tmi

T.C. MGLLÎ EÐGTGM BAKANLIÐI

RAYLI SGSTEMLER TEKNOLOJGSG

TMG SGSTEMG 840UH0022

Ankara, 2011

. Bu modül, mesleki ve teknik eðitim okul/kurumlarýnda uygulanan Çerçeve Öðretim Programlarýnda yer alan yeterlikleri kazandýrmaya yönelik olarak öðrencilere rehberlik etmek amacýyla hazýrlanmýG bireysel öðrenme materyalidir. . Millî Eðitim Bakanlýðýnca ücretsiz olarak verilmiGtir. . PARA GLE SATILMAZ.

AÇIKLAMALAR ..................................................................... ................................... 5 GGRGg .......................................................................... ................................................. 6 ÖÐRENME FAALGYETG 1 .................................................................. ...................... 7 1. TMG SGSTEMGNDE TREN TRAFGÐGNG SEVK VE GDARE ETMEK .................... 7 1.1. Gstasyonlarýn Özellikleri ..................................................... ............................... 7 1.2. Gstasyon Sabit Tesisleri .................................................. .................................... 8 1.3. Trenlerin Hareket Saatleri ................................................ ................................. 8 1.4. Trenlerin Kabul Ve Sevk Yollarý ............................................. ......................... 8 1.5. Sevk Emirleri ............................................................. ...................................... 11 1.5.1. Bir Sonraki Gstasyona Sevk Emri ......................................... .................... 11 1.5.3. Gönderilecek Trenle BuluGmak Üzere KarGý Yönden Bir Tren Gelmekte Gse Sevk Emri .................................................................. ................................... 12 1.5.4. Gönderilecek Trenle BuluGmak Üzere KarGý Yönden Bir Tren Gelmekte Gse Ve BuluGma Bekleyen Bu Trene Birkaç Gstasyona Birden Devamlý Sevk Emri ........................................................................... ......................................... 12 1.6. Trafik Kontrolörü Grafikleri .................................................. ......................... 13 1.7. Trenlerin BuluGmasý Ve Öne Geçmesi .............................................. .............. 15 1.7.1. Trenlerin BuluGmasý ....................................................... .......................... 15 1.7.2. Trenlerin Öne Geçmesi ....................................................... ..................... 17 1.7.2. BuluGma deðiGikliði emirleri ................................................ .................... 18 1.8. Trenlerin hareket ve geliG bildirileri .................................... ............................ 19 UYGULAMA FAALGYETG ............................................................. ...................... 22 ÖLÇME VE DEÐERLENDGRME ............................................................... .......... 26 ÖÐRENME FAALGYETG 2 .................................................................. .................... 28 2- TMG SGSTEMGNDE OLAÐAN DIgI DURUMLARDA TRAFGÐG YÖNETMEK28 2.1. Orer DýGý Durma ............................................................... ............................... 28 2.2. Orerde DuruGun Kaldýrýlmasý ..................................................... ..................... 29 2.3. gartlý Sevk Emirleri ........................................................ ................................. 30 2.4. Tarifeli Trenle Tarifesiz Trenlerin BuluGmasý ............................... ................. 31 2.5. Kapalý Gstasyonlarda Trenlerin Trafiði ........................................ .................... 33 UYGULAMA FAALGYETG ............................................................. ...................... 36 ÖLÇME VE DEÐERLENDGRME ............................................................... .......... 38

ÖÐRENME FAALGYETG 3 .................................................................. .................... 40 3- RAYLI SGSTEMLERDE BAKIM ONARIM TREN, MAKGNE VE ARAÇLARININ TRAFGÐGNG YÖNETMEK ......................................................................... ........................................ 40 3.1. GG Trenleri ve Demiryolu Makineleri ....................................... ....................... 40 3.1.1. Karkürer Trenleri ve Trafiði ................................................ ..................... 48 3.2. Yol Araçlarýný Sevk ve Gdare Etmeye Yetkili Olanlar ve Hýzlarý ................... 50 3.3. Yol Araçlarýndan Diðer Hizmetlerden Yararlanýlmasý .................................. . 51 3.4. Vagonet, Pompalý Vagonet, Motorlu Vagonetler Ve Trafiði ....................... ... 52 3.5. Motorlu Drezinler ve Trafiði ................................................ ........................... 57 UYGULAMA FAALGYETG ............................................................. ...................... 63 GÇGNDEKGLER

ÖLÇME VE DEÐERLENDGRME ............................................................... .......... 67 MODÜL DEÐERLENDGRME ................................................................ .................. 69 CEVAP ANAHTARLARI .............................................................. ........................... 70 ÖNERGLEN KAYNAKLAR ............................................................... ....................... 71 KAYNAKÇA ......................................................................... .................................... 72

AÇIKLAMALAR KOD 840UH0022 ALAN Raylý Sistemler Teknolojisi DAL/MESLEK Raylý Sistem GGletmeciliði MODÜLÜN ADI TMG Sistemi MODÜLÜN TANIMI Bu modül TMG sisteminde trenlerin trafiðinin yönetilmesinin tanýtýldýðý bir öðrenme materyalidir. SÜRE 40/32 ÖN KOgUL 10.sýnýf modüllerini baGarý ile tamamlamýG olmak YETERLGK TMG sisteminde tren trafiðini yönetmek MODÜLÜN AMACI Genel Amaç Bu modülle gerekli ortam saðlandýðýnda, iGletme talimat ve yönetmeliklerine uygun olarak TMG sisteminde tren trafiðini yönetebileceksiniz. Amaçlar 1. TMG sistemine göre tren trafiðini sevk ve idare edebileceksiniz, 2. TMG Sisteminde olaðan dýGý durumlarda tren trafiðini yönetebileceksiniz, 3. Raylý sistemlerde bakým onarým tren, makine ve araçlarýnýn trafiðini yönetebileceksiniz.

EÐGTGM ÖÐRETGM ORTAMLARI VE

DONANIMLARI Ortam Atölye, sýnýf veya gerçek çalýGma ortamý Donaným: TMG orer grafiði, kumanda merkezindeki diðer donanýmlar ÖLÇME VE DEÐERLENDGRME Modülün içinde her öðrenme faaliyetinden sonra yer alan ölçme araçlarý ile kazandýðýnýz bilgi ve becerileri ölçerek kendi kendinizi deðerlendireceksiniz Öðretmen modül sonunda ölçme aracý uygulayarak modül uygulamalarý ile kazandýðýnýz bilgi ve becerileri ölçerek deðerlendirileceksiniz.

AÇIKLAMALAR

GGRGg GGRGg

Sevgili Öðrenci;

Günümüzde raylý sistem iGletmeciliðinde hat ve iGletme kabiliyetinin arttýrýlmasý, her türlü taGýmanýn daha süratli yapýlmasý, en az personel ile trafiðin düzenlenmesi için deðiGik sistemler geliGtirilmiGtir. Bunlardan birisi de TMG (Trafiðin Merkezden Telefonla Gdaresi) sistemidir. Bu sistemin avantajlarý ve sakýncalarý vardýr. Bu sistemde anýnda ve doðru kararlar verebilen, deneyimli, tren trafiði konularýnda iyi yetiGmiG personele ihtiy aç daha fazladýr.

Sistemin avantajlarý; Trafiðin birkaç görevli tarafýndan kontrol ve düzenlenmesi ile daha güvenilir bir tren trafiði saðlanmakta, kontrol mekanizmasý oto kontrol sistemi ile daha iGler duruma gelmektedir.

Sistemin sakýncalarý; YetiGmiG elemana daha fazla ihtiyaç duyulmakta, personel tasarrufuna gidilememektedir. Ayrýca TMG trafik sistemi insan hatasý yönünden olaylara açýk olmasý tren trafiðini olumsuz yönde etkilemektedir. YetiGmiG eleman azlýðý ve daha fazla personele ihtiyaç duyulmasý da ekonomikliðini kaybetmektedir.

Bu modülle trenlerin, makinelerin ve diðer demiryolu araçlarýnýn idare ve sevk iGlemlerinde, trafik yönetiminde kullanýlan TMG sistemini öðreneceksiniz.

ÖÐRENME FAALGYETG 1

ÖÐRENME FAALGYETG 1

AMAÇ

Bu öðrenme faaliyeti sonucunda TMG sisteminde tren trafiðinin sevk ve idare edebileceksiniz.

ARAgTIRMA

. Yakýnýnýzdaki raylý sistemlerde kullanýlan trafik iGletme sistemlerini araGtýrýnýz. . Demiryolu trafiðinin merkezlerden telefonla idaresi sistemini araGtýrýnýz ve araGtýrmalarýnýzý sýnýfa rapor halinde sununuz.

1. TMG SGSTEMGNDE TREN TRAFGÐGNG SEVK VE GDARE ETMEK

1.1. Gstasyonlarýn Özellikleri

Trafikle ilgili hizmetleri, yolcu ve eGya taGýmasýný yapmaya yarayan demiryolu ve tesislerinin bulunduðu, gar müdürlüðü, gar Gefliði, istasyon Gefliði, sayding statüsündeki yerlere istasyon denir.

Resim 1.1. Gstasyon Demiryolu trafiðinin merkezlerden telefonla idaresi (TMG) sisteminde merkez istasyonlarda trafik kontrolörünün bulunduðu bir trafik kontrolörü kumanda merkezinde, haberleGme sistemleri, ses kayýt cihazlarý, sorumluluk alanýndaki istasyonlarýn özellikler ini

gösterir Gemalar, trafik kontrolörü grafiði, renkli kalemler bulunur.

1.2. Gstasyon Sabit Tesisleri

Gstasyon sabit tesisleri; ait olduðu istasyonun giriG iGaretleri veya yoksa baG ma kaslar içinde bulunan bütün tesislerdir.

Anayol, koruma yollarý, barýnma yollarý, makaslar ve istasyon binasý, hangar, gabari, döner köprü sabit tesislerden sayýlabilir.

1.3. Trenlerin Hareket Saatleri

Düzenli ve isteðe baðlý yolcu ve yük trenlerinin hareket saatleri Tesisler Daire BaGkanlýðýnca hazýrlanan orerler ve varýG kalkýG tarifelerinde belirtilmektedir.

Sonradan orer dýGý sefere konulan, tarifeli ve tarifesiz trenlerin kalkýG saatleri Tes isler Daire BaGkanlýðýnca orerlerin ve varýG kalkýG tarifelerinin hazýrlanmasýndan sonra trenin çalýGacaðý hat kesine bildirilebileceði gibi, Tesisler Daire BaGkanlýðýnýn trenleri sefere ko ve seferden kaldýrma yetkisi verdiði birimlerce de çalýGacaðý gün veya daha öncesinden ayrýca bildirilir.

Hizmete mahsus orerler, kalkýG-varýG tarifeleri ve grafiklerdir. Bunlar Tesisler Dai resi BaGkanlýðýnca hazýrlanýr.

KalkýG-varýG tarifelerinde, ait olduðu hat kýsmýnýn grafiðindeki bütün trenlerin iGlediði kesimin seyir cetvelleri, istasyonlar arasýndaki uzaklýk, yolcu trenlerinin teGkilatý, düzenli trenlerin iGleme günleri, lokomotiflerin o kýsýmda trenin cinsine göre çekebileceði yükün aðýrlýðý, koGum takýmý çekerleri, fren emsalleri ile diðer gerekli bilgiler bulunur.

Halka mahsus orerler, trenlerin iGleme günleri ile hareket saatlerinin ve müGteriler le ilgili bilgilerin yer aldýðý ilanlar, afiGler, yolcu rehberleri ve benzerleridir. Halk a mahsus orerler; Ticaret, Hareket ve Tesisler Dairesi BaGkanlýklarýnca müGtereken hazýrlanýr ve daðýtýmý yapýlýr.

1.4. Trenlerin Kabul Ve Sevk Yollarý

G tipi veya Toros tipi emniyet tesisatý ya da ileri korumasý olan istasyonlarýn giriG iGaretleri herhangi bir yanlýG anlamaya yer vermeyecek Gekilde serbest duruma getirilmedikçe ve Toros tipi emniyet tesisatý ve ileri koruma bulunan istasyonlarla, hiç bir tesisatý olmayan istasyonlarda baG makasta görevli tren teGkil memuru tarafýndan iGare t gösterilmedikçe ve gece makas fenerleri ýGýklandýrýlmadýkça veya fosforlu deðil ise trenler istasyona giremez.

BuluGma ve öne geçme veya herhangi bir zorunluluk yoksa bütün trenler istasyonun ana yoluna alýnýr. Tren teGkil memurlarý makasa trenin istasyona geliG saatinden en geç 15 dakika önce gönderilir.

Mekanik giriG iGaretleri trenlerin geciktirilmemesi için trenin komGu istasyondan hareket saati bildirildikten hemen sonra açýlýr ve trenin istasyona giriGinden hemen s onra mutlaka kapatýlýr. GGaretlerle korunmamýG istasyonlarda trenin istasyona girmesine eng el bir durum olursa, duruG mesafesi dikkate alýnarak kýrmýzý iGaret gösterilerek tren baG makas dýGýnda durdurulur.

Genelde karGýlýklý yönlerden gelen iki trenin bir istasyonda buluGmasýnda her biri gidiG yönüne göre sol taraftaki yola kabul edilir. Ancak, yolcu trenlerinin perona yakýn yola alýnmasý, bazý trenlerin doðru yoldan geçirilmesi zorunluluðunda veya çok anayollu yerlerde bu kural dýGýna çýkýlýr. Her orer deðiGiminde Tesisler Dairesi BaGkanlýðý veya Tesisler Müdürlüðü hangi istasyonlarda hangi trenlerin bu hükme göre kabul edileceðini bir emir ile bildirir.

Nöbetçi hareket memurlarý, istasyona girecek veya durmadan geçecek veyahut hareket edecek trenlere gerekli iGaretleri vermek üzere, trenin geçeceði yolu ve tren personel inin vereceði iGareti görebileceði uygun bir yerde durur.

Genel kural olarak bir istasyona çeGitli yönlerden ayný anda birden fazla trenin giriG ine izin verilmez. Ancak, makaslar ve giriG sinyal veya iGaretlerinin girecek trenle re göre düzenlenmiG olmasý veya istasyona gelecek trenlerin yokuG çýkýyor olmalarý halinde, ayný anda birden fazla trenin istasyona giriGine izin verilir. Nöbetçi hareket memuru vey a tren trafik kontrolörü ayný anda birden fazla trenin istasyonuna giriGinde sakýnca görürse, trenlerin istasyona geliG saatini kendisi belirleyerek hangi treni durdurarak is tasyona kabul edecekse o treni, görevlendireceði memurlar veya iGaretler aracýlýðý ile baG makastan önce veya sinyalde durdurur.

Tek tren teGkil memuru bulunan istasyonlardaki buluGmalarda, anayola girecek tre ni nöbetçi hareket memuru, barýnmaya girecek treni tren teGkil memuru kabul eder. Ancak, barýnmaya girecek tren, tren teGkil memurunun diðer treni kabul etmesine yetecek kad ar zaman aralýðýnda gelirse, nöbetçi hareket memuru makasa gitmeyerek, barýnmaya girecek treni kabul eden tren teGkil memuru trenin giriGinden sonra makasý anayola düzenleye rek, anayola girecek trenin kabulü için vakit geçirmeden makasa gider. Barýnmaya gelen tren geldiði halde, diðer tren henüz gelmemiG ise yine tren teGkil memuru makasý anayola düzenleyerek bu treni kabul için makasa gider ve nöbetçi hareket memurunun görev yerine dönmesini saðlar. Nöbetçi hareket memuru da tren teGkil memurunu bu konuda mümkünse önceden uyarýr.

Treni hareket memuru kabul etmiGse, trenin anayola girmesinden sonra makasý barýnmadan çýkacak trene, tren teGkil memuru da anayoldan çýkacak trene makasý

düzenleyerek trenlerin geçiGini saðlar. Tren teGkil memuru daha sonra tüm makaslarý anayol a düzenleyerek kilitler.

Tren teGkil memurunun olmamasý veya nöbetçi hareket memurunun treni kabul için makasa gitmesinin mümkün olmadýðý durumlarda, önceden tren personeline yazýlý olarak bildirmek Gartýyla, tren istasyonun doðru yoluna tren teGkil memursuz kabul edilir. Bu durumda, tren baG makasta durduktan ve makasýn doðru yola düzenlenmiG olduðu tren personeli tarafýndan kontrol edildikten sonra istasyona girecektir.

Resim 1.2. Gstasyon kabul ve sevk yollarý

Bir tren için serbest durumuna getirilen makaslar kesin bir zorunluluk olmadýkça kapatýlamayacaðý gibi, üzerinde bir tren veya lokomotif bulunduðu sýrada tren veya lokomotifin yanlýG yola girdiði anlaGýlsa dahi makaslar kesinlikle çevrilmez, durma iGar etleri verilerek yanlýG yola giren trenin durdurulmasý saðlanýr.

Yolcu trenleri istasyonun yolcularýn inmesi veya binmesi ile eGyalarýn yüklenmesi ile boGaltýlmasýna en uygun yerinde durdurulur. Trenlerin duruG yerlerinin belirlenmesi nöbetçi hareket memurlarýnýn yoksa tren Gefinin görevi olduðundan makinistler bunlarýn vereceði iGaretlere kesinlikle uymak zorundadýr, nöbetçi hareket memuru veya tren Gefi tarafýndan durma iGareti verilmeyen trenler kabul edildikleri yolun limitleri içine girdikten sonra durur.

Trenler mutlaka kabul edildikleri yollarýn limitleri içinde ve makaslar bölgesini meGgul etmeyecek Gekilde durur. Limitten daha ileriye çekilmesi gerekiyorsa, tren durduktan sonra nöbetçi hareket memurundan veya tren trafik kontrolöründen izin alýnýr.

Trenlerin istasyonlara kabulü sýrasýnda makaslar aGaðýdaki Gekilde bulundurulur.

. BuluGma ve öne geçme yoksa trenin giriGine ve çýkýGýna,

. BuluGma varsa, önce her iki taraftan trenlerin giriGine ve trenler istasyona girip limit yaptýktan sonra, her iki trenin çýkýGýna,

. Öne geçme varsa, önce istasyona ilk gelecek trenin giriGine, bu tren gelip limit yaptýktan sonra arkadan gelip öne geçecek trenin giriGine ve çýkýGýna, bu tren öne geçip istasyonu terk ettikten sonra, ilk gelen trenin çýkýGýna, düzenlenir.

Son vagonda görevli personel, trenin son vagonu, tren arka destekli ise destek lokomotifi de dahil kabul edildiði yolun limitleri içerisine girmiG ise yeGil iGaret , limit

içerisine girmeden durmuG ise kýrmýzý iGaret gösterir. Bu iGaret makinistin görmesi için diðe

tren personeli tarafýndan tekrar edilir. Treni kabul eden tren teGkil memuru da so n vagon limitler içine girinceye kadar treni izler ve gördüðü düzensizlikleri ilgililere bildirir.

Tren kabul edildiði yolun limitleri içine girmeden veya makaslar bölgesini meGgul edecek Gekilde veyahut limiti geçtikten sonra durursa, istasyon nöbetçi hareket memuru o yoksa, tren Gefinden izin aldýktan sonra, limitler içine girmek üzere ileri veya geri hareket ettirilir. Ancak, bir tehlike varsa, makinist kendi kararýyla hareket edebilir.

Trenin kabul edileceði yolu deðiGtirmeye nöbetçi hareket memuru yetkilidir. Nöbetçi hareket memuru yaptýðý deðiGikliði trenin kabulü ve gönderilmesinden sorumlu personel ile manevra personeline önceden bildirir.

Tren dolu veya kör yola kabul edilecekse, duruGu olan önceki istasyon tarafýndan durum tren Gefine, makiniste ve varsa destek makinistine bildirilir.

Genel olarak önden verilecek destek lokomotifi baðlanacaðý trenin kabul edileceði yol üzerinde bekletilmez. Zorunlu olarak ayný yol üzerinde bekletilmesi gerekirse, durum t ren Gefine, makiniste ve varsa destek makinistine bildirilir.

Trene hareket emri veren nöbetçi hareket memuru ve treni kabul eden tren teGkil memuru, gelen, giden ve durmadan geçen trenlerin tamam ve yolda kopmamýG olduklarýný kontrol etmek zorundadýr.

Gstasyonda duran yolcu treninin yanýndan geçen trenlerin makinistleri inip binen yolcularý uyarmak için lokomotif düdüðü ile sýk sýk iGaret verir.

1.5. Sevk Emirleri

Trafik kontrolörü tarafýndan trafiðin durumuna ve orer grafiðine göre sevk emri telefon veya telsiz vasýtasý ile istasyonlardaki nöbetçi hareket memurlarýna verilir. Traf ik kontrolörleri tarafýndan sevk emirleri aGaðýdaki metinlere uygun olarak verilir.

1.5.1. Bir Sonraki Gstasyona Sevk Emri

Trafik kontrolörü : saat ...................dýr..............treni B ye sevk ediniz. Soyadý. A Gstasyonu Hareket Memuru :.............treni B ye sevk edeceðim. Soyadý. B Gstasyonu Hareket Memuru :.............tren B ye gelecektir. Soyadý. Trafik kontrolörü : Tamam

1.5.2. Birkaç Gstasyona Birden Devamlý Sevk Emri

Trafik kontrolörü :Saat.............dýr..........Treni A dan D ye kadar sevk ediniz. Soyadý. A Gstasyonu Hareket Memuru: tren D.ye kadar sevk edilecektir. Soyadý. B Gstasyonu Hareket Memuru: B anlaGýldý. Soyadý. C Gstasyonu Hareket Memuru: C anlaGýldý. Soyadý. D Gstasyonu Hareket Memuru :.............tren D ye kadar gelecektir. Soyadý.

Trafik kontrolörü: Tamam

1.5.3. Gönderilecek Trenle BuluGmak Üzere KarGý Yönden Bir Tren Gelmekte Gse Sevk Emri

Trafik kontrolörü :Saat..........dýr..........tren size gelince..........treni B ye se vk ediniz. Soyadý. A Gstasyonu Hareket Memuru :.......... tren bize gelince .......... treni B ye sevk edeceðim. Soyadý. B istasyonu Hareket Memuru : ........... tren B ye gelecektir. Soyadý. Trafik kontrolörü : Tamam

1.5.4. Gönderilecek Trenle BuluGmak Üzere KarGý Yönden Bir Tren Gelmekte Gse Ve BuluGma Bekleyen Bu Trene Birkaç Gstasyona Birden Devamlý Sevk Emri

Trafik kontrolörü : Saat .....................dýr........... tren size gelince ...... ...... treni A.dan D.ye kadar sevk ediniz. Soyadý. A istasyonu Hareket Memuru :........ tren bize gelince .......... tren D.ye kad ar sevk edilecektir. Soyadý. B Gstasyonu Hareket Memuru :B anlaGýldý. Soyadý. C Gstasyonu Hareket Memuru C anlaGýldý Soyadý D Gstasyonu Hareket Memuru :...........tren D ye kadar gelecektir. Soyadý. Trafik kontrolörü : Tamam.

1.5.5. Vaktinden Önce Gönderilecek Trenler Gçin Sevk Emri

1.5.5.1.Bir Sonraki Gstasyona Vaktinden Önce Sevk Emri

Trafik kontrolörü : Saat ...................dýr............treni vaktinden .........d akika önce B.ye sevk ediniz. Soyadý. A istasyonu Hareket Memuru:.......... treni vaktinden ......... dakika önce B ye

sevk edeceðim. Soyadý. B Gstasyonu Hareket Memur .......... tren vaktinden önce B ye gelecektir. Soyadý. Trafik kontrolörü : Tamam

1.5.5.2. Birkaç Gstasyona Birden Vaktinden Önce Tren Gönderilmesi

Trafik kontrolörü : Saat ....................dýr............ treni vaktinden ......... ....dakika önce A dan D ye kadar sevk ediniz. Soyadý. A Gstasyonu Hareket Memuru :........ tren vaktinden ....... dakika önce D ye kada r sevk edilecektir. Soyadý B Gstasyonu Hareket Memuru :B anlaGýldý. Soyadý. C Gstasyonu Hareket Memuru :C anlaGýldý. Soyadý. D Gstasyonu Hareket Memuru :.............. tren vaktinden önce D ye gelecektir. S oyadý. Trafik kontrolörü : Tamam.

1.6. Trafik Kontrolörü Grafikleri

TMG trafik kontrolörü grafikleri, trafik kumanda bölgeleri göz önünde tutularak hazýrlanýr. Trafik kontrolörleri bölgenin trafiðini bu grafikler üzerinde yürütür. Grafiklerd istasyon çizgileri dikey, zaman çizgileri ise yatay olarak gösterilir. Grafik üzerindeki baG ve son istasyonlarla, arada bulunan önemli istasyonlarýn isimleri kalýn ve iri harflerle, diðer istasyonlarýn isimleri ince, zorunlu duraklar ise daha ince harflerle yazýlýr. BaG ve son istasyonlarla arada bulunan önemli istasyonlarýn çizgileri kalýn, diðer istasyonlarýn ince, zorunlu duraklarýn ise kesik kesiktir.

Zaman çizgilerinden saat baGlarýný gösterenler kalýn, her 10 dakikayý gösterenler ise daha incedir. Ayrýca, istasyon çizgileri üzerinde dakika çizgileri bulunur. Bunlardan 5 inci dakikalarý gösteren çizgiler, diðerlerinden biraz daha uzun gösterilerek belirtilir.

Saat çizgileri 12 cm, dakika çizgileri ise 2'Ger milimetre ara ile çizilir.

Grafikler üzerinde yolcu trenleri kalýn, düzenli tarifeli yük trenleri ince, isteðe baðlý yük trenleri ise kesik ve soluk renkli çizgilerle gösterilir.

Grafiklerin en üst orta yerinde ait olduðu trafik kontrolör bölgesinin adý, bunun altýnda tarih, gün, nöbetçi trafik kontrolörlerinin adlarý, çalýGmalarda grafik üzerine konacak iGare r ve anlamlarý, sað üst kýsýmda, o gün içinde iGleyecek bütün trenlerin numaralarý ile iGleyecekleri bölgenin yazýlacaðý çizelge, grafiklerin yan taraflarýnda günün önemli özelliklerinin ve olaylarýn yazýlacaðý kolonlar bulunur.

Resim 1.3. Trafik kontrolörü çalýGma masasý

gekil 1.1. Trafik kontrolörü grafiði

Grafiklerin iGlenmesi sýrasýnda, sefer eden trenlerin gerçek seyirlerinin açýkça görülebilmesi için mototren, ekspres ve normal yolcu trenleri kýrmýzý, yük trenleri, tek lokomotifler mavi, iG, imdat, tecrübe tren ve lokomotifleri demiryolu makineleri, oto, motorlu drezin, pompalý drezin ve vagonetler ise yeGil renkli kalemle ve istasyonl ardan alýnacak bilgilere göre trafik kontrolörü tarafýndan çizilerek gösterilir. Gerçek seyirleri gösteren tren çizgileri üzerine tren numaralarý ve bu çizgilerin baGlangýç ve son uçlarýna o andaki gecikme, erken sevk ve gelme zamanlarý ayný renkli kalemle yazýlýr. Bunlardan gecikmeler (+), erken gelmeler (-) iGaretiyle gösterilir. Gstasyonlardaki duruGlar , istasyon çizgisini kapatmayacak Gekilde, varýG kalkýG arasýndaki zaman (S) ile birleGtirilerek göst erilir.

Gki istasyon arasýndaki yolun trafiðe kapatýlmasý ise, kapanýG ve açýlýG; zaman çizgileri ile istasyon çizgileri arasýnda kalan kýsým, dörtgen Geklinde çizilip içi taranarak grafik üzerinde gösterilir. Yolun kapanmasý, önceden bildirilen bir tamirat nedeniyle olmuG ise , dörtgen yeGil kalemle, bir olaydan kapanmýGsa dörtgen kýrmýzý kalemle çizilip içi taranýr. Grafiklerin baG tarafýnda gösterilmiG bulunan iGaretler, gerektiðinde tren çizgileri üzeri nde, birer numara verilerek gösterilir.

Bu iGaretlerle ilgili olaylar, olaylarýn açýklanmasý kolonunda gösterilirken verilmiG olan numaralarýn, açýklamalarýn baGýna ayný renk kalemle yazýlmasý zorunludur. Özel bir seyir programý ile sefere konulan trenler, kurGun kalemle önceden grafiðe çizilir. Bu tr enlerin gerçek seyirleri, cinsine göre renkli kalemle belirtilir. Seferden kaldýrýlan veya iGlem eyecek trenlerin grafik üzerindeki numaralarý kurGun kalemle çizilir. Her an göz önünde bulundurulmasý gereken özellikler, grafik üzerinde ayrýlmýG olan özel bölüme yazýlýr.

1.7. Trenlerin BuluGmasý Ve Öne Geçmesi

Tek hatlarda, aksi veya ayrý yönlerden gelen iki trenin uygun bir istasyonda karGýlaGmasýna buluGma, ayný yönde giden trenlerden birinin bir istasyonda diðerinin önüne geçmesine de öne geçme denir. BuluGmalarýn ve öne geçmelerin kalkýG-varýG tarifelerinde gösterilmesi ve türleri aGaðýda belirtilmiGtir.

1.7.1. Trenlerin BuluGmasý

BuluGmalar normal ve geçici buluGma olarak ikiye ayrýlýr. Orerde yer alan buluGmalar normal, orerde yer almayan veya sonradan sefere konulan bir tren nedeniyle veyah ut normal buluGmanýn orerde gösterildiði istasyondan baGka bir istasyonda gerçekleGmesi de geçici buluGmadýr. Trenlerin buluGmalarý genel kural olarak nöbetçi hareket memuru olan istasyonlarda yapýlýr. Zorunlu hallerde bu kuralýn dýGýna çýkýlarak karGýlýklý olmamak Gartý

memursuz istasyonlarda da buluGma yaptýrýlabilir.

Seyir programýna göre buluGma istasyonuna ilk gelen tren, buluGma bekleyen, sonra gelen de buluGmaya gelen trendir.

Trenlerin kalkýG-varýG tarifelerinde buluGmalarý gösterilirken, buluGmanýn yapýlacaðý istasyonun karGýsýndaki, buluGma bölümlerinde tren numaralarý gösterilmekle beraber, buluGma bekleyen trenin numarasýnýn altý çizilir.

Resim 1.4. Trenlerin buluGmasý KalkýG -varýG tarifelerinde buluGmalar, istasyonlarýn; kavGak, son istasyon ve ara istasyon olmalarýna göre X veya V iGaretleri ile gösterilir.

X buluGma yapan trenler; tek hatlarda karGýlýklý yönlerden gelip her biri diðerinin geçtiði yoldan ileriye devam edecek trenlerdir. BuluGma istasyonunun yanýna X iGareti konulur. X iGareti ile gösterilen trenlerin ileriye devam edebilmeleri için aGaðýdaki Ga rtlarýn yerine getirilmiG olmasý Garttýr.

. KarGýdan gelecek trenle buluGmanýn fiilen gerçekleGmesi,

. Gelecek tren gecikmiG ise buluGma deðiGikliði emrinin makinist ve tren Gefine verilmiG olmasý,

. Gelmesi gereken tren seferden kaldýrýlmýG ise seferden kaldýrma emrinin makinist ve tren Gefine verilmiG olmasý,

Bu Gartlar yerine getirilmeden nöbetçi hareket memurlarý treni gönderemez, makinist ve tren Gefi de treni hareket ettiremez.

V iGaretiyle belirtilen buluGmalar; hat baGý, kavGak, tek hatla çok yollu hattýn birle Gme istasyonlarý ile ara istasyonlarda seferi biten trenlerde olduðu gibi buluGmanýn fiile n gerçekleGmemesi veya buluGma deðiGikliðine gerek olmamasý olasýlýðý olan trenlerde kullanýlýr. KarGý yönden gelen trenin geliG yoluna girmeyecek tren V, buluGmaya gelen tr enin geliG yoluna girecek tren ise X buluGma yapar ve bu iGaretlerle belirtilir.

Hat baGý istasyonunda; orer gereðince bu istasyondan hareket edecek bir trenin harek et saati ile karGý yönden gelecek diðer bir trenin bu istasyona geliG saati arasýnda en faz la 45

dakikalýk bir süre olduðunda, gelen tren çýkacak trenle V buluGma, çýkacak tren ise gelen trenle X buluGma yapar.

KavGak istasyonlarýnda; trenlerden birinin kalkýG veya geliG saati ile diðer trenin ge liG veya kalkýG saati arasýnda en fazla 45 dakikalýk süre olursa ana hat treni Gube hattýndan gelen trenle V, Gube hattýndan gelen tren ise ana hat treni ile X buluGma yapar.

Tek hatla çok hareket saati fazla 45 dakikalýk bir ek hatta gidecek

yollu hatlarýn birleGtiði bir istasyondan, tek hat yönüne çýkacak trenin ile, tek hattan bu istasyona gelecek trenin geliG saati arasýnda en süre olursa, çok yollu hatta girecek tren diðer trenle V, çok yollu hattan t tren diðer trenle X buluGma yapar.

Ara istasyonlarda karGýlýklý yönlerden gelen trenlerden birisinin seferi sona erer, diðeri yoluna devam ederse, geliG saatleri arasýnda en fazla 45 dakikalýk süre olduðunda seferi sona eren tren diðer trenle V buluGma, buluGmadan sonra diðer trenin geldiði yöne gidecek tre n seferi sona eren trenle X buluGma yapar.

X iGareti ile gösterilen trenlerin buluGmalarýnda trenlerden birinin seferden kaldýrýlmasý nedeniyle buluGma yapýlamazsa, diðer trene 5201 veya 7003 model verilerek buluGmaya gelecek trenin seferden kaldýrýldýðý bildirilir.

Tek hatlarda birbirlerinin yolunu çiðnemeyen iki trenin bir istasyonda birbirlerini görmeleri veya çok yollu hatlarda trenlerin bir istasyonda karGýlaGmalarý buluGma sayýlmaz ve kalkýG-varýG tarifeleri ile trafik cetvellerinde buluGma gösterilmez.

Trafik cetvellerindeki buluGma ve öne geçme bölümlerine buluGma yapan, öne geçen ve önüne geçilen trenler nöbetçi hareket memuru tarafýndan, yalnýz tren numaralarý yazýlarak imzalanýr.

1.7.2. Trenlerin Öne Geçmesi

Öne geçme iki türlüdür.

Orerde yer alan öne geçmeler normal, orerde yer almayan veya bir trenin gecikmesinden veya sonradan bir trenin sefere konulmasýndan dolayý yapýlan öne geçmeler de geçici öne geçmedir.

Seyir programýna göre öne geçme istasyonuna önce gelip, öne geçecek treni bekleyen tren önüne geçilecek tren, sonra gelip diðer trenin önüne geçecek tren de öne geçen trendir. KalkýG-varýG tarifelerindeki öne geçme bölümlerine öne geçen ve önüne geçilen tren numaralarý yazýlmakla beraber, Romen rakamý ile öne geçen tren numarasýnýn yanýna I, önüne geçilen tren numarasýnýn yanýna II rakamý konulur.

Resim 1.5. Öne geçme

Öne geçmenin ne Gekilde yapýlacaðý aGaðýda belirtilmiGtir.

Trenlerin normal öne geçme istasyonlarý orerlerde gösterilmiGtir.

Geçici öne geçmeler, önüne geçilecek trenin öne geçme nedeniyle kaybedeceði zamaný ileride kazanabilmesi, trenler arasýndaki baðlantý, trenlerin sýrasý gözönüne alýnarak trafik kontrolörü tarafýndan belirlenir.

TMG sisteminde öne geçme iGlemi, öne geçmenin yapýldýðý istasyonun nöbetçi hareket memuru tarafýndan tren Gefi ve makiniste sözlü olarak bildirilir ve trafik cetvelinin ilgili bölümüne tren numaralarý yazýlýr. Geçici öne geçme istasyonu, öne geçecek trenin tren Gefi ve makinistine bir önceki istasyon tarafýndan imza karGýlýðý bildirilir.

Normal öne geçmenin, çeGitli nedenlerle geçici olarak baGka istasyonda yapýlmasý gerektiðinde trafik kontrolörü durumu daha sonraki istasyonlara telle veya telefonla b ildirir.

1.7.2. BuluGma deðiGikliði emirleri

1.7.2.1. BuluGma komGu istasyonda olacak ise,

Trafik kontrolörü : saat .................dýr............. treni ..............trenle buluGmak üzere B ye sevk ediniz. Soyadý. A. Gstasyonu Hareket Memuru :..........tren ............. trenle buluGmak üzere B .ye sevk edilecektir. Soyadý. B.Gstasyonu Hareket Memuru :............tren .......trenle buluGmak üzere B.ye gelecektir. Soyadý. Trafik kontrolörü : Tamam.

1.7.2.2.BuluGma birkaç istasyon ilerde yapýlacak ise;

Trafik kontrolörü : Saat ...............dýr............ treni ........... trenle buluG mak üzere A.dan D ye kadar sevk ediniz. Soyadý. A. Gstasyonu Hareket Memuru :............. tren ............trenle D.de buluGma k üzere sevk edilecektir. Soyadý. B.Gstasyonu Hareket Memuru :B anlaGýldý. Soyadý. C.Gstasyonu Hareket Memuru :C anlaGýldý. Soyadý D.Gstasyonu Hareket Memuru :............ tren ......... trenle buluGmak üzere D.y e kadar gelecektir. Soyadý. Trafik kontrolörü : Tamam.

Her iki emirden sonra, treni buluGma deðiGikliði ile gönderecek istasyonun nöbetçi hareket memuru, iki suret 5201 modele trafik kontrolörünün verdiði emri yazarak, tren Ge fi ve makiniste verir.

BuluGma deðiGikliði yapýlan trenler için ayrýca sevk emri verilmesine veya aGýrý buluGma deðiGikliði ile gönderilen trenler için, aradaki istasyonlarýn ayrýca sevk emri almasýna gerek yoktur.

Tren istasyona bazý Gartlara uyulmasý kaydýyla kabul edilecekse, trafik kontrolörü sevk emri yapacaðýný bildirdiðinde, treni kabul edecek istasyonun nöbetçi hareket memuru, trafik kontrolörüne trene bildirilmesini istediði Gartlarý bildirir.

Bunun üzerine trafik kontrolörü treni gönderecek istasyona önce, bu Gartlarý bildirir, onun tekrar etmesinden sonra, normal sevk emrini yapar.

Treni gönderecek istasyonun nöbetçi hareket memuru bildirilen bu Gartlarý 5588 modele yazarak tren Gefi ve makiniste imza karGýlýðý bildirir. Tren istasyona bu kuralla ra uygun olarak girer.

BuluGma deðiGikliði ile gönderilen trenin yeni buluGma istasyonunda duruGu olmasa da, buluGma deðiGikliði ile gönderildiðinde, durma modeli verilmesine gerek olmadan durmasý zorunludur.

1.8. Trenlerin hareket ve geliG bildirileri

Trenlerin istasyonlardan gönderilmeleri için, trafik kontrolörü tarafýndan sevk emri verilir. Gstasyonlardaki nöbetçi hareket memurlarý, trafik kontrolöründen emir ve talimat almadan, hiçbir treni komGu istasyona veya çalýGýp geri gelmek kaydýyla anayola gönderemez.

TMG sisteminde, trenler birbirlerini istasyon mesafesi ile takip eder. Öndeki tren

komGu istasyona varmadan, arkadan ikinci bir tren komGu istasyona gönderilemez. Bi r hizmet tren veya aracýnýn bir iGletme trenini takip etmesi halinde bu hüküm dýGýna çýkýlabili

Trafik kontrolörleri, sevk emirlerini trenlerin seyrini aksatmayacak Gekilde istasyonlara zamanýnda bildirir.

Trenlerin istasyonlara geliG ve hareket saatleri geciktirilmeden nöbetçi hareket memurlarý tarafýndan trafik kontrolörüne bildirilir. Bir trenin istasyondaki duruG süresi 3 dakika veya daha az ise geliG ve hareket bildirisi trenin gönderilmesinden sonra a yný anda yapýlýr. DuruG süresi 3 dakikadan fazla ise geliG bildirisi trenin geliGinde hemen yapýlýr . Ancak, trenlerin birbirlerini istasyon mesafesi ile takip etmeleri durumunda, önde ki trenin geliG bildirisi geliGinde hemen yapýlýr. Trenin gönderilmesinden sonra da hareket bild irisi ayrýca yapýlýr.

Gstasyonlardan gönderilen trenler için komGu istasyona veya trafik kontrolörüne aGaðýdaki Gekilde hareket bildirisi yapýlýr.

TMG sisteminde ilk çýkýG istasyonu, trene vagon veren veya çýkaran istasyon ve teGkilat istasyonlarý trenin numarasýný, dingil sayýsýný, metre olarak uzunluðunu, aðýrlýðýný, esas ve destek lokomotif numaralarý ve hareket saati ile gecikmeli gönderilmiGse nedenini tr afik kontrolörüne bildirir.

TMG sisteminde ayrýca, bütün istasyonlar kendilerinden hareket eden trenlerin hareketlerini komGu istasyona trafik kontrolörü aracýlýðýyla aGaðýdaki Gekilde bildirir.

. Treni gönderen istasyon trafik kontrolörüne trenin hareket ettiðini ve hareket bildirisi yapacaðýný bildirir.

. Trafik kontrolörü komGu istasyonu arayarak hareket bildirisi yapýlacaðýný söyler.

. Treni gönderen istasyon " ....... tren ....... dingille saat .... / vaktinde git ti. Soyadý. " diyerek bildiriyi yapar.

. Bildiriyi alan istasyon " ....... trenin ....... dingille saat .... / vaktinde gittiði

anlaGýldý. Soyadý. " Geklinde metni tekrar eder.

. Trafik Kontrolörünün " tamam " demesi ile bildiri yapýlmýG olur.

GeliG bildirisi, tren tamam olarak gelip, kabul edildiði yolun limitleri içine girdi kten ve tren durduktan sonra yapýlýr.

Trafik kontrolörleri, trenlerin gönderilmeleri için komGu iki istasyona emir verebilecekleri gibi, bir defada birkaç istasyona birden, istasyon ve tren numarasý belirterek devamlý sevk emri de verebilir. Bu durumda trenin gidebileceði istasyona kadar arada baGka bir trenin bulunmamasý ve normal ya da geçici bir buluGmanýn olmamasý Garttýr. Sevk emrinin verilmesinde arada bir veya birkaç istasyonun cevap vermemesi trenin gönderilmesine engel olmaz.

Trafik kontrolörünün sevk emri için aradýðý istasyon cevap vermez ve baGka bir istasyona da yapma imkaný olmadýðý için sevk emri yapýlamazsa, 5588 modelle tren Gefi ve makiniste sevk alýnamadýðý imza karGýlýðý bildirildikten ve durum trafik cetveline yazýldýkta sonra tren gönderilir. Bu durumda tren komGu istasyon baGmakasýnda durur ve istasyon dan alacaðý emre göre istasyona girer.

Trafik kontrolörleri, treni gönderecek ve kabul edecek istasyonlarý birlikte çaðýrýr, kendini tanýtýr, sonra sevk emrini verir. Gstasyonlar tarafýndan da emir tekrar edilir . Verilen emrin doðru tekrar edildiði anlaGýldýktan sonra trafik kontrolörü tarafýndan tamam denilerek konuGmalar bitirilir. Trafik kontrolörü "tamam" demedikçe konuGma bitmiG sayýlmaz. Bu nedenle istasyonlar trafik kontrolörü tamam deyinceye kadar telefonlarý dinlemek zorundadýr.

UYGULAMA FAALGYETG

UYGULAMA FAALGYETG TMG sisteminde, tren trafiðinin sevk ve idaresini aGaðýdaki iGlem basamaklarýna göre yapýnýz.

GGlem Basamaklarý Öneriler

. Trenlerin istasyonlara kabul ve sevk yollarýný Gemalardan, orer grafiklerinden belirleyiniz.

. Trenlerin kabul edileceði yolu deðiGtirmeye nöbetçi hareket memuru yetkilidir. Gerekli durumlarda kabul yolu deðiGikliði yapýnýz ve bu deðiGikliði trenin kabulü ve gönderilmesinden sorumlu personel ile manevra personeline önceden bildiriniz.

. Trenleri istasyonlara kabul ve sevk etmek için . BuluGma ve öne geçme veya herhangi bir zorunluluk yoksa bütün trenleri istasyonun ana yoluna alýnýz.

. Tren teGkil memurlarýný makasa, trenin istasyona geliG saatinden en geç 15 dakika önce gönderiniz.

. Mekanik giriG iGaretlerini trenlerin geciktirilmemesi için trenin komGu istasyondan hareket saati bildirildikten hemen sonra açýnýz ve trenin istasyona giriGinden hemen sonra mutlaka kapatýnýz.

. Yolcu trenleri istasyonun yolcularýn inmesi veya binmesi ile eGyalarýn yüklenmesi ile boGaltýlmasýna en uygun yerinde durdurunuz.

. Gstasyona girecek veya durmadan geçecek veyahut hareket edecek trenlere gerekli iGaretleri vermek üzere, trenin geçeceði yolu ve tren personelinin vereceði iGareti görebileceði uygun bir yerde durunuz.

. Bir tren için serbest durumuna getirilen makaslar kesin bir zorunluluk olmadýkça kapatýlamayacaðý gibi, üzerinde bir tren veya lokomotif bulunduðu sýrada tren veya lokomotifin yanlýG yola girdiði

. Emniyet tedbirlerini alýnýz

. Dikkatli ve titiz çalýGýnýz

. Emirlere uyunuz

. Yönetmeliklerdeki konuGma kalýplarýna uyunuz

. KonuGmalarýnýzýn anlaGýlýr olmasýna dikkat ediniz.

. VermiG olduðunuz talimatýn yerine getirilip getirilmediðini kontrol ediniz.

. Mesleðinizle ile ilgili etik ilkelere uygun davranýnýz.

anlaGýlsa dahi makaslarý kesinlikle çevrilmeyiniz, durma iGaretleri verilerek yanlýG yola giren trenin durdurulmasý saðlayýnýz.

. Trene hareket emri veren nöbetçi hareket memuru ve treni kabul eden tren teGkil memuru, gelen, giden ve durmadan geçen trenlerin tamam ve yolda kopmamýG olduklarýný kontrol ediniz. . Kabul edilen tren limitler içinde mi limit dýGýnda mý durduðunu kontrol ediniz. . Limit içinde durmadýysa ileri geri hareket ettirerek limit içine girmesini saðlayýnýz.

. Sevk emrini aGaðýdaki örneklere göre veriniz.

. Bir Sonraki Gstasyona Sevk Emri

. Trafik kontrolörü : saat 16:00 dýr 41410 treni Bostankaya ya sevk ediniz. YILMAZ. . UlaG Gstasyonu Nöbetçi Hareket Memuru :41410.treni Bostankaya ya sevk edeceðim. ERDOÐAN. . Bostankaya Gstasyonu Nöbetçi Hareket Memuru :41410 tren Bostankaya ya gelecektir. SEZER. . Trafik kontrolörü : Tamam

. . Birkaç Gstasyona Birden Devamlý Sevk Emri

. Trafik kontrolörü :Saat 09:00 dur 43781 Treni Hanlý dan Ghsanlý ya kadar sevk ediniz. YILMAZ. . Hanlý Gstasyonu Nöbetçi Hareket Memuru : 43781 tren Ghsanlý .ya kadar sevk edilecektir. AÐBABA.

. Gücük Gstasyonu Nöbetçi Hareket Memuru :Gücük anlaGýldý. ÖZDOÐAN. . garkýGla Gstasyonu Nöbetçi Hareket Memuru :garkýGla anlaGýldý. TOROS. . Ghsanlý Gstasyonu Nöbetçi Hareket Memuru : 43781 tren Ghsanlý ya kadar gelecektir. AYDIN. . Trafik kontrolörü : Tamam

. BuluGma deðiGikliði emirlerini yerine getiriniz.

. Trafik kontrolörü : saat 12:00 dir 41410 treni 43781.trenle buluGmak üzere Hanlý ya sevk ediniz. YILMAZ. . Gücük. Gstasyonu Nöbetçi Hareket Memuru :41410 tren 43781 trenle buluGmak üzere Hanlý .ya sevk edilecektir. ÖZDOÐAN. . Hanlý.Gstasyonu Nöbetçi Hareket Memuru :41410 tren 43781 trenle buluGmak üzere Hanlý .ya gelecektir. AÐBABA. . Trafik kontrolörü : Tamam.

. Bu emirden sonra, treni buluGma deðiGikliði ile gönderecek istasyonun nöbetçi hareket memuru, iki suret 5201 modele trafik kontrolörünün verdiði emri yazarak, tren Gefi ve makiniste verir.

. Hareket bildirisini aGaðýdaki örneðe uygun olarak yapýnýz. . Treni gönderen istasyon trafik kontrolörüne trenin hareket ettiðini ve hareket bildirisi yapacaðýný bildirir.

. Trafik kontrolörü komGu istasyonu arayarak hareket bildirisi yapýlacaðýný söyler.

. Treni gönderen istasyon " 43781 tren 36 dingille vaktinde gitti. Soyadý. " diyerek bildiriyi yapar.

. Bildiriyi alan istasyon " 43781 trenin 36 dingille vaktinde gittiði anlaGýldý. Soyadý. " Geklinde metni tekrar eder.

. Trafik Kontrolörünün " tamam " demesi ile bildiri yapýlmýG olur.

. GeliG bildirilerini aGaðýdaki örneðe uygun olarak yapýnýz.

. Treni kabul eden istasyon nöbetçi hareket memuru tren istasyona gelip limitler içinde durduktan sonra trafik kontrolörüne trenin geldiðini ve geliG bildirisi yapacaðýný bildirir.

. 43781 tren 36 dingille vaktinde geldi. Soyadý diyerek bildiriyi yapýnýz.

. Trenlerin buluGmalarýný tespit emirlerini yerine getiriniz

. Orerde gösterilen ve geçici buluGmalarý istasyonlara bildiriniz.

. BuluGma bekleyecek tren orer grafiðinde tren numarasýnýn altý çizili olarak gösterilmiGtir. BuluGmaya gelen tren istasyon limitini geçtikten sonra buluGma bekleyen treni ve gönderiniz.

. Eðer, gelecek tren gecikmiG ise buluGma deðiGikliði emrinin makinist ve tren Gefine verilmiG olmasý veya gelmesi gereken tren seferden kaldýrýlmýG ise seferden kaldýrma emrinin makinist ve tren Gefine verilmiG olmasý, Gartýyla treni gönderiniz.

. Trenlerin öne geçme emirlerini yerine getiriniz.

. Orerde yer alan öne geçmelerde öne geçen tren numarasýnýn yanýna I ve önüne geçilen tren numarasýnýn yanýna II yazýnýz. Buna göre önüne geçilen tren istasyona girip limit içerisine alýnýz. Sonra öne geçen treni istasyona alýnýz ve önce gönderiniz.

. Geçici öne geçmelerde; geçici öne geçme istasyonunu, öne geçecek trenin tren Gefi ve makinistine bir önceki istasyon nöbetçi hareket memuru tarafýndan imza karGýlýðý bildirilmesini saðlayýnýz.

. BuluGan ve öne geçmeleri gerçekleGen trenlerin trafik cetvellerini imzalayýnýz

. Trenleri hareket memuru diski ile hareket emrini veriniz.

. Trenlere hareket emrini verdikten ve trenlerin istasyonunuzdan çýkýGýndan sonra trafik kontrolörüne hareket bildirisini yapýnýz.

ÖLÇME VE DEÐERLENDGRME

ÖLÇME VE DEÐERLENDGRME Bu faaliyet sonunda kazandýklarýnýzý aGaðýdaki sorularý cevaplandýrarak ölçünüz.

AGaðýdaki sorularý dikkatlice okuyarak doðru seçeneði iGaretleyiniz.

1. AGaðýdakilerden hangisi tren trafiðinin telefonla merkezden idaresinin kýsaltýlmasýdýr? A) TSG B) DRS C) CTC D) TMG

2. AGaðýdakilerden hangisinde ait olduðu hat kýsmýnýn grafiðindeki bütün trenlerin iGlediði kesimin seyir cetvelleri, istasyonlar arasýndaki uzaklýk, yolcu trenlerinin teGkilatý, düzenli trenlerin iGleme günleri, lokomotiflerin o kýsýmda trenin cinsine göre çekebileceði yükün aðýrlýðý, koGum takýmý çekerleri, fren emsalleri ile diðer gerekli bilgiler bulunur? A) Hizmete mahsus orer B) Halka mahsus orer C) Trafik kontrolörü grafiði D) VarýG-kalkýG tarifeleri

3. Trenlerin hareket ve geliG bildirilerini kim yapar? A) Trafik kontrolörü B) Tren teGkil memuru C) Nöbetçi hareket memuru D) Makinist

4. AGaðýdakilerden hangisi tren tamam olarak gelip, kabul edildiði yolun limitleri içine girdikten ve tren durduktan sonra yapýlýr? A) Hareket bildirisi B) GeliG bildirisi C) Sevk emri D) Kabul emri

AGaðýdaki cümlelerin baGýnda boG býrakýlan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler doðru ise D, yanlýG ise Y yazýnýz.

5. (

)Trafikle ilgili hizmetleri, yolcu ve eGya taGýmasýný yapmaya yarayan demiryolu ve

tesislerinin bulunduðu, gar müdürlüðü, gar Gefliði, istasyon Gefliði, sayding statüsündeki yerlere istasyon denir.

6. ( )Tek tren teGkil memuru bulunan istasyonlardaki buluGmalarda, anayola girecek treni tren teGkil memuru, barýnmaya girecek treni nöbetçi hareket memuru kabul eder..

7. ( )Trafik kontrolörü grafiklerinde istasyon çizgileri yatay zaman çizgileri dikey olarak gösterilir.

8. ( )Gki istasyon arasýndaki yolun trafiðe kapatýlmasýnda, kapanýG ve açýlýG; zaman çizgileri ile istasyon çizgileri arasýnda kalan kýsým, dörtgen Geklinde çizilip içi taranarak grafik üzerinde gösterilir. Yolun kapanmasý, önceden bildirilen bir tamirat nedeniyle olmuG ise, dörtgen yeGil kalemle, bir olaydan kapanmýGsa dörtgen kýrmýzý kalemle çizilip içi taranýr.

DEÐERLENDGRME

Cevaplarýnýzý cevap anahtarýyla karGýlaGtýrýnýz. YanlýG cevap verdiðiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiðiniz sorularla ilgili konularý faaliyete geri dönerek tekrarlayýnýz. Cevaplarýnýzýn tümü doðru ise Kontrol Listesi ne geçiniz.

KONTROL LGSTESG

Bu faaliyet kapsamýnda aGaðýda listelenen davranýGlardan kazandýðýnýz beceriler için Evet, kazanmadýklarýnýz için Hayýr kutucuklarýna (X) iGareti koyarak kontrol ediniz.

Deðerlendirme Ölçütleri Evet Hayýr 1. Trenlerin istasyonlara kabul ve sevk yollarýný belirlediniz mi?

2. Trenleri istasyonlara kabul ve sevk ettiniz mi?

3. Sevk emri verdiniz mi?

4. BuluGma deðiGikliði emirlerini yerine getirdiniz mi?

5. Hareket bildirisi yaptýnýz mý?

6. GeliG bildirisi yaptýnýz mý?

7. Trenlerin buluGmalarýný tespit emirlerini yerine getirdiniz mi?

8. Trenlerin öne geçme emirlerini yerine getirdiniz mi?

DEÐERLENDGRME

Deðerlendirme sonunda Hayýr Geklindeki cevaplarýnýzý bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanýz öðrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarýnýz Evet ise bir sonraki öðrenme faaliyetine geçiniz.

ÖÐRENME FAALGYETG 2

AMAÇ ÖÐRENME FAALGYETG 2

Bu öðrenme faaliyeti sonucunda TMG sisteminde olaðan dýGý durumlarda trafiði yönetebileceksiniz.

ARAgTIRMA

. Orer grafiklerini inceleyiniz. . TMG sisteminde kullanýlan modelleri araGtýrýnýz ve sýnýfa rapor halinde sununuz.

2- TMG SGSTEMGNDE OLAÐAN DIgI DURUMLARDA TRAFGÐG YÖNETMEK 2.1. Orer DýGý Durma

Orer gereðince istasyonlardan durmadan geçecek bir tren bazý koGullarda durmasý gereklidir. Bu durma yetkili kiGiler tarafýndan trafik kontrolöründen izin alýnarak yapýla bilir.

Yolcu trenlerinde, iGletme gereði veya kaza, yangýn, sel ve benzeri durumlarda yardým ekibi, hasta ve yaralý bindirilmesi, indirilmesi veya telekomünikasyon ve yol arýzalarýn da görevlilerin kaza/olay ve arýza yerine gönderilmeleri veya buradan alýnmalarý için,

Yük trenlerinde, iGletme gereði veya canlý hayvan ve acele gönderilmesi gereken eGya yüklü vagon verilmesi veya görevlilerin kaza/olay ve arýza yerine gönderilmeleri veya buradan alýnmalarý için, trafik kontrolörü veya trafik kontrolöründen izin alýnarak nöbetçi hareket memurlarý tarafýndan durdurulur.

Yukarýda belirtilen durumlar dýGýnda veya trafik kontrolörüne bildirilen gerekçenin doðru olmamasý halinde trenin gereksiz durdurulmasýndan talebi yapanlar sorumlu tutulu r.

Trenin orer dýGý durdurulacaðý mümkünse, tren personeline gerekli model verilerek önceden bildirilir. Trene binen ve inenlerin imzasý trafik cetveline alýnýr.

G Tipi emniyet tesisatý olan istasyonlarda; trenler giriG iGaretleri önünde durdurulma dan yalnýz çýkýG semaforu kapalý bulundurularak istasyonda durdurulur.

Toros tipi emniyet tesisatý veya ileri koruma iGareti bulunan istasyonlarda;

Trenin durdurulacaðý tren personeline durma modeli verilerek önceden bildirilmiGse, tren giriG iGareti kapalý tutularak durdurulur, daha sonra giriG iGareti açýlarak ista syona girmesi ve nöbetçi hareket memuru tarafýndan kýrmýzý disk gösterilerek durmasý saðlanýr.

Trenin duruGu, tren personeline önceden bildirilmemiGse, tren giriG semaforu veya ileri koruma iGareti kapalý tutularak durdurulduktan, sonra baG makasta kýrmýzý iGaret gösterile rek durdurulur, durdurulma nedeni tren teGkil memuru veya görevlendirilen personel tar afýndan tren personeline bildirildikten sonra istasyona kabul edilir.

GiriG iGareti bulunmayan istasyonlarda;

Trenin durdurulacaðý tren personeline durma modeli verilerek önceden bildirilmiGse, tren baG makasta durdurulduktan sonra istasyona kabul edilir ve nöbetçi hareket memu ru tarafýndan kýrmýzý disk veya ýGýk gösterilerek istasyonda durmasý saðlanýr.

Trenin durdurulacaðý önceden tren personeline bildirilememiGse, tren önce tren teGkil memuru tarafýndan baG makastan belirli uzaklýkta kýrmýzý iGaret gösterilerek durdurulur ve tren teGkil memuru da lokomotife binerek istasyona girmesi ve burada durmasý saðlanýr.

Orer dýGý durdurulacaðý modelle bildirilen trenler, durmayý gerektiren nedenler sonradan kalkmýG olsa da mutlaka durdurulur. Ancak durdurulacaðý önceden bildirilmemiG olan trenler, G tipi, Toros tipi ve ileri koruma iGaretleri bulunan istasyonlard a iGaretler trenin geliGinden önce serbest duruma getirilmek veya koruyucu iGareti bulunmayan istasyo nlarda tren gelmeden önce nöbetçi hareket memuru tarafýndan tren teGkil memuruna trenin durdurulmayacaðý bildirilmek suretiyle durmadan geçirilir. Durum tren teGkil memuruna bildirilememiGse tren mutlaka durdurulur.

BuluGma deðiGikliði ile gönderildiði istasyonda duruGu olmayan trene 5201 model verildiðinde ayrýca durma modeli verilmesine ve yukarýdaki hükümlerin uygulanmasýna gerek yoktur. Bu trenler normal uygulamaya göre istasyona kabul edilir.

TCDD (M.5201) TRAFGK KONTROLÖRÜ EMRG

/

/20 Saat:

.. Trafik Kontrolörü:

.

. . . . .

Gstasyon:

Nöbetçi Hareket Memuru

(Gsim ve Gmza)

Tablo: 2.1. 5201 numaralý trafik kontrolörü emri modeli 2.2. Orerde DuruGun Kaldýrýlmasý

GecikmiG bir yolcu treni, isteðe baðlý bir trenin seyrini takip ettiðinde, isteðe baðlý trenin kullanýlmasýna gerek olmayan duruGlarý kaldýrýlabilir. Bu duruGlarýn kaldýrýlmasý tren

duyurusunda gösterilir. Makinistler ve tren Geflerine hangi istasyonlardan durmada n geçileceði gerekli model verilerek bildirilir. Bunun dýGýnda yolcu trenleri kalkýG-varýG tarifelerinde duruGu olan bütün istasyon ve duraklarda durur.

TMG uygulandýðý bölgelerde yük trenlerinin kalkýG-varýG tarifelerinde gösterilen duruGlarý, istasyonda durmasýný gerektiren hiç bir neden olmamasý halinde trafik kontrolörü tarafýndan verilecek emirle kaldýrýlabilir. DuruGun kaldýrýldýðý, TMG sisteminde trene 5201 veya 5602 model verilerek bildirilir.

Trenlerin duruGunun kaldýrýldýðý iGletmeye geçici olarak kapatýlmýG istasyonlarýn makaslarý ana yola düzenlenerek kilitlenir ve gece makas fenerleri fosforlu deðilse ya kýlýr, ancak makasta tren teGkil memuru bulundurulmaz.

TCDD (M.5602) A ..Gstasyonu DURMA/DURMADAN GEÇME BGLDGRGMG ./

../

Tarihindeki

No.lu Tren .

nedeniyle; istasyonunda

.

..

ORER DIgI OLARAK DURACAKTIR. . nedeniyle; istasyonunda

.

ORER DIgI OLARAK DURMAYACAKTIR.

Makinist Tren gefi Hareket Memuru

Not: Gerekli olmayanlar çizilecektir.

Tablo: 2.2. 5602 numaralý orer dýGý durma/durmama modeli

2.3. gartlý Sevk Emirleri

Trenlerin istasyona kabulü veya sevki bazý Gartlara göre yapýlmasý gerekebilmektedir. Gstasyona kabulü ile ilgili kurallarýn dýGýnda, bazý kurallara uyularak kabulü gereken trene Gartlý sevk emri verilir.

Treni, Gartlý sevk emri ile kabul edecek istasyonun nöbetçi hareket memuru, Gartlarýný trafik kontrolörüne bildirir. Bu Gartlarý öðrenen treni gönderecek istasyonun nöbetçi hareket memuru, Gartlarý 5588 modele yazarak göndereceði trenin tren Gefi ve makinistlerine im za karGýlýðý bildirir.

gartlý sevk emri verilmesinde aGaðýdaki veya benzeri konuGma metinleri kullanýlýr. - B istasyonunda ........... yoldaki vagonlar üzerine alýnacaðýndan makas baGýnda durmak Gartýyla........, - B istasyonunda manevradan sonra yol açýlacaðýndan makas baGýnda durmak Gartýyla ......., - B istasyonunda, giriG semaforu veya ileri koruma iGareti .......... Gekilde b ozuk olduðundan, iGaret önünde durmak Gartýyla ........, - B istasyonunda baG makastan verilecek iGarete uymak Gartýyla..........., - B istasyonunda kör yola alýnacaðýndan, makas baGýnda durmak ve verilecek iGarete göre girmek Gartýyla .......... gibi Gartlý sevk emirleri verilebilir.

TCDD (M.5588) A No:

.

...

..Gstasyonu

/

.../

..Tarihinde

....No.lu trene verilen

SEYGR KISITLAMALARI BGLDGRGMG

GSTASYONU GLE GSTASYONU ARASI KM. GLE KM. ARASI I. Sürat Azaltmak .....................-

.

-

..Km/s

.....................-

.

-

..Km/s

.....................-

.

-

..Km/s

.....................-

.

-

..Km/s

II. Durmak .....................-

.

-

..Dk.

.....................-

.

-

..Dk.

.....................-

.

-

..Dk.

.....................-

.

-

..Dk.

III. GGaretlere Dikkat .

. IV. Vagonet /Drezin ..ile .arasýnda bulunan vagonete / drezine dikkat edileceðinden bilgi aldým. Makinist Tren gefi Hareket Memuru

Tablo: 2.3. 5588 numaralý Gartlý sevk modeli

2.4. Tarifeli Trenle Tarifesiz Trenlerin BuluGmasý

Tarifeli trenlerle tarifesiz trenlerin veya iki tarifesiz trenin veya tarifesiz oto ve motorlu drezinler ile yol araç ve makinelerinin birbiri ile buluGmalarýnda aGaðýdaki Gek ilde iGlem yapýlýr.

Trafik kontrolörü buluGmanýn yapýlacaðý istasyon ile buluGacak trenleri gönderecek istasyonlara, trenlere sevk emri vermeden önce, " ........... No.lu trenle ....... .. No.lu trenin buluGmasý ................. istasyonunda tespit edilmiGtir" Geklinde buluGmayý belir leme emrini verir.

Nöbetçi hareket memurundan veya trafik kontrolöründen buluGmanýn belirlenmesine ait bildiriyi veya emri alan trenleri gönderecek istasyonlardan;

. Tarifeli treni gönderecek olan istasyon, bu trenin 5553 modelindeki tarifesiz trenin numarasýnýn karGýsýna belirlenen buluGma istasyonunun ismini yazar ve imza eder.

. Tarifesiz treni gönderecek istasyon, bu trenin 5553 modelindeki buluGma yapacak tarifeli trenin numarasýnýn karGýsýna belirlenen buluGma istasyonunun ismini yazar ve imza eder.

. Ayrýca, her iki treni gönderecek istasyonun nöbetçi hareket memurlarý, tarifeli trenle tarifesiz trenin buluGmasýnýn belirlenmesine ait bildiri veya trafik kontrolörü emrini 7003 veya 5201 modele yazarak imza karGýlýðý her iki trenin tren Gefi ve makinistlerine verir.

Gki tarifesiz trenin bir istasyonda buluGmasýnda da ayný Gekilde iGlem yapýlýr.

Tarifesiz trenle buluGma yapacak tarifeli trenin buluGma istasyonunda duruGu yok sa bu trene ayrýca durma modeli verilir.

Herhangi bir nedenle, tarifesiz trenle diðer trenlerin yapacaklarý buluGma için buluGmanýn belirlenmesi teli veya emri komGu istasyonlara yazýlamamýG ise, buluGmanýn belirlenmesi iGlemi buluGmanýn gerçekleGtiði istasyonda yapýlýr. Ancak, bu istasyonda duru Gu olmayan trenler için orer dýGý durmaya ait hükümler uygulanýr.

Tarifeli trenle, tarifesiz trenin buluGma istasyonunun belirlenmesinden sonra, b uluGma istasyonuna gelememeleri halinde aGaðýdaki Gekilde iGlem yapýlýr.

. BuluGma istasyonuna tarifesiz trenin gelememesi ve komGu istasyonda kalmasý halinde, belirlenen buluGma istasyonundan sonra tarifeli tren, tarifesiz t renle buluGuncaya kadar buluGma deðiGikliði iGlemi yapýlarak gönderilir.

. BuluGma istasyonuna, tarifeli trenin gelememesi ve komGu istasyonda kalmasý halinde, tarifesiz tren yeniden buluGma belirleme iGlemi yapýlarak gönderilir. Gki tarifesiz trenin buluGmasýnda da, bu Gekilde iGlem yapýlýr.

. BuluGmaya gelecek trenlerden birisinin seferden kaldýrýlmasý veya seferinin son bulmasý halinde, nöbetçi hareket memurunca trenin seferinin son bulduðu veya seferden kaldýrýldýðý yazýlý olarak bildirilerek yapýlan buluGma belirleme iGlemleri iptal edilir.

Tarifesiz trenlerin, demiryolu makine ve araçlarýnýn seferinin son bulduðu istasyonun nöbetçi hareket memuru, "........... No.lu tren istasyonuna/istasyonumuza saat ..... ....... da gelmiG ve seferi son bulmuGtur" diyerek trenin seyir ettiði kýsýmdaki bütün istasyonlarla, bölgeden geçecek trenlerin gönderildiði istasyonlara ve trafik kontrolörüne bildirir.

HaberleGmenin kesik olduðu durumlarda tarifesiz trenler, her iki yönden de geçmemiG tren bulunduðunda seferdeki ilk trenin orerine göre hareket saatinden 10 dakika önce korunmaya çekilmesi Gartýyla gönderilir. Belirtilen korunma saatinde istasyona çekilemey en tarifesiz trenler, bu saatte bulunduðu yerde durdurularak, her iki yönden korunur ve istasyonlarýn birinden veya trafik kontrolöründen garanti alýnmadýkça hareket edemez. TMG sisteminde istasyonlar arasýnda haberleGme varsa, buluGma belirleme iGlemleri ista syonlarca yapýlýr.

TCDD (M.5553) A No:

.

Normal BuluGma Modeli /

.../

Gstasyonunda No.lu Trenle Gstasyonunda No.lu Trenle

..Tarihinde

....No.lu Tren

Tarifesiz Trenler Tren No GGleyeceði Bölge Gstasyonunda

Normal buluGma yapacaktýr.

../ ../

..

Makinist Tren gefi Hareket Memuru

Tablo:2.4. 5553 numaralý normal buluGma model

2.5. Kapalý Gstasyonlarda Trenlerin Trafiði

Herhangi bir nedenle istasyonlarýn günün belirli saatlerinde veya tamamýnda tren trafiði iGlemlerine kapatýlmasý veya görev yapacak nöbetçi hareket memuru bulunmamasý halinde, bu istasyonda trenlerin trafiði aGaðýdaki Gekilde saðlanýr.

Gstasyonlarýn, acil durumlarda veya günün belirli saatlerinde trafiðe kapatýlmasýna ve açýlmasýna Tesisler Müdürlüðü, tamamen trafiðe kapatýlmasýna/açýlmasýna Tesisler Dairesi BaGkanlýðý yetkilidir.

Gstasyonun trafiðe kapatýldýðý süre, trafik kontrolörüne, komGu istasyonlara ve trenlere önceden bildirilir. Gstasyonun baG makasý anayola, diðer makaslarý sapmasýz durumda düzenlenerek mutlaka kilitlenir. Bu istasyonlardan geçecek trenlere, istasyonun kapa lý olduðu saatler 5588 modelle imza karGýlýðý bildirilir. GiriG ve çýkýG iGaretleri kapalý bulundurulur ve geceleri ýGýklandýrýlmaz. Makasta tren teGkil memuru bulundurulmaz, sürekl i kapatýlan yerlerin dýGýnda yalnýz geceleri fosforlu deðilse baG makaslarýn fenerleri yakýlýr.

Trafiðe kapatýlacak istasyonlarýn her iki baG makasý kulübesinin ve istasyon binasýnýn dýGýnda mutlaka trafik kontrolörü telefonu prizi veya trenlerde ve trafik kontrolörü merkezinde konuGmalarý banda kayýt edilen telsiz bulundurulur. Trenlerde, trafik kon trolörü telefonu prizine girmeye uygun ve çalýGýr durumda seyyar telefon veya telsiz bulunduru lur.

Birbirini takip eden iki trenden, öndeki tren istasyona varýp, girdiði yolun limitleri içinde durduðu tren Gefi tarafýndan telefonla trafik kontrolörüne bildirildikten sonra, ar kadan ikinci tren bu istasyona gönderilir. Öndeki tren, herhangi bir nedenle, bu istasyond an gidemez ise, tren Gefi arkadan gelen ikinci treni baG makasta durdurmak için gerek li önlemleri alýr ve durumu trafik kontrolörüne bildirir.

Bu trenlerin hareket bildirisi, istasyondan hareket etmeden önce tren Gefi tarafýnda n trafik kontrolörüne yapýlýr. Bu kesimde telsiz kullanýlýyorsa, hareket bildirisi tren istasy onu terk ettikten sonra telsizle tren Gefi tarafýndan trafik kontrolörüne bildirilir.

Trafiðe kapatýlan istasyonlarda zorunlu olmadýkça trenlere buluGma yaptýrýlmaz. Zorunlu durumlarda ise aGaðýdaki kurallara uyularak buluGma yaptýrýlabilir. . Önce, trafik kontrolörü, istasyonda görevli tren teGkil memuru varsa tren teGkil memurunu arayarak trenlerin buluGma yapacaðýný ve makas kilitlerini açmasýný ve barýnmaya alýnacak treni bildirir. Tren teGkil memuru kilitleri açtýktan sonra barýnmaya alýnacak tren için makasý bu yola düzenleyerek durumu trafik kontrolörüne bildirir.

. Trafik kontrolörü, buluGma yapacak her iki trenin tren Gefine kapalý istasyonda buluGma yapacaklarýný ve istasyonun hangi yoluna gireceklerini, bu yola girmeden önce makas baGýnda durup makasýn girecekleri yola düzenli olup olmadýðýný kontrol etmelerini, düzenlenmemiG ise düzenlemelerini ve treni limitler içine aldýktan sonra, makasý diðer trenin çýkýGýna düzenleyerek kendisine teminat vermelerini bir

önceki istasyondan 5588 veya 5201 model verdirerek bildirir. Bu modelleri veren istasyon ayrýca, durumu trafik cetveline yazýp tren Gefi ile makinistin imzasýný alýr.

. BuluGma istasyonuna gelen trenlerin tren Gefleri, makas kulübesindeki veya istasyon binasýndaki prizden trafik kontrolörünü arayarak, geliG saatlerini ve makasý diðer trenin çýkýGýna düzenlediðini trafik kontrolörüne bildirir.

. Trafik kontrolörü her iki trenin tren Gefinden de trenlerin geliG bildirisini aldýktan sonra, her iki trenin tren Gefine, ayrý ayrý komGu istasyonu da çaðýrarak sevk emri veya buluGma deðiGikliði iGlemini yapar.

. Sevk emrini alan tren Gefi, bunu makiniste bildirerek, buluGma deðiGikliði varsa 5201 modeli vererek, hareket emrini verir ve treni hareket ettirir.

. Trenlerin istasyonu terk etmesinden sonra görevli tren teGkil memuru, görevli tren teGkil memuru yoksa tren Gefi bütün makaslarý asli vaziyetine düzenleyerek kilitledikten sonra anahtarý makas kulübesine koyar ve durumu trafik kontrolörüne bildirir.

. BuluGma yapýlacaðý bildirildiði halde, trenlerden birisinin buluGma istasyonuna gelemeyerek komGu istasyonda kalmasý halinde ve buradan yeniden emir verilmedikçe hareket etmemesi bildirildikten sonra, bu bentte belirtildiði Gekilde buluGma istasyonuna gelen trenin tren Gefine trafik kontrolörü tarafýndan tekrar buluGma deðiGikliði iGlemi yaptýrýlarak tren komGu istasyona gönderilir.

. Bu trenlere yapýlacak olan her türlü ihbar ve tespit bildirileri daha önceki istasyonlardan yapýlýr, bu mümkün olmazsa sevk emri verilmeden önce tren Gefine yapýlýr.

Trenlerin bu istasyonda manevrasý varsa, daha önceden tren Gefine ve istasyonda görevli tren teGkil memuruna bildirilir, tren Gefi tarafýndan bölge ve zaman izini alýna rak manevra yapýlýr.

Manevra sýrasýnda makas hizmetleri görevli tren teGkil memuru tarafýndan, tren teGkil memurunun olmamasý halinde tren personeli tarafýndan tren Gefinin vereceði emre göre yapýlýr. Manevranýn bitiminden sonra durum tren Gefi tarafýndan trafik kontrolörüne bildirilerek alýnacak emre göre hareket edilir.

Kapatýlan istasyonlarda trenlerin trafiði ile ilgili önemli sorun ve düzensizlik veya anlaGmazlýk olduðunda görevli tren teGkil memuru veya tren Gefi tarafýndan, varsa dinlenmede olan istasyon Gefi veya hareket memurlarýndan birisi göreve çaðrýlarak istasyonun trafiðe açýlmasý saðlanýr. Gstasyonda görevli personel yoksa trafik kontrolörünün vereceði emre göre hareket edilir.

Gstasyon trafiðe açýk olduðu halde nöbetçi hareket memuru görev yapamaz durumda ise veya görevi terk etmiGse, trenler yukarýda belirtildiði Gekilde gönderilir. Ancak, d urum trafik kontrolörü tarafýndan iGyerinin baðlý olduðu Tesisler Bölge Kontrolörlüðüne ve Tesisler Müdürlüðüne bildirilir.

Kapatýlan istasyonlarda hiç bir istasyon personeli yoksa, buluGma, öne geçme; trenlerden birisi istasyona gelip barýnma yoluna girip, limitler içinde durduðu ve mak aslarýn ana yola tanzim edildiði konusunda tren Gefinin trafik kontrolörüne teminat vermesinde n sonra, komGu istasyonda bekleyen trenin hareket ettirilmesi saðlanarak yapýlabilir.

UYGULAMA FAALGYETG

UYGULAMA FAALGYETG TMG sisteminde orer dýGý durumlarý aGaðýdaki iGlem basamaklarýna göre yapýnýz.

GGlem Basamaklarý Öneriler . Orer dýGý durmayý saðlayýnýz. . Trenin durdurulacaðý tren personeline durma modeli verilerek önceden bildirilmiGse, tren baG makasta durdurduktan sonra istasyona kabul ediniz ve nöbetçi hareket memuru tarafýndan kýrmýzý disk veya ýGýk gösterilerek istasyonda durmasýný saðlayýnýz.

. Trenin durdurulacaðý önceden tren personeline bildirilememiGse, tren önce tren teGkil memuru tarafýndan baG makastan belirli uzaklýkta kýrmýzý iGaret gösterilerek durdurulur ve tren teGkil memuru da lokomotife binerek istasyona girmesini ve burada durmasýný saðlayýnýz.

. Trenin istasyonda durmasýna gerek olmadý durumlarda orerdeki duruGun kaldýrýlmasýný saðlayýnýz.

. DuruGun kaldýrýldýðýný trene 5201 veya 5602 modelle bildiriniz.

. Trenlerin duruGunun kaldýrýldýðý iGletmeye geçici olarak kapatýlmýG istasyonlarýn makaslarý ana yola düzenleyerek kilitleyiniz ve gece makas fenerleri fosforlu deðilse yakýnýz.

. gartlý Sevki bildirmek veya bildirimi uygulayýnýz.

. - B istasyonunda manevradan sonra yol açýlacaðýndan makas baGýnda durmak Gartýyla ......., Geklinde Gartlý sevk emri veriniz.

. Emniyet tedbirlerini alýnýz

. Dikkatli ve titiz çalýGýnýz

. Emirlere uyunuz

. Soðukkanlý olunuz

. Olumsuz durumda krizi çözmelisiniz.

. Yönetmeliklerdeki konuGma kalýplarýna uyunuz

. KonuGmalarýnýzýn anlaGýlýr olmasýna dikkat ediniz.

. VermiG olduðunuz talimatýn yerine getirilip getirilmediðini kontrol ediniz.

. Mesleðinizle ile ilgili etik ilkelere

uygun davranýnýz.

. gartlý sevk emri verilecek trene 5588 modeli düzenleyerek veriniz.

. Tarifeli trenle tarifesiz trenin buluGmasýný saðlamak

. Trafik kontrolörü buluGmanýn yapýlacaðý istasyon ile buluGacak trenleri gönderecek istasyonlara, trenlere sevk emri vermeden önce, " ........... No.lu trenle ......... No.lu trenin buluGmasý ................. istasyonunda tespit edilmiGtir" Geklinde buluGmayý belirleme emrini verir.

. Tarifeli ve tarifesiz trenleri gönderecek olan istasyonlar 5553 modeli düzenleyerek buluGacaklarý trenlerin numarasýný ve buluGma yapýlacak istasyonun isimlerini yazýnýz. . Kapalý istasyonlarda tren trafiðini düzenleyiniz . Gstasyonun trafiðe kapatýldýðý süre, trafik kontrolörüne, komGu istasyonlara ve trenlere önceden bildiriniz. . Gstasyonun baG makasý anayola, diðer makaslarý sapmasýz durumda düzenlenerek mutlaka kilitleyiniz. . Bu istasyonlardan geçecek trenlere, istasyonun kapalý olduðu saatler 5588 modelle imza karGýlýðý bildiriniz. . Trafiðe kapatýlan istasyonlarda zorunlu olmadýkça trenlere buluGma yaptýrmayýnýz. . Zorunlu durumlarda da 5588 veya 5201 modelle buluGma yapacak her iki trenin tren Gefine kapalý istasyonda buluGma yapacaklarý ve istasyonun hangi yoluna gireceklerini ve bu yola girmeden önce makas baGýnda durup makasýn girecekleri yola düzenli olup olmadýðýný kontrol etmelerini ve düzenlenmemiG ise düzenlemelerini ve treni limitler içine aldýktan sonra makasý diðer trenin çýkýGýna düzenleyerek trafik kontrolörüne teminat vermelerini bildiriniz.

ÖLÇME VE DEÐERLENDGRME ÖLÇME VE DEÐERLENDGRME

Bu faaliyet sonunda kazandýklarýnýzý aGaðýdaki sorularý cevaplandýrarak ölçünüz.

AGaðýdaki sorularý dikkatlice okuyarak doðru seçeneði iGaretleyiniz.

1. AGaðýdakilerden hangisinden izin alýnarak orer dýGý durma iGlemi yetkili kiGilerce yapýlýr? A) Trafik kontrolörü B) Tren teGkil memuru C) Gar Müdürü D) Hareket Memuru

2. AGaðýdakilerden hangisi orer dýGý durma / durmama model numarasýdýr? A) 5553 B) 5602 C) 5201 D) 5588

3. AGaðýdakilerden hangisi Gartlý sevk model numarasýdýr? A) 5553 B) 5602 C) 5201 D) 5588

4. AGaðýdakilerden hangisi normal buluGma model numarasýdýr? A) 5553 B) 5602 C) 5201 D) 5588

AGaðýdaki sorularýn cevaplarýný doðru ve yanlýG olarak deðerlendiriniz.

5. ( )Yolcu trenlerinde, iGletme gereði veya kaza, yangýn, sel ve benzeri durumlarda yardým ekibi, hasta ve yaralý bindirilmesi, indirilmesi veya telekomünikasyon ve yol arýzalarýnda görevlilerin kaza/olay ve arýza yerine gönderilmeleri veya buradan alýnmalarý için orerde gösterilen duruG yapabilir.

6. ( )Orer dýGý durdurulacaðý modelle bildirilen trenler, durmayý gerektiren nedenler sonradan kalkmýG olduðunda durmasýna gerek yoktur.

7. ( )Gstasyonun trafiðe kapatýldýðý süre, trafik kontrolörüne, komGu istasyonlara ve trenlere önceden bildirilir. Gstasyonun baG makasý anayola, diðer makaslarý sapmasýz durumda düzenlenerek mutlaka kilitlenir.

8. ( )Kapatýlan istasyonlarda hiç bir istasyon personeli yoksa, buluGma, öne geçme; trenlerden birisi istasyona gelip barýnma yoluna girip, limitler içinde durduðu ve makaslarýn ana yola tanzim edildiði konusunda tren Gefinin trafik kontrolörüne teminat vermesinden sonra, komGu istasyonda bekleyen trenin hareket ettirilmesi saðlanarak yapýlabilir.

DEÐERLENDGRME

Cevaplarýnýzý cevap anahtarýyla karGýlaGtýrýnýz. YanlýG cevap verdiðiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiðiniz sorularla ilgili konularý faaliyete geri dönerek tekrarlayýnýz. Cevaplarýnýzýn tümü doðru ise Uygulamalý Test e geçiniz.

UYGULAMALI TEST Bu faaliyet kapsamýnda aGaðýda listelenen davranýGlardan kazandýðýnýz beceriler için Evet, kazanamadýklarýnýz için Hayýr kutucuklarýna (X) iGareti koyarak kontrol ediniz.

Deðerlendirme Ölçütlleri Evet Hayýr 1. Orer dýGý durmayý saðladýnýz mý?

2. Orerdeki duruGun kaldýrýlmasýný saðladýnýz mý?

3. gartlý Sevki bildirmeyi veya bildirimi uyguladýnýz mý?

4. Tarifeli trenle tarifesiz trenin buluGmasýný saðladýnýz mý?

5. Kapalý istasyonlarda tren trafiðini düzenlediniz mi?

DEÐERLENDGRME

Deðerlendirme sonunda Hayýr Geklindeki cevaplarýnýzý bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanýz öðrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarýnýz Evet ise bir sonraki öðrenme faaliyetine geçiniz.

ÖÐRENME FAALGYETG 3

ÖÐRENME FAALGYETG 3

AMAÇ

Bu öðrenme faaliyeti sonucunda raylý sistemlerde bakým onarým tren, makine ve araçlarýnýn trafiðini yönetebileceksiniz.

ARAgTIRMA

. Çevrenizdeki raylý sistemlerde kullanýlan bakým onarým tren, makine ve araçlarýný araGtýrýnýz ve sýnýfa rapor halinde sununuz.

3- RAYLI SGSTEMLERDE BAKIM ONARIM TREN, MAKGNE VE ARAÇLARININ TRAFGÐGNG YÖNETMEK

3.1. GG Trenleri ve Demiryolu Makineleri

GG trenleri ve demiryolu makineleri üçe ayrýlýr.

. Genel iG trenleri : Önceden kararlaGtýrýlan iGlerin, hattýn sürekli bakým ve onarýmýnýn yapýlmasý veya malzemenin taGýnmasý için sefere konulur.

. Özel iG trenleri : Kaza veya baGka bir gerekçe ile ilgili servislerin isteði üzerine, önceden gerekli hazýrlýk yapýlmadan sefere konulur.

. Demiryolu makineleri : Önceden planlanan, demiryolunun, sinyalizasyon, telekomünikasyon ve elektrifikasyon tesislerinin yapým, bakým onarýmý hizmetleri ile kontrolünün yapýlmasýnda, malzemenin taGýnmasýnda kullanýlan makine ve araçlarýn hareketleri amacýyla sefere konulur.

Genel iG trenlerinin sefere konulmasý, aGaðýdaki konular belirtilerek ilgili servis yetkililerince talep edilir.

. Tren için gerekli vagonlarýn sayý ve tipleri,

. Trenin sefere konulmasý istenilen tarih ve iGin süresi,

. GG treninin çalýGacaðý bölge ve geceleyeceði istasyon,

. GG treninin tarifeli veya tarifesiz olacaðý,

GG ve hizmet trenlerine verilecek lokomotif Cer Müdürlüðünden, vagonlar ise Ticaret ve Hareket Müdürlüðünden talep eden servis tarafýndan en az beG gün önceden, acil durumlarda bu süreye bakýlmaksýzýn Tesisler Müdürlüðünden istenir.

Resim 3.2. Poz makinesi Resim 3.1. Yol makinesi Tarifeli olarak iGletilen iG trenleri ve demiryolu makineleri için düzenlenecek seyi r programýnda aGaðýdaki konular göz önünde tutulur.

. GG trenlerinin hýzý, o bölgede iGleyen yavaG yük trenlerinin hýzýný geçemez.

. Demiryolu makinelerinin hýzý, üzerinde yazýlý olan, yazýlý deðilse o bölgede iGleyen yavaG yük trenlerinin hýzýný geçemez.

. Demiryolu makinelerinin hýzý, çekeceði yük, darasý, fren aðýrlýðý, dingil basýncý ve diðer özellikleri tablo 3.1.de gösterilmiGtir.

. Poz otosunun hýzý ve eðime göre çekebileceði yük tablo 3.2.de gösterilmiGtir.

. Demiryolu makinelerine tablolarda gösterilenden fazla yük verilemez.

MAKGNANIN Tipi Ve Cinsi Aðýrlýðý (Ton) Azami Hýzý (Km/H) Baðlý Dingil Adedi Çekeceði Yük (Ton) Fren Aðýrlýðý (Ton) El Fren Aðýrlýðý (Ton) Markasý MPV 7 Yol Muayene mk. 10 70 2

MATGSA R 780 E Balast Regülatörü 27 80 2

G 24 P 24

MATGSA VM 170 Poz Otosu 20 80 2 150 G 23 P 23

MATGSA D 912 R Balast Tokmakl. 23 90 2

MATGSA P 811 ST Hýzlý Yol Yenileme T 109 80 6

MATGSA K 355 Apt Seyyar Ray Kaynaðý 40 70 4

PLASSER UND THEURER RM 62 Balast Eleme Mk. 70 60 4 13 G 39 P55 M 2B PLASSER UND THEURER RM 76 UK Balast Eleme Mk. 68 80 4

G 58 P 72

PLASSER UND THEURER O6-16 Büyük Buraj Mk. 42 80 4

G 28 P 45

PLASSER UND THEURER 08-16 G Orta tip buraj Mk. 30 65 2

PLASSER UND THEURER 08-275 SP Makas Buraj Mk. 31 80 2

G 28 P 45

PLASSER UND

THEURER USP 3000 C Balast Regülatörü 23 80 2

PLASSER UND THEURER MU 06-16 B Buraj Mk. 18 40 2

PLASSER UND THEURER MU 06-16 B Buraj Mk. 27 80 2

PLASSER UND THEURER MU 07-16 B Buraj Mk.

28 45 2

PLASSER UND THEURER VKR 03 Burak Mk. 15 45 2

PLASSER UND THEURER Al.250 Dresaj Mk. 16 80 2

PLASSER UND THEURER VDM 800 Balast Tokmaklama Mk. 16,5 80

2

G 10 P 10

PLASSER UND THEURER UNGMA B-7 Buraj Mk. 11 40 2

PLASSER UND THEURER DBW 10 Poz Otosu 29 60 3 150

PLASSER UND THEURER TMC 101 Poz Otosu 10 45 2 100

FUJG PED 4 Balast Regülatörü 10 65 2

G 21 P 29

MATGGA

Tablo: 3.1. Yol makineleri hýz, aðýrlýk ve fren tablosu

Km/h Yük (Ton) Eðim (Binde) 50 150 0 50 58 5 30 82 10 30 48 20 24 150 5 20 128 10 20 74 20 16 150 10 14 100 20

8 135 20

Tablo: 3.2. VM 170 tipi toz otosu hýz ve eðime göre çekilecek yük

. GG trenleri ve demiryolu makinelerinin arkasýna verilen vagonlarýn fren aðýrlýðýnýn hesaplanmasýnda yavaG yük trenlerinin fren emsali dikkate alýnýr.

. GG trenleri ve demiryolu makineleri isteðe baðlý ve özel trenlerin iGletilmesi hükümlerine göre sefere konulur. Bu nedenle, tarifeli olarak sefere konulurken, diðer trenlerden aGaðý sýrada olduklarý dikkate alýnýr, ayrý bir emir verilmedikçe seyir programlarý hazýrlanýrken, iGletme trenleriyle buluGmalarýnda, buluGma istasyonuna iG treni ve demiryolu makinelerinin iGletme trenlerinin hareket saatinden önce varmalarýna dikkat edilir.

Genelde ayný hat üzerinde birden fazla tarifesiz iG treni veya demiryolu makinesi iGletilemez. Ancak, birbirlerinin bölgesine girmemek ve iGleyecekleri hat kýsmýnýn ilk v e son istasyonlarý belirlenmek Gartýyla iGletilebilir.

Ayný bölgede birbirlerinin bölgesine girecek tarifesiz iki iG treni veya demiryolu makinesi zorunlu durumlarda Tesisler Müdürlüðünün izini ve belirleyeceði önlemlere göre iGletilebilir. Bu durumda trenlerin birbirine karGý korunmasý refakat memurlarý veya e kip Gefleri tarafýndan saðlanýr. Araçlarda birbirleri ile haberleGmek için telsiz bulunur.

Yolun ve tesislerin bakýmý, onarýmý ve poz çalýGmalarýnda iki istasyon arasýnda birden fazla iG treni veya demiryolu makineleri aGaðýdaki kurallara uygun olarak çalýGtýrýlýr.

. Gki istasyon arasý demiryolu, ilgili servis yetkilisi tarafýndan trafiðe kapatýldýðýnda, kapalý olan ve çalýGma yapýlacak hatta gönderilecek makineler için tek tren numarasý ve trafik cetveli düzenlenir ve makineler ilgili servis yetkili elemanlarýnýn kontrol ve sorumluluðunda birbirine baðlý olmadan gönderilir. Bu durumda, bölge ve zaman izini alýnmaz veya korunma saati yazýlmaz, sevk emri verilmez, araçlar yol servisi yetkilisinin emrine göre kapalý kesime gönderilir.

. Gki istasyon arasý demiryolu, ilgili servis yetkilisi tarafýndan trafiðe kapatýlmadýðýnda, makineler tek trafik cetveli ile ve birbirine baðlý olarak ve bölge zaman izini veya korunma saati yazýlarak tek tren numarasý ile iki

istasyon arasýna gönderilir ve istasyonu terk ettikten sonra birbirlerinden ayrýlarak çalýGýr. Bu durumda, iki istasyon arasýndaki çalýGmalarýndan ve emniyetlerinden ilgili servis yetkilisi sorumludur. ÇalýGmasý biten makineler yine birbirine baðlý olarak istasyona döner.

. Yukarýdaki bentlere göre iki istasyon arasýna gönderilen demiryolu makinelerinin tamam olarak istasyona döndükleri ve yolun trafiðe açýldýðý ilgili servis yetkilisi tarafýndan telle ilgililere bildirildikten ve trafik cetveline yazýlarak imzalandýktan sonra iki istasyon arasýnda trenlerin seyrine izin verilir.

. Gki istasyon arasýnda çalýGma yapmadan, bir istasyondan diðer istasyona gönderilecek demiryolu makineleri birbirine baðlý olmalarý halinde tek trafik cetveli ve tek tren numarasý ile, birbirine baðlý olmadýklarý takdirde her demiryolu makinesi için ayrý trafik cetveli ve ayrý tren numarasý verilerek seyir ettirilir.

Bir trenin tren Gefi, tarifesiz bir trenin bölgesine girdiði andan itibaren her ista syondan tarifesiz trenin durumunu sorar ve nöbetçi hareket memurlarý da bu konuda tren Gefine bilgi verir.

Bir istasyondan diðer istasyona çalýGma dýGýnda gönderilecek tarifesiz demiryolu makinesi ve bir iG treninin, baGka bir trenle buluGmak üzere hangi saatte ve hangi istasyonda korunmaya çekilmesi gerektiði hareketinden önce; TMG sisteminde trafik kontrolörü, tarafýndan belirlenir. Trafik cetveline yazdýrýlýr, tren Gefi, makinist ve sorumlu yol memurunun imzasý alýnarak bildirilir. Yazýlan korunma saatine uymayarak, iGletme trenlerinin gecikmelerine neden olunduðunda bu memurlar sorumlu tutulur. Korunma s aati iGletme trenlerinin istasyonlardan hareket edebilecekleri saatten 10 dakika önce k orunmaya çekilecek Gekilde belirlenir.

TMG sisteminde, iG trenleri ve demiryolu makineleri iGlediði hat üzerindeki bütün istasyonlarda durur. Trafik cetvelleri nöbetçi hareket memurlarýnca alýnarak iGlemleri y apýlýr ve hareket emrinde tekrar geri verilerek tren gönderilir.

GG treni itilerek götürülüyorsa, tren Gefi baGtaki birinci vagonda yer alýr. Yanýnda gündüz bir kýrmýzý bayrak, gece veya tüneller içinde kýrmýzý ýGýk gösteren bir fener bulundurur.

GG treni ve demiryolu makineleri iki istasyon arasýnda çalýGtýðý müddetçe, her iki komGu istasyon ve trafik kontrolörleri bu bölgeye baGka bir tren göndermemek için gerekl i önlemleri alýrlar.

GG trenleri ile demiryolu makinelerinin tek veya vagon baðlý olarak seyirlerinde, bi ri tren Gefliði yapabilecek nitelikte ve bu konuda eðitim görmüG olmak üzere iki ilgili servi s personelinin bulunmasý zorunludur. Demiryolu makineleri soðuk olarak trene verildiðind e bir operatör refakat eder. Bu makineleri kullanacak sürücü veya operatörlerin, trafik konusunda kurs görmüG, kursu baGarý ile bitirmiG ve ehliyet verilmiG olmasý Garttýr. Demiryolu makinelerine vagon verilse de tren teGkil memuru verilmez.

GG trenlerinin seyirlerine, trenlerin trafiði konusunda kurs görmüG ve kursu baGarý ile bitirmiG ilgili servisin yetkili bir memuru refakat etmedikçe izin verilmez. Anayoldan ayrýlan bir servis yoluna çalýGmaya gönderilecek bir iG treni, Yol ve Tesisler Müdürlüðünün birlikte alacaðý önlemlerden baGka aGaðýdaki önlemler de alýnarak servis yoluna gönderilir.

. Servis yolu ile trafik kontrolörü veya komGu istasyonlar arasýnda telefonla haberleGme olacaktýr.

. TMG sisteminde treni gönderecek nöbetçi hareket memuru, trafik kontrolöründen bölge ve zaman izini alýr. Diðer sistemlerde komGu iki istasyonun nöbetçi hareket memurlarý birbirinden serbest yol alýr.

. Alýnan bölge ve zaman izini makinist ile refakat memuruna imza karGýlýðý bildirilir ve trafik cetveline yazýlýr.

. Tren servis yoluna gönderilir ve hareket bildirisi trafik kontrolörüne ve/veya komGu istasyona yapýlýr.

. Servis yoluna giren iG treninin tren Gefi, telefonla varsa trafik kontrolörüne, yoksa gönderen istasyonun nöbetçi hareket memuruna, iG treninin servis yoluna girdiðini ve servis yolu makasýnýn ana yola düzenlenerek kilitlendiðini bildirir. Bu bildiriyi alan trafik kontrolörü ve/veya istasyon, komGu istasyonlara iG treninin servis yoluna girdiðini bildirir.

. Trenin servis yoluna girdiði tren Gefi tarafýndan bildirilinceye kadar iki istasyo n arasýna tren gönderilmemesi için istasyonlar ve trafik kontrolörü gerekli önlemleri alýr.

. Trenin servis yoluna girdiði tren Gefi tarafýndan trafik kontrolörü ve/veya komGu istasyonlara bildirildikten sonra bu kýsýmdan diðer trenlerin gönderilmesine izin verilir.

Servis yolundaki çalýGmasý biten iG treninin istasyonlardan birine dönebilmesi için aGaðýdaki iGlemler yapýlýr.

. GG treninin tren Gefi, telefonla varsa trafik kontrolörüne, yoksa komGu istasyonun nöbetçi hareket memuruna çalýGmalarýnýn bittiðini ve istasyona döneceðini bildirir.

. Trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memuru, gelip geçecek tren yoksa, tren Gefine makasý ana yola düzenleyerek çýkmasý için bölge ve zaman izni veya korunmaya çekilme saatini bildirir. Eðer geçecek baGka trenler varsa bu trenlerin geçmesinden sonra izin verileceði ve tekrar aramasý bildirilir.

. Trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memurundan çýkýG izini alan tren Gefi, treni ana yola çýkarýr ve makasý ana yola düzenleyerek kilitler, trafik kontrolörü ve/veya nöbetçi hareket memuruna telefonla garanti verdikten sonra istasyona dönmek üzere treni hareket ettirir.

. KomGu istasyonlar ve trafik kontrolörü iG treni istasyona gelinceye kadar, bu kýsma tren gönderilmemesi için gerekli önlemleri alýr. Tren geldikten sonra tedbirler kaldýrýlýr ve diðer trenlerin geçmesine izin verilir.

GG treni servis yoluna gönderildikten ve tren Gefi tarafýndan servis yoluna girildiði ve makasýn ana yola düzenlendiðine dair garanti verilmeden haberleGme kesilirse ve telsiz le de haberleGme yapýlamýyorsa, iG treni komGu istasyonlardan birine dönünceye kadar, bu iki istasyon arasýnda diðer trenlerin geçiGine izin verilmez.

HaberleGmenin yapýlamadýðýný öðrenen iG treninin tren Gefi diðer trenleri bekletmemek için verilen bölge zaman izini veya korunma saati bitmeden trenin komGu istasyonlardan birisine dönmesini saðlar.

Servis yolu ile telefonla olan haberleGme, trenin servis yoluna girdiði ve makasýn anayola düzenlendiði teminatý verildikten sonra kesilirse ve telsizle de görüGülemiyorsa, iG treni haberleGme yapýlýncaya veya komGu istasyonlara göndereceði bir görevlinin komGu istasyondan yazýlý olarak alacaðý garantiye kadar servis yolundan çýkamaz.

Anayoldan ayrýlan servis yoluna; el ve yan frenlerinin sýkýlmasý ve altlarýna durdurma takozu konulmasý Gartýyla vagon kesilebilir. Servis yoluna býrakýlan vagonlarýn korunmasý bu yolu kullanan servisin personeline aittir.

Servis yolunun makaslarý her zaman ana yola düzenlenmiG ve kilitli olarak bulundurulur.

Anayol üzerine, sel, heyelan gelmesi, kaza, köprü yýkýlmasý ve benzeri olaylar nedeniyle kapanan demiryolunun trafiðe biran önce açýlmasý için aGaðýdaki kurallara uyularak vagon býrakýlabilir.

. Trenden kesilecek vagon grubunun en az % 50 sinin frenli, el veya yan frenlerinin çalýGýr ve sýkýlmýG olmasý ve altlarýna durdurma takozu konulmasý,

. Vagonlarýn birbirine baðlý olmasý, yapýlacak manevralarýn mutlaka lokomotifle yapýlmasý, hiçbir nedenle el manevrasý yapýlmamasý,

. Lokomotiflerin vagonlara yanaGmasý sýrasýnda azami dikkat edilmesi,

. Anayola vagon kesileceðinin trafik kontrolörüne, komGu iki istasyona bildirilmesi ve sorumluluðun, iG ve imdat trenleri veya demiryolu makinelerine refakat eden ilgili servis yetkilisi refakat memurunda olmasý.

Bir demiryolu makinesi veya iG treni, iki istasyon arasýnda çalýGma yapmak üzere aGaðýdaki Gekilde gönderilir.

Trafik kontrolöründen bölge ve zaman izini alýnýr. Ayrýca TMG sisteminde trafik kontrolörü tarafýndan sevk emri verilir.

Korunma saati TMG sisteminde trafik kontrolöründen alýnacak bölge ve zaman iznine göre trenin trafik cetveline yazýlýr. Tren Gefi, makinist ve ilgili refakat memuruna i mza karGýlýðý bildirilir ve tren gönderilir.

Hareket bildirisi komGu istasyona ve/veya trafik kontrolörüne bildirilir.

Trafik cetvelinde yazýlý korunma istasyonuna verilen izin bitmeden dönünceye kadar, bu kesime baGka tren gönderilmemesi için trafik kontrolörü ve iki istasyonun nöbetçi hareket memurlarý gerekli emniyet önlemlerini alýr.

TMG sisteminde iG treni veya demiryolu makinesi istasyona geldiðinde, bu istasyonu n nöbetçi hareket memuru "....... No.lu iG treni/demiryolu makinesi saat ......... da istasyonumuza gelmiGtir" diyerek, trafik kontrolörüne ve komGu istasyona geliGini bildirmesinden, sonra alýnan önlemler kaldýrýlarak, bu kesimden diðer trenlerin geçmesine izin verilir.

Özel iG trenleri, bir kazanýn meydana geldiði yere en yakýn istasyona geldiði andan itibaren refakat memurunun emri altýna girer. Refakat memuru alacaðý önlemlerden tren Gefini, nöbetçi hareket memurunu ve trafik kontrolörünü haberdar eder.

Yetkili refakat memurunun emri altýna giren tren Gefi, iG trenlerinin seyri sýrasýnda bu trenin trafiðine iliGkin kurallara uymak ve trafik emniyetini tehlikeye sokmamak G artýyla refakat memurunun vereceði emirleri yönetmeliðe aykýrý da olsa yerine getirir. Ancak durum trafik cetveline yazýlarak refakat memurunun imzasý alýnýr.

Refakat memuru trafiðe iliGkin konulara uymak zorunda ve bunun dýGýnda alacaðý önlemlerden sorumlu olduðundan, tren Gefinin isteði üzerine, alýnmasýný istediði önlemlerin kendisi tarafýndan istenildiðini imza ederek doðrulamak zorundadýr.

GG treni ve demiryolu makineleri bünyesinde yeterli sayýda kapalý vagon varsa iGçiler bu vagonlarýn içinde yolculuk yapar. Yeterli sayýda veya hiç kapalý vagon yoksa, yetkili refakat memurunun sorumluluðu altýnda iGçilerin açýk vagonlarda, demiryolu makinelerinde veya yük üzerinde oturarak seyahatlerine izin verilir. Ancak, ayakta durmalarý, açýk vagonlarýn kenarlarý üzerine oturmalarý ve ayaklarýný kapalý ve açýk vagonlardan dýGarý sarkýtmalarý yasaktýr.

Demiryolu makineleri iGin bitiminde istasyonlarda bekleme ve gecelemeleri sýrasýnda birbirlerine baðlanýr, el frenleri sýkýlýr. Her makinenin altýna durdurma takozu konulur, va rsa sabit kal kapatýlarak koruma altýna alýnýr. Bu iGlerin yapýlmasýndan operatör ve ekip Gefi birlikte sorumludur. Nöbetçi hareket memuru kontrol etmekten sorumludur.

Seyir sýrasýnda vagon kapý ve kapaklarýnýn açýk ve sarkýk kalmamalarý için, boGaltýldýktan sonra iyice kapatýlmasý ve sürgülerinin yerlerine konmasý ekip Gefi ve refakat memuru tarafýndan saðlanýr.

GG treni, demiryolu makineleri ve bunlara baðlý vagonlarýn emniyetle seyirlerinden, anayolda ve istasyonda emniyet altýna alýnmasýndan, korunmasýndan ve anayoldaki çalýGmalarý sýrasýnda birbirine karGý emniyetinden tren Gefliði görevini yapan personel ile ekip Gefi veya refakat memuru birlikte sorumludur.

Demiryolu makinelerinin birbirine ve vagonlara baðlanmasý ve çözülmesi sürücü/operatörler tarafýndan yapýlýr.

Çekici otolara en fazla 4 adet römork baðlanýr. Çekici oto ve römorklara binecek insan sayýsý ve yüklenecek yükün aðýrlýðý, ilgili Dairesince hazýrlanmýG özel iGletme ve bakým talimatýnda belirtilir. Araçlara binen iGçi ve görevliler ile taGýmanýn güvenliði aracý sevk idare edenler tarafýndan saðlanýr.

Römorklarda mekanik el freni bulunur ve her römorka el frenini kullanacak bir görevli verilir. Çekici otoya baðlanacak römork sayýsýndan, çekici oto ve römorklarý arasýndaki baðlantýlarýn güvencesinden çekici otoyu sevk ve idare eden sorumludur.

3.1.1. Karkürer Trenleri ve Trafiði

Resim 3.3. Kar küreme makinesi

Trenlerin trafiðine engel olan karlý demiryolunu temizlemek için karkürer trenleri sefere konulur. Karkürer trenleri klima, rotatif veya benzeri kar küreme araçlarý ile do natýlýr.

Karkürer araçlarý bulunmadýðý durumlarda, yetkili yol elemaný veya diðer yetkililerin isteði üzerine, karla yolun kapanmamasý için bir veya iki lokomotife karlý kýsýmda zikzak yaptýrýlýr.

Karkürer trenleri genel olarak yol servisinin yetkili memurlarýnca istenir. Bu memurlarýn bulunmadýðý durumlarda istasyon yetkilileri de karkürer treninin sefere konulmasýný isteyebilir.

Karkürer trenleri yalnýz ilgili yol memurlarý tarafýndan idare edilir.

Yolun kardan temizlenmesi amacýyla sefere konulan karkürer trenleri, iGtrenlerinin trafiðine ait hükümlere göre seyir eder.

Yolun kardan temizlenmesi için, bir trene iki lokomotif verilemez. Ancak, Güpheli ve kar yaðýGlý havalarda bir trene iki lokomotif verilmesi gerekiyorsa, her ikisininde ku manda bölmesi önde olmalýdýr.

Resim 3.4. Kar küreme makinesi Yolun kardan temizlenmesi için, karkürer makineleri lokomotifin önüne baðlanýr. Bu durumda iki lokomotif kullanýlmasý gerektiðinde, lokomotifler birbirine her iki yöne de seyirlerde kumanda bölmesi öne gelecek Gekilde baðlanýr.

Çok yollu hatlarda çalýGan karkürer trenleri, diðer trenlerle mümkün oldukça istasyonlarda buluGturulur, mümkün olmazsa karkürer trenlerinin çalýGtýrýlmasý, komGu yol üzerinden bir trenin geçiGi sýrasýnda durdurulur.

TMG sisteminde, trafik kontrolörü ile istasyonlar arasýnda haberleGme olmadýðý halde, istasyonlar arasýnda haberleGme varsa, istasyonlar birbirlerinden sevk emri alarak ve korunma saati ve korunma istasyonu yazarak yolu kardan temizlemek üzere karkürer tre nini gönderir.

Gstasyonlarýn birbirleri veya trafik kontrolörüyle haberleGme yapamamalarý halinde, karkürer treni, seferde olan diðer trenlerden, orere göre bu hat kesiminden geçecek ilk trenin komGu istasyondan hareket saatinden 20 dakika önce istasyonlardan birinde olmasýný saðlayacak Gekilde korunma saati ve istasyonu yazýlarak gönderilir.

Korunma saatinin bitiminde istasyona varamayan karkürer treni her iki yönden iGaretlerle korunmaya alýnýr ve istasyonlardan birine bir memur gönderilerek diðer trenl erin gönderilmeyeceði konusunda yazýlý güvence alýndýktan sonra seyrine devam eder.

3.2. Yol Araçlarýný Sevk ve Gdare Etmeye Yetkili Olanlar ve Hýzlarý

Vagonet, Elle itilerek yürütülen, yalnýz malzeme taGýmak için kullanýlan ve iki ila dört kiGi ile hattan kolaylýkla çýkarýlabilen iki dingilli vasýtaya denir.

Pompalý Vagonet; Kol kuvvetiyle pompasý çalýGtýrýlarak yürütülen, hem insan ve hem malzeme taGýmak için kullanýlan ve iki ila dört kiGi ile hattan kolaylýkla çýkarýlabilen iki dingilli vasýtaya denir.

Resim 3.5. Vagonet Resim 3.6. Pompalý vagonet

Pompalý Drezin; Kol kuvvetiyle pompasý çalýGtýrýlarak yürütülen, yalnýz insan taGýmak için kullanýlan ve iki ila dört kiGi ile hattan kolaylýkla çýkarýlabilen iki dingilli vasýtay enir.

Motorlu Drezin; Motor kuvvetiyle yürütülen yalnýz insan taGýmak için kullanýlan ve iki ila dört kiGi ile hattan kolaylýkla çýkarýlabilen iki dingilli vasýtaya denir.

Oto Drezin; Dört kiGi ile hattan çýkarýlamayacak kadar aðýr olan motorlu drezinlere denir.

Resim 3.7. Motorlu drezinler

Vagonet, pompalý vagonet, pompalý drezin, motorlu vagonet ve motorlu drezin gibi hat harici edilebilen yol araçlarýný sevk ve idare etmeye yetkili olanlar ve bu araçlarýn yapabilecekleri hýzlar aGaðýda belirtilmiGtir.

Vagonet, pompalý vagonet, pompalý drezin, motorlu vagonet ve motorlu drezinler, yol ve tesisler kontrolörü, yol Gube Gefi, kýsým Gefi, tesisler Gefi ve bunlarýn yardýmcýlarý, sürveyan ve çavuGlar ile vekilleri tarafýndan sevk ve idare edilir. Motorlu drezinlerd e tren Gefliði görevini, oto-motorlu drezin kursu görmüG veya gördüðü kurslarda tren Gefliði eðitimi almýG personel yapar.

Yol araçlarýnýn yolun eðimine göre yapabilecekleri en fazla hýz aGaðýdaki tabloda gösterilmiGtir.

En fazla hýz, Meyil % 010'a kadar Meyil % 010'dan fazla Vagonetler 5 km/s 5 km/s Pompalý Vagonetle 30 km/s 20 km/s Pompalý Drezinler 30 km/s 20 km/s Motorlu Vagonetler 40 km/s 30 km/s Motorlu Drezinler 50 km/s 40 km/s

Tablo: 3.3. Vagonet ve drezinlerin en fazla hýz tablosu

Karanlýk, sisli ve tipili kötü hava koGullarýnda vagonet dýGýndakilerin hýzlarý yarýya indirilir.

Bölge ve zaman izini ile seyir eden motorlu drezin sýnýrlý seyir koGuluna uymaz.

Tünellerde en fazla hýz 20 km/s. i geçemez.

Gstasyonlara giriGte, hemzemin geçitler ve dar kurplardan geçilirken ve çok yollu hatlarda karGý taraftan gelen trenle karGýlaGýldýðýnda hýz derhal durulabilecek Gekilde azalt Makaslarýn üzerinden ve yolda iGçilerin çalýGtýðý yerlerden en fazla 10 km/s hýzla geçilir.

Motorlu drezinler makaslar üzerinden geçerken fren yapamaz ve hemzemin geçitlere yaklaGtýðýnda düdük çalar.

3.3. Yol Araçlarýndan Diðer Hizmetlerden Yararlanýlmasý

Araçlar yalnýz demiryolu hizmetlerinde kullanýlýr. Ancak, aGaðýdaki durumlarda bu kural dýGýna çýkýlýr. Vagonetlere kesinlikle personel ve diðer Gahýslar binemez. Fakat ;

Pompalý ve motorlu drezinler ile motorlu vagonetler Yol Müdürlüklerinden izin alýnarak, bu yönetmelik hükümlerine uyulmak ve tarifesine göre ücret alýnmak kaydýyla demiryolu hizmetleri dýGýnda da kullanýlýr. Bu durumda araca yetkili bir personel eGlik eder.

Vagonetlere insanýn binmesi yasaktýr. Genel Müdürlükten yazýlý izin alýnmadan görevli ve yetkili memur ile iGçilerden baGka hiç bir personel pompalý vagonet, pompalý drezin, motorlu vagonet ve motorlu drezine binemez.

Bu araçlara binmelerine Genel Müdürlükçe izin verilenlerin servis kartlarýna "............ binebilir" damgasý vurulur.

Gstasyonlarda görev yapan personelin ve ailelerinin hastalýk ve doðum gibi durumlarda doktor veya ebenin yardýmýna gerek duyulduðunda ve uygun tren bulunmadýðýnda Yol ve Tesisler Müdürlüklerinden veya trafik kontrolöründen izin alýnarak en yakýn doktor veya ebe bir araç ile getirilir ya da hasta buraya götürülür.

3.4. Vagonet, Pompalý Vagonet, Motorlu Vagonetler Ve Trafiði

Vagonet, pompalý vagonet, pompalý drezin ve motorlu vagonetlerin trafiklerinde aGaðýdaki kurallara uyulur.

Vagonet, pompalý vagonet, pompalý drezin ve motorlu vagonetlerin trafiðe çýkmalarý:

Bu araçlarýn trafiðe çýkabilmeleri için, ilgili servis yetkililerince 5576 model düzenlenmesi zorunludur. Düzenlenen 5576 model nöbetçi hareket memuruna koçana imzasý alýnarak teslim edilir. Gstasyona teslim edilen 5576 modeller de ay sonunda Tesisl er Müdürlüðüne gönderilir.

TCDD (M 5576) ..Kýsým No: 29 Vagonet ve drezinlerin seyrüsefer Bildirisi .. tarihinde .. .. .. den ... kadar bir .. .. seyrüsefer edecek ve adýndaki .. tarafýndan yönetilecektir. .. .. hareket saat .. dakika muhtemel varýG saat ..dakika

.. ye .. ..

.. ..ve .. dýr.

Yönetenin ayarlý saati vardýr. Bu bildiri

.. tarihinde saat

.. de teslim alýnmýGtýr.

Yol Memuru ( TCDD Matbaasý Gzmir -224-1992)

Tablo: 3.4. 5576 numaralý vagonet ve drezinlerin seyrüsefer bildirisi

5576 modele; aracýn kimin idaresinde olduðu, seyredeceði bölge, hareket saati, gideceði yer ve tahmini varýG saati yazýlýr. Nöbetçi hareket memuru bulunmayan yerlerden sefere çýkacak araçlar için bu bilgiler aracý idare eden tarafýndan trafik kontrolörüne bildi ir.

Gstasyon ve sayding hudutlarý içinde yapýlacak seyirler için 5576 model düzenlenmez, ancak, trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memurundan sözlü izin alýnýr.

Bu araçlarýn, istasyonun veya saydingin hangi yoluna konulacaðýný trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memuru belirler.

Trafiðe çýkacak araçlarýn 5576 modeline, gecikmesi 15 dakikadan fazla olan trenlerin gecikme süresi ile vaktinden önce seyir eden trenlerin ne kadar önce seyir ettikleri v e gün içinde sefere konulan veya seferden kaldýrýlan trenlerin numaralarý;

TMG sisteminde, trafik kontrolöründen alacaðý bilgilere göre nöbetçi hareket memuru, bunun olmadýðý yerlerde aracý sevk ve idare eden personel tarafýndan yazýlýr ve aracý sevk ve idare edenin imzasý alýnýr.

TMG sisteminde, nöbetçi trafik kontrolörleri, her gün saat 07.00' da bölgesindeki bütün istasyonlarý arayarak, gecikmesi 15 dakikadan fazla olan veya vaktinden önce seyir e den trenleri ve sürelerini bildirir.

Vagonet, pompalý vagonet, pompalý drezin ve motorlu vagonetlerin trafiðinde uyulacak kurallar aGaðýda belirtilmiGtir.

Vagonet, pompalý vagonet, pompalý drezin ve motorlu vagonetlerin istasyonlar arasýnda veya istasyonlar içinde çalýGmalarý veya seyir etmeleri gerektiðinde, araçlar yol üzerine konulmadan önce aracý sevk ve idare eden yetkili; TMG sisteminde iki istasyon arasýndan veya nöbetçi hareket memuru bulunmayan istasyonlardan sefere çýkacak araçlar için trafik kontrolöründen, bunun dýGýnda kalan istasyonlardan sefere çýkacak araçlar için istasyon nöbetçi hareket memurundan bölge ve zaman izini alýr.

Nöbetçi hareket memuru tarafýndan verilen bölge ve zaman izinlerinde, izin süresi 5576 modele yazýlarak imzalanýr ve araç sorumlusunun imzasý alýnýr.

Aracý sevk ve idare edecek yetkili, trafik kontrolörüne veya nöbetçi hareket memuruna kendini tanýttýktan sonra, hangi bölgeye gitmek istediðini ve ne kadar zamana gereksinim i olduðunu bildirir. Trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memuru trenlerin trafiðine göre izin ile birlikte saat ayarý da verir. Nöbetçi hareket memurunun, bulunmayan yerlerde araç yetkilisinin 5576 modele hareket saatini yazarak imzalamasýndan sonra araç seyir etm eye baGlar.

Gzin alan aracýn yetkilisi bölgeyi, aldýðý izin süresi içinde kullanabilir. Bölgeyi alýnan izin süresinde terk edemez veya varýG yerine ulaGamazsa izin süresinin bitiminde aracý h at

harici ederek bölgeyi serbest býrakýr veya izin süresinde iGin bitmeyeceði veya varýG yerine varýlamayacaðý anlaGýlýrsa, süre bitmeden yeniden izin alýnýr.

Gzinin bitiminde aracýn hat harici edilerek bölgenin serbest býrakýlmamasý sonucu meydana gelecek gecikme ve olaydan aracý sevk ve idare eden sorumludur.

Trafik kontrolörü veya istasyonlarla konuGulamadýðý durumlarda, tamamý vagonetler gibi öncü ve artçý görevlendirilmek suretiyle seyir edebilir.

Gzin alýnan araçlar, makaslardan elle atlatýlarak geçirilir. Elle kaldýrýlamayacak kadar yüklü olduklarýnda makaslarýn düzenlenmesi trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memurlarýnca saðlanýr.

Ayný bölge içinde birden fazlasýnýn seyri için izin verilebilir. Trafik kontrolörü ve nöbetçi hareket memurlarý bu araçlarý trenlere karGý korur. Birbirlerine karGý korunmalarý araçlarý sevk ve idare edenlere aittir.

Trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memurlarý bu araçlara izin veya bölge ve zaman izini verirken, trenlere gecikme verdirilmemesine dikkat eder. Bu nedenle, izin verirken, zaman süresinin sonunu, bu bölgeye girecek olan bir tren için 10 dakika önce açabilecek Gekilde belirler.

Bölge zaman izni alan araçlar izinin bitiminde hat dýGý edilmiG ve bölgeyi serbest býrakmýG kabul edileceðinden, izin süresinin bitiminden sonra bu bölgeye tren gönderilebilir .

Vagonet, pompalý vagonet, pompalý drezin ve motorlu vagonetlerin seyirleri aGaðýdaki Gekilde bildirilir.

TMG sisteminde vagonet, pompalý vagonet, pompalý drezin ve motorlu vagonetlerin, hareket saatleri, gidecekleri kilometre, tahmini varýG ve dönüG saatleri nöbetçi hareket memurlarý veya araç yetkilisi tarafýndan trafik kontrolörüne bildirilir. Trafik kontrolörü bu bilgileri grafiðe veya ilgili forma kayýt eder.

Vagonet, pompalý vagonet, pompalý drezin ve motorlu vagonetlerin dönüGleri ve seferlerinin bittiðinin bildirilmesi aGaðýdaki Gekilde yapýlýr.

Gki istasyon veya saydingin arasýndan hatta konulacaklar için, önce trafik kontrolöründen bölge ve zaman izini alýnmasý zorunludur.

Trafik kontrolöründen izin alýnamamasý durumunda araçlar, vagonet hükümlerine uygun olarak hatta konulur ve seyir eder.

Vagonet, pompalý vagonet, pompalý drezin ve motorlu vagonetlerin dönüGleri TMG sisteminde nöbetçi hareket memurlarý veya bu görevi yapan personel, memur bulunmayan yerlerde aracý sevk ve idare eden tarafýndan trafik kontrolörüne bildirilir.

Vagonet, pompalý vagonet, pompalý drezin ve motorlu vagonetlerin istasyonlardan hareketi ve istasyonlara dönüGleri veya seferinin son bulduðu, aGaðýdaki Gekilde bildirili r.

. Aracýn gidiGi ; "Km .......... ye bir vagonet saat ....... da gitti. Muhtemel va rýG saati ............. dýr. Gmza."

. "Bir pompalý vagonet saat ........ da ......... istasyonuna gönderildi. Muhtemel varýG saati .......... dýr. Gmza."

. Aracýn dönüGü ; "Km ........... deki vagonet saat ...... da istasyonumuza geldi. Gmza." . "Pompalý vagonet ............. istasyonuna saat ......da geldi. Gmza"

Vagonetlerin ve çeGitli nedenlerle vagonet hükümlerine göre seyir ettirilen araçlarýn trafiði aGaðýdaki Gekilde saðlanýr. Ancak, bölge ve zaman izini alýnarak yapýlacak seyirlerde izin verilen bölge ve süre içinde bu kurallara uyulmaz.

Vagonetler önünden ve arkasýndan 1050 metre mesafe ile görevlendirilecek öncü ve artçýlarla korunarak seyir eder. Öncü ve artçý olmadan vagonetlerin seyirlerine hiç bir nedenle izin verilmez.

Öncü ve artçýlar KuruluGta görevli personel olup, beraberlerinde birer adet kýrmýzý ve yeGil iGaret bayraðý, gece ise üç renkli fener bulunur.

Aralarýnda en az 500 er metre uzaklýk bulunmak Gartýyla, iki istasyon arasýnda birden fazla vagonetin ayný yönde seyrine izin verilir. Bu durumda vagonetlerin ayrý ayrý korunmasýna gerek olmayýp, öndeki ve sondaki vagonetler için öncü ve artçý görevlendirilmesi yeterlidir.

Kesin zorunluluk olmadýkça vagonetler gece seyir ettirilmez. Gece seyirleri gerekirs e, 1050 metre uzaklýkta görevlendirilen öncü ve artçýdan sonra, 300 metre uzaklýkta ikinci bir öncü ve artçý görevlendirilmesi zorunludur.

Ayrýca, vagonetin önüne ve arkasýna kýrmýzý ýGýk veren birer fener konur. Birden fazla vagonet seyir ediyorsa, en öndeki vagonetin önüne ve en arkadaki vagonetin arka tarafýna kýrmýzý ýGýk veren diðer vagonetlerin önüne ve arkasýna gün ýGýðý veren fenerler konur.

Öncü ve artçýlar, korumakla görevli olduklarý araca doðru gelmekte olan treni, oto, çekici oto, motorlu drezin veya benzeri demiryolu aracýný gerekli iGaretlerle durdurur , trenin tren Gefi ve makinistine veya bu görevi yapan personeline, ileride bir yol aracýnýn bulunduðunu bildirir ve trafik cetveline yazdýrarak imzalar.

Öncü ve artçýlarýn görevlendirildikleri yerden ayrýlmalarý ve konulmuG iGaretleri deðiGtirmeleri yasaktýr.

Vagonet, pompalý vagonet, pompalý drezin ve motorlu vagonetler iki istasyon arasýnda

demiryolu üzerinde hat dýGý edilmeden durdurulduklarýnda hiç tren beklenmese de öncü ve artçý ile korunur.

DuruG süresince bu araçlar denetimsiz ve frenleri sýkýlmadan býrakýlmaz, sisli ve tipili havalarda koruma önlemleri kestane fiGeði ile desteklenir.

Vagonet, pompalý vagonet, pompalý drezin ve motorlu vagonetler trenlere aGaðýda belirtildiði Gekilde geçit vererek seyir eder.

Trene geçit verileceði, geçit verilecek kilometre ve saat belirtilerek aracý sevk ve ida re eden tarafýndan, nöbetçi hareket memuruna bildirilerek bölge ve zaman izini alýnýr. Aracýn geçit vereceði kilometre ve saat trenin trafik cetveline yazýlarak personelin imzasý alýnýr.

Gki istasyon arasýnda trenlere geçit verecek olan yol aracý trenin geçiG saatinden en geç 10 dakika önce demiryolunun ve gabarinin dýGýna çýkarýlýr.

Trene geçit vermek üzere demiryolu ve gabari dýGýna çýkarýlan araç, geçit verdikleri tren vaktinde geçerse, trenin geçiGinden 5 dakika sonra hatta konularak, ikinci tren in geçiG saatinden 10 dakika öncesine kadar normal seyir eder, bu sürede tekrar hat dýGýna çýkarýlýr.

Tren vaktinden önce geçerse, trenin geçiGinden 5 dakika sonra hatta konur ve trenin gittiði yönden artçý ile korunarak seyir eder. Bu durumda hýzý 5 km/s. i geçemez.

Bu arada ikinci bir trenin vakti gelmiGse veya trenler konusunda tereddüde düGülürse, trafik kontrolöründen yeniden bölge ve zaman izini alýnýr veya vagonet hükümlerine göre seyir edilir.

Gstasyondan trenin gittiði yöne araçlar trenin hareketinden 5 dakika sonra hareket ede r.

Geçit vermek üzere izin alan araç yetkilisi, sürenin bitiminden önce bulunduðu yerde aracý hat dýGýna çýkarmak ve trafik kontrolörüne bildirmek zorundadýr ve aracýn hat dýGý edilmemesinden sorumludur. Araç yeniden izin alýnmadýkça hatta konulamaz ve seyir edemez. Verilen sürenin bitiminde aracýn hat dýGý edildiði bildirilmez ise trenler bekleti lmez.

Araçlarý sevk ve idare eden, 5576 modele istasyonlara varýG, duruG ve kalkýG saatini nöbetçi hareket memuruna yazdýrýr. Nöbetçi hareket memuru olmayan istasyonlar ile iki istasyon arasýndaki duruG noktalarýna varýG ve kalkýG saatlerini kendisi yazarak imzalar .

Araçlar, sefere çýkmadan önce, dikkatle kontrol edilir, trafiði tehlikeye sokacak bozukluk ve arýzalarý giderilir, frenlerinin çalýGýr olmasý saðlanýr. Arýzalý araçlarýn sefer çýkarýlmasý yasaktýr. TCDD (M 5510) ..Gstasyonu TRENLERGN HAREKET ZAMANLARINI GÖSTERGR GHBAR KAÐIDI /

/

.. günü aGaðýdaki trenler sefere konulacaktýr

Hareket saati .. No

.. Treni

..

... .. den

. .

.. kadar

.. No

.. Treni

..

... .. den

. .

.. kadar

.. No

.. Treni

..

... .. den

. .

.. kadar

.. No

.. Treni

..

... .. den

. .

.. kadar

.. No

.. Treni

..

... .. den

. .

.. kadar

Bu ihbar kaðýdýný

Saat aldým Saat Memuru

/ /

.. günü hareket memurundan

aldým Saat

aldým Saat

aldým Hareket

Gmza ve Sicil No Gmza ve Sicil No Gmza ve Sicil No Gmza ve Sicil No Gmza ve Sici l No.

Tablo: 3.5. 5510 numaralý trenlerin hareket zamanlarýný gösterir ihbar kaðýdý

Araçlarý, sevk ve idare edenler, trafikleri ile ilgili her türlü tedbiri almaktan sorumludur ve 5510 modeli yanlarýnda bulundurmak zorundadýr.

Araçlar birbirine ve trenlere baðlanamaz ve yokuGta çekilemez.

Vagonetler veya vagonet hükümlerine göre seyir ettirilen araçlar, yokuGta ve düz yollarda el ile itilerek ve iniGlerde kaçmamasý için arkadan tutularak yürütülür.

GniGlerde, ön tarafýnda durarak arkaya doðru dayanmak yasaktýr. Vagonetlerin fren kolu gidiG yönüne göre arka tarafta bulunur.

Araçlara, gerektiðinde demiryolu dýGýna çýkarýlmasý ve malzemenin yükletilmesi boGatýlmasý için yeteri kadar iGçi refakat ettirilir. Refakat edecek iGçi sayýsý aracý idare n tarafýndan belirlenir.

Seferi biten araçlar demiryolu dýGýna çýkarýlarak bunlara ayrýlan yerlere veya garaja konur. Garaj olmayan yerlerde demiryolu dýGýna çýkarýlan araçlarýn tekerlekleri zincirlerle baðlanýr ve kilitlenir, kilitlenemeyenler ters çevrilir.

Pompalý vagonet, pompalý drezin ve motorlu vagonetlerde seyirleri sýrasýnda birer kýrmýzý bayrak, iki adet üç renkli fener bulunur ve üzerlerine kýrmýzý bayrak takýlýr, vagonetlerin gece seyirlerinde üç renkli iki fener bulunur.

Sefere çýkacak olan araçlarda mutlaka bir adet seyyar telefon veya telsiz bulunur.

Araçlar için istasyonlarda trenlerin giriG ve çýkýGlarýný idare eden iGaretler kullanýlmaz. Tren teGkil memurlarý bunlarýn durdurulmasý veya yürütülmesi için gerekli iGaretleri verir. Aracý idare edenler bu iGaretlere uymak zorundadýr. Araçlarýn istasyonlara giriGinde mak asta tren teGkil memuru bulundurulmaz.

3.5. Motorlu Drezinler ve Trafiði

Motorlu drezinler diðer yol araçlarýndan ayrý olarak aGaðýdaki kurallara uygun olarak seyir eder.

Motorlu drezinin sefer edeceði bir gün önceden, sevk ve idare edecek yetkili tarafýndan 5576 modelle çýkýG istasyonuna bildirilir. Kaza ve benzeri acil durumlarda ay ný günde seferi talep edilebilir.

5576 modeli alan istasyon motorlu drezinin sefer edeceðini, seyir edeceði kýsýmdaki bütün istasyonlar ile bu kýsýmdan geçecek trenleri gönderecek istasyonlara telle bildirir.

Motorlu drezinler tarifesiz olarak sefere konulur ve seferi bittiðinde, seferinin son bulduðu istasyon tarafýndan durum yine ilgili istasyonlara telle bildirilir.

Motorlu drezinlere 5504 model trafik cetveli düzenlenir ve 5576 modelin koçanýna imzasý alýnarak sevk ve idare edene teslim edilir. Sayding veya memursuz yerlerden s efere çýkacaklarýn trafik cetveli sevk ve idare eden tarafýndan düzenlenir.

TMG sisteminde motorlu drezinlerin gönderilmesi için, trenler gibi sevk emri alýnýr ve hareket bildirisi yapýlýr.

Motorlu drezinler seferlerinin baGlangýcýnda trafik kontrolöründen veya hareket memurundan izin almadýkça hatta konulamaz.

Motorlu drezinler gönderilmeden önce hiç tren olmasa da trafik cetveline mutlaka korunma saati yazýlýr ve yetkilinin imzasý alýnýr. Korunma saati veya bölge ve zaman izninin bitim saati komGu istasyonlardan ilk çýkacak trenin hareket saatinden 10 dakika önce m otorlu drezinin komGu istasyona varmasý dikkate alýnarak belirlenir. Korunma saati veya bölge ve zaman izninin bitiminde hattan çýkarýlmýG kabul edilirler.

Motorlu drezinler genel kural olarak trenlerle istasyonlarda buluGma yapar. Moto rlu drezin ile trenlerin buluGmalarýnda, tarifesiz iG trenlerinin trenlerle buluGmasýna ait hükümler aynen uygulanýr.

Motorlu drezinin buluGma istasyonuna buluGacaðý trenin bu istasyondan hareketinden 10 dakika önce varmasý gerekir ve buna göre korunma saati yazýlýr veya bölge zaman izni verilir.

Motorlu drezin yukarýdaki Gartlara uymak Gartýyla bir istasyonda durmadan geçen trenlerle de buluGma yapabilir.

Motorlu drezini idare eden yetkili, korunma saatinde veya bölge ve zaman izninin bitiminde ve trenlerin hareket saatinden en az 10 dakika önce istasyona varacak Ge kilde seyrini düzenler. Verilen süre bitmeden önce hat dýGý edilip, bölgenin serbest býrakýldýðý ar yetkilisi tarafýndan trafik kontrolörüne veya istasyona bildirilir.

Motorlu drezin buluGma istasyonuna trafik cetvelinde yazýlý korunma saatinde veya bölge ve zaman izninin bitim saatinde gelemezse, geldiði veya hat dýGý edildiði trafik kontrolörüne bildirilmezse tren bekletilmez.

Bu durumda, treni sevk edecek istasyon, trenin duruGu yoksa treni durdurduktan s onra, 5588 modele motorlu drezinin gelemediðini ve azami dikkat edilmesini yazarak trafi k cetveline de yazar ve treni sevk eder. Trafik kontrolörü emri veya 5588 model verile

rek sevk edilen trenin makinisti, motorlu drezini görünceye kadar sýk sýk düdük çalarak dikkatle seyir eder. BuluGma istasyonuna, yazýlan korunma saatinde veya bölge ve zaman izninin biti minde varamayan motorlu drezin bu saatte demiryolu dýGýna çýkarýlýr. Belirlenen saatte motorlu drezinin demiryolu dýGýna çýkarýlmamasýndan bunu idare eden yetkili sorumludur.

Lastik tekerlekleri bulunan, demiryolunda ve karayolunda kendiliklerinden hat harici olabildiklerinden trafikleri gibi saðlanýr ve trenlere geçit verdirebilir. Ancak, hat dýGý edildiði bulunduðu kesime tren gönderilemez. Bu araçta, tren Gefi kte bir personel bulundurulur.

seyir edebilen araçlar, aynen motorlu drezinler trafik kontrolörüne bildirmeden ve bu görevi yapabilecek niteli

Belirlenen buluGmanýn, trenin veya motorlu drezinin gelememesi nedeniyle gerçekleGmemesi halinde tarifesiz iG trenlerine ait hükümlere göre iGlem yapýlýr.

Gecikmeli trenlerle buluGmalarýnda da bu maddede belirtildiði Gekilde iGlem yapýlýr. Ancak, gecikmeli tren buluGma istasyonuna belirlenen saatten önce gelir ve motorlu drezin bu saatte gelemezse, tren motorlu drezinin trafik cetvelinde yazýlý korunma saatine veya bölge ve zaman izninin bitimine kadar bekletilir.

GecikmiG trenlere karGý motorlu drezinlere verilecek korunma saati veya bölge ve zaman izini süresi belirlenirken, trenin en az seyir süreleri dikkate alýnýr. Trafik cet veline yazýlan korunma saati komGu istasyona sevk emirleri gibi bildirilir.

Tarifesiz motorlu drezinle, tarifesiz iG treni ve demiryolu makineleri aGaðýdaki kurallara uyarak ayný hat kýsmýnda ayný anda seyir edebilir.

. Motorlu drezinle iG treni veya demiryolu makinesi ayný anda iki istasyon arasýnda bulunmamak,

. HaberleGme olmak,

. Serbest yol, sevk emri veya bölge zaman izni alýnmýG olmak,

. BuluGmalarý istasyonda yapmak,

. Tarifesiz olarak sefer eden birden fazla motorlu drezin için de ayný hükümler uygulanýr.

. Motorlu drezinler hattan çýkarýlarak, tarifesiz iG treni ve demiryolu makinelerine geçit veremez.

. Motorlu drezinlerin tarifesiz iG treni veya demiryolu makineleri ile buluGmalarýnda, tarifesiz iG trenlerinin birbirleri ile buluGmalarýna ait hükümlere göre iGlem yapýlýr.

Motorlu drezinler, zorunlu durumlarda iki istasyon arasýnda bir veya birkaç noktada hattan çýkarýlarak trenlere aGaðýdaki kurallara uyularak geçit verir.

. HaberleGmenin olmasý,

. Motorlu drezinin hangi km.lerde saat kaçta ve kaç dakika süre ile hattan çýkarýlacaðý trafik cetveline nöbetçi hareket memuru tarafýndan yazýlarak sevk ve idare edenin imzasý alýnýr.

. Sevk emrinde bu husus komGu istasyona bildirilir.

. Motorlu drezinin geçit vereceði km.nin iki tarafýndaki istasyonlar, bu yöne sevk edecekleri trenin tren Gefi ve makinistine, motorlu drezinin geçit vereceði km.leri 5588 modelle imza karGýlýðý bildirir, ayrýca trafik cetveline de yazar.

. Motorlu drezini sevk ve idare eden, hattan çýkmasý için belirlenen saatte, belirlenen km.ye varamasa da mutlaka o saatte motorlu drezini demiryolu dýGýna çýkarýr.

Trenlerin geliG yönlerine göre trenlere aGaðýdaki Gekilde motorlu drezinler geçit verir.

KarGýdan gelecek tren vaktinde ise, trenin komGu istasyondan çýkýGýndan 5 dakika önce motorlu drezin bulunduðu yerde demiryolu dýGýna çýkarýlýr, korunma saati buna uygun olarak yazýlýr.

KarGýdan gelen tren gecikmeli ise, motorlu drezini sevk edecek istasyonun nöbetçi hareket memuru veya trafik kontrolörü trenin komGu istasyondan hareket edeceði saati e n az seyir süresini takip edeceðini dikkate alarak belirler ve bu saatten 5 dakika önce hat dýGý olmasý için motorlu drezine korunma saati yazar veya bölge ve zaman izini verir. Aracý i dare eden bu saatte aracý bulunduðu yerde demiryolu dýGýna çýkarýr.

Eðer tren belirlenen saatten önce gelirse o saate kadar bekletildikten sonra sevk ed ilir. Bu durumlarda da trene 5588 modelle veya trafik kontrolörü emri ile motorlu drezinin gelemediði tren personeline bildirilir.

Kendini takip edecek vaktindeki bir trene geçit verecek motorlu drezin, trenin mot orlu drezini sevk eden istasyondan hareketinden en az 20 dakika önce sevk edilir ve tre nin hareket saatinde bulunduðu yerde demiryolu dýGýna çýkarýlýr. Korunma saati veya bölge ve zaman izini bunu saðlayacak Gekilde yazýlýr. Arada 20 dakikadan az zaman varsa motorlu drezin gönderilmez.

Motorlu drezini takip edecek tren gecikmeli ise, motorlu drezini sevk edecek nöbetçi hareket memuru veya trafik kontrolörü gecikmeli trenin en az seyir süresini takip edec eðini dikkate alarak, trenin hareket saatini belirler. Belirlenen hareket saati ile mo

torlu drezinin sevk edileceði saat arasýnda en az 20 dakika süre varsa ve motorlu drezin trenin harek et saatinde geçit vereceði km.ye varabilecekse, trenin belirlenen hareket saatinde moto rlu drezinin demiryolu dýGýna çýkarýlmasýný saðlayacak korunma saati trafik cetveline yazýlarak motorlu drezin sevk edilir.

Trene, motorlu drezinin geçit vereceði km ve saat trafik cetveline yazýlarak ve trafik kontrolörü emri olarak tren Gefi ve makiniste bildirilir. Tren belirlenen saatten önce gelirse, bu saate kadar bekletildikten sonra ayný Gekilde sevk edilir.

Motorlu drezinin geçit vereceði trenlerin ilk istasyonda duruGu yoksa, motorlu drezinin geçit vereceði duruGu olan daha önceki istasyonlar tarafýndan bildirilir. Bu mümkün olmazsa, tren durdurularak bildiri yapýlýr.

Trenlere geçit vermek için veya baGka nedenle demiryolu dýGýna çýkarýlan motorlu drezinler aGaðýdaki Gekilde hatta konularak seyrine devam eder.

. Motorlu drezin, trenin geldiði yöne gidecekse trenin geçiGinden sonra hatta konulur.

. Motorlu drezin geçit verdiði treni takip edecekse, trenin geçiGinden 10 dakika sonra hatta konulur.

. Motorlu drezinin hatta tekrar konulup seyir edebilmesi için, diðer trenlerin geçiG saatine göre sürenin yeterli olmasý ve o saatte baGka geçecek tren olmamasý gereklidir. Demiryolu dýGýna çýkarýlmýG olan motorlu drezinlerin tekrar demiryoluna konulmasý için önce trafik kontrolöründen izin alýnmasý zorunludur.

. Trenlerin durumunda tereddüde düGüldüðünde aracý idare eden tarafýndan komGu istasyonlardan veya trafik kontrolöründen gerekli bilgi alýnýr. Bilgi alýnamazsa vagonet hükümlerine göre seyir eder.

Motorlu drezini istasyon uzaklýðý ile bir tren takip ediyorsa, motorlu drezinin kendis ini takip eden trenin çýktýðý istasyondan hareket saatinden önce öndeki istasyona varmasý zorunludur ve korunma saati veya bölge ve zaman izini buna göre belirlenir.

. Takip eden tren vaktinde olduðu halde, korunma saati veya bölge zaman süresi bitiminde öndeki istasyona motorlu drezin varamazsa, trene 5588 model verilerek ve motorlu drezinin varamadýðý tren Gefi ve makiniste imza karGýlýðý bildirilerek tren sevk edilir.

. Takip eden tren gecikmeli ise, korunma saati veya bölge zaman süresi bitiminde motorlu drezin öndeki istasyona varamazsa tren bekletilmez, ancak, tren belirlenen korunma saati ve bölge zaman süresi bitmeden gelmiGse bu saate kadar bekletildikten sonra bir önceki maddedeki Gekilde iGlem yapýlarak sevk edilir.

. Korunma saati ve bölge zaman izni bitiminde öndeki istasyona varamayan motorlu drezin o saatte bulunduðu yerde demiryolu dýGýna çýkarýlýr.

. Motorlu drezinin varamadýðýný öðrenen trenin makinisti motorlu drezini görünceye kadar sýk sýk düdük çalarak dikkatle seyrine devam eder.

. Gki istasyon arasýnda arýzalanan motorlu drezin derhal hat dýGýna çýkarýlýr ve komGu istasyonlardan birine veya trafik kontrolörüne bildirilir. Arýza giderildikten sonra tekrar demiryolu üzerine konulmadan önce yine komGu istasyonlardan veya trafik kontrolöründen izin alýnýr. Gzin alýnamamýG veya arýza giderilememiGse, motorlu drezin vagonet hükümleri uygulanarak ilk istasyona kadar götürülür.

HaberleGme olmadýðýnda motorlu drezinler de trenlere uygulanan hükümlere uyar.

BuluGmalar dýGýnda motorlu drezinlerin istasyonlara kabulü için tren teGkil memuru gönderilmez, giriG iGaretleri açýlmaz. Ancak, tren teGkil memuru bunlarýn durdurulmasý vey a yürütülmesi için gerekli iGaretleri verirler.

Motorlu drezinlerde bir adet seyyar telefon veya telsiz, iki kýrmýzý bayrak, bir adet üç renkli fener, aðýz düdüðü, bir kutu kestane fiGeði bulunur.

Gece seferleri veya iki taraf ucu ayný anda görülemeyen tünellerden geçiGleri sýrasýnda veyahut ta sisli ve tipili havalarda, 200 metreye kadar uzak mesafeye ýGýk verecek k uvvette olmasý gereken projektörler yakýlmýG olmalý ve arka tarafa kýrmýzý ýGýk veren feneri de bulunmalýdýr. Aksi halde bu durumlarda sefer etmeleri yasaktýr.

UYGULAMA FAALGYETG

UYGULAMA FAALGYETG Bakým onarým tren, makine ve araçlarýnýn trafiðini aGaðýdaki iGlem basamaklarýna göre düzenleyiniz.

GGlem Basamaklarý Tavýr ve Öneriler

. Raylý Sistemlerde Bakým Onarým Tren, Makine ve Araçlarýný sefere koymak için; . Tren için gerekli vagonlarýn sayý ve tiplerini belirleyiniz. . Trenin sefere konulmasý istenilen tarih ve iGin süresini belirleyiniz. . GG treninin çalýGacaðý bölgeyi ve geceleyeceði istasyonu belirleyiniz. . GG treninin tarifeli veya tarifesiz olacaðýný belirleyiniz. . Demiryolu makinelerinin çekeceði yükü, darasýný, fren aðýrlýðýný, dingil basýncýný ve diðer özelliklerini belirleyiniz. . Poz otosunun hýzýný ve eðime göre çekebileceði yükü belirleyiniz.

. GG trenleri ve Demiryolu Makinelerinin trafiðini düzenlemek için; . GG trenleri ve demiryolu makineleri iGlediði hat üzerindeki bütün istasyonlarda durur. Trafik cetvelleri nöbetçi hareket memurlarýnca alýnarak iGlemleri yapýlýr ve hareket emrinde tekrar geri verilerek tren gönderilir. . GG treni ve demiryolu makineleri iki istasyon arasýnda çalýGtýðý müddetçe, her iki komGu istasyon ve trafik kontrolörleri bu bölgeye baGka bir tren göndermesi için gerekli önlemleri alýnýz. . GG trenlerinin seyirlerine, trenlerin trafiði konusunda kurs görmüG ve kursu baGarý ile bitirmiG ilgili servisin yetkili bir memuru refakat etmedikçe izin vermeyiniz. . Treni gönderecek nöbetçi hareket memuru, trafik kontrolöründen bölge ve zaman izini alýr. Diðer sistemlerde komGu iki istasyonun nöbetçi hareket memurlarý birbirinden serbest yol alýr.

. Emniyet tedbirlerini alýnýz

. Dikkatli ve titiz çalýGýnýz

. Emirlere uyunuz

. Soðukkanlý olunuz

. Yönetmeliklerdeki konuGma kalýplarýna uyunuz

. KonuGmalarýnýzýn anlaGýlýr olmasýna dikkat ediniz.

. Diðer birimlerle iGbirliðine açýk olun.

. Yönetim iGlevlerini kullanýnýz.

. Alýnan bölge ve zaman izini makinist ile refakat memuruna imza karGýlýðý bildirilir ve trafik cetveline yazýlýr. . Tren servis yoluna gönderilir ve hareket bildirisi trafik kontrolörüne ve/veya komGu istasyona yapýlýr. . Servis yoluna giren iG treninin tren Gefi, telefonla varsa trafik kontrolörüne, yoksa gönderen istasyonun nöbetçi hareket memuruna, iG treninin servis yoluna girdiðini ve servis yolu makasýnýn ana yola düzenlenerek kilitlendiðini bildirir. Bu bildiriyi alan trafik kontrolörü ve/veya istasyon, komGu istasyonlara iG treninin servis yoluna girdiðini bildirir. . Trenin servis yoluna girdiði tren Gefi tarafýndan bildirilinceye kadar iki istasyon arasýna tren gönderilmemesi için istasyonlar ve trafik kontrolörü gerekli önlemleri alýr. . GG treninin tren Gefi, telefonla varsa trafik kontrolörüne, yoksa komGu istasyonun nöbetçi hareket memuruna çalýGmalarýnýn bittiðini ve istasyona döneceðini bildirir. . Trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memuru, gelip geçecek tren yoksa, tren Gefine makasý ana yola düzenleyerek çýkmasý için bölge ve zaman izni veya korunmaya çekilme saatini bildirir. Eðer geçecek baGka trenler varsa bu trenlerin geçmesinden sonra izin verileceði ve tekrar aramasý bildirilir. . Trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memurundan çýkýG izini alan tren Gefi, treni ana yola çýkarýr ve makasý ana yola düzenleyerek kilitler, trafik kontrolörü ve/veya nöbetçi hareket memuruna telefonla garanti verdikten sonra istasyona dönmek üzere treni hareket ettirir. . KomGu istasyonlar ve trafik kontrolörü iG treni istasyona gelinceye kadar, bu kýsma tren gönderilmemesi için gerekli önlemleri alýr. Tren geldikten sonra tedbirler kaldýrýlýr ve diðer trenlerin geçmesine izin verilir.

. Karkürer makine ve trenlerinin trafiðini düzenlemek için; . Karkürer trenleri yalnýz ilgili yol memurlarý tarafýndan idare edilmesine izin veriniz. . Trafik kontrolörü ile istasyonlar arasýnda haberleGme olmadýðý halde, istasyonlar arasýnda haberleGme varsa, istasyonlar birbirlerinden sevk emri alarak ve korunma saati ve korunma istasyonu yazarak yolu kardan temizlemek üzere karkürer trenini gönderir. . Gstasyonlarýn birbirleri veya trafik kontrolörüyle haberleGme yapamamalarý halinde, karkürer treni, seferde olan diðer trenlerden, orere göre bu hat kesiminden geçecek ilk trenin komGu istasyondan hareket saatinden 20 dakika önce istasyonlardan birinde olmasýný saðlayacak Gekilde korunma saati ve istasyonu yazýlarak gönderilir. . Korunma saatinin bitiminde istasyona varamayan karkürer treni her iki yönden iGaretlerle korunmaya alýnýr ve istasyonlardan birine bir memur gönderilerek diðer trenlerin gönderilmeyeceði konusunda yazýlý güvence alýndýktan sonra seyrine devam eder.

. Demiryolu Araçlarýnýn trafiðini düzenlemek için; . Yol araçlarýnýn yolun meyiline göre yapabilecekleri en fazla hýz tablo 3.3.den belirleyiniz. . Karanlýk, sisli ve tipili kötü hava koGullarýnda vagonet dýGýndakilerin hýzlarýný yarýya indiriniz. . Tünellerde en fazla hýz 20 km/s. i geçmemesine dikkat ediniz.. . Gstasyonlara giriGte, hemzemin geçitler ve dar kurplardan geçilirken ve çok yollu hatlarda karGý taraftan gelen trenle karGýlaGýldýðýnda hýzý derhal durulabilecek Gekilde azaltýnýz. . Makaslarýn üzerinden ve yolda iGçilerin

çalýGtýðý yerlerden en fazla 10 km/s hýzla geçiniz. . TMG sisteminde vagonet, pompalý vagonet, pompalý drezin ve motorlu vagonetlerin, hareket saatleri, gidecekleri kilometre, tahmini varýG ve dönüG saatleri nöbetçi hareket memurlarý veya araç yetkilisi tarafýndan trafik kontrolörüne bildirilir. Trafik kontrolörü bu bilgileri grafiðe veya ilgili forma kayýt eder. . Bu araçlarýn, istasyonun hangi yoluna konulacaðýný belirleyiniz.

. Sefer sonrasý gerekli iGlemleri yapmak için; . Aracýn dönüGü ; "Km ........... deki vagonet saat ...... da istasyonumuza geldi. Gmza." . "Pompalý vagonet ............. istasyonuna saat ......da geldi. Gmza" . bildirileri yapýlýr. . Bekleyen tren varsa yola gönderilir.

ÖLÇME VE DEÐERLENDGRME

ÖLÇME VE DEÐERLENDGRME Bu faaliyet sonunda kazandýklarýnýzý aGaðýdaki sorularý cevaplandýrarak ölçünüz.

AGaðýdaki sorularý dikkatlice okuyarak doðru seçeneði iGaretleyiniz.

1. AGaðýdakilerden hangisi vagonet ve drezinlerin tünellerden azami geçiG hýzýdýr? A) 5Km/h B) 10Km/h C) 20Km/h D) 25Km/h

2. AGaðýdakilerden hangisi vagonet ve drezinlerin trafiðinde düzenlenen modeldir? A) 5201 B) 5576 C) 5588 D) 7003

3. Karkürer trenlerini idare etmeye kim yetkilidir.? A) Makinist B) Yol memuru C) Tren TeGkil Memuru D) Yol çavuGu

4. Gki istasyon arasýnda birden fazla vagonetin ayný yönde seyrine izin verilebilmesi için aralarýnda en az ne kadar mesafe olmalýdýr? A) 1050m B) 300m C) 700m D) 500m

AGaðýdaki cümlelerin baGýnda boG býrakýlan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler doðru ise D, yanlýG ise Y yazýnýz.

5. ( )Kol kuvvetiyle pompasý çalýGtýrýlarak yürütülen, hem insan ve hem malzeme taGýmak için kullanýlan ve iki ila dört kiGi ile hattan kolaylýkla çýkarýlabilen iki dingilli araca pompalý drezin denir.

6. ( )TMG sisteminde vagonet, pompalý vagonet, pompalý drezin ve motorlu vagonetlerin, hareket saatleri, gidecekleri kilometre, tahmini varýG ve dönüG saatleri

nöbetçi hareket memurlarý veya araç yetkilisi tarafýndan trafik kontrolörüne bildirilir. Trafik kontrolörü bu bilgileri grafiðe ve ilgili forma kayýt eder.

7. ( ..)Gki istasyon arasýnda trenlere geçit verecek olan yol aracý trenin geçiG saatinden en geç 10 dakika önce demiryolunun ve gabarinin dýGýna çýkarýlýr.

8. ( ..)Araçlarý, sevk ve idare edenler, trafikleri ile ilgili her türlü tedbiri almaktan sorumlu ve 5550 modeli yanlarýnda bulundurmak zorundadýr.

DEÐERLENDGRME

Cevaplarýnýzý cevap anahtarýyla karGýlaGtýrýnýz. YanlýG cevap verdiðiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiðiniz sorularla ilgili konularý faaliyete geri dönerek tekrarlayýnýz. Cevaplarýnýzýn tümü doðru ise Uygulamalý Test e geçiniz.

UYGULAMALI TEST

Bu faaliyet kapsamýnda aGaðýda listelenen davranýGlardan kazandýðýnýz beceriler için Evet, kazanamadýklarýnýz için Hayýr kutucuklarýna (X) iGareti koyarak kontrol ediniz.

Deðerlendirme Ölçütleri Evet Hayýr 1. Raylý sistemlerde bakým onarým tren, makine ve araçlarýný sefere koymak için gerekenleri yaptýnýz mý?

2. GG trenleri ve demiryolu makinelerinin trafiðini düzenlemek için gerekenleri yaptýnýz mý?

3. Karkürer makine ve trenlerinin trafiðini düzenlemek için gerekenleri yaptýnýz mý?

4. Demiryolu araçlarýnýn trafiðini düzenlemek için gerekenleri yaptýnýz mý?

5. Sefer sonrasý gerekli iGlemleri yaptýnýz mý?

DEÐERLENDGRME

Deðerlendirme sonunda Hayýr Geklindeki cevaplarýnýzý bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanýz öðrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarýnýz Evet ise Modül Deðerlendirme ye geçiniz.

MODÜL DEÐERLENDGRME

MODÜL DEÐERLENDGRME

KONTROL LGSTESG

Bu Modül kapsamýnda aGaðýda listelenen davranýGlardan kazandýðýnýz beceriler için Evet, kazanamadýklarýnýz için Hayýr kutucuklarýna (X) iGareti koyarak kontrol ediniz.

Deðerlendirme Ölçütleri Evet Hayýr 1. Sevk emri verdiniz mi?

2. Trenlerin istasyonlara kabul ve sevk yollarýný belirlediniz mi?

3. GeliG bildirisi yaptýnýz mý?

4. Trenleri istasyonlara kabul ve sevk ettiniz mi?

5. BuluGma deðiGikliði emirlerini yerine getirdiniz mi?

6. Hareket bildirisi yaptýnýz mý?

7. Trenlerin buluGma veya tespit emirlerini yerine getirdiniz mi?

8. Trenlerin öne geçme emirlerini yerine getirdiniz mi?

9. Orer dýGý durmayý saðladýnýz mý?

10. Orerdeki duruGun kaldýrýlmasýný saðladýnýz mý?

11. gartlý Sevki bildirmeyi veya bildirimi uyguladýnýz mý?

12. Tarifeli trenle tarifesiz trenin buluGmasýný saðladýnýz mý?

13. Kapalý istasyonlarda tren trafiðini düzenlediniz mi?

14. Raylý Sistemlerde Bakým Onarým Tren, Makine ve Araçlarýný sefere koymak için gerekenleri yaptýnýz mý?

15. GG trenleri ve demiryolu makinelerinin trafiðini düzenlemek için gerekenleri yaptýnýz mý?

16. Karkürer makine ve trenlerinin trafiðini düzenlemek için gerekenleri yaptýnýz mý?

17. Demiryolu araçlarýnýn trafiðini düzenlemek için gerekenleri yaptýnýz mý?

18. Sefer sonrasý gerekli iGlemleri yaptýnýz mý?

DEÐERLENDGRME

Cevaplarýnýzý cevap anahtarýyla karGýlaGtýrýnýz. YanlýG cevap verdiðiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiðiniz sorularla ilgili konularý faaliyete geri dönerek tekrarlayýnýz. Cevaplarýnýzýn tümü doðru ise bir sonraki modüle geçmek için öðretmeninize baGvurunuz.

CEVAP ANAHTARLARI

CEVAP ANAHTARLARI

ÖÐRENME FAALGYETG 1 GN CEVAP ANAHTARI

1 D 2 A 3 C 4 B 5 DOÐRU 6 YANLIg 7 YANLIg 8 DOÐRU

ÖÐRENME FAALGYETG 2 NGN CEVAP ANAHTARI

1 A 2

B 3 D 4 A 5 YANLIg 6 YANLIg 7 DOÐRU 8 DOÐRU

ÖÐRENME FAALGYETG 3 ÜN CEVAP ANAHTARI

1 C 2 B 3 B 4 D 5 YANLIg 6

DOÐRU 7 DOÐRU 8 YANLIg

ÖNERGLEN KAYNAKLAR

ÖNERGLEN KAYNAKLAR

. http://www.railsimturkiye.com/forum/ . http://e40003.me.metu.edu.tr/ . http://www.tulomsas.com.tr/index.php

KAYNAKÇA

KAYNAKÇA . Trenlerin Hazýrlanmasý ve Trafiðine Ait Yönetmelik, TCDD, Sivas Eðitim Merkezi, 2005

. http://www.tcdd.gov.tr/genel/mevzuat.htm

. http://www.wowturkey.com