Howard Gardner
Content
Ο Howard Gardner, αποτελεί μια ξεχωριστή προσωπικότητα της ακαδημαϊκής
κοινότητας. Πρόκειται για έναν κορυφαίο και παράλληλα χαρισματικό επιστήμονα
που έχει διακριθεί διεθνώς για την συμβολή του στην Ψυχολογία και την
Παιδαγωγική αλλά και σε άλλους συναφείς κλάδους, στους οποίους έχει παράγει
σημαντικό και πλούσιο συγγραφικό και ερευνητικό έργο.
Διατελεί καθηγητής της Γνωσιακής Επιστήμης και Παιδαγωγικής (Professor
of Cognition and Education) στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα της Παιδαγωγικής
Σχολής του Πανεπιστημίου του Harvard, και Διευθυντής του Προγράμματος Project
Zero στο ίδιο πανεπιστήμιο. Είναι, επίσης, επισκέπτης καθηγητής της Νευρολογίας
στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βοστόνης.
Σύμφωνα με πληροφορίες της επίσημης ιστοσελίδας του Πανεπιστημίου
Harvard, o καθηγητής Gardner έχει γράψει περισσότερα από 29 βιβλία, αρκετές
εκατοντάδες άρθρα και έχει αναγορευθεί επίτιμος διδάκτορας από 24 Πανεπιστήμια
ανά τον κόσμο. Έχει λάβει, επίσης, πάνω από 20 βραβεία και τιμητικές διακρίσεις για
τις εργασίες του (Hobbs Professor, MacArthur Prize Fellowship, National Psychology
Award, William James Award κ.ά.). Τα δημοσιεύματά του αφορούν στους τομείς της
Αναπτυξιακής Ψυχολογίας, της Νευρολογίας, της Παιδαγωγικής, της Ηθικής και των
άλλων Κοινωνικών Επιστημών. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές
ευρωπαϊκές γλώσσες αλλά και σε άλλες, όπως είναι η ιαπωνική, η κορεάτικη, η
κινέζικη, η εβραϊκή, η τούρκικη κ.τ.λ. Η συμβολή του έχει αναγνωριστεί διεθνώς
ακόμη και από επιστήμονες που διαφωνούν με τη θεωρία του και ασκούν κριτική σε
αυτή. Το έργο του είναι ογκώδες, η ποιότητά του σπάνια, οι βιβλιογραφικές μνείες
αμέτρητες, τα ευρήματά του ουσιαστικά και πρωτότυπα για τις κοινωνικές και άλλες
επιστήμες. Με λίγα λόγια, ο Howard Gardner αποτελεί πρότυπο επιστήμονα για τις
επερχόμενες γενιές. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που θεωρείται ένας από τους 100
διανοούμενους που έχουν ασκήσει τη μεγαλύτερη επίδραση στον πλανήτη σχετικά με
τη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης εκπαιδευτικής θεωρίας.
Παρά την πληθώρα των βιβλίων και των εκατοντάδων άρθρων που
δημοσίευσε, το βιβλίο που τον κατέστησε διάσημο, επειδή προώθησε το διάλογο για
την ανθρώπινη ευφυΐα και την αναμόρφωση της ψυχοπαιδαγωγικής θεωρίας, είναι το
βιβλίο του, «Frames of Mind». Στο ανατρεπτικό αυτό βιβλίο, που δημοσιεύτηκε για
πρώτη φορά το 1983 και ήταν σταθμός για τη νοημοσύνη και τις γνωσιακές
επιστήμες, ο Gardner καταθέτει την έρευνα που διεξήγαγε επί 25 χρόνια για τον
ανθρώπινο εγκέφαλο, τις λειτουργίες και ικανότητές του, εξετάζοντας ανθρώπους με
μέσο όρο νοημοσύνης, ιδιοφυίες, αυτιστικούς καθώς και άτομα που είχαν υποστεί
εγκεφαλικές παθήσεις ενώ παράλληλα παρουσιάζει τις διαπιστώσεις του σχετικά με
την πολλαπλή νοημοσύνη του ανθρώπου.
Ο Gardner φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Harvard, όπου γνώρισε
καταξιωμένους επιστήμονες, όπως τον Erik Erickson, τον David Riesman και τον
Jerome Bruner με τους οποίους ανέπτυξε στενές επιστημονικές σχέσεις. Ιδιαίτερο
ενδιαφέρον επέδειξε για την αναπτυξιακή, γνωστική και κλινική ψυχολογία, τη
νευροψυχολογία και άλλους συναφείς κλάδους. Ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του
«γέννημα θρέμμα» του Harvard, αφού εκεί σπούδασε, εκεί δίδαξε και εκεί συνεχίζει
να αναπτύσσει τις ερευνητικές του δραστηριότητες στο πλαίσιο του προγράμματος
Zero, το οποίο αποτέλεσε ένα πεδίο έρευνας και εποικοδομητικής δράσης και
συνέβαλε στη δημιουργία ενός νέου τύπου σχολείου: του σχολείου των Πολλαπλών
Τύπων Νοημοσύνης (ΠΤΝ).
Σημαντικός σταθμός στην ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία ήταν η συμμετοχή
του στο παραπάνω πρόγραμμα, το οποίο ιδρύθηκε το 1967 από το φιλόσοφο Nelson
Goodman, με στόχο τη μελέτη και τη βελτίωση της διδασκαλίας των καλών τεχνών
στην εκπαίδευση. Το πρόγραμμα αυτό, του οποίου ο Gardner υπήρξε και διευθυντής
από το 1972, αποτέλεσε γόνιμο περιβάλλον για τον ίδιο και του επέτρεψε να
διερευνήσει τον ανθρώπινο νου, να μελετήσει το φάσμα των ικανοτήτων που τον
χαρακτηρίζουν και να διαμορφώσει τη θεωρία των Πολλαπλών Τύπων Νοημοσύνης,
η οποία τον ώθησε να συγκρουστεί με τα κυρίαρχα ρεύματα της Ψυχομετρίας και της
μονιστικής θέσης για την ενιαία νοημοσύνη. Αξίζει να αναφέρουμε ότι αυτό που
χαρακτηρίζει το συνολικό έργο του Gardner, είναι το γεγονός ότι ακόμη και όταν έχει
εξαντλήσει ένα θέμα, δεν το εγκαταλείπει. Επανέρχεται σ' αυτό, για να το μελετήσει
σε βάθος για να το συμπληρώσει με νέα στοιχεία και να το εμπλουτίσει λαμβάνοντας
υπόψη τα επιστημονικά δεδομένα κάθε εποχής.
Στο πολύκροτο βιβλίο του «Frames of Mind» (1983), όπως και στα άλλα που
έπονται, «Multiple Intelligences: the Theory in Practice» (1993), «Intelligence
Reframed» (1999), «Multiple Intelligences: New Horizons» (2006), ο Gardner
αμφισβήτησε την εγκυρότητα του Δείκτη Νοημοσύνης (ΔΝ) και υποστήριξε ότι δεν
ανταποκρίνεται στην ποικιλομορφία της ανθρώπινης φύσης, αφού συρρικνώνει την
πολλαπλότητα των ανθρώπινων ικανοτήτων σε γλωσσικές και λογικο-μαθηματικές
επιδόσεις κυρίως.
κοινότητας. Πρόκειται για έναν κορυφαίο και παράλληλα χαρισματικό επιστήμονα
που έχει διακριθεί διεθνώς για την συμβολή του στην Ψυχολογία και την
Παιδαγωγική αλλά και σε άλλους συναφείς κλάδους, στους οποίους έχει παράγει
σημαντικό και πλούσιο συγγραφικό και ερευνητικό έργο.
Διατελεί καθηγητής της Γνωσιακής Επιστήμης και Παιδαγωγικής (Professor
of Cognition and Education) στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα της Παιδαγωγικής
Σχολής του Πανεπιστημίου του Harvard, και Διευθυντής του Προγράμματος Project
Zero στο ίδιο πανεπιστήμιο. Είναι, επίσης, επισκέπτης καθηγητής της Νευρολογίας
στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βοστόνης.
Σύμφωνα με πληροφορίες της επίσημης ιστοσελίδας του Πανεπιστημίου
Harvard, o καθηγητής Gardner έχει γράψει περισσότερα από 29 βιβλία, αρκετές
εκατοντάδες άρθρα και έχει αναγορευθεί επίτιμος διδάκτορας από 24 Πανεπιστήμια
ανά τον κόσμο. Έχει λάβει, επίσης, πάνω από 20 βραβεία και τιμητικές διακρίσεις για
τις εργασίες του (Hobbs Professor, MacArthur Prize Fellowship, National Psychology
Award, William James Award κ.ά.). Τα δημοσιεύματά του αφορούν στους τομείς της
Αναπτυξιακής Ψυχολογίας, της Νευρολογίας, της Παιδαγωγικής, της Ηθικής και των
άλλων Κοινωνικών Επιστημών. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές
ευρωπαϊκές γλώσσες αλλά και σε άλλες, όπως είναι η ιαπωνική, η κορεάτικη, η
κινέζικη, η εβραϊκή, η τούρκικη κ.τ.λ. Η συμβολή του έχει αναγνωριστεί διεθνώς
ακόμη και από επιστήμονες που διαφωνούν με τη θεωρία του και ασκούν κριτική σε
αυτή. Το έργο του είναι ογκώδες, η ποιότητά του σπάνια, οι βιβλιογραφικές μνείες
αμέτρητες, τα ευρήματά του ουσιαστικά και πρωτότυπα για τις κοινωνικές και άλλες
επιστήμες. Με λίγα λόγια, ο Howard Gardner αποτελεί πρότυπο επιστήμονα για τις
επερχόμενες γενιές. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που θεωρείται ένας από τους 100
διανοούμενους που έχουν ασκήσει τη μεγαλύτερη επίδραση στον πλανήτη σχετικά με
τη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης εκπαιδευτικής θεωρίας.
Παρά την πληθώρα των βιβλίων και των εκατοντάδων άρθρων που
δημοσίευσε, το βιβλίο που τον κατέστησε διάσημο, επειδή προώθησε το διάλογο για
την ανθρώπινη ευφυΐα και την αναμόρφωση της ψυχοπαιδαγωγικής θεωρίας, είναι το
βιβλίο του, «Frames of Mind». Στο ανατρεπτικό αυτό βιβλίο, που δημοσιεύτηκε για
πρώτη φορά το 1983 και ήταν σταθμός για τη νοημοσύνη και τις γνωσιακές
επιστήμες, ο Gardner καταθέτει την έρευνα που διεξήγαγε επί 25 χρόνια για τον
ανθρώπινο εγκέφαλο, τις λειτουργίες και ικανότητές του, εξετάζοντας ανθρώπους με
μέσο όρο νοημοσύνης, ιδιοφυίες, αυτιστικούς καθώς και άτομα που είχαν υποστεί
εγκεφαλικές παθήσεις ενώ παράλληλα παρουσιάζει τις διαπιστώσεις του σχετικά με
την πολλαπλή νοημοσύνη του ανθρώπου.
Ο Gardner φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Harvard, όπου γνώρισε
καταξιωμένους επιστήμονες, όπως τον Erik Erickson, τον David Riesman και τον
Jerome Bruner με τους οποίους ανέπτυξε στενές επιστημονικές σχέσεις. Ιδιαίτερο
ενδιαφέρον επέδειξε για την αναπτυξιακή, γνωστική και κλινική ψυχολογία, τη
νευροψυχολογία και άλλους συναφείς κλάδους. Ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του
«γέννημα θρέμμα» του Harvard, αφού εκεί σπούδασε, εκεί δίδαξε και εκεί συνεχίζει
να αναπτύσσει τις ερευνητικές του δραστηριότητες στο πλαίσιο του προγράμματος
Zero, το οποίο αποτέλεσε ένα πεδίο έρευνας και εποικοδομητικής δράσης και
συνέβαλε στη δημιουργία ενός νέου τύπου σχολείου: του σχολείου των Πολλαπλών
Τύπων Νοημοσύνης (ΠΤΝ).
Σημαντικός σταθμός στην ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία ήταν η συμμετοχή
του στο παραπάνω πρόγραμμα, το οποίο ιδρύθηκε το 1967 από το φιλόσοφο Nelson
Goodman, με στόχο τη μελέτη και τη βελτίωση της διδασκαλίας των καλών τεχνών
στην εκπαίδευση. Το πρόγραμμα αυτό, του οποίου ο Gardner υπήρξε και διευθυντής
από το 1972, αποτέλεσε γόνιμο περιβάλλον για τον ίδιο και του επέτρεψε να
διερευνήσει τον ανθρώπινο νου, να μελετήσει το φάσμα των ικανοτήτων που τον
χαρακτηρίζουν και να διαμορφώσει τη θεωρία των Πολλαπλών Τύπων Νοημοσύνης,
η οποία τον ώθησε να συγκρουστεί με τα κυρίαρχα ρεύματα της Ψυχομετρίας και της
μονιστικής θέσης για την ενιαία νοημοσύνη. Αξίζει να αναφέρουμε ότι αυτό που
χαρακτηρίζει το συνολικό έργο του Gardner, είναι το γεγονός ότι ακόμη και όταν έχει
εξαντλήσει ένα θέμα, δεν το εγκαταλείπει. Επανέρχεται σ' αυτό, για να το μελετήσει
σε βάθος για να το συμπληρώσει με νέα στοιχεία και να το εμπλουτίσει λαμβάνοντας
υπόψη τα επιστημονικά δεδομένα κάθε εποχής.
Στο πολύκροτο βιβλίο του «Frames of Mind» (1983), όπως και στα άλλα που
έπονται, «Multiple Intelligences: the Theory in Practice» (1993), «Intelligence
Reframed» (1999), «Multiple Intelligences: New Horizons» (2006), ο Gardner
αμφισβήτησε την εγκυρότητα του Δείκτη Νοημοσύνης (ΔΝ) και υποστήριξε ότι δεν
ανταποκρίνεται στην ποικιλομορφία της ανθρώπινης φύσης, αφού συρρικνώνει την
πολλαπλότητα των ανθρώπινων ικανοτήτων σε γλωσσικές και λογικο-μαθηματικές
επιδόσεις κυρίως.
