ACQUI
TỔNG QUAN Trong lịch sử điện học, acqui có tuổi đời được gần 150 nă ! "h#n th$% được s& tiện 'ch () nhu cầu to l*n ang l+i t, acqui, su-t thời gian qua, đ. có r$t nhi/u nghi0n c1u nh2 c3i ti4n acqui c5 () 6h7 8h7 c7c acqui *i! 94n na% đ. có r$t nhi/u lo+i acqui được nghi0n c1u, :t s- ch; h<nh th)nh trong c7c 8h=ng th' nghiệ , :t s- đ. được đưa ra thị trường 8h>c (> cho c7c nhu cầu trong ?@n ?>ng c5ng như trong c7c ng)nh cAng nghiệ8! Biện na% có r$t nhi/u lo+i acqui được sử ?>ng, nhưng thAng ?>ng hCn c3 l) D lo+i acqui có t'nh 6inh t4 cao, acqui ch< c=n gọi l) acqui aE't () acqui nic6Fl G ca? i H"iGI?J c=n gọi l) acqui 6i/ ! ACQUI CHÌ "ă 1K5L, Maston NlantO, nh) P#t lQ người Nh78 đ. 8h7t inh ra acqui ch<, t, 6hi đưa ()o sử ?>ng t'nh đ4n na% đ. hCn 100 nă ! Ro (*i ngu%0n thS%, acqui hiện na% (Tn sử ?>ng cUng ngu%0n lQ điện hóa () th)nh 8hần cC V3n, c7c h3ng ch4 t+o acqui ch< có nhi/u nghi0n c1u nh2 đưa ra thị trường c7c lo+i acqui t-t hCn! 94n nhWng nă giWa 1LX0, c7c nh) nghi0n c1u c3i ti4n 8h7t triYn n0n c7c acqui ch< lo+i Z[hAng V3o ?ư\ng] () ZIó (an đi/u h=a]
I^_ T`a Ib cd"
ecqui ch< được c$u t+o V\i aEit ch< HNVa DJ l) điện c&c ?ưCng có )u n@u () Ih< HNVJ l) điện c&c @ có )u E7 Eanh! "ư*c điện gi3i l) ?ung ?ịch eEit sulfua?ric HBDRagJ! c3n c&c l) V2ng hợ8 6i ch<, tr0n V3n c&c đ>c nhi/u lổ nhh thường l) h<nh chử nh#t đY O8 ch$t điện c&c ()o, c$u t+o như (#% đY V3o đ. chu%in t3i ?=ng l*n () có đ: V/n chjc cao! I7c V3n c&c được E48 EFn 6k nhau! MiWa c7c V3n c&c ?ưCng () @ l) c7c t$ ngăn, thường l) V2ng c7c ch$t c7ch điện chịu được aEit như 8ol% Fr () có nhi/u lổ rổng E-8! 9iện 78 định 1c cSa :t V: c7c V3n c&c @ ?ưCng như (#% l) DP! ThAng
thường acqui được s3n Eu$t thFo định c&c!
9oI 9pqr IB_"M
1c l) lP gm
n V: V3n c&c () 1DP gm
l V: V3n
Ih$t điện gi3i tha gia ()o 8h3n 1ng điện hóa, ?o đó có thY 6iY tra sC V: t<nh tr+ng acqui V2ng c7ch đo nmng đ: điện ?ịch! Ih< l) 6i lo+i rk ti/n, ?Y gia cAng n0n chi 8h' nh@n cAng, ngu%0n liệu nói chung đ/u r$t th$8! "go)i ra (iệc t7i sử ?>ng ngu%0n (#t liệu r$t ?Y ?)ng c5ng t+o nhi/u thu#n lợi trong (iệc s3n Eu$t () ti0u th>!
Ba`T 9s"M Ib cd"
[hi E3 điện, \ V3n c&c ?ưCng aEit ch< 64t hợ8 (*i eEit sulfua?ric () D ngu%0n tử Bi?ro sk chu%Yn đổi th)nh Rul8hat ch< () nư*c, \ V3n c&c @ Ih< 64t hợ8 g-c Rul8hat t+o th)nh Rul8hat ch<! tu7 tr<nh n)% l) ti0u hao eEit n0n nmng đ: điện ?ịch Vị gi3 đi! "4u nmng đ: điện ?ịch qu7 th$8 th< qu7 tr<nh E3 6hAng ti48 t>c được n0n ?ung lượng acqui Vị gi3 ! [hi n+8 điện, qu7 tr<nh 8h3n 1ng E3% ra ngược l+i l) c+n nư*c () tăng nmng đ: điện ?ịch! [hi n+8 đầ%, n4u 6hAng ngưng n+8 năng lượng đưa ()o sk l) Bi?ro 8h7t sinh \ V3n c&c @ () aE% 8h7t sinh \ V3n c&c ?ưCng sk l) c+n nư*c điện gi3i () l) nóng acqui! "go)i ra (iệc qu7 n+8 c=n l) gi3 tuổi thọ acqui () gia tăng 1c ngu% hiY ?o hổn hợ8 6h' sinh ra r$t ?Y ch7% nổ!
NBu" va`p
Biện na% acqui ch< có r$t nhi/u lo+i, t0n gọi c5ng 6h7c nhau 8h> thu:c ()o >c đ'ch sử ?>ng () c$u trwc cSa acqui! 1./Phân loại theo mục đích sử dụng: ta 8h@n Việt ra n nhó l) acqui 6h\i đ:ng, acqui 8hóng s@u () acqui đa ?>ng! Acqui h!i đ"ng: đAi 6hi c=n gọi l) acqui A tA ?o hầu h4t c7c lo+i A tA đ/u sử ?>ng acqui lo+i n)% chS %4u ?Ung đY 6h\i đ:ng đ:ng cC, thời gian sử ?>ng thường r$t ngjn ch; ()i 8hwt (*i ?=ng ti0u th> r$t l*n có thY đ4n l lần ?ung lượng n0n ch; trong 6ho3ng thời gian 1 8hwt đ. có thY 8hóng h4t 10x ?ung lượng () thường đ+t được >c đ'ch sử ?>ng Hđ. l) ch+% được đ:ng cCJ trư*c thời gian n)%! 9ược thi4t 64 đyc Việt cho >c đ'ch n)% n0n acqui 6hAng được sử ?>ng \ ch4 đ: 8hóng đ4n ?ư*i 1c L0x ?ung lượng, s- chu 6z 8hóng n+8 cSa acqui n)% l0n đ4n 5000 lần n4u 8hóng 6hAng qu7 nx, (< (#% tuổi thọ acqui 6h\i đ:ng sk r$t l*n! ecqui n)% có c$u t+o nhi/u V3n c&c hCn () hng hCn acqui thường, đ: ?)% V3n c&c ch; hCn 1 đY l) tăng ?=ng 6h\i đ:ng, acqui thường có c$u trwc đyc Việt đY ch-ng rung (*i đ: V/n l0n đ4n 15 lần so (*i acqui 8hóng s@u! Acqui #h$ng sâu: ngược (*i acqui 6h\i đ:ng, acqui n)% có thời gian sử ?>ng 6Oo ?)i h)ng giờ hoyc th@ ch' h)ng ng)% (*i ?=ng li0n t>c thường ?ư*i 1c ?ung lượng, có 6h3 năng 8hóng đ4n hCn K0x ?ung lượng! 9ược thi4t 64 (*i V3n c&c ?)% hCn có thY đ4n hCn l , ch1a nhi/u ch< hCn ?o đó trọng lượng acqui nyng hCn, s- chu 6z 8hóng n+8 cSa acqui n)% 8h> thu:c nhi/u ()o đ: s@u 8hóng điện, có thY đ4n hCn n00 lần \ đ: s@u 8hóng điện E7c định V\i nh) ch4 t+o! Acqui đ% dụng: đ@% l) lo+i acqui trung gian cSa D lo+i acqui tr0n, nó có thY cung c$8 được ?=ng 6hổi đ:ng l*n đ4n L0x so (*i acqui chu%0n ?Ung đY 6h\i đ:ng, có thY 8hóng s@u đ4n l0x ?ung lượng!
&./Phân loại theo c'u t()c %cqui: ta 8h@n Việt ra D nhó l) acqui nư*c () acqui 6'n! Acqui n*+c: c=n gọi l) acqui có lổ thAng 6h' {|Ft hoyc PFntF? vFa? eci? HPveJ}! ecqui n)% có n lo+i l) acqui thường, acqui V3o ?ư\ng 't () acqui 6hAng V3o ?ư\ng {raintFnacF ~rFF Hr~J}! ecqui thường• sử ?>ng V3n c&c V2ng hợ8 6i Ih< € enti on! Ió c7c đyc điY • • •u điY • có thY n+8 điện (*i ?=ng điện l0n đ4n D5x ?ung lượng‚giờ, chịu được có 6h3 năng qu7 n+8 cao, có thY 8hóng điện li0n t>c (*i ?=ng l*n đ4n D5x ?ung lượng‚giờ, hiệu su$t 8hóng n+8 cao hCn K0x, gi7 th)nh rk! • "hược điY • ti0u hao nư*c nhi/u n0n thường Eu%0n 8h3i ch@ nư*c Vổ Eung, 1c t& 8hóng điện 6h7 cao () tăng thFo nhiệt đ: có thY đ4n 50x ?ung lượng‚th7ng, r$t nh+% c3 (*i nhiệt đ:, sử ?>ng t-t nh$t \ D5 oI nhiệt đ: th$8 th< ?ung lượng gi3 , nhiệt đ: cao th< tuổi thọ gi3 nhanh Hnhiệt đ: tăng 6ho.ng K,noI th< tuổi thọ gi3 :t nWaJ! ecqui V3o ?ư\ng 't• có 8hần l*n đyc t'nh cSa acqui thường, có th0 :t s- c3i ti4n nh2 gi3 c7c nhược điY () tăng th0 ưu điY như• tăng thY t'ch ch1a nư*c điện gi3i, tha% đổi t; lệ c7c V3n c&c, tha% đổi hợ8 6i c$u t+o V3n c&c! Ió c7c đyc điY • • •u điY • 't hao nư*c, gi3 s- lần ch@ nư*c Vổ Eung, gi3 1c t& 8hóng điện c=n :t nWa, tăng tuổi thọ acqui \ nhiệt đ: cao! ecqui 6hAng V3o ?ư\ng• sử ?>ng V3n c&c V2ng hợ8 6i Ih< € Ialciu , có 8hần l*n ưu điY cSa acqui V3o ?ư\ng 't, có nhi/u c3i ti4n (/ th)nh 8hần c$u t+o điện c&c! Ió th0 c7c đyc điY • • •u điY • gi3 1c ti0u hao nư*c đ4n 1c 't nh$t, gi3 1c t& 8hóng điện đ4n g lần, gi3 đ7ng 6Y ?=ng điện qu7 n+8, gi3 rổ yt V3n c&c 6hi qu7 n+8, tăng th0 đ: an to)n 6hi sử ?>ng! Acqui ín: {RFalF? vFa? eci? HRveJ} c=n gọi l) acqui có (an đi/u h=a {Pal(F ƒFgulatF? vFa? eci? HPƒveJ}! ecqui n)% có D lo+i ch'nh l) acqui 6Fo HMFlIFllJ () acqui có )ng h$8 thu 6h' {eVsorVF? Mlass rat HeMrJ}! ecqui 6Fo• thường được gọi (*i t0n l) acqui 6'n, đ@% l) lo+i acqui có c$u trwc đyc Việt (*i ch$t điện gi3i \ ?+ng ?ịch 6Fo HMFlJ, acqui n)% được ch4 t+o có ?ung lượng nhh t, 0,Deh đ4n n0eh! Ió c7c đyc điY • • •u điY • có thY đyt acqui \ tư th4 V$t 6z, có 6h3 năng ch-ng rung t-t, 1c t& 8hóng điện c&c th$8 t, 1 đ4n Dx „i th7ng, 6h3 năng 8hóng s@u t-t có thY đ4n hCn K0x ?ung lượng, chịu nhiệt t-t, tuổi thọ cao, 6hAng 8h3i ch@ nư*c, có thY 8hóng điện li0n t>c (*i ?=ng l*n đ4n D5x ?ung lượng, hiệu su$t 8hóng n+8 cao hCn L5x, an to)n cao, s- chu 6z 8hóng n+8 cao hCn acqui có )ng h$8 thu 6h' D0x! • "hược điY • (*i cUng 6'ch thư*c (*i acqui có )ng h$8 thu 6h' th< ?ung lượng 't hCn đ4n D0x, thời gian n+8 ch# , ?=ng 6h\i đ:ng HIIeJ th$8, 6hAng chịu được điện 78 n+8 qu7 cao! Iần có 8rFcon?itioning „i 10 đ4n 15 chu 6z 8hóng n+8! ecqui có )ng h$8 thu 6h'• đ@% l) lo+i acqui có c$u trwc đyc Việt (*i t$ ngăn V3n c&c có đ: th$ cao n0n to)n V: nư*c điện gi3i ?ược ch1a trong đó, acqui có c7c nwt tho7t 6h' chịu 78 l&c nh$t định, acqui n)% được ch4 t+o có ?ung lượng t, n0eh đ4n D000eh hoyc hCn! ecqui n)% có đS c7c ưu điY cSa acqui 6hAng V3o ?ư\ng! "go)i ra chwng c=n :t s- đyc điY •
•
•
•u điY • có 6h3 năng ch-ng rung t-t, 1c t& 8hóng điện c&c th$8 t, 1 đ4n nx „i th7ng, chịu nhiệt t-t, tuổi thọ cao, 6hAng 8h3i ch@ nư*c, có thY 8hóng điện li0n t>c (*i ?=ng l*n đ4n nnx ?ung lượng, hiệu su$t 8hóng n+8 cao hCn L5x, an to)n cao () có thY đyt acqui \ :t s- tư th4 6h7c! "hược điY • s- chu 6z 8hóng n+8 th$8 hCn acqui 6Fo D0x
TB…"M R† [‡ TB_ˆT
I7c nh) s3n Eu$t ecqui ch< thường cung c$8 r$t nhi/u thAng s- 6‰ thu#t, nhưng quan trọng nh$t l) c7c thAng s- (/ ?ung lượng, ?=ng 6h\i đ:ng () ?=ng ?& trử! "go)i ra c=n :t thAng s- 6h7c 6h7 quan trọng trong (iệc lưu trử acqui l) ?=ng t& 8hóng điện! 1./,ung l*-ng: l) 6h3 năng 8hóng điện cSa acqui sau 6hi được n+8 đầ%, 6Q hiệu cSa ?ung lượng l) I! Piệc 8hóng điện được th&c hiện (*i ?=ng điện e sau thời gian h sk l) cho điện 78 acqui gi3 Eu-ng 1c điện 78 8hóng điện cu-i cUng! IŠeEh 9Cn (ị t'nh cSa ?ung lượng l) e 8F giờ, 6Q hiệu l) eB hoyc eh! Trong th&c t4 ?ung lượng cSa acqui 8h> thu:c nhi/u ()o ch4 đ: 8hóng điện () nhiệt đ: l) (iệc cSa acqui, ?=ng 8hóng điện c)ng l*n th< ?ung lượng c)ng gi3 , nhiệt đ: c)ng l*n th< ?ung lượng c)ng tăng! ThAng thường c7c nh) ch4 t+o E7c định ?ung lượng thFo 6h3 năng 8hóng điện trong D0 giờ (*i điện 78 8hóng điện cu-i cUng l) 1,X5P‚ V: V3n c&c t+i nhiệt đ: acqui l) Dl,XoI gọi l) ?ung lượng thFo I‚D0! &./,.ng h!i đ"ng: l) 6h3 năng 8hóng điện (*i ?=ng l*n trong 6ho3ng thời gian ngjn! Thường sử ?>ng D thAng s-• IIe HIol? cran6ing a 8sJ gi7 trị ?=ng điện ) acqui có thY cung c$8 \ 0oI trong n0 gi@% () Ie HƒFsFr(F ca8acit%J thời gian 8hóng điện t'nh V2ng 8hwt, cho t3i ?=ng D5e đ4n 6hi điện 7o c=n 10,5P! ecqui sử ?>ng ?)i h+n có IIe t, 1‚D đ4n n‚g () Ie t, D đ4n n lần so (*i acqui sử ?>ng ngjn h+n! /./,.ng d0 t(ử: l) 6h3 năng 8hóng điện 1./,.ng t0 #h$ng đi2n: s& t& 8hóng điện g@% ra V\i l) ?=ng 6h3 năng 8hóng điện !
IB‹ 9s "`N eIt_p
Ih4 đ: n+8 acqui 3nh hư\ng nhi/u đ4n Œung lượng cSa acqui Rve t'nh thFo ?=ng 8hóng c- định trong 5 giờ! ecqui Rve () Pƒve 6hAng n0n• - ho+t đ:ng \ ch4 đ: 8hóng s@u qu7 D0x ?ung lượng - sử ?>ng \ ch4 đ: s+c qu7 đầ% ecqui Rve () Pƒve n0n• - sử ?>ng \ nhiệt đ: D5oI - n+8 đ4n 1c có điện 78 „i ngăn l) D,11P ecqui ch< r$t nh+% c3 (*i nhiệt đ: sử ?>ng, 6hi nhiệt đ: th$8 th< ?ung lượng acqui Vị gi3 , \ nhiệt đ: cao th< tuổi thọ acqui Vị gi3 ! 9yc Việt l) acqui Rve () Pƒve có thY sử ?>ng được 10 nă \ D5oI nhưng ch; được hCn 1 nă \ gDoI! ecqui Rve () Pƒve được thi4t 64 đyc Việt (*i điện 78 n+8 đầ% r$t th$8 6ho3ng D,DP „i ngăn đY gi3 thiYu s& sinh 6h' () hao h>t nư*c, nói c7ch 6h7c 6hAng thY s+c c7c lo+i acqui n)% đ4n đS điện 78 chu•n cSa acqui ch< l) D,gP „i ngăn!
Tr, c7c lo+i ch4 t+o đyc Việt, acqui ch< thường 6hAng th'ch hợ8 cho (iệc s+c nhanh, thời gian s+c t, K đ4n 1l giờ l) th'ch hợ8 nh$t! ecqui Rve () Pƒve có 1c t& 8hóng điện 6h7 th$8, ()o 6ho3ng 1 G Dx „i th7ng so (*i g0x „i nă cSa acqui ch< thAng ?>ng! C3c l*u 4:
• • • • [hAng n0n sử ?>ng \ nhiệt đ: tr0n 50oI [hAng n0n sử ?>ng t3i l$% tr'ch ngang trong hệ th-ng acqui ghO8 n-i ti48 [hAng n0n sử ?>ng acqui \ t3i qu7 lI ecqui ch< n0n đY thường Eu%0n \ ch4 đ: n+8 đầ%
50 gi6m th'# ch't l*-ng %cqui:
Ih$t lượng acqui ch< Vị gi3 chS %4u ?o Vị sulfat, :t l*8 hng h<nh th)nh tr0n V3n c&c @ l) tăng điện tr\ n:i cSa acqui! Th0 ()o đó l) s& qu7 n+8 l) rổ V3n c&c ?ưCng! P*i acqui 6'n th< s& $t nư*c l) ngu%0n ?o ch'nh l) gi3 ch$t lượng có thY $t nư*c ?o nhiệt đ: acqui cao hoyc ?o n+8 acqui (*i điện 78 l*n!
73c đ8nh dung l*-ng %cqui:
Œung lượng acqui E7c định thFo nmng đ: điện ?ịch so (*i nmng đ: lwc n+8 đầ%, trong th&c t4 r$t 6hó E7c định được ch'nh E7c nmng đ: n0n thường E7c định ?ung lượng thFo điện 78 h\ +ch cSa acqui! 9iện 78 n)% đo sau 6hi n+8 () đY %0n trong Dg giờ hoyc 't nh$t sau 6hi 8hóng () đY %0n trong 10 8hwt!
ACQUI KIỀM "ă 1KLL, |al? ar ŽungnFr người Th>% điYn đ. 8h7t inh ra acqui "ic6Fl € Ia? iu H"i € I?J, D nă sau, •?ison l+i đưa ra 1 thi4t 64 6h7c l) acqui "ic6Fl G Rjt H"i € ~FJ! "ghi0n c1u t, nhWng nă đầu 1LX0 nhưng .i đ4n 1LL0 acqui "ic6Fl € rFtal h%?ri?F H"i € rhJ *p được tung ra thị trường! Œung lượng cSa c7c acqui "i € rh hiện na% cao hCn acqui "i € I? 6ho3ng g0x! r1c t& 8hóng điện cSa acqui "ic6Fl € Ia? iu 6h7 cao, $t 6ho3ng 10x ?ung lượng trong (=ng Dg giờ đầu ti0n sau 6hi s+c, ti48 đó 1c t& 8hóng điện ổn định ()o 6ho3ng 10x „i th7ng! r1c t& 8hóng điện cSa acqui "i € rh cao hCn t, 1,5 đ4n D lần!
I^_ T`a
ecqui 6i/ được sử ?>ng hiện na% thường l) lo+i "iGI?, đyc Việt được sử ?>ng trong c7c lo+i acqui có ?ung lượng l*n! ecqui 6i/ được c$u t+o V\i Bi?roEit nic6Fl G "iHaBJ D l) điện c&c ?ưCng () Bi?roEit ca? iu G I?HaBJD l) điện c&c @ ! Ih$t điện gi3i l)
Ih$t điện gi3i ch; l) nhiệ (> chu%Yn t3i ion ) 6hAng tha gia 8h3n 1ng hóa học (*i c7c ch$t c$u t+o n0n acqui, ?o đó acqui n)% có tuổi thọ r$t cao! "mng đ: nư*c điện gi3i hầu như 6hAng đ„i trư*c () sau 6hi n+8! Trong hầu h4t c7c trường hợ8 sử ?>ng, sau 6hi ch@ nư*c điện gi3i \ lần n+8 điện đầu ti0n, 6hAng cần 8h3i quan t@ đ4n nmng đ:!cSa nư*c điện gi3i 6Y c3 6hi V3o ?ư‘ng! Mi7 đ\ cSa c3 D lo+i V3n c&c l) V2ng sjt, ?o 6hAng tha gia 8h3n 1ng điện hóa n0n có đ: V/n (Wng cao trong su-t qu7 tr<nh sử ?>ng acqui!
Ba`T 9s"M Ib cd"
[hi n+8 điện, Bi?roEit nic6Fl hóa trị D sk chu%Yn đổp th)nh Bi?roEit nic6Fl hóa trị n () Bi?roEit Ia? iu tr\ th)nh Ia? iu () gi3i 8hóng D 8h@n tử nư*c! [hi n+8 đầ%, n4u 6hAng ngưng n+8 năng lượng đưa ()o sk l) Bi?ro 8h7t sinh \ V3n c&c @ () aE% 8h7tr sinh \ V3n c&c ?ưCng sk l) c+n nư*c điện gi3i () l) nóng acqui! "go)i ra (iệc qu7 n+8 c=n l) gi3 tuổp thọ acqui () gia tăng 1c ngu% hiY ?o hổn hợ8 6h' sinh ra r$t ?Y ch7% nổ! [hi 8hóng điện qu7 tr<nh 8h3n 1ng điện hóa ngược l+i sk đổi Bi?roEit nic6Fl hóa trị n tr\ l+i Bi?roEit nic6Fl hóa trị D () Ia? iu tr\ th)nh Bi?roEit ca? iu ! 9iện 78 định 1c cSa acqui l) 1,DPolt! TU% thFo đi/u 6iện n+8 ) điện 78 6hi n+8 đầ% có 6h7c nhau t, 1,nP đ4n hCn 1,gP! TU% thFo đi/u 6iện 8hóng ) điện 78 6hi h4t điện c5ng 6h7c nhau, (*p ?=ng 8hóng nhh điện 78 c=n 6ho3ng 1,1P (*p ?=ng 8hóng l*n điện 78 c=n 6ho3ng 0,l5P EF như acqui 8h3p n+8 l+i! 9iện ?ung cSa acqui được E7c định V2ng c7ch cho 8hóng điện acqui đ. n+8 đầ% (*p ?=ng 6hAng đổi \ D0oI, trong 5 giờ điện 78 cSa acqui gi3 c=n 1P!