทางการเมืองของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล ธัญ บุรี
สถานภาพสมรสมีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรีโดยประชาชนที่มีสถานภาพสมรส (รวมถึง หยาราง หมาย
และแยกกัน อยู) มีสวนรวมทางการเมืองมากกวาประชาชนที่ม ีสถานภาพโสดซึ่งสอดคลองกับผลการวิจัยของ สุธาทิพย ฉั่วสกุล (2541) ศึกษาเรือ่ ง การมี
สวนรวมทางการเมืองของผูนําทองถิ่น : ศึกษาเฉพาะกรณีอําเภอเมือง จังหวัด ภูเก็ต ผลการศึกษาพบวา ปจจัย ภูม ิหลังดานสถานภาพสมรส ของผูน ํา
ทองถิ่นที่มีสวนรวมทางการ เมืองดานความสนใจทางการเมือง การไปใชสิทธิเลือกตั้ง การดํารงตําแหนงทางการเมือง การเขา รวมกิจกรรมทางการเมือง
และการติดตามขาวสารทางการเมืองมีความแตกตางกัน
ระดับการศึกษามีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรีโดยในงานวิจัยครั้งนี้พบวา ประชาชนที่มีการศึกษาระดับ
ปริญญาตรีข ึ้นไปมีสวนรวมทางการเมืองสูงกวาประชาชนที่มีการศึกษาระดับต่ํากวาปริญ ญาตรี ทั้งนี้อาจเปน เพราะประชาชนที่สําเร็จการศึกษาในระดับ
ปริญญาตรีข ึ้นไป ยอมมีความรู ความเขาใจ และมีวิจารณญาณในการรับขาวสารทางการเมือง สามารถวิเคราะห และมีสวนรวมทางการเมืองในระดับ ที่
มากกวา โดยตองการใหการเมืองไทยมีการพัฒนา มีน ักการเมืองที่ดี มีผูน ําที่ดีม ีความรูความสามารถ มีคุณธรรม จริย ธรรมในการบริหารบานเมือ ง ซึ่ ง
สอดคลองกับแนวคิดของ ติน ปรัช ญาพฤทธิ์ (2535) หนังสือเรื่อง ภาวะผูนําและการมีสวนรวม.พฤติกรรมมนุษ ยในองคกร
อาชีพมีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจัง หวัดสิงหบุรีโดยพบวาประชาชนที่มีอ าชีพ ขาราชการ/พนัก งานรัฐวิสาหกิจ/
พนักงานบริษัทเอกชน มีสวนรวมทางการเมืองมากกวาประชาชนที่มีอาชีพธุรกิจสวนตัว/คาขาย และรับจางและอื่นๆทั้ง นี้อ าจเปน เพราะ อาชีพแตล ะ
อาชีพนั้น มีกิจกรรมที่ตองทํา ระยะเวลาในการทํางาน คาตอบแทนที่แตกตางกัน ในการจะออกไปใชสิทธิเลือกตั้ง หากตรงกับวันและเวลาที่ตอ งทํางาน ก็
จะทําใหประชาชนไมตองการที่จะออกไปเลือกตั้งและไมสะดวก ในสวนของนโยบายและผลประโยชน ประชาชนก็ตองการพรรคการเมืองและผูส มัครรับ
เลือกตั้งที่ดี มีความรู และมีน โยบายที่เอื้อประโยชนแ กตน อาทิเชน ชาวเกษตรกรก็ตองการนโยบายที่เอื้อประโยชนดานการเกษตร เพราะฉะนั้น
เกษตรกรก็จะออกไปใชสิทธิเลือกตั้งเพื่อลงคะแนนเสียงใหกับพรรคการเมืองนั้นๆซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของอารีว รรณพลจัน ทร (2557)ศึก ษาเรื่อง
ปจจัย ที่ม ีความสัม พัน ธกับการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนที่อยูในเขตเทศบาลเมืองราชบุรีพบวาอาชีพมีความสัม พันธกบั การมีสว นรวมทางการ
เมือง สวนปจจัยดานบุคคลดานอายุ และ รายไดตอเดือนนั้นไมม ีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี
สมมติฐานที่ 2ปจจัยที่เกี่ยวของกับการมีสวนรวมทางการเมืองมีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรเี ปนไปตาม
สมมติฐาน ผลการทดสอบสมมติฐานพบวาปจจัยที่เกี่ยวของกับการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรีมีผ ลตอการมีสว นรวมทางการ
เมืองพบวา อุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตยและความสนใจทางการเมืองสงผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองอยางมีนยั สําคัญทางสถิติทรี่ ะดับ
.05 โดยพบวา อุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตย โดยในงานวิจัย พบวาประชาชนที่มีอุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตยระดับมาก มีสว น
รวมทางการเมืองมากกวาประชาชนที่ม ีอุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตยระดับนอยทั้งนี้อาจเปน เพราะประชาชนที่ม ีอุด มการณทางการเมือง
แบบประชาธิปไตยระดับนอย มีความรู ความเขาใจเกี่ย วกับการเมืองตามระบอบประชาธิป ไตยนอย สงผลใหป ระชาชนไมทราบถึงอุดมการณท าง
การเมืองแบบประชาธิปไตยที่แทจริงวา อุดมการณประชาธิปไตยคือความเชื่อในหลักพื้น ฐานวาดวยความเสมอภาค ภราดรภาพ และเสรีภาพรวมถึงเปน
ความเชื่อเกี่ยวกับกติกาของการเมืองในระบอบประชาธิปไตยเกี่ย วกับที่ม าของอํานาจ การใชอํานาจ ใชสิทธิของประชาชนและผลลัพธที่เกิดจากการใช
อํานาจในการปกครอง รวมถึงไมทราบวาตนเองนั้น มีสิทธิในดานใดบาง สามารถทําอะไรไดมากนอยเพียงใดซึ่งสอดคลองกับงานวิจยั ของ แดน สวางวัฒน
(2546) ศึกษาเรื่องอุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตยของสมาชิกสภาองคการบริหารสวนตําบล จังหวัดพิษ ณุโลก
ความสนใจทางการเมืองมีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี โดยในงานวิจยั พบวาประชาชนที่มคี วามสนใจทาง
การเมืองระดับมาก มีสวนรวมทางการเมือง มากกวาประชาชนที่มีความสนใจทางการเมืองในระดับนอย อาจเปน เพราะประชาชนที่ม ีความสนใจทาง
การเมืองในระดับมาก ยอมตองการมีสวนรวมทางการเมือง ไมวาจะดวยเพราะผลประโยชนที่ตนจะได การทํางานของรัฐบาล นโยบายตางๆ เพราะหาก
พรรคการเมืองไหน มีนโยบายที่ดี เอื้อประโยชน ประชาชนที่ม ีความสนใจทางการเมืองในระดับมาก ก็ยอมออกไปใชสิทธิเพื่อใหไดม าซึ่งพรรคการเมืองที่
ตนตองการ รวมถึงกิจกรรมตางๆที่รัฐบาลไดจัดขึ้น ประชาชนก็มกั จะสนใจเกี่ย วกับผลที่จะไดจากกิจกรรมนั้นๆ ตองการทราบถึงรายละเอีย ดตางๆ ซึ่ง

[326]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เปน ที่มาของกิจกรรมซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของภาชกร ศรีภูม ิพฤกษ (2547)ศึกษาเรื่องการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในเขตองคการบริหาร
สวนตําบลบางไผ อําเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี สวนปจจัยในดานบทบาทของหัวคะแนนไมม ีผลตอการมีสวนรวมทางการเมือง

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. ปจจัย ที่เกี่ยวของกับการมีสวนรวมทางการเมือง
1.1 ปจจัย ดานอุดมการณทางการเมือง แบบประชาธิปไตย จากการศึกษาพบวา ประชาชนมีอุดมการณทางการเมืองแบบ
ประชาธิปไตยดาน หลักเสรีภาพ หมายถึงการที่บุคคลทําอะไรก็ไดโดยไมจําเปน ตองสนใจวาจะไปละเมิดผูใด นอยที่สุด ดังนั้น หนวยงานภายในจัง หวัด
สิงหบุรีควรจัดใหม ีการสงเสริม และใหความรูแกประชาชนในเรื่องหลักเสรีภาพตางๆของประชาชนใหม ากยิ่งขึ้น เชน เสรีภาพในการพูดเกีย่ วกับการเมือง
นักการเมือง เปนตน เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นในการบริหารงานของรัฐบาล เปนตน ซึ่งจากการลงพื้นที่เก็บขอมูลนั้น ผูวิจัย ไดม ีโอกาสพบปะ
พูดคุย กับประชาชนในพื้นที่จังหวัดสิงหบุรีพอสมควรพบวาประชาชนจํานวนมากนั้นไมกลาที่จะแสดงความคิดเห็น เกี่ยวกับการเมืองในปจจุบนั เลย ดังนัน้
แมวาในระดับประเทศรัฐบาลนั้น จะเปนเผด็จการแตองคกรในพื้น ที่นั้น ก็สามารถเปนประชาธิปไตยได ดัง นั้น การจัดการประชุม และเชิญ ประชาชนมา
แสดงความคิดเห็น ในการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น หรือองคกรตางๆ ก็เปนการสนับสนุน หลักเสรีภาพซึ่งนับวาเปน องคประกอบที่สําคัญ
หลักหนึ่งของการปกครองแบบประชาธิปไตย ซึ่งจะสงผลใหประชาชนมีความมั่นใจในการมีสวนรวมทางการเมือง
1.2 ปจจัยดานความสนใจทางการเมือง จากการศึกษาพบวาประชาชนมีความสนใจทางการเมืองดานเขารว มเปน สมาชิกพรรค
การเมือง นอยที่สุด ดังนั้น เมื่อรูปแบบการปกครองของประเทศไทยกลับเขาสูรูปแบบการปกครองแบบประชาธิปไตยเมื่อไหรนั้น องคกรตางๆในจังหวัด
สิงหบูรีจะตองใหความสนใจกับการเลือกตั้งของหนวยงานที่บริหารงานโดยรูปแบบประชาธิปไตยโดยเร็ว เพื่อสนับ สนุน ใหม ีค วามตื่น ตัวในการเขารว ม
พรรคการเมืองทองถิ่น เพื่อแขงขันกัน เปนสมาชิกสภาผูแทนองคกรปกครองสวยทองถิ่นตางๆ เปน ตน
1.3 ปจจัย ดานบทบาทของหัวคะแนน
จากการศึกษาพบวาประชาชนมีความคิดเห็น เกี่ยวกับประเด็น ทานลงคะแนนเสียงเลือกผูสมัครเพราะมีความคุน เคยกันกับหัวคะแนน ดังนัน้
ในชวงการเลือกตั้งสมาชิกองคกรปกครองสวนทองถิ่นในระดับตางๆของจังหวัดสิงหบุรีน ั้น จะตั้งเปดโอกาสใหผูสมัครรับเลือกตัง้ หรือทีมงานของผูส มัคร
รับเลือกตั้งไดพูดคุยกับประชาชนในเรื่องของนโยบายของพรรคในที่สาธารณะ ซึ่งเปน วิธีที่จะทําใหประชาชนเขาถึงนโยบายของพรรคการเมืองนัน้ ๆ และ
สารมารถตัดสิน ใจเลือกพรรคการเมืองไดดวยตนเองซึ่งเปน สิ่งที่สําคัญสําหรับการมีสวนรวมทางการเมือง
2. การมีสวนรวมทางการเมือง
จากการศึกษาพบวาประชาชนในจังหวัดสิงหบุรีมีสวนรวมทางการเมือ งในระดับปานกลาง ดังนั้น องคกรปกครองสวนทอ งถิ่น ตางๆ และ
จังหวัดสิงหบุรีเองนั้น ควรมีการกระตุน ประชาชนใหม ีการตื่นตัวกับการมีสวนรวมทางการเมือง เชน ในเรื่องของการเลือกตั้ง ไมวาจะเปน ระดับ ทอ งถิ่น
หรือระดับชาติก็ตาม โดยในระหวางการหาเสียงเลือกตั้ง หรือกอนการเลือกตั้งนั้นองคกรปกครองสวนทอ งถิ่น หรือจังหวัด สิง หบุรีเองนั้น จะตอ งมีก าร
รณรงคใหมีการไปฟงนโยบายตางๆของแตละพรรคการเมืองที่ลงสมัครรับเลือกตั้ง ชี้ใหเห็น ประโยชนข องการเลือกตั้งและนโยบายทีพ่ รรคการเมืองนํามา
เสนอ ปลูกฝงใหประชาชนนั้น ใชสิทธิในการเลือกฟงและสนับสนุนนโยบายที่ตนเองเลือก เพื่อกอใหเกิดประโยชนในระยะยาวตอประชาชนในรูปแบบการ
ปกครองแบบประชาธิปไตย และสําหรับประชาชนทั่วไป องคกรปกครองสวนทองถิ่น และจังหวัดสิงหบุรี ควรมีการรณรงคใหมีผูส นใจการเมืองทั้ง ใน
ระดับทองถิ่นและระดับชาติจะทําใหป ระชาชนรูสึกอยากเขาไปมีสวนรว มทางการเมือ งในประเด็น ตางๆมากยิ่ ง ขึ้น เชน เพิ่ม ความหนาเชื่อ ถือ ของ
หนวยงานในการนําหลักธรรมาภิ บ าลมาใชในหน ว ยงานจนไดรับ รางวัลจากสถาบั น ตางๆ เชน สถาบัน พระปกเกลาที่มั ก จะใหรางวัล เกี่ย วกับการ
บริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลอยูเสมอๆ
3. ผลการทดสอบสมมติฐาน
3.1 ปจจัยสวนบุคคล จากการศึกษาพบวาปจจัยดาน เพศ สถานภาพสมรส ระดับ การศึกษา และอาชีพมีผ ลตอการมีสวนรว ม
ทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี ดังนั้น องคกรปกครองสวนทองถิ่น รวมถึงจังหวัดสิงหบุรีควรขอความรว มมือ กับ สถานศึกษาในการให
ขอมูลหรือปรับหลักสูตรในการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนใหเปนมาตรฐานเดียวกัน ในการสงเสริม การมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชน
อีกทั้งขอความรวมมือกับบริษ ัทหรือโรงงานตางๆหรือหนวยงานตางๆที่ประชาชนประกอบอาชีพนั้น ใหมีก ารสง เสริม การมีสว นรวมทางการเมือ ง เชน

[327]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ในชวงที่ม ีสารหาเสีย งเลือกตั้ง หรือเลือกตั้งนั้นอาจจะใหพนักงานหยุดการทํางานเพื่อใชเวลาในการมีสวนรวมทางการเมืองมากขึ้น มีหนวยงานที่คอยให
ความรูในการมีสวนรวมทางการเมืองแกประชาชนเปนระยะๆตลอดทั้งป อาจจะเปนการตั้งหนวยงานประชาสัม พันธหรือใหความรูเ กีย่ วกับสิทธิหรือการมี
สวนรวมทางการเมืองของประชาชนไปในแตล ะหมูบาน หรือในระดับอําเภอ เพื่อใหประชาชนมีความตื่น ตัวในการมีสวนรว มทางการเมืองซึ่ง เปน
องคประกอบหนึ่งของรูปแบบการปกครองแบบประชาธิปไตย
3.2 ปจจัยที่เกี่ย วของกับการมีสวนรวมทางการเมือง จากการศึกษาพบวาปจจัย ดานอุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตย
และความสนใจทางการเมืองมีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดสิงหบุรี ดังนั้น องคกรปกครองสวนทองถิ่น รวมถึงจังหวัดสิงหบรุ ี
ควรมีการสงเสริมอุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตยใหแ กประชาชนไมวาจะเปน ในระดับสถานศึกษา ที่ทํางาน หรือตามพื้น ที่สาธารณะตางๆไม
วาจะเปน การปดปายใหความรู แจกใบปลิว หรือการใชรถกระจายเสียงใหประชาชนไดรับรูถึงอุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิป ไตยเปน ระยะเพื่อ
ไมใหประชาชนนั้น ขาดความรูเรื่องอุดมการณทางการเมืองแบบประชาธิปไตย อีกทั้งควรมีก ารพัฒนาสื่อการรับ รูตางๆเพื่อ สนับสนุน การมีสวนรว ม
ทางการเมืองของประชาชนใหทันสมัย และสามารถเขาถึงไดงายเขาใจงายเพื่อรองรับประชาชนในทุกเพศทุกวัย ทุก ระดับการศึกษา และทุกสายอาชีพอีก
ดวย
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
งานวิจัยนี้ยังมีจํากัดทั้งในดานงบประมาณและประสบการณข องผูวิจัย อาจไมครอบคลุม ในเรื่องของเนื้อ หาสาระสําคัญ การวิจัย นี้จึง เปน
การศึกษาและวิเคราะหเบื้องตน หากผูสนใจจะศึกษาในลักษณะนี้ตอไป ผูวิจัยมีขอเสนอแนะดังนี้
1. การวิจัยครั้งตอไปควรมีการพิจารณาถึงปจจัยอื่นๆที่น าจะมีผลตอการมีสวนรวมทางการเมืองใหม ีความหลากหลายยิ่งขึ้น เชน ประเด็น
ความกดดัน ทางการเมืองในปจจุบัน กฎหมาย หรือประเทศคําสั่งของคณะรัฐประหาร(หากในบริบทนั้น มีการรัฐประหาร)
2. การวิจัยครั้งตอไปควรมีการเก็บขอมูลโดยใชวิธีการอื่นเพื่อใหงานวิจัยนั้นครอบคลุมทุกประเด็นมากขึ้น และมีความหนักแนนในผลการวิจยั
มากขึ้น เชน การสัมภาษณ การสังเกตแบบมีสวนรวม เปน ตน
3. การวิจัยครั้งตอไปควรมีการศึกษาวิจัยเปรียบเทียบประชากรกลุม ตัวอยางทั้งในดานพื้น ที่ และดานบริบทในระยะเวลาที่แ ตกตางกัน ใน
รูปแบบการปกครอง

เอกสารอางอิง
จเร บินลอย. 2552. การมีสว นรวมทางการเมือ งของประชาชนผูมีส ิท ธิเ ลือ กตั้งในเขตเทศบาลตําบลคลองใหญ อําเภอแหลมงอบ จัง หวัดตราด.
วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัย ราชภัฏรําไพพรรณี.
ชาญวิทยเกษตรศิริ. 2543. 2475:ปฏิว ิติสยาม. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิโครงการตําราสังคมศาสตรและมนุษยศาสตร
แดน สวางวัฒน. 2546. อุดมการณทางการเมือ งแบบประชาธิปไตยของสมาชิกสภาองคการบริหารสวนตําบล จังหวัดพิษณุโลก.วิทยานิพนธปริญญา
ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต,มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ดอกไม บุญศิลป. 2540.การมีสว นรวมของประชาชนในการสนับสนุนเจาพนักงานตํารวจในการควบคุมอาชญากรรมของสถานีตํารวจภูธรอําเภอศรี
สวาสดิ์จ ังหวัดกาญจนบุรี.วิทยานิพนธปริญ ญาศิลปศาสตรมหาบัณ ฑิต,มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
ติน ปรัชญาพฤทธิ์. 2535. ภาวะผูน ําและการมีสว นรวม. เอกสารการสอนชุดวิชาพฤติกรรมมนุษยในองคกร, มหาวิทยาลัยสุโขทัย ธรรมาธิราช
ทิน พัน ธ นาคะตะ. 2543. การเมืองการบริห ารไทย: ภาระของชาติ. กรุงเทพฯ:สหายบล็อกและการพิม พ.
ธานินทร ศิลปจารุ. 2547. คูม ือการวิจ ัยและวิเคราะหข อมูลดว ยโปรแกรม SPSS.นนทบุรี: โรงพิม พน ิดาการพิมพ
ภูสิทธขัน ติกุล. 2553. รูปแบบการมีส วนรว มทางการเมือ งของประชาชนเขตดุส ิตกรุงเทพมหานคร. มหาวิทยาลัย ราชภัฏสวนสุน ันทา.
ภาชกร ศรีภูมิพฤกษ. 2547. การเรื่องการมีสว นรวมทางการเมืองของประชาชนในเขตองคการบริห ารสวนตําบลบางไผ อําเภอเมือง จังหวัดนนทบุร.ี
วิทยานิพนธปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
ฤทัยรัตนกากิ่ง. 2543. การมีสว นรวมทางการเมือ งของประชาชนในการปกครองสวนทองถิ่นศึกษากรณีเทศบาลตําบลพระสมุทรเจดียอ ําเภอพระ
สมุทรเจดียจังหวัดสมุท รปราการ.วิทยานิพนธรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต,มหาวิทยาลัยรามคําแหง.

[328]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วัลลภ และคณะ. 2557. รายงานความกาวหนา โครงการสํารวจเพื่อ ประมวลขอ มูลนักการเมืองถิ่น จังหวัดสิงหบุรี. สํานัก วิจัย และพัฒนา สถาบัน
พระปกเกลา.
วิทยา บุณยะเวชชีวิน . 2542. การมีสว นรวมทางการเมืองของประชาชนตอ การปกครองทอ งถิ่น :ศึกษาเฉพาะกรณีเทศบาลตําบลบางปูจัง หวัด
สมุทรปราการ. ปญหาพิเศษ, มหาวิทยาลัยบูรพา
สุธาทิพย ฉั่วสกุล.2541. การมีสว นรว มทางการเมืองของผูน ําทองถิ่น : ศึกษาเฉพาะกรณีอําเภอเมือง จังหวัด ภูเก็ต.วิทยานิพนธปริญญาศิลปศาสตรม
หาบัณฑิต (รัฐศาสตร), มหาวิทยาลัยรามคําแหง.
สุรพล กระแสรัตน. 2544. การมีสว นรวมของประชาชนในการเลือ กตั้ง: ศึกษาเฉพาะ กรณีเทศบาล ตําบลปะลุรู อําเภอสุไหงปาดี จังหวัด นราธิวาส.
วิทยานิพนธ, มหาวิทยาลัย สงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี.
อสิตรา รัตตะมณี. 2540. เรื่องการมีสว นรว มทางการเมืองของประชาชนในระดับทองถิ่น ของสภาองคการบริห ารสว นตําบลในอําเภอเมือง จังหวัด
ฉะเชิงเทรา. วิทยานิพนธปริญ ญาศิลปศาสตรมหาบัณ ฑิต,มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
อารีวรรณ พลจันทร. 2557. ปจจัยที่ม ีความสัมพันธกับการมีสวนรว มทางการเมือ งของประชาชนที่อ ยูในเขตเทศบาลเมือ งราชบุรี .วิทยานิพนธ
ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
เอื้ออารีย เศรษฐวานิช . 2553. การมีสว นรวมทางการเมืองของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล ธัญบุรี. วารสารการเมือง การบริหาร และ
กฏหมาย, 3(3), 317-323

[329]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความคาดหวังของประชาชนในชุมชนเขตสายไหมตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร
Expectation of Residents in Saimai Districttowards Development of Bangkok
*

**

***

ศักดา นิตพิ ัฒนะศักดิ์ , รองศาสตราจารย ดร.โกวิท วงศสุรวัฒน และ ศาสตราจารย ดร.วัลลภ รัฐฉัตรานนท
Sakda Nitipattanasa, Associate Professor Dr.Kovit Wongsurawat and Professor Dr.Wanlop Rathachatranon

บทคัดยอ
การศึกษาครั้ง นี้ มี วัตถุประสงคเพื่อศึ กษาระดับ ความคาดหวัง ของประชาชนในชุม ชนเขสายไหมตอการพัฒนากรุ ง เทพมหานคร และ
เปรียบเทียบความคาดหวังของประชาชนในชุม ชนเขตสายไหมตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล โดยมุง เนนความคาดหวังของ
ประชาชนในชุมชนเขตสายไหมตอการพัฒนากรุงเทพมหานครใน 6 ดาน ไดแ ก ดานการพัฒ นาโครงสรางพื้น ฐาน ดานการพัฒนาอนุรักษแ ละฟน ฟู
สิ่งแวดลอม ดานการพัฒนาศักยภาพเศรษฐกิจและสังคม ดานการพัฒนาอนุรักษแ ละฟน ฟูคุณ ภาพชีวิต ดานการพัฒนาอนุรกั ษและฟน ฟูวฒ
ั นธรรมชุมชน
และดานการพัฒนาบริหารและใหบริการของกรุงเทพมหานคร กลุม ตัวอยางที่ใชในการศึกษา คือ ประชากรในชุมชนเขตสายไหมที่ไดจัดตั้งตามระเบีย บ
กรุง เทพมหานคร จํานวน 78 ชุ ม ชน ได ก ลุ ม ประชากรตัว อย าง จํา นวน 399 คน เครื่ องมื อ ที่ใ ชในการในการศึกษาและเก็บรวบรวมข อ มูล คื อ
แบบสอบถาม การวิเคราะหใชสถิติหาคาความถี่ รอ ยละ คาเฉลี่ย คาสว นเบี่ย งเบนมาตรฐาน กรณีเปรีย บเทีย บ 2 กลุม ใชส ถิติทดสอบคาที กรณี
เปรีย บเที ย บมากกวา 2 กลุม ใชก ารวิเคราะหค วามแปรปรวนแบบทางเดีย ว และในกรณีที่พบความแตกต างอยางมี นัย สําคัญ ทางสถิติ จึง นํา ไป
เปรียบเทียบเปนรายคูตามวิธีของ LSD ผลการศึกษา พบวา ในภาพรวมกลุม ตัวอยางมีความคาดหวังตอการพัฒนากรุงเทพมหานครในระดับมาก โดย
กลุมตัวอยางมีความคาดหวังตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร ดานการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานมากที่สุด รองลงมาคือ ดานการพัฒนาศักยภาพเศรษฐกิจ
และสังคม และดานการพัฒนาคุณภาพชีวิต ดานการพัฒนาบริหารและใหบริการของกรุงเทพมหานคร ดานการพัฒ นาอนุรั กษแ ละฟน ฟูสิ่งแวดลอ ม
ตามลําดับ สําหรับดานการพัฒนาอนุรักษและฟนฟูวัฒนธรรมชุม ชน กลุม ตัวอยางมีความคาดหวังตอการพัฒนากรุงเทพมหานครนอยทีส่ ดุ สําหรับผลการ
ทดสอบสมมติฐาน พบวา กลุมตัวอยางที่มีระดับการศึกษา ระยะเวลาอยูอาศัย และประเภทชุมชน ตางกันมีความคาดหวังตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร
แตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แตกลุมตัวอยางที่มี เพศ อายุ สถานภาพสมรส อาชีพ และรายไดตอ
เดือน ตางกันมีความคาดหวังตอการพัฒนากรุงเทพมหานครไมแ ตกตางกัน ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
คําสําคัญ : ความคาดหวัง, การพัฒนา, กรุงเทพมหานคร

Abstract
The objective of this study is to study the level expectation of residents in Saimai District towards development of
Bangkok and compare expectation of residents in Saimai District towards development of Bangkok by personal factors. Such
expectation are divided into the following six aspects; infrastructure development, environmental development, conservation
and rehabilitation, social and economic development, quality of life development, preservation, and rehabilitation, communal
culture development, preservation and rehabilitation, and improvement in Bangkok Metropolitan Administration’s (BMA)
administration and service. The sample size in question is 399 residents of Saimai District from 78 communities (as set up by
BMA regulations), with the following tools being employed in data collection and analysis: questionnaire, statistical analysis
*

หลักสูตรรัฐศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
***
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
**

[330]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
(frequency, percentage, and standard deviation analysis, t-Test (for comparison between two groups), one-way ANOVA (for
comparison amongst three or more groups. If any statistically significant differences are detected, Fisher’s Least Significant
Difference (LSD) technique is employed to analyse relevant pairs of data. The results of the study show that overall, the sample
group has high expectations towards development of Bangkok, with infrastructure development being the area with highest
expectations, followed by social and economic development and quality of life development, improvement in BMA’s
administration and service, environmental development, conservation and rehabilitation, and communal culture development,
preservation and rehabilitation respectively. Hypothesis testing also shows that differences in educational level, length of stay in
the community, and type of community also cause expectations towards development of Bangkok to differ at .05 level of
statistical significance. This concurs with initial hypothesis. However, differences in gender, age, marital status, occupation, and
monthly income do not cause expectations towards development of Bangkok to differ, the result which does not follow the
initial hypothesis.
Keywords: Expectation, Development, Bangkok

บทนํา
กรุงเทพมหานคร มีฐานะเปนเมืองหลวงของประเทศไทย และเปนองคกรปกครองสวนทองถิ่น รูปแบบพิเศษ ระดับมหานคร ซึง่ มีผวู า ราชการ
กรุงเทพมหานครและสภากรุงเทพมหานครที่มาจากการเลือกตั้ง (กรุงเทพมหานคร, 2556: 3) การเจริญเติบโตขึ้นเปน มหานครของกรุงเทพมหานคร ใน
แตละชวงเวลามีกรอบแหงการพัฒนาซึ่งไดรับการปรับปรุงใหทัน สมัยอยูเสมอ จึง เปน ศูน ยรวมของประชาชนทุก อาชีพ ทุกระดับรวมกัน อยางแออัด
(จั ก รกฤษณ คั น ธานนท , 2556: 1) ในป พ.ศ.2554 กรุ ง เทพมหานครมี ชุม ชน 2,009 ชุ ม ชน ประชาชนที่ อ ยู อาศั ย ในชุ ม ชน 2,003,793 คน
(กรุงเทพมหานคร, 2555: 20) จากจํานวนชุมชนและจํานวนประชาชนที่อยูอาศัยในชุมชนเพิ่ม ขึ้นอยางรวดเร็ว ซึ่งเกิดจากสภาพการเปลี่ย นแปลงของ
สัง คมย อ มส ง ผลให เ กิ ด ป ญ หาต า งๆทั้ ง ป ญ หาทางด า นเศรษฐกิ จ สั ง คม การเมื อ ง สิ่ ง แวดล อ มและอื่ น ๆ ซึ่ ง ป ญ หาต า งๆ เหล านี้ เป น ปญ หาที่
กรุงเทพมหานครจะตองเรงแกไขและพัฒนากรุงเทพมหานครใหเหมาะสมและสามารถสนองความตองการของประชาชนไดอยางทั่วถึง
พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ.2528 มาตรา 89กําหนดใหกรุงเทพมหานครมีอํานาจหนาที่ดําเนินกิจการในเขต
กรุงเทพมหานคร เชนการรักษาความสะอาดและความเปน ระเบียบเรีย บรอยของเมือง การผังเมือง การจัดใหม ีและบํารุงรักษาทางบก ทางน้ําและทาง
ระบายน้ํา การวิศวกรรมจราจร การขนสง การดูแ ลรักษาที่สาธารณะ การปรับปรุงแหลงชุม ชนแออัดและการจัดการเกี่ย วกับที่อยูอาศัย การพัฒนาและ
อนุรัก ษสิ่งแวดลอม บํารุง รัก ษาศิลปะจารีตประเพณี ภูม ิปญ ญาทอ งถิ่น และวัฒนธรรมอัน ดีข องทองถิ่น การสาธารณูปโภค การสาธารณสุข การ
รักษาพยาบาล การควบคุม ความปลอดภัย การจัดการศึกษา การสาธารณูปการ การสังคมสงเคราะห การสง เสริม การประกอบอาชีพ และหนาที่อื่น ๆ
ตามที่กฎหมายระบุ (กรุงเทพมหานคร, 2551: 26-27) เห็น ไดวากรุงเทพมหานครมีอํานาจหนาที่ดําเนิน กิจการตางๆ ไวอยางกวางขวางหลายดาน ซึ่ง
สามารถดําเนิน การใหบริการและสนองตอความตองการของประชาชนทําใหประชาชนในกรุงเทพมหานครมีคุณ ภาพชีวิตที่ดีแ ละเปนเมืองนาอยู
เมื่อพิจารณาสภาพแวดลอมของกรุงเทพมหานครแลว ยอมมีผลกระทบตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร อาทิการขยายตัว ทางเศรษฐกิจใน
ภูม ิภ าคเอเชีย และความกาวหนา ทางเทคโนโลยี การบริห ารจัด การภาครัฐ ยัง ขาดประสิทธิ ภาพ การเมือ งไรเสถีย รภาพและประชาชนในพื้น ที่
กรุงเทพมหานครจํานวนมากยังขาดความเขาใจเกี่ยวกับสิทธิ หนาที่และความเปน พลเมือง รวมทั้ง การมีองคค วามรูดานตางๆ ที่เปน พื้น ฐานของการ
ดํารงชีวิตทั้งเพื่อปจจุบัน และอนาคต ซึ่งเปน พลังสําคัญที่จะทําใหการพัฒนากรุงเทพมหานครเติบโตไปดวยกันอยางสมดุล (กรุงเทพมหานคร,2556: 4-5)
อยางไรก็ตามประชาชนที่อาศัยอยูในกรุงเทพมหานครจํานวนไมนอยที่เปนกลุม บุคคลซึ่งเปนผูมีความรู มีฐานะทางสังคมและเศรษฐกิจทีด่ มี าก ขณะทีย่ งั มี
ผูดอยโอกาสตองการบริการจากภาครัฐเพิ่มมากขึ้น
การพัฒนากรุงเทพมหานครที่สามารถสนองความตองการของประชาชนไดเปน อยางมีประสิทธิภาพนั้น จะตองมีการวางแผนการพัฒนาและ
นําแผนไปปฏิบัติ เพื่อใหเกิดเปน รูปธรรมตอไป (จิรศักดิ์ คงทอง, 2550: 2-3) เขตสายไหมเปน พื้น ที่มีลักษณะเปนเขตชั้น นอกสภาพทองถิ่นเปน แบบกึ่ง
เมืองกึ่งชนบทประชาชนดั้งเดิมประกอบอาชีพเกษตรกรรม ปจจุบัน พื้น ที่ไดม ีเปลี่ย นแปลงและการเจริญ เติบ โตของเมือ งเปน ไปอยางรวดเร็ว จนมี

[331]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ประชากรมากที่สุดของกรุงเทพมหานคร เกิดชุมชนที่หลากหลาย ไดแก ชุมชนแออัด ชุม ชนเมือง ชุมชนหมูบานจัดสรร ชุม ชนชานเมือง และเคหะชุมชน
(สํานักงานเขตสายไหม, 2558: 1-5) ดังนั้นเพื่อใหการพัฒนากรุงเทพมหานคร มีความเจริญที่สอดคลองและเหมาะสมกับความตองการของประชาชนใน
ชุม ชนซึ่งเปนพื้นฐานที่สําคัญของสังคมจึงเห็นความสําคัญที่ศึกษาความคาดหวังของประชาชนในชุม ชนเขตสายไหมตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร เพือ่
จะไดวางแผนพัฒนากรุงเทพมหานครใหเหมาะสมกับสภาพพื้นที่ตอไป จึงเปนเรื่องจําเปนอยางยิ่ง

วัตถุประสงค
1.เพื่อศึกษาระดับคาดหวังของประชาชนในชุม ชนเขตสายไหมตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร
2.เพื่อเปรียบเทียบความคาดหวังของประชาชนในชุม ชนเขตสายไหมตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล

กรอบแนวคิดในการศึกษา
การศึกษาเรื่อง ความคาดหวังของประชาชนในชุม ชนเขตสายไหมตอการพัฒนากรุง เทพมหานคร จากการตรวจสอบเอกสารแผนพัฒนา
กรุงเทพมหานคร แนวคิด ทฤษฎีความคาดหวัง การปกครองทองถิ่น การกระจายอํานาจการปกครอง การพัฒนาทองถิ่น และงานวิจัย ที่เกี่ยวของนํามา
กําหนดเปนกรอบแนวคิดการศึกษาดังนี้
ตัว แปรอิสระ

ตัว แปรตาม
ความคาดหวังของประชาชนในชุมชนเขตสาย
ไหมตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร
1. ดานการพัฒนาโครงสรางพืน้ ฐาน
2. ดานการพัฒนาอนุรกั ษ
และฟน ฟูสิ่งแวดลอม
3. ดานการพัฒนาศักยภาพเศรษฐกิจและสังคม
4. ดานการพัฒนาคุณภาพชีวิต
5. ดานการพัฒนาอนุรกั ษ
และฟน ฟูวัฒนธรรมชุมชน
6. ดานการพัฒนาบริหารและใหบริการของ
กรุงเทพมหานคร

ปจจัย สวนบุคคล
1. เพศ
2. อายุ
3. ระดับการศึกษา
4. สถานภาพสมรส
5. อาชีพ
6. รายไดตอเดือน
7. ระยะเวลาอยูอาศัย
8. ประเภทชุม ชน

วิธีการศึกษา
พื้น ที่ในการศึกษา
ในการศึกษาครั้งนี้ ผูศึกษาไดศึกษาเฉพาะกรณีของชุมชนเขตสายไหม กรุงเทพมหานคร
ประชากรและกลุมตัวอยาง
ประชากรผูตอบแบบสอบถาม คือ ประชาชนในชุม ชนเขตสายไหม จํานวน 399 คน การสุม ตัวอยางแบบแบง ชั้น ภูม ิ โดยอาศัย สัด สว น
(Proportional Stratified Sampling) และการสุมตัวอยางของแตละประเภทชุม ชน

[332]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เครื่องมือ ที่ใชในการศึกษา
1. แบบสอบถามเกี่ย วกับปจจัยสวนบุคคลของประชาชนไดแก เพศ อายุระดับการศึกษาสถานภาพสมรสอาชีพรายไดตอเดือน ระยะเวลาอยู
อาศัยและประเภทชุมชน
2. แบบสอบถามเกี่ย วกับ ความคาดหวังของประชาชนในชุมชนเขตสายไหมตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร
การวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหเชิงปริม าณ สถิติเชิงพรรณนา เพื่อใชอธิบายตัวแปรไดแกคาความถี่ (Frequency) รอยละ (Percentage)คาเฉลี่ย (Mean) และ
สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation s.d.) สถิติเชิงอนุมาน คือ T-test และการวิเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดีย ว (one-way ANOVA)
เพื่อทอสอบสมมติฐาน

ผลการศึกษา
ความคาดหวังของประชาชนในชุมชนเขตสายไหมตอ การพัฒนากรุงเทพมหานคร
ประชาชนในชุมชนเขตสายไหมมีความคาดหวังตอการพัฒนากรุงเทพมหานคร อยูในระดับมาก โดยพบวาดานการพัฒนาโครงสรางพื้น ฐานมี
ความคาดหวังมากที่สุด รองลงมาคือ ดานการพัฒนาศักยภาพเศรษฐกิจและสังคม และดานการพัฒนาคุณ ภาพชีวิต ดานการพัฒนาบริหารและใหบริการ
ของกรุงเทพมหานคร ดานการพัฒนาอนุรักษและฟน ฟูสิ่งแวดลอม ตามลําดับ สําหรับดานการพัฒนาอนุรักษและฟน ฟูวัฒนธรรมชุม ชน มีความคาดหวัง
ตอการพัฒนากรุงเทพมหานครนอยที่สุด โดยมีรายละเอียดในแตละดานดังนี้
1. ดานการพัฒนาโครงสรางพื้นฐาน พบวาประชาชนมีความคาดหวังตอดานการพัฒนาระบบจราจรใหมีความสอดคลองและปลอดภัย มาก
ที่สุด รองลงมาคือ การกอสรางและปรับปรุงถนน ตรอก ซอย และการติดตั้งและซอมแซมไฟฟาสาธารณะสําหรับการพัฒนาที่ดนิ เพือ่ ประโยชนสาธารณะ
ประชาชนมีความคาดหวังนอยที่สุด
2. ดานการพัฒนาอนุรักษแ ละฟนฟูสิ่งแวดลอม พบวาประชาชนมีความคาดหวังตอการกอสรางแนวปองกันน้ําทวม มากที่สุด รองลงมาคือ
การบังคับใชกฎหมายอยางเขมงวดกับผูประกอบการซึ่งเปนตนเหตุใหเกิดปญหามลพิษ สําหรับการกอสรางโรงบําบัดน้ําเสีย ประชาชนมีค วามคาดหวัง
นอยที่สุด
3. ดานการพัฒนาศักยภาพเศรษฐกิจและสังคม พบวาประชาชนมีความคาดหวังตอการติดตั้งกลอง cctv ในพื้นที่เสี่ยงอาชญากรรม มากทีส่ ุด
รองลงมาคือ การกอสรางที่พักอาศัย เพื่อ ประชาชนผูม ีรายไดนอยและการควบคุม ราคาสิน คาที่จําหนายใหเปน ธรรม สําหรับ การอนุรักษแ ละฟน ฟู
ทรัพยากรการทองเที่ยวประชาชนมีความคาดหวังนอยที่สุด
4. ดานการพัฒนาคุณ ภาพชีวิต พบวาประชาชนมีความคาดหวังตอการสนับสนุนใหเด็กและเยาวชนหางไกลยาเสพติด มากที่สุด รองลงมาคือ
การใหบริการทางดานการแพทยฉุกเฉิน เพื่อใหผูปวยหรือผูประสบอุบัติเหตุไดรับความปลอดภัย สําหรับการตรวจสารพิษ ปนเปอนในอาหารประชาชนมี
ความคาดหวังนอยที่สุด
5. ดานการพัฒนาอนุรักษแ ละฟนฟูวัฒนธรรมชุมชน พบวาประชาชนมีความคาดหวังตอการพัฒนาและปรับปรุงชุมชน มากทีส่ ดุ รองลงมาคือ
การสงเสริมใหช ุมชนและองคกรศาสนาไดเขามามีสวนรวมในการจัดกิจกรรมเนื่องในวัน สําคัญ ตางๆ สําหรับการจัดตั้งพิพธิ ภัณฑทอ งถิน่ ประชาชนมีความ
คาดหวังนอยที่สุด
6. ดานการพัฒ นาบริหารและใหบ ริก ารของกรุง เทพมหานคร พบวาประชาชนมีค วามคาดหวังตอการแกไขปญ หาความเดือ ดรอ นของ
ประชาชนไดรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ มากที่สุด รองลงมาคือ การจัดตั้งศูน ยบริการรวมหรือการจัดบริก ารแบบเดีย วเบ็ด เสร็จ (One Stop Service)
เพื่อใหประชาชนไดรับความสะดวกและรวดเร็ว สําหรับการจัดทําคูมือใหบริการประชาชนประชาชนมีความคาดหวังนอยที่สุด
การทดสอบสมมติฐาน
ปจจัย สวนบุคคลกับความคาดหวังของประชาชนในชุมชนตอ การพัฒนากรุง เทพมหานคร จากการวิเคราะหดวยสถิติ t-testและ one-way
ANOVA พบวา เพศ อายุ สถานภาพสมรส อาชีพ และรายไดตอเดือน ที่ตางกัน มีความคาดหวัง ตอ การพัฒนากรุง เทพมหานครไมแ ตกตางกัน อยางมี

[333]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
นัย สําคัญ ทางสถิติที่ .05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว แต ระดับการศึกษา ระยะเวลาอยูอาศัย และประเภทชุมชนที่ตางกัน มีความคาดหวังตอการ
พัฒนากรุงเทพมหานครแตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว

อภิปรายผลการศึกษา
ความคาดหวั ง ของประชาชนในชุ ม ชนเขตสายไหมต อ การพั ฒ นากรุ ง เทพมหานคร พบว า ประชาชนมี ค วามคาดหวั ง ต อ การพั ฒ นา
กรุงเทพมหานครอยูในระดับมาก โดยพบวาดานการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานมีความคาดหวังมากที่สุด รองลงมา คือ ดานการพัฒนาศักยภาพเศรษฐกิจ
และสังคม และดานการพัฒนาคุณภาพชีวิต ดานการพัฒนาบริหารและใหบริการของกรุงเทพมหานคร ดานการพัฒนาอนุรักษและฟนฟูสงิ่ แวดลอม และ
ดานการพัฒนาและฟนฟูวัฒนธรรมชุม ชน ตามลําดับ ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษาของ พระบรรพต ตยานนฺโท (2556) ที่ทําการศึกษาความคาดหวังของ
ประชาชนตอการพัฒนาสังคมของเทศบาลนครปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรีโดยประชาชนมีค วามคาดหวังตอการพัฒนาสังคมดานการพัฒ นาโครงสราง
พื้น ฐานมากที่สุด ทั้งนี้อาจเนื่องมาจากการบริการสาธารณะไมวาจะเปน ระบบสาธารณูป โภคและระบบสาธารณูป การ เชน การกอ สรางและปรับ ปรุง
ถนน ตรอก ซอย การติดตั้งและซอมแซมไฟฟาสาธารณะ การกอสรางและพัฒนาระบบขนสงสาธารณะฯลฯ ประชาชนตอ งการใหรัฐไดเรง พัฒ นาเปน
ลําดับแรกๆ เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในทองถิ่นใหดีขึ้น รองรับความเจริญเติบโตของเมืองในอนาคต

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะจากการศึกษาครั้งนี้
1. กรุงเทพมหานครควรเรงรัดการพัฒนาโครงสรางพื้นฐาน
2. กรุงเทพหมานครควรพัฒนาและปรับปรุงดานการพัฒนาอนุรักษและฟนฟูวัฒนธรรมชุม ชน โดยการสงเสริมใหประชาชนเห็นความสําคัญ
และรูสึกหวงแหน ขนบธรรมเนีย ม จารีตประเพณีที่ดีงาม ภูม ิปญ ญาทองถิ่น และแหลงเรีย นรูทางวัฒนธรรมของชุมชน
3. กรุงเทพมหานครควรตระหนักและใหความสําคัญในปญหาความปลอดภัย ในชีวิตและทรัพยสินของประชาชน ปญหายาเสพติด การแกไข
ปญ หาความเดือดรอนของประชาชน และการใหบริการดานการแพทย
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. การศึกษาครั้งตอไป ควรมีการเก็บรวบรวมขอมูลโดยวิธีอื่น ๆ เชน การสัมภาษณเปนตนเพื่อไดกลุมตัวอยางทีค่ รอบคลุมและมีความแมนยํา
มากยิ่งขึ้น
2. การศึกษาครั้งตอไป ควรศึกษาความตองการหรือความคาดหวังของคนกรุงเทพฯ ตอบุคคลที่จะเขามาบริหารงานกรุง เทพหมานคร และ
บทบาทสํานักงานเขตสายไหมที่มีตอความคาดหวังของประชาชนในชุม ชนในการพัฒนากรุงเทพมหานคร

เอกสารอางอิง
โกวิทย พวงงาม. 2550. การปกครองทองถิ่น .กรุงเทพมหานคร: เอ็กซเปอรเน็ท.
กรมสงเสริม การปกครองทองถิ่น . 2548. คูม ือการจัดทําแผนพัฒนาทองถิ่น. กรุงเทพมหานคร: กรมสงเสริมการปกครองทองถิ่น.
กรุงเทพมหานคร.2551. รวมกฎหมายและระเบียบเกี่ยวกับงานดานเทศกิจ. สํานักเทศกิจ,กรุงเทพมหานคร
__________. 2555. แนวโนม การเติบโตของชุมชนในเขตกรุงเทพมหานคร ป พ.ศ.2554. สํานักผังเมือง, กรุงเทพมหานคร.
__________. 2556. แผนพัฒนากรุงเทพมหานคร 12 ป ระยะที่ 2 (พ.ศ.2556-2559). สํานักยุทธศาสตรและประเมิน ผล, กรุงเทพมหานคร.
จักรกฤษณ คัน ธานนท. 2556. การปฏิรูปองคกรปกครองสวนทองถิ่นในรูปแบบพิเศษของกรุงเทพมหานคร: ศึกษากรรณีการปฏิรูปโครงสรางเพื่อการมี
สวนรวมของประชาชน.วิทยานิพนธนิติศาสตรมหาบัณฑิต คณะนิติศาสตร, สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร.
โฆสิต ปน เปยมรัษ ฎ. 2536 . การพัฒนาประเทศไทยแนวความคิดและทิศทาง. พิม พครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: ดอกเบี้ย

[334]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
พิช ยากร กาศสกุล . 2545. ความคาดหวังดานคุณภาพบริก ารของผูม ารับ บริการในโรงพยาบาลราชวิถี . วิท ยานิพ นธรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณ ฑิต
สาขาวิชานโยบายสาธารณะ, มหาวิทยาลัยบูรพา.
พระบรรพต ตยานนฺโท (ปนแสง). 2556. ความคาดหวังของประชาชนตอการพัฒนาสังคม. วิทยานิพนธพุทธศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาการพัฒนาสังคม,
มหาวิทยาลัย มหาจุฬาลงกรราชวิทยาลัย.
วัลลภ รัฐฉัตรานนท. 2554. หลักการปกครองทองถิ่น . กรุงเทพฯ: ทองกมล.
สัน สิทธิ์ ชวลิตธํารง. 2546. หลักการบริหารรัฐกิจกับระบบราชการไทย.กรุงเทพฯ: อมริน ทร พริ้น ติ้งแอนดพับลิชชิ่ง
สํานักงานเขตสายไหม. 2558. ทะเบียนการจัดตั้งชุมชนเขตสายไหม. กรุงเทพมหานคร: ฝายพัฒนาชุมชนและสวัสดิการสังคม เขตสายไหม.
Victor H. Vroom,V. 1970. “Industrial Social Psychologe”. pp.99-103. Management andMotivation.New York: McGraw-Hill Book
Company.

[335]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความคิดเห็นของประชาชนตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ขององคการบริหารสวนตําบลดอนตาล
อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี
People’s Opinions on the Administration Applying Good Governance of Don-Tan Subdistrict Administrative Organization in Mueang Suphan Buri District Suphan Buri Province
*

สุเชาว ชยมชัย และ ศาสตราจารย ดร.วัลลภ รัฐฉัตรานนท**
Suchao Chayomchai and Professor Dr.Waniop Rathachatranon

บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อ ศึกษาระดับความคิดเห็นของประชาชนในการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบ าลขององคการบริหารสว น
ตําบลดอนตาล อําเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี และเพื่อศึกษาปจจัย ที่มีผลตอความคิดเห็น ของประชาชนในการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบ าลของ
องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี ซึ่งกลุม ตัวอยางที่ใชในการศึกษา คือ ประชาชนในพื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลดอน
ตาล อําเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี ไดกลุม ระชากรตัวอยาง จํานวน 348 คน เครื่องมือที่ใชในการศึกษาและเก็บรวบรวมขอมูล คือแบบสอบถาม การ
วิเคราะหวิเคราะหขอมูลใชสถิติหาคาความถี่ รอยละ คาเฉลี่ย คาสวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน ใชก ารวิเคราะหจําแนกพหุ ผลการศึก ษาพบวา ระดับความ
คิดเห็น ของประชาชนตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ขององคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี อยูใน
ระดับมาก ( x = 3.72) และจากผลของการทดสอบสมมติฐานพบวา อายุ และอาชีพ ของกลุม ตัว อยาง มีผลตอ ความคิดเห็น ของประชาชนตอการ
บริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ขององคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตามสมติฐานที่ตั้ง ไว แตกลุม
ตัวอยางที่มี เพศ ระดับการศึกษา รายได สถานภาพสมรส และการรับรูขอมูลขาวสารเกี่ยวกับการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลของประชาชนในเขต
พื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล ไมม ีผลตอความคิดเห็นของประชาชนตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลขององคการบริหารสวนตําบลดอน
ตาล ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐาน
คําสําคัญ : ความคิดเห็น , การบริหารงาน, ธรรมาภิบาล

Abstract
This research aimed to explore people’s opinions on the administration applying good governance of Don-Tan Subdistrict Administrative Organization in Mueang Suphan Buri District Suphan Buri Province and to examine relevant factors
effecting people’s opinions of Don-Tan Sub-district Administrative Organization in Mueang Suphan Buri District Suphan Buri
Province vis-a-vis the good governance based management system. The samples of this study were 348 people from Don-Tan
Sub-district Administrative Organization in Mueang Suphan Buri District Suphan Buri Province. Proportional Stratified Sampling
was employed together with the use of questionnaires chosen as a research tool. The statistics used in this research analysis
comprises of Percentage, Mean, Standard Deviation (SD), and Multiple Classification Analysis (MCA). The results of the study
showed that, the opinions of the people of Don-Tan Sub-district administrative organization in Mueang Suphan Buri District
Suphan Buri Province on the administration applying good governance were, overall, ranked as high ( x = 3.72); and hypothesis
*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:[email protected]

[336]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
testing also showed that age and career effecting People's Opinions on the administration applying good governance of Don-Tan
Sub-district Administrative Organization at .05 level of statistical significance. This concurred with initial hypothesis. However,
gender, educational level, monthly income, marital status and interesting in information of the administration applying good
governance did not any effecting people's opinions. The result which did not follow the initial hypothesis.
Keywords: Opinions, Administration, Good Governance

บทนํา
องคกรปกครองสวนทองถิ่นของประเทศไทยในอดีตนั้น มีอุปสรรคหลายประการ เชน ปญหาดานอํานาจทองถิ่น ปญ หาดานโครงสรางของ
ทองถิ่น และปญหาดานการบริหารงานของทองถิ่น เปน ตน (รสคนธ รัตนเสริมพงศ. 2547: 123-138) อีกทั้งปญ หาเรื่อง วัฒนธรรมระบบอุป ถัม ภ กลุม
อิทธิพล และกลุม ผลประโยชนตางๆที่ตองการรักษาสถานภาพดั้งเดิมไว (บุษ บง ชัยเจริญ วัฒนะ และบุญมี ลี้, 2544: 1) แมในปจจุบนั องคกรปกครองสวน
ทองถิ่นจะพัฒนาไปมาก ปญหาดังที่กลาวมาขางตนนั้นยังคงมีใหเห็นอยูโดยทั่วไป เชน ปญ หาการคลั้งทองถิ่นที่ สัดสวนรายไดขององคกรปกครองสว น
ทองถิ่นนั้นสะทอนใหเห็นวาทอถิ่นไมสามารถพึ่งตัวเองได มือดูตัวเลขสัดสวนของการจัดเก็บรายไดของตนเอง ระหวาง พ.ศ.2542-2556 พบวา องคก ร
ปกครองสวนทองถิ่น มีอัตราการเก็บภาษีสูงที่สุดคือ พ.ศ.2543 รอยละ 19.51 ของรายได และมาถึง พ.ศ.2556 กลับพบวาอยูที่ระดับต่ําสุดของชวงเวลา
ดังกลาวคือ รอยละ 8.78 เทานั้น เอง ซึ่งทําใหเห็นวาประสิทธิผลขอการจัดเก็บรายไดดวยตัวเองนั้นลดลง(รศ.วุฒิสาร ตันไชยและเอกวีน  มีสขุ ,2557: 173)
และประเด็น ที่ความความสําคัญไมแ พกัน ปญหาในสวนของการปกครองทองถิ่น ก็คือการมีสวนรวมของประชาชน(รศ.วุฒิสาร ตัน ไชยและเอกวีน มีสุข
,2557: 195)ซึ่งแมวาภาคประชาชนนั้น จะมีบทบาทในการกํากับดูแลการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ตามรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2550 มาตรา 285287 (รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550) ไดใหอํานาจประชาชนในการถอดถอนสมาชิกสภาทองถิ่น การเสนอขอบัญญัติทองถิ่น แต
ในความเปน จริงนั้นประชาชนมักจะเขาไปรองเรีย นกับ นายอําเภอ และผูวาราชการจังหวัด หรือหนวยงานที่รับผิดชอบตอปญหาตางๆ โดยตรง ซึ่งทําให
กระบวนการมีสวนรวมทางการเมืองของประชาชนในทองถิ่นไมเกิดขึ้น เปน ตน ซึ่งอุปสรรคทั้งหลายเหลานี้ทําใหการพัฒนาองคกรปกครองสวนทองถิ่น
นั้น เปนไปไดยาก ทั้งนี้อาจสงผลใหประชาชนในพื้นที่ทองถิ่นนั้นไมไวใจตอคณะผูบริหาร และหมดศรัทธาในระบบการปกครองแบบประชาธิปไตย ทําให
การบริหารงานในระดับทองถิ่นนั้นไมเปน ที่ไวใจใหดูแ ลผลประโยชนของประชาชนอีกตอไปได
การนําหลักธรรมาภิบาล(Good Governance) มาใชใหเกิดประสิทธิภาพขึ้น ในองคกรปกครองสวนทองถิ่น ซึ่ง ขอ หนึ่งไดกําหนดใหองคกร
ปกครองสวนทองถิ่น นั้น อํานวยความสะดวก และตอบสนองความตองการของประชาชน(พระราชกฤษฎีกา วาดวยหลักเกณฑและวิธีการบริหารกิจการ
บานเมืองที่ดี พ.ศ.2546: มาตรา 52) นั้นจึงเปน สิ่งสําคัญ ที่จะทําใหประชาชนในพื้นที่กลับมาไววางใจในระบบการปกครองทองถิ่น และทําใหประชาชน
สนใจเรื่องการปกครองทองถิ่นของตัวเองมากขึ้น สนใจในเรื่องสวนรวมมากขึ้น องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี เปน
องคกรปกครองสวนทองถิ่นขนาดเล็ก บุคลากรนอยกวาองคกรปกครองสวนทองถิ่นที่เปนระดับเทศบาล หรือระดับจังหวัด อีกทัง้ ยังมีรายไดนอ ย และยัง
ไมม ีพื้นที่และงบประมาณในการสรางอาคารที่ทําการองคการบริหารสวนตําบลดอนตาลเปนของตนเอง ตองเชาพื้น ที่วัดเปน ที่ทําการ ดังนั้นการทีอ่ งคกร
ปกครองสวนทองถิ่น ที่ม ีขนาดเล็ก อยางองคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี อาจจะเปนพื้นที่ที่รายไดนอย บุคลากรนอย
แตก็ม ีความใกลชิดกับประชาชนมาก การนําหลักธรรมาภิบาลมาใชอาจจะทําใหการบริหารองคกรปกครองสวนทองถิ่นที่มีข นาดเล็กที่ม ีความใกลช ิดกับ
ประชาชนนี้ มีการบริหารงานที่ม ีประสิทธิภาพกวาองคกรปกครองสวนทองถิ่นขนาดใหญแ ละมีรายไดม ากกวา ก็เปนได และสามารถเปนตัวอยางสําหรับ
องคการบริหารสวนตําบลขนาดเล็กในอนาคตตอไป ซึ่งผลของงานวิจัย ชิ้น นี้จะสามารถเปน แนวทางและขอเสนอแนะในการพัฒนาองคกรปกครองสวน
ทองถิ่นที่มีลักษณะใกลเคีย งกับองคกรปกครองสวนทองถิ่นที่เปนกรณีตัวอยางใหมีการบริหารงานที่เปนไปตามหลักธรรมาภิบาลไดพอสมควร

วัตถุประสงค
1.เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นของประชาชนในการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลขององคการบริหารสว นตําบลดอนตาล อํ าเภอเมือง
จังหวัดสุพรรณบุรี

[337]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2.เพื่อศึกษาปจจัย สวนบุคคลและการรับรูขาวสารทางการเมือง ที่มีผลตอความคิดเห็นของประชาชนในการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล
ขององคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี

วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข อง องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล จังหวัดสุพรรณบุรี
ตัว อยาง
กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัย คือ ประชาชนที่อาศัย ในเขตพื้น ที่ องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล จ.สุพ รรณบุรี จํานวน 348 คน จาก
ประชาชนที่มีสิทธิเลือกตั้งทั้งหมดทั้งหมด 2,672 คนซึ่งไดกําหนดขนาดของกลุม ตัวอยางตามหลักการคํานวณของ Wanlop (วัลลภ รัฐฉัน ตรานนท,
2556: 142) โดยใชระดับความเชื่อมั่นที่รอยละ 95 และยอมใหม ีความคลาดเคลื่อนที่รอยละ 5
วิธีการสุมตัวอยาง
1.ในการวิจัย ครั้งนี้จะศึกษาจากประชาชนเฉพาะในหมูบาน ภายในเขตองคการบริหารสวนตําบลดอนตาล จัง หวัดสุพ รรณบุรี จํานวน 5หมู
บาน จึงหาจํานวนของกลุม ตัวอยางจากแตละหมูบาน โดยการใชการสุมเลือกตัวอยางแบบชั้น ภูม ิ (Proportional Stratified Sampling) (ธานินทร ศิลป
จารุ,2555: 159)
2.เมื่อไดจํานวนของตัวอยางจากแตละหมูบานแลว ผูวิจัยจึงไดทําการสุมตัวอยางของแตละหมูบา น โดยการแจกแบบสอบถามใหกบั ประชาชน
ของแตละหมูบานตอไป
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
1. แบบสอบถามเปน การสํารวจขอมูลตางๆ ประกอบดวย ปจจัย สวนบุคล
2. แบบสอบถามเกี่ย วกับการรับรูข าวสารเกี่ยวกับการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล
3. แบบสอบถามเกี่ย วกับ การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลขององคการบริหารสวนตําบลดอนตาล จังหวัดสุพรรณบุรี
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ใชการวิเคราะหเชิงปริม าณ เมื่อผูวิจัย ทําการวิเคราะหข อมูล โดยนําแบบสอบถามที่ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใช
โปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ และในการศึกษาครั้งนี้ ผูวิจัย ไดใชส ถิติในการวิเคราะหขอ มูล ซึ่ง ประกอบด ว ย คาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย
(Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 3.การวิเคราะหก ารผัน แปร (Analysis of Variance: ANOVA) ใชเพื่อการทดสอบสมมติฐาน
และการวิเคราะหจําแนกพหุ (Multiple Classification: MCA) ใชในวิเคราะหความสัมพัน ธระหวางปจจัย ตางๆที่เปน ตัวแปรอิสระและตัวแปรตาม โดย
คานัย สําคัญ ทางสถิติที่ใชในการวิเคราะหครั้งนี้ กําหนดไวที่ระดับ .05

[338]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กรอบแนวคิดในการวิจยั
ตัวแปรอิสระ

ตัวแปรตาม

ปจจัยสวนบุคคลไดแก
1.เพศ
2.อายุ
3.ระดับการศึกษา
4.ประกอบอาชีพ
5.รายได
6.สถานภาพสมรส

การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลขององคการ
บริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมือง จังหวัด
สุพรรณบุรี
1. หลักนิติธรรม
2. หลักคุณธรรม
3. หลักความโปรงใส
4.หลักความรับผิดชอบ
5. หลักการมีสว นรวม
6. หลักความคุม คา

7.การรับรูข าวสารทางการเมือง

ผลการวิจัย
1. เพศของกลุม ตัวอยางในการศึกษานี้ สวนใหญเปน เพศหญิง จํานวน 245 คน คิดเปนรอยละ 70.4
2. อายุของกลุม ตัวอยางในการศึกษานี้ มีอายุระหวาง 46-55 ป มากที่สุด จํานวน 108 คน คิดเปน รอยละ 31.0 รองลงมาไดแก อายุ 56 ปขนึ้
ไป จํานวน 87 คน คิดเปน รอยละ 25.0 และอายุระหวาง 18-30ป นอยที่สุด จํานวน 74 คน คิดเปนรอยละ 21.3 สําหรับคามัธยฐานของอายุไดแก 4555 ป
3. ระดับทางการศึกษาของกลุมตัวอยางในการศึกษานี้ สําเร็จการศึกษาในระดับที่ต่ํากวาปริญญาตรีมากที่สุด จํานวน 264 คน คิดเปนรอยละ
75.9 รองลงมาไดแก ปริญญาตรีหรือเทีย บเทา จํานวน 77 คน และสําเร็จการศึกษาในระดับปริญ ญาโทนอยที่สุด จํานวน 7 คน คิดเปนรอยละ 2.0
4. อาชีพของกลุม ตัวอยางในการศึกษานี้ ประกอบอาชีพเกษตรกรรม มากที่สุด จํานวน 167 คน คิดเปน รอ ยละ 48.0 รองลงมาประกอบ
อาชีพคาขาย/ธุรกิจสวนตัว จํานวน 71 คน คิดเปนรอยละ 20.4 และประกอบอาชีพ แมบาน นอยที่สุด จํานวน 12 คน คิดเปนรอยละ 3.4
5. รายไดของกลุม ตัวอยางในการศึกษานี้ มีรายไดต่ํากวา 15,000 บาท จํานวน 203 คน คิดเปนรอยละ 58.3 รองลงมาคือ มีรายไดระหวาง
15,000-30,000 บาท จํานวน 113 คน คิดเปน รอยละ 32.5 และมีรายได สูงกวา 30,000 ขึ้น ไป พบนอยที่สุด จํานวน 32 คน คิดเปนรอยละ 9.2
6. สถานภาพสมรสของกลุมตัวอยางในการศึกษานี้ มีสถานภาพสมรสมากที่สุด จํานวน 227 คน คิดเปนรอยละ 65.2 รองลงมามีสถานภาพ
โสด จํานวน 101 คน คิดเปนรอยละ 29.0 และนอยที่สุดมีสถานภาพหยาราง จํานวน 20 คน คิดเปนรอยละ 5.7
7. สนใจรับรูขอมูลขาวสารเกี่ยวกับการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลของประชาชนในพื้น ที่อ งคการบริหารสว นตําบลดอนตาล อําเภอ
เมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี พบวากลุมตัวอยางสนใจรับรูขอมูลขาวสารจากทุกสื่อในระดับปานกลาง โดยใชเวลาติดตามจากสื่อโทรทัศนมากทีส่ ดุ
รองลงมา คือ การพบปะพูดคุยแลกเปลี่ย นความคิดเกี่ย วกับเรื่องการเมืองกับบุคคลอื่น และวารสารนอยที่สุด
ผลการบทสอบสมมุติฐาน
สมมติฐานที่ 1 เพศของของประชาชนในพื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จัง หวัดสุพรรณบุรี มีผ ลต อความ
คิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ไมเปนไปตามสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 2 อายุข องของประชาชนในพื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จัง หวัดสุพรรณบุรี มีผ ลตอความ
คิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล เปนไปตามสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 3 ระดับการศึกษาของของประชาชนในพื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี มีผล
ตอความคิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ไมเปนไปตามสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 4 อาชีพของประชาชนในพื้น ที่องคการบริหารสว นตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพ รรณบุรี จัง หวัดสุพรรณบุรี มี ผ ลตอความ
คิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล เปนไปตามสมมติฐาน
[339]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สมมติฐานที่ 5 รายไดของประชาชนในพื้นที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพ รรณบุรี จัง หวัดสุพรรณบุรี มีผ ลต อความ
คิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ไมเปนไปตามสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 6 สถานภาพสมรสของประชาชนในพื้นที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี มีผลตอ
ความคิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ไมเปนไปตามสมมติฐาน
สมมติฐานที่ 7 ระดับการรับรูขอมูลขาวสารเกี่ย วกับการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลของประชาชนในพืน้ ทีอ่ งคการบริหารสวนตําบลดอน
ตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี มีผลตอความคิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ไมเปนไปตามสมมติฐาน
ตารางสรุปผลการวิจ ัย
ตัวแปรอิส ระ
1. เพศ
2. อายุ
3. ระดับการศึกษา
4. อาชีพ
5. รายได
6.สถานภาพสมรส
7. การรับรูข อมูลขาวสารเกีย่ วกับการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล

เปนไปตามสมมติฐาน

ไมเปนไปตามสมมติฐาน









อภิปรายผลการวิจัย
การศึกษาวิจัยเรื่อง ความคิดเห็น ของประชาชนตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ขององคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมือง
สุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี จากผลการวิจัยสามารถอภิปรายผลไดดังนี้
สมมติฐานที่ 2 อายุข องของประชาชนในพื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จัง หวัดสุพรรณบุรี มีผ ลตอความ
คิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล เปนไปตามสมมติฐาน
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา อายุข องของประชาชนในพื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี
มีผลตอความคิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับความเชื่อมั่น .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยที่
กลุมตัวอยางที่มีอายุ 56 ปขึ้น ไป มีความคิดเห็น ตอการบริหารงานขององคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรีตาม
หลักธรรมาภิบาล สูงกวา อายุต่ํากวา 56 ป ทั้งนี้ อาจเปนเพราะวา ผูที่อายุตั้งแต 56 ปข ึ้นไปนั้นเปน ประชากรที่เรียกไดวาเปน ผูที่กําลังเขาสูผูสูงวัย ซึ่ง
แนนอนวาประสบการณในการดํารงชีวิต และเปน ผูที่อาศัย อยูในเขตพื้นที่เปนเวลานาน จึงทําใหคลุกคลีกบั องคกรปกครองสวนทองถิน่ มากกวากลุมอาชีพ
อื่น ๆ อีกทั้งในพื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาลนั้นสวนใหญจะประกอบอาชีพเกษตรกรรม ซึ่ง อาชีพเกษตรกรรมนั้น มีสว นใกลชิด กับ องคก ร
ปกครองสวนทองถิ่น มากกวาคนที่เปนวัยหนุม สาว หรือคนวัยผูใหญ ประชาชนเหลานี้จึงมีความผูกพัน ไมวาจะเปนทางตรงหรือทางออมตอ นโยบายที่
องคกรปกครองสวนทองถิ่นจะทําอยางยิ่ง ไมวาจะเปนเรื่องของ ไฟฟา น้ําประปาจากองคกรปกครองสวนทองถิ่น และโครงการถนนลาดยาง สิง่ เหลานีท้ ี่
เรีย กวาเปนการพัฒนาโครงสรางพื้น ฐานของพื้น ที่นั้น สงผลไมทางตรงก็ทางออมตอประชาชนที่ทําการเกษตร ดังนั้นจึงทําใหประชาชนที่ม ีอายุ 56 ขึน้ ไป
นั้น มีผลตอความคิดเห็น ในการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ขององคการบริหารสวนตําบลดอนตาล มากกวาประชาชนที่ม ีอายุน อยกวา 56 ป อีกทัง้
อาจเปนเพราะวาประชาชนที่อายุต่ํากวา 56 ปน ั้นยังไมม ีเวลาวางมากพอที่จะสนใจเรื่องการทํางานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น เพราะวุน อยูกับการ
ทํางานสวนตัวก็แทบจะไมมีเวลาทําอยางอื่น แลวก็เปนไดจึงทําใหคนกลุมหลังนี้มีระดับความคิดเห็น ตอการบริหารงานขององคการบริหารสวนตําบลตอน
ตาลอยูในระดับที่ต่ํา ซึ่งมีความสอดคลองกับงานวิจัย ของ พิศสมัย หมกทอง ที่ไดศึกษาเรื่อ ง การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบ าลของสํานัก งานเขต
บางกอกนอย กรุงเทพมหานคร ผลการวิจัยพบวาอายุที่แตกตางกันนั้น มีความคิดเห็น ในการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลของสํานักงานเขตบางกอก
นอยแตกตางกัน (พิศสมัย หมกทอง, 2554)

[340]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สมมติฐานที่ 4 อาชีพของประชาชนในพื้น ที่องคการบริหารสว นตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพ รรณบุรี จัง หวัดสุพรรณบุรี มีผ ลตอ ความ
คิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล เปนไปตามสมมติฐาน
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา อาชีพของประชาชนในพื้นที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล อําเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี มี
ผลตอความคิดเห็นตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล มีผลตอความคิดเห็นตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่.05
ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว โดยที่กลุมตัวอยางที่ทําอาชีพเกษตรกรรม มีความคิดเห็นตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลขององคการบริหารสวน
ตําบลดอนตาล สูงวากลุมตัวอยางที่ทําอาชีพ ลูกจาง/พนักงานบริษัท รับราชการ/พนักงาน คาขาย/ธุรกิจสวนตัว และนักเรีย น/นักศึก ษา ทั้งนี้ อาจ
เนื่องมาจากเหตุผลเดียวกัน กับขอวิจารยข างตน เพราะในพื้นที่องคการบริหารสวนตําบลดอนตาล ประชาชนสวนใหญประกอบอาชีพเกษตรกรรม ซึง่ เปน
อาชีพที่ทําในพื้นที่ ไมตองออกไปทํางานตางจังหวัดหรือนอกเขตพื้น ที่เหมือนกับอาชีพอื่นๆที่กลาวมาขางตน จึงทําใหม ีความผูก พัน ใกลชิด กับ องคกร
ปกครองสวนทองถิ่น มากกวากลุมอื่นๆ ซึ่งตางจากนักเรียนหรือนักศึกษาที่เปนบุตรหลานของประชาชนในเขตพื้น ที่องคการบริหารสวนตําบลที่มีระดับ
ความคิดเห็น ตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลต่ํา เนือ่ งจากนักเรียนหรือนัก ศึก ษาเหลานี้น ั้น แทบจะไมม ีสว นเกี่ย วของกับองคกรปกครองสว น
ทองถิ่นโดยตรงเลยนอกจากชวงการเลือกตั้งสถาชิกสภาองคการบริหารสวนตําบล อีกทั้งมีสถานศึกษาอยูตางอําเภอ ตางตําบล หรือแมกระทัง่ ตางจังหวัด
ซึ่งทําใหการรับรูเกี่ยวกับการบริหารงานขององคกรปกครองสวนทองถิ่นนอยมาก ซึ่งสอดคลองกับผลการวิจัยของ พระครูธีรสุตคุณ เรื่องการบริหารงาน
ตามหลักธรรมาภิบาลขององคกรปกครองสวนทองถิ่น กรณีศึกษา: เทศบาลนครสงขลา อําเภอเมืองสงขลา จังหวัดสงขลามหาวิทยาลัย หาดใหญ พบวา
อาชีพที่แ ตกตางกันมีผลตอความคิดเห็นของประชาชนตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลขององคกรปกครองสวนทองถิ่น(พระครูธรี สุตคุณ, 2556:
74-95)

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. ประเด็นหลักนิติธรรม ผูบริหารองคการบริหารสวนตําบลดอนตาล ควรมีการประชาสัมพันธ หรือทําการประกาศใหประชาชนมีสิทธิในการ
ออกขอบัญญัติตางๆของอบต.ใหกระจายทั่วถึงมากขึ้น และ มีการทําประชาพิจารณข ึ้น ซึ่งการทําประชาพิจารณนั้นก็เปนการทําใหประชาชนมีความรูส กึ
วาไดเขามามีสวนรวมในการปกครองตนเองอีกดวย
2. ประเด็นหลักคุณธรรม ผูบริหาร, สมาชิก และพนักงานองคก ารบริหารสวนตําบลควรกระทําตนใหเปน แบบอยางที่ดีตอ สาธารณะชน
เนื่องจากทั้งผูบริหาร สมาชิก และพนักงานในอบต.นั้นถือวาเปน บุคคลสาธารณะ ซึ่ง ตอ งยอมรับวาการเปน บุคคลสาธารณะนั้น เปน ที่จับตามองของ
ประชาชน ดังนั้นตองยอมรับในฐานะทางสังคมของตัวเอง และควรประพฤติตนใหเปนแบบอยางของประชาชนในพื้น ที่
3. ประเด็นหลักความโปรงใส ผูบริหารองคการบริหารสวนตําบลดอนตาลจะตองมีการเปดโอกาสใหประชาชนสามารถตรวจสอบแผนงาน
โครงการตางๆ รวมถึงการใชงบประมาณของอบต. หรือแมแตการประกาศใหประชาชนรูอยางทั่วถึงใหมากที่สุด เพราะถึงแมวาจากการทีผ่ วู จิ ยั ไดลงพืน้ ที่
และไดสัม ผัสกับความคิดเห็นของสมาชิกสภาองคการบริหารสวนตําบลตอนตาลเอง และตองมีการพัฒนาการกระจายขาวตางๆใหทั่วถึง
4. ประเด็นหลักการมีสวนรวม ผูบริหารควรใหประชาชนเขามามีสวนรวมในการประชุมแผนตางๆของพนักงานดวยในบางครั้งในการประชุม
5. ประเด็นหลักความรับผิดชอบองคกรปกครองสวนทองถิ่นนั้นจําเปน ที่จะตองปฏิบัติตอสังคมทุกสังคมอยางเทาเทีย ม เชน การประกาศขาว
ตางๆนั้น องคกรปกครองสวนทองถิ่นมีหนาที่รับผิดชอบที่จะประกาศขาวใหมีความทั่วถึงทุกหมูบาน หรือทุกเขตพื้นที่ เพื่อใหประชาชนไดรับรูก ารทํางาน
ขององคกรปกครองสวนทองถิ่น มากขึ้น และมีความรับผิดชอบตอสังคมมากขึ้น
6. ประเด็นหลักความคุม คาองคกรปกครองสวนทองถิ่นจําเปน ทีจะตองสํารวจความพึงพอใจของพนักงานในการปฎิบัติงานของผูบริหารหรือ
แมแตตนเองดวย และอาจมีการเผยแพรใหประชาชนรับทราบโดยทั่วถึง
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
งานวิจัยนี้ยังมีจํากัดทั้งในดานงบประมาณและประสบการณข องผูวิจัย ที่ไมสามารถศึก ษาใหครอบคลุม ทั้ง จัง หวัดสุพรรณบุรี และอาจไม
ครอบคลุมในเรื่องของเนื้อหาสาระสําคัญ การวิจัย นี้จึงเปนการศึกษาและวิเคราะหเบื้องตน หากผูสนใจจะศึกษาในลักษณะนี้ตอไป ผูวิจัยมีขอเสนอแนะ
ดังนี้

[341]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1. การศึกษาวิจัยในครั้งตอไป นอกจากการใชแ บบสอบถามแลว ควรมีการสํารวจในเชิงลึกเพื่อใหเปนขอมูลที่เปนคุณ ภาพเพิ่ม มากขึ้น เชน
การสัม ภาษณแ บบเจาะลึก พรอมทั้งควรมีการสังเกตแบบมีสวนรวมมากยิ่งขึ้น ซึ่งจะทําใหรับรูความคิดเห็นของประชาชนในพื้นที่ม ากยิ่งขึ้น ซึ่งจะชว ย
สนับสนุน ขอมูลเชิงปริม าณใหมีความหนาเชื่อถือมากยิ่งขึ้น อีกดวย รวมถึงควรมีการเพิ่ม ระยะเวลาในการรวบรวมขอมูลใหมากขึน้ เพือ่ ใหไดกลุม ตัวอยาง
ที่ครอบคลุม และมีความแมนยํามากยิ่งขึ้น
2. การศึกษาวิจัยในครั้งตอไป ควรศึกษากับตัวแปรอื่นๆ เพิ่มเติม เชน ระดับวัฒนธรรมทางการเมืองแบบประชาธิปไตยซึ่ง จําทําใหรูถึง ควม
เปน ประชาธิปไตยของประชาชนในพื้น ที่มากยิ่งขึ้น และจะทําใหสามารภนําขอมูลดังกลาวมาประกอบการอธิบายระดับความคิดเห็น ตอการบริหารงาน
ตามหลักธรรมาภิบาลไดเปนอยางดีในประเด็น หลักการมีสวนรวมของประชาชน หลักนิติธรรม และหลัก ความโปรงใส เปน ตน อีกทั้งปจจัย เกี่ย วกับ
ความรูความเขาใจตอการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล ซึ่งจะเปน ปจจัย ที่ดีในการนําขอมูลมาวิเคราะหคูไ ปกับตัวแปลตามคือ ระดับ ความคิด เห็น
เกี่ย วกับการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลในพื้นที่ เพราะความรูความเขาใจนี้อาจจะเปน ตัวชี้วัดไดวา ในระดับความคิด เห็น นั้น ประชาชนมีความรู
ความเขาใจเกี่ย วกับหลักธรรมาภิบาลหรือไม
3. ควรทําการศึกษาวิจัย ครั้งตอไปควรศึกษาศึกษาเปรียบเทียบระหวางองคการบริหารสวนตําบลที่เปน ชุม ชนเมือง กับองคการบริหารสว น
ตําบลที่เปนชนบท วามีระดับความคิดเห็นเกี่ยวกับการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลแตกตาง หรือเหมือนกัน อยางไร

เอกสารอางอิง
ธานนิทร ศิลปจารุ. 2547. คูม ือการวิจ ัยและวิเคราะหข อมูลดว ยโปรแกรม SPSS. นนทบุรี: โรงพิม พนิดาการพิม พ.
บุษ บง ชัยเจริญ วัฒนะ และบุญมี ลี้. 2544. ตัว ชี้ว ัดธรรมาภิบาล. กรุงเทพมหานครฯ: สถาบัน พระปกเกลา.
พระครูธีร สุตคุณ. 2556.การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลขององคกรปกครองสว นทองถิ่น กรณีศึกษา: เทศบาลนคร
สงขลา อําเภอเมืองสงขลา จังหวัดสงขลามหาวิทยาลัยหาดใหญ. การประชุมหาดใหญวิชาการ ครั้งที่ 4.
พระราชกฤษฎีกาวาดวยหลักเกณฑและวิธีการบริหารกิจการบานเมืองที่ดี พ.ศ.2546. 2546. ราชกิจจานุเบกษา 120 (9
ตุลาคม พ.ศ.2546), ตอนที่ 100 ก
พิศสมัย หมกทอง.2554. การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลของสํานักงานเขตบางกอกนอยกรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธพุทธศาสตรมหาบันฑิต
สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร, มหาวิทยาลัย มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย .
รสคนธ รัตนเสริม พงศ. 2547. การบริห ารทอ งถิ่น , ใน เอกสารการสอนชุด วิช าการบริหารภาครัฐ . หนว ยที่ 7 หนา 105,114,135-136. นนทบุรี:
มหาวิทยาลัย สุโขทัยธรรมาธิราช.
รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550. 2550.ราชกิจจานุเบกษา 124 (24 สิงหาคม พ.ศ.2550), 1.
วุฒิสาร ตันไชย. 2557. ระบบการปกครองทองถิ่นประเทศสมาชิกประชาคมอาเซียน: ราชอาณาจักรไทย. กรุงเทพมหานครฯ: สถาบัน พระปกเกลา.
วัลลภ รัฐฉัตรานนท. 2556. วิธีแ ละเทคนิคในการวิจ ัยทางรัฐศาสตร. กรุงเทพฯ: สํานักพิม พเสมาธรรม.

[342]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

การศึกษาความเปนไปได ในการลงทุนนําความรอนเหลือทิ้งจากกระบวนการเชือ่ ม
มาใชในกระบวนการอบพลาสติกของ บริษัท เอ็ม จํากัด จังหวัดระยอง
A Feasibility Study of Investment on Waste Heat Recovery from Furnace Brazing Process to
use in Plastic Heating Process of M Company Limited Rayong Province
*

**

***

ฉัตรชัย จันทโพธิ์ , ดร.พิษณุวัฒน ทวีวัฒน และ ดร.ฆนัทนันท ทวีวัฒน
Chatchai Chantapo, Dr.Bhisanuwat Thaweewat and Dr.Kanatnan Thaweewat

บทคัดยอ
การศึกษาความเปนไปได ในการลงทุนนําความรอนเหลือทิ้งจากกระบวนการเชื่อม มาใชในกระบวนการอบพลาสติกของ บริษ ัท เอ็ม จํากัด จังหวัด
ระยอง มีวัตถุประสงคเพื่อ (1) สํารวจสภาพทั่วไปของกระบวนการเชื่อมแบบเตาของกระบวนการผลิตทอน้ํามันในเครื่องยนต และกระบวนการอบพลาสติกของ
กระบวนการผลิตทอน้ํามันเชื้อเพลิง (2) ศึกษาขอมูลดานเทคนิค ในการติดตั้งอุปกรณในการนําความรอนที่เหลือทิ้งจากการเชื่อมมาใชในการอบพลาสติก (3)
วิเคราะหความคุมคาทางดานการเงิน ในการลงทุนเพื่อนําความรอนจากการเชื่อม มาใชในการอบพลาสติก (4) ทดสอบความสามารถในการรับความเปลีย่ นแปลง
ของโครงการลงทุนดังกลาว การศึกษาใชขอมูลปฐมภูม ิจากการสังเกตแบบมีสวนรวมและการสัมภาษณแบบเจาะลึก สวนขอมูลทุตยิ ภูมไิ ดจากการคนควา เอกสาร
ทางวิชาการที่เกี่ยวของ ขอมูลที่ไดนํามาใชวิเคราะหเชิงพรรณนาและวิเคราะหเชิงปริมาณ เครื่องมือทางการเงินที่ใช ไดแก ตนทุนเงินทุนเฉลีย่ ถวงน้าํ หนัก,มูลคา
ปจจุบันสุทธิ, อัตราผลตอบแทนภายใน, อัตราผลตอบแทนภายในที่มีการปรับคาแลว, ดัชนีความสามารถในการทํากําไร และการทดสอบคาความแปรเปลี่ยน
ผลการศึกษาสภาพทั่วไปและความเปนไปไดทางดานเทคนิค พบวาสามารถติดตั้งอุปกรณนําพาความรอนเหลือทิ้งจากกระบวนการเชื่อมทีม่ คี วามรอน 800 องศา
เซลเซียส มาใชซ้ําเพื่อใชเปนความรอนแกเครื่องอบพลาสติก ที่ตองการความรอน 120 องศาเซลเซียส เปนจํานวน 3 เครื่อง เพื่อลดตน ทุนคาไฟฟาในการอบ
พลาสติก ผลการศึกษาทางดานการเงินที่ระยะเวลาของโครงการ เทากับ 10 ป พบวา 1.กรณีที่ไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน จะไดอตั ราคิดลด
จากตน ทุนเงินทุนเฉลี่ยถวงน้ําหนักรอยละ 6.39 โครงการมีความคุมคาในการลงทุนเพราะมีม ูลคาปจจุบัน เทากับ 858,941 บาท อัตราผลตอบแทนภายใน
โครงการ เทากับรอยละ 11.7 อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่ม ีการปรับคาแลว เทากับรอยละ 8.97 ดัช นีกําไร เทากับ 1.27 สวนการทดสอบคาความ
แปรเปลี่ยนพบวาผลตอบแทนลดลงไดรอยละ 15.46 ตนทุนรวม ตนทุนการลงทุนและตนทุนการดําเนินงานเพิ่มขึ้นไดรอยละ 18.28, 27.10, 56.18 ตามลําดับ
2.กรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน จะไดอัตราคิดลดจากตนทุนเงินทุนเฉลี่ยถวงน้ําหนักรอยละ 7.45 โครงการมีความคุม คาในการลงทุนเพราะ
มีม ูลคาปจจุบันเทากับ 1,087,459 บาท อัตราผลตอบแทนภายในโครงการเทากับรอยละ 14.02 อัตราผลตอบแทนภายในโครงการทีม่ กี ารปรับคาแลวเทากับรอย
ละ 10.43 ดัชนีกําไรเทากับ 1.34 สวนการทดสอบคาความแปรเปลี่ยนพบวาผลตอบแทนลดลงไดมากที่สุดเทากับรอยละ 20.36 ตนทุนรวม ตนทุนการลงทุนและ
ตนทุนการดําเนินงานเพิ่มขึ้นไดรอยละ 25.56, 34.32, 100.20 ตามลําดับ
คําสําคัญ : การศึกษาความเปนไปได, ลดตนทุน , ความรอน

Abstract
A feasibility study of investment on waste heat recovery from brazing process to use in plastic heating process of M Company
Limited in Rayong Province was aimed to (1) explore general condition of furnace brazing process and plastic heating process of fuel tube.
*

คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email: [email protected]
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
***
ภาควิชาเศรษฐศาสตรประยุกต คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
**

[343]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
(2) study technical aspects of installation waste heat recovery system from brazing process to use in plastic heating process. (3) perform
financial investment analysis in waste heat recovery from welding process to use in plastic heating process. (4) test the ability to sustain
change of the project. The study used primary data obtained from participant observation and in-depth interviews and secondary data
obtained from academic papers concerned Both types of data were used in descriptive and quantitative analysis. Financial instruments
were Weighted Average Cost of Capital (WACC) Net Present Value (NPV), Internal Rate of Return (IRR), Modified Internal Rate of Return
(MIRR), Profitability Index (PI) and Switching Value Test (SVT). Results of the study revealed that the company could install waste heat
recovery equipment and transfer 800°C of heat from brazing process to plastic heating process which required 120°C. for each of 3 ovens
for reducing electricity cost in plastic heating process by 10 years project studied. The financial result based on 10 years of project life that
showed; 1. In the Non-BOI case the discount rate from WACC was 6.39 percent NPV was 858,941 baht IRR was 11.7 percent MIRR was 8.97
percent, PI was 1.27 Hence, the project was feasible period SVT indicated that revenue could be down15.46 percent, total cost investment
cost and operating cost 18.28, 27.10, 56.18 percent respectively. 2. In BOI project case the discount rate from WACC was 7.45 percent NPV
was 1,087,459 baht, IRR was 14.02 percent MIRR was 10.43 percent, PI was 1.34 hence, the project was feasible period SVT indicated that
revenue could be down 20.36 percent, total cost investment cost and operating cost 25.56, 34.32, 100.20 percent respectively.
Keywords: Feasibility Study, Cost Reduction, Heat

บทนํา
อุตสาหกรรมยานยนตแ ละชิ้น สวนยานยนตเปนอุตสาหกรรมที่สําคัญตอการพัฒนาประเทศทั้งทางดานเศรษฐกิจและสังคม ของประเทศไทย
เนื่องจาก เปนอุตสาหกรรมที่สรางงานและรายไดใหกับประชากร และยังเปนอุตสาหกรรมตน น้ําสําหรับการผลิตของอุตสาหกรรมอื่นดวย อีกทั้งภาครัฐ
เองไดมีการผลักดันและสงเสริมอุตสาหกรรมยานยนตอยางตอเนื่อ ง โดยมีวัตถุประสงคเพื่อ อุต สาหกรรมยานยนต ข องประเทศไทย ใหเปน 1 ใน 8
อุตสาหกรรมนํารองของประเทศไทย (กระทรวงอุตสาหกรรม,2554) จากขอมูลของหนวยงาน The Organization International des Constructers
d’Automobiles (OICA) พบวาประเทศไทยเปนผูผลิตรถยนตรายใหญข องโลก โดยในป 2557 ประเทศไทยมีปริม าณการผลิตรถยนตทั้งสิ้น 1.88 ลาน
คัน มากเปน อัน ดับที่ 12 ของโลก และเปนอันดับที่ 1 ของภูม ิภาคเอเชียตะวัน ออกเฉีย งใต ขอมูลของกระทรวงพาณิช ยพบวามูล คาการสงออกของ
อุตสาหกรรมยานยนต และชิ้นสวนยานยนต ในป 2557 มีมูลคาการสงออกเปนอันดับที่ 1 ของอุตสาหกรรมทั้งหมดของประเทศ ซึ่ง เกิดจากการขยาย
ฐานการผลิตของผูผลิตชิ้น สวนของคายรถยนตรายใหญจากตางประเทศ ซึ่งสงผลใหม ีการผลิตที่จัดหาวัตถุดิบจากผูผลิตในไทย มีจํานวนผลิต 2,000,000
คัน ตอป เพื่อทําการผลิตรถยนตจําหนายทั้งในภูมิภาคอาเซียน และตลาดสงออกอื่นๆจึงสงผลใหเกิดการแขงขัน ในบรรดาผูผลิตชิ้นสวน ทั้งดานคุณภาพ
และราคา
แตอยางไรก็ตามบริษ ัทผลิตรถยนตก็ไมสามารถผลิต ชิ้น สว นทุก ชิ้น สว นไดเองทั้ง หมด จึง ตอ งใชผูรับ เหมาชว ง ในระดับตางๆเขามาผลิต
ชิ้น สวนตามที่ตองการโดย มีหวงโซอุปทาน โดยมีการแบงระดับชั้นของผูผลิตดังนี้(สถาบันยานยนต, 2557) ผูจัดหาวัตถุดิบลําดับที่ 1 หรือผูผลิตชิ้น สวน
ลําดับที่ 1 (First tier) เปนผูผลิตชิ้น สวนประเภทอุปกรณปอนโรงงานประกอบรถยนตโดยตรง (Original Equipment Market: OEM) สวนในกลุม ผลิต
ชิ้น สวนยานยนตลําดับที่ 2 (Second Tier) เปนผูผลิตชิ้นสวนยอยหรือจัดหาวัตถุดิบเพื่อสงใหแกผูผลิตชิ้นสวนลําดับ 1 ผูผลิตชิ้น สวนลําดับ 3 (Third
Tier) เปน ผูผลิตหรือจัดหาวัตถุดิบสงใหแ กผูผลิตชิ้นสวนลําดับ 1 หรือ 2 (Replacement Equipment Manufacturer: REM)
บริษัท เอ็ม จํากัด เปนผูผลิตชิ้นสวนยานยนตลําดับที่ 1 กอตั้งในประเทศไทยเมื่อป 2541 ตั้งอยูในนิคมอุตสาหกรรมอิสเทิรนซีบอรด จังหวัด
ระยอง ทําการผลิตและสงมอบชิ้นสวนยานยนต ใหกับโรงงานผูประกอบ โดยมีการแบงกลุมของผลิตภัณฑออกเปน 4 กลุม คือ (1) งานเหล็กขึน้ รูป (Press
Part) เชน ยางรองแทน เครื่องยนต เครื่องจักรหลักในการผลิตคือ เครื่องปม โลหะ (2) งานทอน้ํามัน ในเครื่องยนต (Brazing Pipe) เชน ทอสงน้ํามัน
เครื่องยนต เครื่องจักรหลักในการผลิตคือ เครื่องเชื่อมใหเหล็กหลอมละลายติดกัน (3) ทอนําอากาศ (Porous Duct) เชน ทอ พลาสติกนําอากาศเขาสู
ระบบเผาไหมข องเครื่องยนต เครื่องจักรหลักในการผลิตคือ ปมพลาสติก (4) งานทอน้ํามันเบรคและน้ํามัน เชื้อเพลิง (Brake Tube, Fuel Tube) เชนทอ
เหล็กสงน้ํามันเบรค ทอเหล็กสงน้ํามัน เชื้อเพลิง

[344]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สถานการณของธุรกิจอุตสาหกรรมยานยนตในปจจุบันมีการแขงขัน อยางสูง ทั้งทางดานราคาและคุณภาพ แตสิ่งหนึ่งที่ผูประกอบการจะชวง
ชิงความไดเปรียบในการทํากําไร ก็คือ การลดตนทุนในการผลิตใหไดม ากที่สุด จึงทําใหผูประกอบการตางๆ พยายามศึกษาหาแนวทางในการลดตน ทุน
เพื่อสรางความไดเปรียบในการแขงขัน ใหแกธุรกิจ จากสํารวจของฝายการตลาดของ บริษัท เอ็ม จํากัด พบวาผลิตภัณฑทที่ าํ การผลิตอยูน นั้ มีคแู ขงในการ
ผลิตดวย ซึ่งมีความจําเปน ตอง หากลยุทธในการผลิต เพื่อที่จะทําให ราคาตนทุนต่ํา โดยพิจารณาจากสัดสวนของผลิตภัณฑ พบวา กลุม งานทอน้ํามัน
เบรคและน้ํามัน เชื้อเพลิง (Brake Tube, Fuel Tube) มีสัดสวนการจําหนาย มากที่สุดคือ รอยละ 45 ของการจํานวนผลิต
ขอมูลขางตน หากสามารถทําการปรับปรุงกระบวนการผลิต ใหเกิดประโยชนสูงสุด จึงมีแนวคิดที่จะนําพลังงานความรอนจากกระบวนการ
เชื่อม มาใชซ้ําในกระบวนการอบพลาสติก เพื่อเปน การลดคาไฟฟาในการใหความรอ นแกเครื่องอบพลาสติก จากการสํารวจพบวา ความรอนจาก
กระบวนการเชื่อมนั้น ใชพลังงานความรอนที่ 1,100 องศาเซลเซีย ส และ กระบวนการอบพลาสิ ก ใชพลังงานความรอ นที่ 120 องศาเซลเซีย ส โดย
หลังจากทําการเชื่อมแลวนั้น ความรอนจะถูกปลอยทิ้ง จากการวัดความรอนที่ปลองทิ้งความรอน จะมีความรอ นทิ้ง ที่ 800 องศาเซลเซีย ส และ เมื่อ
พิจารณาเครื่องอบพลาสติกที่มีอยูปจจุบัน มีจํานวน 3 เครื่อง ซึ่งหากนําความรอน มาใชทั้งหมดเทากับ 360 องศาเซลเซียส จะมีพลังงานที่เหลือใชอีก
440 องศาเซลเซีย ส โดยรวมแลวอาจจะเกิดการสูญเสียไประหวาง นําพาความรอนเขาสูกระบวนการอบพลาสติก ดังนั้นจึงมีเปนไปไดในการลงทุนติดตัง้
อุปกรณเพื่อทําใหคาใชจายทางดานคาไฟฟาใหลดลงโดยนําความรอนที่ถูกทิ้งออกไปกลับเขามาใชใหมเพื่อที่จะทําใหตนทุน ในการผลิตลดลง แตอยางไรก็
ตาม การลงทุน ดังกลาวเปน การลงทุนที่ใชเงินทุนสูง อีกทั้งอาจมีความผันผวนในอุตสาหกรรมยานยนตที่อาจสงผลกระทบตอตนทุนและผลตอบแทนของ
การลงทุน ดังนั้น จึงตองทําการศึกษาความคุมคาของโครงการลงทุน ใหชัดเจนเพื่อใชเปน ขอมูลประกอบการพิจารณากอนการตัดสิน ใจลงทุน ในโครงการ

ขอบเขตการวิจัย
ในการศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุน ติด ตั้ง อุปกรณนําพาความรอนจากเตาเชื่อ มมาสูเตาอบพลาสติก ของ บริษ ัท เอ็ม จํากัด นิค ม
อุตสาหกรรม อีสเทิรนซีบอรด จังหวัดระยอง โดยทําการวิเคราะหความเปนไปไดข องโครงการ 2 ดานคือ วิเคราะหดานเทคนิคและดานการเงิน กําหนด
อายุโครงการเทากับ 10 ป โดยพิจารณาจากอายุข องเครื่องจักรเปน เกณฑ ระยะเวลาในการดําเนิน การศึกษาและรวบรวมขอมูลของการศึกษาครั้ง นี้
ดําเนิน การระหวางเดือนสิงหาคม พ.ศ.2558 ถึงเดือนมกราคม พ.ศ.2559

วิธีการวิจัย
วิธีเก็บรวบรวมขอมูล
การศึกษาขอมูลปฐมภูม ิใชการสังเกตแบบมีสวนรวมและการสัม ภาษณแบบเจาะลึก จากวิศวกรผูชํานาญงาน และผูช ํานาญการณฝา ยผลิต ที่
เกี่ย วของในสวนตางๆของบริษัท เอ็ม จํากัด เพื่อใหไดข อมูลที่เกี่ยวขอ งกับกระบวนการเชื่อมและกระบวนการอบพลาสติก รวมถึง ทําการสัม ภาษณผู
จําหนายและติดตั้งเพื่อ ใหทราบราคา ผัง โครงการ และลักษณะเฉพาะของอุปกรณ สวนขอมูลทุติย ภูมิไดจากการศึกษา คน ควา รวบรวมจากงาน
วิทยานิพนธ และเอกสารทางวิช าการตางๆที่เกี่ยวของ
วิธีการวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหขอมูลเชิงพรรณนา (Descriptive Analysis) เปน การวิเคราะหความเปน ไปไดทางเทคนิค (ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ, 2542; หฤทัย มี
นะพัน ธ,2550; จุไร ทัพวงษ และคณะ, 2555) โดยเปนการอธิบายถึงสภาพทั่วไปของบริษัท เอ็ม จํากัด กระบวนการผลิต และเทคนิค การผลิต ชิ้น งาน
ประเภททอสงน้ํามัน เบรค รวมทั้งอธิบายถึงรูปแบบและลักษณะทั่วไปของเครื่องเชื่อม และเครื่องอบพลาสติก นอกจากนี้ ยังไดศึกษาและเปรีย บเทีย บ
ขอมูลดานเทคนิคที่จะนํา อุปกรณน ําพาความรอนจากเตาเชื่อมมาใชในการอบพลาสติก
วิเคราะหขอมูลเชิงปริมาณ (Quantitative Analysis) เพื่อวิเคราะหความเปนไปไดทางการเงิน ตามวัตถุประสงคข องการศึก ษาในการหัก
คาใชจายและผลตอบแทนทางการเงิน โดยอาศัยเครื่องมือทางการเงินอัน ไดแก มูลคาปจจุบันสุทธิ (NPV), อัตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR), อัตรา
ผลตอบแทนภายในที่มีการปรับคาแลว (MIRR) (Lin. S. A. Y, 1976) และดัช นีกําไร (PI) โดยมีหลักเกณฑตัดสิน ใจในการลงทุน คือ คา NPV ตองมีคา
มากกวาหรือเทากับศูนย คา IRR และ MIRR ตองมีคามากกวาหรือเทากับ WACC และคา PI ตองมีคามากกวาหรือเทากับหนึ่ง จึงจะตัดสิน ใจลงทุน ใน

[345]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
โครงการดังกลาว และใชการทดสอบคาความแปรเปลี่ย น (Switching Value Test) เพื่อทดสอบความสามารถในการพิจารณาวาตัว แปรที่สําคัญ จะ
เปลี่ยนแปลงเพิ่มขึ้น หรือลดลงไดม ากที่สุดเทาไร โดยที่โครงการยังสามารถยอมรับไดในระดับต่ําที่สุด (ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ, 2542; หฤทัย มีน ะพัน ธ,
2550; Koh, Ang, Brigham and Ehrhardt., 2014)

ผลการวิจัย
จากการศึกษาความเปน ไปไดการศึกษาความเปนไปได ในการลงทุนนําความรอนเหลือทิ้งจากกระบวนการเชื่อม มาใชในกระบวนการอบ
พลาสติกของ บริษ ัท เอ็ม จํากัด สามารถสรุปผลการศึกษาได ดังนี้
สภาพและลักษณะทั่วไปของโครงการ
1. กระบวนการเชื่อมทอน้ํามันในเครื่องยนต การผลิตทอน้ํามันในเครื่องยนตข องบริษัท เอ็ม จํากัด ไดทําการจัดหาทอและชิ้น สว นตางๆมา
ประกอบกัน โดยอาศัยความรอนจากการเชื่อมใหช ิ้นสวนตางๆติดเขากัน และลวดเชื่อมแบบเหลวติดตามจุดทีต่ อ งการ การประสานกันของชิน้ งาน จากนัน้
ใหความรอนเพื่อเชื่อมในเตาอบ ลักษณะของการเชื่อมนั้นใชการเชื่อมแบบเตาอบความรอน ซึ่งการทํางานใช กาซปโตรเลี่ย มเหลว(LPG) รว มกับไฟฟา
เปน พลังงานในการกําเนิดความรอน ที่อุณหภูม ิ 1,100 องศาเซลเซียสโดยจะมีการปลอยความรอนอุณ หภูม ิ 800 องศาเซลเซีย สทิ้งหลัง การผลิต และ
เครื่องจักรมีการทํางานตลอด 24 ชั่วโมงโดยไมปดเครื่อง เนื่องจากตองใชพลังงานมากในการเริ่ม เปดเครื่องจักรใหม
2. กระบวนการกระบวนการอบพลาสติกเคลือบทอน้ํามันเบรก เปน กระบวนการอบพลาสติกใหหลอมละลายติดทอน้ํานัน เบรคและน้ํามัน
เชื้อเพลิงซึ่งทอเปนเหล็ก เพื่อใชปองกันการขีดขาวจากการใชงาน โดยอาศัย ไฟฟาเปนแหลงกําเนิดความรอน ที่อุณหภูม ิ 120 องศาเซลเซีย ส ปจจุบัน
เครื่องอบพลาสติกมีจํานวน 3 เครื่องและเครื่องอบพลาสติกมีการทํางานตลอด 24 ชั่วโมง ในการศึกษาผูวิจัยได มุงเนน การลดตน ทุน ทางการผลิต ซึ่ง
ตองการนําความรอนที่ถ ูกปลอยออกจากกระบวนการเชื่อมโลหะในกลุมของงานทอในเครื่องยนต (Brazing Pipe)ซึ่งใชอณ
ุ หภูมขิ ณะเชือ่ มที่ 1,100 องศา
เซลเซียส หลังจากปลอยความรอนทิ้งจะมีความรอนอยูที่ 800 องศาเซลเซีย ส นําเขามาใชใหมใชในกระบวนอบพลาสติกในกลุม ผลิตภัณฑทอสงน้ํามัน
เชื้อเพลิง (Fuel Tube) และทอน้ํามัน เบรค (Brake Tube) ซึ่งใชความรอนในการอบพลาสติกที่ 120 องศาเซลเซียส จึงเปน ที่ม าของการศึกษา ความ
เปน ไปในการลงทุนดังกลาว โดยสามารถอธิบายลักษณะการทํางานของการผลิตอยางของเครื่องจักรทั้งสองปญ หาหลักคือเรื่องคาไฟฟา ในการทําความ
รอนที่เครื่องเชื่อมตองปลอยทิ้งไป แตในขณะเดีย วกัน เครื่องอบพลาสติกก็จําเปน ตองใชไฟฟาในการใหความรอนเพื่อใชงาน
ความเปนไปไดดานเทคนิค
จากการศึกษาทางดานเทคนิค บริษัท เอ็ม จํากัด จะทําการนําความรอนที่เหลือทิ้งจากการเชื่อม โดยมีความรอนใชงาน 1,100 องศาเซลเซียส
และเหลือทิ้ง 800 องศาเซลเซียส มาใชในกระบวนการอบพลาสิกที่ตองการความรอน 120 องศาเซลเซียส โดยมีเครื่องอบพลาสติก รวมทัง้ หมด 3 เครือ่ ง
ความรอนที่ตองการ เปนจํานวน 360 องศาเซลเซียส ซึ่งอุปกรณหลัก ในการนําพาความรอนมาใชงาน คือ เครื่องแลกเปลี่ย นความรอนแบบทอ (Heat
Exchanger) ซึ่งการสูญเสีย พลังงานต่ํา(มหาวิทยาลัย พระจอมเกลาธนบุรี. 2558) โดยทําการเลือกใชทอนําความรอ น รุน AI13-03 ขนาด 13 กิโลวัต ต
ของบริษัท เอ็น เอ็น ที จํากัด ซึ่งมีข นาดและประสิทธิภาพที่เหมาะสมและเพีย งพอตอการใชงาน
ความเปนไปไดดานการเงินและความสามารถในการรับความแปรเปลี่ยนของโครงการ
การศึกษาความเปนไปไดดานการเงินสําหรับการลงทุนโครงการนี้สามารถแบงการวิเคราะหทางการเงิน ออกเปน 2 กรณี คือ กรณีไมข อรับ
สิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน และกรณีข อรับ สิท ธิป ระโยชนจากการสง เสริม การลงทุน โดยการศึ ก ษาจะอยูภายใตอายุโครงการ 10 ป
ผลตอบแทนจะคํานวณจากสวนตางของคาไฟฟาของเครื่องอบพลาสิกในกรณีที่ไมติดตั้งอุปกรณนําความรอนมาใชซ้ําเทียบกับกรณีทลี่ งทุนติดตัง้ อุปกรณ
นําความรอนมาใชซ้ํา การกําหนดตนทุนเงินทุน เฉลี่ยถวงน้ําหนักกรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการส งเสริม การลงทุน มีคารอยละ 6.39 และ ตน ทุน
เงิน ทุน เฉลี่ย ถวงน้ําหนักกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุนมีคาเทากับรอยละ 7.22
ผลจากการศึกษาสามารถสรุปไดวาการลงทุน ติดตั้งอุปกรณนําความรอนเหลือทิ้งจากกระบวนการเชื่อม มาใชในกระบวนการอบพลาสติกของ
บริษัท เอ็ม จํากัด จังหวัดระยอง มีความคุมคาในการลงทุน ทั้งในกรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน และกรณีขอรับสิทธิประโยชนจาก

[346]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การสงเสริมการลงทุน ซึ่งเกณฑในการตัดสิน ใจลงทุน มีดังนี้ มูลคาปจจุบัน สุทธิข องผลตอบแทน (NPV) มีคามากกวาศูน ย อัตราผลตอบแทนภายใน
โครงการ (IRR) และอัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่มีการปรับคาแลว (MIRR) มีคามากกวาตนทุนเงินทุน ถัวเฉลี่ยถวงน้ําหนัก (WACC) และดัชนีกาํ ไร
มีคามากกวา 1 โดยในกรณีไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน พบวา (1) มูลคาปจจุบันสุทธิของผลตอบแทนเทากับ 35,835,395 บาท (2)
อัตราผลตอบแทนภายในโครงการเทากับรอยละ 8.33 (3) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่มีการปรับคาแลวเทากับรอยละ 7.48 และ (4) ดัช นีกาํ ไรมี
คา 1.16 สวนในกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน พบวา (1) มูลคาปจจุบันสุทธิของผลตอบแทนเทากับ 44,803,481 บาท (2) อัต รา
ผลตอบแทนภายในโครงการเทากับรอยละ 9.33 (3) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่ม ีการปรับคาแลวเทากับรอยละ 8.19 และ (4) ดัช นีกําไรมีคา
1.20
ผลของการทดสอบความสามารถในการรับความแปรเปลี่ย นของโครงการสามารถแบง ออกไดเปน 2 กรณีเชน กัน คือ กรณีไมข อรับ สิทธิ
ประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน และกรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน โดยแตละกรณีจะทําการวิเคราะหใน 4 หัวขอ เพื่อการ
คาดการณตนทุนและผลตอบแทนในอนาคตซึ่งเปนสิ่งที่ไมแนนอน คือ การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนทางดานผลตอบแทน(SVTB), การทดสอบคาความ
แปรเปลี่ย นดานตนทุนรวม (SVTC), การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนทางดานตนทุนในการลงทุน (SVTIC) และการทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดาน
ตน ทุน ในการดําเนินงาน (SVTOC) โดยในกรณีไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน พบวา (1) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดาน
ผลตอบแทนพบวามูลคาปจจุบัน ของผลตอบแทนสามารถลดลงไดม ากที่สุดเทากับรอยละ 9.49 (2) การทดสอบคาความแปรเปลีย่ นดานตนทุนรวม พบวา
มูลคาปจจุบันของตน ทุน รวมสามารถเพิ่ม ขึ้น ไดมากที่สุดเทากับรอยละ 10.48 (3) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดานตนทุนในการลงทุนพบวามูลคา
ปจจุบัน ของตน ทุน ในการลงทุน สามารถเพิ่ม ขึ้น ไดม ากที่สุด เทากับรอยละ 15.68 และ (4) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดานตน ทุน ในการ
ดําเนิน งาน พบวามูลคาปจจุบันของตน ทุนในการดําเนิน งานสามารถเพิ่มขึ้นไดม ากที่สุดเทากับรอยละ 31.62 สวนในกรณีข อรับสิทธิประโยชน จากการ
สงเสริมการลงทุน พบวา (1) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดานผลตอบแทนพบวามูลคาปจจุบัน ของผลตอบแทนสามารถลดลงไดม ากทีส่ ดุ เทากับ
รอยละ 12.46 (2) การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนดานตน ทุน รวม พบวามูลคาปจจุบันของตน ทุนรวมสามารถเพิ่ม ขึ้น ไดมากที่สุดเทากับรอยละ 14.23
(3) การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนทางดานตน ทุน ในการลงทุนพบวามูลคาปจจุบันของตน ทุน ในการลงทุน สามารถเพิ่ม ขึ้น ไดม ากที่สุดเทากับ รอ ยละ
19.61 และ (4) การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนทางดานตน ทุนในการดําเนิน งาน พบวามูลคาปจจุบันของตน ทุน ในการดําเนินงานสามารถเพิ่มขึน้ ไดมาก
ที่สุดเทากับรอยละ 51.90

อภิปรายผลการวิจัย
ผลการศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนติดตั้งอุปกรณน ําความรอนเหลือทิ้งจากกระบวนการเชื่อ ม มาใชในกระบวนการอบพลาสติก ของ
บริษัท เอ็ม จํากัด จังหวัดระยอง เปนการศึกษาโดยมีจุดประสงคในการนําความรอนกลับมาใชใหมสอดคลองกับงานวิจัย ของ จิณ าภา แซเหีย (2556) ที่
ศึกษาความเปน ไปไดในการนําพลังงานความรอนที่สูญเสีย ของหมอไอน้ํากลับมาใชใหมวาคุมคาในการลงทุน รวมถึงมีความเปนไปไดในการลําเลียงความ
รอนและสามารถที่จะปรับปรุงคุณภาพของลมรอนที่เหลือทิ้งใหม ีคุณภาพดีสอดคลองกับงานวิจัย ของ ไพบูลย โกวิทเจริญกุล (2550) โดยใชพลังงานความ
รอนจากแหลงความรอนเหลือทิ้งคุณภาพต่ําเขาไปปรับปรุงแลวนํามาใชงาน จากนั้นพิจรณาความเปนไดทางการเงินสรุปไดวามีความคุมคาในการลงทุน
ทั้ง 2 กรณี คือ กรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน และ กรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน ซึ่งสอดคลองกับงานวิจยั
ของ ภัทรพงศ วงศสุวัฒน (2558) ศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุน โรงงานแปรรูปไมย างพารา พบวามีความคุม คาในการลงทุน ทั้ง 2กรณีเนื่องจาก
โครงการมีผลตอบแทนที่สูงโดยผลของ กรณีไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน และกรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน
เนื่องจากเมื่อนําเกณฑในการพิจารณาความคุม คาในการลงทุน พบวามูลคาปจจุบัน สุทธิ (NPV) มีคามากกวาศูนย อัตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR)
และอัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่ม ีการปรับคาแลว (MIRR) มีคามากกวาตน ทุน เฉลี่ยถวงน้ําหนัก (WACC) (6.39 และ 7.22 ตามลําดับ) และดัชนี
กําไร (PI) มีคามากกวา 1 และทดสอบความสามารถในการรับความแปรเปลี่ย นซึ่งเปน การพิจารณาวาตัวแปรที่จะสงผลกระทบตอโครงการลงทุนสามารถ
เปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่ไมพึงประสงคไดมากนอยเพียงใดที่จะยังสามารถยอมรับโครงการได ประกอบดวยการทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดาน
ผลตอบแทน การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดานตน ทุน รวม การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นดานตน ทุน ในการลงทุน การทดสอบคาความ
แปรเปลี่ย นดานตนทุนในการดําเนิน งานซึ่งเครื่องมือทางการเงินเหลานี้สอดคลองกับงานวิจัยของ สิทธา วิทยพันธ (2558) ศึกษาความเปน ไปไดในการ
ลงทุนแขนกลอัตโนมัติในสายการผลิตฝาถังน้ํามัน เชื้อเพลิงของบริษ ัท พีพี จํากัด เนื่องจากมีการนําวิธีการคํานวณทางการเงิน ประเภทเดีย วกัน ในการ

[347]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วิเคราะหความคุม คาในการลงทุน โดยการศึกษาพบวากรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการสง เสริม การลงทุน จะไดรับยกเวน ภาษีเงิน ไดนิติบุค คลเปน
ระยะเวลา 8 ป และมีสิทธิไดรับการลดหยอนภาษีเงิน ไดนิติบุคคลสําหรับกําไรสุทธิที่ไดจากการลงทุนในอัตรารอยละ 50 ของอัตราปกติเปนระยะเวลา 5
ป นับจากวัน ที่พน กําหนดระยะเวลาการยกเวน ภาษีเงินไดน ิติบุคคล สงผลใหผูประกอบการไดรับมูลคาปจจุบันสุทธิมากกวากรณีไมข อรับสิทธิประโยชน
จากการสงเสริม การลงทุนเทากับ 546,795 บาท นอกจากนั้น กรณีข อรับสิท ธิป ระโยชนจากการสง เสริม การลงทุน ยังทําใหอัตราผลตอบแทนภายใน
โครงการ (IRR), อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่มี ก ารปรับคาแลว (MIRR), ดัช นีกําไร (PI) และผลการทดสอบความสามารถในการรับความ
เปลี่ยนแปลงก็มีคาที่สูงกวากรณีไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน

ขอเสนอแนะ
1.ผลการศึกษาพบวาการลงทุนเพื่อติดตั้ง อุปกรณนําความรอน จากการเชื่อมมาใชซ้ําในกระบวนการอบพลาสติก นั้น มีผลตอบแทนคุม คาใน
การลงทุน ทุกดานทางการเงิน ทั้ง 2 กรณี ทั้งกรณีไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน และกรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การ
ลงทุน ดังนั้น ทางบริษ ัท เอ็ม จํากัด ควรดําเนินการลงทุน โดยเร็ว เพื่อผลกําไรขององคกรที่สงู ขึ้น
2.ผลการศึกษาคาความแปรเปลี่ยนเพื่อทดสอบความเสี่ยงที่จะเกิดขึ้น โครงการสามารถรองรับทางดานรายรับและรายจายของโครงการได
มากกวารอยละ 15 แสดงวาโครงการมีความเสี่ยงต่ํา ดังนั้น จึงเปนประโยชนตอบริษัทในการนําเสนอเพื่อขออนุมัติโครงการจากสาวนที่เกี่ยวของ
3. ผลการศึกษาพบวาในกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน จะมีข ั้นตอนดําเนินการดานเอกสารกับหนวยงานราชการและใช
เวลาดําเนินการมาก แตผลประโยชนที่ไดรับก็สูงกวา ดังนั้น ทางบริษ ัทควรเลือกใชวิธีข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน เพือ่ ใหผลตอบแทน
สูงขึ้น
4. จากการศึกษาพบวาในการขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน เปนประโยชนแกการเงิน ลงทุน มาก ดังนั้น ขั้น ตอนการทํางาน
ตางๆ ในชวงกอนการผลิต ควรจะมีการทํางานที่รวดเร็วและควรเพิ่ม ปริมาณการผลิต ในชวงที่ไดรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน เพือ่ ทําใหมี
ตน ทุน ตน ที่ต่ํากวาปกติทางดาน ภาษี ดังนั้น ควรดําเนินการโดยเร็วเพื่อจะไดสิทธิ์ประโยชนทางภาษีที่น านขึ้น
5. จากการศึกษาทางดานเทคนิค พบวา พลังความรอนที่น ํามาใช ยังคงมีสวนเหลืออีก 400 องศาเซลเซีย ส ทางบริษ ัท เอ็ม จํากัด จึงควร
พิจารณาในการลงทุน เพิ่มเครื่องอบพลาสติก เพื่อนําความรอนที่เหลือมาใชอีกเพื่อเพิ่มการลดตน ทุน

เอกสารอางอิง
กระทรวงพาณิชย. 2558. “ปริมาณการผลิตรถยนตในประเทศ” (Online). http://www.dft.go.th/Default.aspx?tabid=164, 1 พฤศจิกายน 2558.
กระทรวงอุตสาหกรรม. 2558. “แผนแมบทการพัฒนาอุตสาหกรรมไทย พ.ศ.2555-2574” (Online).http://www.oie.go.th/sites/default/files/
attachments/industry_plan/National_Industrial_Development_Master_Plan.pdf, 18 พฤศจิกายน 2558.
จิณาภา แซเหีย . 2556. การศึกษาความเปน ไปไดในการนําพลังงานความรอนที่ส ูญเสียของหมอไอน้ํากลับมาใชใหม กรณีศกึ ษาโรงงานทูนา กระปอง.
วิทยานิพนธปริญญาวิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาวิศวกรรมอุตสาหการ, สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจาคุณทหารลาดกระบัง.
จุไร ทัพวงษ, วิช ญะ นาครัก ษ, วิโรจน นรารัก ษ, สมศักดิ์ มีทรัพยหลาก, สุภาสิน ี ตัน ติศรีสุข .2555. “การวิเ คราะหโครงการและแผนงาน”.
กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยสุโขทัย ธรรมาธิราช สาขาวิชาเศรษฐศาสตร.
ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ. 2542. “การวางแผนและการวิเคราะหโครงการ”. กรุงเทพมหานคร: ซีเอ็ด ยูเคชั่น .
ไพบูลย โกวิทเจริญกุล. 2550. การพัฒนาเครื่อ งกําเนิดไฟฟาจากพลังงานความรอนเหลือทิ้งดวย อุปกรณเทอรโมอิเ ล็ก ทริก. วิทยานิพนธปริญ ญา
วิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชานิวเคลีย รเทคโนโลยี, จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
ภัทรพงศ วงศสุวัฒน . 2558. การศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุนโรงงานแปรรูปไมยางพาราในจังหวัดบุรีรัมย. วิทยานิพนธปริญญาเศรษฐศาสตร
มหาบัณฑิต (เศรษฐศาสตรธุรกิจ) สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
มหาวิทยาลัย พระจอมเกลาธนบุรี. 2558. “การนําความรอ นเหลือ ทิ้ง กลับมาใชใหม ” (Online).แhttp://mte.kmutt.ac.th/elearning/Energy_
Conservation_in_Industrial_Plant/5_3.html, 19 ตุลาคม 2558.

[348]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สถาบันยานยนต. 2558. “รายงานการศึกษาโครงสรางการผลิตชิ้น สว นของอุตสาหกรรมยานยนตไทย”,ปริม าณการผลิตรถยนตภายในประเทศไทย”
(Online). http://www.thaiauto.or.th, 1 พฤศจิกายน 2558.
สิทธา วิทยพันธ . 2558. ศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุนแขนกลอัตโนมัติในสายการผลิตฝาถังน้ํามัน เชื้อ เพลิงของบริษัท พีพ ี (ประเทศไทย)
จํากัด. วิทยานิพนธปริญ ญาเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต (เศรษฐศาสตรธุรกิจ) สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
หฤทัย มีนะพัน ธุ. 2550. “หลักการวิเคราะหโครงการ: ทฤษฎีและวิธีปฏิบัติเพื่อศึกษาความเปนไปไดข องโครงการ”. กรุงเทพมหานคร: เท็กซ แอนด
เจอรน ัล พับลิเคชั่น.
Annie Koh, S. K. Ang, E. F. Brigham, and M. C. Ehrhardt. 2014. “Financial Management Theory and Practice”. An Asia edition.
Singapore.
International Organization of Motor Vehicle Manufacturers (OICA). 2558. “ปริม าณการผลิต รถยนตข องตลาดโลก” (Online).
http://www.oica.net/category/production-statistics/, 15 พฤศจิกายน 2558.
Lin, S. A. Y. 1976. “The modified rate of return and investment criterion.” The Engineering Economist 21 (4): 237-247.

[349]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโครงการออนเซ็น ในอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี
A Feasibility Study of Investment on Onsen In Si Racha District, Chon Buri Province
ชนาธิป อมรชีวนิ *, รองศาสตราจารย ศรีอร สมบูรณทรัพย***และ ดร.ฆนัทนันท ทวีวฒ
ั น****
Chanatip Amorncheewin, Associate Professor Sri-on Somboonsup and Dr.Kanatnan Thaweewat

บทคัดยอ
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโครงการออนเซ็นในเขตอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี มีวัตถุประสงคเพือ่ (1) ศึกษาความเปน ไปได
ทางดานตลาด (2) ศึกษาความเปนไปไดทางดานเทคนิค (3) ศึกษาความเปนไปไดทางดานการเงิน การศึกษาใชขอ มูลปฐมภูม ิจากการสังเกตแบบไมมสี วน
รวม การสัมภาษณเชิงลึก และใชขอ มูลทุตยิ ภูมิจากหนวยงาน เอกสาร และเว็บไซตตางๆ เพือ่ นํามาวิเคราะหเชิงพรรณนาและเชิงปริมาณ โดยใช
เครื่องมือทางการเงิน คือ มูลคาปจจุบนั สุทธิ อัตราผลตอบแทนภายในโครงการ อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่มกี ารปรับแลว ดัชนีกําไร และ
ทดสอบคาความแปรเปลีย่ น ผลการศึกษาพบวาทีย่ โู นะโมริ ออนเซ็น แอนดสปา ซึ่งเปนออนเซ็นที่เปดใหบริการอยางเต็ม รูปแบบเพีย งแหงเดีย วในเขต
สุขมุ วิท กรุงเทพมหานคร มีลกู คามาใชบริการอยางหนาแนน เกิน ความสามารถในการรองรับลูกคาในชวงเวลาหลังเลิกงานและวัน หยุด จึงมีความเปนไป
ไดทางดานตลาด ที่จะนําโครงการในลักษณะเดียวกันมาเปดในเขตอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ซึ่งมีชาวญี่ปนุ พักอาศัยอยูม ากเปนอันดับสองรองจาก
กรุงเทพมหานคร และยังไมมีออนเซ็นเปดใหบริการ โดยใชขนาดพืน้ ที่ รูปแบบ และการใหบริการใกลเคียงกับยูโนะโมริ ออนเซ็น แอนดสปา กําหนดอายุ
โครงการ 20 ป มีตน ทุน เงินทุนเฉลีย่ ถวงน้ําหนักรอยละ 10.31 พบวามูลคาปจจุบนั สุทธิเทากับ 27,457,947 บาท อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ
ไมสามารถอานคาได เนือ่ งจากมีการลงทุนซ้ําในบางประหวางอายุโครงการ จนทําใหกระแสเงินสดเปนแบบไมปกติ ซึง่ ทําใหไมเปน ไปตามขอสมมติของ
เครื่องมือ อัตราผลตอบแทนภายในที่ปรับคาแลวเทากับรอยละ 13.42 และดัชนีกําไรเทากับ 1.69 สรุปไดวาโครงการมีความคุม คาในการลงทุน และเมือ่
ทดสอบคาความแปรเปลีย่ นพบวา ผลตอบแทนลดลงไดมากสุดรอยละ 18.15 ตนทุนในการดําเนิน งาน ตน ทุนในการลงทุน และตนทุน รวม สามารถ
เพิม่ ขึน้ ไดรอยละ 32.67, 68.99 และ 22.17 ตามลําดับ โดยที่โครงการยังมีความคุม คาในการลงทุน
คําสําคัญ: การศึกษาความเปนไปได, ออนเซ็น

Abstract
A Feasibility Study of Investment on Onsen in AmphoeSi RachaChangwat ChonBuri aims to (1) explore marketing feasibility; (2)
study technical aspects; and (3) perform financial feasibility. The study uses primary data obtained from non-participant observation, indepth interviews and secondary data gathered from academic papers of various sources including internet websites. Both types of data are
used in descriptive and quantitative analysis. The analytical tools employed are, namely,NetPresent Value (NPV), Internal Rate of Return
(IRR), Modified Internal Rate of Return (MIRR), Profitability Index (PI), and Switching Value Test (SVT). The study result reveals
thatYunomoriOnsen and Spa on Sukhumvit areawithinBangkok, are crowded with Japanese customers on weekdays afterworking hours and
on weekends. Thus, the project is marketing feasible in Amphoe Si RachaChangwat ChonBurias the venueis likely packed with the Japanese
and is considered to host second highest number of Japanese people in Thailand, particularly with no onsen services available within the
area. The project follows the scale, design and services similar to those offered by YunomoriOnsen and Spa. The financial feasibility is
* คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email: [email protected]
***
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email: [email protected]
****
ภาควิชาเศรษฐศาสตรประยุกต คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email: [email protected]

[350]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
based on the project life of 20 years and the Weighted Average Cost of Capital (WACC) of 10.31 percent. This shows that the project is
feasible since NPV is27,457,947 baht, MIRR is 13.42 percent and PI is 1.69,even though IRR is not applicable in this case. The SVT indicates
that the revenue could be down by 18.15 percent and the operating cost, investment cost, and total cost could be up by32.67, 68.99,
and 22.17 percent respectively; hence, the project could be considered to bare very low risk.
Keywords: Feasibility Study, Onsen

บทนํา
การคาระหวางประเทศนั้น เกิดจากความแตกตางของชนิด และปริม าณของทรัพยากรในแตละแหง จึง เกิด การซื้อขายแลกเปลี่ย นสิน คา
ระหวางประเทศขึ้นมา เพื่อจัดหาสิน คาที่ขาดแคลนและนําสิน คาที่ม ีมากเกิน ความตองการในประเทศออกไปขาย ซึ่ง สง ผลใหเกิดการผลิตเพิ่ม ขึ้น เพื่อ
ตอบสนองอุปสงคจากตางแดน แตเนื่องจากปจจัย การผลิตที่ม ีอยูมีอยูอยางจํากัดนั้น เหลือปริมาณนอยลงจนมีผลกระทบกับกระบวนการผลิต จึ ง ตอง
แสวงหาทรัพยากรและปจจัยการผลิตจากแหลงอื่นๆ ที่ม ีความอุดมสมบูรณม ากกวาเพื่อใชเปน ฐานการผลิตแหงใหม ซึ่งประเทศไทยไดรบั ความสนใจและ
มีการลงทุนทางตรงจากตางชาติมาอยางตอเนื่อง จากความไดเปรียบทางดานตางๆ เชน ตําแหนงประเทศ ซึ่งตั้งอยูใจกลางเอเชีย สามารถเชื่อมโยงกับ
ประเทศอื่นๆ ทั้งใกลและไกลไดสะดวก ความอุดมสมบูรณของทรัพยากรธรรมชาติ โครงสรางพื้น ฐานที่แ ข็งแกรง ทั้ง ดานพลัง งาน สาธารณูปโภค การ
คมนาคม การสื่อสาร และ โลจิสติกส ที่เอื้ออํานวยตอการขนสงสินคาและปจจัย การผลิตในภาคอุตสาหกรรม อีกทั้งภาครัฐยังมีน โยบายการสงเสริมการ
ลงทุนจากตางประเทศและใหสิทธิประโยชนตางๆแกนักลงทุน เปนตน (สํานักงานคณะกรรมการสงเสริมการลงทุน , 2559)
ประเทศญี่ปุนถือเปน ชาติที่เขามาลงทุนในประเทศไทยเปน อัน ดับที่หนึ่ง โดยมีม ูลคารวมกวารอยละ 40 เมื่อเทีย บกับประเทศอื่นๆ เนื่องจาก
เหตุผลหลายประการ เชน ประเทศไทยมีคาแรงถูกเมื่อเทีย บกับคุณภาพฝมือ และสวนใหญอยูในวัย ทํางาน มีระบอบการปกครองที่เสริมบรรยากาศใน
การลงทุน มากกวาประเทศอื่น ในภูม ิภาค และความสัมพันธอัน ดีที่ม ีตอกัน (สํานักงานคณะกรรมการสงเสริมการลงทุน, 2559) ดังนัน้ จึงเกิดการอพยพของ
แรงงานชาวญี่ปุนเขามาทํางานในประเทศไทยเพิ่ม ขึ้น ตามปริม าณการลงทุนที่เพิ่มขึ้น ตลอดมา โดยแรงงานสวนมากนิยมพักอาศัยอยูในเขตพื้นที่ใกลกบั
สถานที่ทํางาน มีการคมนาคมและสิ่งอํานวยความสะดวกเพีย บพรอม แตสิ่งหนึ่งที่เปนเอกลักษณของชาวญี่ปุน ที่แ ตกตางกับชาติอื่น คือนิยมอยูรวมกัน
เปน สังคมชาวญี่ปุนขนาดใหญในเขตพื้นที่เดียวกัน ดังเชนเขตสุข ุมวิท กรุงเทพมหานคร มีช าวญี่ปุนอาศัย อยูสูงเปนอันดับที่หนึ่ง จํานวนกวา 46,000 คน
และบริเวณเขตอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี มีช าวญี่ปุน พักอาศัย อยูกวา 5,000 คน ตามมาเปนอันดับที่สอง สงผลใหเกิดการขยายตัวของธุรกิจที่รองรับ
ความตองการของชาวญี่ปุน โดยเฉพาะ เชน รานอาหารญี่ปุน รานขายสินคานําเขาจากญี่ปุน ซุปเปอรม ารเก็ตและหางสรรสินคาสไตลญ ี่ปุน อาคารหอง
เชาพรอมสิ่งบริการ คาราโอเกะและสถานบันเทิงสําหรับชาวญี่ปุน จนกระทั่งเมื่อป พ.ศ.2556 ไดมีออนเซ็น ซึ่งเปน สวนหนึ่งในวัฒนธรรมการอาบน้ําที่มี
ชื่อเสีย ง และเปนที่น ิยมของชาวญี่ปุน เปดใหบริการอยางเต็ม รูปแบบเปน แหงแรก ขึ้นในเขตสุข ุมวิท กรุงเทพมหานคร และไดรับความนิยมจากทั้งชาว
ญี่ปุน และชาวไทย มาเขาใชบริการกัน อยางหนาแนน (สถานเอกอัครราชทูตญี่ปุน ประจําประเทศไทย, 2559, ผูจัด การออนไลน, 2559, ศูน ยข อมูล
อสังหาริม ทรัพย, 2556)
ในเขตอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ซึ่งมีจํานวนชาวญี่ปุนพักอาศัยอยูเปน จํานวนมากรองจากกรุงเทพมหานคร มีธุรกิจตางๆ เกิด ขึ้น เพื่อ
ใหบริการชาวญี่ปุนในลักษณะเดียวกัน ทวายังไมม ีออนเซ็น เปดใหบริการอยางเต็ม รูปแบบ จึงเปนไปไดในการลงทุนในธุรกิจออนเซ็น แตเนื่องจากธุรกิจ
ออนเซ็นเปน สิ่งแปลกใหมสําหรับประเทศไทย มีรายละเอีย ดดานตางๆ ที่ตองศึกษามากมาย อีกทั้งยังตองใชเงินลงทุนสูง และเพือ่ ใหโครงการนีต้ อบสนอง
ความตองการของชาวญี่ปุน ไดอยางครบถวน จึงตองมีการศึกษาลักษณะการใหบริการ วางแผนงานดานตางๆ พรอมทั้งพิจารณาความคุม คาและความ
เสี่ย งในการลงทุนอยางละเอีย ดรอบคอบ เพื่อใชเปนขอมูลในการตัดสินใจในการลงทุนโครงการ

วัตถุประสงค
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโครงการออนเซ็น ในเขตอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรีครัง้ นี้ มีวตั ถุประสงคเพือ่
1. เพื่อศึกษาความเปนไปไดทางดานตลาด

[351]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. เพื่อศึกษารูปแบบและทางเลือกทางดานเทคนิค
3. เพื่อศึกษาความเปนไปไดทางดานการเงิน

ขอบเขตการวิจัย
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโครงการออนเซ็น ในเขตอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรีครั้งนี้ ใชระยะเวลาในการศึกษาและเก็บรวบรวม
ขอมูลระหวางเดือน ตุลาคม พ.ศ.2558 ถึงเดือนเมษายน พ.ศ.2559 โดยใชทฤษฎีการวิเคราะหโครงการ ไดแ ก การศึกษาความเปนไปไดท างดานตลาด
การศึกษารูปแบบและทางเลือกดานเทคนิค และการศึกษาความเปนไปไดทางดานการเงิน

ขอสมมติในการวิจัย
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโครงการออนเซ็น ในเขตอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรีครั้งนี้ มีขอสมมติของการวิจัยดังนี้
1. กําหนดโครงการที่ 20 ป นับจากปแ รกที่กอสรางเสร็จและเริ่ม ดําเนินการ
2. กําหนดสัดสวนเงิน ทุน สวนของเจาของรอยละ 85 และจากการกูยืม รอ ยละ 15 โดยเทีย บเคีย งจากบริษัท สยามเวลเนสกรุป จํากัด
(มหาชน) (SPA) ซึ่งเปน บริษัทจดทําเบียนอยูในตลาดหลักทรัพยและที่ดําเนินธุรกิจบริการสปา
3. อัตราดอกเบี้ยกูยืม เปน อัตราดอกเบี้ย สําหรับลูกคารายยอ ยชั้น ดีป ระเภทเงิน กูแ บบมีระยะเวลา (MRR) มีอัต ราดอกเบี้ย รอ ยละ 7.87
(ธนาคารกสิกรไทย, 2559)
4. กําหนดใหผลตอบแทนและตน ทุนในการดําเนิน งานตลอดอายุโครงการเปนจํานวนคงที่ (Real Cash Flow) การประมาณการกระแสเงิน
สดในสวนของตน ทุน จะรวมไวในตอนตน ป สวนผลตอบแทนและตนทุน ในการดําเนินงานจะรวมไวในตอนปลายป
5. โครงการเปดใหบริการ 365 วันตอป

วิธีการวิจัย
การเก็บรวบรวมขอมูล
เก็บขอมูลปฐมภูม ิ โดยใชวิธีการสังเกตแบบไมม ีสวนรวมจากยูโนะโมริ ออนเซ็น แอนดสปา เพื่อใหทราบถึงจํานวนลูกคาที่มาใชบริการ และ
การสัม ภาษณเชิงลึกกับพนักงานยูโนะโมริ ออนเซ็น แอนดสปา จํานวน 2 คน เพื่อยืนยันขอมูลจํานวนลูกคา สว นการเก็บขอมูล ทุติย ภูมิ ไดจากการ
รวบรวมขอมูลจํานวนชาวญี่ปุนที่พักอาศัยอยูในจังหวัดตางๆในประเทศไทย จากสถานเอกอัครราชทูต ญี่ปุน ประจําประเทศไทย และคาใชจายในการ
กอสราง จากมูลนิธิประเมินคาทรัพยสินแหงประเทศไทย และขอมูลคาใชจายอื่นๆ จากแหลงขอมูลอื่น ๆ เชน วารสาร และเว็บไซต
การวิเคราะหขอ มูล
การวิเคราะหขอมูลเชิงพรรณนา ในสวนของความเปนไปไดทางดานตลาด รูปแบบและทางเลือกดานเทคนิค (ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิร,ิ 2542; ชูชพี
พิพัฒนศิถี, 2544) ของโครงการออนเซ็นในเขตอําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี การวิเคราะหข อมูลเชิงปริมาณ ในสวนของความเปนไปไดทางดานการเงิน
โดยใชเครื่องมือทางการเงิน ในการวิเคราะหดังนี้ (เริงรัก จําปาเงิน , 2544) โดยใชเครื่องมือทางการเงินดังนี้ (1) การหามูลคาปจจุบันของผลตอบแทนสุทธิ
(NPV) (2) อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) (3) อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการที่มีก ารปรับแลว (MIRR) (4) ดัช นีกําไร (PI) (5) การ
ทดสอบคาความแปรเปลี่ย นเพื่อวิเคราะหความเสี่ย งและความไมแนนอน (Switching Value Test) และอัตราคิดลดจากการคํานวณดวยวิธีตน ทุนเงินทุน
เฉลี่ยถวงน้ําหนัก (WACC)

[352]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ผลการวิจัย
ความเปน ไปไดทางดานตลาดของธุรกิจออนเซ็น
จากการศึกษาพบวาปจจุบันมีออนเซ็น ที่เปดใหบริการอยางเต็มรูปแบบอยูเพียงแหงเดีย ว คือยูโนะโมริ ออนเซ็น แอนดสปา ซึ่งตั้งอยูใ นเขต
สุข ุมวิท 26 กรุงเทพมหานคร จากการสังเกตแบบไมมีสวนรวม และการสัมภาษณเชิงลึกกับพนักงานจํานวน 2 คน มีทั้งชาวญี่ปุนและชาวไทยเขามาใช
บริการกัน อยางหนาแนน โดยเฉพาะในชวงเวลาหลังเลิกงาน และในวัน หยุด ที่มีลูกคาเพศชายมากเกิน กวาที่ทางออนเซ็นออกแบบไวใหรองรับ ไดที่ 35
คนพรอมกัน ในแตละฝงชายและหญิง (ผูจัดการออนไลน, 2559) ซึ่งลูกคาแตละคนจะใชเวลาอยูในออนเซ็นเฉลี่ยประมาณ 2 ชั่วโมง ในวันธรรมดาเวลา
18.00-22.00 น. ฝงชายมีลูกคาเขามาใชบริการเต็ม ตลอดเวลา และมีการรอคิวเพื่อเขาใชบริการในบางสวนของออนเซ็น สวนในวันเสาอาทิตย ชวงเวลา
14.00-22.00 น. มีลูกคามาใชบริการหนาแนนมากขึ้นกวาในวันธรรมดาจนเกิดความแออัด และมีคิวยาวกวาในวัน ธรรมดา แตในฝงเพศหญิงจะมีลูกคา
นอยกวา คือเฉลี่ย เพียงประมาณครึ่งหนึ่งของฝงชาย และมีลูกคากระจายกัน ไปในชวงเวลาอื่น ๆ ซึ่งสรุปไดด ังขอมูลในตารางที่ 1
ตารางที่ 1 จํานวนเฉลีย่ ของลูกคาทีม่ าใชบริการยูโนะโมริ ออนเซ็น แอนดสปา ในแตละวัน
ชวงเวลา

คาใช

วันจันทร-ศุกร

วันเสาร-อาทิตย

บริการ

ชาย (คน)

หญิง (คน)

รวม (คน)

ชาย (คน)

หญิง (คน)

รวม (คน)

10.00 น.-13.59 น.

450

10

10

20

30

30

60

14.00 น.-17.59 น.

450

35

35

70

80

60

140

18.00 น.-23.00 น.

450

70

36

106

80

60

140

115

81

196

190

150

340

รวม

ผูศึกษาจึงประมาณการใหม ีลูกคาที่คาดวาจะมาใชบริการของทางโครงการในชวงเวลาที่ลูกคาเต็ม ความสามารถในการรองรับ คือ 35 คนตอ
รอบในฝงเพศชาย สวนชวงเวลาอื่น ที่ลูกคาไมเต็มใชการเทียบเคียงอัตราสวนรอยละ 12 จากของกรุงเทพมหานคร ซึ่งคํานวณจากจํานวนชาวญี่ปุน ที่พัก
อาศัยอยูในจังหวัดชลบุรี 5,024 คน คิดเปนรอยละ 12 ของกรุงเทพมหานครที่มี 42,577 คน สรุปจํานวนลูกคาที่คาดวาจะใชบริการของโครงการไดดัง
ตารางที่ 2
ตารางที่ 2 จํานวนเฉลีย่ ของลูกคาที่คาดวาจะมาใชบริการออนเซ็นของโครงการในแตละวัน
ชวงเวลา

คาใช

วันจันทร-ศุกร

วันเสาร-อาทิตย

บริการ

ชาย (คน)

หญิง (คน)

รวม (คน)

ชาย (คน)

หญิง (คน)

รวม (คน)

10.00 น.-13.59 น.

450

2

2

4

4

4

8

14.00 น.-17.59 น.

450

5

5

10

70

8

78

18.00 น.-23.00 น.

450

70

5

75

70

8

78

77

12

89

144

20

164

รวม

[353]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
รูปแบบและทางเลือกทางดานเทคนิคของโครงการ
จากการสัมภาษณชาวญี่ปุน จํานวน 2 คน ที่เคยใชบริการที่ยูโนะโมริ ออนเซ็น แอนดสปา พบวามีความชื่นชอบในรูปแบบการใหบริการ และ
การออกแบบตกแตงสถานที่ เนื่องจากมีรูปแบบใกลเคีย งกับออนเซ็นที่ประเทศญี่ปุน ผูศึกษาจึงกําหนดขนาด การตกแตง และรูปแบบการใหบริการของ
ทางโครงการ ใหม ีความใกลเคียงกัน เนื่องจากรูปแบบดังกลาวประสบความสําเร็จในการเปดใหบริการไดตรงตามความตองการของลูกคาชาวญี่ปุน และ
ชาวไทยเปน อยางดี และกําหนดใหโครงการตั้งอยูในซอยภัตตาคารไตฮี้ ถนนสุข ุมวิท อําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี มีพื้นที่ข นาด 2 ไร เนื่องจากเปน พื้น ที่
ใกลกับโรบิน สันศรีราชา มีรานอาหารญี่ปุน โรงพยาบาล รานคา และสถานบันเทิง ที่ช าวญี่ปุนนิย มแวะเวีย นมาใชบริการอยูในบริเวณนี้ อีกทัง้ ทีพ่ กั อาศัย
ที่ช าวญี่ปุนนิยมพักอาศัยสวนใหญแ ทบทุกแหงมีรถบริการรับสงจากที่พักมายังโรบินสัน ศรีราชา ซึ่งสามารถเดิน ทางตออีกเปน ระยะทาง 900 เมตร เพื่อ
มายังโครงการ โดยใชเวลา 11 นาทีดวยการเดิน หรือ 4 นาทีดวยรถยนตสวนบุคคล
ความเปน ไปไดทางดานการเงินและความสามารถในการรับความเปลี่ยนแปลงของโครงการ
จากการประมาณการจํานวนลูกคา โดยใชราคาคาบริการเทากับยูโนะโมริ ออนเซ็น แอนดสปา คือ 450 บาทตอคนตอครั้ง คิด ผลตอบแทน
ของโครงการไดเทากับ 18,137,250 บาทตอป
การประมาณการตนทุน แบงเปน (1) ตนทุน ในการลงทุน และลงทุนซ้ําตลอดอายุโครงการ เทากับ 45,765,000 บาท และ (2) ตนทุนในการ
ดําเนิน งาน 10,551,168 บาทตอป
จากขอสมมติข างตน การศึกษาความเปน ไปไดทางการเงินของโครงการ ใชอัตราคิดลดเพื่อปรับมูลคาเงินในแตละชวงเวลาตลอดอายุโครงการ
โดยคํานวณจากวิธีตน ทุนเงินทุน เฉลี่ยถวงน้ําหนัก (WACC) ไดเทากับรอยละ 10.31 ซึ่งตนทุนเงิน ทุน สวนของเจาของ (Ke) เทากับรอยละ 10.74 จากการ
คํานวณดวยวิธี Capital Asset Pricing model (CAPM) ใชอัตราผลตอบแทนที่ปราศจากความเสี่ย ง (Rf) รอยละ 3 (กระทรวงการคลัง , 2559) อัต รา
ผลตอบแทนของตลาดหลักทรัพยโดยเฉลี่ย (Rm) รอยละ 12 และคาเบตาของหลักทรัพย (β) 0.86 (ตลาดหลักทรัพยแหงประเทศไทย, 2559)
การศึกษาความเปนไปไดทางการเงิน ของโครงการครั้งนี้ ไดผลการศึกษาดังนี้ (1) มูลคาปจจุบัน สุทธิข องโครงการ (NPV) เทากับ 27,457,947
บาท (2) อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) ไมส ามารถอานคาได เนื่อ งจากมีก ารลงทุน ซ้ําเปน จํานวนเงิน ลงทุน ที่สูงในบางประหวางอายุ
โครงการ จึงทําใหกระแสเงินสดเปน แบบไมปกติ ซึ่งทําใหไมเปนไปตามขอสมมติข องเครื่องมือ IRR (3) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่ม ีการปรับคา
แลว (MIRR) มีคาเทากับรอยละ 13.42 (4) ดัชนีกําไร มีคาเทากับ 1.69 (5) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย น พบวา ผลตอบแทนสามารถลดลงไดมากสุด
รอยละ 18.15 ตน ทุน ในการดําเนิน งาน ตนทุนในการลงทุน และตน ทุน รวม สามารถเพิ่ม ขึ้น ไดรอ ยละ 32.67, 68.99 และ 22.17 ตามลําดับ โดยที่
โครงการยังมีความคุมคาในการลงทุน

อภิปรายผลการวิจัย
จากการวิเคราะหความเปน ไปไดทางการเงินของโครงการดวยเครื่องมือทางการเงิน ตางๆ พบวาโครงการมีความคุม คาทางดานการเงิน และ
เมื่อพิจารณาถึงคาความแปรเปลี่ยนที่ทดสอบได โครงการมีความสามารถในการรองรับ ความความเสี่ย งและความไมแ นน อนที่อาจเกิด ขึ้น ได ดังนั้น
โครงการนี้จึงมีความนาสนใจในการลงทุน

ขอเสนอแนะ
1.จากผลการศึกษาทั้งความเปนไปไดทางดานตลาด มีอุปสงคและยังขาดอุปทานอยูอยางชัดเจน ดานเทคนิคที่สามารถใชดําเนิน งานไดจริง
ดานการเงิน ที่ม ีความคุม คาในการลงทุน และความสามารถในการรับความเปลี่ย นแปลงไดคอนขางสูง ผูศึกษาจึงมีความเห็นวาควรลงทุนในโครงการนี้
2.ถึงแมช าวญี่ปุนที่พักอาศัยอยูในจังหวัดชลบุรีจะมีจํานวนนอ ยกวาในกรุงเทพมหานคร อีกทั้ง ยัง ประมาณการวาลูกคาเพศหญิง จะมาใช
บริการนอยกวาก็ตาม แตจากการสอบถามสถาปนิก พบวาหากลดขนาดของโครงการลง จะไมไดทําใหตนทุน ในการลงทุนลดลงอยางมีนัย สําคัญ และจะ
ทําใหคุณภาพการใหบริการลดลง ซึ่งจะกระทบกับความพึงพอใจของลูกคาที่มาใชบริการ ผูศึกษาจึงมีความเห็นวาไมควรลดขนาดของโครงการ หรือลด
ขนาดของโครงการเพียงแคในฝงเพศหญิงก็ตาม

[354]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

เอกสารอางอิง
ชูช ีพ พิพัฒนศิถี. 2544. เศรษฐศาสตรการวิเคราะหโครงการ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท เท็กซ แอนดเจอรน ัล พับลิเคชั่น จํากัด.
ตลาดหลักทรัพยแ หงประเทศไทย. 2558. พัน ธบัตรรัฐบาล ในปง บประมาณ พ.ศ.2559 (Online). http://marketdata.set.or.th/tfx/bond
profile.do?locale=th_TH&symbol=LB366A. 2 เมษายน 2559.
ตลาดหลัก ทรัพ ยแ หง ประเทศไทย. 2559. “บริ ษ ัท สยามเวลเนสกรุป จํากั ด (มหาชน)” (Online). http://www.set.or.th/set/company
highlight.do?symbol=SPA&ssoPageId=5&language=th&country=TH. 2 เมษายน 2559.
ตลาดหลักทรัพยแ หงประเทศไทย. 2559. ราคาดัช นีผลตอบแทนรวม (Online). http://www.set.or.th/th/market/tri.html. 22 กุม ภาพัน ธ
2559.
ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ. 2542. การวางแผนและการวิเคราะหโครงการ.กรุงเทพมหานคร: บริษัท ซีเอ็ดยูเคชัน่ จํากัด (มหาชน).
ผูจัดการออนไลน. 2559. “ยูโนะโมริฯ ออนเซนแทใจกลางกรุง ฯ แหงแรกผอ นคลายสไตลญี่ปุน ผสมไทย” (Online). http://www.manager
.co.th/iBizChannel/ViewNews.aspx?NewsID=9560000037273&Page=ALL. 22 กุม ภาพัน ธ 2559.
ภัท รพงศ วงศสุวัฒน. 2558. การศึก ษาความเปน ไปไดในการลงทุน โรงงานแปรรูปไมย างพารา ในจังหวัง บุรีรัม ย . วิทยานิพนธเศรษฐศาสตร
มหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เริงรัก จําปาเงิน . 2544. การจัดการการเงิน .กรุงเทพมหานคร: บริษัท บุคเน็ท จํากัด. แปลจาก Eugene F.Brigham, and Joel F.Houston. 2001.
Fundamentals of Financial Management. Florida: Harcourt College Publishers.
ศิริรัตน สงางาม. 2556. การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนธุรกิจ อาคารชุดหอ งเชาพรอ มสิ่ง บริการ ในเทศบาลเมือ งศรีราชา จังหวัด ชลบุรี.
วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรม หาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ศูน ยข อมูลอสังหาริม ทรัพย. 2556. ขาวจากสื่อ สิ่งพิม พ (Online). http://www.reic.or.th/News/NewsPaper_Detail.aspx?newsid=45169. 18
กุมภาพัน ธ 2559.
สถานเอกอัครราชทูตญี่ปุน ประจําประเทศไทย. 2559. ชาวญี่ปุ น ในประเทศไทย (Online). http://www.th.emb-japan.go.jp/th/relation/
others.htm, 2 เมษายน 2559.
Lin, S.A. 1976. “The modified internal rate of return and investment criterion.” The Engineering Economist 21 (4): 237-247

[355]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปลูกกระถินยักษเพือ่ ใชเปนเชือ้ เพลิงของโรงไฟฟาชีมวล
บริษัท พีพีซี จํากัด ในอําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
A Feasibility Study of Investment on Leucaena Plantation for Biomass
Power Plant PPC Companyin Tharua, Phra Nakhon Si Ayutthaya
*

**

***

ดุสติ สุวรรณ , ดร.ฆนัทนันท ทวีวัฒน และ ดร.พิษณุวัฒน ทวีวัฒน
Dusit Suwan, Dr.Kanatnan Thaweewat and Dr.Bhisanuwat Thaweewat

บทคัดยอ
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปลูกกระถินยักษเพื่อใชเปน เชื้อเพลิงของโรงไฟฟาชีวมวล บริษัท พีพีซี จํากัด ในอําเภอทาเรือ จังหวัด
พระนครศรีอยุธยามีวัตถุประสงคการศึกษาเพื่อ (1) สํารวจสภาพทั่วไปและศึกษาความเปน ไปไดทางเทคนิคการปลูกกระถิน ยักษ และการนํากระถินยักษ
มาใชเปน เชื้อเพลิงชีวมวล (2) ศึกษาความคุม คาทางดานการเงิน การศึกษาใชขอมูลปฐมภูม ิที่ไดจากการสังเกตแบบมีสวนรวม การสัมภาษณเชิงลึก และ
การจัดสนทนากลุม ขอมูลทุติยภูมิไดจากการรวบรวมขอมูลจากวารสาร หนังสือ และเวปไซตของหนวยงานตางๆ ที่เกี่ย วของ ขอมูลทั้ง หมดถูกนํามา
วิเคราะหเชิงพรรณนาและเชิงปริมาณ เครื่องมือทางการเงิน ที่ใชในการวิเคราะห คือ มูลคาปจจุบันสุทธิ (NPV)อัตราผลตอบแทนภายใน(IRR) และอัตรา
ผลตอบแทนภายในที่มีการปรับคาแลว (MIRR) ดัชนีความสามารถในการทํากําไร (PI) และการทดสอบคาความแปรเปลี่ย น(SVT) ผลการศึกษาพบวา
โรงไฟฟามีความตองการผลิตกระแสไฟฟา 6,000 กิโลวัตตตอชั่วโมง ตองใชเชื้อเพลิงกระถินยักษจํานวน 68,904 ตันตอป โดยในการปลูกกระถินยักษ 1 ไรจะให
ผลผลิตเทากับ 17.5 ตันตอสองป การปลูกครั้งหนึ่งมีอายุตอประมาณ 15 ป ดังนั้นจึงตองมีพื้นที่สําหรับการปลูกกระถินยักษทงั้ หมด 8,000 ไร ผานการสงเสริมให
เกษตรกรในพื้นที่ปลูก โดยใชพื้นที่ที่ไมไดใชประโยชน และพื้นที่คันนาเปนหลัก ซึง่ ไมกระถินยักษที่ไดจะผานการแปรรูปเพือ่ ลดขนาดใหมขี นาด1×1 นิว้ เหมาะสม
กับการใชงาน และเมื่อศึกษาความเปนไปไดทางดานการเงิน กําหนดอายุโครงการ 15 ป ที่ตนทุนเงินทุนเฉลี่ยถวงน้าํ หนัก (WACC) รอยละ 10.80 พบวาโครงการมี
มูลคาปจจุบันสุทธิ 85,604,103 บาท อัตราผลตอบแทนภายในเทากับรอยละ 40.25 อัตราผลตอบแทนภายในที่ม ีการปรับคาแลวเทากับรอยละ 22.40 ตอป และ
ดัชนีความสามารถในการทํากําไรเทากับ 4.45 ดังนั้น สามารถสรุปผลการศึกษาไดวา โครงการมีความคุมคาในการลงทุน ผลการทดสอบคาความแปรเปลีย่ นพบวา
ผลตอบแทนลดลงไดเทากับรอยละ 13.64 ดานตนทุนในการดําเนินงานสามารถเพิ่มขึ้นไดรอยละ 16.56 โดยที่โครงการยังมีความคุมคาในการลงทุน สรุปไดวา
โครงการนี้มีความสามารถรับกับการเปลี่ยนแปลงของความไมแนนอนในตนทุนและผลตอบแทน สําหรับเกษตรกรทีป่ ลูกขาวมีความสนใจเขารวมโครงการโดยแบง
พื้นที่มาปลูกกระถินยักษ หากราคาขายขาวเปลือกในตลาดต่ํากวา 10.67 บาทตอกิโลกรัม การหันมารวมโครงการจะทําใหเกษตรกรมีผลตอบแทนที่สูงกวา
คําสําคัญ : การศึกษาความเปนไปได, ชีวมวล, กระถิน ยักษ

Abstract
TheFeasibility Study of an Investment on Leucaena Plantation for Biomass Power Plant PPC Company in
AmphoeTharuaChangwatPhra Nakhon Si Ayutthaya aimsto (1) explore the general conditions and technical aspects of Leucaena plantation
and its uses as biofuel, and (2) perform financial feasibility. The study usesprimary data obtained from participant observation, in-depth
interviews and focus group,and secondary data gathered from academic documents and internet websites. Both types of data are
*

คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email: [email protected]
ภาควิชาเศรษฐศาสตรประยุกต คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email:[email protected]
***
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
**

[356]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
employed in descriptive and quantitative analysis. The analytical tools are accordingly Net Present Value (NPV), Internal Rate of Return (IRR),
Modified Internal Rate of Return (MIRR), Profitability Index (PI), and SwitchingValue Test (SVT).The power plant has to produce 6,000 kWh of
electricity, ofwhich it would requirebiomassinput of 68,904 tons per year. Planting Leucaena 1 rai yieldes 17.5 tons per 2 year;
consequently, this wouldrequire a total of 8,000 rai,of which the Leucaenacan be harvested for 15 years without replanting. Such proposal
can be achieved by encouraging farmers to grow the specified plant. The wood from the farm will be processed into the size of 1 × 1 inch
for biomass usage.The financial feasibility, basing on the project life of 15 years andtheWeighted Average Cost of Capital (WACC)of10.80
percent, indicates that the project is worth the investment, in particular for famers who may be interested in Leucaena contract farming,
due to the following data where it shows NPV to be85,604,103baht, IRR at40.25percent, MIRR at22.40percent and PI to be4.45.The SVT
indicates that the revenue could be down furthest by13.64 percent and the operating cost could be up by16.56 percent. Such
arrangements should be made when the market price of rice is lower than 10.67baht per kilogram, of which would accordingly render the
participating farmers with higher returns.
Keywords: Feasibility Study, Biomass, Leucaena

บทนํา
บริษัท พีพีซี จํากัด เปน ผูผลิตกระแสไฟฟาจากเชื้อเพลิงชีวมวล ภายใตการสนับการลงทุนจากรัฐบาลกอตั้งเมื่อป พ.ศ.2547 ในพื้นที่ อําเภอ
ทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ใชแ กลบเปน เชื้อเพลิงหลักในการผลิต โดยใชแกลบจากโรงสีผูถือหุน จํานวนรอยละ 20 และซื้อจากผูข ายภายนอก
จํานวนรอยละ 80 เริ่ม ขายไฟเขาระบบสง จาย 28 ธัน วาคม 2552 การขาดแคลนวัต ถุดิบ และการเพิ่ม ขึ้น ของราคาวัตถุดิบ เริ่ม สง ผลกระทบต อ
กระบวนการผลิตพลังงานไฟฟาในป พ.ศ.2556 ซึ่งมีจํานวนชั่วโมงการหยุดเดิน เครื่อง 552 ชั่วโมง และผลกระทบรุนแรงขึ้นในป พ.ศ.2557 ที่ม ีจํานวน
ชั่วโมงหยุดเดิน เครื่อง 6,240 ชั่วโมง ดังแสดงในภาพที่ 1 ทําใหเกิดคาเสีย โอกาส และความมั่น คงของระบบสงจายกระแสไฟฟาของประเทศลดลง

บาท

ชั่วโมง

ภาพที่ 1 ราคาวัตถุดิบ และชั่วโมงหยุดเดินเครื่อง
ที่ม า: แผนกผลิตกระแสไฟฟา บริษ ัท พีพีซี จํากัด (2558)
สาเหตุที่ปริม าณวัตถุดิบขาดแคลนจนสงผลทําใหราคาวัตถุดิบเพิ่มขึ้นเนื่องจากภาคกลางเปนพื้นที่ที่เหมาะสมกับการปลูกพืชเกษตรกรรม เชน
ขาว ออย เปนตน จึงทําใหมีวัสดุเหลือทิ้งจากการแปรรูปผลิตภัณฑดังกลาว ผูประกอบการโรงไฟฟาชีวมวลจึงเห็นโอกาสในการเพิม่ มูลคาวัสดุเหลือทิง้ โดย
การนํามาผลิต กระแสไฟฟา ทํา ใหมีก ารกอ สรางโรงไฟฟาเพิ่ม ขึ้น โดยเฉพาะในกลุม จังหวัด ภาคกลางตอนกลาง ไดแ ก สระบุรี ปทุม ธานี สิง หบุรี
สุพรรณบุรี อางทอง ชัย นาท ลพบุรี นครปฐม และพระนครศรีอยุธยา ซึ่งมีกําลังการผลิตไฟฟารวม 318.94 เมกะวัตต คิดเปน รอยละ 39 จากกําลังการ
ผลิตของภาคกลางทั้งหมด สวนใหญจะใชแกลบ กากออยเปน แหลงพลังงานผลิตไฟฟา พบวามีการขยายกําลังการผลิตเพิ่ม ขึ้น อยางตอเนื่อ ง แตพื้น ที่
เพาะปลูกมีเทาเดิมทําใหแนวโนม ของวัสดุเหลือทิ้งไมเพียงพอตอความตอ งการใชงาน แสดงดัง ภาพที่ 2 สง ผลใหผูประกอบการมีความตองการเปน

[357]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เจาของวัตถุดิบ เพื่อความมั่นคงในการผลิตพลังงานไฟฟาขาย และการที่ผูประกอบการที่เปนเจาของวัตถุดิบ เชนโรงสี โรงน้ําตาล ไดสรางโรงไฟฟาเอง
หรือเพิ่มกําลังการผลิตไฟฟา เปน สวนสําคัญที่ทําใหปริม าณวัตถุดิบที่จะขายใหลูกคาภายนอกลดลง ทําใหผูประกอบการที่พึ่งพาวัตถุดบิ จากผูค า ภายนอก
ประสบปญหาขาดแคลนวัตถุดิบและวัตถุดิบราคาสูงจากการแขงขัน ดานราคาเพื่อเปน เจาของวัต ถุดิบ ซึ่ง บริษัท พีพีซี จํากัด เปน ผูผ ลิต ไฟฟาที่ไดรับ
ผลกระทบโดยตรง

เมกะวัตต

ตัน

ภาพที่ 2 ปริมาณแกลบ กากออย และกําลังการผลิตไฟฟากลุมจังหวัดภาคกลางตอนกลาง พ.ศ.2552- พ.ศ.2557
ที่ม า: กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษพลังงาน กระทรวงพลังงาน (2558)
เมื่อเกิดคาเสียโอกาสในการผลิต พลังงานไฟฟา เพราะตอ งพึ่งพาวัตถุดิบ จากผูข ายภายนอกสูง ถึง รอ ยละ 80 ทําใหบ ริษ ัทไดต ระหนักถึง
ความสําคัญในการจัดหาเชื้อเพลิงที่สามารถสงเขาโรงไฟฟาไดอยางเพีย งพอและตอเนื่อง เพื่อเพิ่ม เสถีย รภาพของกระบวนการผลิต จึง มีแ นวคิดในการ
ปลูกไมโตเร็วเพื่อเปน เชื้อเพลิง
กระถินยักษ (Leucaena) เปน ไมโตเร็วตระกูลถั่วเหมาะสําหรับปลูกเพื่อบํารุงดินและชวยปรับปรุงปาที่เสื่อมโทรมใหกลับเปนสภาพปาทีอ่ ดุ ม
สมบูรณได เพราะกระถินยักษเติบโตเร็ว มีความทนทานตอสภาพแวดลอม และสามารถนํามาใชประโยชนไดหลากหลาย (ชิงชัย วิริยะบัญ ชาและคณะ,
2550) ปจจุบัน ไดมีการศึกษาการนํากระถินยักษม าใชเปนแหลงทดแทนพลังงานอยางยั่งยืน ซึ่งพบวากระถิน ยักษสายพันธุทารัม บามีความเหมาะสมใน
การปลูกเปน พืชพลังงาน (สายัณห ทัดศรีและคณะ, 2552) และมีการปลูกกระถิน ยักษเพื่อจําหนายเปนเชื้อเพลิงโรงไฟฟาชีวมวลขนาด 1 เมกะวัตต ใน
พื้น ที่อําเภอหนองมวง จังหวัดลพบุรี มีเกษตรกรใหความสนใจแพรหลาย เนื่องจากปลูกหนึ่งครั้ง จะมีอายุตอประมาณ 15 ป และยังไดมีการศึกษาความ
เปน ไปไดในการผลิตไฟฟาระดับชุม ชนโดยใชพลังงานจากไมโตเร็ว (ณัฐวรยศและคณะ, 2551) พบวาไมโตเร็ว ที่เหมาะสมกับการใชเปน เชื้อเพลิงคือ
กระถินยักษ ที่มีคาความรอนที่ไดรับการยืนยัน อยูในชว ง 15.91-20.10 เมกกะจูลตอกิโลกรัม และผลผลิต ถึง 15.84 ถึง 17.92 ตัน ตอไร ที่อ ายุ 3 ป
นอกจากนี้ไมกระถินยักษสามารถปรับตัวใหเขากับสภาวะแวดลอมตางๆไดงาย มีลักษณะการปลูก และการดูแลรักษาไมยุงยาก และทีส่ าํ คัญใบและยอด
ของกระถินยักษย ังสามารถเปนสวนผสมในอาหารสัตวไดอีกดวยจากเหตุผลดังกลาว การศึกษาครั้งนี้จึงกําหนดใหพื้น ที่โครงการปลูกกระถินยักษ ตัง้ อยูท ี่
อําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เพื่อศึกษาการนําไมกระถิน ยักษมาใชเปน เชื้อเพลิงในโรงไฟฟาชีวมวลทดแทนเชื้อเพลิงแกลบ โดยบริษ ัทเปน ผู
ลงทุนในการจัดหาเมล็ดพัน ธุ การแปรรูปไมกระถิน ยักษ ผานการทําสัญ ญาสงเสริม การปลูกกับเกษตรกรในพื้นที่ซึ่งสวนใหญใชพนื้ ทีส่ าํ หรับปลูกขาว แตมี
บางพื้นที่ที่ระบบชลประทานไมทั่วถึง ที่ดินไมใชประโยชน และพื้นที่คันนา สามารถนํามาใชเปนพื้น ที่เพาะปลูก เพื่อเปน รายไดเสริม สําหรับเกษตรกรที่
จะใชพื้นที่ปลูกขาวมาปลูกกระถินยักษ เนื่องจากประสบปญหาราคาขายขาวไมแนนอน ตน ทุนการผลิตที่สูงขึ้น รวมถึงปญหาภัยพิบตั ทิ างธรรมชาติ ทําให
เกษตรกรมีความเสี่ย ง การหัน มาปลูกกระถินยักษจะชวยลดความเสี่ยง เนื่องจากโรงไฟฟาประกันราคาการรับซื้อ และในกรณีที่ราคาขาวกลับมาสูงขึ้น
การปรับเปลี่ยนจากพื้นที่ปลูกกระถินยักษเปนการปลูกขาว สามารถทําไดไมยาก เนื่องจากรากแกวของกระถิน ยักษไมลึกมาก

[358]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

วัตถุประสงค
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปลูกกระถิน ยักษเพื่อใชเปนเชื้อเพลิงของโรงไฟฟาชีวมวล บริษัท พีพีซี จํากัด ในอําเภอทาเรือ จังหวัด
พระนครศรีอยุธยา มีวัตถุประสงคการศึกษาเพื่อ (1) สํารวจสภาพทั่วไปและศึกษาความเปน ไปไดทางเทคนิคการปลูกกระถินยักษ และการนํากระถินยักษ
มาใชเปน เชื้อเพลิงชีวมวล (2) ศึกษาความคุมคาทางดานการเงิน

ขอบเขตการวิจัย
การศึกษาครั้งนี้กําหนดพื้น ที่ศึกษาการลงทุน ปลูกกระถินยักษ เปนพื้น ที่ อําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โรงไฟฟามีค วามตอ งการ
ผลิตกระแสไฟฟา 6,000 กิโลวัตตตอชั่วโมง โดยใชเชื้อเพลิงกระถินยักษจํานวน 68,904 ตัน ตอป ในการปลูกกระถินยักษ 1 ไรจะใหผลผลิตเทากับ 17.5
ตัน ตอสองป ดังนั้นจึงตองมีพื้นที่สําหรับการปลูกกระถิน ยักษทั้งหมด 8,000 ไร โดยการศึกษาความเปน ไปไดของโครงการในครัง้ นีแ้ บงการศึกษาออกเปน
2 ดานคือ 1) ดานความเปน ไปไดทางดานเทคนิคของการปลูกกระถินยักษ และการใชกระถินยักษเปนเชื้อเพลิงทดแทนการใชแกลบ 2) ดานความเปนไป
ไดดานเทคนิคและดานการเงิน ระยะเวลาในการดําเนินการศึกษาและรวบรวมขอมูลของการศึกษาครั้งนี้ ดําเนินการระหวางเดือน สิงหาคม พ.ศ.2558
ถึงเดือนกุมภาพัน ธ พ.ศ.2559

ขอสมมติของการวิจัย
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปลูกกระถิน ยักษเพื่อใชเปนเชื้อเพลิงของโรงไฟฟาชีวมวล บริษัท พีพีซี จํากัด ในอําเภอทาเรือ จังหวัด
พระนครศรีอยุธยา มีขอสมมติที่ใชในการวิจัย ดังนี้
1.การศึกษาครั้งนี้กําหนดใหม ีระยะเวลาดําเนินโครงการรวม 15 ป โดยมีระยะเวลาในการประชาสัม พัน ธโครงการ กอสรางอาคาร และติดตั้ง
เครื่องแปรรูปชีวมวล เปนระยะเวลา 2 ป
2. กําหนดอัตราคิดลด (Discount rate) โดยใชวิธีตน ทุน เงินทุนเฉลี่ยถวงน้ําหนัก (WACC) และภาษีเงินไดน ิติบุคคลเทากับอัตรารอยละ 20
3. ผลตอบแทนและตนทุน ตลอดอายุโครงการใหเปน จํานวนคงที่ (Real Cash Flow) โดยตนทุน และผลตอบแทนไมเปลี่ยนแปลงตามอัตรา
เงิน เฟอ
4. เครื่องจักรที่ใชในการแปรรูปชีวมวลใชไดตลอดอายุโครงการและมีม ูลคาเทากับศูน ยในปที่ครบอายุโครงการ
5. จํานวนวัน ทํางานของ บริษัท พีพีซี จํากัด จํานวน 330 วัน ตอ ป ดําเนิน การผลิต 8 ชั่ว โมงตอกะ มีก ารทํางาน 3 กะตอ วัน และมี
ประสิทธิภาพการผลิตรอยละ 90 ของเวลาในการทํางานทั้งหมด โดยคิดจํานวนวัน เดินเครื่องจักรของโรงงานเทากันทุกปตลอดอายุข องโครงการ

วิธีการวิจัย
วิธเี ก็บรวบรวมขอมูล
การเก็บรวบรวมขอมูลที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ เก็บขอมูลปฐมภูมิ จากการสังเกตแบบมีสวนรวมกับเกษตรกรผูปลูกกระถินยักษทอี่ าํ เภอหนอง
มวง จังหวัดลพบุรี จํานวน 10 ราย สัม ภาษณเชิงลึกกับผูเชี่ยวชาญกระถิน ยักษที่โครงการธรรมรักษนิเวศน 2 จํานวน 1 ราย จัดสนทนากลุม กับเกษตรกร
ผูทํานาในอําเภอทาเรือ จํานวน 3 ตําบล ไดแก ตําบลวังแดง ตําบลปากทา และตําบลจําปา สัมภาษณกรรมการผูจัดการโรงไฟฟาชีวมวล บริษ ัท พีพ ีซี
จํากัด สวนขอมูลทุติยภูมิไดจากการรวบรวมขอมูลจากวารสาร หนังสือ และเวปไซตข องหนวยงานตางๆ ที่เกี่ย วของ

[359]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วิธกี ารวิเคราะหขอ มูล
การวิเคราะหขอมูลเชิงพรรณนา เปนการวิเคราะหความเปนไปไดทางเทคนิค (ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิร,ิ 2542; ชูชีพ พิพัฒนศิถ ี, 2544; หฤทัย มีน ะ
พัน ธ, 2550; จุไร ทัพวงษ และคณะ, 2555) โดยอธิบายถึงกระบวนการปลูกกระถินยักษ และการนํากระถิน ยักษม าใชเปนวัตถุดิบในการผลิตไฟฟาของ
โรงไฟฟาชีวมวล ความเหมาะสมของเครื่องจักรเมื่อเปลี่ยนชนิดเชื้อเพลิงจากแกลบมาเปนกระถิน ยักษ
การวิเคราะหเชิงปริม าณ เปน การวิเคราะหโดยใชเครื่องมือทางการเงิน (เริงรัก จําปาเงิน,2544;Koh, Ang, Brigham and Ehrhardt., 2014)
แบงออกเปน (1) การหามูลคาปจจุบันสุทธิข องผลตอบแทน (2) อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (3) อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการทีม่ กี าร
ปรับคาแลว (Lin, S.A.,1976) (4) ดัช นีความสามารถในการทํากําไร (5) การวิเคราะหความเสี่ยงและความไมแ นน อนดวยการทดสอบคาความแปรเปลีย่ น

ผลการวิจัย
สภาพทัว่ ไปของการปลูกกระถินยักษและความเปนไปไดดานเทคนิค
จากการศึกษาสภาพทั่วไปของการปลูกกระถินยักษพบวา กระถิน ยักษมีการเจริญเติบโตเร็ว ใหผลผลิต 15-20 ตันตอไรตอ สองป การปลูกครัง้
หนึ่งมีอายุตอประมาณ 15 ป โดยไมตองปลูกใหมหลังการตัดฟน มีคุณ สมบัติทางชีวภาพสามารถนําไปใชเปนเชื้อเพลิงสําหรับผลิตไฟฟาได
การศึกษาความเปนไปไดทางเทคนิคการปลูกกระถินยักษ พบวาโครงการตอ งการพื้น ที่สําหรับการปลูกกระถิน ยักษ ทั้ง หมด 8,000 ไร ซึ่ง
ปจจุบันมีพื้น ที่ไมไดใชประโยชน ประมาณ 6,500 ไร รัศมีไมเกิน 50 กิโลเมตรจากพื้น ที่ตั้งโรงไฟฟาสามารถสงเสริมใหมีการปลูกกระถินยักษได และอีก
ประมาณ 1,500 ไรตองมีการจูงใจเกษตรกรซึ่งเดิม ใชพื้น ที่สําหรับปลูกขาวสายพัน ธุที่ปลูกคือขาวขาวธรรมดา ไดแ ก กข.47 กข.51 และสุพ รรณบุรี 1
สามารถปลูกได 2 ครั้งตอป คือนาปรังและนาป ไดผลผลิตเฉลี่ยตอไร 800 กิโลกรัม (สํานักงานเกษตรอําเภอทาเรือ, 2559) ราคาขายขาวเปลือกที่คา
ความชื้นรอยละ 15 อยูที่กิโลกรัมละ 8,500 บาท (บริษัท โรงสีไฟนครหลวง จํากัด, 2559)เมื่อหักตนทุนการทํานาเกษตรกรจะมีกําไรเฉลี่ย ครั้งละ400
บาทตอไรใหหัน มาเขารวมโครงการและแบงพื้น ที่ม าปลูกกระถินยักษที่มีผลผลิตเนื้อไมแ ละใบรวมตอไร 18.67 ตัน ตอสองป (โครงการธรรมรักษนเิ วศน 2,
2559) โรงไฟฟาประกันราคารับซื้อราคาตันละ 750 บาท เมื่อเปรียบเทียบผลตอบแทนของการปลูกกระถินยักษจะใหผลตอบแทนสูงกวาการปลูกขาวที่
ระยะเวลา2 ปเทากัน แสดงดังตารางที่ 1
ตารางที่ 1 เปรียบเทียบตน ทุน และรายไดการปลูกขาวและกระถิน ยักษ ระยะเวลา 2 ป
หนวย: บาทตอไร
จํานวนเงิน

รายละเอียด
ปลูกขาว
- รายได
- ตน ทุน
- กําไร

27,200.00
25,600.00
1,600.00

- รายได
- ตน ทุน
- กําไร

14,000.00
9,700.00
4,300.00

ปลูกกระถินยักษ

และเมื่อเกษตรกรตองการปรับเปลี่ยนจากการปลูกกระถิน ยักษกลับไปปลูกขาวดังเดิมก็สามารถทําได เนื่องจากระบบรากของกระถินยักษมี
ความลึกประมาณ 25 -30 เซนติเมตรสามารถจัดการไดงาย ไมทําใหความอุดมสมบูรณข องดิน หมดไป

[360]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความเปน ไปไดดานการเงินและความสามารถในการรับความเปลีย่ นแปลงของโครงการ
การศึกษาความเปนไปไดดานการเงินสําหรับการลงทุนครั้งนี้ โดยโครงการเสียภาษีเงิน ไดน ิติบุคคลอัต รารอ ยละ 20 โครงการมีรายไดเปน
ระยะเวลา 13 ป การกําหนดอัตราคิดลดที่เหมาะสม คํานวณไดจากตน ทุน เงินทุนเฉลี่ยถวงน้ําหนัก (WACC) ตน ทุนในสวนของเจาของ (Ke) เทากับรอ ย
ละ 17.83 คํานวณมาจากสมการ Capital Asset Pricing Model (CAPM) โดยอัตราผลตอบแทนที่ไมม ีความเสี่ย ง (R f) มีคารอยละ 4.87 (ตลาด
หลักทรัพยแ หงประเทศไทย, 2559) อัตราผลตอบแทนของตลาดหลักทรัพยโดยเฉลี่ย (R m) เทากับรอยละ 14.69 (ตลาดหลัก ทรัพยแ หง ประเทศไทย,
2558)คาเบตาของหลักทรัพย (β) เทากับ 1.32 ดังนั้นตนทุนเงิน ทุน เฉลี่ย ถวงน้ําหนักมีคาเทากับรอยละ 10.80 ดังแสดงในตารางที่ 2
ตารางที่ 2การคํานวณตนทุนเงินทุน เฉลี่ยถวงน้ําหนัก (WACC)
รายการ
สัดสวนเงินลงทุนของเจาของโครงการ (We)

อัตราสวนลด
40.59%

ตนทุนเงินลงทุนในสวนของเจาของโครงการ (Ke)
สัดสวนเงินลงทุน จากการกูย มื (Wd)
ตนทุน เงินลงทุน ในสวนของจากการกูย มื (Kd)
อัตราภาษีเงินไดน ิตบิ ุคคล (Tax)
ตนทุนเงินทุนเฉลีย่ ถวงน้ําหนัก (WACC)

17.83%
59.41%
7.50%
20.00%
10.80%

การประมาณการตนทุน แบงออกเปน 2 สว นคือ ตน ทุน ในการลงทุน เทากับ 24,805,500 บาท ดังแสดงในตารางที่ 3และตน ทุน ในการ
ดําเนิน งานเทากับ 93,099,661 บาทตอป ดังแสดงในตารางที่ 4 และไดทําการประมาณผลตอบแทน ซึ่งใชอัตราคิดลดจากการหาตน ทุน เงินทุนเฉลี่ยถวง
น้ําหนัก อัตรารอยละ 10.80 เพื่อใหมูลคาเงินแตละชวงเวลาเปน มูลคาเงิน ปจจุบัน โดยทําการวิเคราะหเพื่อใชเปนเกณฑในการตัดสินใจลงทุนโครงการ
ตารางที่ 3 ตนทุน ในการลงทุน
รายการ
คากอสรางอาคารโกดัง

รวม (บาท)
15,630,000

คาชุดแปรรูปชีวมวล
คาระบบดับเพลิง
คางานแสงสวาง
คาเมล็ดพันธุ
คาใชจายกอนดําเนินงาน
รวมตนทุนในการลงทุน
ที่ม า: แผนกจัดซื้อ บริษ ัท พีพีซี จํากัด (2558)

5,215,500
120,000
100,000
1,000,000
2,740,000
24,805,500

ตารางที่ 4 ตนทุน ในการดําเนินงาน
รายการ
คาแรง
คาวัตถุดิบ
คาใชจายในการขาย
คาภาษีเงิน ไดนิตบิ ุคคล
รวมตนทุน ในการดําเนินงาน
ที่ม า: แผนกบัญชีและการเงิน บริษ ัท พีพีซี จํากัด (2558)

รวม (บาท/ป)
9,735,000
76,434,340
2,259,640
4,670,681
93,099,661

[361]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การศึกษาความเปน ไปไดทางการเงิน มีผ ลการศึ กษาดังนี้ (1) มูล ค าปจจุบัน สุท ธิข องผลตอบแทนเท ากับ 85,604,103 บาท (2) อัต รา
ผลตอบแทนภายในของโครงการเทากับรอยละ 40.25 (3) อัต ราผลตอบแทนภายในของโครงการที่ม ีการปรับคาแลว เทากับรอยละ 22.40 (4) ดัช นี
ความสามารถในการทํากําไรเทากับ 4.45
การทดสอบความสามารถในการรับความเปลี่ย นแปลงดวยวิธีการทดสอบคาความแปรเปลี่ย น โครงการสามารถรับความแปรเปลี่ย นดาน
ผลตอบแทนลดลงไดเทากับรอยละ 13.64 ดานตน ทุนในการดําเนิน งานสามารถเพิ่มขึ้น ไดเทากับรอยละ16.56 ที่ทําใหโครงการยังมีความคุม คาในการ
ลงทุน

อภิปรายผลการวิจัย
จากการศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุน ปลูกกระถินยักษเปนเชื้อเพลิงโรงไฟฟาชีวมวลในอําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เมือ่ มีการ
ลงทุนในโครงการจะทําใหบริษ ัท พีพีซี จํากัด สามารถเดินเครื่องผลิตกระแสไฟฟาได จากการศึกษาความเปน ไปไดทางดานการเงิน ของโครงการพบวา
มูลคาปจจุบันสุทธิของผลตอบแทน (NPV) เทากับ 85,604,103 บาท แสดงใหเห็น วาเมื่อมีก ารลงทุน ปลูกกระถิน ยักษเปน เชื้อ เพลิง โครงการลงทุน
สามารถใหผลตอบแทนที่สูงกวาคาใชจายทั้งหมดตลอดระยะเวลาโครงการ อัต ราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เทากับรอยละ 40.25 มีคา
มากกวาตนทุน เงิน ทุนเฉลี่ย ถวงน้ําหนักที่รอยละ 10.80 และอัตราผลตอบแทนภายในของโครงการที่มีการปรับคาแลวเทากับรอยละ 22.40 มีคา มากกวา
ตน ทุน เงินทุนเฉลี่ยถวงน้ําหนัก และดัช นีความสามารถในการทํากําไร (PI) เทากับ 4.45 ซึ่งมีคามากกวา 1 ผลจากการคํานวณทางดานการเงิน ทั้ง 4 วิธี
ใหผ ลที่ส อดคลอ งกัน จึง สามารถสรุป ได วา โครงการนี้ม ี ความคุ ม คาในการลงทุ น สอดคลอ งกับงานวิจัย ของพัสตราภรณ ว รรณอาภา (2553)ซึ่ ง
ทําการศึกษาความเปนไปไดทางการเงินและเศรษฐกิจของโครงการผลิตไฟฟาจากชีวมวลโดยใชกระถิน ยักษเปน เชื้อเพลิง และเมือ่ ทําการทดสอบคาความ
แปรเปลี่ย นโดยกําหนดใหปจจัยอื่น ๆ มีคาคงที่ พบวาผลตอบแทนสามารถลดลงไดเทากับรอยละ 13.64 หรือตน ทุนในการดําเนิน งานสามารถเพิ่มขึ้น ได
เทากับรอยละ16.56 ที่ทําใหโครงการยังมีความคุม คาในการลงทุนสาเหตุหลักที่ทําใหผลตอบแทนของโครงการมีคาสูงเนื่องมาจาก ตนทุนสวนใหญทใี่ ชใน
การผลิตกระแสไฟฟาเปนตนทุน จมไปแลว ถาไมม ีการสนับสนุนใหม ีการปลูกกระถินยักษเปน เชื้อเพลิง โครงการก็จะไมมีผลตอบแทนใดๆ เกิดขึ้น
สําหรับเกษตรกรที่สนใจเขารวมโครงการโดยแบง พื้น ที่จากการปลูกขาวมาปลูกกระถิน ยักษ เพื่อเปน ขอมูลเปรีย บเทีย บในการตัดสิน ใจ
การศึกษาครั้งนี้ ไดคํานวณราคารับซื้อไมกระถิน ยักษที่ราคาตางกัน ที่ทําใหโครงการยังนาลงทุน และเกษตรกรใชสําหรับการตัดสินใจในการแบงพืน้ ทีจ่ าก
การปลูกขาวมาปลูกกระถินยักษ โดยเทีย บจากราคาขายขาวเปลือกในทองตลาด ไดผลการศึกษาตามตารางที่ 5
ตารางที่ 5ผลการวิเคราะหการเปลีย่ นแปลงราคารับซือ้ ไมกระถินยักษ
ราคารับซื้อไมกระถินยักษ
NPV
IRR
(บาทตอกิโลกรัม )
(บาท)
(รอยละ)
0.75
85,604,103
40.25
0.80
70,298,735
36.44
0.85
54,993,366
32.25
0.90
39,687,998
27.56
0.95
24,382,630
22.16
1.00
9,077,261
15.61

MIRR
(รอยละ)
22.40
21.19
19.78
18.09
15.98
13.13

PI
4.45
3.83
3.22
2.60
1.98
1.37

ราคาขายขาวเปลือก
(บาทตอกิโลกรัม)
9.34
9.61
9.87
10.14
10.40
10.67

ผลการศึกษาในตารางที่ 5จากราคารับซื้อไมกระถินยักษที่ราคาตางกันโดยตัวแปรอื่นๆ มีคาคงที่ พบวาโรงไฟฟาสามารถรับซือ้ ไมกระถินยักษ
ไดสูงสุดที่ราคา 1.00 บาทตอกิโลกรัม โดยที่โครงการยังมีความคุมคาในการลงทุน เมื่อเปรียบเทียบราคาขายขาวเปลือกในทองตลาด หากราคาต่ํากวา
10.67 บาทตอกิโลกรัม เกษตรกรสามารถแบงพื้นที่จากการปลูกขาวมาปลูกกระถินยักษ โดยที่ผลตอบแทนไมแ ตกตางกัน และยังเปนการลดความเสีย่ ง
ในกรณีที่ไมสามารถปลูกขาวได

[362]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ขอเสนอแนะ
1.จากผลการศึกษาความเปนไปได บริษทั พีพซี ี จํากัด ควรพิจารณาลงทุนในโครงการนี้เพราะวามีความคุม คาในการลงทุน และความเสีย่ ง
นอย เพื่อที่จะมีเชือ้ เพลิงนํามาใชเดินเครื่องผลิตกระแสไฟฟาไดอยางตอเนื่อง
2. ในกรณีทมี่ กี ารประชาสัม พันธการเขารวมโครงการแกเกษตรกรแลว แตเกษตรกรยังใหความสนใจนอยเนื่องจากขาดความเชื่อมัน่ โครงการ
สามารถเพิม่ แรงจูงใจโดยปรับเพิม่ ราคารับซือ้ สูงสุดอยูท ี่ 1 บาทตอกิโลกรัม โดยที่โครงการยังมีความนาลงทุน
3. บริษัทตองแจงเกษตรกรที่เขารวมโครงการในปที่ 13 ของอายุโครงการเนือ่ งจากเปน รอบตัดฟนกอนครั้งสุดทาย เมือ่ อายุโครงการครบ 15
ป เพือ่ เปนขอมูลใหเกษตรกรใชในการปรับเปลีย่ นพื้นทีก่ ารปลูก

เอกสารอางอิง
กรมพั ฒนาพลัง งานทดแทนและอนุรัก ษ พ ลั งงาน กระทรวงพลั งงาน. 2558. “รายงานพลั งงานทดแทนของประเทศไทย 2557” (Online).
http://www4.dede.go.th/dede/images/stories/stat_dede/sit_58/Thailand% 20Alternative% 20 Energy% 20Situation% 2
02014.pdf., 21 กันยายน 2558.
โครงการธรรมรักษนิเวศน 2. 2559. ผลผลิตกระถินยักษ. ตําบลดงดิน แดง อําเภอหนองมวง จังหวัดลพบุรี
จุไร ทัพวงษ, วิชญะ นาครักษ, วิโรจน นรารักษ, สมศักดิ์ มีทรัพยหลาก และสุภาสินี ตัน ติศรีสุข. 2555. การวิเคราะหโครงการและแผนงาน (Project
and Program Analysis).กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยสุโขทัย ธรรมาธิราช สาขาวิช าเศรษฐศาสตร.
ชิงชัย วิริยะบัญ ชา, สมิต บุญเสริมสุข, วีรชัย อาจหาญ, สาวิตรี คําหอม, ณัฐพงษ ประภาการ, ทิพยสุภิณฑ หินซุย และ จิราวัฒน วงษม าศจัน ทร. 2550.
“การศึกษาตน แบบโรงไฟฟาชีว มวลขนาดเล็กสําหรับชุม ชน-การศึกษาการปลูกไมโตเร็ว สําหรับใชผ ลิต กระแสไฟฟาในชุม ชน.”การ
สัมมนาเผยแพรงานวิจัย โรงไฟฟาตนแบบชีวมวลขนาดเล็กสําหรับชุมชนแบบครบวงจร 164-216.
ชูช ีพ พิพัฒนศิถี. 2544. เศรษฐศาสตรการวิเคราะหโครงการ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท เท็กซ แอนดเจอรน ัลพับลิเคชั่น จํากัด.
ณัฐวรยศ,ทนงเกีย รติ เกียรติศิริโรจน, นคร ทิพยาวงศ, ณัฐวุฒิ ดุษฎี, ชูรัตน ธารารัตน, อติพงศ นันทพันธุ. 2551.
การศึกษาความเปนไปไดในการผลิตไฟฟาระดับชุม ชนโดยใชพลังงานจากไมโตเร็ว. รายงานการวิจยั . สํานักงานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ.
ตลาดหลักทรัพ ยแ หง ประเทศไทย. 2558. พัน ธบัตรรัฐบาล ในปงบประมาณ พ.ศ.2559 (Online). http://marketdata.set.or.th/tfx/bondpro
file.do?locale=th_TH&symbol=LB366A, 22 กุม ภาพัน ธ 2559.
ตลาดหลักทรัพยแ หงประเทศไทย. 2559. ราคาดัชนีผลตอบแทนรวม (Online). http://www.set.or.th/th/market/tri.html, 22 กุมภาพัน ธ 2559.
บริษัท พีพีซี จํากัด. 2558. แผนกจัดซื้อ. ตําบลศาลาลอย อําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.
บริษัท พีพีซี จํากัด. 2558. แผนกบัญชีแ ละการเงิน. ตําบลศาลาลอย อําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.
บริษัท พีพีซี จํากัด. 2558. แผนกผลิตกระแสไฟฟา. ตําบลศาลาลอย อําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.
บริษัท โรงสีไฟนครหลวง จํากัด. 2559. ราคารับซื้อวัตถุดิบ. ตําบลศาลาลอย อําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.
ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ. 2542. การวางแผนและการวิเคราะหโครงการ. กรุงเทพมหานคร: บริษ ัท ซีเอ็ดยูเคชั่น จํากัด (มหาชน).
พัสตราภรณวรรณอาภา. 2553. การศึกษาความเปนไปไดทางการเงินและเศรษฐกิจของโครงการผลิตไฟฟาจากชีวมวลโดยใชกระถิน ยักษเปน เชื้อเพลิง.
วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
เริงรัก จําปาเงิน . 2544. การจัดการการเงิน. กรุงเทพมหานคร: บริษัท บุคเน็ท จํากัด. แปลจาก Eugene F.Brigham, and Joel F.Houston. 2001.
Fundamentals of Financial Management. Florida: Harcourt College Publishers.
สายัณห ทัดศรี, ประภา ศรีพิจิตต, ณรงคฤทธิ์ วงศสุวรรณ และ กานดา นาคมณี. 2552. การศึก ษามวลชีว ภาพของกระถิน เพื่อ ใชเปน แหลง ทดแทน
พลังงานอยางยั่งยืน. รายงานการวิจัย คณะเกษตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
สํานักงานเกษตรอําเภอทาเรือ. 2559. รายงานผลผลิตการเกษตรประจําป2 558.ตําบลทาเรือ อําเภอทาเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

[363]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
หฤทัย มีนะพัน ธ. 2550. หลักการวิเคราะหโครงการ: ทฤษฎีแ ละวิธีปฏิบัติเพื่อ ศึกษาความเปน ไปไดของโครงการ. กรุงเทพมหานคร: เท็กซ แอนดเจอร
นัล พับลิเคชั่น.
Annie Koh, S. K. Ang, E. F. Brigham, and M. C. Ehrhardt.2014. Financial Management Theory and Practice. An Asia edition.
Singapore.
Lin, S.A. 1976. “The modified internal rate of return and investment criterion.” The Engineering Economist 21 (4): 237-247.

[364]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนผลิตเพลาสําหรับเครื่องอัดอากาศ
ของบริษัทเค จํากัด ในจังหวัดชลบุรี
A Feasibility Study of Investment on In-house Shaft Production for Turbocharger
of K Company Limited in ChonBuri Province
ธนิศา แพรเมตตา*, ดร.พิษณุวฒ
ั น ทวีวัฒน** และ ดร.ฆนัทนันท ทวีวัฒน***
Thanisa Praemetta, Dr.Bhisanuwat Thaweewat and Dr.Kanatnan Thaweewat

บทคัดยอ
การศึกษามีวัตถุประสงคเพื่อ (1) สํารวจสภาพทั่วไปของโรงงานสามของบริษ ัท เค จํากัด จังหวัดชลบุรี และกระบวนการผลิตเพลาของเครือ่ ง
อัดอากาศ (2) ศึกษาความพรอมดานเทคนิคของโครงการจัดตั้งสายการผลิตเพลา (3) วิเคราะหความเปนไปไดดานการเงิน การศึกษาใชขอมูลปฐมภูม ิที่
ไดจากการสังเกตแบบมีสวนรวมกัน การสัมภาษณเชิงลึกกับผูจัดการและวิศวกรของบริษ ัท และขอ มูล ทุติย ภูม ิที่ไดจากเอกสารวิช าการที่เกี่ย วของ
วิทยานิพนธ ขอมูลที่ไดถูกนํามาใชวิเคราะหเชิงพรรณนาและเชิงปริมาณ เครื่องมือทางการเงิน ที่ใช คือ ตน ทุนเงินทุนเฉลี่ยถวงน้าํ หนัก มูลคาปจจุบนั สุทธิ
อัตราผลตอบแทนภายในกอนและหลังปรับคา ความสามารถในการทํากําไร และการทดสอบคาความแปรเปลี่ย น ผลการศึกษาพบวามีความเปนไปไดที่
จะจัดตั้งสายการผลิตเพลาของเครื่องอัดอากาศในพื้น ที่ข องโรงงานสาม ของบริษัทเค ซึ่งปจจุบันยังมีพื้นที่เหลือซึ่งสามารถนํามาใชประโยชนไดถงึ 4,000
ตารางเมตร ในการผลิตเพื่อทดแทนการวาจางบุคคลภายนอก โดยทําการติดตั้งเครื่องจักรทั้งหมด 15 เครื่อง ในกระบวนการผลิตงานกลึงและงานชุบแข็ง
ผิวทั้งหมด 13 ขั้น ตอน ซึ่งใชพื้น ที่เพีย ง 240 ตารางเมตร ผลการศึกษาทางดานการเงิน พบวาที่อายุโครงการ 7 ป ในกรณีที่ไมขอรับสิทธิประโยชนจาก
การสงเสริมการลงทุน และขอรับสิทธิประโยชน จะไดอัตราคิดลดที่รอยละ 10.14 และ 10.63 โดยทั้งสองกรณีมีความคุมคาในการลงทุน เพราะมีม ูลคา
ปจจุบันสุทธิเทากับ 20,810,721 และ 32,676,593 บาท อัตราผลตอบแทนภายในเทากับ 16.53 และ 19.79 อัตราผลตอบแทนภายในที่มีก ารปรับคา
แลวเทากับ 13.95 และ 16.01 และดัช นีกําไรเทากับ 1.27 และ 1.42 ผลทดสอบคาความแปรเปลี่ย นพบวาผลตอบแทนสุทธิลดลงไดม ากที่สุดเทากับ
21.16 และ 29.65 และตน ทุน ในการดําเนิน การเพิ่มขึ้นไดม ากที่สุดเทากับ 27.16 และ 50.45 ดังนั้นกรณีขอรับสิทธิป ระโยชนม ีความคุม คาและความ
เสี่ย งนอยกวากรณีไมขอรับสิทธิประโยชน
คําสําคัญ : การศึกษาความเปนไปได, เพลา, เครื่องอัดอากาศ

Abstract
The study aims to (1) explore the general condition of 3rd factory and the turbocharger shaft production process of K
Company Limited in ChonBuri Province; (2)study technical aspects of the new shaft production line; (3) perform financial
feasibility. The study utilises primary data obtained from participant observation with in-depth interviews constructing with
company managers and engineers and secondary data obtained from various academic documents of various sources including
the internet. Both types of data are used in descriptive and quantitative analysis focusing on technical and financial feasibility.
The analytical tools employed are Weighted Average Cost of Capital (WACC), Net Present Value (NPV), Internal Rate of Return

*

คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email : [email protected]
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email : [email protected]
***
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรประยุกตศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email : [email protected]
**

[365]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
(IRR), Modified IRR (MIRR), Profitability Index (PI), and Switching Value Test (SVT). The results indicate that it is technically feasible
to establish the turbocharger shaft production process for G4 and G5 model in the 3rd factory of K Company, of which usable
area of more than 4,000 m2 is available. All of 15 machines are installed in production line consisting of 13 operations with 2
major processes of machining and heat treatment. The production line requires area of only 240 m2. The financial results with
BOI supporting under project life of 7 years and WACC as discounted rate of 10.14 and 10.63 shows that NPV are 20,810,721 and
32,676,593 baht, IRR are 16.53 and 19.79 percent, MIRR are 13.95 and 16.01 percent and PI are 1.27 and 1.42. Thus, the project
is feasible. The SVT shows that the net benefit could mostly diminish to 21.16 and 29.65 percent and the operating cost could
mostly rise up to 27.16 and 50.45 percent; hence, the project risk of BOI case is less than non-BOI case.
Keywords: A Feasibility Study, Shaft, Turbocharger

บทนํา
อุตสาหกรรมยานยนต นับเปนอุตสาหกรรมหลักที่มีความสําคัญตอประเทศไทยสามารถสรางรายไดใหประเทศไทยในอัตราขยายตัว อยาง
ตอเนื่องมาตลอดจนกระทั่งปพ.ศ.2557 มีมูลคาการสงออกรถยนต อุปกรณและสวนประกอบสูงเปนอันดับหนึ่งถึง 789,234.78 ลานบาท (การคาไทย,
2558) บริษัทเค จํากัด ซึ่งเปน ผูผลิตชิ้นสวนยานยนตลําดับ 1 (First Tier) สัญชาติญี่ปุน ทําการผลิตเครื่องอัดอากาศ (Turbocharger:T/C) ดังแสดงใน
รูปที่ 1 เพื่อจําหนายใหกับโรงงานผูประกอบการรถยนตชั้น นําทั้งในและตางประเทศ ไดแก โตโยตา อีซูซุ และมิตซูบิชิ

รูปที่ 1 เครื่องอัดอากาศ
ทีม่ า: ฝายวิศวกรรม บริษทั เค จํากัด, 2558
บริษัทเค จํากัด เปดดําเนิน การกอตั้งสายการผลิตเครื่องอัดอากาศในประเทศไทย ที่น ิคมอุตสาหกรรมอมตะนคร จังหวัดชลบุรี บนพื้นที่ 35
ไร เมื่อพ.ศ.2545 ตามวัตถุประสงคของบริษ ัทแม (Lead Firm) นั่นคือเปน ฐานการผลิตเครื่องอัดอากาศ และชิ้น สวนยอยของเครื่องอัดอากาศ สนองตอ
ความตองการของโรงงานผูประกอบการรถยนตที่ขยายกําลังการผลิตรถยนตเครื่องยนตดีเซลเขามาในประเทศไทย โดยการติดตั้ง เครื่องอัด อากาศใน
เครื่องยนต เพื่ออัดปริม าณอากาศใหเพิ่ม ขึ้น โดยไมตอ งเพิ่ม ความจุเครื่องยนต ทําใหเกิด การเผาไหมที่ สมบูรณขึ้น เปน การลดมลพิษ จากไอเสีย ให
สอดคลองกับมาตรฐานไอเสีย ยูโรที่เขม งวดขึ้น ซึ่งเปน ขอ ไดเปรีย บของคายรถยนตเกี่ย วกับการอนุรัก ษสิ่ง แวดลอม ผลัก ดัน ใหในปจจุบัน รถยนต
เครื่องยนตดีเซล ตองติดตั้งเครื่องอัดอากาศในทุกรุนที่ออกจําหนาย และกําลังขยายตัวไปสูรถยนตเครื่องยนตเบนซิน
บริษัทเคไดม อบหมายใหผูผลิตชิ้นสวนลําดับ 2 (Second Tier) ทําการผลิตและจัดสงชิ้นสวนยอยทั้งหมดกวา 70 รายการให แตถึง อยางไร
ปจจุบันบริษ ัทเค ยังประสบกับปญหาที่เกิดจากการวาจางบุคคลภายนอกผลิตและเปนผูจัดหาชิ้น สวนในประเทศ (ฝายควบคุม คุณภาพ บริษัท เค จํากัด,
2558) ในเรื่องของคุณภาพงานไมเปนไปตามมาตรฐาน แมวาจะสงมอบทันเวลาก็ตาม โดยมีผูจัดหาชิ้น สวน 10 ราย จาก 35 ราย ที่ม ีสถิติจํานวนงานเสีย
ในลานสวน (Part Per Million: PPM) เกินกวากําหนดที่ 3 PPM โดยมี 8 ราย เปน ผูผลิตชิ้นสวนงานหลอทั้งเหล็กหลอและอะลูม ิเนียมหลอ ซึ่งเปนงาน
เฉพาะดาน ตองอาศัย ความเชี่ยวชาญและตองใชเงินลงทุน สูงมาก บริษ ัทเค ยังคงจําเปน ตองวาจางบริษัทดังกลาว สวนผูจัด หาชิ้น สวนอีก 2 ราย คือ ผู
จัดหาชิ้นสวนบริษ ัทเอ ซึ่งมีจํานวนงานเสียสูงถึง 43.63 PPM และผูจัดหาชิ้นสวนบริษัทบี มีจํานวนงานเสียเทากับ 11.96 PPM เปนผูผลิตงานกลึงชิ้น
สวนยอย ไดแก “เพลา” ดังแสดงในรูปที่ 2 โดยชิน้ สวนดังกลาวมีความสําคัญมากกับเครื่องอัดอากาศ เพราะเปนแกนกลางรับแรงหมุนอัดอากาศ โดย
[366]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจจุบันบริษ ัทเคไดวาจางผูจัดหาชิ้น สวนเพีย งสองรายนี้เทานั้น จากปญหาคุณภาพดังกลาวขางตนประกอบกับบริษัทเค มีบุค ลากรที่ม ีความเชี่ย วชาญ
เกี่ย วกับกระบวนการงานกลึงเปนพิเศษ เนื่องจากมีประสบการณกวา 10 ป จากการผลิตงานกลึงชิ้น สวนยอย ไดแ ก เสื้อกลาง (Bearing Housing: B/H)
เพลากังหัน ไอเสีย (Turbine Shaft:T/S) และกัง หัน ไอดี (Compressor Impeller: C/I) ดัง แสดงในรูปที่ 2 ซึ่ง เปน งานกลึงที่ย ากและซับซอนกวา
บริษัทเคจึงตองการศึกษาความเปน ไปไดในการจัดตั้งสายการผลิตเพลาในพื้น ที่โรงงานสามซึ่งยังมีพื้นที่รองรับอยู เพื่อใชประกอบเครื่องอัดอากาศรุน G4
และ G5 ซึ่งเพิ่งทําสัญญาซื้อขายระหวางบริษัทเค กับโรงงานผูประกอบรถยนตในตางประเทศ ทั้งนี้เพื่อใหส อดคลองกับแนวคิด การขยายกิจการแนว
ยอนหลังของบริษ ัท (Backward Integration) คือบริษัทพยายามจะเปนเจาของกิจการชิ้นสวนที่จําเปน ในการผลิต เพื่อรักษาคุณภาพผลิตภัณฑ และเพิม่
ขีดความสามารถในการแขงขัน

เพลา

(B/H)

(T/S)

(C/I)

รูปที่ 2 ชิน้ สวนยอยของเครือ่ งอัดอากาศ
ทีม่ า: ฝายวิศวกรรม บริษทั เค จํากัด, 2558
โดยจากการศึกษางานวิจัย ที่เกี่ยวของกับการศึกษาความเปนไปไดในการลงทุน โครงการตางๆทั้ง การปรับ ปรุง สายการผลิต จํานวน 3 ทาน
ไดแ ก จัน ทรพิม พ สมพงษ (2554) วิจัย เรื่องวิเคราะหความเปน ไปไดในการลงทุนปรับปรุงกระบวนการผลิตและลดตนทุนการผลิตดวยระบบการผลิตแบบ
โตโยตาของบริษัทผลิตชิ้นสวนรถยนตในนิคมอุตสาหกกรรมอีสเทิรนซีบอรด จังหวัดระยอง สิทธา วิทยพันธ (2558) วิจัย เรื่องการศึกษาความเปนไปไดใน
การลงทุน แขนกลอัตโนมัติในสายการผลิตฝาถังน้ํามันเชื้อเพลิงของบริษัท พีพี (ประเทศไทย) จํากัด ในนิคมอมตะนคร จังหวัดชลบุรี และณัฐพงศ ลิม ป
พานิช กุล (2558) วิจัยเรื่องศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปรับปรุงสายการผลิตยอยในการประกอบลอและยางรถยนตข องบริษัท เอเอฟ จํากัด และ
การกอตั้งโรงงานใหมจํานวน 2 ทานไดแก ดวงใจ จีน านุรักษ (2557) วิจัย เรื่อง การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุน โรงไฟฟาชีวมวลจากหญาเนเปย ร
ปากชอง 1 อําเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี และภัทรพงศ วงศสุวัฒน (2558) วิจัย เรื่องการศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโรงงานแปรรูป
ไมย างพาราในจังหวัดบุรีรัม ย ทั้ง 5 ทาน ไดทําการศึกษาโดยใชทฤษฎีการวิเคราะหความเปนไปไดเหมือนกัน โดย 4 ทานไดศึกษาเฉพาะดานเทคนิค และ
การเงิน ยกเวน ภัทรพงศ ที่ทําการศึกษาความเปน ไปไดข องโครงการดานตลาดเพิ่ม เติม อีกทั้งดานการเงิน ไดพิจารณาการขอรับสิทธิประโยชนจากการ
สงเสริมการลงทุน ดวย สําหรับการศึกษาความเปน ไปไดทางดานเทคนิค จะประกอบดวยการเลือกเทคโนโลยีและเครือ่ งจักรทีเ่ หมาะสมในการผลิต รวมถึง
คาใชจายในการลงทุนและบํารุงรักษาเครื่องจักรที่ใชในการผลิต การวิเคราะหความเปนไปไดทางดานการเงิน จะศึกษาเกี่ยวของกับตนทุน ผลตอบแทน
การคิดตนทุนเงินทุน ถัวเฉลี่ยถวงน้ําหนัก โดยใชหลักเกณฑประเมิน ความคุม คาของโครงการโดยอาศัย การปรับคาของเวลา ดังนี้ ศึกษามูลคาปจจุบนั สุทธิ,
อัตราผลตอบแทนภายใน, อัตราผลตอบแทนภายในที่มีการปรับคาแลว, ดัชนีการทํากําไร และการวิเคราะหความเสี่ย งและความไมแ นนอนของโครงการ
การศึกษาความเปนไปไดทางดานตลาด จะศึกษาเกี่ย วกับการคาดคะเนอุปสงคผลผลิตของโครงการ เพื่อนําขอมูลดังกลาวมาวางแผนขนาดการผลิต หรือ
กําหนดขนาดโครงการ สําหรับการศึกษาความเปน ไปไดในการจัดตั้งสายการผลิตเพลา ของบริษัทเค จํากัด ครั้งนี้ จะทําการศึกษาทฤษฎีการวิเคราะห
ความเปน ไปไดดานเทคนิค และการเงินเทานั้น ไมไดทําการศึกษาดานตลาด เพราะบริษัทเคไดรับคําสั่งซื้อแนนอนจากโรงงานผูประกอบการรถยนตแลว

วัตถุประสงค
การศึกษาเรื่องความเปน ไปไดในการลงทุนผลิตเพลาสําหรับเครื่องอัดอากาศ ของบริษัท เค จํากัด ในจังหวัด ชลบุรี มีวัตถุประสงคเพื่อ (1)
สํารวจสภาพทั่วไปของโรงงานสามของบริษัท เค จํากัด จังหวัดชลบุรี และกระบวนการผลิตเพลาของเครื่องอัดอากาศ (2) ศึกษาความพรอมดานเทคนิค
ของโครงการจัดตั้งสายการผลิตเพลา (3) วิเคราะหความเปนไปไดดานการเงิน

[367]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ขอบเขตการวิจัย
การศึกษาครั้งนี้เปนการเปรียบเทียบตนทุนการผลิตเพลาของเครื่องอัดอากาศ ระหวางการวาจางบุคคลภายนอกผลิต (Outsourcing) และ
การดําเนิน การผลิต เองภายในบริษัท ดวยการศึกษาความเปน ไปไดทั้งหมด 2 ดา น คือ 1) ศึก ษาความเป น ไปไดดานเทคนิค ของโครงการจัดตั้ ง
สายการผลิตเพลาเพิ่มขึ้นในบริษ ัทเค จํากัด 2) ศึกษาความเปนไปไดดานการเงิน เพื่อคํานวณความคุมคาระหวางการจางผลิตภายนอกกับการลงทุนจัดตัง้
สายการผลิตเอง โดยใชระยะเวลาในการศึกษาและรวบรวมขอมูลตั้งแตเดือนกันยายน พ.ศ.2558 ถึงเดือนเมษายน พ.ศ.2559

ขอสมมติในการวิจัย
การศึกษาเรื่องความเปน ไปไดในการลงทุน ผลิตเพลาสําหรับเครื่องอัดอากาศ ของบริษ ัทเค จํากัด ในจังหวัดชลบุรี มีข อสมมติที่ใชในการวิจัย
คือ (1) อายุโครงการ 7 ป โดยมีระยะเวลาการสั่งซื้อ ติดตั้ง และทดลองเครื่องจักร 1 ป และผลิตเพลาจํานวน 6 ป ตั้งแต ปพ.ศ.2560 ถึง 2565 อางอิง
ปริมาณการสั่งซื้อของลูกคาลวงหนา 6 ป (2) ผลตอบแทนและตนทุนตลอดอายุโครงการใหเปนจํานวนคงที่ (Real Cash Flow) โดยผลตอบแทนและ
ตน ทุน ไมเปลี่ย นแปลงตามอัตราเงิน เฟอ (3) กําหนดอัตราคิดลด (Discount rate) โดยใชวิธีตนทุนเงินทุน เฉลี่ย ถวงน้ําหนัก (WACC) และภาษีเงินไดน ิติ
บุคคลคํานวณในอัตรารอยละ 20 (4) เครื่องจักรที่ใชในกระบวนการผลิตเพลาใชไดตลอดอายุโครงการ และมีม ูลคาเทากับศูนยในปที่ครบอายุโครงการ
(5) จํานวนวัน ทํางานของเครื่องจักรของสายการผลิต เพลาเทากับ 264 วัน ตอ ป โดยดําเนิน การผลิต 8 ชั่ว โมงตอกะ ทํางาน 2 กะตอ วัน และมี
ประสิทธิภาพการผลิตรอยละ 85 ของเวลาในการทํางานทั้งหมด โดยกําหนดใหวัน ทํางานเทากันทุกปตลอดอายุโครงการ (6) ตน ทุน ในการดําเนิน งาน
(Operation Cost) ไดแ ก คาจางแรงงานมีคาคงที่ตลอดอายุโครงการ คาวัตถุดิบหลัก กําหนดใหผันแปรตามปริม าณการผลิตในแตละป สวนคาน้าํ ประปา
คาไฟฟา คาใชจายในการบํารุงรักษาเครื่องจักร ไดแก คาน้ํายาหลอเย็น เครื่องจักร คาอะไหลทดแทน และคาตรวจสอบเครื่องจักร รวมถึงคาบําบัดน้ําเสีย
กําหนดใหคงที่ตลอดอายุโครงการ

วิธีการดําเนินการวิจัย
วิธีการเก็บรวบรวมขอ มูล
การเก็บขอมูลปฐมภูมิ โดยการสังเกตแบบมีสวนรวมกับ วิศวกรจากฝายผลิตงานกลึง 1 ทาน และฝายควบคุมคุณภาพ 1 ทาน เพื่อใหทราบ
รายละเอียดกระบวนการผลิต จํานวนแรงงานที่ใชผลิต และเวลาในการผลิตตอชิ้น และทําการสัม ภาษณเชิงลึกหัวหนาฝายวิศวกรรม 1 ทาน และหัวหนา
ฝายซอมบํารุง 1 ทาน เพื่อใหทราบขอมูลขนาดพื้น ที่ใชสอยและแผนผังโรงงาน การเลือกชนิดเครื่องจักรที่ใชในการผลิต วิธีการคํานวณจํานวนเครือ่ งจักร
ที่ใชในการผลิต รายละเอีย ดเครื่องจักร รายละเอีย ดการบํารุง รัก ษา ราคาเครื่องจัก ร คาติดตั้ง สาธารณูปโภค คาบํารุง รัก ษาเครื่อ งจักร คาไฟฟา คา
น้ําประปา และคาบําบัดน้ําเสีย ผูจัด การฝายวางแผนการผลิต 1 ทาน เพื่อใหท ราบปริม าณการคําสั่ง ซื้อ เพลาลว งหนา ตน ทุน การดําเนิน งานโดย
บุคคลภายนอก ตนทุนวัตถุดิบ และราคาของเพลาที่บริษัทเค ซื้อจากบุคคลภายนอก ผูจัดการฝายบัญชี 1 ทาน เพื่อใหทราบขอมูลทางบัญชีของบริษ ัท
และแหลงเงินกูของบริษ ัท และผูจัดการฝายบุคคล 1 ทาน เพื่อใหทราบขอมูลคาจางแรงงานและสวัสดิการของบริษัท สวนการเก็บขอมูลทุติยภูมิ ไดจาก
การรวบรวมขอมูล จากเอกสาร หนังสือ วิทยานิพนธ และเว็บไซตข องหนวยงานตางๆ ที่เกี่ยวของ
วิธีการวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหขอมูลเชิงพรรณนา เปนการวิเคราะหความเปนไปไดดานเทคนิค (ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ, 2542) วิเคราะหข อมูลที่รวบรวมมาได ผาน
การเขียนบรรยายแบบมีรูปภาพประกอบ โดยอาศัยเครื่องมือทางสถิติ ไดแก การวัด แนวโนม เขาสูสว นกลาง โดยศึกษาสภาพทั่ว ไปของพื้น ที่ภายใน
โรงงานที่ใชจัดตั้ง โครงการ กระบวนการผลิตเพลาของเครื่อ งอัดอากาศ ตน ทุน ประเภทตางๆ ราคาซื้อ ขายเพลาของบริษัทเค จากผูผ ลิตภายนอก
ผลตอบแทนของโครงการ การเลือกขนาดโครงการ การเลือกเทคโนโลยีที่ใชในการผลิต และการออกแบบวางผังโครงการ
การวิเคราะหขอมูลเชิงปริม าณ เปน การวิเคราะหความเปน ไปไดทางดานการเงิน โดยผูวิจัย เลือกใชเกณฑการตัดสิน ใจแบบปรับคาเงิน ตาม
เวลา มีก ารศึก ษาแบงออกเปน (1) การประมาณการงบกระแสเงิน สด (2) การหาตน ทุน ถัว เฉลี่ย ถว งน้ําหนัก (3) การหามูลคาปจจุบัน สุทธิข อง

[368]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลตอบแทน (4) อัตราผลตอบแทนภายในที่ไมปรับคา (5) อัตราผลตอบแทนภายในที่มีการปรับคาแลว (6) ดัชนีกําไร (7) วิเคราะหความเสี่ย งและความ
ไมแ นนอนโดยการทดสอบคาความแปรเปลี่ยน (Switching Value Test) (ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิร,ิ 2542; หฤทัย มีน ะพัน ธ, 2550; Lin. S.A., 1976; Annie
Koh. and others, 2014; Paul G.Keat. and others, 2014)

ผลการวิจัย
สภาพทั่ว ไปของโรงงานสามของบริษ ัทเค จํากัด
จากการสํารวจสภาพพื้น ที่โรงงานสามของบริษ ัทเค จํากัด มีทั้ง หมด 2 ชั้น มีพื้น ที่ใชส อยรวมเทากับ 10,944 ตารางเมตร ชั้น ละ 5,472
ตารางเมตร โดยแบงเปนพื้นที่จัดตั้งสายการผลิตเทากับ 4,221 ตารางเมตรตอชั้น สําหรับพื้นที่ช ั้นหนึ่ง เปน ที่จัดตั้งสายการผลิต กระบวนการงานกลึง
ปจจุบันมีพื้น ที่ซึ่งไมถ ูกใชประโยชนอยูประมาณ 2,000 ตารางเมตร และสวนพื้นที่ชั้น สอง เปนที่จัดตั้งสายการผลิตกระบวนการงานประกอบ ปจจุบัน มี
พื้น ที่ซึ่งไมถ ูกใชประโยชนอยูประมาณ 2,110 ตารางเมตร
กระบวนการผลิตเพลาของเครื่องอัดอากาศ
กระบวนการผลิตเพลาของเครื่องอัดอากาศ มี 13 ขั้น ตอน ไดแก 1) การรับวัตถุดิบนําเขา (Materials Receiving Process) คือ เหล็ก กลา
ผสมชนิด SCM435 ประเภทแทงกลมยาว 3 เมตร เสนผาศูนยกลาง 20 และ 22 มิลลิเมตร เพื่อตรวจสอบชนิดวัสดุแ ละขนาดใหเปน ไปตามเกณฑที่
กําหนด 2) ขั้นตอนการกลึงขั้น กลาง (Middle Turning Process) เพื่อกลึงตัดแทงเหล็กใหสั้นลงตามความยาวของเพลาทีต่ อ งการและกลึงปอกตามขนาด
คราวๆที่ตองการเชน กัน 3) ขั้นตอนการอบคลายความเคน (Stress-relief Annealing Process) เพื่อปรับโครงสรางภายในของเหล็ก โดยการทําลาย
ความเคน จากการขึ้น รูปเย็น เพื่อลดการคด งอ และลดความเสี่ย งตอการแตกหักระหวางการชุบแข็งผิว 4) ขั้นตอนการการชุบแข็งผิวดวยการเหนี่ยวนํา
ของไฟฟา (Induction Hardening Process) เพื่อเพิ่ม ความแข็งใหกับผิวชิ้นงาน ใหทนทานตอการสึกหรอโดยการใหความรอนผิวชิ้น งานอยางรวดเร็ว
ภายในเวลา 3-5 วินาที ดวยกระแสไฟฟาความถี่สูง จากนั้น ทําใหเย็นตัวดวยการพนละอองน้ํามัน 5) ขั้นตอนการอบคืนตัว (Tempering Process) เพื่อ
ลดความเคน สะสมจากการเย็นตัวอยางรวดเร็ว และเพิ่ม คุณ สมบัติความเหนีย วแกช ิ้น งาน 6) ขั้น ตอนการกลึงปอกขึ้น รูป กานเพลา (Shaft Turning
Process) และ 7) ขั้น ตอนการกลึงปอกขึ้นรูปรองเพลา (Groove Turning Process) เพื่อกลึงกานเพลาและรองเพลาใหไดขนาดที่ตองการ 8) ขั้น ตอน
การเจียระไนกานเพลาแบบไรศูน ย (Center less Grinding Process) เพื่อปรับแตงผิวเพลาใหไดความละเอีย ดตามกําหนด 9) ขั้น ตอนการรีดเกลีย ว
(Thread Rolling Process) เพื่อ ทําเกลีย วภายนอกที่ป ลายเพลา ที่จะใชย ึดติดกับแหวนสลัก (Nut) 10) ขั้น ตอนการลบลางความเปน แมเหล็ก
(Demagnetization Process) เพื่อลบลางสภาพแมเหล็กของเพลาที่เกิด จากการเจีย ระไนผิว 11) ขั้น ตอนการตรวจสอบคุณ ภาพชิ้น งานขั้น สุด ทาย
(Final Inspection) 12) ขั้นตอนการบรรจุ (Packing) และ 13) ขั้น ตอนการจัดสงไปยังสวนงานถัดไป (Delivery)
ความเปนไปไดทางดานเทคนิค
การศึกษาความเปนไปไดดานเทคนิค พบวาการจัดตั้งสายการผลิตเพลาในพื้นที่โรงงานสามของบริษ ัทเค จํากัด จะตองใชพื้น ที่รวมเทากับ
235.36 ตารางเมตร แบงเปนพื้น ที่สวนงานกลึงเทากับ 125.41 ตารางเมตร และพื้นที่สวนงานชุบแข็งผิวเทากับ 109.95 ตารางเมตร ซึ่งบริษัทเคตองการ
กําลังการผลิตเพลารุน G4 และ G5 สูงสุดรวมกันเทากับ 395,356 ชิ้น ตอป หรือ 32,946 ชิ้นตอเดือน หรือ 1,498 ชิ้นตอวัน อางอิง ขอมูลปริม าณการ
สั่งซื้อเครื่องอัดอากาศลวงหนาสูงสุดในปพ.ศ.2563 โดยนํามาคํานวณจํานวนเครื่องจักรที่ใชในการผลิตไดจํานวน 15 เครื่อง คือ เครื่องจัก รการกลึงขั้น
กลาง จํานวน 3 เครื่อง เครื่องจักรชุบแข็งผิวดวยการเหนี่ยวนําของไฟฟาและเครื่องจักรอบคืน ตัวอยางละจํานวน 1 เครื่อง เครื่องจักรการกลึงปอกขึน้ รูป
กานเพลาและรองเพลา จํานวน 7 เครื่อง เครื่องจักรเจียระไนกานเพลาแบบไรศูนย เครื่องจักรรีดเกลียว และเครื่องจักรลบลางความเปนแมเหล็กอยางละ
1 เครื่อง ซึ่งสามารถจัดวางแผนผังการผลิตตามขั้น ตอนในกระบวนการผลิตเพลาไดอยางเหมาะสม
ความเปนไปไดทางดานการเงิน และความสามารถในการรับการเปลี่ยนแปลงของโครงการ
การศึกษาความเปนไปไดดานการเงินของโครงการ แบงการวิเคราะหเปน 2 กรณี คือ กรณีที่ไมข อรับ สิท ธิป ระโยชน จากการสงเสริม การ
ลงทุน และกรณีข อรับสิทธิประโยชน โดยไดรับสิทธิประโยชนทางดานภาษีอากร คือ การยกเวนภาษีเงิน ไดน ิติบุค คลเปน ระยะเวลา 6 ปนับจากที่เริ่ม

[369]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ดําเนิน โครงการ กําหนดอายุโครงการ 7 ป ผลตอบแทนของโครงการไดมาจากตนทุนที่ประหยัดไดจากมูลคาการสั่งซื้อเพลาจากผูผ ลิตภายนอกซึง่ แปรผัน
ตามปริมาณการผลิตเพลาในแตละป โดยโครงการมีตนทุนในการลงทุน เทากับ 77,532,900 บาท สวนตนทุน ในการดําเนินงานตลอดอายุข องโครงการใน
กรณีไมข อรับสิทธิประโยชนเทากับ 117,539,290 บาท และกรณีขอรับสิทธิประโยชนเทากับ 99,182,484 บาท โดยผลการศึกษาโครงการลงทุน จัดตั้ง
สายการผลิตเพลาในกรณีไมข อรับ สิทธิประโยชน มีรายละเอีย ดดัง นี้ (1) มูล คาปจจุบัน สุทธิข องผลตอบแทนเทากับ 20,810,721 บาท (2) อัต รา
ผลตอบแทนภายในโครงการเทากับรอยละ 16.53 (3) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่มีการปรับคาแลวมีเทากับรอยละ 13.95 (4) ดัช นีการทํากําไร
เทากับ 1.27 (5) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นของโครงการซึ่งโครงการสามารถรองรับตอผลตอบแทนลดลงไดม ากที่สุดถึงรอยละ 11.89 สามารถ
รองรับตอผลตอบแทนสุทธิลดลงไดมากที่สุดถึงรอยละ 21.16 สามารถรองรับตอตนทุนในการลงทุน ที่เพิ่ม ขึ้นไดจากเดิม มากที่สุดถึงรอยละ 26.84 และ
สามารถรองรับตอตน ทุนในการดําเนิน งานที่เพิ่มขึ้นไดจากเดิม มากที่สุดถึงรอยละ 27.16 และผลการศึกษาในกรณีขอรับสิทธิประโยชน มีรายละเอียดดังนี้
(1) มูลคาปจจุบันสุทธิข องผลตอบแทนเทากับ 32,676,593 บาท (2) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการเทากับรอยละ 19.79 (3) อัต ราผลตอบแทน
ภายในโครงการที่มีการปรับคาแลวมีเทากับรอยละ 16.01 (4) ดัช นีการทํากําไรเทากับ 1.42 (5) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นของโครงการซึ่งโครงการ
สามารถรองรับตอผลตอบแทนลดลงไดม ากที่สุดถึงรอยละ 18.67 สามารถรองรับตอผลตอบแทนสุทธิลดลงไดม ากที่สุดถึงรอยละ 29.65 สามารถรองรับ
ตอตน ทุน ในการลงทุนที่เพิ่มขึ้นไดจากเดิม มากที่สุดถึงรอยละ 42.15 และสามารถรองรับตอตนทุนในการดําเนิน งานที่เพิ่มขึ้นไดจากเดิมมากที่สดุ ถึงรอย
ละ 50.45

อภิปรายผลการวิจัย
จากการศึกษาการลงทุน จัดตั้งสายการผลิตเพลาของบริษัทเค จํากัด อายุโครงการ 7 ป มีค วามคุม คาในการลงทุน ทั้ง กรณีไมข อรับ สิทธิ
ประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน และกรณีข อรับสิทธิประโยชนในการยกเวนภาษีเงิน ไดนิติบุคคลเปนเวลา 6 ปนับจากที่เริ่มดําเนินโครงการ โดยกรณี
ขอรับสิทธิประโยชนจะไดรับมูลคาปจจุบันสุทธิ (NPV) มากกวากรณีไมขอรับสิทธิประโยชนเทากับ 11,865,872 บาท และกรณีข อรับสิทธิประโยชนจาก
การสงเสริมการลงทุน จะทําใหอัตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR), อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่มีการปรับคาแลว (MIRR) และดัชนีการทํา
กําไร (PI) สูงกวากรณีไมขอรับสิทธิประโยชน สอดคลองกับงานวิจัย ของภัทรพงศ วงศสุวัฒน (2558) ที่ศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโรงงานแปรรูป
ไมย างพาราในจังหวัดบุรีรัม ย อายุโครงการ 10 ป ซึ่งผลการศึกษาชี้ใหเห็น วากรณีข อรับสิทธิประโยชนในการยกเวนภาษีเงิน ไดน ิติบุคคลเปน เวลา 8 ป
และลดหยอนภาษีเงินไดน ิติบุคคลสําหรับกําไรสุทธิ ที่ไดจากการลงทุน ในอัตรารอยละ 50 ของอัตราปกติ เปน ระยะเวลา 5 ป นับจากวัน ที่พน กําหนด
ระยะเวลาการยกเวน ภาษีเงิน ไดนิติบุคคล มีความคุม คาในการลงทุน มากกวากรณีไมข อรับสิทธิประโยชน โดยพิจารณาจากหลักเกณฑการตัดสินใจลงทุน
ทั้ง NPV, IRR, MIRR และ PI ของกรณีข อรับสิทธิประโยชนม ีคามากกวากรณีไมข อรับสิทธิประโยชน
แตมีข อยกเวนในบางกรณีที่แ มโครงการลงทุนจะขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน และไดรับสิทธิประโยชนอนื่ แตผลการศึกษา
ชี้ใหเห็นวาไมคุมคาในการลงทุน ไดแก งานวิจัย ของดวงใจ จีน านุรักษ (2557) ที่ศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโรงไฟฟาชีวมวลจากหญาเนเปยรปาก
ชอง 1 อําเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี อายุโครงการ 26 ป โดยไดรับการยกเวนภาษีเงิน ไดนิติบุคคลเปนเวลา 7 ปนับจากที่เริ่มดําเนิน โครงการ อีกทั้ง
ไดรับอัตราสวนเพิ่มราคารับซื้อไฟฟา (Adder) 0.50 บาทตอกิโลวัตตชั่วโมง เปน ระยะเวลา 7 ป ตามมติคณะกรรมการนโยบายพลังงานแหงชาติ ชีใ้ หเห็น
ไดวาแมโครงการลงทุนโรงไฟฟาชีวมวลเปนโครงการที่รัฐบาลสนับสนุน เนื่องจากตองการกระตุน ใหใชพลังงานหมุนเวียนในประเทศไทย แตการสนับสนุน
ดวยวิธีการขางตน ยังไมเพีย งพอใหโครงการคุมคาในการลงทุน ได ดังนั้น โครงการที่ตองใชเงินลงทุนสูง ควรประเมิน ความคุม คากอนตัดสินใจลงทุนทุกครัง้
แมจะไดรับการสนับสนุนสิทธิประโยชนจากรัฐบาลก็ตาม
อุปสรรคของโครงการที่ขอรับสิทธิประโยชน คือโครงการจะตองปฎิบัติตามเงื่อนไขการสงเสริมการลงทุนอยางเครงครัด ทั้ง เรื่องระยะเวลา
และการดําเนิน การผลิตจริงดวยเครื่องจักรใหม เพื่อจําหนายผลิตภัณ ฑแ กลูกคาในรอบปบัญ ชีที่ประสงคจะใชสิทธินั้น โดยสํานัก งานคณะกรรมการ
สงเสริมการลงทุน จะเขามาตรวจสอบตามแนวทางดังนี้ 1) ตรวจสอบการลงทุน เครื่องจักรใหมจริง โดยไมไดนําเครื่องจักรเดิมมาใชผลิตตามบัตรสงเสริม
ใหม 2) ตรวจสอบปริมาณการผลิตของเครื่อ งจักรแตละเครื่อ งตามบัตรสง เสริม แตละฉบับ และเปรีย บเทีย บกับกําลังผลิต ที่ระบุในบัต รสง เสริม 3)
ตรวจสอบปริม าณการจําหนายและมูลคาการจําหนาย วาเปนไปตามเงื่อนไขของบัตรสงเสริม และไมเกินกวาสิทธิที่ไดรับ จะเห็น ไดวารายละเอีย ดการ
ตรวจสอบจะเขมงวดมาก ดังนั้นเจาของโครงการ ตองพิจารณาขีดความสามารถของตนเองวาสามารถปฏิบัติตามเงื่อนไขการขอรับสิทธิประโยชนได กอน
ตัดสิน ใจขอรับการสงเสริม การลงทุน

[370]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
นอกจากนี้การศึกษาการลงทุนจัดตั้งสายการผลิตเพลาของบริษัท เค จํากัด ซึ่ง เปน การปรับปรุง สายการผลิตโดยการเลือ กใชเครื่อ งจักรที่
ทัน สมัยในการผลิตทุกขั้นตอน จะมีความคุม คาทางดานการเงินแลว ยังชวยลดความสูญ เสียแฝงจากการจางบุคคลภายนอกผลิตชิ้น สวน ทั้งในดานการ
ควบคุมคุณภาพชิ้นสวน และการประหยัดเวลาจากการขนสง อีกทั้งเปนการลดความสูญ เปลาจากพื้นที่ซึ่งไมถูกใชประโยชนในโรงงานอีกดวย สอดคลอง
กับงานวิจัยของณัฐพงศ ลิมปพานิช กุล (2558) ที่ศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุนปรับปรุงสายการผลิต ยอ ยในการประกอบลอและยางรถยนตข อง
บริษัท เอเอฟ จํากัด โดยเลือกดําเนินการผลิตเอง โดยใชเครื่องจักรที่ทันสมัยทั้งหมดไมวาจางบุคคลภายนอกผลิต ผลการศึกษาชี้ใหเห็น วานอกจาก
โครงการจะมีความคุมคาทางดานการเงินแลว ยังสงผลดีตอการบริหารจัดการสายการผลิต กลาวคือ การใชสายการผลิตเดีย วชวยลดความซับซอนในการ
ผลิต สายการผลิตทํางานไดอยางตอเนื่อง ไมตองหยุดรอคอยการยกลอและยางรถยนตที่สงเขามาจากภายนอก นอกจากนี้ยังสอดคลองกับงานวิจัยของ
จันทรพิม พ สมพงษ (2554) วิจัย เรื่องวิเคราะหความเปน ไปไดในการลงทุนปรับปรุงกระบวนการผลิตและลดตน ทุนการผลิตดวยระบบการผลิต แบบโต
โยตาของบริษัทผลิตชิ้น สวนรถยนตในนิคมอุตสาหกกรรมอีสเทิรนซีบอรด จังหวัดระยอง และสิทธา วิทยพัน ธ (2558) วิจัย เรื่องการศึกษาความเปนไปได
ในการลงทุน แขนกลอัตโนมัติในสายการผลิตฝาถังน้ํามัน เชื้อเพลิงของบริษัท พีพี (ประเทศไทย) จํากัด ในนิคมอมตะนคร จังหวัดชลบุรี โดยงานวิจยั ของ
ทั้ง 2 ทาน เปน การปรับปรุงสายการผลิตเดิม ดวยการนําเทคโนโลยีแ ละเครื่องจักรที่ทันสมัย มีความแมนยําสูงมาปรับใชในกระบวนการผลิตใหเหมาะสม
ทดแทนการใชแรงงานคนในบางสว น นอกจากจะมีความคุม คาทางการเงิน แลว ยัง ชว ยเพิ่ม ประสิท ธิภ าพการผลิต ลดป ญ หาชิ้น งานไมเปน ไปตาม
มาตรฐาน และลดเวลาในการผลิต สงผลดีตอการบริหารจัดการการผลิต

ขอเสนอแนะ
1. บริษัทเค จํากัดควรเลือกลงทุน ในโครงการจัดตั้งสายการผลิตเพลา โดยการขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน โดยไดรบั ยกเวน
ภาษีเงินไดน ิติบุคคลสําหรับกําไรสุทธิเปน เวลา 6 ป ซึ่งจะทําใหบริษ ัทเค ไดรับผลตอบแทนสุทธิจากโครงการมากกวากรณีไมข อรับสิทธิประโยชน
2. จากการศึกษาคาความแปรเปลี่ย นของโครงการ พบวาตนทุนการดําเนินงานของโครงการกรณีข อรับ สิทธิประโยชนจากการสงเสริม การ
ลงทุน (PVOC) สามารถเพิ่มขึ้นไดม ากสุดเทากับรอยละ 50.45 โดยที่โครงการยังมีกําไรจากการดําเนินธุรกิจ ดังนั้น โครงการจึงมีความเสี่ยงอยูใ นระดับต่าํ
แมจะเปน กรณีไมขอรับสิทธิประโยชนซึ่งมีม ูลคาต่ํากวา แตโครงการก็ย ังนาลงทุนอยู
3. เนื่องจากการยื่นขอรับสิทธิประโยชนจากสํานักงานคณะกรรมการสงเสริม การลงทุน ซึ่ง เปน หนวยงานราชการ มักมีค วามลาชาในการ
ดําเนิน งาน ดังนั้น บริษัทเค จึงควรเตรีย มหลักฐานและขอมูลตางๆที่จะใชประกอบการขอรับสิทธิประโยชนใหพรอมกอนการยื่นขออนุมัติ

เอกสารอางอิง
การค าไทย. 2558. “มู ล ค าการส ง ออกรถยนต อุ ป กรณ แ ละส ว นประกอบ” (Online). http://www.ops3.moc.go.th/infor/menucom
th/stru1_export/export_topn_re/report.asp, 6 ตุลาคม 2558.
จันทรพิม พ สมพงษ. 2554. วิเคราะหความเปนไปไดในการลงทุนปรับปรุงกระบวนการผลิตและลดตน ทุนการผลิตดวยระบบการผลิตแบบโตโยตา
ของบริษ ัทผลิตชิ้น สว นรถยนตในนิคมอุต สาหกกรรมอีส เทิรน ซีบ อรด จัง หวัดระยอง. วิท ยานิพ นธเศรษฐศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขา
เศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ณัฐพงศ ลิม ปพานิชกุล. 2558. ศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปรับปรุงสายการผลิตยอยในการประกอบลอ และยางรถยนตข องบริษัท เอเอฟ
จํากัด. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
ดวงใจ จีนานุรักษ. 2557. การศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุนโรงไฟฟาชีวมวลจากหญาเนเปยรปากชอ ง 1 อําเภอมวกเหล็ก จัง หวัด สระบุรี.
วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
บริษัท เค จํากัด. 2558. ฝายวิศวกรรม. นิคมอุตสาหกรรมอมตะนคร อําเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี.
บริษัท เค จํากัด. 2558. ฝายควบคุมคุณภาพ. นิคมอุตสาหกรรมอมตะนคร อําเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี.
ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ. 2542. การวางแผนและการวิเคราะหโครงการ. กรุงเทพมหานคร: ซีเอ็ดยูเคชั่น .

[371]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ภัทรพงศ วงศสุวัฒน. 2558. การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุน โรงงานแปรรูปไมยางพาราในจังหวัดบุรีรัมย. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
สิทธา วิทยพันธ. 2558. การศึกษาความเปน ไปไดในการลงทุนแขนกลอัตโนมัติในสายการผลิตฝาถังน้ํามันเชื้อ เพลิงของบริษ ัท พีพี (ประเทศไทย)
จํากัด ในนิคมอมตะนคร จังหวัดชลบุร.ี วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
หฤทัย มีนะพัน ธุ. 2550. หลักการวิเคราะหโครงการ: ทฤษฎีแ ละวิธีปฏิบัติเพื่อศึกษาความเปนไปไดของโครงการ. กรุงเทพมหานคร: เท็กซ แอนด เจอร
นัล พับลิเคชั่น.
Annie Koh, Ser-Keng Ang, Micheal C. Ehrhahardt and Eugene F. Brigham. 2014. Financial Management: Theory and Pratice, An
Asia Edition. Singapore: Cengage Learning Asia Pte Ltd.
Lin, S. A. 1976. “The modified internal rate of return and investment criterion.” The Engineering Economist 21 (4): 237-247.
Paul G.Keat, Philip K. Y. Young, Stephen E. Erfle. 2014. Managerial Economics: Economic Tool for Today's Decision Makers.
England: Pearson Education Limited.

[372]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปรับปรุงกระบวนการผลิตชิ้นสวนยานยนตของ
บริษัท เอ จํากัด จังหวัดระยอง
A Feasibility Study of the Investment on Automotive Parts Production Process
Improvement of A Company Limited Rayong Province
*

**

***

อมรรัตน หนูโยม , ดร.พิษณุวัฒน ทวีวัฒน และ ดร.ฆนัทนันท ทวีวัฒน
Amornrat Hnuyome, Dr.Bhisanuwat Thaweewat and Dr.Kanatnan Thaweewat

บทคัดยอ
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปรับปรุงกระบวนการผลิตชิ้นสวนยานยนตของบริษัท เอ จํากัด จังหวัดระยองมีวตั ถุประสงคการศึกษาเพือ่ (1)
สํารวจสภาพทั่วไปของกระบวนการผลิตชิ้นสวนยานยนตของบริษัท เอ จํากัดและศึกษาความเปนไปไดทางดานเทคนิคของเครือ่ งจักรทีใ่ ชในการผลิตชิน้ สวนยาน
ยนตขนาดใหญทดแทนเครื่องจักรในสายการผลิต อี (2) วิเคราะหความเปนไปไดทางดานการเงิน การศึกษาใชขอ มูลปฐมภูมจิ ากการสังเกตแบบมีสว นรวมและการ
สัมภาษณแบบเจาะลึกสวนขอมูลทุติยภูมิไดจากการคนควา รวบรวมเอกสารทางวิชาการที่เกี่ยวของ ขอมูลที่ไดน ํามาใชวิเคราะหเชิงพรรณนาและวิเคราะหเชิง
ปริมาณ เครื่องมือทางการเงินที่ใชในการวิเคราะห ไดแก มูลคาปจจุบันสุทธิ, อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ, อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการทีม่ กี าร
ปรับคาแลว, ดัชนีความสามารถในการทํากําไร และการทดสอบคาความแปรเปลี่ยนผลการศึกษาสภาพทั่วไปและความเปนไปไดทางดานเทคนิค พบวาเพือ่ ความ
เหมาะสมในการผลิตชิ้นสวนยานยนตขนาดใหญที่ทางบริษ ัท เอ จํากัด ไดรับการทาบทามจากบริษ ัท ออโตอัลลายแอนซ (ประเทศไทย) จํากัด ทางบริษทั เอ จํากัด
ควรเปลี่ยนเครื่องปมขึ้นรูปแบบชิ้นงานเคลื่อนที่ในสายการผลิต อี ใหเปนเครื่องปมขึ้นรูปแบบเรียงตามกันซึ่งประกอบดวย เครื่องปมขึ้นรูปแรงกด 1200 ตัน,
1000 ตัน และ 800 ตัน จํานวน 2 เครื่อง โดยมีแขนกลอัตโนมัติจํานวน 6 ตัว ทําการสงตอชิ้นสวนยานยนตระหวางกระบวนการผลิต ผลการศึกษาทางดาน
การเงินพบวาที่อายุโครงการ 20 ป ในกรณีที่ไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุนและกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน จะไดอตั รา
คิดลดที่รอยละ 6.73 และ 7.26 โครงการมีความคุมคาในการลงทุนเพราะมีม ูลคาปจจุบัน (NPV) เทากับ 35,835,395 บาท และ 44,803,481 บาท อัตรา
ผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR) เทากับรอยละ 8.33 และ 9.33 อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่ม ีการปรับคาแลว (MIRR) เทากับรอยละ 7.48 และ 8.19
ดัชนีกําไร (PI) เทากับ 1.16 และ 1.20 สวนการทดสอบคาความแปรเปลี่ยนพบวาผลตอบแทนลดลงไดม ากที่สุดเทากับรอยละ 9.49 และ 12.46 ตน ทุนรวม
สามารถเพิ่มขึ้นไดมากที่สุดรอยละ 10.48 และ 14.23 ตนทุนในการลงทุนสามารถเพิ่มขึ้นไดมากที่สุดรอยละ 15.68 และ 19.61 ตนทุนในการดําเนินงานสามารถ
เพิ่มขึ้นไดมากที่สุดรอยละ 31.62 และ 51.90 ตามลําดับ
คําสําคัญ: การศึกษาความเปนไปได, ปรับปรุงกระบวนการ, ชิน้ สวนยานยนต

Abstract
This research purports to, firstly, survey the general automotive part production process of A Company Limited and perform
technical of machine for large automotive part production in line. Secondly, the study attempts to perform financial feasibility investigation
and test the ability to sustain change of investment on process improvement automotive part of A Company Limited. The study utilizes
primary data collected from participatory observations and in-depth interviews together with secondary data obtained from thesis and
*

คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, Email: [email protected]
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
***
ภาควิชาเศรษฐศาสตรประยุกต คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
**

[373]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
academic papers. Both types of data are analysed using Net Present Value (NPV), Internal Rate of Return (IRR), Modified IRR (MIRR),
Profitability Index (PI), and Switching Value Test (SVT). The research findings vis-a-vis the suitability in large automotive parts production is
spotted by the Auto Alliance (Thailand) Company Limited. Ultimately, it reveals that it would be possible and suitable for the A Company
to change Transfer Press in E line to Tandem press line composed of 4 press machine are 1200 ton, 1000 ton and 800 ton respectively for
2 units, of which shall be employed together with robot for 6 units for forward automotive parts during the production process. Considering
the financial results with non-BOI case under project life cycle of 20 years and the WACC as discounted rate of 6.73 percent, the project is
accordingly worth investing, determining upon the following figures, of which represent NPV equals 35,835,395 Baht, IRR at 8.33 percent,
MIRR at 7.48 percent, and PI values at 1.16. The SVT indicates that the benefits could be brought down by 9.49 percent, the total cost
could be risen up by 10.48 percent, the investment cost could be decreased by 15.68 percent, and the operating cost could be lessen by
31.62 percent. In BOI case with the same project life cycle, WACC represents the discounted rate of 7.26 percent, NPV at 44,803,481 Baht,
IRR at 9.33 percent, MIRR equals 8.19 percent, and PI values of 1.20. Ultimately, the SVT reveals that the benefits could be struck down by
12.46 percent, whist the total cost, the investment cost and the operating cost could be lowered down by 14.23, 19.61 and 51.90 percent
respectively.
Keywords: Feasibility Study, Process Improvement, Automotive Part

บทนํา
อุตสาหกรรมยานยนตน ับเปน อุตสาหกรรมหลักที่มีความสําคัญ ในการสรางรายได การจางงาน การเพิ่ม มูลคาทางการคาและอัตราการเติบโต
ทางเศรษฐกิจของประเทศไทยไดอยางตอเนื่อง การเติบโตของอุตสาหกรรมยานยนตเกิดจากปจจัยหลายอยาง อาทิเชนอุปสงคทั้งภายในและภายนอก
ประเทศ อัตราภาษี วัตถุดิบ ทําเลที่ตั้งของภาคการผลิต การขนสง และคาจางแรงงาน รวมทั้งนโยบายของภาครัฐ ปจจัยเหลานีช้ ว ยสนับสนุนและผลักดัน
ใหอุตสาหกรรมยานยนตข องประเทศไทยมีความโดดเดนขึ้นมา โดยในป พ.ศ.2557 ประเทศไทยมีปริม าณการผลิตรถยนตมากเปนอันดับที่ 12 ของโลก
และเปนอันดับที่ 1 ของภูม ิภาคเอเชีย ตะวัน ออกเฉีย งใต (สํานักวิจัย ธุรกิจ, 2558)
การเติบโตของอุตสาหกรรมยานยนตทําใหอุตสาหกรรมยานยนตมีความตองการใชชิ้นสวนยานยนตเพิม่ มากขึน้ อุตสาหกรรมผลิตชิ้นสวนยาน
ยนตจึงเติบโตตามไปดวยนอกจากนั้นอุตสาหกรรมผลิตชิ้น สวนยานยนตย ังไดรับการสนับสนุน จากรัฐบาลเพื่อ ใหสามารถแขงขัน ในตลาดโลกได โดย
รัฐบาลมีนโยบายผลักดันใหไทยเปน ฐานผลิตชิ้นสวนยานยนตที่ไดม าตรฐาน และการเปดเสรีการคาระดับทวิภาคีข องภาครัฐที่มีม ากขึ้น มีการเจรจาเปด
เสรีการคากับประเทศจีน อินเดีย และออสเตรเลีย ซึ่งเปนตลาดขนาดใหญเพื่อ ทยอยลดภาษีนําเขาสิน คาประเภทชิ้น สวนยานยนตจากประเทศไทย
เพื่อใหชิ้น สวนยานยนตของประเทศไทยมีโอกาสขยายตัวในตลาดดังกลาวเพิ่มขึ้น (ธนาคารโลก, 2553)
อุตสาหกรรมผลิตยานยนตและอุตสาหกรรมผลิตชิ้นสวนยานยนตม ีความสัม พันธระหวางกัน โดยโครงสรางของอุตสาหกรรมยานยนตน ั้น
ประกอบดวยกลุม ผูประกอบยานยนตและผูผลิตชิ้นสวนยานยนตที่สามารถจําแนกตามโครงสรางการผลิตและลําดับขัน้ ตอนการผลิต ไดแกผจู ดั หาวัตถุดบิ
ลําดับที่ 1 หรือผูผลิตชิ้น สวนลําดับที่ 1 (First tier) เปน ผูผลิต ชิ้น สวนประเภทอุป กรณปอ นโรงงานประกอบรถยนตโดยตรง (Original Equipment
Market: OEM)สวนในกลุม ผลิตชิ้น สวนยานยนตลําดับที่ 2 (Second Tier) เปน ผูผลิตชิ้นสวนยอยหรือจัดหาวัตถุดิบเพื่อสงใหแกผูผลิตชิ้นสวนลําดับ 1
ผูผลิตชิ้น สวนลําดับ 3 (Third Tier) เปนผูผลิตหรือจัดหาวัตถุดิบสงใหแกผูผลิตชิ้น สวนลําดับ 1 หรือ 2 (Replacement Equipment Manufacturer:
REM) (สถาบัน ยานยนต,2557)
บริษัท เอ จํากัด เปน หนึ่งในผูดําเนิน ธุรกิจผลิตชิ้นสวนยานยนตในลําดับที่ 1 (First Tier) กอตั้งขึ้น เมื่อปพ.ศ.2546 ตั้งอยูในนิคมอุตสาหกรรม
อีสเทิรนซีบอรด จังหวัดระยอง การผลิตชิ้นสวนยานยนตข องบริษัท เอ จํากัดจะเปน การขึ้น รูปโลหะแผน ประเภทกลุม ตัวถัง (Body) ไดแ ก ชิ้น สว น
ประกอบฝาปดถังน้ํามัน , ชิ้นสวนประกอบปกนก, ชิ้น สวนประกอบแผนเหล็กกันฝุนจานเบรค และชิ้นสวนประกอบแผน เหล็กยึดแผนปายทะเบียน เปน
ตน ซึ่งชิ้น สวนประกอบเหลานี้ถือเปนชิ้น สวนที่มีข นาดเล็กเมื่อเทียบกับชิ้นสวนยานยนตประเภทกลุม ตัวถังทั้งหมดจากสภาพการแขงขันในอุตสาหกรรม
ผลิตชิ้นสวนยานยนตจังหวัดระยองพบวามีผูผลิตชิ้น สวนยานยนตในลําดับที่ 1 จํานวน 41 ราย แตมีคูแขงขันทางตรงของบริษ ัท เอ จํากัด เนือ่ งจากผลิต

[374]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ชิ้น สวนกลุม ตัวถัง (Body) เหมือนกันประมาณ 10 ราย หรือคิดเปน รอยละ 24 ของผูผลิตชิ้นสวนลําดับที่ 1 ทั้งหมดในจังหวัดระยองสภาพการแขงขันใน
การเปนผูผลิตชิ้นสวนลําดับที่ 1 โดยทั่วไปนั้นมีการแขงขัน สูง เนื่องจากมีขอกําหนดของบริษ ัทผลิตยานยนตจํานวนมากซึ่งผูผลิตชิ้นสวนจะตองปฏิบัติ
ตาม ดังนั้นผูผลิตชิ้น สวนยานยนตทุกรายตองเรงพัฒนาศักยภาพของตนขึ้น เพื่อใหเปนที่ยอมรับของผูผลิตยานยนตแ มวาจะมีขอกําหนดจํานวนมากที่
ผูผลิตชิ้น สวนยานยนตจะตองปฏิบัติก็ตาม แตบริษัท เอ จํากัดก็ยังสามารถดําเนิน กิจการไดตรงตามขอกําหนดจนทําใหลูกคาหลัก คือ บริษัท ออโตอัล
ลายแอนซ (ประเทศไทย) จํากัด จึงเสนอใหบริษ ัท เอ จํากัดผลิตชิ้นสวนยานยนตในสวนอื่น ๆของยานยนตเพิ่มเติม โดยเฉพาะชิ้นสวนยานยนตที่มีข นาด
ใหญข ึ้น ไดแ ก ชิ้น สวนประกอบกันชนรถยนต, ชิ้น สวนประกอบแผงกั้นเครื่องยนต, ชิ้นสวนประกอบซุมลอและชิ้นสวนประกอบพื้นหองโดยสารรถยนต
เนื่องจากในปจจุบันบริษ ัทที่ทําการผลิตชิ้นสวนเหลานี้ไมสามารถผลิตชิ้นสวนใหตรงตามมาตรฐานและเวลาที่บริษ ัท ออโตอัลลายแอนซ (ประเทศไทย)
จํากัดกําหนดได แตเทคโนโลยีและประสิทธิภาพของเครื่องจักรที่บริษัท เอ จํากัดมีอยูในปจจุบันไมเอื้ออํานวย เพราะการผลิตชิน้ สวนยานยนตขนาดใหญ
จะตองใชเครื่องจักรที่ใหแรงกดสูงถึง 1200 ตัน เพื่อใหไดความลึกและความละเอีย ดของชิ้น งานที่เหมาะสมซึ่งบริษ ัทยังไมม ีเครื่องจักรที่เหมาะสมในการ
ผลิตชิ้นสวนเหลานี้
บริษัท เอ จํากัดมีสายการผลิตจํานวน 6 สายการผลิต ไดแ ก สายการผลิต เอ บี ซี ดี อี และ เอฟมีเพีย งสายการผลิต อี ที่เปนเครื่องจักรที่ให
แรงกดสูงที่สุดถึง 1700 ตัน แตดวยลักษณะของเครื่องจักรที่เปน แบบเครื่องกดปม ขึ้น รูปแบบชิ้น งานเคลื่อนที่ (Transfer Press)ทําใหม ีขอจํากัดในเรื่อง
ของขนาดแมพิมพเพราะการผลิตชิ้นสวนขนาดใหญตองใชแมพิม พที่ม ีขนาดใหญน อกจากนั้น เครื่องจักรในสายการผลิต อี ยังเปนเครือ่ งจักรทีม่ อี ายุการใช
งานที่ย าวนานทําใหเกิดการชํารุดและตองซอมแซมอยูบอยครั้งซึ่งคาใชจายในการซอมแซมเครื่องจักรสายการผลิต อี มีคาใชจายที่สูง ทําใหกระทบตอ
ตน ทุน การผลิตสูงขึ้น และสงผลไปยังกําไรของบริษ ัทที่ลดลงเปนอยางมากบริษัท เอ จํากัดจึงหยุดการผลิตในสายการผลิต อีเพื่อหลีกเลี่ยงการซอมแซม
เครื่องจักร
จากสาเหตุดังกลาว ทําใหบริษ ัท เอ จํากัดมีความตองการศึกษาความเปนไปไดในการเปลี่ยนเครื่องจักรเพื่อปรับปรุงกระบวนการผลิตชิน้ สวน
ยานยนต โดยการนําเครื่องจักรจํานวน 4 เครื่องที่มีแ รงกด 1200 ตัน , 1000 ตัน , 800 ตัน และ 800 ตัน ตามลําดับ เพื่อดําเนินการผลิตแบบเรียงตามกัน
(Tandem Press Line) และใหเหมาะสมกับกระบวนการผลิตชิ้นสวนที่ม ีขนาดใหญซึ่งจะใหความแมน ยําสูงและมีความยืด หยุน ในการผลิต ชิ้น สว นได
ดีกวา เขามาติดตั้งแทนเครื่องจักรเดิมในสายการผลิต อี ที่ชํารุด เพื่อใหบริษ ัทไมเสียโอกาสในการรับผลิตชิ้น สวนที่มีขนาดใหญต ามความตองการของ
ลูกคาและเพื่อการพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตพรอมทั้งยกระดับคุณภาพการผลิตใหสูงขึ้น

ขอบเขตการวิจัย
การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนปรับปรุงกระบวนการผลิตชิ้น สวนยานยนตข องบริษัท เอ จํากัด จังหวัดระยองเปน การวิเคราะหตนทุน
และผลตอบแทนที่จะไดรับจากการนําเครื่องจักรใหมมาใชในการดําเนินการผลิต โดยจะทําการวิเคราะหความเปนไปไดข องโครงการ 2 ดานคือ วิเคราะห
ดานเทคนิคและดานการเงิน กําหนดอายุโครงการเทากับ 20 ป โดยพิจารณาจากอายุของเครื่องจักรเปนเกณฑ ระยะเวลาในการดําเนิน การศึก ษาและ
รวบรวมขอมูลของการศึกษาครั้งนี้ดําเนิน การระหวางเดือนกัน ยายน พ.ศ.2558 ถึงเดือนกุม ภาพันธ พ.ศ.2559

วิธีการวิจัย
วิธีเก็บรวบรวมขอมูล
การศึกษาขอมูลปฐมภูม ิใชการสังเกตแบบมีสวนรวมและการสัม ภาษณแบบเจาะลึก จากวิศวกรผูชํานาญงาน และหัวหนางานที่เกี่ย วของใน
สวนตางๆของบริษัท เอ จํากัด เพื่อใหไดข อมูลที่เกี่ยวของกับกระบวนการผลิตชิ้นสวนยานยนต และทําการสัมภาษณตัวแทนจําหนายเพื่อใหทราบราคา
รูปแบบ และลักษณะทั่วไปของเครื่องจักรใหม สวนขอมูลทุติย ภูมิไดจากการศึกษา คนควา รวบรวมจากงานวิทยานิพนธ และเอกสารทางวิชาการตางๆที่
เกี่ย วของ

[375]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วิธีการวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหข อมูลเชิง พรรณนา (Descriptive Analysis) เปน การวิเคราะหค วามเปน ไปไดทางเทคนิค (ประสิท ธิ์ ตงยิ่ง ศิริ, 2542; ชูช ีพ
พิพัฒนศิถี, 2544)โดยอธิบายถึงกระบวนการผลิตชิ้น สวนยานยนตแ ละลักษณะและรูปแบบที่เหมาะสมของเครื่องจักรที่ใชในการผลิตชิ้นสวนยานยนต
ขนาดใหญ
การวิเคราะหเชิงปริม าณ (Quantitative Analysis) จะใชการวิเคราะหขอมูลโดยอาศัยเครื่องมือทางดานการเงิน มาใชวิเคราะหไดแ กม ูลคา
ปจจุบันสุทธิ (NPV), อัตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR), อัตราผลตอบแทนภายในที่ม ีการปรับคาแลว (MIRR) และดัช นีกําไร (PI) โดยมีหลักเกณฑ
ตัดสิน ใจในการลงทุน คือ คา NPV ตอ งมีคามากกวาหรือเทากับศูน ย คา IRR และ MIRR ตองมีคามากกวาหรือ เทากับ WACC และคา PI ตองมีคา
มากกวาหรือเทากับ หนึ่ง จึง จะตัด สิน ใจลงทุน ในโครงการดังกลาว และใชก ารทดสอบคาความแปรเปลี่ย น(Switching Value Test)เพื่อ ทดสอบ
ความสามารถในการพิจารณาวาตัวแปรที่สําคัญ จะเปลี่ย นแปลงเพิ่ม ขึ้น หรือลดลงไดมากที่สุดเทาไร โดยที่โครงการยังสามารถยอมรับไดในระดับต่าํ ทีส่ ดุ
(ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ, 2542; หฤทัย มีนะพันธ, 2550)

ผลการวิจัย
สภาพและลักษณะทัว่ ไปของโครงการและความเปน ไปไดดานเทคนิค
กระบวนการผลิตชิ้น สวนยานยนตข องบริษัท เอ จํากัดประกอบดวย 4 กระบวนการหลักเริ่มจากการรับวัตถุดบิ ประเภทแผนโลหะทีส่ งั่ ซือ้ จาก
ภายนอกเขามารอไวที่จุดพักวัตถุดิบเพื่อรอเขาสูกระบวนการผลิต ซึ่งแผน โลหะจะมีข นาด รูปราง และความหนาที่แตกตางกัน ขึ้น อยูกับรูปแบบชิ้น สวน
ยานยนตที่จะทําการผลิต หลังจากนั้นจะนําแผนโลหะที่จะทําการผลิตเขาสูกระบวนการที่สอง ไดแกการปมขึ้นรูปชิน้ สวนยานยนต กระบวนการปม ขึน้ รูป
ชิ้น สวนยานยนตเปน การเปนการใชกําลังทางกลไกไปกระแทก ตัดเฉือนโลหะ(ชิ้นงาน) ใหข าดออกจากกัน หรือใหเปน รูปรางหรือ รูป ทรงตางๆตามแบบ
แมพิม พที่กําหนด โดยกระบวนการขึ้น รูปชิ้น สวนยานยนตของบริษ ัท เอ จํากัด ประกอบดวย 6 สายการผลิต คือ เอ บี ซี ดี อี และ เอฟ สายการผลิต อี
เปน สายการผลิตแรกและเปน สายการผลิตเดีย วที่ใชเครื่องปม ขึ้น รูปชิ้นงานเคลื่อนที่ที่ม ีแรงกดมากที่สุด คือ 1700 ตัน สวนอีก 5 สายการผลิตใชเครือ่ งปม
ขึ้น รูปแบบเรีย งตามกัน การขึ้นรูปชิ้นสวนยานยนตสามารถแบงออกไดเปน 4 ขั้นตอนหลัก ไดแก การตัดรูป เปนการนําแผนโลหะมาทําการตัดเปนรูปราง
คราวๆ, การขึ้น รูป เปนการนําแผนโลหะที่ผานการตัดเปนรูปรางที่ตองการแลวมาขึ้นรูปเปนรูปรางที่ตองการ, การตัดขอบ เปน การนําแผน โลหะที่ข ึ้นรูป
แลวไปตัดขอบใหไดตามขนาดที่ตองการ และการเจาะรู เปนการนําแผนโลหะที่ตัดขอบแลวมาทําการเจาะรู เมื่อผานกระบวนปม ขึน้ รูปแลวจะนําชิน้ สวน
ไปเขากระบวนการประกอบเพื่อใหออกมาเปนชิ้นสวนยานยนตที่สมบูรณเปนขั้นตอนที่สาม จากนั้น เปนกระบวนการสุดทายของการตรวจสอบคุณภาพ
กอนนําไปจัดเก็บเพื่อรอสงมอบใหลูกคาตอไป
เนื่องจากบริษัท เอ จํากัด ไดรับการทาบทามใหผลิตชิ้นสวนยานยนตข นาดใหญที่ตองใชแรงกด 1200 ตันเพิ่ม เติมจากการผลิตชิ้น สวนขนาด
เล็ก ซึ่งบริษ ัท เอ จํากัดไดรับคําสั่งซื้อเพิ่ม ขึ้น อยางตอเนื่องมาโดยตลอด ทางบริษัทมีเพีย งสายการผลิต อี ที่เครื่องจักรมีแ รงกดถึง 1700 ตัน แตก็เปน
เครื่องจักรแบบเครื่องปมขึ้นรูปชิ้นงานเคลื่อนที่ ซึ่งใชเครื่องจักรตัวเดีย วในทุกขั้นตอน จึงมีขอจํากัดเรื่องขนาดของแมพิมพ ไมสามารถผลิตชิน้ สวนขนาด
ใหญได อีกทั้งเครื่องจักรเครื่องนี้ใชงานมาเปน เวลา 34 ปแ ลว จึง เสื่อมสภาพลง เกิด การชํารุดและซอ มแซมอยูบอยครั้ง ทําใหตน ทุน การผลิตสูงขึ้น
นอกจากนี้ช ิ้นงานเสีย จากสายการผลิต อีในชวง 5 ปที่ผานมาเพิ่มสูงขึ้นถึง 3 เทาจากรอยละ 2.03 ในป พ.ศ.2553 เปน รอยละ 7.47 ในป พ.ศ.2557
บริษัท เอ จํากัดจึงตองการปรับปรุงกระบวนการผลิตดวยการเปลี่ย นเครื่องจักรในสายการผลิต อี เปน เครื่องปม ขึ้น รูปแบบเรีย งตามกัน ผลการศึกษา
ทางดานเทคนิคภายใตคําสั่งซื้อที่บริษัท เอ จํากัดไดรับทาบทามไว สรุปไดวาบริษัท เอ จํากัดควรทําการปรับปรุงกระบวนการผลิตชิ้น สว นยานยนตใน
สายการผลิต อีใหเปนสายการผลิตที่ใชเครื่องปมขึ้นรูปแบบเรียงตามกัน (Tandem Press Line) ประกอบดวยเครื่อ งปม ขึ้น รูปสายการผลิต 4 เครื่อง
ทํางานตอเนื่องกัน เชนเดีย วกับสายการผลิตอื่น โดยเครื่องปม ขึ้น รูปที่บริษ ัท เอ จํากัดเลือกใช คือ เครื่องปมขึ้นรูปรุน DL4P ของบริษทั ซิมแพค (ประเทศ
ไทย) จํากัด ประกอบดวยเครื่องปม ขึ้น รูปแรงกด 1200 ตัน จํานวน 1 เครื่อง แรงกด 1000 ตัน จํานวน 1 เครื่อง และแรงกด 800 ตัน จํานวน 2 เครื่อง
โดยมีแ ขนกลอัตโนมัติเปน ตัวหยิบจับชิ้นงานจากกระบวนการกอนหนาสงไปยังกระบวนการผลิตถัดไปจํานวน 6 ตัว แขนกลอัตโนมัตทิ ที่ างบริษทั เลือกใช
คือรุน IRB 6660-130/3.1 ของบริษ ัท เอบีบี (ประเทศไทย) จํากัด เนื่องจากมีข นาดและประสิทธิภาพที่เหมาะสมกับการใชงาน

[376]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความเปน ไปไดดานการเงิน
การศึกษาความเปนไปไดดานการเงินสําหรับการลงทุนโครงการนี้สามารถแบงการวิเคราะหทางการเงิน ออกเปน 2 กรณี คือ กรณีไมข อรับ
สิทธิป ระโยชนจากการสง เสริม การลงทุน และกรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน โดยการศึกษาจะอยูภ ายใตอายุโครงการ 20ป
ผลตอบแทนจะคํานวณจากสวนตางของรายไดจากการขายชิ้น สวนยานยนตขนาดใหญที่ผานกระบวนการปมขึ้นรูปและตนทุนการผลิตทีเ่ กิดขึน้ โดยสวน
ตางของรายไดในแตละปจะมีมูลคาที่ไมเทากัน ขึ้น อยูกับปริมาณชิ้น สวนยานยนตที่ฝายวางแผนการผลิตไดพยากรณไวลว งหนา นอกจากนัน้ โครงการยังมี
ผลตอบแทนจากการประเมินราคาเครื่องจักรเกาในราคา 2,500,000 บาท การกําหนดตนทุนเงิน ทุน ถัวเฉลี่ย ถวงน้ําหนักในกรณีไมข อรับสิทธิประโยชน
จากการสงเสริม การลงทุนมีคารอยละ 6.73 และในกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน มีคารอยละ 7.26
ผลจากการศึกษาสามารถสรุปไดวาการลงทุน ปรับปรุงกระบวนการผลิตชิ้นสวนยานยนตบริษัท เอ จํากัด จังหวัดระยองมีความคุมคาในการ
ลงทุนทั้งในกรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน และกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน ซึง่ เกณฑในการตัดสินใจลงทุน
มีดังนี้ มูลคาปจจุบันสุทธิข องผลตอบแทน (NPV) มีคามากกวาศูนย อัตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR) และอัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่มี
การปรับคาแลว (MIRR) มีคามากกวาตนทุน เงิน ทุนถัวเฉลี่ย ถวงน้ําหนัก (WACC) และดัชนีกําไรมีคามากกวา 1 โดยในกรณีไมขอรับสิท ธิป ระโยชนจาก
การสงเสริมการลงทุน พบวา (1) มูลคาปจจุบันสุทธิของผลตอบแทนเทากับ 35,835,395 บาท (2) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการเทากับรอยละ 8.33
(3) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่ม ีการปรับคาแลวเทากับรอยละ 7.48 และ (4) ดัช นีกําไรมีคา 1.16 สว นในกรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการ
สงเสริมการลงทุน พบวา (1) มูลคาปจจุบันสุทธิของผลตอบแทนเทากับ 44,803,481 บาท (2) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการเทากับรอยละ 9.33 (3)
อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่มีการปรับคาแลวเทากับรอยละ 8.19 และ (4) ดัชนีกําไรมีคา 1.20
ผลของการทดสอบความสามารถในการรับความแปรเปลี่ย นของโครงการสามารถแบง ออกไดเปน 2 กรณีเชน กัน คือ กรณีไมข อรับ สิทธิ
ประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน และกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน โดยแตละกรณีจะทําการวิเคราะหใน 4 หัวขอ เพื่อการ
คาดการณตนทุนและผลตอบแทนในอนาคตซึ่งเปนสิ่งที่ไมแนนอน คือ การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนทางดานผลตอบแทน(SVTB), การทดสอบคาความ
แปรเปลี่ย นดานตนทุนรวม (SVTC), การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดานตนทุนในการลงทุน (SVTIC) และการทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดาน
ตน ทุน ในการดําเนินงาน (SVTOC) โดยในกรณีไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสง เสริม การลงทุน พบวา (1) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดาน
ผลตอบแทนพบวามูลคาปจจุบัน ของผลตอบแทนสามารถลดลงไดม ากที่สุดเทากับรอยละ 9.49 (2) การทดสอบคาความแปรเปลีย่ นดานตนทุนรวม พบวา
มูลคาปจจุบันของตน ทุน รวมสามารถเพิ่ม ขึ้น ไดมากที่สุดเทากับรอยละ 10.48 (3) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดานตนทุนในการลงทุนพบวามูลคา
ปจจุบัน ของตน ทุน ในการลงทุน สามารถเพิ่ม ขึ้น ไดม ากที่สุด เทากับรอยละ 15.68 และ (4) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดานตน ทุน ในการ
ดําเนิน งาน พบวามูลคาปจจุบันของตน ทุนในการดําเนิน งานสามารถเพิ่มขึ้นไดม ากที่สุดเทากับรอยละ 31.62 สวนในกรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการ
สงเสริมการลงทุน พบวา (1) การทดสอบคาความแปรเปลี่ย นทางดานผลตอบแทนพบวามูลคาปจจุบัน ของผลตอบแทนสามารถลดลงไดม ากทีส่ ดุ เทากับ
รอยละ 12.46 (2) การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนดานตน ทุน รวม พบวามูลคาปจจุบันของตน ทุนรวมสามารถเพิ่ม ขึ้น ไดมากที่สุดเทากับรอยละ 14.23
(3) การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนทางดานตน ทุน ในการลงทุนพบวามูลคาปจจุบันของตน ทุน ในการลงทุน สามารถเพิ่ม ขึ้น ไดม ากที่สุดเทากับ รอ ยละ
19.61 และ (4) การทดสอบคาความแปรเปลี่ยนทางดานตน ทุนในการดําเนิน งาน พบวามูลคาปจจุบันของตน ทุน ในการดําเนินงานสามารถเพิ่มขึน้ ไดมาก
ที่สุดเทากับรอยละ 51.90 สามารถสรุปผลการศึกษาทางดานการเงินและการทดสอบความสามารถในการรับความเปลี่ย นแปลงไดดังแสดงในตารางที่ 1

[377]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางที่ 1 ผลการวิเคราะหความเปนไปไดทางดานการเงิน และการทดสอบความสามารถในการรับความเปลีย่ นแปลง
โครงการปรับปรุงกระบวนการผลิตชิน้ สวนยานยนต
กรณีไมขอรับสิทธิ BOI

กรณีขอรับสิทธิ BOI

WACC

6.73

7.26

NPV

35,835,395

44,803,481

IRR

8.33

9.33

MIRR

7.48

8.19

PI

1.16

1.20

SVTB

9.49

12.46

SVTC

10.48

14.23

SVTIC

15.68

19.61

SVTOC

31.62

51.90

อภิปรายผลการวิจัย
การลงทุน ปรับปรุงกระบวนการผลิตชิ้นสวนยานยนตของบริษ ัท เอ จํากัด จังหวัดระยองแบงการวิเคราะหความคุม คาในการลงทุนออกเปน 2
กรณี คือ กรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน และกรณีข อรั บสิทธิป ระโยชนจากการสง เสริม การลงทุน จากผลการวิจัย จะเห็น วา
โครงการที่ไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุนจะคํานวณตน ทุนเงินทุน ถัว เฉลี่ย ถว งน้ําหนัก (WACC) ไดรอยละที่ต่ํากวากรณีข อรับ สิทธิ
ประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน (6.73 และ 7.26 ตามลําดับ) เนื่องจากกรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน จะไดรับยกเวนภาษีเงินได
นิติบุคคลเปนระยะเวลา 8 ป และมีสิทธิไดรับการลดหยอนภาษีเงินไดน ิติบุคคลสําหรับกําไรสุทธิที่ไดจากการลงทุน ในอัตรารอยละ 50 ของอัตราปกติเปน
ระยะเวลา 5 ป นับจากวัน ที่พนกําหนดระยะเวลาการยกเวน ภาษีเงิน ไดนิติบุค คล จึงไมตองนําอัต ราภาษีเงิน ไดนิติบุคคล (รอ ยละ 20) มาใชในการ
คํานวณตนทุนเงิน ทุน ถัวเฉลี่ย ถวงน้ําหนัก ซึ่งไมสอดคลองกับงานวิจัยของ ภัทรพงศ วงศสุวัฒน (2558) ที่ศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนโรงงานแปร
รูปไมย างพาราในจังหวัดบุรีรัม ย แบงการวิเคราะหความคุม คาในการลงทุนออกเปน 2 กรณีเชนกัน แตผลการคํานวณตน ทุนเงินทุน ถัวเฉลี่ยถวงน้ําหนัก
เปน ไปในทิศทางตรงกัน ขาม ตน ทุน เงินทุนถัวเฉลี่ย ถวงน้ําหนักสามารถนํามาใชคํานวณมูล คาปจจุบัน สุทธิ (NPV), อัตราผลตอบแทนภายในโครงการ
(IRR), อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่ม ีการปรับ คาแลว (MIRR) และดัช นีกําไร (PI) นอกจากนั้น ยัง มีการทดสอบความสามารถในการรับความ
แปรเปลี่ย น เปนการพิจารณาวาตัวแปรที่จะสงผลกระทบตอโครงการลงทุนสามารถเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่ไมพึงประสงคไดม ากนอยเพียงใดทีจ่ ะยัง
สามารถยอมรับโครงการได ซึ่งเครื่องมือทางการเงินเหลานี้สอดคลองกับงานวิจัยของณัฐพงศ ลิม ปพานิชกุล (2558) ที่ศึกษาความเปนไปไดในการลงทุน
ปรับปรุงสายการผลิตยอยในการประกอบลอและยางรถยนตของบริษัท เอเอฟ จํากัด และงานวิจัยของ สิทธา วิทยพันธ (2558) ทีศ่ กึ ษาความเปนไปไดใน
การลงทุน แขนกลอัตโนมัติในสายการผลิตฝาถังน้ํามันเชื้อเพลิงของบริษัท พีพี (ประเทศไทย) จํากัด ในนิคมอมตะนคร จังหวัดชลบุรี ที่ใชเครื่องมือทาง
การเงินประเภทเดียวกัน ในการวิเคราะหความคุมคาในการลงทุน ผลการวิจัย จากการใชเครื่องมือทางการเงิน ขางตน พบวามูล คาปจจุบัน สุท ธิม ากกว า
กรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุนเทากับ 8,968,086 บาท นอกจากนั้น กรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน ยังทําให
อัตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR), อัตราผลตอบแทนภายในโครงการที่ม ีการปรับคาแลว (MIRR), ดัชนีกําไร (PI) และผลการทดสอบความสามารถ
ในการรับความเปลี่ย นแปลงก็มีคาสูงกวากรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน

[378]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ขอเสนอแนะ
1. ผลการศึกษาทางดานการเงินภายใตเกณฑที่กําหนดไว พบวา ผลตอบแทนของโครงการผานเกณฑตามดัช นีช ี้วัดทุกตัวทั้ง 2 กรณี ไมวาจะเปน
กรณีไมข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุนและกรณีข อรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน แสดงใหเห็น วาโครงการมีความเหมาะสม
ในการลงทุน บริษ ัทควรพิจารณาลงทุน โดยเร็ว
2. จากผลการศึกษาคาความแปรเปลี่ย น สามารถรองรับความเปลี่ย นแปลงทางดานรายรับและรายจายของโครงการไดรอยละ 10 แสดงวาโครงการ
มีความเสี่ยงไมสูงนัก บริษัทสามารถชี้แจงตอผูที่เกี่ยวของไดอยางมั่นใจ และสามารถหาเงิน ลงทุนไดไมยากนัก
3. การศึกษาพบวาแมวากรณีขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริมการลงทุน อาจจะตองใชเวลาและตองดําเนินการดานเอกสารติดตอกับหนวยงาน
ราชการ แตผลประโยชนที่ไดรับก็สูงกวากรณีไมขอรับสิทธิประโยชนจากการสงเสริม การลงทุน ดังนั้นทางบริษัทควรเรงดําเนิน การขอรับสิทธิประโยชน
จากการสงเสริม การลงทุน เพื่อใหผลตอบแทนสูงขึ้น

เอกสารอางอิง
ชูช ีพ พิพัฒนศิถี. 2544. เศรษฐศาสตรการวิเคราะหโครงการ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท เท็กซ แอนดเจอรน ัล พับลิเคชั่น จํากัด.
ณัฐพงศ ลิม ปพาณิชกุล. 2558. การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุน ปรับปรุงสายการผลิตยอ ยในการประกอบลอ และยางรถยนตของบริษทั เอเอฟ
จํากัด. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
ธนาคารโลก. 2553. ตามติดเศรษฐกิจ ไทย (Online). http://www.worldbank.org, 16 พฤศจิกายน 2558.
ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ. 2542. การวางแผนและการวิเคราะหโครงการ. กรุงเทพมหานคร: ซีเอ็ดยูเคชั่น .
ภัท รพงศ วงศสุวัฒน. 2558. การศึก ษาความเปน ไปไดในการลงทุน โรงงานแปรรูปไมย างพารา ในจัง หวัด บุรีรัม ย. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตร
มหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สถาบันยานยนต. 2557. “รายงานการศึกษาโครงสรางการผลิตชิ้น สว นของอุตสาหกรรมยานยนตไทย” (Online). http://www.thaiauto.or.th, 18
พฤศจิกายน 2558.
สิทธา วิทยพันธ. 2558. การศึกษาความเปนไปไดในการลงทุนแขนกลอัตโนมัติในสายการผลิตฝาถังน้ํามันเชื้อ เพลิงของบริษ ัท พีพี (ประเทศไทย)
จํากัด ในนิคมอมตะนคร จังหวัดชลบุรี. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
สํานักวิจัย ธุรกิจ สายงานบริหารความเสี่ย ง. 2558. “อุตสาหกรรมชิ้นสวนยานยนต” (Online). http://www.lhbank.co.th, 27 พฤศจิกายน 2558.
หฤทัย มีนะพัน ธุ. 2550. หลักการวิเคราะหโครงการ: ทฤษฎีแ ละวิธีปฏิบัติเพื่อ ศึกษาความเปน ไปไดของโครงการ. กรุงเทพมหานคร: เท็กซ แอนดเจอร
นัล พับลิเคชั่น.

[379]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ปจจัยที่มีผลตอการตัดสินใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพย สหภาพแรงงานฮิตาชิแหงประเทศไทย จํากัด
Factors Affecting the Decision upon Joining the Membership
of Hitachi Union Saving and Credit Cooperative, Limited
ณัฏฐณี ดวงจันทร และ ดร.พัฒน พัฒนรังสรรค
Nuttanee Doungchan and Dr.Pat Pattanarangsun

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาปจจัย ที่เกี่ย วของกับการตัดสินใจเปน สมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิแหงประเทศไทย
จํากัด ขอมูลที่ไดจากการศึกษาเปน แบบปฐมภูมิที่ไดจากการเก็บแบบสอบถามจากกลุม ตัว อยาง คือ พนักงานบริษัท ฮิตาชิ คอนซูม เมอรโปรดัก ส
ประเทศไทยจํากัด จํานวน 400 ตัวอยาง ระหวางเดือนมกราคม พ.ศ.2559 ถึง เดือนกุมภาพัน ธ พ.ศ.2559 โดยใชแ บบสอบถามเปนเครื่องมือในการเก็บ
ขอมูล สถิติที่ใชในการวิเคราะห คือ คารอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะหสมการถดถอยเชิงพหูคูณดวยแบบจําลองโลจิต รว มกับคา
Marginal Effect ผลการวิเคราะหข อมูลพบวา ผูตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญิง มากกวาเพศชาย มีอายุชวง 31-40 ป วุฒิการศึกษาต่ํากวา
ม.6 ตําแหนงงานระดับ 4-6 สถานที่ทํางานภายนอกสํานักงาน รายไดข องครอบครัว เฉลี่ย ตอ เดือนในชว ง 15,001-30,000 บาท สวนใหญมีหนี้สิน
200,001-300,000 บาทและมีบัตรเครดิต ในดานปจจัย สว นประสมทางการตลาดที่มีผ ลตอการเปน สมาชิกสหกรณอ อมทรัพย ฯ ดานผลิตภัณ ฑ ให
ความสําคัญกับการฝาก-ถอนเชน เดียวกับธนาคารพาณิช ย ดานราคา ใหความสําคัญกับเงินปน ผล ดานสถานที่ ใหความสําคัญกับการติดตอไดงาย สะดวก
ดานการสงเสริมการตลาด ใหความสําคัญกับการแจกของสมนาคุณ ดานกายภาพ ใหความสําคัญกับความกระตือรือรน การใหความชวยเหลือการตอบขอ
คําถามและการใหคําแนะนําในการใชบริการ ดานกระบวนการ ใหความสําคัญ กับ การรักษาความลับของสมาชิก ผลการทดสอบสมมติฐาน ที่ระดับ
นัย สําคัญ ที่ 0.10 พบวา ลักษณะขอมูลสวนบุคคล ไดแก เพศ อายุ วุฒิการศึกษา ประสบการณการทํางาน ตําแหนง งาน ลักษณะงานที่ปฏิบัติ รายได
เฉลี่ยของครอบครัวตอเดือน และปจจัยดานพฤติกรรม ไดแ ก การถือบัตรเครดิต การมีโรคประจําตัว ภาระหนี้สิน รวมทั้งปจจัย สวนประสมทางการตลาด
ในดานราคา และดานกระบวนการ มีผลตอตัดสิน ใจเปน สมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิแ หงประเทศไทย จํากัด
คําสําคัญ: สหกรณออมทรัพย,การตัดสินใจ,ปจจัยสวนประสมการตลาด

Abstract
The objective of this research is to study the factors affecting the decision to becomea member of Hitachi union
saving and credit cooperative, Limited.The primary data obtained through the use of questionnaire is collected from the total
number of 400employeesof Hitachiconsumer Product (Thailand) Co., Ltd. during January 2016 to February 2016, of which is later
analysed with the Logit model. The result reveals that the factors affecting the decision upon joining membership of Hitachi
union saving and credit cooperative, Limited, considering the statistical significance level of 0.10,are namelygender, age,
education, experience, position, average monthly income, and consumer behaviour, of which concerns with the issue of holding
credit, congenital disease, debt responsibility including marketing mixes in terms of price and process.
Keyword: Saving and Credit Cooperative, Decision, Marketing Mixed Factors

[380]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทนํา
การดําเนินชีวิตสภาวะปจจุบัน ของผูที่มีรายไดประจํานอย และราคาสิน คาที่สูงขึ้น ทําใหรายไดไมเพียงพอกับรายจายที่เปน เงาตามตัว ทําใหมี
การแกปญหาโดยการไปกูย ืมเงิน จากสถาบัน การเงินนอกระบบหรือบุคคลภายนอก ซึ่งมีการคิดอัตราดอกเบี้ยที่สูงวาสถาบันการเงิน ในระบบ ทําใหเกิด
ภาระหนี้สิน ผูกพัน ตามมา กอใหเกิดความเดือดรอนแกตนเองและครอบครัว เพราะไมสามารถชําระคืน ไดหมด ดังนั้น ผูที่ประสบปญ หาดังกลาวจึงแกไข
ปญ หาดวยการรวมตัวกัน เพื่อบรรเทาความเดือดรอนโดยมีจุดมุงหมายในการชวยเหลือ ซึ่ง และกัน สหกรณจึง เขามามีบทบาทสําคัญ ของผูที่มีรายได
ประจํานอย เนื่องจากสหกรณมีหนาที่สําคัญอยู 2 ดานคือ การสงเสริม การออม และเปน แหลงเงินกูยืม ที่ใหความชวยเหลือแกสมาชิกในอัตราดอกเบี้ย ที่
ต่ํา จึงสงตัวแทนของสหภาพแรงงานฮิตาชิฯ ไปอบรมศึกษาความรูจากองคกรภายนอกและเปนอีกหนึ่งแนวทางความคิดที่จะชวยใหเกิดการพัฒนา และ
ยกระดับคุณ ภาพชีวิตของพนักงานบริษัทฮิตาชิใหมีความเปนอยูที่ดีขึ้น จากสาเหตุดังกลาวเปนจุดเริ่มตนของการจัดตัง้ สหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงาน
ฮิตาชิแ หงประเทศไทย จํากัดขึ้น ในป 2552 มีสมาชิก 26 คน ทุน ในการจดทะเบีย นครั้งแรก 61,000 บาท ทุน เรือนหุน 592,400 บาท จนกระทั่ง ถึง
ปจจุบันสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิแ หงประเทศไทย จํากัด ไดดําเนิน การมาแลว 8 ป มีจํานวนสมาชิก 736 คน แยกเปนชาย 421 คน เปน
หญิง 315 คน จากจํานวนพนักงานประจําทั้งหมด 2,705 คน ซึ่งจํานวนสมาชิกลดลงจาก 2558 จํานวน 7 คน มีทุนเรือนหุน 47,319,600 บาท และทุน
ดําเนิน งาน 50,114,833.33 บาท ณ วันที่ 31 มกราคม 2559 (รายงานกิจการดําเนินงานประจําป 2558) สหกรณมีความสําคัญ อยางยิ่งในการสง เสริม
การออมทรัพย การถือหุน และการใหสิน เชื่อแกสมาชิกในกรณีที่ประสบปญ หาทางดานการเงินซึ่งเปน การชวยเหลือกันระหวางสมาชิกในดานการออม
และการกูยืม นอกจากนี้ยังมีการชวยเหลือในดานตางๆ เชน ทุน การศึกษาบุตร เงินสงเคราะหฌาปณกิจศพของสมาชิก เปนตน
จากขอมูล ป 2557 เงิน ใหกูแ กสมาชิก 31,496,955 บาท อัตราการเพิ่มรอยละ 38 ทุนเรือนหุน 30,678,100 อัตราการเพิ่ม รอยละ 61 ในป
2558 เงิน ใหกูแ กสมาชิก 37,880,630 บาท อัตราการเพิ่มรอยละ 20 ทุน เรือ นหุน 38,667,500 อัต ราการเพิ่ม รอ ยละ 26 และในป 2559 เงิน ใหกูแ ก
สมาชิก 52,670,293.00 บาท อัตราการเพิ่ม รอ ยละ 39 ทุน เรือ นหุน 47,319,600 บาท อัตราการเพิ่ม รอยละ 22 จะเห็น ไดวาอัต ราการเพิ่ม ขึ้น ของ
จํานวนเงินกูสูงขึ้น ทุกป และเมื่อไดทําการศึกษารายงานประจําปของสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ พบวาสมาชิกสหกรณมแี นวโนมกูย มื มากวา
การออมและจากขอมูลดังกลาวจะเห็น ไดวาจํานวนสมาชิกสหกรณฯ มีไมถึงรอยละ 50 จํานวนพนักงานประจําทั้งหมด 2,705 คน ผูว จิ ยั มีความสนใจทีจ่ ะ
ศึกษาเรื่องปจจัยที่มีผลตอการตัดสินใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิแหงประเทศไทย จํากัดโดยทําการศึกษาปจจัย สว นบุคคล
พฤติกรรมการออม การลงทุน ภาระหนี้สิน และปจจัยสวนประสมการตลาด เพื่อที่จะนําขอมูลที่ไดจากการศึกษา ปจจัย ใดบางที่ผลตอการตัดสินใจเปน
สมาชิกสหกรณออมทรัพย สหภาพแรงงานฮิตาชิ แหงประเทศไทย จํากัด สามารถนําไปประโยชนได ดังนั้นการศึกษาครั้งนี้จึงมุงที่จะใชข อมูลที่ไดเปน
แนวทางในการนําไปวางแผนกลยุทธการเพิ่ม จํานวนสมาชิกสหกรณ และหาแนวทางสงเสริมการออมของสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ
แหงประเทศไทย จํากัด ใหมีความมั่นคงและยั่งยืน ตอไป

วัตถุประสงคของการศึกษา
เพื่อศึกษาศึกษาปจจัยที่มีผลตอการตัดสิน ใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิแหงประเทศไทย จํากัด ประกอบดวยปจจัย
สวนบุคคล พฤติกรรมออม การลงทุน ภาระหนี้สิน และปจจัย สวนประสมทางการตลาด

วิธีการวิจัย
พืน้ ที่ในการวิจยั
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยมุงศึกษาพนักงานบริษัทฮิต าชิฯ ที่เปน สมาชิก และไมเปน สมาชิก ซึ่ง ในปจจุบัน มีจํานวนทั้ง หมด 5,296 คน
คํานวณขนาดกลุม ตัวอยางโดยใชสูตร Taro Yamane (Yamane,1973 หนา 125) ไดกลุม ตัวอยาง 372 ตัวอยาง

[381]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
ผูวิจยั ไดเก็บรวบรวมขอมูลดําเนิน การในชวงวันที่ 1 มกราคม 2559 ถึง 28 กุมภาพัน ธ 2559 โดยนําแบบสอบถามแจกใหกลุม ตัวอยางที่เปน
พนักงานบริษทั ฮิตาชิ จํานวน 400 ชุด ดวยวิธีการสุม แจกอยางงาย (Simple Random Sampling) ขอมูลแบบสอบถาม มีลกั ษณะเปนแบบสอบถาม
ปลายปด ประกอบดวย สวนที1่ . ปจจัยสวนบุคคล สวนที่ 2.พฤติกรรมการออม การลงทุนและภาระหนี้สนิ สวนที่ 3.ปจจัยสวนประสมทางการตลาด
การวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหขอมูลเชิงพรรณนา เพื่อใชอธิบายลักษณะตัวแปร ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะหสมการถดถอย
เชิงพหูคูณดวยแบบจําลองโลจิตรวมกับคา Marginal Effect เพื่ออธิบายความสัมพันธของตัวแปร จากแนวความคิดและทฤษฎีตางๆ ทฤษฎีสวนประสม
ทางการตลาด ทําใหผูศึกษาสามารถสรางแบบจําลองโดยการกําหนดตัวแปรตางๆ ที่ประกอบดวยลักษณะสวนบุคคล พฤติกรรมการออม พฤติกรรมการ
ออม การลงทุน ภาระหนี้สิน และหลักแนวคิดสวนประสมทางการตลาด (Marketing หรือ 7Ps) แลวนํามาทําการวิเคราะหปจจัย ที่ม ีผลตอการตัดสิน ใจ
เปน สมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิแ หงประเทศไทย จํากัดดวยแบบจําลองโลจิต (Logit Model)ดังมีรูปแบบสมาการดังตอไปนี้

=

0+

+ 2age2 + 3age3 + 4education2 + 5education3 + 6status2
+ 7status3 + 8experience + 9position2 + 10position3 + 11position4 + 12income2
+ 13income3 + 14income4 + 15creditcard1+ 16disease+ 17debit+ 18debit2
+ 19debit3 + 20debit4 + 21debit5 + 22debit6 + 23debit7 + 24product1
+

1gender2

25price3

+

26place1

-

27promotion1

+

28person 2

+

29physical3

+

30process4

+

โดยกําหนดตัวแปรความนาจะเปนของปจจัย ทีม่ ผี ลตอการตัดสินใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิแหงประเทศไทย
จํากัด ดังนี้
ตัว แปร
Y
P
Genderi
Agei

ความหมาย
การตัดสินใจเปนสมาชิก

0 = ไมเปน
1 = เปน
การตัดสิน ใจเปนสมาชิกสหกรณ
(Base Group =ชาย)
2 = หญิง
(Base Group = ไมเกิน 30 ป)
2 = 31-40 ป
3 = 41-50 ป
4 = 51 ปขนึ้ ไป
(Base Group = ต่ํากวา ม.6)
2 = ปวส./อนุปริญญา
3 = ปริญญาตรี
4 = สูงกวาปริญญาตรี
(Base Group = โสด)
เมือ่ i = 2 , 3
2 = สมรส
(Base Group = ระดับ 1-3)
เมือ่ i = 2 , 3
2 = ระดับ 4-6

Prob (Y = 1)
เพศ
เมือ่ i = 2
อายุ
เมือ่ i = 2 , 3, 4

Educationi

วุฒิการศึกษา
เมือ่ i = 2 , 3, 4

Statusi

สถานภาพการสมรส

Positioni

หมายเหตุ

ตําแหนงงาน

[382]

3 = หยาราง

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Incomei

รายไดของครอบครัวเฉลีย่

Depti

ภาระหนีส้ ิน

Creditcard

บัตรเครดิต

Disease

โรคประจําตัว

1

คาคลาดเคลื่อน (Error Term)

3 = ระดับ 7/ระดับ 7 ขึน้ ไป
(Base Group = ไมเกิน 20,000 บาท)
ตอเดือน 2 = 20,001-30,000 บาท
เมือ่ i = 2 , 3, 4
3 = 30,001-40,000 บาท
4 = 40,000 บาทขึน้ ไป
(Base Group = ไมม)ี
เมือ่ i = 2 , 3, 4, 5, 6
2 = ไมเกิน 50,000 บาท
3 = 50,001-100,000 บาท
4 = 100,001-150,000 บาท
5 = 150,001-200,000 บาท
6 = 200,001-250,000 บาท
1 = มี
0 = ไมมี
1 = มี
0 = ไมมี

ผลการวิจัย
จากการศึกษากลุม ตัวอยางแบบสอบถามจากกลุม ตัวอยางจํานวน 400 ชุด พบวาผูตอบแบบสอบถามสวนใหญเปน เพศหญิงจํานวน 219 คน
คิดเปน รอยละ 54.8 และเพศชายจํานวน 181 คน คิดเปนรอยละ 45.3 ที่มีอายุ 31-40 ป จํานวน 205 คนคิดเปนรอยละ 51.3 วุฒิการศึกษาในระดับต่ํา
กวา ม.6 จํานวน 248 คน คิดเปนรอยละ 62.0 สถานภาพสมรสจํานวน 282 คนคิดเปน รอยละ 70.5 มีจํานวนบุตร 1 คน จํานวน 127 คน คิดเปน รอย
ละ 31.8 สวนใหญจะมีสมาชิกในครอบครัว 4 คนจํานวน 135 คน คิดเปน รอยละ 33.8 ประสบการทํางาน 18 ป จํานวน 29 คน คิด เปน รอยละ 7.3
ตําแหนงงานที่มีระดับ 4-6 มีจํานวน 140 คน คิดเปน รอยละ 35.0 ลักษณะงานทํางานภายนอกสํานักงานจํานวน 276 คน คิดเปนรอยละ 69.0 มีรายได
ชวง 15,001-20,000 บาท จํานวน 145 คน คิดเปนรอยละ 36.3 รายไดข องครอบครัวเฉลี่ยชวง 20,001-30,000 บาท จํานวน 125 คน คิดเปน รอ ยละ
31.3 มีบัตรเครดิตจํานวน 204 คน คิดเปนรอยละ 51.0 มีโรคประจําตัว จํานวน 64 คน คิดเปน รอ ยละ 16.0 มีภ าระหนี้สิน 250,001-300,000 บาท
จํานวน 16 คน คิดเปนรอยละ 4.1
ในสวนของการวิเคราะหปจจัย ที่มีผ ลตอการตัดสิน ใจเปน สมาชิกสหกรณอ อมทรัพ ย ส หภาพแรงงานฮิตาชิแ หง ประเทศไทย จํากัด ดว ย
แบบจําลองโลจิต ไดผลการประมาณสมการถดถอยดังตอไปนี้
=
-2.435-0.788gender2 +0.161age2 -1.555age3 -1.416education2
(-1.83)*
(0.28)
(-1.85)*
(-2.4)*
[-1.874] [0.384] [-0.370] [-0.337]
-1.608education3 +0.221status2 +0.753status3 +0.143experience
(-1.88)*
(0.4)
(0.61)
(3.11)
[-0.379] [0.053] [0.161] [0.034]
+1.823position2 +0.439 position3 -0.929position4 -1.186income2
(2.92)*
(0.6)
(-0.97)
(-1.93)*
[0.392] [0.100] [-0.227] [-0.283]
- 0.444income3-1.177income4 +1.013creditcard1 +1.087disease1
(-0.67) (-1.67)*
(2.07)*
(1.78)*

[383]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
[-0.107] [-0.285] [0.239] [0.228]
-0.742debit1 -1.333debit2 +0.299debit3 +0.367debit4
(-1.07)
(-1.63)
(0.32)
(0.33)
[-0.179] [-0.321] [0.068] [0.083]
-2.654debit5 +3.097debit6 +0.675debit7 +0.668product1
(-1.96)*
(1.82)*
(0.93)
(2.2)*
[-0.522] [0.377] [0.152] [0.1588]
+0.579price3 +0.027place1 -0.731promotion1 +0.217person2
(1.77)*
(0.88)
(-2.29)*
(0.68)*
[0.137] [0.006] [-0.173] [0.051]
+0.475physical3 -0.605process4
(1.45)*
(-1.76)*
[0.112] [-0.143]
2
LR chi = 137.67
Prob (chi2) = 0.0000
Overall Percentage Correct = 80.17
หมายเหตุ: * หมายถึง มีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10
ตัวเลขในวงเล็บ () และ [ ] คือคา Z-stat และ คา Marginal Effect ตามลําดับ

อภิปรายผลการวิจัย
จากการศึกษา เมื่อพิจารณาคา LR chi2 = 137.67 และ Prob (chi2) = 0.0000 อธิบายไดวาแบบจําลองนี้ส ามารถอธิบ ายปจจัย ที่มีผ ลตอ
การตัดสินใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ แหงประเทศไทย จํากัด ไดอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.10 นั่น คือ สามารถใช
แบบจําลองนี้ประมาณการความนาจะเปนในการตัดสินใจเปน สมาชิกของพนักงานบริษัทฮิตาชิ นอกจากนี้ Overall Percentage Correct เทากับ 80.17
อธิบายไดวาแบบจําลองนี้สามารถประมาณคาการตัดสิน ใจจะเปนและไมเปน สมาชิกสหกรณออมทรัพยทั้งตัดสินในและไมตดั สินใจ คิดเปนรอยละ 80.17
ปจจัย ที่ม ีผลตอการตัดสินใจเปน สมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ ประเทศไทย กํากัด ไดอยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ
0.10 ไดแ ก เพศ อายุ การศึกษา ประสบการณทํางาน ตําแหนงงาน รายไดครอบครัวเฉลี่ยตอเดือน บัตรเครดิต โรคประจําตัว ภาระหนี้สิน รามทั้งปจจัย
สวนประสมทางการตลาดดานผลิตภัณ ฑ ราคา การสงเสริม การขาย และดานกระบวนการ วิภาวี มงคลบริรักษ (2555) ความพึงพอใจของสหกรณแ ละ
ปจจัย ที่ม ีผลตอการออมของสมาชิกสหกรณออมทรัพยกรมปาไม พบวาอายุ ระดับการศึกษา ตําแหนงงาน รายไดรวมของครอบครัว ภาระหนี้สิน และ
ปจจัย ทางดานการใหบริการของสหกรณม ีผลตอการตัดสินใจเปน สมาชิกเชน เดียวกัน วรชัย สิงหฤกษ (2549) ไดศึกษาปจจัยทีม่ ผี ลตอพฤติกรรมการออม
ของสมาชิกสหกรณออมทรัพย มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร จํากัดเครื่องมือที่ใชในการศึกษาเปนแบบสอบถาม การวิเคราะหขอมูลเชิงสถิติไดแก คารอย
ละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน คาไคสแควร และคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธ ที่สงผลตอพฤติกรรมการออม นอกจากนี้ยัง สอดคลอง วราพร ดอก
เทีย น (2550) ที่พบวาสมาชิกสหกรณที่มีเพศ อายุ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา รายไดตอเดือน และระยะเวลาการเปน สมาชิก แตกตางกันมีคา เฉลีย่
ปจจัย ที่ม ีผลตอการตัดสินใจเลือกใชสินเชื่อสหกรณออมทรัพยไมแตกตางกัน
การศึกษาปจจัย สวนประสมทางตลาดสอดคลองกับ วิจิตรา จริยะปญญา (2544: 40-47) กลาววาสวนประสมทางการตลาด เปนกิจกรรมทาง
การตลาดที่จะตองติดตอ สื่อสาร เกี่ยวกับขอมูลตางๆ ที่เกี่ยวกับสิน คาและบริการระหวางผูซื้อและเพื่อสรางทัศนคติ และพฤติกรรมการซื้อ เพื่อ แจง
ขาวสาร และชักจูงผูซื้อหรือผูบริโภคที่มีศักยภาพ เกี่ย วกับสิน คาและบริการขององคกร กิจกรรมการสงเสริม การตลาดมีวัตถุประสงคสาํ คัญ เพือ่ เรียกรอง
ใหตลาดสนใจในสินคาและบริการ รักษาความสนใจใหคงที่ เพิ่มพูน รําลึก จดจํา ยอมรับและเชื่อถือในตราสิน คาและบริการ และเพื่อกระตุน ใหผูบริโภค
เกิดพฤติกรรมและการตอบสนองโดยการตัดสิน ใจซื้อสิน คานั้น ทันที เชน การลดราคาสินคา การใหสิน คาตัวอยาง การสาธิตสินคา ของแถม สวนลด การ
โฆษณา การขายโดยพนักงานขายและการประชาสัม พัน ธ ในสวนของปจจัย ดานราคาสมาชิกใหความสําคัญ กับ เงิน ปญ ผลมากที่สุด สอดคลองกับ แข
พิลาส สุวรรณกนิษฐ (2553) ไดทําการศึกษาเรื่อง “ ปจจัยที่มีอิทธิพลตอการออมของสมาชิกสหกรณเครดิตยูเนี่ยน มหาวิทยาลัย ราชภัฎเชีย งใหม จากัด

[384]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จังหวัดเชียงใหม ” โดยมีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาพฤติกรรมการออมและปจจัยที่มีผลตอการออมของสมาชิกสหกรณเครดิต ยูเนี่ย นมหาวิทยาลัย ราชภัฎ
เชีย งใหม จํากัด ผลการวิจัยพบวาสมาชิกสหกรณเครดิตยูเนี่ย นใหความสําคัญกับเงิน ปน ผลในระดับมากที่สุด
จากการพิจารณาแบบจําลองโลจิต ที่ประมาณไดรว มกับคา Marginal Effect สามารถวิเคราะหผลที่ไดดังนี้ จากการการศึก ษาผลการ
วิเคราะหสมการถดถอยเชิงพหุแ บบโลจิต (Logit Model) สามารถอธิบายปจจัยที่มีผลตอการตัดสิน ใจเปน สมาชิก สหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงาน
ฮิตาชิ ไดอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10 โดยพบวาเพศชายมีโอกาสในการตัดสิน ใจเปน สมาชิก สหกรณไดม ากกวาเพศหญิงรอยละ 18.7 อายุ
สามารถอธิบายการตัดสินใจเปน สมาชิกสหกรณฯ ไดอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10 โดยพนักงานที่ม ีอายุ 14-50 ปจะมีโอกาสในการตัดสินใจเปน
สมาชิกสหกรณฯ ไดนอยกวาคนที่ม ีอายุไมเกิน 30 รอยละ 37 วุฒิการศึกษา สามารถอธิบายการตัดสิน ใจเปนสมาชิกสหกรณฯ ไดอยางมีนัย สําคัญ ทาง
สถิติที่ระดับ 0.10 โดยพนักงานที่มีวุฒิการศึกษาระดับ ปวส/อนุปริญญา จะมีโอกาสในการตัดสิน ใจเปนสมาชิกสหกรณฯ ไดน อยกวาคนทีม่ วี ฒ
ุ กิ ารศึกษา
ต่ํากวา ม.6 รอ ยละ 33.7 ประสบการณทํางานสามารถอธิบายการตัด สิน ใจเปน สมาชิก สหกรณ ฯ ไดอยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.10 โดย
ประสบการณทํางานมีผลตอโอกาสในการตัดสินใจเปนสมาชิก สหกรณฯ รอ ยละ 3.4 สถานภาพการสมรสของพนัก งานฮิตาชิไมส ามารถอธิบายการ
ตัดสิน ใจการเปนสมาชิกสหกรณฯ ได ตําแหนงงานสามารถอธิบายการตัดสิน ใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ แหง ประเทศไทย
จํากัด ไดอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10 โดยตําแหนงงานระดับ 4-6 มีโอกาสที่จะตัดสินใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ ได
มากกวาผูที่มีตําแหนงระดับ 1-3 อยูรอยละ 39.2 รายไดของครอบครัวเฉลี่ย ตอ เดือนสามารถอธิบายการตัดสิน ใจสมาชิก สหกรณออมทรัพยสหภาพ
แรงงานฮิตาชิ แหงประเทศไทยจํากัด ไดอยางมีนัย สําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10 โดยพนักงานที่มีรายไดเฉลี่ย ตอเดือน 20,001-30,000 บาท จะมีโอกาส
ในการตัดสิน ใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยฯ ไดน อยกวาพนักงานที่มีรายไดเฉลี่ยตอเดือน 20,000 บาท อยูรอยละ 28.3 บัตรเครดิตสามารถอธิบาย
การตัดสินใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยฯ ไดอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.10 โดยผูที่มีบัตรเครดิตจะมีโอกาสในการตัดสินใจเปนสมาชิกสหกรณ
ออมทรัพยม ากกวาผูที่ไมบัตรเครดิต อยูรอยละ 51 โรคประจําตัวสามารถอธิบายการตัดสิน ใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ แหง
ประเทศไทย จํากัด ไดอยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.10 รอยละ 16 ภาระหนี้สิน ของพนักงานบริษัทฮิตาชิ สามารถอธิบายการตัดสิน ใจเปน สมาชิก
สหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ แหงประเทศไทย จํากัด ไดอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10 พนักงานที่ม ีภาระหนี้สิน 250,001-300,000
บาท จะมีโอกาสในการตัดสิน ใจเปน สมาชิกสหกรณออมทรัพยฯ มากกวาพนักงานที่ไมม ีหนี้สิน อยูรอยละ 37.7
ในสวนของปจจัยสวนประสมทางการตลาดที่มีผลตอการเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานสหภาพแรงงานฮิตาชิแหงประเทศไทย
พบวา ผูที่มีโอกาสในการตัดสินใจเปนสมาชิกใหความสําคัญกับกับการแจกของสมนาคุณเปนอยางมาก แตสหกรณไมมีการแจกของสมนาคุณเพือ่ จูงใจให
มีการสมัครสมาชิกเพิ่ม และผูที่จะตัดสินใจเปน สมาชิกใหความสําคัญกับการรักษาความลับของสมาชิกมาก ซึ่งสหกรณอาจจะตองเพิ่ม ในสวนการรักษา
ความลับของสมาชิกใหมากขึ้น เพื่อสรางความไววางใจและนาเชื่อถือ ไมสอดคลองกับ ผลการวิจัยของ สิทธิพร สุภาคม (2552: 79) ไดศกึ ษาเรื่อง ความ
พึงพอใจของสมาชิกสหกรณออมทรัพยที่มีตอการดําเนิน งานของสหกรณออมทรัพย ตํารวจกระบี่ จํากัด พบวาการบริการของสหกรณออมทรัพยมคี วาม
พึงพอใจอยูในระดับปานกลาง
ตัวแปรอื่นๆ อันไดแก สถานที่ตั้งของสหกรณ สามารถติดตอไดสะดวก ดานบุคคล ความรวดเร็วในการฝาก ถอน ดานกายภาพ การแตงกาย
ของเจาหนาที่ ไมสามารถอธิบายการตัดสินใจในการเปน สมาชิกสหกรณออมทรัพย สหภาพแรงงานฮิตาชิ ประเทศไทย กําจัด ไดที่ระดับนัยสําคัญ 0.10

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
จากผลการศึกษาแบบจําลองโลจิต จะเห็น ไดวา ผูที่จะตัดสินใจเปนสมาชิกสหกรณออมทรัพยใหความสําคัญกับการแจกของสมนาคุณมาก ซึง่
สหกรณออมทรัพยไมมีการแจกของสมนาคุณเพื่อจูงใจใหม ีการสมัครสมาชิก และผูที่จะตัดสิน ใจเปนสมาชิก ใหความสําคัญ กับการรัก ษาความลับ ของ
สมาชิก สหกรณควรที่จะเพิ่มในสวนของการรักษาความลับของสมาชิกใหมากขึ้น เพื่อจะไดเกิดความไววางใจในสหกรณแ ละจะไดเปน การเพิ่ม จํานวน
สมาชิกใหมากขึ้นดวย สหกรณควรวางแผนปรับปรุงการพัฒนาการใหบริการใหตอบสนองกับความตองการตองการของสมาชิก

[385]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
ควรศึกษาถึงการดําเนิน การดานสิน เชื่อของสหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮาชิตาชิ แหงประเทศไทย จํากัด เพื่อเปน แนวทางในการวาง
แผนการปลอยสิน เชื่อแกสมาชิกใหเหมาะสม ควรทําการวิจัยและพัฒนาการสงเสริมการออมใหกับสมาชิก เพื่อเปนแนวทางในการสงเสริมการออมใหกบั
สมาชิก

เอกสารอางอิง
กัลยา วานิช ยบัญชา. 2555. การใช SPSS for Windows ในการวิเคราะหขอมูล. พิม พครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย
กรมสงเสริม สหกรณ.(2551). พระราชบัญ ญัติสหกรณ พ.ศ.2542 (Online). http://www.cpd.go.th/cpd/cpdinter, 26 พฤษภาคม 2559.
แขพิล าส สุวรรณกนิษ ฐ. (2553). ปจจัย ที่มีตอการออมของสมาชิด สหกรณเครดิตยูเนี่ย น จํากัด จังหวัด เชีย งใหม . วิทยานิพนธ บัณ ฑิตวิทยาลัย
,มหาวิทยาลัยเชีย งใหม
วรชัย สิงหฤกษ. (2549). ปจจัยที่มีผลตอพฤติกรรมการออมของสมาชิกสหกรณออมทรัพย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร จํากัด. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตร
มหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
วันรักษ มิ่งมณีนาคิน . (2550). หลักเศรษฐศาสตรมหภาค. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.
วิภาวี มงคลบริรักษ. (2555). ความพึงพอใจของสหกรณแ ละปจจัย ที่ม ีผลตอการออมของสมาชิก : กรณีศึกษา สหกรณอ อมทรัพ ยก รมปาไม จํากัด .
วิทยานิพนธปริญญาศิลปศาตรมหาบัณ ฑิต, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
วราพร ดอกเทียน. (2550). ปจจัยที่มีผลตอการตัดสิน ใจเลือกใชสินเชื่อของสมาชิกสหกรณออมทรัพยครูลพบุรี จํากัด . ปริญญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต
(การจัดการทั่วไป). ลพบุร:ี บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี.
วิจิตรา จริยะปญา.(2544). หลักการตลาด. คณะวิทยาการจัดการ สถาบัน ราชภัฎหมูบานจอมบึง.
ศิริวรรณ เสรีรัตน. (2541). แนวคิดสวนประสมทางการตลาด (Online). http://thesisavenue.blogspot.com/2008/09/marketing-mix-7ps.html,
14 กัน ยายน 2558.
ศิริว รรณ เสรีรัตน (2541). ความหมายของพฤติก รรมผูบริโภค (Online). http://poundtv5.blogspot.com/2014/10/theory-of-consumerbehavior.html, 14 กัน ยายน 2558.
สหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ แหงประเทศไทย จํากัด. (2556). รายงานกิจการการดําเนิน งานประจําป 2556. ประชุม ใหญส ามัญ ประจําป
ครั้งที่ 6/2557.
สหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ แหงประเทศไทย จํากัด. (2557). รายงานกิจการการดําเนิน งานประจําป 2557. ประชุม ใหญส ามัญ ประจําป
ครัง้ ที่ 7/2558.
สหกรณออมทรัพยสหภาพแรงงานฮิตาชิ แหงประเทศไทย จํากัด. (2558). รายงานกิจการการดําเนิน งานประจําป 2558. ประชุม ใหญส ามัญ ประจําป
ครั้งที่ 8/2559.
สหกรณเครดิตยูเนี่ยน, ชุม ชนสหกรณเครดิตยูเนี่ย นแหงประเทศไทยจํากัด (2524). สํานักพิม พวีรธรรม
Yamane, Taro. (1973 หนา 125). Statistics: an introductory analysis. New York: Harper and Row.

[386]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

การเขาถึงสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ.2533 มาตรา 33 ของแรงงาน
เมียนมา ในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ
The Access of Insured Person to the Social Security Act B.E. 2533 Section 33 of Myanmar
Workers in Phra Pradaeng District, Samut Prakan Province
เพ็ญพิมพ นุชนารถ*, รองศาสตราจารย สิรกิ ร กาญจนสุน ทร** และ ดร.ชัยรัตน วงศกิจรุงเรือง***
Penpim Nuchanart, Associate Professor Sirikorn Kanjanasuntorn and Dr.Chairat Wongkitrungruang

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาขอมูลพื้นฐาน การรับรู ความรู และการเขาถึง สิทธิประโยชนข องผูป ระกัน ตนตามพระราชบัญ ญัติ
ประกันสังคม พ.ศ.2533 มาตรา 33 ของแรงงานเมียนมา โดยการเก็บรวบรวมขอมูลจากการสนทนากลุมและการสัมภาษณเชิงลึก จากแรงงานเมียนมาที่
อาศัยอยูในจังหวัดสมุทรปราการ จํานวน 9 คน ผลการวิจัย พบวา การรับรูเรื่องสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามพระราชบัญ ญัติประกัน สังคม พ.ศ.
2533 มาตรา 33 ของแรงงานเมียนมา แบงออกเปน 2 กลุม คือ กลุมที่รับรูจากนายจาง และกลุมที่รับรูจากเพื่อนหรือคนรอบขาง สวนความรูเกี่ย วกับ
สิทธิประโยชนฯ แรงงานเมียนมีความรูนอย สําหรับการเขาถึงสิทธิประโยชนฯที่แ รงงานเมีย นมาสามารถเขาถึง ได คือ กรณีประสบเหตุอัน ตรายหรือ
เจ็บปวย ซึ่งเปน ทั้งการเจ็บปวยทั่วไปและการไดรับอุบัติเหตุจากการทํางาน และกรณีคลอดบุตร โดยการไดรับคาคลอดบุตรแบบเหมาจาย ขอเสนอแนะ
ในการวิจัยครั้งนี้ ควรใหความสําคัญ ในการประชาสัม พัน ธในเรื่องสิทธิแ ละการเขาถึงสิทธิประโยชนข องผูประกัน ตนตามพระราชบัญ ญัติประกั น สังคม
พ.ศ.2533 มาตรา 33 ใหแกแ รงงานตางดาว และควรสรางกิจกรรมที่สง เสริม ความรูความเขาใจในสิทธิข องผูประกัน ตน เพื่อ นําไปสูก ารเขาถึง สิทธิ
ประโยชนฯของแรงงานตางดาว ที่จะไดรับการคุม ครองอยางมีประสิทธิภาพมากขึ้น
คําสําคัญ : แรงงานเมียนมา, การเขาถึง, พ.ร.บ.ประกันสังคม พ.ศ.2533 มาตรา 33

Abstract
The purposes of this qualitative research were to study the access of insured person to the Social Security Act B.E.
2533 Section 33 of Myanmar workers in Phra Pradaeng District, Samut Prakan Province. The purposive sampling of the
population consisted of 9 Myanmar workers who lived in Samut Prakan Province. The data collections were conducted through
the use of focus group discussion and In-depth interview. The result of the study found that the beneficial perception of
Myanmar workers came from 2 sources; from employer and friends or acquaintances. They had a little knowledge regarding the
Social Security Act B.E. 2533 Section 33. For the use of the Social Security Act, the Myanmar worker could get the benefits from
the sickness and accidents while working by getting compensation from the Act, and getting money from giving a birth. For
recommendation of this research, it is important to give information concerning their rights according to the Social Security Act
B.E. 2533 Section 33 among Myanmar workers. Furthermore, it is recommend setting up activities to strengthen their
understanding of the Act, and ascertain their rights more efficiently.

*

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
***
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
**

[387]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keyword: Myanmar Workers, The Access, Social Security Act B.E. 2533 section 33

บทนํา
แรงงานเมีย นมาเปนแรงงานที่มีก ารยายถิ่นเขามาสูประเทศไทยมากที่สุด จากจํานวนแรงงานตางดาวที่ยา ยถิน่ ขามชาติจากประเทศเพือ่ นบาน
ทั้งจากเมียนมา กัมพูชา และลาว โดยหลั่งไหลเขามาหางานทํากันมานานหลายสิบปแ ลว ซึ่งในแตละปก็ม ีแนวโนม เพิ่ม สูงขึ้น รัฐบาลจึงมีน โยบายการ
จัดการแรงงานตางดาวทั้งระบบ โดยใหแรงงานตางดาวที่ทํางานในประเทศไทยทั้ง หมดรวมทั้งครอบครัว และผูติดตาม มาขึ้น ทะเบีย นรายงานตั วตอ
กระทรวงมหาดไทย และไดเอกสารประจําตัว คือ ทร. 38/1 มีเลข 13 หลัก (สํานักบริหารแรงงานตางดาว, 2559)
สํานักงานประกันสังคมไดออกสิทธิคุม ครองแรงงานตางดาวเชนเดีย วกันกับแรงงานไทย ซึ่งเรื่องนี้สํานักงานประกันสังคม และกรมการจัดหา
งานไดผลักดันใหน ําแรงงานตางดาวมาขึ้น ทะเบียนกับประกัน สังคมใหเร็วที่สุด โดยใหนายจางที่ม ีแรงงานตางดาวสัญชาติลาว กัม พูช า และเมีย นมา ที่
เดิน ทางเขามาทํางานในประเทศไทย ตองผานการพิสูจนสัญ ชาติ และมีเอกสารใบอนุญ าตทํางาน (Work Permit) หนังสือเดิน ทาง (Passport) หรือ
เอกสารแสดงตัวแทนหนังสือเดิน ทาง แจงขึ้นทะเบียนเปนลูกจางตามพระราชบัญญัติเงินทดแทน พ.ศ.2537 และเปน ผูประกันตนตามพระราชบัญ ญัติ
ประกันสังคม พ.ศ.2533 ภายใน 30 วันนับแตวันที่ลูกจางไดรับหลักฐานเอกสารครบถวน โดยตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ.2533 หากลูกจาง
นําสงเงิน สมทบครบตามเงื่อนไขแลวจะไดรับความคุม ครอง 7 กรณี ไดแก กรณีประสบอันตรายหรือเจ็บปว ย กรณีค ลอดบุต ร กรณีทุพพลภาพ กรณี
เสีย ชีวิต กรณีสงเคราะหบุตร กรณีชราภาพ และกรณีวางงาน (สํานักงานประกันสังคม, 2558)
การเปนผูประกันตนนั้น สํานักงานประกันสังคมมีวัตถุประสงคเพื่อใหหลักประกัน ในการดํารงชีวิตแกผปู ระกันตนใหเกิดความมัน่ คง ตัง้ แตเกิด
จนวาระสุดทายของชีวิต และเสริมสรางสังคมและประเทศชาติใหม ีเสถียรภาพเปน ปกแผน ผูประกันตนจะไดรับการคุมครองเมือ่ เจ็บปวยหรือประสบเหตุ
ที่ทําใหเดือดรอนโดยจะใหในรูปตัวเงิน (in cash) และบริการทางการแพทย (in kind) เพราะฉะนั้นจึงกลาวไดวา ระบบประกัน สังคม เปน หนึ่งในบริการ
ดานสวัสดิการสังคม เพื่อที่จะคุม ครองปองกันประชาชนที่มีรายไดประจํา ไมใหไดรับ ความเดือดรอ นในความเปน อยูข องชีวิต เมื่อ ตอ งสูญ เสีย รายได
ทั้งหมดหรือบางสวน หรือมีรายไดไมเพียงพอแกการครองชีพ (สํานักงานประกันสังคม, 2558)
โดยที่ “ประกัน สังคม” ไมใชแ คเพีย งเรื่อง “ประกันสุขภาพ” เทานั้น อยางที่หลายๆ คนยังเขาใจผิดอยู แตประกันสังคม คือ หลักประกันทาง
สังคมในวัยทํางานและเมื่อพน เกษีย ณอายุการทํางาน ที่เกิดการมีสวนรวมของแรงงานที่เปนผูประกันตน ไมใชการสงเคราะหจากรัฐ เพราะเงินรอยละ 5
ที่แ รงงานตางดาวถูกหักทุกเดือน ไดถูกแบงสมทบใน 3 กองทุน คือ กองทุน แรกรอยละ 1.5 สมทบในกองทุน เจ็บปวย คลอดบุต ร ทุพ พลภาพ และ
เสีย ชีวิต กองทุนที่สองรอยละ 0.5 สมทบในกองทุนวางงาน และกองทุนที่สามรอยละ 3 สมทบในกองทุน ชราภาพและสงเคราะหบุตร ซึ่งการสมทบเงิน
ของนายจางก็เปน ลักษณะเดีย วกับลูกจาง โดยแรงงานจากประเทศเมีย นมา ลาว และกัม พูชา เมื่อผานการพิสจู นสญ
ั ชาติและมีใบอนุญาตทํางานในกิจการ
ที่กฎหมายประกัน สังคมไดระบุไว จะตองเขาสูการคุม ครองตาม พ.ร.บ.ประกันสังคม พ.ศ.2533 ในมาตรา 33 โดยผานการจายเงินสมทบจํานวนรอยละ 5
ในทุกๆเดือน รวมกับนายจางอีกรอยละ 5 และสมทบจากรัฐรอยละ 2.75 (บุษยรัตน กาญจนดิษ ฐ, 2558)
อยางไรก็ตาม แรงงานเมียนมาเมื่อเขาสูระบบของประกันสังคม และกลายเปนผูประกัน ตนตามมาตรา 33 ตามพระราชบัญญัติประกันสังคม
พ.ศ.2533 แลว การเขาถึงสิทธิประโยชนของผูประกันตนหรือการใชสิทธิในแตละกรณีข องแตละบุคคล ก็จะมีความแตกตางกันไป ซึ่งทําใหแรงงานเมียน
มาอาจจะยังไมสามารถเขาถึงสิทธิไดอยางเต็มที่
ผูวิจัยจึงสนใจที่จะศึกษาเกี่ยวกับแรงงานเมีย นมาที่เปนผูประกัน ตนมาตรา 33 ในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ ซึ่งเปนพืน้ ทีห่ นึง่
ที่ม ีแรงงานเมีย นมาเขามาอยูอาศัยและทํางานเปน จํานวนมากแหงหนึ่ง ดังนั้นการศึกษาในการเขาถึงสิทธิประโยชนของผูป ระกันตนของแรงงานเมียนมาที่
อาศัยอยูในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ นี้ จะเปนประโยชนในการพัฒนาและเขาถึงสิทธิของแรงงานตางดาว เพื่อเปน การตอบสนองตอ
ความตองการของผูเขารับการคุม ครอง เพราะการเขาสูระบบประกันสังคมของแรงงานตางดาวนั้น นอกจากจะทําใหแ รงงานตางดาวไดรับสิทธิเทาเทีย ม
กับแรงงานไทยทั้ง 7 กรณีดังที่กลาวมาในขางตนแลว ยังถือเปนกาวสําคัญ ของระบบประกันสังคมของไทย ที่จะชวยลดปญ หาทางดานสังคม สาธารณสุข
และความมั่นคงไปพรอมๆ กัน

[388]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาขอมูลพื้นฐาน การรับรู และความรูในสิทธิประโยชนข องผูประกัน ตนตามพระราชบัญญัติประกัน สังคม พ.ศ.2533 มาตรา 33
ของแรงงานเมียนมา ในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ
2. เพื่อศึกษาการเขาถึงสิทธิประโยชนข องผูประกันตนตามพระราชบัญ ญัติประกัน สังคม พ.ศ.2533 มาตรา 33 ของแรงงานเมียนมา ในอําเภอ
พระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ

วิธีการวิจัย
การวิจัยครั้งนี้เปน การวิจัยเชิงคุณ ภาพ (Qualitative Research) เพื่อศึกษาขอมูลพื้นฐาน การรับรู ความรู และการเขาถึง สิทธิประโยชนของ
ผูประกัน ตนตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ.2533 มาตรา 33 ของแรงงานเมีย นมา ในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ ซึ่งวิธีการวิจัย มี
รายละเอียด ดังนี้
พื้น ที่ในการวิจ ัย
อําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ
กลุมประชากรที่ใชในการวิจ ัย
แรงงานสัญชาติเมียนมาที่ข ึ้นทะเบียนอยางถูกกฎหมาย ในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ สามารถพูดไทยได และเปนผูไ ดรบั การ
คุม ครองตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ.2533 มาตรา 33 จํานวน 9 คน
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
การสนทนากลุม (Focus Group Discussion) ผูวิจัย สรางแนวคําถามจากการศึกษาแนวคิดทฤษฎีและงานวิจัย ที่เกี่ย วขอ ง ใหแ นวคําถาม
ครอบคลุมเนื้อหาตามวัตถุประสงคและกรอบแนวคิดของการวิจัย โดยเฉพาะการเขาถึงสิทธิประโยชนข องผูประกันตนตามพระราชบัญ ญัตปิ ระกันสังคม
พ.ศ.2533 มาตรา 33 แลวนําไปปรึกษาอาจารยที่ปรึกษา เพื่อตรวจสอบความถูกตองและความเหมาะสมกอน จึงนําไปเก็บรวบรวมขอมูลจากการสนทนา
ของผูใหข อมูล และในสวนของการสัม ภาษณเชิงลึก (In-depth Interview) แนวคําถามในการสัม ภาษณจะเจาะลึกในเรื่องของการเขาถึงสิทธิประโยชนฯ
ใน 7 กรณี ประกอบดวย กรณีประสบอัน ตรายหรือเจ็บปวย กรณีคลอดบุตร กรณีทุพพลภาพ กรณีเสีย ชีวิต กรณีสงเคราะหบุตร กรณีช ราภาพ และกรณี
วางงาน
การวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหเชิงคุณภาพ โดยถอดเทปการสนทนากลุมและการสัมภาษณเชิงลึก รวบรวมขอมูลที่บันทึก นํามาจัดหมวดหมูข อ มูล และทําการ
วิเคราะหขอมูลแบบวิเคราะหเนื้อหาเพื่อหาความสัมพันธ และความเชื่อมโยงของขอมูล

ผลการวิจัย
ขอ มูล พื้นฐานของแรงงานเมียนมา
แรงงานเมีย นมาที่เปนผูประกันตนตามมาตรา 33 มีข อมูลพื้น ฐานประกอบดวย ชื่อ เพศ อายุ ประเภทแรงงาน การอยูในประเทศไทย และ
การรูภาษาไทย ดังตารางที่ 1

[389]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางที่ 1 ขอมูลพื้น ฐานของแรงงานเมีย นมาในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ
ชือ่
เพศ
อายุ (ป)
ประเภทแรงงาน
ปลา
หญิง
34
พิสูจนสญั ชาติ
หมอง
ชาย
31
พิสูจนสญั ชาติ
พร
ชาย
36
MOU
ออ
หญิง
30
พิสูจนสญั ชาติ
วี
ชาย
22
พิสูจนสญั ชาติ
อามิน ะ
หญิง
21
พิสูจนสญ
ั ชาติ
บี
หญิง
24
พิสูจนสญั ชาติ
มะลิ
หญิง
22
พิสูจนสญั ชาติ
เล็ก
ชาย
35
พิสูจนสญั ชาติ

การอยูในประเทศไทย (ป)
8
11
6
10
3
3
5
5
15

การรูภาษาไทย
พูด/ฟง
พูด/ฟง
พูด/ฟง
พูด/ฟง/อาน
พูด/ฟง
พูด/ฟง
พูด/ฟง
พูด/ฟง/อาน
พูด/ฟง

จากตารางที่ 1 ปลา อายุ 34 ป อยูประเทศไทยมา 8 ป เปนแรงงานที่ผานการพิสูจนสัญ ชาติ ทํางานในโรงงานอุตสาหกรรม หมอ ง อายุ 31
ป อยูประเทศไทยมาตั้งแตตัวเองอายุ 20 ป เปน แรงงานที่ผานการพิสูจนสัญชาติเชนเดีย วกัน เนื่องจากตอนแรกเขาเมืองไทยมาอยางผิดกฎหมาย ตอนนี้
ทํางานเปนคนงานในโรงงานผลิตแผนเหล็ก พร อายุ 36 ป อยูประเทศไทยมา 6 ป ซึ่งพรเปนแรงงานเมียนมาคนเดียวที่เปน แรงงานประเภท MOU สวน
วี อายุ 22 ป เปนแรงงานประเภทพิสูจนสัญชาติ อยูประเทศไทยไดประมาณ 3 ป ทํางานรับเหมา อามินะ อายุ 21 ป เปน แรงงานประเภทพิสูจนสัญชาติ
เขามาอยูประเทศไทยได 3 ป ทํางานในโรงงานอุตสาหกรรม บี อายุ 24 ป อยูประเทศไทยมา 5 ป แตเพิ่งไดพิสูจนสัญชาติแ ละขึ้น ทะเบียนแรงงานเมื่อป
กอน จากการที่รัฐบาลมีการผลักดัน ใหนายจางพาลูกจางของตนมาขึ้นทะเบีย น และเล็ก อายุ 35 ป อยูประเทศไทยมา 15 ป ซึ่งเปนแรงงานเมียนมาทีอ่ ยู
ในประเทศไทยมานานที่สุดในจํานวนผูใหสัม ภาษณ โดยกอนหนานี้เปนแรงงานที่เขามาประเทศไทยอยางผิดกฎหมาย แตในภายหลังไดพสิ จู นสญั ชาติและ
ขึ้น ทะเบียนแรงงานเรีย บรอยแลว ซึ่งทุกคนที่กลาวถึงในเบื้องตน นั้นสามารถพูดและฟงภาษาไทยได สวนอีก 2 คน คือ ออ อายุ 30 ป อยูประเทศไทย
ประมาณ 10 ป แตเพิ่งพิสูจนสัญ ชาติเมื่อไมกี่ปมานี้ กับ มะลิ อายุ 22 ป อยูประเทศไทยมา 5 ป และเพิ่งไดพิสูจนสัญชาติแ ละขึน้ ทะเบียนแรงงานเมือ่ ปที่
แลว เพราะเพิ่งมีน ายจางประจําเชน เดียวกัน กับบี ซึ่งทั้งสองคนนี้สามารถอานภาษาไทยไดดวย
การรับรูในสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33
จากการสัมภาษณแรงงานชาวเมีย นมาในเบื้องตน ในเรื่องการรับรูในสิทธิข องผูประกัน ตนตามมาตรา 33 สามารถแบง ผลการศึกษาได
ออกเปน 2 กลุม คือ กลุมที่รับรูสิทธิประโยชนฯ จากนายจาง ไดแก ปลา หมอง พร วี อามินะ บี เล็ก และออ และกลุมที่รับรูสิทธิประโยชนฯ จากเพื่อน
หรือคนรอบขาง เพีย ง 1 คน คือ มะลิ โดยทั้ง 2 กลุ ม มีความเหมือ นกัน คือ ไมรูถ ึงสิทธิป ระโยชน ฯของตน จะรับรูถึง สิท ธิประโยชน ฯ ก็ตอเมื่อ มี
ประสบการณในการใชสิทธินั้น
ความรูในสิทธิประโยชนข องผูประกัน ตนตามมาตรา 33
ในเรื่องความรูสิทธิประโยชนข องผูประกันตนตามมาตรา 33 ของแรงงานเมีย นมา ที่ไดม าจากการสัมภาษณนนั้ เกิดในลักษณะเชนเดียวกันกับ
การรับรูในสิทธิประโยชนฯ เพราะแรงงานเมียนมาใชประสบการณที่เกิดขึ้นกับตนในการใชสิทธิประโยชนฯ มาปรับเปน ความรู นอกจากนี้ยัง เกิด จาก
ความสนใจในการซักถามขอสงสัยของแรงงานเมีย นมากับนายจางของตน หรือ กับเพื่ อนและคนรอบขาง ที่สามารถบอกหรือตอบขอสงสัย จากการ
สัม ภาษณพบวา ในจํานวนแรงงานเมีย นมา 9 คน มีเพีย ง 2 คน ที่ม ีความรูในสิทธิประโยชนฯ มากกวาคนอื่น เนื่องจากมีทักษะการใชภาษาไทย การพูด
การฟง และการอาน ซึ่งสามารถอธิบายไดโดยคําสัมภาษณของ ออ และ มะลิ ดังนี้
ออ กลาววา “ที่ตนเองอานไดก็เพราะความอยากรู และเมื่ออยากรูก็เลยไปถามเพื่อนคนไทย เลยทําใหสามารถอานภาษาไทยได แตถา คําไหน
อานไมได ก็จะถามใหเขา ใจ ซึ่ง เรื่ องสิท ธิป ระโยชนข องผูป ระกัน ตนตามมาตรา 33 ก็ รับรูสิ ทธิประโยชนฯ จากนายจาง และจากการอานข าวใน
หนังสือพิมพ”

[390]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
สวน มะลิ สามารถพูดและฟง รวมถึงอานภาษาไทยไดเชนเดีย วกัน ซึ่งมะลิกลาววา “ตนเองอยากรูภาษาไทยเลยพยายามทีจ่ ะศึกษาจากเพือ่ น
คนไทยที่รูจักกัน เวลาดูขาวเห็นตัววิ่งในทีวีก็พยายามที่อาน โดยการถาม ซึ่งก็ไดรับความชวยเหลือเปน อยางดี เพราะอยากรู และถาเปน ประโยชนกับ
เพื่อนชาวเมียนมาดวยกัน ก็จะรีบไปบอกตอ ” สวนของเรื่องประกัน สังคมหรือสิทธิประโยชนข องผูประกันตนตามมาตรา 33 นั้น มะลิรับรูม าบางจาก
เพื่อนคนไทย ซึ่งตอนนั้นยังเปนแรงงานผิดกฎหมาย แตปจจุบันเปน แรงงานที่ถ ูกกฎหมายและเปนผูประกัน ตนตามมาตรา 33 แลว จึงหวัง วาการเปน
ผูประกัน ตนตามมาตรา 33 นี้ จะสามารถชวยเหลือตนเวลาเกิดเหตุตามสิทธิได
การเขาถึงสิทธิประโยชนข องผูประกันตนตามมาตรา 33
จากการสนทนากลุม ดวยการสัมภาษณเชิงลึก เพื่อใหไดผลการวิจัยในการเขาถึงสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33 พบวา แรงงาน
เมีย นมา 9 คน สามารถเขาถึงสิทธิตามพระราชบัญ ญัติประกัน สัง คม พ.ศ.2533 มาตรา 33 จากแรงงานเมีย นมา 9 คน ได 6 คน และเขาถึง สิทธิ
ประโยชนฯ จาก 7 กรณี ไดเพียง 2 กรณี คือ กรณีประสบอัน ตรายหรือเจ็บปวย และกรณีคลอดบุตร โดยมีผลการวิจัยดังนี้
1) กรณีประสบอัน ตรายหรือเจ็บปวย ปลา ใชสิทธิประโยชนข องผูประกัน ตนตามมาตรา 33 กรณีประสบอัน ตรายหรือเจ็บ ปว ย โดยการใช
บริการทางการแพทย ซึ่งไดรับสิทธิประโยชนฯที่ไดรับเปนไปตามสิทธิข องผูประกัน ตน นอกจากนี้ยังใชสิทธิประโยชนฯในการทําทันตกรรม ทีส่ ามารถทัน
ตกรรมกับสถานพยาบาลใดก็ได แลวนําใบเสร็จกับใบรับรองแพทยม าเบิกเงิน คืน ไดครั้งละไมเกิน 300 บาท ไมเกิน 2 ครั้ง ตอ ป ปลา กลาวถึง สิทธิ
ประโยชนฯวา “ตนเองรูสึกสบายใจที่เปน ผูประกัน ตนตามมาตรา 33 เพราะทําใหไมตองเสียเงินกอนเวลาไปหาหมอ สวนการเบิกเงินนัน้ ครัง้ แรกนายจาง
เปน คนพาไป แตหลังจากนั้นก็สามารถทําเรื่องเองได ไมไดลําบาก เพราะขั้นตอนไมย ุงยาก”
หมอง ใชสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33 ในกรณีประสบอันตรายหรือเจ็บปวย เชนเดียวกัน ซึ่งนอกจากการไดรับบริการทาง
การแพทยตามสิทธิประโยชนฯ ยังเคยไดรับเงิน ทดแทนการขาดรายได จากการเกิดอุบัติเหตุข ณะทํางาน ทําใหไดรับเงิน รอยละ 60 ของรายได ตาม
ระยะเวลาที่หยุดงานไมเกิน 180 วัน เปน ไปตามสิทธิประโยชนฯที่พึงจะไดรับ สําหรับขั้น ตอนในการเบิกเงินทดแทน หมองกลาววา “การไปยื่น เอกสาร
กับสํานักงานประกัน สังคมมีความสะดวกสบาย โดยครั้งแรกนายจางเปนผูพาไป ตอนนี้ก็สามารถไปเองไดแ ลว เพราะไมไกลจากที่ทํางาน และเคยไป
บอยครั้ง ขั้น ตอนไมย ุงยาก เอกสารที่ใชตองนําไปใหครบ และเจาหนาที่ก็ใหความชวยเหลืออยางดี”
วี ใชสิทธิประโยชนข องผูประกัน ตนตามมาตรา 33 ในกรณีประสบอันตรายหรือเจ็บปวย เชน เดีย วกัน แตไมบอยครั้ง ซึ่ง ตอนนี้ไดใชสิทธิ
ประโยชนฯในการรับบริการทางการแพทยเทานั้น โดยบริการทางการแพทยที่ไดรับเปนไปตามสิทธิข องผูประกันตน นอกจากนี้หากตองทําเรือ่ งเบิกเงินที่
สํานักงานประกันสังคม วี กลาววา “ไมเคยทําเรื่องเบิกคาอะไร เลยยังไมเคยไปสํานักงานประกัน สังคม แตก็รูวาสํานักงานประกัน สังคมอยูที่ไหน ถาเกิด
เหตุใหตองใชสิทธิของผูประกันตน ก็สามารถไปเองได เนื่องจากเดิน ทางสะดวก”
เล็ก ใชสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33 ในกรณีประสบอันตรายหรือเจ็บปวย เพียงกรณีเดีย ว โดยการรับบริการทางการแพทย
เมื่อเจ็บปวยทั่วไป ซึ่งไดรับสิทธิประโยชนฯตามสิทธิข องผูประกัน ตน และการเบิกเงิน คืนหลังจากทําทันตกรรม เล็ก กลาววา “เปน คนไมคอ ยเจ็บ ปว ย
อะไร เวลาไปหาหมอก็ไปรับการรักษาและกินยาตามที่หมอสั่ง ที่ใชสิทธิเกือบทุกปก็คือเรื่องฟน ไปเบิกคาอุดฟน ถอนฟน ซึ่งก็สะดวกดี แคตอ งเตรีย ม
เอกสารที่ตองใชไปใหครบ พอไปถึงก็ย ื่นเอกสารทําตามขั้น ตอน เจาหนาที่ก็พรอมที่จะใหบริการเปน อยางดี”
2) กรณีคลอดบุตร พร ใชสิทธิประโยชนข องผูประกัน ตนตามมาตรา 33 ในกรณีประสบอุบัติเหตุหรือเจ็บปวย เชนเดีย วกันกับคนอืน่ ซึง่ ไดรบั
สิทธิประโยชนฯตามสิทธิข องผูประกัน ตน นอกจากนี้ยังใชสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33 ในกรณีคลอดบุตร รับคาคลอดบุตรแบบเหมา
จาย เนื่องจากภรรยาของพรไมสามารถใชสิทธิข องผูประกันตนได เพราะเพิ่งเขามาเมืองไทย และยังไมไดเปนผูประกันตนตามมาตรา 33 โดย พร กลาว
วา “ไดรับความชวยเหลือจากนายจางในการบอกถึงสิทธิที่ตนสามารถใชได รวมถึง เอกสารที่จําเปน ตองใช โดยนําเอกสารที่ตอ งใชไปยื่น ที่สํานักงาน
ประกันสังคม เพื่อรับคาคลอดบุตร” ซึ่งคาคลอดบุตรแบบเหมาจายที่ไดรับไดรับเปนไปตามสิทธิ พร กลาวทิ้งทายวา “ตนเองรูสึกดีใจมาก เพราะคาคลอด
บุตรที่ไดรับ สามารถแบงเบาภาระเรื่องคาใชจายได”
ออ ใชสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33 ในกรณีประสบอุบัติเหตุหรือเจ็บปวย และใชสิทธิประโยชนของผูประกัน ตนตามมาตรา
33 กรณีคลอดบุตรเชนเดีย วกัน แตเปนการใชสิทธิของผูประกันตนโดยตนเอง ซึ่งสิทธิข องผูประกัน ตนที่ไดรับคือคาคลอดบุตรแบบเหมาจาย นอกจากนี้
ยังไดรับสิทธิในการรับเงินสงเคราะหการหยุดงานเพื่อคลอดบุตรรอยละ 50 ของคาจางเฉลี่ย เปน ระยะเวลา 90 วัน โดย ออ กลาววา “ตนเองรูสึกดีใจ
มากเชนเดีย วกัน เพราะเงิน ที่ไดรับสามารถแบงเบาภาระครอบครัวไดจริง ๆ” โดยการทําเรื่องเบิกเงิน ทดแทน ออ กลาววา “ขอเพีย งเอกสารครบ ก็
สามารถเบิกไดตามสิทธิ เพราะนายจางกับเจาหนาที่ประกัน สังคมพรอมใหความชวยเหลือ ”

[391]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
นอกจากนี้ อามินะ และ บี ไดใหสัม ภาษณถ ึงการเปน ผูประกันตนตามมาตรา 33 ไว โดย อามินะ กลาววา “มาประเทศไทยแรกๆ หวังแควาสามารถสง
เงิน กลับไปที่บานไดก็พอ แตเมื่อไดทํางานแลวนายจางบอกวาตองเขาประกันสังคม ตอนแรกก็ไมคอยเขาใจ พอนายจางไดบอกวาทําไมตองเขา และจะ
ไดรับสิทธิอะไร รวมถึงเพื่อนที่ทํางานก็ทํากัน ก็รูสึกเบาใจ” สวน บี กลาววา “กอนหนานี้ตอนที่ตนเองยังไมมีประกัน สังคม และยังไมม ีน ายจางประจํา
ตองเสียคาใชจายเองเวลาไปหาหมอ พอมีประกันสังคมและไดรับสิทธิข องผูประกันตน ก็ช วยใหตัวเองไมตองเสียเงินกอนเวลารักษาพยาบาล”

อภิปรายผลการวิจัย
จากการสนทนากลุม และสัมภาษณในเชิงลึก ทําใหทราบวา แรงงานเมียนมาที่เขามาทํางานอยางถูกกฎหมาย มีใบอนุญ าตทํางาน ทั้ง แบบ
พิสูจนสัญ ชาติ และ MOU นั้น สามารถเขาถึงสิทธิขั้นพื้นฐานและสวัส ดิก ารสัง คมไดดีก วาเดิม เนื่องจากไดรับ การคุม ครองตามสิทธิป ระโยชนฯ ของ
ผูประกัน ตน เมื่อเขาสูระบบของประกันสังคม ซึ่งแสดงใหเห็น วา แรงงานเมียนมาในปจจุบันเขาถึงสิทธิประโยชนฯ ไดดีกวา ศิระศักดิ์ คชสวัส ดิ์ และ
จันทรา ธนะวัฒนาวงศ (2555) ที่พบวาปญหาการเขาถึงสิทธิข ั้นพื้นฐานและสวัสดิการสังคมของคนไรรัฐไรสัญชาติในมิติแรงงานนั้น คนไรรัฐไรสัญ ชาติ
สวนใหญเปนผูที่ทํางานโดยไมขออนุญ าต และลักลอบเดินทางออกนอกเขตพื้น ที่ควบคุม โดยไมไดรับอนุญ าต เนื่องจากมองวาเปนกระบวนการที่ย ุงยาก
ซับซอน ตองเสียคาธรรมเนียมและคาใชจายจํานวนมาก การไมข ออนุญาตทํางานจึงสงผลใหไมสามารถเขาถึงสิทธิและหลัก ประกัน ในการทํางาน ตอง
ทํางานอยางหลบซอน มีโอกาสถูกจับกุมดําเนิน คดีตามกฎหมาย ในเวลาเดีย วกันก็ตองประสบปญหาการเขาถึงสิทธิข ั้นพืน้ ฐานตางๆ เนือ่ งจากการเปนคน
ไรรัฐไรสัญชาติซึ่งไมไดรับการยอมรับวาเปนพลเมืองของประเทศไทย ไมสามารถเขาถึงหลักประกัน สุข ภาพไดอยางทั่วถึง รวมไปถึงการเขาถึงสิทธิแ ละ
**

สวัสดิการจากการทํางาน และสอดคลองกับงานวิจัยของ สิริรัฐ สุกัน ธา (2553) ที่ศึกษาคุณภาพชีวิตในการทํางานของแรงงานพมา ในเขตภาคเหนือ
ตอนบน พบวา ในดานการทํางาน แรงงานพมาสวนใหญอยากไดใบอนุญาตทํางาน รองลงมา คือ ตองการสวัส ดิก ารคารัก ษาพยาบาล และตองการมี
ประกันสังคม
การรับรูเรื่องสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33 ของแรงงานเมียนมา ในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ แบงออกเปน 2
กลุม คือ กลุมที่รับรูสิทธิประโยชนฯ จากนายจาง และกลุม ที่รับรูสิทธิประโยชนฯ จากเพื่อ นหรือ คนรอบขาง สวนความรูเกี่ย วกับ สิท ธิป ระโยชนข อง
ผูประกัน ตนตามมาตรา 33 แรงงานเมียนมามีความรูนอย ตองมีประสบการณในการใชสิทธิประโยชนฯของผูประกันตนกอน จึงจะเกิดความรู โดยการรู
ภาษาไทยของแรงงานเมียนมาและนายจางเปน องคประกอบสําคัญ ที่จะทําใหแ รงงานเมีย นมา สามารถรับรูแ ละมีค วามรูความเขาใจเกี่ย วกับ สิทธิ
ประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33 ไดอยางมีประสิทธิภาพมากขึ้น ทั้งนี้แ รงงานเมีย นมาที่ไมรูวาตนเองมีสิทธิอะไร ไมก ลาซักถาม หรือไมส นใจ
เพราะยังไมมีประสบการณที่จะตองใชสิทธิน ั้น สอดคลองกับงานวิจัยของ ขวัญชีวัน บัวแดง (2552) ที่กลาวถึงปญหาสําคัญที่ทําใหแ รงงานที่แ มจะมีบตั ร
แตยังเขาไมถึงบริการได เพราะการสื่อสารระหวางบุคคลที่ม ีขอจํากัด เนื่องจากความแตกตางกันในดานภาษาและวัฒนธรรม และการศึกษาของบุษยรัตน
กาญจนดิษฐ (2558) ที่กลาววาเมื่อแรงงานขามชาติจะเขาสูป ระกัน สัง คมแลว ในทางปฏิบัติก็ย ังพบปญ หามากมายที่เปน ชองวางในการเขาถึง สิทธิ
ประโยชนและการรับบริการไดจริงไมวาจะเปน ปญหาจากตัวแรงงานขามชาติ ที่ย ังขาดความรูความเขาใจสิทธิ ที่พึงมีพึง ไดตามกฎหมาย และเงื่อ นไข
หลักเกณฑที่เกี่ยวของ เขาใจวาการประกันสังคมคือสิทธิรักษาพยาบาล ที่เปลี่ย นจากประกันสุขภาพแบบเดิม หรือเปนเรื่องทีร่ ฐั บาลหรือนายจางบังคับให
แรงงานตองจายเงินเพื่อมีสวัสดิการมากกวาการรักษาพยาบาล แตไมรูมีอะไรบาง ขณะเดีย วกันก็ตอ งเผชิญ ขอ จํากัด ในการดํารงชีวิต และเงื่ อนไขการ
ทํางานมากมาย การไมม ีเจาหนาที่หรือพนักงานติดตอสื่อสารในภาษาของแรงงาน ทําใหแรงงานขามชาติไมสามารถเขาถึงสิทธิประโยชนแ ตละกรณีทพี่ งึ่
ไดตามกฎหมายประกัน สังคมอยางถูกตองรวดเร็วและเปนธรรม และปญหาของฝายนายจางหรือผูประกอบการ ที่นายจางบางรายไมแจงแรงงานขามชาติ
ขึ้น ทะเบียนประกันสังคม หรือไมนําสงเงินสมทบ หรือไมสงตอเนื่องตอสํานักงานประกัน สังคม นอกจากนี้ยังพบวา ผูประกันตนบางคนที่รูถึงสิทธิทตี่ นมี
แตไมใช ในกรณีที่คิดวาตอนเองเจ็บปวยเพีย งเล็ก นอ ย เพราะคิดวาจะเสีย โอกาสเรื่องรายไดจากการทํางาน หากตองหยุด งานเพื่อ ไปใชบริ การทาง
การแพทยตามสิทธิประโยชนฯของผูประกัน ตน ซึ่งความตองการในการหารายไดเปน เรื่องสําคัญของแรงงานเมียนมา ที่ตองการทํางานเพื่อเก็บเงิน สงไป
ใหครอบครัว
การเขาถึงสิทธิประโยชนของผูประกัน ตนตามมาตรา 33 ของแรงงานเมีย นมา ในอําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ พบเพียง 2 กรณี
จาก 7 กรณี ตามที่สํานักงานประกัน สังคมไดเคยประกาศไว โดยยังไมม ีในกรณีอื่น ๆ ไดแ ก กรณีตาย กรณีสงเคราะหบุตร กรณีทุพพลภาพ กรณีชราภาพ
**

พมาเปนชื่อเดิมของเมียนมา

[392]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
และกรณีวางงาน สวนการเขาถึงสิทธิประโยชนของผูประกันตนตามมาตรา 33 ของแรงงานเมียนมา ใน 2 กรณีขางตน คือ กรณีประสบเหตุอนั ตรายหรือ
เจ็บปวย ซึ่งแรงงานเมีย นมาสามารถเขาถึงสิทธิของผูประกันตนไดโดยการใชบริการทางการแพทยแ ละการเบิกเงิน ทดแทน ทั้งในดานของการเจ็บ ปว ย
ทั่วไป การไดรับอุบัติจากการทํางาน และการทําทันตกรรม และกรณีคลอดบุตร สามารถใชสิทธิข องผูประกัน ตนในกรณีนี้ไดทั้งการเปน ผูประกัน ตนชาย
และหญิง โดยการไดรับคาคลอดบุตรแบบเหมาจาย และการไดรับเงินสงเคราะหการหยุดงานเพื่อคลอดบุตร (ในกรณีเปนผูประกัน ตนหญิง) ทําใหชว ย
แบงเบาภาระทางการเงินของครอบครัวของผูประกัน ตนได ซึ่งแรงงานเมีย นมาทุกคนไดรับสิทธิประโยชนฯ เปน ไปตามสิทธิที่ใช สอดคลองกับสํานักงาน
ประกันสังคม (2558) ที่มีวัตถุประสงคเพื่อใหหลักประกันในการดํารงชีวิตแกผูประกัน ตนใหเกิด ความมั่น คง ตั้งแตเกิด จนวาระสุด ทายของชีวิต และ
เสริมสรางสังคมและประเทศชาติใหมีเสถียรภาพเปน ปกแผน ผูประกัน ตนจะไดรับการคุมครองเมื่อเจ็บปวยหรือประสบเหตุที่ทําใหเดือดรอนโดยจะใหใน
รูปตัวเงิน (in cash) และบริการทางการแพทย (in kind) เพราะฉะนั้น เราจะกลาวไดวา ระบบประกัน สังคม เปน หนึ่ง ในบริการดานสวัสดิการสังคม
เพื่อที่จะคุมครองปองกันประชาชนที่ม ีรายไดประจํา ไมใหไดรับความเดือดรอนในความเปน อยูของชีวิต เมื่อตองสูญเสียรายไดทงั้ หมดหรือบางสวน หรือมี
รายไดไมเพีย งพอแกการครองชีพ

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. สํานักงานประกันสังคมและนายจาง ควรประชาสัมพันธในสิทธิแ ละการเขาถึงสิทธิประโยชนข องผูประกัน ตนตามมาตรา 33 ใหแกแรงงาน
ตางดาว
2. สรางกิจกรรมเพื่อสงเสริมความรูในสิทธิข องผูประกัน ตน เพื่อใหเกิดการรับรูและความรูความเขาใจของสิทธิของผูประกันตนทั้ง 7 กรณี
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. ศึกษาการเขาถึงสิทธิประโยชนของผูประกัน ตนตามมาตรา 33 ของแรงงานตางดาวในกรณีตางๆ ใหครบทุกกรณี
2. ศึกษาปจจัย ที่ม ีผลตอการเขาถึงสิทธิประโยชนข องผูประกัน ตนตามมาตรา 33 ของแรงงานตางดาว

เอกสารอางอิง
ขวัญชีวัน บัวแดง. 2552. สิท ธิดานการรับ บริการสุข ภาพของแรงงานขามชาติ : กรณีศึก ษาแรงงานจากประเทศพมาในจัง หวัดเชีย งใหมแ ละ
แมฮอ งสอน. ภาควิช าสังคมวิทยาและมานุษ ยวิทยา คณะสังคมศาสตร, มหาวิทยาลัยเชียงใหม.
บุ ษ ยรั ต น กาญจนดิ ษ ฐ . 2558. 25 ป ประกั น สั ง คม: มองให ไกลกว า “แยก-ไม แ ยก กองทุ น ผูป ระกั น ตนแรงงานข า มชาติ ” (Online).
http://www.prachachat.net/. 6 พฤศจิกายน 2558.
ศิระศักดิ์ คชสวัสดิ์ และ จันทรา ธนวัฒนาวงศ. 2555. ปญหาการเขาถึง สิท ธิขั้น พื้น ฐานและสวัส ดิการสังคมของคนไรรัฐไรส ัญชาติในมิติแ รงงาน.
กรุงเทพมหานคร: สถาบันวิจัยสังคม, จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .
สิริรัฐ สุกันธา. 2553. คุณภาพชีวิตในการทํางานของแรงงานพมาในเขตภาคเหนือ ตอนบน. คณะบริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเชียงใหม
สํานัก งานประกัน สัง คม. 2558ก. ความคุม ครองแรงงานตางดาวที่เขาเมือ งอยางถูกตอ งตามกฎหมาย (Online). http://www.sso.go.th/. 16
กันยายน 2558.
__________. 2558ข. การเปนผูประกันตน (Online). http://wp.doe.go.th/. 16 กัน ยายน 2558.
สํานักบริหารแรงงานตางดาว. 2559. ขาวประชาสัมพัน ธ (Online). http://wp.doe.go.th/. 8 มีน าคม 2559.

[393]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ปจจัยที่มีผลตอการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญของผูบ ริโภคในเมืองพัทยา
Factors Affecting Consumer Purchase Decision of Big Bike Motorcycles inPattaya City
*

สมรเดช นาคสมบุญ , รองศาสตราจารย ศรีอร สมบูรณทรัพย**และ ดร.พัฒน พัฒนรังสรรค***
SmorndechNarksomboon, Assoc.Prof.Sri-on SomboonsupandDr.PatPattanarangsun
บทคัดยอ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาปจจัยที่มีผลตอการตัดสิน ใจซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญข องผูบริโภคในเมือ งพัทยาโดยการรวบรวม
ขอมูลปฐมภูมิจากแบบสอบถามกลุมตัวอยางจํานวน 400 ตัวอยางและทําการวิเคราะหขอ มูล ดว ยแบบจําลองโลจิต ผลการศึก ษาพบวา ตัวแปรเพศ
ขนาดของรถจักรยานยนตขนาดใหญที่เลือกซื้อ ยี่หอรถจักรยานยนตข นาดใหญ จํานวนครั้งที่เขาชมงานแสดงรถโชวรมู รวมทั้งปจจัยสวนประสมการตลาด
ดานผลิตภัณ ฑ ดานการสงเสริมการตลาด และดานบุคคล สามารถอธิบายการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญของผูบริโภคในเมืองพัทยาไดอยางมี
นัย สําคัญ ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.10
คําสําคัญ: การเลือกซือ้ ของผูบ ริโภค,รถจักรยานยนตขนาดใหญ, สวนประสมทางการตลาด

Abstract
The objective of this study aimed to determine factors affecting consumer purchase decision of Big Bike motorcycles
in Pattaya city.The primary data from 400 samples were collected and analyzed by logit model. The study result showed that
gender, stroke capacity of engine, brand, the number of attending motor show events and marketing mixes in terms of product,
promotion and personal could significantly explain consumer purchase decision of Big Bike motorcycles in Pattaya city at a
statisticalsignificance level of 0.10
Keywords: Consumer Purchase Decision, Big Bike Motorcycles, Marketing Mix Factors

บทนํา
รถจักรยานยนตเปนพาหนะที่มีจํานวนเพิ่มขึ้นเรื่อยๆในประเทศไทย เนื่องจากมีความสะดวกมากเมื่อเทียบกับยานพาหนะแบบอืน่ โดยเฉพาะ
อยางยิ่งการเดินทางภายในเมืองที่ปจจุบัน ในชั่วโมงเรงดวนรถจะติดมาก จักรยานยนตจึงเปนทางเลือกหนึ่งที่คนไทยนิยมใชมาก อีกปจจัยหนึง่ ทีส่ าํ คัญคือ
จักรยานยนตใหความประหยัดกวายานพาหนะที่ใชเครื่องยนตชนิดอื่น กลาวคือประหยัดทั้งราคาของรถจักรยานยนต เชื้อเพลิง คาซอมบํารุงดูแ ลรักษา
ภาษี และประหยัดพื้นที่ที่ใชจอดแตในอีกแงมุม หนึ่งจักรยานยนตรก็คือยานพาหนะที่ประสบอุบัติเหตุม ากที่สุดในประเทศไทยและเนือ่ งดวยลักษณะทาง
กายภาพทําใหรถจักรยานยนตเปนยานพาหนะที่ม ีจํานวนผูขับขี่หรือผูโดยสารบาดเจ็บและตายในสัดสวนที่สูงที่สุดเมื่อเปรีย บเทีย บกับการเดินทางดว ย
วิธีการอื่น ดวยเชน กัน แตก็ย ังมีจักรยานยนตอีกประเภทหนึ่งที่มีข นาดเครื่องยนตใหญ ตั้งแต151ซีซีขึ้น ไปจักรยานยนตข นาดใหญเหลานี้ไมไดป ระหยัด

*

คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; Email:[email protected]
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:[email protected]
**
คณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรวิทยาเขตศรีราชา; Email: [email protected]
**

[394]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
น้ํามัน อีกทั้ง ยังมีข นาดใหญ ไมคลองแคลว รวมทั้งราคาซื้อและคาบํารุงรักษาที่สูงมากกวาจักรยานยนตขนาดเล็กทัว่ ไปมาก แตกลับมีจาํ นวนเพิม่ ขึน้ อยาง
ตอเนื่อง
ปจจุบันปริม าณรถจักรยานยนตขนาดใหญม ีการเติบโตอยางตอเนื่องประกอบกับมีผูผลิตบางรายไดเขามาตั้งฐานการผลิตในประเทศไทยเพือ่
ประโยชนในดานการลดภาษีน ําเขา และในป พ.ศ.2560 นี้ขอตกลงทางเศรษฐกิจไทย-ญี่ปุน หรือ JTEPA จะประกาศใช ซึ่ง จะสง ผลใหรถจัก รยานยนต
ขนาดความจุกระบอกสูบใหญกวา 250 ซีซีจากประเทศญี่ปุน สามารถนําเขาโดยไมเสียภาษีทําใหปริมาณรถจักรยานยนตประเภทนีจ้ ะเพิม่ ขึน้ ไดอยางกาว
กระโดด มีราคาจําหนายที่น าสนใจกวาเดิม ดวยเหตุผลดานการแขงขัน ที่เพิ่ม สูงขึ้น จึงเชื่อวาผูบริโภคจะไดรับผลประโยชนในดานราคาและตัวเลือกทีเ่ พิม่
มากขึ้นเชนกัน อีกประการหนึ่งที่มีสวนเพิ่มปริมาณรถจักรยานยนตประเภทนี้คือ มีบริการสิน เชื่อจากสถาบันการเงิน ตางๆเขามาชวยผูบ ริโภคในการเชา
ซื้อรถจักรยานยนต ทั้งการสงเสริมการตลาดที่ม ีเงินดาวนน อย ผอนนานที่สถาบัน การเงิน แตละแหงตางมีก ารแขงขัน กัน มากขึ้น สําหรับในสวนของ
ผูบริโภคที่เพิ่มมากขึ้นสวนหนึ่งมาจากการชอบในเรื่องของความเร็ว ความแรงของรถจักรยานยนตป ระเภทนี้ ประกอบกับ ดารานัก แสดงทั้ง ในและ
ตางประเทศตางก็ขับขี่รถจักรยานยนตขนาดใหญนี้กันมากขึ้น ซึ่งจะเปนสวนหนึ่งที่เยาวชน กลุม วัย รุน หรือผูส นใจ เกิดพฤติกรรมเลียนแบบ อยากมีอยาก
ขับขี่ทั้งๆ ที่รถประเภทนี้กอนจะขับขี่ไดตองผานการฝกอบรมการขับขี่อยางถูกวิธีกอนจะใชงานจริง ดวยเหตุผลขางตนจึงเชือ่ ไดวา ปริมาณรถจักรยานยนต
ขนาดใหญน ี้นาจะมีปริม าณเพิ่มขึ้นอยางตอเนื่อง รวมถึงผลกระทบทางสังคมที่นาจะเพิ่ม ขึ้นตามไปดวย ซึ่งหนวยงานราชการที่เกีย่ วของ รวมถึงตัวผูข บั ขี่
ผูปกครอง ตองเขามามีสวนรวมในการรับผิดชอบตอสังคมเชน กัน
จากสถิติการจดทะเบียนของรถจักรยานยนตขนาดใหญทั่วประเทศที่จดทะเบีย นตั้งแตเดือนมกราคมพ.ศ.2543-ธันวาคม พ.ศ.2557เปนตนมา
พบวามีจํานวนเพิ่มมากขึ้น เรื่อยๆอยางตอเนื่อง (กรมการขนสงทางบก, 2558) มีเพียงป พ.ศ.2557 ที่ม ีจํานวนลดลงอยางมีนัย สําคัญ ซึ่งเปน ผลมาจาก
สภาพเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศตกต่ํา ความไมสงบทางการเมือง ความไมม ีเสถีย รภาพทางการเมืองภายในประเทศ และเงิน บางสวนก็ถ ูกใชไปกับ
การซื้อรถยนตคัน แรกในป พ.ศ.2556 ที่ตองมีภาระผูกพันผอนชําระตอไปอีกหลายป การลงทุนภาคเอกชนและภาครัฐยังไมฟนตัว อันเนื่องจากกําลังซือ้
โดยรวมยังไมดีขึ้น ซึ่งสงผลใหหลายๆบริษัทตองมีมาตรการการลดตนทุน ตามมา
ดวยเหตุผลที่ไมมีความสัมพัน ธหรือความเชื่อมโยงใดๆระหวางยอดจดทะเบีย นรถจักรยานยนตข นาดใหญ เทียบกับ GDP จํานวนประชากร
รายไดถัวเฉลี่ยของประชากร จึงเปน แรงกระตุน ใหวิทยานิพนธเลมนี้เลือกที่จะศึกษาถึงพฤติกรรมของผูขับขี่รถจักรยานยนตขนากใหญ โดยเจาะจงในเขต
พื้น ที่เมืองพัทยา ดวยเหตุผลดังตอไปนี้
เมืองพัทยาเปน เมืองหนึ่งในจังหวัดชลบุรีที่รถจักรยานยนตขนาดใหญม ีความนิย มมากสังเกตไดจากจํานวนรถที่วิ่งอยูบนทองถนน ตามซอก
ซอย เมืองพัทยายังเปนแหลงทองเที่ยวที่เปน ที่นิย มติดอันดับของโลกซึ่งทุกๆปจะมีจํานวนนักทองเทีย่ วทีแ่ วะเขามาเปนจํานวนมากเมืองพัทยายังเปนเมือง
ที่ม ีศักยภาพทางดานเศรษฐกิจที่ดีจะเห็นไดจากจํานวนนักทองเที่ยวที่เพิ่ม ขึ้น ทุกป ซึ่งประชากรแฝงที่ไมไดมีทะเบีย นบานอยูในพัทยาก็มจี าํ นวนมากและ
เนื่องจากพัทยาเปนเมืองติดทะเลและใกลภูเขา มีถนนหลวงใหญไดมาตรฐานผาน มีทางดวน มีทางเลี่ย งเมืองขามไปภูม ิภาคจังหวัด อื่น ไดอยางสะดวก
เหมาะแกการที่จะขับขี่รถจักรยานยนตขนาดใหญทองเที่ยวมีถนนที่เชื่อมตอเลียบจังหวัดและเมืองชายทะเลที่น ิยมของเมืองไทย อยางเชน อําเภอสัตหีบ
จังหวัดระยอง จังหวัดจัน ทบุรี และจังหวัดตราด เปนตนนอกจากนี้ ยังมีเสนทางเชื่อมที่สามารถวิ่งตอไปจนถึงเขาใหญจังหวัดนครราชสีมาได วิง่ ตอขึน้ ไปสู
ภาคเหนือไดซึ่งก็เปน แหลงทองเที่ย วทางธรรมชาติที่ผูขับขี่รถจักรยานยนต ข นาดใหญมีความนิย มไปทองเที่ย วกัน อยางสม่ําเสมอ ดัง นั้น จะเห็น วา มี
นักทองเที่ยวตางชาติขับรถจักรยานยนตข นาดใหญในเมืองพัทยาอยางหนาแนน รวมถึงผูใหบริการรถเชาก็ม ากขึ้น ตามไปดวย
ศูน ยบริการและโชวรูมจําหนายรถจักรยานยนตขนาดใหญในจังหวัดชลบุรีตั้งอยูไนเมืองพัทยาทั้งหมดประกอบไปดวยยีห่ อ Ducati, Kawasaki,
BMW, KTM, Yamaha, Honda, Triumph, Benelli, Suzuki, SYM และ GPXซึ่งทุกยี่หอตางไดรับความนิย มในกลุม ลูกคาที่แตกตางกันออกไปในดาน
ตางๆไมวาจะเปนการออกแบบรูปทรงสมรรถนะความหรูหราความนิยมเปนตน ดังนั้น การที่จะเลือกขับขี่รถจักรยานยนตขนาดใหญสักคัน จะตองเลือกให
เปน ไปตามความตองการของผูข ับขี่ใหไดมากที่สุดเพราะในแตละยี่หอจะมีรูปทรงใหเลือ กที่หลากหลายและยัง มีค วามจุกระบอกสูบของเครื่อ งยนตที่
แตกตางกันออกไปผูขับขี่ควรที่จะศึกษาเปน อยางดีเพื่อที่จะไดเหมาะแกความตองการของผูบริโภคใหไดม ากที่สุดเพราะวารถจักรยานยนตข นาดใหญมี
ราคาที่คอนขางสูงถือไดวาเปน สินคาฟุมเฟอยและเมื่อเลือกซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญแ ลวสิ่งที่จะตองตามมาก็คอื เครือ่ งปองกันเพราะรถจักรยานยนต
ประเภทนี้มีสมรรถนะมากกวารถจักรยานยนตทั่วไปหลายเทาความปลอดภัยจึงตองตามมาไมวาจะเปน หมวกนิรภัยเสือ้ แจ็คเก็ตสําหรับขับขีจ่ กั รยานยนต
ถุงมือกางเกงและรองเทาเปน ตน
จากการที่ตลาดรถจักรยานยนตข นาดใหญม ีการเติบโตคอนขางสูงในหลายปที่ผานมาและมีแนวโนม จะสูงขึ้น ไปเรื่อยๆ ในเมือ งพัทยาก็เปน
เมืองที่ผูประกอบการรถจักรยานยนตข นาดใหญเลือ กที่จะเขามาทําตลาดมากกวาตัวอําเภอเมืองชลบุรีการที่จะศึกษาวาทําไมคนถึงเลือกที่จะขับ ขี่

[395]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
รถจักรยานยนตข นาดใหญทั้งๆ ที่ม ีราคาแพงกวารถจักรยานยนตป กติอยางมากและการที่ผูบริโภคตัดสิน ใจเลือ กยี่หอ ใดยี่หอ หนึ่งแลว สิ่งที่ทุก ฝาย
ตองการจะทราบตามมาคือ ผูซื้อตัดสิน ใจเลือกซื้อดวยการพิจารณาจากอะไร

วัตถุประสงค
เพื่อศึกษาปจจัยที่มีผลตอการตัดสิน ใจซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญของผูบริโภคในเมืองพัทยา

วิธีการวิจัย
ในการศึกษาปจจัย ที่มีผลตอการตัดสิน ใจซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญของผูบริโภคในเมืองพัทยาทําการศึกษาโดยการใชข อมูลปฐมภูม ิดวย
วิธีการเก็บแบบสอบถามจากผูที่มีความสนใจจะตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญในเมืองพัทยาการกําหนดตัวอยางของการศีกษาครัง้ นีใ้ ชวธิ หี ลักการ
คํานวณของ W.G. Cochran จากการคํานวณนํามาวิเคราะหสมการความนาจะเปนในการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญในเขตเมือ งพัทยา ได
ดังนี้จํานวนกลุมตัวอยางเปน384.16 ตัวอยางแตเพื่อความสะดวกในการประเมินผลและการวิเคราะหข อมูลผูวิจัยจึงใชข นาดกลุม ตัวอยางทั้งหมด 400
ตัวอยางซึ่งเก็บมาจากศูนยบริการและโชวรูม รถจักรยานยนตข นาดใหญ และงานมอเตอรโชวที่จัดขึ้นตามหางสรรพสินคาในเมืองพัทยานํามาวิเคราะห
แบบจําลองโลจิต (Logit Model) โดยการกําหนดตัว แปรสวนบุคคล พฤติก รรมการเลือกซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญแ ละปจจัย ดานสวนประสม
การตลาดที่ม ีผลตอการตัดสิน ใจซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญแลวนํามาวิเคราะหสมการความนาจะเปนในการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญ ได
ดังตอไปนี้
ln

= ß0 + ß1gen + nß2nsizenn + pß3pbrandp + xß4xshoevx + ß5prod1 + ß6prom4 + ß7peop5 + U

โดยไดกําหนดตัวแปรของสมการความนาจะเปนดังนี้
ตัวแปร
ความหมาย
Y
การตัดสินใจซือ้ รถจักรยานยนตขนาดใหญในเขตเมืองพัทยา
P
Gen

Prob (Y=1) ความนาจะเปนของการตัดสิน ใจซื้อ
รถจักรยานยนตขนาดใหญในเขตเมืองพัทยา
เพศ

sizenn

ขนาดความจุกระบอกสูบของเครื่องยนตรถจักรยานยนตขนาด
ใหญ
เมือ่ n = 2,3,4,5,6

brandp

ยี่หอ รถจักรยานยนตขนาดใหญ
เมือ่ p = 2,3,4,5,6,7,8,9,10,11

[396]

หมายเหตุ
1 = ซื้อ
0 = ไมซอื้

1 = ชาย
2 = หญิง
(Base Group = 150-250 ซีซ)ี
2 =251-400 ซีซี
3 =401-650 ซีซี
4 = 651-900 ซีซี
5 = 901-1300 ซีซี
6 =มากกวา 1,300 ซีซี
(Base Group = BMW)
2 =Ducati
3 =Harley Davidson
4 = Honda

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตัวแปร

ความหมาย

หมายเหตุ

shoevx

จํานวนครัง้ ที่เขาชมงานแสดงรถโชวรมู
เมือ่ x = 2,3,4

prod1

คุณภาพของยี่หอรถจักรยานยนตขนาดใหญ ไมจกุ จิกไมเสียงาย
เปนยี่หอ ที่ไดรับความนิยมในทองตลาด
มีบริการแจงรายการสงเสริม การขายประจําเดือนแกลกู คาเปน
ประจําและตอเนื่อง
พนักงานสามารถใหคําแนะนํารถรุน ใหมไดดี
คาคลาดเคลื่อน (Error Term)

prom4
peop5
U

[397]

5 = Kawasaki
6 =KTM
7 = Suzuki
8 = Triumph
9 = Vespa
10 = Yamaha
11 = อื่นๆ
(Base Group = 1-3 ครั้ง)
2 = 4-6 ครั้ง
3 = 7-9 ครั้ง
4 = มากกวา 9 ครั้ง
ตามคะแนนความคิดเห็น 1-5
ตามคะแนนความคิดเห็น 1-5
ตามคะแนนความคิดเห็น 1-5

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

กรอบแนวคิดการวิจัย
กลุม ตัวอยาง
ผูบริโภคทีส่ นใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญในเมืองพัทยา
400 ราย

ประชากร
ผูบ ริโภคทีส่ นใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญในเมืองพัทยา

ขอมูลทั่วไปของ
กลุม ตัวอยาง
1. เพศ
2. อายุ
3. สถานภาพ
สมรส
4. ระดับการศึกษา
5. รายรับเฉลีย่ ตอ
เดือน
6. อาชีพ

พฤติกรรมการเลือกซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญของกลุม ตัวอยาง
1. ประเภทของรถจักรยานยนตขนาดใหญทสี่ นใจเลือกซื้อ
2. ขนาดของเครือ่ งยนตรถจักรยานยนตขนาดใหญทสี่ นใจเลือกซือ้
3. ยี่หอรถจักรยานยนตขนาดใหญที่สนใจเลือกซือ้
4. ราคาของรถจักรยานยนตขนาดใหญทสี่ นใจเลือกซื้อ
5. คุณลักษณะเดนของรถทีส่ นใจเลือกซือ้
6. ความเร็วสูงสุดของรถทีส่ นใจเลือกซื้อ
7. รถจักรยานยนตขนาดใหญมือหนึ่ง หรือมือสอง ทีส่ นใจ
8. สถานที่ ที่เลือกซือ้ รถจักรยานยนตขนาดใหญ
9. บุคคลทีม่ ีอทิ ธิพลตอการตัดสินใจในการเลือกซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญ
10.จะแตงรถแนวไหน
11. จะเปลี่ยนทอไอเสีย ไหม
12. เหตุการณใดทีก่ ลัวมากทีส่ ุดที่อาจทําใหเกิดอุบัติเหตุ
13. จะเขากลุม รถขี่ทองเทีย่ วไหมหรือขับคนเดียวไปเรื่อยๆ
14. ใสหมวกกันน็อคทุกครั้งทีข่ ี่ไหม
15. ในชวงทีผ่ านมาไดเขาชมงานแสดงรถ หรือโชวรมู กีค่ รั้ง
16. รูปแบบการชําระเงินที่สะดวก 17. ภายใน 1 เดือนหลังจากนี้จะซือ้ รถ หรือไมซอื้

ปจจัยทีม่ ผี ลตอการ
ตัดสิน ใจซือ้
รถจักรยานยนตขนาด
ใหญ ของกลุม ตัวอยาง
1. ปจจัยดานผลิตภัณฑ
2. ปจจัยดานราคา
3. ปจจัยดานชอง
ทางการจัดจําหนาย
4. ปจจัยดานการ
สงเสริมทางการตลาด
5. ปจจัยดานบุคคล

Logit Model

การตัดสิน ใจซือ้ รถจักรยานยนตขนาดใหญ
ซื้อ
ไมซอื้
กรอบแนวคิดพัฒนามาจาก วิชยา ตั้งมีลาภ

ผลการวิจัย
ผลการวิจัยปจจัยที่ม ีผลตอการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญข องผูบริโภคในเมืองพัทยา เขียนแสดงแบบจําลองในรูปแบบสมการได
ดังนี้

[398]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ln

=

-2.24 + 0.61gen +0.02sizen2 + 0.01sizen3 + 0.83sizen4- 0.00sizen5 + 1.83sizen6-0.23brand2
(-2.23) (2.11)* (0.06) (0.02) (1.85)* (-0.00) (3.09)* (-0.56)
[0.10] [0.00] [0.00] [0.16] [-0.00] [0.41] [-0.03]
+0.00brand3-0.03brand4-0.48brand5 + 1.56brand6-0.60brand7-1.05brand8- 1.02brand9
(0.00) (-0.08) (-1.04) (2.03)* (-0.86) (-1.47) (-1.30)
[0.00] [-0.00] [-0.07] [0.35] [-0.08] [-0.13] [-0.13]
- 0.50brand10 + 0.73shoev2 + 0.68shoev3 + 0.83shoev4 + 0.66prod1- 0.09prom4- 0.61peop5
(-0.89) (2.49)* (1.30) (0.86) (3.53)* (-0.59) (-3.44)*
[-0.07] [0.13] [0.13] [0.17]
[0.11] [-0.01] [-0.10]

โดยที่ LR Chi2 = 74.96
Prob (Chi2) = 0.0000Overall Percentage Correct = 79.25
หมายเหตุ: * หมายถึง มีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10
ตัวเลขในวงเล็บ () หมายถึง คา Z-stat
ตัวเลขในวงเล็บ [ ] หมายถึง คา Marginal Effect
ผลการศึกษา เมื่อพิจารณาคา LR Chi2 = 74.96และ Prob (Chi2) = 0.0000 อธิบายไดวาแบบจําลองนี้สามารถอธิบายปจจัย ที่ม ีผลตอการ
ตัดสิน ใจซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญของผูบริโภคในเมืองพัทยาไดอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ0.10 คือสามารถใชแบบจําลองนีป้ ระมาณการความ
นาจะเปน ของผูตัดสินใจเลือกซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญน อกจากนี้ พิจารณา Overall Percentage Correct = 79.25 อธิบ ายไดวาแบบจําลองนี้
สามารถพยากรณการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญทั้งกรณีที่ตัดสิน ใจซื้อหรือไมซื้อ ไดถ ูกตองคิดเปนรอยละ 79.25
ผลจากการทดสอบแบบจําลองโลจิต พบวาตัว แปรที่ส ามารถอธิบ ายไดอยางมีน ัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.10 ไดแ กเพศ ขนาดความจุ
กระบอกสูบ ของเครื่องยนตรถจักรยานยนตข นาดใหญ ยี่หอรถจักรยานยนตข นาดใหญ จํานวนครั้ง ที่เขาชมงานแสดงรถโชวรูม คุณ ภาพของยี่หอ
รถจักรยานยนตข นาดใหญไมจุกจิกไมเสีย งายเปน ยี่หอที่ไดรับความนิย มในทองตลาด มีบริการแจง รายการสงเสริม การขายประจําเดือนแกลูก คาเปน
ประจําและตอเนื่อง พนักงานสามารถใหคําแนะนํารถรุน ใหมไดดี

อภิปรายผลการวิจัย
ปจจัย ที่ม ีผลตอการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญของผูบริโภคในเมืองพัทยาที่ม ีความแตกตางอยางมีน ัยสําคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ 0.10
ไดแ ก เพศขนาดความจุกระบอกสูบของเครื่องยนตรถจักรยานยนตขนาดใหญ ยี่หอรถจักรยานยนตขนาดใหญจํานวนครั้งที่เขาชมงานแสดงรถโชวรูม
ปจจัย สวนประสมการตลาดดานผลิตภัณฑ และดานบุคคลจากการพิจารณาแบบจําลองโลจิตที่ประมาณไดรวมกับคา Marginal Effect สามารถวิเคราะห
ผลไดดังนี้
1. ปจจัย ที่เปนขอมูลสวนบุคคลของการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญของผูบริโภคในเมืองพัทยา
1.1 ตัวแปรดานเพศ สามารถอธิบายความนาจะเปนในการตัดสิน ใจซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญที่ระดับนัยสําคัญ 0.10 โดยเพศ
ชาย จะมีโอกาสในการเลือกซื้อมากกวาเพศหญิง รอยละ10.00ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ จิราภรณ เพียรทอง(2551) พบวา เพศชายมีโอกาสในการ
เลือกซื้อมากกวาเพศหญิง
2. ปจจัยที่เปนพฤติกรรมการเลือกซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญของผูบริโภคในเมืองพัทยา
2.1 ตัวแปรดานขนาดความจุกระบอกสูบของเครื่องยนตรถจักรยานยนตขนาดใหญ สามารถอธิบายความนาจะเปนในการเลือ ก
ซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญ ที่ระดับนัย สําคัญ 0.10 โดยรถจักรยานยนตขนาดใหญที่ม ีขนาดความจุกระบอกสูบของเครือ่ งยนต 651-900 ซีซมี โี อกาสใน
การเลือกซื้อมากกวารถจักรยานยนตที่มีข นาดความจุกระบอกสูบของเครื่องยนต150-250 ซีซีรอยละ 16.00 ซึ่งสอดคลองกับงานวิจยั ของวิชยา ตัง้ มีลาภ
(2556)พบวา ขนาดความจุกระบอกสูบของเครื่องยนต 800-1000 ซีซี มีโอกาสในการเลือกซื้อมากที่สุด
[399]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2.2 ตัวแปรดานยี่หอรถจักรยานยนตข นาดใหญสามารถอธิบายความนาจะเปนในการเลือกซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญ ทีร่ ะดับ
นัย สําคัญ 0.10 โดยรถจักรยานยนตขนาดใหญยี่หอ KTM มีโอกาสในการเลือกซื้อมากที่สุดโดยมากกวารถจักรยานยนตข นาดใหญยี่ หอ BMW ที่เปน
Base group ถึงรอยละ 35.00
2.3 ตัวแปรดานจํานวนครั้งที่เขาชมงานแสดงรถโชวรูมสามารถอธิบายความนาจะเปนในการเลือกซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญ
ที่ระดับนัยสําคัญ 0.10 โดยผูที่เคยเขาชมงานแสดงรถโชวรูม4-6 ครั้งมีโอกาสในการเลือกซื้อ มากกวาผูที่เคยเขาชมงานแสดงรถโชวรูม 1-3 ครั้งรอ ยละ
13.00
3. ปจจัยที่เปนสวนประสมการตลาดที่มีผลตอการตัดสิน ใจซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญ
3.1 ตัวแปรปจจัยสวนประสมการตลาดดานผลิตภัณฑสามารถอธิบายความนาจะเปน ในการเลือกซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญที่
ระดับนัย สําคัญ 0.10 โดยผูซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญที่ใหความสําคัญเกี่ยวกับคุณ ภาพของยี่หอรถจักรยานยนตขนาดใหญไมจกุ จิกไมเสียงายเปนยีห่ อ
ที่ม ีคนนิย มใชในทองตลาดจะสงผลใหผูซื้อมีโอกาสเลือกซื้อ มากขึ้น ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ ปฏิญญา ลาภเจริญวงศ(2550) และ นพคุณ แซพุย
(2556)พบวา คุณภาพของยี่หอรถจักรยานยนตขนาดใหญ ยี่หอที่มีคนนิย มใชในทองตลาดเปน ปจจัยสําคัญที่สุดที่ผูบริโภคตัดสิน ใจเลือกซื้อ
3.2 ตัวแปรปจจัยสวนประสมการตลาดดานบุคคล สามารถอธิบายความนาจะเปน ในการเลือกซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญ ที่
ระดับนัย สําคัญ 0.10 โดยผูซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญที่ใหความสําคัญ เกี่ยวกับการที่พนักงานสามารถใหคําแนะนํารถรุนใหมไดดี จะสงผลใหผูซื้อ มี
โอกาสเลือกซื้อนอยลง ซึ่งขัดแยงกับงานวิจัยของ วิช ยา ตั้งมีลาภ(2556) ที่พบวา พนักงานแนะนําลูกคาไดดีมีผลตอการตัดสิน ใจซื้อ
4. สําหรับตัวแปรอื่น ไดแ ก ตัวแปรดานขนาดของเครื่องรถจัก รยานยนต 251-400 ซีซี 401-650 ซีซี 901-1300 ซีซี ตัว แปรดานยี่ห อ
รถจักรยานยนตข นาดใหญที่สนใจยี่หอ Ducati Harley-Davidson Honda Kawasaki Suzuki Triumph Vespa Yamaha และยี่หออื่น ๆตัวแปรดาน
จํานวนครั้งที่เขาชมงานแสดงรถโชวรูม 7-9 ครั้ง มากกวา 9 ครั้ง และตัวแปรปจจัย สวนประสมการตลาดดานการสงเสริม การตลาด ทีเ่ กีย่ วกับการมีบริการ
แจงรายการสงเสริมการขายประจําเดือนแกลูกคาเปน ประจําและตอเนื่องไมสามารถอธิบายความนาจะเปนในการเลือกซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญ ที่
ระดับนัย สําคัญ 0.10

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
จากผลการศึกษาปจจัยที่ม ีผลตอการตัดสินใจซื้อรถจักรยานยนตขนาดใหญข องผูบริโภคในเมืองพัทยา ชี้ใหเห็น วา ผูเลือกซือ้ รถจักรยานยนต
ขนาดใหญไดใหความสําคัญ กับรถจักรยานยนตที่ม ีความจุกระบอกสูบที่สูงมากๆ และเปนยี่หอที่มีช ื่อเสียงนําเขาจากตางประเทศดังนัน้ จึงเปนการสะทอน
ใหเห็น วาผูข ับขี่สวนใหญในเมืองพัทยาอาจจะไดรับอิทธิพลการขับขี่ลักษณะรถมาจากนักขับขี่ชาวยุโรปที่นิย มรถจักรยานยนตทมี่ คี วามจุกระบอกสูบสูงก็
เปน ไดซึ่งปจจัย นี้หากในอนาคตมีผูทําการสํารวจและวิจัยเกี่ยวกับนักขับขี่ที่เปน นักทองเที่ย วชาวยุโรปดวย จะทําใหไดรปู แบบของการพยากรณในอนาคต
มีประสิทธิภาพออกมาดีมากขึ้น เพื่อผูที่เกี่ยวของจะไดน ําไปใชเปนขอมูลเพื่อกอเกิดประโยชนไดมากขึ้น เชน การวางกฏระเบีย บจราจร การคาขายธุรกิจ
ระหวางประเทศ หรือการสรางอุปนิสัย การเปนนักขับขี่ที่ดี เปนตน
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
เนื่องจากเปนการศึกษาจากกลุม ตัวอยาง 400 ตัวอยางของผูตัดสินใจซื้อหรือไมซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญข องผูบริโภคในเมือ งพัทยาซึ่ง
เปน ลักษณะรูปแบบที่เปน Binary Logistic เทานั้น ดังนั้น หากในอนาคตมีผูสนใจทําการวิเคราะหในรูปแบบของMultinomial Logistic ยกตัวอยางเชน
โอกาสของผูมีรถแลวและตองการจะซื้อเพิ่ม โอกาสของผูม ีรถแลวและไมตองการซื้อ โอกาสของผูทยี่ งั ไมมรี ถและตองการซือ้ และโอกาสของผูท ยี่ งั ไมมรี ถ
และไมตองการซื้อ เปนตน เพื่อจะไดผลของกลุมการวิเคราะหเจาะจงและลงลึกไดมากขึ้น

[400]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

เอกสารอางอิง
กรมการขนสงทางบก.-2558.-สถิติการจดทะเบียนของรถจักรยานยนตขนาดใหญทั่ว ประเทศ(online).http://www.dlt. go.th/th/., 10 กุม ภาพันธ
2559.
จิราภรณ เพียรทอง. 2551.ปจ จัยการตลาดที่ม ีผลตอ กระบวนการตัดสิน ใจซื้อ รถจักรยานยนต ยามาฮาในเขตอําเภอ เมืองจังหวัดสมุทรปราการ. การ
คนควาอิสระบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารธุรกิจ,มหาวิทยาลัยศรีปทุม วิทยาเขตชลบุรี.
นพคุณ แซพุย . 2556. ปจ จัย ที่มีอ ิท ธิพ ลตอ การตัด สิน ใจซื้อ รถจักรยานยนตข องประชากรในกรุงเทพมหานคร. การคน ควาอิสระบริหารธุรกิจ
มหาบัณฑิต สาขาวิช าการบริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัย กรุงเทพ.
ปฏิญญา ลาภเจริญวงศ. 2550. ปจ จัยที่ม ีผลตอการซื้อ รถจักรยานยนตของผูบริโภคในจังหวัดปทุม ธานี. การคนควาอิส ระบริหารธุรกิจมหาบัณ ฑิต
สาขาวิชาการบริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี.
วิชยา ตั้งมีลาภ. 2556.ปจจัยที่ม ีผลตอการเลือ กซื้อรถจักรยานยนตข นาดใหญข องจังหวัดเชียงใหม.แบบฝกหัดการวิจัย เศรษฐศาสตรมหาบัณ ฑิต
สาขาเศรษฐศาสตร, มหาวิทยาลัยเชียงใหม.

[401]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความคิดเห็นของบุคลากรตอประสิทธิผลในการปฏิบัตงิ านประชาสัมพันธ
ของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร
The personnel of the effectiveness of PR practitioners
the Secretariat of the House of Representatives
*

**

วนิดา อานามวัฒน และ รองศาสตราจารย สุพัตรา จุณณะปย ะ
Wanida Arnamvat and Associate Professor Supattra Junnapiya

บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึก ษาระดับ ความคิด เห็น ของบุคลากรตอประสิทธิผลในการปฏิบัติง านประชาสัม พัน ธข องสํานักงาน
เลขาธิการ สภาผูแ ทนราษฎร และศึกษาปจจัยที่มีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ของบุคลากรตอประสิทธิผลในการปฏิบตั งิ านประชาสัมพันธของสํานักงาน
เลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร กลุมตัวอยางที่ใชในการศึกษา คือ บุคลากรสํานักประชาสัม พันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร จํานวน 115 คน
ใชแ บบสอบถามเปน เครื่องมือในการเก็บรวบรวมขอมูล ทําการประมวลผลและวิเคราะหขอมูลดวยคอมพิวเตอรโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูป สถิตทิ ใี่ ชในการ
วิเคราะหขอมูล ไดแก รอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ย งเบนมาตรฐาน การวิเคราะหการผันแปร และการวิเคราะหจําแนกพหุ โดยกําหนดคานัยสําคัญทางสถิตทิ ี่
ระดับ .05 ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวาอายุ ระยะเวลาการทํางาน การมีสวนรวมของบุคลากรในงานดานประชาสัม พัน ธ และความเกี่ย วของกับงาน
ประชาสัม พันธของบุคลากรมีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพัน ธข องสํานัก งานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สวนเพศ ระดับการศึกษา ตําแหนง ประสบการณงานประชาสัม พัน ธดานตางๆ และความรูความเขาใจในงาน
ประชาสัม พันธ ไมมีความสัมพัน ธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
คําสําคัญ : ประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัม พันธ

Abstract
The objectives of this research were to study the level of the personnels’ opinion and the factors related to the
personnels’ opinion on the effectiveness in public relations office of the Secretary General of Parliament. The samples
consisted of 115 personnels in the Office of Public Relations, the secretariat of the houseof representative.Questionnaireswere
used to collect data and then analyzed by computer packaging program. The statistics used for data analysis were percentage,
mean, standard deviation. Analysis of Variance (ANOVA) and Multiple Classification Analysis (MCA.) with statistical significance
level at .05. This study aimed to examine the effectiveness of personnel. In the practice of public relations of Secretariat. House
of representatives And factors Relating to comment on the effectiveness of personnel in the public relations office of the
Secretary General of Parliament. As well as studythe problems in the practice of public relations of Secretariat of the House of
Representatives of 115 people. Questionnaires were used to collect data. Processed and analyzed by computer. Using software
The statistics used for data analysis were percentage, mean, standard deviation. Analysis of variance And multiple discriminant
analysis The significance The statistical level of .05.The results showed that The effectiveness of personnel in the public
*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]

[402]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
relations office of the Secretary General of Parliament. At a high level The hypothesis testing found that the age of the working
period. The participation of personnel in public relations. And relevance to public relations personnel. Is associated with a
comment on the effectiveness of PR practitioners of the Secretariat of the House of Representatives. The level of statistical
significance. 05. For sex, education, position, experience inthe field of public relations. And a better understanding of public
relations. No relation The effectiveness of operational relations of Secretariat. House of representatives.
Keyword: Effectiveness in practice of public relations

บทนํา
ปจจุบันสภาพสังคมมีความเจริญ กาวหนามากยิ่งขึ้นทําใหเกิดปญ หาตางๆ ตามมาทั้ง ดานการศึก ษาที่เปดโอกาสใหคนไดรับ การศึกษาที่มี
มาตรฐานสูงขึ้น ดานการแสดงความคิดเห็นที่กอใหเกิดความขัดแยงผลประโยชนที่ไมล งตัวรวมทั้ง ภาคอุตสาหกรรมที่ข ยายตัว ไปตามสภาวะกระแส
เศรษฐกิจโลก จนทําใหเกิดองคการตางๆ หลายสาขาตามมา ตลอดจนกระแสวัฒนธรรมตางชาติไดแ พรขยายมาในสังคม ทําใหเกิดวัฒนธรรมยอยตางๆ
และกอใหเกิดชองวางระหวางประชาชนและหนวยงาน รวมทั้งระหวางประชาชนและประชาชนดวยกันเอง การประชาสัมพัน ธจึงเปนแนวความคิดหนึ่ง
ดานการสื่อสารที่ม ีวัตถุประสงคในการเสริมสรางความสัมพันธและความเขาใจอันดีระหวางองคการ สถาบันกับกลุมประชาชนที่เกี่ย วของเพื่อหวังผลใน
ความรว มมือ และการสนับ สนุน จากประชาชน รวมทั้ งมีส วนชว ยเสริ ม สร างภาพลั กษณ (Image) ที่ดี ใหแ กห นว ยงาน องคก าร สถาบัน ซึ่ง การ
ประชาสัม พันธนั้น เปนงานในระดับนโยบาย และเปน กิจกรรมซึ่งสืบเนื่องมาจากนโยบายขององคการ
สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรซึ่งเปนหนวยงานอิสระ มีฐานะเทีย บเทากรมโดยมีอํานาจหนาที่สนับสนุน ภารกิจดานกระบวนการนิติ
บัญ ญัติ โดยไดกําหนดยุทธศาสตร (พ.ศ.2557-2560) ไวทั้งหมด 6 ยุทธศาสตร ซึง่ ยุทธศาสตรที่ 3 คือ สง เสริม และสนับ สนุน ใหประชาชนมีความเปน
พลเมืองในระบอบประชาธิปไตยและการปฏิรูปประเทศไทยใหย ั่งยืน สํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎรในฐานะของตัวแทนประชาชนชาวไทยในการ
ทําหนาที่สงเสริมเผยแพรค วามรูเกี่ย วกับ ประชาธิปไตยและบทบาทอํานาจหนาที่ข องสภาผูแ ทนราษฎร ใหประชาชนเกิด ความรูค วามเขาใจอยาง
แพรหลาย และกระตุนใหเกิดการมีสวนรวมของประชาชนในการปฏิรูปประเทศอยางแทจริง
ทั้งนี้ ในการตอบสนองเจตนารมณ เปาประสงค พันธกิจ และยุท ธศาสตรข องสํานักงานเลขาธิก ารสภาผูแ ทนราษฎรตามยุทธศาสตรที่ 3
สํานักประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร ไดพิจารณาเห็น วา งานประชาสัม พันธเปน งานที่มีความสําคัญและมีความจําเปนอยางยิง่
ตอสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร สมควรที่จะตองดําเนิน งานอยางเปน ระบบและตอเนื่องดวยการเพิ่ม ประสิทธิภาพและประสิท ธิผ ลใหเปน ที่
ยอมรับตอองคการและสาธารณชน เพราะเปนสื่อสําคัญ ของงานนิติบัญญัติที่เผยแพรขอ มูลขาวสารในวงงานรัฐสภา ความเคลื่อนไหวทางการปฏิรูป
ประเทศและทางการเมือง รวมถึงกระบวนการยกรางรัฐธรรมนูญ ใหกลุม เปาหมายไดรับขอ มูลขาวสารที่ถูก ตอ งมี คุณ ภาพ ทัน ตอเหตุการณ เพื่อ เปน
สื่อกลางในการสรางความปรองดอง สมานฉันท ใหสัมฤทธิ์ผลตามยุทธศาสตรข องสํานักงานฯ
ดังนั้น สํานักประชาสัมพัน ธจึงมีความจําเปน ตองพัฒนาการดําเนินงานดานประชาสัม พัน ธใหเปน ไปตามยุทธศาสตรทวี่ างไวขา งตน ในฐานะใน
ผูศึกษาเปนบุคลากรซึ่งปฏิบัติงานอยูในสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎรจึงสนใจทําการศึก ษาความคิดเห็น ของบุคลากรตอประสิทธิผล ในการ
ปฏิบั ติงานประชาสัม พัน ธ ข องสํานั ก งานเลขาธิการสภาผู แ ทนราษฎร เพื่ อนํา ผลการศึ กษาไปเปน แนวทางการปฏิ บัติง านและปรับ ปรุง งานดา น
ประชาสัม พันธ เพื่อใหงานประชาสัมพันธมีบทบาทในการสงเสริมใหประชาชนเกิดการรับรู มีสว นรวมในการปฏิรูปประเทศอยางมีประสิท ธิภ าพและ
ประสิทธิผลตอไป

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นของบุคลากรตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพัน ธข องสํานักงานเลขาธิการ สภาผูแทนราษฎร
2. เพื่อศึกษาปจจัย ที่มีความสัมพันธกับความคิดเห็นของบุคลากรตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพัน ธของสํานักงานเลขาธิการสภา
ผูแ ทนราษฎร

[403]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

วิธีการศึกษา
ประชากรที่ใชในการศึกษา
ประชากรที่ ใชในการศึก ษาในครั้ง นี้ คือ ข าราชการ พนัก งานราชการและลูก จา งสํ า นัก ประชาสั ม พัน ธข องสํ านั กงานเลขาธิ ก ารสภา
ผูแ ทนราษฎร จํานวนทั้งสิ้น 115 คน
เครื่องมือ ที่ใชในการศึกษา
การศึกษาครั้งนี้ ผูศึกษาไดสรางเครื่องมือที่ใชในการศึกษา คือแบบสอบถาม โดยอาศัยแนวคิด ทฤษฎี ตลอดจนผลงานวิจยั ทีเ่ กีย่ วของ ซึง่ แบง
ออกเปน 3 สวน ดังตอไปนี้
สวนที่ 1 แบบสอบถามขอมูลสวนบุคคลไดแ ก เพศ อายุ ระดับการศึกษา ตําแหนง และระยะเวลาการทํางาน
สวนที่ 2 แบบสอบถามปจจัย ดานงาน
สวนที่ 3 แบบสอบถามประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
การวิเคราะหข อมูล
การศึกษาครั้งนี้ ผูศึกษาไดทําการเก็บรวบรวมขอมูลที่ไดจากการกรอกแบบสอบถามของประชากรทีศ่ กึ ษาทีต่ อบแบบสอบถาม และสงกลับมา
ตรวจสอบความถูกตองสมบูรณข องขอมูล จากนั้น นําขอมูลจากแบบสอบถามที่ตรวจสอบความถูกตองสมบูรณเรียบรอยแลว มาจัดระเบียบและทําการลง
รหัส เพื่อใชในการประมวลผล และนําขอมูลที่ไดจากการลงรหัสเรีย บรอยแลว มาทําการประมวลผลดวยโปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ ตอมานําคาขอมูล
ทางสถิติที่ไดจากการประมวลผล มาทําการวิเคราะหโดยแยกวิเคราะหตามวัตถุประสงคและสมมติฐานในการศึกษา และขัน้ ตอนสุดทายคือ นําขอมูลทีไ่ ด
จากการวิเคราะหทางสถิติ มาอภิปรายและสรุปผลการศึกษาและขอเสนอแนะ

ผลการศึกษา
1. ขอมูลสวนบุคคล พบวา บุคลากรสวนใหญเปน เปน เพศหญิง รอ ยละ 71.3 มีก ลุม อายุ 41-50 ป รอยละ 39.1มีระดับ การศึกษาระดับ
ปริญญาตรี รอยละ 53.9 มีตําแหนงขาราชการ รอยละ 81.7 และมีระยะเวลาการทํางาน กลุม 20 ปข ึ้นไป รอยละ 32.2
2. ปจจัย ดานประสบการณงานประชาสัม พัน ธดานตางๆ พบวา บุคลากรสวนใหญม ีป ระสบการณงานประชาสัม พัน ธระดับ ปานกลาง มี
คาเฉลี่ย .52
3. ปจจัย ดานความรูความเขาใจในงานประชาสัมพันธ พบวา บุคลากรสวนใหญมีความรูความเขาใจเกี่ย วกับงานประชาสัมพันธระดับมาก มี
คาเฉลี่ย .71
4. ปจจัยดานการมีสวนรวมในงานประชาสัม พัน ธ พบวา บุคลากรสวนใหญม ีสวนรวมในงานประชาสัม พัน ธระดับปานกลาง มีคาเฉลี่ย 1.08
5. ปจจัยดานความเกี่ยวของกับงานประชาสัมพันธ พบวา บุคลากรสวนใหญมีความเกี่ยวของกับงานประชาสัมพันธระดับมาก มีคาเฉลี่ย .95
6. ความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร พบวา บุคลากรสว นใหญมีค วาม
คิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรระดับมาก มีคาเฉลี่ย 3.35

อภิปรายผลการศึกษา
การศึกษา เรื่อง ความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร จากผลการศึกษา
สามารถอภิปรายผลไดดังนี้
สมมติฐานที่ 1 ขอมูลสวนบุคคล ไดแก เพศ อายุ ระดับการศึกษา ตําแหนง และระยะเวลาการทํางาน มีความสัม พัน ธกับ ความคิด เห็น ตอ
ประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร

[404]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จากการทดสอบสมมติฐาน พบวา ตัว แปรอิส ระไดแ ก อายุ และระยะเวลาการทํางานของบุคลากรมีความสัม พัน ธกับ ความคิด เห็น ต อ
ประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่
วางไวสวนตัวแปรอิสระเพศ ระดับการศึกษา และตําแหนงของบุคลากรไมมีความสัมพัน ธกับความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบตั งิ านประชาสัมพันธ
ของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่วางไว
สมมติฐานที่ 1.1เพศของบุคลากรมีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภา
ผูแ ทนราษฎร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา เพศของบุคลากรไมม ีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพัน ธข อง
สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐานที่วางไวทั้งนี้อาจมีสาเหตุมาจากไมวา เพศชายหรือ
เพศหญิงตางมีความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎรไมแ ตกตางกัน จึง ทําใหเพศไมมี
ความสัมพัน ธกับความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร ซึง่ สอดคลองกับผลการศึกษาของ
ศัน สนีย ถาวรบุตร (2548) ไดศึกษาเรื่อง ความคิดเห็น ของผูรองเรียนที่มีตอการดําเนินงานของสํานักงานผูตรวจการแผน ดิน ของรัฐสภา ซึง่ พบวา เพศไมมี
ความสัมพัน ธกับความคิดเห็น ของผูรองเรียนที่มีตอการดําเนิน งานของสํานักงานผูตรวจการแผนดิน ของรัฐสภา
สมมติฐานที่ 1.2 อายุของบุคลากรมีความสัม พันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภา
ผูแ ทนราษฎร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา อายุของบุคลากรมีความสัม พันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติง านประชาสัม พัน ธข อง
สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่วางไวทั้งนี้อาจเปนเพราะกลุมอายุที่แ ตกตางกัน
อาจสงผลกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร ซึง่ สอดคลองกับผลการศึกษาของ กร
ภัทร สรอยแกว, วรุณี เชาวนสุข ุม และภิรมณ ศรีธาตุ (2554) ไดทําการศึกษาเรื่อง ความคิดเห็น ของบุค ลากรที่ม ีตอ การบริหารงานคลัง ขององคก าร
บริหารสวนตําบลในจังหวัดปทุม ธานี ซึ่งพบวา อายุ มีความสัม พัน ธกับความคิดเห็น ของบุคลากรที่มีตอการบริหารงานคลังขององคการบริหารสวนตําบล
ในจังหวัดปทุมธานี
สมมติฐานที่ 1.3 ระดับการศึกษาของบุคลากรมีความสัมพันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัม พันธข องสํานักงาน
เลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ระดับการศึก ษาของบุคลากรไมมีค วามสัม พัน ธกับความคิดเห็น ตอ ประสิท ธิผ ลในการปฏิบัติง าน
ประชาสัม พันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่วางไว ทั้งนี้อาจมีสาเหตุมา
จากไมวา บุคลากรจะสําเร็ จการศึก ษาในระดั บใด จะมีความคิ ดเห็น ตอ ประสิทธิผ ลในการปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานัก งานเลขาธิก ารสภา
ผูแ ทนราษฎรไมแ ตกตางกัน ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษาของศันสนีย  ถาวรบุตร (2548) ไดศึกษาเรื่อง ความคิดเห็นของผูรองเรีย นทีม่ ตี อ การดําเนินงาน
ของสํานักงานผูตรวจการแผน ดิน ของรัฐสภา ซึ่งพบวา ระดับการศึกษามีความเห็น ไมแตกตางกัน ในการดําเนินงานของสํานักงานผูตรวจการแผน ดินของ
รัฐสภา
สมมติฐานที่ 1.4 ตําแหนงของบุค ลากรมีความสัม พัน ธกับความคิด เห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติง านประชาสัม พัน ธข องสํานักงาน
เลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ตําแหนงของบุคลากรไมมีความสัมพันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธ
ของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่ว างไว ทั้งนี้อาจมีสาเหตุม าจากไมวา
บุคลากรจะอยูตําแหนงใด การแสดงความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎรก็ไมแตกตาง
กัน ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษาของ กัญกวฬาภรณ กลิ่น นิ่ม นวล (2554) ไดทําการศึกษาวิจัยเรื่องประสิทธิภาพการบริหารจัดการสํานักงาน จัง หวัด
พิษ ณุโลก ตามหลักอิทธิบาท 4 ซึ่งพบวา ตําแหนงที่ตางกัน มีทัศนะตอประสิทธิภาพการบริหารจัดการสํานักงานจัง หวัด พิษ ณุโลกตามหลักอิทธิบ าท 4
โดยภาพรวมไมแตกตางกัน
สมมติฐานที่ 1.5 ระยะเวลาการทํางานของบุคลากรมีค วามสัม พัน ธกับความคิดเห็น ตอ ประสิท ธิผ ลในการปฏิบัติง านประชาสัม พัน ธข อง
สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร

[405]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ระยะเวลาการทํางานของบุคลากรมีค วามสัม พัน ธกับความคิดเห็น ตอ ประสิท ธิผ ลในการปฏิบัติง าน
ประชาสัม พันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่ว างไว ทั้ง นี้อ าจเปน เพราะ
ระยะเวลาการทํางานสงผลใหบุคลากรมีความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิก ารสภาผูแ ทนราษฎร ซึ่ง
สอดคลองกับผลการศึกษาของกรภัทร สรอยแกว, วรุณี เชาวนสุขุม และ ภิรมณ ศรีธาตุ (2554) ไดทําการศึกษาเรื่อง ความคิดเห็นของบุคลากรที่มีตอ
การบริหารงานคลังขององคการบริหารสวนตําบลในจังหวัดปทุมธานี ซึ่งพบวา ระยะเวลาในการทํางาน มีความสัมพันธกบั ความคิดเห็นของบุคลากรทีม่ ตี อ การ
บริหารงานคลัง ขององคการบริหารสวนตําบลในจังหวัดปทุมธานี
สมมติฐานที่ 2 ปจจัย ดานงานของบุคลากรมีความสัม พันธกับความคิด เห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติง านประชาสัม พัน ธข องสํานั กงาน
เลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
จากการทดสอบสมมติฐาน พบวา ตัวแปรอิสระไดแก การมีสวนรวมและความเกี่ย วของมีความสัมพันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการ
ปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปน ไปตามสมมติฐานที่วางไวสวนตัวแปร
อิสระเพศ ระดับการศึกษา และตําแหนงของบุคลากรไมมีความสัมพัน ธกับความคิดเห็น ตอประสิทธิผลในการปฏิบัติง านประชาสัม พัน ธข องสํานัก งาน
เลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร ซึ่งไมเปน ไปตามสมมติฐานที่วางไว
สมมติฐานที่ 2.1ประสบการณของบุคลากรในการทํางานดานประชาสัม พันธมีความสัมพันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงาน
ประชาสัม พันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ประสบการณในการทํางานดานประชาสัม พัน ธข องบุคลากรไมม ีความสัม พัน ธกับ ความคิด เห็น ตอ
ประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐาน
ที่วางไว ทั้งนี้ อาจมีสาเหตุมาจากไมวาบุคลากรจะมีประสบการณในการทํางานดานประชาสัมพัน ธม ากนอยเพีย งใด จะมีความคิดเห็นตอประสิท ธิผ ลใน
การปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎรไมแ ตกตางกัน ซึ่ง สอดคลองกับ ผลงานวิจัย ของวัน วิส าข เกิดผล (2546) ได
ทําการศึกษาเรื่อง ปจจัย ที่มีอิท ธิพ ลตอการทํางานที่ป ระสิท ธิภ าพของทีม งานของบริษัทในอุตสาหกรรมผลิตชิ้น สว นประกอบยานยนตในจัง หวั ด
สมุทรปราการ ผลการศึกษาพบวา ประสบการณในการทํางาน แตกตางกันมีความเห็นตอการทํางานที่ประสิทธิภาพของทีม งานไมแ ตกตางกัน
สมมติฐานที่ 2.2ความรูความเขาใจของบุคลากรเกี่ยวกับการประชาสัม พัน ธม ีความสัม พันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติง าน
ประชาสัม พันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ความรูความเขาใจของบุค ลากรเกี่ย วกับ การประชาสัม พัน ธ ไมม ีความสัม พัน ธกับ ความคิด เห็น ตอ
ประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งไมเปนไปตามสมมติฐาน
ที่วางไวทั้งนี้ อาจมีสาเหตุม าจากไมวาบุคลากรจะมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการประชาสัม พันธมากนอยเพียงใด จะมีความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการ
ปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎรไมแ ตกตางกัน ซึ่ง สอดคลองกับ ผลการวิจัย ของ วิช ัย ทศพรทรงชัย (2549) ได
ทําการศึกษาวิจัย เรื่อ ง ปจจัย ที่ม ีผลตอการเพิ่ม ผลการปฏิบัติง านที่ม ีประสิทธิภาพ ศึกษาเฉพาะสาขารังสีวิท ยาวินิจฉัย ฝายรังสีวิท ยา โรงพยาบาล
จุฬาลงกรณ สภากาชาดไทย ผลการศึกษาพบวาความรูความเขาใจไมม ีผลตอการเพิ่ม ผลการปฏิบัติงานที่มีประสิทธิภาพ
สมมติฐานที่ 2.3การมีสวนรว มของบุค ลากรในงานดานประชาสัม พัน ธม ีค วามสัม พัน ธกับความคิดเห็น ตอ ประสิท ธิผ ลในการปฏิบัติงาน
ประชาสัม พันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา การมีสวนรวมของบุคลากรในงานดานประชาสัมพันธม ีความสัม พันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการ
ปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่วางไวทั้งนี้แสดงวา
ประชากรที่มีสวนรวมในงานดานประชาสัมพันธแตกตางกัน จะมีความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัม พันธข องสํานักงานเลขาธิก าร
สภาผูแทนราษฎรที่แ ตกตางกัน ซึ่งสอดคลองกับผลการวิจัยของวิช ัย ทศพรทรงชัย (2549) ไดทําการวิจัยเรื่องปจจัยที่มีผลตอการเพิม่ ผลการปฏิบตั งิ านที่
มีประสิทธิภาพ ศึกษาเฉพาะสาขารังสีวิท ยาวิน ิจฉัย ฝายรังสีวิท ยา โรงพยาบาลจุฬ าลงกรณ สภากาชาดไทย เพื่อ ศึก ษาระดับประสิท ธิภาพในการ
ปฏิบัติงานและศึกษาปจจัย ตางๆ ที่มีผลตอการเพิ่มผลการปฏิบัติงานที่มีประสิทธิภาพ ผลการศึกษาพบวาการมีสวนรวมในกิจกรรมมีความสัมพันธกบั ผล
การปฏิบัติงานที่ม ีประสิทธิภาพในระดับสูง
สมมติฐานที่ 2.4 ความเกี่ย วข อ งกับ งานประชาสัม พัน ธข องบุคลากรมี ความสั ม พัน ธ กับ ความคิดเห็น ตอ ประสิทธิผ ลในการปฏิ บัติงาน
ประชาสัม พันธของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร

[406]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จากผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ความเกี่ยวของกับงานประชาสัมพัน ธข องบุคลากรมีความสัมพันธกับความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการ
ปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่วางไวทั้งนี้แสดงวา
ประชากรที่มีความเกี่ยวของกับงานประชาสัมพันธแตกตางกัน จะมีความคิดเห็นตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิการ
สภาผูแทนราษฎรที่แ ตกตางกันซึ่งสอดคลองกับผลการวิจัย ของกิติภัส เพ็งศรี (2545) ไดทําการศึก ษาวิจัย เรื่อ ง ปจจัย ที่ม ีผลตอประสิท ธิภาพในการ
ปฏิบัติงานของเจาหนาที่พัฒนาชุมชน ผลการศึกษาพบวาความเกี่ย วของในงานมีความสัมพันธเชิงบวกกับประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานของเจาหนาที่
พัฒนาชุม ชน

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับการศึกษา
ผลการศึกษาเกี่ยวกับความคิดเห็นของบุคลากรตอประสิทธิผลในการปฏิบัติงานประชาสัมพัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร ผู
ศึกษาขอเสนอแนะที่อาจเปนประโยชนตอบุคลากรสํานักประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร ดังตอไปนี้
ปจ จัยดานงาน
1. ประสบการณงานประชาสัมพันธดานตางๆ จากผลการศึกษาพบวา ประสบการณงานประชาสัมพันธดานตางๆ อยูในระดับปานกลาง ถา
พิจารณาในแตละขอเกี่ย วกับประสบการณงานประชาสัมพันธดานตางๆ พบวามีป ระสบการณในการประชาสัม พัน ธข าวสาร ผานเสีย งตามสายของ
สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรนอยที่สุด ดังนั้น ควรมีการกระจายงาน หรือสลับสับเปลี่ย นใหบุคลากรในสํานักประชาสัม พัน ธคนอื่นๆ ไดม ีสว น
รวมในการประชาสัม พัน ธข าวสารผานเสีย งตามสายของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรดวย เพื่อเปน การเรียนรูในการทํางานในเรื่องใหมๆ เพิ่ม
มากขึ้น
2. ความรูความเขาใจในงานประชาสัมพัน ธ จากผลการศึกษาพบวา ความรูความเขาใจในงานประชาสัม พันธ อยูในระดับมาก ถาพิจารณาใน
แตละขอเกี่ย วกับความรูความเขาใจในงานประชาสัม พัน ธ พบวามีความรูความเขาใจในเรื่องการประชาสัม พัน ธ มีวัตถุป ระสงคเพื่อ สรางความรู ความ
เขา ใจแกป ระชาชน แตไ มใช การคาดการณ ล วงหนานอ ยที่สุ ด ดังนั้ น บุคลากรควรศึ ก ษาหาความรูเ พิ่ม เติม ในเรื่อ งความรูเบื้ องตน เกี่ย วกับ การ
ประชาสัม พันธ ซึ่งมีเนื้อหารายละเอียดที่คอนขางมาก ในบางครั้งอาจศึกษาไดไมครบถวนเทาที่ควร ทั้งนี้ ความรูในเรื่องการประชาสัมพัน ธเบื้อ งตน นั้น
เปน เรื่องที่สําคัญมากและเปน เรื่องที่นักประชาสัม พัน ธจําเปนตองทราบอยางยิ่ง
3. การมีสวนรวมในงานประชาสัมพันธ จากผลการศึกษาพบวา การมีสวนรวมในงานประชาสัม พันธ อยูในระดับปานกลาง ถาพิจารณาในแต
ละขอเกี่ย วกับการมีสวนรวมในงานประชาสัมพันธ พบวามีสวนรวมในการติดตาม ตรวจสอบขาวสารที่คลาดเคลื่อนจากความเปนจริงพรอ มดําเนิน การ
แกไขใหถ ูกตองนอยที่สุด ดังนั้น ควรมีการกระจายงาน หรือสลับสับเปลี่ย นใหบุค ลากรในสํานักประชาสัม พัน ธคนอื่น ๆ ไดมีสวนรว มในการติด ตาม
ตรวจสอบขาวสารที่คลาดเคลื่อนจากความเปน จริง พรอมดําเนิน การแกไขใหถูกตอง เพื่อเปนการเรียนรูในการทํางานในเรื่องใหมๆ เพิ่มมากขึ้น
4. ความเกี่ย วของกับงานประชาสัม พัน ธ จากผลการศึกษาพบวา ความเกี่ย วของกับงานประชาสัม พันธ อยูในระดับมาก ถาพิจารณาในแตละ
ขอเกี่ย วกับความเกี่ย วของกับงานประชาสัม พัน ธ พบวามีความเกี่ยวของกับการประสานงานและอํานวยความสะดวกงานดานพระราชพิธี รัฐพิธีและพิธี
การตางๆ ของรัฐสภา และสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎรนอ ยที่สุด ดังนั้น ควรมีการกระจายงาน หรือ สลับสับ เปลี่ย นใหบุคลากรในสํานัก
ประชาสัม พันธคนอื่น ๆ ไดมีโอกาสไดรวมประสานงานและอํานวยความสะดวกงานดานพระราชพิธี รัฐพิธีและพิธีการตางๆ ของรัฐสภา และสํานักงาน
เลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร เพื่อเปนการเรีย นรูในการทํางานในเรื่องใหมๆ เพิ่ม มากขึ้น
5. ดานการเผยแพรขอ มูล ขาวสาร จากการศึกษาพบวาความคิดเห็น ของบุค ลากรตอ ประสิท ธิผ ลในการปฏิบัติง านประชาสั ม พัน ธข อง
สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรในดานการเผยแพรข อมูลขาวสาร อยูในระดับมาก ถาพิจารณาในแตละขอ พบวามีความเห็น ดวยเกี่ยวกับการจัด
กิจกรรมตามโครงการเผยแพรประชาธิปไตยทั้งในสวนกลางและสวนภูมิภาคนอยที่สุด ทั้งนี้ อาจเปน เพราะบุค ลากรไมคอ ยใหค วามรวมมือในการจัด
โครงการเผยแพรประชาธิปไตยเทาที่ควร เนื่องจากเปน กิจกรรมที่ตองมีก ารเดิน ทางไปยัง จัง หวัดตางๆ พื้น ที่ ตางๆ จึง สง ผลใหประสิทธิ ผลในการ
ดําเนิน งานดังกลาวไมดีเทาที่ควร
6. ดานกิจกรรมหลักเกี่ย วกับหองประชุมรัฐสภาและการนําชมรัฐสภา จากการศึกษาพบวาความคิดเห็น ของบุค ลากรตอ ประสิทธิผลในการ
ปฏิบัติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรในดานกิจกรรมหลักเกี่ยวกับหองประชุม รัฐสภาและการนําชมรัฐสภา อยูในระดับ

[407]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
มากถาพิจารณาในแตละขอพบวามีความเห็น ดวยเกี่ย วกับการจัดหาเครื่องมือและอุปกรณโสตทัศนูปกรณในดานการประชาสัม พัน ธแ ละสัม มนาของ
รัฐสภาสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ คณะกรรมาธิการ คณะกรรมการรางรัฐธรรมนูญ และสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรนอยที่สุด ทั้งนีอ้ าจ
เปน เพราะ บุคลากรที่เปนเพศหญิงอาจมีความถนัดในเรื่องการจัดหาเครื่องมือ และอุปกรณโสตทัศนูปกรณคอนขางนอย และประชากรสวนใหญเปนเพศ
หญิงมากกวาเพศชาย สงผลใหการดําเนิน งานดังกลาวมีประสิทธิผลคอนขางนอย ดังนั้น จึงควรจัดโครงการฝก อบรมเกี่ย วกับ การจัดหาเครื่อ งมือ และ
อุปกรณในดานการประชาสัม พัน ธ และสัมมนาของรัฐสภาสภาขับเคลื่อนการปฏิรูป ประเทศ คณะกรรมาธิการ คณะกรรมการรางรัฐธรรมนูญ และ
สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรแกบุคลากรของสํานักประชาสัม พัน ธเพิ่ม เติม
ขอ เสนอแนะในการทําวิจ ัยครั้งตอ ไป
เพื่อใหการศึกษาเกี่ย วกับเรื่อ ง ความคิด เห็น ของบุค ลากรตอ ประสิท ธิผ ลในการปฏิบัติง านประชาสัม พัน ธข องสํา นัก งานเลขาธิก ารสภา
ผูแ ทนราษฎรเปน ไปอยางครอบคลุม และสามารถนําผลการศึกษาไปใชเปนแนวทางในการปรับปรุง และพัฒนาความรูค วามเขาใจของบุคลากรสํานัก
ประชาสัม พัน ธเกี่ย วกับ การปฏิบั ติงานประชาสัม พัน ธข องสํานักงานเลขาธิก ารสภาผูแ ทนราษฎรมากยิ่ง ขึ้น ผูศึ ก ษาขอเสนอแนะแนวทางในการ
ทําการศึกษาในครั้งตอไป ดังนี้
1. ควรศึกษาเรื่องความคิดเห็น ของบุคลากรของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎรที่มีตอ ประสิทธิผลในการปฏิบัติ งานของสํานัก งาน
เลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร เพื่อจะไดทราบถึงความคิดเห็นของบุคลากรในสวนงานอื่นๆ ภายในสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรเพิ่มเติม ดวย
2. ควรศึกษาในเชิงคุณภาพ ดวยการเพิ่มแบบสอบถามในแบบสอบถาม เพื่อศึกษาขอมูลในเชิงลึก เพื่อจะไดรายละเอียดที่เพิ่มมากขึ้น

เอกสารอางอิง
ฟาดาว คงนคร. 2557. สํานักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร. กรุงเทพมหานคร: สํานักการพิม พ สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร.
วิรัช ลภิรัตนกุล . 2540. การประชาสัม พันธ. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิม พแ หงจุฬาลงกรณ.
เสรี วงษมณฑา. 2542. การประชาสัม พันธ: ทฤษฎีแ ละปฏิบัติ. กรุงเทพมหานคร: Diamond in Business World.
อภิชัจ พุกสวัสดิ์. 2556. การประชาสัมพันธเพื่อการสรางภาพลักษณ. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิม พแหงจุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย .

[408]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

การรับรูความเสีย่ งและการปรับตัวตอภัยน้ําทวมของครัวเรือนในเทศบาลนครหาดใหญ
Household’s Risk Perception and Adaptation to Flooding in Hat Yai City Municipality
ชลธิรา สุขสงวน*, ผูช วยศาสตราจารย ดร.ชนิษฎา ชูสขุ ** และ ดร.สมพร คุณวิชติ ***
CholtiraSuksawuan, Assistant Professor Dr.ChanisadaChoosuk and Dr.SompornKhunwishit

บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาผลกระทบ การรับ รูค วามเสี่ย ง และการปรับตัวตอภัย น้ําทว มของครัว เรือ นในเขตเทศบาลนคร
หาดใหญ โดยทําการศึกษา 12 ชุมชน แบงออกเปน 3 กลุม ชุม ชน ไดแ ก กลุมชุมชนที่เปนพื้นที่เสี่ยงมาก ชุม ชนที่เปน พื้นที่เสี่ยงปานกลาง และชุม ชนที่
เปน พื้นที่เสี่ยงนอย ศึกษาโดยใชระเบีย บวิธีวิจัย เชิงคุณภาพ สัมภาษณแบบกึ่งโครงสรางจากกลุม ผูใหข อมูลหลัก จํานวน 43 คน และวิธีวิจัยเชิงปริมาณ
เก็บแบบสอบถามจากหัวหนาครัวเรือน จํานวน 400 ชุด ผลการศึกษาพบวา (1) แตละกลุม ชุม ชนไดรับผลกระทบจากภัยน้ําทวมในระดับที่แ ตกตางกัน
โดยกลุมชุม ชนที่ตั้งอยูบนพื้น ที่เสี่ย งมากไดรับผลกระทบระดับมาก กลุมชุมชนที่ตั้งอยูบนพื้นที่เสี่ยงปานกลางสวนใหญไดรบั ผลกระทบระดับมากเชนกัน
สวนกลุม ชุม ชนที่ตั้งอยูบนพื้น ที่เสี่ย งนอย โดยเฉลี่ยประชาชนไดรับผลกระทบในระดับปานกลาง (2) ประชาชนมีการรับรูความเสี่ยงตอภัย น้ําทวมอยูใน
ระดับมาก ทั้ง 3 ชุมชนทั้งในมิติความรุนแรง มิติดานผลกระทบหรือความเสียหาย และมิติโอกาสการเกิดซ้ํา และ (3) การปรับตัวของประชาชน แบง
ออกเปน 5 ดาน ไดแ ก ดานที่อยูอาศัย ดานอาหารการกิน ดานเครื่องนุงหม ดานสุขภาพและสุข ลักษณะ และดานการประกอบอาชีพ โดยประชาชนมี
การปรับตัวอยูในระดับปานกลาง ทั้ง 3 ชุมชนซึ่งการปรับตัวที่เห็นไดชัดเจนที่สุด คือ ดานที่อยูอาศัย และดานอาหารการกิน โดยดานทีอ่ ยูอ าศัยประชาชน
มีการปรับปรุงบาน ขนยายสิ่งของมีคาไวบนที่สูงหรือชั้น สองของบาน ปลอยใหชั้น หนึ่งเปน พื้น ที่โลงวาง สวนดานอาหารการกินประชาชนเตรียมซือ้ อาหาร
สดหรืออาหารแหง และน้ําดื่ม มากักตุนเอาไว ในปริม าณที่เหมาะสม ในสวนการปรับตัวดานเครื่องนุงหม ดานสุขภาพและสุขลักษณะ นั้น ประชาชนหัน
มาใสใจดูแลตนเองมากขึ้น โดยการสวมเสื้อผาที่สวมใสสบายสะดวกตอการขนยายสิ่งของ พกรม พกหมวกกอนออกนอกบาน และดานการประกอบ
อาชีพ ประชาชนไมไดม ีอาชีพเสริมหรืออาชีพสํารอง เพราะน้ําทวมในเวลาสั้นๆ ประชาชมองวาภาวะน้ําทว มเชน นี้ มิไดม ีผลทําใหข าดรายไดม ากนัก
เพราะไมตองหยุดงานหรือประกอบกิจการเปนระยะเวลานาน นั่นเอง
คําสําคัญ : การรับรูความเสี่ยง, การปรับตัว, ภัย น้ําทวม

Abstract
The main purpose of this study is to examine the impacts, risk perception and adaptation to flooding of households in
Hat Yai City Municipality. The areas of study are 12 communities which are labeled as high-risk, medium-risk, and low-risk
communities. Both qualitative and quantitative methodologies were employed for data collection and analysis. A semi-structure
interview was used to collect data from 43 key informants and survey questionnaires were distributed to 400 respondents. The
primary findings are as follows. First, the impacts of flooding on households in different communities are different. Householders
living in high-risk communities reported that they were highly affected,most of the householders living in medium-risk
communities reported that they were highly affected as well, and householders living in low-risk communities reported that
they were moderately affected. Second, residents of all three groups of communities perceive the risk of flooding as high for all
*

หลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร; E-mail: [email protected]
คณะการจัดการสิ่งแวดลอม มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร; E-mail:[email protected]
***
คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร; E-mail:[email protected]
**

[409]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
three dimensions including perceived dread, perceived impact, and perceived likelihood. Third, adaptation to flooding of Hat Yai
residents lies in three patterns or dimensions: housing/lodging, food, clothing, health/medicine, and career. Adaptations to
flooding in all three groups of communities are at the medium level. In terms of housing adaptation, Hat Yai people lift up their
belongings and elevate their houses leaving the ground level empty so that the pressure of the floodwater can be reduced.
They also store fresh and dried food and drinking water (food adaptation), wear clothes that are comfortable so that it is easy
when they need to lift up belongings and evacuate in case of emergency, and often bring umbrellas or wear waterproof
hats/caps when going out of their residences (clothing and health adaptation). Finally, it is interesting to find that people in our
study areas do not have or intend to pursue a second career. They seem not to worry about gaining additional income if
flooding occurs. They perceive that flooding in Hat Yai comes fast and goes fast and that it is no need to have another job as a
second source of income.
Keywords: Disaster Risk Perception, Adaptation, Flooding

บทนํา
ประเทศไทย จากสถิติในชวงป พ.ศ.2532-2554 ที่ผานมาพบวา ประเทศไทยมีความเสี่ย งตอ การเกิด น้ําทว มสูง เมื่อเกิดขึ้น ไดสรางความ
เสีย หายทั้งในระดับพื้นที่แ ละสภาพเศรษฐกิจและสังคมโดยรวมของประเทศ สงผลกระทบสูงเปนอันดับตนๆ เมื่อเปรียบเทียบกับภัยพิบัติประเภทอื่น ๆ
(กรมปองกัน และบรรเทาสาธารณภัย, 2554) เนื่องจากการพัฒนาเมืองที่ไรการวางแผน มีอาคารบานเรือน สิ่งปลูกสรางมากมาย รวมทัง้ จํานวนประชากร
ที่เพิ่มสูงขึ้นอยางรวดเร็ว จึงเปน สาเหตุทําใหเมื่อฝนตกหนักมากขึ้น น้ําไมสามารถระบายไปไหนไดจึงเออลน เขาทวมในพื้นที่บ ริเวณกวาง ความรุน แรง
และความเสียหายที่เกิดขึ้น จึงมีม ูลคามหาศาล (คํานาย อภิปรัชญาสกุล , 2554)
เมืองหาดใหญเปน พื้น ที่หนึ่งที่เกิดน้ําทวมอยูบอยครั้ง เนื่องจากสภาพภูมิประเทศมีลักษณะเปนแองกระทะ ที่ราบลุมต่ํา ทําใหเกิดน้ําทวมขัง
เมื่อฝนตกหนัก ประกอบกับปริม าณน้ําฝนที่ไหลมาจากอําเภอสะเดา อําเภอคลองหอยโขงและอําเภอนาหมอม ไหลมาบรรจบกันทีเ่ มืองหาดใหญ กอนจะ
ไหลลงสูทะเลสาบสงขลา หากชวงเวลานั้นเกิดน้ําทะเลหนุน ก็จะทําใหปริม าณน้ําดัน กลับ เขาทวมเมืองหาดใหญไดเชน กัน นอกจากนั้น เกิดจากการ
ขยายตัว ของเมือ งที่ไรทิศ ทาง เนื่อ งจากหาดใหญเปน เมืองพื้น ที่เศรษฐกิ จมีก ารคาการลงทุน สูง ทําใหมีก ารถมคูคลองเปน ถนน หรือ สิ่ง ปลูก สราง
คอนโดมิเนีย ม และบานจัดสรร เพื่อรองรับการขยายตัวของเมือง ซึ่งสิ่งเหลานี้ลวนสงผลใหพื้นที่รองรับน้ําที่ไหลบาลดนอยลง ทางระบายน้ําถูก ปดกั้น
เมื่อฝนตกหนักติดตอกัน เปนเวลานานในบริเวณนั้นจะทําใหน ้ําระบายไหลลงสูคลองธรรมชาติไดช าและเกิดน้ําทวมขังนานขึ้น (กัลยา คงทอง, 2555)
ดังนั้นงานวิจัยเรื่องการรับรูความเสี่ยงและการปรับตัวตอภัยน้ําทวม ที่ผูวิจัย จะทําการศึกษามีความแตกตางจากงานวิจยั ของทีอ่ นื่ ในลักษณะ
เชิงพื้น ที่ ระบบนิเวศ ระบบเศรษฐกิจ และสังคม ซึ่งพื้น ที่ที่ผูวิจัย ทําการศึกษา คือ ชุม ชนในเขตเทศบาลนครหาดใหญ ซึ่ง ไดรับ ผลกระทบและความ
เสีย หายจากภัย น้ําทวม โดยสภาพบริบททั่วไปของชุม ชนที่ผูวิจัย จะทําการศึกษาเปนชุมชนเมือง มีการตั้งถิ่น ฐานที่อยูอาศัย เปลี่ย นแปลงไปจากอดีต มี
อาคารสิ่งปลูกสราง จากการขยายตัวของเมืองอยางรวดเร็วทําใหเมืองหาดใหญกลายเปน พื้นที่เปราะบางเสี่ย งตอการเกิดน้ําทว ม สว นหนึ่งเกิดจากการ
กระทําของมนุษย ทําใหการแกปญหาที่เกิดขึ้นทําไดคอนขางลําบาก ผูวิจัยจึงมีความสนใจศึกษาการรับรูความเสี่ยงและการปรับตัวของครัวเรือนตอภัยน้าํ
ทวมในเขตเทศบาลนครหาดใหญ อําเภอหาดใหญ จังหวัดสงขลาซึ่งการที่ประชาชนมีการรับรูความเสี่ย งและการปรับตัวทําใหเกิดการเตรีย มความพรอม
ในการรับมือตอการภัยน้ําทวมของเมืองหาดใหญที่อาจจะเกิดขึ้น ในอนาคตไดอยางมีประสิทธิภาพ รวมทั้งชวยลดความเสีย หายตอครัวเรือน ชุมชน และ
ภาระหนาที่ของเทศบาลนครหาดใหญ

วัตถุประสงค
1) เพื่อศึกษาผลกระทบจากภัยน้ําทวมของครัวเรือนในเขตเทศบาลนครหาดใหญ
2) เพื่อศึกษาการรับรูความเสี่ยงตอการเกิดภัยน้ําทวมในเขตเทศบาลนครหาดใหญ

[410]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3) เพื่อศึกษาการปรับตัวของครัวเรือนตอภัย น้ําทวมในเขตเทศบาลนครหาดใหญ

วิธีดําเนินการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะพื้น ที่เขตเทศบาลนครหาดใหญ จํานวน 12 ชุม ชน เนื่องจากภัยน้ําทวมเปนภัยธรรมชาติทเี่ กิดขึน้
บอยในเมืองหาดใหญ จึงใชแผนที่แ สดงระดับน้ําทวมเมื่อป พ.ศ.2553 เปนเกณฑในการแบงพื้นที่ โดยแบงออกเปน 3 ชุมชนใหญ ไดแก 1)ชุมชนทีม่ คี วาม
เสี่ย งระดับมาก โดยมีระดับน้ําตั้งแต 2.5 เมตรขึ้นไป รวม4ชุม ชน ไดแก ชุมชนริมทางรถไฟชุม ชนบานพักรถไฟ ชุม ชนไทยโฮเต็ล และชุมชนโชคสมาน 2)
ชุม ชนที่ม ีความเสี่ยงระดับปานกลาง โดยมีระดับน้ําอยูที่ 1.5-2.5 เมตร รวม5 ชุมชน ไดแก ชุม ชนหนาสนามกีฬากลาง ชุมชนทงเซีย เซี่ยงตึ้ง ชุม ชนหลัง
ที่วาการอําเภอ ชุม ชนหาดใหญใน และชุม ชนรัตนอุทิศ 3)ชุมชนที่ม ีความเสี่ย งระดับนอย โดยมีระดับน้ําต่ํากวา 1.5 เมตร รวม3 ชุมชน ไดแก ชุมชนหนา
สวนสาธารณะ ชุม ชนจิระนคร และชุม ชนอูญี่ปุน
กลุมตัวอยาง
1)ผูตอบแบบสอบถาม คือ หัวหนาครัวเรือน ทั้ง 12 ชุมชน โดยนําบัญชีครัวเรือนจํานวน 7,628 ครัวเรือน ของเทศบาลนครหาดใหญ มาเปน
ตน แบบในการสุม ตัวอยาง โดยการใชวิธีข อง Taro Yamane ดังนี้

n = 381 ครัวเรือน
เมื่อแทนคาสูตรแลวพบวา ประชากรกลุม ตัวอยางตองมีไมต่ํากวา 381 ครัวเรือน เพื่อใหมีข นาดมากพอที่จะนําผลการวิจัยไปใชอางอิง ในทีน่ ี้
ผูวิจัยกําหนดกลุม ตัวอยางที่ตองใชในการเก็บขอมูล คือ 400 ครัวเรือน
2)กลุม ผูใหข อมูลหลักเพื่อการสัม ภาษณแ บบกึ่งโครงสราง ไดแ ก ตัวแทนคณะกรรมการชุม ชน และผูรูในชุมชน จํานวน 36 คน และเจาหนาที่
หนวยงานที่เกี่ย วของ เชน เทศบาลนครหาดใหญ สํานักงานทรัพยากรน้ําภาค 8จํานวน 7 คน
เครื่องมือ และวิธีการที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย คือแบบสอบถาม เปนการสํารวจขอมูลตางๆ ประกอบดวย ขอมูลประชากร สถานการณแ ละผลกระทบจากภัยน้าํ
ทวม การรับรูความเสี่ยงภัย น้ําทวม และการปรับตัวตอภัยน้ําทวม
วิธีการวิจ ัย ไดแก 1) การสัมภาษณแบบกึ่งโครงสราง กําหนดประเด็น คําถามที่เกี่ยวของกับประวัติความเปน มาของชุมชน สถานการณก าร
เกิดภัย น้ําทวม การบริหารจัดการเมื่อเกิดภัย น้ําทวม การใหความชวยเหลือ เพื่อประกอบการอธิบายผลการวิเคราะหข อมูลเชิงปริมาณ2)การสังเกตแบบ
ไมม ีสวนรวม เปน การสังเกตสภาพความเปน อยู การใชช ีวิตของประชากรกลุมตัวอยาง ในชวงลงพื้น ที่เก็บขอมูล เพื่อเปนขอมูลประกอบการอธิบายใน
หัวขอการปรับตัวของประชาชน
การวิเคราะหข อมูล
1)การวิเคราะหขอมูลเชิงปริม าณ โดยสถิติเชิงพรรณนาเพื่อใชอธิบายลักษณะตัวแปร ไดแก คารอยละ คาเฉลี่ย และคาเบี่ย งเบนมาตรฐาน
2)การวิเคราะหเชิงคุณภาพ โดยถอดเทปการสัม ภาษณ จัดหมวดหมูขอมูล และทําการวิเคราะหข อมูลเพื่อหาความสัมพันธและความเชือ่ มโยง
ของขอมูล

[411]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ผลการวิจัย
จากเหตุการณภัยน้ําทวมที่เกิดขึ้นในเมืองหาดใหญ โดยเฉพาะน้ําทวมครั้งใหญเมื่อป พ.ศ.2531, 2543 และ พ.ศ.2553 ที่ผานมาไดสรางความ
เสีย หายแกทรัพยสิน ของประชาชนเปนจํานวนมาก ทั้งนี้เนื่องจากลักษณะภูมิประเทศของเมืองหาดใหญเปน ที่ราบลุม แองกระทะมีการขยายตัวของเมือง
เกิดขึ้น อยางรวดเร็ว จากสภาพอากาศและสภาพบานเมืองที่เปลี่ยนแปลงไปทําใหเมืองหาดใหญตองประสบภัยน้ําทวมอยูบอ ยครัง้ โดยผลการศึกษาเมือง
หาดใหญกับภัย น้ําทวม แบงออกเปน 3 สวน คือผลกระทบ การรับรูความเสี่ยง และการปรับตัวตอภัย น้ําทวม โดยมีรายละเอียดดังนี้
1. ผลกระทบจากภัยน้ําทวม
ผลกระทบจากภัย น้ําทวมที่เกิดขึ้นในแตละชุมชนมีความแตกตางกัน โดยชุม ชนความเสี่ยงนอย ไดผลกระทบที่เกิดขึ้นอยูในระดับปานกลาง
โดยผลกระทบสามลําดับแรก ไดแก ความเสี่ยงที่จะไดรับโรคภัย ตางๆ เชน โรคฉี่หนู น้ํากัดเทา ตาแดง ทองรวง เปนตน รองลงมา คือ ความเสี่ยงไดรับ
อัน ตรายจากสัตวม ีพิษที่มากับน้ํา เชน งู ตะขาบ แมงปอง เปนตน และไมมีที่สําหรับขับถายอยางถูกสุขลักษณะ สวนชุ ม ชนความเสี่ย งปานกลางและ
ชุม ชนความเสี่ย งมากไดรับผลกระทบในระดับมาก โดยผลกระทบในลําดับแรกทั้งสองชุม ชนเหมือนกัน นั้น คือ ขาวของเครื่องใชไดรับความเสีย หาย
บานเรือนชํารุดทรุดโทรม และทําใหสูญเสียรายไดในการทํามาหากิน โดยเฉพาะพอคาแมคา คนทํางานหาเชากิน ค่ําตางๆเนื่องจากไมมีรายไดจากการคา
ขายในแตละวัน แลว เครื่องมือทํามาหากินบางสวนก็ไดรับความเสีย หายอีกดวย รวมทั้งชุมชนความเสี่ย งมาก ผลกระทบที่เกิดขึ้น ทําใหมีคาใชจายในการ
ซอมแซมเครื่องใชไฟฟา บานเรือน เพราะหลังจากน้ําลดประชาชนตองซื้อของเขาบานใหมเกือบหมด ของใชเกาที่มีอยูกอนหนาโดนน้ําทว มไดรับความ
เสีย หาย เชน เครื่องใชไฟฟาเฟอรน ิเจอรตางๆ เปน ตน ทั้งนี้จากการสัม ภาษณข องนายไพโรจน แซดาน (สัมภาษณ 4 เมษายน 2559) กลาววา “ความ
เสีย หายภาพรวมน้ําทวมเมืองหาดใหญ พ.ศ.2553 ที่ผานมา ความเสียหายไดลดลงจากป พ.ศ.2531 และ พ.ศ.2543 เนื่องจากคนมีการเตรียมความพรอม
เพิ่ม มากขึ้น”โดยรายละเอียดดังแสดงในตารางที่ 1 ดังนี้
ตารางที่ 1 ผลกระทบจากภัย น้ําทวม
ผลกระทบจากภัยน้ําทวม

ชุมชนความเสีย่ งนอย
คาเฉลีย่

เครียด วิตกกังวล
นอนไมหลับ พักผอนไมเพียงพอ
ขับถายไมถูกสุขลักษณะ
ความเสี่ย งโรคภัย
ไดรับอันตรายจากสัตวม ีพิษ
สิ่งของเครื่องใชเสียหาย บานเรือนเสีย หาย
เสีย คาใชจายซอมแซมบานเรือน
ขาดแคลนอาหาร น้ําดื่ม
สูญ เสียรายได
รวม

2.80
2.89
3.18
3.38
3.20
3.14
2.98
2.68
3.11
3.04

ระดับ
ผลกระทบ
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง

ชุมชนความเสีย่ งปาน
กลาง
คาเฉลีย่
ระดับ
ผลกระทบ
3.36
ปานกลาง
3.45
มาก
3.75
มาก
3.83
มาก
3.77
มาก
4.05
มาก
3.79
มาก
3.55
มาก
3.80
มาก
3.70
มาก

ชุมชนความเสีย่ งมาก
คาเฉลีย่
3.63
3.54
3.84
3.72
3.76
3.96
3.84
3.34
3.69
3.70

ระดับ
ผลกระทบ
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
มาก
ปานกลาง
มาก
มาก

2.การรับรูความเสี่ยงภัยน้ําทวม
การรับรูความเสี่ย งภัยน้ําทวม โดยการรับรูความเสี่ยงแบงออกเปน 3 ดาน ไดแก ดานความรุน แรง ดานผลกระทบและความเสียหาย และดาน
โอกาสการเกิดซ้ํา ซึ่งการรับรูความเสี่ย งภัยน้ําทวมประชาชนรับรูอยูในระดับมากทั้ง 3 ดานและทั้ง 12ชุม ชน เนื่องภัย น้ําทวมเปนภัยธรรมชาติที่เกิดขึ้น
บอยในเมืองหาดใหญ ประชาชนตางรับรูถ ึงความรุนแรง ผลกระทบ และโอกาสที่จะเกิดน้ําทวม เพราะสภาพเมืองหาดใหญไดเปลี่ยนแปลงไปจากในอดีต
บานเมืองมีการขยายตัว สรางบานเรือนขวางทางน้ํา หากเกิดน้ําทวมขึ้นสิ่งเหลานี้ลวนสงผลใหการระบายน้ําของเมืองหาดใหญเปน ไปอยางลาชา และ
[412]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ความเสีย หายจะเพิ่ม มากขึ้น แตทั้งนี้ประชาชนบางสวนไดใหเหตุผลวา ในอนาคตหากเกิดน้ําทวมขึ้นอีก ผลกระทบและความเสีย หายอาจจะลดนอยลง
กวาน้ําทวมที่เคยเกิดขึ้น ทุกครั้งที่ผานมา ดัง คําสัม ภาษณข องนายสมโชติ พุท ธชาติ (สัม ภาษณ 25 มีน าคม 2559) “เปน เพราะหนวยงานทุกฝายที่
เกี่ย วของไดมีการวางแผนและบริหารจัดการน้ําที่ม ีประสิทธิภาพเพิ่ม มากขึ้น รวมทั้งตัวประชาชนมีการตื่น ตัวมากขึ้น และใหความรวมมือกับทางเทศบาล
นครหาดใหญ ในการเขารวมประชุม ติดตามสถานการณ เพื่อเตรียมความพรอมรับมือภัยน้ําทวม”โดยรายละเอียดดังแสดงในตารางที่ 2 ดังนี้
ตารางที่ 2 การรับรูความเสี่ย งภัยน้ําทวม
การรับรูความเสีย่ งภัยน้ําทวม

ชุมชนความเสีย่ งนอย
คาเฉลีย่

ดานความรุนแรง
ดานผลกระทบและความเสียหาย
ดานโอกาสเกิดซ้ํา

3.69
3.53
3.60

ระดับการ
รับรูความ
เสี่ยง
มาก
มาก
มาก

ชุมชนความเสีย่ งปาน
กลาง
คาเฉลีย่
ระดับการ
รับรูความ
เสี่ยง
3.77
มาก
3.68
มาก
3.65
มาก

ชุมชนความเสีย่ งมาก
คาเฉลีย่

3.77
3.69
3.48

ระดับการ
รับรูความ
เสี่ยง
มาก
มาก
มาก

3. การปรับตัว ตอ ภัยน้ําทวม
การปรับตัวตอภัย น้ําทวมทั้งหมดมี 5 ดาน ไดแ ก ดานที่อยูอาศัย ดานอาหารการกิน ดานเครื่องนุงหม ดานสุขภาพและสุขลักษณะ และดาน
การประกอบอาชีพ โดยมีผลการศึกษาดังนี้
3.1 การปรับตัวดานที่อยูอาศัยผลการศึกษาพบวา ชุม ชนความเสี่ยงปานกลางและชุม ชนความเสี่ยงมาก มีการปรับปรุงบานเรือนขนยายของที่
มีคาไวบนชั้นสองของบาน โดยจะปลอยใหพื้นที่ชั้นหนึ่งเปนที่โลง มีเพียงโตะและเกาอี้ไมข นาดใหญตั้งไวเพื่อรับแขก สวนการอพยพยายถิน่ ไปอาศัยทีอ่ นื่
ชวงเกิดน้ําทวมพบวา ประชาชนยังคงอาศัย อยูบานของตนเอง ยกเวน ในกรณีที่เกิดน้ําทวมอยางรุน แรง เชน จมหลังคาบานจนไมสามารถอาศัย ในบาน
ของตนเองได เปน ตน
3.2 การปรับตัวดานอาหารการกิน เปน การเตรียมอาหารสด อาหารแหง อาหารสําเร็จรูปพรอมรับประทาน และน้ําดื่ม สะอาดมากักตุนเอาไว
โดยเมื่อเขาสูฤดูฝนหรือเกิดฝนตกหนักติดตอกันหลายวันประชาชนจะมีการซื้ออาหารสดมาเก็บไวในชองฟรีซแชแ ข็ง เอาไว หากไฟฟาดับ อาหารที่แ ช
เอาไวในตูเย็นก็สามารถนํามาประกอบอาหารไดทันที นอกจากนั้นประชาชนมีการถนอมอาหารเอาไว โดยเฉพาะการทําหมูเค็ม เพราะสามารถเก็บ ไว
รับประทานไดหลายวัน รวมทั้งน้ําดื่มสวนมากประชาชนจะซื้อน้ํามาเปนถังดื่มขนาดใหญ สํารองไว 1-2 ถัง บางบานใชน ้ําประปาสําหรับดื่มกินแตมีก าร
ติดตั้งเครื่องกรองน้ําเอาไว ระหวางที่เกิดน้ําทวมแตละชุมชนไดรับการชวยเหลือจากทุกภาคสวน เขามาใหค วามชวยเหลือ จําพวกอาหารแหง อาหาร
สําเร็จรูปตางๆ น้ําดื่ม บางครั้งก็เปน อาหารปรุงสุกพรอมรับประทาน เชน ขาวผัด หมี่ผัด ขาวตม เปนตน ซึ่งสิ่งเหลานี้ชวยบรรเทาในเรื่องการเตรีย มตัว
ดานอาหารการกิน ไดเปนอยางดีสวนประชาชนที่ไมไดเตรีย มอาหารไว เนื่องจากไมมีเงินซื้ออาหารมากักตุนเอาไวในปริมาณมาก และบางชุมชนระดับน้าํ ก็
ไมไดทวมสูงมาก มีตลาดอยูบริเวณโดยรอบ การคมนามคมสะดวกในการเดินทางออกหาของกิน จึงไมจําเปนตองเตรียมเอาไว
3.3 การปรับตัวดานเครื่องนุงหม โดยศึกษาในเรื่องการแตงกาย การใสใจดูแ ลตนเอง ชวงเกิดน้ําทวมประชาชนใสเสื้อผาที่สวมใสสบายเพื่อ
สะดวกในการขนยายสิ่งของ เนื้อผาไมหนาเพราะเปน ชวงฤดูฝน หากซื้อผาไมแ หงอาจทําใหมีกลิ่นอับ และเวลาเดิน ทางออกนอกบานมีการพกรม หมวก
ติดตัวเอาไวตลอด เนื่องดวยเหตุผลที่วา อากาศแปรปรวนบอย แมวาจะไมใชฤ ดูกาลนั้น ก็ตาม เหมือนเปน กระแสใหคนดูแ ลตัวเองมากขึ้น ในเรื่องของ
สุข ภาพ ผิวพรรณและความสวยความงาม
3.4 การปรับตัวดานสุขภาพและสุข ลักษณะ โดยศึกษาในเรื่องสุข ภาพอนามัย การระมัดระวังตนเอง โดยเมื่อเกิดน้าํ ทวมประชาชนทีม่ บี า นชัน้
เดีย วหองน้ําไมสามารถใชงานไดตามปกติ ประชาชนจะเตรียมถุงดําหรือภาชนะที่ม ิดชิดเอาไวเพื่อขับถายของเสีย และในพื้นที่ที่น ้ําไมไดทวมสูงมากทาง
เทศบาลนครหาดใหญจะนํารถสุข าเคลื่อนที่ม าจอดไวใหบริการจนกวาระดับน้ําจะกลับสูสภาพปกติ นอกจากนั้น ประชาชนระมัดระวังตัวเองมากขึ้น โดย
การสังเกตระดับน้ําที่เพิ่มขึ้นเพื่อเตรียมตัวอพยพ สังเกตทิศทางลมเพื่อหลบอยูในที่ปลอดภัย รวมทั้งพวกสัตวม ีพิษ ตางๆ และนอกจากนัน้ เกือบทุกบานมี
การเตรีย มยาสามัญประจําบานเอาไว เชน ยาแกปวด ยาธาตุ ยาแดง เพื่อรักษาอาการเจ็บปวยในเบื้องตน

[413]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
3.5 การปรับตัวดานการประกอบอาชีพผลการศึกษาพบวาประชาชนไมมีการประกอบอาชีพเสริม หรืออาชีพสํารอง แตม ีการรับมือเพือ่ เตรียม
ความพรอม โดยเฉพาะอาชีพคาขาย พอคาแมคาจะซื้อของมากักตุน เอาไวเปนจํานวนมาก เพราะชวงใกลเกิดน้ําทวมประชาชนจะออกมาซื้อของกินของ
ใชกักตุนเอาไว เชน พวกไข ขาวสาร นม ถานไฟฉาย เทียน เปนตน
การปรับตัวของประชาชนจากการสัมภาษณคณะกรรมการชุม ชนในแตละชุมชนสวนใหญ กลาววา “ประชาชนจะมีก ารตื่น ตัว เตรีย มความ
พรอมในชวงเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน ซึ่งเปนชวงฤดูฝนและเกิดน้ําทวมอยูเปนประจําโดยเฉพาะดานอาหารการกิน ประชาชนจะซื้อกักตุน เอาไวใน
ปริมาณมากแตหลังจากพน ชวงฤดูฝนการตื่น ตัวและการเตรีย มความพรอมของประชาชนก็จะลดนอยลง เพราะคิดวาโอกาสที่จะเกิดน้ําทวมมีนอ ยแลว”
โดยรายละเอีย ดดังแสดงในตารางที่ 3 ดังนี้
ตารางที่ 3 การปรับตัวตอภัย น้ําทวม
การปรับตัวตอภัยน้ําทวม

ผลการปรับตัวโดยรวมทั้ง 5 ดาน

ชุมชนความเสีย่ งนอย
คาเฉลีย่
ระดับการ
ปรับตัว
2.14
ปานกลาง

ชุมชนความเสีย่ งปานกลาง
คาเฉลีย่
ระดับการ
ปรับตัว
2.10
ปานกลาง

ชุมชนความเสีย่ งมาก
คาเฉลีย่
ระดับการ
ปรับตัว
2.16
ปานกลาง

อภิปรายผลการวิจัย
การศึกษาการรับรูความเสี่ย งภัยน้ําทวมของประชาชน ขึ้นอยูกับหลายปจจัย ที่สงผลใหประชาชนมีการรับรูความเสี่ยง โดยการศึกษาพบวา
เมืองหาดใหญซึ่งเปน พื้น ที่รับน้ํามาจากอําเภอสะเดา กอนไหลลงสูทะเลสาบสงขลาประชาชนที่อาศัยอยูใกลริม คลองอูตะเภา และคลองระบายน้ําที่ 1
หากปริมาณน้ํามีจํานวนมากน้ําจะเออลน เขาทวมชุมชน ทําใหประชาชนที่อาศัย อยูในบริเวณพื้น ที่ดังกลาวมีการรับรูความเสี่ย งสูง กวาประชาชนที่อ ยู
หางไกลออกไป ซึ่งคลายกับการศึก ษาของ Heitza, C., et al. (2009) พบวา ประชาชนที่อาศัย อยูบ ริเวณพื้น ที่ต น น้ํามีการรับ รูค วามเสี่ย งนอยกวา
ประชาชนที่อยูปลายน้ํา เนื่องจากความเสียหายที่เกิดขึ้น มีเพีย งลักษณะการกัดเซาะของริม ตลิ่งแตบริเวณพื้นที่ปลายน้าํ มีนา้ํ ไหลเชีย่ วและดินตะกอนเปน
จํานวนมาก ทําใหมีความเสี่ยงตอการเกิดน้ําทวมทั้งนี้การเกิดน้ําทวมของเมืองหาดใหญน อกจากลักษณะภูมิประเทศที่เปนแองกระทะแลว การขยายตัว
และเติบโตของเมืองอยางรวดเร็วเปนสวนหนึ่งที่ทําใหเกิดน้ําทวมอยูเปนประจํานอกจากนั้น แลวความรูความเขาใจและประสบการณการเกิดภัยธรรมชาติ
ของแตละบุคคลมีผลตอการรับรูความเสี่ย ง โดยภัยน้ําทวมเปนภัยธรรมชาติที่เกิดขึ้น บอยในเมืองหาดใหญ ทําใหประชาชนสามารถนําความรูค วามเขาใจ
และประสบการณที่เคยเกิดขึ้นกับตนเองมาเปน แนวทางในการปองกัน ตนเองจากภัย น้ําทวม ซึ่งคลายกับงานวิจัยของ Martin, W.E., et at. (2009)พบวา
ประชาชนที่มีความรูความเขาใจจะมีการรับรูความเสี่ยงและมีความตระหนักตอภัย ธรรมชาติที่เกิดขึ้น เพื่อดิ้น รนเอาตัวรอด ซึ่งจะเห็นไดวาภัยน้ําทวมที่
เกิด ขึ้ น ในป พ.ศ.2553 ผลกระทบและความเสี ย หายไดล ดนอ ยลงเมื่อเทีย บกับป พ.ศ.2543 ที่ ผานมา เนื่อ งจากประชาชนมีการเรีย นรูแ ละนํ า
ประสบการณในอดีตมาเปนแนวทางเพื่อลดความเสี่ย ง ในขณะเดียวกันผลกระทบและความเสีย หายก็เปนปจจัยหนึ่งที่ทําใหคนมีการรับรูความเสีย่ งมาก
ขึ้น โดยเฉพาะบุคคลที่ม ีรายไดน อย ซึ่งผลกระทบและความเสียหายที่เกิดขึ้น ในมุมมองของพวกเขาคือ เงิน ที่ตองสูญ เสียไป เชน การขาดรายไดในชวง
เกิดน้ําทวม เครื่องมือทํามาหากิน จมน้ําเสียหาย เปนตน
สวนการปรับตัวของประชาชนผูวิจัยดําเนินการศึกษาใน 5 ดาน ไดแ ก ดานที่อยูอาศัย ดานอาหารการกิน ดานเครื่องนุงหม ดานสุขภาพและ
สุข ลักษณะ และดานการประกอบอาชีพ โดยการปรับตัวดานที่อยูอาศัย ประชาชนจะมีการปรับปรุงบานซอมแซมบานใหมคี วามแข็งแรง โดยชัน้ หนึง่ ของ
บานใหเปนพื้นที่โลงวาง และจะเก็บของมีคาไวบนชั้น สองของบาน ซึ่งแตกตางจากกงานวิจัยของอุไรวรรณสืบซุย (2555) พบวา ประชาชนจะขนยายของ
ไวบนที่สูงเฉพาะชวงที่เกิดน้ําทวมเทานั้น หลังจากน้ําลดก็จะขนของกลับไวที่เดิมเนื่องจากเมืองหาดใหญตั้งอยูในพื้นที่ราบลุมต่ํา ซึ่งทําใหเกิดน้ําทวมอยู
บอยครั้ง บางชุมชนแมวาจะเกิดฝนตกเพียงเล็กนอยก็เกิดน้ําทวมขังได ประชาชนจึงตัดสิน ใจเก็บทรัพยสินมีคาไวบนที่สูงหรือ ชั้น บนบาน สวนชั้น ลาง
เหลือไวเพีย งเกาอี้ไม ชุดโซฟา ไวเพื่อรับแขกเล็กนอยรวมทั้งการถมที่ดินและยกบานในระดับที่สูงขึ้นเพื่อไมใหนา้ํ เขาทวมบานของตนเอง วิธกี ารนีอ้ าจชวย
บรรเทาปญหาน้ําทวมไดในระดับหนึ่ง แตเปนวิธีการไมถ ูกตอง ซึ่งเมืองหาดใหญพบวา มีการถมที่เพื่อสรางบานจัดสรร อาคารตางๆ เปนจํานวนมาก ทํา
ใหพื้นที่รับน้ําลดนอยลง โดยจากการสัมภาษณนายสมโชติ พุทธชาติ(สัมภาษณ 25 มีนาคม 2559)กลาววา “เมืองหาดใหญจากที่เคยเปนแกมลิง ทุกวันนี้
ลิงไมม ีแกมแลว เพราะคนถมที่สรางบานเพื่อเอาตัวรอดแคชั่วคราว แตจะกลายเปน ปญ หาสะสมในระยะยาว” สวนการอพยพยายที่อ ยูอ าศัย พบวา
[414]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ประชาชนจะยายไปอาศัยอยูที่อื่นก็ตอเมื่อน้ําทวมที่เกิดขึ้น มีความรุนแรงจริงๆ จนไมสามารถที่จะอาศัยอยูบานของตนเองได ซึง่ แตกตางจากงานวิจยั ของ
Khailania and Perera (2013) พบว าหลัง จากเกิด น้ําทว มประชาชนมีแ นวโนม เปลี่ย นที่อ ยูอ าศัย มากขึ้น เนื่อ งจากความลําบากในการดําเนิ น
ชีวิตประจําวัน เพื่อความปลอดภัยและคุณภาพชีวิตที่ดี ทั้งนี้เหตุผลที่ประชาชนยังอาศัย อยูในเมืองหาดใหญไมยายไปไหนแมวาจะเปน พื้น ที่เกิดน้ําทว ม
ซ้ําซาก เนื่องจากหาดใหญเปน เมืองเศรษฐกิจศูนยกลางของภาคใต มีงานรองรับเปนจํานวนมาก สามารถทํามาคาขายไดทุกธุรกิจ อีก ทั้ง ภัย น้ําทวมที่
เกิดขึ้น แค 2-3 วัน ก็สามารถระบายกลับสูสภาพปกติ จึงไมจําเปนที่จะตองยายไปอาศัย ในพื้น ที่อื่น
การปรับตัวดานอาหารการกิน พบวา ประชาชนมีทั้งเตรีย มอาหารและไมเตรีย มอาหารเอาไว ซึ่งประชาชนที่เตรีย มอาหารเอาไว ไดแก อาหาร
สด อาหารแหง และน้ําดื่ม แตทั้งนี้อาหารที่เตรียมเอาไวก็ไมสามารถนํามาประกอบอาหารได เนื่องจากหองครัวอยูชั้น หนึ่งโดนน้ําทวม ทําใหตองรอ
อาหารที่หนวยงานนํามาแจก ซึ่งแตกตางจากงานวิจัย ของอุไรวรรณ สืบ ซุย (2555) พบวาบานเรือนสว นใหญในพื้น ที่ยัง สามารถประกอบอาหารได
เหมือนเดิม เนื่องจากระดับน้ําไมไดทวมสูงมาก แตทวมนาน 1-2 เดือน ทําใหตองหุงหาอาหารทุกวัน หากรอการชวยเหลือตองใชเวลานานและไมทั่ว ถึง
และประชาชนในเขตเทศบาลนครหาดใหญอีกสวนหนึ่งที่ไมไดเตรีย มอาหารเอาไวโดยมี 2 เหตุผล คือ ไมมีเงิน และอยูใกลต ลาด เนื่อ งจากความเปน
ชุม ชนเมือง ทําใหมีรานคาและหางสรรพสินคาที่สามารถจําหนายสิน คาไดปกติอยูเปน จํานวนมาก ซึ่งคลายกับงานวิจัย ของเมตตา ผิว ขํา(2549) พบวา
ประชาชนไมไดเตรียมอาหารเอาไว เนื่องจากชุม ชนอยูใกลตลาดและระดับน้ําไมไดทวมสูงมาก สามารถเดินทางไปซื้ออาหารไดสะดวก ในขณะทีก่ รณีของ
เมืองหาดใหญแ มวาระดับน้ําจะทวมสูง แตในชวงเวลา2-3 วัน น้ําก็สามารถระบายลงสูทะเลสาบสงขลาไดหมด
สวนดานเครื่องนุงหม งานวิจัย ที่เกี่ย วของมีน อยมาก ซึ่งผูวิจัยพบวาปจจุบันประชาชนเลือกสวมเสื้อผาที่ใสสบายไมรอนมาก และนิย มพกรม
พกหมวกติดตัวเอาไว ซึง่ มีลักษณะการปรับตัวคลายกับดานสุขภาพและสุขลักษณะที่ประชาชนมีการดูแลใสใจตนเองมากขึน้ โดยเฉพาะผูห ญิงจะมีการทา
ครีม ทาโลชั่น กอนนอกบาน สวนชวงเกิดน้ําทวม ประชาชนมีการระมัดระวังตนเอง โดยการสังเกตระดับน้ํา ทิศทางลม ซึ่งคลายกับงานวิจยั ของเมตตา ผิว
ขํา (2549) พบวาประชาชนมีการเพิ่มความระมัดระวังในการสัญจรทางน้ํา เชน บริเวณน้ําลึกใกลทอระบายน้ํา รวมถึงสัตวอัน ตรายที่ม ากับน้ํา และการ
ปรับตัวดานการประกอบอาชีพ เนื่องจากภัย น้ําทวมที่เกิดขึ้นเปน ชวงเวลาสั้น ๆ ทําใหประชาชนไมไดมีอาชีพเสริมหรือสํารองเอาไว ซึง่ มีความแตกตางจาก
งานวิจัยอื่นในเชิงพื้น ที่ โดยงานวิจัย การปรับตัวดานอาชีพที่พบสวนใหญเปน อาชีพประมงและอาชีพเกษตรกรรม จากงานวิจยั ของนุจนาจยงดิ ชัยภูม ิ และ
บุศรา ลิ้ม นิรันดรกุล (2555) พบวาหลังจากฝนทิ้งชวง เกษตรกรมีการประกอบอาชีพเสริมเพื่อเพิ่มรายไดใหกับครัวเรือน เชน ทอผาไหม เลี้ยงสุกร ทําจัก
สาน เปน ตน เนื่องจากหาดใหญเปนชุม ชนเมืองอาชีพที่พบสวนใหญ ไดแก คาขาย ธุรกิจสวนตัว และรับจาง เปน ตน แตทั้งนี้ประชาชนก็มกี ารเตรียมความ
พรอมรับมือตอภัย น้ําทวมที่เกิดขึ้น โดยเฉพาะอาชีพคาขาย เชน มีการลงสิน คากักตุน ไวเพื่อจําหนายชวงน้ําทวมเพิ่ม มากขึ้น เปน ตน

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับครัวเรือ นประชาชนควรมีการตื่นตัวตอภัยน้ําทวมไมใชเฉพาะฤดูฝนเทานั้น เพราะปจจุบัน สภาพอากาศไดเปลีย่ นแปลง
ไป ประชาชนจึงตองมีการเตรียมความพรอมอยูตลอดเวลา เชน ปรับปรุงบานใหม ีความแข็งแรง ไมกีดขวางทางน้ํา เตรีย มอาหารน้ําดื่ม ใหพ รอ มมีก าร
ติดตามขาวสารอยูตลอด เปน ตน
ขอ เสนอแนะสําหรับชุมชนคณะกรรมการชุมชนควรทําหนาที่เปนคนกลางในประชาสัม พันธขอมูลขาวสารระหวางเทศบาลนครหาดใหญกบั
ประชาชน ใหเต็มที่แ ละเหมาะสมเพื่อผลประโยชนของสมาชิกในชุมชน
ขอ เสนอแนะสําหรับหนว ยงานที่เกี่ย วขอ งควรใหค วามรูแ กชุม ชนในเรื่องของภัย ธรรมชาติตางๆ ไมเพีย งแตเฉพาะภัย น้ําทวม เพื่อให
ประชาชนมีความรู สามารถชวยเหลือตนเองและเอาตัวรอดได หากเกิดภัยธรรมชาติข ึ้น

กิตติกรรมประกาศ
ผูวิจัยขอขอบคุณผูใหขอมูลในเขตเทศบาลนครหาดใหญ และเจาหนาที่หนวยงานที่เกี่ยวของทุกทานที่กรุณาสละเวลาและอนุเคราะหข อมูล

[415]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

เอกสารอางอิง
กัลยา คงทอง. 2555. ความตองการของผูประสบอุทกภัยน้ําทว มในเขตเทศบาลนครหาดใหญ. วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิตสาขาพัฒนามนุษย
และสังคม, คณะศิลปะศาสตร,มหาวิทยาลัย สงขลานครินทร.
กรมปองกัน และบรรเทาสาธารณภัย . 2554. สรุปสถานการณอุท กภัยของประเทศไทย.(ออนไลน)
แหลงที่ม า:http://61.19.100.58/public/group4/disaster01/data20y/flood20y_5.pdf. [11 ธันวาคม 2557].
คํานาย อภิปรัช ญาสกุล. 2554. วิกฤตการณน้ําทว มประเทศไทย ป 2554 วิเคราะหสาเหตุแ นวทางปอ งกันและลดความเสียหายจากน้ําทว ม. พิม พ
ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ:โฟกัสมีเดียแอนดพับลิช ชิ่ง.
นุจนาจยงิดชัย ภูม ิ และ บุศรา ลิ้มนิรัน ดรกุล . 2555. การปรับ ตัว ของเกษตรกรรายยอ ยในการลดตน ทุน การผลิต ขาวนาน้ําฝน อําเภอบานเขวา
จังหวัดชัยภูมิ.วิทยาศาสตรเกษตร, 43(2), พฤษภาคม-สิงหาคม 2555.
เมตตา ผิวขํา. 2549. การปรับตัว ของผูประสบอุท กภัยซ้ําซาก: กรณีศึก ษาชุม ชนบานหาดสวนยา อําเภอวาริน ชําราบ จัง หวัดอุบลราชธานี .
วิทยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาสังคมศาสตรเพื่อการพัฒนา,มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.
สมชาย ศรีสันต, เกศริน ทรศิวิลัย และเฉลิมเกียรติ ตะดวงดี. 2555. รายงานการวิจ ัยโครงการการใชชีว ิตรวมกับน้ํา: การตอบสนองของผูป ระสบภัยตอ
ภัยพิบัติน ้ําทว ม. กรุงเทพฯ:สํานักบัณฑิตอาสาสมัครมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.
อุไรวรรณ สืบซุย. 2555. ผลกระทบตอ สุขภาพและการปรับตัวของประชาชนที่ป ระสบอุทกภัยในตําบลลาดพัฒนา อําเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม.
วิทยานิพนธสาธารณสุข ศาสตรมหาบัณ ฑิต, สาขาอนามัยสิ่งแวดลอม, มหาวิทยาลัยขอนแกน.
Heitz, C., Spaeter, S., Auzet, A.V. and Glatron, S. 2009. Local stakeholders’ perception of muddy flood risk and implications
for management approaches: A case study in Alsace (France). Land Use Policy. 26, 443-451.
Khailani, D.K. and Pererab, R. 2013. Mainstreaming disaster resilience attributes in local development plans for the
adaptation to climate change induced flooding: A study based on the local plan of Shah Alam
City,
Malaysia. Land Use Policy. 30, 615-627.
Miceli, R., Sotgiu, I. and Settanni, M. 2008. Disaster preparedness and perception of flood risk: a study in an alpine valley in
Italy.Environmental Psychology. 28, 164-173.

[416]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

การนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัต:ิ ศึกษากรณี หมูบานโภคาภิวฒ
ั น
ตําบลบางน้าํ เชีย่ ว อําเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงหบุรี
The Implementation of the Sufficiency Economy Concept: A Case Study
of Phokaphiwat Village, Bangnumcheaw Sub-district, Promburi District, Sing Buri Province
*

**

ปญ จะ สังขทิพย และ รองศาสตราจารย ดร.นันทนา เลิศประสบสุข
Panja Sungthip, Associate Professor Dr.NuntanaLertprasopsuk

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน และศึกษาปจจัยทีม่ คี วามสัมพันธ
กับผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน ตัวอยางที่ใชในการวิจัยครั้ง นี้คือ ประชาชนที่อ าศัย อยูในหมูบานโภคาภิวัฒ น
จํานวน 223 คน ใชแ บบสอบถามเปนเครื่องมือในการเก็บรวบรวมขอมูลทําการประมวลผลและวิเคราะหขอมูลดวยคอมพิวเตอรโดยใชโปรแกรมสําเร็จรูป
สถิติที่ใชในการวิเคราะห ไดแ ก รอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และคาสัมประสิทธิ์สหสัมพัน ธเพีย รสันผลการศึกษาพบวาการปฏิบัติตามหลัก
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในภาพรวมอยูในระดับมาก และผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติในหมูบ า นโภคาภิวฒ
ั นในภาพรวมอยูใ นระดับมาก
ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา การปฏิบัติตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงโดยภาพรวมมีความสัมพันธทางบวกในระดับต่ํากับผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจ
พอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน ในภาพรวม ภาวะผูนําในหมูบานมีความสัมพันธทางบวกในระดับปานกลางกับผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไป
ปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน แตการติดตอสัมพันธระหวางชาวบานกับขาราชการของรัฐกับการฝกอบรมมีความสัมพันธทางลบในระดับต่าํ กับผลการนําแนวคิด
เศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒนโดยภาพรวม อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
คําสําคัญ: เศรษฐกิจพอเพียง,การนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัต,ิ หมูบานโภคาภิวัฒน

Abstract
The objectives of this thesis were to study the implementation of the sufficiency economy concept and to study
factors related to the implementation of the sufficiency economy concept in Phokaphiwat Village.The samples consisted of 223
persons selected from people in Phokaphiwat Village. Questionnaire was an instrument in collecting data and analyzing were
Percentage, Mean, Standard Deviationand Pearson product Moment correlation coefficient through computer program. The
level of statistical significance was set at .05.The result indicated that practice in accordance with the sufficiency economic
philosophy was at a high level, the implementation of the sufficiency economy concept in Phokaphiwat Village was at a high
level. The hypothesis testing showed that overall practice in accordance with the sufficiency economic philosophy had
positively correlated with low level, Leadership in the village had positively correlated with moderate level, but the contact
between residents and government officials and training had negative correlation at a low level with the implementation of the
sufficiency economy concept in Phokaphiwat Village significantly at .05 level of significance.

*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร;E-mail:[email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]

[417]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Keywords: Sufficiency Economic, Implementation of the Sufficiency Economy Concept, Phokaphiwat Village

บทนํา
พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวภูม ิพลอดุลยเดช ไดพัฒนาหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อที่จะใหพสกนิกรชาวไทยไดเขาถึง ทางสายกลาง
ของชีวิตและเพื่อคงไวซึ่งทฤษฏีข องการพัฒนาที่ย ั่งยืน “3 หลัก 2 เงื่อนไข” ซึ่งประกอบดวย “หลักความพอประมาณ หลักความมีเหตุผล หลักความมี
ภูม ิคุม กัน ” บนเงื่อนไข “ความรู” และ “คุณ ธรรม”ปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย งไดถูกเริ่มตนใหความสําคัญอยางจริงจังก็เปนผลสืบเนือ่ งจากวิกฤติเศรษฐกิจ
พอเพียงในประเทศไทยกลางป พ.ศ.2540 ทําใหแนวคิดการฟนฟูเศรษฐกิจของประเทศเกิดขึ้น “เศรษฐกิจพอเพียง”ไดจุดประกายความหวังในการพัฒนา
ประเทศและไดมีการระดมความคิด มีการจัดทําแผนพัฒนาเศรษฐกิจแลสังคมแหงชาติฉบับที่ 9 จนถึงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติฉบับที่ 11
(พ.ศ.2555-2559)ไดกําหนดแนวคิดและทิศทางการพัฒนาประเทศที่ยึดหลักการปฏิบัติตาม “ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูห วั
และแนวคิดการพัฒนาแบบบูรณาการเปนองครวมที่มี “คนเปนศูนยกลางการพัฒนา” มีการเชื่อมโยงทุกมิติการพัฒนาอยางบูรณาการ ทัง้ มิตติ วั คน สังคม
เศรษฐกิจ สิ่งแวดลอ มและการเมืองเพื่อสรางภูมิคุม กัน ใหพ รอ มเผชิญ การเปลี่ย นแปลงที่เกิด ขึ้น ทั้งในระดั บปจเจกครอบครัว ชุม ชน สังคม และ
ประเทศชาติ ใหความสําคัญกับการมีสวนรวมของทุกภาคทุกสวนในสังคมในกระบวนการพัฒนาประเทศ ทิศทางการบริหารจัดการประเทศเพื่อ รับรอง
การเปลี่ย นแปลง ใหความสําคัญกับการพัฒนาเศรษฐกิจภายในประเทศ หนวยงานราชการทุกหนวยนําหลักคิดของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมากําหนด
เปน นโยบายในการปฏิบัติงาน กรมการพัฒนาชุมชนซึ่งไดข ับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงสูช ุมชนมาตั้ง พ.ศ.2548 จนถึง ปจจุบัน โดยจัดกิจกรรม
โครงการพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพียงอยูเย็นเปน สุข จนกระทั่งถึงโครงการหมูบานเศรษฐกิจพอเพีย งตนแบบ (อุดมพร อมรธรรม, 2549)
หมูบานโภคาภิวัฒนตําบลบางน้ําเชี่ยว อําเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงหบุรี เปนอําเภอที่ไดรับคัดเลือกใหรวมโครงการหมูบานเศรษฐกิจพอเพีย ง
ตน แบบของพัฒนาชุมชนอําเภอพรหมบุรี และไดเขารับการคัด เลือกเปน หมูบานที่จัด การเรีย นรูตามหลัก ปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย งดีเดน ของศูน ย
การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอําเภอพรหมบุรีโดยหมูบานโภคาภิวัฒนไดนําหลักปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย ง ของพระบาทสมเด็จพระ
เจาอยูหัวมาใชในการดําเนินชีวิต ภายใต 3 หลัก 2 เงื่อนไข ประกอบดวย หลักความพอประมาณ ความพอดีไมม ากไมน อยเกิน ไป เชน การ ผลิต การ
บริโภคที่อยูในระดับพอประมาณ หลักความมีเหตุผล การตัดสินใจระดับความพอเพีย งจากการกระทํามีความรอบคอบ หลักความมีภมู คิ มุ กัน เตรียมตัวให
พรอมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงดานตางๆ ที่เกิดขึ้นในอนาคตทั้งใกลแ ละไกลเงื่อนไข ความรู ความรอบรูเกี่ย วกับวิชาการตางๆ ทีเ่ กีย่ วของอยาง
รอบดาน ความรอบคอบ นําความรูมาเชื่อมโยงประกอบการวางแผน และความระมัดระวังในขั้น ปฏิบัติ เงื่อนไขคุณธรรม ตอ งตระหนักในคุณ ธรรม มี
ความซื้อสัตยสุจริต มีความอดทน มีความเพียร ใชสติปญญาในการดําเนินชีวิต
ดังนั้นผูวิจัย จึงมีความสนใจศึกษาถึงผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒนตําบลบางน้ําเชี่ยว อําเภอพรหมบุรี
จังหวัดสิงหบุรี และศึกษาถึงปจจัยที่มีความสัมพัน ธกับผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติขอมูลจากการศึกษาจะใชเปนแนวทางใหแก ชุมชน
ชาวบานผูนําชุมชนกลุม องคกรในชุมชน และหนวยงาน องคกรที่เกี่ยวของในการพัฒนาชุม ชน ในการวางแผนพัฒนาคุณ ภาพของหลักปรัชญาเศรษฐกิจ
พอเพียงใหม ีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน
2. เพื่อศึกษาปจจัย ที่มีความสัมพันธกับผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน

วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข อง หมูบานโภคาภิวัฒน ตําบลบางน้ําเชี่ยว อําเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงหบุรี

[418]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ประชากรและกลุมตัวอยาง
1. ประชากรที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ คือ ประชากรในหมูบานโภคาภิวัฒนตําบลบางน้ําเชี่ยว อําเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงหบุรี จํานวน 501 คน
2.กลุม ตัวอยาง คํานวณดวยสูตรของYamane (1970 อางใน สุพัตราจุณณะปย ะ, 2546) ที่ระดับความเชื่อมั่น 95% ไดกลุมตัวอยางจํานวน
223 คน ใชวิธีการสุม ตัวอยางแบบงาย (Simple Random Sampling) ตามจํานวนกลุม ตัวอยาง
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
เครื่องมื อ ที่ใชใ นการวิ จัย คือ แบบสอบถาม ซึ่ง สร างขึ้น จากการศึก ษาแนวคิด ทฤษฎีแ ละผลงานวิจัย ที่ เกี่ย วข อ งโดยแบงเป น 3 สว น
ประกอบดวย สวนที่ 1 ขอมูลสวนบุคคล สวนที่ 2การปฏิบัติตามหลักปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย งสวนที่ 3 ปจจัยสนับสนุน การปฏิบัติ และสวนที่ 4 ผลการ
นําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติหมูบานโภคาภิวัฒนแบบสอบถามทั้งฉบับมีคาความเชื่อมั่น ตามสูตรสัม ประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาช (Cronbach
Alpha Coefficient) เทากับ 0.902
การวิเคราะหข อมูล
ผูวิจัยนําแบบสอบถามที่ไดมาทั้งหมดไปดําเนิน การวิเคราะหประมวลทางสถิติ โดยใชโปรแกรมคอมพิวเตอรสําเร็จรูปสถิติเชิงพรรณนาเพือ่ ใช
อธิบายลักษณะตัวแปร ไดแก คารอยละ คาเฉลี่ย และคาเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติเชิงอนุมาน คือสัม ประสิทธิ์สหสัม พันธของเพียรสนั (pearson product
moment correlation coefficient)เพื่อทดสอบสมมติฐาน

การตรวจเอกสาร/ทบทวนวรรณกรรม
การประยุกตใชหลักเศรษฐกิจพอเพียง (สํานักงานคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง, 2550: 12-17) ตามแนวคิด 3หวง 2 เงือ่ นไข
หวงที่ 1 คือ หลักความพอประมาณ หมายถึง การวางแผนการผลิต/หรือการบริโภคการวางแผนการใชเงินในครัวเรือนโดยสามารถดํารงชีวิต อยูโดยไม
เดือดรอนหวงที่ 2 คือ หลักความมีเหตุผล หมายถึง การตัดสินใจโดยใชหลัก เหตุแ ละผลพิจารณาถึงขอดีขอเสีย กอ นการตัดสิน ใจมีก ารใชจายอยาง
รอบคอบและพิจารณาอยางระมัดระวังในการลงทุนประกอบอาชีพหวงที่ 3 คือ มีภูมิคุม กัน ที่ดีในตัวเอง หมายถึง การเตรียมตัวใหพรอมรับผลกระทบและ
การเปลี่ย นแปลงดานการตางๆ ที่จะเกิดขึ้นโดยคํานึงถึงความเปนไปไดของสถานการณตางๆ ที่คาดวาจะเกิดขึ้น ในอนาคตทั้งใกลและไกล2 เงือ่ นไข ตาม
แนวเศรษฐกิจพอเพีย ง ไดแ กเงื่อนไขที่ 1 เงื่อนไขความรอบรู หมายถึง ความสนใจที่จะศึกษาหาความรูเกี่ยวกับการประกอบอาชีพการใชความรูในการ
ประกอบอาชีพอยางระมัดระวังและการดึงคนที่มีความสามารถทั้งในและนอกหมูบานมาชวยพัฒนาชุม ชนเงื่อนไขที่ 2 เงื่อนไขคุณ ธรรม หมายถึง การ
ชวยเหลือซึ่งกัน และกัน ชวยทําใหคนในหมูบานมีความสุขเพิ่ม ขึ้น เกิดการมุม านะที่จะลดหนี้สิน/คาใชจายที่ไมจําเปนและความพยายามทีจ่ ะหารายไดเพิม่
ความรูความเขาใจ
ทฤษฎีการแพรกระจายนวัตกรรม (The Diffusion Innovation Theory)(ภูษิตา วงศธรรมวัฒน, 2552)ทฤษฎีนี้ผ สมผสานระหวางความรู
ทางสังคมวิทยาและมานุษวิทยามีส าระโดยยอ วาการรับนวัต กรรมอยางใดอยางหนึ่งขึ้น อยูกับ บุค คล ระบบสัง คม ระบบสื่อสาร ตัวนวัต กรรมและ
ระยะเวลา ทฤษฎีนี้กลาวถึงการที่ประเทศ หรือสังคมและชุมชนหนึ่งชุมชนใดจะมีการพัฒนาหรือเจริญกาวหนานั้น ตองมีปจจัย หลายอยางสนับสนุน เชน
ปจจัย ภาวะผูน ําในหมูบาน และปจจัยการติดตอสัมพันธระหวางชาวบานกับขาราชการของรัฐกับการฝกอบรม
การพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพีย งสํานักเสริม สรางความเขม แข็งของชุม ชน กรมการพัฒนาชุม ชน กระทรวงมหาดไทย(2552) กําหนดเกณฑ
ชี้วัดที่ใชประเมินหมูบานตามหลักปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย ง ใชเกณฑการประเมิน 6 ดาน 1) ดานลดรายจาย ครัว เรือ นทําสวนครัว ครัวเรือ นปลอด
อบายมุข 2) ดานเพิ่ม รายไดครัวเรือนมีอาชีพเสริม ครัวเรือนใชเทคโนโลยีที่เหมาะสม 3) ดานประหยัด (ออม)ครัวเรือนมีการออมทรัพย ชุมชนมีกลุม ออม
ทรัพยฯ 4) ดานการเรียนรู (การดํารงชีวิต)ชุม ชนมีการสืบทอดและใชภูมิปญญาทองถิ่น ครัวเรือนมีการเรีย นรูปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพียงในชีวติ ประจําวัน
5) ดานการใชแ ละอนุรักษทรัพยากรฯ ชุม ชนใชวัตถุดิบอยางยั่งยืนในการประกอบอาชีพ และชุม ชุน ปลูกตนไมใหรม รืน่ เปนหมูบ า นนาอยู และ 6) ดานการ
เอื้ออารีตอกันชุมชนมีการดูแ ลชวยเหลือ คนจนคนดอยโอกาส และคนประสบปญ หา ชุมชนมีการมีการจัดทําแผนชุม ชนและนําแผนไปสูการปฏิบตั เิ พือ่
การแกไขปญหาชุมชนรวมกัน

[419]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กรอบแนวคิดของการวิจยั
ตัวแปรอิสระ (X)
การปฏิบตั ติ าม
หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
1.หลักความพอประมาณ
2.หลักความมีเหตุผล
3.หลักความมีภมู ิคมุ กันทีด่ ี
4.เงื่อนไขความรู
5.เงื่อนไขคุณ ธรรม

ปจจัยดานการสนับสนุนการปฏิบตั ิ
1.ดานภาวะผูน ําในหมูบ าน
2.ดานการติดตอสัมพันธระหวางชาวบานกับขาราชการ
ของรัฐกับการฝกอบรม

ตัวแปรตาม (Y)

ผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง
ไปปฏิบตั ิในหมูบ านโภคาภิวัฒน
1.ดานการลดรายจาย
2.ดานการเพิม่ รายได
3.ดานการประหยัด
4.ดานการเรียนรู
5.ดานการอนุรกั ษสิ่งแวดลอมและใชทรัพยากรธรรมชาติ
อยางยั่งยืน
6.ดานการเอื้ออารีตอกัน

ผลการวิจัย
1. สถานภาพสวนบุคคลของกลุมตัวอยางกลุม ตัวอยาง สวนใหญเปน เพศหญิง คิดเปน รอยละ 58.30 สวนใหญเปนกลุมที่มีอายุ 31- 45 ป
คิดเปน รอยละ 37.70 รองลงมา คือ กลุม ที่ม ีอายุ 46- 60 ป คิดเปน รอยละ 25.10 มีการศึกษาระดับมัธยมศึกษา/ปวช. คิดเปนรอยละ 32.70 รองลงมา
คือ การศึกษาระดับปริญญาตรี คิดเปน รอยละ 27.80 สวนใหญม ีรายไดเฉลี่ย ตอเดือน 10,001-20,000 บาท/เดือน คิดเปน รอยละ 35.40 รองลงมา คือ
กลุมที่มีรายไดเฉลี่ยตอเดือนไมเกิน 10,000 บาท/เดือน คิดเปนรอยละ 23.80 มีอาชีพขาราชการ/รัฐวิสาหกิจ คิดเปนรอยละ 26.90 รองลงมา คือ กลุม ที่
มีอาชีพเกษตรกร คิดเปนรอยละ 22.40
2. การปฏิบัติตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงการปฏิบัติตามหลักปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย งโดยภาพรวมประชาชนมีการปฏิบัติอ ยูใน
ระดับมาก และเมื่อพิจารณาเปน รายดาน พบวา ประชาชนมีการปฏิบัติตามหลักปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย ง อยูในระดับมากทุกดาน โดยดานที่ม ีคาเฉลี่ย
มากกวาดานอื่น ๆ คือ ดานเงื่อนไขคุณธรรม รองลงมาคือ ดานหลักความมีเหตุผล ดานที่มีคาเฉลี่ยนอยกวาดานอื่น ๆ คือ ดานเงื่อนไขความรู
3. ปจจัยสนับสนุนการปฏิบัตปิ ระชาชนเห็นวาภาวะผูน ําในหมูบานอยูในระดับมาก และประชาชนเห็นวาการติดตอสัมพันธระหวางชาวบาน
กับขาราชการของรัฐกับการฝกอบรมอยูในระดับปานกลาง
4. ผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒนประชาชนเห็นวาผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพี ย งไปปฏิบัติใน
หมูบานโภคาภิวัฒนโดยรวม อยูในระดับปานกลาง รายดาน ทุกดานอยูในระดับมาก โดยดานที่ม ีคาเฉลี่ยมากกวาดานอื่น ๆ คือ ดานตัวชีว้ ดั การเรียนรู อยู
ในระดับมากที่สุด รองลงมาคือ ดานตัวชี้วัดอนุรักษ สวนดานที่ม ีคาเฉลี่ยนอยกวาดานอื่นๆ คือ ดานตัวชี้วัดเพิ่ม รายได
5. ผลการทดสอบสมมติฐาน ดังตารางที่ 1-2

[420]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางที่ 1 ความสัมพัน ธระหวางการปฏิบัติตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกับผลของการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบตั ใิ นหมูบ า นโภคาภิวฒ
ั น
(n=223)
การปฏิบตั ติ ามหลักปรัชญา
ผลของการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบตั ิในหมูบ านโภคาภิวัฒน
เศรษฐกิจพอเพียง
คาใชจาย
เพิม่ รายได
ประหยัด
การเรียนรู
อนุรักษ
เอื้ออารี
โดยรวม
หลักความพอประมาณ
หลักความมีเหตุผล
หลักความมีภมู ิคมุ กัน ทีด่ ี
เงื่อนไขความรู
เงื่อนไขคุณธรรม
โดยรวม

r

.400**

.147*

.582**

.447**

.403**

.094

.383**

Sig.

.000

.028

.000

.000

.000

.162

.000

r

.360**

.208**

.537**

.448**

.423**

.269**

.429**

Sig.

.000

.002

.000

.000

.000

.000

.000

r

.516

**

.429

**

.461

**

.448

**

**

**

.567**

Sig.

.000

.000

.000

.000

.000

.000

.000

r

-.281**

-.407**

-.055

-.242**

-.232**

-.391**

-.336**

Sig.

.000

.000

.411

.000

.000

.000

.000

**

**

.333

.167

*

.311**
.000

r

.202

**

**

.031

.454

.471

Sig.

.002

.485

.515

.644

.000

.000

.000

.012

r

.338

**

.104

**

.567

.438

**

**

.394

.158

*

Sig.

.000

.120

.000

.000

.000

.018

.373 **
.000

5.1 การปฏิบัติตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพีย งโดยภาพรวมมีค วามสัม พัน ธท างบวกในระดับต่ํากับผลของการนําแนวคิด
เศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน ตําบลบางน้ําเชี่ย ว อําเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงหบุรีโดยภาพรวม อยางมีน ัยสําคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ 0.05
เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
ตารางที่ 2 ความสัมพัน ธระหวางปจจัย สนับสนุนการปฏิบัติกับผลของการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน
(n=223)
ปจจัย
สนับสนุนการปฏิบตั ิ
ภาวะผูน ําในหมูบ าน

ผลของการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบตั ิในหมูบ านโภคาภิวัฒน
คาใชจาย

เพิม่ รายได

ประหยัด

การเรียนรู

อนุรักษ

เอื้ออารี

โดยรวม

r

.601**

.607**

.218**

.262**

.548**

.323**

.507**

Sig.

.000

.000

.001

.000

.000

.000

.000

-.233**

-.224**

-.442**

-.555**

-.393**

.-387**

-.439**

.000

.000

.000

.000

.000

.000

.000

การติดตอสัมพันธระหวาง
r
ชาวบานกับขาราชการของรัฐกับ Sig.
การฝกอบรม

5.2 ภาวะผูน ําในหมูบานมีความสัมพันธทางบวกในระดับปานกลางกับผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภ
คาภิวัฒนโดยภาพรวม อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 เปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว
5.3 การติดตอสัมพันธระหวางชาวบานกับขาราชการของรัฐกับการฝกอบรมมีความสัมพันธทางลบในระดับต่ํากับผลการนําแนวคิด
เศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒนโดยภาพรวม อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 เปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว

[421]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

อภิปรายผลการวิจัย
1. ประชาชนมีการปฏิบัติตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงโดยภาพรวม อยูในระดับมาก แสดงวา ประชาชนสวนใหญมกี ารปฏิบตั ติ ามหลักปรัชญา
เศรษฐกิจพอเพียง แตพบวาครัวเรือนยังขาดการวางแผนการอาชีพ เชน การเพาะปลูก การลงทุน การกูเงินและการใชจายเงินในครอบครัว การพิจารณาอยาง
ระมัดระวังในการลงทุนประกอบอาชีพ การวางแผนระยะยาว สอดคลองกับงานวิจัยของ ภูษ ิตา วงศธรรมรัตน (2552) ที่พบวา หมูบานเศรษฐกิจพอเพียงอยูเ ย็น
เปนสุขตนแบบสามารถนํา 3 หลัก 2 เงื่อนไขมาใชไดอยูในระดับมากทุกขอ
2. ผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน อยูในระดับปานกลาง และเมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา ผลการนําแนวคิด
เศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒน ทุกดานอยูในระดับมาก พบวาครัวเรือนสามารถลดคาใชจายในการดํารงชีวิตประจําวัน แสดงวา ชาวบาน
ดํารงชีวติ อยางมีคุณภาพ การขับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงใหเปนรากฐานของชีวิตประชาชนในหมูบานประสบความสําเร็จ สอดคลองกับผลการวิจยั ของ
ธนากร เหลาอารยะ (2553) พบวา ปจจัยดานการเอื้อตอกันดานการดํารงชีวิต ดานการออม ดานการลดรายจาย ดานการอนุรักษและใชทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดลอม และดานการเพิ่มรายได อยูในระดับมาก ตามลําดับ และผลการวิจัยของ ปราณี บัววังโปง (2554) พบวา พฤติกรรมการดําเนินชีวิต 6 ดาน คือ ดาน
การลดรายจาย ดานการเพิ่มรายได ดานการประหยัด ดานการเรียนรู ดานการอนุรักษสิ่งแวดลอมและใชทรัพยากรธรรมชาติอยางยัง่ ยืน และดานการเอือ้ อารีตอ
กัน ในภาพรวมอยูในระดับสูง และสอดคลองกับผลการวิจัยของ นิสรา ใจซื่อ (2557) ที่พบวา ความสําเร็จในการเปนหมูบานเศรษฐกิจพอเพียงในภาพรวมอยูใ น
ระดับมาก
3. การปฏิบัติตามหลักปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพีย งมีความสัม พัน ธทางบวกกับผลของการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติในหมูบานโภ
คาภิวัฒน อยางมีนัย สําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 เปน ไปตามสมมติฐานที่ตั้งไวแสดงวา ประชาชนในหมูบา นโภคาภิวฒ
ั น มีการนําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมา
ใชในการปฏิบัติมากทําใหผลของการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบตั ิในหมูบานโภคาภิวัฒนมากตามกัน ไป สอดคลองกับผลการวิจัย ของ ภูษ ิตา วงศ
ธรรมรัตน (2552) พบวา ตัวแปรที่สามารถอธิบายประสิทธิผลของการพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพีย งอยูเย็น เปนสุข คือ หลักความมีเหตุผล หลักความ
พอประมาณ เงื่อนไขคุณธรรม และเงื่อนไขความรอบรู อธิบายรวมกันไดรอยละ 57.7
4. ภาวะผูนําในหมูบานมีความสัมพันธทางบวกในระดับปานกลางกับผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบตั ใิ นหมูบ า นโภคาภิวฒ
ั นโดยภาพรวม
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 เปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไวแสดงวาถาภาวะผูนําในหมูบานสูงผลของการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติใน
หมูบานโภคาภิวัฒนก็จะสูงตาม สอดคลองกับทฤษฎีการแพรกระจายนวัตกรรม การที่ประเทศ หรือสังคมและชุม ชนหนึ่งชุม ชนใดจะมีการพัฒนาหรือ
เจริญกาวหนานั้น ภาวะผูนําในหมูบาน เปนปจจัยสนับสนุนการพัฒนาหรือความเจริญกาวหนา (ภูษิตา วงศธรรมวัฒน, 2552) และสอดคลองกับผลการวิจัย
ของ นิสรา ใจซื่อ (2557) พบวา ปจจัยดานผูนําหมูบานมีความสัมพันธทางบวกในระดับสูงกับความสําเร็จในการเปนหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง อยางมีนยั สําคัญ
ทางสถิติที่ระดับ 0.01 (r = 0.594, Sig.= 0.000)
5. การติดตอสัมพันธระหวางชาวบานกับขาราชการของรัฐกับการฝกอบรมมีความสัมพันธทางลบในระดับต่าํ กับผลการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไป
ปฏิบัติในหมูบานโภคาภิวัฒนโดยภาพรวม อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 เปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไวจากผลการวิจัยพบวา การติดตอสัมพันธระหวาง
ชาวบานกับขาราชการของรัฐกับการฝกอบรมอยูในระดับปานกลาง และเมื่อพิจารณาเปนรายขอ พบวา ทุกขอ อยูในระดับปานกลาง แสดงวาหนวยงานเขามา
ดําเนินกิจกรรมกับประชาชนนอยสอดคลองกับแนวคิดของ สํานักเสริมสรางความเขมแข็งของชุมชน(2552) ที่กลาววา ในการทํางานการขับเคลื่อนปรัชญา
เศรษฐกิจพอเพียงใหเปนรากฐานของชีวิตประชาชนในหมูบาน โดยมีหลักการคือ ไดใชหลักการพัฒนาแบบมีสวนรวมที่ยึดประชาชนเปนศูนยกลางในการพัฒนา
ยึดการทํางานรวมกันและหลักการเรียนรูจากการปฏิบัติเปนหลักสําคัญ โดยใชช ุดปฏิบัติการ ที่ประกอบไปดวย พัฒนากร ผูน ํา อาสาสมัครพัฒนาชุมชน ผูนํา
ชุมชน เปนหลัก ขาราชการจะเขามาดําเนินการโดยตรงนอยมาก

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะจากผลการวิจัย
1. สง เสริม และใหขอมูลในดานการวางแผนการพัฒนาอาชีพ แหลง เงิน ทุน สง เสริม ใหม ีก ารแลกเปลี่ย นความรูก ับ คน ในหมูบ านที่
ประกอบอาชีพ เดีย วกัน และใชสติปญ ญาในการดํารงชีวิต

[422]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. ควรใหค วามรูเรื ่อ งการจัด การกลุม วิส าหกิจ ชุม ชน และรวมกลุ ม ออมทรัพ ยเ พื ่อ เปน แหลง เงิน ทุน และสรา งรายได ควรสรา ง
กระบวนการแลกเปลี่ย นเรีย นรูกับหมูบานอื่น ๆ เพื่อมาพัฒ นาหมูบานใหดีข ึ้น
3. ใหค วามรูแ ละสง เสริม การพัฒนาวัตถุดิ บ ในชุม ชนเพื่อ สรา งรายไดโ ดยสง ผลกระทบตอ สภาพแวดลอ มนอ ยที่สุด รวมถึง การจัด
กิจกรรมเพื่อสรางความตระหนัก ปลูกฝงจิตสํานึกและสรางเสริม ทัศนคติเชิงบวกตอ ดูแ ลสิ่ง แวดลอมของชุม ชน
4. ควรประสานงานกับ ทางโรงเรีย นและรว มกัน จัด ทําหลักสูตรสถานศึกษาโดยชุม ชนเขาไปมีสวนร ว ม
5. เปด โอกาสใหส มาชิกในชุม ชนมีสว นรวมในการตัด สิน ใจมากขึ้น
6. ขาราชการของรัฐควรปรับ ปรุง ในดานการสรางความสัม พัน ธกับชุม ชน การทํางานรว มกับ ชุม ชนใหม ากยิ่ง ขึ้น
7. พัฒ นาความรูเกี่ย วกับการประกอบอาชีพการและใชค วามรูในการประกอบอาชีพ อยางระมัด ระวัง ใหส อดคลอ งกับ การประกอบ
อาชีพ และหลัก การเศรษฐกิจพอเพีย ง
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. ควรศึกษาปจจัย อื่นๆ ที่สงผลตอการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติในพื้นที่มีบริบทแตกตางกัน เชน เขตชุม ชนเมือ ง เขตชุม ชน
ชนบท เขตชุมชนกึ่งเมืองกึ่งชนบท
2. ควรศึกษาแนวทางการสรางการมีสวนรวมระหวางภาครัฐกับประชาชนในการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติ
3. ควรศึกษาการนําแนวคิดเศรษฐกิจพอเพีย งไปปฏิบัติในหนวยงาน องคกรตางๆ

เอกสารอางอิง
ธนากร เหลาอารยะ.2553. ปจจัยที่ส งผลตอการพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพียงในจังหวัดนาน.วิทยานิพนธรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิช าการ
บริหารและการพัฒนาประชาคมเมืองและชนบท, มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ.
นิสรา ใจซื่อ. 2557. ปจจัยที่มีความสัมพันธกับความสําเร็จในการเปนหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง.กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย.
ปราณี บัววังโปง.2554. พฤติกรรมการดําเนิน ชีว ิตตามแนวทางปรัช ญาเศรษฐกิจพอเพียงและคุณภาพชีวติ ของประชาชนในหมูบ า นเศรษฐกิจพอเพียง
“อยูเย็นเปนสุข” จังหวัดอุตรดิตถ.วิทยานิพนธรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณ ฑิตสาขาวิชาการบริหารและการพัฒนาประชาคมเมืองและชนบท
, มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ.
ภูษ ิตา วงศธรรมรัตน. 2552.ประสิท ธิผ ลการพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจ พอเพียงอยูเย็นเปน สุข ตนแบบ จังหวัดปทุมธานี.วิทยานิพนธรฐั ประศาสนศาสตร
มหาบัณฑิตแขนงวิชาบริหารรัฐกิจสาขาวิชาวิทยาการจัดการ, มหาวิทยาลัยสุโขทัย ธรรมาธิราช.
สมพจน กรรณนุช . 2551. เศรษฐกิจพอเพียงสูการพัฒนาที่ยั่งยืน การเปลี่ยนแปลงกระบวนทัศนการพัฒนา.กรุงเทพมหานคร: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริ
หารศาสตร.
สุพัตราจุณณะปย ะ. 2546. คูมือ การวิจัยทางรัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร.กรุงเทพมหานคร: ศูน ยสงเสริม
และฝกอบรมการเกษตรแหงชาติ.
สํานักงานคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพีย ง. 2550.กรณีศึก ษาชุม ชนเศรษฐกิจ พอเพียง.กรุงเทพมหานคร: สํานัก งานคณะกรรมการ
พัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ.
สํานักเสริมสรางความเขมแข็งของชุมชน กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย.2552. หมูบานเศรษฐกิจพอเพียงตนแบบ.กรุงเทพมหานคร: กรม
พัฒนาชุม ชน.
อุดมพร อมรธรรม. 2549. ปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียงพระเจาอยูห ัว.กรุงเทพมหานคร: แสงดาว.

[423]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

การประกันภัยรถยนตภาคบังคับของอาเซียน
ASEAN Scheme of Compulsory Motor Vehicle Insurance
พวงทิพย วิเศษสิงห* และ รองศาสตราจารย ไฉไล ศักดิวรพงศ**
Puangthip Wisessingha and Associate Professor Chailai Sakdivorapong

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาความรู ปญหาอุปสรรค และ แนวทางการพัฒนาดานการประกัน ภัย รถยนตภาคบังคับของอาเซียนและ
การประกันภัย รถยนตผานแดนภาคบังคับของประเทศไทย แลวนําผลการศึกษาที่ไดนําเสนอตอหนวยงานที่เกี่ย วของ เพื่อเตรียมความพรอมในการกาวสู
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น เนื่องจากการประกันภัย รถยนตภาคบังคับของอาเซีย นและการประกัน ภัย รถยนตผานแดนภาคบังคับของประเทศไทยยังมี
ปญ หาอุปสรรคหลายประการที่ไมสามารถพัฒนาใหกวางขวางได ผูวิจัย จึงดําเนินการศึกษาจากหนวยงานที่เกี่ยวของ เพื่อนําขอมูลมาใชวิเคราะหแ ละหา
แนวทางแกไขโดยใชระเบีย บวิธีวิจัย เชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมขอมูลปฐมภูมิโดยการสัมภาษณเชิงลึก และขอมูลทุติยภูมิจากบทความ งานวิจยั ทีเ่ กีย่ วของ
โดยการใชท ฤษฎีการยอมรับ นวัต กรรม ทฤษฎีแ บบจําลองการยอมรับ เทคโนโลยี และการวิเคราะหทฤษฎี PESTLE analysis ผลการวิจัย พบวา
หนวยงานที่เกี่ย วของทั้งประเทศไทยและ สปป.ลาว รวมถึงประชาชนที่ตองขับรถผานแดนรับรูถงึ ประโยชนของโครงการความรวมมือนีน้ อ ยมาก สวนดาน
การยอมรับนวัตกรรม พบวา มีเพียงประเทศไทยและ สปป.ลาวเทานั้น ที่อยูในขั้นทดลองใชระบบโปรแกรมประกัน ภัยผานแดนภาคบังคับ (ACMI) แตก็
นอยมากในชวงเริ่มตน และลาวหยุดการออกกรมธรรมผานระบบไปตั้งแตป 2555 สวนบริษัทประกันภัยของไทยก็เปนไปในทิศทางเดียวกันคือมีปริมาณ
การทําประกันภัย ผานระบบลดลงเรื่อยๆทุกป ดานปจจัยภายนอกที่มีผ ลตอโครงการนี้ม ากที่สุดคือกฎหมายการประกันภัยรถยนตภาคบังคับทีแ่ ตกตางกัน
รองลงมาคือเศรษฐกิจที่แตกตางกัน ของประเทศตางๆในภูมิภาคอาเซีย น
คําสําคัญ : การประกันภัยรถยนตภาคบังคับของอาเซียน, โปรแกรมประกันภัย ผานแดนภาคบังคับ

Abstract
The purpose of the present study is to study examine the obstacles and direction of the compulsory motor insurance
in Asian as well as the cross-border compulsory motor insurance in Thailand. The findings would be presented to the related
agencies to prepare to participate with the Asian Economics Community (AEC). The qualitative research method is used for data
collection. The in depth interview is used for collecting the primary data. The analysis of the relevant researches using PESTLE
analysis, Innovation Adoption Theory and the Technology Acceptance Model (TAM) is used for collecting the secondary data.
The result shows that there is less recognition of this cooperative project by the related agencies in Thailand and Lao PDR,
including the drivers who have to drive across the border. Only Thailand and Lao PDR, who are using the Asain Compulsory
Motor Insurance Program (ACMI) at the experimental phase, welcome the innovation. There is less acceptance to the innovation
at the beginning by both countries. Lao PDR has ceases to issue the policy through the system since 2012, whereas the Thai
non-life insurance. Likewise, the policies issued by the Thai non-life insurance companies have also been declining steadily
every year. The differences in the motor insurance law and the economies among the Asian countries respectively are the most
considerable factors that impact this project.
*
**

หลักสูตรศิลปศาตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
คณะสังคมศาตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]

[424]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Keywords: Compulsory Motor Insurance in Asian, Asian Compulsory Motor Insurance Program

บทนํา
เมื่อ 16 ธันวาคม 2541 สมาชิกในกลุม ประเทศ ASEAN จํานวน 10 ประเทศไดรวมลงนามในกรอบความตกลงวาดว ยการอํานวยความ
สะดวกในการขนสงสินคาระหวางประเทศสมาชิกอาเซีย น (The ASEAN Framework Agreement on the Facilitation of Goods in Transit: The
GIT Agreement) มีเปาหมายเพื่อใหเปน การสนับสนุนสงเสริมการคาระหวางประเทศในกลุม ASEAN และทําใหเกิด การรวมตัว กัน ทางเศรษฐกิจของ
ประเทศในภูมิภาคนี้ใกลชิดยิ่งขึ้น (สํานักความรว มมือระหวางประเทศ สํานัก งานปลัด กระทรวงคมนาคม, 2555) โดยสนธิสัญ ญาฉบับที่ 5 วาดว ย
โครงการประกัน ภัย รถยนตภ าคบัง คับ ของอาเซีย น (Protocol 5: ASEAN Scheme of Compulsory Motor Vehicle Insurance) มีวัต ถุประสงค
เพื่อใหความคุม ครองแกประชาชนที่เดินทางผานแดนเขาไปในประเทศอื่น ๆ ในภูม ิภาคอาเซียน โดยสาระสําคัญ กําหนดใหสมาชิกภาคีคูสัญญาตองจัดตัง้
National Bureau ของแตละประเทศขึ้น มา ทําหนาที่ออก Blue Card ที่ถ ือเปนเครื่องหมายแสดงการทําประกัน ภัย ภาคบังคับ ปจจุบันประเทศมาชิก
อาซียนไดทําการแตงตั้งองคกรหรือหนวยงานใหทําหนาที่เปนสํานักงานประกัน ภัย ขามแดนแหงชาติ(National Bureau of Insurance) ครบถวนทั้ง 10
ประเทศแลว สําหรับประเทศไทยไดแตงตั้ง บริษัท กลางคุมครองผูประสบภัยจากรถ จํากัด (บ.กลางฯ) เปนสํานัก งานประกัน ภัย รถขามแดนแหง ชาติ
(บริษัท กลางคุมครองผูประสบภัยจากรถ จํากัด, มปป.)
อยางไรก็ตามจากการสัม ภาษณผูบริหารของหนวยงานที่เกี่ยวของและจากขอมูลที่ปรากฎในสื่อตางๆ พบวา พิธสี ารดังกลาวไมไดระบุระเบียบ
ขั้น ตอนการนําไปปฏิบัติที่ช ัดเจนจึงทําใหยากตอการดําเนิน งาน ประกอบกับ พื้น ที่ข องประเทศสมาชิก อาเซีย นไมไดมีอ าณาเขตเชื่อมโยงตอเนื่อ งกัน
ทั้งหมด จึงสงผลใหประเทศสมาชิกอาเซีย นไมไดดําเนินการตามพิธีสารอยางจริงจัง และจากการศึกษาขอมูลพบวาการดําเนินงานดานการประกันภัยรถ
ผานแดนของประเทศสมาชิกอาเซีย นเปน แนวนโยบายในเชิงนามธรรมมากกวาการกําหนดขอปฏิบัติงานที่เปนรูปธรรมแมจะมีการลงนามความรว มมือ
ระหวางประเทศ CLMV และไดม ีการระบุรายละเอียดในเชิงปฏิบัติเกี่ย วกับการจัด ทําประกัน ภัย รถผานแดนไวเรีย บรอ ยแลว แตในทางปฎิบัติก็ไมมี
ประเทศใดเริ่มปฎิบัติตามขอกําหนดของพิธีสาร(ชูฉัตร ประมูลผล, สัม ภาษณ 2558) จนกระทั่งตอมาประเทศไทยและ สปป.ลาว ไดลงนามรวมกัน ที่จะ
ปฏิบัติตามพิธีสาร บ.กลางฯ ซึ่งทําหนาที่เปน สํานักงานประกัน ภัยแหงชาติไดคิดคนระบบ “ACMI” ซึ่งเปนระบบคอมพิวเตอรแบบ Real-time Online
เพื่อทําการออกกรมธรรม โอนเงิน และ รายงานผลการดําเนิน การใหหนว ยงานตางๆที่เกี่ย วขอ งไดรับทราบ รวมถึง ไดออกแบบเครื่อ งหมาย “Blue
Card” เพื่อเปน เครื่องหมายแสดงถึงการมีประกันภัย (ประยูร ภูแส,สัม ภาษณ 2558) แตหากพิจารณาจากสถิติการออก Blue Card ของทั้งประเทศไทย
และลาว จะเห็นวามีจํานวนนอยมากเมื่อเทีย บกับปริมาณรถที่ผานแดนจริง (นพดล สันติภากรณ, สัมภาษณ 2558)
จากปจจัย ตางๆ ขางตน ผูวิจัย จึงสัน นิษ ฐานในเบื้องตนไดวารูปแบบและกลไกดานการประกันภัย รถยนตภ าคบัง คับ ผานแดนของไทยอาจมี
ชองวางและจุดบกพรองบางประการที่ไมสามารถทําใหการขับเคลื่อนดานประกันภัยรถผานแดนเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ และไมไดรบั ความรวมมือใน
การติดเครื่องหมาย Blue Card ที่ถ ือเปน เครื่องหมายแสดงการทําประกัน ภัยภาคบังคับตามขอตกลงของพิธีสาร ผูวิจัยจึงตองการศึกษาถึง ปญ หาและ
อุปสรรคที่สงผลใหการประกัน ภัยรถยนตภาคบังคับของอาเซียนไมไดรับการขับเคลื่อนเทาที่ควรจากหนวยงานที่เกี่ยวของของไทย เพื่อประโยชนตอ การ
พัฒนาประกันภัยขามแดนภาคบังคับของไทย และเพื่อรองรับการเขารวมเปนสมาชิกประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น (AEC) ของประเทศไทย

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาและความรูดานการประกันภัยรถยนตภาคบังคับของอาเซียน และการประกัน ภัย รถยนตผานแดนภาคบังคับของประเทศไทย
2. เพื่อวิเคราะหปญหาและอุปสรรคในการทํางานของหนวยงานที่เกี่ยวของกับการประกันภัย รถยนตภาคบังคับของอาเซียน
3. เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาโครงการประกันภัยรถยนตภาคบังคับของอาเซียนและการประกันภัย ผานแดนภาคบังคับของประเทศไทย

[425]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

วิธีการวิจัย
การรวบรวมขอมูลและเครื่อ งมือที่ใชในการวิจัย
การวิจัยครั้งนี้ เปน การวิจัย เชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ที่ศึกษาขอมูลของการประกันภัยรถภาคบังคับของอาเซีย น เพื่อใหทราบถึง
ถึงปญหาและอุปสรรคที่สงผลใหการทําประกัน ภัย รถยนตภาคบังคับของอาเซีย นไมเปน ไปตามกรอบขอตกลงที่ผูแ ทนของประเทศสมาชิกอาเซียนไดรว ม
กัน ลงนามไว โดยจะมุงเนน การดําเนิน การดาการประกัน ภัยภาคบังคับผานแดนของประเทศไทยกับประเทศสาธารณรัฐสังคมนิย มประชนลาวเปน หลัก
เนื่องจากเปนประเทศนํารองของแผน ตลอดจนศึกษาแนวทางการแกไขปรับปรุงของหนวยงานที่เกี่ยวของทั้งในระดังอาเซียนและของไทย ดังนัน้ เพือ่ ให
การวิจัยครั้งนี้เปน ไปตามวัตถุประสงค ผูวิจัย จึงไดกําหนดวิจัย ไว 2 แหลง ดังนี้
1. วิจัย ขอมูลทุติย ภูม ิ (Secondary Data) ผูวิจัยไดทําการศึกษาขอมูล สถิติ บทความและงานวิจัยดานการประกัน ภัย รถยนตภาคบังคับของ
ประเทศสมาชิกอาเซียน จากหนวยงานที่เกี่ย วของทั้งในและตางประเทศ
2. วิจัย ขอมูลปฐมภูม ิ (Primary Data) ผูวิจัย ไดใชการสัมภาษณ แบบกึ่งโครงสราง (Semi-Structured Interview) ซึ่งเปนการสัม ภาษณที่มี
การวางแผนการสัมภาษณไวกอนลวง แตขณะเดีย วกัน ในขณะสัม ภาษณขอซักถามก็อ าจยืด หยุน ไดตามสถานการณหรือตามความคิด เห็น ของผูให
สัม ภาษณ หรือที่เรียกวา การสัม ภาษณมีโครงสรางแบบหลวม (Loosely structure) ผสมอยูดวย โดยกลุมตัวอยางที่สัม ภาษณเปนผูท รี่ ขู อ มูลทีเ่ กีย่ วของ
เปน อยางดีในฐานะผูนําองคกรที่รับผิดชอบโครงการหรือ ผูแทนหนวยงานที่เกี่ย วของ จํานวน 5 ทาน
การวิเคราะหข อมูล
ในการศึกษาครั้งนี้ผูวิจัย จึงไดแบงวิธีวิเคราะหข อมูลออกเปน 2 ขั้น ตอน เพื่อใหก ารวิเคราะหข อมูลเปน ไปอยางครอบคลุ ม ขอบเขตและ
วัตถุประสงคของการซึกษาที่ไดกําหนดไวมากที่สุด ดังนี้
1. ศึกษาประวัติความเปนมา การดําเนินการในปจจุบัน และแนวโนมในอนาคตของการประกันภัยผานแดนภาคบังคับของอาเซียน โดยใชการ
วิเคราะหเชิงพรรณนา จากขอมูลปฐมภูม ิ ที่ไดจากการสัมภาษณ และขอมูลทุติยภูมิที่เก็บรวบรวมจากเอกสาร ขอ มูลสถิติ บทวิจารณ บทความ และ
งานวิจัยตางๆ
2. วิเคราะหขอมูลที่ไดรับโดยใชทฤษฎี PESTLE analysis, ทฤษฎีการยอมรับ นวัตกรรม และ ทฤษฎีแ บบจําลองการยอมรับ เทคโนโลยี
วิเคราะหผลที่ไดจากการสัม ภาษณผูเกี่ยวของและเอกสารตางๆ

ผลการวิจยั
1. การวิเคราะหแนวคิดการยอมรับนวัตกรรม การประกันภัยผานแดนภาคบังคับ ถือเปนเรื่องใหมที่เปนแนวคิดรวมกันของกลุมประเทศใน
อาเซีย น อัน จะเปนสวนหนึ่งของการอํานวยความสะดวกในเรื่องของการเดิน ทางเพื่อการทองเที่ย วและการขนสงของคนในภูม ิภาคอาเซีย น จึง ถือ ไดวา
เปน นวัตกรรมใหมอยางหนึ่ง ผูวิจัย ไดวิเคราะหตามแนวความคิดการยอมรับนวัตกรรม ซึ่งแนวคิดนี้แบงออกเปน 5 ขั้น คือ ขั้น การรับรู ขั้น สนใจ ขั้น
ประเมินคา ขั้น ทดลอง และสุดทายคือขั้น ยอมรับ ไดดังนี้
1.1 การยอมรับในระดับประเทศของอาเซียน หนวยงานที่เกี่ย วของและรับผิดชอบโครงการ “ประกันภัย รถภาคบังคับอาเซียน”
ทุกประเทศในอาเซีย น “รับรู” โครงการ และใหความ “สนใจ”ที่จะเขารวมโครงการ ดังจะเห็น ไดชัดวาภายใตกรอบความตกลงอาเซียนวาดวยการอํานวย
ความสะดวกในการขนสงสินคาผานแดน ซึ่งมีความตกลงทั้งหมด 9 พิธีสาร แตมีเพีย งพิธีสารที่ 5 วาดวยเรื่อง แผนการประกัน ภัยรถภาคบังคับอาเซีย น
เพีย งพิธีสารเดียวเทานั้น ที่ทุกประเทศลงนามในพิธีสารครบถวนทุก ประเทศแลว แมวาบางประเทศ จะไมมีอ าณาเขตติดตอกับประเทศใดเลย เชน
ฟลิปปนส เปน ตน
อยางไรก็ตามหากพิจารณาไปถึงขั้น ”ประเมิน คา” “ขั้น ทดลอง” และ “ขั้น ยอมรับ” แลว พบวา มีเพีย ง ประเทศไทยและ
ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวเทานั้นที่มาถึงขั้น นี้ เพราะไทยและ สปป.ลาว ไดเริ่มทดลองการออกกรมธรรมและจําหนายประกัน ภัย
ผานแดนภาคบังคับ ใหกับประชาชนที่ตองการเดิน ทางเขาประเทศของทั้งสองประเทศแลว ประเทศอื่น ๆยังไมไดเริ่มโครงการ ดังนั้น จึงสามารถสรุปไดวา

[426]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แนวคิดการยอมรับนวัตกรรมของหนวยงานที่เกี่ย วของนั้น ทุกประเทศสนใจและยอมรับ แตม ีเพียงไทยและ สปป.ลาวเทานั้น ที่ ประเมินคา ทดลอง และ
ยอมรับนวัตกรรม
1.2 การยอมรับของหนวยงานตางๆที่เกี่ย วของกับการประกัน ภัย ผานแดนภาคบังคับในประเทศไทย ทุกหนวยงานใหการยอมรับ
นวัตกรรมนี้ และใหความรวมมือเปนอยางดี เห็นไดจากที่ คปภ.ใหการสงเสริมและสนับสนุโครงการเปนอยางตอเนื่อง สมาคมก็ทําหนาที่เปน ตัวกลางใน
การประสานบริษัทประกัน ภัย ใหเขารวมโครงการ นอกจากนี้ย ังไดรับการยอมรับจากบริษัทประกันภัยที่เขารวมโครงการถึง 20 บริษ ัท
1.3 การยอมรับของประชาชน ในสวนของประชาชนคนไทยโดยทั่วไปนั้น เมื่อ วิเคราะหถึง ความรับรูน วัตกรรมของประชาชน
พบวา ประชาชนรับรูถึงโครงการนี้ในปริม าณที่นอยมาก หรือแทบไมรูเลยวามีโครงการนี้เกิดขึ้น
2. การวิเคราะหแนวคิดและทฤษฎีเกี่ย วกับแบบจําลองการยอมรับเทคโนโลยี ผูวิจัยเนน ศึกษาเกี่ยวกับปจจัย ที่สงผลตอการยอมรับเทคโนยี
หรือนวัตกรรมใหมๆของผูใช ภายใตสมมุติฐานที่วา การยอมรับเทคโนยีข องแตละบุคคลมาจากปจจัย หลัก 2 ประการ คือ 1.การรับ รูวามีประโยชน
(Perceived Usefulness: PU) และ 2.การรับรูถึงความงายตอการใชงาน (Perceived Ease of Use) โดยวิเคราะหจากสถิติการออกใบรับรองและการ
ทําBlue Card ผานระบบ ACMI พบวา
2.1 การรับรูวามีประโยชน (Perceived Usefulness: PU) ผลการวิจัย พบวา หนวยงานที่เกี่ยวของทั้งประเทศไทยและ สปป.ลาว
รวมถึงประชาชนที่ตองขับรถผานแดนรับรูถ ึงประโยชนของโครงการความรวมมือนี้น อยมาก ทั้งนี้เนื่องจากภายใตกรอบความตกลงอาเซีย นวาดวยการ
อํานวยความสะดวกในการขนสงสิน คาผานแดน คณะทํางานจะตองทําตามขอกําหนดในพิธีสารแนบทายทั้งหมด 9 ฉบับ แตแ ผนการประกัน ภัยรถผาน
แดนเปน เพีย งพิธีสารเดีย วที่รับ ไดการลงนามครบทุกประเทศ ทําใหข าดความสีบเนื่อ งและเชื่อมโยงของแผนการดํา เนิน การ จึงสงผลใหแ ผนการ
ประกันภัยรถผานแดน ไมสามารถเดิน หนาไดอยางเต็มรูปแบบ เพราะจําเปน ตองรอพิธีสารตัวอื่น ๆที่เกี่ยวของมารองรับดวย
2.2 การรับรูถ ึงความงายตอการใชงาน จากการวิจัย ในประเด็นนี้พบวา ผูที่เกี่ย วของยังเห็นวาระบบ ACMI ยังเปน ระบบยากตอ
การใชงาน และไมตอบสนองความตองการของผูเกี่ย วของ ผูเกี่ย วของยังไมย อมรับเทคโนโลยีที่ใช ดวยเหตุที่ตองทํางานซ้ําซอน ถึง 3 ขั้น ตอน และไม
เหมาะสมกับสถานที่ปฏิบัติจริงบางพื้น ที่ที่ไมมีสัญญาณ Internet รองรับ และตองการใหทําการปรับปรุงใหม ีงาย สะดวก และรวดเร็วมากยิ่ง ขึ้น ดัง จะ
เห็น ไดจากขอมูลการออกกรมธรรมประกันภัยภาคบังคับผานระบบ ACMI ของทั้งฝงไทยและลาว
จํานวนการทําประกันภัย รถผานแดนผานระบบ ACMI ระหวางไทย-สปป.ลาว
(หนวย: ฉบับ)
สปปลาว.
ไทย
ป
2553

จําหนาย ก/ธ ของไทยใหกบั ผูเ อาประกันภัย สปป.ลาว
ผานระบบ ACMI
23

จําหนาย กลาวใหกบั ผูเ อาประกันภัยไทย.ธ ของสปป/
ผานระบบ ACMI
342

2554

24

544

2555

-

327

2556

-

236

2557

-

125

ทีม่ า: บริษทั กลางคุม ครองผูประสบภัย จากรถ จํากัด (2558)
3. วิเคราะหทฤษฎี PESTLE Analysis
3.1 ดานการเมือง (Political: P) ประเทศในกลุมภูมิภาคอาเซีย นทั้ง 10 ประเทศ มีน โยบายดานการเมืองที่แ ตกตางกัน และ
เปลี่ยนรัฐบาลบอย โดยเฉพาะของประเทศไทยเอง ทําใหข าดการสงเสริม และสนับสนุน นโยบายอยางตอเนื่อง จึงสงผลใหกรอบความตกลงเดิน ไปไดชา
ขณะเดีย วกัน หนวยงานที่เกี่ย วของกับโครงการยังขาดความชัดเจนในการดําเนินนโยบายตอเรื่องการประกัน ภัยรถผานแดน
3.2 ดานเศรษฐกิจ (Economic: E) ดานเศรษฐกิจเปน ปจจัย ตัวหนึ่งที่ผลตอการพัฒนาประกันภัย ขามแดนภาคบังคับของอาเซียน
เนื่องจากประเทศในอาเซีย นมีตัวเลขอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจของแตละประเทศและรายไดตอหัวที่หางกัน มาก คาเงิน ที่ใชก็แตกตางกัน ดังนั้นการ

[427]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
จะพัฒนาใหอัตราคาเบี้ย ประกันภัย และความคุมครองเทากันทุกประเทศจึงเปน เรื่องยาก นอกจากนี้ เรื่องอัตราคาตอบแทน (คอมมิชชัน) มีผลตอยอดการ
จําหนายกรมธรรมประกันภัยขามแดนของทั้งไทยและลาว เนื่องจากประกัน ภัย ภาคบังคับของไทยใหอัตราคาตอบแทนในการจําหนายประกัน ภัย ภาค
บังคับไวที่รอยละ 12 ของเบี้ย ประกันภัย ซึ่งถือวานอยมากเมื่อเทีย บกับกรมธรรมภาคสมัครใจ บริษัทประกัน ภัย ของลาวจึงรับกรมธรรมจากบริษ ัท
ประกันภัยของไทยไปจําหนายโดยตรงควบกันทั้งภาคบังคับและภาคสมัครใจเพื่อใหไดคาตอบแทนที่มากกวา โดยไมผานระบบ ACMI
3.3 ดานสังคมวัฒนธรรม (Social: S) จากการศึกษาขอมูลพบวาดานสังคมและวัฒนธรรมไมมีผลตอโครงการประกันภัยขามแดน
ภาคบังคับของอาเซีย น เพราะประชาชนในภูม ิภาคอาเซีย น โดยเฉพาะประเทศไทยและ สปป.ลาวซึ่งเปน ประเทศเริ่ม ทดลองคุน ชิน การกับ การทํา
ประกันภัยอยูแ ลว และยิน ดีที่จะทําประกันภัย เพื่อเปนหลักประกัน หากเกิดอุบัติเหตุไมคาดคิด ขึ้น (ชูฉัตร ประมูลผล, สัมภาษณ 2558)
3.4 ดานระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ (Technology: T) การประกัน ภัยรถภาคบังคับอาเซีย น ถือวา มีเทคโนโลยีที่ทัน สมัย คือ
ระบบ ACMI รองรับอยูแลว เพีย งแตย ังตองไดรับการพัฒนาปรับปรุงเพื่อใหตอบสนองความตองการของผูใช โดยปรับระบบปฏิบัติการใหมีความสะดวก
งายตอการใชงาน และลดความซ้ําซอน รวมถึงตองเชื่อมโยงกับเทคโนโลยีของหนวยงานอื่น ๆที่เกี่ย วของดว ย (ประยูร ภูแ ส, สัม ภาษณ 2558) ซึ่ง ใน
ประเด็นนี้นับวาประเทศไทยมีความพรอมในการพัฒนาเนื่องจาก บริษ ัทฯ ซึ่งทําหนาที่เปนสํานักงานประกัน ภัย ผานแดนเปนหนว ยงานที่มีค วามพรอ ม
และมีบุคลากรที่ม ีความสามารถในรองรับการพัฒนา อยางไรก็ตามยังขาดความพรอมดานการประสานกับเทคโนโลยีของหนวยงานที่รับผิดชอบหลักอืน่
โดยเฉพาะ กรมศุลกากรที่รับผิดชอบระบบ National Single Window (NSW) จึงจะทําใหประชาชนและหนวยงานที่เกี่ยวของยังไมเห็นประโยชนของ
แผนงานนี้ (ชูฉัตร ประมูลผล, สัมภาษณ 2558)
3.5 ดานกฎหมาย (Legal: L) จากการวิจัยพบวาในดานกฎหมายและกฎระเบีย บของไทยที่เกี่ย วขอ งกับการประกัน ภัย รถภาค
บังคับซึ่งเปน เรื่องเกี่ย วเนื่องกับการประกันภัยรถผานแดนตามกรอบอาเซียน ยังมีขอ กําหนดที่ไมช ัดเจนเกี่ย วกับ การประกัน ภัย ยานพาหนะตางชาติ
เนื่องจากผูกไวใหเปน เชนเดีย วกับการประกันภัยยานพาหนะในประเทศ แตโดยหลักการแลวเมื่อประเมินความเสีย่ งดวยการเปรียบเทียบในเชิงสัดสวน จะ
พบวาพาหนะตางชาติดังกลาวอาจมีอัตราความเสี่ย งที่สูงหรือเทีย บเทากับพาหนะในประเทศ เนื่องจากมีความแตกตางดานกฎหมายจราจร ความไม
ชํานาญเสนทาง (นพดล สันติภากรณ, สัม ภาษณ 2558)เปนตน
การกําหนดให “Blue Card Sticker” เปนตราสัญ ลักษณแ สดงการมีประกัน ภัย ภาคบังคับเปน เพีย งความรวมมือ และขอตกลงระหวาง
ประเทศ ไมไดบังคับโดยกฎหมาย จึงทําใหม ีการฝาฝน แตหากไดกําหนดแนวทางปฏิบัติและตรวจสอบอยางเครง ครัด ก็จะเปน การบีบบังคับทําใหรถ
ตางชาติทุกคันมีการทําประกันภัย (นพดล สันติภากรณ, สัมภาษณ 2558)
ปจจุบันทั้งบริษัทประกัยภัยของไทยและลาวที่เขารวมโครงการไดน ํากรมธรรมภาคสมัครใจของตางชาติเขามาจําหนายในราชอาณาจักรไทย
ควบคูกับประกันภัยภาคบังคับซึ่งถือเปนเรื่องไมถ ูกตองตาม พ.ร.บ.ประกันวินาศภัย พ.ศ 2535 มาตรา 31(13) ซึ่งกําหนดวา “หามมิใหบริษัทประกันภัย
ตั้งหรือมอบหมายบุคคลอื่น นอกเหนือจากตัวแทนประกันวินาศภัย นายหนาประกันวินาศภัย หรือพนักงานของบริษ ัทเปน ผูรับชําระเบี้ย ประกัน ภัย ”
(สํานักงานคณะกรรมการกํากับและสงเสริมการประกอบธุรกิจประกันภัย , 2558)
สิทธิประโยชนความคุม ครองในกรมธรรมภาคบังคับของแตละประเทศไมเทาเทีย มกัน โดยในสวนของไทยกฎหมายระบุความคุมครองภาค
บังคับไวเฉพาะคาเสีย หายตอชีวิตและรางกายเทานั้น ไมรวมความเสียหายตอทรัพยสิน จึงสงผลตอปริมาณการทําประกันภัยตามโครงการ แมปจ จุบันจะ
ทําการแกไขดวยการรวมลงนามระหวางไทยกับ สปป.วาจะขายภาคสมัครใจควบกับภาคบังคับแลวก็ตาม แตก็ไมม ีผลบังคับใชทางกฎหมาย (ประสิทธิ คํา
เกิด, สัมภาษณ 2558)
3.6 ดานสภาพแวดลอม (Ecological: E) โครงการนี้ยังขาดการประสานความรวมมือ จากหนวยงานอื่น ๆ นอกเหนือจากธุรกิจ
ประกันภัย สงผลใหแ ผนงานไมประสบผลสําเร็จเทาที่ควร เนื่องจากขาดการพัฒนา และ ตรวจสอบ บังคับ จากหนวยงานที่เกี่ยวของ เชน กรมศุลกากร
และ สํานักงานตํารวจแหงชาติ กระทรวงคมมนาคม เปนตน

อภิปรายผลการวิจัย
ประกันภัยผานแดนภาคบังคับของอาเซีย น เปนความรวมรวมมือกันของประเทศสมาชิกในภูมิภาคอาเซียน 10 ประเทศในการทีจ่ ะปฏิบตั ติ าม
พิธีสารที่ลงนามรวมกัน แตจากการวิจัยขอมูลพบวามีเพียง 2 ประเทศ คือ ประเทศไทยและ สปป.ลาวเทานั้นที่ไดเริ่ม ดําเนินการตามโครงการ และจาก
การวิจัยผลการดําเนินการของทั้งสองประเทศพบวา ผูข ับขี่รถขนสงสิน คาผานแดนและหนวยงานที่เกี่ย วของรับ รูถ ึงโครงการและทําประกัน ภั ย ผาน

[428]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
โครงการในปริม าณที่นอยมาก เมื่อเทีย บกับปริมาณรถที่ผานแดนของทั้งสองประเทศ นอกจากนี้ในสวนของประเทศไทยยังมีปริมาณตัวเลขปริมาณการ
จัดทําที่ลดลงเรื่อยๆ ในขณะที่ประเทศ สปป.ลาว ไมมีการจัดทํากรมธรรมประกันภัย ภาคบังคับผานระบบ ACMI เลย ปญหาที่เกิดขึ้นดังกลาว จากการ
วิจัย พบวา ปญหาที่ทําใหโครงการไมประสบผลสําเร็จ เกิดจากประชาสัมพันธของหนวยงานที่นอ ยเกิน ไป การขาดความรวมมือ จากหนวยงานอื่น ๆที่
เกี่ย วของ ทําใหไมเกิดภาพของความเชื่อมโยงและงายตอการใชงาน ผูขับ ขี่รถผานแดนอละหนวยงานที่รับ ผิ ด ชอบจึง ไมเห็น วาเปน ประโยชน ความ
คุม ครองตามกรมธรรมที่แตกตางกัน ของแตละประเทศ กฎหมายดานตางๆที่ยังไมรองรับ และไมมีการระบุการตรวจสอบจับ และบังคับใชอ ยางจริง จัง
เชน กฎหมายจราจร พรบ.ประกันวินาศภัย เปนตน ระบบ ACMI ยังเปนระบบที่ซ้ําซอน ใชงานยาก และไมเหมาะสมกับบางพื้นที่ นอกจากนี้ยังเกิดจาก
อัตราคาเบี้ย ประกันภัยและอัตราตอบแทนที่ยังไมเปนที่พอใจของตัวแทนที่เขารวมโครงการดวย

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. จากกรณีที่บริษ ัทประกันภัยที่เขารวมโครงการทั้งไทยและลาว ไมออกกรมธรรมผานระบบACMI ผูวิจัย เห็น วา สํานัก งานคณะกรรมการ
กํากับและสงเสริม ธุรกิจประกันภัย (คปภ.) ควรออกคําสั่งนายทะเบียน ให Blue Card เปน สวนหนึ่งของกรมธรรม เพื่อใหม ีผลบังคับบริษัทประกันภัยให
ออกกรมธรรมผานระบบ ACMI เทานั้น หากไมออกผานระบบจะไมมีผลความคุมครองตามกฎหมาย และควรออกกฎหมายที่กําหนดบทลงโทษผูที่ไม
ปฎิบัติตาม รวมทั้งควรตองประสานหนวยงานอื่นที่เกี่ยวของ เชน กรมการขนสงทางบก กรมศุลกากร สํานักงานตํารวจแหงชาติ เพื่อขอความรวมมือใน
การควบคุมและตรวจสอบการทําประกันภัย ของรถตางประเทศที่ขับขามแดนเขามาในประเทศไทย โดยดูจาก Blue Card เปน หลัก หากไมติด Blue
Card ควรจับ-ปรับ อยางจริงจัง ก็จะสงผลใหไดสถิติการทําประกันภัย รถผานแดนภาคบังคับที่ครบถวน ตรงกับความเปนจริง
2. ประเด็นการทําประกันภัยผานระบบACMI ไมจูงใจ เนื่องจากยังไมม ีเชื่อมตอระบบการตรวจสอบกับหนวยงานอื่นๆที่เกีย่ วของโดยเฉพาะศุ
ลการกรนั้น สํานักงาน คปภ.ควรรวมกับบริษ ัทกลางฯ เปน แกนนําในการประสานกับ กรมศุลกากร เพื่อนําระบบ ACMI ไปบูรณาการรวมกับระบบกระจก
บนเดีย ว(NSW) เพื่อใหเกิดภาพลักษณของการเดิน ทางขามแดนที่รวดเร็วอยางเปน รูปธรรมอยางแทจริง
3. ในสวนของระบบโปรแกรมการออกกรมธรรมที่ผูเกี่ย วของบางสวนใหความเห็น วายังไมส ะดวกแกการใชง านนั้น ผูวิจัย มีค วามเห็น วา
สํานักงานประกันภัย รถผานแดนแหงชาติ (บริษ ัทกลางฯ) ตองปรับรูปโฉมระบบโปรแกรมการรับประกันภัยรถผานแดน (ACMI) ใหมคี วามสะดวก รวดเร็ว
และหลากหลายชองทางมากขึ้น พรอมทั้งรองรับการทําประกัน ภัย แบบออนไลน หรือ ผาน Application บนโทรศัพ ทเคลื่อนที่ ในลักษณะที่ผูเอา
ประกันภัย สามารถดําเนิน การไดดวยตนเองอยางงายดาย (Insurance Self-Service) โดยไมตองผานตัว แทนเพีย งอยางเดีย ว รวมถึง ตองเรง สราง
กระบวนการเรียนรูใหกับประชาชน
4. กรณีข องความคุม ครองตาม พ.ร.บ.คุม ครองผูประสบภัย จากรถ พ.ศ.2535 ของไทย ไมม ีความคุมครองตัวทรัพยสินรวมดวย ซึ่งแตกตาง
จากประเทศเพื่อนบานนั้น ผูวิจัย เห็นวาสํานักงานประกันภัยรถผานแดนแหงชาติ (บริษัทกลางฯ) ควรออกแบบกรมธรรมประกันภัย ใหมีความคุมครองที่
ครอบคลุมความคุมครองทรัพยสินเพิ่ม ขึ้น จากเดิม ที่คุมครองเฉพาะชีวิตและรางกายเทานั้น ทั้งนี้เพื่อใหเหมือนกับหลายๆประเทศในอาเซียน และสราง
หลักประกัน ที่ม ั่นคงมากขึ้น ของผูขับรถผานแดน อยางไรก็ตามในประเด็น การเพิ่ม ความคุม ครองทรัพยสิน นี้ ตอ งระวังไมใหก ระทบการจายคาสิน ไหม
ทดแทนแกผูประสบภัย ซี่งปจจุบันกําหนดไวตองจายคาเสียหายเบื้องตนภายใน 7 วัน โดยไมตองรอการพิสูจนความรับผิด ในขณะที่การจายคาสินไหม
ความเสีย หายตัวทรัพยสินจะทําการจายก็ตอเมื่อพิสูจนความรับผิดแลว ดังนั้นหนวยงานที่เกี่ย วของจึงตองคํานึงถึงประเด็น นี้ และมีแผนรองรับทีช่ ดั เจน
5. ควรทบทวนอัตราคาตอบแทนของตัวแทน เมื่อมีการเพิ่ม ความคุมครองของประกันภัยภาคบังคับแลว คปภ. ควรศึกษาและกําหนดอัต รา
คาตอบแทนของตัวแทนนายหนาใหม เพื่อใหสอดคลองกับภาวะเศรษฐกิจในปจจุบัน และเปน แรงจูงในใหตัวแทน-นายหนา และบริษัทประกันภัย อยาก
เขารวมโครงการ
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
การวิจัยในครั้งนี้ม ีขอจํากัดของเวลาและงบประมาณการวิจัย สงผลใหไมสามารถเก็น รวบรวมขอมูลไดครบทุกหนวยงานที่เกี่ย วของกับการ
ประกันภัยรถภาคบังคับของอาเซียน อาธิ สํานักงานตํารวจแหงชาติ, สํานักงานตรวจคนเขาเมือง, กรมศุลกากร, กรมการขนสงทางบก และ ผูขับรถผาน

[429]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
แดน ณ จุดผานแดนบริเวณชายแดนเปน ตน จึงไดทําการเก็บขอมูลเฉพาะหนวยงานในธุรกิจประกัน ภัย เทานั้น หากมีระยะเวลาและงบประมาณมากขึ้น
จะใหไดผลการวิจัยเรื่องการประกัน ภัย รถภาคบังคับอาเซีย นที่สมบูรณยิ่งขึ้น ผูวิจัยจึงมีข อเสนอแนะ ดังนี้
1. เนื่องจากในการวิจัยครั้งนี้พ บวาหนวยงานที่เกี่ย วของอยูระหวาวดําเนิน การพัฒ นาในหลายๆประเด็น ซึ่ง ลว นแลวแตเปน เรื่องที่สําคัญ
ดังนั้นในการทําวิจัยครั้งตอไป จึงเห็นควรศึกษาเรื่องแนวทางการปรัปปรุงและพัฒนาแผนการประกันภัยรถภาคบังคับอาเซียน หลังจากทีอ่ าเซียนไดเขาสู
ประชามเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) แลว
2. ควรศึกษาเรื่องความรูความเขาใจของผูขับขี่รถผานแดนตอแผนการประกันภัยรถภาคบังคับอาเซียน เพื่อจะไดท ราบถึงระดับความรู ความ
เขาใจ ของประชาชน และนําผลการวิจัยที่ไดไปพัฒนาไดอยางถูกตองตอไป

เอกสารอางอิง
กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. 2554. ประชาคมเศรษฐกิจ อาเซียน. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงพาณิชย.
กรมอาเซียน กระทรวงการตางประเทศ. 2555. ประชาคมเศรษฐกิจอาเซีย น. (Online). http://www.mfa.go.th/asean/th/customize/30641.,12
ธันวาคม 2557.
ชูฉัตร ประมูลผล. 2558. ผูชวยเลขาธิการ สายบริหาร สํานักงานคณะกรรมการกํากับและสงเสริมการประกอบธุรกิจประกันภัย (คปภ.). สัมภาษณ, 11
สิงหาคม 2558
ดํารง วัฒนา. 2554. การวิเคราะห SWOT เบื้อ งตน. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
นฤมล ทองปลิว. 2550. การศึกษาพฤติกรรมการยอมรับนวัตกรรมการเรียนการสอนผานสื่อ อิเล็กทรอนิกส (e-learning) ของอาจารยผ ูสอนระดับ
มัธ ยมศึ ก ษาโรงเรีย นรั ตนโกสิน ทรส มโภชบางเขน. วิ ทยานิ พนธครุ ศาสตรมหาบัณ ฑิ ต สาขาเทคโนโลยีแ ละการสื่อ สารการศึก ษา,
มหาวิทยาลัย ราชภัฎจันทรเกษม.
นพดล สันติภากรณ. 2558. กรรมการผูจัดการบริษัท กลางคุม ครองผูประสบภัย จากรถ จํากัด ในฐานะผูอํานวยการสํานัก งานประกัน ภัย ขามแดน
แหงชาติ และ The Vice-Chairman of Council of Bureaux (COB). สัมภาษณ, 16 กัน ยายน 2558
บริ ษั ท กล างคุ ม ครอ งผู ป ระสบภั ย จากรถ จํ า กั ด . มปป . การทํ า หน า ที่ เ ป น สํ า นั ก งาน ป ระกั น ภั ย รถ ผ า น แดน แห ง ชาติ (Online).
http://www.rvp.co.th/service_position.php. 20 กันยายน 2558
ประสิทธิ คําเกิด. 2558. รองประธานคณะอนุกรรมการประกัน ภัยยานยนต สมาคมประกัน วิน าศภัย ไทย. สัม ภาษณ, 9 ตุลาคม 2558
ประยูร ภูแส. 2558. ผูอํานวยการฝายเทคโนโยและสารสนเทศ บริษัท กลางคุม ครองผูประสบภัยจากรถ จํากัด. สัมภาษณ, 20 ตุลาคม 2558
วิชัย พัฒนพล. 2555. รูจักระเบียงเศรษฐกิจ อนุภูมิภาคลุมแมน ้ําโขง"GMS Economic Corridors" . นครพนม: มหาวิทยาลัย นครพนม.
ศูน ยความรูประชาคมเศรษฐฏิจอาเซีย น. มปป. องคความรูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน. (Online). http://www.thai-aec.com, 20 ตุลาคม 2558
สํา นั ก งานคณะกรรมการกํ า กั บ และส ง เสริม การประกอบธุ ร กิ จประกัน ภั ย . 2551. สาระสํ าคั ญ การประกั น ภั ย รถยนต ภ าคบัง คั บ . (Online).
http://www.oic.or.th/th/consumer, 25 ตุลาคม 2558
สํานักความรวมมือระหวางประเทศ สํานักงานปลัดกระทรวงคมนาคม. 2555. กรอบความตกลงอาเซียนวาดว ยการอํานวยความสะดวกในการขนสง
สินคาผานแดน. (Online) http://vigcollab.mot.go.th/gm/document, 20 ตุลาคม 2558
Infoqination. มปป. PEST Analysis เครื่อ งมือวิเคราะหปจ จัยภายนอกในการธุรกิจ. (Online). http://incquity.com/articles/pest-analysis, 20
ตุลาคม 2558

[430]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

The Role of Thailand’s Defence Diplomacy in ASEAN Community Integration: An
Explorative Study
Ektewan Manowong *

Abstract
The role of defence diplomacy is receiving greater public attention whether the defence sector is performing
responsively in the changing world. The ASEAN Political and Security Community (APSC) is one of three ASEAN pillars ASEAN
Community Integration. Understanding roles and practices of defence diplomacy would significantly create better understanding
of the public towards roles of defence sector. The purposes of this descriptive study were therefore: (1) to explore theoretical
and practical aspects of defence diplomacy within international communities, and (2) to investigate evidence of role and
practices of Thailand’s defence diplomacy practiced in the process of ASEAN community integration, particularly in the context
of the Royal Thai Armed Forces Headquarters and the Ministry of Defence (MOD) of Thailand. As an exploratory empirical study,
it was carried out through comprehensive literatures reviews and data analysis. Primary and secondary data were collected from
published documents and archival records in the field of defence diplomacy and international relations. Such data was
qualitatively analyzed by the method of content analysis. Results and findings in this study include grounding knowledge of
defence diplomacy as well as Thailand’s defence diplomacy practical approaches towards the integration of the ASEAN
Community. Major finding of this study include significance of Thailand’s role in defence diplomacy, which is illustrated through
ASEAN’s cooperative framework and practical mechanisms practiced among ASEAN countries.
Keywords: ASEAN Community, Defence Diplomacy, International Relations, Thailand

Introduction
The term “Defence diplomacy” was first used by the United Kingdom’s Ministry of Defence (MOD, 2000) as a means of
consolidating a series of cooperative military activities. Muthanna (2011) views defence diplomacy as constructing sustainable
cooperative relationships, which builds trust and facilitating conflict prevention; introduces transparency into defence relations;
builds and reinforces perceptions of common interests; changes the mind-set of partners; and introduces cooperation in other
areas. Similarly, defence diplomacy can be described as the collective application of pacific and/or cooperative initiatives by
national defence establishments and military practitioners for confidence building, trust creation, conflict prevention, and/or conflict
resolution (Morgenthau, 1973 and Tan and Singh, 2012). According to Winger (2014), defence diplomacy is a nonviolent use of
military forces through activities to further a country’s international agenda. Activities such as officer exchanges, ship visits, training
missions, and joint military exercises have all been denoted as practices of defence diplomacy (ACDFIM, 2011 and AMIIM, 2012).
There are studies by scholars who wish to gain deeper understanding of defence diplomacy in their surrounding contexts. Fris
(2013) analyzed New Zealand’s defence diplomacy practices and explained that New Zealand has used defence diplomacy in
the sense that the military forces of a state can have a role in peacetime diplomacy and in conflict prevention and resolution
*

Institute of Diplomacy and International Studies (IDIS), Rangsit University; Email: [email protected]

[431]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
(SIIA, 2007). However, Fris (2013) also pointed that there are key dilemmas and problems of defence diplomacy that have arisen
in the development of key relationships with countries in Asia and it was concluded that the foreign affairs and defence officials
of New Zealand, which is now one of eight Plus Countries of ASEAN, see military ties as supporting broader foreign policy
objectives. Similarly, Gindarsah (2015) studied Indonesia’s defence diplomacy and revealed that Indonesian policymakers assert
that diplomacy is the country’s first line of defence. It was also argued that diplomacy serves two agenda of strategic
engagement and military modernization. As such, Indonesian defence and security officials seek to moderate the impact of
geopolitical changes whilst maintaining the country’s defensive ability against regional uncertainties.
Defence Diplomacy and Regional Integration. From its establishment in 1967, the Association of Southeast Asian Nations
(ASEAN) has very much relied on international diplomacy (Ewing-Chow and Hsien-Li, 2013). Political relations were managed by
consultation and consensus and declaratory statements. Throughout its evolution, ASEAN has consistently maintained its attachment
to the full respect of national sovereignty and the principle of non-interference in internal affairs, which translates into consensual
decision-making, political rather than legally-binding agreements and the lack of sanctions for non-compliance (Portela, 2013). In 1997,
the ten ASEAN member states proclaimed their vision for closer integration as a region with the goal of becoming a community which
would resolve disputes peacefully, forge closer economic integration, and be bound by a common regional identity by 2020. This was
eventually laid out as the ASEAN Political and Security Community (APSC), the ASEAN Economic Community (AEC), and the ASEAN
Socio-Cultural Community (ASCC). At the 13th ASEAN Summit in January 2007, the ASEAN Charter was signed to accelerate the
formation of the ASEAN Community by 2015 (ASEAN Charter, 2008).
This study aims to serve as an important step for further comprehensive research, by developing initial evidence
about major role and practices of Thailand’s defence diplomacy. In addition, it is also intended to provide information useful
for interested readers in familiarizing with principles of defence diplomacy as an important political tool employed in the ASEAN
community integration process. The specific purposes of the research are given below:

Purposes of the study
1. To explore theoretical and practical aspects of defence diplomacy within international communities.
2. To investigate evidence of role and practices of Thailand’s defence diplomacy practiced in the process of ASEAN
community integration, particularly in the context of the Royal Thai Armed Forces Headquarters and the Ministry of Defence
(MOD) of Thailand.

Methods
This study is an initial exploration into the contexts of defence diplomacy. As such, it is mainly based on empirical study of
primary and secondary data available. Comprehensive literatures reviews was first carried out, in order to find relevant theories of
defence diplomacy, and followed by collection of primary and secondary data which were then qualitatively analyzed by the method
of content analysis, which allows for both quantitative and qualitative operations and can provide valuable insights through analysis of
texts (Busch et al., 1994). As an initial exploration, theoretical and practical aspects of Thailand’s defence diplomacy are studied
through published documents and archival records in the field of defence diplomacy and international relations, particularly from
available sources within the Royal Thai Armed Forces Headquarters and the Ministry of Defence. In addition, interviews with potential
key informants as well as direct participation and observation in defence diplomacy practices were also conducted in this study.

[432]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
The analytical framework of this research focuses on reviewing the relevant grounding theories of international
relations, specifically related to defence diplomacy perspectives, and also the defence diplomacy for ASEAN Community
Integration. Then, results of such reviews lead to gain of knowledge in dimension, forms, and key causes of defence cooperation
outside and within the region. Further investigation in this research will examine deeper into objectives and defence diplomacy
activities performed by Thailand and ASEAN member countries. Data analysis, using the content analysis technique together
with the derived analytical framework had helped draw conclusion and make recommendations based on findings of this
explorative study. The analytical framework is illustrated in Figure 1.
Content Analysis / Interviews / Direct Participation and Observation
ASEAN Defence Diplomacy
Dimensions of Defence Diplomacy
Objectives
 Domestic / International
 Strengthening regional defence and security
 Peace / Violence
cooperation
Forms of Defence Diplomacy
 Enhancing existing practical cooperation
 Bilateral
 promoting enhanced ties with Dialogue Partners
 Multilateral
 Shaping and Sharing of norms
Key Causes of Defence Cooperation
Activities
 Perception of security challenges
 ADMM/ADMM-Plus Expert Working Groups
 Defence gaps among member states
 Military Operations / Exercises / Exchanges /
 Level of regional integration
Delegation Visits
 External factors
 Civil-Military/Peacekeeping Operations
Efficiency/Effectiveness
 Strategy
 Practices
Related Theories
 Defence Diplomacy
 International Relations
Figure 1. Research Analytical Framework

Results
Based on comprehensive literature reviews and documental investigation, there are important findings that concerns
the roles of Thailand’s defence diplomacy practices, described as follows.
Thailand’s Defence Diplomacy for ASEAN Integration. Thailand’s Ministry of Defence (MOD) has an important role on
the realization of the oncoming ASEAN Community (ASEAN, 2014). In the advancement of Thailand towards the realization of an
ASEAN Community in 2015, the Ministry of Defence has been a primary organization in the ASEAN Political Security Community
(APSC) in two distinctive dimensions:

[433]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Serving as a domestic cooperative organization in carrying out government policies to prepare Thailand towards the
realization of an ASEAN Community,
Serving as an organization to cooperate with international agencies to integrate Thailand and other ASEAN Member
States into the ASEAN Community.
Regarding domestic dimension, the MOD has been operating under the mechanism of “The Supervising Committee of
the Centre for the Readiness of Thailand towards ASEAN Community” which was established by the Prime Minister in November
2014. Subsequently, the Chairman of the Supervising Committee (Deputy Prime Minister and Minister of Foreign Affairs) also
established an “Ad hoc Committee Centre for Readiness of Thailand towards the ASEAN Political-Security Community” in
February 2015. This Ad hoc Committee is chaired by the Deputy Prime Minister for Security Affairs with high level officers of the
Ministry of Defence as members of the Ad hoc Committee, while the Ministry of Defence and the Ministry of Foreign Affairs
serve as joint secretariats for the Ad hoc Committee (ASEAN, 2014).
The MOD has been involved with activities on every level, whether it is at the Ministerial level, Senior Officials’
Meeting (Permanent Secretary or equivalent) or the Working Group level. As for the Royal Thai Armed Forces Headquarters and
Armed Services, there are also continuous and extensive participation in activities. For instance, there are ASEAN Chief of
Defence Forces Informal Meeting (ACDFIM), ASEAN Chief of Services meetings, ASEAN Military Intelligence Informal Meeting
(AMIIM), and the ASEAN Military Operations Information Meeting (AMOIM).
For international dimension, an important element is the cooperation with international organizations. Thus far, the
MOD has continuously participated with the Ministry of Defence of other nations in preparing towards an ASEAN Community on
every level and in every aspect. Among the 10 Member States of ASEAN, there have been activities in the ASEAN Defence
Ministers’ Meeting (ADMM) mechanisms, established in 2006. The ADMM is the highest defence consultative and cooperative
mechanism in ASEAN, aiming to promote mutual trust and confidence through greater understanding of defence/security
challenges as well as enhancement of transparency and openness with the following Objectives (ACDFIM, 2011; AMIIM, 2012; and
ASEAN, 2014).
To promote regional peace and stability through dialogue and cooperation in defence and security;
To give guidance to existing senior defence and military officials dialogue and cooperation in the field of defence and
security within ASEAN and between ASEAN and dialogue partners;
To promote mutual trust and confidence through greater understanding of defence and security challenges as well as
enhancement of transparency and openness; and
To contribute to the establishment of an ASEAN Security Community (ASC) as stipulated in the Bali Concord II and to
promote the implementation of the Vientiane Action Program (VAP) on ASC.
Similarly, cooperation in the area of peacekeeping operations and defence industry has moved apace with the
adoption of the Concept Paper on the Establishment of ASEAN Peacekeeping Centers Network and on ASEAN Defence Industry
Collaboration in 2011. Initiatives on establishing ASEAN Defence Interaction Program and an ADMM Logistics Support Framework
were adopted in 2013. Implementation of these initiatives is currently underway. Another important ADMM initiative is Direct
Communications Link, which was established in 2014. The Link is a practical confidence and security-building measure aiming to
promote quick response cooperation in emergency situation, in particular relating to maritime security.
ASEAN Community and Dialogue Partners. Beside the 10 Member States of ASEAN, the ASEAN militaries also have
cooperation with eight dialogue partners which are Global and Regional Powers, namely Australia, China, India, Japan, New
Zealand, South Korea, Russia and the United States of America. The cooperation is under the ASEAN Defence Ministers’ Meeting-

[434]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Plus (ADMM-Plus) mechanisms, which is a biennial meeting which was first established in 2010. This cooperation is to jointly
build military capacity, enhance security and stability in ASEAN and regions beyond ASEAN. The objectives of the ADMM-Plus, as
outlined in the ADMM-Plus Concept Paper (ASEAN, 2014), which include:
To benefit ASEAN member countries in building capacity to address shared security challenges, while cognizant of the
differing capacities of various ASEAN countries;
To promote mutual trust and confidence between defence establishments through greater dialogue and transparency;
To enhance regional peace and stability through cooperation in defence and security, in view of the transnational
security challenges the region faces;
To contribute to the realization of an ASEAN Security Community which, as stipulated in the Bali Concord II, embodies
ASEAN’s aspiration to achieve peace, stability, democracy and prosperity in the region where ASEAN member countries live at peace
with one another and with the world at large;
To facilitate the implementation of the Vientiane Action Program, calling for ASEAN to build a peaceful, secure and
prosperous ASEAN, and to adopt greater outward-looking external relation strategies with friends and Dialogue Partners.
The ADMM-Plus has evolved into an effective platform for practical cooperation among the participating countries’
defence establishments. Currently, cooperation under ADMM-Plus covers six areas including Military Medicine (MM), Maritime
Security (MS), Humanitarian Assistance and Disaster Relief (HADR), Peacekeeping Operations (PKO), Humanitarian Mine Action
(HMA), and Counter Terrorism (CT). Each area is co-chaired by an ASEAN Member Country and a Dialogue Partner. Meetings and
exercises are organized accordingly by co-chairs during the chairmanship period (ASEAN, 2014).
From these findings, it can be seen that the ADMM is the only defence body in the APSC sphere and serves as a
forum to enhance transparency and build confidence. In recognition of the key role played by external powers in the security of
the region, the ADMM-Plus was put in place, aiming to engage ASEAN Dialogue Partners in cooperation on defence and security
matters. In this regards, the ADMMM and ADMM-Plus forums are stages where defence diplomacy accumulates its importance in
engaging into the regional political and security cooperation.
The above findings from this exploratory study are summarized as illustrated in Figure 2.

[435]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ASEAN Community
Three Pillars
APSC
AEC
ASCC
Roles and Responsibility
To ensure that countries in the
region live at peace with one
another Three
and with
the world in a
Key Characteristics
A Rules-based Community of
shared values and norms.
A Cohesive, Peaceful, Stable
and Resilient Region with
shared responsibility for
comprehensive security.
A Dynamic and Outwardlooking Region in an
increasingly integrated and
interdependent world.

Remarks
 RTARF : Royal Thai Armed
Forces Headquarter
 RTA : Royal Thai Army
 RTN : Royal Thai Navy

Implementation & Mechanisms
 ASEAN Ministers Responsible for
Information (AMRI)
 ASEAN Law Ministers Meeting (ALAWMM)
 ASEAN University Network (AUN)
 Treaty of Amity and Cooperation in
Southeast Asia (TAC)
 Southeast Asia Nuclear Weapon Free
Zone (SEANWFZ) Treaty
 ASEAN
Regional
Forum of(ARF)
Declaration
on the Conduct
Parties in the
South
China
Sea
(DOC)
 ASEAN Defence Ministers Meeting

(ADMM)
o ASEAN Defence Senior Officials’
Meetings (ADSOM)
 ASEAN Chiefs of Defense Forces
Informal Meeting (ACDFIM)
o ASEAN Military Intelligence
Informal Meeting (AMIIM)
o ASEAN Military Operations
Information Meeting (AMOIM)
 ARF Heads of Defense Universities,
Colleges and Institutions Meeting
(ARF HDUCIM)
 ASEAN Convention on Counter ASEAN Defence Ministers
Terrorism (ACCT)
Meeting-Plus (ADMM-Plus)
 ASEAN Agreement on Disaster
o ASEAN Defence
Senior Officials’
Management
and Emergency
Meetings-Plus
(ADSOM
-Plus)
Response
ASEAN-UN(AADMER)
Memorandum of

Understanding (MOU)

Figure 2. Roles of Thailand’s Defence Diplomacy in ASEAN’s Cooperation Mechanisms

[436]

Defence Diplomacy Roles
ASEAN Secretariat
Ministry of Foreign Affairs (MOFA)
Ministry of Defence (MOD)
 ARF Joint/Combined Exercises on
HADR
 MOD Flagship Projects
o Activities under ADMM Framework
 Cooperation with Civic
Organization
 Cooperation on utilization of
ASEAN military resources and
potential for HADR
 Cooperation on ASEAN defence
industry
 Establishment of ASEAN
Peacekeeping Network
 Cooperation on ASEAN military
interaction
 Cooperation on ASEAN joint
logistics support
 Cooperation on ASEAN security
communications
 ADMM-Plus Expert Working Groups
(EWGs)
o Maritime Security (MS by RTN)
o Humanitarian Assistance and Disaster
Relief (HADR by RTARF)
o Peacekeeping Operations (PKO by
RTARF)
o Military Medicine (MM by RTA)
o Counter Terrorism (CT by RTARF)
o Human Mine Action (HMA by RTARF)
 ASEAN Education and Research
Facilities
 Strategies and Guidelines on Security
Cooperation (with ASEAN, Superpower,
and friendly nations)

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Discussion
Concerning the ASEAN Integration and Regional Defence Diplomacy, one of the aims and purposes of ASEAN Community
is to promote regional peace and stability through abiding respect for justice and the rule of law in the relationship among
countries of the region and adherence to the principles of the United Nations Charter (Ewing-Chow and Hsien-Li, 2013). In addition,
ASEAN seek to maintain close and beneficial cooperation with existing international and regional organizations with similar aims and
purposes, and explore all avenues for even closer cooperation among themselves (Acharya, 1990 and Gindarsah, 2015). Recognizing
the strong interconnections among political, economic and social realities, the APSC acknowledges the principle of comprehensive
security, and commits to address the broad political, economic, social and cultural aspects of building an ASEAN Community. The
idea of regional security can be attained by established regional community structure was previously explained by Buzan and
Waever (2003).
Focusing on ASEAN’s idea of Regional Integration, it was found that this approach lead to greater regional security. This is
in line with Singaporean research scholars who consider ASEAN, as a regional grouping, has been successful in reducing and
minimizing regional conflicts particularly inter-state conflicts among its members (SIIA, 2007). The ASEAN Regional Forum (ARF)
provides a venue for multilateral and bilateral dialogue and cooperation including the networking and exchange of information
relating to defense policy and publication of defense white papers. Thailand and Malaysia also exhibit their strong collaboration,
such as military-to-military cooperation in Exchange of Information, Transparency in Defense and Military Affairs, Joint Exercise and
Training, Defence Technology, and Defence Industry (Saicheua, 2012). Such collaborations are significant actions within the ASEAN
Political-Security Community (APSC).
Achievement of multilateral cooperation, as aimed by ASEAN Community integration plan, can therefore be accelerated
by several forms of bilateral defence cooperation among ASEAN states (Tao, 2015) including border security arrangements,
intelligence sharing, joint military exercise/training, and also defence industry cooperation (Saicheua, 2012). In light of the changing
security context, ASEAN has therefore promoted multilateral defence cooperation through gradual, institutionalized approaches,
such as the ADMM, in which Thailand has also been a key actor of the cooperation. In order to guide the ADMM cooperation
process, the ADMM Work Programs have been consistently adopted, incorporating four areas: strengthening regional defence and
security cooperation; enhancing existing practical cooperation and developing possible cooperation; promoting enhanced ties with
Dialogue Partners; and shaping and sharing of norms (ASEAN, 2014). Concept papers, cooperation on the issues of humanitarian
assistance and disaster relief has been progressing significantly in the ADMM. The ACDFIM, AMIIM, and AMOIM meetings are
organized to enhance practical cooperation among defence forces. Meanwhile, the ADMM-Plus meetings and activities, which bring
together Defence Ministers from ten ASEAN members and eight major regional powers, has laid a strong foundation for the ADMM
to cooperate with Dialogue Partners. Similarly, the country outside ASEAN also seeks regional security via strengthened relationship
with ASEAN (Fris, 2013).
Defence diplomacy, regarded as nonviolent use of military forces, is generally seen as one of the tools in the conduct of
a country’s diplomacy and international agenda, including specific national foreign and security policy objectives by managing
defence foreign relations and supporting other diplomatic initiatives of the government (MOD, 2000). It has been observed that
Thailand’s defence diplomacy has an important role in supporting ASEAN Community integration process. Domestically, the Ministry
of Defence actively operates under the mechanism of the Supervising Committee. Internationally, the cooperation with
international organizations and Ministry of Defence of other nations, on every level and in every aspect.

[437]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

Suggestions
The present research explored theoretical and practical aspects of defence diplomacy, together with investigation on the
roles of Thailand’s defence diplomacy practiced along the ASEAN Community integration process. This study highlights on relevant
evidences of defence diplomacy as a supporting sector of the ASEAN Political-Security pillar through defence collaboration
programs. Activities under ADMM and ADMM-Plus framework have been identified with an aim to further assess their efficiency and
effectiveness in future research. It is already found by this initial exploratory study that defence relations among ASEAN nations
have been adjusted from anti-subversion cooperation to transparency-oriented cooperation, mainly aiming to gain mutual
understanding and, eventually, trust among ASEAN nations. Besides the strengthening of intra-region defence cooperation, at the
same time, ASEAN also attempts to strengthen regional security with other countries outside ASEAN, through several multilateral
arrangements, mainly powerful countries in terms of both military and economy strength, through ASEAN-Plus mechanisms.
However, achieving ideal results of defence diplomacy is highly challenging because there are several existing gaps,
such as economic and development gaps, among ASEAN nations. It is suggested that these significant gaps should be effectively
overcome in order to strengthen confidence-building measures, promote greater transparency and understanding of defence
policies and security perceptions, build up the necessary institutional framework to strengthen the cooperative process in
support of the APSC. Eliminating the hindering factors would strengthen efforts in maintaining mutual respect and unity of
ASEAN Member States, and promote the development of norms that further enhance ASEAN defence and security cooperation,
which would eventually make ASEAN Community completely integrated.
In addition, as primary and secondary data in this study was mainly collected by means of published documents and archival
records as well as direct participation and observation. In order to gain in-depth information on ASEAN Defence Diplomacy at
policy level, it is suggested that more interviews with higher-level executives should be conducted in order to gain better indepth information on defence diplomacy at policy-level.

References
ASEAN Charter. 2008. ASEAN Secretariat.
ASEAN. 2014. Overview of ASEAN Defence Ministers Meeting (ADMM) and ADMM-Plus [Online]. Available from:
http://www.asean.org/communities/asean-political-security-community/category/overview-5 [2015, September 11]
Acharya, A. 1990. “A Survey of Military Cooperation Among the ASEAN States: Bilateralism or Alliance?”, Center for International
and Strategic Studies, Occasional Paper No. 14, May 1990: 6.
ADSOM (2008). Report of the ADSOM (25-26 November 2008, Hua Hin, Prachuab Khiri Khan, THAILAND) [Online]. Available from:
http://en.qdnd.vn/vietnam-and-asean/report-of-the-adsom-25-26-november-2008-hua-hin-prachuab-khiri-khanthailand/107194.html [2015, September 17]
ASEAN Chief of Defence Force Informal Meeting (ACDFIM). 2011. Joint Declaration of the ASEAN Defense Ministers on
Strengthening Defense Cooperation of ASEAN in the Global Community to Face New Challenges [Online].
Available from: http://www.aseansec.org/26304.htm [2015, September 17]
ASEAN Defence Ministers’ Meeting (ADMM), 2011. ASEAN Defence Ministers’ Meeting Three-Year-Work Program 2011-2013
[Online]. Available from: http://www.aseansec.org/19539.htm [2015, September 17]

[438]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ASEAN Military Intelligence Informal Meeting (AMIIM), 2012. ASEAN military intelligence meeting opens. [Online]. Available
from:
http://en.vietnamplus.vn/Home/ASEAN-military-intelligence-meeting-opens/20123/25150.vnplus
[2015,
September 17]
Buzan, B. and Waever, O. 2003. Regions and Powers: The Structure of International Security. Cambridge Books.
Ewing-Chow, M. and Hsien-Li, T. 2013. “The Role of the Rule of Law in ASEAN Integration”. European University Institute, Robert
Schuman Centre for Advanced Studies, Global Governance Programme, EUI Working Paper RSCAS 2013/16
Fris, J. 2013. “Neither staunch friends nor confirmed foes” new Zealand’s defence diplomacy in Asia”. Master Degree
Thesis, Victoria University of Wellington.
Gindarsah, L. 2015. “Indonesia’s Defence Diplomacy: Harnessing the Hedging Strategy against Regional Uncertainties”. The RSIS
Working Paper NO. 293. S. Rajaratnam School Of International Studies. Singapore.
Michaela, C. 2011. Regional Security Complex Theory: Southeast Asia and the South Pacific. [Online Thesis, the University of
Waikato,
New
Zealand].
Available
from:
http://researchcommons.waikato.ac.nz/bitstream/handle/10289/6046/thesis.pdf?sequence=4 [2015, September 17]
Ministry of Defence (MOD). 2000. Defence Diplomacy, Policy Paper No. 1. London: United Kingdom Ministry of Defense.
Morgenthau, H. 1973. Politics Among Nations: The Struggle for Power and Peace. New York: Alfred Kopf.
Muthanna, K. A. 2011. “Military Diplomacy.” Journal of Defence Studies, 5(1): 1-15.
Portela, C. 2013. The Association of Southeast Asian Nations (ASEAN): Integration, Internal Dynamics and External Relations.
Briefing Paper. Singapore Management University, Singapore.
Singapore Institute of International Affairs (SIIA). 2007. “Regional Integration, Trade and Conflict in Southeast Asia”. International
Institute
for
Sustainable
Development
(IISD),
Manitoba,
Canada.
Available
from:
https://www.iisd.org/pdf/2007/tas_rta_se_asia.pdf [2015, September 13]
Saicheua, S. 2012. Thailand and Malaysia in the ASEAN Integration Process. Minister and Deputy Head of Mission Royal Thai
Embassy, Kuala Lumpur. Thailand-Malaysia Think Tank and Scholar Network (TMTT)’s “Socio-Economic Cooperation in
the Border Area” Seminar. 13-14 September 2012, Bangkok, Thailand.
Tan, S. S. and Singh, B. 2012. “Introduction.” Asian Security 8.3: 221-231.
Tao, H. 2015. From Bilateralism to Multilateralism: Evolution and Prospects of ASEAN Defense Cooperation. China Institute
of International Studies [Online]. Available from: http://www.ciis.org.cn/english/2015-03/10/content_7733810.htm
[2015, September 12]
Winger, G. 2014. The Velvet Gauntlet: A Theory of Defense Diplomacy. In: What Do Ideas Do?, ed. A. Lisiak, N. Smolenski, Vienna:
IWM Junior Visiting Fellows’ Conferences, Vol. 33.

[439]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

คุณภาพชีวิตของเกษตรกรในเทศบาลตําบลทุง คลี อําเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี
Quality of Life of the Agriculturists in Thungkhli Sub-district Municipality,
Doembang Nangbuat District, Suphan Buri Province
กมลชนก สวัสดี* และ รองศาสตราจารย สุพตั รา จุณ ณะปยะ**
Kamolchanok Sawasdee and Associate Professor Supatra Chunnapiya

บทคัดยอ
การวิจัยครั้งนี้ม ีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับคุณภาพชีวิตและปจจัย ที่ม ีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกรในเขตเทศบาลตําบลทุง คลี
อําเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี ตัวอยางที่ใชในการวิจัยครั้งนี้คือ เกษตรกรที่เปน หัวหนาครัวเรือน ในเขตเทศบาลตําบลทุงคลี อําเภอเดิมบาง
นางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี จํานวน 330 คน ใชแ บบสอบถามเปน เครื่องมือ ในการเก็บรวบรวมขอ มูล ทําการประมวลผลและวิเคราะหขอ มู ล ดว ย
คอมพิวเตอรโยใชโปรแกรมสําเร็จรูป และสถิติที่ใชในการวิเคราะห ไดแ ก รอ ยละ คาเฉลี่ย สว นเบี่ย งเบนมาตรฐาน การวิเคราะหการผัน แปร การ
วิเคราะหจําแนกพหุ ผลการวิจัยพบวาคุณ ภาพชีวิตของเกษตรกร อยูในระดับดี ผลการทดสอบสมมติฐาน พบวา ปจจัยสวนบุคคล ไดแก เพศ อายุ ระดับ
การศึกษา การออม/ภาวะหนี้สิน ลักษณะการถือครองที่ดิน แหลงเงินทุนที่ใชในการทําการเกษตร ปจจัยเสริมสรางคุณภาพชีวิต ไดแก ลักษณะครอบครัว การ
ดําเนินชีวิตในชุมชน การดําเนินชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ประสบการณในอาชีพ และการใชเวลาวางมีความสัมพันธกบั คุณภาพชีวติ ของเกษตรกร อยางมี
นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สวนจํานวนสมาชิกในครัวเรือนไมมีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกร
คําสําคัญ : คุณภาพชีวิต, เกษตรกร

Abstract
The objectives of this thesis were to study the quality of life of the agriculturists in Thungkhli Sub-district Municipality,
Doembang Nangbuat District, Suphan Buri Province. The samples consisted of 330 Agriculturists in Thungkhli Sub-district
Municipality, Doembang Nangbuat District, Suphan Buri Province Questionnaire was an instrument in collecting data and
analyzing by the statistical packaging program. Statistical tools used in data analysis were Percentage, Mean, Standard Deviation,
Analysis of Variance and Multiple Classification Analysis. The level of statistical significance was set at .05. The result indicated
that quality of life of the agriculturists was at high level. The hypothesis testing showed that sex, age, status, education, Savings
and Debt, land holdings source of funds family characteristics, community way of life, sufficiency economy way of life,
occupational experience and leisured life. were significant with the quality of life of the agriculturists at level of .05. But
member of family did not relate to quality of life of the agriculturists
Keywords: Quality of Life, Agriculturists

*
**

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]

[440]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทนํา
การเกษตรเปน อาชีพหลักของประเทศไทย ประชาชนสวนใหญประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทําใหการเกษตรมีความสําคัญเปน อยางยิง่ ในการ
พัฒนาเศรษฐกิจและการพัฒนาประเทศ เนื่องจากรายไดสวนใหญข องประเทศมาจากสิน คาเกษตร ผลิตผลทางการเกษตรเปน ปจจัย สนับสนุน ใหเกิด
สิน คา อาหาร ผลิตภัณฑอุตสาหกรรมที่ใชภายในประเทศและสงจําหนายเปนสินคาออก (ศูนยประสานงานพัฒนาชนบทแหงชาติ, 2532)
คุณภาพชีวิตที่ดีนับเปนสิ่งสําคัญและเปนจุดหมายปลายทางของบุคคล ชุมชนและประเทศชาติโดยสวนรวม ประเทศใดหากประชากรในชาติโดยสวนรวมดอย
คุณภาพ แมวาประเทศนั้นจะมีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณเพีย งใด ก็ไมอาจทําใหป ระเทศชาตินั้น เจริญ และพัฒ นาใหทัน หรือ เทาเทีย มกับประเทศที่มี
ประชากรที่มีคุณภาพได คุณภาพของประชากรจึงเปนปจจัยที่สําคัญ และชี้วา การพัฒ นาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศใดจะเจริญ กาวหนากวาอีก
ประเทศ (ศูนยประสานงานการพัฒนาชนบทแหงชาติ, 2532) ความสําเร็จของการพัฒนาการเกษตร ตอ งวัดผลสัม ฤทธิ์ที่คุณ ภาพชีวิตของเกษตรกร
ขณะนี้เกษตรกรเกือบทั้งประเทศอยูในสภาพปรับตัวไมทัน กับการเปลี่ยนแปลง เนื่องจากสถานการณโลกปจจุบันมีความสลับซับซอนและเปลีย่ นเร็วมาก
เมื่อปรับตัวไมทัน ก็เสีย สมดุล แกปญหาไดไมตรงจุด จัดการปญหาไมได โดยเฉพาะอยางยิ่งเรื่องตน ทุน การผลิต และถูก ซ้ําเติม ดวยภั ย พิบัติธรรมชาติ
ผลลัพธคือขาดทุน และขายที่ดิน ทํากิน ในทายที่สุด (ประทีป วีรพัฒนนิรัน ดร, ม.ป.ป.)
ผูวิจัยในฐานะที่เปนบุตรของเกษตรกรที่ม ีภูม ิลําเนาอยูในตําบลทุงคลี อําเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี และเคยไดปฏิบัติงานอยูใ น
สํานักงานเทศบาลตําบลทุงคลีในตําแหนงนักพัฒนาชุมชน จึงสนใจที่จะศึกษาถึงคุณภาพชีวิตเกษตรกรในเขตเทศบาลตําบลทุง คลี อําเภอเดิมบางนางบวช
จังหวัดสุพรรณบุรี ซึ่งประชากรสวนใหญ รอยละ 80 ของผูมีงานทําประกอบอาชีพเกษตรกรรมอาชีพที่ทํารายไดใหกับประชากรภายในตําบลมากที่สุด
โดยนิย มปลูกขาว (เทศบาลตําบลทุงคลี, 2558) เพื่อใหไดขอมูลที่เปนประโยชน เปนแนวทางใหแ กภาครัฐ ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของเกษตรกรผูเ ปน
กระดูกสันหลังของชาติใหม ีความกินดีอยูดี อันจะทําใหรากฐานของเศรษฐกิจแข็งแกรงและยั่งยืน ตอไป

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึกษาระดับของคุณภาพชีวิตของเกษตรกรในเทศบาลตําบลทุงคลี อําเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี
2. เพื่อศึกษาปจจัยที่มีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกรในเทศบาลตําบลทุงคลี อําเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี

วิธีการวิจัย
พื้น ที่ในการวิจ ัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดศึกษาเฉพาะกรณีข อง เทศบาลตําบลทุงคลี อําเภอเดิม บางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี โดยศึกษาจากหมูบาน
ที่อยูในเขตเทศบาลตําบลทุงคลี 8 หมูบาน คือ หมูบ านดอนสนวน หมูบานคูเมือง หมูบานดอนตาลเสี้ยน หมูบานขุย โพธิ์ หมูบานกุมโคก หมูบานกราง
สามยอด หมูบานกน วุง และหมูบานคลองยอ โดยพิจารณาจากความสามารถในการติดตอประสานงานของผูนําแตละหมูบาน
ตัว อยาง
ประชากรผูตอบแบบสอบถาม คือ หัวหนาครัวเรือนของเกษตรกร ทั้ง 8 หมูบาน จํานวน 330 คน
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
แบบสอบถาม ซึ่งสรางขึ้นจากการศึกษาแนวคิดทฤษฎีแ ละผลงานวิจัย ที่เกี่ย วของโดยแบงเปน 3 สวน ประกอบดวย ขอมูลสวนบุคคล ปจจัย
เสริมสรางคุณภาพชีวิต ไดแก ลักษณะครอบครัว การดําเนินชีวิตในชุม ชน การดําเนิน ชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ประสบการณในอาชีพ และการใช
เวลาวาง และคุณภาพชีวิตของเกษตรกรในเขตเทศบาลตําบลทุงคลี อําเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี ใน 4 ดาน ไดแ ก ดานชีวติ การทํางาน ดาน
ชีวิตครอบครัว ดานสุขภาพอนามัย ดานสิ่งแวดลอมและความปลอดภัย

[441]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
การวิเคราะหข อมูล
ผูวิจัย นําแบบสอบถามที่ไดมาทั้งหมดไปดําเนิน การวิเคราะหประมวลทางสถิติ โดยใชโปรแกรมคอมพิวเตอรสําเร็จรูป
สถิติที่ใชในการนําเสนอและวิเคราะหขอมูลเพื่อทําการทดสอบสมมติฐานครั้งนี้ประกอบดวย
1. รอยละ (Percentage) ใชสําหรับอธิบายขอมูลปจจัย สวนบุคคลของกลุมตัวอยาง ไดแก เพศ อายุ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา จํานวน
สมาชิกในครัวเรือน การออม/ภาวะหนี้สิน ลักษณะการถือครองที่ดิน และแหลงเงินทุนที่ใชในการทําการเกษตร
2. คาเฉลี่ย (Mean) และคาเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) ใชอธิบายระดับของคุณภาพชีวิต ระดับปจจัย ที่เสริมสรางคุณภาพชีวิต
3. การวิเคราะหความแปรผัน (Analysis of variance: ANOVA) ใชทดสอบสมมติฐานการวิจัย
4. การวิเคราะหจําแนกพหุ (Multiple Classification Analysis: MCA) ใชอธิบายความสัม พันธระหวางตัวแปรอิสระกับตัวแปรตาม
สําหรับคานัยสําคัญทางสถิติที่ใชในการวิเคราะหครั้งนี้ กําหนดไวที่ระดับ .05

แนวคิดคุณภาพชีวิต
ความหมายของคุณภาพชีวิต
คุณ ภาพชีวิตหมายถึง ชีวิต ที่ไมเปน ภาระและกอปญ หาทางสัง คม เปน ชีวิตที่ม ีค วามสมบูรณทั้ ง ทางรางกายและจิต ใจ มีความคิด และ
ความสามารถที่จะดํารงสภาพทางเศรษฐกิจ สังคม การเมือ งไดอ ยางถูกตอง แกปญ หาเฉพาะหนาที่ส ลับซับซอนได สามารถหาวิธีก ารอัน ชอบธรรม
เพื่อใหไดมาซึ่งสิ่งที่ตนเองพึงประสงค ภายใตเครื่องมือและทรัพยากรที่มีอยู (สุมาลย รอดนางบวช, 2551)
ลักษณะของคุณภาพชีวิตที่ดี
การที่บุคคลมีคุณภาพชีวิตที่ดีนั้น ตองมีคุณลักษณะดังที่ นิศารัตน ศิลปเดช (2540) กลาวไวดังนี้
1. บุคคลจะมีการดํารงชีวิตในแนวทางชีวิตที่ดี โดยใชวิธีการอับชอบธรรมในการตอบสนองความตองการในดานตางๆของตน ที่ไมกอใหเกิด
ความเดือนรอนแกตนเองและผูอื่น
2. บุคคลจะตองมีการสรางสรรคพัฒนา คิดปรับปรุงตนเอง สังคมและสิ่งแวดลอมที่ดีขึ้น อยูเสมอ
3. บุคคลจะใชภูมิปญ ญา เหตุผล และวิธีการแหงสันติในการแกปญหาตางๆ
4. บุคคลจะมีการยอมรับในคุณคาและความสําคัญ ของตนเอง ผูอื่น สังคมและสิ่งแวดลอมทําใหการอยูรว มกัน ในสัง คมมีปญ หาและความ
ขัดแยงต่ํา
5. บุคคลจะเปน พื้นฐานของครอบครัวและสังคมที่มีความสุข มีความเจริญกาวหนา มีเสถีย รภาพ ความปลอดภัย ความเปน ปกแผน มั่น คง
และความเปนระเบีย บเรียบรอย
องคประกอบของคุณภาพชีว ิต
สํานักคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ (สรรเสริญ วงศช อุม , 2546) ยังไดกําหนดองคประกอบของคุณภาพชีวติ หรือความอยู
ดีม ีสุข นั้น มี 7 ดาน ดังนี้
องคประกอบที่ 1 คือ ดานสุข ภาพและโภชนาการ
องคประกอบที่ 2 คือ การศึกษา
องคประกอบที่ 3 คือ ชีวิตการทํางาน
องคประกอบที่ 4 คือ ชีวิตครอบครัว
องคประกอบที่ 5 คือ การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ความยากจน การกระจายรายได และสวัสดิการ องคประกอบที่ 6 คือ สิ่งแวดลอ ม
และความปลอดภัย
องคประกอบที่ 7 คือ ดานประชารัฐ

[442]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจ จัยที่ม ีอิทธิพลตอ คุณภาพชีวิต
กรรณิการ สุขเกษม (2544) ไดอธิบายถึงปจจัย ที่ม ีผลตอคุณภาพชีวิตเกษตรกร ประกอบดวยปจจัย ดานประชากร ปจจัย ดานเศรษฐกิจ และ
สังคม สรุปไดดังนี้
ปจจัย ดานประชากร ไดแก เพศ อายุ สถานภาพสมรส และศาสนา
ปจจัย ดานเศรษฐกิจ ไดแก รายได
ปจจัย ดานสังคม ไดแ ก ระดับการศึกษา
ทฤษฎีคุณภาพชีวิต
Sharma, R.C. (1975) ไดเสนอ Sharma’s Hierarchy Human Needs and Quality of Life ที่มีระดับความพึงพอใจ (Satisfaction) เปน
ดัช นีวัดระดับคุณภาพชีวิต (Quality of life) โดยแบงระดับตามการไดรับการตอบสนองตอสิ่งที่ตองการ 3 ประเภทคือ ระดับที่หนึ่ง ไดแก ความตองการ
เชิงชีวกายภาพ (Bio-physical needs) ระดับสอง คือ ความตอ งการเชิงจิตสังคม (Psycho-social need) และระดับสาม คือ ความตองการบรรลุ
อุดมการณข องชีวิต (Individual aspiration needs) ถาบุคคลไดรับสิ่งที่ตองการระดับหนึ่ง ระดับสองและระดับสาม ก็จะเกิดความพึงพอใจระดับต่ํา
ระดับกลางและระดับสูง ตามลําดับและความพึงพอใจ จะสัมพัน ธกับคุณภาพชีวิต ระดับหนึ่ง ระดับสองและระดับสามดวยตามลําดับ เชนกัน
ตัว ชี้ว ัดคุณภาพชีวิต
สุพรรณี ไชยอําพร และ สนิท สมัครการ (2534) ไดทําการวิจัย เรื่องการพัฒนาเครื่องชี้วัดคุณภาพชีวิตของคนไทย โดยมีการปรับปรุงเครื่องชี้
วัดคุณภาพชีวิตใหมีความครบถวนและสมบูรณขึ้น โดยจําแนกออกเปน 13 ดานดังนี้
1. ครอบครัว ความสัมพันธของคนในครอบครัว สิ่งแวดลอมภายใน / ภายนอกครอบครัว และความสะดวกในการเดินทางไปที่อื่นๆ
2. สังคม ความสัม พันธกับเพื่อน เพื่อนบาน ผูคุนเคย การมีสวนรวมในสโมสร องคกร สังคม ความสะดวกสบายในการพบปะสังสรรค
3. การงานมีความมั่น คง อิสระ โอกาสในการแสดงความสามารถ โอกาสที่จะกาวหนาในการทํางาน คาตอบแทน ความสัม พัน ธข องเพื่อ น
รวมงาน และสภาพของสถานที่ทํางาน
4. สุขภาพอนามัย ความแข็งแรง ของสุข ภาพรางกาย และการออกกําลังกาย
5. เวลาวางและการพักผอนหยอนใจ การใชเวลาวางในการเลนกีฬา ทํางานอดิเรก ชมรายการบัน เทิงตางๆ และความสะดวกในการเดินทาง
ไปพักผอนหยอนใจ
6. ความเชื่อและศาสนา เสรีภาพในการนับถือ ในการประกอบพิธีกรรมทางศาสนา ความศรัทธาตอหลักธรรมในศาสนา และการปฏิบัติธรรม
ของพระสงฆ
7. ตนเอง มีความภูม ิใจในตนเอง เกี่ยวกับความสําเร็จในชีวิตดานการงาน การศึกษา และความสัม พัน ธกับ คนอื่น รวมทั้ง ความเชื่อมั่น ใน
ตนเอง
8. สาธารณสุข การใหบริการของสถานพยาบาล ความสามารถของแพทยและพยาบาล คาใชจายในการรักษาพยาบาล
9. การบริโภคสินคาและการบริการตางๆ ความหลากหลายของสินคา คุณ ภาพสิน คา ราคาสิน คา และการใหบริการรานคา
10. ทรัพยสิน บาน เฟอรน ิเจอร สิ่งอํานวยความสะดวก ยานพาหนะ เครื่องแตงกาย และเครื่องประดับตางๆ
11. ทองถิ่น การใหบริการของชุมชนทางดานสาธารณสุข สาธารณภัย สาธารณูปโภค การศึกษา การขนสงและสวัสดิการอื่นๆ
12. รัฐบาลไทย นโยบายและการบริหารงานดานเศรษฐกิจ สังคม ความสัมพันธกับตางประเทศ
13. ชีวิตในเมืองไทย สิทธิพื้น ฐานในการไดรับฟงขาวสาร ความมั่นคงปลอดภัย ในชีวิตและทรัพยสิน ความยุติธรรมในกระบวนการยุติธรรม
คุณ ภาพการศึกษา การเลื่อนฐานะทางสังคมและการอนุรักษสภาพแวดลอมธรรมชาติ

[443]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ผลการวิจัย
ปจ จัยสว นบุคคลของกลุม ประชากรตัว อยาง
กลุมตัวอยางสวนใหญ เปน เพศหญิงมากกวาเพศชายรอยละ 57.9 และ 42.1 ตามลําดับ มีอายุระหวาง 50-59 ป รอ ยละ 41.8 สมรสแลว
รอยละ 86.1 การศึกษาระดับชั้น ประถมศึกษา รอยละ 68.2 สมาชิกในครัวเรือ นจํานวน 3-4 คน รอยละ 54.2 มีการออมและมีหนี้สิน รอ ยละ 51.5
ลักษณะการถือครองที่ดินเปน ของตนเอง รอยละ 42.1 แหลงเงิน ทุนในการทําการเกษตรกร คือ กูธนาคารพาณิชย รอยละ 45.5 และระยะเวลาในการ
ประกอบอาชีพ 20-49 ป รอยละ 63.0
ปจ จัยเสริม สรางคุณ ภาพชีว ิต
1. ลักษณะครอบครัว เกษตรกรสวนใหญมีลักษณะครอบครัวเปนครอบครัวขยาย (ประกอบดวย ตัวเกษตรกร คูสมรส บุตรธิดา บิดามารดา
ของเกษตรกร/หรือของคูสมรส และญาติพี่น อง) มากกวาครอบครัวเดี่ยว(ประกอบดวย ตัวเกษตรกร คูสมรส และบุตรธิดา)
2. การดําเนินชีวิตในชุม ชน เกษตรกรมีการดําเนิน ชีวิตในชุมชนอยูในระดับมาก โดยเกษตรกรมีการเขารวมโครงการในหมูบานเปน ประจํา
มากที่สุด สวนการมีสวนรวมในการพัฒนาทองถิ่น เชน ขุดถนน ลอกคลอง ซอมสะพาน หรืออื่น ๆ นอยที่สุด
3. การดําเนินชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพีย ง พิจารณาโดยรวม ระดับความคิดเห็น ของเกษตรกรมีการดําเนิน ชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง
โดยรวมอยูในระดับมาก โดยเลือกใชสินคาที่มีราคาเหมาะสมกับ คุณ ภาพ ตามหลักความพอประมาณ มากที่สุด สว นกอ นการตัด สิน ใจทําสิ่ง ใดทาน
พิจารณาปจจัย ตางๆที่เกี่ยวของอยางมีเหตุผลและรอบคอบ ตามหลักความมีเหตุผล และใชจายนอยกวารายไดที่ไดรับ เพื่อเปนเงิน ออมของครอบครัว
ตามหลักการมีภูม ิคุม กัน นอยที่สุด
4. ประสบการณในอาชีพ เกษตรกรมีประสบการณในอาชีพโดยรวมระดับมาก โดยไดสืบทอดอาชีพ เกษตรกรมาจากบรรพบุรุษ มากที่สุด
สวนเมื่อเครื่องมือในการทํานาชํารุดเสียหายทานสามารถปรับปรุงแกไขไดดวยตนเอง นอยที่สุด
5. การใชเวลาวาง เกษตรกรมีการใชเวลาวางโดยรวมระดับมาก โดยอาชีพเกษตรกรทําใหม ีเวลาวางในการพักผอนอยางเพีย งพอมากที่สุด
สวนการใชเวลาวางในการติดตามขาวสารจากสื่อตางๆ นอยที่สุด
คุณ ภาพชีว ิตของเกษตรกรในเขตเทศบาลตําบลทุงคลี อําเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพ รรณบุรี
คุณ ภาพชีวิตโดยรวมและรายดานอยูในระดับดี 4 ดาน คือ ดานชีวิตการทํางาน ดานชีวิตครอบครัว ดานสุขภาพอนามัย และดานสิ่งแวดลอม
และความปลอดภัยอยูในระดับดีเชนกัน โดยมีคุณ ภาพชีวิตดานชีวิตการทํางานและดานสุข ภาพอนามัยดีกวาดานอืน่ ๆ รองลงมา คือ ดานสิง่ แวดลอมและ
ความปลอดภัย และดานชีวิตครอบครัว ตามลําดับ เมื่อพิจารณารายขอในแตละดาน พบวา ดานชีว ิตการทํางาน อาชีพเกษตรกรทําใหมคี วามมัน่ คงและ
เปน หลักประกันใหกับครอบครัวได มากที่สุด สวนอาชีพเกษตรกรตองทํางานหนักกวาอาชีพอื่นๆ นอยที่สุด ดานชีวิตครอบครัว คือครอบครัว มีค วาม
อบอุน และมีความพึงพอใจในอาชีพเกษตรกร มากที่สุด สวนคือการทะเลาะเบาะแวงกัน ระหวางสมาชิกในครอบครัว นอยทีส่ ดุ ดานสุขภาพอนามัย เมื่อ
เจ็บปวยจะไปเขารับการรักษาที่โรงพยาบาล มากที่สุด สวนมีการออกกําลังกายเปนประจํา นอยที่สุด ดานสิ่งแวดลอ มและความปลอดภัย มีความพอใจ
กับสภาพแวดลอมรอบๆบาน เชน อากาศ กลิ่น เสียง มากที่สุด สวนชุมชนที่พักอาศัยไมม ีปญ หายาเสพติด นอยที่สุด

[444]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ผลการทดสอบสมมติฐาน
ตารางที่ 1 สรุปผลการทดสอบสมมติฐานคุณภาพชีวติ ของเกษตรกรโดยรวมกับปจจัยสวนบุคคล
ตัวแปรอิสระ
ปจจัยสวนบุคคล
เพศ
อายุ
ระดับการศึกษา
จํานวนสมาชิกในครัวเรือน
การออม/ภาวะหนี้สิน
ลักษณะการถือครองที่ดิน
แหลงเงินทุนที่ใชในการทําการเกษตร
*ระดับนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05

นัยสําคัญทางสถิติ
.000
.089
.024
.013
.505
.026
.001
.000

คุณภาพชีวติ โดยรวม
เปนไปตามสมมติฐาน


ไมเปนไปตามสมมติฐาน









จากการทดสอบสมมติฐานพบวา อายุ ระดับการศึกษา การออม/ภาวะหนี้สิน ลักษณะการถือครองที่ดิน แหลงเงินทุนที่ใชในการทําการเกษตร มี
ความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกร อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว มีเพียง เพศ และจํานวนสมาชิกในครัวเรือนไม
มีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกร
ตารางที่ 2 สรุปผลการทดสอบสมมติฐานคุณภาพชีวติ ของเกษตรกรโดยรวมกับปจจัยเสริมสรางคุณภาพชีวิต
คุณภาพชีวิตโดยรวม
ตัวแปรอิสระ
นัยสําคัญทางสถิติ
เปนไปตามสมมติฐาน
ปจจัยเสริมสรางคุณภาพชีวิต
.000

ลักษณะครอบครัว
.185
การดําเนินชีวิตในชุมชน
.032

การดําเนินชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง
.000

ประสบการณในอาชีพ
.012

การใชเวลาวาง
.113
*ระดับนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05

ไมเปนไปตามสมมติฐาน




จากการทดสอบสมมติฐานพบวา ปจจัยเสริมสรางคุณภาพชีวิต คือ การดําเนิน ชีวิตในชุมชน การดําเนิน ชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง และ
ประสบการณในอาชีพ มีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกร อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 จึงเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว มีเพีย ง ลักษณะ
ครอบครัว และการใชเวลาวางไมม ีความสัมพันธกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกร

อภิปรายผลการวิจัย
ปจจัยเสริมสรางคุณภาพชีวติ
1. การดําเนินชีวิตในชุม ชน เกษตรกรมีการดําเนิน ชีวิตในชุมชนในระดับมาก เมื่อพิจารณาเปน รายขอ เกษตรกรไดเขารวมโครงการตางๆใน
หมูบานเปน ประจํา มากที่สุด อาจเปนเพราะ ในชุม ชนๆหนึ่งจะมีสถานที่แ ละบุคคลที่ทําหนาที่ในการบริการและพัฒนาคุณภาพชีวติ ของคนในชุมชน และ

[445]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ภายในชุม ชนมีสถานที่ที่ทําใหเกิดประโยชนแกผูที่อาศัย ภายในชุมชน ในการดํารงชีพของสมาชิกในสัง คม ทําใหค นในชุม ชนมีคุณ ภาพชีวิต ที่ดี แมวา
เกษตรกรไดมีสวนรวมพัฒนาทองถิ่น เชน ขุดถนน ลอกคลอง ซอมสะพาน หรืออื่นๆ นอยที่สุดก็ตาม
2. การดําเนินชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพีย ง เกษตรกรมีการดําเนิน ชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงในระดับ มาก เมื่อพิจารณาเปน รายขอ
เกษตรกรเลือกใชสิน คาที่ม ีราคาเหมาะสมกับคุณภาพ มากที่สุด อาจเปนเพราะจากการดําเนิน ชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงนั้น จะนําไปสูการดํารงชีวติ
ที่สมดุล มีความสุขตามอัตภาพ การอยูรวมกันในสังคมเกิดความเอื้ออาทรซึ่งกันและกัน
3. ประสบการณในอาชีพ เกษตรกรมีประสบการณในอาชีพระดับมาก เมื่อพิจารณาเปน รายขอ เกษตรกรไดสืบทอดอาชีพเกษตรกรมาจาก
บรรพบุรุษ และพอใจในอาชีพเกษตรกร มากกวาขออื่น ๆ โดยมีม ีความรูความเขาใจเกี่ย วกับความปลอดภัยในการใชสารเคมีแ ละอุปกรณเครื่องทุน แรง
ตางๆในการประกอบอาชีพพอสมควรอยางไรก็ตามยังมีความสามารถปรับปรุงแกไขเมื่อเครื่องมือในการทํานาชํารุดเสียหายไดดวยตนเอง และสามารถ
แกไขปญหาเฉพาะหนาที่เกิดในพื้นที่ทําการเกษตรไดนอยกวาขออื่น ๆ ทั้งนี้อาจเปนเพราะ การไดรับความรูจนกอใหเกิดประสบการณแ ละความชํานาญ
ในการเกษตร เปน ปจจัย ที่มีผลตอคุณภาพชีวิตของเกษตรกร เนื่องจากประสบการณในอาชีพ คือ การมีทักษะ การสังเกต หรือการไดรับ รูค วามเขาใจ
โดยตรงจากการทํากิจกรรมหรือการทํางานนั้นๆมาเปนระยะเวลาหนึ่งจนเกิดความชํานาญนั้น ขึ้น อยูกับอายุงานตั้งแตเริ่มจนถึงปจจุบัน มากนอยเพียงใด
ถาอายุงานมากก็จะสามารถสะสมความรูจนเกิดความชํานาญได ซึ่งจะทําใหเรามีประสบการณในอาชีพที่สูงและทําใหคุณภาพชีวิตอยูในระดับที่ดี (ปอง
หทัย ชื่นฉ่ํา, 2553)
4. การใชเวลาวาง เกษตรกรมีการใชเวลาวางในระดับมาก เมื่อพิจารณาเปนรายขอ เกษตรกรมีความเห็นวาอาชีพเกษตรกรทําใหม ีเวลาวางใน
การพักผอนอยางเพีย งพอ มากที่สุด รองลงมาคือ ใชเวลาวางในการประกอบอาชีพอื่นดวย หรือเพื่อทํากิจกรรมทางศาสนา เชน ไปวัด นั่ง สมาธิ อาน
หนังสือธรรมะ สวดมนต พาสมาชิกในครอบครัวไปเที่ยวพักผอนในสถานที่ตางๆ และรวมกลุม สังสรรคตามอัธยาศัยกับเพือ่ นบานหรือคนรูจ ักซึง่ สิง่ เหลานี้
ทําใหเกษตรกรไดผอนคลายความเครีย ดจากการประกอบอาชีพ และชวยทําใหสุข ภาพจิตดีขึ้น สวนนอยที่สุดคือใชเวลาวางในการติดตามขาวสารจากสื่อ
ตางๆนอยที่สุด อาจเปน เพราะวาเกษตรกรใชเวลาวางในการพักผอนโดยการนอนหลับ หรือออกไปนอกบานมากกวาการนั่งติดตามขาวสารจากสื่อตางๆ
คุณ ภาพชีว ิตของเกษตรกรในเขตเทศบาลตําบลทุงคลี
คุณ ภาพชีวิตในดานตางๆโดยรวมอยูในระดับดี เมื่อพิจารณาแตละดานดังนี้
1. ดานชีวิตการทํางาน อยูในระดับที่ดี มากกวาดานอื่นๆ อาจเปนเพราะเกษตรกรสว นใหญคิดวาอาชีพเกษตรกรทํ าใหมีค วามมั่น คง เปน
หลักประกัน ใหกับครอบครัวได และไดอยูใกลช ิดกับครอบครัว แมวาอาชีพเกษตรกรตองทํางานหนักกวาอาชีพอื่น ๆก็ตาม
2. ดานสุขภาพอนามัย จากการวิจัย พบวา อยูในระดับคุณภาพชีวิตที่ดี รองลงมา เมื่อพิจารณารายขอพบวาเมื่อเกษตรกรเจ็บปว ยจะเขารับ
การรักษาที่โรงพยาบาล และมีความเห็นวาอาชีพเกษตรกรจะตองทํางานหนักแตก็ทําใหรางกายแข็งแรง สวนการออกกําลังกายเปน ประจํานอยกวาขอ
อื่น ๆอาจเปนเพราะวา เกษตรกรเห็นวาการทําการเกษตรนั้นก็เหมือนกับการไดออกกําลังกายเปน ประจําอยูแ ลว
3. ดานสิ่งแวดลอมและความปลอดภัย อยูในระดับคุณภาพชีวิตที่ดี ในลําดับตอมา กลาวคือเกษตรกรมีความพอใจกับสภาพแวดลอมรอบๆ
บาน เชน อากาศ เสีย ง กลิ่น ในชุมชนมีตนไมใหญ สวนหยอมใหความรม รื่น แกชุม ชนเพียงพอ น้ําประปาในเขตเทศบาลตําบลทุงคลีสามารถดืม่ ไดอยาง
ปลอดภัย อยางไรก็ตามแมวาเกษตรกรมีความเห็น วาชุม ชนที่พักอาศัย มีความปลอดภัยก็ตามแตก็ย ังไมแนใจในปญหายาเสพติด
4. ดานชีวิตครอบครัว แมวาอยูในระดับคุณภาพชีวิตที่ดี ต่ําที่สุดแตเกษตรกรก็ยัง มีค รอบครัว ที่อ บอุน มีค วามพึง พอใจในอาชีพ เกษตรกร
สมาชิกในครอบครัวมีเวลาอยูพรอมหนากัน สมาชิกมีความตั้งใจในการประกอบอาชีพ และสมาชิกในครอบครัวมีสวนรวมในการปรึกษาหารือเพื่อแกไข
ปญ หาตางๆ สวนมีการทะเลาะเบาะแวงระหวางสมาชิกในครอบครัว ก็มีคาเฉลี่ยต่ําสุด แสดงวาการทะเลาะเบาะแวงระหวางสมาชิกในครอบครัวมีนอ ย
คุณ ภาพชีวิตของเกษตรกรจึงยังอยูในระดับที่ดี

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. ใหการสนับสนุนดานตางๆที่หนวยงานภาครัฐสามารถทําไดอยางเต็ม ที่เพื่ออํานวยความสะดวกในการประกอบอาชีพเกษตรกรรมเพื่อ ให
เกษตรกรสามารถประกอบอาชีพไดอยางตอเนื่อง และมีคุณภาพชีวิตที่ดี

[446]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. สนับสนุน ดานความรูใหกับเกษตรกรอยางสม่ําเสมอ เชน การอบรมดานตางๆ การศึกษาดูงานนอกพื้น ที่
3 หนวยงานที่เกี่ย วของกับการจัดการทรัพยากรธรรมชาติแ ละสิ่งแวดลอมควรมีนโยบายดานสิ่งแวดลอมและใหความสําคัญตอเกษตรกร
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. การวิจัย ครั้งนี้ ทําการศึกษาเฉพาะประชากรที่เปนเกษตรกรอยูในเขตเทศบาลตําบลทุงคลีเทานั้น ซึ่งนิย มปลูก ขาวโดยไม รวมประชากรที่
ประกอบอาชีพเกษตรกรรมดานอื่น ๆ เชน ทําไร ทําสวน เลี้ยงสัตว จึงไมครอบคลุม ประชากรทั้งหมดของประชาชนในเขตเทศบาลตําบลทุง คลี อําเภอเดิม
บางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี ดังนั้น ควรมีการขยายผลการศึกษาไปยังประชากรที่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมดานอื่น ๆ ดวย
2. การวิจัย ครั้งนี้ ควรที่จะทําการศึกษาประชากรในเขตเทศบาลตําบลทุงคลีที่ประกอบอาชีพอื่นๆ นอกเหนือจากอาชีพเกษตรกรรมดวย เชน รับ
ราชการ คาขาย รับจาง เพื่อนําผลที่ไดมาศึกษาเปรียบเทียบและสงเสริมการประกอบอาชีพเกษตรกรรมและอื่น ๆตอไป
3. การศึกษาครั้งตอไป ควรมีการเก็บรวบรวมขอมูลในเชิงลึก เชน การสัมภาษณ การสังเกตแบบมีสวนรวม และเพิ่มเวลาเก็บขอมูลมากขึ้น เพือ่ ใหได
ขอมูลที่ครอบคลุมประชากรทั้งหมด

เอกสารอางอิง
กรรณิการ สุขเกษม. 2544. “ปจจัย ที่ม ีอิทธิพลตอคุณ ภาพชีวิตของประชากรในเขตเมืองภาคกลาง.” วารสารพัฒ นบริห ารศาสตรปที่ 38, ฉบับ ที่ 4,
หนา 140.
เทศบาลตําบลทุงคลี, สํานักงาน. 2558. แผนพัฒนาสามป (2559-2561). สํานักงานเทศบาลตําบลทุงคลี (อัดสําเนา).
นิศารัตน ศิลปเดช. 2540. ประชากรกับการพัฒนาคุณภาพชีวิต. กรุงเทพมหานคร: พิศิษฐ การพิมพ.
ประที ป วี ร พั ฒ นนิ รั น ดร . (ม.ป.ป.). พั ฒ นาเกษตรประเทศไทยอย างไรให เ กษตรกรมี ค วามสุ ข . สื บ ค น วั น ที่ 25 พฤษภาคม 2559 จาก
www.banrainarao.com/column/agriculture_farmer.
ปองหทัย ชื่ น ฉ่ํา. 2553. ปจ จัย ที่มีผ ลตอ คุ ณ ภาพชีวิต ของเกษตรกรในอํ าเภอเมือ ง จังหวัด ลพบุรี. ปริญ ญาเศรษฐศาสตรมหาบั ณ ฑิต สาขา
เศรษฐศาสตรธุรกิจ, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
ศูน ยป ระสานการพัฒนาชนบทแหงชาติ , สํานัก งานคณะกรรมการพัฒ นาเศรษฐกิจและสังคมแหง ชาติ . 2532. คูมือ ระบบบริห ารพัฒนาชนบท.
กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ ยูไนเต็ด โปรดักชั่น .
สรรเสริญ วงศชอุม. 2546. การพัฒนาประเทศ. กรุงเทพฯ: สํานักงานคณะกรรมการการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ.
สุพรรณี ไชยอําพร และสนิท สมัครการ. 2534. “คุณภาพชีวิตของคนไทย ศึกษาเปรีย บเทีย บระหวางชาวเมืองกับชาวช น บ ท . ” ร าย ง า น ก า ร วิ จั ย
กรุงเทพมหานคร: สถาบันบัณ ฑิตพัฒนบริหารศาสตร.
สุม าลย รอดนางบวช. 2551. การจัดการงานบุคคลเพื่อ สงเสริมคุณ ภาพชีว ิตการทํางานของพนักงาน. กรุงเทพมหานคร.
Sharma, R.C. 1975. “Population and Socio-Economic Development.” Population Trans Resources and Environment: Hand
Book on Population Education. New York: McGraw Hill, Inc.

[447]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ความสัมพันธระหวางพฤติกรรมการสือ่ สาร การมีสว นรวมในการทํางาน
และพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานของพนักงานระดับปฏิบัติการ
โรงงานประกอบรถยนตแหงหนึง่ ในนิคมอุตสาหกรรมอีสเทิรนซีบอรด (ระยอง)
Relationships between Communication Behaviors, Work Participation, and Behaviors
Conducive to Work Success of Employees in the Automotive Manufacturers Company in
Eastern Seaboard Industrial Estate (Rayong)
**

การัณยภาส ลือวิมล และ ดร.ภัสรา พงษสขุ เวชกุล
Karunyapas Luevimol and Dr.Patsara Pongsukvajchakul

บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนีม้ ีวัตถุประสงคเพื่อ (1) เพื่อศึกษาพฤติกรรมการสื่อสาร การมีสวนรวมในการทํางาน และพฤติกรรมการสรางความสําเร็จใน
การทํางาน (2) เพื่อศึกษาเปรียบเทียบพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน โดยมีปจจัย สวนบุคคลแตกตางกัน ไดแ ก เพศ อายุ การศึกษา
ตําแหนง งาน (3) เพื่อศึกษาความสัม พัน ธระหวางพฤติกรรมการสื่อสารในองคก ารกับ พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน (4) เพื่อศึกษา
ความสัมพัน ธระหวางการมีสวนรวมในการทํางานกับ พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน กลุม ตัวอยางในการศึก ษานี้เปน พนัก งานระดับ
ปฏิบัติการโรงงานประกอบรถยนตแ หงหนึ่ง ในนิคมอุต สาหกรรมอีส เทิรน ซีบ อรด (ระยอง) จํานวน 377 คน เครื่องมือ ที่ใชในการวิจัย ครั้ง นี้ ไดแ ก
แบบสอบถามปจจัยสวนบุคคล แบบวัดพฤติกรรมการสื่อสาร แบบวัดการมีสวนรวมในการทํางาน และแบบวัดพฤติก รรมการสรางความสําเร็จในการ
ทํางาน วิเคราะหข อมูลโดยใชโปรแกรมประมวลผลสําเร็จรูป เพื่อคํานวณหารอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาที (t test) ทดสอบ
คาเอฟ (f test) และคาสัมประสิทธิสหสัม พัน ธข องเพียรสัน (Pearson’s product-moment correlation) ผลการวิจัย พบวา (1) พนัก งานที่มีปจจัย
สวนบุคคลแตกตางกัน ประกอบดวย เพศ อายุ ระดับการศึกษา และตําแหนง งานมีพฤติก รรมการสรางความสําเร็จในการทํางานไมแ ตกตางกัน (2)
พฤติกรรมการสื่อสารมีความสัมพัน ธเชิงบวกกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 (3) การมีสวนรวม
ในการทํางานมีความสัม พัน ธเชิงบวกกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01
คําสําคัญ : พฤติกรรมการสื่อสาร, การมีสวนรวมในการทํางาน, พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน

Abstract
In this thesis, the researcher investigate (1) communication behaviors, work participation, and behaviors conducive to
success in the work (2) behaviors conducive to success in the work of the employee under study who differ in the
demographical factors of gender, age, Education level, and position level (3) the relationship between communication behaviors
and behaviors conducive to success in the work (4) the relationships between work participation and behaviors conducive to
success in the work. The sample population in this research consisted of 377 employees from employees in the Automotive
Manufacturers Company in Eastern Seaboard Industrial Estate (Rayong). The instruments of research were four in number: a

**

หลักสูตรการบริหารและพัฒนาอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขตศรีราชา; E-mail: [email protected]
คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขตศรีราชา; E-mail: [email protected]

[448]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
questionnaire regarding demographical factors, a form used to measure communication behaviors, a form utilized to measure
work participation, and form designed to measure behaviors conducive to success in work. Data analysis was conducted using
the Statistical Package for the Social Sciences (SPSS for Windows) to find percentages, means and standard deviations in the
data collected by the researcher. In addition, the techniques of t test, f test and Pearson’s product moment correlation
coefficient method. The result shown that (1) The employees who differed in the demographical factors of gender, age,
Education level and position level did not exhibit parallel differences in behaviors conducive to success in work at a statistically
significant level. (2) Communication behaviors were found to be positively correlated with behaviors conducive to success in
work at the statistically significant level of .01. (3) Work participation was determined to be positively correlated with behaviors
conducive to success in work at the statistically significant level of .01.
Key Word: Communication Behaviors, Work Participation, Behaviors Conducive to Work Success.

บทนํา
ปจจุบันโลกธุรกิจมีอัตราการแขงขัน ทั้งดานการคาและการทํางานสูงขึ้น องคการตางๆจึงตองปรับตัวและพัฒนาอยางตอเนื่อ งเพื่อ เพิ่ม ขีด
ความสามารถในการบริหารจัดการองคการใหสามารถดําเนินการตอไปไดแ ละเกิดความไดเปรีย บในการแขงขันเพื่อความเปนผูนําที่กาวนําองคก ารอื่น ๆ
ทําใหองคการธุรกิจตางๆ ทั้งภาครัฐ และเอกชน ตางตองปรับเปลี่ยนกลยุทธ รวมถึงแนวทางการดําเนิน งาน เพื่อใหองคการประสบความสําเร็จ ซึ่งระบบ
การสื่อสารในองคการและการมีสวนรวมในการทํางานของพนักงาน จัดวาเปนปจจัยที่มีบทบาทสําคัญอยางยิ่งในการที่จะพัฒนาองคการใหเปนองคการที่
ประสบความสําเร็จ อุตสาหกรรมยานยนตไทยมีความสําคัญตอเศรษฐกิจของประเทศเปนอยางมากโดยในป 2556 อุตสาหกรรมยานยนตไทยมีมลู คาเพิม่
ขึ้น ถึง 326 พัน ลานบาท คิดเปน รอยละ 9 ของ GDP ภาคการผลิตมีอัตราการขยายตัวรอยละ 1 เมื่อเปรียบเทีย บกับป 2555 และจากการสํารวจและ
ประมาณโดยสถาบัน ยานยนตในป 2557 พบวาในภาคอุตสาหกรรมยานยนต มีจํานวนแรงงานทั้งสิ้น 525,000 คน โดยในกลุม อุตสาหกรรมการประกอบ
รถยนต ซึ่งมีอยู 18 บริษ ัท มีการจางงานจํานวน 100,000 ราย ปจจุบันอุตสาหกรรมยานยนตและชิ้นสวนกลายเปนสินคาสงออกทีม่ มี ลู คาการสงออกมากเปนอันดับที่
1 จากอันดับการสงออกที่สําคัญของสินคาไทย โดยมีมูลคาการสงออกในป 2558 อยูที่ 864,367.5 ลานบาท (รายงานขอมูลการคาระหวางประเทศของไทย, 2558)
ทามกลางการแขงขัน ในตลาดโลก อุตสาหกรรมหลักที่ข ับเคลื่อนเศรษฐกิจประเทศอยางอุตสาหกรรมยานยนต จึงตองมีความสามารถในการ
ตอบสนองตอสภาพแวดลอมที่ผันผวน ปจจัยหนึ่งที่ช วยใหอุต สาหกรรมนี้เติบโตไดคือ แรงงานและบุคลากรที่ม ีคุณ ภาพพรอมตอการตอบสนองตอ
สถานการณตางๆ ถือเปนหัวใจสําคัญในการที่องคการดําเนินธุรกิจไปสูเปาหมาย โดยการที่องคการจะประสบความสําเร็จทางธุรกิจนั้นเปนผลเนือ่ งจากสมาชิกของ
องคการแสดงพฤติกรรมที่สรางความสําเร็จใหองคการ
จากที่กลาวขางตน ผูวิจัย ไดเห็นถึงความสําคัญพฤติกรรมการสื่อสาร การมีสวนรวมในการทํางาน และพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการ
ทํางานของพนักงานในโรงงานผลิตรถยนตระดับปฏิบัติการ เนื่องจากพนักงานในระดับดังกลาวมีอัตราสวนมากที่สุดเมื่อเทียบกับพนักงานในระดับอื่น ๆ
ทั้งนี้ผูวิจัยมีความสนใจที่จะศึกษากลุม ตัวอยางจากโรงงานผลิตรถยนตแ หง หนึ่งในนิคมอุตสาหกรรมอีส เทิรน ซีบอรด จัง หวัดระยอง เนื่อ งจากนิค ม
อุตสาหกรรมอีสเทิรน ซีบอรด จังหวัดระยองตั้งอยูบนพื้น ที่กวา 17,838 ไร มีโรงงานมากกวา 646 แหงโดยมีนักลงทุน 397 ราย ซึ่งลงทุน มากกวา 13.5
พัน ลานเหรีย ญสหรัฐ มีผูผลิตอุปกรณ อะไหลแ ละชิ้น สวนรถยนต 187 ราย และจากจํานวนผูผลิตชิ้นสวนยานยนตชั้นนําของโลก 50 ราย ผูผ ลิต 25 ราย
มีฐานการผลิตอยูในนิคมอุตสาหกรรมแหงนี้ (บริษ ัทเหมราชพัฒนาที่ดิน, 2558) กลายเปนศูน ยรวมอุตสาหกรรมยานยนตครบวงจรที่ใหญที่สุดแหงหนึ่ง
และมีโรงงานผลิตรถยนตที่มีชื่อเสีย งระดับโลกตั้งอยู อยางบริษัทเจเนรัลมอเตอรแ ละออโต อัลลายแอนซ (ประเทศไทย) (บริษ ัทลงทุนรวมระหวางฟอรด
และมาสดา) โดยองคการที่ผูวิจัย สนใจศึกษานี้เปน โรงงานผลิตรถยนตที่ม ีชื่อเสียงและมาตรฐานการผลิต ระดับ สากล กอตั้ งขึ้น จากการรวมทุน ของ 2
บริษัทใหญที่มีช ื่อเสีย งระดับโลก ผลิตรถกระบะและรถยนตสวนบุคคลสําหรับตลาดในประเทศและสงออกไปมากกวา 130 ประเทศ ซึง่ องคการดังกลาวมี
จํานวนพนักงานมากที่สุดเมื่อเทีย บกับโรงงานผลิตรถยนตอื่นในนิคมอุตสาหกรรมเดีย วกัน จึงเปนที่นาสนใจวาพนักงานมีความสัมพันธระหวางพฤติกรรม
การสื่อสาร การมีสวนรวมในการทํางาน และพฤติกรรมการสรางความสําเร็จใหกับองคการอยางไร

[449]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

วัตถุประสงค
1. เพื่อศึก ษาพฤติกรรมการสื่อสาร การมีสวนรว มในการทํางาน และพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานของพนัก งานระดับ
ปฏิบัติการโรงงานผลิตรถยนตแหงหนึ่งในนิคมอุตสาหกรรมอีสเทิรน ซีบอรด (ระยอง)
2. เพื่อศึกษาเปรีย บเทีย บพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานของพนักงานระดับปฏิบัติการ โดยมีปจ จัยสวนบุคคลแตกตางกัน ไดแก
เพศ อายุ การศึกษา ตําแหนงงาน
3. เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางพฤติก รรมการสื่อ สารในองคการกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานของพนัก งานระดับ
ปฏิบัติการโรงงานผลิตรถยนตแหงหนึ่งในนิคมอุตสาหกรรมอีสเทิรน ซีบอรด (ระยอง)
4. เพื่อศึกษาความสัม พันธระหวางการมีสวนรวมในการทํางานกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานของพนักงานระดับปฏิบตั กิ าร
โรงงานผลิตรถยนตแ หงหนึ่งในนิคมอุตสาหกรรมอีสเทิรนซีบอรด (ระยอง)

วิธีการวิจัย
วิจัย ครั้งนี้เปนการวิจัยเชิงปริมาณ ประชากรผูตอบแบบสอบถาม คือ ประชากรเปน พนักงานระดับปฏิบัติการโรงงานผลิตรถยนตแหงหนึ่งใน
นิคมอุตสาหกรรมอีสเทิรน ซีบอรด (ระยอง) จํานวน 377 คน คํานวณไดข นาดกลุม ตัวอยางต่ําที่สุด ที่ย อมรับความคลาดเคลื่อนที่ระดับ 0.05 ไดจาก
จํานวนทั้งหมด 6,488 คน และใชวิธีสุมตัวอยางแบบแบงชั้น ภูม ิตามสัดสวน (Proportion Stratified Random Sampling) เพื่อ แบงตามระดับ ของ
พนักงานฝายปฏิบัติการ ไดแก ผูควบคุมงาน (Supervisor) พนักงานฝายวิเคราะห (Analyst) หัวหนาคุมงาน (Leader) ชาง (Technician) และ พนักงานฝาย
ปฏิบัติ (Operator)
เครื่องมือ ที่ใชในการวิจ ัย
แบบสอบถาม เปนการสํารวจขอมูลตางๆ ประกอบดวย ปจจัยสวนบุคล แบบวัดพฤติกรรมการสื่อสาร แบบวัดการมีสวนรวมในการทํางาน
และแบบวัดพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในองคการ
การวิเคราะหข อมูล
การวิเคราะหขอมูลดวยคาสถิติ ไดแ ก คารอยละ คาเฉลี่ย และคาเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติเชิงอนุมาน คือ t-test, f-test และการวิเคราะหคา
สัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธข องเพียรสัน (Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient)

กรอบแนวคิดในการวิจัย
1. ตัวแปรอิสระ ไดแ ก ปจจัย สวนบุคคล ไดแก เพศ อายุ ระดับการศึกษา และตําแหนงงาน การสื่อสารในองคการตามแนวคิดของ Devito
(1983) ซึ่งประกอบดวย การเปดเผย การเขาใจความคิดและความรูสึกตามที่ผูอื่นรับรู การสนับสนุน เกื้อกูล การสื่อสารในแบบสรางสรรค ความเทาเทียม
ในการติดตอสื่อสาร การมีสวนรวมในการทํางานตามแนวคิดของ Chapin (1997) ประกอบดวยการ ตัดสินใจ การทํางานในองคการ ผลประโยชนข อง
องคการ การประเมิน การทํางาน
2. ตัวแปรตาม ไดแก พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในองคการ ตามแนวคิดของ Pedler, Burgoyne, and Boydell (1997) ประกอบดวย
การประสารเปาหมาย การแลกเปลี่ยนขอมูล การปรับปรุงและเปลี่ยนแปลงวิธีการทํางาน การใชเทคโนโลยี ความรวมมือกัน ความสามารถตรวจสอบ
การทํางานเปน ทีม

[450]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ผลการวิจัย
ผลการวิเคราะหข อมูล สว นบุคคล
จากผลการวิจัย พบวากลุมตัวอยางสวนใหญเปน เพศชายจํานวน 259 คน คิดเปนรอยละ 68.7 รองลงมาเปนเพศหญิงจํานวน 118 คน คิดเปน
รอยละ 31.3 เมื่อจําแนกตามอายุ พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญมีอายุ 31-40 ป จํานวน 141 คน คิดเปนรอยละ 37.4 รองลงมาคือ อายุ 21-30 ป จํานวน 139
คน คิดเปนรอยละ 36.9 อายุ 41-50 ป จํานวน 69 คน คิดเปนรอยละ 18.3 และอายุต่ํากวา 21 ป จํานวน 28 คน คิดเปนรอยละ 7.4 ตามลําดับ เมื่อจําแนก
ตามระดับการศึกษาพบวา กลุมตัวอยางสวนใหญมีการศึกษาต่ํากวาปริญญาตรี จํานวน 332 คน คิดเปนรอยละ 88.1 รองลงมาคือ ปริญญาตรีหรือเทีย บเทา
จํานวน 37 คน คิดเปนรอยละ 9.8 และสูงกวาปริญญาตรี จํานวน 8 คน คิดเปนรอยละ 2.1 ตามลําดับ และเมื่อจําแนกตามตําแหนงงาน พบวา กลุม ตัว อยาง
สวนใหญมีตําแหนงงานเปนพนักงานฝายปฏิบัติ จํานวน 302 คน คิดเปน รอยละ 80.1 รองลงมาคือ หัวหนาคุมงาน จํานวน 34 คน คิดเปนรอยละ 9.0 ชาง
จํานวน 17 คน คิดเปนรอยละ 4.5 พนักงานฝายวิเคราะห จํานวน 14 คน คิดเปน รอ ยละ 3.7 และผูควบคุม งาน จํานวน 10 คน คิด เปน รอยละ 2.7
ตามลําดับ
ผลการวิเคราะหระดับพฤติกรรมการสื่อ สาร การมีส วนรว มในการทํางาน และพฤติกรรมการสรางความสําเร็จ ในการทํางาน
1. พฤติกรรมการสื่อสารโดยรวมอยูในระดับมาก เมื่อพิจารณาในแตละองคประกอบพบวามี 4 ดานอยูใ นระดับมาก โดยเรียงลําดับไดดงั นี้ การเสมอ
ภาคในการติดตอสื่อสาร การสนับสนุน เกื้อกูล การติดตอสื่อสารในแบบสรางสรรค และการเปดเผยตนเอง โดยมีคาเฉลี่ยเทากับ 4.01 3.99 3.96 และ 3.89
ตามลําดับ สวนการเขาใจความคิดและความรูสึกตามที่ผูอื่นรับรูอยูในระดับปานกลาง โดยมีคาเฉลี่ยเทากับ 3.28
2. พฤติกรรมการมีสวนรวมในการทํางานโดยรวมอยูในระดับมาก เมื่อพิจารณาในแตละองคประกอบพบวา มี 3 ดานอยูในระดับมาก โดย
เรีย งลําดับไดดังนี้ การมีสวนรวมในการประเมิน ผล การมีสวนรวมในการทํางาน และการมีสวนรวมในผลประโยชนโดยมีคาเฉลี่ย เทากับ 3.83 3.77 และ
3.73 ตามลําดับ สวนการตัดสินใจอยูในระดับปานกลางมีคาเฉลี่ย 3.27
3. พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมอยูในระดับมาก เมื่อพิจารณาในแตละองคประกอบพบวา มี 6 ดานอยูในระดับมาก
โดยเรีย งลําดับ ไดดัง นี้ ความสามารถตรวจสอบ การใชเทคโนโลยี การทํางานเปน ทีม ความรว มมือ การแลกเปลี่ย นขอมูล และการปรับปรุง และ
เปลี่ยนแปลงวิธีการทํางาน โดยมีคาเฉลี่ย เทากับ 3.83 3.78 3.72 3.71 3.70 และ 3.70 ตามลําดับ สวนการประสานเปาหมายอยูในระดับปานกลาง โดย
มีคาเฉลี่ย เทากับ 3.32
ผลการทดสอบสมมติฐาน
1. พนักงานที่ม ีปจจัย สวนบุคคลแตกตางกัน ประกอบดวย เพศ อายุ ระดับการศึกษา ตําแหนงงาน มีพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการ
ทํางานแตกตางกัน
1.1 พนักงานที่มีเพศแตกตางกัน มีระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมแตกตางกัน จากผลการวิจัยพบวา
ระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมมีคา Sig. เทากับ .918 ซึ่งมากกวา 0.05 สรุป ไดวาเพศแตกตางกัน มีระดับพฤติก รรมการ
สรางความสําเร็จในการทํางานทั้ง 7 ดานไมแ ตกตางกันที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 พบวาเพศชายมีระดับ พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการ
ทํางานโดยรวม (X =3.68, S.D.=.35) มากกวาเพศหญิงซึ่งมีระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวม (X =3.67, S.D.=.38)
1.2 พนักงานที่มีอายุแตกตางกัน มีระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมไมแ ตกตางกัน จากผลการวิจัย
พบวา ระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมมีคา Sig. เทากับ .690 ซึ่งมีคามากกวา 0.05 หมายความวาอายุแ ตกตางกัน มีระดับ
พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานไมแตกตางกัน ที่ระดับนัย สําคัญ ทางสถิติ 0.05 และพบวาในชว ง อายุต่ํากวา 21 ป มีพฤติก รรมการสราง
ความสําเร็จในการทํางานโดยรวมสูง สุด (X =3.72, S.D.=.34) รองลงมา ไดแ ก ชว งอายุ 31-40 ป (X = 3.69, S.D.=.37) ชวงอายุ 21-30 ป
(X =3.67, S.D.=.36) และชวงอายุ 41-50 ป (X = 3.65, S.D.=.54) ตามลําดับ
1.3 พนัก งานที่ม ี การศึ กษาแตกตางกั น มีระดับ พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํ างานโดยรวมไมแ ตกตางกัน จาก
ผลการวิจัยพบวา ระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมมีคา Sig. เทากับ .683 ซึ่ง มีคามากกวา 0.05 หมายความวาการศึกษา
แตกตางกันมีระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานไมแ ตกตางกันที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 และพบวาพนักงานที่มีการศึกษาระดับสูง

[451]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
กวาปริญญาตรี (X =3.74, S.D.=.43) มีพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมสูงสุด รองลงมา ไดแ ก พนักงานที่ม ีการศึกษาระดับต่ํา
กวาปริญญาตรี (X =3.68, S.D.=.36) และพนักงานที่มีการศึกษาระดับปริญญาตรีหรือเทียบเทา (X =3.64, S.D.=.35) ตามลําดับ เมื่อพิจารณาใน
รายดานพบวาดานการประสานเปาหมายมีคา Sig. เทากับ .024 ซึ่งมีคานอยกวา 0.05 หมายความวาการศึกษาแตกตางกัน มีระดับพฤติก รรมการสราง
ความสําเร็จในการทํางานในดานการประสานเปาหมายแตกตางกันที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05
1.4 พนักงานที่มีตําแหนงงานแตกตางกัน มีระดับ พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมไม แตกตางกัน จาก
ผลการวิจัยพบวา ระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมมีคา Sig. เทากับ .956 ซึ่งมีคามากกวา 0.05 หมายความวาตําแหนงงาน
แตกตางกันมีระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานไมแ ตกตางกันที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05 และพบวา ชาง มีระดับพฤติกรรมการ
สรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมสูงสุด (X =3.72, S.D.=.36) รองลงมา ไดแ ก พนัก งานฝายวิเคราะห (X = 3.68, S.D.=.31) พนักงานฝาย
ปฏิบัติ (X =3.68, S.D.=.36) หัวหนาคุม งาน (X = 3.66, S.D.=.35) และผูควบคุมงาน(X = 3.61, S.D.=.43) ตามลําดับ
2. พฤติกรรมการสื่อสารมีความสัมพัน ธเชิงบวกกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน จากผลการวิจัย พบวา ความสัมพันธระหวาง
พฤติกรรมการสื่อสารในภาพรวมกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานมีคา Sig. เทากับ .000 ซึ่งนอยกวา 0.01 หมายความวาพฤติกรรมการ
สื่อสารในภาพรวมมีความสัมพัน ธเชิงบวกกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.01 และพฤติกรรมการสื่อสารใน
ภาพรวมมีคาสัมประสิทธิ์ส หสัมพันธเทากับ .840 ซึ่งถือวามีความสัม พันธในเชิงบวกที่ระดับสูง เมื่อพิจารณาในแตละดานพบวาพฤติกรรมการสื่อสารใน
ดานการเขาใจความคิดในและความรูสึกตามที่ผูอื่น รับรูอยูในระดับสูงมีคาสัม ประสิท ธิ์ส หสัม พัน ธเทากับ .738 สวนพฤติกรรมการสื่อสารในดานการ
สนับสนุน เกื้อกูล การสื่อสารแบบสรางสรรค ความเทาเทีย มในการติดตอสื่อสาร และการเปดเผยอยูในระดับปานกลาง โดยมีคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พันธ
เทากับ .663 .650 .626 และ .586 ตามลําดับ
3. การมีสวนรวมในการทํางานมีความสัม พัน ธเชิงบวกกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานจากผลการวิจัย พบวา ความสัม พัน ธ
ระหวางการมีสวนรวมในการทํางานในภาพรวมกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานมีคา Sig. เทากับ .000 ซึ่งนอยกวา 0.01 หมายความวา
การมีสวนรวมในการทํางานในภาพรวมมีความสัม พัน ธเชิงบวกกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.01 และการมี
สวนรวมในภาพรวมมีคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธเทากับ .814 ซึ่งถือวามีความสัม พัน ธในเชิงบวกที่ระดับสูง เมื่อพิจารณาในแตละดานพบวา การมีสว นรวม
ในการทํางานในดานผลประโยชนข ององคการมีความสัม พันธเชิงบวกอยูในระดับสูงเพีย งดานเดีย ว โดยมีคาสัม ประสิทธิ์สหสัม พันธเทากับ .779 สวนการ
มีสวนรวมในการทํางานในดานการทํางานในองคการและการประเมินการทํางาน มีความสัมพันธอยูในระดับปานกลาง โดยมีคาสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธ
เชิง บวกเทากับ .685 และ .670 ตามลําดับ และการมีสว นรว มในการทํางานในดานการตัดสิน ใจ มีค วามสัม พัน ธเชิงบวกอยูในระดับต่ํา โดยมีคา
สัม ประสิทธิ์สหสัม พัน ธเทากับ .477

อภิปรายผลการวิจัย
1. พนักงานที่ม ีปจจัย สวนบุคคลแตกตางกัน ประกอบดวย เพศ อายุ ระดับการศึกษา ตําแหนงงาน มีพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการ
ทํางานแตกตางกัน
1.1 พนักงานที่มีเพศตางกัน มีระดับพฤติก รรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมไมแ ตกตางกัน ซึ่งแสดงใหเ ห็น วา
พนักงานไมวาเพศชายหรือหญิงตางก็ม ีความมุงมั่น ในการปฏิบัติหนาที่เพื่อใหบรรลุเปาหมายของบริษัท ซึ่งพบวาสอดคลองกับงานวิจัย ของ มนัสวรรณ
จิตรเกษมสุข (2553) ไดศึกษาเรื่อง การสื่อสารในองคการที่มีผลตอความสําเร็จในการทํางานของพนักงาน ศึกษาเฉพาะกรณี พนักงานของบริษ ัทโซนี่ ดี
ไวซ เทคโนโลยี (ประเทศไทย) จํากัด ที่พบวา พนักงานที่ม ีเพศแตกตางกันมีความสําเร็จในการทํางานไมแ ตกตางกัน
1.2 พนักงานที่มีอายุตางกัน มีระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมไมแ ตกตางกัน เนื่องจากบริษัทใหสิทธิ
ในการทํางานภายในบริษ ัทมีการทํางานกัน ในลักษณะมีสิท ธิเทาเทีย มกัน ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัย ของ Kim (2002) ที่ศึก ษาเรื่อ งเปาหมายดาน
ความสําเร็จของพนักงานเกาหลีแ ละการใหความสําคัญกับการแทรกแซงองคการที่มีผลตอการพัฒนาอาชีพของพนักงาน ผลการศึกษาพบวา พนักงานทีม่ ี
อายุแตกตางกัน มีความสําเร็จในการทํางานไมแ ตกตางกัน

[452]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
1.3 พนักงานที่มีตําแหนงงานตางกันมีระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมไมแตกตางกัน ซึ่งแสดงใหเห็น
วา พนักงานมีความเขาใจในตําแหนงงานหรือความรับผิดชอบหนาที่ของตนนั้น ไดเปน อยางดี ไมวาจะมีตําแหนงหน าที่ความรับ ผิด ชอบที่แ ตกตางกัน
(อัจฉราลักษณ วงศช นะมาศ, 2540: 47)
1.4 พนักงานที่มีการศึกษาตางกัน มีระดับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานโดยรวมไมแ ตกตางกัน เนื่องจากมีการใช
การสื่อสารในรูปแบบไมเปนทางการ โดยไมพิจารณาถึงระดับการศึกษาที่ตางกัน ซึ่งเกิด ขึ้น จากความสนิทสนมคุน เคยและจากความสัม พัน ธระหวาง
บุคคลในทางสวนตัวมากกวา ไดแก การพบปะพูดคุย สนทนากัน เปนตน (อัจฉราลักษณ วงศช นะมาศ, 2540: 46) และเลือกใชภาษาที่ผูรับสารเขาใจได
งาย สามารถตีความสารนั้น ในลักษณะที่ตรงกับความตองการของผูสงสารเพื่อความเขาใจที่ถูกตองชัด เจนยิ่งขึ้น (ขวัญ เรือ น กิติวัฒน และภัส วลี นิติ
เกษตรสุน ทร, 2544)
2. พฤติกรรมการสื่อสารในภาพรวมมีความสัมพัน ธเชิงบวกกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานที่ระดับนัยสําคัญ ทางสถิติ 0.01
เนื่องจากองคการที่ม ีการสื่อสารที่ดีเปน สิ่งที่สําคัญอยางยิ่งตอบุคคลทุกระดับภายในองคการ ยอมสงผลใหการปฏิบัติงานมีประสิทธิภาพ (มัลลิกา คณานุ
รักษ, 2547: 11) การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพจะชวยใหการทํางานมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น Robbins (2007: 325) ซึ่งสอดคลองกับ สุมมนา สุนทรเวช
พงษ (2554) ศึกษาเรื่อง พฤติกรรมการสื่อสาร และการมีสวนรวมในการทํางานกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน ของครูโรงเรีย นสังกัด
กรุง เทพมหานคร สํานักงานเขตวัฒ นา กรุงเทพมหานคร ผลการวิ จัย พบวา พฤติกรรมการสื่อสารมีค วามสั ม พัน ธเชิง บวกกับพฤติก รรมการสราง
ความสําเร็จในการทํางาน อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .01
3. การมีสวนรวมในการทํางานในภาพรวมมีความสัม พัน ธเชิงบวกกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ
0.01 เนื่องจากการมีสวนรวมในการทํางานในดานตางๆอยางเต็ม ที่ ถือเปนสิ่งสําคัญในการใสใจในหนาที่รับผิดชอบของตนและเต็มใจปฏิบัติเพื่อองคการ
สงผลตอพฤติกรรมการสรางความสําเร็จใหกับองคการ Organ (1997) สอดคลองกับงานวิจัยของ เอกชัย บูรณธน (2550) ที่ไดศึกษาวิจัยเรื่อง ภาวะผูนาํ
ทัศนคติตองาน การมีสวนรวมในงาน และพฤติกรรมการเปนสมาชิกที่ดีข ององคก าร: ศึกษาเฉพาะหัว หนางานระดับตน ของธนาคารเอกชนแหง หนึ่ง
พบวาการมีสวนรวมในงานของหัวหนางานระดับตนมีความสัม พันธเชิงบวกกับพฤติกรรมการเปน สมาชิกทีด่ ขี ององคการอยาง มีนยั สําคัญทางสถิติทรี่ ะดับ
.01 และยังสอดคลองกับ ธีราลักษณ ฉิมพาลี (2546) ที่ศึกษาวิจัยเรื่อง อิทธิพลของประสิทธิผลในการสื่อ สารระหวางบุคคลและความพึงพอใจในการ
ทํางานที่ม ีตอพฤติกรรมการเปนสมาชิกที่ดีข ององคการของพนักงานคนไทยในบริษัทขามชาติญี่ปุน พบวาการมีสวนรวมในการทํางานถือเปนปจจัยสําคัญ
ที่สงผลตอประสิทธิภาพในการทํางานเปน ทีม ของบุคลากรอีกดวย

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
1. องคการควรจัดอบรมเกี่ยวกับกับพฤติกรรมการสื่อสารดานการเขาใจความคิดและความรูสึกตามที่ผูอื่น เนื่องจากพบวามีความสัม พัน ธกับ
พฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานเชิงบวกอยูในระดับสูง และองคการควรจัดอบรบเกี่ยวกับพฤติกรรมการสื่อสารดานการเปด เผย ดานการ
สนับสนุน เกื้อกูล ดานการสื่อสารแบบสรางสรรค และดานความเทาเทียมกัน ซึ่งมีความสัม พัน ธกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานระดับ
ปานกลาง อันจะเปน การชวยเพิ่มประสิทธิภาพในการทํางานรวมกัน ไดมากขึ้น
2. การมีสวนรวมดานการตัดสินใจ เปดโอกาสใหพนักงานไดเสนอความคิดเห็นและรับฟงความคิดเห็น ซึ่งจะเปนโอกาสที่ผูบริหารไดแนวคิด
ใหมๆ เพื่อนําไปสูความสําเร็จขององคการ และดานการทํางานในองคการ การประเมินการทํางาน ควรเปดโอกาสใหพนักงานไดมีสว นรวมในการการ
ประเมิน ทํากิจกรรม เพื่อใหพนักงานรูสึกเปนสวนหนึ่งขององคการ
3. ผูบริหารในองคการควรใหความสําคัญกับพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางานดานการประสานเปาหมายเพิ่ม มากขึ้น โดยกําหนด
เปาหมายในการทํางานใหช ัดเจน เพื่อใหพนักงานสามารถปฏิบัติงานใหสําเร็จไดตามเปาหมาย
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. ควรมีการศึกษาเพิ่มเติม ถึงปจจัย ดานอื่นๆที่อาจสงผลตอพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน เชน ปจจัยดานแรงจูงใจ ปจจัยการเปน สมาชิก
ที่ดีขององคการ หรือปจจัย ดานความพึงพอใจในการทํางาน เปนตน

[453]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. ควรศึกษาถึงอิทธิพลของปจจัยพฤติกรรมการสื่อสาร ที่สงผลตอพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน และปจจัย การมีสวนรวมในการทํางานที่
สงผลตอพฤติกรรมการสรางความสําเร็จในการทํางาน

เอกสารอางอิง
ขวัญเรือน กิติวัฒน และคณะ. 2544. พฤติกรรมการสื่อ สาร. พิม พครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัย สุโขทัยธรรมาธิราช.
ธีราลักษณ ฉิมพาลี. 2546. อิท ธิพลของประสิท ธิผ ลในการสื่อ สารระหวางบุคคลและความพึงพอใจในการทํางาน ทีม่ ตี อ พฤติกรรมการเปนสมาชิกทีด่ ี
ขององคก าร ของพนักงานคนไทยในบริ ษั ท ขามชาติญี่ปุน . วิทยานิพ นธวิท ยาศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาวิช าจิต วิทยาอุต สาหกรรม,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
มนัสวรรณ จิตรเกษมสุข . 2553. การสื่อสารในองคการที่ม ีผลตอ ความสําเร็จในการทํางานของพนักงาน ศึกษาเฉพาะกรณีพนักงานของบริษัท โซนี่
ดีไวซ เทคโนโลยี (ประเทศไทย) จํากัด. สารนิพนธศิลปศาสตรมหาบัณ ฑิต สาขาวิช าจิต วิท ยาอุต สาหกรรมและองคการ, มหาวิทยาลัย
เทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ.
มัลลิกา คณานุรักษ. 2547. จิตวิทยาการสื่อ สารของมนุษ ย. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพโอเดียนสโตร.
สุม มนา สุนทรเวชพงษ. 2554. พฤติกรรมการสื่อ สาร และการมีสว นรวมในการทํางาน กับพฤติก รรมการสรางความสําเร็จ ในการทํางาน ของครู
โรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร สํานักงานเขตวัฒนา กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรม
และองคการ, มหาวิทยาลัย รามคําแหง.
อัจฉราลักษณ วงศชนะมาศ. 2540. การสือ่ สารเพื่อการบริหารในสํานักงานสลากกินแบงรัฐบาล ศึกษากรณี: การสื่อสาร
สองทางกับความพึงพอใจในการทํางานของพนักงาน. วิทยานิพนธวารสารศาสตรม หาบัณฑิต สาขาวิช าสื่อสารมวลชน, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.
เอกชัย บูรณธน. 2550. ภาวะผูนํา ทัศนคติตอ งาน การมีสว นรว มในงาน และพฤติก รรมการเปน สมาชิกที่ดีข ององคการ: ศึก ษาเฉพาะหัว หนา
พนั ก งานระดั บ ต น ของธนาคารเอกชน แห ง หนึ่ ง . วิ ท ยานิ พ นธ วิ ท ยาศาสตรมหาบั ณ ฑิ ต สาขาวิ ช า จิ ต วิ ท ยาอุ ต สาหกรรม,
มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร.
Chapin, F. S. 1997. Social participation and social intelligence 3 rd ed. New York: Longman.
Devito, J. A. 1983. The interpersonal communication Book. New York: Harper & Row Publishers.
Kim, Namhee. 2002. Career Success Orientation of Korean Employees and Their Preferred Organizational Interventions Influencing Employee Career
Development. Foundations faculty-School of Business San Jose, Calif, University of Minnesota Human Resource Development.
Organ, D. W. 1997. Organization citizenship behavior: It’s construct cleanup time. School of Business Indiana University,
Human Performance, 10(2), 85-97.
Pedler, M., Burgoyne, J., & Boydell, T. 1997. The learning company: A strategy for sustainable development 2 nd ed. New
York: McGraw-Hill.
Robbins, S. P. 2007. Organization behavior 12 th ed. New York: Pearson Prentice Hall.

[454]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ปจจัยที่เปนตัวกําหนดการตัดสินใจของผูบริโภคในการเลือกใชบริการเครือขายโทรศัพทเคลือ่ นที่ของ
บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน)
Determinants of Consumer Decision to Use CAT Mobile Phone Network
ธิษ ณิน บุญชูวทิ ย*, รองศาสตราจารย ศรีอร สมบูรณทรัพย** และ ดร.พัฒน พัฒนรังสรรค***
Titsanin Boonchuvit, Associate Professor Sri-on Somboonsup and Dr.Pat Pattanarangsun

บทคัดยอ
การศึกษามีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาปจจัย ที่เปนตัวกําหนดการตัดสิน ใจของผูบริโภคในการเลือกใชบริการเครือ ขายโทรศัพทเคลื่อ นที่ข อง
บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) โดยรวบรวมขอมูลปฐมภูมิจากแบบสอบถามกลุมตัวอยางจํานวน 400 ตัวอยาง ในเขตกรุงเทพมหานคร และ
ทํา การวิ เคราะห ขอ มู ล ด ว ยแบบจํ าลองโลจิ ต ผลการศึก ษาพบวา ตัว แปรระดั บ รายได เ ฉลี่ ย ตอ เดื อ น อาชี พ ค าใช จายเฉลี่ ย ต อ เดื อ นในการใช
โทรศัพทเคลื่อนที่ ชองทางในการชําระคาบริการ ปญ หาที่พบในการใชโทรศัพทเคลื่อนที่ รวมทั้งปจจัย สวนประสมการตลาดดานราคา ดานชองทางการ
จัดจําหนาย ดานการสงเสริมการตลาด ดานบุคลากร และดานการสรางลักษณะทางกายภาพ สามารถอธิบายการตัด สิน ใจเลือกใชบริการเครือ ขาย
โทรศัพทเคลื่อนที่ของ บริษ ัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ไดอยางมีนัย สําคัญ ที่ระดับนัย สําคัญทางสถิติ 0.10
คําสําคัญ: การตัดสิน ใจของผูบริโภค, เครือขายโทรศัพทเคลือ่ นที่

Abstract
The objective of this study was to find factors determining consumer decision to use CAT mobile phone network. The
primary data from 400 samples were collected in Bangkok area. Statistics for data analysis were done using logit model. The
study exposed that average monthly income, occupation, average cost per month, channel of payment for mobile phone,
problems from using mobile phone including market mixes in terms of price, channel distribution, promotion, personal and
physical evidence were able to explain the consumer decision to use CAT mobile phone network at the statistical significance
level of 0.10
Keywords: Consumer Decision, Mobile Phone Network

บทนํา
จากการที่โลกไดม ีการนําเครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่ม าใหบ ริก ารในชว งตน ทศวรรษ ป ค.ศ.1980s ซึ่งถือวาเปน โทรศัพทเคลื่อนที่ย ุคที่ 1
(1 Generation หรือ 1G) เปนจุดสําคัญในการเปลี่ย นแปลงแนวทางการสื่อสารของผูคน และตอมาเมื่อไดม ีการพัฒนาระบบโทรศัพทเคลื่อนที่เปน ยุค
ที่ 2 (2G) ยุคที่ 3 (3G) และยุคที่ 4 (4G) ทําใหระบบสื่อสารประเภทนี้กลายมาเปน ปจจัย การดํารงชีพของมนุษยอยางในปจจุบัน ซึ่งมีผูเขามาใชบริก าร
มากกวา 4.6 พันลานคน (ITU, 2011) และมียอดขายเพิ่มขึ้น 1.1 พันลานในป ค.ศ.2009
st

*

คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
ภาควิชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตรศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
***
คณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขตศรีราชา; E-mail: [email protected]
**

[455]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ปจจุบันประเทศไทยไดกาวเขาสูยุคเทคโนโลยีอยางเต็มตัว ทําใหระบบการติดตอสื่อสารมีความสําคัญ จึงตองมีการพัฒนาเทคโนโลยีอยางตอเนื่อง เพื่อ
ตอบสนองความตองการของมนุษ ยที่มีอ ยูอ ยางไมจํากัด เทคโนโลยีข องโทรศัพทเคลื่ อนที่มีก ารพัฒ นาไปอยางรวดเร็ว สง ผลใหจํานวนผูใชบริก าร
โทรศัพทเคลื่อนที่มีอัตราเพิ่มขึ้น อยางตอเนื่อง จนสามารถเรีย กไดวาโทรศัพทเคลื่อนที่กลายมาเปนปจจัยที่ 5 ในการดํารงชีพ เพื่อใชในการติดตอสื่อสาร
แบบไรพรมแดนอยางในปจจุบัน ทําใหอัตราการเติบโตของจํานวนผูใชโทรศัพทเคลื่อนที่ในประเทศไทยเพิ่มสูงขึ้นตลอดชวงหลายปที่ผานมา
เมื่อพิจารณาระดับการแขงขัน ในตลาดโทรศัพทเคลื่อนที่ในประเทศไทย พบวา คาดัช นี Herfindahl-Hirschman Index (ยอ: HHI) ของตลาด
โทรศัพทเคลื่อนที่ในประเทศไทย ณ สิ้นไตรมาส 3 ป พ.ศ.2558 อยูที่ 3,462 ลดลงจากไตรมาสกอนหนา 18 จุด หรือ คิดเปน รอยละ 0.51 (สํานัก งาน
คณะกรรมการกิจ การกระจายเสียง กิจการโทรทัศนและกิจการโทรคมนาคมแหงชาติ, 2558) แสดงใหเห็น วา ลักษณะของตลาดโทรศัพทเคลื่อนที่ใน
ประเทศไทยเปนตลาดแบบผูแ ขงขันนอยราย ซึ่งถือวาตลาดมีการกระจุกตัวสูงและอาจมีผูมีอํานาจเหนือตลาดอยางมีนัยสําคัญ และพรอมกันนี้ บริการ
โทรศัพทเคลื่อนที่ของ บริษ ัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ภายใตช ื่อแบรนด “My by CAT” ไดเริ่ม เขามามีบทบาทในตลาดเพิ่ม ขึ้น และเริ่ม ไดรบั
สวนแบงในตลาด จนกระทั่งในป พ.ศ.2558 คา HHI มีคาลดต่ําลง นั่น แสดงวา ตลาดเริ่มมีการแขงขันกัน มากขึ้น บริการ My by CAT เริ่มมีบทบาทใน
การทําใหตลาดที่กําลังจะเปนตลาดผูกขาด ไดกลายมาเปนตลาดที่ม ีการแขงขัน มากขึ้น ดังนั้น เพื่อการแยงชิงสวนแบงทางการตลาด ผูประกอบการราย
ตางๆ จึงมีกลยุทธและวิธีตางๆ ทางดานการตลาดมากขึ้น เชน การลดราคาสินคาและคาบริการ, การจัดกิจกรรมสงเสริมการตลาดอยางตอเนือ่ ง และการ
เพิ่ม รูปแบบบริการเสริม เปนตน ซึ่งในป พ.ศ.2558 สํานักงาน กสทช. ไดระบุวา ตลาดบริการโทรศัพทเคลื่อ นที่ในประเทศไทย ณ สิ้น ป พ.ศ.2558 มี
จํานวนผูใหบริการทั้งสิ้น 5 ราย คือ AIS, DTAC, TRUE, CAT และ TOT โดยมี AIS เปนผูใหบริการที่มีสวนแบงทางการตลาดมากที่สุด รองลงมา คือ
DTAC, TRUE, CAT และ TOT ซึ่งมีสวนแบงการตลาดรอยละ 45.5, 29.9, 22.2, 1.4 และ 1.0 ตามลําดับ
บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) เปน หนวยงานรัฐวิสาหกิจ ภายใตก ารกํากับ ดูแ ลของกระทรวงเทคโนโลยีส ารสนเทศและการ
สื่อสาร โดยมีกระทรวงการคลังเปน ผูถ ือหุน 100% กอ ตั้ง ขึ้น เพื่อใหม ีสํานัก งานบริการสาขาครอบคลุม ทั่ว ประเทศ ทําการประกอบธุรกิจใหบริก าร
ทางดานการสื่อสารโทรคมนาคม เชน บริการ Internet Gateway, บริการโทรศัพทเคลื่อนที่, บริการ Internet Broadband, บริการสื่อสารขอมูล และ
บริการโทรศัพทระหวางประเทศ เปนตน โดยบริษ ัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ไดใหบริการโทรศัพทเคลื่อนที่ 3G ตามนโยบายจากภาครัฐและ
หนวยงานกํากับดูแลในปจจุบันที่ตองการเปลี่ย นแปลงลักษณะของกิจการโทรคมนาคมที่ม ีลักษณะเปน ตลาดผูกขาดใหกลายเปน ลักษณะตลาดที่มีก าร
แขงขันกันมากขึ้น เพื่อสนับสนุน การเปดเสรีการใหบริการโทรคมนาคมและเตรียมความพรอมในการรองรับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) ในป พ.ศ.
2558 (แผนธุรกิจเพื่อพลิกฟน ฐานะทางการเงิน กสท ป 2557-2561)
สํา หรับ ข อ ได เ ปรี ย บที่เ ป น จุด แข็ง ของบริ ษั ท กสท โทรคมนาคม จํ า กัด (มหาชน) ที่ ม ี ตอ การให บริ ก าร My นั้น คื อ การมี เครือ ข า ย
โทรศัพทเคลื่อนที่ (Mobile Network) ครอบคลุม ทั่วประเทศทั้ง 77 จังหวัด ทําใหก ารใชบริการสามารถทําไดทุกที่ ทุกเวลา แตเนื่องจากตลาดการ
แขงขันเปนตลาดที่ม ีการแขงขัน สูง ดังนั้น เพื่อเปนการแยงชิงลูกคา บริษ ัทสวนใหญจึงมีการปรับเปลี่ย นมาใชบริการบนเครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่ของ
ตนเองมากขึ้น ตลอดจนมีการขยายเครือขายใหครอบคลุม พื้น ที่ใหบริการที่กวางขึ้น ทําการพัฒนาคุณภาพของสัญ ญาณ สงเสริม กิจกรรมทางการตลาด
เพื่อสนับสนุนการขาย และรวมถึงการแขงขันดานราคาอีกดวย (แผนยุทธศาสตรกลุม โทรศัพ ทเคลื่อนที่ บริษ ัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน)
(2558))
ในปจจุบันมีระบบบริการของเครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่ใหผูบริโภคเลือกตามความตองการ สงผลทําใหเกิดการแขงขันทางดานราคา กลยุทธ
ตางๆ เพื่อใหผูบริโภคหันมาใชเครือขายของบริษัทตนเองใหมากขึ้น อีกทั้งบริษัทยังจําเปนตองคอยหากลยุทธหรือแกไขปญหาเพือ่ ทีจ่ ะรักษาฐานลูกคาทีม่ ี
อยู ใหพึงพอใจกับระบบที่ผูบริโภคเลือกอยู ไมวาจะเปน ปญหาที่ไมสามารถติดตอสื่อสารผานระบบสื่อสารได ปญหาการติดตอ ระบบสื่อสารผานระบบ
อิน เทอรเน็ต ปญหาเรื่องการใหบริการที่ศูนยชําระเงิน ปญหาเรื่องการครอบคลุมเครือขายสัญญาณในพื้นที่ตางๆ ดังนั้น คุณ ภาพของการใหบริการจึงเปน
ปจจัย สําคัญ ที่จะคอยสรางความแตกตางจากคูแขงขันของผูใหบริการ (พิเชษ เมฆขาว, 2552)
จากที่กลาวมาขางตน ปญ หาของบริการโทรศัพ ทเคลื่อนที่ ข องบริษ ัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) นั้น มีผลกระทบมาจากการ
ปรับเปลี่ย นโครงสรางขององคกร การจัดรูปแบบการบริหารจัดการ และการปรับปรุงเทคโนโลยีที่ใชงาน อันมีผลทํ าใหก ารใหบริการโทรศัพ ทเคลื่อนที่
ขาดความเชื่อมั่นของลูกคาตอการใหบริการ ดวยเหตุนี้ งานวิจัยครั้งนี้จึงมุงศึกษา ปจจัย ที่เปน ตัวกําหนดการตัดสิน ใจของผูบริโภคในการเลือกใชบริการ
เครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่ของ บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ซี่งขอมูลที่ไดจากงานวิจัยครั้งนี้ จะทําใหทราบวาในปจจุบัน นี้การเลือก “ใช”
บริการโทรศัพทเคลื่อนที่ My ของ บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ไดต อบสนองความตองการของผูใชบ ริก ารไดม ากนอยเพีย งใด และ
ผูใชบริการมีความพึงพอใจตอสิ่งที่บริษ ัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) นําเสนอหรือไม นอกจากนี้ย ังสามารถใชเปนแนวทางในการพัฒนา ปรับปรุง

[456]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
และกําหนดทิศทาง ของบริษัทได เพื่อการเพิ่มสวนแบงตลาดและปรับปรุงกระบวนการการใหบริการใหทันตอการเปลีย่ นแปลงของเทคโนโลยีทเี่ กิดขึน้ ใน
ปจจุบันและใหตรงกับความตองการของผูใชบริการใหมากที่สุด

วัตถุประสงค
เพื่อศึกษาปจจัยที่มีผลตอการตัดสิน ใจเลือกใชบริการโทรศัพทเคลื่อนที่ของ บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน)

วิธีการวิจัย
ในการศึกษาปจจัย ที่เปน ตัวกําหนดการตัดสินใจของผูบริโภคในการเลือกใชบริการเครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่ข องบริษัท กสท โทรคมนาคม
จํากัด (มหาชน) ครั้งนี้ ทําการศึกษาโดยการใชข อมูลปฐมภูมิ ดวยวิธีการสํารวจแบบสอบถามจากผูที่ใชบริการเครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่ทั้ง 50 เขตของ
กรุงเทพมหานคร แลวจําแนกเปน 3 เขตพื้น ที่ คือ เขตพื้นที่เมืองชั้น ใน เขตตอเมือง และเขตชานเมือง
การกําหนดตัว อยางของการศึก ษาครั้งนี้ใชวิธีหลักการคํานวณของ William G. Cochran เนื่องจากไมทราบจํานวนประชากร จากการ
คํานวณไดจํานวนกลุมตัวอยางเปน 384.16 ตัวอยาง แตเพื่อปองกัน ความผิดพลาดและความไมสมบูรณข องแบบสอบถามจึงทําการเก็บขอมูลจากกลุม
ตัวอยางจํานวน 400 ตัวอยาง นํามาวิเคราะหข อมูลเชิงพรรณา เพื่อใชอธิบายลักษณะตัวแปร ไดแ ก ความถี่ รอยละ ดวยโปรแกรม SPSS และ สราง
แบบจําลองโลจิต (Logit Model) โดยการกําหนดตัวแปรอิสระ ไดแ ก ปจจัย สวนบุคคล พฤติกรรมการใชโทรศัพทเคลื่อนที่ และปจจัย ดานสวนประสม
การตลาดที่ม ีผลตอการใชโทรศัพทเคลื่อนที่ ดวยโปรแกรม STATA แลวนํามาวิเคราะหสมการความนาจะเปนในการเลือกใชบริการโทรศัพทเคลือ่ นทีข่ อง
บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ไดดังตอไปนี้
ln

= ß0 + mß1mincm + nß2noccn + pß3pcosalp + xß4xpaychx + ß5promo4 + ß6pric1 + ß7chan2 + ß8prom4 + ß9pers1 +

ß10phys2 + U
โดยไดกําหนดตัวแปรในแบบจําลอง ดังนี้
ตัวแปร
ความหมาย
Y
การตัดสินใจใชบริการเครือขายโทรศัพทเคลื่อนทีข่ องบริษ ัท
กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน)
P
Prob (Y=1) ความนาจะเปนของการตัดสิน ใจเลือกใชบริการ
เครือขายโทรศัพทเคลื่อนทีข่ องบริษทั กสท โทรคมนาคม จํากัด
(มหาชน)
incm
รายไดเฉลีย่ ตอเดือน
เมือ่ m = 2,3,4

occn

อาชีพ
เมือ่ n = 2,3,4,5,6

[457]

หมายเหตุ
1 = ใช
0 = ไมใช

(Base Group = ไมเกิน 10,000 บาท)
2 = 10,001-20,000 บาท
3 = 20,001-30,000 บาท
4 = มากกวา 30,000 บาท
(Base Group = นักเรียน / นักศึกษา)
2 = ขาราชการ / พนักงานของรัฐ
3 = พนักงานบริษทั เอกชน
4 = พนักงานรัฐวิสาหกิจ
5 = ธุรกิจสวนตัว/คาขาย
6 = อื่นๆ

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตัวแปร
cosalp

ความหมาย
คาใชจายเฉลีย่ ตอเดือนในการใชโทรศัพทเคลื่อนที่
เมือ่ p = 2,3,4,5,6,7

paychx

ชองทางการชําระคาบริการ
เมือ่ x = 2,3,4

promo4

ปญหาที่พบในการใชโทรศัพทเคลือ่ นที่

pric1
chan2
prom4
pers1
phys2
U

อัตราคาบริการหลักที่ทานใช มีคาโทรที่เหมาะสม
มีชอ งทางการชําระคาบริการหลายชองทาง
มีกิจกรรมลด แลก แจก แถม
พนักงานพูดจาสุภาพออนนอมและเต็มใจใหบริการ
ศูนยบริการมีการตกแตงสวยงาม
คาคลาดเคลื่อน (Error Term)

หมายเหตุ
(Base Group = ไมเกิน 500 บาท)
2 = 501-1,000 บาท
3 = 1,001-1,500 บาท
4 = 1,501-2,000 บาท
5 = 2,001-2,500 บาท
6 = 2,501-3,000 บาท
7 = มากกวา 3,000 บาท
(Base Group = สํานักบริการลูกคา)
2 = เคานเตอรเซอรวิส
3 = ธนาคาร (ตัดบัญชี / ATM)
4 = อื่นๆ
1 = โฆษณาแฝงเปนปญหา
0 = โฆษณาแฝงไมเปนปญหา
ตามคะแนนความคิดเห็น 1-5
ตามคะแนนความคิดเห็น 1-5
ตามคะแนนความคิดเห็น 1-5
ตามคะแนนความคิดเห็น 1-5
ตามคะแนนความคิดเห็น 1-5

[458]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

กรอบแนวคิดการวิจัย
ปจจัยสวนบุคคล
เพศ
อายุ
สถานภาพสมรส
ระดับการศึกษาสูงสุด
ระดับรายไดเฉลีย่ ตอเดือน
อาชีพ

พฤติกรรมการใชโทรศัพทเคลื่อนที่
คาใชจายเฉลีย่ ตอเดือนในการใชโทรศัพทเคลื่อนที่
ชวงเวลาในการใชงานดานเสียง
ชวงเวลาในการใชงานดานขอมูลหรืออิน เทอรเน็ต
วัตถุประสงคหลักในการใชโทรศัพทเคลือ่ นที่
วัตถุประสงคหลักในการใชอนิ เทอรเน็ต
บุคคลทีม่ สี วนในการตัดสินใจ
ประเภทการชําระคาบริการ
ชองทางการชําระคาบริการ
รูปแบบที่ใชงานโทรศัพทเคลือ่ นที่
ปญหาที่พบในการใชโทรศัพทเคลือ่ นที่

ปจจัยดานสวนประสมการตลาด
ดานผลิตภัณฑและบริการ
ดานราคา
ดานชองทางการจัดจําหนาย
ดานการสงเสริมการตลาด
ดานบุคลากร
ดานการสรางลักษณะทางกายภาพ
ดานกระบวนการใหบริการ

Logit Model

การตัดสิน ใจเลือกใช My
ใช
ไมใช
ทีม่ า: ชัยยุทธ โรจนพิทยากุล

ผลการวิจัย
ผลการวิจัยปจจัยที่เปนตัวกําหนดการตัดสินใจของผูบ ริโภคในการเลือกใชบริการเครือขายโทรศัพทเคลื่อนทีข่ องบริษทั กสท โทรคมนาคม
จํากัด (มหาชน) เขียนแสดงแบบจําลองในรูปแบบสมการได ดังนี้
ln

=

0.75 + 1.14inc2 + 3.47inc3 + 3.38inc4-0.28occ2-3.65occ3 + 0.68occ4-3.19occ5
(0.55) (1.15) (3.11)* (3.15)* (-0.35) (-4.06)* (0.84) (-2.55)*
[0.25] [0.69]
[0.64] [-0.05] [-0.55] [0.15] [-0.33]
- 3.64occ6-0.99cosal2-1.63cosal3 + 0.04cosal4 + 1.23cosal5 + 1.02cosal6 + 0.97cosal7
(-2.22)* (-2.28)* (-2.31)* (0.04) (0.93) (0.49) (0.72)
[-0.31] [-0.20] [-0.26] [0.01] [0.29] [0.24] [0.23]
- 1.41paych2-1.48paych3-1.88paych4-0.53promo4 + 0.75pric1-0.44chan2-0.59prom4
(-3.19)* (-2.63)* (-1.95)* (-1.18) (3.09)* (-1.86)* (-2.58)*
[459]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
[-0.27] [-0.25] [-0.25] [-0.10]
+ 0.56pers1-0.74phys2
(1.97)* (-2.57)*
[0.12] [-0.15]

[0.16]

[-0.09] [-0.12]

โดยที่ LR Chi2 = 342.28
Prob (Chi2) = 0.0000Overall Percentage Correct = 89.75
หมายเหตุ: * หมายถึง มีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10
ตัวเลขในวงเล็บ () หมายถึง คา Z-stat
ตัวเลขในวงเล็บ [ ] หมายถึง คา Marginal Effect
จากการศึกษากลุม ตัวอยางจํานวน 400 คน พบวา ผูตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศชายจํานวน 187 คน คิดเปน รอยละ 46.75 และเพศ
หญิงจํานวน 213 คน คิดเปนรอยละ 53.25 อายุ 21-30 ป จํานวน 189 คน คิดเปนรอยละ 47.25 สถานภาพโสดจํานวน 249 คน คิดเปนรอยละ 62.25
ระดับการศึกษาปริญญาตรีจํานวน 287 คน คิดเปนรอยละ 71.75 รายไดเฉลี่ยตอเดือนมากกวา 30,000 บาท จํานวน 190 คน คิด เปน รอยละ 47.50
และประกอบอาชีพพนักงานรัฐวิสาหกิจจํานวน 151 คน คิดเปน รอยละ 37.75
ผลจากการทดสอบแบบจําลองโลจิต พบวา เมื่อพิจารณาคา LR Chi2 = 342.28 และ Prob (Chi2) = 0.0000 อธิบ ายไดวาแบบจําลองนี้
สามารถอธิบายปจจัย ที่เปน ตัวกําหนดการตัดสินใจของผูบริโภคในการเลือกใชบริการเครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่ข อง บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด
(มหาชน) ไดอยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10 และเมื่อพิจารณาคา Overall Percentage Correct มีคาเทากับ 89.75 จึงอธิบายไดวาแบบจําลองนี้
สามารถพยากรณการตัดสินใจเลือกใชบริการโทรศัพทเคลื่อนที่ ทั้งกรณีที่ตัดสิน ใจใช หรือ ไมใช ไดถูกตอง คิดเปน รอยละ 89.75 ทั้งนี้ปจจัย ที่ส ามารถ
อธิบายการตัดสินใจใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT ไดอยางมีนัย สําคัญ ที่ระดับ 0.10 ไดแ ก รายไดเฉลี่ย ตอเดือน อาชีพ คาใชจายเฉลี่ยตอเดือนในการ
ใชโทรศัพทเคลื่อนที่ ชองทางในการชําระคาบริการ รวมทั้งปจจัย สว นประสมการตลาดทางดานราคา ดานชอ งทางการจัดจําหนาย ดานการสง เสริม
การตลาด ดานบุคลากร และดานการสรางลักษณะทางกายภาพ

อภิปรายผลการวิจัย
ปจจัย ที่เปนตัวกําหนดการตัด สิน ใจของผูบริโภคในการเลือกใชบริการเครือขายโทรศัพทเคลื่อ นที่ข องบริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด
(มหาชน) อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.10 ไดแ ก รายไดเฉลี่ยตอเดือน อาชีพ คาใชจายเฉลี่ยตอเดือนในการใชโทรศัพทเคลื่อนที่ ชองทางการชําระ
คาบริการ และปจจัย ดานสวนประสมทางการตลาดในดานราคา ดานชองทางการจัดจําหนาย ดานการสงเสริมการตลาด ดานบุคลากร และดานการสราง
ลักษณะทางกายภาพ จากการพิจารณาแบบจําลองโลจิตที่ประมาณไดรวมกับคา Marginal Effect สามารถวิเคราะหผลได ดังนี้
1. ปจจัย ที่เปนขอมูลสวนบุคคลของผูใชโทรศัพทเคลื่อนที่ในพื้นที่เขตกรุงเทพมหานคร
1.1 ตัวแปรดานรายได สามารถอธิบายความนาจะเปนในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT ที่ระดับนัย สําคัญ 0.10 โดย
ผูที่มีรายไดเฉลี่ยตอเดือน 20,001-30,000 บาท จะมีโอกาสในการเลือ กใชโทรศัพ ทเคลื่อนที่ My by CAT มากกวาผูที่ม ีรายไดเฉลี่ย ตอเดือนไมเกิน
10,000 บาท รอยละ 69.08 และผูที่ม ีรายไดเฉลี่ย ตอเดือน มากกวา 30,000 บาท จะมีโอกาสในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT มากกวาผูที่
มีรายไดเฉลี่ยตอเดือนไมเกิน 10,000 บาท รอยละ 64.35
1.2 ตัวแปรดานอาชีพ สามารถอธิบายความนาจะเปน ในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT ที่ระดับนัย สําคัญ 0.10 โดยผู
ที่ประกอบอาชีพพนักงานบริษัทเอกชน มีโอกาสในการเลือกใชโทรศัพ ทเคลื่อนที่ My by CAT นอยกวานักเรีย น/นัก ศึก ษา รอยละ 55.43 และผูที่
ประกอบอาชีพธุรกิจสวนตัว/คาขาย มีโอกาสในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT นอยกวานักเรีย น/นักศึกษา รอยละ 33.61 และอาชีพอื่น ๆ
เชน อาชีพอิสระ Freelance Designer เปนตน มีโอกาสในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT นอยกวาผูที่เปนนักเรีย น/นักศึกษา รอยละ 31.42
2. ปจจัยที่เปนพฤติกรรมการใชโทรศัพทเคลื่อนที่ข องผูที่สัญจรในพื้นที่เขตกรุงเทพมหานคร

[460]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2.1 ตั ว แปรด า นค า ใช จา ยเฉลี่ ย ต อ เดื อ นในการใช โ ทรศั พ ท เคลื่ อ นที่ สามารถอธิ บ ายความน า จะเป น ในการเลื อ กใช
โทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT ที่ระดับนัยสําคัญ 0.10 โดยผูที่ม ีคาใชจายเฉลี่ย ตอเดือน 501-1,000 บาท มีโอกาสในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My
by CAT นอยกวาผูที่มีคาใชจายเฉลี่ยตอเดือน ไมเกิน 500 บาท รอยละ 20.57 และผูที่มีคาใชจายเฉลี่ย ตอ เดือน 1,001-1,500 บาท มีโอกาสในการ
เลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT นอยกวาผูที่ม ีคาใชจายเฉลี่ย ตอเดือน ไมเกิน 500 บาท รอยละ 26.10 ซึ่งไมสอดคลองกับงานวิจัย ของ ภัทราวุธ
โตธนายานนท (2555) พบวา ผูเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่สวนใหญม ีคาใชจายในการใชโทรศัพทเคลื่อนที่ 501-1,000 บาทตอหนึ่งเดือน
2.2 ตัวแปรดานชองทางในการชําระคาบริการ สามารถอธิบายความนาจะเปนในการเลือ กใชโทรศัพ ท เคลื่อนที่ My by CAT ที่
ระดับนัย สําคัญ 0.10 โดยผูที่ใชช องทางในการชําระคาบริการที่เคานเตอรเซอรวิส มีโอกาสในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อ นที่ My by CAT นอยกวาผูที่
ชําระคาบริการที่สํานักบริการลูก คา รอยละ 27.06 และผูที่ใชช องทางในการชําระคาบริการผานธนาคาร (ตัดบัญ ชี/ATM) มีโอกาสในการเลือกใช
โทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT นอยกวาผูที่ชําระคาบริการที่สํานักบริการลูกคา รอยละ 25.36 และผูที่ใชชองทางในการชําระคาบริก ารชอ งทางอื่น ๆ
เชน Application on Mobile สิทธิใชฟรีจากหนวยงาน เปน ตน มีโอกาสในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT นอยกวาผูที่ช ําระคาบริการที่
สํานักบริการลูกคา รอยละ 25.39 สอดคลองกับงานวิจัย ของ ชัย ยุทธ โรจนพิทยากุล (2550) พบวา ชองทางการชําระคาบริการที่สะดวกที่สุด ไดแ ก
สํานักบริการลูกคา รองลงมาคือเคานเตอรเซอรวิส
3. ปจจัยที่เปนสวนประสมการตลาดที่มีผลตอการตัดสิน ใจในการเลือกใชเครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่
3.1 ตัวแปรปจจัยสวนประสมการตลาดดานราคา สามารถอธิบายความนาจะเปนในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT ที่
ระดับนัย สําคัญ 0.10 โดยผูใชโทรศัพ ทเคลื่อนที่ที่ใหค วามสําคัญ เกี่ ย วกับการมีอัต ราคาบริการหลัก หรือคาใชโทรศัพ ทที่เหมาะสม จะสง ผลใหผูใช
โทรศัพทเคลื่อนที่มีโอกาสเลือกใช My by CAT มากขึ้น สอดคลองกับ ผลงานวิจัย ของ พชรา ภูตะกูล (2554) พบวา ปจจัย ที่ม ีผลตอการเลือกใช
โทรศัพทเคลื่อนที่เกิดจากปจจัยคุณภาพ การมีบริการหลังการขายที่ดี การมี Application ใหเลือกมากมาย และราคาที่เหมาะสมกับฟงกชั่น ที่ม ี
3.2 ตั ว แปรป จ จั ย ส ว นประสมการตลาดด า นช อ งทางการจั ด จํ าหน า ย สามารถอธิ บ ายความน า จะเป น ในการเลื อ กใช
โทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT ที่ระดับนัยสําคัญ 0.10 โดยผูใชโทรศัพทเคลื่อ นที่ ที่ใหค วามสําคัญ เกี่ย วกับการมีช อ งทางการชําระคาบริการหลาย
ชองทาง จะสงผลใหผูใชโทรศัพทเคลื่อนที่มีโอกาสเลือกใช My by CAT นอยลง
3.3 ตัวแปรปจจัยสวนประสมการตลาดดานการสงเสริม การตลาด สามารถอธิบายความนาจะเปน ในการเลือกใชโทรศัพทเคลือ่ นที่
My by CAT ที่ระดับนัย สําคัญ 0.10 โดยผูใชโทรศัพ ทเคลื่อนที่ ที่ใหความสําคัญ เกี่ย วกับ การมีกิจกรรมการลด แลก แจก แถม จะสง ผลใหผูใช
โทรศัพทเคลื่อนที่มีโอกาสเลือกใช My by CAT นอยลง ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของ Shahzad Khan และคณะ (2013) พบวา ปจจัย ที่สําคัญ 3 ปจจัย
ที่เกี่ยวกับประสิทธิภาพของกิจกรรมการสงเสริมการตลาดคือ คุณภาพ ภาพลักษณของบริษัท และการแนะนําจากครอบครัวและเพื่อน จะเปนปจจัยทีม่ ี
อิทธิพลตอการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ในกลุม เยาวชน
3.4 ตัวแปรปจจัยสวนประสมการตลาดดานบุคลากร สามารถอธิบายความนาจะเปน ในการเลือ กใชโทรศัพ ทเคลื่อนที่ My by
CAT ที่ระดับนัยสําคัญ 0.10 โดยผูใชโทรศัพทเคลื่อนที่ ที่ใหความสําคัญเกี่ย วกับพนักงานพูด จาสุภ าพออ นนอ มและเต็ม ใจใหบ ริก าร จะสง ผลใหผูใช
โทรศัพทเคลื่อนที่มีโอกาสเลือกใช My by CAT มากขึ้น
3.5 ตัวแปรปจจัย สว นประสมการตลาดดานการสรางลัก ษณะทางกายภาพ สามารถอธิ บายความนาจะเปน ในการเลือ กใช
โทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT ที่ระดับนัยสําคัญ 0.10 โดยผูใชโทรศัพทเคลื่อนที่ ที่ใหความสําคัญเกี่ยวกับการมีศูนยบริการตกแตงสวยงาม จะสงผลให
ผูใชโทรศัพทเคลื่อนที่มีโอกาสเลือกใช My by CAT นอยลง
4. สําหรับตัวแปรอื่น ไดแก ตัวแปรรายไดเฉลี่ย ตอเดือน 20,001-30,000 บาท อาชีพขาราชการ/พนักงานของรัฐ อาชีพพนักงานรัฐวิสาหกิจ
คาใชจายเฉลี่ยตอเดือนในการใชโทรศัพทเคลื่อนที่มากกวา 1,500 บาท และปญ หาการมีโฆษณาแฝงในการใชโทรศัพทเคลื่อนที่ ไมสามารถอธิบายโอกาส
ในการเลือกใชโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT ที่ระดับนัยสําคัญ 0.10

[461]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะสําหรับงานวิจัย
จากผลการศึก ษา ปจจัย ที่เปน ตัว กําหนดการตัด สิน ใจของผูบริโภคในการเลือกใชบ ริการเครือขายโทรศัพทเคลื่อ นที่ ข อง บริษ ัท กสท
โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ในเขตพื้นที่กรุงเทพมหานคร มีขอเสนอแนะ ดังนี้
1. บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) สามารถเพิ่ม สวนแบงตลาดได ดวยการใหความสําคัญ กับกลุมลูกคาที่ม ีรายไดอยูในระดับปาน
กลางและสูง, ควรรักษาระดับราคาคาบริการในการใชโทรศัพทที่เหมาะสม และรักษาการมีพนักงานที่พูดจาสุภาพออนนอมและเต็ม ใจใหบริการเชนนี้
2. บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ควรใหค วามสําคัญ ในการปรับ ปรุงและพัฒนาประสิทธิภาพของปจจัย ชองทางในการจัด
จําหนายใหดีมากขึ้น เพื่อใหโทรศัพทเคลื่อนที่ My by CAT เปนที่รูจักมากขึ้น เชน เดียวกันกับปจจัย ดานชองทางในการชําระคาบริการ ควรใหม ีการเพิ่ม
ชองทางใหม ากขึ้น จากที่มีอยูเดิม รวมไปถึงปจจัยสวนประสมการตลาดดานการสรางลักษณะทางกายภาพในการจัดสถานที่ การตกแตงศูน ยบ ริก ารให
สวยงาม ควรสรางใหเปนที่ประทับใจแกกลุม ลูกคาที่ใชบริการใหเปน รูปธรรมมากขึ้น
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
เนื่องจากเปนการศึกษาจากกลุม ตัวอยาง 400 ตัวอยางของผูใชโทรศัพทเคลื่อนที่ที่สัญจรในเขตพื้นที่กรุงเทพมหานคร ซึ่งอาจจะมีข อจํากัด
สภาพแวดลอม และประเพณีปฏิบัติที่แตกตางกัน ไป ดังนั้น แบบจําลองที่วิเคราะหไดนี้ หากตองการนําไปใชพยากรณการตัดสินใจของผูบริโภคในการ
เลือกใชบริการเครือขายโทรศัพทเคลื่อนที่ของ บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) ทั่วประเทศ ควรมีการเก็บขอมูลที่กระจายคลอบคลุม ทุกพื้น ที่
ทุกจังหวัดของประเทศไทย และควรนําการใหบริการโทรศัพทเคลื่อนที่ยุคที่ 4 (4G) มาเปน ขอมูลในการวิจัย ตอไป

เอกสารอางอิง
ชัย ยุทธ โรจนพิทยากุล. 2550. กลยุทธสว นประสมทางการตลาดของโทรศัพทเคลื่อ นที่ ระบบ CAT CDMA. สารนิพนธบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขา
การตลาด, มหาวิทยาลัย ราชภัฎภูเก็ต.
บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน). 2556. แผนธุรกิจ เพื่อพลิกฟนฐานะทางการเงิน ป 2557-2561.
บริษัท กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน). 2558. แผนยุท ธศาสตรกลุมโทรศัพทเคลื่อ นที่ ป 2558.
พชรา ภูตะกูล. 2554. ปจจัยที่ม ีผลตอการเลือ กใชโทรศัพ ทเคลื่อนที่ของนักศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม วิเคราะหดวยแบบจําลอง Multinomial
Logit. วิทยานิพนธเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตร, มหาวิทยาลัย เชียงใหม.
พิ เ ชษ ฐ-เม ฆขาว.-2552.-พั ฒ น าการเค รื อ ข า ยโทรศั พ ท เ ค ลื่ อ น ที่ -จ ากยุ ค -1G-จ น ถึ ง-3G-(Online). http://3g.siamphone.com/
articles/2009/3g/page.htm., 7 มกราคม 2559.
ภัทราวุธ โตธนายานนท.-2555.-ปจ จัยดานประชากรศาสตรที่ส งผลตอพฤติกรรมการเลือ กใชบริการเครือขายโทรศัพ ทเคลื่อนที่ True Move ของ
ผูบริโภคในเขตกรุงเทพมหานคร (กรณีศึกษาเฉพาะเพศหญิงวัย 25-35 ป ที่อาศัยอยูในเขตบางรักเทานั้น ).-วิท ยานิพ นธบริหารธุรกิจ
มหาบัณฑิต สาขาบริหารธุรกิจ, มหาวิทยาลัย กรุงเทพ.
สํานักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสีย ง กิจการโทรทัศน และกิจการโทรคมนาคมแหงชาติ. 2558. รายงานสภาพตลาดโทรคมนาคม ประจําไตร
มาสที่ 3 ป 2558 (Online). https://www.nbtc.go.th/., 1 กุมภาพันธ 2559.
International-Telecommunication-Union-(ITU).-2011.-The-Fourth-United-Nations-Conference-on-the-Least-Developed
Countries-(UNLDC-IV)-in-Istanbul,-Turkey-(Online).-https://www.itu.int/net/itu news/issues/2011/06/16.aspx. February
12, 2016.
Shahzad-Khan-and-Sobia-Rohi.-2013.-Investigating-the-factors-affecting-youth-brand-choice-for-mobile phones-purchase--A-study-of-private-universities-students-of-Peshawar.-Management-&-Marketing, Challenges for the Knowledge
Society Vol.8, No. 2: 369-384.

[462]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

แรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
Working Motivation of Personnel at Faculty of Social Sciences, Kasetsart University
สาวิณี ภูภ สู ิทธิ์*, ศาสตราจารย ดร.วัลลภ รัฐฉัตรานนท** และ ศาสตราจารย นวลจันทร ทัศนชัยกุล***
SavineePu-pu-sit, Professor Dr.WanlopRathachatranon and Professor NaunjunTasanachaikul

บทคัดยอ
งานวิจัยเรื่อง “แรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร” มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาระดับแรงจูงใจใน
การทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร เปรียบเทีย บแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร จําแนกตาม
ปจจัย สวนบุคคล และศึกษาปจจัยที่มีความสัมพัน ธกับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร โดยใชระเบียบ
วิธีวิจัย เชิงปริม าณเก็บรวบรวมขอมูลดวยแบบสอบถามจากกลุม ตัวอยาง คือ บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร จํานวน 114 คน
ผลการวิจัยพบวา 1) บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตรม ีแรงจูงใจในการทํางานของอยูในระดับมาก 2) ระดับแรงจูงใจในการทํางาน
แตกตางกันตามอายุ อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ ระดับ .05และ 3) ปจจัย ดานงานมีความสัมพันธกับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ที่ระดับปานกลาง
คําสําคัญ : แรงจูงใจในการทํางาน, คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร

Abstract
This research aimedto study the level of working motivation of personnel at Faculty of Social Sciences, Kasetsart
University, to compare working motivation of personnel at Faculty of Social Sciences, Kasetsart Universityby personal
characteristics, and to studyworking factors related to working motivation of personnel at Faculty of Social Sciences, Kasetsart
University. The research was done quantitative method by using questionnaire collected from 114 participants. The research
shown that 1) working motivation of personnel at Faculty of Social Sciences, Kasetsart Universityare overall in high levels; 2)
when compared by age, the level of working motivation is statistically different at 0.05 percent; 3)the working factor has
medium influence on the working motivation of personnel at Faculty of Social Sciences, Kasetsart University.
Keywords: Working Motivation, Faculty of Social Sciences at Kasetsart University

*

หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail: [email protected]
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:[email protected]
***
ภาควิชารัฐศาสตรและรัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร; E-mail:
[email protected]@hotmail.com
**

[463]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

บทนํา
ปจจุบัน สถานการณบานเมืองและสภาวะเศรษฐกิจมีการแขงขัน กัน สูง ไมวาจะเปนระดับประเทศและระดับ นานาชาติ เพื่อใหตอสูกับการ
แขงขันที่เพิ่มสูงขึ้น องคการจึงจําเปนตองมีการปรับตัวใหเขากับสถานการณที่เปลี่ยนแปลงไปอยางรวดเร็ว เพื่อรับมือกับการแขงขันของตลาดที่สูงขึ้น
เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิตบัณฑิตออกสูสังคมและเพิ่มความสามารถในการใชทรัพยากรใหเกิดประโยชนสูงสุด
การบริหารงานในองคกรจะบรรลุ ผลสํา เร็จตามวั ต ถุป ระสงคหรื อเป าหมายที่ตั้ งไว ได น ั้น ตอ งอาศั ย ทรั พยากรที่สํ าคัญ โดยองค ก รจะ
ประกอบดวยองคประกอบที่สําคัญอยู 2 สวน คือ องคประกอบดานทรัพยากรบุคคลและองคประกอบของงาน คนถือวาเปนองคประกอบทีส่ าํ คัญทีส่ ดุ ที่
จะนําพาใหองคกรเดินหนาไปสูเปาหมาย เพราะคนทุกคนมีความรูที่จะสามารถพัฒนาไดตลอดเวลาโดยไมมีที่สิ้นสุด ทั้งนี้องคกรจะตองกําหนดกลยุท ธ
ตางๆเพื่อใหสมาชิกในองคกรรับทราบและดําเนินงานไปในทิศทางเดียวกัน ซึ่งแรงจูงใจเปน เรื่องที่สําคัญมาก เพราะจะชวยสรางทัศนคติ ความรูส กึ ที่ดตี อ
การทํางาน ชวยผลักดัน ใหบุคลากรเกิดความพึงพอใจในงานและมีความสุขในการทํางาน ถาบุคลากรเกิดแรงจูงใจในการทํางาน จะทําใหเกิด ผลดีหลาย
ดาน เชน ทําใหเกิดความคิดริเริ่ม สรางสรรค ทําใหทํางานดวยความตั้งใจ เต็ม ใจ และทํางานอยางเต็มที่ พรอมอุทิศเวลาใหกับองคกร ดังนั้น การบริหาร
ทรัพยากรบุคคล ผูบริหารจึงควรกําหนดกลยุทธในการจูงใจใหสอดคลองกับความตองการของบุคลากร นอกจากนี้ยังควรสรางขวัญกําลังใจในการทํางาน
ใหบุคลากร เพื่อรักษาบุคลากรที่เกง มีความรูความสามารถ ความเชี่ย วชาญใหคงอยูในหนวยงานตลอดไปเพื่อนําพาองคกรหรือหนวยงานใหพัฒนา
ความกาวหนาอยางตอเนื่อง องคประกอบอีกดานหนึ่งที่จะพูดถึง คือ องคประกอบของงาน เปน สิ่ง ที่ผูบริหารสามารถกําหนดเองไดวา ตอ งการให
หนวยงานหรือองคกรเปนไปในทางใด งานแตละตําแหนงมีขอบเขตกวางแคไหน ใครรับผิดชอบงานอะไรบาง ผูบริหารสามารถปรับเปลีย่ นโครงสรางของ
งานและองคกรได
ดังนั้น การสรางแรงจูงใจใหเกิดขึ้นในการทํางาน จึงควรใหความสําคัญกับทรัพยากรมนุษ ย เพราะถือวาเปนการนําคนทีม่ ศี กั ยภาพและมีความ
เชี่ย วชาญในงานดานตางๆมาใชใหเกิดประโยชนสูงสุด เพื่อ ใหการทํางานของบุค ลากรในหนวยงานดําเนิน ไปอยางมีทิศทางและทํางานไดอยางมี
ประสิทธิผล ทั้งนี้เพื่อใหองคกรสามารถอยูรอดไดในสถานการณที่คับขันและมีการแขงขันกันสูง ผูบริหารตองดึงกลยุทธตา งๆมาปรับใชในองคการเพือ่ ชวย
ใหองคการหรือหนวยงานกาวสูความสําเร็จตามวัตถุประสงคที่วางไว
จากการศึกษาแนวคิดและทฤษฏีเกี่ยวกับแรงจูงในการปฏิบัติงานGibson, Ivancewichและ Ponnelly(1991:80) ไดใหความเห็น ไววา สิ่ง
สําคัญซึ่งจะชวยในการกระตุน ใหบุคคลเพิ่มความพยายามในการทํางาน คือ แรงจูงใจ บุคคลที่ถูกจูงใจจะมีแ นวทางในการทํางานที่แ นน อน ระดับ การ
ทํางานจะสม่ําเสมอ ผลการปฏิบัติงานจะสูงกวาเมื่อไมม ีการจูงใจ อยางไรก็ตาม แรงจูงใจในการทํางานแตกตางกัน กลาวคือ ถาคนใดมีแ รงจูงใจในการ
ทํางานแลวคนนั้น จะตั้งใจทํางานใหเกิดผลดีได และแรงจูงใจทําใหบุคคลมีการกระทําเพื่อบรรลุเปาหมาย (Hilgard, 1967) ดังนั้น การสรางแรงจูงใจเปน
องคประกอบที่สําคัญ ในการทํางาน ในทุกหนวยงาน เนื่องจากแรงจูงใจมีสวนชวยบําบัด ความตอ งการของบุคคลในองคก ารได อีก ทั้ง เสริม สรางขวัญ
กําลังใจในการปฏิบัติงานใหดีขึ้น มีกําลังใจในการปฏิบัติงานอาจแยกกลาวถึงประโยชนข องการจูงใจการบริหารงาน (สุพัตรา สุภาพ, 2541: 125-126)
ผลการศึกษาวิจัยเกี่ย วกับดานแรงจูงใจของบุคลากรในสถาบัน อุดมศึกษา (โชติกา ระโส อัจฉรา วัฒนาณรงคแ ละสุวพร ตั้ง สมวรพงษ 2554) ยังพบวา
บุคลากรในสถาบันอุดมศึกษามีแ รงจูงใจในการปฏิบัติงานโดยรวมอยูในระดับมาก ยกเวนดานการยอมรับนับถือ ที่มีแ รงจูงใจอยูในระดับปานกลาง และ
บุคลากรที่ม ีลักษณะการปฏิบัติงานแตกตางกัน มีแ รงจูงใจในการปฏิบัติงานโดยรวมไมแ ตกตางกัน และงานวิจยั เรือ่ ง แรงจูงใจและความผูกพันตอองคการ
ของบุคลากรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญ บุรี (ฉัตรปารี อยูเย็น ,2555) พบวา แรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรโดยรวมอยูในระดับ มาก และ
บุคลากรฯ มีความคิดเห็นเกี่ย วกับความผูกพันตอองคการ โดยรวมอยูในระดับมากเชนกัน และบุคลากรฯ ที่มีข อมูล สว นบุคคลที่แ ตกตางกัน มีค วาม
คิดเห็น เกี่ย วกับปจจัยแรงจูงใจในการทํางาน ความผูกพันตอองคการความผาสุกในชีวิตการทํางานแตกตางกัน และ ปจจัย แรงจูงใจในการทํางานมี
ความสัมพัน ธกับความผูกพันตอองคการ
ดังนั้น จากแนวคิดและงานวิจัย ที่เกี่ย วของ ผลของงานวิจัย ชิ้น นี้สามารถนํามาเปน แนวทางในการปรับปรุง และพัฒ นาการทํางานใหมี
ประสิทธิภาพ บรรลุประสิทธิผลขององคกร และเพื่อตอบสนองกลยุทธ รวมถึงความตองการหลักของคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรตอ ไป

วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาระดับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร

[464]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. เพื่อเปรีย บเทียบแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร จําแนกตามปจจัยสวนบุคคล
3. เพื่อศึกษาปจจัย ดานงานทีม่ คี วามสัมพันธกับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

วิธีการวิจัย
การศึกษาวิจัยครั้งนี้เปน การวิจัยเชิงปริมาณ ศึกษาเฉพาะกรณีของ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตรแ ละใชการเก็บขอ มูล ดว ย
แบบสอบถามจากบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร จํานวน 114 คน ซึ่งไดกําหนดขนาดของกลุมตัวอยางตามหลักการคํานวณของ
Wanlop ’s (วัลลภ รัฐฉัตรานนท, 2556: 142) โดยใชระดับความเชื่อมั่นที่รอยละ 95 และการสุม กลุมตัวอยางใชวิธีการสุมกลุมตัวอยางแบบแบงเปนชัน้
ภูม ิตามสัดสวน (Proportional Stratified Random Sampling)(ธานิน ทร ศิล ปจารุ, 2555: 159) ตามสายงานและใชวิธีการสุม ตัวอยางแบบงาย
(Simple Random Sampling) โดยการสุม เลือกรายชื่อบุค ลากรตามสายงาน ไดม าวิเคราะหแ ละประมวลผล โดยใชโปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ
ประกอบดว ย คาสถิติรอยละ (Percentage), คาเฉลี่ย (Mean), คาเบี่ย งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) การทดสอบที (t-test), One-way
ANOVA และสัมประสิทธิ์สหสัม พัน ธข องเพียรสัน (Pearsons Product Moment Correlation Coefficient)

กรอบแนวคิดในการวิจัย
ปจจัยสวนบุคคล
1.
เพศ
2.
อายุ
3.
สถานภาพสมรส
4.
ระดับการศึกษา
5.
อายุงาน
6.
รายได
ปจจัยดานงาน
1.
ลักษณะงาน
2.
สัมพัน ธภาพในการทํางาน
3.
ความพึงพอใจในรายไดและสวัสดิการ
4.
สภาพแวดลอมในการทํางาน
5.
ความกาวหนาในงาน

แรงจูงใจในการทํางานของบุคลากร
คณะสังคมศาสตร
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

ผลการวิจัย
1. เพศของกลุม ตัวอยางในการศึกษานี้ สวนใหญเปน เพศหญิง จํานวน 79 คน คิด เปน รอยละ 69.3โดยสว นใหญมีอายุระหวาง 25-30 ป
จํานวน 48 คน และมีสถานภาพโสด จํานวน 68 คน คิดเปนรอยละ 59.6 ระดับทางการศึกษาของกลุม ตัวอยางในการศึกษานี้ สวนใหญสําเร็จการศึกษา
ในระดับปริญญาตรี จํานวน 66 คน คิดเปนรอยละ 57.9 สําหรับอายุการทํางานสวนใหญมีอายุการทํางานระหวาง 1-5 ป จํานวน 34 คน คิดเปน รอยละ
29.8 และมีรายไดไมเกิน 15,000 บาท จํานวน 46 คน คิดเปนรอยละ 40.3
การทดสอบสมมติฐานในการวิจัย ครั้งนี้ ปรากฏผลดังนี้
1. การเปรีย บเทีย บแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร จําแนกตามปจจัย สวนบุคคล

[465]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางที่ 1 สมมติฐานการเปรียบเทียบแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากร คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร จําแนกตามปจจัย สวนบุคคล
สมมติฐาน
เปนไปตามสมมติฐาน ไมเปนไปตามสม
บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ที่มปี จ จัยสวนบุคคลตางกันมีแรงจูงใจในการ
ติฐาน
ทํางานแตกตางกัน
บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ทีม่ ีเพศตางกันมีแรงจูงใจในการทํางานแตกตางกัน

บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ทีม่ ีอายุตางกันมีแรงจูงใจในการทํางานแตกตางกัน

บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ทีม่ สี ถานภาพสมรสตางกันมีแรงจูงใจในการ

ทํางานแตกตางกัน
บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ทีม่ ีระดับการศึกษาตางกันมีแรงจูงใจในการทํางาน

แตกตางกัน
บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ทีม่ ีอายุงานตางกันมีแ รงจูงใจในการทํางาน

แตกตางกัน
บุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ทีม่ ีรายไดตางกันมีแรงจูงใจในการทํางานแตกตาง

กัน
ความสัม พันธระหวางปจจัยดานงานกับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ตารางที่ 2 สมมติฐานปจจัยดานงานมีความสัม พัน ธกับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
สมมติฐาน ปจจัยดานงานมีความสัมพันธกับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร
เปนไปตามสมมติฐาน ไมเปนไปตามสม
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
ติฐาน
ลักษณะงานมีความสัมพันธกับแรงจูงใจในการทํางาน

สัมพัน ธภาพในการทํางานมีความสัมพัน ธกับแรงจูงใจในการทํางาน

ความพึงพอใจในรายไดและสวัสดิการมีความสัม พัน ธกบั แรงจูงใจในการทํางาน

สภาพแวดลอมในการทํางานมีความสัม พัน ธกบั แรงจูงใจในการทํางาน

ความกาวหนาในงานมีความสัมพันธกับแรงจูงใจในการทํางาน


สรุปและอภิปรายผลการวิจัย
การศึกษาวิจัยเรื่อง แรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร จากผลการวิจัย สามารถอภิปรายผลได
ดังนี้
1. ปจจัย ดานงาน พบวา ทุกดานมีระดับความคิดเห็น มากทุกรายขอ โดยดานปจจัยสัมพันธภาพ มีระดับความคิดเห็น มากที่สุด ทั้งนี้อาจเปน
เพราะการทํางานในมหาวิทยาลัย นั้นตองมีการติดตอประสานงาน ระหวางคณะตางๆ การแสดงปฏิกิริย าหรือวาจาที่แ สดงถึง ความสัม พัน ธอัน ดีตอกัน
สามารถทํางานรวมกันมีความเขาใจกัน ไดเปนอยางดี สอดคลองกับ Barnard (1962) ไดสรุปถึงปจจัยที่ทําใหคนอยากทํางานไววา สิ่งจูงใจเกี่ย วกับเพื่อน
รวมงาน การมีสัม พัน ธฉันทมิตรกับบุคคลภายในหนวยงาน ความผูกพันกับสถาบัน และการมีสวนรวมกับกิจกรรมสถาบัน รองลงมา ไดแ ก ปจจัย ดาน
ลักษณะงาน และปจจัย ดานสภาพแวดลอมในการทํางาน ตามลําดับ เนื่องจากบุคลากรแตละคนมีความรู ความสามารถที่แตกตางกัน รวมถึงมีความสนใจ
ในลักษณะงานตามที่ตนเองถนัด ดังนั้นพนักงานไดทํางานตรงกับลักษณะงานที่ตนเองชอบหรือถนัด ยอมมีผลทําใหพนักงานมีความกระตือรือรนและมี
ความภาคภูมิใจเมื่องานที่รับผิดชอบบรรลุเปาหมาย นอกจากนี้จากสภาพแวดลอมในการทํางานที่เอื้อประโยชนในการทํางาน ถาบุคลากรมีความรูส กึ ที่ดี
ตองาน ทุมเทกําลังใจ กําลังความคิดและกําลังกายทํางานรวมกัน และชวยกันแกไขปญหาในการทํางาน การทํางานก็จะมีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น

[466]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
2. แรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตรในภาพรวมอยูในระดับ มากเกือ บทุก ขอ ไดแ ก ความ
สัม พัน ธภาพกับบุคลากรในหนวยงาน การไดรับการยอมรับจากผูรวมงานมีคาเฉลี่ย สูงสุด ความภาคภูม ิใจที่ไดเปนสวนหนึ่งขององคกร บรรยากาศการ
ทํางานของหนวยงานที่สงเสริมความผูกพันระหวางบุคลากร อีก ทั้ง แผนการปฏิบัติง านของหนว ยงานแบง สายงานรับ ผิด ชอบอยางเปน ระบบ ทําให
ปฏิบัติงานไดคลองตัว และหนวยงานเปดโอกาสใหบุคลากรเสนอขอมูลและขอคิดเห็นตอผูบริหารในการพัฒนาและปรับปรุงการบริหารงาน ซึ่งเปนสวน
หนึ่งในความสําเร็จของหนวยงาน
3. การเปรีย บเทีย บแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิท ยาลัย เกษตรศาสตร จําแนกตามปจจัย สว นบุคคล จาก
การศึกษาพบวา บุคลากรที่มีเพศ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา อายุงาน และรายไดที่แ ตกตางกันมีแรงจูงใจในการทํางานไมแ ตกตางกัน แตบคุ ลากร
ที่ม ีอายุแ ตกตางกันมีแรงจูงใจในการทํางาน แตกตางกัน อยางมีน ัยสําคัญทางสถิติที่ 0.05
4. ความสัมพัน ธระหวางปจจัย ดานงานกับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร มีความสัม พันธ
กัน อยางมีน ัยสําคัญที่ 0.05 ในการทํางานในทิศทางเดียวกัน โดยปจจัย ดานความพึงพอใจในรายไดแ ละสวัสดิการ ปจจัยดานสภาพแวดลอมในการทํางาน
และปจจัยดานความกาวหนาในงานของบุคลากรคณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร มีความสัม พันธกับแรงจูงใจระดับความสัมพันธปานกลาง
สวนปจจัยดานลักษณะงานและปจจัย ดานสัมพันธภาพในการทํางานของบุค ลากรคณะสัง คมศาสตร มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร มีค วามสัม พัน ธกับ
แรงจูงใจ ระดับความสัม พันธต่ํา

ขอเสนอแนะ
ขอ เสนอแนะจากผลการวิจัย
1. หนวยงานที่เกี่ย วของควรพิจารณาปรับปรุงเกี่ย วกับเงินเดือนหรือคาตอบแทนของบุคลากร รวมทั้งสวัสดิการตางๆ เชน 1. ขยายวงเงินการ
ใหกูของคณะ 2. จัดตั้งกองทุน สวัสดิการตางๆ 3. มีการใหทุนการศึกษาแกผูที่สนใจศึกษาตออยางทั่วถึง 4. มีเงิน ชว ยเหลือในการคลอดบุตร 5. ปรับ
ตําแหนงใหดีขึ้นกวาเดิม แกพนักงานที่ทํางานมาเปนระยะเวลานานเพื่อใหมีความมั่นคงตออนาคตของบุคลากร
2. สภาพแวดลอมในการทํางานควรเสริมสรางบรรยากาศในการทํางาน เพื่อเอื้ออํานวยใหบุคลากรทํางานไดอยางมีประสิทธิภาพ เชน อาคาร
สถานที่ม ีความสะอาด อุปกรณปฏิบัติงานมีจํานวนเพียงพอเพื่อความสะดวกและรวดเร็วในการปฏิบัติงานและการติดตอประสานงาน
3. ผูบริหารหรือผูม ีสวนเกี่ย วของควรมีนโยบายจัดใหมีการประชุมอยางตอเนื่อง เพื่อชี้แ จงทําความเขาใจในเรื่องนโยบายและขอบังคับตางๆ
ของหนวยงาน รวมทั้งเปดโอกาสใหบุคลากรไดแสดงความคิดเห็นเพื่อสรางความเขาใจและสรางความสัมพัน ธที่ดีในการทํางาน อาจจะทําในรูปแบบการ
จัดสัม มนาและการจัดใหมีตูแ สดงความคิดเห็นในบริเวณคณะ
ขอ เสนอแนะในการศึกษาครั้งตอไป
1. การศึกษาครั้งตอไปควรศึกษาเปรีย บเทียบแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรในคณะอื่นๆทั้งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร เพื่อ ใหปจจัย ที่
สงผลตอแรงจูงใจในการปฏิบัติงาน และทําใหทราบถึงวาบุคลากรแตละคณะมีระดับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานแตกตางกันในลักษณะใด
2. การศึกษาครั้งตอไป ควรทําการวิจัย เชิงคุณ ภาพหรือ สัม ภาษณแ บบเจาะลึก กับหัวหนาฝายตางๆ เกี่ย วกับ แรงจูงใจในการทํางานของ
บุคลากรทางการศึกษา เพื่อใหไดขอมูลที่สะทอนภาพของแรงจูงใจและความคิดเห็นในเชิงลึก อัน ทําใหไดความรูที่รอบดานมากยิ่งขึ้น

เอกสารอางอิง
ธานินทร ศิลปจารุ. 2555. คูม ือการวิจ ัยและวิเคราะหข อมูลดว ยโปรแกรม SPSS. นนทบุรี: โรงพิม พนิดาการพิม พ.
ฉัตรปารี อยูเย็น. 2555.แรงจูงใจและความผูกพัน ตอองคการของบุคลากรมหาวิทยาลัยเทคโนโลยี ราชมงคลธัญบุรี. วารสารวิชาการบริหารธุรกิจและ
เศรษฐศาสตรคณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี. 7(2).
โชติกา ระโส อัจฉรา วัฒนาณรงคและสุวพร ตั้งสมวรพงษ . 2554. แรงจูงใจในการปฏิบัติงานของบุคลากรมหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค. วารสาร
บัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัย ราชภัฏวไลยอลงกรณ. 6(2).

[467]

การประชุมวิช าการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
วัลลภ รัฐฉัตรานนท. 2556. วิธีแ ละเทคนิคในการวิจ ัยทางรัฐศาสตร. กรุงเทพฯ: สํานักพิม พเสมาธรรม.
สุพัตรา สุภาพ. 2541. สังคมและวัฒนธรรมไทย คานิยม ครอบครัว ศาสนา ประเพณี. กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช.
Barnard, C.I. 1962. The Functions of The Executive. Cambridge: Havard University Press.
Hilgard, E.R. 1967. Introduction to Psychology. 14thed. New York: Harcourt Brace & World.
Gibson, J.L., J.M. Ivancewich andPonnelly, JR. 1991 Organization: Structure Processes, Behavior.(7thed.). Boston: Richard D.
Irwing Inc.

[468]

การประชุมวิชาการบัณฑิตศึกษาระดับชาติและระดับนานาชาติ ครั้งที่ 8
วันศุกรที่ 24 มิถนุ ายน พ.ศ.2559 ณ คณะสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

[469]

Sponsor Documents

Or use your account on DocShare.tips

Hide

Forgot your password?

Or register your new account on DocShare.tips

Hide

Lost your password? Please enter your email address. You will receive a link to create a new password.

Back to log-in

Close