The Albanian June 2008

NR.6/5

DREJTOR: PETRIT KUÇANA SPECIAL ISSUE

www.gazetaalbania.co.uk Tel: 02082169527 [email protected]

LONDON

JUNE 2008
Foto: Artan Zeneli

4 years “The Albanian”

TEST ELEKTRONIK ABUZUESVE ME NDIHMAT SOCIALE
Azilantët Kosova në Studentët e refuzuar një hartë të shqiptarë të drejtë Ugandës Studiuesi dhe historiani kurimi në Bejtullah Destani, zbulon të parët rastësishtnjë fakt të panjohur deri më sot në LSE spitale
Bejme transport mallrash Londër – Shqipëri 07727033937

Albanian Translation Service
Official Translator for Translation of Home Office Documents and Medical Reports Second Floor, 74 Queensway (next to Burger King) London W2 3RL

Tel: 020 7727 1884
Tube: Bayswater - Circle Line

100%
Mirëpret të gjithë Shqiptarët në Mbretërinë e Bashkuar

07817797374
211 Boundary Road, Plaistow, London E13 9QF
www.1stchoiceclaims.com [email protected]

Kompensim

1st Choice Accident Claims
Nëse keni patur ndonje aksident tre vitet e fundit mos hezitoni te na kontaktoni ne çdo moment
Had an accident? Not your fault

OUR Services
*Free Consultation *Loss Of Earnings *Recovery & Storage *Cost Of Repairs *Policy Excess *Hire Charges *Personal Injury *Legal Expenses

T:0208 472 1110 F:0208 475 8869 M:079 5135 0050

LONDON JUNE 2008

2

AVOKATIA PRAGASH & MCKENZIE
PRAGASH & MCKENZIE SOLICITORS
Office 1: 894 Garrat Lane, Tooting Broadway, London SW17 0NB Tel: 020 8682 2332 Fax: 020 8767 8607 E-mail: [email protected]
Office 2: 791a London Road, Thornton Heath, Croyden CR7 6AW

EMIGRACIONI, SHQIPTARET, AVOKATET DHE AMBASADAT
BRITANIKE NE TREVAT SHQIPTARE!
NGA KASTRIOT BERBERI
Historia ka treguar që emigracioni ka ekzistuar shume kohë më parë dhe do vazhdojë për një kohe të gjatë. Por ne shqiptarët duhet të kemi parasysh shumë mirë që ai bëhet sipas rregullave e procedurave të përcaktuara nga shtetet dhe organizatat e ndryshme ndërkombëtare. Pra, iku koha e maunave e motoskafëve. Iku koha e padijes dhe e konfuzionit në lidhje me emigrimin. Iku koha kur ne shqiptaret flinim jashtë e ku ‘transportoheshim’ në turma nga ‘përkthyesët’ e përfaqësuesit ligjor të avokative. I përmenda të mësipërmet sepse më duket se për shume shqiptare gjithçka qenka si në fillim. Në mënyrë joformale dua të theksoj se integrimi me statusin e emigracionit duhet mbajtur duke respektuar sistemin ligjor ku në bëjmë pjesë. Ne e dimë shumë mirë që shërbimi i ambasadave Britanike në trevat shqiptare ka qenë dhe është i shkëlqyeshëm; me etike profesionale dhe shumë mirëinformuese për të gjithë qytetaret si ato me njohuri të gjuhës angleze ose pa të, për qytetarët me njohuri juridike ose pa të. Dhe në rast të kundërt procedurat e apelit janë në dispozicion të na ndihmojnë. Të gjithë ne kemi shumë nevoje për shërbimet e ambasadave Britanike. Konkretisht ne kemi nevojë të bashkohemi me partnerët qofshim të fejuar apo të martuar. Kemi nevoje të dërgojmë ftesa (garanci) për të afërmit tanë. Kemi nevoje të marrim përsipër një vëlla, motër apo prindërit, dhe së bashku me ta të jetojmë ne Britani te Madhe. Kemi nevoje të vijmë e të punojmë, bëjmë biznes e studiojmë në UK. Po! Ne kemi të drejte ligjore për ti bëre të gjitha këto nëpërmjet procedurave përkatëse ligjore. Ligjërisht një person mund të përfaqësojë veten në një aplikim apo procedure ligjore. Por gjithashtu mund të përfaqësohet me anë të përfaqësuesit ligjor; pra me anë të avokatit. Që ne shqiptarët të dalim me sukses me aplikimet e mësipërme, ne duhet të ndjekim me korrektësi procedurat, kriteret dhe udhëzimet e vendosura nga autoritetet e ambasadave Britanike në shtetet përkatëse. Dhe rruga me e mirë është që të instruktojmë një avokat që të na përfaqësoje neve ligjërisht në aplikimet e ndryshme që ne bëjmë pranë ambasadave britanike. Kemi dëgjuar që miqve, të afërmeve e patriotëve tanë në përgjithësi u është refuzuar një aplikim i caktuar të bërë pranë ambasadave Britanike. Ne pyesim përse u refuzuan? Përgjigja ligjore është e thjeshtë sepse arseja është shpjeguar zyrtarisht nga autoritetet e ambasadave. Por ne nuk pyesim për përgjigjen ligjore, por për faktorët që çuan në atë refuzim. Një faktor kryesor që po ndikon shumë është qe ne shqiptarët mundohemi t’i bëjmë vetë aplikimet dhe nuk marrim dot një avokat që të na japi këshillë ligjore në mënyrë që të rritet përqindja e suksesit të aplikimeve që bëjmë. Këtë ne e bejmë për disa arsye të thjeshta. Së pari, për të kursyer para. Së dyti, fakti qe në “dimë” anglisht tani, gënjehemi dhe na duket vetja jo vetëm përkthyes por edhe juriste. Jo, ky është një konkluzion i gabuar i yni. Së treti, si rrjedhim i arsyeve të para ne shqiptaret nuk paraqesim një aplikim të plotësuar mirë juridikisht, nuk paraqesim të plota dokumentet mbështetëse të aplikimit. Disa nga ne thonë se po e bëjmë vete aplikimin dhe po u refuzua atëherë do të marrë avokat që të bëjë apelimin kundër refuzimit. Po të këshillohemi mirë me avokatet ato do të na sqarojnë se kemi të drejtën e apelit kundër refuzimit të aplikimeve të kategorive të ndryshme për ‘Vize’ (Entry clearance). Por ne aplikantët do të kemi të drejta të kufizuara të apelimit në bazë të akteve ligjore mbi të drejtat e njeriut (Human Rights Act ose Race Relations Act). Ne duhet të dimë se përgjegjësia është individuale sepse ambasadat i shqyrtojnë çështjet mbi bazat e meritave individuale te tyre. Pra, ne shqiptarët (jo të gjithë) duhet ti vëmë gishtin kokës dhe të këshillohemi me avokatët dhe të përdorin shërbimin e tyre profesional e të vlefshëm. Tani është më lehte sepse juristet i kemi edhe shqiptarë. Tani këshillat ligjore jepen edhe në gjuhën shqipe si në Londër e kudo. Së fundi po theksoi se ky artikull nuk është një këshillë ligjore dhe ju inkuaroj që këshillat ligjore në lidhje me rastet tuaja ti merrni vetëm pranë zyrave të avokatisë ( Solicitor’s offices), ‘Law Centre’, ‘Citizen Advice Bureau’ etj.

Tel: 020 8689 0089 Fax: 020 8684 1840 www.pragashmckenzie.com

JU LUTEM MOS HEZITONI TE KONTAKTONI JURISTIN SHQIPTARO-BRITANIK Z. KASTRIOT BERBERI - LEGAL CONSULTANT

Telefono tani: 020 8682 2332
ÇESHTJE EMIGRACIONI -Aplikime per bashkim familjar me bashkeshorten, femijen,prinderit - Aplikime per viza per te martuarit, fujuarit, bashkejetuesit me persona qe gezojne shetesi britanike apo leje qendrimi te perheshme ne Britani
-Aplikime per lejim qendrimi te perhershem dhe te perkohshem ne UK

- Aplikime per lejim qendrimi ne baze punesimit apo si student - Aplikime per Dokument Udhetimi (Travel Document) - Aplikime per shetesi Britanike (Naturalisation) SHITJE DHE BLERJE - Shitje dhe blerje prona private apo bisnese - Kontrata residenciale dhe komerciale - E drejta per te blere prone apo biznese - Mortgage dhe Remorgage (borxh bankar i siguruar me prone) ÇESHTJE BIZNESI - Fillim bisnesi - Blerje e shitje bisnesi - Licensa alkoli etj - Kontrata punesimi -Transferime kontraktash, etj - Falimentime dhe mbyllje bisnesi - Neglizhence profesionale - Padi gjygjsore per mosmarveshje pronash apo bisnesi ÇESHTJE KRIMINALE - Perfaqesime, apelime dhe keshilla ligjore ne rast arrestimi / ndalimi nga policia ÇESHTJE FAMILJARE - Divorce, ndarje jo ligjore (Seperation) - Urdhera gjykate urgjente - Perkujdesje per femije - Pagesa te detyrueshme te prinderit per femijet pas divorvit ÇESHTJE PUNESIMI - Perfaqesojme pononjesit ose punedhenesit -Diskriminime ne pune per arsey racore, fetare, seksi,aftesise fizike -Shkarkim i padrejte nga puna ÇESHTJE AKSIDENTESH - Demtim personal - Aksidente ne rruge - Aksidente ne pune - Neglizhence mjeksore etj. - IMMIGRATION, NATIONALITY AND ASYLUM - CONVEYANCING - CRIMINAL - WELFARE AND BENEFITS - HOUSING / LANDLORD AND TENANT - CIVIL LITIGATION - PERSONAL INJURY - DEBTS - MATRIMONIAL - WILLS, TRUSTS AND PROBATE - EMPLOYMENT etc…

DREJTOR: PETRIT KUÇANA Zv/Drejtor: BASHKIM METALIA Kreyredaktor: MUHAMED VELIU REDAKSIA Akil Koci, Bejtullah Destani, Daut Dauti, Emanuel Bajra, Majlind Goge, Naim Hasani, Ylli Përmeti, Kastriot Berberi, Edvin Lamçe, Blerim Ciroka, Elda Memiaj, Brunilda Sejati, Pranvera Smith, Flori Slatina, Kastriot Dervishi, Jeni Miftari,Nertila Qarri, Naim Trezhnjeva, Anila Hoxha, Agim Shabani, Ilir Thaçi, Nikolin Nilaj, Behar Nela, Webdesign Marko www.gazetaalbania.co.uk [email protected] Tel/fax:02082169527

LONDON JUNE 2008

3

NGA PETRIT KUÇANA
Qysh në krye të herës, me nisjen e misionit tonë të për botimin e një mediumi shqiptar në MB, u përpoqëm që të ndikojmë sadopak në atë çfarë e cilësuam sistem të ri vlerash. Duke u përpjekur të afrojmë konturet e perceptimit, besuam se ngritja e një sistemi referimi mund t’i shërbente kësaj. Pas kaq kohësh po shohim që ky sistem referimi po bëhet jo vetëm më i qartë duktësisht, por dëshirojmë të besojmë se është kthyer në një katalizator nga ku burojnë ata që rëndom cilësohen (të paktën e kemi të mësuar veshin me to) si shembuj frymëzimi, nga ku mund të përcaktohet ajo që quhet dhe pranohet si e mirë ose vlerë. Nuk është thjesht ideja e ngritjes së modeleve, apo ndikimit për ngritjen e modele të tilla, sesa për parashtrim të ideve që të çojnë drejt saj. Të bindur në ndikimin e medias, mendojmë se rubrika ambasador, si një ndër rubrikat më të pëlqyera për lexuesin, i ka shërbyer më së miri kësaj. Ne jemi të lumtur që nuk ka një numër gazete që nuk kemi patur të paktën një “ambasador” që përfaqëson denjësisht vlerat tona. Kjo është vërtet shumë pozitive, por ajo që akoma nuk arrijmë të kuptojmë është tendenca e disa “tipave” që patjetër nxjerrin një “kleçkë” për personazhet e zgjedhura

DOMOSDOSHMËRIA e një sistemi referimi...
për t’i botuar në gazetë. Në të shumtën e rasteve këta tipat vetëquhen intelektualë, (pra që edhe mund të kenë mbaruar një shollë qoftë edhe cikël i ulët). Ata janë të gatshëm të flasin me orë të tëra, për shoqëritë dhe miqësitë e tyre, me deputetë e ministra, madje pa iu dridhur qerpiku të tregojnë edhe për numrin e telefonit të presidentit apo edhe kryeministrit. Atyre nuk pëlqen që t’i pyesin shkarazi se sa kohë kanë në Angli aq më keq akoma, (larg qoftë) për ndonjë kontribut që mund të kenë dhënë për komunitetin e këtushëm shqiptar. Në fakt janë me shumicë tipa të tillë që zojnë atë çfarë menduan dhe CV-ja e tyre, mbeti e bardhë prej vitesh. Megjithatë thëniet se “unë si intelektual” nuk mund të mos e ndeshësh gjithandej. Por realisht tek shumë prej tyre ven re shqetësimin për “shkuarjen poshtë” të brezit të ri. Në të vërtetë është pak problem shqetësues drejtimi që mori një kategori e caktuar që humbën shumë, apo më saktë që harruan që të jenë pak më shqiptarë. Ata i sheh shpesh rrugëve, apo në ndonjë koncert dhe kurrsesi nuk mund ta besosh se ata janë shqiptarë, jo vetëm nga mënyra e veshjes por edhe e sjelljes e bëmave të tyre. Dhe është e qartë që vlerë për ta është “ai tipi” që ka BMW X5, që u zu që rrahu 3-4 vetë, që ka 23 të dashura....ndonëse ai tip nuk mund të komunikojë lirshëm në shqip, e aq më tepër të dijë diçka më tepër... Është normale “yshtja” e tyre ndaj vlerës, pra së mirës që ata e perceptojnë, dhe fatkeqësisht humbën shansin e shkollimit në ishullin britanik, e pse jo ndonjëri prej tyre, mund të dali edhe me foto tek “njerëzit e humbur”, pasi ka “harruar” të komunikojë me familjen dhe të afërmit e tij. Pra me të drejtë “intelektualët pa CV” shqetësohen për ta dhe gjithçka mbaron këtu. Nuk ndodh që ata të bëhen promotor të ndonjë ideje për kthimin e tyre “në identitet”, por thjesht flasin dhe komentojnë për mosorganizim të komuniteti shqiptar në MB, për domosdoshmërinë e organizimit, për hartimin e një letre, që të njohurit e tij>>> (vijon në faqe 5)

fatkeqësisht nuk arritën që të gjejnë veten e tyre, pra nuk mundën të reali-

A keni pasur një aksident?

JR JONES SOLICITORS
Avokati Naim Hasani ne sherbim te komunitetit shqiptar ne Angli

Hiqe stresin duke na kontaktuar Shërbim i shpejte dhe miqësor

Ne mund t’ju ndihmojme
Per te gjitha ceshtjet e emigracionit 1-Bashkime familjare perfshire bashkeshortet, femijet dhe prinderit 2- Aplikime per VISA martesore dhe VISA per te fejuarit e personave me leje te perhershme qendrimi me Birtani apo me shtetesi Britanike. 3- Leje qendrimi apo hyrje si partner I pamartuar I personave me shtetesi Birtanike apo leje te perhershme qendrimi. Leje qendrimi si student, leje punesimi apo qendrim per experience pune apo si Migrant me Kualifikim te Larte etj. 4- Processe divorcimi dhe ndarja e pasurise per ciftet qe divorcohen. Perfaqesim ne procedurat per mbrijtjen e femijeve. 5- Nse jeni refuzuar nga Home Office si familje per tu perfshire ne Amnesti per arsye te ndryshme. 6- Nese keni pesuar aksidente ne pune dhe aksidente te trafikut rrugor dhe nuk ka qene faji juaj dhe kerkoni kompensim. 7- Kompania operon skemen e ndihmes ligjore falas per ata persona qe nuk jane ne mardhenje pune ose kane te ardhura te vogla.

Tel. Falas

08003761226
TRAZIM NË MINIMUM ZHDËMTIM NË MAKSIMUM Në rast lëndimi personal ju merrni 100% të kompensimit. Shërbimi është falas Ju ofrojmë makina të të gjitha llojeve brenda 24 orësh Prestigjioze, makina te vogla. Mini Cab dhe Black TAXI Marrje te makinës nga vendi i aksidentit dhe ruajtje e saj

448 West Green Road Tottenham N15 3PT

02088897799
Kontaktoni 24 ore numër emergjencie

07809362252

CHAMPION CLAIM

Address: 58 Uxbridge Road, Ealing London W5 2ST Tel: 02082310440 e-mail [email protected]

LONDON JUNE 2008

4

EKSKLUSIVE “ THE ALBANIAN”
NGA MUHAMED VELIU

Test elektronik abuzuesve me ndihmat sociale
ham, Newham& Redbridge , Haringey dhe Islington, ku jetojnë me mijëra shqiptarë ku shumë prej tyre megjithëse kanë 10 vjet në Angli ende u drejtohen shërbimeve sociale . Nëse ky projekt pilot do të rezultojë i suksesshëm atëherë të tjera bashki do të përdorin një sistem të tillë. Në shënjestër të testit do të vendosen ata persona të cilët dyshohet se punojnë dhe paralelisht mar-

M

e mijëra persona të cilët marrin ndihma sociale nga disa bashki në Londër, mes tyre edhe shumë shqiptarë, do t’i nënshtrohen një testi eletronik i njohur si "Lie Detector". “The Albanian” ka mësuar se skema pilot që do të përdoret për të kapur abuzuesit e ndihmave sociale, do të përdoret në 15 bashki në të gjithë Anglinë përfshi ato të Barking& Dagen-

Në "Lie Detector" zbuluesin e gënjeshtrës edhe shqiptarët që jetojnë në bashkitë Barking & Dagenham, Newham& Redbridge , Haringey dhe Islington
rin ndihma sociale. Burime nga bashkia Barking& Dagenham thonë se departamenti investigimit të mashtruesve në marrjen e ndihmave janë me dhjetëra dosje ku janë depozituar informacione se personat në fjalë janë në gjendje të punojnë por nuk duan ta bëjnë një gjë të tillë. Ky test ka një përdorim masiv nga kompaninë e siguracioneve, do të ndihmojë në kapjen e personave që nuk deklarojnë rrethanat e tyre të vërteta të jetesës, por çdo dy javë i drejtohen qendrave të punë Job Centre për të tërhequr para si të papunë po ashtu të marrin para për pagesën e banesës. Duke përdorur një teknologji të avancuar të dyshuarit për mashtrim të këtij lloji fillimisht do të telefonohen duke kryer një bisedë normale me punonjësit e "Job Centre". Më pas ata do të ftohen në ambietet e "Job Centre" për një intervistë ku në trup do tu vihet paisja "Lie Detector". Nëse kjo makineri do të kapë ndryshim e zërit krahasuar me zërin e regjistruar përmes telefonit më parë, atëherë në mënyrë automakite do të kalkulojë nëse ky person potencialisht është një gënjeshtar. "Kjo është arma jonë më e fundit, në luftë me mashtruesit e ndihmave sociale për të ndaluar këtë fenomen i cili i shkakton taksapaguesve mijëra paund çdo vit" ka thënë një burim nga bashkia Barkingut në lindje të Londrës ku jetojnë më shumë se 5 mijë shqiptarë. Duke shtuar i njëjti burim që nuk preferoi ti bëhet emri publik, shtoi se kjo mënyrë do të kryhet në zbatim me ligjin për të çuar përpara drejtësisë mashtruesit e aplikimeve jo të merituara për ndihma sociale të çdo lloji. Sipas burimit kjo mënyrë do të dërgojë një mesazh të qartë tek personat e tjerë për të mos abuzuar. Ky hap ndërmerret në kuadër të nismës "The National Fraud Iniciative" e cila kryhet ç'do vit. Në vitin 2006 duke përdor këtë mekanizëm u zbuluan 140 milion paund të marra në mënyrë të padrejtë nga aplikantë që nuk e meritonin të paguheshin si të papunë. Në të përfshihen 24 milion paund para të paguara për strehim, 4 milion në "Income Suport" si dhe shpenzime të tjera. Në bashkinë e Barking& Dagenham vitin e shkuar aplikimet e rreme për ndihma sociale i kushtuan kësaj bashkie 1, 710, 000 paund nga 432 aplikantë mastrues.

Stuart Miller&Co Solicitors
SPECIALIST NË ÇËSHTJE TË KOMPLIKUARA DHE TË PROFILIT TË LARTË Specialist in Complex and High Profile Case Work Experienxe in: SERIOUS FRAUD MURDER TERRORISM HUMAN RIGHTALL ASPECTS OF CRIMINAL DEFENCE ALSO MENTAL HELTH Experiencë në: MASHTIME SERIOZE VRASJE TERRORIZEM TE DREJTAT E NJERIUT TË GJITHA ASPEKTET E MBROJTJES LIGJORE SEMUNDJE MENDORE

Telefono tani

Free 24’hr Police Station Advice
24 ORË KËSHILLË LIGJORE FALAS NË STACIONIN E POLICISË

ADRESA
247 HIGH ROAD WOOD GREEN LONDON N22 8HF TEL 02088885225
Call Now

EMERGJENCI TEL: 07980000076

LONDON JUNE 2008
do t’ia çojnë kryeministrit në dorë... Pra këta intelektualët e paangazhuar janë një kontingjent i konsiderueshëm dhe nuk kanë mundur të gjejnë një vend në ndonjë organizëm apo shoqatë shqiptare, që janë vërtet të shumta, e larg qoftë, s’kanë marrë mundimin të mendojnë zhvillimin e ndonjë ideje që mund të çojë në kahjen e duhur “identitet-humburit”. Por duhet theksuar se shumë prej tyre të paangazhuarve, nuk harrojnë të flasin me shumë mllef ndaj shqiptarëve, (dmth të vetpështyhen) dhe që në sistemin e tyre të memories janë fshirë edhe ato pak detaje të asaj që quhet vlerë dhe krenari. Ndodh që thjesht stepen nëse u përmend një fakt shumë të thjeshtë se shoqëria shqiptare në MB, mbart vlera të padiskutueshme dhe se familja shqiptare është njëra prej tyre. Por “profesorët” e pensionuar para kohe, nuk janë të vetmit që kanë dalë jashtë sistemit të vlerave. Nëse i referohemi termit intelektual, dhe e zbërthejmë se prodhues idesh në të mirë të të tjerëve, (pra

5

DOMOSDOSHMËRIA e një sistemi referimi...
Pas kaq kohësh po shohim që ky sistem referimi po bëhet jo vetëm më i qartë duktësisht, por dëshirojmë të besojmë se është kthyer në një katalizator nga ku burojnë ata që rëndom cilësohen (të paktën e kemi të mësuar veshin me to) si shembuj frymëzimi, nga ku mund të përcaktohet ajo që quhet dhe pranohet si e mirë ose s e vlerë. Nuk është thjesht ideja e ngritjes së “fatkeqë- modeleve, apo ndikimit për ngritjen e modele të tilla, sisht” janë sesa për parashtrim të ideve që të çojnë drejt saj. shqiptarë, që edhe do
të mund të justifikoheshin nëse do të ishin në Greqi apo në ndonjë vend tjetër, por këta të humbur të përjetshëm, paranojakë të pandreqshëm, do të vijnë një ditë që do të kujtohen se janë shqiptarë. Por është edhe një kategori tjetër “in telektualësh” që cilësohen si internacionalistë. Ata janë të gjithanshëm dhe “ecin me kohën” duke mos përtuar të poshtërojnë çdo gjë shqiptare vetëm për të arritur të përbëjnë lajm, që janë të gatshëm të shesin çdo gjë shqiptare, vetëm për të arritur pak sukses. A përbën lajm për ta që studentët shqiptarë janë shpallur më të mirët? A përbën lajm suksesi i “ambasadorëve” shqiptarë në MB? A nuk është ky sistemi më i mirë i referimit?

që arrin të mendojë edhe më larg se vetvetja) siç pranohet gjerësisht, këtu përjashtohen ata që vërtet mund të ishin të tillë, por që kanë zënë një qoshe të ngrohtë dhe nuk mund të bien në nivelin e “folkloristëve”, e pse jo në shumë raste nuk duan të pranojnë

A Class Motors
Me eksperiencë 10 VJEÇARE NË ANGLI Bëjmë Servisimin, riparimin e të gjitha LLOJEVE dhe MODELEVE të automjeteve

AUTO GARAZHE

Amosu Robinshaw Solicitors
Firmë e specializuar në fushën e krimeve Stacion Policie Magistrates Court Crown Court
Për çdo nevojë tuajën në fushën e veprave penale kontaktoni një ndër avokatet më të mirë në Londër Nick Robnshaw ose juristin shqiptar Nalton Shtembari

BEJMË GJITHASHTU EDHE KONTROLLIN TEKNIK (MOT) Garazhi ynë është i liçensuar për lëshimin e çertifikatës së emotisë

Mos harroni!
Si dhe shërbime të tjera: Goma, Balancim, Rregjistrimin e gomave, skanimin e problemeve elektrike, të gjitha riparimet mekanike, saldime etj si dhe larjen e makinave

Nese thoni se keni shkuar nga Gazeta “The Albanian” përfitoni; *10% ZBRITJE *LARJE FALAS te automjetit tuaj

PRONARI AGIM HALILI JU MIREPRET TEL: 020 8453 0008 MOB: 07932 024 665 A CLASS MOTORS 34C Park Royal Road Park Royal NW10 7LN

Kjo firme punon me fonde nga Ndihma Ligjore (Legal Aid) ose privatisht

Tel: 020 7582 9645 Fax: 020 7820 1815 Nalton:

Amosu Robinshaw Solicitors Bondway Commercial Centre

07801 437 460

71 Bondway Vauxhall London SW8 1SQ

LONDON JUNE 2008

6

Emigracioni
N
jë gjykatës, i gjykatës së lartë britanike "Royal Court of Justice" në vendimin e tij nëse azilantet që iu është refuzuar azili kanë të drejtë të kurohen në sistemim NHS apo jo ka vendosur në favor të tyre.

Gjykata:-Azilantët e refuzuar të drejtë kurimi në spitale
gjatë të "Këshillit të refugjatëve" për këtë çështje.
Në të shkuarën ka patur disa raste kur azilantëve të refuzuar nuk u është dhënë ndihma mjekësore në spitale ose janë kthyer në subjekt kërcënues nga mbledhësit e debive për të paguar koston e shërbimit shëndetësor të ofruar për sëmundje kronike, kancer apo edhe në ato raste kur pacientët kanë patur virusin HIV.

"Ata duhet të kurohen njësoj si gjithë të tjerët pavarësisht se në cilën fazë të procesit ata janë" ka qenë vendimi gjykatësit duke finalizuar një betejë të

Gjykatësi në vendim thotë se azilantët e refuzuar janë njësoj si ç'do qytetar i këtij vendi që është rezident, kështu që ata duhet të përfitojnë trajtim mjekësor njësoj si qytetarët e tjerë.
grantëve ilegal të dëbuar kapi shifrën e 64, 140 personave. Këto ndryshime në sistemin britanik të emigracionit janë cilësuar nga ministri Liam Burne si reforma me e madhe në këtë sistem këto 40 vitet e fundit. Materialet e shfrytëzuara në hartimin e këtyre shkrimeve mund ti gjeni në këto web faqe. http://www.direct.gov.uk/en/Governmentcitizensandrights/UKgovernment/Parliament/DG_0 76359 http://www.homeoffice.gov.uk/rds/pdfs08/hosb0 508.pdf

Shtohet numri qendrave të ndalimit
everia Angleze e kryeministrit Gorgon Braun ka bërë publike planin e ndërtimit të disa qendrave të reja të detencionit për dëbimit e emigrantëve ilegal. Agjencisë britanike të Kufirit që merret me dëbimin e të huajve pa leje qëndrimi në vënd, I është dhënë drita jeshile për shtimin kapacitetit mbajtës të qendrave aktuale me 60 %. Sipas hartuesve të këtij plani mësohet se ndërtimi këtyre qendrave të reja do ti japë akoma më shumë mundësi agjencisë britanike të kufirit për shtrimin e numrit të personave që do të dëbohen. Ministria e brendshme Home Office ka aplikuar pranë bashkive lokale për ndërtimin e qendrave të detencionit në zonën Bicester në Oxfordshire dhe Yarls Wood në Bedfordshire. "Ne tani mundemi të dëbojmë çdo tetë minuta një

Q

emigrant ilegal nga vendi ynë, por synimi është të dëbojmë akoma më shumë në mënyrë më të shpejtë." ka deklaruar Liam Burne Ministri emigracionit i cili anoncoi këtë nismë të re të qeverisë Angleze . Duke folur me gjuhën e shifrave zoti Burne deklaroi se vitin e shkuar numri operacione në sektorin e punës së zezë është rritur me 40 %. Ndërkohë që numri të huajve të dëbuar pasi janë përfshirë në krime është rritur në 80%. Vitin e shkuar nga Britania e Madhe janë dëbuar në vendin e origjinës 4,200 të burgosur për krime të ndryshme. Ndërsa numri emi

Rregulla të reja për emigrantët ekonomikë

M

inistria e Brendshme Britanike Home Office ka anonçuar rregulla të reja për ata të cilët duan të emigrojnë në Britani si emigrantë ekonomik. Përzgjedhja e punëtorëve të kualifikuar do të kryhet përmes një skeme e njohur si "Point based System" (Sistemit bazuar në pikë). Sipas rregullave të reja, punëdhënësit britanik duhet të provojnë që ata e kanë të pamundur të gjejnë punëtorë britanik për vendet vakante , pasi ti kenë reklamuar ato në gazetat lokale. Punonjësit e kualifikuar që aplikojnë për vizë punësimi në Britani, nga ana e tyre duhet të provojnë që ata kanë një ofertë pune përpara se të aplikojnë për këtë lloj vize. Përpara mbërritjes në Britaninë e Madhe duhet të sigurojnë një numër të caktuar pikës. Pikët

fitohen në bazë të profesionit që aplikanti ka dhe do të ushtroj, niveli i mirë I të folurit anglisht, dhe pagesa nëse ai do të paguhet më shumë se 24 mijë paund në vit, nga puna e ofruar. Nga tani e tutje për çdo punëtor të huaj që i ofrohet punë në Britani, punëdhënësi duhet të aplikojë për një licencë punësimi në Agjencinë e Kufirit "UK Border Agency". Home Office thotë se emigrantët me nivel të ulët kualifikimi nga vendet jashtë BE-së nuk do t’u jepet vizë punësimi pasi nuk përfshihen në këtë skemë. Ministri emigracionit Liam Burne i cili prezantoj skemën e re tha po ashtu, se në muajt në vazhdim të gjithë të huajt që jetojnë në Britani do të pajisen me karta identiteti të posaçme.

GATI LIGJI I RI PËR EMIGRACIONIN
everia angleze në muajin nëntor do ti paraqesë Mbretëreshës Elisabeta II një sërë ligjesh ku ai më i rëndësishmi " The Citizenship, Immigration and Borders Bill " Ligji për "Qytetarinë, Emigracionin dhe Kufirin". Analistët e çështjeve të emigracionit thonë se ky ligj është një ndryshim radikal që pëson ligji për qytetarinë dhe

Q

emigracionin këto 35 vitet e fundit. Me detaje do të sanksionohet se kush është i lejuar të qëndroj në vend, shtimi procedurave ruajtëse të kufirit etj Sipas këtij ligji autoritetet e emigracionit marrin në dorë më shumë kompetenca duke i dhënë atyre liri veprimi absolute në zbatimin e ligjit të emigracionit. Ligji që do të emërohet me

emrin "Citizenship, Immigration and Borders Bill" ka si qëllim zëvendësimin e ligjit aktual që operohet për emigracionin duke qartësuar procedurat e kontrollit të kufirit përfshi mënyrën se si, kush, kur dhe në çfarë rrethanash mund të fitohet qytetaria britanike.

KJO FAQE U PËRGATIT NGA MUHAMED VELIU

LONDON JUNE 2008

7

GAZETA “THE ALBANIAN” FESTON KATËR VJETORIN
NGA BASHKIM METALIA
s që vihet në dyshim roli që luan informimi publik dhe komunikimi konvencional mediatik që përbën media në tërësi për shoqërinë. Tentativat që i bëhen për ta "gllabëruar" atë, nga individ dhe grupe interesi e deformon produktin e saj që nxjerr në përditshmëri dhe sjellë pasoja që ç'ekuilibrojnë dhe rrezikojnë seriozisht lirinë e shtypit dhe të fjalës së lirë në tërësi. Një media qoftë vizuale apo e shkruar , do të jetë e tillë për sa kohë nuk cenohet dhe bllokohet profesionalizmi , mendimi origjinal, sfida ndaj konvencioneve pse jo dhe përmbysja e mitesh...etj. Mirëpo duke u mbështetur në "higjenën" profesionale të gazetarisë, metodës së punës së saj do të na rezultonte një përkufizim më i drejt dhe më i mbështetur në mënyrën e të bërit gazetari të mirëfilltë. David Randall, gazetar anglez, përdor një përcaktim më të detajuar, të asaj, se ka vetëm gazetari të mirë dhe gazetari të keqe. Po ashtu gjithnjë sipas Randall, se - " ajo gazetari e mirë ashtu edhe e keqe nuk njohin kufij dhe mund të shprehen në çdo gjuhë… Të dyja janë universale." Gazetaria e mirëfilltë përpiqet të arrij një qëllim sublim dhe dobiprurës; të jetë informuese, duke u mbështetur në

A

Ambasadori shqiptar në MB SHZT Zef Mazi
fakte, që nuk i shërben asnjë kauze, por të vërtetës së qartë, e shkruar në gjuhë të kuptueshme për publikun e gjerë. Gazetaria dhe gazetari duhet të kenë një kulturë të cilën duhet ta pasqyrojnë si në vlerën e lajmit dhe në atë të lexuesit (publikut) dhe të përpunojnë aftësitë e veta profesionale ne lidhje të ngushta me standartet e pranuara moderne ... Për sa më sipër morali i gazetarisë dhe mediazimi që i bëhet fakteve, jetës së përditshme duhet të jetë profesionale dhe njerëzore. Rolin, që duhet të luaj një organ mediatik, në shoqëri kërkon emancipim intelektual. Duke marrë shkas nga kjo kornizë e mediazimit , informimit dhe komunikimit masiv më duhet të them se gazetaria dhe gazetarët janë gjithnjë përballë sfidash; të lehta dhe të rënda ,të vjetëruara dhe moderne, të thjeshta dhe komplekse...

Veprimi dhe mënyra aktive e Gazetarisë e bën të parehatshëm korrupsionin , alishverishet dhe interesat e ngushta . Ndërgjegjëson , opinionin , kritikon veset , parregullsitë e shumë e shumë aspekte të jetës shoqërore. Ky nuk është thjesht një kontribut por një vlerë e patjetërsueshme që e parashtron dhe ia servir opinionit. Në vazhdën e përpjekjeve që bën një organ shtypi në shërbim të klientitit

të saj , lexuesit , dhe atyre problemeve që ngërthejnë më të domosdoshme për shoqërinë që i përket dhe jep informacione them se duhet një zë që të dëgjohet. Gazeta "The Albanian" megjithëse në një moshë relativisht të re ,( sapo i mbushi katër vjeç) prapë se prapë qëllimi që i ka vënë vetes nuk e lë mbrapa aspak misionarizimin profesional dhe kombëtar. Gazeta “The Albanian” ka rezonuar pa ndërprerje lajtmotivin e kulturës dhe tabanit kombëtar. Ka intensifikuar punën me komunitetin dhe pasqyrimin e veprimtarive që zhvillohen në Britaninë e Madhe. Duke e nisur që nga fëmijët, me nxitjen dhe përkujdesin ndaj tyre për mësimin e Gjuhës Shqipe apo identifikimin e talenteve të reja ne fusha të ndryshme…

Gjithashtu dhe për të rinjtë , që tashmë janë të inkuadruar në jetën e shoqërisë Britanike , “The Albanian” tregon një interest të madh , si në fushën e artit ,shkencës, sport etj. Këto grupmosha janë shumë delikate ndaj dhe vëmendja duhet të jetë e pakursyer. Si Redaksi u kemi kushtuar rëndësi dhe hapësira të gjëra publikimi , sidomos cilësive të veçanta që ato kanë. Padyshim që këto talente shërbejnë si ambasadorë të vërtetë të shoqërisë dhe komunitetit shqiptar në MB. Një vënd të rëndësishëm zënë të pasqyruara dhe detajuara, aktivitstët dhe organizatat e ndryshmme që veprojnë e punojnë në MB në shërbim të komun i t e t i t shqiptarë; për misionin e tyre integrues dhe emancipues … Janë promovuar me dëshirën më të madhe të stafit tonë , për punën e tyre fisnike, studiues , historian, hulumtues , krijues, jurist, sportist etj. Me një fjalë janë përcjell përmes gazetës të gjitha potencialet e identifikuara. Po në të njëjtën mënyrë, janë ngritur shqetësimet dhe problemet e ndryshme që ka komuniteti ynë në emigrim. “The Albanian” është munduar t’i trumbetoj me forcën më të madhe. Zëri i kësaj Gazete është ngritur edhe atëherë kur ka rënë ndesh me fenomene dhe deformime nga opinione dhe opinionistë , politika apo poli-

tikanë në trajta dashakeqe dhe shtrembëruese (vlen të theksohet rasti i A A Gill). Gjithashtu epiqendra e vëmendjes është fokusuar jashtëzakonisht edhe në zhvillimet e ngjarjeve politike dhe zgjidhja e aksiomës shqiptare të Kosovës; si një ndër çështjet më të nxehta jo vetëm për shqiptarët por edhe për politikbërësit botërorë Sakaq nëse i vendosim në këndet ballafaquese dhe me gjykim real, misionar që ndërmerr një individ , lëvizje të ndryshme apo dhe një organ shtypi siç është Gazeta “The Albanian”, për të pranëvënë produktin pozitiv tek njerëzit dhe shoqëria që i përket , themi

se ja kemi arritur qëllimit. Ashtu sikurse do të ishte mjaft pozitive dhe ndërgjegjësimi ndaj kohës që na prin dhe udhëzon sfida të reja globaliste. Është bërë traditë tashmë që çdo vit të festohet përvjetori i gazetës "The Albanian" Dhe nuk ishte aspak e rastësishme që edhe për këtë përvjetor të katërt të saj të organizohet një mbrëmje festive dhe mbresëlënëse për të gjithë pjesëmarrësit e kësaj ceremonie. Në përvjetorin e Gazetës "The Alban-

LONDON JUNE 2008
të dyja këto kandidate të M i s s Shqiptarja në MB. Si fillim u mbajt fjala e rastit nga Zoti Kuçana u shpreh edhe mbi anën profesionale te gazetës si dhe politikës që ndjek ky organ mediatik. Me fjalë të tjera u nënvizua shkalla e lartë e përgjegjshmërisë profesionale falë dhe stafit të saj me ç’rast zoti Kuçana i falënderoj për kontributin dhe punën e tyre , si dhe mesazhi që jep gazeta, nëpërmjet lartësimit dhe identifikimit të vlerave kombëtare, në saj të pasqyrimit në faqet e saj. Duke përfunduar Drejtori i "The Albanian" komentoi edhe një aspekt mjaft të rëndësishëm të zhvillimeve më të fundit .Gjithë kjo në saj të ideve dhe punës së Z. Kuçana. Është në proces e sipër dalja në treg e librit me kontakte dhe informacione të ndryshme, " Yellow Pages, Albanian Contacts" "Ky është një ndër projektet më të mëdha të ndërmarra deri tani në Britaninë e madhe,, në ndihmë të komunitetit , biznesit dhe të gjithë të interesuarve" - tha Z. Kuçana Më pas fjalën e rastit e mori Ambasadori Mazi , i cili uroj Gazetën "The Albanian" për përvjetorin e katërt të saj, dhe nënvizoj rolin që ka luajtur dhe po luan në komunitetin shqiptar . Zoti Mazi përgëzoi për gjithçka është bërë dhe po arrihet nëpërmjet dhe stafit të saj. Gjithashtu u zotua edhe për angazhimet e tij si përfaqësues i diplomacisë shqiptare në Londër në ndihmë dhe përkrahje të çdo iniciative në dobi të komunitetit dhe vlerave kombëtare. Programi vazhdoi me ndarjen e çmimeve që Gazeta "The Albanian" u kishte akorduar personaliteteve

8

ian" ishin të ftuar një numër i madh individësh dhe personalitetesh të larta . Si Ambasadori i Republikës së Shqipërisë në Londër z.Zef Mazi me stafin e tij , Kryetarë Shoqatash të ndryshme , poetë, biznesmenë shqiptarë dhe të huaj , Kampioni i Botës në boks, z. Kreshnik Qato, Hulumtuesi dhe Historiani z.Bejtullah Destani. Gjithashtu në këtë mbrëmje ishin të pranishëm edhe vajzat kandidate për në Miss Shqiptarja në MB që do të zhvillohet pas pak kohësh. Në këtë përvjetor kishte po ashtu të ftuar të tjerë të ardhur nga Edinbourgh , Irlanda e Veriut etj Megjithëse jo të pranishëm ishin të ftuar dhe Z.Noel Malkolm Historiani dhe miku i shqiptarëve, deputet ne parlamentin britanik, Aktivisti i shquar shqiptar Z.Agron Llozha etj. Mbrëmja festive u prezantuan nga bukuroshet Greisi Spahiu dhe Rudina Suti

Themeluesi dhe Drejtori i Gazetës "The Albanian" z. Petrit Kucana. Në fjalën e tij duke falënderuar pjesëmarrësit , ai u ndal në aspekte të veçanta të gazetës duke e çmuar si shumë të rëndësishme rolin që ka luajtur në opinionin shqiptar dhe më gjerë. Më konkretisht z. Kuçana foli mbi progresin dhe impaktin pozitiv të gazetës , ingranimin dhe indetifikimin e problemeve që ka hasur kryesisht shqiptarët në MB, intesifikimi i marrëdhënieve me struktura të ndryshme të jetës politike , shoqërorë , sportive dhe më kulturore; me qëllimin e mirë të rritjes së nivelit integrues dhe emancipues të komunitetit shqiptarë në Britani.

te shquara; Zotit Noel Malkolm , dhe Zotit Akil Kocit më konkretisht: The Albanian Price 2008 Mr.Noel Malcolm "Mikut të madh të së vërtetës dhe shqiptarëve" The Albanian Price 2008 Mr.Akil Koci "Ambasadorit të shkëlqyer të kulturës shqiptare në botë" Një çmim tjetër , ai i publikut , u nda edhe për zonjushën Shpresa Vitia, Miss Shqiptarja në MB 2007, për kontributin e saj në fushën e bukurisë dhe përfaqësimin dinjitoz që ajo i bëri ngjyrave kuq e zi në Miss Shqipëria dhe Miss Earth International 2007. Zonjusha Vitia ishte përzgjedhur si personaliteti i vitit e votuar direkt nga publiku shqiptar. Kënga dhe vallja shqiptare pastaj shtuan atmosferën festive e cila vazhdoi deri pas mesnate.

Katër vjetori i gazetës "The Albanian" ishte një shenjë e asaj që do ta quaja , udhërrëfyese e besueshme e komunitetit shqiptar këtu në Britani. Ajo po luan një rol të të jashtëzakonshëm dhe të larmishëm informimi, ndërgjegjësimi dhe procedimi të fenomeneve antivlera që dalin në pah. Kërkesat e kohës "The Albanian" po i përmbush me profesionalizëm , më guxim dhe kurajo qytetare, si një avangarde e mirëfilltë dhe pa komlekse të komercializimit kleptokratik. E gjithë atmosfera u përcoll nën objektivin e kameras së Alba-medias dhe operatorit të saj Z. Enkeleid Omi. Kësaj feste i shtoi gazmdenin grupi i mrekullueshëm “Tinguj Zemre” që me këngët dhe meloditë e tyre nga të gjitha trevat shqiptare, kënaqën shijet e pjesëmarrësve. Tinguj zemre është një ndër grupet muzikore më të kërkuara në Britani.

A keni patur një AKSIDENT dhe nuk ka qene FAJI JUAJ? Ne ju ofrojme keto sherbime:PER AUROMJETIN TUAJ -Zevendesim te automjetit tuaj FALAS -Ruajtje e makines se demtuar FALAS -Vlersim te demit te makines FALAS -Riparim ose mbulim te vleres Per Ju -Ndihme ne te gjitha dokumentet -Ofrojme zevendesimin e mjetit -Mbulojme compensimin e demtimit tuaj dhe mos harroni ju do te merrni 100% te te gjitha pavare te kompensuara nga demtimi

LONDON JUNE 2008

9

ORTENZ & CO
Are you confused and uncertain as where to get help with your accounting issues? A po paguani më shume se sa duhet taksa? You don’t have to
We can sort out the following with best solutions at a reasonable fee
• • • • • • • • • • • • • Self Assessment Tax Return New Business set up Accounts PAYE VAT Management Accounts, monthly or quarterly Company Formation Limited Company Accounts Inheritance Tax Planning Capital Gains Tax Business Plans Cash-Flow Forecast and Projected Profit Tax enquiries by H.M Revenue and Customs

A keni gjoba për të paguar kundrejt Inland Revenue?
Mendoni përpara se të paguani

ORTENZ & CO ju ndihmon

Plus, free Consultation

Contact: Gentiana Hakia (MAAT) Accountant Tel: 020 8220 1872 Fax: 020 8594 2233 Mob: 07792 610 020 Email: [email protected] 32-34 North Street Barking Essex IG11 8AW

*Criminal Law • Human Rights • Specialist Fraud Panel . Extradition . Higher Courts Advocates

CRIMINAL DEFENCE SOLICITORS
Experienxe in:

LEGAL AID CRIMINAL LAW HUMAN RIGHTS SPECIALIST FRAUD PANEL EXTRADITION TERRORISM ROAD TRAFFIC OFFENCES

Klientëve tanë iu shërbejmë me përkthyes në gjuhen shqipe

NDIHME LEGALE Experiencë në: ÇËSHTJE KRIMINALE TË DREJTAT E NJERIUT SPECIALIST PËR ÇËSHTJE MASHTRIMESH EKSTRADIM ÇËSHTJE TERRORIZMI PËR SHKELJE TË RREGULLAVE TË TRAFIKUT

24’hr police station attendance 24 HOURS TELEPHONE

Higher Courts Advocates Magistrate Court Crown Court

020 7837 3456

përballë undergroundit në KINGS CROSS

Kati i 1-rë dhe kati i 3-të Euston Road London NW1 2SA TEL: 020 7837 3456 FAX: 020 7837 9696 DX 37905 Kings Cross e-mail: [email protected] Website: www.bsblaw.co.uk

LONDON JUNE 2008

10

Ne kemi gjithçka çfarë i duhet shtëpisë, zyrës apo lokalit tuaj; karrige, tavolina, dollapë, krvate etj etj, të gjitha të cilësisë së shkëlqyer. Ju mund të zgjidhni sipas preferencës suaj.

Transporti falas kudo që të jeni në Londër

E.U. FURNITURE LTD. Unit 2, The Cromwell Centre, 24-30 Minerva Road London NW10 6HJ Tel: 0208 961 8765 Fax: 0208 965 9651 E-Mail: [email protected]

www.eufurniture.co.uk

Blue EYES
Ambientet më komode që mund t’i keni vizituar ndonjëherë
Hyrja falas nga ora 9-11 PM
HAPUR 6 DITE TE JAVES NGA ORA 9.00 AM DERI NE ORET E VONA E HENA PUSHIM

Nen shoqerine e vajzave me te bukura
SHERBIM I PAKRAHASUESHEM ÇMIMET ME KONKURUESE PER ÇDO LLOJ FESTE, DITELINDJE, FEJESA, MARTESA, PARTY ETJ ETJ

South Way WembleyHA 9 0HB

Ngjitur me stadiumin e Wemblit
Tel: 0208 795 2424 Mob: 07855781966

LONDON JUNE 2008

11

LONDON JUNE 2008

12

Në gjurmët e Konicës
Z.Kuçana! Ju jeni iniciatori i parë për nxjerrjen e gazetës “The Albanian”. Si ju lindi ideja dhe çfarë ju nxiti për botimin e saj? P.Kuçana. Janë momente vërtet interesante, kur mendoj kohën kur vendosëm hapjen e një gazete shqiptare në Mbretërinë e Bashkuar. Kur u gjenda në Londër vërtet u befasova kur mora vesh se në Britani jetonin një komunitet prej mbi 150 mijë vetësh dhe nuk kishin një media të tyren. Dhe së bashku me një grup gazetarësh dhe intelektualësh vendosëm hapjen e Gazetës “The Albanian”. Të gjithë ishim të vetëdijshëm për vështirësitë me të cilat do të përballeshim, dhe kurrsesi nuk dëshironim që të reduktoheshim në nivelin e një tentative të gjashtë për hapjen e një mediumi shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar. Mospasja e një mediumi shqiptar në ishullin britanik nuk ishte shqetësuese vetëm për ne gazetarët, por për të gjithë shqiptarët të cilët e ndjenin shumë një mungesë të tillë. Dhe ishte më shumë se obligim për në të ndërmerrnin një iniciativë të tillë që të realizonim së paku komunikimin brenda shqiptar, por ishte një element akoma më shqetësues një ndjenjë përhumbje që përjetonim në këtë ishull. Ishim i vetmi komunitet që nuk kishim median tonë, zërin tonë që të dëgjohej sadopak. Dëshironim që kjo gazetë të ishte edhe si urë lidhëse mes nesh dhe mëmëdheut, prandaj menduam se emri më i mirë do të ishte "The Albanian" duke u përpjekur kështu të ndiqnim rrugën e nisur nga eruditi Faik Konica i cili një shekull më parë botoi gazetën "Albania". Ne vendosëm hapjen e gazetës "The Albanian" në një periudhë kur "nami" ynë si shqiptarë kishte marrë një dimension të pazakontë përçudnimi, që mjerisht shkonte deri aty, sa një numër jo i vogël i mërgimtarëve shqiptarë duke e ndjerë vehten krejt të pafuqishëm për të ndryshuar diçka nga ky përçudnim të gjendur në situata të tilla, kishin arritur deri aty sa të mohojnë kombësisë, të mohojnë të qenurit shqiptar, duke paguar kështu taksën më të lartë morale, për të mbetur i huaj i përjetshëm, duke u përpjekur që të "fshihen" në zhelet e të tjerëve. Nëse na mungonte dhe na mungon një institucion kulturor, që çdo shtet e ka dhe do të nxiste dhe do të promovonte vlerat tona shqiptare ne mërgim, nuk na kanë munguar as nuk na mungojnë ambasadorët e shumtë me krijimtarinë e tyre në të gjitha fushat e jetës që pasqyrojnë më së miri vlerat tona të mrekullueshme, vlerat e kombi mijëravjeçar të një trualli nga ku lindi qytetërimi, vlera me të cilat ne krenohemi ne por jo vetëm ne, por edhe shumë shtete qe jo rrallë ne kulturën e tyre përfaqësohen nga shqiptarë. Dhe të vetëdijshëm se duhet bërë diçka më shumë që këto vlera të mos mbesin thjesht fraza që vazhdojnë të harrohen, me një staf profesionist dhe të mrekullueshëm katër vjet më parë, vendosëm të hapim gazetën “The Albanian”, si një shërbim që mund t'i bëjmë komunitetit tonë, duke u përpjekur kështu të kryejmë obligimin tonë kombëtar dhe si intelektualë, të bëhemi pjesë e misionit të madh për të ruajtur dhe transmetuar vlerat tona të mrekullueshme. A gjeti ideja juaj përkrahjen e komunitetit, sa e patet mbështetjen e tij dhe cilët ishin bashkëpunëtoret tuaj te pare? P.Kuçana Më lejoni të kujtoj që kur themeluam “The Albanian” kishim kaq pak kontakte, (madje akoma nuk e njihnim mirë Londrën) dhe me botimin e numrit të parë morëm kaq shumë përgëzime dhe gadishmëri për ndihmë saqë u befasuam vërtet, dhe ky ka qenë motivi më i fuqishëm që na nxiti për realizimin e misionit që kishim marrë përsipër. Një përkrahje të fuqishme kemi patur pa përjashtim nga të gjitha shoqatat shqiptare të këtushme, të cilët më tepër se gjithkush e kishin ndjerë mungesën e një media shqiptare nëpërmes së cilës të transmetohej mesazhi i tyre. Kam patur fatin që kam njohur mikun tim të ngushtë “ambasadorin e përjetshëm të shqiptarëve në Britani” siç e kemi quajtur ndryshe z.Bejtullah Destani, i cili ka shërbyer vërtet si ambasadë në vete. Nëpërmjet tij u bë e mundur jo vetëm krijimi i lidhjeve me caqet intelektuale të këtushme vërtetës dhe i shqiptarëve Noel Malcolm, Jason Tomes, Shirley Dioguardi ,Morelle Smith,et etj apo shkrime të tjera për Shqipërinë dhe shqiptarët, artikuj mbi Çamërinë, Shqipërinë etnike etj etj, të shkruar nga anglezë apo miq të shqiptarëve duke u përpjekur kështu që të realizojmë sa më shumë që të jetë e mundur misionin tonë. Natyrisht nuk kanë munguar lajmet nga Shqipëria dhe sidomos Kosova para gjatë dhe pas zgjidhjes së statusit të saj. Nuk është e lehte te jesh gazetar, pasi shpesh përballesh me ngjarje dhe situata jo te këndshme. Për këtë duhet jo vetëm profesionalizëm por dhe kurajo e guxim. A i plotëson stafi juaj këto cilësi te domosdoshme për një gazetar? P.Kuçana Mbase shumëkush që do të dyshonte se gazetaria është profesioni më i mirë, do të bindej nëse i bie të punojë për një media të diasporës. Së paku është një eksperiencë nga më fantastiket, që teston jo vetëm përgatitjet profesionale në lëmin gazetaresk, por të krijon hapësira dhe mundësi të pafundme jo vetëm të realizimit vetvetësor. Por të ndërmarrësh iniciativën për hapjen e një mediumi shqiptar në ishullin britanik, kërkon një kurajo të madhe së pari qytetare, intelektuale,

mrekullueshëm. Vendimi për themelimin e gazetës erdhi menjëherë pas publikimit të antologjisë së Parë “Lermëni pak Atdhe” antologji e krijuesve shqiptarë në Britani. Që nga ajo kohë u krijua një mjedis që besoj u kishte munguar jo vetëm krijuesve por edhe intelektualëve në përgjithësi, por dua të theksoj se për mua është një eksperiencë vërtet interesante për menaxhimin e gazetës. Nëse më përpara kemi punuar gazetarë apo redaktorë përgjegjës puna si drejtor merr një dimension tjetër, ku duhet të kujdesesh për gjithçka, dhe puna jote nuk fillon dhe mbaron me marrjen e lajmit dhe raportimin e tij, por është një proces i tërë. Përsa i përket profesionalizmit jam vërtet i lumtur që gazeta jonë ka arritur në stad të tillë, që jo vetëm që gazetarët tanë e ndjejnë përgjegjësinë absolute të punës së tyre, por kemi edhe shumë intelektualë me emër, Prof.Dr etj nga Shqipëria, Kosova apo diaspora që e ndjejnë veten pjesë të misionit të gazetës “The Albanian”. Prej katër vitesh dhe deri më sot ne mendoj se nuk kemi gabuar. Nuk kemi publikuar ndonjë lajm që më pas ta demantojmë, nuk kemi patur asnjë padi penale apo gjyqësore. Mendoj që stafi ynë e ka kryer më së miri misionin e tij. Cilat janë fushat kryesore ku përqendrohet gazeta juaj dhe ku shpërndahet? P.Kuçana. Që në krye të herës politikën editoriale të gazetës nuk e përqendruam vetëm në trekëndëshin e famshëm, informim, edukim dhe argëtim. Për vetë specifikën që menduam se mund të ketë një gazetë komuniteti ndërtuam një strategji shumëdimensionale. Dua të theksoj këtu se me daljen e gazetës “The Albanian” u zyrtarizua komunikimi mes shqiptarëve në MB. Pra nuk ishte më koha që shqiptarët do të merrnin lajmin kafeneve etj etj, por tashmë gjithçka do të pasqyrohej në gazetë. Një ndër prioritetet e mëdha ka qenë informimi dhe këtë jemi përpjekur ta bëjmë në mënyrën sa më profesionale të mundshme. Më kujtohet që në numrin e parë publikuam lajmin e madh për amnistinë për familjarët në

shqiptare, por edhe me miqtë tanë anglezë. Nga themeluesit e parë dua të përmend kolegët e mi Majlind Goge dhe Edlira Gjipalin që kishim studiuar për gazetari në Shqipëri dhe që u gjendëm në Britani me një eksperiencë jo të vogël në gazetari, ku vendosëm edhe piketat e para të politikës editoriale të gazetës. Që pas numrit të parë numri i bashkëpunëtorëve u shtua vërtet shumë, pa përmendur kolegët tanë nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia apo diaspora. Cilën gjuhe keni përzgjedhur për botimin e kësaj gazete? P.Kuçana Gazeta del në gjuhën shqipe dhe një seksion prej 4 faqesh del në gjuhën angleze. Jemi vërtet të lumtur që shpeshherë në faqet e anglishtes kanë shkruar edhe miq anglezë që nga miku i madh i së

ndonëse motivet mund të ishin vërtet të mëdha, por mbi të gjitha gjithçka duhej filluar nga zero, si tentativa e gjashtë për të pasur një gazetë shqiptare në Mbretërinë e Bashkuar. E pamë se ishte së pari obligim intelektual, për t'u vënë në shërbim të komunitetit pasi ishim i vetmi komunitet që nuk kishim gazetën tonë. Ishim krejt të vetëdijshëm se nuk ishte e lehtë, madje te gjithë dukej se shikonin me një skepticizëm të theksuar mbijetesën e një gazete të re. Të hapësh një gazete shqiptare në Mbretërinë e Bashkuar do të thoshte të merrje një përgjegjësi jashtëzakonisht të madhe mbi vete, pasi kjo gazetë pretendonte të ishte zëri shqiptar në Britani. E kur mjetet, ishin jashtëzakonisht të kufizuara, në çdo moment ekzistonte së paku frika nëse do të mundnim të realizonim misionin tonë. Po unë e quaj veten vërtet me shumë fat që më ra të punoj me një staf kaq të

MB. Mbase që në numër të pare e fituam besimin tek lexuesit pas i ishin specialistët ata që sërvirnin informacionin. Që në numrin e parë pamë që emigracioni dhe lajmet rreth tij kanë qenë më të kërkuarat nga lexuesit. Nuk është fjala thjesht vetëm për raportimin e ndryshimeve të herëpashershme të ligjeve të emigracionit, por edhe çështjet praktike që kanë të bëjnë me jetën e përditshme të shqiptarëve siç janë çështja e vizave bashkimeve familjare etj etj. Dua të falënderoj të gjithë ata që u përkujdesën që këto informacione të pasqyroheshin në kohë dhe me profesionalizëm, që nga avokati shqiptar Naim Hasani, z Klemend Banushi, korrespodenti nga Shqipëria z. Edvin Lamce, që bën të mundur marrjen e lajmit nga ambasada Britanike në Tiranë etj etj. Së dyti ka qenë aktualiteti. Nuk besohet se ka shoqatë, organizëm, grupim apo qoftë edhe individ, aktivitetet e të cilëve nuk u pasqyruan në gazetën tonë. Në lidhje me lajmet nga hapësirat shqiptare, politika editoriale u përcaktua nga dy pika me rëndësi; emigrantët dhe çështja kombëtare. Ngjyrat nuk na pëlqeu t’i veçonim apo më saktë nuk e kishim atë luks. Përkundrazi jemi përpjekur që të ndikojmë në integrimin me dinjitet të shoqërisë së këtushme shqiptare, në shoqërinë britanike. Dua të përmend këtu punën e palodhur të zotit Bashkim Metaliaj si dhe të gazetarit që është e pamundur t’i shpëtojë një lajm, i gjithëgjendshmi z.Muhamed Veliu. Kohët e fundit kemi shtuar dhe mjaft rubrika interesante besoj, siç është rubrika vëzhgim ku trajtohen shumë prej problemeve sociale që shqetësojnë komunitetin e këtushëm shqiptar. Është një rubrikë që po mbulohet suksesshëm nga bashkëpunëtorja jonë Elda Memiaj. Gjithashtu rubrikat ekonomike apo opinion që mbulohen nga ish-zëdhënësi i Qeverisë së Kosovës, i talentuari Daut Dauti, Emanuel Bajra apo Ylli Përmeti. Një rubrikë e rëndësishme besoj se ka qenë edhe rubrika e personazheve që kanë luajtur një rol madhor në çështjen shqiptare e sidomos atë artistiko-kulturore që mbulohen nga prof Akil Koci apo Flori Slatina, qoftë edhe intervistat që përgatiten nga Pranvera

LONDON JUNE 2008
pikë kyçe e përfshirjes së atyre elementëve që u mungoi magjia e fjalës shqip. Edukimi i brezit të ri duke filluar nga gjuha, historia dhe traditat tona të shkëlqyera, është pikësynim kryesor i gazetës dhe natyrshëm faqja e fëmijëve, apo rubrika “edhe unë dua të flas shqip”, është tjetër mënyrë përmbushjeje të këtij misioni. Gjithashtu dua të theksoj se “The Albanian” ka qenë iniciatore, organizatore e shumë e shumë aktiviteteve, kombëtare, artistike, kulturore etj apo mbështetëse e tyre. Nuk di që ka një aktivitet i shqiptarëve në MB që nuk e kemi përkrahur. A mendoni se “The Albanian”, ka bere maksimumin e saj për pasqyrimin e jetës se komunitetit? P.Kuçana Maksimumin? Mendoj se jemi përpjekur të bëjmë më të mirën e mundshme. Ajo që mund ta konsideroj si problem është mosorganizimi i shqiptarëve në shumë zona të Britanisë. Janë shumë qytete ku ka shqiptarë, por ata nuk janë të organizuar, nuk kanë ndonjë aktivitet, pra nuk prodhohet lajm dhe gjithçka që mund të pasqyrojmë është ndonjë reportazh me temën e mosorganizimit. Megjithatë kemi informacione se edhe në këto zona shqiptarët po organizohen dhe ne u kemi ofruar bashkëpunim dhe mbështetje si me shqiptarët në Edinburg psh. Çfarë të veçante ka sjelle “The Albanian” në këtë 4 vjetor, për lexuesit e saj? P.Kuçana E vecantë mendoj se ka qenë shtimi i rubrikave. Përveç të tjerash është rubrika e fëmijëve, ajo e intervistave, faqet speciale etj etj. Gjithashtu botimi herë pas herë i suplimentëve letrarë. Pas festimit të 4vjetorin kemi planifikuar edhe surpriza të tjera. muar sadopak në kreativitetin përcjellës të mesazheve apo idiomave që besojmë se kanë efiçencën e duhur në misionin tonë. “Thuaje edhe ti fjalën tënde”, ka qenë një ndër temat e hapura dhe që u realizua me sukses. Nuk dimë që ka një intelektual (pra që prodhon ide dhe që këto ide janë në shërbim të shoqërisë ku jeton) që arrin të artikulojë një mesazh, që arrin të artikulojë një shqetësim, apo problem me të cilin përballemi dhe këtë brenda parametrave gazetareske apo publicistike, që nuk gjeti dyert e hapura tek “The Albanian”. Përjashtim kishte vetëm ata që u përpoqën të sjellin mendimin jo-rentabël të bërjes politikë (lexo: politikë jo si forcë mendimi e argumenti, por tentativë për shkëlqim ngjyrash simbolizuese e forcave politike.) Kjo ishte e papranueshme për ne dhe që mendojmë se është luks për ne që të zëmë vendin e faqeve të çmuara të gazetës me rubrika të tilla. Por ajo që u munduam dhe që besojmë kemi sukses të padiskutueshëm është afirmimi i talenteve të reja sidomos në fushën e krijimtarisë. Faqja letrare e krijuesve të rinj dhe të afirmuar vazhdon të jetë A e keni te vështire te siguroni fondet e nevojshme për botimin e vazhdueshëm te gazetës dhe sa ndihmon komuniteti në këtë pike? P.Kuçana Në fillim ka qenë vërtet e vështirë. Madje edhe sot çuditemi me guximin që kemi patur kur vendosëm themelimin e gazetës. Ndoshta për shumë nga lexuesit ishin të paimagjinueshme kushtet në të cilat vendosëm nxjerrjen e kësaj gazete, por nuk mund të prisnin më as premtime dhe as lëmosha, pasi ishim i vetmi komunitet në Mbretërinë e Bashkuar, që

13

"The Albanian" në përvjetorin e saj të katërt Interviste me drejtorin e gazetës Z. Petrit Kuçana
Smith, apo Blerim Ciroka faqja speciale për fëmijë që përgatitet mjeshtërisht nga Jeni Myftari, deri te faqet e lehta siç quhen ndryshe, rubrika kuzhina shqiptare nga Naim Trezhnjeva apo estetika nga Anila Hoxha apo Brunilda Sejati. Por natyrisht nuk mund të rri pa përmendur edhe punën e mrekullueshme të bashkëountorëve të tjerë Agim Shabani, Nikolin Nilaj apo Behar Nelaj si dhe angazhimin e herëpashershëm të Nertila Qarrit dhe shumë të tjerëve. Pse nuk keni botuar kronikë të zezë? P.Kuçana E veçanta e gazetës sonë ka qenë se deri në numrat e fundit nuk kemi patur kronikë të zezë. Këtë e vendosëm në fillim. Arsyet ishin të shumta. Po a kemi kufizuar gazetarinë, apo më saktë a i kemi “hyrë në hak” gazetarisë? Me plot bindje themi po. Por nëse shikohen arsyet që na çuan drejt kësaj, besojmë se jo vetëm që do të bindemi se kemi bërë gjënë e duhur, por do të kemi edhe mbështetjen e lexuesit. Që me hapjen e gazetës këtu e tre vite më parë kishim një parim moral shumë të rëndësishëm. “Në gazetën tonë nuk do të botohet asnjë lajm i keq për shqiptarët”. Dhe që prej katër vitesh i jemi përmbajtur. S’ka lajm të zi, apo më saktë nuk është komercializmi që na udhëheq. Janë parimet e shenja morale së pari. Në fillim vumë re që shumë prej bashkëkombasve tanë për shkak të rrethanave në të cilat u gjenden në atë tranzicionin e integrimit, po tëhuajsoheshin, pra po bëheshin të huaj, për t’i shpëtuar namit të zi të shqiptarëve. Fatkeqësisht ky ishte fakt, si pasojë e lajmeve të zeza për shqiptarët në MB shumë mërgimtarë pa iu dridhur qerpiku mohonin kombësinë e tyre, veten e tyre dhe sic e kemi thënë fshiheshin në zhelet e të tjerëve, në vartësi të një gjuhe që dinin, italiane, greke etj etj. Por ne besoj që e kemi kompensuar me sukses këtë duke ndikuar drejtpërsëdrejti në formimin e ndërgjegjes së të “tëhuajsuarve” që ata të respektonin së pari veten e tyre. Besoj se këtë e kemi arritur me rubrikën “ambasador”. Kështu ne jemi përpjekur që në mënyrën tonë të eklipsojmë tëhuajsimin e bashkatdhetarëve tanë që u sëmurën nga ky virus, pikë së pari për shkak të lajmeve të zeza. Jo që jemi përpjekur ne të ndërtojmë piedestal për qenien tonë kombëtare, por ajo lindi natyrshëm dhe që u formuan dhe po formohen ndërgjegje të pastra larg frustrimit për të qenë i huaj si mënyrë shpëtimi, duke shtruar kështu rrugën e respektimit vetvetësor. Pra s’bëmë asgjë më tepër sesa respektuam veten. Madje me shumë krenari mund të themi se “The Albanian” ka shërbyer si tribuna e ambasadorëve shqiptarë në Mbretërinë e Bashkuar dhe jemi të lumtur që radha e këtyre ambasadorëve është e madhe, sa duket e pafundme, saqë është shpesh jo e lehtë për ne të zgjedhim se cilin nga këta ambasadorë duhet të zgjedhim për botim. Dhe ata fillojnë që nga ata të vegjlit, jo në famë por në moshë, dhe deri tek kampionët apo profesorët, etj dhe është krenari për ne që të kemi në faqet e gazetës sonë ambasadorë të tillë dhe kjo rubrikë do të jetë e përhershme, e pandalshme. Një tjetër aspekt ku jemi përqendruar në këto vite të publikimit të “The Albanian” ka qenë informimi i një shkalle më të gjerë, apo siç e quajnë disa bashkëpunëtorë, edukimin me vlerat shqiptare. Nuk janë vetëm evokimet historike, ato pjesë e paditura të historisë sonë kombëtare por pjesë ku transmetohen vlera dhe krenari kombëtare. E ndërsa shihnim që këto janë ndër më të pëlqyeshmet krenohemi që ky aspekt ndikon jashtëzakonisht shumë në misionin e edukimit me vlerat kombëtare, ku nuk ka vend për të mësuar por edhe për të mos përsëritur. Në këtë rubrikë një ndihmesë të jashtëzakonshme ka dhënë drejtori i Qendrës për studime shqiptare këtu në Londër z.Bejtullah Destani apo hulumtuesit e tjerë nga Shqipëria, Kosova apo diaspora si Kastriot Dervishi, Prof Dr Beqir Ismaili etj etj. Pjesë e këtyre rubrikave u bënë edhe bashkëpunëtorë jo vetëm nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia, por edhe nga mërgimtarë në pjesë të ndryshme të botës. Sa ka ndihmuar gazeta ne zgjidhjen e problemeve te komunitetit shqiptar ne UK? P.Kuçana E ritheksoj se së pari besojmë se gazeta institucionalizojë komunikimin ndërshqiptar në MB. Së dyti u bë zëdhënësja e vlerave më të mira shqiptare duke shërbyer si tribunë e ambasadorëve shqiptarë të Britanisë. E kemi cilësuar si detyrë dhe jo thjesht mision, ndërtimin dhe fuqizimin e urave të bashkëpunimit me miqtë tanë anglezë dhe besojmë se është proces që do realizohet me sukses. “The Albanian” nuk ka qenë thjesht pasqyruese por edhe organizatore e shumë e shumë aktiviteteve. Nëse disa e cilësojmë “The Albanian” si vazhdim i misionit të rilindësve, ne jemi përpjekur të projektojmë dhe ofrojmë një sistem të ri vlerash, ku shqiptarizma do të bënte gurthemelin e kësaj platforme. Natyrshëm që mund të merret si vazhdim i misionit të rilindësve, por duket që historia sjell kushtet dhe rrethanat në të njëjtin plan me vite e vite më parë. Nëse në faqet e gazetës sonë jo rrallë kemi paraqitur pjesë të krijimtarisë apo publicistikës së rilindësve, kjo besojmë se ka ndih-

nuk kishim një medium ku të dëgjohet zëri ynë, dhe nuk mund të vajtonim më historinë e gazetarisë shqiptare në Britaninë e Madhe. Nuk mund të harrojmë momentet e para kur kolegët e stafit të gazetës sugjeronin që në gazetë të shkruhej se kërkojnë një Boss. Besoj se e veçanta është se ndoqëm modelin e disa gazetave të komuniteteve të këtushme, që përveç abonimeve bëjnë shpërndarjen e gazetës falas. Kjo bëri që shumë e shumë biznese të shohin “The Albanian” si partnere në suksesin e tyre duke reklamuar në faqet e saj. Cilat janë objektivat tuaja në të ardhmen? P.Kuçana Vazhdimi i misionit me çdo kusht dhe me çdo çmim mbetet objektiva e parë. Gjithashtu me përparësi do të shikojmë edhe shtimin e suplimenteve jo vetëm për krijuesit shqiptarë në MB, por edhe për fëmijët apo artistët e fushave të ndryshme të jetës. Do të vazhdojmë të jemi promotorë të aktiviteteve artistiko-kulturore dhe më gjerë natyrisht duke profeksionuar çdo hallkë të funksionimit të gazetës. Më lejoni të kujtoj se sapo kemi mbyllur me sukses “Albanian Contacts” një katalog me të gjitha shërbimet shqiptare dhe shërbimet për shqiptarët në Mbretërinë e Bashkuar. Besojmë se ky katalog si botim i “The Albanian” ka mbushur atë hapësirën bosh të informacionit, pra të largësisë që ishte mes shërbimeve që ofrohen dhe konsumatorit shqiptar. Kujtojmë këtu se ka një potencial vërtet të madh blerës, dhe besojmë se kështu kemi ndihmuar jo vetëm shërbimet shqiptare që ofrohen, pasi kemi orientuar në kahjen e duhur konsumatorët, por është krijuar mundësia për të zgjedhur shërbimin më të mirë. Cili është mesazhi juaj për mbare komunitetin shqiptar, ne UK P.Kuçana Unë do t’u bëja thirrje të gjithë bashkatdhetarëve tanë që së pari të vetëdijesohen për misionin që ata kanë si mërgimtarë. Gjithsecili prej nesh është vetvetiu ambasador i mëmëdheut dhe ruajtja dhe lançimi i vlerave që na karakterizojnë si komb është detyra më e shenjtë. Shpreh këtu sigurinë time se komuniteti shqiptar në Angli, ndonëse si komuniteti më i ri mbase në të gjithë botën, por integrohet suksesshëm dhe me dinjitet në shoqërinë Britanike. Jam i sigurtë se brezat e rinj që po rriten këtu në Britani nuk do të përpiqen të fshihen në zhelet e të tjerëve, pra nuk do të tëhuajsohen, por në çdo kohë do të kenë një himn brenda tyre që përkon me shprehjen e madhe të rilindësve; “Jam krenar që jam shqiptar”. Bisedoi Jeni Myftari

Marre nga gazeta “55” Tiranë

LONDON JUNE 2008

14

Kosova në një hartë të Ugandës
Studiuesi dhe historiani Bejtullah Destani, zbulon rastësisht një fakt të panjohur deri më sot
Nga Muhamed VELIU
Bejtullah Destani, studiuesi i arkivave britanike nuk ndalet në zbulimin e fakteve të reja historike që kanë të bëjnë me Shqipërinë dhe Kosovën. E jo vetëm për këtë arsye, me të drejtë ai është cilësuar si një librari lëvizëse. Dhe përkushtimi tij ka bërë të mundur zbulimin e një dokumenti të rëndësishëm historik për Kosovën. Disa ditë më parë në "The National Archives" (Arkivën Kombëtare ) ai ka gjetur tejet rastësisht një hartë të shekullit të XVIIII, që mban numrin e references F02/785 me vlera të padiskutushme për të kaluarën e Kosovës, tashmë që është një shtet i pavarur. Siç informon Destani, ai e gjeti këtë hartë kur po punonte për një projekt amerikan rreth Afrikës Ekuatoriale, pikërisht gjatë hulumtimit të hartave që kishin të bënin me Afrikën Perëndimore. Dhe në morinë e tyre, Destani tregon se gjeti një hartë të Ugandës e cila kishte disa gjëra interesante, që e bëri atë ta kopjojë. "Për mua si studiues kjo hartë paraqet një rëndësi të veçantë pasi në tre vende shkruhet Kosova. Kjo hartë është prodhur nga anglezët pasi Uganda ishte koloni e Anglisë. Kolonitë i kanë përdorur këto harta për qëllimet e tyre nëpër institucione zyrtare", u shpreh Destani. Për të, rëndësia e kësaj harte qëndron në faktin se për herë të parë përmendet emri Kosova. Por Destani thotë se duhet të bëhet kujdes në interpretimin e saj pasi gjuhët e Afrikës kanë shqiptim ndryshe. Megjithatë ai pohon se kjo hartë merr një rëndësi të veçantë pasi së pari është prodhuar nga anglezët dhe së dyti shkruhet Kosova me A dhe jo Kosovo me O siç prononcohet në anglisht fjala Kosovë. Në asnjë rast studiuesi shqiptarë thotë se në shkuarën nuk ka hasur harta të kësaj natyre ku përmendet Kosova dhe datojnë në shekullin e XVIIII. Gjatë kërkimeve të ai ka hasur vetëm në harta të fillim shekullit të XX të përpiluara nga shqiptarët. "Kjo hartë besoj se do të ngjall interes tek gjuhëtarët, dhe gjeografët. E mira do të ishte që dikush të vizitojë Ugandën duke ndërmarrë një studim të hollësishëm

Pse nuk dëgjohet DIASPORA?
NGA ALI PODRIMJA
Duhet pranuar publikisht se në kohë robërie diaspora e ka mbajtur gjallë Kosovën, nuk ka lejuar të shuhet shkolla shqipe as ca segmente të tjera të shtetësisë, po ashtu kontributi i saj është i pamohueshëm në organizimin e lëvizjeve politike dhe kulturore. Si të harrohen marshimet e saj shesheve të metropoleve të Evropës. Fatkeqësisht ka vite që diaspora nuk dëgjohet e as nuk është e organizuar. Fajtor për heshtjen e saj jemi ne, sepse e hodhëm marginave, e fyem dhe ca e vodhën në emër të patriotizmit. Propaganda serbe veproj ndryshe. Themeloi qerthuj kulturorë, hapi katedra të sllavistikës nëpër metropolet më të njohura, angazhoi trurin. Te ne ndodhi diçka tjetër, përmes bajraqeve filluam marshimin. Nuk bën të harrohet, po ashtu se askush nuk e shuan diasporën e vet. Shikojeni atë kroate, mbet vendimtare në krijimin e shtetit të vet. Diaspora jonë rrëshqiti kah fundi, pra shteti ynë duhet ta ngjallë atë. Tek e fundit, nga gjitha ato klube që i patëm bën t’i formojmë tri-katër qendra kulturore midis Evropës. Dikush duhet t’i kundërvihet propagandës së egër serbe, mbasi shtetin e kemi ende të ri. Mendonim se pas pavarësisë Serbinë do ta mbajmë te hoduti, por realiteti është ndryshe. Është te hoduti kjo ndoshta, por harrojmë se nëpër metropole e qendra të vendosjes propaganda serbe kurrë nuk ka qenë më e madhe se tani. Me dhjetra libra pamfletesh lançohen përmes autorëve serbë e të huaj, duke rrënuar imazhin e Kosovës dhe shqiptarisë. Se propaganda e saj forcohet, e dëshmon shtangia e shteteve rreth pranimit të pavarësisë së shtetit tonë. Besonim se shtetet myslimane do na pranojnë një zëri, por harruam se ato ishin dhe mbeten vasalë të pansllavizmit, nuk mundën që të lirohen nga kthetrat e tyre dhe askush nuk i moli më mirë sa ish-regjimi jugosllav. E ledhatura e Evropës vazhdon të dëgjohet më shumë se ne, ndërsa ne merremi me do gjëra triviale duke ia plotësuar qejfin vetes. Besonim se bota nuk na harron dhe do të frymojë pranë nesh. Por çfarë u ofruam miqve tanë? Një doracak për të vërtetën mbi Kosovën dhe shqiptarët nuk mundën ta botonin dhe t’ua shpërndanim qendrave të vendosjes jo për hirin tonë, por për të zhveshur shpifjet serbe rreth Kosovës dhe lashtësisë sonë. Mungonin financat ndoshta, por jo truri. Tani për tani diasporës i duhet organizim kualitativ, përndryshe ne mund të humbasim një forcë që e patëm krah në momente më të vështira. Atë duhet ta kemi pranë dhe të frymojmë e mendojmë bashkarisht rreth çështjeve të ndryshme qenësisw tonë. Diaspora e tanishme nuk është e viteve të gjashtëdhjeta, shtatëdhjeta: e krahut të punës e Hauptbahnhof-ave, e qajxhihaneve e çibritave; kemi një diasporë krejt tjetër: e intelektualëve, e krijuesve të të gjitha rrafsheve, ku kontributi i të cilëve mund të jetë i madh. Shteti ynë duhet t’i ofrojë ata, të cilët mund të bartin ca përgjegjësi tek udhëheqin qendrat kulturore po qe se themelohen. Kërkohet pra

rreth kësaj harte" shprehet Destani. Që nga dita e parë kur ai shkeli në Angli kanë kaluar plot 16 vjet. Destani është i kënaqur me çfarë ka arritur. Por pohon se në punën me arkivat sa më shumë të hulumtosh aq më tepër të shtohet dëshira për të qëndruar me orë të tëra mbi ato dosje, njëra më surprizuese se tjetra. Hulumtimet e tij nuk kanë mbetur thjesht për interes personal. Ato janë publikuar në shumë libra, madje shumë botues apo historianë britanikë të çështjeve shqiptare kanë trokitur në derën e tij për ndihmë. Dhjetë vjet më parë me iniciativën e tij Bejtullahu dhe një grup miqsh do të themelonin "Qendrën për Studime Shqiptare". Kjo qendër, ka botuar deri tani libra që kanë më tepër karakter historik dhe antropologjik, ose dorëshkrime të pabotuara, por kjo nuk do të thotë se ne nuk do të botojmë në të ardhmen libra që kanë të bëjnë me karaktere kulturore, politike, d.m.th., libra që janë për çështje politike, qo fshin të partive politike në Kosovë, Shqipëri, Maqedoni apo Mal të Zi ose biografi politike", thotë ai. Përsëri në lidhje me hartat, Bejtullahu kujton se ka gjetur një hartë të Shqipërisë, hartuar nga Konferenca e Londrës në 1912-13, kur u aneksuanm troje shqiptare dhe ku gati gjysma e territorit iu la Greqisë, Serbisë dhe Malit të Zi. "Britanikët kanë pasur një ide të qartë se çfarë duan shqiptarët", vazhdon së treguari ai. "Lord Fitzmaurice, në vitin 1880, këshilloi dhënien e lirisë nga Perandoria Otomane dhe bashkimin e të gjithë shqiptarëve për të parandaluar trazira në 100 vitet e ardhshme". Mbretërit e Britanisë janë përfshirë në marrëdhënie të drejtpërdrejta me shqiptarët. Destani ka zbuluar disa dokumente, ku në njërën prej tyre shkruhet se në vitin 1520 Henry VIII u vesh me një kostum qepur në Shqipëri me fije ari.

organizimi e përkrahja nga Shteti. Nuk bën ta lëshojmë shansin ton jetik. Pwr shqiptarët, pa e marrë parasysh se nga janë, kontributi i tyre është i mirëseardhur. Në vitin 1993 Serbia kishte rrënuar thuajse tërë institucionet tona, duke bërë çmos që të përdhosnin edhe “Abetarën” e gjuhës sonë. Të rebeluarit e gazetës “Rilindja”, me në krye z. Adem Demaçi, u ngujuan në katin e shtatë të “Pallatit të Shtypit”. Kishim qëndruar në grevë urie plotë 11 ditë. Unë nuk do ta harroj kurrë takimin letrar me një klub të diasporës nga Kopenhagen-i. Plot një gjysëm ore kishte zgjatur takimi ynë përmes telefonit: duke lexuar poezi unë, e duke shtruar pyetje ata, që ishin tubuar në një sallë të kryeqendrës së Danimarkës, megjithëse ishim të rrethuar nga bandat e Arkanit dhe dinim ç’na priste. Mandela ynë ishte ai që na jepte kurajo; na kishte urdhëruar po qe se na sulmojnë paramilitarët të mos u biem në dorë. Ne nuk kërkonim asgjë tjetër pos të mbronim librin dhe gjuhën shqipe. Më 27 maj 1993, sapo e kishim lëshuar fortifikatën tonë, kisha deklaruar: Greva jonë kishte vetëm një qëllim, të zgjojë ndërgjegjjen e njeriut për një dinjitet dhe që dhunën të mos e pranojmë si fat të fundit të shekullit XX. Ne bëmë grevën, jo për të frikësuar ndokënd, por për të dëshmuar se edhe ne kemi të drejtë për të jetuar. Brenda mundësive ishim përpjekur të mbrojmë identitetin, gjuhën dhe kulturën, pa cënuar lirinë dhe qetësinë e të tjerëve.

Ky ishte edhe mesazhi ndaj shumë miqëve tanë nga Diaspora, që nuk pranin të pyetnin rreth fatit tonë. Mendoj se për atë duhet ofruar dhe besuar në potencialin e saj njerëzor e intelektual. Është koha prapë të dëgjohet marshimi i saj. Të mos harrojmë se diaspora jonë nuk është ajo e viteve ‘60.

LONDON JUNE 2008

15

NGA KASTRIOT BERBERI
Nuk do ta kisha pasur rastin të shkruaja këtë artikull po te mos kisha patur privilegjin e ftesës nga Imami i nderuar shqiptar z.Mehmed Stublla, për të marrë pjesë në aktivitetin e së Premtes. Aktiviteti u zhvillua në mbrëmjen e datës 16 Maj, në qendrën ‘magjike’; Xhaminë e Seven Sisters në Londër, e mirëorganizuar nga organizata bamirëse e mirënjohur me qendër në Londër ‘Kosovan Islamic Centre’. Në të morën pjesë përfaqësues të komuniteteve të ndryshme të ardhur nga e gjithë Mbretëria e Bashkuar dhe Europa. Ishin të ftuar intelektuale, drejtues fetar e përfaqësues të komuniteteve te ndryshme si ato Britanike, Boshnjake, Shqiptare etj. Më vjen mire te përmend qe aktiviteti u drejtua me një profesionalizëm, thjeshtësi e shumë humanitet nga Imami Stublla, i cili mori dhe fjalën e hapjes së aktivitetit. Ai bëri prezantimet e të ftuarve si dhe njohu pjesëmarrësit me programin e aktivitetit. Përshëndetën në fjalën e tyre të ftuarit e nderuar, z.Tanzeem Wasti Sekretari i Organizatës Bamirëse Humanitare Muslim Aid : ‘Tanzeem Wasti’, i cili ka vizituar disa herë Shqipërinë, Kosovën, Bosnjën e ka dhënë kontribut të vazhdueshëm ne ndihma humanitare, si dhe organizatori i programeve të Dr. Mustafa Cericit në Londër z..Fuad Nahdi. I ftuari i nderit ishte Myftiu dhe Kryetari i Bashkësisë Islame të Bosnje-Hercegovinës sheikh Dr. Mustafa Ceric, i cili një dite më parë po në Londër ishte ftuar për të mbajtur Konferencën memoriale ‘Zaki Badawi‘ me temën ‘"TOWARDS A MUSLIM SOCIAL CONTRACT IN EUROPE". Myftiu është i mirënjohur në arenën botërore sidomos atë Britanike e europiane. Për njeri paqësor, parimor, shume ideolog e i mençur që punon për pluralizëm, dialog ndërfetar, mirëkuptim ndërkulturor e bashkëjetesë sociale. Ai është dëshmitar, bashkëvuajtës e mbijetues i genocidit namëkeq Serb mbi popullatën myslimane Boshnjake të Bosnje-Hercegovinës të kryer në vitet ‘90. Më pas fjalën e radhës e mbajti dhe Myftiu i Bosnje-Hercegovinës Dr. Mustafa Cerici. Gjatë kumtesës socio-teologjikoshkencore ai bëri shpjegimin e disa parimeve të drejta e të mirëfillta socioteologjike që kanë qenë e janë kolonat bazë të shoqërisë njerëzore; atë të së vërtetës e të drejtësisë sociale. Ai vazhdoi ilustrimin e këtyre kolanave parimore të shoqërisë njerëzore me realitetin e dhimbshëm të përjetuar në Bosnje e Kosovë gjatë luftës për shpërbërjen e Jugosllavisë. Ai theksoi se drejtësia sociale nuk është realizuar nga mos arrestimi e ndëshkimi nga gjykata e Hagës e kriminelëve të luftës përgjegjës për këtë genocid e krime lufte. Dhe këtë gjë Boshnjakët e Kosovarët mund ta ‘përtypin’ me vështirësi. Por…., mohimi nga Haga i kolonës së dytë, atë të mohimit të së vërtetës; të vërtetës së kryerjes së genocidit e krimeve të luftës nga Serbia, kurrë nuk mund te ‘përtypet’ nga populli Boshnjak e ai Kosovar. Më tej ai foli për vlerat e tjera të rëndësishme që njeriu duhet të mbarti në vetvete për një jetë me të begatë e të lumtur. Ai gjithashtu paralajmëroi bes-

‘‘UNE I PELQEJ SHQIPTARET, JANE NJE POPULL SHUME I MIRE E I ZOTE”
-SHPREHET MYFTIU I BOSNJE-HERCEGOVINES

Përshëndetën në fjalën e tyre të ftuarit e nderuar, z.Tanzeem Wasti - Sekretari i Organizatës Bamirëse Humanitare Muslim Aid : ‘Tanzeem Wasti’, i cili ka vizituar disa herë Shqipërinë, Kosovën, Bosnjën e ka dhënë kontribut të vazhdueshëm ne ndihma humanitare, si dhe organizatori i programeve të Dr. Mustafa Cericit në Londër z..Fuad Nahdi. I ftuari i nderit ishte Myftiu dhe Kryetari i Bashkësisë Islame të Bosnje-Hercegovinëssheikh Dr. Mustafa Ceric, i cili një dite më parë po në Londër ishte ftuar për të mbajtur Konferencën memoriale ‘Zaki Badawi‘ me temën ‘"TOWARDS A MUSLIM SOCIAL CONTRACT IN EUROPE".
imtarët që të shmangen nga terrorizmi i kohës. Zoti nuk ka nevojë të mbrohet nga ne, ne mbrohemi nga Zoti,- theksoi Myftiu. Ai mirëpriti e ju përgjigj pyetjeve të tematikave të ndryshme të drejtuara nga pjesëmarrësit e aktivitetit. Pyetjes se përse vendet e Lidhjes Islamike nuk e kanë njohur ende pavarësinë e Kosovës, ai ju përgjigj se te jesh anëtar i kësaj lidhje nuk do të thotë të jesh i përkryer. Megjithatë shtetet e kësaj lidhje do ta njohin shumë shpejt. Dhe se vonesa e bërjes së kësaj njohje sjell në vetvete të mirat e veta për popullin shqiptarë të Kosovës në këtë situatë politike që ka përfshirë botën e sotme. Turqia si anëtare e kësaj organizate, bëri shumë mirë që e njohu Kosovën menjëherë, e që ‘rrahu gjoksin’ duke luajtur një rol vendimtar e paqësor në rajon. Ndërsa në lidhje me çështjen e njohjes zyrtare së Kosovës nga Bosnje-Hercegovina ai theksoi me shumë zell, dashamirësi e sinqeritet se Boshnjakët, ‘de facto’, me mëndje e me zemër e kanë njohur pavarësinë e shtetin të Kosovës, por ‘de juro’, ata nuk mund ta bëjnë këtë gjë për momentin sepse do te haste në kundërshtimin ekstrem të serbëve të Bosnjës dhe do të çonte në ashpërsimin e gjendjes ne Bosnje deri në destabilizimin e saj territorial. Ai shtoi se Kosova është e pavarur tashmë dhe se kurrë nuk do të sundohej më nga Beogradi. Ndarja e Jugosllavisë filloi në Kosovë dhe mbaroi po aty. Ajo mori pavarësinë e fundit, pas Kroacisë, Sllovenisë e shteteve të tjera post Jugosllave; kjo për shkak të padrejtësisë që i është bërë popullit të Kosovës. Por në krahasim me popullin Boshnjak, Kosovarët kanë dalë më të fituar. Ndërsa Boshnjakët ishin më të humburit e luftës por që edhe sot nuk kanë shtetin e tyre Boshnjak por atë të përbashkët me serbët e kroatët. Dhe se po te mos ishte kryer genocidi ndaj Boshnjakëve nga Serbet dhe si rezultat alarmimi i ‘ndërgjegjes’ se Europes e Amerikes, ajo do të realizohej ekstremist ndaj shqiptareve të Kosovës. Pas informimit që i bëra Myftiu te Bosnjës ne dialogun qe unë kisha me të, ai u impresionua jashtë mase nga integrimi i shqiptarëve në Mbretërinë e Bashkuar, sidomos kur mësoi se shqiptarët këtu në Britani merrnin pjesë ne jetën e lartë profesionale intelektuale si në fushat e drejtësisë, mjekësisë, arsimit, ekonomisë, policisë etj. Ai me një gëzim e respekt të veçantë midis të tjerash u shpreh: ‘Unë i pëlqej shqiptarët, janë një popull shumë i mirë e i zotë’. Gjatë kumtesës socioteologjike, Myftiu theksoi: ‘…që gënjeshtra është një mëkat shumë i rëndë që nuk falet për një besimtar të fesë që ne përfaqësojmë’; kështu që ai është i sinqertë kur shprehet pozitivisht për shqiptarët. Pas seancës socioteologjikoshkencore pjesëmarrësit të drejtuar nga Myftiu i Bosnjës kryen disa rite fetare të radhës të cilat u mbizotëruan nga një atmosferë tejet njerëzore. Në përfundim të programit ishte përgatitur edhe një darkë solemne për të gjithë të ftuarit në restorantin e xhamisë. Aktiviteti përfundoi duke memorizuar çastet e kujtimet e asaj mbrëmje të mahnitshme me fotografitë e çastit të Myftiut të nderuar me pjesëmarrësit e tjerë. I gjithë aktiviteti u pushtua nga një atmosferë paqeje, dashurie dhe fryme intelektuale. Pjesëmarrësit njeheshin, shkëmbenin informacione e dije, bisedonin lirshëm e me respekt me njëri-tjetrin. Në të vërtete ishte një aktivitet shumë i civilizuar e edukativ. Të gjithë pjesëmarrësit falënderuan organizuesit për realizimin e mrekullueshëm të këtij aktiviteti si dhe përcollën të ftuarin e nderit me shtrëngime duarsh, urime e përqafime. Si përfundim mund të them se ak-

tivitete të kësaj natyre janë shumë mbresëlënëse. Për informim të lexuesit detyrohem të zgjatem pak në çështjen se kush është Dr. Mustafa Ceric. Ka lindur në 1952 në Veliko Cajno (Bosnia and Herzegovina). Studioi në Madrassa-në e Sarajevës dhe atë të ElAzhar në Kairo të Egjyptit. Pas largimit nga USA në vitin 1987 ai u zgjodh Imam i Zagrebit të Kroacise. Xhamia e tij u kthey ne nje qendër spirituale e intelektuale për besimtarët e Bosnje-Hercegovinës. Ka qenë Myftiu i Bosnje-Hercegovinës që nga viti 1993. Në vitin 2002 Mustafa Ceric zgjidhet anëtar ekzekutiv i Këshillit Europian të Udhëheqësve Fetarë që është pjesë e Konferencës Botërore të Feve për Paqe. Ai në vitin 2003 është lauruar me Çmimin e Paqes ‘UNESCO Félix Houphouët-Boigny Peace Prize’. Me te njëjtin çmim janë lauruar më parë Nelson Mandela, Jimmy Carter etj Pa harruar dhe disa fjalë për organizuesin e aktivitetit: Imami Mehmed Stublla (Minister of Religion) mund të them që ka lindur në Kosovë, Ka kryer me sukses studimet Universitare për Teologji ne Libi. Ai është lider i mirënjohur e i nderuar i komunitetit shqiptar në Londër. Që prej vitesh drejton organizatën bamirëse ‘Kosovan Islamic Centre’ me qendër në Londër. Ai ka kontribuar shumë për integrimin e shqiptarëve në Mbretërinë e Bashkuar ku ka qene i kudogjendur për ta. Gjithashtu ai ka dhënë një ndihmesë të madhe luftës çlirimtare në Kosovë si dhe pavarësisë së saj. Mençuria dhe dija e tij socioteologike kërkohet nga shumë intelektual shqiptarë e të huaj.

LONDON JUNE 2008

16

Anglia dëbon skulptorin shqiptar të Roman Abramovich
NGA MUHAMED VELIU

A

utoritet britanike të emigracionit i kanë ndalur në mes krijimtarinë një skulptori shqiptarë duke e dëbuar atë në Shqipëri pasi i kishte mbaruar leja e qëndrimit. Artisti Gëzim Hidri, i cili kishte nisur së ndërtuari një mozaik në formë portreti të miliarderit rus Roman Abromavovich, është kapur tek sa punonte në veprën e tij. Menjëherë ai është dërguar në një qendër grumbullimidhe më pas është kthyer për në Tiranë. Të afërm të Hidrit pohuan për “The Albanian” se njerëzit e Ambamoviç, njeriut i cili renditet si personi i 11 më i pasur në botë, kanë treguar interes në blerjen e mozaikut. Sipas tyre nëse Gëzim Hidri do të arrinte ta përfundonte atë, vlera e shitjes mund të ishte deri në 5 milion paund. Kohët e fundit media britanike po thekson se miliarderit rus po i humb dëshira për të investuar në ekipin e Chelsit. Pas divorcit

Oficerët e emigracionit e kapën Gëzim Hidrin në studion e punës në Londër
me bashkëshorten Irina , rusi 41 vjeçar, është duke bashkëjetuar me 27 vjeçaren Daria Zhukova, e cila njihet si një koleksionuese veprash arti. Miq të skulptorit shqiptar pohojnë gjithashtu se mes tij dhe sekretarëve të Abramovich janë shkëmbyer disa fakse, ku nga njerëzit e oligarkut rus ky mozaik gjigand është mirëpritur. Siç shikohet nga fotot ekskluzive që ka mundur të sigurojë “The Albanian”, fytyra e Abramovic ka nisur të marrë formë pasi Hidri me mjeshtëri ka mundur të zgjedhë gurët e duhur i prerë ata e duke formuar këtë mozaik. Artisti shqiptarë ish student i Edi Ramës në Institutin e lartë të arteve në degën Pikturë Monumentale, deri disa muaj më parë kishte mundur të vendoste mbi 13,000 gurë në këtë mozaik. Vepra e ende e papërfunduar kishte tërhequr kureshtjen e artistëve të ndryshëm nga e gjithë bota që kishin vizituar studion ku po ndërtonte mozaikun në lagjen Edmonton Green në veri të kryeqytetit britanik. Në qarqet e artit britanik e në veçanti ato të skulpturës shqiptari 39 vjeçar me origjinë nga Librzhdi njihet si "Slave Stone" skllavi gurit. Artisti shqiptarë disa vite më parë ka kryer të gjitha punimet e mermerit në klubin e Polos të princit Charls, gjë për të cilën ka shkruar edhe revista e përmuajshme e skulptorëve anglez. Që prej disa vitesh ai së bashku me disa miq kishte hapur një pikë mermeri ndërsa në një cep të saj ai kishte ngritur një studio plot dritë ku punonte dhe ekspozonte krijimtarinë. Mësohet se disa muaj më pare, Gëzim Hidri për herë të parë e ka nxjerrë mozaikun nga studio duke e transportuar me një furgon drejt fushës së stërvitjes së ekipit Chelsi, ku edhe e ka ekspozuar publikisht për herë të parë projektin ambicioz të quajtur "Kodi planetit". Në një bisedë me disa kureshtarë që ju afruan mozaikut Hidri do të deklaronte "Më sillni të gjitha pikturat e Mikelanxhelosh t'ju a kthej në mozaik". Interesi këtij mozaiku i ka kapërcyer kufijtë e Britanisë së Madhe. Muzeu arteve në Australi i ka dërguar disa ftesa për të ekspozuar punimet e tij atje. Ndërkohë disa biznesmenë egjiptianë i kanë ofruar shqiptarit të nënshkruar disa kontrata të majme për të realizuar mozaikë në shtëpitë e tyre. Me punën e palodhur në gdhendjen e gurit e në vençati krijimin e mozaikëve Hidri do të linte me gojë hapur punëdhënësit grek kur shkoi në vendin helen si emigrant. Brenda tij jetonte arti, të cilin gjatë viteve kur mbaroi shkollimin në Tiranë nuk mundi ta shprehte. Talenti Hidrit do të shpalosej në disa ekspozita në Kostur të Greqisë. Atje ai nisi edhe të japë leksione në skulpturë studentëve grek apo atyre anglezë që vitin nga universitete të këtij vendi. Në Greqi ksenofobët grekë do ta vinin në shënjestër duke lançuar punën e shqiptarit. Ata brenda një nate arritën ti vjedhin 21 punime skulpture vetëm e vetëm se ato ishin prodhuar nga dora një shqiptari. Kjo ndodhi nuk e dekurajoi artistin librazhdas. Së bashlu me bashkëshorten dhe dy vajzat Anxhela dhe Armenisa do të nisnin një emigrim të ri drejt eldorados shqiptare Angli. Me një qëllim të vetëm. Të ishte i lirë dhe të bënte art i patrazuar nga ksenofobët. Por edhe në këtë vend ai nuk mundi të ishte I lirë në lëvizje. Shumë shpejt do ti refuzohej e drejta e qëndrimit.Një mëngjes të vitit 2006 oficerët e emigracionit do ta prangosnin në sytë e vajzave duke i dëbuar familjarisht. Ai nuk heq dorë nga aventura angleze për të përmbushur një dëshirë të vetme. T’i tregonte atyre që e dëbuan se nuk mund t'ja varrosnin talentin. Përgjigja më emirë sipas tij ishte ndërtimi këtij mozaiku me njërin prej njerëzve jo vetëm të pasur të botës, por edhe të njeriu që pasioni i tij më i ri është koleksionimi veprave të artit. Nuk dihet ende si ai do të mund t'ja arrij qëllimit final përfundimit të mozaikut me 8 Tetor 2008 datë të cilën do ti bënte një telefonate sekretares së Abramovich duke i thënë. "Mozaiku është gati. Hajdeni ta merrni".

LONDON JUNE 2008

17

NGA KASTRIOT BERBERI
Kuptimi i te qenit intelektual interpretohet nga njerez te ndryshem ne meyra te ndryshme. Disa quhen intelektuale nga te tjeret, disa misherojne vlerat e verteta te intelektualit e disa te tjere quajne veten nje te tille. Pra, praktikisht nuk ‘egziston’ nje perkufizim i sakte i te qenit intelektual, kuptimi eshte gjitheperfshires dhe subjektiv. Komuniteti shqiptar ne Mbreterine e Bashkuar eshte nje komunitet i ri persa i perket jetegjatesise se prezences fizike dhe nivelit te integrimit ne kete vend. Shume emigrante shqiptare udhetuan drejt Britanise me avione, tragete e trena ekspres. Por te tjere, jo te paket ne numer, udhetuan me motorskafe te rrezikshem per jeten e tyre, e maune ku udhetimi i tyre zgjaste perjete e pa destinacion. I permend keto fakte siperfaqesore, ku disa jane jo te kendshme, por shume domethenese per tu kujtuar bashkombesave te mi qe vijne nga Shqiperia, Kosova, Maqedonia, Mali i Zi e Lugina e Presheves se komuniteti shqiptare u ben thirrje qe te kujtojne te kaluaren jo te larget e te vazhdojne me te njetin pozitivitet, kurajo e sukses, te integrohen ne shoqerine britanike e te mos asimilohen. Ne te gjithe kemi degjuar bisedat e shumta midis intelektualesh ku shpesh degjon komentet se ‘UNE’

INTELEKTUALE SHQIPTARE …. KOMUNITETI SHPRESON TEK JU!
kam qene doktor ne Shqiperi, e kam qene mesues ne Kosove, kam qene inxhinier ne Maqedoni e kam qene jurist ne Mal te Zi e ne Presheve. Por sekonda me pas, te gjithe keta persona fillojne nga justifikimet e te mos qenit me ne te njejtin pozicion social e profesional si me pare ne trevat nga vijne. Disa thone se problem eshte mesimi i gjuhes angleze, disa te tjere fajsojne mungesen e njohurise mbi teknologjine e informacionit ate te kompjtuerit. Disa thone se u plakem tani dhe se kemi ardhur per para ketu dhe jo per diplome e karriere profesionale. Te vazhdosh te jesh intelektual i sukseshem ne radhe te pare duhet te mendosh pozitivisht. I deshtuari justifikohet si me lart. I sukseshmi perdor shprehjet pozitive; po e bej, po mundem, dhe asnjehere shprehjet negative: jo s’mudem, se bej dot etj. Ne momentin qe kalohen veshtiresite atehere vjen suksesi. Ndersa deshtimi eshte i pranishem ne momentin e mosperballjes me ato veshtiresi. Komuniteti yne mezi po pret qe intelektualet te marrin drejtimin e tij. Pervoja ka treguar qe intelektualet e vertete mbeshteten e respektohen fuqishem nga komuniteti qe ata perfaqesojne. Ju jeni fuqia e ketij komuniteti, ju jeni drita e tij. Komuniteti nuk eshte dicka e paprekshme, e padukshme dhe e ftohte. Komunitet eshte familja juaj; femija juaj, motra, vellai prinderit etj. Prandaj mos u dorezoni nga hallet e problemet qe ne hasim per dite. Dihet qe jeta jone ketu eshte shume e veshtire, por me vullnet e pune cdo gje do kapercehet. Me tej, intelektual do te thote te shkollosh femijet e ti fusish ne rruge te mbare. Por kete e ben me mire e lehte kur ju beheni shembull pozitiv tek ata. Njoh shume te moshuar shqiptare (njerez te nderuar) dhe me vjen mire qe perpiqen te integrohen duke shkuar ne kurse anglishtje e kompjuteri neper klasa plot me te rinj e te reja. Eshte nje gje e bukur ti degjosh kur shprehen se jam ne kete apo ate nivel te anglishtes, mora kete apo certificate. Pra, ky eshte nje shembull i thjeshte e konkret qe te vlej per te gjithe ne. Ky eshte nje shembull i vullnetit e i deshires per te qene i integruar e ecur me kohen. Per keta te moshuar ka dhe nje jete tjeter; ate te dominove e shahut. Por jo ato kane zgjedhur te jetojne te integruar ne kete shoqeri. Intelektual do te thote qe shqiptari te ndihm o j e shqiptarin me cfare te mundet; me informacion, keshilla e te tjera. Ti tregojme tjetrit rrugen e drejte e te shkurter drejt suksesit duke e mos e lene qe te perserise gabimet qe ndoshta kemi bere vete. Intelektual do te thote tu mesosh femijeve gjuhen shqipe, traditat e kulturen shqiptare. Te flasesh vetem gjuhen angleze, te mendosh si britaniket e te besh jeten sociale si po ato, nuk do te thote vetem integrim ne kete shoqeri, por edhe nje gje shume te hidhur, do te thote asimilim. Po, asimilim gradual pa e kuptuar. Shqiptaret e tille humbin indentitetin e tyre, kulturen dhe traditat e pasura shqiptare. Intelektual do te thote qe ne jeten e perditshme me komunitete e tjera te reflektosh vlerat, tradita e civilizimin me te mire te shqiptareve. Shqiptaria ka boll civilizim e culture per te reflektuar tek te tjeret. Intelektual do te thote me ane te procedurave te drejta te beje pergjegjes e inkuaroj organizatat joqeveritare e bamirese shqipare dhe pse jo dhe Ambasaden shqiptare per mbarevajtjen e prosperitetin e komunitetit shqiptare ketu ne Britani te Madhe. Intelektual do te thote qe te punojme me te gjtha format e menyrat qe ta rradhisim komuntetin shqiptare nder komunitetet me te suksesshme te Britanise se Madhe si ate te Izraelit, Spanjolleve, Portugezeve etj. E pra, itelektual eshte cdo njeri qe ecen drejt emancipimit duke ruajtur identitetin e tij kulturor e kombetare dhe mos u asimiluar. Jo vetem i arsimuari eshte intelektual. Dua ta mbyll duke bere nje pyetje retorike se..’A jane intelektuale shqiptaret me karrire te sukseshme ne UK, qe fshehin indetitetin e tyre te te qenit shqiptare?

1.H.R.BUILDING SERVICES
Driveways Block Paving Extensions All Building work undertaken Domestic & Commercial Plastering Plumbing Ofrojmë të gjitha shërbimet që ju nevojiten në fushën e ndërtimit me çmimet më konkuruese dhe cilësi të garantuar

Specialising in Plastering and Bricklaying

Transport mallrash Angli Shqipëri Kontaktoni Ylli Xhemalin
Mob: 07795031702
( ky numër funksionon edhe në Shqiperi)

Ne vijmë kudo që ju jeni

Bëjmë falas grumbullimin e mallrave me peshë të madhe Mbledhja bëhet çdo ditë në adresën e mëposhtme
Dosti's Barber Shop 34 Westbury Avenue London, N22 6RS

40 Primrose Close Luton LU3 1EU [email protected] [email protected] Tel/Fax: 02088074878

Mob: 07886 091213

LONDON JUNE 2008
Zoti Hasani si i komentoni ndryshimet e fundit qe ka pesuar ligji i emigracionit dhe pikerisht paragrafi 320. A mund te na a shpjegoni ne menyre te hollesishme? Faleminderit që më dhatë mundësinë për të shpjeguar një çështje kaq te rendesishme që në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthorte do ta ndjejnë shumë shqiptarë që kanë zgjedhur Britaninë si vendin e tyre për të jetuar. Rregullat e emigracionit kanë ndryshuar vazhdimisht dhe në të vërtetë çdo herë që ato kanë ndryshuar janë bërë edhe më të rrepta e të ndërlikuara. Të gjithë ata që kanë vizituar Ambasadën Britanike në Tiranë kohët e fundit, patjetër do të jenë përballur me një qëndrim të ftohtë nga zyrtarët e vizave kur ata kanë bërë kërkesa për t’u kthyer në Britani, pasi janë kthyer në Shqipëri pas refuzimit të azilit dhe /ose janë kthyer vetë për tu martuar ose ndonjë arsye tjetër. Kjo është për vetë faktin se ka ndodhur një ndryshim fondamental në rregullat e emigracionit, pikërisht paragrafi 320. Detajet e këtyre ndryshimeve do t’i analizojmë më poshtë. Por gjithsesi nëse keni qenë në Britani dhe keni dhënë një deklaratë fallco për origjinën tuaj të vërtetë dhe keni qëndruar atje pasi ju është refuzuar e drejta e qëndrimit, atëherë zyrtarët e vizave kanë të drejtë që pa e analizuar dosjen tuaj t’ua refuzojnë kërkesën për vizë menjëherë. Çfarë lidhje kanë këto ndryshime me çështjen aq të bujshme që është diskutuar mjaft në media, të heqjes së shtetësisë Britanike për ata persona që është vërtetuar edhe pse kanë deklaruar se janë nga Kosova, janë shtetas të Republikës së Shqipërisë? Ambasada britanike në tiranë tani ka aplikuar një sistem të tillë që në rastet kur një shtetas/e britanik/e me origjinë nga “Kosova” kërkon të sjellë bashkëshorten/bashkeshortin në Britani nga Shqipëria ata kontaktojnë Ministrinë e Brendshme të Kosovës, autoritetet e UNMIK-ut dhe zyrën e gjendjes civile dhe marrin informacion të saktë nëse ky person ka lindur atje. Shume njerez kane pretenduar se rregjistrat e gjendjes civile jane djegur gjate luftes, por ne fakt ato jane ruajtur me shume kujdes dhe jane te sakta. Në shumë raste Ambasada ka konstatuar se këta persona kanë dhënë deklarata te paverteta kur kanë hyrë në Britani dhe ne fakt ata jane shtetas të Republikës së Shqipërisë qe nuk kane jetuar kurre ne Kosove.Në disa raste kjo nuk ka qenë e nevojshme aspak sepse personat mbajtës të pasaportave Britanike, kanë paraqitur në Ambasadë, certifikata lindjeje të noterizuara në Ministrinë e punëve të jashtme të Shqipërinë që vërtetojnë se ata nuk kanë lindur në Kosove, ashtu siç shkruhet në pasaportat e tyre por në Shqipëri.

18

Ndryshimet e fundit të ligjit të Emigracionit Përgjigjet avokati Naim Hasani
britanikë nëpërmjet mashtrimit? Kjo eshte nje pyetje me vend sepse une mund tju them me bindje te plote se asnje zyrtar i Ministrise se Brendeshme nuk eshte plotesisht i sigurte se cfare do te ndodhe dhe si do te procedohet. Ajo qe mund tju them eshte Home Office eshte qe jane ne pritje te nje vendimi ne aplikimet e tyre ne Ambasaden Britanike duhet te presin. Pas ketij vendimi situata do te qartesohet plotesisht. Politika e re e qeverise britanike për dosje të tilla do të marrë parasysh situatën e tyre në Britani, arsyet për mashtrim, gjendjen familjare, statusin e zohet normalisht. Nëse keni kërkuar ose marrë leje qëndrimi m mashtrim keni hyrë në Britani në mënyrë ilegale, e keni thyer vizën për më shumë së 28 ditë, keni thyer kushtet e qëndrimit tuaj në Britani si psh; keni punuar kur nuk e kishit të lejuar aplikimet për vizë në Britani do të refuzohen pa konsideruar

gjendur perbadhe nje situate te jashtezakonshme dhe kane mbetur te surprizuar nga numri i madh personave qe e kane pranuar se kane praktikuar mashtrimin per te fituar qendrim ne Britani. Burimi kryesor i ketij prpblemi ka qene Ambasad Britanike ne Tirane. Duke mos ditur se si te vepronin edhe pse lighi eshte i sakte dhe parashikon denime te rrepta deri ne burgim dhe denim nga Britania te mashtruesve, Home Office tani ka ndermarre nje hap madhor te rishikimit thelbesor te 70 disjeve te para qe e kane pranuar se kane mashtruar. Departamenti i Emigracionit ne Liverpool po perpilon nje politike precize se si duhet te veprohet me keto ceshtje. Ky eshte nje lajm shume i mire sepse shumica e ketyre 70 personave jame familjare qe kane bashkeshortet dhe femijet te vegjel me ta ne Britani dhe tani ata kane krijuar nje jete te re ketu dhe sidomos femijet nuk kane asnje faj nuk mund te debohen kaq lehte, sepse Britania eshte vendi i tyre. Politika e re qe Home Office pritet te nxxxjerre ne fund te muajit Qershor do te fokusohet shum ne rrespektimin e te drejtave te njeriut. Nga informaciontet qe kam une asnje ne departamentin e Emigracionit ne Liverpool nuk mendon se menyra me e mire per te zgjiddhur kete problem eshte debimi i tyre nga Britania. Jane nje numer i madh zyrtaresh te perfshire ne pergatitjen e kesaj politike te re dhe po ashtu eshte kerkuar edhe mendimi i disa avokateve qe kane qene perfaqesues ligjore te disa prej 70 personave te siperpermendur. Ministri i Emigracionit pritet to miratoje propozimet e reja sic e thashe ne fund te Qershorit. Deri atehere shume persona

punës dhe kontributin në shoqërinë Britanike. Zoti Hasani a ka ndonjë rast kur ndonjeri nga këta persona është dënuar nga gjykata britanike? Vetëm në një rast deri tani, një shtetase shqiptare eshte akuzuar formalisht nga prokuroria Britanike për marrjen e lejes së qëndrimit në Britani nëpërmjet mashtrimit duke u paraqitur si shtetase e Kosovës kur në fakt ajo ishte nga Shqipëria. Po ashtu ajo ishte e akuzuar për deklaratë fallto në aplikimin që ka bërë kur ka aplikuar për shtetësi britanike. Tani pritet vendimi i gjykatës dhe ajo rrezikon disa muaj burgim dhe në fund konfiskim të pasaportës britanike. Gjitsesi ky eshte nje rast i izoluar dhe nga kontaktet qe une kam pasur deri tani me autoritetet e larta te Emigracionit, ata jane te alarmuar pse kjo ceshtje ka perfunduar ne Gjykate kur ata nuk e kane autorizuar n je gje te tille dhe tani pritet terheqja formale e akuzez nga prokuroria dhe pushimi i ceshtjes penale. Edhe nese ajo denohet me burg, do të ketë të drejtë të apelojë vendimin e Home Office për ta depërtuar nga Britania. Padyshim se fakti se ajo ka qenë këtu për 10 vjet dhe se ka dy fëmijë dhe burrin do të jenë pikat kryesore të luftës së tyre për të qëndruar në Britani.

asnjë arsye tjetër për këto periudha:

1Një vit në qofte se keni qenë në Britani dhe pasi keni qëndruar në një nga kategoritë e mësipërme. Keni vendosur të riktheheni vullnetarisht, jo me shpenzimet e Shtetit 2Pesë vjet nëse e keni lënë Britaninë vullnetarisht por jeni kthyer me shpenzimet e Shtetit, psh nëpërmjet ndihmës vullnetare të kthimit (assisted voluntary return) 3Dhjetë vjet nëse janë kthyer me forcë nga Britania ose janë deportuar pas kryerjes së dënimit për një vepër kriminale.
Duke parë se ky ndryshim është shumë i rëndësishëm Ministria e Brendshme ka vendosur që të mos e apelojë këtë vendim për të gjithë ata persona që kthehen vullnetarisht dhe aplikojnë për të hyrë në Britani nga data 17 Mars 2008 deri 1 Tetor 2008. Pas kësaj date ligji do të hyjë në fuqi papërjashtim edhe pse në parim ky ligj ka hyrë në fuqi me datën 1 Prill 2008 Pasi ky ligj të hyjë në fuqi e drejta apelimit në rast refuzimi do të jetë e kufizuar vetëm në apelim në bazë të ligjit të të drejtave të njeriut dhe ligjit për marrëdhëniet mes racave. Keshilla ime për lexuesit do të ishte që nëse janë në Britani në mënyrë ilegale dhe kanë ndërmend të kthehen në Shqipëri për të aplikuar për VISA si bashkëshortë ose të fejuar, duhet që aplikimet ti bëjnë deri me datën 1 Tetor 2008. Në të kundërtën pas kësaj date procesi i aplikimit në Ambasadën Britanike do të jetë i vështirë dhe i mundimshëm.

Çfarë masash ka marrë dhe vazhdon të marre Ambasada Britanike në Tranë dhe Ministria e Brendshme Britanike për këtë çështje kaq delikate? Të ndodhur përballë një fakti kur kjo situatë po përsëritet vazhdimisht, Ambasada Britanike në Tiranë vendosi të raportojë ne Home Office 9Ministrine o Brendeshme) këta qytetarë Britanikë, me origjine shqiptare, sipas të cilëve kishin marrë shtetësinë britanike nëpërmjet mashtrimit, vepër penale kjo e parashikuar në nenin 41 të ligjit britanik për shtetësinë të vitit 1981. Në fakt tani Ambasada ka pezulluar ne nje fare mase, dhënien e vendimeve për bashkëshortët/et e këtyre personave prej disa muajsh. Çfarë mundet të ndodhë me këto çështje dhe cilat do të jenë masat ndëshkimore për këta persona që është vërtetuar se janë bërë shtetas

Po paragrafi shumë i diskutueshëm 320 i Rregullave te Emigracionit cfarë ndryshimesh konkrete ka pësuar? Përveç arsyeve të zakonshme për refuzim të lejes për të hyrë në Britani edhe faktorët e mëposhtëm duhet të merren në konsideratë dh via do të refu-

LONDON JUNE 2008

19

Leksione Çeke, të parrokura në Beograd
Nga Qemal Sakajeva
avën e shkuar, në tri ditë të njëpasnjëshme, të mërkurën, më 21 prill, të premten më 23 prill, dhe e enjte, 22 prill, ndërmjet tyre, ngërthyen tri ngjarje, që të kujtojnë leksione çeke në politikë, por të parrokura në Beograd. Serbia, në këtë kohë, jo vetëm që do ta kishte luks një Havel, por atje nuk gjindet as një Tito i vockël. Ajo është shumë larg stërhollimit të Presidentit Josif Broz. Përmbajtja politike atje, është e vrazhdësisë tipike të diktatorit Millosheviç. Po të qe se, mbartës dhe shprehës të radikalizmit do të ishin ca mes popullit, kjo edhe kapërdihet, sepse një numër nacionalistësht ka në çdo popull. Por, në Serbi, radikalizmit u prijnë figurat e larta politike, si në pushtet, dhe në opozitë. Kështu, më 21 prill, në Pomori, brigjeve të Detit të Zi, në Bullgari, zhvillohej Samiti i Europës Juglindore, në kuadër të ashtuquajturit Procesi i Bashkëpunimit në Europën Juglindore (SEECP). Edhe pse komentet theksuan që, nuk u shënua ndonjë sukses për t’u thënë, aty pati dy të reja politike: Në të mori pjesë edhe Kosova. Ministri i jashtëm i saj, Skender Hyseni, foli më 21 prill. Ndër ato që shqiptoi, ai falenderoi kryesuesen e radhës, Bullgarinë, për ftesën dhe mundësinë që, përherë të parë, Republika e Kosovës, t’i drejtohej këtij forumi. Dhe, tha që, “Do të vazhdojmë të insistojmë dhe të kërkojmë normalizimin e marrëdhënieve me fqinjin tonë verior. Në fund të fundit, është dëshirë dhe synim, edhe i Kosovës edhe i Serbisë, që si dy shtete të pavarura, të integrohen në bashkësinë e demokracive euro - atlantike”. Delegacioni zyrtar serb, njëlloj si përfaqësuesit e dikurshëm të Shqipërisë diktatoriale komuniste, e braktisën sallën. Ai që protestoi duke ikur, nuk që radikali Tomisllav Nikoliç, as demokrati i rremë Vojisllav Koshtunica, por Presidenti i Serbisë, Boris Tadiç, kryesues i delegacionit. Pak më parë, delegacioni serb, pati braktisur mbledhjen e ministrave të jashtëm të BE, në Bërdo të Sllovenisë. Poashtu, edhe më herët, delgacioni serb, doli nga salla e OKB kur foli përfaqësuesi i Republikës së Kosovës. Kurse të premten, më 23 prill, Serbia kreu një ikje tjetër. Praga zyrtare, pas lajmit se Republika Çeke miratoi vendosjen e sistemeve amerikane kundër raketave, njoftoi se njohu pavarësinë e Kosovës. Beogradi protestoi për këtë dhe ambasadori serb u largua nga kryeqyteti çek, siç kanë ikur edhe nga Australia, Japonia e vende të tjera, njohëse të shtetit të ri të Kosovës. Çekia, ky shtet demokratik në zemër të Europës, ka dhënë, sidomos, tri leksione të qarta, të vlefshme, veçanërisht për Serbinë. Praga e “revolucionit të kadifenjtë”, së bashku me Sllovakinë, kryen një ndarje paqësore të jashtëzakonshme, të Ish - Çekosllovakisë. Edhe pse kjo u bë tejet e njohur në të gjithë botën, dhe u çmua së tepërmi, në Beograd nuk u kuptua aspak,

J

madje, Serbia jo vetëm që nuk mësoi nga paqa e bisedimet çeke e sllovake, por zgjodhi luftën, ndërmori luftëra të përgjakshme dhe të urryera. Çekia u anëtarësua aq shpejt në NATO e Bashkimin Europian, duke krijuar edhe një model për ish-vendet komuniste të Lindjes. Republika Çeka dha prova të mendësisë euro - atlantike, duke i shërbyer gjithë Europës, me vendimin e saj për lejimin e ngritjes, në territorin e saj, të sistemeve amerikane kundër raketave. Dhe, së fundi, Praga njohu Republikën e Kosovës e do të ketë ambasadën e vet në Prishtinë. Këtij shteti me frymë thellësisht europiane, Serbia iu drejtua me protestë dhe urdhëroi ambasadorin e saj të largohet nga Praga. Midis këtyre dy ngjarjeve, ikjes serbe nga Samiti i Pomories të Bullgarisë dhe njohjes së Kosovës shtet nga Republika Çeke, gjindej i ndërkallur hapja e Eurosong 2008, më 22 prill, në “Beogradska Arena”, të kryeqytetit serb. Në kuptimin simbolik dukej sikur arti e solli Europën në Beograd, qysh nga viti i kaluar kur këngëtarja serbe zuri vendin e parë. Por, vërtetësisht, është Europa që përpiqet të futet në Serbi dhe politika ia mbyll dyert. Po sikur, ky festival i Eurovizionit, të përkonte që të organizohej vitin e ardhshëm në Beograd, apo Kosova të kishte qenë e pavarësuar qysh një vit më parë, çfarë do të ndodhte: nuk do të lejohej kënga e Kosovës në “Beogradska Arena”, apo Serbia do të dorëhiqej si organizatore për arsye të pjesëmarrjes të Kosovës së pavarur? Për shkak të votimit njëlloj të vendeve sllave, të fqinjëve dhe ish - republikave sovjetike, në Eurosong të Beogradit, përfundimi ishte ashtu siç ia do zemra politikës atje: fituese u bë Rusia, kundërshtuesja e pavarësisë së Kosovës. Atëherë, pyetja e përsëritur, nuk është më hipotetike: Moska, a do të lejojë këngën e Kosovës të ngjitet në Eurosong 2009, apo edhe arti do të përdoret për të mosnjohur shtetin e ri? Çekia është kthyer në një shtet të formatit të lartë demokratik europian. Serbia mund të quhet edhe shtet braktisës sallash dhe i tërhejqjes së ambasadorëve. Ndërsa, përfaqësuesit zyrtarë të Kosovës, nuk ka pse të shqiptojnë politikë lutjeje për fqinjësi të mirë me Serbinë. Kosova është republikë e ligjshme, e njohur nga shumë shtete e në njohje e sipër nga të tjera vende, që i duhet të ndërtojë shtetin e qendrueshëm demokratik e shumëetnik. Marrëdhëniet e mira fqinjësore Kosovë - Serbi, edhe pse janë të domosdoshme, nuk pengohen nga Prishtina. Është Serbia që mban qëndrim agresiv me deklarata, nuk njeh Republikën në jug të saj, braktis çdo mbledhje ndërkombëtare ku ftohen përfqësuesit e Kosovës, që nga OKB deri në Pomorie. Serbisë, që ka ditur të shkojë në Kosovë me ushtri vrasëse, i duhet të mësojë të ndërtojë fqinjësi të re. Kosova është aty, me një ndryshim të madh, se, nuk është më e pushtuar, por e lirë. Por, edhe Kosovës i duhet të kuptojë që fqinjësia nuk vjen me lutje të stërthëna. Një fjalë e urtë thotë që, “Zjarri mbahet ndezur kur në të hedhin dru të dy palët”.

JEHONA E FESTIMIT TË 4-VJETORIT TË GAZETËS “THE ALBANIAN” NË MEDIA

LONDON JUNE 2008

20

LUMI JU MIREPRET

Sofra
Bar restorant

Ju ofrojmë mikpritjen shqiptare
Vetëm tek Bar Restorant Sofra do të gjeni kuzhinën e papërsëritshme shqiptare. kuzhinën mesdhetare si dhe atë të kombinuarën shqiptaro-turke. Nga SOFRA nuk do të mbeteni asnjëherë të zhgënjyer Ejani dhe binduni për këtë

Adresa 421 Green Lanes Harringay N4 1EY
nëse vërtet dëshironi të pini një kafe të qetë, nëse dëshironi një ambient të këndshëm dhe komod nëse kërkoni cilësi të lartë shërbimi LUMI Ju mirëpret 2 minuta nga stacioni i trenit Seven Sisters

Bar Restorant Prizreni
Të gjitha kampionatet e futbollit LIVE

643 Seven Sisters Road London N15 5LE Tel: 07782559849

LUMI
NDËRRIM GOMASH TË REJA DHE TË VJETRA PREJ £9.99 LARJA E MAKINËS SUAJ KUSHTON

LUMI HAND CAR WASH
From

Adresa 678 Seven Sisters Road 65-67Stamford Hill London N15 5LE London N16 Tel: 07782559849

Ofertë

£3.99

LONDON JUNE 2008

21

Netët

Speci

ale m

e DJ a

TANGINE D’OR
E PAPERSERITSHME
Nuk do të gjeni ambjent më të mirë për festat tuaja Ditëlindje Fejesa Martesa etj.

rab 6 .am-2 pm

Këtu mund të gjeni llojshmëri të ushqimeve të kuzhinës arabe tepër e pëlqyer nga shqiptarët

Adresa 92 Seven Sisters Road London, N7 6AE Tel 020 7700 0134 www.taginedor.co.uk, [email protected]

ALB-UK TRANSPORT
TRANSPORT MALLRASH

Fundjaven e fundit te cdo muaji bejme grumbullimin e mallrave ne Birmingham

LONDER - SHQIPERI
www.alb-uktransport.com

07727033937 07817797374

Transportojme mallra per ne Shqiperi
*Çmime speciale per pesha mbi 30 Kg *Mbledhje falas neper shtepite tuaja per pesha te renda *Hapur cdo te shtune dhe te diele 10 AM-04 PM ne: Safe store 105 Mayes Road Wood Green London N22 6UP

NGJITUR ME SHOPING CENTRE

LONDON JUNE 2008 NGA MUHAMED VELIU

22

A

lban Bytyci është një emër i njohur për komunitetin shqiptarë në Angli. Nuk ka veprimtari social kulturore, sportive apo qofshin ato me karakter polit që ai mos të jetë prezent. Epiteti i gjithanshëm është përcaktuesi më i saktë që mund të gjendet për ta përkufizuar me një fjalë të vetme këtë djalë kaq energjik e tejet popullor mes bashkëmoshatarëve shqiptarë e të huaj në kryeqytetin britanik. Të nisësh e të shkruash për Albanin, aq më tepër kur ti e njeh atë nga afër, nuk din se nga mund t'ia fillosh. Çdo aspekt i jetës së Bytyçit është aq e pasur saqë nëse do të përdornin një shprehje të vjetër shqiptare me të vërtetë do të duhet një natë e gjatë dimri për të eksploruar atë. Si gjithmonë i veshur sportive ai është preciz me kohën e takimit jo shumë larg shtëpisë ku banon prej disa vitesh, në lagjen më me emër të Londrës e quajtur SOHO. Ai ka shumë për të thënë. Biseda jonë nis shumë vite pas në kohë kur ai ka mbaruar studimet në shkollën 8 vjecare. "Kisha dëshirë të madhe të mësoja. Kushtet nuk ishin. Kështu si shumë bashkëmoshatar të mi me të mbaruar tetëvjeçaren ju futa punës si bari" fillon rrëfim Albani ku hedhur vëzhgimin nga një tavolinë tjetër ku disa zonja angleze mes tyre bisedojnë se çfarë gjuhe janë duke folur këta dy djem ku njëri prej tyre ka nxjerrë një bllok e mban shënime. Biseda rrej natyrshëm. Albani gjatë të gjithë bisedës e thekson me të madhe se ai ishte i etur për dije. Donte të shkollohej me çdo kusht. Ky është edhe shkaku primar që ai do të braktiste vendlindjen për t'ju drejtuar një bote të re ku shpejtësia me të cilën jetohej e punohej ishte jashtëzakonisht e shpejtë me atë të një bari. Kjo nuk e trembi. Përkundrazi e bëri që edhe ai të motivohej për të kapur shpejtësinë e ritmit të jetës. Përpara kishte shumë sfida, të cilat kur ai i mendon se i ka kapërcyer me sukses , pozon për një moment e thotë. "A isha unë ai i cili i dhashë jetës time një dimension krejt tjetër pasi erdha në Britaninë e Madhe si një emigrant"? Gjithçka i duket e pabesueshme. Ishte viti 2000 kur mbërrin në shtetin ishullor. Ishte vetëm 20 vjeç. Gjëja e parë që bën është të fillojë punë për një Indian që kishte lindur në Angli vetëm e vetëm për të mësuar gjuhën. Ishte një hap i menduat mirë. Vetëm disa muaj më pasi ai ishte në gjëndre të komunikonte anglisht. Shtatorin e atij viti i drejtohet kolegjit të quajtur Barnfield College në qytezën Luton duke treguar interes për të studiuar në degën e Anglishtes dhe Media. "Anglishtja juaj nuk është e mjaftueshme për tu regjistruar në një kurs të tillë" kanë qenë fjalët e pedagoges së pranimit që po e intervistonte. Albani këmbëngul duke i thënë. "Ka vetëm disa muaj që kam ardhur në Angli. Nuk flisja asnjë fjalë. Tani unë po komunikoj me ju në Anglisht. Në këto muaj unë kam avancuar shumë. Ma jep mundësinë të studioj. Keni për pa parë se nuk do të kem asnjë problem" ka thënë shqiptari. E shtangur nga ngulmimi i Albanit profesoresha vendos ta pranojë. Kursi një vjecar do të mbaronte shumë shpejt si pa u ndjerë për të . Duke befasuar të gjithë klasën,

I gjithanshmi Alban Bytyci
shqiptari "me anglishte e restoranteve, pastroj mbeturinat mbas shtëpive të brakjo të mjaftueshme për tisura, duke mos braktisur ëndrrën për të fituar dije dhe të ndjekur atë kurs" renditet si në radhën e aftësuar vetveten, vegla që tani i përdor për t'i shërbyer tyre që u shpallën Silkombit nga kua vjen dhe përparimit të mëtejshëm profever student. Por si ja arsional personal. Tani mësues në një kolegj londinez ku u riti një gjë të tillë? mëson të huajve të flasin anglisht, ndërsa vendasit i Albani thotë: "Me këmbëngulje. parapërgatit për arsimin e lartë. Historia e Alban Bytyçit Qëndroja në kolegj për djalit energjik e të gjithanshëm, i cili punon edhe në 12 orë. Punoja në darkë Parlamentin Britanik, tempullin e demokracisë botërore si për 7 orë kohën që ndihmës asistant i një deputeti laburist mbetej e përdorja për të studiuar në shtëpi dhe reciproke e Amerikës me Shqipërinë Gëzim Alpion. pak gjumë". që tregon këtë dashuri amerikane Shpeshherë Të studiuarit për një vit media e bëjnë aspak të verbër. Janë arsyet historike Albani shkruan thjesht atë të mendojë se të studiuarit për ato që dominojnë. Ishte ish amerikani për hobi. Më shumë se gazetari ishte një opsion i parapëlqyer president Woodrow Willson ai i cili në sa shkrimtar ai ka nga ai. Aq më tepër që kishte krijuar vitet 1900 vendosi që shqiptarët kanë përemër përkthimin. "E idhullin e tij në BBC editorin të drejtën e vetëvendosjes. Dhe kjo nuk kam provuar veten si ndërkombëtar të madhin Jonhn Simp- është pak". thotë ai përmes kësaj përkthyer në disa raste. son. përgjigje standarte që u jep miqve të Jam ndjerë shumë i Hapi tjetër drejt shkollimit cilën i thonë me shaka se ai ka studi- emocionuar kur kam në nivel universitar ishte ndjekja për uar në një degë që shkojnë vetëm të pa- përkthyer nga shqipja një vit e një kursi që njihet si "Akses surit "reach peoples degree". në Anglisht librin kushtuar grave të në edukimin e lartë". Ndërkohë që Pas përfundimit të studimeve Albani përdhunuara në Kosovë me titull "Vandiqte këtë kurs Albani tregon se nisi në vitin 2006 u trajnua për mësimd- jzat e dhunuara të Kosovës". Ishte një të punojë në një kompani avokatore hënie në degën "English Speaking libër ku përshkruhen tragjeditë e këtyre punë si postier i brendshëm dhe i grave të denja për një fil hollivudian me temë lufte siç ishte ajo që ndodhi realisht në Kosovë" shprehet 28 vjeçari që shpreson në të ardhmen ti përkushtohet akoma më shumë botës së madhe të përkthimeve. Ama një përkthyesi të kujdesshëm me prioritet ruajtjen me fanatizëm të gjuhës shqipe e duke e mbrojtur atë. Në këtë pikë Albani është i ashpër sidomos me njerëzit e imediat të cilët sipas tij po e bastardojnë shqipen duke përdorur fjalë të huaja tërësisht të panevojshme. Në mbrojtje të gjuhës shqipe ai së bashku me Ariola Vishnjën dhe në bashkëpunim me rrjetin e intelektualëve shqiptarë në Anglia "Akademia shqipatre UK" organizuam një simpozium për shqipen e përdorur në median shqiptare. Simpoziumi u mbajt në Kings College më 28 Nëntor 2004. Ruajtja e trashgimnisë muzikore shqiptare dhe përdorimi i saj sa më gjerësisht nga shqiptarët e Anglisë ka qënë dhe mbetet një tjetër angazhim i Bytyçit. Çdo muaj ai kthehet në promotor të mbrëmjeve me muzikë shqiptare në ambientet e ngrohta të shtëpisë së madhe gjithnjë me dyer të hapura për shqiptarët e Londrës Bar Koha. "Nostalgjia e tingujve Shqip" me këtë emër ai i ka pagëzuar këto mbrëmje që tërheqin shumë të rinj duke vallëzuar deri në orët e para të mëngjesit duke mos ndalur asnjë çast nën ritmet e muzikës nga të gjitha trevat shqiptare. Nuk mbarojnë këtu aktivitet e tij. Fotografimi evenimenteve në komunitetin shqiptarë dhe njerëzve që marrin pjesë në hyn tek hobet e Albanit. Ai ka një arkivë fotografike disa vjeçare që do ta kishte zili çdo fotograf profesionist. "London Mjaft Club"së

Vendlindjen e la si bari, ngjiti shkallët e saldatorit, lau pjatat

jashtëm. Pasi ka konkuruar në disa degë të ndryshme në universitetin Kings College të Londrës, vendos të studiojë në degën "Studime Amerikane" duke braktisur deri diku aspiratën për tu bërë gazetar por jo tërësisht. Ishte viti 2003 kur ai ulet për herë të parë në këtë tempull dije që renditet ndër universitet më të mira në Angli. Shpeshherë me të drejtë miqtë apo ata që nuk e njohin kur bisedojnë me Albanin përse zgjodhi këtë degë që tingëllon disi e çuditshme për një jo amerikan ai jep një përgjigje tejet të argumentuar. "Në viset shqipfolëse ka një frymë amerikane tejet të theksuar pro amerikane gjë e cila u vu re dukshëm nga vizita e presidentit Bush vitin e shkuar në Shqipëri. Shpeshherë pyesja veten. Nga buron ky proamerikanizëm i "çmendur" tek shqiptarët". Nuk merrja përgjigje. Për këtë vendosa të studioj në këtë degë. Dhe përgjigjen enigmës së proamerikanizmit të shqiptarëve e mora pas tre vite studimi. Ishte historia

Other Language" (Anglishtja për folësit e gjuhëve të tjera). Tani ai është punësuar si mësues në City of Westminster College në Londër ku krahas të mësuarit të huajve anglisht,u jep mësim edhe studentëve vendas në degën "Aftësi themelore dhe biznes" duke i parapërgatitur ata për në arsimin e lartë. Koha e lirë e tij është një nocion që herë herë nuk ekziston për Albanin. Atë ai ja kushton shumë pak vetës ndërsa pjesën më të madhe aktiviteteve në komunitet siç ishte organizimi "Sezonit të filmit shqiptarë në Londër" në vitin 2005 veprimtari e cila tërhoqi vëmendjen e kineastëve britanik madje rreth tij do të shkruante një koment tejet pozitiv edhe e revista Times Out përfshirë disa revista të tjera që shkruajnë për kinematografinë. Promovimi autorëve shqiptarë është një tjetër aspekt ku ai i tregon një vëmendje të veçantë. Aktiviteti më i fundit i kësaj natyre që mban firmën e organizatorit nga Alban Bytyçi ishte promovimi librit më të fundit të autorit

bashku me Ralf Gjonin do të ishte angazhimi i radhës ku Alban Bytyci nuk do të hezitonte ti thoshte jo. Me dhjetëra veprimtari në parlamentin britanik duke bërë lobing për Shqipërinë dhe Kosovën, protesta përpara ambasadës greke në Londër ku u protestua për shkeljen e të drejtave të shqiptarëve në vendin helen e shumë të tjera mbajnë brenda tyre mundin e organizimit të tij. Tashmë pas largimit nga Anglia të drejtorit të këtij klubi zotit Ralf Gjoni, atij i është besuar drejtimi "London Mjaft Club". "Së bashku me djemtë dhe vajzat e shkëlqyer të "London Mjaft Club" ne do ta çojmë përpara traditën e krijuar të këtyre organizimeve" pohon ai me modesti duke shtuar se janë duke përgatitur një sërë veprimtarish. Megjithëse shpeshherë kritik me politikanët shqiptarë Alban Bytyci e shikon politikën si një fushë ku ka shumë për të eksploruar. Për këtë ai fitoi respektin e deputetin britanik John Grogan i cili do ta bënte pjesë të bashkëpunëtorëve të ngushtë duke i besuar rolin e ndihmës asistentit. Albani nuk parapëlqen të flasë për të ardhmen por garanton se asnjëherë nuk do ta ulë ritmin e jetës e përfshirjen e tij në gjithçka sa u përmend më sipër pa harruar kërcimin Salsa dhe të flirtuarit me sa më shumë vajza sidomos shqiptare, që kur kërcejnë me të nuk zhgënjehen kurrë. Biseda jonë me të pandalshmin e të gjithanshmin plot energji Alban dukej sikur skishte të mbaruar. "Në moshën 16 deri 20 vjeç isha një njeri i pashpresë. Jeta ime ndryshoi e të marrë kuptim kur mbusha 20 vjeç falë vendosmërisë për të ardhur në Angli ku hulumtova shumë gjëra dhe vazhdoj ta bëj akoma çdo minutë të jetës time", janë fjalët e fundit tejet të sinqerta gjatë bisedës së gjatë e interesante me Alban Bytyçin që nuk e la jetën të rridhte mbase drejt një bariu të përjetshëm mes malesh duke ruajtur dhitë.

LONDON JUNE 2008

23

K

a pak kohë që organizata studentore "LSE Albanian Society" është nderuar me çmimin "Best Overall Society 2007-2008. Jehona e fitimit të këtij çmimi vazhdon ende në korridoret e kësaj shkolle. Një arritje e tillë është për ta patur zili nga të gjithë studentët shqiptarë që kryejnë studimet në universitet britanike pse jo edhe në ato botërore. Por si ja arritën shqiptarët e LSE kësaj shkolle me famë në botë të jenë të parët me shoqërinë e tyre "LSE Albanian Society"? Përgjigjen e kësaj pyetje dhe disa të tjerave për lexuesin e “The Albanian” i jep Alfred Kovaçi djali energjik që drejton "LSE Albanian Society".

Studentët shqiptarë të parët në LSE
Shkolla prestigjoze LSE nderon me çmimin " Best Overall Society 2007-2008" "LSE Albanian Society".
nizatën Globalb, kështu me radhë. e Sa studentë shqiptare janë aktualisht në LSE dhe si shkon jeta e tyre studentore? Deri më tani, kemi identifikuar 16 prej tyre që studiojnë në LSE, gjë që nënkupton se numri mund të jetë edhe më i lartë. Vijnë nga vise të ndryshme shqiptare si Shqipëria, Kosova, Maqedonia por edhe Kovaçi nga diaspora. Bukur mirë të integruar në jetën studentore te LSE-se, afërsisht gjysma e numrit të tyre janë këtu në LSE për studime universitare, ndërsa pjesa tjetër janë për studime pasuniversitare - kryesisht për të mbrojtur gradën 'mjeshtër shkencash' në fushat e tyre përkatëse. Përveç tjerash - dhe sidomos shkëlqimit të tyre akademik - përgjatë ketij vitit shume prej tyre kane qene tepër aktiv, si me prezencën ashtu edhe me angazhimin e tyre në aktivitetet që shoqata e studentëve shqiptarë apo shoqata e organizma tjerë kanë organizuar në LSE. Ndërsa momentalisht, duke qenë se është sezon provimesh, kuptueshëm të gjithë janë gati tërësisht të angazhuar me parapërgatitjen me plot konfidence, por edhe tension besoj, se do ia dalin mbanë shkëlqyeshëm. Çfarë tendencash kanë ata kur të mbarojnë studimet, të vazhdojnë të jetojnë dhe punojnë në Angli apo të kthehen në Shqipëri? Pavarësisht se gjithsecili prej nesh dëshiron që eventualisht të kthehet në vendlindje, si për të dhënë kontribut ashtu edhe për të ndarë dijet dhe përvojën tonë të përfituar në universitetet më prestigjoze të botes; kthimi, megjithatë, kushtëzohet edhe në varësi të rrethanave, prandaj ka variacion tendencash. Disa prej studenteve shqiptarë që studiojnë në LSE parashikojnë të kthehen në vendlindje menjëherë mbas mbarimit të studimeve; një pjese tjetër kanë plane të qëndrojnë për të vazhduar me studime për doktoraturë këtu në Britani dhe rreth kthimit të vendosim më vonë; ndërsa pjesa tjetër janë të tërhequr nga tregu i favorshëm fushës së diplomacisë dhe politikës; një tjetër do i kushtohet kulturës dhe artit; ndërsa dita e fundit do i kushtohet argëtimit nën tingujt e muzikës shqiptare. Parashikimi është që përgjatë kësaj jave të ketë pjesëmarrës të rëndësishëm, ligjërues e diskutantë politikanë, diplomatë, akademikë, biznesmenë, si dhe personalitete të kulturës e të shoqërisë civile. Si gjithnjë, e gjithë kjo do të ketë si qëllim promovimin e kulturës, historisë dhe çështjeve shqiptare - qëllim për të cilin "LSE SU Albanian Society" është krijuar. Kujt ja dedikoni suksesin që arritët këtë vit duke u shpallur si organizata më e mirë e LSE? Është e arsyeshme, mendoj unë, që këtë sukses t'ia dedikojmë shumë veteves. Së pari pjesëmarrësve në evenimentet tona, duke filluar nga të ftuarit tanë si ligjërues - që gjithmonë kanë qenë personalitete me emër në fushat e tyre - e duke vazhduar me audiencën tonë, një pjesë e madhe e së cilës ka qenë admirueshmërisht luajale. Janë pikërisht pjesëmarrësit që i kanë dhënë kuptim organizimeve tona. Prandaj një falënderim i përzemërt kalon për ta. Së fundmi dua të kthehem tek grupi organizativ i shoqatës që unë drejtoj, që në shumë raste kanë sakrifikuar gjëra të tjera të rëndësishme për t'iu përkushtur shoqatës. Nuk mund të lë pa përmendur zonjushat Elira Kuka, Greis Spahiu, Drivalda Delia e Miljeta Berisha, si dhe zotërinjtë Armend Elezi, Edvin Dule, Agron Nuredini për kontributin e tyre të spikatur. Kam bindjen se pa këtë punë të përbashkët çmimi i pare si "Shoqata Më e Mirë e Vitit në LSE" do të kishte mbetur vetëm një ëndërr.

Çdo të thotë për organizatën tuaj shpallja si organizata më e mire studentore e vitit në LSE? Natyrisht kjo do të thotë një vlerësim maksimal për punën e bërë deri më tani, por po ashtu edhe një motivim dhe detyrim njëkohësisht për neve, për të vazhduar në këtë rrugë - të nisur mbarë tashmë - edhe në të ardhmen E prisnit një vlerësim të tille? Si u prit ai nga anëtarët e oganizatës tuaj, cilat qenë reagimet e organizatave të tjera studentore në LSE? Edhe pse e nominuar në dy kategori "Best Overall Society" dhe "Most Improved Society" - mendonim që mund të kishim shanse për të dalë të paret vetëm në kategorinë e dytë, pasi mendonim se kjo justifikohej me faktin se këtë vit kemi qenë shumë më aktiv se sa në vitet para-ardhëse. Ndërkohë, mendonim që shanset për të fituar çmimin e parë të kategorisë së parë ishin shumë të pakta, pasi përballë nesh ishin shoqata me një traditë të gjatë dhe emër të madh në LSE, siç jane 'Economics Society', 'Finance Society', 'Business Society', 'Conservative Society', 'Labour Society', 'German Society' , 'Italian Society', 'Indian Society' e shumë e shumë të tjera, shoqata këto që kanë një anëtarësi dhjetëra herë më të madhe në numër se ne, si dhe shumë prej këtyre shoqatave sponsorizohen nga banka investimesh me prestigjioze të botës. Gjithsesi, kur erdhi ajo që nuk e prisnim shumë, pra marrja e çmimit të parë, natyrshëm të gjithë anëtarët e shoqatës u gëzuan, pasi u vlerësuam si shoqata më e mirë nga rreth 190 shoqata studentore që operojnë në LSE. Për këtë morëm përgëzime dhe lëvdata edhe nga shumë shoqata të tjera dhe individë të ndryshëm. Cilat qenë kriteret që përzgjodhën organizatën tuaj? Po ta krahasosh me shumicën e

Alfred
shoqatave tjera, e krijuar vetëm 3 vite më parë për të promovuar kulturën, traditën, historinë, dhe çështjet shqiptare, shoqata e studentëve shqiptarë në LSE është më e re, me një numër shumë më të kufizuar anëtaresh, si dhe me e dobët financiarisht. Megjithatë, pavarësisht nga ky kontekst - në shumë drejtime - disavantazhues për shoqatën tonë, ne sërish u përzgjodhëm në kriterin e vendosmërisë sonë për ta bërë shoqatën një histori të vërtetë suksesi. U përzgjodhëm, po ashtu, në kriteret e cilësisë dhe sasisë së evenimenteve që shoqata ka organizuar gjatë një kohe relativisht të shkurtër, duke filluar nga 6 ligjëratat dhe debatet publike ku të ftuar si ligjërues dhe diskutantë kemi patur personalitete të larta të politikes, diplomacisë, fushës akademike, shoqërisë civile, e duke vazhduar me festimet e datave historike të shqiptarëve, organizimin e koktejeve, gjithnjë nën tingujt e muzikës shqiptare, dhe për të përfunduar me bashkëpunimet e frytshme që kemi patur me 'LSE European Institute', 'Financial Times Business', Ambasaden shqiptare në Londer, orga-

- për ta - i punës, sidomos këtu në Angli. Cilat janë planet e organizatës tuaj në të ardhmen? Përveçse do të vazhdojmë me organizimin e evenimenteve të ngjashme me ato që kemi organizuar deri më tash, e reja është se po planifikojmë të organizojmë një "LSE Albanian week" ose e thënë në shqip "javën shqiptare në LSE". Kjo javë do të jetë me plot aktivitete. Një prej ditëve të asaj jave do i kushtohet fushës së ekonomisë dhe biznesit; një ditë tjetër do i kushtohet

Intervistoi: Muhamed Veliu

LONDON JUNE 2008

24

NiCKS MOTORS
Per te gjitha problemet e automjetit tuaj drejtohuni tek ne

MENDIMI JUAJ ËSHTË SHUME I VLEFSHËM PËR NE
The Albanian Newspaper 122 White Hart Line London N17 8HP www.gazetaalbania.co.uk [email protected] Tel/fax:02082169527
Ne jemi shumë të interesuar për mendimin tuaj në lidhje me gazetën “The ALBANIAN” Kjo besojmë se do të shërbente më së miri si një barometër për të orientuar më mirë politikën tonë editoriale.
1. A mendoni se trajtohen sa duhet problemet e emigracionit? A mendoni se ka akoma tema dhe probleme në lidhje me emigracionin që mund të trajtohen? 2. A mendoni se duhet zgjeruar aktualiteti, pra duke pasqyruar më shumë çfarë ndodh me shqiptarët këtu, apo në diasporë? 3.A mendoni se janë përfshirë sa duhet problemet me të cilat përballen mërgimtarët shqiptarë ne diasporë, konkretisht në Britaninë e madhe? 4. A mendoni se ka informacione të mjaftueshme nga Shqipëria, Kosova apo trojet e tjera shqiptare? 5. A mendoni se është trajtuar mjaftueshëm tema mbi "ambasadorët" më të mirë, që na nderojnë në Mbretërinë e Bashkuar, përfshirë në rubrikën profil? 6. A besoni se do të ishte e rëndësishme shtimi i faqeve për rubrikën opinion? 7. Çfarë mendoni për dosierët, copëzat e panjohura të historisë sonë? 8. Çfarë mendoni për faqen e fëmijëve, apo kuzhinën shqiptare? 8. A mendoni se janë të mjaftueshme 4 faqe në gjuhen angleze? 9. Çfarë do të donit të lexonit më tepër në gazetë? 10. Çfarë mendoni se mund të hiqet? TË NDERUAR LEXUES!

*Auto Repairs *Service *Spares
315/332 Cann Hall Rd London E11 3NN Tel:07940770150 / 07956368267
MISS SHQIPTARJA MB 2008

Jeni të lutur që të kontaktoni me redaksinë e gazetës "The ALBANIAN" për të shfaqur mendimet tuaja. Çdo mendim i juaji do të jetë i mirëseardhur. Ne kërkojmë që të jemi sa më afër jush. Na ndihmoni që t'ju ndihmojmë

Do you want to register your company as A company limited by guarantee with the Companies house? Or A company limited by shares with the Companies house? Or A community Interest Company with the Companies house?

ALBA-MEDIA UK dhe MISS ALBANIANS UK Ltd filluan regjistrimet për spektaklin e vitit 2008. Ftohen të gjitha vajzat shqiptare që jetojnë në Mbretërinë e Bashkuar dhe Irlande t’i bashkohen listës për përzgjedhjen e princeshës shqiptare në UK. ALBA-MEDIA UK garanton pjesëmarrjen në evenimentet më të bukura në Shqipëri dhe në botë. Gjithashtu për të gjitha vajzat pjesëmarrëse do japim çmime dhe dhurata fantastike të cilat i mundëson vetëm ALBA-MEDIA UK
Për më shumë informacione kontaktoni me koordinatoren ARJOLA CENI në tel. 07843619372 ose [email protected], www.missshqiptarja.org.uk www.albamedia-uk.com

Do you want to register your charity or community organisation as A charity with the Charity Commission?

In collaborations with The ALBANIAN newspaper we can assist you to get the registration you wish for your company or your charity. If you need this services or more information please email at [email protected] , Tel: 07863583420 Or email us on [email protected]

INTERCONEXIS CONSULT www.interconexis.com

LONDON JUNE 2008

25

NGA BILL THOMPSON, BBC
apo kam përfunduar vlerësimin me nota të eseve që studentët e mi në City University kanë bërë si pjesë e një kursi për gazetarinë online, që unë e jap si lëndë. Kanë bërë punë të mirë, sidomos në detyrën ku unë u kërkoj të argumentojnë që BBC duhet të detyrohet të mbyllë shërbimin e vet në internet, për arsye se tarifa e pagesës së licencës është për të paguar vetëm për televizionin. Ata duket se kanë kuptuar gjithashtu që, çdokush që dëshiron të hyjë në gazetarinë profesioniste duhet të ketë një farë pranie në internet, përtej një profili të Facebook, pasi kjo është gjëja e parë që një redaktor do të shohë kur ata të aplikojnë për një vend pune. Prandaj, në internet ka disa bloge dhe publikime online, të cilat në të kundërt nuk do të ishin fare aty. Ndërkohë që City University, ashtu si çdo departament tjetër i gazetarisë britanike, ka kuptuar se duhet t'u mësosh njerëzve se si të ndërtojnë faqe interneti, të shkruash gjëra që funksionojnë online dhe të përdorësh burime të rrjetit për studimet dhe kërkimet e tua, mua më takoi të bëj atë pjesën interesante, ku tregoj se si interneti po ndryshon botën në të cilën vepron gazetaria. Kështu, ne flasim për “gazetarinë qytetare”, mënyrën se si lexuesit janë shndërruar në “ishaudiencë”, se si modeli tregtar që i bëri të mundura gazetat po sfidohet prej Google dhe Craiglist, si dhe nevojën për çdo gazetar profesionist që të ketë aftësi multimediale.

S

Interneti e ka ndryshuar përgjithmonë gazetarinë
pikëpamje revolucionare që unë sjell në njërën klasë, shndërrohen në praktika standarde me kalimin e vitit akademik. Kemi parë blogging-un të shndërrohet nga një zakon kurioz i të vetëobsesionuarve, në një përdorim përcaktues të internetit për të gjitha llojet e komunikimit, kemi parë gazetarinë qytetare të rritet dhe të përthithet pjesërisht në rrymën kryesore të gazetarisë dhe kemi parë burime, bashkime dhe rekomandime të tjera personale në faqet e rrjeteve sociale që zëvendësojnë faqet e para të kompanive kryesore të lajmeve, teksa njerëzit përpiqen të depërtojnë më shumë te lajmet e sapoardhura. “The Guardian”, është shndërruar nga një gazetë me një faqe interneti të këndshme, në një burim informacioni online që ka edhe një edicion special në internet, ndërkohë që “Royal Charter” i BBC e vendos tashmë degën e vet të internetit në të njëjtin nivel me TV-n dhe radion, cilido qoftë argumenti që studentët e mi mund të kenë për këtë çështje. Radio po pëson edhe ajo transformimin e vet, teksa shkarkimet online dhe podcast-et i kapërcejnë kufizimet e vjetra gjeografike, për të lejuar çdonjërin prej një miliardë përdoruesve të internetit që të shohë çdo lloj emisioni, nga çdo lloj stacioni, kudo dhe kurdo që duan. Dhe shërbimet e reja si Twitter kanë nisur të ofrojnë mënyra alternative për të marrë lajmet, në formën e përditësimeve të shkurtra, sa i përket lajmeve të ditës, apo lidhjeve me copëza më të mëdha. Por ne nuk ndodhemi aspak në fundin e procesit. Ajo që ka ndodhur deri tani mund të krahasohet me lëkundjet e lehta që ndihen përpara një tërmeti. Shumica e lajmeve që ne lexojmë, shohim dhe dëgjojmë prodhohen ende nga njerëz që janë të punësuar pikërisht për të bërë këtë gjë; shumica e lajmeve online vijnë nga kompani që kanë prani në botën offline të mediave; dhe ndërkohë që vërtet kemi kontribute apo komente të përdoruesve, ato janë gjithsesi plotësuese të materialeve që ofrojnë profesionistët. Shkalla e ndryshimeve në praktikën e gazetarisë dhe modeleve ekonomike të kompanive që mbështesin dhe mbajnë në këmbë gazetarinë po fillon të bëhet e dukshme në parashikimet që bëjnë disa prej vëzhguesve më kompetentë, dhe disa prej tyre më habisin edhe mua vetë. Për shembull, te Media Republic, një konferencë e madhe mbi të ardhmen e asaj që e quajnë “media me pjesëmarrje”, në Los Angeles, e organizuar nga qendra për internet dhe shoqëri e Harvardit, Solana Larsen, habiti audiencën kur parashikoi se një rezultat i revolucionit të internetit është se pas pesë vitesh, nuk do të ketë korrespondentë të huaj. Solana është një prej redaktoreve të Global Voices, është faqe interneti që ofron hyrje në disa prej blogger-ve më të njohur në botë dhe përpiqet të “grumbullojë, përpunojë dhe amplifikojë bashkëbisedimin global në internet”. Dhe ka të drejtë. Ideja e “korrespondentit të huaj”, i dërguar në një vend të çuditshëm për të raportuar mbi veprimtarinë e vendasve, për hir të atyre që kërkojnë që zakonet e tyre të çuditshme të interpretohen, është një relikte e një epoke para internetit. Teksa interneti vazhdon të përhapet, ka gjithnjë e më shumë vende ku ne thjesht mund të pyesim ata që po i përjetojnë ngjarjet, se çfarë mendojnë

Ka qenë një lëndë goxha stimuluese, qoftë edhe për shkak se këndvështrimet e ndryshme që sjellin Ahmeti nga Turqia, Mahmudi nga Arabia Saudite dhe Liani nga Kina, sfidojnë këndvështrimin perëndimor që unë pashmangshmërisht sjell në këto diskutime dhe pjesërisht për arsye se Anouk, Hazel dhe Lisa janë gjithmonë të gatshëm të zhyten në diskutim dhe të kundërshtojnë me zë të lartë çdo gjë që unë sapo kam thënë.
U bën dhjetë vjet që jap mësim në këtë lloj kursi, por nuk kam qenë kurrë në gjendje të japë mësim për të njëjtën lëndë dy herë, për arsye se gjërat ndryshojnë me kaq shumë shpejtësi, saqë ato

për to si dhe të kërkojmë thellime dhe analiza nga ata që i njohin vendet dhe popujt e përfshirë. Është një argument që Sameer Padania e nxjerr te “Reflektimi mbi botën reale 2.0”, një raport i porositur nga “One World Trust”, dhe që synon të hedhë dritë mbi mënyrën se si media paraqet botën në zhvillim, por sigurisht që gjen zbatim për të gjithë botën dhe jo vetëm shtetet që nuk janë në Perëndim. Ky ndryshim do të ndihet në të gjitha departamentet faktmbledhës të çdo kompanie madhore dhe ai mund të mos mirëpritet kudo, por është një prej atyre ndryshimeve të mëdha, i cili bëhet i dukshëm, pasi ta tregojnë. Dhe shumë ndryshime të tjera mund të kemi në vitet e ardhshme, teksa rrjeti përdor magjinë e tij në biznesin e gazetarisë.

S

a e vështirë është që të gjesh një kafe në Londër?

Shumëkush mund të thotë që është e lehtë pasi në Londër ka shumë kafene. Mirëpo shumë shqiptarë e përdorin shprehjen se X-kafene bën kafe të paparë. Aq më tepër expreso. Mjafon që të bësh një vizitë tek Caffe D’oro, për të kuptuar se pse aty ka vetëm shqiptarë Nuk ka vend në Londër e bën ekspreson më të mirë thonë shqiptarët që

ruajnë nostalgjinë e ekspresove të Shqipërisë. Nuk janë të pakta rastet kur aty shiptarët organizojnë festat e tyre pikërisht tek “Caffe D’oro”, pasi ambientet e kësaj kafeje janë më të mëdhatë dhe më të mirat e mundshme për dasmat e “mëdha” shqiptare. “E pse jo këtu mund të bëhen edhe festa të ndryshme, pasi është shumë e lehtë që të merresh vesh edhe me pronarin”-thotë Iliri një konsumator shqiptar i cili shton se

nuk ka vend në Londër që mund të gjejnë në këto kushte, për çmimin, shërbimin, dhe vendin. Nëse vërtt dëshironi një kafe të shijshme, një party të mahnitshme, një festë të paharrueshme, Caffe D’oro është një ndër shanset më të mira. Parkingu është shumë afër. Ky lokal është i pajisur me licensen e alkolit dhe të muzikës. Mos e humbni rastin. Caffe D’oro ju mirepret.

LONDON JUNE 2008

26

4 years “The Albanian”
Magic Flute Hall
0777 8192291

10 000 kopie
“The Albanian”
ekziston një mënyrë për të menduar për biznesin tuaj...

Bëjmë pronetime të çdo lloj feste, ditëlindje, fejese martese etj Kontaktoni SOFINË tel:

Shume biznese i besojnë gazetës suksesin te tyre.
The Albanian Newspaper The Albanian Newspaper 122 White Hart Line London N17 8HP www.gazetaalbania.co.uk [email protected]

Nëse dëshironi që të keni një festë të paharrueshme ka vetëm një emër

Tel/fax : 02082169527

New SWS Garage
Mechanical Services
General Servicing Engine repairs Braking Systems, Clutches, Exhaust Electronics, Electrical, Welding Tyres Fitted & Wheels Balanceda
Ofrojme sherbime te garantuara Çmime konkuruese Per cdo problem te makines suaj mund te kontaktoni ne cdo kohe apo te vini tek servisi yne. Oferte speciale per shqiptaret Kenaqesia juaj eshte detyra jone

Car wash

&

348 Hermitage Road

London N15 5BR
Tel:0208809 2221 Fax: 0208809 9111 Mobile: 07976 716 175

LONDON JUNE 2008
rëndësishëm shqiptar që i dha një kahe të re krijimtarisë muzikore profesionale,e cila deri atëherë ka qenë në rrugën e zhvillimit dhe e prirë nga shumë kompozitor autodidakt si ishte Palok Kurti dhe të tjerë,kurse Lec Kurti, edhe pse diplomat, kryen në Pesaro kompozimin dhe krijon ca vepra të rëndësishme.Mirëpo me Ate Martin Gjokën dhe ca të tjerë, krijimtaria muzikore merr përmasa serioze, duke hapur shtigje të reja me premisa të muzikës bashkëkohore evropiane,që është e kuptueshme, sepse është shkolluar në një qendër të njohur muzikore, siç është Salzburgu –Austri vend lindja e Mozartit . Edhe pse i lindur në Tivar të Malit të Zi me 20 prill të vitit 1890, ai tërë veprimtarinë e zhvillon në Shkodër, që nga shkollimi e deri në vdekje, me një ndarje kur shkon të studion në Austri. Hapat a para në muzikë i merr në Gjimnazin Françeskan të Shkodrës,kurse më vonë me mëson muzikë te Palok Kurti dhe Frano Ndoja, të cilët e mësojnë jo vetëm piano por edhe violinë dhe flautë. Pas një kohe shkon për të studiuar teologjinë në Salzburg të Austrisë ku pos mësimeve fetare, studion edhe muzikën te profesori Hartmann dhe me te merr mësimet e para nga kompozimi.Dhe mu këtu krijohen pinjollët e para të pjesëve të vogla muzikore për instrumentet e llojllojshme. Nuk e zgjeron diturinë vetëm nga muzika-kompozimi dhe instrumentet por ai atje kupton se marrëdhëniet e artit me jetën e përditshme janë mjaft komplekse, ku shumë faktor janë pjesëtar për një kuptim të drejtë, duke i ofruar botën magjike të artit,botë e cila bëhet pjesë e pa ndarë e jetës së tij. Realizimet muzikore, instikti, dhuntia e udhëheqin fatin e tij,kurse muzika si pjesë e saj bëhet eksperienca krijuese jetësore. Në qoftë se analizojmë përciptazi pikënisjen e të kompozuarit do të vërejmë se hasim në imazhe ku përceptohet logjika e krijimtarisë ku procedohet ndjenjesimi i krijimit duke e shtrirë substancën si element cilësor në veprat e veta. E cila është substanca në veprat e tija?,pa dyshim se është melosi shkodran, si karakteristikë e tërë një plejade të kompozitorëve shqiptar, të cilët në veprat e veta përdorin ketë melos. Nëse me kujdes analizojmë këto vepra të Ate Martin Gjokës ,për të cilin Dr.Eno Koço thotë se është një figurë e rëndësim e muzikës së kultivuar...,,do të shohim se kemi të bëjmë me një tematikë të larmishme duke filluar që nga veprat sekulare-laike e deri të ato sakralekishtare që paraqesin një shumësi të konsiderueshme. Përdorin këtë melos me mjeshtri dhe nuk hasim ne ilaritet folklorik si surrogat i artit te realizmit skematik socialist,i cili ka qene servilizëm banal dhe te cilin art e ka bere kushdo,pa dhene vlera,sic ka qene muzika e viteve te diktaturës. Me qenë se do të bëjmë fjalë për ketë të dytën, me plot të drejt ketë kompozitori mund ta radhitim në krijuesin më të madh të kësaj muzike ndër ata të pakët të asaj kohe. Ndër veprat skenike-Juda Makabej,opera,teksti i At Gjergj Fishta O.F.M 1915-1919 e pa mbaruar;,Shqyptarja e qytetnueme,opera, libreti po ashtu At Gjergj Fisshta pas 1929 ekzistojn vetem skicat;,veprat vokale duhet të dallojmë In honorem Nativitatis BMW,opus 9,1913;,Meshë ,për ATB dhe org.1913;,Requiem,për SATB dhe harmonim 1914;,,Da pacem Domine

27

Martin Gjoka,krijues i parë i eposit të muzikës sakrale në gjuhën shqipe

NGA AKIL KOCI
Se sa është historia e pamëshirshme ndaj krijuesve të shumtë, jo vetëm në krijimtarinë muzikore, por edhe në artët dhe shkencat e shumta, na flasin shumë fakte. Kështu bie fjala gjenialiteti i Bahut është zbuluar pas plotë njëqind viteve, e sot paraqet kompozitorin më të dalluar në tërë krijimtarinë muzikore. Edhe me fratin At Martin Gjoka O.F.M. i cili ka qenë njeri prej figurave më të shquara në pesëdhjetë vjetshin e parë të shekullit XX, ndodh e njëjta gjë, por jo nga historia por nga regjimi obskurantist,gjakatar, i cili jo vetëm që persekutoi popullin e vet, por vrau mbi 10 mijë njerëz e në mesin e tyre edhe shumë intelektuale të gjitha profesioneve e sidomos vene ne shenjester dhe ka zhdukur shumë priftërinj katolik, te cilët kane qene ajka e inteligjencës sonë. E gjithë kjo që thamë, më se mirë mund të lexohen në shumë libra botuar me ketë rast e sidomos në librat e At Zef Plumit O.F.M, me titull,, Rrno vetëm për me tregu,, dhe në dy librat voluminoze të Dr.Pjetër Pepës me titull ,,Tragjedia dhe Lavdia e klerit katolik në Shqipëri,,. Kjo kohe mbetet sio nje rast pa presedan për veprimet çnjerëzore ndaj popullit të vet të pa para një historinë e njerëzimit . Edhe kompozitori,intelektuali,eruditi At Martin Gjoka O.F.M ,ka qenë njeri prej krijuesve të shquar që është heq nga planë programet shkollore dhe nga të gjitha aktivitet muzikore në Shqipërinë komuniste. Dhe me të drejtë kompozitori dhe muzikologu Sokol Shupo thotë,, I lanë mënjanë në kohën e komunizmit,vepra e tij,pa pretenduar të jetë një fenomen tipik i periudhës në fjalë,përbën një dokument të çmuar të fillimit të muzikës profesioniste shqiptare,,por, figura e tij e madhe ,edhe pse krijues me vlera të larta është zhdukur,anashkaluar me qëllim vetëm e vetëm pse ka qenë frat, dhe nëse bëjmë sintezën e kohëve,vepra e tij si krijues i shquar ka folur dhe trajtuar tema pos atyre shekullare edhe kishtare që përfshijnë një përqindje mjaft të madhe të tëre opusit të tij krijues. Pra,ky krijues,prelat, emër i shquar i muzikës tonë nacionale u bë simbol i thellësive krijuese në të cilën ndjejmë praninë e temave të larmishme me pasuritë emocionale duke krijuar një imazh të vërtetë dhe kështu bëhet figurë qendrore e muzikës në Shqipëri në vitet 1910-1940 deri atëherë kur shkon në amshim dhe varrosët në Shkodër më 3 shkurt të vitit 1940. Ate Martin Gjoka,konsiderohet si njeri ndër kompozitorët e parë dhe i

Muzika e kompozitorit At Martin Gjoka, është muzikë me emocione hyjnore, muzikë kuptimplote, muzikë me një ndjesi për folklorin tonë muzikor të bazuar në gamën e eposit popullor si relikt i shprehjes gjithëkombëtare.
për Alt,bariton dhe harmonim,1915;,In Honorem BMV matris boni consilli,A,B Harmonium 1915;,Refugium peccatorum BMV dhe harmonim,1915; In solennitate immaculator conpeptionis,SATB dhe harmonim,1915; Meshë në mi minor,SATB dhe harmonium,1918 ;Auxilium Christianorum,A,bar,dhe harmonium,1937;,Dominicalis se cunda,mater amabilis,per A,T dhe harmonium;,In honorem St.Antonii de Padua,në mi minore,për katër zëra dhe harmonium;,In honorem annunt, për kor dhe harmonium;,pastaj vijnë vepra me forma më të vogla si janë Ave Maria,në Sib magjore,op,5a, per SATB,dhe harmonium, ose piano,1910;,Ave Maria ne mib minor,op,7 për tenor dhe piano 1910;,Tantum ergo ,në la magjore,op.6,kor, dhe shumë vepra të tjera të formave më të vogla, kurse nga muzika sekulare-laike, ,,Dy lule mbi vorr te Skenderbeut,, për orkestër simfonike që edhe konsiderohet si simfonia e pare gjithëshqiptare dhe shumë e shumë vepra të tjera,kurse për ketë krijues kanë shkruar shumë muzikolog në gazeta dhe revista të kohës si janë: Ramadan Sokoli,ToninZadeja,Zana Shuteriqi,Nestor Kraja, dhe të tjerë. Çka mund të vërejmë në këto vepra pos frymës së re dhe aktuale,natyrisht flasim për atë kohë,edhe pse edhe ai është bazuar në një skolastikë standarde të ndikuar nga vetë profesori,megjithatë ne mund vërejmë në ca veprat e tija elementët e muzikës së kohës,por jo në atë masë sepse ajo ka qenë e vëllimeve të reja në muzikë me përfaqësuesit më eminent të pesëdhjetëvjetëshit qëparë shekullit të njëzet siç janë Leosh Janaçek,Klod Debisi,Jan Sibelius,Moris Ravel,Ralf Vaughan Williams,Bela Bartok,Igor Stravinski,Sergej Prokofjev,Paul Hindemit dhe disa të tjerë që krijonin në baza të elemnetve të muzikës popullore por edhe të tendencave të tjera,kurse ,te Martin Gjoka kemi një muzikë me një sens të devotshmëris në të tingëlluar muzikor ku preokupimet artistike të autorit marrin përmasa kuptimore të orientuara jo në kanonët e muzikës klasike, por në ato që nuk ngurrojnë botën imagjinative të autorit me melodi të mahnitshme i cili percepton edhe frymën e muzikës tonë kombëtare,kurse akti estetik në shumë krijime të tija është plotësisht kurent me kohën. Ka mendime,si dhe mjaft të tjera të shprehura në shumë shkrime për ketë autor të spikatur, se autori në kërkimet e veta shpreh drejtë dhe në mënyrë objektive jo vetëm formën ta quajmë ,,klasike,, por edhe trashëgimin e pasur muzikore si kusht i doemos do për të vlerësuar pasurinë e begatshme melodiko-ritmike të folklorit tone,edhe pse kritika e thukët dhe e gjithanshme bazuar në kanonët muzikologjike nuk e ka dhënë vlerën e vërtetë të veprës së këtij krijuesi të spikatur. Pra ,ky krijues është i pari që i rreket muzikës kishtare me seriozitet dhe pas tij vazhduan të tjerët por jo edhe me aq intensitet dhe përkushtim si ky. Le të shpresojmë se muzika sakrale në gjuhën shqipe do të krijohet në të ardhmen dhe do të zërë vendin e merituar në mbarë krijimtarinë muzikore shqiptare si pjesë integrale e terë krijimtarisë muzikore.

LONDON JUNE 2008

28

NGA JENI MYFTARI
"The Albanian", një emër kuptimplotë, që para se të jetë emri i një gazetë është një pasaportë identiteti, që mundëson të ndihesh krenar, për qenien shqiptar. Vitet kanë kaluar dhe gazeta sot kremton vigjiljen e katërt të saj. Janë këto katër vite, pune, përpjekje, sfide, vullneti dhe besimi të përbashkët në sukses. Sot në këtë katër vjetor, ulemi dhe bëjmë një analizë duke hedhur një vështrim, në rrugën që ka ndjekur gazeta për të arritur deri këtu. Analizojmë sot, atë tryezë të rrumbullakët të disa intelektualëve shqiptarë, këtu në Mbretërinë e Bashkuar, ku fillimisht u hodh mendimi për botimin e një media të shkruar shqiptare. Jo të gjithë ishin entuziastë për ecurinë dhe suksesin e saj, pasi përvojat e shkuara në këtë fushë, nuk ishin shumë premtuese. Me gjithë hezitimet dhe pasiguritë, u mor vendimi për nxjerrjen e saj, si një nevojë që e diktonte koha dhe si vetmja media e shkruar, në ato momente. Kështu gazeta filloi të hedhë hapat e saj të parë, të ngadaltë por të sigurtë drejt së ardhmes. Problemet me të cilat u përballëm dhe vazhdojmë të përballemi, nuk ishin të pakta. Të botosh një gazetë shqiptare në MB, do të thotë të ballafaqohesh me sfida nga më të ndryshmet, e mbi të gjitha me vështirësinë e gjetjes së fondeve të mjaftueshme për të siguruar vazhdimësinë e punës. Botimi i kësaj gazete, nuk është një konkurencë tregu mediatik, por një mision të cilin "The Albanian" ka marrë mbi vete. Ky mision tashmë nuk shihet si përgjegjësi jo vetëm e atyre që vullnetarisht kanë angazhuar vetveten me këtë detyrë, por është një përgjegjësi morale për të gjithë komunitetin. Për të siguruar vazhdimësinë e saj, është bërë shumë përpjekje, jo vetëm nga stafi i gazetës, por edhe nga anëtarët e komunitetit apo dhe nga organizata shqiptare, të cilat në një farë mënyre, janë bërë promotore të sensibilizimit të organizmave të ndryshme, për këtë problematike. Që nga botimi i parë e deri sot, gazeta ka ardhur gjithnjë në rritje. Numri i saj i parë kishte vetëm 14 faqe, ndërkohë që sot ajo botohet me mesatarisht 35-40 faqe e që tirazhi, në përmbushje të kërkesave gjithnjë në rritje të lexuesve, nga ..... kopje në botimin e parë, ka arritur në 10.000 kopje për numër. Gazeta shpërndahet në të gjithë Mbretërinë e Bashkuar dhe Irlandë, ku jetojnë e punojnë shqiptarët, si dhe në vende të tjera në Evropë e SHBA, ku ka komunitet shqiptarësh. Përveç kësaj, gazeta shpërndahet rregullisht në disa institucione shqiptare dhe angleze. Artikuj të veçantë që botohen prej saj, gjejnë pasqyrim dhe në disa media të shkruara shqiptare, në mëmëdhe. Gazeta "The Albanian", është përpjekur që informacionet, lajmet, kronikat, reportazhet, intervistat ekskluzive, dosjerët dhe gjithçka tjetër, t'i pasqyrojë me korrektësi dhe profesionalizëm. Stafi i gazetës, gazetarët profesionistë dhe intelektualët, por edhe talentet e reja, të gjithë dorë më dorë, kanë vënë gurët e themeleve të kësaj gazete dhe bëjnë, që ajo të lartësohet e shkojë përpara, duke qenë vazhdimisht në kërkim të perfeksionimit dhe përqasjeve bashkëkohore, për të përmbushur kështu sa më mirë kërkesat e lexuesve. Të gjithë këta faktorë dhe arritje, tregojnë nevojën e komunitetit

"THE ALBANIAN"
4 Vjet në udhën e misionit të saj fisnik
për "The Albanian" duke bërë që ajo të jetë "Gazeta jonë e përbashkët", por njëkohësisht janë faktorë tregues edhe të suksesit të saj, në maratonën marramendëse të konkurencës së tregut mediatik, jo vetëm këtu, por kudo në botë. Këtë e vërteton numri i lartë i abonimeve dhe kërkesa gjithnjë e në rritje për gazetën. Për të plotësuar rolin e saj informues, në mënyrë që të jetë sa më pranë lexuesve, ajo ka faqet e saj edhe në gjuhën angleze, duke i dhënë kështu mundësi dhe hapësirë miqve anglezë dhe të huajve në përgjithësi, për të sjellë shkrimet dhe opinionet e tyre në faqet e kësaj gazete, për njohjen e vlerave të kombit shqiptar dhe sensibilizimin e opinionit të përgjithshëm, me atë çka ndodh aktualisht në trevat shqiptare. Emra të shquar të elitës intelektuale angleze, miq dhe dashamirës të kombit shqiptar, janë bërë pjesë e saj. për të mohuar ekzistencën e fenomeneve negative në gjirin e komunitetit, por për të larguar komunitetin nga trysnia e streseve, që secili prej nesh i përjeton në çdo moment të jetës së përditshme dhe për t'u bërë nxitëse e bashkimit dhe vëllazërimit të anëtarëve të komunitetit. Për të qenë sa më pranë nevojave të komunitetit dhe për të ndihmuar në lehtësimin e problemeve, gazeta, gjithnjë në shërbim të komunitet, ofron rubrikën "Avokati pranë jush", që trajtohet nga avokati tashmë i njohur për shqiptarët, Z. Naim Hasani. Kjo rubrikë, e cila shërben për të informuar në vazhdimësi komunitetin shqiptar, me të gjitha ndryshimet e herë pas hershme të ligjit të emigracionit, është pritur jo vetëm me mjaft interes, por dhe është vlerësuar maksimalisht. "The Albanian", nuk ka harruar dhe lënë pas dore as gruan, si themeli i familjes, duke trajtuar herë pas here, problematika shqetësuese për gruan shqiptare e cila jo gjithmonë ndihet e integruar në MB. Jo vetëm kaq, por për t'u ardhur në ndihmë amvisave, prej kohe në këtë gazetë, paraqitet rubrika si të gatuajmë, nga kuzhinieri me eksperiencë Naim trezhnjeva, duke sjellë në tryezat tona jo vetëm gatimin tradicional shqiptar, por dhe atë Evropian. Gazeta është bërë burim informacioni për të gjithë biznesmenët shqiptarë -të cilët ajo gjen rastin t'i falënderojë për kontributin që japin për gazetën, nëpërmjet financimeve të tyre- duke ndihmuar kështu jo vetëm biznesin por dhe konsumatorin. Mundësia që gazeta u jep bizneseve të pasqyrojnë punën dhe veprimtarinë e tyre, i ka ndihmuar këta të fundit, për përmirësimin e aktiviteteve dhe ka ndihmuar që konsumatorët e interesuar të dinë ku të drejtohen, për nevojat e tyre. Shërbimet e redaksisë nuk mbarojnë këtu. Ajo i ofron lexuesit shumë shërbime të tjera, jashtë kontekstit të gazetës, duke u bërë në një farë mënyrë, çelësi i informacionit për personat në nevojë. Nuk mund të mos përmend, se të gjitha këto arritje të gazetës sot, i atribohen profesionalizmit të stafit te saj, te kryesuar nga gazetari profesionist, Drejtor i gazetes "The Albanian", Z. Petrit Kuçana, punës së palodhur dhe bashkëpunimit të vazhdueshëm të gjithë gazetarëve dhe intelektualëve dashamirës dhe të interesuar. Edhe një herë sot në këtë katër vjetor, "The Albanian" i premton komunitetit shqiptar dhe të gjithë miqve dhe dashamirësve të kombit tonë, se ajo do të vazhdojë të ecë në rrugën e vështirë të përmbushjes së misionit të saj fisnik, në ruajtjen dhe përçimin e vlerave kombëtare dhe në qenien e saj, përherë dhe me vërtetësi e profesionalizëm, pranë komunitetit, pjesë e të cilit, ajo është.

Emra të tillë si Noel Malcolm, Owen Pearson, Wadham Peacock, Robert Elsie etj., kanë sjellë mendimet dhe ndjenjat e tyre pozitive për shqiptarët, duke u bërë kështu ndihmues dhe përkrahës të çështjes shqiptare, jo vetëm në vend, por dhe më gjerë, në opinionin botëror.
Në përmbushje të misionit që ka marrë përsipër, "The Albanian" ka shërbyer si emisarë e kulturës dhe traditës shqiptare, për të sjellë para lexuesve të saj, të rejat më të fundit të komunitetit dhe informacione të vazhdueshme, nga trevat mbarëshqiptare. Në një farë mënyre, ajo ka luajtur dhe luan rolin e një ure lidhjeje, jo vetëm për vetë shqiptarët në MB, ndërmjet njëritjetrit, por edhe për qenien e tyre në kontakt të vazhdueshëm, me vendin e origjinës. Për t'u theksuar është roli tepër i madh e me vlera kombëtare, që kjo gazetë ka luajtur në mbështetje të zgjidhjes së çështjes së Kosovës, duke u bërë kështu, tribuna e hapur e pasqyrimit të të gjitha aktiviteteve, që komuniteti shqiptar ka organizuar në Mbretërinë e Bashkuar. Mund të thuhet pa rezerva, se çështja e Kosovës ka qenë një nga temat lider, që është trajtuar me profesionalizëm dhe vërtetësi, në faqet e kësaj media, duke përshkruar rrjedhën e ngjarjeve politike dhe zhvillimet ndërkombëtare, për këtë problem, për të sjellë së fundi, me rastin e shpalljes së Pavarësisë dhe një numër të veçantë, kushtuar shtetit më të ri në botë, Kosovës, ashtu siç vazhdon të japë përkrahjen e saj të pakufi, për njohjen e plotë të statusit të Kosovës, nga të gjithë. Në kuardin e ruajtjes së vlerave kombëtare, një rëndësi e madhe i është dhënë dhe ruajtjes dhe kultivimit të gjuhës shqipe. Gazeta është bërë tashmë, zëri i të gjitha organizatave shqiptare, që ushtrojnë aktivitetin e

tyre në mësimdhënien e gjuhës dhe kulturës shqiptare. Çdo veprimtari apo sukses i arritur në këtë pikë, gjen pasqyrim në faqet e gazetës. Po kështu ajo është skena e çdo organizimi kombëtar, qoftë ky kulturor, shkencor apo artistik. Duke dashur të mbajë lexuesin në kontakt me të aktualen, ajo përcjell me vëmendje çdo aktivitet kulturoroartistik, duke e mbajtur komunitetin në lidhje të vazhdueshme, me jetën aktive të mbarëshqiptarëve në MB. Përveç të tjerave, "The Albanian" shërben si tribuna e ambasadorëve të dijes e shkencës shqiptare në MB. Ajo është porti i ankorimit të sukseseve të kampionëve shqiptarë, të atyre që janë krenaria e të gjithë kombit, jo vetëm këtu, por anë e mbanë botës. Faqet e kësaj gazete kanë sjellë para lexuesit shqiptar dhe të huaj, vlerat e intelektualëve tanë, që kanë sfiduar konkurencën e madhe në vend dhe kanë zënë një vend të merituar duke shpalosur dhe një herë inteligjencën shqiptare. Arritjet e tyre ne nuk i shohim vetëm si arritje personale, por si arritje të gjithë komunitetit dhe krenohemi me to. Nuk ke se si të mos emocionohesh, kur sheh se emra të tillë si Bejtullah Destani, Gëzim Alpoin, Akil Koci etj, me punën dhe veprën e tyre, janë skalitur tashmë në memorien e opinionit mbarëkombëtar dhe janë bërë pika referimi, për buime të shumta të historisë dhe shkencore. Duke qenë se ruajtja e vlerave kombëtare, të historisë dhe kulturës shqiptarë është një nga angazhimet më të mëdha, që kjo gazetë ka marrë përsipër, në faqet e saj shpesh gjen të botohen ekskluzivisht artikuj me vlera të mëdha historike, që e shohin dritën e botimit për herë të parë. Kontributin më të madh për këto rubrika, shumica në gjuhën angleze, e ka dhënë një nga përkrahësi e parë të gazetës, historiani dhe politologu i njohur shqiptar Bejtullah Destani, të cilin emra të njohur të kulturës angleze dhe më gjerë, e kanë vlerësuar si "Enciklopedi e dijes" dhe që ne, me krenari e vlerësojmë, si "Ambasadorin e përjetshëm" të shqiptarëve, në Mbretërinë e Bashkuar. Nëpërmjet rubrikave të shumta kulturore, "The Albanian", është bërë jo vetëm përçuesja por edhe mbrojtësja e vlerave të kulturës

shqiptare, duke ruajtur thesaret e paçmueshme të traditës, gjuhës dhe vlerave shqiptare e duke i përcjellë ato tek brezi i ri, i cili po përballet me përplasjen e dy kulturave, atë të vendit të origjinës dhe të vendit në të cilin jeton e studion. Kjo përplasje, por dhe mungesa e njohurive të mjaftueshme për vendin e tyre apo të prindërve të tyre, ka bërë që shpesh ky brez i ri, t'a ndjejë veten si të humbur në shkretëtirë, apo në mes të një udhëkryqi pa krye, që i humbet sigurinë në vetvete. Kjo pasiguri, bën që shumë fëmijë apo të rinj shqiptarë sot, të mos dinë ku ta vendosin veten, e shpesh të ndihen në faj se janë shqiptarë. Pikërisht këtu dalin dhe një herë në pah vlerat e "The Albanian" e cila është bërë nxitëse, për të ushqyer krenarinë kombëtare dhe për të bërë që çdo individ, të ndihet krenar, që është shqiptar. Këtij qëllimi i shërben dhe rubrika për fëmijë "Dhe unë dua të flas shqip" që u bë kohë, që zë vend në faqet e kësaj gazete. Nëpërmjet saj, gazeta ka për qëllim të përcjellë tek brezi më i ri, trashëgimtarët e vlerave të shqiptarit, fëmijët, jo vetëm njohuri të gjuhës sonë të ëmbël e të mrekullueshme, por edhe perlat e historisë shqiptare dhe t'i mbushë ata me krenari për etërit dhe gjyshërit e tyre, duke u treguar se rrënjët e shqiptarëve, burojnë prej lashtësisë dhe historia jonë, është ndoshta prej më të lashtave në botë.

"The Albanian", është bërë një dritare e hapur duke u dhënë mundësi talenteve të reja, t'a gjejnë veten në atë fushë, ku ata janë të interesuar. Secili mund të gjejë në faqet e saj atë që kërkon dhe të orientojë vetën në kahun e duhur.
Përveç edukimit të brezit të ri, gazeta, nëpërmjet artikujve të saj, është bërë një guide turistike, për të huajt, që nuk e njohin dhe shpesh nuk kanë dëgjuar kurrë për perlën e pa eksploruar të Adriatikut, edhe pse ajo ndodhet në gjirin e Evropës. Qëllimi i gazetës "The Albanian", nuk është të pasqyrojë në faqet e saj, shfaqet negative të komunitetit, apo të bëhet arenë e nxitjes së luftës ndaj një grupi apo individi të caktuar. Kjo, jo

LONDON JUNE 2008

29

NGA MUHAMED VELIU

A

ta janë tre. Të pranishëm në gëzime apo mbrëmje argëtimi në ç'do cep të Anglisë ku ka Shqiptarë. Bëhet fjalë për pjesëtarët e grupit tashmë të mirënjohur "Tinguj zemre". Po ti dëgjosh ata gjëja e parë që të shkon ndërmend është përse e kanë quajtur grupin e tyre simpatik me këtë emër. E nëse minutat kalojnë duke i dëgjuar nuk ke nevojë për përgjigje. Natasha Qemalja këngëtarja këtij grupi me repertorin e saj të çon sa në jug e sa në veri, ndërsa Fatos Ahmati këngëtari me origjinë nga Tropoja përveç këngëve të krahinës ku u lind e u rrit ka një repertor të pasur me këngë kosovare. Jo pa qëllim Sajmir Qemaljen e lamë për në fund. Ai është "babai", lideri grupit që sa vjen e po bëhen akoma më të kërkuar jo vetëm në komunitetin shqiptarë në Londër por edhe në të gjithë Anglinë. The Albanian takohet me ta gjatë një mbasditeje në lagjen Kilburn. Natasha nuk ka shumë nevojë t'i bëjë vetes një prezantim të gjatë. Aksenti i saj i të folurit të orienton nga jugu Shqipërisë, drejt atij qyteti që ka prodhuar me qindra talente të muzikës shqiptare. Që në moshën 7-vjeçare ka marrë pjesë në shumë aktivitete të zhvilluara nga Shtëpia e Pionerit në Korçë me udhëheqësin artistik Z. Sami Bujari dhe mjeshtër kori Z. Niko Ilo . "Më pas vazhdova shkollën e mesme artistike 'Tefta Tashko Koço' në degën e kantos me profesoreshën më të mire në këtë degë Zonjën Tereza Kreshova. Gjatë kësaj kohe jam aktivizuar pranë pallatit të kulturës Korçë me mjeshtrin Jorgaq Nano. Kam marrë pjesë në festivalin e zërave të rinj pranë teatrit Andon Zako Çajupi, por gjithashtu kam dhënë shumë koncerte recitale në degën opera me pianistet Marjanthi, Lindita Kosovën. Aktivitet e zhvilluar me grupin artistik të shkollës se mesme të cilat u zhvilluan nëpër qytetet e Shqipërisë si Tiranë, Durrës, Vlorë, Shkodër etj, ishin të lidhura me muzikë operistike dhe muzikën e lehtë Shqiptare" tregon Natasha rreth karrierës së saj. Por jeta e saj artistike do të merrte një drejtim krejt tjetër. Nga një këngëtare e muzikës klasike ajo do ti dedikohej saj popullore. Por si dhe përse ndodhi ky ndryshim? Ajo jep këtë përgjigje: "Pas martesës me Sajmirin interesi im u drejtua drejt muzikës popullore shqiptare të cilën

“Tinguj” për të gjitha zemrat...
vazhdojmë ta këndojmë të dy". Sajmiri lider i grupit apo Miri siç e njohin të gjithë nis të rrëfejë historinë e fillimeve të tij dhe të "Tinguj Zemre". "Ne si grup jemi krijuar në qytetin e Lezhës në vitin 1992. Patëm sukses me muzikën që prodhonim duke dhënë koncerte në Lezhë por edhe në qytete të tjera në Shqipëri. Ishim aktiv deri në 1997. Më pas së bashku me Natashën emigruam në Angli" Miri kujton se pavarësisht pjesëtarëve të tjerë të grupit që kishin emigruar në vende të tjera të botës, dëshira e tij ishte e madhe për ta rindërtuar përsëri si dikur këtë grup. Tani me një mision tjetër. Të argëtuarit e shqiptarëve të Anglisë dashamirës të muzikës live në gëzime të ndryshme dasmash apo festa të mëdha ku pa muzikë shqip asgjë nuk do të kishte kuptim. Aktiviteti i tyre nuk do të mbetej vetëm në kuadrin e koncerteve. Sajmiri së bashku me Natashën, do të nxirrnin një album me këngë nga trevat e ndryshme shqiptare me titull "Do të vij tek ti". Këngët e albumit do të shoqëroheshin edhe me videoklipe. "Për muzikantët si puna jonë luan një rrol të rëndësishëm se si pritesh në publik kur je live. Ndërsa për atë që blen CD me këngët e tua produksioni dhe cilësia e tij. Për këtë ne kemi një bashkëpunim të kahershëm me "Studio Alb 2000" në Tiranë ku si producent tonin kemi zotin Alban Fortuna" thotë Sajmiri. Karriera e tij nuk është aspak e rastësishme. Sajmiri thotë: "Muzike tek unë është e trashëguar prej pesë brezash duke filluar tek sterghyshi, gjyshi, babai im Ragipi si dhe djali im që po studion për saksofon. Kam filluar që në moshën 8 vjeçare të studioj për fizarmonikë me babain tim pastaj kam vazhduar në pal-

Kush është grupi "Tinguj Zemre" që sa vjen e kërkohen gjithnjë e më shumë në komunitetin shqiptarë në Britani? “The Albanian” sjell profilet e tre anëtarëve të tij Sajmir e Natasha Qemalja së bashku me Fatos Ahmatin.
Gjithashtu edhe në Zvicër rreth viteve 1994-1996 si në Ustër 77, Sangel, Zyrich. Gjithashtu kam marrë pjesë në shumë koncerte si këngëtar në qytetin e Korçës dhe në shumë qytete të Shqipërisë si Tiranë, Durrës, Shkodër, Peshkopi, Rrëshen, Burrel, Berat, etj. Këtu në Britaninë e Madhe bashkë me bashkëshorten time Natashën, kemi marrë pjesë në shumë evenimente muzikore duke filluar që me sofrat bajzjane, të organizuar nga Z. Engjell Culaj si dhe në shumë koncerte me këngëtarë shumë të njohur si Altin Shira, Bujar Qamili, Violeta Zefi, Ciljeta Xhilaga, Zef Beka, Meda e shumë te tjerë. Kemi qenë të pranishëm me muzikën tonë në shumë organizata dhe forume Shqiptare këtu në Londër. Nuk mund të le pa përmendur edhe pjesëmarrjen tonë në festa familjare si dasma, ditëlindje, e fejesa. Me praninë tonë dhe muzikën tonë jemi familjarizuar shumë me familjet Shqiptare në Britaninë e Madhe". Pjestari tjetër i grupit, Fatos Ahmati preferon të flasë pak për karrierën e tij. Jo për arsye se e ka të vakët. Ai e përkufizon karrierën kështu. "Jam rritur me muzikën në kullat e Tropojës, ku pjesëtarët e fisit tim me Sharkitë e famshme i këndonin jetës dhe trimave që ka prodhuar kjo zonë. Ata më tregonin që në familjen tonë brez pas brezi muzikën e kemi patur pjesë të jetës tonë. Kështu edhe unë nuk po bëj gjë tjetër veçse jam duke e ecur në gjurmët e tyre. Po e çoj përpara këtë traditë në familje në një nivel tjetër. Atë të një anëtari të grupit "Tiguj Zemre". Ne duam që muzika jonë të jetë e të gjithëve. Tingujt e saj nuk njohin kufi. Dhe si të tillë duam të mbahemi mënd". Shprehet ai pa e fshehur emocionin dhe nostalgjinë për kohën kur ishte fëmijë e dëgjonte tek tingujt e Sharkisë. Pasi ka mbaruar shkollën në Margegaj dhe gjimnazin në Bajram Curri, ai së bashku me familjarët e tij ka vazhduar aktivitetin e muzikës si baterist dhe këngëtar. Fatosi ka marrë pjesë në Ansamblin 'Dardania' të Tropojës si këngëtar. Më pas aktiviteti tij muzikor ka vazhduar në shtete të ndryshme si në Zvicër, Gjermani, Kosovë dhe Angli nëpër festa familjare si Dasma, fejesa, ditëlindje etj. Që prej katër vitesh ai punon si pjesëtar i grupit "Tinguj Zemre" . Për lexuesit e "The Albanian" dhe për fansat e tyre ata tregojnë se janë duke përgatitur një album të ri me këngë popullore. Ata shpresojnë që ta nxjerrin në qarkullim përpara Dhjetorit 2008. E nëse nuk i keni dëgjuar më pare muzikën e tyre, tani që keni lexuar rreth tyre është koha ti dëgjoni ata. [email protected] 077 3730 7941 079 0989 7080

“Tinguj zemre” në 4-vjetorin e “The Albanian”
latin e kulturës të rrethit të Lezhës ku dhe kam marrë mësime private për fizarmonikë me mjeshtrin Shkëlqim Rrustaj i cili sot vazhdon jetën artistike në Amerikë. Gjithashtu kam marrë pjesë në shumë aktivitete të ndryshme në rrethin e Lezhës, ku kam punuar prej 5 vjetësh në Turizmin e rrethit të Lezhës si muzikant në fizarmonikë dhe si këngëtar. Në vitet 1989-1990 kam punuar dhe në Maqedoni, Strug, Ohër, Tetovë dhe Dibër e Madhe.

LONDON JUNE 2008

30

LONDON MARCH 2008
NGA KASTRIOT DERVISHI

32

R

aporti i parë që vinte nga Beogradi në marsin 1945, sillte panoramën më të plotë mbi zymtësinë që ishte pritur misioni shqiptar atje si dhe mbi interesin për pasuritë shqiptare

Një raport dyfaqësh i misionit shqiptar në Beograd, i kryesuar nga Nuri Huta, tregon më së mira cila ishte gjendja midis dy vendeve në prag të vendosjes së ambasadave në dy vende që formalisht kishin shpallur marrëdhënie të ngushta. Misioni shqiptar është nisur në Beograd në shkurt 1945. Në përbërje ai kishte kryetarin e tij, diplomatin e trashëguar nga koha e Mbretit Zog, Sofo Çomora, shifrantin Muin Çami, etj. Më shumë se çdo gjë për këtë flet raporti i kësaj ngjarje të cilin po e paraqesim të plotë.

Jugosllavët, interes mbi pasuritë e Shqipërisë
Misioni i parë komunist shqiptar në Jugosllavi më 1945
imin e ardhjes tonë me anën e shtypit. Ajo punë të nesërmen u mbarua. Prej kësaj dite fillon aty këtu të vijë nga ndonjë shqiptar për vizitë. Misioni tonë prej ditës që kemi ardhur, është ftuar dhe ka marrë pjesë në të gjitha gostitë që janë dhënë nga ana e jugosllavëve ose nga misionet e huaja, si p.sh. në një bufe që u shtrua me rastin e ardhjes së një grupi artistik sovjetik, në darkën që shtroi Titoja me rastin e përvjetorit të Ushtrisë së Kuqe, në një darkë që shtroi misioni sovjetik po në këtë ditë dhe në një tjetër që shtroi misioni anglez me rastin e largimit të mareshalit Aleksandër prej Beogradit. Ndër këto neve kemi patur rastin të biem në kontakt dhe të njihemi me një pjesë të mirë të udhëheqësve të Jugosllavisë, dhe pothuaj me të gjithë misionet e huaja. Në bisedat jemi përpjekur që të nxjerrim kurdoherë në dritë luftën e ushtrisë tonë dhe për me shumë punën e qeverisë. Udhëheqësit e Jugosllavisë në të tilla raste, jo vetëm që na kanë shoqëruar, porse tregonin mjaft interes për neve na pyesnin dhe mjaft gjera për sa i perkat luftës, për punën e rindërtimit dhe për pasuritë tona, porse neve nuk kemi mundur dhe nuk kemi treguar interesin e duhur për të parë në brendësi më qartë akoma nga ata, ku qëndron ku i ka bazat kjo dashuri tyre për neve. Përsa ju përket kërkesave që kemi bere në lidhje me nevojat tona, i kanë pritur mirë, nuk mërziten kure, por përkundrazi na thanë që për gjënë më të vogël t’u themi, mirëpo plotësimi tyre është vonuar ngaherë, tani për këtë nuk kemi bindje në vetvete, nëse vjen nga që kanë shumë punë, apo pse jemi përfaqësuesit e një e vendi të vogël dhe nuk i vënë rëndësi. Përsa u përket misioneve të huaja, neve kemi dashur gjithnjë

ENVER HOXHA NË SERBI

Të dashur shokë. Po ju bëjmë një paraqitje shkurtër të punës dhe të gjendjes së misionit tonë. Prej ditës qe arritëm në Beograd, u pritem në një vizitë prej nënkryetarit të shtatmadhorisë gjeneral nënkolonel Terzici. Pritja ka qene e mirë, ata shprehen kënaqësinë e tyre për ardhjen tonë. Prej kësaj dite neve u stabilizuam në hotel “Moska”. Në ditët e para neve nuk kemi mundur të bëjmë asnjë pune, jo vetëm pse akoma nuk njihnim njeri, por për më tepër pse asnjë njeri nuk kishte marrë vesh ardhjen tonë. Për disa ditë neve i bëmë një vizitë tjetër gjeneral Terzicit ku i bëmë disa kërkesa në lidhje me nevojat tona, midis këtyre dhe atë që mundësisht dhe në qofte se ata e shikojnë të arsyeshme, popullariz-

që të provokojmë kontakte me ta dhe këtë pjesërisht e kemi bërë. Ndër bisedat neve jemi përpjekur të shohim mendimet e tyre rreth luftës dhe sidomos rreth qeverisë sonë, rreth ndonjë kërkese që bënin misionet e huaja ose presin të bënte qeveria jonë për ndonjë kërkesë nga ata, që në të njëjtën kohë të bënim dhe neve me misionet e tyre të këtushme. Për këtë na u dha rasti në vizitën që i bëmë misionit amerikan, kur ata provokuan dhe futën në bisedë çështjen e UNRRA-s dhe të Fultzit, neve nuk dinin se çfarë qëndrimi kishte mbajtur qeveria jonë. Përsa i përket funksionit tonë, neve nuk i kemi hyrë punës akoma rregullisht, na ka munguar sistemimi në punë, ka munguar jeta e zyrës, orari punës, kjo nga një anë pse shtëpinë e gjetëm vonë, porse dhe me gjetjen e shtëpisë ngritja ose më mirë plotësimi i nevojave që kishim për të ngritur këtu u vonua shumë. P.sh. kemi pasur nevojë për daktilografistë, trapeza dhe sonde të ndryshme. Pra mund të themi se neve deri më sot kemi qenë me shume ai një mision që kemi përfaqësuar vendin tonë nëpër gosti, se sa një vend ku të pasqyrohej disiplina në pune që kemi neve. Kemi mundur që të rrimë në kontakt me

një pjesë të shqiptarëve që ndodhen këtu. Jemi interesuar mjaft për ta dhe për jetën e përditshme të tyre, ju kemi treguar mbi luftën tonë, mbi qeverinë dhe punën e saj, dhe mbi të ardhmen e Shqipërisë. Ne jemi përpjekur që t’u japim dhe materialin propagandistik tonin për të kënduar me gjithë që ka krizë nga kjo anë, por nuk kemi mundur që këtë rreth ta shfrytëzojmë, d.m.th. ta bëjmë frutdhënës për ne, t’i bëjmë që këta të jenë mbështetje që neve të kemi një rreth sa me të gjerë simpatizantësh qofshin këta të huaj ose shqiptare, t’i bëjmë që të na ndihmojnë në punën tonë politike (kjo sigurisht në mënyrë indirekte, pa ju dhënë përshtypjen atyre që ne këtë e bëjmë me qëllim) pse një pjesë e këtyre është në kontakt të vazhdueshëm me masën, ndërsa një pjesë tjetër bie në kontakt me rrethe intelektuale, kështu që neve do të dimë gjithçka bëhet. Nuk kemi bërë përçapjet e duhura për të parë mënyrën e organizimi të seksioneve që ndodhen pranë shtabeve dhe për më shumë mënyrën praktikë të funksionimit të tyre, kjo për arsye se misioni tonë përbëhet prej pak vetash, kështu që nuk kemi mundësi të largohemi. Unë kur isha në konferencën e rinisë të Sremit, së bashku me dy shokë të

tjerë të rinisë dhe me gjeneral-leitnant Petkoviç, vizituam frontin, ndenjëm shumë pak. Gjenerali shfaqi mendimin që herë mbas here të vinë këtu oficerë shqiptarë për të parë vijën e Frontit. Për punë politike, nuk kemi mundur që të hymë brenda çështjes, me një fjalë nuk kemi idera të sakta me fakte mbi reaksionin e këtushëm, mbështetjet dhe parullat që hedh, vetëm shohim se misionarët anglo – amerikanë bëjnë mjaft lëvizje dhe kanë kontakte të vazhdueshme me civilë të vendit. Tani në një qytet si Beogradi, është me të vërtetë zor të marrësh vesh çka bëhet, në qoftë se nuk do të kemi një farë rrjeti informativ. Por këtë neve jemi duke menduar. Pra në përgjithësi gjatë kësaj kohe, ne nuk kemi bërë aq sa kemi pasur mundësi, kjo nuk shkaktohet nga inaktiviteti jonë, por nga mungesa e eksperiencës në këtë punë. Ne kemi kapur shumë sende por të gjitha këto duken në sipërfaqe. Së shpejti do t’u dërgojmë raporte me hollësira mbi sende të ndryshme me karakter politik. Beograd 6 mars 1945 Të fala shoqërore Nuri Huta (AMB, F. Sekretariati, V.1945, D.8, fleta 1 – 2)

LONDON JUNE 2008

33

NGA YLLI PËRMETI

N

jë ndër shqetësimet më të mëdha në Vendet e Ballkanit, dekadat e fundit, është bërë perceptimi anakronistik i homogjenitetit statal, duke minuar kështu, procesin e Integritetit Europian në vëndet e tjera të rajonit, ku padyshim, vendos demokracinë në rrezik: Kjo në kuptimin e papërkulshmërisë së popullatës përbërëse. Kjo idiosinkrazi organike e ngurtë, mund të përhapet me shpejtësi në vënde të tjera të rajonit –e cila është për-se skeptistike dhe njëkohësisht interesante dhe e lodhshme. Qasja interesante mund të ndryshoj rezultatet, ku BE ka arritur deri tani – ku në rastin me të mirë mund të shkaktoj përmirësimin e situatës ose përkeqësimin e status quo-së –duke vendosur në këtë mënyrë, supernacionalistët (Parlamentin Europian dhe të tjerë (!)) në orvatje të tjera. Që kur UE ka nxjerr në pah problemet madhore të rajonit – veçanërisht në Kosovë– duke u ndeshur atje, me infleksibilitetin e popullatës Serbe – rrjedhimisht, qëndrimin e vazhdueshëm dhe të pandryshueshëm të të gjitha partive, të cilat në zgjedhjet e fundit garuan për integrimin e vendit të tyre në radhët e BE (përveç ultranacionalistëve, duke pritur këta të fundit rastin më optimal të shfaqin anakronizmin e tyre): Fatitë rajonale nuk kanë ndryshuar edhe aq. Njohja e pavarësisë nga vendet fqinje, duket të jetë një çështje madhore diplomatike dhe politike, qëkur anëtari më i vjetër në rajon në BE –Greqia– nuk e ka njohur ende pavarësinë e shteti të ri. Përse është kaq e vështirë për politikën greke, të njohin inter alia shprehimisht apo jo pavarësinë e Kosovës? Përse Greqia duhet të jetë në këtë dilemë? Çfarë nuk u pëlqen atyre në këtë situatë të re të krijuar? Mesa duket janë dy probleme madhore – përveç mishmasheve sekondare. Së pari, shumica e popullatës e cila është njëkohësisht “grigjë elektorale” nuk e mbështet pavarësinë, dhe/ose marrëdhëniet Sërbi-Greqi duket se janë më të rëndësishme se dëshira e komunitetit evropian. Një pyetje tjetër ngrihet: përse popullata greke ka këtë qasje, duke ditur, që, fqinji e tyre më luajal, është kombi shqiptar –qënga kohët më të lashta dhe me të cilët ata ndajnë ende kafshatën e bukës? Përgjigjja duket/duhet të jetë thellësisht kundrinuese. Një pasqyrë e fundit, e qëndrimeve, nga të gjitha partitë duke përfshirë këtu edhe partinë komuniste e cila mundohet të shkaktoi “pakënaqësira” në komunitetin europian, ishte në Bullgari, ku ministrja e jashtme Dora Bakogini –takoi “homologun” e saj Skënder Hysenji– ku sipas kësaj ngjarje, reagimi i shtypit ishte i frikshëm dhe i dënueshëm, duke e kritikuar dhe qortuar atë dhe partinë e saj, si tradhtarë të vendit. Këto ditë zhvillohet një tjetër betejë –e ashtuquajtura “skupa”, e cila ka si qëllim të shfaros qytetarët “non grata” e pambrojtur nga Drejtësia Evropiane. Kontekstualisht: Është kjo normale për një anëtar të komunitetit apo, është diçka tjetër që nxit mosmarrëveshje në radhët e elitës ndërkombëtare? A ka një qëndrim të përbashkët për të gjithë anëtarët e BE në politikën e jashtme apo janë dy “mite” të ndryshëm të cilët praktikohen për disa

Homogjeniteti: Mortaja Europiane
“anëtarë selektivë”? Pavarësisht politikës sugjeruese nga Parlamenti Evropian, siç edhe e thash më lart, situata duhet qartësisht, të përballet me një “goditje poshtë mezit”, rrjedhimisht, dy mite komplet të ndryshëm duhet që konstitucionalistët e unionit të zgjidhin në greqi: Pra, duke shtrënguar ndryshimin e kushtetutës e cila njeh si kriter ethno-kulturalitetin – pra, homogjenitet dhe/ose imponimin e pranimit të vlerave të tjera në mënyrë të lirë –pra demokraci. Shumë mund të çuditen: Si ka mundësi që një vënd (i cili është pjesë e BE që prej zgjerimit të tretë të vitit 1981) të mos jetë demokratikë? Përgjigjja duket/duhet të jetë vendimtare por njëkohësisht edhe kritike. Greqia duhet/mund të jetë lider i rajonit; vëndi që përçon vlerat demokratike te fqinjët e saj –ku do të përfitonte i gjithë rajoni në kuadër makro-ekonomik, (duke tejkaluar të gjitha diskriminimet e mendësisë anakronike) dhe që do të çonin në një progres rajonal. Por, në vend të kësaj, atje gjënden forca obskurantiste të cilat pengojnë zbatimin e planit të BE duke planifikuar dhe ngatërruar: Pjesën më të madhe të popullsisë që sheh zgjerimin natyral të fqinjëve të tyre në rajon si një kalvar ballkanik ; që kanë qenë që nga epokat më të lashta populli më simbiotikë i rajonit; bashkëluftëtarë besnikë kundër perandorisë otomane; të cilët përcaktuan pavarësinë e shtetit të ri grekë në revolucionin i vitit 1821; ku “nacionalizmi i sëmurë” grekë suprimoi lidhjen e zanafillës së popullsisë të cilët kishin sakrifikuar jetën e tyre; duke frenuar ndërgjegjjen e qytetarëve; duke ndaluar të drejatat ( e valës së tretë të emigrantëve, gjithashtu, gjithë popullsisë e cila para-ekzistonte në të gjithë hapesirën e saj gjeografike) nga memorandumet e kushtetutave dhe mëndjet njerëzore; dukshëm, absolutisht “rastësisht” –duke shpalosur në këtë mënyrë besimin e strumbullarit eklisistik, i cili mbi të gjitha predikon okupimin/uzurpimin e ndërgjegjes; ku mazhoranca e popullsisë është tru-shpëlarë nga qëndrimet dogmatike që nga 2000 vjeçari’ fundit dhe më shumë se kaq; duke ushqyer popullsinë me urrejtje kundrejt (sipas shprehjes arkaike-homeriane-greke) “fisesve” barbarike. Kjo mendësi e sëmur, e homogjenitetit absolut, është bërë më serioze vitet e fundit –duke shtrënguar në këtë mënyrë rregullat e natyralizimit/adaptimit, pra kështu, duke fituar të drejtat humane/qytetare si bashkëqytetarët e tjerë. Ç’do të thotë “natyralizim”? Natyralizim është një akt ku në bazë të të cilit një person/qytetar fiton qytetari të ndryshme nga personi i qytetarisë në lindje. Çfarë kanë fituar emigrantët në Greqi sipas ligjit perëndimor? Pothujse apo e kundërta? Paralelizmi’ fundit, është më se real, dhe nuk mund të ndryshoj fatin e Greqisë, ku banojnë më shumë se 2 milionë shqiptarë në një gjendje absolutisht obskurantiste. Kritikisht, të jetosh në greqi apo më parë në Kosovë (nën tutelën Serbe) ishte/është krim; ishte/është e papranueshme; ishte/është antisociale; ishte/është zezak i bardhë dhe në një gjendje të tillë Gjykatat (Leader) Europiane bëjnë observatorin; edhe politikanët shqiptarë kanë ngritur duart lartë. Kjo është një gjendje dramatike dhe e mjerë, qesharake, duke fshirë nga faqja e dheut një komb; një kulturë; një gjuhë –nga zemra e Europës. Në këtë mënyrë të të menduarit, Gjykata Europiane ngatërron semiotikisht nome mbeturina dogmatike homogjeniteti dhe nuk përnjeh vlera heterogjenike. Të pranosh të tjerët me natyrën/preminencën e tyre, është natyra e njeriut; duke bërë të kundërtën, është skajshmërit fatale dhe e keqe dhe delegjitimon efektet e drejtësisë. Kështu, perceptimi’dëmshëm i rajonit, duke theksuar homogjenitetin e shtetit modern –ka dy pretendues kryesor: Serbinë dhe Greqinë dhe gjithë të tjerët që ndjekin mbrapa. Sa e sëmur është kjo situatë, kur në rajon –vende Ballkanike, të predominuara, nga Peshkopata apo “Juridiksion Autoqefal Patriarkal”, si të tilla, kisha greke dhe serbe, ushqyejnë popullsitë përkatëse me haluçinacione narkomanike. Edhe sot e kësaj dite, çdo njëri mund të shoh qartë, betejën e cila zhvillohet në shtete të ndryshme në rajon, ku shumë kryepeshkop bëjnë “luftën e kufijve” midis shteteve fqinje duke thënë: Kosova është Sërbi; Jugu i Shqipërisë është Greqi dhe habitshmërisht, kryepeshkopi Maqedon mërmërit këto ditë se Maqedonia (FYROM) shtrihet deri në Selanik dhe është anschlus Maqedon. Siç edhe e kanë theksuar Traktatet Europiane, shprehimisht apo jo, që Gjykata Eropiane e Drejtësisë (GJED) ka për qëllim, të siguroi dhe të vëzhgoi zbatimin dhe aplikimin e Traktateve, duke mbuluar subjekte të mirë-përcaktuar të traktateve, dhe në këtë mënyrë, të siguroi establishmentin e demokracisë në gjithë Europën e re apo të vjetër. Në optikën time, Gjykatat Greke dhe ndoshta edhe ajo Sërbe, me riorganizimin e shtetit Serb dhe përfundimisht me tolerancë më pjellore përkundrjt pakicave, ata do të tentojnë të shohin veten e tyre si garantues të universit, fiks siç e konsideron Gjykata Gjermane këto dekada të fundit veten e saj, duke theksuar nevojën për një “perandor” të ri dhe jo t’a shohin veten e tyre si një partikularizëm specifik rajonal në versionin e ri Europian. Kjo mortajë e rimishërimit të homogjentetit konstitucional të shenjtë, është e lidhur me afidavite fatare, me anakronizmin pathetic/ patologjik më desafirmues që ka parë drejtësia në dekadat e fundit, duke tandalizuar gjithë rajonin në çdo cep të tij dhe duke uzurpuar “marrëzinë” e kësaj bote që duket kaq e qetë.

asgjë. Duke thënë asgjë, dua të them që ligji grekë ka diçka visà-vis me Ligjin Europian. (Duhet menjeherë që të përkufizohet, që ligji evropian po ashtu qoftë edhe më i përpunuari, ka “tendencë shoviniste homogjeniteti” në këtë drejtim.) Mesa më duket mua, që t’i përkasësh një shoqërie, ti duhet të kesh origjinën e saj (pavarësisht faktit që ti mund të rritesh dhe të jetosh në këtë shoqëri për shumë vite), dhe mesa duket ky koncept i të jetuarit është kontradiktor/kontraversal me“shoqëritë libarale”, pra demokracinë. Koncepti i shoqërive liberale: i.e. t’i përkasësh një shoqërie dhe të gëzosh të gjitha të drejtat e saj; e ka origjinën në inluminizmin e shekullit të IXX. Kështu, kush kishte sakrifikuar kundër armiqve për Francën, Anglinë, Gjermaninë apo Greqinë, kishte të drejtë të fitonte natyralizimin, pra në kuadër kohor, një nën ndërgjegje subjektive (shfaqet, për arsye lidhjesh historike, me gjeneratat e tjera, dhe që është e pashmangshme të zhvillohet –në vlerë thelbësore/intrisike) mund/duhet të shfaqet si ndërgjegje objektive, ku në këtë rast – është qytetari (jonë) Europian. Cili mund të pretendoj të kundërtën? Jeta jonë është e lidhur me të parët tanë. Imagjinoni një analogji, sipas popullsisë të çdo vendi: Çfarë do të ndodhte, nëse, në Angli, banonin 12 milionë francezë apo e kundërta; në gjermani 20 milionë Francezë apo e kundërta; në Shqipëri 2 milionë grekë

cionin Demokraci. Domokracia nuk ekziston në një vacuum. Ajo nuk ekziston pa diversitet – anëtarë unik; parimisht, ajo e ka premisën e saj në ekzistencën e tre komponentëve bazë: Drejtësia Pozitive (e krijuar nga njeriu –polis); Drejtësia Natyrale (e cila buron nga provania/ekonomia); Realizmi Legal ( i bërë nga njeriu me të metat e tij – kratos i.e.shteti modern –dhe krijimi i qytetarisë adekuate) dhe si e tillë, drejtësia duket në terma logjik të zgjidh problemin midis drejtësisë diskriminuese lokale dhe asaj supernacionale dhe që mund/duhet të detyrojë gjykatat inferiore të të gjithë anëtarëve të BE të zbatojnë traktatet e ratifikuara deri tani. Drejtësia si e tillë është në gjakun njerëzor qënga krijimi i tij. Çfarë ka bërë Gjykata Erupiane e Drejtësisë (GJED) në terma statal për periudhën post-1990 në rajon? Thjesht vëzhguesin, përveç disa hutimisht intervencioneve në disa fusha të drejtësisë lokale. Përse duhet që të ndërhyjë Drejtësia Supernacionale në Drejtësinë Lokale? Për arsye të natyrës së saj, rigjiditetit intrisik –i cili është përzier

LONDON JUNE 2008

34

NGA ELDA MEMIAJ
Shumë shqiptarë të MB kanë ecur me hapa të mëdha në karrierën e tyre. Kjo sidomos falë shkollimit të tyre në disa nga universitet më me zë të Britanisë. Mundësitë e edukimit kanë qenë të shumta kjo dhe në saj të politikës së zhvillimit social-integrues të qeverisë Britanike. Ka pasur shumë faktorë që I kanë dhënë shqiptarëve prioritet në mundësitë për shkollim. Tarifat shkollore të paguara nga instancat shtetërore për studentët vendas apo home students ku përfshihen dhe shumica e shqiptarëve që kanë përfituar nënshtetësinë Britanike, ka qenë një nga arsyet kryesore shtytëse. Sistemi më I lehtësuar I pranimit në universitetet Britanike krahasuar me atë Shqiptar apo Evropian ka qenë një tjetër faktor ndihmues dhe lehtësues në maratonën kundrejt dijes. Sidoqoftë këto arsye nuk kanë qenë të mjaftueshme me sa duket për mjaft shqipëtarë të cilët nuk kanë pasur mundësinë apo dhe nuk kanë marrë mundimin të vazhdojnë studimet universitare. Megjithëse kur shumica e shqiptarëve erdhën në Britani, mundësitë për shkollim I kanë pasur të njëjta, ka shumë prej tyre që se kanë ndjekur universitetin apo kurset e larta të studimit. Shqiptarët e Britanisë, erdhën këtu për një jetë më të mirë, e shumë prej tyre edhe për të ndihmuar familjet e tyre në atdhe, të cilat kanë të ardhura shumë të ulëta. Janë të shumta familjet apo edhe individët, të cilët u transferojnë një shumë të rregullt mujore prindërve apo të afërmve. Kjo ka qenë një arsye e rëndësishme që ka shtyrë mjaft individë të fokusohen në punë të ndryshme, shpesh të lodhshme e me orar të zgjatur, për të siguruar të ardhurat e nevojshme për të mbajtur familjet. Kështu që mundësitë për vazhdimin e shkollës së lartë kanë qenë të pakta. Tradicionalisht dhe më së tepërmi në periudhën mbas luftës së dytë botërore, sidomos për shkak të sistemit totalitar komunist në të cilin qe mjaft e vështirë të ishe individual dhe nuk inkurajohej studimi I lartë dhe pajisja me njohuri më të shumta se masat, në Shqipëri nuk ka qenë mjaft I përhapur studimi universitar tek shumica e popullsisë. Shpesh nuk ishte një çështje njohurish apo dëshirës së mirë për të studiuar por një çështje e cilës familje bëje pjesë, ku bijtë e anëtarëve të partisë apo personat e ardhur nga qyteti kishin prioritet. Më pas në fillimet e demokracisë u bë çështje e kujt kishe mik, apo sa para ishe përgatitur të pagoje për tu siguruar fëmijëve të tu një vend në universitet. Në një studim të Censusit Europian, të bërë në vitin 1947, rezultoi se 92% e shtetasve shqiptarë nuk dinin të shkruanin apo lexonin. Më pas në sistemin komunist nuk u bë dhe aq shumë për të rrënjosur rëndësinë e shkollimit të lartë. Pra është një pasojë e trashëguar, fakti që mjaft shqiptarë të Britanisë nuk I kanë dhënë shkollimit të lartë vendin që meriton në shoqërinë tonë emancipuese. Shumë ecin në hapat e prindërve dhe nuk e kuptojnë që është shkolla ajo që të jep një spektrum më të zgjeruar mbi jetën dhe rrugën që duam të ndjekim në të ardhmen.

VEZHGIM
Por ka edhe nga ata fatkeqësisht, të cilët me gjithë dëshirën e madhe për të studiuar këtu, nuk kanë pasur mundësi të vazhdojnë shkollën. Arsye kryesore për tu përmendur ka qenë mos pajisja me dokumenta. Fatkeqësisht ka pasur individë të cilët se kanë fituar lejen e qëndrimit, por për shkak të varfërisë apo mundësive të pakta të punësimit në atdhe, u është dashur të qëndrojnë ilegalisht në Britani. Por ka pasur edhe raste kur arsyeja ka qenë familja. Mjaft vajza të reja, nuk kanë pasur përkrahjen e familjes për të vazhduar studimet. Familja ka dashur ti martojë sa më shpejt, dhe ka pasur frikë se duke vazhduar universitetin, vajza e tyre do të merrte më tepër liri. Le për të dëshiruar fakti që në një kohë kur kemi arritur të çojmë një anije kozmike në Mars, ekzistojnë akoma zakone kaq prapanike, të cilat pengojnë një individ të

Mundësia e humbur e shkollimit...
Rinia Shqiptare në Britani erdhi me mundësi të barabarta shkollimi.Përse disa nga ne si shfrytëzojnë këto dritare të dijes? A ka arsye të tjera që na pengojnë? “The Albanian” parashtron disa nga faktorët që ndikojnë në mos integriminin tonë drejt përparimit mendor.
përparojë dhe integrohet në jetën e vendit ku jeton, duke ju cenuar të drejtat e tyre humane për shkollim. Një arsye tjetër mjaft shqetësuese, ka qenë përzierja e të rinjve me elementë të implikuar në krim apo veprime kriminale. Mjaft të rinj shqiptarë, si kanë dhënë rëndësinë e duhur shkollës, sepse kanë filluar të shoqërohen me banda të dhunshme, të cilat organizojnë krime nga më të ndryshmet, deri tek më të rëndat. Një rast mjaft I njohur është ai I 18 vjeçarit Indrit Krasniqi, I cili shoqërohej me një bandë djemsh me ngjyrë. Bashkë me 5 nga pjesëtarët e bandës, ai u akuzua dhe më pas u dënua me burgim të përjetshëm, për torturimin barbar të dy vajzave të reja dhe më pas për vrasjen e njërës prej tyre, 16 vjeçare Mary-Ann Leneghan më 7 maj 2005. Kjo megjithatë nuk qe hera e parë që ai ndalohej nga policia për një veprim jo-ligjor. E kishin ndaluar dhe më përpara, kur një vajzë duke parë mënyrën e dhunshme në të cilën ai filloi të sillej, pasi ajo nuk ja dha numrin e telefonit në stacionin e Chiswickut thirri policinë. Cilat qenë arsyet që e shtynë një djalë të ri, për të bërë një veprim aq tragjik? Përse të rinjtë shqiptarë në vend që të studiojnë merren me të tilla akte kriminale? Mbase është fakti që shumë prej tyre erdhën vetëm në këtë shtet, pa familjet e tyre si mbështetje, në një moshë mjaft të re, kur karakteri I njeriut fillon të formohet. E në vend që të formoheshin si individë të shëndetshëm, u infektuan nga disa shtresa të popullsisë Britanike të implikuara në veprime kriminale. Dëshira për të bërë pjesë diku, ku ndiheshin të vlerësuar dhe u jepej mbështetje I bëri që të kompromentonin gjëra aq të rëndësishme si shkollimi dhe edukimi social. Mbase mungesa e edukimit të përshtatshëm në familje për shkak të mos-përballjes me situata të tilla në atdhe i solli këto pasoja. Por ka edhe një anë tjetër të medaljes. Mjaft të rinj që erdhën vetëm në Britani, filluan studimet dhe ecën me hapa të mëdha drejt integrimit në jetën Britanike. Sigurisht që ka qenë një rrugë e vështirë, shpesh u është dashur të punojnë dhe studiojnë në të njëjtën kohë por dëshira e mirë për zhvillim dhe arritje personale, ka luajtur rolin kryesor në sakrificat e tyre. Le të shpresojmë se brezin tonë do e ndjekë një brez të rinjsh, të cilët e ndjejnë më të domosdoshme të drejtën e shkollimit dhe e kuptojnë më shumë rëndësinë e tij për evolim personal dhe bashkëkohor.

LONDON JUNE 2008

35

Frika nga ujku
Kusheriri im Beni jetonte në qytet. Kur ishim të vegjël, herë unë shkoja tek ai, herë ai vinte tek unë në fshat. Atëherë bëheshim një: të pandashëm edhe gjumin e natës e bënim afër njëri-tjetrit. Ai për katundin dëshironte të dinte shumëçka, sikurse unë për qytetin. Kur vinte, shpate të tëra kalonim këmbë. Vizitonim: burimet e maleve, përrenjtë e thellë, lisat e mëdhenj... Duke ecur ashtu, shtëpitë e katundit ngelnin prapa kodrave të mëdha, dhe nuk i shihnim më. Beni atëherë frikësohej prej kafshëve të egra; posaçërisht prej ujkut. Kishte dëgjuar se ujku ishte egërsira më e rrezikshme që jetonte në malet përreth katundit tonë. Dikush i kishte treguar se ai ishte aq i fuqishëm, saqë edhe kafshët më të mëdha i bënte ushqim për vete. Më thoshte se neve aq të vegjël që ishim, do të na gëlltiste si dy thela mishi, tamam për gojën e tij. Mirëpo për ujkun s'kish çka të më rrëfente Beni. Gati dhjetë herë e kisha parë për së afërmi: herë duke grabitur bagëti, herë duke iu afruar kopesë, herë duke ikur. Nuk ia kisha tremën as sa grima. Duke i folur vazhdimisht për ngjarje të shumta se si ai madje frikësohej prej njeriut, mezi e pata bindur të mos kishte aq shumë frikë prej tij.

Edhe unë dua të mësoj shqip
diku. Mendoja se rastësisht u ka rënë në gjurmë dëmtarëve, por i vetëm e i mundur, meqë s'kishte ç'të bënte, lëshonte atë bërtitmë nga sikleti. Ah, sa dëshirova ta kisha një qifte me rrethatoren përplot fishekë derisa vrapoja aq vrullshëm. Në duar as sëpatën bishtgjatë nuk e kisha. Atë e harrova tek burimi i malit në momentin kur përshpejtueshëm iu vura kërkimit të grigjës. "Me këta thonj do të ju copëtoj, ore të mallkuar!" — murmurita ndër dhëmbë duke i dhënë zemër vetes, ndërsa ende më shpejt ia dhashë vrapit. Kur arrita atje, Benin mezi e dallova ku ishte. Kishte hipur në një dardhë të egër therrake, dhe mezi mbahej. Vazhdimisht më këshillonte të ngjitesha edhe unë në ndonjë lis, se ashtu të pambrojtur do të më hante ujku pa një pa dy. Grigja kulloste tutje si mos më mirë. Qeni ishte futur nën ca kaçuba dhe herëherë kuiste. — Ç’ke humbur, ore?! Më thuaj sa copë kishte rrëmbyer! — i thashë gërmushëm pasi e pyeta disa herë. — Asnjë... asnjë copë s’e lash ta prekë! Së pari deshi të më hante mua, por gaboi i mallkuari... kokën e vet e hëngri! — m’u përgjigj disi ngadhnjyshëm, por duke u dridhur si një fletë dushku në erë.

Një ditë, përderisa i ruanim delet, vendosëm ta dëlirnim gropëzën ku e derdhte ujët një burim mali. Pasi e mbaruam i tregova se i kisha parë çobanët e rritur duke ndërtuar kroje të përkohshme nëpër burime të tilla. Ajo që i rrëfeva, Benit iu duk një mrekulli e paanë, dhe menjëherë m'u lut ta bënim edhe ne një krua të tillë. Së pari, për tub, dru shtogu m'u desh të shkoj e të merrja goxha larg. Derisa e ndërtuam një sfrat, për t'i ngjarë pak-a-shumë krojeve të vërteta, kaloi kohë e gjatë. Më vonë, kur pritnim të kthjellohej ujët, që me kënaqësi të pinim aty, papritmas vumë re se delet kishin ikur dikah. Askund nuk i shihnim. Vrapuam menjëherë andej ku i pamë herën e fundit. Kot. As zilet nuk ua dëgjonim më. Aty u ndamë: unë shkova në një kah, Beni në kahun tjetër. As një gjysmë ore nuk kaloi kur në luginat e poshtme dëgjova zërin lebetitës të Benit. Vringthi u nisa andej. Herë-herë ndalesha për ta kuptuar, që të mos lodhesha kot, por zëri i tij nuk ndërronte. Bashkë me të, kur dëgjova edhe kuisjen e një qeni, në mend më shkoi se tufa ime, tashmë edhe delja e fundit gjendej nën dhëmbët e një grup ujqish të uritur. Kohën e fundit fundit qen nuk kisha. Për atë që kuiste, e dija se do të ishte i ndonjë grigje që kulloste aty afër

— Zbrit! Zbrit më shpejt, e më trego nga iku! — i thashë dhe desha ta ndihmoja të zbriste. Sakaq, pasi i zgurdulloi sytë dhe në ballë iu formuan mërrolët, sikur u ofendua nga ajo që i thashë, me një zë pak më të ulët m’u drejtua: — S’ke faj! Mendon se tani, pasi të shpëtoi kopeja, bën të qeshesh me mua... shpëtimtarin e këtyre deleve të urta... me këto duar të përgjakura, që mposhtën ujk! Unë të them ja ujku, ti më pyet për gjurmët e tij! — Ben, nuk po të kuptoj! — i thashë. Ai atëherë, m’u duk, i tëri u shndërrua në veshë të dëgjonte me vëmendje diçka. — As gëk, as mëk më! Këtë e prita, — tha dhe filloi të zbriste nga dardha. S’e kuptova fare për çka e pati fjalën. Pasi zbriti, eci dhjetëra hapa dhe u ndal. — Ja, këtu kam qenë. Delet ishin përpara meje. Duke menduar se ujku po t’i gjente ashtu do t’i bënte copë e grimë, as vet nuk e di prej nga piku. Vetëm hukama po t’i mungonte nuk do ta dëgjoja dot. Nga prapa m’u kishte afruar aq pranë!... Të them, pak i mungoi t’më fuste nën kthetrat e tij. Derisa i ndalur më shikonte, me të shpejtë ia lëshova sëpatën në trup. Me bisht, e di se në kokë e qëllova, ndërsa tehu, pale ku do ta ketë shkallmuar. Kur iu mata për së dyti, ai atëherë me gjithë fuqinë që i mbeti m’u vërsul, dhe arriti vetëm dorën të ma kafshonte, por bishtin e sëpatës ma mori ndër dhëmbë, dhe unë doemos u detyrova të ikja. Eja ta shohim si ka mbaruar! — u krekos dhe eci përpara. Qenin e xha Talit e njoha. Kur e pa se i afroheshim u ngrit dhe duke e lëkundur bishtin e lëshoi një kuisje të çjerrë. Beni mbeti pa frymë. Sakaq zuri të ikte. Iu vura prapa dhe e ndala. Mezi e bëra të kuptonte se ai ishte qen, e jo ujk. Xha Tali e quante Murrosh. Atë qenujk të urtë, gjithë fshatarët e donin. Me dhjetëra herë kishte shpëtuar edhe kope të tër nga dhëmbët e ujqve. Atëherë dalëngadalë iu afruam. Në sytë e tij xhixhë, kuptoheshin dhembjet që kishte. Një plagë e përciptë në kurriz i lëshonte ngapak gjak. Unë pa humbur kohë vajta të gjeja barë plagësh, por kur u ktheva Murroshin nuk e gjeta aty. Xha Tali i kishte bërë thirrë, dhe ai doemos kishte ikur. Benit nëpër faqe lotët e vakët i rrëshqitnin pikë, pikë.

Kuzhina shqiptare
Mënyra e përgatitjes Hedhim nudëll në një enë të thellë dhe i mbulojmë me ujë të valuar deri sa të zbuten pastaj i kullojmë dhe i shpërlajmë në ujë të ftohtë dhe i lëmë menjëanë. Pregadisim perimet duke i prerë të gjitha imtë dhe me madhësi të njëjtë fillojmë me patëllxhanin e zi me broccolin specat qepët e njoma dhe në një tigan të nikeluar hedhim vajin pastaj, shtojmë të gjithë perimet e prera dhe i kaferdisim deri në ngjyrë të kuqërreme por të jenë të forta. Në një kavanoz të madh hedhim të gjithë përbërsit për spërkatje dhe i tundim mirë,pastaj në një enë të thellë porcelain, bashkojmë nudëlls dhe perimet e skuqura dhe i përziejmë mirë dhe në fund ia shtojmë lëngun e spërkatjes, I përziejmë edhe në herë dhe i shërbejmë në pjatanca duke i zbukuruar me gjethe koriender sipër dhe duke i spërkatur anash piaës me lëngun spërkaës Vezë të ziera të mbështjellura me galet sallami të bluar Përbërësit e recetës 4 vezë të ziera mirë dhe të qëruara 450 gr sallam 1 qep e prerë imtë 2 lug kafeje erëza mikse (mix herbs), piper krip 2 vezë të rrahura 100 gr thërrmoja buke të bluara vaj për skuqie Mënyra e pregaditjes së recetës E thërrmojmë sallamin në formën e mishit të grirë dhe e përziejmë me qepën e grirë dhe erëzat mikse dhe e e ndajm ne 4 pjesë të barabarta ,me duar të lagura mbështjellim vezët një nga një me perzirjen e sallamit me kujdes dhe trashsi përreth te njejt. Vezët e mbeshtjellura i zhytim ne vezët e rrahura dhe i njomim mirë pastaj i kalojmë ne thermojnat e bukës dhe i rrotullojmë mirë qe te mbështjellën mirë dhe me një shtresë thërrmoja pastaj i lëmë të qetësohen për 10 min, dhe në një enë të mbushur me vaj të vendosur në zjarr .Pasi vaji ka valuar hedhim vezët e mbështjellura dhe i skuqim për 8 -10 min dhe të marrin ngjyrën e kuqërreme ,pasi ftohen i prejmë përgjysmë dhe janë shumë ideale për t’u sherbyer për mëngjesin me bukë ë thekur dhe kafe ose caj. Fazan i pjekur dhe i karamelizuar në jell portokalli NGA TONY 2 fazana të mesëm të pastruar mirë 3 lug gjellë vaj lule dielli 100 gr qepujka të prera imtë 30 gr sheqer 1 lug gjelle uthull e kuqe 200 ml lëng mishi pule (shikoje numrin 1 të gazetës) lëngun e 2 portokalleve, i kulluar, krip piper 1 portokall i qëruar dhe i prerë në segmente për zbukurim sallat jeshile për mikse për servirje Mënyra e përgatitjes së recetës Ngrohim furrën në temp 190 gradë/C, lyejmë fazanat me vaj brenda dhe jashtë I kripim dhe i piperosim dhe në një tigan me pak gjalp i skuqim në temperaturë shumë të lart që t’ju japim ngjyrë për afro 10 min duke i rrotulluar në cdo anë pastaj i vendosim në një enë porcelani zjarrduruese me kapak dhe i lëmë mënjanë. Në tiganin që skuqen fazanat në të njëjtin lëng skuqim qepujkat për 2 min hedhim sheqerin dhe uthullën dhe e përziejmë deri sa të shkrihet në zjarr të ngadaltë për afro 20 min deri sa kjo përzierje të karamelizohet dhe masa të bëhet ngjitëse, pastaj hedhim lëngun e mishit te pulës dhe e valojmë me kujdes deri sa grimcat e karamelizuara të shkrihen mirë pastaj hedhim lëngun e portokallit dhe shtojmë krip dhe piper, pastaj këtë masë e hedhim sipër fazanëve të skuqur dhe e mbulojmë enën me kapak dhe e fusim në furrë duke vazhduar pjekjen për një orë e gjysmë. Pas përfundimit të pjekjes i ndajmë fazanat përgjysmë duke i prerë me thikë pa i thërrmuar dhe lëngun e mbetur ne en e vendosim përsëri ne zjarr dhe e redukto3 thelpinj hudhre të shtypura 3 gjethe dafine 100 gr miell i bardh, krip, piper, vaj ulliri i cilësisë së mirë 4 qepë të njoma mesatare të prera imtë 0.5 kg karota të prera diagonalisht në copa mesatare 0.5 kg patate të prera si karotat 2 l lëng mishi pule(shikoje numrin1 të gazetës) 1 tuf rozmari e freskët 50 gr domate të kuqe të thara të marinuara në vaj ulliri të prera imët 2 lug gjelle salce Worcestershire 200 gr bizelle Mënyra e përgatitjes se recetës Një natë para gatimit, mishin e prerë në copa normale e marinojmë në verë, hudhra, gjethe dafine, përzihet mirë dhe mbulohet dhe lihet në frigorifer deri të nesërmen. Në fillim ngrohim furrën në temp180 gradë/Celsius pastaj në një enë të sheshtë përziejmë miellin me kripën dhe piperin e përziejmë mirë pastaj ndajmë copat e mishit nga lëngu i marinimit duke e ruajtur atë menjëanë dhe cdo copë mishi e kalojmë në përzierjen e miellit duke e pudrosur mirë pastaj në një tigan të nikeluar hedhim vajin dhe pasi valon hedhim mishin dhe e skuqim për 8-10 min deri sa të m a r r i n ngjyrë dhe e lëmë menjëanë. Në një tavë të thellë hedhim dhe 3 lug gjelle vaj pasi ngrohet h e d h i m qepët i kaferdisim për 2 min pastaj shtojmë karotat patatet dhe i kaferdisim dhe për 10 min në zjarr të lart shtojmë dhe pak jmë dhe per 10 min në zjarr të ngadaltë, pastaj e kullojmë në sitë dhe e përdorim për spërkatjen e fazanave si salcë. Shërbehet me sallat dhe segmente portokalli në pjatanca të bukura,por mund ta shërbeni sipas dëshirës me oriz ose perime Tavë me mish vici Përbërësit e recetës 2 kg mish vici 750 ml verë e kuqe e cilësisë së mirë Supë fasulje me pastërma dhe karota. Përbërësit e recetës 600 gr fasule të bardha 300 gr fasule të zeza 300 gr pastërma e tharë pa kocka 2 litra lëng mishi vici(shiko nr 1 të gazetës) 2 qepë të prera imtë 4 karota të prera imtë 2 thelpinj hudhre të shtypura 4 gjethe dafine 1 lug gjelle rozmari e prerë imtë, 100 ml vaj ulliri, krip, piper Mënyra e përgatitjes së recetës Një natë para gatimit të supës zbusim fasulet në ujë të ftohtë përgjatë gjithë natës. Kullojmë fasulet dhe i shpërlajmë mirë dhe në një enë të thellë i mbulojmë me lëng mishi dhe hedhim pastërmanë duke i zier per 1 orë. Pas zierjes i lëmë mënjanë. Në një tigan të madh kaferdisim në vaj ulliri qepën për një minutë, pastaj shtojmë karotat hudhren gjethet e dafinës rozmarin deri të marrin ngjyrën e kuqërreme në fund hedhim krip, piper dhe në përzirjen e skuqur e bashkojmë me fasulet duke i vendosur në zjarr dhe duke i zier për 15 minuta pasi zihen mirë i provojmë për shije dhe nëse duhet të shtojmë krip dhe piper. Servirim në piata të thella supë duke i spërkatur në sipërfaqie me pak vaj ulliri dhe majdanoz të grirë imtë dhe shërbehen fare mirë me bukë të zezë fshati. Nuëll tajlandeze me perime Përbërsit e recetës. 8 kërpurdha të bardha 1 patëllxhan i zi, të prera në shirita shumë të hollë 150 gr soja ose tofu e prerë në kubike të vogla 150 gr broccoli të coptuara në lulza te vogla 1 spec i kuq i prerë në shirita shumë të imët 1 spec jeshil i prer ne shirita shumë te imtë 4 qepë të njoma të prera imtë, diagonalisht 30 gr fara sesame 1 tuf e vogël me koriender 45 ml vaj luledielli 200 gr nudëll me vezë të thara(janë në formën e makaronave të gjata) Lëngu për spërkatje 60 ml salcë e ëmbël speci 80 ml salcë soje 60 ml balsamic vinegar 1 lug çaji sheqer 2 lug gjelle vaj sesame 80 ml vaj kikiriki

LONDON JUNE 2008

36

hudhër të shtypur pastaj në fund shtojmë mishin e skuqur mbulojmë tavën dhe e futim në furrë për ta pjekur për 2 orë. Lëngun e marinimit e vendosim në zjarr duke ia shtuar rozmarinë dhe e shterojmë përgjysmë ,pasi shterron shtojmë lëngun e mishit të pulës dhe e valojmë edhe për 10 min pastaj e kullojmë dhe i shtojmë domatet e thata salcën e Ëorcestershire, provojeni për krip dhe piper pastaj masën e kësaj salce e hedhim në tavë sipër mishit dhe vazhdojmë pjekjen deri sa të përfundojnë 2 orë dhe deri sa mishi dhe perimet të jenë të forta në anë por shumë të gatuara në mes dhe e shërbejmë me oriz në mes dhe sipër orizit 2 copa mish dhe anash vendosim perimet dhe lengun e tavës. Ëmbëlsirë me dardha dhe çokollatë (pear tart) Përbërsit e recetës: peta (pastry) 200 gr miell i bardh normal 2 lug gjelle sheqer i ëmbëlsirava 100 gr gjalp nga frigoriferi 1 e verdh vezës 1 lug gjelle lëng portokalli 2 lug kafeje uji i ftohët mbushja (filling) 100 gr cokollat me përqindje të lartë koko 3 dardha të mëdha te pjekura mirë të qeruara dhe të prera në gjysma 1 vez 1 e verdh vezës 150 ml krem qumështi 1 lug kafeje vanilje esencë 3 lug gjelle sheqer Mënyra e përgatitjes së recetës Përgatisim petën në fillim duke situr miellin, hedhim gjalpin e prerë në kubikë të vegjël dhe me majat e gishtërinjve ngjeshim miellin me gjalpin deri sa të na krijohet një përshesh i njomur pastaj hedhim të verdhën e vezës lëngun e portokallit dhe ujin nëse nevojitet, pastaj e rrahim brumin mirë deri sa të bëhet kulackë e ngjeshur dhe elastike dhe e mbulojmë duke e lënë në frigorifer për 20 min .Në një enë porcelani zjarrëduruse të rrumbullakët me diameter 18-20 cm e lyer me gjalp shtrojmë petën pasi e kemi hapur dhe holluar për madhësi të enës dhe me majat e gishtërinjve e vendosim brenda sipas formës enës dhe ja presim pjesët e tepërta anash dhe e shpojmë fundin me piru, e fusim në furrë dhe e pjekim për 12 min dhe e lëmë të ftohet sipër petës së pjekur grijmë çokollatën më rëndë , duke e shtruar të gjithë sipërfaqen. Dardhat përgjysmë i shtrojmë sipër çokollatës me pjesën e sheshtë te prerjes poshtë dhe i rreshtojmë në form rrethi me pjesën e trash nga qendra. Në një enë rrahim vezët kremin e qumështit vaniljen esencë dhe i hedhim sipër dardhave duke i spërkatur me sheqerin e mbetur. Pjeken për afro 20 min në temperaturën 190 gradë/Celcius deri sa kastedi të mpikset mirë dhe dardhat fillojnë të karamelizohen nga sheqeri sipër serviren në temperaturën e dhomës me akullore ose me krem qumështi të rrahur dhe të shtrydhur me qeskën shtrydhëse të ëmbëlsirave dhe zbukuruar me luleshtrydhe apo frutat që dëshironi.

JU BEFTË MIRË!

Përbërësit e recetës

LONDON JUNE 2008

37

(VIJON nga numri i kaluar) 94- Dietat e shpejta nuk janë zgjidhja e duhur për t’u dobësuar. 95- Është e shëndetshme të përzihen karbohidratet me proteinat.

HIPERTENSIONI Rregulla për të mos nxitur sëmundjen: 96-Stresi krijon një dominante në sistemin nervor, e cila shton prodhimin e adesteronit në veshka, e për pasojë çon në ngushtimin e enëve të gjakut dhe shfaqjen e hipertensionit. 97-Personat me hipertension duhet të kenë kujdes gjatë dimrit, për shkak të së ftohtit, por dhe luhatjeve të theksuara të temperaturave. 98-I ftohti ngushton enët e gjakut dhe rrit tensionin. 99-Prandaj këtyre pacientëve u rekomandohet të jenë korrekt në marrjen e ilaçeve dhe të kenë kujdes me menynë dhe stilin e jetës. 100-Të sëmurët duhet të eliminojnë daljet në ditët shumë të ftohta, të dalin vetëm gjatë orëve të ngrohta dhe të vishen mirë. BRONKITI KRONIK Si të mbani larg vetes sëmundjen: 101-Evitoni jetesën në ambiente të lagështa. 102-Evitoni jetesën në ambiente me duhanpirës. 103-Evitoni jetesën në qytete të ndotura. 104-Mos qëndroni për shumë kohë në dush, as në dimër e as në verë. 105-Bëni masazhe me vaj ulliri dhe raki në të gjithë trupin. 106-Frekuentoni sa më shumë plazhin dhe ambientet me diell.

KËSHILLA PËR SHËNDETIN
higjienike apo letra duarsh me përmbajte aromatike. TURBEKULOZI Këshilla për parandalimin e tuberkulozit serviret ushqimi në tryezën e ngrënies. 126-Krundet e grurit duhet të zëvendësojnë mëlmesat e tjera që janë shumë të dëmshme për hemorroidet. Mëlmesa me përbërje të 139- Hani ushqime që janë të pasura me vitaminë A, E dhe C, p.sh., karota, spinaq, kajsi dhe agrume. 140-Mos harroni se lindja e fëmijës dhe ushqimi me gji janë shumë të rëndësishme për shëndetin e gjirit tuaj. KANCERI I PROSTATES Këshilla për dietën që parandalon kancerin e prostatës 141- Hudhrat janë parandaluese të mira për organizmin mashkullor nga ky lloj tumori. 142- Qepët, merita e është e përbërësve që shkaktojnë dhe erën e rëndë. 143- Djathi vegjetarian mund të eliminojë rrezikun e përhapjes së tumorit. 144- Peshku, vitaminat e tij kanë një rol të rëndësishëm në mbrojtjen e organizmit. 145- Arrat, sipas specialistëve, kanë vitaminë D. 146- Domatet janë tepër të rëndësishme për konsum të përditshëm, parandalojnë kancerin e prostatës. 147- Drithërat e ndryshme, të cilat kanë në përbërjen e tyre selen. 148- Mishi, edhe në të gjendet seleni, por është e rekomandueshme të mos ekzagjerohet me përdorimin e tij. barishteve natyrore që përgatitet e bluar, ka hekur dhe e përmirëson shëndetin e të sëmurëve. 127-Përdorimi i kësaj mëlmese krijon lirimin e kapsllëkut. 128-Mëlmesa e tillë nuk duhet të përvëlohet, por të qitet në supë apo në gjellë ashtu e “gjallë” të përzihet dhe të hahet. 129-Ngrënia e një molle të ëmbël para ushqimit liron zbrazjen e zorrëve. 130-Ata që kanë probleme në zorrë duhet të pinë rregullisht tri herë në ditë nga një gotë lëng molle para ushqimit. 131-Kundër mbylljes kronike të zorrës së trashë (për rregullimin e jashtëqitjes), ndihmojnë gjethet e pelinit. 132-Ndihmues janë edhe lëvoret e dardhës si dhe kamomili, i cili mund të pihet në vend të ujit. KANCERI I GJIRIT Këshilla për të shmangur kancerin në gji 134- Bëni vizita mjekësore sa herë ndjeni shqetësime, por edhe kur e ndjeni veten mirë. 135- Bëni një jetë të shëndetshme, bini në peshë, nëse jeni mbipeshë. 136-Përpiquni të minimizoni stresin. 137-Mundohuni të keni një aktivitet seksual të rregullt. 138-Ushqehuni duke ndjekur një dietë të caktuar. KANCERI NË STOMAK Si të evitoni kancerin në stomak 149- Përdorni sa më shumë fruta dhe perime 150-Evitoni nitratin dhe potasiumin. Këta përbërës nitrogjen njihen se janë shumë të dëmshëm dhe japin më shumë mundësi zhvillimit të kancerit të stomakut. Gjenden më së shumti në mish, sallam, salçiçe. 151- Limitoni duhanin, ushqimet që përmbajnë djegës si dhe që janë shumë të kripësuara. 152-Në vendet që tymoset shumë dhe që preferojnë ushqimet më shumë kripë është vërtetuar se kanë një nivel më të lartë të prekurve nga kjo sëmundje. 153- Limitoni konsumimin e alkoolit. Alkooli mund të shkaktojë ndryshime në qelizat dhe mund të çojë drejt kancerit. 154- Limitoni mishin e kuq. Konsumimi i sasive të mëdha të mishit të kuq, sidomos nëse është i skuqur, rrit mundësinë për zhvillimin e kancerit të stomakut. 155- Vizitohuni tek mjeku nëse keni simptoma të ulcerës, si dhimbja e stomakut, djegia apo të vjellat. KANCERI I LEKURËS Këshilla për të shmangur rrezikun 156- Eliminoni sa më shumë ekspozimin e rrezeve ultra vjollcë, sidomos në orët më të nxehta të

ditës. 157- Evitoni djegiet nga dielli. 158- Përdorini kapele për të mbrojtur fytyrën e cila është e ekspozuar si në verë edhe në dimër nga dielli. 159- Përdorni veshje dhe rroba mbrojtëse (mëngë të gjata, pantallona të gjata) kur e dini që do të qëndroni shumë në diell. 160- Përdorini aparatura që u ndihmojnë të nxiheni (rrezet artificiale) që bllokojnë si rrezet UVA dhe ato UVB. ASTMA Si të luftoni astmën 161-Këshillohet të pihen sa më shumë çajra me përzierje bimore, të nxehtë, pasi ato ndihmojnë në largimin e kollës. 162-Duhet të shmanget pirja e cigares për sa kohë që të sëmurët kanë kollë, pirja e përkeqëson më tepër shëndetin. 163-Këshillohet uji me mjaltë dhe limon, ndihmon në zbutjen e fytit. 164-Këshillohet mbajtja pranë e 1 gote uji, lehtëson kollën, nëse kollitesh gjatë natës. 165-Këshillohet të mos përdoren ushqime, si vezë, qumësht që shkaktojnë astmë. Këmbët Këshilla për infeksionet në këmbë 167-Mos i mbani këmbët në këpucë më shumë se tri orë. 168-Trajtoji çdo ditë me ujë të ngrohtë, brenda së cilës duhet të keni hedhur vaj bajame ose rozmarinë. 169- Gjatë verës është mirë që përdorni vetëm shapka ose sandale, në mënyrë që këmbët të ajrosen sa më shumë. 170-Burrat janë më problematikë në sëmundjet e gishtave të këmbëve. 171-Morthi, është sëmundje që u krijohet zakonisht atyre njerëzve që i veshin çorapet e lagura ose nuk u djersinë këmbët. PAGJUMËSIA Këshilla për të stimuluar gjumin: 172. Ushtrimet ju ndihmojnë që të flini, por evitoni ushtrimet e shkurta para se të shkoni në shtrat. 173. Një dush i ngrohtë para se të shkoni në shtrat do t’u vinte shumë në ndihmë. 174. Evitoni konsumimin e pijeve që përmbajnë kafeinë (kafe, kakao dhe koka kola), sidomos natën vonë. 175. Seksi para se të jetë koha për gjumë mund të jetë një mënyrë për të përafruar gjumin tuaj. Meshkujt mund të flenë pas seksit, ndërkohë që femrat mund të mbeten shumë energjike. 176. Lexoni një libër derisa të ndiheni të përgjumur. Nëse nuk jeni në gjendje të flini, çohuni përsëri. 177-Uluni dëgjoni pak muzikë ose vazhdoni të lexoni derisa të kalojë gjysmë ore. Atëherë gjumi me siguri që nuk do “t’u bëjë naze”. ZBOKTHI Këshilla për të luftuar zbokthin: 178- Mos e hidh shampon drejtpërdrejtë tek flokët, por hidheni në pëllëmbën e dorës përpara se të lani flokët. (VIJON)

TIROIDJA Ushqimet që i bëjnë keq tiroides: 107-Personat me tiroide nuk duhet të konsumojnë lakrën e bardhë. 108-Nuk duhet të konsumojnë fasulet. 109-Nuk duhet të konsumojnë gështenjat. 110-Në rast se personat kanë mungesë jodi, në këtë rast kripa duhet të ruhet nga lagështira dhe kontakti me dritën. 111-Në rast se personat e kanë me tepri jodin, atëherë duhen zbatuar konsultat e mjekëve në mënyrë që sëmundja të mos kthehet kronike. ALERGJIA Si të evitojmë alergjitë 112-Alergjikët duhet të mos konsumojnë kikirikët, qumështin, vezët, grurin, sojën. 113-Nuk duhet të konsumojnë ato ushqime me përbërje vajore si arrat dhe bajamet. 114- Edhe në rastet kur bëhet fjalë për puthje, këshillohet që partnerët të lajnë dhëmbët dhe fytyrën nëse ata kanë ngrënë një ushqim që shkakton alergji tek partnerët. 115-Mos përdorni në rroba detergjentë aromatikë. 116-Qëndroni larg vendeve të lulëzuara gjatë stinës së pranverës dhe vjeshtës. 117- Mos përdorni facoletë, letra

118-Është e këshillueshme një ajrosje e vazhdueshme si dhe filtrim i ajrit. 119- Është mirë që të dilet vazhdimisht për të marrë ajër të pastër në zonat që nuk kanë ndotje të ajrit. 120-Po ashtu edhe në shtëpinë tuaj nuk duhet të hyjë ajër i papastër, ndaj duhet të merrni masa për ta filtruar atë. 121-Nëse një person mendohet se ka qenë në kontakt me një person tjetër që është me tuberkuloz, duhet t’i jepet menjëherë antibiotiku parandalues. 122-Po ashtu personat e infektuar duhet të qëndrojnë në vende të izoluara dhe të marrin kurë të menjëhershme. 123-Secili duhet t’i kushtojë rëndësi mbrojtjes personale. Nëse e dini që do të jeni në kontakt me një person që është i infektuar me tuberkuloz, duhet të vishni një respirator personal, si dhe duhet të jeni sa më shumë higjienikë.

MAJASELLI Këshilla për personat që kanë probleme në zorrë 124-Në të gjitha rastet me majasëll këshillohet që të përdoren krundet e grurit në supë apo në gjellë, tri herë në ditë. 125-Krundet nuk duhet të përvëlohen, por të hidhen atëherë kur

LONDON JUNE 2008

38

Welcome to Albania
In the heart of the Mediterranean, on the Adriatic and Ionian Seas, Albania is fast becoming one of the world's most interesting getaways. Still relatively unspoiled by globalization, tourists will notice an inspiring mixture of civilizations and cultures - making this European country truly unique. Come - discover Albania for yourself!

Explore the heritage of a country influenced by the Greeks, Romans, Italians and Turks. (The Bradt Travel Guide) by Gillian Gloyer

LONDON JUNE 2008

39

By Merita B. McCormack Washington DC

T

homas Simaku is an Albanian composer based in England, and teaches at the University of York. It is not the first time that we have come across his achievements and successes which have marveled people in both sides of the Atlantic. As the official York University Newsletter emphasizes, “his music has been reaching audiences all over Europe and the USA for over a decade and it has been awarded a host of accolades for its expressive qualities and its unique blend of drama, intensity and modernism”. Simaku’s 50th birthday in 2008 is being marked with the release of a portrait CD comprising six works performed by the London – based Kreutzer Quartet. Released on Naxos 21st Century Classics, the CD (8.570428) was launched at the Spring Festival of New Music in York on 8th May 2008 in a concert given by the Kreutzer Quartet. The disc features his compositions Radius – String Quartet No 2 and Voci Velesti – String Quartet No 3, which were recently given their British premieres by the Kreutzer Quartet. Simaku says: “the main idea behind the two quartets, and, in a wider sense, all the works included in this disc, is that of a voyage in time in search of an expression where modern and ancient aspects of utterance, musical or otherwise, interconnect and complement each other. The idiosyncratic quality of the music lies, I believe, in this search for meaningful relationships between modality and contemporary musical idiom. Following my studies at the Tirana Conservatoire in 1982, I worked for three years as Music Director in a remote town in Southern Albania near the border with Greece. The first-hand experience I had from working with folk musicians and listening to ancient songs seems to

Albanian Composer among 21st Century Classics
Kreutzers. These Solilquies could prove welcome interludes in chamber music recitals for various permutations of instruments. Peter Grahame Woolf, Musical Pointers, London, May 2008 Working in atonal terms, yet with a backdrop of salient musical ideas derived from the sounds of folk idioms heard in the Balkans, both quartets are in the mainstream of today’s modernity. Between these two works the disc includes works for solo instruments - violin, viola and cello. Simaku’s aim in the Due Sotto-Voci is to have the violin singing in two voices with an ‘orchestral body’ that accompanies itself. And if you think that is impossible on one instrument, then suspend belief and listen. Naxos Website, May 2008 Thomas Simaku's string quartets have much to commend them... Simaku has a keen ear for the texture of sounds. He writes sympathetically and perceptively for strings, taking full advantage of the varying timbres in their individual sonorities.These 'voices from heaven' have an animated serenity, quite secular, outside time. Classical Source, Review of British premieres at St. Bartholomew's the Great, London, July 2007

have had a lasting effect on my creative consciences.” The CD will be available to American public as of May 28 2008. Here are some of the first reactions: Naxos 21st Century Classics 8.570428, Kreutzer Quartet: I came across the Albanian-born Thomas Simaku (b. 1958) in the World

Music Days 2000, at which his Soliloquy for Violin solo stood out. I wrote about it as "something for enterprising violinists to seek out - - a piece of unaccompanied violin writing which brings out the instrument's natural genius for passionate expression, fully realised in the young Luxembourg violinist Vania Lecuit's riveting inter-

pretation". Now it has been joined by similar works for cello & viola, here the centre pieces of a survey of the chamber music for strings by this composer, who now teaches at York. They go well together and each is played compellingly by a member of the

http://www.albaniantourism.com/

LONDON JUNE 2008

40