VoIP Technology Persian

‫داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ‬
‫واﺣﺪ ﺗﻬﺮان ﻣﺮﻛﺰ‬

‫ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ‬
‫داﻧﺸﻜﺪه ﻓﻨﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬
‫ﮔﺮوه ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬

‫ﻋﻨﻮان‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﻨﺎوري‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن‬
‫اﺳﺘﺎد راﻫﻨﻤﺎ‬

‫دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﻫﺪاﻳﺘﻲ‬
‫ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ‬

‫زﻫﺮا ﻧﻈﺮي‬
‫ﺷﻤﺎره داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ‪86093112100‬‬
‫ﺑﻬﻤﻦ ‪1389‬‬

‫درﺑﺎره ‪:VoIP-IRAN.com‬‬
‫ﺳــﺎﻳﺖ و اﻧﺠﻤــﻦ ‪ VoIP-IRAN.com‬در اﺳــﻔﻨﺪ ﻣــﺎه ﺳــﺎل ‪ 1387‬ﺑــﺎ ﻫــﺪف ﻓــﺮاﻫﻢ ﻛــﺮدن ﻣﺤﻠــﻲ ﺑــﺮاي‬
‫ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻲ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪان ﺑﻪ ‪ VoIP‬و ‪ IPTelephony‬راه اﻧﺪازي ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬اﻧﺠﻤـﻦ ‪ VoIP-IRAN.com‬ﻏﻨـﻲﺗـﺮﻳﻦ‬
‫اﻧﺠﻤﻦ در زﻣﻴﻨﻪ ‪VoIP‬ﺑﺨﺼﻮص ‪ Asterisk‬و ‪ Elastix‬اﺳـﺖ و از ﺳـﻮي ﺷـﺮﻛﺖ ‪) Palosanto‬ﺷـﺮﻛﺖ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﻛﻨﻨﺪه ‪ (Elastix‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺠﻤﻦ ﻓﺎرﺳﻲ ‪ Elastix‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ و ﺑﺨﺶﻫﺎي اﻳﻦ ﺳﺎﻳﺖ ﻣﻲﺗـﻮان ﺑـﻪ‬
‫ﺑﺮﮔﺰاري دورهﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ‪ Elastix, Asterisk‬و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اراﺋﻪ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﺗﻠﻔﻨـﻲ واك ‪ Vaak‬ﻛـﻪ ﻫﻤـﺎن ﻓﺎرﺳـﻲ‬
‫ﺳﺎزي ﺷﺪه ‪ Elastix‬اﺳﺖ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺳﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫•‬

‫اﻧﺠﻤﻦ راﻳﮕﺎن ‪VoIP‬‬

‫• ﻣﻘﺎﻻت و ﻣﻄﺎﻟﺐ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬
‫• ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻠﻔﻨﻲ واك ‪ Vaak‬ﻛﻪ ﻫﻤﺎن اﻟﺴﺘﻴﻜﺲ ﻓﺎرﺳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ و در ﻗﺎﻟﺐ ﻓﺎﻳﻞ ‪ iso‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﻧﺴﺨﻪ از‬
‫اﻟﺴﺘﻴﻜﺲ اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫• ﺑﺴﺘﻪ ﻓﺎرﺳﻲ ﺳﺎز اﻟﺴﺘﻴﻜﺲ‬
‫•‬

‫دورهﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ‪ Elastix‬و ‪Asterisk‬‬

‫دوﺳﺘﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺖ در ﺧﺼﻮص ارﺳﺎل ﻣﻄﺎﻟﺐ و ﻣﻘﺎﻻت‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻧﺠﻤﻦ‪ ،‬ﻓﺎرﺳﻲ ﺳﺎزي‬
‫اﻟﺴﺘﻴﻜﺲ و ‪ ..‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ‪ [email protected]‬ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻳﻜﻲ از ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺑﺸﺮﻳﺖ اﺳﺖ و اﻧﺴﺎن ﻫﻤﻮاره ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﺑﺪاع ﻓﻨﺎوري ﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺎن ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻫﻤﻨﻮﻋﺎن ﺧﻮد ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬در ﮔﺬﺷﺘﻪ اي ﻧﻪ ﭼﻨﺪان دور ﻛﻪ اﻧﺴـﺎن اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫از اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد ‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺤﺎوره اي ﺻﺮﻓﺎ" از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻠﻔﻦ و ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺧﻄـﻮط ‪ ، 1PSTN‬اﻧﺠـﺎم‬
‫ﻣﻲ ﮔﺮدﻳﺪ ‪ ،‬اﻣﺎ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﻣﻜﺎن ﮔﻔﺘﮕﻮ از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﺳـﻴﮕﻨﺎلﻫـﺎ ﺑـﻪ دادهﻫـﺎي دﻳﺠﻴﺘـﺎﻟﻲ‬
‫ﻣﻴﺴﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬در اﻳﻦ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﺳﻌﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ در ﺧﺼﻮص ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻛﻠـﻲ ﻓﻨـﺎوري اﻧﺘﻘـﺎل ﺻـﺪا ﺑـﺮ‬
‫روي ﺷﺒﻜﻪ‪ ،2‬ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي راﻳﺞ‪ ،‬ﭘﻴﺸﺮوان اﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ در ﺟﻬـﺎن و در ﻧﻬﺎﻳـﺖ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺟﺰﺋـﻲ ﺗـﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ اﻣﻨﻴﺖ در ﻓﻨﺎوري ‪ VoIP‬ﺑﭙﺮدازﻳﻢ‪.‬‬

‫‪1 Public Switched Telephone Network‬‬

‫‪-‬‬

‫)‪٢- Voice Over Internet Protocol (VoIP‬‬

‫‪2‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﺑﺎ ﺗﺸﻜﺮ از ﺑﺮادر ﻋﺰﻳﺰم آﻗﺎي ﺣﺎﻣﺪ ﻛﻮه ﻓﻼح ﻛﻪ ﺑﺎ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻈﺮات و اﻳﺪه ﻫﺎي ﻛﺎرآﻣﺪ ﺧﻮد‬
‫اﻳﻨﺠﺎﻧﺐ را در ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﻳﻦ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﻳﺎري ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻟﻐﺎت ﻛﻠﻴﺪي‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﺻﺪا ﺑﺮ روي ﺷﺒﻜﻪ‪ ،VoIP،1‬ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺻﺪا ﺑﺮ روي ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل ﺻﺪا ﺑﺮ روي‬
‫‪2‬‬

‫ﺷﺒﻜﻪ‪ ،H323 ، IAX3 ، SIP ،‬اﻣﻨﻴﺖ در ‪VoIP‬‬

‫‪1 VoIP‬‬

‫‪-‬‬

‫‪2 Session Initiation Protocol‬‬

‫‪-‬‬

‫‪3 Inter-Asterisk eXchange‬‬

‫‪-‬‬

‫‪4‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ‪1.....................................................................................................................................................................................‬‬
‫ﻓﺼﻞ اول‬
‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ‪3..........................................................................................................................................................................VoIP‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ‪4.......................................................................................................................................................VoIP‬‬
‫ﺗﻔﺎوت ‪ VoIP‬ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻧﺴﻞ ﻗﺪﻳﻢ )‪5....................................................................................................... (PSTN‬‬
‫ﺗﻔﺎوت ﮔﭗ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ)ﭼﺖ( ﺻﻮت ﺑﺎ ‪7........................................................................... ..............................VOIP‬‬
‫ﺑﺮﺧﻲ اﺻﻄﻼﺣﺎت راﻳﺞ در ‪7...........................................................................................................................VoIP‬‬
‫روش ﻫﺎي دﺳﺘﺮﺳﻲ و اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺪﻣﺎت ‪ VoIP‬ﺑﺮا ي ﻛﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﻳﻲ‪10.......................................................................‬‬
‫ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﻜﺮد ‪11..............................................................................................................................................VoIP‬‬
‫ﻧﺤﻮه اﻳﺠﺎدﻳﻚ اﺗﺼﺎل ‪12.................................................................................................................................VoIP‬‬
‫ﻓﺼﻞ دوم‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي راﻳﺞ‪14....................................................................................................................................................‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎرﻛﻠﻲ ﺗﻠﻔﻦ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ‪15.....................................................................................................................................‬‬
‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪16.....................................................................................................................................................H.323‬‬
‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪18..........................................................................................................................................................SIP‬‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ‪19..........................................................................................................................................SIP‬‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ‪19............................................................................................................................................SIP‬‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي ‪ IETF‬دﻳﮕﺮ‪21.........................................................................................................‬‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻴﺎم در ﺷﺒﻜﻪ ‪24.......................................................................................................................SIP‬‬
‫ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻴﺎم ﻫﺎي‪25.....................................................................................................SIP‬‬
‫آدرس دﻫﻲ در ‪25..........................................................................................................................SIP‬‬
‫ﭘﻴﺎم ﻫﺎي‪26.....................................................................................................................................SIP‬‬
‫ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي‪27...................................................................................................................................SIP‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﻴﺎم‪29.................................................................................................................................SIP‬‬
‫ﺳﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي‪31................................................................................................................................SIP‬‬
‫ﺗﺮاﻛﻨﺶ ﻫﺎ و ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي‪32.........................................................................................................SIP‬‬

‫‪5‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ )‪34.........................................................................................................IAX(Inter-Asterisk eXchange‬‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﺟﻤﺎﻟﻲ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي‪ SIP) VoIP‬و ‪36..................................................................................................(IAX‬‬
‫‪ Codec‬ﻫﺎي ﺻﻮﺗﻲ‪38...............................................................................................................................................‬‬
‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬
‫ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻨﺪﮔﺎن ‪39......................................................................................................................................................VoIP‬‬
‫ﭘﻴﺸﺮوان ﺻﻨﻌﺖ ‪40..........................................................................................................................................VoIP‬‬
‫‪ 10‬ﺳﺮوﻳﺲدﻫﻨﺪه ﺑﺮﺗﺮ ‪42................................................................................................................................VoIP‬‬
‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬
‫اﻣﻨﻴﺖ در ‪47..................................................................................................................................................................VoIP‬‬
‫ﻟﺰوم اﻣﻨﻴﺖ در ‪48..........................................................................................................................................VoIP‬‬
‫آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي ﭘﺮوﺗﻜﻠﻬﺎي‪51..........................................................................................................................VoIP‬‬
‫ﺣﻤﻼت ﻣﻄﺮح در ‪52....................................................................................................................................VoIP‬‬
‫اراﺋﻪ راﻫﻜﺎرﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﺮاي ‪56.....................................................................................................................VoIP‬‬
‫دﻳﻮاره آﺗﺶ‪58.....................................................................................................................................‬‬
‫ﺗﺴﺖ ﻧﻔﻮذ و آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي‪59.................................................................................................................‬‬
‫‪ 25‬روش ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺟﻬﺖ اﻳﻤﻦ ﺳﺎزي ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺮاي ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي‪60...................................................................VoIP‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻫﺎ‬
‫واژه ﻧﺎﻣﻪ‪69............................................................................................................................................................‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪71..................................................................................................................................................................‬‬

‫‪6‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﺻﺪا از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻳﺎ ﻓﻨﺎوري ‪ VoIP‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﻳﻚ اﺑﺰار ﺿﺮوري ﺑﺮاي ﺑﺴـﻴﺎري از ﺑﺎزارﻫـﺎي‬
‫ﺗﺠﺎري دﻧﻴﺎ ﺑﺪل ﮔﺮدﻳﺪه ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ و ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ VoIP‬ﻧﺴﺨﻪ ﺟﺪﻳﺪي از ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺗﻠﻔﻦ ﺳﻨﺘﻲ ﻳﺎ ‪ PSTN‬ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ ﻣﻜﺎﻟﻤـﻪ ﻫـﺎي ﺻـﻮت را در ﺑﺴـﺘﻪ‬
‫ﻫﺎﻳﻲ ﺗﺤﺖ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ داده ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮوﺗﻜـﻞ اﻳﻨﺘﺮﻧـﺖ )‪ (IP‬اﻧﺘﻘـﺎل ﻣـﻲ دﻫـﺪ‪ .‬ﻳﻜـﻲ از دﻻﻳـﻞ اﺻـﻠﻲ ﺗﻮﺳـﻌﻪ‬
‫‪ VoIP‬ﻛــﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨــﻪ ﻫــﺎي ﻣﻜﺎﻟﻤــﺎت ﺗﻠﻔﻨــﻲ اﺳــﺖ‪ .‬ﻣﻜﺎﻟﻤــﻪ ﻫــﺎي ﺻــﻮت ﺳــﻨﺘﻲ ﺑــﺮ روي ‪ PSTN‬ﺑــﺎ اﺳــﺘﻔﺎده از‬
‫ﺳﻮﻳﻴﭽﻴﻨﮓ ﻣﺪاري اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ روش ﻳﻚ ﻣﺪار ﻳﺎ ﻛﺎﻧﺎل اﺧﺘﺼﺎﺻـﻲ ﺑـﻴﻦ دو ﻃـﺮف ﻗﺒـﻞ از اﻳﻨﻜـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲ ﺷـﻮد ‪ .‬ﻣﺰﻳـﺖ اﻳـﻦ روش ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺻـﻮت ﺑـﺪﻟﻴﻞ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻳـﻚ ﺧـﻂ‬
‫اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ و ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ اﻣﺎ اﻳـﻦ روش ﺑـﺪﻟﻴﻞ ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﺑـﺎﻻي ﺷـﺒﻜﻪ‪ ،‬ﮔـﺮان ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺗﻮﺳـﻌﻪ ‪VoIP‬‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮات زﻳﺎدي در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺑﻮﺟﻮد آورده اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ روش ﺑﺮاي ﺑﺮﻗـﺮاري ﻣﻜﺎﻟﻤـﻪ‪ ،‬ﺳـﻴﮕﻨﺎﻟﻬﺎي ﺻـﻮت‬
‫آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﻣﺒﺪل آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﻳﺠﻴﺘﺎل‪ ،‬دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳـﻴﮕﻨﺎﻟﻬﺎي ﺻـﻮﺗﻲ دﻳﺠﻴﺘـﺎل ﺷـﺪه در‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻮﻳﺰ اﻳﻤﻦ ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و راﺣﺖ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺷﻜﻞ دﻳﮕـﺮي ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳـﭙﺲ داده ﻫـﺎي‬
‫دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪه و ارﺳﺎل ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﻫﺎي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺑﻼدرﻧﮓ و ﺗﺤﻮﻳـﻞ ﺑـﻪ ﻣﻮﻗـﻊ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﺮ‬
‫روي ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎ اﻋﻤﺎل ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻟﻴﻨﻚ ﻫﺎي ارﺗﺒـﺎﻃﻲ ﺑـﻴﻦ ﺗﻠﻔـﻦ ﻫـﺎ ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪ .‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و داده ﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ﺑﺎزﺳﺎزي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬داده ﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘـﺎل اﺑﺘـﺪا‬
‫از ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺸﺮده ﺧﺎرج ﺷﺪه ﺳﭙﺲ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻣﺒﺪل دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻪ آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺻﻮﺗﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺠﻢ ﻓﺰآﻳﻨﺪه ﺗﺮاﻓﻴﻚ داده ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ارﺳﺎل آن ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ در‬
‫ﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ رﺷﺪ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺻﻮﺗﻲ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ اﺳﺖ و ﻫﺰﻳﻨﺔ آن‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﺎً در ارﺗﺒﺎﻃﺎت راه دور ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ دﻟﻴﻞ آﻧﻜﻪ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ اﺿﺎﻓﻲ ارﺳﺎل ﺻﻮت از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺒﻜﻪ داده ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺘﺼﺪﻳﺎن ﺷـﺒﻜﻪ و ﻛـﺎرﺑﺮان آن‪،‬‬
‫اﻣﺮوزه ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ارزان ﺑﻮدن‪ ،‬ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺳﺎدة ﺷﺒﻜﻪ داده ﺑﺮاي ارﺳﺎل ﺻﻮت‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎدة ﺑﻬﻴﻨﻪ از ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ارﺳﺎل ﺑﺎ ﻧﺮخ ﺑﻴﺖ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬اﻣﻜﺎن اﻧﺘﺨـﺎب ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﻣﻜﺎﻟﻤـﻪ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣﻴـﺰان ﻫﺰﻳﻨـﻪ از ﻃـﺮف ﻛـﺎرﺑﺮ و اﺿـﺎﻓﻪ ﻧﻤـﻮدن‬
‫ﺳﺮوﻳﺴﻬﺎي ﺟﺪﻳﺪ از ﻣﺰاﻳﺎي اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔـﻢ ﺷـﺪن‪ ،‬ﺗـﺎﺧﻴﺮ و ﻧﺎﻣﺮﺗـﺐ‬
‫ﺷﺪن ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺻﻮت‪ ،‬ﺑﺮ روي ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت اﻳﻦ ﺗﻠﻔﻨﻬﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي دارد‪.‬‬

‫‪1‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﺑﺎ ﻛﻤﻚ اﻳﻦ ﻓﻨﺎوري روي ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻓﻌﻠﻲ‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و ﺑﺴـﻴﺎري از‬
‫آﻧﻬﺎ ﻧﻈﻴﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎط راه دور ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ و ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫـﺎ‪،‬‬
‫‪ VoIP‬داراي وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺠﺎرت‪ ،‬ﺗﺎﺛﻴﺮات ﻓﺮاواﻧﻲ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫آﻧﭽﻪ واﻗﻌﻴﺖ دارد آن اﺳﺖ ﻛﻪ ‪ VoIP‬ﻧﺴﻞ ﺑﻌﺪي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣـﺪل ﺗﺠـﺎري ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ و ﺑـﺮاي ﺑﺴـﻴﺎري از‬
‫ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻣﺴﺎﻟﻪ اﻧﺘﺨﺎب آن ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ زﻣﺎن و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ آن اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻓﻨﺎوري ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺰاﻳﺎي ﺟﺪﻳﺪي ﻛﻪ اراﺋﻪ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ،‬رﻳﺴﻚ ﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻧﻴﺰ در ﭘﻲ دارد و ﺑﻜـﺎرﮔﻴﺮي‬
‫‪ VoIP‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺪون درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻼﺣﻈﺎت اﻣﻨﻴﺘﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪VoIP .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻤﻼﺗﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ وﻳﺮو ﺳـﻬﺎ‪ ،‬ﻛـﺪﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺮب‪ ،‬اﺧﺘﻼل در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ‪ ،‬ﻣﺮد در ﻣﻴﺎن و ‪ ...‬آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬درﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل راﻫﻜﺎرﻫـﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﺮاي اﻣﻦ ﻛﺮدن آن ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح ﻣﺨﺘﺼﺮي در ﻣﻮرد ‪ VoIP‬و دو ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻣﻬـﻢ ﺳـﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ آن ﻣـﻲ‬
‫ﭘﺮدازد و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻬﺪﻳﺪات اﻣﻨﻴﺘﻲ و آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫـﺎ ﭘﺮداﺧﺘـﻪ و در اداﻣـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﻼت ﻧﺎﺷﻲ از اﻳﻦ آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي ﻫﺎ‪ ،‬راﻫﻜﺎرﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻓﺼﻞ اول‬

‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ‪VoIP‬‬

‫‪3‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫‪ .1‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ‪VoIP‬‬
‫‪1.1‬‬

‫ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ‪VoIP‬‬

‫اﻣﺮوزه ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﺪن ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ از ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ‪ PSTN‬و آﻧﺎﻟﻮگ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم ﻫﻨﻮز از ﻓﻮاﻳﺪ ﻋﻤﺪه اﻳﻦ ﻓﻨﺎوري آﮔﺎه ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ارزان ﺑﻮدن‪ ،‬اﻣﻜﺎن اﺳﺘﻔﺎده ي ﺑﻬﻴﻨﻪ از ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺎده ﺳﺎزي راﺣﺖ ﺗﺮ ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺴﺘﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺻﺪا و ﻋﺪم ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﻴﻢ ﻛﺸﻲ ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﻲ ﺳﺮوﻳﺴﻬﺎي ﺟﺪﻳﺪ اﻣﺮوزه در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﻴﺎ‬
‫ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬
‫اراﺋﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن ﺳﺮوﻳﺲ ‪ VoIP‬اﻧﻘﻼﺑﻲ در زﻣﻴﻨـﻪ ي ارﺗﺒﺎﻃـﺎت ﺻـﻮﺗﻲ اﻳﺠـﺎد ﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﺳـﺎزﻣﺎن ﻫـﺎي ﺗﺠـﺎري‬
‫ﻛﻮﭼﻚ و ﺑﺰرگ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺠﺎرت و ﺻﺮﻓﻪ ﺟـﻮﻳﻲ در ﻫﺰﻳﻨـﻪ ﻫـﺎ ﺑﺴـﻴﺎر ﻣﻮﻓـﻖ‬
‫ﺑﻮده اﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﻢ ﺷﺪن ﺻﻮرﺗﺤﺴﺎب ﻫﺎي ﻣﺎﻫﻴﺎﻧﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟـﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻛـﺎرﺑﺮان ﺑـﺎ‬
‫ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻨﻮز در ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻘﺎط از ﻫﻤﺎن ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳـﻨﺘﻲ ﺗﻠﻔـﻦ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮد وﻟﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﻣﻨﻜﺮ رﺷﺪ ‪ VoIP‬در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﺪ ]‪.[3‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ‪ Vocaltec‬اوﻟﻴﻦ اراﺋﻪ دﻫﻨﺪه ﺳﺮوﻳﺲ ‪ VoIP‬در ﺳﺎل ‪ ،1995‬ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﻠﻔﻦ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ‬
‫‪ Vocaltec‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲ آﻳﺪ وﻃﻮري ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛـﻪ ﻳـﻚ ﻛـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼـﻲ را ﺑﺴـﻴﺎر ﺷـﺒﻴﻪ ﺑـﻪ ﺗﻠﻔـﻦ ﻫـﺎي‬
‫اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ اﻣﺮوزي ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺗﻠﻔﻦ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﻛـﺎرت ﺻـﺪا‪ ،‬ﻣﻴﻜﺮوﻓـﻮن و ﺑﻠﻨـﺪﮔﻮ‬
‫داﺷﺖ و ﺑﻪ ﺟﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ SIP‬ﻛﻪ اﻣﺮوزه راﻳﺞ اﺳﺖ‪ ،‬از ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ H.323‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻲ ﺗـﻮان از‬
‫‪ Vocaltec‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ‪ skype‬دﻫﻪ ‪ 90‬ﻳﺎد ﻛﺮد‪ .‬در آن زﻣﺎن ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﺪم وﺟﻮد اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﭘﻬﻦ ﺑﺎﻧﺪ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻣـﻮدم‬
‫ﻫﺎي ‪ ،dial up‬ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﻤﺎس ﻫﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ از آﻧﺎﻟﻮگ و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻨﺘﻲ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻛﻢ ﻛﻢ اراﺋﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪ VoIP‬اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم را ﮔﺴﺘﺮش دادﻧﺪ و در ﺳـﺎل ‪ ،1998‬ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎ ‪ 1‬درﺻـﺪ از ﻛـﻞ‬
‫ﺗﻤﺎس ﻫﺎي ﺗﻠﻔﻨﻲ در آﻣﺮﻳﻜﺎ را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻨـﺎوري ﺗـﺎ ﺟـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺑﺮﻗـﺮاري ﺗﻤـﺎس ﺗﻠﻔـﻦ ﺑـﻪ ﺗﻠﻔـﻦ‪1‬‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﺷﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ .‬اراﺋﻪ دﻫﻨـﺪه ﮔـﺎن ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻫـﺎي ﺷـﺒﻜﻪ ﻣﺜـﻞ ﺷـﺮﻛﺖ ‪ LUCENT‬و‬
‫‪ ، CISCO‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧـﺎﻳﻲ راﻫﮕﺰﻳﻨـﻲ ﺑـﺎر ﺗﺮاﻓﻴﻜـﻲ ‪ VoIP‬را داﺷـﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻃـﻮري ﻛـﻪ در‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ ‪ VoIP‬در ﺳﺎل ‪ 3‬درﺻﺪ از ﻛﻞ ﺑﺎر ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺻﻮت را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي ﺗﻠﻔﻦ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘـﻲ‪ ،‬ﺑـﺎ زﻳـﺎد‬
‫ﺷﺪن ﺗﻌﺪاد ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي اراﺋﻪ دﻫﻨﺪه ‪ ، VoIP‬در ﺳﺎل ‪ 2005‬ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﻴﺎر واﻗﻊ ﺷﺪ و ﻣﺸـﻜﻞ ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﺻـﺪاي‬

‫‪١-phone to phone‬‬

‫‪4‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﻇﻬﻮر اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻫﺎي ﭘﺮ ﺳﺮﻋﺖ رﻓﻊ ﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 2007‬درآﻣﺪ ﺣﺎﺻﻞ از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎﻳﻲ ﺑـﺎ ﺑﺎﻧـﺪ ﭘﻬـﻦ ﺑـﻪ‬
‫ﭼﻴﺰي ﺣﺪود ‪ 3‬ﺑﻴﻠﻴﻮن دﻻر رﺳﻴﺪ وﺗﺎ اواﺧﺮ ﺳﺎل ‪ 2008‬ﺑﻪ رﻗﻤﻲ ﻣﻌﺎدل ‪ 8.5‬ﺑﻴﻠﻴـﻮن دﻻر اﻓـﺰاﻳﺶ ﭘﻴـﺪا ﻛـﺮد‪ .‬ﺑـﺎ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ روز اﻓﺰون ﻋﻠﻢ و ﻓﻨﺎوري ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ آﻳﻨﺪه ي اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺴﻴﺎر اﻣﻴﺪوار ﺑﻮد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﺷـﺪ‬
‫روزاﻓﺰون ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ wireless‬و ﺿﺮﻳﺐ ﻧﻔﻮذ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺷﺎﻫﺪ ﮔﺴﺘﺮش ‪ VoIP‬در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻮاﻣﻊ ﺧﻮاﻫﻴﻢ‬
‫ﺑﻮد]‪.[3‬‬
‫‪1.2‬‬

‫ﺗﻔﺎوت ‪ VoIP‬ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻧﺴﻞ ﻗﺪﻳﻢ )‪(PSTN‬‬

‫ﻗﺒﻞ از ﺻﺤﺒﺖ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن ﺑﺎ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺷﺪن ‪ VoIP‬و اﺣﺴﺎس ﻧﻴـﺎز روزاﻓـﺰون ﺑـﻪ‬
‫اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ و ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬در ﻛﻨﺎر ﺷﺒﻜﻪ ﺟﺎاﻓﺘﺎده و آﺷﻨﺎي ﺗﻠﻔﻨﻲ؛ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﻛـﺎﻣﻼ از ﻣﺰاﻳـﺎي ﻳﻜـﻲ‬
‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﻳﮕﺮي ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻴﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺪف ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻫـﺎ و ﻧﻘـﺎط ﺿـﻌﻒ ﺑـﻮده و ﺳـﻌﻲ در ﻣﻐﻠـﻮب‬
‫ﻧﻤﻮدن ﻫﻴﭽﻜﺪام در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﻳﮕﺮي ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻳﻚ ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ از ﮔﻮﺷﻲ ﺗﻠﻔﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ )ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ زوج ﺳـﻴﻢ ﺑـﻪ درب‬
‫ﻣﻨﺰل( ﺷﻤﺎ در ﺣﻘﻴﻘﺖ وارد ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻮﺋﻴﭽﻴﻨﮓ ﻣﺪاري ﻣﺨﺎﺑﺮات ﻣﻲ ﺷﻮﻳﺪ؛ ﺑﺼﻮرت ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻼﺻﻪ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎ‬
‫ﺑﺮﻗﺮاري ﻳﻚ ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ )ﻳﺎ ﻣﺪاري( ﺑﻴﻦ دو ﻧﻘﻄﻪ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط دو ﻃﺮف را ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط در ﻧﻬﺎﻳﺖ‬
‫ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت آﻧﺎﻟﻮگ ﺻﻮﺗﻲ ﺑﺮ روي زوج ﺳﻴﻤﻬﺎي ﻣﺴﻲ اﺳﺘﻮار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻛﻮﺗﺎه در ﻣﻮرد‬
‫‪ PSTN‬اﻛﻨﻮن ﻣﻲ ﺗﻮان ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي اﻳﻦ ﻧﻮع ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ را ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ‪ VoIP‬ﺑﺼﻮرت ذﻳﻞ ﺧﻼﺻﻪ ﻧﻤﻮد‪:‬‬

‫ﺗﻠﻔﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‪PSTN-‬‬

‫ﺗﻠﻔﻦ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ‪VoIP-‬‬

‫• ﺗﻤﺎم ﻛﺎﻧﺎﻟﻬﺎ روي ﻳﻚ ﺧﻂ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﺣﻤﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ • .‬ﺧﻄﻮط اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ‬
‫• ﻓﺸﺮده ﺳﺎزي ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ﭘﻬﻨـﺎي ﺑﺎﻧـﺪ‬

‫•ﻫﺮ ﺧﻂ داراي ‪ 56 kbps‬ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ )در ﻫـﺮ‬

‫‪ 10 kbps‬ﻣﻲ ﺷﻮد )در ﻫﺮ ﻃﺮف(‬

‫ﻃﺮف(‬

‫• درﻳﺎﻓﺖ ﺳﺮوﻳﺴﻬﺎي ارزش اﻓﺰوده) ﻫﻤﭽﻮن ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ • درﻳﺎﻓﺖ ﺳﺮوﻳﺴﻬﺎي ارزش اﻓﺰوده )ﻫﻤﭽﻮن ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ‬
‫ﺷﻤﺎره‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ و‪ (...‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺼﻮرت ﻣﺠﺎﻧﻲ ﺑﺎ‬

‫ﺷﻤﺎره‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ‪ ،‬ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﮔﺮوﻫﻲ‪ ،‬ﺳـﺮوﻳﺲ ﭘـﻲ‬

‫ﺳﺮوﻳﺲ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﭘﻲ و‪ (...‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺒﻠﻎ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اي‬
‫دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫• ﺑﺮوز رﺳﺎﻧﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻓﻘﻂ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻬﻨـﺎي ﺑﺎﻧـﺪ و ﺑـﺮوز‬

‫• ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎ ﺑﺮوز رﺳﺎﻧﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺟﺪﻳـﺪ‬

‫رﺳﺎﻧﻲ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫واﻋﻤﺎل ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫• در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎي زﻳﺎد ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻫﺰﻳﻨﻪ اي ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ درﻳﺎﻓﺖ‬

‫• ﺑﺮاي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎي دور ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺷـﺎرژ ﺑـﺎﻻﺗﺮ ﺑـﻪ‬

‫ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ازاي ﻫﺮ دﻗﻴﻘﻪ ﻳﺎ ﻫﺮ ﭘﺎﻟﺲ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدد ) ﻳﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬

‫• ﺑﺎ رﻓـﺘﻦ ﺑـﺮق‪ ،‬ﺳـﺮوﻳﺲ ﺗﻠﻔﻨـﻲ ﺑـﺪون ﺗـﺎﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨـﺪه‬
‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﺑﺮق در ﻣﺤﻞ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫• ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﻤﺎره اورژاﻧﺴﻲ ﻧﻤﻴﺘـﻮان ﻫﻤﻴﺸـﻪ ﻗـﺎدر ﺑـﻪ‬
‫ردﻳﺎﺑﻲ ﻣﺤﻞ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﺗﻤﺎس ﮔﻴﺮﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻫﺎي روﻣﻴﻨﮓ(‬
‫• ﮔﻮﺷﻴﻬﺎي ﺗﻠﻔﻨـﻲ )اﻟﺒﺘـﻪ آﻧﻬـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺪون آداﭘﺘـﻮر‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ( ﺑﻬﻨﮕﺎم رﻓﺘﻦ ﺑﺮق ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫• وﻗﺘﻲ ﻣﺜﻼ ﺷﻤﺎره ‪) 110‬اورژاﻧﺴـﻲ( را ﺷـﻤﺎره ﮔﻴـﺮي‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺤـﻞ ﺗﻤـﺎس ﺷـﻤﺎ ﺑﺼـﻮرت ﻓﻴﺰﻳﻜـﻲ ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول)‪ (1‬ﺗﻔﺎوت ﺗﻠﻔﻦ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ‪ VoIP‬و ﺗﻠﻔﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‪PSTN‬‬

‫ﺑﺮاي واﺿﺢ ﺗﺮ ﺷﺪن ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺗﻔﺎوت ﺣﻤﻞ داده ﻫﺎي ﺻـﻮﺗﻲ و ﺳـﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ ﺑـﺮ روي ﺷـﺒﻜﻪ‬
‫ﻫﺎي ‪ VOIP‬و ‪ PSTN‬را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﻜﻞ)‪ (1‬درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ )اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻧﻤﺎي ﺑﺴﻴﺎر‬
‫ﺳﺎده ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻓﻬﻢ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ و ﻫﻨﮕﺎم ﭘﻴﺎده ﺳﺎزي ﻗﻀﻴﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻔﺎوت از اﻳﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد(‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ )‪ (1‬ﺗﻔﺎوت ﺣﻤﻞ داده ﻫﺎي ﺻﻮﺗﻲ و ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ ﺑﺮ روي ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ VOIP‬و‪PSTN‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫‪1.3‬‬

‫ﺗﻔﺎوت‪ VOIP‬ﺑﺎ ﮔﭗ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﺻﻮﺗﻲ‬

‫‪) VOIP‬ارﺳﺎل ﺻﺪا ﺑﺮ روي ﭘﺮوﺗﻜﻞ اﻳﻨﺘﺮﻧـﺖ(‪ ،‬ﻳـﻚ اﺻـﻄﻼح ﻋﻤـﻮﻣﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻧﻮاده اي از‬
‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻬﺎي اﻧﺘﻘﺎل ﺟﻬﺖ ارﺗﺒﺎط ﺻﻮﺗﻲ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ اﻃﻼق ﻣﻴﮕﺮدد‪ ،‬از ﻃﺮف دﻳﮕـﺮ ﺳﻴﺴـﺘﻤﻬﺎي ‪ VOIP‬ﻋﻤﻮﻣـﺎ‬
‫ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ راﺑﻄﻲ ﺑﺎ ‪ PSTN‬ﻫﺎ در ارﺗﺒﺎط ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗـﺎ ﻳـﻚ ارﺗﺒـﺎط ﺷـﻔﺎف ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﺑﺮﻗـﺮار ﺷـﻮد؛ درﺻـﻮرﺗﻴﻜﻪ‬
‫ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ روش ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﺮم اﻓـﺰار ﺧـﺎص ﻣﺜـﻞ ‪YAHOO‬‬

‫‪ AOL ,WINDOWS MESSENGER, MESSENGER‬و ‪ ...‬واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮده و ارﺗﺒﺎط ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﺮم اﻓـﺰاري ﺑـﻴﻦ‬
‫دو ﻃﺮف ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼ در ﺳﻄﺢ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت ﺗﺨﺼﺼـﻲ ﺗـﺮ ‪VOIP‬‬

‫در ﻻﻳﻪ اﻧﺘﻘﺎل ) ﻻﻳﻪ ﭼﻬﺎرم ( ﻣﺪل ‪ OSI‬رده ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮ د درﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﮔﭗ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘـﻲ در ﻻﻳـﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ )ﻻﻳـﻪ‬
‫ﻫﻔﺘﻢ ( ﻗﺮار دارد‪.‬‬
‫‪1.4‬‬

‫ﺑﺮﺧﻲ اﺻﻄﻼﺣﺎت راﻳﺞ در ‪VoIP‬‬

‫در اﻳﻨﺠــﺎ ﺑــﺮاي آﺷــﻨﺎﻳﻲ و ﺳــﻬﻮﻟﺖ ﺑﻜــﺎرﮔﻴﺮي اﺻــﻄﻼﺣﺎت راﻳــﺞ درﻓﻨــﺎوري ‪ VoIP‬ﺑــﻪ ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﺑﺮﺧــﻲ از‬
‫اﺻﻄﻼﺣﺎت ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‬
‫ﻣﺒﺪل ﺗﻠﻔﻦ آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ‪IP‬‬

‫ﻛﺎﻣﻞ‬

‫ﻣﺨﻔﻒ‬

‫‪Analogue Telephone Adapter‬‬

‫‪ATA‬‬

‫درﮔﺎه‪ RJ11‬ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨـﺪ ﻳـﻚ ﺗﻠﻔـﻦ ﻣﻌﻤـﻮﻟﻲ‬
‫ﺑﻮده و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﺘﺼـﻞ ﺑـﻪ آن ﺑﺎﻳـﺪ ﻗـﺎدر ﺑـﻪ‬
‫درﻳﺎﻓـﺖ ﺳـﻴﮕﻨﺎل زﻧـﮓ و ﮔﻮﺷـﻲ ﺑـﺮداري‪-‬‬
‫‪Foreign Exchange Office‬‬

‫ﮔﺬاري ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫*‬

‫‪FXO‬‬

‫‪.‬‬

‫درﮔﺎه‪ RJ11‬اي ﻛﻪ ﺧﻂ آزاد ﺑﻪ آن وﺻﻞ ﻣﻲ‬
‫ﺷـﻮد‪ .‬ﺧـﻂ آزاد و ﺗـﻮان ﻣﺼـﺮﻓﻲ ‪ ، FXS‬در‬
‫ﻳﻚ ﺧﻂ آﻧـﺎﻟﻮگ ﺑـﺮاي ﺗﻠﻔـﻦ را ﻓـﺮاﻫﻢ ﻣـﻲ‬

‫‪Foreign Exchange Station‬‬

‫ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫*‪FXS‬‬

‫ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﺪل ﻻﻧﻪ زﻧﺒﻮري ﻛـﻪ ﻋﻤـﻮﻣﻲ‬
‫ﺗﺮﻳﻦ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﺟﻬـﺖ ﺗﺠﻬﻴـﺰات ﻣﻮﺑﺎﻳـﻞ ﻣـﻲ‬

‫‪Global System forMobile‬‬
‫‪communication‬‬

‫‪GSM‬‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮوﺗﻜـــﻞ اﺧﺘﺼﺎﺻـــﻲ ‪Asterisk‬‬

‫ﺑـــﺎ‬

‫‪RFC5456‬‬

‫ﻛﻤﻴﺘﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﺎزي اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬
‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﺨﺎﺑﺮات‬
‫ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﺧﻮدﻛﺎر ﺗﻠﻔﻨﻲ اﻃﻼق‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪Inter Asterisk eXchange‬‬
‫)‪protocol (version 2‬‬
‫‪Internet Engineering Task‬‬
‫‪Force‬‬
‫‪International‬‬
‫‪Telecommunications Union‬‬
‫‪Interactive Voice Response‬‬

‫)‪IAX (IAX2‬‬
‫‪IETF‬‬
‫‪ITU‬‬
‫‪IVR‬‬

‫ﺑﻄﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﺑﻌﻨـﻮان واﺳـﻂ ﺑـﻴﻦ ﻳـﻚ ﺷـﺒﻜﻪ‬
‫ﻣﺤﻠﻲ و اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻋﻤـﻞ ﻣـﻲ ﻧﻤﺎﻳـﺪ‪ NAT .‬ﺑـﻪ‬
‫ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺠﺎز در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ اﺟﺎزه ﻣﻲ دﻫـﺪ‬

‫‪Network Address Translator‬‬

‫‪NAT‬‬

‫ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت ﻳﻚ روﺗﺮ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﻠﻔﻦ ﻣﺤﻠﻲ اﻃﻼق ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﺻﻠﻲ ﺗﺮﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ ‪ PBX‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻴﻦ‬
‫ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺧﻂ ﺗﻠﻔﻦ و ﺗﻌﺪادي از ﻛﺎرﺑﺮان و‬

‫‪Private (Automatic) Branch‬‬
‫‪Exchange‬‬

‫*‪PBX‬‬
‫)‪(PABX‬‬

‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺗﻤﺎﺳﻬﺎي دوﻃﺮﻓﻪ ﺑﻴﻦ دو ﻃﺮف اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻤـﺎﻳﺶ دﻳﺠﻴﺘـﺎﻟﻲ ﻳـﻚ ﺳـﻴﮕﻨﺎل آﻧـﺎﻟﻮگ‬
‫ﺑﺼﻮرت ﺑﺎزه ﻫﺎي ‪ 0‬و ‪ 1‬؛ ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردي در ﺻﻮت و ﺗﺼـﻮﻳﺮ دﻳﺠﻴﺘـﺎل ﻧﻴـﺰ‬

‫‪Pulse Code Modulation‬‬

‫‪PCM‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﺒﻜﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺨﺎﺑﺮات ﻛﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻠﻔﻦ‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻴﺰ از آن ﻳﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪Public Switched Telephone‬‬
‫‪Network‬‬

‫‪PSTN‬‬

‫در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ)‪(Packet-switched‬‬

‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻜـﺎﻧﻴﺰم ﻛﻨﺘـﺮل ذﺧﻴـﺮه ﻣﻨـﺎﺑﻊ‪ ،‬ﺟﻬـﺖ‬
‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﺮوﻳﺲ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬اﻃﻼق ﻣﻲ‬

‫‪Quality of Service‬‬

‫‪QoS‬‬

‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻳﺎدداﺷﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﺘﺸـﺮ ﺷـﺪه ‪ IETF‬ﻛـﻪ روش‪،‬‬

‫‪8‬‬

‫‪Request For Comment‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫‪RFC‬‬

‫رﻓﺘﺎر‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﻧﻮآورﻳﻬﺎي ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪه در‬
‫زﻣﻴﻨﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧـﺖ و ﺳﻴﺴـﺘﻤﻬﺎي ﻣﺘﺼـﻞ ﺑـﻪ آن را‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ و داراي ﺷﻤﺎره ﻣﻨﺤﺼﺮﺑﻔﺮدي‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻓﺮﻣﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺻﻮﺗﻲ و ﺗﺼـﻮﻳﺮي‬
‫در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪RFC3550‬‬

‫‪Real-time Transport Protocol‬‬

‫‪RTP‬‬

‫ﭘﺮوﺗﻜـﻞ اﺧﺘﺼﺎﺻـﻲ ﺳﻴﺴـﻜﻮ ﺟﻬـﺖ ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫ﺗﺮﻣﻴﻨـﺎل ﺷـﺒﻜﻪ ﺑـﻴﻦ اﻳﺴـﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﻛـﺎري و‬
‫‪ CallManager‬ﻫﺎي ﺳﻴﺴﻜﻮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﺑﺘﺪا‬

‫‪Skinny Call Control Protocol‬‬

‫‪SCCP‬‬

‫ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻠﺴﻴﻮس اﺑﺪاع ﮔﺮدﻳـﺪ اﻛﻨـﻮن‬
‫ﻣﺎﻟﻚ و ﻣﻌﺮف آن ﺳﻴﺴﻜﻮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ ﺻﻮﺗﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ‪ VoIP‬ﻛﻪ‬
‫ﻣﻔﺼﻼً در ﻣﻮرد آن ﺻﺤﺒﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Session Initiation Protocol‬‬

‫‪SIP‬‬

‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ ﺗﻠﻔﻨﻲ‬
‫ﻛــﻪ ﺑــﺮاي راه اﻧــﺪازي اﻛﺜــﺮ ‪ PSTN‬ﻫــﺎ‬

‫‪Signaling System7‬‬

‫‪SS7‬‬

‫ﺑﻜﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﺪول)‪ (2‬اﺻﻄﻼﺣﺎت راﻳﺞ درﻓﻨﺎوري ‪[4] VoIP‬‬
‫* ﺑﺮاي درك ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ‪ PBX3 ،FXS2 ، FXO1‬ﻛﻪ در ﺟﺪول ‪ 2‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺤﻮه ﺗﻌﺎﻣﻞ آﻧﻬـﺎ و‬
‫ﺗﻠﻔﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ در ﺷﻜﻞ)‪ (2‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪1-Foreign Exchange Office‬‬
‫‪2 -Foreign Exchange Station‬‬
‫‪3-Private Branch Exchange‬‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﺷﻜﻞ )‪ (2‬ﺗﻌﺎﻣﻞ ‪ FXO, FXS‬و ‪PBX‬‬

‫‪ ١..١‬روش ﻫﺎي دﺳﺘﺮﺳﻲ و اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺪﻣﺎت ‪ VoIP‬ﺑﺮا ي ﻛﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان روﺷﻬﺎي ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ ‪ VoIP‬را در ﺳﻪ دﺳﺘﻪ زﻳﺮ ﻗﺮار داد‪:‬‬

‫ﻣﺒﺪل ﺗﻠﻔﻦ آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﻳﺠﻴﺘﺎل )‪(ATA‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﺒﺪﻟﻬﺎ ﺑﻪ دروازه‪ 1‬ﻧﻴﺰ ﻣﺸﻬﻮرﻧﺪ و ﻋﻤﻮﻣـﺎ ﺑﺼـﻮرت راﻳﮕـﺎن ازﻃـﺮف ﺳـﺮوﻳﺲ دﻫﻨـﺪﮔﺎن ﺧـﺪﻣﺎت‬
‫‪ VoIP‬در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺸﺘﺮﻛﺎﻧﺸﺎن ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻛﺎرﺑﺮ ﺷﺒﻜﻪ ‪ VoIP‬ﮔﻮﺷﻲ ﺗﻠﻔﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺧﻮد را ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ اﻳﻦ راﺑﻂ ﺑﻪ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ‪ VoIP‬ﻣﺘﺼﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﻤﺮاه )اﮔﺮ روي ﻣﺒﺪل ﺑﺼﻮرت ﺗﻮﻛـﺎر‪ 2‬ﻧﺒﺎﺷـﺪ( آن را ﻣـﻲ ﺗـﻮان‬
‫ﺟﻬﺖ ﻛﺎر ﺑﺎ ‪ VoIP‬ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﮔﻮﺷﻲ ‪(IPPhone) VoIP‬‬
‫اﻳﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات اﻛﺜﺮا ﻇﺎﻫﺮي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ دارﻧﺪ ﺑـﺎ اﻳـﻦ ﺗﻔـﺎوت ﻛـﻪ ورودي آﻧﻬـﺎ ﺑﺠـﺎي‬
‫اﺗﺼﺎل ‪ RJ11‬ﻛﻪ در ﮔﻮﺷﻲ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ از اﺗﺼـﺎل ‪) RJ45‬ﻣﺸـﺎﺑﻪ اﺗﺼـﺎﻻت ﺷـﺒﻜﻪ( اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻛﺮده و ﺗﻤﺎم ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ و ﺳﺨﺖ اﻓﺰارﻫﺎي ﻣﻮردﻧﻴﺎز را ﺑﺼﻮرت ﺗﻮﻛﺎر دارﻧﺪ‪ .‬ﻫﻢ اﻛﻨﻮن اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻳﻜﻲ‬
‫از ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ و ﻛﺎرﺑﺮﭘﺴﻨﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬در ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻮﺷـﻲ ﺑﺮﻧـﺪ ‪ Avaya‬را ﻣﺸـﺎﻫﺪه‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ]‪.[5‬‬

‫ﺷﻜﻞ )‪ (3‬ﮔﻮﺷﻲ ﺗﺤﺖ ﺷﺒﻜﻪ‬
‫‪1-Gateway‬‬
‫‪2- Built-in‬‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﺗﻠﻔﻦ ﻧﺮم اﻓﺰاري )‪(SoftPhone‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗﻤﺎس ﻛﻪ از آن ﺑﻌﻨﻮان ﺗﻤﺎس راﻳﺎﻧﻪ ﺑﻪ راﻳﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﻳـﺎد ﻣـﻲ ﺷـﻮد ﺳـﺎده ﺗـﺮﻳﻦ راه ﺑﺮﻗـﺮاري ﻳـﻚ‬
‫ﺗﻤﺎس ‪ VOIP‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮان ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ را ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﺳﻬﺎي ﺧﻮد ﻣﻲ ﭘﺮدازﻧﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ روش ﻣﺸـﺘﺮﻛﻴﻦ‬
‫ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﻮع دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺧﺪﻣﺎت دﺳﺘﺮﺳﻲ را ﺧﻮاﻫﻨـﺪ ﭘﺮداﺧـﺖ و ﺗﻤﺎﺳـﻬﺎ ﭼـﻪ راه دور و ﭼـﻪ‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﻫﻴﭻ ﻫﺰﻳﻨﻪ اﺿﺎﻓﻲ دﻳﮕﺮي را ﺑـﻪ وي ﺗﺤﻤﻴـﻞ ﻧﻤـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬در ﺷـﻜﻞ)‪ (4‬ﺗﻠﻔـﻦ ﻧـﺮماﻓـﺰاري ‪ Eyebeam‬را‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ارﺗﺒﺎط ﺗﺼﻮﻳﺮي را ﻧﻴﺰ دارد]‪.[5‬‬

‫ﺷﻜﻞ )‪ (4‬ﺗﻠﻔﻦ ﻧﺮماﻓﺰاري‬
‫‪1.5‬‬

‫ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﻜﺮد ‪VoIP‬‬

‫در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭘﻴﺸﮕﺎﻣﺎن ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻳﻚ ﺳﻴﮕﻨﺎل را ﺑﻪ ﺻـﻮرت دﻳﺠﻴﺘـﺎل‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮده و در ﻳﻚ ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻃﻮﻻﻧﻲ ارﺳﺎل ﻧﻤـﻮد‪ .‬ﺑـﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈـﻮر ﻣـﻲ ﺑﺎﻳﺴـﺖ ﻗﺒـﻞ از ارﺳـﺎل ﺳـﻴﮕﻨﺎل‪ ،‬آن را ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﻣﺒﺪل آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﻳﺠﻴﺘﺎل‪ ،1‬ﺑﻪ ﺳـﻴﮕﻨﺎل دﻳﺠﻴﺘـﺎل ﺗﺒـﺪﻳﻞ و ﺳـﭙﺲ ارﺳـﺎل ﻧﻤـﻮد و در ﻧﻘﻄـﻪ ﭘﺎﻳـﺎﻧﻲ‬
‫اﻧﺘﻘﺎل‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﻣﺒﺪل دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻪ آﻧـﺎﻟﻮگ‪ 2‬ﻣﺠـﺪدا" آن را ﺑـﻪ ﺳـﻴﮕﻨﺎل آﻧـﺎﻟﻮگ ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﻧﻤـﻮد‪ .‬ﻓﻨـﺎوري‬

‫)‪1-Analog-to-Digita Coverter (ADC‬‬
‫)‪2-Digital to Analog Converter (DAC‬‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫‪ VoIP‬ﻧﻈﻴﺮ آﻧﭽﻪ اﺷﺎره ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬در اﺑﺘﺪا‪ ،‬ﺻﺪاﻳﻲ ﻛﻪ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺷﺪه در ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ ﻗـﺮار ﻣـﻲ‬
‫ﮔﻴﺮد و ﭘﺲ از ارﺳﺎل در ﻣﻘﺼﺪ ﻣﺠﺪدا" ﺑﻪ ﺻﻮت ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ذﺧﻴﺮه اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺖ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﺎﻋـﺚ ﻣـﻲ‬
‫ﮔﺮدد ﻛﻨﺘﺮل ﺑﺮ روي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻬﺘﺮاﻋﻤﺎل ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼ" ﻣﻲ ﺗﻮان آﻧﺎن را ﻓﺸﺮده ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻣﺴﻴﺮ آﻧﺎن را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛـﺮد و ﻳـﺎ‬
‫آﻧﺎن را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﺮﻣﺖ ﺟﺪﻳﺪ دﻳﮕﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ TCP/IP1‬از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ‪ IP‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣـﻲ ﮔﺮدﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺷـﺎﻣﻞ ﻳـﻚ ﻫـﺪر‬
‫)ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل ارﺗﺒﺎﻃﺎت( و ﻳﻚ ﺑـﺎر ﻣﻔﻴـﺪ‪ 2‬ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﻣﺒﺎدﻟـﻪ داده ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬در ﻓـﻦ آوري ‪ VoIP‬از ﺑﺴـﺘﻪ ﻫـﺎي‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ‪ IP‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﺮﻛﺖ در ﺷﺒﻜﻪ و رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﻧﻬﺎﺋﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺣﺠﻢ ﻓﺰآﻳﻨﺪه ﺗﺮاﻓﻴﻚ داده ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ارﺳﺎل آن ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷـﻮد ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫در ﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ رﺷﺪ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺻﻮﺗﻲ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ اﺳﺖ و ﻫﺰﻳﻨﻪ آن‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﺎً در ارﺗﺒﺎﻃﺎت راه دور ﺑﺴﻴﺎر زﻳـﺎد‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ آﻧﻜﻪ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ اﺿﺎﻓﻲ ارﺳﺎل ﺻﻮت از ﻃﺮﻳﻖ ﺷـﺒﻜﻪ داده ﺑﺴـﻴﺎر ﻛـﻢ اﺳـﺖ‪ ،‬ﻣﺘﺼـﺪﻳﺎن ﺷـﺒﻜﻪ و‬
‫ﻛﺎرﺑﺮان آن‪ ،‬اﻣﺮوزه ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ارزان ﺑﻮدن‪ ،‬ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺳﺎده ﺷﺒﻜﻪ داده‬
‫ﺑﺮاي ارﺳﺎل ﺻﻮت‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﻣﺎﻟﺘﻲ ﭘﻠﻜﺲ ﻛﺮدن راﺣﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎدة ﺑﻬﻴﻨﻪ از ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ارﺳـﺎل ﺑـﺎ ﻧـﺮخ ﺑﻴـﺖ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬اﻣﻜﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣﻴـﺰان ﻫﺰﻳﻨـﻪ از ﻃـﺮف ﻛـﺎرﺑﺮ و اﺿـﺎﻓﻪ ﻧﻤـﻮدن‬
‫ﺳﺮوﻳﺴﻬﺎي ﺟﺪﻳﺪ از ﻣﺰاﻳﺎي اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻢ ﺷﺪن‪ ،‬ﺗﺎﺧﻴﺮ و ﻧﺎﻣﺮﺗﺐ‬
‫ﺷﺪن ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺻﻮت ﺑﺮ روي ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت اﻳﻦ ﺗﻠﻔﻨﻬﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي دارد‪.‬‬

‫‪1.6‬‬

‫ﻧﺤﻮه اﻳﺠﺎد ﻳﻚ اﺗﺼﺎل ‪VoIP‬‬

‫ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ارﺗﺒﺎط ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ‪ ،VoIP‬ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﺮاﺣﻞ زﻳﺮ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻼدرﻧﮓ دﻧﺒﺎل ﻧﻤﻮد ‪:‬‬
‫• ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﻴﮕﻨﺎل آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﻳﺠﻴﺘﺎل‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺻﻮﺗﻲ آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎل دﻳﺠﻴﺘﺎل )ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﺻﻔﺮ و ﻳﻚ( ﺗﺒﺪﻳﻞ ﮔﺮدد ﻛﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﻛﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻣﺒﺪل آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﻳﺠﻴﺘﺎل )‪ (ADC‬ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫• ﻓﺸﺮده ﺳﺎزي ﺳﻴﮕﻨﺎل دﻳﺠﻴﺘﺎل‬
‫‪1-Transmission Control Protocol Internet Protocol‬‬
‫‪2-Payload‬‬

‫‪12‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﭘﺲ از ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺻﻮﺗﻲ ﺑﻪ دﻳﺠﻴﺘﺎل‪ ،‬ﺑﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻳﻚ ﻓﺮﻣﺖ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻓﺸـﺮده ﺷـﻮﻧﺪ‬
‫ﺗﺎ آﻣﺎده ارﺳﺎل ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ از ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﮔـﺮدد‪ PCM :‬و اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ‪ITU-T1‬‬

‫‪ G.711‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﺋﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫• اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺑﻼدرﻧﮓ‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺻﻮﺗﻲ در ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺑﻼدرﻧـﮓ )ﻋﻤﻮﻣـﺎ" ‪RTP2‬‬

‫ﺑﺮ روي ‪ (UDP 3‬ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫• اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻻزم اﺳﺖ از ﻳﻚ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﺮاﺧﻮاﻧﻲ ﻛﺎرﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﮔـﺮدد‪ .‬ﭘﺮوﺗﻜـﻞ ‪ITU-T‬‬

‫‪ H.323‬ﻧﻤﻮﻧﻪ اي در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫• ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﻴﮕﻨﺎل دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻪ آﻧﺎﻟﻮگ‬
‫در ﺳﻤﺖ ﮔﻴﺮﻧﺪه‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺠﺰا‪ ،‬داده ﻫﺎ اﺳـﺘﺨﺮاج و ﺑـﻪ ﺳـﻴﮕﻨﺎل ﻫـﺎي ﺻـﻮﺗﻲ‬
‫آﻧﺎﻟﻮگ ﺗﺒﺪﻳﻞ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺮاي ﻛﺎرت ﺻﺪا و ﻳﺎ ﺗﻠﻔﻦ ارﺳﺎل ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻓﺼـﻞ دوم در ﺧﺼـﻮص ﭘﺮوﺗﻜـﻞ ﻫـﺎي‬
‫‪ VoIP‬ﺑﺤﺚ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪1-International Telecommunication Union‬‬
‫‪2-Real-time Transport Protocol‬‬
‫‪3-User Datagram Protocol‬‬

‫‪13‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي راﻳﺞ‬

‫‪ .2‬ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي راﻳﺞ‬

‫‪14‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫در اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻻﻳﻪ اي ﺗﻠﻔﻦ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ و ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي ‪ VoIP‬را ﻣـﻮرد ﺑﺤـﺚ ﻗـﺮار ﺧـﻮاﻫﻴﻢ داد‪ .‬ﻻزم ﺑـﻪ‬
‫ذﻛﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ آﻧﻜﻪ اﻣﺮوزه ‪ SIP‬ﭘﺮوﺗﻜـﻞ راﻳـﺞ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده در ﻓﻨـﺎوري ‪ VoIP‬ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬در ﺑﺨـﺶ‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي در اﻳﻦ ﺑﺎره اراﺋﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪2.1‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻻﻳﻪ اي ﺗﻠﻔﻦ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ‬

‫در ﺷﻜﻞ)‪ (5‬ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﭘﻴﺎده ﺳﺎزي ﺗﻠﻔﻦ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻻﻳـﻪ اي ‪ TCP/IP‬ﻧﻤـﺎﻳﺶ داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺑﺨﺶ ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ و ارﺳﺎل رﺳﺎﻧﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﺑﺨﺶ‬
‫ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ ﻋﻤﻠﻴﺎت اﻳﺠﺎد‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺧﺎﺗﻤﻪ دادن ﻳﻚ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬در ﺑﺨﺶ ارﺳﺎل رﺳﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺻﺪا ﭘﺲ از‬
‫ﻓﺸﺮده ﺳﺎزي‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ RTP١‬ارﺳﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ RTCP2‬ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻌﺪاد‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه و ﺗﻌﺪاد ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﮔﻢ ﺷﺪه‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﺑﺮاي ﺑﺨﺶ ﻛﻨﺘﺮل ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣـﻲ آورد‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ارﺳﺎل‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻜﺎﻟﻤـﺎت را در ﺣـﺪ ﻗﺎﺑـﻞ ﻗﺒـﻮل ﺗﻀـﻤﻴﻦ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺪ ]‪.[1‬‬

‫ﺷﻜﻞ)‪ :(5‬ﻣﺪل ﻣﺮﺟﻊ ‪ TCP/IP‬در ﭘﻴﺎده ﺳﺎزي ﺗﻠﻔﻦ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ‬

‫‪1-Real-Time Transport Protocol‬‬
‫‪2-Real-Time Transport Control Protocol‬‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫‪2.2‬‬

‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪H.323‬‬

‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ H.323‬ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺳﺴﻪ ‪ ITU-T‬ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﺘﻔﺎوت ﺗﻠﻔﻨﻲ و ﭼﻨﺪرﺳﺎﻧﻪ اي را‬
‫در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ IP‬ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮده و ارﺗﺒﺎط ﺻﻮت‪ ،‬وﻳﺪﻳﻮ و داده را ﺑﺼﻮرت ﺑﻼدرﻧﮓ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭼﻬﺎر ﻧﻬﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان واﺣﺪﻫﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﻛﺎﻣﻞ ‪ H.323‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از‪ :‬ﻧﻘـﺎط‬
‫اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ )ﭘﺎﻳﺎﻧﻪ ﻫﺎ(‪ ،‬ﮔﺬرﮔﺎه‪ ،‬ﻣﺤﺎﻓﻆ ﮔﺬرﮔﺎه و واﺣﺪ ﻛﻨﺘﺮل ﭼﻨـﺪ ﻧﻘﻄـﻪ اي )‪ .(MCU‬ﻧﻘـﺎط اﻧﺘﻬـﺎﻳﻲ) ﺗﻠﻔـﻦ ﻫـﺎ‪،‬‬
‫ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري‪ ،‬ﭘﺴﺖ ﺻﻮﺗﻲ‪ ،‬دورﺑﻴﻦ ﻫﺎي وﻳﺪﺋﻮﻳﻲ و‪ ( ...‬اﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎ آن ﻫـﺎ در‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﮔﺬرﮔﺎه ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ و اﻧﺘﻘﺎل رﺳﺎﻧﻪ )ﺻﻮت و ﺗﺼﻮﻳﺮ( را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت واﺳﻂ‬
‫ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ‪ ISDN1‬و ‪ PSTN2‬ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط ﺑـﻴﻦ دو ﺗﺮﻣﻴﻨـﺎل روي‬
‫ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ‪ H.323‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺬرﮔﺎه ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺤﺎﻓﻆ ﮔﺬرﮔﺎه ﻧﻴﺰ ﻳﻚ ﺟﺰء اﺧﺘﻴﺎري در ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ‬
‫ﺑﺮ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ H.323‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﮔﺬرﮔﺎه ﻫﺎي ‪ VoIP‬در آن ﺛﺒﺖ ﻧـﺎم ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ و ﻣﻬـﻢ ﺗـﺮﻳﻦ ﻋﻤـﻞ آن‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤـﻪ‬
‫آدرس ﺑﻴﻦ آدرس ﻫﺎي ﺳﻤﺒﻠﻴﻚ ﻣﺴﺘﻌﺎر و آدرس ﻫـﺎي ‪ IP‬ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻣﺤـﺎﻓﻆ ﮔـﺬرﮔﺎه ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﻐـﺰ ﺷـﺒﻜﻪ‬
‫‪ H.323‬درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد و در واﻗﻊ ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ي ﻣﺮﻛﺰي ﺑـﺮاي ﺗﻤـﺎم ﺗﻤـﺎس ﻫـﺎي داﺧـﻞ ﺷـﺒﻜﻪ ‪ H.323‬اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻆ ﮔﺬرﮔﺎه ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻬﻤﻲ ﻣﺜﻞ ﺗﺮﺟﻤﻪ آدرس‪ ،‬ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺬﻳﺮش‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ ﺳـﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ و ﺷـﻤﺎرش‬
‫ﺗﻤﺎس ﻫﺎ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﺮﻣﻴﻨﺎل ﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺬرﮔﺎه ﻫﺎ و ‪ MCU3‬ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻳـﻚ ﻣﺤـﺎﻓﻆ ﮔـﺬرﮔﺎه ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ MCU‬ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﻃﺮﻓﻪ را ﺑﻴﻦ ﺳﻪ ﻳﺎ ﺗﻌـﺪاد ﺑﻴﺸـﺘﺮي‬
‫از ﻧﻘﺎط اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ H.323‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از روﻳـﻪ ﻫـﺎي اﻳﺠـﺎد ﻣﻜﺎﻟﻤـﻪ و ﻣـﺬاﻛﺮه را‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ آن ﻫﺎ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ‪ H.245 ،H.235 ،H.225 ،VoIP‬و اﻋﻀﺎي ﺳﺮي ﻫﺎي‬
‫ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ ‪ Q.900‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ H.323 .‬ﮔﺮوﻫﻲ از ﻛﺪ ﮔﺬارﻫﺎي ﺻﻮت ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ، VoIP‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳـﺮي ﻫـﺎي‬
‫‪ G.700‬را ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ]‪.[1‬‬
‫‪ H.225‬ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ اﻳﺠﺎد ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ و ﺧﺎﺗﻤﻪ آن را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺷﺎﻣﻞ آدرس ﻫـﺎي ‪ IP‬ﻣﺒـﺪا و ﻣﻘﺼـﺪ‬
‫درﮔﺎه ﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺪ ﻛﺸﻮر و اﻃﻼﻋـﺎت درﮔـﺎه ‪ H.245‬اﻳـﻦ ﭘﺮوﺗﻜـﻞ )‪ ،(H.245.1‬ﭘﻴـﺎم ﻫـﺎي ﺗﺼـﺪﻳﻖ ﺛﺒـﺖ ﻧـﺎم‪ 4‬ﺷـﺎﻣﻞ‬
‫‪1-Integrated Services Digital Network‬‬
‫‪2-Public Switched Telephone Network‬‬
‫‪3-Multipoint Control Unit‬‬
‫)‪4- Registration Admission Status (RAS‬‬

‫‪16‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ‪ ،‬ﭘﺬﻳﺮش ﺛﺒﺖ ﻧﺎم و وﺿﻌﻴﺖ و اﻃﻼﻋﺎت رﺷﺘﻪ رﺳﺎﻧﻪ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ‪ H.245 .‬ﺗﺒـﺎدل ﭘﻴـﺎم ﻫـﺎﻳﻲ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﭘﺎﻳﺎﻧﻪ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط رﺋﻴﺲ ‪ /‬ﻣﺮﺋﻮس‪ 1‬و اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎﻧﺎل ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﺮاي رﺷﺘﻪ ﻫﺎي رﺳﺎﻧﻪ )ﺻﻮت و ﺗﺼﻮﻳﺮ(‬
‫را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫از آن ﺟﺎﻛﻪ در ﻣﻌﻤﺎري ‪ H.323‬ﻣﻨﺸﺎ درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎت رﻣﺰﻧﮕـﺎري ﺗﺼـﺪﻳﻖ ﻧﻤـﻲ ﺷـﻮد ﻟـﺬا‬
‫ﺗﻬﺪﻳﺪات اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﺮاي آن ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ H.235‬ﺑﻪ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ H.235‬ﻧﻴﺰ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﭘﻴﺎم ﻫﺎ‪ ،‬روﻳﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ و اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﺮاي اﻣﻦ ﻛﺮدن ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ‪ ،‬ﻛﻨﺘﺮل و ارﺗﺒﺎﻃـﺎت رﺳـﺎﻧﻪ‬
‫ﺗﺤﺖ ﻣﻌﻤﺎري ‪ H.323‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺤﺚ ﻣﻬﻢ ‪ H.235‬ﺗﻬﺪﻳﺪات اﻣﻨﻴﺘﻲ در ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﺷـﻨﻮد ﺷـﺒﻜﻪ ﻳـﺎ روش ﻫـﺎي‬
‫دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺤﺮف ﻛﺮدن رﺳﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﻤﻠﻪ ﻫﺎي ﻣﻄﺮح در اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ‪ ،‬ﺻﺤﺖ ﭘﻴﺎم ﻫﺎي ﻳﻚ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ را ﺑﻪ ﺧﻄﺮ‬
‫ﻣﻲ اﻧﺪازﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻧﻴﺎز ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻓﺮاد را ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺼـﺪﻳﻖ ﻛـﺮدن‬
‫ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻨﺒﻊ درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎ ﺳﺎزد و ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﺪم ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت ﭘﻴﺎم ﻫﺎ و رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ در ﺣﻴﻦ اﻧﺘﻘﺎل را اﻧﺠـﺎم‬
‫دﻫﺪ‪ .‬اﺻﻮﻻً ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻳﻚ راز اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷـﺘﻪ ﺷـﺪه ﻳـﺎ روش ﻫـﺎي ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ ﻛﻠﻴـﺪ ﻋﻤـﻮﻣﻲ ﺑـﺎ‬
‫ﮔﻮاﻫﻲ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي اﻣﻦ ﻛﺮدن ﭘﻴﺎم ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫـﺎي ‪ ،TLS) ،TLS٢‬ﺟﺎﻧﺸـﻴﻦ ﻻﻳـﻪ ﺳـﻮﻛﺖ‬
‫اﻣﻦ )‪ (SSL3‬و ﺑﺮ اﺳﺎس ‪ SSL 3.0‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ( و ‪) IPSec‬اﻣﻨﻴـﺖ ‪ (IP‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪ IPSec .‬اﻏﻠـﺐ اﻃﻼﻋـﺎت‬
‫ﺳﺮﺑﺎر ﻣﻬﻢ را ﻧﻴﺰ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﺎر ﻣﻔﻴﺪ رﻣﺰ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ درﺣﺎﻟﻴﻜـﻪ ‪ TLS‬ﻓﻘـﻂ ﺑـﺎر ﻣﻔﻴـﺪ ﺑﺴـﺘﻪ را رﻣـﺰ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫رﻣﺰﻧﮕﺎري ‪ ،TLS‬آدرس ‪ IP‬را ﺑﺪون رﻣﺰ ﻧﮕﻪ ﻣﻲ دارد‪ H.235 .‬داراي ﺗﻌﺪادي ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞ ﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ‬
‫ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﻣﺎژول ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از اﺻﻄﻼﺣﺎت‪ ،‬ﺗﻌـﺎرﻳﻒ‪ ،‬ﺧﻮاﺳـﺘﻪ ﻫـﺎ و روﻳـﻪ ﻫـﺎ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞ ﺧﺎص ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳـﺮوﻳﺲ‬
‫ﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞ ﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻫﻮﻳﺖ‪ ،‬ﻋﺪم اﻧﻜﺎر‪ ،‬ﺻﺤﺖ‪ ،‬ﻣﺤﺮﻣـﺎﻧﮕﻲ‪ ،‬ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫دﺳﺘﺮﺳﻲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻠﻴﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﺮي از ﺣﻤﻼت ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞ اﺻﻠﻲ ‪ H.235.1‬ﺣﻤﻠﻪ ﻫﺎي زﻳﺮ ﺧﻨﺜﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫• ﺣﻤﻠﻪ ي ﻣﺮد در ﻣﻴﺎن ‪ :‬ﺳﺮوﻳﺲ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﺻﺤﺖ ﭘﻴﺎم ﺳﻄﺢ ﻛﺎرﺑﺮد‪ ،‬از ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻤﻠﻪ اي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﺣﻤﻠﻪ ي ﺗﻜﺮار‪ :‬اﺳﺘﻔﺎده از ‪‬ﻣﻬﺮ زﻣﺎﻧﻲ و دﻧﺒﺎﻟﻪ ﻋﺪدي ﺑﺎﻋﺚ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻤﻠﻪ اي ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1-Clinet/ Server‬‬
‫‪2-Transport Layer Security‬‬
‫‪3-Secure Socket Layer‬‬

‫‪17‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫• ﻓﺮﻳﺒﻜﺎري‪ :‬ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻫﻮﻳﺖ ﻛﺎرﺑﺮ ﻣﺎﻧﻊ از اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫• دزدﻳﺪن ارﺗﺒﺎط‪ :‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ از ﺗﺼﺪﻳﻖ ﺻﺤﺖ ﺑـﺮاي ﭘﻴـﺎم ﻫـﺎي ﺳـﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ ﻣـﻲ ﺗـﻮان‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد]‪.[1‬‬
‫در اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺤﺚ ﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻫﺎي ‪) DoS‬ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از ﺳﺮوﻳﺲ( در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪2.3‬‬

‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪SIP‬‬

‫ﺣﺠﻢ ﻓﺰآﻳﻨﺪه ﺗﺮاﻓﻴﻚ داده ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ارﺳﺎل آن ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫در ﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ رﺷﺪ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺻﻮﺗﻲ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ اﺳﺖ و ﻫﺰﻳﻨﺔ آن‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﺎً در ارﺗﺒﺎﻃﺎت راه دور ﺑﺴﻴﺎر زﻳـﺎد‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ آﻧﻜﻪ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ اﺿﺎﻓﻲ ارﺳﺎل ﺻﻮت از ﻃﺮﻳﻖ ﺷـﺒﻜﻪ داده ﺑﺴـﻴﺎر ﻛـﻢ اﺳـﺖ‪ ،‬ﻣﺘﺼـﺪﻳﺎن ﺷـﺒﻜﻪ و‬
‫ﻛﺎرﺑﺮان آن‪ ،‬اﻣﺮوزه ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ارزان ﺑﻮدن‪ ،‬ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺳﺎدة ﺷﺒﻜﻪ داده‬
‫ﺑﺮاي ارﺳﺎل ﺻﻮت‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﻣﺎﻟﺘﻲ ﭘﻠﻜﺲ ﻛﺮدن راﺣﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎدة ﺑﻬﻴﻨﻪ از ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ارﺳـﺎل ﺑـﺎ ﻧـﺮخ ﺑﻴـﺖ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬اﻣﻜﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻜﺎﻟﻤـﻪ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣﻴـﺰان ﻫﺰﻳﻨـﻪ از ﻃـﺮف ﻛـﺎرﺑﺮ و اﺿـﺎﻓﻪ ﻧﻤـﻮدن‬
‫ﺳﺮوﻳﺴﻬﺎي ﺟﺪﻳﺪ از ﻣﺰاﻳﺎي اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻢ ﺷﺪن‪ ،‬ﺗﺎﺧﻴﺮ و ﻧﺎﻣﺮﺗﺐ‬
‫ﺷﺪن ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺻﻮت ﺑﺮ روي ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت اﻳﻦ ﺗﻠﻔﻨﻬﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي دارد‪.‬‬

‫ﻳﻜﻲ از ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ در اﻳـﻦ ﺗﻠﻔـﻦ ﻫـﺎ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﻜـﻞ ‪ SIP‬ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ﻛﻤﻴﺘـﻪ ‪ IETF‬در‬
‫‪ RFC3261‬ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﺎ ﺳـﺎﺧﺘﺎر اﻳﻨﺘﺮﻧـﺖ و ﺳـﺎدﮔﻲ ﭘﻴـﺎده ﺳـﺎزي از ﺟﻤﻠـﻪ دﻻﻳـﻞ ﻋﻤـﺪة‬
‫ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ]‪.[2‬‬
‫‪ SIP‬ﻳﻚ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻛﻨﺘﺮل) ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ ( ﻻﻳﻪ ﻛﺎرﺑﺮد ﺟﻬﺖ اﻳﺠﺎد‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺧﺎﺗﻤﻪ دادن ﺑﻪ ﺟﻠﺴﺎت‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﻀﻮر‬
‫ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻓﺮاﺧﻮاﻧﻴﻬـﺎي ‪ SIP‬ﻛـﻪ ﺟﻬـﺖ اﻳﺠـﺎد ﺟﻠﺴـﺎت ﺑـﻪ ﻛـﺎر ﻣـﻲ رود‪ ،‬ﺣﺎﻣـﻞ‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻔﺎﺗﻲ از ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪه اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻣﻲ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﺮ روي ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از اﻧﻮاع رﺳـﺎﻧﻪ‬
‫ﻫﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ SIP .‬از ﻋﻨﺎﺻﺮي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﺮور ﭘﺮاﻛﺴﻲ‪ 1‬ﺟﻬﺖ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺮدﻫﻲ درﺧﻮاﺳﺘﻬﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻓﻌﻠﻲ ﻛﺎرﺑﺮ‪ ،‬ﺗﺼﺪﻳﻖ و ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮدن ﻛﺎرﺑﺮان ﺑﺮاي ﺳﺮوﻳﺴﻬﺎ و ﭘﻴﺎده ﺳﺎزي ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎي ﻣﺴﻴﺮدﻫﻲ‬
‫ﺗﻤﺎس ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﻤﻞ ﺛﺒﺖ را ﻓـﺮاﻫﻢ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻛـﺎرﺑﺮان اﻳـﻦ اﻣﻜـﺎن را ﻣـﻲ دﻫـﺪ ﺗـﺎ‬

‫‪1-proxy server‬‬

‫‪18‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎي ﺟﺎري ﺧﻮد را ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺳﺮور ﭘﺮاﻛﺴﻲ ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻨﺪ‪ .1‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻓﻮق ﺑﺮ روي‬
‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮاﺳﺖ]‪.[2‬‬

‫‪2.3.1‬‬

‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ‪SIP‬‬

‫‪ SIP‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻫﺎي زﻳﺮ را ﺑﺮاي ﺟﻠﺴﺎت ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮره ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪:‬‬
‫• ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﺎرﺑﺮ‪ :٢‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻜﺎن ﻛﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺑﺮﻗـﺮاري ﻳـﻚ ﺟﻠﺴـﻪ ﻳـﺎ ﺗﺤﻮﻳـﻞ ﻳـﻚ‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ‪ SIP‬را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻣﺘﺤﺮك ﺑﻮدن ﻛﺎرﺑﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر داﺋﻢ در ‪ SIP‬ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﺗﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫• ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻛﺎرﺑﺮ‪ :٣‬اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮﻣﻲ دﻫﺪ ﺗﺎ اﻣﻜﺎﻧﺎت رﺳﺎﻧﻪ اي دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺟﻠﺴﺎت درﮔﻴﺮ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫• در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن ﻛﺎرﺑﺮ‪ :٤‬اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ رﺿﺎﻳﺖ ﻛﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﻳﻲ از ارﺗﺒﺎط را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﻠﺴﺎت‪ : 5‬اﻣﻜﺎن اﻳﺠﺎد ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺟﻠﺴﻪ را ﺑﺮاي ﻃﺮﻓﻴﻨﻲ ﻛـﻪ در ﺟﻠﺴـﻪ ﺷـﺮﻛﺖ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬ﻣـﻲ‬
‫دﻫﺪ‪.‬‬
‫• اداره ﺟﻠﺴﺎت‪ : ٦‬اﻣﻜﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ‪ ،‬ارﺳﺎل و ﻳﺎ اﺗﻤﺎم ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ ﻓﻌﺎل را ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪2.3.2‬‬

‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ‪SIP‬‬

‫ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ SIP‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺷﺎﻣﻞ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫•‬

‫ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ‪ : 1‬ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﻳﺎ ‪ ، UA‬ﻳﻚ ﻋﻤﻠﮕﺮ ﻣﻨﻄﻘﻲ در ﺷﺒﻜﻪ ‪ SIP‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺮاﻛﻨﺶ ﻫـﺎي ‪SIP‬‬

‫را ﺑﻮﺟﻮد آورده و ﻳﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻛـﺎرﺑﺮ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻳـﻚ ﺳـﺮور ﻳـﺎ ﺳـﺮوﻳﺲ‬

‫‪1-Upload‬‬
‫‪2- User location SIP‬‬
‫‪3- User capabilities SIP‬‬
‫‪4- User availability SIP‬‬
‫‪5- Session setup SIP‬‬
‫‪6- Session handling SIP‬‬

‫‪19‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﮔﻴﺮﻧﺪه در ﻳﻚ ﺗﺮاﻛﻨﺶ ‪ SIP‬ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ‪ UA‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﮔﺎﻫﻲ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺴـﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑـﺎ ﺷـﺨﺺ ﻛـﺎرﺑﺮ‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻳـﻚ ‪ UA‬ﺷـﺮاﻳﻂ را ﺗﻮﺻـﻴﻒ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ و از ﺟﻠﺴـﺎت ﻳـﺎ وﺿـﻌﻴﺖ ‪Dialog‬‬

‫ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﺳﺮوﻳﺲ ﮔﻴﺮﻧﺪه‪ : 2‬ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﺳﺮوﻳﺲ ﮔﻴﺮﻧﺪه ﻳﺎ ‪ ،UAC‬ﻳـﻚ ﻋﻤﻠﮕـﺮ ﻣﻨﻄﻘـﻲ اﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ‪ SIP‬را اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎ و ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎي ‪ SIP‬را ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد‪ .‬ﻣﺜﺎل ﻫـﺎﻳﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺮاي ‪ UAC‬ﻣﻲ ﺗﻮان زد‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﻠﻔﻦ ‪ SIP‬ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﻳـﻚ ﺗﻤـﺎس از ﻃـﺮف ﺷـﺨﺺ ﻛـﺎرﺑﺮ‬
‫اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻳﺎ ﻳﻚ ﭘﺮاﻛﺴﻲ ‪ SIP‬درﺧﻮاﺳﺘﻲ از ﻃﺮف ‪ UAC‬ارﺳﺎل ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﺳﺮور‪ : 3‬ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﺳﺮور ﻳﺎ ﻳﻚ ‪ ، UAS‬ﻳﻚ ﻋﻤﻠﮕﺮ ﻣﻨﻄﻘـﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ درﺧﻮاﺳـﺖ‬
‫ﻫﺎي ‪ SIP‬را ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﭘﺎﺳﺦ آﻧﻬﺎ را ارﺳﺎل ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻳﻚ ﺗﻠﻔـﻦ ‪ SIP‬درﺧﻮاﺳـﺖ دﻋـﻮت را ﻣـﻲ‬
‫ﭘﺬﻳﺮد‪.‬‬
‫•‬

‫ﭘﺮوﻛﺴﻲ ‪ :‬ﭘﺮوﻛﺴﻲ ﻳﻚ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﻣﻴﺎﻧﻲ درﺷﺒﻜﻪ ‪ SIP‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ارﺳﺎل درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ‪SIP‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ‪ UAS‬و ﻳﺎ ﻳﻚ ﭘﺮوﻛﺴﻲ دﻳﮕﺮ از ﻃﺮف ‪ UAC‬را دارد‪ .‬ﻳﻚ ﭘﺮوﻛﺴﻲ در اﺑﺘﺪا ﻣﺴﻴﺮ دﻫﻲ‬
‫ﺗﻮاﺑﻊ را در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ SIP‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺪاﺑﻴﺮ اﺟﺒﺎري در ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺜﻞ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ‬
‫ﻛﺎرﺑﺮ ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﺳﺮوﻳﺲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ‪ ،‬وﺿﻊ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﭘﺮوﻛﺴﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺎﻗﺪ وﺿﻌﻴﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﺗﺮاﻛﻨﺶ ﻫﺎي داراي وﺿﻌﻴﺖ ﻳﺎ ﺗﻤﺎس ﻫﺎي داراي وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﭘﺮوﻛﺴﻲ ﻫﺎ ﺗﺮاﻛﻨﺶ‬
‫ﻫﺎي داراي وﺿﻌﻴﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ وﺿﻌﻴﺖ را ﻃﻲ زﻣﺎن ﺗﺮاﻛﻨﺶ )در ﺣﺪود ‪ 32‬ﺛﺎﻧﻴﻪ( ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫•‬

‫ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﺠﺪد ﺳﺮور‪ : 4‬ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﺠﺪد ﺳﺮور ﮔﻮﻧﻪ اي از ‪ UAS‬اﺳﺖ ﻛﻪ ‪ 300‬ﻛﻼس از ﭘﺎﺳﺦ ﻫـﺎي ‪SIP‬‬

‫ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ UAC ،‬را ﺑﻪ ﺳﻮي ارﺗﺒﺎط ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺨﺘﻠﻔـﻲ از ﻣﻨﺒـﻊ‬
‫ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺷﻨﺎﺳﻪ ﻫﺎ‪ 5‬ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪1- User Agent‬‬
‫)‪2- User Agent Client (UAC‬‬
‫)‪3- User Agent Server (UAS‬‬
‫‪4- Redirect Server‬‬
‫‪5-Uniform Resource Identifiers‬‬

‫‪20‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫• ﺛﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﺳﺮور‪ : 1‬ﻳﻚ ﺛﺒـﺖ ﻛﻨﻨـﺪه ﮔﻮﻧـﻪ اي از ‪ UAS‬اﺳـﺖ ﻛـﻪ درﺧﻮاﺳـﺖ ﻫـﺎي ﺛﺒـﺖ ‪ SIP‬را ﻣـﻲ‬
‫ﭘﺬﻳﺮد‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎ را ﺑﺮوز رﺳﺎﻧﻲ ﻛﺮده و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻴﺎم آن را ﺑﻪ ﻣﺤـﻞ ﭘﺎﻳﮕـﺎه داده ارﺳـﺎل‬
‫ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫• ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ‪ : 2‬ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﻳﺎ ﻳﻚ ‪ B2BUA‬ﻳﻚ ﻣﻮﺟﻮدﻳـﺖ‬
‫ﻣﻴﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ‪ SIP‬ورودي را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ‪ UAS‬ﭘﺮدازش ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﺎﺳـﺦ دادن‬
‫ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ‪ SIP‬ورودي‪ B2BUA ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ‪ UAC‬ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ‪ ،‬دوﺑـﺎره ﻳـﻚ درﺧﻮاﺳـﺖ‬
‫‪ SIP‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﺮ روي ﺷﺒﻜﻪ ارﺳﺎل ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻳﻚ ‪ B2BUA‬ﺑﺎﻳﺪ از وﺿـﻌﻴﺖ ﮔﻔﺘﮕـﻮ‪ 3‬ﭘﺸـﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ و در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺗﺮاﻛﻨﺶ ﻫﺎي درون ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺳﻬﻴﻢ ﺑﺎﺷﺪ ]‪.[6‬‬

‫‪ 2.3.3‬ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي ‪ IETF‬دﻳﮕﺮ‬
‫‪ SIP‬ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻓﺮاﻫﻢ آوردن ﺗﻤﺎم اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮره ﻧﻴﺴـﺖ‪.‬‬
‫در ﻋﻮض ‪ SIP‬ﭘﺮوﺗﻜﻠﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﭼﺎرﭼﻮب ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪاردي ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻌﻤـﺎري ﭼﻨـﺪ ﻣﻨﻈـﻮره‬
‫را ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ‪ SIP‬ﻳﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎي زﻳﺮ ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ‪:‬‬
‫• ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ ‪ :‬وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎﻳﻲ در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﺻﻮﺗﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻳـﺎ ﺗﺼـﻮﻳﺮي‪ ،‬ﭼـﻪ‬
‫‪Codec‬ﻫﺎﻳﻲ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻨﺒﻊ رﺳﺎﻧﻪ ﭼﻴﺴﺖ‪ ،‬آدرس ﻣﻘﺼﺪﻫﺎ ﻛﺠﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬
‫• ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﺳﺎﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎ‪،‬ﻛﻨﺘﺮل و اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺴـﺘﻪ ﻫـﺎي ﺻـﻮﺗﻲ‪ /‬ﺗﺼـﻮﻳﺮي را ﺑـﺮاي ﻳـﻚ ﺟﻠﺴـﻪ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻋﻤﻠﮕﺮﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ‪ AAA‬ﺑـﺮاي اﻋﺘﺒـﺎر ﺑﺨﺸـﻴﺪن‪ ،‬اﺟـﺎزه دادن و ﺣﺴـﺎﺑﺪاري‪ 4‬؛‬
‫ﺑﺮاي رزرو ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺒﻜﻪ‪5‬؛ آدرس دﻫﻲ ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺑﺮ روي‪ ، 6IP‬ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺴﻴﺮ ﻋﺒﻮر و ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﺎﻻ آﻣﺪن‪ 1‬؛‬
‫‪1- Registrar Server‬‬
‫)‪2-Back-to-Back User Agent (B2BUA‬‬
‫‪3-Dialog‬‬
‫‪4-Authentication, Authorization, and Accounting‬‬
‫)‪(RSVP‬‬

‫‪٥- Resource Reservation Protocol‬‬

‫)‪6-Telephony Routing over IP (TRIP‬‬

‫‪21‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﭘﻴﻤﺎﻳﺶ ﺳﺎده ‪ UDP2‬ﺳﺮاﺳـﺮ)‪ NAT4 (STUN3‬ﭘﻴﻤـﺎﻳﺶ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﺗﻘﻮﻳـﺖ ﻛﻨﻨـﺪه ﻫـﺎي ) ‪NAT‬‬
‫‪ (TURN5‬ﺑﺮﻗﺮاري اﺗﺼﺎل ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‪ 6‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي دﻳﻮاره ﻫـﺎي آﺗـﺶ‪ 7‬و ﭘﻴﻤـﺎﻳﺶ ﻫـﺎي ‪NAT‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ؛ ‪ DNS8‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﺴﺒﺖ دادن ﻧﺎم ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ‪ 9‬ﺑﻪ ‪ IP‬و ﺗﻔﻜﻴﻚ آدرس ﻫـﺎ؛ و اﻣﻨﻴـﺖ ﻻﻳـﻪ‬
‫اﻧﺘﻘﺎل‪ 10‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﺳﺘﺮاق ﺳﻤﻊ‪ ،‬ﻣﺰاﺣﻤﺖ‪ ،‬ﻳﺎ ﺟﻌﻞ ﭘﻴﺎم‪.‬‬

‫ﺟﻠﺴﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ‪ SIP‬ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ IETF11‬ﻛﻪ در زﻳﺮ آﻣﺪه‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪:‬‬
‫•‬

‫ﺑﺮﻗﺮاري ﺟﻠﺴﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﺎم داﻣﻨﻪ‪ SIP 12‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﻳﻦ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ از ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻧـﺎم داﻣﻨـﻪ ﻳـﺎ ‪DNS‬‬

‫ﻣﻘﺮر داﺷﺘﻦ اﺳﺎﻣﻲ ﺑﺮاي ﻣﻴﺰﺑﺎن‪ 13‬و ﻳـﺎ داﻣﻨـﻪ‪ 14‬ﺑـﻪ آدرس ﻫـﺎي ‪ IP‬ﻗﺎﺑـﻞ آدرس دﻫـﻲ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﻮد‪،‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﺎم داﻣﻨﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاري ﻣﻴﺎن ﭼﻨﺪ ﺳﺮور ﻣﺘﻔﺎوت در ﻗﺎﻟﺒﻲ ﻛﻪ ﻧـﺎم‬
‫ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪١- Load‬‬
‫‪٢- User Datagram Protocol‬‬
‫‪3--Simple Traversal of UDP through NATs‬‬
‫‪4- Network Address Translation‬‬
‫‪5- Traversal Using Relay NAT‬‬
‫)‪6-Interactive Connectivity Establishment (ICE‬‬
‫‪7-Firewall‬‬
‫‪8-Domain Name System‬‬
‫‪9- Hostname‬‬
‫)‪10-Transport Layer Security (TLS‬‬
‫‪11-Internet Engineering Task Force‬‬
‫‪12-Domain Name System‬‬
‫‪13-Host‬‬
‫‪14-Domain‬‬

‫‪22‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫• ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺟﻠﺴﻪ‪ : 1‬اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ در ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺪﻧﻪ ﻳﻚ ﭘﻴﺎم ‪ SIP‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﺻﻴﻒ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻫـﺎي ﻳـﻚ‬
‫ﺟﻠﺴﻪ ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻮع ﺟﻠﺴﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﺟﺰاﻳـﻲ ﻣﺜـﻞ‪:‬‬
‫ﺻﻮت‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮ و ﻳﺎ ﻫﺮ دو آﻧﻬﺎ و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎﻳﻲ ﻫﻤﭽﻮن رﻣﺰ ﮔﺸﺎﻫﺎ ﻳﺎ ﺧﺮوﺟـﻲ ﻫـﺎﻳﻲ )ﭘـﻮرت ﻫـﺎﻳﻲ( ﻛـﻪ‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺟﺮﻳﺎن ﻳﻚ رﺳﺎﻧﻪ ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻮع ﺟﻠﺴﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﭘﺮوﺗﻜــﻞ اﻧﺘﻘــﺎل ﺑﻼدرﻧــﮓ‪ : 2‬اوﻟـﻴﻦ ﺑــﺎر در ‪ 1889‬در ‪ RFC‬ﺗﻌﺮﻳ ـﻒ ﺷــﺪ‪ ،‬اﻳـﻦ ﭘﺮوﺗﻜــﻞ وﻇﻴﻔــﻪ اﻧﺘﻘــﺎل‬
‫ﺑﻼدرﻧﮓ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺻﻮت و ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑـﻪ ﻧﻘـﺎط ﭘﺎﻳـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ در ﺟﻠﺴـﻪ دﺧﺎﻟـﺖ دارﻧـﺪ را‬
‫دارد‪ .‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻛﻨﺘﺮل اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻼدرﻧﮓ‪ 3‬ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﺮوﻳﺲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﺎزﺧﻮرد‪ 4‬ﺑﻪ ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه اراﺋـﻪ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫• ‪ RSVP SIP‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از ‪ RSVP‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رزرو ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﻤﭽﻮن رزرو ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧـﺪ ﭘـﻴﺶ از ﺑﺮﻗـﺮاري‬
‫ﺟﻠﺴﻪ رﺳﺎﻧﻪ اي‪ ،‬اﻃﻤﻴﻨﺎن را ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ آﻣﺎده اﻧﺪ ﻗﺒﻞ از آﻧﻜﻪ ﻫﺸﺪار دﻫﻨﺪه ﺧﺒـﺮ ﻳـﻚ ﺗﻤـﺎس‬
‫ورودي را ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫• ‪ TLS SIP‬اﺳﺘﻔﺎده از ‪ TLS‬را ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ )ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷـﺪه در ‪ (RFC 2246‬ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﻓـﺮاﻫﻢ ﺳـﺎﺧﺘﻦ‬
‫ﭘﻮﺷﺶ و ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﻋﻼﻣﺖ دﻫـﻲ اﻃﻼﻋـﺎت ‪ SIP‬ﺑـﺮ روي ﺷـﺒﻜﻪ ‪ TLS‬اﻳـﻦ اﻣﻜـﺎن را ﺑـﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﻫـﺎي‬
‫ﻛﻼﻳﻨﺖ روي ﺳﺮور ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را ﺑﻪ رﺳـﻤﻴﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳـﻨﺪ‪ .‬اﻧﺘﻘـﺎل اﻟﮕـﻮرﻳﺘﻢ ﻫـﺎي رﻣـﺰ ﮔـﺬاري‪،‬‬
‫اﻳﺠﺎد ﻛﻠﻴﺪ ﻫﺎي ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﻗﺒﻞ از ارﺳﺎل ﻋﻼﻣﺖ دﻫﻲ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮ روي ﺷﺒﻜﻪ‪.‬‬
‫• ﻣﺮورﮔﺮ ﺳﺮوﻳﺲ ﮔﻴﺮﻧﺪه ‪ STUN SIP‬ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ STUN5‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﭘﻴﺸـﮕﺎه و‬
‫ﻧﻮع ‪ NAT‬ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ و اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨـﺪ‪ STUN .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ اﻳـﻦ اﻣﻜـﺎن را ﺑـﻪ ﻛﻼﻳﻨـﺖ ﻣـﻲ دﻫـﺪ ﺗـﺎ‬
‫آدرس ﻫﺎي ‪ IP‬ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ‪ NAT‬داده ﺷﺪه اﻧﺪ را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ روﻧﺪ در اﻛﺜﺮ ‪ NAT‬ﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺟـﺰ ‪NAT‬‬

‫ﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎرن ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ NAT .‬ﻣﺘﻘﺎرن وﻗﺘﻲ اﺗﻔﺎق ﻣﻴﺎﻓﺘﺪ ﻛـﻪ ﺗﻤـﺎم درﺧﻮاﺳـﺖ ﻫـﺎ از ﻫﻤـﺎن ‪ IP‬آدرس‬
‫داﺧﻠﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻘﺼﺪ آدرس ‪ IP‬ﺧﺎص ﺑﺎﺷﺪ و اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﻨﺒﻊ ‪ IP‬آدرس ﺧﺎرﺟﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪1- Session Description Protocol (SDP‬‬
‫)‪2-Real Time Transport Protocol (RTP‬‬
‫)‪3-Real-time Transport Control Protocol (RTCP‬‬
‫‪4-Feedback‬‬
‫‪5- Session Traversal Utilities for NAT‬‬

‫‪23‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻣﻮارد ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﻳﻚ ﻟﻴﺴﺖ ﻓﺮاﮔﻴﺮ و ﺟﺎﻣﻊ از ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ‪ SIP‬از آﻧﻬـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻼﻣﺖ دﻫﻲ ﻫﺎ و ﻧﻴﺎز ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ SIP‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي دﻳﮕـﺮي ﻧﻴـﺰ اﺳـﺘﻔﺎده ﻛﻨـﺪ‪.‬‬
‫‪ SIP‬ﻣﺴﺘﻠﺰم اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي ﻗﻴﺪ ﺷﺪه در ﻟﻴﺴﺖ ﺑﺎﻻ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬در آﻳﻨﺪه اﮔـﺮ ﭘﺮوﺗﻜـﻞ ﻫـﺎي ﺟﺪﻳـﺪ ﺗـﺮ ﻳـﺎ ﺑـﺎ‬
‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮﺟﻮد ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ SIP ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺳـﺘﻔﺎده از آﻧﻬـﺎ ﺑـﺪون ﻛـﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ اﺷـﻜﺎل ﺧﻮاﻫـﺪ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬اﻛﺜﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ در ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺪﻧﻪ ﭘﻴﺎم ‪ SIP‬ﺣﻤﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ SIP .‬ﺑﺪﻧﻪ ﭘﻴﺎم را ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻳـﻚ‬
‫ﭼﻴﺰ ﻣﺒﻬﻢ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و آن را ﺑﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن ﻣﻨﺘﻘـﻞ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﻻﻳـﻪ ﭘﺮوﺗﻜـﻞ ‪ SIP‬ﺑﺪﻧـﻪ ﭘﻴـﺎم را ﺗﻔﺴـﻴﺮ و‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻼﻣﺖ دﻫﻲ ‪ SIP‬ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﻧﻮع ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ دﻟﻴـﻞ دورﻧﻤـﺎي‬
‫ﻋﻼﻣﺖ دﻫﻲ ‪ SIP‬ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ آن ﺟﻠﺴﺎت ﺻﻮﺗﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﻳـﺎ ﺟﻠﺴـﺎت ﺗﺼـﻮﻳﺮي ﻳـﺎ‬
‫ﻧﻮع دﻳﮕﺮي از ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺮﻗﺮاراﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﭘﻴﺎم ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ]‪.[6‬‬

‫‪2.3.4‬‬

‫ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻴﺎم در ﺷﺒﻜﻪ ‪SIP‬‬

‫ﺷﻜﻞ )‪ (6‬ﺗﺼﻮﻳﺮ اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ‪ SIP‬ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮوﻛﺴﻲ ﻫـﺎي ‪ SIP‬و ‪ UA‬ﻫـﺎﻳﻲ ﻣﺘﺼـﻞ ﺑـﻪ ﺷـﺒﻜﻪ ﻫـﺎي‬
‫ﺗﻠﻔﻨﻲ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺳﻮﻳﻴﭻ دار اﺳﺖ‪ .PSTN .‬ﮔﺬر ﮔﺎه ‪ ، SIP-PSTN‬ﭘﺮوﻛﺴﻲ ﻫﺎ و ‪ SIP UA‬ﻫﺎ درون ﻳـﻚ ﺷـﺒﻜﻪ ‪IP‬‬

‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﮔﺬرﮔﺎه ‪ SIP-PSTN‬در ﻛﺎﻧﺎل ﻫﺎي ‪ SS7/PRI‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳـﻮﻳﻴﭻ ﻫـﺎ در ‪ PSTN‬ﻣﺘﺼـﻞ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻗـﺮار‬
‫دارد ]‪.[6‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ :‬ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﺮ ﺣﺴﺐ درﺧﻮاﺳﺖ و ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﭘﻴﺎم ﻫﺎ در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ‪SIP‬‬

‫ﺷﻜﻞ )‪ (6‬ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻴﺎم در ﺷﺒﻜﻪ ‪[6] SIP‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺷﻜﻞ )‪ :(6‬ﺧﻂ ﻫﺎي ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ در ﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ‪ SIP‬و ﻧﻘﻄﻪ ﭼﻴﻦ ﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪2.3.5‬‬

‫ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻴﺎم ﻫﺎي ‪SIP‬‬

‫اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﻴﺎم ﻫﺎي ‪ SIP‬را ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي آدرس دﻫﻲ ﻓﻴﻠﺪ ﻫﺎي ﺳﺮآﻳﻨﺪ اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﭘﻴـﺎم‬
‫ﻫﺎي ‪ SIP‬و ﮔﺮاﻣﺮ ﻓﻴﻠﺪ ﻫﺎي ﺳﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺎ ‪ HTTP/1.1‬ﻳﻜﺴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪2.3.6‬‬

‫آدرس دﻫﻲ در ‪SIP‬‬

‫آدرس ﻫﺎي ‪ SIP‬ﻳﻚ ﻛﺎرﺑﺮ ﻳﺎ ﻣﻨﺒـﻊ را در داﻣﻨـﻪ ﻳـﻚ ﺷـﺒﻜﻪ ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬ﺑـﺮاي ﻧﻤﻮﻧـﻪ آدرس ‪SIP‬‬

‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺷﻨﺎﺳﻪ‪ SIP 1‬اﺷﺎره ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺜـﺎل ﻣﻨﺒـﻊ ﻳﻜﻨﻮاﺧـﺖ ﺷﻨﺎﺳـﻪ ‪ SIP‬ﻳـﻚ ﻧـﻮع‬
‫آدرس ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﻓﺮﻣﺖ ﻫﺎي زﻳﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪sip:user@domain:port‬‬
‫‪sip:user@host:port‬‬

‫ﻓﻴﻠﺪ ﻣﺨﺼﻮص ﻛﺎرﺑﺮ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮ را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧـﺎم او ﻣـﻲ ﺷﻨﺎﺳـﺪ‪ ،‬ﻣﺜـﻞ ‪ ، John.doe‬ﻳـﺎ ﺑـﺎ ﺷـﻤﺎره ﺗﻠﻔـﻦ ﻣـﺜﻼ‬
‫‪ ،4081234567‬ﻳﺎ ﺑﺮﺣﺴﺐ درون ﻣﺤﺘﻮا ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻳﺎ داﻣﻨﻪ او را ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﺪ‪ .‬ﻓﻴﻠﺪ ﭘﻮرت ﻳﻚ ﻓﻴﻠﺪ اﺧﺘﻴﺎري اﺳـﺖ‪ ،‬اﮔـﺮ‬
‫ﻫﻴﭻ ﭘﻮرﺗﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﻴﺶ ﻓﺮض ﺑﺮاي ﻣﻨﺒﻊ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺷﻨﺎﺳﻪ ‪ SIP‬ﭘﻮرت ‪ 5060‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﺷـﻮد‬
‫و اﮔﺮ ﭘﻮرت ﺻﺮاﺣﺘﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ از ﻫﻤﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺜﺎل ﻫﺎﻳﻲ ﺑـﺮاي ﻣﻨﺒـﻊ ﻳﻜﻨﻮاﺧـﺖ ﺷﻨﺎﺳـﻪ‬
‫‪SIP‬‬

‫‪sip:[email protected]‬‬
‫‪sip:[email protected]‬‬

‫‪ SIP‬آدرس دﻫﻲ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻛﺎرﺑﺮ و ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﺑـﻪ آدرس رﻛـﻮرد‪ 2‬اﺷـﺎره دارد‪ .‬ﻳـﻚ آدرس‬
‫رﻛﻮرد ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺷﻨﺎﺳﻪ ‪ SIP‬اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ آدرس دﻫﻲ اﺳﺖ و ﺑـﻪ ﻳـﻚ داﻣﻨـﻪ اﺷـﺎره‬

‫)‪1-Uniform Resource Identifier (URI‬‬
‫)‪2-Address of Record (AOR‬‬

‫‪25‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫دارد ﻛﻪ ﺳﺮوﻳﺲ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﺑﺘﻮاﻧﺪ آدرس رﻛﻮرد را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺷﻨﺎﺳﻪ ‪ SIP‬دﻳﮕﺮ آدرس دﻫﻲ ﻛﻨـﺪ‪،‬‬
‫ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ آدرس ﭘﺬﻳﺮي را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ RFC 3261‬ﻳﻚ ﻧﻮع ﻣﻨﺒﻊ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺷﻨﺎﺳﻪ ‪ SIP‬اﻣﻦ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﻨﺒـﻊ ﻳﻜﻨﻮاﺧـﺖ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﻪ ‪ SIP‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺖ آن ﺑﻪ ﺷﻜﻞ زﻳﺮ اﺳﺖ‬
‫‪sips:user@domain:port‬‬
‫‪or‬‬
‫‪sips:user@host:port‬‬

‫ﭘﻮرت ﭘﻴﺸﻔﺮض ﺑﺮاي آن ‪ 5061‬اﺳﺖ ]‪.[6‬‬

‫‪ 2.3.7‬ﭘﻴﺎم ﻫﺎي‬

‫‪SIP‬‬

‫ﭘﻴﺎم ﻫﺎي ‪ SIP‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ‪ 2‬دﺳﺘﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ‪ SIP‬و ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ‪ SIP‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫• درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ‪ :SIP‬درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ‪ SIP‬ﭘﻴﺎم ﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮف ﻛﻼﻳﻨﺖ ﺑﻪ ﺳﺮور ﻓﺮﺳـﺘﺎده ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻋﻤﻠﻴﺎت ‪ SIP‬را ﻓﺮا ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪ RFC 3261 .‬در ﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎ و روش ﻫﺎي ‪ Six SIP‬را ﺗﻌﺮﻳـﻒ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﺑﻪ ‪ UA‬و ﭘﺮوﻛﺴﻲ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﻛﺎرﺑﺮ را آدرس دﻫﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺪﻫﻨـﺪ و ﻳـﺎ‬
‫ﺟﻠﺴﺎت آن را از ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫• دﻋﻮت‪ : 1‬ﻳﻚ دﻋﻮﺗﻨﺎﻣﻪ روﺷﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮ ﮔﻴﺮﻧﺪه ﺳﺮوﻳﺲ دﻋﻮت ﺑﻪ ﺷـﺮﻛﺖ در‬
‫ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ از اﻳﻦ روش ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎ ي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺮﻗـﺮار‬
‫ﺷﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﺪﻧﻪ ﭘﻴﺎم دﻋﻮت ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺟﻠﺴﻪ رﺳﺎﻧﻪ اي ﻛﻪ ﻣﻮرد راه اﻧﺪازي ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴـﺮ‬
‫ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ ،‬رﻣﺰ ﮔﺬاري ﺷﺪه ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﺟﻠﺴﻪ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت‪ 2‬ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻳـﻚ ﭘﻴـﺎم )ﺑـﺎ ‪200‬ﭘﺎﺳـﺦ‬
‫ﻣﺜﺒﺖ( ﺑﻪ ﻳﻚ در ﺧﻮاﺳﺖ دﻋﻮت ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻓﺮاد ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻣﺸـﺎرﻛﺖ در ﺟﻠﺴـﻪ رﺳـﺎﻧﻪ اي‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫• ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻳﺎ ‪ : ACK3‬ﻳﻚ درﺧﻮاﺳﺖ ‪ ACK‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﻛـﻪ ﻋﺎﻣـﻞ ﻛـﺎرﺑﺮ ﺳـﺮوﻳﺲ ﮔﻴﺮﻧـﺪه آﺧـﺮﻳﻦ‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ﻳﻚ در ﺧﻮاﺳـﺖ دﻋـﻮت را درﻳﺎﻓـﺖ ﻛـﺮده اﺳـﺖ‪ ،‬ﻧﺸـﺎن ﻣـﻲ دﻫـﺪ‪ ACK .‬ﻓﻘـﻂ در ﻣـﻮرد‬

‫‪1-INVITE‬‬
‫)‪2-Session Description Protocol (SDP‬‬
‫‪3-Acknowledge‬‬

‫‪26‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي دﻋﻮت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ACK .‬ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺑـﻪ ﻫـﻢ ﭘﻴﻮﺳـﺘﻪ ﺑـﺮاي ‪ 200‬ﺟـﻮاب ﻣﺜﺒـﺖ ‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺮوﻛﺴـﻲ ﻫـﺎپ‪ 1‬ﻗﺒﻠـﻲ ﻳـﺎ ‪ ACK ،UAC‬را ﺑـﺮاي آﺧـﺮﻳﻦ ﭘﺎﺳـﺦ ﻫـﺎ ﻣـﻲ ﻓﺮﺳـﺘﺪ‪ .‬در‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ در ﺧﻮاﺳﺖ دﻋﻮت ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺟﻠﺴﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﺧﻮاﺳـﺖ ‪ ACK‬ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺷـﺎﻣﻞ ﻳـﻚ‬
‫ﺑﺪﻧﻪ ﭘﻴﺎم ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺟﻠﺴﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫• اﺧﺘﻴﺎرات‪ : 2‬ﻳﻚ ‪ UA‬از درﺧﻮاﺳﺖ اﺧﺘﻴﺎرات )‪ (Options‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﺴﺘﺠﻮ و ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺗﻮاﻧـﺎﻳﻲ‬
‫ﻫﺎي ﻳﻚ ‪ UAS‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﮔﺮ آن ‪ UAS‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ رﺳـﺎﻧﺪن ﺟﻠﺴـﻪ ﺑـﻪ ﻛـﺎرﺑﺮ را دارد‪ ،‬ﺑـﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ‬
‫ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ‪ UAS‬ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫• ‪ :BYE‬ﻳﻚ ‪ UA‬از درﺧﻮاﺳﺖ ‪ BYE‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﺪن ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪه ﻗﺪﻳﻤﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﻟﻐﻮ‪ : 3‬درﺧﻮاﺳﺖ ﻟﻐﻮ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻼن ﻛﺎرﺑﺮ و ﺳﺮور ﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ در ﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي در‬
‫دﺳﺖ اﻗﺪام را ﻗﻄﻊ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن دﻋﻮت اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺮ روي درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ﺗﻜﻤﻴـﻞ ﺷـﺪه ﻛـﻪ ﻋﺎﻣـﻞ‬
‫ﻛﺎرﺑﺮ ﺳﺮور ﻗﺒﻼ آﺧﺮﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ را ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺗﺎﺛﻴﺮي ﻧﺪارد‪.‬‬
‫• ﺛﺒﺖ‪ : 4‬ﻳﻚ ﺳﺮوﻳﺲ ﮔﻴﺮﻧﺪه از درﺧﻮاﺳﺖ ﺛﺒﺖ ﺑﺮاي ﺛﺒﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﻞ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻳﺶ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑـﺎ آدرس‬
‫رﻛﻮرد ﻛﺎرﺑﺮ ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻨﺪه ﻫﺎي ‪ SIP‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ]‪.[6‬‬

‫‪2.3.8‬‬

‫ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ‪SIP‬‬

‫ﻳﻚ ﺳﺮور ﻳﻚ ﭘﺎﺳﺦ ‪ SIP‬ﺑﻪ ﺳﺮوﻳﺲ ﮔﻴﺮﻧﺪه ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺪ ﺗﺎ وﺿﻌﻴﺖ در ﺧﻮاﺳﺖ ‪ SIP‬ي ﻛﻪ ﻛﻼﻳﻨﺖ ﻗـﺒﻼ ﺑـﻪ‬
‫ﺳﺮور ﻓﺮﺳﺘﺎده را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ .‬ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﺳﺮور ﺑﺎ ﭘﺮوﻛﺴﻲ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ‪ SIP‬را در ﺟﻮاب در ﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ‪ SIP‬ﻛﻪ‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﺳﺮوﻳﺲ ﮔﻴﺮﻧﺪه اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬در ﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ‪ SIP‬از ‪ 100‬ﺗﺎ ‪ 699‬ﺷﻤﺎره ﮔـﺬاري‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1-Hop Proxy‬‬
‫‪2-Options‬‬
‫‪3-CANCEL‬‬
‫‪4-REGISTER‬‬

‫‪27‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ‪ SIP‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ ٢xx, 3xx, 4xx, 5xx, and 6xx‬ﮔﺮوه ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺳـﺦ ﻫـﺎي ‪ SIP‬ﺑـﻪ ‪ 2‬دﺳـﺘﻪ‬
‫ﻣﻮﻗﺘﻲ و ﻧﻬﺎﻳﻲ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻮﻗﺘﻲ )ﺷﺮﻃﻲ( ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺮور را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫـﺪ وﻟـﻲ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭘﺮدازش در ﺧﻮاﺳﺖ ﺷﺮﻃﻲ ‪ SIP‬را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬
‫• ﻛﻼس ‪ 1xx‬از ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ‪ SIP‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه وﺿﻌﻴﺖ ﻣـﻮﻗﺘﻲ اﺳـﺖ‪ ،‬آﺧـﺮﻳﻦ ﭘﺎﺳـﺦ ﻧﺸـﺎن دﻫﻨـﺪه اﺗﻤـﺎم و‬
‫وﺿﻌﻴﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ درﺧﻮاﺳﺖ ‪ SIP‬اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻛﻼس ﻫـﺎي ﭘﺎﺳـﺦ ‪ 2xx, 3xx, 4xx, 5xx, and 6xx‬ﻧﻬـﺎﻳﻲ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﻛﻼس ﭘﺎﺳﺦ ‪ 2xx‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﭘﺮدازش ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ آﻣﻴﺰ درﺧﻮاﺳﺖ ‪ SIP‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫• ﻛﻼس ﭘﺎﺳﺦ ‪ 3xx‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ‪ SIP‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳـﻚ ﻋﺎﻣـﻞ ﻛـﺎرﺑﺮ ﺳـﺮور دﻳﮕـﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺮدازش ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫•‬

‫ﻛﻼس ﻫﺎي ﭘﺎﺳﺦ ‪ 4xx, 5xx, and 6xx‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺑﻮﺟﻮد آﻣـﺪن ﺧﻄـﺎ در ﭘـﺮدازش درﺧﻮاﺳـﺖ ‪SIP‬‬
‫اﺳﺖ ]‪.[6‬‬

‫در ﺟﺪول )‪ (3‬ﻟﻴﺴﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ‪ SIP‬را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‬

‫ﻛﺪ وﺿﻌﻴﺖ‬

‫‪Trying‬‬
‫‪Ringing‬‬
‫‪Call is being‬‬
‫‪forwarded‬‬
‫‪Queued‬‬
‫‪Session progress‬‬
‫‪OK‬‬
‫‪Multiple choices‬‬
‫‪Moved permanently‬‬
‫‪Moved temporarily‬‬
‫‪Use proxy‬‬
‫‪Alternative service‬‬
‫‪Bad request‬‬
‫‪Unauthorized‬‬
‫‪Payment required‬‬
‫‪Forbidden‬‬
‫‪Not found‬‬
‫‪Method not allowed‬‬
‫‪Not acceptable‬‬
‫‪Proxy authentication‬‬
‫‪required‬‬

‫‪28‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻛﻼس ﭘﺎﺳﺦ‬
‫‪100‬‬
‫‪180‬‬
‫‪181‬‬
‫‪182‬‬
‫‪183‬‬
‫‪200‬‬
‫‪300‬‬
‫‪301‬‬
‫‪302‬‬
‫‪305‬‬
‫‪380‬‬
‫‪400‬‬
‫‪401‬‬
‫‪402‬‬
‫‪403‬‬
‫‪404‬‬
‫‪405‬‬
‫‪406‬‬
‫‪407‬‬

‫‪Success‬‬

‫‪Redirection‬‬

‫‪403Client-Error‬‬

‫‪Request timeout‬‬
‫‪Gone‬‬
‫‪Request entity too‬‬
‫‪large‬‬
‫‪Requested URL too‬‬
‫‪large‬‬
‫‪Unsupported media‬‬
‫‪type‬‬
‫‪Unsupported URI‬‬
‫‪scheme‬‬
‫‪Bad extension‬‬
‫‪Extension required‬‬
‫‪Interval too brief‬‬
‫‪Temporarily not‬‬
‫‪available‬‬
‫‪Call leg or transaction‬‬
‫‪does not exist‬‬
‫‪Loop detected‬‬
‫‪Too many hops‬‬
‫‪Address incomplete‬‬

‫‪408‬‬
‫‪410‬‬
‫‪413‬‬
‫‪414‬‬
‫‪415‬‬
‫‪416‬‬
‫‪420‬‬
‫‪421‬‬
‫‪423‬‬
‫‪480‬‬
‫‪481‬‬
‫‪482‬‬
‫‪483‬‬
‫‪484‬‬

‫ﺟﺪول )‪ (3‬ﻟﻴﺴﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ‪[6] SIP‬‬

‫‪2.3.9‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﻴﺎم ‪SIP‬‬

‫ﻳﻚ ﭘﻴﺎم ‪ SIP‬ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫• ﻳﻚ ﺧﻂ ﺷﺮوع‬
‫• ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻓﻴﻠﺪ ﺳﺮآﻳﻨﺪ‬
‫• ﻳﻚ ﺧﻂ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﺸﺎن دادن اﻧﺘﻬﺎي ﻓﻴﻠﺪ ﺳﺮآﻳﻨﺪ‬
‫• ﻳﻚ ﺑﺪﻧﻪ ﭘﻴﺎم اﺧﺘﻴﺎري‬
‫ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻂ ﺷﺮوع را در ﻫﺮ ﺧﻂ ﺳـﺮآﻳﻨﺪ ﭘﻴـﺎم و در ﻫـﺮ ﺧـﻂ ﺧـﺎﻟﻲ ﺑـﻪ ﻛﻤـﻚ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﺗﻌـﻮﻳﺾ ﺧـﻂ‬
‫ﺑﺎزﮔﺸﺘﻲ ﺣﻤﻞ ﻳﺎ ‪ CRLF1‬ﺧﺎﺗﻤﻪ دﻫﻴﺪ‪ .‬ﺧﻂ ﺷﺮوع ﺑﺮاي ﻳﻚ درﺧﻮاﺳﺖ ‪ SIP‬ﻳﻚ ﺧﻂ درﺧﻮاﺳﺖ‪ 2‬اﺳﺖ‪،‬‬

‫‪1-Carriage Return Line Feed‬‬
‫‪2-Request Line‬‬

‫‪29‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ و‬2‫ آدرس درﺧﻮاﺳـﺖ‬، SIP ‫ ﺧﻂ درﺧﻮاﺳـﺖ روش‬.‫ اﺳﺖ‬1‫ ﻳﻚ ﺧﻂ وﺿﻌﻴﺖ‬SIP ‫ﺧﻂ ﺷﺮوع ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ‬
.[6]‫ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬SIP ‫ﻧﺴﺨﻪ‬
.‫ را ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‬SIP ‫( اﺟﺰاي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻴﺎم درﺧﻮاﺳﺖ‬4) ‫• ﺟﺪول‬
INVITE sip:[email protected] SIP/2.0
Via: SIP/2.0/UDP
ph1.company.com:5060;branch=z9hG4bK83749.1
From: Alice <sip:[email protected]>;tag=1234567
To: Bob <sip:[email protected]>
Call-ID: [email protected]
CSeq: 1 INVITE
Contact: <sip:[email protected]>
Content-Type: application/sdp
... :Content-Length

v=0
o=alice 2890844526 28908445456 IN IP4 172.18.193.102
s=Session SDP
c=IN IP4 172.18.193.102
t=0 0
m=audio 49170 RTP/AVP 0
a=rtpmap:0 PCMU/8000

Request Line

SIP Message headers

Blank line between SIP
header fields and body
SDP body in SIP message

[6] SIP ‫( اﺟﺰاي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻴﺎم درﺧﻮاﺳﺖ‬4) ‫ﺟﺪول‬
.‫ را ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‬SIP ‫( ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﻴﺎم ﭘﺎﺳﺦ‬5) ‫• ﺟﺪول‬
SIP/2.0 200 OK
Via: SIP/2.0/UDP
ph1.company.com:5060;branch=z9hG4bK83749.1 SIP
message headers
From: Alice <sip:[email protected]>;tag=1234567
To: Bob <sip:[email protected]>;tag=9345678
Call-ID: [email protected]
CSeq: 1 INVITE
Content-Length: ...

Status (Response) Line
SIP Message headers

1-Status Line
2-Request URL
(‫ و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي‬VoIP ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‬

30

‫‪Blank line between SIP‬‬
‫‪header fields and body‬‬
‫‪SDP body in SIP message‬‬

‫‪v=0‬‬
‫‪o=bob 3800844316 3760844696 IN IP4 172.18.193.109‬‬
‫‪s=Session SDP‬‬
‫‪c=IN IP4 172.18.193.109‬‬
‫‪t=0 0‬‬
‫‪m=audio 48140 RTP/AVP 0‬‬
‫‪a=rtpmap:0 PCMU/8000‬‬

‫ﺟﺪول )‪ (5‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﻴﺎم ﭘﺎﺳﺦ ‪[6] SIP‬‬

‫‪2.3.10‬‬

‫ﺳﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي‪SIP 1‬‬

‫ﻳﻚ ﭘﻴﺎم ‪ SIP‬ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﻓﻴﻠﺪ ﻫﺎي ﺳﺮآﻳﻨﺪي )ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه در ‪ (RFC 3261‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺪاﻳﺖ ﻋﻼﻣﺖ دﻫﻲ‬
‫و ﻣﺴﻴﺮﻳﺎﺑﻲ اﻃﻼﻋﺎت را در ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ‪ SIP‬ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد‪ SIP .‬از ﻫﻤﺎن ﻓﺮﻣﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي‬
‫‪ HTTP‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه‪ ،‬ﭘﻴﺮوي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻓﻴﻠﺪ ﺳﺮآﻳﻨﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺎم ﻓﻴﻠﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ )‪ (:‬ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻳﻚ ﻣﻘﺪار‬
‫ﻓﻴﻠﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ]‪.[6‬‬

‫ﺟﺪول )‪ (6‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي ‪ SIP‬را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ‬

‫ﺳﺮآﻳﻨﺪ ‪SIP‬‬

‫اﻳﻦ ﺳﺮآﻳﻨﺪ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻳﻚ آﻏـﺎزﮔﺮ درﺧﻮاﺳـﺖ ‪ SIP‬را ﻧﺸـﺎن ﻣـﻲ دﻫـﺪ‪ .‬ﺳـﺮآﻳﻨﺪ ‪From‬‬
‫‪From‬‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ‪ AOR‬ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﺳﺖ و ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ‪ SIP‬ﻳﺎ ‪ SIPS URI‬و ﻳﻚ ﻧﺎم ﻧﻤﺎﻳﺸـﻲ اﺧﺘﻴـﺎري‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﺳﺮآﻳﻨﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﮔﻴﺮﻧﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻳـﻚ درﺧﻮاﺳـﺖ ‪ SIP‬اﺳـﺖ‪ .‬ﺳـﺮآﻳﻨﺪ ‪ To‬ﻣﻌﻤـﻮﻻ ‪AOR‬‬
‫‪To‬‬

‫ﮔﻴﺮﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬درﺧﻮاﺳﺖ ‪ SIP‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻫـﺪاﻳﺖ ﻣﺠـﺪد ﻳـﺎ ارﺳـﺎل‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸـﻪ ﺑـﻪ ﮔﻴﺮﻧـﺪه ﻣﻨﺎﺳـﺐ‬
‫ﺗﺤﻮﻳﻞ داده ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪Call-ID‬‬

‫اﻳــﻦ ﻓﻴﻠــﺪ ﺳــﺮآﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻳــﻚ ﺳــﺮي از ﻓﻴﻠــﺪﻫﺎ را ﺷﻨﺎﺳــﺎﻳﻲ ﻣــﻲ ﻛﻨــﺪ‪ Call-ID .‬ﺑﺎﻳــﺪ ﺑــﺮاي ﻫــﺮ‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ و ﭘﺎﺳﺦ ‪ SIP‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺮ‪ UA‬درون ‪ Dialog‬ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪1-Headers‬‬

‫‪31‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫اﻳﻦ ﺳﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﻘﺪار ﺻﺤﻴﺢ و ﻧـﺎم روش‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴـﺐ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﺳـﺮآﻳﻨﺪ دﺳـﺘﻮرات و‬

‫‪Cseq‬‬

‫درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﻲ‪ SIP‬را درون ﻳﻚ ‪ Dialog‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮآﻳﻨﺪ ‪ Via‬ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺴﻴﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ درﺧﻮاﺳـﺖ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ و ﭘﺎﺳـﺦ ﻫـﺎﻳﻲ را ﻛـﻪ ﺑﺎﻳـﺪ‬

‫‪Via‬‬

‫ارﺳﺎل ﺷﻮﻧﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﺳﺮآﻳﻨﺪ ﻳﻚ ‪ SIP‬ﻳﺎ ‪ SIPS URI‬را وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ‪ UA‬ﻗﺼﺪ درﻳﺎﻓﺖ ﻳﻚ درﺧﻮاﺳـﺖ ‪SIP‬‬

‫‪Contact‬‬

‫ﺟﺪﻳﺪ را دارد ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮآﻳﻨﺪ ‪ Allow‬ﻟﻴﺴﺘﻲ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻣﺘﺪﻫﺎي ‪ SIP‬را ﻛﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ‪ UA‬ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻛﻨﻨـﺪه ﭘﻴـﺎم‬

‫‪Allow‬‬

‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺳﺮآﻳﻨﺪ ﻟﻴﺴﺘﻲ از ﺗﻤﺎم اﻟﺤﺎﻗﺎت ‪ SIP‬را ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ‪ UA‬ﭘﺸـﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻓـﺮاﻫﻢ ﻣـﻲ‬

‫‪Supported‬‬

‫ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻟﺤﺎﻗﺎت ‪SIP RFC ،SIP‬ﻫﺎ ﺑﻪ ﺟـﺰ ‪ RFC3261‬اﺳـﺖ‪ .‬اﻟﺤﺎﻗـﺎت ‪ SIP‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺑـﺮ‬
‫ﭼﺴﺐ اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎ)‪ (option tags‬ﻣﺜـﻞ ‪ 100rel‬ﻛـﻪ در ‪ RFC 3262‬ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﺷـﺪه‪ ،‬ﻧﺸـﺎن‬
‫داده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺳﺮآﻳﻨﺪ ﻫﻢ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺳﺮآﻳﻨﺪ ‪ Supported‬اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﭘﺸـﺘﻴﺒﺎﻧﻲ اﻟﺤﺎﻗـﺎت ‪ SIP‬در ﻛﻨﺘـﺮل از‬

‫‪Require‬‬

‫دور ‪ ،UA‬ﺑﺮاي آﻧﻜﻪ ﺗﺮاﻛﻨﺶ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺑﺮﺳﺪ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪Content-Type‬‬

‫‪Content-Length‬‬

‫اﻳﻦ ﺳﺮآﻳﻨﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻮع ﻣﺘﻦ ﭘﻴﺎم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﻳﺎ ﭘﺎﺳﺦ ‪ SIP‬ﺿﻤﻴﻤﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬اﮔـﺮ‬
‫ﭘﻴﺎم ‪ SIP‬داراي ﻣﺘﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺶ اﻳﻦ ﺳﺮآﻳﻨﺪ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺳﺮآﻳﻨﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺎﻳﺰ ﻣﺘﻦ ﭘﻴﺎم )ﺑﻪ ﺻﻮرت دﻫﺪﻫﻲ( در ﻳﻚ ﭘﻴﺎم ‪ SIP‬اﺳـﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜـﻪ ﭘﻴـﺎم‬
‫ﻫﺎي ‪ SIP‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي ‪ TCP‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺶ اﻳﻦ ﺳﺮآﻳﻨﺪ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول )‪ (6‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي ‪[ ] SIP‬‬

‫‪2.3.11‬‬

‫ﺗﺮاﻛﻨﺶ ﻫﺎ و ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي ‪SIP‬‬

‫ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ ﻋﻼﻣﺖ دﻫﻲ ‪ SIP‬ﺑﻴﻦ ‪ 2‬ﻣﺮورﮔﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺗﺮاﻛﻨﺶ ‪ SIP‬ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻳـﻚ ﺗـﺮاﻛﻨﺶ‬
‫ﺑﻴﻦ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﺳﺮوﻳﺲ ﮔﻴﺮﻧﺪه و ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﺳﺮور رخ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﻳـﺎ ﭼﻨـﺪ‬
‫ﺳﺮور ﻣﻴﺎﻧﻪ ‪ SIP‬ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮوﻛﺴﻲ ﻳﺎ ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﺠـﺪد‪ .‬ﻳـﻚ ﺗـﺮاﻛﻨﺶ ‪ SIP‬ﺷـﺎﻣﻞ ﺗﻤـﺎم ﭘﻴـﺎم ﻫـﺎﻳﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺎ‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ‪ SIP‬اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﺳﺮوﻳﺲ ﮔﻴﺮﻧﺪه ﺷﺮوع ﺷﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻳﻚ ﭘﺎﺳﺦ ﻧﻬﺎﻳﻲ )ﻛﻪ ﻫـﺮ‬
‫ﭼﻴﺰي ﺟﺰ ﭘﺎﺳﺦ ‪ 1xx‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ( ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﺳﺮور ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺮاﻛﻨﺶ ‪ SIP‬ﺗﻮﺳـﻂ اﺟﺰاﻳـﻲ ﭼـﻮن ‪Call-‬‬
‫‪ remote tag ،local tag ،via-branch ،ID‬و ‪ CSeq value‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﻜﻞ )‪ (7‬ﻳﻚ ﺗﺮاﻛﻨﺶ ﺛﺒﺖ ‪SIP‬‬

‫ﺑﻴﻦ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﺳﺮوﻳﺲ ﮔﻴﺮﻧﺪه و ﻳﻚ ﺳﺮور ﺛﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪه را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫـﺪ‪ .‬ﺗـﺮاﻛﻨﺶ ‪ SIP‬ﺷـﺎﻣﻞ ﻳـﻚ ﭘﻴـﺎم‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ‪ SIP‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﭘﻴﺎم ﭘﺎﺳﺦ ‪ SIP‬ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﭘﻴﺎم ﺛﺒـﺖ‪ ،‬ﻳـﻚ درﺧﻮاﺳـﺖ‬

‫‪32‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫‪ SIP‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه از ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﺳﺮوﻳﺲ ﮔﻴﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﺳﺮور ﺛﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﭘﺎﺳـﺦ ﻫـﺎي ‪ “100 Trying“ SIP‬و‬
‫“‪ “200OK‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﺳﺮور ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ‪ SIP‬را ﺑـﻪ ﻋﺎﻣـﻞ ﻛـﺎرﺑﺮ ﺳـﺮوﻳﺲ ﮔﻴﺮﻧـﺪه ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻛﻨﻨـﺪه ي‬
‫وﺿﻌﻴﺖ درﺧﻮاﺳﺖ ‪ SIP‬ارﺳﺎل ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ]‪.[6‬‬

‫ﺷﻜﻞ)‪ (7‬ﺗﺮاﻛﻨﺶ ﺛﺒﺖ ‪[6] SIP‬‬
‫ﻳﻚ ﺗﺮاﻛﻨﺶ ‪ SIP‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در اﻳﺠﺎد‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﻳﺎ اﺗﻤﺎم ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ رﺳﺎﻧﻪ اي ﺗـﺎﺛﻴﺮ ﮔـﺬار ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑﺮﮔـﺰاري‬
‫ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻳﻚ ارﺗﺒﺎط ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ ﺑﻴﻦ ﻧﻘﺎط‪ ،‬ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﮔﻔﺘﮕـﻮ ﻣﻌﺮوﻓﻨـﺪ‪ ،‬ﺗـﺎﺛﻴﺮ دارد‪ .‬ﻳـﻚ ﮔﻔﺘﮕـﻮ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ارﺗﺒﺎط ‪ SIP‬ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻴﻦ دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎرﺑﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺳـﺘﻤﺮار ﺟﻠﺴـﻪ اﺻـﺮار دارﻧـﺪ ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺣﺎﻟﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ‪ local tag ،Call-ID‬و ‪ remote tag‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺗـﺮاﻛﻨﺶ‬
‫ﻫﺎي ‪ SIP‬ﺑﺮ روي ﺣﺎﻟﺖ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺮاﻛﻨﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺣﻴﻦ اﺟـﺮاي ﮔﻔﺘﮕـﻮي‬
‫‪ SIP‬ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻫﺮ ﺗﺮاﻛﻨﺶ ‪ SIP‬درون ﻳﻚ ﮔﻔﺘﮕﻮ‪ ،‬داراي اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺘﻮاﻟﻲ ﻣﻘﺪار ﺻـﺤﻴﺢ در ﺳـﺮآﻳﻨﺪ ‪CSeq‬‬

‫اﺳﺖ ]‪.[6‬‬
‫ﻳﻚ ﺗﺮاﻛﻨﺶ دﻋﻮت ‪ 200 OK‬ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ آﻣﻴﺰ در ﺑﺮﮔﺰاري ﮔﻔﺘﮕﻮي ‪ SIP‬و ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ ﺻـﻮﺗﻲ ﻳـﺎ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮي ﺑﻴﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﺑﺮﮔﺰاري ﺟﻠﺴﻪ رﺳﺎﻧﻪ اي‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻗـﺎدر ﺑـﻪ ﺗﺒـﺎدل ﭘﻴـﺎم ﻫـﺎي‬
‫دﻋﻮت درون ﻣﺤﺘﻮاي ﮔﻔﺘﮕﻮي ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﻤﺎن ‪ Call-ID‬و دﺳﺘﻮرات ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫـﺎي ﺟﻠﺴـﻪ رﺳـﺎﻧﻪ‬
‫اي ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺷﻤﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﮔﻔﺘﮕﻮ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮاﻛﻨﺶ ‪ BYE‬ﻳﺎ اﻧﺘﻘﺎل آن ﺑـﻪ دﺳـﺘﮕﺎﻫﻲ ﻛـﻪ ﺗـﺮاﻛﻨﺶ‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ارﺟﺎع‪ 1‬را اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ از درون ﻣﺤﺘﻮاي ﮔﻔﺘﮕﻮ از ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﻳﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺗﺮاﻛﻨﺶ ﺗﺼـﺪﻳﻖ ‪ 200 OK‬ﻣﺜﺒـﺖ‬
‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ آﻣﻴﺰ در ﺑﺮﮔﺰاري ﻳﻚ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎ و وﺿﻌﻴﺖ ﺗﺮاﻛﻨﺶ ﻫﺎ در ﻧﻘﺎط ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻳﺎ در ﻋﺎﻣﻠﻴﻦ ﻛﺎرﺑﺮ‪ SIP‬ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳـﺮورﻫﺎي ‪SIP‬‬

‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮوﻛﺴﻲ و ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﺠﺪد ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺮاﻛﻨﺶ ﻫﻤﭽﻨﺎن اﺳﺘﻤﺮار دارد‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ را ﺣﻔﻆ ﻣﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬وﺿـﻌﻴﺖ‬
‫ﺗﺮاﻛﻨﺶ دﺳﺖ ﻛﻢ ﺗﺎ ‪ 32‬ﺛﺎﻧﻴﻪ در ﻫﺮ ‪ RFC 3261‬ﺣﻔﻆ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﺮور ﻫﺎي ‪ SIP‬ﻫﻤﭽﻮن ﭘﺮوﻛﺴﻲ ﻫـﺎ ﻳـﺎ ﺳـﺮور‬
‫ﻫﺎي ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﺠﺪد وﺿﻌﻴﺖ ﺗﺮاﻛﻨﺶ را ذﺧﻴﺮه ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﮔﻔﺘﮕﻮ را ﺣﻔﻆ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣـﺮ اﻳـﻦ‬
‫اﻣﻜﺎن را ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﻧﻘﺎط ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺮورﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ ﻓﻘﻂ‬
‫وﺿﻌﻴﺖ ﺗﺮاﻛﻨﺶ را ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﭘﺮوﻛﺴﻲ ﻛﻪ در ﮔﺮوه در ﺣﺎل ﺧـﺎرج ﺷـﺪن از ﺳـﺮوﻳﺲ اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑـﺮ‬
‫روي ﺗﺮاﻛﻨﺶ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺣﺎل اﺟﺮا ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﺑﺮ روي ﺑﺮﮔﺰاري ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻫﻴﭻ ﺗﺎﺛﻴﺮي ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬اﺛﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارد]‪.[6‬‬

‫‪2.4‬‬

‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪(Inter-Asterisk eXchange) IAX‬‬

‫اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ از ﭘﺮوﺗﻜﻠﻬﺎي ‪ SIP‬و ‪ H.323‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺗـﺎزﮔﻲ ﺑـﻪ ﺟﻤـﻊ ﭘﺮوﺗﻜـﻞ‬
‫ﻫﺎي ‪ VoIP‬ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪ IAX .‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ اﺧﺘﺼﺎﺻـﻲ ‪ Asterisk‬ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ IAX2 .‬از ﭘﺮوﺗﻜـﻞ دﻳﺘـﺎﮔﺮام‬
‫داده‪) 2‬ﻏﺎﻟﺒﺎً روي ﭘﻮرت ‪ (4569‬ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ دو ﻃﺮف و اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ و داده اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻼف‬
‫‪ SIP‬ﻛﻪ از ﻳﻚ زوج رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺠﺰا )ﻳﻜﻲ ﺑﺮاي ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ و دﻳﮕﺮي ﺻﻮت( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ؛ ‪ IAX2‬ﻳـﻚ‬
‫رﺷﺘﻪ ﻣﻨﻔﺮد از داده ﻫﺎ را ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻧﻘﺎط ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ‪ 3‬ﺑﺮﻗـﺮار ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ‪ .‬در ‪ IAX2‬ﻫـﺮ دوي داده و ﺳـﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ‬
‫روي ﻳﻚ ﻛﺎﻧﺎل اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ )وارد ﺷﻮﻧﺪه‪ (4‬در ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ‪ SIP‬ﻛـﻪ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮرﻛـﻪ ذﻛـﺮ ﺷـﺪ ﺑﺴـﺘﻪ ﻫـﺎ )ﺑﺼـﻮرت‬
‫ﺧﺎرج از ﻣﺤﺪوده‪ (5‬ﺑﺎ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺣﻤﻞ ﺑﻼدرﻧﮓ‪ 6‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1-REFER‬‬
‫‪2-User Datagram Protocol‬‬
‫‪3-End-Points‬‬
‫‪4-In-Bound‬‬
‫‪5-Out-Bound‬‬
‫)‪6-Real-Time Transport Protocol (RTP‬‬

‫‪34‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ‪ IAX2‬اﺟﺎزه اﻧﺘﻘﺎل ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺗﻤﺎس ﻣﺠﺰا در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ واﺣﺪي از ﺑﺴﺘﻪ ﻫـﺎي ‪ IP‬را ﻣـﻲ دﻫـﺪ‪،‬‬
‫ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﺑﻌﻨﻮان "‪ "Trunking‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻨﻮﺳﻴﻠﻪ ‪ IAX2‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ذﺧﻴـﺮه ﭘﻬﻨـﺎي ﺑﺎﻧـﺪ ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي درك اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﺷﻤﺎ ﭘﻨﺞ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻣﺘﻔﺎوت دارﻳﺪ؛ روش اول اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻨﺞ ﭘﺎﻛﺖ ﻣﺠﺰا‬
‫ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﻘﺼﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ راه دﻳﮕﺮ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ آدرس اوﻟﻴﻦ ﻣﻘﺼﺪ را روي ﻳﻚ ﭘﺎﻛﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ و در اﺑﺘﺪاي ﻫﺮ‬
‫ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﻌﺪي را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺗﻤﺎم ﭘﻨﺞ ﻧﺎﻣﻪ )ﺗﻤﺎﺳـﻬﺎ( را درون ﻳـﻚ ﭘﺎﻛـﺖ )ﺑﺴـﺘﻪ‬
‫‪ (IP‬ﻗﺮار دﻫﻴﺪ]‪.[7‬‬

‫ﺷﻜﻞ )‪ (8‬ﻧﺤﻮه ﺗﺮاﻛﻨﺸﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ ‪ SIP‬و ‪ IAX‬را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪:‬‬

‫ﺗﻌﺎﻣﻼت ارﺗﺒﺎﻃﻲ ‪SIP‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﺷﻜﻞ)‪-(8‬اﻟﻒ‬

‫ﺗﻌﺎﻣﻼت ارﺗﺒﺎﻃﻲ ‪IAX‬‬

‫ﺷﻜﻞ)‪-(8‬ب ]‪[7‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫‪2.5‬‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﺟﻤﺎﻟﻲ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي‪ SIP) VoIP‬و ‪(IAX‬‬

‫در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ دو ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ SIP‬و ‪ IAX‬را ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪ .‬ﻫﺮﻛﺪام از اﻳـﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻠﻬـﺎ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‪ ،‬داراي ﻣﺰاﻳﺎي ﺧﻮد ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ و ﻫﻴﭽﻜﺪام ذاﺗﺎً ﺧﺎرج از اﺳﺘﻔﺎده ﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ‬
‫ازﻧﻈﺮ ﻓﻨﻲ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ IAX2‬ﺣﺪاﻗﻞ از ﻣﺰاﻳﺎي زﻳﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ‪ SIP‬ﺑﻬﺮه ﻣﻲ ﺑﺮد‪:‬‬

‫• ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﺗﻤﺎس‬
‫• ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ذاﺗﻲ از ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪) NAT‬اﺳﺘﻔﺎده آﺳﺎن ﺗﺮ ﭘﺸﺖ دﻳﻮاره آﺗﺶ‪( 1‬‬
‫• ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎس ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد )ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ‪( Trunking‬‬
‫از ﻧﻈﺮ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺗﻮان اﻳﻦ دو ﭘﺮوﺗﻜﻞ را در ﻗﺎﻟﺐ ﺟﺪول )‪ (7‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮد‪:‬‬

‫)‪IAX(Trunked‬‬
‫ﺗﻤﺎﺳﻬﺎي اﺿﺎﻓﻲ‬

‫اوﻟﻴﻦ ﺗﻤﺎس‬

‫‪64kbps‬‬
‫‪32kbps‬‬
‫‪8kbps‬‬
‫‪64kbps‬‬
‫‪13kbps‬‬

‫‪80kbps‬‬
‫‪46kbps‬‬
‫‪23kbps‬‬
‫‪80kbps‬‬
‫‪28kbps‬‬

‫‪SIP‬‬
‫ﺗﻤﺎﺳﻬﺎي اﺿﺎﻓﻲ‬

‫‪Codec‬‬
‫اوﻟﻴﻦ ﺗﻤﺎس‬

‫‪80kbps‬‬
‫‪80kbps‬‬
‫‪48kbps‬‬
‫‪48kbps‬‬
‫‪24kbps‬‬
‫‪24kbps‬‬
‫‪80kbps‬‬
‫‪80kbps‬‬
‫‪29kbps‬‬
‫‪29kbps‬‬
‫ﺟﺪول)‪ (7‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ‪ SIP‬و ‪[5] IAX‬‬

‫)‪G.711 (64kbps‬‬
‫)‪G.726 (32kbps‬‬
‫)‪G.729 (8kbps‬‬
‫)‪G.722 (64kbps‬‬
‫)‪GSM (13kbps‬‬

‫از ﻧﻈـﺮ ﺳـﺎزﮔﺎري ﺑـﺎ ‪ ، NAT‬ﭘﺮوﺗﻜـﻞ ‪ SIP‬در اﻧﺘﻘـﺎل ﺳـﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ و داده روي ‪ NAT‬ﻣﻌﻤـﻮﻻً دﭼـﺎر‬
‫ﻣﺸﻜﻼت ﻋﺪم ﺳﺎزﮔﺎري ﻣﻴﮕﺮدد ﻛﻪ ﻋﻠﺖ آن ﻫﻤﺎﻧﻄﻮرﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺗﺮ ذﻛﺮ ﺷﺪ؛ ﺑﻜـﺎرﮔﻴﺮي ﭘﺮوﺗﻜﻠﻬـﺎي ﻣﺘﻔـﺎوﺗﻲ‬
‫ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ SIP .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻳﻚ ﺳﺮور ‪ STUN‬ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﺰﺑﻮر دارد‪.‬‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ‪ SIP‬ﻣﺪﺗﻬﺎ ﭘﻴﺶ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪ 2‬ﺑـﻪ ﺗﺼـﻮﻳﺐ رﺳـﻴﺪه اﻧـﺪ و ﺑﺼـﻮرت‬
‫ﮔﺴﺘﺮده در ﺣﺎل اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ وﻟﻲ ‪ IAX‬ﻫﻨﻮز در ﺣﺎل اﺳﺘﺎﻧﺪاردﺳﺎزي ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ و ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ دﻟﻴـﻞ ﺧﻴﻠـﻲ از‬

‫‪1-Firewall‬‬
‫‪2-Internet Engineering Task Force‬‬

‫‪37‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﻫﻨﻮز ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺎ ‪ IAX‬ﻧﺒﻮده و ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺎ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﺗﻨﻮع ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ‪ SIP‬ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ و‬
‫ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ]‪.[5‬‬

‫‪2.6‬‬

‫‪ Codec‬ﻫﺎي ﺻﻮﺗﻲ‬

‫ﻛﺪك ﻫﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﻳﻞ داده ﻫﺎي ﺻﻮﺗﻲ از آﻧﺎﻟﻮگ ﺑـﻪ دﻳﺠﻴﺘـﺎل و ﺑـﺎﻟﻌﻜﺲ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎس ﻧﺤﻮه ﻓﺸﺮده ﺳﺎزي و ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي داده ﻫﺎ ﻧﺎم ﮔﺬاري و ﮔﺮوه ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠـﻲ ﻣـﻲ ﺗـﻮان ﮔﻔـﺖ‬
‫ﻛﺪكﻫﺎ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺻﻮﺗﻲ را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده و آن را ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه ﺑﺮاي آن ﻛﺪك ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﺑـﻪ‬
‫دادهﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ و ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮ روي ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻋﻜﺲ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ آﻧﻬﺎ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ دادهﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ از ﺷﺒﻜﻪ و ﺗﺒﺪﻳﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺻﻮﺗﻲ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ دو ﻋﻤـﻞ رﻣﺰﮔـﺬاري‪ 1‬و رﻣﺰﮔﺸـﺎﻳﻲ‪2‬‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ]‪.[9‬‬
‫ﻧﻮع ﻛﺪك ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﻳﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮ روي ﻧﻘﺎط ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻘﺎط ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﮔﻮﺷـﻲ ‪ ،IP‬ﺗﻠﻔـﻦ ﻧـﺮم‬
‫اﻓﺰاري‪ ،‬دروازهﻫﺎ‪ 3‬و ﻳﺎ ﻫﺮ دﺳﺘﮕﺎه و ﻳﺎ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻛﻪ از ‪ VoIP‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻓﺮاﻣـﻮش ﻧﺸـﻮد ﺷـﻤﺎ‬
‫وﻗﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ از ﻳﻚ ﻛﺪك دﻟﺨﻮاه ﺑﺮ روي ﮔﻮﺷﻲ ﺧـﻮد اﺳـﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴـﺪ ﻛـﻪ اوﻻ ﮔﻮﺷـﻲ ﺷـﻤﺎ آن را ﭘﺸـﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﺮده و ﺛﺎﻧﻴﺎ ﺳﺮوﻳﺲدﻫﻨﺪه ‪ VoIP‬ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺰ آن را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﺮده و اﺟﺎزه اﺳﺘﻔﺎده از آن را ﺑﻪ ﺷﻤﺎ داده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺪكﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺤﻮه ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي دادهﻫﺎ و ﻣﻴﺰان ﻓﺸﺮده ﺳﺎزي آﻧﻬﺎ دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﻛﺪك دادهﻫـﺎ را‬
‫ﻓﺸﺮده ﺗﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻘﻴﻨﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎ ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺮ ﺷﺪه و ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧـﺪ ﻛﻤﺘـﺮي ﻧﻴـﺎز دارﻳـﺪ‪،‬‬
‫وﻟﻲ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻛﺪك ﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻓﺸﺮده ﺳﺎزي ﺳـﻨﮕﻴﻨﻲ ﻛـﻪ اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲ دﻫﻨـﺪ ﻫـﻢ ﺑـﺎر زﻳـﺎدي از ﭘﺮدازﻧـﺪه‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ و ﻫﻢ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ را ﺗﺎ ﺣﺪودي ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﺮ ﭼﻪ از ﻛـﺪك ﻫـﺎﻳﻲ اﺳـﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴـﺪ‬

‫‪1-Coding‬‬
‫‪2-Encoding‬‬
‫‪3-Gateway‬‬

‫‪38‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻛﻪ ﻓﺸﺮده ﺳﺎزي ﻛﻤﺘﺮي اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﻴﺎز ﺧﻮاﻫﻴﺪ داﺷﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻢ ﭘﺮدازﻧﺪه ﺳﺮور و دﺳـﺘﮕﺎه‬
‫ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺷﻤﺎ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎر ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ و ﻫﻢ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮي ﺧﻮاﻫﻴﺪ داﺷﺖ]‪.[9‬‬
‫در ﺟﺪول )‪ (8‬ﭼﻨﺪ ﻛﺪك ﻣﻄﺮح و اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در ﺧﺼﻮص ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﻜﺮد آﻧﻬﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺎﺧﻴﺮ در ﺗﺒﺪﻳﻞ )‪(ms‬‬
‫‪<1.00‬‬
‫‪<1.00‬‬
‫‪~2.50‬‬
‫‪~15.00‬‬
‫‪~30.00‬‬

‫ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ )‪(kbps‬‬

‫ﺗﻮﺻﻴﻒ‬

‫‪PCM‬‬
‫‪64‬‬
‫‪ADPCM‬‬
‫‪32, 16, 24, 40‬‬
‫‪LD-CELP‬‬
‫‪16‬‬
‫‪CS-ACELP‬‬
‫‪8‬‬
‫‪Multirate CELP‬‬
‫‪6.3, 5.3‬‬
‫ﺟﺪول )‪ (8‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻛﺪكﻫﺎي راﻳﺞ در ‪[9] VoIP‬‬

‫ﻧﺎم ﻛﺪك‬
‫‪G.711‬‬
‫‪G.721‬‬
‫‪G.728‬‬
‫‪G.729‬‬
‫‪G.723.1‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬

‫ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻨﺪﮔﺎن ‪VoIP‬‬
‫‪39‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫‪ .3‬ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻨﺪﮔﺎن ‪VoIP‬‬
‫‪3.1‬‬

‫ﭘﻴﺸﺮوان ﺻﻨﻌﺖ ‪VoIP‬‬

‫از زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ‪ AT&T‬در ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 2004‬اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﺳﺮوﻳﺲ ﻫـﺎي ﻗـﺪﻳﻤﻲ ﺧـﻮد در زﻣﻴﻨـﻪ ﺗﺠـﺎرت ‪ VoIP‬را‬
‫رﻫﺎ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎزار ‪ VoIP‬رﺷﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺮﻳﻌﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ ﭼﻴـﺰي ﻛـﻪ آﻧﻬـﺎ ﻛﻨـﺎر ﮔﺬاﺷـﺘﻨﺪ‪ ،‬روﺷـﻲ از‬
‫ﺗﺠﺎرت در ارﺗﺒﺎﻃﺎت راه دور ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳـﺎل ‪ 1996‬ﻣﻄـﺮح ﺷـﺪه ﺑـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ روش ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ ﮔﻴـﺮي‬
‫ﻣﺘﺼﺪي ﺣﺎﻣﻠﻴﻦ ﻣﺒﺎدﻻت ﻣﺤﻠﻲ ﻳﺎ ‪ ILEC1‬ﺷﺪه اﺳﺖ‪) ILEC .‬ﻳـﺎ ﺑـﻪ ﻃـﻮر اﺧﺘﺼـﺎر ‪ (LEC‬ﻣﺎﻟـﻚ ﺗﻤـﺎم ﺧﻄـﻮط‬
‫ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ در ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻌﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻘﻴﻪ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻣﺠﺒـﻮر ﺑﻮدﻧـﺪ از ﻃﺮﻳـﻖ ﻣﺘﺼـﺪي ﺣـﺎﻣﻠﻴﻦ‬
‫ﻣﺒﺎدﻻت ﻣﺤﻠﻲ وارد ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﺎﻣﻠﻴﻦ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﻣﺒـﺎدﻻت ﻣﺤﻠـﻲ ﻳـﺎ ‪ CLEC2‬ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻣﻠﻴﻦ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﻣﺒﺎدﻻت ﻣﺤﻠﻲ ﺧﻄﻮط دﺳﺘﺮﺳﻲ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪه از ﻣﺘﺼـﺪي ﺣـﺎﻣﻠﻴﻦ ﻣﺒـﺎدﻻت ﻣﺤﻠـﻲ اﺟـﺎره ﻣـﻲ‬
‫ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن‪ ،‬ﻣﻄﻤﺌﻨﺎ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺻﻮرﺗﺤﺴﺎب ﺧﻮد را ﻣﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻳـﻚ ﺧـﻂ ﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ‬
‫از ﻳﻚ ﻣﺘﺼﺪي ﺣﺎﻣﻠﻴﻦ ﻣﺒﺎدﻻت ﻣﺤﻠﻲ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﭼﻪ آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﻂ را از ﻳـﻚ ﺣـﺎﻣﻠﻴﻦ رﻗـﺎﺑﺘﻲ ﻣﺒـﺎدﻻت ﻣﺤﻠـﻲ‬
‫ﺑﮕﻴﺮﻧﺪﻛﻪ آﻧﻬـﺎ ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ ﻧﻮﺑـﻪ ﺧـﻮد ﺧﻄـﻮط را از ﻣﺘﺼـﺪي ﺣـﺎﻣﻠﻴﻦ ﻣﺒـﺎدﻻت ﻣﺤﻠـﻲ ﺗﻬﻴـﻪ ﻣـﻲ ﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﺑﺴـﻴﺎري از‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮان ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﻛـﻪ اﻳـﻦ روش ﺗـﺎﺛﻴﺮات ﺳـﻮدﻣﻨﺪي در ﺑـﺎزار ﺗﺠـﺎري ﺑـﻪ وﻳـﮋه در ﻛـﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨـﻪ ﻫـﺎي‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت راه دور داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ در ﺑﺎزارﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ ﻣﺘﺼﺪي ﺣﺎﻣﻠﻴﻦ ﻣﺒﺎدﻻت ﻣﺤﻠﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻬﻢ ﻧﺒـﻮد‬
‫‪1-Incumbent Local Exchange Carrier‬‬
‫‪2-Competitive local exchange carriers‬‬

‫‪40‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل آﻧﻬﺎ ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻋﻤﻠﻴﺎت را در دﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﻓﻴﺰﻳﻜـﻲ و ﻧﺼـﺐ و راه‬
‫اﻧﺪازي ﺧﻄﻮط در دﺳﺖ ﻣﺘﺼﺪي ﺣﺎﻣﻠﻴﻦ ﻣﺒﺎدﻻت ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻛﻤﺒﻮد در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ آﻧﻬﺎ ﺗـﺎﺛﻴﺮ ﻣﻨﻔـﻲ‬
‫روي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺣﺎﻣﻠﻴﻦ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﻣﺒﺎدﻻت ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آورد]‪.[5‬‬
‫ﺣﺎﻣﻠﻴﻦ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﻣﺒﺎدﻻت ﻣﺤﻠﻲ )ﻛﻪ ‪ AT&T‬ﻳﻜﻲ از ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮﻧﺪﮔﺎن آن اﺳﺖ(‪ ،‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺟﺎي آﻧﻜـﻪ‬
‫ﺧﻄﻮط ﺧﺪﻣﺎت ﺗﻠﻔﻦ ﺳﺎده ﻗﺪﻳﻤﻲ‪ 1‬را از ﻣﺘﺼـﺪي ﺣـﺎﻣﻠﻴﻦ ﻣﺒـﺎدﻻت ﻣﺤﻠـﻲ ﺑـﺎ ﻗﻴﻤـﺖ ﻋﻤـﺪه اﺟـﺎره ﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﺑـﺮاي‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي ‪ VoIP‬ﺑﺮ روي ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﻓﻌﻠﻲ ﺧﻮد از ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي راﻫﮕﺰﻳﻨـﻲ ﺑﺴـﺘﻪ اي‪ 2‬اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺎزدﻫﻲ ﻛﻤﺘﺮي ﻛﻪ ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي ﺧﻄﻮط ﺳﻴﻤﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻄﻮط ﺧﺪﻣﺎت ﺗﻠﻔﻦ ﺳـﺎده ﻗـﺪﻳﻤﻲ ﻛﻤﺘـﺮي‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺼﺪي ﺣﺎﻣﻠﻴﻦ ﻣﺒﺎدﻻت ﻣﺤﻠﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬راه ﺣﺎﻣﻠﻴﻦ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﻣﺒﺎدﻻت ﻣﺤﻠـﻲ ﻣﺸـﺨﺺ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬آﻳﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﺗﻠﻔﻦ ﺳﺎده ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺑﺎ ﻣﺪار اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ‪ 3‬را ﺑﺎ ﻗﻴﻤـﺖ ﻋﻤـﺪه اﺳـﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨـﺪ ﺗـﺎ‬
‫ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻧﺮخ ﻗﻴﻤﺖ را ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻨﺪ؟ و ﻳﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي راﻫﮕﺰﻳﻨـﻲ ﺑﺴـﺘﻪ اي ﺑـﺎ ‪VoIP‬‬

‫را ﺑﺎ ﺑﺨﺸﻲ از ﻗﻴﻤﺖ ﻋﻤﺪه و ﺷﺒﻜﻪ ﻓﻌﻠﻲ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ و ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮي ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺧﻮد اراﺋﻪ دﻫﻨﺪ؟‬
‫اﻳﻦ ﻳﻚ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻛﻮﭼﻚ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ اﺧﻴﺮا ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺘﺼﺪي ﺣﺎﻣﻠﻴﻦ ﻣﺒﺎدﻻت ﻣﺤﻠﻲ ﺑـﺮاي ﺑﺪﺳـﺖ آوردن‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺣﺎﻣﻠﻴﻦ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﻣﺒﺎدﻻت ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ ‪ VoIP‬را اراﺋﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴـﺮات‬
‫در ﺑﺎزار ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻫﺎي زﻳﺎدي اﺷﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ در ﻣﻮرد اﻳﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻓـﺮوش ﻫﻤﮕـﺎﻧﻲ ﺷـﺮﻛﺖ و ﻣﺸـﺘﺮي‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﺧﻄﻮط ﺑﻴﻦ ﻣﺘﺼﺪي ﺣﺎﻣﻠﻴﻦ ﻣﺒﺎدﻻت ﻣﺤﻠﻲ و ﺣﺎﻣﻠﻴﻦ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﻣﺒﺎدﻻت ﻣﺤﻠﻲ ﺧﻠـﻮت ﺗﺮﻧـﺪ ﻓﺎﻗـﺪ ﺑﺮﺧـﻲ‬
‫ازادي اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺷﺮوع ‪ VoIP‬و رﺷﺪ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺑﻴﺴﻴﻢ زﻣﻴﻨﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺑـﺮاي ﺗﻠﻔـﻦ و ﺳـﺮوﻳﺲ ﻫـﺎي‬
‫وﻳﺪﺋﻮﻳﻲ در ﺣﺎل اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﺖ]‪.[5‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﻓﻌﺎل‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﭼﻪ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي ﺣﺎﻣﻞ ‪ VoIP‬را ارﺋﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬
‫و ﭼﻪ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺧﻄﻮط دﺳﺘﺮﺳﻲ را ﻛﻪ ﺑـﺮاي ﺳـﺎﺧﺘﻦ ﻳـﺎ ﺑـﺮوز رﺳـﺎﻧﻲ ﺷـﺒﻜﻪ ‪ VoIP‬ﻻزم اﺳـﺖ‪ ،‬اﺟـﺎره ﻣـﻲ دﻫـﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول)‪ (9‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ‪ 10‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻨﺪه ﺣﺎﻣﻠﻴﻦ ‪ VoIP‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﺳـﻮد ﻧﺎﺧـﺎﻟﺺ ﻃﺒﻘـﻪ‬
‫ﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫رﺗﺒﻪ‬

‫ﺷﺮﻛﺖ‬

‫‪ILEC/CLEC‬‬

‫درآﻣﺪ‬

‫ﺳﻮد‬

‫ﻛﺎرﻣﻨﺪان‬

‫)‪1-Plain Old Telephone Service(POTS‬‬
‫‪2-Packet-Switching‬‬
‫‪3-Circuit-Switched‬‬

‫‪41‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫‪1‬‬

‫‪Verizon Communications‬‬

‫‪ILEC‬‬

‫‪$72B‬‬

‫‪$8B‬‬

‫‪212K‬‬

‫‪2‬‬

‫‪SBC Communications‬‬

‫‪ILEC‬‬

‫‪$41B‬‬

‫‪$6B‬‬

‫‪163K‬‬

‫‪3‬‬

‫‪AT&T‬‬

‫‪CLEC‬‬

‫‪$31B‬‬

‫)‪($6B‬‬

‫‪48K‬‬

‫‪4‬‬

‫‪Sprint‬‬

‫‪ILEC‬‬

‫‪$27B‬‬

‫)‪($1B‬‬

‫‪60K‬‬

‫‪5‬‬

‫‪BellSouth‬‬

‫‪ILEC‬‬

‫‪$23B‬‬

‫‪$5B‬‬

‫‪63K‬‬

‫‪6‬‬

‫‪MCI‬‬

‫‪CLEC‬‬

‫‪$23B‬‬

‫)‪($4B‬‬

‫‪40K‬‬

‫‪7‬‬

‫‪Comcast‬‬

‫‪CLEC‬‬

‫‪$20B‬‬

‫‪$1B‬‬

‫‪74K‬‬

‫‪8‬‬

‫‪Qwest Communications‬‬

‫‪ILEC‬‬

‫‪$14B‬‬

‫)‪($2B‬‬

‫‪41K‬‬

‫‪9‬‬

‫‪Nextel Communications‬‬

‫‪CLEC‬‬

‫‪$13B‬‬

‫‪$3B‬‬

‫‪19K‬‬

‫‪10‬‬

‫‪DIRECTV Group‬‬

‫‪CLEC‬‬

‫‪$12B‬‬

‫)‪($2B‬‬

‫‪12K‬‬

‫ﺟﺪول )‪ (9‬ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮﺗﺮ ‪[5] VoIP‬‬
‫‪ 6‬ﺣﺎﻣـﻞ‪ 1‬اول و ﺷـﻤﺎره ‪ ،(Verizon, SBC, AT&T, Sprint,BellSouth, MCI, Qwest) 8‬ﻗﺎدرﻧـﺪ‬
‫ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎ ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎﻟﻲ را اﺟﺎره ﻳﺎ آزاد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻳـﺎ ﺑـﺮوز رﺳـﺎﻧﻲ ﻳـﻚ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮان ‪ VoIP‬را اﺟﺮا ﻛﺮد‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﺷﻤﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻋﻼﻗﻤﻨﺪ اﺳﺖ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺑﺪﺳـﺖ آوردن‬
‫ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ اي ﻛﻪ ﺷﻤﺎ در آن ﻗﺮار دارﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﺣﺎﻣﻞ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎﻣﻠﻴﻦ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺮوﻳﺲ‬
‫‪ VoIP‬اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪ ]‪.[5‬‬
‫ﺣﺎﻣﻞ ﻫﻔﺘﻢ‪ ،Comcast ،‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﻨﺪه ﺳﺮوﻳﺲ ﻛﺎﺑﻠﻲ در ﻛﺸﻮر آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﻴﺰ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺻـﻨﻌﺖ‬
‫ﻛﺎﺑﻞ ﭘﺎﻳﺪار ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت )ﺳـﺎل‪ (1996‬ﺳـﺮوﻳﺲ ﻫـﺎي ﻛـﺎﺑﻠﻲ آﻧﻬـﺎ را ﺑـﻪ ﻫﻤـﺎن ﺻـﻮرت ﻧﻤـﻲ‬
‫ﭘﺬﻳﺮد‪ .‬ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﻳﻦ اﺟﺎزه داده ﺷﺪه ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي دﻳﮕـﺮ ﺣـﺎﻣﻠﻴﻦ رﻗـﺎﺑﺘﻲ ﻣﺒـﺎدﻻت ﻣﺤﻠـﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻤﺎ ﺳـﺮوﻳﺲ ﻛـﺎﺑﻠﻲ اﺟـﺎره دﻫﻨـﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﺷـﻤﺎ از ﻃﺮﻳـﻖ ﻫﻤـﺎن ﻛﺎﺑـﻞ‬
‫ﺳﺮوﻳﺲ ﺧﺪﻣﺎت ﺗﻠﻔﻦ ﺳﺎده ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻫﻢ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻳﻨﻜﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺧﺪﻣﺎت ﺗﻠﻔﻦ ﺳﺎده ﻗـﺪﻳﻤﻲ را ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎ‬
‫اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ‪ PSTN‬ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل ﻫﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي ‪ VoIP‬ﺑﻪ ﺷـﻤﺎ‬
‫اﺟﺎره دﻫﻨﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻫﻤﺎن ﺧﻂ ﻛﺎﺑﻞ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻣﻞ ﻧﻬﻢ‪ ،Nextel Communications ،‬ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ اﺳﺖ‪ ،‬و دﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻣﻞ ‪ DIRECTV Group‬ﻳـﻚ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﺣﺎﻣﻞ ﻣﺎﻫﻮاره اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻄﻮط ﮔﺴﺘﺮده دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻣﺸﺘﺮك‪ 2‬را ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي اراﺋﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ]‪.[5‬‬

‫‪1-Carrier‬‬
‫)‪2-Digital Subscriber Line (DSL‬‬

‫‪42‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫‪3.2‬‬

‫‪ 10‬ﺳﺮوﻳﺲدﻫﻨﺪه ﺑﺮﺗﺮ ‪VoIP‬‬

‫ﺑﺎزار ﺗﻠﻔﻨﻲ ‪ VoIP‬ﻣﺠﺘﻤﻊ از ﺑﺴﻴﺎري رﻗﻴﺐ ﻫﺎﺳﺖ ‪ ،‬و ﻫﺮ ﻛﺲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ ﺑـﺮاي رﺳـﻴﺪن ﺑـﻪ ﻧﺘﻴﺠـﻪ دﻟﺨـﻮاه‬
‫ﻳﻜﻲ را از ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم دادن ﺻﺤﻴﺢ ﻋﻤﻠﻴﺎت ‪ IP‬ﺗﻠﻔﻨﻲ و ‪ ،VoIP‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﺮوﻳﺲدﻫﻨـﺪه‬
‫ﻛﺎر ﻛﺮد ﻛﻪ روي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﺗﻤﺮﻛﺰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑـﺎزدﻫﻲ ﻳـﻚ ﺷـﺒﻜﻪ ارﺗﺒـﺎﻃﻲ ﻓﻌـﺎل را اﻓـﺰاﻳﺶ دﻫـﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻠﻔﻨﻲ ﻫﻤﮕﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎم وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ آﺷﻨﺎﻳﻲ دارﻳﺪ )ﻣﺜﻞ ﻧﺎﻣﻪ ﺻـﻮﺗﻲ‪ ،‬اﻧﺘﻈـﺎر ﺗﻤـﺎس‪،‬‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻤﺎس و ‪ (...‬را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن دارﻧﺪ و ﻫﺮ ﻛﺲ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨـﺪه‬
‫اي ﻛﻪ ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻳﻚ ﺷـﺒﻜﻪ ﻫﻤﮕـﺮا در ﻧﻈـﺮ دارﻳـﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤـﺎﻻ ﻳـﻚ ﻧﮕﺮاﻧـﻲ ﺑـﺮاي‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻳﻚ ﻣﻌﻤﺎري ﺗﺠﺎري ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آﺳﺎن را ﺑﺎ ﻳﻚ ﻗﻴﻤﺖ رﻗﺎﺑﺖ اﻧﮕﻴﺰ دارﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑـﻪ‬
‫اﻫﺪاف ﺑﻪ ﻳﻚ راﻫﻨﻤﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ در اﻳﻦ ﺑﺎزار ﻧﻴـﺎز اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﻗﺴـﻤﺖ ﻳـﻚ ﻟﻴﺴـﺖ از ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ ﻫـﺎي ﺑـﺎزار را ﻓـﺮاﻫﻢ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ METAspectrum ،2004‬در زﻣﻴﻨﻪ ﮔﺰارش ‪ IP‬ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺑﻪ رﺗﺒﻪ ﺑﺮﺗﺮ ﺷـﺮﻛﺖ ﻫـﺎي ‪ IP‬ﺗﻠﻔﻨـﻲ‪VoIP /‬‬
‫دﺳـﺖ ﻳﺎﻓـﺖ‪ .‬آﻧﻬـﺎ ‪ 8‬ﺷـﺮﻛﺖ را در اﻳـﻦ ﮔـﺰارش ﻃﺒﻘـﻪ ﺑﻨـﺪي ﻛﺮدﻧـﺪ ‪(Avaya, Cisco, Siemens, Alcatel,‬‬

‫)‪ ،Nortel, Mitel, NEC, 3COM‬ﻫﺮ ﻛﺪام از اﻳﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻼوه ‪ 2‬ﺷﺮﻛﺖ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ در ﻟﻴﺴﺖ ‪ Gertner‬ﺑﻮدﻧﺪ در‬
‫اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ]‪.[5‬‬

‫‪Avaya‬‬

‫‪ Avaya‬ﻳﻚ ﺗﻨﻮع وﺳﻴﻊ از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ و ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺷـﺎﻣﻞ ﺻـﺪا‪ ،‬داده و ﺻـﺪاي‬
‫ﻫﻤﮕﺮا‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮي‪ ،‬ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﺳﺮوﻳﺴﻲ ﭘﻴﻐﺎم‪ ،‬و ﺧﺪﻣﺎت و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛـﺎﺑﻠﻲ ﺳـﺎﺧﺖ ﻳﺎﻓﺘـﻪ‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻟﻴﺴﺖ ‪ ،Gertner‬وﺿﻌﻴﺖ ‪ Avaya‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﻨﻤﺎ در ﺑﺨﺸﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻌﻤـﺎري ﭼﻨـﺪ‬
‫ﻣﺰﻳﺘﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫـﺎي ارﺗﺒـﺎﻃﻲ ‪ Avaya‬ﺑـﺮ ﻳـﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﭘﻬﻨـﺎور وﻳﮋﮔـﻲ ﻫـﺎ ﺗﺎﻛﻴـﺪ دارد‪ ،‬از ﻗﺒﻴـﻞ‪ :‬ﻣﻘﻴـﺎس ﭘـﺬﻳﺮ‪،‬‬
‫ﺳﺎزﮔﺎري ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎرﺑﺮ‪ -‬ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺮدازش ﺗﻤﺎس ﻫﺎ و ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻫﺎ‪.‬‬
‫‪ Avaya‬داراي ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﺸﺘﺮي در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ‪ .‬از ﺑﻴﻦ ‪ 500‬ﺷـﺮﻛﺖ ﺑـﺰرگ ﺟﻬـﺎن ﺑـﻴﺶ از‬
‫‪ %90‬آﻧﻬﺎ از ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ Avaya‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﺨﺼﺺ در زﻣﻴﻨﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﻠﻔﻨـﻲ‪،‬‬
‫اﺟﺘﻤﺎع ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ]‪.[5‬‬

‫‪43‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪Cisco‬‬

‫ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻫـﺎي ‪ Cisco‬راه ﺣــﻞ ﻫـﺎي ﺷــﺒﻜﻪ اي‪ ،‬ﻧـﺮم اﻓـﺰار و ﺳــﺨﺖ اﻓـﺰار ﺷــﺒﻜﻪ اراﺋـﻪ ﻣـﻲ ﻛﻨــﺪ ﻛـﻪ ﺷــﺎﻣﻞ‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻫﻤﮕﺮاﺋﻲ داده و ﺻﺪا ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻓﻬﺮﺳﺖ ‪ Cisco ،Gertner‬در زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺷﺪت ﻧﻔﻮذ ﻛﺮده ﺗﺎ اذﻫﺎن ﻋﻤﻮﻣﻲ را در ﻣﻴﺎن اوﻟﻴﻦ ﭘﻴﺸﮕﺎﻣﺎن ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮا ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﻨـﺪ‪ .‬در ﻓـﺮوش‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ‪ ،IT‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از دﻻل ﻫﺎي ﺗﻠﻔﻨﻲ ﻗﺪﻳﻤﻲ در ﺣﺎل ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﻋﺘﺒﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣـﻮﺛﺮ‬
‫ﺑﻮده اﺳﺖ‪ Cisco ،‬از ﺳﺎل ‪ 1984‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﺒﻜﻪ اي ﻛﻪ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت اﺧﺘﺼﺎﺻـﻲ و‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاري داده را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺎر ﺧﻮد را آﻏـﺎز ﻧﻤـﻮد‪ .‬در ﺳـﺎل ‪Cisco ،2004‬‬

‫ﺑﻴﺶ از ‪ 24‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر درآﻣﺪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﺷﻬﺮت آن ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﺨﺼﺺ در ﻣﺴﻴﺮ ﻳﺎب ﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ و ﺳﻮﺋﻴﭻ ﻫﺎ و‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن ﺑﺴﺘﺮ و ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﺑﺮاي ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﺳﺖ]‪.[5‬‬

‫‪Siemens‬‬

‫ﻳﻜﻲ از ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه اﺑﺰار اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ و ﺗﺠﻬﻴـﺰات ﺑـﺮاي داﻣﻨـﻪ ﻫـﺎي ﺻـﻨﻌﺘﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﻣﻜﺎﻧﻴﺰه ﺳـﺎزي و ﻛﻨﺘـﺮل‪ ،‬ﻣﻮﻟـﺪ ﻧﻴـﺮو‪ ،‬اﻧﺘﻘـﺎل‪ ،‬ﭘﺰﺷـﻜﻲ و روﺷـﻨﺎﻳﻲ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﻠﻔﻨﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري و ﮔﻮﺷﻲ ﻫﺎي ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ و ﻟﻮازم ﺟﺎﻧﺒﻲ آﻧﻬﺎ‬
‫را ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎرﻛﻨﺎن ‪ Siemens‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ‪ 70‬ﻫﺰار ﻧﻔﺮ در اﻣﺮﻳﻜﺎ و ‪ 430‬ﻫـﺰار ﻧﻔـﺮ در ﺳﺮاﺳـﺮ‬
‫ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﺳﺎل ‪ 2004‬ﻓﺮوﺷﻲ ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ‪ 91‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬در راﺑﻄـﻪ ﺑـﺎ ‪ IP‬ﺗﻠﻔﻨـﻲ‪ ،‬ﺑـﺮ ﻃﺒـﻖ ﻟﻴﺴـﺖ‬
‫‪ Siemens ،Gertner‬ﺑﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ Hicom 300‬ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻧﺼﺐ ﺧﻮدﻛﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﻤﺮﻛﺰ دارد‪ ،‬ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي اﻧﺘﻘـﺎل‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺠﺎرت ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﺑﺰرگ اراﺋﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ Siemens .‬ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ ﺳـﻌﻲ دارد ﻣﺸـﺘﺮﻳﺎن را‬
‫ﺑﻪ ﺳﻮي ‪ HiPath 4000‬ﺗﺤﺮﻳﻚ و ﻓﺮاﺧﻮاﻧﻲ ﻛﻨﺪ]‪.[5‬‬

‫‪Alcatel‬‬

‫‪ Alcatel‬راه ﺣــﻞ ﻫــﺎي ارﺗﺒــﺎﻃﻲ ﺑــﻪ ﺣــﺎﻣﻠﻴﻦ ارﺗﺒــﺎﻃﻲ از راه دور و ﻓــﺮاﻫﻢ آورﻧــﺪﮔﺎن ﺧــﺪﻣﺎت اﻳﻨﺘﺮﻧﺘــﻲ و‬
‫ﻣﻮﺳﺴﺎت و ‪ ...‬را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ Alcatel .‬ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺸﻬﻮرﺗﺠﺎري ﺑﺎ ‪ 56‬ﻫﺰار ﻛﺎرﻣﻨﺪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ و‬
‫ﺑــﺮ ﺗﺤﻮﻳــﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ ﻫــﺎي ﻛــﺎرﺑﺮدي ﺻــﺪا‪ ،‬داده و وﻳــﺪﺋﻮ ﺑــﻪ ﻛﺎرﻣﻨــﺪان و ﻣﺸــﺘﺮﻳﺎن ﺗﻤﺮﻛــﺰ دارد‪ ،‬ﻣﺤــﻴﻂ ارﺗﺒــﺎﻃﻲ‬
‫‪ OmniPCX‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻣﻲ دﻫﺪ ﺗﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ روش ‪ IP‬ﺗﻠﻔﻨﻲ و ﻫـﻢ روش ﻫـﺎي ﻗـﺪﻳﻤﻲ ﻛـﺎر ﻛﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﺤﻴﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ]‪.[5‬‬

‫‪44‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫‪Nortel‬‬

‫‪ Nortel‬در ﺳﺎل ‪ 1895‬ﺑـﺎ ﻋﻨـﻮان ‪ Northern Electric‬ﺗﺎﺳـﻴﺲ ﺷـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﺷـﺮﻛﺖ ﻓﻨـﺎوري ﻫـﺎي ارﺗﺒـﺎﻃﻲ و‬
‫ﺗﺠﻬﻴﺰات زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮراﺳﺘﻔﺎده اراﺋﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎ و ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺑﺰرگ اراﺋﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﺷـﺮﻛﺖ‬
‫در ﺣﺪود ‪ 35‬ﻫﺰار ﻛﺎرﻣﻨﺪ دارد و در ﺳﺎل ‪ 2004‬درآﻣﺪي ﺣﺪود ‪ 9‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر داﺷﺘﻪ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻟﻴﺴـﺖ‬
‫‪ Nortel ،Gertner‬ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ‪ IP‬ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺑﺰرگ دارد ﻛﻪ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﺟﺪﻳﺪي را ﭘـﻴﺶ رو دارد‪ .‬ﺳـﺮور ارﺗﺒـﺎﻃﻲ‬
‫ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮره ‪ 5100‬اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﻈﻪ‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎي ﻫﻤﻜﺎري و ﻳﻚ ارﺗﺒﺎط ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﻴﺮ ﺳـﻄﺢ ﺑـﺎﻻ‬
‫را در ﺳﺮاﺳﺮ ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن اراﺋﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ]‪.[5‬‬
‫‪Mitel‬‬

‫‪ Mitel‬ﭘﻴﺸﮕﺎم در اراﺋﻪ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺗﺠﺎري ﺑـﺮاي ﺳـﺎزﻣﺎن ﻫـﺎي ﺑـﺰرگ و ﻛﻮﭼـﻚ در ﺑـﻴﺶ از ‪50‬‬
‫ﻛﺸﻮر ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ‪ Mitel .‬ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺧﺼﻮﺻﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑـﻴﺶ از ‪2‬ﻫـﺰار ﻛﺎرﻣﻨـﺪ دارد و ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ اﻳﻨﻜـﻪ ﺑـﺮ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 100‬ﻛﺎرﻣﻨﺪ دارﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻛﻪ در ﭼﻨﺪ ﻣﻜـﺎن ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 2000‬ﻛﺎرﻣﻨﺪ در ﻫﺮ دﻓﺘﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد‪ ،‬در ﺑـﺎزار ‪ IP‬ﺗﻠﻔﻨـﻲ ﺷـﻨﺎﺧﺖ ﺑﻴﺸـﺘﺮي ﺑـﺮ‬
‫روي آن وﺟﻮد دارد]‪.[5‬‬

‫‪NEC‬‬

‫‪ NEC‬در ﺳﺎل ‪ 1905‬ﺷﻜﻞ ﻳﺎﻓﺖ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺨﺖ اﻓـﺰار و ﻧـﺮم اﻓـﺰار ﺑـﺮاي ﺳﻴﺴـﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﺑﻴﺴﻴﻢ و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ IP‬ﺗﻠﻔﻨﻲ اﺳﺖ‪ ،NEC .‬در ﺣﺪود ‪150‬ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﻛﺎرﻣﻨﺪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬـﺎن دارد و در ﺳـﺎل‬
‫‪ ،2005‬ﺑﻴﺶ از ‪ 624‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر درآﻣﺪ ﻛﺴﺐ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻟﻴﺴﺖ ‪ Gertner‬اﺳـﻨﺎد ‪ NEC‬ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ ﻫـﺎي ‪ IP‬ﻫـﺎي‬
‫ﻫﻤﮕﺮا‪ ،‬ﻣﻴﺰان اﻧﺒﻮﻫﻲ از ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت‪ ،‬ﻣﻘﻴﺎس ﭘﺬﻳﺮي ﻫﺎ و ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري را ﻋﺮﺿـﻪ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ‪ .‬ﻣﺤـﻴﻂ‬
‫آن ﺷﻬﺮت ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮﺑﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ و ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻫـﺎي ﻣﺮاﻗﺒـﺖ ﺑﻬﺪاﺷـﺘﻲ دارد‪ ،‬ﺑـﺎ وﻳﮋﮔـﻲ‬
‫ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي ﺑﺎز ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﺬب ﻛﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﺮاﺗﮋي راه ﺣـﻞ ﻫـﺎي‬
‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ‪ NEC‬ﻳﻚ ﻟﻴﺴﺖ از ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي‪ ،‬اﺟﺮا‪ ،‬آﻣﺎدﮔﻲ ﺷﺒﻜﻪ و ﻧﻴﺎز ﺳـﺮوﻳﺲ ﻫـﺎي در ﺣـﺎل‬
‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ‪ IP‬ﺗﻠﻔﻨﻲ را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ]‪.[5‬‬
‫‪3COM‬‬

‫‪ 3COM‬از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺎرت راﺑـﻂ ﺷـﺒﻜﻪ در ﺟﻬـﺎن رﺗﺒـﻪ اول را دارا ﺑـﻮد‪ ،‬راه درازي را ﻃـﻲ‬
‫ﻛﺮده اﺳﺖ و اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﻫﻤﮕﺮا ﺳﺎزي ﺧﺪﻣﺎت و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﺒﻜﻪ اداﻣـﻪ ﻣـﻲ دﻫﻨـﺪ‪ ،‬اﻳـﻦ ﺷـﺮﻛﺖ در ﺳـﺎل ‪1973‬‬

‫‪45‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺪ و ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪاﻧﺶ ﺑﻪ ‪ 1900‬ﻧﻔﺮ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬـﺎن ﻣـﻲ رﺳـﺪ‪ .‬ﻣﺤﺼـﻮل ﺧـﻂ‬
‫‪ NBX‬اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ در زﻣﻴﻨﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻫﺎي ﺑـﺰرگ و ﻛﻮﭼـﻚ ﺑـﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖ ﺑﺰرﮔـﻲ روﺑـﺮو ﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺮ ﻃﺒـﻖ ﻟﻴﺴـﺖ‬
‫‪ 3COM ،Gertner‬در ﻣﻴﺎن ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺶ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در زﻣﻴﻨﻪ ‪ IP‬ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺑﻠﻜﻪ در راﺑﻄـﻪ ﺑـﺎ اﺷـﺘﺮاك‬
‫داده از ﺷﻬﺮت ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ]‪.[5‬‬
‫‪Shoretel‬‬

‫‪ Shoretel‬ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺧﺼﻮﺻﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ در زﻣﻴﻨﻪ ‪ IP‬ﺗﻠﻔﻨﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و در ﺳـﺎل ‪ 1998‬ﺗﺎﺳـﻴﺲ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬روش ﻛﺎر آن ﺳﻨﺠﻴﺪن ﺷﺒﻜﻪ در اﺑﺘﺪا و ﭘﻴﺶ از ﻳـﺎﻓﺘﻦ راه ﺣـﻞ اﺳـﺖ‪ .‬در ﺷـﺮوع اﻳـﺪه اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد ﺷﻤﺎ ﭘﻴﺶ از وارد ﺷﺪن ﺑﻪ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ‪ VoIP‬ﺑﻪ ﭼﻪ اﻧﺪازه آﻣـﺎده ﻫﺴـﺘﻴﺪ‪ .‬ﺑـﺮ ﻃﺒـﻖ ﺟـﺪول ‪،Gertner‬‬
‫ﻣﻌﻤﺎري ﻣﺤﺼﻮل ‪ Shoretel‬ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻤﺎس ﻫﺎي ﺗﻮزﻳـﻊ ﺷـﺪه در ﻣﻴـﺎن ﻣﻜـﺎن ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ از‬
‫ﻃﺮﻳﻖ ﻳﻚ ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات ‪ IP‬ﻛﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي آﻧﺎﻟﻮگ و ‪ IP‬را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ را ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫـﺎ‬
‫اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻣﻲ دﻫﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﻤﮕﺮا در ﻣﺤﻞ ﺧﻮد ﭘﻴﺎده ﺳﺎزي ﻛﻨﻨﺪ]‪.[5‬‬
‫‪Inter-Tel‬‬

‫‪ Inter-Tel‬در ﺳﺎل ‪ 1969‬ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺪ و از ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎده ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺑﺮاي ﺗﺠﺎرت ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺷـﺮوع‬
‫ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ اراﺋﻪ راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ IP‬ﺗﻠﻔﻨﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪه اي ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ‪ VoIP‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ ﻫـﺎﻳﻲ ﺑـﺎ ﭼﻨـﺪ ﺷـﻌﺒﻪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻛﺎرﻣﻨﺪان اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ‪ 1900‬ﻧﻔﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ]‪.[5‬‬
‫ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ‪ ،Gertner‬ﻣﺤﺼﻮل ‪ Axxess‬اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ و راﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺖ ﻫـﺎﻳﻲ‬
‫ﻛﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﺪارﻧﺪ اراﺋﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ راﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ارﺗﺒـﺎط ﭼﻨـﺪ ﺳـﺎﻳﺖ ﻛـﻪ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ‬
‫ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺰرﮔﻲ از ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﺷﻜﻞ دﻫﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺤﻴﻂ ﺻﺪا و ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ داده را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﺮده و ﺷـﺒﻜﻪ‬
‫ﺑﻨﺪي‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻤﺎس و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﭘﻴﻐﺎم دﻫﻲ را ﻧﻴﺰ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ]‪.[5‬‬

‫‪46‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫اﻣﻨﻴﺖ در ‪VoIP‬‬

‫‪47‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫‪ .4‬اﻣﻨﻴﺖ در ‪VoIP‬‬
‫‪4.1‬‬

‫ﻟﺰوم اﻣﻨﻴﺖ در ‪VoIP‬‬

‫ﭼﻮن ﺳﺮوﻳﺲ ‪ VoIP‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﭘﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﻫﻤﭽﻮن ﺷﺒﻜﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫـﺮ ﺧﻄـﺮ‬
‫اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﻤﺎ را در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي اﻳـﻦ ﺳـﺮوﻳﺲ ﻫـﻢ وﺟـﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻫﻨﻮز ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﺧﺮاﺑﻜﺎران رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﺘﻦ و اﻳﺠﺎد وﻳﺮوس ﻫﺎي ﺟﺪﻳـﺪ وﺟـﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺧﻂ ﺗﻠﻔﻨﻲ دارﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وﻳﺮوس ﻫﺎ و ﺑﺪ اﻓﺰار ﻫﺎ و ﻫﻜﺮ ﻫﺎ آﺳﻴﺐ ﭘـﺬﻳﺮ اﺳـﺖ‪ .‬اﻣﻜـﺎن ﻗﻄـﻊ‬
‫ارﺗﺒﺎط و ﺷﻨﻮد ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت ﺷﻤﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ اﻓﺮاد ﻧﺎ ﻣﺤﺮم‪ ،‬دﺳﺘﻜﺎري ‪ Caller ID‬ﺷﻤﺎ و دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋـﺎت ﻣﺤﺮﻣﺎﻧـﻪ و‬
‫ﻣﺨﺪوش ﻛﺮدن ارﺗﺒﺎط ﺗﻠﻔﻨﻲ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﮔﺮ از اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﭘﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻮد ﺑﺮاي ﻛﺎر ﻫﺎﻳﻲ ﻛـﻪ اﺣﺘﻴـﺎج ﺑـﻪ‬
‫ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ ﺑﺎﻻ دارﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ داﻧﻠﻮد ﻓﻴﻠﻢ‪ ،‬ﺑﺎزي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻳﺎ ‪ ...‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺑﺎﻋـﺚ ﺑـﺮوز اﺧـﺘﻼل در‬
‫‪ VoIP‬ﺷﻮد ]‪.[8‬‬
‫در ﻃﻮل ﺳﺎل ﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ زﻳﺎدي راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ اﻣﻨﻴـﺖ ‪ VoIP‬ﮔﻔﺘـﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ و اﺧﻄﺎرﻫـﺎي‬
‫زﻳﺎدي درﺑﺎره ﺷﻨﻮد ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت‪ ،‬اﺳﭙﻢ ﻫﺎي ﺻﻮﺗﻲ‪ ،‬ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ و ﺣﻤﻼت اﺧـﺘﻼل در ﺳـﺮوﻳﺲ دﻫـﻲ‪1‬‬
‫داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ اﻛﺜﺮ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ دﻳﻮاره ﻫـﺎي آﺗـﺶ‪ 2‬و ﺣﺎﻣـﻞ ﻫـﺎ‪ 3‬اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺣﺎﺿـﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ اﻣﻨﻴﺖ ﺑﺮاي ‪ VoIP‬ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺗﺼﻮري ﻏﻴﺮواﻗﻌﻲ ﻣﻲ ﭘﻨﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻣﻨﻴﺖ ‪ VoIP‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ از اﻣﻨﻴﺖ ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ و ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﺳﻨﺘﻲ ﻧﻴﺴﺖ و در ﭼﻨﺪ ﺳـﺎل آﻳﻨـﺪه‬
‫وﺿﻌﻴﺖ آن ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد؛ ﭼﺮا ﻛﻪ اﻛﺜﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ VoIP‬ﻣﺴـﺘﻘﻞ از ﻫﻤﺪﻳﮕﺮﻧـﺪ و ﭼـﻮن اﻛﺜـﺮ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺣﺮﻓﻪ اي ‪ VoIP‬ﺗﻤﺎس ﻫﺎي ﺧﺎرج از ﻣﺤﺪوده ﺧﻮد را ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻳـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﺷـﺒﻜﻪ ﻫـﺎ از‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺳﭙﻢ و ﻫﻮﻳﺖ ﻫﺎي ﺟﻌﻠﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﺻـﺪا‪ ،‬از ﻗﺒﻴـﻞ ﻧـﺎﺗﻮاﻧﻲ در‬

‫)‪1-Denial of Service (DoS‬‬
‫‪2-Firewall‬‬
‫‪3-Carreier‬‬

‫‪48‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﺟﺴﺖ وﺟﻮ ﻳﺎ ﺧﻮاﻧﺪن ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﻼﻗﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﻫﻜﺮﻫﺎ ﺑﺮاي ﺣﻤﻠﻪ‪) ،‬ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﻓﺎﻳـﻞ ﻫـﺎي‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻳﺎ اﻳﻤﻴـﻞ( ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﻪ ﻋـﻼوه‪ ،‬ﻣﺤﺼـﻮﻻﺗﻲ اراﺋـﻪ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ ﻛـﻪ از اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ‪) IETF‬ﺳـﺎزﻣﺎن‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ( ﺑﺮاي رﻣﺰﻧﮕﺎري ﻛﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﻤﺎس ﻫﺎي ﺗﻠﻔﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺸﺎوران اﻣﻨﻴﺘﻲ و ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن دﻳﻮاره ﻫﺎي آﺗـﺶ و ﻛﻨﺘـﺮل ﻛﻨﻨـﺪه ﻫـﺎي ﻣﺮزﻫـﺎي ﺗﻤـﺎس‪، 1‬‬
‫ﻛﺎرﺷﺎن را ﺑﺮاي ﻓﻨﺎوري ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ ﺑﺮاي دﻳﻮاره ﻫﺎي آﺗﺶ اداﻣـﻪ ﻣـﻲ دﻫﻨـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﻃـﻮري ﻛـﻪ در واﻗـﻊ ﻧﺴـﻞ ﻣﻮﺟـﻮد‬
‫دﻳﻮاره ﻫﺎي آﺗﺶ ﺑﺮاي ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﻣﺠﺰاي ‪ VoIP‬ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑـﻪ ﺷـﺒﻜﻪ ‪ VoIP‬ﻣﺘﺼـﻞ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺗﻌﺪادي اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﻣﺎ را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﻣﺎ ﻣﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺎﻓﻈـﺖ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ از ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻣﺮزﻫﺎي ﺗﻤﺎس ﻳﺎ دﻳﻮاره ﻫﺎي آﺗـﺶ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﻮد‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘـﺖ اﻳـﻦ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ ﻋﻤﻼً اﻣﻨﻴﺖ ﻛﻠﻲ را ﺑﺎ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪن ﺑﺎ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ اﻣﻨﻴﺘﻲ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ]‪.[8‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻲ ﺳﻴﻢ ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﺠﺎزي‪ 2‬ﻳﺎ ﻻﻳﻪ دوم رﻣﺰﻧﮕﺎري ﺷﺪه ﻣﺜﻞ ﺑﻲ ﺳﻴﻢ دﺳﺘﺮﺳـﻲ‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪه‪ 3‬اﻣﻨﻴﺖ ﺧﻮﺑﻲ را ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آورد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ از ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺎ درﺑﺎره اﻣﻨﻴﺖ ‪ VoIP‬اﺷﺎره ﺑﻪ ﺣﻤﻼت اﺧـﺘﻼل‬
‫در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺣﻤﻠﻪ ﻫﺎي اﺧﺘﻼل در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ روي ﺳـﻮﻳﻴﭻ ﻫـﺎي ‪ PSTN‬در اواﺧـﺮ‬
‫دﻫﻪ ‪ 1980‬و اواﻳﻞ دﻫﻪ ‪ 1990‬ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻮد‪ .‬راه ﺣﻞ ﻛﺎﻫﺶ اﺛـﺮ ﺣﻤـﻼت اﺧـﺘﻼل در ﺳـﺮوﻳﺲ دﻫـﻲ‪ ،‬داﺷـﺘﻦ‬
‫ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ واﻗﻌﻲ اي ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﺟﺮا ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻛـﺎرش را ﺗـﺎ زﻣـﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺴﺪود ﺷﻮد‪ ،‬اداﻣـﻪ دﻫـﺪ‪ .‬اﻳﻨﺘﺮﻧـﺖ از ﻧﻈـﺮ ﺑﺰرﮔـﻲ ﺑﺴـﻴﺎر ﺑـﺰرگ ﺗـﺮ از ‪ PSTN‬اﺳـﺖ ﻛـﻪ آن را‬
‫ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺗﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬در ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻠﻔﻦ در ‪ East coast‬ﺑﻪ ﺷﺪت دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻞ ﺷﺪ‪ ،‬وﻟـﻲ‬
‫ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ‪ ،‬ﭘﻴﺎم ﻓﻮري‪ 4‬و ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ‪ IP‬ﻛﺎرﺷﺎن را اداﻣﻪ دادﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻨﺪﮔﺎن اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺣﻤـﻼت ‪DoS‬‬

‫را ﺑﺎ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ زﻳﺎد ﺧﻮد دﻓﻊ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﻌﻲ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ ﺣﻤـﻼت اﺧـﺘﻼل در ﺳـﺮوﻳﺲ دﻫـﻲ را ﻫـﺮ ﭼـﻪ‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻫﺴﺘﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﺴﺪود ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺣﻤﻼت ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎدر اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘـﺪ‪ ،‬ﻣﺸـﻜﻞ ﺗـﺮ از ﺣﻤﻠـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ PSTN‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫)‪1-Session Border Controller (SBC‬‬
‫)‪2-Virtual Private Network (VPN‬‬
‫)‪3-Wi-Fi Protected Access (WPS‬‬
‫)‪4-Instant Message (IM‬‬

‫‪49‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﮕﺮاﻧﻲ درﺑﺎره اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﻣﺨﺼﻮص ‪ VoIP‬ﻛﻪ ﺗﻤﺎس ﻫـﺎ را ﻛﻨﺘـﺮل ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‬
‫وﺟﻮد دارد و آن ﻫﺎ وﻗﺘﻲ وارد ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري‪ 1‬ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻓﻘﻂ در ﺗﻠﻔـﻦ ﻫـﺎي ﻧـﺮم اﻓﺰارﻳﺒـﺎﻗﻲ‬
‫ﻧﻤﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪن دو ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ :‬ﻳﻜﻲ اﻳﻨﻜﻪ ‪ VoIP‬ﺑﺎﻋﺚ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪن ﻳﻚ ﻣﺴـﻴﺮ ﺑـﺮاي وارد‬
‫ﺷﺪن ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﻣﺨﺮب ﻣﻲ ﺷﻮد و دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻳﻚ وﻳﺮوس ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺧﺴﺎرت ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻓﺘﺎده ﺷﻮد ﻛﻪ ﻗﺒﻼً اﻳﻦ ﻛﺎر اﻣﻜﺎن ﭘـﺬﻳﺮ ﻧﺒـﻮد‪ ،‬ﺑـﻪ ﻫـﺮ ﺣـﺎل ﺑـﺮﺧﻼف ‪ HTML‬و ‪ Javascript‬ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﻣﺮورﮔﺮﻫﺎي وب و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي اﻳﻤﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي‪ SIP‬ﻓﻘﻂ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ را ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﻛـﻪ‬
‫از ﻧﻮع اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ارﺳﺎل ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ]‪.[8‬‬
‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻛﻪ از ‪ SIP‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮ اﺟﺎزه ﻧﻤﻲ دﻫﻨﺪ ﻳـﻚ درﺧﻮاﺳـﺖ‬
‫‪ SIP‬ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻘﺼﺪ ارﺳﺎل ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮ ﻣﻬﻴﺎ ﻛﺮده اﺳﺖ روي آن اﺟﺮا ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ وﻳﺮوس ﻫﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺷﺪن ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ روش ﻫﺎﻳﻲ ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻦ زﻣﺎن ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻛﻪ از ‪ SIP‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‪،‬‬
‫از اﺳﻜﺮﻳﭙﺖ ﻫﺎي زﺑﺎن ﻫﺎ دوري ﻛﺮده اﻧﺪ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ آن ﻫـﺎ ﺑﺎﻋـﺚ ﮔﺴـﺘﺮش وﻳـﺮوس ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘـﻲ ﻛـﻪ ﻳـﻚ‬
‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ آﻟﻮده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻳﻚ ﻫﻜﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ دﻟﺨﻮاﻫﻲ را روي آن ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ اﺟﺮا ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻳـﻚ ﻫﻜـﺮ‬
‫ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ آﻟﻮده ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺨﺼﻲ )ﻣﻌﻤﻮﻻً اﻃﻼﻋـﺎت آدرس ﻫـﺎي اﻳﻤﻴـﻞ و اﻃﻼﻋـﺎت‬
‫ارﺳﺎﻟﻲ(‪ ،‬ارﺳﺎل ﻫﺮزﻧﺎﻣﻪ ﻳﺎ اﺟﺮاي ﺣﻤﻼت اﺧﺘﻼل در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻫﺮزﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎ و ﻓﻜﺲ ﻫﺎي ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ PSTN‬ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ VoIP‬ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻲ را ﻛﻪ ﮔﻴﺮﻧﺪه ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎﺷﺪ و از ﺷﺒﻜﻪ ‪ PSTN‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﻣﺴـﺪود‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺻﻮرت آن ﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﺧﻄﻮط ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ‪ PSTN‬آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در آﻳﻨﺪه ﺷﺒﻜﻪ ﻫـﺎي‬
‫‪ VoIP‬ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ و ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ورود اﺳﭙﻢ ﻫﺎ از ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﺸﺎن ﺑﻪ ﺳﺎز و ﻛﺎر ﺧﺎﺻﻲ ﻧﻴﺎز‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮزﻧﺎﻣﻪ روي دو ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺗﻜﻴﻪ دارد‪ :‬اول اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬اﻛﺜﺮ ﻛﺎرﺑﺮان ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻛﻨﻨـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﭼـﻪ ﻛﺴـﻲ‬
‫ﺗﻤﺎس ﺑﺮﻗﺮار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آن ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺴﻲ اﺟﺎزه ارﺗﺒﺎط ﻣـﻲ دﻫﻨـﺪ‪ .‬دوﻣـﻴﻦ ﻣﺸﺨﺼـﻪ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻓﻴﻠﺘـﺮ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ از ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻗﻮي ﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﻴﻨﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﺪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﻓﻴﻠﺘـﺮ ﺷـﻮد‪،‬‬
‫ﻣﺆﺛﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد]‪.[8‬‬

‫‪1-Softphone‬‬

‫‪50‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎل ﺑﺤﺚ اﻣﻨﻴﺖ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﻮارد ﻣﺬﻛﻮر ﺧﺘﻢ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬در اداﻣﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻫﺎي ﺟـﺪي‬
‫در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ و ﻧﺤﻮه ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﭙﺮدازﻳﻢ‪.‬‬

‫‪4.2‬‬

‫آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي ‪VoIP‬‬

‫آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي ‪ VoIP‬ﻧﺎﺷﻲ از آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي آن )‪ ( SIP, H.323, RTP‬و ﻧﻴﺰ ﻣﺴـﺎﺋﻞ ﻫﻤﮕﺮاﻳـﻲ‬
‫ﺻﻮت و داده ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﺳﺮورﻫﺎي ‪ SIP‬ﻛﻪ ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي ‪ VoIP‬را اراﺋﻪ داده و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ را ﺛﺒﺖ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻤﻼت‬
‫ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﺪاﻧﺪﻳﺶ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﻫﻚ ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺴﺎس ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ‪ SIP‬در ﻓﺮم ﭘﺎﻳﻪ اي ﺧﻮد ﻳـﻚ‬
‫ﻣﺘﻦ ﺳﺎده و ﺑﺪون رﻣﺰ اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺻﻮﺗﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دزدان ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎ‪ 1‬آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮده و اﻳـﻦ اﺟـﺎزه را ﺑـﻪ‬
‫ﻳﻚ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر دﺳﺘﻜﺎري ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ‪ ،‬ﺟﻌـﻞ ﻛﻨـﺪ‪ .‬ﺗﺮاﻓﻴـﻚ ‪ SIP‬ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺣﻔﺎﻇـﺖ از‬
‫‪Caller ID‬ﻫﺎ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﺻﻮرﺗﺤﺴﺎب و ﻏﻴﺮه ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ رﻣﺰ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ اﻳـﻦ ﭘﺮوﺗﻜـﻞ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ اﻧـﻮاع ﺣﻤـﻼت‬
‫اﺧﺘﻼل در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ ﻧﻴﺰ آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻫﻜﺮ ﺑﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎﻧﺪن ﭘﻴﻐﺎم ﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﺠﺎز‪ ،‬ﻳﻚ ﻃﺮف‬
‫ارﺗﺒﺎط را ﻗﺎﻧﻊ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ ارﺗﺒﺎط ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ درﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ از اﻳﻦ اﻣـﺮ ﺑـﻲ اﻃـﻼع ﺑـﻮده و ﺑـﻪ اداﻣـﻪ ارﺗﺒـﺎط ﻣـﻲ‬
‫ﭘﺮدازد‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ دﻳﮕﺮ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ‪ SIP‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ NAT‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬از آﻧﺠـﺎ ﻛـﻪ ‪ SIP‬اﻃﻼﻋـﺎت آدرس را در ﻓـﺮﻳﻢ‬
‫داده ﺧﻮد ﻛﭙﺴﻮﻟﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻ ‪ NAT‬در ﻻﻳﻪ ﺷﺒﻜﻪ اﺗﻔـﺎق ﻣـﻲ اﻓﺘـﺪ ﻟـﺬا اﻃﻼﻋـﺎت آدرس ﺑﻄـﻮر اﺗﻮﻣﺎﺗﻴـﻚ‬
‫اﺻﻼح ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ رﺷﺘﻪ رﺳﺎﻧﻪ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت آدرس ﺻﺤﻴﺢ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي اداﻣﻪ اﺗﺼﺎل را ﻧﺨﻮاﻫـﺪ داﺷـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻓﺎﻳﺮوال ﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺎﺑﻊ ‪ NAT‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ رﺷﺘﻪ رﺳـﺎﻧﻪ را ﻗﺴـﻤﺘﻲ از ﻣﺒـﺎدﻻت ‪ SIP‬در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ و آن را ﺣﺪف ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ذﻛﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻋﺘﻤـﺎد‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻴـﺖ و‪ ...‬در ‪ H.323‬ﺑـﺎ ﭘﺮوﻓﺎﻳـﻞ ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ‪ H.325‬ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ‪ H.323‬ﻳﻚ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻧﺴﺒﺘﺎ اﻣﻦ اﺳﺖ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻼﺣﻈﺎت اﻣﻨﻴﺘـﻲ‬
‫زﻳﺎدي ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻬﻢ در ﺧﺼﻮص ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ H.323‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ‪ SIP‬ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت‬

‫‪1-Packet Sniffer‬‬

‫‪51‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺗﺎﺑﻊ ‪ NAT‬ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻻزم اﺳﺖ آدرس ﺻﺤﻴﺢ و ﺷﻤﺎره درﮔﺎه ﺑﻪ ﻣﻨﻈـﻮر‬
‫ﺑﺮﻗﺮاري ﻳﻚ اﺗﺼﺎل ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ اي‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻘﺎط اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ارﺳﺎل ﺷﻮد]‪.[8‬‬
‫ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺟﺪي دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ H.323‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻮاره از ﻃﺮﻳﻖ درﮔﺎه ﻫـﺎي‬
‫ﭘﻮﻳﺎ ﻣﺴﻴﺮدﻫﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻓﺎﻳﺮوال ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺨﺘﺺ ‪ VoIP‬ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺑـﺎر‬
‫ﻣﻔﻴﺪ ‪ VoIP‬ﺑﺼﻮرت ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ‪ RTP‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺳـﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ‪ RTP ،‬ﻣﺴـﺌﻮل اﻧﺘﻘـﺎل ﺑﺴـﺘﻪ ﻫـﺎي‬
‫ﺻﻮﺗﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬از ﻃﺮﻓﻲ ‪ RTP‬ﭘﺎﻳﺶ ﺑﺎر ﻣﻔﻴﺪ ﺧﻮد را از ﻃﺮﻳﻖ دﻧﺒﺎﻟﻪ ﻋﺪدي و ‪‬ﻣﻬﺮ زﻣـﺎﻧﻲ اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲ دﻫـﺪ ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫وﻳﮋﮔﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻼدرﻧـﮓ داده ﻣﺜـﻞ اﻧﺘﻘـﺎل ﺻـﻮت ﻣﻨﺎﺳـﺐ اﺳـﺖ وﻟـﻲ ﻣﺘﺎﺳـﻔﺎﻧﻪ ‪RTP‬‬

‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﺮوﻳﺲ را ﺑﺮاي ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي ﺑﻼدرﻧﮓ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻧﻤﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬درواﻗﻊ ‪ RTP‬ﺑﻪ ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي ﻻﻳـﻪ ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﺗـﺮ‬
‫ﻣﺘﻜﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻬﺎﺟﻤﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ‪ RTP‬را ﺑﺎ ﻣﺤﺘﻮاي ﻏﻴﺮﻣﻔﻴﺪ ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪ اﻳـﻦ ﻣﻌﻨـﻲ اﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﺑﺎر ﻣﻔﻴﺪ و ﺳﺮﺑﺎر ﺑﺎ اﻋﺪاد ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻫﺪف ارﺳـﺎل ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﺣﻤﻠـﻪ ﻣـﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺻﻮت را ﻛﺎﻫﺶ داده و ﻳﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰات را از ﻛﺎر ﺑﻴﻨﺪازد‪ .‬ﻳﻚ روش ﺑﺮاي ﻛﺸـﻒ اﻳـﻦ ﺣﻤﻠـﻪ‪ ،‬ﺑﺮرﺳـﻲ‬
‫ﺷﻤﺎره ﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﻲ در ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ‪ RTP‬ﭘﻲ در ﭘﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﺗﻮاﻟﻲ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣـﻲ ﺗـﻮان آن را ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫وﺟﻮد ﻳﻚ ﺣﻤﻠﻪ ﺗﻠﻘﻲ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺧﺼﻮص اﻣﻨﻴﺖ ‪ ،RTP‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ SRTP‬وﺟـﻮد دارد ﻛـﻪ در واﻗـﻊ ﻳـﻚ‬
‫ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ RTP‬اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﻨﻴﺖ را ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺻﻮﺗﻲ و داده ﻳﻜﻲ از ﻣﺰاﻳﺎي اﺻﻠﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ VoIP‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬اﻳـﻦ‬
‫ﻣﺰﻳﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻣﻬﻢ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ VoIP‬ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ VoIP .‬در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺣﻤـﻼت ﻣﺸـﻬﻮري‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺣﻤﻼت اﺧﺘﻼل در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ و ﺣﻤﻼت ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻛﻪ ﺷﺒﻜﻪ داده را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ آﺳـﻴﺐ ﭘـﺬﻳﺮ ﻣـﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻄﻠﻮب اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺻﻮرت وﻗﻮع اﺗﻔﺎﻗﻲ در ﺷﺒﻜﻪ داده‪ ،‬ﺷﺒﻜﻪ ﺻﻮﺗﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر ﺧﻮد اداﻣﻪ‬
‫دﻫﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺻﻮﺗﻲ و داده ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻫﺮ ﺗﻬﺪﻳﺪي‪ ،‬ﻣﻮﺟـﺐ اﻳﺠـﺎد ﻧﻘـﺺ‬
‫ﻫﻤﺰﻣﺎن در ﻫﺮ دوي آﻧﻬﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ]‪.[8‬‬

‫‪4.3‬‬

‫ﺣﻤﻼت ﻣﻄﺮح در ‪VoIP‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي ﻫﺎي ﺑﻴﺎن ﺷـﺪه‪ ،‬ﺣﻤﻼﺗـﻲ ﻣﺘﻮﺟـﻪ ‪ VoIP‬ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ ﺑﺨـﺶ ﺑـﻪ ﻣﻌﺮﻓـﻲ و‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺮﺧﻲ از اﻧﻮاع آن ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬

‫‪52‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫• ﺣﻤﻠﻪ ﻣﺮد در ﻣﻴﺎن‪1‬‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ﻣﺮد در ﻣﻴﺎن ﺑﻪ ﺣﻤﻠﻪ اي اﻃﻼق ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در آن ﻳﻚ ﻣﺘﺠﺎوز ﺑﺪون اﻃﻼع ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻃـﺮﻓﻴﻦ‪ ،‬ﻗـﺎدر‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭘﻴﺎم ﻫﺎي ﺑﻴﻦ دو ﻃﺮف ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﺮاق ﺳﻤﻊ‪ ،‬ﺟﻌﻞ ﺑﺴﺘﻪ و ﺗﻜـﺮار‪ ،‬اﻧـﻮاع اﻳـﻦ ﺣﻤﻠـﻪ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ و‬
‫ﺗﻬﺪﻳﺪات اﻣﻨﻴﺘﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻋﺘﻤﺎد و ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﻧﻮع ﺣﻤـﻼت ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑﺴـﺘﻪ‬
‫ﻫﺎي داده ي ﺻﻮﺗﻲ را در دﺳﺘﺮس اﻓﺮاد ﻏﻴﺮﻣﺠﺎز ﻗﺮار داده و ﻳﺎ ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت را ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﻨﺪ ]‪.[8‬‬

‫• ﺣﻤﻼت اﺧﺘﻼل در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ و اﺧﺘﻼل ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ‪2‬‬
‫ﺣﻤﻼت اﺧﺘﻼل در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ و اﺧﺘﻼل ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ ﺑﻪ ﺣﻤﻼﺗﻲ اﻃﻼق ﻣﻲ ﺷـﻮد ﻛـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ آن ﻫﺎ از دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻣﺠﺎز ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺮوﻳﺲ ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ‪ .‬ﺣﻤﻼت اﺧﺘﻼل در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ و‬
‫اﺧﺘﻼل ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻫـﺎي ‪ VoIP‬را ﻣـﻮرد ﻫـﺪف ﻗـﺮار دﻫﻨـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﺣﻤﻼت ﺷﺎﻣﻞ ارﺳﺎل درﺧﻮاﺳﺖ ﻗﻄﻊ از ﻳﻚ ﻣﻴﺰﺑﺎن )ﺣﺎﻟﺖ اﺧـﺘﻼل در ﺳـﺮوﻳﺲ دﻫـﻲ( و ﻳـﺎ از ﺗﻌـﺪادي ﻣﻴﺰﺑـﺎن‬
‫)ﺣﺎﻟﺖ اﺧﺘﻼل ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ( ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺮور ﻳﺎ ﺗﻠﻔﻦ اﺳﺖ ]‪.[8‬‬

‫• ﭘﻴﺎم ﻫﺎي ﺑﻲ ﻣﻌﻨﻲ در ‪3 VoIP‬‬
‫ﻳﻚ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﻬﺎي ﺗﻮﺧـﺎﻟﻲ و ﺑـﻲ ﻣﻌﻨـﻲ ﻧﺎﺧﻮاﺳـﺘﻪ در ‪ VoIP‬ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻣﺸـﺎﺑﻪ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻫـﺎي ﭘﺴـﺖ‬
‫اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ‪ VoIP ،‬ﻧﻴﺰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺎم ﻫﺎي ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ و ﺑﻲ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻳﻚ ﻛﺎرﺑﺮ‪ VoIP‬ﻫﺮ روز‬
‫ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت زﻳﺎدي را از ﻳﻚ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﭘﻴﺎم ﻫﺎي ﺻﻮﺗﻲ ﺑﻲ ﻣﻌﻨﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﺎﻳـﺪ‪ ،‬ﺑـﺮاي اﺳـﺘﻔﺎده از ﻓﻨـﺎوري ‪VoIP‬‬

‫ﺑﻲ ﻣﻴﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ]‪.[8‬‬

‫• ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺪ ﻣﺨﺮب‪4‬‬

‫‪1-Man-in-the-Middle Attacks‬‬
‫)‪2-Distributed Denial of Service (DDoS‬‬
‫‪3-Spam Over VoIP‬‬
‫‪4-Phone-Targeted Malicious Code‬‬

‫‪53‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻳﻚ وﻳﺮوس‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﻳﻚ ﻛﺪ ﻣﺨﺮب ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺪون اﻃﻼع ﻛﺎرﺑﺮ ﺑﻪ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻫـﺎي ﻛـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي اﻋﻤـﺎل‬
‫ﺷﺪه و ﺑﺮﺧﻼف ﻣﻴﻞ ﻛﺎرﺑﺮ اﺟﺮا ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﻫـﺎي ﻛـﺎرﺑﺮدي ‪ ،VoIP‬داراي آدرس ‪ IP‬ﻣـﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ و اداره ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت ﺻﻮﺗﻲ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ ﻟﺬا ﺧﻄﺮ وﻳﺮوس در آن ﻫﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪.‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻳـﻚ ﺣﻤﻠـﻪ‬
‫وﻳﺮوﺳﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ‪ VoIP‬ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﻤﻼت وﻳﺮوﺳﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻬﺪﻳـﺪات اﻣﻨﻴﺘـﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ و دﺳﺘﺮس ﭘﺬﻳﺮي ﺷﺒﻜﻪ ‪ VoIP‬ﻣﺤﺴﻮب ﺷﻮﻧﺪ ]‪.[8‬‬

‫• ﺣﻤﻠﻪ دﺳﺘﻪ ﻫﺎي وﻟﮕﺮد‪1‬‬
‫ﺣﻤﻠﻪ دﺳﺘﻪ ﻫﺎي وﻟﮕﺮد ﺑﻪ ﺣﻤﻼﺗﻲ اﻃﻼق ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻣﻬﺎﺟﻤﻴﻦ ﺑﺎ ﻫـﺪف دﺳﺘﺮﺳـﻲ ﺑـﻪ ﺗﺠﻬﻴـﺰات و‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺮد دﻳﮕﺮ دﺳﺖ ﺑﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ﻓﺮﻳﺒﻜﺎراﻧﻪ ﻣﻲ زﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﺘﺠﺎوزﻳﻦ از ﻃﺮﻳﻖ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن ﻳﻚ دﺳﺘﻪ ﺟﺪﻳـﺪ از ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ‪ VoIP‬ﻫﻮﻳﺖ دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ را ﺟﻌﻞ ﻧﻤﻮده و ﺳﭙﺲ ﻫﻮﻳﺖ ﻳﻚ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ را ﻣﻮرد اﺳـﺘﺮاق ﺳـﻤﻊ‬
‫ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺣﻤﻼت دﺳﺘﻪ ﻫﺎي وﻟﮕﺮد ﻳﻚ ﺗﻬﺪﻳﺪ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﺮاي ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻋﺘﻤﺎد ‪ VoIP‬ﻣﺤﺴﻮب ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬زﻳـﺮا‬
‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن ﺑﺼﻮرت ﻏﻴﺮﻣﺠﺎز ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ‪ IP‬دﺳﺘﺮﺳﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ]‪.[8‬‬

‫• ﺣﻤﻠﻪ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي ﭘﻮﻳﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎن‪2‬‬
‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي ﭘﻮﻳﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎن‪ ،‬ﭘﺮوﺗﻜﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﻴﻜﺮﺑﻨـﺪي ﺷـﺒﻜﻪ ﻣﺸـﺘﺮي ﻫـﺎ و اﻳﺴـﺘﮕﺎه ﻫـﺎي‬
‫ﻛﺎري ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬در ﺳﺮور ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي ﭘﻮﻳﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎن آدرس ﻫﺎي ‪ IP‬و اﻃﻼﻋﺎت دﻳﮕﺮ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي‬
‫ﺑﺼﻮرت ﺧﻮدﻛﺎر ﺑﻪ ﻫﺮ وﺳﻴﻠﻪ اﺧﺘﺼﺎص داده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺪاﻧـﺪﻳﺶ در ﺷـﺒﻜﻪ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ درﺧﻮاﺳـﺖ‬
‫ﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ را ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺮور ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي ﭘﻮﻳﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎن ارﺳﺎل ﻛﺮده و ﺳﺮور را ﺗﺤﺖ ﻓﺸـﺎر ﻗـﺮار دﻫـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ آدرس ﻫﺎي ‪ IP‬را ﺗﺨﺼﻴﺺ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﻤﻼت‪ ،‬ﺣﻤﻼت ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨـﺪي ﭘﻮﻳـﺎي ﻣﻴﺰﺑـﺎن اﻃـﻼق ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺣﻤﻼت ﻣﻮﺟﺐ اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﺗﻬﺪﻳﺪ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﺮاي دﺳﺘﺮس ﭘﺬﻳﺮي ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻤﻼﺗﻲ ﻣـﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻗﻄﻊ ﻳﺎ ﺗﻮﻗﻒ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋـﺎدي ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﻫـﺎي ﻛـﺎرﺑﺮدي ‪ VoIP‬ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬درﺣﻘﻴﻘـﺖ اﻳـﻦ ﺣﻤﻠـﻪ از ﻧـﻮع‬
‫ﺣﻤﻼت اﺧﺘﻼل در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ]‪.[8‬‬

‫‪1-Rogue Sets‬‬
‫)‪2-Dynamic Host Configuration Protocol (DHCP‬‬

‫‪54‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫• ﺣﻤﻠﻪ ازدﺣﺎم ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ‪1‬‬
‫ازدﺣﺎم ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ارﺳﺎل ﺗﻌﺪ اد ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳـﺮور و از ﻧـﻮع ﺣﻤﻠـﻪ ‪DoS‬‬

‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار دادن ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ VoIP‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ]‪.[8‬‬

‫• ﺣﻤﻠﻪ ﻓﺎرﻣﻴﻨﮓ‪2‬‬
‫در ﺣﻤﻠﻪ ﻓﺎرﻣﻴﻨﮓ ﻳﻚ ﻓﺮد ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﻳﻖ ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ وب و ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﭘﺴـﺖ‬
‫اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﻳﺎ ﺗﺒﺎدل ﻟﺤﻈﻪ اي ﭘﻴﺎم ﺑﺎ ﻳﻚ درﺧﻮاﺳﺖ ﻇﺎﻫﺮاً ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﺎرﻣﻴﻨـﮓ از آﺳـﻴﺐ‬
‫ﭘﺬﻳﺮي ‪ DNS‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﻤﺮاه ﻧﻤﻮدن ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺸﺘﺮي از ﻳﻚ ﺳﺮور دور دﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺜـﺎل‬
‫اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺮﻗﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺣﻴﺎﺗﻲ از ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻳﻚ ﻓﺮد ﻣﻬﺎﺟﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد اﻳـﻦ ﺑـﺎور در‬
‫ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻳﺎ وﻛﻼي ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﻧـﺪ‪ .‬ﻧـﻮع دﻳﮕـﺮ ﺣﻤﻠـﻪ ﻓﺎرﻣﻴﻨـﮓ ﺑـﺮ روي‬
‫‪ ،VoIP‬ﮔﻤﺮاه ﻧﻤﻮدن ﺷﻤﺎر زﻳﺎدي از ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﺎص ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارﺗﻜﺎب ﺑﻪ ﻳﻚ اﺧﺘﻼل ﺗﻮزﻳـﻊ ﺷـﺪه‬
‫در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ اﺳﺖ ]‪.[8‬‬

‫• ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺎت ﻧﺖ‪3‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر راه اﻧﺪازي ﻳﻚ ﺣﻤﻠﻪ اﺧﺘﻼل ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ ‪ ،‬ﻣﻬـﺎﺟﻢ اﺑﺘـﺪا ﭼﻨـﺪﻳﻦ ﺳﻴﺴـﺘﻢ آﺳـﻴﺐ‬
‫ﭘﺬﻳﺮ را ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺼﻮرت اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺮور ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫـﺎي دوردﺳـﺖ و‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮي آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي ﻫﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻳﻚ آﺳﻴﺐ ﭘـﺬﻳﺮي‪ ،‬ﻣـﻲ ﺗـﻮان از آن ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر‬
‫ﺗﻮﻗﻒ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻬﺎﺟﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل از راه دور ﺑﺎ ﻧﺎم "ﺑﺎت‪ " 4‬را ﺑﻪ اﻳـﻦ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻫـﺎ‬
‫ارﺳﺎل ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﺳﺘﻘﺮار اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي آﻟﻮده ﺑﻪ ‪ ،bot‬اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ آﻣـﺪن دﺳـﺘﻮراﺗﻲ‬
‫از ﻫﺪاﻳﺖ ﮔﺮ ﺑﺎت ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺧﺮاﺑﻜﺎري ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ .‬از اﻳـﻦ رو‪ ،‬ﻳـﻚ ﻫـﺪاﻳﺖ ﮔـﺮ ﺑـﺎت ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺗﻌـﺪاد زﻳـﺎدي از‬
‫‪1-Flash Crowd‬‬
‫‪2-Pharming‬‬
‫‪3-Botnet‬‬
‫‪4-Bot‬‬

‫‪55‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻓﺘﺎده در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻳﻚ ﻫﺪف را ﻫﺪاﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺘﺸﻜﻞ از اﻳﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي آﻟﻮده ﺑﻪ ﺑـﺎت‪،‬‬
‫" ﺑﺎت ﻧﺖ" ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ‪ VoIP‬ﻣﺜﻞ ‪ Vonage‬و ‪ Skype‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻓﺮﺻﺖ ﻫـﺎي ﺑﻬﺘـﺮي‬
‫را ﺑﺮاي ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن در ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي آﻟﻮده ﺑﻪ ﺑﺎت اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ]‪.[8‬‬
‫• ﺣﻤﻠﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﺗﻘﻠﺒﻲ‪1‬‬
‫در اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻳﻚ ﻛﺎرﺑﺮ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ‪ ،VoIP‬از ﺳﺮور ‪ VoIP‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮﻗﺮاري ﺗﻤﺎس ﻏﻴﺮﻣﺠـﺎز از ﻃﺮﻳـﻖ ‪PSTN‬‬

‫ﺳﻨﺘﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻛﻨﺘﺮل دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات وﻟﮕﺮد اﺟـﺎزه ﺑﺮﻗـﺮاري ﺗﻤـﺎس‬
‫ﻏﻴﺮﻣﺠﺎز ) از ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺮﺳﺘﺎدن درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ‪ VoIP‬ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ﭘﺮدازﺷﮕﺮ ﺗﻤﺎس( را ﺑﺪﻫﺪ ]‪.[8‬‬
‫‪4.4‬‬

‫اراﺋﻪ راﻫﻜﺎرﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﺮاي ‪VoIP‬‬

‫ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ در ﻫﺰﻳﻨـﻪ و ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ آﺳـﺎن در ﺗﺮﻛﻴـﺐ ﺗﺮاﻓﻴـﻚ ﺻـﻮت و داده ﺑـﺮ روي ﺳـﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜـﻲ‬
‫ﻳﻜﺴﺎن از ﻣﺰاﻳﺎي اﺻﻠﻲ ﻫﻤﮕﺮا ﺷﺪن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑـﺎ اﻳـﻦ وﺟـﻮد در ﻃـﻮل ﻓـﺎز ﻃﺮاﺣـﻲ ﻣﻌﻤـﺎري ‪ ،VoIP‬ﺟﺪاﺳـﺎزي‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺻﻮت و داده داراي اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﺰاﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻠﺖ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ روﻳـﺪادﻫﺎي ﺷـﺒﻜﻪ و‬
‫ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻛﺮم واره ﻫﺎ و ﺣﻤﻼت اﺧﺘﻼل در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫـﻲ در ﺻـﻮرت اﺛﺮﮔـﺬاري ﺑـﺮ روي ﻳـﻚ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬ﺑﺮروي دﻳﮕﺮي اﺛﺮ ﻧﮕﺬارﻧﺪ‪ .‬در ﻋﻤﻞ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻳـﻦ ﺟﺪاﺳـﺎزي ﻣﻨﻄﻘـﻲ وﺟـﻮد دارد‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﻣﺠﺎزي‪ ، 2‬ﻓـﺎﻳﺮوال ﻫـﺎي ﻣﺨﺼـﻮص ‪ ،VoIP‬ﮔـﺬرﮔﺎه ﻫـﺎي ﻻﻳـﻪ ﻛـﺎرﺑﺮد‪ ،‬ﻣﺴـﻴﺮﻳﺎب ﻫـﺎ و‬
‫ﺳﻮﻳﻴﭻ ﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ راه ﺣﻞ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻟﻴﺴﺖ ﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل دﺳﺘﺮﺳﻲ‪ 3‬ﻧﻴﺰ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺟﻬـﺖ ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﻪ ﻛﺎر روﻧﺪ‪ .‬ﻟﻴﺴﺖ ﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻖ ورود ﻳﺎ ﺧﺮوج ﺑﻪ ﻳﻚ واﺳـﻂ‬
‫ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ و اﺑﺰار ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي ﺑﺮاي ﺗﻔﻜﻴﻚ ‪ VoIP‬از ﺗﺮاﻓﻴـﻚ ﻫـﺎي دﻳﮕـﺮ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬از ﻣﻴـﺎن اﻳـﻦ روش ﻫـﺎ‬
‫ﻓﺎﻳﺮوال ﻫﺎ و ﻟﻴﺴﺖ ﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﺮاي اﻣﻨﻴﺖ ﺷﺒﻜﻪ از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﺰاﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ]‪.[1‬‬

‫‪1-Toll Fraud‬‬
‫)‪2-Virtual LAN (VLAN‬‬
‫)‪3-Aaccess Control List (ACL‬‬

‫‪56‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮاري اﻣﻨﻴﺖ ﺷﺒﻜﻪ ‪ ،VoIP‬ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺗﺮاﻓﻴﻚ و ﺗﺠﻬﻴﺰات‪ ،‬از ﺟﻤﻠـﻪ ﻣﻮﺿـﻮﻋﺎت ﻛﻠﻴـﺪي ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲ ﺗﻮان از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻔﻮذ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﺒﻜﻪ‪ (NIDS) 1‬و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺸـﺨﻴﺺ ﻧﻔـﻮذ ﻣﺒﺘﻨـﻲ‬
‫ﺑﺮ ﻣﻴﺰﺑﺎن‪ (HIDS) 2‬و ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻧﻔﻮذ و آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻣﻦ ﺳﺎزي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ‪ SIP‬از آن ﺟﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﭘﻴـﺎم ‪ SIP‬ﺑـﺮ اﺳـﺎس ‪HTTP‬‬

‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻗﺪاﻣﺎت اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاي ‪ HTTP‬را ﺑﻪ ﺟﻠﺴﺎت ‪ SIP‬ﻧﻴﺰ اﻋﻤـﺎل ﻧﻤـﻮد ﻳـﺎ ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرت‬
‫دﻳﮕﺮ از ‪ HTTPS‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛـﺮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻣـﻲ ﺗـﻮان از ‪ IPsec‬ﺑـﺮاي رﻣﺰﻧﮕـﺎري در ﻻﻳـﻪ ﺷـﺒﻜﻪ و ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﻛﻠﻴـﺪ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ 3‬ﺟﻬﺖ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﺻﺤﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﻣﻲ ﺗﻮان اﻣﻨﻴﺖ ﻻﻳﻪ اﻧﺘﻘﺎل‪ 4‬را ﺟﻬﺖ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﺑﺎ اﻣﻀـﺎء‬
‫دﻳﺠﻴﺘﺎل و رﻣﺰﻧﮕﺎري ﭘﻴﺎم ﻫﺎي ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ ﺑﻜﺎر ﺑﺮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﻤﻮل ﺗﺮﻳﻦ راه ﻫﺎ ﺑﺮاي اﻣﻦ ﺳﺎزي ارﺗﺒﺎط‪ ،‬اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫از ﺷﺒﻜﻪ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﺠﺎزي و دﻳﮕﺮ روش ﻫﺎي ﺗﻮﻧﻠﻴﻨﮓ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي اﻣﻦ ﺳﺎزي ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ از راه دور و‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﺘﺮل دﺳﺘﺮﺳﻲ از ‪ IPSec‬و ‪ SSH5‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد )‪ SSH‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم اﻣﻦ و رﻣـﺰ ﺷـﺪه ﺑـﺮاي‬
‫ورود ﺑﻪ اﺟﺰاي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد(‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺒﻜﻪ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﺠﺎزي ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر اﻣـﻦ ﺳـﺎﺧﺘﻦ ﻫﻤـﻪ‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ‪ HTTP‬ﺑﺎ ﻓﺎﻳﺮوال ﻫﺎي ‪ VoIP‬ﺑﺮاي اﻫﺪاف ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻳـﺎ در ﻏﻴﺮاﻳﻨﺼـﻮرت اﺳـﺘﻔﺎده از ﻣﻼﺣﻈـﺎت اﻣﻨﻴﺘـﻲ‬
‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي دﻳﮕﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ]‪.[1‬‬
‫آﻣﻮزش ﻣﺪﻳﺮان و اﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎ در زﻣﻴﻨﻪ اﺑﺰارﻫﺎ و ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ و اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻳﺎﻓﺘﻦ از اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤـﻪ ﺳﻴﺴـﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻘﺎوم و ﺑﻪ روز ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻠﻤﻪ ﻫﺎي ﻋﺒﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ و اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻳﺎﻓﺘﻦ از اﻳﻨﻜﻪ آﻧﺘﻲ وﻳﺮوس‬
‫ﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ روز ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬از دﻳﮕﺮ اﻗﺪاﻣﺎت اﻣﻨﻴﺘﻲ اﺳﺖ‪ ،‬درﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺠﺎزي ‪ ،‬اﻃﻤﻴﻨـﺎن ﻳـﺎﻓﺘﻦ‬
‫از اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ‪ IP‬و ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري در ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺠﺎزي ﺻﻮت ﻗﺮار دارﻧﺪ و ﻏﻴﺮ ﻓﻌـﺎل ﻛـﺮدن درﮔـﺎه‬
‫ﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺠﺎزي ﻛﻪ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ از دﻳﮕﺮ ﻣﻼﺣﻈﺎت اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻏﻴﺮ ﻓﻌﺎل ﻛﺮدن درﮔﺎه ﺷﺒﻜﻪ داده در داﺧﻞ ﺗﻠﻔﻦ ‪ VoIP‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛـﻪ از آن اﺳـﺘﻔﺎده ﻧﻤـﻲ ﺷـﻮد و ﻣﺠـﻮز‬
‫داﺷﺘﻦ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓـﺰاري ‪ IP‬و ﻣﻤﻨـﻮع ﺷـﺪن ﻧﺼـﺐ و اﺳـﺘﻔﺎده ﺧﺼﻮﺻـﻲ از ﺗﻠﻔـﻦ ﻫـﺎي ﻧـﺮم‬
‫)‪1-Network Intrusion Detection System (NIDS‬‬
‫)‪2-Host Intrusion Detection System(HIDS‬‬
‫)‪3-Public Key Infrastructure (PKI‬‬
‫)‪4-Transport Layer Security (TLS‬‬
‫)‪5-Secure Shell (SSH‬‬

‫‪57‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫اﻓﺰاري دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ از ﻣﻮارد اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﻣﻦ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﺮورﻫﺎي ﺣﻴﺎﺗﻲ ‪ VoIP‬ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي و اﻣﻦ ﺳﺎزي ﻫﻤﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ از راه دور ﺑﻪ ﺳـﺮورﻫﺎي ﺣﻴـﺎﺗﻲ ‪ VoIP‬از دﻳﮕـﺮ‬
‫ﻣﻮارد اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آن ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫داﺷﺘﻦ ﮔﻮاﻫﻲ ﻧﺎﻣﻪ در ﻫﻤﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ‪ ،IP‬ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري و ﺳﺨﺖ اﻓﺰارﻫﺎ و ﻧـﺮم اﻓﺰارﻫـﺎي ﺳـﺮور‬
‫‪ VoIP‬ﻧﻴﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻛﻠﻴﺪ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﺷﺒﻜﻪ ‪ VoIP‬ﻛﻤﻚ ﺑﺴـﺰاﻳﻲ ﻧﻤﺎﻳـﺪ‪،‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ اﺧﺘﻼل در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺷﺒﻜﻪ و در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ‬
‫ﻛﺎﻓﻲ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان از ﻏﻴﺮﻓﻌﺎل ﻧﻤﻮدن درﮔﺎه ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﺿﺮوري‪ ،‬ﻓﺎﻳﺮوال ﻫﺎ و ﭘﺮوﺗﻜﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﻛﻨﺘـﺮل ﺟﺮﻳـﺎن‪ 1‬اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻧﻤﻮد‪ .‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ SCTP‬ﻛﻪ ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫﺎي ﻻﻳﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑـﺎﻻﻳﻲ در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺣﻤـﻼت‬
‫اﺧﺘﻼل در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ‪ SCTP‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﻳـﻖ ” ‪ TLS‬روي ‪ “ SCTP‬ﻳـﺎ ” ‪SCTP‬‬

‫روي ‪ “ IPSec‬از ﺳﺮوﻳﺲ ﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در اداﻣﻪ ﺑﻪ ذﻛﺮ ﻧﻜﺎﺗﻲ در ﺧﺼﻮص ﻓﺎﻳﺮوال ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻔﻮذ و ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻧﻔﻮذ و آﺳﻴﺐ ﭘـﺬﻳﺮي ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﻴﻨﻪ از آن ﻫﺎ ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ ]‪.[1‬‬

‫‪ 4.4.1‬دار ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ‪ ،‬از دﻳﻮاره آﺗـﺶ ﺑـﺮاي ﺗﻔﻜﻴـﻚ ﻛـﺮدن ‪ VoIP‬از داده ﺑـﺮروي ﺷـﺒﻜﻪ ﻫـﺎي داﺧﻠـﻲ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ دو دﻟﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده از دﻳﻮاره ﻫﺎي آﺗﺶ ﻋﻤﻮﻣﻲ درﺧﺼـﻮص ‪ VoIP‬ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻧﻤـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اوﻟـﻴﻦ‬
‫ﻋﺎﻣﻞ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺪ ﺑﻴﻦ داﺧﻞ ﺷﺒﻜﻪ ‪ VoIP‬از ﺧﺎرج آن ﻳﺎ ﺣﺪ ﺑﻴﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﻣﻮرد اﻋﺘﻤـﺎد و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑـﻞ اﻋﺘﻤـﺎد‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر واﺿﺢ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬دوﻣﻴﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ ﻛـﻪ اﻛﺜـﺮ دﻳـﻮاره ﻫـﺎي آﺗـﺶ ﻋﻤـﻮﻣﻲ ﺑـﺮاي‬
‫ﭘﺮدازش ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ‪ VoIP‬ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ اﮔﺮ اﻳﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﺑﺴﺘﻪ ﻫـﺎ رﻣـﺰ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ‪ H.323‬و ‪ SIP‬ﺑﺮاي دﻳﻮاره ﻫﺎي آﺗﺶ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺸﻜﻞ ﺳﺎز ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬در ‪ ،H.323‬ﺑﺴـﺘﻪ ﻫـﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ ASN.1 PER‬ﻛﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜـﻞ و ﭘﺮوﺗﻜـﻞ ‪ ،SIP‬ﺗـﺎﺑﻊ ‪ NAT‬اﻏﻠـﺐ آدرس ‪IP‬‬

‫واﻗﻌﻲ ﻧﻘﺎط اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ را ﻣﺨﻔﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺻﻮت و ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻴﻨﮓ روي ﻛﺎﻧﺎﻟﻬﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ اﺗﻔـﺎق ﻣـﻲ اﻓﺘﻨـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺑﻌﻀﻲ از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻮﻳﺎ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎﻳﺪ از دﻳﻮاره ﻫﺎي آﺗﺶ ﻣﺨﺼﻮص ‪ H.323‬و ‪ SIP‬ﻛﻪ اﻳﻦ‬

‫)‪1-Stream Control Transmission Protocol (SCTP‬‬

‫‪58‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻣﺸﻜﻼت را ﺑﺮﻃﺮف ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد و ﻫﻤﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ‪ PC‬را در ﭘﺸﺖ ﻳﻚ دﻳﻮاره آﺗﺶ ﻳﺎ ﻟﻴﺴـﺖ ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻗﺮار داد ﺗﺎ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ‪ VoIP‬را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻨﺪ ]‪.[1‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻔﻮذ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﺒﻜﻪ و ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻈﺎرت ﺑـﺮ ﺗﺮاﻓﻴـﻚ ﺑﻜـﺎر ﻣـﻲ روﻧـﺪ‪NIDS ،‬‬

‫ﺑﺮاي ﻫﺸﺪار دادن ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮان ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺗﺮاﻓﻴﻚ‪ ،‬ﺑﺪذات ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻣﺠﺎز ﺗﺸـﺨﻴﺺ داده ﻣـﻲ ﺷـﻮد ﻃﺮاﺣـﻲ ﺷـﺪه اﻧـﺪ‬
‫وﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮﻃﺒﻖ روش ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻜﺎر ﻣـﻲ ﺑﺮﻧـﺪ ﺑـﻪ دو دﺳـﺘﻪ ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ اﻣﻀـﺎ ﻳـﺎ ﺗﺸـﺨﻴﺺ ﺑـﺪ‬
‫رﻓﺘﺎري دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻔﻮذ ﺷﺒﻜﻪ اي ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ اﻣﻀﺎ‪ ،‬اﺳﺎﺳﺎ ﺷﻨﻮدﮔﺮ ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬ﻫﻤـﺮاه ﺑـﺎ‬
‫ﻳﻚ ﭘﺎﻳﮕﺎه داده از اﻣﻀﺎﻫﺎي ﺟﻌﻠﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬روش دوم اﺳـﺘﻔﺎده از ﺳﻨﺴـﻮرﻫﺎي و ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻫـﺎي ﺗﺸـﺨﻴﺺ ﻧﻔـﻮذ‬
‫ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻴﺶ ﭘﺮدازﺷﮕﺮﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ داﺋﻤﺎ ﺷﺒﻜﻪ را ﺑﺮاي رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮﻋﺎدي ﺑﺎزرﺳـﻲ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻋﺎدي ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﭘﻮﻳﺸﮕﺮﻫﺎي درﮔﺎه‪ ،‬ردﻳﺎب ﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه‪ ،‬ﮔﻮﻧـﻪ ﻫـﺎي‬
‫ﺟﺪﻳﺪي از ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎي ﺑﺎﻓﺮ و ﺣﻤﻠﻪ ﻫﺎي ‪ DoS‬ﻣﺆﺛﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻔﻮذ ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ ﺷـﺒﻜﻪ ﺑﺎﻳـﺪ در‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺑﺤﺮاﻧﻲ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ .‬در ﻣﺤﻴﻂ ﻫـﺎي ‪ ،VoIP‬ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻫـﺎي‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺷﺒﻜﻪ ﻧﻔﻮذﮔﺮ ﻳﻚ ﻻﻳﻪ اﺿﺎﻓﻲ از دﻓﺎع را ﻣﻬﻴﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻔﻮذ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ روي اﻃﻼﻋـﺎت ﺟﻤـﻊ ﺷـﺪه‬
‫از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺷﺨﺼﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻔﻮذ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﻴﺰﺑﺎن ‪ ،‬ﻳـﻚ ﭘﺎﻳﮕـﺎه‬
‫داده از ﻓﺎﻳﻞ ﻫﺎ و وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢ را در ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻳﺠﺎد و از اﻳﻦ ﭘﺎﻳﮕﺎه ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳـﻲ ﻫـﺮ ﺗﻐﻴﻴـﺮ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻧﻈﺎرت و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻔﻮذ ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ ﻣﻴﺰﺑـﺎن روي رﺳـﺎﻧﻪ ‪ ،VoIP‬ﺳـﺮورﻫﺎي‬
‫ﭘﺮاﻛﺴﻲ و ﺛﺒﺖ ﻧﺎم ﻣﻬﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﺼﺐ اوﻟﻴﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑـﻴﻦ اﺟـﺰاي ﺳﻴﺴـﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻔﻮذ‪) 1‬ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎ و ﻛﻨﺴﻮل ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ( ﺑﺎﻳﺪ رﻣﺰ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ]‪.[1‬‬

‫‪ 4.4.2‬ﺗﺴﺖ ﻧﻔﻮذ و آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي‬
‫ﺗﺴﺖ ﻧﻔﻮذ و آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي‪ ،‬اﺑﺰار ﻣﻔﻴﺪي ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ وﺿﻌﻴﺖ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻳﻚ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺗﺴـﺖ ﻫـﺎي‬
‫ﻧﻔﻮذ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻣﻜﺎﻧﺎت دﻓﺎﻋﻲ ﻣﺤﻴﻂ و ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺻﺤﺖ ﻋﻤﻠﻜـﺮد آن ﻫـﺎ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ در ﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﺗﺴﺖ ﻫﺎي آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي درﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺎص )ﻣﻴﺰﺑﺎن‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻳﺎ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ ( اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬

‫)‪1-Intrusion Detection System(IDS‬‬

‫‪59‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﺗﺴﺖ آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي و ﻧﻔﻮذ ﻓﻘﻂ وﺿﻌﻴﺖ اﻣﻨﻴﺘﻲ در ﻃﻮل دوره اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ را ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﻫﺮﭼﻨـﺪ‬
‫ﻛﻢ در زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﺎري و ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ‪ ،‬ﻟﺤﻈﺎﺗﻲ ﭘﺲ از ﺗﺴﺖ ﻧﻔﻮذ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ‪ IP‬ﺧﺎﺻﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ ﻛـﺮدن ﮔـﺬرﮔﺎه ﻫـﺎي ‪ VoIP‬و ﭘﺮاﻛﺴـﻲ ﻫـﺎي ‪ SIP‬و ﺛﺒـﺖ‬
‫ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﻣﻔﻴﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﺳﺎﻳﺖ ) ﻣﺜﻞ ‪ Sipxphone‬و ‪ ،( YATE‬ﺗﻠﻔﻦ ﻫـﺎي ﻧـﺮم اﻓـﺰاري ‪ SIP‬را ﻛـﻪ‬
‫ﻛﺎﻣﻼً ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ در اﺧﺘﻴﺎر ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺴﺖ آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ ،VoIP‬ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ﺗﺎ‬
‫ﻫﺮ ﺗﻠﻔﻦ ‪ IP‬ﺗﺴﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺴﺖ ﻛﺮدن ﻳﻚ ﺗﻠﻔﻦ ‪ IP‬از ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎزﻧﺪه‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﺑﺪﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨـﺪي‬
‫آن ﻫﺎ از ﻟﺤﺎظ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻳﻜﺴﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ]‪.[1‬‬

‫‪4.5‬‬

‫‪ 25‬روش ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺟﻬﺖ اﻳﻤﻦ ﺳﺎزي ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺮاي ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي‪VoIP‬‬

‫ﻓﻨﺎوري‪ VoIP‬ﻣﻌﺮوﻓﻴﺖ زﻳﺎدي ﻣﻴﺎن ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪان ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ دارد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﮔﻴـﺮ ﺷـﺪن اﻳـﻦ ﻓﻨـﺎوري‪،‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻣﻨﻴﺘﻲ در اﻳﻦ ﻓﻨﺎوري‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻳـﻚ ﺷـﺒﻜﻪ ‪ VoIP‬ﻫـﻢ‬
‫در ﻣﻌﺮض ﻫﻤﺎن ﺣﻤﻼﺗﻲ ﻗﺮار دارد ﻛﻪ ﻫﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻋﺎدي دﻳﮕﺮي را ﻫﻢ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﻣﺜـﻞ‪ :‬وﻳـﺮوس ﻫـﺎ‪ ،‬اﺳـﭙﻢ‪،‬‬
‫ﻓﻴﺸﻴﻨﮓ‪ ،‬ﺣﻤﻼت ﻫﻜﺮﻫﺎ‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻫﺎي ﺳﺮزده و ﺑﺪون اﺟﺎزه‪ ،‬ﺣﻤﻼت اﺧﺘﻼل در ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻲ ﻳﺎ رد ﺳﺮوﻳﺲ‪،‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﮔﻢ ﺷﺪه وﻳﺎ ﺳﺮﻗﺖ ﺷﺪه‪ ،‬ﻧﻮﻳﺰ‪ ،‬اﺳﺘﺮاق ﺳﻤﻊ‪ ،‬ﺳﺮﻗﺖ اﻃﻼﻋـﺎت ﺗﻤـﺎس ﻫـﺎ‪ ،‬ﺧﺴـﺎرات ﻧﺎﺷـﻲ از ﺗﻘﻠـﺐ و‬
‫ﻛﻼﻫﺒﺮداري و ‪. ...‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻔﺎوت اﻳﻦ ﻓﻨﺎوري ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎ در اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮاﺣﻠﻲ اﺳﺎﺳـﻲ ﺑـﺮاي ﺣﻔﺎﻇـﺖ و اﻣﻨﻴـﺖ دارا ﻣـﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر وﺳﻴﻊ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻫﻤﮕﺎم ﺷﻮﻧﺪ و از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﮔـﺎم؛‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﺳﻄﺢ اﻣﻨﻴﺖ ﺷﺒﻜﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑـﻪ ﺳـﺰاﺋﻲ در ﺑﻬﺒـﻮد ﻋﻤﻠﻜـﺮد و اﻣﻨﻴـﺖ ﺷـﺒﻜﻪ ‪ VoIP‬ﺧﻮاﻫـﺪ‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن اﻣﻨﻴﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺳﺒﺐ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷـﺪ‪ 25 .‬راه زﻳـﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ و ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ اراﺋﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪:‬‬
‫• ﻣﻨﺤﺼﺮ ﻛﺮدن ﻫﻤﻪ اﻃﻼﻋﺎت ‪ VoIP‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺠﺎزي‬
‫ﺳﻴﺴﻜﻮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﺮﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ در زﻣﻴﻨﻪ ‪ VoIP‬ﻫﻤﻮاره ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ از ﺷـﺒﻜﻪ‬
‫ﻫﺎي ‪ VLAN‬ﻣﺠﺰا ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺻﺪا و اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺰﻳﺖ اﻳـﻦ ﻛـﺎر در ﺳـﻬﻮﻟﺖ اﻳﺠـﺎد اوﻟﻮﻳـﺖ ﺑـﺮاي‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﺻﺪا ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋـﺎت و داده ﻫـﺎ روي ﺷـﺒﻜﻪ اﺳـﺖ‪ VLAN .‬ﻫـﺎ ﺑـﺮاي ﺣﻔﺎﻇـﺖ در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺗﻘﻠـﺐ‪،‬‬
‫ﻛﻼﻫﺒﺮداري و ﺳﻮدﺟﻮﺋﻲ‪ ،‬ﺣﻤﻼت ‪ ،DoS‬و اﺳﺘﺮاق ﺳﻤﻊ و ﺷﻨﻮد ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت ﺑﻬﺘـﺮ ﻋﻤـﻞ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﻳـﻚ ‪VLAN‬‬

‫‪60‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻗﻠﻤﺮو ﻣﺤﺼﻮر ﻣﻮﺛﺮي از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻫﺎﺋﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ دﻳﮕﺮي اﺟﺎزه دﺳﺘﺮﺳﻲ و اﺳﺘﻔﺎده از اﻣﻜﺎﻧﺎت آﻧﻬﺎ را‬
‫ﻧﺪارد و ﺷﺒﻜﻪ ‪ VoIP‬ﺷﻤﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﺮ ﺗﻬﺪﻳﺪي ﻛﺎﻣﻼ اﻣﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫•‬

‫روش ﻫﺎي ﻣﺎﻧﻴﺘﻮرﻳﻨﮓ و ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺗﺮاﻓﻴﻚ روي ﺷﺒﻜﻪ ‪VoIP‬‬

‫اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺎﻧﻴﺘﻮرﻳﻨﮓ و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻛﺸﻒ ﻧﻔﻮذ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻛﻤﻚ ﺑـﺮاي ﺷﻨﺎﺳـﺎﺋﻲ و ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از ﺣﻤـﻼت ﺑـﻪ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ VoIP‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺰارﺷﺎت ‪ VoIP‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﺳﻮاﺳﺘﻔﺎده ﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﺗﻤﺎس ﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﻧﺠـﺎم‬
‫ﺷﺪه در ﺳﺎﻋﺎﺗﻲ ﺧﺎرج از ﺳﺎﻋﺎت اداري ﻳﺎ ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ راﺑﻄﻪ ﻛﺎري ﺑـﺎ آﻧﻬـﺎ وﺟـﻮد ﻧـﺪارد‪ ،‬ﻳـﺎ ﺗـﻼش‬
‫ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﺪون ﻣﺠﻮز ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ و ﺷﻜﺴﺘﻦ رﻣﺰ ﻋﺒﻮر‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﻮﺳﺎن ﺷﺪﻳﺪ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺻﻮﺗﻲ در ﺳـﺎﻋﺎﺗﻲ ﻛـﻪ ﻛﻤﺘـﺮﻳﻦ‬
‫ﻣﻴﺰان ﺗﻤﺎس را دارﻳﻢ و ‪ ...‬را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫•‬

‫ﻟﺰوم اﺗﺨﺎذ ﺗﺪاﺑﻴﺮ اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮاي ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي ﺳﺮور ﻫﺎي ‪VoIP‬‬

‫ﺳﺮورﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻫﻢ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻣﺠﺎز داﺧﻠﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ از ﻗﺒﻴﻞ اﺳﺘﺮاق ﺳـﻤﻊ‬
‫و ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻜﻨﻴﻜﻬﺎي ﺷﻨﻮد اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺒﻜﻪ داﺧﻠﻲ ﺷـﺮﻛﺖ ﻫـﺎ‬
‫و ادارات ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ درﺳﺖ ﺗﺮ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ از ﺧﻮد ‪ISP‬ﻫـﺎ و ‪VSP‬ﻫـﺎ ﺷـﺮوع ﺷـﻮد ﺗـﺎ ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﻣﺮاﺣـﻞ ارﺳـﺎل‬
‫اﻃﻼﻋﺎت و ﺻﻮت روي ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ و ﺧﻮد اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻛﺎﻣﻼ اﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﮔﻮﺷﻲ ﻫﺎي ﺗﻠﻔـﻦ ‪ VoIP‬داراي ‪IP‬‬

‫و‪ Mac‬آدرس ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻜﺮﻫﺎ اﻣﻜﺎن ﻫﻚ ﻛﺮدن و ﺷﻨﻮد وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻟﺬا ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮان ﺷـﺒﻜﻪ‬
‫اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ را ﻣﺪ ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺠﺎم ﺗﻨﻈﻴﻤﺎت راﺑﻂ ﻫﺎي‪ 1‬ﺷﺒﻜﻪ و ﺗﺨﺼﻴﺺ اﺟﺎزه ﻫﺎ دﻗﺖ ﻻزم را داﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺿﺮورﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ دﻳﻮاره آﺗﺶ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺟﻠﻮي دروازه ‪ SIP‬ﺷﺒﻜﻪ ﺧﻮد ﻗﺮار دﻫﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻛـﺎر ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮر ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺛﺮي ﻣﺎﻧﻊ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻣﺠﺎز داﺧﻠﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫• اﺳﺘﻔﺎده از ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ رﻣﺰﻧﮕﺎري‬
‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﺣﻞ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي اﺳﺖ وﻟﻲ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ آن ﺑﺎ رﻣﺰ ﻧﮕـﺎري ﺑﺴـﺘﻪ ﻫـﺎي ارﺳـﺎﻟﻲ روي ﺷـﺒﻜﻪ‬
‫اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ .‬رﻣﺰ ﻧﮕﺎري اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن اﻣﻨﻴﺖ اﺳﺖ ﭼﺮا ﻛﻪ دروازه ﺗﺎ ﻛﻞ ﺷـﺒﻜﻪ ﻫـﺎ‬
‫و ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻫﺎ را ﺑﻪ اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﺑﻄﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺗﻮان ﭘﻮﺷﺶ داد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ رﻣﺰ ﻧﮕـﺎري ﺑﺴـﺘﻪ‬
‫ﻫﺎي ارﺳﺎﻟﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و ﺑﺎﻳﺪ دﻗﺖ ﻧﻤﻮدﻛﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻬﺎي ﺻﻮﺗﻲ ﻧﻴﺰ ﺣﺘﻤﺎ رﻣﺰﻧﮕﺎري ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫دو روش اﺻﻠﻲ ﺑﺮاي رﻣﺰ ﻧﮕﺎري وﺟﻮد دارد‪:‬‬
‫‪1-Interface‬‬

‫‪61‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺑﻼدرﻧﮓ اﻣﻦ ﻳﺎ ‪ : SRTP1‬ﺑﺮاي رﻣﺰﻧﮕﺎري ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﻧﻘﺎط اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود‪.‬‬‫ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺳﻄﺢ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻳﺎ ‪ : TLS2‬ﺑﺮاي رﻣﺰﻧﮕﺎري ﻛﻞ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻤﺎس ﺑﻜﺎر ﻣﻲ رود‪.‬‬‫• اﻳﺠﺎد ﺳﺮور ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن‪ 3‬ازﺳﺮور ﺷﺒﻜﻪ ‪:VoIP‬‬
‫ﻣﺜﻞ ﻫﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻋﺎدي و ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﮔﻴﺮي ﻣﺪاوم از ﺳﺮور اﺻﻠﻲ و داﺷﺘﻦ ﺳـﺮور ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﻮاﻗﻊ اﺿﻄﺮاري ﻛﻪ اﻣﻜﺎن از ﻛﺎر اﻓﻨﺎدن ﺳﺮور اﺻﻠﻲ ﺑﻪ ﻫـﺮ دﻟﻴﻠـﻲ از ﻣـﻮرد ﺣﻤﻠـﻪ و ﻧﻔـﻮذ ﻗـﺮار ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﺗـﺎ ﺑـﺮوز‬
‫اﺷﻜﺎﻻت ﻓﻨﻲ و ‪ ...‬وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﻧﻈﺮ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻣﻔﻴـﺪ اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ ﺣﺘـﻲ ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﻮاﻗﻊ ﭘﺮ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻳﻚ اﺑﺰار ﻗﻮي ﺑﺮاي ﻣﺘﻌﺎدل ﻛﺮدن ﺑﺎر و ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺎرآﻣﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫• ﻟﺰوم ﻗﺮاردادن ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺷﺒﻜﻪ ﭘﺸﺖ دﻳﻮاره ﻫﺎي آﺗﺶ‬
‫اﻳﺠﺎد دﻳﻮاره ﻫﺎي آﺗﺶ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎر ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﻣﺤﺼﻮر ‪ VLAN‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻫـﺎي‬
‫ﻋﻤﻠﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮاﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر از اﻧﺘﺸﺎر وﻳﺮوس ﻫﺎ و ﺗﺮوﺟﺎن ﻫﺎ روي ﺳﺮورﻫﺎ در ﺻﻮرت آﻟﻮده ﺷﺪن ﻛﻼﻳﻨﺖ ﻫﺎ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدن از دﻳﻮاره ﻫﺎي آﺗﺶ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ روش ﻫﺎ و ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﺣﻔـﺎﻇﺘﻲ و اﻣﻨﻴﺘـﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﺴﺎرﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺳﺎده ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎدﺗـﺎن ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ ازﺳـﺮوﻳﺲ دﻫﻨـﺪﮔﺎن )‪ VoIP (VSP‬اي ﺳـﺮوﻳﺲ‬
‫ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ SIP‬و‪ H.323‬را ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺳﺎﭘﻮرت ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي دﻳﻮاره ﻫﺎي آﺗﺶ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﺑﺎز و ﺑﺴﺖ ﻛﺮدن ﭘﻮرت ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ را در‬
‫زﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﺑﻪ روزرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺮﺗﺐ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي اﺻﻼﺣﮕﺮ‪4‬‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺻﻮﻟﻲ و اﺳﺎﺳﻲ اﻣﻨﻴﺖ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ‪ VoIP‬ﻋﻼوه ﺑﺮﺧﻮد ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﻫـﺎي ﻛـﺎرﺑﺮدي اي‬
‫ﻛﻪ روي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ اﺟﺮا ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻫﻢ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬ﺑﻪ روز ﻛﺮدن ﻣﺪاوم و ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﻫـﺎي اﺻـﻼﺣﮕﺮ ﺳﻴﺴـﺘﻢ‬

‫‪1-Secure Real Time Protocol‬‬
‫‪2-Transport Level Security‬‬
‫‪3-Backup Server‬‬
‫‪4-Patch‬‬

‫‪62‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻋﺎﻣﻞ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ‪ VoIP‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻧﻔﻮذ وﻳﺮوﺳﻬﺎ و ﺗﺮوﺟﺎن ﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫـﺎي ﻣﺨـﺮب ﺑـﻪ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫• ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎ دور ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ آن از اﺗﺼﺎل ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ) اﺗﺼﺎل ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺷﺒﻜﻪ ‪ VoIP‬ﺑﻪ‬
‫اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ(‬
‫ﺑﺎ ﻗﺮار دادن ‪ IP PBX‬در ﻳﻚ داﻣﻴﻦ ﻣﺠﺰا از داﻣﻴﻨﻲ ﻛﻪ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ دارد ﻣﻲ ﺗـﻮان ﺗـﺎ ﺣـﺪود‬
‫زﻳﺎدي اﻣﻨﻴﺖ ﺷﺒﻜﻪ‪ VoIP‬ﺧﻮد را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﺮد‪.‬‬
‫• ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن و ﺑﻪ ﺣﺪا ﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري‬
‫ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ‪ VoIP‬ﺣﺘﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﭘﺸﺖ دﻳﻮاره ﻫﺎي آﺗﺶ ﻗـﺮار دارﻧـﺪ ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ ﺷـﺪت در ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
‫ﺣﻤﻼت ﻫﻜﺮﻫﺎ آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ روي ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼـﻲ ﻣﻌﻤـﻮﻟﻲ‪ ،‬ﺑـﺎ ﻳـﻚ ﻧـﺮم اﻓـﺰار ‪ VoIP‬و ﻳـﻚ‬
‫ﺟﻔﺖ ﻫﺪﻓﻮن ﻳﺎ ﻫﺪﺳﺖ ﻛﺎﻣﻼ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده اﻧﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ وﻳﺮوس ﻫﺎ و ﻛﺮم ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻫﺮ ﻛـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ اي را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫• ﺑﺮرﺳﻲ اﻣﻨﻴﺖ اﺟﺮا ﺑﺼﻮرﺗﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪ و ﻣﻨﻈﻢ‬
‫ﭼﻚ ﻛﺮدن اﺟﺮاي ﺟﻠﺴﻪ ﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ و ﻛﺎرﺑﺮي ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ روش ﺑـﺮاي روﺷـﻦ ﻛـﺮدن ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬـﺎي ﻏﻴـﺮ ﻣﺠـﺎز‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻤﻼت ﻓﻴﺸﻴﻨﮓ را ﻫﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺧﻨﺜﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺮزﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻫـﻢ ﻓﻴﻠﺘـﺮ ﺷـﺪه و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬
‫ﺟﻠﻮي ﻫﻤﻪ ﺣﻤﻼت ﻧﻔﻮذ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫• ارزﻳﺎﺑﻲ اﻣﻨﻴﺖ از ﻧﻈﺮ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎت و ﻛﺎرﺑﺮان ﻣﻌﺘﺒﺮ و از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻓﻘﻂ اﺟﺎزه دﺳﺘﺮﺳﻲ و ﺑﻬـﺮه ﺑـﺮداري از ﺷـﺒﻜﻪ‬
‫ﺗﺤﺖ ﭘﻮرت ﻫﺎي ﻣﺤﺪود را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮان ﺷﺒﻜﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﭘﺬﻳﺮش ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻛـﻪ اﺟـﺎزه اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﺪن روي ﺷﺒﻜﻪ را ﻧﺪارﻧﺪ و از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻮرت ‪ RJ44‬اﻃﻼﻋـﺎت ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ‪ IP‬و آدرس ﻫـﺎي ﻛﻨﺘـﺮل دﺳﺘﺮﺳـﻲ ﺑـﻪ‬
‫رﺳﺎﻧﻪ‪ 1‬را ﺑﺮاي ﻫﻜﺮﻫﺎ ﻛﭙﻲ و ارﺳﺎل ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺐ داده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫• اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﻮاﻫﻴﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‬
‫)‪1-Media Access Control address (MAC address‬‬

‫‪63‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ‪ IP‬ﺑﺮاي ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻗﻄﻌﺎت ﮔﻮاﻫﻴﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘـﺎﻟﻲ اراﺋـﻪ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬ﻛـﺎرﺑﺮان‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻜﺎﻟﻤﺎﺗﺸﺎن ﻛﺎﻣﻼ ﺣﻔﻆ ﻣﻲ ﺷـﻮد و روي دﺳـﺘﮕﺎه ﻫـﺎي دﻳﮕـﺮ ﻣـﻨﻌﻜﺲ ﻧﻤـﻲ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎر ﺷﺪن ﺗﺼﻮﻳﺮ اﻣﻀﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ روي اﻳﻦ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻧﺼﺐ ﺷﺪه و اﺟﺮا ﺷـﺪه‬
‫روي آﻧﻬﺎ‪ ،‬از ﻧﻈﺮ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻣﻌﺘﺒﺮ و داراي ﮔﻮاﻫﻴﻨﺎﻣﻪ اﻣﻨﻴﺘﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫• اﻳﻤﻦ ﺳﺎزي دروازه ﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ‬
‫ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي دروازه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ اﺟﺎزه دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎس ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﺑـﺎ ﺧـﺎرج ﻳـﺎ درﻳﺎﻓـﺖ ﺗﻤـﺎس ﻫـﺎ را ﻣـﻲ‬
‫دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎر اﻫﻤﻴﺖ دارد‪ .‬اﻳﺠﺎد ﻟﻴﺴﺖ ﻫﺎﻳﻲ ازﻛﺎرﺑﺮان ﺗﺎﺋﻴﺪ ﺷﺪه و ﻣﺠﺎز ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ﺗﻤﺎس ﻫﺎي راﻳﮕـﺎن ﻛﻤـﻚ‬
‫ﺷﺎﻳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺳﻮاﺳﺘﻔﺎده از ﺧﻄﻮط ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺣﻔﺎﻇﺖ دﻗﻴﻖ از دروازه ﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ ﺧﻮد‪ ،‬از ﻃﺮﻳـﻖ‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺐ دﻳﻮاره ﻫﺎي آﺗﺶ زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﺎ دروازه ﻫﺎي ﻻﻳﻪ ﻛـﺎرﺑﺮد‪ ،1‬اﺑﺰارﻫـﺎي ﺗﺮﺟﻤـﻪ آدرس ﺷـﺒﻜﻪ ﻳـﺎ ﻫﻤـﺎن‬
‫‪ NAT‬و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ SIP‬اﻣﻨﻴﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺧﻮد را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪.‬‬
‫• ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام از ﺳﺮورﻫﺎ‬
‫ﺳﺮورﻫﺎي ﺗﻤﺎس ‪ VoIP‬اﻏﻠﺐ اﻫﺪاﻓﻲ ﺑﺮاي ﺣﻤﻼت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ آﻧﻬﺎ ﻗﻠﺐ ﺷﺒﻜﻪ ﻫـﺎي‬
‫‪ VoIP‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻒ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﺳﺮور ﻫﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻋﺎﻣـﻞ آﻧﻬـﺎ و ﺧـﺪﻣﺎت و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎﺋﻴﺴـﺖ ﻛـﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳـﺎﻧﺪن اﻣﻜـﺎن ﻫـﻚ ﺷـﺪن ﺳـﺮورﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺮاﻓﻴـﻚ ﺳـﻴﮕﻨﺎل ﻫـﺎي‬
‫‪ VoIP‬و ﺗﺮا ﻓﻴﻚ ﺗﻤﺎس ﻫﺎ را ﺣﺘﻤﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪا از ﻫﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫•‬

‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺗﺮاﻓﻴﻚ و ﺑﺎر ‪SIP‬‬

‫ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺗﺮاﻓﻴﻚ ‪ SIP‬ﺧﻮد و ﭼﻚ ﻛﺮدن ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎ و اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺗﺮاﻓﻴﻜﻲ ﻏﻴـﺮ ﻋـﺎدي ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ اﻧـﻮاع ﻣﻌﻤـﻮل‬
‫آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺑـﻪ ﺟﻠﺴـﻪ ﻫـﺎي ﻛﻮﺗـﺎه و ﻏﻴـﺮ واﻗﻌـﻲ ﺧﺎﺗﻤـﻪ داده و از ﻧﻔـﻮذ ﺑـﻪ ﺷـﺒﻜﻪ و ﺣﻤـﻼت دﻳﮕـﺮ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﺮد‪.‬‬

‫• ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﺮرﺳﻲ درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ﺗﻤﺎس ﻫﺎ در ﻻﻳﻪ ﻛﺎرﺑﺮد‬

‫‪1-Application Layer‬‬

‫‪64‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﺗﻤﺎس ﻫﺎي ‪ VoIP‬درﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻤﻼت ﺧﺎرﺟﻲ و ﺳﺮﻗﺖ اﻃﻼﻋﺎت و ﻧﻔﻮذ ﺑـﻪ ﺷـﺒﻜﻪ‪ ،‬آﺳـﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ اﻋﻤـﺎل‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ درﺳﺖ و دﻗﻴﻖ و دﻗﺖ در ﭘﺬﻳﺮش ﺗﻤﺎﺳﻬﺎ و رد ﭘﺬﻳﺮش ﺗﻤﺎس ﻫﺎي ﻣﺸﻜﻮك ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺸـﻜﻞ ﺑـﻪ‬
‫راﺣﺘﻲ رﻓﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫• ﺟﺪاﺳﺎزي ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺻﻮﺗﻲ‬
‫ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺧﺎرﺟﻲ‪ ،‬ﺷﺒﻜﻪ ﺧﺼﻮﺻـﻲ ﻣﺠـﺎزي‪ 1‬ﻛـﺎﻣﻼ ﻗﺎﺑـﻞ اﻋﺘﻤـﺎد اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺮاي ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از ﺷـﻨﻮد و‬
‫اﺳﺘﺮاق ﺳﻤﻊ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺻﺪا و اﻃﻼﻋﺎت را از ﻫﻢ ﺟـﺪا ﻛﻨـﻴﻢ‪ .‬ﺑﺰرﮔﺘـﺮﻳﻦ ﻣﺸـﻜﻞ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻫـﺎ‪ " ،‬ﺑـﺪ ﺑـﻮدن زﻳـﺮ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﺷﺒﻜﻪ " اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺒﻜﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺻﺪا را ﻫﻢ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺗﻮاﻣﺎن اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴـﻞ ﭘﻴﺸـﻨﻬﺎد ﻣـﻲ ﺷـﻮد‬
‫ﻛﻪ ﭘﻮرت ﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي را ﻛﻪ اﻣﻜﺎن دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ‪ VLAN‬ﺻﺪا از ﻃﺮﻳﻖ آﻧﻬﺎ وﺟﻮد دارد را ﻣﺴﺪود ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫• اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮاﻛﺴﻲ ﺳﺮورﻫﺎ‬
‫ازﺷﺒﻜﻪ ﺧﻮد ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮاﻛﺴﻲ ﺳﺮورﻫﺎ ‪ -‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﺧﻮد را ﭘﺸﺖ دﻳﻮاره ﻫﺎي آﺗـﺶ ﻫـﻢ ﻗـﺮار داده‬
‫ﺑﺎﺷﻴﺪ ‪ -‬و ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺳﻨﺪﻳﺖ و ﺑﻲ ﻧﻘﺼﻲ ﭘﻴﻐﺎم ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ارﺳﺎل ﺷﺪن‬
‫روي ﺷﺒﻜﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻮﻧﻞ ﻫﺎي ‪ SSL‬ﺑﻪ ﭘﺮاﻛﺴﻲ ﻫﺎي ‪ ،SIP‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺣﻔﻆ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫• ﻓﻘﻂ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي اي را ﻛﻪ ﺑﺮاي اراﺋـﻪ و ﻧﮕﻬـﺪاري و ﭘﺸـﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺳـﺮوﻳﺲ ﻫـﺎي ‪ VoIP‬ﺿـﺮوري‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ را اﺟﺮا ﻛﻨﻴﺪ‬
‫ﺑﻌﻀﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي اﻃﻼﻋﺎت رﻣـﺰ ﻧﮕـﺎري ﺷـﺪه را در ﻣﻌـﺮض ﺣﻤـﻼت ‪ DoS‬ﻗـﺮار ﻣﻴﺪﻫﻨـﺪ‪ .‬ﭼـﺮا ﻛـﻪ‬
‫ﻫﻜﺮﻫﺎ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﺸﺎن را در ﭘﺸﺖ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي رﻣﺰ ﻧﮕﺎري از دﻳﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻧﻈﺎرﺗﻲ ﻣﺨﻔﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺳﻮاﺳﺘﻔﺎده ﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ‪:‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ روش از اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻮرد ﺳﻮدﺟﻮﻳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬ﻛﻼﻫﺒﺮداري‪ ،‬ﺳﺮﻗﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺨﺼﻲ و ﻣﺎﻟﻲ و ﺗﻤـﺎس‬
‫ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﻟﻴﺴﺘﻲ از ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺗﻤﺎس ﮔﻴﺮﻧﺪه ﻫﺎي ﻣﺠﺎز و‪ ...‬روي ﺷﺒﻜﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد‪..‬‬
‫• اﻣﻨﻴﺖ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺧﻮد را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻴﺪ‬

‫)‪1-Virtual Private Network (VPN‬‬

‫‪65‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫از ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺬﻳﺮش و ﻛﻨﺘﺮل دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﭘﻮرت ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪IEEE‬‬

‫‪ 802.1X‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از ﺷﺒﻜﻪ ‪ LAN‬ﻳﺎ ‪ WLAN‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻲ ﺗـﻮان ﺑـﻪ ﻣـﻮارد‬
‫زﻳﺮ اﺷﺎره ﻛﺮد‪:‬‬
‫)‪Cisco : Network Access Control (NAC‬‬
‫)‪Microsoft : Network Access Protection (NAP‬‬
‫)‪TCG : Trusted Network Connect (TNC‬‬

‫• ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻫﺎ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﻼك ﻫﺎ و ﻣﻌﻴﺎر ﻫﺎي ﻣﻌﻴﻦ و ﻗﻄﻌﻲ‬
‫ﻣﺪﻳﺮان ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ‪ VoIP‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺷﺮاﻳﻂ و ﻣﻼك ﻫـﺎي ﺳـﺨﺖ ﮔﻴﺮاﻧـﻪ اي را ﺑـﺮاي ﭘـﺬﻳﺮش دﺳﺘﺮﺳـﻲ ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺎﻟﻘﻮه از ﻧﻈﺮ اﻣﻨﻴﺘﻲ اﻳﻤﻦ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫• اﺟﺘﻨﺎب از ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ از راه دور‬
‫در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ از ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و رﺳﻴﺪﮔﻲ از راه دور اﺟﺘﻨﺎب ﻛﻨﻴﻢ؛ وﻟﻲ در ﺻـﻮرﺗﻲ‬
‫ﻛﻪ راه دﻳﮕﺮي ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ و ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ از راه دور ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از )‪ Secure Shell (SSH‬و ‪IPsec‬‬

‫)‪ (IP Security‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ از ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﺑﻪ ‪ IP PBX‬ﺧﻮد دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻴﺪ ﻛـﻪ ﻣﻄﻤـﺌﻦ ﺑﺎﺷـﻴﺪ از‬
‫ﻧﻈﺮ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻫﻢ ﻛﺎﻣﻼ اﻣﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫• ﺗﺮﺟﻴﺤﺎ ﺳﻌﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ ،tunneling IPsec‬ﺑﻪ ﺟﺎي ‪ IPsec transport‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‬
‫‪ Tunneling‬و ‪ transport‬دو ﻣﺪ ﻣﺨﺘﻠﻒ رﻣﺰﻧﮕﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ اﻣﻨﻴﺖ ﺗﺒﺎدل ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎ در ﻻﻳﻪ ‪ IP‬ﺑﻜـﺎر‬
‫ﻣﻲ روﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از رﻣـﺰ ﻧﮕـﺎري ‪ IPsec transport‬ﻓﻘـﻂ داده ﻫـﺎ و اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺮاي ﭘﻨﻬـﺎن ﻛـﺮدن ‪IP‬‬

‫‪ Address‬ﻫﺎي ﻣﺒﺪا و ﻣﻘﺼﺪ ﻻزﻣﻨﺪ‪ ،‬رﻣﺰ ﻧﮕﺎري ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫• اﻣﻨﻴﺖ ﭘﺎﻳﮕﺎه ) ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ( ﺷﺒﻜﻪ ‪ VoIP‬ﺧﻮد را ﻗﻮي ﺗﺮ ﻛﻨﻴﺪ‬
‫ﺑﺴﺘﺮ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري‪ VoIP 1‬ﻛﻪ از ﻛﺎرﺑﺮان ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه اﻧـﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺗﺎ ﺟﺎي ﻣﻤﻜﻦ اﻣﻦ و ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ در زﻣﻴﻨﻪ ﺷﺒﻜﻪ و ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻤﻼت ﻧﻔﻮذي ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻏﻴﺮ‬

‫‪1-Platform‬‬

‫‪66‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫ﻓﻌﺎل ﻛﺮدن ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﻏﻴـﺮ ﺿـﺮوري اﻧـﺪ و اﺳـﺘﻔﺎده از روش ﻫـﺎي ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ ﻣﻴﺰﺑـﺎن ﻫـﺎ‪ ،‬ﺑـﺮاي ﻛﺸـﻒ و‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ورود و دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻣﺠﺎز‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﻤﻜﻦ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻤﻦ ﺳﺎزي و اﻣﻨﻴﺖ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ‪ VoIP‬وﻇﻴﻔـﻪ ﺑﺴـﻴﺎر دﺷـﻮاري اﺳـﺖ؛ ﺑـﻪ ﺧﺼـﻮص وﻗﺘـﻲ ﻛـﻪ ﺷـﻤﺎ ﻣﺴـﺌﻮل‬
‫رﺳﻴﺪﮔﻲ و اراﺋﻪ روش ﻫﺎﻳﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬اﻣﻨﻴﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺻﺤﻴﺢ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﻪ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﻫـﺎ‬
‫و ارﺗﺒﺎط ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬ﺑﺪون ﺗﺮدﻳﺪ‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ‪ ،VoIP‬ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑﺴـﻴﺎر اﻣـﻦ ﺗـﺮ و ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺗﺮ از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺳﻨﺘﻲ و ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ‪ PSTN‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮﻃﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻫﺎ و ﭘﻴﺶ ﮔﻴـﺮي ﻫـﺎي‬
‫اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ و در ﺧﻮر ﺗﻮﺟﻬﻲ را از ﭘﻴﺶ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎر اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗـﻲ را ﺑـﺮاي‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﺿﺮﻳﺐ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﺧﻮدﺗﺎن اﻋﻤﺎل ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻫﺎ‬

‫‪67‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬

‫واژه ﻧﺎﻣﻪ‬
AAA:Authentication, Authorization, Accounting.
ACL: Aaccess Control List.
ADC: Analog-to-Digita Coverter.
AOR: Address of Record.
B2BUA: Back-to-Back User Agent.
Carrier: The company responsible for the transport lines used to provide communications
services.
CLEC: Competitive local exchange carriers.
Codecs: Coder/decoder.
DAC: Digital to Analog Converter.
DDoS: Distributed Denial of Service.
DHCP: Dynamic host configuration protocol.
DNS: Domain Name System.
DoS: Denial of Service.
DSL: Digital Subscriber Line.
DTMF: Dual tone multiple frequency.
Firewall: Software or hardware that limits access to a data network.
FTP: File transfer protocol.
FXO: Foreign Exchange Office.
FXS: Foreign Exchange Station.
H.323: An ITU-T standard protocol suite for real-time communications over a packet
network.
H.225: An ITU-T call signaling protocol (part of the H.323 suite).
H.235: An ITU-T security protocol (part of the H.323 suite).
H.245: An ITU-T capability exchange protocol (part of the H.323 suite).
HTTP: Hypertext transfer protocol.
IANA: Internet assigned numbers authority.

(‫ و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي‬VoIP ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‬

68

IAX: Inter-Asterisk eXchange.
ICE: Interactive Connectivity Establishment.
IETF: Internet engineering task force.
ILEC: Incumbent Local Exchange Carrier.
IM: Instant Message.
IP: Internet protocol.
IP telephony: IPT. A technology that allows traditional voice calls to be carried as data over
a local area network. IPT is technically VoIP on a LAN.
ISDN: Integrated services digital network.
ITSP: Internet telephony service provider.
ITU: International Telecommunications Union.
LAN: Local area network.
MAC: Media Access Control.
MCU: Multipoint Control Unit.
MGCP: Media gateway control protocol.
MPLS: Multiprotocol label switching.
NAT: Network address translation.
PBX: Private branch exchange, usually used on business premises to switch telephone calls.
PKI: Public Key Infrastructure .
POTS: Plain old telephone service.
PRI: Primary rate interface (ATMinterface, usually 1.544 kb/s or 2.048 Mb/s).
PSTN: Public switched telephone network.
RFC: Request for comment, an approved IETF document.
RSVP: Resource Reservation Protocol.
RTP: Real-time transport protocol.
RTCP: Real-time control protocol.
QoS: Quality of service.
SBC: Session Border Controller.
SCTP: Stream Control Transmission Protocol.
SDP: Session description protocol.
SG: Signaling gateway.
SIP: Session initiation protocol.
Soft phone: Software that enables a computer to function as a VoIP telephone, including an
on-screen dialing pad for point-and-click dialing.
SRTP: Secure Real Time Protocol
SSH: Secure Shell.
SSL: Secure Socket Layer.
SS7: Signaling system 7.
STUN: Simple Traversal of UDP through NATs.
TCP: Transmission control protocol.
TDM: Time-division multiplexing.
TLS: Transport layer security.
TRIP: Telephony Routing over IP.
TURN: Traversal Using Relay NAT.

(‫ و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي‬VoIP ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‬

69

UA: User Agent.
UAC: User Agent Client.
UAS: User Agent Serve.
URI: Uniform Resource Identifier.
URL: Uniform resource locator.
UDP: User datagram protocol.
VLAN: Virtual LAN.
VoIP: Voice over Internet protocol.
VPN: Virtual Private Network.
WPS: Wi-Fi Protected Access.

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

References:
[1]. Thomas Porter, Jan Kanclirz, Andy Zmolek, Antonio Rosela, Michael Cross, Larry
Chaffin, Brian Baskin, Choon Shim, "Practical VoIP, Security", Syngress Publishing, 2006,
www.syngress.com.
[2]. Johnston,Alan B, “SIP : understanding the Session Initiation Protocol”, Artech House
Publishers, 2001.
[3]. http://www.whichvoip.com/voip/articles/voip_history.htm.
[4]. B. Goode “Voice over Internet protocol (VoIP)” Proceedings of The IEEE, VOL. 90,
NO. 9, 2002.
[5]. T. Kelly, “VoIP for Dummies”, Wiley Publishing Inc, 2005.
[6]. J.Davidson, J.Peters, M.Bhatia, S.Kalidindi, S.Mukherjee “Voice over IP Fundamentals,
Second Edition” Cisco Press, 2006.
[7]. http://www.asterisk.org.

[8]. Syed A.Ahson, Mohammad Ilyas,"VoIP Handbook; Applications, Technologies,
Reliability, and Security", CRC Press, Taylor & Francis Group, 2009.
[9]. Stefan Brunner , “Voice Over IP 101” White Paper, Juniper Networks Ins, 2007,
www.juniper.net.

(‫ و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي‬VoIP ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‬

70

‫‪71‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ‪ VoIP‬و ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ آن )زﻫﺮا ﻧﻈﺮي(‬