v6

‫به نام خدا‬

‫عنوان مقاله‪:‬‬

‫بررسی ‪ IPv6‬و راه کار های انتقال به آن‬
‫نویسنده‪:‬‬

‫گروه پرشین ادمینز‬

‫فهرست‬

‫مقدمه‪5 .............................................................................................................‬‬
‫فصل اول ‪ :‬بررسی ساختار ‪7 ..........................................................................IPV4‬‬
‫آدرس دهی ‪8 ................................................................................................................ IP‬‬

‫انواع آدرس‬
‫نمایش‬

‫های‪IP‬‬

‫آدرس‪IP‬‬

‫‪8 .....................................................................................................‬‬

‫‪9 .........................................................................................................‬‬

‫آدرس های ‪ IP‬در‪11............................................................................................. IP HEADER‬‬

‫آدرس های ‪ IP‬ازنوع‬
‫کالس های آدرس‬
‫قوانین‬

‫‪Unicast‬‬

‫دهی‪IP‬‬

‫‪11.......................................................................................‬‬

‫‪12............................................................................................‬‬

‫مشخصه شبکه)‪( Network ID‬‬

‫قوانین مشخصه های‬

‫میزبان)‪(Host ID‬‬

‫‪11...............................................................................‬‬
‫‪11..............................................................................‬‬

‫‪11............................................................................................................ SUBNETTING‬‬

‫‪19..................................................................................................................... CIDR‬‬

‫فصل دوم ‪ :‬نحوه توزیع ‪ IP‬و وضعیت کنونی آن ‪12 .....................................................‬‬
‫شرکتهای اداره کننده ‪ IP‬در دنیا ‪22.............................................................................................‬‬
‫‪IANA‬‬

‫‪22....................................................................................................................‬‬

‫‪22....................................................................................................................... RIR‬‬
‫‪22....................................................................................................................... LIR‬‬

‫فصل سوم ‪ :‬بررسی ساختار ‪77 .......................................................................IPV6‬‬
‫معرفی ‪28................................................................................................................. IPV6‬‬

‫نحوه نمایش ‪28...................................................................................................... IPv6‬‬

‫‪2‬‬

‫گروه آدرس)‪29.................................................................................................... (prefix‬‬
‫اصول واگذاری ‪22........................................................................................................... IP‬‬

‫روشهای تقسیم ‪ IPv6‬و به خاطر سپاری آن ‪22.........................................................................‬‬
‫انواع ترافیک در ‪21....................................................................................................... IPV6‬‬

‫‪21.................................................................................................................. Unicast‬‬
‫‪21................................................................................................................ Multicast‬‬
‫‪29.................................................................................................................. Anycast‬‬
‫آدرس های استاندارد ‪29...................................................................................................‬‬
‫نحوه تعیین آدرس هر دستگاه داخل یک شبکه ‪15...........................................................................‬‬

‫تعیین آدرس توسط ‪15.................................................................................. MAC Address‬‬
‫انتخاب آدرس به صورت اتفاقی ‪11......................................................................................‬‬
‫تنظیم توسط ‪12.......................................................................................... DHCP Server‬‬
‫تنظیم آدرس به صورت دستی ‪12.........................................................................................‬‬
‫‪12.......................................................................................................................... MTU‬‬
‫‪12................................................................................................................ DNS IN IPV6‬‬
‫‪11............................................................................................................. DHCP IN IPV6‬‬

‫‪11..................................................................................................... Stateful DHCPv6‬‬
‫‪11.................................................................................................... Stateless DHCPv6‬‬

‫فصل چهارم ‪ :‬راهکارهای انتقال از ‪ IPV4‬به ‪55 ................................................. IPV6‬‬
‫‪19............................................................................................................... DUAL-STACK‬‬

‫موارد ورد نیاز این روش‪15.............................................................................................. :‬‬
‫‪12................................................................................................................. TUNNELING‬‬
‫تکنیک های ‪12.................................................................................................. TUNNELING‬‬

‫‪ 6in4 tunnel‬یا ‪12...................................................................................... Tunnel Broker‬‬
‫‪11...................................................................................................................... 6to4‬‬
‫‪11........................................................................................................................... 6RD‬‬
‫‪18...................................................................................................................... TEREDO‬‬

‫‪19.......................................................................................................... Teredo Client‬‬
‫‪15......................................................................................................... Teredo Server‬‬
‫‪15...........................................................................................................Teredo Relay‬‬

‫‪2‬‬

15......................................................................................... Teredo host-specific Relay
15.............................................................................................. Teredo ‫نحوه ادرس دهی‬
11...................................................................................................................... DS-LITE
12.................................................................................................................. TRANSLATING

12................................................................................................................... NAT64

77 .................................................... TUNNEL BROKER ‫ پیاده سازی‬: ‫فصل پنجم‬
11........................................................ MIKROTIK ‫ توسط روتر های‬TUNNEL BROKER ‫پیاده سازی‬

211.................................................................................................. ‫نتیجه گیری‬
212........................................................................................................... ‫منابع‬

2

‫مقدمه‬
‫بدون شک اینترنت بزرگترین ابداع قرن حاضر است‪ .‬به طوری که این علم نو پا در تمامی رشته ها‬
‫و ارکان زندگی بشر رسوخ کرده است و عدم استفاده از آن عمال اجتناب تاپذیر است‪ .‬ما نیز به‬
‫عنوان فعاالن این عرصه در میهن عزیزمان ایران به خود میبالیم که پیشرو در این تکنولوژی شگرف‬
‫هستیم‪.‬‬
‫کامپیوتر و شبکه های کامپیوتری علمی بسیار وسیع است که به شاخه های مختلف تقسیم می‬
‫شود‪ .‬یکی از رشته های آن ارتباط میان کامپیوتر های مختلف است‪ .‬که تاریخچه آن به سپتامبر‬
‫‪ 1925‬بر میگردد که آقای ‪ George Stibitz‬توسط تله ماشین از دانشگاه دارتمورت درخواستی به‬
‫ماشین حساب اعداد مختلط خود در نیویورک فرستاد‪ .‬به طور قطع هیچ کس گمان نمی برد که‬
‫این ابداع بتواند روزی دنیا را متحول کند‪ .‬پس از آن اتحاد جماهیر شوروی آن زمان موشکی با نام‬
‫«اسپونیک» (‪ )Spotnik‬را به فضا میفرستد و نشان میدهد دارای قدرتی است که میتواند‬
‫شبکههای ارتباطی آمریکا را توسط موشکهای بالستیک و دوربرد خود از بین ببرد‪ .‬آمریکاییها در‬
‫پاسخگویی به این اقدام روسها‪ ،‬موسسه پروژههای تحقیقی پیشرفته “‪ ”ARPA‬را بهوجود آوردند‪.‬‬
‫هدف از تاسیس چنین موسسهای پژوهش و آزمایش برای پیدا کردن روشی بود که بتوان از طریق‬
‫خطوط تلفنی‪ ،‬کامپیوترها را به هم مرتبط نمود‪ .‬به طوری که چندین کاربر بتوانند از یک خط‬
‫ارتباطی مشترک استفاده کنند‪ .‬در اصل شبکهای بسازند که در آن دادهها به صورت اتوماتیک بین‬
‫مبدا و مقصد حتی در صورت از بین رفتن بخشی از مسیرها جابهجا و منتقل شوند‪ .‬در اصل هدف‬
‫“‪ ”ARPA‬ایجاد یک شبکه اینترنتی نبود و فقط یک اقدام احتیاطی در مقابل حمله احتمالی‬
‫موشکهای اتمی دوربرد بود‪ .‬هر چند اکثر دانش امروزی ما درباره شبکه بهطور مستقیم از طرح‬

‫‪1‬‬

‫آرپانت “‪ ”ARPPA NET‬گرفته شدهاست‪ .‬شبکهای که همچون یک تار عنکبوت باشد و هر‬
‫کامپیوتر ان از مسیرهای مختلف بتواند با همتایان خود ارتباط دااشته باشد واگر اگر یک یا چند‬
‫کامپیوتر روی شبکه یا پیوند بین انها از کار بیافتاد بقیه باز هم بتوانستند از مسیرهای تخریب نشده‬
‫با هم ارتباط بر قرار کنند‪.‬‬
‫اما در زمان ساختن آرپانت گمان نمی رفت که این شبکه تبدیل به بستر اصلی انتقال اطالعات‬
‫شود‪ .‬از این رو آن را نا محدود طراحی نکرده اند‪ .‬پس از مدتی از گذشت پیدایش این تکنولوژی‬
‫و با استقبال گسترده از آن‪ ,‬دنیا با یک مشکل بزرگ که محدودیت آدرس دهی در این شبکه بود بر‬
‫خورد‪ .‬که برای حل این مشکل ورژن ‪ 1‬آدرس دهی در اینترنت ابداع شد‪ .‬در این مقاله به بررسی‬
‫سیستم آدرس دهی قدیمی و جدید اینترنت ‪ ,‬اصول مدیریت آن در دنیا‪ ,‬نحوه انتقال از ورژن‬
‫قدیمی به ورژن جدید و در آخر به عنوان مثالی عملی خواهیم پرداخت‪.‬‬

‫‪1‬‬

‫فصل اول‬
‫بررسی ساختار ‪IPv4‬‬

‫‪1‬‬

‫آدرس دهی ‪[8] IP‬‬

‫بمنظور مدیریت و اشکال زدائی شبکه های مبتنی بر پروتکل ‪ ، TCP/IP‬می بایست شناخت‬
‫مناسبی نسبت به تمامی جنبه ها ی آدرس دهی ‪ IP‬وجود داشته باشد‪ .‬یکی از مهمترین عملیات‬
‫مدیریتی در شبکه های مبتنی بر پروتکل ‪ ، TCP/IP‬نسبت دهی آدرس های ‪ IP‬مناسب و‬
‫منحصربفرد به تمامی گره های موجود در شبکه است ‪ .‬با اینکه مفهوم نسبت دهی آدرس ‪، IP‬‬
‫ساده بنظر می آید ولی مکانیزم واقعی اختصاص آدرس ‪ IP‬موثر با استفاده از ‪، Subnetting‬‬
‫پیچیدگی های خاص خود را بدنبال دارد‪ .‬عالوه بر موارد فوق ‪ ،‬ضروری است که شناخت مناسبی‬
‫نسبت به جایگاه ‪ ، IP Broadcast‬ترافیک ‪ multicast‬و نحوه تطبیق آدرس های فوق به آدرس‬
‫های الیه اینترفیس شبکه نظیر آدرس های ‪ MAC‬اترنت و ‪ ، Token Ring‬وجود داشته باشد ‪.‬در‬
‫مجموعه مقاالتی که در این خصوص ارائه خواهد به بررسی مفاهیم و ویژگی های آدرس دهی ‪IP‬‬
‫خواهیم پرداخت ‪.‬‬

‫انواع آدرس های ‪IP‬‬
‫آدرس ‪ ، IP‬یک آدرس منطقی سی و دو بیتی است که می تواند یکی از انواع زیر باشد‪:‬‬

‫‪ Unicast ‬یک آدرس ‪ IP‬از نوع ‪ ، Unicast‬به یک اینترفیس شبکه متصل شده به یک شبکه‬
‫مبتنی بر ‪ IP‬نسبت داده می شود‪ .‬آدرس های ‪ IP‬از نوع ‪ Unicast‬در ارتباطات "یک به‬
‫یک )‪" ( One-To-One‬استفاده می گردند‪.‬‬
‫‪ Broadcast ‬یک آدرس ‪ IP‬از نوع ‪ Broadcast‬بمنظور پردازش توسط هر گره موجود بر‬
‫روی سگمنت یکسان شبکه ‪ ،‬طراحی شده است ‪ .‬آدرس های ‪ IP‬از نوع ‪ Broadcast‬در‬
‫ارتباطات از نوع "یک به همه ) ‪ ، " ( one-to-everyone‬استفاده می گردند‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫‪ Multicast ‬یک آدرس ‪ IP‬از نوع ‪ ، Multicast‬آدرسی است که یک و یا چندین گره را‬
‫قادر به گوش دادن به سگمنت های مشابه و یا متفاوت می نماید‪ .‬آدرس های فوق‬
‫‪،‬ارتباط از نوع "یک به چند ) ‪" (one-to-many‬را فراهم می نمایند‪.‬‬

‫نمایش آدرس ‪IP‬‬

‫آدرس ‪ ، IP‬یک مقدار سی و دو بیتی است که کامپیوترها با مهارت خاصی از آن بمنظور انجام‬
‫عملیات خود در یک شبکه کامپیوتری مبتنی بر ‪ TCP/IP‬استفاده می نمایند ‪ .‬انسان در مقابل‬
‫استفاده از یک عدد باینری سی و دو بیتی که بخاطر سپردن آن همواره مشکل خواهد بود ‪ ،‬از‬
‫سیستم دهدهی ‪ ،‬استفاده می نمایند ‪ ( .‬استفاده از سیستم دهدهی در مقابل سیستم باینری ) ‪ .‬بدین‬
‫دلیل برای نمایش یک آدرس ‪ IP‬از شکل دهدهی ) ‪ ( decimal‬آن استفاده می گردد‪.‬آدرس های ‪IP‬‬

‫سی و دو بیتی از بیت با ارزش باال بسمت بیت با ارزش پائین ‪ ،‬به چهار واحد هشت بیتی ( گروه‬
‫هشتگانه ) که به هر یک از آنان ‪ Octet‬گفته می شود ‪ ،‬تقسیم می شوند ‪ .‬آدرس های ‪ IP‬معموال"‬
‫بصورت چهار ‪ octet‬دهدهی که توسط یک نقطه از یکدیگر جدا می گردند ‪ ،‬نوشته می شوند ‪.‬‬
‫مدل نمایشی فوق را ‪ Dotted Decimal‬می گویند ‪ .‬مثال" آدرس‬
‫‪ ، IP:00001010000000011111000101000011‬پس از تقسیم به چهار ‪( Octet‬گروه هشتگانه) ‪،‬‬
‫بصورت زیر نمایش داده می شود ‪:‬‬
‫‪00001010 00000001 11110001 01000011‬‬

‫هر ‪( Octet‬گروه هشتگانه ) در ادامه به یک عدد دهدهی تبدیل و پس از جداسازی آنان توسط‬
‫نفطه از یکدیگر بصورت زیر نمایش داده می شوند‪:‬‬
‫‪10.1.241.67‬‬
‫یک آدرس عمومی ‪ IP‬بصورت ‪ w.x.y.z‬نشان داده می شود‪:‬‬

‫‪9‬‬

‫شکل ‪2-2‬‬

‫تبدیل از باینری به دهدهی‬
‫بمنظور تبدیل یک عدد باینری به معادل دهدهی ‪ ،‬باتوجه به ارزش مکانی هر رقم از توان های‬
‫متفاوت دو استفاده می گردد ‪.‬در چنین حالتی در صورتیکه یک رقم دارای مقدار یک باشد ‪ ،‬از‬
‫معادل ارزش مکانی آن ( توان های متفاوت دو ) استفاده می گردد‪ .‬شکل زیر یک عدد هشت بیتی‬
‫و ارزش مکانی هر رقم با توجه به موقعیت آن در عدد باینری را نشان می دهد ‪.‬‬

‫شکل ‪1-2‬‬

‫مثال" ‪ ،‬عدد هشت بیتی ‪ ، 51555511‬معادل ‪ ) 12 + 2 + 1 ( 11‬می باشد ‪ .‬حداکثر عددی را که‬
‫می توان توسط هشت بیت نشان داد ( ‪ 211 ، ) 11111111‬است ( ‪.)128+12+22+11+8+2+2+1‬‬

‫تبدیل از دهدهی به باینری‬
‫برای تبدیل یک عدد دهدهی به باینری ‪ ،‬عدد دهدهی را بمنظور آگاهی از وجود توان های متفاوت دو و از بیت با‬
‫ارزش باال ‪ ،‬آنالیز می نمائیم ‪ .‬از بیت با ارزش باالتر شروع می کنیم ( ‪، ) 128‬در صورتیکه مقدار مربوط در عدد‬
‫دهدهی موجود باشد ‪ ،‬بیت مورد نظر در آن موقعیت معادل یک در نظر گرفته خواهد شد ‪ .‬مثال" عدد ‪ 211‬شامل‬
‫حاصل جمع اعداد ‪ 11 ، 12 ، 128‬و ‪ 2‬است ‪ ،‬بنابراین شکل باینری آن بصورت ‪ 11515511‬خواهد بود ‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫آدرس های ‪ IP‬در‪IP Header‬‬

‫آدرس های ‪ IP‬استفاده شده در‪، IP Header‬شامل فیلدهای مربوط به آدرس مبداء و مقصد می‬
‫باشد‪:‬‬
‫فیلد آدرس مبداء ‪ ، IP Header‬همواره یک آدرس از نوع ‪ Unicast‬و یا آدرس خاصی بصورت ‪IP:‬‬
‫‪0.0.0.0‬است ‪ .‬آدرس نامشخص‪ ، IP 0.0.0.0‬صرفا" زمانی که گره مربوطه با یک آدرس ‪IP‬‬

‫پیکربندی نشده باشد و گره در تالش برای بدست آوردن یک آدرس از طریق یک پروتکل‬
‫پیکربندی نظیر )‪ DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol‬باشد ‪ ،‬استفاده می گردد‪.‬‬
‫فیلد آدرس مقصد‪ ، IP Header‬یک آدرس ‪ Unicast‬و یا یک آدرس از نوع ‪ Broadcast‬می باشد‪.‬‬

‫آدرس های ‪ IP‬ازنوع ‪Unicast‬‬
‫هر اینترفیس شبکه که ‪ TCP/IP‬در ارتباط با آن فعا ل شده باشد‪ ،‬می بایست دارای یک آدرس ‪IP‬‬

‫منحصربفرد‪ ،‬منطقی و ‪ Unicast‬باشد ‪.‬آدرس منحصربفرد ‪ ، Unicast‬بمنزله یک آدرس منطقی‬
‫خواهد بود‪ .‬چراکه آدرس فوق در الیه اینترنت بوده که هیچگونه ارتباط مستقیمی با آدرس استفاده‬
‫شده در الیه اینترفیس شبکه ندارد ‪ .‬مثال" آدرس ‪ IP‬نسبت داده شده به یک میزبان )‪ ( host‬بر روی‬
‫یک شبکه اترنت ‪ ،‬هیچگونه ارتباطی با آدرس ‪ MAC‬چهل و هشت بیتی استفاده شده توسط‬
‫آداپتور‬

‫اترنت‬

‫شبکه‬

‫ندارد‪.‬‬

‫آدرس ‪ IP‬از نوع ‪ ، Unicast‬یک آدرس منحصر بفرد برای گره های موجود در یک شبکه مبتنی بر‬
‫پروتکل ‪ TCP/IP‬بوده و از دو بخش مشخصه شبکه ) ‪ ( network ID‬و مشخصه میزبان ‪( host ID‬‬
‫)‪ ،‬تشکیل می گردد‪.‬‬

‫مشخصه شبکه ) ‪ ( network ID‬و یا آدرس شبکه ‪ ،‬گره هائی را که بر روی شبکه منطقی یکسانی‬
‫قرار دارند ‪ ،‬مشخص می نماید ‪ .‬در اکثر موارد‪ ،‬یک شبکه منطقی مشابه یک سگمنت فیزیکی‬
‫شبکه بوده که محدوده های مرزی آن توسط آدرس ‪ IP‬روترها تعریف می گردد ‪ .‬در برخی موارد ‪،‬‬
‫چندین شبکه منطقی بر روی شبکه فیزیکی یکسانی وجود داشته که از روشی با نام ‪Multinetting‬‬

‫‪11‬‬

‫استفاده می نمایند‪ .‬تمامی گره ها در یک شبکه منطقی یکسان ‪ ،‬مشخصه شبکه ) ‪( Network ID‬‬

‫یکسانی را به اشتراک می گذارند ‪ .‬در صورتیکه تمامی گره ها بر روی یک شبکه منطقی یکسان ‪،‬‬
‫بدرستی پیکربندی نگردند (عدم لحاظ نمودن مشخصه شبکه یکسان) ‪ ،‬عملیات روتینگ و عرضه‬
‫بسته ه ای اطالعاتی با مشکل مواجه خواهد شد ‪ .‬مشخصه شبکه ‪ ،‬می بایست منحصر بفرد در نظر‬
‫گرفته شود‪.‬‬

‫مشخصه میزبان ) ‪ ( host ID‬و یا آدرس میزبان ‪ ،‬یک گره موجود در شبکه را مشخص می نماید ‪.‬‬
‫یک گره می تواند یک روتر و یا یک میزبان ( یک ایستگاه کاری ‪ ،‬سرویس دهنده و یا سایر‬
‫سیستم های مبتنی بر ) ‪ TCP/IP‬باشد ‪ .‬مشخصه میزبان ‪ ،‬می بایست در هر سگمنت شبکه منحصر‬
‫بفرد باشد‪.‬‬
‫شکل زیر ‪ ،‬نمونه ای از یک آدرس ‪ IP‬بهمراه مشخصه های شبکه و میزبان را نشان می دهد ‪:‬‬

‫شکل ‪7-2‬‬

‫کالس های آدرس دهی ‪IP‬‬

‫در ابتدا الزم است به این نکنه اشاره گردد که شبکه های مدرن ‪ ،‬مبتنی بر کالس های آدرس‬
‫اینترنت نمی باشد ‪ .‬با توجه به رشد سریع اینترنت ‪ ،‬ساختار اولیه ارائه شده مبتنی بر کالس ‪،‬‬
‫شرایط الزم بمنظور گسترش و پاسخگوئی به یک شبکه گسترده جهانی را دارا نمی باشد‪ .‬مثال" در‬
‫صورتیکه همچنان از آدرس دهی مبتنی بر کالس ‪ ،‬استفاده شود‪ ،‬می بایست صدها و یا هزاران‬
‫روتر در جداول روتینگ مربوط به روترهای ستون فقرات اینترنت وجود داشته باشد ‪ .‬بمنظور‬
‫پیشگیری و ممانعت از این موضوع ‪ ،‬آدرس دهی در اینترنت مدرن بصورت ‪ Classless‬خواهد‬
‫بود‪ .‬علیرغم موارد فوق ‪ ،‬آشنائی و آگاهی الزم در خصوص کالس های آدرس دهی ‪ ،‬یکی از‬
‫عناصر‬

‫مهم‬

‫در‬

‫زمینه‬

‫شناخت‬

‫آدرس‬

‫دهی‬

‫‪IP‬‬

‫محسوب‬

‫می‬

‫گردد ‪.‬‬

‫‪ ، RFC 791‬آدرس های ‪ IP‬از نوع ‪ Unicast‬را کالس های آدرس دهی خاصی تعریف می نماید‬
‫‪12‬‬

‫که از آنان بمنظور ایجاد شبکه ها با ابعاد و اندازه های متفاوت استفاده می گردد( توانائی تعریف‬
‫مناسب شبکه ها ) ‪ .‬اهداف اولیه طراحی کالس های آدرس دهی ‪ ،‬نیل به خواسته های زیر بود‪:‬‬

‫‪ ‬ایجاد تعدادی اندک از شبکه های وسیع ( شبکه هائی با تعداد زیادی از گره ها)‬
‫‪ ‬ایجاد تعدادی متوسط از شبکه هائی با ابعاد متوسط ( نه خیلی زیاد و نه خیلی کم)‬
‫‪ ‬ایجاد تعدادی زیاد از شبکه های کوچک‬
‫برای تامین اهداف فوق ‪ ،‬کالس های متفاوت آدرس دهی ایجاد گردید ‪ .‬بدین ترتیب‪ ،‬زیر شاخه(‬
‫نوع ) یک آدرس سی و دو بیتی ‪ IP‬از طریق تنظیم بیت های با ارزش باال مشخص و سایر بیت‬
‫های باقیمانده به دو بخش مشخصه شبکه و مشخصه میزبان ‪ ،‬تقسیم می گردند ‪.‬‬
‫کالس ‪A‬‬

‫آدرس های کالس ‪ ، A‬برای شبکه هائی که دارای تعداد بسیار زیادی میزبان می باشند‪ ،‬طراحی‬
‫شده است ( ایجاد تعدادی اندک از شبکه هائی که دارای میزبانان زیادی می باشند ) ‪ .‬بیت با‬
‫ارزش باال مقدار صفر را دارا خواهد بود ‪ .‬اولین گروه هشتگانه (اولین ‪ ، ) octet‬بعنوان مشخصه‬
‫شبکه و آخرین بیست و چهار بیت ( سه ‪ octet‬بعد) بعنوان مشخصه میزبان تعریف می گردد ‪.‬‬
‫شکل زیر ساختار آدرس های کالس ‪ A‬را نشان می دهد ‪.‬‬

‫شکل ‪4-2‬‬

‫کالس ‪B‬‬
‫آدرس های کالس ‪ ، B‬برای شبکه هائی با ابعاد متوسط که دارای تعداد متوسطی ( نه خیلی زیاد و نه خیلی کم )‬
‫از میزبانان می باشند ‪ ،‬طراحی شده است ( ایجاد تعدادی متوسط از شبکه هائی که دارای میزبانان متوسطی می‬
‫باشند )‪ .‬دو بیت با ارزش باال ‪ ،‬دارای مقدار ‪ 15‬می باشد ‪ .‬اولین شانزده بیت ( دو ‪ octet‬اولیه ) بعنوان مشخصه‬

‫‪12‬‬

‫شبکه و آخرین شانزده بیت ( دو ‪ octet‬آخر) بعنوان مشخصه میزبان در نظر گرفته می شوند‪ .‬شکل زیر ساختار‬
‫آدرس های کالس ‪ B‬را نشان می دهد ‪.‬‬

‫شکل ‪5-2‬‬

‫کالس ‪C‬‬

‫آدرس های کالس ‪ C‬برای شبکه های کوچک که دارای تعداد اندکی از میزبانان می باشند ‪،‬‬
‫طراحی شده است ‪ (.‬ایجاد تعدادی زیادی از شبکه هائی که دارای میزبانان اندکی می باشند) ‪ .‬سه‬
‫بیت با ارزش باال ‪ ،‬دارای مقدار ‪ 115‬می باشد ‪ .‬اولین بیست و چهار بیت ( سه ‪ octet‬اولیه ) بعنوان‬
‫مشخصه شبکه و هشت بیت آخر ( آخرین ) ‪ Octet‬بعنوان مشخصه میزبان در نظر گرفته می شوند‪.‬‬
‫شکل زیر ساختار آدرس های کالس ‪ C‬را نشان می دهد ‪.‬‬

‫شکل ‪7-2‬‬

‫کالس های آدرس دهی اضافه ‪ :‬عالوه بر کالس های آدرس دهی ‪ B ,A‬و ‪ ، C‬با توجه به ضرورت‬
‫های مربوطه کالس ‪ D‬و ‪ ، E‬نیز تعریف شده اند‪.‬‬
‫کالس‪D‬‬

‫آدرس های کالس ‪ D‬بمنظور ‪ Multicast‬طراحی شده اند ‪ .‬چهار بیت با ارزش باال‪ ،‬دارای مقدار‬
‫‪ 1115‬می باشد‪ .‬بیست و هشت و بیت بعد بمنظور آدرس های ‪ multicast‬در نظر گرفته شده‬
‫است‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫کالس ‪E‬‬

‫آدرس های کالس ‪ ، E‬آدرس های رزو شده برای استفاده آتی می باشند ‪ .‬پنج بیت با ارزش باال‪،‬‬
‫دارای مقدار ‪ 11115‬می باشد‪.‬‬

‫قوانین مشخصه شبکه )‪( Network ID‬‬

‫در زمان استفاده از مشخصه شبکه ‪ ،‬قوانین زیر رعایت می گردد‪:‬‬
‫‪‬‬

‫مشخصه شبکه نمی تواند با ‪ 121‬بعنوان اولین ‪ Octet‬آغاز گردد ‪ .‬تمامی آدرس های ‪IP:‬‬
‫‪ ،127.x.x.x‬بعنوان آدرس های ‪ Loopback‬رزو شده می باشند‪.‬‬

‫‪ ‬تمامی بیت های مشخصه شبکه ‪ ،‬نمی تواند ارزش یک را داشته باشد‪ .‬مشخصه های‬
‫شبکه که مقدار تمامی بیت های آن یک است ‪ ،‬بمنظور آدرس های ‪ Broadcast‬رزو شده‬
‫اند‪.‬‬

‫‪ ‬تمامی بیت های مشخصه شبکه ‪ ،‬نمی تواند ارزش صفر را داشته باشد‪ .‬مشخصه های‬
‫شبکه که مقدار تمامی بیت های آن صفر است ‪ ،‬یک میزبان بر روی شبکه محلی را‬
‫مشخص می نمایند‪.‬‬
‫‪‬‬

‫مشخصه شبکه در شبکه های مبتنی بر ‪ IP‬عمومی ‪ ،‬می بایست منحصربفرد باشد‪.‬‬

‫جدول ‪ 1-1‬محدوده کالس های آدرس دهی برای مشخصه شبکه را نشان می دهد ‪.‬‬

‫تعداد شبکه ها‬

‫آخرین مشخصه شبکه‬

‫اولین مشخصه شبکه‬

‫کالس‬

‫‪126‬‬
‫‪16,384‬‬
‫‪2,097,152‬‬

‫‪126.0.0.0‬‬
‫‪191.255.0.0‬‬
‫‪223.255.255.0‬‬

‫‪1.0.0.0‬‬
‫‪128.0.0.0‬‬
‫‪192.0.0.0‬‬

‫‪A‬‬
‫‪B‬‬
‫‪C‬‬

‫جدول ‪2-2‬‬

‫‪11‬‬

‫‪ IP‬مربوط به مشخصه های شبکه ‪ ،‬حتی اگر بصورت اعداد دهدهی که توسط نقطه از یکدیگر جدا‬
‫شده اند ‪ ،‬ارائه گردد ‪ ،‬بمنزله آدرس های ‪ IP‬نسبت داده شده به اینترفیس های شبکه در نظر گرفته‬
‫نخواهد شد ‪ . IP‬مشخصه شبکه ‪ ،‬آدرس شبکه ای است که برای تمامی اینترفیس های شبکه متصل‬
‫شده به یک شبکه منطقی یکسان ‪ ،‬مشترک خواهد بود ‪.‬‬

‫قوانین مشخصه های میزبان)‪(Host ID‬‬
‫در زمان استفاده از مشخصه میزبان ‪ ،‬قوانین زیر رعایت می گردد‪:‬‬

‫‪ ‬تمامی بیت ها ی مشخصه میزبان ‪ ،‬نمی تواند ارزش یک را داشته باشد ‪ .‬مشخصه های‬
‫میزبان که مقدار تمامی بیت های آن یک است ‪ ،‬برای آدرس های ‪ Broadcast‬رزو شده‬
‫اند‪.‬‬

‫‪ ‬تمامی بیت های مشخصه میزبان ‪ ،‬نمی تواند ارزش صفر را داشته باشد‪.‬مشخصه های‬
‫میزبان که مقدار تمامی بیت های آن صفر است ‪ ،‬برای ارائه ‪ IP‬مربوط به مشخصه های‬
‫شبکه ‪ ،‬رزو شده اند‪.‬‬
‫‪‬‬

‫مشخصه میزبان می بایست در شبکه‪ ،‬منحصر بفرد باشد‪.‬‬

‫جدول ‪ 2-1‬محدوده کالس های آدرس دهی برای مشخصه میزبان را نشان می دهد ‪.‬‬

‫تعداد میزبانان‬

‫آخرین مشخصه میزبان‬

‫اولین مشخصه میزبان‬

‫کالس‬

‫‪16,777,214‬‬
‫‪65,534‬‬
‫‪254‬‬

‫‪w.255.255.254‬‬
‫‪w.x.255.254‬‬
‫‪w.x.y.254‬‬

‫‪w.0.0.1‬‬
‫‪w.x.0.1‬‬
‫‪w.x.y.1‬‬

‫‪A‬‬
‫‪B‬‬
‫‪C‬‬

‫جدول ‪1-2‬‬

‫‪11‬‬

‫‪SUBNETTING‬‬

‫زمانی که میخواهیم عملیات ‪ subnetting‬را بر روی یک ای پی انجام دهیم باید پنج سوال زیر را‬
‫مد نظر داشته باشیم‬
‫‪.1‬چه مقدار ‪ subnets‬میتوانیم داشته باشیم‬
‫‪.2‬چه مقدار هاست در هر ‪ subnet‬موجود می باشد‬
‫‪.2‬چه ‪ subnet‬هایی قابل قبول هستند‬
‫‪.2‬تعیین ‪broad cast address‬‬

‫‪.1‬چه هاست هایی قابل قبول است‬
‫در ‪ IP 192.168.10.10‬و ‪ subnet mask 255.255.255.0‬میخواهیم ‪ 11‬هاست (دستگاه) به هم‬
‫شبکه کنیم ‪,‬عملیات ‪ subnetting‬به قرار زیر می باشد‬
‫به دلیل اینکه ‪ IP‬ما در کالس ‪ C‬میاشد عملیات ‪ subnetting‬را در بیت آخر انجام میدهیم و آن را‬
‫بسط میدهیم‬
‫‪192.168.10.2^7 2^6 2^5 2^4 2^3 2^2 2^1 2^0‬‬

‫با توجه به اینکه ‪ 11‬هاست میخواهیم و ‪ 11‬بین ‪ 12‬و ‪ 22‬است ‪ 2^1‬را انتخاب میکنیم در نتیجه ‪1‬‬
‫بیت به ‪ host address‬تعلق میگیره و ‪ 2‬بیت به ‪network address‬‬
‫) ‪(2^0=1 , 2^1=2 , 2^2=4 , 2^3=8 , 2^4=16 , 2^5=32 , 2^6=64 , 2^7=128 , 2^8=256‬‬

‫‪.1‬چه مقدار ‪ subnet‬میتوانیم داشته باشیم‬
‫برای بدست آوردن تعداد ‪ subnet‬از فرمول زیر استفاده میکنیم‪ n,‬تعداد بیتهای تعلق گرفته به‬
‫قسمت ‪ network address‬است‬
‫‪2^n ---> 2^2=4‬‬

‫‪.2‬چه مقدار هاست در هر ‪ subnet‬موجود میباشد‬
‫‪11‬‬

‫برای بدست آوردن هاست از فرمول زیر استفاده میکنیم‬
‫‪2^n-2 ----> 2^6-2=62‬‬
‫در هر ‪ subnet‬شصت و دو هاست موجود میباشد و ‪ -2‬همان ‪ network address‬و ‪broad cast‬‬

‫‪ address‬میباشد که ‪ not valid‬هستند‬
‫‪.2‬چه ‪ subnet‬هایی قابل قبول هستند‬
‫برای بدست آوردن ‪ subnet‬های قابل قبول (‪)block size‬از فرمول زیر استفاده میکنیم‬
‫‪256 - subnet mask = block size‬‬

‫با توجه به اینکه الگوی استاندارد را به الگوی غیر استاندارد تبدیل کردیم ‪ subnet mask‬به غیر‬
‫استاندارد تبدیل میشود و به آن ( ‪ Customize Subnet Mask ( CSN‬میگوییم‬
‫طریقه بدست آوردن آن به اینصورت است که بیتهایی را که به ‪ network address‬در بیت آخر‬
‫تعلق دارد را جمع میکنیم‬
‫‪2^7 + 2^6 = 128+64 = 192 ---> CSN‬‬
‫‪256 - 192 = 64 --> Block size‬‬
‫‪.2‬تعیین ‪ broad cast address‬برای هر ‪subnet‬‬

‫پیامی است که به تمامی ایستگاهها توزیع میشود‬
‫این آسانترین قسمت است ‪ broad cast address ,‬در هر ‪ subnet‬میشود ‪ block size - 1‬مثال اگر‬
‫‪ block size‬ما ‪ 12‬باشد ‪ broad cast‬ما میشود ‪ 12‬و بطور کامل میشود ‪192,118,15,12‬‬
‫‪.1‬چه ‪ host‬هایی قابل قبول است‬
‫همیشه اعدادی که بین ‪ subnet address‬و ‪ broad cast address‬می باشند هاستهای قابل قبول‬
‫هستند‬

‫‪18‬‬

‫با توجه به عملیات باال ‪ subnetting‬به قرار جدول ‪ 2-1‬می باشد‪.‬‬

‫‪192.168.10.192‬‬

‫‪192.168.10.128‬‬

‫‪192.168.10.64‬‬

‫‪-----------‬‬

‫‪192.168.10.129‬‬
‫‪192.168.10.130‬‬

‫‪192.168.10.65‬‬
‫‪192.168.10.66‬‬

‫‪network 192.168.10.0‬‬
‫‪address‬‬
‫‪Valid IP 192.168.10.1‬‬
‫‪192.168.10.2‬‬

‫ادامه‬

‫ادامه‬

‫ادامه‬

‫ادامه‬

‫ادامه‬

‫ادامه‬

‫‪192.168.10.190‬‬

‫‪192.168.10.12‬‬
‫‪6‬‬
‫‪192.168.10.12‬‬
‫‪7‬‬

‫‪192.168.10.6‬‬
‫‪2‬‬
‫‪broad 192.168.10.6‬‬
‫‪cast‬‬
‫‪3‬‬
‫‪address‬‬
‫‪customiz 255.255.255.‬‬
‫‪e subnet‬‬
‫‪192‬‬
‫‪mask‬‬

‫‪192.168.10.191‬‬

‫‪255.255.255.1 255.255.255.192 255.255.255.192‬‬
‫‪92‬‬
‫جدول ‪7-2‬‬

‫)‪CIDR (Routing Domain Inter Classless‬‬

‫اصطالح دیگری که شما باید با آن آشنا بشوید ‪ CIDR‬است این بطور اساسی یک روش است‬
‫که ‪ISP‬ها (‪ )Providers Service Internet‬برای تخصیص دادن یک مقدار از آدرس به یک کمپانی‬
‫و یا مشتری استفاده میکنند ‪.‬زمانی که شما یک دسته آدرس را از یک ‪ ISP‬دریافت میکنید چیزی‬
‫شبیه به این ‪ 28/192,118,15,22‬است‪.‬این به شما ‪ subnet mask‬شما را میگوید ‪.‬نشان ‪ slash‬به‬
‫معنای این است که چه مقدار ‪ bits‬روشن است‪ .‬بدیهی است که بیشترین‪ /22‬است زیرا یک ‪byte‬‬

‫است ‪ bit 8‬پس ‪. 2*8=22‬اما بخاطر داشته باشید که بیشترین ‪ subnet mask‬میتواند باشد ‪ /25‬زیرا‬
‫شما باید حداقل دو ‪ bits‬برای ‪ host bits‬نگه دارید‪ .‬بطور مثال در کالس ‪A ,defult subnet mask‬‬

‫‪ 255.0.0.0‬است این بدین معنی است که اولین ‪ byte‬از ‪ subnet mask‬همگی یک است‬
‫(‪ )11111111‬وقتی استناد به عالمت ‪ slash‬کنیم بطور مسلم ‪ 211,5,5,5‬است ‪ /8‬زیرا این هشت‬
‫‪ bits‬دارد همچنین در کالس (‪B ,defulf subnet mask 255.255.0.0(1111111.1111111.0.0‬‬

‫‪19‬‬

‫است و همجنین میتوانیم تعریف کنیم ‪ /11‬زیرا ‪ 11‬بیت یک است‪ .‬توجه داشته باشید که در‬
‫روترهای سیسکو از فرمت ‪ slash‬نمیتوانیم استفاده کنیم‪.‬‬

‫‪25‬‬

‫‪CIDR‬‬

‫‪Mask‬‬

‫‪/8‬‬
‫‪/9‬‬
‫‪/10‬‬
‫‪/11‬‬
‫‪/12‬‬
‫‪/13‬‬
‫‪/14‬‬
‫‪/15‬‬
‫‪/16‬‬
‫‪/17‬‬
‫‪/18‬‬
‫‪/19‬‬
‫‪/20‬‬
‫‪/21‬‬
‫‪/22‬‬
‫‪/23‬‬
‫‪/24‬‬
‫‪/25‬‬
‫‪/26‬‬
‫‪/27‬‬
‫‪/28‬‬
‫‪/29‬‬
‫‪/30‬‬

‫‪255.0.0.0‬‬
‫‪255.128.0.0‬‬
‫‪255.192.0.0‬‬
‫‪255.224.0.0‬‬
‫‪255.240.0.0‬‬
‫‪255.248.0.0‬‬
‫‪255.252.0.0‬‬
‫‪255.254.0.0‬‬
‫‪255.255.0.0‬‬
‫‪255.255.128.0‬‬
‫‪255.255.192.0‬‬
‫‪255.255.224.0‬‬
‫‪255.255.240.0‬‬
‫‪255.255.248.0‬‬
‫‪255.255.252.0‬‬
‫‪255.255.254.0‬‬
‫‪255.255.255.0‬‬
‫‪255.255.255.128‬‬
‫‪255.255.255.192‬‬
‫‪255.255.255.224‬‬
‫‪255.255.255.240‬‬
‫‪255.255.255.248‬‬
‫‪255.255.255.252‬‬

‫فصل دوم‬
‫نحوه توزیع ‪ IP‬و وضعیت کنونی آن‬

‫‪21‬‬

‫شرکتهای اداره کننده ‪ IP‬در دنیا‬
‫‪[7] IANA‬‬

‫)‪ Internet Assigned Numbers Authority (IANA‬یک کمپانی بدون هدف مالی است که‬
‫وظیفه کنترل استفاده ‪ IP‬در اینترنت را بر عهده دارد‪ .‬قوانین این شرکت توسط اعضای آن در‬
‫نشست های ساالنه تعیین میگردد‪.‬‬
‫توزیع مستقیم ‪ IP‬بر عهده شرکتهای دیگری به نام ‪ RIR‬ها است‪.‬‬
‫‪[5] RIR‬‬

‫)‪ Routing Internet Registry (RIR‬به شرکتهایی گفته می شود که وظیفه توزیع ‪ IP‬را در یک‬
‫منطقه جغرافیایی خاص به عهده دارند‪.‬‬
‫در کل ‪ RIR 1‬وجود دارد که عبارتند از‪:‬‬

‫شکل ‪2-1‬‬

‫‪22‬‬

‫‪[9]AfriNIC‬‬

‫قاره افریقا‬

‫‪[10]APNIC‬‬

‫قاره آسیا و اقیانوسیه‬

‫‪[11]ARIN‬‬

‫شمال قاره امریکا‬

‫‪[12]LACNIC‬‬

‫امریکای التین‬

‫‪[5]RIPE NCC‬‬

‫اروپا‪ ,‬خاورمیانه و آسیای مرکزی‬
‫جدول ‪2-1‬‬

‫اینها شرکتهای بدون هدف مالی هستند که با هزینه اشتراک عضو هایشان اداره می شوند و قوانین‬
‫آنها توسط نشست های سالیانه توسط اعضای آنها تثبیت می شود‪.‬‬
‫هر کدام از آنها دارای تعداد زیادی عضو است که به آنها ‪ LIR‬گفته میشود‪.‬‬
‫‪[5] LIR‬‬

‫)‪ Local Internet Registry (LIR‬شرکتهایی هستند که از ‪ RIR‬ها بالک های ‪ IP‬دریافت میکنند‬
‫و آنها را بین مشترکان خود توزیع میکنند‪ .‬اکثر آنها سرویس دهنده اینترنت یا پژوهشکده و‬
‫دانشگاه میباشند‪.‬‬
‫تمامی این شرکتها یک هدف واحد دارند و آن نظم بخشیدن به توزیع آدرس و ثبت آدرس هر‬
‫کاربر به نام وی در این دهکده جهانی است‪ .‬که این امر توسط دیتابیس های ‪ RIR‬ها صورت می‬
‫پذیرد‪.‬‬
‫تمامی آدرس ها در ابتدا در اختیار ‪ IANA‬است که در صورت نیاز به صورت ‪ /8‬در اختیار ‪RIR‬‬

‫ها قرار میگیرد‪ .‬هر ‪ RIR‬بنا به نیاز به هر ‪ LIR‬یک مقدار آدرس اختصاص داده و آن را در دیتابیس‬
‫خود ثبت میکند‪ .‬به عنوان مثال ‪ ./21‬هر ‪ LIR‬نیز میبایست بر اساس نیاز مشترکین خود به آنها ‪IP‬‬

‫اختصاص داده و آن را در دیتابیس ‪ RIR‬مربوطه ثبت کند‪ .‬همچنین هر ‪ LIR‬میتواند از ‪ RIR‬خود‬
‫درخواست کند که یک بالک آدرس مستقیما به مشترک آن اختصاص دهد‪ .‬که این روش معموال‬
‫برای مشترک در یک منطقه جغرافیایی غیر از ‪ LIR‬صورت میگیرد که به آن ‪ PI Assignment‬گفته‬
‫می شود‪.‬‬
‫‪22‬‬

‫شکل ‪ 2-2‬مطالب فوق را به صورت گرافیکی نشان میدهد‪.‬‬
‫‪IANA‬‬
‫‪/0‬‬

‫‪RIR‬‬
‫‪/8‬‬

‫‪LIR‬‬

‫‪/21‬‬

‫‪End‬‬
‫‪User‬‬

‫‪/24‬‬

‫‪/25‬‬

‫شکل ‪1-1‬‬

‫شکل ‪ 2-2‬نمودار تخصیص آدرس توسط ‪ IANA‬نشان میدهد‪:‬‬

‫‪22‬‬

‫‪IPv4‬‬
‫‪45%‬‬
‫‪40%‬‬
‫‪35%‬‬
‫‪30%‬‬
‫‪25%‬‬
‫‪20%‬‬
‫‪15%‬‬
‫‪10%‬‬
‫‪5%‬‬
‫‪0%‬‬
‫‪2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011‬‬
‫شکل ‪7-1‬‬

‫از نمودار فوق متوجه میشویم که آخرین بالک های ‪ /8‬در سال ‪ 2511‬توزیع شده اند‪ .‬اما تا آخر‬
‫سال ‪ 2512‬هنوز شرکتهای ‪ RIR‬و ‪ LIR‬آدرس برای واگذاری به کاربران نهایی خواهند داشت‪ .‬اما‬
‫بعد از آن چه اتفاقی خواهد افتاد؟‬
‫محققین و مسوولین توزیع ‪ IP‬در دنیا از چند سال پیش تمامی تالش خود را برای انتقال به نسل‬
‫جدید ‪ IP‬کرده اند‪ .‬آزمایشگاه های زیادی در سر تا سر دنیا برای انتقال به ‪ IPv6‬تالش میکنند‪ .‬و‬
‫قدر مسلم این است که باید به ‪ IPv6‬مهاجرت کرد‪ .‬اما هنوز دنیا کامل برای این انتقال عظیم آماده‬
‫نیست‪ .‬به همین دلیل ‪ RIR‬ها تمهیداتی دیده اند که بتوان مقدار اندکی فرصت برای این انتقال به‬
‫وجود آورد که عبارتند از‪:‬‬
‫قبال هر ‪ LIR‬برای نیاز ‪ 2‬سال آینده خود ‪ IP‬دریافت میکرد که اکنون به ‪ 2‬ماه تبدیل شده است‬
‫‪ RIR‬ها به تعداد ‪ LIR‬های خود بالک آدرس ‪ /22‬به صورت رزرو نگه میدارند و در صورت اینکه‬
‫آن ‪ LIR‬واقعا به آن نیاز داشته باشد و آن ‪ LIR‬از ‪ IPv6‬استفاده کند آخرین بالک آدرس را به وی‬
‫اختصاص میدهند‪.‬‬
‫‪21‬‬

‫یک بالک ‪ /16‬برای روز مبادا کنار گذاشته خواهد شد‬
‫دیگر ‪ PI‬به کسی داده نخواهد شد‬
‫و اما سوالی که به وجود می آید این است که چرا روز نخست فکری به حال این مشکل نشده‬
‫است؟‬
‫در سال ‪ 1982‬که ‪ IPv4‬ابداع شد به قدری استفاده کنندگان آن محدود بود که هیچ گاه گمان‬
‫نمیرفت روزی تمام شود‪ .‬آدرس ورژن ‪ 2‬قابلیت آدرس دهی به حدود ‪ 2‬میلیارد دستگاه را دارد‪.‬‬
‫اما طبق آمارفقط حدود ‪ 2‬میلیارد دستگاه به اینترنت متصل است‪ .‬پس آن ‪ 2‬میلیارد ما بقی چه شده‬
‫است؟‬
‫طبق استاندارد ‪ IPv4‬آدرسهای ‪ 224.0.0.0‬الی ‪ 255.255.255.255‬که به عنوان کالس های ‪ D‬و ‪E‬‬

‫از آنها یاد می شود رزرو شده اند و برای کاربرد های خاص نظیر ‪ multicast‬از آنها استفاده می‬
‫شود‪ .‬قبل از ظهور شرکتهای ‪ RIR‬بعضی از کمپانی ها نظیر ‪ HP,General Motors,IBM‬و غیره‬
‫مستقیما از ‪ IANA‬بالک آدرس ‪ /8‬گرفته اند که در صورت عدم توافق ایشان غیر قابل استرداد‬
‫است‪ .‬همانطور که میدانید اینترنت از شبکه های متعددی تشکیل شده است و هر شبکه تعدادی‬
‫دستگاه دارد‪ .‬از آنجا که تقسیم ‪ IP‬به شبکه های کوچکتر )‪ (Subnetting‬ما را تنها مجاز به تقسیم‬
‫تعدادی عدد خاص میکند‪ ,‬به عنوان مثال اگر در شبکه ای ‪ 18‬کامپیوتر داشته باشیم حد اقل میتوان‬
‫از یک بالک آدرس ‪ /27‬استفاده کرد که حاوی ‪ 22‬عدد آدرس است‪ ,‬پس ‪ 12‬عدد آدرس بال‬
‫استفاده می ماند‪ .‬هر ‪ LIR‬مقداری آدرس در اختیار دارد و هر کاربر نهایی مقداری آدرس در اختیار‬
‫دارد که ممکن است از آنها استفاده نکند‪ .‬به دالیل فوق الذکر ‪ IPv4‬رو به انتهاست‪.‬‬
‫شکل ‪ 2-2‬سهم هر ‪ LIR‬را از ‪ IPv4‬نشان می دهد‪.‬‬

‫‪21‬‬

IPv4

RIPE NCC
RIPE NCC
APNIC
LACNIC

AFRINIC
ARIN
Other IANA
Organisations

4-1 ‫شکل‬

[7] .‫ است‬IANA ‫ توسط‬/8 ‫ نشان دهنده مالکین هر‬2-2 ‫جدول‬

Prefix

Designation

Date

Status

000/8

IANA - Local Identification

1981-09

RESERVED

001/8

APNIC

2010-01

ALLOCATED

002/8

RIPE NCC

2009-09

ALLOCATED

003/8

General Electric Company

1994-05

LEGACY

004/8

Level 3 Communications, Inc.

1992-12

LEGACY

005/8

RIPE NCC

2010-11

ALLOCATED

006/8

Army Information Systems

1994-02

LEGACY

007/8

Administered by ARIN

1995-04

LEGACY

21

008/8

Level 3 Communications, Inc.

1992-12

LEGACY

009/8

IBM

1992-08

LEGACY

010/8

IANA - Private Use

1995-06

RESERVED

011/8

DoD Intel Information

1993-05

LEGACY

012/8

AT&T Bell Laboratories

1995-06

LEGACY

013/8

Xerox Corporation

1991-09

LEGACY

014/8

APNIC

2010-04

ALLOCATED

015/8

Hewlett-Packard Company

1994-07

LEGACY

016/8

Digital Equipment Corporation

1994-11

LEGACY

017/8

Apple Computer Inc.

1992-07

LEGACY

018/8

MIT

1994-01

LEGACY

019/8

Ford Motor Company

1995-05

LEGACY

020/8

Computer Sciences

1994-10

LEGACY

021/8

DDN-RVN

1991-07

LEGACY

022/8

Defense Information Systems

1993-05

LEGACY

023/8

ARIN

2010-11

ALLOCATED

024/8

ARIN

2001-05

ALLOCATED

025/8

UK Ministry of Defence

1995-01

LEGACY

026/8

Defense Information Systems

1995-05

LEGACY

027/8

APNIC

2010-01

ALLOCATED

028/8

DSI-North

1992-07

LEGACY

029/8

Defense Information Systems

1991-07

LEGACY

030/8

Defense Information Systems

1991-07

LEGACY

031/8

RIPE NCC

2010-05

ALLOCATED

032/8

AT&T Global Network

1994-06

LEGACY

033/8

DLA Systems Automation

1991-01

LEGACY

034/8

Halliburton Company

1993-03

LEGACY

035/8

MERIT Computer Network

1994-04

LEGACY

28

036/8

APNIC

2010-10

ALLOCATED

037/8

RIPE NCC

2010-11

ALLOCATED

038/8

PSINet, Inc.

1994-09

LEGACY

039/8

APNIC

2011-01

ALLOCATED

040/8

Eli Lily & Company

1994-06

LEGACY

041/8

AfriNIC

2005-04

ALLOCATED

042/8

APNIC

2010-10

ALLOCATED

043/8

Administered by APNIC

1991-01

LEGACY

044/8

Amateur Radio Digital

1992-07

LEGACY

045/8

Administered by ARIN

1995-01

LEGACY

046/8

RIPE NCC

2009-09

ALLOCATED

047/8

Bell-Northern Research

1991-01

LEGACY

048/8

Prudential Securities Inc.

1995-05

LEGACY

049/8

APNIC

2010-08

ALLOCATED

050/8

ARIN

2010-02

ALLOCATED

051/8

UK Government Department

1994-08

LEGACY

052/8 E.I. duPont de Nemours and

1991-12

LEGACY

053/8

Co., Inc.
Cap Debis CCS

1993-10

LEGACY

054/8

Merck and Co., Inc.

1992-03

LEGACY

055/8

DoD Network Information

1995-04

LEGACY

056/8

US Postal Service

1994-06

LEGACY

057/8

SITA

1995-05

LEGACY

058/8

APNIC

2004-04

ALLOCATED

059/8

APNIC

2004-04

ALLOCATED

060/8

APNIC

2003-04

ALLOCATED

061/8

APNIC

1997-04

ALLOCATED

062/8

RIPE NCC

1997-04

ALLOCATED

063/8

ARIN

1997-04

ALLOCATED

29

064/8

ARIN

1999-07

ALLOCATED

065/8

ARIN

2000-07

ALLOCATED

066/8

ARIN

2000-07

ALLOCATED

067/8

ARIN

2001-05

ALLOCATED

068/8

ARIN

2001-06

ALLOCATED

069/8

ARIN

2002-08

ALLOCATED

070/8

ARIN

2004-01

ALLOCATED

071/8

ARIN

2004-08

ALLOCATED

072/8

ARIN

2004-08

ALLOCATED

073/8

ARIN

2005-03

ALLOCATED

074/8

ARIN

2005-06

ALLOCATED

075/8

ARIN

2005-06

ALLOCATED

076/8

ARIN

2005-06

ALLOCATED

077/8

RIPE NCC

2006-08

ALLOCATED

078/8

RIPE NCC

2006-08

ALLOCATED

079/8

RIPE NCC

2006-08

ALLOCATED

080/8

RIPE NCC

2001-04

ALLOCATED

081/8

RIPE NCC

2001-04

ALLOCATED

082/8

RIPE NCC

2002-11

ALLOCATED

083/8

RIPE NCC

2003-11

ALLOCATED

084/8

RIPE NCC

2003-11

ALLOCATED

085/8

RIPE NCC

2004-04

ALLOCATED

086/8

RIPE NCC

2004-04

ALLOCATED

087/8

RIPE NCC

2004-04

ALLOCATED

088/8

RIPE NCC

2004-04

ALLOCATED

089/8

RIPE NCC

2005-06

ALLOCATED

090/8

RIPE NCC

2005-06

ALLOCATED

091/8

RIPE NCC

2005-06

ALLOCATED

25

092/8

RIPE NCC

2007-03

ALLOCATED

093/8

RIPE NCC

2007-03

ALLOCATED

094/8

RIPE NCC

2007-07

ALLOCATED

095/8

RIPE NCC

2007-07

ALLOCATED

096/8

ARIN

2006-10

ALLOCATED

097/8

ARIN

2006-10

ALLOCATED

098/8

ARIN

2006-10

ALLOCATED

099/8

ARIN

2006-10

ALLOCATED

100/8

ARIN

2010-11

ALLOCATED

101/8

APNIC

2010-08

ALLOCATED

102/8

AfriNIC

2011-02

ALLOCATED

103/8

APNIC

2011-02

ALLOCATED

104/8

ARIN

2011-02

ALLOCATED

105/8

AfriNIC

2010-11

ALLOCATED

106/8

APNIC

2011-01

ALLOCATED

107/8

ARIN

2010-02

ALLOCATED

108/8

ARIN

2008-12

ALLOCATED

109/8

RIPE NCC

2009-01

ALLOCATED

110/8

APNIC

2008-11

ALLOCATED

111/8

APNIC

2008-11

ALLOCATED

112/8

APNIC

2008-05

ALLOCATED

113/8

APNIC

2008-05

ALLOCATED

114/8

APNIC

2007-10

ALLOCATED

115/8

APNIC

2007-10

ALLOCATED

116/8

APNIC

2007-01

ALLOCATED

117/8

APNIC

2007-01

ALLOCATED

118/8

APNIC

2007-01

ALLOCATED

119/8

APNIC

2007-01

ALLOCATED

21

120/8

APNIC

2007-01

ALLOCATED

121/8

APNIC

2006-01

ALLOCATED

122/8

APNIC

2006-01

ALLOCATED

123/8

APNIC

2006-01

ALLOCATED

124/8

APNIC

2005-01

ALLOCATED

125/8

APNIC

2005-01

ALLOCATED

126/8

APNIC

2005-01

ALLOCATED

127/8

IANA - Loopback

1981-09

RESERVED

128/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

129/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

130/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

131/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

132/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

133/8

Administered by APNIC

1997-03

LEGACY

134/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

135/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

136/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

137/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

138/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

139/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

140/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

141/8

Administered by RIPE NCC

1993-05

LEGACY

142/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

143/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

144/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

145/8

Administered by RIPE NCC

1993-05

LEGACY

146/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

147/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

22

148/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

149/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

150/8

Administered by APNIC

1993-05

LEGACY

151/8

Administered by RIPE NCC

1993-05

LEGACY

152/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

153/8

Administered by APNIC

1993-05

LEGACY

154/8

Administered by AfriNIC

1993-05

LEGACY

155/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

156/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

157/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

158/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

159/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

160/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

161/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

162/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

163/8

Administered by APNIC

1993-05

LEGACY

164/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

165/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

166/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

167/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

168/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

169/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

170/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

171/8

Administered by APNIC

1993-05

LEGACY

172/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

173/8

ARIN

2008-02

ALLOCATED

174/8

ARIN

2008-02

ALLOCATED

175/8

APNIC

2009-08

ALLOCATED

22

176/8

RIPE NCC

2010-05

ALLOCATED

177/8

LACNIC

2010-06

ALLOCATED

178/8

RIPE NCC

2009-01

ALLOCATED

179/8

LACNIC

2011-02

ALLOCATED

180/8

APNIC

2009-04

ALLOCATED

181/8

LACNIC

2010-06

ALLOCATED

182/8

APNIC

2009-08

ALLOCATED

183/8

APNIC

2009-04

ALLOCATED

184/8

ARIN

2008-12

ALLOCATED

185/8

RIPE NCC

2011-02

ALLOCATED

186/8

LACNIC

2007-09

ALLOCATED

187/8

LACNIC

2007-09

ALLOCATED

188/8

Administered by RIPE NCC

1993-05

LEGACY

189/8

LACNIC

1995-06

ALLOCATED

190/8

LACNIC

1995-06

ALLOCATED

191/8

Administered by LACNIC

1993-05

LEGACY

192/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

193/8

RIPE NCC

1993-05

ALLOCATED

194/8

RIPE NCC

1993-05

ALLOCATED

195/8

RIPE NCC

1993-05

ALLOCATED

196/8

Administered by AfriNIC

1993-05

LEGACY

197/8

AfriNIC

2008-10

ALLOCATED

198/8

Administered by ARIN

1993-05

LEGACY

199/8

ARIN

1993-05

ALLOCATED

200/8

LACNIC

2002-11

ALLOCATED

201/8

LACNIC

2003-04

ALLOCATED

202/8

APNIC

1993-05

ALLOCATED

203/8

APNIC

1993-05

ALLOCATED

22

204/8

ARIN

1994-03

ALLOCATED

205/8

ARIN

1994-03

ALLOCATED

206/8

ARIN

1995-04

ALLOCATED

207/8

ARIN

1995-11

ALLOCATED

208/8

ARIN

1996-04

ALLOCATED

209/8

ARIN

1996-06

ALLOCATED

210/8

APNIC

1996-06

ALLOCATED

211/8

APNIC

1996-06

ALLOCATED

212/8

RIPE NCC

1997-10

ALLOCATED

213/8

RIPE NCC

1993-10

ALLOCATED

214/8

US-DOD

1998-03

LEGACY

215/8

US-DOD

1998-03

LEGACY

216/8

ARIN

1998-04

ALLOCATED

217/8

RIPE NCC

2000-06

ALLOCATED

218/8

APNIC

2000-12

ALLOCATED

219/8

APNIC

2001-09

ALLOCATED

220/8

APNIC

2001-12

ALLOCATED

221/8

APNIC

2002-07

ALLOCATED

222/8

APNIC

2003-02

ALLOCATED

223/8

APNIC

2010-04

ALLOCATED

224/8

Multicast

1981-09

RESERVED

225/8

Multicast

1981-09

RESERVED

226/8

Multicast

1981-09

RESERVED

227/8

Multicast

1981-09

RESERVED

228/8

Multicast

1981-09

RESERVED

229/8

Multicast

1981-09

RESERVED

230/8

Multicast

1981-09

RESERVED

231/8

Multicast

1981-09

RESERVED

21

232/8

Multicast

1981-09

RESERVED

233/8

Multicast

1981-09

RESERVED

234/8

Multicast

1981-09

RESERVED

235/8

Multicast

1981-09

RESERVED

236/8

Multicast

1981-09

RESERVED

237/8

Multicast

1981-09

RESERVED

238/8

Multicast

1981-09

RESERVED

239/8

Multicast

1981-09

RESERVED

240/8

Future use

1981-09

RESERVED

241/8

Future use

1981-09

RESERVED

242/8

Future use

1981-09

RESERVED

243/8

Future use

1981-09

RESERVED

244/8

Future use

1981-09

RESERVED

245/8

Future use

1981-09

RESERVED

246/8

Future use

1981-09

RESERVED

247/8

Future use

1981-09

RESERVED

248/8

Future use

1981-09

RESERVED

249/8

Future use

1981-09

RESERVED

250/8

Future use

1981-09

RESERVED

251/8

Future use

1981-09

RESERVED

252/8

Future use

1981-09

RESERVED

253/8

Future use

1981-09

RESERVED

254/8

Future use

1981-09

RESERVED

255/8

Future use

1981-09

RESERVED
1-1 ‫جدول‬

21

‫فصل سوم‬
‫بررسی ساختار ‪IPv6‬‬

‫‪21‬‬

‫معرفی ‪[4] IPv6‬‬

‫همانطور که قبال گفته شد عمر ‪ IPv4‬رو به آخر است‪ .‬ورژن های ‪ 1،2،2‬و ‪ IP 1‬هیچگاه در جایی‬
‫به جز آزمایشگاه استفاده نشدند و فقط دو ورژن ‪ 2‬و ‪ 1‬آن به صورت استاندارد خارج شد‪ .‬ورژن ‪2‬‬
‫تنها قابلیت آدرس دهی به ‪ 2‬میلیارد آدرس را داشت که در ورژن ‪ 1‬آن به ‪ 2^128‬عدد ارتقا یافته‬
‫است‪ .‬شاید فکر کنید که این عدد خیلی بزرگی است و لزومی به این همه آدرس نیست و هیچگاه‬
‫به همچین عددی نخواهیم رسید‪ .‬اما هیچ کس آینده را ندیده است‪ .‬روزانه هزاران دستگاه جدید‬
‫مانند موبایل‪ ,‬تبلت‪ ,‬ساعت و غیره وارد بازار می شوند که همگی قابلیت اتصال به اینترنت را‬
‫داراست‪ .‬در سال ‪ 2552‬حدود ‪ 125‬میلیون نفر از جمعیت کره زمین (‪ )%15‬از اینترنت استفاده می‬
‫کردند‪ .‬در سال ‪ 2551‬این رقم به ‪ 1225‬میلیون نفر از جمعیت کره زمین (‪ )%25‬رسید و پیش بینی‬
‫شده است که جمعیت کره زمین در سال ‪ 2515‬به ‪ 9‬میلیارد نفر خواهد رسید که به طور قطع‬
‫درصد زیادی از آنها به اینترنت متصل خواهند بود‪ .‬هم اکنون تعداد ‪ /8 81‬در امریکا ‪ IPv4‬مصرف‬
‫میشود‪ .‬یعنی ‪ 3.9‬عدد ‪ IP‬به ازای هر نفر‪ .‬که در آینده نه چندان دور این امر به کل دنیا سرایت‬
‫خواهد کرد‪ .‬در آینده خیلی نزدیک اکثر وسایل اطراف ما به اینترنت و شبکه مجهز میشوند‪ .‬فرض‬
‫کنید کشوی میز شما از طریق کامپیوتر شما قفل و باز شود‪ .‬یا درب منزل شما از طریق اینترنت‬
‫قاب باز و بسته کردن باشد‪ ,‬همچنین ایده هایی مانند اتصال یخچال به اینترنت در حال پردازش‬
‫است‪ .‬فرض کنید یخچال شما بتواند اتوماتیک تعداد اقالم موجودی خود را تشخیص داده و در‬
‫صورت کمبود هر یک به صورت آنالین آن را از فروشگاه آنالین خرید کند‪ .‬از طرف دیگر وقتی‬
‫اعداد خیلی بزرگ میشوند باید طوری طراحی شوند که بتوان آنها را به خاطر سپرد و آنها را تقسیم‬
‫کرد‪.‬‬

‫نحوه نمایش ‪IPv6‬‬

‫‪ IPv6‬متشکل از یک عدد ‪ 128‬بیتی است که هر بیت میتواند مقدار یک یا صفر را در برگیرد‪ .‬از‬
‫آنجایی که این صفر و یک ها خوانا نبوده‪ ,‬به صورت هگزا دسیمال نوشته میشود و از آنجا که هر‬

‫‪28‬‬

‫عدد هگزا دسیمال از ‪ 2‬بیت متشکل شده است یک آدرس ورژن ‪ 1‬را به صورت یک عدد ‪22‬‬
‫رقمی هگزا دسیمال میتوان نشان داد‪.‬‬
‫آدرس زیر یک نمونه آدرس ‪ Ipv6‬است‪:‬‬
‫‪2a02:2628:0000:0000:0000:0000:0000:0000‬‬

‫برای ساده تر شدن ‪ IP‬میتوان صفر های قبل از اعداد را برداشت‪ ,‬همچنین میتوان به جای هر چهار‬
‫صفر به صورت اختصار یک صفر نوشت‪.‬‬
‫‪2a02:2628:0:0:0:0:0:0‬‬

‫در گامی دیگر برای مختصر کردن میتوان به جای تعدادی صفر پشت سر هم دو عدد کلن‬
‫گذاشت‪ ,‬اما باید توجه داشت که تنها یکبار میتوان در یک ‪ IP‬از این روش استفاده کرد‪.‬‬
‫‪2a02:2628::‬‬

‫توضیحات کامل تر در مورد نحوه آدرس دهی ‪ Ipv6‬در ‪ RFC 5952‬آمده است‪.‬‬

‫گروه آدرس)‪(prefix‬‬

‫به یک بالک آدرس که معرف تمامی آدرس های داخل این بالک است یک ‪ Prefix‬گفته میشود‪.‬‬
‫به عبارت دیگر ‪ Prefix‬همان شماره شبکه یا ‪ NET ID‬است‪ .‬از آنجا که ‪ Ipv6‬یک عدد ‪ 128‬بیتی‬
‫است‪ CIDR ,‬های آن میتواند بین ‪ 5‬تا ‪ 128‬باشد‪ .‬در ‪ Ipv6‬نیز ‪ Prefix‬را به صورت ‪ Ipv4‬نشان‬
‫میدهیم‪.‬‬
‫‪2a02:2628::/32‬‬

‫که این آدرس نشان دهنده تمامی اعداد بین‬

‫‪29‬‬

‫‪2a02:2628:0000:0000:0000:0000:0000:0000‬‬

‫تا‬
‫‪2a02:2628:ffff:ffff:ffff:ffff:ffff:ffff‬‬

‫است که شامل ‪ 2^96‬عدد ‪ IP‬می شود‪.‬همچنین ممکن است یک آدرس به اینصورت باشد‬
‫‪2a02:2628:1234::/64‬‬

‫که شامل اعداد بین‬
‫‪2a02:2628:1234:0000:0000:0000:0000:0000‬‬

‫تا‬
‫‪2a02:2628:1234:0000:ffff:ffff:ffff:fff‬‬

‫است‪ .‬این عدد میتواند هر عددی بین ‪ 5‬تا ‪ 128‬باشد‪ .‬اما قانونی وجود دارد به نام قانون ‪ 2‬بیتی که‬
‫می گوید ‪ CIDR‬بایستی ‪ 2‬رقم به ‪ 2‬رقم باال برود‪ .‬زیرا در ‪ Ipv6‬به علت کثرت ‪ IP‬نیازی به صرفه‬
‫جویی نداریم و اگر کمتر از ‪ 2‬بیت باال برویم محاسبه و به خاطر سپردن این اعداد دشوار می شود‪.‬‬
‫برای درک بهتر به مثال زیر توجه کنید‪.‬‬
‫‪2a02:2628::61‬‬

‫این آدرس شامل آدرس های بین‬
‫‪2a02:2628:0000:0000:0000:0000:0000:0000‬‬

‫‪25‬‬

‫تا‬
‫‪2a02:2628:0000:0007:ffff:ffff:ffff:ffff‬‬

‫هست‪ ,‬به این دلیل که تمامی اعداد باینری از ‪ 5‬تا ‪ 1‬سه عدد اولش صفر هستند و این مقداری کار‬
‫ما را دشوار خواهد کرد‪.‬‬
‫شکل ‪ 1-2‬میتواند راهنمای خوبی برای درک بهتر مطلب باشد‪.‬‬

‫شکل ‪2-7‬‬

‫‪21‬‬

‫اصول واگذاری ‪IP‬‬

‫‪ Ipv6‬نیز مانند ‪ Ipv4‬قوانین خاص خود را برای تقسیم بین شرکتها و کاربران دارد‪ Ipv6 .‬نیز مانند‬
‫‪ Ipv4‬ابتدا در اختیار ‪ IANA‬بوده اما نه همه آنها‪ ,‬تنها ‪ /3‬از کل ‪ IP‬ها قابلیت تخصیص دارند که‬
‫بقیه آنها به صورت رزرو نگهداری می شوند‪ .‬به هر ‪ RIR‬مقدار یک ‪ /12‬اختصاص داده میشود که‬
‫شامل تعداد ‪ 2^116‬آدرس برای واگذاری در اختیار خواهد داشت‪ .‬هر ‪ RIR‬بنا به درخواست هر‬
‫‪ LIR‬یک ‪ /32‬به وی اختصاص خواهد داد که خود شامل ‪ 2^96‬آدرس است‪ .‬که در صورت اثبات‬
‫نیاز به ‪ /31‬تغییر خواهد کرد‪ .‬هر ‪ LIR‬موظف است به هر مشترک خود مقدار ‪ /48‬تا ‪ /56‬بنا به نیاز‬
‫وی اختصاص دهد‪ ,‬همچنین به هر کاربر نهایی مانند یک ‪ ADSL‬خانگی نیز بایستی مقدار ‪/64‬‬

‫یعنی ‪ 2^64‬عدد ‪ IP‬میبایست اختصاص یابد‪ .‬به عبارت دیگر کوچکترین شبکه ها میبایستی یک‬
‫شبکه ‪ /64‬باشند‪.‬‬
‫در شکل ‪ 2-2‬نحوه اختصاص ‪ IP‬را به صورت گرافیکی مشاهده میکنید‪.‬‬

‫‪22‬‬

‫‪IANA‬‬
‫‪/3‬‬

‫‪RIR‬‬
‫‪/12‬‬

‫‪LIR‬‬

‫‪/32‬‬

‫‪End‬‬
‫‪User‬‬

‫‪/48‬‬

‫‪/56‬‬
‫شکل ‪1-7‬‬

‫روشهای تقسیم ‪ IPv6‬و به خاطر سپاری آن‬
‫‪ IPv6‬برعکس ظاهر ترسناکش خیلی ساده میتواند مورد استفاده قرار گیرد‪ .‬همانطور که گفته شد ‪8‬‬
‫رقم اول هر آدرس برای هر شبکه ثابت است که به سادگی قابل به خاطر سپردن است‪ .‬همچنین‬
‫گفته شد که به هر کاربر نهایی یک ‪ /64‬اختصاص داده می شود‪.‬‬
‫‪22‬‬

‫‪::/64‬‬

‫?‬

‫?‬

‫?‬

‫?‬

‫?‬

‫?‬

‫?‬

‫?‬

‫‪2a02:2628:‬‬

‫پس شکل فوق برای تمامی کاربران یکسان است‪ .‬تنها تغییر بین آنها میان ‪ 8‬کارکتر فوق است‪ .‬ما‬
‫میبایست به هر مشترک یک ‪ /48‬اختصاص دهیم‪ ,‬پس ‪ 2‬کارکتر اول را میتوان بر اساس شماره‬
‫مشتری یا شماره لیست و یا به صورت دلخواه یک عدد را انتخاب کنیم‪ .‬به صورت زیر برای‬
‫مشترک اول مینویسیم‪:‬‬

‫‪::/48‬‬

‫‪1‬‬

‫‪0‬‬

‫‪0‬‬

‫‪0‬‬

‫‪2a02:2628:‬‬

‫مشترک دوم‪:‬‬
‫‪::/48‬‬

‫‪2‬‬

‫‪0‬‬

‫‪0‬‬

‫‪0‬‬

‫‪2a02:2628:‬‬

‫به اینصورت بالک آدرس هر مشترک به راحتی قابل تشخیص است‪ .‬و همچنین هر مشترک‬
‫میتواند آدرس های خود را به این ترتیب بین مشترکین خود تقسیم کند‪:‬‬
‫فرض کنید که این بالک آدرس متعلق به یک اداره است که شامل ‪ 15‬ساختمان که هر کدام دارای‬
‫‪ 8‬طبقه و هر طبقه دارای ‪ 85‬اتاق است و ما نیاز داریم به هر اتاق یک ‪ /64‬آدرس اختصاص دهیم‪.‬‬
‫برای این منظور کاراکتر اول را به عنوان شماره ساختمان‪ ,‬کاراکتر دوم را به عنوان شماره طبقه و‬
‫دو شماره آخر را به عنوان شماره اتاق مشخص میکنیم‪ .‬به عنوان مثال بالک آدرس اولین اتاق از‬
‫اولین طبقه ساختمان اول بدین صورت است‪:‬‬
‫‪::/64‬‬

‫‪1‬‬

‫‪0‬‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬

‫‪2a02:2628:1:‬‬

‫همچنین برای هجدهمین اتاق از طبقه ششم ساختمان دهم میتوان نوشت‪:‬‬
‫‪::/64‬‬

‫‪22‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪6‬‬

‫‪a‬‬

‫‪2a02:2628:1:‬‬

‫مشاهده کردید که در بعضی اوقات به خاطر سپردن ‪ IPv6‬به مراتب سهل تر از ‪ IPv4‬است‪ .‬این‬
‫گونه آدرس دهی صرفا یک پیشنهاد است که مدیر هر شبکه بنا به صالحدید خود میتواند هر طور‬
‫که مایل است آدرس های خود را تقسیم کند‪.‬‬
‫روش دیگر اختصاص آدرس‪ ,‬اختصاص بر اساس آدرس ‪ IPv4‬است‪ .‬فرض کنید شما ‪ 15‬شبکه‬
‫داشته اید که هر کدام یک بالک ‪ /24‬آدرس ورژن ‪ 2‬داشته اند‪ .‬به عنوان مثال‬
‫‪109.7.225.0/24‬‬

‫که برای این شبکه میتوان بدین صورت نوشت‪:‬‬
‫‪::/64‬‬

‫‪5‬‬

‫‪2‬‬

‫‪2‬‬

‫‪0‬‬

‫‪2a02:2628:1:‬‬

‫شکل ‪ 2-2‬مثالی از تقسیم ‪ IPv6‬در یک ‪ ISP‬است‪.‬‬

‫مشترک یک‬
‫‪2a02:2628:1::/48‬‬

‫‪ISP‬‬
‫‪2a02:2628::/32‬‬

‫مشترک دو‬

‫اینترنت‪IPv6‬‬

‫‪2a02:2628:2::/48‬‬
‫شکل ‪7-7‬‬

‫‪21‬‬

‫انواع ترافیک در ‪IPv6‬‬

‫سه نوع کلی ترافیک در ‪ IPv6‬وجود دارد‪ Multicast ,Unicast .‬و ‪Anycast‬‬

‫‪Unicast‬‬
‫به بسته ای که از یک آدرس خاص به مقصد یک آدرس خاص دیگر فرستاده می شود ‪Unicast‬‬

‫گفته می شود‪.‬‬
‫‪Multicast‬‬

‫وقتی که یک بسته از یک آدرس خاص به چند آدرس همزمان ارسال شود به آن ‪ Multicast‬گفته‬
‫می شود‪ .‬باید توجه داشت که در ‪ IPv6‬چیزی به نام ‪ Broadcast‬وجود ندارد و تمامی ارسال های‬
‫گروهی میبایست از طریق ‪ Multicast‬انجام شود‪.‬‬
‫ساختار آدرس ‪ Multicast‬بدین گونه است‪.‬‬
‫‪112‬‬
‫‪Group ID‬‬

‫‪4‬‬
‫‪Scope‬‬

‫‪4‬‬
‫‪Flag‬‬

‫‪8‬‬
‫‪11111111‬‬

‫‪ 11111111‬در ابتدای آن نشان دهنده این است که این آدرس یک ‪ Multicast‬است‪.‬‬
‫سه بیت اول ‪ flag‬بایستی صفر باشد‪ .‬و بیت آخر اگر ‪ 1‬باشد نشان دهنده این است که این یک‬
‫آدرس ‪ Multicast‬استاندارد است‪ .‬و اگر ‪ 0‬باشد نشان دهنده اینست که یک آدرس ‪ Multicast‬غیر‬
‫استاندارد است‪.‬‬
‫‪ Scope‬نیز نشان دهنده حوزه گروه ‪ Multicast‬است که لیست زیر نشان دهنده مقادیر آن است‪.‬‬

‫‪21‬‬

0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
A
B
C
D
E
F

Reserved
Node-local scope
Link-local scope
(unassigned)
(unassigned)
Site-local scope
(unassigned)
(unassigned)
Organization-local scope
(unassigned)
(unassigned)
(unassigned)
(unassigned)
(unassigned)
Global scope
Reserved

.‫ است‬Multicast ‫ نیز همانطور که از نام آن بر می آید نشان دهنده گروه و نوع‬Group ID
:‫ باشد‬43 ‫ شماره‬NTP ‫به عنوان مثال اگر شماره گروه‬
FF01:0:0:0:0:0:0:43

‫ های داخل همان دستگاه فرستنده درخواست است‬NTP Server ‫نشان دهنده تمامی‬
FF02:0:0:0:0:0:0:43

‫ های داخل همان لینک فرستنده است‬NTP Server ‫معرف تمامی‬
FF05:0:0:0:0:0:0:43

21

‫معرف تمامی ‪ NTP Server‬های داخل همان سایتی که از آن درخواست صادر شده است میباشد‪.‬‬
‫‪FF0E:0:0:0:0:0:0:43 means‬‬

‫و این آدرس معرف تمامی ‪ NTP Server‬های داخل اینترنت است‪.‬‬

‫آدرس های ‪ MULTICAST‬شناخته شده‬

‫‪Reserved Multicast Addresses:‬‬
‫‪FF00:0:0:0:0:0:0:0‬‬
‫‪FF01:0:0:0:0:0:0:0‬‬
‫‪FF02:0:0:0:0:0:0:0‬‬
‫‪FF03:0:0:0:0:0:0:0‬‬
‫‪FF04:0:0:0:0:0:0:0‬‬
‫‪FF05:0:0:0:0:0:0:0‬‬
‫‪FF06:0:0:0:0:0:0:0‬‬
‫‪FF07:0:0:0:0:0:0:0‬‬
‫‪FF08:0:0:0:0:0:0:0‬‬
‫‪FF09:0:0:0:0:0:0:0‬‬
‫‪FF0A:0:0:0:0:0:0:0‬‬
‫‪FF0B:0:0:0:0:0:0:0‬‬
‫‪FF0C:0:0:0:0:0:0:0‬‬
‫‪FF0D:0:0:0:0:0:0:0‬‬
‫‪FF0E:0:0:0:0:0:0:0‬‬
‫‪FF0F:0:0:0:0:0:0:0‬‬

‫آدرس های فوق به هیچ عنوان استفاده نخواهند شد‪.‬‬

‫‪28‬‬

‫‪All Nodes Addresses:‬‬
‫‪FF01:0:0:0:0:0:0:1‬‬
‫‪FF02:0:0:0:0:0:0:1‬‬

‫مقصد آدرس های فوق تمامی دستگاها های داخل همان لینک یا همان دستگاه است‪.‬‬
‫‪All Routers Addresses:‬‬
‫‪FF01:0:0:0:0:0:0:2‬‬
‫‪FF02:0:0:0:0:0:0:2‬‬

‫مقصد آدرس های فوق تمامی روتر های داخل همان دستگاه یا همان لینک است‪.‬‬
‫‪DHCP Server/Relay-Agent:‬‬
‫‪FF02:0:0:0:0:0:0:C‬‬

‫مقصد آدرس فوق تمامی ‪ DHCP Relay‬های همان لینک است‬
‫‪Anycast‬‬

‫اگر دو یا چند دستگاه یک آدرس یکسان را بگیرند به آن ‪ Anycast‬گفته می شود‪ .‬و اگر یک بسته‬
‫به مقصد آن ارسال شود به نزدیکترین دستگاهی که آن آدرس بر روی آن تنظیم شده است‪ ,‬میرسد‪.‬‬
‫آدرس های استاندارد‬
‫جدول ‪ 1-2‬نشان دهنده آدرس های استاندارد ‪ IPv6‬است‪.‬‬

‫‪29‬‬

‫‪Hex‬‬

‫‪Binary‬‬

‫‪Type‬‬

‫‪::/128‬‬

‫‪000…0‬‬

‫‪Unspecified‬‬

‫‪::1/128‬‬

‫‪000…1‬‬

‫‪2000::/3‬‬

‫‪0010‬‬

‫‪FE80::/10‬‬

‫‪1111 1110 10‬‬
‫‪1111 1100‬‬
‫‪1111 1101‬‬

‫‪Loopback‬‬
‫‪Global Unicast‬‬
‫‪Address‬‬
‫‪Link Local‬‬
‫‪Unicast Address‬‬
‫‪Unique Local‬‬
‫‪Unicast Address‬‬

‫‪FF00::/8‬‬

‫‪1111 1111‬‬

‫‪Multicast Address‬‬

‫‪FC00::/7‬‬

‫جدول ‪2-7‬‬

‫نحوه تعیین آدرس هر دستگاه داخل یک شبکه‬
‫همانطور که تا کنون گفته شده است هر آدرس ‪ IPv6‬مانند ‪ IPv4‬شامل ‪ 2‬قسمت است‪.‬‬
‫‪-1‬مقدار نشان دهنده شماره شبکه که ‪ 12‬بیت است و به آن ‪ NET ID‬نیز گفته می شود‪.‬‬
‫‪-2‬مقدار نشان دهنده شماره هر دستگاه داخل شبکه که ‪ 12‬بیت است و به آن ‪ HOSTID‬نیز گفته‬
‫می شود‪.‬‬
‫در یک جمع بندی کلی میتوان گفت که از ‪ 12‬بیت اول مقدار ‪ 22‬بیت متعلق به هر ‪ ISP‬ثابت‬
‫است مقدار ‪ 11‬بعدی آن معرف شماره سایت سرویس دهنده است و ‪ 11‬بیت بعدی نشان دهنده‬
‫شماره مشترک است که هر دو به دلخواه تعیین می شوند‪ .‬اما ‪ 12‬بیت بعدی به ‪ 2‬صورت میتوان‬
‫تعیین کرد‪:‬‬
‫تعیین آدرس توسط ‪MAC Address‬‬

‫‪15‬‬

‫از آنجا که هر ‪ MAC Address‬یک عدد منحصر به فرد است و یک عدد ‪ 28‬بیتی است‪ ,‬دستگاه‬
‫سرویس گیرنده به صورت اتوماتیک شماره شبکه را از روتر توسط یک پیشنهاد دریافت میکند‪.‬‬
‫‪ MAC Address‬خود را از وسط به دو نیم تبدیل میکند و وسط آن عدد ‪ FFFE‬را قرار میدهد‪ .‬و‬
‫آدرس حاصل شده را بر روی کارت شبکه خود تنظیم مینماید‪.‬‬
‫شکل ‪ 2-2‬به صورت گرافیکی این روند را نمایش می دهد‪.‬‬

‫‪EUI-64‬‬

‫‪0F‬‬

‫‪0F‬‬

‫‪FC‬‬

‫‪FC‬‬

‫‪17‬‬

‫‪17‬‬

‫‪27‬‬
‫‪FE‬‬

‫‪0F‬‬

‫‪FC‬‬

‫‪17‬‬

‫‪27‬‬

‫‪90‬‬

‫‪FE‬‬

‫‪Ethernet‬‬
‫‪MAC‬‬
‫‪address‬‬
‫)‪(48 bits‬‬

‫‪00‬‬

‫‪90‬‬

‫‪00‬‬

‫‪FF‬‬
‫‪FF‬‬

‫‪27‬‬

‫‪90‬‬

‫‪00‬‬

‫‪64 bits version‬‬

‫‪1 = unique‬‬
‫‪0 = not unique‬‬

‫=‪where X‬‬

‫‪000000X0‬‬

‫‪Uniqueness of the MAC‬‬

‫‪X=1‬‬
‫‪0F‬‬

‫‪FC‬‬

‫‪17‬‬

‫‪FE‬‬

‫‪FF‬‬

‫‪27‬‬

‫‪90‬‬

‫‪02‬‬

‫‪Eui-64 address‬‬

‫شکل ‪4-7‬‬

‫انتخاب آدرس به صورت اتفاقی‬
‫در این حالت دستگاه شماره شبکه را از روتر دریافت کرده و به صورت اتفاقی آدرسی را انتخاب‬
‫می کند و قبل از تنظیم آن بر روی خود چک میکند که آیا همچین آدرسی وجود دارد یا نه‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫تنظیم توسط ‪DHCP Server‬‬

‫در این حالت ابتدا کالینت دنبال ‪ DHCP Server‬میگردد و از وی آدرس مورد نظر را دریافت‬
‫میکند که متعاقبا به صورت مفصل توضیح خواهیم داد‪.‬‬
‫تنظیم آدرس به صورت دستی‬
‫در این حالت میتوانیم هر آدرسی که میخواهیم بر روی دستگاه تنظیم کنیم‪.‬‬
‫‪MTU‬‬

‫حد اقل مجاز ‪ MTU‬برای ‪ IPv6‬مقدار ‪ 1280‬میباشد که در مقایسه با ‪ IPv4‬که ‪ 68‬است بسیار‬
‫متفاوت است‪ .‬و در صورت عدم پشتیبانی الیه لینک از این مقدار ‪ MTU‬میبایست عمل‬
‫‪ fragmentation‬را انجام دهد‪ .‬اما در بسیاری از کتابها مقدار ‪ 1500‬برای ‪ IPv6‬توصیه شده است‪.‬‬

‫لیست زیر نشان دهنده یک سری از ‪ RFC‬های مربوط به ‪IPv6‬‬
‫‪Specification‬‬
‫‪Neighbor Discovery‬‬
‫‪ICMPv6‬‬
‫‪IPv6 Addresses‬‬
‫‪RIP‬‬
‫‪BGP‬‬
‫‪IGMPv6‬‬
‫‪OSPF‬‬
‫‪Router Alert‬‬
‫‪Jumbo grams‬‬
‫‪Auto configuration‬‬
‫‪Radius‬‬
‫‪DHCPv6‬‬
‫‪Flow Label‬‬
‫‪IPv6 Mobility‬‬

‫)‪(RFC2460‬‬
‫)‪(RFC4861 & 4311‬‬
‫)‪(RFC4443‬‬
‫)‪(RFC4291 & 3587‬‬
‫)‪(RFC2080‬‬
‫)‪(RFC2545‬‬
‫)‪(RFC2710‬‬
‫)‪(RFC2740‬‬
‫)‪(RFC2711‬‬
‫)‪(RFC2675‬‬
‫)‪(RFC4862‬‬
‫)‪(RFC3162‬‬
‫)‪(RFC3315 & 4361‬‬
‫)‪(RFC3697‬‬
‫)‪(RFC3775‬‬

‫‪12‬‬

Mobile IPv6 MIB
GRE Tunneling
Unique Local IPv6 Addresses
DAD for IPv6
Teredo
PPP
Ethernet
FDDI
Token Ring
NBMA
Frame Relay
ATM
ARCnet
IEEE1394
FibreChannel

(RFC4295)
(RFC2473)
(RFC4193)
(RFC4429)
(RFC4380)
(RFC5072)
(RFC2464)
(RFC2467)
(RFC2470)
(RFC2491)
(RFC2590)
(RFC2492)
(RFC2497)
(RFC3146)
(RFC4338)

:‫ است‬IPv6 ‫لیست زیر نشان دهنده بزرگترین سایتهای قابل دسترس بر روی‬
Google.com
YouTube.com
Yahoo.com
Baidu.com
Blogger.com
msn.com
yahoo.co.jp
taobao.com
sina.com.cn
Google.com.hk
ebay.com
bing.com
yandex.ru
google.co.jp
myspace.com
fc2.com
mail.ru
flickr.com
googleusercontent.com
google.es
apple.com
soso.com
go.com

Facebook.com
Admins.ir
Windows Live.com
Wikipedia.org
Twitter.com
qq.com
google.co.in
amazon.com
Google.de
Google.co.uk
microsoft.com
google.fr
linkedin.com
google.co.br
craiglist.org
conduit.com
google.it
vkontakte.ru
imdb.com
sohu.com
livejasmin.com
bbc.co.uk
aol.com

12

‫‪youku.com‬‬
‫‪Wordpress.com‬‬

‫‪rapidshare.com‬‬
‫‪paypal.com‬‬

‫‪DNS in IPv6‬‬

‫‪ IPv6‬نیز مانند ورژن ‪ 2‬خود نیاز به ‪ DNS Server‬برای تبدیل نام های دامنه به آدرس ‪ IP‬دارد‪ .‬اما‬
‫‪ DNS‬در ‪ IPv6‬اندکی با ‪ IPv4‬متفاوت است‪.‬‬
‫اصول کلی و نحوه جستجوی دامنه برای هر دو یکی است اما از آنجا که ‪ IPv6‬یک عدد ‪ 128‬بیتی‬
‫است و ‪ IPv4‬یک عدد ‪ 22‬بیتی‪ ,‬طبیعتا رکورد ‪ DNS‬در ‪ IPv6‬میبایست ‪ 2‬برابر ‪ IPv4‬باشد‪ .‬یعنی‬
‫به جای ‪ A record‬در ‪ IPv4‬مفهوم ‪ AAAA record‬در ‪ IPv6‬خواهیم داشت‪.‬‬
‫کالینتها در ‪ IPv6‬نیاز به تعریف حد اقل یک ‪ DNS Server‬با آدرس ‪ IPv6‬خواهند داشت‪.‬‬
‫برای تنظیم ‪ PTR Record‬نیز میبایست آدرس ‪ IPv6‬را به جای ‪ IPv4‬بنویسیم‪.‬‬
‫شکل ‪ 1-2‬یک رکورد ها را در ‪ IPv6‬و ‪ IPv4‬مقایسه می کند‪.‬‬

‫شکل ‪5-7‬‬

‫اگر یک آدرس مانند ‪ v6.PersianAdmins.com‬با آدرس ‪ 2a02:2628:22:44::6‬داشته باشیم و‬
‫بخواهیم برا آن یک ‪ PTR Record‬بنویسیم به اینصورت عمل میکنیم‪:‬‬
‫‪12‬‬

‫ابتدا آدرس کامل را مینویسیم‪:‬‬
‫‪2a02:2628:0022:0044:0000:0000:0000:0006‬‬

‫سپس همه اعداد را از آخر تا اول مینویسیم و بین هر کدام یک نقطه میگذاریم‪:‬‬
‫‪6.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.4.4.0.0.2.2.0.0.8.2.6.2.2.0.a.2‬‬

‫سپس به انتها آن عبارت ‪ .ip6.arpa‬اضافه میکنیم‬
‫‪6.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.0.4.4.0.0.2.2.0.0.8.2.6.2.2.0.a.2.ip6.arpa‬‬

‫و همین را به عنوان ‪ PTR Record‬به ‪ DNS Server‬خود اضافه میکنیم‪.‬‬

‫‪DHCP in IPv6‬‬

‫مبحث ‪ DHCPv6‬با ‪ DHCPv4‬کامال متفاوت است‪ DHCPv6.‬در الیه ‪ 2‬کار میکند و دارای دو‬
‫نوع ‪ stateful‬و ‪ stateless‬است‪.‬‬
‫کالینت ها در ‪ DHCPv6‬از پورت ‪ 546‬و سرورها و ‪ relay‬ها از پورت ‪ 547‬ارتباط برقرار میکنند‪.‬‬
‫کالینتها و سرور ها از طریق‪ link-local multicast address‬با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند‪.‬‬
‫جدول ‪ 2-2‬به مقایسه پیغامهای ‪ DHCPv4‬و ‪ DHCPv6‬می پردازد‬

‫‪DHCPv4 Message Type‬‬
‫‪DHCPDISCOVER‬‬
‫‪DHCPOFFER‬‬
‫‪DHCPREQUEST‬‬

‫‪DHCPv6 Message Type‬‬
‫)‪SOLICIT (1‬‬
‫)‪ADVERTISE (2‬‬
‫‪REQUEST (3), RENEW (5), REBIND‬‬
‫)‪(6‬‬

‫‪11‬‬

REPLY (7)
RELEASE (8)
INFORMATION-REQUEST (11)
DECLINE (9)
CONFIRM (4)
RECONFIGURE (10)
RELAY-FORW (12),
RELAY-REPLY (13)

DHCPACK / DHCPNACK
DHCPRELEASE
DHCPINFORM
DHCPDECLINE
None
DHCPFORCERENEW
None
1-7 ‫جدول‬

Stateful DHCPv6

‫ در شبکه میگردد و سرور در جواب وی‬DHCP ‫ ابتدا کالینت دنبال‬DHCPv4 ‫در این حالت مانند‬
‫ کالینت در صورت قبول آدرس تاییدیه آن را به سرور می فرستد و‬.‫پیشنهاد خود را به وی میدهد‬
.‫ و در آخر سرور تاییدیه آن را به کالینت می فرستد‬.‫آن را روی خود تنظیم میکند‬
.‫ گویای این عمل است‬1-2 ‫شکل‬

SOLICIT

Client

Server
ADVERTISE

REQUEST

REPLY
7-7 ‫شکل‬

11

‫‪Stateless DHCPv6‬‬

‫در این حالت تنها از ‪ 2‬پیغام استفاده می شود و زمانی از این متد استفاده میشود که در روتر این‬
‫گزینه مد نظر باشد‪ .‬شکل ‪ 1-2‬نشان دهنده این متد است‪.‬‬

‫‪INFORMATION-REQUEST‬‬

‫‪Client‬‬

‫‪Server‬‬

‫‪REPLY‬‬

‫شکل ‪7-7‬‬

‫‪11‬‬

‫فصل چهارم‬
‫راهکارهای انتقال از ‪ IPv4‬به ‪IPv6‬‬

‫‪18‬‬

‫پس از بررسی و شناخت ‪ IPv4‬و ‪ IPv6‬و لزوم انتقال به ‪ IPv6‬میبایست به بررسی شیوه های‬
‫انتقال بپردازیم‪ .‬ا‬
‫ین بحث یکی از پر چالش ترین بحث های چند سال آینده دنیا خواهد بود‪ .‬زیرا در چند سال‬
‫آینده تمامی کاربران میبایست به ‪ IPv6‬انتقال یابند‪ .‬اما این کار بسیار دشوار و هزینه بر است‪ .‬چرا‬
‫که معماری شبکه به کل تغییر خواهد کرد‪ .‬مقدار زیادی وقت و نیروی انسانی برای تنظیمات‬
‫مجدد تجهیزات الزم است‪ .‬بسیاری از تجهیزات قدیمی و ‪ %95‬نرم افزار ها از ‪ IPv6‬پشتیبانی‬
‫نخواهند کرد که میبایستی تعویض یا به روز رسانی شوند که این امر نیازمند وقت‪ ,‬نیروی انسانی و‬
‫هزینه های زیادی خواهد بود‪ .‬بسیاری از تجهیزات سمت کاربران نیز به علت عدم پشتیبانی از‬
‫‪ IPv6‬بایستی تعویض شوند که عمدتا هزینه آن با شرکتهای سرویس دهنده است‪ .‬مقدار زیادی‬
‫زمان‪ ,‬نیروی انسانی و هزینه باید صرف آموزش و فرهنگ سازی میان مشترکین و کارمندان هر‬
‫شرکت شود‪.‬‬
‫با وجود تمامی مشکالت مجبور به انجام این امر خطیر هستیم‪ .‬اما میبایست این کار به آرامی و در‬
‫کمال دقت انجام شود تا متحمل خسارت نگردیم‪.‬‬
‫روشهای انتقال از ‪ IPv4‬به ‪IPv6‬‬

‫از زمان ابداع ‪ IPv6‬تکنیک های بسیاری برای انتقال نوشته شده است اما تعداد محدودی به‬
‫استاندارد رسیده اند‪ .‬اما در کل سه دسته تکنیک انتقال وجود دارد‪.‬‬
‫‪Dual-Stack‬‬
‫‪Tunneling‬‬
‫‪Translating‬‬

‫‪Dual-stack‬‬

‫این دسته تنها یک تکنیک دارد و آن خود ‪ Dual-Stack‬است‪ .‬همینطور که از نام آن بر می آید کل‬
‫شبکه میبایستی همزمان با هر دو ورژن ‪ IP‬کار کنند‪ .‬این دو به صورت جداگانه تنظیم شده و در‬
‫موقع نیاز سیستم از هر دو استفاده خواهد کرد‪ .‬به عنوان مثال اگر کاربر آدرس ‪ IPv6‬نیاز داشته‬
‫باشد از شبکه ‪ IPv6‬خارج می شود و اگر نیاز به ‪ IPv4‬بود سیستم درخواست خود را از طریق‬
‫‪19‬‬

‫شبکه ‪ IPv4‬خارج خواهد کرد‪ .‬بهترین روش برای انتقال به ‪ IPv6‬همین روش است‪ .‬و توصیه می‬
‫شود تا زمانی که امکانات به ما اجازه می دهد از این روش استفاده کنیم‪.‬‬
‫موارد ورد نیاز این روش‪:‬‬
‫تمامی کالینت ها میبایست از دو پروتکل ‪ IPv6‬و ‪ IPv4‬پشتیبانی کنند‬
‫دو زیر ساخت ‪ IPv6‬و ‪ IPv4‬در کل شبکه مورد نیاز است‬

‫‪Application‬‬
‫‪Sockets‬‬
‫‪TCP/UDP v6‬‬

‫‪TCP/UDP v4‬‬

‫‪IPv6‬‬

‫‪IPv4‬‬

‫‪Net‬‬
‫جدول ‪2-4‬‬

‫معایب‬
‫همچنان ‪ IPv4‬نیاز است‪ ,‬که هدف ما جایگزینی آن با ‪ IPv6‬است‬
‫نیاز به وقت و نیروی زیاد دارد‪ :‬طراحی‪ ,‬تنظیمات و مدیریت‬
‫هر دو زیر ساخت ‪ Routing‬برای ‪ IPv4‬و ‪ IPv6‬وجود دارد‬

‫‪15‬‬

‫مزایا‬
‫تنها راه خیلی سریع و سان برای دسترسی به ‪IPv6‬‬

‫نیاز به تخصص زیادی ندارد‬
‫شکل ‪ 1-2‬نمای گرافیکی این تکنیک است‪.‬‬

‫شکل ‪2-4‬‬

‫‪11‬‬

‫‪Tunneling‬‬

‫یکی دیگر از روشهای انتقال به ‪ IPv6‬تکنیکهای ‪ Tunneling‬است‪ .‬همانطور که میدانید اینترنت‬
‫یک شبکه بسیار بزرگ است‪ .‬این شبکه هیچ صاحب یا لینک ارتباطی اصلی ندارد‪ .‬هر شرکت یا‬
‫سرویس دهنده یا کشور شبکه خود را بنا می کند و برای ارتباط با اینترنت شبکه خود را توسط‬
‫لینکهای اصلی خود به شبکه همسایگان خود متصل می کند‪ .‬ممکن است این اتفاق برای دو شبکه‬
‫کوچک خانگی بیفتد یا برای دو سرویس دهنده خیلی بزرگ یا دو کشور‪ ,‬در هر حالت اصول یکی‬
‫است‪ .‬حال فرض کنید شما ‪ 2‬شبکه دارید که به صورت متوالی به یکدیگر متصل شده اند‪ .‬شبکه‬
‫اول و سوم تنها از طریق شبکه میانی به یکدیگر متصلند‪ .‬شبکه های کناری مجهز به ‪ IPv6‬هستند‬
‫اما شبکه میانی خیر‪ .‬در این صورت به دلیل عدم وجود ارتباط میانی نیاز به برقراری یک ‪Tunnel‬‬

‫میان دو شبکه کناری است‪ .‬در ایران نیز به دلیل عدم پشتیبانی تنها سرویس دهنده اینترنت (‬
‫شرکت ارتباطات زیر ساخت) از ‪ IPv6‬نیاز به بکار گیری این روش داریم‪.‬‬
‫در کل برای انتقال به ‪ IPv6‬میبایست جزیره هایی از ‪ IPv6‬در اینترنت ایجاد کنیم و این جزیره ها‬
‫را از طریق ‪ Tunnel‬به دیکدیگر متصل کنیم‪ .‬پس از گسترش این جزیره ها و شبکه های ‪ IPv6‬به‬
‫اندازه کافی اینبار شبکه های ‪ IPv4‬را تبدیل به جزیره کنیم میان شبکه های ‪ IPv6‬تا در آخر به یک‬
‫شبکه ‪ IPv6‬به صورت یکپارچه دست پیدا کنیم‪.‬‬

‫تکنیک های ‪[4] Tunneling‬‬

‫‪ 6in4 tunnel‬یا ‪[14]Tunnel Broker‬‬

‫این روش برای اتصال دو شبکه ‪ IPv6‬میان یک شبکه ‪ IPv4‬به کار می رود‪ .‬شکل ‪ 2-2‬زیر نشان‬
‫دهنده این روش است‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫شکل ‪7-4‬‬

‫این روش را برای اتصال هر دو شبکه میتوان به کار برد‪ .‬اما دو شرکت معروف به نامهای‬
‫)‪ HE(Hurricane Electric‬و ‪ SixXS‬اقدام به برقراری ‪ Tunnel‬برای استفاده از ‪ IPv6‬به صورت‬
‫گسترده انجام داده اند‪.‬که برای استفاده کم به صورت رایگان و در صورت نیاز به ترافیک باالتر این‬
‫کار را با هزینه برای همه افراد انجام می دهند‪.‬‬
‫برای این روش بین دو روتر که هر یک در یک شبکه وجود دارد یک ‪ Tunnel‬که مرسوم ترین آن‬
‫‪ GRE Tunnel‬و ‪ IP Tunnel‬است ایجاد میکنیم‪ .‬آدرس های مبدا و مقصد ‪ Tunnel‬همگی ‪IPv4‬‬

‫هستند اما آدرس های خود ‪ IPv6, Tunnel‬است‪ .‬همچنین میتوانیم به تعداد دلخواه ‪ IPv6‬به‬
‫یکدیگر ‪ Route‬کنیم‪.‬‬
‫دستورات ایجاد یک ‪ GRE Tunnel‬بر روی مسیر یاب های سیسکو به صورت زیر است‪:‬‬

‫‪12‬‬

‫‪ipv6 unicast-routing‬‬
‫‪ipv6 cef‬‬
‫!‬
‫‪interface tunnel0‬‬
‫‪description IPv6 access‬‬
‫‪no ip address‬‬
‫‪ipv6 enable‬‬
‫(آدرس ورژن ‪ 1‬تانل) ‪ipv6 address 2a02:2628:25:25::2/64‬‬
‫‪ipv6 mtu 1280‬‬
‫(آدرس روتر مبدا) ‪tunnel source 109.74.200.1‬‬
‫(آدرس روتر مقصد) ‪tunnel destination 46.248.18.10‬‬
‫‪tunnel mode ipv6ip‬‬
‫‪ipv6 virtual-reassembly‬‬
‫!‬
‫‪ipv6 route ::/0 Tunnel0‬‬

‫که دستورات باال را باید برای هر ‪ Router‬جداگانه انجام دهیم‪.‬‬
‫معایب‬
‫نیاز به وجود یک شبکه ‪ IPv6‬برای اتصال‬
‫ایجاد ‪ Tunnel‬به علت تغییرات در ‪ MTU‬ممکن است مشکالتی برای ما ایجاد کند‬
‫برای شبکه های با حجم باالی کاربر مناسب نیست‬
‫مزایا‬
‫راحت ترین راه دستیابی به ‪ IPv6‬و عدم نیاز به عضو شدن در ‪ RIR‬ها‬
‫پایدار و قابل اطمینان است‬

‫‪12‬‬

‫‪6to4‬‬

‫این حالت از لحاظ ساختار همانند ‪ 6in4‬است اما با اندکی تفاوت‪ .‬ساختار فیزیکی آن در شکل ‪-2‬‬
‫‪ 2‬نشان داده شده است‪.‬‬

‫شکل ‪4-4‬‬

‫در این روش کامال مانند روش ‪ 6in4‬کار میکنیم اما با این تفاوت که در ‪ Router‬های خود تانل‬
‫ایجاد نمیکنیم بلکه خود ‪ Router‬این کار را به صورت اتوماتیک انجام میدهد‪ .‬یک رنج آدرس به‬
‫نام ‪ 2002::/16‬برای این کار رزرو شده است‪ .‬این روش با استفاده از ‪ IPv4‬موجود کار میکند‪.‬‬
‫همینطور که میبینید تنها ‪ 11‬بیت آدرس آن ثابت است‪ 22 .‬بیت بعد از آن را با آدرس ‪ IPv4‬آن پر‬
‫میکنیم‪ .‬سپس از همان رنج یک آدرس دلخواه بر روی دستگاه های خود در شبکه داخلی قرار می‬
‫دهیم‪ .‬به این صورت یک آدرس منحصر به فرد ‪ IPv6‬داریم‪ .‬به طور مثال آدرس‪ IPv4‬روتر ما‬
‫‪ 46.224.19.2‬است‪ .‬رنج آدرس ‪ IPv6‬ما می شود ‪ 2002:2ee0:1302::/48‬که عدد ‪ 46‬به ‪ , 2e‬عدد‬
‫‪ 224‬به ‪ , e0‬عدد ‪ 19‬به ‪ 13‬و عدد ‪ 2‬به ‪ 2‬تبدیل شده است‪ .‬و این تعویض به علت تبدیل به‬
‫مبنای ‪ 11‬است‪.‬‬
‫در این حالت فقط کافی است از رنج آدرس بدست آمده بر روی اینترفیس روتر خود آدرس قرار‬
‫دهیم‪ .‬و وقتی ما به یک ادرس دیگر که با ‪ 2002‬شروع می شود بخواهیم مراجعه کنیم به صورت‬
‫‪11‬‬

‫اتوماتیک این دو روتر یک ‪ Tunnel‬بین خود برقرار می کنند‪ .‬مشکل این روش این است که در‬
‫صورت نیاز به ارتباط با آدرس هایی که با ‪ 2002‬شروع نشده اند استفاده ای ندارد‪ .‬که برای حل‬
‫این مشکل از یک ‪ Relay Agent‬میتوان استفاده کرد‪ .‬شکل ‪ 1-2‬نمایش دهنده این راه حل است‪.‬‬

‫شکل ‪5-4‬‬

‫در این روش یک ‪ Relay Agent‬که یک روتر متصل به یک شبکه معتبر ‪ IPv6‬است به روتر خود‬
‫معرفی میکنیم‪ .‬روتر به صورت خودکار ترافیک هایی که با ‪ 2002‬شروع نشده اند ره به این روتر‬
‫خواهد فرستاد‪.‬‬
‫روش ‪ 6to4‬یک تکنیک معتبر است که در بسیاری از شبکه ها در حال استفاده است‪.‬‬

‫معایب‬
‫نیاز به یک ادرس ‪ IPv4‬معتبر دارد‪.‬‬
‫برای اتصال به سرور نزدیک خود از ‪ Anycast‬استفاده میکند‪.‬‬
‫ترافیک برگشتی ممکن است به سرور های دیگر در شبکه رجوع کند‪.‬‬
‫مزایا‬
‫‪11‬‬

‫سهولت در استفاده و تنظیمات بسیار کم دارد‪.‬‬
‫‪ IPv4‬قسمتی از آدرس ‪ IPv6‬ما هست‪.‬‬
‫‪6RD‬‬

‫این روش همانند ‪ 6to4‬است اما با این تفاوت که تمامی طرف دوم ‪ Tunnel‬ها سرویس دهنده‬
‫است‪ .‬زمانی این ‪ Tunnel‬مورد استفاده قرار می گیرد که سرویس دهنده مجهز به ‪ IPv6‬باشد‪.‬‬
‫شکل ‪ 1-2‬نشان دهنده ‪ 6RD Tunnel‬است‪.‬‬

‫شکل ‪7-4‬‬

‫در این تکنیک به جای استفاده از آدرس ‪ IPv4‬به صورت شفاف‪ ,‬آدرس ‪ IPv4‬به صورت کد‬
‫گذاری شده استفاده می شود‪ .‬همچنین ‪ Relay Agent‬درون سرویس دهنده قرار می گیرد‪ .‬در این‬
‫تکنیک میتوان از آدرس های اخذ شده از ‪ RIR‬ها نیز استفاده کرد‪.‬‬
‫معایب‬

‫‪11‬‬

‫نیاز به استفاده از یک نرم افزار یا سخت افزار مجزا دارد‪.‬‬
‫آدرس ‪ IPv4‬نمایش داده نمی شود‪.‬‬
‫مزایا‬
‫می توان از آدرس واگذار شده به سرویس دهنده استفاده کرد‪.‬‬
‫سرویس دهنده تسلط کامل بر ‪ Relay‬دارد‪.‬‬
‫برای آدرس های معتبر و غیر معتبر قابل استفاده است‪.‬‬
‫ترافیک ارتباط های داخلی در شبکه داخلی می ماند و حد اکثر تا ‪ Relay‬می رود‪.‬‬
‫‪[13]Teredo‬‬

‫‪ Teredo‬یک تکنیک دیگر ‪ Tunneling‬است‪ .‬این تکنیک بیشتر برای کاربران نهایی استفاده می‬
‫شود‪ Teredo .‬مانند ‪ 6to4‬است اما به جای استفاده از دو ‪ Router‬برای ایجاد ‪ Tunnel‬از کامپیوتر‬
‫کاربران نهایی استفاده می شود‪ .‬خوبی اسن تکنیک این است که از ‪ NAT‬پشتیبانی میکند‪ .‬اکثر‬
‫کاربران اینترنت از ‪ NAT‬استفاده میکنند و تکنیک های قبلی برای آنها مناسب نیست‪Teredo .‬‬

‫همچنین از چند الیه ‪ NAT‬هم پشتیبانی می کند‪ .‬شکل ‪ 1-2‬نشان دهنده تکنیک ‪ Teredo‬است‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫شکل ‪7-4‬‬

‫‪ Teredo‬یک روش ‪ host-to-host‬بوده و برای برقراری ارتباط یک ‪ Tunnel‬توسط پروتکل ‪UDP‬‬

‫ایجاد کرده و بسته های ‪ IPv6‬را روی آن ارسال می کند‪ Teredo .‬به این خاطر از ‪ UDP‬استفاده‬
‫میکند که تنها ‪ UDP‬می تواند از چند الیه ‪ NAT‬عبور کند‪.‬‬
‫برای استفاده از ‪ Teredo‬نیاز به یک سیستم عامل در دستگاه کاربر نهایی داریم که از ‪Teredo‬‬

‫پشتیبانی کند و یک ‪ Teredo Server‬یا ‪.Teredo Relay‬‬
‫‪Teredo Client‬‬

‫به سیستم عاملی گفته می شود که از ‪ Teredo‬پشتیبانی کند‪ .‬برخی از سیستم عاملهایی که از‬
‫‪ Teredo‬پشتیبانی میکنند عبارتند از‪:‬‬
‫‪MAC OS X‬‬
‫‪Microsoft Windows XP‬‬
‫‪Microsoft Windows Vista‬‬
‫‪Microsoft windows 7‬‬
‫‪Linux‬‬

‫الزم به ذکر است که سیستم عاملهای فوق نیاز به نصب نرم افزار برای استفاده از ‪ Teredo‬می‬
‫باشند‪.‬‬
‫‪19‬‬

‫‪Teredo Server‬‬
‫به یک سرور گفته می شود که به دو شبکه ‪ IPv4‬و ‪ IPv6‬مجهز باشد و بر روی آن ‪Teredo‬‬

‫‪ Tunneling‬فعال باشد‪ Teredo Server .‬ترافیک را میان کالینت های خود عبور نمی دهد‪ .‬این‬
‫سرور نیاز به مقدار باالی پهنای باند و همچنین ‪ RAM‬و ‪ CPU‬باالیی است‪ .‬کاربران به این سرور‬
‫‪ Tunnel‬زده و به سمت شبکه ‪ IPv6‬هدایت می شوند‪.‬‬

‫‪Teredo Relay‬‬

‫به یک روتر گفته می شود که همانند ‪ Teredo Server‬یک ‪ Tunnel‬با ‪ Teredo Client‬برقرار می‬
‫کند اما با این تفاوت که ترافیک عبوری میان کاربران خود را رد می کند‪ .‬معموال برای این از‬
‫‪ Teredo Relay‬استفاده میکنند که ترافیک خروجی ‪ IPv6‬را به یک سرور یا سایت یا سرویس‬
‫دهنده و یا غیره محدود کنند‪.‬‬

‫‪Teredo host-specific Relay‬‬

‫این نیز یک نوع ‪ Teredo Relay‬است اما با این تفاوت که ترافیک زیادی از آن عبور نخواهد کرد‪.‬‬
‫معموال برای یک شبکه ‪ IPv6‬نصب می شود که کاربران ‪ IPv4‬بتوانند به آن متصل گردند‪.‬‬

‫نحوه ادرس دهی ‪Teredo‬‬

‫‪ Teredo‬آدرس خود را به ‪ 1‬قسمت تقسیم کرده است‪:‬‬
‫بیتهای ‪ 5‬تا ‪ 21‬که معموال ثابت و برابر با ‪ 2001::/16‬است که ممکن است بنا به سرور تغییر کند‪.‬‬
‫‪15‬‬

‫بیتهای ‪ 22‬تا ‪ 12‬به آدرس معتبر ‪ IPv4‬سرور ‪ Teredo‬تعلق دارد‪.‬‬
‫بیتهای ‪ 12‬تا ‪ 19‬نیز برای بعضی از ‪ flag‬ها استفاده می شود‪ .‬به عنوان مثال اگر کاربر از ‪NAT‬‬

‫استفاده میکند بیت باالیی آن ‪ 1‬و اگر نه ‪ 0‬می شود‪.‬‬
‫بیتهای ‪ 85‬تا ‪ 91‬نیز برای نشان دادن پورت ‪ UDP‬بسته صادره از کاربر استفاده می شود‪.‬‬
‫بیتهای ‪ 91‬تا ‪ 121‬نیز متعلق به آدرس معتبر ‪ Teredo Client‬است‪.‬‬
‫جدول زیر نشان دهنده نحوه آدرس دهی ‪ Teredo‬است‪.‬‬
‫‪96 - 127‬‬
‫‪32 bits‬‬
‫‪Obfuscated‬‬
‫‪public IPv4‬‬

‫‪80 - 95‬‬
‫‪16 bits‬‬
‫‪Obfuscated‬‬
‫‪UDP Port‬‬

‫‪64 - 79‬‬
‫‪16 bits‬‬
‫‪Flags‬‬

‫‪32 - 63‬‬
‫‪32 bits‬‬
‫‪Teredo‬‬
‫‪Server IPv4‬‬
‫جدول ‪1-4‬‬

‫معایب‬
‫قابل استفاده تنها برای کاربران نهایی است‪.‬‬
‫نیاز به یک سرور دارد‪.‬‬
‫مزایا‬
‫از ‪ UDP‬استفاده می کند‪.‬‬
‫برای کاربرانی که از ‪ NAT‬استفاده می کنند مناسب است‪.‬‬
‫‪DS-lite‬‬

‫‪11‬‬

‫‪0 - 31‬‬
‫‪32 bits‬‬
‫‪Prefix‬‬

‫‪Bits‬‬
‫‪Length‬‬
‫‪Description‬‬

‫‪ Dual-Stack-lite‬تکنیک دیگری از ‪ Tunneling‬است که اینبار بر عکس تکنیک های پیش ‪IPv4‬‬
‫درون یک ‪ Tunnel‬که در یک شبکه ‪ IPv6‬خورده است‪ ,‬رد می شود‪.‬شکل ‪ 8-2‬نشان دهنده ‪DS-‬‬

‫‪ lite‬است‪.‬‬

‫شکل ‪5-4‬‬

‫در این تکنیک کل شبکه میان سرویس دهنده و کاربر ما بر روی ‪ IPv6‬است‪ .‬و سرویس دهنده به‬
‫دو شبکه ‪ IPv4‬و ‪ IPv6‬دسترسی دارد‪ .‬اگر بسته ای از شبکه داخلی به مقصد ‪ IPv4‬ارسال شود‬
‫درون روتر سرویس دهنده یک بسته تولید می شود که شامل آدرس ‪ IPv6‬فرستنده که همان‬
‫آدرس کالینت است به عالوه آدرس ‪ IPv4‬فرستنده که همان آدرسی است که بر روی روتر قرار‬
‫دارد به عالوه پورت خروجی بسته است‪ .‬این بسته به مقصد ارسال ی شود و در بازگشت روتر از‬
‫روی پورت آن تشخیص می دهد که باید به کدام کاربر در شبکه داخلی فرستاده شود‪.‬‬
‫این روش شبیه ‪ NAT‬در شبکه ‪ IPv4‬است اما با این تفاوت که آدرس داخلی یک آدرس معتبر‬
‫‪ IPv6‬است و معرف آن کاربر در اینترنت است‪ .‬مزایای این تکنیک این است که نیاز نیست به‬
‫تعداد کاربران آدرس معتبر ‪ IPv4‬رزرو کنیم و به آنها اختصاص دهیم‪ .‬تنها به تعداد کاربران آنالین‬
‫نیاز به آدرس معتبر ‪ IPv4‬داریم‪ .‬شکل ‪ 9-2‬نحوه کار ‪ DS-lite‬را بهتر توضیح می دهد‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫شکل ‪9-4‬‬

‫معایب‬
‫از ‪ NAT‬استفاده می شود‪.‬‬
‫نیاز به ‪ NAT‬در سرویس دهنده داریم در نتیجه فسار یر روی سرویس دهنده وارد می شود‪.‬‬
‫مزایا‬
‫نیاز به تعداد کمی ‪ IPv4‬خئاهیم داشت‪.‬‬
‫‪ NAT‬یکجا انجام می شود در نتیجه مدیریت آسانتر و صرفه جویی در ‪ IPv4‬می شود‪.‬‬
‫از یک ‪ IPv4‬برای چند کاربر میتوان استفاده کرد‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫‪ IPv6‬کاربر ثابت است و با آن شناسایی می شود‪.‬‬

‫‪[3] Translating‬‬
‫این روش مانند همان روش سنتی ‪ NAT‬عمل می کند اما با این تفاوت که دو نوع ‪ IPv6‬و ‪IPv4‬‬

‫را به یکدیگر ‪ NAT‬میکند‪ .‬از آنجا که تنها محدودیت در ‪ IPv4‬داریم فقط آدرس های ‪ IPv4‬را‬
‫روی ‪ IPv6‬می توانیم ‪ NAT‬کنیم‪ .‬که به آن ‪ NAT64‬گفته می شود‪.‬‬
‫‪NAT64‬‬

‫این تکنیک وقتی استفاده می شود که تعداد خیلی محدودی ‪ IPv4‬داشته باشیم و در شبکه داخلی‬
‫خود تنها ‪ IPv6‬موجود باشد‪ .‬شکل ‪ 15-2‬نحوه ‪ Nat64‬را توضیح می دهد‪.‬‬

‫شکل ‪21-4‬‬

‫‪12‬‬

‫در روش مانند ‪ NAT‬معمولی در روتر ‪ NAT‬می شود‪ .‬تکنیک ‪ NAT64‬مانند ‪ DS-lite‬نمی تواند‬
‫آدرس ‪ IPv6‬را به مقصد بفرستد در نتیجه در این تکنیک یک آدرس ‪ IPv4‬به صورت اشتراکی‬
‫استفاده می شود‪.‬‬
‫دستورات زیر نحوه تنظیم ‪ Nat64‬در یک روتر سیسکو را نشان می دهد‪:‬‬
‫‪enable‬‬
‫‪configure terminal‬‬
‫‪ipv6 unicast-routing‬‬
‫‪interface gigabitethernet 0/1‬‬
‫‪description IPv6 network‬‬
‫‪ipv6 enable‬‬
‫‪ipv6 address 2a02:2628:8955:222::8/64‬‬
‫‪nat64 enable‬‬
‫‪exit‬‬
‫‪interface gigabitethernet 0/2‬‬
‫‪description IPv4 Network‬‬
‫‪5.53.12.1 255.255.255.0‬‬
‫‪nat64 enable‬‬
‫‪exit‬‬
‫‪nat64 prefix stateless 2a02:2628:8955:222::8/64‬‬

‫معایب‬
‫کاربران تنها دارای ‪ IPv6‬هستند‪.‬‬
‫نیاز به تغییر در رکوردهای ‪ DNS‬هست‪(.‬تبدیل ‪ A record‬به ‪)AAAA record‬‬
‫عدم احراز هویت دقیق فرستنده بسته برای گیرنده در اینترنت‪.‬‬
‫یک آدرس ‪ IPv4‬به صورت اشتراکی استفاده می شود‪.‬‬
‫به علت ‪ NAT‬ترافیک سنگین روی روتر وجود دارد‪.‬‬
‫مزایا‬
‫به حد اقل ‪ IPv4‬نیاز است‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫فصل پنجم‬
‫پیاده سازی ‪Tunnel Broker‬‬

‫‪11‬‬

‫پیاده سازی ‪ Tunnel broker‬توسط روتر های ‪[2] MikroTik‬‬

‫در این پروژه سعی بر آن شده تا یک نوع از تکنیک های انتقال از ‪ IPv4‬به ‪ IPv6‬به صورت عملی‬
‫پیاده سازی شود‪ .‬این تکنیک ‪ Tunnel broker‬یا ‪ 6in4‬نامیده می شود که پر استفاده ترین تکنیک‬
‫است و برای شروع استفاده از ‪ IPv6‬بهترین گزینه است‪.‬‬
‫اصول کار این تکنیک همانطور که پیش تر توضیح داده شد به این صورت است که دو شبکه‬
‫‪ IPv6‬را توسط یک ‪ Tunnel‬بر روی بستر ‪ IPv4‬به یکدیگر متصل میکنیم‪.‬‬
‫شکل‪ 1-1‬زیر نشان دهنده این تکنیک است‪.‬‬

‫شکل ‪2-5‬‬

‫ما از دو ‪ MikroTik Routerboard RB750‬به عنوان روتر ها و از دو کامپیوتر یکی به عنوان‬
‫هاست و دیگری به عنوان سرور استفاده کرده ایم‪ .‬شرایط به این صورت است که دو روتر توسط‬
‫یک عدد کابل از طریق ‪ ether1‬هر کدام به یکدیگر متصل شده اند‪ .‬این کابل به جای یک شبکه‬
‫‪ IPv4‬استفاده میگردد که غالبا این شبکه اینترنت است‪ .‬هر کدام از کامپیوتر ها از طریق‪ ether2‬به‬
‫روتر ها متصلند‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫برای شروع دیاگرام فوق را می چینیم و لپ تاپ را به عنوان کاربر میشناسیم‪ ,‬سرور سمت راست‬
‫عکس را به عنوان سرور میشناسیم‪ ,‬روتر سمت راست را ‪ R1‬و سمت چپ را ‪ R2‬می نامیم‪.‬‬
‫ابتدا برنامه ‪ winbox‬را باز کرده و طبق شکل‪ 2-1‬به ‪ R2‬متصل میگردیم ‪.‬‬

‫شکل ‪1-5‬‬

‫‪ Mac Address‬و یوزرنیم و پسورد روتر را وارد می کنیم و کلید ‪ Connect‬را میفشاریم‪.‬‬
‫وقتی برنامه ‪ winbox‬باز شد از منوی ‪ IP‬گزینه ‪ Address‬را انتخاب می کنیم‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫شکل ‪7-5‬‬

‫کلید ‪ Add‬را که با عالمت ‪ +‬قرمز نشان داده است را می زنیم‪.‬‬

‫‪19‬‬

‫شکل ‪2-1‬‬

‫آدرس ‪ IPv4‬خود را وارد میکنیم که من اینجا ‪ 109.74.200.25/24‬را انتخاب کرده ام‪ .‬سپس‬
‫پورت مورد نظر روتر را انتخاب میکنیم که باید پورتی باشد که به ‪ R1‬متصل است‪ .‬پس ‪ ether1‬را‬
‫انتخاب کرده و ‪ OK‬را می زنیم‪.‬‬
‫در مرحله بعد باید به منوی ‪ Interface‬برویم و لبه ‪ IP Tunnel‬را انتخاب کنیم‪.‬‬

‫شکل ‪5-5‬‬

‫کلید ‪ Add‬که با ‪ +‬قرمز رنگ نمایش داده شده است را می زنیم‪.‬‬

‫‪85‬‬

‫شکل ‪7-5‬‬

‫به دلخواه یک نام برای اینترفیس جدید اتخاب میکنیم که االن آن را ‪ Tunnel v6‬نامگذاری کرده‬
‫ایم‪ .‬در قسمت ‪ Local Address‬آدرس روتر ‪ R2‬را وارد میکنیم‪ .‬و برای ‪ Remote Address‬که‬
‫منظور آدرس روتر مقصد است آدرس ‪ R1‬را وارد می کنیم‪ .‬سپس کلید ‪ OK‬را فشار می دهیم‪.‬‬
‫حاال باید یک آدرس ‪ IPv6‬بر روی اینترفیس تانل خود قرار دهیم‪ .‬پس از منوی ‪ IPv6‬گزینه‬
‫‪ Address‬را انتخاب می کنیم‪.‬‬

‫‪81‬‬

‫شکل ‪7-5‬‬

‫همانطور که میبینید آدرس هایی به صورت پیش فرض وارد شده اند که همان آدرس های پیش‬
‫فرض ‪ IPv6‬هستند که در مورد آنها به تفصیل بحث شد‪.‬‬

‫‪82‬‬

‫شکل ‪5-5‬‬

‫کلید ‪ Add‬را می زنیم تا پنجره مربوط به وارد کردن آدرس باز شود‪.‬‬

‫‪82‬‬

‫شکل ‪9-5‬‬

‫آدرس خود را وارد میکنیم و اینترفیس ‪ Tunnel‬را که ساختیم انتخاب می کنیم‪ .‬من آدرس ‪ IPv6‬ما‬
‫بین دو روتر را ‪ 2a02:2628:10::2/64‬انتخاب کرده ام‪ .‬که باید توجه داشته باشیم در کوچکترین‬
‫شبکه ها حتی ارتباط بین ‪ 2‬دستگاه حد اقل می توانیم از ‪ /64‬یعنی ‪ 2^64‬عدد آدرس استفاده کنیم‪.‬‬
‫مجددا کلید ‪ Add‬را می زنیم و آدرس ‪ IPv6‬دیگری برای شبکه داخلی خود وارد میکنیم‪.‬‬

‫‪82‬‬

‫شکل ‪21-5‬‬

‫یک رنج آدرس برای این شبکه انتخاب میکنیم که من ‪ 2a02:2628:25::/64‬را انتخاب کردم‪ .‬اگر‬
‫توجه کرده باشید ‪ Octed‬آخر آدرس ‪ IPv4‬را برای شماره شبکه ‪ IPv6‬انتخاب کردم‪ .‬این امر به ما‬
‫کمک می کند تا راحت تر شبکه ها را تشخیص دهیم و به خاطر سپردن آدرس ها آسان تر شود‪.‬‬
‫در مرحله بعد باید یک ‪ Route‬برای آدرس های ‪ IPv6‬روتر ‪ R1‬بنویسیم که باید گزینه ‪ Route‬را‬
‫از منوی ‪ IPv6‬انتخاب کنیم‪.‬‬

‫‪81‬‬

‫شکل ‪22-5‬‬

‫خواهیم دید که دو عدد ‪ Route‬به صورت پیش فرض اضافه شده اند که مربوط به آدرس های‬
‫اضافه شده است‪.‬‬

‫‪81‬‬

‫شکل ‪21-5‬‬

‫کلید ‪ Add‬را فشار می دهیم‪.‬‬

‫شکل ‪27-5‬‬

‫‪81‬‬

‫مقابل ‪ Dst. Address‬رنج آدرس ‪ IPv6‬داخلی شبکه مقابل را وارد می کنیم که‬
‫‪ 2a02:2628:2::/64‬است‪ .‬و در مقابل ‪ Gateway‬آدرس روتر‪ R1‬را وارد میکنیم و ‪ OK‬را می‬
‫زنیم‪.‬‬
‫اکنون روتر ‪ R2‬تنظیم شده است‪ .‬به سراغ روتر ‪ R1‬می رویم و به همین چنین تنظیمات را انجام‬
‫می دهیم اما با تفاوت آدرس ها‪.‬‬
‫وارد روتر می شویم‪.‬‬

‫شکل ‪24-5‬‬

‫آدرس ‪ IPv4‬متعلق به ‪ R1‬را وارد می کنیم که اینجا ‪ 109.74.200.24‬است‪.‬‬

‫‪88‬‬

‫شکل ‪25-5‬‬

‫ابتدا از منوی ‪ Tools‬گزینه ‪ Ping‬را انتخاب میکنیم و از صحت اتصال دو روتر به یکدیگر‬
‫مطمئن می شویم‪.‬‬

‫شکل ‪27-5‬‬

‫به منوی اینترفیس رفته و از لبه ‪ IP Tunnel‬اینترفیس جدید را اضافه میکنیم‪.‬‬

‫‪89‬‬

‫کل ‪27-5‬‬

‫کلید ‪ Add‬را زده و یک اینترفیس جدید ایجاد می کنیم‪.‬‬

‫شکل ‪25-5‬‬

‫‪95‬‬

‫دقیقا بر عکس روتر ‪ R2‬جای ‪ Local Address‬و ‪ Remote Address‬را پر میکنیم و یک نام دلخواه برای‬
‫اینترفیس انتخاب می کنیم‪.‬‬

‫اکنون باید آدرس های ‪ IPv6‬را تنظیم کنیم‪.‬‬

‫شکل ‪29-5‬‬

‫کلید ‪ Add‬را فشار میدهیم و آدرس اینترفیس ‪ Tunnel‬را وارد می کنیم‪ .‬این آدرس باید در همان‬
‫رنج آدرس اینترفیس ‪ Tunnel‬روتر ‪ R2‬باشد که ما ‪ 2a02:2628:10::1/64‬را انتخاب کرده ایم‪.‬‬

‫‪91‬‬

‫شکل ‪11-5‬‬

‫و همچنین آدرس ‪ IPv6‬شبکه داخلی را تنظیم میکنیم‪.‬‬

‫شکل ‪12-5‬‬

‫‪92‬‬

‫اکنون میبایست یک ‪ Route‬برای آدرس های شبکه ‪ IPv6‬روتر ‪ R2‬بنویسیم‪ .‬که پس از انتخاب گزینه ‪ Route‬از‬
‫منوی ‪ IPv6‬و زدن کلید ‪ Add‬اینگونه می نویسیم‪.‬‬

‫شکل ‪11-5‬‬

‫و اکنون برای تست تنظیمات انجام شده باید بتوانیم از روتر ‪ R1‬آدرس ‪ IPv6‬اینترفیس ‪ Tunnel‬روتر ‪ R2‬را‬
‫پینگ کنیم‪.‬‬

‫‪92‬‬

‫شکل ‪17-5‬‬

‫اکنون می بایست روی هر کدام از کامپیوتر ها آدرس ‪ IPv6‬مربوطه را تنظیم کنیم‪ .‬ابتدا از کاربر‬
‫شروع می کنیم‪ .‬به قسمت ‪ Propertise‬از ‪ Local Area Connection‬می رویم‪.‬‬

‫شکل ‪14-5‬‬

‫‪92‬‬

15-5 ‫شکل‬

‫ را می‬Propertise ‫ کلیک کرده و کلید‬Internet Protocol Version 6 (TCP/IPv6) ‫روی گزینه‬
.‫زنیم‬

91

‫شکل ‪17-5‬‬

‫و آدرس ‪ IPv6‬کامپیوتر کاربر را اینگونه تنظیم می کنیم‪.‬‬

‫‪91‬‬

‫شکل ‪17-5‬‬

‫سپس بر روی کامپیوتر دوم که به عنوان سرور قرار داده ایم میرویم و از همین مسیر آدرس ‪IPv6‬‬

‫آن را که ‪ 2a02:2628:25::2‬است وارد میکنیم‪.‬‬

‫‪91‬‬

‫شکل ‪15-5‬‬

‫اکنون تنظیمات ما به پایان رسیده است و باید از سرور بتوانیم کامپیوتر کاربر را پینگ کنیم‪ .‬که با‬
‫این دستور در محیط ‪ Command Prompt‬به صحت تنظیمات خود پی می بریم‪.‬‬

‫شکل ‪19-5‬‬

‫‪98‬‬

‫که با مشاهده ‪ Reply‬از آدرس مقصد متوجه می شویم که شبکه به خوبی کار می کند‪.‬‬
‫استفاده از ‪ Tunnel‬برای متصل شدن به اینترنت بر روی بستر ‪ IPv6‬دقیقا به همین صورت عمل‬
‫می کنیم‪ .‬اما در آن وضعیت روتر ‪ R1‬حتما باید در شبکه ای باشد که به شبکه جهانی ‪ IPv6‬متصل‬
‫است‪.‬‬

‫‪99‬‬

‫نتیجه گیری‬
‫با نگاهی به مطالب گفته شده و آمار و ارقام موجود در اینترنت به این نتیجه می رسیم که نسل‬
‫جدیدی از اینترنت در راه است‪ .‬نسلی که بسیاری از استاندارد ها و پروتکل ها را تحت تاثیر قرار‬
‫خواهد داد‪ .‬تمامی متخصصین‪ ,‬تجهیزات‪ ,‬بازار های وابسته و کاربران حدود ‪ 25‬سال با این‬
‫تکنولوژی فعالیت کرده اند و به طور قطع همگی درانتقال به ورژن جدید اینترنت دچار چالش‬
‫های زیادی خواهند شد‪ .‬تمامی مسوولین جهانی این امر چند سالی تالش خود را با برگزاری‬
‫سمینار ها و کالس های آموزشی متعدد و به زبانهای مختلف‪ ,‬نوشتن مقاله و بروشور‪ ,‬ترتیب بازی‬
‫های مختلف‪ ,‬برگزاری مسابقه های مختلف ‪ ,‬تشویق سرویس دهندگان و هزاران کار مفید دیگر‪,‬‬
‫انجام داده اند تا هر چه می توانند فرایند انتقال را آسان تر کنند‪.‬‬
‫ما نیز با نوشتن این مقاله سعی بر نهادن گام کوچکی در جهت پیشرفت میهن عزیزمان ایران داشته‬
‫ایم‪.‬‬

‫‪155‬‬

‫منابع‬
www.PersianAdmins.com .1
www.MikroTik.com .2
www.Cisco.com .2
www.IPv6ActNow.org .2
www.RIPE.net .1
www.HE.net .1
www.IANA.org .1
Blog.shafagh.com .8
www.afrinic.net .9
www.apnic.net .15
www.arin.net .11
www.lacnic.net .12
blogs.technet.com/b/ipv6 .12
en.wikipedia.org/wiki/List_of_IPv6_tunnel_brokers .12

151