The Effects of Whole Body Vibration on Balance Diso
Content
Audiol. 2013;22(1):1-9.
Review Article
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
The effects of whole body vibration on balance disorders
Azadeh Shadmehr
Department of Physical Therapy, School of Rehabilitation, Tehran University of Medical Sciences, Iran
Received: 27 August 2012, accepted: 9 December 2012
Abstract
Background and Aim: The purpose of this study was to investigate the effects of whole-body
vibration on postural control. The literature of the past 10 years were reviewed to find evidence in the
recent literature for a causal association between whole-body vibration and balance disorders, and a
dose-response relationship between whole-body vibration and balance disorders.
Methods: Literature search was performed on PubMed, CINAHL, ISI web of science, Scopus, and
Magiran databases for literature from 2002 to 2012.
Conclusion: Numerous randomized-controlled clinical trials of high to moderate quality showed
similar improvements in postural control after a period of whole-body vibration. Despite the lack of
definite evidence, we found a sufficient number of reasons for the use of whole-body vibration in
balance disorders. Future research in this field should aim to clarify the most effective dosage of
whole-body vibration.
Keywords: Whole-body vibration, balance disorders, postural control
Corresponding author: Department of Physical Therapy, School of Rehabilitation, Tehran University of Medical
Sciences, Nezam Alley, Shahid Shahnazari St., Madar Square, Mirdamad Blvd., Tehran, 15459-13487, Iran. Tel: 00982122258769, E-mail: [email protected]
ﺷﻨﻮاﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ـ دوره ،22ﺷﻤﺎره 1392 ،1
ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺮوري
ﺗﺄﺛﻴﺮ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮد اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدﻟﻲ
آزاده ﺷﺎدﻣﻬﺮ
ﭼﻜﻴﺪه
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :ﻫﺪف از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ﺑﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ ﺑﻮد .ﻣﺮور ﻣﻘﺎﻻت در ده ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ دو ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم ﺷﺪ 1ـ آﻳﺎ در
ﻣﻘﺎﻻت اﺧﻴﺮ ﺷﻮاﻫﺪي ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ وﺟﻮد ﻳﻚ ارﺗﺒﺎط ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻴﻦ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن و اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدل وﺟﻮد دارد؟ و 2ـ آﻳﺎ در ﻣﻘﺎﻻت اﺧﻴﺮ ﺷﻮاﻫﺪي دال ﺑﺮ ﭘﺎﺳﺦﻫﺎي
واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوز ﺑﻴﻦ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن و اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدﻟﻲ وﺟﻮد دارد؟
روش ﺑﺮرﺳﻲ :ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻣﻘﺎﻻت در ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮي ISI web of science ،CINAHL ،Pubmedو Magiranﺑﻴﻦ ﺳﺎلﻫﺎي 2002ﺗﺎ 2012
ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ.
ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﻻ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺑﻬﺒﻮدي ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ ﭘﺲ از ﻳﻚ دوره اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش
ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ﺑﻮدﻧﺪ .ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻓﻘﺪان ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﺸﺨﺺ ،ﻣﺎ دﻻﻳﻞ ﻛﺎﻓﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻛﺎرﺑﺮد ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن در اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدﻟﻲ ﺑﻪدﺳﺖ آوردﻳﻢ .ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت دﻳﮕﺮي در اﻳﻦ
ﺣﻴﻄﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد ﺗﺎ دوز ﻣﻮﺛﺮ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد.
واژﮔﺎن ﻛﻠﻴﺪي :ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ،اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدﻟﻲ ،ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ
)درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ ،91/6/6 :ﭘﺬﻳﺮش(91/9/19 :
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن
) ،WBVﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ وﺳﻴﻠﺔ ﺟﺪﻳﺪ ورزﺷﻲ ،اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ ﻫﺪف
ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻋﻀﻼت از ﻃﺮﻳﻖ رﻓﻠﻜﺲﻫﺎي ﻧﺨﺎﻋﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪ) (1و در
ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ از آن در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ورزﺷﻲ
ورزﺷﻜﺎران ﺣﺮﻓﻪاي) ،(2درﻣﺎن ﭘﻮﻛﻲ اﺳﺘﺨﻮان) ،(3ﻛﻤﺮدرد
ﻣﺰﻣﻦ) (4و ﻏﻴﺮه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد .وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن ﻧﻮﻋﻲ ﻣﺤﺮك
ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد ﺷﻜﻞ اﻣﻮاج ﺗﻮﻟﻴﺪي آن ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ
ﺑﻮده و ﻣﺸﺨﺼﺔ ﺑﺎرز آن ﺣﺮﻛﺎت ﻧﻮﺳﺎﻧﻲ ﺗﻜﺮاري اﺳﺖ .ﻋﻠﻲرﻏﻢ
اﻳﻨﻜﻪ در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه در ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي
ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ،ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ اﻧﺪك و ﺑﻌﻀﺎً ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ درﺑﺎرة
اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ آن وﺟﻮد دارد .در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﺔ ﻣﺮوري ،ﺳﻌﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ
ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻮﺟﻮد در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮد WBVدر ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻌﺎدل ﻛﻪ از
(Whole Body Vibration:
ﺳﺎلﻫﺎي 2002ﺗﺎ 2012در ﻣﺠﻼت ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ ﻣﻮرد
ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد .ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﺑﺎﻧﻚﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ
ISI web of scienc ،CINAHL ،Pubmedو Magiran
اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ.
ﻣﻌﺮﻓﻲ دﺳﺘﮕﺎه ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن
ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ،WBVارﺗﻌﺎش را در ﻃﻴﻒ ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ 15-60
ﻫﺮﺗﺰ و ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ ﺗﺎ 10ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺑﺪن اﻋﻤﺎل
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺷﺘﺎب اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ 15ﮔﺮم )ﻳﻚ ﮔﺮم ﺷﺘﺎب
ﻧﺎﺷﻲ از ﺟﺎذﺑﺔ زﻣﻴﻦ و ﻣﻌﺎدل 9/8ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﻣﺠﺬور ﺛﺎﻧﻴﻪ( ﺑﺎﺷﺪ).(5
ﺷﺪت ارﺗﻌﺎش ﺑﺮاﺳﺎس ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ و داﻣﻨﺔ آن ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد.
WBVﺻﻔﺤﻪ ﻳﺎ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮد روي آن ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ و
ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،ﺑﻠﻮار ﻣﻴﺮداﻣﺎد ،ﻣﻴﺪان ﻣﺎدر ،ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺎه ﻧﻈﺮي ،ﻛﻮﭼﻪ ﻧﻈﺎم ،داﻧﺸﻜﺪه ﺗﻮاﻧﺒﺨﺸﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﮔﺮوه ﻓﻴﺰﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ ،ﻛﺪ
ﭘﺴﺘﻲ ،15459-13487 :ﺗﻠﻔﻦE-mail: [email protected] ،021-22258769 :
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
ﮔﺮوه ﻓﻴﺰﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ ،داﻧﺸﻜﺪه ﺗﻮاﻧﺒﺨﺸﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان
آزاده ﺷﺎدﻣﻬﺮ
دﺳﺘﮕﺎه داراي ﺻﻔﺤﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮد روي آن ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ
و دﺳﺘﮕﺎه ﻟﺮزهﻫﺎي ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮدي ﻳﺎ ﺣﻮل
ﻳﻚ ﻣﺤﻮر ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻪ ﻃﺮﻓﻴﻦ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ.
دﺳﺘﮕﺎه ﻟﺮزهﻫﺎي ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮدي ﻳﺎ ﺣﻮل ﻳﻚ ﻣﺤﻮر
ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻪ ﻃﺮﻓﻴﻦ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ .دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ داراي
ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ و داﻣﻨﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺷﻜﻞ 1ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة
اﻳﻦ ﻣﻮارد اﺳﺖ)6و.(7
دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي WBVاز ﻟﺤﺎظ اﻧﺘﻘﺎل اﻧﺮژي و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ
اﻧﺘﻘﺎل آن ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوتاﻧﺪ .ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ در اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ دو
ﻧﻮع ﻣﺘﻔﺎوت اﻧﺘﻘﺎل اﻧﺮژي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ (1 :اﻧﺘﻘﺎل اﻧﺮژي
ﻫﻢزﻣﺎن ) (synchronousﻛﻪ در آن ﻧﻮﺳﺎن ﻳﻜﭙﺎرﭼﺔ ﻛﻞ ﺻﻔﺤﻪ
ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد و (2اﻧﺘﻘﺎل اﻧﺮژي ﻣﺘﻨﺎوب
) (side alternatingﻛﻪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻋﻤﻮدي ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺘﻨﺎوب،
ﺣﻮل ﭼﭗ و راﺳﺖ ﻳﻚ ﻣﺤﻮر اﺳﺖ .اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش ﺑﻪ ﺷﻜﻞ
ﻣﺘﻨﺎوب ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺣﺮﻛﺎت ﭼﺮﺧﺸﻲ در اﻃﺮاف ﻣﻔﺎﺻﻞ ران و
ﻛﻤﺮيـﺧﺎﺟﻲ ﻣﻲﺷﻮد .اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد درﺟﺎت آزادي
ﺣﺮﻛﺖ اﺿﺎﻓﻲ ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻣﭙﺪاﻧﺲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺗﻤﺎم ﺑﺪن در
ﻧﻮع ﻣﺘﻨﺎوب ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮع اول ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ .اﺧﻴﺮاً ﺗﻼشﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي
ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻮع ﺳﻮم دﺳﺘﮕﺎه ﻛﻪ در آن ،ﺣﺮﻛﺎت ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﻲ و در
ﺟﻬﺎت اﻓﻘﻲ و ﻋﻤﻮدي ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ،اﻣﺎ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت
در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺪك و ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي ﻛﻤﺘﺮ از 10ﻫﺮﺗﺰ
اﺳﺖ) .(8اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ از ﻟﺤﺎظ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻧﺘﻘﺎل اﻧﺮژي ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﻪ
ﻧﻮع ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻌﻀﻲ از اﻧﻮاع WBVاز ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺘﻘﺎل
ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي .(Galileo
ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺮاﺳﺎس اﻧﺘﻘﺎل اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺲ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﮔﺮوه
ﺳﻮم ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ در دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ
ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺒﻠﻴﺖ ﻓﻨﺮي ﺑﺎﻓﺖ )) (mass springﻣﺎﻧﻨﺪ Power
(plateﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ).(8
ﺗﺄﺛﻴﺮ ارﺗﻌﺎش روي ﻗﺪرت ﻋﻀﻠﻪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ
ﻋﺼﺒﻲـﻋﻀﻼﻧﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﭼﻮن ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ،داﻣﻨﻪ ،ﻣﺪت زﻣﺎن
و ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت ﺗﻜﺮار ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻣﻜﺎن
ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﻣﺘﻌﺪد داﻣﻨﻪ و ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ،واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻌﻲ از
ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي WBVﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه
داﻣﻨﻪ ،ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪة ﺷﺘﺎب و ﻣﻴﺰان ﺑﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﺴﺘﻢ
ﻋﻀﻼﻧﻲـاﺳﻜﻠﺘﻲ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻨﻄﻘﻲ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲرود ﻛﻪ
ﻋﻮاﻣﻞ دﻳﮕﺮي از ﻗﺒﻴﻞ ﺷﺮاﻳﻂ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻣﻴﺮاﻳﻲ و ﺗﻘﻠﻴﻞ
ﻣﻮج ارﺗﻌﺎش و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﻮﺳﭽﺮ ﻓﺮد در زﻣﺎن درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻮج ارﺗﻌﺎش،
ﻧﺘﺎﻳﺞ WBVرا ﺗﺤﺖاﻟﺸﻌﺎع ﻗﺮار دﻫﻨﺪ).(9
ﻣﻴﺮاﻳﻲ و ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻮج ارﺗﻌﺎش ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺄﺛﻴﺮ ارﺗﻌﺎش
ﺑﺮ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺪف ﻣﻲﺷﻮد ،ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺑﻪﻃﻮر
واﺿﺤﻲ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﺔ ﺑﻴﻦ ﻋﻀﻠﺔ ﻫﺪف و ﺳﻜﻮي وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺑﺴﺘﮕﻲ
دارد .ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎﻓﺖﻫﺎ ﭘﺲ از درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻮج ارﺗﻌﺎش ،ﺑﺮاﺳﺎس
ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ذاﺗﻲ وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺧﻮد ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ
داﻣﻨﺔ اﻳﻦ ﻧﻮﺳﺎن ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺟﺬب ﺑﺎﻓﺘﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ .در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ
ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎﻓﺖﻫﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪة
وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺑﺎﺷﺪ ،داﻣﻨﺔ وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ )ﭘﺪﻳﺪة ﺗﺸﺪﻳﺪ(.
در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻌﻤﻮل داﻣﻨﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺪﻳﺪة ﺗﻘﻠﻴﻞ و ﻣﻴﺮاﻳﻲ اﻣﻮاج در
ﺑﺎﻓﺖﻫﺎي ﺑﺪن ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻲرﺳﺪ .ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي زﻳﺎدي در ﺑﺪن از
ﻗﺒﻴﻞ اﺳﺘﺨﻮان ،ﻏﻀﺮوف ،ﻣﺎﻳﻊ ﺳﻴﻨﻮﻳﺎل ،ﺑﺎﻓﺖﻫﺎي ﻧﺮم ،ﻛﻴﻨﻤﺎﺗﻴﻚ
ﺷﻨﻮاﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ـ دوره ،22ﺷﻤﺎره 1392 ،1
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
ﺷﻜﻞ 1ـ ﻧﻤﺎﻳﺶ دﺳﺘﮕﺎه ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن .اﻳﻦ
3
4
ﺗﺄﺛﻴﺮ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮد اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدﻟﻲ
ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن
اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮ ﺑﺎﻟﻚ ﻳﺎ ﺗﺎﻧﺪون ﻋﻀﻠﻪ
ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺨﻠﻴﺔ ﺷﺎرژ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻓﺎز از ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي دوﻛﻲ اوﻟﻴﻪ و ﻧﻴﺰ
ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻣﻲﺷﻮد .در ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دو ،ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي اوﻟﻴﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي
ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﻨﺪ .ﺗﺨﻠﻴﺔ ﺷﺎرژ دوك ﺑﻪ ﻛﺸﻴﺪﮔﻲ ﻗﺒﻠﻲ
)ﭘﻴﺶﻛﺸﺶ( ﻋﻀﻠﻪ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد و ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺎ ﻃﻮل ﻋﻀﻠﻪ ﻳﺎ ﻛﺸﺶ
اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ .ﻋﻼوه ﺑﺮ آورانﻫﺎي دوك ،آورانﻫﺎي Ibاز
اﻧﺪامﻫﺎي وﺗﺮي ﮔﻠﮋي ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ارﺗﻌﺎش ﻋﻀﻠﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﻨﺪ.
اﻧﺪامﻫﺎي وﺗﺮي ﮔﻠﮋي ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎي دوك ﻋﻀﻼﻧﻲ
ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻋﻀﻠﻪ ﻣﻨﻘﺒﺾ اﺳﺖ ﭘﺎﺳﺦﮔﻮﻳﻲ ﺑﻬﺘﺮي ﺑﻪ ارﺗﻌﺎش
دارﻧﺪ .اﻧﺪامﻫﺎي وﺗﺮي ﮔﻠﮋي ﻛﺸﻴﺪﮔﻲ ﺗﺎﻧﺪون را اﻧﺪازهﮔﻴﺮي
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة ﻧﻴﺮوي اﻋﻤﺎل ﺷﺪه اﺳﺖ .اﻧﺪامﻫﺎي وﺗﺮي
ﮔﻠﮋي از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﭼﻨﺪﺳﻴﻨﺎﭘﺴﻲ ﺑﺮ ﺑﺮونده ﺣﺮﻛﺘﻲ اﺛﺮات
ﻣﻬﺎري دارد و اﻃﻼﻋﺎﺗﺶ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺸﺘﺮك و ﻫﻤﮕﺮا ﺑﺎ ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎي
ﺷﻨﻮاﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ـ دوره ،22ﺷﻤﺎره 1392 ،1
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﻳﺎﻓﺘﻪ درﺑﺎرة اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن در
ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻌﺎدل
Torvinenو ﻫﻤﻜﺎران ) (2002ﻃﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﭼﻬﺎر
دﻗﻴﻘﻪ ارﺗﻌﺎش )ﺑﺎ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي 30 ،26 ،25 ،20 ،15ﻫﺮﺗﺰ و داﻣﻨﺔ
10ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ( را روي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﻀﻠﺔ ﭼﻬﺎر ﺳﺮ راﻧﻲ و ﺗﻌﺎدل ﺑﺪن
روي 16داوﻃﻠﺐ )ﻫﺸﺖ ﻣﺮد و ﻫﺸﺖ زن( در ﺳﻨﻴﻦ 24-33ﺳﺎل
در دو ﮔﺮوه ارﺗﻌﺎش و ﭘﻼﺳﺒﻮ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ
ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ارﺗﻔﺎع ﭘﺮش ﭘﺲ از ارﺗﻌﺎش 2/5درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ،
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
ﻣﻔﺼﻠﻲ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻼﻧﻲ در ﺗﻨﻈﻴﻢ و اﻧﺘﻘﺎل اﻣﻮاج ارﺗﻌﺎش ﺑﻪ ﺑﺪن
ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ .ﺑﺪن از اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻨﻈﻴﻢ ) (tuningﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻼت
ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺑﺎﻓﺘﻲ را ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .در
واﻗﻊ ﺳﻄﺢ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻠﻪ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﻴﻦ ﺑﺪن و ﻧﻴﺮوي
ﻣﺮﺗﻌﺶﻛﻨﻨﺪه دارد).(6
اﺛﺮﮔﺬاري WBVﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﭘﻮﺳﭽﺮي ﻛﻪ ﻓﺮد
در ﺣﻴﻦ درﻳﺎﻓﺖ ارﺗﻌﺎش ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻗﺮار دارد .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ
ﻋﻀﻼﺗﻲ ﻛﻪ ﻃﻮلﺷﺎن ﻛﻤﻲ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه و ﻳﺎ ﺗﺎ ﺣﺪودي از ﻗﺒﻞ
ﭘﻴﺶﻓﻌﺎل ) (pre-activateﺷﺪهاﻧﺪ ،ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن
ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ) .(10دو ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎﻟﻘﻮه در اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ
وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻃﻮل ﻋﻀﻠﻪ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﻗﺒﻠﻲ ﻋﻀﻠﻪ .اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲرود ﻛﻪ ﺑﻪدﻟﻴﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ دوك
ﻋﻀﻼﻧﻲ در ﻃﻲ ﻛﺸﺶ ،اﺛﺮ وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن در ﻋﻀﻼﺗﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﻲ
ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ ،ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ،ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺎس ﻣﺤﻘﻘﺎن
در ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﺳﺘﻔﺎده از وﺿﻌﻴﺖ ﻧﻴﻤﻪ ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﻪ (semi
) squatرا روي ﺳﻜﻮي ،WBVوﺿﻌﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮي ﺑﺮاي
ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻠﺔ ﭼﻬﺎر ﺳﺮ راﻧﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ).(10
ﭘﻮﺳﺘﻲ ،آورانﻫﺎي دوك و ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎي ﻣﻔﺼﻠﻲ اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ).(1
ﺗﺨﻠﻴﺔ ﺷﺎرژ دوك از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﺗﻚﺳﻴﻨﺎﭘﺴﻲ
)آورانﻫﺎي اوﻟﻴﻪ ﻳﺎ (Iaﻳﺎ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﭼﻨﺪﺳﻴﻨﺎﭘﺴﻲ ﺑﺮ ﻧﻮرونﻫﺎي
ﺣﺮﻛﺘﻲ آﻟﻔﺎ اﺛﺮات ﺗﺤﺮﻳﻜﻲ دارد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻫﻢاﻧﻘﺒﺎﺿﻲ
ﻋﻀﻼت ﻫﻤﻜﺎر ﻣﻲﺷﻮد .اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش ﺑﺮ ﻋﻀﻼت ﺑﻪ ﺷﻜﻞ
ﻏﻴﺮﻓﻌﺎل ﺑﺎﻋﺚ اﻧﻘﺒﺎض رﻓﻠﻜﺴﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ آن (Tonic
) vibration reflex: TVRﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ) .(2ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت اﻳﻦ رﻓﻠﻜﺲ
اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻏﺎزش ﺗﺪرﻳﺠﻲ اﺳﺖ و ﺑﻪﻃﻮر ارادي ﻣﻲﺗﻮان آن را
ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮد .ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ TVRاﻛﺜﺮ اﻓﺮاد ﻳﻚ ﺗﻮﻫﻢ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﻢ
ﮔﺰارش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .در ﺣﻴﻦ اﻧﻘﺒﺎﺿﺎت رﻓﻠﻜﺴﻲ ﺗﺨﻠﻴﺔ ﺷﺎرژ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي
اوﻟﻴﻪ و ﺛﺎﻧﻮﻳﺔ دوك ﺗﻨﺰل ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ،در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﺨﻠﻴﺔ ﺷﺎرژ
اﻧﺪامﻫﺎي وﺗﺮي ﮔﻠﮋي اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ .ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﻴﻜﺮوﻧﻮروﮔﺮاﻓﻲ در
اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﻧﻘﺒﺎض رﻓﻠﻜﺴﻲ ﺑﻪ واﺑﺮانﻫﺎي ﺣﺮﻛﺘﻲ
دوك ) (fusi motorﺑﺴﺘﮕﻲ دارد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﺎﻛﻲ از ﻳﻚ ﻛﻨﺘﺮل
ﻓﺮاﻧﺨﺎﻋﻲ در اﻳﻦ اﻣﺮ اﺳﺖ) .(8ﺑﺮ ﺧﻼف اﻧﻘﺒﺎض رﻓﻠﻜﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ
واﺳﻄﺔ ﺣﻠﻘﺔ Iaﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد اﺳﺘﺮچ رﻓﻠﻜﺲ و رﻓﻠﻜﺲ
Hafmannدر ﻫﻨﮕﺎم اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش ﺑﻪ ﻋﻀﻠﻪ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻬﺎر ﭘﻴﺶﺳﻴﻨﺎﭘﺴﻲ آورانﻫﺎي Iaﻛﺎﻫﺶ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ
ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي دوك اوﻟﻴﻪ و ﺗﺨﻠﻴﺔ ﺗﺮاﻧﺴﻤﻴﺘﺮﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي
ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻬﺎر رﻓﻠﻜﺴﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻧﻘﺒﺎض
ﺗﻮﻧﻴﻚ و ﺗﻮﻗﻒ رﻓﻠﻜﺲ ﻓﺎزﻳﻚ ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻳﻚ وﻳﺒﺮاﺗﻮري
ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي اوﻟﻴﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ
ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ).(8
آزاده ﺷﺎدﻣﻬﺮ
(2005) Bautmansاﺛﺮات اﻋﻤﺎل ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت
اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ روي دﺳﺘﮕﺎه WBVرا در 24ﻓﺮد ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﺳﺎﻛﻦ در
ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻧﮕﻬﺪاري ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ 77/5و اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر 11ﺳﺎل
را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﻣﺪاﺧﻠﻪ و ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ
و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﻀﻠﻪ ،ﺗﻌﺎدل و ﺗﺤﺮك در آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد
ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ دﺳﺘﮕﺎه 30 ,WBVﺗﺎ 50ﻫﺮﺗﺰ و
داﻣﻨﺔ آن 2-5ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﻮد WBV .ﺑﺎ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻓﻮق اﺛﺮات
ﺳﻮدﻣﻨﺪي ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﻀﻼت و ﺗﻌﺎدل اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻣﺪاﺧﻠﻪ WBV
داﺷﺖ).(15
Bruyereو ﻫﻤﻜﺎران ) (2005اﺛﺮات ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ
WBVﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻓﻴﺰﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ و ﻓﻴﺰﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﻳﻲ را در 42ﻓﺮد
ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ داوﻃﻠﺐ ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ 63ﺗﺎ 98ﺳﺎل روي ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت
زﻣﻴﻦ ﺧﻮردن و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﻄﺢ زﻧﺪﮔﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .ﻫﺮ ﻓﺮد ﺳﻪ
ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ در ﭼﻬﺎر ﺳﺖ ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪاي و 90ﺛﺎﻧﻴﻪ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﺑﻴﻦ
ﺳﺖﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ WBVاز 10ﺑﻪ 26
ﻫﺮﺗﺰ و داﻣﻨﺔ آن از ﺳﻪ ﺑﻪ ﻫﻔﺖ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖWBV .
ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮ زﻣﻴﻦ ﺧﻮردن و ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﺳﻄﺢ ﻛﻴﻔﻲ زﻧﺪﮔﻲ در
اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺳﻨﻲ ﺷﺪ).(16
ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ Roelantsو ﻫﻤﻜﺎران ) (2006ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮات
20ﺛﺎﻧﻴﻪاي ،WBVﺑﺎ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ 35ﻫﺮﺗﺰ و داﻣﻨﺔ 2/5ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ و
در ﺳﻪ وﺿﻌﻴﺖ اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﺔ ﺧﻔﻴﻒ ) ،(Low Squatﭼﻤﺒﺎﺗﻤﺔ
ﺷﺪﻳﺪ ) (High Squatو ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﻪ ﺑﺮ روي ﻳﻚ ﭘﺎ (One Legged
) Squatﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ،اﻓﺰاﻳﺶ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ EMG RMSرا در ﺗﻤﺎم
ﻋﻀﻼت ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ )ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ راﻧﻲ ،ﭘﻬﻦ ﺧﺎرﺟﻲ ،ﭘﻬﻦ داﺧﻠﻲ و
دوﻗﻠﻮ( و در ﺗﻤﺎم وﺿﻌﻴﺖﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد).(10
(2006) Mahieuاﺛﺮات ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ اﻋﻤﺎل WBVرا ﺑﺎ
ﻫﻤﺎن ﻣﻴﺰان ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ در 33اﺳﻜﻲﺑﺎز ﺣﺮﻓﻪاي ﺟﻮان ﺑﺎ
ﻣﺤﺪودة ﺳﻨﻲ ﻧﻪ ﺗﺎ ﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎل ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ .در ﻃﻲ اﻳﻦ ﻣﺪت
ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ از 24ﺑﻪ 28ﻫﺮﺗﺰ و داﻣﻨﺔ از دو ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ اﻓﺰاﻳﺶ
ﻳﺎﻓﺖ .ﻧﺘﻴﺠﺔ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دال ﺑﺮ آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻗﺪرﺗﻲ درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪة
WBVدر ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ و اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت ﻧﻘﺶ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي
دارﻧﺪ).(17
ﺷﻨﻮاﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ـ دوره ،22ﺷﻤﺎره 1392 ،1
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
ﻗﺪرت اﻳﺰوﻣﺘﺮﻳﻚ ﻋﻀﻼت 3/2درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ و وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻌﺎدل
15/7درﺻﺪ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ).(11
Torvinenو ﻫﻤﻜﺎران ) (2002اﺛﺮات ﭼﻬﺎر ﻣﺎه WBVرا
ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﻀﻼﻧﻲ و ﺗﻌﺎدل 56ﻓﺮد ﺟﻮان ) 19-38ﺳﺎﻟﻪ( ﻣﻮرد
ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار دادﻧﺪ .آﻧﻬﺎ اﻳﻦ اﻓﺮاد را در دو ﮔﺮوه ﻣﺪاﺧﻠﺔ WBVو
ﺷﺎﻫﺪ ﻗﺮار دادﻧﺪ .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ از 25ﻫﺮﺗﺰ ﺑﻪ 40ﻫﺮﺗﺰ
و ﺷﺪت آن از 2/5ﮔﺮم ﺑﻪ 6/4ﮔﺮم اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ .ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻓﻮق
ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮان ﭘﺮﻳﺪن در ﮔﺮوه ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة
ﺗﻄﺎﺑﻖﻫﺎي ﻋﺼﺒﻲـﻋﻀﻼﻧﻲ ﺣﺎﺻﻞ از ارﺗﻌﺎش اﺳﺖ ،اﻣﺎ ﺑﺮ ﺗﻌﺎدل
اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﻳﺎ دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ اﻓﺮاد ﺗﺄﺛﻴﺮي ﻧﺪاﺷﺖ).(12
Rittweagerو ﻫﻤﻜﺎران ) (2003اﺛﺮ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﺷﺪﻳﺪ
اﺳﻜﻮات را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ WBVو ﺑﺪون آن ،روي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﺼﺒﻲ
ﻋﻀﻼﻧﻲ در 19ﻓﺮد ﺳﺎﻟﻢ داوﻃﻠﺐ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ
زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ درﺟﺎت ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي از ﺧﺴﺘﮕﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ در ورزش
اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد ،اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن ارﺗﻌﺎش 26ﻫﺮﺗﺰ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺗﻐﻴﻴﺮ در
اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻋﺼﺒﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﺤﺮﻳﻚﭘﺬﻳﺮي
ﻋﺼﺒﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ را ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ).(1
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ Cardinaleو (2003) Lim
ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ،ﭘﺲ از ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ ارﺗﻌﺎش ) 30ﻫﺮﺗﺰ و 10
ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ( و در وﺿﻌﻴﺖ ﻧﻴﻤﻪ ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﻪ )ﻧﻴﻤﻪ اﺳﻜﻮات( ﺑﻪﺻﻮرت
اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ EMG RMS ،ﺑﻪ ﻣﻴﺰان 34درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺸﺎن داد).(13
Verschuerenو ﻫﻤﻜﺎران ) (2004اﺛﺮ اﻋﻤﺎل ﺷﺶ ﻣﺎﻫﻪ
WBVرا ﺑﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ ,ﻗﺪرت ﻋﻀﻼﻧﻲ و داﻧﺴﻴﺘﺔ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ
ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻟﮕﻦ 70زن ﻳﺎﺋﺴﻪ داوﻃﻠﺐ در ﻣﺤﺪودة ﺳﻨﻲ 58ﺗﺎ 74ﺳﺎل
ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .داوﻃﻠﺒﺎن ﺑﻪﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ در ﻳﻜﻲ از ﺳﻪ ﮔﺮوه
,WBVﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ و ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﻗﺮار داده ﺷﺪﻧﺪ .ﮔﺮوه
WBVو ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﺑﺮاي ﻣﺪت 24ﻫﻔﺘﻪ و ﺳﻪ ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ
ورزش ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ اﻋﻤﺎل 35 WBVﺗﺎ 40ﻫﺮﺗﺰ و ﺷﺘﺎب
آن 2/28-5/09ﮔﺮم ﺑﻮد .اﻋﻤﺎل WBVﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت
دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ و اﻳﺰوﻣﺘﺮﻳﻚ ﻋﻀﻼت در اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺷﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ WBVوﺳﻴﻠﺔ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ
ﺧﻄﺮات ﺣﺎﺻﻞ از زﻣﻴﻦ ﺧﻮردن در اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺳﻨﻲ اﺳﺖ).(14
5
6
ﺗﺄﺛﻴﺮ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮد اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدﻟﻲ
ﺷﻨﻮاﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ـ دوره ،22ﺷﻤﺎره 1392 ،1
ﺑﺤﺚ
ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻪﻋﻤﻞ آﻣﺪه در زﻣﻴﻨﺔ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ WBV
ﺑﺮ اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدﻟﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﮔﺮوﻫﻲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﺛﺮات
آﻧﻲ و ﺣﺎد WBVﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﺼﺒﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدهاﻧﺪ ،در
ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﮔﺮوﻫﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮات آن در ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت
ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ .ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻓﺰاﻳﺶ در ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮال را
ﮔﺰارش ﻛﺮدهاﻧﺪ)14-16و ،(20-22در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﺛﺮ
ﻣﻔﻴﺪي روي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﻀﻠﻪ ﻧﺸﺎن ﻧﺪادهاﻧﺪ .اﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺿﺪ و ﻧﻘﻴﺾ
ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻔﺎوت ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺧﺘﻼﻓﺎت
ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه در ﺗﻨﻈﻴﻤﺎت دﺳﺘﮕﺎه )ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ و داﻣﻨﻪ( ،وﺿﻌﻴﺖ ﻓﺮد
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
(2006) Van Nesاﺛﺮات دراز ﻣﺪت ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ WBVرا
ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ روش ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺣﺴﻲـاﺣﺸﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ
و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي روزﻣﺮة 53ﻓﺮد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻜﺘﺔ ﻣﻐﺰي ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ.
آﻧﻬﺎ اﻳﻦ اﻓﺮاد را در دو ﮔﺮوه WBVو ﺗﻤﺮﻳﻦ درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﺎ
زﻣﺎن ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل WBVﻗﺮار دادﻧﺪ .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در
30 ,WBVﻫﺮﺗﺰ و داﻣﻨﺔ آن ﺳﻪ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﻨﺞ ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ
ﺑﻪ اﻓﺮاد اﻳﻦ ﮔﺮوه اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﻛﻲ از آن ﺑﻮد ﻛﻪ اﻋﻤﺎل
WBVﺑﺎ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻓﻮق در ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻌﺎدل و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي روزﻣﺮه
ﻤﺆﺛﺮﺗﺮ از ﺗﻤﺮﻳﻦ درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻧﻴﺴﺖ).(18
(2007) Kawanabeاﺛﺮ WBVرا در ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ راه رﻓﺘﻦ
67ﻓﺮد ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار داد .وي اﻳﻦ اﻓﺮاد را ﺑﻪ دو ﮔﺮوه
40) WBVﻧﻔﺮ( و ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت راﻳﺞ ﻣﺜﻞ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻗﺪرﺗﻲ و راه رﻓﺘﻦ
) 27ﻧﻔﺮ( ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﮔﺮوه -20 ,WBV
12ﻫﺮﺗﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺪت ﭼﻬﺎر دﻗﻴﻘﻪ و ﻳﻚ ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ اﻋﻤﺎل
ﻣﻲﺷﺪ .ﭘﺲ از دو ﻣﺎه ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﮔﺮوه WBVدر
ﺳﺮﻋﺖ راه رﻓﺘﻦ ,ﻃﻮل ﻗﺪم و ﺣﺪاﻛﺜﺮ زﻣﺎن اﻳﺴﺘﺎدن روي ﻳﻚ ﭘﺎ
ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ .اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ WBVﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ روش
ﺑﻲﺧﻄﺮ و ﺑﺎ ﺗﺤﻤﻞﭘﺬﻳﺮي ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ راه
رﻓﺘﻦ در اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﺷﻮد).(19
Bogaertsو ﻫﻤﻜﺎران ) (2007اﺛﺮات اﻋﻤﺎل ﻳﻚ ﺳﺎل
WBVرا در 220ﻣﺮد و زن ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ )ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ 67/8و
اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر (0/6ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .اﻳﻦ اﻓﺮاد در ﺳﻪ ﮔﺮوه ,WBV
ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ورزﺷﻲ و ﺷﺎﻫﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .اﻋﻤﺎل WBVﺑﺎ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ
35-40ﻫﺮﺗﺰ وداﻣﻨﺔ 2/5-4/5ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﺮاي ﻣﺪت ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﺎﻋﺚ
ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺮﺧﻲ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ ﺷﺪ).(20
Cheungو ﻫﻤﻜﺎران ) (2007اﺛﺮات اﻋﻤﺎل WBVﺑﺎ
ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺑﺎﻻ را روي 69زن ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﺑﺎ ﺳﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮ از 60ﺳﺎل
ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ دﺳﺘﮕﺎه 20ﻫﺮﺗﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺪت ﺳﻪ
دﻗﻴﻘﻪ ,ﺳﻪ ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ و ﺑﺮاي ﺳﻪ ﻣﺎه ﺑﺮ اﻳﻦ ﮔﺮوه اﻋﻤﺎل ﺷﺪ.
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ WBVدر ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻌﺎدل زﻧﺎن ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﻤﺆﺛﺮ
اﺳﺖ).(21
ﻳﻮﺳﻔﻲ و ﻫﻤﻜﺎران ) (2012در ﺑﺮرﺳﻲ ﺧﻮد روي ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر
ﻧﻮروﭘﺎﺗﻴﻚ ﻛﻪ از ﺗﺮس اﻓﺘﺎدن رﻧﺞ ﻣﻲﺑﺮد ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﻛﻪ اﻋﻤﺎل
ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ WBVﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ درد و اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت
ﻋﻀﻠﻪ ،ﺗﻌﺎدل و اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮي ﻣﻲﺷﻮد).(22
ﻳﻮﺳﻔﻲ و ﻫﻤﻜﺎران ) (2013در ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ دﻳﮕﺮي ﺗﻐﻴﻴﺮات
EMG RMSﻋﻀﻼت اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ را ﭘﺲ از اﻋﻤﺎل WBVﻣﻮرد
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار دادﻧﺪ .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﻳﺎﺑﺖ ﻧﻮع دو از
WBVﺑﺎ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ 30ﻫﺮﺗﺰ و داﻣﻨﺔ دو ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ و 5و
10دﻗﻴﻘﻪ ﭘﺲ از ﻛﺎرﺑﺮد WBVﺑﺮرﺳﻲ EMGدر وﺿﻌﻴﺖ
ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﻪ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ WBVﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻼﻧﻲ در اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮد).(23
آﺷﻨﺎﮔﺮ و ﻫﻤﻜﺎران ) (2012ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ
ﻧﺤﻮة ﻋﻤﻠﻜﺮد WBVروي اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت ﻋﻀﻼﻧﻲ ،ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ
اﺛﺮات آﻧﻲ WBVﺑﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ ﻋﻀﻼت ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ .در واﻗﻊ
اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد ﻛﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ
ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺟﺰاي زﻣﺎﻧﻲ در ﻓﺮاﺧﻮاﻧﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ
ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﻛﻨﺘﺮل ﺣﺮﻛﺘﻲ اﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ 40
زن ﺳﺎﻟﻢ در دو ﮔﺮوه آزﻣﻮن و ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ .در
ﮔﺮوه آزﻣﻮن از WBVﺑﺎ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ 30ﻫﺮﺗﺰ و داﻣﻨﺔ ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ
اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ و در ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ از WBVﺧﺎﻣﻮش اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ
ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از اﻋﻤﺎل WBVﻋﻀﻼت آﮔﻮﻧﻴﺴﺖ
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ زودﺗﺮ وارد ﻋﻤﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ).(7
آزاده ﺷﺎدﻣﻬﺮ
رﻓﻠﻜﺴﻲ ﺑﺎ ﺣﺲ ﻋﻤﻘﻲ ﺗﺪاﺧﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز اﺷﺘﺒﺎه در
ﮔﺰارش وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﺎﺷﻲ از اﺛﺮات
ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﻲ ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ اﺛﺮات
ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻳﻚ ﻋﻀﻠﺔ ﻣﻨﻔﺮد ،زﻳﺮا ﻧﻮﺳﺎن ﺑﺪن درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪة ﻋﻀﻼت
ﺑﺴﻴﺎري اﺳﺖ و ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از راه ﻋﻀﻼت ﺑﺴﻴﺎري ،ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻀﻼت
ﮔﺮدن و ﻋﻀﻼت ﺧﺎرﺟﻲ ﭼﺸﻢ ،ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ درﻧﻈﺮ
داﺷﺖ ﻛﻪ آورانﻫﺎي ﮔﻴﺮﻧﺪه ﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﭘﻮﺳﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ
رﻓﻠﻜﺲﻫﺎي ﻣﻮﺗﻮري و اﻳﺴﺘﺎدن را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ .اﺛﺮات
ﺧﺎص اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ دﻗﻴﻖ آﻧﺎﺗﻮﻣﻴﻜﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪة ﭘﻮﺳﺘﻲ و ﻧﻴﺰ اﻟﮕﻮي
ﺣﺮﻛﺘﻲ ﺧﺎص ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد .اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻣﻮرد ﻛﻒ ﭘﺎ
ﻳﻌﻨﻲ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد اﻧﻘﺒﺎﺿﺎت رﻓﻠﻜﺴﻲ ﻋﻀﻼت
ﺧﺎﺻﻲ از ﭘﺎ ﻣﻲﺷﻮد ﺻﺎدق اﺳﺖ و ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﺔ دﻗﻴﻖ اﻋﻤﺎل
ﻓﺸﺎر دارد .زﻣﺎنﺑﻨﺪي ﺗﺤﺮﻳﻚ ،ﻧﺤﻮة ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﺑﺪن و ﻋﺪم ﺛﺒﺎت
ﭘﻮﺳﭽﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻤﻲ در ﻣﺪوﻟﻪ ﻛﺮدن رﻓﻠﻜﺲﻫﺎي ﻛﻒ ﭘﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ارﺗﻌﺎش و ﻓﺸﺎر اﺛﺮات ﻧﻘﻴﺾ ﻣﺘﻘﺎﺑﻠﻲ روي ﭘﻮﺳﭽﺮ دارﻧﺪ .ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش از راه ﻛﻒ ﭘﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﭘﺎﺳﺦ
ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﭘﻮﺳﭽﺮال اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ ﻣﺤﻞ اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش و
ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ارﺗﻌﺎش ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد).(19
ﺑﻪﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ از دﻳﮕﺮ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي اﺛﺮ WBVﻣﻲﺗﻮان
ﺑﻪ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺷﺎره ﻛﺮد:
1ـ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻼت آﮔﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﻨﮕﺎم اﻧﻘﺒﺎض
ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻀﻠﻪ و 2ـ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻼت آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﻴﺴﺖ
ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم اﻋﻤﺎل WBVاﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﺼﺒﻲـﻋﻀﻼﻧﻲ
ﻋﻀﻼت ﭘﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ
در ﻃﻲ اﻋﻤﺎل WBVﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد .ارﺗﻌﺎش ﺑﺎ اﺛﺮﮔﺬاري
ﺑﺮ ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎي دوك ﻋﻀﻼﻧﻲ و ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎي ﺳﻄﺤﻲ ﻧﻤﻲﮔﺬارد ﻛﻪ
اﻳﻦ ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺲ ﻋﻤﻘﻲ درﺳﺖ و دﻗﻴﻘﻲ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ
ﻋﺼﺒﻲ ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺨﺎﺑﺮه ﻛﻨﻨﺪ .از ﺳﻮﻳﻲ ﻛﺎﻫﺶ اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺲ
ﻋﻤﻘﻲ و از ﺳﻮﻳﻲ دﻳﮕﺮ آﺷﻔﺘﮕﻲ ) (perturbationاﻳﺠﺎد ﺷﺪه
ﺑﻪدﻧﺒﺎل اﻋﻤﺎل WBVﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺑﻪﻧﺎم
»اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ« ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد
ﺣﻔﻆ ﺗﻌﺎدل ﻓﺮد ﻣﻲﺷﻮد.
ﺷﻨﻮاﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ـ دوره ،22ﺷﻤﺎره 1392 ،1
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
در ﻫﻨﮕﺎم اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش و زﻣﺎن اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش ﺑﺎﺷﺪ)12و.(18
در ﻣﺠﻤﻮع ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻣﻴﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻋﻀﻼت اﺳﻜﻠﺘﻲ
اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ در ﺣﻴﻦ ارﺗﻌﺎش ،اﻓﺰاﻳﺶ در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻼﻧﻲ را در
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺪون WBVﮔﺰارش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ)13،11،1و.(23
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﺎﺷﻲ از اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﺼﺒﻲ
ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ .در واﻗﻊ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﻀﻠﻪ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﺼﺒﻲ ﻧﺴﺒﺖ داده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪة ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﺼﺒﻲ
ﻋﻀﻼﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،از ﻗﺒﻴﻞ ﻓﺮاﺧﻮاﻧﻲ واﺣﺪﻫﺎي ﺣﺮﻛﺘﻲ ،ﻫﻢزﻣﺎﻧﻲ
واﺣﺪﻫﺎ ،ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﻋﻀﻼﻧﻲ و داﺧﻞ ﻋﻀﻼﻧﻲ و ﭘﺎﺳﺦﻫﺎي
ﺣﺲ ﻋﻤﻘﻲ).(23
Niggو Wakelingﻓﺮﺿﻴﺔ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ (muscle
) tuningرا در ﺳﺎل 2001ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ اراﺋﻪ ﻛﺮدﻧﺪ.
اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺑﺪن ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ارﺗﻌﺎش اﻋﻤﺎل ﺷﺪه داراي
اﺳﺘﺮاﺗﮋي اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﻫﻨﮕﺎم دوﻳﺪن ﺑﺎ اﻟﮕﻮي ﭘﺎﺷﻨﻪ ﺑﻪ
ﭘﻨﺠﻪ ،ﺗﻤﺎس ﭘﺎ ﺑﺎ زﻣﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ارﺗﻌﺎش در ﻣﺤﺪودة 10-20
ﻫﺮﺗﺰ روي ﭘﺎ ﻣﻲﺷﻮد .ارﺗﻌﺎش اﻋﻤﺎل ﺷﺪه ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه و
ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎي ﺣﺴﻲ )ﻣﺜﻼً دوكﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﻲ( اﻧﺪامﻫﺎي
ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ درﻳﺎﻓﺖ و ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﻲ ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﺷﻮد.
ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در اﺛﺮ ﺑﺮﺧﻮرد ﭘﺎ ﺑﺎ زﻣﻴﻦ ) 10-20ﻫﺮﺗﺰ(،
در ﻣﺤﺪودة ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي ﺗﺸﺪﻳﺪ ) 5ﺗﺎ 65ﻫﺮﺗﺰ( ﮔﺮوهﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﻲ
ﻋﻤﺪه اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺗﺸﺪﻳﺪ اﻳﺠﺎد
ﺷﺪه در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز آﺳﻴﺐ ﺷﻮد .ﻓﺮﺿﻴﺔ
muscle tuningﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻀﻼت اﺳﻜﻠﺘﻲ ﺑﺮاي ﻣﻴﺮا
ﻛﺮدن ) (dampingارﺗﻌﺎش ،ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﺷﺎن را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ
ﺗﺮﺗﻴﺐ از ﭘﺪﻳﺪة ﺗﺸﺪﻳﺪ اﺟﺘﻨﺎب ﻣﻲورزﻧﺪ .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي ارﺗﻌﺎش
ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻋﻀﻼت اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﻋﻀﻼت ﺑﺮاي ﻣﻴﺮا ﻛﺮدن ارﺗﻌﺎش ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ Cardinale .و
Wakelingﺷﻮاﻫﺪي ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ muscle tuningﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﻋﻀﻼت دوﻗﻠﻮ و دو ﺳﺮ راﻧﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻛﺎﻫﺶ در ارﺗﻌﺎش اراﺋﻪ
دادهاﻧﺪ)5و.(6
اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش روي ﻳﻚ ﻋﻀﻠﺔ ﻣﻨﻔﺮد ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺗﻮﻫﻢ
ﺣﺮﻛﺘﻲ در ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ اﻧﻘﺒﺎض رﻓﻠﻜﺴﻲ ﻣﻲﺷﻮد .اﻳﻦ اﻧﻘﺒﺎض
7
ﺗﺄﺛﻴﺮ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮد اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدﻟﻲ
.اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮي ﻣﻔﺎﺻﻞ و ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻌﺎدل و ﭘﻮﺳﭽﺮ اﺳﺖ
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﺎﻣﻞﺗﺮ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در
.اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ راﻫﮕﺸﺎ ﺑﺎﺷﺪ
8
داراي ﻓﻮاﻳﺪWBV در ﻣﺠﻤﻮع ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ
ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﭘﻮﻛﻲ،ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻓﺮاواﻧﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت ﻋﻀﻠﻪ
، ﻛﺎﻫﺶ ﭼﺮﺑﻲ، اﻓﺰاﻳﺶ ﮔﺮدش ﺧﻮن، اﺛﺮات ﻫﻮرﻣﻮﻧﻲ،اﺳﺘﺨﻮان
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
REFERENCES
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Rittweger J, Mutschelknauss M, Felsenberg
D. Acute changes in neuromuscular
excitability after exhaustive whole body
vibration exercise as compared to exhaustion
by squatting exercise. Clin Physiol Funct
Imaging. 2003;23(2):81–6.
Bosco C, Colli R, Introini E, Cardinale M,
Tsarpela O, Madella A, et al. Adaptive
responses of human skeletal muscle to
vibration
exposure.
Clin
Physiol.
1999;19(2):183-7.
Rubin C, Recker R, Cullen D, Ryaby J,
McLeod K. Prevention of bone loss in a postmenopausal
population
by
low-level
biomechanical intervention. Amer. Sc. Bone
Min Res: 1998;23:1106.
Rittweger J, Just K, Kautzsch K, Reeg P,
Felsenberg D. Treatment of chronic lower
back pain with lumbar extension and wholebody vibration exercise: a randomized
controlled trial. Spine (Phila Pa 1976).
2002;27(17):1829-34.
Cardinale M, Wakeling J. Whole body
vibration exercise: are vibrations good for
you? Br J Sports Med.2005;39(9):585-9.
Nigg BM, Wakeling JM. Impact forces and
muscle tuning: a new paradigm. Exerc Sport
Sci Rev.2001;29(1):37-41.
Ashnagar Z, Shadmehr A, Hadian MR,
Talebian S, Jalaei S. The immediate effects of
whole body vibration on timing of upper
extremity muscles of healthy young women. J
Mod Rehabil. 2012;6(1):8-8. Persian.
Rittweger J. Vibration as an exercise
modality: how it may work, and what its
potential might be. Eur J Appl Physiol.
2010;108(5):877-904.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Savelberg HH, Keizer HA, Meijer K. Wholebody vibration induced adaptation in knee
extensors; consequences of initial strength,
vibration frequency, and joint angle. J
Strength Cond Res. 2007;21(2):589-93.
Roelants M, Verschueren SM, Delecluse C,
Levin O, Stijnen V. Whole-body-vibrationinduced increase in leg muscle activity during
different squat exercises. J Strength Cond.
Res. 2006;20(1):124-29.
Torvinen S, Kannu P, Sievänen H, Järvinen
TA, Pasanen M, Kontulainen S, et al. Effect
of a vibration exposure on muscular
performance and body balance. Randomized
cross-over study. Clin Physiol Funct Imaging.
2002;22(2):145-52.
Torvinen S, Sievänen H, Järvinen TA,
Pasanen M, Kontulainen S, Kannus P. Effect
of 4-min vertical whole body vibration on
muscle performance and body balance: a
randomized cross-over study. Int J Sports
Med. 2002;23(5):374-9.
Cardinale M, Lim J. Electromyography
activity of vastus lateralis muscle during
whole-body
vibrations
of
different
frequencies.
J
Strength
Cond
Res.
2003;17(3):621-4.
Verschueren SM, Roelants M, Delecluse C,
Swinnen S, Vanderschueren D, Boonen S.
Effect of 6-month whole body vibration
training on hip density, muscle strength, and
postural control in postmenopausal women: a
randomized controlled pilot study. J Bone
Miner Res. 2004;19(3):352-9.
Bautmans I, Van Hees E, Lemper JC, Mets
T.The feasibility of Whole Body Vibration in
institutionalised elderly persons and its
1392 ،1 ﺷﻤﺎره،22 ﺷﻨﻮاﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ـ دوره
9
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
16.
17.
18.
19.
آزاده ﺷﺎدﻣﻬﺮ
influence on muscle performance, balance and
mobility: a randomised controlled trial. BMC
Geriatr. 2005;5:17.
Bruyere O, Wuidart MA, Di Palma E,
Gourlay M, Ethgen O, Richy F, et al.
Controlled whole body vibration to decrease
fall risk and improve health-related quality of
life of nursing home residents. Arch Phys
Med Rehabil 2005;86(2):303-7.
Mahieu NN, Witvrouw E, Van de Voorde D,
Michilsens D, Arbyn V, Van den Broecke W.
Improving strength and postural control in
young skiers: whole-body vibration versus
equivalent resistance training. J Athl Train.
2006;41(3):286-93.
Van Nes IJ, Latour H, Schils F, Meijer R, van
Kuijk A, Geurts AC. Long-term effects of 6week whole-body vibration on balance
recovery and activities of daily living in the
postacute
phase
of
stroke.
Stroke.
2006;37(9):2331-5.
Kawanabe K, Kawashima A, Sashimoto I,
Takeda T, Sato Y, Iwamoto J. Effect of
whole-body vibration exercise and muscle
strengthening, balance, and walking exercises
1392 ،1 ﺷﻤﺎره،22 ﺷﻨﻮاﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ـ دوره
20.
21.
22.
23.
on walking ability in the elderly. Keio J Med.
2007;56(1):28-33.
Bogaerts A, Verschueren S, Delecluse C,
Claessens AL, Boonen S. Effects of whole
body vibration training on postural control in
older individuals: a 1 year randomized
controlled trial. Gait Posture. 2007;26(2):30916.
Cheung WH, Mok HW, Qin L, Sze PC, Lee
KM, Leung KS. High-frequency whole-body
vibration improves balancing ability in elderly
women.
Arch
Phys
Med
Rehabil.
2007;88(7):852-7.
Yoosefinejad AK, Shadmehr A, Olyaei GR,
Talebian S, Bagheri H, Mohajeri-Tehrani MR.
Effects of whole-body vibration on a diabetic
type 2 patient with peripheral neuropathy.
Health Science Journal. 2012;6(3):576-83.
Yoosefi AK, Talebian S, Shadmehr A, Olyaei
GR, Bagheri H, Mohajeri-Tehrani MR. Effect
of Whole-Body Vibration on EMG root mean
square signal in a diabetic type 2 patient with
peripheral neuropathymation to coronary
disease patients. Health Science Journal.
2013;7(1):109-15.
Review Article
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
The effects of whole body vibration on balance disorders
Azadeh Shadmehr
Department of Physical Therapy, School of Rehabilitation, Tehran University of Medical Sciences, Iran
Received: 27 August 2012, accepted: 9 December 2012
Abstract
Background and Aim: The purpose of this study was to investigate the effects of whole-body
vibration on postural control. The literature of the past 10 years were reviewed to find evidence in the
recent literature for a causal association between whole-body vibration and balance disorders, and a
dose-response relationship between whole-body vibration and balance disorders.
Methods: Literature search was performed on PubMed, CINAHL, ISI web of science, Scopus, and
Magiran databases for literature from 2002 to 2012.
Conclusion: Numerous randomized-controlled clinical trials of high to moderate quality showed
similar improvements in postural control after a period of whole-body vibration. Despite the lack of
definite evidence, we found a sufficient number of reasons for the use of whole-body vibration in
balance disorders. Future research in this field should aim to clarify the most effective dosage of
whole-body vibration.
Keywords: Whole-body vibration, balance disorders, postural control
Corresponding author: Department of Physical Therapy, School of Rehabilitation, Tehran University of Medical
Sciences, Nezam Alley, Shahid Shahnazari St., Madar Square, Mirdamad Blvd., Tehran, 15459-13487, Iran. Tel: 00982122258769, E-mail: [email protected]
ﺷﻨﻮاﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ـ دوره ،22ﺷﻤﺎره 1392 ،1
ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺮوري
ﺗﺄﺛﻴﺮ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮد اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدﻟﻲ
آزاده ﺷﺎدﻣﻬﺮ
ﭼﻜﻴﺪه
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :ﻫﺪف از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ﺑﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ ﺑﻮد .ﻣﺮور ﻣﻘﺎﻻت در ده ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ دو ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم ﺷﺪ 1ـ آﻳﺎ در
ﻣﻘﺎﻻت اﺧﻴﺮ ﺷﻮاﻫﺪي ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ وﺟﻮد ﻳﻚ ارﺗﺒﺎط ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻴﻦ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن و اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدل وﺟﻮد دارد؟ و 2ـ آﻳﺎ در ﻣﻘﺎﻻت اﺧﻴﺮ ﺷﻮاﻫﺪي دال ﺑﺮ ﭘﺎﺳﺦﻫﺎي
واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوز ﺑﻴﻦ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن و اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدﻟﻲ وﺟﻮد دارد؟
روش ﺑﺮرﺳﻲ :ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻣﻘﺎﻻت در ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮي ISI web of science ،CINAHL ،Pubmedو Magiranﺑﻴﻦ ﺳﺎلﻫﺎي 2002ﺗﺎ 2012
ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ.
ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﻻ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺑﻬﺒﻮدي ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ ﭘﺲ از ﻳﻚ دوره اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش
ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ﺑﻮدﻧﺪ .ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻓﻘﺪان ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﺸﺨﺺ ،ﻣﺎ دﻻﻳﻞ ﻛﺎﻓﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻛﺎرﺑﺮد ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن در اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدﻟﻲ ﺑﻪدﺳﺖ آوردﻳﻢ .ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت دﻳﮕﺮي در اﻳﻦ
ﺣﻴﻄﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد ﺗﺎ دوز ﻣﻮﺛﺮ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد.
واژﮔﺎن ﻛﻠﻴﺪي :ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ،اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدﻟﻲ ،ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ
)درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ ،91/6/6 :ﭘﺬﻳﺮش(91/9/19 :
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن
) ،WBVﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ وﺳﻴﻠﺔ ﺟﺪﻳﺪ ورزﺷﻲ ،اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ ﻫﺪف
ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻋﻀﻼت از ﻃﺮﻳﻖ رﻓﻠﻜﺲﻫﺎي ﻧﺨﺎﻋﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪ) (1و در
ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ از آن در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ورزﺷﻲ
ورزﺷﻜﺎران ﺣﺮﻓﻪاي) ،(2درﻣﺎن ﭘﻮﻛﻲ اﺳﺘﺨﻮان) ،(3ﻛﻤﺮدرد
ﻣﺰﻣﻦ) (4و ﻏﻴﺮه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد .وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن ﻧﻮﻋﻲ ﻣﺤﺮك
ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد ﺷﻜﻞ اﻣﻮاج ﺗﻮﻟﻴﺪي آن ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ
ﺑﻮده و ﻣﺸﺨﺼﺔ ﺑﺎرز آن ﺣﺮﻛﺎت ﻧﻮﺳﺎﻧﻲ ﺗﻜﺮاري اﺳﺖ .ﻋﻠﻲرﻏﻢ
اﻳﻨﻜﻪ در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه در ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي
ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ،ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ اﻧﺪك و ﺑﻌﻀﺎً ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ درﺑﺎرة
اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ آن وﺟﻮد دارد .در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﺔ ﻣﺮوري ،ﺳﻌﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ
ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻮﺟﻮد در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮد WBVدر ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻌﺎدل ﻛﻪ از
(Whole Body Vibration:
ﺳﺎلﻫﺎي 2002ﺗﺎ 2012در ﻣﺠﻼت ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ ﻣﻮرد
ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد .ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﺑﺎﻧﻚﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ
ISI web of scienc ،CINAHL ،Pubmedو Magiran
اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ.
ﻣﻌﺮﻓﻲ دﺳﺘﮕﺎه ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن
ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ،WBVارﺗﻌﺎش را در ﻃﻴﻒ ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ 15-60
ﻫﺮﺗﺰ و ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ ﺗﺎ 10ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺑﺪن اﻋﻤﺎل
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺷﺘﺎب اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ 15ﮔﺮم )ﻳﻚ ﮔﺮم ﺷﺘﺎب
ﻧﺎﺷﻲ از ﺟﺎذﺑﺔ زﻣﻴﻦ و ﻣﻌﺎدل 9/8ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﻣﺠﺬور ﺛﺎﻧﻴﻪ( ﺑﺎﺷﺪ).(5
ﺷﺪت ارﺗﻌﺎش ﺑﺮاﺳﺎس ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ و داﻣﻨﺔ آن ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد.
WBVﺻﻔﺤﻪ ﻳﺎ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮد روي آن ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ و
ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،ﺑﻠﻮار ﻣﻴﺮداﻣﺎد ،ﻣﻴﺪان ﻣﺎدر ،ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺎه ﻧﻈﺮي ،ﻛﻮﭼﻪ ﻧﻈﺎم ،داﻧﺸﻜﺪه ﺗﻮاﻧﺒﺨﺸﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﮔﺮوه ﻓﻴﺰﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ ،ﻛﺪ
ﭘﺴﺘﻲ ،15459-13487 :ﺗﻠﻔﻦE-mail: [email protected] ،021-22258769 :
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
ﮔﺮوه ﻓﻴﺰﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ ،داﻧﺸﻜﺪه ﺗﻮاﻧﺒﺨﺸﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان
آزاده ﺷﺎدﻣﻬﺮ
دﺳﺘﮕﺎه داراي ﺻﻔﺤﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮد روي آن ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ
و دﺳﺘﮕﺎه ﻟﺮزهﻫﺎي ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮدي ﻳﺎ ﺣﻮل
ﻳﻚ ﻣﺤﻮر ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻪ ﻃﺮﻓﻴﻦ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ.
دﺳﺘﮕﺎه ﻟﺮزهﻫﺎي ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮدي ﻳﺎ ﺣﻮل ﻳﻚ ﻣﺤﻮر
ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻪ ﻃﺮﻓﻴﻦ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ .دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ داراي
ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ و داﻣﻨﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺷﻜﻞ 1ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة
اﻳﻦ ﻣﻮارد اﺳﺖ)6و.(7
دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي WBVاز ﻟﺤﺎظ اﻧﺘﻘﺎل اﻧﺮژي و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ
اﻧﺘﻘﺎل آن ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوتاﻧﺪ .ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ در اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ دو
ﻧﻮع ﻣﺘﻔﺎوت اﻧﺘﻘﺎل اﻧﺮژي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ (1 :اﻧﺘﻘﺎل اﻧﺮژي
ﻫﻢزﻣﺎن ) (synchronousﻛﻪ در آن ﻧﻮﺳﺎن ﻳﻜﭙﺎرﭼﺔ ﻛﻞ ﺻﻔﺤﻪ
ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد و (2اﻧﺘﻘﺎل اﻧﺮژي ﻣﺘﻨﺎوب
) (side alternatingﻛﻪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻋﻤﻮدي ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺘﻨﺎوب،
ﺣﻮل ﭼﭗ و راﺳﺖ ﻳﻚ ﻣﺤﻮر اﺳﺖ .اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش ﺑﻪ ﺷﻜﻞ
ﻣﺘﻨﺎوب ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺣﺮﻛﺎت ﭼﺮﺧﺸﻲ در اﻃﺮاف ﻣﻔﺎﺻﻞ ران و
ﻛﻤﺮيـﺧﺎﺟﻲ ﻣﻲﺷﻮد .اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد درﺟﺎت آزادي
ﺣﺮﻛﺖ اﺿﺎﻓﻲ ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻣﭙﺪاﻧﺲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺗﻤﺎم ﺑﺪن در
ﻧﻮع ﻣﺘﻨﺎوب ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮع اول ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ .اﺧﻴﺮاً ﺗﻼشﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي
ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻮع ﺳﻮم دﺳﺘﮕﺎه ﻛﻪ در آن ،ﺣﺮﻛﺎت ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﻲ و در
ﺟﻬﺎت اﻓﻘﻲ و ﻋﻤﻮدي ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ،اﻣﺎ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت
در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺪك و ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي ﻛﻤﺘﺮ از 10ﻫﺮﺗﺰ
اﺳﺖ) .(8اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ از ﻟﺤﺎظ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻧﺘﻘﺎل اﻧﺮژي ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﻪ
ﻧﻮع ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻌﻀﻲ از اﻧﻮاع WBVاز ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺘﻘﺎل
ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي .(Galileo
ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺮاﺳﺎس اﻧﺘﻘﺎل اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺲ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﮔﺮوه
ﺳﻮم ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ در دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ
ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺒﻠﻴﺖ ﻓﻨﺮي ﺑﺎﻓﺖ )) (mass springﻣﺎﻧﻨﺪ Power
(plateﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ).(8
ﺗﺄﺛﻴﺮ ارﺗﻌﺎش روي ﻗﺪرت ﻋﻀﻠﻪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ
ﻋﺼﺒﻲـﻋﻀﻼﻧﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﭼﻮن ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ،داﻣﻨﻪ ،ﻣﺪت زﻣﺎن
و ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت ﺗﻜﺮار ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻣﻜﺎن
ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﻣﺘﻌﺪد داﻣﻨﻪ و ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ،واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻌﻲ از
ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي WBVﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه
داﻣﻨﻪ ،ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪة ﺷﺘﺎب و ﻣﻴﺰان ﺑﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﺴﺘﻢ
ﻋﻀﻼﻧﻲـاﺳﻜﻠﺘﻲ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻨﻄﻘﻲ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲرود ﻛﻪ
ﻋﻮاﻣﻞ دﻳﮕﺮي از ﻗﺒﻴﻞ ﺷﺮاﻳﻂ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻣﻴﺮاﻳﻲ و ﺗﻘﻠﻴﻞ
ﻣﻮج ارﺗﻌﺎش و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﻮﺳﭽﺮ ﻓﺮد در زﻣﺎن درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻮج ارﺗﻌﺎش،
ﻧﺘﺎﻳﺞ WBVرا ﺗﺤﺖاﻟﺸﻌﺎع ﻗﺮار دﻫﻨﺪ).(9
ﻣﻴﺮاﻳﻲ و ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻮج ارﺗﻌﺎش ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺄﺛﻴﺮ ارﺗﻌﺎش
ﺑﺮ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺪف ﻣﻲﺷﻮد ،ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺑﻪﻃﻮر
واﺿﺤﻲ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﺔ ﺑﻴﻦ ﻋﻀﻠﺔ ﻫﺪف و ﺳﻜﻮي وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺑﺴﺘﮕﻲ
دارد .ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎﻓﺖﻫﺎ ﭘﺲ از درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻮج ارﺗﻌﺎش ،ﺑﺮاﺳﺎس
ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ذاﺗﻲ وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺧﻮد ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ
داﻣﻨﺔ اﻳﻦ ﻧﻮﺳﺎن ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺟﺬب ﺑﺎﻓﺘﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ .در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ
ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎﻓﺖﻫﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪة
وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺑﺎﺷﺪ ،داﻣﻨﺔ وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ )ﭘﺪﻳﺪة ﺗﺸﺪﻳﺪ(.
در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻌﻤﻮل داﻣﻨﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺪﻳﺪة ﺗﻘﻠﻴﻞ و ﻣﻴﺮاﻳﻲ اﻣﻮاج در
ﺑﺎﻓﺖﻫﺎي ﺑﺪن ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻲرﺳﺪ .ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي زﻳﺎدي در ﺑﺪن از
ﻗﺒﻴﻞ اﺳﺘﺨﻮان ،ﻏﻀﺮوف ،ﻣﺎﻳﻊ ﺳﻴﻨﻮﻳﺎل ،ﺑﺎﻓﺖﻫﺎي ﻧﺮم ،ﻛﻴﻨﻤﺎﺗﻴﻚ
ﺷﻨﻮاﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ـ دوره ،22ﺷﻤﺎره 1392 ،1
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
ﺷﻜﻞ 1ـ ﻧﻤﺎﻳﺶ دﺳﺘﮕﺎه ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن .اﻳﻦ
3
4
ﺗﺄﺛﻴﺮ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮد اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدﻟﻲ
ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن
اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮ ﺑﺎﻟﻚ ﻳﺎ ﺗﺎﻧﺪون ﻋﻀﻠﻪ
ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺨﻠﻴﺔ ﺷﺎرژ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻓﺎز از ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي دوﻛﻲ اوﻟﻴﻪ و ﻧﻴﺰ
ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻣﻲﺷﻮد .در ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دو ،ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي اوﻟﻴﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي
ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﻨﺪ .ﺗﺨﻠﻴﺔ ﺷﺎرژ دوك ﺑﻪ ﻛﺸﻴﺪﮔﻲ ﻗﺒﻠﻲ
)ﭘﻴﺶﻛﺸﺶ( ﻋﻀﻠﻪ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد و ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺎ ﻃﻮل ﻋﻀﻠﻪ ﻳﺎ ﻛﺸﺶ
اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ .ﻋﻼوه ﺑﺮ آورانﻫﺎي دوك ،آورانﻫﺎي Ibاز
اﻧﺪامﻫﺎي وﺗﺮي ﮔﻠﮋي ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ارﺗﻌﺎش ﻋﻀﻠﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﻨﺪ.
اﻧﺪامﻫﺎي وﺗﺮي ﮔﻠﮋي ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎي دوك ﻋﻀﻼﻧﻲ
ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻋﻀﻠﻪ ﻣﻨﻘﺒﺾ اﺳﺖ ﭘﺎﺳﺦﮔﻮﻳﻲ ﺑﻬﺘﺮي ﺑﻪ ارﺗﻌﺎش
دارﻧﺪ .اﻧﺪامﻫﺎي وﺗﺮي ﮔﻠﮋي ﻛﺸﻴﺪﮔﻲ ﺗﺎﻧﺪون را اﻧﺪازهﮔﻴﺮي
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة ﻧﻴﺮوي اﻋﻤﺎل ﺷﺪه اﺳﺖ .اﻧﺪامﻫﺎي وﺗﺮي
ﮔﻠﮋي از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﭼﻨﺪﺳﻴﻨﺎﭘﺴﻲ ﺑﺮ ﺑﺮونده ﺣﺮﻛﺘﻲ اﺛﺮات
ﻣﻬﺎري دارد و اﻃﻼﻋﺎﺗﺶ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺸﺘﺮك و ﻫﻤﮕﺮا ﺑﺎ ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎي
ﺷﻨﻮاﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ـ دوره ،22ﺷﻤﺎره 1392 ،1
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﻳﺎﻓﺘﻪ درﺑﺎرة اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن در
ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻌﺎدل
Torvinenو ﻫﻤﻜﺎران ) (2002ﻃﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﭼﻬﺎر
دﻗﻴﻘﻪ ارﺗﻌﺎش )ﺑﺎ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي 30 ،26 ،25 ،20 ،15ﻫﺮﺗﺰ و داﻣﻨﺔ
10ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ( را روي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﻀﻠﺔ ﭼﻬﺎر ﺳﺮ راﻧﻲ و ﺗﻌﺎدل ﺑﺪن
روي 16داوﻃﻠﺐ )ﻫﺸﺖ ﻣﺮد و ﻫﺸﺖ زن( در ﺳﻨﻴﻦ 24-33ﺳﺎل
در دو ﮔﺮوه ارﺗﻌﺎش و ﭘﻼﺳﺒﻮ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ
ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ارﺗﻔﺎع ﭘﺮش ﭘﺲ از ارﺗﻌﺎش 2/5درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ،
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
ﻣﻔﺼﻠﻲ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻼﻧﻲ در ﺗﻨﻈﻴﻢ و اﻧﺘﻘﺎل اﻣﻮاج ارﺗﻌﺎش ﺑﻪ ﺑﺪن
ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ .ﺑﺪن از اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻨﻈﻴﻢ ) (tuningﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻼت
ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺑﺎﻓﺘﻲ را ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .در
واﻗﻊ ﺳﻄﺢ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻠﻪ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﻴﻦ ﺑﺪن و ﻧﻴﺮوي
ﻣﺮﺗﻌﺶﻛﻨﻨﺪه دارد).(6
اﺛﺮﮔﺬاري WBVﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﭘﻮﺳﭽﺮي ﻛﻪ ﻓﺮد
در ﺣﻴﻦ درﻳﺎﻓﺖ ارﺗﻌﺎش ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻗﺮار دارد .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ
ﻋﻀﻼﺗﻲ ﻛﻪ ﻃﻮلﺷﺎن ﻛﻤﻲ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه و ﻳﺎ ﺗﺎ ﺣﺪودي از ﻗﺒﻞ
ﭘﻴﺶﻓﻌﺎل ) (pre-activateﺷﺪهاﻧﺪ ،ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن
ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ) .(10دو ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎﻟﻘﻮه در اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ
وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻃﻮل ﻋﻀﻠﻪ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﻗﺒﻠﻲ ﻋﻀﻠﻪ .اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲرود ﻛﻪ ﺑﻪدﻟﻴﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ دوك
ﻋﻀﻼﻧﻲ در ﻃﻲ ﻛﺸﺶ ،اﺛﺮ وﻳﺒﺮاﺳﻴﻮن در ﻋﻀﻼﺗﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﻲ
ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ ،ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ،ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺎس ﻣﺤﻘﻘﺎن
در ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﺳﺘﻔﺎده از وﺿﻌﻴﺖ ﻧﻴﻤﻪ ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﻪ (semi
) squatرا روي ﺳﻜﻮي ،WBVوﺿﻌﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮي ﺑﺮاي
ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻠﺔ ﭼﻬﺎر ﺳﺮ راﻧﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ).(10
ﭘﻮﺳﺘﻲ ،آورانﻫﺎي دوك و ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎي ﻣﻔﺼﻠﻲ اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ).(1
ﺗﺨﻠﻴﺔ ﺷﺎرژ دوك از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﺗﻚﺳﻴﻨﺎﭘﺴﻲ
)آورانﻫﺎي اوﻟﻴﻪ ﻳﺎ (Iaﻳﺎ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﭼﻨﺪﺳﻴﻨﺎﭘﺴﻲ ﺑﺮ ﻧﻮرونﻫﺎي
ﺣﺮﻛﺘﻲ آﻟﻔﺎ اﺛﺮات ﺗﺤﺮﻳﻜﻲ دارد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻫﻢاﻧﻘﺒﺎﺿﻲ
ﻋﻀﻼت ﻫﻤﻜﺎر ﻣﻲﺷﻮد .اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش ﺑﺮ ﻋﻀﻼت ﺑﻪ ﺷﻜﻞ
ﻏﻴﺮﻓﻌﺎل ﺑﺎﻋﺚ اﻧﻘﺒﺎض رﻓﻠﻜﺴﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ آن (Tonic
) vibration reflex: TVRﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ) .(2ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت اﻳﻦ رﻓﻠﻜﺲ
اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻏﺎزش ﺗﺪرﻳﺠﻲ اﺳﺖ و ﺑﻪﻃﻮر ارادي ﻣﻲﺗﻮان آن را
ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮد .ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ TVRاﻛﺜﺮ اﻓﺮاد ﻳﻚ ﺗﻮﻫﻢ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻫﻢ
ﮔﺰارش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .در ﺣﻴﻦ اﻧﻘﺒﺎﺿﺎت رﻓﻠﻜﺴﻲ ﺗﺨﻠﻴﺔ ﺷﺎرژ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي
اوﻟﻴﻪ و ﺛﺎﻧﻮﻳﺔ دوك ﺗﻨﺰل ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ،در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﺨﻠﻴﺔ ﺷﺎرژ
اﻧﺪامﻫﺎي وﺗﺮي ﮔﻠﮋي اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ .ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﻴﻜﺮوﻧﻮروﮔﺮاﻓﻲ در
اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﻧﻘﺒﺎض رﻓﻠﻜﺴﻲ ﺑﻪ واﺑﺮانﻫﺎي ﺣﺮﻛﺘﻲ
دوك ) (fusi motorﺑﺴﺘﮕﻲ دارد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﺎﻛﻲ از ﻳﻚ ﻛﻨﺘﺮل
ﻓﺮاﻧﺨﺎﻋﻲ در اﻳﻦ اﻣﺮ اﺳﺖ) .(8ﺑﺮ ﺧﻼف اﻧﻘﺒﺎض رﻓﻠﻜﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ
واﺳﻄﺔ ﺣﻠﻘﺔ Iaﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد اﺳﺘﺮچ رﻓﻠﻜﺲ و رﻓﻠﻜﺲ
Hafmannدر ﻫﻨﮕﺎم اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش ﺑﻪ ﻋﻀﻠﻪ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻬﺎر ﭘﻴﺶﺳﻴﻨﺎﭘﺴﻲ آورانﻫﺎي Iaﻛﺎﻫﺶ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ
ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي دوك اوﻟﻴﻪ و ﺗﺨﻠﻴﺔ ﺗﺮاﻧﺴﻤﻴﺘﺮﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي
ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻬﺎر رﻓﻠﻜﺴﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻧﻘﺒﺎض
ﺗﻮﻧﻴﻚ و ﺗﻮﻗﻒ رﻓﻠﻜﺲ ﻓﺎزﻳﻚ ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻳﻚ وﻳﺒﺮاﺗﻮري
ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي اوﻟﻴﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ
ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ).(8
آزاده ﺷﺎدﻣﻬﺮ
(2005) Bautmansاﺛﺮات اﻋﻤﺎل ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت
اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ روي دﺳﺘﮕﺎه WBVرا در 24ﻓﺮد ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﺳﺎﻛﻦ در
ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻧﮕﻬﺪاري ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ 77/5و اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر 11ﺳﺎل
را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﻣﺪاﺧﻠﻪ و ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ
و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﻀﻠﻪ ،ﺗﻌﺎدل و ﺗﺤﺮك در آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد
ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ دﺳﺘﮕﺎه 30 ,WBVﺗﺎ 50ﻫﺮﺗﺰ و
داﻣﻨﺔ آن 2-5ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﻮد WBV .ﺑﺎ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻓﻮق اﺛﺮات
ﺳﻮدﻣﻨﺪي ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﻀﻼت و ﺗﻌﺎدل اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻣﺪاﺧﻠﻪ WBV
داﺷﺖ).(15
Bruyereو ﻫﻤﻜﺎران ) (2005اﺛﺮات ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ
WBVﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻓﻴﺰﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ و ﻓﻴﺰﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﻳﻲ را در 42ﻓﺮد
ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ داوﻃﻠﺐ ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ 63ﺗﺎ 98ﺳﺎل روي ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت
زﻣﻴﻦ ﺧﻮردن و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﻄﺢ زﻧﺪﮔﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .ﻫﺮ ﻓﺮد ﺳﻪ
ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ در ﭼﻬﺎر ﺳﺖ ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪاي و 90ﺛﺎﻧﻴﻪ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﺑﻴﻦ
ﺳﺖﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ WBVاز 10ﺑﻪ 26
ﻫﺮﺗﺰ و داﻣﻨﺔ آن از ﺳﻪ ﺑﻪ ﻫﻔﺖ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖWBV .
ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮ زﻣﻴﻦ ﺧﻮردن و ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﺳﻄﺢ ﻛﻴﻔﻲ زﻧﺪﮔﻲ در
اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺳﻨﻲ ﺷﺪ).(16
ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ Roelantsو ﻫﻤﻜﺎران ) (2006ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮات
20ﺛﺎﻧﻴﻪاي ،WBVﺑﺎ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ 35ﻫﺮﺗﺰ و داﻣﻨﺔ 2/5ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ و
در ﺳﻪ وﺿﻌﻴﺖ اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﺔ ﺧﻔﻴﻒ ) ،(Low Squatﭼﻤﺒﺎﺗﻤﺔ
ﺷﺪﻳﺪ ) (High Squatو ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﻪ ﺑﺮ روي ﻳﻚ ﭘﺎ (One Legged
) Squatﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ،اﻓﺰاﻳﺶ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ EMG RMSرا در ﺗﻤﺎم
ﻋﻀﻼت ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ )ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ راﻧﻲ ،ﭘﻬﻦ ﺧﺎرﺟﻲ ،ﭘﻬﻦ داﺧﻠﻲ و
دوﻗﻠﻮ( و در ﺗﻤﺎم وﺿﻌﻴﺖﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد).(10
(2006) Mahieuاﺛﺮات ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ اﻋﻤﺎل WBVرا ﺑﺎ
ﻫﻤﺎن ﻣﻴﺰان ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ در 33اﺳﻜﻲﺑﺎز ﺣﺮﻓﻪاي ﺟﻮان ﺑﺎ
ﻣﺤﺪودة ﺳﻨﻲ ﻧﻪ ﺗﺎ ﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎل ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ .در ﻃﻲ اﻳﻦ ﻣﺪت
ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ از 24ﺑﻪ 28ﻫﺮﺗﺰ و داﻣﻨﺔ از دو ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ اﻓﺰاﻳﺶ
ﻳﺎﻓﺖ .ﻧﺘﻴﺠﺔ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دال ﺑﺮ آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻗﺪرﺗﻲ درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪة
WBVدر ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ و اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت ﻧﻘﺶ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي
دارﻧﺪ).(17
ﺷﻨﻮاﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ـ دوره ،22ﺷﻤﺎره 1392 ،1
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
ﻗﺪرت اﻳﺰوﻣﺘﺮﻳﻚ ﻋﻀﻼت 3/2درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ و وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻌﺎدل
15/7درﺻﺪ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ).(11
Torvinenو ﻫﻤﻜﺎران ) (2002اﺛﺮات ﭼﻬﺎر ﻣﺎه WBVرا
ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﻀﻼﻧﻲ و ﺗﻌﺎدل 56ﻓﺮد ﺟﻮان ) 19-38ﺳﺎﻟﻪ( ﻣﻮرد
ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار دادﻧﺪ .آﻧﻬﺎ اﻳﻦ اﻓﺮاد را در دو ﮔﺮوه ﻣﺪاﺧﻠﺔ WBVو
ﺷﺎﻫﺪ ﻗﺮار دادﻧﺪ .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ از 25ﻫﺮﺗﺰ ﺑﻪ 40ﻫﺮﺗﺰ
و ﺷﺪت آن از 2/5ﮔﺮم ﺑﻪ 6/4ﮔﺮم اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ .ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻓﻮق
ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮان ﭘﺮﻳﺪن در ﮔﺮوه ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة
ﺗﻄﺎﺑﻖﻫﺎي ﻋﺼﺒﻲـﻋﻀﻼﻧﻲ ﺣﺎﺻﻞ از ارﺗﻌﺎش اﺳﺖ ،اﻣﺎ ﺑﺮ ﺗﻌﺎدل
اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﻳﺎ دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ اﻓﺮاد ﺗﺄﺛﻴﺮي ﻧﺪاﺷﺖ).(12
Rittweagerو ﻫﻤﻜﺎران ) (2003اﺛﺮ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﺷﺪﻳﺪ
اﺳﻜﻮات را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ WBVو ﺑﺪون آن ،روي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﺼﺒﻲ
ﻋﻀﻼﻧﻲ در 19ﻓﺮد ﺳﺎﻟﻢ داوﻃﻠﺐ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ
زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ درﺟﺎت ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي از ﺧﺴﺘﮕﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ در ورزش
اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد ،اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن ارﺗﻌﺎش 26ﻫﺮﺗﺰ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺗﻐﻴﻴﺮ در
اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻋﺼﺒﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﺤﺮﻳﻚﭘﺬﻳﺮي
ﻋﺼﺒﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ را ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ).(1
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ Cardinaleو (2003) Lim
ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ،ﭘﺲ از ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ ارﺗﻌﺎش ) 30ﻫﺮﺗﺰ و 10
ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ( و در وﺿﻌﻴﺖ ﻧﻴﻤﻪ ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﻪ )ﻧﻴﻤﻪ اﺳﻜﻮات( ﺑﻪﺻﻮرت
اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ EMG RMS ،ﺑﻪ ﻣﻴﺰان 34درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺸﺎن داد).(13
Verschuerenو ﻫﻤﻜﺎران ) (2004اﺛﺮ اﻋﻤﺎل ﺷﺶ ﻣﺎﻫﻪ
WBVرا ﺑﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ ,ﻗﺪرت ﻋﻀﻼﻧﻲ و داﻧﺴﻴﺘﺔ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ
ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻟﮕﻦ 70زن ﻳﺎﺋﺴﻪ داوﻃﻠﺐ در ﻣﺤﺪودة ﺳﻨﻲ 58ﺗﺎ 74ﺳﺎل
ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .داوﻃﻠﺒﺎن ﺑﻪﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ در ﻳﻜﻲ از ﺳﻪ ﮔﺮوه
,WBVﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ و ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﻗﺮار داده ﺷﺪﻧﺪ .ﮔﺮوه
WBVو ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﺑﺮاي ﻣﺪت 24ﻫﻔﺘﻪ و ﺳﻪ ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ
ورزش ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ اﻋﻤﺎل 35 WBVﺗﺎ 40ﻫﺮﺗﺰ و ﺷﺘﺎب
آن 2/28-5/09ﮔﺮم ﺑﻮد .اﻋﻤﺎل WBVﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت
دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ و اﻳﺰوﻣﺘﺮﻳﻚ ﻋﻀﻼت در اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺷﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ WBVوﺳﻴﻠﺔ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ
ﺧﻄﺮات ﺣﺎﺻﻞ از زﻣﻴﻦ ﺧﻮردن در اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺳﻨﻲ اﺳﺖ).(14
5
6
ﺗﺄﺛﻴﺮ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮد اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدﻟﻲ
ﺷﻨﻮاﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ـ دوره ،22ﺷﻤﺎره 1392 ،1
ﺑﺤﺚ
ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻪﻋﻤﻞ آﻣﺪه در زﻣﻴﻨﺔ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ WBV
ﺑﺮ اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدﻟﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﮔﺮوﻫﻲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﺛﺮات
آﻧﻲ و ﺣﺎد WBVﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﺼﺒﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدهاﻧﺪ ،در
ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﮔﺮوﻫﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮات آن در ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت
ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ .ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻓﺰاﻳﺶ در ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮال را
ﮔﺰارش ﻛﺮدهاﻧﺪ)14-16و ،(20-22در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﺛﺮ
ﻣﻔﻴﺪي روي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﻀﻠﻪ ﻧﺸﺎن ﻧﺪادهاﻧﺪ .اﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺿﺪ و ﻧﻘﻴﺾ
ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻔﺎوت ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺧﺘﻼﻓﺎت
ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه در ﺗﻨﻈﻴﻤﺎت دﺳﺘﮕﺎه )ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ و داﻣﻨﻪ( ،وﺿﻌﻴﺖ ﻓﺮد
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
(2006) Van Nesاﺛﺮات دراز ﻣﺪت ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ WBVرا
ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ روش ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺣﺴﻲـاﺣﺸﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ
و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي روزﻣﺮة 53ﻓﺮد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻜﺘﺔ ﻣﻐﺰي ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ.
آﻧﻬﺎ اﻳﻦ اﻓﺮاد را در دو ﮔﺮوه WBVو ﺗﻤﺮﻳﻦ درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﺎ
زﻣﺎن ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل WBVﻗﺮار دادﻧﺪ .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در
30 ,WBVﻫﺮﺗﺰ و داﻣﻨﺔ آن ﺳﻪ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﻨﺞ ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ
ﺑﻪ اﻓﺮاد اﻳﻦ ﮔﺮوه اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﻛﻲ از آن ﺑﻮد ﻛﻪ اﻋﻤﺎل
WBVﺑﺎ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻓﻮق در ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻌﺎدل و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي روزﻣﺮه
ﻤﺆﺛﺮﺗﺮ از ﺗﻤﺮﻳﻦ درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻧﻴﺴﺖ).(18
(2007) Kawanabeاﺛﺮ WBVرا در ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ راه رﻓﺘﻦ
67ﻓﺮد ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار داد .وي اﻳﻦ اﻓﺮاد را ﺑﻪ دو ﮔﺮوه
40) WBVﻧﻔﺮ( و ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت راﻳﺞ ﻣﺜﻞ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻗﺪرﺗﻲ و راه رﻓﺘﻦ
) 27ﻧﻔﺮ( ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﮔﺮوه -20 ,WBV
12ﻫﺮﺗﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺪت ﭼﻬﺎر دﻗﻴﻘﻪ و ﻳﻚ ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ اﻋﻤﺎل
ﻣﻲﺷﺪ .ﭘﺲ از دو ﻣﺎه ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﮔﺮوه WBVدر
ﺳﺮﻋﺖ راه رﻓﺘﻦ ,ﻃﻮل ﻗﺪم و ﺣﺪاﻛﺜﺮ زﻣﺎن اﻳﺴﺘﺎدن روي ﻳﻚ ﭘﺎ
ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ .اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ WBVﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ روش
ﺑﻲﺧﻄﺮ و ﺑﺎ ﺗﺤﻤﻞﭘﺬﻳﺮي ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ راه
رﻓﺘﻦ در اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﺷﻮد).(19
Bogaertsو ﻫﻤﻜﺎران ) (2007اﺛﺮات اﻋﻤﺎل ﻳﻚ ﺳﺎل
WBVرا در 220ﻣﺮد و زن ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ )ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ 67/8و
اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر (0/6ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .اﻳﻦ اﻓﺮاد در ﺳﻪ ﮔﺮوه ,WBV
ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ورزﺷﻲ و ﺷﺎﻫﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .اﻋﻤﺎل WBVﺑﺎ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ
35-40ﻫﺮﺗﺰ وداﻣﻨﺔ 2/5-4/5ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﺮاي ﻣﺪت ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﺎﻋﺚ
ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺮﺧﻲ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ ﺷﺪ).(20
Cheungو ﻫﻤﻜﺎران ) (2007اﺛﺮات اﻋﻤﺎل WBVﺑﺎ
ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺑﺎﻻ را روي 69زن ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﺑﺎ ﺳﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮ از 60ﺳﺎل
ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ دﺳﺘﮕﺎه 20ﻫﺮﺗﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺪت ﺳﻪ
دﻗﻴﻘﻪ ,ﺳﻪ ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ و ﺑﺮاي ﺳﻪ ﻣﺎه ﺑﺮ اﻳﻦ ﮔﺮوه اﻋﻤﺎل ﺷﺪ.
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ WBVدر ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻌﺎدل زﻧﺎن ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﻤﺆﺛﺮ
اﺳﺖ).(21
ﻳﻮﺳﻔﻲ و ﻫﻤﻜﺎران ) (2012در ﺑﺮرﺳﻲ ﺧﻮد روي ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر
ﻧﻮروﭘﺎﺗﻴﻚ ﻛﻪ از ﺗﺮس اﻓﺘﺎدن رﻧﺞ ﻣﻲﺑﺮد ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﻛﻪ اﻋﻤﺎل
ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ WBVﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ درد و اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت
ﻋﻀﻠﻪ ،ﺗﻌﺎدل و اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮي ﻣﻲﺷﻮد).(22
ﻳﻮﺳﻔﻲ و ﻫﻤﻜﺎران ) (2013در ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ دﻳﮕﺮي ﺗﻐﻴﻴﺮات
EMG RMSﻋﻀﻼت اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ را ﭘﺲ از اﻋﻤﺎل WBVﻣﻮرد
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار دادﻧﺪ .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﻳﺎﺑﺖ ﻧﻮع دو از
WBVﺑﺎ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ 30ﻫﺮﺗﺰ و داﻣﻨﺔ دو ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ و 5و
10دﻗﻴﻘﻪ ﭘﺲ از ﻛﺎرﺑﺮد WBVﺑﺮرﺳﻲ EMGدر وﺿﻌﻴﺖ
ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﻪ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ WBVﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻼﻧﻲ در اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮد).(23
آﺷﻨﺎﮔﺮ و ﻫﻤﻜﺎران ) (2012ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ
ﻧﺤﻮة ﻋﻤﻠﻜﺮد WBVروي اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت ﻋﻀﻼﻧﻲ ،ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ
اﺛﺮات آﻧﻲ WBVﺑﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ ﻋﻀﻼت ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ .در واﻗﻊ
اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد ﻛﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ
ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺟﺰاي زﻣﺎﻧﻲ در ﻓﺮاﺧﻮاﻧﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ
ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﻛﻨﺘﺮل ﺣﺮﻛﺘﻲ اﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ 40
زن ﺳﺎﻟﻢ در دو ﮔﺮوه آزﻣﻮن و ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ .در
ﮔﺮوه آزﻣﻮن از WBVﺑﺎ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ 30ﻫﺮﺗﺰ و داﻣﻨﺔ ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ
اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ و در ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ از WBVﺧﺎﻣﻮش اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ
ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از اﻋﻤﺎل WBVﻋﻀﻼت آﮔﻮﻧﻴﺴﺖ
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ زودﺗﺮ وارد ﻋﻤﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ).(7
آزاده ﺷﺎدﻣﻬﺮ
رﻓﻠﻜﺴﻲ ﺑﺎ ﺣﺲ ﻋﻤﻘﻲ ﺗﺪاﺧﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز اﺷﺘﺒﺎه در
ﮔﺰارش وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﺎﺷﻲ از اﺛﺮات
ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﻲ ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ اﺛﺮات
ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻳﻚ ﻋﻀﻠﺔ ﻣﻨﻔﺮد ،زﻳﺮا ﻧﻮﺳﺎن ﺑﺪن درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪة ﻋﻀﻼت
ﺑﺴﻴﺎري اﺳﺖ و ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از راه ﻋﻀﻼت ﺑﺴﻴﺎري ،ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻀﻼت
ﮔﺮدن و ﻋﻀﻼت ﺧﺎرﺟﻲ ﭼﺸﻢ ،ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ درﻧﻈﺮ
داﺷﺖ ﻛﻪ آورانﻫﺎي ﮔﻴﺮﻧﺪه ﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﭘﻮﺳﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ
رﻓﻠﻜﺲﻫﺎي ﻣﻮﺗﻮري و اﻳﺴﺘﺎدن را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ .اﺛﺮات
ﺧﺎص اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ دﻗﻴﻖ آﻧﺎﺗﻮﻣﻴﻜﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪة ﭘﻮﺳﺘﻲ و ﻧﻴﺰ اﻟﮕﻮي
ﺣﺮﻛﺘﻲ ﺧﺎص ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد .اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻣﻮرد ﻛﻒ ﭘﺎ
ﻳﻌﻨﻲ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد اﻧﻘﺒﺎﺿﺎت رﻓﻠﻜﺴﻲ ﻋﻀﻼت
ﺧﺎﺻﻲ از ﭘﺎ ﻣﻲﺷﻮد ﺻﺎدق اﺳﺖ و ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﺔ دﻗﻴﻖ اﻋﻤﺎل
ﻓﺸﺎر دارد .زﻣﺎنﺑﻨﺪي ﺗﺤﺮﻳﻚ ،ﻧﺤﻮة ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﺑﺪن و ﻋﺪم ﺛﺒﺎت
ﭘﻮﺳﭽﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻤﻲ در ﻣﺪوﻟﻪ ﻛﺮدن رﻓﻠﻜﺲﻫﺎي ﻛﻒ ﭘﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ارﺗﻌﺎش و ﻓﺸﺎر اﺛﺮات ﻧﻘﻴﺾ ﻣﺘﻘﺎﺑﻠﻲ روي ﭘﻮﺳﭽﺮ دارﻧﺪ .ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش از راه ﻛﻒ ﭘﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﭘﺎﺳﺦ
ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﭘﻮﺳﭽﺮال اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ ﻣﺤﻞ اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش و
ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ارﺗﻌﺎش ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد).(19
ﺑﻪﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ از دﻳﮕﺮ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي اﺛﺮ WBVﻣﻲﺗﻮان
ﺑﻪ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺷﺎره ﻛﺮد:
1ـ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻼت آﮔﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﻨﮕﺎم اﻧﻘﺒﺎض
ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻀﻠﻪ و 2ـ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻼت آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﻴﺴﺖ
ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم اﻋﻤﺎل WBVاﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﺼﺒﻲـﻋﻀﻼﻧﻲ
ﻋﻀﻼت ﭘﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ
در ﻃﻲ اﻋﻤﺎل WBVﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد .ارﺗﻌﺎش ﺑﺎ اﺛﺮﮔﺬاري
ﺑﺮ ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎي دوك ﻋﻀﻼﻧﻲ و ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎي ﺳﻄﺤﻲ ﻧﻤﻲﮔﺬارد ﻛﻪ
اﻳﻦ ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺲ ﻋﻤﻘﻲ درﺳﺖ و دﻗﻴﻘﻲ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ
ﻋﺼﺒﻲ ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺨﺎﺑﺮه ﻛﻨﻨﺪ .از ﺳﻮﻳﻲ ﻛﺎﻫﺶ اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺲ
ﻋﻤﻘﻲ و از ﺳﻮﻳﻲ دﻳﮕﺮ آﺷﻔﺘﮕﻲ ) (perturbationاﻳﺠﺎد ﺷﺪه
ﺑﻪدﻧﺒﺎل اﻋﻤﺎل WBVﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺑﻪﻧﺎم
»اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ« ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد
ﺣﻔﻆ ﺗﻌﺎدل ﻓﺮد ﻣﻲﺷﻮد.
ﺷﻨﻮاﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ـ دوره ،22ﺷﻤﺎره 1392 ،1
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
در ﻫﻨﮕﺎم اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش و زﻣﺎن اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش ﺑﺎﺷﺪ)12و.(18
در ﻣﺠﻤﻮع ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻣﻴﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻋﻀﻼت اﺳﻜﻠﺘﻲ
اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ در ﺣﻴﻦ ارﺗﻌﺎش ،اﻓﺰاﻳﺶ در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻼﻧﻲ را در
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺪون WBVﮔﺰارش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ)13،11،1و.(23
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﺎﺷﻲ از اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﺼﺒﻲ
ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ .در واﻗﻊ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﻀﻠﻪ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﺼﺒﻲ ﻧﺴﺒﺖ داده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪة ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﺼﺒﻲ
ﻋﻀﻼﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،از ﻗﺒﻴﻞ ﻓﺮاﺧﻮاﻧﻲ واﺣﺪﻫﺎي ﺣﺮﻛﺘﻲ ،ﻫﻢزﻣﺎﻧﻲ
واﺣﺪﻫﺎ ،ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﻋﻀﻼﻧﻲ و داﺧﻞ ﻋﻀﻼﻧﻲ و ﭘﺎﺳﺦﻫﺎي
ﺣﺲ ﻋﻤﻘﻲ).(23
Niggو Wakelingﻓﺮﺿﻴﺔ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ (muscle
) tuningرا در ﺳﺎل 2001ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ اراﺋﻪ ﻛﺮدﻧﺪ.
اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺑﺪن ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ارﺗﻌﺎش اﻋﻤﺎل ﺷﺪه داراي
اﺳﺘﺮاﺗﮋي اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﻫﻨﮕﺎم دوﻳﺪن ﺑﺎ اﻟﮕﻮي ﭘﺎﺷﻨﻪ ﺑﻪ
ﭘﻨﺠﻪ ،ﺗﻤﺎس ﭘﺎ ﺑﺎ زﻣﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ارﺗﻌﺎش در ﻣﺤﺪودة 10-20
ﻫﺮﺗﺰ روي ﭘﺎ ﻣﻲﺷﻮد .ارﺗﻌﺎش اﻋﻤﺎل ﺷﺪه ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه و
ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎي ﺣﺴﻲ )ﻣﺜﻼً دوكﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﻲ( اﻧﺪامﻫﺎي
ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ درﻳﺎﻓﺖ و ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﻲ ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﺷﻮد.
ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در اﺛﺮ ﺑﺮﺧﻮرد ﭘﺎ ﺑﺎ زﻣﻴﻦ ) 10-20ﻫﺮﺗﺰ(،
در ﻣﺤﺪودة ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي ﺗﺸﺪﻳﺪ ) 5ﺗﺎ 65ﻫﺮﺗﺰ( ﮔﺮوهﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﻲ
ﻋﻤﺪه اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺗﺸﺪﻳﺪ اﻳﺠﺎد
ﺷﺪه در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز آﺳﻴﺐ ﺷﻮد .ﻓﺮﺿﻴﺔ
muscle tuningﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻀﻼت اﺳﻜﻠﺘﻲ ﺑﺮاي ﻣﻴﺮا
ﻛﺮدن ) (dampingارﺗﻌﺎش ،ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﺷﺎن را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ
ﺗﺮﺗﻴﺐ از ﭘﺪﻳﺪة ﺗﺸﺪﻳﺪ اﺟﺘﻨﺎب ﻣﻲورزﻧﺪ .ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي ارﺗﻌﺎش
ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻋﻀﻼت اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﻋﻀﻼت ﺑﺮاي ﻣﻴﺮا ﻛﺮدن ارﺗﻌﺎش ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ Cardinale .و
Wakelingﺷﻮاﻫﺪي ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ muscle tuningﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﻋﻀﻼت دوﻗﻠﻮ و دو ﺳﺮ راﻧﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻛﺎﻫﺶ در ارﺗﻌﺎش اراﺋﻪ
دادهاﻧﺪ)5و.(6
اﻋﻤﺎل ارﺗﻌﺎش روي ﻳﻚ ﻋﻀﻠﺔ ﻣﻨﻔﺮد ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺗﻮﻫﻢ
ﺣﺮﻛﺘﻲ در ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ اﻧﻘﺒﺎض رﻓﻠﻜﺴﻲ ﻣﻲﺷﻮد .اﻳﻦ اﻧﻘﺒﺎض
7
ﺗﺄﺛﻴﺮ ارﺗﻌﺎش ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺪن ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮد اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻌﺎدﻟﻲ
.اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮي ﻣﻔﺎﺻﻞ و ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻌﺎدل و ﭘﻮﺳﭽﺮ اﺳﺖ
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﺎﻣﻞﺗﺮ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در
.اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ راﻫﮕﺸﺎ ﺑﺎﺷﺪ
8
داراي ﻓﻮاﻳﺪWBV در ﻣﺠﻤﻮع ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ
ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﭘﻮﻛﻲ،ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻓﺮاواﻧﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت ﻋﻀﻠﻪ
، ﻛﺎﻫﺶ ﭼﺮﺑﻲ، اﻓﺰاﻳﺶ ﮔﺮدش ﺧﻮن، اﺛﺮات ﻫﻮرﻣﻮﻧﻲ،اﺳﺘﺨﻮان
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
REFERENCES
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Rittweger J, Mutschelknauss M, Felsenberg
D. Acute changes in neuromuscular
excitability after exhaustive whole body
vibration exercise as compared to exhaustion
by squatting exercise. Clin Physiol Funct
Imaging. 2003;23(2):81–6.
Bosco C, Colli R, Introini E, Cardinale M,
Tsarpela O, Madella A, et al. Adaptive
responses of human skeletal muscle to
vibration
exposure.
Clin
Physiol.
1999;19(2):183-7.
Rubin C, Recker R, Cullen D, Ryaby J,
McLeod K. Prevention of bone loss in a postmenopausal
population
by
low-level
biomechanical intervention. Amer. Sc. Bone
Min Res: 1998;23:1106.
Rittweger J, Just K, Kautzsch K, Reeg P,
Felsenberg D. Treatment of chronic lower
back pain with lumbar extension and wholebody vibration exercise: a randomized
controlled trial. Spine (Phila Pa 1976).
2002;27(17):1829-34.
Cardinale M, Wakeling J. Whole body
vibration exercise: are vibrations good for
you? Br J Sports Med.2005;39(9):585-9.
Nigg BM, Wakeling JM. Impact forces and
muscle tuning: a new paradigm. Exerc Sport
Sci Rev.2001;29(1):37-41.
Ashnagar Z, Shadmehr A, Hadian MR,
Talebian S, Jalaei S. The immediate effects of
whole body vibration on timing of upper
extremity muscles of healthy young women. J
Mod Rehabil. 2012;6(1):8-8. Persian.
Rittweger J. Vibration as an exercise
modality: how it may work, and what its
potential might be. Eur J Appl Physiol.
2010;108(5):877-904.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Savelberg HH, Keizer HA, Meijer K. Wholebody vibration induced adaptation in knee
extensors; consequences of initial strength,
vibration frequency, and joint angle. J
Strength Cond Res. 2007;21(2):589-93.
Roelants M, Verschueren SM, Delecluse C,
Levin O, Stijnen V. Whole-body-vibrationinduced increase in leg muscle activity during
different squat exercises. J Strength Cond.
Res. 2006;20(1):124-29.
Torvinen S, Kannu P, Sievänen H, Järvinen
TA, Pasanen M, Kontulainen S, et al. Effect
of a vibration exposure on muscular
performance and body balance. Randomized
cross-over study. Clin Physiol Funct Imaging.
2002;22(2):145-52.
Torvinen S, Sievänen H, Järvinen TA,
Pasanen M, Kontulainen S, Kannus P. Effect
of 4-min vertical whole body vibration on
muscle performance and body balance: a
randomized cross-over study. Int J Sports
Med. 2002;23(5):374-9.
Cardinale M, Lim J. Electromyography
activity of vastus lateralis muscle during
whole-body
vibrations
of
different
frequencies.
J
Strength
Cond
Res.
2003;17(3):621-4.
Verschueren SM, Roelants M, Delecluse C,
Swinnen S, Vanderschueren D, Boonen S.
Effect of 6-month whole body vibration
training on hip density, muscle strength, and
postural control in postmenopausal women: a
randomized controlled pilot study. J Bone
Miner Res. 2004;19(3):352-9.
Bautmans I, Van Hees E, Lemper JC, Mets
T.The feasibility of Whole Body Vibration in
institutionalised elderly persons and its
1392 ،1 ﺷﻤﺎره،22 ﺷﻨﻮاﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ـ دوره
9
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ on Saturday, March 08, 2014
16.
17.
18.
19.
آزاده ﺷﺎدﻣﻬﺮ
influence on muscle performance, balance and
mobility: a randomised controlled trial. BMC
Geriatr. 2005;5:17.
Bruyere O, Wuidart MA, Di Palma E,
Gourlay M, Ethgen O, Richy F, et al.
Controlled whole body vibration to decrease
fall risk and improve health-related quality of
life of nursing home residents. Arch Phys
Med Rehabil 2005;86(2):303-7.
Mahieu NN, Witvrouw E, Van de Voorde D,
Michilsens D, Arbyn V, Van den Broecke W.
Improving strength and postural control in
young skiers: whole-body vibration versus
equivalent resistance training. J Athl Train.
2006;41(3):286-93.
Van Nes IJ, Latour H, Schils F, Meijer R, van
Kuijk A, Geurts AC. Long-term effects of 6week whole-body vibration on balance
recovery and activities of daily living in the
postacute
phase
of
stroke.
Stroke.
2006;37(9):2331-5.
Kawanabe K, Kawashima A, Sashimoto I,
Takeda T, Sato Y, Iwamoto J. Effect of
whole-body vibration exercise and muscle
strengthening, balance, and walking exercises
1392 ،1 ﺷﻤﺎره،22 ﺷﻨﻮاﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ـ دوره
20.
21.
22.
23.
on walking ability in the elderly. Keio J Med.
2007;56(1):28-33.
Bogaerts A, Verschueren S, Delecluse C,
Claessens AL, Boonen S. Effects of whole
body vibration training on postural control in
older individuals: a 1 year randomized
controlled trial. Gait Posture. 2007;26(2):30916.
Cheung WH, Mok HW, Qin L, Sze PC, Lee
KM, Leung KS. High-frequency whole-body
vibration improves balancing ability in elderly
women.
Arch
Phys
Med
Rehabil.
2007;88(7):852-7.
Yoosefinejad AK, Shadmehr A, Olyaei GR,
Talebian S, Bagheri H, Mohajeri-Tehrani MR.
Effects of whole-body vibration on a diabetic
type 2 patient with peripheral neuropathy.
Health Science Journal. 2012;6(3):576-83.
Yoosefi AK, Talebian S, Shadmehr A, Olyaei
GR, Bagheri H, Mohajeri-Tehrani MR. Effect
of Whole-Body Vibration on EMG root mean
square signal in a diabetic type 2 patient with
peripheral neuropathymation to coronary
disease patients. Health Science Journal.
2013;7(1):109-15.
